Nhiếp A Tỳ Đạt Ma Nghĩa Luận –

攝Nhiếp 阿A 毘Tỳ 達Đạt 磨Ma 義Nghĩa 論Luận

阿A 那Na 律Luật 陀Đà 著Trước 悟Ngộ 醒Tỉnh 譯Dịch

[P.1]# 攝nhiếp 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 義nghĩa 論luận （# Abhidhammatha-sa# ṅ# gaha# ）#

歸quy 命mạng 彼bỉ 世Thế 尊Tôn 。 應Ứng 供Cúng 等đẳng 覺giác 者giả 。

一nhất 。 攝nhiếp 心tâm 分phân 別biệt 。

一nhất

無vô 比tỉ 之chi 等Đẳng 正Chánh 覺Giác 者giả 。 正Chánh 法Pháp 及cập 無vô 上thượng 之chi 眾chúng 。

歸quy 命mạng 敬kính 禮lễ 我ngã 當đương 說thuyết 。 攝nhiếp 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 義nghĩa 論luận 。

其kỳ 中trung 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 論luận 。 於ư 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 言ngôn 四tứ 種chủng 。

心tâm 。 心tâm 所sở 。 色sắc 。 涅Niết 槃Bàn 攝nhiếp 一nhất 切thiết 〔# 盡tận 無vô 餘dư 〕# 。

二nhị

其kỳ 中trung 。 先tiên 述thuật 。

心tâm

是thị 欲dục 界giới 。 色sắc 界giới 。 無vô 色sắc 界giới 。 出xuất 世thế 間gian 之chi 四tứ 種chủng 。 此thử 中trung 。 云vân 何hà 欲dục 界giới 。

〔# 一nhất 。 十thập 二nhị 不bất 善thiện 心tâm 〕# 。

（# 一nhất ）# 喜hỷ 俱câu 相tương 應ứng 無vô 行hành 一nhất 〔# 心tâm 〕# 。 （# 二nhị ）# 〔# 喜hỷ 俱câu 惡ác 見kiến 相tương 應ứng 〕# 有hữu 行hành 一nhất 〔# 心tâm 〕# 。 （# 三tam ）# 喜hỷ 俱câu 惡ác 見kiến 不bất 相tương 應ứng 無vô 行hành 一nhất 〔# 心tâm 〕# 。 （# 四tứ ）# 〔# 喜hỷ 俱câu 惡ác 見kiến 不bất 相tương 應ứng 〕# 有hữu 行hành 一nhất 〔# 心tâm 〕# 。 （# 五ngũ ）# 捨xả 俱câu 惡ác 見kiến 相tương 應ứng 無vô 行hành 一nhất 〔# 心tâm 〕# 。 （# 六lục ）# 〔# 捨xả 俱câu 惡ác 見kiến 相tương 應ứng 〕# 有hữu 行hành 一nhất 〔# 心tâm 〕# 。 （# 七thất ）# 捨xả 俱câu 惡ác 見kiến 不bất 相tương 應ứng 無vô 行hành 一nhất 〔# 心tâm 〕# （# 八bát ）# 〔# 捨xả 俱câu 惡ác 見kiến 不bất 相tương 應ứng 〕# 有hữu 行hành 一nhất 〔# 心tâm 〕# 。 此thử 等đẳng 之chi 八bát 名danh 為vi 。

貪tham 俱câu 心tâm

（# 九cửu ）# 憂ưu 俱câu 瞋sân 恚khuể 相tương 應ứng 無vô 行hành 一nhất 〔# 心tâm 〕# 。 （# 一nhất 〇# ）# 〔# 憂ưu 俱câu 瞋sân 恚khuể 相tương 應ứng 〕# 有hữu 行hành 一nhất 〔# 心tâm 〕# 。 此thử 等đẳng 之chi 二nhị 名danh 為vi 。

瞋sân 恚khuể 相tương 應ứng 心tâm

（# 一nhất 一nhất ）# 捨xả 俱câu 疑nghi 相tương 應ứng 一nhất 〔# 心tâm 〕# 。 （# 一nhất 二nhị ）# 捨xả 俱câu 掉trạo 舉cử 相tương 應ứng 一nhất 〔# 心tâm 〕# 。 此thử 等đẳng 之chi 二nhị 稱xưng 為vi 。

愚ngu 癡si 心tâm

三tam

貪tham 根căn 有hữu 八bát 種chủng 。 瞋sân 根căn 有hữu 二nhị 種chủng 。

癡si 根căn 有hữu 二nhị 種chủng 。 為vi 十thập 二nhị 不bất 善thiện 。

[P.2]# 四tứ

〔# 二nhị 。 十thập 八bát 無vô 因nhân 心tâm 〕# 。

（# 一nhất 三tam ）# 有hữu 捨xả 俱câu 眼nhãn 識thức 。 同đồng 樣# 有hữu 〔# 捨xả 俱câu 〕# （# 一nhất 四tứ ）# 耳nhĩ 識thức 。 （# 一nhất 五ngũ ）# 鼻tị 識thức 。 （# 一nhất 六lục ）# 舌thiệt 識thức 。 （# 一nhất 七thất ）# 有hữu 苦khổ 俱câu 身thân 識thức 。 （# 一nhất 八bát ）# 有hữu 捨xả 俱câu 領lãnh 受thọ 心tâm 。 （# 一nhất 九cửu ）# 有hữu 捨xả 俱câu 推thôi 度độ 心tâm 。 以dĩ 上thượng 此thử 等đẳng 之chi 七thất 名danh 為vi 。

不bất 善thiện 異dị 熟thục 心tâm

（# 二nhị 〇# ）# 有hữu 捨xả 俱câu 眼nhãn 識thức 。 同đồng 樣# 有hữu 〔# 捨xả 俱câu 〕# （# 二nhị 一nhất ）# 耳nhĩ 識thức 。 （# 二nhị 二nhị ）# 鼻tị 識thức 。 （# 二nhị 三tam ）# 舌thiệt 識thức 。 （# 二nhị 四tứ ）# 有hữu 樂nhạo/nhạc/lạc 俱câu 身thân 識thức 。 （# 二nhị 五ngũ ）# 有hữu 捨xả 俱câu 領lãnh 受thọ 心tâm 。 （# 二nhị 六lục ）# 有hữu 喜hỷ 俱câu 推thôi 度độ 心tâm 。 （# 二nhị 七thất ）# 有hữu 捨xả 俱câu 推thôi 度độ 心tâm 。 以dĩ 上thượng 此thử 等đẳng 之chi 八bát 名danh 為vi 。

善thiện 異dị 熟thục 心tâm

（# 二nhị 八bát ）# 有hữu 捨xả 俱câu 五ngũ 門môn 轉chuyển 向hướng 心tâm 。 （# 二nhị 九cửu ）# 同đồng 樣# 有hữu 〔# 捨xả 俱câu 〕# 意ý 門môn 轉chuyển 向hướng 心tâm 。 （# 三tam 〇# ）# 有hữu 喜hỷ 俱câu 笑tiếu 起khởi 心tâm 。 以dĩ 上thượng 此thử 等đẳng 之chi 三tam 名danh 為vi 。

無vô 因nhân 唯duy 作tác 心tâm

以dĩ 上thượng 如như 斯tư 十thập 八bát 皆giai 稱xưng 為vi 。

無vô 因nhân 心tâm

五ngũ

七thất 不bất 善thiện 異dị 熟thục 及cập 善thiện 異dị 熟thục 之chi 八bát 種chủng 。

唯duy 作tác 心tâm 三tam 之chi 十thập 八bát 是thị 無vô 因nhân 〔# 心tâm 〕# 。

除trừ 惡ác 與dữ 無vô 因nhân 〔# 之chi 三tam 十thập 心tâm 〕# 為vi 五ngũ 十thập 九cửu 心tâm 。

又hựu 說thuyết 九cửu 十thập 一nhất 心tâm 是thị 淨tịnh 〔# 心tâm 〕# 。

六lục

〔# 三tam 。 二nhị 十thập 四tứ 有hữu 因nhân 心tâm 〕# 。

（# 三tam 一nhất ）# 喜hỷ 俱câu 智trí 相tương 應ứng 無vô 行hành 一nhất 〔# 心tâm 〕# 。 （# 三tam 二nhị ）# 〔# 喜hỷ 俱câu 智trí 相tương 應ứng 〕# 有hữu 行hành 一nhất 〔# 心tâm 〕# 。 （# 三tam 三tam ）# 喜hỷ 俱câu 智trí 不bất 相tương 應ứng 無vô 行hành 一nhất 〔# 心tâm 〕# 。 （# 三tam 四tứ ）# 〔# 喜hỷ 俱câu 智trí 不bất 相tương 應ứng 〕# 有hữu 行hành 一nhất 〔# 心tâm 〕# 。 （# 三tam 五ngũ ）# 捨xả 俱câu 智trí 相tương 應ứng 無vô 行hành 一nhất 〔# 心tâm 〕# 。 （# 三tam 六lục ）# 〔# 捨xả 俱câu 智trí 相tương 應ứng 〕# 有hữu 行hành 一nhất 〔# 心tâm 〕# 。 （# 三tam 七thất ）# 捨xả 俱câu 智trí 不bất 相tương 應ứng 無vô 行hành 一nhất 〔# 心tâm 〕# 。 （# 三tam 八bát ）# 〔# 捨xả 俱câu 智trí 不bất 相tương 應ứng 〕# 有hữu 行hành 一nhất 〔# 心tâm 〕# 。 以dĩ 上thượng 此thử 等đẳng 之chi 八bát 名danh 為vi 。

欲dục 界giới 善thiện 心tâm

（# 三tam 九cửu ）# 喜hỷ 俱câu 智trí 相tương 應ứng 無vô 行hành 一nhất 〔# 心tâm 〕# 。 （# 四tứ 〇# ）# 〔# 喜hỷ 俱câu 智trí 不bất 相tương 應ứng 〕# 有hữu 行hành 一nhất 〔# 心tâm 〕# 。 （# 四tứ 一nhất ）# 喜hỷ 俱câu 智trí 不bất 相tương 應ứng 無vô 行hành 一nhất 〔# 心tâm 〕# 。 （# 四tứ 二nhị ）# 〔# 喜hỷ 俱câu 智trí 不bất 相tương 應ứng 〕# 有hữu 行hành 一nhất 〔# 心tâm 〕# 。 （# 四tứ 三tam ）# 捨xả 俱câu 智trí 相tương 應ứng 無vô 行hành 一nhất 〔# 心tâm 〕# 。 （# 四tứ 四tứ ）# 〔# 捨xả 俱câu 智trí 相tương 應ứng 〕# 有hữu 行hành 一nhất 〔# 心tâm 〕# 。 （# 四tứ 五ngũ ）# 捨xả 俱câu 智trí 不bất 相tương 應ứng 無vô 行hành 一nhất 〔# 心tâm 〕# 。 （# 四tứ 六lục ）# 〔# 捨xả 俱câu 智trí 不bất 相tương 應ứng 〕# 有hữu 行hành 一nhất 〔# 心tâm 〕# 。 以dĩ 上thượng 此thử 等đẳng 之chi 八bát 名danh 為vi 。

欲dục 界giới 有hữu 因nhân 異dị 熟thục 心tâm

（# 四tứ 七thất ）# 喜hỷ 俱câu 智trí 相tương 應ứng 無vô 行hành 一nhất 〔# 心tâm 〕# 。 （# 四tứ 八bát ）# 〔# 喜hỷ 俱câu 智trí 相tương 應ứng 〕# 有hữu 行hành 一nhất 〔# 心tâm 〕# 。 （# 四tứ [P.3]# 九cửu ）# 喜hỷ 智trí 不bất 相tương 應ứng 無vô 行hành 一nhất 〔# 心tâm 〕# 。 （# 五ngũ 〇# ）# 〔# 喜hỷ 俱câu 智trí 不bất 相tương 應ứng 〕# 有hữu 行hành 一nhất 〔# 心tâm 〕# 。 （# 五ngũ 一nhất ）# 捨xả 俱câu 智trí 相tương 應ứng 無vô 行hành 一nhất 〔# 心tâm 〕# 。 （# 五ngũ 二nhị ）# 〔# 捨xả 俱câu 智trí 相tương 應ứng 〕# 有hữu 行hành 一nhất 〔# 心tâm 〕# 。 （# 五ngũ 三tam ）# 捨xả 俱câu 智trí 不bất 相tương 應ứng 無vô 行hành 一nhất 〔# 心tâm 〕# 。 （# 五ngũ 四tứ ）# 〔# 捨xả 俱câu 智trí 不bất 相tương 應ứng 〕# 有hữu 行hành 一nhất 〔# 心tâm 〕# 。 以dĩ 上thượng 此thử 等đẳng 之chi 八bát 名danh 為vi 。

欲dục 界giới 有hữu 因nhân 唯duy 作tác 心tâm

以dĩ 上thượng 如như 斯tư 二nhị 十thập 四tứ 皆giai 稱xưng 為vi 欲dục 界giới 有hữu 因nhân 之chi 善thiện 。 異dị 熟thục 。 唯duy 作tác 心tâm 。

七thất

由do 受thọ 。 智trí 。 行hành 之chi 區khu 別biệt 。 有hữu 二nhị 十thập 四tứ 之chi 。

有hữu 因nhân 欲dục 界giới 善thiện 。 異dị 熟thục 。 唯duy 作tác 。

於ư 欲dục 中trung 二nhị 十thập 三tam 之chi 異dị 熟thục 。 二nhị 十thập 之chi 善thiện 。 不bất 善thiện 。

十thập 一nhất 之chi 唯duy 作tác 。 一nhất 切thiết 為vi 五ngũ 十thập 四tứ 〔# 心tâm 〕# 。

八bát

〔# 四tứ 。 十thập 五ngũ 色sắc 界giới 心tâm 〕# 。

（# 五ngũ 五ngũ ）# 與dữ 尋tầm 。 伺tứ 。 喜hỷ 。 樂nhạo/nhạc/lạc 。 一nhất 境cảnh 性tánh 俱câu 初sơ 禪thiền 善thiện 心tâm 。 （# 五ngũ 六lục ）# 與dữ 伺tứ 。 喜hỷ 。 樂nhạo/nhạc/lạc 。 一nhất 境cảnh 性tánh 俱câu 第đệ 二nhị 禪thiền 善thiện 心tâm 。 （# 五ngũ 七thất ）# 與dữ 喜hỷ 。 樂nhạo/nhạc/lạc 。 一nhất 境cảnh 性tánh 俱câu 第đệ 三tam 禪thiền 善thiện 心tâm 。 （# 五ngũ 八bát ）# 與dữ 樂nhạo/nhạc/lạc 。 一nhất 境cảnh 性tánh 俱câu 第đệ 四tứ 禪thiền 善thiện 心tâm 。 （# 五ngũ 九cửu ）# 與dữ 捨xả 。 一nhất 境cảnh 性tánh 俱câu 第đệ 五ngũ 禪thiền 善thiện 心tâm 。 以dĩ 上thượng 此thử 等đẳng 之chi 五ngũ 名danh 為vi 。

色sắc 界giới 善thiện 心tâm

（# 六lục 〇# ）# 與dữ 尋tầm 。 伺tứ 。 喜hỷ 。 樂nhạo/nhạc/lạc 。 一nhất 境cảnh 性tánh 俱câu 初sơ 禪thiền 異dị 熟thục 心tâm 。 （# 六lục 一nhất ）# 與dữ 伺tứ 。 喜hỷ 。 樂nhạo/nhạc/lạc 。 一nhất 境cảnh 性tánh 俱câu 第đệ 二nhị 禪thiền 異dị 熟thục 心tâm 。 （# 六lục 二nhị ）# 與dữ 喜hỷ 。 樂nhạo/nhạc/lạc 。 一nhất 境cảnh 性tánh 俱câu 第đệ 三tam 禪thiền 異dị 熟thục 心tâm 。 （# 六lục 三tam ）# 與dữ 樂nhạo/nhạc/lạc 。 一nhất 境cảnh 性tánh 俱câu 第đệ 四tứ 禪thiền 異dị 熟thục 心tâm 。 （# 六lục 四tứ ）# 與dữ 捨xả 。 一nhất 境cảnh 性tánh 俱câu 第đệ 五ngũ 禪thiền 異dị 熟thục 心tâm 。 以dĩ 上thượng 此thử 等đẳng 之chi 五ngũ 名danh 為vi 。

色sắc 界giới 異dị 熟thục 心tâm

（# 六lục 五ngũ ）# 與dữ 尋tầm 。 伺tứ 。 喜hỷ 。 樂nhạo/nhạc/lạc 。 一nhất 境cảnh 性tánh 俱câu 初sơ 禪thiền 唯duy 作tác 心tâm 。 （# 六lục 六lục ）# 與dữ 伺tứ 。 喜hỷ 。 樂nhạo/nhạc/lạc 。 一nhất 境cảnh 性tánh 俱câu 第đệ 二nhị 禪thiền 唯duy 作tác 心tâm 。 （# 六lục 七thất ）# 與dữ 喜hỷ 。 樂nhạo/nhạc/lạc 。 一nhất 境cảnh 性tánh 俱câu 第đệ 三tam 禪thiền 唯duy 作tác 心tâm 。 （# 六lục 八bát ）# 與dữ 樂nhạo/nhạc/lạc 。 一nhất 境cảnh 性tánh 俱câu 第đệ 四tứ 禪thiền 唯duy 作tác 心tâm 。 （# 六lục 九cửu ）# 與dữ 捨xả 。 一nhất 境cảnh 性tánh 俱câu 第đệ 五ngũ 禪thiền 唯duy 作tác 心tâm 。 以dĩ 上thượng 此thử 等đẳng 之chi 五ngũ 名danh 為vi 。

色sắc 界giới 唯duy 作tác 心tâm

以dĩ 上thượng 如như 斯tư 十thập 五ngũ 皆giai 稱xưng 為vi 色sắc 界giới 之chi 善thiện 。 異dị 熟thục 。 唯duy 作tác 心tâm 。

九cửu

色sắc 界giới 之chi 意ý 由do 禪thiền 之chi 區khu 別biệt 為vi 五ngũ 種chủng 。 〔# 更cánh 於ư 〕# 。

喜hỷ 。 異dị 熟thục 。 唯duy 作tác 之chi 區khu 別biệt 為vi 十thập 五ngũ 種chủng 。

一nhất 〇#

〔# 五ngũ 。 十thập 二nhị 無vô 色sắc 界giới 心tâm 〕# 。

（# 七thất 〇# ）# 空Không 無Vô 邊Biên 處Xứ 善thiện 心tâm 。 （# 七thất 一nhất ）# 識Thức 無Vô 邊Biên 處Xứ 善thiện 心tâm 。 （# 七thất 二nhị ）# 無Vô 所Sở 有Hữu 處Xứ 善thiện 心tâm 。 （# 七thất 三tam ）# 非Phi 想Tưởng 非Phi 非Phi 想Tưởng 處Xứ 善thiện 心tâm 。 以dĩ 上thượng 此thử 等đẳng 之chi 四tứ 名danh 為vi 。

無vô 色sắc 界giới 善thiện 心tâm

（# 七thất 四tứ ）# 空Không 無Vô 邊Biên 處Xứ 異dị 熟thục 心tâm 。 （# 七thất 五ngũ ）# 識Thức 無Vô 邊Biên 處Xứ 異dị 熟thục 心tâm 。 （# 七thất 六lục ）# 無Vô 所Sở 有Hữu 處Xứ 異dị 熟thục 心tâm 。 [P.4]# （# 七thất 七thất ）# 非Phi 想Tưởng 非Phi 非Phi 想Tưởng 處Xứ 異dị 熟thục 心tâm 。 以dĩ 上thượng 此thử 等đẳng 之chi 四tứ 名danh 為vi 。

無vô 色sắc 界giới 異dị 熟thục 心tâm

（# 七thất 八bát ）# 空Không 無Vô 邊Biên 處Xứ 唯duy 作tác 心tâm 。 （# 七thất 九cửu ）# 識Thức 無Vô 邊Biên 處Xứ 唯duy 作tác 心tâm 。 （# 八bát 〇# ）# 無Vô 所Sở 有Hữu 處Xứ 唯duy 作tác 心tâm 。 （# 八bát 一nhất ）# 非Phi 想Tưởng 非Phi 非Phi 想Tưởng 處Xứ 唯duy 作tác 心tâm 。 以dĩ 上thượng 此thử 等đẳng 之chi 四tứ 名danh 為vi 。

無vô 色sắc 唯duy 作tác 心tâm

以dĩ 上thượng 如như 斯tư 十thập 二nhị 皆giai 稱xưng 為vi 無vô 色sắc 界giới 之chi 善thiện 。 異dị 熟thục 。 唯duy 作tác 心tâm 。

一nhất 一nhất

無vô 色sắc 界giới 之chi 意ý 由do 所sở 緣duyên 之chi 區khu 別biệt 為vi 四tứ 種chủng 。 更cánh 於ư 。

善thiện 。 異dị 熟thục 。 唯duy 作tác 之chi 區khu 別biệt 而nhi 立lập 十thập 二nhị 種chủng 。

一nhất 二nhị

〔# 六lục 。 八bát 出xuất 世thế 間gian 心tâm 〕# 。

（# 八bát 二nhị ）# 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 道Đạo 心tâm 。 （# 八bát 三tam ）# 斯Tư 陀Đà 含Hàm 道Đạo 心tâm 。 （# 八bát 四tứ ）# 阿A 那Na 含Hàm 道Đạo 心tâm 。 （# 八bát 五ngũ ）# 阿A 羅La 漢Hán 道Đạo 心tâm 。 以dĩ 上thượng 此thử 等đẳng 之chi 四tứ 名danh 為vi 。

出xuất 世thế 間gian 善thiện 心tâm

（# 八bát 六lục ）# 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 果Quả 心tâm 。 （# 八bát 七thất ）# 斯Tư 陀Đà 含Hàm 果Quả 心tâm 。 （# 八bát 八bát ）# 阿A 那Na 含Hàm 果Quả 心tâm 。 （# 八bát 九cửu ）# 阿A 羅La 漢Hán 果Quả 心tâm 。 以dĩ 上thượng 此thử 等đẳng 之chi 四tứ 名danh 為vi 。

出xuất 世thế 間gian 異dị 熟thục 心tâm

以dĩ 上thượng 如như 斯tư 之chi 八bát 皆giai 稱xưng 為vi 出xuất 世thế 間gian 之chi 善thiện 。 異dị 熟thục 心tâm 。

一nhất 三tam

由do 四tứ 道đạo 之chi 區khu 別biệt 而nhi 善thiện 為vi 四tứ 種chủng 。 其kỳ 果quả 亦diệc 同đồng 樣# 。

故cố 〔# 異dị 〕# 熟thục 亦diệc 〔# 四tứ 種chủng 〕# 。 此thử 八bát 種chủng 為vi 無vô 上thượng （# 出xuất 世thế 間gian ）# 。

十thập 二nhị 是thị 不bất 善thiện 。 善thiện 是thị 二nhị 十thập 一nhất 。

異dị 熟thục 三tam 十thập 六lục 。 唯duy 作tác 心tâm 二nhị 十thập 。

欲dục 中trung 五ngũ 十thập 四tứ 。 色sắc 中trung 言ngôn 十thập 五ngũ 。

無vô 色sắc 十thập 二nhị 心tâm 。 又hựu 無vô 上thượng 八bát 種chủng 。

如như 斯tư 當đương 知tri 意ý 。 區khu 別biệt 八bát 十thập 九cửu 。

慧tuệ 者giả 又hựu 分phân 別biệt 。 一nhất 百bách 二nhị 十thập 一nhất 。

一nhất 四tứ

〔# 七thất 。 百bách 二nhị 十thập 一nhất 心tâm 〕# 。

云vân 何hà 八bát 十thập 九cửu 種chủng 心tâm 成thành 為vi 百bách 二nhị 十thập 一nhất 。 與dữ 尋tầm 。 伺tứ 。 喜hỷ 。 樂nhạo/nhạc/lạc 。 一nhất 境cảnh 性tánh 俱câu 初sơ 禪thiền 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 道Đạo 心tâm 。 與dữ 伺tứ 。 喜hỷ 。 樂nhạo/nhạc/lạc 。 一nhất 境cảnh 性tánh 俱câu 第đệ 二nhị 禪thiền 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 道Đạo 心tâm 。 與dữ 喜hỷ 。 樂nhạo/nhạc/lạc 。 一nhất 境cảnh 性tánh 俱câu 第đệ 三tam 禪thiền 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 道Đạo 心tâm 。 與dữ 樂nhạo/nhạc/lạc 。 一nhất 境cảnh 性tánh 俱câu 第đệ 四tứ 禪thiền 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 道Đạo 心tâm 。 與dữ 捨xả 。 一nhất 境cảnh [P.5]# 性tánh 俱câu 第đệ 五ngũ 禪thiền 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 道Đạo 心tâm 。 以dĩ 上thượng 此thử 等đẳng 名danh 為vi 。 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 道Đạo 心tâm 。 斯Tư 陀Đà 含Hàm 道Đạo 〔# 心tâm 〕# 。 阿A 那Na 含Hàm 道Đạo 〔# 心tâm 〕# 。 阿A 羅La 漢Hán 道Đạo 。 心tâm 亦diệc 同đồng 樣# 為vi 〔# 各các 五ngũ 種chủng 〕# 。 如như 斯tư 正chánh 有hữu 二nhị 十thập 道Đạo 心tâm 。 果quả 心tâm 亦diệc 同đồng 樣# 為vi 〔# 正chánh 二nhị 十thập 〕# 。 如như 斯tư 出xuất 世thế 間gian 心tâm 。 正chánh 為vi 四tứ 十thập 心tâm 。 〔# 世thế 間gian 心tâm 八bát 十thập 一nhất 。 共cộng 為vi 一nhất 百bách 二nhị 十thập 一nhất 心tâm 〕# 。

一nhất 五ngũ

由do 禪thiền 支chi 相tương 應ứng 之chi 別biệt 而nhi 一nhất 一nhất 為vi 五ngũ 。

無vô 上thượng （# 出xuất 世thế 間gian ）# 心tâm 言ngôn 為vi 四tứ 十thập 種chủng 。

如như 斯tư 解giải 色sắc 界giới 。 無vô 上thượng 亦diệc 如như 斯tư 。

由do 初sơ 禪thiền 等đẳng 之chi 別biệt 無vô 色sắc 是thị 第đệ 五ngũ 禪thiền 。

故cố 初sơ 〔# 禪thiền 〕# 等đẳng 之chi 一nhất 一nhất 禪thiền 言ngôn 〔# 各các 〕# 十thập 一nhất 種chủng 。

然nhiên 終chung 之chi （# 第đệ 五ngũ 禪thiền ）# 有hữu 二nhị 十thập 三tam 種chủng 。

善thiện 三tam 十thập 七thất 種chủng 。 〔# 異dị 〕# 熟thục 五ngũ 十thập 二nhị 種chủng 。

故cố 諸chư 慧tuệ 者giả 說thuyết 心tâm 一nhất 百bách 二nhị 十thập 一nhất 。

於ư 此thử 攝nhiếp 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 義nghĩa 論luận

名danh 為vi 攝nhiếp 心tâm 分phân 別biệt 第đệ 一nhất 品phẩm 。

[P.6]# 二nhị 。 攝nhiếp 心tâm 所sở 分phân 別biệt 。

一nhất

同đồng 生sanh 及cập 同đồng 滅diệt 。 同đồng 所sở 緣duyên 與dữ 基cơ （# 所sở 依y ）# 。

心tâm 相tương 應ứng 心tâm 所sở 。 有hữu 五ngũ 十thập 二nhị 法pháp 。

二nhị

云vân 何hà 。

〔# 一nhất 。 五ngũ 十thập 二nhị 心tâm 所sở 〕# 。

觸xúc 。 受thọ 。 想tưởng 。 思tư 。 一nhất 境cảnh 性tánh 。 命mạng 根căn 。 作tác 意ý 。 此thử 等đẳng 之chi 七thất 名danh 為vi 。

一nhất 切thiết 心tâm 心tâm 所sở

尋tầm 。 伺tứ 。 勝thắng 解giải 。 精tinh 進tấn 。 喜hỷ （# pīhā# ）# 。 欲dục 。 此thử 等đẳng 之chi 六lục 名danh 為vi 。

雜tạp 心tâm 所sở

以dĩ 上thượng 此thử 等đẳng 之chi 十thập 三tam 當đương 知tri 。

同đồng 他tha （# 同đồng 於ư 他tha ）# 心tâm 所sở

癡si 。 無vô 慚tàm 。 無vô 愧quý 。 掉trạo 舉cử 。 貪tham 。 見kiến 。 慢mạn 。 瞋sân 。 嫉tật 。 慳san 。 惡ác 作tác 。 惛hôn 沈trầm 。 睡thụy 眠miên 。 疑nghi 。 此thử 等đẳng 之chi 十thập 四tứ 名danh 為vi 。

不bất 善thiện 心tâm 所sở

信tín 。 念niệm 。 慚tàm 。 愧quý 。 無vô 貪tham 。 無vô 瞋sân 。 中trung 捨xả 。 身thân 輕khinh 安an 。 心tâm 輕khinh 安an 。 身thân 輕khinh 快khoái 性tánh 。 心tâm 輕khinh 快khoái 性tánh 。 身thân 柔nhu 軟nhuyễn 性tánh 。 心tâm 柔nhu 軟nhuyễn 性tánh 。 身thân 適thích 業nghiệp 性tánh 。 心tâm 適thích 業nghiệp 性tánh 。 身thân 練luyện 達đạt 性tánh 。 心tâm 練luyện 達đạt 性tánh 。 身thân 端đoan 直trực 性tánh 。 心tâm 端đoan 直trực 性tánh 。 此thử 等đẳng 之chi 十thập 九cửu 名danh 為vi 。

共cộng 淨tịnh 心tâm 所sở

正chánh 語ngữ 。 正chánh 業nghiệp 。 正chánh 命mạng 之chi 三tam 名danh 為vi 。

離ly 〔# 心tâm 所sở 〕#

悲bi 。 喜hỷ （# mudifā# ）# 名danh 為vi 。

無vô 量lượng

〔# 心tâm 所sở 〕# 。 如như 斯tư 共cộng 。

慧tuệ 根căn

當đương 知tri 此thử 等đẳng 。 一nhất 切thiết 二nhị 十thập 五ngũ 心tâm 所sở 名danh 為vi 。

淨tịnh 心tâm 所sở

三tam

以dĩ 上thượng 十thập 三tam 之chi 同đồng 他tha 。 又hựu 十thập 四tứ 之chi 不bất 善thiện 。

及cập 二nhị 十thập 五ngũ 之chi 淨tịnh 。 說thuyết 為vi 五ngũ 十thập 二nhị 。

彼bỉ 等đẳng 心tâm 不bất 離ly （# 心tâm 所sở ）# 及cập 生sanh 起khởi （# 八bát 十thập 九cửu 心tâm ）# 。

各các 自tự 之chi 相tướng 應ưng 適thích 宜nghi 以dĩ 下hạ 說thuyết 。

七thất 〔# 心tâm 所sở 〕# 於ư 一nhất 切thiết 。 雜tạp 〔# 心tâm 所sở 〕# 適thích 合hợp 於ư 相tương 應ứng 。

十thập 四tứ 唯duy 不bất 善thiện 〔# 心tâm 〕# 。 淨tịnh 唯duy 與dữ 淨tịnh 〔# 心tâm 相tương 應ứng 〕# 。

四tứ

〔# 二nhị 。 共cộng 一nhất 切thiết 心tâm 所sở 及cập 雜tạp 心tâm 所sở 相tương 應ứng 心tâm 〕# 。

云vân 何hà 。 先tiên 述thuật 共cộng 一nhất 切thiết 心tâm 之chi 此thử 等đẳng 七thất 心tâm 所sở 。 得đắc 於ư 一nhất 切thiết 。 八bát 十thập 九cửu 心tâm 中trung 生sanh 起khởi 。 其kỳ 次thứ 雜tạp 〔# 心tâm 所sở 〕# 。 尋tầm 先tiên 除trừ 去khứ 二nhị 之chi 〔# 前tiền 〕# 五ngũ 識thức 。 在tại 欲dục 界giới [P.7]# 心tâm 及cập 十thập 一nhất 初sơ 禪thiền 心tâm 之chi 五ngũ 十thập 五ngũ 心tâm 中trung 生sanh 起khởi 。 其kỳ 次thứ 。 伺tứ 是thị 彼bỉ 等đẳng 〔# 五ngũ 十thập 五ngũ 心tâm 〕# 與dữ 十thập 一nhất 之chi 第đệ 二nhị 禪thiền 心tâm 之chi 六lục 十thập 六lục 心tâm 中trung 〔# 生sanh 起khởi 〕# 。 勝thắng 解giải 是thị 除trừ 去khứ 二nhị 之chi 五ngũ 識thức 及cập 疑nghi 俱câu 〔# 心tâm 之chi 十thập 一nhất 種chủng 心tâm 〕# 於ư 諸chư 〔# 七thất 十thập 八bát 〕# 心tâm 中trung 〔# 生sanh 起khởi 〕# 。 精tinh 進tấn 是thị 除trừ 去khứ 五ngũ 門môn 轉chuyển 向hướng 〔# 心tâm 〕# 及cập 二nhị 之chi 五ngũ 識thức 。 〔# 二nhị 〕# 領lãnh 受thọ 〔# 心tâm 〕# 。 〔# 三tam 〕# 推thôi 度độ 〔# 心tâm 之chi 十thập 六lục 心tâm 〕# 於ư 諸chư 〔# 七thất 十thập 三tam 〕# 心tâm 中trung 〔# 生sanh 起khởi 〕# 。 喜hỷ 是thị 除trừ 去khứ 〔# 二nhị 〕# 憂ưu 〔# 俱câu 心tâm 〕# 。 〔# 五ngũ 十thập 五ngũ 〕# 捨xả 俱câu 〔# 心tâm 。 二nhị 〕# 身thân 識thức 。 〔# 十thập 一nhất 〕# 第đệ 四tứ 禪thiền 〔# 之chi 七thất 十thập 心tâm 〕# 於ư 諸chư 〔# 五ngũ 十thập 一nhất 〕# 心tâm 中trung 〔# 生sanh 起khởi 〕# 。 欲dục 是thị 除trừ 去khứ 〔# 十thập 八bát 〕# 無vô 因nhân 〔# 心tâm 〕# 。 〔# 二nhị 〕# 癡si 〔# 心tâm 之chi 二nhị 十thập 心tâm 〕# 於ư 諸chư 〔# 六lục 十thập 九cửu 〕# 心tâm 中trung 〔# 生sanh 起khởi 〕# 。 而nhi 〔# 與dữ 雜tạp 心tâm 所sở 相tương 應ứng 〕# 之chi 彼bỉ 等đẳng 心tâm 生sanh 起khởi 之chi 次thứ 第đệ 如như 下hạ 。

五ngũ

六lục 十thập 六lục 〔# 心tâm 〕# 與dữ 五ngũ 十thập 五ngũ 。 十thập 一nhất 〔# 心tâm 〕# 與dữ 十thập 六lục 〔# 心tâm 〕# 。

七thất 十thập 與dữ 二nhị 十thập 〔# 心tâm 〕# 。 除trừ 去khứ 雜tạp 〔# 心tâm 所sở 〕# 。

七thất 十thập 五ngũ 與dữ 六lục 十thập 六lục 〔# 心tâm 〕# 。 七thất 十thập 八bát 與dữ 七thất 十thập 三tam 〔# 心tâm 〕# 。

五ngũ 十thập 一nhất 與dữ 六lục 十thập 九cửu 〔# 心tâm 〕# 。 有hữu 俱câu 雜tạp 〔# 心tâm 所sở 之chi 心tâm 〕# 。

六lục

〔# 三tam 。 不bất 善thiện 心tâm 所sở 相tương 應ứng 心tâm 〕# 。

其kỳ 次thứ 。 不bất 善thiện 〔# 心tâm 所sở 〕# 中trung 。 癡si 。 無vô 慚tàm 。 無vô 愧quý 。 掉trạo 舉cử 。 此thử 等đẳng 之chi 四tứ 名danh 為vi 。

共cộng 一nhất 切thiết 不bất 善thiện 心tâm 所sở

得đắc 於ư 一nhất 切thiết 。 之chi 十thập 二nhị 不bất 善thiện 〔# 心tâm 〕# 中trung 〔# 生sanh 起khởi 〕# 。 貪tham 唯duy 得đắc 於ư 八bát 貪tham 心tâm 中trung 〔# 生sanh 起khởi 〕# 。 見kiến 是thị 於ư 四tứ 惡ác 見kiến 相tương 應ứng 〔# 心tâm 〕# 中trung 〔# 生sanh 起khởi 〕# 。 慢mạn 是thị 於ư 四tứ 惡ác 見kiến 不bất 相tương 應ứng 〔# 心tâm 〕# 中trung 〔# 生sanh 起khởi 〕# 。 瞋sân 。 嫉tật 。 慳san 。 惡ác 作tác 之chi 此thử 等đẳng 四tứ 心tâm 所sở 是thị 於ư 二nhị 瞋sân 恚khuể 相tương 應ứng 中trung 〔# 生sanh 起khởi 〕# 。 惛hôn 沈trầm 。 睡thụy 眠miên 是thị 於ư 五ngũ 有hữu 行hành 心tâm 中trung 〔# 生sanh 起khởi 〕# 。 疑nghi 是thị 唯duy 於ư 疑nghi 俱câu 心tâm 中trung 〔# 生sanh 起khởi 〕# 。

七thất

〔# 癡si 等đẳng 〕# 四tứ 一nhất 切thiết 不bất 善thiện 。 〔# 心tâm 〕# 中trung 。 〔# 貪tham 。 見kiến 。 慢mạn 〕# 之chi 三tam 是thị 於ư 貪tham 根căn 中trung 〔# 生sanh 〕# 。

〔# 瞋sân 。 嫉tật 。 慳san 。 惡ác 作tác 之chi 〕# 四tứ 是thị 於ư 瞋sân 根căn 〔# 心tâm 〕# 中trung 。 又hựu 〔# 惛hôn 沈trầm 。 睡thụy 眠miên 之chi 〕# 二nhị 。

是thị 在tại 有hữu 行hành 〔# 心tâm 〕# 中trung 。

疑nghi 是thị 在tại 疑nghi 心tâm 中trung 〔# 生sanh 〕# 。 如như 斯tư 十thập 四tứ 〔# 心tâm 所sở 〕# 。

成thành 為vi 五ngũ 種chủng 。 唯duy 與dữ 十thập 二nhị 不bất 善thiện 〔# 心tâm 〕# 相tương 應ứng 。

八bát

〔# 四tứ 。 淨tịnh 心tâm 所sở 相tương 應ứng 心tâm 〕# 。

其kỳ 次thứ 。 於ư 淨tịnh 心tâm 所sở 中trung 。 先tiên 述thuật 共cộng 淨tịnh 之chi 十thập 九cửu 心tâm 所sở 是thị 存tồn 在tại 於ư 一nhất 切thiết 。 五ngũ 十thập 九cửu 淨tịnh 心tâm 中trung 。 其kỳ 次thứ 。 〔# 正chánh 語ngữ 。 正chánh 業nghiệp 。 正chánh 命mạng 之chi 〕# 三tam 離ly 皆giai 於ư 〔# 八bát 〕# 出xuất 世thế 間gian 心tâm 中trung 。 必tất 決quyết 定định 一nhất 起khởi 得đắc 。 然nhiên 。 於ư 世thế 間gian 〔# 心tâm 〕# 唯duy 在tại 欲dục 界giới 〔# 八bát 〕# 善thiện 心tâm 中trung 。 〔# 而nhi 且thả 其kỳ 時thời 三tam 離ly 〕# 有hữu 時thời 各các 別biệt 存tồn 在tại 〔# 生sanh 起khởi 〕# 。 其kỳ 次thứ 。 〔# 悲bi 。 喜hỷ 之chi 二nhị 〕# 無vô 量lượng 除trừ 去khứ 第đệ 五ngũ 禪thiền 。 唯duy 十thập 二nhị 之chi 〔# 色sắc 界giới 〕# 大đại 心tâm 及cập 欲dục 界giới 〔# 八bát 〕# 善thiện 〔# 心tâm 〕# 。 欲dục 界giới 有hữu 因nhân 〔# 八bát 〕# 唯duy 作tác 心tâm 之chi 二nhị 十thập 八bát 心tâm 。 或hoặc 有hữu 時thời 多đa 種chủng （# 別biệt 別biệt ）# 而nhi [P.8]# 生sanh 。 又hựu 此thử 處xứ 〔# 欲dục 界giới 〕# 之chi 捨xả 俱câu 〔# 心tâm 〕# 有hữu 人nhân 言ngôn 無vô 悲bi 。 喜hỷ 。 其kỳ 次thứ 。 慧tuệ 與dữ 十thập 二nhị 之chi 智trí 相tương 應ứng 欲dục 界giới 心tâm 及cập 一nhất 切thiết 三tam 十thập 五ngũ 之chi 大đại 〔# 心tâm 〕# 。 出xuất 世thế 間gian 心tâm 。 與dữ 四tứ 十thập 七thất 心tâm 相tương 應ứng 。

九cửu

〔# 共cộng 淨tịnh 之chi 〕# 十thập 九cửu 法pháp 於ư 五ngũ 十thập 九cửu 〔# 心tâm 〕# 中trung 生sanh 。 說thuyết 明minh 。

三tam 〔# 離ly 〕# 於ư 十thập 六lục 心tâm 中trung 。 二nhị 〔# 無vô 量lượng 〕# 於ư 二nhị 十thập 八bát 〔# 心tâm 〕# 中trung 。

慧tuệ 是thị 在tại 四tứ 十thập 七thất 種chủng 〔# 心tâm 〕# 中trung 〔# 生sanh 〕# 。

如như 斯tư 淨tịnh 為vi 四tứ 種chủng 。 唯duy 與dữ 淨tịnh 〔# 心tâm 〕# 相tương 應ứng 。

一nhất 〇#

嫉tật 。 慳san 。 惡ác 作tác 。 〔# 三tam 〕# 離ly 。 悲bi 〔# 喜hỷ 〕# 等đẳng 〔# 之chi 九cửu 〕# 有hữu 時thời 多đa 種chủng （# 別biệt 別biệt ）# 生sanh 。

慢mạn 及cập 惛hôn 沈trầm 。 睡thụy 眠miên 〔# 有hữu 時thời 於ư 各các 別biệt 。 有hữu 時thời 而nhi 〕# 共cộng 〔# 生sanh 〕# 。

餘dư 〔# 之chi 四tứ 十thập 一nhất 〕# 如như 所sở 說thuyết 決quyết 定định 相tương 應ứng 〔# 起khởi 〕# 。

今kim 我ngã 說thuyết 彼bỉ 等đẳng 。 適thích 宜nghi 相tương/tướng 攝nhiếp 。

三tam 十thập 六lục 在tại 法pháp 無vô 上thượng （# 出xuất 世thế 間gian ）# 三tam 十thập 五ngũ 在tại 大đại （# 上thượng 二nhị 界giới ）# 中trung 。

三tam 十thập 八bát 於ư 欲dục 界giới 淨tịnh 〔# 心tâm 〕# 中trung 〔# 得đắc 〕# 。

二nhị 十thập 七thất 於ư 不bất 善thiện 〔# 心tâm 〕# 中trung 。 十thập 二nhị 在tại 無vô 因nhân 〔# 心tâm 〕# 中trung 〔# 得đắc 〕# 。

〔# 此thử 〕# 由do 發phát 生sanh 〔# 地địa 〕# 相tương 應ứng 者giả 。 其kỳ 〔# 心tâm 所sở 之chi 〕# 攝nhiếp 為vi 五ngũ 種chủng 。

一nhất 一nhất

〔# 五ngũ 。 出xuất 世thế 間gian 心tâm 。 相tương 應ứng 心tâm 所sở 〕# 。

云vân 何hà 。 先tiên 述thuật 於ư 出xuất 世thế 間gian 。 八bát 之chi 初sơ 禪thiền 心tâm 中trung 。 同đồng 他tha 之chi 十thập 三tam 心tâm 所sở 。 除trừ 去khứ 〔# 二nhị 〕# 無vô 量lượng 。 〔# 餘dư 〕# 攝nhiếp 二nhị 十thập 三tam 淨tịnh 心tâm 所sở 共cộng 三tam 十thập 六lục 法pháp 。 同đồng 樣# 於ư 第đệ 二nhị 禪thiền 〔# 之chi 八bát 〕# 心tâm 。 除trừ 去khứ 尋tầm 〔# 攝nhiếp 三tam 十thập 五ngũ 法pháp 〕# 。 第đệ 三tam 禪thiền 〔# 之chi 八bát 〕# 心tâm 。 除trừ 去khứ 尋tầm 。 伺tứ 〔# 攝nhiếp 三tam 十thập 四tứ 法pháp 〕# 。 第đệ 四tứ 禪thiền 〔# 之chi 八bát 〕# 心tâm 。 除trừ 去khứ 尋tầm 。 伺tứ 。 喜hỷ 。 〔# 攝nhiếp 三tam 十thập 三tam 法pháp 〕# 。 第đệ 五ngũ 禪thiền 〔# 之chi 八bát 〕# 心tâm 是thị 捨xả 俱câu 同đồng 攝nhiếp 彼bỉ 等đẳng 〔# 三tam 十thập 三tam 法pháp 〕# 。 一nhất 切thiết 八bát 出xuất 世thế 間gian 心tâm 。 中trung 之chi 心tâm 所sở 法pháp 由do 五ngũ 種chủng 禪thiền 而nhi 為vi 五ngũ 種chủng 攝nhiếp 。

一nhất 二nhị

無vô 上thượng （# 出xuất 世thế 間gian ）# 之chi 〔# 心tâm 所sở 法pháp 〕# 如như 斯tư 次thứ 第đệ 立lập 五ngũ 種chủng 。

為vi 三tam 十thập 六lục 。 三tam 十thập 五ngũ 。 三tam 十thập 四tứ 。 三tam 十thập 三tam 二nhị 種chủng 。

一nhất 三tam

〔# 六lục 。 與dữ 色sắc 。 無vô 色sắc 界giới 心tâm 相tương 應ứng 心tâm 所sở 〕# 。

其kỳ 次thứ 。 於ư 大đại （# 上thượng 二nhị 界giới ）# 中trung 。 先tiên 於ư 〔# 善thiện 。 異dị 熟thục 。 唯duy 作tác 之chi 〕# 三tam 初sơ 禪thiền 心tâm 中trung 同đồng 他tha 十thập 三tam 心tâm 所sở 。 除trừ 去khứ 三tam 離ly 。 攝nhiếp 二nhị 十thập 二nhị 淨tịnh 心tâm 所sở 共cộng 三tam 十thập 五ngũ 法pháp 。 而nhi 悲bi 。 喜hỷ 於ư 此thử 必tất 各các 別biệt 相tướng 應ưng 。 同đồng 樣# 於ư 第đệ 二nhị 禪thiền 心tâm 中trung 。 除trừ 去khứ 尋tầm 〔# 攝nhiếp 三tam 十thập 四tứ 法pháp 〕# 。 於ư 第đệ 三tam 禪thiền 心tâm 中trung 。 除trừ 去khứ 尋tầm 。 伺tứ 〔# 攝nhiếp 三tam 十thập 三tam 法pháp 〕# 。 於ư 第đệ 四tứ 禪thiền 。 心tâm 中trung 除trừ 去khứ 尋tầm 。 伺tứ 。 喜hỷ 〔# 攝nhiếp 三tam 十thập 二nhị 法Pháp 〕# 。 於ư 十thập 五ngũ 之chi 第đệ 五ngũ 禪thiền 心tâm 中trung 。 更cánh 不bất 得đắc 〔# 悲bi 。 喜hỷ 之chi 二nhị 〕# 無vô 量lượng 〔# 而nhi 攝nhiếp 三tam 十thập 法pháp 〕# 。 如như 斯tư 一nhất 切thiết 二nhị 十thập 七thất 大đại 心tâm 中trung 之chi 〔# 心tâm 所sở 法pháp 〕# 依y 五ngũ 種chủng 禪thiền 成thành 為vi 五ngũ 種chủng 攝nhiếp 。

[P.9]# 一nhất 四tứ

大đại 〔# 心tâm 〕# 中trung 之chi 〔# 心tâm 所sở 法pháp 〕# 如như 斯tư 次thứ 第đệ 立lập 五ngũ 種chủng 。

為vi 三tam 十thập 五ngũ 。 三tam 十thập 四tứ 。 三tam 十thập 三tam 。 又hựu 三tam 十thập 二nhị 及cập 三tam 十thập 。

一nhất 五ngũ

〔# 七thất 。 欲dục 界giới 淨tịnh 心tâm 相tương 應ứng 心tâm 所sở 〕# 。

其kỳ 次thứ 。 欲dục 界giới 淨tịnh 〔# 心tâm 〕# 。 先tiên 述thuật 善thiện 〔# 心tâm 〕# 中trung 最tối 初sơ 智trí 相tương 應ứng 之chi 二nhị 〔# 心tâm 〕# 中trung 。 同đồng 他tha 之chi 十thập 三tam 心tâm 所sở 。 攝nhiếp 二nhị 十thập 五ngũ 淨tịnh 心tâm 所sở 之chi 三tam 十thập 八bát 法pháp 。 而nhi 〔# 二nhị 〕# 無vô 量lượng 與dữ 〔# 三tam 〕# 離ly 之chi 五ngũ 。 於ư 此thử 各các 別biệt 相tướng 應ưng 。 同đồng 樣# 於ư 第đệ 二nhị 之chi 二nhị 〔# 心tâm 〕# 中trung 。 除trừ 去khứ 智trí 。 〔# 攝nhiếp 三tam 十thập 七thất 法pháp 〕# 。 第đệ 三tam 智trí 相tương 應ứng 之chi 二nhị 〔# 心tâm 〕# 中trung 。 除trừ 去khứ 喜hỷ 〔# 攝nhiếp 三tam 十thập 七thất 法pháp 〕# 。 第đệ 四tứ 之chi 二nhị 〔# 心tâm 〕# 中trung 。 除trừ 去khứ 智trí 及cập 喜hỷ 而nhi 攝nhiếp 彼bỉ 等đẳng 〔# 三tam 十thập 六lục 法pháp 〕# 。 在tại 唯duy 作tác 心tâm 中trung 亦diệc 除trừ 去khứ 〔# 三tam 〕# 離ly 。 同đồng 樣# 於ư 四tứ 之chi 二nhị 〔# 心tâm 〕# 中trung 而nhi 攝nhiếp 四tứ 種chủng 。 同đồng 樣# 在tại 異dị 熟thục 〔# 心tâm 〕# 中trung 。 亦diệc 除trừ 去khứ 〔# 二nhị 〕# 無vô 量lượng 及cập 〔# 三tam 〕# 離ly 而nhi 攝nhiếp 其kỳ 餘dư 彼bỉ 等đẳng 〔# 心tâm 所sở 四tứ 種chủng 〕# 。 如như 是thị 一nhất 切thiết 。 二nhị 十thập 四tứ 欲dục 界giới 淨tịnh 心tâm 中trung 之chi 〔# 心tâm 所sở 法pháp 〕# 。 如như 二nhị 〔# 心tâm 〕# 為vi 攝nhiếp 十thập 二nhị 種chủng 。

一nhất 六lục

善thiện 淨tịnh 中trung 有hữu 三tam 十thập 八bát 。 三tam 十thập 七thất 二nhị 種chủng 及cập 三tam 十thập 六lục 。

唯duy 作tác 中trung 有hữu 三tam 十thập 五ngũ 。 三tam 十thập 四tứ 二nhị 種chủng 及cập 三tam 十thập 三tam 。

異dị 熟thục 中trung 有hữu 三Tam 十Thập 三Tam 。 三tam 十thập 二nhị 二nhị 種chủng 及cập 三tam 十thập 一nhất 。

言ngôn 〔# 此thử 〕# 為vi 欲dục 界giới 有hữu 因nhân 之chi 善thiện 。 異dị 熟thục 。 唯duy 作tác 〔# 心tâm 相tương 應ứng 心tâm 所sở 〕# 。

唯duy 作tác 與dữ 大đại （# 上thượng 二nhị 界giới ）# 無vô 有hữu 三tam 離ly 。

無vô 上thượng （# 出xuất 世thế 間gian ）# 與dữ 欲dục 界giới 異dị 熟thục 〔# 無vô 有hữu 〕# 二nhị 無vô 量lượng 。

無vô 上thượng 禪thiền 法pháp 異dị 。 中trung （# 上thượng 二nhị 界giới ）# 〔# 禪thiền 法pháp 與dữ 〕# 無vô 量lượng 。

於ư 小tiểu （# 欲dục 界giới ）# 〔# 無vô 量lượng 〕# 。 離ly 。 智trí 。 喜hỷ 各các 異dị 。

一nhất 七thất

〔# 八bát 。 不bất 善thiện 心tâm 相tương 應ứng 心tâm 所sở 〕# 。

其kỳ 次thứ 。 不bất 善thiện 心tâm 。 先tiên 述thuật 貪tham 根căn 中trung 之chi 第đệ 一nhất 無vô 行hành 〔# 心tâm 〕# 。 同đồng 他tha 之chi 十thập 三tam 心tâm 所sở 。 共cộng 不bất 善thiện 之chi 四tứ 〔# 心tâm 所sở 〕# 之chi 十thập 七thất 。 攝nhiếp 貪tham 。 見kiến 共cộng 為vi 十thập 九cửu 法pháp 。 同đồng 樣# 於ư 第đệ 二nhị 無vô 行hành 〔# 心tâm 〕# 。 攝nhiếp 貪tham 。 慢mạn 共cộng 〔# 為vi 十thập 九cửu 法pháp 〕# 。 於ư 第đệ 三tam 〔# 無vô 行hành 心tâm 〕# 亦diệc 同đồng 樣# 除trừ 去khứ 喜hỷ 。 與dữ 貪tham 。 見kiến 共cộng 為vi 十thập 八bát 〔# 法pháp 〕# 。 於ư 第đệ 四tứ 之chi 〔# 無vô 行hành 心tâm 〕# 。 同đồng 樣# 〔# 攝nhiếp 〕# 貪tham 。 慢mạn 共cộng 〔# 為vi 十thập 八bát 法pháp 〕# 。 其kỳ 次thứ 。 五ngũ 之chi 瞋sân 恚khuể 相tương 應ứng 無vô 行hành 〔# 心tâm 〕# 。 與dữ 瞋sân 。 嫉tật 。 慳san 。 惡ác 作tác 之chi 四tứ 皆giai 除trừ 喜hỷ 。 攝nhiếp 彼bỉ 等đẳng 二nhị 十thập 法pháp 。 而nhi 嫉tật 。 慳san 。 惡ác 作tác 於ư 此thử 各các 別biệt 相tướng 應ưng 。 五ngũ 種chủng 之chi 有hữu 行hành 〔# 心tâm 〕# 亦diệc 與dữ 〔# 無vô 行hành 心tâm 〕# 同đồng 樣# 。 其kỳ 不bất 同đồng 者giả 〔# 但đãn 有hữu 行hành 心tâm 更cánh 〕# 與dữ 惛hôn 沈trầm 。 睡thụy 眠miên 相tương 應ứng 。 其kỳ 次thứ 。 〔# 由do 同đồng 他tha 之chi 十thập 三tam 心tâm 〕# 除trừ 去khứ 欲dục 。 喜hỷ 。 十thập 一nhất 之chi 同đồng 他tha 。 共cộng 不bất [P.10]# 善thiện 四tứ 之chi 十thập 五ngũ 法pháp 。 相tương 應ứng 於ư 掉trạo 舉cử 俱câu 〔# 心tâm 〕# 。 疑nghi 俱câu 心tâm 除trừ 去khứ 勝thắng 解giải 俱câu 疑nghi 。 同đồng 得đắc 十thập 五ngũ 法pháp 。 〔# 如như 斯tư 〕# 一nhất 切thiết 。 於ư 十thập 二nhị 不bất 善thiện 心tâm 生sanh 起khởi 。 〔# 心tâm 所sở 法pháp 十thập 二nhị 心tâm 〕# 各các 別biệt 相tướng 應ưng 。 由do 〔# 相tương 應ứng 心tâm 所sở 法pháp 之chi 〕# 數số 即tức 攝nhiếp 七thất 種chủng 。

一nhất 八bát

於ư 不bất 善thiện 中trung 立lập 十thập 九cửu 。 十thập 八bát 。 二nhị 十thập 。 二nhị 十thập 一nhất 。

二nhị 十thập 。 二nhị 十thập 二nhị 。 十thập 五ngũ 之chi 七thất 種chủng 。

共cộng 〔# 不bất 善thiện 〕# 之chi 四tứ 及cập 同đồng 他tha 十thập 之chi 此thử 等đẳng 。

十thập 四tứ 。 言ngôn 與dữ 一nhất 切thiết 不bất 善thiện 。 〔# 心tâm 〕# 相tương 應ứng 。

一nhất 九cửu

〔# 九cửu 。 無vô 因nhân 心tâm 相tương 應ứng 心tâm 所sở 〕# 。

其kỳ 次thứ 。 無vô 因nhân 〔# 心tâm 〕# 中trung 。 先tiên 述thuật 笑tiếu 心tâm 。 〔# 由do 十thập 三tam 同đồng 他tha 〕# 除trừ 去khứ 欲dục 。 攝nhiếp 十thập 二nhị 之chi 同đồng 他tha 法pháp 。 同đồng 樣# 於ư 確xác 定định 〔# 心tâm 〕# 除trừ 欲dục 喜hỷ 而nhi 〔# 攝nhiếp 十thập 一nhất 法pháp 〕# 。 於ư 樂nhạo/nhạc/lạc 〔# 俱câu 〕# 領lãnh 受thọ 〔# 心tâm 〕# 除trừ 去khứ 欲dục 。 精tinh 進tấn 而nhi 〔# 攝nhiếp 十thập 一nhất 法pháp 〕# 。 無vô 因nhân 意ý 界giới 之chi 三tam 〔# 心tâm 〕# 及cập 雙song 之chi 結kết 生sanh 〔# 意ý 識thức 界giới 〕# 除trừ 去khứ 欲dục 。 喜hỷ 。 精tinh 進tấn 而nhi 〔# 攝nhiếp 十thập 心tâm 所sở 〕# 。 二nhị 之chi 五ngũ 識thức 除trừ 去khứ 〔# 六lục 之chi 〕# 雜tạp 〔# 心tâm 所sở 〕# 。 攝nhiếp 彼bỉ 等đẳng 〔# 七thất 心tâm 所sở 〕# 。 如như 斯tư 一nhất 切thiết 無vô 因nhân 〔# 心tâm 〕# 中trung 之chi 〔# 心tâm 所sở 法pháp 〕# 若nhược 由do 數số 唯duy 攝nhiếp 四tứ 種chủng 。

二nhị 〇#

十thập 二nhị 。 十thập 一nhất 。 十thập 。 七thất 之chi 四tứ 種chủng 。

乃nãi 十thập 八bát 之chi 無vô 因nhân 心tâm 生sanh 起khởi 中trung 攝nhiếp 。

於ư 無vô 因nhân 〔# 心tâm 〕# 之chi 一nhất 切thiết 處xứ 有hữu 。 七thất 〔# 心tâm 所sở 〕# 。 餘dư 適thích 當đương 而nhi 〔# 推thôi 知tri 〕# 。

若nhược 如như 斯tư 詳tường 言ngôn 〔# 心tâm 所sở 法pháp 〕# 者giả 。 言ngôn 為vi 攝nhiếp 三tam 十thập 二nhị 種chủng 。

已dĩ 知tri 是thị 心tâm 不bất 離ly 〔# 心tâm 所sở 法pháp 〕# 之chi 相tướng 應ưng 與dữ 攝nhiếp 。

得đắc 舉cử 示thị 適thích 宜nghi 依y 心tâm 相tương/tướng 等đẳng 〔# 心tâm 所sở 法pháp 之chi 〕# 差sai 別biệt 。

於ư 此thử 攝nhiếp 阿a 毘tỳ 達đạt 義nghĩa 論luận

名danh 為vi 攝nhiếp 心tâm 所sở 分phân 別biệt 。 為vi 第đệ 二nhị 品phẩm 。

[P.11]# 三tam 。 攝nhiếp 雜tạp 分phân 別biệt 。

一nhất

於ư 適thích 宜nghi 相tương 應ứng 。 心tâm 與dữ 心tâm 所sở 法pháp 。

彼bỉ 等đẳng 依y 自tự 性tánh 。 成thành 為vi 五ngũ 十thập 三tam 。 其kỳ 等đẳng 由do 。

（# 一nhất ）# 受thọ 。 （# 二nhị ）# 因nhân 。 （# 三tam ）# 作tác 用dụng 。 （# 四tứ ）# 門môn 。 （# 五ngũ ）# 所sở 緣duyên 。 （# 六lục ）# 基cơ （# 所sở 依y ）# 。

所sở 攝nhiếp 者giả 。 依y 心tâm 生sanh 起khởi 而nhi 適thích 宜nghi 。

二nhị

其kỳ 中trung 。

先tiên 就tựu 〔# 一nhất 〕#

受thọ 之chi 攝nhiếp

受thọ 是thị 樂nhạo/nhạc/lạc 。 苦khổ 。 不bất 苦khổ 不bất 樂lạc 之chi 三tam 種chủng 。 又hựu 依y 樂nhạo/nhạc/lạc 。 苦khổ 。 喜hỷ 。 憂ưu 。 捨xả 之chi 區khu 別biệt 而nhi 為vi 五ngũ 種chủng 。 其kỳ 中trung 。 為vi 樂nhạo/nhạc/lạc 俱câu 唯duy 善thiện 異dị 熟thục 身thân 識thức 之chi 一nhất 。 同đồng 樣# 於ư 苦khổ 俱câu 。 〔# 唯duy 〕# 不bất 善thiện 異dị 熟thục 〔# 身thân 識thức 〕# 。 其kỳ 次thứ 。 於ư 喜hỷ 俱câu 心tâm 。 稱xưng 為vi 貪tham 根căn 四tứ 。 欲dục 界giới 淨tịnh 之chi 十thập 二nhị 。 樂nhạo/nhạc/lạc 〔# 俱câu 〕# 推thôi 度độ 〔# 心tâm 〕# 。 笑tiếu 〔# 心tâm 〕# 二nhị 共cộng 十thập 八bát 之chi 欲dục 界giới 喜hỷ 俱câu 心tâm 及cập 初sơ 。 第đệ 二nhị 。 第đệ 三tam 。 第đệ 四tứ 禪thiền 為vi 四tứ 十thập 四tứ 之chi 大đại （# 上thượng 二nhị 界giới ）# 。 出xuất 世thế 間gian 心tâm 。 為vi 六lục 十thập 二nhị 種chủng 。 其kỳ 次thứ 喜hỷ 俱câu 心tâm 唯duy 二nhị 之chi 瞋sân 。 恚khuể 相tương 應ứng 心tâm 。 餘dư 之chi 五ngũ 十thập 五ngũ 唯duy 捨xả 俱câu 心tâm 。

三tam

其kỳ 中trung 。 受thọ 是thị 苦khổ 。 樂nhạo/nhạc/lạc 。 捨xả 之chi 三tam 種chủng 。

〔# 更cánh 〕# 由do 喜hỷ 。 憂ưu 之chi 差sai 別biệt 而nhi 為vi 五ngũ 種chủng 。

樂nhạo/nhạc/lạc 。 苦khổ 〔# 各các 〕# 一nhất 處xứ 。 憂ưu 在tại 二nhị 〔# 處xứ 〕# 。

喜hỷ 有hữu 六lục 十thập 二nhị 〔# 處xứ 〕# 。 餘dư （# 捨xả ）# 五ngũ 十thập 五ngũ 〔# 處xứ 〕# 。

四tứ

〔# 二nhị 〕# 對đối 於ư

因nhân 之chi 攝nhiếp

所sở 謂vị 因nhân 。 是thị 貪tham 。 瞋sân 。 癡si 。 無vô 貪tham 。 無vô 瞋sân 。 無vô 癡si 之chi 六lục 種chủng 。 其kỳ 中trung 。 五ngũ 門môn 轉chuyển 向hướng 〔# 心tâm 〕# 。 二nhị 之chi 〔# 前tiền 〕# 五ngũ 識thức 。 〔# 二nhị 〕# 領lãnh 受thọ 〔# 心tâm 〕# 。 〔# 三tam 〕# 推thôi 度độ 〔# 心tâm 〕# 。 確xác 定định 〔# 心tâm 〕# 。 笑tiếu 〔# 心tâm 〕# 之chi 十thập 八bát 心tâm 名danh 為vi 。

無vô 因nhân

餘dư 一nhất 切thiết 之chi 七thất 十thập 一nhất 心tâm 是thị 。

有hữu 因nhân

又hựu 其kỳ 〔# 有hữu 因nhân 心tâm 之chi 〕# 中trung 。 二nhị 愚ngu 癡si 心tâm 是thị 。

一nhất 因nhân

餘dư 之chi 十thập 不bất 善thiện 心tâm 。 智trí 不bất 相tương 應ứng 欲dục 界giới 十thập 二nhị 淨tịnh 〔# 心tâm 〕# 之chi 二nhị [P.12]# 十thập 二nhị 心tâm 是thị 。

二nhị 因nhân

智trí 相tương 應ứng 欲dục 界giới 十thập 二nhị 淨tịnh 〔# 心tâm 〕# 。 大đại 。 出xuất 世thế 間gian 三tam 十thập 五ngũ 心tâm 之chi 四tứ 十thập 七thất 心tâm 是thị 。

三tam 因nhân

五ngũ

貪tham 瞋sân 與dữ 愚ngu 癡si 。 是thị 三tam 不bất 善thiện 因nhân 。

無vô 貪tham 瞋sân 愚ngu 癡si 。 善thiện 因nhân 無vô 記ký 〔# 因nhân 〕# 。

無vô 因nhân 為vi 十thập 八bát 。 二nhị 是thị 唯duy 一nhất 因nhân 。

二nhị 十thập 二nhị 二nhị 因nhân 。 四tứ 十thập 七thất 三tam 因nhân 。

六lục

〔# 三tam 〕# 對đối 於ư

作tác 用dụng 之chi 攝nhiếp

所sở 謂vị 作tác 用dụng 。 是thị 結kết 生sanh 。 有hữu 分phần/phân 。 轉chuyển 向hướng 。 見kiến 。 聞văn 。 嗅khứu 。 嘗thường 。 觸xúc 。 領lãnh 受thọ 。 推thôi 度độ 。 確xác 定định 。 速tốc 行hành 。 彼bỉ 所sở 緣duyên 。 死tử 之chi 十thập 四tứ 。 其kỳ 次thứ 由do 結kết 生sanh 。 有hữu 分phần/phân 。 轉chuyển 向hướng 。 五ngũ 識thức 之chi 處xứ 等đẳng 。 彼bỉ 等đẳng 〔# 八bát 十thập 九cửu 心tâm 〕# 當đương 知tri 有hữu 十thập 種chủng 。 處xử 之chi 差sai 別biệt 。 其kỳ 中trung 。 捨xả 俱câu 之chi 二nhị 推thôi 度độ 〔# 心tâm 〕# 。 八bát 之chi 大đại 異dị 熟thục 〔# 心tâm 〕# 。 九cửu 之chi 色sắc 。 無vô 色sắc 異dị 熟thục 〔# 心tâm 〕# 之chi 十thập 九cửu 心tâm 名danh 〔# 為vi 〕# 結kết 生sanh 。 有hữu 分phần/phân 。 死tử 之chi 作tác 用dụng 。 其kỳ 次thứ 。 〔# 無vô 因nhân 唯duy 作tác 之chi 〕# 二nhị 〔# 心tâm 為vi 〕# 轉chuyển 向hướng 作tác 用dụng 。 同đồng 樣# 於ư 〔# 各các 二nhị 心tâm 〕# 為vi 見kiến 。 聞văn 。 嗅khứu 。 嘗thường 。 觸xúc 。 領lãnh 受thọ 之chi 作tác 用dụng 。 〔# 無vô 因nhân 異dị 熟thục 之chi 〕# 三tam 〔# 心tâm 〕# 為vi 推thôi 度độ 作tác 用dụng 。 意ý 門môn 轉chuyển 向hướng 心tâm 。 唯duy 於ư 五ngũ 門môn 成thành 為vi 確xác 定định 作tác 用dụng 。 〔# 以dĩ 上thượng 〕# 除trừ 〔# 世thế 間gian 異dị 熟thục 及cập 〕# 二nhị 轉chuyển 向hướng 〔# 唯duy 作tác 〕# 心tâm 。 其kỳ 餘dư 〔# 二nhị 十thập 一nhất 〕# 善thiện 。 〔# 十thập 二nhị 〕# 不bất 善thiện 。 〔# 四tứ 聖thánh 〕# 果quả 。 〔# 十thập 八bát 〕# 唯duy 作tác 之chi 五ngũ 十thập 五ngũ 心tâm 。 為vi 遠viễn 作tác 用dụng 。 八bát 之chi 大đại 異dị 熟thục 心tâm 。 三tam 之chi 推thôi 度độ 〔# 心tâm 〕# 之chi 十thập 一nhất 〔# 心tâm 〕# 為vi 彼bỉ 所sở 緣duyên 作tác 用dụng 。

其kỳ 次thứ 。 其kỳ 等đẳng 〔# 八bát 十thập 九cửu 心tâm 〕# 之chi 中trung 。 捨xả 俱câu 之chi 二nhị 推thôi 度độ 心tâm 。 依y 結kết 生sanh 。 有hữu 分phần/phân 。 死tử 。 彼bỉ 所sở 緣duyên 。 推thôi 度độ 〔# 名danh 為vi 〕# 五ngũ 作tác 用dụng 。 八bát 之chi 大đại 異dị 熟thục 〔# 心tâm 〕# 。 依y 結kết 生sanh 。 有hữu 分phần/phân 。 死tử 。 彼bỉ 所sở 緣duyên 〔# 名danh 為vi 〕# 四tứ 作tác 用dụng 。 九cửu 大đại （# 上thượng 二nhị 界giới ）# 異dị 熟thục 〔# 心tâm 〕# 。 依y 結kết 生sanh 。 有hữu 分phần/phân 。 死tử 〔# 名danh 為vi 〕# 三tam 作tác 用dụng 。 喜hỷ 〔# 俱câu 〕# 之chi 推thôi 度độ 〔# 心tâm 〕# 。 依y 推thôi 度độ 。 所sở 緣duyên 為vi 二nhị 作tác 用dụng 。 確xác 定định 〔# 心tâm 〕# 亦diệc 依y 確xác 定định 。 轉chuyển 向hướng 〔# 為vi 二nhị 作tác 用dụng 〕# 。 而nhi 其kỳ 餘dư 一nhất 切thiết 。 之chi 速tốc 行hành 〔# 心tâm 〕# 。 三tam 種chủng 意ý 界giới 。 〔# 二nhị 之chi 前tiền 〕# 五ngũ 識thức 〔# 之chi 六lục 十thập 八bát 心tâm 〕# 是thị 隨tùy 於ư 發phát 生sanh 為vi 一nhất 作tác 用dụng 。

七thất

結kết 生sanh 等đẳng 之chi 別biệt 。 作tác 用dụng 有hữu 十thập 四tứ 。

若nhược 說thuyết 處xứ 之chi 別biệt 。 心tâm 生sanh 為vi 十thập 種chủng 。

六lục 十thập 八bát 二nhị 九cửu 。 八bát 二nhị 如như 次thứ 第đệ 。

說thuyết 示thị 作tác 用dụng 處xứ 。 一nhất 二nhị 三tam 四tứ 五ngũ 。

[P.13]# 八bát

〔# 四tứ 〕# 對đối 於ư

門môn 之chi 攝nhiếp

所sở 謂vị 門môn 是thị 眼nhãn 門môn 。 耳nhĩ 門môn 。 鼻tị 門môn 。 舌thiệt 門môn 。 身thân 門môn 。 意ý 門môn 之chi 六lục 種chủng 。 其kỳ 中trung 。 眼nhãn 是thị 眼nhãn 門môn 。 同đồng 樣# 耳nhĩ 等đẳng 即tức 是thị 耳nhĩ 門môn 等đẳng 。 又hựu 〔# 轉chuyển 向hướng 前tiền 之chi 〕# 有hữu 分phần/phân 。 言ngôn 為vi 意ý 門môn 。 其kỳ 中trung 。 〔# 一nhất 〕# 五ngũ 門môn 轉chuyển 向hướng 〔# 心tâm 〕# 。 〔# 二nhị 〕# 眼nhãn 識thức 。 〔# 二nhị 〕# 領lãnh 受thọ 〔# 心tâm 〕# 。 〔# 三tam 〕# 推thôi 度độ 〔# 心tâm 〕# 。 〔# 一nhất 〕# 確xác 定định 〔# 心tâm 〕# 。 〔# 二nhị 十thập 九cửu 〕# 速tốc 行hành 〔# 心tâm 〕# 。 〔# 八bát 〕# 彼bỉ 所sở 緣duyên 〔# 心tâm 〕# 之chi 四tứ 十thập 六lục 心tâm 於ư 眼nhãn 門môn 適thích 宜nghi 生sanh 起khởi 。 同đồng 樣# 於ư 耳nhĩ 門môn 等đẳng 亦diệc 有hữu 〔# 一nhất 〕# 五ngũ 門môn 轉chuyển 向hướng 〔# 心tâm 〕# 。 〔# 二nhị 〕# 耳nhĩ 識thức 等đẳng 之chi 四tứ 十thập 六lục 〔# 心tâm 〕# 。 於ư 五ngũ 門môn 〔# 右hữu 之chi 〕# 一nhất 切thiết 五ngũ 十thập 四tứ 心tâm 唯duy 欲dục 界giới 〔# 心tâm 〕# 。 其kỳ 次thứ 。 於ư 意ý 門môn 有hữu 〔# 一nhất 〕# 意ý 門môn 轉chuyển 向hướng 〔# 心tâm 〕# 。 五ngũ 十thập 五ngũ 速tốc 行hành 〔# 心tâm 〕# 。 〔# 十thập 一nhất 〕# 彼bỉ 所sở 緣duyên 〔# 心tâm 〕# 之chi 六lục 十thập 七thất 心tâm 。 依y 結kết 生sanh 。 有hữu 分phần/phân 。 死tử 之chi 十thập 九cửu 〔# 心tâm 〕# 是thị 離ly 開khai 門môn 。

其kỳ 次thứ 。 其kỳ 等đẳng 〔# 八bát 十thập 九cửu 心tâm 〕# 中trung 。 〔# 二nhị 之chi 前tiền 〕# 五ngũ 識thức 。 大đại （# 上thượng 二nhị 界giới ）# 。 出xuất 世thế 間gian 之chi 〔# 二nhị 十thập 六lục 〕# 速tốc 行hành 〔# 心tâm 〕# 之chi 三tam 十thập 六lục 心tâm 。 適thích 宜nghi 於ư 〔# 六lục 門môn 中trung 〕# 一nhất 門môn 之chi 〔# 作tác 用dụng 〕# 。 又hựu 三tam 意ý 識thức 界giới 是thị 五ngũ 門môn 〔# 作tác 用dụng 〕# 。 〔# 一nhất 〕# 樂nhạo/nhạc/lạc 〔# 俱câu 〕# 推thôi 度độ 〔# 心tâm 〕# 。 〔# 一nhất 〕# 確xác 定định 〔# 心tâm 〕# 。 〔# 二nhị 十thập 九cửu 〕# 欲dục 界giới 速tốc 行hành 〔# 心tâm 之chi 三tam 十thập 一nhất 〕# 心tâm 。 是thị 六lục 門môn 〔# 作tác 用dụng 〕# 。 〔# 二nhị 之chi 〕# 捨xả 俱câu 推thôi 度độ 〔# 心tâm 〕# 。 〔# 八bát 之chi 〕# 大đại 異dị 熟thục 〔# 心tâm 〕# 者giả 。 有hữu 六lục 門môn 〔# 作tác 用dụng 〕# 。 亦diệc 在tại 離ly 門môn 。 大đại （# 上thượng 二nhị 界giới ）# 之chi 〔# 九cửu 〕# 異dị 熟thục 〔# 心tâm 〕# 唯duy 是thị 離ly 門môn 。

九cửu

心tâm 生sanh 由do 一nhất 門môn 。 五ngũ 門môn 及cập 六lục 門môn 。

六lục 門môn 或hoặc 離ly 門môn 。 及cập 離ly 一nhất 切thiết 門môn 。

次thứ 第đệ 三tam 十thập 六lục 。 三tam 與dữ 三tam 十thập 一nhất 。

十thập 種chủng 與dữ 九cửu 種chủng 。 說thuyết 示thị 五ngũ 種chủng 類loại 。

一nhất 〇#

〔# 五ngũ 〕# 對đối 於ư

所sở 緣duyên 之chi 攝nhiếp

所sở 謂vị 所sở 緣duyên 者giả 。 是thị 色sắc 所sở 緣duyên 。 聲thanh 所sở 緣duyên 。 香hương 所sở 緣duyên 。 味vị 所sở 緣duyên 。 觸xúc 所sở 緣duyên 。 法pháp 所sở 緣duyên 之chi 六lục 種chủng 。 其kỳ 中trung 。 色sắc 是thị 色sắc 所sở 緣duyên 。 同đồng 樣# 於ư 聲thanh 等đẳng 是thị 聲thanh 所sở 緣duyên 等đẳng 。 其kỳ 次thứ 。 法pháp 所sở 緣duyên 是thị 攝nhiếp 淨tịnh 〔# 色sắc 〕# 。 細tế 心tâm 。 心tâm 。 心tâm 所sở 。 涅Niết 槃Bàn 。 施thi 設thiết （# 假giả 法pháp ）# 之chi 六lục 種chủng 。

其kỳ 中trung 。 一nhất 切thiết 眼nhãn 門môn 心tâm 。 唯duy 色sắc 為vi 所sở 緣duyên 。 此thử 等đẳng 〔# 唯duy 〕# 現hiện 在tại 。 同đồng 樣# 於ư 耳nhĩ 門môn 心tâm 等đẳng 。 唯duy 聲thanh 等đẳng [P.14]# 〔# 為vi 所sở 緣duyên 〕# 。 此thử 等đẳng 亦diệc 唯duy 現hiện 在tại 。 其kỳ 次thứ 。 意ý 門môn 心tâm 之chi 所sở 緣duyên 為vi 六lục 種chủng 。 〔# 此thử 〕# 適thích 宜nghi 於ư 現hiện 在tại 。 過quá 去khứ 。 未vị 來lai 。 離ly 時thời 。 稱xưng 為vi 結kết 生sanh 。 有hữu 分phần/phân 。 死tử 之chi 離ly 門môn 〔# 心tâm 〕# 之chi 所sở 緣duyên 為vi 六lục 種chủng 。 多đa 於ư 〔# 前tiền 過quá 去khứ 〕# 有hữu 之chi 末mạt 。 所sở 把bả 取thủ 六lục 門môn 之chi 現hiện 在tại 。 過quá 去khứ 。 或hoặc 稱xưng 為vi 施thi 設thiết （# 假giả 法pháp ）# 之chi 業nghiệp 。 業nghiệp 相tương/tướng 。 趣thú 相tương/tướng 者giả 。

其kỳ 等đẳng 〔# 色sắc 等đẳng 。 現hiện 在tại 等đẳng 。 業nghiệp 等đẳng 為vi 所sở 緣duyên 諸chư 心tâm 〕# 中trung 。 眼nhãn 識thức 等đẳng 如như 次thứ 唯duy 色sắc 等đẳng 一nhất 一nhất 為vi 所sở 緣duyên 。 其kỳ 次thứ 。 三tam 意ý 界giới 以dĩ 色sắc 等đẳng 之chi 五ngũ 為vi 所sở 緣duyên 。 其kỳ 餘dư 欲dục 界giới 異dị 熟thục 〔# 心tâm 〕# 與dữ 笑tiếu 心tâm 。 唯duy 以dĩ 欲dục 界giới 一nhất 切thiết 為vi 所sở 緣duyên 。 不bất 善thiện 〔# 心tâm 〕# 。 智trí 不bất 相tương 應ứng 之chi 欲dục 界giới 速tốc 行hành 〔# 心tâm 〕# 。 除trừ 出xuất 世thế 間gian 。 其kỳ 餘dư 者giả 一nhất 切thiết 為vi 所sở 緣duyên 。 智trí 相tương 應ứng 之chi 欲dục 界giới 善thiện 〔# 心tâm 〕# 與dữ 稱xưng 為vi 第đệ 五ngũ 禪thiền 之chi 神thần 通thông 善thiện 〔# 心tâm 〕# 。 除trừ 去khứ 阿A 羅La 漢Hán 道Đạo 。 果quả 。 其kỳ 餘dư 以dĩ 一nhất 切thiết 為vi 所sở 緣duyên 。 智trí 相tương 應ứng 之chi 欲dục 界giới 唯duy 作tác 〔# 心tâm 〕# 。 〔# 第đệ 五ngũ 禪thiền 〕# 之chi 唯duy 作tác 神thần 通thông 〔# 心tâm 〕# 。 確xác 定định 〔# 心tâm 〕# 者giả 。 以dĩ 普phổ 徧biến 一nhất 切thiết 為vi 所sở 緣duyên 。 無vô 色sắc 中trung 之chi 第đệ 二nhị 〔# 心tâm 〕# 。 第đệ 四tứ 〔# 心tâm 〕# 。 以dĩ 大đại （# 上thượng 二nhị 界giới ）# 為vi 所sở 緣duyên 。 其kỳ 餘dư 之chi 大đại （# 上thượng 二nhị 界giới ）# 心tâm 。 以dĩ 一nhất 切thiết 施thi 設thiết （# 假giả 法pháp ）# 為vi 所sở 緣duyên 。 出xuất 世thế 間gian 心tâm 。 以dĩ 涅Niết 槃Bàn 為vi 所sở 緣duyên 。

一nhất 一nhất

二nhị 十thập 五ngũ 對đối 於ư 小tiểu （# 欲dục 界giới ）# 。 六lục 心tâm 對đối 於ư 大đại （# 上thượng 二nhị 界giới ）# 。

二nhị 十thập 一nhất 對đối 於ư 言ngôn 說thuyết （# 施thi 設thiết ）# 。 八bát 對đối 於ư 涅Niết 槃Bàn 境cảnh 〔# 為vi 所sở 緣duyên 〕# 。

二nhị 十thập 除trừ 無vô 上thượng 。 五ngũ 除trừ 最tối 上thượng 之chi 道đạo 。 果quả 。

六lục 乃nãi 緣duyên 一nhất 切thiết 處xứ 。 如như 是thị 其kỳ 處xứ 攝nhiếp 七thất 類loại 。

一nhất 二nhị

〔# 六lục 〕# 對đối 於ư

基cơ （# 所sở 依y ）# 之chi 攝nhiếp

基cơ 是thị 眼nhãn 。 耳nhĩ 。 鼻tị 。 舌thiệt 。 身thân 。 心tâm 基cơ 之chi 六lục 種chủng 。 其kỳ 等đẳng 一nhất 切thiết 於ư 欲dục 界giới 中trung 得đắc 。 其kỳ 次thứ 。 於ư 色sắc 界giới 中trung 。 無vô 鼻tị 。 〔# 舌thiệt 。 身thân 〕# 等đẳng 三tam 。 又hựu 於ư 無vô 色sắc 界giới 。 一nhất 切thiết 皆giai 不bất 現hiện 。

其kỳ 中trung 。 五ngũ 識thức 界giới 如như 次thứ 第đệ 專chuyên 依y 止chỉ 於ư 〔# 眼nhãn 。 耳nhĩ 。 鼻tị 。 舌thiệt 。 身thân 之chi 〕# 五ngũ 淨tịnh 基cơ 而nhi 轉chuyển 起khởi 。 其kỳ 次thứ 。 稱xưng 為vi 五ngũ 門môn 轉chuyển 向hướng 。 領lãnh 受thọ 之chi 意ý 識thức 界giới 是thị 依y 止chỉ 於ư 心tâm 。 〔# 基cơ 〕# 而nhi 轉chuyển 起khởi 。 又hựu 其kỳ 餘dư 稱xưng 為vi 意ý 識thức 界giới 之chi 推thôi 度độ 〔# 心tâm 〕# 。 大đại 異dị 熟thục 〔# 心tâm 〕# 。 瞋sân 恚khuể 之chi 二nhị 〔# 心tâm 〕# 。 初sơ 道đạo 〔# 心tâm 〕# 。 笑tiếu 〔# 心tâm 〕# 。 色sắc 界giới 〔# 心tâm 〕# 亦diệc 依y 止chỉ 心tâm 〔# 基cơ 〕# 而nhi 轉chuyển 起khởi 。 其kỳ 次thứ 。 餘dư 之chi 善thiện 。 不bất 善thiện 。 唯duy 作tác 。 無vô 上thượng （# 出xuất 世thế 間gian ）# 〔# 心tâm 〕# 。 或hoặc 依y 止chỉ 〔# 心tâm 基cơ 〕# 。 [P.15]# 或hoặc 不bất 依y 止chỉ 。 無vô 色sắc 之chi 異dị 熟thục 〔# 心tâm 〕# 不bất 依y 止chỉ 心tâm 〔# 基cơ 〕# 而nhi 〔# 轉chuyển 起khởi 〕# 。

一nhất 三tam

欲dục 中trung 之chi 七thất 〔# 識thức 界giới 〕# 依y 止chỉ 於ư 六lục 基cơ 。 色sắc 中trung 之chi 四tứ 。

依y 止chỉ 於ư 三tam 基cơ 。 無vô 色sắc 中trung 一nhất 〔# 意ý 識thức 〕# 界giới 無vô 所sở 依y 。

四tứ 十thập 三tam 有hữu 依y 止chỉ 。 四tứ 十thập 二nhị 依y 止chỉ 或hoặc 不bất 依y 止chỉ 而nhi 。

生sanh 。 無vô 色sắc 之chi 〔# 異dị 〕# 熟thục 無vô 依y 止chỉ 。

此thử 攝nhiếp 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 義nghĩa 論luận

名danh 為vi 攝nhiếp 雜tạp 分phân 別biệt 第đệ 三tam 品phẩm 。

[P.16]# 四tứ 。 攝nhiếp 路lộ 分phân 別biệt 。

一nhất

如như 斯tư 已dĩ 〔# 說thuyết 〕# 以dĩ 上thượng 心tâm 生sanh 起khởi 之chi 攝nhiếp 。 〔# 更cánh 於ư 〕# 。

由do 地địa 。 人nhân 之chi 差sai 別biệt 而nhi 決quyết 定định 前tiền 後hậu 之chi 〔# 繼kế 起khởi 〕# 。

於ư 結kết 生sanh 。 轉chuyển 起khởi 。 說thuyết 〔# 心tâm 〕# 活hoạt 動động 之chi 攝nhiếp 。

從tùng 〔# 其kỳ 〕# 所sở 生sanh 我ngã 略lược 說thuyết 。

二nhị

〔# 一nhất 。 六lục 六lục 法pháp 〕# 。

六lục 基cơ 。 六lục 門môn 。 六lục 所sở 緣duyên 。 六lục 識thức 。 六lục 路lộ 。 六lục 種chủng 境cảnh 之chi 轉chuyển 起khởi 。 此thử 於ư 。

路lộ 之chi 攝nhiếp

當đương 知tri 為vi 六lục 六lục 法pháp 。 其kỳ 次thứ 。 於ư 。

離ly 路lộ

有hữu 業nghiệp 。 業nghiệp 相tương/tướng 。 趣thú 相tương/tướng 之chi 三tam 種chủng 境cảnh 轉chuyển 起khởi 。

其kỳ 中trung 。 如như 前tiền 所sở 說thuyết 基cơ 。 門môn 。 所sở 緣duyên 。 此thử 。

六lục 識thức

是thị 眼nhãn 識thức 。 耳nhĩ 識thức 。 鼻tị 識thức 。 舌thiệt 識thức 。 身thân 識thức 。 意ý 識thức 。

其kỳ 次thứ 。

六lục 路lộ

是thị 門môn 而nhi 為vi 眼nhãn 門môn 路lộ 。 耳nhĩ 門môn 路lộ 。 鼻tị 門môn 路lộ 。 舌thiệt 門môn 路lộ 。 身thân 門môn 路lộ 。 意ý 門môn 路lộ 。 又hựu 依y 識thức 而nhi 為vi 眼nhãn 識thức 路lộ 。 耳nhĩ 識thức 路lộ 。 鼻tị 識thức 路lộ 。 舌thiệt 識thức 路lộ 。 身thân 識thức 路lộ 。 意ý 識thức 路lộ 。 〔# 依y 〕# 門môn 活hoạt 動động 當đương 知tri 與dữ 〔# 依y 〕# 心tâm （# 識thức ）# 活hoạt 動động 有hữu 關quan 連liên 。

三tam

〔# 二nhị 。 五ngũ 門môn 作tác 用dụng 〕# 。

在tại 〔# 眼nhãn 。 耳nhĩ 。 鼻tị 。 舌thiệt 。 身thân 之chi 〕# 五ngũ 門môn 。 有hữu 極cực 大đại 。 大đại 。 小tiểu 。 極cực 小tiểu 之chi 〔# 所sở 緣duyên 〕# 。 其kỳ 次thứ 。 於ư 意ý 門môn 有hữu 明minh 瞭# 。 不bất 明minh 瞭# 之chi 〔# 所sở 緣duyên 〕# 。 當đương 知tri 此thử 是thị 。

六lục 種chủng 境cảnh 之chi 轉chuyển 起khởi

云vân 何hà 。 由do 生sanh 。 住trụ 。 滅diệt 之chi 三tam 剎sát 那na 名danh 為vi 一nhất 心tâm 剎sát 那na 。 其kỳ 次thứ 。 依y 斯tư 〔# 心tâm 剎sát 那na 之chi 〕# 十thập 七thất 剎sát 那na 為vi 色sắc 法pháp 〔# 生sanh 滅diệt 〕# 之chi 壽thọ 命mạng 。 經kinh 過quá 一nhất 心tâm 剎sát 那na 。 或hoặc 經kinh 過quá 心tâm 剎sát 那na 。 以dĩ 達đạt 住trụ 〔# 位vị 〕# 。 五ngũ 所sở 緣duyên 來lai 現hiện 於ư 五ngũ 門môn 。 故cố 若nhược 經kinh 過quá 一nhất 心tâm 剎sát 那na 。 色sắc 所sở 緣duyên 現hiện 於ư 眼nhãn 之chi 視thị 界giới 。 由do 此thử 有hữu 分phần/phân 〔# 識thức 〕# 二nhị 次thứ 活hoạt [P.17]# 動động 後hậu 。 遮già 斷đoạn 有hữu 分phân 之chi 流lưu 。 顧cố 念niệm （# 注chú 意ý 喚hoán 起khởi ）# 彼bỉ 色sắc 所sở 緣duyên 之chi 五ngũ 門môn 轉chuyển 向hướng 心tâm 〔# 一nhất 次thứ 〕# 生sanh 滅diệt 。 由do 此thử 其kỳ 後hậu 。 見kiến 其kỳ 色sắc 之chi 眼nhãn 識thức 。 領lãnh 受thọ 之chi 領lãnh 受thọ 心tâm 。 推thôi 度độ 之chi 推thôi 度độ 心tâm 。 確xác 定định 之chi 確xác 定định 心tâm 。 如như 次thứ 第đệ 〔# 各các 一nhất 次thứ 〕# 生sanh 滅diệt 。 其kỳ 後hậu 。 二nhị 十thập 九cửu 之chi 欲dục 界giới 速tốc 行hành 〔# 心tâm 〕# 中trung 。 得đắc 〔# 生sanh 起khởi 之chi 〕# 緣duyên 。 最tối 多đa 行hành 七thất 次thứ 之chi 速tốc 行hành 。 又hựu 隨tùy 結kết 速tốc 行hành 之chi 二nhị 〔# 剎sát 那na 〕# 彼bỉ 所sở 緣duyên 〔# 異dị 〕# 熟thục 〔# 心tâm 〕# 適thích 合hợp 轉chuyển 起khởi 。 由do 此thử 而nhi 墮đọa 於ư 有hữu 分phần/phân 。 以dĩ 上thượng 十thập 四tứ 〔# 剎sát 那na 〕# 路lộ 心tâm 之chi 生sanh 起khởi 及cập 二nhị 〔# 剎sát 那na 〕# 有hữu 分phân 之chi 動động 搖dao 。 前tiền 已dĩ 過quá 去khứ 以dĩ 一nhất 心tâm 剎sát 那na 。 〔# 色sắc 法pháp 〕# 使sử 充sung 足túc 十thập 七thất 心tâm 剎sát 那na 。 其kỳ 後hậu 而nhi 滅diệt 。 此thử 〔# 十thập 七thất 心tâm 剎sát 那na 相tương 續tục 。 之chi 〕# 所sở 緣duyên 。 名danh 為vi 。

極cực 大đại 之chi 境cảnh

若nhược 現hiện 來lai 所sở 緣duyên 以dĩ 不bất 可khả 能năng 至chí 彼bỉ 所sở 緣duyên 之chi 生sanh 起khởi 而nhi 過quá 去khứ 者giả 。 〔# 此thử 名danh 為vi 〕# 大đại 之chi 〔# 境cảnh 〕# 。 其kỳ 時thời 。 速tốc 行hành 完hoàn 了liễu 〔# 立lập 刻khắc 〕# 墮đọa 於ư 有hữu 分phần/phân 。 即tức 無vô 有hữu 彼bỉ 所sở 緣duyên 之chi 生sanh 起khởi 。 若nhược 所sở 緣duyên 來lai 入nhập 不bất 可khả 能năng 至chí 速tốc 行hành 〔# 心tâm 〕# 生sanh 起khởi 而nhi 過quá 去khứ 者giả 。 〔# 此thử 〕# 名danh 為vi 。

小tiểu 境cảnh

其kỳ 時thời 亦diệc 不bất 起khởi 速tốc 行hành 心tâm 。 唯duy 二nhị 。 三tam 次thứ 之chi 確xác 定định 〔# 心tâm 〕# 轉chuyển 起khởi 。 然nhiên 後hậu 墮đọa 於ư 有hữu 分phần/phân 。 其kỳ 次thứ 。 現hiện 來lai 近cận 於ư 滅diệt 之chi 所sở 緣duyên 。 不bất 可khả 能năng 至chí 確xác 定định 〔# 心tâm 〕# 之chi 生sanh 起khởi 而nhi 過quá 去khứ 者giả 。 〔# 此thử 〕# 名danh 為vi 。

極cực 小tiểu 〔# 境cảnh 〕#

此thử 時thời 。 唯duy 有hữu 有hữu 分phân 之chi 動động 搖dao 而nhi 無vô 路lộ 心tâm 之chi 生sanh 起khởi 。 如như 斯tư 於ư 眼nhãn 門môn 為vi 〔# 心tâm 作tác 用dụng 〕# 。 於ư 耳nhĩ 門môn 等đẳng 亦diệc 然nhiên 。 如như 斯tư 。 於ư 一nhất 切thiết 五ngũ 門môn 。 當đương 知tri 稱xưng 為vi 四tứ 種chủng 時thời 分phần/phân 。

彼bỉ 所sở 緣duyên 〔# 時thời 分phần/phân 〕# 。 速tốc 行hành 〔# 時thời 分phần/phân 〕# 。 確xác 定định 〔# 時thời 分phần/phân 〕# 。 空không 時thời 分phần/phân 。 如như 次thứ 第đệ 為vi 所sở 緣duyên 境cảnh 而nhi 轉chuyển 起khởi 。

四tứ

路lộ 心tâm 有hữu 七thất 種chủng 。 心tâm 生sanh 起khởi 有hữu 十thập 四tứ 〔# 剎sát 那na 〕# 。

詳tường 言ngôn 之chi 。 五ngũ 門môn 適thích 合hợp 於ư 五ngũ 十thập 四tứ 〔# 心tâm 〕# 。

此thử 於ư 〔# 境cảnh 轉chuyển 起khởi 〕# 中trung 之chi 五ngũ 門môn 為vi 路lộ 心tâm 轉chuyển 起khởi 法pháp 。

五ngũ

〔# 三tam 。 欲dục 界giới 之chi 意ý 門môn 作tác 用dụng 〕# 。

其kỳ 次thứ 。 於ư 意ý 門môn 若nhược 。

明minh 瞭# 之chi 所sở 緣duyên

現hiện 來lai 識thức 閾quắc 。 由do 此thử 〔# 二nhị 剎sát 那na 〕# 有hữu 分phân 之chi 動động 搖dao 。 〔# 一nhất 剎sát 那na 之chi 〕# 意ý 門môn 轉chuyển 向hướng 〔# 心tâm 〕# 。 〔# 七thất 剎sát 那na 之chi 〕# 速tốc 行hành 〔# 心tâm 〕# 之chi 後hậu 。 〔# 二nhị 剎sát 那na 之chi 〕# 彼bỉ 所sở 緣duyên 〔# 異dị 〕# 熟thục 〔# 心tâm 〕# 轉chuyển 起khởi 。 然nhiên 後hậu 墮đọa 於ư 有hữu 分phần/phân 。 其kỳ 次thứ 。 有hữu 。

不bất 明minh 瞭# 之chi [P.18]# 所sở 緣duyên

時thời 速tốc 行hành 之chi 立lập 刻khắc 墮đọa 於ư 有hữu 分phần/phân 。 即tức 無vô 彼bỉ 所sở 緣duyên 之chi 生sanh 起khởi 。

六lục

路lộ 心tâm 有hữu 三tam 種chủng 。 心tâm 生sanh 起khởi 言ngôn 為vi 十thập 〔# 剎sát 那na 〕# 。

若nhược 詳tường 細tế 辨biện 知tri 。 此thử 有hữu 四tứ 十thập 一nhất 〔# 心tâm 〕# 。

此thử 為vi 〔# 境cảnh 轉chuyển 起khởi 〕# 中trung 之chi 小tiểu （# 欲dục 界giới ）# 速tốc 行hành 時thời 分phần/phân 。

七thất

〔# 四tứ 。 上thượng 二nhị 界giới 出xuất 世thế 間gian 之chi 禪thiền 定định 作tác 用dụng 〕# 。

其kỳ 次thứ 。 述thuật 安an 止chỉ （# 根căn 本bổn 定định ）# 速tốc 行hành 時thời 分phần/phân 。 〔# 於ư 所sở 緣duyên 〕# 無vô 有hữu 明minh 瞭# 不bất 明minh 瞭# 之chi 差sai 別biệt 。 又hựu 〔# 無vô 有hữu 〕# 彼bỉ 所sở 緣duyên 之chi 生sanh 起khởi 。 即tức 其kỳ 時thời 。 八bát 智trí 相tương 應ứng 欲dục 界giới 速tốc 行hành 〔# 心tâm 〕# 中trung 之chi 隨tùy 一nhất 。 成thành 為vi 徧biến 作tác 。 近cận 行hành 。 隨tùy 順thuận 。 種chủng 姓tánh 者giả 而nhi 四tứ 次thứ 或hoặc 三tam 次thứ 。 如như 次thứ 第đệ 生sanh 起khởi 而nhi 滅diệt 後hậu 。 適thích 合hợp 於ư 第đệ 四tứ 或hoặc 第đệ 五ngũ 〔# 速tốc 行hành 〕# 而nhi 引dẫn 發phát 二nhị 十thập 六lục 之chi 大đại 界giới 。 出xuất 世thế 間gian 速tốc 行hành 〔# 心tâm 〕# 中trung 隨tùy 一nhất 之chi 速tốc 行hành 〔# 心tâm 〕# 隨tùy 入nhập 於ư 安an 止chỉ 路lộ 。 由do 此thử 安an 止chỉ 之chi 後hậu 而nhi 墮đọa 於ư 有hữu 分phần/phân 。 其kỳ 時thời 。 喜hỷ 俱câu 〔# 欲dục 界giới 心tâm 〕# 之chi 速tốc 行hành 後hậu 亦diệc 當đương 唯duy 期kỳ 望vọng 安an 止chỉ 。 喜hỷ 俱câu 〔# 心tâm 〕# 。 捨xả 俱câu 〔# 欲dục 界giới 心tâm 之chi 〕# 速tốc 行hành 後hậu 〔# 當đương 唯duy 斯tư 望vọng 〕# 捨xả 俱câu 〔# 心tâm 〕# 。 其kỳ 時thời 亦diệc 善thiện 速tốc 行hành 〔# 欲dục 界giới 心tâm 〕# 之chi 後hậu 。 安an 止chỉ 於ư 善thiện 速tốc 行hành 及cập 下hạ 三tam 界giới 〔# 心tâm 〕# 。 唯duy 作tác 速tốc 行hành 〔# 欲dục 界giới 心tâm 〕# 之chi 後hậu 。 〔# 安an 止chỉ 於ư 〕# 唯duy 作tác 速tốc 行hành 及cập 阿A 羅La 漢Hán 。 果quả 〔# 心tâm 〕# 。

八bát

依y 樂nhạo/nhạc/lạc 善thiện 有hữu 三tam 十thập 二nhị 。 〔# 安an 止chỉ 心tâm 〕# 。 又hựu 捨xả 〔# 善thiện 〕# 有hữu 十thập 二nhị 〔# 安an 止chỉ 心tâm 〕# 。

樂nhạo/nhạc/lạc 唯duy 作tác 有hữu 八bát 〔# 安an 止chỉ 心tâm 〕# 。 捨xả 〔# 唯duy 作tác 〕# 六lục 〔# 安an 止chỉ 心tâm 〕# 生sanh 。

由do 欲dục 善thiện 三tam 因nhân 有hữu 凡phàm 夫phu 。 有hữu 學học 之chi 〔# 安an 止chỉ 〕# 。

由do 三tam 因nhân 欲dục 唯duy 作tác 。 有hữu 離ly 欲dục 者giả 之chi 安an 止chỉ 。

此thử 於ư 〔# 六lục 門môn 〕# 中trung 之chi 意ý 門môn 為vi 路lộ 心tâm 轉chuyển 起khởi 法pháp 。

九cửu

〔# 五ngũ 。 彼bỉ 所sở 緣duyên 之chi 決quyết 定định 〕# 。

其kỳ 次thứ 。 於ư 〔# 六lục 門môn 之chi 〕# 一nhất 切thiết 處xứ 。 對đối 於ư 不bất 好hảo/hiếu 所sở 緣duyên 。 〔# 各các 〕# 有hữu 不bất 善thiện 異dị 熟thục 之chi 〔# 前tiền 〕# 五ngũ 識thức 。 領lãnh 受thọ 〔# 心tâm 〕# 。 推thôi 度độ 〔# 心tâm 〕# 。 彼bỉ 所sở 緣duyên 〔# 心tâm 〕# 。 又hựu 對đối 於ư 好hảo/hiếu 所sở 緣duyên 。 〔# 各các 〕# 有hữu 善thiện 異dị 熟thục 〔# 之chi 前tiền 五ngũ 識thức 。 領lãnh 受thọ 心tâm 。 推thôi 度độ 心tâm 。 彼bỉ 所sở 緣duyên 心tâm 〕# 。 又hựu 對đối 於ư 極cực 好hảo 〔# 所sở 緣duyên 〕# 。 唯duy 有hữu 樂nhạo/nhạc/lạc 俱câu 之chi 推thôi 度độ 〔# 心tâm 〕# 。 彼bỉ 所sở 緣duyên 〔# 心tâm 〕# 而nhi 已dĩ 。 即tức 於ư 〔# 彼bỉ 所sở 緣duyên 心tâm 〕# 中trung 。 喜hỷ 俱câu 唯duy 作tác 速tốc 行hành 〔# 心tâm 〕# 之chi 後hậu 唯duy 有hữu 喜hỷ 俱câu 之chi 彼bỉ 所sở 緣duyên 〔# 心tâm 〕# 。 於ư 捨xả 俱câu 唯duy 作tác 速tốc 行hành 〔# 心tâm 〕# 之chi 後hậu 。 唯duy 有hữu 捨xả 俱câu 〔# 之chi 彼bỉ 所sở 緣duyên 心tâm 〕# 。 又hựu 憂ưu 俱câu 速tốc 行hành 〔# 心tâm 〕# 之chi 後hậu 。 彼bỉ 所sở 緣duyên 及cập 有hữu 分phần/phân 必tất 是thị 捨xả 俱câu 。 故cố 若nhược 〔# 依y 〕# 喜hỷ 〔# 俱câu 心tâm 〕# [P.19]# 而nhi 結kết 生sanh 者giả 。 〔# 於ư 彼bỉ 〕# 憂ưu 俱câu 速tốc 行hành 之chi 後hậu 。 即tức 無vô 彼bỉ 所sở 緣duyên 生sanh 。 其kỳ 時thời 。 曾tằng 經kinh 驗nghiệm 而nhi 緣duyên 任nhậm 何hà 彼bỉ 小tiểu （# 欲dục 界giới ）# 所sở 緣duyên 。 而nhi 生sanh 起khởi 捨xả 俱câu 之chi 推thôi 度độ 心tâm 。 其kỳ 〔# 推thôi 度độ 心tâm 之chi 〕# 後hậu 墮đọa 於ư 有hữu 分phần/phân 。 是thị 諸chư 阿a 闍xà 梨lê 之chi 所sở 說thuyết 。 又hựu 〔# 彼bỉ 阿a 闍xà 梨lê 。 〕# 於ư 欲dục 界giới 速tốc 行hành 〔# 心tâm 〕# 之chi 後hậu 。 主chủ 張trương 欲dục 界giới 有hữu 情tình 唯duy 欲dục 界giới 之chi 諸chư 法pháp 為vi 所sở 緣duyên 而nhi 有hữu 彼bỉ 所sở 緣duyên 。

一nhất 〇#

決quyết 定định 欲dục 中trung 有hữu 情tình 之chi 速tốc 行hành 〔# 心tâm 〕# 之chi 諸chư 所sở 緣duyên 時thời 。

且thả 明minh 瞭# 。 極cực 大đại 〔# 所sở 緣duyên 時thời 〕# 。 言ngôn 有hữu 彼bỉ 所sở 緣duyên 。

此thử 是thị 〔# 路lộ 心tâm 轉chuyển 起khởi 〕# 中trung 之chi 彼bỉ 所sở 緣duyên 之chi 決quyết 定định 。

一nhất 一nhất

〔# 六lục 。 速tốc 行hành 之chi 決quyết 定định 〕# 。

速tốc 行hành 之chi 中trung 。 在tại 小tiểu （# 欲dục 界giới ）# 速tốc 行hành 路lộ 之chi 欲dục 界giới 速tốc 行hành 〔# 心tâm 〕# 。 七thất 次thứ 或hoặc 六lục 次thứ 速tốc 行hành 。 其kỳ 次thứ 。 於ư 死tử 時thời 等đẳng 之chi 遲trì 轉chuyển 起khởi 。 唯duy 有hữu 五ngũ 時thời 分phần/phân 〔# 速tốc 行hành 而nhi 已dĩ 〕# 〔# 但đãn 諸chư 義nghĩa 疏sớ/sơ 師sư 〕# 說thuyết 。

於ư 世Thế 尊Tôn 雙song 示thị 導đạo 〔# 神thần 變biến 〕# 等đẳng 之chi 速tốc 行hành 起khởi 。 有hữu 四tứ 或hoặc 五ngũ 〔# 剎sát 那na 〕# 之chi 觀quán 察sát 〔# 速tốc 行hành 〕# 心tâm 。 又hựu 於ư 初sơ 習tập 者giả 之chi 最tối 初sơ 〔# 速tốc 行hành 之chi 〕# 營doanh 作tác 。 即tức 大đại 界giới 速tốc 行hành 〔# 心tâm 〕# 。 神thần 通thông 速tốc 行hành 〔# 心tâm 〕# 亦diệc 常thường 唯duy 於ư 一nhất 時thời 分phần/phân 〔# 一nhất 次thứ 〕# 速tốc 行hành 。 然nhiên 後hậu 墮đọa 於ư 有hữu 分phần/phân 。 其kỳ 次thứ 。 四tứ 〔# 聖thánh 〕# 道đạo 〔# 速tốc 行hành 心tâm 〕# 之chi 生sanh 起khởi 為vi 一nhất 心tâm 剎sát 那na 。 其kỳ 後hậu 二nhị 三tam 〔# 剎sát 那na 之chi 〕# 果quả 心tâm 適thích 合hợp 生sanh 起khởi 。 然nhiên 後hậu 墮đọa 於ư 有hữu 分phần/phân 。 在tại 滅diệt 盡tận 定định 之chi 時thời 。 第đệ 四tứ 無vô 色sắc 之chi 速tốc 行hành 〔# 心tâm 〕# 二nhị 次thứ 速tốc 行hành 。 然nhiên 後hậu 證chứng 達đạt 滅diệt 〔# 定định 〕# 。 而nhi 〔# 由do 滅diệt 定định 〕# 出xuất 起khởi 時thời 。 適thích 合hợp 阿A 那Na 含Hàm 果Quả 。 〔# 心tâm 〕# 或hoặc 阿A 羅La 漢Hán 。 果quả 〔# 心tâm 〕# 一nhất 時thời 分phần/phân （# 一nhất 次thứ ）# 生sanh 滅diệt 已dĩ 而nhi 墮đọa 有hữu 分phần/phân 。 〔# 如như 斯tư 〕# 於ư 一nhất 切thiết 處xứ 。 之chi 等đẳng 至chí （# 禪thiền 定định ）# 路lộ 。 如như 有hữu 分phân 之chi 流lưu 無vô 決quyết 定định 路lộ 故cố 。 有hữu 多đa 數số 〔# 種chủng 之chi 速tốc 行hành 〕# 。

一nhất 二nhị

小tiểu （# 欲dục 界giới 速tốc 行hành ）# 七thất 次thứ 。 道đạo 與dữ 神thần 通thông 各các 為vi 一nhất 。

其kỳ 餘dư 速tốc 行hành 有hữu 多đa 數số 。

此thử 是thị 〔# 路lộ 心tâm 轉chuyển 起khởi 〕# 中trung 。 速tốc 行hành 之chi 決quyết 定định 。

一nhất 三tam

〔# 七thất 。 路lộ 心tâm 由do 人nhân 之chi 差sai 別biệt 〕# 。

其kỳ 次thứ 。 在tại 此thử 二nhị 因nhân 者giả 。 無vô 因nhân 者giả 皆giai 不bất 得đắc 唯duy 作tác 速tốc 行hành 及cập 安an 止chỉ 速tốc 行hành 。 又hựu 善thiện 趣thú 之chi 〔# 二nhị 因nhân 者giả 。 無vô 因nhân 者giả 〕# 。 〔# 有hữu 三tam 因nhân 〕# 〔# 不bất 得đắc 〕# 智trí 相tương 應ứng 異dị 熟thục 〔# 心tâm 之chi 彼bỉ 所sở 緣duyên 〕# 。 在tại 〔# 無vô 因nhân 之chi 〕# 惡ác 趣thú 。 〔# 有hữu 二nhị 因nhân 〕# 亦diệc 不bất 得đắc 智trí 不bất 相tương 應ứng 大đại 異dị 熟thục 〔# 心tâm 之chi 彼bỉ 所sở 緣duyên 〕# 。 其kỳ 次thứ 。 於ư 三tam 因nhân 者giả 中trung 。 漏lậu 盡tận 者giả 不bất 得đắc 善thiện 。 不bất 善thiện 〔# 心tâm 〕# 之chi 速tốc 行hành 。 又hựu 在tại 有hữu 學học 。 凡phàm 夫phu 〔# 不bất [P.20]# 得đắc 〕# 唯duy 作tác 〔# 心tâm 之chi 〕# 速tốc 行hành 。 有hữu 學học 〔# 不bất 得đắc 〕# 惡ác 見kiến 相tương 應ứng 〔# 心tâm 〕# 。 疑nghi 〔# 心tâm 之chi 〕# 速tốc 行hành 。 又hựu 阿A 那Na 含Hàm 人nhân 。 不bất 得đắc 瞋sân 恚khuể 。 〔# 心tâm 之chi 〕# 速tốc 行hành 。 出xuất 世thế 間gian 〔# 心tâm 之chi 〕# 速tốc 行hành 唯duy 適thích 合hợp 聖thánh 者giả 之chi 生sanh 起khởi 。

一nhất 四tứ

無Vô 學Học 四tứ 十thập 四tứ 〔# 心tâm 〕# 。 有hữu 學học 五ngũ 十thập 六lục 〔# 心tâm 〕# 。

餘dư 者giả 之chi （# 凡phàm 夫phu ）# 所sở 示thị 發phát 生sanh 五ngũ 十thập 四tứ 〔# 心tâm 〕# 。

此thử 是thị 〔# 路lộ 心tâm 轉chuyển 起khởi 〕# 中trung 由do 人nhân 而nhi 差sai 別biệt 。

一nhất 五ngũ

〔# 八bát 。 路lộ 心tâm 由do 地địa 之chi 差sai 別biệt 〕# 。

其kỳ 次thứ 。 於ư 欲dục 界giới 地địa 。 適thích 合hợp 得đắc 此thử 等đẳng 一nhất 切thiết 。 之chi 〔# 八bát 十thập 〕# 路lộ 心tâm 。 於ư 色sắc 界giới 地địa 除trừ 去khứ 瞋sân 恚khuể 。 〔# 心tâm 之chi 〕# 速tốc 行hành 及cập 彼bỉ 所sở 緣duyên 〔# 心tâm 等đẳng 得đắc 六lục 十thập 四tứ 心tâm 〕# 。 於ư 無vô 色sắc 界giới 。 地địa 〔# 由do 此thử 更cánh 〕# 除trừ 去khứ 初sơ 道đạo 〔# 心tâm 〕# 。 色sắc 界giới 〔# 心tâm 〕# 。 下hạ 無vô 色sắc 〔# 心tâm 等đẳng 〕# 而nhi 得đắc 〔# 路lộ 心tâm 〕# 。 於ư 一nhất 切thiết 處xứ 。 各các 各các 缺khuyết 淨tịnh （# 根căn ）# 者giả 。 不bất 得đắc 各các 各các 門môn 之chi 路lộ 心tâm 。 其kỳ 次thứ 。 無vô 想tưởng 有hữu 情tình 一nhất 切thiết 心tâm 之chi 轉chuyển 起khởi 。

一nhất 六lục

在tại 欲dục 〔# 界giới 〕# 中trung 有hữu 八bát 十thập 路lộ 心tâm 。 於ư 色sắc 〔# 界giới 〕# 中trung 適thích 合hợp 。

六lục 十thập 四tứ 〔# 心tâm 〕# 。 於ư 無vô 色sắc 〔# 界giới 〕# 中trung 得đắc 四tứ 十thập 二nhị 〔# 心tâm 〕# 。

此thử 是thị 〔# 路lộ 心tâm 轉chuyển 起khởi 〕# 中trung 由do 地địa 而nhi 差sai 別biệt 。

一nhất 七thất

如như 是thị 隨tùy 六lục 門môn 之chi 心tâm 轉chuyển 起khởi 之chi 發phát 生sanh 。 以dĩ 渡độ 〔# 越việt 〕# 有hữu 分phần/phân 。 只chỉ 限hạn 於ư 要yếu 有hữu 命mạng 壽thọ 即tức 不bất 斷đoạn 絕tuyệt 而nhi 活hoạt 動động 。

於ư 此thử 攝nhiếp 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 義nghĩa 論luận

名danh 為vi 攝nhiếp 路lộ 分phân 別biệt 第đệ 四tứ 品phẩm 。

[P.21]# 五ngũ 。 攝nhiếp 離ly 路lộ 分phân 別biệt 。

一nhất

由do 路lộ 心tâm 之chi 〔# 心tâm 〕# 活hoạt 動động 如như 上thượng 所sở 述thuật 。

今kim 說thuyết 結kết 〔# 生sanh 之chi 心tâm 〕# 活hoạt 動động 之chi 攝nhiếp 者giả 。

二nhị

四tứ 地địa 。 四tứ 種chủng 結kết 生sanh 。 四tứ 業nghiệp 。 四tứ 種chủng 死tử 之chi 生sanh 起khởi 。 此thử 於ư 。

離ly 路lộ

之chi 攝nhiếp 。 當đương 知tri 為vi 四tứ 之chi 四tứ 法pháp 。 其kỳ 中trung 。

〔# 一nhất 。 四tứ 地địa 〕# 。

是thị 惡ác 趣thú 地địa 。 欲dục 善thiện 趣thú 地địa 。 色sắc 界giới 地địa 。 無vô 色sắc 界giới 地địa 。 此thử 名danh 為vi 。

四tứ 地địa

其kỳ 等đẳng 〔# 四tứ 地địa 〕# 中trung 。 （# 一nhất ）# 。

惡ác 趣thú 地địa

是thị 地địa 獄ngục 。 畜súc 生sanh 界giới 。 餓ngạ 鬼quỷ 界giới 。 阿a 修tu 羅la 眾chúng 。 此thử 為vi 四tứ 種chủng 。 （# 二nhị ）# 。

欲dục 善thiện 趣thú 地địa

是thị 人nhân 。 四tứ 王vương 〔# 天thiên 〕# 。 三tam 十thập 三tam 〔# 天thiên 〕# 。 夜dạ 摩ma 〔# 天thiên 〕# 。 都đô 率suất 〔# 天thiên 〕# 。 樂nhạo/nhạc/lạc 變biến 化hóa 〔# 天thiên 〕# 。 他Tha 化Hóa 自Tự 在Tại 〔# 天thiên 〕# 。 此thử 為vi 七thất 種chủng 。 而nhi 以dĩ 上thượng 十thập 一nhất 地địa 亦diệc 稱xưng 為vi 。

欲dục 界giới 地địa

（# 三tam ）# 梵Phạm 眾chúng 〔# 天thiên 〕# 。 梵Phạm 輔phụ 〔# 天thiên 〕# 。 大đại 梵Phạm 〔# 天thiên 〕# 。 此thử 為vi 初sơ 禪thiền 地địa 。 少thiểu 光quang 〔# 天thiên 〕# 。 無vô 量lượng 光quang 〔# 天thiên 〕# 。 此thử 是thị 第đệ 二nhị 禪thiền 地địa 。 少thiểu 淨tịnh 〔# 天thiên 〕# 。 無vô 量lượng 淨tịnh 〔# 天thiên 〕# 。 徧biến 淨tịnh 〔# 天thiên 〕# 。 此thử 為vi 第đệ 三tam 禪thiền 地địa 。 廣quảng 果quả 〔# 天thiên 〕# 。 無vô 想tưởng 有hữu 情tình 〔# 天thiên 〕# 。 淨tịnh 居cư 〔# 天thiên 〕# 。 此thử 為vi 第đệ 四tứ 禪thiền 地địa 。 以dĩ 上thượng 十thập 六lục 種chủng 是thị 色sắc 界giới 地địa 。 淨tịnh 居cư 地địa 是thị 無vô 煩phiền 〔# 天thiên 〕# 。 無vô 熱nhiệt 〔# 天thiên 〕# 。 善thiện 現hiện 〔# 天thiên 〕# 。 善thiện 見kiến 〔# 天thiên 〕# 。 阿a 迦ca 膩nị 吒tra 〔# 天thiên 〕# 之chi 五ngũ 種chủng 。 （# 四tứ ）# 空Không 無Vô 邊Biên 處Xứ 地địa 。 識Thức 無Vô 邊Biên 處Xứ 志chí 地địa 。 無Vô 所Sở 有Hữu 處Xứ 地địa 。 非Phi 想Tưởng 非Phi 非Phi 想Tưởng 處Xứ 。 地địa 之chi 四tứ 種chủng 。 此thử 為vi 。

無vô 色sắc 界giới 地địa

三tam

淨tịnh 居cư 〔# 天thiên 〕# 。 凡phàm 夫phu 及cập 。

須Tu 陀Đà 洹Hoàn 。 斯Tư 陀Đà 含Hàm 人nhân 。 不bất 得đắc 〔# 生sanh 〕# 。

聖thánh 者giả 不bất 生sanh 無vô 想tưởng 。 〔# 天thiên 〕# 及cập 惡ác 趣thú 地địa 。

其kỳ 餘dư 聖thánh 非phi 聖thánh 所sở 共cộng 得đắc 。

此thử 是thị 〔# 四tứ 之chi 四tứ 法pháp 〕# 中trung 為vi 地địa 之chi 四tứ 法pháp 。

[P.22]# 四tứ

〔# 二nhị 。 四tứ 種chủng 結kết 生sanh 〕# 。

惡ác 趣thú 結kết 生sanh 。 欲dục 善thiện 趣thú 結kết 生sanh 。 色sắc 界giới 結kết 生sanh 。 無vô 色sắc 界giới 結kết 生sanh 。 此thử 為vi 。

四tứ 種chủng 結kết 生sanh

其kỳ 中trung 。 （# 一nhất ）# 不bất 善thiện 異dị 熟thục 捨xả 俱câu 之chi 推thôi 度độ 〔# 心tâm 〕# 。 是thị 轉chuyển 生sanh 惡ác 趣thú 為vi 剎sát 那na 結kết 〔# 生sanh 〕# 。 其kỳ 後hậu 成thành 為vi 有hữu 分phần/phân 〔# 心tâm 〕# 。 有hữu 分phân 之chi 後hậu 成thành 為vi 死tử 〔# 心tâm 〕# 而nhi 斷đoạn 絕tuyệt 。 此thử 名danh 為vi 。

一nhất 惡ác 趣thú 結kết 生sanh

〔# 心tâm 〕# 。 其kỳ 次thứ 。 （# 二nhị ）# 善thiện 異dị 熟thục 捨xả 俱câu 之chi 推thôi 度độ 〔# 心tâm 〕# 。 是thị 於ư 欲dục 善thiện 趣thú （# 甲giáp ）# 生sanh 盲manh 等đẳng 之chi 人nhân 人nhân 。 （# 乙ất ）# 依y 止chỉ 地địa 者giả （# 土thổ/độ 地địa 神thần ）# 。 及cập （# 丙bính ）# 於ư 墮đọa 處xứ 轉chuyển 起khởi 阿a 修tu 羅la 之chi 結kết 生sanh 〔# 心tâm 〕# 。 有hữu 分phần/phân 〔# 心tâm 〕# 。 死tử 〔# 心tâm 〕# 。 其kỳ 次thứ 。 大đại 異dị 熟thục 之chi 〔# 八bát 〕# 心tâm 。 於ư 欲dục 善thiện 趣thú 之chi 一nhất 切thiết 處xứ 轉chuyển 起khởi 結kết 生sanh 〔# 心tâm 〕# 。 有hữu 分phần/phân 〔# 心tâm 〕# 。 死tử 〔# 心tâm 〕# 。 此thử 等đẳng 之chi 九cửu 〔# 心tâm 〕# 名danh 為vi 。

欲dục 善thiện 趣thú 結kết 生sanh

〔# 心tâm 〕# 。 而nhi 以dĩ 上thượng 十thập 種chủng 。 稱xưng 為vi 欲dục 界giới 結kết 生sanh 〔# 心tâm 〕# 。

其kỳ 中trung 。 四tứ 惡ác 趣thú 。 人nhân 。 墮đọa 處xứ 阿a 修tu 羅la 之chi 壽thọ 量lượng 無vô 有hữu 定định 數số 。 然nhiên 。 四Tứ 大Đại 王Vương 天Thiên 之chi 壽thọ 量lượng 。 依y 天thiên 之chi 〔# 數số 〕# 為vi 五ngũ 百bách 歲tuế 。 依y 人nhân 間gian 之chi 數số 為vi 。 九cửu 百bách 萬vạn 歲tuế 。 三Tam 十Thập 三Tam 天Thiên 。 之chi 〔# 壽thọ 量lượng 是thị 四Tứ 大Đại 王Vương 天Thiên 。 〕# 之chi 四tứ 倍bội 。 夜dạ 摩ma 天thiên 之chi 〔# 壽thọ 量lượng 又hựu 增tăng 〕# 其kỳ 四tứ 倍bội 。 都đô 率suất 天thiên 之chi 〔# 壽thọ 量lượng 又hựu 增tăng 〕# 其kỳ 四tứ 倍bội 。 樂Lạc 變Biến 化Hóa 天Thiên 。 之chi 〔# 壽thọ 量lượng 又hựu 增tăng 〕# 其kỳ 四tứ 倍bội 。 他Tha 化Hóa 自Tự 在Tại 天Thiên 。 之chi 〔# 壽thọ 量lượng 又hựu 增tăng 〕# 其kỳ 四tứ 倍bội 。

五ngũ

〔# 他tha 化hóa 〕# 自tự 在tại 〔# 天thiên 〕# 之chi 〔# 壽thọ 量lượng 以dĩ 人nhân 間gian 之chi 數số 〕# 。

為vi 九cửu 十thập 二nhị 億ức 。 一nhất 千thiên 萬vạn 年niên 又hựu 。 六lục 百bách 萬vạn 歲tuế 。

六lục

（# 三tam ）# 初sơ 禪thiền 異dị 熟thục 〔# 心tâm 〕# 。 於ư 初sơ 禪thiền 地địa 轉chuyển 起khởi 結kết 生sanh 〔# 心tâm 〕# 。 有hữu 分phần/phân 〔# 心tâm 〕# 。 死tử 〔# 心tâm 〕# 。 同đồng 樣# 於ư 第đệ 二nhị 禪thiền 異dị 熟thục 〔# 心tâm 〕# 及cập 第đệ 三tam 禪thiền 異dị 熟thục 〔# 心tâm 〕# 者giả 於ư 第đệ 二nhị 禪thiền 地địa 。 第đệ 四tứ 禪thiền 異dị 熟thục 〔# 心tâm 〕# 者giả 於ư 第đệ 三tam 禪thiền 地địa 。 第đệ 五ngũ 禪thiền 異dị 熟thục 〔# 心tâm 〕# 是thị 於ư 第đệ 四tứ 禪thiền 。 地địa 〔# 轉chuyển 起khởi 結kết 生sanh 心tâm 。 有hữu 分phần/phân 心tâm 。 死tử 心tâm 〕# 。 然nhiên 。 無vô 想tưởng 有hữu 情tình 之chi 結kết 生sanh 唯duy 是thị 色sắc 。 同đồng 樣# 其kỳ 〔# 結kết 生sanh 〕# 後hậu 之chi 轉chuyển 起khởi 及cập 於ư 死tử 時thời 亦diệc 唯duy 是thị 色sắc 轉chuyển 起khởi 而nhi 滅diệt 。 此thử 等đẳng 之chi 六lục 名danh 為vi 。

色sắc 界giới 結kết 生sanh

其kỳ 等đẳng 中trung 。 梵Phạm 眾chúng 天thiên 之chi 壽thọ 量lượng 為vi 三tam 之chi 一nhất 劫kiếp 。 梵Phạm 輔phụ 〔# 天thiên 〕# 之chi 〔# 壽thọ 量lượng 〕# 為vi 半bán 劫kiếp 。 大đại 梵Phạm 〔# 天thiên 〕# 之chi 〔# 壽thọ 量lượng 〕# 為vi 一nhất 劫kiếp 。 少thiểu 光quang 天thiên 之chi 〔# 壽thọ 量lượng 〕# 為vi 二nhị 劫kiếp 。 無vô 量lượng 光quang 〔# 天thiên 〕# 之chi 〔# 壽thọ 量lượng 〕# 為vi 四tứ 劫kiếp 。 [P.23]# 光quang 音âm 〔# 天thiên 〕# 之chi 〔# 壽thọ 量lượng 〕# 為vi 八bát 劫kiếp 。 少thiểu 淨tịnh 〔# 天thiên 〕# 之chi 〔# 壽thọ 量lượng 〕# 為vi 十thập 六lục 劫kiếp 。 無vô 量lượng 淨tịnh 〔# 天thiên 〕# 之chi 〔# 壽thọ 量lượng 〕# 為vi 三tam 十thập 二nhị 劫kiếp 。 徧biến 淨tịnh 〔# 天thiên 〕# 之chi 〔# 壽thọ 量lượng 〕# 為vi 六lục 十thập 四tứ 劫kiếp 。 廣quảng 果quả 〔# 天thiên 〕# 及cập 無vô 想tưởng 有hữu 情tình 之chi 〔# 壽thọ 量lượng 〕# 為vi 五ngũ 百bách 劫kiếp 。 無vô 煩phiền 〔# 天thiên 〕# 之chi 〔# 壽thọ 量lượng 〕# 為vi 千thiên 劫kiếp 。 無vô 熱nhiệt 〔# 天thiên 〕# 之chi 〔# 壽thọ 量lượng 〕# 為vi 二nhị 千thiên 劫kiếp 。 善thiện 現hiện 〔# 天thiên 〕# 之chi 〔# 壽thọ 量lượng 〕# 為vi 四tứ 千thiên 劫kiếp 。 善thiện 見kiến 〔# 天thiên 〕# 之chi 〔# 壽thọ 量lượng 〕# 為vi 八bát 千thiên 劫kiếp 。 阿a 迦ca 膩nị 吒tra 〔# 天thiên 〕# 之chi 〔# 壽thọ 量lượng 〕# 為vi 一nhất 萬vạn 六lục 千thiên 劫kiếp 。

（# 四tứ ）# 初sơ 無vô 色sắc 等đẳng 之chi 異dị 熟thục 〔# 心tâm 〕# 如như 次thứ 第đệ 於ư 初sơ 無vô 色sắc 等đẳng 之chi 地địa 而nhi 轉chuyển 起khởi 結kết 生sanh 〔# 心tâm 〕# 。 有hữu 分phần/phân 〔# 心tâm 〕# 。 死tử 〔# 心tâm 〕# 。 此thử 等đẳng 之chi 四tứ 。 名danh 為vi 。

無vô 色sắc 結kết 生sanh

而nhi 於ư 其kỳ 等đẳng 生sanh 於ư 空Không 無Vô 邊Biên 處Xứ 天Thiên 。 之chi 壽thọ 量lượng 為vi 二nhị 萬vạn 劫kiếp 。 生sanh 於ư 識Thức 無Vô 邊Biên 處Xứ 天Thiên 。 之chi 〔# 壽thọ 量lượng 〕# 為vi 四tứ 萬vạn 劫kiếp 。 生sanh 於ư 無vô 所sở 有hữu 。 處xử 天thiên 之chi 〔# 壽thọ 量lượng 〕# 為vi 六lục 萬vạn 劫kiếp 。 生sanh 於ư 非Phi 想Tưởng 非Phi 非Phi 想Tưởng 處Xứ 天Thiên 。 之chi 〔# 壽thọ 量lượng 〕# 為vi 。 八bát 萬vạn 四tứ 千thiên 劫kiếp 。

七thất

結kết 生sanh 有hữu 分phần/phân 〔# 心tâm 〕# 。 乃nãi 至chí 死tử 意ý 位vị 。

皆giai 是thị 為vi 同đồng 一nhất 。 〔# 同đồng 〕# 境cảnh 〔# 同đồng 〕# 一nhất 生sanh 。

此thử 是thị 〔# 四tứ 之chi 四tứ 法pháp 〕# 中trung 之chi 結kết 生sanh 四tứ 法pháp 。

八bát

〔# 三tam 。 四tứ 業nghiệp 〕# 。

今kim 生sanh 〔# 業nghiệp 〕# 。 支chi 持trì 〔# 業nghiệp 〕# 。 妨phương 害hại 〔# 業nghiệp 〕# 。 破phá 損tổn 〔# 業nghiệp 〕# 。 此thử 由do 作tác 用dụng 為vi 〔# 四tứ 業nghiệp 〕# 。 重trọng/trùng 〔# 業nghiệp 〕# 。 近cận 〔# 業nghiệp 〕# 。 宿túc 習tập 〔# 業nghiệp 〕# 。 已dĩ 作tác 業nghiệp 。 此thử 依y 取thủ 異dị 熟thục 之chi 異dị 門môn 為vi 〔# 四tứ 業nghiệp 〕# 。 現hiện 法pháp 受thọ 〔# 業nghiệp 〕# 。 次thứ 生sanh 受thọ 〔# 業nghiệp 〕# 。 後hậu 後hậu 受thọ 〔# 業nghiệp 〕# 。 既ký 有hữu 業nghiệp 。 此thử 名danh 依y 異dị 熟thục 時thời 之chi 四tứ 業nghiệp 。 又hựu 不bất 善thiện 〔# 業nghiệp 〕# 。 欲dục 界giới 善thiện 〔# 業nghiệp 〕# 。 色sắc 界giới 善thiện 〔# 業nghiệp 〕# 。 無vô 色sắc 界giới 善thiện 〔# 業nghiệp 〕# 。 此thử 依y 異dị 熟thục 處xứ 為vi 〔# 四tứ 業nghiệp 〕# 。

其kỳ 中trung 。

不bất 善thiện

〔# 業nghiệp 〕# 。 是thị 由do 身thân 業nghiệp 。 語ngữ 業nghiệp 。 意ý 業nghiệp 之chi 業nghiệp 門môn 為vi 三tam 種chủng 。

何hà 以dĩ 故cố 。 殺sát 生sanh 。 不bất 與dữ 取thủ 。 邪tà 欲dục 行hành 此thử 稱xưng 身thân 表biểu 。 於ư 身thân 門môn 數sác 數sác 行hành 故cố 名danh 為vi 身thân 業nghiệp 。 妄vọng 語ngữ 。 兩lưỡng 舌thiệt 。 惡ác 口khẩu 。 綺ỷ 語ngữ 。 此thử 稱xưng 語ngữ 表biểu 。 於ư 語ngữ 門môn 數sác 數sác 行hành 故cố 名danh 為vi 語ngữ 業nghiệp 。 貪tham 欲dục 。 瞋sân 恚khuể 。 邪tà 見kiến 。 此thử 不bất 依y 表biểu （# 身thân 語ngữ ）# 。 於ư 意ý 數sác 數sác 行hành 故cố 名danh 為vi 意ý 業nghiệp 。 其kỳ 等đẳng 中trung 。 由do 殺sát 生sanh 。 惡ác 口khẩu 。 是thị 由do 瞋sân 根căn 瞋sân 恚khuể 而nhi 生sanh 。 邪tà 欲dục 行hành 。 貪tham 欲dục 。 邪tà 見kiến 是thị 由do 貪tham 根căn 而nhi 〔# 生sanh 〕# 。 餘dư 之chi 〔# 不bất 與dữ 取thủ 。 妄vọng 語ngữ 。 兩lưỡng 舌thiệt 。 綺ỷ 語ngữ 之chi 〕# 四tứ 。 是thị 由do 〔# 貪tham 。 癡si 之chi 〕# [P.24]# 二nhị 根căn 而nhi 生sanh 。 而nhi 〔# 八bát 十thập 九cửu 〕# 心tâm 生sanh 起khởi 者giả 。 此thử 不bất 善thiện 〔# 業nghiệp 〕# 。 共cộng 為vi 十thập 二nhị 種chủng 。

欲dục 界giới 善thiện

〔# 業nghiệp 〕# 亦diệc 於ư 身thân 門môn 轉chuyển 起khởi 為vi 身thân 業nghiệp 。 於ư 語ngữ 門môn 轉chuyển 起khởi 為vi 語ngữ 業nghiệp 。 於ư 意ý 門môn 轉chuyển 起khởi 為vi 意ý 業nghiệp 。 由do 如như 斯tư 業nghiệp 門môn 者giả 〔# 欲dục 界giới 善thiện 業nghiệp 〕# 為vi 三tam 種chủng 。 又hựu 由do 施thí 。 戒giới 。 修tu 〔# 之chi 別biệt 〕# 亦diệc 為vi 〔# 三tam 種chủng 〕# 。 而nhi 〔# 八bát 十thập 九cửu 〕# 心tâm 生sanh 起khởi 者giả 。 此thử 〔# 欲dục 界giới 善thiện 業nghiệp 〕# 為vi 八bát 種chủng 。 若nhược 由do 〔# 財tài 物vật 之chi 〕# 施thí 。 〔# 持trì 〕# 戒giới 。 〔# 禪thiền 定định 之chi 〕# 修tu 。 〔# 長trường/trưởng 上thượng 之chi 〕# 恭cung 敬kính 。 〔# 看khán 病bệnh 等đẳng 之chi 〕# 作tác 務vụ 。 得đắc 〔# 福phước 之chi 施thí 〕# 。 對đối 得đắc 〔# 福phước 無vô 慳san 垢cấu 〕# 隨tùy 喜hỷ 。 聽thính 法Pháp 。 說thuyết 法Pháp 。 〔# 離ly 邪tà 見kiến 〕# 見kiến 正chánh 直trực 業nghiệp 。 即tức 為vi 十thập 種chủng 。 而nhi 以dĩ 上thượng 〔# 十thập 二nhị 不bất 善thiện 心tâm 。 八bát 善thiện 心tâm 〕# 之chi 二nhị 十thập 種chủng 。 皆giai 稱xưng 為vi 欲dục 界giới 業nghiệp 。

其kỳ 次thứ 。

色sắc 界giới 善thiện

〔# 業nghiệp 〕# 唯duy 是thị 意ý 業nghiệp 。 此thử 是thị 修tu 所sở 成thành 而nhi 由do 安an 止chỉ （# 根căn 本bổn 定định ）# 之chi 所sở 得đắc 。 若nhược 由do 禪thiền 之chi 差sai 別biệt 。 〔# 色sắc 界giới 善thiện 業nghiệp 〕# 為vi 五ngũ 種chủng 。 同đồng 樣# 。

無vô 色sắc 界giới 善thiện

〔# 業nghiệp 〕# 是thị 意ý 業nghiệp 。 此thử 亦diệc 是thị 修tu 所sở 成thành 而nhi 由do 安an 止chỉ （# 根căn 本bổn 定định ）# 之chi 所sở 得đắc 。 由do 所sở 緣duyên 之chi 差sai 別biệt 。 〔# 無vô 色sắc 界giới 善thiện 業nghiệp 〕# 為vi 四tứ 種chủng 。

此thử 〔# 諸chư 業nghiệp 〕# 中trung 。 〔# 十thập 二nhị 〕# 不bất 善thiện 業nghiệp 除trừ 去khứ 掉trạo 舉cử 〔# 心tâm 〕# 而nhi 〔# 十thập 一nhất 心tâm 〕# 於ư 惡ác 趣thú 地địa 生sanh 起khởi 結kết 生sanh 。 然nhiên 於ư 轉chuyển 起khởi 一nhất 切thiết 十thập 二nhị 種chủng 。 七thất 不bất 善thiện 異dị 熟thục 〔# 心tâm 〕# 。 在tại 欲dục 界giới 及cập 色sắc 界giới 。 之chi 一nhất 切thiết 處xứ 適thích 合hợp 於ư 異dị 熟thục 。 欲dục 界giới 善thiện 〔# 心tâm 〕# 亦diệc 唯duy 於ư 欲dục 界giới 善thiện 趣thú 生sanh 起khởi 結kết 生sanh 。 然nhiên 。 〔# 一nhất 切thiết 八bát 善thiện 心tâm 〕# 於ư 轉chuyển 起khởi 。 〔# 八bát 〕# 大đại 異dị 熟thục 。 其kỳ 中trung 。 三tam 因nhân 殊thù 勝thắng 善thiện 〔# 心tâm 〕# 給cấp 與dữ 三tam 因nhân 之chi 結kết 生sanh 。 於ư 轉chuyển 起khởi 使sử 異dị 熟thục 十thập 六lục 異dị 熟thục 〔# 心tâm 〕# 。 三tam 因nhân 之chi 劣liệt 與dữ 二nhị 因nhân 殊thù 勝thắng 之chi 善thiện 〔# 心tâm 〕# 給cấp 與dữ 二nhị 因nhân 之chi 結kết 生sanh 。 於ư 轉chuyển 起khởi 除trừ 去khứ 三tam 因nhân 。 使sử 異dị 熟thục 十thập 二nhị 異dị 熟thục 〔# 心tâm 〕# 。 其kỳ 次thứ 二nhị 因nhân 之chi 劣liệt 善thiện 〔# 心tâm 〕# 。 唯duy 與dữ 無vô 因nhân 之chi 結kết 生sanh 。 於ư 轉chuyển 起khởi 唯duy 使sử 異dị 熟thục 〔# 八bát 〕# 無vô 因nhân 異dị 熟thục 〔# 心tâm 〕# 。

九cửu

某mỗ 人nhân 人nhân 〔# 宣tuyên 說thuyết 〕# 。 無vô 行hành 〔# 心tâm 〕# 不bất 令linh 熟thục 有hữu 行hành 異dị 熟thục 〔# 心tâm 〕# 。

有hữu 行hành 〔# 心tâm 令linh 熟thục 〕# 無vô 行hành 異dị 熟thục 〔# 心tâm 〕# 。

若nhược 依y 彼bỉ 等đẳng 〔# 之chi 說thuyết 〕# 。 如như 次thứ 第đệ 有hữu 十thập 二nhị 。 十thập 。 八bát 之chi 異dị 熟thục 。

隨tùy 順thuận 其kỳ 說thuyết 從tùng 發phát 生sanh 而nhi 舉cử 示thị 。

一nhất 〇#

其kỳ 次thứ 。 色sắc 界giới 善thiện 〔# 心tâm 〕# 若nhược 修tu 初sơ 禪thiền 之chi 小tiểu 者giả 生sanh 起khởi 於ư 梵Phạm 眾chúng 〔# 天thiên 〕# 。 若nhược 其kỳ 中trung 修tu 者giả 〔# 生sanh 起khởi 〕# 於ư 梵Phạm 輔phụ 〔# 天thiên 〕# 。 若nhược 修tu 勝thắng 者giả 〔# 生sanh 起khởi 〕# 大đại 梵Phạm 〔# 天thiên 〕# 。 同đồng 樣# 。 若nhược 修tu 第đệ 二nhị 禪thiền 。 第đệ 三tam 禪thiền 之chi 小tiểu [P.25]# 者giả 於ư 少thiểu 光quang 〔# 天thiên 〕# 。 若nhược 修tu 中trung 者giả 於ư 無vô 量lượng 光quang 〔# 天thiên 〕# 。 若nhược 修tu 勝thắng 者giả 〔# 生sanh 起khởi 〕# 於ư 光quang 音âm 〔# 天thiên 〕# 。 若nhược 修tu 第đệ 四tứ 禪thiền 。 之chi 小tiểu 者giả 於ư 少thiểu 淨tịnh 〔# 天thiên 〕# 。 若nhược 修tu 中trung 者giả 於ư 無vô 量lượng 淨tịnh 〔# 天thiên 〕# 。 若nhược 修tu 勝thắng 者giả 〔# 生sanh 起khởi 〕# 於ư 徧biến 淨tịnh 〔# 天thiên 〕# 。 若nhược 修tu 第đệ 五ngũ 禪thiền 於ư 廣quảng 果quả 〔# 天thiên 〕# 。 若nhược 修tu 其kỳ 想tưởng 之chi 離ly 者giả 〔# 生sanh 起khởi 〕# 於ư 無vô 想tưởng 有hữu 情tình 〔# 天thiên 〕# 。 又hựu 阿A 那Na 含Hàm 是thị 生sanh 起khởi 淨tịnh 居cư 〔# 天thiên 〕# 。 如như 次thứ 第đệ 修tu 無vô 色sắc 界giới 善thiện 者giả 生sanh 起khởi 於ư 無vô 色sắc 〔# 天thiên 〕# 中trung 。

一nhất 一nhất

從tùng 如như 斯tư 地địa 轉chuyển 起khởi 大đại （# 上thượng 二nhị 界giới ）# 之chi 福phước 。

於ư 結kết 生sanh 。 轉chuyển 起khởi 生sanh 其kỳ 同đồng 〔# 界giới 地địa 之chi 異dị 〕# 熟thục 。

此thử 是thị 〔# 四tứ 之chi 四tứ 法pháp 〕# 業nghiệp 之chi 四tứ 法pháp 。

一nhất 二nhị

〔# 四tứ 。 四tứ 種chủng 死tử 及cập 結kết 生sanh 之chi 次thứ 第đệ 〕# 。

由do 壽thọ 盡tận 。 業nghiệp 盡tận 。 兩lưỡng 者giả 之chi 盡tận 。 由do 斷đoạn 業nghiệp 而nhi 有hữu 。

四tứ 種chủng 死tử 之chi 生sanh 起khởi

又hựu 如như 是thị 而nhi 死tử 之chi 人nhân 人nhân 。 （# 一nhất ）# 於ư 〔# 近cận 〕# 死tử 之chi 時thời 。 適thích 合hợp 業nghiệp 力lực 現hiện 前tiền 。 於ư 〔# 兩lưỡng 〕# 有hữu 之chi 中trung 間gian 令linh 生sanh 結kết 生sanh （# 有hữu 與dữ 有hữu 之chi 連liên 結kết ）# 。

業nghiệp

又hựu （# 二nhị ）# 曾tằng 其kỳ 業nghiệp 之chi 作tác 時thời 得đắc 。 〔# 為vi 業nghiệp 〕# 。 資tư 助trợ 色sắc 等đẳng 之chi 。

業nghiệp 相tương/tướng

（# 三tam ）# 生sanh 起khởi 之chi 後hậu 當đương 得đắc 有hữu 受thọ 用dụng 之chi 。

趣thú 相tương/tướng

依y 業nghiệp 力lực 而nhi 現hiện 起khởi 六lục 門môn 之chi 隨tùy 一nhất 。

然nhiên 後hậu 。 如như 斯tư 現hiện 起khởi 緣duyên 彼bỉ 〔# 業nghiệp 。 業nghiệp 相tương/tướng 。 趣thú 相tương/tướng 等đẳng 之chi 〕# 所sở 緣duyên 。 隨tùy 順thuận 於ư 業nghiệp 以dĩ 起khởi 異dị 熟thục 為vi 徧biến 淨tịnh 。 又hựu 隨tùy 染nhiễm 之chi 〔# 心tâm 相tương 續tục 〕# 。 隨tùy 順thuận 應ưng 得đắc 之chi 有hữu 。 心tâm 相tương 續tục 傾khuynh 向hướng 其kỳ 處xứ 。 數sác 數sác 多đa 轉chuyển 起khởi 。 或hoặc 唯duy 業nghiệp 令linh 生sanh 其kỳ 〔# 結kết 生sanh 〕# 使sử 其kỳ 新tân 鮮tiên 而nhi 達đạt 於ư 〔# 意ý 〕# 門môn 。 彼bỉ 死tử 之chi 接tiếp 近cận 者giả 。 於ư 路lộ 心tâm 之chi 終chung 。 又hựu 於ư 有hữu 分phân 之chi 滅diệt 盡tận 。 由do 死tử 為vi 現hiện 在tại 有hữu 之chi 終chung 了liễu 生sanh 起khởi 死tử 心tâm 而nhi 滅diệt 。 其kỳ 滅diệt 完hoàn 了liễu 。 其kỳ 後hậu 。 如như 斯tư 緣duyên 所sở 得đắc 之chi 所sở 緣duyên 。 無vô 明minh 隨tùy 眠miên 所sở 圍vi 。 渴khát 愛ái 隨tùy 眠miên 為vi 根căn 本bổn 之chi 行hành 而nhi 令linh 生sanh 。 由do 相tương 應ứng 〔# 之chi 諸chư 法pháp 〕# 而nhi 徧biến 取thủ 令linh 住trụ 於ư 俱câu 生sanh 〔# 之chi 諸chư 法pháp 〕# 。 以dĩ 令linh 連liên 結kết 其kỳ 次thứ 之chi 有hữu 而nhi 稱xưng 為vi 結kết 生sanh 之chi 先tiên 行hành 。 適thích 合hợp 於ư 有hữu 基cơ 或hoặc 無vô 基cơ 。 生sanh 起khởi 意ý 。 住trụ 立lập 於ư 次thứ 之chi 有hữu 。

[P.26]# 一nhất 三tam

其kỳ 次thứ 。 於ư 近cận 死tử 之chi 路lộ 〔# 心tâm 〕# 。 於ư 徐từ 緩hoãn 轉chuyển 起khởi 。 所sở 期kỳ 望vọng 唯duy 五ngũ 速tốc 行hành 。 若nhược 現hiện 在tại 之chi 〔# 色sắc 〕# 所sở 緣duyên 現hiện 存tồn 於ư 識thức 閾quắc 時thời 而nhi 死tử 者giả 。 結kết 生sanh 。 有hữu 分phân 之chi 所sở 緣duyên 亦diệc 應ưng 為vi 現hiện 在tại 。 如như 是thị 由do 欲dục 界giới 結kết 生sanh 而nhi 把bả 取thủ 六lục 門môn 之chi 業nghiệp 相tương 及cập 趣thú 相tương/tướng 而nhi 得đắc 現hiện 在tại 。 過quá 去khứ 所sở 緣duyên 。 又hựu 業nghiệp 〔# 一nhất 心tâm 剎sát 那na 相tương 續tục 。 故cố 〕# 唯duy 為vi 過quá 去khứ 〔# 所sở 緣duyên 〕# 而nhi 把bả 取thủ 於ư 意ý 門môn 。 此thử 等đẳng 一nhất 切thiết 。 為vi 小tiểu （# 欲dục 界giới ）# 法pháp 之chi 所sở 緣duyên 。

其kỳ 次thứ 。 由do 色sắc 界giới 結kết 生sanh 。 唯duy 施thi 設thiết （# 假giả 法pháp ）# 之chi 業nghiệp 相tương/tướng 為vi 所sở 緣duyên 。 同đồng 樣# 於ư 無vô 色sắc 之chi 結kết 生sanh 。 亦diệc 唯duy 大đại 界giới （# 上thượng 二nhị 界giới ）# 及cập 施thi 設thiết 之chi 業nghiệp 相tương/tướng 。 適thích 合hợp 為vi 所sở 緣duyên 。 其kỳ 次thứ 。 無vô 想tưởng 之chi 有hữu 情tình 僅cận 以dĩ 命mạng 九cửu 法pháp 為vi 結kết 生sanh 而nhi 存tồn 立lập 。 故cố 彼bỉ 等đẳng 〔# 無vô 想tưởng 有hữu 情tình 〕# 名danh 為vi 。

依y 色sắc 之chi 結kết 生sanh 者giả

無vô 色sắc （# 有hữu 情tình ）# 為vi 。

依y 非phi 色sắc 之chi 結kết 生sanh 者giả

其kỳ 餘dư 〔# 之chi 有hữu 情tình 〕# 。 是thị 。

依y 色sắc 非phi 色sắc 之chi 結kết 生sanh 者giả

一nhất 四tứ

無vô 色sắc 〔# 有hữu 情tình 〕# 之chi 死tử 後hậu 除trừ 去khứ （# 不bất 生sanh ）# 下hạ 無vô 色sắc 。

有hữu 結kết 生sanh 於ư 無vô 色sắc 及cập 〔# 結kết 生sanh 〕# 欲dục 〔# 界giới 〕# 三tam 因nhân 。

色sắc 界giới 之chi 死tử 〔# 後hậu 〕# 除trừ 無vô 因nhân 。 應ưng 有hữu 〔# 二nhị 因nhân 。 三tam 因nhân 之chi 結kết 生sanh 〕# 。

由do 欲dục 界giới 三tam 因nhân 死tử 而nhi 有hữu 一nhất 切thiết 〔# 之chi 結kết 生sanh 〕# 。

由do 其kỳ 他tha （# 二nhị 因nhân 。 無vô 因nhân ）# 有hữu 〔# 結kết 生sanh 〕# 於ư 欲dục 界giới 。

此thử 是thị 〔# 四tứ 之chi 四tứ 法pháp 〕# 中trung 死tử 。 結kết 生sanh 之chi 次thứ 第đệ 。

一nhất 五ngũ

如như 斯tư 取thủ 結kết 生sanh 者giả 。 由do 結kết 生sanh 滅diệt 後hậu 以dĩ 來lai 。 緣duyên 同đồng 一nhất 所sở 緣duyên 而nhi 同đồng 一nhất 心tâm 至chí 死tử 心tâm 生sanh 起khởi 止chỉ 。 不bất 生sanh 起khởi 路lộ 心tâm 時thời 。 依y 有hữu 之chi 分phần 稱xưng 為vi 有hữu 分phần/phân 相tương 續tục 而nhi 意ý 無vô 斷đoạn 絕tuyệt 。 如như 河hà 流lưu 之chi 轉chuyển 起khởi 。 而nhi 於ư 最tối 後hậu 由do 死tử 成thành 為vi 死tử 心tâm 而nhi 滅diệt 。 然nhiên 後hậu 。 又hựu 〔# 生sanh 〕# 結kết 生sanh 等đẳng 。 如như 車xa 輪luân 如như 次thứ 第đệ 轉chuyển 轉chuyển 而nhi 轉chuyển 起khởi 。

一nhất 六lục

〔# 如như 〕# 斯tư 於ư 此thử 世thế 有hữu 結kết 生sanh 。 有hữu 分phần/phân 。 路lộ 〔# 心tâm 〕# 。 死tử 。

次thứ 更cánh 有hữu 結kết 生sanh 。 有hữu 分phần/phân 〔# 等đẳng 〕# 如như 斯tư 轉chuyển 轉chuyển 心tâm 相tương 續tục 。

而nhi 省tỉnh 察sát 此thử 為vi 不bất 恆hằng 常thường 。 得đắc 證chứng 無vô 死tử 句cú （# 涅Niết 槃Bàn ）# 。

善thiện 務vụ 之chi 慧tuệ 者giả 。 正chánh 實thật 善thiện 正Chánh 斷Đoạn 愛ái 潤nhuận 之chi 結kết 。

於ư 此thử 攝nhiếp 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 義nghĩa 論luận

名danh 為vi 離ly 路lộ 分phân 別biệt 第đệ 五ngũ 品phẩm 。

[P.27]# 六lục 。 攝nhiếp 色sắc 分phân 別biệt 。

一nhất

以dĩ 上thượng 有hữu 心tâm 。 心tâm 所sở 法pháp 種chủng 種chủng 轉chuyển 起khởi 之chi 分phần 別biệt 。

已dĩ 分phân 別biệt 者giả 今kim 當đương 說thuyết 明minh 色sắc 。

關quan 此thử 〔# 色sắc 〕# 依y 列liệt 舉cử 。 分phân 別biệt 。 等đẳng 起khởi 。 聚tụ 。

緣duyên 起khởi 之chi 次thứ 第đệ 有hữu 五ngũ 種chủng 之chi 攝nhiếp 。

二nhị

〔# 一nhất 。 色sắc 之chi 列liệt 舉cử 〕# 。

四tứ 大đại 種chủng 及cập 四tứ 大đại 種chủng 所sở 造tạo 色sắc 。 此thử 二nhị 種chủng 色sắc 攝nhiếp 十thập 一nhất 種chủng 。

何hà 以dĩ 故cố 。 （# 一nhất ）# 地địa 界giới 。 水thủy 界giới 。 火hỏa 界giới 。 風phong 界giới 名danh 為vi 。

大đại 種chủng 色sắc

（# 二nhị ）# 眼nhãn 。 耳nhĩ 。 鼻tị 。 舌thiệt 。 身thân 名danh 為vi 。

淨tịnh 色sắc

（# 三tam ）# 色sắc 。 聲thanh 。 香hương 。 味vị 及cập 除trừ 水thủy 界giới 稱xưng 三tam 大đại 種chủng 之chi 觸xúc 名danh 為vi 。

境cảnh 色sắc

（# 四tứ ）# 如như 性tánh （# 女nữ 根căn ）# 。 男nam 性tánh （# 男nam 根căn ）# 名danh 為vi 。

性tánh 色sắc

（# 五ngũ ）# 心tâm 基cơ 名danh 為vi 。

心tâm 色sắc

（# 六lục ）# 命mạng 根căn 名danh 為vi 。

命mạng 色sắc

（# 七thất ）# 段đoạn 食thực 名danh 為vi 。

食thực 色sắc

以dĩ 上thượng 此thử 十thập 八bát 種chủng 色sắc 稱xưng 為vi 自tự 性tánh 色sắc 。 自tự 相tương/tướng 色sắc 。 完hoàn 色sắc 。 色sắc 色sắc 。 思tư 惟duy 色sắc 。 （# 八bát ）# 虛hư 空không 界giới 名danh 為vi 。

限hạn 界giới 色sắc

（# 九cửu ）# 身thân 表biểu 。 語ngữ 表biểu 名danh 為vi 。

表biểu 色sắc

（# 一nhất 〇# ）# 色sắc 輕khinh 快khoái 性tánh 。 〔# 色sắc 〕# 柔nhu 軟nhuyễn 性tánh 。 〔# 色sắc 〕# 適thích 業nghiệp 性tánh 及cập 〔# 身thân 語ngữ 之chi 〕# 二nhị 表biểu 名danh 為vi 。

變biến 化hóa 色sắc

（# 一nhất 一nhất ）# 色sắc 積tích 集tập 。 〔# 色sắc 〕# 相tương 續tục 。 〔# 色sắc 〕# 老lão 性tánh 。 〔# 色sắc 〕# 無vô 常thường 性tánh 名danh 為vi 。

相tương/tướng 色sắc

而nhi 於ư 此thử 生sanh 。 色sắc 由do 積tích 集tập 。 相tương 續tục 之chi 名danh 而nhi 說thuyết 。 以dĩ 上thượng 此thử 十thập 一nhất 種chủng 。 色sắc 由do 自tự 性tánh 而nhi 成thành 二nhị 十thập 八bát 種chủng 。

三tam

何hà 以dĩ 故cố 。

〔# 四tứ 〕# 大đại 種chủng 。 〔# 五ngũ 〕# 淨tịnh 。 〔# 四tứ 〕# 境cảnh 。 〔# 二nhị 〕# 性tánh 。 心tâm 及cập 。

命mạng 。 食thực 色sắc 為vi 十thập 八bát 種chủng 。

限hạn 界giới 。 〔# 二nhị 〕# 表biểu 。 〔# 三tam 〕# 變biến 化hóa 。 〔# 四tứ 〕# 相tương/tướng 之chi 。

十thập 不bất 完hoàn 〔# 色sắc 〕# 而nhi 成thành 二nhị 十thập 八bát 種chủng 。

[P.28]# 四tứ

〔# 二nhị 。 色sắc 之chi 分phần 別biệt 〕# 。

其kỳ 次thứ 。 此thử 一nhất 切thiết 之chi 色sắc 唯duy 無vô 因nhân 。 有hữu 緣duyên 。 有hữu 漏lậu 。 有hữu 為vi 。 世thế 間gian 。 欲dục 界giới 。 無vô 所sở 緣duyên 。 非phi 所sở 緣duyên 故cố 為vi 一nhất 種chủng 。 又hựu 依y 內nội 外ngoại 等đẳng 。 種chủng 種chủng 差sai 別biệt 。

何hà 以dĩ 故cố 。 （# 一nhất ）# 稱xưng 為vi 淨tịnh 者giả 有hữu 五ngũ 種chủng 名danh 為vi 內nội 色sắc 。 其kỳ 他tha 為vi 外ngoại 色sắc 。 （# 二nhị ）# 稱xưng 〔# 五ngũ 〕# 淨tịnh 。 心tâm 〔# 基cơ 〕# 有hữu 六lục 種chủng 名danh 為vi 基cơ 色sắc 。 其kỳ 他tha 為vi 非phi 基cơ 色sắc 。 （# 三tam ）# 稱xưng 為vi 淨tịnh 。 表biểu 之chi 七thất 種chủng 名danh 為vi 門môn 色sắc 。 其kỳ 他tha 為vi 非phi 門môn 色sắc 。 （# 四tứ ）# 稱xưng 為vi 淨tịnh 。 性tánh 。 命mạng 之chi 八bát 種chủng 名danh 為vi 根căn 色sắc 。 其kỳ 他tha 為vi 非phi 根căn 色sắc 。 （# 五ngũ ）# ～# （# 七thất ）# 稱xưng 為vi 淨tịnh 。 境cảnh 之chi 十thập 二nhị 種chủng 。 是thị 麤thô 色sắc 。 近cận 色sắc 。 有hữu 對đối 色sắc 。 其kỳ 他tha 是thị 細tế 色sắc 。 遠viễn 色sắc 。 無vô 對đối 色sắc 。 （# 八bát ）# 業nghiệp 生sanh 〔# 色sắc 〕# 是thị 執chấp 受thọ 色sắc 。 其kỳ 他tha 是thị 非phi 執chấp 受thọ 色sắc 。 （# 九cửu ）# 色sắc 處xứ 是thị 有hữu 見kiến 色sắc 。 其kỳ 他tha 是thị 無vô 見kiến 色sắc 。 （# 一nhất 〇# ）# 眼nhãn 等đẳng 二nhị 是thị 不bất 到đáo 達đạt 〔# 境cảnh 〕# 。 鼻tị 等đẳng 之chi 三tam 是thị 到đáo 達đạt 〔# 境cảnh 〕# 。 以dĩ 上thượng 五ngũ 種chủng 皆giai 是thị 取thủ 境cảnh 色sắc 。 其kỳ 他tha 是thị 不bất 取thủ 境cảnh 色sắc 。 （# 一nhất 一nhất ）# 色sắc 。 香hương 。 味vị 。 食thực 素tố （# 段đoạn 食thực ）# 。 四tứ 大đại 種chủng 之chi 八bát 種chủng 是thị 不bất 簡giản 別biệt 色sắc 。 其kỳ 他tha 是thị 簡giản 別biệt 色sắc 。

五ngũ

如như 斯tư 二nhị 十thập 八bát 種chủng 〔# 色sắc 〕# 聰thông 慧tuệ 者giả 。

宜nghi 分phân 別biệt 內nội 等đẳng 三tam 。 法Pháp 之chi 差sai 別biệt 。

此thử 是thị 〔# 色sắc 攝nhiếp 〕# 中trung 之chi 色sắc 分phân 別biệt 。

六lục

〔# 三tam 。 色sắc 之chi 等đẳng 起khởi 〕# 。

業nghiệp 。 心tâm 。

時thời 節tiết 。 食thực 名danh 為vi 四tứ 色sắc 等đẳng 起khởi 。 其kỳ 中trung 。 （# 一nhất ）# 欲dục 界giới 。 色sắc 界giới 之chi 二nhị 十thập 五ngũ 種chủng 。 之chi 善thiện 不bất 善thiện 業nghiệp 。 所sở 行hành 作tác 以dĩ 取thủ 結kết 生sanh 。 〔# 其kỳ 〕# 剎sát 那na 剎sát 那na 。 於ư 內nội 相tương 續tục 而nhi 令linh 等đẳng 起khởi 業nghiệp 等đẳng 起khởi 色sắc 。 （# 二nhị ）# 除trừ 無vô 色sắc 之chi 異dị 熟thục 〔# 心tâm 〕# 及cập 二nhị 之chi 〔# 前tiền 〕# 五ngũ 識thức 。 餘dư 七thất 十thập 五ngũ 種chủng 心tâm 。 亦diệc 含hàm 括quát 最tối 初sơ 之chi 有hữu 分phần/phân 。 〔# 其kỳ 等đẳng 諸chư 心tâm 〕# 生sanh 時thời 令linh 等đẳng 起khởi 心tâm 等đẳng 起khởi 色sắc 。 其kỳ 中trung 。 安an 止chỉ （# 根căn 本bổn 定định ）# 速tốc 行hành 〔# 心tâm 〕# 令linh 起khởi 威uy 儀nghi 。 確xác 定định 〔# 心tâm 〕# 。 欲dục 界giới 速tốc 行hành 〔# 心tâm 〕# 。 神thần 通thông 〔# 心tâm 是thị 不bất 僅cận 威uy 儀nghi 〕# 即tức 表biểu 亦diệc 使sử 等đẳng 起khởi 。 又hựu 其kỳ 中trung 。 十thập 三tam 之chi 善thiện 速tốc 行hành 〔# 心tâm 〕# 亦diệc 令linh 生sanh 笑tiếu 。 （# 三tam ）# 稱xưng 寒hàn 。 冷lãnh 。 暑thử 。 熱nhiệt 之chi 火hỏa 界giới 達đạt 於ư 住trụ 位vị 。 必tất [P.29]# 內nội 外ngoại 適thích 合hợp 令linh 等đẳng 起khởi 時thời 節tiết 等đẳng 起khởi 色sắc 。 （# 四tứ ）# 稱xưng 食thực 素tố 之chi 食thực 。 嚥# 下hạ 時thời 達đạt 於ư 住trụ 〔# 位vị 〕# 。 而nhi 即tức 令linh 等đẳng 起khởi 食thực 等đẳng 起khởi 色sắc 。

其kỳ 中trung 。 心tâm 〔# 色sắc 〕# 。 根căn 〔# 色sắc 〕# 之chi 〔# 九cửu 〕# 唯duy 是thị 業nghiệp 生sanh 。 二nhị 表biểu 唯duy 是thị 心tâm 生sanh 。 聲thanh 是thị 心tâm 。

時thời 節tiết 生sanh 。 輕khinh 快khoái 性tánh 〔# 柔nhu 軟nhuyễn 性tánh 。 適thích 業nghiệp 性tánh 〕# 等đẳng 之chi 三tam 是thị 由do 時thời 節tiết 。 心tâm 。 食thực 而nhi 生sanh 。 〔# 八bát 種chủng 之chi 〕# 不bất 簡giản 別biệt 色sắc 及cập 虛hư 空không 界giới 。 是thị 由do 〔# 業nghiệp 。 心tâm 。

時thời 節tiết 。 食thực 之chi 〕# 四tứ 發phát 生sanh 。 〔# 四tứ 種chủng 之chi 〕# 相tương/tướng 色sắc 不bất 從tùng 任nhậm 何hà 而nhi 生sanh 。

七thất

如như 次thứ 第đệ 十thập 八bát 。 十thập 五ngũ 。 十thập 三tam 。 十thập 二nhị 。

是thị 由do 業nghiệp 。 心tâm 。

時thời 節tiết 。 食thực 而nhi 生sanh 。

〔# 四tứ 種chủng 之chi 〕# 相tương/tướng 〔# 色sắc 〕# 單đơn 生sanh 業nghiệp 等đẳng 色sắc 之chi 自tự 性tánh 故cố 。

說thuyết 不bất 從tùng 任nhậm 何hà 而nhi 生sanh 。

此thử 是thị 〔# 色sắc 之chi 攝nhiếp 〕# 中trung 色sắc 等đẳng 起khởi 法pháp 。

八bát

〔# 四tứ 。 色sắc 聚tụ 〕# 。

一nhất 起khởi 。 一nhất 滅diệt 。 一nhất 所sở 依y 。 俱câu 行hành 之chi 二nhị 十thập 一nhất 名danh 為vi 色sắc 聚tụ 。 其kỳ 中trung 。 命mạng 與dữ 〔# 八bát 種chủng 之chi 〕# 不bất 簡giản 別biệt 色sắc 。 與dữ 眼nhãn 共cộng 言ngôn 眼nhãn 十thập 法pháp 。 同đồng 樣# 〔# 命mạng 與dữ 八bát 不bất 簡giản 別biệt 色sắc 之chi 九cửu 〕# 共cộng 與dữ 身thân 耳nhĩ 等đẳng 組# 合hợp 。 如như 次thứ 第đệ 〔# 言ngôn 〕# 耳nhĩ 十thập 法pháp 。 鼻tị 十thập 法pháp 。 舌thiệt 十thập 法pháp 。 身thân 十thập 法pháp 。 女nữ 性tánh 十thập 法pháp 。 男nam 性tánh 十thập 法pháp 。 基cơ 十thập 法pháp 。 〔# 八bát 〕# 不bất 簡giản 色sắc 與dữ 命mạng 共cộng 言ngôn 命mạng 九cửu 法pháp 。 此thử 等đẳng 之chi 〔# 眼nhãn 十thập 法pháp 乃nãi 至chí 命mạng 九cửu 法pháp 之chi 〕# 九cửu 。 為vi 。

業nghiệp 等đẳng 起khởi 聚tụ

其kỳ 次thứ 。 〔# 八bát 〕# 不bất 簡giản 別biệt 色sắc 是thị 純thuần 八bát 法pháp 。 其kỳ 〔# 八bát 法pháp 〕# 與dữ 身thân 表biểu 共cộng 為vi 身thân 表biểu 九cửu 法pháp 。 〔# 八bát 法pháp 是thị 〕# 共cộng 語ngữ 表biểu 及cập 聲thanh 為vi 語ngữ 表biểu 十thập 法pháp 。 〔# 八bát 法pháp 〕# 是thị 〔# 共cộng 〕# 輕khinh 快khoái 性tánh 〔# 柔nhu 軟nhuyễn 性tánh 。 適thích 業nghiệp 性tánh 〕# 等đẳng 為vi 軟nhuyễn 快khoái 性tánh 等đẳng 之chi 十thập 一nhất 法pháp 。 〔# 八bát 法pháp 〕# 是thị 共cộng 身thân 表biểu 。 輕khinh 快khoái 性tánh 等đẳng 為vi 十thập 二nhị 法pháp 。 〔# 八bát 法pháp 是thị 〕# 〔# 共cộng 〕# 語ngữ 表biểu 。 聲thanh 。 輕khinh 快khoái 性tánh 等đẳng 為vi 十thập 三tam 法pháp 。 此thử 〔# 純thuần 八bát 法pháp 乃nãi 至chí 十thập 三tam 法pháp 之chi 〕# 六lục 是thị 。

心tâm 等đẳng 起khởi 聚tụ

純thuần 八bát 法pháp 。 聲thanh 九cửu 法pháp 。 輕khinh 快khoái 性tánh 等đẳng 之chi 十thập 一nhất 法pháp 。 聲thanh 。 輕khinh 快khoái 性tánh 等đẳng 之chi 十thập 二nhị 法pháp 。 此thử 四tứ 是thị 。

時thời 節tiết 等đẳng 起khởi 聚tụ

純thuần 八bát 法pháp 。 聲thanh 九cửu 法pháp 。 輕khinh 快khoái 性tánh 等đẳng 之chi 十thập 一nhất 法pháp 。 此thử 二nhị 法pháp 是thị 。

食thực 等đẳng 起khởi 聚tụ

其kỳ 中trung 。 純thuần 八bát 法pháp 與dữ 聲thanh 九cửu 法pháp 。 此thử 二nhị 之chi 時thời 節tiết 。 等đẳng 起khởi 聚tụ 。 亦diệc 得đắc 於ư 〔# 身thân 體thể 〕# 外ngoại 。 其kỳ 餘dư 一nhất 切thiết 唯duy 於ư 內nội 。

九cửu

業nghiệp 。 心tâm 。

時thời 節tiết 。 食thực 等đẳng 起khởi 如như 次thứ 第đệ 。

九cửu 。 六lục 。 四tứ 。 二nhị 而nhi 〔# 合hợp 為vi 〕# 二nhị 十thập 一nhất 聚tụ 。

諸chư 聚tụ 之chi 限hạn 界giới 。 相tương/tướng 故cố 。 聰thông 慧tuệ 者giả 。

虛hư 空không 與dữ 〔# 四tứ 〕# 相tương/tướng 不bất 言ngôn 為vi 聚tụ 分phần/phân 。

此thử 是thị 〔# 色sắc 之chi 攝nhiếp 〕# 中trung 聚tụ 之chi 結kết 合hợp 。

[P.30]# 一nhất 〇#

〔# 五ngũ 。 轉chuyển 起khởi 之chi 次thứ 第đệ 〕# 。

其kỳ 次thứ 。 此thử 等đẳng 一nhất 切thiết 。 不bất 缺khuyết 得đắc 適thích 合hợp 於ư 欲dục 界giới 之chi 轉chuyển 起khởi 。 其kỳ 次thứ 。 於ư 〔# 欲dục 界giới 之chi 〕# 結kết 生sanh 。 濕thấp 生sanh 者giả 與dữ 化hóa 生sanh 者giả 。 稱xưng 眼nhãn 。 耳nhĩ 。 鼻tị 。 舌thiệt 。 身thân 。 性tánh 。 基cơ 十thập 法pháp 之chi 七thất 十thập 法pháp 。 於ư 最tối 多đa 時thời 現hiện 前tiền 。 而nhi 最tối 少thiểu 時thời 。 眼nhãn 。 耳nhĩ 。 鼻tị 。 性tánh 十thập 法pháp 或hoặc 時thời 不bất 得đắc 。 故cố 其kỳ 等đẳng 〔# 之chi 任nhậm 何hà 或hoặc 全toàn 部bộ 滅diệt 〕# 而nhi 應ưng 知tri 聚tụ 〔# 之chi 數số 〕# 。 其kỳ 次thứ 。 於ư 胎thai 生sanh 有hữu 情tình 稱xưng 為vi 身thân 。 性tánh 。 基cơ 十thập 法pháp 之chi 三tam 十thập 法pháp 現hiện 前tiền 。 其kỳ 處xứ 。 〔# 胎thai 生sanh 有hữu 情tình 〕# 亦diệc 於ư 性tánh 十thập 法pháp 時thời 不bất 得đắc 。 其kỳ 後hậu 於ư 轉chuyển 起khởi 。 於ư 次thứ 第đệ 眼nhãn 十thập 法pháp 等đẳng 現hiện 前tiền 。 如như 斯tư 結kết 生sanh 以dĩ 來lai 。 有hữu 業nghiệp 等đẳng 起khởi 〔# 色sắc 〕# 。 第đệ 二nhị 心tâm 以dĩ 來lai 。 有hữu 心tâm 等đẳng 起khởi 〔# 色sắc 〕# 。 〔# 第đệ 二nhị 心tâm 之chi 〕# 住trụ 時thời 以dĩ 來lai 。 有hữu 時thời 節tiết 等đẳng 起khởi 〔# 色sắc 〕# 。 食thực 素tố 周chu 徧biến 於ư 〔# 身thân 體thể 〕# 以dĩ 來lai 。 有hữu 食thực 等đẳng 起khởi 〔# 色sắc 〕# 。 如như 斯tư 。 四Tứ 等Đẳng 起khởi 色sắc 聚tụ 之chi 相tướng 續tục 。 於ư 欲dục 界giới 如như 燈đăng 焰diễm 。 如như 河hà 流lưu 。 如như 有hữu 壽thọ 之chi 限hạn 內nội 無vô 斷đoạn 絕tuyệt 而nhi 轉chuyển 起khởi 。 而nhi 於ư 死tử 時thời 。 死tử 心tâm 以dĩ 前tiền 第đệ 十thập 七thất 心tâm 之chi 住trụ 時thời 以dĩ 後hậu 。 不bất 生sanh 起khởi 業nghiệp 生sanh 色sắc 。 其kỳ 以dĩ 前tiền 生sanh 起khởi 業nghiệp 生sanh 色sắc 與dữ 死tử 心tâm 同đồng 時thời 轉chuyển 起khởi 而nhi 滅diệt 。 其kỳ 後hậu 心tâm 生sanh 。 食thực 生sanh 之chi 色sắc 斷đoạn 絕tuyệt 。 其kỳ 後hậu 時thời 節tiết 等đẳng 起khởi 色sắc 展triển 轉chuyển 稱xưng 為vi 死tử 屍thi 而nhi 轉chuyển 起khởi 。

一nhất 一nhất

如như 斯tư 死tử 之chi 有hữu 情tình 更cánh 於ư 次thứ 之chi 有hữu 。

結kết 生sanh 以dĩ 來lai 。 同đồng 樣# 色sắc 轉chuyển 起khởi 。

一nhất 二nhị

其kỳ 次thứ 。 於ư 色sắc 界giới 中trung 。 不bất 得đắc 鼻tị 。 舌thiệt 。 身thân 。 性tánh 十thập 法pháp 及cập 食thực 生sanh 聚tụ 。 故cố 彼bỉ 等đẳng 之chi 結kết 生sanh 時thời 。 眼nhãn 。 耳nhĩ 。 基cơ 之chi 三tam 十thập 法pháp 與dữ 命mạng 九cửu 法pháp 。 〔# 得đắc 〕# 四tứ 之chi 業nghiệp 等đẳng 起khởi 聚tụ 。 於ư 轉chuyển 起khởi 得đắc 心tâm 。

時thời 節tiết 等đẳng 起khởi 〔# 之chi 四tứ 聚tụ 〕# 。 其kỳ 次thứ 。 於ư 無vô 想tưởng 有hữu 情tình 不bất 得đắc 眼nhãn 。 耳nhĩ 。 基cơ 。 聲thanh 。 又hựu 〔# 不bất 得đắc 〕# 一nhất 切thiết 之chi 心tâm 生sanh 色sắc 。 故cố 彼bỉ 等đẳng 〔# 無vô 想tưởng 有hữu 情tình 〕# 之chi 結kết 生sanh 時thời 唯duy 有hữu 命mạng 九cửu 法pháp 。 又hựu 轉chuyển 起khởi 時thời 除trừ 去khứ 聲thanh 。 存tồn 留lưu 時thời 節tiết 等đẳng 起khởi 色sắc 。 如như 斯tư 當đương 知tri 稱xưng 為vi 欲dục 。 色sắc 。 無vô 想tưởng 依y 三tam 處xứ 中trung 之chi 結kết 生sanh 。 轉chuyển 起khởi 是thị 二nhị 種chủng 色sắc 之chi 轉chuyển 起khởi 。

一nhất 三tam

〔# 一nhất 切thiết 〕# 二nhị 十thập 八bát 〔# 色sắc 〕# 在tại 欲dục 中trung 。 二nhị 十thập 三tam 〔# 色sắc 〕# 在tại 色sắc 中trung 。

於ư 無vô 相tướng 〔# 有hữu 情tình 〕# 唯duy 十thập 七thất 色sắc 。 無vô 色sắc 無vô 何hà 物vật 。

[P.31]# 於ư 生sanh 起khởi （# 結kết 生sanh ）# 不bất 得đắc 。 聲thanh 。 變biến 化hóa 〔# 色sắc 〕# 。 老lão 性tánh 。 死tử （# 無vô 常thường 性tánh ）# 。

然nhiên 於ư 轉chuyển 起khởi 無vô 有hữu 不bất 得đắc 者giả 。

此thử 是thị 〔# 色sắc 之chi 攝nhiếp 〕# 中trung 色sắc 轉chuyển 起khởi 之chi 次thứ 第đệ 。

一nhất 四tứ

〔# 六lục 。 涅Niết 槃Bàn 論luận 〕# 。

其kỳ 次thứ 。 涅Niết 槃Bàn 稱xưng 為vi 出xuất 世thế 間gian 。 依y 四tứ 道đạo 智trí 而nhi 作tác 證chứng 者giả 。 為vi 道đạo 。 果quả 之chi 所sở 緣duyên 。 放phóng 棄khí 所sở 謂vị 瓦ngõa 那na （# vana# ）# 之chi 渴khát 愛ái 故cố 言ngôn 為vi 涅Niết 槃Bàn 。 若nhược 由do 自tự 性tánh 為vi 一nhất 種chủng 。 若nhược 由do 原nguyên 因nhân 之chi 異dị 門môn 。 為vi 有hữu 餘dư 依y 涅Niết 槃Bàn 界giới 及cập 無vô 餘dư 依y 涅Niết 槃Bàn 界giới 二nhị 種chủng 。 若nhược 由do 行hành 相tương/tướng 之chi 差sai 別biệt 者giả 是thị 空không 。 無vô 相tướng 。 無vô 願nguyện 之chi 三tam 種chủng 。

一nhất 五ngũ

脫thoát 瓦ngõa 那na 諸chư 大đại 仙tiên 宣tuyên 說thuyết 。 無vô 死tử 。 究cứu 竟cánh 。

無vô 為vi 。 無vô 上thượng 之chi 句cú 為vi 涅Niết 槃Bàn 。

如như 斯tư 如Như 來Lai 宣tuyên 說thuyết 心tâm 。 心tâm 所sở 。 色sắc 。

涅Niết 槃Bàn 四tứ 種chủng 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。

此thử 於ư 攝nhiếp 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 義nghĩa 論luận

名danh 為vi 攝nhiếp 色sắc 分phân 別biệt 第đệ 六lục 品phẩm 。

[P.32]# 七thất 。 攝nhiếp 集tập 分phân 別biệt 。

一nhất

七thất 十thập 二nhị 種chủng 是thị 基cơ 法pháp 言ngôn 為vi 有hữu 相tương/tướng 。

我ngã 今kim 適thích 宜nghi 說thuyết 其kỳ 等đẳng 〔# 基cơ 法pháp 〕# 之chi 集tập 。

二nhị

集tập 之chi 攝nhiếp 當đương 知tri 是thị 攝nhiếp 不bất 善thiện 。 攝nhiếp 雜tạp 。 攝nhiếp 菩Bồ 提Đề 分phần/phân 。 攝nhiếp 一nhất 切thiết 之chi 四tứ 種chủng 。

何hà 以dĩ 故cố 。

〔# 一nhất 〕# 先tiên 述thuật

攝nhiếp 不bất 善thiện

之chi 四tứ 漏lậu 。

欲dục 漏lậu 。 有hữu 漏lậu 。 見kiến 漏lậu 。 無vô 明minh 漏lậu 。 四tứ 暴bạo 流lưu 。

欲dục 流lưu 。 有hữu 流lưu 。 見kiến 流lưu 。 無vô 明minh 流lưu 。 四tứ 軛ách 。

欲dục 軛ách 。 有hữu 軛ách 。 見kiến 軛ách 。 無vô 明minh 軛ách 。 四tứ 繫hệ 。

貪tham 欲dục 身thân 繫hệ 。 瞋sân 恚khuể 身thân 繫hệ 。 戒giới 禁cấm 取thủ 身thân 繫hệ 。 此thử 實thật 在tại 著trước 身thân 繫hệ 。 四tứ 取thủ 。

欲dục 取thủ 。 見kiến 取thủ 。 戒giới 禁cấm 取thủ 。 我ngã 語ngữ 取thủ 。 六lục 蓋cái 。

欲dục 貪tham 蓋cái 。 瞋sân 恚khuể 蓋cái 。 惛hôn 沈trầm 睡thụy 眠miên 蓋cái 。 掉trạo 舉cử 惡ác 作tác 蓋cái 。 疑nghi 蓋cái 。 無vô 明minh 蓋cái 。 七thất 隨tùy 眠miên 。

欲dục 貪tham 隨tùy 眠miên 。 有hữu 貪tham 隨tùy 眠miên 。 瞋sân 恚khuể 隨tùy 眠miên 。 慢mạn 隨tùy 眠miên 。 見kiến 隨tùy 眠miên 。 疑nghi 隨tùy 眠miên 。 無vô 明minh 隨tùy 眠miên 。 十thập 結kết 。

於ư 經kinh 中trung 有hữu 欲dục 貪tham 結kết 。 色sắc 貪tham 結kết 。 無vô 色sắc 貪tham 結kết 。 瞋sân 結kết 。 慢mạn 結kết 。 見kiến 結kết 。 戒giới 禁cấm 取thủ 結kết 。 疑nghi 結kết 。 掉trạo 舉cử 結kết 。 無vô 明minh 結kết 。 在tại 論luận 中trung 另# 有hữu 十thập 結kết 。

欲dục 貪tham 結kết 。 有hữu 欲dục 結kết 。 瞋sân 恚khuể 結kết 。 慢mạn 結kết 。 見kiến 結kết 。 戒giới 禁cấm 取thủ 結kết 。 疑nghi 結kết 。 嫉tật 結kết 。 [P.33]# 慳san 結kết 。 無vô 明minh 結kết 。 十thập 煩phiền 惱não 。

貪tham 。 瞋sân 。 癡si 。 慢mạn 。 見kiến 。 疑nghi 。 惛hôn 沈trầm 。 掉trạo 舉cử 。 無vô 慚tàm 。 無vô 愧quý 。 而nhi 此thử 中trung 。 於ư 漏lậu 等đẳng 依y 欲dục 。 有hữu 之chi 名danh 。 以dĩ 此thử 為vi 基cơ 渴khát 愛ái 之chi 意ý 義nghĩa 。 戒giới 禁cấm 取thủ 。 此thử 實thật 住trụ 著trước 。 我ngã 語ngữ 取thủ 。 如như 斯tư 轉chuyển 起khởi 。 言ngôn 不bất 外ngoại 是thị 惡ác 見kiến 。

三tam

漏lậu 。 暴bạo 流lưu 。 軛ách 。 繫hệ 依y 基cơ （# 自tự 性tánh ）# 為vi （# 貪tham 。 見kiến 。 無vô 明minh 之chi ）# 三tam 。

取thủ 是thị 說thuyết （# 貪tham 。 見kiến ）# 之chi 二nhị 。 蓋cái 應ưng 為vi 八bát 。

隨tùy 眠miên 為vi 六lục 。 結kết 為vi 九cửu 。

煩phiền 惱não 言ngôn 十thập 。 此thử 九cửu 種chủng 是thị 惡ác 之chi 攝nhiếp 。

四tứ

〔# 二nhị 〕#

攝nhiếp 雜tạp

有hữu 六lục 因nhân 。

貪tham 。 瞋sân 。 癡si 。 無vô 貪tham 。 無vô 瞋sân 。 無vô 癡si 。 七thất 禪thiền 支chi 。

尋tầm 。 伺tứ 。 喜hỷ （# pīti# ）# 。 一nhất 境cảnh 性tánh 。 喜hỷ （# somanassa# ）# 。 憂ưu 。 捨xả 。 十thập 二nhị 道đạo 支chi 。

正chánh 見kiến 。 正chánh 思tư 惟duy 。 正chánh 語ngữ 。 正chánh 業nghiệp 。 正chánh 命mạng 。 正chánh 精tinh 進tấn 。 正chánh 念niệm 。 正chánh 定định 。 邪tà 見kiến 。 邪tà 思tư 惟duy 。 邪tà 精tinh 進tấn 。 邪tà 定định 。 二nhị 十thập 二nhị 根căn 。

眼nhãn 根căn 。 耳nhĩ 根căn 。 鼻tị 根căn 。 舌thiệt 根căn 。 身thân 根căn 。 女nữ 根căn 。 男nam 根căn 。 命mạng 根căn 。 意ý 根căn 。 樂nhạo/nhạc/lạc 根căn 。 苦khổ 根căn 。 喜hỷ 根căn 。 憂ưu 根căn 。 捨xả 根căn 。 信tín 根căn 。 精tinh 進tấn 根căn 。 念niệm 根căn 。 定định 根căn 。 慧tuệ 根căn 。 未vị 知tri 當đương 知tri 根căn 。 已dĩ 知tri 根căn 。 具cụ 知tri 根căn 。 九cửu 力lực 。

信tín 力lực 。 精tinh 進tấn 力lực 。 念niệm 力lực 。 定định 力lực 。 慧tuệ 力lực 。 慚tàm 力lực 。 愧quý 力lực 。 無vô 慚tàm 力lực 。 無vô 愧quý 力lực 。 四tứ 增tăng 上thượng 。

欲dục 增tăng 上thượng 。 心tâm 增tăng 上thượng 。 精tinh 進tấn 增tăng 上thượng 。 觀quán 增tăng 上thượng 。 四tứ 食thực 。

段đoạn 食thực 。 第đệ 二nhị 觸xúc 〔# 食thực 〕# 。 第đệ 三tam 意ý 思tư 〔# 食thực 〕# 。 第đệ 四tứ 識thức 〔# 食thực 〕# 。 而nhi 於ư 此thử 中trung 。 於ư 〔# 二nhị 十thập 二nhị 〕# 根căn 。 言ngôn 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 。 道đạo 智trí 是thị 未vị 知tri 當đương 知tri 根căn 。 阿A 羅La 漢Hán 果Quả 。 是thị 具cụ 知tri 根căn 。 中trung 之chi 六lục 智trí 是thị 已dĩ 知tri 根căn 。 又hựu 於ư 命mạng 根căn 有hữu 色sắc 。 非phi 色sắc 之chi 二nhị 種chủng 。 於ư 前tiền 五ngũ 識thức 〔# 不bất 得đắc 〕# 禪thiền 支chi 。 無vô 精tinh 進tấn 中trung 〔# 不bất 得đắc 〕# 諸chư 力lực 。 於ư 無vô 因nhân 中trung 不bất 得đắc 道Đạo 支chi 。 同đồng 樣# 於ư 疑nghi 心tâm 中trung 無vô 有hữu 一nhất 境cảnh 性tánh 。 〔# 定định 〕# 道đạo 〔# 支chi 〕# 。 〔# 定định 〕# 根căn 。 〔# 定định 〕# 力lực 之chi 狀trạng 態thái 。 從tùng 二nhị 因nhân 。 三tam 因nhân 之chi 速tốc 行hành 中trung 其kỳ 發phát 生sanh 。 得đắc 〔# 隨tùy 〕# 一nhất 之chi 增tăng 上thượng 。

五ngũ

若nhược 依y 基cơ （# 自tự 性tánh ）# 因nhân 六lục 。 禪thiền 支chi 五ngũ 。 道đạo 支chi 九cửu 。

根căn 法pháp 十thập 六lục 。 力lực 法pháp 言ngôn 九cửu 。

增tăng 上thượng 言ngôn 四tứ 。 食thực 亦diệc 同đồng 〔# 四tứ 〕# 。 斯tư 七thất 種chủng 。

善thiện 等đẳng 之chi 雜tạp 合hợp 言ngôn 為vi 雜tạp 之chi 攝nhiếp 。

[P.34]# 六lục

〔# 三tam 〕#

攝nhiếp 菩Bồ 提Đề 分phần/phân

中trung

有hữu 四tứ 念niệm 處xứ 。

身thân 隨tùy 觀quán 念niệm 處xứ 。 受thọ 隨tùy 觀quán 念niệm 處xứ 。 心tâm 隨tùy 觀quán 念niệm 處xứ 。 法pháp 隨tùy 觀quán 念niệm 處xứ 。 有hữu 四tứ 正chánh 勤cần 。

已dĩ 起khởi 諸chư 惡ác 令linh 捨xả 斷đoạn 之chi 精tinh 進tấn 。 未vị 起khởi 諸chư 惡ác 令linh 不bất 起khởi 之chi 精tinh 進tấn 。 未vị 起khởi 諸chư 善thiện 令linh 生sanh 起khởi 之chi 精tinh 進tấn 。 已dĩ 起khởi 諸chư 善thiện 令linh 增tăng 大đại 之chi 精tinh 進tấn 。 四Tứ 神Thần 足Túc 。

欲dục 神thần 足túc 。 心tâm 神thần 足túc 。 精tinh 進tấn 神thần 足túc 。 觀quán 神thần 足túc 。 五ngũ 根căn 。

信tín 根căn 。 精tinh 進tấn 根căn 。 念niệm 根căn 。 定định 根căn 。 慧tuệ 根căn 。 五Ngũ 力Lực 。

信tín 力lực 。 精tinh 進tấn 力lực 。 念niệm 力lực 。 定định 力lực 。 慧tuệ 力lực 。 七thất 覺giác 支chi 。

念niệm 覺giác 支chi 。 擇Trạch 法Pháp 覺Giác 支Chi 。 精Tinh 進Tấn 覺Giác 支Chi 。 喜hỷ 覺giác 支chi 。 輕Khinh 安An 覺Giác 支Chi 。 定định 覺giác 支chi 。 捨xả 覺giác 支chi 。 八bát 道đạo 支chi 。

正chánh 見kiến 。 正chánh 思tư 惟duy 。 正chánh 語ngữ 。 正chánh 業nghiệp 。 正chánh 命mạng 。 正chánh 精tinh 進tấn 。 正chánh 念niệm 。 正chánh 定định 。 而nhi 於ư 邐lệ 中trung 。 四tứ 念niệm 處xứ 言ngôn 為vi 一nhất 正chánh 念niệm 。 同đồng 樣# 四tứ 正chánh 勤cần 〔# 可khả 言ngôn 一nhất 〕# 正chánh 精tinh 進tấn 。

七thất

若nhược 依y 自tự 性tánh 。 欲dục 。 心tâm 。 捨xả 。 信tín 。 輕khinh 安an 。

喜hỷ 。 正chánh 見kiến 。 思tư 惟duy 。 精tinh 住trụ 。 三tam 離ly 。 正chánh 念niệm 。

及cập 禪thiền 定định 。 此thử 等đẳng 十thập 四tứ 。 其kỳ 中trung 。

其kỳ 中trung 分phân 別biệt 三tam 十thập 七thất 。 總tổng 攝nhiếp 者giả 便tiện 成thành 七thất 種chủng 。

思tư 惟duy 輕khinh 安an 喜hỷ 捨xả 欲dục 。 心tâm 三tam 離ly 九cửu 各các 一nhất 處xứ 。

精tinh 進tấn 有hữu 九cửu 念niệm 〔# 八bát 處xứ 〕# 。 定định 有hữu 四tứ 慧tuệ 有hữu 五ngũ 處xứ 。

信tín 二nhị 處xứ 此thử 三tam 七thất 法pháp 。 為vi 最tối 勝thắng 最tối 上thượng 分phân 別biệt 。

出xuất 世thế 間gian 總tổng 〔# 三tam 十thập 七thất 〕# 。 但đãn 有hữu 時thời 無vô 思tư 惟duy 。 喜hỷ 。

世thế 間gian 〔# 戒giới 等đẳng 〕# 六lục 清thanh 淨tịnh 。 於ư 轉chuyển 起khởi 時thời 適thích 合hợp 〔# 存tồn 〕# 。

[P.35]# 八bát

〔# 四tứ 〕#

攝nhiếp 一nhất 切thiết

有hữu 五ngũ 。

色sắc 蘊uẩn 。 受thọ 蘊uẩn 。 想tưởng 蘊uẩn 。 行hành 蘊uẩn 。 識thức 蘊uẩn 。 五ngũ 取thủ 蘊uẩn 。

色sắc 取thủ 蘊uẩn 。 受thọ 取thủ 蘊uẩn 。 想tưởng 取thủ 蘊uẩn 。 行hành 取thủ 蘊uẩn 。 識thức 取thủ 蘊uẩn 。 十thập 二nhị 處xứ 。

眼nhãn 處xứ 。 耳nhĩ 處xứ 。 鼻tị 處xứ 。 舌thiệt 處xứ 。 身thân 處xứ 。 意ý 處xứ 。 色sắc 處xứ 。 聲thanh 處xứ 。 香hương 處xứ 。 味vị 處xứ 。 觸xúc 處xứ 。 法pháp 處xứ 。 十thập 八bát 界giới 。

眼nhãn 界giới 。 耳nhĩ 界giới 。 鼻tị 界giới 。 舌thiệt 界giới 。 身thân 界giới 。 意ý 界giới 。 色sắc 界giới 。 聲thanh 界giới 。 香hương 界giới 。 味vị 界giới 。 觸xúc 界giới 。 法Pháp 界Giới 。 眼nhãn 識thức 界giới 。 耳nhĩ 識thức 界giới 。 鼻tị 識thức 界giới 。 舌thiệt 識thức 界giới 。 身thân 識thức 界giới 。 意ý 識thức 界giới 。 有hữu 四Tứ 諦Đế 。

苦khổ 聖Thánh 諦Đế 。 苦Khổ 集Tập 聖Thánh 諦Đế 。 苦khổ 集tập 滅diệt 聖Thánh 諦Đế 。 苦Khổ 滅Diệt 道Đạo 聖Thánh 諦Đế 。 而nhi 此thử 中trung 。 〔# 五ngũ 十thập 二nhị 〕# 心tâm 所sở 。 〔# 十thập 六lục 〕# 細tế 色sắc 與dữ 涅Niết 槃Bàn 之chi 六lục 十thập 九cửu 法pháp 稱xưng 為vi 法pháp 處xứ 。 法Pháp 界Giới 。 意ý 處xứ 分phân 別biệt 為vi 七thất 識thức 界giới 。

九cửu

色sắc 受thọ 乃nãi 至chí 想tưởng 。 及cập 餘dư 諸chư 心tâm 所sở 。

識thức 之chi 此thử 等đẳng 五ngũ 。 而nhi 說thuyết 為vi 五ngũ 蘊uẩn 。

五ngũ 取thủ 蘊uẩn 亦diệc 然nhiên 。 其kỳ 等đẳng 屬thuộc 三tam 界giới 。

無vô 分phân 之chi 涅Niết 槃Bàn 。 免miễn 除trừ 蘊uẩn 之chi 攝nhiếp 。

門môn 及cập 所sở 緣duyên 別biệt 。 而nhi 有hữu 〔# 十thập 二nhị 〕# 處xứ 。

門môn 所sở 緣duyên 生sanh 起khởi 。 異dị 門môn 〔# 十thập 八bát 〕# 處xứ 。

三tam 地địa 之chi 輪luân 迴hồi 。 集tập 是thị 苦khổ 渴khát 愛ái 。

涅Niết 槃Bàn 名danh 為vi 滅diệt 。 與dữ 此thử 出xuất 世thế 間gian 。

之chi 相tướng 應ưng 〔# 法pháp 〕# 道đạo 。 及cập 果quả 亦diệc 是thị 道đạo 。

如như 斯tư 攝nhiếp 一nhất 切thiết 。 不bất 出xuất 四tứ 聖Thánh 諦Đế 。

宣tuyên 說thuyết 五ngũ 種chủng 別biệt 。

此thử 於ư 攝nhiếp 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 義nghĩa 論luận

名danh 為vi 攝nhiếp 集tập 分phân 別biệt 第đệ 七thất 品phẩm 。

[P.36]# 八bát 。 攝nhiếp 緣duyên 分phân 別biệt 。

一nhất

一nhất 切thiết 有hữu 為vi 法pháp 。 以dĩ 為vi 何hà 法pháp 緣duyên 。

今kim 如như 其kỳ 適thích 宜nghi 。 我ngã 當đương 分phân 別biệt 說thuyết 。

二nhị

緣duyên 之chi 攝nhiếp 當đương 有hữu 緣duyên 起khởi 法pháp 及cập 發phát 趣thú 法pháp 二nhị 種chủng 。 其kỳ 中trung 。

緣duyên 起khởi 法pháp

是thị 言ngôn 觀quán 察sát 。

〔# 此thử 〕# 有hữu 故cố 彼bỉ 有hữu 。 〔# 此thử 無vô 故cố 彼bỉ 無vô 〕# 。

唯duy 性tánh 質chất 之chi 行hành 相tương/tướng 。 其kỳ 次thứ 發phát 趣thú 。 關quan 於ư 說thuyết 差sai 別biệt 而nhi 〔# 轉chuyển 起khởi 〕# 緣duyên 及cập 住trụ 立lập 。 然nhiên 。 諸chư 阿a 闍xà 梨lê 混hỗn 合hợp 〔# 緣duyên 起khởi 法pháp 與dữ 發phát 趣thú 法pháp 之chi 〕# 兩lưỡng 者giả 為vi 論luận 註chú 。

〔# 一nhất 。 緣duyên 起khởi 法pháp 〕# 。

其kỳ 中trung 。 無vô 明minh 緣duyên 行hành 。 行hành 緣duyên 識thức 。 識thức 緣duyên 名danh 色sắc 。 名danh 色sắc 緣duyên 六lục 處xứ 。 六lục 處xứ 緣duyên 觸xúc 。 觸xúc 緣duyên 受thọ 。 受thọ 緣duyên 渴khát 愛ái 。 渴khát 愛ái 緣duyên 取thủ 。 取thủ 緣duyên 有hữu 。 有hữu 緣duyên 生sanh 。 生sanh 緣duyên 老lão 死tử 。 而nhi 發phát 生sanh 愁sầu 。 悲bi 。 苦khổ 。 憂ưu 。 惱não 。 如như 是thị 此thử 一nhất 切thiết 為vi 苦khổ 滅diệt 之chi 集tập 。

此thử 是thị 〔# 緣duyên 攝nhiếp 〕# 中trung 之chi 緣duyên 起khởi 法pháp 。

三tam

其kỳ 中trung 。 當đương 知tri 三tam 時thời 。 十thập 二nhị 支chi 。 二nhị 十thập 行hành 相tương/tướng 。 三tam 連liên 結kết 。 四tứ 略lược 。 三tam 輪luân 轉chuyển 。 二nhị 根căn 本bổn 。

何hà 以dĩ 故cố 。 無vô 明minh 。 行hành 是thị 過quá 去khứ 時thời 。 生sanh 。 老lão 死tử 是thị 未vị 來lai 時thời 。 中trung 八bát 是thị 現hiện 在tại 時thời 。 此thử 為vi 。

三tam 時thời

無vô 明minh 。 行hành 。 識thức 。 名danh 色sắc 。 六lục 處xứ 。 觸xúc 。 受thọ 。 有hữu 。 生sanh 。 老lão 死tử 。 此thử 為vi 。

十thập 二nhị 支chi

而nhi 此thử 時thời 。 愁sầu 等đẳng 之chi 語ngữ 以dĩ 示thị 等đẳng 流lưu 果quả 〔# 而nhi 非phi 別biệt 支chi 〕# 。 其kỳ 次thứ 。 此thử 〔# 緣duyên 起khởi 支chi 〕# 中trung 。 由do 無vô 明minh 。 行hành 之chi 語ngữ 亦diệc 含hàm 攝nhiếp 愛ái 。 取thủ 。 有hữu 之chi 意ý 義nghĩa 。 於ư 同đồng 說thuyết 愛ái 。 取thủ 。 有hữu 而nhi 含hàm 有hữu 無vô 明minh 。 行hành 〔# 之chi 意ý 義nghĩa 〕# 。 又hựu 言ngôn 生sanh 。 老lão 死tử 有hữu 識thức 等đẳng 五ngũ 果quả 之chi 意ý 義nghĩa 故cố 。

四tứ

過quá 去khứ 之chi 因nhân 五ngũ 。 現hiện 在tại 有hữu 五ngũ 果quả 。

現hiện 在tại 因nhân 之chi 五ngũ 。 未vị 來lai 成thành 五ngũ 果quả 。

[P.37]# 五ngũ

此thử 是thị 。

二nhị 十thập 行hành 相tương/tướng 。 三tam 連liên 結kết 。 四tứ 略lược 。

無vô 明minh 。 愛ái 。 取thủ 是thị 煩phiền 惱não 輪luân 轉chuyển 。 所sở 稱xưng 業nghiệp 有hữu 。 有hữu 之chi 一nhất 部bộ 分phần/phân 與dữ 行hành 為vi 業nghiệp 輪luân 轉chuyển 。 稱xưng 為vi 起khởi 有hữu 。 有hữu 之chi 一nhất 部bộ 分phần/phân 與dữ 餘dư 〔# 之chi 七thất 支chi 〕# 為vi 異dị 熟thục 輪luân 轉chuyển 。 此thử 為vi 。

三tam 輪luân 轉chuyển

當đương 知tri 無vô 明minh 與dữ 愛ái 為vi 。

二nhị 根căn 本bổn

六lục

彼bỉ 等đẳng 根căn 本bổn 滅diệt 。 由do 此thử 〔# 輪luân 轉chuyển 〕# 滅diệt 。

老lão 死tử 之chi 昏hôn 迷mê 。 人nhân 人nhân 所sở 逼bức 惱não 。

數sác 數sác 諸chư 漏lậu 生sanh 。 無vô 明minh 益ích 增tăng 大đại 。

斯tư 無vô 始thỉ 連liên 相tương/tướng 。 輪luân 轉chuyển 於ư 三tam 地địa （# 三tam 界giới ）# 。

是thị 故cố 大đại 牟Mâu 尼Ni 。 施thi 設thiết 緣duyên 起khởi 法pháp 。

七thất

〔# 二nhị 。 發phát 趣thú 法pháp 〕# 。

〔#

發phát 趣thú 法pháp

者giả 〕# 是thị 〔# 二nhị 十thập 四tứ 緣duyên 〕# 於ư 。

因nhân 緣duyên 。 所sở 緣duyên 緣duyên 。 增tăng 上thượng 緣duyên 。 無vô 間gian 緣duyên 。 等đẳng 無vô 間gian 緣duyên 。 俱câu 生sanh 緣duyên 。 互hỗ 相tương 緣duyên 。 依y 緣duyên 。 親thân 依y 緣duyên 。 前tiền 生sanh 緣duyên 。 後hậu 生sanh 緣duyên 。 習tập 行hành 緣duyên 。 業nghiệp 緣duyên 。 異dị 熟thục 緣duyên 。 食thực 緣duyên 。 根căn 緣duyên 。 禪thiền 緣duyên 。 道đạo 緣duyên 。 相tương 應ứng 緣duyên 。 不bất 相tương 應ứng 緣duyên 。 有hữu 緣duyên 。 非phi 有hữu 緣duyên 。 離ly 去khứ 緣duyên 。 不bất 離ly 去khứ 緣duyên 。

此thử 是thị 〔# 緣duyên 攝nhiếp 〕# 中trung 之chi 發phát 趣thú 法pháp 。

八bát

（# 一nhất ）# 名danh 對đối 於ư 名danh 緣duyên 六lục 種chủng 。 （# 二nhị ）# 對đối 於ư 名danh 色sắc 緣duyên 五ngũ 種chủng 。

（# 三tam ）# 更cánh 對đối 色sắc 只chỉ 緣duyên 一nhất 種chủng 。 （# 四tứ ）# 色sắc 對đối 於ư 名danh 亦diệc 唯duy 一nhất 。

（# 五ngũ ）# 施thi 設thiết 與dữ 名danh 色sắc 對đối 名danh 。 亦diệc 緣duyên 二nhị （# 六lục ）# 〔# 名danh 色sắc 〕# 之chi 二nhị 。

對đối 〔# 名danh 色sắc 之chi 〕# 二nhị 緣duyên 九cửu 種chủng 。 如như 是thị 成thành 為vi 六lục 種chủng 緣duyên 。

九cửu

（# 一nhất ）# 於ư 前tiền 滅diệt 之chi 心tâm 心tâm 所sở 法pháp 。 對đối 於ư 現hiện 在tại 之chi 心tâm 心tâm 所sở 法pháp 。 是thị 依y 無vô 間gian 。 等đẳng 無vô 間gian 。 非phi 有hữu 。 離ly 去khứ 〔# 緣duyên 〕# 為vi 〔# 緣duyên 〕# 。 前tiền 速tốc 行hành 對đối 於ư 後hậu 速tốc 行hành 是thị 依y 習tập 行hành 〔# 緣duyên 〕# 為vi 〔# 緣duyên 〕# 。 俱câu 生sanh 之chi 心tâm 心tâm 所sở 法pháp 。 互hỗ 相tương 依y 相tương 應ứng 〔# 緣duyên 〕# 為vi 〔# 緣duyên 〕# 。 此thử 是thị 。

名danh 對đối 於ư 名danh 為vi 六lục 種chủng 緣duyên

（# 二nhị ）# 因nhân 。 禪thiền 支chi 。 道đạo 支chi 對đối 於ư 俱câu 生sanh 之chi 名danh 色sắc 。 依y 因nhân 〔# 緣duyên 。 禪thiền 緣duyên 。 道đạo 緣duyên 〕# 等đẳng 為vi 〔# 緣duyên 〕# 。 俱câu 生sanh 之chi 思tư 對đối 於ư 俱câu 生sanh 之chi 名danh 色sắc 。 〔# 依y 業nghiệp 緣duyên 為vi 緣duyên 〕# 。 多đa 剎sát 那na 之chi 思tư 對đối 於ư 依y 業nghiệp 生sanh 起khởi 之chi 名danh 色sắc 而nhi 依y 業nghiệp 〔# 緣duyên 為vi 緣duyên 〕# 。 異dị 熟thục 蘊uẩn 對đối 於ư 互hỗ 相tương 及cập 俱câu 生sanh 之chi 色sắc 而nhi 依y 異dị 熟thục 〔# 緣duyên 〕# 為vi 〔# 緣duyên 〕# 。 此thử 是thị 。

名danh 對đối 於ư 名danh 色sắc 之chi 五ngũ 種chủng 緣duyên

[P.38]# （# 三tam ）# 後hậu 世thế 之chi 心tâm 心tâm 所sở 法pháp 。 對đối 於ư 前tiền 生sanh 之chi 此thử 身thân 而nhi 依y 後hậu 生sanh 〔# 緣duyên 為vi 緣duyên 〕# 。 如như 斯tư 。

名danh 對đối 於ư 色sắc 唯duy 一nhất 種chủng 緣duyên

（# 四tứ ）# 六lục 基cơ 於ư 轉chuyển 起khởi 對đối 於ư 七thất 識thức 界giới 是thị 〔# 依y 前tiền 生sanh 緣duyên 為vi 緣duyên 〕# 。 又hựu 五ngũ 所sở 緣duyên 對đối 五ngũ 識thức 路lộ 是thị 依y 前tiền 生sanh 〔# 緣duyên 為vi 緣duyên 〕# 。 如như 斯tư 。

色sắc 對đối 於ư 名danh 亦diệc 一nhất 種chủng 緣duyên

（# 五ngũ ）#

施thi 設thiết 。 名danh 色sắc 對đối 於ư 名danh 。

是thị 依y 所sở 緣duyên 〔# 緣duyên 〕# 。 親thân 依y 〔# 緣duyên 〕# 之chi 。

二nhị 種chủng 緣duyên

其kỳ 〔# 所sở 緣duyên 緣duyên 。 親thân 依y 緣duyên 之chi 〕# 中trung 。 所sở 緣duyên 是thị 色sắc 等đẳng 而nhi 為vi 六lục 種chủng 。 親thân 依y 是thị 所sở 緣duyên 親thân 依y 。 無vô 間gian 親thân 依y 。 自tự 然nhiên 親thân 依y 之chi 三tam 種chủng 。 其kỳ 中trung 。 不bất 重trọng/trùng 所sở 緣duyên 是thị 為vi 所sở 緣duyên 親thân 依y 。 於ư 無vô 間gian （# 前tiền ）# 滅diệt 之chi 心tâm 心tâm 所sở 法pháp 。 是thị 無vô 間gian 親thân 依y 。 又hựu 貪tham 等đẳng 之chi 法pháp 。 信tín 等đẳng 。 樂nhạo/nhạc/lạc 。 苦khổ 。 人nhân 。 食thực 物vật 。

時thời 節tiết 。 臥ngọa 坐tọa 具cụ 於ư 適thích 合hợp 對đối 內nội 外ngoại 善thiện 等đẳng 之chi 法pháp 而nhi 為vi 〔# 自tự 然nhiên 親thân 依y 〕# 。 又hựu 業nghiệp 對đối 於ư 異dị 熟thục 為vi 〔# 自tự 然nhiên 親thân 依y 〕# 。 如như 斯tư 自tự 然nhiên 親thân 依y 有hữu 多đa 種chủng 。

一nhất 〇#

（# 六lục ）#

名danh 色sắc 對đối 於ư 名danh 色sắc

於ư 適thích 宜nghi 依y 增tăng 上thượng 。 俱câu 生sanh 。 互hỗ 相tương 。 依y 。 食thực 。 根căn 。 不bất 相tương 應ứng 。 有hữu 。 不bất 離ly 去khứ 〔# 緣duyên 〕# 之chi 。

九cửu 種chủng 緣duyên

其kỳ 中trung 。 〔# 一nhất 〕# 所sở 尊tôn 重trọng 之chi 所sở 緣duyên 對đối 於ư 名danh 而nhi 依y 所sở 緣duyên 增tăng 上thượng 為vi 〔# 增tăng 上thượng 緣duyên 〕# 。 俱câu 生sanh 俱câu 增tăng 上thượng 之chi 四tứ 種chủng 亦diệc 對đối 俱câu 生sanh 之chi 名danh 色sắc 。 依y 俱câu 生sanh 增tăng 上thượng 為vi 〔# 增tăng 上thượng 緣duyên 〕# 。 有hữu 斯tư 二nhị 種chủng 之chi 增tăng 上thượng 緣duyên 。 〔# 二nhị 〕# 心tâm 心tâm 所sở 法pháp 。 互hỗ 相tương 及cập 對đối 於ư 俱câu 生sanh 之chi 色sắc 。 為vi 〔# 俱câu 生sanh 緣duyên 〕# 。 大đại 種chủng 是thị 互hỗ 相tương 及cập 對đối 所sở 造tạo 色sắc 為vi 〔# 俱câu 生sanh 緣duyên 〕# 。 於ư 結kết 生sanh 剎sát 那na 之chi 基cơ 〔# 色sắc 〕# 與dữ 異dị 熟thục 〔# 心tâm 心tâm 所sở 〕# 於ư 互hỗ 相tương 為vi 〔# 俱câu 生sanh 緣duyên 〕# 。 有hữu 斯tư 三tam 種chủng 之chi 俱câu 生sanh 緣duyên 。 〔# 三tam 〕# 心tâm 心tâm 所sở 法pháp 。 於ư 互hỗ 相tương 〔# 為vi 互hỗ 相tương 緣duyên 〕# 。 大đại 種chủng 於ư 互hỗ 相tương 為vi 〔# 互hỗ 相tương 緣duyên 〕# 。 於ư 結kết 生sanh 剎sát 那na 之chi 基cơ 色sắc 與dữ 異dị 熟thục 〔# 心tâm 心tâm 所sở 〕# 於ư 互hỗ 相tương 〔# 為vi 互hỗ 相tương 緣duyên 〕# 。 有hữu 斯tư 三tam 種chủng 之chi 互hỗ 相tương 緣duyên 。 〔# 四tứ 〕# 心tâm 心tâm 所sở 法pháp 。 互hỗ 相tương 及cập 對đối 俱câu 生sanh 色sắc 而nhi 〔# 為vi 依y 緣duyên 〕# 。 大đại 種chủng 互hỗ 相tương 及cập 對đối 所sở 造tạo 色sắc 而nhi 〔# 為vi 依y 緣duyên 〕# 。 六lục 基cơ 對đối 於ư 七thất 識thức 界giới 〔# 為vi 依y 緣duyên 〕# 。 有hữu 斯tư 三tam 種chủng 之chi 依y 緣duyên 。 〔# 五ngũ 〕# 段đoạn 食thực 對đối 此thử 身thân 〔# 為vi 食thực 緣duyên 〕# 。 非phi 色sắc 食thực 對đối 於ư 俱câu 生sanh 之chi 名danh 色sắc 〔# 為vi 食thực 緣duyên 〕# 。 有hữu 斯tư 二nhị 種chủng 之chi 食thực 緣duyên 。 〔# 六lục 〕# 五ngũ 淨tịnh 〔# 根căn 〕# 對đối 於ư 五ngũ 識thức 〔# 為vi 根căn 緣duyên 〕# 。 色sắc 命mạng 根căn 對đối 執chấp 受thọ 色sắc 〔# 為vi 根căn 緣duyên 〕# 。 非phi 色sắc 命mạng 根căn 對đối 俱câu 生sanh 之chi 名danh 色sắc 〔# 為vi 根căn 緣duyên 〕# 。 有hữu 斯tư 三tam 種chủng 之chi 根căn 緣duyên 。 〔# 七thất 〕# 於ư 下hạ 生sanh （# 結kết 生sanh ）# 剎sát 那na 之chi 基cơ 〔# 色sắc 〕# 對đối 於ư 異dị 熟thục 〔# 心tâm 心tâm 所sở 依y 俱câu 生sanh 為vi 不bất 相tương 應ứng 緣duyên 〕# 。 心tâm 心tâm 所sở 法pháp 。 對đối 俱câu 生sanh 色sắc 而nhi 依y 俱câu 生sanh 〔# 為vi 不bất 相tương 應ứng 緣duyên 〕# 。 後hậu 生sanh 之chi 心tâm 心tâm 所sở 法pháp 。 對đối 前tiền 生sanh 之chi 此thử 身thân 體thể 而nhi 依y 後hậu 生sanh 〔# 為vi 不bất 相tương 應ứng 緣duyên 〕# 。 於ư 轉chuyển 起khởi 六lục 基cơ 對đối 七thất 識thức 界giới 而nhi 依y 前tiền 生sanh 〔# 為vi 不bất 相tương 應ứng 緣duyên 〕# 。 有hữu 斯tư 三tam 種chủng 之chi 不bất 相tương 應ứng 緣duyên 。

[P.39]# 一nhất 一nhất

〔# 八bát 〕# ～# 〔# 九cửu 〕# 普phổ 俱câu 生sanh 。 前tiền 生sanh 。 後hậu 生sanh 。 段đoạn 食thực 。

色sắc 命mạng 之chi 此thử 五ngũ 種chủng 為vi 有hữu 緣duyên 及cập 不bất 離ly 緣duyên 。

一nhất 二nhị

其kỳ 次thứ 。 於ư 所sở 緣duyên 〔# 緣duyên 〕# 。 親thân 依y 〔# 緣duyên 〕# 。 業nghiệp 〔# 緣duyên 〕# 。 有hữu 緣duyên 之chi 〔# 四tứ 緣duyên 〕# 中trung 包bao 含hàm 一nhất 切thiết 。 之chi 〔# 二nhị 十thập 四tứ 〕# 緣duyên 。 其kỳ 次thứ 。 於ư 此thử 俱câu 生sanh 色sắc 在tại 一nhất 切thiết 轉chuyển 起khởi 中trung 。 有hữu 心tâm 等đẳng 起khởi 〔# 色sắc 〕# 。 於ư 結kết 生sanh 中trung 。 有hữu 已dĩ 作tác （# 業nghiệp 作tác ）# 色sắc 。 當đương 知tri 如như 斯tư 有hữu 二nhị 種chủng 。

一nhất 三tam

如như 斯tư 由do 發phát 生sanh 〔# 過quá 去khứ 。 未vị 來lai 。 現hiện 在tại 之chi 〕# 三tam 時thời 及cập 〔# 涅Niết 槃Bàn 。 施thi 設thiết 之chi 〕# 離ly 時thời 。

內nội 外ngoại 與dữ 有hữu 為vi 及cập 無vô 為vi 諸chư 法pháp 。

為vi 施thi 設thiết （# 假giả 法pháp ）# 。 名danh 。 色sắc 之chi 三tam 而nhi 住trụ 立lập 。

於ư 〔# 此thử 〕# 發phát 趣thú 〔# 論luận 〕# 一nhất 切thiết 為vi 二nhị 十thập 四tứ 緣duyên 。

一nhất 四tứ

〔# 三tam 。 施thi 設thiết 〕# 。

其kỳ 中trung 。 色sắc 蘊uẩn 是thị 色sắc 法pháp 。 稱xưng 為vi 心tâm 心tâm 所sở 之chi 四tứ 非phi 色sắc 蘊uẩn 與dữ 涅Niết 槃Bàn 之chi 五ngũ 種chủng 是thị 非phi 色sắc 。 亦diệc 言ngôn 為vi 名danh 。 其kỳ 〔# 名danh 色sắc 〕# 以dĩ 外ngoại 者giả 為vi 施thi 設thiết （# 假giả 法pháp ）# 。 〔# 於ư 施thi 設thiết 〕# 有hữu 能năng 施thi 設thiết 之chi 施thi 設thiết 及cập 所sở 施thi 設thiết 。 之chi 施thi 設thiết 之chi 二nhị 種chủng 。

何hà 以dĩ 故cố 。

（# 一nhất ）# 各các 各các 依y 大đại 種chủng 之chi 變biến 化hóa 行hành 相tương/tướng 而nhi 各các 各các 施thi 設thiết 地địa 。 山sơn 等đẳng 。 依y 資tư 料liệu （# 材tài 料liệu ）# 之chi 集tập 合hợp 行hành 相tương/tướng 而nhi 〔# 施thi 設thiết 〕# 家gia 。 車xa 。 荷hà 車xa 等đẳng 。 依y 五ngũ 蘊uẩn 而nhi 〔# 施thi 設thiết 〕# 男nam 。 人nhân 等đẳng 。 依y 〔# 日nhật 〕# 月nguyệt 之chi 運vận 行hành 等đẳng 。 而nhi 〔# 施thi 設thiết 〕# 方phương 。

時thời 等đẳng 。 依y 不bất 觸xúc 之chi 行hành 相tương/tướng 而nhi 〔# 施thi 設thiết 〕# 坑khanh 。 窟quật 等đẳng 。 依y 各các 各các 大đại 種chủng 相tương 及cập 特đặc 殊thù 之chi 修tu 習tập 而nhi 〔# 施thi 設thiết 〕# 徧biến 之chi 相tướng 等đẳng 。 而nhi 如như 斯tư 類loại 之chi 物vật 。 雖tuy 不bất 存tồn 在tại 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。 但đãn 〔# 第đệ 一nhất 〕# 義nghĩa 之chi 影ảnh 行hành 相tương/tướng 為vi 心tâm 起khởi （# 心tâm ）# 之chi 所sở 緣duyên 。 又hựu 〔# 此thử 〕# 各các 作tác 自tự 比tỉ 較giảo 。 於ư 各các 別biệt 〔# 計kế 度độ 〕# 。 而nhi 施thi 設thiết 命mạng 名danh 。 號hiệu 稱xưng 。 言ngôn 說thuyết 故cố 而nhi 言ngôn 為vi 施thi 設thiết 。 此thử 施thi 設thiết 言ngôn 為vi 。

施thi 設thiết 所sở 施thi 設thiết

（# 二nhị ）# 其kỳ 次thứ

施thi 設thiết 能năng 施thi 設thiết

是thị 依y 名danh 。 名danh 業nghiệp 等đẳng 之chi 名danh 而nhi 說thuyết 。 其kỳ 為vi 存tồn 在tại 施thi 設thiết 。 非phi 存tồn 在tại 施thi 設thiết 。 存tồn 在tại 非phi 存tồn 在tại 施thi 設thiết 。 非phi 存tồn 在tại 存tồn 在tại 施thi 設thiết 。 存tồn 在tại 存tồn 在tại 施thi 設thiết 。 非phi 存tồn 在tại 非phi 存tồn 在tại 施thi 設thiết 之chi 六lục 種chủng 。 而nhi 此thử 中trung 。 於ư 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。 以dĩ 存tồn 在tại 之chi 色sắc 。 受thọ 等đẳng 。 依y 此thử 而nhi 施thi 設thiết 時thời 。 言ngôn 此thử 為vi 存tồn 在tại 施thi 設thiết 。 其kỳ 次thứ 。 於ư 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。 以dĩ 不bất 存tồn 在tại 之chi 土thổ/độ 地địa 。 山sơn 等đẳng 。 依y 此thử 而nhi 施thi 設thiết 時thời 。 言ngôn 此thử 為vi 非phi 存tồn 在tại 施thi 設thiết 。 其kỳ 次thứ 。 依y 兩lưỡng [P.40]# 者giả 之chi 混hỗn 合hợp 。 其kỳ 餘dư 當đương 知tri 如như 次thứ 第đệ 之chi 六lục 神thần 通thông （# 存tồn 在tại 非phi 存tồn 在tại 施thi 設thiết ）# 。 女nữ 聲thanh （# 非phi 存tồn 在tại 存tồn 在tại 施thi 設thiết ）# 。 眼nhãn 識thức （# 存tồn 在tại 存tồn 在tại 施thi 設thiết ）# 。 王vương 子tử （# 非phi 存tồn 在tại 非phi 存tồn 在tại 施thi 設thiết ）# 。

一nhất 五ngũ

隨tùy 順thuận 於ư 語ngữ 音âm 。 依y 於ư 耳nhĩ 識thức 路lộ 。

無vô 間gian 轉chuyển 起khởi 後hậu 。 生sanh 起khởi 意ý 門môn 境cảnh 。

隨tùy 順thuận 其kỳ 施thi 設thiết 。 然nhiên 後hậu 知tri 其kỳ 義nghĩa 〔# 意ý 門môn 〕# 。

當đương 知tri 彼bỉ 施thi 設thiết 。 世thế 間gian 世thế 俗tục 法pháp 。

此thử 於ư 攝nhiếp 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 義nghĩa 論luận

名danh 為vi 攝nhiếp 分phân 別biệt 第đệ 八bát 品phẩm 。

[P.41]# 九cửu 。 攝nhiếp 業nghiệp 處xứ 分phân 別biệt 。

一nhất

此thử 後hậu 修tu 習tập 止chỉ 與dữ 觀quán 二nhị 種chủng 。

我ngã 當đương 說thuyết 如như 次thứ 第đệ 之chi 業nghiệp 處xứ 。

二nhị

其kỳ 中trung 。 先tiên 述thuật 。

止chỉ 之chi 攝nhiếp

是thị 十thập 徧biến 處xứ 。 十thập 不bất 淨tịnh 。 十thập 隨tùy 念niệm 。 四tứ 無vô 量lượng 。 一nhất 想tưởng 。 一nhất 差sai 別biệt 。 四tứ 無vô 色sắc 之chi 七thất 種chủng 為vi 止chỉ 業nghiệp 處xứ 攝nhiếp 。 貪tham 行hành 者giả 。 瞋sân 行hành 者giả 。 癡si 行hành 者giả 。 信tín 行hành 者giả 。 覺giác 行hành 者giả 。 尋tầm 行hành 者giả 之chi 六lục 種chủng 行hành 者giả （# 性tánh 格cách 者giả ）# 攝nhiếp 。 當đương 知tri 有hữu 徧biến 作tác 修tu 習tập 。 近cận 行hành 修tu 習tập 。 安an 止chỉ 修tu 習tập 之chi 三tam 種chủng 修tu 習tập 及cập 徧biến 作tác 相tương/tướng 。 取thủ 相tương/tướng 。 似tự 相tương/tướng 之chi 三tam 相tương/tướng 。

何hà 以dĩ 故cố 。

〔# 一nhất 。 四tứ 十thập 業nghiệp 處xứ 〕# 。

地địa 徧biến 。 水thủy 徧biến 。 火hỏa 徧biến 。 風phong 徧biến 。 青thanh 徧biến 。 黃hoàng 徧biến 。 赤xích 徧biến 。 白bạch 徧biến 。 虛hư 空không 徧biến 。 光quang 明minh 徧biến 。 此thử 名danh 為vi 十thập 徧biến 。 膨bành 脹trướng 〔# 相tương/tướng 〕# 。 青thanh 瘀ứ 〔# 相tương/tướng 〕# 。 膿nùng 爛lạn 〔# 相tương/tướng 〕# 。 斷đoạn 壞hoại 〔# 相tương/tướng 〕# 。 食thực 殘tàn 〔# 相tương/tướng 〕# 。 散tán 亂loạn 〔# 相tương/tướng 〕# 。 斬trảm 斫chước 離ly 散tán 〔# 相tương/tướng 〕# 。 血huyết 塗đồ 〔# 相tương/tướng 〕# 。 蟲trùng 聚tụ 〔# 相tương/tướng 〕# 。 骸hài 骨cốt 〔# 相tương/tướng 〕# 。 此thử 名danh 為vi 十thập 不bất 淨tịnh 。 佛Phật 隨tùy 念niệm 。 法pháp 隨tùy 念niệm 。 僧Tăng 隨tùy 念niệm 。 戒giới 隨tùy 念niệm 。 捨xả 隨tùy 念niệm 。 天thiên 隨tùy 念niệm 。 寂tịch 止chỉ 隨tùy 念niệm 。 死tử 隨tùy 念niệm 。 身thân 至chí 念niệm 。 安an 般ban 念niệm 。 此thử 名danh 為vi 十thập 隨tùy 念niệm 。 慈từ 。 悲bi 。 喜hỷ 。 捨xả 。 此thử 名danh 為vi 四tứ 無vô 量lượng 。 亦diệc 言ngôn 為vi 〔# 四tứ 〕# 梵Phạm 住trụ 。 食thực 厭yếm 想tưởng 。 名danh 為vi 一nhất 想tưởng 。 四tứ 界giới 差sai 別biệt 名danh 為vi 一nhất 差sai 別biệt 。 空Không 無Vô 邊Biên 處Xứ 等đẳng 。 名danh 為vi 四tứ 無vô 色sắc 。 如như 斯tư 解giải 徧biến 止chỉ 者giả 為vi 四tứ 十thập 業nghiệp 處xứ 。

〔# 二nhị 。 六lục 行hành 者giả 與dữ 四tứ 十thập 業nghiệp 處xứ 之chi 適thích 不bất 適thích 〕# 。

其kỳ 次thứ 。 於ư 〔# 六lục 〕# 行hành 者giả 。 稱xưng 為vi 貪tham 行hành 者giả 。 適thích 合hợp 修tu 十thập 不bất 淨tịnh 及cập 身thân 至chí 念niệm 之chi 〔# 身thân 體thể 四tứ 十thập 二nhị 〕# 部bộ 分phần/phân 修tu 習tập 。 瞋sân 行hành 者giả 〔# 適thích 合hợp 修tu 〕# 四tứ 無vô 量lượng 及cập [P.42]# 青thanh 等đẳng 之chi 四tứ 徧biến 。 癡si 行hành 者giả 與dữ 尋tầm 行hành 者giả 。 〔# 適thích 合hợp 〕# 安an 般ban 念niệm 。 信tín 行hành 者giả 。 〔# 適thích 合hợp 〕# 佛Phật 隨tùy 念niệm 等đẳng 之chi 六lục 。 覺giác 行hành 者giả 〔# 適thích 合hợp 〕# 死tử 〔# 隨tùy 念niệm 〕# 。 寂tịch 止chỉ 〔# 隨tùy 念niệm 〕# 。 〔# 食thực 厭yếm 〕# 想tưởng 。 〔# 界giới 〕# 差sai 別biệt 。 其kỳ 餘dư 一nhất 切thiết 之chi 業nghiệp 處xứ 。 適thích 合hợp 一nhất 一nhất 之chi 行hành 者giả （# 性tánh 格cách 者giả ）# 。 其kỳ 中trung 。 又hựu 於ư 徧biến 或hoặc 大đại 之chi 〔# 徧biến 適thích 合hợp 〕# 癡si 行hành 者giả 。 小tiểu 〔# 徧biến 適thích 合hợp 〕# 尋tầm 行hành 者giả 。

此thử 是thị 〔# 業nghiệp 處xứ 〕# 中trung 適thích 〔# 不bất 適thích 〕# 之chi 差sai 別biệt 。

三tam

〔# 三tam 。 三tam 修tu 習tập 〕# 。

其kỳ 次thứ 。 於ư 〔# 三tam 〕# 修tu 習tập 。 徧biến 作tác 修tu 習tập 於ư 一nhất 切thiết 〔# 四tứ 十thập 〕# 業nghiệp 處xứ 中trung 皆giai 必tất 得đắc 。 近cận 行hành 修tu 習tập 。 於ư 佛Phật 隨tùy 念niệm 等đẳng 八bát 。 〔# 食thực 厭yếm 〕# 想tưởng 。 〔# 四tứ 界giới 〕# 差sai 別biệt 之chi 十thập 業nghiệp 處xứ 中trung 亦diệc 可khả 成thành 就tựu 。 安an 止chỉ 〔# 修tu 習tập 在tại 此thử 十thập 業nghiệp 處xứ 中trung 〕# 沒một 有hữu 。 而nhi 餘dư 在tại 正chánh 三tam 十thập 業nghiệp 處xứ 中trung 。 〔# 不bất 僅cận 可khả 徧biến 作tác 修tu 習tập 。 近cận 行hành 修tu 習tập 〕# 且thả 亦diệc 能năng 成thành 就tựu 。 安an 止chỉ 修tu 習tập 。 在tại 此thử 〔# 三tam 十thập 業nghiệp 處xứ 〕# 中trung 。 十thập 徧biến 。 安an 般ban 念niệm 是thị 屬thuộc 於ư 第đệ 五ngũ 禪thiền 。 十thập 不bất 淨tịnh 與dữ 身thân 至chí 念niệm 是thị 屬thuộc 於ư 初sơ 禪thiền 。 慈từ 等đẳng 之chi 三tam 是thị 屬thuộc 於ư 〔# 下hạ 〕# 四tứ 禪thiền 。 捨xả 屬thuộc 第đệ 五ngũ 禪thiền 。 斯tư 〔# 以dĩ 上thượng 〕# 二nhị 十thập 六lục 業nghiệp 處xứ 是thị 屬thuộc 色sắc 界giới 禪thiền 。 又hựu 四tứ 無vô 色sắc 是thị 屬thuộc 無vô 色sắc 禪thiền 。

此thử 是thị 〔# 業nghiệp 處xứ 〕# 中trung 修tu 習tập 之chi 差sai 別biệt 。

四tứ

〔# 四tứ 。 三tam 相tương/tướng 〕# 。

其kỳ 次thứ 。 於ư 〔# 三tam 〕# 相tương/tướng 。 若nhược 依y 徧biến 作tác 相tương/tướng 。 取thủ 相tương/tướng 者giả 。 於ư 一nhất 切thiết 〔# 四tứ 十thập 〕# 業nghiệp 處xứ 中trung 皆giai 適thích 宜nghi 必tất 得đắc 。 其kỳ 次thứ 。 似tự 相tương/tướng 唯duy 於ư 〔# 十thập 〕# 徧biến 。 〔# 十thập 〕# 不bất 淨tịnh 。 部bộ 分phần/phân （# 身thân 至chí 念niệm ）# 。 安an 般ban 念niệm 〔# 之chi 二nhị 十thập 二nhị 業nghiệp 處xứ 〕# 可khả 得đắc 。 不bất 論luận 如như 何hà 。 在tại 其kỳ 處xứ 〔# 二nhị 十thập 二nhị 業nghiệp 處xứ 〕# 。 緣duyên 似tự 相tương/tướng 而nhi 轉chuyển 起khởi 近cận 行hành 定định 及cập 安an 止chỉ 定định 。

何hà 以dĩ 故cố 。 謂vị 於ư 地địa 曼mạn 陀đà 羅la 等đẳng 把bả 取thủ 〔# 其kỳ 〕# 相tương/tướng 。 初sơ 學học 者giả 之chi 彼bỉ 所sở 緣duyên 言ngôn 為vi 。

徧biến 作tác 相tương/tướng

又hựu 此thử 修tu 習tập 名danh 為vi 徧biến 作tác 修tu 習tập 。 其kỳ 次thứ 。 此thử 相tương/tướng 〔# 更cánh 〕# 由do 心tâm 把bả 取thủ 。 由do 眼nhãn 見kiến 者giả 之chi 來lai 現hiện 於ư 意ý 門môn 時thời 。 同đồng 其kỳ 所sở 緣duyên 名danh 為vi 。

取thủ 相tương/tướng

其kỳ 修tu 習tập 即tức 能năng 等đẳng 持trì 。 其kỳ 次thứ 。 如như 斯tư 等đẳng 持trì 者giả 。 於ư 此thử 後hậu 緣duyên 取thủ 相tương 依y 徧biến 作tác 定định 而nhi 繼kế 續tục 修tu 習tập 者giả 。 如như 是thị 類loại 似tự 於ư 〔# 取thủ 相tương/tướng 〕# 。 以dĩ 離ly 基cơ 〔# 所sở 依y 〕# 法pháp 。 及cập 稱xưng 為vi 施thi 設thiết 修tu 習tập 所sở 成thành 之chi 所sở 緣duyên 建kiến 立lập 於ư 心tâm 中trung 而nhi 善thiện 安an 止chỉ 之chi 時thời 。 此thử 言ngôn 為vi 生sanh 起khởi 。

似tự 相tương/tướng

由do 此thử 以dĩ 來lai 。 捨xả 離ly 障chướng 礙ngại 。 可khả 稱xưng 為vi 欲dục 界giới 定định 。 名danh 為vi 圓viên 滿mãn 近cận 行hành 修tu 習tập 。 然nhiên 後hậu 。 以dĩ 其kỳ 同đồng 似tự 相tương 依y 近cận 行hành 定định 善thiện 修tu 習tập [P.43]# 者giả 。 即tức 安an 止chỉ 色sắc 界giới 初sơ 禪thiền 。 其kỳ 後hậu 。 從tùng 初sơ 禪thiền 轉chuyển 向hướng 〔# 自tự 在tại 〕# 。 入nhập 定định 〔# 自tự 在tại 〕# 。 在tại 定định 〔# 自tự 在tại 〕# 。 出xuất 定định 〔# 自tự 在tại 〕# 。 觀quán 察sát 〔# 自tự 在tại 〕# 。 由do 此thử 五ngũ 自tự 在tại 而nhi 使sử 自tự 在tại 訓huấn 熟thục 。 而nhi 捨xả 離ly 尋tầm 等đẳng 之chi 麤thô 支chi 。 為vi 生sanh 起khởi 伺tứ 等đẳng 之chi 細tế 支chi 而nhi 努nỗ 力lực 者giả 。 於ư 次thứ 第đệ 適thích 合hợp 安an 止chỉ 於ư 第đệ 二nhị 禪thiền 等đẳng 。

如như 斯tư 於ư 地địa 徧biến 等đẳng 之chi 二nhị 十thập 二nhị 學học 處xứ 可khả 得đắc 似tự 相tương/tướng 。 又hựu 餘dư 〔# 之chi 十thập 八bát 業nghiệp 處xứ 〕# 中trung 。 〔# 四tứ 〕# 無vô 量lượng 對đối 於ư 有hữu 情tình 施thi 設thiết 而nhi 轉chuyển 起khởi 。 其kỳ 次thứ 。 除trừ 虛hư 空không 〔# 徧biến 〕# 并tinh 在tại 〔# 九cửu 〕# 徧biến 中trung 除trừ 棄khí 任nhậm 何hà 之chi 徧biến 以dĩ 所sở 得đắc 虛hư 空không 而nhi 行hành 徧biến 作tác 。

無vô 邊biên

者giả 。 證chứng 初sơ 無vô 色sắc 〔# 業nghiệp 處xứ 〕# 之chi 安an 止chỉ 。 其kỳ 初sơ 無vô 色sắc 識thức 行hành 徧biến 作tác 。

無vô 邊biên

者giả 。 證chứng 得đắc 第đệ 二nhị 無vô 色sắc 〔# 業nghiệp 處xứ 〕# 安an 止chỉ 。 又hựu 其kỳ 初sơ 無vô 色sắc 識thức 之chi 無vô 而nhi 行hành 徧biến 作tác 。

無vô 所sở 有hữu

者giả 。 證chứng 得đắc 第đệ 三tam 無vô 色sắc 〔# 業nghiệp 處xứ 〕# 安an 止chỉ 。 第đệ 三tam 無vô 色sắc 而nhi 行hành 徧biến 作tác 。

此thử 是thị 寂tịch 。 此thử 是thị 勝thắng 。

者giả 。 證chứng 得đắc 第đệ 四tứ 無vô 色sắc 〔# 業nghiệp 處xứ 〕# 安an 止chỉ 。 而nhi 於ư 餘dư 之chi 〔# 佛Phật 隨tùy 念niệm 等đẳng 之chi 十thập 四tứ 〕# 業nghiệp 處xứ 。 緣duyên 徧biến 作tác 佛Phật 德đức 等đẳng 之chi 所sở 緣duyên 。 能năng 把bả 握ác 其kỳ 相tương/tướng 時thời 。 對đối 此thử 而nhi 徧biến 作tác 〔# 定định 〕# 可khả 等đẳng 持trì 。 而nhi 成thành 近cận 行hành 〔# 定định 〕# 。

其kỳ 次thứ 。 以dĩ 神thần 通thông 轉chuyển 起khởi 於ư 色sắc 界giới 第đệ 五ngũ 禪thiền 為vi 神thần 通thông 立lập 足túc 處xứ 。 由do 第đệ 五ngũ 禪thiền 定định 而nhi 〔# 豫dự 想tưởng 〕# 顧cố 念niệm 〔# 神thần 通thông 之chi 期kỳ 間gian 〕# 決quyết 定định 等đẳng 之chi 後hậu 。 行hành 徧biến 作tác 〔# 修tu 習tập 〕# 者giả 緣duyên 色sắc 等đẳng 之chi 所sở 緣duyên 而nhi 適thích 宜nghi 於ư 安an 止chỉ 。 而nhi 神thần 通thông 是thị 。

五ngũ

神thần 變biến 。 天thiên 耳nhĩ 。 他tha 心tâm 知tri 。

宿túc 住trụ 隨tùy 念niệm 。 天thiên 眼nhãn 之chi 五ngũ 種chủng 。

此thử 是thị 境cảnh 之chi 差sai 別biệt 及cập 止chỉ 業nghiệp 處xứ 法pháp 畢tất 。

六lục

其kỳ 次thứ 。

觀quán 之chi 業nghiệp 處xứ

當đương 知tri 攝nhiếp 戒giới 清thanh 淨tịnh 。 心tâm 清thanh 淨tịnh 。 見kiến 清thanh 淨tịnh 。 度độ 疑nghi 清thanh 淨tịnh 。 道đạo 非phi 道đạo 智trí 見kiến 清thanh 淨tịnh 。 行hành 道Đạo 智trí 見kiến 清thanh 淨tịnh 。 智trí 見kiến 清thanh 淨tịnh 之chi 七thất 種chủng 清thanh 淨tịnh 。 無vô 常thường 相tương/tướng 。 苦khổ 相tương/tướng 。 無vô 我ngã 相tương/tướng 之chi 三tam 相tương/tướng 。 [P.44]# 無vô 常thường 隨tùy 觀quán 。 苦khổ 隨tùy 觀quán 。 無vô 我ngã 隨tùy 觀quán 之chi 三tam 觀quán 。 思tư 惟duy 智trí 。 生sanh 滅diệt 智trí 。 壞hoại 智trí 。 怖bố 畏úy 智trí 。 過quá 患hoạn 智trí 。 厭yếm 智trí 。 脫thoát 欲dục 智trí 。 省tỉnh 察sát 智trí 。 行hành 捨xả 智trí 。 隨tùy 順thuận 智trí 之chi 十thập 觀quán 智trí 。 空không 解giải 脫thoát 。 無vô 相tướng 解giải 脫thoát 。 無vô 願nguyện 解giải 脫thoát 。 之chi 三tam 解giải 脫thoát 。 空không 隨tùy 觀quán 。 無vô 相tướng 隨tùy 觀quán 。 無vô 願nguyện 隨tùy 觀quán 之chi 。 三tam 解giải 脫thoát 門môn 。

何hà 以dĩ 故cố 。

〔# 五ngũ 。 七thất 種chủng 清thanh 淨tịnh 〕# 。

（# 一nhất ）# 別Biệt 解Giải 脫Thoát 律luật 儀nghi 戒giới 。 根căn 律luật 儀nghi 戒giới 。 活hoạt 命mạng 徧biến 淨tịnh 戒giới 。 資tư 具cụ 依y 戒giới 之chi 四tứ 徧biến 淨tịnh 戒giới 言ngôn 為vi 。

戒giới 清thanh 淨tịnh

（# 二nhị ）# 近cận 行hành 定định 。 安an 止chỉ 定định 之chi 二nhị 種chủng 定định 言ngôn 為vi 。

心tâm 清thanh 淨tịnh

（# 三tam ）# 由do 相tương/tướng （# 特đặc 相tương/tướng ）# 。 味vị （# 作tác 用dụng ）# 。 現hiện 起khởi （# 現hiện 狀trạng ）# 。 足túc 處xứ （# 直trực 接tiếp 因nhân ）# 而nhi 把bả 握ác 名danh 色sắc 言ngôn 為vi 。

見kiến 清thanh 淨tịnh

（# 四tứ ）# 把bả 其kỳ 等đẳng 名danh 色sắc 之chi 緣duyên 言ngôn 為vi 。

度độ 疑nghi 清thanh 淨tịnh

（# 五ngũ ）# 其kỳ 次thứ 之chi 後hậu 。 如như 斯tư 把bả 握ác 。 有hữu 過quá 去khứ 等đẳng 之chi 差sai 別biệt 。 於ư 有hữu 緣duyên 之chi 三tam 界giới 諸chư 行hành 。 緣duyên 蘊uẩn 等đẳng 之chi 理lý 趣thú 而nhi 由do 聚tụ 簡giản 略lược 之chi 。 由do 〔# 其kỳ 等đẳng 之chi 〕# 盡tận 滅diệt 義nghĩa 而nhi 無vô 常thường 。 由do 怖bố 畏úy 義nghĩa 而nhi 苦khổ 。 由do 不bất 堅kiên 實thật 義nghĩa 而nhi 無vô 我ngã 。 〔# 即tức 思tư 惟duy 以dĩ 上thượng 三tam 相tương/tướng 〕# 。 又hựu 依y 於ư 〔# 三tam 〕# 世thế 。 依y 於ư 〔# 一nhất 期kỳ 〕# 相tương 續tục 。 又hựu 依y 剎sát 那na 滅diệt 。 以dĩ 〔# 諸chư 行hành 之chi 〕# 思tư 惟duy 智trí 而nhi 思tư 惟duy 〔# 無vô 常thường 。 苦khổ 。 無vô 我ngã 之chi 〕# 三tam 相tương/tướng 者giả 。 又hựu 於ư 其kỳ 等đẳng 〔# 諸chư 行hành 〕# 。 依y 於ư 緣duyên 與dữ 剎sát 那na 。 以dĩ 生sanh 滅diệt 智trí 隨tùy 觀quán 生sanh 滅diệt 者giả 。

七thất

言ngôn 為vi 光quang 明minh 。 喜hỷ 。 輕khinh 安an 。 勝thắng 解giải 。

策sách 勵lệ 。 樂nhạo/nhạc/lạc 。 智trí 。 起khởi 。 捨xả 。 欲dục 。

八bát

由do 把bả 握ác 光quang 明minh 等đẳng 〔# 十thập 〕# 觀quán 隨tùy 染nhiễm 之chi 障chướng 礙ngại 而nhi 差sai 別biệt 道đạo 非phi 道đạo 之chi 相tướng 。 此thử 言ngôn 為vi 。

道đạo 非phi 道đạo 智trí 見kiến 清thanh 淨tịnh

（# 六lục ）# 又hựu 其kỳ 次thứ 脫thoát 離ly 斯tư 障chướng 礙ngại 而nhi 生sanh 滅diệt 智trí 以dĩ 來lai 至chí 隨tùy 順thuận 〔# 智trí 〕# 止chỉ 。 展triển 轉chuyển 〔# 無vô 常thường 。 苦khổ 。 無vô 我ngã 〕# 三tam 相tương/tướng 之chi 觀quán 。 （# 繼kế 續tục ）# 行hành 道Đạo 彼bỉ 〔# 瑜du 伽già 〕# 者giả 之chi 九cửu 觀quán 智trí 言ngôn 為vi 。

行hành 道Đạo 智trí 見kiến 清thanh 淨tịnh

（# 七thất ）# 其kỳ 次thứ 。 斯tư 行hành 道Đạo 彼bỉ 〔# 瑜du 伽già 〕# 者giả 。 由do 觀quán 之chi 成thành 熟thục 。

今kim 生sanh 起khởi 安an 止chỉ 〔# 定định 〕#

以dĩ 斷đoạn 有hữu 分phần/phân 而nhi 生sanh 起khởi 意ý 門môn 轉chuyển 向hướng 〔# 心tâm 〕# 之chi 後hậu 。 二nhị 三tam （# 剎sát 那na ）# 之chi 觀quán 心tâm 。 緣duyên 無vô 常thường 等đẳng 任nhậm 何hà 之chi 彼bỉ 相tương/tướng 名danh 為vi 徧biến 作tác 。 近cận 行hành 。 隨tùy 順thuận 之chi 下hạ 轉chuyển 起khởi 。 以dĩ 到đáo 頂đảnh 點điểm 之chi 觀quán 。 此thử 言ngôn 為vi 隨tùy 順thuận 〔# 觀quán 〕# 。 行hành 捨xả 〔# 觀quán 〕# 。 至chí 出xuất 起khởi 觀quán 。 然nhiên 後hậu 。 種chủng 姓tánh 心tâm 所sở 緣duyên 涅Niết 槃Bàn 。 超siêu 克khắc 凡phàm 夫phu 之chi 姓tánh 。 得đắc 成thành 聖thánh 者giả 。 之chi 姓tánh 而nhi 轉chuyển 起khởi 。 其kỳ 後hậu 徧biến 知tri 苦Khổ 諦Đế 。 捨xả 斷đoạn 集Tập 諦Đế 。 作tác 證chứng 滅Diệt 諦Đế 。 修tu 習tập 道Đạo 諦Đế 。 入nhập 於ư 〔# 聖thánh 〕# 道đạo 〔# 心tâm 〕# 之chi 安an 止chỉ 路lộ 。 其kỳ 後hậu 轉chuyển 起khởi 二nhị 三tam 〔# 剎sát 那na 〕# 之chi 果quả 心tâm 而nhi 滅diệt 。 然nhiên 後hậu 。 墮đọa 於ư 有hữu 分phần/phân 。 更cánh 斷đoạn 有hữu 分phần/phân 〔# 而nhi 如như 次thứ 〕# 轉chuyển 起khởi 觀quán 察sát 智trí 。

九cửu

賢hiền 者giả 觀quán 察sát 道đạo 。 果quả 。 涅Niết 槃Bàn 。 已dĩ 斷đoạn 煩phiền 惱não 及cập 。

觀quán 察sát 殘tàn 餘dư （# 未vị 斷đoạn ）# 〔# 之chi 煩phiền 惱não 〕# 。 或hoặc 不bất 觀quán 察sát 。

如như 斯tư 經Kinh 過quá 六lục 清thanh 淨tịnh 之chi 順thuận 觀quán 應ưng 〔# 最tối 後hậu 〕# 修tu 習tập 。

此thử 〔# 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 道Đạo 。 等đẳng 之chi 〕# 四tứ 種chủng 道đạo 言ngôn 為vi 。

智trí 見kiến 清thanh 淨tịnh

此thử 是thị 〔# 觀quán 業nghiệp 處xứ 〕# 中trung 清thanh 淨tịnh 之chi 差sai 別biệt 。

一nhất 〇#

〔# 六lục 。 三tam 解giải 脫thoát 門môn 〕# 。

其kỳ 中trung 。 無vô 我ngã 隨tùy 觀quán 以dĩ 脫thoát 離ly 我ngã 住trụ 著trước 故cố 言ngôn 空không 隨tùy 觀quán 為vi 解giải 脫thoát 門môn 。 無vô 常thường 隨tùy 觀quán 以dĩ 脫thoát 離ly 顛điên 倒đảo 相tướng 故cố 。 言ngôn 無vô 相tướng 隨tùy 觀quán 〔# 為vi 解giải 脫thoát 門môn 〕# 。 苦khổ 隨tùy 觀quán 以dĩ 脫thoát 離ly 渴khát 愛ái 之chi 願nguyện 求cầu 故cố 言ngôn 無vô 願nguyện 隨tùy 觀quán 〔# 為vi 解giải 脫thoát 門môn 〕# 。 故cố 若nhược 至chí 觀quán 出xuất 起khởi 而nhi 觀quán 。

無vô 我ngã

者giả 。 〔# 此thử 〕# 言ngôn 為vi 空không 解giải 脫thoát 道đạo 。 若nhược 觀quán 。

無vô 常thường

者giả 。 〔# 此thử 〕# 言ngôn 為vi 無vô 相tướng 解giải 脫thoát 〔# 道đạo 〕# 。 若nhược 觀quán 。

苦khổ

者giả 。 〔# 此thử 〕# 言ngôn 無vô 願nguyện 解giải 脫thoát 〔# 道đạo 。 斯tư 〕# 道đạo 由do 觀quán 之chi 道đạo 程# 而nhi 得đắc 此thử 三tam 名danh 稱xưng 。 同đồng 樣# 果quả 亦diệc 在tại 道đạo 〔# 心tâm 〕# 之chi 路lộ 中trung 。 由do 道đạo 之chi 道đạo 程# 而nhi 〔# 得đắc 空không 。 無vô 相tướng 。 無vô 願nguyện 之chi 三tam 種chủng 名danh 〕# 。 又hựu 在tại 果quả 定định 〔# 心tâm 〕# 之chi 路lộ 中trung 。 依y 上thượng 述thuật 之chi 方phương 法pháp 而nhi 修tu 觀quán 。 生sanh 起khởi 〔# 其kỳ 〕# 各các 自tự 之chi 果quả 由do 某mỗ 人nhân 之chi 觀quán 的đích 道đạo 程# 言ngôn 為vi 空không 等đẳng 之chi 解giải 脫thoát 。 而nhi 依y 涅Niết 槃Bàn 所sở 緣duyên 。 由do 自tự 味vị （# 自tự 相tương/tướng ）# 而nhi 在tại 〔# 道đạo 之chi 路lộ 。 果quả 定định 之chi 路lộ 〕# 一nhất 切thiết 處xứ 。 而nhi 相tương/tướng 等đẳng 〔# 道đạo 。 果quả 之chi 〕# 一nhất 切thiết 而nhi 有hữu 三tam 種chủng 名danh 。

此thử 是thị 〔# 觀quán 業nghiệp 處xứ 〕# 中trung 解giải 脫thoát 之chi 差sai 別biệt 。

一nhất 一nhất

〔# 七thất 。 人nhân 之chi 別biệt 〕# 。

其kỳ 次thứ 。 修tu 習tập 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 道Đạo 已dĩ 。 依y 見kiến 。 疑nghi 之chi 捨xả 斷đoạn 而nhi 捨xả 斷đoạn 惡ác 趣thú 行hành 者giả 。 極cực 七thất 還hoàn （# 最tối 高cao 七thất 次thứ 生sanh 此thử 世thế 間gian 者giả ）# 而nhi 名danh 為vi 。

須Tu 陀Đà 洹Hoàn

（# 預dự 流lưu ）# 。 修tu 習tập 斯Tư 陀Đà 含Hàm 道Đạo 已dĩ 。 淡đạm 薄bạc 貪tham 。 瞋sân 。 癡si 者giả 。 名danh 為vi 。

斯Tư 陀Đà 含Hàm

（# 一nhất 來lai ）# 。 彼bỉ 唯duy 再tái 一nhất 次thứ 來lai 此thử 世thế 間gian 。 修tu 習tập 阿A 那Na 含Hàm 已dĩ 。 捨xả 斷đoạn 而nhi 無vô 殘tàn 留lưu 之chi 欲dục 貪tham 。 瞋sân 恚khuể 者giả 。 名danh 為vi 。

阿A 那Na 含Hàm

（# 不bất 還hoàn ）# 。 〔# 彼bỉ 〕# 不bất 還hoàn 來lai 此thử 世thế 間gian 。 修tu 習tập 阿A 羅La 漢Hán 已dĩ 。 捨xả 斷đoạn 而nhi 無vô 殘tàn 留lưu 之chi 〔# 一nhất 切thiết 〕# 煩phiền 惱não 者giả 。 名danh 為vi 。

阿A 羅La 漢Hán

〔# 彼bỉ 〕# 漏lậu 盡tận 者giả 為vi 世thế 間gian 最tối 上thượng 。 之chi 應Ứng 供Cúng 者giả 。

此thử 是thị 〔# 觀quán 業nghiệp 處xứ 〕# 中trung 人nhân 之chi 差sai 別biệt 。

一nhất 二nhị

〔# 八bát 。 定định 之chi 差sai 別biệt 〕# 。

其kỳ 次thứ 。

果quả 定định

是thị 隨tùy 各các 自tự 之chi 果quả 而nhi 〔# 得đắc 〕# 共cộng 通thông 於ư 一nhất 切thiết 者giả 。 然nhiên 。 得đắc 入nhập 定định 於ư 。

滅diệt 定định

是thị 阿A 那Na 含Hàm 與dữ 阿A 羅La 漢Hán 。 其kỳ 〔# 定định 〕# 中trung 。 如như 次thứ 第đệ 入nhập 定định 初sơ 禪thiền 等đẳng 之chi 大đại （# 上thượng 二nhị 界giới ）# 定định 而nhi 出xuất 定định 。 在tại 其kỳ 處xứ 觀quán 各các 處xứ 諸chư 行hành 之chi 法pháp 而nhi 至chí 無vô 所sở 有hữu 處xứ 止chỉ 。 然nhiên 後hậu 〔# 在tại 定định 期kỳ 間gian 之chi 〕# 決quyết 定định 等đẳng 行hành 多đa 所sở 作tác 而nhi 入nhập 定định 於ư 。 非Phi 想Tưởng 非Phi 非Phi 想Tưởng 處Xứ 。 於ư 二nhị 〔# 剎sát 那na 〕# 安an 止chỉ 速tốc 行hành 之chi 後hậu 。 彼bỉ 心tâm 之chi 相tương 續tục 斷đoạn 絕tuyệt 。 此thử 為vi 入nhập 滅diệt 定định 者giả 。 其kỳ 次thứ 。 出xuất 定định 之chi 時thời 。 阿A 那Na 含Hàm 即tức 一nhất 次thứ 轉chuyển 起khởi 阿A 那Na 含Hàm 果Quả 〔# 心tâm 〕# 。 阿A 羅La 漢Hán 一nhất 次thứ 轉chuyển 起khởi 阿A 羅La 漢Hán 果Quả 。 〔# 心tâm 〕# 而nhi 隨tùy 有hữu 分phần/phân 。 然nhiên 後hậu 轉chuyển 起khởi 觀quán 察sát 〔# 智trí 〕# 。

此thử 是thị 〔# 觀quán 業nghiệp 處xứ 〕# 中trung 定định 之chi 差sai 別biệt 。

一nhất 三tam

而nhi 於ư 〔# 佛Phật 〕# 教giáo 冀ký 求cầu 行hành 道Đạo 之chi 樂lạc 味vị 者giả 。

應ưng 修tu 習tập 最tối 上thượng 〔# 止chỉ 。 觀quán 之chi 〕# 二nhị 修tu 習tập 。

此thử 於ư 攝nhiếp 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 義nghĩa 論luận

名danh 攝nhiếp 業nghiệp 處xứ 分phân 別biệt 第đệ 九cửu 品phẩm 。

攝nhiếp 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 義nghĩa 論luận 畢tất