長Trường 部Bộ 經Kinh 典Điển ( 第Đệ 卷Quyển 第Đệ 卷Quyển )
Quyển 0008
通Thông 妙Diệu 譯Dịch

[P.180]# 三tam 一nhất 。 教giáo 授thọ 尸thi 伽già 羅la 越việt 經kinh 。

如như 是thị 我ngã 聞văn 。

一nhất

爾nhĩ 時thời 世Thế 尊Tôn 住trụ 王vương 舍xá 〔# 城thành 〕# 竹trúc 林lâm 栗lật 鼠thử 養dưỡng 餌nhị 處xứ 。 於ư 此thử 時thời 。 居cư 士sĩ 子tử 尸thi 伽già 羅la 越việt 晨thần 早tảo 起khởi 牀sàng 。 出xuất 王vương 舍xá 〔# 城thành 〕# 。 至chí 郊giao 外ngoại 沐mộc 浴dục 淨tịnh 衣y 。 合hợp 掌chưởng 向hướng 東đông 方phương 。 南nam 方phương 。 西tây 方phương 。 北bắc 方phương 。 下hạ 方phương 。 上thượng 方phương 之chi 各các 方phương 禮lễ 拜bái 。

二nhị

爾nhĩ 時thời 世Thế 尊Tôn 於ư 晨thần 早tảo 。 著trước 內nội 衣y 。 持trì 外ngoại 衣y 及cập 鉢bát 。 入nhập 王Vương 舍Xá 城Thành 行hành 乞khất 。 世Thế 尊Tôn 見kiến 居cư 士sĩ 子tử 尸thi 伽già 羅la 越việt 晨thần 早tảo 起khởi 牀sàng 。 出xuất 王vương 舍xá 〔# 城thành 〕# 。 至chí 郊giao 外ngoại 沐mộc 浴dục 淨tịnh 衣y 。 合hợp 掌chưởng 向hướng 東đông 方phương 。 南nam 方phương 。 西tây 方phương 。 北bắc 方phương 。 下hạ 方phương 。 上thượng 方phương 之chi 各các 方phương 禮lễ 拜bái 。 見kiến 居cư 士sĩ 子tử 尸thi 伽già 羅la 越việt 已dĩ 。 如như 是thị 曰viết 。

居cư 士sĩ 子tử 。 汝nhữ 何hà 故cố 晨thần 早tảo 起khởi 牀sàng 。 出xuất 王vương 舍xá 〔# 城thành 〕# 。 沐mộc 浴dục 淨tịnh 衣y 。 合hợp 掌chưởng 向hướng 東đông 。 方phương 〔# 南nam 方phương 〕# 乃nãi 至chí 上thượng 方phương 。 之chi 各các 方phương 禮lễ 拜bái 耶da 。

世Thế 尊Tôn 。 我ngã 父phụ 之chi 將tương 死tử 時thời 。 向hướng 我ngã 言ngôn 。

親thân 愛ái 者giả 。 汝nhữ 須tu 禮lễ 拜bái 諸chư 方phương 。

世Thế 尊Tôn 。 如như 是thị 。 尊tôn 重trọng 。 珍trân 敬kính 。 敬kính 信tín 。 奉phụng 載tái 我ngã 父phụ 之chi 言ngôn 而nhi 晨thần 早tảo 起khởi 牀sàng 。 出xuất 王vương 舍xá 〔# 城thành 〕# 。 沐mộc 浴dục 淨tịnh 衣y 。 合hợp 掌chưởng 向hướng 東đông 。 方phương 乃nãi 至chí 上thượng 方phương 。 之chi 各các 方phương 禮lễ 拜bái 也dã 。

居cư 士sĩ 子tử 。 於ư 聖thánh 者giả 之chi 律luật 。 如như 是thị 不bất 成thành 為vi 禮lễ 拜bái 六lục 方phương 。

然nhiên 。

世Thế 尊Tôn 。 於ư 聖thánh 者giả 之chi 律luật 。 應ưng 如như 何hà 禮lễ 拜bái 六lục 方phương 耶da 。 善thiện 哉tai 。

世Thế 尊Tôn 。 於ư 聖thánh 者giả 之chi 律luật 。 教giáo 示thị 我ngã 禮lễ 拜bái 六lục 方phương 之chi 法pháp 。

然nhiên 。 居cư 士sĩ 子tử 。 諦đế 聽thính 善thiện 思tư 念niệm 之chi 。 我ngã 當đương 說thuyết 。

居cư 士sĩ 子tử 尸thi 伽già 羅la 越việt 應ưng 諾nặc 世Thế 尊Tôn 。

唯dụy 然nhiên 。

世Thế 尊Tôn 。

世Thế 尊Tôn 如như 是thị 說thuyết 。

三tam

居cư 士sĩ 子tử 。 於ư 聖thánh 弟đệ 子tử 要yếu 捨xả 離ly 四tứ 種chủng 業nghiệp 垢cấu 。 依y 四tứ 種chủng 理lý 由do 不bất 作tác 惡ác 業nghiệp 。 又hựu 不bất 習tập 散tán 失thất 錢tiền 財tài 之chi 六lục 種chủng 原nguyên 因nhân 。 彼bỉ 如như 是thị 脫thoát 離ly 十thập 四tứ 種chủng 之chi 罪tội 惡ác 。 保bảo 護hộ 六lục 方phương 。 彼bỉ 為vi 克khắc 勝thắng 〔# 現hiện 在tại 。 未vị 來lai 〕# 兩lưỡng 世thế 。 而nhi 修tu 善thiện 業nghiệp 。 彼bỉ 由do 征chinh 服phục 此thử 世thế 。 彼bỉ 世thế 。 彼bỉ 於ư 身thân 壞hoại 死tử 後hậu 。 當đương 生sanh 於ư 善thiện 趣thú 天thiên 界giới 。

依y 彼bỉ 令linh 捨xả 離ly 之chi 四tứ 種chủng 業nghiệp 垢cấu 者giả 何hà 耶da 。 居cư 士sĩ 子tử 。 殺sát 生sanh 是thị 業nghiệp 垢cấu 。 不bất 與dữ 取thủ 是thị 業nghiệp 垢cấu 。 於ư 肉nhục 慾dục 之chi 邪tà 行hành 是thị 業nghiệp 垢cấu 。 虛hư 誑cuống 語ngữ 是thị 業nghiệp 垢cấu 也dã 。 彼bỉ 捨xả 離ly 四tứ 種chủng 業nghiệp 垢cấu 即tức 此thử 也dã 。

世Thế 尊Tôn 如như 是thị 說thuyết 。

四tứ

善Thiện 逝Thệ 如như 斯tư 說thuyết 已dĩ 。 大đại 師sư 更cánh 如như 是thị 曰viết 。

[P.182]# 殺sát 生sanh 不bất 與dữ 取thủ 。

又hựu 言ngôn 虛hư 誑cuống 語ngữ 。

及cập 近cận 他tha 人nhân 妻thê 。

賢hiền 者giả 不bất 讚tán 賞thưởng 。

五ngũ

如như 何hà 人nhân 由do 四tứ 種chủng 理lý 由do 作tác 惡ác 業nghiệp 耶da 。 依y 貪tham 欲dục 行hành 非phi 道đạo 故cố 。 彼bỉ 作tác 惡ác 業nghiệp 。 依y 瞋sân 恚khuể 行hành 非phi 道đạo 故cố 。 彼bỉ 作tác 惡ác 業nghiệp 。 依y 愚ngu 癡si 行hành 非phi 道đạo 故cố 。 彼bỉ 作tác 惡ác 業nghiệp 。 依y 恐khủng 怖bố 行hành 非phi 道đạo 故cố 。 彼bỉ 作tác 惡ác 業nghiệp 也dã 。 是thị 故cố 。 居cư 士sĩ 子tử 。 聖thánh 弟đệ 子tử 決quyết 不bất 依y 貪tham 欲dục 行hành 非phi 道đạo 。 不bất 依y 瞋sân 恚khuể 行hành 非phi 道đạo 。 不bất 依y 愚ngu 癡si 行hành 非phi 道đạo 。 不bất 依y 恐khủng 怖bố 行hành 非phi 道đạo 。 彼bỉ 不bất 以dĩ 此thử 等đẳng 四tứ 種chủng 理lý 由do 作tác 惡ác 業nghiệp 也dã 。

世Thế 尊Tôn 如như 是thị 說thuyết 。

六lục

善Thiện 逝Thệ 如như 斯tư 說thuyết 已dĩ 。 大đại 師sư 更cánh 如như 是thị 曰viết 。

由do 貪tham 欲dục 瞋sân 恚khuể 。 恐khủng 怖bố 與dữ 愚ngu 癡si 。

若nhược 犯phạm 此thử 法pháp 者giả 。 皆giai 如như 月nguyệt 黑hắc 分phần/phân 。

彼bỉ 名danh 聲thanh 減giảm 退thoái 。 由do 貪tham 欲dục 瞋sân 恚khuể 。

恐khủng 怖bố 及cập 愚ngu 癡si 。 不bất 犯phạm 此thử 法pháp 者giả 。

皆giai 如như 月nguyệt 白bạch 分phần/phân 。 彼bỉ 名danh 聲thanh 增tăng 廣quảng 。

七thất

不bất 散tán 失thất 錢tiền 財tài 之chi 六lục 種chủng 原nguyên 因nhân 者giả 何hà 耶da 。 嗜thị 耽đam 酒tửu 類loại 之chi 放phóng 逸dật 。 居cư 士sĩ 子tử 。 實thật 是thị 散tán 財tài 之chi 原nguyên 因nhân 。 耽đam 著trước 於ư 非phi 時thời 遊du 樂nhạo/nhạc/lạc 街nhai 衢cù 。 是thị 散tán 財tài 之chi 原nguyên 因nhân 。 入nhập 於ư 〔# 舞vũ 蹈đạo 之chi 〕# 觀quán 覽lãm 處xứ 。 是thị 散tán 財tài 之chi 原nguyên 因nhân 。 耽đam 著trước 於ư 賭# 博bác 逸dật 樂nhạo/nhạc/lạc 。 是thị 散tán 財tài 之chi 原nguyên 因nhân 。 結kết 交giao 惡ác 友hữu 。 是thị 散tán 財tài 之chi 原nguyên 因nhân 。 耽đam 著trước 於ư 懶lãn 惰nọa 。 是thị 散tán 財tài 之chi 原nguyên 因nhân 。

八bát

居cư 士sĩ 子tử 。 由do 嗜thị 耽đam 於ư 酒tửu 類loại 之chi 放phóng 逸dật 。 實thật 能năng 生sanh 此thử 等đẳng 。 六lục 〔# 種chủng 〕# 過quá 患hoạn 。

於ư 現hiện 資tư 財tài 之chi 損tổn 失thất 。 [P.183]# 增tăng 加gia 鬥đấu 爭tranh 。 成thành 疾tật 病bệnh 之chi 巢sào 窟quật 。 損tổn 傷thương 名danh 譽dự 。 現hiện 露lộ 陰ấm 物vật 。 第đệ 六lục 是thị 使sử 智trí 力lực 減giảm 退thoái 。 居cư 士sĩ 子tử 。 此thử 等đẳng 六lục 〔# 種chủng 〕# 過quá 患hoạn 。 是thị 因nhân 嗜thị 耽đam 酒tửu 類loại 之chi 放phóng 逸dật 而nhi 生sanh 也dã 。

九cửu

居cư 士sĩ 子tử 。 耽đam 著trước 於ư 非phi 時thời 遊du 樂nhạo/nhạc/lạc 街nhai 衢cù 。 實thật 能năng 生sanh 此thử 等đẳng 。 六lục 〔# 種chủng 〕# 過quá 患hoạn 。

彼bỉ 不bất 守thủ 護hộ 。 防phòng 禦ngữ 自tự 己kỷ 。 亦diệc 不bất 守thủ 護hộ 。 防phòng 禦ngữ 彼bỉ 之chi 子tử 。 妻thê 。 亦diệc 不bất 守thủ 護hộ 。 防phòng 禦ngữ 彼bỉ 之chi 財tài 產sản 。 又hựu 於ư 惡ác 事sự 懷hoài 疑nghi 念niệm 。 向hướng 彼bỉ 生sanh 起khởi 不bất 實thật 之chi 讒sàm 言ngôn 。 甚thậm 至chí 為vi 眾chúng 苦khổ 所sở 包bao 圍vi 也dã 。 居cư 士sĩ 子tử 。 此thử 等đẳng 六lục 〔# 種chủng 〕# 過quá 患hoạn 。 實thật 是thị 耽đam 著trước 於ư 非phi 時thời 遊du 樂nhạo/nhạc/lạc 街nhai 衢cù 而nhi 生sanh 也dã 。

一nhất 〇#

居cư 士sĩ 子tử 。 入nhập 於ư 〔# 舞vũ 蹈đạo 之chi 〕# 觀quán 覽lãm 處xứ 。 實thật 能năng 生sanh 此thử 等đẳng 。 六lục 〔# 種chủng 〕# 過quá 患hoạn 。

〔# 即tức 尋tầm 求cầu 〕# 何hà 處xứ 有hữu 舞vũ 蹈đạo 。 何hà 處xứ 有hữu 歌ca 唱xướng 。 何hà 處xứ 有hữu 音âm 樂nhạc 。 何hà 處xứ 講giảng 談đàm 。 何hà 處xứ 有hữu 手thủ 鈴linh 樂nhạo/nhạc/lạc 。 何hà 處xứ 有hữu 大đại 鼓cổ 樂nhạc 耶da 。 居cư 士sĩ 子tử 。 此thử 等đẳng 六lục 〔# 種chủng 〕# 過quá 患hoạn 。 實thật 由do 入nhập 於ư 〔# 舞vũ 蹈đạo 之chi 〕# 觀quán 覽lãm 處xứ 而nhi 生sanh 也dã 。

一nhất 一nhất

居cư 士sĩ 子tử 。 耽đam 著trước 於ư 賭# 博bác 逸dật 樂nhạo/nhạc/lạc 。 實thật 能năng 生sanh 此thử 等đẳng 。 六lục 〔# 種chủng 〕# 過quá 患hoạn 。

對đối 勝thắng 者giả 生sanh 怨oán 。 又hựu 輸du 者giả 於ư 心tâm 有hữu 悲bi 〔# 憂ưu 贏# 得đắc 之chi 失thất 〕# 。 有hữu 現hiện 在tại 資tư 財tài 之chi 失thất 。 入nhập 於ư 法pháp 庭đình 〔# 彼bỉ 之chi 〕# 語ngữ 無vô 效hiệu 力lực 。 為vi 朋bằng 友hữu 同đồng 事sự 所sở 輕khinh 侮vũ 。 婚hôn 姻nhân 被bị 拒cự 絕tuyệt 。 被bị 謂vị 賭# 漢hán 不bất 能năng 〔# 娶thú 〕# 妻thê 。 居cư 士sĩ 子tử 。 此thử 等đẳng 六lục 〔# 種chủng 〕# 過quá 患hoạn 。 實thật 由do 於ư 耽đam 著trước 賭# 博bác 之chi 逸dật 樂nhạo/nhạc/lạc 而nhi 生sanh 也dã 。

一nhất 二nhị

居cư 士sĩ 子tử 。 結kết 交giao 惡ác 友hữu 。 實thật 能năng 生sanh 此thử 等đẳng 。 六lục 〔# 種chủng 〕# 過quá 患hoạn 。

狡# 猾# 者giả 。 亂loạn 行hành 者giả 。 大đại 豪hào 酒tửu 者giả 。 詐trá 偽ngụy 者giả 。 欺khi 瞞man 者giả 。 粗thô 暴bạo 者giả 。 此thử 等đẳng 是thị 彼bỉ 之chi 朋bằng 友hữu 。 是thị 彼bỉ 之chi 伴bạn 侶lữ 。 居cư 士sĩ 子tử 。 此thử 等đẳng 六lục 〔# 種chủng 〕# [P.184]# 過quá 患hoạn 。 實thật 由do 結kết 交giao 惡ác 友hữu 而nhi 生sanh 也dã 。

一nhất 三tam

居cư 士sĩ 子tử 。 耽đam 著trước 於ư 懶lãn 惰nọa 。 實thật 能năng 生sanh 此thử 等đẳng 。 六lục 〔# 種chủng 〕# 過quá 患hoạn 。

過quá 寒hàn 而nhi 不bất 為vi 業nghiệp 。 過quá 暑thử 而nhi 不bất 為vi 業nghiệp 。 過quá 晚vãn 而nhi 不bất 為vi 業nghiệp 。 過quá 早tảo 而nhi 不bất 為vi 業nghiệp 。 我ngã 甚thậm 餓ngạ 而nhi 不bất 為vi 業nghiệp 。 我ngã 甚thậm 渴khát 而nhi 不bất 為vi 業nghiệp 。 彼bỉ 於ư 如như 是thị 事sự 。 業nghiệp 多đa 設thiết 口khẩu 實thật 故cố 。 向hướng 於ư 未vị 生sanh 之chi 富phú 不bất 生sanh 。 已dĩ 生sanh 之chi 富phú 損tổn 失thất 也dã 。 居cư 士sĩ 子tử 。 此thử 等đẳng 六lục 〔# 種chủng 〕# 過quá 患hoạn 。 實thật 由do 耽đam 著trước 於ư 懶lãn 惰nọa 而nhi 生sanh 也dã 。

世Thế 尊Tôn 如như 是thị 說thuyết 。

一nhất 四tứ

善Thiện 逝Thệ 如như 斯tư 說thuyết 已dĩ 。 大đại 師sư 更cánh 如như 是thị 曰viết 。

有hữu 成thành 好hảo/hiếu 飲ẩm 友hữu 。

友hữu 中trung 之chi 親thân 友hữu 。

於ư 時thời 必tất 要yếu 生sanh 。

友hữu 始thỉ 成thành 朋bằng 友hữu 。

日nhật 昇thăng 又hựu 寢tẩm 牀sàng 。

狎hiệp 近cận 人nhân 妻thê 女nữ 。

從tùng 事sự 於ư 鬥đấu 爭tranh 。

耽đam 著trước 無vô 益ích 事sự 。

又hựu 結kết 交giao 惡ác 友hữu 。

從tùng 事sự 於ư 慳san 貪tham 。

此thử 等đẳng 六lục 種chủng 事sự 。

導đạo 人nhân 於ư 破phá 滅diệt 。

惡ác 伴bạn 與dữ 惡ác 友hữu 。

進tiến 行hành 惡ác 行hành 人nhân 。

此thử 彼bỉ 之chi 兩lưỡng 世thế 。

必tất 至chí 於ư 破phá 滅diệt 。

骰# 子tử 與dữ 女nữ 人nhân 。

舞vũ 蹈đạo 酒tửu 及cập 歌ca 。

白bạch 晝trú 之chi 就tựu 眠miên 。

非phi 時thời 行hành 街nhai 衢cù 。

此thử 等đẳng 六lục 種chủng 事sự 。

導đạo 人nhân 至chí 破phá 滅diệt 。

遊du 骰# 子tử 飲ẩm 酒tửu 。

通thông 他tha 命mạng 妻thê 女nữ 。

[P.185]# 交giao 賤tiện 非phi 交giao 賢hiền 。

缺khuyết 如như 月nguyệt 黑hắc 分phần/phân 。

無vô 財tài 無vô 一nhất 物vật 。

嗜thị 飲ẩm 入nhập 酒tửu 肆tứ 。

債trái 沈trầm 如như 沈trầm 水thủy 。

速tốc 亡vong 己kỷ 家gia 門môn 。

嗜thị 耽đam 白bạch 晝trú 眠miên 。

至chí 夜dạ 始thỉ 思tư 起khởi 。

常thường 耽đam 於ư 泥nê 醉túy 。

無vô 能năng 停đình 住trụ 家gia 。

甚thậm 寒hàn 及cập 甚thậm 熱nhiệt 。

而nhi 為vi 甚thậm 遲trì 至chí 。

等đẳng 閑nhàn 如như 是thị 業nghiệp 。

虛hư 度độ 年niên 青thanh 人nhân 。

利lợi 益ích 盡tận 流lưu 去khứ 。

不bất 慮lự 寒hàn 或hoặc 熱nhiệt 。

及cập 微vi 若nhược 小tiểu 草thảo 。

是thị 人nhân 所sở 應ưng 作tác 。

決quyết 無vô 逸dật 幸hạnh 福phước 。

一nhất 五ngũ

居cư 士sĩ 子tử 。 當đương 知tri 此thử 等đẳng 四tứ 種chủng 。 是thị 敵địch 而nhi 似tự 友hữu 。

當đương 知tri 持trì 去khứ 任nhậm 何hà 物vật 。 是thị 敵địch 而nhi 似tự 友hữu 。 當đương 知tri 言ngôn 說thuyết 為vi 主chủ 者giả 。 是thị 敵địch 而nhi 似tự 友hữu 。 當đương 知tri 甘cam 言ngôn 者giả 。 是thị 敵địch 而nhi 似tự 友hữu 。 當đương 知tri 遊du 蕩đãng 之chi 伙# 伴bạn 。 是thị 敵địch 而nhi 似tự 友hữu 。

[P.186]# 一nhất 六lục

居cư 士sĩ 子tử 。 實thật 依y 四tứ 理lý 由do 。 當đương 知tri 持trì 去khứ 任nhậm 何hà 物vật 。 是thị 敵địch 而nhi 似tự 友hữu 。

彼bỉ 不bất 擇trạch 何hà 物vật 而nhi 持trì 去khứ 。 與dữ 小tiểu 而nhi 彼bỉ 願nguyện 得đắc 大đại 。 依y 畏úy 怖bố 而nhi 行hành 業nghiệp 務vụ 。 為vì 己kỷ 利lợi 而nhi 從tùng 事sự 。 居cư 士sĩ 子tử 。 此thử 等đẳng 四tứ 理lý 由do 。 當đương 知tri 持trì 去khứ 任nhậm 何hà 物vật 。 是thị 敵địch 而nhi 似tự 友hữu 。

一nhất 七thất

居cư 士sĩ 子tử 。 依y 四tứ 理lý 由do 。 當đương 知tri 言ngôn 說thuyết 為vi 主chủ 者giả 。 是thị 敵địch 而nhi 似tự 友hữu 。

彼bỉ 對đối 過quá 去khứ 之chi 事sự 。 假giả 裝trang 友hữu 誼# 。 對đối 未vị 來lai 之chi 事sự 假giả 裝trang 友hữu 誼# 。 言ngôn 無vô 意ý 義nghĩa 之chi 嬌kiều 嬈nhiễu 。 於ư 現hiện 前tiền 應ưng 為vi 之chi 事sự 彼bỉ 示thị 為vi 時thời 不bất 宜nghi 。 居cư 士sĩ 子tử 。 此thử 等đẳng 四tứ 理lý 由do 。 當đương 知tri 言ngôn 說thuyết 為vi 主chủ 者giả 。 是thị 敵địch 而nhi 似tự 友hữu 。

一nhất 八bát

居cư 士sĩ 子tử 。 依y 四tứ 理lý 由do 。 實thật 當đương 知tri 甘cam 言ngôn 者giả 。 是thị 敵địch 而nhi 似tự 友hữu 。

彼bỉ 容dung 認nhận 惡ác 事sự 。 不bất 容dung 認nhận 善thiện 事sự 。 其kỳ 面diện 前tiền 讚tán 美mỹ 。 其kỳ 背bối/bội 後hậu 毀hủy 嗤xuy 。 居cư 士sĩ 子tử 。 依y 此thử 等đẳng 四tứ 理lý 由do 。 當đương 知tri 甘cam 言ngôn 者giả 。 是thị 敵địch 而nhi 似tự 友hữu 。

一nhất 九cửu

居cư 士sĩ 子tử 。 依y 四tứ 理lý 由do 。 實thật 當đương 知tri 遊du 蕩đãng 伙# 伴bạn 。 是thị 敵địch 而nhi 似tự 友hữu 。

彼bỉ 為vi 嗜thị 耽đam 諸chư 酒tửu 類loại 等đẳng 放phóng 逸dật 時thời 之chi 伙# 伴bạn 。 非phi 時thời 遊du 玩ngoạn 街nhai 衢cù 之chi 伙# 伴bạn 。 入nhập 〔# 舞vũ 蹈đạo 〕# 觀quán 覽lãm 處xứ 之chi 伙# 伴bạn 。 耽đam 著trước 於ư 賭# 博bác 之chi 伙# 伴bạn 。 居cư 士sĩ 子tử 。 依y 此thử 等đẳng 四tứ 理lý 由do 。 當đương 知tri 遊du 蕩đãng 之chi 伙# 伴bạn 。 是thị 敵địch 而nhi 似tự 友hữu 。

世Thế 尊Tôn 如như 是thị 說thuyết 。

二nhị 〇#

善Thiện 逝Thệ 如như 斯tư 說thuyết 已dĩ 。 大đại 師sư 更cánh 如như 是thị 曰viết 。

何hà 物vật 皆giai 取thủ 友hữu 。

言ngôn 說thuyết 為vi 主chủ 友hữu 。

甘cam 言ngôn 之chi 伴bạn 侶lữ 。

遊du 蕩đãng 之chi 伙# 伴bạn 。

此thử 等đẳng 四tứ 是thị 敵địch 。

賢hiền 者giả 當đương 了liễu 知tri 。

如như 道đạo 存tồn 恐khủng 怖bố 。

此thử 等đẳng 宜nghi 遠viễn 避tị 。

[P.187]# 二nhị 一nhất

居cư 士sĩ 子tử 。 當đương 知tri 此thử 四tứ 友hữu 。 是thị 善thiện 心tâm 人nhân 。

當đương 知tri 能năng 互hỗ 相tương 援viện 助trợ 之chi 友hữu 。 是thị 善thiện 心tâm 人nhân 。 當đương 知tri 能năng 共cộng 苦khổ 樂lạc 之chi 友hữu 。 是thị 善thiện 心tâm 人nhân 。 當đương 知tri 能năng 告cáo 善thiện 利lợi 之chi 友hữu 。 是thị 善thiện 心tâm 人nhân 。 當đương 知tri 有hữu 憐lân 愍mẫn 之chi 友hữu 。 是thị 善thiện 心tâm 人nhân 。

二nhị 二nhị

居cư 士sĩ 子tử 。 當đương 知tri 依y 四tứ 理lý 由do 。 能năng 互hỗ 相tương 援viện 助trợ 之chi 友hữu 。 是thị 善thiện 心tâm 人nhân 。

彼bỉ 能năng 防phòng 護hộ 友hữu 之chi 放phóng 逸dật 。 友hữu 之chi 酩# 酊# 時thời 。 能năng 守thủ 護hộ 其kỳ 財tài 。 在tại 怖bố 畏úy 時thời 。 能năng 庇tí 護hộ 。 於ư 應ưng 所sở 作tác 之chi 時thời 。 付phó 與dữ 二nhị 倍bội 之chi 財tài 物vật 。 居cư 士sĩ 子tử 。 當đương 知tri 依y 此thử 等đẳng 四tứ 理lý 由do 。 能năng 互hỗ 相tương 援viện 助trợ 之chi 友hữu 。 是thị 善thiện 心tâm 人nhân 。

二nhị 三tam

居cư 士sĩ 子tử 。 實thật 當đương 知tri 依y 四tứ 理lý 由do 。 能năng 共cộng 苦khổ 樂lạc 之chi 友hữu 。 是thị 善thiện 心tâm 人nhân 。

彼bỉ 能năng 告cáo 自tự 己kỷ 之chi 秘bí 密mật 。 隱ẩn 藏tàng 他tha 人nhân 之chi 秘bí 密mật 。 彼bỉ 在tại 窮cùng 苦khổ 時thời 。 不bất 捨xả 他tha 。 為vi 他tha 之chi 利lợi 益ích 。 能năng 捨xả 其kỳ 生sanh 命mạng 而nhi 赴phó 之chi 。 居cư 士sĩ 子tử 。 當đương 知tri 依y 此thử 四tứ 理lý 由do 。 能năng 共cộng 苦khổ 樂lạc 之chi 友hữu 。 是thị 善thiện 心tâm 人nhân 。

二nhị 四tứ

居cư 士sĩ 子tử 。 當đương 知tri 依y 四tứ 理lý 由do 。 能năng 告cáo 知tri 善thiện 利lợi 之chi 友hữu 。 是thị 善thiện 心tâm 人nhân 。

彼bỉ 能năng 防phòng 止chỉ 罪tội 惡ác 。 能năng 使sử 之chi 行hành 善thiện 事sự 。 能năng 使sử 聞văn 未vị 聞văn 者giả 。 能năng 教giáo 向hướng 天thiên 之chi 道đạo 。 居cư 士sĩ 子tử 。 當đương 知tri 依y 此thử 四tứ 理lý 由do 。 能năng 告cáo 知tri 善thiện 利lợi 之chi 友hữu 。 是thị 善thiện 心tâm 人nhân 。

二nhị 五ngũ

居cư 士sĩ 子tử 。 當đương 知tri 依y 四tứ 理lý 由do 。 有hữu 憐lân 愍mẫn 之chi 友hữu 。 是thị 善thiện 心tâm 人nhân 。

不bất 喜hỷ 其kỳ 衰suy 微vi 。 歡hoan 喜hỷ 其kỳ 隆long 盛thịnh 。 能năng 防phòng 止chỉ 毀hủy 嗤xuy 之chi 人nhân 。 能năng 褒bao 獎tưởng 稱xưng 讚tán 之chi 人nhân 。 居cư 士sĩ 子tử 。 當đương 知tri 依y 此thử 等đẳng 四tứ 理lý 由do 。 有hữu 憐lân 愍mẫn 之chi 友hữu 。 是thị 善thiện 心tâm 人nhân 。

世Thế 尊Tôn 如như 是thị 說thuyết 。

二nhị 六lục

善Thiện 逝Thệ 如như 斯tư 說thuyết 已dĩ 。 大đại 師sư 更cánh 如như 是thị 曰viết 。

[P.188]# 能năng 援viện 助trợ 之chi 友hữu 。

共cộng 苦khổ 樂lạc 之chi 友hữu 。

告cáo 善thiện 利lợi 之chi 友hữu 。

有hữu 憐lân 愍mẫn 之chi 友hữu 。

實thật 此thử 等đẳng 四tứ 友hữu 。

賢hiền 者giả 當đương 了liễu 知tri 。

此thử 等đẳng 盡tận 真chân 心tâm 。

如như 母mẫu 之chi 實thật 子tử 。

具cụ 戒giới 之chi 賢hiền 者giả 。

如như 山sơn 火hỏa 燃nhiên 輝huy 。

勸khuyến 如như 蜂phong 集tập 物vật 。

彼bỉ 財tài 自tự 積tích 集tập 。

如như 蟻nghĩ 巢sào 積tích 高cao 。

如như 是thị 財tài 物vật 集tập 。

堪kham 為vi 良lương 家gia 主chủ 。

四tứ 分phần/phân 其kỳ 財tài 物vật 。

如như 是thị 彼bỉ 結kết 友hữu 。

自tự 享hưởng 一nhất 分phân 財tài 。

二nhị 分phần 營doanh 事sự 業nghiệp 。

第đệ 四tứ 分phần/phân 蓄súc 積tích 。

以dĩ 備bị 困khốn 乏phạp 時thời 。

二nhị 七thất

居cư 士sĩ 子tử 。 聖thánh 弟đệ 子tử 如như 何hà 要yếu 護hộ 六lục 方phương 耶da 。 居cư 士sĩ 子tử 。 當đương 知tri 是thị 此thử 六lục 方phương 。

當đương 知tri 東đông 方phương 是thị 父phụ [P.189]# 母mẫu 。 當đương 知tri 南nam 方phương 是thị 師sư 長trưởng 。 當đương 知tri 西tây 方phương 是thị 妻thê 女nữ 。 當đương 知tri 北bắc 方phương 是thị 朋bằng 友hữu 。 當đương 知tri 下hạ 方phương 是thị 奴nô 僕bộc 傭dong 人nhân 。 當đương 知tri 上thượng 方phương 是thị 沙Sa 門Môn 。 婆Bà 羅La 門Môn 。

二nhị 八bát

居cư 士sĩ 子tử 。 依y 五ngũ 理lý 由do 。 子tử 應ưng 奉phụng 侍thị 東đông 方phương 之chi 父phụ 母mẫu 。

受thọ 養dưỡng 育dục 之chi 我ngã 應ưng 奉phụng 養dưỡng 雙song 親thân 。 應ưng 為vi 雙song 親thân 作tác 業nghiệp 務vụ 。 應ưng 繼kế 續tục 家gia 系hệ 。 應ưng 繼kế 續tục 〔# 祖tổ 先tiên 〕# 之chi 遺di 產sản 。 又hựu 對đối 諸chư 祖tổ 靈linh 。 應ứng 時thời 呈trình 奉phụng 供cung 物vật 。

居cư 士sĩ 子tử 。 依y 此thử 等đẳng 五ngũ 理lý 由do 。 受thọ 子tử 奉phụng 侍thị 之chi 東đông 方phương 父phụ 母mẫu 。 當đương 愛ái 護hộ 子tử 。

遠viễn 離ly 罪tội 惡ác 。 令linh 行hành 善thiện 事sự 。 令linh 練luyện 習tập 技kỹ 能năng 。 為vi 迎nghênh 適thích 當đương 之chi 妻thê 。 以dĩ 應ứng 時thời 宜nghi 。 讓nhượng 督# 家gia 務vụ 。 居cư 士sĩ 子tử 。 依y 此thử 等đẳng 五ngũ 理lý 由do 。 受thọ 子tử 奉phụng 侍thị 之chi 東đông 方phương 父phụ 母mẫu 。 當đương 愛ái 護hộ 子tử 也dã 。 如như 是thị 東đông 方phương 受thọ 保bảo 護hộ 。 安an 穩ổn 而nhi 無vô 怖bố 畏úy 。

二nhị 九cửu

居cư 士sĩ 子tử 。 依y 五ngũ 理lý 由do 。 弟đệ 子tử 應ưng 奉phụng 侍thị 南nam 方phương 之chi 師sư 長trưởng 。

行hành 起khởi 立lập 禮lễ 。 隨tùy 侍thị 近cận 事sự 。 樂nhạo 聞văn 從tùng 順thuận 。 虔kiền 誠thành 奉phụng 侍thị 。 恭cung 敬kính 領lãnh 受thọ 學học 藝nghệ 。 居cư 士sĩ 子tử 。 實thật 依y 此thử 五ngũ 理lý 由do 。 受thọ 門môn 弟đệ 子tử 奉phụng 侍thị 之chi 南nam 方phương 師sư 長trưởng 。 亦diệc 應ưng 依y 五ngũ 理lý 由do 愛ái 護hộ 門môn 弟đệ 子tử 。

對đối 彼bỉ 等đẳng 以dĩ 善thiện 訓huấn 練luyện 之chi 法pháp 訓huấn 練luyện 之chi 。 善thiện 保bảo 護hộ 者giả 當đương 令linh 保bảo 護hộ 之chi 。 凡phàm [P.190]# 學học 藝nghệ 應ưng 令linh 熟thục 習tập 。 稱xưng 揚dương 於ư 朋bằng 友hữu 知tri 人nhân 之chi 間gian 。 於ư 諸chư 方phương 作tác 守thủ 護hộ 〔# 弟đệ 子tử 〕# 。 居cư 士sĩ 子tử 。 依y 此thử 等đẳng 五ngũ 理lý 由do 。 受thọ 門môn 弟đệ 子tử 奉phụng 侍thị 之chi 南nam 方phương 師sư 長trưởng 。 依y 此thử 等đẳng 五ngũ 理lý 由do 。 愛ái 護hộ 門môn 弟đệ 子tử 。 如như 是thị 南nam 方phương 受thọ 保bảo 護hộ 。 安an 穩ổn 而nhi 無vô 怖bố 畏úy 。

三tam 〇#

居cư 士sĩ 子tử 。 依y 五ngũ 理lý 由do 。 夫phu 婿tế 應ưng 奉phụng 侍thị 西tây 方phương 之chi 妻thê 女nữ 。

依y 敬kính 意ý 。 依y 禮lễ 儀nghi 。 依y 不bất 邪tà 行hành 。 依y 與dữ 主chủ 權quyền 。 提đề 供cung 裝trang 飾sức 品phẩm 。 居cư 士sĩ 子tử 。 依y 此thử 等đẳng 五ngũ 理lý 由do 。 受thọ 夫phu 婿tế 奉phụng 侍thị 之chi 西tây 方phương 妻thê 女nữ 應ưng 依y 五ngũ 理lý 由do 。 愛ái 護hộ 夫phu 婿tế 。

妻thê 女nữ 應ưng 善thiện 整chỉnh 理lý 業nghiệp 務vụ 。 親thân 切thiết 待đãi 遇ngộ 婢tỳ 僕bộc 。 貞trinh 淑thục 。 保bảo 護hộ 財tài 物vật 。 對đối 所sở 應ưng 為vi 之chi 事sự 。 巧xảo 妙diệu 而nhi 勤cần 勉miễn 為vi 之chi 。 居cư 士sĩ 子tử 。 依y 此thử 等đẳng 五ngũ 理lý 由do 。 受thọ 夫phu 婿tế 奉phụng 侍thị 之chi 西tây 方phương 妻thê 女nữ 應ưng 依y 此thử 等đẳng 五ngũ 理lý 由do 。 愛ái 護hộ 夫phu 婿tế 。 如như 是thị 西tây 方phương 受thọ 愛ái 護hộ 。 安an 穩ổn 而nhi 無vô 怖bố 畏úy 。

三tam 一nhất

居cư 士sĩ 子tử 。 依y 五ngũ 理lý 由do 。 族tộc 姓tánh 子tử 應ưng 奉phụng 侍thị 北bắc 方phương 之chi 朋bằng 友hữu 。

依y 布bố 施thí 。 依y 愛ái 語ngữ 。 依y 利lợi 行hành 。 依y 同đồng 事sự 。 依y 不bất 欺khi 誑cuống 。 居cư 士sĩ 子tử 。 依y 此thử 等đẳng 五ngũ 理lý 由do 。 受thọ 族tộc 姓tánh 子tử 奉phụng 侍thị 之chi 北bắc 方phương 朋bằng 友hữu 應ưng 依y 五ngũ 理lý 由do 。 愛ái 護hộ 族tộc 姓tánh 子tử 。 防phòng 護hộ 族tộc 姓tánh 子tử 之chi 放phóng 逸dật 。 酩# 酊# 時thời 守thủ 護hộ 其kỳ 財tài 物vật 。 恐khủng 怖bố 時thời 之chi 庇tí 護hộ 。 窮cùng 困khốn 時thời 不bất 捨xả 棄khí 。 尊tôn 重trọng 其kỳ 他tha 之chi 同đồng 族tộc 。 居cư 士sĩ 子tử 。 依y 此thử 等đẳng 五ngũ 理lý 由do 。 受thọ 族tộc 姓tánh 子tử 奉phụng 侍thị 之chi 北bắc 方phương 朋bằng 友hữu 應ưng 依y 此thử 等đẳng 五ngũ 理lý 由do 。 愛ái 護hộ 族tộc 姓tánh 子tử 。 如như 是thị 北bắc 方phương 受thọ 愛ái 護hộ 。 安an 穩ổn 而nhi 無vô 怖bố 畏úy 。

[P.191]# 三tam 二nhị

居cư 士sĩ 子tử 。 依y 五ngũ 理lý 由do 。 尊tôn 主chủ 人nhân 應ưng 奉phụng 侍thị 下hạ 方phương 之chi 奴nô 僕bộc 傭dong 人nhân 。

應ưng 依y 奴nô 僕bộc 傭dong 人nhân 之chi 能năng 力lực 。 分phần/phân 配phối 工công 作tác 。 給cấp 與dữ 食thực 物vật 及cập 薪tân 金kim 。 病bệnh 時thời 看khán 顧cố 。 分phần/phân 與dữ 珍trân 味vị 之chi 食thực 。 適thích 時thời 休hưu 息tức 。 居cư 士sĩ 子tử 。 依y 此thử 等đẳng 五ngũ 理lý 由do 。 受thọ 尊tôn 主chủ 奉phụng 侍thị 之chi 下hạ 方phương 奴nô 僕bộc 傭dong 人nhân 應ưng 依y 五ngũ 理lý 由do 。 愛ái 護hộ 尊tôn 主chủ 人nhân 。

彼bỉ 等đẳng 應ưng 〔# 比tỉ 主chủ 人nhân 〕# 早tảo 起khởi 。 後hậu 寢tẩm 。 唯duy 受thọ 所sở 與dữ 之chi 物vật 。 善thiện 為vi 其kỳ 業nghiệp 務vụ 。 稱xưng 讚tán 〔# 彼bỉ 等đẳng 主chủ 人nhân 〕# 之chi 名danh 譽dự 。 居cư 士sĩ 子tử 。 依y 此thử 等đẳng 五ngũ 理lý 由do 。 受thọ 尊tôn 主chủ 人nhân 奉phụng 侍thị 之chi 下hạ 方phương 奴nô 僕bộc 傭dong 人nhân 應ưng 依y 此thử 等đẳng 五ngũ 理lý 由do 。 愛ái 護hộ 尊tôn 主chủ 人nhân 。 如như 是thị 彼bỉ 受thọ 愛ái 護hộ 之chi 下hạ 方phương 。 安an 穩ổn 而nhi 無vô 怖bố 畏úy 。

三tam 三tam

居cư 士sĩ 子tử 。 依y 五ngũ 理lý 由do 。 族tộc 姓tánh 子tử 應ưng 奉phụng 侍thị 上thượng 方phương 之chi 沙Sa 門Môn 。 婆Bà 羅La 門Môn 。

依y 親thân 切thiết 之chi 身thân 業nghiệp 。 親thân 切thiết 之chi 語ngữ 業nghiệp 。 親thân 切thiết 之chi 意ý 業nghiệp 。 不bất 閉bế 門môn 戶hộ 。 供cung 與dữ 食thực 物vật 。 居cư 士sĩ 子tử 。 依y 此thử 等đẳng 五ngũ 理lý 由do 。 受thọ 族tộc 姓tánh 子tử 奉phụng 侍thị 之chi 上thượng 方phương 沙Sa 門Môn 。 婆Bà 羅La 門Môn 應ưng 依y 六lục 理lý 由do 。 愛ái 護hộ 族tộc 姓tánh 子tử 。

令linh 不bất 近cận 罪tội 惡ác 。 令linh 行hành 善thiện 事sự 。 由do 善thiện 心tâm 而nhi 愛ái 之chi 。 教giáo 其kỳ 未vị 聞văn 。 已dĩ 聞văn 者giả 令linh 正chánh 淨tịnh 。 教giáo 示thị 趣thú 天thiên 之chi 道đạo 。 居cư 士sĩ 子tử 。 依y 此thử 等đẳng 五ngũ 理lý 由do 。 受thọ 族tộc 姓tánh 子tử 奉phụng 侍thị 之chi 上thượng 方phương 沙Sa 門Môn 。 婆Bà 羅La 門Môn 應ưng 依y 此thử 等đẳng 六lục 理lý 由do 。 愛ái 護hộ 族tộc 姓tánh 子tử 。 如như 是thị 受thọ 愛ái 護hộ 之chi 上thượng 方phương 。 安an 穩ổn 而nhi 怖bố 畏úy 。

世Thế 尊Tôn 如như 是thị 說thuyết 。

三tam 四tứ

善Thiện 逝Thệ 如như 斯tư 說thuyết 已dĩ 。 大đại 師sư 更cánh 如như 是thị 曰viết 。

父phụ 母mẫu 是thị 東đông 方phương 。

師sư 長trưởng 是thị 南nam 方phương 。

[P.192]# 妻thê 女nữ 是thị 西tây 方phương 。

朋bằng 友hữu 是thị 北bắc 方phương 。

奴nô 僕bộc 是thị 下hạ 方phương 。

沙Sa 門Môn 婆Bà 羅La 門Môn 。

是thị 等đẳng 為vi 上thượng 方phương 。

一nhất 族tộc 堪kham 能năng 主chủ 。

應ưng 拜bái 此thử 諸chư 方phương 。

有hữu 學học 戒giới 具cụ 足túc 。

上thượng 品phẩm 且thả 才tài 智trí 。

謙khiêm 讓nhượng 而nhi 柔nhu 順thuận 。

如như 是thị 得đắc 名danh 譽dự 。

勇dũng 健kiện 不bất 懈giải 怠đãi 。

不bất 幸hạnh 處xứ 不bất 動động 。

不bất 破phá 行hành 儀nghi 賢hiền 。

如như 是thị 得đắc 名danh 譽dự 。

能năng 攝nhiếp 眾chúng 愛ái 友hữu 。

寬khoan 廣quảng 而nhi 不bất 吝lận 。

導đạo 師sư 化hóa 導đạo 師sư 。

乃nãi 至chí 順thuận 導đạo 師sư 。

得đắc 如như 是thị 名danh 譽dự 。

布bố 施thí 及cập 愛ái 語ngữ 。

利lợi 行hành 於ư 世thế 人nhân 。

諸chư 法pháp 為vi 同đồng 事sự 。

到đáo 處xứ 如như 應Ứng 供Cúng 。

實thật 於ư 此thử 世thế 間gian 。

攝nhiếp 持trì 此thử 等đẳng 事sự 。

如như 於ư 轄hạt 車xa 輪luân 。

無vô 此thử 等đẳng 攝nhiếp 持trì 。

母mẫu 應ưng 不bất 得đắc 子tử 。

尊tôn 敬kính 或hoặc 供cúng 養dường 。

父phụ 於ư 子tử 亦diệc 然nhiên 。

諸chư 賢hiền 攝nhiếp 此thử 等đẳng 。

正chánh 徧biến 觀quán 察sát 故cố 。

彼bỉ 等đẳng 成thành 偉# 大đại 。

[P.193]# 至chí 得đắc 此thử 賞thưởng 讚tán 。

三tam 五ngũ

如như 是thị 說thuyết 已dĩ 。 居cư 士sĩ 子tử 尸thi 伽già 羅la 越việt 。 對đối 世Thế 尊Tôn 如như 次thứ 言ngôn 。

勝thắng 哉tai 。

世Thế 尊Tôn 。 勝thắng 哉tai 。

世Thế 尊Tôn 。 世Thế 尊Tôn 。 恰kháp 如như 扶phù 起khởi 倒đảo 者giả 。 使sử 隱ẩn 覆phú 者giả 顯hiển 露lộ 。 示thị 迷mê 者giả 以dĩ 道đạo 。 如như 黑hắc 暗ám 揭yết 來lai 油du 燈đăng 。 使sử 。

有hữu 眼nhãn 者giả 見kiến 諸chư 色sắc 。

如như 是thị 依y 世Thế 尊Tôn 。 以dĩ 種chủng 種chủng 方phương 法pháp 。 宣tuyên 示thị 法pháp 。

大đại 德đức 。 我ngã 歸quy 依y 世Thế 尊Tôn 。 歸quy 依y 法pháp 及cập 僧Tăng 伽già 。 願nguyện 世Thế 尊Tôn 攝nhiếp 受thọ 我ngã 。 從tùng 今kim 日nhật 以dĩ 後hậu 。 乃nãi 至chí 命mạng 終chung 。 歸quy 依y 為vi 優Ưu 婆Bà 塞Tắc 。