御Ngự 製Chế 逍Tiêu 遙Diêu 詠Vịnh
Quyển 0004
宋Tống 太Thái 宗Tông 趙Triệu 炅 撰Soạn
御ngự 製chế 逍tiêu 遙diêu 詠vịnh 卷quyển 第đệ 四tứ (# 五ngũ 言ngôn )# 。 輕khinh 。
白bạch 日nhật 眾chúng 生sanh 見kiến
(# 道đạo 在tại 目mục 前tiền 猶do 如như 白bạch 日nhật 群quần 情tình 共cộng 覩đổ 良lương 以dĩ 無vô 私tư 老lão 子tử 云vân 吾ngô 道đạo 甚thậm 易dị 見kiến )# 。
幾kỷ 來lai 得đắc 意ý 人nhân
(# 然nhiên 而nhi 得đắc 意ý 忘vong 言ngôn 者giả 鮮tiên 矣hĩ 老lão 子tử 云vân 天thiên 下hạ 真chân 能năng 見kiến 莫mạc 能năng 行hành )# 。
萍bình 蓬bồng 如như 似tự 夢mộng
(# 於ư 真chân 未vị 悟ngộ 觸xúc 日nhật 唾thóa 寧ninh 身thân 類loại 萍bình 蓬bồng 自tự 南nam 自tự 北bắc 心tâm 同đồng 夢mộng 寐mị 若nhược 存tồn 若nhược 亡vong )# 。
丹đan 鼎đỉnh 妙diệu 清thanh 神thần
(# 孰thục 知tri 乎hồ 金kim 丹đan 寶bảo 鼎đỉnh 為vi 度độ 世thế 之chi 津tân 其kỳ 妙diệu 也dã 清thanh 人nhân 之chi 神thần 神thần 清thanh 則tắc 可khả 以dĩ 復phục 於ư 淳thuần 素tố 爾nhĩ )# 。
紅hồng 樹thụ 非phi 花hoa 影ảnh
(# 如như 樹thụ 亭đình 亭đình 紅hồng 光quang 赫hách 弈dịch 屢lũ 經kinh 烈liệt 熖# 久cửu 而nhi 彌di 芳phương 斯tư 乃nãi 藥dược 成thành 之chi 象tượng 也dã 非phi 如như 草thảo 木mộc 之chi 花hoa 倐thúc 然nhiên 而nhi 謝tạ )# 。
青thanh 松tùng 壓áp 海hải 津tân
(# 藥dược 之chi 堅kiên 性tánh 不bất 為vi 物vật 遷thiên 如như 松tùng 之chi 貞trinh 陵lăng 寒hàn 益ích 茂mậu 壓áp 海hải 津tân 則tắc 高cao 遠viễn 之chi 狀trạng )# 。
入nhập 玄huyền 龍long 虎hổ 伏phục
(# 青thanh 龍long 為vi 陽dương 白bạch 虎hổ 為vi 陰ấm 二nhị 位vị 交giao 時thời 自tự 相tương/tướng 制chế 伏phục 斯tư 則tắc 入nhập 修tu 鍊luyện 之chi 玄huyền 奧áo 通thông 造tạo 化hóa 之chi 神thần 妙diệu 矣hĩ )# 。
大Đại 道Đạo 許hứa 相tương 親thân
(# 丹đan 心tâm 成thành 也dã 可khả 以dĩ 延diên 齡linh 而nhi 後hậu 世thế 變biến 化hóa 而nhi 利lợi 物vật 從tùng 有hữu 入nhập 無vô 與dữ 道đạo 親thân 也dã )# 。
雅nhã 澹đạm 玄huyền 中trung 得đắc
(# 清thanh 虛hư 雅nhã 澹đạm 之chi 道đạo 得đắc 自tự 於ư 太thái 玄huyền 真chân 一nhất 之chi 中trung 也dã )# 。
常thường 人nhân 故cố 不bất 知tri
(# 中trung 人nhân 已dĩ 上thượng 可khả 以dĩ 語ngữ 上thượng 中trung 人nhân 以dĩ 下hạ 不bất 可khả 語ngữ 上thượng 也dã 故cố 道đạo 之chi 精tinh 微vi 造tạo 次thứ 何hà 知tri 也dã )# 。
幽u 深thâm 無vô 遠viễn 近cận
(# 若nhược 論luận 夬# 幽u 深thâm 之chi 旨chỉ 遠viễn 之chi 者giả 則tắc 怟để 掌chưởng 可khả 知tri 故cố 不bất 可khả 得đắc 。 言ngôn 其kỳ 遠viễn 也dã 昧muội 之chi 者giả 則tắc 終chung 身thân 無vô 取thủ 故cố 不bất 可khả 得đắc 。 言ngôn 其kỳ 近cận 也dã 若nhược 然nhiên 則tắc 道đạo 非phi 遠viễn 近cận 性tánh 有hữu 明minh 昧muội 耳nhĩ )# 。
道đạo 外ngoại 細tế 推thôi 之chi
(# 道đạo 之chi 體thể 則tắc 卷quyển 舒thư 而nhi 莫mạc 繫hệ 道đạo 之chi 用dụng 則tắc 動động 靜tĩnh 而nhi 咸hàm 通thông 夫phu 能năng 推thôi 道đạo 之chi 用dụng 外ngoại 無vô 所sở 得đắc 則tắc 可khả 以dĩ 歸quy 道đạo 之chi 體thể 內nội 無vô 所sở 為vi 也dã 以dĩ 無vô 為vi 而nhi 為vi 之chi 則tắc 精tinh 真chân 存tồn 於ư 內nội 以dĩ 無vô 得đắc 而nhi 得đắc 之chi 則tắc 妄vọng 惑hoặc 遣khiển 於ư 外ngoại 若nhược 此thử 之chi 幽u 深thâm 豈khởi 常thường 人nhân 之chi 能năng 知tri 也dã )# 。
碧bích 落lạc 神thần 仙tiên 境cảnh
(# 丹đan 臺đài 玉ngọc 室thất 碧bích 落lạc 瑤dao 池trì 皆giai 神thần 仙tiên 之chi 絕tuyệt 境cảnh 也dã )# 。
煙yên 霞hà 日nhật 月nguyệt 隨tùy
(# 象tượng 外ngoại 之chi 煙yên 霞hà 壺hồ 中trung 之chi 日nhật 月nguyệt 隨tùy 彼bỉ 神thần 仙tiên 之chi 至chí 止chỉ 也dã )# 。
叅# 詳tường 寰# 宇vũ 內nội
(# 只chỉ 於ư 寰# 宇vũ 之chi 內nội 可khả 以dĩ 叅# 詳tường 干can 以dĩ 見kiến 仙tiên 几kỉ 之chi 異dị 也dã )# 。
邪tà 正chánh 豈khởi 相tương 離ly
(# 有hữu 不bất 能năng 正chánh 其kỳ 怪quái 者giả 則tắc 為vi 五ngũ 色sắc 之chi 所sở 蒙mông 五ngũ 音âm 之chi 所sở 蔽tế 斯tư 可khả 謂vị 之chi 邪tà 執chấp 矣hĩ 如như 能năng 正chánh 之chi 則tắc 道đạo 冲# 而nhi 用dụng 也dã 且thả 五ngũ 色sắc 可khả 以dĩ 和hòa 其kỳ 光quang 五ngũ 音âm 可khả 以dĩ 同đồng 其kỳ 塵trần 望vọng 邪tà 正chánh 則tắc 有hữu 殊thù 語ngữ 色sắc 聲thanh 則tắc 不bất 異dị 故cố 云vân 豈khởi 相tương 離ly 者giả 也dã )# 。
逍tiêu 遙diêu 通thông 物vật 性tánh
(# 夫phu 至chí 仁nhân 遊du 於ư 無vô 為vi 大đại 鵬# 翔tường 乎hồ 寥liêu 廓khuếch 放phóng 意ý 於ư 自tự 得đắc 之chi 塲# 物vật 物vật 各các 通thông 於ư 性tánh 矣hĩ )# 。
大Đại 道Đạo 有hữu 圓viên 方phương
(# 大Đại 道Đạo 無vô 形hình 方phương 圓viên 應ưng 物vật 是thị 以dĩ 聖thánh 人nhân 。 直trực 而nhi 不bất 肆tứ 方phương 而nhi 不bất 割cát 蓋cái 任nhậm 自tự 然nhiên 全toàn 其kỳ 本bổn 性tánh 也dã )# 。
山sơn 谷cốc 高cao 深thâm 淺thiển
(# 山sơn 高cao 谷cốc 深thâm 亦diệc 如như 天thiên 尊tôn 地địa 卑ty 各các 當đương 其kỳ 位vị 無vô 相tướng 奪đoạt 倫luân 尓# )# 。
人nhân 心tâm 自tự 短đoản 長trường/trưởng
(# 有hữu 無vô 相tướng 生sanh 高cao 下hạ 相tương/tướng 傾khuynh 皆giai 是thị 妄vọng 情tình 強cường/cưỡng 分phần/phân 彼bỉ 此thử 也dã )# 。
陰âm 陽dương 窮cùng 豈khởi 竭kiệt
(# 一nhất 陰ấm 一nhất 陽dương 猶do 文văn 武võ 也dã 偱# 環hoàn 相tương/tướng 湏# 豈khởi 有hữu 窮cùng 竭kiệt [栽-木+(万-一)]# )# 。
造tạo 化hóa 入nhập 無vô 疆cương
(# 運vận 動động 不bất 息tức 生sanh 發phát 周chu 普phổ 卷quyển 之chi 則tắc 絲ti 毫hào 不bất 盈doanh 舒thư 之chi 則tắc 宇vũ 宙trụ 非phi 大đại 無vô 象tượng 之chi 象tượng 莫mạc 容dung 其kỳ 邊biên 際tế 焉yên )# 。
塵trần 埃ai 飛phi 作tác 垢cấu
(# 隙khích 塵trần 微vi 埃ai 飛phi 揚dương 不bất 止chỉ 積tích 成thành 垢cấu 染nhiễm 蔽tế 障chướng 真chân 淨tịnh 求cầu 道Đạo 之chi 士sĩ 苟cẩu 心tâm 塵trần 尚thượng 尓# 亦diệc 漸tiệm 染nhiễm 而nhi 成thành 累lũy/lụy/luy 也dã )# 。
驚kinh 鴈nhạn 不bất 成thành 行hành
(# 驚kinh 鴻hồng 四tứ 飛phi 不bất 顧cố 儔trù 侶lữ 蓋cái 失thất 於ư 次thứ 序tự 也dã 有hữu 類loại 道đạo 失thất 真chân 源nguyên 學học 成thành 異dị 轍triệt 心tâm 靈linh 馳trì 散tán 依y 仗trượng 何hà 從tùng 矣hĩ )# 。
群quần 生sanh 各các 自tự 意ý
(# 人nhân 生sanh 稟bẩm 靈linh 用dụng 意ý 各các 異dị 戈qua 愛ái 漁ngư 經kinh 獵liệp 史sử 或hoặc 即tức 好hảo/hiếu 道đạo 慕mộ 仙tiên 各các 遂toại 意ý 也dã )# 。
未vị 有hữu 一nhất 般ban 般bát
(# 靜tĩnh 躁táo 既ký 殊thù 方phương 圓viên 亦diệc 異dị 萬vạn 殊thù 之chi 態thái 不bất 可khả 以dĩ 一nhất 揆quỹ 論luận 也dã )# 。
名danh 利lợi 貪tham 嗔sân 賊tặc
(# 浮phù 名danh 薄bạc 利lợi 所sở 拘câu 饕thao [(歹*(乞-乙+小))/食]# 忿phẫn 怒nộ 不bất 已dĩ 縱túng/tung 六lục 賊tặc 之chi 妄vọng 罄khánh 一nhất 真chân 之chi 財tài 吉cát 道đạo 遠viễn 矣hĩ )# 。
愚ngu 迷mê 道đạo 路lộ 寬khoan
(# 癡si 惑hoặc 所sở 迷mê 玄huyền 默mặc 可khả 究cứu 未vị 脫thoát 屣tỉ 於ư 塵trần 出xuất 信tín 亡vong 羊dương 而nhi 蓋cái 遠viễn 也dã )# 。
避tị 煩phiền 如như 雨vũ 散tán
(# 煩phiền 擾nhiễu 久cửu 困khốn 就tựu 靜tĩnh 避tị 之chi 廓khuếch 如như 雨vũ 散tán 晴tình 空không 情tình 思tư 頓đốn 清thanh 霽tễ 矣hĩ )# 。
清thanh 靜tĩnh 入nhập 雲vân 端đoan
(# 無vô 貪tham 自tự 清thanh 無vô 欲dục 自tự 靜tĩnh 高cao 尚thượng 其kỳ 志chí 杳# 入nhập 雲vân 端đoan 者giả 也dã )# 。
善thiện 想tưởng 因nhân 緣duyên 理lý
(# 澄trừng 神thần 想tưởng 之chi 乃nãi 因nhân 緣duyên 會hội 遇ngộ 以dĩ 理lý 而nhi 推thôi 實thật 善thiện 惡ác 冥minh 符phù 矣hĩ )# 。
經kinh 窮cùng 子tử 細tế 看khán
(# 三tam 教giáo 典điển 誥# 窮cùng 其kỳ 奧áo 妙diệu 欵khoản 曲khúc 看khán 詳tường 見kiến 報báo 應ứng 昭chiêu 然nhiên 者giả 也dã )# 。
皇hoàng 天thiên 無vô 不bất 照chiếu
(# 皇hoàng 天thiên 無vô 親thân 鑑giám 物vật 不bất 滯trệ 臨lâm 照chiếu 之chi 道đạo 自tự 無vô 私tư 焉yên )# 。
福phước 業nghiệp 重trọng 來lai 輕khinh
(# 積tích 善thiện 餘dư 慶khánh 。 積tích 惡ác 餘dư 殃ương 善thiện 惡ác 淺thiển 深thâm 故cố 有hữu 輕khinh 重trọng 也dã )# 。
背bội 正chánh 堪kham 何hà 益ích
(# 信tín 言ngôn 不bất 美mỹ 靜tĩnh 性tánh 減giảm 耗hao 背bối/bội 道đạo 乖quai 真chân 有hữu 何hà 益ích 也dã )# 。
歸quy 真chân 道đạo 自tự 成thành
(# 修tu 德đức 忘vong 功công 抱bão 淳thuần 守thủ 一nhất 無vô 心tâm 於ư 道đạo 道đạo 自tự 成thành 矣hĩ )# 。
本bổn 元nguyên 宗tông 一nhất 體thể
(# 混hỗn 元nguyên 之chi 道đạo 其kỳ 體thể 唯duy 一nhất 動động 靜tĩnh 作tác 用dụng 妙diệu 在tại 無vô 方phương 矣hĩ )# 。
功công 行hành 錄lục 三tam 清thanh
(# 積tích 功công 累lũy 行hành 。 鍊luyện 志chí 修tu 心tâm 名danh 錄lục 三tam 清thanh 高cao 超siêu 物vật 外ngoại )# 。
幾kỷ 許hứa 解giải 吾ngô 意ý
(# 道đạo 非phi 生sanh 法pháp 不bất 可khả 致trí 詰cật 知tri 之chi 修tu 鍊luyện 謂vị 之chi 聖thánh 人nhân )# 。
慈từ 悲bi 利lợi 益ích 平bình
(# 慈từ 施thí 安an 樂lạc 悲bi 能năng 濟tế 苦khổ 拯chửng 物vật 利lợi 生sanh 平bình 等đẳng 為vi 善thiện )# 。
得đắc 道Đạo 超siêu 凡phàm 聖thánh
(# 順thuận 俗tục 則tắc 鄙bỉ 悟ngộ 真chân 則tắc 神thần 令linh 世thế 慮lự 既ký 除trừ 玄huyền 機cơ 已dĩ 曉hiểu 超siêu 然nhiên 物vật 外ngoại 永vĩnh 謝tạ 凡phàm 塵trần )# 。
逍tiêu 遙diêu 本bổn 是thị 緣duyên
(# 恬điềm 淡đạm 貞trinh 素tố 優ưu 游du 無vô 拘câu 此thử 乃nãi 體thể 道đạo 之chi 流lưu 本bổn 為vi 緣duyên 矣hĩ )# 。
群quần 迷mê 難nan 解giải 會hội
(# 迷mê 真chân 背bối/bội 道đạo 厥quyết 徒đồ 寔thật 繁phồn 既ký 昧muội 希hy 夷di 何hà 能năng 曉hiểu 解giải 矣hĩ )# 。
我ngã 且thả 不bất 虛hư 傳truyền
(# 聖thánh 人nhân 立lập 事sự 發phát 言ngôn 垂thùy [簐-欠+几]# 於ư 世thế 皆giai 傳truyền 之chi 有hữu 自tự 豈khởi 誣vu 也dã 哉tai )# 。
但đãn 信tín 恆hằng 無vô 斷đoạn
(# 至chí 道đạo 之chi 士sĩ 以dĩ 信tín 是thị 宗tông 信tín 既ký 有hữu 恆hằng 於ư 道đạo 不bất 遠viễn 矣hĩ )# 。
精tinh 窮cùng 用dụng 意ý 專chuyên
(# 精tinh 研nghiên 外ngoại 塵trần 窮cùng 達đạt 內nội 境cảnh 而nhi 於ư 元nguyên 始thỉ 修tu 鍊luyện 在tại 乎hồ 用dụng 意ý 專chuyên 志chí 歟# )# 。
審thẩm 聽thính 眀# 譬thí 諭dụ
(# 道đạo 本bổn 無vô 象tượng 非phi 俗tục 能năng 知tri 是thị 以dĩ 聖thánh 人nhân 。 舉cử 况# 設thiết 義nghĩa 皆giai 令linh 諦đế 了liễu 也dã )# 。
勿vật 被bị 俗tục 情tình 牽khiên
(# 俗tục 態thái 有hữu 欲dục 至chí 理lý 無vô 情tình 儻thảng 固cố 守thủ 精tinh 淳thuần 遠viễn 離ly 聲thanh 色sắc 情tình 如như 不bất 惑hoặc 神thần 安an 蕩đãng 哉tai )# 。
物vật 情tình 通thông 萬vạn 象tượng
(# 品phẩm 物vật 之chi 情tình 其kỳ [婁*殳]# 雖tuy 廣quảng 含hàm 育dục 之chi 道đạo 萬vạn 象tượng 皆giai 通thông )# 。
達đạt 者giả 便tiện 忘vong 機cơ
(# 拘câu 執chấp 凝ngưng 滯trệ 於ư 事sự 未vị 通thông 若nhược 能năng 達đạt 本bổn 抱bão 真chân 可khả 以dĩ 忘vong 機cơ 息tức 慮lự 也dã )# 。
各các 具cụ 含hàm 靈linh 性tánh
(# 蠉# 飛phi 蠕nhuyễn 動động 。 博bác 識thức 寡quả 聞văn 愚ngu 智trí 雖tuy 殊thù 各các 具cụ 靈linh 性tánh )# 。
狐hồ 疑nghi 有hữu 是thị 非phi
(# 不bất 能năng 省tỉnh 悟ngộ 真chân 玄huyền 而nhi 有hữu 妄vọng 生sanh 高cao 下hạ 狐hồ 疑nghi 不bất 失thất 乃nãi 見kiến 是thị 非phi )# 。
知tri 天thiên 修tu 福phước 惠huệ
(# 知tri 有hữu 天thiên 道đạo 高cao 乎hồ 人nhân 倫luân 仰ngưỡng 而nhi 慕mộ 之chi 乃nãi 修tu 福phước 惠huệ )# 。
如như 日nhật 瑩oánh 光quang 輝huy
(# 杲# 日nhật 麗lệ 天thiên 光quang 照chiếu 萬vạn 國quốc 達đạt 人nhân 識thức 量lượng 高cao 廣quảng 通thông 明minh 有hữu 若nhược 曦# 輪luân 輝huy 耀diệu 光quang 大đại 者giả 也dã )# 。
認nhận 取thủ 好hảo/hiếu 歧kỳ 路lộ
(# 險hiểm 歧kỳ 危nguy 道đạo 喻dụ 彼bỉ 惡ác 緣duyên 坥# 路lộ 通thông 衢cù 譬thí 諸chư 善thiện 行hành 路lộ 歧kỳ 既ký 別biệt 是thị 冝# 認nhận 於ư 善thiện 道đạo 焉yên )# 。
惡ác 去khứ 善thiện 相tương 依y
(# 夫phu 形hình 端đoan 則tắc 表biểu 正chánh 心tâm 直trực 則tắc 辟tịch 邪tà 但đãn 能năng 去khứ 惡ác 以dĩ 修tu 身thân 何hà 患hoạn 諸chư 善thiện 而nhi 不bất 集tập )# 。
經kinh 心tâm 玄huyền 妙diệu 理lý
(# 能năng 了liễu 諸chư 法pháp 本bổn 。 無vô 二nhị 門môn 一nhất 以dĩ 貫quán 之chi 不bất 生sanh 他tha 見kiến 以dĩ 茲tư 妙diệu 理lý 介giới 乎hồ 自tự 心tâm 也dã )# 。
道Đạo 德đức 念niệm 陰ấm 符phù
(# 雖tuy 道đạo 常thường 無vô 為vi 而nhi 以dĩ 上thượng 德đức 冥minh 念niệm 陰ấm 符phù 契khế 乎hồ 淳thuần 朴phác 也dã )# 。
九cửu 轉chuyển 金kim 丹đan 鼎đỉnh
(# 方phương 士sĩ 修tu 鍊luyện 遵tuân 法Pháp 師sư 古cổ 九cửu 轉chuyển 之chi 功công 既ký 集tập 靈linh 丹đan 之chi 彩thải 奐# 然nhiên )# 。
三tam 才tài 玉ngọc 匱quỹ 書thư
(# 玉ngọc 匱quỹ 神thần 經kinh 詮thuyên 真chân 弃khí 妄vọng 之chi 本bổn 也dã 三tam 才tài 樞xu 要yếu 何hà 往vãng 弗phất 臧tang )# 。
恆hằng 常thường 皆giai 隱ẩn 秘bí
(# 至chí 道đạo 非phi 遠viễn 常thường ▆# 背bối/bội 之chi 隱ẩn 秘bí 難nạn/nan 彰chương 良lương 可khả 太thái 息tức )# 。
達đạt 者giả 見kiến 清thanh 虛hư
(# 達đạt 彼bỉ 微vi 言ngôn 見kiến 乎hồ 清thanh 淨tịnh 了liễu 無vô 所sở 得đắc 。 入nhập 真chân 玄huyền 門môn )# 。
倐thúc 忽hốt 神thần 眀# 意ý
(# 倐thúc 有hữu 忽hốt 無vô 神thần 眀# 無vô 狀trạng 無vô 狀trạng 之chi 狀trạng 故cố 云vân 其kỳ 中trung 有hữu 精tinh )# 。
先tiên 賢hiền 覺giác 自tự 愚ngu
(# 至chí 人nhân 無vô 心tâm 運vận 動động 隨tùy 物vật 純thuần 純thuần 若nhược 遺di 其kỳ 猶do 愚ngu 也dã )# 。
天thiên 地địa 含hàm 清thanh 泰thái
(# 天thiên 地địa 之chi 理lý 覆phú 燾# 之chi 功công 含hàm 育dục 萬vạn 物vật 皆giai 符phù 清thanh 泰thái 者giả 矣hĩ )# 。
陰âm 陽dương 道đạo 所sở 成thành
(# 日nhật 精tinh 月nguyệt 魄phách 陽dương 鑄chú 陰ấm 銷tiêu 其kỳ 道đạo 必tất 成thành 其kỳ 功công 必tất 著trước 故cố 易dị 曰viết 乹# 道đạo 成thành 男nam 坤# 道đạo 成thành 女nữ 也dã )# 。
冲# 和hòa 玄huyền 妙diệu 術thuật
(# 陰âm 陽dương 含hàm 孕dựng 冲# 氣khí 調điều 和hòa 然nhiên 後hậu 萬vạn 物vật 阜phụ 成thành 謙khiêm 卑ty 柔nhu 弱nhược 故cố 經Kinh 云vân 負phụ 陰ấm 而nhi 抱bão 陽dương 也dã )# 。
勿vật 訝nhạ 說thuyết 長trường 生sanh
(# 聖thánh 人nhân 以dĩ 道đạo 莅lị 天thiên 下hạ 茂mậu 養dưỡng 萬vạn 民dân 虛hư 靜tĩnh 為vi 心tâm 澹đạm 泊bạc 留lưu 意ý 乃nãi 可khả 深thâm 根căn 固cố 蒂# 久cửu 視thị 長trường 生sanh )# 。
起khởi 信tín 何hà 疑nghi 悞ngộ
(# 夫phu 篤đốc 信tín 既ký 立lập 大Đại 道Đạo 孔khổng 彰chương 然nhiên 後hậu 疑nghi 去khứ 障chướng 除trừ 翛# 然nhiên 頓đốn 悟ngộ 者giả 矣hĩ )# 。
迷mê 來lai 卻khước 謗báng 輕khinh
(# 斥xích 鷃# 之chi 步bộ 迷mê 九cửu 萬vạn 之chi 程# 朝triêu 菌# 之chi 短đoản 疑nghi 大đại 椿xuân 之chi 年niên 懸huyền 隔cách 道đạo 殊thù 寧ninh 不bất 謗báng 哉tai )# 。
攝nhiếp 心tâm 歸quy 正chánh 念niệm
(# 正chánh 念niệm 思tư 惟duy 。 攝nhiếp 心tâm 歸quy 本bổn 得đắc 萬vạn 法pháp 空không 空không 之chi 理lý 悟ngộ 人nhân 天thiên 我ngã 我ngã 之chi 情tình 也dã )# 。
淡đạm 薄bạc 惡ác 銷tiêu 聲thanh
(# 道đạo 之chi 出xuất 口khẩu 淡đạm 乎hồ 无# 味vị 何hà 惡ác 跡tích 之chi 不bất 除trừ 何hà 淨tịnh 行hạnh 之chi 不bất 著trước 者giả 矣hĩ )# 。
混hỗn 沌# 初sơ 分phần/phân 後hậu
(# 混hỗn 沌# 則tắc 冲# 和hòa 之chi 一nhất 氣khí 也dã 冥minh 蒙mông 若nhược 雞kê 子tử 之chi 未vị 形hình 既ký 道đạo 以dĩ 發phát 生sanh 為vi 務vụ 又hựu 安an 可khả 久cửu 而nhi 凝ngưng 滯trệ 故cố 湏# 至chí 於ư 分phần/phân 剖phẫu 也dã )# 。
陰âm 陽dương 辯biện 濁trược 清thanh
(# 清thanh 氣khí 升thăng 而nhi 為vi 天thiên 濁trược 氣khí 降giáng/hàng 而nhi 為vi 地địa 二nhị 位vị 既ký 形hình 則tắc 可khả 以dĩ 區khu 別biệt 爾nhĩ )# 。
三tam 才tài 皆giai 備bị 位vị
(# 二nhị 氣khí 和hòa 合hợp 含hàm 育dục 至chí 靈linh 始thỉ 有hữu 人nhân 倫luân 備bị 三tam 才tài 之chi 位vị 也dã )# 。
萬vạn 物vật 有hữu 長trường 生sanh
(# 造tạo 化hóa 之chi 功công 弥# 綸luân 萬vạn 彚# 生sanh 長trưởng 之chi 德đức 包bao 博bác 無vô 窮cùng 埏duyên 埴thực 綿miên 綿miên 如như 天thiên 之chi 長trường/trưởng 矣hĩ )# 。
# 象tượng 精tinh 通thông 感cảm
(# 杳# 冥minh 之chi 精tinh 真chân 而nhi 有hữu 信tín 通thông 其kỳ 所sở 感cảm 不bất 亦diệc 冝# 乎hồ )# 。
淳thuần 和hòa 道đạo 可khả 眀#
(# 淳thuần 和hòa 之chi 道đạo 雖tuy 曰viết 虛hư 無vô 若nhược 能năng 弁# 智trí 守thủ 朴phác 存tồn 神thần 而nhi 叩khấu 之chi 則tắc 自tự 然nhiên 明minh 白bạch 爾nhĩ )# 。
但đãn 求cầu 方phương 寸thốn 是thị
(# 至chí 道Đạo 之chi 要yếu 。 莫mạc 若nhược 修tu 心tâm 君quân 子tử 求cầu 諸chư 己kỷ 若nhược 能năng 內nội 觀quán 以dĩ 至chí 無vô 瑕hà 則tắc 真chân 所sở 謂vị 以dĩ 身thân 觀quán 身thân 也dã )# 。
剖phẫu 判phán 應ưng 非phi 輕khinh
(# 道đạo 之chi 眀# 矣hĩ 心tâm 之chi 正chánh 矣hĩ 則tắc 可khả 以dĩ 剖phẫu 判phán 至chí 理lý 應ưng 彼bỉ 機cơ 冝# 斯tư 為vi 至chí 難nạn/nan 不bất 可khả 輕khinh 矣hĩ )# 。
五ngũ 色sắc 雲vân 銷tiêu 黯ảm
(# 神thần 鼎đỉnh 纔tài 就tựu 靈linh 符phù 聿# 臻trăn 藥dược 既ký 餌nhị 於ư 一nhất 丸hoàn 雲vân 乃nãi 登đăng 於ư 五ngũ 色sắc 蹔tạm 游du 萬vạn 里lý 少thiểu 別biệt 千thiên 年niên 如như 其kỳ 向hướng 象tượng 外ngoại 以dĩ 長trường 生sanh 自tự 得đắc 逍tiêu 遙diêu 之chi 理lý 至chí 若nhược 顧cố 人nhân 間gian 而nhi 高cao 謝tạ 能năng 無vô 銷tiêu 黯ảm 之chi 情tình )# 。
方phương 知tri 大Đại 道Đạo 深thâm
(# 若nhược 此thử 之chi 神thần 功công 蓋cái 稟bẩm 天thiên 地địa 造tạo 化hóa 之chi 力lực 日nhật 月nguyệt 運vận 行hành 。 之chi 數số 方phương 知tri 大Đại 道Đạo 之chi 至chí 深thâm 也dã )# 。
華hoa 池trì 玄huyền 妙diệu 理lý
(# 華hoa 池trì 大đại 丹đan 九cửu 轉chuyển 之chi 中trung 神thần 水thủy 華hoa 池trì 也dã 鈆# 汞# 相tương/tướng 資tư 坎khảm 离# 迭điệt 運vận 從tùng 無vô 入nhập 有hữu 自tự 有hữu 還hoàn 無vô 情tình 既ký 極cực 於ư 玄huyền 源nguyên 微vi 乃nãi 通thông 於ư 妙diệu 本bổn 則tắc 理lý 在tại 其kỳ 中trung 也dã )# 。
龍long 虎hổ 本bổn 同đồng 音âm
(# 以dĩ 其kỳ 同đồng 氣khí 相tương 求cầu 故cố 得đắc 謂vị 之chi 同đồng 音âm 也dã )# 。
金kim 鼎đỉnh 鈆# 中trung 作tác
(# 法pháp 陰âm 陽dương 而nhi 為vi 爐lô 則tắc 金kim 鼎đỉnh 之chi 謂vị 也dã 舩# 既ký 烹phanh 流lưu 珠châu 是thị 作tác 周chu 旋toàn 四tứ 象tượng 消tiêu 息tức 五ngũ 行hành 法pháp 度độ 不bất 遺di 終chung 成thành 大đại 藥dược )# 。
紅hồng 花hoa 洞đỗng 裏lý 尋tầm
(# 鍊luyện 丹đan 竈táo 於ư 寰# 中trung 尋tầm 紅hồng 花hoa 於ư 洞đỗng 裏lý )# 。
求cầu 真Chân 如Như 得đắc 路lộ
(# 求cầu 彼bỉ 真Chân 人Nhân 之chi 路lộ 要yếu 歸quy 不bất 死tử 之chi 鄉hương 必tất 湏# 妙diệu 盡tận 希hy 夷di 冥minh 資tư 道Đạo 德đức 也dã )# 。
返phản 少thiểu 老lão 山sơn 岑sầm
(# 歸quy 童đồng 返phản 少thiểu 老lão 而nhi 彌di 芳phương 是thị 曰viết 真chân 仙tiên 好hảo/hiếu 居cư 煙yên 島đảo 也dã )# 。
達đạt 取thủ 真chân 空không 性tánh
(# 真chân 空không 惟duy 寂tịch 妙diệu 性tánh 本bổn 如như 達đạt 悟ngộ 洞đỗng 然nhiên 縱tung 橫hoành 利lợi 用dụng 也dã )# 。
成thành 名danh 有hữu 後hậu 先tiên
(# 道đạo 非phi 遠viễn 近cận 悟ngộ 有hữu 後hậu 先tiên 雖tuy 不bất 同đồng 時thời 孰thục 云vân 異dị 體thể 矣hĩ )# 。
智trí 勞lao 如như 似tự 夢mộng
(# 巧xảo 運vận 機cơ 関# 詐trá 施thí 心tâm 智trí 縱túng/tung 事sự 果quả 於ư 十thập 全toàn 亦diệc 虛hư 同đồng 於ư 一nhất 夢mộng 尓# )# 。
恬điềm 澹đạm 不bất 論luận 年niên
(# 嗜thị 欲dục 既ký 莭# 恬điềm 澹đạm 自tự 如như 保bảo 守thủ 攸du 長trường/trưởng 豈khởi 論luận 嵗# 月nguyệt 也dã )# 。
閇bế 口khẩu 恆hằng 持trì 默mặc
(# 外ngoại 緘giam 於ư 口khẩu 內nội 冥minh 於ư 心tâm 靜tĩnh 默mặc 不bất 渝du 可khả 階giai 於ư 道đạo 矣hĩ )# 。
精tinh 修tu 更cánh 是thị 玄huyền
(# 夫phu 知tri 之chi 匪phỉ 艱gian 行hành 之chi 惟duy 艱gian 今kim 審thẩm 法pháp 玄huyền 密mật 無vô 怠đãi 精tinh 修tu 速tốc 疾tật 之chi 功công 因nhân 而nhi 致trí 之chi )# 。
消tiêu 停đình 湏# 在tại 意ý
(# 消tiêu 息tức 盈doanh 虛hư 廣quảng 大đại 悉tất 備bị 在tại 乎hồ 心tâm 意ý 以dĩ 通thông 幽u 微vi [栽-木+(万-一)]# )# 。
安an 穩ổn 上thượng 清thanh 天thiên
(# 天thiên 道đạo 匪phỉ 遙diêu 修tu 之chi 可khả 冀ký 而nhi 况# 名danh 摽phiếu/phiêu 王vương 筞# 籍tịch 紀kỷ 丹đan 臺đài 故cố 五ngũ 雲vân 佇trữ [佧-上+┴]# 三tam 清thanh 穩ổn 步bộ 也dã )# 。
礦quáng 鍊luyện 真chân 金kim 色sắc
(# 礦quáng 藏tạng 真chân 金kim 烹phanh 而nhi 鍊luyện 之chi 色sắc 煥hoán 然nhiên 矣hĩ 如như 凡phàm 身thân 蘊uẩn 聖thánh 性tánh 也dã )# 。
菩Bồ 提Đề 道Đạo 果quả 成thành
(# 菩Bồ 提Đề 覺giác 也dã 覺giác 號hiệu 圓viên 滿mãn 成thành 佛Phật 道Đạo 果Quả 猶do 真chân 金kim 出xuất 礦quáng 矣hĩ )# 。
仙tiên 人nhân 持trì 忍nhẫn 辱nhục
(# 佛Phật 於ư 往vãng 昔tích 。 作tác 忍nhẫn 辱nhục 仙tiên 莭# 莭# 解giải 時thời 不bất 生sanh 嗔sân 恨hận 者giả 也dã )# 。
胥# 國quốc 福phước 眾chúng 生sanh
(# 華hoa 胥# 清thanh 淨tịnh 黃hoàng 帝đế 夢mộng 之chi 見kiến 彼bỉ 國quốc 人nhân 不bất 知tri 親thân 己kỷ 不bất 知tri 踈sơ 物vật 受thọ 用dụng 自tự 然nhiên 福phước 莫mạc 大đại 也dã )# 。
教giáo 法pháp 堪kham 依y 信tín
(# 聖thánh 人nhân 所sở 說thuyết 謂vị 之chi 教giáo 法pháp 堪kham 依y 堪kham 託thác 信tín 之chi 奉phụng 之chi 也dã )# 。
勤cần 修tu 猛mãnh 要yếu 精tinh
(# 恭cung 勤cần 修tu 習tập 誨hối 人nhân 不bất 倦quyện 。 精tinh 而nhi 行hành 之chi 善thiện 弗phất 能năng 及cập 者giả 也dã )# 。
若nhược 能năng 功công 行hành 滿mãn
(# 陰ấm 德đức 廣quảng 施thi 功công 行hành 濟tế 物vật 有hữu 始thỉ 有hữu 卒thốt 道đạo 自tự 符phù 合hợp 矣hĩ )# 。
故cố 是thị 達đạt 三tam 清thanh
(# 道đạo 悟ngộ 真chân 一nhất 身thân 合hợp 虛hư 无# 自tự 然nhiên 脫thoát 屣tỉ 塵trần 區khu 必tất 達đạt 三tam 清thanh 者giả 也dã )# 。
至chí 藥dược 家gia 家gia 有hữu
(# 至chí 藥dược 以dĩ 况# 至chí 道đạo 也dã 人nhân 人nhân 本bổn 有hữu 而nhi 悟ngộ 之chi 者giả 寡quả 矣hĩ )# 。
誰thùy 人nhân 解giải 得đắc 麼ma
(# 大Đại 道Đạo 匪phỉ 渝du 於ư 物vật 外ngoại 凡phàm 人nhân # 究cứu 其kỳ 根căn 源nguyên 誠thành 可khả 悲bi 哉tai 視thị 半bán 猶do 遠viễn 矣hĩ )# 。
玄huyền 通thông 真chân 法Pháp 界Giới
(# 契khế 理lý 斷đoạn 疑nghi 渙# 然nhiên 冰băng 釋thích 法Pháp 界Giới 無vô 不bất 真chân 之chi 境cảnh 見kiến 聞văn 絕tuyệt 視thị 聴# 之chi 功công 也dã )# 。
妙diệu 理lý 諭dụ 恆Hằng 河Hà
(# 水thủy 有hữu 上thượng 善thiện 之chi 功công 河hà 右hữu 通thông 濟tế 之chi 用dụng 亦diệc 猶do 能năng 體thể 妙diệu 道đạo 流lưu 注chú 未vị 聞văn 者giả 矣hĩ )# 。
年niên 歲tuế 銷tiêu 風phong 水thủy
(# 陰ấm 伏phục 陽dương 升thăng 荏nhẫm 苒nhiễm 成thành 歲tuế 俱câu 臻trăn 至chí 理lý 光quang 景cảnh 任nhậm 遷thiên 諭dụ 彼bỉ 恆Hằng 河Hà 暗ám 銷tiêu 風phong 水thủy )# 。
芝chi 蘭lan 間gian 棘cức 窠khòa
(# 性tánh 習tập 不bất 同đồng 善thiện 惡ác 各các 異dị 慕mộ 善thiện 者giả 為vi 道đạo 日nhật 損tổn 慕mộ 惡ác 者giả 作tác 偽ngụy 日nhật 拙chuyết 亦diệc 猶do 芝chi 蘭lan 自tự 茂mậu 荊kinh 棘cức 自tự 卑ty 者giả 也dã )# 。
陰ấm 功công 陽dương 造tạo 化hóa
(# 種chủng 性tánh 既ký 異dị 根căn 莖hành 不bất 同đồng 徒đồ 勞lao 造tạo 化hóa 之chi 功công 莫mạc 報báo 陰âm 陽dương 之chi 力lực )# 。
善thiện 少thiểu 惡ác 中trung 多đa
(# 為vi 善thiện 孤cô 立lập 相tương 求cầu 者giả 寡quả 為vi 惡ác 成thành 眾chúng 相tướng 應ưng 者giả 多đa 也dã )# 。
瘖âm 瘂á 癡si 聾lung 病bệnh
(# 心tâm 存tồn 嗜thị 欲dục 耳nhĩ 務vụ 奔bôn 馳trì 不bất 能năng 唘# 迪# 凝ngưng 虛hư 發phát 揮huy 正chánh 性tánh 類loại 乎hồ 瘖âm 瘂á 與dữ 癡si 聾lung 耳nhĩ )# 。
求cầu 醫y 大đại 法Pháp 王Vương
(# 至chí 道đạo 至chí 大đại 法pháp 之chi 則tắc 之chi 夫phu 欲dục 抉# 聵# 開khai 愚ngu 湏# 憑bằng 聖thánh 智trí 者giả 矣hĩ )# 。
貪tham 瞋sân 無vô 相tướng 體thể
(# 貪tham 瞋sân 則tắc 惡ác 見kiến 無vô 相tướng 則tắc 真chân 空không 其kỳ 或hoặc 動động 合hợp 貪tham 瞋sân 靜tĩnh 歸quy 無vô 相tướng 雖tuy 體thể 性tánh 無vô 異dị 而nhi 逆nghịch 順thuận 不bất 侔mâu 矣hĩ )# 。
正chánh 定định 得đắc 清thanh 凉#
(# 不bất 務vụ 可khả 欲dục 內nội 守thủ 凝ngưng 明minh 湛trạm 寂tịch 無vô 為vi 自tự 然nhiên 。 正chánh 定định 不bất 亦diệc 清thanh 凉# 者giả 哉tai )# 。
達đạt 者giả 通thông 賢hiền 聖thánh
(# 苟cẩu 能năng 達đạt 道đạo 悟ngộ 真chân 乃nãi 名danh 列liệt 仙tiên 品phẩm 位vị 通thông 至chí 聖thánh 矣hĩ )# 。
迷mê 情tình 任nhậm 意ý 狂cuồng
(# 情tình 既ký 昧muội 理lý 於ư 道đạo 不bất 通thông 放phóng 蕩đãng 無vô 恆hằng 意ý 同đồng 狂cuồng 狷# 尓# )# 。
分phần/phân 眀# 如như 是thị 說thuyết
(# 達đạt 則tắc 舉cử 事sự 皆giai 真chân 迷mê 則tắc 觸xúc 途đồ 成thành 滯trệ 所sở 以dĩ 明minh 言ngôn 作tác 誡giới 冀ký 分phân 是thị 非phi 也dã )# 。
寂tịch 靜tĩnh 有hữu 閑nhàn 忙mang
(# 寂tịch 默mặc 虛hư 靜tĩnh 本bổn 絕tuyệt 煩phiền 囂hiêu 而nhi 懵mộng 道đạo 執chấp 言ngôn 自tự 為vi 馳trì 騖# 既ký 違vi 寂tịch 靜tĩnh 莫mạc 息tức 閑nhàn 忙mang 也dã )# 。
漸tiệm 省tỉnh 虛hư 名danh 理lý
(# 虛hư 无# 非phi 名danh 之chi 理lý 放phóng 意ý 自tự 得đắc 之chi 塲# 漸tiệm 以dĩ 修tu 持trì 故cố 能năng 省tỉnh 覺giác 矣hĩ )# 。
真chân 求cầu 一nhất 味vị 清thanh
(# 真chân 一nhất 之chi 道đạo 自tự 何hà 而nhi 求cầu 但đãn 冲# 澹đạm 澄trừng 凝ngưng 則tắc 清thanh 淨tịnh 於ư 一nhất 味vị 之chi 理lý 矣hĩ )# 。
目mục 前tiền 皆giai 是thị 景cảnh
(# 萬vạn 象tượng 之chi 景cảnh 森sâm 然nhiên 目mục 前tiền 體thể 道đạo 之chi 人nhân 於ư 景cảnh 皆giai 寂tịch )# 。
心tâm 內nội 蘊uẩn 長trường 生sanh
(# 長trường 生sanh 之chi 術thuật 非phi 假giả 他tha 求cầu 若nhược 修tu 之chi 於ư 內nội 心tâm 自tự 齊tề 之chi 於ư 外ngoại 景cảnh )# 。
白bạch 露lộ 秋thu 催thôi 促xúc
(# 代đại 謝tạ 之chi 急cấp 流lưu 馳trì 不bất 停đình 。 當đương 白bạch 露lộ 之chi 屆giới 時thời 見kiến 秋thu 光quang 之chi 催thôi 促xúc )# 。
紅hồng 花hoa 葉diệp 自tự 輕khinh
(# 四tứ 時thời 奔bôn 騁sính 春xuân 去khứ 秋thu 來lai 纔tài 開khai 綽xước 約ước 之chi 芳phương 即tức 覩đổ 凋điêu 零linh 之chi 葉diệp )# 。
物vật 情tình 歸quy 即tức 悟ngộ
(# 物vật 象tượng 之chi 情tình 本bổn 歸quy 空không 寂tịch 即tức 於ư 此thử 理lý 可khả 以dĩ 開khai 悟ngộ 者giả 焉yên )# 。
疑nghi 滯trệ 兩lưỡng 無vô 成thành
(# 大Đại 道Đạo 坦thản 蕩đãng 依y 之chi 可khả 修tu 若nhược 於ư 心tâm 不bất 通thông 在tại 物vật 疑nghi 滯trệ 枉uổng 度độ 於ư 春xuân 榮vinh 秋thu 謝tạ 莫mạc 臻trăn 於ư 體thể 本bổn 還hoàn 淳thuần 虛hư 過quá 時thời 光quang 則tắc 進tiến 退thoái 無vô 成thành 矣hĩ )# 。
紫tử 陌mạch 紅hồng 塵trần 裏lý
(# 欲dục 彰chương 至chí 理lý 先tiên 警cảnh 浮phù 華hoa 輪luân 蹄đề 碌# 碌# 於ư 紅hồng 塵trần 早tảo 暮mộ 紛phân 紛phân 於ư 紫tử 陌mạch 悲bi 夫phu )# 。
貪tham 名danh 利lợi 好hiếu 爭tranh
(# 馳trì 騁sính 虛hư 名danh 何hà 嘗thường 責trách 實thật 貪tham 求cầu 小tiểu 利lợi 但đãn 顧cố 爭tranh 衡hành )# 。
世thế 情tình 皆giai 擾nhiễu 攘nhương
(# 寵sủng 辱nhục 若nhược 驚kinh 聖thánh 人nhân 慜mẫn 惻trắc 不bất 覺giác 老lão 之chi 將tương 至chí 擾nhiễu 櫌# 何hà 知tri 也dã )# 。
大Đại 道Đạo 甚thậm 縱tung 橫hoành
(# 道đạo 通thông 四tứ 大đại 誠thành 謂vị 縱tung 橫hoành 妙diệu 本bổn 融dung 虛hư 物vật 物vật 咸hàm 具cụ )# 。
絃huyền 直trực 終chung 無vô 曲khúc
(# 無vô 彼bỉ 無vô 此thử 。 何hà 親thân 何hà 踈sơ 徑kính 直trực 如như 絃huyền 本bổn 非phi 委ủy 曲khúc )# 。
心tâm 邪tà 自tự 不bất 平bình
(# 平bình 等đẳng 無vô 傾khuynh 回hồi 邪tà 自tự 致trí 釋Thích 氏thị 云vân 是thị 盲manh 者giả 過quá 。 非phi 日nhật 月nguyệt 咎cữu )# 。
若nhược 能năng 如như 遂toại 意ý
(# 垂thùy 誡giới 群quần 甿# 功công 成thành 不bất 宰tể 以dĩ 心tâm 如như 理lý 欽khâm 奉phụng 无# 為vi 故cố 云vân 功công 成thành 事sự 遂toại 百bá 姓tánh 謂vị 我ngã 自tự 然nhiên 也dã )# 。
後hậu 學học 法pháp 先tiên 生sanh
(# 學học 而nhi 時thời 習tập 業nghiệp 具cụ 諸chư 蒙mông 見kiến 賢hiền 思tư 齊tề 其kỳ 道đạo 著trước 矣hĩ )# 。
寂tịch 靜tĩnh 皆giai 無vô 語ngữ
(# 夫phu 虛hư 靜tĩnh 之chi 途đồ 洗tẩy 心tâm 之chi 術thuật 當đương 高cao 興hưng 遠viễn 寄ký 陶đào 然nhiên 自tự 得đắc 默mặc 默mặc 深thâm 識thức 滌địch 除trừ 玄huyền 覽lãm 也dã )# 。
其kỳ 於ư 理lý 一nhất 般ban
(# 言ngôn 无# 瑕hà 謫# 行hành 无# 轍triệt 迹tích 得đắc 希hy 夷di 之chi 妙diệu 入nhập 杳# 冥minh 之chi 閒gian/nhàn 齊tề 物vật 一nhất 般ban 等đẳng 窮cùng 萬vạn 法pháp 也dã )# 。
若nhược 非phi 通thông 秘bí 奧áo
(# 夫phu 神thần 眀# 之chi 德đức 秘bí 密mật 之chi 門môn 鬼quỷ 神thần 莫mạc 能năng 覩đổ 其kỳ 玄huyền 陰âm 陽dương 或hoặc 可khả 測trắc 其kỳ 奧áo 也dã )# 。
故cố 是thị 入nhập 微vi 端đoan
(# 道đạo 无# 聲thanh 聽thính 之chi 不bất 聞văn 道đạo 无# 形hình 而nhi 能năng 形hình 焉yên 故cố 入nhập 毫hào 端đoan 微vi 妙diệu 也dã )# 。
善thiện 可khả 名danh 高cao 尚thượng
(# 上thượng 善thiện 若nhược 水thủy 眾chúng 人nhân 之chi 師sư 處xứ 德đức 謙khiêm 卑ty 能năng 利lợi 萬vạn 物vật 然nhiên 後hậu 為vi 玄huyền 牝tẫn 之chi 母mẫu 居cư 象tượng 帝đế 之chi 先tiên )# 。
真chân 乘thừa 智trí 識thức 寬khoan
(# 智trí 周chu 萬vạn 物vật 道đạo 濟tế 天thiên 下hạ 然nhiên 聖thánh 人nhân 无# 心tâm 運vận 動động 而nhi 萬vạn 類loại 自tự 隨tùy 无# 智trí 取thủ 與dữ 而nhi 人nhân 之chi 自tự 歸quy 矣hĩ )# 。
天thiên 長trường/trưởng 與dữ 地địa 久cửu
(# 見kiến 真chân 素tố 把bả 淳thuần 朴phác 緜# 綿miên 若nhược 存tồn 天thiên 長trường/trưởng 地địa 久cửu )# 。
萬vạn 物vật 不bất 相tương 干can
(# 天thiên 地địa 生sanh 物vật 德đức 用dụng 甚thậm 多đa 而nhi 能năng 咨tư 稟bẩm 於ư 道Đạo 心tâm 存tồn 澹đạm 泊bạc 不bất 相tương 于vu 撓nạo 也dã )# 。
天thiên 上thượng 及cập 天thiên 下hạ
(# 至chí 理lý 無vô 外ngoại 包bao 括quát 彌di 綸luân 或hoặc 天thiên 或hoặc 人nhân 咸hàm 歸quy 覆phú 育dục 斯tư 乃nãi 彰chương 妙diệu 用dụng 之chi 至chí 廣quảng 爾nhĩ )# 。
施thí 為vi 那na 是thị 親thân
(# 雖tuy 施thi 張trương 一nhất 氣khí 資tư 始thỉ 三tam 才tài 功công 成thành 不bất 居cư 孰thục 為vi 親thân 矣hĩ )# 。
物vật 情tình 歸quy 造tạo 化hóa
(# 物vật 之chi 有hữu 情tình 者giả 皆giai 稟bẩm 於ư 至chí 靈linh 之chi 氣khí 雖tuy 識thức 智trí 萬vạn 殊thù 皆giai 歸quy 於ư 造tạo 化hóa 之chi 理lý 也dã )# 。
大Đại 道Đạo 見kiến 深thâm 仁nhân
(# 夫phu 道đạo 之chi 為vi 用dụng 也dã 然nhiên 則tắc 生sanh 成thành 萬vạn 有hữu 視thị 同đồng 芻sô 狗cẩu 不bất 責trách 其kỳ 報báo 是thị 以dĩ 見kiến 仁nhân 之chi 深thâm 矣hĩ )# 。
果quả 位vị 非phi 遙diêu 遠viễn
(# 悟ngộ 理lý 為vi 因nhân 得đắc 道Đạo 為vi 果quả 筞# 勤cần 無vô 間gian 相tương/tướng 去khứ 非phi 遙diêu )# 。
賢hiền 愚ngu 自tự 苦khổ 辛tân
(# 雖tuy 賢hiền 愚ngu 非phi 等đẳng 若nhược 不bất 悟ngộ 道đạo 之chi 玄huyền 妙diệu 者giả 或hoặc 訪phỏng 神thần 仙tiên 外ngoại 求cầu 異dị 術thuật 或hoặc 鍊luyện 金kim 石thạch 用dụng 益ích 遐hà 齡linh 既ký 背bối/bội 天thiên 真chân 徒đồ 為vi 勞lao 苦khổ )# 。
焉yên 知tri 皆giai 日nhật 用dụng
(# 安an 知tri 乎hồ 語ngữ 默mặc 動động 息tức 皆giai 道đạo 之chi 用dụng 也dã 而nhi 乃nãi 捨xả 本bổn 求cầu 末mạt 何hà 迷mê 之chi 甚thậm 哉tai )# 。
秋thu 換hoán 一nhất 年niên 春xuân
(# 一nhất 歲tuế 春xuân 光quang 寧ninh 殊thù 石thạch 火hỏa 秋thu 風phong 颯tát 至chí 萬vạn 木mộc 飄phiêu 零linh 可khả 比tỉ 童đồng 顏nhan 倐thúc 然nhiên 衰suy 老lão 矣hĩ )# 。
表biểu 裏lý 分phần/phân 眀# 說thuyết
(# 夫phu 善thiện 攝nhiếp 生sanh 者giả 養dưỡng 外ngoại 之chi 謂vị 表biểu 養dưỡng 內nội 之chi 謂vị 裏lý 也dã 得đắc 其kỳ 道đạo 者giả 兼kiêm 而nhi 有hữu 之chi 故cố 可khả 以dĩ 分phân 明minh 說thuyết 示thị 於ư 人nhân 也dã )# 。
深thâm 窮cùng 妙diệu 更cánh 玄huyền
(# 其kỳ 能năng 深thâm 窮cùng 至chí 妙diệu 遠viễn 趣thú 大đại 方phương 則tắc 更cánh 玄huyền 之chi 又hựu 玄huyền 矣hĩ )# 。
愚ngu 迷mê 行hành 不bất 到đáo
(# 愚ngu 迷mê 於ư 道đạo 闇ám 而nhi 不bất 達đạt 也dã 至chí 於ư 俛miễn 仰ngưỡng 屈khuất 伸thân 進tiến 退thoái 消tiêu 息tức 無vô 所sở 用dụng 心tâm 。 雖tuy 欲dục 行hành 之chi 焉yên 能năng 及cập 也dã )# 。
聖thánh 事sự 法pháp 中trung 傳truyền
(# 决# 志chí 虛hư 無vô 宅trạch 心tâm 清thanh 淨tịnh 者giả 。 乃nãi 聖thánh 人nhân 之chi 事sự 也dã 動động 必tất 資tư 玄huyền 舉cử 必tất 盡tận 法pháp 法pháp 中trung 之chi 妙diệu 習tập 而nhi 後hậu 傳truyền 也dã )# 。
欲dục 界giới 情tình 無vô 定định
(# 乃nãi 欲dục 界giới 而nhi 未vị 能năng 性tánh 其kỳ 情tình 則tắc 觸xúc 途đồ 無vô 定định 對đối 境cảnh 多đa 迷mê )# 。
真chân 空không 本bổn 自tự 然nhiên
(# 頓đốn 了liễu 真chân 空không 長trường 存tồn 正chánh 氣khí 蓋cái 本bổn 之chi 於ư 自tự 然nhiên 也dã )# 。
今kim 生sanh 隨tùy 曩nẵng 刧#
(# 原nguyên 道đạo 之chi 來lai 則tắc 界giới 惟duy 無vô 始thỉ 雖tuy 今kim 力lực 行hành 無vô 倦quyện 要yếu 自tự 曩nẵng 刧# 曾tằng 修tu 故cố 云vân 隨tùy 也dã )# 。
清thanh 淨tịnh 照chiếu 三tam 天thiên
(# 必tất 能năng 致trí 心tâm 於ư 止chỉ 水thủy 納nạp 性tánh 於ư 玄huyền 珠châu 清thanh 淨tịnh 無vô 為vi 。 恬điềm 澹đạm 自tự 守thủ 則tắc 可khả 以dĩ 照chiếu 彼bỉ 三tam 天thiên 之chi 上thượng 也dã )# 。
御Ngự 製Chế 逍Tiêu 遙Diêu 詠Vịnh 卷quyển 第đệ 四tứ