大Đại 乘Thừa 中Trung 觀Quán 釋Thích 論Luận ( 第Đệ 卷Quyển 第Đệ 卷Quyển )
Quyển 0005
安An 慧Tuệ 菩Bồ 薩Tát 造Tạo 宋Tống 惟Duy 淨Tịnh 等Đẳng 譯Dịch
大Đại 乘Thừa 中Trung 觀Quán 釋Thích 論Luận 卷quyển 第đệ 十thập 四tứ
安an 慧tuệ 菩Bồ 薩Tát 造tạo
(# 譯dịch 經kinh 三tam 藏tạng 朝triêu 散tán 大đại 夫phu 。 試thí 鴻hồng 臚lư 卿khanh 光quang 梵Phạm 大đại 師sư 賜tứ 紫tử 沙Sa 門Môn 臣thần 。 惟duy 淨tịnh 等đẳng 。 奉phụng 。 詔chiếu 譯dịch )# 。
觀Quán 因Nhân 果Quả 品Phẩm 第đệ 二nhị 十thập 之chi 餘dư
復phục 次thứ 頌tụng 言ngôn 。
因nhân 生sanh 果quả 已dĩ 滅diệt 。 而nhi 復phục 何hà 有hữu 滅diệt 。
又hựu 若nhược 因nhân 住trụ 果quả 。 離ly 果quả 何hà 有hữu 住trụ 。
釋thích 曰viết 此thử 義nghĩa 云vân 何hà 。 若nhược 果quả 滅diệt 已dĩ 不bất 與dữ 因nhân 合hợp 若nhược 法pháp 生sanh 已dĩ 而nhi 不bất 重trọng/trùng 生sanh 如như 是thị 果quả 法pháp 若nhược 已dĩ 生sanh 者giả 不bất 與dữ 因nhân 合hợp 未vị 生sanh 亦diệc 不bất 合hợp 亦diệc 無vô 生sanh 已dĩ 重trọng/trùng 生sanh 道Đạo 理lý 而nhi 此thử 果quả 體thể 無vô 所sở 依y 故cố 。 何hà 能năng 生sanh 果quả 若nhược 法pháp 未vị 生sanh 即tức 因nhân 果quả 二nhị 體thể 俱câu 無vô 相tướng 續tục 若nhược 同đồng 時thời 因nhân 果quả 此thử 已dĩ 遮già 遣khiển 何hà 能năng 生sanh 果quả 又hựu 未vị 生sanh 之chi 法pháp 此thử 即tức 是thị 無vô 今kim 此thử 所sở 說thuyết 亦diệc 復phục 遮già 遣khiển 眼nhãn 識thức 等đẳng 緣duyên 此thử 中trung 亦diệc 無vô 已dĩ 見kiến 之chi 法pháp 因nhân 能năng 生sanh 果quả 。 且thả 如như 眼nhãn 根căn 與dữ 眼nhãn 識thức 為vi 因nhân 若nhược 見kiến 色sắc 已dĩ 即tức 眼nhãn 識thức 不bất 生sanh 。 謂vị 已dĩ 見kiến 色sắc 故cố 眼nhãn 識thức 若nhược 生sanh 相tương 違vi 無vô 用dụng 若nhược 未vị 見kiến 色sắc 眼nhãn 識thức 不bất 生sanh 。 即tức 墮đọa 過quá 失thất 耳nhĩ 等đẳng 諸chư 識thức 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 如như 應ưng 所sở 說thuyết 作tác 是thị 觀quán 察sát 。 前tiền 所sở 說thuyết 果quả 此thử 止chỉ 餘dư 義nghĩa 。
後hậu 復phục 遮già 遣khiển 故cố 下hạ 頌tụng 言ngôn 。
無vô 彼bỉ 過quá 去khứ 因nhân 。 與dữ 過quá 去khứ 果quả 合hợp 。
亦diệc 無vô 未vị 生sanh 果quả 。 與dữ 已dĩ 生sanh 因nhân 合hợp 。
釋thích 曰viết 所sở 言ngôn 合hợp 者giả 此thử 說thuyết 有hữu 生sanh 謂vị 以dĩ 過quá 去khứ 因nhân 果quả 二nhị 法pháp 俱câu 無vô 體thể 故cố 無vô 未vị 生sanh 因nhân 與dữ 過quá 去khứ 果quả 和hòa 合hợp 有hữu 生sanh 因nhân 果quả 二nhị 法pháp 性tánh 差sai 別biệt 故cố 若nhược 過quá 去khứ 若nhược 未vị 生sanh 二nhị 俱câu 無vô 體thể 時thời 分phần/phân 差sai 別biệt 無vô 有hữu 和hòa 合hợp 。
復phục 次thứ 頌tụng 言ngôn 。
亦diệc 無vô 未vị 生sanh 因nhân 。 與dữ 已dĩ 生sanh 果quả 合hợp 。
已dĩ 生sanh 即tức 不bất 見kiến 。 有hữu 和hòa 合hợp 可khả 得đắc 。
釋thích 曰viết 此thử 亦diệc 遮già 遣khiển 因nhân 果quả 二nhị 法pháp 同đồng 時thời 而nhi 有hữu 時thời 分phần/phân 差sai 別biệt 故cố 若nhược 有hữu 體thể 無vô 體thể 此thử 中trung 如như 是thị 審thẩm 伺tứ 察sát 時thời 因nhân 果quả 二nhị 法pháp 而nhi 悉tất 無vô 有hữu 和hòa 合hợp 可khả 得đắc 。
復phục 次thứ 頌tụng 言ngôn 。
若nhược 法pháp 無vô 和hòa 合hợp 。 因nhân 何hà 能năng 生sanh 果quả 。
若nhược 法pháp 有hữu 和hòa 合hợp 。 因nhân 何hà 能năng 生sanh 果quả 。
釋thích 曰viết 此thử 無vô 有hữu 生sanh 亦diệc 無vô 和hòa 合hợp 。 能năng 生sanh 法pháp 徧biến 若nhược 不bất 生sanh 時thời 如như 是thị 和hòa 合hợp 皆giai 為vi 徧biến 計kế 若nhược 以dĩ 二nhị 法pháp 和hòa 合hợp 同đồng 生sanh 。 此thử 即tức 相tương 違vi 。
復phục 次thứ 頌tụng 言ngôn 。
因nhân 果quả 若nhược 是thị 空không 。 云vân 何hà 能năng 生sanh 果quả 。
因nhân 果quả 若nhược 不bất 空không 。 云vân 何hà 能năng 生sanh 果quả 。
釋thích 曰viết 體thể 性tánh 空không 故cố 如như 餘dư 物vật 體thể 又hựu 復phục 因nhân 離ly 果quả 故cố 。
復phục 次thứ 頌tụng 言ngôn 。
不bất 空không 即tức 不bất 生sanh 。 不bất 空không 即tức 不bất 滅diệt 。
以dĩ 得đắc 不bất 空không 故cố 。 不bất 生sanh 亦diệc 不bất 滅diệt 。
釋thích 曰viết 若nhược 自tự 體thể 空không 自tự 果quả 亦diệc 然nhiên 若nhược 謂vị 自tự 體thể 有hữu 所sở 生sanh 者giả 。 或hoặc 無vô 自tự 性tánh 又hựu 復phục 云vân 何hà 。 果quả 法pháp 不bất 生sanh 若nhược 果quả 有hữu 自tự 體thể 因nhân 亦diệc 不bất 生sanh 若nhược 法pháp 自tự 體thể 定định 有hữu 性tánh 者giả 是thị 即tức 不bất 從tùng 因nhân 緣duyên 。 所sở 生sanh 若nhược 法pháp 不bất 生sanh 。 即tức 云vân 何hà 滅diệt 謂vị 以dĩ 自tự 性tánh 離ly 所sở 作tác 故cố 非phi 此thử 所sở 說thuyết 欲dục 令linh 因nhân 果quả 有hữu 生sanh 有hữu 滅diệt 。 前tiền 說thuyết 亦diệc 然nhiên 生sanh 法pháp 自tự 體thể 若nhược 有hữu 所sở 得đắc 。 此thử 即tức 不bất 生sanh 增tăng 上thượng 所sở 作tác 。
如như 後hậu 頌tụng 言ngôn 。
空không 即tức 云vân 何hà 生sanh 。 空không 亦diệc 云vân 何hà 滅diệt 。
以dĩ 空không 故cố 不bất 生sanh 。 以dĩ 空không 故cố 不bất 滅diệt 。
釋thích 曰viết 若nhược 先tiên 自tự 體thể 所sở 得đắc 皆giai 空không 體thể 即tức 不bất 有hữu 如như 石thạch 女nữ 之chi 子tử 無vô 所sở 生sanh 故cố 。 若nhược 無vô 自tự 體thể 法pháp 即tức 不bất 生sanh 法pháp 既ký 不bất 生sanh 云vân 何hà 有hữu 滅diệt 。
此thử 中trung 有hữu 問vấn 如như 先tiên 所sở 說thuyết 。 因nhân 果quả 二nhị 法pháp 為vi 一nhất 性tánh 邪tà 為vi 異dị 性tánh 邪tà 或hoặc 共cộng 有hữu 邪tà 。
故cố 頌tụng 荅# 言ngôn 。
因nhân 果quả 若nhược 一nhất 性tánh 。 即tức 無vô 法pháp 可khả 生sanh 。
因nhân 果quả 若nhược 異dị 性tánh 。 亦diệc 無vô 法pháp 可khả 生sanh 。
釋thích 曰viết 何hà 所sở 以dĩ 邪tà 若nhược 因nhân 果quả 二nhị 法pháp 一nhất 處xứ 有hữu 者giả 即tức 能năng 生sanh 所sở 生sanh 同đồng 見kiến 生sanh 滅diệt 如như 父phụ 子tử 有hữu 異dị 非phi 一nhất 體thể 可khả 見kiến 是thị 故cố 遮già 遣khiển 一nhất 性tánh 異dị 性tánh 若nhược 因nhân 若nhược 果quả 。 能năng 生sanh 所sở 生sanh 等đẳng 此thử 中trung 如như 是thị 如như 有hữu 因nhân 言ngôn 因nhân 果quả 若nhược 異dị 性tánh 因nhân 即tức 同đồng 非phi 因nhân 若nhược 果quả 異dị 體thể 即tức 比tỉ 量lượng 無vô 因nhân 此thử 即tức 止chỉ 其kỳ 非phi 因nhân 因nhân 有hữu 異dị 故cố 果quả 亦diệc 遮già 遣khiển 。
復phục 次thứ 頌tụng 言ngôn 。
果quả 自tự 體thể 若nhược 有hữu 。 因nhân 即tức 何hà 能năng 生sanh 。
果quả 自tự 體thể 若nhược 無vô 。 因nhân 亦diệc 何hà 能năng 生sanh 。
釋thích 曰viết 若nhược 有hữu 若nhược 無vô 。 非phi 果quả 體thể 可khả 有hữu 若nhược 無vô 所sở 有hữu 。 亦diệc 非phi 有hữu 因nhân 能năng 生sanh 於ư 果quả 此thử 即tức 亦diệc 無vô 見kiến 因nhân 可khả 有hữu 又hựu 若nhược 因nhân 為vi 能năng 生sanh 者giả 即tức 因nhân 自tự 體thể 亦diệc 復phục 不bất 能năng 。 生sanh 於ư 果quả 法pháp 此thử 即tức 因nhân 無vô 和hòa 合hợp 因nhân 若nhược 不bất 能năng 生sanh 云vân 何hà 當đương 得đắc 。 果quả 若nhược 彼bỉ 如như 是thị 因nhân 不bất 能năng 生sanh 此thử 中trung 果quả 法pháp 亦diệc 無vô 所sở 得đắc 。 以dĩ 果quả 無vô 體thể 故cố 。
復phục 有hữu 人nhân 言ngôn 亦diệc 非phi 因nhân 果quả 一nhất 向hướng 有hữu 成thành 但đãn 以dĩ 因nhân 緣duyên 和hòa 合hợp 所sở 成thành 。
故cố 頌tụng 遣khiển 言ngôn 。
亦diệc 非phi 因nhân 緣duyên 成thành 。 亦diệc 非phi 自tự 體thể 有hữu 。
又hựu 非phi 和hòa 合hợp 生sanh 。 此thử 何hà 能năng 生sanh 果quả 。
釋thích 曰viết 若nhược 此thử 因nhân 果quả 和hòa 合hợp 假giả 立lập 法pháp 體thể 如như 是thị 決quyết 定định 亦diệc 無vô 力lực 用dụng 能năng 生sanh 此thử 說thuyết 云vân 何hà 自tự 體thể 生sanh 果quả 是thị 中trung 亦diệc 非phi 和hòa 合hợp 所sở 作tác 故cố 無vô 和hòa 合hợp 所sở 成thành 。 有hữu 果quả 是thị 故cố 都đô 無vô 果quả 生sanh 道Đạo 理lý 應ưng 知tri 諸chư 法pháp 。 不bất 從tùng 因nhân 緣duyên 。 和hòa 合hợp 生sanh 果quả 此thử 亦diệc 不bất 離ly 。 因nhân 緣duyên 所sở 成thành 。
復phục 次thứ 數số 論luận 師sư 言ngôn 當đương 知tri 諸chư 法pháp 。 若nhược 有hữu 物vật 體thể 即tức 有hữu 和hòa 合hợp 謂vị 以dĩ 自tự 類loại 無vô 別biệt 異dị 故cố 。 譬thí 如như 自tự 體thể 。
故cố 頌tụng 遣khiển 言ngôn 。
若nhược 因nhân 緣duyên 和hòa 合hợp 。 所sở 作tác 得đắc 成thành 者giả 。
果quả 若nhược 無vô 集tập 因nhân 。 即tức 因nhân 緣duyên 不bất 合hợp 。
釋thích 曰viết 果quả 體thể 不bất 有hữu 即tức 無vô 所sở 生sanh 是thị 故cố 應ưng 知tri 。 諸chư 法pháp 不bất 有hữu 云vân 何hà 是thị 中trung 。 有hữu 所sở 成thành 邪tà 。
觀quán 成thành 壞hoại 品phẩm 。 第đệ 二nhị 十thập 一nhất
復phục 次thứ 數số 論luận 師sư 言ngôn 勝thắng 義nghĩa 諦đế 中trung 應ưng 知tri 有hữu 時thời 為vi 成thành 壞hoại 因nhân 此thử 非phi 不bất 有hữu 如như 兔thố 角giác 等đẳng 若nhược 有hữu 成thành 壞hoại 證chứng 成thành 我ngã 義nghĩa 。
論luận 者giả 言ngôn 汝nhữ 說thuyết 不bất 成thành 法pháp 中trung 亦diệc 無vô 成thành 壞hoại 可khả 得đắc 所sở 言ngôn 成thành 壞hoại 二nhị 法pháp 者giả 為vi 互hỗ 相tương 有hữu 體thể 共cộng 成thành 壞hoại 邪tà 為vi 各các 離ly 邪tà 若nhược 離ly 若nhược 共cộng 俱câu 無vô 成thành 壞hoại 若nhược 離ly 若nhược 共cộng 無vô 成thành 壞hoại 者giả 非phi 汝nhữ 語ngữ 中trung 而nhi 可khả 信tín 解giải 此thử 如như 前tiền 說thuyết 。
故cố 頌tụng 遣khiển 言ngôn 。
離ly 成thành 無vô 有hữu 壞hoại 。 離ly 壞hoại 亦diệc 無vô 成thành 。
共cộng 成thành 無vô 有hữu 壞hoại 。 共cộng 壞hoại 亦diệc 無vô 成thành 。
釋thích 曰viết 亦diệc 無vô 有hữu 成thành 此thử 說thuyết 畢tất 竟cánh 如như 離ly 於ư 生sanh 亦diệc 無vô 死tử 法pháp 因nhân 有hữu 生sanh 故cố 而nhi 即tức 有hữu 死tử 成thành 壞hoại 亦diệc 然nhiên 若nhược 不bất 因nhân 壞hoại 而nhi 即tức 無vô 成thành 若nhược 不bất 因nhân 成thành 亦diệc 即tức 無vô 壞hoại 此thử 中trung 如như 是thị 汝nhữ 言ngôn 成thành 壞hoại 皆giai 是thị 虛hư 說thuyết 成thành 壞hoại 二nhị 法pháp 互hỗ 相tương 違vi 故cố 亦diệc 非phi 一nhất 處xứ 藂tùng 雜tạp 有hữu 生sanh 若nhược 法pháp 未vị 生sanh 而nhi 有hữu 死tử 者giả 此thử 墮đọa 過quá 失thất 。
復phục 次thứ 頌tụng 言ngôn 。
壞hoại 法pháp 亦diệc 如như 成thành 。 無vô 共cộng 離ly 道Đạo 理lý 。
成thành 法pháp 亦diệc 如như 壞hoại 。 無vô 共cộng 離ly 道Đạo 理lý 。
釋thích 曰viết 今kim 此thử 所sở 說thuyết 是thị 義nghĩa 應ưng 知tri 。
復phục 次thứ 頌tụng 言ngôn 。
離ly 壞hoại 若nhược 有hữu 成thành 。 云vân 何hà 當đương 可khả 得đắc 。
法pháp 體thể 無vô 常thường 徧biến 。 無vô 處xứ 而nhi 不bất 有hữu 。
釋thích 曰viết 此thử 說thuyết 義nghĩa 者giả 無vô 所sở 有hữu 故cố 。 何hà 所sở 以dĩ 邪tà 謂vị 自tự 體thể 無vô 常thường 故cố 譬thí 如như 無vô 常thường 自tự 體thể 。
復phục 次thứ 頌tụng 言ngôn 。
若nhược 離ly 成thành 有hữu 壞hoại 。 云vân 何hà 當đương 可khả 得đắc 。
亦diệc 如như 生sanh 與dữ 死tử 。 非phi 同đồng 時thời 而nhi 有hữu 。
釋thích 曰viết 若nhược 法pháp 未vị 生sanh 即tức 無vô 壞hoại 體thể 可khả 得đắc 和hòa 合hợp 以dĩ 生sanh 死tử 等đẳng 互hỗ 相tương 違vi 故cố 是thị 故cố 應ưng 知tri 。 審thẩm 觀quán 察sát 時thời 如như 下hạ 頌tụng 言ngôn 。
若nhược 二nhị 互hỗ 共cộng 成thành 。 彼bỉ 二nhị 互hỗ 無vô 有hữu 。
成thành 壞hoại 二nhị 無vô 故cố 。 云vân 何hà 有hữu 成thành 就tựu 。
釋thích 曰viết 彼bỉ 無vô 所sở 有hữu 二nhị 種chủng 別biệt 異dị 無vô 所sở 成thành 故cố 。 即tức 汝nhữ 此thử 中trung 因nhân 義nghĩa 不bất 成thành 謂vị 以dĩ 諸chư 法pháp 自tự 性tánh 。 壞hoại 故cố 亦diệc 無vô 成thành 壞hoại 二nhị 法pháp 同đồng 生sanh 以dĩ 其kỳ 壞hoại 法pháp 自tự 所sở 得đắc 因nhân 先tiên 無vô 有hữu 體thể 為vi 所sở 依y 故cố 。 成thành 法pháp 無vô 體thể 。 其kỳ 義nghĩa 亦diệc 然nhiên 。
復phục 有hữu 人nhân 言ngôn 若nhược 如như 此thử 說thuyết 無vô 成thành 法pháp 者giả 豈khởi 非phi 自tự 體thể 無vô 間gian 相tương 續tục 有hữu 所sở 得đắc 邪tà 。
論luận 者giả 言ngôn 此thử 何hà 說thuyết 邪tà 若nhược 彼bỉ 壞hoại 法pháp 決quyết 定định 破phá 散tán 先tiên 無vô 自tự 體thể 即tức 無vô 相tướng 續tục 成thành 即tức 不bất 有hữu 故cố 知tri 不bất 盡tận 亦diệc 無vô 有hữu 壞hoại 盡tận 與dữ 不bất 盡tận 亦diệc 復phục 無vô 壞hoại 此thử 義nghĩa 如như 是thị 應ưng 知tri 。 諸chư 法pháp 無vô 成thành 。 亦diệc 然nhiên 盡tận 無vô 壞hoại 故cố 先tiên 無vô 體thể 成thành 法pháp 即tức 不bất 有hữu 亦diệc 非phi 先tiên 無vô 法pháp 體thể 後hậu 有hữu 成thành 壞hoại 謂vị 此thử 二nhị 法pháp 俱câu 無vô 物vật 體thể 是thị 故cố 無vô 盡tận 亦diệc 無vô 有hữu 壞hoại 無vô 法pháp 成thành 壞hoại 故cố 無vô 有hữu 一nhất 體thể 互hỗ 相tương 違vi 故cố 如như 別biệt 義nghĩa 者giả 。
復phục 次thứ 頌tụng 言ngôn 。
盡tận 即tức 無vô 有hữu 成thành 。 不bất 盡tận 亦diệc 無vô 成thành 。
盡tận 即tức 無vô 有hữu 壞hoại 。 不bất 盡tận 亦diệc 無vô 壞hoại 。
釋thích 曰viết 非phi 語ngữ 表biểu 中trung 能năng 成thành 是thị 義nghĩa 謂vị 二nhị 法pháp 中trung 若nhược 無vô 有hữu 成thành 成thành 即tức 無vô 體thể 是thị 故cố 壞hoại 。 法pháp 亦diệc 無vô 所sở 有hữu 。
復phục 次thứ 數số 論luận 師sư 言ngôn 若nhược 法pháp 先tiên 無vô 其kỳ 體thể 或hoặc 破phá 散tán 無vô 體thể 者giả 然nhiên 諸chư 物vật 相tương/tướng 因nhân 有hữu 體thể 故cố 因nhân 若nhược 有hữu 體thể 果quả 即tức 亦diệc 有hữu 若nhược 先tiên 無vô 體thể 及cập 破phá 散tán 無vô 體thể 者giả 是thị 即tức 都đô 無vô 此thử 中trung 如như 是thị 極cực 難nạn/nan 成thành 立lập 云vân 何hà 可khả 說thuyết 能năng 法pháp 所sở 法pháp 若nhược 因nhân 若nhược 果quả 。 而nhi 有hữu 所sở 得đắc 豈khởi 無vô 過quá 邪tà 。
論luận 者giả 言ngôn 如như 是thị 應ưng 知tri 。 一nhất 切thiết 法pháp 中trung 。 先tiên 無vô 有hữu 成thành 因nhân 即tức 無vô 體thể 亦diệc 無vô 有hữu 果quả 若nhược 破phá 散tán 無vô 體thể 或hoặc 於ư 果quả 時thời 有hữu 因nhân 性tánh 者giả 先tiên 亦diệc 無vô 體thể 故cố 諸chư 法pháp 同đồng 時thời 破phá 散tán 無vô 體thể 又hựu 或hoặc 果quả 體thể 若nhược 未vị 成thành 熟thục 或hoặc 因nhân 無vô 先tiên 體thể 又hựu 復phục 諸chư 法pháp 。 分phần/phân 位vị 壞hoại 時thời 此thử 即tức 皆giai 是thị 破phá 散tán 無vô 體thể 設thiết 使sử 同đồng 時thời 又hựu 先tiên 分phần/phân 位vị 已dĩ 離ly 後hậu 分phần/phân 位vị 不bất 成thành 如như 是thị 應ưng 知tri 。 因nhân 離ly 自tự 體thể 畢tất 竟cánh 無vô 成thành 無vô 別biệt 分phần/phân 位vị 故cố 如như 分phần/phân 位vị 自tự 體thể 此thử 中trung 因nhân 壞hoại 此thử 即tức 不bất 有hữu 若nhược 先tiên 法pháp 破phá 散tán 無vô 體thể 或hoặc 復phục 離ly 已dĩ 有hữu 其kỳ 物vật 體thể 如như 是thị 分phần/phân 位vị 而nhi 可khả 合hợp 者giả 此thử 所sở 不bất 見kiến 非phi 道Đạo 理lý 故cố 。
復phục 有hữu 人nhân 言ngôn 如như 是thị 諸chư 法pháp 。 皆giai 有hữu 成thành 壞hoại 有hữu 法pháp 體thể 故cố 此thử 若nhược 無vô 者giả 即tức 彼bỉ 諸chư 法pháp 應ưng 悉tất 無vô 體thể 如như 兔thố 角giác 鉤câu 。
論luận 者giả 言ngôn 成thành 壞hoại 法pháp 中trung 離ly 成thành 無vô 壞hoại 離ly 壞hoại 無vô 成thành 。
今kim 此thử 應ưng 問vấn 所sở 言ngôn 成thành 壞hoại 者giả 為vi 體thể 空không 故cố 有hữu 為vi 體thể 不bất 空không 故cố 有hữu 或hoặc 共cộng 有hữu 邪tà 。
故cố 頌tụng 荅# 言ngôn 。
彼bỉ 成thành 壞hoại 二nhị 法pháp 。 非phi 空không 故cố 可khả 有hữu 。
又hựu 成thành 壞hoại 二nhị 法pháp 。 非phi 不bất 空không 可khả 有hữu 。
釋thích 曰viết 此thử 即tức 不bất 有hữu 自tự 性tánh 空không 。 故cố 如như 空không 花hoa 等đẳng 若nhược 不bất 見kiến 成thành 成thành 即tức 無vô 體thể 云vân 何hà 有hữu 壞hoại 無vô 自tự 體thể 時thời 成thành 即tức 不bất 生sanh 是thị 故cố 亦diệc 無vô 壞hoại 法pháp 可khả 有hữu 自tự 性tánh 本bổn 無vô 。 別biệt 異dị 法pháp 體thể 。
此thử 中trung 復phục 問vấn 成thành 壞hoại 二nhị 法pháp 為vi 一nhất 性tánh 有hữu 為vi 異dị 性tánh 有hữu 或hoặc 共cộng 有hữu 邪tà 。
故cố 頌tụng 荅# 言ngôn 。
此thử 成thành 壞hoại 二nhị 法pháp 。 非phi 一nhất 性tánh 可khả 有hữu 。
此thử 成thành 壞hoại 二nhị 法pháp 。 亦diệc 非phi 異dị 性tánh 有hữu 。
釋thích 曰viết 譬thí 如như 貪tham 與dữ 離ly 貪tham 成thành 壞hoại 亦diệc 然nhiên 二nhị 非phi 和hòa 合hợp 若nhược 一nhất 物vật 體thể 同đồng 所sở 依y 止chỉ 即tức 無vô 別biệt 異dị 若nhược 或hoặc 自tự 體thể 有hữu 決quyết 定định 性tánh 即tức 一nhất 切thiết 法pháp 。 乃nãi 說thuyết 為vi 常thường 諸chư 法pháp 亦diệc 非phi 自tự 體thể 有hữu 法pháp 與dữ 異dị 法pháp 合hợp 若nhược 成thành 壞hoại 二nhị 法pháp 或hoặc 有hữu 所sở 見kiến 彼bỉ 非phi 可khả 見kiến 。 分phần/phân 量lượng 而nhi 有hữu 云vân 何hà 此thử 中trung 。 有hữu 可khả 見kiến 道Đạo 理lý 若nhược 見kiến 諸chư 法pháp 。 有hữu 成thành 壞hoại 者giả 當đương 知tri 皆giai 是thị 。 愚ngu 癡si 所sở 見kiến 若nhược 於ư 勝thắng 義nghĩa 諦đế 。 中trung 見kiến 成thành 壞hoại 者giả 決quyết 定định 非phi 彼bỉ 勝thắng 義nghĩa 諦đế 有hữu 以dĩ 彼bỉ 勝thắng 義nghĩa 諦đế 中trung 無vô 所sở 有hữu 故cố 。 有hữu 見kiến 皆giai 是thị 愚ngu 者giả 妄vọng 見kiến 如như 是thị 所sở 說thuyết 。 此thử 云vân 何hà 知tri 。 謂vị 有hữu 體thể 無vô 體thể 非phi 和hòa 合hợp 。 故cố 此thử 若nhược 有hữu 彼bỉ 體thể 無vô 體thể 者giả 即tức 彼bỉ 體thể 及cập 無vô 體thể 二nhị 皆giai 有hữu 性tánh 。
故cố 頌tụng 遣khiển 言ngôn 。
有hữu 體thể 不bất 生sanh 體thể 。 無vô 體thể 不bất 生sanh 體thể 。
體thể 不bất 生sanh 無vô 體thể 。 有hữu 無vô 體thể 不bất 生sanh 。
釋thích 曰viết 因nhân 果quả 二nhị 法pháp 不bất 同đồng 生sanh 故cố 若nhược 同đồng 生sanh 者giả 即tức 能năng 生sanh 所sở 生sanh 彼bỉ 不bất 成thành 故cố 又hựu 法pháp 無vô 分phần/phân 位vị 故cố 即tức 無vô 有hữu 體thể 可khả 說thuyết 生sanh 滅diệt 以dĩ 無vô 物vật 故cố 。 體thể 無vô 體thể 二nhị 有hữu 與dữ 不bất 有hữu 。 此thử 復phục 云vân 何hà 。 若nhược 法pháp 有hữu 生sanh 者giả 為vi 自tự 體thể 生sanh 邪tà 為vi 佗tha 體thể 生sanh 邪tà 或hoặc 共cộng 生sanh 邪tà 。
故cố 頌tụng 遣khiển 言ngôn 。
法pháp 不bất 從tùng 自tự 生sanh 。 云vân 何hà 從tùng 佗tha 生sanh 。
自tự 佗tha 既ký 不bất 生sanh 。 如như 所sở 生sanh 亦diệc 然nhiên 。
釋thích 曰viết 如như 前tiền 廣quảng 說thuyết 。 此thử 義nghĩa 應ưng 知tri 今kim 此thử 觀quán 察sát 云vân 何hà 有hữu 生sanh 。 亦diệc 無vô 所sở 生sanh 。 此thử 說thuyết 畢tất 竟cánh 次thứ 復phục 云vân 何hà 若nhược 法pháp 有hữu 生sanh 墮đọa 斷đoạn 常thường 見kiến 此thử 中trung 云vân 何hà 。 諸chư 法pháp 自tự 體thể 若nhược 常thường 無vô 常thường 有hữu 即tức 是thị 常thường 非phi 壞hoại 滅diệt 性tánh 此thử 著trước 常thường 見kiến 無vô 即tức 無vô 常thường 是thị 壞hoại 滅diệt 性tánh 此thử 著trước 斷đoạn 見kiến 。
復phục 有hữu 人nhân 言ngôn 我ngã 說thuyết 諸chư 法pháp 。 悉tất 有hữu 所sở 得đắc 然nhiên 亦diệc 不bất 著trước 彼bỉ 斷đoạn 常thường 見kiến 此thử 說thuyết 究cứu 竟cánh 云vân 何hà 我ngã 此thử 所sở 說thuyết 。 究cứu 竟cánh 云vân 何hà 不bất 著trước 。 斷đoạn 常thường 二nhị 見kiến 。 如như 有hữu 頌tụng 言ngôn 。
滅diệt 已dĩ 不bất 復phục 生sanh 。 因nhân 即tức 墮đọa 於ư 斷đoạn 。
若nhược 生sanh 滅diệt 相tương 續tục 。 故cố 因nhân 果quả 有hữu 體thể 。
釋thích 曰viết 如như 汝nhữ 所sở 說thuyết 。 中trung 有hữu 分phần/phân 位vị 還hoàn 成thành 斷đoạn 過quá 次thứ 復phục 云vân 何hà 。
故cố 下hạ 頌tụng 言ngôn 。
若nhược 法pháp 住trụ 自tự 體thể 。 無vô 法pháp 有hữu 分phần/phân 位vị 。
至chí 涅Niết 盤Bàn 時thời 斷đoạn 。 即tức 諸chư 法pháp 斷đoạn 滅diệt 。
釋thích 曰viết 謂vị 法pháp 自tự 性tánh 離ly 所sở 作tác 故cố 亦diệc 無vô 因nhân 果quả 生sanh 滅diệt 可khả 有hữu 不bất 墮đọa 於ư 常thường 此thử 復phục 云vân 何hà 。 如như 阿A 羅La 漢Hán 。 入nhập 涅Niết 槃Bàn 時thời 。 化hóa 火hỏa 焚phần 身thân 。 汝nhữ 謂vị 燒thiêu 已dĩ 相tương 續tục 斷đoạn 滅diệt 此thử 即tức 不bất 遮già 若nhược 謂vị 無vô 體thể 無vô 斷đoạn 常thường 見kiến 比tỉ 亦diệc 不bất 然nhiên 。
復phục 次thứ 頌tụng 言ngôn 。
死tử 有hữu 若nhược 已dĩ 滅diệt 。 取thủ 初sơ 有hữu 不bất 然nhiên 。
死tử 有hữu 若nhược 未vị 滅diệt 。 取thủ 初sơ 有hữu 不bất 然nhiên 。
釋thích 曰viết 言ngôn 死tử 有hữu 者giả 謂vị 生sanh 有hữu 謝tạ 滅diệt 故cố 名danh 生sanh 死tử 此thử 中trung 亦diệc 無vô 死tử 有hữu 滅diệt 已dĩ 初sơ 有hữu 即tức 如như 何hà 以dĩ 故cố 墮đọa 無vô 因nhân 故cố 或hoặc 言ngôn 有hữu 者giả 此thử 非phi 道Đạo 理lý 是thị 中trung 云vân 何hà 。 滅diệt 時thời 能năng 有hữu 。
復phục 次thứ 頌tụng 言ngôn 。
若nhược 初sơ 有hữu 滅diệt 時thời 。 而nhi 死tử 有hữu 生sanh 者giả 。
滅diệt 時thời 是thị 一nhất 有hữu 。 生sanh 時thời 是thị 異dị 有hữu 。
釋thích 曰viết 此thử 即tức 滅diệt 時thời 少thiểu 分phần 已dĩ 滅diệt 少thiểu 分phần 未vị 滅diệt 生sanh 時thời 亦diệc 然nhiên 少thiểu 分phần 已dĩ 生sanh 少thiểu 分phần 未vị 生sanh 若nhược 滅diệt 法pháp 如như 是thị 即tức 生sanh 法pháp 亦diệc 然nhiên 由do 如như 是thị 故cố 。 乃nãi 墮đọa 二nhị 有hữu 。
復phục 次thứ 頌tụng 言ngôn 。
亦diệc 無vô 法pháp 滅diệt 時thời 。 與dữ 生sanh 時thời 和hòa 合hợp 。
是thị 即tức 同đồng 所sở 依y 。 此thử 滅diệt 彼bỉ 蘊uẩn 生sanh 。
釋thích 曰viết 若nhược 死tử 有hữu 滅diệt 時thời 不bất 與dữ 生sanh 有hữu 和hòa 合hợp 所sở 言ngôn 滅diệt 者giả 。 無vô 故cố 名danh 滅diệt 謂vị 死tử 有hữu 初sơ 有hữu 二nhị 不bất 和hòa 合hợp 故cố 。 若nhược 此thử 有hữu 者giả 如như 是thị 即tức 應ưng 蘊uẩn 有hữu 所sở 依y 由do 如như 是thị 故cố 。 此thử 即tức 有hữu 生sanh 若nhược 或hoặc 別biệt 異dị 生sanh 時thời 中trung 無vô 有hữu 生sanh 是thị 故cố 當đương 知tri 。 此thử 中trung 悉tất 無vô 二nhị 有hữu 可khả 得đắc 。
復phục 次thứ 頌tụng 言ngôn 。
如như 是thị 此thử 三tam 時thời 。 有hữu 相tương 續tục 不bất 然nhiên 。
若nhược 無vô 彼bỉ 三tam 時thời 。 云vân 何hà 有hữu 相tướng 續tục 。
有hữu 相tương 續tục 若nhược 無vô 。 云vân 何hà 有hữu 成thành 壞hoại 。
若nhược 無vô 彼bỉ 成thành 壞hoại 。 法pháp 云vân 何hà 可khả 成thành 。
大Đại 乘Thừa 中Trung 觀Quán 釋Thích 論Luận 卷quyển 第đệ 十thập 四tứ
甲giáp 辰thần 歲tuế 高cao 麗lệ 國quốc 大đại 藏tạng 都đô 監giám 奉phụng
敕sắc 彫điêu 造tạo