御Ngự 製Chế 逍Tiêu 遙Diêu 詠Vịnh
Quyển 0001
宋Tống 太Thái 宗Tông 趙Triệu 炅 撰Soạn
御ngự 製chế 逍tiêu 遙diêu 詠vịnh 序tự 。 輕khinh 。
玄huyền 元nguyên 大Đại 道Đạo 理lý 包bao 深thâm 遠viễn 。
(# 玄huyền 元nguyên 者giả 虛hư 極cực 之chi 妙diệu 本bổn 天thiên 地địa 之chi 元nguyên 精tinh 淳thuần 湛trạm 一nhất 真chân 凝ngưng 然nhiên 本bổn 寂tịch 所sở 以dĩ 伯bá 陽dương 宗tông 其kỳ 至chí 道Đạo 教giáo 演diễn 五ngũ 千thiên 囊nang 括quát 虛hư 無vô 可khả 謂vị 深thâm 遠viễn 矣hĩ )# 。
逍tiêu 遙diêu 至chí 論luận 義nghĩa 貫quán 精tinh 微vi 。
(# 逍tiêu 遙diêu 者giả 懸huyền 解giải 之chi 名danh 冲# 虛hư 曠khoáng 達đạt 之chi 義nghĩa 大đại 鵬# 翔tường 乎hồ 寥liêu 廓khuếch 至chí 人nhân 遊du 於ư 無vô 為vi 放phóng 意ý 於ư 自tự 得đắc 之chi 場tràng 別biệt 物vật 物vật 任nhậm 其kỳ 性tánh 乃nãi 可khả 妙diệu 契khế 三tam 無vô 化hóa 周chu 六lục 合hợp 使sử 澆kiêu 漓# 之chi 俗tục 復phục 淳thuần 朴phác 之chi 風phong 精tinh 微vi 之chi 旨chỉ 其kỳ 在tại 於ư 斯tư )# 。
朕trẫm 聽thính 覽lãm 之chi 餘dư 留lưu 心tâm 緗# 帙# 。
(# 萬vạn 機cơ 之chi 餘dư 不bất 倦quyện 披phi 覽lãm 雖tuy 漢hán 武võ 乙ất 夜dạ 觀quán 書thư 無vô 以dĩ 過quá 也dã )# 。
三tam 墳phần 五ngũ 典điển 頗phả 識thức 指chỉ 歸quy 。
(# 三tam 墳phần 者giả 三tam 皇hoàng 之chi 書thư 二nhị 皇hoàng 之chi 道đạo 大đại 於ư 五ngũ 帝đế 五ngũ 典điển 者giả 五ngũ 帝đế 之chi 書thư 五ngũ 帝đế 之chi 道đạo 可khả 以dĩ 常thường 行hành 是thị 以dĩ 聖thánh 人nhân 。 皆giai 達đạt 指chỉ 歸quy 妙diệu 盡tận 其kỳ 要yếu 者giả 也dã )# 。
金kim 匱quỹ 玉ngọc 凾# 亦diệc 探thám 玄huyền 奧áo 。
(# 金kim 匱quỹ 玉ngọc 凾# 者giả 太thái 公công 黃hoàng 石thạch 公công 所sở 菩bồ 秘bí 法pháp 也dã 皆giai 論luận 六lục 韜# 三tam 略lược 富phú 國quốc 安an 民dân 養dưỡng 生sanh 鍊luyện 神thần 機cơ 權quyền 要yếu 妙diệu 雖tuy 其kỳ 淵uyên 契khế 盡tận 皆giai 探thám 賾trách 矣hĩ )# 。
嘗thường 念niệm 寡quả 昧muội 於ư 道đạo 不bất 達đạt 罔võng 測trắc 津tân 涯nhai 故cố 發phát 此thử 詠vịnh 題đề 庶thứ 幾kỷ 明minh 白bạch 坦thản 然nhiên 矣hĩ 。
(# 夫phu 欲dục 明minh 至chí 道đạo 之chi 極cực 故cố 著trước 逍tiêu 遙diêu 歌ca 詠vịnh 以dĩ 暢sướng 宸# 襟khâm 而nhi 猶do 道đạo 成thành 不bất 宰tể 謙khiêm 卑ty 益ích 光quang 遂toại 發phát 以dĩ 罔võng 測trắc 之chi 辤# 尚thượng 假giả 以dĩ 庶thứ 幾kỷ 之chi 語ngữ 故cố 老lão 子tử 云vân 江giang 海hải 能năng 為vi 百bách 谷cốc 王vương 宥hựu 以dĩ 其kỳ 善thiện 下hạ 故cố 也dã )# 。
夫phu 道đạo 之chi 妙diệu 也dã 五ngũ 行hành 能năng 之chi 運vận 化hóa 。
(# 道đạo 本bổn 冲# 寂tịch 應ứng 用dụng 無vô 方phương 妙diệu 在tại 卷quyển 舒thư 成thành 乎hồ 變biến 化hóa 故cố 在tại 天thiên 曰viết 五ngũ 星tinh 在tại 物vật 曰viết 五ngũ 行hành 經kinh 緯# 彝# 倫luân 招chiêu 蘓# 品phẩm 彚# 也dã )# 。
三tam 才tài 可khả 以dĩ 變biến 通thông 。
(# 三tam 才tài 著trước 象tượng 皆giai 從tùng 其kỳ 道đạo 道đạo 變biến 無vô 窮cùng 乃nãi 道đạo 乎hồ 天thiên 地địa 人nhân 也dã )# 。
虎hổ 嘯khiếu 龍long 吟ngâm 陽dương 唱xướng 陰ấm 和hòa 。
(# 此thử 明minh 至chí 道đạo 自tự 然nhiên 之chi 理lý 。 且thả 龍long 者giả 水thủy 畜súc 雲vân 者giả 水thủy 氣khí 虎hổ 者giả 陰ấm 物vật 風phong 者giả 陰ấm 精tinh 以dĩ 類loại 相tương/tướng 召triệu 自tự 相tương/tướng 符phù 契khế 故cố 易dị 云vân 同đồng 聲thanh 相tương 應ứng 同đồng 氣khí 相tương 求cầu 此thử 其kỳ 義nghĩa 也dã )# 。
窮cùng 其kỳ 秘bí 也dã 神thần 明minh 可khả 辯biện 於ư 情tình 狀trạng 。
(# 道đạo 之chi 秘bí 也dã 神thần 全toàn 形hình 具cụ 體thể 與dữ 物vật 冥minh 原nguyên 始thỉ 要yếu 終chung 窮cùng 理lý 盡tận 性tánh 推thôi 其kỳ 情tình 狀trạng 何hà 深thâm 奧áo 之chi 不bất 達đạt 哉tai )# 。
究cứu 其kỳ 精tinh 也dã 剛cang 柔nhu 自tự 符phù 於ư 易dị 簡giản 。
(# 廓khuếch 然nhiên 無vô 間gian 妙diệu 極cực 太thái 虛hư 晝trú 夜dạ 以dĩ 之chi 晦hối 明minh 寒hàn 暑thử 因nhân 而nhi 來lai 往vãng 所sở 以dĩ 乾can/kiền/càn 剛cang 坤# 柔nhu 自tự 合hợp 易dị 簡giản 俾tỉ 不bất 為vi 而nhi 善thiện 始thỉ 不bất 勞lao 而nhi 善thiện 成thành 苟cẩu 非phi 道đạo 之chi 至chí 微vi 孰thục 能năng 詳tường 放phóng 此thử 乎hồ )# 。
而nhi 惑hoặc 者giả 昧muội 於ư 修tu 己kỷ 攻công 乎hồ 異dị 端đoan 俟sĩ 駕giá 鶴hạc 而nhi 驂# 鸞loan 猶do 繫hệ 風phong 而nhi 捕bộ 影ảnh 。
(# 蒙mông 昧muội 之chi 人nhân 不bất 達đạt 至chí 道đạo 謂vị 神thần 仙tiên 之chi 可khả 學học 顧cố 囂hiêu 塵trần 而nhi 欲dục 棄khí 或hoặc 置trí 盤bàn 承thừa 露lộ 或hoặc 築trúc 臺đài 通thông 天thiên 求cầu 驂# 駕giá 鸞loan 鶴hạc 亦diệc 猶do 繫hệ 風phong 捕bộ 影ảnh 不bất 可khả 得đắc 而nhi 及cập 也dã )# 。
老lão 氏thị 五ngũ 千thiên 之chi 旨chỉ 尚thượng 不bất 述thuật 於ư 神thần 仙tiên 。
(# 老lão 子tử 所sở 著trước 五ngũ 千thiên 言ngôn 且thả 不bất 述thuật 神thần 仙tiên 之chi 事sự 但đãn 欲dục 顯hiển 道đạo 之chi 玄huyền 極cực 歸quy 乎hồ 真chân 源nguyên 者giả 矣hĩ )# 。
莊trang 周chu 九cửu 萬vạn 之chi 談đàm 理lý 更cánh 超siêu 於ư 言ngôn 象tượng 。
(# 南nam 華hoa 云vân 北bắc 溟minh 有hữu 鵾# 化hóa 而nhi 為vi 鵬# 九cửu 萬vạn 一nhất 程# 六lục 月nguyệt 一nhất 息tức 盖# 舉cử 其kỳ 至chí 大đại 以dĩ 類loại 至chí 散tán 皆giai 齊tề 物vật 理lý 也dã 是thị 知tri 事sự 契khế 精tinh 微vi 理lý 超siêu 言ngôn 象tượng 誠thành 哉tai 莊trang 生sanh 所sở 諭dụ 實thật 至chí 道đạo 之chi 樞xu 要yếu 逍tiêu 遙diêu 之chi 妙diệu 旨chỉ 也dã )# 。
先tiên 賢hiền 穎# 脫thoát 皆giai 知tri 道đạo 而nhi 不bất 言ngôn 。
(# 自tự 昔tích 達đạt 道đạo 之chi 士sĩ 既ký 知tri 道đạo 在tại 於ư 我ngã 所sở 。 以dĩ 不bất 言ngôn 老lão 子tử 云vân 知tri 者giả 不bất 言ngôn 斯tư 不bất 誣vu 矣hĩ )# 。
庸dong 愚ngu 困khốn 蒙mông 豈khởi 希hy 顏nhan 而nhi 議nghị 學học 。
(# 庸dong 昧muội 之chi 者giả 妄vọng 學học 神thần 仙tiên 有hữu 類loại 希hy 顏nhan 欲dục 齊tề 亞# 聖thánh 不bất 亦diệc 遠viễn 乎hồ )# 。
昔tích 秦tần 始thỉ 皇hoàng 邪tà 見kiến 所sở 惑hoặc 徒đồ 望vọng 蓬bồng 萊# 。
(# 始thỉ 皇hoàng 帝đế 為vi 邪tà 所sở 惑hoặc 道Đạo 德đức 不bất 修tu 妄vọng 學học 神thần 仙tiên 欲dục 求cầu 度độ 世thế 。 遂toại 遣khiển 徐từ 福phước 往vãng 彼bỉ 蓬bồng 萊# 採thải 其kỳ 靈linh 藥dược 徐từ 福phước 以dĩ 無vô 驗nghiệm 而nhi 不bất 返phản 始thỉ 皇hoàng 猶do 未vị 悟ngộ 而nhi 懸huyền 望vọng 矣hĩ )# 。
漢hán 武võ 帝đế 民dân 力lực 是thị 輕khinh 莫mạc 尋tầm 員# 嶠# 。
(# 漢hán 武võ 神thần 智trí 獨độc 穎# 英anh 武võ 無vô 倫luân 尤vưu 好hảo/hiếu 方phương 士sĩ 禱đảo 祈kỳ 山sơn 岳nhạc 後hậu 感cảm 王vương 母mẫu 降giáng/hàng 於ư 帝đế 宮cung 授thọ 以dĩ 六lục 甲giáp 辰thần 生sanh 之chi 訣quyết 自tự 謂vị 必tất 登đăng 仙tiên 品phẩm 芥giới 視thị 黎lê 甿# 崇sùng 峻tuấn 臺đài 館quán 坈# 戮lục 降giáng/hàng 服phục 既ký 失thất 上thượng 仙tiên 之chi 誡giới 莫mạc 尋tầm 貪tham 嶓# 之chi 靈linh 矣hĩ )# 。
斯tư 皆giai 不bất 修tu 仁nhân 德đức 求cầu 利lợi 好hảo/hiếu 貪tham 。
(# 守thủ 位vị 曰viết 仁nhân 好hảo/hiếu 生sanh 曰viết 德đức 既ký 殫đàn 民dân 力lực 復phục 慕mộ 仙tiên 遊du 比tỉ 轅viên 適thích 越việt 良lương 可khả 悲bi 矣hĩ )# 。
事sự 蓋cái 不bất 經kinh 良lương 足túc 太thái 息tức 。
(# 事sự 不bất 師sư 古cổ 動động 越việt 典điển 經kinh 百bách 世thế 之chi 後hậu 斯tư 過quá 不bất 泯mẫn 誠thành 堪kham 太thái 息tức 者giả 哉tai )# 。
今kim 之chi 所sở 述thuật 其kỳ 殆đãi 庶thứ 乎hồ 。
(# 殆đãi 近cận 也dã 庶thứ 幾kỷ 道đạo 也dã 今kim 茲tư 所sở 製chế 或hoặc 象tượng 陰âm 陽dương 則tắc 乾can/kiền/càn 坤# 而nhi 演diễn 妙diệu 或hoặc 明minh 金kim 水thủy 法pháp 离# 坎khảm 以dĩ 談đàm 玄huyền 追truy 莊trang 老lão 清thanh 淨tịnh 之chi 遐hà 蹤tung 継# 藏tạng 軒hiên 淳thuần 元nguyên 之chi 絕tuyệt 軌quỹ 近cận 乎hồ 至chí 道đạo 樂nhạo/nhạc/lạc 矣hĩ 大đại 方phương 且thả 非phi 慕mộ 彼bỉ 神thần 仙tiên 之chi 術thuật 也dã )# 。
或hoặc 近cận 取thủ 諸chư 身thân 。
(# 或hoặc 內nội 養dưỡng 純thuần 和hòa 之chi 氣khí 靜tĩnh 修tu 真chân 一nhất 之chi 心tâm 動động 合hợp 靈linh 源nguyên 咸hàm 歸quy 妙diệu 本bổn 也dã )# 。
或hoặc 遠viễn 取thủ 諸chư 物vật 。
(# 或hoặc 以dĩ 日nhật 精tinh 月nguyệt 華hoa 鈆# 水thủy 金kim 液dịch 託thác 其kỳ 象tượng 而nhi 成thành 其kỳ 言ngôn 也dã )# 。
其kỳ 詣nghệ 理lý 也dã 不bất 可khả 以dĩ 一nhất 途đồ 執chấp 。
(# 窮cùng 其kỳ 理lý 也dã 則tắc 必tất 有hữu 所sở 詣nghệ 詣nghệ 其kỳ 理lý 者giả 乃nãi 能năng 成thành 天thiên 下hạ 之chi 務vụ 也dã 至chí 若nhược 適thích 時thời 知tri 變biến 在tại 乎hồ 幾kỷ 也dã 又hựu 焉yên 可khả 以dĩ 一nhất 途đồ 而nhi 執chấp 哉tai )# 。
其kỳ 筌thuyên 意ý 也dã 不bất 可khả 以dĩ 一nhất 理lý 求cầu 。
(# 徵trưng 其kỳ 意ý 也dã 則tắc 必tất 因nhân 於ư 筌thuyên 筌thuyên 其kỳ 意ý 者giả 乃nãi 能năng 通thông 天thiên 下hạ 之chi 志chí 也dã 至chí 若nhược 窮cùng 神thần 極cực 化hóa 在tại 乎hồ 深thâm 也dã 又hựu 焉yên 可khả 以dĩ 一nhất 理lý 而nhi 求cầu 哉tai )# 。
探thám 賾trách 幽u 微vi 。
(# 探thám 賾trách 之chi 妙diệu 通thông 幽u 洞đỗng 微vi )# 。
參tham 詳tường 法pháp 度độ 。
(# 極cực 思tư 參tham 詳tường 規quy 矩củ 法pháp 度độ )# 。
智trí 者giả 見kiến 之chi 。 謂vị 之chi 智trí 仁nhân 者giả 見kiến 之chi 謂vị 之chi 仁nhân 。
(# 俾tỉ 夫phu 智trí 者giả 覽lãm 逍tiêu 遙diêu 之chi 旨chỉ 則tắc 動động 而nhi 無vô 窮cùng 也dã 仁nhân 者giả 得đắc 逍tiêu 遙diêu 之chi 道đạo 則tắc 澹đạm 乎hồ 無vô 為vi 也dã )# 。
玄huyền 覽lãm 而nhi 可khả 以dĩ 照chiếu 三tam 清thanh 。
(# 上thượng 清thanh 玉ngọc 清thanh 太thái 清thanh 謂vị 之chi 三tam 清thanh 也dã 玄huyền 覽lãm 心tâm 照chiếu 也dã 混hỗn 尓# 真chân 心tâm 朗lãng 然nhiên 玄huyền 照chiếu 越việt 彼bỉ 三tam 天thiên 之chi 上thượng 也dã )# 。
旁bàng 行hành 而nhi 可khả 以dĩ 通thông 萬vạn 有hữu 。
(# 不bất 疾tật 而nhi 速tốc 未vị 兆triệu 而nhi 萌manh 仁nhân 智trí 之chi 所sở 莫mạc 拘câu 動động 靜tĩnh 之chi 所sở 一nhất 致trí 既ký 周chu 行hành 無vô 礙ngại 又hựu 何hà 萬vạn 有hữu 而nhi 不bất 通thông 哉tai )# 。
夫phu 詩thi 頌tụng 歌ca 辭từ 華hoa 而nhi 不bất 實thật 。
(# 汎# 而nhi 論luận 之chi 不bất 務vụ 其kỳ 實thật 則tắc 或hoặc 傷thương 於ư 華hoa 也dã )# 。
上thượng 不bất 足túc 以dĩ 補bổ 時thời 政chánh 之chi 闕khuyết 失thất 。
(# 時thời 政chánh 之chi 本bổn 務vụ 求cầu 其kỳ 實thật 必tất 尚thượng 華hoa 言ngôn 終chung 無vô 所sở 補bổ 也dã )# 。
次thứ 不bất 足túc 以dĩ 救cứu 蒼thương 生sanh 之chi 弊tệ 病bệnh 。
(# 欲dục 彼bỉ 黎lê 元nguyên 咸hàm 躋tễ 富phú 壽thọ 者giả 義nghĩa 存tồn 道đạo 本bổn 也dã 必tất 尚thượng 彼bỉ 浮phù 詞từ 誠thành 不bất 足túc 以dĩ 救cứu 蒼thương 生sanh 之chi 弊tệ 病bệnh 矣hĩ )# 。
假giả 有hữu 獨độc 擅thiện 其kỳ 名danh 弗phất 精tinh 於ư 用dụng 。
(# 辭từ 也dã 者giả 所sở 以dĩ 通thông 萬vạn 物vật 之chi 情tình 也dã 假giả 有hữu 專chuyên 其kỳ 述thuật 作tác 之chi 名danh 昧muội 彼bỉ 述thuật 作tác 之chi 用dụng 所sở 謂vị 華hoa 而nhi 不bất 實thật 也dã )# 。
義nghĩa 同đồng 畫họa 餅bính 棄khí 不bất 足túc 珎# 。
(# 文văn 彩thải 燦# 然nhiên 形hình 容dung 儼nghiễm 若nhược 但đãn 堪kham 恱# 目mục 何hà 可khả 充sung 膓# 就tựu 不bất 足túc 珎# 也dã )# 。
爭tranh 如như 立lập 至chí 當đương 之chi 言ngôn 以dĩ 濟tế 於ư 時thời 世thế 者giả 哉tai 。
(# 夫phu 聖thánh 人nhân 之chi 意ý 。 其kỳ 不bất 可khả 得đắc 而nhi 見kiến 也dã 故cố 觀quán 之chi 於ư 象tượng 而nhi 形hình 之chi 於ư 言ngôn 應ứng 時thời 之chi 所sở 求cầu 合hợp 世thế 之chi 所sở 望vọng 義nghĩa 存tồn 精tinh 當đương 妙diệu 在tại 長trường 生sanh 也dã )# 。
所sở 以dĩ 姑cô 務vụ 契khế 理lý 不bất 取thủ 於ư 文văn 。
(# 且thả 務vụ 契khế 彼bỉ 真chân 一nhất 之chi 理lý 故cố 不bất 取thủ 於ư 藻tảo 麗lệ 之chi 文văn )# 。
貽# 尓# 方phương 來lai 悟ngộ 夫phu 懸huyền 解giải 者giả 矣hĩ 。
(# 庶thứ 幾kỷ 貽# 厥quyết 將tương 來lai 好hảo/hiếu 古cổ 博bác 雅nhã 之chi 上thượng 悟ngộ 夫phu 逍tiêu 遙diêu 懸huyền 解giải 之chi 旨chỉ 也dã )# 。
御Ngự 製Chế 逍Tiêu 遙Diêu 詠Vịnh 卷quyển 第đệ 一nhất (# 五ngũ 言ngôn )#
逍tiêu 遙diêu 知tri 語ngữ 默mặc
(# 聖thánh 人nhân 之chi 御ngự 理lý 也dã 不bất 凝ngưng 滯trệ 於ư 物vật 不bất 封phong 執chấp 於ư 教giáo 發phát 言ngôn 合hợp 道đạo 守thủ 靜tĩnh 惟duy 真chân 所sở 以dĩ 語ngữ 默mặc 一nhất 致trí 逍tiêu 遙diêu 自tự 適thích 也dã )# 。
境cảnh 外ngoại 見kiến 真chân 空không
(# 真chân 空không 之chi 旨chỉ 超siêu 越việt 塵trần 境cảnh 故cố 須tu 遊du 心tâm 於ư 杳# 冥minh 忘vong 情tình 於ư 物vật 象tượng 妙diệu 用dụng 無vô 際tế 綿miên 綿miên 亘tuyên 古cổ 焉yên )# 。
有hữu 位vị 皆giai 玄huyền 感cảm
(# 處xứ 非phi 常thường 之chi 位vị 明minh 非phi 常thường 之chi 道đạo 皆giai 符phù 契khế 上thượng 玄huyền 俯phủ 順thuận 庶thứ 品phẩm 故cố 使sử 樂nhạo/nhạc/lạc 推thôi 長trường/trưởng 保bảo 永vĩnh 福phước 也dã )# 。
無vô 緣duyên 不bất 用dụng 功công
(# 妙diệu 本bổn 冲# 寂tịch 修tu 之chi 仗trượng 緣duyên 其kỳ 或hoặc 真chân 性tánh 未vị 明minh 塵trần 心tâm 尚thượng 壅ủng 縱túng/tung 勤cần 功công 用dụng 事sự 亦diệc 虛hư 勞lao 矣hĩ )# 。
義nghĩa 說thuyết 三tam 才tài 理lý
(# 天thiên 地địa 剖phẫu 判phán 人nhân 倫luân 攸du 依y 淳thuần 風phong 既ký 微vi 禮lễ 教giáo 斯tư 著trước 三tam 才tài 位vị 而nhi 萬vạn 事sự 彰chương 矣hĩ )# 。
幽u 深thâm 萬vạn 事sự 通thông
(# 極cực 深thâm 研nghiên 幾kỷ 退thoái 藏tạng 於ư 密mật 此thử 乃nãi 道đạo 體thể 幽u 微vi 雖tuy 通thông 濟tế 萬vạn 物vật 而nhi 日nhật 用dụng 不bất 知tri 矣hĩ )# 。
因nhân 依y 堪kham 法pháp 則tắc
(# 道đạo 經Kinh 云vân 執chấp 古cổ 之chi 道đạo 以dĩ 御ngự 今kim 之chi 有hữu 蓋cái 行hạnh 無vô 為vi 之chi 化hóa 以dĩ 理lý 有hữu 為vi 之chi 俗tục [竺-二+軌]# 而nhi 則tắc 之chi 何hà 淳thuần 素tố 之chi 不bất 復phục 哉tai )# 。
荅# 謝tạ 向hướng 旻# 穹#
(# 天thiên 之chi 無vô 恩ân 而nhi 大đại 恩ân 生sanh 故cố 以dĩ 萬vạn 物vật 為vi 芻sô 狗cẩu 盖# 不bất 責trách 其kỳ 報báo 然nhiên 覆phúc 載tải 之chi 內nội 誰thùy 不bất 尊tôn 戴đái 於ư 穹# 旻# 矣hĩ )# 。
大Đại 道Đạo 虛hư 無vô 境cảnh
(# 大Đại 道Đạo 冲# 粹túy 凝ngưng 湛trạm 一nhất 真chân 應ứng 用dụng 無vô 方phương 本bổn 乎hồ 妙diệu 極cực 虛hư 通thông 之chi 要yếu 盡tận 契khế 玄huyền 元nguyên 矣hĩ )# 。
信tín 之chi 則tắc 有hữu 靈linh
(# 上thượng 士sĩ 勤cần 行hành 信tín 而nhi 有hữu 徵trưng 神thần 靈linh 谷cốc 盈doanh 善thiện 得đắc 道Đạo 用dụng 者giả 矣hĩ )# 。
幽u 深thâm 玄huyền 妙diệu 理lý
(# 抱bão 一nhất 之chi 功công 幽u 隱ẩn 深thâm 邃thúy 照chiếu 用dụng 玄huyền 覽lãm 體thể 括quát 虛hư 無vô 應ưng 物vật 自tự 然nhiên 究cứu 理lý 何hà 極cực )# 。
運vận 轉chuyển 幾kỷ 曾tằng 停đình
(# 天thiên 地địa 權quyền 與dữ 妙diệu 本bổn 見kiến 氣khí 滋tư 養dưỡng 萬vạn 物vật 運vận 轉chuyển 無vô 窮cùng 動động 而nhi 愈dũ 出xuất 故cố 未vị 暫tạm 停đình 也dã )# 。
拘câu 束thúc 從tùng 何hà 益ích
(# 道đạo 之chi 所sở 宗tông 逍tiêu 遙diêu 任nhậm 性tánh 變biến 通thông 為vi 用dụng 虛hư 極cực 為vi 玄huyền 或hoặc 見kiến 滯trệ 於ư 情tình 事sự 有hữu 拘câu 執chấp 則tắc 有hữu 何hà 益ích 矣hĩ )# 。
周chu 通thông 靜tĩnh 杳# 冥minh
(# 杳# 冥minh 之chi 理lý 生sanh 成thành 之chi 用dụng 周chu 通thông 萬vạn 彙vị 動động 息tức 常thường 靜tĩnh 矣hĩ )# 。
真chân 空không 非phi 作tác 相tương/tướng
(# 真chân 空không 之chi 妙diệu 非phi 色sắc 非phi 形hình 取thủ 相tương/tướng 而nhi 觀quán 背bối/bội 乎hồ 道đạo 矣hĩ )# 。
善thiện 應ưng 保bảo 安an 寧ninh
(# 善thiện 慶khánh 之chi 功công 旌tinh 乎hồ 感cảm 應ứng 天thiên 清thanh 地địa 寧ninh 自tự 然nhiên 長trường 久cửu 矣hĩ )# 。
我ngã 自tự 常thường 安an 樂lạc
(# 逍tiêu 遙diêu 之chi 道Đạo 理lý 契khế 希hy 夷di 達đạt 其kỳ 深thâm 源nguyên 自tự 然nhiên 安an 樂lạc 矣hĩ )# 。
凡phàm 情tình 勿vật 笑tiếu 耶da
(# 道đạo 本bổn 淵uyên 奧áo 宗tông 旨chỉ 甚thậm 深thâm 下hạ 士sĩ 聞văn 之chi 而nhi 大đại 笑tiếu 故cố 誡giới 之chi 矣hĩ )# 。
雲vân 生sanh 諸chư 洞đỗng 府phủ
(# 洞đỗng 府phủ 皆giai 神thần 仙tiên 棲tê 隱ẩn 之chi 方phương 故cố 雲vân 霞hà 渺# 邈mạc 非phi 洞đỗng 府phủ 而nhi 不bất 生sanh )# 。
棘cức 不bất 放phóng 仙tiên 花hoa
(# 根căn 性tánh 既ký 珠châu 仙tiên 凡phàm 自tự 異dị 諒# 其kỳ 棘cức 刺thứ 不bất 秀tú 名danh 花hoa 盖# 明minh 修tu 道Đạo 之chi 士sĩ 品phẩm 類loại 有hữu 殊thù 矣hĩ )# 。
地địa 卑ty 三tam 光quang 照chiếu
(# 地địa 本bổn 卑ty 下hạ 而nhi 能năng 厚hậu 載tái 得đắc 一nhất 以dĩ 寧ninh 功công 契khế 上thượng 玄huyền 合hợp 三tam 光quang 之chi 照chiếu 矣hĩ )# 。
天thiên 開khai 五ngũ 色sắc 霞hà
(# 天thiên 法pháp 於ư 道đạo 道Đạo 法Pháp 自tự 然nhiên 運vận 用dụng 生sanh 成thành 於ư 物vật 不bất 滯trệ 乃nãi 五ngũ 色sắc 霞hà 光quang 縱tung 橫hoành 分phân 布bố )# 。
未vị 知tri 何hà 所sở 是thị
(# 道đạo 本bổn 凝ngưng 寂tịch 而nhi 昧muội 之chi 者giả 孰thục 了liễu 其kỳ 元nguyên 故cố 道đạo 經Kinh 云vân 吾ngô 不bất 知tri 其kỳ 誰thùy 之chi 子tử 其kỳ 斯tư 之chi 謂vị 歟# )# 。
善thiện 願nguyện 理lý 交giao 加gia
(# 於ư 諸chư 法pháp 中trung 。 而nhi 得đắc 至chí 理lý 者giả 乃nãi 因nhân 善thiện 願nguyện 矣hĩ 願nguyện 之chi 與dữ 理lý 俱câu 不bất 可khả 廢phế 矣hĩ )# 。
我ngã 達đạt 逍tiêu 遙diêu 理lý
(# 觸xúc 物vật 無vô 滯trệ 名danh 曰viết 逍tiêu 遙diêu 舒thư 卷quyển 任nhậm 情tình 乃nãi 達đạt 其kỳ 理lý 隨tùy 用dụng 利lợi 物vật 其kỳ 惟duy 聖thánh 人nhân 乎hồ )# 。
陰âm 陽dương 運vận 五ngũ 行hành
(# 一nhất 陰ấm 一nhất 陽dương 動động 轉chuyển 不bất 息tức 潛tiềm 運vận 五ngũ 行hành 之chi 氣khí 用dụng 全toàn 二nhị 儀nghi 之chi 功công 矣hĩ )# 。
道đạo 從tùng 初sơ 一nhất 變biến
(# 混hỗn 元nguyên 之chi 前tiền 澄trừng 寂tịch 無vô 狀trạng 洎kịp 道đạo 生sanh 乎hồ 一nhất 一nhất 生sanh 乎hồ 三tam 變biến 其kỳ 淳thuần 留lưu 不bất 出xuất 於ư 道đạo 也dã )# 。
德đức 合hợp 混hỗn 三tam 清thanh
(# 變biến 澆kiêu 漓# 之chi 風phong 歸quy 淳thuần 素tố 之chi 化hóa 是thị 以dĩ 大đại 上thượng 立lập 德đức 德đức 立lập 道đạo 生sanh 可khả 以dĩ 脫thoát 三tam 色sắc 之chi 樊phàn 籠lung 躋tễ 三tam 清thanh 之chi 聖thánh 境cảnh )# 。
聖thánh 境cảnh 堪kham 依y 仗trượng
(# 抱bão 一nhất 還hoàn 源nguyên 窮cùng 神thần 入nhập 聖thánh 故cố 境cảnh 界giới 之chi 超siêu 異dị 也dã 復phục 何hà 勝thắng 道đạo 哉tai 誠thành 堪kham 依y 仗trượng 耳nhĩ )# 。
狐hồ 疑nghi 事sự 不bất 成thành
(# 於ư 事sự 不bất 决# 妄vọng 起khởi 迷mê 疑nghi 如như 狐hồ 之chi 渡độ 冰băng 猶do 預dự 多đa 慮lự 志chí 既ký 不bất 一nhất 事sự 亦diệc 難nạn/nan 成thành )# 。
異dị 端đoan 違vi 雅nhã 淡đạm
(# 道đạo 性tánh 冲# 淡đạm 守thủ 之chi 則tắc 真chân 其kỳ 或hoặc 攻công 乎hồ 異dị 端đoan 是thị 乃nãi 違vi 於ư 大Đại 道Đạo 矣hĩ )# 。
返phản 禍họa 自tự 輕khinh 生sanh
(# 既ký 不bất 純thuần 和hòa 貞trinh 絜kiết 仍nhưng 聞văn 順thuận 佫# 背bội 真chân 真chân 境cảnh 未vị 臻trăn 禍họa 階giai 先tiên 及cập 自tự 貽# 伊y 感cảm 可khả 不bất 謂vị 輕khinh 生sanh 乎hồ )# 。
逍tiêu 遙diêu 人nhân 控khống 鶴hạc
(# 優ưu 游du 自tự 適thích 至chí 人nhân 不bất 拘câu 或hoặc 駕giá 鶴hạc 以dĩ 凌lăng 虛hư 顯hiển 逍tiêu 遙diêu 之chi 不bất 滯trệ )# 。
碧bích 落lạc 壓áp 天thiên 津tân
(# 圓viên 盖# 四tứ 垂thùy 壓áp 乎hồ 四tứ 極cực 誠thành 為vi 神thần 仙tiên 勝thắng 賞thưởng 之chi 處xứ 也dã )# 。
達đạt 理lý 通thông 含hàm 識thức
(# 物vật 理lý 虛hư 通thông 道đạo 性tánh 無vô 別biệt 一nhất 以dĩ 貫quán 之chi 其kỳ 在tại 茲tư 矣hĩ )# 。
虛hư 無vô 即tức 是thị 真chân
(# 虛hư 無vô 妙diệu 本bổn 體thể 本bổn 即tức 真chân 物vật 物vật 周chu 通thông 何hà 往vãng 弗phất 濟tế )# 。
河hà 車xa 誰thùy 肯khẳng 信tín
(# 延diên 齡linh 妙diệu 術thuật 傳truyền 乎hồ 至chí 人nhân 正chánh 氣khí 河hà 車xa 信tín 非phi 凡phàm 庶thứ )# 。
鈆# 汞# 本bổn 相tương 親thân
(# 鈆# 汞# 相tương/tướng 資tư 陰âm 陽dương 共cộng 致trí 於ư 道đạo 非phi 遠viễn 名danh 曰viết 相tương 親thân )# 。
造tạo 化hóa 皆giai 如như 此thử
(# 虛hư 而nhi 無vô 心tâm 動động 而nhi 有hữu 應ưng 造tạo 化hóa 萬vạn 彙vị 功công 成thành 一nhất 揆quỹ )# 。
今kim 緣duyên 論luận 宿túc 因nhân
(# 積tích 功công 累lũy 德đức 。 詣nghệ 道đạo 見kiến 真chân 諒# 此thử 今kim 緣duyên 本bổn 由do 曩nẵng 植thực )# 。
何hà 處xứ 堪kham 依y 仗trượng
(# 法pháp 天thiên 為vi 父phụ 稟bẩm 地địa 為vi 母mẫu 以dĩ 德đức 為vi 弓cung 以dĩ 義nghĩa 為vi 裘cừu 用dụng 仁nhân 作tác 冠quan 兼kiêm 信tín 為vi 冕# 自tự 然nhiên 堪kham 依y 堪kham 仗trượng 也dã )# 。
經kinh 心tâm 便tiện 皺trứu 眉mi
(# 道đạo 濟tế 天thiên 下hạ 功công 合hợp 玄huyền 穿xuyên 耻sỉ 不bất 義nghĩa 而nhi 取thủ 憤phẫn 不bất 仁nhân 而nhi 人nhân 所sở 以dĩ 皺trứu 眉mi 尓# )# 。
世thế 情tình 多đa 詭quỷ 詐trá
(# 狐hồ 面diện 狸li 德đức 言ngôn 與dữ 行hành 違vi 。 既ký 乖quai 禮lễ 義nghĩa 之chi 風phong 難nạn/nan 居cư 仁nhân 壽thọ 之chi 域vực 故cố )# 。
業nghiệp 重trọng 信tín 愚ngu 癡si
(# 易dị 曰viết 履lý 德đức 之chi 基cơ 謙khiêm 德đức 之chi 柄bính 本bổn 乎hồ 信tín 崇sùng 乎hồ 仁nhân 豈khởi 愚ngu 昧muội 而nhi 得đắc 也dã )# 。
取thủ 次thứ 招chiêu 他tha 謗báng
(# 露lộ 才tài 揚dương 己kỷ 自tự 是thị 他tha 非phi 首thủ 招chiêu 其kỳ 謗báng 直trực 為vi 怨oán 府phủ 尓# )# 。
違vi 非phi 不bất 自tự 知tri
(# 老lão 氏thị 曰viết 自tự 伐phạt 者giả 無vô 功công 自tự 矜căng 者giả 不bất 長trường/trưởng 故cố 行hành 乖quai 德đức 薄bạc 自tự 不bất 知tri 尓# )# 。
貌mạo 恭cung 無vô 德đức 行hạnh
(# 夫phu 教giáo 恭cung 柔nhu 侫# 必tất 外ngoại 現hiện 禮lễ 容dung 內nội 荏nhẫm 惡ác 行hành 故cố 宣tuyên 尼ni 云vân 色sắc 厲lệ 而nhi 內nội 荏nhẫm 也dã )# 。
禍họa 福phước 在tại 修tu 持trì
(# 易dị 曰viết 善thiện 不bất 積tích 不bất 足túc 以dĩ 成thành 名danh 惡ác 不bất 積tích 不bất 足túc 以dĩ 我ngã 身thân 小tiểu 人nhân 以dĩ 小tiểu 善thiện 為vi 無vô 益ích 而nhi 弗phất 為vi 也dã 以dĩ 小tiểu 惡ác 為vi 無vô 傷thương 而nhi 弗phất 去khứ 也dã 此thử 王vương 在tại 改cải 過quá 修tu 持trì 尓# )# 。
虛hư 無vô 知tri 大Đại 道Đạo
(# 虛hư 極cực 無vô 為vi 絕tuyệt 於ư 視thị 聽thính 達đạt 乎hồ 應ứng 用dụng 其kỳ 猶do 橐# 籥# 虛hư 而nhi 不bất 屈khuất 動động 而nhi 愈dũ 出xuất 達đạt 欺khi 妙diệu 者giả 所sở 謂vị 知tri 大Đại 道Đạo 矣hĩ )# 。
極cực 意ý 思tư 悠du 然nhiên
(# 意ý 之chi 極cực 者giả 所sở 謂vị 忘vong 其kỳ 象tượng 也dã 則tắc 神thần 思tư 悠du 然nhiên 於ư 物vật 表biểu 非phi 世thế 態thái 之chi 所sở 拘câu 爾nhĩ )# 。
摩ma 日nhật 雲vân 中trung [序-予+(鴈-厂)]#
(# 至chí 於ư 道đạo 者giả 則tắc 情tình 無vô 所sở 滯trệ 形hình 無vô 所sở 羈ki 如như [序-予+(鴈-厂)]# 在tại 空không 優ưu 游du 自tự 適thích )# 。
瀟tiêu 湘# 水thủy 似tự 天thiên
(# 瀟tiêu 湘# 之chi 水thủy 凝ngưng 碧bích 如như 天thiên 况# 乎hồ 達đạt 人nhân 性tánh 其kỳ 情tình 而nhi 合hợp 道đạo 忘vong 其kỳ 象tượng 而nhi 入nhập 無vô 得đắc 一nhất 混hỗn 然nhiên 良lương 在tại 斯tư 矣hĩ )# 。
孤cô 峯phong 高cao 遠viễn 近cận
(# 峯phong 之chi 高cao 也dã 則tắc 洞đỗng 觀quán 遐hà 邇nhĩ 道đạo 之chi 高cao 也dã 則tắc 妙diệu 入nhập 有hữu 無vô 達đạt 往vãng 知tri 來lai 如như 視thị 諸chư 掌chưởng )# 。
寶bảo 月nguyệt 瑩oánh 團đoàn 圓viên
(# 皓hạo 魄phách 圓viên 時thời 無vô 幽u 不bất 燭chúc 况# 達đạt 道đạo 之chi 士sĩ 玄huyền 覽lãm 周chu 通thông 則tắc 物vật 無vô 遺di 照chiếu 矣hĩ )# 。
信tín 解giải 明minh 開khai 悟ngộ
(# 至chí 道đạo 冲# 虛hư 超siêu 乎hồ 言ngôn 象tượng 非phi 信tín 解giải 明minh 白bạch 者giả 不bất 能năng 開khai 悟ngộ 於ư 玄huyền 奧áo 爾nhĩ )# 。
青thanh 霄tiêu 在tại 目mục 前tiền
(# 九cửu 重trọng/trùng 霄tiêu 漢hán 渺# 邈mạc 無vô 涯nhai 一nhất 以dĩ 貫quán 之chi 宛uyển 同đồng 目mục 擊kích 庶thứ 幾kỷ 乎hồ 不bất 出xuất 戶hộ 而nhi 知tri 天thiên 下hạ 矣hĩ )# 。
逍tiêu 遙diêu 名danh 有hữu 理lý
(# 夫phu 天thiên 命mạng 之chi 謂vị 性tánh 也dã 率suất 性tánh 之chi 謂vị 道đạo 也dã 雖tuy 道đạo 無vô 常thường 名danh 而nhi 名danh 有hữu 常thường 理lý 以dĩ 其kỳ 綿miên 日nhật 月nguyệt 而nhi 不bất 老lão 配phối 天thiên 地địa 而nhi 長trường 存tồn 故cố 得đắc 謂vị 之chi 逍tiêu 遙diêu 矣hĩ )# 。
得đắc 一nhất 便tiện 知tri 空không
(# 既ký 窮cùng 真chân 一nhất 之chi 門môn 便tiện 造tạo 真chân 空không 之chi 境cảnh 夫phu 如như 是thị 則tắc 得đắc 無vô 所sở 得đắc 。 得đắc 之chi 大đại 也dã 知tri 無vô 所sở 知tri 知tri 之chi 至chí 也dã )# 。
道đạo 本bổn 背bối/bội 深thâm 邃thúy
(# 源nguyên 至chí 道đạo 之chi 來lai 則tắc 持trì 受thọ 異dị 氣khí 稟bẩm 之chi 自tự 然nhiên 非phi 積tích 學học 所sở 能năng 及cập 也dã 。 信tín 所sở 謂vị 深thâm 而nhi 且thả 邃thúy 矣hĩ )# 。
凡phàm 為vi 不bất 易dị 窮cùng
(# 崆# 峒# 絕tuyệt 境cảnh 不bất 可khả 以dĩ 苟cẩu 求cầu 汗hãn 澷# 真chân 蹤tung 不bất 可khả 以dĩ 力lực 致trí 至chí 若nhược 心tâm 期kỳ 玉ngọc 室thất 志chí 慕mộ 丹đan 臺đài 者giả 几kỉ 有hữu 所sở 為vi 未vị 易dị 窮cùng 也dã )# 。
品phẩm 流lưu 才tài 雅nhã 淡đạm
(# 飡xan 朝triêu 霞hà 而nhi 養dưỡng 素tố 吸hấp 沆# 瀣# 以dĩ 食thực 精tinh 既ký 曰viết 清thanh 虛hư 誠thành 惟duy 雅nhã 淡đạm 若nhược 此thử 之chi 品phẩm 流lưu 即tức 仙tiên 才tài 耳nhĩ )# 。
挌# 致trí 意ý 潛tiềm 通thông
(# 格cách 致trí 玄huyền 同đồng 機cơ 關quan 密mật 契khế 志chí 以dĩ 道đạo 寧ninh 竟cánh 潛tiềm 通thông 也dã )# 。
救cứu 世thế 傳truyền 相tương/tướng 益ích
(# 萬vạn 年niên 神thần 衍diễn 良lương 足túc 以dĩ 救cứu 世thế 也dã 傳truyền 而nhi 習tập 之chi 則tắc 有hữu 以dĩ 見kiến 復phục 性tánh 命mạng 之chi 源nguyên 踐tiễn 長trường/trưởng 注chú 之chi 踐tiễn 斯tư 可khả 謂vị 之chi 益ích 矣hĩ )# 。
因nhân 成thành 順thuận 八bát 風phong
(# 吐thổ 故cố 納nạp 新tân 登đăng 神thần 導đạo 氣khí 內nội 凝ngưng 一nhất 真chân 之chi 性tánh 外ngoại 調điều 八bát 節tiết 之chi 風phong 動động 順thuận 天thiên 和hòa 咸hàm 歸quy 妙diệu 本bổn )# 。
誰thùy 測trắc 玄huyền 機cơ 聖thánh
(# 玄huyền 機cơ 幽u 邃thúy 非phi 凡phàm 情tình 之chi 所sở 測trắc 惟duy 聖thánh 人nhân 探thám 賾trách 索sách 隱ẩn 鉤câu 深thâm 致trí 遠viễn 故cố 能năng 顯hiển 諸chư 仁nhân 藏tạng 諸chư 用dụng 也dã )# 。
天thiên 功công 地địa 久cửu 長trường
(# [簐-欠+几]# 圍vi 天thiên 地địa 周chu 備bị 其kỳ 理lý 故cố 使sử 能năng 長trường/trưởng 且thả 久cửu 不bất 隨tùy 物vật 變biến 尓# )# 。
群quần 生sanh 皆giai 是thị 性tánh
(# 群quần 生sanh 類loại 聚tụ 營doanh 務vụ 且thả 殊thù 其kỳ 間gian 巧xảo 拙chuyết 不bất 侔mâu 賢hiền 愚ngu 莫mạc 等đẳng 論luận 其kỳ 幻huyễn 情tình 則tắc 有hữu 別biệt 推thôi 其kỳ 道đạo 性tánh 則tắc 一nhất 同đồng )# 。
道Đạo 德đức 有hữu 圓viên 方phương
(# 道đạo 者giả 同đồng 於ư 道Đạo 德đức 者giả 同đồng 於ư 德đức 此thử 乃nãi 功công 用dụng 兩lưỡng 全toàn 方phương 圓viên 一nhất 致trí 也dã )# 。
妍nghiên 醜xú 隨tùy 情tình 意ý
(# 道đạo 非phi 美mỹ 惡ác 情tình 自tự 妍nghiên 醜xú 老lão 子tử 云vân 天thiên 下hạ 皆giai 知tri 美mỹ 之chi 為vi 美mỹ 斯tư 惡ác 已dĩ 盖# 美mỹ 善thiện 無vô 主chủ 俱câu 是thị 妄vọng 情tình 矣hĩ )# 。
於ư 戲hí 細tế 酌chước 量lượng
(# 聖thánh 人nhân 欲dục 令linh 窮cùng 理lý 盡tận 性tánh 從tùng 無vô 入nhập 有hữu 故cố 發phát 歎thán 辤# 誡giới 勸khuyến 學học 道Đạo 之chi 流lưu 審thẩm 細tế 叅# 詳tường 達đạt 於ư 玄huyền 奧áo 尓# )# 。
達đạt 人nhân 知tri 淡đạm 泊bạc
(# 寂tịch 寥liêu 虛hư 靜tĩnh 湛trạm 然nhiên 常thường 存tồn 達đạt 人nhân 體thể 之chi 獨độc 立lập 而nhi 不bất 改cải 周chu 行hành 而nhi 不bất 殆đãi 也dã )# 。
默mặc 默mặc 見kiến 非phi 常thường
(# 非phi 常thường 之chi 道đạo 在tại 於ư 無vô 欲dục 而nhi 觀quán 是thị 以dĩ 古cổ 先tiên 哲triết 王vương 行hành 不bất 言ngôn 之chi 信tín 處xứ 無vô 為vi 之chi 事sự 。 玄huyền 默mặc 之chi 見kiến 斯tư 為vi 要yếu 妙diệu 矣hĩ )# 。
道Đạo 德đức 誰thùy 分phân 別biệt
(# 德đức 者giả 道đạo 之chi 用dụng 志chí 於ư 道đạo 據cứ 於ư 德đức 異dị 。
逍tiêu 遙diêu 我ngã 自tự 由do
(# 優ưu 游du 自tự 若nhược 放phóng 心tâm 於ư 自tự 得đắc 之chi 場tràng 外ngoại 物vật 不bất 能năng 浼# 其kỳ 中trung 我ngã 自tự 曲khúc 矣hĩ )# 。
時thời 情tình 人nhân 不bất 達đạt
(# 道đạo 即tức 日nhật 用dụng 而nhi 不bất 知tri 一nhất 人nhân 用dụng 之chi 不bất 閒gian/nhàn 有hữu 餘dư 天thiên 下hạ 用dụng 之chi 未vị 聞văn 不bất 足túc 盖# 人nhân 不bất 達đạt 也dã )# 。
深thâm 理lý 少thiểu 相tương/tướng 投đầu
(# 道đạo 者giả 通thông 幽u 洞đỗng 微vi 之chi 玄huyền 盖# 不bất 知tri 其kỳ 妙diệu 而nhi 少thiểu 相tương/tướng 投đầu 也dã )# 。
已dĩ 是thị 終chung 無vô 益ích
(# 修tu 道Đạo 之chi 士sĩ 若nhược 恃thị 兄huynh 之chi 能năng 老lão 子tử 云vân 自tự 見kiến 者giả 不bất 明minh 自tự 是thị 者giả 不bất 彰chương 終chung 不bất 為vi 益ích 也dã )# 。
非phi 他tha 作tác 逗đậu 留lưu
(# 不bất 緘giam 其kỳ 口khẩu 非phi 飾sức 於ư 他tha 不bất 惟duy 違vi 理lý 捐quyên 物vật 兼kiêm 於ư 道đạo 懸huyền 遠viễn 也dã )# 。
奈nại 何hà 為vi 各các 異dị
(# 達đạt 士sĩ 迷mê 人nhân 情tình 懷hoài 各các 異dị 君quân 子tử 依y 道đạo 小tiểu 人nhân 隨tùy 利lợi 無vô 奈nại 何hà 也dã )# 。
未vị 定định 復phục 還hoàn 休hưu
(# 心tâm 尚thượng 猶do 豫dự 。 不bất 能năng 勤cần 行hành 往vãng 復phục 思tư 之chi 卻khước 生sanh 墮đọa 慢mạn )# 。
奧áo 義nghĩa 通thông 玄huyền 化hóa
(# 夫phu 至chí 道đạo 冲# 邈mạc 包bao 乎hồ 奧áo 義nghĩa 故cố 能năng 通thông 於ư 妙diệu 有hữu 叶# 於ư 玄huyền 化hóa 矣hĩ )# 。
精tinh 微vi 妙diệu 入nhập 神thần
(# 杳# 冥minh 之chi 精tinh 通thông 微vi 應ưng 妙diệu 盖# 善thiện 究cứu 虛hư 極cực 以dĩ 彰chương 得đắc 一nhất 神thần 授thọ 其kỳ 靈linh 應ứng 用dụng 無vô 竭kiệt 也dã )# 。
功công 程# 隨tùy 志chí 願nguyện
(# 積tích 德đức 累lũy/lụy/luy 功công 趣thú 乎hồ 妙diệu 道Đạo 行hạnh 隨tùy 願nguyện 感cảm 報báo 應ứng 斯tư 眀# )# 。
貶biếm 降giáng/hàng 背bối/bội 於ư 真chân
(# 道đạo 本bổn 無vô 言ngôn 依y 言ngôn 顯hiển 道đạo 以dĩ 是thị 非phi 而nhi 取thủ 相tương/tướng 或hoặc 貶biếm 降giáng/hàng 以dĩ 拘câu 情tình 動động 念niệm 乖quai 真chân 背bối/bội 於ư 道đạo 矣hĩ )# 。
靜tĩnh 默mặc 堪kham 為vi 法pháp
(# 靜tĩnh 默mặc 之chi 妙diệu 志chí 守thủ 唯duy 靜tĩnh 事sự 可khả 軌quỹ 持trì 善thiện 契khế 真chân 理lý )# 。
無vô 言ngôn 事sự 可khả 親thân
(# 大đại 音âm 希hy 聲thanh 無vô 言ngôn 契khế 道Đạo 理lý 事sự 俱câu 寂tịch 息tức 用dụng 澄trừng 神thần 惟duy 德đức 是thị 修tu 故cố 可khả 親thân 也dã )# 。
逢phùng 師sư 傳truyền 口khẩu 訣quyết
(# 玄huyền 元nguyên 秘bí 旨chỉ 妙diệu 出xuất 有hữu 無vô 在tại 三tam 之chi 義nghĩa 既ký 嚴nghiêm 得đắc 一nhất 之chi 源nguyên 可khả 究cứu 矣hĩ )# 。
金kim 玉ngọc 變biến 埃ai 塵trần
(# 富phú 莫mạc 富phú 於ư 無vô 貪tham 貴quý 莫mạc 貴quý 於ư 得đắc 道Đạo 道đạo 既ký 可khả 得đắc 心tâm 故cố 無vô 貪tham 視thị 金kim 玉ngọc 如như 埃ai 塵trần 誠thành 可khả 信tín 焉yên )# 。
清thanh 靜tĩnh 真chân 空không 理lý
(# 妙diệu 本bổn 無vô 極cực 目mục 之chi 清thanh 靜tĩnh 塵trần 滓chỉ 不bất 染nhiễm 是thị 曰viết 真chân 空không 矣hĩ )# 。
不bất 無vô 解giải 者giả 難nạn/nan
(# 至chí 理lý 眇miễu 邈mạc 有hữu 物vật 非phi 形hình 而nhi 為vi 學học 則tắc 日nhật 益ích 為vi 道đạo 則tắc 口khẩu 損tổn 得đắc 無vô 難nan 解giải 乎hồ )# 。
縱tung 橫hoành 依y 見kiến 性tánh
(# 於ư 物vật 下hạ 滯trệ 任nhậm 用dụng 無vô 方phương 其kỳ 可khả 洞đỗng 明minh 依y 乎hồ 見kiến 性tánh )# 。
廓khuếch 落lạc 智trí 中trung 觀quán
(# 理lý 本bổn 寥liêu 廓khuếch 而nhi 智trí 者giả 達đạt 之chi 如như 指chỉ 諸chư 掌chưởng 矣hĩ )# 。
坦thản 蕩đãng 歸quy 仁nhân 德đức
(# 至chí 道đạo 玄huyền 遠viễn 坦thản 然nhiên 寬khoan 大đại 垂thùy 象tượng 示thị 變biến 人nhân 可khả 則tắc 之chi 皆giai 歸quy 仁nhân 德đức 矣hĩ )# 。
辛tân 勤cần 久cửu 遠viễn 看khán
(# 勤cần 心tâm 慕mộ 道đạo 立lập 志chí 求cầu 真chân 旦đán 非phi 動động 躁táo 而nhi 可khả 成thành 在tại 乎hồ 久cửu 遠viễn 矣hĩ )# 。
勿vật 教giáo 為vi 逆nghịch 順thuận
(# 逆nghịch 即tức 違vi 理lý 背bối/bội 道đạo 順thuận 乃nãi 負phụ 陰ấm 抱bão 陽dương 今kim 制chế 度độ 冈# # 修tu 暮mộ 應ưng 候hậu 煥hoán 然nhiên 可khả 知tri 也dã )# 。
平bình 地địa 入nhập 雲vân 端đoan
(# 御ngự 氣khí 乘thừa 虛hư 在tại 乎hồ 道đạo 成thành 功công 著trước 而nhi 浞# 德đức 合hợp 上thượng 玄huyền 仁nhân 資tư 庶thứ 品phẩm 自tự 地địa 昇thăng 灌quán 豈khởi 為vi 遠viễn 哉tai )# 。
乾can/kiền/càn 坤# 常thường 運vận 轉chuyển
(# 乹# 剛cang 坤# 柔nhu 各các 亡vong 其kỳ 用dụng 晝trú 行hành 夜dạ 轉chuyển 以dĩ 成thành 其kỳ 功công 故cố 曰viết 天thiên 道đạo 東đông 南nam 地địa 道đạo 西tây 北bắc 而nhi 運vận 轉chuyển 下hạ 息tức 也dã )# 。
兀ngột 兀ngột 見kiến 眾chúng 生sanh
(# 眾chúng 類loại 之chi 生sanh 徧biến 乎hồ 天thiên 地địa 盡tận 受thọ 陰âm 陽dương 之chi 覆phú 燾# 皆giai 從tùng 造tạo 化hóa 之chi 發phát 生sanh 然nhiên 則tắc 兀ngột 兀ngột 陶đào 陶đào 日nhật 用dụng 而nhi 不bất 知tri 也dã )# 。
利lợi 物vật 終chung 相tương 應ứng
(# 內nội 守thủ 於ư 正chánh 外ngoại 利lợi 於ư 人nhân 普phổ 育dục 黎lê 元nguyên 汎# 愛ái 群quần 庶thứ 必tất 同đồng 聲thanh 相tương 應ứng 無vô 不bất 合hợp 於ư 大Đại 道Đạo 矣hĩ )# 。
施thí 為vi 願nguyện 要yếu 精tinh
(# 欲dục 立lập 身thân 行hành 事sự 剋khắc 己kỷ 安an 人nhân 須tu 發phát 大đại 心tâm 以dĩ 利lợi 萬vạn 物vật 施thí 為vi 作tác 用dụng 故cố 要yếu 精tinh 勤cần )# 。
身thân 慵# 何hà 隱ẩn 遁độn
(# 其kỳ 或hoặc 獨độc 善thiện 乎hồ 一nhất 身thân 慵# 於ư 濟tế 物vật 退thoái 處xứ 巖nham 藪tẩu 慕mộ 於ư 寂tịch 寥liêu 斯tư 乃nãi 違vi 覆phúc 載tải 之chi 深thâm 仁nhân 行hành 隱ẩn 遁độn 之chi 小tiểu 道đạo 耳nhĩ )# 。
舌thiệt 辯biện 謾man 縱tung 橫hoành
(# 其kỳ 或hoặc 巧xảo 言ngôn 侫# 辯biện 口khẩu 給cấp 心tâm 非phi 無vô 實thật 利lợi 以dĩ 及cập 人nhân 有hữu 虛hư 飾sức 而nhi 在tại 己kỷ 終chung 乖quai 不bất 言ngôn 之chi 理lý 謾man 施thí 縱tung 橫hoành 之chi 機cơ 焉yên )# 。
種chủng 性tánh 歸quy 真chân 理lý
(# 人nhân 之chi 稟bẩm 性tánh 維duy 有hữu 不bất 同đồng 至chí 摭# 實thật 而nhi 為vi 談đàm 須tu 云vân 非phi 而nhi 取thủ 善thiện 不bất 向hướng 真chân 理lý 何hà 所sở 歸quy 乎hồ )# 。
因nhân 緣duyên 有hữu 重trọng 輕khinh
(# 同đồng 浩hạo 氣khí 處xứ 此thử 人nhân 倫luân 盖# 修tu 因nhân 立lập 基cơ 已dĩ 有hữu 善thiện 惡ác 及cập 稟bẩm 質chất 受thọ 性tánh 乃nãi 有hữu 重trọng 輕khinh 者giả 焉yên )# 。
仙Tiên 經Kinh 無Vô 限Hạn 意Ý
(# 丹đan 臺đài 妙diệu 訣quyết 玉ngọc 簡giản 靈linh 書thư 盖# 得đắc 乎hồ 修tu 真chân 養dưỡng 素tố 之chi 方phương 豈khởi 獨độc 靈linh 乘thừa 虛hư 步bộ 雲vân 之chi 旨chỉ 秘bí 乎hồ 紫tử 府phủ 可khả 得đắc 而nhi 窺khuy 也dã )# 。
龍long 虎hổ 返phản 丹đan 砂sa
(# 陽dương 龍long 陰ấm 虎hổ 二nhị 氣khí 迭điệt 運vận 成thành 之chi 大đại 藥dược 力lực 同đồng 神thần 速tốc )# 。
採thải 綴chuế 陰âm 陽dương 理lý
(# 法pháp 奇kỳ 偶ngẫu 之chi 正chánh 理lý 著trước 變biến 化hóa 之chi 玄huyền 功công 煥hoán 尓# 遐hà 丹đan 大đại 哉tai 妙diệu 術thuật )# 。
終chung 期kỳ 嵗# 月nguyệt 賖#
(# 易dị 朝triêu 菌# 之chi 促xúc 為vi 大đại 椿xuân 之chi 齡linh 有hữu 以dĩ 見kiến 壺hồ 中trung 日nhật 月nguyệt 物vật 外ngoại 風phong 塵trần 皆giai 可khả 以dĩ 至chí 道đạo 窮cùng 之chi 者giả 夫phu )# 。
求cầu 來lai 皆giai 有hữu 應ưng
(# 功công 行hành 相tương/tướng 資tư 目mục 足túc 同đồng 濟tế 志chí 必tất 感cảm 神thần 之chi 道đạo 聲thanh 必tất 應ưng 響hưởng 之chi 談đàm 其kỳ 來lai 著trước 矣hĩ )# 。
不bất 信tín 固cố 難nạn/nan 誇khoa
(# 釋thích 以dĩ 信tín 為vi 功công 德đức 之chi 母mẫu 儒nho 以dĩ 信tín 為vi 景cảnh 行hành 之chi 先tiên 如như 尚thượng 渧đế 疑nghi 固cố 難nạn/nan 啔# 迪# )# 。
忙mang 說thuyết 閑nhàn 清thanh 境cảnh
(# 不bất 吝lận 發phát 揮huy 開khai 乎hồ 蒙mông 昧muội 三tam 清thanh 勝thắng 槩# 如như 視thị 諸chư 掌chưởng )# 。
真chân 誠thành 悟ngộ 幾kỷ 家gia
(# 信tín 必tất 由do 中trung 言ngôn 必tất 干can 典điển 真chân 誠thành 無vô 妄vọng 群quần 動động 可khả 依y )# 。
陽dương 與dữ 陰ấm 和hòa 合hợp
(# 丹đan 經kinh 叅# 同đồng 云vân 陰ấm 者giả 道đạo 之chi 基cơ 陽dương 者giả 形hình 之chi 始thỉ 故cố 陽dương 因nhân 陰ấm 有hữu 陰ấm 稟bẩm 陽dương 孕dựng 能năng 滋tư 萬vạn 物vật 為vi 萬vạn 物vật 基cơ 者giả 也dã )# 。
須tu 從tùng 一nhất 字tự 求cầu
(# 考khảo 五ngũ 行hành 之chi 精tinh 花hoa 真chân 一nhất 之chi 道đạo 脫thoát 落lạc 塵trần 世thế 遊du 心tâm 冲# 寞mịch 故cố 老lão 氏thị 云vân 天thiên 得đắc 一nhất 以dĩ 清thanh 地địa 得đắc 一nhất 以dĩ 寧ninh 神thần 得đắc 一nhất 以dĩ 靈linh 是thị 也dã )# 。
分phân 明minh 皆giai 是thị 象tượng
(# 聖thánh 人nhân 取thủ 象tượng 陽dương 精tinh 陰ấm 魄phách 積tích 九cửu 數số 以dĩ 先tiên 立lập 攝nhiếp 萬vạn 物vật 以dĩ 皆giai 歸quy 故cố 易dị 云vân 在tại 天thiên 成thành 象tượng 在tại 地địa 成thành 形hình )# 。
作tác 相tương/tướng 不bất 能năng 投đầu
(# 夫phu 大Đại 道Đạo 者giả 寂tịch 寥liêu 無vô 聲thanh 淡đạm 乎hồ 無vô 味vị 視thị 之chi 不bất 見kiến 德đức 之chi 不bất 聞văn 豈khởi 作tác 相tương/tướng 而nhi 投đầu 何hà 挹ấp 持trì 而nhi 得đắc 也dã )# 。
舉cử 措thố 先tiên 真chân 實thật
(# 謙khiêm 弱nhược 者giả 德đức 之chi 柄bính 柔nhu 和hòa 者giả 道đạo 之chi 用dụng 必tất 處xứ 其kỳ 厚hậu 而nhi 居cư 其kỳ 實thật 也dã )# 。
精tinh 麤thô 各các 自tự 柔nhu
(# 學học 有hữu 精tinh 麤thô 盖# 性tánh 有hữu 利lợi 鈍độn 亦diệc 在tại 守thủ 其kỳ 柔nhu 弱nhược 棄khí 彼bỉ 堅kiên 強cường 者giả 矣hĩ )# 。
恆hằng 持trì 通thông 覺giác 悟ngộ
(# 道đạo 性tánh 虛hư 極cực 妙diệu 本bổn 湛trạm 然nhiên 當đương 須tu 絕tuyệt 棄khí 塵trần 境cảnh 覺giác 悟ngộ 玄huyền 解giải 持trì 守thủ 雌thư 靜tĩnh 而nhi 已dĩ )# 。
萬vạn 。
(# 百bách 谷cốc 朝triêu 宗tông 而nhi 東đông 注chú 天thiên 地địa 之chi 常thường 道đạo 也dã 易dị 曰viết 巽# 利lợi 東đông 南nam 澤trạch 潤nhuận 萬vạn 物vật 者giả 莫mạc 大đại 乎hồ 水thủy 德đức 以dĩ 况# 於ư 道đạo 之chi 用dụng 也dã )# 。
鈆# 汞# 精tinh 修tu 鍊luyện
(# 鈆# 汞# 之chi 親thân 雖tuy 同đồng 母mẫu 子tử 制chế 之chi 失thất 度độ 倐thúc 類loại 參tham 商thương 理lý 湏# 精tinh 研nghiên 然nhiên 可khả 修tu 鍊luyện )# 。
陰âm 陽dương 恊# 物vật 情tình
(# 得đắc 其kỳ 真chân 訣quyết 絲ti 毫hào 不bất 差sai 則tắc 自tự 然nhiên 陰âm 陽dương 相tương 生sanh 變biến 化hóa 無vô 爽sảng 所sở 謂vị 冥minh 符phù 於ư 至chí 誠thành 之chi 感cảm 爾nhĩ )# 。
花hoa 開khai 黃hoàng 道đạo 正chánh
(# 黃hoàng 牙nha 白bạch 雪tuyết 燦# 若nhược 花hoa 開khai 用dụng 之chi 則tắc 可khả 以dĩ 變biến 通thông 餌nhị 之chi 則tắc 可khả 以dĩ 久cửu 視thị 黃hoàng 者giả 中trung 之chi 色sắc 也dã )# 。
藥dược 就tựu 紫tử 煙yên 輕khinh
(# 丹đan 之chi 成thành 也dã 則tắc 有hữu 紫tử 煙yên 輕khinh 覆phú 於ư 金kim 鼎đỉnh 斯tư 則tắc 神thần 功công 內nội 圓viên 靈linh 氣khí 外ngoại 溢dật 之chi 象tượng 也dã )# 。
海hải 嶠# 浮phù 雲vân 合hợp
(# 丹đan 之chi 神thần 也dã 咒chú 之chi 可khả 以dĩ 羽vũ 化hóa 則tắc 蓬bồng 素tố 間gian 苑uyển 廻hồi 合hợp 浮phù 雲vân 皆giai 為vi 往vãng 來lai 所sở 踐tiễn 之chi 意ý )# 。
神thần 光quang 照chiếu 室thất 明minh
(# 骨cốt 之chi 換hoán 矣hĩ 顏nhan 之chi 駐trú 矣hĩ 則tắc 百bách 骸hài 調điều 理lý 三tam 曰viết 清thanh 淨tịnh 自tự 有hữu 神thần 光quang 晶tinh 熒# 照chiếu 室thất )# 。
彩thải 霞hà 高cao 麗lệ 日nhật
(# 五ngũ 色sắc 霞hà 凝ngưng 光quang 吞thôn 麗lệ 日nhật 昔tích 皆giai 由do 內nội 景cảnh 清thanh 虛hư 感cảm 靈linh 貺# 而nhi 外ngoại 著trước 矣hĩ )# 。
細tế 意ý 話thoại 長trường 生sanh
(# 丹đan 成thành 道Đạo 至chí 功công 行hành 兼kiêm 齊tề 引dẫn 平bình 步bộ 三tam 島đảo 高cao 接tiếp 九cửu 真chân 夫phu 如như 是thị 則tắc 可khả 以dĩ 論luận 大Đại 道Đạo 長trường 生sanh 之chi 理lý )# 。
照chiếu 然nhiên 明minh 道Đạo 德đức
(# 達đạt 妙diệu 一nhất 之chi 本bổn 窮cùng 玄huyền 化hóa 之chi 微vi 既ký 象tượng 帝đế 之chi 先tiên 乃nãi 為vi 氣khí 之chi 祖tổ 道đạo 之chi 至chí 也dã 德đức 亦diệc 生sanh 焉yên 照chiếu 然nhiên 明minh 白bạch 即tức 可khả 知tri 矣hĩ 斯tư 乃nãi 深thâm 行hành 之chi 謂vị 也dã )# 。
萬vạn 象tượng 有hữu 其kỳ 端đoan
(# 雖tuy 萬vạn 象tượng 分phần/phân 歧kỳ 而nhi 三tam 元nguyên 一nhất 致trí 以dĩ 其kỳ 非phi 道đạo 而nhi 不bất 生sanh 故cố 得đắc 言ngôn 其kỳ 端đoan 矣hĩ )# 。
變biến 化hóa 疑nghi 誰thùy 信tín
(# 與dữ 時thời 消tiêu 息tức 應ưng 物vật 變biến 化hóa 隨tùy 之chi 而nhi 不bất 見kiến 其kỳ 。 後hậu 迎nghênh 之chi 而nhi 不bất 見kiến 其kỳ 。 首thủ 如như 是thị 則tắc 惑hoặc 之chi 者giả 其kỳ 孰thục 能năng 信tín 之chi 乎hồ )# 。
超siêu 凡phàm 入nhập 聖thánh 看khán
(# 聖thánh 人nhân 不bất 疑nghi 滯trệ 於ư 物vật 萬vạn 物vật 未vị 嘗thường 無vô 然nhiên 物vật 不bất 能năng 為vi 累lũy/lụy/luy 者giả 以dĩ 其kỳ 高cao 超siêu 象tượng 表biểu 逈huýnh 出xuất 凡phàm 機cơ 方phương 能năng 窮cùng 變biến 化hóa 之chi 源nguyên 入nhập 希hy 微vi 之chi 妙diệu 上thượng )# 。
幽u 玄huyền 深thâm 自tự 在tại
(# 非phi 夫phu 周chu 旋toàn 至chí 道đạo 自tự 在tại 成thành 功công 者giả 則tắc 無vô 以dĩ 洞đỗng 其kỳ 幽u 玄huyền )# 。
眇miễu 邈mạc 就tựu 中trung 難nạn/nan
(# 玄huyền 津tân 眇miễu 邈mạc 聖thánh 性tánh 凝ngưng 深thâm 非phi 耳nhĩ 目mục 之chi 可khả 求cầu 豈khởi 形hình 聲thanh 而nhi 能năng 取thủ 是thị 曰viết 難nạn/nan 矣hĩ )# 。
但đãn 味vị 風phong 塵trần 裏lý
(# 冰băng 雪tuyết 其kỳ 容dung 風phong 塵trần 不bất 雜tạp 道đạo 之chi 勝thắng 也dã 細tế 而nhi 昧muội 之chi )# 。
方phương 知tri 宇vũ 宙trụ 寬khoan
(# 雖tuy 宇vũ 宙trụ 之chi 至chí 大đại 而nhi 道đạo 亦diệc 之chi 乎hồ 其kỳ 中trung 矣hĩ 方phương 知tri 道đạo 之chi 寬khoan 甘cam 妙diệu 萬vạn 有hữu 而nhi 言ngôn 則tắc 何hà 物vật 而nhi 不bất 能năng 生sanh 成thành 哉tai )# 。
世thế 界giới 無vô 窮cùng 盡tận
(# 兩lưỡng 曜diệu 分phần/phân 照chiếu 五ngũ 緯# 標tiêu 方phương 又hựu 覆phú 地địa 載tái 莫mạc 知tri 窮cùng 極cực 也dã )# 。
論luận 之chi 遠viễn 更cánh 深thâm
(# 乾can/kiền/càn 坤# 分phần/phân 列liệt 尊tôn 卑ty 定định 位vị 論luận 其kỳ 遠viễn 則tắc 神thần 無vô 方phương 言ngôn 其kỳ 深thâm 則tắc 道đạo 無vô 在tại 至chí 矣hĩ 大đại 矣hĩ 惟duy 聖thánh 明minh 之chi )# 。
陰âm 陽dương 分phần/phân 皂tạo 白bạch
(# 日nhật 月nguyệt 運vận 行hành 。 陰âm 陽dương 生sanh 伏phục 體thể 之chi 修tu 鍊luyện 若nhược 緇# 素tố 之chi 在tại 目mục 煥hoán 然nhiên 自tự 分phần/phân 尓# )# 。
瓦ngõa 礫lịch 變biến 黃hoàng 金kim
(# 法pháp 遵tuân 五ngũ 行hành 丹đan 成thành 九cửu 轉chuyển 化hóa 至chí 微vi 之chi 物vật 成thành 至chí 貴quý 之chi 寶bảo 豈khởi 為vi 難nạn/nan 哉tai )# 。
報báo 應ứng 終chung 還hoàn 有hữu
(# 至chí 於ư 蓻# 者giả 無vô 不bất 考khảo 圖đồ 諜# 順thuận 剛cang 柔nhu 內nội 蘊uẩn 至chí 誠thành 外ngoại 施thí 陰ấm 德đức 玄huyền 功công 暗ám 助trợ 神thần 丹đan 必tất 成thành 故cố 真Chân 人Nhân 云vân 若nhược 我ngã 陳trần 偽ngụy 謬mậu 之chi 言ngôn 則tắc 天thiên 厭yếm 之chi 是thị 知tri 報báo 應ứng 不bất 虛hư 矣hĩ )# 。
邪tà 求cầu 不bất 易dị 尋tầm
(# 求cầu 歸quy 道đạo 而nhi 守thủ 迷mê 欲dục 履lý 正chánh 而nhi 懷hoài 曲khúc 徒đồ 經kinh 嵗# 月nguyệt 不bất 究cứu 指chỉ 歸quy 期kỳ 遇ngộ 真Chân 人Nhân 欲dục 成thành 至chí 藥dược 逮đãi 于vu 白bạch 首thủ 轉chuyển 益ích 狐hồ 疑nghi 也dã )# 。
忩# 忙mang 誰thùy 正chánh 定định
(# 動động 靜tĩnh 之chi 制chế 含hàm 育dục 之chi 候hậu 固cố 非phi 忩# 遽cự 求cầu 成thành 其kỳ 功công 正chánh 定định 不bất 恆hằng 徒đồ 勤cần 修tu 鍊luyện )# 。
須tu 是thị 合hợp 天thiên 心tâm
(# 真chân 誠thành 不bất 差sai 天thiên 心tâm 自tự 合hợp 故cố 崇sùng 効hiệu 於ư 天thiên 以dĩ 濟tế 萬vạn 物vật 而nhi 成thành 於ư 事sự 何hà 不bất 克khắc 哉tai )# 。
世thế 利lợi 貪tham 拘câu 束thúc
(# 人nhân 居cư 浮phù 世thế 而nhi 貪tham 為vi 生sanh 之chi 利lợi 則tắc 自tự 羈ki 縻# 而nhi 遠viễn 於ư 道đạo 也dã )# 。
欺khi 心tâm 自tự 不bất 知tri
(# 外ngoại 因nhân 貪tham 利lợi 內nội 即tức 欺khi 心tâm 生sanh 於ư 自tự 然nhiên 而nhi 不bất 自tự 知tri 也dã )# 。
一nhất 真chân 求cầu 意ý 在tại
(# 道đạo 生sanh 於ư 一nhất 而nhi 育dục 萬vạn 物vật 人nhân 能năng 得đắc 一nhất 萬vạn 事sự 斯tư 畢tất 矣hĩ )# 。
四tứ 敘tự 絕tuyệt 參tham 差sai
(# 通thông 變biến 萬vạn 物vật 莫mạc 大đại 乎hồ 四tứ 時thời 得đắc 道Đạo 之chi 妙diệu 者giả 同đồng 乎hồ 四tứ 時thời 絕tuyệt 其kỳ 參tham 差sai 可khả 以dĩ 齊tề 聖thánh 也dã )# 。
頓đốn 悟ngộ 超siêu 諸chư 聖thánh
(# 人nhân 若nhược 悟ngộ 道đạo 道đạo 亦diệc 通thông 人nhân 人nhân 道đạo 若nhược 合hợp 超siêu 凡phàm 登đăng 聖thánh 矣hĩ )# 。
娛ngu 情tình 改cải 換hoán 癡si
(# 達đạt 人nhân 樂nhạo/nhạc/lạc 道đạo 可khả 以dĩ 自tự 娛ngu 。 頓đốn 豁hoát 襟khâm 懷hoài 永vĩnh 無vô 凝ngưng 滯trệ 矣hĩ )# 。
生sanh 前tiền 如như 似tự 夢mộng
(# 浮phù 生sanh 瞬thuấn 息tức 不bất 達đạt 抱bão 一nhất 守thủ 真chân 之chi 道đạo 兀ngột 兀ngột 然nhiên 皆giai 如như 夢mộng 中trung )# 。
願nguyện 重trọng/trùng 細tế 推thôi 之chi
(# 至chí 士sĩ 切thiết 於ư 大Đại 道Đạo 道đạo 不bất 違vi 願nguyện 而nhi 得đắc 之chi 細tế 而nhi 推thôi 之chi 皆giai 由do 於ư 願nguyện 矣hĩ )# 。
愚ngu 癡si 常thường 似tự 醉túy
(# 性tánh 昧muội 於ư 情tình 智trí 劣liệt 於ư 識thức 蠢xuẩn 蠹đố 凡phàm 愚ngu 常thường 猶do 醉túy 矣hĩ )# 。
何hà 異dị 夢mộng 中trung 人nhân
(# 迷mê 道đạo 之chi 人nhân 其kỳ 昬# 若nhược 夢mộng 真chân 心tâm 未vị 達đạt 在tại 理lý 何hà 醒tỉnh )# 。
欲dục 達đạt 終chung 無vô 見kiến
(# 妙diệu 道đạo 非phi 遠viễn 而nhi 中trung 智trí 已dĩ 降giáng/hàng 欲dục 達đạt 未vị 能năng 者giả 何hà 無vô 頓đốn 悟ngộ 之chi 要yếu 識thức 也dã )# 。
懷hoài 疑nghi 道đạo 豈khởi 親thân
(# 真chân 元nguyên 之chi 氣khí 抱bão 一nhất 之chi 端đoan 若nhược 猶do 豫dự 而nhi 求cầu 則tắc 踈sơ 遠viễn 矣hĩ )# 。
非phi 為vi 貪tham 閇bế 口khẩu
(# 背bối/bội 道đạo 之chi 貪tham 非phi 為vi 之chi 議nghị 靣# 惟duy 緘giam 口khẩu 靜tĩnh 默mặc 為vi 先tiên )# 。
郍# 是thị 益ích 於ư 身thân
(# 擾nhiễu 擾nhiễu 塵trần 寰# 區khu 區khu 動động 識thức 迷mê 者giả 墜trụy 悟ngộ 者giả 升thăng 如như 能năng 順thuận 理lý 契khế 真chân 則tắc 於ư 身thân 益ích 矣hĩ )# 。
先tiên 生sanh 堪kham 寂tịch 默mặc
(# 古cổ 之chi 遠viễn 道đạo 者giả 不bất 言ngôn 而nhi 化hóa 故cố 維duy 摩ma 之chi 默mặc 然nhiên 杜đỗ 口khẩu 仲trọng 尼ni 曰viết 子tử 欲dục 無vô 言ngôn )# 。
種chủng 福phước 不bất 傳truyền 因nhân
(# 世thế 福phước 猶do 種chúng 植thực 而nhi 生sanh 道đạo 離ly 色sắc 形hình 諸chư 相tướng 泯mẫn 息tức 故cố 不bất 傳truyền 因nhân 也dã )# 。
御Ngự 製Chế 逍Tiêu 遙Diêu 詠Vịnh 卷quyển 第đệ 一nhất
甲giáp 辰thần 歲tuế 高cao 麗lệ 國quốc 分phần/phân 司ty 大đại 藏tạng 都đô 監giám 奉phụng
敕sắc 彫điêu 造tạo