大Đại 王Vương 統Thống 史Sử
Quyển 0014
悟Ngộ 醒Tỉnh 譯Dịch
〔# 第đệ 十thập 四tứ 章chương 。 長trưởng 老lão 之chi 入nhập 都đô 〕# 。
彼bỉ 天thiên 愛ái 帝đế 須tu 王vương 。 許hứa 都đô 之chi 住trụ 民dân 遊du 水thủy 。 〔# 自tự 〕# 行hành 樂nhạo/nhạc/lạc 之chi 獵liệp 。 （# 一nhất ）# 伴bạn 四tứ 萬vạn 人nhân 人nhân 徒đồ 步bộ 而nhi 行hành [P.230]# 走tẩu 至chí 眉mi 沙sa 迦ca 山sơn 。 （# 二nhị ）# 天thiên 神thần 欲dục 示thị 諸chư 長trưởng 老lão 〔# 於ư 王vương 〕# 。 為vi 大đại 鹿lộc 之chi 姿tư 。 居cư 食thực 於ư 彼bỉ 山sơn 之chi 藪tẩu 。 （# 三tam ）# 王vương 見kiến 〔# 此thử 〕# 。
無vô 心tâm 射xạ 彼bỉ 而nhi 不bất 宣tuyên 。
立lập 弦huyền 之chi 音âm 。 大đại 鹿lộc 走tẩu 入nhập 山sơn 間gian 。 （# 四tứ ）# 王vương 追truy 其kỳ 跡tích 。 鹿lộc 走tẩu 於ư 長trưởng 老lão 之chi 處xứ 。 王vương 見kiến 長trưởng 老lão 。 消tiêu 搔tao 彼bỉ 姿tư 。 （# 五ngũ ）# 。
長trưởng 老lão
見kiến 眾chúng 多đa 。 恐khủng 為vi 烈liệt 。
而nhi 只chỉ 示thị 自tự 身thân 。 見kiến 彼bỉ 大đại 地địa 之chi 主chủ 。 （# 六lục ）# 客khách 氣khí 而nhi 立lập 之chi 長trưởng 老lão 言ngôn 彼bỉ 。
汝nhữ 來lai 。 帝đế 須tu 。
王vương 由do
帝đế 須tu
之chi 謂vị 。 思tư 〔# 彼bỉ 〕# 成thành 是thị 夜dạ 叉xoa 。 （# 七thất ）# 。
大đại 王vương 。 我ngã 等đẳng 為vi 法Pháp 王Vương 之chi 弟đệ 子tử 沙Sa 門Môn 。 慈từ 愍mẫn 御ngự 身thân 故cố 。 由do 閻Diêm 浮Phù 洲châu 而nhi 來lai 。
（# 八bát ）# 長trưởng 老lão 如như 斯tư 言ngôn 。 聞văn 此thử 王vương 脫thoát 怖bố 畏úy 。 思tư 起khởi 友hữu （# 阿a 育dục 王vương ）# 之chi 書thư 信tín 。 斷đoạn 。
此thử 是thị 沙Sa 門Môn
（# 九cửu ）# 投đầu 弓cung 箭tiễn 近cận 彼bỉ 仙tiên 士sĩ 。 親thân 與dữ 長trưởng 老lão 交giao 換hoán 問vấn 好hảo/hiếu 之chi 言ngôn 。 坐tọa 於ư 彼bỉ 傍bàng 。 （# 一nhất 〇# ）# 。
[P.231]# 其kỳ 時thời 彼bỉ 從tùng 者giả 等đẳng 來lai 。 圍vi 繞nhiễu 彼bỉ 等đẳng 〔# 二nhị 人nhân 〕# 。 其kỳ 時thời 大đại 長trưởng 老lão 令linh 見kiến 餘dư 六lục 人nhân 之chi 伴bạn 等đẳng 。 （# 一nhất 一nhất ）# 王vương 見kiến 彼bỉ 等đẳng 言ngôn 曰viết 。
何hà 時thời 彼bỉ 等đẳng 來lai 耶da 。
長trưởng 老lão 云vân 。
與dữ 余dư 俱câu 。
〔# 王vương 〕# 問vấn 此thử 。 （# 一nhất 二nhị ）# 王vương 言ngôn 。
於ư 閻Diêm 浮Phù 洲châu 如như 斯tư 之chi 行hành 者giả 尚thượng 有hữu 其kỳ 他tha 耶da 。
閻Diêm 浮Phù 洲châu 以dĩ 袈ca 裟sa 衣y 輝huy 耀diệu 。 而nhi 於ư 彼bỉ 處xứ 。 （# 一nhất 三tam ）# 通thông 三tam 吠phệ 陀đà 。 得đắc 神thần 通thông 力lực 。 又hựu 具cụ 他tha 心tâm 通thông 。 有hữu 天thiên 耳nhĩ 通thông 之chi 多đa 數số 佛Phật 弟đệ 子tử 阿A 羅La 漢Hán 。
（# 一nhất 四tứ ）# 〔# 王vương 〕# 曰viết 。
依y 何hà 而nhi 來lai 耶da 。
長trưởng 老lão 云vân 。
我ngã 等đẳng 不bất 依y 陸lục 不bất 依y 海hải 而nhi 來lai 。
覺giác 彼bỉ 由do 〔# 彼bỉ 等đẳng 之chi 〕# 空không 而nhi 來lai 。 （# 一nhất 五ngũ ）# 。
彼bỉ 大đại 智trí 者giả 彼bỉ 探thám 索sách 。 巧xảo 質chất 問vấn 致trí 〔# 王vương 〕# 。 大đại 地địa 之chi 主chủ 隨tùy 彼bỉ 所sở 問vấn 。 一nhất 一nhất 對đối 彼bỉ 質chất 問vấn 之chi 作tác 答đáp 。
（# 一nhất 六lục ）#
王vương 。 此thử 樹thụ 如như 何hà 之chi 名danh 耶da 。
此thử 之chi 樹thụ 名danh 菴am 羅la 。
除trừ 此thử 有hữu 其kỳ 〔# 他tha 〕# 之chi 菴am 羅la 樹thụ 耶da 。
有hữu 多đa 數số 之chi 菴am 羅la 樹thụ 。
（# 一nhất 七thất ）#
此thử 菴am 羅la 樹thụ 與dữ 除trừ 此thử 等đẳng 之chi 菴am 羅la 樹thụ 。 有hữu 〔# 他tha 〕# 之chi 樹thụ 木mộc 耶da 。
有hữu 多đa 數số 之chi 樹thụ 木mộc 。
大đại 德đức 。 然nhiên 彼bỉ 等đẳng 之chi 樹thụ 木mộc 不bất 是thị 菴am 羅la 樹thụ 。
（# 一nhất 八bát ）#
他tha 之chi 菴am 羅la 樹thụ 與dữ 除trừ 非phi 菴am 羅la 樹thụ 之chi 樹thụ 木mộc 尚thượng 有hữu 樹thụ 木mộc 耶da 。
大đại 德đức 。 彼bỉ 是thị 此thử 菴am 羅la 樹thụ 。
賢hiền 者giả 之chi 人nhân 王vương 。
（# 一nhất 九cửu ）#
御ngự 身thân 有hữu 血huyết 緣duyên 者giả 耶da 。
大đại 王vương 。
大đại 德đức 。 一nhất 門môn 有hữu 多đa 數số 。
有hữu 無vô 血huyết 緣duyên 者giả 耶da 。
大đại 王vương 。
彼bỉ 等đẳng 由do 血huyết 緣duyên 者giả 亦diệc 多đa 有hữu 此thử 。
（# 二nhị 〇# ）#
除trừ 去khứ 此thử 等đẳng 血huyết 緣duyên 者giả 與dữ 無vô 血huyết 緣duyên 者giả 。 〔# 尚thượng 〕# 有hữu 如như 何hà 者giả 耶da 。
只chỉ 有hữu 我ngã 。
大đại 德đức 。
善thiện 哉tai 。 御ngự 身thân 是thị 賢hiền 者giả 。 人nhân 王vương 。
（# 二nhị 一nhất ）# 知tri 〔# 是thị 〕# 賢hiền 者giả 。 長trưởng 老lão 為vi 大đại 智trí 者giả 大đại 地địa 之chi 主chủ 。 講giảng 小tiểu 象tượng 跡tích 喻dụ 經kinh 。 （# 二nhị 二nhị ）# 說thuyết 法Pháp 畢tất 時thời 。 彼bỉ 王vương 與dữ 彼bỉ 之chi 四tứ 萬vạn 人nhân 人nhân 共cộng 安an 立lập 。 於ư 三Tam 歸Quy 依Y 。 （# 二nhị 三tam ）# 。
黃hoàng 昏hôn 之chi 時thời 。 為vi 王vương 取thủ 來lai 食thực 事sự 。 彼bỉ 時thời 大đại 地địa 之chi 主chủ 。
此thử 等đẳng 〔# 沙Sa 門Môn 〕# 今kim 不bất 攝nhiếp 食thực 。
雖tuy 知tri 而nhi （# 二nhị 四tứ ）#
不bất 用dụng 問vấn
問vấn 彼bỉ 仙tiên 士sĩ 等đẳng 就tựu 食thực 事sự 。 答đáp 。
今kim 不bất 攝nhiếp 食thực 。
王vương 又hựu 問vấn 〔# 食thực 事sự 之chi 〕# 時thời 刻khắc 。 （# 二nhị 五ngũ ）# 聞văn 〔# 其kỳ 〕# 時thời 刻khắc 耶da 。 王vương 言ngôn 。
我ngã 等đẳng 赴phó 都đô 。
長trưởng 老lão 。
御ngự 身thân 等đẳng 還hoàn 去khứ 。
大đại 王vương 。 我ngã 等đẳng 應ưng [P.233]# 留lưu 此thử 處xứ 。
（# 二nhị 六lục ）#
然nhiên 者giả 。 此thử 童đồng 子tử 可khả 與dữ 我ngã 等đẳng 同đồng 去khứ 。
此thử 〔# 達đạt 〕# 不bất 還hoàn 果quả 會hội 得đắc 教giáo 者giả 。 （# 二nhị 七thất ）# 大đại 王vương 。 凡phàm 求cầu 出xuất 家gia 者giả 。 可khả 住trụ 我ngã 等đẳng 之chi 處xứ 。 今kim 此thử 者giả 欲dục 出xuất 家gia 。
大đại 王vương 。 御ngự 身thân 可khả 行hành 矣hĩ 。
（# 二nhị 八bát ）# 曰viết 。
明minh 朝triêu 當đương 遣khiển 車xa 者giả 。 諸chư 大đại 德đức 可khả 乘thừa 其kỳ 入nhập 都đô 。
拜bái 諸chư 長trưởng 老lão 伴bạn 行hành 般bát 多đa 伽già 於ư 一nhất 隅ngung 。 （# 二nhị 九cửu ）# 王vương 問vấn 〔# 彼bỉ 〕# 長trưởng 老lão 奉phụng 侍thị 之chi 法pháp 。 彼bỉ 總tổng 以dĩ 語ngữ 王vương 。 知tri 長trưởng 老lão 。 王vương 大đại 喜hỷ 悅duyệt 。 思tư 。
此thử 我ngã 利lợi 益ích 也dã 。
（# 三tam 〇# ）#
[P.234]# 般bát 多đa 伽già 是thị 在tại 家gia 人nhân 消tiêu 去khứ 疑nghi 念niệm 之chi 彼bỉ 人nhân 王vương 。 知tri 〔# 彼bỉ 等đẳng 之chi 〕# 人nhân 。
使sử 此thử 者giả 出xuất 家gia
（# 三tam 一nhất ）# 長trưởng 老lão 於ư 其kỳ 村thôn 之chi 境cảnh 界giới 內nội 。 彼bỉ 同đồng 行hành 者giả 為vi 般bát 多đa 伽già 童đồng 子tử 行hành 得đắc 度độ 。 授thọ 戒giới 〔# 之chi 式thức 〕# 。 （# 三tam 二nhị ）# 其kỳ 剎sát 那na 彼bỉ 達đạt 。 阿A 羅La 漢Hán 果Quả 。 由do 此thử 長trưởng 老lão 向hướng 彼bỉ 須tu 末mạt 那na 沙Sa 彌Di 。 （# 三tam 三tam ）# 令linh 。
須tu 報báo 汝nhữ 聞văn 法Pháp 之chi 時thời 刻khắc 。
彼bỉ 問vấn 。
我ngã 於ư 幾kỷ 何hà 程# 之chi 範phạm 圍vi 可khả 報báo 此thử 。
（# 三tam 四tứ ）# 長trưởng 老lão 謂vị 。
向hướng 金kim 銅đồng 掌chưởng 〔# 島đảo 〕# 〔# 報báo 之chi 〕# 。 依y 己kỷ 之chi 通thông 力lực 。 已dĩ 使sử 報báo 知tri 全toàn 楞lăng 伽già 島đảo 聞văn 法Pháp 之chi 時thời 刻khắc 。
（# 三tam 五ngũ ）# 彼bỉ 王vương 坐tọa 於ư 那na 伽già 奢xa 多đa 伽già 之chi 〔# 那na 伽già 〕# 自tự 然nhiên 池trì 傍bàng 。 攝nhiếp 取thủ 〔# 食thực 事sự 〕# 。 聞văn 其kỳ 叫khiếu 。 派phái 遣khiển 彼bỉ 諸chư 大đại 臣thần 。 （# 三tam 六lục ）# 問vấn 。
非phi 有hữu 變biến 事sự 耶da 。
謂vị 。
無vô 事sự 故cố 。 聽thính 聞văn 正chánh 覺giác 者giả 語ngữ 之chi 報báo 告cáo 時thời 刻khắc 。
（# 三tam 七thất ）# 地địa 神thần 聞văn 沙Sa 彌Di 之chi 叫khiếu 而nhi 舉cử 歡hoan 聲thanh 。 此thử 聲thanh 漸tiệm 次thứ 傳truyền 及cập 梵Phạm 天Thiên 界giới 。 （# 三tam 八bát ）# 由do 於ư 此thử 之chi 響hưởng 聲thanh 集tập 合hợp 甚thậm 多đa 諸chư 天thiên 之chi 數số 。 長trưởng 老lão 於ư 其kỳ 會hội 中trung 。 說thuyết 平bình 等đẳng 心tâm 經kinh 。 （# 三tam 九cửu ）# 無vô 數số 之chi 諸chư 天thiên 會hội 得đắc 此thử 法pháp 。 多đa 數số 之chi 龍long 。 金kim 翅sí 鳥điểu 。 安an 立lập 於ư 〔# 三tam 〕# 歸quy 依y 。 （# 四tứ 〇# ）# 恰kháp 如như 舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 長trưởng 老lão 已dĩ 說thuyết 此thử 經Kinh 〔# 時thời 〕# 。 諸chư 天thiên 來lai 集tập 摩ma 哂# 陀đà 長trưởng 老lão 之chi 處xứ 。 （# 四tứ 一nhất ）# 。
[P.235]# 〔# 翌# 〕# 朝triêu 王vương 遣khiển 車xa 。 彼bỉ 馭ngự 者giả 前tiền 往vãng 。 謂vị 。
乘thừa 車xa 往vãng 都đô 。
（# 四tứ 二nhị ）#
〔# 我ngã 等đẳng 〕# 不bất 乘thừa 車xa 。 汝nhữ 行hành 。 〔# 我ngã 等đẳng 〕# 由do 汝nhữ 之chi 後hậu 行hành 。
如như 斯tư 言ngôn 送tống 馭ngự 者giả 。 善thiện 良lương 意ý 念niệm 彼bỉ 之chi 通thông 力lực 者giả 等đẳng 昇thăng 入nhập 空không 中trung 。 降giáng/hàng 於ư 都đô 之chi 東đông 方phương 第đệ 一nhất 塔tháp 波ba 之chi 位vị 置trí 。 （# 四tứ 四tứ ）# 長trưởng 老lão 等đẳng 初sơ 降giáng/hàng 場tràng 所sở 被bị 建kiến 支chi 提đề 。 此thử 故cố 今kim 尚thượng 稱xưng 為vi 第đệ 一nhất 靈linh 祠từ 。 （# 四tứ 五ngũ ）# 王vương 後hậu 宮cung 之chi 婦phụ 女nữ 等đẳng 。 由do 王vương 聞văn 長trưởng 老lão 之chi 德đức 。 欲dục 謁yết 長trưởng 老lão 故cố 。 王vương （# 四tứ 六lục ）# 於ư 王vương 宮cung 內nội 。 設thiết 美mỹ 假giả 堂đường 。 以dĩ 白bạch 布bố 覆phú 蓋cái 。 莊trang 嚴nghiêm 白bạch 華hoa 。 （# 四tứ 七thất ）# 於ư 長trưởng 老lão 之chi 前tiền 聞văn 及cập 禁cấm 設thiết 高cao 牀sàng 。 並tịnh 疑nghi 長trưởng 老lão 是thị 否phủ/bĩ 著trước 高cao 座tòa 。 （# 四tứ 八bát ）# 不bất 久cửu 彼bỉ 馭ngự 者giả 見kiến 纏triền 法Pháp 衣y 立lập 彼bỉ 處xứ 諸chư 長trưởng 老lão 而nhi 大đại 驚kinh 動động 。 （# 四tứ 九cửu ）# 行hành 往vãng 告cáo 王vương 。 [P.236]# 大đại 地địa 之chi 主chủ 總tổng 聞văn 。 信tín 。
不bất 坐tọa 於ư 座tòa 牀sàng 。
（# 五ngũ 〇# ）# 謂vị 。
善thiện 調điều 敷phu 地địa 上thượng 之chi 敷phu 物vật 。
出xuất 迎nghênh 諸chư 長trưởng 老lão 。 慇ân 勤cần 敬kính 禮lễ 。 （# 五ngũ 一nhất ）# 由do 大đại 摩ma 哂# 陀đà 長trưởng 老lão 之chi 手thủ 取thủ 鉢bát 。 依y 鄭trịnh 重trọng 恭cung 敬kính 之chi 形hình 式thức 招chiêu 待đãi 長trưởng 老lão 於ư 都đô 。 （# 五ngũ 二nhị ）# 。
見kiến 所sở 設thiết 之chi 座tòa 席tịch 占chiêm 卜bốc 者giả 等đẳng 豫dự 言ngôn 。
地địa 為vi 此thử 等đẳng 人nhân 人nhân 所sở 占chiêm 有hữu 。 〔# 彼bỉ 等đẳng 〕# 為vi 此thử 島đảo 主chủ 。
（# 五ngũ 三tam ）# 人nhân 王vương 供cúng 養dường 彼bỉ 諸chư 。 長trưởng 老lão 而nhi 導đạo 入nhập 都đô 內nội 。 於ư 此thử 處xứ 彼bỉ 等đẳng 順thuận 次thứ 著trước 於ư 布bố 〔# 覆phú 〕# 座tòa 席tịch 。 （# 五ngũ 四tứ ）# 王vương 以dĩ 硬ngạnh 又hựu 軟nhuyễn 之chi 食thực 物vật 供cung 應ưng 彼bỉ 等đẳng 。 食thực 事sự 畢tất 時thời 。 自tự 行hành 近cận 侍thị 坐tọa 。 （# 五ngũ 五ngũ ）# 又hựu 弟đệ 副phó 王vương 之chi 摩ma 訶ha 那na 伽già 之chi 妃phi 。 住trụ 於ư 王vương 宮cung 內nội 。 呼hô 阿a 㝹nậu 羅la 。 （# 五ngũ 六lục ）# 彼bỉ 阿a 㝹nậu 羅la 妃phi 與dữ 五ngũ 百bách 之chi 婦phụ 女nữ 共cộng 來lai 。 供cúng 養dường 敬kính 禮lễ 諸chư 長trưởng 老lão 而nhi 近cận 於ư 一nhất 方phương 。 （# 五ngũ 七thất ）# 長trưởng 老lão 說thuyết 餓ngạ 鬼quỷ 事sự 。 天thiên 宮cung 〔# 事sự 〕# 。 相tương 應ứng 〔# 尼ni 柯kha 耶da 〕# 之chi 四Tứ 諦Đế 〔# 部bộ 〕# 。 彼bỉ 婦phụ 女nữ 等đẳng 得đắc 初sơ 果quả 。 （# 五ngũ 八bát ）# 由do 前tiền 日nhật 親thân 眼nhãn 見kiến 到đáo 之chi 人nhân 人nhân 聞văn 長trưởng 老lão 多đa 數số 之chi 德đức 。 都đô 人nhân 等đẳng 欲dục 見kiến 長trưởng 老lão 而nhi 來lai 集tập 。 （# 五ngũ 九cửu ）# 於ư 王vương 宮cung 之chi 門môn 大đại 聲thanh 揚dương 言ngôn 。 大đại 地địa 之chi 主chủ 聞văn 此thử 而nhi 問vấn 。 知tri 念niệm 彼bỉ 等đẳng 之chi 福phước 利lợi 。 王vương （# 六lục 〇# ）# 謂vị 。
此thử 處xứ 容dung 於ư 總tổng 數số 〔# 之chi 人nhân 人nhân 〕# 過quá 狹hiệp 。 〔# 然nhiên 〕# 勿vật 使sử 障chướng 害hại 。 淨tịnh 除trừ 王vương 象tượng 之chi 廐cứu 舍xá 。 此thử 等đẳng 之chi 都đô 民dân 等đẳng 可khả 謁yết 長trưởng 老lão 於ư 彼bỉ 處xứ 。
（# 六lục 一nhất ）# 淨tịnh 除trừ 彼bỉ 象tượng 舍xá 。 以dĩ 天thiên 蓋cái 速tốc 莊trang 嚴nghiêm 之chi 。 令linh 設thiết 適thích 宜nghi 之chi 席tịch 。 （# 六lục 二nhị ）# 大đại 長trưởng 老lão 與dữ 長trưởng 老lão 等đẳng 共cộng 赴phó 彼bỉ 處xứ 而nhi 坐tọa 。 彼bỉ 大đại 說thuyết 教giáo 者giả 逑# 天thiên 使sử 經kinh 。 （# 六lục 三tam ）# 彼bỉ 等đẳng 參tham 集tập 之chi 都đô 民dân 聞văn 此thử 起khởi 信tín 心tâm 。 彼bỉ 等đẳng 中trung 一nhất 千thiên 人nhân 得đắc 初sơ 果quả 。 （# 六lục 四tứ ）# 領lãnh 導đạo 等đẳng 於ư 世Thế 尊Tôn 。 於ư 世thế 無vô 雙song 彼bỉ 長trưởng 老lão 在tại 楞lăng 伽già 島đảo 之chi 二nhị 處xứ 以dĩ 島đảo 之chi 語ngữ 言ngôn 說thuyết 法Pháp 於ư 楞lăng 伽già 島đảo 。 如như 是thị 島đảo 之chi 燈đăng 明minh 為vi 正Chánh 法Pháp 之chi 相tướng 續tục 。 （# 六lục 五ngũ ）# 。
善thiện 人nhân 之chi 信tín 心tâm 與dữ 感cảm 激kích 〔# 起khởi 〕# 作tác 大đại 王vương 統thống 史sử
[P.238]# 名danh 長trưởng 老lão 之chi 入nhập 都đô 第đệ 十thập 四tứ 章chương 〔# 畢tất 〕#