大Đại 義Nghĩa 釋Thích ( 第Đệ 卷Quyển 第Đệ 卷Quyển )
Quyển 0006
悟Ngộ 醒Tỉnh 譯Dịch
[P.445]# 第đệ 十thập 六lục 。 舍Xá 利Lợi 弗Phất 經kinh 之chi 義nghĩa 釋thích 。
一nhất
尊Tôn 者giả 舍Xá 利Lợi 弗Phất 曰viết 。
於ư 我ngã 未vị 曾tằng 見kiến 之chi 事sự 。 又hựu 誰thùy 亦diệc 未vị 聞văn 之chi 事sự 。
眾chúng 主chủ 已dĩ 來lai 由do 兜Đâu 率Suất 〔# 天thiên 〕# 。 而nhi 有hữu 如như 斯tư 妙diệu 語ngữ 師sư 。
（# 九cửu 五ngũ 五ngũ ）#
於ư 我ngã 未vị 曾tằng 見kiến 之chi 事sự
者giả 。 是thị 我ngã 未vị 曾tằng 以dĩ 此thử 眼nhãn 。 以dĩ 此thử 身thân 體thể 見kiến 如như 此thử 之chi 世Thế 尊Tôn 。 〔# 即tức 〕# 世Thế 尊Tôn 於ư 三Tam 十Thập 三Tam 天Thiên 。 晝trú 度độ 樹thụ 下hạ 寶bảo 石thạch 之chi 〔# 帝Đế 釋Thích 座tòa 〕# 為vi 〔# 佛Phật 母mẫu 摩Ma 耶Da 夫Phu 人Nhân 。 及cập 諸chư 天thiên 眾chúng 。 將tương 說thuyết 法Pháp 〕# 而nhi 於ư 雨vũ 安an 居cư 後hậu 。 〔# 為vi 降giáng/hàng 人nhân 界giới 〕# 受thọ 天thiên 。 眾chúng 所sở 圍vi 繞nhiễu 。 〔# 由do 黃hoàng 金kim 造tạo 。 白bạch 銀ngân 造tạo 。 寶bảo 珠châu 造tạo 之chi 三tam 階giai 梯thê 中trung 〕# 之chi 中trung 央ương 寶bảo 珠châu 造tạo 之chi 階giai 梯thê 降giáng/hàng 於ư 僧Tăng 伽già 施thí 市thị 。 如như 斯tư 光quang 景cảnh 為vi 我ngã 未vị 曾tằng 見kiến 之chi 事sự 。 此thử 是thị 。
於ư 我ngã 未vị 曾tằng 見kiến 之chi 事sự
〔# 之chi 義nghĩa 〕# 。
尊Tôn 者giả 舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 曰viết 〔# 之chi 句cú 中trung 〕# 。 （# 如như 斯tư ）# 。
曰viết 。
者giả 。 是thị 此thử 句cú 之chi 接tiếp 續tục 。 句cú 之chi 相tướng 合hợp 。 句cú 之chi 圓viên 滿mãn 。 字tự 之chi 合hợp 體thể 。 文văn 之chi 接tiếp 著trước 。 句cú 之chi 次thứ 第đệ 。
尊tôn 者giả
此thử 是thị 敬kính 語ngữ 。 敬kính 重trọng 語ngữ 。 尊tôn 重trọng 語ngữ 。 尊tôn 敬kính 語ngữ 。
舍Xá 利Lợi 弗Phất
者giả 。 是thị 彼bỉ 長trưởng 老lão 之chi 名danh 稱xưng 。 名danh 稱xưng 。 施thi 設thiết 。 言ngôn 說thuyết 。 名danh 。 名danh 業nghiệp 。 命mạng 名danh 。 詞từ 。 文văn 。 稱xưng 呼hô 。 此thử 是thị 。
尊Tôn 者giả 舍Xá 利Lợi 弗Phất 曰viết
〔# 之chi 義nghĩa 〕# 。
又hựu 誰thùy 亦diệc 未vị 聞văn 之chi 事sự
〔# 之chi 句cú 中trung 〕# 。
未vị
者giả 。 是thị 否phủ/bĩ 定định 。
又hựu
者giả 。 是thị 此thử 句cú 之chi 接tiếp 續tục 句cú 之chi 相tướng 合hợp 。 句cú 之chi 圓viên 滿mãn 。 字tự 之chi 合hợp 體thể 。 文văn 之chi 接tiếp 著trước 。 句cú 之chi 次thứ 第đệ 。
誰thùy 亦diệc
者giả 。 是thị 任nhậm 何hà 剎sát 帝đế 利lợi 。 婆Bà 羅La 門Môn 。 毘tỳ 舍xá 。 首thủ 陀đà 。 在tại 家gia 者giả 。 出xuất 家gia 者giả 。 天thiên 。 人nhân 。 此thử 是thị 。
又hựu 誰thùy 亦diệc 未vị 聞văn 之chi 事sự
〔# 之chi 義nghĩa 〕# 。
而nhi 有hữu 如như 斯tư 妙diệu 語ngữ 師sư
者giả 。 是thị 有hữu 如như 斯tư 妙diệu 語ngữ 。 有hữu 美mỹ 語ngữ 。 有hữu 愛ái 語ngữ 。 有hữu 感cảm 銘minh 語ngữ 。 有hữu 如như 迦ca 陵lăng 頻tần 伽già 。 啼đề 聲thanh 之chi 美mỹ 妙diệu 音âm 。 而nhi 由do 彼bỉ 世Thế 尊Tôn 之chi 口khẩu 出xuất 具cụ 備bị 八bát 支chi 之chi 音âm 聲thanh 。 〔# 即tức 〕# 明minh 晰tích 。 易dị 解giải 。 美mỹ 妙diệu 。 樂nhạo 聞văn 。 圓viên 滿mãn 。 無vô 散tán 。 甚thậm 深thâm 。 雄hùng 大đại 〔# 音âm 聲thanh 〕# 。 又hựu 彼bỉ 世Thế 尊Tôn 。 為vi 聽thính 眾chúng 以dĩ 識thức 〔# 自tự 己kỷ 〕# 之chi 聲thanh 時thời 。 彼bỉ 出xuất 以dĩ 外ngoại 聽thính 眾chúng 之chi 音âm 聲thanh 令linh 不bất 出xuất 。 又hựu 彼bỉ 世Thế 尊Tôn 。 有hữu 梵Phạm 天Thiên 之chi 聲thanh 。 以dĩ 迦ca 陵lăng 頻tần 伽già 。 〔# 之chi 聲thanh 〕# 而nhi 語ngữ 。 如như 斯tư 是thị 。
妙diệu 語ngữ 。
師sư 者giả 。 是thị （# 隊đội 商thương ）# 師sư 。 世Thế 尊Tôn 是thị 隊đội 商thương 主chủ （# 導đạo 師sư ）# 。 譬thí 如như 隊đội 商thương 主chủ 為vi 諸chư 隊đội 商thương 令linh 度độ 難nạn/nan 所sở （# 沙sa 漠mạc ）# 。 度độ 盜đạo 賊tặc 難nạn/nan 所sở 。 度độ 猛mãnh 獸thú 難nạn/nan 所sở 。 度độ 餓ngạ 饉cận 所sở 。 度độ 無vô 水thủy 所sở 。 上thượng 度độ 。 下hạ 度độ 。 度độ 過quá 。 到đáo 達đạt 安an 穩ổn 地địa 。 如như 斯tư 世Thế 尊Tôn 為vi 隊đội 商thương 主chủ （# 導đạo 師sư ）# 而nhi 為vì 諸chư 有hữu 情tình 。 令linh 度độ 難nạn/nan 所sở 。 度độ 生sanh 之chi 難nạn/nan 所sở 。 度độ 老lão 之chi 難nạn/nan 所sở 。 度độ 病bệnh 之chi 難nạn/nan 所sở 乃nãi 至chí 度độ 死tử 。 愁sầu 。 悲bi 。 苦khổ 。 憂ưu 。 惱não 之chi 難nạn/nan 所sở 。 令linh 度độ 貪tham 之chi 難nạn/nan 所sở 。 度độ 瞋sân 。 癡si 。 慢mạn 。 見kiến 。 煩phiền 惱não 。 惡ác 行hành 之chi 難nạn/nan 所sở 。 令linh 度độ 貪tham 執chấp 。 度độ 瞋sân 。 癡si 。 慢mạn 。 見kiến 之chi 執chấp 。 令linh 度độ 煩phiền 惱não 執chấp 。 上thượng 度độ 。 下hạ 度độ 。 度độ 過quá 。 到đáo 達đạt 。 安an 穩ổn 邊biên 不bất 死tử 。 涅Niết 槃Bàn 。 或hoặc 又hựu 世Thế 尊Tôn 是thị 導đạo 者giả 。 調điều 伏phục 者giả 。 指chỉ 導đạo 者giả 。 令linh 知tri 者giả 。 令linh 解giải 者giả 。 令linh 觀quán 者giả 。 令linh 欣hân 樂nhạo 者giả 。 如như 斯tư 世Thế 尊Tôn 是thị 隊đội 商thương 主chủ 。 或hoặc 又hựu 世Thế 尊Tôn 是thị 未vị 起khởi 之chi 道đạo 之chi 令linh 起khởi 者giả 。 未vị 生sanh 之chi 道đạo 之chi 令linh 生sanh 者giả 。 未vị 說thuyết 之chi 道đạo 之chi 宣tuyên 說thuyết 者giả 。 知tri 道đạo 者giả 。 解giải 道đạo 者giả 。 達đạt 道đạo 者giả 。 又hựu 現hiện 今kim 隨tùy 從tùng 道đạo 之chi 諸chư 聲Thanh 聞Văn （# 弟đệ 子tử ）# 倣# 傚# 世Thế 尊Tôn 住trụ 於ư 具cụ 備bị 〔# 諸chư 德đức 〕# 。 如như 斯tư 世Thế 尊Tôn 是thị 隊đội 商thương 主chủ （# 導đạo 師sư ）# 。 此thử 是thị 。
有hữu 如như 斯tư 妙diệu 語ngữ 師sư
〔# 之chi 義nghĩa 〕# 。
眾chúng 主chủ 已dĩ 來lai 由do 兜Đâu 率Suất 〔# 天thiên 〕#
者giả 。 是thị 世Thế 尊Tôn 由do 兜Đâu 率Suất 天thiên 身thân 歿một 。 有hữu 念niệm 有hữu 正chánh 知tri 。 入nhập 於ư 母mẫu 胎thai 。 此thử 是thị [P.447]# 。
眾chúng 主chủ 已dĩ 來lai 由do 兜Đâu 率Suất 。
或hoặc 又hựu 兜Đâu 率Suất 者giả 。 是thị 諸chư 天thiên 。 彼bỉ 等đẳng 滿mãn 足túc 。 喜hỷ 足túc 。 意ý 悅duyệt 。 悅duyệt 喜hỷ 。 生sanh 喜hỷ 悅duyệt 。 由do 〔# 彼bỉ 〕# 兜Đâu 率Suất 天thiên 界giới 為vi 眾chúng 主chủ 而nhi 來lai 。 如như 斯tư 。 是thị 。
眾chúng 主chủ 已dĩ 來lai 由do 兜Đâu 率Suất 。
或hoặc 又hựu 兜Đâu 率Suất 是thị 。 諸chư 阿A 羅La 漢Hán 。 彼bỉ 等đẳng 滿mãn 足túc 。 喜hỷ 足túc 。 意ý 悅duyệt 。 有hữu 圓viên 滿mãn 思tư 惟duy 。 〔# 彼bỉ 等đẳng 〕# 是thị 為vi 阿A 羅La 漢Hán 。 之chi 眾chúng 主chủ 而nhi 來lai 。 如như 斯tư 是thị 。
眾chúng 主chủ 已dĩ 來lai 由do 兜Đâu 率Suất 。
眾chúng 主chủ
者giả 。 是thị 眾chúng 主chủ 。 世Thế 尊Tôn 是thị 眾chúng 之chi 阿a 闍xà 梨lê （# 師sư ）# 故cố 是thị 眾chúng 主chủ 。 是thị 眾chúng 之chi 師sư 故cố 是thị 眾chúng 主chủ 。 誘dụ 導đạo 眾chúng 故cố 是thị 眾chúng 主chủ 。 教giáo 誡giới 眾chúng 故cố 是thị 眾chúng 主chủ 。 教giáo 訓huấn 眾chúng 故cố 是thị 眾chúng 主chủ 。 無vô 畏úy 而nhi （# 有hữu 自tự 信tín ）# 近cận 眾chúng 故cố 是thị 眾chúng 主chủ 。 眾chúng 聞văn 彼bỉ 〔# 佛Phật 之chi 言ngôn 〕# 傾khuynh 耳nhĩ 令linh 起khởi 欲dục 知tri 之chi 心tâm 故cố 是thị 眾chúng 主chủ 。 令linh 眾chúng 由do 不bất 善thiện 離ly 避tị 而nhi 向hướng 善thiện 住trụ 立lập 故cố 是thị 眾chúng 主chủ 。 是thị 比Bỉ 丘Khâu 眾chúng 之chi 眾chúng 主chủ 。 是thị 比Bỉ 丘Khâu 尼Ni 。 眾chúng 之chi 眾chúng 主chủ 。 是thị 優Ưu 婆Bà 塞Tắc 。 眾chúng 之chi 眾chúng 主chủ 。 是thị 優Ưu 婆Bà 夷Di 眾chúng 之chi 眾chúng 主chủ 。 是thị 王vương 眾chúng 之chi 眾chúng 主chủ 。 是thị 剎sát 帝đế 利lợi 。 眾chúng 之chi 眾chúng 主chủ 。 是thị 婆Bà 羅La 門Môn 。 眾chúng 之chi 眾chúng 主chủ 。 是thị 毘tỳ 舍xá 眾chúng 之chi 眾chúng 主chủ 。 是thị 首thủ 陀đà 眾chúng 之chi 眾chúng 主chủ 。 是thị 天thiên 眾chúng 之chi 眾chúng 主chủ 。 是thị 梵Phạm 天Thiên 眾chúng 之chi 眾chúng 主chủ 。 是thị 僧Tăng 眾chúng 之chi 主chủ 。 眾chúng 主chủ 。 眾chúng 之chi 阿a 闍xà 梨lê （# 師sư ）# 。 已dĩ 來lai 者giả 。 是thị 近cận 於ư 僧Tăng 伽già 施thí 市thị 。 近cận 來lai 。 到đáo 來lai 。 此thử 是thị 。
眾chúng 主chủ 已dĩ 來lai 由do 兜Đâu 率Suất
〔# 之chi 義nghĩa 〕# 。 故cố 舍Xá 利Lợi 弗Phất 長trưởng 老lão 言ngôn 。
尊Tôn 者giả 舍Xá 利Lợi 弗Phất 曰viết 。
於ư 我ngã 未vị 曾tằng 見kiến 之chi 事sự 。 又hựu 誰thùy 亦diệc 未vị 聞văn 之chi 事sự 。
眾chúng 主chủ 已dĩ 來lai 由do 兜Đâu 率Suất 。 而nhi 有hữu 如như 斯tư 妙diệu 語ngữ 師sư 。
二nhị
含hàm 天thiên 世thế 界giới 之chi 人nhân 人nhân 。 如như 能năng 幸hạnh 見kiến 具cụ 眼nhãn 者giả 。
除trừ 去khứ 一nhất 切thiết 之chi 闇ám 黑hắc 。 獨độc 一nhất 而nhi 為vi 證chứng 得đắc 樂lạc （# 九cửu 五ngũ 六lục ）# 。
含hàm 天thiên 世thế 界giới
者giả 。 是thị 含hàm 天thiên 。 含hàm 魔ma 。 含hàm 梵Phạm 天Thiên 之chi 世thế 界giới 。 含hàm 沙Sa 門Môn 。 婆Bà 羅La 門Môn 。 含hàm 天thiên 。 人nhân 之chi 人nhân 人nhân 。 此thử 是thị 含hàm 天thiên 之chi 世thế 界giới 。
如như 能năng 幸hạnh 見kiến 具cụ 眼nhãn 者giả
者giả 。 是thị 於ư 三Tam 十Thập 三Tam 天Thiên 。 之chi 晝trú 度độ 樹thụ 下hạ 之chi 寶bảo 石thạch 〔# 帝Đế 釋Thích 之chi 座tòa 〕# 坐tọa 而nhi 說thuyết 法Pháp 。 [P.448]# 諸chư 天thiên 如như 見kiến 世Thế 尊Tôn 。 如như 彼bỉ 人nhân 人nhân 亦diệc 見kiến 。 又hựu 如như 人nhân 人nhân 見kiến 。 如như 是thị 諸chư 天thiên 亦diệc 見kiến 。 如như 是thị 諸chư 天thiên 幸hạnh 見kiến 。 如như 是thị 彼bỉ 人nhân 。 人nhân 亦diệc 幸hạnh 見kiến 。 又hựu 如như 人nhân 人nhân 幸hạnh 見kiến 。 如như 是thị 彼bỉ 諸chư 天thiên 亦diệc 幸hạnh 見kiến 。 如như 斯tư 。 是thị 。
如như 能năng 幸hạnh 見kiến 具cụ 眼nhãn 者giả
〔# 之chi 義nghĩa 〕# 。
或hoặc 此thử 等đẳng 可khả 敬kính 之chi 〔# 外ngoại 學học 〕# 沙Sa 門Môn 。 婆Bà 羅La 門Môn 〔# 自tự 〕# 不bất 調điều 御ngự 而nhi 示thị 調điều 御ngự 之chi 姿tư 。 不bất 寂tịch 而nhi 示thị 寂tịch 之chi 姿tư 。 不bất 寂tịch 靜tĩnh 而nhi 示thị 寂tịch 靜tĩnh 之chi 姿tư 。 未vị 消tiêu 滅diệt 〔# 煩phiền 惱não 〕# 而nhi 示thị 消tiêu 滅diệt 之chi 姿tư 。
模mô 造tạo 粘niêm 土thổ/độ 之chi 耳nhĩ 環hoàn 。 如như 使sử 鍍# 金kim 之chi 銅đồng 錢tiền 。
隱ẩn 裝trang 之chi 人nhân 內nội 不bất 淨tịnh 。 外ngoại 美mỹ 行hành 步bộ 於ư 世thế 間gian 。
如như 斯tư 世Thế 尊Tôn 不bất 為vi 示thị 現hiện 。 世Thế 尊Tôn 〔# 自tự 〕# 為vi 調điều 御ngự 。 從tùng 事sự 實thật 。 從tùng 如như 理lý 。 從tùng 如như 實thật 。 從tùng 如như 真chân 。 從tùng 不bất 顛điên 倒đảo 。 從tùng 自tự 性tánh 而nhi 示thị 現hiện 調điều 御ngự 之chi 姿tư 。 〔# 自tự 〕# 寂tịch 而nhi 示thị 寂tịch 之chi 姿tư 。 寂tịch 靜tĩnh 而nhi 示thị 寂tịch 靜tĩnh 之chi 姿tư 。 消tiêu 滅diệt 〔# 煩phiền 惱não 〕# 而nhi 示thị 消tiêu 滅diệt 之chi 姿tư 。 又hựu 諸chư 佛Phật 世Thế 尊Tôn 。 具cụ 願nguyện 而nhi 威uy 儀nghi 不bất 動động 。 如như 斯tư 亦diệc 是thị 。
如như 能năng 幸hạnh 見kiến 具cụ 眼nhãn 者giả
〔# 之chi 義nghĩa 〕# 。
或hoặc 又hựu 世Thế 尊Tôn 具cụ 有hữu 。 清thanh 淨tịnh 之chi 聲thanh 。 保bảo 持trì 稱xưng 譽dự 之chi 聲thanh 與dữ 讚tán 頌tụng 。 於ư 龍long 界giới 。 於ư 金kim 翅sí 鳥điểu 界giới 。 於ư 夜dạ 叉xoa 界giới 。 於ư 阿a 修tu 羅la 界giới 。 於ư 犍kiền 闥thát 婆bà 界giới 。 於ư 天thiên 王vương 界giới 。 於ư 帝Đế 釋Thích 界giới 。 於ư 梵Phạm 天Thiên 界giới 。 此thử 同đồng 於ư 〔# 人nhân 界giới 〕# 。 如như 是thị 〔# 有hữu 名danh 聲thanh 〕# 。 且thả 比tỉ 此thử 處xứ 〔# 名danh 聲thanh 〕# 勝thắng 殊thù 。 如như 斯tư 亦diệc 是thị 。
如như 能năng 幸hạnh 見kiến 具cụ 眼nhãn 者giả
〔# 之chi 義nghĩa 〕# 。 或hoặc 又hựu 世Thế 尊Tôn 具cụ 備bị 十Thập 力Lực 。 四Tứ 無Vô 畏Úy 。 四tứ 無vô 礙ngại 解giải 。 六lục 神thần 通thông 。 六lục 佛Phật 法Pháp 。 威uy 勢thế 。 力lực 。 德đức 。 精tinh 進tấn 。 慧tuệ 。 示thị 〔# 自tự 己kỷ 〕# 令linh 知tri 。 知tri 解giải 。
諸chư 大đại 善thiện 者giả 雖tuy 在tại 遠viễn 。 如như 同đồng 雪Tuyết 山Sơn 之chi 明minh 顯hiển 。
諸chư 不bất 善thiện 者giả 在tại 近cận 側trắc 。 如như 陰ấm 夜dạ 放phóng 矢thỉ 不bất 見kiến 。
如như 斯tư 亦diệc
如như 能năng 幸hạnh 見kiến 具cụ 眼nhãn 者giả
〔# 之chi 義nghĩa 〕# 。
具cụ 眼nhãn 者giả
者giả 。 是thị 世Thế 尊Tôn 由do 五ngũ 眼nhãn 而nhi 成thành 具cụ 眼nhãn 者giả 。 〔# 即tức 〕# （# 一nhất ）# 由do 肉nhục 眼nhãn 而nhi 成thành 具cụ 眼nhãn 者giả 。 （# 二nhị ）# 由do 天thiên 眼nhãn 而nhi 成thành 具cụ 眼nhãn 者giả 。 （# 三tam ）# 由do 慧tuệ 眼nhãn 而nhi 成thành 具cụ 眼nhãn 者giả 。 （# 四tứ ）# 由do 佛Phật 眼nhãn 而nhi 成thành 具cụ 眼nhãn 者giả 。 （# 五ngũ ）# 由do 普phổ 眼nhãn 而nhi 成thành 具cụ 眼nhãn 者giả 。
[P.449]# （# 一nhất ）# 世Thế 尊Tôn 由do 肉nhục 眼nhãn 而nhi 成thành 具cụ 眼nhãn 者giả 云vân 何hà 。 於ư 世Thế 尊Tôn 之chi 肉nhục 眼nhãn 存tồn 在tại 青thanh 色sắc 。 黃hoàng 色sắc 。 赤xích 色sắc 。 黑hắc 色sắc 。 白bạch 色sắc 之chi 五ngũ 色sắc 。 於ư 其kỳ 處xử 在tại 世Thế 尊Tôn 有hữu 眼nhãn 毛mao 而nhi 青thanh 。 如như 烏ô 摩ma 羅la 華hoa 。 美mỹ 麗lệ 紺cám 碧bích 。 彼bỉ 〔# 眼nhãn 毛mao 之chi 〕# 根căn 元nguyên 黃hoàng 。 如như 羯yết 尼ni 迦ca 華hoa 。 美mỹ 麗lệ 正chánh 黃hoàng 之chi 黃hoàng 金kim 色sắc 。 世Thế 尊Tôn 兩lưỡng 方phương 之chi 眼nhãn 球# 赤xích 。 如như 赤xích 色sắc 甲giáp 蟲trùng 。 美mỹ 麗lệ 深thâm 紅hồng 。 〔# 其kỳ 〕# 中trung 央ương 里lý 。 如như 濡nhu 潤nhuận 之chi 木mộc 槵# 子tử 。 美mỹ 麗lệ 不bất 粗thô 。 濕thấp 潤nhuận 。 黑hắc 漆tất 。 其kỳ 內nội 白bạch 。 如như 明minh 星tinh 。 美mỹ 麗lệ 淨tịnh 白bạch 。 白bạch 。 銀ngân 白bạch 。 世Thế 尊Tôn 屬thuộc 於ư 身thân 體thể 由do 宿túc 世thế 之chi 善thiện 行hành 業nghiệp 而nhi 生sanh 起khởi 彼bỉ 自tự 然nhiên 之chi 肉nhục 眼nhãn 。 於ư 日nhật 中trung 夜dạ 間gian 普phổ 見kiến 一nhất 由do 旬tuần 。 雖tuy 然nhiên 具cụ 備bị 四tứ 類loại 闇ám 黑hắc 之chi 時thời 。 〔# 即tức 〕# 太thái 陽dương 沒một 時thời 。 黑hắc 分phân 布bố 薩tát 之chi 際tế 。 於ư 鬱uất 茂mậu 密mật 林lâm 之chi 中trung 。 巨cự 大đại 非phi 時thời 之chi 雨vũ 雲vân 出xuất 現hiện 。 雖tuy 如như 此thử 具cụ 備bị 四tứ 類loại 闇ám 黑hắc 之chi 中trung 。 亦diệc 普phổ 見kiến 一nhất 由do 旬tuần 。 對đối 於ư 見kiến 色sắc 。 其kỳ 屋ốc 頂đảnh 。 門môn 扉# 。 壁bích 柵# 。 山sơn 岳nhạc 。 林lâm 藪tẩu 。 蔓mạn 藤đằng 不bất 為vi 障chướng 礙ngại 。 假giả 令linh 置trí 印ấn 一nhất 粒lạp 胡hồ 麻ma 雖tuy 投đầu 於ư 〔# 有hữu 數số 百bách 萬vạn 粒lạp 〕# 胡hồ 麻ma 物vật 中trung 。 亦diệc 可khả 取thủ 出xuất 其kỳ 胡hồ 麻ma 粒lạp 。 如như 斯tư 世Thế 尊Tôn 之chi 肉nhục 眼nhãn 原nguyên 來lai 徧biến 淨tịnh 。 如như 斯tư 。 是thị 。
世Thế 尊Tôn 雖tuy 由do 肉nhục 眼nhãn 亦diệc 是thị 具cụ 眼nhãn 者giả 。
（# 二nhị ）# 世Thế 尊Tôn 由do 天thiên 眼nhãn 而nhi 成thành 具cụ 眼nhãn 者giả 云vân 何hà 。 世Thế 尊Tôn 以dĩ 超siêu 人nhân 清thanh 淨tịnh 之chi 天thiên 眼nhãn 。 見kiến 諸chư 有hữu 情tình 之chi 死tử 。 生sanh 。 知tri 諸chư 有hữu 情tình 。 之chi 隨tùy 業nghiệp 趣thú 於ư 劣liệt 。 勝thắng 。 美mỹ 。 醜xú 。 幸hạnh 。 不bất 幸hạnh 。 〔# 即tức 〕# 。
汝nhữ 等đẳng 。 此thử 等đẳng 之chi 有hữu 情tình 具cụ 身thân 惡ác 行hành 。 具cụ 語ngữ 惡ác 行hành 。 具cụ 意ý 惡ác 行hành 。 誹phỉ 謗báng 諸chư 聖thánh 者giả 。 有hữu 邪tà 見kiến 。 取thủ 得đắc 邪tà 見kiến 業nghiệp 。 彼bỉ 等đẳng 身thân 壞hoại 死tử 後hậu 。 生sanh 於ư 苦khổ 界giới 。 惡ác 趣thú 。 隨tùy 處xứ 。 地địa 獄ngục 。 或hoặc 又hựu 汝nhữ 等đẳng 。 此thử 等đẳng 之chi 有hữu 情tình 具cụ 身thân 善thiện 行hành 。 具cụ 語ngữ 善thiện 行hành 。 具cụ 意ý 善thiện 行hành 。 不bất 誹phỉ 謗báng 諸chư 聖thánh 者giả 。 有hữu 正chánh 行hạnh 。 取thủ 得đắc 正chánh 見kiến 業nghiệp 。 彼bỉ 等đẳng 身thân 壞hoại 死tử 後hậu 。 生sanh 於ư 善thiện 趣thú 天thiên 界giới 。
以dĩ 如như 斯tư 超siêu 人nhân 清thanh 淨tịnh 天thiên 眼nhãn 。 見kiến 諸chư 有hữu 情tình 之chi 死tử 。 生sanh 。 隨tùy 諸chư 有hữu 情tình 。 之chi 業nghiệp 而nhi 知tri 趣thú 劣liệt 。 勝thắng 。 美mỹ 。 醜xú 。 幸hạnh 。 不bất 幸hạnh 。 又hựu 世Thế 尊Tôn 者giả 觀quán 望vọng 者giả 即tức 見kiến 一nhất 世thế 界giới 。 見kiến 二nhị 世thế 界giới 。 見kiến 三tam 世thế 界giới 。 見kiến 四tứ 世thế 界giới 。 見kiến 五ngũ 世thế 界giới 。 見kiến 十thập 世thế 界giới 。 見kiến 二nhị 十thập 世thế 界giới 。 見kiến 三tam 十thập 世thế 界giới 。 見kiến 四tứ 十thập 世thế 界giới 。 見kiến 五ngũ 十thập 世thế 界giới 。 見kiến 一nhất 小tiểu 千thiên 世thế 界giới 。 見kiến 二nhị 中trung 千thiên 世thế 界giới 。 亦diệc 可khả 見kiến 三tam 千thiên 〔# 大Đại 千Thiên 〕# 世thế 界giới 。 或hoặc 又hựu 觀quán 望vọng 其kỳ 他tha 可khả 見kiến 有hữu 限hạn 之chi 物vật 。 如như 斯tư 世Thế 尊Tôn 之chi 天thiên 眼nhãn 徧biến 淨tịnh 。 如như 斯tư 世Thế 尊Tôn 由do 天thiên 眼nhãn 而nhi 成thành 具cụ 眼nhãn 者giả 。
（# 三tam ）# 世Thế 尊Tôn 由do 慧tuệ 眼nhãn 而nhi 成thành 具cụ 眼nhãn 者giả 云vân 何hà 。 世Thế 尊Tôn 是thị 大đại 慧tuệ 者giả 。 博bác 慧tuệ 者giả 。 疾tật 慧tuệ 者giả 。 速tốc 慧tuệ 者giả 。 利lợi 慧tuệ 者giả 。 擇trạch 慧tuệ 者giả 而nhi 有hữu 慧tuệ 分phân 別biệt 。 巧xảo 。 明minh 了liễu 智trí 。 以dĩ 證chứng 得đắc 無vô 礙ngại 解giải 。 達đạt 四Tứ 無Vô 畏Úy 。 十Thập 力Lực 之chi 保bảo 持trì 者giả 。 人nhân 牡# 牛ngưu 。 人nhân 師sư 子tử 。 人nhân 龍long 。 人nhân 良lương 馬mã 。 人nhân 軛ách 獸thú 。 無vô 邊biên 智trí 者giả 。 無vô 邊biên 威uy 力lực 者giả 。 無vô 邊biên 名danh 聲thanh 者giả 。 [P.451]# 富phú 者giả 。 大đại 財tài 者giả 。 有hữu 財tài 者giả 。 指chỉ 導đạo 者giả 。 調điều 伏phục 者giả 。 教giáo 導đạo 者giả 。 令linh 知tri 者giả 。 令linh 解giải 者giả 。 令linh 觀quán 者giả 。 令linh 欣hân 樂nhạo 者giả 。 彼bỉ 世Thế 尊Tôn 實thật 是thị 。 未vị 起khởi 之chi 道đạo 令linh 起khởi 者giả 。 未vị 生sanh 之chi 道đạo 令linh 生sanh 者giả 。 未vị 說thuyết 之chi 道đạo 之chi 宣tuyên 說thuyết 者giả 。 知tri 道đạo 者giả 。 解giải 道đạo 者giả 。 達đạt 道đạo 者giả 。 又hựu 現hiện 今kim 。 隨tùy 從tùng 道đạo 之chi 諸chư 聲Thanh 聞Văn （# 弟đệ 子tử ）# 〔# 向hướng 世Thế 尊Tôn 〕# 倣# 傚# 。 住trụ 於ư 具cụ 備bị 〔# 諸chư 德đức 〕# 。 彼bỉ 世Thế 尊Tôn 實thật 知tri 應ưng 知tri 者giả 。 見kiến 應ưng 見kiến 者giả 。 是thị 眼nhãn 。 是thị 智trí 。 是thị 法pháp 。 是thị 梵Phạm 天Thiên 。 是thị 告cáo 示thị 者giả 。 告cáo 說thuyết 者giả 。 義nghĩa 之chi 將tương 來lai 者giả 。 不bất 死tử 之chi 施thí 與dữ 者giả 。 法pháp 主chủ 。 如Như 來Lai 。 於ư 彼bỉ 世Thế 尊Tôn 。 由do 慧tuệ 而nhi 無vô 有hữu 不bất 能năng 知tri 者giả 。 不bất 能năng 見kiến 者giả 。 不bất 能năng 解giải 者giả 。 不bất 能năng 作tác 證chứng 者giả 。 不bất 能năng 觸xúc 者giả 。 由do 過quá 去khứ 未vị 來lai 現hiện 在tại 。 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。 依y 一nhất 切thiết 行hành 相tướng 。 現hiện 來lai 佛Phật 世Thế 尊Tôn 之chi 智trí 門môn 。 若nhược 所sở 有hữu 應ưng 知tri 。 應ưng 知tri 者giả 。 〔# 其kỳ 〕# 無vô 論luận 自tự 義nghĩa 。 他tha 義nghĩa 。 俱câu 義nghĩa 。 現hiện 世thế 之chi 義nghĩa 。 來lai 世thế 之chi 義nghĩa 。 明minh 白bạch 之chi 義nghĩa 。 甚thậm 深thâm 之chi 義nghĩa 。 隱ẩn 密mật 之chi 義nghĩa 。 覆phú 蔽tế 之chi 義nghĩa 。 未vị 了liễu 之chi 義nghĩa 。 已dĩ 了liễu 之chi 義nghĩa 。 無vô 罪tội 之chi 義nghĩa 。 無vô 煩phiền 惱não 之chi 義nghĩa 。 淨tịnh 白bạch 之chi 義nghĩa 。 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。 其kỳ 一nhất 切thiết 作tác 用dụng 於ư 佛Phật 智trí 之chi 中trung 。 一nhất 切thiết 之chi 身thân 業nghiệp 隨tùy 佛Phật 世Thế 尊Tôn 之chi 智trí 而nhi 起khởi 。 一nhất 切thiết 之chi 語ngữ 業nghiệp 隨tùy 〔# 佛Phật 〕# 智trí 而nhi 起khởi 。 一nhất 切thiết 之chi 意ý 。 業nghiệp 隨tùy 〔# 佛Phật 〕# 智trí 而nhi 起khởi 。 對đối 於ư 過quá 去khứ 佛Phật 。 世Thế 尊Tôn 有hữu 無vô 障chướng 害hại 智trí 。 對đối 於ư 未vị 來lai 佛Phật 。 世Thế 尊Tôn 有hữu 無vô 障chướng 害hại 智trí 。 對đối 於ư 現hiện 在tại 佛Phật 世Thế 尊Tôn 。 有hữu 無vô 障chướng 害hại 智trí 。 一nhất 切thiết 能năng 知tri 之chi 範phạm 圍vi 皆giai 是thị 〔# 佛Phật 〕# 智trí 。 有hữu 〔# 佛Phật 〕# 智trí 之chi 範phạm 圍vi 一nhất 切thiết 皆giai 是thị 知tri 。 〔# 佛Phật 〕# 智trí 以dĩ 可khả 知tri 物vật 為vi 範phạm 圍vi 。 可khả 知tri 物vật 以dĩ 〔# 佛Phật 〕# 智trí 為vi 範phạm 圍vi 。 超siêu 越việt 可khả 知tri 物vật 。 無vô 佛Phật 智trí 之chi 作tác 用dụng 。 超siêu 越việt 〔# 佛Phật 〕# 智trí 無vô 可khả 知tri 之chi 義nghĩa 。 彼bỉ 等đẳng 〔# 智trí 與dữ 可khả 知tri 〕# 之chi 諸chư 法pháp 相tướng 互hỗ 在tại 同đồng 一nhất 範phạm 圍vi 。 譬thí 如như 於ư 正chánh 相tương/tướng 合hợp 致trí 之chi 函hàm 與dữ 蓋cái 二nhị 者giả 。 函hàm 無vô 餘dư 於ư 蓋cái 。 蓋cái 無vô 餘dư 於ư 函hàm 。 相tương/tướng 互hỗ 在tại 〔# 同đồng 一nhất 〕# 範phạm 圍vi 。 如như 斯tư 於ư 佛Phật 世Thế 尊Tôn 。 與dữ 可khả 知tri 者giả 之chi 智trí 〔# 同đồng 一nhất 〕# 範phạm 圍vi 。 一nhất 切thiết 可khả 知tri 之chi 範phạm 圍vi 皆giai 是thị 〔# 佛Phật 〕# 智trí 。 有hữu 〔# 佛Phật 〕# 智trí 之chi 範phạm 圍vi 。 一nhất 切thiết 皆giai 是thị 可khả 知tri 物vật 。 〔# 佛Phật 〕# 智trí 以dĩ 可khả 知tri 物vật 為vi 範phạm 圍vi 。 可khả 知tri 物vật 以dĩ 〔# 佛Phật 〕# 智trí 為vi 範phạm 圍vi 。 超siêu 越việt 可khả 知tri 物vật 無vô 佛Phật 智trí 之chi 作tác 用dụng 。 超siêu 越việt 〔# 佛Phật 〕# 智trí 無vô 可khả 知tri 物vật 。 彼bỉ 等đẳng 諸chư 法pháp 。 相tương/tướng 互hỗ 〔# 同đồng 一nhất 〕# 範phạm 圍vi 。 於ư 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。 是thị 佛Phật 世Thế 尊Tôn 。 智trí 之chi 作tác 用dụng 。 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。 關quan 係hệ 於ư 佛Phật 世Thế 尊Tôn 。 之chi 〔# 意ý 門môn 〕# 轉chuyển 〔# 心tâm 〕# 。 關quan 係hệ 於ư 意ý 欲dục 〔# 速tốc 行hành 心tâm 〕# 。 關quan 係hệ 於ư 作tác 意ý 。 關quan 係hệ 於ư 心tâm 之chi 生sanh 起khởi 。 佛Phật 世Thế 尊Tôn 智trí 是thị 對đối 一nhất 切thiết 有hữu 情tình 之chi 作tác 用dụng 。 世Thế 尊Tôn 知tri 一nhất 切thiết 有hữu 情tình 之chi 意ý 樂nhạo/nhạc/lạc 。 知tri 隨tùy 眠miên 。 知tri 所sở 作tác 。 知tri 信tín 解giải 。 了liễu 知tri 小tiểu 塵trần 垢cấu 。 大đại 塵trần 垢cấu 。 利lợi 根căn 。 鈍độn 根căn 。 善thiện 行hành 相tương/tướng 。 惡ác 行hành 相tương/tướng 。 易dị 教giáo 化hóa 。 難nạn/nan 教giáo 化hóa 。 能năng 。 不bất 能năng 之chi 有hữu 情tình 。 含hàm 天thiên 。 含hàm 魔ma 。 含hàm 梵Phạm 天Thiên 之chi 世thế 界giới 。 及cập 沙Sa 門Môn 。 婆Bà 羅La 門Môn 。 含hàm 天thiên 。 人nhân 之chi 人nhân 人nhân 是thị 活hoạt 動động 於ư 佛Phật 智trí 之chi 中trung 。 譬thí 如như 任nhậm 何hà 之chi 魚ngư 。 龜quy 乃nãi 至chí 吞thôn 舟chu 之chi 大đại 魚ngư 為vi 止chỉ 。 皆giai 活hoạt 動động 於ư 。 大đại 海hải 之chi 中trung 。 如như 斯tư 含hàm 天thiên 。 含hàm 魔ma 。 含hàm 梵Phạm 天Thiên 之chi 世thế 界giới 。 含hàm 沙Sa 門Môn 。 婆Bà 羅La 門Môn 。 含hàm 天thiên 。 人nhân 之chi 人nhân 人nhân 皆giai 是thị 活hoạt 動động 於ư 佛Phật 智trí 之chi 中trung 。 譬thí 如như 任nhậm 何hà 之chi 鳥điểu 乃nãi 至chí 金kim 翅sí 鳥điểu 為vi 止chỉ 皆giai 是thị 活hoạt 動động 於ư 虛hư 空không 之chi 方phương 域vực 。 如như 斯tư 等đẳng 於ư 舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 有hữu 慧tuệ 之chi 人nhân 。 人nhân 亦diệc 一nhất 切thiết 活hoạt 動động 於ư 佛Phật 智trí 之chi 方phương 域vực 。 佛Phật 智trí 徧biến 滿mãn 於ư 天thiên 與dữ 人nhân 之chi 慧tuệ 。 〔# 於ư 此thử 〕# 勝thắng 而nhi 在tại 。 所sở 有hữu 賢hiền 剎sát 帝đế 利lợi 。 賢hiền 婆Bà 羅La 門Môn 。 賢hiền 居cư 士sĩ 。 賢hiền 沙Sa 門Môn 之chi 聰thông 敏mẫn 而nhi 長trường/trưởng 於ư 議nghị 論luận 。 射xạ 貫quán 毛mao 髮phát 程# 度độ 之chi 〔# 練luyện 達đạt 〕# 。 以dĩ 慧tuệ 解giải 能năng 摧tồi 破phá 〔# 他tha 之chi 〕# 諸chư 惡ác 見kiến 。 而nhi 行hành 之chi 人nhân 人nhân 。 近cận 於ư 如Như 來Lai 頻tần 為vi 質chất 問vấn 。 質chất 問vấn 隱ẩn 密mật 覆phú 蔽tế 〔# 之chi 義nghĩa 〕# 。 彼bỉ 等đẳng 之chi 質chất 問vấn 由do 世Thế 尊Tôn 解giải 說thuyết 而nhi 為vi 解giải 答đáp 。 而nhi 說thuyết 示thị 〔# 其kỳ 解giải 答đáp [P.453]# 之chi 〕# 理lý 由do 。 彼bỉ 等đẳng 至chí 歸quy 投đầu 於ư 世Thế 尊Tôn 。 如như 斯tư 於ư 此thử 處xử 世thế 尊tôn 。 所sở 謂vị 由do 慧tuệ 而nhi 極cực 為vi 顯hiển 耀diệu 。 如như 斯tư 。
世Thế 尊Tôn 由do 慧tuệ 眼nhãn 而nhi 成thành 具cụ 眼nhãn 者giả 。
（# 四tứ ）# 世Thế 尊Tôn 由do 佛Phật 眼nhãn 而nhi 成thành 具cụ 眼nhãn 者giả 云vân 何hà 。 世Thế 尊Tôn 以dĩ 佛Phật 眼nhãn 繼kế 續tục 眺# 望vọng 世thế 間gian 〔# 見kiến 〕# 諸chư 有hữu 情tình 之chi 小tiểu 塵trần 垢cấu 。 大đại 塵trần 垢cấu 。 利lợi 根căn 。 鈍độn 根căn 。 善thiện 行hành 相tương/tướng 。 惡ác 行hành 相tương/tướng 。 易dị 教giáo 化hóa 。 難nạn/nan 教giáo 化hóa 。 或hoặc 又hựu 見kiến 來lai 世thế 罪tội 之chi 怖bố 畏úy 而nhi 見kiến 住trụ 者giả 。 譬thí 如như 在tại 於ư 。 青thanh 蓮liên 之chi 池trì 。 紅hồng 蓮liên 之chi 池trì 。 白bạch 蓮liên 之chi 池trì 。 一nhất 部bộ 之chi 青thanh 蓮liên 。 紅hồng 蓮liên 。 白bạch 蓮liên 生sanh 於ư 水thủy 中trung 。 在tại 水thủy 中trung 而nhi 生sanh 長trưởng 。 由do 水thủy 未vị 出xuất 。 在tại 水thủy 中trung 沒một 育dục 。 一nhất 部bộ 之chi 青thanh 蓮liên 。 紅hồng 蓮liên 。 白bạch 蓮liên 在tại 水thủy 中trung 而nhi 生sanh 。 在tại 水thủy 中trung 而nhi 生sanh 長trưởng 。 在tại 水thủy 面diện 之chi 處xứ 。 一nhất 部bộ 之chi 青thanh 蓮liên 。 紅hồng 蓮liên 。 白bạch 蓮liên 在tại 水thủy 中trung 而nhi 生sanh 。 在tại 水thủy 中trung 而nhi 生sanh 長trưởng 。 由do 水thủy 出xuất 。 不bất 染nhiễm 著trước 於ư 水thủy 。 如như 斯tư 世Thế 尊Tôn 以dĩ 佛Phật 眼nhãn 眺# 望vọng 世thế 間gian 。 〔# 見kiến 〕# 諸chư 有hữu 情tình 之chi 小tiểu 塵trần 垢cấu 。 大đại 塵trần 垢cấu 。 利lợi 根căn 。 鈍độn 根căn 。 善thiện 行hành 相tương/tướng 。 惡ác 行hành 相tương/tướng 。 易dị 教giáo 化hóa 。 難nạn/nan 教giáo 化hóa 。 或hoặc 又hựu 見kiến 來lai 世thế 之chi 罪tội 怖bố 畏úy 而nhi 住trụ 見kiến 者giả 。 世Thế 尊Tôn 知tri 。
此thử 者giả 是thị 貪tham 行hành 者giả 。 此thử 是thị 瞋sân 行hành 者giả 。 此thử 是thị 癡si 行hành 者giả 。 此thử 是thị 尋tầm 行hành 者giả 。 此thử 是thị 信tín 行hành 者giả 。 此thử 是thị 智trí 行hành 者giả 。
世Thế 尊Tôn 對đối 貪tham 行hành 者giả 說thuyết 不bất 淨tịnh 說thuyết 。 世Thế 尊Tôn 對đối 瞋sân 行hành 者giả 告cáo 慈từ 之chi 修tu 習tập 。 世Thế 尊Tôn 對đối 疑nghi 行hành 者giả 總tổng 說thuyết （# 聖thánh 典điển ）# 與dữ 徧biến 問vấn （# 義nghĩa 疏sớ/sơ ）# 。 有hữu 時thời 使sử 聽thính 法Pháp 。 有hữu 時thời 為vi 說thuyết 法Pháp 與dữ 師sư 共cộng 住trú 。 世Thế 尊Tôn 對đối 尋tầm 行hành 者giả 告cáo 安an 般ban 念niệm （# 數sổ 息tức 觀quán ）# 。 世Thế 尊Tôn 對đối 信tín 行hành 者giả 告cáo 信tín 樂nhạo 之chi 相tướng 。 〔# 即tức 〕# 佛Phật 之chi 善thiện 覺giác 性tánh 。 法pháp 之chi 善thiện 法Pháp 性tánh 。 僧Tăng 之chi 善thiện 行hành 道Đạo 及cập 自tự 己kỷ 之chi 戒giới 。 世Thế 尊Tôn 對đối 智trí 行hành 者giả 告cáo 無vô 常thường 相tương/tướng 。 苦khổ 相tương/tướng 。 無vô 我ngã 相tương/tướng 之chi 〔# 如như 〕# 觀quán （# 毘Tỳ 鉢Bát 舍Xá 那Na ）# 之chi 相tướng 。
譬thí 如như 立lập 於ư 山sơn 巔điên 者giả 。 普phổ 見kiến 〔# 下hạ 界giới 〕# 之chi 人nhân 人nhân 。
[P.454]# 如như 彼bỉ 善thiện 慧tuệ 普phổ 眼nhãn 者giả 。 昇thăng 法pháp 所sở 成thành 之chi 殿điện 堂đường 。
瞰# 視thị 世thế 間gian 之chi 人nhân 人nhân 。 生sanh 老lão 所sở 敗bại 沈trầm 於ư 愁sầu 。
如như 斯tư 。 世Thế 尊Tôn 由do 佛Phật 眼nhãn 亦diệc 成thành 。
具cụ 眼nhãn 者giả 。
（# 五ngũ ）# 世Thế 尊Tôn 由do 普phổ 眼nhãn 亦diệc 成thành 具cụ 眼nhãn 者giả 云vân 何hà 。 普phổ 眼nhãn 是thị 一nhất 切thiết 知tri 智trí 。 世Thế 尊Tôn 已dĩ 具cụ 一nhất 切thiết 知tri 智trí 。 正chánh 具cụ 。 達đạt 。 正chánh 達đạt 。 成thành 。 正chánh 成thành 。 具cụ 備bị 。
彼bỉ 不bất 能năng 見kiến 者giả 。 此thử 世thế 無vô 何hà 物vật 。
又hựu 不bất 能năng 識thức 者giả 。 亦diệc 〔# 無vô 〕# 不bất 可khả 知tri 。
應ưng 可khả 知tri 之chi 物vật 。 一nhất 切thiết 此thử 知tri 通thông 。
如Như 來Lai 因nhân 斯tư 故cố 。 成thành 為vi 普phổ 眼nhãn 者giả 。
如như 斯tư 。
世Thế 尊Tôn 由do 普phổ 眼nhãn 亦diệc 成thành 具cụ 眼nhãn 者giả
此thử 是thị
如như 能năng 幸hạnh 見kiến 具cụ 眼nhãn 者giả
〔# 之chi 義nghĩa 〕# 。
除trừ 去khứ 一nhất 切thiết 之chi 闇ám 黑hắc
者giả 。 是thị 排bài 除trừ 。 捨xả 斷đoạn 。 除trừ 去khứ 。 滅diệt 除trừ 。 令linh 滅diệt 無vô 一nhất 切thiết 之chi 貪tham 闇ám 。 瞋sân 闇ám 。 癡si 闇ám 。 慢mạn 闇ám 。 見kiến 闇ám 。 煩phiền 惱não 闇ám 。 惡ác 行hành 闇ám 。 闇ám 黑hắc 者giả 。 無vô 眼nhãn 者giả 。 無vô 智trí 者giả 。 滅diệt 慧tuệ 者giả 。 害hại 敵địch 黨đảng 。 不bất 至chí 涅Niết 槃Bàn 者giả 。 此thử 是thị 。
除trừ 去khứ 一nhất 切thiết 之chi 闇ám 黑hắc 。
獨độc 一nhất 而nhi 為vi 證chứng 得đắc 樂lạc
〔# 之chi 句cú 中trung 〕# 。 獨độc 一nhất 者giả 。 （# 一nhất ）# 世Thế 尊Tôn 由do 出xuất 家gia 之chi 稱xưng 為vi 獨độc 一nhất 。 （# 二nhị ）# 由do 無vô 伴bạn 義nghĩa 獨độc 一nhất 。 （# 三tam ）# 由do 渴khát 愛ái 捨xả 斷đoạn 之chi 義nghĩa 為vi 獨độc 一nhất 。 （# 四tứ ）# 一nhất 向hướng 離ly 貪tham 故cố 為vi 獨độc 一nhất 。 一nhất 向hướng 離ly 瞋sân 故cố 為vi 獨độc 一nhất 。 一nhất 向hướng 離ly 癡si 故cố 為vi 獨độc 一nhất 。 一nhất 向hướng 無vô 煩phiền 惱não 故cố 為vi 獨độc 一nhất 。 （# 五ngũ ）# 行hành 一nhất 行hành 道Đạo （# 一Nhất 乘Thừa 道Đạo ）# 故cố 為vi 獨độc 一nhất 。 （# 六lục ）# 獨độc 一nhất 而nhi 正chánh 覺giác 無vô 上thượng 正Chánh 等Đẳng 覺Giác 故cố 為vi 獨độc 一nhất 。
（# 一nhất ）# 世Thế 尊Tôn 由do 出xuất 家gia 之chi 稱xưng 為vi 獨độc 一nhất 者giả 云vân 何hà 。 世Thế 尊Tôn 為vi 黑hắc 髮phát 之chi 青thanh 年niên 。 具cụ 備bị 善thiện 福phước 。 青thanh 春xuân 。 於ư 人nhân 生sanh 之chi 第đệ 一nhất 期kỳ 。 有hữu 不bất 欲dục 〔# 捨xả 〕# 〔# 彼bỉ 之chi 出xuất 家gia 〕# 淚lệ 顏nhan 而nhi 泣khấp 。 涕thế 泣khấp 之chi 父phụ 母mẫu 。 捨xả 親thân 戚thích 眾chúng 。 斷đoạn 一nhất 切thiết 名danh 聲thanh 之chi 障chướng 礙ngại 。 斷đoạn 妻thê 子tử 之chi 障chướng 礙ngại 。 斷đoạn 親thân 戚thích 之chi 障chướng 礙ngại 。 斷đoạn 友hữu 人nhân 同đồng 僚liêu 之chi 障chướng 礙ngại 。 斷đoạn 財tài 寶bảo 之chi 障chướng 礙ngại 。 剃thế 除trừ 鬚tu 髮phát 。 著trước 袈ca 裟sa 衣y 。 由do 家gia 出xuất 家gia 而nhi 非phi 家gia 。 成thành 為vi 無vô 一nhất 物vật 之chi 狀trạng 態thái 。 獨độc 一nhất 行hành 。 住trụ 。 動động 作tác 。 [P.455]# 活hoạt 動động 。 護hộ 持trì 。 持trì 續tục 。 維duy 持trì 。 如như 斯tư 。
世Thế 尊Tôn 由do 出xuất 家gia 之chi 稱xưng 為vi 獨độc 一nhất 。
（# 二nhị ）# 世Thế 尊Tôn 由do 無vô 伴bạn 義nghĩa 為vi 獨độc 一nhất 者giả 云vân 何hà 。 彼bỉ 如như 斯tư 出xuất 家gia 。 獨độc 於ư 阿a 練luyện 若nhã 。 森sâm 林lâm 之chi 邊biên 鄙bỉ 無vô 〔# 人nhân 〕# 聲thanh 。 無vô 騷# 音âm 。 無vô 諸chư 人nhân 之chi 光quang 景cảnh 。 於ư 人nhân 隱ẩn 而nhi 住trụ 。 禪thiền 思tư 用dụng 適thích 當đương 之chi 臥ngọa 坐tọa 所sở 。 彼bỉ 獨độc 行hành 。 獨độc 立lập 。 獨độc 坐tọa 。 獨độc 臥ngọa 。 獨độc 入nhập 村thôn 行hành 乞khất 。 獨độc 〔# 由do 行hành 乞khất 〕# 歸quy 。 獨độc 密mật 而nhi 坐tọa 禪thiền 。 獨độc 為vi 經kinh 行hành 。 獨độc 行hành 。 獨độc 住trụ 。 動động 作tác 。 活hoạt 動động 。 護hộ 持trì 。 持trì 續tục 。 維duy 持trì 。 如như 斯tư 。
世Thế 尊Tôn 由do 無vô 伴bạn 義nghĩa 成thành 為vi 獨độc 一nhất 。
（# 三tam ）# 世Thế 尊Tôn 由do 渴khát 愛ái 之chi 捨xả 斷đoạn 故cố 為vi 獨độc 一nhất 者giả 云vân 何hà 。 彼bỉ 如như 斯tư 無vô 伴bạn 。 不bất 放phóng 逸dật 而nhi 熱nhiệt 心tâm 精tinh 勤cần 而nhi 住trụ 。 於ư 尼Ni 連Liên 禪Thiền 河Hà 。 畔bạn 之chi 菩Bồ 提Đề 樹thụ 下hạ 。 精tinh 勤cần 大đại 精tinh 勤cần 。 擊kích 破phá 放phóng 逸dật 親thân 類loại 惡ác 魔ma 障chướng 解giải 脫thoát 之chi 軍quân 。 捨xả 斷đoạn 渴khát 愛ái 。 綱cương 罟# 。 〔# 輪luân 迴hồi 〕# 之chi 流lưu 。 愛ái 著trước 而nhi 除trừ 去khứ 。 滅diệt 除trừ 。 令linh 為vi 滅diệt 無vô 。
渴khát 愛ái 作tác 為vi 友hữu 之chi 人nhân 。 〔# 不bất 斷đoạn 〕# 輪luân 迴hồi 於ư 長trường 時thời 。
由do 此thử 狀trạng 態thái 他tha 狀trạng 態thái 。 輪luân 迴hồi 〔# 之chi 流lưu 〕# 可khả 超siêu 度độ 。
渴khát 愛ái 乃nãi 是thị 苦khổ 生sanh 〔# 緣duyên 〕# 。 能năng 知tri 此thử 之chi 過quá 患hoạn 者giả 。
離ly 渴khát 愛ái 而nhi 無vô 有hữu 取thủ 。 有hữu 念niệm 比Bỉ 丘Khâu 應ưng 普phổ 行hành 。
如như 斯tư 世Thế 尊Tôn
捨xả 斷đoạn 渴khát 愛ái 故cố 為vi 獨độc 一nhất 。
（# 四tứ ）# 世Thế 尊Tôn 一nhất 向hướng 離ly 貪tham 故cố 為vi 獨độc 一nhất 者giả 云vân 何hà 。 是thị 貪tham 之chi 捨xả 斷đoạn 故cố 。 一nhất 向hướng 離ly 貪tham 故cố 為vi 獨độc 一nhất 。 瞋sân 之chi 捨xả 斷đoạn 故cố 而nhi 一nhất 向hướng 離ly 瞋sân 故cố 為vi 獨độc 一nhất 。 癡si 之chi 捨xả 斷đoạn 故cố 而nhi 一nhất 向hướng 離ly 癡si 故cố 為vi 獨độc 一nhất 。 煩phiền 惱não 之chi 捨xả 斷đoạn 故cố 而nhi 一nhất 向hướng 離ly 煩phiền 惱não 故cố 為vi 獨độc 一nhất 。
[P.456]# （# 五ngũ ）# 世Thế 尊Tôn 行hành 一nhất 行hành 道Đạo （# 一Nhất 乘Thừa 道Đạo ）# 故cố 為vi 獨độc 一nhất 者giả 云vân 何hà 。 一nhất 行hành 道Đạo 者giả 是thị 四tứ 念niệm 處xứ 。 四tứ 正chánh 勤cần 。 四Tứ 神Thần 足Túc 。 五ngũ 根căn 。 五Ngũ 力Lực 。 七thất 覺giác 支chi 。 八Bát 支Chi 聖Thánh 道Đạo 。
有hữu 情tình 利lợi 益ích 者giả 。 見kiến 生sanh 盡tận 滅diệt 邊biên 。
憐lân 愍mẫn 者giả 〔# 之chi 佛Phật 〕# 。 知tri 解giải 一nhất 行hành 道Đạo 。
經kinh 由do 此thử 之chi 道đạo 。 過quá 去khứ 諸chư 佛Phật 度độ 。
現hiện 在tại 亦diệc 在tại 度độ 。 未vị 來lai 度độ 暴bạo 流lưu 。
如như 斯tư 。
世Thế 尊Tôn 行hành 一nhất 行hành 道Đạo 故cố 為vi 獨độc 一nhất 。
（# 六lục ）# 世Thế 尊Tôn 獨độc 一nhất 而nhi 正chánh 覺giác 無vô 上thượng 正Chánh 等Đẳng 覺Giác 故cố 。 為vi 獨độc 一nhất 者giả 云vân 何hà 。 覺giác 是thị 於ư 四tứ 〔# 沙Sa 門Môn 〕# 道đạo 成thành 智trí 慧tuệ 。 慧tuệ 根căn 。 慧tuệ 力lực 。 擇Trạch 法Pháp 覺Giác 支Chi 。 觀quán 慧tuệ 。 觀quán （# 毘Tỳ 鉢Bát 舍Xá 那Na ）# 。 正chánh 見kiến 。 世Thế 尊Tôn 依y 彼bỉ 佛Phật 智trí 覺giác 。
一nhất 切thiết 行hành 是thị 無vô 常thường
覺giác 。
一nhất 切thiết 行hành 是thị 苦khổ
覺giác 。
一nhất 切thiết 法pháp 是thị 無vô 我ngã
覺giác 。
緣duyên 無vô 明minh 而nhi 有hữu 行hành
乃nãi 至chí 覺giác
生sanh 之chi 滅diệt 故cố 而nhi 老lão 死tử 滅diệt
覺giác 。
此thử 是thị 苦khổ
覺giác 。
此thử 是thị 集tập
覺giác 。
此thử 是thị 苦khổ 之chi 滅diệt
覺giác 。
此thử 是thị 至chí 苦khổ 滅diệt 之chi 道đạo
覺giác 。
此thử 是thị 漏lậu
覺giác 。
此thử 是thị 漏lậu 之chi 集tập
覺giác 。
此thử 是thị 漏lậu 之chi 滅diệt
覺giác 。
此thử 是thị 至chí 漏lậu 滅diệt 之chi 道đạo
覺giác 。
此thử 等đẳng 之chi 法pháp 應ưng 知tri 通thông
覺giác 。
此thử 等đẳng 之chi 法pháp 應ưng 徧biến 知tri
覺giác 。
此thử 等đẳng 之chi 法pháp 應ưng 捨xả 斷đoạn
覺giác 。
此thử 等đẳng 之chi 法pháp 應ưng 修tu 習tập
覺giác 。
此thử 等đẳng 之chi 法pháp 應ưng 作tác 證chứng
覺giác 六lục 觸xúc 處xứ 之chi 集tập 。 滅diệt 沒một 。 樂nhạo/nhạc/lạc 味vị 。 過quá 患hoạn 與dữ 出xuất 離ly 。 覺giác 五ngũ 取thủ 蘊uẩn 之chi 集tập 。 滅diệt 沒một 。 樂nhạo/nhạc/lạc 味vị 。 過quá 患hoạn 與dữ 出xuất 離ly 。 覺giác 四tứ 大đại 種chủng 之chi 集tập 。 滅diệt 沒một 。 樂nhạo/nhạc/lạc 味vị 。 過quá 患hoạn 與dữ 出xuất 離ly 。 覺giác 。
所sở 有hữu 集tập 之chi 法pháp 皆giai 是thị 此thử 滅diệt 法pháp 。
或hoặc 又hựu 所sở 有hữu 應ưng 覺giác 。 應ưng 別biệt 覺giác 。 應ưng 正chánh 覺giác 。 應ưng 得đắc 達đạt 。 應ưng 觸xúc 達đạt 。 應ưng 作tác 證chứng 者giả 之chi 一nhất [P.457]# 切thiết 物vật 由do 覺giác 智trí 而nhi 覺giác 。 隨tùy 覺giác 。 別biệt 覺giác 。 正chánh 覺giác 。 正Chánh 等Đẳng 覺Giác 。 得đắc 達đạt 。 獲hoạch 得đắc 。 觸xúc 達đạt 。 作tác 證chứng 。 如như 斯tư 。 世Thế 尊Tôn 獨độc 一nhất 而nhi 正chánh 覺giác 無vô 上thượng 正Chánh 等Đẳng 覺Giác 故cố 為vi 獨độc 一nhất 。
證chứng 得đắc 樂lạc
〔# 之chi 句cú 中trung 〕# 。 樂nhạo/nhạc/lạc 者giả 是thị 出xuất 離ly 之chi 樂lạc 。 遠viễn 離ly 之chi 樂lạc 。 寂tịch 靜tĩnh 之chi 樂lạc 。 正chánh 覺giác 之chi 樂lạc 。
證chứng 得đắc
〔# 此thử 之chi 樂lạc 〕# 。 正chánh 達đạt 。 得đắc 達đạt 。 觸xúc 達đạt 。 作tác 證chứng 。 此thử 是thị 。
獨độc 一nhất 證chứng 得đắc 樂lạc
〔# 之chi 義nghĩa 〕# 。 故cố 舍Xá 利Lợi 弗Phất 長trưởng 老lão 言ngôn 。
含hàm 天thiên 世thế 界giới 之chi 人nhân 人nhân 。 如như 能năng 幸hạnh 見kiến 具cụ 眼nhãn 者giả 。
除trừ 去khứ 一nhất 切thiết 之chi 闇ám 黑hắc 。 獨độc 一nhất 而nhi 為vi 證chứng 得đắc 樂lạc 。
三tam
無vô 依y 如như 如như 之chi 彼bỉ 佛Phật 。 為vi 眾chúng 主chủ 來lai 無vô 詭quỷ 詐trá 。
於ư 此thử 侍thị 坐tọa 為vi 多đa 者giả 。 欲dục 將tương 問vấn 者giả 我ngã 已dĩ 來lai 。
（# 九cửu 五ngũ 七thất ）#
於ư 無vô 依y 如như 如như 之chi 彼bỉ 佛Phật
〔# 之chi 句cú 中trung 〕# 。 佛Phật 者giả 是thị 彼bỉ 世Thế 尊Tôn 。 自tự 存tồn 者giả 。 無vô 師sư 者giả 。 於ư 未vị 曾tằng 聞văn 。 之chi 諸chư 法pháp 正Chánh 等Đẳng 覺Giác 自tự 己kỷ 之chi 〔# 真chân 〕# 諦đế 。 又hựu 於ư 其kỳ 處xứ 得đắc 一nhất 切thiết 知tri 性tánh 。 於ư 諸chư 力lực 得đắc 自tự 在tại 性tánh 者giả 。 佛Phật 由do 何hà 之chi 義nghĩa 而nhi 為vi 佛Phật 耶da 。 覺giác 〔# 真chân 〕# 諦đế 故cố 是thị 佛Phật 〔# 覺giác 者giả 〕# 。 令linh 人nhân 人nhân 之chi 覺giác 者giả 故cố 是thị 佛Phật 。 一nhất 切thiết 知tri 者giả 故cố 是thị 佛Phật 。 一nhất 切thiết 見kiến 者giả 故cố 是thị 佛Phật 。 知tri 道đạo 者giả 故cố 是thị 佛Phật 。 明minh 照chiếu 者giả 故cố 是thị 佛Phật 。 由do 漏lậu 盡tận 者giả 之chi 稱xưng 是thị 佛Phật 。 由do 無vô 煩phiền 惱não 者giả 。 之chi 稱xưng 是thị 佛Phật 。 一nhất 向hướng 離ly 貪tham 者giả 故cố 是thị 佛Phật 。 一nhất 向hướng 離ly 瞋sân 者giả 故cố 是thị 佛Phật 。 一nhất 向hướng 離ly 癡si 者giả 故cố 是thị 佛Phật 。 一nhất 向hướng 無vô 煩phiền 惱não 故cố 是thị 佛Phật 。 行hành 一nhất 行hành 道Đạo 故cố 是thị 佛Phật 。 獨độc 一nhất 而nhi 正chánh 覺giác 無vô 上thượng 正Chánh 等Đẳng 覺Giác 故cố 是thị 佛Phật 。 已dĩ 害hại 破phá 不bất 覺giác 故cố 。 已dĩ [P.458]# 獲hoạch 得đắc 覺giác 故cố 是thị 佛Phật 。 佛Phật 此thử 之chi 名danh 非phi 由do 母mẫu 作tác 。 非phi 由do 父phụ 作tác 。 非phi 由do 姊tỷ 妹muội 作tác 。 非phi 由do 友hữu 人nhân 同đồng 僚liêu 作tác 。 非phi 由do 親thân 戚thích 。 緣duyên 者giả 作tác 。 非phi 由do 沙Sa 門Môn 。 婆Bà 羅La 門Môn 作tác 。 非phi 由do 諸chư 天thiên 神thần 作tác 。 此thử 佛Phật 是thị 此thử 諸chư 佛Phật 世Thế 尊Tôn 。 於ư 菩Bồ 提Đề 樹thụ 下hạ 。 獲hoạch 得đắc 作tác 證chứng 一nhất 切thiết 知tri 智trí 之chi 共cộng 同đồng 施thi 設thiết 者giả 。 此thử 是thị 。
無vô 依y 如như 如như 之chi 彼bỉ 佛Phật
〔# 之chi 義nghĩa 〕# 。
無vô 依y
者giả 。 是thị 〔# 依y 〕# 有hữu （# 一nhất ）# 愛ái 依y 與dữ （# 二nhị ）# 見kiến 依y 之chi 二nhị 依y 。
（# 一nhất ）# 愛ái 依y 者giả 云vân 何hà 。 稱xưng 為vi 渴khát 愛ái 者giả 。 乃nãi 謂vị 。
此thử 是thị 我ngã 之chi 物vật 。 彼bỉ 是thị 我ngã 之chi 物vật 。 此thử 等đẳng 是thị 我ngã 之chi 物vật 。 此thử 是thị 我ngã 之chi 物vật 。 唯duy 此thử 是thị 我ngã 之chi 物vật 。 我ngã 之chi 色sắc 。 聲thanh 。 香hương 。 味vị 。 觸xúc 。 敷phu 物vật 。 著trước 物vật 。 下hạ 婢tỳ 。 下hạ 僕bộc 。 山sơn 羊dương 。 羊dương 。 鷄kê 。 豚đồn 。 象tượng 。 牛ngưu 。 馬mã 。 田điền 園viên 。 宅trạch 地địa 。 黃hoàng 金kim 。 金kim 〔# 銀ngân 〕# 貨hóa 。 村thôn 。 街nhai 。 市thị 。 王vương 土thổ/độ 。 國quốc 土độ 。 地địa 方phương 。 〔# 四tứ 兵binh 之chi 〕# 營doanh 舍xá 。 倉thương 庫khố 。
無vô 境cảnh 界giới 。 無vô 限hạn 界giới 。 無vô 限hạn 定định 。 無vô 制chế 限hạn 而nhi 把bả 取thủ 。 我ngã 執chấp 有hữu 限hạn 之chi 物vật 。 又hựu 一nhất 切thiết 之chi 大đại 地địa 亦diệc 由do 渴khát 愛ái 而nhi 我ngã 執chấp 。 乃nãi 至chí 百bách 八bát 愛ái 之chi 作tác 用dụng 者giả 。 此thử 是thị 愛ái 依y 。
（# 二nhị ）# 見kiến 依y 者giả 云vân 何hà 。 二nhị 十thập 事sự 之chi 有hữu 身thân 見kiến 。 十thập 事sự 之chi 邪tà 見kiến 。 十thập 事sự 之chi 邊biên 見kiến 。 所sở 有hữu 如như 斯tư 類loại 之chi 見kiến 。 惡ác 見kiến 。 見kiến 執chấp 。 見kiến 難nạn/nan 所sở 。 見kiến 邪tà 曲khúc 。 見kiến 異dị 動động 。 見kiến 結kết 。 執chấp 。 執chấp 取thủ 。 住trụ 著trước 。 取thủ 。 邪tà 道đạo 。 邪tà 路lộ 。 邪tà 性tánh 。 異dị 學học 處xứ 。 邪tà 倒đảo 執chấp 。 違vi 邪tà 執chấp 。 顛điên 倒đảo 執chấp 。 邪tà 執chấp 。 對đối 不bất 如như 實thật 而nhi 如như 實thật 執chấp 。 乃nãi 至chí 六lục 十thập 二nhị 惡ác 見kiến 。 此thử 是thị 見kiến 依y 。
於ư 佛Phật 世Thế 尊Tôn 。 已dĩ 捨xả 斷đoạn 愛ái 依y 。 捨xả 遣khiển 見kiến 依y 。 愛ái 依y 之chi 捨xả 斷đoạn 故cố 。 見kiến 依y 捨xả 遣khiển 之chi 故cố 。 世Thế 尊Tôn 不bất 依y 止chỉ 於ư 眼nhãn 。 不bất 依y 止chỉ 於ư 耳nhĩ 。 鼻tị 。 舌thiệt 。 身thân 。 意ý 。 不bất 依y 止chỉ 於ư 色sắc 。 聲thanh 。 香hương 。 味vị 。 觸xúc 。 施thí 之chi 家gia 。 眾chúng 。 住trụ 居cư 。 利lợi 得đắc 。 名danh 聲thanh 。 賞thưởng 讚tán 。 樂nhạo/nhạc/lạc 。 衣y 服phục 。 食thực 物vật 。 臥ngọa 坐tọa 所sở 。 病bệnh 者giả 之chi 資tư 具cụ 藥dược 品phẩm 。 欲dục 界giới 。 色sắc [P.459]# 界giới 。 無vô 色sắc 界giới 。 欲dục 有hữu 。 色sắc 有hữu 。 無vô 色sắc 有hữu 。 想tưởng 有hữu 。 無vô 想tưởng 有hữu 。 非phi 想tưởng 非phi 非phi 想tưởng 有hữu 。 一nhất 蘊uẩn 有hữu 。 四tứ 蘊uẩn 有hữu 。 五ngũ 蘊uẩn 有hữu 。 過quá 去khứ 。 未vị 來lai 。 現hiện 在tại 。 見kiến 。 聞văn 。 覺giác 。 識thức 諸chư 法pháp 。 不bất 止chỉ 著trước 。 不bất 近cận 著trước 。 不bất 縛phược 著trước 。 不bất 信tín 解giải 。 出xuất 離ly 。 棄khí 遣khiển 。 離ly 脫thoát 。 離ly 縛phược 。 以dĩ 不bất 限hạn 定định 之chi 心tâm 而nhi 住trụ 。 此thử 是thị 。
如như 如như 無vô 依y 之chi 彼bỉ 佛Phật
〔# 之chi 義nghĩa 〕# 。
如như 如như
者giả 乃nãi 世Thế 尊Tôn 由do 五ngũ 相tương/tướng 是thị 如như 如như 。 〔# 即tức 〕# （# 一nhất ）# 對đối 好hảo 惡ác 是thị 如như 如như 。 （# 二nhị ）# 已dĩ 捨xả 者giả 故cố 是thị 如như 如như 。 （# 三tam ）# 已dĩ 度độ 者giả 故cố 是thị 如như 如như 。 （# 四tứ ）# 已dĩ 脫thoát 者giả 故cố 是thị 如như 如như 。 （# 五ngũ ）# 說thuyết 明minh 彼bỉ 〔# 之chi 德đức 〕# 是thị 如như 如như 。
（# 一nhất ）# 世Thế 尊Tôn 對đối 好hảo 惡ác 是thị 如như 如như 者giả 云vân 何hà 。 世Thế 尊Tôn 對đối 利lợi 得đắc 亦diệc 是thị 如như 如như 。 對đối 不bất 利lợi 得đắc 亦diệc 是thị 如như 如như 。 對đối 名danh 聲thanh 亦diệc 是thị 如như 如như 。 對đối 不bất 名danh 聲thanh 亦diệc 是thị 如như 如như 。 對đối 賞thưởng 讚tán 亦diệc 是thị 如như 如như 。 對đối 毀hủy 訾tí 亦diệc 是thị 如như 如như 。 對đối 樂nhạo/nhạc/lạc 亦diệc 是thị 如như 如như 。 對đối 苦khổ 亦diệc 是thị 如như 如như 。 假giả 令linh 以dĩ 香hương 塗đồ 一nhất 腕oản 。 以dĩ 斧phủ 擊kích 一nhất 腕oản 。 對đối 彼bỉ 無vô 貪tham 。 無vô 瞋sân 恚khuể 。 捨xả 斷đoạn 隨tùy 貪tham 。 瞋sân 恚khuể 。 離ly 越việt 勝thắng 。 敗bại 。 超siêu 越việt 順thuận 境cảnh 與dữ 逆nghịch 境cảnh 。 如như 斯tư 。 世Thế 尊Tôn 對đối 好hảo 惡ác 是thị 如như 如như 。
（# 二nhị ）# 世Thế 尊Tôn 已dĩ 捨xả 者giả 故cố 者giả 如như 如như 者giả 云vân 何hà 。 世Thế 尊Tôn 已dĩ 捨xả 者giả 故cố 是thị 如như 如như 。 〔# 即tức 〕# 於ư 世Thế 尊Tôn 已dĩ 捨xả 貪tham 。 唾thóa 棄khí 。 脫thoát 。 捨xả 遣khiển 。 以dĩ 捨xả 瞋sân 。 癡si 。 忿phẫn 。 恨hận 。 覆phú 。 惱não 。 嫉tật 。 慳san 。 諂siểm 。 誑cuống 。 強cường/cưỡng 情tình 。 激kích 情tình 。 慢mạn 。 過quá 慢mạn 。 憍kiêu 。 放phóng 逸dật 。 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 。 一nhất 切thiết 惡ác 行hành 。 一nhất 切thiết 不bất 安an 。 一nhất 切thiết 熱nhiệt 惱não 。 一nhất 切thiết 熱nhiệt 苦khổ 。 一nhất 切thiết 不bất 善thiện 行hành 已dĩ 捨xả 。 唾thóa 棄khí 。 脫thoát 。 捨xả 斷đoạn 。 捨xả 遣khiển 。 如như 斯tư 。 世Thế 尊Tôn 已dĩ 捨xả 者giả 故cố 是thị 如như 如như 。
（# 三tam ）# 世Thế 尊Tôn 已dĩ 度độ 。 者giả 故cố 是thị 如như 如như 者giả 云vân 何hà 。 世Thế 尊Tôn 以dĩ 度độ 欲dục 流lưu 。 度độ 有hữu 流lưu 。 度độ 見kiến 流lưu 。 度độ 無vô 明minh 流lưu 。 度độ 一nhất 切thiết 輪luân 迴hồi 路lộ 。 越việt 度độ 。 度độ 出xuất 。 越việt 過quá 。 超siêu 越việt 。 離ly 越việt 。 彼bỉ 梵Phạm 行hạnh 已dĩ 成thành 。 〔# 所sở 作tác 〕# 已dĩ 辨biện 。 過quá 〔# 世thế 〕# 路lộ 。 到đáo 〔# 涅Niết 槃Bàn 之chi 〕# 方phương 域vực 。 到đáo 終chung 點điểm 。 護hộ 梵Phạm 行hạnh 。 達đạt 最tối 上thượng 見kiến 。 修tu 習tập 道đạo 。 捨xả 斷đoạn 煩phiền 惱não 。 通thông 達đạt 不bất 動động 。 作tác 證chứng 滅diệt 。 於ư 彼bỉ 能năng 徧biến 知tri 苦khổ 。 捨xả 斷đoạn 集tập 。 修tu 習tập 道đạo 。 作tác 證chứng 滅diệt 。 知tri 通thông 應ưng 知tri 徧biến 。 徧biến 知tri 應ưng 徧biến 知tri 。 [P.460]# 捨xả 斷đoạn 應ưng 捨xả 斷đoạn 。 修tu 習tập 應ưng 修tu 習tập 。 作tác 證chứng 應ưng 作tác 證chứng 。 彼bỉ 放phóng 捨xả 障chướng 礙ngại 。 放phóng 散tán 〔# 輪luân 迴hồi 之chi 〕# 濠# 。 拔bạt 除trừ （# 渴khát 愛ái ）# 柱trụ 。 無vô 關quan 鑰thược （# 五ngũ 下hạ 分phần/phân 結kết ）# 而nhi 為vi 聖thánh 。 卸tá 下hạ 慢mạn 幢tràng 。 重trọng 擔đảm 。 離ly 繫hệ 。 捨xả 斷đoạn 五ngũ 支chi 〔# 蓋cái 〕# 。 具cụ 備bị 六lục 支chi 〔# 捨xả 〕# 。 守thủ 護hộ 一nhất 〔# 念niệm 〕# 。 有hữu 〔# 習tập 行hành 。 安an 住trụ 。 迴hồi 避tị 。 除trừ 去khứ 之chi 〕# 四tứ 依y 。 除trừ 去khứ 獨độc 一nhất 諦đế （# 徧biến 見kiến ）# 。 完hoàn 全toàn 遣khiển 求cầu 覓mịch 。 有hữu 不bất 混hỗn 濁trược 之chi 思tư 惟duy 。 有hữu 安an 息tức 身thân 行hành 。 有hữu 善thiện 解giải 脫thoát 之chi 心tâm 。 有hữu 善thiện 解giải 脫thoát 之chi 慧tuệ 。 獨độc 一nhất 而nhi 〔# 完hoàn 全toàn 〕# 。 住trụ 於ư 〔# 梵Phạm 行hạnh 〕# 。 得đắc 達đạt 應ưng 第đệ 一nhất 之chi 得đắc 達đạt 。 為vi 最tối 上thượng 之chi 人nhân 。 第đệ 一nhất 之chi 人nhân 。 彼bỉ 無vô 積tích 〔# 善thiện 惡ác 之chi 報báo 〕# 。 無vô 除trừ 。 已dĩ 除trừ 而nhi 住trụ 。 無vô 捨xả 斷đoạn 〔# 煩phiền 惱não 〕# 。 無vô 執chấp 取thủ 。 已dĩ 捨xả 斷đoạn 而nhi 住trụ 立lập 。 無vô 取thủ 去khứ 。 無vô 取thủ 上thượng 。 已dĩ 取thủ 去khứ 而nhi 住trụ 立lập 。 具cụ 備bị 無Vô 學Học 之chi 戒giới 蘊uẩn 故cố 而nhi 住trụ 立lập 。 具cụ 備bị 無Vô 學Học 之chi 定định 蘊uẩn 故cố 而nhi 住trụ 立lập 。 具cụ 備bị 無Vô 學Học 之chi 慧tuệ 蘊uẩn 故cố 而nhi 住trụ 立lập 。 具cụ 備bị 無Vô 學Học 之chi 解giải 脫thoát 蘊uẩn 故cố 而nhi 住trụ 立lập 。 具cụ 備bị 無Vô 學Học 之chi 解giải 脫thoát 智trí 見kiến 。 蘊uẩn 故cố 而nhi 住trụ 立lập 。 體thể 得đắc 諦đế 而nhi 住trụ 立lập 。 超siêu 越việt 動động 而nhi 住trụ 立lập 。 奪đoạt 去khứ 煩phiền 惱não 火hỏa 而nhi 住trụ 立lập 。 不bất 迴hồi 行hành 〔# 輪luân 迴hồi 〕# 而nhi 住trụ 立lập 。 取thủ 幸hạnh 運vận 而nhi 住trụ 立lập 。 由do 解giải 脫thoát 習tập 行hành 而nhi 住trụ 立lập 。 由do 徧biến 淨tịnh 慈từ 而nhi 住trụ 立lập 。 由do 徧biến 淨tịnh 悲bi 而nhi 住trụ 立lập 。 由do 徧biến 淨tịnh 喜hỷ 而nhi 住trụ 立lập 。 由do 徧biến 淨tịnh 捨xả 而nhi 住trụ 立lập 。 由do 究cứu 竟cánh 清thanh 淨tịnh 而nhi 住trụ 立lập 。 由do 徧biến 淨tịnh 無vô 煩phiền 惱não 性tánh 而nhi 住trụ 立lập 。 解giải 脫thoát 故cố 而nhi 住trụ 立lập 。 知tri 足túc 故cố 而nhi 住trụ 立lập 。 蘊uẩn 之chi 終chung 邊biên 而nhi 住trụ 立lập 。 界giới 之chi 終chung 邊biên 而nhi 住trụ 立lập 。 處xử 之chi 終chung 邊biên 而nhi 住trụ 立lập 。 趣thú 之chi 終chung 邊biên 而nhi 住trụ 立lập 。 生sanh 起khởi 之chi 終chung 邊biên 而nhi 住trụ 立lập 。 結kết 生sanh 之chi 終chung 邊biên 而nhi 住trụ 立lập 。 有hữu 之chi 終chung 邊biên 而nhi 住trụ 立lập 。 輪luân 迴hồi 之chi 終chung 邊biên 而nhi 住trụ 立lập 。 輪luân 轉chuyển 之chi 終chung 邊biên 而nhi 住trụ 立lập 。 最tối 後hậu 之chi 有hữu 而nhi 住trụ 立lập 。 最tối 後hậu 之chi 身thân 體thể 而nhi 住trụ 立lập 。 世Thế 尊Tôn 是thị 最tối 後hậu 之chi 持trì 身thân 者giả 。
此thử 為vi 彼bỉ 之chi 最tối 後hậu 有hữu 。 此thử 為vi 彼bỉ 之chi 最tối 終chung 身thân 。
生sanh 死tử 輪luân 迴hồi 。 為vi 〔# 最tối 後hậu 〕# 。 於ư 彼bỉ 無vô 有hữu 再tái 有hữu 事sự 。
如như 斯tư 世Thế 尊Tôn 已dĩ 度độ 。 者giả 故cố 是thị 如như 如như 。
[P.461]# （# 四tứ ）# 世Thế 尊Tôn 已dĩ 脫thoát 者giả 故cố 是thị 如như 如như 者giả 云vân 何hà 。 於ư 世Thế 尊Tôn 由do 貪tham 而nhi 心tâm 已dĩ 脫thoát 。 解giải 脫thoát 。 善thiện 解giải 脫thoát 。 由do 瞋sân 而nhi 心tâm 已dĩ 脫thoát 。 解giải 脫thoát 。 善thiện 解giải 脫thoát 。 由do 癡si 而nhi 心tâm 已dĩ 脫thoát 。 解giải 脫thoát 。 善thiện 解giải 脫thoát 。 由do 忿phẫn 。 恨hận 。 覆phú 。 惱não 。 嫉tật 。 慳san 。 諂siểm 。 誑cuống 。 強cường/cưỡng 情tình 。 激kích 情tình 。 慢mạn 。 過quá 慢mạn 。 憍kiêu 。 放phóng 逸dật 。 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 。 一nhất 切thiết 惡ác 行hành 。 一nhất 切thiết 不bất 安an 。 一nhất 切thiết 熱nhiệt 惱não 。 一nhất 切thiết 熱nhiệt 苦khổ 。 一nhất 切thiết 不bất 善thiện 。 行hành 而nhi 心tâm 已dĩ 脫thoát 。 解giải 脫thoát 。 善thiện 解giải 脫thoát 。 如như 斯tư 。 世Thế 尊Tôn 成thành 為vi 已dĩ 脫thoát 者giả 故cố 是thị 如như 如như 。
（# 五ngũ ）# 世Thế 尊Tôn 說thuyết 明minh 彼bỉ 〔# 之chi 德đức 〕# 是thị 如như 如như 者giả 云vân 何hà 。 世Thế 尊Tôn 若nhược 就tựu 〔# 共cộng 戒giới 〕# 而nhi 言ngôn 。 是thị 。
具cụ 戒giới 者giả
說thuyết 明minh 彼bỉ 〔# 之chi 德đức 〕# 是thị 如như 如như 。 若nhược 就tựu 信tín 而nhi 言ngôn 。 是thị 。
具cụ 信tín 者giả
說thuyết 明minh 彼bỉ 是thị 如như 如như 。 若nhược 就tựu 精tinh 進tấn 而nhi 言ngôn 。 是thị 。
具cụ 精tinh 進tấn 者giả
說thuyết 明minh 彼bỉ 是thị 如như 如như 。 若nhược 就tựu 慧tuệ 而nhi 言ngôn 。
是thị 具cụ 慧tuệ 者giả
說thuyết 明minh 彼bỉ 是thị 如như 如như 。 對đối 明minh 而nhi 言ngôn 。 是thị 。
三Tam 明Minh 者giả
說thuyết 明minh 彼bỉ 是thị 如như 如như 。 若nhược 就tựu 神thần 通thông 而nhi 言ngôn 。 是thị 。
六lục 神thần 通thông
說thuyết 明minh 彼bỉ 是thị 如như 如như 。 若nhược 就tựu 力lực 而nhi 言ngôn 。 是thị 。
十Thập 力Lực 者giả
說thuyết 明minh 彼bỉ 是thị 如như 如như 。 如như 斯tư 。
世Thế 尊Tôn 說thuyết 明minh 彼bỉ 〔# 之chi 德đức 〕# 是thị 如như 如như 。
此thử 是thị
無vô 依y 如như 如như 之chi 彼bỉ 佛Phật
〔# 之chi 義nghĩa 〕# 。
為vi 眾chúng 主chủ 來lai 無vô 詭quỷ 詐trá
〔# 之chi 句cú 中trung 〕# 。 無vô 詭quỷ 詐trá 者giả 是thị 三tam 詭quỷ 詐trá 。 〔# 即tức 〕# （# 一nhất ）# 稱xưng 資tư 具cụ 之chi 受thọ 用dụng 詭quỷ 詐trá 事sự 。 （# 二nhị ）# 稱xưng 威uy 儀nghi 之chi 詭quỷ 詐trá 事sự 。 （# 三tam ）# 稱xưng 周chu 邊biên 語ngữ 之chi 詭quỷ 詐trá 事sự 。
（# 一nhất ）# 稱xưng 資tư 具cụ 之chi 受thọ 用dụng 詭quỷ 詐trá 事sự 者giả 云vân 何hà 。 於ư 此thử 處xứ 諸chư 居cư 士sĩ 為vi 〔# 布bố 施thí 〕# 衣y 服phục 。 食thực 物vật 。 臥ngọa 坐tọa 所sở 。 病bệnh 者giả 之chi 資tư 具cụ 藥dược 品phẩm 招chiêu 待đãi 比Bỉ 丘Khâu 。 彼bỉ 〔# 比Bỉ 丘Khâu 〕# 有hữu 惡ác 欲dục 而nhi 敗bại 於ư 欲dục 。 有hữu 欲dục 求cầu 。 依y 欲dục 念niệm 而nhi 〔# 欲dục 得đắc 〕# 更cánh 多đa 之chi 衣y 服phục 。 食thực 物vật 。 臥ngọa 坐tọa 所sở 。 病bệnh 者giả 之chi 資tư 具cụ 藥dược 品phẩm 。 〔# 先tiên 〕# 斷đoạn 衣y 服phục 。 斷đoạn 食thực 物vật 。 斷đoạn 臥ngọa 坐tọa 所sở 。 斷đoạn 病bệnh 者giả 之chi 資tư 具cụ 藥dược 品phẩm 。 彼bỉ 如như 斯tư 言ngôn 。
高cao 價giá 之chi 衣y 服phục 於ư 沙Sa 門Môn 有hữu 何hà 用dụng 。 沙Sa 門Môn 由do 塚trủng 墓mộ 。 塵trần 堆đôi 。 又hựu 由do 店điếm 前tiền 捨xả 集tập 襤# 褸# 作tác 僧tăng 伽già 梨lê 衣y 而nhi 著trước 。 此thử 為vi 相tương 應ứng 。 高cao 貴quý 之chi 食thực 物vật 於ư 沙Sa 門Môn 有hữu 何hà 用dụng 。 沙Sa 門Môn 行hành [P.462]# 乞khất 。 由do 團đoàn 食thực 而nhi 營doanh 生sanh 活hoạt 。 此thử 為vi 相tương 應ứng 。
高cao 貴quý 之chi 臥ngọa 坐tọa 所sở 於ư 沙Sa 門Môn 有hữu 何hà 用dụng 。 沙Sa 門Môn 是thị 樹thụ 下hạ 住trụ 者giả 或hoặc 露lộ 地địa 住trụ 者giả 。 此thử 為vi 相tương 應ứng 。 高cao 價giá 之chi 醫y 藥dược 於ư 沙Sa 門Môn 有hữu 何hà 用dụng 。 沙Sa 門Môn 是thị 由do 〔# 牛ngưu 之chi 〕# 腐hủ 尿niệu 或hoặc 訶ha 梨lê 勒lặc 果quả 片phiến 作tác 藥dược 。 此thử 為vi 相tương 應ứng 。 因nhân 此thử 而nhi 著trước 粗thô 糙tháo 之chi 衣y 服phục 。 攝nhiếp 粗thô 糙tháo 之chi 食thực 物vật 。 受thọ 用dụng 粗thô 糙tháo 之chi 臥ngọa 坐tọa 所sở 。 受thọ 用dụng 粗thô 糙tháo 之chi 病bệnh 者giả 資tư 具cụ 藥dược 品phẩm 。 諸chư 居cư 士sĩ 思tư 惟duy 。
此thử 之chi 沙Sa 門Môn 少thiểu 欲dục 而nhi 知tri 足túc 。 獨độc 居cư 不bất 雜tạp 於ư 〔# 眾chúng 〕# 。 勵lệ 精tinh 進tấn 是thị 頭đầu 陀đà 行hành 者giả 。
愈dũ 益ích 為vi 〔# 布bố 施thí 〕# 衣y 服phục 。 食thực 物vật 。 臥ngọa 坐tọa 所sở 。 病bệnh 者giả 之chi 資tư 具cụ 藥dược 品phẩm 而nhi 招chiêu 待đãi 。 彼bỉ 如như 斯tư 言ngôn 。
由do 三tam 者giả 之chi 現hiện 前tiền 而nhi 有hữu 信tín 之chi 善thiện 男nam 子tử 生sanh 多đa 福phước 。 〔# 即tức 〕# 由do 信tín 之chi 現hiện 前tiền 而nhi 有hữu 信tín 之chi 善thiện 男nam 子tử 生sanh 多đa 之chi 福phước 。 由do 施thí 物vật 之chi 現hiện 前tiền 而nhi 有hữu 信tín 之chi 善thiện 男nam 子tử 生sanh 多đa 福phước 。 由do 應ưng 施thí 者giả （# 聖thánh 者giả ）# 之chi 現hiện 前tiền 而nhi 有hữu 信tín 之chi 善thiện 男nam 子tử 生sanh 多đa 福phước 。 於ư 汝nhữ 等đẳng 有hữu 此thử 之chi 信tín 。 又hựu 此thử 施thí 物vật 之chi 存tồn 在tại 。 而nhi 我ngã 是thị 受thọ 者giả 。 若nhược 我ngã 不bất 受thọ 者giả 。 汝nhữ 等đẳng 將tương 失thất 福phước 。 於ư 我ngã 此thử 〔# 之chi 施thí 物vật 〕# 無vô 用dụng 。 然nhiên 憐lân 愍mẫn 汝nhữ 等đẳng 。 故cố 而nhi 我ngã 受thọ 〔# 施thí 物vật 〕# 。
因nhân 此thử 而nhi 多đa 受thọ 衣y 服phục 。 多đa 受thọ 食thực 物vật 。 多đa 受thọ 臥ngọa 坐tọa 所sở 。 亦diệc 多đa 受thọ 病bệnh 者giả 之chi 資tư 具cụ 藥dược 品phẩm 。 〔# 而nhi 受thọ 資tư 具cụ 之chi 際tế 。 彼bỉ 為vi 似tự 有hữu 難nạn/nan 顏nhan 。 〕# 如như 斯tư 所sở 有hữu 可khả 厭yếm 。 顰tần 蹙túc 。 詭quỷ 詐trá 。 詭quỷ 瞞man 。 詐trá 欺khi 。 此thử 云vân 。
此thử 稱xưng 資tư 具cụ 之chi 受thọ 用dụng 詭quỷ 詐trá 。
（# 二nhị ）# 稱xưng 威uy 儀nghi 之chi 詭quỷ 詐trá 事sự 者giả 云vân 何hà 。 於ư 此thử 處xứ 某mỗ 者giả 有hữu 惡ác 欲dục 而nhi 敗bại 於ư 欲dục 。 意ý 欲dục 〔# 由do 他tha 之chi 〕# 尊tôn 欲dục 。 若nhược 如như 斯tư 人nhân 人nhân 將tương 尊tôn 敬kính 我ngã 。 裝trang 作tác 如như 得đắc 〔# 阿A 羅La 漢Hán 果Quả 。 者giả 〕# 而nhi 行hành 走tẩu 。 裝trang 作tác 而nhi 立lập 。 裝trang 作tác 而nhi 坐tọa 。 裝trang 作tác 而nhi 臥ngọa 。 願nguyện 求cầu 〔# 視thị 為vi 得đắc 阿A 羅La 漢Hán 果Quả 。 人nhân 〕# 而nhi 行hành 走tẩu 。 願nguyện 求cầu 而nhi 立lập 。 願nguyện 求cầu 而nhi 坐tọa 。 願nguyện 求cầu 而nhi 臥ngọa 。 如như [P.463]# 入nhập 定định 者giả 而nhi 行hành 走tẩu 。 如như 入nhập 定định 者giả 而nhi 立lập 。 如như 入nhập 定định 者giả 而nhi 作tác 。 如như 入nhập 定định 者giả 而nhi 臥ngọa 。 為vi 欲dục 他tha 見kiến 為vi 禪thiền 定định 。 如như 斯tư 所sở 有hữu 威uy 儀nghi 之chi 假giả 立lập 。 建kiến 立lập 。 偽ngụy 裝trang 。 可khả 厭yếm 。 顰tần 蹙túc 。 詭quỷ 詐trá 。 詭quỷ 瞞man 。 詐trá 欺khi 。 此thử 云vân 。
稱xưng 為vi 威uy 儀nghi 詭quỷ 詐trá 事sự 。
（# 三tam ）# 稱xưng 為vi 周chu 邊biên 語ngữ 〔# 謎mê 〕# 之chi 詭quỷ 詐trá 事sự 者giả 云vân 何hà 。 於ư 此thử 處xứ 某mỗ 者giả 有hữu 惡ác 欲dục 而nhi 敗bại 於ư 欲dục 。 意ý 欲dục 〔# 由do 他tha 之chi 〕# 尊tôn 敬kính 。 言ngôn 。
若nhược 如như 斯tư 人nhân 人nhân 將tương 尊tôn 敬kính 我ngã
〔# 詐trá 〕# 言ngôn 依y 據cứ 聖thánh 法pháp 。 〔# 即tức 〕# 語ngữ 。
著trước 如như 斯tư 衣y 服phục 之chi 沙Sa 門Môn 此thử 是thị 大đại 有hữu 能năng 者giả 。
語ngữ 。
持trì 如như 斯tư 鉢bát 。 持trì 銅đồng 碗oản 。 持trì 水thủy 瓶bình 。 持trì 濾lự 水thủy 器khí 。 持trì 鍵kiện 。 履lý 物vật 。 著trước 帶đái 。 著trước 腰yêu 紐nữu 之chi 沙Sa 門Môn 。 此thử 是thị 大đại 有hữu 能năng 者giả 。
語ngữ 。
有hữu 如như 斯tư 和hòa 尚thượng 之chi 沙Sa 門Môn 此thử 是thị 大đại 有hữu 能năng 者giả 。
語ngữ 。
同đồng 於ư 阿a 闍xà 梨lê 。 和hòa 尚thượng 者giả （# 弟đệ 子tử 兄huynh 弟đệ ）# 。 同đồng 阿a 闍xà 梨lê 者giả （# 同đồng 門môn ）# 。 友hữu 人nhân 。 知tri 己kỷ 。 同đồng 輩bối 。 朋bằng 友hữu 之chi 沙Sa 門Môn 此thử 是thị 大đại 有hữu 能năng 者giả 。
語ngữ 。
住trụ 於ư 如như 斯tư 精tinh 舍xá 之chi 沙Sa 門Môn 此thử 是thị 大đại 有hữu 能năng 者giả 。
語ngữ 。
住trụ 於ư 如như 斯tư 單đơn 屋ốc 頂đảnh 家gia 。 住trụ 於ư 臺đài 觀quán 。 住trụ 於ư 平bình 屋ốc 。 住trụ 於ư 山sơn 窟quật 。 住trụ 於ư 洞đỗng 穴huyệt 。 住trụ 於ư 小tiểu 屋ốc 。 住trụ 於ư 重trùng 閣các 。 住trụ 於ư 樓lâu 房phòng 。 住trụ 於ư 圓viên 屋ốc 。 住trụ 於ư 寶bảo 庫khố 。 住trụ 於ư 集tập 會hội 所sở 。 住trụ 於ư 假giả 屋ốc 。 住trụ 於ư 樹thụ 下hạ 之chi 沙Sa 門Môn 此thử 是thị 大đại 有hữu 能năng 者giả 。
或hoặc 又hựu 有hữu 惡ác 染nhiễm 之chi 心tâm 而nhi 屢lũ 為vi 可khả 厭yếm 之chi 面diện 。 行hành 大đại 詭quỷ 詐trá 。 大đại 滑hoạt 舌thiệt 。 由do 口khẩu 〔# 巧xảo 言ngôn 〕# 而nhi 得đắc 他tha 之chi 尊tôn 敬kính 者giả 如như 言ngôn 。
此thử 之chi 沙Sa 門Môn （# 我ngã ）# 已dĩ 如như 斯tư 寂tịch 靜tĩnh 之chi 住trụ 等đẳng 至chí （# 禪thiền 定định ）# 。
而nhi 甚thậm 深thâm 。 秘bí 密mật 。 微vi 妙diệu 。 隱ẩn 蔽tế 。 是thị 出xuất 世thế 間gian 。 與dữ 空không 相tướng 應ưng 論luận 。 如như 斯tư 所sở 有hữu 偽ngụy 裝trang 。 可khả 厭yếm 。 顰tần 蹙túc 。 詭quỷ 詐trá 。 詭quỷ 瞞man 。 詐trá 欺khi 此thử 云vân 。
稱xưng 為vi 周chu 邊biên 語ngữ 之chi 詭quỷ 詐trá 事sự 。
[P.464]# 佛Phật 世Thế 尊Tôn 捨xả 斷đoạn 此thử 等đẳng 三tam 詭quỷ 詐trá 事sự 。 正Chánh 斷Đoạn 。 寂tịch 滅diệt 。 安an 息tức 。 不bất 得đắc 生sanh 起khởi 。 已dĩ 以dĩ 智trí 火hỏa 燒thiêu 。 故cố 佛Phật 無vô 詭quỷ 詐trá 。 此thử 。
無vô 詭quỷ 詐trá
〔# 之chi 義nghĩa 〕# 。
為vi 眾chúng 主chủ 而nhi 來lai
〔# 之chi 句cú 中trung 〕# 。 眾chúng 主chủ 者giả 乃nãi 眾chúng 主chủ 。 世Thế 尊Tôn 是thị 眾chúng 之chi 阿a 闍xà 梨lê （# 師sư ）# 故cố 是thị 眾chúng 主chủ 。 眾chúng 之chi 師sư 故cố 是thị 眾chúng 主chủ 。 誘dụ 導đạo 眾chúng 故cố 是thị 眾chúng 主chủ 。 教giáo 誡giới 眾chúng 故cố 是thị 眾chúng 主chủ 。 教giáo 訓huấn 眾chúng 故cố 是thị 眾chúng 主chủ 。 無vô 畏úy 而nhi 近cận 眾chúng 故cố 是thị 眾chúng 主chủ 。 使sử 眾chúng 聞văn 彼bỉ 〔# 佛Phật 之chi 言ngôn 〕# 。 傾khuynh 耳nhĩ 令linh 起khởi 知tri 心tâm 故cố 是thị 眾chúng 主chủ 。 令linh 眾chúng 生sanh 離ly 避tị 不bất 善thiện 。 使sử 住trụ 立lập 於ư 善thiện 故cố 是thị 眾chúng 主chủ 。 是thị 比Bỉ 丘Khâu 眾chúng 之chi 眾chúng 主chủ 。 是thị 比Bỉ 丘Khâu 尼Ni 。 眾chúng 之chi 眾chúng 主chủ 。 是thị 優Ưu 婆Bà 塞Tắc 。 眾chúng 之chi 眾chúng 主chủ 。 是thị 優Ưu 婆Bà 夷Di 眾chúng 之chi 眾chúng 主chủ 。 是thị 王vương 眾chúng 之chi 眾chúng 主chủ 。 是thị 剎sát 帝đế 利lợi 。 眾chúng 之chi 眾chúng 主chủ 。 是thị 婆Bà 羅La 門Môn 。 眾chúng 之chi 眾chúng 主chủ 。 是thị 毘tỳ 舍xá 眾chúng 之chi 眾chúng 主chủ 。 是thị 首thủ 陀đà 眾chúng 之chi 眾chúng 主chủ 。 是thị 天thiên 眾chúng 之chi 眾chúng 主chủ 。 是thị 梵Phạm 天Thiên 眾chúng 之chi 眾chúng 主chủ 。 是thị 僧Tăng 眾chúng 之chi 主chủ 。 眾chúng 主chủ 。 眾chúng 之chi 阿a 闍xà 梨lê （# 師sư ）# 。
來lai
者giả 。 是thị 近cận 於ư 僧Tăng 伽già 施thí 市thị 。 近cận 來lai 。 到đáo 來lai 。 此thử 是thị 。
為vi 眾chúng 主chủ 來lai 無vô 詭quỷ 詐trá
〔# 之chi 義nghĩa 〕# 。
於ư 此thử 待đãi 坐tọa 為vi 多đa 者giả
〔# 之chi 句cú 中trung 〕# 。
多đa
者giả 。 是thị 諸chư 多đa 之chi 剎sát 帝đế 利lợi 。 婆Bà 羅La 門Môn 。 毘tỳ 舍xá 。 首thủ 陀đà 。 在tại 家gia 者giả 。 出xuất 家gia 者giả 。 天thiên 人nhân 。
侍thị 坐tọa 者giả
昃# 使sử 侍thị 坐tọa 者giả 。 左tả 右hữu 使sử 侍thị 者giả 。 差sai 侍thị 者giả 。 諸chư 弟đệ 子tử 也dã 。 此thử 是thị 。
於ư 此thử 侍thị 坐tọa 為vi 多đa 者giả
〔# 之chi 義nghĩa 〕# 。
欲dục 將tương 問vấn 者giả 我ngã 已dĩ 來lai
欲dục 問vấn 我ngã 已dĩ 來lai 。 欲dục 質chất 問vấn 我ngã 已dĩ 來lai 。 欲dục 聞văn 問vấn 我ngã 已dĩ 來lai 。 如như 斯tư 是thị 。
欲dục 將tương 問vấn 者giả 我ngã 已dĩ 來lai
〔# 之chi 義nghĩa 〕# 。 或hoặc 又hựu 有hữu 欲dục 問vấn 之chi 人nhân 。 質chất 問vấn 之chi 人nhân 人nhân 。 欲dục 聞văn 問vấn 之chi 人nhân 人nhân 之chi 來lai 。 來lai 至chí 。 接tiếp 近cận 。 近cận 侍thị 。 如như 斯tư 亦diệc 是thị 。
欲dục 將tương 問vấn 者giả 我ngã 已dĩ 來lai 〔# 有hữu 由do 質chất 問vấn 而nhi 來lai 〕#
〔# 之chi 義nghĩa 〕# 。 或hoặc 又hựu 有hữu 向hướng 尊tôn 師sư 欲dục 問vấn 而nhi 來lai 者giả 。 尊tôn 師sư 對đối 我ngã 所sở 問vấn 得đắc 善thiện 語ngữ 回hồi 答đáp 。 此thử 是thị 說thuyết 者giả 之chi 責trách 任nhậm 。 如như 斯tư 亦diệc 是thị 。
欲dục 將tương 問vấn 者giả 我ngã 已dĩ 來lai
〔# 之chi 義nghĩa 〕# 。 故cố 舍Xá 利Lợi 弗Phất 長trưởng 老lão 言ngôn 。
[P.465]# 無vô 依y 如như 如như 之chi 彼bỉ 佛Phật 。 為vi 眾chúng 生sanh 來lai 無vô 詭quỷ 詐trá 。
於ư 此thử 侍thị 者giả 為vi 多đa 者giả 。 欲dục 將tương 問vấn 者giả 我ngã 已dĩ 來lai 。
四tứ
厭yếm 〔# 世thế 〕# 親thân 無vô 人nhân 坐tọa 處xứ 。 樹thụ 下hạ 又hựu 復phục 於ư 塚trủng 墓mộ 。
又hựu 在tại 山sơn 山sơn 洞đỗng 窟quật 中trung 。 住trụ 在tại 比Bỉ 丘Khâu 〔# 厭yếm 世thế 間gian 〕# （# 九cửu 五ngũ 八bát ）# 。
厭yếm 惡ác 之chi 比Bỉ 丘Khâu
〔# 之chi 句cú 中trung 〕# 。 比Bỉ 丘Khâu 是thị 善thiện 凡phàm 夫phu 比Bỉ 丘Khâu 又hựu 有hữu 學học 比Bỉ 丘Khâu 。 此thử 是thị 比Bỉ 丘Khâu 。
厭yếm 惡ác
者giả 。 是thị 厭yếm 惡ác 生sanh 。 老lão 。 病bệnh 。 死tử 。 愁sầu 。 悲bi 苦khổ 。 憂ưu 惱não 。 地địa 獄ngục 之chi 苦khổ 。 畜súc 生sanh 界giới 之chi 苦khổ 。 餓ngạ 鬼quỷ 界giới 之chi 苦khổ 。 人nhân 界giới 之chi 苦khổ 。 入nhập 胎thai 原nguyên 因nhân 之chi 苦khổ 。 在tại 胎thai 原nguyên 因nhân 之chi 苦khổ 。 出xuất 胎thai 原nguyên 因nhân 之chi 苦khổ 。 生sanh 者giả 隨tùy 結kết 之chi 苦khổ 。 生sanh 者giả 受thọ 他tha 支chi 配phối 之chi 苦khổ 。 自tự 苦khổ 之chi 苦khổ 。 他tha 苦khổ 之chi 苦khổ 。 苦khổ 苦khổ 。 行hành 苦khổ 。 壞hoại 苦khổ 。 眼nhãn 病bệnh 之chi 苦khổ 。 耳nhĩ 病bệnh 之chi 苦khổ 。 鼻tị 病bệnh 之chi 苦khổ 。 舌thiệt 病bệnh 之chi 苦khổ 。 身thân 病bệnh 之chi 苦khổ 。 頭đầu 病bệnh 之chi 苦khổ 。 外ngoại 耳nhĩ 病bệnh 之chi 苦khổ 。 口khẩu 腔# 病bệnh 之chi 苦khổ 。 齒xỉ 病bệnh 之chi 苦khổ 。 咳khái 。 喘suyễn 息tức 。 外ngoại 鼻tị 病bệnh 。 熱nhiệt 病bệnh 。 老lão 。 腹phúc 病bệnh 。 氣khí 絕tuyệt 。 赤xích 痢lỵ 。 腹phúc 痛thống 。 虎hổ 列liệt 剌lạt 。 癩lại 。 癰ung 。 疱pháo 瘡sang 。 肺phế 病bệnh 。 癲điên 癇# 。 輪luân 癬tiển 。 疥giới 癬tiển 。 風phong 癬tiển 。 抓trảo 傷thương 。 皸# 。 出xuất 血huyết 。 糖đường 尿niệu 病bệnh 。 痔trĩ 疾tật 。 疙# 瘩# 。 潰hội 瘍# 。 膽đảm 汁trấp 等đẳng 起khởi 病bệnh 。 痰đàm 等đẳng 起khởi 病bệnh 。 風phong 等đẳng 起khởi 病bệnh 。 〔# 膽đảm 汁trấp 。 痰đàm 風phong 之chi 〕# 集tập 合hợp 病bệnh 。 氣khí 候hậu 變biến 化hóa 所sở 生sanh 病bệnh 。 不bất 等đẳng 姿tư 勢thế 所sở 生sanh 病bệnh 。 傷thương 害hại 所sở 生sanh 病bệnh 。 業nghiệp 報báo 所sở 生sanh 病bệnh 。 寒hàn 。 暑thử 。 飢cơ 。 渴khát 。 [P.466]# 大đại 便tiện 。 小tiểu 便tiện 。 虻manh 。 蚊văn 。 風phong 。 炎diễm 熱nhiệt 。 與dữ 爬# 行hành 類loại 接tiếp 觸xúc 所sở 生sanh 之chi 苦khổ 。 母mẫu 死tử 之chi 苦khổ 。 父phụ 死tử 之chi 苦khổ 。 兄huynh 弟đệ 死tử 之chi 苦khổ 。 姊tỷ 妹muội 死tử 之chi 苦khổ 。 親thân 子tử 死tử 之chi 苦khổ 。 親thân 女nữ 死tử 之chi 苦khổ 。 失thất 親thân 戚thích 之chi 苦khổ 。 失thất 財tài 富phú 之chi 苦khổ 。 失thất 〔# 健kiện 康khang 〕# 疾tật 病bệnh 之chi 苦khổ 。 失thất 戒giới 之chi 苦khổ 。 失thất 正chánh 見kiến 厭yếm 惡ác 。 忌kỵ 。 嫌hiềm 忌kỵ 。 厭yếm 之chi 苦khổ 。 此thử 是thị 。
厭yếm 惡ác 之chi 比Bỉ 丘Khâu
〔# 之chi 義nghĩa 〕# 。
親thân 人nhân 無vô 坐tọa 所sở
〔# 之chi 句cú 中trung 〕# 。 坐tọa 所sở 是thị 坐tọa 處xứ 。 〔# 即tức 〕# 牀sàng 。 椅# 子tử 。 坐tọa 蒲bồ 團đoàn 。 皮bì 革cách 。 草thảo 蓐nhục 。 柴sài 蓐nhục 。 藁# 蓐nhục 。 其kỳ 坐tọa 所sở 免miễn 見kiến 不bất 適thích 當đương 之chi 色sắc 。 離ly 。 遠viễn 離ly 。 免miễn 為vi 不bất 適thích 當đương 五ngũ 種chủng 欲dục 。 離ly 。 遠viễn 離ly 。 親thân 〔# 斯tư 〕# 坐tọa 所sở 。 親thân 近cận 。 受thọ 。 受thọ 用dụng 。 享hưởng 受thọ 。 且thả 常thường 受thọ 者giả 。 此thử 是thị 。
親thân 人nhân 無vô 坐tọa 所sở 〔# 者giả 〕#
〔# 之chi 義nghĩa 〕# 。
於ư 樹thụ 下hạ 或hoặc 於ư 塚trủng 墓mộ
〔# 之chi 句cú 中trung 〕# 。 樹thụ 下hạ 者giả 是thị 樹thụ 下hạ 。 塚trủng 墓mộ 是thị 塚trủng 墓mộ 處xứ 。 此thử 是thị 。
樹thụ 下hạ 又hựu 復phục 塚trủng 墓mộ 。
又hựu 在tại 山sơn 山sơn 洞đỗng 窟quật 中trung
〔# 之chi 句cú 中trung 〕# 。 山sơn 是thị 山sơn 。 洞đỗng 穴huyệt 是thị 洞đỗng 穴huyệt 。 山sơn 窟quật 是thị 山sơn 窟quật 。 山sơn 之chi 中trung 間gian 謂vị 山sơn 之chi 中trung 腹phúc 。 此thử 是thị 。
又hựu 在tại 山sơn 山sơn 洞đỗng 窟quật 中trung 。
故cố 舍Xá 利Lợi 弗Phất 長trưởng 老lão 言ngôn 。
厭yếm 〔# 世thế 〕# 親thân 人nhân 無vô 坐tọa 處xứ 。 樹thụ 下hạ 又hựu 復phục 於ư 塚trủng 墓mộ 。
又hựu 在tại 山sơn 山sơn 洞đỗng 窟quật 中trung 。 住trụ 在tại 比Bỉ 丘Khâu 〔# 厭yếm 世thế 間gian 〕# 。
五ngũ
高cao 低đê 臥ngọa 所sở 〔# 住trụ 比Bỉ 丘Khâu 〕# 。 其kỳ 處xứ 恐khủng 怖bố 〔# 猛mãnh 獸thú 〕# 吠phệ 。
彼bỉ 有hữu 無vô 音âm 臥ngọa 坐tọa 所sở 。 比Bỉ 丘Khâu 不bất 可khả 。 怖bố 動động 此thử （# 九cửu 五ngũ 九cửu ）# 。
高cao 低đê 臥ngọa 所sở
〔# 之chi 句cú 中trung 〕# 。
高cao 低đê
者giả 。 是thị 高cao 低đê 。 勝thắng 劣liệt 。 善thiện 惡ác 。
臥ngọa 所sở
者giả 。 是thị 臥ngọa 坐tọa 所sở 謂vị 臥ngọa 所sở 。 〔# 即tức 〕# 是thị 精tinh 舍xá 。 單đơn 屋ốc 頂đảnh 家gia 。 臺đài 觀quán 。 平bình 屋ốc 。 山sơn 窟quật 。 此thử 是thị 。
高cao 低đê 臥ngọa 所sở 。
其kỳ 處xứ 恐khủng 怖bố 物vật 吠phệ
〔# 之chi 句cú 中trung 〕# 。
吠phệ
者giả 是thị 起khởi 吠phệ 。 咆# 。 吼hống 聲thanh 。 此thử 是thị 。
吠phệ
或hoặc 又hựu 如như 何hà 程# 度độ 。 幾kỷ 何hà 。 幾kỷ 多đa 。 多đa 少thiểu 。 而nhi 如như 何hà 之chi 多đa 。 所sở 怖bố 之chi 物vật 是thị 獅sư 子tử 。 虎hổ 。 豹báo 。 熊hùng 。 鬣liệp 狗cẩu 。 狼lang 。 野dã 牛ngưu 。 象tượng 。 蛇xà 。 蝎hạt 。 百bách 足túc 。 盜đạo 賊tặc 。 又hựu 既ký 遂toại 未vị 遂toại 之chi 兇hung 暴bạo 人nhân 。 此thử 是thị 。
其kỳ 處xứ 恐khủng 怖bố 物vật 吠phệ
〔# 之chi 義nghĩa 〕# 。
比Bỉ 丘Khâu 不bất 可khả 怖bố 動động 此thử
〔# 之chi 句cú 中trung 〕# 。
此thử
者giả 。 是thị 此thử 恐khủng 怖bố 之chi 物vật 。 見kiến 恐khủng 怖bố 之chi 物vật 。 又hựu 聞văn 而nhi 不bất 可khả 怖bố 動động 。 不bất 可khả 悚tủng 怖bố 。 不bất 可khả 震chấn 駭hãi 。 不bất 可khả 駭hãi 。 不bất 可khả 駭hãi 怖bố 。 不bất 可khả 戰chiến 駭hãi 。 不bất 可khả 怖bố 畏úy 。 不bất 可khả 陷hãm 於ư 戰chiến 慄lật 。 不bất 恐khủng 怖bố 身thân 不bất 硬ngạnh 直trực 。 不bất 駭hãi 怖bố 。 不bất 可khả 逃đào 走tẩu 。 捨xả 斷đoạn 怖bố 畏úy 恐khủng 怖bố 。 而nhi 離ly 去khứ 身thân 毛mao 豎thụ 立lập 而nhi 住trụ 。 此thử 是thị 。
比Bỉ 丘Khâu 不bất 可khả 怖bố 動động 此thử
〔# 之chi 義nghĩa 〕# 。
彼bỉ 無vô 音âm 臥ngọa 坐tọa 所sở
者giả 。 是thị 無vô 〔# 人nhân 〕# 聲thanh 。 無vô 〔# 騷# 〕# 音âm 。 無vô 諸chư 人nhân 之chi 景cảnh 色sắc 。 可khả 住trụ 隱ẩn 人nhân 。 是thị 適thích 當đương 禪thiền 思tư 之chi 臥ngọa 坐tọa 所sở 。 此thử 是thị 。
彼bỉ 有hữu 無vô 音âm 臥ngọa 坐tọa 所sở
〔# 之chi 義nghĩa 〕# 。 故cố 舍Xá 利Lợi 弗Phất 長trưởng 老lão 言ngôn 。
高cao 低đê 臥ngọa 處xứ 〔# 住trụ 比Bỉ 丘Khâu 〕# 。 其kỳ 處xứ 恐khủng 怖bố 〔# 猛mãnh 獸thú 〕# 吠phệ 。
彼bỉ 有hữu 無vô 音âm 臥ngọa 坐tọa 所sở 。 比Bỉ 丘Khâu 不bất 可khả 怖bố 動động 此thử 。
六lục
未vị 到đáo 之chi 域vực （# 涅Niết 槃Bàn ）# 比Bỉ 丘Khâu 行hành 。 世thế 間gian 危nguy 難nan 有hữu 幾kỷ 何hà 。
彼bỉ 有hữu 邊biên 境cảnh 臥ngọa 坐tọa 所sở 。 比Bỉ 丘Khâu 應ưng 與dữ 克khắc 服phục 彼bỉ 。
（# 九cửu 六lục 〇# ）#
世thế 間gian 危nguy 難nan 有hữu 幾kỷ 何hà
〔# 之chi 句cú 中trung 〕# 。
幾kỷ 何hà
者giả 。 是thị 幾kỷ 何hà 。 幾kỷ 多đa 。 何hà 者giả 。 如như 何hà 多đa 。 危nguy 難nạn/nan 者giả 。 是thị （# 一nhất ）# 顯hiển 現hiện 之chi 危nguy 難nạn/nan 與dữ （# 二nhị ）# 隱ẩn 密mật 之chi 危nguy 難nạn/nan 之chi 二nhị 危nguy 難nạn/nan 。
[P.468]# （# 一nhất ）# 顯hiển 現hiện 之chi 危nguy 難nạn/nan 者giả 云vân 何hà 。 是thị 獅sư 子tử 。 虎hổ 。 豹báo 。 熊hùng 。 鬣liệp 狗cẩu 。 狼lang 。 野dã 牛ngưu 。 象tượng 。 蛇xà 。 蝎hạt 。 百bách 足túc 。 盜đạo 賊tặc 又hựu 既ký 遂toại 。 未vị 遂toại 之chi 兇hung 惡ác 人nhân 。 又hựu 與dữ 接tiếp 觸xúc 眼nhãn 病bệnh 。 耳nhĩ 病bệnh 。 鼻tị 病bệnh 。 舌thiệt 病bệnh 。 身thân 病bệnh 。 頭đầu 病bệnh 。 外ngoại 耳nhĩ 病bệnh 。 口khẩu 腔# 病bệnh 。 齒xỉ 病bệnh 。 咳khái 。 喘suyễn 息tức 。 外ngoại 鼻tị 病bệnh 。 熱nhiệt 病bệnh 。 老lão 。 腹phúc 病bệnh 。 氣khí 絕tuyệt 。 赤xích 痢lỵ 。 腹phúc 痛thống 。 虎hổ 列liệt 剌lạt 。 癩lại 。 癰ung 。 疱pháo 瘡sang 。 肺phế 病bệnh 。 癲điên 癇# 。 輪luân 癬tiển 。 疥giới 癬tiển 。 風phong 癬tiển 。 抓trảo 傷thương 。 皸# 。 出xuất 血huyết 。 糖đường 尿niệu 病bệnh 。 痔trĩ 疾tật 。 疙# 瘩# 。 潰hội 瘍# 。 膽đảm 汁trấp 等đẳng 起khởi 病bệnh 。 痰đàm 等đẳng 起khởi 病bệnh 。 風phong 等đẳng 起khởi 病bệnh 。 〔# 膽đảm 汁trấp 痰đàm 。 風phong 之chi 〕# 集tập 合hợp 病bệnh 。 氣khí 候hậu 變biến 化hóa 所sở 生sanh 病bệnh 。 不bất 等đẳng 姿tư 勢thế 所sở 生sanh 病bệnh 。 傷thương 害hại 所sở 生sanh 病bệnh 。 業nghiệp 報báo 所sở 生sanh 病bệnh 。 寒hàn 。 暑thử 。 飢cơ 。 渴khát 。 大đại 便tiện 。 小tiểu 便tiện 。 虻manh 。 蚊văn 。 風phong 。 炎diễm 熱nhiệt 。 爬# 行hành 類loại 〔# 蛇xà 〕# 。 此thử 等đẳng 謂vị 顯hiển 現hiện 之chi 危nguy 難nạn/nan 。
（# 二nhị ）# 隱ẩn 密mật 之chi 危nguy 難nạn/nan 者giả 云vân 何hà 。 是thị 身thân 惡ác 行hành 。 語ngữ 惡ác 行hành 。 欲dục 貪tham 蓋cái 。 瞋sân 恚khuể 蓋cái 。 昏hôn 沈trầm 。 睡thụy 眠miên 蓋cái 。 掉trạo 舉cử 惡ác 作tác 蓋cái 。 疑nghi 蓋cái 。 貪tham 。 瞋sân 。 癡si 。 忿phẫn 。 恨hận 。 覆phú 。 惱não 。 嫉tật 。 慳san 。 諂siểm 。 誑cuống 。 強cường/cưỡng 情tình 。 激kích 情tình 。 慢mạn 。 過quá 慢mạn 。 憍kiêu 放phóng 逸dật 。 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 。 一nhất 切thiết 惡ác 行hành 。 一nhất 切thiết 不bất 安an 。 一nhất 切thiết 熱nhiệt 惱não 。 一nhất 切thiết 熱nhiệt 苦khổ 。 一nhất 切thiết 不bất 善thiện 行hành 。 此thử 等đẳng 謂vị 隱ẩn 密mật 之chi 危nguy 難nạn/nan 。
危nguy 難nạn/nan
者giả 是thị 由do 何hà 義nghĩa 而nhi 為vi 危nguy 難nan 耶da 。 （# 一nhất ）# 征chinh 服phục （# 善thiện 人nhân ）# 故cố 危nguy 難nạn/nan 。 （# 二nhị ）# 至chí 〔# 善thiện 法Pháp 之chi 〕# 減giảm 退thoái 故cố 是thị 危nguy 難nạn/nan （# 三tam ）# 〔# 不bất 善thiện 法Pháp 〕# 以dĩ 其kỳ 處xứ 為vi 依y 所sở 故cố 是thị 危nguy 難nạn/nan 。
（# 一nhất ）# 征chinh 服phục 〔# 善thiện 人nhân 〕# 故cố 是thị 危nguy 難nạn/nan 者giả 云vân 何hà 。 彼bỉ 等đẳng 危nguy 難nạn/nan 是thị 征chinh 彼bỉ 人nhân 。 征chinh 服phục 。 勝thắng 。 蹂# 躪# 。 奪đoạt 取thủ 。 粉phấn 碎toái 。 如như 斯tư 。
征chinh 服phục 故cố 是thị 危nguy 難nạn/nan 。
（# 二nhị ）# 至chí 〔# 善thiện 法Pháp 之chi 〕# 減giảm 退thoái 故cố 是thị 危nguy 難nạn/nan 者giả 云vân 何hà 。 彼bỉ 等đẳng 危nguy 難nạn/nan 是thị 至chí 諸chư 善thiện 法Pháp 之chi 減giảm 退thoái 。 消tiêu 滅diệt 。 諸chư 善thiện 法Pháp 者giả 云vân 何hà 。 是thị 正chánh 行hạnh 道đạo 。 隨tùy 順thuận 之chi 行hành 道đạo 。 無vô 害hại 敵địch 之chi 行hành 道Đạo 。 隨tùy 義nghĩa 之chi 行hành 道Đạo 。 法pháp 隨tùy 法pháp 之chi 行hành 道Đạo 。 對đối 諸chư 戒giới 之chi 完hoàn 成thành 。 諸chư 根căn 之chi 守thủ 護hộ 。 對đối 食thực 之chi 知tri 量lương 。 向hướng 警cảnh 寤ngụ 之chi 努nỗ 力lực 。 向hướng 念niệm 正chánh 知tri 。 四tứ 念niệm 處xứ 。 四tứ [P.469]# 正chánh 勤cần 。 四tứ 神thần 力lực 。 五ngũ 根căn 。 五Ngũ 力Lực 。 七thất 覺giác 支chi 。 八Bát 支Chi 聖Thánh 道Đạo 。 修tu 習tập 之chi 努nỗ 力lực 。 至chí 此thử 等đẳng 諸chư 善thiện 法Pháp 之chi 減giảm 退thoái 。 消tiêu 滅diệt 。 如như 斯tư 。 是thị 。
至chí 減giảm 退thoái 故cố 是thị 危nguy 難nạn/nan 。
（# 三tam ）# 〔# 不bất 善thiện 法Pháp 〕# 以dĩ 其kỳ 處xứ 為vi 依y 所sở 故cố 是thị 危nguy 難nạn/nan 者giả 云vân 何hà 。 於ư 其kỳ 處xứ 此thử 等đẳng 之chi 惡ác 不bất 善thiện 法pháp 。 生sanh 起khởi 而nhi 依y 止chỉ 於ư 自tự 體thể 。 譬thí 如như 在tại 洞đỗng 穴huyệt 。 於ư 洞đỗng 穴huyệt 為vi 依y 所sở 之chi 生sanh 物vật 橫hoạnh/hoành 臥ngọa 。 在tại 水thủy 中trung 以dĩ 水thủy 為vi 依y 所sở 之chi 生sanh 物vật 存tồn 在tại 。 在tại 林lâm 中trung 以dĩ 林lâm 為vi 依y 所sở 之chi 生sanh 物vật 存tồn 在tại 。 在tại 樹thụ 上thượng 以dĩ 樹thụ 為vi 依y 所sở 之chi 生sanh 物vật 存tồn 在tại 。 如như 斯tư 。 於ư 其kỳ 處xứ 此thử 等đẳng 諸chư 不bất 善thiện 法pháp 。 生sanh 起khởi 依y 止chỉ 於ư 自tự 體thể 。 如như 斯tư 。
以dĩ 其kỳ 處xứ 為vi 依y 所sở 故cố 是thị 危nguy 難nạn/nan 。
即tức 世Thế 尊Tôn 如như 斯tư 說thuyết 。
諸chư 比Bỉ 丘Khâu 。 與dữ 門môn 人nhân （# 煩phiền 惱não ）# 共cộng 。 與dữ 阿a 闍xà 梨lê （# 煩phiền 惱não ）# 之chi 比Bỉ 丘Khâu 是thị 苦khổ 而nhi 不bất 樂nhạo 住trụ 。 諸chư 比Bỉ 丘Khâu 。 與dữ 門môn 人nhân 共cộng 。 與dữ 阿a 闍xà 梨lê 共cộng 之chi 比Bỉ 丘Khâu 是thị 苦khổ 而nhi 不bất 樂nhạo 住trụ 者giả 云vân 何hà 。 諸chư 比Bỉ 丘Khâu 。 茲tư 有hữu 比Bỉ 丘Khâu 。 以dĩ 眼nhãn 見kiến 色sắc 後hậu 。 〔# 於ư 彼bỉ 〕# 憶ức 念niệm 思tư 惟duy 。 結kết 縛phược 而nhi 生sanh 起khởi 。 惡ác 不bất 善thiện 法pháp 。 其kỳ 等đẳng 之chi 惡ác 不bất 善thiện 法pháp 。 住trụ 於ư 彼bỉ 之chi 內nội 。 隨tùy 住trụ 。 故cố 云vân 彼bỉ 與dữ 門môn 人nhân （# 內nội 住trụ 者giả ）# 共cộng 。 彼bỉ 等đẳng 惡ác 不bất 善thiện 法pháp 。 於ư 彼bỉ 現hiện 行hành 。 故cố 云vân 彼bỉ 與dữ 阿a 闍xà 梨lê （# 現hiện 行hành 者giả ）# 共cộng 。 更cánh 又hựu 諸chư 比Bỉ 丘Khâu 。 有hữu 比Bỉ 丘Khâu 以dĩ 耳nhĩ 聞văn 聲thanh 之chi 後hậu 。 以dĩ 鼻tị 嗅khứu 香hương 之chi 後hậu 。 以dĩ 舌thiệt 嘗thường 味vị 之chi 後hậu 。 以dĩ 身thân 觸xúc 所sở 觸xúc 之chi 後hậu 。 以dĩ 意ý 識thức 法pháp 之chi 後hậu 。 〔# 於ư 彼bỉ 〕# 憶ức 念niệm 思tư 惟duy 。 結kết 縛phược 而nhi 生sanh 起khởi 。 惡ác 不bất 善thiện 法pháp 。 其kỳ 等đẳng 之chi 惡ác 不bất 善thiện 法pháp 。 住trụ 彼bỉ 之chi 內nội 。 隨tùy 住trụ 。 故cố 云vân 彼bỉ 與dữ 門môn 人nhân （# 內nội 住trụ 者giả ）# 共cộng 。 彼bỉ 等đẳng 諸chư 不bất 善thiện 法pháp 。 在tại 彼bỉ 現hiện 行hành 。 故cố 云vân 彼bỉ 與dữ 阿a 闍xà 梨lê （# 現hiện 行hành 者giả ）# 共cộng 。 如như 斯tư 。 諸chư 比Bỉ 丘Khâu 。 與dữ 門môn 人nhân 共cộng 。 與dữ 阿a 闍xà 梨lê 共cộng 之chi 比Bỉ 丘Khâu 是thị 苦khổ 而nhi 不bất 樂nhạo 住trụ 。
如như 斯tư
亦diệc 以dĩ 其kỳ 處xứ 為vi 依y 所sở 故cố 是thị 危nguy 難nạn/nan 。
[P.470]# 又hựu 世Thế 尊Tôn 如như 斯tư 說thuyết 。
諸chư 比Bỉ 丘Khâu 。 有hữu 此thử 等đẳng 三tam 之chi 內nội 垢cấu 。 內nội 不bất 友hữu 。 內nội 敵địch 。 內nội 殺sát 戮lục 者giả 。 內nội 反phản 敵địch 者giả 。 三tam 者giả 云vân 何hà 。 諸chư 比Bỉ 丘Khâu 。 貪tham 是thị 內nội 垢cấu 。 內nội 不bất 友hữu 。 內nội 敵địch 。 內nội 殺sát 戮lục 者giả 。 內nội 反phản 敵địch 者giả 。 諸chư 比Bỉ 丘Khâu 。 瞋sân 是thị 內nội 垢cấu 。 內nội 不bất 友hữu 。 內nội 敵địch 。 內nội 殺sát 戮lục 者giả 。 內nội 反phản 敵địch 者giả 。 諸chư 比Bỉ 丘Khâu 。 癡si 是thị 內nội 垢cấu 。 內nội 不bất 友hữu 。 內nội 敵địch 。 內nội 殺sát 戮lục 者giả 。 內nội 反phản 敵địch 者giả 。 諸chư 比Bỉ 丘Khâu 。 此thử 等đẳng 三tam 之chi 內nội 垢cấu 。 是thị 內nội 不bất 友hữu 。 內nội 敵địch 。 內nội 殺sát 戮lục 者giả 。 內nội 反phản 敵địch 者giả 。
貪tham 生sanh 不bất 利lợi 。 貪tham 心tâm 動động 亂loạn 。
怖bố 畏úy 內nội 生sanh 。 人nhân 不bất 覺giác 知tri 。
貪tham 不bất 知tri 義nghĩa 。 貪tham 不bất 見kiến 法pháp 。
貪tham 征chinh 人nhân 故cố 。 黑hắc 暗ám 闇ám 冥minh 。
瞋sân 生sanh 不bất 利lợi 。 瞋sân 心tâm 動động 亂loạn 。
怖bố 畏úy 內nội 生sanh 。 人nhân 不bất 覺giác 知tri 。
瞋sân 不bất 知tri 義nghĩa 。 瞋sân 不bất 見kiến 法pháp 。
忿phẫn 征chinh 人nhân 故cố 。 黑hắc 暗ám 闇ám 冥minh 。
癡si 生sanh 不bất 利lợi 。 癡si 心tâm 動động 亂loạn 。
怖bố 畏úy 內nội 生sanh 。 人nhân 不bất 覺giác 知tri 。
癡si 不bất 知tri 義nghĩa 。 癡si 不bất 見kiến 法pháp 。
癡si 征chinh 人nhân 故cố 。 黑hắc 暗ám 闇ám 冥minh 。
如như 斯tư 亦diệc
以dĩ 其kỳ 處xứ 為vi 依y 所sở 故cố 是thị 危nguy 難nạn/nan 。
又hựu 世Thế 尊Tôn 說thuyết 。
大đại 王vương 。 人nhân 有hữu 三tam 法pháp 之chi 生sanh 起khởi 。 〔# 彼bỉ 等đẳng 〕# 於ư 內nội 生sanh 起khởi 至chí 不bất 利lợi 益ích 。 苦khổ 。 不bất 樂nhạo 住trụ 。 三tam 者giả 云vân 何hà 。
大đại 王vương 。 人nhân 有hữu 貪tham 之chi 生sanh 起khởi 。 〔# 彼bỉ 〕# 於ư 內nội 生sanh 起khởi 至chí 不bất 利lợi 益ích 。 苦khổ 。 不bất 樂nhạo 住trụ 。
大đại 王vương 。 人nhân 有hữu 瞋sân 之chi 生sanh 起khởi 。 〔# 彼bỉ 〕# 於ư 內nội 生sanh 起khởi 至chí 不bất 利lợi 益ích 。 苦khổ 。 不bất 樂nhạo 住trụ 。
大đại 王vương 。 人nhân 有hữu 癡si 之chi 生sanh 起khởi 。 〔# 彼bỉ 〕# [P.471]# 於ư 內nội 生sanh 起khởi 至chí 不bất 利lợi 益ích 。 苦khổ 。 不bất 樂nhạo 住trụ 。
大đại 王vương 。 人nhân 有hữu 此thử 等đẳng 三tam 法pháp 之chi 生sanh 起khởi 。 〔# 彼bỉ 等đẳng 〕# 於ư 內nội 生sanh 起khởi 至chí 不bất 利lợi 益ích 。 苦khổ 。 不bất 樂nhạo 住trụ 。
自tự 己kỷ 心tâm 中trung 生sanh 。 貪tham 與dữ 瞋sân 與dữ 癡si 。
有hữu 惡ác 心tâm 害hại 人nhân 。 如như 竹trúc 枯khô 自tự 果quả 。
如như 斯tư 亦diệc
以dĩ 其kỳ 處xứ 為vi 依y 所sở 故cố 是thị 危nguy 難nạn/nan 。
又hựu 世Thế 尊Tôn 如như 斯tư 說thuyết 。
貪tham 瞋sân 此thử 為vi 身thân 體thể 因nhân 。 不bất 樂nhạo 與dữ 樂nhạo/nhạc/lạc 由do 此thử 生sanh 。
由do 此thử 身thân 體thể 之chi 等đẳng 起khởi 。 諸chư 〔# 不bất 善thiện 〕# 尋tầm 以dĩ 〔# 善thiện 〕# 意ý 。
如như 諸chư 童đồng 子tử 〔# 放phóng 〕# 鳥điểu 。
如như 斯tư 亦diệc
以dĩ 其kỳ 處xứ 為vi 依y 所sở 故cố
是thị 危nguy 難nạn/nan 。
世thế 間gian
者giả 。 是thị 人nhân 世thế 間gian 。 此thử 是thị 。
世thế 間gian 危nguy 難nan 有hữu 幾kỷ 何hà
〔# 之chi 義nghĩa 〕# 。
未vị 到đáo 之chi 域vực 比Bỉ 丘Khâu 行hành
〔# 之chi 句cú 中trung 〕# 。 未vị 到đáo 之chi 域vực 者giả 是thị 不bất 死tử 。 涅Niết 槃Bàn 。 即tức 彼bỉ 一nhất 切thiết 行hành 之chi 止chỉ 。 一nhất 切thiết 依y 之chi 捨xả 遣khiển 。 渴khát 愛ái 之chi 盡tận 滅diệt 。 離ly 貪tham 。 滅diệt 。 涅Niết 槃Bàn 。 未vị 曾tằng 到đáo 之chi 〔# 域vực 〕# 非phi 於ư 此thử 長trường 時thời 曾tằng 到đáo 之chi 域vực 。 譬thí 如như 持trì 運vận 〔# 盛thịnh 〕# 滿mãn 油du 之chi 鉢bát 至chí 緣duyên 。 此thử 比Bỉ 丘Khâu 冀ký 求cầu 未vị 到đáo 之chi 域vực 。 無vô 怠đãi 慢mạn 隨tùy 護hộ 〔# 無vô 油du 〕# 之chi 自tự 心tâm 。 謂vị 赴phó 未vị 曾tằng 到đáo 之chi 域vực 。 前tiền 往vãng 出xuất 發phát 者giả 。 此thử 是thị 。
未vị 到đáo 之chi 域vực 比Bỉ 丘Khâu 行hành
〔# 之chi 義nghĩa 〕# 。
比Bỉ 丘Khâu 應ưng 克khắc 服phục 彼bỉ
〔# 之chi 句cú 中trung 〕# 。
彼bỉ
者giả 。 是thị 彼bỉ 危nguy 難nạn/nan 。 比Bỉ 丘Khâu 應ưng 克khắc 服phục 。 戰chiến 勝thắng 。 應ưng 蹂# 躪# 。 奪đoạt 去khứ 。 粉phấn 碎toái 。 此thử 是thị 。
比Bỉ 丘Khâu 應ưng 克khắc 服phục 彼bỉ
〔# 之chi 義nghĩa 〕# 。
彼bỉ 有hữu 邊biên 境cảnh 臥ngọa 坐tọa 所sở
者giả 。 是thị 山sơn 邊biên 。 林lâm 邊biên 。 水thủy 邊biên 。 河hà 邊biên 之chi 邊biên 地địa 。 邊biên 境cảnh 。 邊biên 鄙bỉ 。 於ư 其kỳ 處xứ 不bất 能năng 耕canh 作tác 。 不bất 能năng 播bá 種chủng 之chi 臥ngọa 坐tọa 所sở 。 此thử 是thị 。
彼bỉ 有hữu 邊biên 境cảnh 臥ngọa 坐tọa 所sở
〔# 之chi 義nghĩa 〕# 。 故cố 舍Xá 利Lợi 弗Phất 長trưởng 老lão 言ngôn 。
[P.472]# 未vị 到đáo 之chi 域vực 〔# 比Bỉ 丘Khâu 〕# 。 行hành 世thế 間gian 危nguy 難nan 有hữu 幾kỷ 何hà 。
彼bỉ 有hữu 邊biên 境cảnh 臥ngọa 坐tọa 所sở 。 比Bỉ 丘Khâu 應ưng 與dữ 克khắc 服phục 彼bỉ 。
七thất
於ư 彼bỉ 有hữu 何hà 語ngữ 路lộ 耶da 。 彼bỉ 有hữu 此thử 何hà 行hành 處xứ 耶da 。
自tự 使sử 精tinh 勤cần 之chi 比Bỉ 丘Khâu 。 應ưng 有hữu 如như 何hà 戒giới 務vụ 耶da 。
（# 九cửu 六lục 一nhất ）#
於ư 彼bỉ 有hữu 何hà 語ngữ 路lộ 耶da 。
是thị 如như 何hà 狀trạng 態thái 。 如như 何hà 住trụ 立lập 。 具cụ 備bị 如như 如như 何hà 類loại 之chi 語ngữ 路lộ 耶da 。 是thị 以dĩ 問vấn 語ngữ 徧biến 淨tịnh 。
語ngữ 徧biến 淨tịnh 者giả 云vân 何hà 。 茲tư 有hữu 比Bỉ 丘Khâu 。 捨xả 斷đoạn 妄vọng 語ngữ 。 離ly 妄vọng 語ngữ 。 語ngữ 真chân 實thật 。 只chỉ 遵tuân 真chân 實thật 。 實thật 直trực 。 可khả 信tín 賴lại 。 不bất 欺khi 世thế 人nhân 。 〔# 彼bỉ 〕# 捨xả 斷đoạn 兩lưỡng 舌thiệt 。 離ly 兩lưỡng 舌thiệt 。 此thử 處xứ 人nhân 人nhân 之chi 間gian 將tương 為vi 分phân 裂liệt 。 由do 此thử 處xứ 聞văn 而nhi 無vô 在tại 彼bỉ 處xứ 言ngôn 。 彼bỉ 處xứ 人nhân 人nhân 之chi 間gian 將tương 為vi 分phân 裂liệt 。 由do 彼bỉ 處xứ 聞văn 而nhi 無vô 在tại 此thử 處xứ 言ngôn 。 彼bỉ 如như 是thị 為vi 分phân 裂liệt 之chi 人nhân 融dung 和hòa 。 愈dũ 益ích 助trợ 長trường/trưởng 親thân 密mật 人nhân 人nhân 之chi 〔# 親thân 密mật 〕# 。 悅duyệt 和hòa 合hợp 。 樂nhạo/nhạc/lạc 和hòa 合hợp 。 喜hỷ 和hòa 合hợp 。 語ngữ 令linh 和hòa 合hợp 之chi 語ngữ 。 〔# 彼bỉ 〕# 捨xả 斷đoạn 惡ác 口khẩu 。 離ly 惡ác 口khẩu 。 無vô 過quá 失thất 。 樂nhạo/nhạc/lạc 於ư 耳nhĩ 。 可khả 愛ái 。 能năng 觸xúc 於ư 心tâm 琴cầm 。 優ưu 雅nhã 。 適thích 於ư 諸chư 多đa 人nhân 人nhân 之chi 語ngữ 。 適thích 諸chư 多đa 人nhân 人nhân 意ý 之chi 所sở 有hữu 語ngữ 。 語ngữ 如như 斯tư 類loại 之chi 語ngữ 。 〔# 彼bỉ 〕# 捨xả 斷đoạn 綺ỷ 語ngữ 。 語ngữ 離ly 綺ỷ 。 適thích 時thời 而nhi 語ngữ 。 語ngữ 真chân 實thật 。 語ngữ 義nghĩa 。 語ngữ 法pháp 。 語ngữ 律luật 。 有hữu 因nhân 緣duyên （# 序tự 說thuyết ）# 。 有hữu 適thích 時thời 之chi 引dẫn 例lệ （# 譬thí 喻dụ ）# 。 有hữu 段đoạn 落lạc 。 語ngữ 伴bạn 義nghĩa 之chi 語ngữ 。 彼bỉ 具cụ 備bị 〔# 不bất 妄vọng 語ngữ 。 不bất 兩lưỡng 舌thiệt 。 不bất 惡ác 口khẩu 。 不bất 綺ỷ 語ngữ 之chi 〕# 四tứ 語ngữ 善thiện 行hành 。 語ngữ 去khứ 四tứ 過quá 失thất 之chi 語ngữ 。 遠viễn 離ly 三tam 十thập 二nhị 之chi 無vô 用dụng 論luận 。 離ly 。 離ly 去khứ 。 出xuất 離ly 。 棄khí 遣khiển 。 離ly 脫thoát 。 離ly 縛phược 。 以dĩ 不bất 限hạn 定định 之chi 心tâm 而nhi 住trụ 。 （# 彼bỉ ）# 語ngữ 十thập 論luận 事sự 。 所sở 謂vị 〔# 語ngữ 〕# （# 一nhất ）# 少thiểu 欲dục 論luận 。 （# 二nhị ）# 知tri 足túc 論luận 。 （# 三tam ）# 遠viễn 離ly 論luận 。 （# 四tứ ）# 不bất 會hội 合hợp 論luận 。 （# 五ngũ ）# 勤cần 精tinh 進tấn 論luận 。 （# 六lục ）# 戒giới 論luận 。 （# 七thất ）# 定định 論luận 。 （# 八bát ）# 慧tuệ 論luận 。 （# 九cửu ）# 解giải 脫thoát 論luận 。 （# 十thập ）# 解giải 脫thoát 智trí 見kiến 。 論luận 〔# 又hựu 〕# 語ngữ 念niệm 處xứ 論luận 。 正chánh 勤cần 論luận 。 神thần 足túc 論luận 。 根căn 論luận 。 力lực 論luận 。 覺giác 支chi 論luận 。 道đạo 論luận 。 果quả 論luận 。 涅Niết 槃Bàn 論luận 。 〔# 彼bỉ 〕# 制chế 語ngữ 。 慎thận 。 用dụng [P.473]# 心tâm 深thâm 。 守thủ 護hộ 。 守thủ 。 護hộ 。 防phòng 護hộ 。 此thử 是thị 語ngữ 徧biến 淨tịnh 。 如như 斯tư 。 具cụ 備bị 語ngữ 徧biến 淨tịnh 。 此thử 是thị 。
於ư 彼bỉ 有hữu 何hà 語ngữ 路lộ 耶da 。
彼bỉ 應ưng 有hữu 何hà 行hành 處xứ 耶da 。
是thị 如như 何hà 狀trạng 態thái 。 如như 何hà 住trụ 立lập 。 具cụ 備bị 如như 何hà 類loại 之chi 行hành 處xứ 耶da 。 是thị 以dĩ 問vấn 行hành 處xứ 。 有hữu 行hành 處xứ 。 有hữu 非phi 行hành 處xứ 。
（# 一nhất ）# 非phi 行hành 處xứ 者giả 云vân 何hà 。 於ư 此thử 處xứ 某mỗ 者giả 或hoặc 往vãng 婬dâm 女nữ 之chi 處xứ 。 或hoặc 往vãng 寡quả 婦phụ 之chi 處xứ 。 或hoặc 往vãng 成thành 長trường/trưởng 處xứ 女nữ 之chi 處xứ 。 或hoặc 往vãng 黃hoàng 門môn （# 閹# 人nhân ）# 之chi 處xứ 。 或hoặc 往vãng 比Bỉ 丘Khâu 尼Ni 之chi 處xứ 。 或hoặc 往vãng 酒tửu 肆tứ 之chi 處xứ 。 或hoặc 對đối 國quốc 王vương 。 大đại 臣thần 。 外ngoại 學học 。 外ngoại 學học 之chi 弟đệ 子tử 如như 在tại 家gia 人nhân 所sở 為vi 不bất 適thích 當đương 之chi 交giao 際tế 而nhi 住trụ 。 或hoặc 又hựu 如như 對đối 比Bỉ 丘Khâu 。 比Bỉ 丘Khâu 尼Ni 。 優Ưu 婆Bà 塞Tắc 。 優Ưu 婆Bà 夷Di 而nhi 無vô 信tín 。 無vô 信tín 樂nhạo 。 罵mạ 詈lị 讒sàm 謗báng 〔# 彼bỉ 等đẳng 〕# 。 不bất 欲dục 〔# 彼bỉ 等đẳng 〕# 之chi 利lợi 。 不bất 欲dục 其kỳ 益ích 。 不bất 欲dục 安an 樂lạc 。 不bất 欲dục 瑜du 伽già 安an 穩ổn 。 依y 存tồn 如như 斯tư 諸chư 俗tục 家gia 。 親thân 近cận 。 近cận 侍thị 。 此thử 謂vị 之chi 非phi 行hành 處xứ 。 或hoặc 又hựu 〔# 行hành 乞khất 入nhập 於ư 村thôn 落lạc 〕# 家gia 家gia 之chi 間gian 。 行hành 於ư 街nhai 路lộ 而nhi 不bất 防phòng 護hộ 〔# 諸chư 根căn 〕# 而nhi 行hành 。 〔# 即tức 〕# 眺# 望vọng 象tượng 〔# 兵binh 〕# 。 眺# 望vọng 馬mã 〔# 兵binh 〕# 。 眺# 望vọng 車xa 〔# 兵binh 〕# 。 眺# 望vọng 步bộ 〔# 兵binh 〕# 。 眺# 望vọng 婦phụ 人nhân 。 眺# 望vọng 男nam 子tử 。 眺# 望vọng 男nam 兒nhi 。 眺# 望vọng 女nữ 兒nhi 。 眺# 望vọng 店điếm 內nội 。 眺# 望vọng 家gia 之chi 入nhập 口khẩu 。 眺# 望vọng 上thượng 。 眺# 望vọng 下hạ 。 左tả 顧cố 右hữu 眄miện 而nhi 行hành 。 此thử 亦diệc 云vân 非phi 行hành 處xứ 。 或hoặc 又hựu 以dĩ 眼nhãn 見kiến 色sắc 已dĩ 。 取thủ 相tương/tướng 。 取thủ 細tế 相tương/tướng 。 〔# 此thử 不bất 防phòng 護hộ 眼nhãn 根căn 而nhi 住trụ 者giả 。 為vi 貪tham 憂ưu 諸chư 惡ác 不bất 善thiện 法pháp 。 所sở 侵xâm 而nhi 彼bỉ 不bất 為vi 其kỳ 防phòng 護hộ 而nhi 行hành 道Đạo 。 不bất 護hộ 眼nhãn 根căn 。 不bất 至chí 眼nhãn 根căn 之chi 律luật 儀nghi 。 以dĩ 耳nhĩ 。 鼻tị 。 舌thiệt 。 身thân 。 意ý 而nhi 識thức 〔# 聲thanh 。 香hương 。 味vị 。 觸xúc 〕# 法pháp 已dĩ 而nhi 取thủ 相tương/tướng 。 取thủ 細tế 相tương/tướng 。 〕# 此thử 之chi 不bất 防phòng 護hộ 意ý 根căn 而nhi 住trụ 者giả 。 為vi 貪tham 憂ưu 之chi 諸chư 惡ác 不bất 善thiện 法pháp 。 所sở 侵xâm 而nhi 彼bỉ 不bất 為vi 彼bỉ 其kỳ 防phòng 護hộ 而nhi 行hành 道Đạo 。 不bất 護hộ 意ý 根căn 。 不bất 至chí 意ý 根căn 之chi 律luật 儀nghi 。 此thử 亦diệc 云vân 為vi 非phi 行hành 處xứ 。 又hựu 譬thí 如như 有hữu 一nhất 部bộ 可khả 尊tôn 敬kính 之chi 沙Sa 門Môn 。 婆Bà 羅La 門Môn 。 不bất 斷đoạn 享hưởng 信tín 施thí 之chi 食thực 亦diệc 按án 例lệ 為vi 舞vũ 蹈đạo 。 歌ca 謠# 。 音âm 樂nhạc 。 [P.474]# 魔ma 術thuật 。 說thuyết 相tương 生sanh 。 手thủ 鈴linh 樂nhạo/nhạc/lạc 。 鐃nao 鈸bạt 樂nhạo/nhạc/lạc 。 銅đồng 羅la 樂nhạo/nhạc/lạc 。 奇kỳ 術thuật 。 鐵thiết 丸hoàn 戲hí 。 竹trúc 棒bổng 戲hí 。 輕khinh 身thân 藝nghệ 業nghiệp 。 鬥đấu 象tượng 。 鬥đấu 馬mã 。 鬥đấu 水thủy 牛ngưu 。 鬥đấu 牡# 牛ngưu 。 鬥đấu 牝tẫn 牛ngưu 。 鬥đấu 牡# 山sơn 羊dương 。 鬥đấu 牡# 羊dương 。 鬥đấu 鷄kê 。 鬥đấu 鶉# 。 鬥đấu 杖trượng 。 鬥đấu 拳quyền 。 角giác 力lực 。 模mô 擬nghĩ 戰chiến 。 兵binh 列liệt 。 兵binh 團đoàn 。 閱duyệt 兵binh 等đẳng 物vật 之chi 耽đam 於ư 觀quán 賞thưởng 。 此thử 亦diệc 云vân 非phi 行hành 處xứ 。 五ngũ 種chủng 欲dục 亦diệc 是thị 非phi 行hành 處xứ 。 即tức 世Thế 尊Tôn 如như 斯tư 說thuyết 。
諸chư 比Bỉ 丘Khâu 。 在tại 往vãng 他tha 境cảnh 之chi 非phi 行hành 處xứ 之chi 人nhân 可khả 得đắc 魔ma 襲tập 來lai （# 之chi 機cơ ）# 。 魔ma 可khả 得đắc 所sở 緣duyên 。 諸chư 比Bỉ 丘Khâu 。 勿vật 行hành 他tha 境cảnh 之chi 非phi 行hành 處xứ 。 諸chư 比Bỉ 丘Khâu 。 人nhân 人nhân 所sở 行hành 他tha 境cảnh 之chi 非phi 行hành 處xứ 。 是thị 得đắc 魔ma 來lai 襲tập 之chi 〔# 機cơ 〕# 。 得đắc 魔ma 之chi 所sở 緣duyên 。 諸chư 比Bỉ 丘Khâu 。 然nhiên 如như 何hà 是thị 他tha 境cảnh 之chi 非phi 行hành 處xứ 耶da 。 此thử 即tức 是thị 五ngũ 種chủng 欲dục 。 五ngũ 者giả 云vân 何hà 。 是thị 喜hỷ 好hảo/hiếu 。 盼phán 眄miện 。 可khả 意ý 。 可khả 愛ái 。 伴bạn 欲dục 。 可khả 染nhiễm 眼nhãn 所sở 識thức 之chi 色sắc 。 耳nhĩ 所sở 識thức 之chi 聲thanh 。 鼻tị 所sở 識thức 之chi 香hương 。 舌thiệt 所sở 識thức 之chi 味vị 。 喜hỷ 好hảo/hiếu 。 盼phán 望vọng 。 可khả 意ý 。 可khả 愛ái 。 伴bạn 欲dục 。 可khả 染nhiễm 身thân 所sở 識thức 之chi 觸xúc 。 諸chư 比Bỉ 丘Khâu 。 此thử 謂vị 他tha 境cảnh 之chi 非phi 行hành 處xứ 。
此thử 亦diệc 云vân 非phi 行hành 處xứ 。
（# 二nhị ）# 行hành 處xứ 者giả 云vân 何hà 。 茲tư 有hữu 比Bỉ 丘Khâu 。 不bất 往vãng 婬dâm 女nữ 處xứ 。 不bất 往vãng 寡quả 婦phụ 處xứ 。 不bất 往vãng 成thành 長trường/trưởng 處xứ 女nữ 之chi 處xứ 。 不bất 往vãng 黃hoàng 門môn 之chi 處xứ 。 不bất 往vãng 比Bỉ 丘Khâu 尼Ni 之chi 處xứ 。 不bất 往vãng 酒tửu 肆tứ 之chi 處xứ 。 對đối 國quốc 王vương 。 大đại 臣thần 。 外ngoại 學học 之chi 弟đệ 子tử 。 如như 在tại 家gia 人nhân 所sở 為vi 不bất 適thích 當đương 之chi 交giao 際tế 而nhi 不bất 住trụ 。 或hoặc 又hựu 對đối 比Bỉ 丘Khâu 。 比Bỉ 丘Khâu 尼Ni 。 優Ưu 婆Bà 塞Tắc 。 優Ưu 婆Bà 夷Di 有hữu 信tín 。 有hữu 信tín 樂nhạo 。 自tự 由do 給cấp 與dữ 泉tuyền 水thủy 。 光quang 輝huy 袈ca 裟sa 衣y 。 喜hỷ 比Bỉ 丘Khâu 之chi 出xuất 入nhập 。 欲dục 〔# 彼bỉ 等đẳng 之chi 〕# 利lợi 。 欲dục 其kỳ 益ích 。 欲dục 安an 樂lạc 。 欲dục 瑜du 伽già 安an 穩ổn 。 如như 斯tư 依y 存tồn 於ư 諸chư 俗tục 家gia 。 親thân 近cận 。 近cận 侍thị 。 此thử 云vân 行hành 處xứ 。 或hoặc 又hựu 有hữu 比Bỉ 丘Khâu 。 〔# 行hành 乞khất 入nhập 村thôn 落lạc 〕# 家gia 家gia 之chi 間gian 。 行hành 於ư 街nhai 路lộ 。 防phòng 護hộ 諸chư 根căn 而nhi 行hành 。 〔# 即tức 〕# 不bất 眺# 望vọng 象tượng 〔# 兵binh 〕# 。 不bất 眺# 望vọng 馬mã 〔# 兵binh 〕# 。 不bất 眺# 望vọng 車xa 〔# 兵binh 〕# 。 不bất 眺# 望vọng 步bộ 〔# 兵binh 〕# 乃nãi 至chí （# 二nhị 七thất 三tam 頁# 參tham 照chiếu ）# 不bất 左tả 顧cố 右hữu 眄miện 而nhi 行hành 。 [P.475]# 此thử 亦diệc 云vân 行hành 處xứ 。 或hoặc 又hựu 以dĩ 眼nhãn 見kiến 色sắc 已dĩ 而nhi 不bất 取thủ 相tương/tướng 。 不bất 取thủ 細tế 相tương/tướng 乃nãi 至chí （# 二nhị 七thất 三tam 頁# 參tham 照chiếu ）# 至chí 意ý 根căn 之chi 律luật 儀nghi 。 此thử 亦diệc 云vân 行hành 處xứ 。 或hoặc 又hựu 有hữu 一nhất 部bộ 之chi 可khả 尊tôn 敬kính 之chi 沙Sa 門Môn 。 婆Bà 羅La 門Môn 。 不bất 斷đoạn 享hưởng 信tín 施thí 之chi 食thực 。 彼bỉ 等đẳng 按án 例lệ 對đối 舞vũ 蹈đạo 。 歌ca 謠# 。 音âm 樂nhạc 乃nãi 至chí （# 二nhị 七thất 四tứ 頁# 參tham 照chiếu ）# 如như 閱duyệt 兵binh 等đẳng 物vật 離ly 耽đam 於ư 觀quán 賞thưởng 。 此thử 亦diệc 云vân 正chánh 行hạnh 。 四tứ 念niệm 處xứ 亦diệc 是thị 行hành 處xứ 。 即tức 世Thế 尊Tôn 如như 斯tư 說thuyết 。
諸chư 比Bỉ 丘Khâu 。 應ưng 行hành 自tự 己kỷ 之chi 父phụ 祖tổ （# 先tiên 佛Phật ）# 之chi 境cảnh 行hành 處xứ 。 諸chư 比Bỉ 丘Khâu 。 往vãng 自tự 己kỷ 之chi 父phụ 祖tổ 境cảnh 之chi 行hành 處xứ 人nhân 人nhân 。 可khả 不bất 得đắc 魔ma 襲tập 來lai 〔# 之chi 機cơ 會hội 〕# 。 不bất 得đắc 魔ma 之chi 所sở 緣duyên 。 諸chư 比Bỉ 丘Khâu 。 如như 何hà 是thị 比Bỉ 丘Khâu 自tự 己kỷ 父phụ 祖tổ 境cảnh 之chi 行hành 處xứ 耶da 。 此thử 即tức 是thị 四tứ 念niệm 處xứ 。 四tứ 者giả 云vân 何hà 。 諸chư 比Bỉ 丘Khâu 。 茲tư 有hữu 比Bỉ 丘Khâu 。 對đối 身thân 行hành 身thân 隨tùy 觀quán 。 熱nhiệt 心tâm 而nhi 有hữu 正chánh 知tri 。 有hữu 念niệm 。 住trụ 於ư 調điều 伏phục 世thế 之chi 貪tham 憂ưu 。 對đối 受thọ 。 心tâm 。 法pháp 。 行hành 〔# 受thọ 。 心tâm 〕# 法pháp 隨tùy 觀quán 。 熱nhiệt 心tâm 而nhi 有hữu 正chánh 知tri 。 有hữu 念niệm 。 住trụ 於ư 調điều 伏phục 世thế 之chi 貪tham 憂ưu 。 諸chư 比Bỉ 丘Khâu 。 此thử 是thị 比Bỉ 丘Khâu 之chi 自tự 己kỷ 父phụ 祖tổ 境cảnh 之chi 行hành 處xứ 。
此thử 亦diệc 云vân 行hành 處xứ 。 如như 斯tư 應ưng 具cụ 備bị 行hành 處xứ 。 此thử 是thị 。
彼bỉ 此thử 有hữu 何hà 行hành 處xứ 耶da 。
應ưng 有hữu 如như 何hà 戒giới 務vụ 耶da 。
是thị 如như 何hà 狀trạng 態thái 。 如như 何hà 住trụ 立lập 。 應ưng 具cụ 備bị 如như 何hà 類loại 之chi 戒giới 與dữ 務vụ 耶da 。 是thị 以dĩ 問vấn 戒giới 與dữ 務vụ 之chi 徧biến 淨tịnh 。 所sở 謂vị 戒giới 與dữ 務vụ 之chi 徧biến 淨tịnh 者giả 云vân 何hà 。 （# 一nhất ）# 有hữu 戒giới 而nhi 且thả 是thị 務vụ 。 （# 二nhị ）# 有hữu 務vụ 而nhi 不bất 成thành 為vi 戒giới 。
（# 一nhất ）# 有hữu 戒giới 而nhi 且thả 為vi 務vụ 者giả 云vân 何hà 。 茲tư 有hữu 比Bỉ 丘Khâu 。 具cụ 戒giới 。 防phòng 護hộ 別Biệt 解Giải 脫Thoát 律luật 儀nghi 而nhi 住trụ 。 具cụ 足túc 正chánh 行hạnh 與dữ 行hành 處xứ 。 對đối 微vi 量lượng 之chi 罪tội 亦diệc 起khởi 怖bố 畏úy 。 受thọ 持trì 學học 諸chư 學học 處xứ 。 其kỳ 時thời 所sở 有hữu 抑ức 制chế 。 律luật 儀nghi 。 不bất 犯phạm 此thử 是thị 戒giới 。 [P.476]# 所sở 有hữu 受thọ 持trì 此thử 是thị 務vụ 。 由do 律luật 儀nghi 之chi 義nghĩa 而nhi 是thị 戒giới 。 由do 受thọ 持trì 之chi 義nghĩa 而nhi 是thị 務vụ 。 此thử 謂vị 。
戒giới 而nhi 且thả 是thị 務vụ 。
（# 二nhị ）# 務vụ 而nhi 非phi 戒giới 者giả 云vân 何hà 。 阿a 練luyện 若nhã 住trụ 支chi 。 常thường 乞khất 食thực 支chi 。 糞phẩn 掃tảo 衣y 支chi 。 三tam 衣y 支chi 。 次thứ 第đệ 乞khất 食thực 支chi 。
時thời 後hậu 不bất 食thực 支chi 。 常thường 坐tọa 不bất 臥ngọa 支chi 。 隨tùy 處xứ 住trụ 支chi 之chi 八bát 頭đầu 陀đà 支chi 。 此thử 云vân 。
務vụ 而nhi 非phi 戒giới 。
精tinh 進tấn 之chi 受thọ 持trì 亦diệc 云vân 務vụ 而nhi 非phi 戒giới 。 〔# 即tức 〕# 以dĩ 精tinh 勤cần 。 策sách 勵lệ 心tâm 。
寧ninh 皮bì 與dữ 腱# 與dữ 骨cốt 乾can/kiền/càn 盡tận 。 縱túng/tung 身thân 中trung 之chi 肉nhục 與dữ 血huyết 涸hạc 渴khát 。 由do 強cường 健kiện 力lực 勢thế 。 由do 強cường 健kiện 力lực 。 由do 強cường 健kiện 精tinh 進tấn 。 由do 強cường 健kiện 勇dũng 猛mãnh 而nhi 得đắc 所sở 應ưng 得đắc 之chi 物vật 。 而nhi 精tinh 進tấn 不bất 停đình 止chỉ 。
如như 斯tư 精tinh 進tấn 之chi 受thọ 持trì 亦diệc 云vân 。
務vụ 而nhi 非phi 戒giới 。
愛ái 箭tiễn 不bất 拔bạt 去khứ 。 我ngã 不bất 食thực 不bất 飲ẩm 。
不bất 外ngoại 出xuất 精tinh 舍xá 。 亦diệc 不bất 橫hoạnh/hoành 脇hiếp 臥ngọa 。
以dĩ 精tinh 勤cần 。 策sách 勵lệ 心tâm 。 如như 斯tư 精tinh 勤cần 之chi 受thọ 持trì 亦diệc 云vân 。
務vụ 而nhi 非phi 戒giới 。
以dĩ 精tinh 勤cần 策sách 勵lệ 心tâm
由do 諸chư 漏lậu 而nhi 不bất 取thủ 我ngã 心tâm 至chí 解giải 脫thoát 止chỉ 。 我ngã 不bất 解giải 此thử 。 結kết 跏già 趺phu 坐tọa 。
如như 斯tư 精tinh 進tấn 受thọ 持trì 亦diệc 。
是thị 務vụ 而nhi 非phi 戒giới 。
以dĩ 精tinh 勤cần 。 策sách 勵lệ 心tâm 。
由do 諸chư 漏lậu 而nhi 不bất 取thủ 我ngã 心tâm 至chí 解giải 脫thoát 止chỉ 。 我ngã 不bất 由do 此thử 座tòa 起khởi 。 不bất 下hạ 經kinh 行hành 處xứ 。 不bất 外ngoại 出xuất 精tinh 舍xá 。 不bất 外ngoại 出xuất 軍quân 單đơn 頂đảnh 家gia 。 不bất 外ngoại 出xuất 臺đài 觀quán 。 不bất 外ngoại 出xuất 平bình 屋ốc 。 不bất 外ngoại 出xuất 山sơn 窟quật 。 不bất 外ngoại 出xuất 同đồng 穴huyệt 。 不bất 外ngoại 出xuất 小tiểu 屋ốc 。 不bất 外ngoại 出xuất 重trùng 閣các 。 不bất 外ngoại 出xuất 樓lâu 房phòng 。 不bất 外ngoại 出xuất 圓viên 屋ốc 。 不bất 外ngoại 出xuất 寶bảo 庫khố 。 不bất 外ngoại 出xuất 集tập 會hội 所sở 。 不bất 外ngoại 出xuất 假giả 屋ốc 。 不bất 外ngoại 出xuất 樹thụ 下hạ 。
如như 斯tư 精tinh 進tấn 之chi 受thọ 持trì 亦diệc 云vân 。
務vụ 而nhi 非phi 戒giới 。
以dĩ 精tinh 勤cần 策sách 勵lệ 心tâm
於ư 此thử 晨thần 朝triêu 時thời 我ngã 將tương 取thủ 得đắc 聖thánh 法pháp 。 將tương 正chánh 得đắc 。 將tương 證chứng 達đạt 。 將tương 觸xúc 達đạt 。 將tương 作tác 證chứng 。
如như 斯tư 精tinh 進tấn 之chi 受thọ 持trì 亦diệc 云vân 。
務vụ 而nhi 非phi 戒giới 。
以dĩ [P.477]# 精tinh 勤cần 策sách 勵lệ 心tâm
於ư 此thử 之chi 正chánh 午ngọ 時thời 。 夕tịch 刻khắc 時thời 。 在tại 食thực 前tiền 。 在tại 食thực 後hậu 。 在tại 初sơ 夜dạ 。 在tại 中trung 夜dạ 。 在tại 後hậu 夜dạ 。 在tại 新tân 月nguyệt 。 在tại 滿mãn 月nguyệt 。 在tại 雨vũ 期kỳ 。 在tại 冬đông 期kỳ 。 在tại 夏hạ 期kỳ 。 在tại 青thanh 年niên 期kỳ 。 在tại 中trung 年niên 期kỳ 。 在tại 老lão 年niên 期kỳ 。 我ngã 將tương 取thủ 得đắc 聖thánh 法pháp 。 將tương 正chánh 得đắc 。 將tương 證chứng 達đạt 。 將tương 觸xúc 達đạt 。 將tương 作tác 證chứng 。
如như 斯tư 精tinh 進tấn 之chi 受thọ 持trì 亦diệc 云vân 。
務vụ 而nhi 非phi 戒giới 。
此thử 是thị 戒giới 與dữ 務vụ 之chi 徧biến 淨tịnh 。 如như 斯tư 具cụ 備bị 戒giới 與dữ 務vụ 之chi 徧biến 淨tịnh 。 此thử 是thị 。
應ưng 有hữu 如như 何hà 戒giới 務vụ 耶da 。
自tự 使sử 精tinh 勤cần 之chi 比Bỉ 丘Khâu
〔# 之chi 句cú 中trung 〕# 。
自tự 使sử 精tinh 勤cần
者giả 。 是thị 為vi 〔# 得đắc 〕# 諸chư 善thiện 法Pháp 而nhi 勤cần 精tinh 進tấn 。 有hữu 力lực 勢thế 。 有hữu 堅kiên 強cường 發phát 勤cần 。 不bất 放phóng 棄khí 欲dục 。 不bất 放phóng 棄khí 重trọng 擔đảm （# 責trách 任nhậm ）# 。 或hoặc 又hựu 對đối 自tự 義nghĩa 。 對đối 真chân 理lý 。 對đối 持trì 相tương/tướng 。 對đối 理lý 由do 。 對đối 理lý 非phi 理lý 而nhi 自tự 遣khiển （# 專chuyên 心tâm ）# 之chi 自tự 遣khiển 者giả 。 〔# 即tức 〕# 。
一nhất 切thiết 行hành 是thị 無vô 常thường
而nhi 自tự 遣khiển （# 專chuyên 心tâm ）# 。
一nhất 切thiết 行hành 是thị 苦khổ
而nhi 自tự 遣khiển 。
一nhất 切thiết 法pháp 無vô 我ngã 。
而nhi 自tự 遣khiển 。
緣duyên 無vô 明minh 有hữu 行hành
而nhi 自tự 遣khiển 乃nãi 至chí
緣duyên 生sanh 有hữu 老lão 死tử
而nhi 自tự 遣khiển 乃nãi 至chí
生sanh 之chi 滅diệt 故cố 老lão 死tử 滅diệt
而nhi 自tự 遣khiển 。
此thử 是thị 苦khổ
而nhi 自tự 遣khiển 乃nãi 至chí
此thử 是thị 至chí 苦khổ 滅diệt 之chi 道đạo
而nhi 自tự 遣khiển 。
此thử 是thị 漏lậu
而nhi 自tự 遣khiển 乃nãi 至chí
此thử 是thị 至chí 此thử 漏lậu 滅diệt 之chi 道đạo
而nhi 自tự 遣khiển 。
此thử 等đẳng 諸chư 法pháp 應ưng 知tri 通thông
而nhi 自tự 遣khiển 。
此thử 等đẳng 諸chư 法pháp 應ưng 作tác 證chứng
而nhi 自tự 遣khiển 。
（# 專chuyên 心tâm 觀quán 察sát ）# 六lục 觸xúc 處xứ 之chi 集tập 。 滅diệt 沒một 。 樂nhạo/nhạc/lạc 味vị 。 過quá 患hoạn 。 出xuất 離ly 。
而nhi 自tự 遣khiển 。
五ngũ 取thủ 蘊uẩn 。 四tứ 大đại 種chủng 之chi 集tập 。 滅diệt 沒một 。 樂nhạo/nhạc/lạc 味vị 。 [P.478]# 過quá 患hoạn 。 出xuất 離ly 。
而nhi 自tự 遣khiển 。
所sở 有hữu 集tập 之chi 法pháp 皆giai 是thị 此thử 滅diệt 之chi 法pháp
為vi 自tự 遣khiển 者giả 。
比Bỉ 丘Khâu
是thị 善thiện 凡phàm 夫phu 比Bỉ 丘Khâu 又hựu 有hữu 學học 比Bỉ 丘Khâu 。 此thử 是thị 。
自tự 精tinh 勤cần 比Bỉ 丘Khâu 。
故cố 舍Xá 利Lợi 弗Phất 長trưởng 老lão 言ngôn 。
於ư 彼bỉ 有hữu 何hà 語ngữ 路lộ 耶da 。 彼bỉ 此thử 有hữu 何hà 行hành 處xứ 耶da 。
自tự 使sử 精tinh 勤cần 之chi 比Bỉ 丘Khâu 。 應ưng 有hữu 如như 何hà 戒giới 務vụ 耶da 。
八bát
有hữu 智trí 有hữu 念niệm 為vi 專chuyên 一nhất 。 彼bỉ 為vi 受thọ 持trì 如như 何hà 學học 。
除trừ 銀ngân 〔# 之chi 錆# 〕# 如như 鍛đoán 工công 。 自tự 己kỷ 之chi 垢cấu 應ưng 吹xuy 去khứ 。
（# 九cửu 六lục 二nhị ）#
彼bỉ 為vi 受thọ 持trì 如như 何hà 學học
者giả 。 是thị 彼bỉ 受thọ 如như 何hà 之chi 學học 。 受thọ 持trì 。 取thủ 。 執chấp 。 執chấp 取thủ 。 住trụ 著trước 。 此thử 是thị 。
彼bỉ 受thọ 持trì 如như 何hà 學học
〔# 之chi 義nghĩa 〕# 。
有hữu 智trí 有hữu 念niệm 為vi 專chuyên 一nhất
〔# 之chi 句cú 中trung 〕# 。
專chuyên 一nhất
者giả 。 是thị 一nhất 境cảnh 心tâm 。 不bất 散tán 心tâm 。 不bất 亂loạn 意ý 。 此thử 是thị 。
專chuyên 一nhất
有hữu 智trí
者giả 。 是thị 智trí 者giả 。 賢hiền 者giả 。 具cụ 慧tuệ 者giả 。 覺giác 慧tuệ 者giả 。 有hữu 智trí 者giả 。 辨biện 知tri 者giả 。 有hữu 慧tuệ 者giả 。
有hữu 念niệm
者giả 。 是thị 由do 四tứ 原nguyên 因nhân 而nhi 有hữu 念niệm 。 〔# 即tức 〕# 在tại 對đối 身thân 修tu 習tập 身thân 隨tùy 觀quán 念niệm 處xứ 而nhi 有hữu 念niệm 。 對đối 受thọ 。 心tâm 。 法pháp 。 對đối 受thọ 。 心tâm 。 法pháp 而nhi 修tu 習tập 〔# 受thọ 。 心tâm 〕# 法pháp 隨tùy 觀quán 念niệm 處xứ 而nhi 有hữu 念niệm 。 此thử 謂vị 之chi 有hữu 念niệm 。 此thử 是thị 。
有hữu 念niệm
彼bỉ 為vi 受thọ 持trì 如như 何hà 學học
是thị 。 是thị 問vấn 增tăng 上thượng 戒giới 學học 。
專chuyên 一nhất
者giả 。 是thị 問vấn 增tăng 上thượng 心tâm 學học 。
有hữu 智trí
者giả 。 是thị 問vấn 增tăng 上thượng 慧tuệ 學học 。
有hữu 念niệm
者giả 。 是thị 問vấn 念niệm 之chi 徧biến 淨tịnh 。 此thử 是thị 。
專chuyên 一nhất 而nhi 有hữu 智trí 有hữu 念niệm 彼bỉ 受thọ 持trì 如như 何hà 學học
〔# 之chi 義nghĩa 〕# 。
除trừ 銀ngân 〔# 之chi 錆# 〕# 如như 鍛đoán 工công 。 自tự 己kỷ 之chi 垢cấu 應ưng 吹xuy 去khứ 。
〔# 之chi 句cú 中trung 〕# 。 鍛đoán 工công 是thị 金kim 工công 。 銀ngân 者giả 。 是thị 生sanh 色sắc （# 黃hoàng 金kim ）# 。 譬thí 如như 金kim 工công 以dĩ 黃hoàng 金kim 之chi 麤thô 垢cấu 之chi （# 錆# ）# 亦diệc 吹xuy 。 吹xuy 除trừ 。 吹xuy 去khứ 。 中trung 垢cấu 亦diệc 吹xuy 。 吹xuy 除trừ 。 吹xuy 去khứ 。 細tế 垢cấu 亦diệc 吹xuy 。 吹xuy 除trừ 。 吹xuy 去khứ 。 如như 斯tư 比Bỉ 丘Khâu 自tự 己kỷ 之chi 麤thô 煩phiền 惱não 亦diệc 吹xuy 。 吹xuy 除trừ 。 吹xuy 去khứ 。 捨xả 斷đoạn 。 [P.479]# 除trừ 去khứ 。 滅diệt 除trừ 。 令linh 之chi 滅diệt 無vô 。 中trung 煩phiền 惱não 亦diệc 吹xuy 。 吹xuy 除trừ 。 吹xuy 去khứ 。 捨xả 斷đoạn 。 除trừ 去khứ 。 滅diệt 除trừ 。 令linh 之chi 滅diệt 無vô 。 細tế 煩phiền 惱não 亦diệc 吹xuy 。 吹xuy 除trừ 。 吹xuy 去khứ 。 捨xả 斷đoạn 。 除trừ 去khứ 。 滅diệt 除trừ 。 令linh 之chi 滅diệt 無vô 。 或hoặc 又hựu 比Bỉ 丘Khâu 自tự 己kỷ 之chi 貪tham 垢cấu 。 瞋sân 垢cấu 。 癡si 垢cấu 。 慢mạn 垢cấu 。 見kiến 垢cấu 。 煩phiền 惱não 垢cấu 。 惡ác 行hành 垢cấu 。 為vi 暗ám 黑hắc 物vật 。 為vi 無vô 眼nhãn 物vật 。 為vi 無vô 智trí 物vật 。 滅diệt 慧tuệ 之chi 物vật 。 害hại 敵địch 之chi 黨đảng 。 不bất 至chí 涅Niết 槃Bàn 之chi 物vật 。 吹xuy 之chi 。 吹xuy 除trừ 。 吹xuy 去khứ 。 捨xả 斷đoạn 。 除trừ 去khứ 。 滅diệt 除trừ 。 令linh 之chi 滅diệt 無vô 。 或hoặc 又hựu 由do 正chánh 見kiến 而nhi 吹xuy 邪tà 見kiến 。 吹xuy 。 吹xuy 除trừ 。 吹xuy 去khứ 。 捨xả 斷đoạn 。 除trừ 去khứ 。 滅diệt 除trừ 。 令linh 之chi 滅diệt 無vô 。 由do 正chánh 思tư 惟duy 而nhi 〔# 吹xuy 〕# 邪tà 思tư 惟duy 。 由do 正chánh 語ngữ 而nhi 〔# 吹xuy 〕# 邪tà 語ngữ 。 由do 正chánh 業nghiệp 而nhi 〔# 吹xuy 〕# 邪tà 業nghiệp 。 由do 正chánh 命mạng 而nhi 〔# 吹xuy 〕# 邪tà 命mạng 。 由do 正chánh 精tinh 進tấn 而nhi 〔# 吹xuy 〕# 邪tà 精tinh 進tấn 。 由do 正chánh 念niệm 而nhi 〔# 吹xuy 〕# 邪tà 念niệm 。 由do 正chánh 定định 而nhi 〔# 吹xuy 〕# 邪tà 定định 。 由do 正chánh 智trí 而nhi 〔# 吹xuy 〕# 邪tà 智trí 。 由do 正chánh 解giải 脫thoát 而nhi 吹xuy 邪tà 解giải 脫thoát 。 吹xuy 除trừ 。 吹xuy 去khứ 。 捨xả 斷đoạn 。 除trừ 去khứ 。 滅diệt 除trừ 。 令linh 之chi 滅diệt 無vô 。 或hoặc 又hựu 由do 八Bát 支Chi 聖Thánh 道Đạo 。 而nhi 〔# 吹xuy 〕# 。 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 。 一nhất 切thiết 惡ác 行hành 。 一nhất 切thiết 不bất 安an 。 一nhất 切thiết 熱nhiệt 惱não 。 一nhất 切thiết 熱nhiệt 苦khổ 。 一nhất 切thiết 不bất 善thiện 行hành 之chi 吹xuy 。 吹xuy 除trừ 。 吹xuy 去khứ 。 捨xả 斷đoạn 。 除trừ 去khứ 。 滅diệt 除trừ 。 令linh 之chi 滅diệt 無vô 。 此thử 是thị 。
除trừ 銀ngân 〔# 之chi 錆# 〕# 如như 鍛đoán 工công 。 自tự 己kỷ 之chi 垢cấu 應ưng 吹xuy 去khứ 。
〔# 之chi 義nghĩa 〕# 。 故cố 舍Xá 利Lợi 弗Phất 長trưởng 老lão 言ngôn 。
有hữu 智trí 有hữu 念niệm 為vi 專chuyên 一nhất 。 彼bỉ 為vi 受thọ 持trì 如như 何hà 學học 。
除trừ 銀ngân 〔# 之chi 錆# 〕# 如như 鍛đoán 工công 。 自tự 己kỷ 之chi 垢cấu 應ưng 吹xuy 去khứ 。
九cửu
世Thế 尊Tôn 宣tuyên 示thị 。
舍Xá 利Lợi 弗Phất 。
而nhi 且thả 厭yếm 惡ác 此thử 世thế 間gian 。
受thọ 用dụng 無vô 人nhân 坐tọa 臥ngọa 所sở 。 〔# 比Bỉ 丘Khâu 〕# 如như 何hà 安an 樂lạc 住trụ 。
如như 何hà 有hữu 隨tùy 法pháp 〔# 聖thánh 道Đạo 〕# 。 〔# 我ngã 〕# 隨tùy 知tri 解giải 將tương 語ngứ 汝nhữ 。
（# 九cửu 六lục 三tam ）#
厭yếm 惡ác 而nhi 且thả 如như 何hà 安an 樂lạc 住trụ
〔# 之chi 句cú 中trung 〕# 。 而nhi 且thả 有hữu 厭yếm 惡ác 者giả 。 是thị 厭yếm 惡ác 生sanh 。 老lão 。 病bệnh 。 死tử 。 愁sầu 。 悲bi 。 苦khổ 。 憂ưu 惱não 乃nãi 至chí （# 二nhị 六lục 三tam 頁# 參tham 照chiếu ）# 失thất 〔# 正chánh 〕# 見kiến 厭yếm 惡ác 苦khổ 。 忌kỵ 。 嫌hiềm 忌kỵ 。 而nhi 且thả 有hữu 厭yếm 者giả 。 此thử 是thị 。
而nhi 且thả 有hữu 厭yếm 惡ác 。
如như 何hà 安an 住trụ 樂nhạo/nhạc/lạc
者giả 。 是thị 所sở 有hữu 安an 樂lạc 有hữu 安an 樂lạc 住trụ 。 我ngã 將tương 語ngữ 彼bỉ 。
安an 樂lạc 住trụ 者giả 云vân 何hà 。 是thị 正chánh 行hạnh 道đạo 。 隨tùy 順thuận 之chi 行hành 道đạo 。 無vô 害hại 敵địch 之chi 行hành 道Đạo 。 法pháp 隨tùy 法pháp 之chi 行hành 道Đạo 。 諸chư 戒giới 之chi 完hoàn 成thành 。 諸chư 根căn 之chi 守thủ 護hộ 。 對đối 食thực 知tri 量lương 。 向hướng 警cảnh 寤ngụ 之chi 努nỗ 力lực 。 念niệm 正chánh 知tri 。 四tứ 念niệm 處xứ 。 四tứ 正chánh 勤cần 。 四Tứ 神Thần 足Túc 。 五ngũ 根căn 。 五Ngũ 力Lực 。 七thất 覺giác 支chi 。 八Bát 支Chi 聖Thánh 道Đạo 。 涅Niết 槃Bàn 。 至chí 涅Niết 槃Bàn 道Đạo 。 此thử 謂vị 安an 樂lạc 住trụ 。 此thử 是thị 。
而nhi 且thả 厭yếm 惡ác 如như 何hà 安an 樂lạc 。
世Thế 尊Tôn 宣tuyên 示thị 。 舍Xá 利Lợi 弗Phất 。
者giả 。 是thị 〔# 世Thế 尊Tôn 〕# 由do 名danh 而nhi 言ngôn 彼bỉ 長trưởng 老lão 。 世Thế 尊Tôn 是thị 尊tôn 重trọng 之chi 同đồng 義nghĩa 語ngữ 。 又hựu 貪tham 之chi 破phá 壞hoại 者giả 故cố 是thị 世Thế 尊Tôn 。 瞋sân 之chi 破phá 壞hoại 者giả 故cố 是thị 世Thế 尊Tôn 。 癡si 之chi 破phá 壞hoại 者giả 故cố 是thị 世Thế 尊Tôn 。 見kiến 之chi 破phá 壞hoại 者giả 故cố 是thị 世Thế 尊Tôn 。 棘cức 之chi 破phá 壞hoại 者giả 故cố 是thị 世Thế 尊Tôn 。 煩phiền 惱não 之chi 破phá 壞hoại 者giả 故cố 是thị 世Thế 尊Tôn 。 頒ban 與dữ 頒ban 布bố 法Pháp 寶bảo 故cố 是thị 世Thế 尊Tôn 。 諸chư 有hữu 之chi 終chung 熄# 者giả 故cố 是thị 世Thế 尊Tôn 。 修tu 習tập 身thân 。 修tu 習tập 戒giới 。 修tu 習tập 心tâm （# 定định ）# 。 修tu 息tức 慧tuệ 故cố 是thị 世Thế 尊Tôn 。 或hoặc 世Thế 尊Tôn 於ư 阿a 練luyện 若nhã 。 森sâm 林lâm 之chi 邊biên 鄙bỉ 而nhi 為vi 無vô 〔# 人nhân 〕# 聲thanh 。 無vô 〔# 騷# 〕# 音âm 。 無vô 諸chư 人nhân 之chi 景cảnh 象tượng 。 應ưng 住trụ 隱ẩn 諸chư 人nhân 。 受thọ 用dụng 禪thiền 思tư 適thích 當đương 臥ngọa 坐tọa 所sở 故cố 是thị 世Thế 尊Tôn 。 又hựu 世Thế 尊Tôn 受thọ 用dụng 衣y 服phục 。 食thực 物vật 。 臥ngọa 坐tọa 所sở 。 病bệnh 者giả 之chi 資tư 具cụ 藥dược 品phẩm 故cố 是thị 世Thế 尊Tôn 。 又hựu 世Thế 尊Tôn 受thọ 用dụng 義nghĩa 味vị 。 法Pháp 味vị 。 解giải 脫thoát 味vị 。 增tăng 上thượng 戒giới 。 增tăng 上thượng 心tâm 。 增tăng 上thượng 慧tuệ 故cố 是thị 世Thế 尊Tôn 。 又hựu 世Thế 尊Tôn 受thọ 用dụng 四tứ 禪thiền 。 四tứ 無vô 量lượng 。 四tứ 無vô 色sắc 定định 。 故cố 是thị 世Thế 尊Tôn 。 又hựu 世Thế 尊Tôn 受thọ 用dụng 八bát 解giải 脫thoát 。 八bát 勝thắng 處xứ 。 九cửu 次thứ 第đệ 定định 。 故cố 是thị 世Thế 尊Tôn 。 又hựu 世Thế 尊Tôn 受thọ 用dụng 十thập 想tưởng 修tu 習tập 。 十thập 徧biến 定định 。 安an 般ban 念niệm 定định 。 不bất 淨tịnh 定định 故cố 是thị 世Thế 尊Tôn 。 又hựu 世Thế 尊Tôn 受thọ 用dụng 四tứ 念niệm 處xứ 。 四tứ 正chánh 勤cần 。 四Tứ 神Thần 足Túc 。 五ngũ 根căn 。 五Ngũ 力Lực 。 七thất 覺giác 支chi 。 八Bát 支Chi 聖Thánh 道Đạo 。 故cố 是thị 世Thế 尊Tôn 。 又hựu 世Thế 尊Tôn 受thọ 用dụng 。 十Thập 如Như 來Lai 力Lực 。 四Tứ 無Vô 畏Úy 。 四tứ 無vô 礙ngại 解giải 。 六lục 神thần 通thông 。 六lục 佛Phật 法Pháp 故cố 是thị 世Thế 尊Tôn 。 所sở 謂vị 世Thế 尊Tôn 之chi 此thử 名danh 非phi 由do 母mẫu 作tác 。 非phi 由do 父phụ 作tác 。 非phi 由do 兄huynh 弟đệ 作tác 。 非phi 由do 姊tỷ 妹muội 作tác 。 非phi 由do 朋bằng 友hữu 。 同đồng 僚liêu 作tác 。 非phi 由do 親thân 戚thích 。 緣duyên 者giả 作tác 。 非phi 由do 沙Sa 門Môn 。 婆Bà 羅La 門Môn 作tác 。 非phi 由do 天thiên 神thần 作tác 。 謂vị 此thử 世Thế 尊Tôn 是thị 諸chư 佛Phật 世Thế 尊Tôn 。 於ư 菩Bồ 提Đề 樹thụ 下hạ 。 解giải 脫thoát 之chi 後hậu 與dữ 一nhất 切thiết 知tri 智trí 之chi 獲hoạch 得đắc 作tác 證chứng 共cộng 同đồng 施thi 設thiết 者giả 。 此thử 是thị 。
世Thế 尊Tôn 宣tuyên 示thị 舍Xá 利Lợi 弗Phất
〔# 之chi 義nghĩa 〕# 。
受thọ 用dụng 無vô 人nhân 坐tọa 臥ngọa 所sở
〔# 之chi 句cú 中trung 〕# 。
坐tọa 所sở
者giả 。 是thị 坐tọa 之chi 處xứ 所sở 。 〔# 即tức 〕# 是thị 牀sàng 。 椅# 子tử 。 座tòa 蒲bồ 團đoàn 。 蓆# 。 皮bì 革cách 。 草thảo 蓐nhục 。 柴sài 蓐nhục 。 藁# 蓐nhục 。
臥ngọa 所sở
者giả 。 乃nãi 臥ngọa 坐tọa 所sở 。 〔# 即tức 〕# 是thị 精tinh 舍xá 。 單đơn 屋ốc 頂đảnh 家gia 。 臺đài 觀quán 。 平bình 屋ốc 。 洞đỗng 窟quật 。 〔# 其kỳ 〕# 臥ngọa 坐tọa 所sở 免miễn 見kiến 不bất 適thích 當đương 之chi 色sắc 。 離ly 。 遠viễn 離ly 。 免miễn 聞văn 成thành 為vi 不bất 適thích 當đương 之chi 聲thanh 乃nãi 至chí 免miễn 不bất 適thích 當đương 之chi 五ngũ 種chủng 欲dục 。 離ly 。 遠viễn 離ly 。 謂vị 之chi 受thọ 無vô 人nhân 臥ngọa 坐tọa 所sở 。 受thọ 用dụng 。 享hưởng 受thọ 。 而nhi 且thả 有hữu 常thường 受thọ 者giả 。 是thị 。
受thọ 用dụng 無vô 人nhân 坐tọa 臥ngọa 所sở
〔# 之chi 義nghĩa 〕# 。
如như 何hà 隨tùy 法pháp 有hữu 正chánh 覺giác
〔# 之chi 句cú 中trung 〕# 。 正chánh 覺giác 者giả 。 是thị 四tứ 〔# 沙Sa 門Môn 〕# 道đạo 之chi 智trí 。 慧tuệ 。 慧tuệ 根căn 。 慧tuệ 力lực 乃nãi 至chí 。 擇Trạch 法Pháp 覺Giác 支Chi 。 觀quán 慧tuệ 。 觀quán （# 毘Tỳ 鉢Bát 舍Xá 那Na ）# 。 正chánh 見kiến 。 此thử 是thị 欲dục 覺giác 其kỳ 覺giác 。 欲dục 隨tùy 覺giác 。 欲dục 別biệt 覺giác 。 欲dục 正chánh 覺giác 。 欲dục 證chứng 達đạt 。 欲dục 觸xúc 達đạt 。 欲dục 作tác 證chứng 〔# 之chi 比Bỉ 丘Khâu 〕# 。 此thử 是thị 欲dục 正chánh 覺giác 〔# 比Bỉ 丘Khâu 〕# 。
如như 何hà 有hữu 隨tùy 法pháp
者giả 。 是thị 向hướng 覺giác 有hữu 如như 何hà 隨tùy 法pháp 耶da 。 〔# 向hướng 覺giác 之chi 隨tùy 法pháp 〕# 是thị 正chánh 行hạnh 道đạo 。 隨tùy 順thuận 之chi 行hành 道đạo 。 無vô 害hại 敵địch 之chi 行hành 道Đạo 。 隨tùy 義nghĩa 之chi 行hành 道Đạo 。 法pháp 隨tùy 法pháp 之chi 行hành 道Đạo 。 諸chư 戒giới 之chi 完hoàn 成thành 。 諸chư 根căn 之chi 守thủ 護hộ 。 對đối 食thực 知tri 量lương 。 向hướng 警cảnh 寤ngụ [P.482]# 之chi 努nỗ 力lực 。 念niệm 正chánh 知tri 。 此thử 等đẳng 謂vị 向hướng 覺giác 之chi 隨tùy 法pháp 。 或hoặc 又hựu 於ư 四tứ 沙Sa 門Môn 道đạo 之chi 前tiền 分phần/phân 觀quán （# 毘Tỳ 鉢Bát 舍Xá 那Na 。 ）# 此thử 等đẳng 謂vị 向hướng 覺giác 之chi 隨tùy 法pháp 。 此thử 是thị 。
〔# 比Bỉ 丘Khâu 〕# 如như 何hà 隨tùy 法pháp 有hữu 正chánh 覺giác
〔# 之chi 義nghĩa 〕# 。
彼bỉ 隨tùy 知tri 解giải 將tương 語ngứ 汝nhữ
〔# 之chi 句cú 中trung 〕# 。
彼bỉ
者giả 。 是thị 向hướng 覺giác 之chi 隨tùy 法pháp 。
將tương 語ngữ
者giả 。 將tương 說thuyết 。 將tương 語ngữ 。 告cáo 。 示thị 。 施thi 設thiết 。 確xác 立lập 。 開khai 顯hiển 。 分phân 別biệt 。 顯hiển 示thị 。 說thuyết 明minh 。
隨tùy 知tri 解giải
者giả 。 是thị 隨tùy 於ư 知tri 解giải 。 知tri 解giải 。 了liễu 知tri 。 識thức 知tri 。 別biệt 知tri 。 通thông 達đạt 。 不bất 受thọ 賣mại 。 不bất 依y 傳truyền 說thuyết 。 不bất 依y 傳truyền 承thừa 。 不bất 依y 藏tạng 〔# 經kinh 〕# 之chi 說thuyết 。 不bất 依y 思tư 擇trạch 不bất 依y 推thôi 論luận 。 不bất 依y 行hành 相tương/tướng 之chi 審thẩm 思tư 。 不bất 依y 見kiến 。 省tỉnh 。 思tư 。 忍nhẫn 。 自tự 己kỷ 自tự 知tri 通thông 。 自tự 己kỷ 現hiện 見kiến 法pháp 。 以dĩ 說thuyết 彼bỉ 。 此thử 是thị 。
隨tùy 其kỳ 知tri 解giải 而nhi 語ngứ 汝nhữ
〔# 之chi 義nghĩa 〕# 。 故cố 世Thế 尊Tôn 宣tuyên 示thị 。
世Thế 尊Tôn 曰viết 。
舍Xá 利Lợi 弗Phất 。
而nhi 且thả 厭yếm 惡ác 此thử 世thế 間gian 。
受thọ 用dụng 無vô 人nhân 坐tọa 臥ngọa 所sở 。 〔# 比Bỉ 丘Khâu 〕# 如như 何hà 安an 樂lạc 住trụ 。
如như 何hà 有hữu 隨tùy 法pháp 〔# 聖thánh 道Đạo 〕# 。 〔# 我ngã 〕# 隨tùy 知tri 解giải 我ngã 語ngứ 汝nhữ 。
一nhất 〇#
有hữu 念niệm 〔# 戒giới 等đẳng 〕# 周chu 行hành 。 賢hiền 比Bỉ 丘Khâu 接tiếp 觸xúc 蚊văn 虻manh 。
爬# 行hành 類loại 人nhân 四tứ 足túc 〔# 獸thú 〕# 。 不bất 可khả 佈# 此thử 五ngũ 佈# 畏úy 。
（# 九cửu 六lục 四tứ ）#
〔# 比Bỉ 丘Khâu 〕# 不bất 怖bố 五ngũ 怖bố 畏úy
〔# 之chi 句cú 中trung 〕# 。 賢hiền 是thị 賢hiền 者giả 。 學học 者giả 。 具cụ 慧tuệ 者giả 。 覺giác 慧tuệ 者giả 。 智trí 者giả 。 辨biện 知tri 者giả 。 有hữu 慧tuệ 者giả 。 不bất 可khả 怖bố 。
五ngũ 怖bố 畏úy
不bất 可khả 駭hãi 。 不bất 可khả 駭hãi 怖bố 。 不bất 可khả 戰chiến 駭hãi 。 不bất 可khả 怖bố 畏úy 。 [P.483]# 不bất 可khả 陷hãm 於ư 戰chiến 慄lật 。 無vô 恐khủng 怖bố 。 無vô 身thân 硬ngạnh 直trực 。 無vô 駭hãi 怖bố 。 不bất 可khả 逃đào 走tẩu 。 捨xả 斷đoạn 怖bố 畏úy 恐khủng 怖bố 。 應ưng 去khứ 身thân 毛mao 豎thụ 立lập 而nhi 住trụ 。 此thử 是thị 。
賢hiền 者giả 〔# 比Bỉ 丘Khâu 〕# 不bất 怖bố 五ngũ 怖bố 畏úy
〔# 之chi 義nghĩa 〕# 。
有hữu 念niệm 比Bỉ 丘Khâu 周chu 邊biên 行hành
〔# 之chi 句cú 中trung 〕# 。 比Bỉ 丘Khâu 者giả 。 是thị 善thiện 凡phàm 夫phu 比Bỉ 丘Khâu 又hựu 有hữu 學học 比Bỉ 丘Khâu 。
有hữu 念niệm
是thị 由do 四tứ 原nguyên 因nhân 而nhi 有hữu 念niệm 。 〔# 即tức 〕# 對đối 身thân 修tu 習tập 身thân 隨tùy 觀quán 念niệm 處xứ 而nhi 有hữu 念niệm 。 對đối 〔# 受thọ 。 心tâm 。 〕# 修tu 習tập 法pháp 隨tùy 觀quán 念niệm 處xứ 而nhi 有hữu 念niệm 。 此thử 謂vị 之chi 有hữu 念niệm 。
彼bỉ 周chu 邊biên 行hành
者giả 。 有hữu 四tứ 之chi 周chu 邊biên 。 〔# 即tức 〕# （# 一nhất ）# 戒giới 律luật 儀nghi 周chu 邊biên 。 （# 二nhị ）# 根căn 律luật 儀nghi 周chu 邊biên 。 （# 三tam ）# 食thực 知tri 量lương 周chu 邊biên 。 （# 四tứ ）# 警cảnh 寤ngụ 隨tùy 勤cần 周chu 邊biên 。
（# 一nhất ）#
戒giới 律luật 儀nghi 周chu 邊biên
者giả 云vân 何hà 。 茲tư 有hữu 比Bỉ 丘Khâu 。 具cụ 戒giới 。 防phòng 護hộ 別Biệt 解Giải 脫Thoát 律luật 儀nghi 而nhi 住trụ 。 具cụ 足túc 正chánh 行hạnh 與dữ 行hành 處xứ 。 對đối 微vi 量lượng 之chi 罪tội 亦diệc 起khởi 怖bố 畏úy 。 受thọ 持trì 而nhi 學học 諸chư 學học 處xứ 。 觀quán 察sát 內nội 之chi 穢uế 污ô 。 住trụ 於ư 戒giới 律luật 儀nghi 。 周chu 邊biên 之chi 內nội 。 無vô 破phá 彼bỉ 之chi 界giới 限hạn 。 此thử 是thị 。
戒giới 律luật 儀nghi 周chu 邊biên 。
（# 二nhị ）#
根căn 律luật 儀nghi 周chu 邊biên
者giả 云vân 何hà 。 茲tư 有hữu 比Bỉ 丘Khâu 。 以dĩ 眼nhãn 見kiến 色sắc 已dĩ 而nhi 無vô 取thủ 相tương/tướng 。 無vô 取thủ 細tế 相tương/tướng 。 此thử 不bất 防phòng 護hộ 眼nhãn 根căn 而nhi 住trụ 者giả 為vi 貪tham 憂ưu 諸chư 惡ác 不bất 善thiện 法pháp 所sở 侵xâm 故cố 。 為vi 此thử 防phòng 護hộ 而nhi 行hành 道Đạo 。 護hộ 眼nhãn 根căn 而nhi 至chí 眼nhãn 根căn 之chi 律luật 儀nghi 。 以dĩ 耳nhĩ 聞văn 聲thanh 已dĩ 。 以dĩ 鼻tị 嗅khứu 香hương 已dĩ 。 以dĩ 香hương 嘗thường 味vị 已dĩ 。 以dĩ 身thân 觸xúc 所sở 觸xúc 已dĩ 。 以dĩ 意ý 識thức 法pháp 已dĩ 。 無vô 取thủ 相tương/tướng 。 無vô 取thủ 細tế 相tương/tướng 。 不bất 防phòng 護hộ 此thử 之chi 意ý 根căn 而nhi 住trụ 者giả 。 為vi 貪tham 憂ưu 諸chư 惡ác 不bất 善thiện 法pháp 所sở 侵xâm 故cố 。 為vi 其kỳ 防phòng 護hộ 而nhi 行hành 道Đạo 。 護hộ 意ý 根căn 。 至chí 意ý 根căn 之chi 律luật 儀nghi 。 而nhi 且thả 觀quán 察sát 燃nhiên 火hỏa 之chi 教giáo 說thuyết 於ư 根căn 律luật 儀nghi 周chu 邊biên 之chi 內nội 而nhi 行hành 。 無vô 破phá 限hạn 界giới 。 此thử 。
根căn 律luật 儀nghi 周chu 邊biên 。
[P.484]# （# 三tam ）#
食thực 知tri 量lương 周chu 邊biên
者giả 如như 何hà 。 茲tư 有hữu 比Bỉ 丘Khâu 不bất 為vi 戲hí 而nhi 如như 理lý 省tỉnh 察sát 。 不bất 為vi 憍kiêu 慢mạn 。 不bất 為vi 裝trang 飾sức 。 不bất 為vi 莊trang 嚴nghiêm 。 為vi 欲dục 存tồn 續tục 此thử 身thân 體thể 。 為vi 維duy 持trì 。 為vi 止chỉ 害hại 。
如như 斯tư 我ngã 為vi 無vô 舊cựu 苦khổ 痛thống 。 不bất 令linh 生sanh 新tân 苦khổ 痛thống 。 又hựu 我ngã 將tương 為vi 存tồn 命mạng 與dữ 無vô 罪tội 與dữ 安an 樂lạc 住trụ 。
為vi 攝nhiếp 益ích 梵Phạm 行hạnh 之chi 限hạn 度độ 受thọ 用dụng 食thực 物vật 。 觀quán 察sát 車xa 軸trục 之chi 注chú 油du 。 傷thương 之chi 繃# 帶đái 。 子tử 肉nhục 之chi 譬thí 喻dụ 。 在tại 食thực 知tri 量lương 範phạm 圍vi 內nội 而nhi 行hành 。 無vô 破phá 限hạn 界giới 。 此thử 是thị 食thực 知tri 量lương 周chu 邊biên 。
（# 四tứ ）#
警cảnh 寤ngụ 隨tùy 勤cần 周chu 邊biên
者giả 云vân 何hà 。 茲tư 有hữu 比Bỉ 丘Khâu 。 晝trú 由do 經kinh 行hành 與dữ 坐tọa 禪thiền 。 由do 諸chư 障chướng 法pháp 令linh 心tâm 徧biến 淨tịnh 。 於ư 初sơ 夜dạ 經kinh 行hành 坐tọa 禪thiền 由do 諸chư 障chướng 法pháp 念niệm 心tâm 徧biến 淨tịnh 。 於ư 中trung 夜dạ 右hữu 脇hiếp 為vi 向hướng 下hạ 如như 獅sư 子tử 之chi 臥ngọa 。 脚cước 與dữ 脚cước 重trùng 疊điệp 。 有hữu 念niệm 有hữu 正chánh 知tri 而nhi 起khởi 作tác 意ý 想tưởng 已dĩ 而nhi 臥ngọa 。 於ư 後hậu 夜dạ 起khởi 。 由do 經kinh 行hành 與dữ 坐tọa 禪thiền 而nhi 徧biến 淨tịnh 諸chư 障chướng 法pháp 。 觀quán 察sát 賢hiền 善thiện 一nhất 夜dạ 住trụ 。 警cảnh 寤ngụ 隨tùy 勤cần 周chu 邊biên 之chi 內nội 行hành 。 無vô 破phá 限hạn 界giới 。 此thử 是thị 。
警cảnh 寤ngụ 隨tùy 勤cần 周chu 邊biên 。
此thử 是thị
有hữu 念niệm 比Bỉ 丘Khâu 周chu 邊biên 行hành
〔# 之chi 義nghĩa 〕# 。
蛇xà 與dữ 蚊văn 虻manh 爬# 行hành 類loại
〔# 之chi 句cú 中trung 〕# 。 虻manh 是thị 赤xích 眼nhãn 蠅dăng 。 蚊văn （# 飛phi 過quá 之chi 物vật ）# 是thị 謂vị 一nhất 切thiết 蠅dăng 類loại 。 何hà 故cố 一nhất 切thiết 。 蠅dăng 類loại 謂vị 蚊văn 。 彼bỉ 等đẳng 飛phi 上thượng 飛phi 上thượng 而nhi 噉đạm 故cố 。 一nhất 切thiết 之chi 蠅dăng 類loại 謂vị 蚊văn （# 飛phi 過quá 之chi 物vật ）# 。 爬# 行hành 類loại 是thị 蛇xà 。 此thử 是thị 。
蛇xà 與dữ 蚊văn 虻manh 爬# 行hành 類loại 。
人nhân 與dữ 四tứ 足túc 〔# 獸thú 〕# 接tiếp 觸xúc
〔# 之chi 句cú 中trung 〕# 。
人nhân 之chi 接tiếp 觸xúc
者giả 是thị 盜đạo 賊tặc 及cập 既ký 遂toại 未vị 遂toại 之chi 兇hung 暴bạo 人nhân 。 彼bỉ 等đẳng 向hướng 比Bỉ 丘Khâu 質chất 問vấn 。 又hựu 提đề 起khởi 論luận 辯biện 。 怒nộ 罵mạ 。 誹phỉ 謗báng 。 惱não 害hại 。 損tổn 惱não 。 害hại 。 傷thương 害hại 。 使sử 苦khổ 。 使sử 惱não 苦khổ 。 行hành 殺sát 。 殺sát 害hại 。 殺sát 傷thương 。 所sở 有hữu 〔# 斯tư 〕# 人nhân 之chi 殺sát 害hại 乃nãi 人nhân 之chi 接tiếp 觸xúc 。 四tứ 足túc 是thị 獅sư 子tử 。 虎hổ 豹báo 。 熊hùng 。 [P.485]# 鬣liệp 狗cẩu 。 狼lang 。 野dã 牛ngưu 。 象tượng 。 彼bỉ 等đẳng 粉phấn 碎toái 比Bỉ 丘Khâu 。 噉đạm 。 害hại 。 傷thương 害hại 。 令linh 苦khổ 。 令linh 惱não 苦khổ 。 殺sát 。 殺sát 害hại 。 殺sát 傷thương 。 四tứ 足túc 之chi 殺sát 害hại 是thị 所sở 有hữu 四tứ 足túc 之chi 怖bố 畏úy 。 此thử 是thị 。
人nhân 與dữ 四tứ 足túc 獸thú 接tiếp 觸xúc
〔# 之chi 義nghĩa 〕# 。 故cố 世Thế 尊Tôn 宣tuyên 。
有hữu 念niệm 〔# 我ngã 等đẳng 〕# 周chu 邊biên 行hành 。 賢hiền 比Bỉ 丘Khâu 接tiếp 觸xúc 蚊văn 虻manh 。
爬# 行hành 類loại 人nhân 四tứ 足túc 〔# 獸thú 〕# 。 不bất 可khả 佈# 此thử 五ngũ 佈# 畏úy 。
一nhất 一nhất
彼bỉ 等đẳng 多đa 由do 他tha 法pháp 者giả （# 外ngoại 學học ）# 。 不bất 應ưng 戰chiến 慄lật 見kiến 恐khủng 怖bố 。
又hựu 對đối 其kỳ 他tha 諸chư 危nguy 難nạn/nan 。 追truy 求cầu 善thiện 者giả 應ưng 克khắc 服phục （# 九cửu 六lục 五ngũ ）# 。
彼bỉ 等đẳng 多đa 由do 他tha 法pháp 者giả 。 不bất 應ưng 戰chiến 慄lật 見kiến 恐khủng 怖bố 。
〔# 之chi 句cú 中trung 〕# 。 他tha 法pháp 者giả 是thị 除trừ 七thất 共cộng 法pháp 者giả 。 所sở 有hữu 佛Phật 不bất 信tín 樂nhạo 者giả 。 法pháp 不bất 信tín 樂nhạo 者giả 。 僧Tăng 不bất 信tín 樂nhạo 者giả 。 彼bỉ 等đẳng 向hướng 比Bỉ 丘Khâu 質chất 問vấn 。 又hựu 提đề 起khởi 論luận 辯biện 。 怒nộ 駡# 。 誹phỉ 謗báng 。 惱não 害hại 。 損tổn 惱não 。 害hại 。 傷thương 害hại 。 令linh 苦khổ 。 令linh 惱não 苦khổ 。 殺sát 。 殺sát 害hại 。 殺sát 傷thương 。 彼bỉ 等đẳng 見kiến 聞văn 多đa 恐khủng 怖bố 。 不bất 應ưng 顫chiến 。 不bất 應ưng 顫chiến 怖bố 。 不bất 應ưng 顫chiến 駭hãi 。 不bất 應ưng 駭hãi 。 不bất 應ưng 駭hãi 怖bố 。 不bất 應ưng 戰chiến 駭hãi 。 不bất 應ưng 怖bố 畏úy 。 不bất 應ưng 陷hãm 於ư 戰chiến 慄lật 。 無vô 恐khủng 怖bố 。 身thân 無vô 硬ngạnh 直trực 。 無vô 駭hãi 怖bố 。 不bất 可khả 逃đào 走tẩu 。 捨xả 斷đoạn 怖bố 畏úy 恐khủng 怖bố 。 應ưng 去khứ 身thân 毛mao 豎thụ 立lập 而nhi 住trụ 。 此thử 是thị 。
彼bỉ 等đẳng 多đa 由do 他tha 法pháp 者giả 。 不bất 應ưng 戰chiến 慄lật 見kiến 恐khủng 怖bố 。
〔# 之chi 義nghĩa 〕# 。
又hựu 對đối 其kỳ 他tha 諸chư 危nguy 難nạn/nan 。 追truy 求cầu 善thiện 者giả 應ưng 克khắc 服phục 。
者giả 。 又hựu 應ứng 其kỳ 他tha 諸chư 克khắc 服phục 。 應ưng 打đả 勝thắng 。 應ưng 蹂# 躪# 。 [P.486]# 應ưng 奪đoạt 取thủ 。 應ưng 粉phấn 碎toái （# 危nguy ）# 難nạn/nan 。
危nguy 難nạn/nan
者giả 。 是thị 顯hiển 現hiện 之chi 危nguy 難nạn/nan 與dữ 隱ẩn 密mật 之chi 危nguy 難nạn/nan 之chi 二nhị 危nguy 難nạn/nan 乃nãi 至chí （# 二nhị 六lục 六lục 頁# 以dĩ 下hạ 參tham 照chiếu ）# 如như 斯tư 亦diệc 。
以dĩ 其kỳ 處xứ 為vi 依y 所sở 故cố 是thị 危nguy 難nạn/nan 。
追truy 求cầu 善thiện 者giả 。 是thị 正chánh 行hạnh 道đạo 。 隨tùy 順thuận 之chi 行hành 道đạo 。 無vô 害hại 敵địch 之chi 行hành 道Đạo 。 隨tùy 義nghĩa 之chi 行hành 道Đạo 。 〔# 法pháp 隨tùy 法pháp 之chi 行hành 道Đạo 。 諸chư 戒giới 之chi 完hoàn 成thành 。 諸chư 根căn 之chi 守thủ 護hộ 。 對đối 食thực 知tri 量lương 。 向hướng 警cảnh 寤ngụ 之chi 努nỗ 力lực 。 念niệm 正chánh 知tri 。 四tứ 念niệm 處xứ 。 四tứ 正chánh 勤cần 。 四Tứ 神Thần 足Túc 。 五ngũ 根căn 。 五Ngũ 力Lực 。 七thất 覺giác 支chi 。 〕# 八Bát 支Chi 聖Thánh 道Đạo 。 涅Niết 槃Bàn 。 求cầu 至chí 涅Niết 槃Bàn 道Đạo 。 覓mịch 求cầu 。 徧biến 求cầu 者giả 。 應ưng 克khắc 服phục 諸chư 危nguy 難nạn/nan 。 應ưng 打đả 勝thắng 。 應ưng 蹂# 躪# 。 應ưng 奪đoạt 取thủ 。 應ưng 粉phấn 碎toái 。 此thử 是thị 。
又hựu 對đối 其kỳ 他tha 諸chư 諸chư 危nguy 難nạn/nan 。 善thiện 追truy 求cầu 者giả 應ưng 克khắc 服phục 。
（# 之chi 義nghĩa ）# 。 故cố 世Thế 尊Tôn 宣tuyên 示thị 。
彼bỉ 等đẳng 多đa 由do 他tha 法pháp 者giả 。 不bất 應ưng 戰chiến 慄lật 見kiến 恐khủng 怖bố 。
又hựu 對đối 其kỳ 他tha 諸chư 危nguy 難nạn/nan 。 追truy 求cầu 善thiện 者giả 應ưng 克khắc 服phục 。
一nhất 二nhị
宜nghi 〔# 忍nhẫn 〕# 罹li 疾tật 頻tần 饑cơ 餓ngạ 。 寒hàn 冷lãnh 酷khốc 熱nhiệt 亦diệc 忍nhẫn 耐nại 。
其kỳ 等đẳng 種chủng 種chủng 觸xúc 無vô 餘dư 。 精tinh 進tấn 發phát 勤cần 應ưng 堅kiên 行hành 。
（# 九cửu 六lục 六lục ）#
罹li 疾tật 頻tần 饑cơ 餓ngạ
〔# 之chi 句cú 中trung 〕# 。 罹li 疾tật 者giả 是thị 罹li 病bệnh 。 〔# 即tức 〕# 觸xúc 病bệnh 觸xúc 。 被bị 襲tập 。 被bị 圍vi 。 而nhi 具cụ 此thử 者giả 。 如như 觸xúc 眼nhãn 病bệnh 。 被bị 襲tập 。 被bị 圍vi 。 具cụ 〔# 彼bỉ 〕# 。 耳nhĩ 病bệnh 。 鼻tị 病bệnh 。 舌thiệt 病bệnh 。 身thân 病bệnh 乃nãi 至chí （# 一nhất 四tứ 五ngũ 頁# 參tham 照chiếu ）# 虻manh 。 蚊văn 。 風phong 。 炎diễm 熱nhiệt 。 觸xúc 爬# 行hành 類loại 之chi 觸xúc 。 被bị 襲tập 。 被bị 圍vi 。 而nhi 具cụ 之chi 。 饑cơ 餓ngạ 者giả 是thị 飢cơ 。 觸xúc 飢cơ 。 被bị 襲tập 。 被bị 圍vi 。 亦diệc 具cụ 〔# 彼bỉ 〕# 。 此thử 是thị 。
亦diệc 罹li 疾tật 頻tần 饑cơ 餓ngạ
〔# 之chi 義nghĩa 〕# 。
寒hàn 冷lãnh 酷khốc 熱nhiệt 宜nghi 耐nại 忍nhẫn
〔# 之chi 句cú 中trung 〕# 。
寒hàn 冷lãnh
者giả 。 是thị 由do 二nhị 原nguyên 因nhân 而nhi 寒hàn 冷lãnh 。 〔# 即tức 〕# （# 一nhất ）# 由do 身thân 內nội 界giới 之chi 動động 搖dao 而nhi 寒hàn 冷lãnh 。 又hựu （# 二nhị ）# 由do 外ngoại 部bộ 之chi 氣khí 候hậu 而nhi 寒hàn 冷lãnh 。
熱nhiệt
者giả 。 是thị 由do 二nhị 原nguyên 因nhân 而nhi 熱nhiệt 。 （# 即tức ）# （# 一nhất ）# 由do 身thân 內nội 界giới 之chi 動động 搖dao 而nhi 熱nhiệt 。 又hựu （# 二nhị ）# 由do 外ngoại 部bộ 之chi 氣khí 候hậu 而nhi 熱nhiệt 。
寒hàn 冷lãnh 。 酷khốc 熱nhiệt 宜nghi 耐nại 忍nhẫn 。
者giả 。 是thị 忍nhẫn 寒hàn 冷lãnh 。 暑thử 熱nhiệt 。 餓ngạ 渴khát 。 虻manh 。 蚊văn 。 風phong 。 炎diễm 熱nhiệt 。 爬# 行hành 類loại 之chi 接tiếp 觸xúc 。 〔# 耐nại 忍nhẫn 〕# 被bị 發phát 惡ác 意ý 。 被bị 受thọ 取thủ 不bất 快khoái 之chi 語ngữ 路lộ 。 而nhi 激kích 。 荒hoang 。 辛tân 。 不bất 快khoái 。 不bất 可khả 意ý 。 耐nại 忍nhẫn 奪đoạt 命mạng 程# 度độ 之chi 苦khổ 痛thống 者giả 。 此thử 是thị 。
寒hàn 冷lãnh 。 酷khốc 熱nhiệt 宜nghi 耐nại 忍nhẫn 。
〔# 之chi 義nghĩa 〕# 。
其kỳ 等đẳng 種chủng 種chủng 觸xúc 無vô 餘dư
〔# 之chi 句cú 中trung 〕# 。
彼bỉ 被bị 其kỳ 等đẳng 觸xúc
者giả 。 是thị 罹li 疾tật 。 觸xúc 饑cơ 餓ngạ 。 寒hàn 冷lãnh 。 暑thử 熱nhiệt 。 被bị 襲tập 。 被bị 圍vi 。 亦diệc 具cụ 〔# 此thử 〕# 。 此thử 是thị 。
彼bỉ 亦diệc 為vi 其kỳ 等đẳng 所sở 觸xúc 。
種chủng 種chủng
者giả 。 是thị 觸xúc 於ư 多đa 種chủng 行hành 相tương/tướng 之chi 苦khổ 。 被bị 襲tập 。 被bị 圍vi 。 亦diệc 具cụ 〔# 此thử 〕# 。 此thử 是thị 。
彼bỉ 亦diệc 觸xúc 其kỳ 等đẳng 種chủng 種chủng
〔# 之chi 義nghĩa 〕# 。
無vô 餘dư
者giả 是thị 諸chư 行hành 俱câu 起khởi 識thức 之chi 〔# 生sanh 〕# 不bất 作tác 餘dư 地địa 。 令linh 無vô 餘dư 地địa 。 此thử 是thị 。
其kỳ 等đẳng 種chủng 種chủng 觸xúc 無vô 餘dư
〔# 之chi 義nghĩa 〕# 。
精tinh 進tấn 發phát 勤cần 應ưng 堅kiên 行hành
〔# 之chi 句cú 中trung 〕# 。
精tinh 進tấn 發phát 勤cần
者giả 。 是thị 所sở 有hữu 心tâm 之chi 勤cần 精tinh 進tấn 。 勇dũng 勤cần 。 發phát 勤cần 。 精tinh 勤cần 。 精tinh 進tấn 。 勇dũng 猛mãnh 。 努nỗ 力lực 。 力lực 勢thế 。 堅kiên 固cố 。 緊khẩn 張trương 發phát 勤cần 。 不bất 棄khí 欲dục 。 不bất 棄khí 重trọng 擔đảm 。 重trọng 擔đảm 堅kiên 持trì 。 精tinh 進tấn 。 精tinh 進tấn 根căn 。 精tinh 勤cần 力lực 。 正chánh 精tinh 進tấn 也dã 。
應ưng 堅kiên 行hành
者giả 。 是thị 精tinh 進tấn 發phát 勤cần 應ưng 堅kiên 受thọ 持trì 。 應ưng 受thọ 持trì 安an 固cố 。 此thử 是thị 。
彼bỉ 發phát 精tinh 進tấn 應ưng 堅kiên 行hành
〔# 之chi 義nghĩa 〕# 。 故cố 世Thế 尊Tôn 宣tuyên 示thị 。
宜nghi 忍nhẫn 罹li 疾tật 頻tần 饑cơ 餓ngạ 。 寒hàn 冷lãnh 酷khốc 熱nhiệt 亦diệc 耐nại 忍nhẫn 。
其kỳ 等đẳng 種chủng 種chủng 觸xúc 無vô 餘dư 。 精tinh 進tấn 發phát 勤cần 應ưng 堅kiên 行hành 。
一nhất 三tam
不bất 語ngữ 虛hư 妄vọng 不bất 為vi 盜đạo 。 弱nhược 強cường/cưỡng 〔# 有hữu 情tình 〕# 以dĩ 慈từ 觸xúc 。
識thức 而nhi 使sử 意ý 之chi 混hỗn 濁trược 。 黑hắc 魔ma 之chi 分phần 應ưng 除trừ 去khứ 。
（# 九cửu 六lục 七thất ）#
[P.488]# 不bất 語ngữ 虛hư 妄vọng 不bất 為vi 盜đạo 〔# 之chi 句cú 中trung 〕# 。
不bất 為vi 盜đạo
者giả 。 此thử 處xứ 比Bỉ 丘Khâu 捨xả 斷đoạn 偷thâu 盜đạo 。 應ưng 離ly 去khứ 偷thâu 盜đạo 。 取thủ 被bị 與dữ 。 期kỳ 待đãi 所sở 與dữ 。 由do 不bất 盜đạo 淨tịnh 而nhi 應ưng 自tự 住trụ 。 此thử 是thị 。
不bất 為vi 盜đạo
〔# 之chi 義nghĩa 〕# 。
不bất 語ngữ 虛hư 妄vọng
者giả 。 此thử 處xứ 比Bỉ 丘Khâu 捨xả 斷đoạn 妄vọng 語ngữ 。 應ưng 離ly 去khứ 妄vọng 語ngữ 。 語ngữ 真chân 實thật 。 從tùng 真chân 實thật 。 為vi 實thật 直trực 。 可khả 信tín 賴lại 。 不bất 可khả 欺khi 世thế 人nhân 。 此thử 是thị 。
不bất 語ngữ 虛hư 妄vọng 不bất 為vi 盜đạo
〔# 之chi 義nghĩa 〕# 。
弱nhược 強cường/cưỡng 〔# 有hữu 情tình 〕# 以dĩ 慈từ 觸xúc 〔# 之chi 句cú 中trung 〕# 。
慈từ
者giả 。 是thị 對đối 所sở 有hữu 有hữu 情tình 之chi 慈từ 。 慈từ 愍mẫn 。 慈từ 愍mẫn 性tánh 。 哀ai 愍mẫn 。 憐lân 愍mẫn 。 憐lân 愍mẫn 性tánh 。 求cầu 利lợi 性tánh 。 同đồng 情tình 。 無vô 瞋sân 恚khuể 。 無vô 恚khuể 怒nộ 。 無vô 瞋sân 。 善thiện 根căn 。
弱nhược
者giả 。 是thị 渴khát 。 渴khát 愛ái 。 為vi 未vị 捨xả 斷đoạn 處xứ 所sở 者giả 。 又hựu 為vi 未vị 捨xả 斷đoạn 怖bố 畏úy 恐khủng 畏úy 處xứ 所sở 者giả 。 由do 何hà 云vân 為vi 弱nhược 〔# 者giả 〕# 耶da 。 彼bỉ 等đẳng 駭hãi 。 駭hãi 怖bố 。 懼cụ 怖bố 。 怖bố 畏úy 。 陷hãm 於ư 戰chiến 慄lật 。 由do 此thử 云vân 為vi 。
弱nhược
者giả 。
強cường/cưỡng
者giả 。 是thị 捨xả 斷đoạn 渴khát 。 渴khát 愛ái 處xứ 所sở 者giả 。 又hựu 捨xả 斷đoạn 佈# 畏úy 。 恐khủng 佈# 處xứ 所sở 者giả 。 由do 何hà 云vân 為vi 強cường/cưỡng 〔# 者giả 〕# 耶da 。 彼bỉ 等đẳng 不bất 駭hãi 。 不bất 駭hãi 怖bố 。 不bất 怖bố 畏úy 。 不bất 陷hãm 於ư 戰chiến 慄lật 。 由do 此thử 云vân 為vi 。
強cường/cưỡng
者giả 。
弱nhược 強cường/cưỡng 有hữu 情tình 以dĩ 慈từ 觸xúc
者giả 。 是thị 無vô 論luận 弱nhược 者giả 。 強cường/cưỡng 者giả 應ưng 以dĩ 慈từ 觸xúc 。 應ưng 令linh 徧biến 滿mãn 〔# 慈từ 〕# 。 應ưng 令linh 徧biến 滿mãn 廣quảng 大đại 。 偉# 大đại 。 無vô 量lượng 。 無vô 怨oán 。 無vô 恚khuể 怒nộ 慈từ 俱câu 心tâm 。 此thử 是thị 。
弱nhược 強cường/cưỡng 有hữu 情tình 以dĩ 慈từ 觸xúc
〔# 之chi 義nghĩa 〕# 。
識thức 而nhi 使sử 意ý 之chi 混hỗn 濁trược
〔# 之chi 句cú 中trung 〕# 。
而nhi
者giả 。 是thị 彼bỉ 之chi 時thời 。
意ý
者giả 。 是thị 所sở 有hữu 心tâm 。 意ý 。 意ý 所sở 。 心tâm 藏tạng 。 淨tịnh 白bạch （# 心tâm ）# 。 意ý 。 意ý 處xứ 。 意ý 根căn 。 識thức 。 識thức 蘊uẩn 。 隨tùy 順thuận 於ư 〔# 觸xúc 等đẳng 法pháp 〕# 之chi 意ý 識thức 界giới 。 由do 身thân 惡ác 行hành 而nhi 心tâm 混hỗn 濁trược 。 動động 轉chuyển 。 搖dao 。 衝xung 突đột 。 動động 搖dao 。 動động 亂loạn 。 不bất 寂tịch 滅diệt 。 由do 語ngữ 惡ác 行hành 。 意ý 惡ác 行hành 。 貪tham 。 瞋sân 。 癡si 。 忿phẫn 。 恨hận 。 覆phú 。 惱não 。 嫉tật 。 慳san 。 諂siểm 。 誑cuống 。 強cường/cưỡng 情tình 。 激kích 情tình 。 慢mạn 。 過quá 慢mạn 。 憍kiêu 。 放phóng 逸dật 。 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 。 一nhất 切thiết 惡ác 行hành 。 一nhất 切thiết 不bất 安an 。 一nhất 切thiết 熱nhiệt 惱não 。 一nhất 切thiết 熱nhiệt 苦khổ 。 一nhất 切thiết 不bất 善thiện 。 行hành 而nhi 心tâm 混hỗn 濁trược 。 [P.489]# 動động 轉chuyển 。 搖dao 。 衝xung 突đột 。 動động 搖dao 。 動động 亂loạn 。 不bất 寂tịch 滅diệt 。
以dĩ 識thức 令linh 意ý 之chi 混hỗn 濁trược
者giả 。 是thị 知tri 。 了liễu 知tri 。 識thức 。 別biệt 知tri 。 通thông 達đạt 令linh 心tâm 之chi 混hỗn 濁trược 。 此thử 是thị 。
以dĩ 識thức 令linh 意ý 之chi 混hỗn 濁trược
〔# 之chi 義nghĩa 〕# 。
黑hắc 魔ma 之chi 分phần 應ưng 除trừ 去khứ
〔# 之chi 句cú 中trung 〕# 。 黑hắc 魔ma 者giả 。 是thị 所sở 有hữu 彼bỉ 魔ma 。 黑hắc 魔ma 。 主chủ 。 邊biên 行hành 者giả 。 障chướng 解giải 脫thoát 。 放phóng 逸dật 之chi 親thân 類loại 。
黑hắc 魔ma 之chi 分phần 應ưng 除trừ 去khứ
者giả 。 是thị 黑hắc 魔ma 之chi 分phần （# 徒đồ 黨đảng ）# 魔ma 分phần/phân 。 魔ma 鈎câu 。 魔ma 味vị 。 魔ma 境cảnh 。 魔ma 內nội 熱nhiệt 。 魔ma 行hành 處xứ 。 魔ma 結kết 縛phược 應ưng 捨xả 斷đoạn 。 除trừ 去khứ 。 滅diệt 除trừ 。 令linh 成thành 為vi 滅diệt 無vô 。 如như 斯tư 。 是thị 。
黑hắc 魔ma 之chi 分phần 應ưng 除trừ 去khứ 。
或hoặc 又hựu 黑hắc 魔ma 之chi 分phần 。 魔ma 分phần/phân 。 不bất 善thiện 分phần/phân 。 苦khổ 起khởi 。 苦khổ 報báo 。 令linh 至chí 地địa 獄ngục 者giả 。 令linh 至chí 畜súc 生sanh 界giới 者giả 。 令linh 至chí 餓ngạ 鬼quỷ 界giới 者giả 而nhi 應ưng 捨xả 斷đoạn 〔# 彼bỉ 〕# 。 應ưng 除trừ 去khứ 。 滅diệt 除trừ 。 令linh 之chi 滅diệt 無vô 。 如như 斯tư 。 是thị 。
黑hắc 魔ma 之chi 分phần 應ưng 除trừ 去khứ 。
故cố 世Thế 尊Tôn 宣tuyên 示thị 。
不bất 為vi 虛hư 妄vọng 不bất 為vi 盜đạo 。 強cường 弱nhược 〔# 有hữu 情tình 〕# 以dĩ 慈từ 觸xúc 。
識thức 而nhi 使sử 意ý 為vi 混hỗn 濁trược 。 黑hắc 魔ma 之chi 分phần 應ưng 除trừ 去khứ 。
一nhất 四tứ
不bất 被bị 忿phẫn 過quá 慢mạn 左tả 右hữu 。 應ưng 在tại 拔bạt 掘quật 彼bỉ 等đẳng 根căn 。
又hựu 復phục 勝thắng 者giả 愛ái 不bất 愛ái 。 一nhất 向hướng 完hoàn 全toàn 應ưng 克khắc 服phục （# 九cửu 六lục 八bát ）# 。
不bất 被bị 忿phẫn 過quá 慢mạn 左tả 右hữu
〔# 之chi 句cú 中trung 〕# 。
忿phẫn
者giả 是thị 所sở 有hữu 心tâm 之chi 瞋sân 害hại 。 違vi 害hại 。 瞋sân 恨hận 乃nãi 至chí （# 一nhất 四tứ 頁# 參tham 照chiếu ）# 憤phẫn 怒nộ 。 憤phẫn 慨khái 心tâm 之chi 不bất 適thích 意ý 。 過quá 慢mạn 者giả 。 此thử 處xứ 某mỗ 者giả 出xuất 生sanh 。 姓tánh 氏thị 乃nãi 至chí （# 一nhất 二nhị 六lục 頁# 參tham 照chiếu ）# 又hựu 由do 某mỗ 等đẳng 之chi 根căn 據cứ 過quá 於ư 他tha 而nhi 成thành 慢mạn 。
不bất 被bị 忿phẫn 。 過quá 慢mạn 左tả 右hữu 。
者giả 。 不bất 被bị 忿phẫn 。 過quá 慢mạn 所sở 左tả 右hữu 。 忿phẫn 。 過quá 慢mạn 應ưng 捨xả 斷đoạn 。 除trừ 去khứ 。 令linh 之chi 滅diệt 無vô 。 此thử 是thị 。
不bất 被bị 忿phẫn 。 過quá 慢mạn 左tả 右hữu 。
〔# 之chi 義nghĩa 〕# 。
[P.490]# 應ưng 在tại 拔bạt 掘quật 彼bỉ 等đẳng 根căn 〔# 之chi 句cú 中trung 〕# 。 忿phẫn 之chi 根căn 者giả 云vân 何hà 。 不bất 如như 理lý 作tác 業nghiệp 是thị 根căn 。 我ngã 慢mạn 是thị 根căn 。 無vô 慚tàm 是thị 根căn 。 無vô 愧quý 是thị 根căn 。 掉trạo 舉cử 是thị 根căn 。 此thử 是thị 忿phẫn 之chi 根căn 。 過quá 慢mạn 之chi 根căn 者giả 云vân 何hà 。 不bất 如như 理lý 作tác 意ý 是thị 根căn 。 我ngã 慢mạn 是thị 根căn 。 無vô 慚tàm 是thị 根căn 。 無vô 愧quý 是thị 根căn 。 掉trạo 舉cử 是thị 根căn 。 此thử 是thị 過quá 慢mạn 之chi 根căn 。
應ưng 在tại 拔bạt 掘quật 彼bỉ 等đẳng 根căn 。 拔bạt 掘quật 忿phẫn 。 過quá 慢mạn 之chi 根căn 。
者giả 。 是thị 拔bạt 取thủ 。 拔bạt 去khứ 。 取thủ 去khứ 。 取thủ 除trừ 。 捨xả 斷đoạn 。 除trừ 去khứ 。 滅diệt 除trừ 。 應ưng 令linh 之chi 滅diệt 無vô 。 應ưng 住trụ 在tại 。 此thử 是thị 。
應ưng 在tại 拔bạt 掘quật 彼bỉ 等đẳng 根căn
〔# 之chi 義nghĩa 〕# 。
又hựu 復phục 勝thắng 者giả 愛ái 不bất 愛ái 。 一nhất 切thiết 完hoàn 全toàn 應ưng 克khắc 服phục 。
〔# 之chi 句cú 中trung 〕# 。
又hựu
者giả 。 是thị 此thử 句cú 之chi 接tiếp 續tục 。 句cú 之chi 相tướng 合hợp 。 句cú 之chi 圓viên 滿mãn 。 字tự 之chi 合hợp 體thể 。 文văn 之chi 接tiếp 著trước 。 句cú 之chi 次thứ 第đệ 。
愛ái
者giả 。 是thị （# 一nhất ）# 有hữu 情tình （# 二nhị ）# 諸chư 行hành 之chi 二nhị 愛ái 〔# 者giả 〕# 。
（# 一nhất ）# 愛ái 有hữu 情tình 者giả 云vân 何hà 。 此thử 處xứ 彼bỉ 欲dục 彼bỉ 等đẳng 〔# 有hữu 情tình 〕# 之chi 利lợi 。 欲dục 益ích 。 欲dục 幸hạnh 福phước 。 欲dục 瑜du 伽già 安an 穩ổn 處xứ 所sở 之chi 母mẫu 。 父phụ 。 兄huynh 弟đệ 。 姊tỷ 妹muội 。 親thân 子tử 。 親thân 女nữ 。 友hữu 人nhân 。 同đồng 僚liêu 。 親thân 戚thích 。 緣duyên 者giả 。 此thử 是thị 愛ái 有hữu 情tình 。
（# 二nhị ）# 愛ái 諸chư 行hành 者giả 云vân 何hà 。 可khả 意ý 之chi 色sắc 。 可khả 意ý 之chi 聲thanh 。 可khả 意ý 之chi 香hương 。 可khả 意ý 之chi 味vị 。 可khả 意ý 之chi 觸xúc 。 此thử 是thị 愛ái 諸chư 行hành 。
不bất 愛ái
者giả 。 是thị （# 一nhất ）# 有hữu 情tình 又hựu （# 二nhị ）# 諸chư 行hành 之chi 二nhị 不bất 愛ái 〔# 者giả 〕# 。
（# 一nhất ）# 不bất 愛ái 之chi 有hữu 情tình 者giả 云vân 何hà 。 此thử 處xứ 彼bỉ 欲dục 彼bỉ 等đẳng 〔# 有hữu 情tình 〕# 之chi 不bất 利lợi 。 欲dục 不bất 益ích 。 欲dục 不bất 幸hạnh 。 欲dục 不bất 瑜du 珈# 安an 穩ổn 。 欲dục 奪đoạt 命mạng 〔# 之chi 人nhân 人nhân 〕# 。 此thử 是thị 不bất 愛ái 之chi 有hữu 情tình 。
（# 二nhị ）# 不bất 愛ái 之chi 諸chư 行hành 云vân 何hà 。 不bất 可khả 意ý 之chi 色sắc 。 不bất 可khả 意ý 之chi 聲thanh 。 不bất 可khả 意ý 之chi 香hương 。 不bất 可khả 意ý 之chi 味vị 。 不bất 可khả 意ý 之chi 觸xúc 。 此thử 不bất 愛ái 之chi 諸chư 行hành 。
完hoàn 全toàn
者giả 。 此thử 是thị 一nhất 向hướng 之chi 語ngữ 。 無vô 疑nghi 語ngữ 。 無vô 疑nghi 惑hoặc 語ngữ 。 不bất 二nhị 之chi 語ngữ 。 確xác 實thật 之chi 語ngữ 。 嚴nghiêm 密mật 之chi 語ngữ 。 純thuần 粹túy 之chi 語ngữ 。 確xác 立lập 之chi 語ngữ 。 此thử 是thị 。
完hoàn 全toàn
又hựu 復phục 勝thắng 者giả 愛ái 不bất 愛ái 。 一nhất 向hướng 完hoàn 全toàn 應ưng 克khắc 服phục 。
者giả 。 是thị 對đối 愛ái 不bất 愛ái 。 快khoái 不bất 快khoái 。 樂nhạo/nhạc/lạc 苦khổ 。 喜hỷ 憂ưu 。 好hảo 惡ác 。 克khắc 服phục 者giả 是thị 應ưng 打đả 勝thắng 。 又hựu 勝thắng 者giả 應ưng 克khắc 服phục 。 此thử 是thị 。
又hựu 復phục 勝thắng 者giả 愛ái 不bất 愛ái 。 一nhất 向hướng 完hoàn 全toàn 應ưng 克khắc 服phục 。
〔# 之chi 義nghĩa 〕# 。 故cố 世Thế 尊Tôn 宣tuyên 示thị 。
不bất 被bị 忿phẫn 過quá 慢mạn 左tả 右hữu 。 應ưng 在tại 拔bạt 掘quật 彼bỉ 等đẳng 根căn 。
又hựu 復phục 勝thắng 者giả 愛ái 不bất 愛ái 。 一nhất 向hướng 完hoàn 全toàn 應ưng 克khắc 服phục 。
一nhất 五ngũ
善thiện 巧xảo 喜hỷ 者giả 重trọng/trùng 視thị 慧tuệ 。 彼bỉ 之chi 危nguy 難nạn/nan 應ưng 鎮trấn 伏phục 。
克khắc 不bất 樂nhạo 邊biên 境cảnh 臥ngọa 所sở 。 應ưng 克khắc 四tứ 之chi 悲bi 泣khấp 法pháp 。
（# 九cửu 六lục 九cửu ）#
善thiện 巧xảo 喜hỷ 者giả 重trọng/trùng 視thị 慧tuệ
〔# 之chi 句cú 中trung 〕# 。
慧tuệ
者giả 。 是thị 所sở 有hữu 慧tuệ 。 知tri 解giải 。 思tư 擇trạch 。 簡giản 擇trạch 。 擇trạch 法pháp 。 觀quán 察sát 。 思tư 察sát 。 省tỉnh 察sát 。 賢hiền 明minh 。 善thiện 巧xảo 。 辨biện 別biệt 。 思tư 念niệm 。 普phổ 觀quán 。 廣quảng 〔# 慧tuệ 〕# 。 慧tuệ 。 導đạo 者giả 。 觀quán （# 毘Tỳ 鉢Bát 舍Xá 那Na ）# 。 正chánh 知tri 。 鞭tiên 。 慧tuệ 。 慧tuệ 根căn 。 慧tuệ 力lực 。 慧tuệ 刀đao 。 慧tuệ 殿điện 。 慧tuệ 明minh 。 慧tuệ 光quang 。 慧tuệ 燈đăng 。 慧tuệ 寶bảo 。 不bất 癡si 。 擇trạch 法pháp 。 正chánh 見kiến 。
重trọng/trùng 視thị 慧tuệ
者giả 。 此thử 處xứ 某mỗ 者giả 重trọng/trùng 視thị 慧tuệ 而nhi 行hành 。 〔# 即tức 〕# 以dĩ 慧tuệ 為vi 幢tràng 幡phan 。 以dĩ 慧tuệ 為vi 旗kỳ 幟xí 。 以dĩ 慧tuệ 為vi 主chủ 。 多đa 思tư 擇trạch 。 多đa 簡giản 擇trạch 。 多đa 沈trầm 思tư 。 多đa 默mặc 考khảo 。 住trụ 於ư 明minh 解giải 。 行hành 彼bỉ 。 多đa 彼bỉ 。 重trọng/trùng 彼bỉ 。 傾khuynh 彼bỉ 。 向hướng 彼bỉ 。 赴phó 彼bỉ 。 信tín 解giải 彼bỉ 。 以dĩ 彼bỉ 為vi 主chủ 。 如như 斯tư 是thị 重trọng/trùng 視thị 慧tuệ 。 或hoặc 又hựu 行hành 者giả 知tri 解giải 。
我ngã 行hành
立lập 者giả 知tri 解giải 。
我ngã 立lập
坐tọa 者giả 知tri 解giải 。
我ngã 坐tọa
臥ngọa 者giả 知tri 解giải 。
我ngã 臥ngọa
又hựu 彼bỉ 身thân 〔# 之chi 姿tư 勢thế 〕# 知tri 解giải 如như 彼bỉ 被bị 重trọng/trùng 視thị 之chi 狀trạng 。 如như 斯tư 是thị 重trọng/trùng 視thị 慧tuệ 。 或hoặc 又hựu 以dĩ 去khứ 來lai 亦diệc 正chánh 知tri 。 以dĩ 前tiền 視thị 顧cố 視thị 亦diệc 正chánh 知tri 。 以dĩ 屈khuất 身thân 伸thân 身thân 亦diệc 正chánh 知tri 。 以dĩ 持trì 僧tăng 伽già 梨lê 衣y 。 鉢bát 衣y 亦diệc 正chánh 知tri 。 食thực 。 飲ẩm 。 噉đạm 。 味vị 亦diệc 正chánh 知tri 。 行hành 大đại 小tiểu 便tiện 亦diệc 正chánh 知tri 。 行hành 。 立lập 。 坐tọa 。 眠miên 。 寤ngụ 。 語ngữ 。 默mặc 。 亦diệc 正chánh 知tri 。 如như 斯tư 是thị 重trọng/trùng 視thị 慧tuệ 。
善thiện 巧xảo 喜hỷ 者giả
是thị 依y 佛Phật 隨tùy 念niệm 而nhi 生sanh 起khởi 喜hỷ 。 喜hỷ 悅duyệt 。 善thiện 巧xảo 喜hỷ 。 依y 法pháp 隨tùy 念niệm 。 僧Tăng 隨tùy 念niệm 。 戒giới 隨tùy 念niệm 。 捨xả 隨tùy 念niệm 。 天thiên 隨tùy 念niệm 。 安an 般ban 念niệm 。 死tử 隨tùy 念niệm 。 身thân 至chí 念niệm 。 寂tịch 止chỉ 隨tùy 念niệm 而nhi 生sanh 起khởi 喜hỷ 。 喜hỷ 悅duyệt 。 善thiện 巧xảo 喜hỷ 。 此thử 是thị 。
善thiện 巧xảo 喜hỷ 者giả 重trọng/trùng 視thị 慧tuệ
〔# 之chi 義nghĩa 〕# 。
彼bỉ 之chi 危nguy 難nạn/nan 應ưng 鎮trấn 伏phục
〔# 之chi 句cú 中trung 〕# 。 危nguy 難nạn/nan 者giả 。 是thị 顯hiển 現hiện 之chi 危nguy 難nạn/nan 與dữ 隱ẩn 密mật 危nguy 難nạn/nan 之chi 二nhị 危nguy 難nạn/nan 乃nãi 至chí （# 二nhị 六lục 六lục 頁# 以dĩ 下hạ 參tham 照chiếu ）# 此thử 謂vị 顯hiển 現hiện 之chi 難nạn/nan 。 乃nãi 至chí 此thử 謂vị 隱ẩn 密mật 之chi 危nguy 難nạn/nan 乃nãi 至chí （# 二nhị 六lục 六lục 頁# 以dĩ 下hạ 參tham 照chiếu ）# 如như 斯tư 。
以dĩ 其kỳ 處xứ 為vi 依y 所sở 故cố 是thị
危nguy 難nạn/nan
彼bỉ 之chi 危nguy 難nạn/nan 應ưng 鎮trấn 伏phục
者giả 。 是thị 應ưng 鎮trấn 伏phục 彼bỉ 等đẳng 之chi 危nguy 難nạn/nan 。 應ưng 克khắc 服phục 。 應ưng 蹂# 躪# 。 應ưng 奪đoạt 取thủ 。 應ưng 粉phấn 碎toái 。 此thử 是thị 。
彼bỉ 之chi 危nguy 難nạn/nan 應ưng 鎮trấn 伏phục
〔# 之chi 義nghĩa 〕# 。
克khắc 不bất 樂nhạo 邊biên 境cảnh 臥ngọa 所sở
〔# 之chi 句cú 中trung 〕# 。 不bất 樂nhạo 者giả 。 是thị 所sở 有hữu 不bất 樂lạc 。 不bất 可khả 樂lạc 。 不bất 怡di 樂nhạo/nhạc/lạc 。 不bất 怡di 樂nhạo/nhạc/lạc 意ý 。 憤phẫn 懣# 。 懊áo 惱não 。
於ư 邊biên 境cảnh 之chi 臥ngọa 所sở
者giả 。 是thị 於ư 邊biên 境cảnh 之chi 臥ngọa 坐tọa 所sở 。 又hựu 於ư 任nhậm 何hà 之chi 增tăng 上thượng 善thiện 法Pháp 中trung 應ưng 克khắc 不bất 樂lạc 。 打đả 勝thắng 。 蹂# 躪# 。 粉phấn 碎toái 。 此thử 是thị 。
克khắc 不bất 樂nhạo 邊biên 境cảnh 之chi 臥ngọa 所sở
〔# 之chi 義nghĩa 〕# 。
應ưng 克khắc 四tứ 之chi 悲bi 泣khấp 法pháp
者giả 。 是thị 應ưng 克khắc 服phục 四tứ 悲bi 泣khấp 之chi 法pháp 。 應ưng 打đả 勝thắng 。 蹂# 躪# 。 粉phấn 碎toái 。 此thử 是thị 。
應ưng 克khắc 四tứ 之chi 悲bi 泣khấp 法pháp
〔# 之chi 義nghĩa 〕# 。 故cố 世Thế 尊Tôn 宣tuyên 示thị 。
善thiện 巧xảo 喜hỷ 者giả 重trọng/trùng 視thị 慧tuệ 。 彼bỉ 之chi 危nguy 難nạn/nan 應ưng 鎮trấn 伏phục 。
克khắc 不bất 樂nhạo 邊biên 境cảnh 臥ngọa 所sở 。 應ưng 克khắc 四tứ 之chi 悲bi 泣khấp 法pháp 。
一nhất 六lục
我ngã 將tương 食thực 何hà 物vật
將tương 於ư 何hà 處xứ 食thực
（# 迄hất 今kim ）# 實thật 苦khổ 臥ngọa
今kim 日nhật 臥ngọa 何hà 處xứ
此thử 等đẳng 之chi 諸chư 尋tầm 。 應ưng 導đạo 於ư 悲bi 泣khấp 。
有hữu 學học 無vô 居cư 家gia 。 應ưng 可khả 調điều 伏phục 〔# 應ưng 〕# 。
（# 九cửu 七thất 〇# ）#
我ngã 將tương 食thực 何hà 物vật 。 將tương 於ư 何hà 處xứ 食thực 。
〔# 之chi 句cú 中trung 〕# 。
我ngã 將tương 食thực 何hà 物vật
者giả 。 是thị 我ngã 將tương 食thực 何hà 物vật 。 〔# 將tương 食thực 〕# 又hựu 飯phạn 。 酸toan 粥chúc 。 麥mạch 粉phấn 。 魚ngư 又hựu 肉nhục 。 此thử 是thị 。
我ngã 將tương 食thực 何hà 物vật
〔# 之chi 義nghĩa 〕# 。
將tương 於ư 何hà 處xứ 食thực
者giả 。 是thị 我ngã 將tương 於ư 何hà 處xứ 食thực 。 於ư 剎sát 帝đế 利lợi 之chi 家gia 。 又hựu 婆Bà 羅La 門Môn 之chi 家gia 。 又hựu 毘tỳ 舍xá 之chi 家gia 。 又hựu 首thủ 陀đà 之chi 家gia 〔# 而nhi 食thực 耶da 〕# 。 此thử 是thị 。
我ngã 將tương 食thực 何hà 物vật 。 將tương 於ư 何hà 處xứ 食thực 。
〔# 之chi 義nghĩa 〕# 。
迄hất 今kim 實thật 苦khổ 臥ngọa 。 今kim 日nhật 臥ngọa 何hà 處xứ 。
是thị 此thử 夜dạ （# 昨tạc 夜dạ ）# 於ư 木mộc 片phiến 。 蓆# 。 皮bì 革cách 片phiến 。 草thảo 蓐nhục 。 柴sài 蓐nhục 。 藁# 蓐nhục 之chi 上thượng 而nhi 苦khổ 臥ngọa 。 當đương 來lai 之chi 夜dạ （# 今kim 夜dạ ）# 可khả 臥ngọa 於ư 何hà 處xứ 耶da 。 於ư 牀sàng 。 椅# 子tử 。 長trường/trưởng 枕chẩm 。 枕chẩm 。 精tinh 舍xá 。 半bán 屋ốc 頂đảnh 家gia 。 臺đài 觀quán 。 平bình 屋ốc 。 又hựu 於ư 山sơn 窟quật 〔# 可khả 臥ngọa 耶da 。 〕# 此thử 是thị 。
迄hất 今kim 實thật 苦khổ 臥ngọa 。 今kim 日nhật 臥ngọa 何hà 處xứ 。
〔# 之chi 義nghĩa 〕# 。
此thử 等đẳng 之chi 諸chư 尋tầm 。 應ưng 導đạo 於ư 悲bi 泣khấp 。
〔# 之chi 句cú 中trung 〕# 。
此thử 等đẳng 之chi 諸chư 尋tầm 。 應ưng 導đạo 於ư 悲bi 泣khấp 。
者giả 。 是thị 導đạo 於ư 涕thế 哭khốc 導đạo 於ư 悲bi 哭khốc 。 關quan 係hệ 於ư 食thực 物vật 之chi 二nhị 尋tầm （# 我ngã 將tương 食thực 何hà 物vật 。 將tương 於ư 何hà 處xứ 食thực ）# 。 關quan 係hệ 於ư 臥ngọa 坐tọa 所sở 之chi 二nhị 尋tầm （# 實thật 苦khổ 臥ngọa 。 今kim 日nhật 臥ngọa 何hà 處xứ ）# 。 此thử 是thị 。
此thử 等đẳng 之chi 諸chư 尋tầm 應ưng 導đạo 於ư 悲bi 泣khấp
〔# 之chi 義nghĩa 〕# 。
有hữu 學học 無vô 居cư 家gia 。 應ưng 可khả 調điều 伏phục 〔# 應ưng 〕# 。
〔# 之chi 句cú 中trung 〕# 。
有hữu 學học
者giả 。 由do 何hà 而nhi 云vân 有hữu 學học 耶da 。 學học 故cố 是thị 有hữu 學học 。 學học 何hà 耶da 。 學học 增tăng 上thượng 戒giới 。 學học 增tăng 上thượng 心tâm 。 學học 增tăng 上thượng 慧tuệ 。 增tăng 上thượng 戒giới 學học 。 者giả 云vân 何hà 乃nãi 至chí （# 一nhất 四tứ 六lục 頁# 以dĩ 下hạ 參tham 照chiếu ）# 此thử 是thị 。 增tăng 上thượng 慧tuệ 學học 。 學học 顧cố 念niệm 此thử 等đẳng 三tam 學học 。 知tri 而nhi 學học 。 見kiến 而nhi 學học 。 觀quán 察sát 而nhi 學học 。 於ư 心tâm 決quyết 意ý 而nhi 學học 。 以dĩ 信tín 信tín 解giải 而nhi 學học 。 勵lệ 行hành 精tinh 進tấn 而nhi 學học 。 令linh 現hiện 起khởi 念niệm 而nhi 學học 。 以dĩ 心tâm 等đẳng 持trì 而nhi 學học 。 [P.494]# 以dĩ 慧tuệ 知tri 解giải 而nhi 學học 。 知tri 通thông 應ưng 知tri 通thông 而nhi 學học 。 徧biến 知tri 應ưng 徧biến 知tri 而nhi 學học 。 捨xả 斷đoạn 應ưng 捨xả 斷đoạn 而nhi 學học 。 修tu 習tập 應ưng 修tu 習tập 而nhi 學học 。 作tác 證chứng 應ưng 作tác 證chứng 而nhi 學học 。 行hành 。 修tu 行hành 。 正chánh 行hạnh 。 受thọ 持trì 而nhi 行hành 。 由do 此thử 而nhi 云vân 為vi 有hữu 學học 。 有hữu 學học 是thị 為vi 〔# 諸chư 煩phiền 惱não 〕# 之chi 調điều 伏phục 。 為vi 折chiết 伏phục 。 為vi 捨xả 斷đoạn 。 為vi 寂tịch 滅diệt 。 為vi 捨xả 遣khiển 。 為vi 安an 息tức 亦diệc 應ưng 學học 增tăng 上thượng 戒giới 。 亦diệc 應ưng 學học 增tăng 上thượng 心tâm 。 亦diệc 應ưng 學học 增tăng 上thượng 慧tuệ 。 應ưng 學học 顧cố 念niệm 此thử 等đẳng 三tam 學học 。 知tri 而nhi 乃nãi 至chí 應ưng 學học 作tác 證chứng 。 應ưng 作tác 證chứng 。 應ưng 行hành 。 應ưng 修tu 行hành 。 應ưng 正chánh 行hạnh 。 應ưng 行hành 受thọ 持trì 。 此thử 是thị 。
有hữu 學học 無vô 居cư 家gia 。 應ưng 可khả 調điều 伏phục 〔# 應ưng 〕# 。
〔# 之chi 義nghĩa 〕# 。
無vô 居cư 家gia
〔# 之chi 句cú 中trung 〕# 。 居cư 家gia 者giả 云vân 何hà 。 此thử 處xứ 某mỗ 者giả 為vi 具cụ 備bị 家gia 之chi 障chướng 礙ngại 。 眾chúng 之chi 障chướng 礙ngại 。 住trụ 居cư 之chi 障chướng 礙ngại 。 衣y 服phục 之chi 障chướng 礙ngại 。 食thực 物vật 之chi 障chướng 礙ngại 。 臥ngọa 坐tọa 所sở 之chi 障chướng 礙ngại 。 病bệnh 者giả 資tư 具cụ 藥dược 品phẩm 之chi 障chướng 礙ngại 。 如như 斯tư 是thị 居cư 家gia 者giả 。
無vô 居cư 家gia 者giả 云vân 何hà 。 此thử 處xứ 比Bỉ 丘Khâu 為vi 不bất 具cụ 備bị 家gia 之chi 障chướng 礙ngại 。 不bất 具cụ 備bị 眾chúng 。 住trụ 居cư 。 衣y 服phục 。 食thực 物vật 。 臥ngọa 坐tọa 所sở 。 病bệnh 者giả 之chi 資tư 具cụ 藥dược 品phẩm 之chi 障chướng 礙ngại 。 如như 斯tư 是thị 無vô 居cư 家gia 者giả 。
摩ma 謁yết 陀đà 行hành 憍kiêu 薩tát 羅la 。 或hoặc 有hữu 跋bạt 耆kỳ 之chi 地địa 〔# 行hành 〕# 。
如như 鹿lộc 無vô 著trước 而nhi 遊du 行hành 。 諸chư 比Bỉ 丘Khâu 無vô 居cư 家gia 住trụ 。
善thiện 為vi 聞văn 知tri 善thiện 行hành 作tác 。 善thiện 常thường 住trụ 而nhi 無vô 居cư 家gia 。
問vấn 義nghĩa 右hữu 繞nhiễu 尊tôn 敬kính 業nghiệp 。 無vô 可khả 有hữu 者giả 沙Sa 門Môn 法Pháp 。
[P.495]# 此thử 是thị
有hữu 學học 無vô 居cư 家gia 。 應ưng 可khả 調điều 伏phục 〔# 應ưng 〕# 。
〔# 之chi 義nghĩa 〕# 。 故cố 世Thế 尊Tôn 宣tuyên 示thị 。
我ngã 將tương 食thực 何hà 物vật 。 將tương 於ư 何hà 處xứ 食thực 。
（# 迄hất 今kim ）# 實thật 苦khổ 臥ngọa 。 今kim 日nhật 臥ngọa 何hà 處xứ 。
此thử 等đẳng 之chi 諸chư 尋tầm 。 應ưng 導đạo 於ư 悲bi 泣khấp 。
有hữu 學học 無vô 居cư 家gia 。 應ưng 可khả 調điều 伏phục 〔# 應ưng 〕# 。
一nhất 七thất
有hữu 時thời 在tại 獲hoạch 得đắc 。 食thực 物vật 與dữ 衣y 服phục 。
茲tư 〔# 少thiểu 量lượng 〕# 滿mãn 足túc 。 彼bỉ 應ưng 知tri 其kỳ 量lượng 。
彼bỉ 對đối 彼bỉ 等đẳng 護hộ 。 而nhi 為vi 慎thận 村thôn 行hành 。
雖tuy 然nhiên 受thọ 污ô 辱nhục 。 不bất 可khả 為vi 麤thô 語ngữ 。
（# 九cửu 七thất 一nhất ）#
有hữu 時thời 在tại 獲hoạch 得đắc 。 食thực 物vật 與dữ 衣y 服phục 。
〔# 之chi 句cú 中trung 〕# 。 食thực 物vật 者giả 。 是thị 飯phạn 。 酸toan 粥chúc 。 麥mạch 粉phấn 。 魚ngư 肉nhục 。 衣y 服phục 者giả 。 是thị 六lục 種chủng 衣y 。 〔# 即tức 〕# 亞# 麻ma 。 綿miên 。 絹quyên 。 毛mao 。 麻ma 。 苧# 〔# 之chi 衣y 〕# 。
有hữu 時thời 在tại 獲hoạch 得đắc 。 食thực 物vật 與dữ 衣y 服phục 。
者giả 。 是thị 不bất 由do 詭quỷ 詐trá 。 不bất 由do 虛hư 談đàm 。 不bất 由do 現hiện 相tướng 。 不bất 由do 激kích 磨ma 。 不bất 由do 以dĩ 利lợi 成thành 利lợi 。 不bất 由do 木mộc 之chi 施thí 與dữ 。 不bất 由do 竹trúc 之chi 施thí 與dữ 。 不bất 由do 葉diệp 之chi 施thí 與dữ 。 不bất 由do 果quả 之chi 施thí 與dữ 。 不bất 由do 沐mộc 浴dục （# 水thủy ）# 之chi 施thí 與dữ 。 不bất 由do 洗tẩy 粉phấn 之chi 施thí 與dữ 。 不bất 由do 浴dục 土thổ/độ （# 石thạch 鹼# ）# 之chi 施thí 與dữ 。 不bất 由do 楊dương 枝chi 之chi 施thí 與dữ 。 不bất 由do 漱thấu 口khẩu 水thủy 之chi 施thí 與dữ 。 不bất 由do 諂siểm 諛du 。 不bất 由do 胡hồ 亂loạn 語ngữ 。 不bất 由do 逢phùng 迎nghênh 之chi 語ngữ 。 不bất 由do 背bối/bội 後hậu 之chi 語ngữ 。 不bất 由do 家gia 相tương/tướng 學học 。 不bất 由do 賤tiện 劣liệt 學học 。 不bất 由do 手thủ 足túc 判phán 斷đoạn 學học 。 不bất 由do 占chiêm 星tinh 學học 。 不bất 由do 通thông 使sử 。 不bất 由do 遣khiển 使sứ 。 不bất 由do 走tẩu 使sử 。 不bất 由do 醫y 業nghiệp 。 不bất 由do [P.496]# 普phổ 請thỉnh 。 不bất 由do 施thí 物vật 之chi 贈tặng 答đáp 。 不bất 由do 他tha 物vật 之chi 贈tặng 答đáp 。 如như 法Pháp 正chánh 當đương 已dĩ 得đắc 。 獲hoạch 。 得đắc 達đạt 。 獲hoạch 得đắc 。 此thử 。
有hữu 時thời 在tại 獲hoạch 得đắc 。 食thực 物vật 與dữ 衣y 服phục 。
〔# 之chi 義nghĩa 〕# 。
少thiểu 量lượng 為vi 滿mãn 足túc 。 彼bỉ 應ưng 知tri 其kỳ 量lượng 。
〔# 之chi 句cú 中trung 〕# 。
彼bỉ 應ưng 知tri 其kỳ 量lượng
者giả 。 （# 一nhất ）# 受thọ 領lãnh 與dữ （# 二nhị ）# 受thọ 用dụng 之chi 二nhị 方phương 面diện 知tri 量lương 。
（# 一nhất ）# 由do 受thọ 領lãnh 知tri 量lương 者giả 云vân 何hà 。 雖tuy 與dữ 些# 少thiểu 之chi 物vật 。 為vi 哀ai 愍mẫn 施thí 主chủ 家gia 。 為vi 保bảo 護hộ 施thí 主chủ 家gia 。 為vi 憐lân 愍mẫn 施thí 主chủ 家gia 而nhi 受thọ 領lãnh 。 雖tuy 與dữ 多đa 之chi 物vật 。 亦diệc 只chỉ 受thọ 領lãnh 庇tí 護hộ 身thân 之chi 衣y 服phục 。 亦diệc 只chỉ 受thọ 領lãnh 護hộ 持trì 腹phúc 之chi 食thực 物vật 。 如như 斯tư 。
由do 受thọ 領lãnh 知tri 量lương 。
（# 二nhị ）# 由do 受thọ 用dụng 知tri 量lương 者giả 云vân 何hà 。 如như 理lý 省tỉnh 察sát 。 為vi 防phòng 寒hàn 冷lãnh 。 為vi 防phòng 暑thử 熱nhiệt 。 為vi 防phòng 虻manh 。 蚊văn 。 風phong 。 炎diễm 熱nhiệt 。 為vi 防phòng 與dữ 爬# 行hành 類loại 之chi 接tiếp 觸xúc 之chi 限hạn 度độ 。 為vi 覆phú 蔽tế 陰ấm 部bộ 之chi 限hạn 度độ 而nhi 受thọ 用dụng 衣y 服phục 。 如như 理lý 省tỉnh 察sát 。 不bất 為vi 戲hí 。 不bất 為vi 憍kiêu 慢mạn 。 不bất 為vi 裝trang 飾sức 。 不bất 為vi 莊trang 嚴nghiêm 。 為vi 令linh 此thử 身thân 。 體thể 之chi 存tồn 續tục 。 為vi 維duy 持trì 。 為vi 止chỉ 害hại 。
如như 斯tư 為vi 我ngã 無vô 舊cựu 苦khổ 痛thống 。 不bất 生sanh 新tân 苦khổ 痛thống 。 又hựu 我ngã 為vi 存tồn 命mạng 。 無vô 罪tội 。 安an 樂lạc 住trụ 。
為vi 攝nhiếp 益ích 梵Phạm 行hạnh 之chi 限hạn 度độ 。 受thọ 用dụng 食thực 物vật 。 如như 理lý 省tỉnh 察sát 。 為vi 防phòng 寒hàn 冷lãnh 。 為vi 防phòng 暑thử 熱nhiệt 。 為vi 防phòng 虻manh 。 蚊văn 。 風phong 。 炎diễm 熱nhiệt 。 爬# 行hành 類loại 接tiếp 觸xúc 之chi 限hạn 度độ 。 除trừ 去khứ 時thời 節tiết 之chi 危nguy 險hiểm 。 為vi 樂nhạo/nhạc/lạc 禪thiền 思tư 之chi 限hạn 度độ 。 受thọ 用dụng 臥ngọa 坐tọa 所sở 。 如như 理lý 省tỉnh 察sát 。 為vi 防phòng 受thọ 生sanh 起khởi 病bệnh 惱não 。 究cứu 極cực 於ư 至chí 不bất 惱não 苦khổ 之chi 限hạn 度độ 。 受thọ 用dụng 病bệnh 者giả 之chi 資tư 具cụ 藥dược 品phẩm 。 如như 斯tư 。 是thị 。
由do 受thọ 用dụng 知tri 量lương 。
彼bỉ 應ưng 知tri 量lượng
者giả 。 是thị 由do 二nhị 方phương 面diện 應ưng 知tri 量lượng 。 應ưng 識thức 知tri 。 應ưng 別biệt 知tri 。 應ưng 通thông 達đạt 。 此thử 成thành 為vi 。
彼bỉ 應ưng 知tri 其kỳ 量lượng
（# 之chi 義nghĩa ）# 。
茲tư 為vi 滿mãn 足túc
（# 一nhất ）# 茲tư 有hữu 比Bỉ 丘Khâu 。 以dĩ 多đa 少thiểu 衣y 服phục 為vi 滿mãn 足túc 。 由do 多đa 少thiểu 之chi 衣y 服phục 讚tán 說thuyết 滿mãn 足túc 。 又hựu 為vi [P.497]# 衣y 服phục 不bất 適thích 當đương 無vô 陷hãm 於ư 邪tà 求cầu 。 不bất 得đắc 依y 服phục 亦diệc 無vô 懼cụ 怖bố 。 得đắc 衣y 服phục 亦diệc 不bất 貪tham 覓mịch 。 不bất 昏hôn 迷mê 。 不bất 縛phược 著trước 。 觀quán 過quá 患hoạn 有hữu 出xuất 離ly 之chi 慧tuệ 而nhi 受thọ 用dụng 。 又hựu 由do 彼bỉ 多đa 少thiểu 之chi 衣y 服phục 以dĩ 滿mãn 足túc 亦diệc 無vô 高cao 揚dương 自tự 己kỷ 。 亦diệc 無vô 貶biếm 下hạ 他tha 人nhân 。 其kỳ 際tế 巧xảo 善thiện 。 而nhi 不bất 懶lãn 惰nọa 。 有hữu 正chánh 知tri 有hữu 念niệm 慮lự 者giả 。 如như 此thử 比Bỉ 丘Khâu 。 言ngôn 住trụ 於ư 古cổ 最tối 高cao 之chi 聖thánh 種chủng 者giả 。 （# 二nhị ）# 更cánh 又hựu 有hữu 比Bỉ 丘Khâu 。 以dĩ 多đa 少thiểu 之chi 食thực 物vật 而nhi 滿mãn 足túc 。 由do 多đa 少thiểu 之chi 食thực 物vật 而nhi 讚tán 說thuyết 滿mãn 足túc 。 又hựu 無vô 為vi 食thực 物vật 陷hãm 於ư 不bất 適thích 當đương 之chi 邪tà 求cầu 。 不bất 得đắc 食thực 物vật 亦diệc 無vô 懼cụ 怖bố 。 得đắc 食thực 物vật 亦diệc 不bất 貪tham 覓mịch 。 不bất 昏hôn 迷mê 。 不bất 縛phược 著trước 。 觀quán 過quá 患hoạn 。 有hữu 出xuất 離ly 之chi 慧tuệ 而nhi 受thọ 用dụng 。 又hựu 由do 多đa 少thiểu 之chi 食thực 物vật 以dĩ 滿mãn 足túc 亦diệc 無vô 高cao 揚dương 自tự 己kỷ 。 亦diệc 無vô 貶biếm 下hạ 他tha 人nhân 。 其kỳ 際tế 。 巧xảo 善thiện 而nhi 不bất 懶lãn 惰nọa 。 有hữu 正chánh 知tri 。 有hữu 念niệm 慮lự 者giả 。 如như 斯tư 比Bỉ 丘Khâu 言ngôn 為vi 住trụ 於ư 古cổ 最tối 高cao 之chi 聖thánh 種chủng 者giả 。 （# 三tam ）# 更cánh 又hựu 有hữu 比Bỉ 丘Khâu 。 滿mãn 足túc 以dĩ 多đa 少thiểu 之chi 臥ngọa 坐tọa 所sở 。 由do 多đa 少thiểu 之chi 臥ngọa 坐tọa 所sở 讚tán 說thuyết 滿mãn 足túc 。 又hựu 為vi 臥ngọa 坐tọa 所sở 無vô 陷hãm 於ư 不bất 適thích 當đương 之chi 邪tà 求cầu 。 不bất 得đắc 臥ngọa 坐tọa 所sở 亦diệc 無vô 懼cụ 怖bố 。 得đắc 臥ngọa 坐tọa 所sở 亦diệc 不bất 貪tham 覓mịch 。 不bất 昏hôn 迷mê 。 不bất 縛phược 著trước 。 觀quán 過quá 患hoạn 。 有hữu 出xuất 離ly 之chi 慧tuệ 而nhi 受thọ 用dụng 。 由do 多đa 少thiểu 臥ngọa 坐tọa 所sở 以dĩ 滿mãn 足túc 又hựu 無vô 高cao 揚dương 自tự 己kỷ 。 亦diệc 無vô 貶biếm 下hạ 他tha 人nhân 。 其kỳ 際tế 為vi 巧xảo 善thiện 。 而nhi 不bất 懶lãn 惰nọa 。 有hữu 正chánh 知tri 有hữu 念niệm 慮lự 者giả 。 如như 斯tư 比Bỉ 丘Khâu 言ngôn 為vi 住trụ 於ư 古cổ 最tối 高cao 之chi 聖thánh 種chủng 。 （# 四tứ ）# 更cánh 又hựu 有hữu 比Bỉ 丘Khâu 。 以dĩ 多đa 少thiểu 病bệnh 者giả 資tư 具cụ 藥dược 品phẩm 而nhi 滿mãn 足túc 。 由do 多đa 少thiểu 病bệnh 者giả 資tư 具cụ 樂nhạo/nhạc/lạc 品phẩm 讚tán 說thuyết 滿mãn 足túc 。 又hựu 無vô 為vi 病bệnh 者giả 之chi 資tư 具cụ 藥dược 品phẩm 陷hãm 於ư 不bất 適thích 當đương 之chi 邪tà 求cầu 。 不bất 得đắc 病bệnh 者giả 之chi 資tư 具cụ 藥dược 品phẩm 亦diệc 無vô 懼cụ 怖bố 。 得đắc 病bệnh 者giả 之chi 資tư 具cụ 藥dược 品phẩm 亦diệc 不bất 貪tham 覓mịch 。 不bất 昏hôn 迷mê 。 不bất 縛phược 著trước 。 觀quán 過quá 患hoạn 。 有hữu 出xuất 離ly 之chi 慧tuệ 而nhi 受thọ 用dụng 。 又hựu 由do 多đa 少thiểu 病bệnh 者giả 之chi 資tư 具cụ 藥dược 品phẩm 以dĩ 滿mãn 足túc 亦diệc 無vô 高cao 揚dương 自tự 己kỷ 。 亦diệc 無vô 貶biếm 下hạ 他tha 人nhân 。 其kỳ 際tế 巧xảo 善thiện 而nhi 無vô 懶lãn 惰nọa 。 有hữu 正chánh 知tri 有hữu 念niệm 慮lự 者giả 。 如như 斯tư 比Bỉ 丘Khâu 言ngôn 為vi 住trụ 於ư 古cổ 最tối 高cao 之chi 聖thánh 種chủng 者giả 。 此thử 。
茲tư 為vi 滿mãn 足túc 。 彼bỉ 應ưng 知tri 其kỳ 量lượng 。
〔# 之chi 義nghĩa 〕# 。
彼bỉ 對đối 彼bỉ 等đẳng 〔# 自tự 〕# 護hộ 而nhi 慎thận 村thôn 行hành
〔# 之chi 句cú 中trung 〕# 。
彼bỉ 對đối 於ư 彼bỉ 等đẳng 而nhi 自tự 護hộ
者giả 。 是thị 對đối 衣y 服phục 。 食thực 物vật 。 臥ngọa 坐tọa 所sở 。 病bệnh 者giả 之chi 資tư 具cụ 藥dược 品phẩm 而nhi 自tự 護hộ 。 守thủ 。 守thủ 護hộ 。 防phòng 護hộ 。 如như 斯tư 。 是thị 。
彼bỉ 對đối 彼bỉ 等đẳng 而nhi 護hộ
〔# 之chi 義nghĩa 〕# 。 或hoặc 又hựu 成thành 為vi 對đối 內nội 外ngoại 之chi 〔# 六lục 〕# 處xứ 〔# 自tự 〕# 護hộ 。 守thủ 。 守thủ 護hộ 。 如như 斯tư 。
彼bỉ 對đối 彼bỉ 等đẳng 而nhi 護hộ
〔# 之chi 義nghĩa 〕# 。
慎thận 村thôn 行hành
者giả 。 是thị 於ư 村thôn 而nhi 制chế 。 慎thận 。 用dụng 心tâm 深thâm 。 護hộ 。 守thủ 。 守thủ 護hộ 。 防phòng 護hộ 。 此thử 是thị 。
彼bỉ 對đối 彼bỉ 等đẳng 而nhi 護hộ 。 以dĩ 慎thận 村thôn 行hành 。
〔# 之chi 義nghĩa 〕# 。
雖tuy 然nhiên 受thọ 污ô 辱nhục 。 不bất 可khả 為vi 麤thô 語ngữ 。
者giả 。 雖tuy 被bị 污ô 辱nhục 。 被bị 惡ác 罵mạ 。 被bị 侮vũ 蔑miệt 。 被bị 攻công 擊kích 。 被bị 呵ha 責trách 。 被bị 誹phỉ 謗báng 。 不bất 可khả 以dĩ 麤thô 暴bạo 〔# 語ngữ 〕# 反phản 語ngữ 於ư 語ngữ 者giả 。 不bất 可khả 返phản 怒nộ 駡# 於ư 怒nộ 駡# 者giả 。 不bất 可khả 返phản 惱não 害hại 於ư 惱não 害hại 者giả 。 不bất 可khả 以dĩ 口khẩu 論luận 返phản 於ư 口khẩu 論luận 者giả 。 不bất 可khả 為vi 爭tranh 鬥đấu 。 不bất 可khả 為vi 口khẩu 論luận 。 不bất 可khả 為vi 異dị 執chấp 。 不bất 可khả 為vi 諍tranh 論luận 。 不bất 可khả 為vi 確xác 執chấp 。 應ưng 拾thập 斷đoạn 爭tranh 鬥đấu 。 口khẩu 論luận 。 異dị 執chấp 。 諍tranh 論luận 。 確xác 執chấp 。 應ưng 除trừ 去khứ 。 滅diệt 除trừ 。 令linh 之chi 滅diệt 無vô 。 為vi 遠viễn 離ly 。 離ly 。 離ly 去khứ 。 出xuất 離ly 。 棄khí 遣khiển 。 離ly 脫thoát 。 離ly 縛phược 。 爭tranh 鬥đấu 。 口khẩu 論luận 。 異dị 執chấp 。 諍tranh 論luận 。 確xác 執chấp 。 應ưng 以dĩ 不bất 限hạn 定định 之chi 心tâm 而nhi 住trụ 。 此thử 是thị 。
雖tuy 然nhiên 受thọ 污ô 辱nhục 。 不bất 可khả 為vi 麤thô 語ngữ 。
〔# 之chi 義nghĩa 〕# 。 故cố 世Thế 尊Tôn 宣tuyên 示thị 。
有hữu 時thời 在tại 獲hoạch 得đắc 。 食thực 物vật 與dữ 衣y 服phục 。
茲tư 〔# 少thiểu 量lượng 〕# 滿mãn 足túc 。 彼bỉ 應ưng 知tri 其kỳ 量lượng 。
彼bỉ 對đối 彼bỉ 等đẳng 護hộ 。 而nhi 為vi 慎thận 村thôn 行hành 。
雖tuy 然nhiên 被bị 污ô 辱nhục 。 不bất 可khả 為vi 麤thô 語ngữ 。
一nhất 八bát
眼nhãn 向hướng 下hạ 視thị 不bất 彷phảng 徨# 。 多đa 有hữu 警cảnh 寤ngụ 應ưng 勵lệ 禪thiền 。
勤cần 為vi 放phóng 捨xả 自tự 等đẳng 持trì 。 斷đoạn 絕tuyệt 尋tầm 意ý 樂nhạo/nhạc/lạc 後hậu 悔hối 。
（# 九cửu 七thất 二nhị ）#
眼nhãn 向hướng 下hạ 投đầu 不bất 彷phảng 徨#
〔# 之chi 句cú 中trung 〕# 。 放phóng 眼nhãn 者giả 云vân 何hà 。 此thử 處xứ 某mỗ 者giả 搖dao 動động 眼nhãn 。 為vi 具cụ 眼nhãn 之chi 動động 貪tham 。 〔# 即tức 〕# 。
應ưng 見kiến 未vị 見kiến 之chi 物vật 。 己kỷ 見kiến 之chi 物vật 應ưng 超siêu 越việt 。
為vi 見kiến 色sắc 由do 庭đình 園viên 向hướng 庭đình 園viên 。 由do 花hoa 園viên 向hướng 花hoa 園viên 。 由do [P.499]# 村thôn 向hướng 村thôn 。 由do 街nhai 向hướng 街nhai 。 由do 市thị 向hướng 市thị 。 由do 國quốc 向hướng 國quốc 。 由do 地địa 方phương 向hướng 地địa 方phương 長trường/trưởng 途đồ 之chi 旅lữ 行hành 。 耽đam 於ư 無vô 目mục 的đích 地địa 旅lữ 行hành 。 如như 斯tư 。 是thị 。
放phóng 眼nhãn
或hoặc 又hựu 行hành 乞khất 入nhập 於ư 村thôn 落lạc 家gia 家gia 之chi 間gian 。 行hành 街nhai 路lộ 而nhi 不bất 防phòng 護hộ 〔# 眼nhãn 根căn 〕# 而nhi 行hành 。 〔# 即tức 〕# 眺# 望vọng 象tượng 〔# 兵binh 〕# 。 眺# 望vọng 馬mã 〔# 兵binh 〕# 。 眺# 望vọng 車xa 〔# 兵binh 〕# 。 眺# 望vọng 步bộ 〔# 兵binh 〕# 。 眺# 望vọng 女nữ 人nhân 。 眺# 望vọng 男nam 人nhân 。 眺# 望vọng 男nam 兒nhi 。 眺# 望vọng 女nữ 兒nhi 。 眺# 望vọng 店điếm 內nội 。 眺# 望vọng 家gia 之chi 入nhập 口khẩu 。 眺# 望vọng 上thượng 。 眺# 望vọng 下hạ 。 左tả 顧cố 右hữu 眄miện 而nhi 行hành 。 如như 斯tư 亦diệc 是thị 。
放phóng 眼nhãn
或hoặc 又hựu 以dĩ 眼nhãn 見kiến 色sắc 已dĩ 。 取thủ 相tương/tướng 。 取thủ 細tế 相tương/tướng 。 不bất 防phòng 護hộ 眼nhãn 根căn 而nhi 住trụ 者giả 。 當đương 被bị 貪tham 憂ưu 諸chư 惡ác 不bất 善thiện 法pháp 所sở 侵xâm 。 彼bỉ 行hành 道Đạo 不bất 為vi 彼bỉ 之chi 防phòng 護hộ 。 不bất 護hộ 眼nhãn 根căn 。 不bất 至chí 眼nhãn 根căn 之chi 律luật 儀nghi 。 如như 斯tư 亦diệc 是thị 。
放phóng 眼nhãn
又hựu 譬thí 如như 有hữu 一nhất 部bộ 應ưng 尊tôn 敬kính 之chi 沙Sa 門Môn 。 婆Bà 羅La 門Môn 。 不bất 斷đoạn 享hưởng 信tín 施thí 之chi 食thực 。 彼bỉ 等đẳng 例lệ 如như 耽đam 住trụ 於ư 舞vũ 蹈đạo 。 歌ca 謠# 。 音âm 樂nhạc 。 玩ngoạn 藝nghệ 。 說thuyết 相tương 生sanh 。 手thủ 鈴linh 樂nhạo/nhạc/lạc 。 鐃nao 鈸bạt 樂nhạo/nhạc/lạc 。 銅đồng 鑼# 樂nhạo/nhạc/lạc 。 奇kỳ 術thuật 。 鐵thiết 丸hoàn 戲hí 。 竹trúc 棒bổng 戲hí 。 輕khinh 身thân 藝nghệ 。 鬥đấu 象tượng 。 鬥đấu 馬mã 。 鬥đấu 水thủy 牛ngưu 。 鬥đấu 牡# 牛ngưu 。 鬥đấu 牝tẫn 牛ngưu 。 鬥đấu 牡# 山sơn 羊dương 。 鬥đấu 牡# 羊dương 。 鬥đấu 鷄kê 。 鬥đấu 鶉# 。 鬥đấu 杖trượng 。 鬥đấu 拳quyền 。 角giác 力lực 。 模mô 擬nghĩ 戰chiến 。 列liệt 兵binh 。 兵binh 團đoàn 。 閱duyệt 兵binh 等đẳng 物vật 之chi 觀quán 覽lãm 。 如như 斯tư 亦diệc 是thị 。
放phóng 眼nhãn
不bất 放phóng 眼nhãn 者giả 云vân 何hà 。 茲tư 某mỗ 比Bỉ 丘Khâu 搖dao 動động 眼nhãn 。 不bất 具cụ 眼nhãn 之chi 動động 貪tham 。
應ưng 見kiến 未vị 見kiến 物vật 。 已dĩ 見kiến 之chi 物vật 應ưng 超siêu 越việt 。
為vi 見kiến 色sắc 由do 庭đình 園viên 向hướng 庭đình 園viên 。 由do 花hoa 園viên 向hướng 花hoa 園viên 。 由do 村thôn 向hướng 村thôn 。 由do 街nhai 向hướng 街nhai 。 由do 市thị 向hướng 市thị 。 由do 國quốc 向hướng 國quốc 。 由do 地địa 方phương 向hướng 地địa 方phương 。 長trường/trưởng 途đồ 之chi 旅lữ 行hành 。 不bất 耽đam 於ư 無vô 目mục 的đích 地địa 之chi 旅lữ 行hành 。 如như 斯tư 是thị 。
不bất 放phóng 眼nhãn
或hoặc [P.500]# 又hựu 有hữu 比Bỉ 丘Khâu 入nhập 〔# 行hành 乞khất 村thôn 落lạc 〕# 家gia 家gia 之chi 間gian 。 行hành 於ư 街nhai 路lộ 。 防phòng 護hộ 〔# 眼nhãn 根căn 〕# 而nhi 行hành 。 不bất 眺# 望vọng 象tượng 乃nãi 至chí 不bất 左tả 顧cố 右hữu 眄miện 而nhi 行hành 。 如như 斯tư 亦diệc 是thị 。
不bất 放phóng 眼nhãn
或hoặc 又hựu 有hữu 比Bỉ 丘Khâu 。 以dĩ 眼nhãn 見kiến 色sắc 己kỷ 。 無vô 取thủ 相tương/tướng 乃nãi 至chí 至chí 眼nhãn 根căn 之chi 律luật 儀nghi 。 如như 斯tư 亦diệc 是thị 。
不bất 放phóng 眼nhãn
又hựu 譬thí 如như 有hữu 一nhất 部bộ 應ưng 尊tôn 敬kính 之chi 沙Sa 門Môn 。 婆Bà 羅La 門Môn 。 以dĩ 享hưởng 信tín 施thí 之chi 食thực 而nhi 乃nãi 至chí 離ly 耽đam 於ư 閱duyệt 兵binh 等đẳng 之chi 觀quán 覽lãm 。 如như 斯tư 亦diệc 是thị 。
不bất 放phóng 眼nhãn
此thử 是thị 眼nhãn 向hướng 下hạ 視thị 。
不bất 彷phảng 徨#
〔# 之chi 句cú 中trung 〕# 。 彷phảng 徨# 者giả 云vân 何hà 。 此thử 處xứ 某mỗ 者giả 彷phảng 徨# 。 具cụ 彷phảng 徨# 性tánh 。 〔# 彼bỉ 〕# 由do 庭đình 園viên 向hướng 庭đình 園viên 耽đam 於ư 長trường/trưởng 途đồ 之chi 旅lữ 行hành 。 無vô 目mục 的đích 地địa 旅lữ 行hành 。 如như 斯tư 是thị 。
彷phảng 徨#
或hoặc 又hựu 有hữu 比Bỉ 丘Khâu 。 在tại 僧Tăng 伽già 藍lam 。 中trung 而nhi 彷phảng 徨# 。 具cụ 彷phảng 徨# 性tánh 。 無vô 目mục 的đích 。 無vô 理lý 由do 。 掉trạo 舉cử 。 心tâm 不bất 寂tịch 滅diệt 。 由do 僧Tăng 房phòng 向hướng 僧Tăng 房phòng 行hành 乃nãi 至chí （# 一nhất 四tứ 九cửu 頁# 參tham 照chiếu ）# 語ngữ 有hữu 無vô 論luận 。 如như 斯tư 亦diệc 是thị 。
彷phảng 徨#
不bất 彷phảng 徨#
者giả 。 是thị 捨xả 斷đoạn 彷phảng 徨# 。 除trừ 去khứ 。 滅diệt 除trừ 。 令linh 之chi 滅diệt 無vô 。 以dĩ 遠viễn 離ly 彷phảng 徨# 。 離ly 。 離ly 去khứ 。 出xuất 離ly 。 棄khí 遣khiển 。 離ly 脫thoát 。 離ly 縛phược 。 應ưng 以dĩ 不bất 限hạn 定định 之chi 心tâm 而nhi 住trụ 。 喜hỷ 獨độc 坐tọa 。 樂nhạo/nhạc/lạc 獨độc 坐tọa 。 彼bỉ 勤cần 勵lệ 於ư 內nội 心tâm 之chi 止chỉ （# 奢xa 摩ma 他tha ）# 。 不bất 輕khinh 視thị 禪thiền 。 具cụ 備bị 觀quán （# 毘Tỳ 鉢Bát 舍Xá 那Na ）# 。 常thường 赴phó 於ư 空không 閑nhàn 處xứ 。 靜tĩnh 慮lự 者giả 而nhi 樂nhạo/nhạc/lạc 禪thiền 。 專chuyên 注chú 於ư 一nhất 境cảnh 。 應ưng 為vi 重trọng/trùng 最tối 上thượng 義nghĩa 者giả 。 此thử 是thị 。
眼nhãn 向hướng 下hạ 視thị 不bất 彷phảng 徨#
〔# 之chi 義nghĩa 〕# 。
多đa 有hữu 警cảnh 寤ngụ 應ưng 勵lệ 禪thiền
〔# 之chi 句cú 中trung 〕# 。 勵lệ 禪thiền 者giả 由do 二nhị 方phương 面diện 成thành 為vi 勵lệ 禪thiền 。 〔# 即tức 〕# （# 一nhất ）# 行hành 。 加gia 行hành 。 熱nhiệt 心tâm 。 使sử 專chuyên 心tâm 令linh 生sanh 起khởi 未vị 生sanh 起khởi 之chi 初sơ 禪thiền 。 行hành 。 加gia 行hành 。 熱nhiệt 心tâm 。 專chuyên 心tâm 令linh 生sanh 起khởi 未vị 生sanh 起khởi 之chi 第đệ 二nhị 禪thiền 。 第đệ 三tam 禪thiền 。 第đệ 四tứ 禪thiền 。 如như 斯tư 。 是thị 。
勵lệ 禪thiền
（# 二nhị ）# 或hoặc 又hựu 愈dũ 益ích 習tập 行hành 。 修tu 習tập 。 多đa 作tác 已dĩ 生sanh 起khởi 之chi 初sơ 禪thiền 。 [P.501]# 習tập 行hành 。 修tu 習tập 。 多đa 作tác 已dĩ 生sanh 起khởi 之chi 第đệ 二nhị 禪thiền 。 第đệ 三tam 禪thiền 。 第đệ 四tứ 禪thiền 。 如như 斯tư 。 亦diệc 是thị 。
勵lệ 禪thiền
多đa 有hữu 警cảnh 寤ngụ
者giả 。 茲tư 有hữu 比Bỉ 丘Khâu 。 晝trú 由do 經kinh 行hành 。 坐tọa 禪thiền 而nhi 由do 諸chư 障chướng 法pháp 令linh 心tâm 徧biến 淨tịnh 。 於ư 初sơ 夜dạ 由do 經kinh 行hành 。 坐tọa 禪thiền 由do 諸chư 障chướng 法pháp 令linh 心tâm 徧biến 淨tịnh 。 於ư 中trung 夜dạ 右hữu 脇hiếp 為vi 下hạ 。 如như 獅sư 子tử 臥ngọa 而nhi 脚cước 與dữ 脚cước 重trùng 疊điệp 。 有hữu 念niệm 有hữu 正chánh 知tri 而nhi 作tác 意ý 起khởi 想tưởng 已dĩ 而nhi 臥ngọa 。 於ư 後hậu 夜dạ 起khởi 。 而nhi 由do 經kinh 行hành 。 坐tọa 禪thiền 而nhi 由do 諸chư 障chướng 法pháp 令linh 心tâm 徧biến 淨tịnh 。 此thử 是thị 。
多đa 有hữu 警cảnh 寤ngụ 應ưng 勵lệ 禪thiền
〔# 之chi 義nghĩa 〕# 。
勤cần 捨xả 自tự 等đẳng 持trì
〔# 之chi 句cú 中trung 〕# 。 捨xả 者giả 。 是thị 於ư 第đệ 四tứ 禪thiền 所sở 有hữu 捨xả 。 放phóng 捨xả 。 捨xả 置trí 。 心tâm 平bình 等đẳng 性tánh 。 心tâm 安an 息tức 。 心tâm 之chi 中trung 庸dong 。
自tự 等đẳng 持trì
〔# 之chi 句cú 中trung 。 等đẳng 持trì 者giả 。 〕# 是thị 所sở 有hữu 心tâm 之chi 止chỉ 住trụ 。 住trụ 立lập 。 確xác 立lập 。 均quân 衡hành 。 不bất 散tán 亂loạn 。 不bất 亂loạn 意ý 。 止chỉ 。 定định 根căn 。 定định 力lực 。 正chánh 定định 。
勤cần 捨xả 自tự 等đẳng 持trì
者giả 。 是thị 勤cần 於ư 第đệ 四tứ 禪thiền 。 之chi 捨xả 而nhi 有hữu 一nhất 境cảnh 心tâm 。 不bất 散tán 心tâm 。 不bất 亂loạn 意ý 。 此thử 是thị 。
勤cần 捨xả 自tự 等đẳng 持trì
〔# 之chi 義nghĩa 〕# 。
斷đoạn 絕tuyệt 尋tầm 意ý 樂nhạo/nhạc/lạc 後hậu 悔hối
〔# 之chi 句cú 中trung 〕# 。
尋tầm
者giả 。 是thị 欲dục 尋tầm 。 恚khuể 尋tầm 。 害hại 尋tầm 。 親thân 里lý 尋tầm 。 國quốc 土độ 尋tầm 。 不bất 死tử 尋tầm 。 關quan 係hệ 向hướng 他tha 人nhân 之chi 憐lân 憫mẫn 尋tầm 。 關quan 係hệ 利lợi 得đắc 恭cung 敬kính 讚tán 歎thán 尋tầm 。 關quan 係hệ 不bất 輕khinh 賤tiện 尋tầm 之chi 九cửu 尋tầm 。 此thử 等đẳng 謂vị 九cửu 尋tầm 。 由do 欲dục 尋tầm 〔# 生sanh 〕# 欲dục 想tưởng 。
意ý 樂nhạo/nhạc/lạc
由do 恚khuể 尋tầm 〔# 生sanh 〕# 恚khuể 想tưởng 意ý 樂nhạo/nhạc/lạc 。 由do 害hại 尋tầm 〔# 生sanh 〕# 害hại 想tưởng 意ý 樂nhạo/nhạc/lạc 。 或hoặc 又hựu 由do 尋tầm 。 思tư 惟duy 生sanh 無vô 明minh 意ý 樂nhạo/nhạc/lạc 。 不bất 如như 理lý 作tác 意ý 意ý 樂nhạo/nhạc/lạc 。 我ngã 慢mạn 意ý 樂nhạo/nhạc/lạc 。 無vô 愧quý 意ý 樂nhạo/nhạc/lạc 。 掉trạo 舉cử 意ý 樂nhạo/nhạc/lạc 。
後hậu 悔hối （# 惡ác 作tác ）# 是thị 由do 手thủ 惡ác 作tác 亦diệc 是thị 惡ác 作tác （# 後hậu 悔hối ）# 。 由do 足túc 惡ác 作tác 亦diệc 是thị 惡ác 作tác 。 由do 手thủ 與dữ 足túc 惡ác 作tác 亦diệc 是thị 惡ác 作tác 。 想tưởng 為vi 被bị 許hứa 之chi 不bất 可khả 許hứa 者giả 。 想tưởng 許hứa 者giả 而nhi 不bất 許hứa 者giả 。 無vô 罪tội 想tưởng 有hữu 罪tội 。 有hữu 罪tội 想tưởng 無vô 罪tội 之chi 事sự 。 〔# 如như 斯tư 誤ngộ 行hành 為vi 後hậu 悔hối 於ư 此thử 。 〕# 如như 斯tư 所sở 有hữu 惡ác 作tác （# 後hậu 悔hối ）# 。 追truy 悔hối 。 追truy 悔hối 性tánh 。 心tâm 之chi 後hậu 悔hối 。 意ý 悔hối [P.502]# 恨hận 。 此thử 謂vị 惡ác 作tác 。 又hựu 由do 作tác 與dữ 不bất 作tác 。 之chi 二nhị 原nguyên 因nhân 而nhi 惡ác 作tác 。 心tâm 之chi 後hậu 悔hối 。 生sanh 起khởi 意ý 悔hối 恨hận 。
作tác 與dữ 不bất 作tác 。 故cố 生sanh 起khởi 惡ác 作tác 。 心tâm 之chi 後hậu 悔hối 。 意ý 悔hối 恨hận 者giả 云vân 何hà 。 是thị 。
我ngã 令linh 作tác 身thân 惡ác 行hành 。 我ngã 已dĩ 不bất 作tác 身thân 善thiện 行hành 。
而nhi 生sanh 起khởi 惡ác 作tác 。 心tâm 之chi 後hậu 悔hối 。 意ý 悔hối 恨hận 。
我ngã 作tác 語ngữ 惡ác 行hành 。 我ngã 作tác 意ý 惡ác 行hành 。 我ngã 作tác 殺sát 生sanh 。 我ngã 已dĩ 不bất 離ly 殺sát 生sanh 。
而nhi 生sanh 起khởi 惡ác 作tác 。 心tâm 之chi 後hậu 悔hối 。 意ý 悔hối 恨hận 。
我ngã 作tác 偷thâu 盜đạo 。 我ngã 作tác 邪tà 欲dục 行hành 。 我ngã 作tác 妄vọng 語ngữ 。 我ngã 作tác 兩lưỡng 舌thiệt 。 我ngã 作tác 惡ác 口khẩu 。 我ngã 作tác 綺ỷ 語ngữ 。 我ngã 作tác 貪tham 欲dục 。 我ngã 作tác 瞋sân 恚khuể 。 我ngã 作tác 邪tà 見kiến 。 我ngã 不bất 作tác 正chánh 見kiến 。
而nhi 生sanh 起khởi 惡ác 作tác 。 心tâm 之chi 後hậu 悔hối 。 意ý 悔hối 恨hận 。 如như 斯tư 。 作tác 與dữ 不bất 作tác 。 故cố 生sanh 起khởi 惡ác 作tác 。 心tâm 之chi 後hậu 悔hối 。 意ý 悔hối 恨hận 。 或hoặc 又hựu 。
我ngã 無vô 完hoàn 具cụ 戒giới
而nhi 生sanh 起khởi 惡ác 作tác 。 心tâm 之chi 後hậu 悔hối 。 意ý 悔hối 恨hận 。
我ngã 不bất 守thủ 護hộ 諸chư 根căn 。 我ngã 對đối 食thực 物vật 不bất 知tri 量lương 。 我ngã 不bất 勵lệ 警cảnh 寤ngụ 。 我ngã 不bất 具cụ 備bị 念niệm 。 正chánh 知tri 。 我ngã 不bất 修tu 習tập 四tứ 念niệm 處xứ 。 我ngã 不bất 修tu 習tập 四tứ 正chánh 勤cần 。 我ngã 不bất 修tu 習tập 四Tứ 神Thần 足Túc 。 我ngã 不bất 修tu 習tập 五Ngũ 根Căn 。 我ngã 不bất 修tu 習tập 五Ngũ 力Lực 。 我ngã 不bất 修tu 習tập 七thất 覺giác 支chi 。 我ngã 不bất 修tu 習tập 。 八Bát 支Chi 聖Thánh 道Đạo 。 我ngã 不bất 徧biến 知tri 苦khổ 。 我ngã 不bất 捨xả 斷đoạn 苦khổ 之chi 集tập 。 我ngã 不bất 修tu 習tập 道đạo 。 我ngã 不bất 作tác 證chứng 滅diệt 。
而nhi 生sanh 起khởi 惡ác 作tác 。 心tâm 之chi 後hậu 悔hối 。 意ý 悔hối 恨hận 。
斷đoạn 絕tuyệt 尋tầm 。 意ý 樂nhạo/nhạc/lạc 。 與dữ 後hậu 悔hối 。
者giả 。 是thị 應ưng 斷đoạn 絕tuyệt 尋tầm 。 由do 尋tầm 意ý 樂nhạo/nhạc/lạc 與dữ 後hậu 悔hối 。 應ưng 正Chánh 斷Đoạn 。 捨xả 斷đoạn 。 除trừ 去khứ 。 滅diệt 除trừ 。 令linh 之chi 滅diệt 無vô 。 此thử 是thị 。
斷đoạn 尋tầm 。 意ý 樂nhạo/nhạc/lạc 與dữ 後hậu 悔hối 。
〔# 之chi 義nghĩa 〕# 。 故cố 世Thế 尊Tôn 宣tuyên 示thị 。
眼nhãn 向hướng 下hạ 視thị 不bất 彷phảng 徨# 。 多đa 有hữu 警cảnh 寤ngụ 應ưng 勵lệ 禪thiền 。
勤cần 為vi 放phóng 捨xả 自tự 等đẳng 持trì 。 斷đoạn 尋tầm 意ý 樂nhạo/nhạc/lạc 與dữ 後hậu 悔hối 。
[P.503]# 一nhất 九cửu
以dĩ 語ngữ 被bị 叱sất 責trách 。 有hữu 念niệm 應ưng 歡hoan 喜hỷ 。
對đối 同đồng 梵Phạm 行hạnh 者giả 。 應ưng 破phá 壞hoại 心tâm 栽tài 。
成thành 善thiện 於ư 非phi 時thời 。 應ưng 發phát 無vô 非phi 語ngữ 。
誹phỉ 謗báng 人nhân 人nhân 事sự 。 不bất 可khả 起khởi 此thử 思tư 。
（# 九cửu 七thất 三tam ）#
以dĩ 語ngữ 被bị 叱sất 責trách 有hữu 念niệm 應ưng 歡hoan 喜hỷ
〔# 之chi 句cú 中trung 〕# 。 被bị 叱sất 責trách 者giả 。 是thị 和hòa 尚thượng 。 阿a 闍xà 梨lê 。 同đồng 和hòa 尚thượng 者giả （# 弟đệ 子tử 兄huynh 弟đệ ）# 。 同đồng 阿a 闍xà 梨lê 者giả （# 同đồng 門môn ）# 。 友hữu 人nhân 。 知tri 己kỷ 。 同đồng 輩bối 又hựu 朋bằng 友hữu 之chi 叱sất 責trách 。
友hữu 。 此thử 於ư 汝nhữ 不bất 適thích 應ưng 。 汝nhữ 未vị 得đắc 此thử 。 此thử 於ư 汝nhữ 不bất 適thích 當đương 。 此thử 非phi 汝nhữ 戒giới 之chi 義nghĩa 。
〔# 如như 斯tư 被bị 叱sất 責trách 〕# 令linh 現hiện 起khởi 念niệm 。 應ưng 歡hoan 迎nghênh 彼bỉ 之chi 叱sất 責trách 。 歡hoan 喜hỷ 。 喜hỷ 。 隨tùy 喜hỷ 。 欲dục 。 樂nhạo/nhạc/lạc 。 冀ký 求cầu 。 希hy 望vọng 。 熱nhiệt 望vọng 。 譬thí 如như 喜hỷ 好hảo/hiếu 華hoa 美mỹ 性tánh 質chất 之chi 年niên 少thiếu 少thiểu 女nữ 又hựu 男nam 。 洗tẩy 頭đầu 鏤lũ 蓮liên 華hoa 鬘man 。 素tố 馨hinh 鬘man 。 真chân 珠châu 之chi 鬘man 。 以dĩ 兩lưỡng 手thủ 取thủ 上thượng 置trí 於ư 頭đầu 之chi 上thượng 部bộ 而nhi 歡hoan 。 歡hoan 喜hỷ 。 喜hỷ 。 隨tùy 喜hỷ 。 欲dục 。 樂nhạo/nhạc/lạc 。 冀ký 求cầu 。 希hy 望vọng 。 熱nhiệt 望vọng 。 如như 斯tư 令linh 現hiện 起khởi 念niệm 。 應ưng 歡hoan 喜hỷ 彼bỉ 之chi 叱sất 責trách 。 歡hoan 喜hỷ 。 喜hỷ 。 隨tùy 喜hỷ 。 欲dục 。 樂nhạo/nhạc/lạc 。 冀ký 求cầu 。 希hy 望vọng 。 熱nhiệt 望vọng 。
叱sất 責trách 之chi 語ngữ 指chỉ 示thị 罪tội 。 如như 見kiến 所sở （# 與dữ ）# 之chi 慧tuệ 者giả 。
如như 斯tư 賢hiền 者giả 應ưng 親thân 近cận 。 如như 同đồng 向hướng 人nhân 告cáo 寶bảo 藏tạng 。
若nhược 對đối 斯tư 者giả 為vi 親thân 近cận 。 乃nãi 是thị 由do 善thiện 不bất 成thành 惡ác 。
應ưng 教giáo 誡giới 與dữ 應ưng 教giáo 訓huấn 。 非phi 禮lễ 他tha 人nhân 應ưng 遮già 止chỉ 。
如như 斯tư 實thật 被bị 善thiện 人nhân 愛ái 。 為vi 不bất 善thiện 人nhân 所sở 不bất 愛ái 。
此thử 是thị
以dĩ 語ngữ 被bị 叱sất 責trách 。 有hữu 念niệm 應ưng 歡hoan 喜hỷ 。
〔# 之chi 義nghĩa 〕# 。
對đối 同đồng 梵Phạm 行hạnh 者giả 。 應ưng 破phá 壞hoại 心tâm 栽tài 。
〔# 之chi 句cú 中trung 〕# 。 同đồng 梵Phạm 行hạnh 者giả 。 是thị 同đồng 〔# 學học 〕# 業nghiệp 。 同đồng 受thọ 教giáo 。 同đồng 學học [P.504]# 者giả 。 對đối 同đồng 梵Phạm 行hạnh 者giả 。 應ưng 破phá 壞hoại 心tâm 栽tài 者giả 。 是thị 對đối 諸chư 同đồng 梵Phạm 行hạnh 者giả 。 應ưng 破phá 壞hoại 害hại 心tâm 。 栽tài 生sanh （# 頑ngoan 迷mê ）# 。 應ưng 破phá 壞hoại 五ngũ 心tâm 栽tài 。 應ưng 破phá 壞hoại 三tam 心tâm 栽tài 。 〔# 即tức 〕# 應ưng 破phá 壞hoại 貪tham 栽tài 。 瞋sân 栽tài 。 癡si 栽tài 。 應ưng 破phá 壞hoại 。 壞hoại 滅diệt 。 此thử 是thị 。
對đối 同đồng 梵Phạm 行hạnh 者giả 。 應ưng 破phá 壞hoại 心tâm 栽tài 。
〔# 之chi 義nghĩa 〕# 。
成thành 善thiện 於ư 非phi 時thời 。 應ưng 發phát 無vô 非phi 語ngữ 。
者giả 。 是thị 應ưng 出xuất 智trí 等đẳng 起khởi 之chi 語ngữ 。 應ưng 出xuất 伴bạn 義nghĩa 。 伴bạn 法pháp 。 有hữu 適thích 時thời 之chi 引dẫn 例lệ 。 有hữu 段đoạn 落lạc 之chi 語ngữ 。 應ưng 出xuất 語ngữ 。 發phát 。 發phát 語ngữ 。 此thử 是thị 。
應ưng 發phát 成thành 為vi 善thiện 語ngữ
〔# 之chi 義nghĩa 〕# 。
非phi 於ư 非phi 時thời
〔# 之chi 句cú 中trung 〕# 。
時thời （# 限hạn 界giới ）# 者giả 。 是thị （# 一nhất ）# 時thời 限hạn 界giới 。 （# 二nhị ）# 戒giới 限hạn 界giới 之chi 二nhị 限hạn 界giới 。
（# 一nhất ）# 時thời 限hạn 界giới 者giả 云vân 何hà 。 不bất 可khả 語ngữ 已dĩ 過quá 時thời 之chi 語ngữ 。 不bất 可khả 語ngữ 已dĩ 過quá 限hạn 界giới 之chi 語ngữ 。 不bất 可khả 語ngữ 已dĩ 過quá 時thời 限hạn 界giới 之chi 語ngữ 。 不bất 可khả 語ngữ 未vị 到đáo 時thời 之chi 語ngữ 。 不bất 可khả 語ngữ 未vị 到đáo 限hạn 界giới 之chi 語ngữ 。 不bất 可khả 語ngữ 未vị 到đáo 時thời 限hạn 界giới 之chi 語ngữ 。
時thời 未vị 到đáo 。 過quá 限hạn 界giới 所sở 語ngữ 者giả 。
彼bỉ 如như 斯tư 。
時thời 鳥điểu 之chi 雛sồ 被bị 殺sát 橫hoạnh/hoành 倒đảo 。
此thử 是thị
時thời 限hạn 界giới
（# 二nhị ）# 戒giới 限hạn 界giới 者giả 云vân 何hà 。 不bất 可khả 語ngữ 〔# 貪tham 〕# 染nhiễm 語ngữ 。 不bất 可khả 語ngữ （# 瞋sân ）# 怒nộ 語ngữ 。 不bất 可khả 語ngữ 癡si 蒙mông 昧muội 語ngữ 。 不bất 可khả 語ngữ 妄vọng 語ngữ 。 不bất 可khả 語ngữ 兩lưỡng 舌thiệt 。 不bất 可khả 語ngữ 惡ác 口khẩu 。 不bất 可khả 語ngữ 綺ỷ 語ngữ 。 不bất 可khả 說thuyết 。 不bất 可khả 話thoại 。 不bất 可khả 說thuyết 明minh 。 不bất 可khả 言ngôn 說thuyết 。 此thử 是thị 。
戒giới 限hạn 界giới
此thử 是thị 。
由do 善thiện 於ư 非phi 時thời 。 應ưng 發phát 無vô 非phi 語ngữ 。
〔# 之chi 義nghĩa 〕# 。
誹phỉ 謗báng 人nhân 人nhân 事sự 不bất 可khả 起khởi 此thử 思tư
〔# 之chi 句cú 中trung 〕# 。 人nhân 人nhân 者giả 。 是thị 剎sát 帝đế 利lợi 。 婆Bà 羅La 門Môn 。 毘tỳ 舍xá 。 首thủ 陀đà 。 在tại 家gia 者giả 與dữ 出xuất 家gia 者giả 。 天thiên 。 人nhân 。 人nhân 人nhân 之chi 誹phỉ 謗báng 。 讒sàm 謗báng 。 毀hủy 訾tí 。 叱sất 責trách 。 不bất 稱xưng 譽dự 。 不bất 評bình 制chế 。 戒giới 之chi 毀hủy 失thất 。 正chánh 行hạnh 之chi 毀hủy 失thất 。 見kiến 之chi 毀hủy 失thất 。 生sanh 活hoạt 毀hủy 失thất 之chi 不bất 可khả 思tư 。 不bất 可khả 思tư 起khởi 。 不bất 可khả 起khởi 心tâm 思tư 惟duy 。 不bất 可khả 起khởi 作tác 意ý 。 此thử 是thị 。
誹phỉ 謗báng 人nhân 人nhân 事sự 。 不bất 可khả 起khởi 此thử 思tư 。
〔# 之chi 義nghĩa 〕# 。 故cố 世Thế 尊Tôn 已dĩ 示thị 。
以dĩ 語ngữ 被bị 叱sất 責trách 。 有hữu 念niệm 應ưng 歡hoan 喜hỷ 。
對đối 同đồng 梵Phạm 行hạnh 者giả 。 應ưng 破phá 壞hoại 心tâm 栽tài 。
成thành 善thiện 於ư 非phi 時thời 。 應ưng 發phát 無vô 非phi 語ngữ 。
誹phỉ 謗báng 人nhân 人nhân 事sự 。 不bất 可khả 起khởi 此thử 思tư 。
二nhị 〇#
又hựu 更cánh 世thế 間gian 有hữu 五ngũ 塵trần 。 有hữu 念niệm 學học 調điều 伏phục 其kỳ 等đẳng 。
即tức 色sắc 與dữ 聲thanh 又hựu 與dữ 味vị 。 對đối 香hương 與dữ 觸xúc 打đả 克khắc 貪tham （# 九cửu 七thất 四tứ ）# 。
又hựu 更cánh 世thế 間gian 有hữu 五ngũ 塵trần
〔# 之chi 句cú 中trung 〕# 。
又hựu
者giả 。 是thị 此thử 句cú 之chi 接tiếp 續tục 。 句cú 之chi 相tướng 合hợp 。 句cú 之chi 圓viên 滿mãn 。 字tự 之chi 合hợp 體thể 。 文văn 之chi 接tiếp 著trước 。 句cú 之chi 次thứ 第đệ 。
五ngũ 塵trần
者giả 。 是thị 色sắc 塵trần 。 聲thanh 塵trần 。 香hương 塵trần 。 味vị 塵trần 。 觸xúc 塵trần 。
或hoặc 又hựu 。
貪tham 塵trần 非phi 言ngôn 為vi 塵trần 芥giới 。 塵trần 為vi 此thử 貪tham 同đồng 義nghĩa 語ngữ 。
賢hiền 者giả 捨xả 離ly 此thử 塵trần 已dĩ 。 住trụ 於ư 離ly 塵trần 〔# 佛Phật 〕# 教giáo 中trung 。
瞋sân 塵trần 非phi 言ngôn 為vi 塵trần 芥giới 。 塵trần 為vi 此thử 瞋sân 同đồng 義nghĩa 語ngữ 。
賢hiền 者giả 捨xả 離ly 此thử 塵trần 已dĩ 。 住trụ 於ư 離ly 塵trần 之chi 教giáo 中trung 。
癡si 塵trần 非phi 言ngôn 為vi 塵trần 芥giới 。 塵trần 為vi 此thử 癡si 同đồng 義nghĩa 語ngữ 。
賢hiền 者giả 捨xả 離ly 此thử 塵trần 已dĩ 。 住trụ 於ư 離ly 塵trần 之chi 教giáo 中trung 。
世thế 間gian
者giả 。 是thị 惡ác 趣thú 世thế 間gian 。 人nhân 世thế 間gian 。 天thiên 世thế 間gian 。 蘊uẩn 世thế 間gian 。 界giới 世thế 間gian 。 處xử 世thế 間gian 。 此thử 是thị 。
又hựu 更cánh 世thế 間gian 有hữu 五ngũ 塵trần
〔# 之chi 義nghĩa 〕# 。
有hữu 念niệm 學học 調điều 伏phục 其kỳ 等đẳng
〔# 之chi 句cú 中trung 〕# 。
其kỳ 等đẳng
者giả 。 是thị 色sắc 貪tham 。 聲thanh 貪tham 。 香hương 貪tham 。 味vị 貪tham 。 觸xúc 貪tham 。
有hữu 念niệm
〔# 之chi 句cú 中trung 念niệm 者giả 〕# 。 是thị 所sở 有hữu 念niệm 。 隨tùy 念niệm 。 現hiện 念niệm 。 念niệm 。 憶ức 念niệm 。 憶ức 持trì 。 沈trầm 潛tiềm 。 不bất 忘vong 。 失thất 。 念niệm 。 念niệm 根căn 。 念niệm 力lực 。 正chánh 念niệm 。 念niệm 覺giác 支chi 。 一nhất 行hành 道Đạo 。 具cụ 此thử 念niệm 。 正chánh 具cụ 。 達đạt 。 正chánh 達đạt 。 成thành 。 正chánh 成thành 。 具cụ 備bị 者giả 謂vị 有hữu 念niệm 者giả 。
應ưng 學học
者giả 。 是thị 〔# 學học 〕# 。 增tăng 上thượng 戒giới 學học 。 增tăng 上thượng 心tâm 學học 。 增tăng 上thượng 慧tuệ 學học 之chi 三tam 學học 。 增tăng 上thượng 戒giới 學học 。 者giả 云vân 何hà 乃nãi 至chí （# 一nhất 二nhị 一nhất 頁# 以dĩ 下hạ 參tham 照chiếu ）# 此thử 是thị 。 增tăng 上thượng 慧tuệ 學học 。
有hữu 念niệm 學học 調điều 伏phục 其kỳ 等đẳng
有hữu 念niệm 者giả 調điều 伏phục 其kỳ 等đẳng 之chi 色sắc 貪tham 。 聲thanh 貪tham 。 香hương 貪tham 。 味vị 貪tham 。 觸xúc 貪tham 。 以dĩ 折chiết 伏phục 。 捨xả 斷đoạn 。 令linh 寂tịch 滅diệt 。 捨xả 遣khiển 。 令linh 安an 息tức 。 以dĩ 學học 增tăng 上thượng 戒giới 。 學học 增tăng 上thượng 心tâm 。 學học 增tăng 上thượng 慧tuệ 。 顧cố 念niệm 此thử 等đẳng 三tam 學học 而nhi 學học 。 知tri 而nhi 學học 乃nãi 至chí （# 一nhất 二nhị 二nhị 頁# 參tham 照chiếu ）# 作tác 證chứng 應ưng 作tác 證chứng 而nhi 學học 。 行hành 。 正chánh 行hạnh 。 受thọ 持trì 而nhi 行hành 。 此thử 是thị 。
有hữu 念niệm 學học 調điều 伏phục 其kỳ 等đẳng
〔# 之chi 義nghĩa 〕# 。
對đối 色sắc 聲thanh 味vị 對đối 香hương 觸xúc 打đả 克khắc 貪tham
者giả 。 是thị 對đối 色sắc 。 聲thanh 。 香hương 。 味vị 。 觸xúc 應ưng 打đả 克khắc 。 克khắc 服phục 。 勝thắng 。 蹂# 躪# 。 奪đoạt 取thủ 。 粉phấn 碎toái 貪tham 念niệm 。 此thử 是thị 。
對đối 色sắc 與dữ 聲thanh 又hựu 與dữ 味vị 。 對đối 香hương 與dữ 觸xúc 打đả 克khắc 貪tham 。
〔# 之chi 義nghĩa 〕# 。 故cố 世Thế 尊Tôn 宣tuyên 示thị 。
又hựu 更cánh 世thế 間gian 有hữu 五ngũ 塵trần 。 有hữu 念niệm 學học 調điều 伏phục 其kỳ 等đẳng 。
對đối 色sắc 與dữ 聲thanh 又hựu 與dữ 味vị 。 對đối 香hương 與dữ 觸xúc 打đả 克khắc 貪tham 。
二nhị 一nhất
比Bỉ 丘Khâu 為vi 有hữu 念niệm 。 善thiện 使sử 心tâm 解giải 脫thoát 。
對đối 此thử 等đẳng 諸chư 法pháp 。 應ưng 與dữ 調điều 伏phục 欲dục 。
[P.507]# 時thời 時thời 徧biến 觀quán 法pháp 。 彼bỉ 成thành 為vi 專chuyên 一nhất 。
闇ám 黑hắc 應ưng 害hại 破phá 。
（# 九cửu 七thất 五ngũ ）#
如như 斯tư 世Thế 尊Tôn 〔# 宣tuyên 〕#
對đối 此thử 等đẳng 諸chư 法pháp 。 應ưng 與dữ 調điều 伏phục 欲dục 。
〔# 之chi 句cú 中trung 〕# 。
對đối 此thử 等đẳng
者giả 。 是thị 對đối 色sắc 。 聲thanh 。 香hương 。 味vị 。 觸xúc 。
欲dục
者giả 。 是thị 對đối 〔# 五ngũ 種chủng 〕# 欲dục 所sở 有hữu 欲dục 欲dục 。 欲dục 貪tham 。 欲dục 喜hỷ 。 欲dục 愛ái 。 欲dục 愛ái 情tình 。 欲dục 熱nhiệt 惱não 。 欲dục 昏hôn 迷mê 。 欲dục 縛phược 著trước 。 欲dục 暴bạo 流lưu 。 欲dục 軛ách 。 欲dục 取thủ 乃nãi 至chí 欲dục 貪tham 蓋cái 。
對đối 此thử 等đẳng 諸chư 法pháp 。 應ưng 與dữ 調điều 伏phục 欲dục
者giả 。 是thị 對đối 此thử 等đẳng 諸chư 法pháp 。 應ưng 與dữ 調điều 伏phục 欲dục 。 折chiết 伏phục 。 捨xả 斷đoạn 。 除trừ 去khứ 。 滅diệt 除trừ 。 令linh 之chi 滅diệt 無vô 。 此thử 是thị 。
對đối 此thử 等đẳng 諸chư 法pháp 。 應ưng 與dữ 調điều 伏phục 欲dục
〔# 之chi 義nghĩa 〕# 。
比Bỉ 丘Khâu 為vi 有hữu 念niệm 。 善thiện 使sử 心tâm 解giải 脫thoát 。
〔# 之chi 句cú 中trung 〕# 。
比Bỉ 丘Khâu
者giả 。 是thị 善thiện 凡phàm 夫phu 比Bỉ 丘Khâu 又hựu 有hữu 學học 比Bỉ 丘Khâu 。
有hữu 念niệm
者giả 。 是thị 所sở 有hữu 念niệm 。 隨tùy 念niệm 乃nãi 至chí （# 三tam 一nhất 二nhị 頁# 以dĩ 下hạ 參tham 照chiếu ）# 正chánh 念niệm 。 念niệm 覺giác 支chi 。 一nhất 行hành 道Đạo 。 此thử 謂vị 念niệm 。 此thử 。 具cụ 念niệm 乃nãi 至chí （# 三tam 一nhất 二nhị 頁# 以dĩ 下hạ 參tham 照chiếu ）# 者giả 謂vị 有hữu 念niệm 〔# 者giả 〕# 。 此thử 是thị 。
有hữu 念niệm 比Bỉ 丘Khâu
善thiện 使sử 心tâm 解giải 脫thoát
者giả 。 是thị 於ư 初sơ 禪thiền 入nhập 定định 者giả 之chi 心tâm 由do 〔# 五ngũ 〕# 蓋cái 而nhi 脫thoát 。 解giải 脫thoát 。 善thiện 解giải 脫thoát 。 於ư 第đệ 二nhị 禪thiền 入nhập 定định 者giả 之chi 心tâm 由do 尋tầm 。 伺tứ 而nhi 脫thoát 。 解giải 脫thoát 。 善thiện 解giải 脫thoát 。 於ư 第đệ 三tam 禪thiền 入nhập 定định 者giả 之chi 心tâm 由do 喜hỷ 而nhi 脫thoát 。 解giải 脫thoát 。 善thiện 解giải 脫thoát 。 於ư 第đệ 四tứ 禪thiền 。 入nhập 定định 者giả 之chi 心tâm 由do 樂nhạo/nhạc/lạc 苦khổ 而nhi 脫thoát 。 解giải 脫thoát 。 善thiện 解giải 脫thoát 。 於ư 空Không 無Vô 邊Biên 處Xứ 。 入nhập 定định 者giả 之chi 心tâm 由do 色sắc 想tưởng 。 有hữu 對đối 想tưởng 。 種chủng 種chủng 想tưởng 而nhi 脫thoát 。 解giải 脫thoát 。 善thiện 解giải 脫thoát 。 於ư 識Thức 無Vô 邊Biên 處Xứ 。 入nhập 定định 者giả 之chi 心tâm 由do 空Không 無Vô 邊Biên 處Xứ 想tưởng 。 於ư 無vô 所sở 有hữu 。 處xử 入nhập 定định 者giả 之chi 心tâm 由do 識Thức 無Vô 邊Biên 處Xứ 想tưởng 。 於ư 非Phi 想Tưởng 非Phi 非Phi 想Tưởng 處Xứ 。 入nhập 定định 者giả 之chi 心tâm 由do 無Vô 所Sở 有Hữu 處Xứ 想tưởng 而nhi 脫thoát 。 解giải 脫thoát 。 善thiện 解giải 脫thoát 。 須tu 陀đà 含hàm 之chi 心tâm 由do 有hữu 身thân 見kiến 。 疑nghi 。 戒giới 業nghiệp 取thủ 。 見kiến 隨tùy 眠miên 。 疑nghi 隨tùy 眠miên 及cập 彼bỉ 之chi 一nhất 同đồng 諸chư 煩phiền 惱não 而nhi 脫thoát 。 解giải 脫thoát 。 善thiện 解giải 脫thoát 。 斯Tư 陀Đà 含Hàm 之chi 心tâm 由do 〔# 麤thô 之chi 欲dục 貪tham 結kết 。 瞋sân 恚khuể 結kết 。 〕# [P.508]# 麤thô 欲dục 貪tham 隨tùy 眠miên 。 瞋sân 恚khuể 隨tùy 眠miên 及cập 彼bỉ 之chi 一nhất 同đồng 諸chư 煩phiền 惱não 而nhi 脫thoát 。 解giải 脫thoát 。 善thiện 解giải 脫thoát 。 阿A 那Na 含Hàm 之chi 心tâm 由do 微vi 俱câu 之chi 欲dục 貪tham 結kết 。 瞋sân 恚khuể 結kết 。 微vi 俱câu 之chi 欲dục 貪tham 隨tùy 眠miên 。 瞋sân 恚khuể 隨tùy 眠miên 及cập 與dữ 彼bỉ 一nhất 同đồng 之chi 諸chư 煩phiền 惱não 而nhi 脫thoát 。 解giải 脫thoát 。 善thiện 解giải 脫thoát 。 阿A 羅La 漢Hán 之chi 心tâm 由do 色sắc 貪tham 。 無vô 色sắc 貪tham 。 慢mạn 。 掉trạo 舉cử 。 無vô 明minh 。 慢mạn 隨tùy 眠miên 。 有hữu 貪tham 隨tùy 眠miên 。 無vô 明minh 隨tùy 眠miên 及cập 彼bỉ 之chi 一nhất 同đồng 煩phiền 惱não 及cập 外ngoại 之chi 一nhất 切thiết 相tương/tướng 而nhi 脫thoát 。 解giải 脫thoát 。 善thiện 解giải 脫thoát 。 此thử 是thị 。
比Bỉ 丘Khâu 為vi 有hữu 念niệm 。 善thiện 使sử 心tâm 解giải 脫thoát 。
〔# 之chi 義nghĩa 〕# 。
時thời 時thời 徧biến 觀quán 法pháp
〔# 之chi 句cú 中trung 〕# 。
時thời 時thời
者giả 。 是thị 心tâm 如như 掉trạo 舉cử 〔# 應ưng 修tu 〕# 止chỉ 時thời 。 心tâm 如như 等đẳng 持trì 〔# 應ưng 修tu 〕# 觀quán 時thời 。
時thời 而nhi 策sách 勵lệ 心tâm 。 又hựu 更cánh 抑ức 制chế 心tâm 。
時thời 而nhi 心tâm 喜hỷ 悅duyệt 。
時thời 而nhi 心tâm 等đẳng 持trì
瑜du 伽già 者giả 明minh 察sát 。
時thời 而nhi 捨xả 置trí 〔# 心tâm 〕#
如như 何hà 時thời 策sách 勵lệ 。 如như 何hà 時thời 抑ức 制chế 。
云vân 何hà 喜hỷ 悅duyệt 時thời 。 云vân 何hà 〔# 修tu 〕# 止chỉ 時thời 。
瑜du 伽già 者giả 捨xả 心tâm 。 云vân 何hà 以dĩ 示thị 時thời 。
心tâm 沈trầm 應ưng 策sách 勵lệ 。 掉trạo 舉cử 應ưng 抑ức 制chế 。
心tâm 如như 不bất 安an 樂lạc 。 斯tư 時thời 使sử 喜hỷ 悅duyệt 。
喜hỷ 悅duyệt 心tâm 不bất 沈trầm 。 於ư 無vô 掉trạo 舉cử 時thời 。
此thử 應ưng 〔# 修tu 〕# 止chỉ 時thời 。 令linh 內nội 意ý 安an 樂lạc 。
由do 此thử 之chi 方phương 法pháp 。 心tâm 為vi 等đẳng 持trì 時thời 。
為vi 等đẳng 持trì 之chi 心tâm 。 以dĩ 慧tuệ 常thường 捨xả 置trí 。
如như 斯tư 之chi 賢hiền 者giả 。 知tri 時thời 明minh 察sát 者giả 。
時thời 時thời 心tâm 之chi 相tướng 。 應ưng 為vi 細tế 觀quán 察sát 。
此thử 是thị
彼bỉ 時thời 時thời
〔# 之chi 義nghĩa 〕# 。
徧biến 觀quán 法pháp
者giả 。 是thị 。
一nhất 切thiết 行hành 無vô 常thường
善thiện 徧biến 觀quán 法pháp 。
一nhất 切thiết 行hành 是thị 苦khổ
善thiện 徧biến 觀quán 法pháp 。
一nhất 切thiết 法pháp 無vô 我ngã 。
善thiện 徧biến 觀quán 法pháp 乃nãi 至chí （# 二nhị 二nhị 頁# 參tham 照chiếu ）#
所sở 有hữu 集tập 之chi 法pháp 皆giai 是thị 滅diệt 法pháp
且thả 善thiện 徧biến 觀quán 法pháp 。
彼bỉ 成thành 為vi 專chuyên 一nhất 。 闇ám 黑hắc 應ưng 害hại 破phá 。 如như 斯tư 世Thế 尊Tôn 〔# 宣tuyên 〕# 。
〔# 之chi 句cú 中trung 〕# 。
成thành 為vi 專chuyên 一nhất
者giả 。 是thị 一nhất 境cảnh 心tâm 。 不bất 散tán 心tâm 。 不bất 亂loạn 意ý 。 此thử 。
是thị 專chuyên 一nhất
彼bỉ 闇ám 黑hắc 應ưng 害hại 破phá
者giả 。 是thị 令linh 貪tham 闇ám 。 瞋sân 闇ám 。 癡si 闇ám 。 慢mạn 闇ám 。 見kiến 闇ám 。 煩phiền 惱não 闇ám 。 惡ác 行hành 闇ám 。 暗ám 黑hắc 者giả 。 無vô 眼nhãn 者giả 。 無vô 智trí 者giả 。 滅diệt 慧tuệ 者giả 。 害hại 敵địch 黨đảng 。 破phá 不bất 至chí 涅Niết 槃Bàn 者giả 。 應ưng 害hại 破phá 之chi 。 捨xả 斷đoạn 。 除trừ 去khứ 。 滅diệt 除trừ 。 令linh 之chi 滅diệt 無vô 。
世Thế 尊Tôn 。
者giả 。 是thị 尊tôn 重trọng 之chi 同đồng 義nghĩa 語ngữ 。 又hựu 貪tham 之chi 破phá 壞hoại 者giả 故cố 是thị 世Thế 尊Tôn 。 瞋sân 之chi 破phá 壞hoại 者giả 故cố 是thị 世Thế 尊Tôn 。 癡si 之chi 破phá 壞hoại 者giả 故cố 是thị 世Thế 尊Tôn 。 見kiến 之chi 破phá 壞hoại 者giả 故cố 是thị 世Thế 尊Tôn 。 棘cức 之chi 破phá 壞hoại 者giả 故cố 是thị 世Thế 尊Tôn 。 煩phiền 惱não 之chi 破phá 壞hoại 者giả 故cố 是thị 世Thế 尊Tôn 。 頒ban 法Pháp 寶bảo 。 頒ban 與dữ 。 頒ban 布bố 故cố 是thị 世Thế 尊Tôn 。 諸chư 有hữu 之chi 終chung 熄# 者giả 故cố 是thị 世Thế 尊Tôn 。 修tu 習tập 身thân 。 修tu 習tập 戒giới 。 修tu 習tập 心tâm 。 修tu 習tập 慧tuệ 故cố 是thị 世Thế 尊Tôn 。 或hoặc 世Thế 尊Tôn 在tại 阿a 練luyện 若nhã 。 在tại 森sâm 林lâm 之chi 邊biên 鄙bỉ 而nhi 無vô 人nhân 聲thanh 。 無vô 騷# 音âm 。 無vô 人nhân 人nhân 之chi 景cảnh 色sắc 。 隱ẩn 人nhân 而nhi 住trụ 。 適thích 當đương 之chi 禪thiền 思tư 受thọ 用dụng 。 臥ngọa 坐tọa 所sở 故cố 是thị 世Thế 尊Tôn 。 又hựu 世Thế 尊Tôn 受thọ 用dụng 衣y 服phục 。 食thực 物vật 。 臥ngọa 坐tọa 所sở 。 病bệnh 者giả 之chi 資tư 具cụ 藥dược 品phẩm 故cố 是thị 世Thế 尊Tôn 。 又hựu 世Thế 尊Tôn 受thọ 用dụng 義nghĩa 味vị 。 法Pháp 味vị 。 解giải 脫thoát 味vị 。 增tăng 上thượng 戒giới 。 增tăng 上thượng 心tâm 。 增tăng 上thượng 慧tuệ 故cố 是thị 世Thế 尊Tôn 。 又hựu 世Thế 尊Tôn 受thọ 用dụng 四tứ 禪thiền 。 四tứ 無vô 量lượng 。 四tứ 無vô 色sắc 定định 。 故cố 是thị 世Thế 尊Tôn 。 又hựu 世Thế 尊Tôn 受thọ 用dụng 八bát 解giải 脫thoát 。 八bát 勝thắng 處xứ 。 九cửu 次thứ 第đệ 定định 。 故cố 是thị 世Thế 尊Tôn 。 又hựu 世Thế 尊Tôn 受thọ 用dụng 十thập 想tưởng 修tu 習tập 。 十thập 徧biến 定định 。 安an 般ban 念niệm 定định 。 不bất 淨tịnh 定định 故cố 是thị 世Thế 尊Tôn 。 [P.510]# 又hựu 世Thế 尊Tôn 受thọ 用dụng 四tứ 念niệm 處xứ 。 四tứ 正chánh 勤cần 。 四Tứ 神Thần 足Túc 。 五ngũ 根căn 。 五Ngũ 力Lực 。 七thất 覺giác 支chi 。 八Bát 支Chi 聖Thánh 道Đạo 。 故cố 是thị 世Thế 尊Tôn 。 又hựu 世Thế 尊Tôn 受thọ 用dụng 。 十Thập 如Như 來Lai 力Lực 。 四Tứ 無Vô 畏Úy 。 四tứ 無vô 礙ngại 解giải 。 六lục 神thần 通thông 。 六lục 佛Phật 法Pháp 故cố 是thị 世Thế 尊Tôn 。 世Thế 尊Tôn 此thử 名danh 非phi 由do 母mẫu 作tác 。 非phi 由do 父phụ 作tác 。 非phi 由do 兄huynh 弟đệ 作tác 。 非phi 由do 姊tỷ 妹muội 作tác 。 非phi 由do 朋bằng 友hữu 。 同đồng 僚liêu 所sở 作tác 。 非phi 由do 親thân 戚thích 。 緣duyên 者giả 作tác 。 非phi 由do 沙Sa 門Môn 。 婆Bà 羅La 門Môn 作tác 。 非phi 由do 天thiên 神thần 所sở 作tác 。 此thử 世Thế 尊Tôn 諸chư 佛Phật 世Thế 尊Tôn 。 於ư 菩Bồ 提Đề 樹thụ 下hạ 。 解giải 脫thoát 之chi 後hậu 與dữ 一nhất 切thiết 知tri 智trí 之chi 獲hoạch 得đắc 作tác 證chứng 共cộng 同đồng 施thi 設thiết 者giả 。 此thử 是thị 。
彼bỉ 成thành 為vi 專chuyên 一nhất 。 闇ám 黑hắc 應ưng 害hại 破phá 。 如như 斯tư 世Thế 尊Tôn 〔# 宣tuyên 〕# 。
〔# 之chi 義nghĩa 〕# 。 故cố 世Thế 尊Tôn 宣tuyên 示thị 。
比Bỉ 丘Khâu 為vi 有hữu 念niệm 。 善thiện 使sử 心tâm 解giải 脫thoát 。
對đối 此thử 等đẳng 諸chư 法pháp 。 應ưng 與dữ 調điều 伏phục 欲dục 。
時thời 時thời 徧biến 觀quán 法pháp 。 彼bỉ 成thành 為vi 專chuyên 一nhất 。
闇ám 黑hắc 應ưng 害hại 破phá 。 如như 斯tư 世Thế 尊Tôn 宣tuyên 。
第đệ 十thập 六lục 。 舍Xá 利Lợi 弗Phất 經kinh 之chi 義nghĩa 釋thích 畢tất 。
於Ư 義Nghĩa 品Phẩm 十Thập 六Lục 經Kinh 之Chi 義Nghĩa 釋Thích 畢Tất