Đại Nghĩa Thích Đệ Quyển Đệ Quyển – Quyển 0005

大Đại 義Nghĩa 釋Thích ( 第Đệ 卷Quyển 第Đệ 卷Quyển )
Quyển 0005
悟Ngộ 醒Tỉnh 譯Dịch

[P.402]# 第đệ 十thập 五ngũ 。 執chấp 杖trượng 經kinh 之chi 義nghĩa 釋thích 。

一nhất

見kiến 有hữu 確xác 執chấp 之chi 人nhân 人nhân 。 以dĩ 執chấp 杖trượng 故cố 生sanh 怖bố 畏úy 。

如như 何hà 我ngã 已dĩ 悚tủng 懼cụ 耶da 。 我ngã 將tương 述thuật 彼bỉ 之chi 悚tủng 懼cụ 。

（# 九cửu 三tam 五ngũ ）#

以dĩ 執chấp 杖trượng 故cố 生sanh 怖bố 畏úy

〔# 之chi 句cú 中trung 〕# 。 杖trượng 。 是thị 身thân 杖trượng 。 語ngữ 杖trượng 。 意ý 杖trượng 之chi 三tam 杖trượng 。 三tam 種chủng 之chi 身thân 惡ác 行hành 是thị 身thân 杖trượng 。 四tứ 種chủng 之chi 語ngữ 惡ác 行hành 是thị 語ngữ 杖trượng 。 三tam 種chủng 之chi 意ý 惡ác 行hành 是thị 意ý 杖trượng 。 怖bố 畏úy 是thị （# 一nhất ）# 現hiện 世thế 之chi 怖bố 畏úy 。 （# 二nhị ）# 來lai 世thế 之chi 怖bố 畏úy 之chi 二nhị 怖bố 畏úy 。

（# 一nhất ）# 現hiện 世thế 之chi 怖bố 畏úy 者giả 云vân 何hà 。 茲tư 某mỗ 者giả 以dĩ 。 身thân 行hành 惡ác 行hành 。 以dĩ 語ngữ 行hành 惡ác 行hành 。 以dĩ 意ý 行hành 惡ác 行hành 。 殺sát 生sanh 物vật 。 取thủ 不bất 被bị 與dữ 。 破phá 家gia 之chi 隙khích 間gian 。 行hành 掠lược 奪đoạt 。 包bao 圍vi 家gia 。 待đãi 伏phục 路lộ 邊biên （# 為vi 路lộ 劫kiếp ）# 。 通thông 他tha 人nhân 妻thê 。 語ngữ 虛hư 妄vọng 。 〔# 人nhân 人nhân 捕bộ 〕# 此thử 者giả 示thị 於ư 王vương 。 謂vị 。

陛bệ 下hạ 。 此thử 者giả 是thị 盜đạo 賊tặc 惡ác 漢hán 。 對đối 此thử 者giả 陛bệ 下hạ 可khả 欲dục 行hành 所sở 有hữu 刑hình 罰phạt 。

王vương 譴khiển 責trách 此thử 者giả 。 彼bỉ 緣duyên 於ư 譴khiển 責trách 而nhi 受thọ 苦khổ 憂ưu 。 此thử 之chi 怖bố 畏úy 苦khổ 憂ưu 由do 何hà 處xứ 生sanh 耶da 。 是thị 由do 彼bỉ 之chi 執chấp 杖trượng 生sanh 。 發phát 生sanh 。 起khởi 。 生sanh 起khởi 。 現hiện 前tiền 。 王vương 不bất 以dĩ 滿mãn 足túc 此thử 。 王vương 將tương 此thử 者giả 令linh 縛phược 以dĩ 枷già 縛phược 。 繩thằng 縛phược 。 鎖tỏa 縛phược 。 籐đằng 縛phược 。 [P.403]# 蔓mạn 縛phược 。 看khán 視thị 縛phược 。 柵# 縛phược 。 村thôn 縛phược 。 街nhai 縛phược 。 市thị 縛phược 。 國quốc 縛phược 。 地địa 方phương 縛phược 。 且thả 宣tuyên 告cáo 。

汝nhữ 不bất 可khả 由do 此thử 處xứ 去khứ 。

彼bỉ 緣duyên 縛phược 而nhi 受thọ 苦khổ 憂ưu 。 此thử 之chi 怖bố 畏úy 苦khổ 憂ưu 由do 何hà 處xứ 生sanh 耶da 。 是thị 由do 彼bỉ 之chi 執chấp 杖trượng 生sanh 。 發phát 生sanh 。 起khởi 。 生sanh 起khởi 。 現hiện 前tiền 。 王vương 不bất 以dĩ 滿mãn 足túc 此thử 。 王vương 由do 此thử 者giả 令linh 沒một 收thu 百bách 金kim 又hựu 千thiên 金kim 之chi 財tài 。 彼bỉ 緣duyên 失thất 財tài 而nhi 受thọ 苦khổ 憂ưu 。 此thử 之chi 怖bố 畏úy 。 苦khổ 憂ưu 由do 何hà 處xứ 生sanh 耶da 。 由do 彼bỉ 之chi 執chấp 杖trượng 生sanh 。 發phát 生sanh 。 起khởi 。 生sanh 起khởi 。 現hiện 前tiền 。 王vương 不bất 以dĩ 滿mãn 足túc 此thử 。 王vương 令linh 以dĩ 種chủng 種chủng 懲# 罰phạt 此thử 者giả 。 〔# 即tức 〕# 以dĩ 鞭tiên 笞si 。 以dĩ 棒bổng 笞si 。 以dĩ 棍# 棒bổng 笞si 。 斷đoạn 手thủ 。 斷đoạn 足túc 。 斷đoạn 手thủ 足túc 。 斷đoạn 耳nhĩ 。 斷đoạn 鼻tị 。 斷đoạn 耳nhĩ 。 鼻tị 。 破phá 頭đầu 蓋cái 而nhi 入nhập 熱nhiệt 鐵thiết 丸hoàn 。 剝bác 磨ma 頭đầu 皮bì 。 口khẩu 中trung 燈đăng 火hỏa 。 捲quyển 油du 布bố 而nhi 燒thiêu 全toàn 身thân 。 捲quyển 油du 布bố 而nhi 燒thiêu 手thủ 。 剝bác 皮bì 膚phu 而nhi 倒đảo 引dẫn 。 剝bác 皮bì 膚phu 而nhi 令linh 纏triền 於ư 身thân 。 縛phược 手thủ 足túc 由do 四tứ 面diện 放phóng 火hỏa 。 剝bác 取thủ 皮bì 。 肉nhục 。 腱# 。 寸thốn 斷đoạn 其kỳ 身thân 。 擦sát 灰hôi 汁trấp 。 向hướng 耳nhĩ 孔khổng 突đột 刺thứ 鐵thiết 串xuyến 而nhi 旋toàn 轉chuyển 。 拔bạt 骨cốt 為vi 如như 藁# 蒲bồ 團đoàn 。 灌quán 熱nhiệt 油du 。 使sử 狗cẩu 噉đạm 食thực 。 生sanh 而nhi 串xuyến 刺thứ 。 以dĩ 刀đao 斷đoạn 首thủ 。 彼bỉ 由do 懲# 罰phạt 而nhi 受thọ 苦khổ 憂ưu 。 此thử 之chi 怖bố 畏úy 。 苦khổ 憂ưu 由do 何hà 處xứ 生sanh 耶da 。 由do 彼bỉ 之chi 執chấp 杖trượng 生sanh 。 發phát 生sanh 。 起khởi 。 生sanh 起khởi 。 現hiện 前tiền 。 王vương 為vi 此thử 等đẳng 四tứ 罰phạt 之chi 主chủ 權quyền 者giả 。 彼bỉ 〔# 罪tội 人nhân 〕# 依y 自tự 己kỷ 之chi 業nghiệp 。 身thân 壞hoại 死tử 後hậu 。 生sanh 於ư 苦khổ 界giới 。 惡ác 趣thú 。 墮đọa 處xứ 。 地địa 獄ngục 。 獄ngục 卒tốt 等đẳng 向hướng 此thử 者giả 行hành 名danh 為vi 五ngũ 種chủng 縛phược 之chi 懲# 罰phạt 。 〔# 即tức 〕# 一nhất 手thủ 觸xúc 赤xích 熱nhiệt 之chi 鐵thiết 棒bổng 。 次thứ 手thủ 當đương 及cập 赤xích 熱nhiệt 之chi 鐵thiết 棒bổng 。 一nhất 足túc 觸xúc 赤xích 熱nhiệt 之chi 鐵thiết 棒bổng 。 次thứ 足túc 當đương 赤xích 熱nhiệt 之chi 鐵thiết 棒bổng 。 赤xích 熱nhiệt 之chi 鐵thiết 棒bổng 以dĩ 當đương 胸hung 。 彼bỉ 於ư 彼bỉ 時thời 受thọ 激kích 甚thậm 之chi 苦khổ 。 而nhi 彼bỉ 惡ác 業nghiệp 未vị 盡tận 。 之chi 間gian 命mạng 不bất 終chung 止chỉ 。 此thử 之chi 怖bố 畏úy 。 苦khổ 憂ưu 由do 何hà 處xứ 生sanh 耶da 。 由do 彼bỉ 之chi 執chấp 杖trượng 生sanh 。 發phát 生sanh 。 起khởi 。 生sanh 起khởi 。 現hiện 前tiền 。 獄ngục 卒tốt 等đẳng 誘dụ 行hành 此thử 者giả 以dĩ 斧phủ 而nhi 截tiệt 。 彼bỉ 於ư 彼bỉ 時thời 受thọ 激kích 甚thậm 之chi 苦khổ 。 而nhi 彼bỉ 之chi 惡ác 業nghiệp 未vị 盡tận 。 之chi 間gian 命mạng 不bất 終chung 止chỉ 。 獄ngục 卒tốt 等đẳng 捕bộ 捉tróc 此thử 者giả 以dĩ 足túc 為vi 上thượng 。 以dĩ 頭đầu 為vi 下hạ 。 以dĩ 利lợi 斧phủ 截tiệt 。 獄ngục 卒tốt 等đẳng 以dĩ 此thử 者giả 軛ách 於ư 車xa 。 為vi 熱nhiệt 燃nhiên 燒thiêu 使sử 之chi 往vãng 返phản 於ư 地địa 上thượng 乃nãi 至chí 獄ngục 卒tốt 等đẳng 使sử 此thử 者giả 上thượng 下hạ 大đại 炭thán 火hỏa 之chi 山sơn 乃nãi 至chí 獄ngục 卒tốt 等đẳng 捕bộ 捉tróc 此thử 者giả 以dĩ 足túc 為vi 上thượng 。 以dĩ 頭đầu 為vi 下hạ 投đầu 於ư 熱nhiệt 燃nhiên 燒thiêu 銅đồng 釜phủ 之chi 中trung 。 彼bỉ 於ư 其kỳ 處xứ 而nhi 被bị 煮chử 沸phí 。 彼bỉ 於ư 其kỳ 處xứ 續tục 被bị 煮chử 沸phí 。 或hoặc 上thượng 行hành 。 或hoặc 下hạ 行hành 。 或hoặc 偏thiên 行hành 。 彼bỉ 於ư 彼bỉ 時thời 受thọ 激kích 甚thậm 之chi 苦khổ 。 而nhi 彼bỉ 之chi 惡ác 業nghiệp 未vị 盡tận 。 命mạng 不bất 終chung 止chỉ 。 此thử 之chi 怖bố 畏úy 。 苦khổ 憂ưu 由do 何hà 處xứ 生sanh 耶da 。 由do 執chấp 杖trượng 生sanh 。 發phát 生sanh 。 起khởi 。 生sanh 起khởi 。 現hiện 前tiền 。 獄ngục 卒tốt 等đẳng 以dĩ 此thử 者giả 投đầu 。 入nhập 大đại 地địa 獄ngục 。 而nhi 彼bỉ 之chi 大đại 地địa 獄ngục 。

[P.405]# 四tứ 隅ngung 有hữu 四tứ 門môn 。 部bộ 分phần/phân 被bị 區khu 分phần/phân 。

四tứ 面diện 鐵thiết 柵# 圍vi 。 周chu 圍vi 以dĩ 鐵thiết 蔽tế 。

鐵thiết 製chế 之chi 牀sàng 地địa 。 充sung 火hỏa 使sử 燃nhiên 燒thiêu 。

〔# 上thượng 下hạ 與dữ 四tứ 方phương 〕# 。 普phổ 擴# 百bách 由do 旬tuần 。

窮cùng 乏phạp 熱nhiệt 苦khổ 恐khủng 。 難nạn/nan 近cận 有hữu 火hỏa 焰diễm 。

身thân 毛mao 使sử 豎thụ 立lập 。 怖bố 畏úy 有hữu 憂ưu 苦khổ 。

而nhi 在tại 東đông 方phương 壁bích 。 乃nãi 起khởi 火hỏa 焰diễm 聚tụ 。

燒thiêu 諸chư 惡ác 業nghiệp 者giả 。 突đột 擊kích 西tây 方phương 〔# 壁bích 〕# 。

西tây 方phương 之chi 壁bích 亦diệc 。 為vi 起khởi 火hỏa 焰diễm 聚tụ 。

燒thiêu 諸chư 惡ác 業nghiệp 者giả 。 突đột 擊kích 東đông 方phương 〔# 壁bích 〕# 。

北bắc 方phương 之chi 壁bích 亦diệc 。 為vi 起khởi 火hỏa 焰diễm 聚tụ 。

燒thiêu 諸chư 惡ác 業nghiệp 者giả 。 突đột 擊kích 南nam 方phương 〔# 壁bích 〕# 。

南nam 方phương 之chi 壁bích 亦diệc 。 為vi 起khởi 火hỏa 焰diễm 聚tụ 。

燒thiêu 諸chư 惡ác 業nghiệp 者giả 。 突đột 擊kích 北bắc 方phương 〔# 壁bích 〕# 。

又hựu 由do 下hạ 方phương 起khởi 。 可khả 怖bố 火hỏa 焰diễm 聚tụ 。

燒thiêu 諸chư 惡ác 業nghiệp 者giả 。 突đột 擊kích 向hướng 天thiên 井tỉnh 。

又hựu 由do 天thiên 井tỉnh 起khởi 。 可khả 怖bố 火hỏa 焰diễm 聚tụ 。

燒thiêu 諸chư 惡ác 業nghiệp 者giả 。 突đột 擊kích 於ư 牀sàng 地địa 。

阿A 鼻Tỳ 地Địa 獄Ngục 恰kháp 。 上thượng 下hạ 〔# 四tứ 〕# 側trắc 〔# 皆giai 〕# 。

為vi 燃nhiên 燒thiêu 赤xích 熱nhiệt 。 如như 鐵thiết 之chi 炸# 鍋oa 。

其kỳ 處xứ 大đại 兇hung 惡ác 。 有hữu 情tình 大đại 罪tội 過quá 。

惡ác 業nghiệp 者giả 被bị 煮chử 。 而nhi 無vô 死tử 之chi 事sự 。

地địa 獄ngục 之chi 住trụ 者giả 。 身thân 如như 火hỏa 團đoàn 聚tụ 。

見kiến 甚thậm 諸chư 〔# 惡ác 〕# 業nghiệp 。 無vô 殘tàn 灰hôi 與dữ 滓chỉ 。

〔# 彼bỉ 等đẳng 〕# 東đông 西tây 走tẩu 。 西tây 方phương 走tẩu 東đông 方phương 。

北bắc 方phương 走tẩu 〔# 南nam 方phương 〕# 。 南nam 方phương 走tẩu 北bắc 方phương 。

出xuất 脫thoát 求cầu 出xuất 離ly 。 彼bỉ 等đẳng 有hữu 欲dục 情tình 。

雖tuy 逃đào 諸chư 方phương 角giác 。 至chí 彼bỉ 戶hộ 被bị 閉bế 。

彼bỉ 等đẳng 未vị 受thọ 報báo 。 惡ác 業nghiệp 多đa 存tồn 〔# 限hạn 〕# 。

彼bỉ 等đẳng 緣duyên 惡ác 業nghiệp 。 由do 彼bỉ 難nan 出xuất 離ly 。

[P.406]# 此thử 怖bố 畏úy 。 苦khổ 憂ưu 由do 何hà 處xứ 生sanh 耶da 。 由do 彼bỉ 之chi 執chấp 杖trượng 生sanh 。 發phát 生sanh 。 起khởi 。 生sanh 起khởi 。 現hiện 前tiền 。 又hựu 所sở 有hữu 地địa 獄ngục 之chi 苦khổ 。 所sở 有hữu 畜súc 生sanh 之chi 苦khổ 。 所sở 有hữu 餓ngạ 鬼quỷ 之chi 苦khổ 。 所sở 有hữu 人nhân 界giới 之chi 苦khổ 。 此thử 由do 何hà 處xứ 生sanh 。 由do 何hà 處xứ 發phát 生sanh 。 由do 何hà 處xứ 起khởi 。 由do 何hà 處xứ 生sanh 起khởi 。 由do 何hà 處xứ 現hiện 前tiền 耶da 。 由do 執chấp 杖trượng 生sanh 。 發phát 生sanh 。 起khởi 。 生sanh 起khởi 。 現hiện 前tiền 。 此thử 是thị 。

執chấp 杖trượng 故cố 生sanh 怖bố 畏úy

〔# 之chi 義nghĩa 〕# 。

見kiến 有hữu 確xác 執chấp 之chi 人nhân 人nhân

〔# 之chi 句cú 中trung 〕# 。

人nhân 人nhân

者giả 。 是thị 剎sát 帝đế 利lợi 。 婆Bà 羅La 門Môn 。 毘tỳ 舍xá 。 首thủ 陀đà 。 在tại 家gia 者giả 。 出xuất 家gia 者giả 。 天thiên 。 人nhân 。

有hữu 確xác 執chấp

者giả 。 見kiến 有hữu 確xác 執chấp 人nhân 人nhân 。 爭tranh 鬥đấu 之chi 人nhân 人nhân 。 違vi 背bội 之chi 人nhân 人nhân 。 違vi 逆nghịch 之chi 人nhân 人nhân 。 被bị 打đả 之chi 人nhân 人nhân 。 受thọ 打đả 擊kích 之chi 人nhân 人nhân 。 瞋sân 害hại 之chi 人nhân 人nhân 。 瞋sân 恨hận 之chi 人nhân 人nhân 。 覩đổ 。 眺# 。 省tỉnh 思tư 。 普phổ 觀quán 之chi 。 此thử 是thị 。

見kiến 有hữu 確xác 執chấp 之chi 人nhân 人nhân

〔# 之chi 義nghĩa 〕# 。

我ngã 將tương 述thuật 彼bỉ 之chi 悚tủng 懼cụ

者giả 。

我ngã 將tương 述thuật

悚tủng 懼cụ 。 戰chiến 慄lật 。 駭hãi 怖bố 。 怖bố 畏úy 。 惱não 苦khổ 。 衝xung 擊kích 。 災tai 禍họa 。 災tai 厄ách 。 將tương 告cáo 述thuật 示thị 。 施thi 設thiết 。 確xác 立lập 。 開khai 顯hiển 。 分phân 別biệt 。 顯hiển 示thị 。 說thuyết 明minh 也dã 。 此thử 是thị 。

我ngã 將tương 述thuật 彼bỉ 之chi 悚tủng 懼cụ

〔# 之chi 義nghĩa 〕# 。

如như 何hà 我ngã 已dĩ 悚tủng 懼cụ 耶da 。

是thị 如như 何hà 我ngã 自tự 己kỷ 悚tủng 懼cụ 。 戰chiến 慄lật 。 已dĩ 墮đọa 於ư 悚tủng 懼cụ 。 此thử 是thị 。

如như 何hà 我ngã 已dĩ 悚tủng 懼cụ 耶da 。

故cố 世Thế 尊Tôn 宣tuyên 示thị 。

見kiến 有hữu 確xác 執chấp 之chi 人nhân 人nhân 。 以dĩ 執chấp 杖trượng 故cố 生sanh 怖bố 畏úy 。

如như 何hà 我ngã 已dĩ 悚tủng 懼cụ 耶da 。 我ngã 將tương 述thuật 彼bỉ 之chi 悚tủng 懼cụ 。

二nhị

恰kháp 如như 少thiểu 水thủy 中trung 之chi 魚ngư 。 見kiến 且thả 顫chiến 慄lật 有hữu 人nhân 人nhân 。

〔# 又hựu 〕# 見kiến 人nhân 人nhân 互hỗ 反phản 目mục 。 見kiến 此thử 於ư 我ngã 起khởi 怖bố 畏úy 。

（# 九cửu 三tam 六lục ）#

見kiến 續tục 戰chiến 慄lật 有hữu 人nhân 人nhân

（# 之chi 句cú 中trung ）# 。

人nhân 人nhân

者giả 。 是thị 有hữu 情tình 之chi 同đồng 義nghĩa 語ngữ 。 人nhân 人nhân 以dĩ 愛ái 顫chiến 動động 而nhi 有hữu [P.407]# 顫chiến 動động 。 以dĩ 見kiến 顫chiến 動động 而nhi 有hữu 顫chiến 動động 。 以dĩ 煩phiền 惱não 顫chiến 動động 而nhi 有hữu 顫chiến 動động 。 以dĩ 惡ác 行hành 顫chiến 動động 而nhi 有hữu 顫chiến 動động 。 以dĩ 加gia 行hành 顫chiến 動động 而nhi 有hữu 顫chiến 動động 。 以dĩ 異dị 熟thục 顫chiến 動động 而nhi 有hữu 顫chiến 動động 。 以dĩ 貪tham 被bị 染nhiễm 而nhi 有hữu 顫chiến 動động 。 以dĩ 瞋sân 怒nộ 而nhi 顫chiến 動động 。 以dĩ 癡si 昏hôn 昧muội 而nhi 有hữu 顫chiến 動động 。 以dĩ 慢mạn 被bị 結kết 縛phược 而nhi 有hữu 顫chiến 動động 。 以dĩ 見kiến 執chấp 取thủ 而nhi 有hữu 顫chiến 動động 。 以dĩ 掉trạo 舉cử 散tán 亂loạn 而nhi 有hữu 續tục 顫chiến 動động 。 以dĩ 疑nghi 成thành 為vi 不bất 決quyết 定định 而nhi 且thả 有hữu 顫chiến 動động 。 以dĩ 隨tùy 眠miên 成thành 為vi 強cường 力lực 而nhi 有hữu 顫chiến 動động 。 以dĩ 利lợi 得đắc 而nhi 有hữu 顫chiến 動động 。 以dĩ 不bất 利lợi 得đắc 而nhi 有hữu 顫chiến 動động 。 以dĩ 名danh 聲thanh 而nhi 有hữu 顫chiến 動động 。 以dĩ 不bất 名danh 聲thanh 而nhi 有hữu 顫chiến 動động 。 以dĩ 賞thưởng 讚tán 而nhi 有hữu 顫chiến 動động 。 以dĩ 毀hủy 訾tí 而nhi 有hữu 顫chiến 動động 。 以dĩ 樂nhạo/nhạc/lạc 而nhi 有hữu 顫chiến 動động 。 以dĩ 苦khổ 而nhi 有hữu 顫chiến 動động 。 以dĩ 生sanh 而nhi 有hữu 顫chiến 動động 。 以dĩ 老lão 而nhi 有hữu 顫chiến 動động 。 以dĩ 病bệnh 而nhi 有hữu 顫chiến 動động 。 以dĩ 死tử 而nhi 有hữu 顫chiến 動động 。 以dĩ 愁sầu 。 悲bi 。 苦khổ 。 憂ưu 。 惱não 而nhi 有hữu 顫chiến 動động 。 以dĩ 地địa 獄ngục 之chi 苦khổ 。 而nhi 有hữu 顫chiến 動động 。 以dĩ 畜súc 生sanh 界giới 之chi 苦khổ 而nhi 有hữu 顫chiến 動động 。 以dĩ 餓ngạ 鬼quỷ 界giới 之chi 苦khổ 而nhi 有hữu 顫chiến 動động 。 以dĩ 人nhân 界giới 之chi 苦khổ 而nhi 有hữu 顫chiến 動động 。 以dĩ 入nhập 胎thai 之chi 原nguyên 因nhân 苦khổ 。 在tại 胎thai 之chi 原nguyên 因nhân 苦khổ 。 出xuất 胎thai 之chi 原nguyên 因nhân 苦khổ 。 對đối 生sanh 者giả 隨tùy 結kết 苦khổ 。 生sanh 者giả 被bị 他tha 支chi 配phối 苦khổ 。 使sử 自tự 苦khổ 苦khổ 。 為vi 他tha 使sử 苦khổ 苦khổ 。 苦khổ 苦khổ 。 行hành 苦khổ 。 壞hoại 苦khổ 。 眼nhãn 病bệnh 之chi 苦khổ 。 耳nhĩ 病bệnh 。 鼻tị 病bệnh 。 舌thiệt 病bệnh 。 身thân 病bệnh 。 頭đầu 病bệnh 。 外ngoại 耳nhĩ 病bệnh 。 口khẩu 腔# 病bệnh 。 齒xỉ 病bệnh 。 咳khái 。 喘suyễn 息tức 。 外ngoại 鼻tị 病bệnh 。 熱nhiệt 病bệnh 。 老lão 。 腹phúc 病bệnh 。 氣khí 絕tuyệt 。 赤xích 痢lỵ 。 腹phúc 痛thống 。 虎hổ 列liệt 剌lạt 。 癩lại 。 癰ung 。 疱pháo 瘡sang 。 肺phế 病bệnh 。 癲điên 癇# 。 輪luân 癬tiển 。 疥giới 癬tiển 。 風phong 癬tiển 。 抓trảo 傷thương 。 皸# 。 出xuất 血huyết 。 糖đường 尿niệu 病bệnh 。 痔trĩ 疾tật 。 疙# 瘩# 。 潰hội 瘍# 。 膽đảm 汁trấp 等đẳng 起khởi 病bệnh 。 痰đàm 等đẳng 起khởi 病bệnh 。 風phong 等đẳng 起khởi 病bệnh 。 〔# 膽đảm 汁trấp 。 痰đàm 。 風phong 之chi 〕# 集tập 合hợp 病bệnh 。 氣khí 候hậu [P.408]# 變biến 化hóa 所sở 生sanh 病bệnh 。 不bất 等đẳng 姿tư 勢thế 所sở 生sanh 病bệnh 。 傷thương 害hại 所sở 生sanh 病bệnh 。 業nghiệp 報báo 所sở 生sanh 病bệnh 。 寒hàn 。 暑thử 。 飢cơ 。 渴khát 。 大đại 便tiện 。 小tiểu 便tiện 。 虻manh 。 蚊văn 。 風phong 。 炎diễm 熱nhiệt 。 與dữ 爬# 行hành 類loại （# 蛇xà ）# 之chi 接tiếp 觸xúc 。 母mẫu 之chi 死tử 苦khổ 。 父phụ 死tử 之chi 苦khổ 。 兄huynh 弟đệ 死tử 之chi 苦khổ 。 姊tỷ 妹muội 死tử 之chi 苦khổ 。 親thân 子tử 死tử 之chi 苦khổ 。 親thân 女nữ 死tử 之chi 苦khổ 。 失thất 親thân 戚thích 之chi 苦khổ 。 失thất 財tài 富phú 之chi 苦khổ 。 失thất 〔# 健kiện 康khang 〕# 疾tật 病bệnh 之chi 苦khổ 。 失thất 戒giới 苦khổ 。 以dĩ 失thất 〔# 正chánh 〕# 見kiến 苦khổ 有hữu 顫chiến 動động 。 有hữu 顫chiến 動động 。 有hữu 顫chiến 慄lật 。 有hữu 怖bố 動động 。 有hữu 駭hãi 怖bố 。 為vi 見kiến 有hữu 震chấn 駭hãi 。 觀quán 。 考khảo 量lượng 。 度độ 知tri 。 辨biện 知tri 。 明minh 暸# 。 此thử 是thị 。

見kiến 且thả 顫chiến 慄lật 有hữu 人nhân 人nhân 。

所sở 謂vị 。

恰kháp 如như 少thiểu 水thủy 中trung 之chi 魚ngư

恰kháp 如như 水thủy 被bị 取thủ 去khứ 。 水thủy 少thiểu 。 少thiểu 水thủy 中trung 之chi 魚ngư 由do 鳥điểu 。 鷹ưng 。 鶴hạc 所sở 啄trác 。 被bị 取thủ 起khởi 。 且thả 被bị 食thực 之chi 顫chiến 。 顫chiến 動động 。 顫chiến 慄lật 。 怖bố 動động 。 駭hãi 怖bố 。 震chấn 駭hãi 。 如như 斯tư 人nhân 人nhân 以dĩ 愛ái 顫chiến 動động 而nhi 顫chiến 乃nãi 至chí 以dĩ 失thất 正chánh 見kiến 之chi 苦khổ 而nhi 顫chiến 。 顫chiến 動động 。 顫chiến 慄lật 。 怖bố 動động 。 駭hãi 怖bố 。 震chấn 駭hãi 。 此thử 是thị 。

恰kháp 如như 少thiểu 水thủy 中trung 之chi 魚ngư 。

所sở 謂vị 。

又hựu 見kiến 人nhân 人nhân 互hỗ 反phản 目mục

者giả 。 是thị 相tương/tướng 互hỗ 違vi 背bội 。 違vi 逆nghịch 。 被bị 打đả 。 受thọ 打đả 擊kích 。 為vi 瞋sân 害hại 。 瞋sân 恨hận 之chi 有hữu 情tình 。 王vương 與dữ 王vương 諍tranh 論luận 。 剎sát 帝đế 利lợi 與dữ 剎sát 帝đế 利lợi 諍tranh 論luận 。 婆Bà 羅La 門Môn 與dữ 婆Bà 羅La 門Môn 諍tranh 論luận 。 居cư 士sĩ 與dữ 居cư 士sĩ 諍tranh 論luận 。 母mẫu 與dữ 子tử 諍tranh 論luận 。 子tử 與dữ 母mẫu 諍tranh 論luận 。 父phụ 與dữ 子tử 諍tranh 論luận 。 子tử 與dữ 父phụ 諍tranh 論luận 。 兄huynh 弟đệ 與dữ 兄huynh 弟đệ 諍tranh 論luận 。 兄huynh 弟đệ 與dữ 姊tỷ 妹muội 諍tranh 論luận 。 姊tỷ 妹muội 與dữ 兄huynh 弟đệ 諍tranh 論luận 。 朋bằng 友hữu 與dữ 朋bằng 友hữu 諍tranh 論luận 。 彼bỉ 等đẳng 於ư 其kỳ 處xứ 陷hãm 於ư 爭tranh 鬥đấu 。 異dị 執chấp 。 諍tranh 論luận 。 相tương/tướng 互hỗ 以dĩ 手thủ 相tương 擊kích 。 以dĩ 石thạch 塊khối 相tương 擊kích 。 以dĩ 杖trượng 相tương 擊kích 。 以dĩ 劍kiếm 相tương 擊kích 。 彼bỉ 等đẳng 於ư 此thử 時thời 至chí 死tử 。 幾kỷ 〔# 至chí 〕# 死tử 之chi 苦khổ 。 此thử 是thị 。

又hựu 見kiến 人nhân 人nhân 互hỗ 反phản 目mục 。

見kiến 此thử 於ư 我ngã 起khởi 怖bố 畏úy

者giả 。

見kiến 。

之chi 。 觀quán 。 考khảo 量lượng 。 度độ 知tri 。 辨biện 知tri 。 明minh 暸# 。 起khởi 怖bố 畏úy 。 惱não 苦khổ 。 衝xung 擊kích 。 災tai 禍họa 。 災tai 厄ách 。 此thử 是thị 。

見kiến 此thử 於ư 我ngã 起khởi 怖bố 畏úy

〔# 之chi 義nghĩa 〕# 。 故cố 世Thế 尊Tôn 宣tuyên 示thị 。

恰kháp 如như 少thiểu 水thủy 中trung 之chi 魚ngư 。 見kiến 且thả 顫chiến 慄lật 有hữu 人nhân 人nhân 。

又hựu 見kiến 人nhân 人nhân 互hỗ 反phản 目mục 。 見kiến 此thử 於ư 我ngã 起khởi 怖bố 畏úy 。

三tam

普phổ 徧biến 世thế 間gian 不bất 堅kiên 實thật 。 諸chư 方phương 〔# 無vô 常thường 故cố 〕# 動động 搖dao 。

尋tầm 求cầu 自tự 己kỷ 之chi 住trụ 所sở 。 無vô 占chiêm 據cứ 所sở 己kỷ 不bất 見kiến 。

（# 九cửu 三tam 七thất ）#

普phổ 徧biến 世thế 間gian 不bất 堅kiên 實thật

〔# 之chi 句cú 中trung 〕# 。

世thế 間gian

者giả 。 是thị 地địa 獄ngục 世thế 間gian 。 畜súc 生sanh 世thế 間gian 。 餓ngạ 鬼quỷ 世thế 間gian 。 人nhân 世thế 間gian 。 天thiên 世thế 間gian 。 蘊uẩn 世thế 間gian 。 界giới 世thế 間gian 。 處xử 世thế 間gian 。 此thử 世thế 間gian 。 他tha 世thế 間gian 。 含hàm 梵Phạm 天Thiên 世thế 間gian 。 含hàm 天thiên 世thế 間gian 。 此thử 謂vị 世thế 間gian 。 地địa 獄ngục 世thế 間gian 由do 常thường 堅kiên 實thật 而nhi 〔# 非phi 〕# 堅kiên 實thật 故cố 。 由do 樂nhạo/nhạc/lạc 堅kiên 實thật 而nhi 〔# 非phi 〕# 堅kiên 實thật 故cố 。 由do 我ngã 堅kiên 實thật 而nhi 〔# 非phi 〕# 堅kiên 實thật 故cố 。 〔# 不bất 〕# 常thường 故cố 。 〔# 不bất 〕# 恆hằng 故cố 。 〔# 不bất 〕# 常thường 恆hằng 故cố 。 〔# 不bất 〕# 不bất 變biến 易dị 法pháp 故cố 。 不bất 堅kiên 實thật 。 非phi 堅kiên 實thật 。 離ly 堅kiên 實thật 。 畜súc 生sanh 世thế 間gian 。 餓ngạ 鬼quỷ 世thế 間gian 。 人nhân 世thế 間gian 。 天thiên 世thế 間gian 。 蘊uẩn 世thế 間gian 。 界giới 世thế 間gian 。 處xử 世thế 間gian 。 此thử 世thế 間gian 。 他tha 世thế 間gian 。 含hàm 梵Phạm 天Thiên 世thế 間gian 。 含hàm 天thiên 世thế 間gian 由do 常thường 堅kiên 實thật 而nhi 〔# 非phi 〕# 堅kiên 實thật 故cố 。 由do 樂nhạo/nhạc/lạc 堅kiên 實thật 而nhi 〔# 非phi 〕# 堅kiên 實thật 故cố 。 由do 我ngã 堅kiên 實thật 而nhi 〔# 非phi 〕# 堅kiên 實thật 故cố 。 〔# 不bất 〕# 常thường 故cố 。 〔# 不bất 〕# 恆hằng 故cố 。 〔# 不bất 〕# 常thường 恆hằng 故cố 。 〔# 不bất 〕# 不bất 變biến 易dị 法pháp 故cố 。 不bất 堅kiên 實thật 。 非phi 堅kiên 實thật 。 離ly 堅kiên 實thật 故cố 。 譬thí 如như 葦vi 之chi 〔# 中trung 空không 〕# 而nhi 不bất 堅kiên 實thật 。 非phi 堅kiên 實thật 〔# 髓tủy 〕# 。 離ly 堅kiên 實thật 。 譬thí 如như 伊y 蘭lan 不bất 堅kiên 實thật 。 非phi 堅kiên 實thật 〔# 之chi 髓tủy 〕# 。 離ly 堅kiên 實thật 。 譬thí [P.410]# 如như 白bạch 〔# 花hoa 〕# 之chi 藪tẩu 不bất 堅kiên 實thật 。 非phi 堅kiên 實thật 。 離ly 堅kiên 實thật 。 譬thí 如như 肉nhục 色sắc 花hoa 樹thụ 不bất 堅kiên 實thật 。 非phi 堅kiên 實thật 。 離ly 堅kiên 實thật 。 譬thí 如như 泡bào 沫mạt 。 不bất 堅kiên 實thật 。 非phi 堅kiên 實thật 。 離ly 堅kiên 實thật 。 譬thí 如như 水thủy 泡bào 不bất 堅kiên 實thật 。 非phi 堅kiên 實thật 。 離ly 堅kiên 實thật 。 譬thí 如như 陽dương 炎diễm 。 不bất 堅kiên 實thật 。 非phi 堅kiên 實thật 。 離ly 堅kiên 實thật 。 譬thí 如như 芭ba 蕉tiêu 之chi 幹cán 。 不bất 堅kiên 實thật 。 非phi 堅kiên 實thật 。 離ly 堅kiên 實thật 。 譬thí 如như 幻huyễn 像tượng 。 不bất 堅kiên 實thật 。 非phi 堅kiên 實thật 。 離ly 堅kiên 實thật 。 如như 斯tư 地địa 獄ngục 世thế 間gian 由do 常thường 堅kiên 實thật 而nhi 〔# 非phi 〕# 堅kiên 實thật 故cố 。 由do 樂nhạo/nhạc/lạc 堅kiên 實thật 而nhi 〔# 非phi 〕# 堅kiên 實thật 故cố 。 由do 我ngã 堅kiên 實thật 而nhi 〔# 非phi 〕# 堅kiên 實thật 故cố 。 〔# 不bất 〕# 常thường 故cố 。 〔# 不bất 〕# 恆hằng 故cố 。 〔# 不bất 〕# 常thường 恆hằng 故cố 。 〔# 不bất 〕# 不bất 變biến 易dị 法pháp 故cố 。 不bất 堅kiên 實thật 。 非phi 堅kiên 實thật 。 離ly 堅kiên 實thật 。 畜súc 生sanh 世thế 間gian 。 餓ngạ 鬼quỷ 世thế 間gian 。 人nhân 世thế 間gian 乃nãi 至chí 含hàm 天thiên 世thế 間gian 由do 常thường 堅kiên 實thật 而nhi 〔# 非phi 〕# 堅kiên 實thật 故cố 。 由do 樂nhạo/nhạc/lạc 堅kiên 實thật 而nhi 〔# 非phi 〕# 堅kiên 實thật 故cố 。 〔# 不bất 〕# 常thường 故cố 。 〔# 不bất 〕# 恆hằng 故cố 。 〔# 不bất 〕# 常thường 恆hằng 故cố 。 〔# 不bất 〕# 不bất 變biến 易dị 法pháp 故cố 。 不bất 堅kiên 實thật 。 非phi 堅kiên 實thật 。 離ly 堅kiên 實thật 。 此thử 是thị 。

普phổ 徧biến 世thế 間gian 不bất 堅kiên 實thật

〔# 之chi 義nghĩa 〕# 。

諸chư 方phương 無vô 常thường 故cố 動động 搖dao

者giả 。 是thị 所sở 有hữu 東đông 方phương 之chi 諸chư 行hành 。 一nhất 切thiết 由do 無vô 常thường 而nhi 搖dao 。 動động 搖dao 。 衝xung 突đột 。 由do 生sanh 而nhi 被bị 從tùng 。 由do 老lão 而nhi 被bị 撒tản 布bố 。 由do 病bệnh 而nhi 被bị 打đả 勝thắng 。 由do 死tử 而nhi 被bị 攻công 擊kích 而nhi 住trụ 立lập 於ư 苦khổ 中trung 。 無vô 救cứu 護hộ 所sở 。 無vô 避tị 難nạn/nan 所sở 。 無vô 歸quy 依y 所sở 。 是thị 為vi 無vô 歸quy 依y 所sở 。 所sở 有hữu 西tây 方phương 之chi 諸chư 行hành 。 所sở 有hữu 北bắc 方phương 之chi 諸chư 行hành 。 所sở 有hữu 南nam 方phương 之chi 諸chư 行hành 。 所sở 有hữu 東đông 隅ngung 之chi 諸chư 行hành 。 所sở 有hữu 西tây 隅ngung 之chi 諸chư 行hành 。 所sở 有hữu 北bắc 隅ngung 之chi 諸chư 行hành 。 所sở 有hữu 南nam 隅ngung 之chi 諸chư 行hành 。 所sở 有hữu 下hạ 方phương 之chi 諸chư 行hành 。 所sở 有hữu 上thượng 方phương 之chi 諸chư 行hành 。 所sở 有hữu 十thập 方phương 之chi 諸chư 行hành 。 一nhất 切thiết 由do 無vô 常thường 而nhi 搖dao 。 動động 搖dao 。 動động 。 衝xung 突đột 。 由do 生sanh 而nhi 被bị 從tùng 。 由do 老lão 而nhi 被bị 撒tản 布bố 。 由do 病bệnh 而nhi 被bị 打đả 勝thắng 。 由do 死tử 而nhi 被bị 攻công 擊kích 而nhi 住trụ 立lập 於ư 苦khổ 中trung 。 無vô 救cứu 護hộ 所sở 。 無vô 避tị 難nạn/nan 所sở 。 無vô 歸quy 依y 所sở 。 是thị 為vi 無vô 歸quy 依y 所sở 。 又hựu 被bị 如như 斯tư 說thuyết 。

[P.411]# 假giả 令linh 宮cung 殿điện 在tại 北bắc 方phương 。 光quang 輝huy 繼kế 續tục 雖tuy 明minh 照chiếu 。

諍tranh 與dữ 動động 亂loạn 善thiện 慧tuệ 者giả 。 見kiến 故cố 無vô 有hữu 樂nhạo/nhạc/lạc 色sắc 事sự 。

世thế 間gian 被bị 死tử 所sở 攻công 擊kích 。 又hựu 為vi 老lão 年niên 所sở 圍vi 繞nhiễu 。

身thân 為vi 渴khát 愛ái 之chi 箭tiễn 中trung 。 常thường 行hành 以dĩ 欲dục 被bị 燻# 焚phần 。

一nhất 切thiết 世thế 間gian 被bị 點điểm 火hỏa 。 一nhất 切thiết 世thế 間gian 為vi 發phát 煙yên 。

一nhất 切thiết 世thế 間gian 為vi 燃nhiên 燒thiêu 。 一nhất 切thiết 世thế 間gian 成thành 震chấn 動động 。

此thử 是thị

諸chư 方phương 無vô 常thường 故cố 動động 搖dao

〔# 之chi 義nghĩa 〕# 。

尋tầm 求cầu 自tự 己kỷ 之chi 住trụ 所sở

者giả 。 是thị 。

尋tầm 求cầu 自tự 己kỷ 之chi 住trụ 所sở

救cứu 護hộ 所sở 。 避tị 難nạn/nan 所sở 。 歸quy 依y 所sở 。 趣thú 。 依y 據cứ 。 而nhi 樂nhạo/nhạc/lạc 。 冀ký 求cầu 。 希hy 望vọng 。 熱nhiệt 望vọng 。 此thử 是thị 。

尋tầm 求cầu 自tự 己kỷ 之chi 住trụ 所sở

〔# 之chi 義nghĩa 〕# 。

無vô 占chiêm 據cứ 所sở 己kỷ 不bất 見kiến

己kỷ 不bất 見kiến 不bất 被bị 縛phược 著trước 。 而nhi 只chỉ 見kiến 被bị 縛phược 著trước 。 一nhất 切thiết 之chi 青thanh 壯tráng 由do 老lão 所sở 占chiêm 據cứ 。 一nhất 切thiết 之chi 健kiện 康khang 。 由do 病bệnh 所sở 占chiêm 據cứ 。 一nhất 切thiết 之chi 生sanh 命mạng 由do 死tử 所sở 占chiêm 據cứ 。 一nhất 切thiết 之chi 利lợi 得đắc 由do 不bất 利lợi 得đắc 所sở 占chiêm 據cứ 。 一nhất 切thiết 之chi 名danh 聲thanh 由do 不bất 名danh 聲thanh 所sở 占chiêm 據cứ 。 一nhất 切thiết 之chi 賞thưởng 讚tán 由do 毀hủy 訾tí 所sở 占chiêm 據cứ 。 一nhất 切thiết 之chi 樂lạc 由do 苦khổ 所sở 占chiêm 據cứ 。

利lợi 得đắc 不bất 利lợi 得đắc 。 名danh 聲thanh 不bất 名danh 聲thanh 。

毀hủy 訾tí 與dữ 賞thưởng 讚tán 。 有hữu 樂nhạo/nhạc/lạc 亦diệc 有hữu 苦khổ 。

人nhân 人nhân 於ư 此thử 等đẳng 。 諸chư 法pháp 成thành 無vô 常thường 。

諸chư 法pháp 不bất 常thường 住trụ 。 成thành 為vi 變biến 易dị 物vật 。

此thử 是thị

無vô 占chiêm 據cứ 所sở 己kỷ 不bất 見kiến

〔# 之chi 義nghĩa 〕# 。 故cố 世Thế 尊Tôn 宣tuyên 示thị 。

普phổ 徧biến 世thế 間gian 不bất 堅kiên 實thật 。 諸chư 方phương 無vô 常thường 故cố 動động 搖dao 。

尋tầm 求cầu 自tự 己kỷ 之chi 住trụ 所sở 。 無vô 占chiêm 據cứ 所sở 己kỷ 不bất 見kiến 。

[P.412]# 四tứ

有hữu 情tình 終chung 成thành 不bất 如như 意ý 。 見kiến 而nhi 使sử 我ngã 有hữu 不bất 樂lạc 。

此thử 處xứ 〔# 有hữu 情tình 〕# 心tâm 依y 止chỉ 。 我ngã 見kiến 難nan 見kiến 〔# 煩phiền 惱não 〕# 箭tiễn 。

（# 九cửu 三tam 八bát ）#

終chung 末mạt 不bất 如như 意ý

〔# 之chi 句cú 中trung 〕# 。 終chung 末mạt 者giả 。 老lão 令linh 一nhất 切thiết 青thanh 壯tráng 〔# 至chí 〕# 終chung 末mạt 。 病bệnh 令linh 一nhất 切thiết 健kiện 康khang 〔# 至chí 〕# 終chung 末mạt 。 死tử 令linh 一nhất 切thiết 生sanh 命mạng 〔# 至chí 〕# 終chung 末mạt 。 不bất 利lợi 得đắc 令linh 一nhất 切thiết 利lợi 得đắc 〔# 至chí 〕# 終chung 末mạt 。 不bất 名danh 聲thanh 令linh 一nhất 切thiết 名danh 聲thanh 〔# 至chí 〕# 終chung 末mạt 。 毀hủy 訾tí 今kim 一nhất 切thiết 賞thưởng 讚tán 〔# 至chí 〕# 終chung 末mạt 。 此thử 是thị 。

終chung 末mạt 。

不bất 如như 意ý

（# 違vi 背bội ）# 者giả 。 欲dục 青thanh 壯tráng 之chi 有hữu 情tình 為vi 老lão 而nhi 不bất 如như 意ý 。 欲dục 健kiện 康khang 之chi 有hữu 情tình 為vi 病bệnh 而nhi 不bất 如như 意ý 。 欲dục 生sanh 命mạng 之chi 有hữu 情tình 為vi 死tử 而nhi 不bất 如như 意ý 。 欲dục 利lợi 得đắc 之chi 有hữu 情tình 。 為vi 不bất 利lợi 得đắc 而nhi 不bất 如như 意ý 。 欲dục 名danh 聲thanh 之chi 有hữu 情tình 為vi 不bất 名danh 聲thanh 而nhi 不bất 如như 意ý 。 欲dục 賞thưởng 讚tán 之chi 有hữu 情tình 為vi 毀hủy 訾tí 而nhi 不bất 如như 意ý 。 欲dục 樂lạc 之chi 有hữu 情tình 為vi 苦khổ 而nhi 不bất 如như 意ý 。 （# 被bị 違vi 背bội ）# 。 被bị 違vi 逆nghịch 。 被bị 打đả 。 被bị 打đả 擊kích 。 被bị 害hại 。 被bị 害hại 破phá 。 此thử 是thị 。

終chung 末mạt 不bất 如như 意ý 。

我ngã 見kiến 有hữu 不bất 樂nhạo

〔# 之chi 句cú 中trung 〕# 。

見kiến 。

者giả 。 而nhi 見kiến 。 覩đổ 。 考khảo 量lượng 。 度độ 知tri 。 辨biện 知tri 。 明minh 暸# 。 此thử 是thị 。

見kiến 。

我ngã 有hữu 不bất 樂nhạo

者giả 。 是thị 所sở 有hữu 之chi 不bất 樂lạc 。 所sở 有hữu 不bất 怡di 樂nhạo/nhạc/lạc 意ý 。 所sở 有hữu 憤phẫn 懣# 。 所sở 有hữu 懊áo 惱não 。 此thử 是thị 。

我ngã 有hữu 不bất 樂nhạo

〔# 之chi 義nghĩa 〕# 。

又hựu 於ư 此thử 處xứ 我ngã 見kiến 箭tiễn

〔# 之chi 句cú 中trung 〕# 。

又hựu

者giả 。 是thị 此thử 句cú 之chi 接tiếp 續tục 。 句cú 之chi 相tướng 合hợp 。 句cú 之chi 圓viên 滿mãn 。 字tự 之chi 合hợp 體thể 。 文văn 之chi 接tiếp 著trước 。 句cú 之chi 次thứ 第đệ 。

於ư 此thử 處xứ

者giả 。 是thị 於ư 有hữu 情tình 。

箭tiễn

者giả 。 是thị 貪tham 箭tiễn 。 瞋sân 箭tiễn 。 癡si 箭tiễn 。 慢mạn 箭tiễn 。 見kiến 箭tiễn 。 愁sầu 箭tiễn 。 疑nghi 惑hoặc 箭tiễn 之chi 七thất 箭tiễn 。

見kiến 。

者giả 。 是thị 見kiến 。 觀quán 。 覩đổ 。 令linh 通thông 達đạt 。 此thử 是thị 。

又hựu 於ư 此thử 處xứ 我ngã 見kiến 箭tiễn

〔# 之chi 義nghĩa 〕# 。

難nan 見kiến 依y 止chỉ 於ư 心tâm

〔# 之chi 句cú 中trung 〕# 。

難nan 見kiến

者giả 。 是thị 難nan 見kiến 。 難nạn/nan 覩đổ 。 難nạn/nan 觀quán 。 難nạn/nan 覺giác 。 難nạn/nan 隨tùy 覺giác 。 難nạn/nan 通thông 達đạt 。

依y 止chỉ 於ư 心tâm

〔# 之chi 句cú 中trung 〕# 。 心tâm 臟tạng 者giả 。 是thị 心tâm 。 即tức 所sở 有hữu 心tâm 。 意ý 。 意ý 所sở 。 心tâm 臟tạng 。 淨tịnh 白bạch 〔# 心tâm 〕# 。 意ý 。 意ý 處xứ 。 意ý 根căn 。 識thức 。 識thức 蘊uẩn 。 隨tùy 順thuận 〔# 觸xúc 等đẳng 之chi 法pháp 〕# 意ý 識thức 界giới 。

依y 止chỉ 於ư 心tâm

者giả 。 是thị 使sử 依y 止chỉ 於ư 心tâm 臟tạng 。 依y 止chỉ 於ư 心tâm 。 俱câu 存tồn 於ư 心tâm 。 與dữ 心tâm 俱câu 起khởi 。 俱câu 生sanh 。 相tương/tướng 合hợp 。 同đồng 時thời 起khởi 。 同đồng 時thời 滅diệt 。 [P.413]# 所sở 依y 一nhất 。 所sở 緣duyên 一nhất 。 此thử 是thị 。

難nan 見kiến 依y 止chỉ 於ư 心tâm

〔# 之chi 義nghĩa 〕# 。 故cố 世Thế 尊Tôn 宣tuyên 示thị 。

有hữu 情tình 終chung 成thành 不bất 如như 意ý 。 見kiến 而nhi 使sử 我ngã 有hữu 不bất 樂lạc 。

此thử 處xứ 〔# 有hữu 情tình 〕# 心tâm 依y 止chỉ 。 我ngã 見kiến 難nan 見kiến 〔# 煩phiền 惱não 〕# 箭tiễn 。

五ngũ

為vi 於ư 彼bỉ 箭tiễn 之chi 中trung 者giả 。 一nhất 切thiết 諸chư 方phương 。 走tẩu 〔# 輪luân 迴hồi 〕# 。

將tương 彼bỉ 之chi 箭tiễn 拔bạt 除trừ 者giả 。 無vô 有hữu 走tẩu 事sự 無vô 沈trầm 事sự 。

（# 九cửu 三tam 九cửu ）#

為vi 於ư 彼bỉ 箭tiễn 之chi 中trung 者giả 一nhất 切thiết 諸chư 方phương 。 走tẩu 〔# 輪luân 迴hồi 〕#

〔# 之chi 句cú 中trung 〕# 。 箭tiễn 是thị （# 一nhất ）# 貪tham 箭tiễn 。 （# 二nhị ）# 瞋sân 箭tiễn 。 （# 三tam ）# 癡si 箭tiễn 。 （# 四tứ ）# 慢mạn 箭tiễn 。 （# 五ngũ ）# 見kiến 箭tiễn 。 （# 六lục ）# 愁sầu 箭tiễn 。 （# 七thất ）# 疑nghi 惑hoặc 箭tiễn 之chi 七thất 箭tiễn 。

（# 一nhất ）# 貪tham 箭tiễn 者giả 云vân 何hà 。 是thị 所sở 有hữu 貪tham 。 染nhiễm 貪tham 。 隨tùy 導đạo 。 隨tùy 和hòa 。 喜hỷ 。 喜hỷ 貪tham 。 心tâm 之chi 染nhiễm 貪tham 乃nãi 至chí （# 一nhất 〇# 頁# 以dĩ 下hạ 參tham 照chiếu ）# 貪tham 欲dục 。 貪tham 。 不bất 善thiện 根căn 。 此thử 貪tham 箭tiễn 。

（# 二nhị ）# 瞋sân 箭tiễn 者giả 云vân 何hà 。

彼bỉ 對đối 我ngã 行hành 不bất 利lợi

而nhi 生sanh 瞋sân 怒nộ 。

彼bỉ 對đối 我ngã 將tương 行hành 不bất 利lợi

而nhi 生sanh 瞋sân 怒nộ 乃nãi 至chí （# 前tiền 卷quyển 二nhị 五ngũ 〇# 頁# 以dĩ 下hạ 參tham 照chiếu ）# 憤phẫn 怒nộ 。 憤phẫn 慨khái 。 心tâm 之chi 不bất 適thích 意ý 。 此thử 瞋sân 箭tiễn 。

（# 三tam ）# 癡si 箭tiễn 者giả 云vân 何hà 。 是thị 對đối 苦khổ 無vô 智trí 乃nãi 至chí 對đối 至chí 苦khổ 之chi 滅diệt 道đạo 無vô 智trí 。 對đối 前tiền 際tế 無vô 智trí 。 對đối 後hậu 際tế 無vô 智trí 。 對đối 此thử 緣duyên 性tánh 之chi 緣duyên 起khởi 諸chư 法pháp 無vô 智trí 。 所sở 有hữu 如như 其kỳ 不bất 見kiến 。 不bất 現hiện 觀quán 。 不bất 隨tùy 覺giác 。 不bất 正chánh 覺giác 。 不bất 通thông 達đạt 。 不bất 潛tiềm 入nhập 。 不bất 沈trầm 潛tiềm 。 不bất 正chánh 觀quán 。 不bất 觀quán 察sát 。 不bất 現hiện 見kiến 業nghiệp 。 惡ác 慧tuệ 。 愚ngu 。 癡si 。 癡si 蒙mông 。 癡si 昧muội 。 無vô 明minh 。 無vô 明minh 流lưu 。 無vô 明minh 軛ách 。 無vô 明minh 隨tùy 眠miên 。 無vô 明minh 纏triền 。 無vô 明minh 閂# 。 癡si 。 不bất 善thiện 根căn 。 此thử 是thị 癡si 箭tiễn 。

（# 四tứ ）# 慢mạn 箭tiễn 者giả 云vân 何hà 。 是thị 。

我ngã 勝thắng

之chi 慢mạn 。

我ngã 相tương/tướng 等đẳng

之chi 慢mạn 。

我ngã 劣liệt

之chi 慢mạn 。 所sở 有hữu 如như 斯tư 慢mạn 。 慢mạn 心tâm 。 高cao 慢mạn 。 高cao 貢cống 。 高cao 舉cử 。 〔# 心tâm 之chi 〕# 幢tràng 幡phan 。 傲ngạo 慢mạn 。 心tâm 之chi 旗kỳ 幟xí 。 此thử 是thị 慢mạn 箭tiễn 。

[P.414]# （# 五ngũ ）# 見kiến 箭tiễn 者giả 云vân 何hà 。 是thị 有hữu 二nhị 十thập 事sự 有hữu 身thân 見kiến 。 十thập 事sự 有hữu 邪tà 見kiến 。 十thập 事sự 有hữu 邊biên 見kiến 。 所sở 有hữu 如như 斯tư 見kiến 。 惡ác 見kiến 。 見kiến 執chấp 。 見kiến 難nạn/nan 所sở 。 見kiến 曲khúc 邪tà 。 見kiến 異dị 動động 。 見kiến 結kết 。 執chấp 。 執chấp 受thọ 。 住trụ 著trước 。 執chấp 取thủ 。 邪tà 道đạo 。 邪tà 路lộ 。 邪tà 性tánh 。 異dị 學học 處xứ 。 邪tà 倒đảo 執chấp 。 違vi 邪tà 執chấp 。 顛điên 倒đảo 執chấp 。 邪tà 執chấp 。 對đối 不bất 如như 實thật 如như 實thật 執chấp 乃nãi 至chí 六lục 十thập 二nhị 惡ác 見kiến 。 此thử 是thị 見kiến 箭tiễn 。

（# 六lục ）# 愁sầu 箭tiễn 者giả 云vân 何hà 。 是thị 失thất 親thân 戚thích 。 失thất 財tài 富phú 。 由do 病bệnh 而nhi 失thất 〔# 健kiện 康khang 〕# 。 失thất 戒giới 。 失thất 〔# 正chánh 〕# 見kiến 。 又hựu 失thất 某mỗ 者giả 。 又hựu 遭tao 遇ngộ 某mỗ 苦khổ 法pháp 者giả 之chi 愁sầu 。 憂ưu 愁sầu 。 愁sầu 心tâm 。 內nội 愁sầu 。 內nội 徧biến 愁sầu 。 內nội 熱nhiệt 。 內nội 熱nhiệt 惱não 。 心tâm 之chi 燒thiêu 熱nhiệt 。 憂ưu 。 愁sầu 箭tiễn 。 此thử 是thị 愁sầu 箭tiễn 。

（# 七thất ）# 疑nghi 惑hoặc 箭tiễn 者giả 云vân 何hà 。 乃nãi 對đối 苦khổ 疑nghi 念niệm 。 對đối 苦khổ 集tập 之chi 疑nghi 念niệm 。 對đối 苦khổ 滅diệt 之chi 疑nghi 念niệm 。 對đối 至chí 苦khổ 滅diệt 道đạo 之chi 疑nghi 念niệm 。 對đối 前tiền 際tế 疑nghi 念niệm 。 對đối 後hậu 際tế 疑nghi 念niệm 。 對đối 前tiền 後hậu 際tế 疑nghi 念niệm 。 對đối 此thử 緣duyên 性tánh 諸chư 緣duyên 起khởi 法pháp 之chi 疑nghi 念niệm 。 所sở 有hữu 如như 斯tư 猶do 豫dự 。 疑nghi 問vấn 。 猶do 豫dự 性tánh 。 疑nghi 念niệm 。 疑nghi 。 迷mê 惑hoặc 。 兩lưỡng 岐kỳ 。 疑nghi 惑hoặc 。 多đa 岐kỳ 取thủ 。 不bất 決quyết 定định 。 不bất 確xác 定định 。 不bất 沈trầm 潛tiềm 。 心tâm 之chi 硬ngạnh 直trực 。 意ý 困khốn 惑hoặc 。 此thử 是thị 疑nghi 惑hoặc 箭tiễn 。

為vi 於ư 彼bỉ 箭tiễn 之chi 中trung 者giả 。 一nhất 切thiết 諸chư 方phương 。 走tẩu 〔# 輪luân 迴hồi 〕# 。

者giả 。 是thị 中trung 貪tham 箭tiễn 。 被bị 射xạ 。 觸xúc 。 被bị 襲tập 。 被bị 圍vi 。 具cụ 〔# 被bị 〕# 者giả 以dĩ 。 身thân 行hành 惡ác 行hành 。 以dĩ 語ngữ 行hành 惡ác 行hành 。 以dĩ 意ý 行hành 惡ác 行hành 。 殺sát 生sanh 物vật 。 取thủ 不bất 與dữ 取thủ 。 破phá 人nhân 家gia 之chi 隙khích 間gian 。 行hành 掠lược 奪đoạt 。 包bao 圍vi 人nhân 家gia 。 待đãi 伏phục 於ư 路lộ 傍bàng 〔# 行hành 搶# 劫kiếp 〕# 。 通thông 他tha 人nhân 妻thê 。 語ngữ 虛hư 妄vọng 。 如như 斯tư 之chi 中trung 貪tham 箭tiễn 。 被bị 射xạ 。 觸xúc 。 被bị 襲tập 。 被bị 圍vi 。 具cụ 者giả 走tẩu 。 奔bôn 走tẩu 。 流lưu 轉chuyển 。 輪luân 迴hồi 。 或hoặc 又hựu 中trung 貪tham 箭tiễn 。 被bị 射xạ 。 觸xúc 。 [P.415]# 被bị 襲tập 。 被bị 圍vi 。 具cụ 者giả 徧biến 求cầu 財tài 。 用dụng 船thuyền 而nhi 至chí 大đại 海hải 。 遭tao 寒hàn 遭tao 暑thử 。 觸xúc 於ư 虻manh 。 蚊văn 。 風phong 。 炎diễm 熱nhiệt 。 爬# 行hành 類loại （# 蛇xà ）# 而nhi 苦khổ 。 且thả 為vi 飢cơ 渴khát 所sở 惱não 。 往vãng 軍quân 婆bà 〔# 國quốc 〕# 。 往vãng 磔trách 拘câu 羅la 〔# 國quốc 〕# 。 往vãng 德đức 迦ca 尸thi 羅la 〔# 國quốc 〕# 。 往vãng 黑hắc 面diện 〔# 國quốc 〕# 。 往vãng 死tử 彼bỉ 岸ngạn 〔# 國quốc 〕# 。 往vãng 毘tỳ 孫tôn 伽già 〔# 國quốc 〕# 。 往vãng 怨oán 敵địch 路lộ 〔# 國quốc 〕# 。 往vãng 闍xà 婆bà 〔# 國quốc 〕# 。 往vãng 多đa 摩ma 梨lê 〔# 國quốc 〕# 。 往vãng 鵬# 伽già 〔# 國quốc 〕# 。 往vãng 伊y 羅la 跋bạt 陀đà 那na 〔# 國quốc 〕# 。 往vãng 金kim 頂đảnh 〔# 國quốc 〕# 。 往vãng 金kim 地địa 〔# 國quốc 〕# 。 往vãng 銅đồng 葉diệp 〔# 國quốc 〕# 。 往vãng 蘇tô 波ba 羅la 〔# 國quốc 〕# 。 往vãng 婆bà 留lưu 迦ca 車xa 〔# 國quốc 〕# 。 往vãng 蘇tô 剌lạt 吒tra 〔# 國quốc 〕# 。 往vãng 鴦ương 伽già 尼ni 迦ca 〔# 國quốc 〕# 。 往vãng 恆hằng 伽già 那na 〔# 國quốc 〕# 。 往vãng 極cực 遠viễn 恆hằng 伽già 那na 〔# 國quốc 〕# 。 往vãng 臾du 那na 〔# 國quốc 〕# 。 往vãng 極cực 遠viễn 臾du 那na 〔# 國quốc 〕# 。 往vãng 亞# 歷lịch 山sơn 陀đà 〔# 國quốc 〕# 。 往vãng 磧thích 難nạn/nan 所sở 〔# 國quốc 〕# 。 往vãng 應ưng 膝tất 行hành 路lộ 。 往vãng 山sơn 羊dương 之chi 通thông 道đạo 。 往vãng 羊dương 之chi 通thông 道đạo 。 往vãng 應ưng 捉tróc 木mộc 橛quyết 而nhi 行hành 之chi 路lộ 。 往vãng 應ưng 支chi 撑# 傘tản 而nhi 飛phi 降giáng/hàng 之chi 路lộ 。 往vãng 應ưng 續tục 闢tịch 開khai 竹trúc 林lâm 而nhi 行hành 之chi 路lộ 。 往vãng 鳥điểu 之chi 通thông 路lộ 。 往vãng 鼠thử 之chi 通thông 路lộ 。 往vãng 孔khổng 路lộ 。 往vãng 林lâm 藪tẩu 。 〔# 如như 斯tư 且thả 嘗thường 苦khổ 痛thống 〕# 徧biến 求cầu 財tài 如như 不bất 得đắc 。 為vi 不bất 得đắc 而nhi 受thọ 苦khổ 憂ưu 。 徧biến 求cầu 而nhi 得đắc 。 得đắc 已dĩ 欲dục 守thủ 護hộ 此thử 而nhi 受thọ 苦khổ 憂ưu 。 謂vị 。

如như 何hà 而nhi 王vương 不bất 奪đoạt 我ngã 財tài 。 劫kiếp 賊tặc 不bất 奪đoạt 。 火hỏa 不bất 燒thiêu 。 水thủy 不bất 流lưu 。 不bất 欲dục 不bất 愛ái 之chi 後hậu 繼kế 者giả 持trì 去khứ 。

如như 斯tư 於ư 此thử 守thủ 護hộ 彼bỉ 等đẳng 之chi 財tài 。 若nhược 喪táng 失thất 。 彼bỉ 為vi 與dữ 財tài 離ly 去khứ 而nhi 受thọ [P.416]# 苦khổ 憂ưu 。 如như 斯tư 中trung 貪tham 箭tiễn 。 被bị 射xạ 。 觸xúc 。 被bị 襲tập 。 被bị 圍vi 。 使sử 具cụ 者giả 走tẩu 。 奔bôn 走tẩu 。 流lưu 轉chuyển 。 輪luân 迴hồi 。

中trung 瞋sân 箭tiễn 。 癡si 箭tiễn 。 慢mạn 箭tiễn 。 被bị 射xạ 。 觸xúc 。 被bị 襲tập 。 被bị 圍vi 。 具cụ 〔# 此thử 等đẳng 〕# 者giả 以dĩ 。 身thân 行hành 惡ác 行hành 。 以dĩ 語ngữ 行hành 惡ác 行hành 。 以dĩ 意ý 行hành 惡ác 行hành 。 殺sát 生sanh 物vật 。 取thủ 不bất 與dữ 取thủ 。 破phá 人nhân 家gia 之chi 隙khích 間gian 。 行hành 掠lược 奪đoạt 。 包bao 圍vi 人nhân 家gia 。 待đãi 伏phục 路lộ 傍bàng 〔# 行hành 搶# 劫kiếp 〕# 。 通thông 他tha 人nhân 妻thê 。 語ngữ 虛hư 妄vọng 。 如như 斯tư 中trung 慢mạn 箭tiễn 。 被bị 射xạ 。 觸xúc 。 被bị 襲tập 。 被bị 圍vi 。 具cụ 者giả 走tẩu 。 迴hồi 走tẩu 。 流lưu 轉chuyển 。 輪luân 迴hồi 。

中trung 見kiến 箭tiễn 。 被bị 射xạ 。 觸xúc 。 被bị 襲tập 。 被bị 圍vi 。 〔# 其kỳ 〕# 具cụ 此thử 者giả 裸lõa 形hình 為vi 無vô 禮lễ 法pháp 之chi 行hành 。 食thực 後hậu 舐thỉ 手thủ 。

尊tôn 師sư 。 請thỉnh 來lai 〔# 受thọ 食thực 〕# 。

〔# 被bị 在tại 家gia 信tín 者giả 言ngôn 而nhi 不bất 往vãng 〕# 。

尊tôn 師sư 。 且thả 止chỉ 。 〔# 請thỉnh 待đãi 我ngã 持trì 食thực 來lai 〕# 。

〔# 被bị 言ngôn 而nhi 〕# 不bất 止chỉ 住trụ 。 不bất 〔# 受thọ 〕# 被bị 持trì 來lai 之chi 食thực 。 不bất 受thọ 被bị 指chỉ 定định 。 不bất 受thọ 被bị 招chiêu 待đãi 。 彼bỉ 由do 甕úng 口khẩu 不bất 受thọ 取thủ 〔# 食thực 〕# 。 由do 皿mãnh 之chi 邊biên 緣duyên 不bất 受thọ 取thủ 。 越việt 門môn 閾quắc 不bất 〔# 受thọ 〕# 。 隔cách 〔# 置trí 〕# 杖trượng 不bất 〔# 受thọ 〕# 。 隔cách 棒bổng 不bất 〔# 受thọ 〕# 。 有hữu 二nhị 人nhân 食thực 〔# 唯duy 由do 其kỳ 中trung 之chi 一nhất 人nhân 〕# 不bất 〔# 受thọ 〕# 。 由do 姙nhâm 婦phụ 不bất 〔# 受thọ 〕# 。 由do 授thọ 乳nhũ 中trung 之chi 婦phụ 人nhân 不bất 〔# 受thọ 〕# 。 於ư 男nam 子tử 之chi 間gian 由do 婦phụ 人nhân 不bất 〔# 受thọ 〕# 。 飢cơ 饉cận 時thời 以dĩ 寄ký 集tập 之chi 〔# 米mễ 炊xuy 之chi 食thực 〕# 不bất 〔# 受thọ 〕# 。 於ư 狗cẩu 之chi 居cư 處xứ 不bất 〔# 受thọ 〕# 。 於ư 蠅dăng 之chi 群quần 居cư 處xứ 不bất 〔# 受thọ 〕# 。 不bất 〔# 食thực 〕# 肉nhục 。 不bất 〔# 食thực 〕# 魚ngư 。 不bất 〔# 飲ẩm 〕# 穀cốc 酒tửu 。 不bất 〔# 飲ẩm 〕# 果quả 酒tửu 。 不bất 飲ẩm 穀cốc 類loại 之chi 酸toan 粥chúc 。 彼bỉ 於ư 一nhất 軒hiên 受thọ 食thực 。 攝nhiếp 一nhất 口khẩu 〔# 之chi 食thực 〕# 。 又hựu 於ư 二nhị 軒hiên 受thọ 食thực 。 攝nhiếp 二nhị 口khẩu 乃nãi 至chí 於ư 七thất 軒hiên 受thọ 食thực 。 以dĩ 攝nhiếp 七thất 口khẩu 。 用dụng 小tiểu 椀# 一nhất 杯# 為vi 生sanh 。 用dụng 小tiểu 椀# 二nhị 杯# 為vi 生sanh 乃nãi 至chí 用dụng 小tiểu 椀# 七thất 杯# 為vi 生sanh 。 一nhất 日nhật 一nhất 食thực 。 二nhị 日nhật 一nhất 食thực 。 乃nãi 至chí 七thất 日nhật 一nhất 食thực 。 如như 斯tư 〔# 乃nãi 至chí 〕# 攝nhiếp 半bán 月nguyệt 一nhất 食thực 之chi 定định 期kỳ 食thực 。 從tùng 事sự 修tu 行hành 而nhi 住trụ 。 如như 斯tư 中trung 見kiến 箭tiễn 。 被bị 射xạ 。 觸xúc 。 被bị 襲tập 。 被bị 圍vi 。 具cụ 〔# 此thử 〕# 者giả 走tẩu 。 奔bôn 走tẩu 。 流lưu 轉chuyển 。 輪luân 迴hồi 。 或hoặc 又hựu 中trung 見kiến 箭tiễn 。 被bị 射xạ 。 觸xúc 。 被bị 襲tập 。 被bị 圍vi 。 具cụ 者giả 此thử 亦diệc 食thực 生sanh 菜thái 。 亦diệc 食thực [P.417]# 栗lật 粒lạp 。 亦diệc 食thực 野dã 生sanh 之chi 穀cốc 類loại 。 又hựu 亦diệc 食thực 削tước 皮bì 革cách 之chi 屑tiết 。 亦diệc 食thực 蘚# 苔# 樹thụ 脂chi 。 亦diệc 食thực 糠khang 。 亦diệc 食thực 炊xuy 飯phạn 〔# 溢dật 出xuất 之chi 〕# 泡bào 汁trấp 。 亦diệc 食thực 摺# 胡hồ 麻ma 。 亦diệc 食thực 藁# 草thảo 。 亦diệc 食thực 牛ngưu 糞phẩn 。 食thực 林lâm 〔# 木mộc 〕# 之chi 根căn 。 果quả 實thật 為vi 生sanh 。 亦diệc 食thực 墮đọa 落lạc 之chi 果quả 實thật 。 彼bỉ 著trước 麻ma 衣y 。 著trước 混hỗn 織chức 之chi 衣y 。 著trước 在tại 墓mộ 堆đôi 所sở 棄khí 〔# 屍thi 人nhân 〕# 之chi 布bố 。 著trước 泰thái 利lợi 他tha 樹thụ 皮bì 。 著trước 鹿lộc 皮bì 。 著trước 糞phẩn 掃tảo 衣y 。 著trước 裂liệt 綴chuế 之chi 鹿lộc 皮bì 。 著trước 茅mao 草thảo 衣y 。 著trước 樹thụ 皮bì 衣y 。 著trước 木mộc 片phiến 衣y 。 著trước 髮phát 織chức 布bố 。 著trước 鵂hưu 鶹lưu 翼dực 。 為vi 拔bạt 鬚tu 髮phát 者giả 。 為vi 拔bạt 鬚tu 髮phát 而nhi 住trụ 。 行hành 常thường 直trực 立lập 者giả 斥xích 坐tọa 。 常thường 蹲tồn 坐tọa 者giả 為vi 蹲tồn 坐tọa 而nhi 〔# 住trụ 〕# 。 為vi 荊kinh 棘cức 牀sàng 者giả 臥ngọa 於ư 荊kinh 棘cức 牀sàng 。 臥ngọa 於ư 木mộc 片phiến 上thượng 。 臥ngọa 於ư 堅kiên 硬ngạnh 地địa 面diện 。 只chỉ 單đơn 脇hiếp 而nhi 臥ngọa 。 塗đồ 塵trần 與dữ 泥nê 。 住trụ 於ư 露lộ 地địa 。 隨tùy 處xứ 而nhi 住trụ 。 為vi 食thực 異dị 物vật 者giả 如như 〔# 糞phẩn 。 尿niệu 。 灰hôi 。 泥nê 〕# 等đẳng 為vi 異dị 物vật 食thực 而nhi 住trụ 。 為vi 不bất 飲ẩm 者giả 無vô 飲ẩm 物vật 而nhi 〔# 住trụ 〕# 。 每mỗi 日nhật 三tam 次thứ 木mộc 浴dục 而nhi 住trụ 。 如như 斯tư 種chủng 種chủng 令linh 身thân 體thể 苦khổ 。 事sự 於ư 苦khổ 熱nhiệt 而nhi 住trụ 。 如như 斯tư 中trung 見kiến 箭tiễn 。 被bị 射xạ 。 觸xúc 。 被bị 襲tập 。 被bị 圍vi 。 具cụ 者giả 走tẩu 。 奔bôn 走tẩu 。 流lưu 轉chuyển 。 輪luân 迴hồi 。

中trung 愁sầu 箭tiễn 。 被bị 射xạ 。 觸xúc 。 被bị 襲tập 。 被bị 圍vi 。 具cụ 此thử 者giả 愁sầu 。 疲bì 。 悲bi 泣khấp 。 擊kích 胸hung 而nhi 泣khấp 。 陷hãm 於ư 蒙mông 昧muội 。

即tức 世Thế 尊Tôn 亦diệc 已dĩ 如như 斯tư 說thuyết 。

婆Bà 羅La 門Môn 。 於ư 往vãng 昔tích 此thử 舍Xá 衛Vệ 城Thành 某mỗ 女nữ 之chi 母mẫu 命mạng 終chung 。 彼bỉ 女nữ 為vi 母mẫu 之chi 命mạng 終chung 而nhi 發phát 狂cuồng 。 心tâm 亂loạn 由do 道đạo 路lộ 向hướng 道đạo 路lộ 。 由do 街nhai 衢cù 至chí 街nhai 衢cù 。 已dĩ 如như 斯tư 言ngôn 。

無vô 見kiến 我ngã 母mẫu 者giả 耶da 。 無vô 見kiến [P.418]# 我ngã 母mẫu 者giả 耶da 。

婆Bà 羅La 門Môn 。 往vãng 昔tích 於ư 此thử 舍Xá 衛Vệ 城Thành 。 某mỗ 女nữ 之chi 父phụ 命mạng 終chung 。 兄huynh 弟đệ 命mạng 終chung 。 姊tỷ 妹muội 命mạng 終chung 。 親thân 子tử 命mạng 終chung 。 親thân 女nữ 命mạng 終chung 。 女nữ 夫phu 命mạng 終chung 。 彼bỉ 女nữ 為vi 彼bỉ 之chi 命mạng 終chung 而nhi 發phát 狂cuồng 。 心tâm 亂loạn 。 由do 道đạo 路lộ 往vãng 道đạo 路lộ 。 由do 街nhai 衢cù 至chí 街nhai 衢cù 已dĩ 。 如như 斯tư 言ngôn 。

無vô 見kiến 我ngã 夫phu 者giả 耶da 。 無vô 見kiến 我ngã 夫phu 者giả 耶da 。

婆Bà 羅La 門Môn 。 往vãng 昔tích 於ư 此thử 舍Xá 衛Vệ 城Thành 。 某mỗ 男nam 之chi 母mẫu 命mạng 終chung 。 彼bỉ 為vi 〔# 母mẫu 〕# 之chi 命mạng 終chung 而nhi 發phát 狂cuồng 。 心tâm 亂loạn 。 由do 道đạo 路lộ 往vãng 道đạo 路lộ 。 由do 街nhai 衢cù 至chí 街nhai 衢cù 已dĩ 。 如như 斯tư 言ngôn 。

無vô 見kiến 我ngã 母mẫu 者giả 耶da 。 無vô 見kiến 我ngã 母mẫu 者giả 耶da 。

婆Bà 羅La 門Môn 。 往vãng 昔tích 於ư 此thử 舍Xá 衛Vệ 城Thành 。 某mỗ 男nam 之chi 父phụ 命mạng 終chung 。 兄huynh 弟đệ 命mạng 終chung 。 姊tỷ 妹muội 命mạng 終chung 。 親thân 子tử 命mạng 終chung 。 親thân 女nữ 命mạng 終chung 。 妻thê 命mạng 終chung 。 彼bỉ 為vi 彼bỉ 女nữ 之chi 命mạng 終chung 而nhi 發phát 狂cuồng 。 心tâm 亂loạn 而nhi 由do 道đạo 路lộ 向hướng 道đạo 路lộ 。 由do 街nhai 衢cù 至chí 街nhai 衢cù 已dĩ 。 如như 斯tư 言ngôn 。

無vô 見kiến 我ngã 妻thê 者giả 耶da 。 無vô 見kiến 我ngã 妻thê 者giả 耶da 。

婆Bà 羅La 門Môn 。 往vãng 昔tích 於ư 此thử 舍Xá 衛Vệ 城Thành 。 某mỗ 女nữ 曾tằng 往vãng 親thân 戚thích 之chi 家gia 。 彼bỉ 女nữ 之chi 親thân 戚thích 諸chư 人nhân 欲dục 令linh 彼bỉ 女nữ 由do 現hiện 在tại 之chi 夫phu 引dẫn 離ly 欲dục 與dữ 於ư 他tha 者giả 。 彼bỉ 女nữ 不bất 欲dục 彼bỉ 。 仍nhưng 向hướng 其kỳ 夫phu 如như 斯tư 言ngôn 。

吾ngô 夫phu 。 此thử 等đẳng 諸chư 人nhân 欲dục 使sử 我ngã 由do 汝nhữ 引dẫn 離ly 欲dục 與dữ 於ư 他tha 者giả 。 我ngã 欲dục 等đẳng 共cộng 同đồng 死tử 。

如như 此thử 彼bỉ 男nam 將tương 女nữ 切thiết 斷đoạn 為vi 二nhị 。 自tự 己kỷ 亦diệc 行hành 自tự 殺sát 。 謂vị 。

死tử 後hậu 共cộng 同đồng 生sanh 活hoạt

具cụ 〔# 此thử 〕# 者giả 中trung 愁sầu 箭tiễn 。 被bị 射xạ 。 觸xúc 。 被bị 襲tập 。 被bị 圍vi 。 走tẩu 。 奔bôn 走tẩu 。 流lưu 轉chuyển 。 輪luân 迴hồi 。

[P.419]# 中trung 疑nghi 惑hoặc 箭tiễn 。 被bị 射xạ 。 觸xúc 。 被bị 襲tập 。 被bị 圍vi 。 具cụ 〔# 此thử 〕# 者giả 陷hãm 於ư 疑nghi 惑hoặc 。 陷hãm 於ư 疑nghi 念niệm 。 已dĩ 生sanh 迷mê 惑hoặc 。

我ngã 於ư 過quá 去khứ 世thế 存tồn 在tại 耶da 。 我ngã 於ư 過quá 去khứ 世thế 。 不bất 存tồn 在tại 耶da 。 我ngã 於ư 過quá 去khứ 世thế 是thị 何hà 耶da 。 我ngã 於ư 過quá 去khứ 世thế 。 有hữu 如như 何hà 狀trạng 態thái 耶da 。 我ngã 於ư 過quá 去khứ 世thế 。 有hữu 何hà 者giả 後hậu 〔# 更cánh 〕# 為vi 何hà 者giả 耶da 。 我ngã 於ư 未vị 來lai 。 世thế 應ưng 存tồn 在tại 耶da 。 我ngã 於ư 未vị 來lai 。 世thế 應ưng 不bất 存tồn 在tại 耶da 。 我ngã 於ư 未vị 來lai 。 世thế 應ưng 成thành 何hà 耶da 。 我ngã 於ư 未vị 來lai 。 世thế 應ưng 有hữu 如như 何hà 狀trạng 態thái 耶da 。 我ngã 於ư 未vị 來lai 。 世thế 為vi 何hà 者giả 之chi 後hậu 。 更cánh 應ưng 為vi 何hà 耶da 。

今kim 於ư 現hiện 在tại 時thời 內nội 有hữu 疑nghi 惑hoặc 。

我ngã 現hiện 存tồn 耶da 。 我ngã 非phi 現hiện 存tồn 耶da 。 我ngã 有hữu 如như 何hà 狀trạng 態thái 耶da 。 有hữu 情tình 由do 何hà 處xứ 來lai 耶da 。 彼bỉ 應ưng 至chí 何hà 處xứ 耶da 。

如như 斯tư 中trung 疑nghi 惑hoặc 箭tiễn 。 被bị 射xạ 。 觸xúc 。 被bị 襲tập 。 被bị 圍vi 。 具cụ 〔# 此thử 〕# 者giả 走tẩu 。 奔bôn 走tẩu 。 流lưu 轉chuyển 。 輪luân 迴hồi 。

而nhi 〔# 彼bỉ 〕# 行hành 使sử 此thử 等đẳng 〔# 七thất 〕# 箭tiễn 。 彼bỉ 等đẳng 使sử 行hành 使sử 〔# 七thất 〕# 箭tiễn 者giả 。 由do 箭tiễn 行hành 走tẩu 東đông 方phương 。 走tẩu 西tây 方phương 。 走tẩu 北bắc 方phương 。 走tẩu 南nam 方phương 。 彼bỉ 等đẳng 箭tiễn 行hành 不bất 被bị 捨xả 斷đoạn 。 箭tiễn 行hành 之chi 不bất 被bị 捨xả 斷đoạn 故cố 走tẩu 往vãng 諸chư 趣thú 。 〔# 即tức 〕# 走tẩu 向hướng 地địa 獄ngục 。 走tẩu 向hướng 畜súc 生sanh 界giới 。 走tẩu 向hướng 餓ngạ 鬼quỷ 界giới 。 走tẩu 向hướng 人nhân 世thế 間gian 。 走tẩu 向hướng 天thiên 世thế 間gian 。 由do 趣thú 往vãng 趣thú 。 由do 生sanh 起khởi 往vãng 生sanh 起khởi 。 由do 結kết 生sanh 往vãng 結kết 生sanh 。 由do 有hữu 往vãng 有hữu 。 由do 輪luân 迴hồi 往vãng 輪luân 迴hồi 。 由do 輪luân 轉chuyển 走tẩu 輪luân 轉chuyển 。 奔bôn 走tẩu 。 流lưu 轉chuyển 。 輪luân 迴hồi 。 此thử 是thị 。

為vi 於ư 彼bỉ 箭tiễn 之chi 中trung 者giả 。 一nhất 切thiết 諸chư 方phương 走tẩu 輪luân 迴hồi 。

〔# 之chi 義nghĩa 〕# 。

將tương 彼bỉ 之chi 箭tiễn 拔bạt 除trừ 者giả 。 無vô 有hữu 走tẩu 事sự 無vô 沈trầm 事sự 。

彼bỉ 之chi 貪tham 箭tiễn 。 瞋sân 箭tiễn 。 疑nghi 箭tiễn 。 見kiến 箭tiễn 。 愁sầu 箭tiễn 。 疑nghi 惑hoặc 箭tiễn 。 以dĩ 拔bạt 除trừ 。 拔bạt 。 拔bạt 取thủ 。 拔bạt 去khứ 。 取thủ 去khứ 。 取thủ 除trừ 。 捨xả 斷đoạn 。 除trừ 去khứ 。 滅diệt 除trừ 。 令linh 滅diệt 無vô 已dĩ 。 則tắc 不bất 走tẩu 東đông 方phương 。 不bất 走tẩu 西tây 方phương 。 不bất 走tẩu 北bắc 方phương 。 不bất 走tẩu 南nam 方phương 。 彼bỉ 等đẳng 箭tiễn 行hành 被bị 捨xả 斷đoạn 。 箭tiễn 行hành 之chi 被bị 捨xả 斷đoạn 故cố 。 無vô 至chí 諸chư 趣thú 事sự 。 〔# 即tức 〕# 不bất 走tẩu 地địa 獄ngục 。 不bất 走tẩu 畜súc 生sanh 界giới 。 不bất 走tẩu 餓ngạ 鬼quỷ 界giới 。 不bất 走tẩu 人nhân 世thế 間gian 。 不bất 走tẩu 天thiên 世thế 間gian 。 不bất 由do 趣thú 〔# 走tẩu 〕# 往vãng 趣thú 。 不bất 由do 生sanh 起khởi 〔# 走tẩu 〕# 往vãng 生sanh 起khởi 。 不bất 由do 結kết 生sanh 走tẩu 往vãng 結kết 生sanh 。 不bất 由do 有hữu 走tẩu 往vãng 有hữu 。 不bất 由do 輪luân 迴hồi 走tẩu 往vãng 輪luân 迴hồi 。 不bất 由do 輪luân 轉chuyển 走tẩu 往vãng 輪luân 轉chuyển 。 不bất 奔bôn 走tẩu 。 不bất 流lưu 轉chuyển 。 不bất 輪luân 迴hồi 。 此thử 是thị 。

將tương 彼bỉ 之chi 箭tiễn [P.420]# 拔bạt 除trừ 者giả 。 無vô 有hữu 走tẩu 事sự 無vô 沈trầm 事sự 。

〔# 之chi 義nghĩa 〕# 。 無vô 沈trầm 事sự 者giả 。 是thị 不bất 沈trầm 於ư 欲dục 流lưu 。 不bất 沈trầm 於ư 有hữu 流lưu 。 不bất 沈trầm 於ư 見kiến 流lưu 。 不bất 沈trầm 於ư 無vô 明minh 流lưu 。 不bất 沈trầm 沒một 。 不bất 沒một 。 不bất 沒một 入nhập 。 不bất 行hành 。 不bất 墮đọa 。 此thử 是thị 。

將tương 彼bỉ 之chi 箭tiễn 拔bạt 除trừ 者giả 。 無vô 有hữu 走tẩu 事sự 無vô 沈trầm 事sự 。

〔# 之chi 義nghĩa 〕# 。 故cố 世Thế 尊Tôn 宣tuyên 示thị 。

為vi 於ư 彼bỉ 箭tiễn 之chi 中trung 者giả 。 一nhất 切thiết 諸chư 方phương 。 走tẩu 〔# 輪luân 迴hồi 〕# 。

將tương 彼bỉ 之chi 箭tiễn 拔bạt 除trừ 者giả 。 無vô 有hữu 走tẩu 事sự 無vô 沈trầm 事sự 。

六lục

其kỳ 處xứ 教giáo 說thuyết 諸chư 學học 術thuật 。 世thế 間gian 所sở 有hữu 有hữu 繫hệ 縛phược 。

不bất 可khả 熱nhiệt 中trung 其kỳ 〔# 學học 術thuật 〕# 。 洞đỗng 察sát 諸chư 欲dục 學học 涅Niết 槃Bàn 。

（# 九cửu 四tứ 〇# ）#

其kỳ 處xứ 教giáo 說thuyết 諸chư 學học 術thuật 。 世thế 間gian 所sở 有hữu 有hữu 繫hệ 縛phược 。

〔# 之chi 句cú 中trung 〕# 。 諸chư 學học 術thuật 者giả 。 是thị 象tượng 〔# 兵binh 〕# 學học 。 馬mã 〔# 兵binh 〕# 學học 。 車xa 〔# 兵binh 〕# 學học 。 弓cung 學học 。 眼nhãn 科khoa 〔# 學học 〕# 。 外ngoại 科khoa 〔# 學học 〕# 。 內nội 科khoa 〔# 學học 〕# 。 精tinh 神thần 病bệnh 科khoa 〔# 學học 〕# 。 小tiểu 兒nhi 科khoa 〔# 學học 〕# 。 教giáo 說thuyết 者giả 。 為vi 是thị 被bị 繫hệ 縛phược 事sự 物vật 之chi 獲hoạch 得đắc 而nhi 教giáo 說thuyết 。 令linh 捕bộ 。 令linh 把bả 握ác 。 令linh 保bảo 持trì 。 令linh 憶ức 持trì 。 令linh 觀quán 察sát 。 被bị 繫hệ 縛phược 事sự 物vật 是thị 五ngũ 種chủng 欲dục 。 〔# 即tức 〕# 好hảo/hiếu 。 望vọng 。 可khả 意ý 。 可khả 愛ái 。 伴bạn 欲dục 。 應ưng 染nhiễm 著trước 眼nhãn 所sở 識thức 之chi 色sắc 〔# 乃nãi 至chí 身thân 所sở 識thức 之chi 觸xúc 。 〕# 由do 何hà 而nhi 謂vị 被bị 繫hệ 縛phược 五ngũ 種chủng 欲dục 之chi 事sự 物vật 耶da 。 天thiên 與dữ 人nhân 多đa 欲dục 樂lạc 。 希hy 望vọng 。 熱nhiệt 望vọng 五ngũ 種chủng 欲dục 。 由do 彼bỉ 而nhi 謂vị 被bị 繫hệ 縛phược 五ngũ 種chủng 欲dục 之chi 事sự 物vật 。

世thế 間gian

者giả 。 是thị 人nhân 世thế 間gian 。 此thử 是thị 。

其kỳ 處xứ 教giáo 說thuyết 諸chư 學học 術thuật 。 世thế 間gian 所sở 有hữu 有hữu 繫hệ 縛phược 。

〔# 之chi 義nghĩa 〕# 。

所sở 謂vị 。

不bất 可khả 熱nhiệt 中trung 其kỳ 學học 術thuật

者giả 。 其kỳ 等đẳng 諸chư 學học 又hựu 不bất 可khả 熱nhiệt 中trung 其kỳ 等đẳng 五ngũ 種chủng 欲dục 。 不bất 可khả 向hướng 彼bỉ 。 不bất 可khả 傾khuynh 彼bỉ 。 不bất 可khả 赴phó 彼bỉ 。 不bất 可khả 信tín 解giải 彼bỉ 。 不bất 可khả 以dĩ 彼bỉ 為vi 主chủ 。 此thử 是thị 。

不bất 可khả 熱nhiệt 中trung 其kỳ 學học 術thuật

〔# 之chi 義nghĩa 〕# 。

普phổ 洞đỗng 察sát 諸chư 欲dục

〔# 之chi 句cú 中trung 〕# 。 洞đỗng 察sát 者giả 。 是thị 通thông 達đạt 。 〔# 即tức 〕# 通thông 達đạt 。

一nhất 切thiết 行hành 是thị 無vô 常thường

一nhất 切thiết [P.421]# 行hành 是thị 苦khổ

乃nãi 至chí （# 二nhị 二nhị 頁# 參tham 照chiếu ）# 是thị 通thông 達đạt

所sở 有hữu 集tập 之chi 法pháp 皆giai 是thị 此thử 滅diệt 法pháp

普phổ 者giả 。 是thị 普phổ 徧biến 一nhất 切thiết 。 一nhất 切thiết 皆giai 無vô 殘tàn 無vô 餘dư 。 諸chư 欲dục 者giả 。 是thị 概khái 言ngôn 事sự 欲dục 與dữ 煩phiền 惱não 欲dục 之chi 二nhị 欲dục 乃nãi 至chí （# 前tiền 卷quyển 一nhất 頁# 參tham 照chiếu ）# 此thử 等đẳng 謂vị 之chi 事sự 欲dục 乃nãi 至chí 此thử 等đẳng 謂vị 之chi 煩phiền 惱não 欲dục 。 此thử 是thị 。

普phổ 洞đỗng 察sát 諸chư 欲dục

（# 之chi 義nghĩa ）# 。

應ưng 學học 自tự 己kỷ 之chi 涅Niết 槃Bàn

〔# 之chi 句cú 中trung 〕# 。 學học 者giả 是thị 增tăng 上thượng 戒giới 學học 。 增tăng 上thượng 心tâm 學học 。 增tăng 上thượng 慧tuệ 學học 。 之chi 三tam 學học 乃nãi 至chí （# 一nhất 二nhị 一nhất 頁# 以dĩ 下hạ 參tham 照chiếu ）# 此thử 是thị 。 增tăng 上thượng 慧tuệ 學học 。

自tự 己kỷ 之chi 涅Niết 槃Bàn

（# 消tiêu 滅diệt ）# 者giả 。 是thị 自tự 己kỷ 貪tham 之chi 消tiêu 滅diệt 。 瞋sân 之chi 消tiêu 滅diệt 。 癡si 之chi 消tiêu 滅diệt 乃nãi 至chí （# 一nhất 〇# 五ngũ 頁# 參tham 照chiếu ）# 成thành 為vi 一nhất 切thiết 不bất 善thiện 行hành 之chi 寂tịch 。 寂tịch 靜tĩnh 。 寂tịch 滅diệt 。 消tiêu 滅diệt 。 捨xả 遣khiển 。 安an 息tức 。 〔# 為vi 彼bỉ 之chi 涅Niết 槃Bàn 〕# 應ưng 學học 。 增tăng 上thượng 戒giới 學học 。 應ưng 學học 增tăng 上thượng 心tâm 學học 。 應ưng 學học 增tăng 上thượng 慧tuệ 學học 。 應ưng 學học 顧cố 念niệm 此thử 等đẳng 三tam 學học 。 知tri 而nhi 應ưng 學học 乃nãi 至chí （# 一nhất 二nhị 二nhị 頁# 參tham 照chiếu ）# 作tác 證chứng 應ưng 作tác 證chứng 而nhi 應ưng 學học 。 應ưng 行hành 。 應ưng 正chánh 行hạnh 。 應ưng 受thọ 持trì 而nhi 行hành 動động 。 此thử 是thị 。

應ưng 學học 自tự 己kỷ 之chi 涅Niết 槃Bàn

〔# 之chi 義nghĩa 〕# 。 故cố 世Thế 尊Tôn 宣tuyên 示thị 。

其kỳ 處xứ 教giáo 說thuyết 諸chư 學học 術thuật 。 世thế 間gian 所sở 有hữu 有hữu 繫hệ 縛phược 。

不bất 可khả 熱nhiệt 中trung 其kỳ 學học 術thuật 。 洞đỗng 察sát 諸chư 欲dục 學học 涅Niết 槃Bàn 。

七thất

真chân 〔# 語ngữ 〕# 者giả 無vô 傲ngạo 慢mạn 者giả 。 無vô 諂siểm 者giả 無vô 兩lưỡng 舌thiệt 者giả 。

牟Mâu 尼Ni 〔# 知tri 解giải 〕# 無vô 忿phẫn 事sự 。 惡ác 貪tham 慳san 悋lận 應ưng 越việt 度độ 。

（# 九cửu 四tứ 一nhất ）#

真chân 語ngữ 者giả 。 無vô 傲ngạo 慢mạn 者giả 。

〔# 之chi 句cú 中trung 〕# 。 真chân 語ngữ 者giả 。 是thị 真chân 語ngữ 之chi 具cụ 備bị 者giả 。 八Bát 支Chi 聖Thánh 道Đạo 。 之chi 具cụ 備bị 者giả 。 此thử 是thị 。

真chân 語ngữ 者giả

〔# 之chi 義nghĩa 〕# 。 無vô 傲ngạo 慢mạn 者giả 。 是thị 〔# 於ư 傲ngạo 慢mạn 〕# 有hữu 身thân 傲ngạo 慢mạn 。 語ngữ 傲ngạo 慢mạn 。 心tâm 傲ngạo 慢mạn 之chi 三tam 傲ngạo 慢mạn 乃nãi 至chí （# 一nhất 六lục 七thất 頁# 以dĩ 下hạ 參tham 照chiếu ）# 此thử 是thị 心tâm 傲ngạo 慢mạn 。 為vi 捨xả 斷đoạn 此thử 等đẳng 三tam 傲ngạo 慢mạn 。 正Chánh 斷Đoạn 。 令linh [P.422]# 寂tịch 滅diệt 。 令linh 安an 息tức 。 令linh 不bất 得đắc 生sanh 起khởi 。 以dĩ 智trí 火hỏa 燒thiêu 者giả 。 此thử 謂vị 無vô 傲ngạo 慢mạn 者giả 。 此thử 是thị 。

真chân 語ngữ 者giả 。 無vô 傲ngạo 慢mạn 者giả 。

〔# 之chi 義nghĩa 〕# 。

無vô 諂siểm 者giả 。 無vô 兩lưỡng 舌thiệt 者giả 。

〔# 之chi 句cú 中trung 〕# 。 諂siểm 者giả 。 是thị 欺khi 瞞man 行hành 為vi 。 於ư 此thử 處xứ 某mỗ 者giả 以dĩ 。 身thân 行hành 惡ác 行hành 。 以dĩ 語ngữ 行hành 惡ác 行hành 。 以dĩ 意ý 行hành 惡ác 行hành 。 為vi 隱ẩn 蔽tế 彼bỉ 而nhi 願nguyện 為vi 惡ác 欲dục 。 〔# 即tức 〕# 願nguyện 。

勿vật 知tri 我ngã 〔# 惡ác 行hành 〕# 事sự

思tư 惟duy 。

勿vật 知tri 我ngã 〔# 惡ác 行hành 〕# 事sự 。

謂vị

勿vật 知tri 我ngã 〔# 惡ác 行hành 〕# 事sự 。

語ngữ 〔# 為vi 隱ẩn 蔽tế 〕# 之chi 語ngữ 。 謂vị 。

勿vật 知tri 我ngã 〔# 惡ác 行hành 〕# 事sự 。 以dĩ 身thân 努nỗ 力lực 。

如như 斯tư 所sở 有hữu 諂siểm 。 諂siểm 曲khúc 。 誇khoa 大đại 。 欺khi 瞞man 。 偽ngụy 善thiện 。 虛hư 偽ngụy 。 蔽tế 惡ác 。 詭quỷ 詐trá 。 詐trá 欺khi 。 隱ẩn 匿nặc 。 隱ẩn 蔽tế 。 不bất 明minh 示thị 。 不bất 顯hiển 示thị 。 隱ẩn 閉bế 。 惡ác 行hành 為vi 。 此thử 謂vị 諂siểm 。 捨xả 斷đoạn 此thử 諂siểm 。 正Chánh 斷Đoạn 。 令linh 寂tịch 滅diệt 。 令linh 安an 息tức 。 以dĩ 智trí 火hỏa 燒thiêu 者giả 。 此thử 謂vị 。

無vô 諂siểm 者giả 。

無vô 兩lưỡng 舌thiệt 者giả

〔# 之chi 句cú 中trung 〕# 。 兩lưỡng 舌thiệt 者giả 。 是thị 於ư 此thử 處xứ 某mỗ 者giả 有hữu 兩lưỡng 舌thiệt 之chi 語ngữ 乃nãi 至chí （# 三tam 頁# 參tham 照chiếu ）# 如như 斯tư 意ý 圖đồ 分phân 裂liệt 而nhi 為vi 兩lưỡng 舌thiệt 。 為vi 捨xả 斷đoạn 此thử 之chi 兩lưỡng 舌thiệt 。 正Chánh 斷Đoạn 。 令linh 寂tịch 滅diệt 。 令linh 安an 息tức 。 令linh 不bất 得đắc 生sanh 起khởi 。 以dĩ 智trí 火hỏa 燒thiêu 者giả 。 此thử 謂vị 無vô 兩lưỡng 舌thiệt 者giả 。 此thử 是thị 。

無vô 諂siểm 者giả 。 無vô 兩lưỡng 者giả 者giả 。

牟Mâu 尼Ni 〔# 知tri 解giải 〕# 無vô 忿phẫn 事sự 。 惡ác 貪tham 慳san 悋lận 應ưng 越việt 度độ 。

〔# 之chi 句cú 中trung 〕# 。 雖tuy 言ngôn 無vô 忿phẫn 。 而nhi 先tiên 說thuyết 忿phẫn 。 由do 十thập 行hành 相tương/tướng 而nhi 生sanh 忿phẫn 乃nãi 至chí （# 前tiền 卷quyển 二nhị 〇# 五ngũ 頁# 以dĩ 下hạ 參tham 照chiếu ）# 為vi 捨xả 斷đoạn 此thử 忿phẫn 。 正Chánh 斷Đoạn 。 令linh 寂tịch 滅diệt 。 令linh 安an 息tức 。 令linh 不bất 得đắc 生sanh 起khởi 。 以dĩ 智trí 火hỏa 燒thiêu 者giả 。 此thử 謂vị 。

無vô 忿phẫn

者giả 。 忿phẫn 捨xả 斷đoạn 故cố 是thị 無vô 忿phẫn 。 忿phẫn 之chi 根căn 據cứ 被bị 徧biến 知tri 故cố 是thị 無vô 忿phẫn 。 忿phẫn 之chi 因nhân 被bị 斷đoạn 絕tuyệt 故cố 是thị 無vô 忿phẫn 。 貪tham 者giả 。 是thị 所sở 有hữu 貪tham 。 貪tham 婪# 。 貪tham 婪# 性tánh 乃nãi 至chí （# 八bát 頁# 參tham 照chiếu ）# 是thị 貪tham 欲dục 。 貪tham 。 不bất 善thiện 根căn 。 慳san 悋lận 者giả 。 是thị 住trú 處xứ 慳san 之chi 五ngũ 慳san 乃nãi 至chí （# 三tam 頁# 參tham 照chiếu ）# 把bả 持trì 謂vị 慳san 。 牟Mâu 尼Ni 者giả 。 智trí 謂vị 牟mâu 那na 。 即tức 所sở 有hữu 慧tuệ 。 知tri 解giải 乃nãi 至chí （# 一nhất 〇# 六lục 頁# 以dĩ 下hạ 參tham 照chiếu ）# 超siêu 越việt 著trước 與dữ 網võng 。 此thử 是thị 牟Mâu 尼Ni 。

牟Mâu 尼Ni 〔# 知tri 解giải 〕# 無vô 忿phẫn 事sự 。 惡ác 貪tham 慳san 悋lận 應ưng 越việt 度độ 。

者giả 。 牟Mâu 尼Ni 已dĩ 度độ 惡ác 貪tham 與dữ 慳san 悋lận 。 越việt 度độ 。 度độ [P.423]# 過quá 。 超siêu 越việt 。 離ly 越việt 。 此thử 是thị 。

牟Mâu 尼Ni 〔# 知tri 解giải 〕# 無vô 忿phẫn 事sự 。 惡ác 貪tham 。 慳san 悋lận 應ưng 越việt 度độ 。

〔# 之chi 義nghĩa 〕# 。 故cố 世Thế 尊Tôn 宣tuyên 示thị 。

真chân 語ngữ 者giả 無vô 傲ngạo 慢mạn 者giả 。 無vô 諂siểm 者giả 無vô 兩lưỡng 舌thiệt 者giả 。

牟Mâu 尼Ni 〔# 知tri 解giải 〕# 無vô 忿phẫn 事sự 。 惡ác 貪tham 慳san 悋lận 應ưng 越việt 度độ 。

八bát

克khắc 服phục 眠miên 瞢măng 憒hội 昏hôn 沈trầm 。 不bất 可khả 與dữ 放phóng 逸dật 共cộng 住trú 。

〔# 傾khuynh 心tâm 〕# 涅Niết 槃Bàn 為vi 意ý 人nhân 。 不bất 可khả 住trụ 在tại 於ư 過quá 慢mạn 。

（# 九cửu 四tứ 二nhị ）#

克khắc 服phục 眠miên 。 瞢măng 憒hội 。 昏hôn 沈trầm 。

〔# 之chi 句cú 中trung 〕# 。 眠miên 者giả 。 是thị 所sở 有hữu 身thân 之chi 不bất 巧xảo 善thiện 。 不bất 適thích 業nghiệp 。 覆phú 縛phược 。 徧biến 覆phú 縛phược 。 內nội 籠lung 居cư 。 睡thụy 眠miên 。 寐mị 眠miên 。 〔# 眼nhãn 之chi 〕# 瞬thuấn 閉bế 。 夢mộng 寐mị 。 夢mộng 眠miên 。 瞢măng 憒hội 者giả 。 是thị 所sở 有hữu 瞢măng 憒hội 。 倦quyện 怠đãi 。 瞢măng 憒hội 性tánh 。 瞢măng 憒hội 意ý 。 懶lãn 惰nọa 。 怠đãi 惰nọa 。 懶lãn 惰nọa 性tánh 。 昏hôn 沈trầm 者giả 。 是thị 所sở 有hữu 心tâm 之chi 不bất 善thiện 巧xảo 。 不bất 適thích 業nghiệp 。 鈍độn 重trọng/trùng 。 魯lỗ 鈍độn 。 沈trầm 鬱uất 。 沈trầm 滯trệ 。 沈trầm 滯trệ 性tánh 。 昏hôn 忱# 。 昏hôn 昧muội 。 心tâm 之chi 昏hôn 昧muội 性tánh 。 克khắc 服phục 眠miên 。 瞢măng 憒hội 。 昏hôn 忱# 者giả 。 是thị 應ưng 克khắc 服phục 眠miên 。 瞢măng 憒hội 。 昏hôn 忱# 。 應ưng 打đả 克khắc 。 應ưng 勝thắng 。 應ưng 蹂# 躪# 。 應ưng 奪đoạt 取thủ 。 應ưng 粉phấn 碎toái 。 此thử 是thị 。

克khắc 服phục 眠miên 。 瞢măng 憒hội 。 昏hôn 沈trầm 。

〔# 之chi 義nghĩa 〕# 。

不bất 可khả 與dữ 放phóng 逸dật 共cộng 住trú

〔# 之chi 句cú 中trung 〕# 。 放phóng 逸dật 者giả 。 是thị 對đối 身thân 惡ác 行hành 。 語ngữ 惡ác 行hành 。 意ý 惡ác 行hành 。 又hựu 對đối 五ngũ 種chủng 欲dục 心tâm 之chi 放phóng 縱túng/tung 。 放phóng 縱túng/tung 之chi 遂toại 行hành 。 謂vị 又hựu 對đối 諸chư 善thiện 法Pháp 之chi 修tu 習tập 不bất 作tác 恭cung 敬kính 。 不bất 作tác 永vĩnh 續tục 。 不bất 作tác 持trì 續tục 。 萎nuy 縮súc 行hành 〔# 行hành 〕# 欲dục 之chi 放phóng 棄khí 。 責trách 任nhậm 之chi 放phóng 棄khí 。 不bất 習tập 行hành 。 不bất 修tu 習tập 。 不bất 多đa 作tác 。 不bất 受thọ 持trì 。 不bất 專chuyên 念niệm 。 放phóng 逸dật 。 即tức 如như 斯tư 是thị 所sở 有hữu 放phóng 逸dật 。 放phóng 漫mạn 。 放phóng 漫mạn 性tánh 。 此thử 謂vị 之chi 放phóng 逸dật 。

不bất 可khả 與dữ 放phóng 逸dật 共cộng 住trú

者giả 。 是thị 不bất 可khả 與dữ 放phóng 逸dật 共cộng 住trú 。 不bất 可khả 止chỉ 助trợ 。 不bất 可khả 徧biến 住trụ 。 應ưng 捨xả 斷đoạn 放phóng 逸dật 。 應ưng 除trừ 去khứ 。 應ưng 滅diệt 除trừ 。 應ưng 令linh 滅diệt 無vô 。 為vi 遠viễn 去khứ 放phóng 逸dật 。 離ly 。 離ly 去khứ 。 出xuất 離ly 。 棄khí 遣khiển 。 離ly 脫thoát 。 離ly 縛phược 。 應ưng 以dĩ 不bất 限hạn 定định 之chi 心tâm 而nhi 住trụ 。 此thử 是thị 。

不bất 可khả 與dữ 放phóng 逸dật 共cộng 住trú

〔# 之chi 義nghĩa 〕# 。

不bất 可khả 住trụ 於ư 過quá 慢mạn

〔# 之chi 句cú 中trung 〕# 。 過quá 慢mạn 者giả 。 於ư 此thử 處xứ 某mỗ 者giả 出xuất 生sanh 。 姓tánh 氏thị 乃nãi 至chí （# 一nhất 二nhị 四tứ 頁# 參tham 照chiếu ）# 又hựu 依y 某mỗ 種chủng 之chi 根căn 據cứ 於ư 他tha 為vi 過quá 慢mạn 。 如như 斯tư 所sở 有hữu 慢mạn 。 慢mạn 心tâm 。 高cao 慢mạn 。 高cao 貢cống 。 高cao 舉cử 。 〔# 心tâm 之chi 〕# 幢tràng 幡phan 。 傲ngạo 慢mạn 心tâm 之chi 旗kỳ 幟xí 。 此thử 謂vị 過quá 慢mạn 。

不bất 可khả 住trụ 於ư 過quá 慢mạn

者giả 。 是thị 不bất 可khả 在tại 於ư 過quá 慢mạn 。 不bất 可khả 住trụ 在tại 。 應ưng 捨xả 斷đoạn 過quá 慢mạn 。 應ưng 除trừ 去khứ 。 應ưng 滅diệt 除trừ 。 應ưng 令linh 滅diệt 無vô 。 為vi 遠viễn 去khứ 過quá 慢mạn 。 離ly 。 離ly 去khứ 。 出xuất 離ly 。 棄khí 遣khiển 。 離ly 脫thoát 。 離ly 縛phược 。 應ưng 以dĩ 不bất 限hạn 定định 之chi 心tâm 而nhi 住trụ 。 此thử 是thị 。

不bất 可khả 住trụ 在tại 於ư 過quá 慢mạn

〔# 之chi 義nghĩa 〕# 。

以dĩ 涅Niết 槃Bàn 為vi 意ý 之chi 人nhân

者giả 。 於ư 此thử 處xứ 某mỗ 者giả 行hành 布bố 施thí 。 受thọ 持trì 戒giới 。 行hành 布bố 薩tát 業nghiệp 。 準chuẩn 備bị 飲ẩm 用dụng 水thủy 。 洗tẩy 浴dục 水thủy 。 掃tảo 除trừ 僧Tăng 房phòng 。 禮lễ 拜bái 塔tháp 廟miếu 。 向hướng 塔tháp 廟miếu 獻hiến 香hương 鬘man 。 右hữu 繞nhiễu 塔tháp 廟miếu 。 行hành 作tác 所sở 有hữu 三tam 界giới 之chi 諸chư 善thiện 行hành 。 無vô 趣thú 之chi 因nhân 。 無vô 生sanh 起khởi 之chi 因nhân 。 無vô 結kết 生sanh 之chi 因nhân 。 無vô 。

有hữu

之chi 因nhân 。 無vô 輪luân 迴hồi 之chi 因nhân 。 無vô 輪luân 轉chuyển 之chi 因nhân 。 有hữu 意ý 圖đồ 離ly 縛phược 。 向hướng 於ư 涅Niết 槃Bàn 。 傾khuynh 於ư 涅Niết 槃Bàn 。 赴phó 於ư 涅Niết 槃Bàn 者giả 。 行hành 作tác 彼bỉ 一nhất 切thiết 。 如như 斯tư 是thị 。

以dĩ 涅Niết 槃Bàn 為vi 意ý 之chi 人nhân 。

或hoặc 又hựu 由do 一nhất 切thiết 諸chư 行hành 。 界giới 令linh 心tâm 還hoàn 轉chuyển 。 令linh 心tâm 向hướng 於ư 涅Niết 槃Bàn 界giới 。 謂vị 。

所sở 有hữu 一nhất 切thiết 行hành 之chi 止chỉ 。 一nhất 切thiết 依y 之chi 捨xả 遣khiển 。 渴khát 愛ái 之chi 盡tận 滅diệt 。 離ly 貪tham 。 滅diệt 。 涅Niết 槃Bàn 是thị 此thử 寂tịch 。 此thử 是thị 勝thắng 妙diệu 。

如như 斯tư 是thị

以dĩ 涅Niết 槃Bàn 為vi 意ý 之chi 人nhân 。

為vi 依y 之chi 樂lạc 諸chư 賢hiền 者giả 。 非phi 為vi 再tái 有hữu 行hành 布bố 施thí 。

無vô 寧ninh 為vi 依y 之chi 盡tận 滅diệt 。 為vi 不bất 再tái 有hữu 行hành 布bố 施thí 。

為vi 依y 之chi 樂lạc 諸chư 賢hiền 者giả 。 非phi 為vi 再tái 有hữu 而nhi 修tu 禪thiền 。

無vô 寧ninh 為vi 依y 之chi 盡tận 滅diệt 。 為vi 不bất 再tái 有hữu 而nhi 修tu 禪thiền 。

[P.425]# 〔# 煩phiền 惱não 〕# 滅diệt 消tiêu 意ý 志chí 施thí 。 心tâm 向hướng 涅Niết 槃Bàn 信tín 解giải 彼bỉ 。

恰kháp 如như 諸chư 河hà 注chú 海hải 中trung 。 彼bỉ 等đẳng 涅Niết 槃Bàn 趣thú 向hướng 者giả 。

此thử 是thị

以dĩ 涅Niết 槃Bàn 為vi 意ý 之chi 人nhân 。

故cố 世Thế 尊Tôn 宣tuyên 示thị 。

克khắc 服phục 眠miên 瞢măng 憒hội 昏hôn 忱# 。 不bất 可khả 與dữ 放phóng 逸dật 共cộng 住trú 。

〔# 傾khuynh 心tâm 〕# 涅Niết 槃Bàn 為vi 意ý 人nhân 。 不bất 可khả 住trụ 在tại 於ư 過quá 慢mạn 。

九cửu

勿vật 被bị 妄vọng 言ngôn 所sở 誘dụ 導đạo 。 對đối 色sắc 不bất 為vi 起khởi 愛ái 潤nhuận 。

又hựu 應ứng 對đối 慢mạn 要yếu 徧biến 知tri 。 〔# 賢hiền 者giả 〕# 應ưng 離ly 暴bạo 惡ác 行hành （# 九cửu 四tứ 三tam ）# 。

勿vật 被bị 妄vọng 言ngôn 所sở 誘dụ 導đạo

〔# 之chi 句cú 中trung 〕# 。 妄vọng 言ngôn 者giả 是thị 妄vọng 語ngữ 。 於ư 此thử 處xứ 某mỗ 者giả 於ư 集tập 會hội 中trung 。 又hựu 在tại 會hội 合hợp 中trung 。 又hựu 在tại 親thân 戚thích 之chi 間gian 。 又hựu 在tại 合hợp 作tác 社xã 員# 間gian 。 又hựu 在tại 法pháp 庭đình 中trung 作tác 為vi 證chứng 人nhân 被bị 問vấn 時thời 。

汝nhữ 語ngữ 所sở 知tri

彼bỉ 不bất 知tri 而nhi 言ngôn 。

我ngã 知tri

又hựu 知tri 而nhi 言ngôn 。

我ngã 不bất 知tri

又hựu 不bất 見kiến 而nhi 言ngôn 。

我ngã 見kiến

又hựu 見kiến 而nhi 言ngôn 。

我ngã 不bất 見kiến 。

如như 斯tư 為vi 自tự 己kỷ 。 又hựu 為vì 他tha 人nhân 。 又hựu 為vi 某mỗ 等đẳng 之chi 利lợi 益ích 語ngữ 故cố 意ý 之chi 妄vọng 語ngữ 。 此thử 謂vị 妄vọng 言ngôn 。 又hựu 由do 三tam 行hành 相tương/tướng 。 四tứ 。 五ngũ 。 六lục 。 七thất 。 八bát 行hành 相tương/tướng 有hữu 妄vọng 語ngữ 乃nãi 至chí （# 一nhất 七thất 二nhị 頁# 參tham 照chiếu ）# 由do 此thử 等đẳng 八bát 行hành 相tương/tướng 有hữu 妄vọng 語ngữ 。

勿vật 被bị 妄vọng 言ngôn 所sở 誘dụ 導đạo

者giả 。 是thị 由do 妄vọng 言ngôn 不bất 可khả 行hành 。 不bất 可khả 運vận 。 不bất 可khả 連liên 行hành 。 應ưng 捨xả 斷đoạn 妄vọng 言ngôn 。 應ưng 除trừ 去khứ 。 應ưng 滅diệt 除trừ 。 應ưng 令linh 滅diệt 無vô 。 為vi 遠viễn 去khứ 妄vọng 言ngôn 。 離ly 。 離ly 去khứ 。 出xuất 離ly 。 棄khí 遣khiển 。 離ly 脫thoát 。 離ly 縛phược 。 應ưng 以dĩ 不bất 限hạn 定định 之chi 心tâm 而nhi 住trụ 。 此thử 是thị 。

勿vật 為vi 妄vọng 言ngôn 所sở 誘dụ 導đạo

〔# 之chi 義nghĩa 〕# 。

對đối 色sắc 不bất 為vi 起khởi 愛ái 潤nhuận

〔# 之chi 句cú 中trung 〕# 。 色sắc 者giả 。 是thị 四tứ 大đại 種chủng 及cập 四tứ 大đại 種chủng 所sở 造tạo 之chi 色sắc 。 對đối 色sắc 不bất 為vi 起khởi 愛ái 潤nhuận 者giả 。 是thị 對đối 色sắc 不bất 應ưng 為vi 愛ái 潤nhuận 。 不bất 應ưng 為vi 欲dục 。 不bất 應ưng 為vi 愛ái 。 不bất 應ưng 為vi 貪tham 。 不bất 應ưng 生sanh 。 不bất 應ưng 令linh 發phát 生sanh 。 不bất 應ưng 起khởi 。 不bất 應ưng 令linh 生sanh 起khởi 。 此thử 是thị 。

對đối 色sắc 不bất 應ưng 起khởi 愛ái 潤nhuận

〔# 之chi 義nghĩa 〕# 。

又hựu 應ứng 對đối 慢mạn 要yếu 徧biến 知tri

〔# 之chi 句cú 中trung 〕# 。 慢mạn 者giả 。 有hữu 一nhất 種chủng 之chi 慢mạn 。 〔# 即tức 〕# 成thành 為vi 所sở 有hữu 心tâm 之chi 高cao 傲ngạo 。 有hữu 二nhị 種chủng 之chi 慢mạn 。 （# 一nhất ）# 高cao 揚dương 自tự 己kỷ 之chi 慢mạn （# 二nhị ）# 眨# 下hạ 他tha 人nhân 之chi 慢mạn 。 有hữu 三tam 種chủng 之chi 慢mạn 。 （# 一nhất ）# 我ngã 為vi 勝thắng 之chi 慢mạn 。 （# 二nhị ）# 我ngã 與dữ 等đẳng 之chi 慢mạn 。 （# 三tam ）# 我ngã 劣liệt 之chi 慢mạn 。 有hữu 四tứ 種chủng 之chi 慢mạn 。 （# 一nhất ）# 由do 利lợi 得đắc 而nhi 生sanh 慢mạn 。 （# 二nhị ）# 由do 名danh 聲thanh 而nhi 生sanh 慢mạn 。 （# 三tam ）# 由do 賞thưởng 讚tán 而nhi 生sanh 慢mạn 。 （# 四tứ ）# 由do 樂nhạo/nhạc/lạc 而nhi 生sanh 慢mạn 。 有hữu 五ngũ 種chủng 之chi 慢mạn 。 （# 一nhất ）# 我ngã 得đắc 可khả 意ý 色sắc 生sanh 慢mạn 。 〔# 我ngã 〕# 得đắc 可khả 意ý 之chi （# 二nhị ）# 聲thanh 。 （# 三tam ）# 香hương 。 （# 四tứ ）# 味vị 。 （# 五ngũ ）# 觸xúc 而nhi 生sanh 慢mạn 。 有hữu 六lục 種chủng 之chi 慢mạn 。 （# 一nhất ）# 眼nhãn 之chi 完hoàn 具cụ 而nhi 生sanh 慢mạn 。 （# 二nhị ）# 耳nhĩ 之chi 完hoàn 具cụ 。 （# 三tam ）# 鼻tị 之chi 完hoàn 具cụ 。 （# 四tứ ）# 舌thiệt 之chi 完hoàn 具cụ 。 （# 五ngũ ）# 身thân 之chi 完hoàn 具cụ 。 （# 六lục ）# 由do 意ý 之chi 完hoàn 具cụ 而nhi 生sanh 慢mạn 。 有hữu 七thất 種chủng 之chi 慢mạn 。 （# 一nhất ）# 慢mạn 。 （# 二nhị ）# 過quá 慢mạn 。 （# 三tam ）# 慢mạn 過quá 慢mạn 。 （# 四tứ ）# 卑ty 慢mạn 。 （# 五ngũ ）# 增tăng 上thượng 慢mạn 。 （# 六lục ）# 我ngã 慢mạn 。 （# 七thất ）# 邪tà 慢mạn 。 有hữu 八bát 種chủng 之chi 慢mạn 。 （# 一nhất ）# 由do 利lợi 得đắc 而nhi 生sanh 慢mạn 。 （# 二nhị ）# 由do 不bất 利lợi 得đắc 而nhi 生sanh 卑ty 慢mạn 。 （# 三tam ）# 由do 名danh 聲thanh 而nhi 生sanh 慢mạn 。 （# 四tứ ）# 由do 不bất 名danh 聲thanh 而nhi 生sanh 卑ty 慢mạn 。 （# 五ngũ ）# 由do 賞thưởng 讚tán 而nhi 生sanh 慢mạn 。 （# 六lục ）# 由do 毀hủy 訾tí 而nhi 生sanh 卑ty 慢mạn 。 （# 七thất ）# 由do 樂nhạo/nhạc/lạc 而nhi 生sanh 慢mạn 。 （# 八bát ）# 由do 苦khổ 而nhi 生sanh 卑ty 慢mạn 。 有hữu 九cửu 種chủng 之chi 慢mạn 。 （# 一nhất ）# 勝thắng 者giả 之chi 。

我ngã 勝thắng

之chi 慢mạn 。 （# 二nhị ）# 勝thắng 者giả 之chi 。

我ngã 等đẳng

之chi 慢mạn 。 （# 三tam ）# 勝thắng 者giả 之chi 。

我ngã 劣liệt

之chi 慢mạn 。 （# 四tứ ）# 相tương/tướng 等đẳng 者giả 之chi 。

我ngã 勝thắng

之chi 慢mạn 。 （# 五ngũ ）# 相tương/tướng 等đẳng 者giả 之chi 。

我ngã 等đẳng

之chi 慢mạn 。 （# 六lục ）# 相tương/tướng 等đẳng 者giả 之chi 。

我ngã 劣liệt

之chi 慢mạn 。 （# 七thất ）# 劣liệt 者giả 之chi 。

我ngã 勝thắng

之chi 慢mạn 。 （# 八bát ）# 劣liệt 者giả 之chi 。

我ngã 善thiện

之chi 慢mạn 。 （# 九cửu ）# 劣liệt 者giả 之chi 。

我ngã 劣liệt

之chi 慢mạn 。 有hữu 十thập 種chủng 之chi 慢mạn 。 於ư 此thử 處xứ 某mỗ 者giả 出xuất 生sanh 。 姓tánh 氏thị 乃nãi 至chí （# 一nhất 六lục 〇# 頁# 參tham 照chiếu ）# 又hựu 由do 某mỗ 種chủng 之chi 根căn 據cứ 生sanh 慢mạn 。 如như 斯tư 所sở 有hữu 慢mạn 。 慢mạn 心tâm 。 高cao 慢mạn 。 高cao 貢cống 。 高cao 舉cử 。 〔# 心tâm 〕# 之chi 幢tràng 幡phan 。 傲ngạo 慢mạn 心tâm 之chi 旗kỳ 幟xí 。 此thử 謂vị 之chi 慢mạn 。 又hựu 。

又hựu 應ứng 對đối 慢mạn 要yếu 徧biến 知tri

者giả 。 是thị 慢mạn 者giả 由do （# 一nhất ）# 知tri 徧biến 知tri 。 （# 二nhị ）# 度độ 徧biến 知tri 。 （# 三tam ）# 斷đoạn 徧biến 知tri 之chi 三tam 徧biến 知tri 而nhi 應ưng 徧biến 知tri 。

[P.427]# （# 一nhất ）# 知tri 徧biến 知tri 者giả 云vân 何hà 。 是thị 知tri 慢mạn 。 〔# 即tức 〕# 見kiến 知tri 。

心tâm 之chi 高cao 傲ngạo 此thử 乃nãi 一nhất 種chủng 慢mạn 。 高cao 揚dương 自tự 己kỷ 貶biếm 下hạ 他tha 人nhân 此thử 乃nãi 二nhị 種chủng 慢mạn 乃nãi 至chí 於ư 此thử 。 處xử 某mỗ 者giả 出xuất 生sanh 。 姓tánh 氏thị 乃nãi 至chí 又hựu 由do 某mỗ 等đẳng 之chi 根căn 據cứ 而nhi 生sanh 慢mạn 此thử 是thị 十thập 種chủng 慢mạn 。

此thử 是thị 知tri 徧biến 知tri 。

（# 二nhị ）# 度độ 徧biến 知tri 者giả 云vân 何hà 。 如như 斯tư 已dĩ 知tri 是thị 度độ 知tri 慢mạn 。 〔# 即tức 慢mạn 者giả 〕# 度độ 知tri 。

無vô 常thường 也dã 。 苦khổ 也dã 乃nãi 至chí （# 三tam 七thất 頁# 參tham 照chiếu ）# 非phi 歸quy 依y 所sở 。

此thử 是thị 度độ 徧biến 知tri 。

（# 三tam ）# 斷đoạn 徧biến 知tri 者giả 云vân 何hà 。 如như 斯tư 已dĩ 度độ 知tri 。 捨xả 斷đoạn 慢mạn 。 除trừ 去khứ 。 滅diệt 除trừ 。 令linh 滅diệt 無vô 。 此thử 是thị 斷đoạn 徧biến 知tri 。

又hựu 應ứng 對đối 慢mạn 要yếu 徧biến 知tri

由do 此thử 等đẳng 三tam 徧biến 知tri 應ưng 徧biến 知tri 慢mạn 。 此thử 是thị 。

又hựu 應ứng 對đối 慢mạn 要yếu 徧biến 知tri

〔# 之chi 義nghĩa 〕# 。

賢hiền 者giả 應ưng 行hành 離ly 暴bạo 惡ác

〔# 之chi 句cú 中trung 〕# 。 暴bạo 惡ác 行hành 者giả 云vân 何hà 。 貪tham 行hành 〔# 以dĩ 貪tham 〕# 為vi 被bị 染nhiễm 者giả 之chi 暴bạo 惡ác 行hành 。 瞋sân 行hành 〔# 以dĩ 瞋sân 〕# 為vi 怒nộ 者giả 之chi 暴bạo 惡ác 行hành 。 癡si 行hành 〔# 以dĩ 癡si 〕# 為vi 蒙mông 昧muội 者giả 之chi 暴bạo 惡ác 行hành 。 慢mạn 行hành 〔# 以dĩ 慢mạn 〕# 為vi 被bị 結kết 縛phược 者giả 之chi 暴bạo 惡ác 行hành 。 見kiến 行hành 〔# 以dĩ 見kiến 〕# 為vi 執chấp 取thủ 者giả 之chi 暴bạo 惡ác 行hành 。 掉trạo 舉cử 行hành 〔# 以dĩ 掉trạo 舉cử 〕# 為vi 散tán 亂loạn 者giả 之chi 暴bạo 惡ác 行hành 。 疑nghi 行hành 〔# 以dĩ 疑nghi 〕# 為vi 不bất 決quyết 定định 者giả 之chi 暴bạo 惡ác 行hành 。 隨tùy 眠miên 行hành 〔# 以dĩ 隨tùy 眠miên 〕# 為vi 強cường 力lực 者giả 之chi 暴bạo 惡ác 行hành 。 此thử 是thị 暴bạo 惡ác 行hành 。

應ưng 離ly 暴bạo 惡ác 行hành

者giả 。 為vi 遠viễn 去khứ 暴bạo 惡ác 行hành 。 離ly 。 離ly 去khứ 。 出xuất 離ly 。 棄khí 遣khiển 。 離ly 脫thoát 。 離ly 縛phược 。 應ưng 以dĩ 不bất 限hạn 定định 之chi 心tâm 而nhi 住trụ 。

應ưng 行hành

者giả 。 是thị 應ưng 行hành 。 應ưng 行hành 作tác 。 應ưng 動động 作tác 。 應ưng 活hoạt 動động 。 應ưng 護hộ 持trì 。 應ưng 持trì 續tục 。 應ưng 維duy 持trì 。 此thử 是thị 。

應ưng 離ly 暴bạo 惡ác 行hành

〔# 之chi 義nghĩa 〕# 。 故cố 世Thế 尊Tôn 宣tuyên 示thị 。

勿vật 被bị 妄vọng 言ngôn 所sở 誘dụ 導đạo 。 對đối 色sắc 不bất 為vi 起khởi 愛ái 潤nhuận 。

又hựu 應ứng 對đối 慢mạn 要yếu 徧biến 知tri 。 〔# 賢hiền 者giả 〕# 應ưng 行hành 離ly 暴bạo 惡ác 。

一nhất 〇#

不bất 可khả 歡hoan 喜hỷ 舊cựu 〔# 過quá 去khứ 〕# 。 對đối 〔# 現hiện 〕# 新tân 者giả 不bất 為vi 忍nhẫn 。

續tục 有hữu 減giảm 退thoái 不bất 可khả 愁sầu 。 不bất 可khả 依y 止chỉ 鈎câu 引dẫn 者giả 。

（# 九cửu 四tứ 四tứ ）#

不bất 可khả 歡hoan 喜hỷ 舊cựu 〔# 過quá 去khứ 〕#

〔# 之chi 句cú 中trung 〕# 。

舊cựu

是thị 過quá 去khứ 之chi 色sắc 。 受thọ 。 想tưởng 。 行hành 。 識thức 。 過quá 去khứ 之chi 諸chư 行hành 由do 愛ái 由do 見kiến 而nhi 不bất 可khả 歡hoan 喜hỷ 。 不bất 可khả 歡hoan 迎nghênh 。 不bất 可khả 縛phược 著trước 。 捨xả 斷đoạn 歡hoan 喜hỷ 。 歡hoan 迎nghênh 。 縛phược 著trước 。 執chấp 。 執chấp 取thủ 。 住trụ 著trước 。 除trừ 去khứ 。 滅diệt 除trừ 。 應ưng 令linh 滅diệt 無vô 。 此thử 是thị 。

不bất 可khả 歡hoan 喜hỷ 舊cựu 〔# 過quá 去khứ 〕#

〔# 之chi 義nghĩa 〕# 。

對đối 新tân 者giả 不bất 為vi 忍nhẫn

〔# 之chi 句cú 中trung 〕# 。

新tân

者giả 。 是thị 現hiện 在tại 之chi 受thọ 。 想tưởng 。 行hành 。 識thức 。 對đối 現hiện 在tại 之chi 諸chư 行hành 。 由do 愛ái 由do 見kiến 。 而nhi 不bất 可khả 忍nhẫn 。 不bất 可khả 欲dục 。 不bất 可khả 愛ái 。 不bất 可khả 貪tham 。 不bất 可khả 生sanh 。 不bất 可khả 發phát 生sanh 。 不bất 可khả 起khởi 。 不bất 可khả 令linh 生sanh 起khởi 。 此thử 是thị 。

對đối 新tân 者giả 不bất 為vi 忍nhẫn

〔# 之chi 義nghĩa 〕# 。

續tục 有hữu 減giảm 退thoái 不bất 可khả 愁sầu

者giả 。 是thị 。

減giảm 退thoái

失thất 。 毀hủy 失thất 。 衰suy 滅diệt 。 離ly 去khứ 。 消tiêu 滅diệt 。

不bất 可khả 愁sầu

不bất 可khả 〔# 悲bi 〕# 疲bì 。 不bất 可khả 悲bi 泣khấp 。 不bất 可khả 捶chúy 胸hung 而nhi 泣khấp 。 不bất 可khả 陷hãm 於ư 蒙mông 昧muội 。 眼nhãn 之chi 減giảm 退thoái 。 失thất 。 毀hủy 失thất 。 衰suy 滅diệt 。 離ly 去khứ 。 且thả 消tiêu 滅diệt 。 耳nhĩ 。 鼻tị 。 舌thiệt 。 身thân 。 色sắc 。 聲thanh 。 香hương 。 味vị 。 觸xúc 。 施thí 主chủ 家gia 。 住trụ 居cư 。 名danh 聲thanh 。 賞thưởng 讚tán 。 樂nhạo/nhạc/lạc 。 衣y 服phục 。 食thực 物vật 。 臥ngọa 坐tọa 所sở 。 病bệnh 者giả 之chi 資tư 具cụ 醫y 藥dược 之chi 減giảm 退thoái 。 失thất 。 毀hủy 失thất 。 衰suy 滅diệt 。 離ly 去khứ 。 且thả 消tiêu 滅diệt 不bất 可khả 愁sầu 。 不bất 可khả 〔# 悲bi 〕# 疲bì 。 不bất 可khả 悲bi 泣khấp 。 不bất 可khả 捶chúy 胸hung 而nhi 泣khấp 。 不bất 可khả 陷hãm 於ư 蒙mông 昧muội 。 此thử 是thị 。

續tục 有hữu 減giảm 退thoái 不bất 可khả 愁sầu

〔# 之chi 義nghĩa 〕# 。

不bất 可khả 依y 止chỉ 鈎câu 引dẫn 者giả

〔# 之chi 句cú 中trung 〕# 。

鈎câu 引dẫn 者giả

是thị 渴khát 愛ái 。 即tức 所sở 有hữu 貪tham 。 染nhiễm 貪tham 乃nãi 至chí （# 一nhất 一nhất 頁# 參tham 照chiếu ）# 是thị 貪tham 欲dục 。 貪tham 。 不bất 善thiện 根căn 。 由do 何hà 而nhi 渴khát 愛ái 謂vị 鈎câu 引dẫn 者giả 耶da 。 彼bỉ 之chi 由do 渴khát 愛ái 而nhi 鈎câu 引dẫn 色sắc 。 鈎câu 牽khiên 。 執chấp 。 執chấp 取thủ 。 住trụ 著trước 。 鈎câu 引dẫn 受thọ 。 想tưởng 。 行hành 。 識thức 。 趣thú 。 生sanh 起khởi 。 結kết 生sanh 。 有hữu 。 輪luân 迴hồi 。 輪luân 轉chuyển 。 鈎câu 牽khiên 。 執chấp 。 執chấp 取thủ 。 住trụ 著trước 。 由do 此thử 謂vị 鈎câu 引dẫn 為vi 渴khát 愛ái 。

不bất 可khả 依y 止chỉ 鈎câu 引dẫn 者giả

是thị 不bất 可khả 依y 止chỉ 渴khát 愛ái 。 應ưng 捨xả 斷đoạn 渴khát 愛ái 。 應ưng 除trừ 去khứ 。 應ưng 滅diệt 除trừ 。 應ưng 令linh 滅diệt 無vô 。 為vi 遠viễn 去khứ 渴khát 愛ái 。 離ly 。 離ly 去khứ 。 出xuất 離ly 。 棄khí 遣khiển 。 離ly 脫thoát 。 離ly 縛phược 。 應ưng 以dĩ 不bất 限hạn 定định 之chi 心tâm 而nhi 住trụ 。 此thử 是thị 。

不bất 可khả 依y 止chỉ 鈎câu 引dẫn 者giả

〔# 之chi 義nghĩa 〕# 。 故cố 世Thế 尊Tôn 宣tuyên 示thị 。

不bất 可khả 歡hoan 喜hỷ 舊cựu 〔# 過quá 去khứ 〕# 。 對đối 〔# 現hiện 〕# 新tân 者giả 不bất 為vi 忍nhẫn 。

續tục 有hữu 減giảm 退thoái 不bất 可khả 愁sầu 。 不bất 可khả 依y 止chỉ 鈎câu 引dẫn 者giả 。

一nhất 一nhất

我ngã 曰viết 貪tham 求cầu 大đại 暴bạo 流lưu 。 又hựu 曰viết 吸hấp 引dẫn 為vi 熱nhiệt 望vọng 。

所sở 緣duyên 徧biến 計kế 成thành 渴khát 愛ái 。 又hựu 曰viết 欲dục 泥nê 難nạn/nan 超siêu 越việt （# 九cửu 四tứ 五ngũ ）# 。

我ngã 曰viết 貪tham 求cầu 大đại 暴bạo 流lưu

〔# 之chi 句cú 中trung 〕# 。 貪tham 求cầu 者giả 。 是thị 渴khát 愛ái 。 即tức 所sở 有hữu 貪tham 。 染nhiễm 貪tham 乃nãi 至chí （# 一nhất 一nhất 頁# 參tham 照chiếu ）# 是thị 貪tham 欲dục 。 貪tham 。 不bất 善thiện 根căn 。 大đại 暴bạo 流lưu 者giả 。 是thị 渴khát 愛ái 。 即tức 所sở 有hữu 貪tham 。 染nhiễm 貪tham 乃nãi 至chí 是thị 貪tham 欲dục 。 貪tham 。 不bất 善thiện 根căn 。

我ngã 曰viết 貪tham 求cầu 大đại 暴bạo 流lưu

者giả 。 是thị 我ngã 以dĩ 貪tham 求cầu 曰viết 大đại 暴bạo 流lưu 。 言ngôn 。 說thuyết 。 施thi 設thiết 。 確xác 立lập 。 開khai 顯hiển 。 分phân 別biệt 。 顯hiển 示thị 。 說thuyết 明minh 。 此thử 是thị 。

我ngã 曰viết 貪tham 求cầu 大đại 暴bạo 流lưu

〔# 之chi 義nghĩa 〕# 。

吸hấp 引dẫn 謂vị 熱nhiệt 望vọng

〔# 之chi 句cú 中trung 〕# 。 吸hấp 引dẫn 者giả 。 是thị 渴khát 愛ái 。 即tức 所sở 有hữu 貪tham 。 染nhiễm 貪tham 乃nãi 至chí 是thị 貪tham 欲dục 。 貪tham 。 不bất 善thiện 根căn 。 熱nhiệt 望vọng 者giả 亦diệc 是thị 渴khát 愛ái 。 即tức 所sở 有hữu 貪tham 。 染nhiễm 貪tham 乃nãi 至chí 是thị 貪tham 欲dục 。 貪tham 。 不bất 善thiện 根căn 。

熱nhiệt 望vọng 謂vị 吸hấp 引dẫn

者giả 。 是thị 吸hấp 引dẫn 曰viết 熱nhiệt 望vọng 。 言ngôn 。 說thuyết 。 施thi 設thiết 。 確xác 立lập 。 開khai 顯hiển 。 分phân 別biệt 。 顯hiển 示thị 。 說thuyết 明minh 。 此thử 是thị 。

吸hấp 引dẫn 謂vị 熱nhiệt 望vọng

〔# 之chi 義nghĩa 〕# 。

所sở 緣duyên 。 徧biến 計kế 者giả 。

〔# 之chi 句cú 中trung 〕# 。

所sở 緣duyên

者giả 。 是thị 渴khát 愛ái 。 即tức 所sở 有hữu 貪tham 。 染nhiễm 貪tham 乃nãi 至chí 是thị 貪tham 欲dục 。 貪tham 。 不bất 善thiện 根căn 。

徧biến 計kế

者giả 。 亦diệc 是thị 渴khát 愛ái 。 即tức 所sở 有hữu 貪tham 。 染nhiễm 貪tham 乃nãi 至chí 是thị 貪tham 欲dục 。 貪tham 。 不bất 善thiện 根căn 。 此thử 是thị 。

所sở 緣duyên 。 徧biến 計kế 者giả 。

欲dục 泥nê 難nạn/nan 超siêu 越việt

者giả 。 是thị 超siêu 難nạn/nan 。 過quá 難nạn/nan 。 度độ 難nạn/nan 。 度độ 過quá 難nạn/nan 。 超siêu 越việt 難nạn/nan 。 離ly 越việt 難nạn/nan 。 是thị 欲dục 泥nê 。 欲dục 污ô 泥nê 。 欲dục 染nhiễm 。 欲dục 泥nê 土thổ/độ 。 欲dục 障chướng 礙ngại 。 此thử 是thị 。

欲dục 泥nê 難nạn/nan 超siêu 越việt 。

故cố 世Thế 尊Tôn 宣tuyên 示thị 。

[P.430]# 我ngã 曰viết 貪tham 求cầu 大đại 暴bạo 流lưu 。 又hựu 曰viết 吸hấp 引dẫn 為vi 熱nhiệt 望vọng 。

所sở 緣duyên 徧biến 計kế 成thành 渴khát 愛ái 。 又hựu 曰viết 欲dục 泥nê 難nạn/nan 超siêu 越việt 。

一nhất 二nhị

牟Mâu 尼Ni 由do 真chân 不bất 離ly 去khứ 。 婆Bà 羅La 門Môn 在tại 陸lục 地địa 〔# 涅Niết 槃Bàn 〕# 。

彼bỉ 〔# 棄khí 〕# 一nhất 切thiết 為vi 捨xả 遣khiển 。 彼bỉ 實thật 言ngôn 稱xưng 為vi 寂tịch 者giả 。

（# 九cửu 四tứ 六lục ）#

牟Mâu 尼Ni 由do 真chân 不bất 離ly 去khứ

者giả 。 是thị 牟Mâu 尼Ni 不bất 離ly 去khứ 真chân 語ngữ 。 不bất 離ly 去khứ 正chánh 見kiến 。 不bất 離ly 去khứ 八Bát 支Chi 聖Thánh 道Đạo 去khứ 。 牟Mâu 尼Ni 者giả 。 謂vị 智trí 是thị 牟mâu 那na 。 即tức 所sở 有hữu 慧tuệ 。 知tri 解giải 乃nãi 至chí （# 一nhất 〇# 六lục 頁# 以dĩ 下hạ 參tham 照chiếu ）# 超siêu 越việt 著trước 與dữ 綱cương 。 此thử 是thị 牟Mâu 尼Ni 。 此thử 是thị 。

牟Mâu 尼Ni 由do 真chân 不bất 離ly 去khứ

〔# 之chi 義nghĩa 〕# 。

婆Bà 羅La 門Môn （# 佛Phật ）# 在tại 陸lục 地địa 〔# 涅Niết 槃Bàn 〕#

〔# 之chi 句cú 中trung 〕# 。

陸lục 地địa

者giả 。 是thị 不bất 死tử 。 涅Niết 槃Bàn 。 即tức 所sở 有hữu 彼bỉ 一nhất 切thiết 行hành 之chi 止chỉ 。 一nhất 切thiết 依y 之chi 捨xả 遣khiển 。 渴khát 愛ái 之chi 盡tận 滅diệt 。 離ly 貪tham 。 滅diệt 。 涅Niết 槃Bàn 。 婆Bà 羅La 門Môn 者giả 。 是thị 令linh 拒cự 外ngoại 之chi 七thất 法pháp 故cố 是thị 婆Bà 羅La 門Môn 。 乃nãi 至chí （# 九cửu 〇# 頁# 參tham 照chiếu ）# 無vô 依y 止chỉ 者giả 。 此thử 言ngôn 婆Bà 羅La 門Môn 。

婆Bà 羅La 門Môn （# 佛Phật ）# 在tại 陸lục 地địa

者giả 。 是thị 婆Bà 羅La 門Môn 在tại 陸lục 地địa 。 在tại 洲châu 諸chư 。 在tại 救cứu 護hộ 所sở 。 在tại 避tị 難nạn/nan 所sở 。 在tại 歸quy 依y 所sở 。 在tại 無vô 畏úy 。 在tại 無vô 死tử 。 在tại 不bất 死tử 。 在tại 涅Niết 槃Bàn 。 此thử 是thị 。

婆Bà 羅La 門Môn 在tại 陸lục 地địa

〔# 之chi 義nghĩa 〕# 。

彼bỉ 一nhất 切thiết 捨xả 遣khiển

〔# 之chi 句cú 中trung 〕# 。

一nhất 切thiết

者giả 。 是thị 眼nhãn 與dữ 色sắc 乃nãi 至chí 意ý 與dữ 法pháp 之chi 十thập 二nhị 處xứ 。 是thị 對đối 內nội 外ngoại 之chi 〔# 六lục 〕# 處xứ 欲dục 貪tham 被bị 捨xả 斷đoạn 。 根căn 絕tuyệt 。 如như 截tiệt 頂đảnh 之chi 多đa 羅la 樹thụ 。 成thành 為vi 滅diệt 無vô 。 於ư 未vị 來lai 不bất 生sanh 起khởi 故cố 。 刈ngải 割cát 故cố 。 一nhất 切thiết 被bị 棄khí 。 唾thóa 棄khí 。 脫thoát 。 捨xả 斷đoạn 。 捨xả 遣khiển 。 愛ái 。 見kiến 。 慢mạn 被bị 捨xả 斷đoạn 。 根căn 絕tuyệt 。 如như 截tiệt 頂đảnh 之chi 多đa 羅la 樹thụ 成thành 為vi 滅diệt 無vô 。 於ư 未vị 來lai 不bất 生sanh 起khởi 故cố 。 刈ngải 割cát 故cố 。 一nhất 切thiết 被bị 棄khí 。 唾thóa 棄khí 。 脫thoát 。 捨xả 斷đoạn 。 捨xả 遣khiển 。 福phước 行hành 。 非phi 福phước 行hành 與dữ 不bất 動động 行hành 。 捨xả 斷đoạn 。 根căn 絕tuyệt 。 如như 截tiệt 頂đảnh 之chi 多đa 羅la 樹thụ 成thành 為vi 滅diệt 無vô 。 於ư 未vị 來lai 不bất [P.431]# 生sanh 起khởi 故cố 。 刈ngải 割cát 故cố 。 一nhất 切thiết 被bị 棄khí 。 唾thóa 棄khí 。 脫thoát 。 捨xả 斷đoạn 。 捨xả 遣khiển 。 此thử 。

被bị 一nhất 切thiết 為vi 捨xả 遣khiển 。

彼bỉ 實thật 言ngôn 稱xưng 為vi 寂tịch 者giả

彼bỉ 者giả 。 是thị 。

言ngôn 。

語ngữ 。 話thoại 。 說thuyết 明minh 。 言ngôn 說thuyết 為vi 。

寂tịch 者giả

寂tịch 靜tĩnh 者giả 。 寂tịch 滅diệt 者giả 。 〔# 煩phiền 惱não 〕# 消tiêu 滅diệt 者giả 。 安an 息tức 者giả 。 此thử 是thị 。

言ngôn 彼bỉ 實thật 寂tịch 者giả

〔# 之chi 義nghĩa 〕# 。 故cố 世Thế 尊Tôn 宣tuyên 示thị 。

牟Mâu 尼Ni 由do 真chân 不bất 離ly 去khứ 。 婆Bà 羅La 門Môn 在tại 陸lục 地địa （# 涅Niết 槃Bàn ）# 。

彼bỉ 〔# 棄khí 〕# 一nhất 切thiết 為vi 捨xả 遣khiển 。 彼bỉ 實thật 言ngôn 稱xưng 為vi 寂tịch 者giả 。

一nhất 三tam

彼bỉ 實thật 是thị 知tri 者giả 。 吠phệ 陀đà 之chi 達đạt 人nhân 。

已dĩ 知tri 一nhất 切thiết 法pháp 。 彼bỉ 不bất 為vi 依y 止chỉ 。

彼bỉ 在tại 此thử 世thế 間gian 。 且thả 為vi 正chánh 動động 作tác 。

此thử 世thế 任nhậm 何hà 人nhân 。 彼bỉ 亦diệc 無vô 羨tiện 望vọng 。

（# 九cửu 四tứ 七thất ）#

彼bỉ 實thật 是thị 知tri 者giả 。 吠phệ 陀đà 之chi 達đạt 人nhân 。

〔# 之chi 句cú 中trung 〕# 。

知tri 者giả

者giả 。 是thị 知tri 者giả 。 明minh 解giải 者giả 。 智trí 者giả 。 智trí 慧tuệ 者giả 。 辨biện 知tri 者giả 。 有hữu 慧tuệ 者giả 。 吠phệ 陀đà 之chi 達đạt 人nhân 〔# 之chi 句cú 中trung 〕# 。

吠phệ 陀đà

者giả 。 是thị 於ư 四tứ 〔# 沙Sa 門Môn 〕# 道đạo 智trí 乃nãi 至chí （# 前tiền 卷quyển 一nhất 一nhất 一nhất 頁# 參tham 照chiếu ）# 對đối 一nhất 切thiết 之chi 諸chư 受thọ 離ly 貪tham 。 超siêu 一nhất 切thiết 受thọ 。 此thử 是thị 吠phệ 陀đà 之chi 達đạt 人nhân 。 此thử 是thị 。

彼bỉ 實thật 是thị 知tri 者giả 。 吠phệ 陀đà 之chi 達đạt 人nhân 。

〔# 之chi 義nghĩa 〕# 。

已dĩ 知tri 一nhất 切thiết 法pháp 。 彼bỉ 不bất 為vi 依y 止chỉ 。

者giả 。 是thị 已dĩ 知tri 〔# 法pháp 〕# 。 識thức 。 考khảo 量lượng 。 度độ 知tri 。 辨biện 知tri 。 明minh 暸# 。 〔# 即tức 〕# 。

一nhất 切thiết 行hành 是thị 無vô 常thường

一nhất 切thiết 行hành 是thị 苦khổ

乃nãi 至chí （# 二nhị 二nhị 頁# 參tham 照chiếu ）# 知tri 。 識thức 。 考khảo 量lượng 。 度độ 知tri 。 辨biện 知tri 。 明minh 暸# 。

所sở 有hữu 集tập 法pháp 。 皆giai 此thử 滅diệt 法pháp 。

不bất 依y 止chỉ

者giả 。 〔# 依y 〕# 有hữu 愛ái 依y 。 見kiến 依y 之chi 二nhị 依y 乃nãi 至chí （# 二nhị 五ngũ 五ngũ 頁# 參tham 照chiếu ）# 此thử 是thị 愛ái 依y 乃nãi 至chí 此thử 是thị 見kiến 依y 。 捨xả 斷đoạn 愛ái 依y 。 捨xả 遣khiển 見kiến 依y 不bất 依y 止chỉ 眼nhãn 。 不bất 依y 止chỉ 耳nhĩ 。 不bất 依y 止chỉ 鼻tị 乃nãi 至chí （# 一nhất 四tứ 四tứ 頁# 參tham 照chiếu ）# 不bất 依y 止chỉ 見kiến 聞văn 覺giác 識thức 諸chư 法pháp 。 不bất 止chỉ 著trước 。 不bất 繫hệ 著trước 。 不bất 近cận 著trước 。 不bất 縛phược 著trước 。 不bất 信tín 解giải 。 此thử 是thị 。

已dĩ 知tri 一nhất 切thiết 法pháp 。 彼bỉ 不bất 為vi 依y 止chỉ 。

〔# 之chi 義nghĩa 〕# 。

彼bỉ 在tại 此thử 世thế 間gian 。 且thả 為vi 正chánh 動động 作tác 。

者giả 。 是thị 對đối 內nội 外ngoại 之chi 〔# 六lục 〕# 處xứ 捨xả 斷đoạn 欲dục 貪tham 。 根căn 絕tuyệt 。 如như 截tiệt 頂đảnh 之chi 多đa 羅la 樹thụ 成thành 為vi 滅diệt 無vô 。 於ư 未vị 來lai 不bất 生sanh 起khởi 故cố 。 刈ngải 割cát 故cố 。 彼bỉ 於ư 世thế 間gian 正chánh 行hạnh 。 住trụ 。 動động 作tác 。 活hoạt 動động 。 護hộ 持trì 。 持trì 續tục 。 維duy 持trì 。 又hựu 福phước 行hành 。 非phi 福phước 行hành 與dữ 不bất 動động 行hành 被bị 捨xả 斷đoạn 。 根căn 絕tuyệt 。 是thị 如như 截tiệt 頂đảnh 之chi 多đa 羅la 樹thụ 成thành [P.432]# 為vi 滅diệt 無vô 。 於ư 未vị 來lai 不bất 生sanh 起khởi 故cố 。 刈ngải 割cát 故cố 。 彼bỉ 於ư 世thế 間gian 而nhi 正chánh 行hạnh 。 住trụ 。 動động 作tác 。 活hoạt 動động 。 護hộ 持trì 。 持trì 續tục 。 維duy 持trì 。 此thử 是thị 。

彼bỉ 在tại 此thử 世thế 間gian 。 且thả 為vi 正chánh 動động 作tác 。

此thử 世thế 任nhậm 何hà 人nhân 。 彼bỉ 亦diệc 無vô 羨tiện 望vọng 。

〔# 之chi 句cú 中trung 〕# 。 羨tiện 望vọng 者giả 。 是thị 渴khát 愛ái 。 即tức 所sở 有hữu 貪tham 。 染nhiễm 貪tham 乃nãi 至chí （# 一nhất 一nhất 頁# 參tham 照chiếu ）# 是thị 貪tham 欲dục 。 貪tham 。 不bất 善thiện 根căn 。 捨xả 斷đoạn 此thử 羨tiện 望vọng 。 渴khát 愛ái 。 正Chánh 斷Đoạn 。 令linh 寂tịch 滅diệt 。 令linh 安an 息tức 。 令linh 不bất 得đắc 生sanh 起khởi 。 以dĩ 智trí 火hỏa 燒thiêu 者giả 。 亦diệc 不bất 羨tiện 望vọng 任nhậm 何hà 人nhân 。 〔# 即tức 〕# 無vô 論luận 對đối 。 於ư 剎sát 帝đế 利lợi 。 婆Bà 羅La 門Môn 。 毘tỳ 舍xá 。 首thủ 陀đà 。 在tại 家gia 者giả 。 出xuất 家gia 者giả 。 天thiên 。 人nhân 亦diệc 〔# 無vô 有hữu 羨tiện 望vọng 。 〕# 此thử 是thị 。

此thử 世thế 任nhậm 何hà 人nhân 。 彼bỉ 亦diệc 無vô 羨tiện 望vọng 。

〔# 之chi 義nghĩa 〕# 。 故cố 世Thế 尊Tôn 宣tuyên 示thị 。

彼bỉ 實thật 是thị 知tri 者giả 。 吠phệ 陀đà 之chi 達đạt 人nhân 。

已dĩ 知tri 一nhất 切thiết 法pháp 。 彼bỉ 不bất 為vi 依y 止chỉ 。

彼bỉ 在tại 此thử 世thế 間gian 。 且thả 為vi 正chánh 動động 作tác 。

此thử 世thế 任nhậm 何hà 人nhân 。 彼bỉ 亦diệc 無vô 羨tiện 望vọng 。

一nhất 四tứ

於ư 世thế 間gian 難nạn/nan 超siêu 諸chư 欲dục 。 超siêu 越việt 之chi 所sở 〔# 有hữu 七thất 〕# 著trước 。

彼bỉ 以dĩ 斷đoạn 流lưu 無vô 結kết 縛phược 。 無vô 愁sầu 亦diệc 無vô 煩phiền 惱não 事sự 。

（# 九cửu 四tứ 八bát ）#

於ư 世thế 間gian 難nạn/nan 超siêu 諸chư 欲dục 。 超siêu 越việt 之chi 所sở 〔# 有hữu 七thất 〕# 著trước 。

〔# 之chi 句cú 中trung 〕# 。

所sở

者giả 。 是thị 無vô 論luận 於ư 剎sát 帝đế 。 婆Bà 羅La 門Môn 。 毘tỳ 舍xá 。 首thủ 陀đà 。 在tại 家gia 者giả 。 出xuất 家gia 者giả 。 天thiên 。 人nhân 。 如như 何hà 容dung 貌mạo 。 如như 何hà 業nghiệp 務vụ 。 如như 何hà 職chức 分phần/phân 。 如như 何hà 階giai 級cấp 。 如như 何hà 地địa 位vị 。 於ư 任nhậm 如như 何hà 法pháp 之chi 具cụ 備bị 者giả 〔# 之chi 義nghĩa 〕# 。

諸chư 欲dục

者giả 。 概khái 言ngôn 之chi 。 是thị 事sự 欲dục 與dữ 煩phiền 惱não 欲dục 之chi 二nhị 欲dục 乃nãi 至chí （# 前tiền 卷quyển 一nhất 頁# 以dĩ 下hạ 參tham 照chiếu ）# 此thử 等đẳng 謂vị 事sự 欲dục 乃nãi 至chí 此thử 等đẳng 謂vị 煩phiền 惱não 欲dục 。

著trước

者giả 。 是thị 貪tham 著trước 。 瞋sân 著trước 。 癡si 著trước 。 慢mạn 著trước 。 見kiến 著trước 。 煩phiền 惱não 著trước 。 惡ác 行hành 著trước 之chi 七thất 著trước 。

於ư 世thế 間gian

者giả 。 是thị 於ư 惡ác 趣thú 世thế 間gian 。 於ư 人nhân 世thế 間gian 。 於ư 天thiên 世thế 間gian 。 於ư 蘊uẩn 世thế 間gian 。 於ư 處xử 世thế 間gian 。

難nạn/nan 超siêu 越việt

者giả 是thị 度độ 。 越việt 度độ 。 度độ 過quá 。 超siêu 越việt 。 離ly 越việt 於ư 世thế 間gian 所sở 有hữu 。 欲dục 乃nãi 難nạn/nan 超siêu 。 難nạn/nan 過quá 。 難nan 度độ 。 難nan 度độ 過quá 。 難nạn/nan 超siêu 越việt 。 難nan 離ly 越việt 。 難nạn/nan 著trước 。 此thử 是thị 。

於ư 世thế 間gian 難nạn/nan 超siêu 諸chư 欲dục 。 超siêu 越việt 之chi 所sở 〔# 有hữu 七thất 〕# 著trước 。

〔# 之chi 義nghĩa 〕# 。

無vô 愁sầu 亦diệc 無vô 煩phiền 惱não 事sự

者giả 。 是thị 不bất 愁sầu 事sự 物vật 之chi 變biến 易dị 。 不bất 愁sầu 事sự 物vật 之chi 變biến 易dị 時thời 。 〔# 即tức 〕# 。

我ngã 眼nhãn 變biến 易dị

無vô 愁sầu 。

我ngã 耳nhĩ 。 我ngã 鼻tị 。 我ngã 舌thiệt 。 我ngã 身thân 。 我ngã 色sắc 。 我ngã 聲thanh 。 我ngã 香hương 。 我ngã 味vị 。 我ngã 觸xúc 。 我ngã 施thí 主chủ 家gia 。 我ngã 眾chúng 。 我ngã 住trụ 居cư 。 我ngã 利lợi 得đắc 。 我ngã 名danh 聲thanh 。 我ngã 賞thưởng 讚tán 。 我ngã 樂nhạo/nhạc/lạc 。 我ngã 衣y 服phục 。 我ngã 食thực 物vật 。 我ngã 臥ngọa 坐tọa 所sở 。 我ngã 病bệnh 者giả 之chi 資tư 具cụ 藥dược 品phẩm 。 我ngã 母mẫu 。 我ngã 父phụ 。 我ngã 兄huynh 弟đệ 。 我ngã 姊tỷ 妹muội 。 我ngã 親thân 子tử 。 我ngã 親thân 女nữ 。 我ngã 友hữu 人nhân 。 我ngã 同đồng 僚liêu 。 我ngã 親thân 戚thích 緣duyên 者giả 之chi 變biến 易dị 。

無vô 愁sầu 。 無vô 疲bì 〔# 悲bi 〕# 。 無vô 悲bi 泣khấp 。 無vô 捶chúy 胸hung 而nhi 泣khấp 。 無vô 陷hãm 於ư 蒙mông 昧muội 。 此thử 是thị 。

無vô 愁sầu 。

無vô 煩phiền 惱não 事sự

者giả 。 是thị 無vô 煩phiền 事sự 。 無vô 煩phiền 。 無vô 煩phiền 思tư 。 無vô 愁sầu 思tư 。 無vô 愁sầu 惱não 。 或hoặc 又hựu 無vô 生sanh 。 無vô 老lão 。 無vô 死tử 。 無vô 死tử 亡vong 。 無vô 生sanh 起khởi 。 此thử 是thị 。

無vô 愁sầu 亦diệc 無vô 煩phiền 惱não 事sự

〔# 之chi 義nghĩa 〕# 。

彼bỉ 之chi 斷đoạn 流lưu 無vô 結kết 縛phược

〔# 之chi 句cú 中trung 〕# 。 流lưu 者giả 。 是thị 渴khát 愛ái 。 即tức 所sở 有hữu 貪tham 。 染nhiễm 貪tham 乃nãi 至chí （# 一nhất 一nhất 頁# 參tham 照chiếu ）# 是thị 貪tham 欲dục 。 貪tham 。 不bất 善thiện 根căn 。 彼bỉ 之chi 流lưu 。 捨xả 斷đoạn 渴khát 愛ái 。 正Chánh 斷Đoạn 。 令linh 寂tịch 滅diệt 。 令linh 安an 息tức 。 令linh 不bất 得đắc 生sanh 起khởi 。 以dĩ 智trí 火hỏa 所sở 燒thiêu 之chi 人nhân 謂vị 。

斷đoạn 流lưu

者giả 。

無vô 結kết 縛phược

〔# 之chi 句cú 中trung 之chi 結kết 縛phược 者giả 〕# 。 是thị 貪tham 縛phược 。 瞋sân 縛phược 。 癡si 縛phược 。 慢mạn 縛phược 。 見kiến 縛phược 。 煩phiền 惱não 縛phược 。 惡ác 行hành 縛phược 之chi 七thất 縛phược 。 捨xả 斷đoạn 此thử 等đẳng 之chi 結kết 縛phược 。 正Chánh 斷Đoạn 。 令linh 寂tịch 滅diệt 。 令linh 安an 息tức 。 令linh 不bất 得đắc 生sanh 起khởi 。 以dĩ 智trí 火hỏa 所sở 燒thiêu 之chi 人nhân 謂vị 。

無vô 結kết 縛phược 者giả 。

此thử 是thị

彼bỉ 之chi 斷đoạn 流lưu 無vô 結kết 縛phược

〔# 之chi 義nghĩa 〕# 。 故cố 世Thế 尊Tôn 宣tuyên 示thị 。

於ư 世thế 間gian 難nạn/nan 超siêu 諸chư 欲dục 。 超siêu 越việt 之chi 所sở 〔# 有hữu 七thất 〕# 著trước 。

彼bỉ 之chi 斷đoạn 流lưu 無vô 結kết 縛phược 。 無vô 愁sầu 亦diệc 無vô 煩phiền 惱não 事sự 。

一nhất 五ngũ

前tiền 所sở 〔# 煩phiền 惱não 〕# 令linh 涸hạc 渴khát 。 後hậu 成thành 何hà 物vật 勿vật 標tiêu 新tân 。

若nhược 汝nhữ 不bất 執chấp 〔# 是thị 為vi 〕# 中trung 。 汝nhữ 之chi 將tương 行hành 為vi 寂tịch 靜tĩnh 。

（# 九cửu 四tứ 九cửu ）#

在tại 前tiền 所sở 有hữu 令linh 涸hạc 渴khát

者giả 。 是thị 有hữu 關quan 過quá 去khứ 諸chư 行hành 所sở 生sanh 起khởi 之chi 諸chư 煩phiền 惱não 皆giai 令linh 涸hạc 。 涸hạc 渴khát 。 乾can/kiền/càn 盡tận 。 令linh 成thành 無vô 種chủng 。 捨xả 斷đoạn 。 除trừ 去khứ 。 滅diệt 除trừ 。 成thành 為vi 滅diệt 無vô 。 如như 斯tư 是thị 。

前tiền 所sở 有hữu 令linh 涸hạc 渴khát

〔# 之chi 義nghĩa 〕# 。 或hoặc 又hựu 過quá 去khứ 之chi 業nghiệp 行hành 所sở 未vị 受thọ 報báo 之chi 諸chư 業nghiệp 行hành 令linh 涸hạc 。 涸hạc 渴khát 。 乾can/kiền/càn 盡tận 。 令linh 為vi 無vô 種chủng 。 捨xả 斷đoạn 。 除trừ 去khứ 。 滅diệt 除trừ 。 令linh 成thành 滅diệt 無vô 。 如như 斯tư 亦diệc 是thị 。

前tiền 所sở 有hữu 令linh 涸hạc 渴khát

〔# 之chi 義nghĩa 〕# 。

後hậu 成thành 何hà 物vật 汝nhữ 勿vật 標tiêu 新tân

未vị 來lai 謂vị 。

後hậu

有hữu 關quan 未vị 來lai 之chi 諸chư 行hành 所sở 生sanh 起khởi 之chi 貪tham 所sở 有hữu 。 瞋sân 所sở 有hữu 。 癡si 所sở 有hữu 。 慢mạn 所sở 有hữu 。 見kiến 所sở 有hữu 。 煩phiền 惱não 所sở 有hữu 。 惡ác 行hành 所sở 有hữu 。 雖tuy 然nhiên 此thử 等đẳng 所sở 有hữu （# 何hà 物vật ）# 汝nhữ 勿vật 標tiêu 新tân 。 勿vật 令linh 現hiện 前tiền 。 勿vật 令linh 生sanh 。 勿vật 令linh 發phát 生sanh 。 勿vật 起khởi 。 勿vật 生sanh 起khởi 。 捨xả 斷đoạn 。 除trừ 去khứ 。 滅diệt 除trừ 。 令linh 之chi 滅diệt 無vô 。 此thử 是thị 。

後hậu 成thành 何hà 物vật 汝nhữ 勿vật 標tiêu 新tân

〔# 之chi 義nghĩa 〕# 。

若nhược 汝nhữ 不bất 執chấp 為vi 是thị 中trung

中trung

者giả 。 是thị 現hiện 在tại 之chi 色sắc 。 受thọ 。 想tưởng 。 行hành 。 識thức 。 現hiện 在tại 之chi 諸chư 行hành 由do 愛ái 由do 見kiến 而nhi 汝nhữ 不bất 執chấp 。 不bất 執chấp 著trước 。 不bất 執chấp 受thọ 。 不bất 執chấp 取thủ 。 若nhược 不bất 住trụ 著trước 者giả 。 若nhược 捨xả 斷đoạn 。 除trừ 去khứ 。 滅diệt 除trừ 。 令linh 之chi 滅diệt 無vô 歡hoan 喜hỷ 。 歡hoan 迎nghênh 。 縛phược 著trước 。 執chấp 。 執chấp 取thủ 。 住trụ 著trước 。 此thử 是thị 。

若nhược 汝nhữ 不bất 執chấp 為vi 是thị 中trung

〔# 之chi 義nghĩa 〕# 。

所sở 謂vị 。

汝nhữ 之chi 將tương 行hành 為vi 寂tịch 靜tĩnh

者giả 。 乃nãi 貪tham 之chi 寂tịch 故cố 為vi 寂tịch 。 瞋sân 之chi 寂tịch 故cố 為vi 寂tịch 乃nãi 至chí （# 一nhất 〇# 五ngũ 頁# 參tham 照chiếu ）# 一nhất 切thiết 不bất 善thiện 。 行hành 之chi 寂tịch 故cố 。 寂tịch 止chỉ 故cố 。 寂tịch 滅diệt 故cố 。 消tiêu 盡tận 故cố 。 消tiêu 滅diệt 故cố 。 離ly 去khứ 故cố 。 安an 息tức 故cố 是thị 為vi 寂tịch 。 為vi 寂tịch 靜tĩnh 。 寂tịch 滅diệt 。 消tiêu 滅diệt 。 安an 息tức 而nhi 汝nhữ 將tương 行hành 。 而nhi 住trụ 。 動động 作tác 。 活hoạt 動động 。 護hộ 持trì 。 持trì [P.435]# 續tục 。 維duy 持trì 。 此thử 是thị 。

汝nhữ 之chi 將tương 行hành 為vi 寂tịch 靜tĩnh

〔# 之chi 義nghĩa 〕# 。 故cố 世Thế 尊Tôn 宣tuyên 示thị 。

前tiền 所sở 〔# 煩phiền 惱não 〕# 令linh 涸hạc 渴khát 。 後hậu 成thành 何hà 物vật 勿vật 標tiêu 新tân 。

若nhược 汝nhữ 不bất 執chấp 〔# 是thị 為vi 〕# 中trung 。 汝nhữ 之chi 將tương 行hành 為vi 寂tịch 靜tĩnh 。

一nhất 六lục

普phổ 對đối 名danh 與dữ 色sắc 。 無vô 有hữu 我ngã 執chấp 者giả 。

非phi 有hữu 故cố 無vô 愁sầu 。 彼bỉ 實thật 無vô 毀hủy 失thất 。

（# 九cửu 五ngũ 〇# ）#

普phổ 對đối 名danh 與dữ 色sắc 。 無vô 有hữu 我ngã 執chấp 者giả 。

〔# 之chi 句cú 中trung 〕# 。

普phổ

者giả 。 是thị 普phổ 。 一nhất 切thiết 。 是thị 無vô 殘tàn 。 無vô 餘dư 。 名danh 者giả 。 是thị 四tứ 無vô 色sắc 蘊uẩn 。 色sắc 者giả 。 是thị 四tứ 大đại 種chủng 及cập 四tứ 大đại 種chủng 所sở 造tạo 色sắc 。

者giả

者giả 。 是thị 阿A 羅La 漢Hán 。 漏lậu 盡tận 者giả 。

我ngã 執chấp

者giả 。 是thị 愛ái 我ngã 執chấp 及cập 見kiến 我ngã 執chấp 之chi 二nhị 我ngã 執chấp 乃nãi 至chí （# 二nhị 五ngũ 五ngũ 頁# 參tham 照chiếu ）# 此thử 是thị 愛ái 我ngã 執chấp 乃nãi 至chí 。 此thử 是thị 見kiến 我ngã 執chấp 。

普phổ 對đối 名danh 與dữ 色sắc 。 無vô 有hữu 我ngã 執chấp 者giả 。

是thị 對đối 於ư 一nhất 切thiết 名danh 與dữ 色sắc 。 無vô 有hữu 我ngã 執chấp 。 不bất 存tồn 在tại 。 不bất 能năng 得đắc 。 捨xả 斷đoạn 。 正Chánh 斷Đoạn 。 令linh 寂tịch 滅diệt 。 安an 息tức 。 令linh 不bất 得đắc 生sanh 起khởi 。 以dĩ 智trí 火hỏa 所sở 燒thiêu 者giả 。 此thử 是thị 。

普phổ 對đối 名danh 與dữ 色sắc 。 無vô 有hữu 我ngã 執chấp 者giả 。

非phi 有hữu 故cố 無vô 愁sầu

是thị 不bất 愁sầu 事sự 物vật 之chi 變biến 易dị 。 事sự 物vật 之chi 變biến 易dị 時thời 不bất 愁sầu 。 〔# 即tức 〕# 我ngã 眼nhãn 之chi 變biến 易dị 無vô 愁sầu 。 我ngã 耳nhĩ 。 我ngã 鼻tị 。 我ngã 舌thiệt 。 我ngã 身thân 。 我ngã 色sắc 。 我ngã 聲thanh 。 我ngã 香hương 。 我ngã 味vị 。 我ngã 觸xúc 。 我ngã 施thí 主chủ 家gia 。 我ngã 眾chúng 。 我ngã 住trụ 居cư 。 我ngã 利lợi 得đắc 乃nãi 至chí （# 二nhị 二nhị 一nhất 頁# 參tham 照chiếu ）# 我ngã 親thân 戚thích 緣duyên 者giả 之chi 變biến 易dị 不bất 愁sầu 。 不bất 〔# 悲bi 〕# 疲bì 。 不bất 悲bi 泣khấp 。 不bất 捶chúy 胸hung 而nhi 泣khấp 。 不bất 陷hãm 於ư 蒙mông 昧muội 。 如như 斯tư 是thị 。

非phi 有hữu 之chi 故cố 無vô 愁sầu 。

或hoặc 又hựu 眼nhãn 病bệnh 所sở 觸xúc 。 所sở 襲tập 乃nãi 至chí （# 一nhất 二nhị 一nhất 頁# 參tham 照chiếu ）# 由do 與dữ 虻manh 。 蚊văn 。 風phong 。 炎diễm 熱nhiệt 。 爬# 行hành 類loại 之chi 接tiếp 觸xúc 所sở 觸xúc 。 所sở 襲tập 。 [P.436]# 圍vi 。 則tắc 具cụ 此thử 亦diệc 不bất 愁sầu 。 不bất 悲bi 疲bì 。 不bất 悲bi 泣khấp 。 不bất 捶chúy 胸hung 而nhi 泣khấp 。 不bất 陷hãm 於ư 蒙mông 昧muội 。 如như 斯tư 是thị 。

非phi 有hữu 之chi 故cố 無vô 愁sầu

或hoặc 又hựu 不bất 存tồn 。 不bất 存tồn 在tại 。 對đối 不bất 得đắc 之chi 物vật 。

我ngã 己kỷ 曾tằng 有hữu 而nhi 今kim 我ngã 無vô

我ngã 雖tuy 應ưng 有hữu 之chi 物vật 而nhi 我ngã 未vị 得đắc

亦diệc 不bất 愁sầu 。 不bất 疲bì 。 不bất 悲bi 泣khấp 。 不bất 捶chúy 胸hung 而nhi 泣khấp 。 不bất 陷hãm 於ư 蒙mông 昧muội 。 如như 斯tư 是thị 。

非phi 有hữu 之chi 故cố 無vô 愁sầu 。

彼bỉ 實thật 於ư 世thế 無vô 毀hủy 失thất

者giả 。 乃nãi 。

此thử 是thị 我ngã 物vật 。 此thử 是thị 他tha 人nhân 之chi 物vật 。

而nhi 凡phàm 執chấp 。 執chấp 取thủ 。 住trụ 著trước 。 縛phược 著trước 。 信tín 解giải 所sở 有hữu 色sắc 。 受thọ 。 想tưởng 。 行hành 。 識thức 者giả 有hữu 毀hủy 失thất 。 即tức 世Thế 尊Tôn 如như 斯tư 說thuyết 。

車xa 馬mã 寶bảo 珠châu 耳nhĩ 環hoàn 奪đoạt 。 子tử 及cập 妻thê 亦diệc 同đồng 被bị 奪đoạt 。

一nhất 切thiết 財tài 富phú 至chí 失thất 落lạc 。 愁sầu 時thời 何hà 汝nhữ 不bất 熱nhiệt 苦khổ 。

捨xả 先tiên 人nhân 之chi 諸chư 財tài 富phú 。 人nhân 最tối 初sơ 捨xả 彼bỉ 等đẳng 〔# 財tài 〕# 。

欲dục 欲dục 有hữu 財tài 者giả 無vô 常thường 。 故cố 我ngã 愁sầu 時thời 無vô 有hữu 愁sầu 。

月nguyệt 盈doanh 增tăng 充sung 滿mãn 虧khuy 減giảm 。 日nhật 使sử 滅diệt 沒một 自tự 〔# 暗ám 黑hắc 〕# 。

適thích 者giả 我ngã 知tri 世thế 間gian 法pháp 。 故cố 我ngã 愁sầu 時thời 無vô 有hữu 愁sầu 。

此thử 是thị 我ngã 之chi 物vật 。 此thử 是thị 他tha 人nhân 人nhân 之chi 物vật 。

於ư 無vô 執chấp 。 執chấp 取thủ 。 住trụ 著trước 。 縛phược 著trước 。 信tín 解giải 所sở 有hữu 色sắc 。 受thọ 。 想tưởng 。 行hành 。 識thức 無vô 者giả 。 無vô 有hữu 毀hủy 失thất 。 即tức 世Thế 尊Tôn 如như 斯tư 說thuyết 。

沙Sa 門Môn 。 汝nhữ 喜hỷ 耶da 。

友hữu 。 得đắc 何hà 而nhi 〔# 可khả 喜hỷ 〕# 耶da 。

沙Sa 門Môn 。 然nhiên 則tắc 汝nhữ 愁sầu 耶da 。

友hữu 。 失thất 何hà 而nhi 〔# 愁sầu 〕# 耶da 。

沙Sa 門Môn 。 然nhiên 則tắc 汝nhữ 無vô 喜hỷ 亦diệc 無vô 愁sầu 耶da 。

然nhiên 。 友hữu 。

[P.437]# 實thật 則tắc 我ngã 等đẳng 已dĩ 久cửu 見kiến 。 於ư 般Bát 涅Niết 槃Bàn 婆Bà 羅La 門Môn 。

世thế 間gian 之chi 愛ái 著trước 〔# 見kiến 〕# 度độ 。 無vô 歡hoan 喜hỷ 無vô 苦khổ 之chi 比Bỉ 丘Khâu 。

此thử 是thị

彼bỉ 實thật 〔# 世thế 間gian 〕# 無vô 毀hủy 失thất

〔# 之chi 義nghĩa 〕# 。 故cố 世Thế 尊Tôn 宣tuyên 示thị 。

普phổ 對đối 名danh 與dữ 色sắc 。 無vô 有hữu 我ngã 執chấp 者giả 。

非phi 有hữu 故cố 無vô 愁sầu 。 彼bỉ 實thật 無vô 毀hủy 失thất 。

一nhất 七thất

此thử 我ngã 物vật

他tha 之chi 物vật

然nhiên 而nhi 何hà 物vật 不bất 〔# 執chấp 〕# 者giả 。

不bất 存tồn 我ngã 執chấp 彼bỉ 如như 斯tư 。 於ư 。

我ngã 無vô

亦diệc 無vô 有hữu 愁sầu

（# 九cửu 五ngũ 一nhất ）#

此thử 是thị 我ngã 物vật

他tha 之chi 物vật

任nhậm 何hà 之chi 物vật 〔# 無vô 執chấp 者giả 〕# 〔# 之chi 句cú 中trung 〕# 。

者giả

是thị 阿A 羅La 漢Hán 。 漏lậu 盡tận 者giả 。

此thử 是thị 我ngã 之chi 物vật 。 此thử 是thị 他tha 人nhân 人nhân 之chi 物vật 。

於ư 無vô 執chấp 。 執chấp 取thủ 。 住trụ 著trước 。 縛phược 著trước 。 信tín 解giải 所sở 有hữu 受thọ 。 想tưởng 。 行hành 。 識thức 非phi 有hữu 。 不bất 存tồn 在tại 。 不bất 能năng 得đắc 。 捨xả 斷đoạn 。 正Chánh 斷Đoạn 。 令linh 寂tịch 滅diệt 。 安an 息tức 。 不bất 得đắc 生sanh 起khởi 。 以dĩ 智trí 火hỏa 燒thiêu 者giả 。 如như 斯tư 。

此thử 是thị 我ngã 物vật 。 他tha 之chi 物vật 。 任nhậm 何hà 之chi 物vật 不bất 〔# 執chấp 〕# 者giả 。

即tức 世Thế 尊Tôn 如như 斯tư 說thuyết 。

諸chư 比Bỉ 丘Khâu 。 此thử 身thân 非phi 汝nhữ 等đẳng 之chi 物vật 。 亦diệc 非phi 他tha 人nhân 人nhân 之chi 物vật 。 諸chư 比Bỉ 丘Khâu 。 應ưng 見kiến 由do 先tiên 業nghiệp 之chi 所sở 行hành 作tác 。 所sở 意ý 思tư 。 所sở 感cảm 受thọ 之chi 物vật 。 諸chư 比Bỉ 丘Khâu 。 於ư 此thử 處xứ 有hữu 聞văn （# 博bác 識thức ）# 之chi 聖thánh 弟đệ 子tử 善thiện 如như 理lý 作tác 意ý 緣duyên 起khởi 。 〔# 即tức 〕# 有hữu 此thử 時thời 〔# 即tức 〕# 有hữu 彼bỉ 。 此thử 生sanh 故cố 彼bỉ 生sanh 。 此thử 無vô 時thời 即tức 彼bỉ 無vô 。 此thử 滅diệt 故cố 彼bỉ 滅diệt 。 所sở 謂vị 緣duyên 無vô 明minh 有hữu 行hành 。 緣duyên 行hành 有hữu 識thức 乃nãi 至chí 如như 斯tư 有hữu 此thử 一nhất 切thiết 。 苦khổ 蘊uẩn 之chi 集tập 。 然nhiên 而nhi 無vô 明minh 之chi 無vô 餘dư 滅diệt 故cố 有hữu 行hành 之chi 滅diệt 乃nãi 至chí 如như 斯tư 有hữu 此thử 一nhất 切thiết 。 苦khổ 蘊uẩn 之chi 滅diệt 。

如như 斯tư 亦diệc 是thị

此thử 是thị 我ngã 物vật 他tha 之chi 物vật 。 任nhậm 何hà 之chi 物vật 〔# 不bất 執chấp 〕# 者giả 。

又hựu 世Thế 尊Tôn 已dĩ 如như 斯tư 說thuyết 。

[P.438]# 莫mạc 伽già 羅la 闍xà 。 常thường 有hữu 念niệm 。 以dĩ 害hại 破phá 自tự 我ngã 之chi 見kiến 。

觀quan 察sát 世thế 間gian 是thị 空không 也dã 。 若nhược 如như 斯tư 者giả 應ưng 度độ 死tử 。

如như 斯tư 觀quan 察sát 世thế 間gian 者giả 。 〔# 究cứu 竟cánh 〕# 不bất 見kiến 死tử 王vương 事sự 。

如như 斯tư 是thị

此thử 我ngã 物vật 他tha 之chi 物vật 。 任nhậm 何hà 之chi 物vật 不bất 〔# 執chấp 〕# 者giả 。

又hựu 世Thế 尊Tôn 如như 斯tư 說thuyết 。

諸chư 比Bỉ 丘Khâu 。 汝nhữ 等đẳng 之chi 物vật 非phi 是thị 物vật 。 應ưng 捨xả 斷đoạn 彼bỉ 。 彼bỉ 若nhược 捨xả 斷đoạn 。 對đối 汝nhữ 等đẳng 應ưng 有hữu 長trường 時thời 之chi 利lợi 益ích 。 安an 樂lạc 。 諸chư 比Bỉ 丘Khâu 。 然nhiên 則tắc 非phi 汝nhữ 等đẳng 之chi 物vật 者giả 何hà 耶da 。 諸chư 比Bỉ 丘Khâu 。 色sắc 非phi 汝nhữ 等đẳng 之chi 物vật 。 應ưng 捨xả 斷đoạn 彼bỉ 。 彼bỉ 若nhược 捨xả 斷đoạn 。 汝nhữ 等đẳng 應ưng 有hữu 長trường 時thời 之chi 利lợi 益ích 。 安an 樂lạc 。 受thọ 。 想tưởng 。 行hành 。 識thức 非phi 汝nhữ 等đẳng 之chi 物vật 。 應ưng 捨xả 斷đoạn 彼bỉ 。 彼bỉ 若nhược 捨xả 斷đoạn 。 汝nhữ 等đẳng 應ưng 有hữu 長trường 時thời 之chi 利lợi 益ích 。 安an 樂lạc 。 諸chư 比Bỉ 丘Khâu 。 汝nhữ 等đẳng 云vân 何hà 。 思tư 惟duy 此thử 耶da 。 於ư 此thử 之chi 祇Kỳ 樹Thụ 園viên 所sở 有hữu 草thảo 。 薪tân 木mộc 。 樹thụ 枝chi 。 樹thụ 葉diệp 。 為vi 人nhân 人nhân 持trì 去khứ 焚phần 燒thiêu 。 又hựu 從tùng 用dụng 途đồ 而nhi 應ứng 用dụng 。 然nhiên 彼bỉ 時thời 。

人nhân 人nhân 持trì 去khứ 我ngã 等đẳng 焚phần 燒thiêu 。 又hựu 從tùng 用dụng 途đồ 而nhi 用dụng 。

汝nhữ 等đẳng 如như 是thị 思tư 念niệm 否phủ/bĩ 。 尊tôn 師sư 。 不bất 然nhiên 。 彼bỉ 何hà 因nhân 耶da 。 尊tôn 師sư 。 此thử 非phi 我ngã 。 非phi 為vi 我ngã 所sở （# 物vật ）# 。 諸chư 比Bỉ 丘Khâu 。 如như 斯tư 。 非phi 汝nhữ 等đẳng 之chi 物vật 。 應ưng 捨xả 斷đoạn 彼bỉ 。 彼bỉ 若nhược 捨xả 斷đoạn 。 汝nhữ 等đẳng 應ưng 有hữu 長trường 時thời 之chi 利lợi 益ích 。 安an 樂lạc 。 諸chư 比Bỉ 丘Khâu 。 非phi 汝nhữ 等đẳng 之chi 物vật 者giả 何hà 耶da 。 諸chư 比Bỉ 丘Khâu 。 色sắc 非phi 汝nhữ 等đẳng 之chi 物vật 。 應ưng 捨xả 斷đoạn 彼bỉ 。 彼bỉ 若nhược 捨xả 斷đoạn 。 汝nhữ 等đẳng 應ưng 有hữu 長trường 時thời 之chi 利lợi 益ích 。 安an 樂lạc 。 受thọ 。 想tưởng 。 行hành 。 識thức 非phi 汝nhữ 等đẳng 之chi 物vật 。 應ưng 捨xả 斷đoạn 彼bỉ 。 彼bỉ 若nhược 捨xả 斷đoạn 。 汝nhữ 等đẳng 應ưng 有hữu 長trường 時thời 之chi 利lợi 益ích 。 安an 樂lạc 。

如như 斯tư 亦diệc 是thị

此thử 我ngã 物vật 他tha 之chi 物vật 。 任nhậm 何hà 之chi 物vật 〔# 不bất 執chấp 〕# 者giả 。

又hựu 如như 斯tư 說thuyết 。

單đơn 是thị 法pháp 生sanh 起khởi 。 單đơn 諸chư 行hành 持trì 續tục 。

如như 實thật 且thả 觀quán 者giả 。 村thôn 長trường/trưởng 。 勿vật 怖bố 畏úy 。

以dĩ 慧tuệ 觀quán 〔# 察sát 〕# 。

時thời 世thế 間gian 等đẳng 草thảo 木mộc

不bất 結kết 生sanh 涅Niết 槃Bàn 。 他tha 物vật 不bất 冀ký 求cầu 。

[P.439]# 婆bà 耆kỳ 羅la 比Bỉ 丘Khâu 尼Ni 向hướng 惡ác 魔ma 波Ba 旬Tuần 如như 斯tư 言ngôn 。

汝nhữ 以dĩ 何hà 耶da 解giải 有hữu 情tình 。 汝nhữ 非phi 有hữu 魔ma 惡ác 見kiến 耶da 。

此thử 〔# 身thân 〕# 唯duy 是thị 諸chư 行hành 聚tụ 。 於ư 此thử 有hữu 情tình 無vô 能năng 得đắc 。

譬thí 如như 部bộ 分phân 之chi 集tập 物vật 。 謂vị 如như 車xa 聲thanh 有hữu （# 名danh 稱xưng ）# 。

如như 斯tư 諸chư 蘊uẩn 之chi 有hữu 時thời 。 謂vị 如như 有hữu 情tình 有hữu 假giả 名danh 。

發phát 生sanh 只chỉ 有hữu 〔# 成thành 為vi 〕# 苦khổ 。 存tồn 續tục 衰suy 滅diệt 亦diệc 是thị 苦khổ 。

除trừ 苦khổ 無vô 有hữu 發phát 生sanh 者giả 。 苦khổ 之chi 以dĩ 外ngoại 無vô 滅diệt 物vật 。

如như 斯tư 亦diệc 是thị

此thử 我ngã 物vật 他tha 之chi 物vật 。 任nhậm 為vi 何hà 之chi 物vật 無vô 〔# 執chấp 〕# 者giả 。

如như 斯tư 諸chư 比Bỉ 丘Khâu 。 有hữu 比Bỉ 丘Khâu 至chí 色sắc 之chi 滅diệt 追truy 求cầu 色sắc 。 至chí 〔# 受thọ 。 想tưởng 。 行hành 〕# 識thức 之chi 之chi 滅diệt 追truy 求cầu 受thọ 。 想tưởng 。 行hành 。 識thức 。 至chí 色sắc 之chi 滅diệt 追truy 求cầu 色sắc 之chi 彼bỉ 。 至chí 〔# 受thọ 。 想tưởng 。 行hành 〕# 識thức 之chi 滅diệt 追truy 求cầu 受thọ 。 想tưởng 。 行hành 。 識thức 之chi 〔# 彼bỉ 〕# 。 則tắc 無vô 有hữu 人nhân 是thị 。

我ngã

或hoặc

我ngã 是thị 物vật

或hoặc

有hữu 我ngã

之chi 處xứ 。

如như 斯tư 亦diệc 是thị

此thử 我ngã 物vật 他tha 之chi 物vật 。 任nhậm 何hà 之chi 物vật 〔# 無vô 執chấp 〕# 者giả 。

尊Tôn 者giả 阿A 難Nan 。 白bạch 世Thế 尊Tôn 言ngôn 。

尊tôn 師sư 。

世thế 間gian 是thị 空không 。 世thế 間gian 是thị 空không 。

尊tôn 師sư 。 何hà 故cố 言ngôn 。

世thế 間gian 是thị 空không

耶da 。

阿A 難Nan 。 我ngã 。 我ngã 所sở 亦diệc 空không 故cố 。 言ngôn 。

世thế 間gian 是thị 空không

阿A 難Nan 。 我ngã 。 我ngã 所sở 亦diệc 空không 者giả 云vân 何hà 。

阿A 難Nan 。 眼nhãn 我ngã 。 我ngã 所sở 亦diệc 〔# 無vô 故cố 〕# 是thị 空không 。 色sắc 是thị 空không 。 眼nhãn 識thức 是thị 空không 。 眼nhãn 觸xúc 是thị 空không 。 眼nhãn 觸xúc 所sở 生sanh 起khởi 樂nhạo/nhạc/lạc 。 苦khổ 。 不bất 苦khổ 不bất 樂lạc 。 之chi 受thọ 此thử 亦diệc 是thị 空không 。 耳nhĩ 是thị 空không 。 聲thanh 是thị 空không 。 鼻tị 是thị 空không 。 香hương 是thị 空không 。 舌thiệt 是thị 空không 。 味vị 是thị 空không 。 [P.440]# 身thân 是thị 空không 。 觸xúc 是thị 空không 。 意ý 是thị 空không 。 法pháp 是thị 空không 。 意ý 識thức 是thị 空không 。 意ý 觸xúc 是thị 空không 。 緣duyên 意ý 觸xúc 所sở 生sanh 起khởi 樂nhạo/nhạc/lạc 。 苦khổ 。 不bất 苦khổ 不bất 樂lạc 。 之chi 受thọ 此thử 我ngã 。 我ngã 所sở 亦diệc 〔# 無vô 故cố 〕# 空không 。

阿A 難Nan 。 我ngã 。 我ngã 所sở 空không 故cố 。

言ngôn 。

世thế 間gian 是thị 空không

如như 斯tư 亦diệc 是thị 。

此thử 我ngã 物vật 他tha 之chi 物vật 。 任nhậm 何hà 之chi 物vật 無vô 〔# 執chấp 〕# 者giả 。

不bất 存tồn 我ngã 執chấp 彼bỉ 如như 斯tư

〔# 之chi 句cú 中trung 〕# 。

我ngã 執chấp

者giả 。 是thị 愛ái 我ngã 執chấp 與dữ 見kiến 我ngã 執chấp 之chi 二nhị 我ngã 執chấp 乃nãi 至chí （# 二nhị 五ngũ 五ngũ 頁# 參tham 照chiếu ）# 此thử 是thị 愛ái 我ngã 執chấp 乃nãi 至chí 此thử 是thị 見kiến 我ngã 執chấp 。 捨xả 斷đoạn 愛ái 我ngã 執chấp 。 捨xả 遣khiển 見kiến 我ngã 執chấp 。 不bất 存tồn 我ngã 執chấp 。 不bất 令linh 存tồn 在tại 。 不bất 取thủ 得đắc 。 不bất 令linh 獲hoạch 得đắc 者giả 。 此thử 是thị 。

不bất 執chấp 我ngã 存tồn 彼bỉ 如như 斯tư

〔# 之chi 義nghĩa 〕# 。

於ư 我ngã 無vô 亦diệc 無vô 有hữu 愁sầu

不bất 愁sầu 變biến 易dị 之chi 事sự 物vật 。 不bất 愁sầu 事sự 物vật 之chi 變biến 易dị 時thời 。 〔# 即tức 〕# 。

我ngã 眼nhãn 之chi 變biến 易dị

不bất 愁sầu 。

我ngã 耳nhĩ 乃nãi 至chí （# 二nhị 二nhị 一nhất 頁# 參tham 照chiếu ）# 我ngã 親thân 戚thích 。 緣duyên 者giả 之chi 變biến 易dị 。

不bất 愁sầu 。 不bất 疲bì 。 不bất 悲bi 泣khấp 。 不bất 捶chúy 胸hung 而nhi 泣khấp 。 不bất 墮đọa 於ư 蒙mông 昧muội 。 此thử 是thị 。

於ư 我ngã 無vô 亦diệc 無vô 有hữu 愁sầu

〔# 之chi 義nghĩa 〕# 。 故cố 世Thế 尊Tôn 宣tuyên 示thị 。

此thử 是thị 我ngã 物vật 他tha 之chi 物vật 。 然nhiên 而nhi 何hà 物vật 不bất 〔# 執chấp 〕# 者giả 。

不bất 存tồn 我ngã 執chấp 彼bỉ 如như 斯tư 。 於ư 我ngã 無vô 亦diệc 無vô 有hữu 愁sầu 。

一nhất 八bát

無vô 有hữu 貪tham 求cầu 無vô 嫉tật 視thị 。 不bất 動động 一nhất 切thiết 處xứ 平bình 等đẳng 。

於ư 質chất 問vấn 不bất 動động 搖dao 者giả 。 〔# 此thử 有hữu 〕# 功công 德đức 我ngã 語ngữ 曰viết 。

（# 九cửu 五ngũ 二nhị ）#

無vô 有hữu 貪tham 求cầu 無vô 嫉tật 視thị 。 不bất 動động 一nhất 切thiết 處xứ 平bình 等đẳng 。

〔# 之chi 句cú 中trung 〕# 。 嫉tật 視thị 者giả 云vân 何hà 。 於ư 此thử 處xứ 某mỗ 者giả 是thị 嫉tật 視thị 者giả 對đối 他tha 人nhân 〔# 受thọ 〕# 利lợi 得đắc 。 恭cung 敬kính 。 尊tôn 重trọng 。 尊tôn 敬kính 。 奉phụng 事sự 。 禮lễ 拜bái 而nhi 嫉tật 。 羨tiện 嫉tật 。 結kết 嫉tật 。 如như 斯tư 所sở 有hữu 嫉tật 視thị 。 嫉tật 視thị 業nghiệp 。 嫉tật 。 嫉tật 妬đố 。 嫉tật 妬đố 性tánh 。 羨tiện 視thị 。 羨tiện 嫉tật 。 羨tiện 嫉tật 性tánh 此thử 是thị 嫉tật 視thị 。 為vi 捨xả 斷đoạn 此thử 。 正Chánh 斷Đoạn 。 令linh 寂tịch 滅diệt 。 令linh 安an 息tức 。 不bất 得đắc 生sanh 起khởi 此thử 嫉tật 視thị 。 以dĩ 智trí 火hỏa 燒thiêu 所sở 之chi 者giả 謂vị 無vô 嫉tật 視thị 者giả 。 此thử 是thị 。

無vô 嫉tật 視thị 。

[P.441]# 無vô 有hữu 貪tham 求cầu 〔# 之chi 句cú 中trung 〕# 。 貪tham 求cầu 者giả 。 是thị 渴khát 愛ái 。 即tức 所sở 有hữu 貪tham 。 染nhiễm 貪tham 乃nãi 至chí （# 一nhất 一nhất 頁# 參tham 照chiếu ）# 是thị 貪tham 欲dục 。 貪tham 。 不bất 善thiện 根căn 。 為vi 捨xả 斷đoạn 。 正Chánh 斷Đoạn 。 令linh 寂tịch 滅diệt 。 使sử 安an 息tức 。 令linh 不bất 得đắc 生sanh 起khởi 此thử 貪tham 求cầu 。 以dĩ 智trí 火hỏa 燒thiêu 所sở 之chi 者giả 謂vị 無vô 貪tham 求cầu 者giả 。 彼bỉ 對đối 色sắc 無vô 有hữu 貪tham 求cầu 乃nãi 至chí （# 一nhất 四tứ 四tứ 頁# 參tham 照chiếu ）# 對đối 所sở 見kiến 聞văn 覺giác 識thức 。 諸chư 法pháp 無vô 貪tham 求cầu 。 無vô 貪tham 覓mịch 。 無vô 昏hôn 迷mê 。 無vô 縛phược 著trước 。 離ly 貪tham 求cầu 。 離ly 去khứ 貪tham 求cầu 。 捨xả 貪tham 求cầu 。 唾thóa 棄khí 貪tham 求cầu 。 脫thoát 貪tham 。 捨xả 斷đoạn 貪tham 求cầu 。 捨xả 遣khiển 貪tham 求cầu 。 離ly 令linh 。 離ly 去khứ 貪tham 。 捨xả 貪tham 。 唾thóa 棄khí 貪tham 。 脫thoát 貪tham 。 捨xả 斷đoạn 貪tham 。 捨xả 遣khiển 貪tham 無vô 愛ái 。 消tiêu 滅diệt 〔# 煩phiền 惱não 〕# 。 為vi 清thanh 涼lương 。 覺giác 受thọ 樂lạc 。 自tự 為vi 梵Phạm 而nhi 住trụ 。 此thử 是thị 。

無vô 嫉tật 視thị 。 無vô 有hữu 貪tham 求cầu 。

〔# 之chi 義nghĩa 〕# 。

不bất 動động 一nhất 切thiết 處xứ 平bình 等đẳng

〔# 之chi 句cú 中trung 〕# 。 動động 者giả 。 是thị 渴khát 愛ái 。 即tức 所sở 有hữu 貪tham 。 染nhiễm 貪tham 乃nãi 至chí 是thị 貪tham 欲dục 。 貪tham 。 不bất 善thiện 根căn 。 為vi 捨xả 斷đoạn 。 正Chánh 斷Đoạn 。 令linh 寂tịch 滅diệt 。 令linh 安an 息tức 此thử 動động 。 渴khát 愛ái 。 令linh 不bất 得đắc 生sanh 起khởi 。 以dĩ 智trí 火hỏa 所sở 燒thiêu 者giả 。 謂vị 不bất 動động 者giả 。 動động 之chi 捨xả 斷đoạn 故cố 是thị 不bất 動động 。 彼bỉ 對đối 利lợi 得đắc 亦diệc 不bất 動động 。 不bất 利lợi 得đắc 亦diệc 不bất 動động 。 對đối 名danh 聲thanh 亦diệc 不bất 動động 。 對đối 不bất 名danh 聲thanh 亦diệc 不bất 動động 。 對đối 樂nhạo/nhạc/lạc 亦diệc 不bất 動động 。 對đối 苦khổ 亦diệc 不bất 動động 。 不bất 動động 搖dao 。 不bất 震chấn 。 不bất 震chấn 動động 。 不bất 震chấn 駭hãi 。 此thử 是thị 。

不bất 動động 。

一nhất 切thiết 處xứ 平bình 等đẳng

〔# 之chi 句cú 中trung 〕# 。 一nhất 切thiết 者giả 。 是thị 眼nhãn 與dữ 色sắc 乃nãi 至chí 意ý 與dữ 法pháp 之chi 十thập 二nhị 處xứ 。 對đối 內nội 外ngoại 〔# 六lục 〕# 處xứ 之chi 欲dục 貪tham 被bị 捨xả 斷đoạn 。 根căn 絕tuyệt 。 如như 截tiệt 頂đảnh 之chi 多đa 羅la 樹thụ 。 成thành 為vi 滅diệt 無vô 。 於ư 未vị 來lai 不bất 生sanh 起khởi 故cố 。 彼bỉ 一nhất 切thiết 處xứ 是thị 平bình 等đẳng 。 於ư 一nhất 切thiết 處xứ 是thị 如như 同đồng 。 於ư 一nhất 切thiết 處xứ 是thị 中trung 庸dong 。 於ư 一nhất 切thiết 處xứ 言ngôn 捨xả 。 此thử 是thị 。

不bất 動động 。 一nhất 切thiết 處xứ 平bình 等đẳng 。

〔# 之chi 義nghĩa 〕# 。

於ư 質chất 問vấn 不bất 動động 搖dao 者giả 。 此thử 有hữu 功công 德đức 我ngã 語ngữ 曰viết 。

者giả 。 問vấn 於ư 不bất 動động 搖dao 之chi 人nhân 人nhân 。 質chất 問vấn 。 乞khất 。 求cầu 。 信tín 樂nhạo 。 有hữu 此thử 等đẳng 四tứ 功công 德đức 而nhi 我ngã 曰viết 。 彼bỉ 無vô 嫉tật 視thị 。 無vô 有hữu 貪tham 求cầu 。 不bất 動động 而nhi 一nhất 切thiết 處xứ 平bình 等đẳng 。 我ngã 曰viết 。 言ngôn 。 說thuyết 明minh 也dã 。 此thử 是thị 。

於ư 質chất 問vấn 不bất 動động 搖dao 者giả 。 此thử 有hữu 功công 德đức 我ngã 語ngữ 曰viết 。

〔# 之chi 義nghĩa 〕# 。 故cố 世Thế 尊Tôn 宣tuyên 示thị 。

無vô 有hữu 貪tham 求cầu 無vô 嫉tật 視thị 。 不bất 動động 一nhất 切thiết 處xứ 平bình 等đẳng 。

於ư 質chất 問vấn 不bất 動động 搖dao 者giả 。 〔# 此thử 有hữu 〕# 功công 德đức 我ngã 語ngữ 曰viết 。

[P.442]# 一nhất 九cửu

有hữu 識thức 智trí 者giả 於ư 不bất 動động 。 無vô 有hữu 何hà 等đẳng 作tác 為vi 事sự 。

彼bỉ 〔# 為vi 不bất 動động 〕# 離ly 雜tạp 勤cần 。 於ư 一nhất 切thiết 處xứ 見kiến 安an 穩ổn 。

（# 九cửu 五ngũ 三tam ）#

有hữu 識thức 知tri 者giả 於ư 不bất 動động

〔# 之chi 句cú 中trung 〕# 。 動động 者giả 。 是thị 渴khát 愛ái 。 即tức 所sở 有hữu 貪tham 。 染nhiễm 貪tham 乃nãi 至chí （# 一nhất 一nhất 頁# 參tham 照chiếu ）# 是thị 貪tham 欲dục 。 貪tham 。 不bất 善thiện 根căn 。 為vi 捨xả 斷đoạn 。 正Chánh 斷Đoạn 。 令linh 寂tịch 滅diệt 。 使sử 安an 息tức 此thử 動động 。 渴khát 愛ái 。 令linh 不bất 得đắc 生sanh 起khởi 。 以dĩ 智trí 火hỏa 燒thiêu 者giả 謂vị 不bất 動động 者giả 。 動động 之chi 捨xả 斷đoạn 故cố 是thị 不bất 動động 。 彼bỉ 於ư 利lợi 得đắc 亦diệc 不bất 動động 。 於ư 不bất 利lợi 得đắc 亦diệc 不bất 動động 。 於ư 名danh 聲thanh 亦diệc 不bất 動động 。 於ư 不bất 名danh 聲thanh 亦diệc 不bất 動động 。 於ư 賞thưởng 讚tán 亦diệc 不bất 動động 。 於ư 毀hủy 訾tí 亦diệc 不bất 動động 。 於ư 樂nhạo/nhạc/lạc 亦diệc 不bất 動động 。 於ư 苦khổ 亦diệc 不bất 動động 。 不bất 動động 搖dao 。 不bất 震chấn 。 不bất 震chấn 動động 。 不bất 震chấn 駭hãi 。 此thử 是thị 。

不bất 動động 。

有hữu 識thức 知tri 者giả

是thị 知tri 者giả 。 了liễu 知tri 者giả 。 識thức 知tri 者giả 。 別biệt 知tri 者giả 。 通thông 達đạt 者giả 。 〔# 即tức 〕# 了liễu 知tri 。 識thức 知tri 。 別biệt 知tri 。 之chi 通thông 達đạt 者giả 知tri 。

一nhất 切thiết 行hành 是thị 無vô 常thường

一nhất 切thiết 行hành 是thị 苦khổ

乃nãi 至chí （# 二nhị 二nhị 頁# 參tham 照chiếu ）# 通thông 達đạt 者giả 知tri 。 了liễu 知tri 。 識thức 知tri 。 別biệt 知tri 。

所sở 有hữu 集tập 法pháp 。 皆giai 是thị 之chi 此thử 滅diệt 法pháp 。

此thử 是thị

有hữu 識thức 。 知tri 者giả 於ư 不bất 動động 。

〔# 之chi 義nghĩa 〕# 。

無vô 有hữu 何hà 等đẳng 作tác 為vi 事sự

〔# 之chi 句cú 中trung 〕# 。 作tác 為vi 者giả 。 是thị 福phước 行hành 。 非phi 福phước 行hành 。 不bất 動động 行hành 。 福phước 行hành 。 非phi 福phước 行hành 。 不bất 動động 行hành 被bị 捨xả 斷đoạn 。 根căn 絕tuyệt 。 如như 截tiệt 頂đảnh 之chi 多đa 羅la 樹thụ 成thành 為vi 滅diệt 無vô 。 於ư 未vị 來lai 不bất 生sanh 起khởi 故cố 。 刈ngải 割cát 故cố 而nhi 無vô 有hữu 作tác 為vi 事sự 。 是thị 不bất 存tồn 在tại 。 不bất 能năng 得đắc 。 捨xả 斷đoạn 。 正Chánh 斷Đoạn 。 寂tịch 滅diệt 。 安an 息tức 。 不bất 得đắc 生sanh 起khởi 。 以dĩ 智trí 所sở 火hỏa 燒thiêu 。 此thử 是thị 。

無vô 有hữu 何hà 等đẳng 作tác 為vi 事sự

〔# 之chi 義nghĩa 〕# 。

彼bỉ 〔# 為vi 不bất 動động 〕# 離ly 雜tạp 勤cần

〔# 之chi 句cú 中trung 〕# 。 雜tạp 勤cần 者giả 。 是thị 福phước 行hành 。 非phi 福phước 行hành 。 不bất 動động 行hành 。 福phước 行hành 。 非phi 福phước 行hành 。 不bất 動động 行hành 被bị 捨xả 斷đoạn 。 根căn 絕tuyệt 。 如như 截tiệt 頂đảnh 之chi 多đa 羅la 樹thụ 。 成thành 為vi 滅diệt 無vô 。 於ư 未vị 來lai 不bất 生sanh 起khởi 故cố 。 刈ngải 割cát 故cố 。 是thị 故cố 遠viễn 離ly 雜tạp 勤cần 。 離ly 。 離ly 去khứ 。 出xuất 離ly 。 棄khí 遣khiển 。 離ly 脫thoát 。 離ly 縛phược 。 以dĩ 不bất 限hạn 定định 之chi 心tâm 而nhi 住trụ 。 此thử 是thị 。

彼bỉ 〔# 為vi 不bất 動động 〕# 離ly 雜tạp 勤cần

〔# 之chi 義nghĩa 〕# 。

於ư 一nhất 切thiết 處xứ 見kiến 安an 穩ổn

者giả 。 貪tham 起khởi 怖bố 畏úy 。 瞋sân 起khởi 怖bố 畏úy 。 癡si 起khởi 怖bố 畏úy 乃nãi 至chí 煩phiền 惱não 起khởi 怖bố 畏úy 。 起khởi 怖bố 畏úy 貪tham 之chi 捨xả 斷đoạn 故cố 乃nãi 至chí 起khởi 怖bố 畏úy 煩phiền 惱não 之chi 捨xả 斷đoạn 故cố 。

於ư 一nhất 切thiết 處xứ 見kiến 安an 穩ổn

於ư 一nhất 切thiết 處xứ 見kiến 無vô 畏úy 。 於ư 一nhất 切thiết 處xứ 。 見kiến 無vô 患hoạn 惱não 。 於ư 一nhất 切thiết 處xứ 。 見kiến 無vô 災tai 禍họa 。 於ư 一nhất 切thiết 處xứ 。 見kiến 無vô 災tai 厄ách 。 於ư 一nhất 切thiết 處xứ 見kiến 安an 息tức 。 此thử 是thị 。

於ư 一nhất 切thiết 處xứ 見kiến 安an 穩ổn 。

故cố 世Thế 尊Tôn 宣tuyên 示thị 。

有hữu 識thức 知tri 者giả 於ư 不bất 動động 。 無vô 有hữu 何hà 等đẳng 作tác 為vi 事sự 。

彼bỉ 〔# 為vi 不bất 動động 〕# 離ly 雜tạp 勤cần 。 於ư 一nhất 切thiết 處xứ 見kiến 安an 穩ổn 。

二nhị 〇#

雖tuy 亦diệc 等đẳng 同đồng 雖tuy 為vi 劣liệt 。 牟Mâu 尼Ni 雖tuy 勝thắng 不bất 作tác 語ngữ 。

彼bỉ 為vi 寂tịch 而nhi 離ly 五ngũ 慳san 。 不bất 取thủ 著trước 亦diệc 不bất 放phóng 擲trịch 。

（# 九cửu 五ngũ 四tứ ）#

如như 斯tư 世Thế 尊Tôn 〔# 宣tuyên 〕# 。

雖tuy 亦diệc 等đẳng 同đồng 雖tuy 為vi 劣liệt 。 牟Mâu 尼Ni 雖tuy 勝thắng 不bất 作tác 語ngữ 。

〔# 之chi 句cú 中trung 〕# 。 智trí 謂vị 牟mâu 那na 。 即tức 所sở 有hữu 慧tuệ 。 知tri 解giải 乃nãi 至chí （# 一nhất 〇# 七thất 頁# 以dĩ 下hạ 參tham 照chiếu ）# 超siêu 越việt 著trước 與dữ 綱cương 者giả 。 此thử 是thị 牟Mâu 尼Ni 。 此thử 是thị 牟Mâu 尼Ni 。 〔# 牟Mâu 尼Ni 〕# 不bất 說thuyết 。 不bất 語ngữ 。 不bất 話thoại 。 不bất 說thuyết 明minh 。 不bất 言ngôn 說thuyết 。

我ngã 勝thắng

我ngã 等đẳng 同đồng

我ngã 為vi 劣liệt 。

此thử 是thị

雖tuy 亦diệc 等đẳng 同đồng 雖tuy 為vi 劣liệt 。 牟Mâu 尼Ni 雖tuy 勝thắng 不bất 作tác 語ngữ 。

〔# 之chi 義nghĩa 〕# 。

彼bỉ 為vi 寂tịch 而nhi 離ly 五ngũ 慳san

〔# 之chi 句cú 中trung 〕# 。 寂tịch 瞋sân 之chi 寂tịch 故cố 是thị 寂tịch 。 瞋sân 。 癡si 乃nãi 至chí （# 一nhất 〇# 五ngũ 頁# 參tham 照chiếu ）# 一nhất 切thiết 不bất 善thiện 。 行hành 之chi 寂tịch 故cố 。 寂tịch 止chỉ 故cố 。 寂tịch 滅diệt 故cố 。 消tiêu 盡tận 故cố 。 消tiêu 滅diệt 故cố 。 離ly 去khứ 故cố 。 安an 息tức 故cố [P.444]# 而nhi 為vi 寂tịch 。 寂tịch 靜tĩnh 。 寂tịch 滅diệt 。 消tiêu 滅diệt 。 安an 息tức 。 此thử 是thị 。

彼bỉ 為vi 寂tịch

〔# 之chi 義nghĩa 〕# 。 離ly 五ngũ 慳san 者giả 。 慳san 有hữu 住trú 處xứ 慳san 之chi 五ngũ 慳san 乃nãi 至chí （# 三tam 頁# 參tham 照chiếu ）# 把bả 取thủ 謂vị 之chi 慳san 。 捨xả 斷đoạn 此thử 慳san 。 正Chánh 斷Đoạn 。 令linh 寂tịch 滅diệt 。 令linh 安an 息tức 。 不bất 得đắc 生sanh 起khởi 。 以dĩ 智trí 火hỏa 所sở 燒thiêu 者giả 離ly 慳san 。 離ly 去khứ 慳san 。 棄khí 慳san 。 唾thóa 棄khí 慳san 。 脫thoát 慳san 。 捨xả 斷đoạn 慳san 。 是thị 捨xả 遣khiển 慳san 者giả 。 此thử 是thị 。

彼bỉ 為vi 寂tịch 而nhi 離ly 五ngũ 慳san

〔# 之chi 義nghĩa 〕# 。

不bất 取thủ 著trước 亦diệc 不bất 放phóng 擲trịch 。

如như 斯tư 世Thế 尊Tôn 宣tuyên 〔# 之chi 句cú 中trung 〕# 。 不bất 取thủ 著trước 者giả 。 是thị 於ư 色sắc 不bất 取thủ 著trước 。 不bất 取thủ 。 不bất 近cận 取thủ 。 不bất 執chấp 。 不bất 執chấp 取thủ 。 不bất 住trụ 著trước 。 是thị 不bất 取thủ 著trước 。 不bất 取thủ 。 不bất 近cận 取thủ 。 不bất 執chấp 。 不bất 執chấp 取thủ 。 不bất 住trụ 著trước 於ư 受thọ 。 想tưởng 。 行hành 。 識thức 。 趣thú 。 生sanh 起khởi 。 結kết 生sanh 。 有hữu 。 輪luân 迴hồi 。 輪luân 轉chuyển 。 此thử 是thị 。

不bất 取thủ 著trước

〔# 之chi 義nghĩa 〕# 。 不bất 放phóng 擲trịch 者giả 。 是thị 不bất 捨xả 斷đoạn 色sắc 。 不bất 除trừ 去khứ 。 不bất 滅diệt 除trừ 。 不bất 令linh 成thành 為vi 滅diệt 無vô 。 不bất 捨xả 斷đoạn 。 不bất 除trừ 去khứ 。 不bất 滅diệt 除trừ 。 不bất 令linh 受thọ 。 想tưởng 。 行hành 。 識thức 。 趣thú 。 生sanh 起khởi 。 結kết 生sanh 。 有hữu 。 輪luân 迴hồi 。 輪luân 轉chuyển 之chi 滅diệt 無vô 。 此thử 是thị 。

不bất 放phóng 擲trịch

〔# 之chi 義nghĩa 〕# 。 世Thế 尊Tôn 者giả 。 此thử 是thị 尊tôn 重trọng 之chi 同đồng 義nghĩa 語ngữ 乃nãi 至chí （# 一nhất 〇# 九cửu 頁# 以dĩ 下hạ 參tham 照chiếu ）# 此thử 謂vị 世Thế 尊Tôn 是thị 作tác 證chứng 與dữ 共cộng 同đồng 施thi 設thiết 。 故cố 世Thế 尊Tôn 宣tuyên 示thị 。

雖tuy 亦diệc 等đẳng 同đồng 雖tuy 為vi 劣liệt 。 牟Mâu 尼Ni 雖tuy 勝thắng 不bất 作tác 語ngữ 。

彼bỉ 為vi 寂tịch 而nhi 離ly 五ngũ 慳san 。 不bất 取thủ 著trước 亦diệc 無vô 放phóng 擲trịch 。

如như 斯tư 世Thế 尊Tôn 〔# 宣tuyên 示thị 〕# 。

第đệ 十thập 五ngũ 。 執chấp 杖trượng 經kinh 之chi 義nghĩa 釋thích 畢tất 。