NÓI VỚI BẬC CHA MẸ VÀ TUỔI TRẺ
Thiện Phúc
24. TIẾNG VIỆT ĐÁNG YÊU
Các bậc cha mẹ thân mến,
Tiếng Việt chúng ta có rất nhiều ngôn từ êm dịu đáng yêu, chứ không phải chỉ có những chữ “mầy,” “tao,” “mi,” hoặc “thằng nầy,” “con nọ.” Quý vị phải vô cùng cẩn trọng khi dùng chữ Việt vì lắm khi chính chúng ta làm cho con em chúng ta thù ghét tiếng mẹ đẻ của các em. Mà thật vậy, các em sinh ra và lớn lên ở đây, các em đã quen với tiếng Anh tiếng Pháp ở trường, ở bạn bè và thầy cô. Nếu chúng ta chỉ dùng tiếng Việt để rầy la mắng mỏ con trẻ thì đến một lúc nào đó các em sẽ ghét cay ghét đắng cái tiếng nói ấy. Ngược lại, nếu quý vị nói với các em bằng những lời âu yếm dịu dàng, thì các em sẽ lắng nghe, cảm thông và gần gũi quý vị hơn. Quý vị nên luôn nhớ rằng rầy con là muốn tập cho con sửa đổi những thói hư tật xấu thành ra nếp sống tốt đẹp, chứ không phải rầy la là để thị uy, hoặc giả cho hả hê cơn giận của mình. Đừng bao giờ bắt lỗi con cái, mà chỉ nên giải thích cho các em biết về sự lợi hại của việc các em làm. Ở Việt Nam ngày trước, chúng ta gọi “ba” mà không kèm theo chữ “thưa” đàng trước là lối gọi của những người thiếu giáo dục, nhưng ở đây các em đã quá quen rồi với chữ “daddy” hay “mommy,” chúng ta phải giải thích sao cho các em nghe được là tại sao chúng ta lại dùng những chữ “thưa ba,” “thưa má,” “thưa anh,” “thưa chị,” vân vân. Vì phép lịch sự trong đối xử với những người lớn tuổi hơn mình mà dùng, chứ không phải bị bắt ép bởi uy quyền của người lớn. Chúng ta không quan niệm rằng văn hóa Việt Nam của chúng ta vượt trội văn hóa Âu Mỹ. Cái nào cũng có cái hay và cái dở riêng của nó. Nếu nói chúng ta hoàn toàn hay thì giờ nầy chúng ta không tha hương ở đây. Nếu nói Âu Mỹ dở thì giờ nầy họ không là những cường quốc đáng kính nể.
Tóm lại, bổn phận làm cha mẹ của chúng ta là phải dạy dỗ cho các em thấy cái hay cái đẹp của cha anh và điều cần hất là chúng ta phải sống theo những gương hạnh ấy cho các em noi theo. Đồng thời chính chúng ta phải cùng các em hội nhập vào xã hội mới. Có như thế chúng ta mới có cơ hội giúp các em lựa chọn cách sống ở đây. Tuyệt đối chúng ta không bao giờ ép uổng các em phải sống y như mình, trong khi mình chả biết gì về cách sống và cách cư xử của người. Hãy cố gắng giúp cho con em mình tự lựa chọn cung cách sống làm sao cho thích hợp, chứ không tự cô lập cho tình trạng vốn dĩ đã bơ vơ lạc lõng thêm lạc lõng bơ vơ hơn. Hãy đem hết tình yêu thương, trân quý và cảm thông ra mà ban cho các em, hầu tạo cho các em một cuộc sống vừa an khương thịnh vượng, mà cũng vừa an lành hạnh phúc nơi đất khách quê người.
