LUẬN LẬP THẾ A TÌ ĐÀM
(Phật nói Luận A-tì-đàm về sự thành lập thế giới)
Tam tạng Chân Đế dịch
Nguyên Hồng dịch tiếng Việt
QUYỂN 4
Phẩm 14: THÀNH ĐỀ-ĐẦU-LẠI-TRA
Núi chúa Tu-di có 4 đỉnh Đông, Tây, Nam, Bắc. Đỉnh phía Đông toàn bằng vàng ròng. Đỉnh phía Tây toàn bằng bạc. Đỉnh phía Bắc toàn bằng lưu ly. Đỉnh phía Nam toàn bằng pha lê. Lại có tất cả các báu tạo thành.
Lại có 7 tính chất là 4 đỉnh đều trên rộng dưới hẹp, giống như hoa sen nở. Nơi hẹp nhất chu vi 1 ngàn 5 trăm do-tuần. Nơi lớn nhất đường kính 7 trăm do-tuần. Chu vi 2 ngàn 1 trăm do-tuần. Ở cả 4 đỉnh đều có các loại thú cũng như chim chóc, sư tử, hổ báo, tất cả đều do hóa sinh. Tất cả đều ăn mùi vị cam lồ của trời, không tàn sát lẫn nhau. Có Kim cương thủ, tất cả chư thiên đều ở nơi đây. Có 4 núi Docàn-đà. Một ở Đông, hai ở Tây, ba ở Bắc, bốn ở Nam. Núi Do-càn-đà ở phía Đông có 2 đỉnh. Phía Tây Bắc Nam cũng như vậy. Hai đỉnh phía Đông toàn là vàng ròng; 2 đỉnh phía Tây toàn bằng bạc, 2 đỉnh phía Bắc toàn bằng lưu ly, 2 đỉnh phía Nam bằng pha lê. Lại cũng có tất cả các báu khác tạo thành.
Lại có 7 tính chất như trên rộng dưới hẹp, dạng như hoa sen nở. Chỗ hẹp nhất đường kính 3 trăm 50 do-tuần, chu vi 1 ngàn 50 do-tuần, chỗ rộng nhất đường kính 5 trăm do-tuần, chu vi 1 ngàn 5 trăm do-tuần. Ở cả 8 đỉnh đều có các thú, cũng có chim chóc, sư tử, hổ báo; tất cả đều hóa sinh, đều ăn mùi vị cam lồ của trời, không sát hại lẫn nhau. Lại có Kim cương thủ, tất cả chư thiên đều ở nơi đây. Như vậy mỗi núi đỉnh đều gấp đôi. Cho đến núi thứ 7 là Ni-dân-đà thì có 5 trăm 12 đỉnh. Ở núi 7 đỉnh nầy cao rộng hướng ra ngoài, lần lượt giảm nhỏ lại một nửa.
Ở giữa 2 đỉnh núi Do-càn-đà ở phía Đông lại có một nước tên là Đề-đầu-lại-tra, chu vi 1 ngàn do-tuần, chung quanh có thành vàng bao bọc, cao 1 do-tuần, tường cao nửa do-tuần, cửa thành cao 2 dotuần, cửa lầu cao 1 do-tuần rưỡi. Cứ mỗi 10 do-tuần lại có 1 cửa. Có tất cả 99 cửa, lại có một cửa nhỏ để đủ số 1 trăm. Tất cả các cửa nầy đều do những các báu tạo thành, trang sức bằng ngọc báu ma-ni. Giống như tấm nệm mềm mại đẹp đẽ có chạm trổ nhiều loại hình khác nhau. Ở cửa thành lại có 4 quân binh chủng phòng vệ như trên đã nói. Ngoài có 7 lớp rào báu như trên đã nói. Bảy lớp rừng cây Đala bao bọc chung quanh cũng như trên đã nói.
Xen giữa những hàng cây nầy có các ao báu cách nhau 1 trăm đường tên bắn, trang nghiêm các thứ như trên đã nói. Có 5 loại hoa báu như trên đã nói. Cũng có thuyền bằng 4 báu như trên đã nói. Trên bờ ao có 5 hàng cây báu như trên đã nói. Cho đến đền đài cũng bằng 4 báu là nơi ở của chư thiên nam nữ.
Ở bên ngoài thành có 3 lớp hào báu như trên đã nói. Mỗi mỗi hào rộng 2 do-tuần, sâu 1 do-tuần rưỡi, miệng hồ dưới rộng trên hẹp đầy nhẫy nước trời như trên đã nói. Giữa các hào là đất la liệt cung điện, nơi ở của các thể nữ. Bên ngoài 3 lớp hào, có rừng cây 7 báu bao bọc chung quanh như trên đã nói.
Khi bên ngoài rừng tất cả các hoa đều nở rộ; các Thiên nữ hòa tấu âm nhạc và chư thiên tử từ Đại thành ra xem nghe âm nhạc. Các Thiên nữ cũng từ thành lớn ra để nghe âm nhạc. Do nhân duyên nầy mà hưởng thụ thú vui chơi.
Bên góc phía Tây Nam thành Đề-đầu-lại-tra là nơi trụ xứ của Thiên Vương. Chu vi 2 trăm 50 do-tuần, thành vàng vậy quanh, cao 1 do-tuần, tường cao nửa do-tuần, cửa thành cao 2 do-tuần, cửa lâu cao một do-tuần rưỡi. Cứ mỗi 10 do-tuần lại có một cửa. Có 24 cửa lớn, lại có 1 cửa nhỏ để đủ số 25. Các cửa nầy đều do các thứ báu hợp thành trang sức bằng ngọc báu ma-ni như tấm thảm có thêu nhiều loại hình khác nhau. Trước cửa thành lại có 4 quân quân binh chủng phòng vệ như trên đã nói. Bên ngoài có 7 lớp hàng rào báu như trên đã nói. Có 7 lớp rừng cây Đa-la vây bọc chung quanh như trên đã nói.
Xen giữa những hàng cây nầy có các ao báu, cách nhau bằng trăm đường tên bắn, đẹp đẽ trang nghiêm như trước đã nói. Có 5 loại hoa báu như trên đã nói và thuyền 4 báu như trên đã nói. Bên bờ ao có 5 loại cây báu như trên đã nói, cho đến 4 thứ báu làm đền đài; nơi ở của các nam nữ chư thiên.
Ở bên ngoài thành nầy có 3 lớp hào báu như trên đã nói. Mỗi một hào rộng 2 do-tuần; sâu một do-tuần rưỡi, hình tướng như cái miệng hồ, dưới rộng trên hẹp, đầy nhẫy nước trời như trên đã nói. Khoảng giữa hào có đất,la liệt các cung điện nơi ở của các thể nữ.
Ngoài 3 lớp hào ấy có rừng cây bằng 7 báu bao bọc chung quanh như trên đã nói. Bên ngoài rừng cây ấy tất cả các hoa đều nở rộ. Chư thiên nữ hòa tấu âm nhạc và các Thiên tử từ trong thành đi ra để xem nghe âm nhạc. Chư thiên nữ cũng từ thành đi ra để xem nghe âm nhạc. Do nhân duyên ấy hưởng thụ các vui chơi.
Ở bốn phía trong thành nội, chợ búa đường sá tất cả đều ngay ngắn. Đây là thành của chư thiên, hoặc có nơi 4 nhà tương ưng, hoặc có nơi nhà lầu nhiều tầng, hoặc có nơi đài quán chọc trời, hoặc có nơi 4 phía khước địch. Tùy theo phúc đức, mà các báu tạo thành, ngay thẳng đẹp đẽ.
Ở đây có con đường trời, cả hằng 50 con đường như vậy, 4 bên đều thông nhau thẳng hàng phân biệt, đều như đường bàn cờ, có 4 cửa thông nhau, Đông Tây trông thấy nhau; chợ búa phố xá đầy những báu vật. Một là chợ lúa gạo, 2 là chợ quần áo, 3 là chợ bán các thứ hương, 4 là chợ bán đổ ăn uống, 5 là chợ bán hoa, 6 là chợ bán đồ nghề, 7 là chợ dâm nữ. Nơi nơi đều có quan coi chợ. Trong các chợ có Thiên tử và Thiên nữ đều đến đây để mua bán, trao đổi hàng hóa, trả giá mắc rẻ, kèo nài thêm bớt. Cân đo đong đếm theo pháp mua bán. Tuy làm như vậy nhưng chỉ cho vui chứ không lấy không cho. Không có tâm lo riêng cho mình, thoát khỏi chỗ mong cầu, mới có thể đi. Do nghiệp tương ưng, tùy ý mà lấy. Nghiệp không tương ưng thì liền nói:
Vật nầy quý hiếm. Đây không phải của tôi cần.
Ngay 4 bên đường đều được bố trí voi, ngựa, xe, lính có các Thiên tử ltrong đó, hoặc để hộ vệ, hoặc để vui chơi; hoặc để trang nghiêm.
Giữa chợ có đường đi. Tất cả đều bằng lưu ly mềm mại khả ái, trang nghiêm bằng nhiều thứ báu, giống như đất phía Bắc được trải thảm mịn màng, có trang trí rồng, thú, hoa, cỏ như trước đã nói, cho đến đốt hương, rải hoa, treo các áo trời như trước đã nói. Lại ở nơi nơi đều dựng tràng phan.
Ở trong thành lớn nghe nhiều âm thanh không ngớt, nào tiếng voi, tiếng ngựa, tiếng xe, tiếng ốc, tiếng Ba-na- bà, tiếng trống, tiếng Mâu-trừng-già, tiếng sáo, tiếng âm nhạc và lại nghe tiếng: Hay thay đến đây ! Hay thay đến đây! Xin hãy ăn uống, tôi nay cúng dường. Đây là thành Đề-đầu-lại-tra, nơi ở của Thiên tử. Lại có châu trời, quận trời, huyện trời và thôn trời. Bao quanh khắp thành lớn này. Vua trời Đề-đầu-lại-tra ở trong đây. Lãnh thổ của vua cực lớn, từ phía Đông núi Do-càn-đà đến núi Thiết Vi nơi trời Càn-thát-bà là do vua thống lãnh.
Nghĩa này do Phật đã nói và tôi nghe như vậy.
Phẩm 15: THÀNH TÌ-LƯU- LẶC-XOA
Ở giữa 2 đỉnh phía Nam núi Do-càn-đà có một nước tên là Tì-lưu-lặc-xoa, chu vi 1 ngàn do-tuần, thành vàng bao quanh, cao 1 do-tuần, tường cao nửa do-tuần, cửa thành cao 2 do-tuần, cửa lầu cao 1 do-tuần rưỡi. Cứ mỗi 10 do-tuần có một cái cửa. Có 99 cửa và lại có thêm một cửa nhỏ nữa để đủ số 1 trăm. Các cửa nầy đều được tạo thành bởi các báu có trang sức ngọc báu ma-ni, giống như trải thảm mềm mại, có khắc họa nhiều thứ. Cổng thành có 4 quân binh chủng phòng vệ như trên đã nói. Bên ngoài có 7 lớp rào báu như trên đã nói. Có 7 lớp rừng cây Đa-la bao quanh như trên đã nói.
Xen giữa những cây nầy có các ao báu, cách nhau 1 trăm đường tên bắn có trang sức các thứ như trên đã nói. Có hoa 5 thứ báu như trên đã nói. Có thuyền bằng 4 thứ báu như trên đã nói. Trên bờ hồ có 5 thứ cây báu như trên đã nói, cho đến đền đài bằng 4 thứ báu, nơi mà nam nữ chư thiên ở.
Bên ngoài bờ thành nầy là 3 lớp hào báu như trên đã nói. Mỗi mỗi hào rộng 2 do-tuần, sâu 1 do-tuần rưỡi Hình dạng như cái miệng hồ dưới rộng trên hẹp, đầy nhẫy nước trời như trên đã nói. Giữa hào là đất có la liệt cung điện của các thể nữ.
Bên ngoài 3 lớp hào có rừng cây bằng 7 thứ báu bao quanh như trên đã nói. Lúc bấy giờ ở bên ngoài rừng tất cả các hoa đều nở, chư thiên nữ hòa tấu âm nhạc, chư thiên tử từ đại thành ra để xem nghe âm nhạc và chư thiên nữ cũng từ đại thành ra để xem nghe âm nhạc.
Vì nhân duyên ấy, mà hưởng thụ vui chơi.
Góc phía Tây Nam thành Tì-lưu-lặc-xoa là nơi ở của vua trời Tì-lưu-lặc-xoa, chu vi 2 trăm 50 do-tuần, có thành vàng bao quanh, cao 1 do-tuần, tường cao nửa do-tuần, cửa thành cao 2 do-tuần, cửa lầu cao 1 do-tuần rưỡi. Cứ mỗi 10 do-tuần như vậy lại có 1 cửa. Có 24 cửa lớn lại thêm một cửa nhỏ để đủ số 25. Các cửa nầy cũng toàn là những thứ báu hợp thành, trang nghiêm bằng ngọc báu ma-ni, giống như trải thảm mịn màng có điêu khắc nhiều thứ. Cửa thành có 4 quân binh chủng phòng vệ như trên đã nói.
Bên ngoài có 7 lớp rào báu như trên đã nói. Bảy lớp rừng cây Đa-la bao quanh như trên đã nói. Ở giữa những cây nầy có các ao báu cách nhau bằng trăm đường tên bắn, trang sức nhiều thứ như trên đã nói.
Trên bờ ao có cây 5 báu như trên đã nói, cho đến 4 thứ đền đài báu, nơi ở của chư thiên nam nữ. Bên ngoài bờ thành có 3 lớp hào báu như trên đã nói. Mỗi một hào báu rộng 2 do-tuần, sâu 1 do-tuần rưỡi, hình dạng như cái miệng hồ, dưới rộng trên hẹp, đầy nhẫy nước trời như trên đã nói.
Ở giữa những hào nầy là đất; có la liệt cung điện của các thể nữ. Ở bên ngoài 3 lớp hào lại có rừng cây 7 báu bao bọc chung quanh như trên đã nói. Lúc ấy bên ngoài rừng tất cả hoa đều nở rộ, chư thiên nữ hòa tấu âm nhạc. Lúc ấy các Thiên tử từ trong thành ra để xem nghe âm nhạc thì các Thiên nữ cũng từ thành ra để xem nghe âm nhạc. Do nhân duyên ấy mà hưởng thụ vui chơi.
Ở bốn bên đại thành là phố chợ buôn bán, tất cả đều ngay thẳng. Đó là thành của chư thiên, có nơi 4 nhà tương ứng nhau, có chỗ có nhà nhiều tầng, có chỗ ở có nhiều lầu cao, có chỗ ở có đài quán chọc trời., có chỗ ở 4 bề khước địch, tùy theo phúc đức mà các thứ báu tạo thành, bằng thẳng đẹp đẽ. Đường nơi thành này có đến 50 con đường, 4 bên thông nhau, thẳng hàng phân minh như đường bàn cờ. Bốn cửa thông nhau, Đông Tây có thể thấy nhau. Có chợ búa bán đầy hàng hóa báu các loại. Một là chợ bán gạo, 2 là chợ bán y phục, 3 là chợ bán dầu thơm, 4 là chợ bán đồ ăn, 5 là chợ bán hoa, 6 là chợ bán đồ nghề, 7 là chợ dâm nữ, Nơi nơi đều có quan coi chợ. Trong chợ các Thiên tử Thiên nữ vãng lai mua bán, giao dịch hàng hóa, trả giác mắc rẻ, kì kèo thêm bớt, cân đo đong đếm theo phép bàn buôn. Tuy làm như vậy nhưng chỉ cho vui, không lấy không cho, không có tâm cầu về mình, cần thoát dục. Xong rồi lại đi. Nếu nghiệp tương ưng, tùy ý mà lấy. Nghiệp không tương ưng thì nói:
Vật nầy thật quý; ta không cần đến.
Ở bốn phố phường đều có ngựa, voi, xe, binh lính trang nghiêm. Có các Thiên tử ở trong đó, hoặc để phòng vệ, hoặc để vui chơi, hoặc vì trang nghiêm. Giữa chợ có đường đi, tất cả đều bằng lưu ly, mềm mại khả ái, do các báu hợp thành giống như đất phía Bắc đẹp đẽ như trải thảm, có hình rồng, thú, hoa, cỏ như trước đã nói. Cho đến đốt hương rải hoa, treo y phục cõi trời cũng như vậy. Lại ở nơi nơi đều có dựng tràng phan. Ở trong đại thành không ngớt nghe các thứ tiếng, như tiếng voi, tiếng ngựa, tiếng xe cộ, tiếng ốc, tiếng Ba-na-bà, tiếng trống, tiếng Mâu-trừng-già, tiếng kèn, tiếng âm nhạc, lại nghe có tiếng nói:
Hay thay đến đây ! Hay thay đến đây! Xin hãy ăn uống, tôi nay cúng dường.
Đó là đại thành Tì-lưu-lặc-xoa, nơi ở của Thiên tử. Cũng có châu trời, quận trời, huyện trời, thôn trời cùng khắp. Trong thành lớn nầy có vua trời Tì-lâu-lặc-xoa ở đó. Lãnh thổ của vua cực rộng, từ phía Nam núi Do-càn-đà đến núi Thiết Vi của thần Cưu-bàn-trà là lãnh thổ của vua.
Nghĩa ấy Phật Thế Tôn đã nói và tôi nghe như vậy.
Phẩm 16: THÀNH TÌ-LƯU-BÁT-XOA
Nằm giữa 2 đỉnh phía Tây núi Do-càn-đà có một nước tên là Tìlưu-bát-xoa, chu vi 1 ngàn do-tuần, thành toàn bằng vàng bao quanh, cao 1 do-tuần, bờ tường cao nửa do-tuần; cửa thành cao 2 do-tuần, cửa lầu 1 do-tuần rưỡi. Cứ mỗi 10 do-tuần có một cửa. Tất cả là 99 cửa, lại thêm một cửa nhỏ nữa để đủ số 1 trăm. Các cửa nầy đều làm thành bằng các báu trang sức ngọc báu ma-ni, như một tấm thảm mịn màng đẹp đẽ, có khắc họa nhiều thứ khác nhau. Cổng thành có 4 quân binh chủng phòng vệ như trên đã nói.
Bên ngoài có 7 lớp rào, 7 hàng cây báu bao quanh. Giữa rừng nầy có các ao báu, cách nhau bằng trăm đường tên bắn, trang nghiêm nhiều thứ. Có 5 loại hoa báu và thuyền bằng 4 thứ báu. Bên bờ hồ có nhiều cây báu cho đến những đền đài cũng bằng các thứ báu, nơi ở của nam nữ chư thiên như trên đã nói.
Bên ngoài thành nầy có 3 lớp hào báu. Mỗi hào rộng 2 do-tuần, sâu 1 do-tuần rưỡi, hình dạng như miệng hồ, dưới rộng trên hẹp, đầy nhẫn nước trời như trên đã nói. Giữa hào là đất có la liệt đền đài, nơi ở của các thể nữ.
Bên ngoài 3 lớp hào có rừng cây bằng 7 báu bao quanh như trên đã nói. Lúc bấy giờ ở bên ngoài rừng tất cả các hoa đều nở rộ; các Thiên nữ hòa tấu âm nhạc thì các Thiên tử từ đại thành ra để xem nghe và các Thiên nữ cũng từ đại thành ra để xem nghe âm nhạc. Do nhân duyên ấy mà thụ hưởng vui chơi.
Bên góc thành Tây Nam là trụ xứ của vua trời Tì-lưu-bátxoa, chu vi 2 trăm 50 do-tuần, thành vàng bao quanh, cao 1 dotuần, tường cao nửa do-tuần, cửa thành cao 2 do-tuần, cửa lầu cao 1 do-tuần rưỡi. Cứ mỗi 10 do-tuần lại có 1 cửa. Cứ 24 cửa lớn lại có một cửa nhỏ để đủ số 25. Tất cả các cửa được làm bằng các thứ báu, trang nghiêm bằng ngọc báu ma-ni như tấm thảm mịn màng có thêu nhiều loại đẹp đẽ. Cửa thành có 4 quân quân binh chủng phòng vệ.
Bên ngoài có 7 lớp rào báu, và 7 lớp cây Đa-la vây bọc chung quanh. Xen giữa những cây nầy có các ao báu, cách nhau bằng trăm đứờng tên bắn, trang trí bằng các thứ báu. Có 5 thứ hoa báu, có thuyền bằng 4 thứ báu.
Trên bờ ao có 5 thứ cây báu, cho đến những đền đài bằng 4 thứ báu, nơi nam nữ chư thiên ở như trên đã nói. Bên ngoài thành có 3 lớp hào báu. Mỗi hào rộng 2 do-tuần; sâu 1 do-tuần rưỡi, hình như miệng hồ, dưới rộng trên hẹp, dầy nhẫy nước trời như trên đã nói.
Xen giữa các hào là đất, có la liệt đền đài nơi ở của các thể nữ. Bên ngoài 3 lớp hào có rừng cây bằng 7 báu bao quanh đều như trên đã nói. Bên ngoài rừng tất cả hoa đều nở rộ, các Thiên nữ hòa tấu âm nhạc thì các Thiên tử ra khỏi thành cùng các Thiên nữ cũng đến xem nghe. Do nhân duyên ấy mà hưởng thụ vui chơi.
Bên trong nội thành, ở bốn bên đều có chợ búa đường sá ngay ngắn. Đây là thành của chư thiên, có nơi 4 nhà tương ứng, có nơi là nhà cao tầng, có nơi là nhà nhiều tầng lầu cao, có nơi là nhà chọc trời, có nơi bốn bên khước địch, tùy theo phúc đức mà được các báu hợp thành, ngay ngắn đẹp đẽ.
Đường sá trong thành có đến 50, bốn phía thông nhau, xếp hàng phân minh như đường bàn cờ. Bốn cửa thông thấu Đông Tây trông thấy nhau. Chợ búa phố xá đầy dẫy hàng hóa báu. Có chợ bán lúa gạo. Có chợ bán áo quần, có chợ bán hương thơm, có chợ bán đồ ăn uống, có chợ bán hoa, có chợ bán đồ nghề có chợ dâm nữ. Nơi nơi đều có một quan coi chợ. Trong chợ Thiên tử Thiên nữ vãng lai mua bán giao dịch hàng hóa trả giá mắc rẻ, kèo nài thêm bớt, cân đong đo đếm theo cách bán buôn ở chợ. Tuy nhiên việc nầy là để cho vui, không lấy không cho, không có tâm cầu làm của mình, thoát dục là điều cần yếu xong rồi đi. Nếu nghiệp phù hợp thì tùy ý lấy. Nghiệp không phù hợp thì nói: Vật nầy hiếm quý, tôi không cần đến.
Ở 4 bên đường có bố trí voi, ngựa, xe, lính tráng. Có các Thiên tử ở đó hoặc để phòng vệ, hoặc để vui chơi, hoặc để cho tôn nghiêm.
Các con đường trong chợ tất cả đều bằng lưu ly mềm mại khả ái, đều do các thứ báu trang nghiêm giống như đất phía Bắc, đẹp đẽ mềm mại như tấm thảm có trang trí hình rồng, thú, hoa, cỏ như trước đã nói. Cho đến đốt hương, rải hoa, treo áo chư thiên cũng như vậy. Lại nữa ở nơi đó cũng có dựng tràng phan. Ở trong thành nội không ngớt nghe các thứ tiếng như tiếng voi, tiếng ngựa, tiếng ốc, tiếng Ba-na-bà, tiếng Mâu-trừng-già, tiếng kèn, tiếng âm nhạc và nghe có tiếng nói:
Hay thay đến đây ! Hay thay đến đây ! Hãy ăn uống, nay tôi cúng dường.
Đây là đại thành của Tì-lưu-bát-xoa, nơi Thiên tử ở. Lại cũng có châu trời, quận trời, huyện trời, thôn trời, khắp nơi. Trong thành này là nơi ở của vua trời Tì-lưu-bát-xoa. Lãnh địa của vua cực lớn. Từ phía Tây núi Do-càn-đà đến biên giới Thiết Vi của tất cả các chim rồng Già-lâu-la là lãnh thổ của vua trời.
Nghĩa nầy Phật Thế Tôn đã nói và tôi nghe như vậy.
Phẩm 17: Thành Tì-sa-môn
Giữa 2 đỉnh núi phía Bắc của Do-càn-đà một nước tên là Tì-samôn, chu vi 1 ngàn do-tuần, thành vàng bao quanh, cao 1 do-tuần, bờ thành cao nửa do-tuần, cửa thành cao 2 do-tuần, cửa lầu cao 1 do-tuần rưỡi. Cứ 10 do-tuần lại có 1 cửa, cứ 99 cửa lại có 1 cửa nhỏ để đủ số 1 trăm. Các cửa nầy tất cả đều do các báu tạo thành có trang sức ngọc báu ma-ni giống như tấm thảm mịn màng đẹp đẽ có thêu nhiều thứ. Cửa thành có 4 quân binh chủng phòng vệ.
Bên ngoài có 7 lớp rào báu, lại có 7 lớp cây Đa-la bao quanh. Trong rừng nầy có các ao báu, cách nha bằng trăm tầm bắn cung, có trang nghiêm nhiều thứ. Có 5 thứ hoa báu và 4 thuyền báu. Ở trên bờ ao có 5 thứ cây báu, cho đến đền đài làm bằng 4 thứ báu là nơi nam nữ chư thiên ở như trước đã nói.
Bên ngoài thành có 3 lớp hào báu. Mỗi một hào rộng 2 do-tuần, sâu 1 do-tuần rưỡi, hình thể như cái miệng hồ, dưới rộng trên hẹp, có đầy nhẫy nước trời như trên đã nói. Giữa các hào là đất, có la liệt đền đài, là nơi các thể nữ ở. Bên ngoài 3 lớp hào có 7 rừng cây báu bap quanh như trên đã nói. Bấy giờ tất cả các loại hoa đang nở đẹp. Chư thiên nữ hòa tấu âm nhạc thì các Thiên tử từ trong đại thành ra để xem nghe âm nhạc. Chư thiên nữ cũng từ đại thành ra cũng để nghe âm nhạc. Do nhân duyên ấy mà hưởng thụ vui chơi.
Bên góc thành phía Tây Nam là trú xứ của vua trời Tì-sa-môn. Chu vi 2 trăm 50 do-tuần, thành vàng bao quanh. Cao 1 do-tuần, bờ tường cao nửa do-tuần, cửa thành cao 2 do-tuần, cửa lầu cao 1 dotuần rưỡi. Cứ 10 do-tuần lại có 1 cửa. Cứ 24 cửa lớn lại có 1 cửa nhỏ cho đủ số 25, đều do các báu tạo thành, trang sức ngọc báu ma-ni giống như tấm thảm mịn màng đẹp đẽ có thêu nhiều chim thú. Cổng thành có 4 quân binh chủng phòng vệ.
Ở bên ngoài có 7 lớp rào báu, có 7 lớp cây Đa-la báu bao quanh. Xen giữa rừng nầy là các ao báu, cách nhau bằng trăm tầm bắn cung, trang sức các thứ. Có 5 thứ hoa báu và thuyền bằng 4 thứ báu. Trên bờ ao có 5 thứ cây báu và đền đài bằng 4 châu báu, nơi nam nữ chư thiên ở; tất cả như trên đã nói.
Ở bên ngoài thành là 3 lớp hào báu. Cứ mỗi một hào như vậy rộng 2 do-tuần, sâu 1 do-tuần rưỡi, đầy nhẫy nước trời như trên đã nói. Xen giữa những hào nầy là đất, la liệt nhiều đền đài là nơi ở của các thể nữ.
Bên ngoài 3 lớp hào có rừng cây bằng 7 báu bao quanh, tất cả đều như trước đã nói.
Bên ngoài rừng tất cả hoa đều nở rộ đẹp đẽ. Khi chư thiên nữ hòa tấu âm nhạc thì các Thiên tử từ trong thành ra. Đồng thời các Thiên nữ cũng cùng ra để xem nghe. Do nhân duyên ấy mà hưởng thụ vui chơi.
Ở bốn bên của đại thành đều có chợ búa. Tất cả đều ngay ngắn. Ở nơi thành trời nầy có nơi 4 nhà tương ứng nhau, có nơi có nhà cao tầng, có nơi có nhà nhiều tầng, có nơi có nhà chọc trời, có nơi có bốn phía khước địch. Đó là do phúc nghiệp mà được các báu tạo thành, ngay thẳng đoan nghiêm.
Đường sá trong thành có đến 50 đường, 4 bên thông nhau, phân chia rõ ràng như đường bàn cờ; 4 cửa thông nhau, Đông, Tây trông thấy nhau. Phố xá chợ búa đầy hàng hóa báu. Một là chợ bán lúa gạo, 2 là chợ bán y phục, 3 là chợ bán hương thơm, 4 là chợ bán đồ ăn uống, 5 là chợ bán hoa, 6 là chợ bán đồ nghề, 7 là chợ dâm nữ. Nơi nơi đều có quan coi chợ. Trong chợ các Thiên tử và Thiên nữ vãng lai mua bán, trả giá mắc rẻ, kỳ kèo thêm bớt, cân đo đong đếm theo phép bán mua ở chợ. Tuy làm vậy nhưng cốt chỉ để vui, không lấy không cho; không vì thuộc về mình, thoát khỏi sự mong muốn. Xong rồi lại đi. Nếu là nghiệp phù hợp thì tùy ý mà lấy. Nếu nghiệp không phù hợp thì nói: Vật nầy quý hiếm, tôi không cần.
Bốn bên đường phố có ngựa, voi, xe, quân lính trang nghiêm, và các Thiên tử ở hoặc để phòng vệ, hoặc để vui chơi.
Trong chợ có đường sá, tất cả đều bằng lưu ly, mịn màng khả ái như đất phía Bắc được trải một tấm thảm đẹp đẽ, trên ấy có trang trí những rồng, thú, hoa, cỏ. Tất cả như trên đã nói. Đốt hương rải hoa, treo y phục cõi trời cũng như vậy. Nơi nơi có dựng tràng phan. Ở trong đại thành của chư thiên không ngớt nghe các thứ tiếng như tiếng voi, ngựa, xe, ốc, v.v… Cả tiếng Ba-na-bà, tiếng trống, tiếng Mâu-trừng-già, tiếng sáo, tiếng âm nhạc và cũng nghe được tiếng bảo rằng:
Hay thay đến đây ! Hay thay đến đây! Hãy ăn uống ta nay cúng dường.
Đại Thành của Tì-sa-môn này là nơi Thiên tử ở. Lại cũng có châu trời, quận trời, huyện trời, thôn trời, trải khắp trong thành lớn. Vua trời Tì-sa-môn cư trú nơi nầy. Lãnh thổ của vua cực lớn. Từ phía Bắc núi Do-càn-đà đến biên giới Thiết Vi, tất cả thần Dạ-xoa là lãnh thổ của vua. Thành Tì-sa-môn có rất nhiều thức ăn uống như Khưđà-ni, Bồ-xà-ni, cho nên cũng có tên là A-la-kha Mạn-đà. Nghĩa ấy Phật Thế Tôn đã nói và tôi nghe như vậy.
HẾT QUYỂN 4
Họa Sỹ Tham Lam