Lược Thuật Pháp Tướng Nghĩa Y Thích – Quyển 2

略Lược 述Thuật 法Pháp 相Tướng 義Nghĩa 依Y 釋Thích
Quyển 2
日Nhật 本Bổn 釋Thích 高Cao 範Phạm 撰Soạn

略lược 述thuật 法pháp 相tướng 義nghĩa 依y 釋thích 卷quyển 二nhị

沙Sa 門Môn 。 高cao 範phạm 。 撰soạn 次thứ 。

十thập 一nhất 色sắc 法pháp 。

倫luân 記ký 云vân 前tiền 言ngôn 色sắc 色sắc 五ngũ 識thức 緣duyên 色sắc 體thể 意ý 識thức 緣duyên 色sắc 法pháp 謂vị 緣duyên 彼bỉ 色sắc 上thượng 生sanh 住trụ 異dị 滅diệt 。 是thị 色sắc 家gia 假giả 四tứ 相tương/tướng 法pháp 名danh 為vi 色sắc 法pháp 。

○# 法pháp 處xứ 所sở 攝nhiếp 色sắc 。

百bách 法pháp 論luận 疏sớ/sơ 曰viết 法pháp 謂vị 軌quỹ 持trì 處xứ 謂vị 處xứ 所sở 十thập 二nhị 處xứ 中trung 處xứ 也dã 。

○# 法pháp 處xứ 實thật 色sắc 。

法pháp 處xứ 色sắc 章chương 云vân 分phân 別biệt 假giả 實thật 者giả 下hạ 第đệ 六lục 云vân 極cực 微vi 無vô 體thể 由do 慧tuệ 分phần/phân 拆# 顯hiển 揚dương 第đệ 五ngũ 云vân 慧tuệ 拆# 麤thô 色sắc 至chí 最tối 細tế 邊biên 建kiến 立lập 極cực 微vi 非phi 由do 有hữu 體thể (# 乃nãi 至chí )# 唯duy 識thức 亦diệc 云vân 至chí 色sắc 邊biên 際tế 假giả 立lập 極cực 微vi 五ngũ 十thập 四Tứ 等Đẳng 皆giai 說thuyết 因nhân 此thử 故cố 初sơ 二nhị 色sắc 皆giai 是thị 假giả 有hữu 也dã 唯duy 識thức 曰viết 謂vị 依y 思tư 願nguyện 善thiện 惡ác 分phần/phân 限hạn 假giả 立lập 無vô 表biểu 乃nãi 至chí 受thọ 所sở 引dẫn 色sắc 亦diệc 是thị 假giả 有hữu 顯hiển 揚dương 第đệ 十thập 八bát 說thuyết 七thất 事sự 無vô 實thật 三tam 影ảnh 像tượng 四tứ 響hưởng 音âm 故cố 遍biến 計kế 色sắc 亦diệc 是thị 假giả 有hữu 五ngũ 十thập 四tứ 說thuyết 墮đọa 法pháp 處xứ 色sắc 有hữu 實thật 有hữu 假giả 若nhược 有hữu 威uy 德đức 定định 所sở 行hành 境cảnh 如như 變biến 化hóa 彼bỉ 果quả 彼bỉ 境cảnh 及cập 彼bỉ 相tương 應ứng 識thức 等đẳng 境cảnh 色sắc 是thị 實thật 物vật 有hữu 乃nãi 至chí 故cố 定định 果quả 色sắc 體thể 是thị 實thật 有hữu 也dã 倫luân 記ký 云vân 墮đọa 法pháp 處xứ 色sắc 有hữu 二nhị 種chủng 。 若nhược 有hữu 威uy 德đức 定định 所sở 行hành 境cảnh 猶do 變biến 等đẳng 者giả 備bị 景cảnh 同đồng 云vân 三tam 乘thừa 聖thánh 人nhân 定định 心tâm 境cảnh 界giới 謂vị 作tác 八bát 一nhất 切thiết 處xứ 觀quán 當đương 心tâm 而nhi 現hiện 此thử 是thị 實thật 有hữu 為vi 緣duyên 令linh 他tha 自tự 見kiến 心tâm 變biến 八bát 相tương/tướng 分phần/phân 如như 變biến 化hóa 心tâm 起khởi 變biến 化hóa 色sắc 與dữ 他tha 為vi 緣duyên 亦diệc 令linh 他tha 見kiến 自tự 所sở 變biến 色sắc 定định 現hiện 色sắc 是thị 定định 心tâm 果quả 復phục 是thị 定định 所sở 緣duyên 名danh 境cảnh 故cố 言ngôn 彼bỉ 果quả 彼bỉ 境cảnh 問vấn 變biến 實thật 境cảnh 者giả 為vi 局cục 菩Bồ 薩Tát 為vi 通thông 二Nhị 乘Thừa 耶da 答đáp 本bổn 疏sớ/sơ 演diễn 秘bí 畧lược 纂toản 云vân 通thông 義nghĩa 燈đăng 及cập 同đồng 學học 云vân 局cục 更cánh 應ưng 究cứu 尋tầm 。

○# 極cực 微vi 為vi 性tánh 。

唯duy 識thức 論luận 云vân 為vi 執chấp 麤thô 色sắc 有hữu 實thật 體thể 者giả 佛Phật 說thuyết 極cực 微vi 令linh 其kỳ 除trừ 拆# 非phi 謂vị 諸chư 色sắc 實thật 有hữu 極cực 微vi 諸chư 瑜du 伽già 師sư 以dĩ 假giả 想tưởng 慧tuệ 於ư 麤thô 色sắc 相tướng 漸tiệm 次thứ 除trừ 拆# 至chí 不bất 可khả 拆# 假giả 說thuyết 極cực 微vi 倫luân 記ký 云vân 問vấn 大Đại 乘Thừa 何hà 故cố 不bất 計kế 有hữu 冣# 細tế 極cực 微vi 集tập 成thành 根căn 境cảnh 設thiết 許hứa 集tập 成thành 有hữu 何hà 過quá 耶da 。 解giải 云vân 一nhất 切thiết 有hữu 情tình 。 從tùng 業nghiệp 生sanh 眼nhãn 擬nghĩ 有hữu 見kiến 用dụng 從tùng 業nghiệp 生sanh 耳nhĩ 擬nghĩ 有hữu 聞văn 用dụng 餘dư 根căn 亦diệc 爾nhĩ 故cố 彼bỉ 眼nhãn 等đẳng 從tùng 業nghiệp 全toàn 生sanh 成thành 其kỳ 根căn 用dụng 五ngũ 塵trần 亦diệc 爾nhĩ 必tất 從tùng 先tiên 業nghiệp 全toàn 體thể 而nhi 生sanh 成thành 境cảnh 界giới 用dụng 冣# 細tế 極cực 微vi 不bất 成thành 根căn 境cảnh 又hựu 云vân 若nhược 大Đại 乘Thừa 中trung 無vô 實thật 極cực 微vi 何hà 故cố 復phục 教giáo 觀quán 細tế 極cực 微vi 答đáp 為vi 破phá 有hữu 情tình 執chấp 實thật 心tâm 故cố 故cố 教giáo 假giả 拆# 從tùng 頭đầu 至chí 足túc 。 眾chúng 微vi 集tập 聚tụ 由do 作tác 此thử 觀quán 於ư 內nội 外ngoại 色sắc 起khởi 虗hư 空không 假giả 想tưởng 。 順thuận 三tam 脫thoát 門môn 。

○# 極cực 畧lược 色sắc 。

演diễn 秘bí 云vân 拆# 根căn 器khí 等đẳng 為vi 極cực 微vi 者giả 名danh 為vi 極cực 畧lược 。

○# 總tổng 略lược 眾chúng 色sắc 。

景cảnh 云vân 此thử 乃nãi 意ý 識thức 假giả 想tưởng 分phần/phân 拆# 諸chư 色sắc 作tác 極cực 微vi 解giải 非phi 大Đại 乘Thừa 實thật 有hữu 細tế 極cực 微vi 體thể 倫luân 云vân 於ư 色sắc 聚tụ 中trung 曾tằng 無vô 極cực 微vi 生sanh 等đẳng 者giả 此thử 顯hiển 頓đốn 變biến 非phi 漸tiệm 積tích 不bất 同đồng 薩tát 婆bà 多đa 聚tụ 中trung 有hữu 極cực 微vi 又hựu 非phi 極cực 微vi 集tập 成thành 色sắc 聚tụ 者giả 極cực 微vi 無vô 體thể 不bất 同đồng 經kinh 部bộ 積tích 成thành 大đại 義nghĩa 合hợp 前tiền 二nhị 種chủng 不bất 同đồng 勝thắng 論luận 麁thô 細tế 俱câu 實thật 。

○# 極cực 微vi 。

對đối 法pháp 疏sớ/sơ 云vân 梵Phạm 云vân 波ba 羅la 摩ma 阿a 拏noa 此thử 云vân 極cực 微vi 微vi 者giả 少thiểu 義nghĩa 色sắc 中trung 至chí 小tiểu 立lập 極cực 微vi 名danh 從tùng 七thất 波ba 羅la 摩ma 阿a 拏noa 成thành 一nhất 阿a 拏noa 即tức 從tùng 七thất 極cực 微vi 方phương 成thành 一nhất 微vi 義nghĩa 舊cựu 語ngữ 音âm 訛ngoa 故cố 名danh 阿a 稱xưng 成thành 極cực 微vi 者giả 是thị 邊biên 際tế 義nghĩa 成thành 唯duy 識thức 亦diệc 言ngôn 雖tuy 此thử 極cực 微vi 猶do 有hữu 方phương 分phần/phân 而nhi 不bất 可khả 拆# 若nhược 更cánh 拆# 之chi 便tiện 似tự 空không 現hiện 不bất 名danh 為vi 色sắc 故cố 極cực 微vi 是thị 色sắc 邊biên 際tế 。 瑜du 伽già 論luận 第đệ 三tam 又hựu 云vân 色sắc 聚tụ 有hữu 方phương 分phần/phân 極cực 微vi 亦diệc 爾nhĩ 色sắc 聚tụ 有hữu 分phần/phân 非phi 極cực 微vi 極cực 微vi 即tức 是thị 分phần/phân 故cố 更cánh 無vô 餘dư 極cực 微vi 故cố 顯hiển 揚dương 第đệ 五ngũ 第đệ 十thập 六lục 第đệ 十thập 八bát 文văn 義nghĩa 並tịnh 同đồng 故cố 不bất 煩phiền 引dẫn 。

○# 極cực 逈huýnh 色sắc 。

又hựu 云vân 極cực 逈huýnh 色sắc 中trung 言ngôn 即tức 此thử 離ly 餘dư 礙ngại 觸xúc 色sắc 者giả 即tức 是thị 此thử 前tiền 所sở 說thuyết 極cực 微vi 即tức 此thử 極cực 微vi 離ly 餘dư 礙ngại 觸xúc 者giả 名danh 極cực 逈huýnh 色sắc 即tức 此thử 極cực 微vi 不bất 離ly 餘dư 礙ngại 觸xúc 者giả 名danh 極cực 略lược 故cố 或hoặc 即tức 此thử 者giả 一nhất 即tức 此thử 極cực 逈huýnh 色sắc 是thị 離ly 餘dư 礙ngại 觸xúc 逈huýnh 色sắc 之chi 極cực 微vi 色sắc 故cố 名danh 極cực 逈huýnh 色sắc 由do 彼bỉ 逈huýnh 色sắc 離ly 礙ngại 觸xúc 故cố 彼bỉ 礙ngại 觸xúc 物vật 即tức 名danh 為vi 餘dư 。

○# 謂vị 明minh 闇ám 光quang 影ảnh 空không 一nhất 顯hiển 色sắc 等đẳng 。

如như 上thượng 卷quyển 解giải 不bất 更cánh 勞lao 引dẫn 。

○# 一nhất 切thiết 處xứ 中trung 。

對đối 法pháp 第đệ 八bát 云vân 非phi 律luật 儀nghi 非phi 不bất 律luật 儀nghi 業nghiệp 者giả 謂vị 彼bỉ 所sở 有hữu 善thiện 不bất 善thiện 業nghiệp 。 若nhược 布bố 施thí 若nhược 歐âu 繫hệ 等đẳng 律luật 儀nghi 不bất 律luật 儀nghi 所sở 不bất 攝nhiếp 業nghiệp 。 皆giai 此thử 所sở 攝nhiếp 。

○# 定định 道đạo 二nhị 戒giới 。

婆bà 娑sa 云vân 定định 共cộng 戒giới 者giả 發phát 得đắc 初sơ 二nhị 三tam 四tứ 禪thiền 時thời 不bất 作tác 意ý 持trì 自tự 然nhiên 不bất 犯phạm 戒giới 與dữ 定định 共cộng 發phát 此thử 戒giới 斷đoạn 惑hoặc 未vị 盡tận 未vị 出xuất 生sanh 死tử 是thị 有hữu 漏lậu 戒giới 道đạo 共cộng 戒giới 者giả 於ư 見kiến 道đạo 修tu 道Đạo 位vị 中trung 不bất 作tác 意ý 持trì 自tự 然nhiên 不bất 犯phạm 戒giới 與dữ 道đạo 共cộng 發phát 此thử 初sơ 二nhị 三tam 果quả 所sở 得đắc 即tức 無vô 漏lậu 戒giới 。

○# 轉chuyển 不bất 隨tùy 心tâm 。

俱câu 舎# 業nghiệp 品phẩm 頌tụng 疏sớ/sơ 曰viết 唯duy 定định 道đạo 二nhị 名danh 心tâm 隨tùy 轉chuyển 入nhập 定định 則tắc 有hữu 出xuất 定định 則tắc 無vô 與dữ 定định 心tâm 俱câu 名danh 心tâm 隨tùy 轉chuyển 別Biệt 解Giải 脫Thoát 戒Giới 。 非phi 心tâm 隨tùy 轉chuyển 異dị 心tâm 無vô 心tâm 亦diệc 恆hằng 轉chuyển 故cố 異dị 心tâm 者giả 惡ác 無vô 記ký 也dã 。

○# 勝thắng 定định 力lực 故cố 。

疏sớ/sơ 曰viết 若nhược 勝thắng 者giả 唯duy 第đệ 八bát 地địa 已dĩ 去khứ 任nhậm 運vận 實thật 變biến 大đại 地địa 等đẳng 得đắc 為vi 金kim 寶bảo 令linh 有hữu 情tình 用dụng 故cố 境cảnh 隨tùy 智trí 轉chuyển 所sở 欲dục 皆giai 成thành 。 又hựu 約ước 得đắc 十thập 自tự 在tại 十Thập 地Địa 皆giai 得đắc 準chuẩn 此thử 義nghĩa 得đắc 定định 自tự 在tại 即tức 初Sơ 地Địa 亦diệc 轉chuyển 或hoặc 第đệ 三tam 地địa 得đắc 定định 自tự 在tại 。

○# 於ư 一nhất 切thiết 色sắc 。 皆giai 得đắc 自tự 在tại 。

同đồng 學học 云vân 諸chư 法pháp 體thể 性tánh 本bổn 自tự 雖tuy 定định 法pháp 體thể 如như 幻huyễn 地địa 上thượng 大Đại 士Sĩ 證chứng 法pháp 性tánh 真chân 理lý 達đạt 依y 他tha 如như 幻huyễn 轉chuyển [打-丁+奠]# 本bổn 質chất 理lý 無vô 所sở 疑nghi 但đãn 以dĩ 能năng 生sanh 種chủng 子tử 其kỳ 體thể 殊thù 別biệt 止chỉ 土thổ/độ 石thạch 現hiện 行hành 生sanh 金kim 等đẳng 現hiện 行hành 。

○# 果quả 從tùng 彼bỉ 起khởi 。

果quả 謂vị 五ngũ 塵trần 境cảnh 由do 定định 通thông 因nhân 變biến 起khởi 彼bỉ 謂vị 自tự 在tại 定định 。

能năng 造tạo 大đại 種chủng 。

○# 地địa 謂vị 堅kiên 勁# 等đẳng 。

解giải 云vân 地địa 者giả 非phi 謂vị 土thổ/độ 地địa 土thổ/độ 地địa 堅kiên 法pháp 故cố 為vi 顯hiển 彼bỉ 堅kiên 義nghĩa 以dĩ 堅kiên 性tánh 名danh 地địa 大đại 種chủng 餘dư 三tam 亦diệc 爾nhĩ 以dĩ 世thế 間gian 所sở 見kiến 水thủy 火hỏa 風phong 即tức 非phi 為vi 實thật 能năng 造tạo 之chi 大đại 種chủng 為vi 顯hiển 濕thấp 等đẳng 性tánh 名danh 水thủy 火hỏa 風phong 等đẳng 也dã 。

○# 能năng 造tạo 大đại 種chủng 與dữ 所sở 造tạo 色sắc 俱câu 時thời 而nhi 有hữu 。

問vấn 若nhược 一nhất 大đại 造tạo 者giả 云vân 何hà 瑜du 伽già 羯yết 剌lạt 藍lam 時thời 能năng 造tạo 及cập 身thân 根căn 眼nhãn 等đẳng 大đại 俱câu 時thời 而nhi 有hữu 次thứ 第đệ 造tạo 耶da 若nhược 別biệt 大đại 造tạo 何hà 故cố 說thuyết 七thất 物vật 與dữ 眼nhãn 同đồng 處xứ 乎hồ 同đồng 學học 云vân 色sắc 蘊uẩn 中trung 眼nhãn 幾kỷ 物vật 所sở 攝nhiếp 答đáp 相tương 離ly 攝nhiếp 故cố 唯duy 有hữu 一nhất 物vật 故cố 今kim 隨tùy 三tam 藏tạng 解giải 說thuyết 一nhất 地địa 大đại 造tạo 也dã 各các 別biệt 不bất 立lập 四tứ 大đại 也dã 根căn 依y 者giả 扶phù 根căn 內nội 四tứ 大đại 種chủng 所sở 造tạo 色sắc 為vi 依y 故cố 地địa 大đại 堅kiên 法pháp 故cố 為vi 顯hiển 彼bỉ 堅kiên 義nghĩa 以dĩ 堅kiên 性tánh 名danh 地địa 大đại 種chủng 餘dư 三tam 亦diệc 爾nhĩ 以dĩ 世thế 間gian 所sở 見kiến 水thủy 火hỏa 風phong 即tức 非phi 為vi 實thật 能năng 造tạo 之chi 大đại 種chủng 為vi 顯hiển 濕thấp 等đẳng 性tánh 名danh 水thủy 火hỏa 風phong 等đẳng 。 也dã 問vấn 世thế 間gian 所sở 見kiến 水thủy 火hỏa 風phong 等đẳng 。 何hà 物vật 答đáp 彼bỉ 所sở 造tạo 大đại 種chủng 也dã 非phi 能năng 造tạo 大đại 種chủng 謂vị 世thế 間gian 所sở 見kiến 地địa 等đẳng 非phi 唯duy 堅kiên 性tánh 亦diệc 餘dư 濕thấp 等đẳng 性tánh 及cập 色sắc 香hương 味vị 觸xúc 。 和hòa 合hợp 而nhi 成thành 。 故cố 彼bỉ 四tứ 塵trần 中trung 三tam 塵trần 四tứ 大đại 種chủng 所sở 造tạo 也dã 既ký 四tứ 塵trần 所sở 成thành 也dã 故cố 非phi 能năng 造tạo 微vi 細tế 大đại 種chủng 。

○# 名danh 想tưởng 聚tụ 中trung 。

名danh 謂vị 作tác 想tưởng 解giải 云vân 想tưởng 者giả 取thủ 像tượng 或hoặc 契khế 約ước 義nghĩa 若nhược 取thủ 像tượng 名danh 想tưởng 想tưởng 是thị 心tâm 所sở 如như 說thuyết 色sắc 名danh 能năng 生sanh 色sắc 想tưởng 因nhân 名danh 生sanh 想tưởng 名danh 為vi 作tác 意ý 若nhược 契khế 約ước 義nghĩa 想tưởng 即tức 是thị 名danh 謂vị 諸chư 賢hiền 聖thánh 共cộng 為vi 契khế 約ước 立lập 色sắc 等đẳng 名danh 名danh 即tức 是thị 想tưởng 由do 此thử 名danh 想tưởng 能năng 有hữu 詮thuyên 表biểu 故cố 名danh 作tác 意ý 。

五ngũ 種chủng 因nhân 力lực 。

倫luân 記ký 云vân 如như 對đối 法pháp 第đệ 一nhất 卷quyển 云vân 即tức 依y 五ngũ 因nhân 說thuyết 名danh 為vi 造tạo 生sanh 因nhân 者giả 即tức 起khởi 因nhân 謂vị 離ly 大đại 種chủng 色sắc 不bất 起khởi 故cố 。

○# 依y 因nhân 者giả 。

即tức 是thị 轉chuyển 因nhân 謂vị 捨xả 大đại 種chủng 諸chư 所sở 造tạo 色sắc 無vô 有hữu 㓛# 能năng 據cứ 別biệt 處xứ 故cố 又hựu 云vân 依y 因nhân 中trung 由do 造tạo 色sắc 生sanh 已dĩ 不bất 離ly 大đại 種chủng 處xứ 而nhi 轉chuyển 者giả 此thử 說thuyết 即tức 質chất 造tạo 同đồng 聚tụ 造tạo 實thật 造tạo 非phi 假giả 造tạo 由do 諸chư 月nguyệt 灮# 孤cô 行hành 香hương 等đẳng 離ly 大đại 種chủng 故cố 生sanh 無vô 色sắc 界giới 。 定định 道đạo 戒giới 色sắc 無vô 四tứ 大đại 故cố 勢thế 依y 彼bỉ 皆giai 有hữu 依y 因nhân 。

○# 立lập 因nhân 者giả 。

即tức 隨tùy 轉chuyển 因nhân 由do 大đại 變biến 異dị 能năng 造tạo 色sắc 隨tùy 變biến 異dị 故cố 。

○# 持trì 因nhân 者giả 。

即tức 是thị 住trụ 因nhân 謂vị 由do 大đại 種chủng 諸chư 所sở 造tạo 色sắc 相tướng 似tự 相tương 續tục 生sanh 持trì 令linh 不bất 絕tuyệt 故cố 。

○# 養dưỡng 因nhân 者giả 。

即tức 是thị 長trường/trưởng 因nhân 謂vị 由do 大đại 種chủng 養dưỡng 彼bỉ 造tạo 色sắc 令linh 增tăng 長trưởng 故cố 義nghĩa 燈đăng 曰viết 四tứ 大đại 能năng 資tư 色sắc 即tức 說thuyết 四tứ 大đại 長trưởng 養dưỡng 因nhân 。

變biến 異dị 因nhân 緣duyên 。

○# 士sĩ 夫phu 用dụng 者giả 。

倫luân 記ký 景cảnh 云vân 非phi 人nhân 㓛# 用dụng 名danh 士sĩ 夫phu 用dụng 四tứ 大đại 出xuất 生sanh 名danh 士sĩ 夫phu 用dụng 。

○# 謂vị 由do 地địa 夫phu 所sở 拆# 觸xúc 故cố 者giả 。

如như 木mộc 石thạch 打đả 著trước 人nhân 身thân 青thanh 赤xích 色sắc 生sanh 。

○# 由do 勝thắng 定định 者giả 。

如như 修tu 天thiên 眼nhãn 耳nhĩ 根căn 入nhập 初sơ 禪thiền 勝thắng 定định 勝thắng 定định 力lực 故cố 於ư 先tiên 引dẫn 起khởi 能năng 造tạo 大đại 種chủng 如như 是thị 後hậu 時thời 。 方phương 乃nãi 修tu 得đắc 天thiên 眼nhãn 耳nhĩ 根căn 所sở 造tạo 之chi 色sắc 。

二nhị 種chủng 造tạo 色sắc 。

○# 自tự 類loại 差sai 別biệt 。

自tự 謂vị 能năng 造tạo 類loại 謂vị 同đồng 類loại 差sai 別biệt 謂vị 有hữu 澁sáp 滑hoạt 等đẳng 別biệt 也dã 。

○# 法pháp 處xứ 一nhất 分phần/phân 。

五ngũ 種chủng 中trung 自tự 在tại 所sở 生sanh 色sắc 。

瓶bình 等đẳng 假giả 有hữu 。

下hạ 易dị 解giải 故cố 不bất 記ký 。

不bất 相tương 離ly 色sắc 。

大đại 種chủng 造tạo 色sắc 章chương 云vân 此thử 有hữu 三tam 一nhất 同đồng 處xứ 二nhị 和hòa 襍tập 三tam 相tương/tướng 雜tạp 又hựu 瑜du 伽già 第đệ 三tam 說thuyết 諸chư 色sắc 處xứ 有hữu 二nhị 不bất 相tương 離ly 一nhất 同đồng 處xứ 不bất 相tương 離ly 二nhị 和hòa 雜tạp 不bất 相tương 離ly 同đồng 處xứ 不bất 相tương 離ly 者giả 如như 一nhất 眼nhãn 根căn 阿a 拏noa 色sắc 四tứ 大đại 阿a 拏noa 與dữ 造tạo 色sắc 阿a 拏noa 隨tùy 應ứng 所sở 有hữu 並tịnh 相tương 涉thiệp 入nhập 合hợp 成thành 一nhất 處xứ 無vô 別biệt 處xứ 所sở 即tức 一nhất 阿a 拏noa 色sắc 中trung 有hữu 八bát 阿a 拏noa 加gia 聲thanh 為vi 九cửu 加gia 身thân 為vi 十thập 隨tùy 餘dư 根căn 十thập 一nhất 或hoặc 眼nhãn 身thân 地địa 色sắc 香hương 味vị 觸xúc 。 七thất 阿a 拏noa 一nhất 因nhân 一nhất 果quả 同đồng 在tại 一nhất 處xứ 。 互hỗ 相tương 涉thiệp 入nhập 。 非phi 如như 薩tát 婆bà 多đa 宗tông 極cực 微vi 各các 別biệt 合hợp 成thành 阿a 拏noa 亦diệc 不bất 同đồng 經kinh 部bộ 合hợp 成thành 阿a 拏noa 今kim 者giả 大Đại 乘Thừa 本bổn 無vô 極cực 微vi 如như 色sắc 等đẳng 微vi 至chí 阿a 拏noa 時thời 隨tùy 其kỳ 所sở 應ứng 。 多đa 少thiểu 同đồng 在tại 一nhất 處xứ 。 諸chư 根căn 於ư 彼bỉ 能năng 遍biến 受thọ 用dụng 以dĩ 心tâm 知tri 境cảnh 故cố 爾nhĩ 由do 境cảnh 生sanh 心tâm 故cố 然nhiên 為vi 同đồng 處xứ 不bất 相tương 離ly 也dã 。

○# 和hòa 雜tạp 不bất 相tương 離ly 者giả 。

即tức 前tiền 同đồng 處xứ 不bất 相tương 離ly 阿a 拏noa 色sắc 能năng 造tạo 所sở 造tạo 相tương 涉thiệp 入nhập 者giả 雖tuy 在tại 一nhất 處xứ 同đồng 處xứ 而nhi 住trụ 而nhi 不bất 相tương 入nhập 合hợp 為vi 一nhất 體thể 。 諸chư 根căn 得đắc 時thời 各các 各các 別biệt 故cố 然nhiên 不bất 可khả 說thuyết 如như 胡hồ 麻ma 豆đậu 等đẳng 聚tụ 可khả 分phần/phân 拆# 得đắc 故cố 名danh 和hòa 雜tạp 不bất 相tương 離ly 又hựu 解giải 大đại 造tạo 同đồng 類loại 相tương 望vọng 同đồng 一nhất 處xứ 住trụ 名danh 同đồng 處xứ 不bất 相tương 離ly 異dị 類loại 大đại 造tạo 相tương 望vọng 亦diệc 同đồng 在tại 此thử 一nhất 處xứ 住trụ 名danh 和hòa 雜tạp 不bất 相tương 離ly 非phi 如như 他tha 宗tông 同đồng 類loại 異dị 類loại 極cực 微vi 各các 別biệt 非phi 同đồng 一nhất 處xứ 。

○# 七thất 各các 極cực 微vi 。

畧lược 纂toản 云vân 如như 一nhất 眼nhãn 根căn 所sở 有hữu 七thất 極cực 微vi 同đồng 處xứ 同đồng 時thời 不bất 相tương 障chướng 礙ngại 。 如như 一nhất 眼nhãn 根căn 極cực 微vi 如như 蒲bồ 桃đào 果quả 大đại 此thử 中trung 微vi 細tế 皆giai 可khả 容dung 受thọ 餘dư 之chi 極cực 微vi 如như 是thị 展triển 轉chuyển 。 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。 於ư 一nhất 聚tụ 中trung 有hữu 彼bỉ 七thất 物vật 若nhược 據cứ 實thật 言ngôn 之chi 既ký 無vô 別biệt 極cực 微vi 體thể 何hà 故cố 得đắc 有hữu 。 七thất 物vật 耶da 義nghĩa 曰viết 以dĩ 即tức 如như 蒲bồ 桃đào 菓quả 色sắc 是thị 清thanh 淨tịnh 色sắc 為vi 眼nhãn 用dụng 故cố 名danh 眼nhãn 乃nãi 至chí 為vi 觸xúc 用dụng 故cố 名danh 觸xúc 皆giai 可khả 拆# 色sắc 極cực 微vi 故cố 言ngôn 一nhất 聚tụ 中trung 有hữu 七thất 極cực 微vi 非phi 實thật 極cực 微vi 而nhi 有hữu 七thất 物vật 此thử 乃nãi 同đồng 處xứ 不bất 相tương 離ly 也dã 。

大đại 種chủng 得đắc 名danh 。

○# 或hoặc 種chủng 是thị 類loại 義nghĩa 也dã 。

大đại 種chủng 造tạo 色sắc 章chương 曰viết 謂vị 種chủng 者giả 因nhân 義nghĩa 或hoặc 是thị 類loại 義nghĩa 也dã 此thử 四tứ 能năng 為vi 生sanh 等đẳng 五ngũ 因nhân 起khởi 眾chúng 色sắc 故cố (# 因nhân 義nghĩa )# 種chủng 種chủng 別biệt 故cố (# 類loại 義nghĩa )# 。

○# 體thể 性tánh 寬khoan 廣quảng 於ư 造tạo 色sắc 。

論luận 云vân 體thể 寬khoan 廣quảng 故cố 謂vị 四tứ 大đại 種chủng 遍biến 所sở 造tạo 色sắc 其kỳ 體thể 寬khoan 廣quảng 。

○# 成thành 壞hoại 世thế 界giới 。

謂vị 如như 地địa 能năng 持trì 世thế 界giới 火hỏa 能năng 壞hoại 初sơ 禪thiền 水thủy 能năng 壞hoại 二nhị 禪thiền 風phong 壞hoại 三tam 禪thiền 雜tạp 集tập 論luận 云vân 器khí 世thế 成thành 壞hoại 相tương/tướng 者giả 謂vị 水thủy 火hỏa 風phong 三tam 種chủng 成thành 壞hoại 由do 水thủy 火hỏa 風phong 災tai 令linh 大đại 地địa 等đẳng 數số 成thành 壞hoại 故cố 。

○# 四tứ 大đại 即tức 種chủng 等đẳng 。

大đại 種chủng 造tạo 色sắc 章chương 云vân 由do 此thử 地địa 等đẳng 亦diệc 大đại 亦diệc 種chủng 故cố 名danh 大đại 種chủng 持trì 業nghiệp 釋thích 也dã 若nhược 言ngôn 四tứ 大đại 種chủng 四tứ 是thị 數số 名danh 即tức 帯# 數số 釋thích 。

共cộng 不bất 共cộng 相tướng 。

解giải 云vân 共cộng 者giả 共cộng 同đồng 義nghĩa 多đa 人nhân 共cộng 同đồng 變biến 亦diệc 共cộng 同đồng 受thọ 用dụng 故cố 名danh 共cộng 相tương 不bất 共cộng 相tương 翻phiên 之chi 應ưng 知tri 。

○# 且thả 諸chư 種chủng 子tử 總tổng 有hữu 二nhị 種chủng 。

論luận 種chủng 子tử 有hữu 色sắc 心tâm 有hữu 漏lậu 無vô 漏lậu 。 等đẳng 別biệt 今kim 但đãn 舉cử 色sắc 法pháp 種chủng 故cố 云vân 且thả 。

○# 實thật 非phi 下hạ 。

論luận 作tác 實thật 非phi 自tự 變biến 他tha 能năng 用dụng 之chi 若nhược 能năng 用dụng 者giả 此thử 即tức 名danh 緣duyên 心tâm 外ngoại 法pháp 故cố 。

○# 共cộng 不bất 共cộng 中trung 總tổng 分phân 為vi 四tứ 。

唯duy 識thức 義nghĩa 章chương 私tư 記ký 曰viết 問vấn 此thử 四tứ 句cú 意ý 何hà 答đáp 如như 山sơn 河hà 等đẳng 名danh 共cộng 中trung 共cộng 者giả 上thượng 共cộng 言ngôn 明minh 共cộng 變biến 義nghĩa 下hạ 共cộng 言ngôn 者giả 明minh 共cộng 用dụng 義nghĩa 其kỳ 山sơn 河hà 等đẳng 四tứ 趣thú 有hữu 情tình 同đồng 變biến 山sơn 河hà 等đẳng 故cố 云vân 共cộng 四tứ 趣thú 有hữu 情tình 同đồng 共cộng 受thọ 用dụng 故cố 亦diệc 云vân 共cộng 合hợp 云vân 共cộng 中trung 共cộng 也dã 如như 己kỷ 田điền 宅trạch 房phòng 衣y 等đẳng 及cập 鬼quỷ 等đẳng 所sở 見kiến 猛mãnh 火hỏa 名danh 共cộng 中trung 不bất 共cộng 若nhược 人nhân 類loại 多đa 少thiểu 有hữu 情tình 業nghiệp 同đồng 類loại 輩bối 共cộng 變biến 田điền 宅trạch 房phòng 衣y 等đẳng 若nhược 鬼quỷ 等đẳng 多đa 少thiểu 之chi 類loại 其kỳ 業nghiệp 同đồng 輩bối 共cộng 變biến 猛mãnh 火hỏa 等đẳng 故cố 望vọng 同đồng 業nghiệp 有hữu 情tình 共cộng 變biến 云vân 共cộng 也dã 然nhiên 人nhân 類loại 雖tuy 同đồng 變biến 田điền 宅trạch 等đẳng 自tự 己kỷ 田điền 宅trạch 他tha 不bất 能năng 用dụng 他tha 人nhân 田điền 宅trạch 自tự 不bất 能năng 用dụng 故cố 云vân 不bất 共cộng 又hựu 猛mãnh 火hỏa 等đẳng 同đồng 業nghiệp 鬼quỷ 等đẳng 雖tuy 同đồng 所sở 變biến 然nhiên 人nhân 天thiên 等đẳng 不bất 能năng 受thọ 用dụng 故cố 云vân 不bất 共cộng 所sở 以dĩ 合hợp 言ngôn 共cộng 中trung 不bất 共cộng 也dã 如như 眼nhãn 根căn 等đẳng 名danh 不bất 共cộng 中trung 不bất 共cộng 者giả 唯duy 自tự 識thức 變biến 他tha 人nhân 不bất 變biến 故cố 云vân 不bất 共cộng 唯duy 自tự 識thức 依y 用dụng 他tha 人nhân 不bất 依y 用dụng 故cố 亦diệc 云vân 不bất 共cộng 所sở 以dĩ 合hợp 言ngôn 不bất 共cộng 中trung 不bất 共cộng 也dã 如như 扶phù 根căn 塵trần 名danh 不bất 共cộng 中trung 共cộng 者giả 眼nhãn 等đẳng 扶phù 根căn 自tự 識thức 所sở 變biến 非phi 他tha 所sở 變biến 故cố 云vân 不bất 共cộng 然nhiên 他tha 亦diệc 有hữu 少thiểu 分phần 受thọ 用dụng 故cố 云vân 共cộng 也dã 所sở 以dĩ 合hợp 言ngôn 不bất 共cộng 中trung 共cộng 也dã 乃nãi 至chí 問vấn 就tựu 不bất 共cộng 中trung 共cộng 句cú 扶phù 根căn 塵trần 他tha 亦diệc 變biến 之chi 故cố 論luận 云vân 變biến 似tự 色sắc 根căn 及cập 根căn 依y 處xứ 其kỳ 依y 處xứ 者giả 扶phù 根căn 也dã 而nhi 何hà 云vân 不bất 共cộng 答đáp 自tự 扶phù 根căn 自tự 變biến 執chấp 受thọ 安an 危nguy 同đồng 故cố 他tha 人nhân 變biến 非phi 執chấp 受thọ 非phi 安an 危nguy 同đồng 故cố 故cố 雖tuy 同đồng 變biến 然nhiên 名danh 不bất 共cộng 但đãn 有hữu 少thiểu 分phần 。 他tha 受thọ 用dụng 義nghĩa 如như 手thủ 摩ma 等đẳng 故cố 亦diệc 名danh 共cộng 是thị 不bất 共cộng 中trung 共cộng 也dã 倫luân 記ký 云vân 然nhiên 共cộng 中trung 有hữu 二nhị 謂vị 共cộng 中trung 共cộng 共cộng 中trung 不bất 共cộng 如như 一nhất 外ngoại 器khí 世thế 界giới 他tha 共cộng 緣duyên 受thọ 用dụng 故cố 名danh 共cộng 中trung 共cộng 如như 衣y 物vật 等đẳng 唯duy 自tự 所sở 用dụng 他tha 雖tuy 有hữu 用dụng 義nghĩa 名danh 共cộng 然nhiên 自tự 受thọ 用dụng 。 業nghiệp 勝thắng 名danh 共cộng 中trung 不bất 共cộng 不bất 共cộng 中trung 亦diệc 二nhị 謂vị 不bất 共cộng 中trung 不bất 共cộng 不bất 共cộng 中trung 共cộng 謂vị 如như 自tự 眼nhãn 根căn 他tha 識thức 不bất 依y 唯duy 自tự 識thức 依y 名danh 不bất 共cộng 中trung 不bất 共cộng 其kỳ 扶phù 根căn 塵trần 等đẳng 自tự 不bất 共cộng 業nghiệp 招chiêu 然nhiên 亦diệc 他tha 第đệ 八bát 變biến 即tức 不bất 共cộng 中trung 共cộng 問vấn 如như 自tự 身thân 中trung 眼nhãn 識thức 所sở 變biến 亦diệc 非phi 意ý 等đẳng 所sở 見kiến 者giả 。 何hà 況huống 他tha 人nhân 。 如như 何hà 名danh 共cộng 中trung 共cộng 不bất 共cộng 中trung 共cộng 敘tự 曰viết 然nhiên 以dĩ 理lý 唯duy 無vô 共cộng 者giả 皆giai 自tự 第đệ 八bát 所sở 變biến 他tha 即tức 不bất 受thọ 用dụng 今kim 據cứ 相tương 似tự 如như 眼nhãn 唯duy 自tự 受thọ 用dụng 義nghĩa 他tha 無vô 用dụng 名danh 不bất 共cộng 中trung 不bất 共cộng 其kỳ 外ngoại 器khí 世thế 間gian 雖tuy 自tự 變biến 者giả 非phi 他tha 用dụng 然nhiên 受thọ 用dụng 中trung 有hữu 相tương 似tự 義nghĩa 謂vị 言ngôn 共cộng 用dụng 故cố 名danh 共cộng 業nghiệp 餘dư 二nhị 句cú 準chuẩn 此thử 應ưng 釋thích 。

共cộng 變biến 不bất 障chướng 。

○# 譬thí 如như 眾chúng 多đa 燈đăng 明minh 。

唯duy 識thức 義nghĩa 章chương 私tư 記ký 云vân 明minh 共cộng 相tương 境cảnh 同đồng 在tại 一nhất 處xứ 。 不bất 相tương 障chướng 礙ngại 。 引dẫn 小Tiểu 乘Thừa 義nghĩa 為ví 喻dụ 也dã 譬thí 如như 一nhất 室thất 中trung 有hữu 百bách 千thiên 燈đăng 別biệt 別biệt 放phóng 光quang 遍biến 一nhất 室thất 內nội 其kỳ 光quang 相tướng 相tướng 狀trạng 相tương 似tự 無vô 異dị 。 不bất 互hỗ 相tương 障chướng 共cộng 照chiếu 一nhất 室thất 諸chư 有hữu 情tình 類loại 。 各các 各các 第đệ 八bát 所sở 變biến 器khí 界giới 雖tuy 無vô 量lượng 種chủng 相tướng 狀trạng 相tương 似tự 所sở 所sở 無vô 異dị 不bất 互hỗ 相tương 障chướng 總tổng 名danh 一nhất 界giới 。

○# 一nhất 一nhất 自tự 別biệt 。

眾chúng 多đa 燈đăng 其kỳ 光quang 各các 別biệt 也dã 。

○# 燈đăng 明minh 既ký 多đa 等đẳng 。

解giải 云vân 以dĩ 下hạ 明minh 一nhất 一nhất 自tự 別biệt 之chi 義nghĩa 有hữu 二nhị 義nghĩa (# 其kỳ 一nhất )# 問vấn 何hà 知tri 眾chúng 多đa 燈đăng 其kỳ 光quang 各các 別biệt 答đáp 置trí 多đa 燈đăng 時thời 人nhân 影ảnh 亦diệc 多đa 故cố 知tri 隨tùy 燈đăng 光quang 亦diệc 各các 別biệt 也dã (# 其kỳ 二nhị )# 。

問vấn 如như 上thượng 答đáp 若nhược 有hữu 百bách 燈đăng 共cộng 照chiếu 一nhất 室thất 若nhược 滅diệt 一nhất 燈đăng 餘dư 光quang 猶do 遍biến 光quang 若nhược 不bất 別biệt 滅diệt 一nhất 燈đăng 時thời 無vô 有hữu 餘dư 光quang 怱thông 可khả 可khả 成thành 闇ám 既ký 不bất 如như 是thị 。 故cố 知tri 光quang 別biệt 唯duy 識thức 義nghĩa 章chương 三tam 本bổn 可khả 見kiến 。

不bất 相tương 應ứng 行hành 。

瑜du 伽già 論luận 記ký 曰viết 釋thích 名danh 具cụ 足túc 應ưng 言ngôn 非phi 色sắc 不bất 相tương 應ứng 行hành 。 言ngôn 非phi 色sắc 者giả 即tức 蕳# 於ư 色sắc 不bất 相tương 應ứng 者giả 。 復phục 蕳# 於ư 心tâm 心tâm 是thị 相tương 應ứng 以dĩ 非phi 心tâm 故cố 名danh 不bất 相tương 應ứng 。 行hành 蕳# 無vô 為vi 無vô 為vi 之chi 法Pháp 。 亦diệc 非phi 相tướng 應ưng 乃nãi 是thị 有hữu 為vi 故cố 為vi 行hành 則tắc 從tùng 數số 蕳# 別biệt 為vi 名danh 別biệt 名danh 可khả 知tri 。

○# 依y 諸chư 有hữu 情tình 等đẳng 。

有hữu 解giải 云vân 諸chư 有hữu 情tình 身thân 。 中trung 由do 有hữu 可khả 成thành 法pháp 爾nhĩ 力lực 或hoặc 可khả 成thành 業nghiệp 力lực 成thành 就tựu 彼bỉ 此thử 色sắc 心tâm 法pháp 時thời 以dĩ 此thử 法pháp 成thành 就tựu 分phần/phân 位vị 名danh 得đắc 然nhiên 薩tát 婆bà 多đa 宗tông 意ý 所sở 成thành 色sắc 心tâm 外ngoại 別biệt 有hữu 能năng 成thành 得đắc 法Pháp 非phi 色sắc 非phi 心tâm 。 其kỳ 體thể 不bất 相tương 應ứng 實thật 法pháp 也dã 依y 此thử 法pháp 力lực 云vân 令linh 得đắc 色sắc 心tâm 法pháp 也dã 。

○# 眾chúng 同đồng 分phần/phân 。

疏sớ/sơ 云vân 眾chúng 者giả 種chủng 類loại 義nghĩa 如như 婆Bà 羅La 門Môn 。 等đẳng 同đồng 是thị 一nhất 義nghĩa 同đồng 是thị 一nhất 婆Bà 羅La 門Môn 。 故cố 分phần/phân 者giả 相tương 似tự 義nghĩa 同đồng 雖tuy 通thông 能năng 所sở 今kim 屬thuộc 能năng 同đồng 眾chúng 之chi 同đồng 分phần/phân 依y 士sĩ 釋thích 也dã 。

○# 異dị 生sanh 性tánh 。

疏sớ/sơ 云vân 異dị 生sanh 性tánh 者giả 或hoặc 五ngũ 四tứ 蘊uẩn 成thành 有hữu 情tình 法pháp 性tánh 唯duy 染nhiễm 汙ô 異dị 生sanh 之chi 性tánh 名danh 異dị 生sanh 性tánh 異dị 有hữu 二nhị 義nghĩa 一nhất 別biệt 異dị 名danh 異dị 謂vị 聖thánh 唯duy 生sanh 人nhân 天thiên 趣thú 此thử 通thông 五ngũ 趣thú 故cố 又hựu 變biến 異dị 名danh 異dị 此thử 轉chuyển 變biến 為vi 邪tà 見kiến 等đẳng 故cố 。 生sanh 謂vị 生sanh 類loại 異dị 聖thánh 人nhân 之chi 生sanh 類loại 名danh 為vi 異dị 生sanh 。

○# 謂vị 有hữu 異dị 生sanh 等đẳng 。

疏sớ/sơ 曰viết 異dị 生sanh 性tánh 者giả 一nhất 顯hiển 得đắc 大đại 聖thánh 猒# 之chi 故cố 遍biến 淨tịnh 者giả 謂vị 第đệ 三tam 禪thiền 天thiên 第đệ 四tứ 禪thiền 以dĩ 上thượng 貪tham 猶do 未vị 伏phục 二nhị 顯hiển 離ly 欲dục 也dã 出xuất 離ly 想tưởng 者giả 三tam 顯hiển 行hành 相tương/tướng 即tức 作tác 涅Niết 槃Bàn 想tưởng 也dã (# 外ngoại 道đạo 凢# 夫phu 誤ngộ 以dĩ 無vô 想tưởng 天thiên 無vô 心tâm 報báo 執chấp 為vi 涅Niết 槃Bàn 也dã )# 不bất 恆hằng 行hành 等đẳng 滅diệt 者giả 四tứ 顯hiển 所sở 滅diệt 識thức 多đa 少thiểu 也dã 又hựu 云vân 前tiền 之chi 六lục 識thức 名danh 不bất 恆hằng 行hành 數số 間gian 斷đoạn 故cố 違vi 不bất 恆hằng 行hành 心tâm 及cập 心tâm 所sở 者giả 顯hiển 六lục 轉chuyển 識thức 滅diệt 全toàn 不bất 行hành 非phi 如như 七thất 八bát 無vô 不bất 行hành (# 猒# 麤thô 動động 前tiền 六lục 心tâm 心tâm 所sở 起khởi 期kỳ 願nguyện 或hoặc 一nhất 日nhật 或hoặc 一nhất 刧# 住trụ 無vô 心tâm 住trụ 其kỳ 無vô 心tâm 分phần/phân 位vị 假giả 立lập 無vô 想tưởng 定định )# 又hựu 云vân 想tưởng 滅diệt 為vi 首thủ 等đẳng 者giả 五ngũ 釋thích 定định 名danh 也dã 謂vị 有hữu 心tâm 定định 令linh 身thân 心tâm 俱câu 平bình 等đẳng 名danh 安an 怡di 悅duyệt 名danh 和hòa 今kim 無vô 心tâm 定định 由do 定định 前tiền 心tâm 力lực 令linh 身thân 心tâm 平bình 等đẳng 。 和hòa 悅duyệt 如như 有hữu 心tâm 定định 亦diệc 名danh 為vi 定định 又hựu 云vân 若nhược 六lục 識thức 皆giai 滅diệt 何hà 獨độc 名danh 無vô 想tưởng 想tưởng 滅diệt 為vi 首thủ 於ư 加gia 行hành 位vị 唯duy 偏thiên 猒# 之chi 故cố 言ngôn 為vi 首thủ 首thủ 是thị 頭đầu 首thủ 先tiên 首thủ 義nghĩa 故cố 名danh 無Vô 想Tưởng 天Thiên 。 諸chư 外ngoại 道đạo 以dĩ 想tưởng 為vi 生sanh 死tử 因nhân 今kim 偏thiên 猒# 之chi 唯duy 前tiền 六lục 識thức 想tưởng 非phi 第đệ 七thất 八bát 問vấn 第đệ 七thất 八bát 何hà 不bất 滅diệt 答đáp 又hựu 云vân 七thất 八bát 微vi 細tế 彼bỉ 不bất 能năng 知tri 故cố 不bất 滅diệt 也dã 雖tuy 總tổng 言ngôn 六lục 遠viễn 三tam 近cận 一nhất 有hữu 云vân 遠viễn 者giả 眼nhãn 耳nhĩ 身thân 三tam 也dã 近cận 者giả 意ý 識thức 一nhất 也dã 鼻tị 舌thiệt 二nhị 識thức 一nhất 界giới 一nhất 地địa 前tiền 斷đoạn 訖ngật 眼nhãn 耳nhĩ 身thân 二nhị 界giới 二nhị 地địa 未vị 滅diệt 也dã 故cố 滅diệt 遠viễn 三tam 近cận 一nhất 也dã 。

○# 有hữu 無Vô 學Học 或hoặc 有hữu 學học 聖thánh 。

第đệ 一nhất 明minh 得đắc 人nhân 疏sớ/sơ 云vân 有hữu 無Vô 學Học 者giả 六lục 十thập 六lục 云vân 即tức 蕳# 二Nhị 乘Thừa 非phi 俱câu 解giải 脫thoát 者giả 不bất 得đắc 入nhập 故cố 。 此thử 中trung 獨Độc 覺Giác 亦diệc 有hữu 不bất 得đắc 滅diệt 定định 者giả 不bất 以dĩ 義nghĩa 今kim 準chuẩn 此thử 文văn 故cố 有hữu 獨Độc 覺Giác 不bất 得đắc 滅diệt 定định 即tức 部bộ 行hành 中trung 乃nãi 至chí 亦diệc 有hữu 。 不bất 得đắc 通thông 者giả 獨độc 一nhất 者giả 必tất 得đắc 故cố 或hoặc 有hữu 學học 聖thánh 者giả 除trừ 初sơ 二nhị 果quả 唯duy 身thân 證chứng 不bất 還hoàn 以dĩ 有hữu 學học 中trung 有hữu 異dị 生sanh 故cố 以dĩ 聖thánh 言ngôn 蕳# 賢hiền 聖thánh 章chương 云vân 定định 慧tuệ 二nhị 障chướng 全toàn 俱câu 能năng 盡tận 名danh 俱câu 解giải 脫thoát 能năng 斷đoạn 慧tuệ 障chướng 未vị 斷đoạn 定định 障chướng 名danh 慧tuệ 解giải 脫thoát (# 文văn )# 上thượng 蕳# 慧tuệ 解giải 脫thoát 之chi 意ý 可khả 見kiến 。

○# 已dĩ 伏phục 或hoặc 離ly 等đẳng 。

第đệ 二nhị 明minh 得đắc 所sở 以dĩ 及cập 伏phục 斷đoạn 差sai 別biệt 也dã 上thượng 貪tham 不bất 定định 者giả 有hữu 云vân 常thường 論luận 議nghị 也dã 義nghĩa 云vân 於ư 貪tham 定định 障chướng 俱câu 行hành 伏phục 之chi 不bất 俱câu 行hành 不bất 伏phục 故cố 云vân 不bất 定định 以dĩ 滅diệt 定định 唯duy 依y 非phi 想tưởng 定định 起khởi 故cố 此thử 依y 初sơ 修tu 二Nhị 乘Thừa 者giả 離ly 菩Bồ 薩Tát 不bất 伏phục 離ly 貪tham 。

○# 由do 止chỉ 息tức 想tưởng 。

第đệ 三Tam 明Minh 與dữ 前tiền 出xuất 離ly 想tưởng 別biệt 疏sớ/sơ 云vân 止chỉ 息tức 想tưởng 者giả 謂vị 二Nhị 乘Thừa 者giả 猒# 患hoạn 六lục 識thức 有hữu 漏lậu 勞lao 慮lự 或hoặc 觀quán 無vô 漏lậu 心tâm 麤thô 動động 若nhược 菩Bồ 薩Tát 等đẳng 亦diệc 欲dục 發phát 生sanh 無vô 心tâm 寂tịch 靜tĩnh 似tự 於ư 涅Niết 槃Bàn 㓛# 德đức 故cố 起khởi 俱câu 舍xá 論luận 根căn 品phẩm 云vân 若nhược 諸chư 聖thánh 者giả 乃nãi 至chí 為vi 求cầu 靜tĩnh 住trụ 暫tạm 欲dục 息tức 心tâm 故cố 。

○# 令linh 不bất 恆hằng 行hành 等đẳng 。

第đệ 四tứ 明minh 滅diệt 識thức 多đa 少thiểu 疏sớ/sơ 云vân 恆hằng 行hành 染nhiễm 者giả 謂vị 若nhược 二Nhị 乘Thừa 即tức 除trừ 人nhân 空không 之chi 染nhiễm 菩Bồ 薩Tát 亦diệc 除trừ 法pháp 空không 之chi 染nhiễm 各các 望vọng 自tự 乘thừa 說thuyết 為vi 染nhiễm 故cố 有hữu 云vân 不bất 恆hằng 行hành 六lục 識thức 恆hằng 行hành 染nhiễm 汙ô 第đệ 七thất 染nhiễm 汙ô 一nhất 分phần/phân 也dã 於ư 此thử 大đại 小tiểu 異dị 也dã 如như 本bổn 疏sớ/sơ 心tâm 心tâm 所sở 滅diệt 言ngôn 可khả 通thông 不bất 恆hằng 行hành 恆hằng 行hành 。

○# 無vô 想tưởng 異dị 熟thục 。

倫luân 記ký 景cảnh 云vân 對đối 法pháp 二nhị 無vô 心tâm 定định 及cập 無Vô 想Tưởng 天Thiên 。 皆giai 言ngôn 謂vị 不bất 恆hằng 行hành 心tâm 心tâm 所sở 滅diệt 之chi 處xứ 建kiến 立lập 故cố 知tri 但đãn 就tựu 彼bỉ 天thiên 果quả 報báo 意ý 識thức 種chủng 子tử 。 立lập 無vô 想tưởng 天thiên 以dĩ 彼bỉ 種chủng 子tử 前tiền 後hậu 相tương 續tục 。 體thể 是thị 果quả 報báo 無vô 記ký 於ư 彼bỉ 建kiến 立lập 無vô 想tưởng 天thiên 故cố 無vô 想tưởng 天thiên 亦diệc 名danh 異dị 熟thục 。

○# 文văn 體thể 是thị 字tự 。

俱câu 舍xá 根căn 品phẩm 頌tụng 疏sớ/sơ 云vân 文văn 者giả 謂vị 字tự 如như 說thuyết 惡ác 阿a 壹nhất 伊y 等đẳng 字tự 是thị 不bất 相tương 應ứng 行hành 。 中trung 字tự 不bất 同đồng 此thử 方phương 墨mặc 書thư 之chi 字tự 等đẳng 。

○# 依y 語ngữ 聲thanh 分phần/phân 位vị 差sai 別biệt 。

瑜du 伽già 五ngũ 十thập 六lục 云vân 依y 假giả 言ngôn 說thuyết 分phần/phân 位vị 建kiến 立lập 名danh 身thân 如như 名danh 身thân 句cú 身thân 文văn 身thân 。 當đương 知tri 亦diệc 爾nhĩ 。

○# 相tương 續tục 不bất 斷đoạn 立lập 流lưu 轉chuyển 。

雜tạp 集tập 二nhị 云vân 於ư 一nhất 剎sát 那na 。 或hoặc 於ư 間gian 斷đoạn 無vô 此thử 言ngôn 故cố 因nhân 果quả 種chủng 種chủng 差sai 別biệt 。 者giả 謂vị 可khả 愛ái 果quả 玅# 行hành 為vi 因nhân 不bất 可khả 愛ái 果quả 惡ác 行hành 為vi 因nhân 諸chư 如như 是thị 等đẳng 。 種chủng 種chủng 因nhân 果quả 展triển 轉chuyển 差sai 別biệt 又hựu 云vân 因nhân 果quả 相tương 稱xứng 者giả 雖tuy 復phục 異dị 類loại 因nhân 果quả 相tương 順thuận 亦diệc 名danh 相tướng 稱xưng 由do 如như 布bố 施thí 感cảm 富phú 財tài 等đẳng 。

又hựu 云vân 因nhân 果quả 一nhất 一nhất 流lưu 轉chuyển 者giả 謂vị 不bất 俱câu 轉chuyển 又hựu 云vân 時thời 者giả 謂vị 於ư 因nhân 果quả 相tương 續tục 流lưu 轉chuyển 。 假giả 立lập 為vi 時thời 何hà 以dĩ 故cố 有hữu 因nhân 果quả 相tương 續tục 轉chuyển 故cố 若nhược 此thử 因nhân 果quả 已dĩ 生sanh 已dĩ 滅diệt 立lập 過quá 去khứ 時thời 若nhược 未vị 生sanh 立lập 未vị 來lai 時thời 已dĩ 生sanh 未vị 滅diệt 立lập 現hiện 在tại 時thời 又hựu 云vân 一nhất 一nhất 差sai 別biệt 者giả 於ư 一nhất 無vô 別biệt 二nhị 三tam 等đẳng 數số 不bất 應ưng 理lý 故cố 又hựu 云vân 因nhân 果quả 眾chúng 緣duyên 集tập 會hội 者giả 且thả 如như 識thức 法pháp 因nhân 果quả 相tương 續tục 必tất 假giả 眾chúng 緣duyên 和hòa 會hội 謂vị 根căn 不bất 壞hoại 境cảnh 界giới 。 現hiện 前tiền 能năng 生sanh 次thứ 識thức 作tác 意ý 正chánh 起khởi 如như 是thị 於ư 餘dư 一nhất 切thiết 。 如như 理lý 應ưng 知tri 。

○# 流lưu 轉chuyển 。

倫luân 云vân 流lưu 轉chuyển 中trung 念niệm 念niệm 生sanh 滅diệt 。 斷đoạn 還hoàn 謝tạ 名danh 剎sát 那na 流lưu 轉chuyển 三tam 界giới 。 徃# 還hoàn 名danh 生sanh 展triển 轉chuyển 流lưu 轉chuyển 三tam 性tánh 等đẳng 法pháp 起khởi 流lưu 轉chuyển 名danh 染nhiễm 淨tịnh 展triển 轉chuyển 。

○# 定định 異dị 。

瑜du 伽già 論luận 五ngũ 十thập 二nhị 云vân 云vân 何hà 定định 異dị 謂vị 無vô 始thỉ 時thời 來lai 。 種chủng 種chủng 因nhân 果quả 決quyết 定định 差sai 別biệt 無vô 雜tạp 亂loạn 性tánh 如Như 來Lai 出xuất 世thế 。 若nhược 不bất 出xuất 世thế 。 諸chư 法pháp 法pháp 爾nhĩ 倫luân 記ký 定định 異dị 中trung 景cảnh 云vân 言ngôn 相tương/tướng 定định 異dị 者giả 如như 青thanh 黃hoàng 等đẳng 因nhân 定định 異dị 者giả 善thiện 惡ác 別biệt 故cố 果quả 定định 異dị 者giả 苦khổ 樂lạc 別biệt 基cơ 云vân 相tương/tướng 定định 異dị 謂vị 因nhân 果quả 中trung 體thể 相tướng 等đẳng 。

○# 相tương 應ứng 。

景cảnh 云vân 善thiện 滅diệt 招chiêu 樂nhạo/nhạc/lạc 惡ác 招chiêu 於ư 苦khổ 因nhân 緣duyên 具cụ 時thời 名danh 和hòa 合hợp 相tương 應ứng 如như 謂vị 得đắc 住trụ 後hậu 時thời 廢phế 妄vọng 還hoàn 依y 昔tích 時thời 誦tụng 經Kinh 方phương 便tiện 遂toại 須tu 歷lịch 得đắc 名danh 方phương 便tiện 相tương 應ứng 隨tùy 作tác 善thiện 惡ác 稱xưng 加gia 舊cựu 法pháp 所sở 為vi 成thành 辦biện 。 名danh 所sở 作tác 相tương 應ứng 。 基cơ 云vân 方phương 便tiện 相tương 應ứng 謂vị 加gia 行hành 智trí 與dữ 一nhất 切thiết 根căn 本bổn 。 事sự 名danh 方phương 便tiện 也dã 。

○# 勢thế 速tốc 。

倫luân 云vân 諸chư 行hành 勢thế 速tốc 如như 一nhất 彈đàn 指chỉ 頃khoảnh 。 經kinh 六lục 百bách 生sanh 滅diệt 士sĩ 用dụng 勢thế 速tốc 者giả 如như 世thế 間gian 中trung 斷đoạn 根căn 士sĩ 夫phu 三tam 業nghiệp 速tốc 疾tật 神thần 通thông 勢thế 速tốc 者giả 如như 屈khuất 申thân 臂tý 頃khoảnh 。 到đáo 色sắc 究cứu 竟cánh 等đẳng 。

○# 次thứ 第đệ 。

次thứ 第đệ 中trung 剎sát 那na 流lưu 轉chuyển 次thứ 第đệ 者giả 前tiền 念niệm 流lưu 轉chuyển 次thứ 第đệ 內nội 身thân 流lưu 轉chuyển 次thứ 第đệ 者giả 如như 一nhất 身thân 中trung 十thập 時thời 次thứ 第đệ 成thành 立lập 所sở 作tác 流lưu 轉chuyển 次thứ 第đệ 者giả 如như 外ngoại 器khí 成thành 立lập 前tiền 後hậu 安an 布bố 。

○# 時thời 者giả 。

謂vị 現hiện 在tại 法pháp 當đương 滅diệt 名danh 過quá 去khứ 未vị 滅diệt 名danh 未vị 來lai 正chánh 生sanh 名danh 現hiện 在tại 即tức 於ư 現hiện 在tại 法pháp 。 上thượng 法pháp 相tướng 立lập 三tam 世thế 三tam 神thần 通thông 說thuyết 三tam 即tức 諸chư 佛Phật 等đẳng 通thông 力lực 法pháp 爾nhĩ 有hữu 若nhược 對đối 相tương/tướng 現hiện 故cố 謂vị 現hiện 在tại 法pháp 既ký 曾tằng 有hữu 㓛# 能năng 名danh 過quá 去khứ 當đương 有hữu 㓛# 能năng 名danh 未vị 來lai 即tức 現hiện 法pháp 上thượng 亦diệc 有hữu 爾nhĩ 所sở 。 㓛# 能năng 義nghĩa 說thuyết 三tam 世thế 也dã 。

○# 方phương 中trung 。

對đối 法pháp 亦diệc 云vân 依y 色sắc 法pháp 因nhân 果quả 建kiến 立lập 諸chư 方phương 若nhược 據cứ 在tại 方phương 名danh 方phương 四tứ 蘊uẩn 亦diệc 名danh 為vi 方phương 故cố 。

○# 數số 。

數số 中trung 云vân 依y 法pháp 齋trai 量lượng 表biểu 了liễu 分phần/phân 位vị 立lập 數số 者giả 或hoặc 就tựu 意ý 思tư 或hoặc 就tựu 語ngữ 業nghiệp 表biểu 了liễu 分phần/phân 位vị 假giả 立lập 為vi 數số 。

○# 和hòa 合hợp 。

景cảnh 云vân 集tập 會hội 者giả 如như 大đại 眾chúng 聚tụ 假giả 立lập 名danh 為vi 集tập 會hội 一nhất 義nghĩa 和hòa 合hợp 者giả 如như 立lập 義nghĩa 支chi 具cụ 足túc 亦diệc 可khả 諸chư 心tâm 心tâm 所sở 同đồng 起khởi 一nhất 境cảnh 境cảnh 名danh 為vi 義nghĩa 名danh 一nhất 義nghĩa 和hòa 合hợp 圓viên 滿mãn 和hòa 合hợp 者giả 如như 彼bỉ 世thế 間gian 眷quyến 屬thuộc 圓viên 滿mãn 。 基cơ 云vân 一nhất 義nghĩa 和hòa 合hợp 謂vị 同đồng 依y 一nhất 所sở 作tác 事sự 圓viên 滿mãn 和hòa 合hợp 謂vị 得đắc 究cứu 竟cánh 時thời 。

○# 不bất 和hòa 合hợp 。

又hựu 云vân 不bất 和hòa 合hợp 中trung 若nhược 分phần/phân 位vị 差sai 別biệt 者giả 景cảnh 云vân 若nhược 前tiền 後hậu 分phần/phân 位vị 不bất 和hòa 合hợp 若nhược 同đồng 若nhược 差sai 別biệt 並tịnh 立lập 不bất 和hòa 合hợp 。

○# 命mạng 根căn 二nhị 定định 等đẳng 。

謂vị 命mạng 根căn 於ư 第đệ 八bát 種chủng 子tử 假giả 立lập 心tâm 法pháp 分phần/phân 位vị 二nhị 定định 心tâm 心tâm 所sở 都đô 滅diệt 分phần/phân 位vị 假giả 立lập 心tâm 心tâm 所sở 分phần/phân 位vị 無vô 想tưởng 報báo 亦diệc 爾nhĩ 異dị 生sanh 性tánh 有hữu 分phân 別biệt 起khởi 二nhị 障chướng 分phần/phân 位vị 假giả 立lập 此thử 心tâm 所sở 分phần/phân 位vị 也dã 。

○# 生sanh 滅diệt 無vô 常thường 。

此thử 一nhất 句cú 釋thích 行hành 字tự 兼kiêm 釋thích 蕳# 無vô 為vi 故cố 疏sớ/sơ 云vân 行hành 蕳# 無vô 為vi (# 文văn )# 二nhị 十thập 四tứ 法pháp 俱câu 生sanh 滅diệt 無vô 常thường 法pháp 故cố 蕳# 非phi 無vô 為vi 。

三tam 種chủng 成thành 就tựu 。

○# 所sở 有hữu 染nhiễm 汙ô 法pháp 等đẳng 。

疏sớ/sơ 云vân 即tức 是thị 一nhất 切thiết 。 見kiến 修tu 煩phiền 惱não 三tam 無vô 記ký 法pháp 任nhậm 運vận 起khởi 者giả 及cập 生sanh 得đắc 善thiện 所sở 有hữu 種chủng 子tử 皆giai 是thị 成thành 就tựu 從tùng 無vô 始thỉ 來lai 。 此thử 等đẳng 種chủng 子tử 數số 修tu 習tập 故cố 。

○# 生sanh 得đắc 善thiện 者giả 。

義nghĩa 燈đăng 云vân 生sanh 得đắc 善thiện 者giả 生sanh 便tiện 得đắc 因nhân 循tuần 而nhi 生sanh 無vô 勝thắng 㓛# 能năng 所sở 有hữu 種chủng 子tử 但đãn 名danh 生sanh 得đắc 。

○# 染nhiễm 法pháp 未vị 為vi 等đẳng 。

三tam 性tánh 種chủng 子tử 為vi 奢xa 摩ma 佗tha 等đẳng 不bất 損tổn 伏phục 於ư 引dẫn 發phát 緣duyên 勢thế 力lực 自tự 在tại 。 名danh 為vi 種chủng 子tử 成thành 就tựu 。

○# 此thử 等đẳng 未vị 損tổn 等đẳng 。

為vi 奢xa 摩ma 他tha 未vị 損tổn 則tắc 緣duyên 合hợp 現hiện 行hành 者giả 或hoặc 緣duyên 不bất 合hợp 未vị 現hiện 行hành 者giả 俱câu 名danh 成thành 就tựu 不bất 損tổn 伏phục 則tắc 於ư 引dẫn 發phát 緣duyên 勢thế 力lực 自tự 在tại 。 故cố 倫luân 記ký 基cơ 云vân 未vị 為vi 定định 伏phục 等đẳng 乃nãi 至chí 名danh 為vi 成thành 就tựu 。 等đẳng 者giả 此thử 據cứ 㓛# 能năng 不bất 成thành 就tựu 非phi 體thể 故cố 對đối 法pháp 云vân 若nhược 得đắc 無vô 漏lậu 對đối 治trị 道đạo 方phương 名danh 種chủng 子tử 成thành 就tựu 得đắc 不bất 成thành 就tựu 若nhược 生sanh 色sắc 界giới 。 等đẳng 欲dục 界giới 亦diệc 名danh 成thành 就tựu 其kỳ 不bất 成thành 就tựu 性tánh 是thị 何hà 性tánh 如như 何hà 今kim 有hữu 別biệt 非phi 得đắc 非phi 得đắc 攝nhiếp 一nhất 切thiết 非phi 得đắc 盡tận 然nhiên 今kim 不bất 立lập 有hữu 何hà 意ý 也dã 一nhất 為vi 遮già 繁phồn 論luận 亦diệc 應ưng 立lập 同đồng 分phần/phân 及cập 不bất 流lưu 轉chuyển 等đẳng 故cố 略lược 不bất 論luận 。

命mạng 根căn 細tế 辨biện 。

○# 命mạng 根căn 。

景cảnh 師sư 注chú 云vân 命mạng 根căn 即tức 依y 頼# 耶da 意ý 根căn 建kiến 立lập 而nhi 言ngôn 無vô 所sở 屬thuộc 者giả 此thử 門môn 通thông 就tựu 果quả 報báo 色sắc 心tâm 分phần/phân 位vị 假giả 立lập 為vi 此thử 無vô 所sở 屬thuộc 今kim 尋tầm 唯duy 識thức 論luận 但đãn 依y 種chủng 子tử 假giả 立lập 命mạng 根căn 不bất 依y 現hiện 行hành 又hựu 解giải 命mạng 根căn 非phi 色sắc 心tâm 故cố 無vô 所sở 屬thuộc 。

○# 非phi 取thủ 生sanh 識thức 之chi 義nghĩa 。

第đệ 八bát 名danh 言ngôn 種chủng 子tử 有hữu 二nhị 㓛# 能năng 謂vị 住trụ 識thức 謂vị 生sanh 果quả 也dã 明minh 今kim 不bất 取thủ 生sanh 果quả 。

○# 以dĩ 非phi 根căn 本bổn 。

次thứ 下hạ 文văn 云vân 由do 種chủng 生sanh 故cố 此thử 種chủng 不bất 由do 現hiện 行hành 有hữu 故cố 種chủng 為vi 諸chư 法pháp 之chi 根căn 本bổn 故cố 。

二nhị 無vô 心tâm 定định 。

倫luân 記ký 云vân 謂vị 無vô 想tưởng 定định 唯duy 厭yếm 於ư 想tưởng 作tác 出xuất 離ly 想tưởng 。 修tu 漸tiệm 斷đoạn 次thứ 能năng 入nhập 若nhược 滅diệt 盡tận 定định 從tùng 悲bi 想tưởng 心tâm 求cầu 上thượng 進tiến 心tâm 上thượng 進tiến 時thời 求cầu 上thượng 所sở 緣duyên 竟cánh 無vô 所sở 得đắc 。 無vô 所sở 得đắc 故cố 。 便tiện 作tác 暫tạm 時thời 止chỉ 息tức 受thọ 想tưởng 作tác 意ý 。 思tư 惟duy 從tùng 麤thô 至chí 細tế 九cửu 品phẩm 漸tiệm 滅diệt 滅diệt 而nhi 不bất 轉chuyển 此thử 二nhị 定định 中trung 滅diệt 盡tận 定định 者giả 欲dục 界giới 身thân 中trung 初sơ 起khởi 以dĩ 欲dục 界giới 有hữu 教giáo 依y 教giáo 修tu 行hành 。 故cố 得đắc 初sơ 起khởi 後hậu 住trụ 四tứ 定định 及cập 生sanh 四tứ 空không 皆giai 得đắc 後hậu 起khởi 六lục 十thập 三tam 云vân 先tiên 於ư 此thử 起khởi 後hậu 於ư 色sắc 界giới 重trọng/trùng 起khởi 現hiện 前tiền 俱câu 舍xá 云vân 二nhị 界giới 初sơ 起khởi 滅diệt 定định 通thông 於ư 生sanh 後hậu 定định 不bất 定định 業nghiệp 大Đại 乘Thừa 業nghiệp 門môn 明minh 三tam 時thời 業nghiệp 及cập 不bất 定định 業nghiệp 皆giai 通thông 定định 與dữ 不bất 定định 依y 下hạ 決quyết 擇trạch 文văn 一nhất 切thiết 羅La 漢Hán 欲dục 入nhập 無vô 餘dư 時thời 要yếu 入nhập 滅diệt 盡tận 定định 。 滅diệt 六lục 識thức 心tâm 唯duy 住trụ 頼# 耶da 而nhi 命mạng 終chung 也dã 餘dư 處xứ 文văn 云vân 唯duy 欲dục 界giới 初sơ 起khởi 滅diệt 定định 者giả 此thử 約ước 緣duyên 教giáo 若nhược 初sơ 學học 時thời 必tất 依y 欲dục 界giới 後hậu 初sơ 起khởi 時thời 色sắc 界giới 亦diệc 得đắc 如như 第đệ 三tam 果quả 人nhân 先tiên 欲dục 界giới 時thời 未vị 得đắc 此thử 定định 生sanh 色sắc 界giới 已dĩ 方phương 得đắc 此thử 定định 即tức 得đắc 初sơ 起khởi 然nhiên 由do 先tiên 於ư 欲dục 界giới 初sơ 聞văn 此thử 教giáo 後hậu 於ư 色sắc 界giới 方phương 生sanh 又hựu 云vân 謂vị 二nhị 無vô 心tâm 定định 無vô 想tưởng 異dị 熟thục 心tâm 無vô 之chi 處xứ 種chủng 子tử 上thượng 而nhi 施thi 設thiết 故cố 若nhược 其kỳ 二nhị 定định 入nhập 定định 前tiền 心tâm 熏huân 成thành 種chủng 子tử 於ư 種chủng 子tử 上thượng 有hữu 違vi 心tâm 不bất 起khởi 義nghĩa 邊biên 而nhi 假giả 建kiến 立lập 無vô 想tưởng 異dị 熟thục 亦diệc 就tựu 彼bỉ 無vô 異dị 熟thục 種chủng 建kiến 立lập 故cố 又hựu 云vân 猒# 心tâm 思tư 種chủng 能năng 滅diệt 無vô 想tưởng 故cố 云vân 能năng 引dẫn 發phát 無vô 想tưởng 定định 思tư 感cảm 彼bỉ 異dị 熟thục 即tức 說thuyết 無vô 想tưởng 定định 能năng 滅diệt 無vô 想tưởng 測trắc 云vân 道Đạo 理lý 即tức 無vô 想tưởng 定định 得đắc 滅diệt 無vô 想tưởng 論luận 主chủ 據cứ 所sở 依y 處xứ 故cố 。 云vân 思tư 能năng 滅diệt 彼bỉ 天thiên 果quả 基cơ 云vân 定định 俱câu 思tư 能năng 滅diệt 別biệt 報báo 。

六lục 種chủng 無vô 為vi 。

○# 六lục 種chủng 無vô 為vi 。

有hữu 解giải 云vân 為vi 者giả 為vi 作tác 造tạo 作tác 之chi 義nghĩa 也dã 四tứ 緣duyên 所sở 為vi 作tác 也dã 有hữu 為vi 作tác 法pháp 必tất 生sanh 滅diệt 無vô 常thường 也dã 無vô 為vi 者giả 離ly 為vi 作tác 之chi 義nghĩa 也dã 若nhược 離ly 為vi 作tác 法pháp 必tất 。 不bất 生sanh 不bất 滅diệt 。

○# 說thuyết 名danh 不bất 動động 。

有hữu 云vân 苦khổ 樂lạc 麁thô 動động 法pháp 也dã 生sanh 第đệ 四tứ 靜tĩnh 慮lự 離ly 苦khổ 樂lạc 二nhị 受thọ 之chi 時thời 立lập 不bất 動động 無vô 為vi 也dã 。

○# 理lý 非phi 妄vọng 倒đảo 故cố 名danh 真Chân 如Như 。

疏sớ/sơ 云vân 真chân 以dĩ 蕳# 妄vọng 如như 以dĩ 別biệt 倒đảo 初sơ 蕳# 所sở 執chấp 後hậu 蕳# 依y 他tha 。

○# 此thử 五ngũ 依y 至chí 假giả 施thi 設thiết 名danh 。

又hựu 云vân 善thiện 等đẳng 真Chân 如Như 約ước 詮thuyên 而nhi 論luận 體thể 唯duy 是thị 一nhất 此thử 五ngũ 為vi 依y 真Chân 如Như 上thượng 假giả 名danh 空không 等đẳng 而nhi 真Chân 如Như 體thể 。 非phi 如như 非phi 不bất 如như 故cố 真Chân 如Như 名danh 亦diệc 是thị 假giả 立lập 如như 食thực 油du 虫trùng 等đẳng 不bất 稱xưng 彼bỉ 體thể 唯duy 言ngôn 顯hiển 故cố (# 文văn )# 且thả 如như 虗hư 空không 無vô 為vi 真Chân 如Như 。 體thể 離ly 諸chư 障chướng 礙ngại 。 離ly 其kỳ 障chướng 礙ngại 分phần/phân 位vị 假giả 立lập 虗hư 空không 無vô 為vi 等đẳng 。

蘊uẩn 等đẳng 三tam 科khoa 。

○# 無vô 常thường 已dĩ 滅diệt 。

倫luân 記ký 明minh 世thế 中trung 凡phàm 論luận 有hữu 三tam 一nhất 道Đạo 理lý 三tam 世thế 則tắc 依y 種chủng 子tử 曾tằng 當đương 義nghĩa 說thuyết 有hữu 去khứ 來lai 世thế 當đương 有hữu 名danh 未vị 來lai 曾tằng 有hữu 名danh 過quá 去khứ 現hiện 有hữu 名danh 現hiện 在tại 於ư 現hiện 在tại 法pháp 。 上thượng 義nghĩa 說thuyết 三tam 故cố 又hựu 云vân 三tam 世thế 是thị 時thời 時thời 無vô 別biệt 法pháp 則tắc 就tựu 色sắc 心tâm 前tiền 後hậu 分phần/phân 位vị 假giả 建kiến 立lập 時thời 若nhược 已dĩ 與dữ 果quả 功công 能năng 滅diệt 者giả 立lập 過quá 去khứ 世thế 若nhược 已dĩ 與dữ 果quả 及cập 未vị 與dữ 果quả 㓛# 能năng 現hiện 續tục 立lập 現hiện 在tại 世thế 若nhược 未vị 與dữ 果quả 功công 能năng 當đương 起khởi 立lập 未vị 來lai 世thế 俱câu 舍xá 界giới 品phẩm 頌tụng 疏sớ/sơ 云vân 義nghĩa 有hữu 五ngũ 門môn 第đệ 一nhất 三tam 世thế 門môn 無vô 常thường 已dĩ 滅diệt 名danh 過quá 去khứ 若nhược 未vị 已dĩ 生sanh 名danh 未vị 來lai 已dĩ 生sanh 未vị 謝tạ 名danh 現hiện 在tại 第đệ 二nhị 內nội 外ngoại 門môn 自tự 身thân 名danh 內nội 所sở 餘dư 他tha 身thân 非phi 情tình 名danh 外ngoại 或hoặc 約ước 十thập 二nhị 處xứ 辨biện 眼nhãn 等đẳng 五ngũ 根căn 名danh 內nội 色sắc 等đẳng 五ngũ 境cảnh 名danh 外ngoại 第đệ 三tam 麁thô 細tế 門môn 色sắc 有hữu 三tam 種chủng 一nhất 有hữu 見kiến 相tương 對đối 謂vị 色sắc 境cảnh 也dã 二nhị 無vô 見kiến 有hữu 對đối 謂vị 眼nhãn 等đẳng 五ngũ 根căn 聲thanh 香hương 味vị 觸xúc 。 也dã 三tam 無vô 見kiến 無vô 對đối 謂vị 無vô 表biểu 色sắc 也dã 此thử 三tam 色sắc 中trung 有hữu 體thể 名danh 麁thô 無vô 對đối 名danh 細tế 或hoặc 相tương 待đãi 立lập 如như 無vô 見kiến 有hữu 對đối 色sắc 望vọng 有hữu 見kiến 有hữu 對đối 色sắc 名danh 細tế 望vọng 無vô 對đối 色sắc 名danh 麁thô 第đệ 四tứ 劣liệt 勝thắng 門môn 染nhiễm 汙ô 名danh 劣liệt 不bất 染nhiễm 名danh 勝thắng (# 色sắc 十thập 一nhất 中trung 眼nhãn 等đẳng 五ngũ 根căn 香hương 味vị 觸xúc 八bát 是thị 無vô 記ký 性tánh 色sắc 聲thanh 兩lưỡng 種chủng 通thông 三tam 性tánh 無vô 表biểu 唯duy 善thiện 惡ác 於ư 三tam 性tánh 中trung 善thiện 無vô 記ký 名danh 不bất 染nhiễm 惡ác 名danh 染nhiễm 汙ô 也dã )# 第đệ 五ngũ 遠viễn 近cận 門môn 去khứ 來lai 名danh 遠viễn 現hiện 在tại 名danh 近cận 。

○# 識thức 生sanh 長trưởng 門môn 之chi 義nghĩa 。

瑜du 伽già 論luận 云vân 處xứ 是thị 何hà 義nghĩa 諸chư 心tâm 心tâm 所sở 生sanh 長trưởng 門môn 義nghĩa 也dã 頌tụng 疏sớ/sơ 云vân 謂vị 六lục 根căn 六lục 境cảnh 。 是thị 心tâm 心tâm 所sở 生sanh 長trưởng 門môn 處xứ 由do 六lục 識thức 生sanh 必tất 詫# 根căn 境cảnh 方phương 能năng 起khởi 故cố 。

○# 界giới 謂vị 能năng 持trì 為vi 義nghĩa 等đẳng 。

雜tạp 集tập 論luận 第đệ 一nhất 取thủ 意ý 文văn 也dã 全toàn 文văn 云vân 問vấn 何hà 因nhân 界giới 唯duy 十thập 八bát 答đáp 由do 身thân 具cụ 等đẳng 能năng 持trì 過quá 現hiện 六lục 行hành 受thọ 用dụng 生sanh 故cố 身thân 者giả 謂vị 眼nhãn 等đẳng 六lục 根căn 。 具cụ 者giả 謂vị 色sắc 等đẳng 六lục 境cảnh 過quá 現hiện 六lục 行hành 受thọ 用dụng 者giả 謂vị 六lục 識thức 能năng 持trì 者giả 謂vị 六lục 根căn 六lục 境cảnh 。 能năng 持trì 六lục 識thức 所sở 依y 所sở 緣duyên 故cố 過quá 現hiện 六lục 識thức 能năng 持trì 能năng 受thọ 者giả 不bất 捨xả 自tự 相tương/tướng 故cố 當đương 知tri 十thập 八bát 以dĩ 能năng 持trì 義nghĩa 故cố 說thuyết 名danh 界giới 。

○# 曾tằng 現hiện 見kiến 色sắc 及cập 此thử 種chủng 子tử 等đẳng 。

對đối 法pháp 論luận 文văn 述thuật 記ký 二nhị 本bổn 引dẫn 用dụng 之chi 演diễn 秘bí 二nhị 本bổn 亦diệc 釋thích 疏sớ/sơ 文văn 曰viết 謂vị 曾tằng 現hiện 見kiến 色sắc 等đẳng 者giả 釋thích 論luận 解giải 云vân 曾tằng 見kiến 色sắc 者giả 謂vị 能năng 持trì 過quá 去khứ 識thức 受thọ 用dụng 義nghĩa 以dĩ 顯hiển 界giới 性tánh 現hiện 見kiến 色sắc 者giả 謂vị 能năng 持trì 現hiện 在tại 識thức 受thọ 用dụng 義nghĩa 以dĩ 顯hiển 界giới 性tánh 釋thích 曰viết 受thọ 者giả 取thủ 也dã 即tức 釋thích 前tiền 現hiện 見kiến 義nghĩa 者giả 是thị 境cảnh 即tức 明minh 前tiền 色sắc 由do 能năng 持trì 識thức 根căn 方phương 取thủ 境cảnh 故cố 舉cử 所sở 持trì 以dĩ 明minh 界giới 也dã 疏sớ/sơ 及cập 此thử 種chủng 子tử 者giả 釋thích 論luận 云vân 謂vị 眼nhãn 種chủng 子tử 或hoặc 唯duy 積tích 聚tụ 為vi 引dẫn 當đương 來lai 眼nhãn 故cố 或hoặc 已dĩ 成thành 就tựu 為vi 生sanh 現hiện 在tại 眼nhãn 根căn 釋thích 曰viết 由do 此thử 種chủng 子tử 能năng 生sanh 二nhị 世thế 現hiện 行hành 眼nhãn 根căn 眼nhãn 根căn 因nhân 故cố 亦diệc 名danh 眼nhãn 界giới 乃nãi 至chí 總tổng 以dĩ 持trì 因nhân 二nhị 義nghĩa 名danh 界giới (# 文văn )# 曾tằng 現hiện 見kiến 色sắc 一nhất 句cú 以dĩ 持trì 義nghĩa 釋thích 界giới 及cập 此thử 種chủng 子tử 一nhất 句cú 以dĩ 因nhân 義nghĩa 釋thích 界giới 。

○# 依y 眼nhãn 緣duyên 色sắc 似tự 色sắc 了liễu 別biệt 。

此thử 二nhị 句cú 釋thích 眼nhãn 識thức 界giới 能năng 持trì 義nghĩa 謂vị 眼nhãn 識thức 能năng 持trì 所sở 依y 眼nhãn 根căn 緣duyên 色sắc 境cảnh 及cập 變biến 似tự 本bổn 質chất 相tương/tướng 分phần/phân 了liễu 別biệt 義nghĩa 也dã 及cập 此thử 種chủng 子tử 下hạ 釋thích 因nhân 義nghĩa 。

○# 如như 色sắc 界giới 相tương/tướng 。

已dĩ 下hạ 全toàn 雜tạp 集tập 論luận 文văn 也dã 就tựu 中trung 處xứ 亦diệc 如như 界giới 已dĩ 下hạ 十thập 八bát 字tự 非phi 今kim 所sở 要yếu 當đương 削tước 去khứ 之chi 。

三tam 科khoa 因nhân 由do 。

○# 於ư 愚ngu 根căn 樂nhạo/nhạc/lạc 等đẳng 。

俱câu 舎# 界giới 品phẩm 云vân 所sở 化hóa 有hữu 情tình 。 有hữu 三tam 品phẩm 故cố 世Thế 尊Tôn 為vi 說thuyết 蘊uẩn 等đẳng 三tam 門môn 愚ngu 有hữu 三tam 者giả 或hoặc 愚ngu 心tâm 所sở 總tổng 執chấp 為vi 我ngã 為vi 說thuyết 五ngũ 蘊uẩn 以dĩ 五ngũ 蘊uẩn 中trung 一nhất 蘊uẩn 是thị 色sắc 一nhất 蘊uẩn 是thị 心tâm 分phần/phân 心tâm 所sở 法pháp 為vi 受thọ 想tưởng 行hành 三tam 蘊uẩn 故cố 說thuyết 五ngũ 蘊uẩn 能năng 破phá 彼bỉ 執chấp 或hoặc 唯duy 愚ngu 色sắc 總tổng 執chấp 為vi 我ngã 為vi 說thuyết 十thập 二nhị 處xứ 以dĩ 十thập 二nhị 處xứ 中trung 十thập 處xứ 是thị 色sắc 唯duy 意ý 法pháp 非phi 色sắc 故cố 說thuyết 處xứ 門môn 能năng 破phá 彼bỉ 執chấp 或hoặc 愚ngu 色sắc 心tâm 總tổng 執chấp 為vi 我ngã 為vi 說thuyết 十thập 八bát 界giới 以dĩ 十thập 八bát 界giới 廣quảng 說thuyết 色sắc 心tâm 十thập 界giới 是thị 色sắc 餘dư 是thị 心tâm 故cố 說thuyết 界giới 門môn 能năng 破phá 彼bỉ 執chấp 根căn 亦diệc 有hữu 三tam 者giả 謂vị 上thượng 中trung 下hạ 。 根căn 上thượng 根căn [聽-(德-彳)+((囟-乂+夕)/心)]# 利lợi 說thuyết 略lược 便tiện 解giải 為vi 開khai 五ngũ 蘊uẩn 中trung 根căn 稍sảo 遅# 說thuyết 處xứ 方phương 解giải 下hạ 根căn 最tối 鈍độn 要yếu 須tu 廣quảng 說thuyết 故cố 為vi 談đàm 界giới 亦diệc 三tam 者giả 為vi 樂nhạo/nhạc/lạc 畧lược 中trung 及cập 廣quảng 文văn 故cố 如như 其kỳ 次thứ 第đệ 說thuyết 蘊uẩn 等đẳng 三tam 。

六lục 種chủng 有hữu 漏lậu 。

唯duy 識thức 云vân 以dĩ 有hữu 漏lậu 言ngôn 表biểu 漏lậu 俱câu 故cố 疏sớ/sơ 云vân 以dĩ 有hữu 漏lậu 言ngôn 正chánh 表biểu 此thử 法pháp 與dữ 漏lậu 俱câu 故cố 燈đăng 云vân 今kim 者giả 此thử 間gian 表biểu 漏lậu 俱câu 者giả 取thủ 能năng 有hữu 體thể 名danh 為vi 有hữu 漏lậu 不bất 取thủ 煩phiền 惱não 故cố 。

○# 漏lậu 自tự 性tánh 。

測trắc 云vân 若nhược 依y 薩tát 婆bà 多đa 三tam 義nghĩa 解giải 漏lậu 從tùng 漏lậu 生sanh 能năng 生sanh 漏lậu 故cố 漏lậu 處xứ 所sở 故cố 名danh 有hữu 漏lậu 今kim 大Đại 乘Thừa 六lục 義nghĩa 解giải 漏lậu 漏lậu 謂vị 漏lậu 自tự 性tánh 故cố 乃nãi 至chí 種chủng 類loại 故cố 廣quảng 說thuyết 如như 對đối 法pháp 論luận 即tức 此thử 有hữu 漏lậu 能năng 有hữu 四tứ 取thủ 名danh 為vi 有hữu 取thủ 燈đăng 云vân 餘dư 之chi 五ngũ 種chủng 由do 此thử 自tự 性tánh 名danh 為vi 有hữu 漏lậu 。

○# 謂vị 餘dư 地địa 法pháp 。

法pháp 者giả 謂vị 上thượng 界giới 法pháp 也dã 有hữu 解giải 云vân 求cầu 上thượng 定định 人nhân 修tu 六lục 行hành 事sự 觀quán 數số 猒# 下hạ 地địa 欣hân 上thượng 地địa 時thời 依y 彼bỉ 欣hân 厭yếm 力lực 先tiên 初sơ 得đắc 初sơ 未vị 至chí 定định 以dĩ 定định 相tương 應ứng 修tu 慧tuệ 重trọng/trùng 修tu 欣hân 上thượng 厭yếm 下hạ 觀quán 時thời 定định 慧tuệ 力lực 殊thù 勝thắng 故cố 所sở 伏phục 彼bỉ 蕳# 擇trạch 力lực 欲dục 界giới 第đệ 六lục 相tương 應ứng 俱câu 生sanh 煩phiền 惱não 不bất 起khởi 。 故cố 自tự 身thân 第đệ 八bát 所sở 持trì 上thượng 定định 種chủng 子tử 現hiện 行hành 生sanh 也dã 則tắc 上thượng 地địa 第đệ 六lục 意ý 識thức 現hiện 行hành 與dữ 彼bỉ 定định 相tương 應ứng 也dã 戌tuất 伏phục 能năng 障chướng 礙ngại 欲dục 界giới 煩phiền 惱não 。 得đắc 彼bỉ 定định 已dĩ 故cố 亦diệc 擊kích 發phát 彼bỉ 地địa 色sắc 等đẳng 諸chư 法pháp 種chủng 子tử 令linh 現hiện 前tiền 自tự 在tại 也dã 。

○# 順thuận 決quyết 擇trạch 分phần/phân 。

依y 身thân 在tại 欲dục 界giới 依y 地địa 第đệ 四tứ 禪thiền 定định 。 修tu 四tứ 善thiện 根căn 名danh 順thuận 決quyết 擇trạch 分phần/phân 然nhiên 則tắc 四tứ 善thiện 根căn 上thượng 界giới 所sở 繫hệ 法pháp 也dã 隨tùy 身thân 界giới 繫hệ 第đệ 七thất 煩phiền 惱não 不bất 增tăng 益ích 上thượng 界giới 同đồng 地địa 煩phiền 惱não 得đắc 增tăng 益ích 故cố 云vân 異dị 地địa 不bất 增tăng 同đồng 地địa 得đắc 增tăng 異dị 地địa 具cụ 漏lậu 俱câu 一nhất 義nghĩa 同đồng 地địa 具cụ 漏lậu 俱câu 及cập 增tăng 益ích 二nhị 義nghĩa 於ư 中trung 以dĩ 漏lậu 俱câu 為vi 有hữu 漏lậu 正chánh 因nhân 故cố 論luận 云vân 以dĩ 有hữu 漏lậu 言ngôn 表biểu 漏lậu 俱câu 故cố (# 文văn )# 順thuận 決quyết 擇trạch 分phần/phân 欲dục 界giới 異dị 地địa 第đệ 七thất 煩phiền 惱não 不bất 增tăng 益ích 異dị 地địa 同đồng 地địa 煩phiền 惱não 俱câu 生sanh 俱câu 滅diệt 故cố 成thành 有hữu 漏lậu 也dã 。

○# 或hoặc 雖tuy 漏lậu 俱câu 等đẳng 。

順thuận 決quyết 擇trạch 分phần/phân 設thiết 異dị 地địa 設thiết 同đồng 地địa 唯duy 有hữu 漏lậu 俱câu 義nghĩa 無vô 互hỗ 相tương 增tăng 益ích 義nghĩa 也dã 論luận 所sở 謂vị 現hiện 行hành 煩phiền 惱não 。 俱câu 生sanh 俱câu 滅diệt 者giả 通thông 一nhất 切thiết 有hữu 漏lậu 。 互hỗ 相tương 增tăng 益ích 文văn 唯duy 說thuyết 決quyết 擇trạch 分phần/phân 外ngoại 餘dư 有hữu 漏lậu 也dã 又hựu 云vân 於ư 第đệ 十thập 廻hồi 向hướng 滿mãn 心tâm 依y 地địa 四tứ 禪thiền 定định 修tu 煗noãn 等đẳng 四tứ 善thiện 根căn 名danh 順thuận 決quyết 擇trạch 分phần/phân 故cố 唯duy 識thức 第đệ 九cửu 云vân 此thử 四tứ 總tổng 名danh 順thuận 決quyết 擇trạch 分phần/phân 順thuận 趣thú 真chân 實thật 決quyết 擇trạch 分phần/phân 故cố 。

○# 異dị 地địa 不bất 增tăng 等đẳng 。

下hạ 地địa 煩phiền 惱não 不bất 能năng 增tăng 益ích 第đệ 四tứ 禪thiền 煩phiền 惱não 得đắc 增tăng 益ích 也dã 。

○# 稱xưng 損tổn 力lực 益ích 能năng 轉chuyển 。

唯duy 識thức 云vân 轉chuyển 依y 位vị 別biệt 畧lược 有hữu 六lục 種chủng 一nhất 損tổn 力lực 益ích 能năng 轉chuyển 謂vị 初sơ 二nhị 位vị 由do 習tập 勝thắng 解giải 及cập 慚tàm 愧quý 故cố 損tổn 本bổn 識thức 中trung 染nhiễm 種chủng 勢thế 力lực 益ích 本bổn 識thức 內nội 淨tịnh 種chủng 功công 能năng 雖tuy 未vị 斷đoạn 障chướng 種chủng 實thật 證chứng 轉chuyển 依y 而nhi 漸tiệm 伏phục 現hiện 行hành 亦diệc 名danh 為vi 轉chuyển 。

○# 然nhiên 成thành 有hữu 漏lậu 等đẳng 。

唯duy 識thức 成thành 立lập 有hữu 漏lậu 義nghĩa 云vân 現hiện 行hành 煩phiền 惱não 。 俱câu 生sanh 俱câu 滅diệt 互hỗ 相tương 增tăng 益ích 方phương 成thành 有hữu 漏lậu (# 文văn )# 如như 是thị 成thành 立lập 。 六lục 種chủng 有hữu 漏lậu 中trung 除trừ 漏lậu 隨tùy 順thuận 據cứ 餘dư 五ngũ 種chủng 漏lậu 說thuyết 。

○# 謂vị 無Vô 學Học 身thân 。

燈đăng 云vân 漏lậu 種chủng 類loại 者giả 無Vô 學Học 諸chư 蘊uẩn 前tiền 生sanh 煩phiền 惱não 之chi 所sở 起khởi 故cố 唯duy 識thức 云vân 無Vô 學Học 有hữu 漏lậu 雖tuy 非phi 漏lậu 俱câu 而nhi 從tùng 先tiên 時thời 有hữu 漏lậu 種chủng 起khởi 故cố 成thành 有hữu 漏lậu 。

有hữu 漏lậu 正chánh 因nhân 。

○# 正chánh 表biểu 漏lậu 俱câu 。

疏sớ/sơ 云vân 以dĩ 有hữu 漏lậu 言ngôn 正chánh 表biểu 此thử 法pháp 與dữ 漏lậu 俱câu 故cố 。

○# 謂vị 諸chư 有hữu 漏lậu 等đẳng 。

疏sớ/sơ 云vân 自tự 身thân 者giả 蕳# 他tha 身thân 不bất 縳truyện 己kỷ 現hiện 行hành 蕳# 種chủng 子tử 唯duy 種chủng 不bất 轉chuyển 故cố 俱câu 生sanh 俱câu 滅diệt 蕳# 前tiền 後hậu 發phát 相tương/tướng 增tăng 益ích 者giả 互hỗ 為vi 緣duyên 相tương 生sanh 義nghĩa 也dã 由do 此thử 等đẳng 有hữu 漏lậu 現hiện 行hành 起khởi 故cố 熏huân 成thành 有hữu 漏lậu 種chủng 後hậu 時thời 善thiện 等đẳng 起khởi 有hữu 漏lậu 義nghĩa 成thành 。

○# 自tự 相tương 續tục 中trung 等đẳng 。

疏sớ/sơ 云vân 第đệ 六lục 識thức 中trung 漏lậu 與dữ 施thí 等đẳng 不bất 俱câu 起khởi 故cố 非phi 有hữu 漏lậu 正chánh 因nhân 雖tuy 亦diệc 由do 之chi 發phát 而nhi 傍bàng 因nhân 故cố 滅diệt 有hữu 漏lậu 非phi 是thị 正chánh 因nhân 正chánh 因nhân 之chi 言ngôn 必tất 俱câu 起khởi 故cố 。

○# 雖tuy 由do 煩phiền 惱não 引dẫn 施thí 等đẳng 。

有hữu 解giải 此thử 有hữu 兩lưỡng 釋thích 謂vị 依y 無vô 明minh 起khởi 不bất 知tri 三tam 界giới 皆giai 苦khổ 。 為vi 求cầu 人nhân 天thiên 果quả 發phát 於ư 行hành 思tư 造tạo 作tác 施thí 等đẳng 善thiện 業nghiệp 故cố 云vân 由do 煩phiền 惱não 引dẫn 施thí 等đẳng 業nghiệp 或hoặc 由do 發phát 業nghiệp 潤nhuận 生sanh 。 煩phiền 惱não 感cảm 此thử 身thân 依y 於ư 此thử 身thân 所sở 造tạo 作tác 施thí 故cố 云vân 由do 煩phiền 惱não 引dẫn 施thí 等đẳng 施thí 等đẳng 成thành 位vị 有hữu 第đệ 六lục 善thiện 心tâm 與dữ 煩phiền 惱não 不bất 俱câu 故cố 第đệ 六lục 相tương 應ứng 煩phiền 惱não 非phi 有hữu 漏lậu 正chánh 因nhân 也dã 。

分phần/phân 極cực 無vô 漏lậu 。

○# 諸chư 漏lậu 永vĩnh 盡tận 等đẳng 。

疏sớ/sơ 云vân 初sơ 是thị 染nhiễm 法pháp 自tự 性tánh 斷đoạn 後hậu 是thị 離ly 縳truyện 斷đoạn 初sơ 性tánh 唯duy 染nhiễm 後hậu 通thông 一nhất 切thiết 有hữu 漏lậu 。 言ngôn 性tánh 淨tịnh 者giả 蕳# 二Nhị 乘Thừa 無Vô 學Học 善thiện 有hữu 漏lậu 等đẳng 蘊uẩn 雖tuy 亦diệc 離ly 二nhị 縳truyện 而nhi 性tánh 非phi 淨tịnh 前tiền 有hữu 漏lậu 類loại 故cố 有hữu 第đệ 七thất 所sở 知tri 障chướng 漏lậu 俱câu 非phi 性tánh 淨tịnh 故cố 言ngôn 圓viên 者giả 蕳# 一nhất 切thiết 有hữu 學học 無vô 漏lậu 因nhân 未vị 圓viên 故cố 明minh 者giả 蕳# 二Nhị 乘Thừa 無Vô 學Học 無vô 漏lậu 顯hiển 彼bỉ 雖tuy 圓viên 果quả 之chi 極cực 故cố 而nhi 非phi 是thị 明minh 非phi 勝thắng 玅# 故cố 。

性tánh 等đẳng 三tam 境cảnh 。

同đồng 學học 抄sao 云vân 於ư 三tam 類loại 境cảnh 廢phế 立lập 曾tằng 有hữu 異dị 論luận 南nam 寺tự 云vân 偏thiên 於ư 見kiến 分phân 之chi 境cảnh 而nhi 論luận 之chi 北bắc 寺tự 云vân 亦diệc 通thông 後hậu 二nhị 分phần 之chi 境cảnh 。

○# 性tánh 境cảnh 。

樞xu 要yếu 云vân 一nhất 者giả 性tánh 境cảnh 諸chư 真chân 法pháp 體thể 名danh 為vi 性tánh 境cảnh 色sắc 是thị 真chân 色sắc 心tâm 是thị 實thật 心tâm 此thử 真chân 實thật 法pháp 不bất 定định 隨tùy 心tâm 三tam 性tánh 不bất 定định 如như 實thật 五ngũ 塵trần 唯duy 無vô 記ký 性tánh 不bất 隨tùy 能năng 緣duyên 五ngũ 識thức 通thông 三tam 性tánh 故cố 。

○# 從tùng 實thật 種chủng 生sanh 等đẳng 。

有hữu 云vân 自tự 有hữu 能năng 生sanh 種chủng 子tử 生sanh 起khởi 非phi 如như 水thủy 月nguyệt 鏡kính 像tượng 等đẳng 是thị 云vân 從tùng 實thật 種chủng 生sanh 也dã 色sắc 等đẳng 體thể 用dụng 實thật 有hữu 非phi 如như 空không 華hoa 等đẳng 是thị 云vân 有hữu 實thật 體thể 用dụng 也dã 能năng 緣duyên 心tâm 對đối 彼bỉ 之chi 時thời 心tâm 現hiện 量lượng 任nhậm 運vận 得đắc 境cảnh 自tự 相tương/tướng 非phi 如như 第đệ 七thất 識thức 之chi 見kiến 分phần/phân 緣duyên 第đệ 八bát 見kiến 分phân 之chi 時thời 本bổn 質chất 第đệ 八bát 見kiến 分phần/phân 雖tuy 緣duyên 慮lự 實thật 見kiến 影ảnh 像tượng 見kiến 分phần/phân 非phi 緣duyên 慮lự 法pháp 故cố 能năng 緣duyên 第đệ 七thất 見kiến 分phần/phân 不bất 得đắc 境cảnh 自tự 相tương/tướng 是thị 云vân 得đắc 彼bỉ 自tự 相tương/tướng 。

○# 因nhân 緣duyên 變biến 。

唯duy 識thức 云vân 一nhất 隨tùy 因nhân 緣duyên 勢thế 力lực 故cố 變biến 二nhị 隨tùy 分phân 別biệt 勢thế 力lực 故cố 變biến 初sơ 必tất 有hữu 用dụng 後hậu 但đãn 為vi 境cảnh 疏sớ/sơ 云vân 因nhân 緣duyên 者giả 是thị 諸chư 法pháp 真chân 實thật 。 有hữu 用dụng 種chủng 子tử 若nhược 用dụng 此thử 種chủng 子tử 故cố 生sanh 諸chư 法pháp 心tâm 緣duyên 變biến 之chi 變biến 必tất 有hữu 用dụng 以dĩ 能năng 生sanh 者giả 實thật 因nhân 緣duyên 故cố 。

○# 此thử 相tương/tướng 分phần/phân 等đẳng 。

燈đăng 本bổn 文văn 亦diệc 是thị 性tánh 境cảnh 下hạ 有hữu 相tương 從tùng 質chất 故cố 四tứ 字tự 。

○# 餘dư 法pháp 準chuẩn 知tri 。

解giải 云vân 餘dư 法pháp 指chỉ 第đệ 八bát 所sở 變biến 三tam 種chủng 境cảnh 乎hồ 有hữu 人nhân 論luận 性tánh 境cảnh 體thể 云vân 眼nhãn 等đẳng 五ngũ 識thức 及cập 五ngũ 俱câu 意ý 五ngũ 同đồng 緣duyên 色sắc 等đẳng 五ngũ 境cảnh 並tịnh 第đệ 八bát 所sở 緣duyên 三tam 種chủng 境cảnh 故cố 更cánh 可khả 審thẩm 思tư 同đồng 學học 抄sao 云vân 問vấn 獨độc 散tán 意ý 識thức 緣duyên 自tự 界giới 五ngũ 塵trần 相tương/tướng 分phần/phân 亦diệc 是thị 性tánh 境cảnh 攝nhiếp 耶da 答đáp 善thiện 珠châu 為vi 帯# 質chất 境cảnh 智trí 周chu 記ký 為vi 性tánh 境cảnh 善thiện 珠châu 為vi 正chánh 。

○# 獨độc 影ảnh 境cảnh 。

樞xu 要yếu 云vân 獨độc 影ảnh 之chi 境cảnh 唯duy 從tùng 見kiến 分phần/phân 性tánh 繫hệ 種chủng 子tử 皆giai 定định 同đồng 故cố 如như 第đệ 六lục 識thức 緣duyên 龜quy 毛mao 空không 華hoa 石thạch 女nữ 無vô 為vi 他tha 界giới 緣duyên 等đẳng 所sở 有hữu 諸chư 境cảnh 如như 是thị 等đẳng 類loại 。 皆giai 是thị 隨tùy 心tâm 無vô 別biệt 體thể 用dụng 假giả 境cảnh 攝nhiếp 故cố 名danh 為vi 獨độc 影ảnh 有hữu 云vân 偏thiên 依y 能năng 緣duyên 分phân 別biệt 力lực 始thỉ 反phản 起khởi 非phi 移di 本bổn 質chất ▆# 不bất 依y 本bổn 質chất 獨độc 反phản 相tương 故cố 名danh 獨độc 影ảnh 境cảnh 也dã 謂vị 第đệ 六lục 識thức 搆câu 畫họa 分phân 別biệt 緣duyên 空không 華hoa 等đẳng 之chi 時thời 所sở 變biến 相tương/tướng 分phần/phân 等đẳng 也dã 。

○# 或hoặc 有hữu 杖trượng 質chất 等đẳng 。

有hữu 解giải 云vân 問vấn 帯# 本bổn 質chất 獨độc 影ảnh 境cảnh 者giả 何hà 物vật 哉tai 答đáp 第đệ 六lục 識thức 緣duyên 無vô 為vi 所sở 變biến 相tương/tướng 分phần/phân 也dã 謂vị 實thật 無vô 為vi 不bất 生sanh 不bất 滅diệt 。 法pháp 無vô 引dẫn 起khởi 相tương/tướng 分phân 之chi 力lực 故cố 此thử 相tương/tướng 分phần/phân 偏thiên 依y 能năng 緣duyên 心tâm 分phân 別biệt 力lực 安an 立lập 相tương/tướng 分phần/phân 故cố 獨độc 影ảnh 境cảnh 問vấn 若nhược 全toàn 無vô 引dẫn 起khởi 相tương/tướng 分phần/phân 力lực 者giả 何hà 名danh 本bổn 質chất 耶da 答đáp 分phân 別biệt 第đệ 六lục 識thức 聞văn 說thuyết 無vô 為vi 相tương/tướng 心tâm 上thượng 分phân 別biệt 安an 立lập 變biến 無vô 為vi 相tương/tướng 此thử 相tương/tướng 分phần/phân 依y 聞văn 教giáo 所sở 說thuyết 無vô 為vi 相tương/tướng 起khởi 故cố 似tự 無vô 為vi 為vi 本bổn 質chất 故cố 雖tuy 名danh 本bổn 質chất 真chân 無vô 為vi 非phi 分phân 別biệt 心tâm 境cảnh 界giới 又hựu 不bất 生sanh 不bất 滅diệt 。 法pháp 無vô 引dẫn 起khởi 相tương/tướng 分phần/phân 力lực 故cố 此thử 時thời 相tương/tướng 分phần/phân 隨tùy 能năng 緣duyên 心tâm 起khởi 獨độc 影ảnh 境cảnh 也dã 。

○# 同đồng 一nhất 種chủng 生sanh 。

有hữu 云vân 獨độc 影ảnh 境cảnh 相tướng 分phần/phân 不bất 熏huân 種chủng 子tử 不bất 可khả 然nhiên 其kỳ 故cố 者giả 獨độc 影ảnh 境cảnh 無vô 本bổn 質chất 故cố 雖tuy 假giả 境cảnh 非phi 無vô 法pháp 心tâm 前tiền 實thật 現hiện 彼bỉ 相tương/tướng 分phần/phân 其kỳ 體thể 是thị 有hữu 也dã 龜quy 毛mao 空không 華hoa 都đô 無vô 者giả 於ư 本bổn 質chất 名danh 都đô 無vô 心tâm 內nội 相tương/tướng 分phần/phân 非phi 都đô 無vô 法pháp 而nhi 一nhất 切thiết 有hữu 為vi 法pháp 。 必tất 自tự 因nhân 緣duyên 種chủng 生sanh 獨độc 影ảnh 境cảnh 相tướng 分phần/phân 若nhược 不bất 熏huân 自tự 種chủng 從tùng 何hà 生sanh 耶da 答đáp 雖tuy 無vô 自tự 熏huân 種chủng 之chi 力lực 被bị 帯# 見kiến 分phần/phân 熏huân 自tự 種chủng 之chi 力lực 生sanh 也dã 謂vị 見kiến 分phần/phân 緣duyên 空không 華hoa 帯# 空không 華hoa 之chi 相tướng 熏huân 自tự 見kiến 分phần/phân 種chủng 子tử 而nhi 此thử 種chủng 子tử 既ký 帯# 空không 華hoa 相tương 見kiến 分phần/phân 種chủng 子tử 故cố 後hậu 生sanh 見kiến 分phần/phân 現hiện 行hành 之chi 時thời 亦diệc 帯# 空không 華hoa 相tương/tướng 分phần/phân 生sanh 故cố 雖tuy 無vô 別biệt 自tự 種chủng 被bị 帯# 見kiến 分phần/phân 種chủng 子tử 生sanh 也dã 。

○# 帯# 質chất 境cảnh 。

樞xu 要yếu 云vân 三tam 者giả 帯# 質chất 之chi 境cảnh 謂vị 此thử 影ảnh 像tượng 有hữu 實thật 本bổn 質chất 如như 因nhân 中trung 第đệ 七thất 所sở 變biến 相tương/tướng 分phần/phân 得đắc 從tùng 本bổn 質chất 是thị 無vô 覆phú 無vô 記ký 等đẳng 亦diệc 從tùng 見kiến 分phân 是thị 有hữu 覆phú 所sở 攝nhiếp 亦diệc 得đắc 說thuyết 言ngôn 從tùng 本bổn 質chất 種chủng 生sanh 亦diệc 得đắc 說thuyết 言ngôn 從tùng 見kiến 分phần/phân 種chủng 生sanh 義nghĩa 不bất 定định 故cố 性tánh 種chủng 等đẳng 隨tùy 應ứng 者giả 隨tùy 應ứng 是thị 不bất 定định 義nghĩa 有hữu 二nhị 隨tùy 應ứng 一nhất 者giả 義nghĩa 顯hiển 三tam 境cảnh 諸chư 心tâm 聚tụ 生sanh 有hữu 唯duy 有hữu 一nhất 有hữu 二nhị 二nhị 合hợp 有hữu 三tam 同đồng 聚tụ 有hữu 一nhất 者giả 如như 前tiền 已dĩ 說thuyết 。 有hữu 二nhị 合hợp 者giả 如như 第đệ 八bát 識thức 緣duyên 自tự 地địa 散tán 境cảnh 心tâm 王vương 所sở 緣duyên 是thị 初sơ 性tánh 境cảnh 心tâm 所sở 所sở 緣duyên 是thị 獨độc 影ảnh 境cảnh 五ngũ 識thức 所sở 緣duyên 自tự 地địa 五ngũ 塵trần 是thị 初sơ 性tánh 境cảnh 亦diệc 得đắc 說thuyết 是thị 帯# 質chất 之chi 境cảnh 如như 第đệ 六lục 識thức 緣duyên 過quá 未vị 五ngũ 蘊uẩn 得đắc 是thị 獨độc 影ảnh 亦diệc 得đắc 說thuyết 是thị 帯# 質chất 之chi 境cảnh 熏huân 成thành 種chủng 子tử 生sanh 本bổn 質chất 故cố 有hữu 三tam 合hợp 者giả 如như 四tứ 第đệ 八bát 緣duyên 定định 果quả 色sắc 心tâm 所sở 所sở 緣duyên 唯duy 是thị 獨độc 影ảnh 心tâm 王vương 所sở 緣duyên 是thị 實thật 性tánh 境cảnh 亦diệc 得đắc 說thuyết 為vi 帯# 質chất 之chi 境cảnh 第đệ 六lục 所sở 變biến 定định 果quả 色sắc 為vi 本bổn 質chất 故cố 二nhị 者giả 又hựu 性tánh 種chủng 等đẳng 隨tùy 應ứng 者giả 顯hiển 上thượng 三tam 境cảnh 隨tùy 其kỳ 所sở 應ứng 。 或hoặc 性tánh 雖tuy 同đồng 而nhi 繫hệ 種chủng 不bất 同đồng 如như 在tại 下hạ 地địa 緣duyên 上thượng 界giới 天thiên 眼nhãn 耳nhĩ 或hoặc 繫hệ 雖tuy 同đồng 性tánh 種chủng 不bất 同đồng 如như 緣duyên 五ngũ 識thức 自tự 界giới 五ngũ 塵trần 或hoặc 種chủng 雖tuy 同đồng 而nhi 繫hệ 不bất 同đồng 約ước 聚tụ 論luận 之chi 即tức 有hữu 一nhất 法pháp 論luận 之chi 即tức 無vô 如như 第đệ 八bát 識thức 聚tụ 心tâm 所sở 所sở 緣duyên 與dữ 見kiến 同đồng 種chủng 心tâm 王vương 所sở 緣duyên 而nhi 繫hệ 不bất 同đồng 二nhị 合hợp 三tam 合hợp 思tư 準chuẩn 可khả 知tri 。

○# 不bất 得đắc 自tự 相tương/tướng 。

有hữu 解giải 云vân 問vấn 既ký 正chánh 帯# 本bổn 質chất 能năng 緣duyên 心tâm 何hà 不bất 稱xưng 境cảnh 哉tai 答đáp 分phân 別biệt 故cố 不bất 稱xưng 境cảnh 自tự 相tương/tướng 也dã 謂vị 心tâm 對đối 境cảnh 之chi 時thời 唯duy 有hữu 緣duyên 慮lự 分phân 別biệt 不bất 起khởi 餘dư 計kế 度độ 等đẳng 分phân 別biệt 時thời 心tâm 一nhất 向hướng 逼bức 苻# 此thử 境cảnh 自tự 體thể 無vô 餘dư 念niệm 故cố 所sở 變biến 相tương/tướng 分phần/phân 一nhất 向hướng 住trụ 本bổn 質chất 變biến 故cố 得đắc 境cảnh 自tự 相tương/tướng 若nhược 分phân 別biệt 之chi 時thời 雖tuy 向hướng 本bổn 質chất 不bất 住trụ 本bổn 質chất 作tác 異dị 相tướng 之chi 分phần 別biệt 依y 自tự 力lực 變biến 故cố 不bất 稱xưng 境cảnh 自tự 相tương/tướng 也dã 。

○# 答đáp 彼bỉ 境cảnh 不bất 依y 等đẳng 。

又hựu 云vân 汎# 爾nhĩ 非phi 云vân 依y 帯# 本bổn 質chất 名danh 帯# 質chất 境cảnh 是thị 不bất 得đắc 自tự 相tương/tướng 而nhi 帯# 本bổn 質chất 名danh 帯# 質chất 境cảnh 也dã (# 文văn )# 然nhiên 如như 性tánh 境cảnh 雖tuy 帯# 本bổn 質chất 不bất 依y 能năng 緣duyên 分phân 別biệt 力lực 故cố 而nhi 得đắc 境cảnh 自tự 相tương/tướng 心tâm 境cảnh 俱câu 真chân 實thật 故cố 名danh 性tánh 境cảnh 也dã 。

○# 對đối 獨độc 影ảnh 等đẳng 。

又hựu 云vân 言ngôn 帯# 質chất 境cảnh 者giả 對đối 獨độc 影ảnh 一nhất 向hướng 無vô 本bổn 質chất 約ước 有hữu 本bổn 質chất 邊biên 唯duy 名danh 帯# 質chất 耳nhĩ 。

三tam 種chủng 不bất 隨tùy 。

樞xu 要yếu 上thượng 未vị 可khả 撿kiểm 。

三tam 通thông 情tình 本bổn 。

解giải 云vân 情tình 者giả 能năng 緣duyên 心tâm 本bổn 者giả 本bổn 質chất 也dã 此thử 下hạ 樞xu 要yếu 上thượng 未vị 可khả 考khảo 。

性tánh 等đẳng 同đồng 異dị 。

○# 如như 在tại 下hạ 地địa 等đẳng 。

疏sớ/sơ 云vân 如như 除trừ 如Như 來Lai 得đắc 有hữu 漏lậu 通thông 者giả 身thân 在tại 下hạ 界giới 地địa 起khởi 上thượng 天thiên 眼nhãn 耳nhĩ 及cập 大đại 扶phù 根căn 塵trần 持trì 第đệ 八bát 識thức 緣duyên 彼bỉ 為vi 境cảnh 即tức 自tự 通thông 力lực 緣duyên 異dị 地địa 身thân (# 文văn )# 是thị 即tức 上thượng 界giới 天thiên 眼nhãn 耳nhĩ 與dữ 下hạ 界giới 第đệ 八bát 無vô 記ký 性tánh 故cố 同đồng 也dã 繫hệ 種chủng 不bất 同đồng 易dị 知tri 。

○# 如như 五ngũ 識thức 緣duyên 等đẳng 。

前tiền 五ngũ 識thức 通thông 三tam 性tánh 五ngũ 塵trần 唯duy 無vô 記ký 性tánh 故cố 性tánh 不bất 同đồng 也dã 種chủng 不bất 同đồng 易dị 知tri 下hạ 界giới 五ngũ 識thức 緣duyên 下hạ 界giới 五ngũ 塵trần 繫hệ 同đồng 也dã 。

○# 如như 第đệ 八bát 識thức 聚tụ 等đẳng 。

第đệ 八bát 識thức 聚tụ 緣duyên 上thượng 界giới 天thiên 眼nhãn 耳nhĩ 等đẳng 時thời 心tâm 所sở 邊biên 得đắc 同đồng 種chủng 義nghĩa 心tâm 王vương 邊biên 得đắc 繫hệ 不bất 同đồng 義nghĩa 也dã 。

二nhị 三tam 合hợp 等đẳng 。

樞xu 要yếu 上thượng 未vị 可khả 尋tầm 。

○# 緣duyên 過quá 未vị 五ngũ 蘊uẩn 。

過quá 未vị 無vô 體thể 無vô 本bổn 質chất 故cố 云vân 獨độc 影ảnh 境cảnh 也dã 。

三tam 藏tạng 伽già 陀đà 。

下hạ 易dị 解giải 樞xu 要yếu 上thượng 末mạt 應ưng 考khảo 。

四tứ 分phần/phân 種chủng 子tử 。

○# 且thả 依y 一nhất 義nghĩa 以dĩ 別biệt 種chủng 為vi 正chánh 。

解giải 云vân 義nghĩa 燈đăng 雖tuy 有hữu 同đồng 種chủng 別biệt 種chủng 二nhị 義nghĩa 可khả 存tồn 相tương/tướng 質chất 別biệt 種chủng 傳truyền 意ý 云vân 本bổn 質chất 影ảnh 像tượng 親thân 踈sơ 所sở 緣duyên 能năng 生sanh 種chủng 子tử 定định 可khả 各các 別biệt 凡phàm 諸chư 有hữu 體thể 法pháp 其kỳ 種chủng 各các 別biệt 也dã 如như 有hữu 實thật 體thể 相tướng 見kiến 定định 別biệt 種chủng 也dã 燈đăng 云vân 相tương/tướng 質chất 種chủng 別biệt 理lý 亦diệc 應ưng 好hảo/hiếu (# 文văn )# 且thả 相tương/tướng 質chất 同đồng 種chủng 義nghĩa 有hữu 何hà 過quá 耶da 。 答đáp 燈đăng 有hữu 三tam 過quá 一nhất 種chủng 生sanh 慮lự 非phi 慮lự 過quá 二nhị 身thân 根căn 俱câu 過quá 一nhất 種chủng 生sanh 假giả 實thật 過quá 也dã 。

因nhân 等đẳng 四tứ 緣duyên 。

○# 謂vị 有hữu 為vi 法pháp 。 親thân 辨biện 自tự 果quả 。

疏sớ/sơ 云vân 非phi 一nhất 切thiết 法pháp 。 有hữu 為vi 皆giai 是thị 今kim 取thủ 親thân 者giả 此thử 即tức 總tổng 出xuất 體thể 訖ngật 。

○# 及cập 起khởi 同đồng 時thời 自tự 類loại 果quả 。

此thử 種chủng 現hiện 相tướng 望vọng 種chủng 現hiện 相tướng 望vọng 時thời 因nhân 果quả 非phi 異dị 時thời 故cố 云vân 同đồng 時thời 也dã 。

○# 此thử 唯duy 望vọng 彼bỉ 。

約ước 種chủng 種chủng 相tương 望vọng 此thử 指chỉ 前tiền 滅diệt 種chủng 子tử 彼bỉ 指chỉ 後hậu 生sanh 種chủng 子tử 也dã 約ước 種chủng 現hiện 相tướng 望vọng 此thử 指chỉ 種chủng 子tử 彼bỉ 指chỉ 現hiện 行hành 也dã 前tiền 滅diệt 種chủng 及cập 種chủng 子tử 俱câu 為vi 生sanh 自tự 類loại 果quả 之chi 因nhân 故cố 云vân 是thị 因nhân 緣duyên 生sanh 。 也dã 有hữu 云vân 謂vị 種chủng 子tử 者giả 現hiện 行hành 習tập 氣khí 也dã 此thử 種chủng 子tử 生sanh 現hiện 行hành 法pháp 故cố 為vi 現hiện 行hành 親thân 辨biện 自tự 果quả 辨biện 生sanh 因nhân 緣duyên 也dã 種chủng 為vi 因nhân 現hiện 為vi 果quả 故cố 也dã 。

○# 自tự 類loại 。

倫luân 云vân 自tự 類loại 者giả 謂vị 自tự 種chủng 子tử 類loại 種chủng 子tử 生sanh 種chủng 子tử 自tự 類loại 相tương 生sanh 故cố 非phi 即tức 此thử 剎sát 那na 若nhược 種chủng 望vọng 現hiện 行hành 名danh 異dị 類loại 是thị 即tức 剎sát 那na 。

○# 此thử 唯duy 望vọng 彼bỉ 。 是thị 因nhân 緣duyên 生sanh 。

有hữu 云vân 此thử 現hiện 行hành 熏huân 生sanh 自tự 習tập 氣khí 種chủng 故cố 為vi 所sở 熏huân 種chủng 子tử 親thân 辨biện 自tự 果quả 自tự 體thể 辨biện 生sanh 因nhân 緣duyên 也dã 種chủng 為vi 果quả 現hiện 行hành 為vi 因nhân 故cố 。

○# 謂vị 八bát 現hiện 識thức 等đẳng 。

疏sớ/sơ 云vân 八bát 現hiện 識thức 及cập 心tâm 所sở 者giả 出xuất 緣duyên 體thể 開khai 者giả 避tị 義nghĩa 與dữ 後hậu 處xứ 義nghĩa 也dã 導đạo 者giả 招chiêu 引dẫn 義nghĩa 即tức 前tiền 法pháp 避tị 其kỳ 處xứ 招chiêu 引dẫn 後hậu 令linh 生sanh 自tự 類loại 者giả 顯hiển 非phi 他tha 識thức 為vi 緣duyên 無vô 間gian 者giả 顯hiển 雖tuy 前tiền 無vô 間gian 為vi 後hậu 緣duyên 非phi 中trung 有hữu 間gian 隔cách 要yếu 無vô 間gian 者giả 雖tuy 經kinh 百bách 年niên 等đẳng 斷đoạn 亦diệc 是thị 此thử 緣duyên 故cố 等đẳng 而nhi 開khai 導đạo 者giả 顯hiển 前tiền 滅diệt 一nhất 心tâm 為vi 後hậu 心tâm 心tâm 所sở 緣duyên 前tiền 一nhất 切thiết 心tâm 所sở 為vi 後hậu 一nhất 心tâm 緣duyên 意ý 即tức 齊tề 等đẳng 而nhi 開khai 導đạo 故cố 名danh 等đẳng 開khai 導đạo 。

○# 心tâm 所sở 與dữ 心tâm 雖tuy 恆hằng 俱câu 轉chuyển 。

解giải 云vân 通thông 難nạn/nan 疏sớ/sơ 云vân 問vấn 心tâm 與dữ 心tâm 所sở 既ký 非phi 自tự 類loại 如như 八bát 種chủng 識thức 恆hằng 俱câu 時thời 轉chuyển 體thể 用dụng 各các 殊thù 如như 何hà 俱câu 起khởi 望vọng 後hậu 並tịnh 得đắc 互hỗ 為vi 緣duyên 義nghĩa 也dã 。

○# 謂vị 若nhược 有hữu 法pháp 等đẳng 。

疏sớ/sơ 云vân 謂vị 若nhược 有hữu 法pháp 者giả 謂vị 非phi 遍biến 計kế 所sở 執chấp 。 乃nãi 至chí 所sở 執chấp 無vô 體thể 不bất 能năng 發phát 生sanh 。 能năng 緣duyên 之chi 識thức 故cố 非phi 是thị 緣duyên 緣duyên 者giả 必tất 是thị 依y 他tha 無vô 為vi 可khả 有hữu 力lực 用dụng 發phát 能năng 緣duyên 識thức 名danh 為vi 緣duyên 是thị 帯# 己kỷ 相tương/tướng 者giả 。

疏sớ/sơ 云vân 帯# 者giả 是thị 狹hiệp 帯# 義nghĩa 相tương/tướng 者giả 體thể 相tướng 非phi 相tướng 狀trạng 義nghĩa (# 文văn )# 明minh 詮thuyên 云vân 己kỷ 相tương/tướng 者giả 境cảnh 相tướng 通thông 體thể 相tướng 與dữ 相tướng 狀trạng 二nhị 也dã 體thể 相tướng 為vi 正chánh 所sở 慮lự 所sở 詫# 者giả 唯duy 識thức 義nghĩa 章chương 私tư 記ký 云vân 所sở 慮lự 者giả 緣duyên 慮lự 義nghĩa 又hựu 顯hiển 所sở 緣duyên 義nghĩa 也dã 所sở 詫# 者giả 依y 詫# 義nghĩa 又hựu 顯hiển 緣duyên 義nghĩa 。

○# 若nhược 與dữ 能năng 緣duyên 體thể 不bất 相tương 離ly 是thị 見kiến 分phần/phân 等đẳng 。

疏sớ/sơ 云vân 蕳# 他tha 識thức 所sở 變biến 及cập 自tự 八bát 識thức 各các 別biệt 內nội 所sở 慮lự 詫# 也dã 。

○# 謂vị 若nhược 有hữu 法pháp 等đẳng 。

疏sớ/sơ 云vân 若nhược 有hữu 法pháp 亦diệc 是thị 有hữu 體thể 此thử 蕳# 所sở 執chấp 乃nãi 至chí 能năng 於ư 餘dư 法pháp 者giả 蕳# 其kỳ 自tự 體thể 顯hiển 不bất 同đồng 前tiền 所sở 緣duyên 緣duyên 故cố 或hoặc 順thuận 或hoặc 違vi 顯hiển 與dữ 違vi 順thuận 能năng 為vi 緣duyên 與dữ 後hậu 生sanh 異dị 法pháp 為vi 緣duyên 非phi 前tiền 滅diệt 法pháp 。

○# 雖tuy 前tiền 三tam 緣duyên 等đẳng 。

有hữu 云vân 前tiền 三tam 緣duyên 亦diệc 雖tuy 有hữu 此thử 義nghĩa 而nhi 彼bỉ 等đẳng 依y 別biệt 義nghĩa 立lập 別biệt 緣duyên 故cố 除trừ 彼bỉ 緣duyên 外ngoại 餘dư 諸chư 法pháp 踈sơ 助trợ 緣duyên 皆giai 為vi 增tăng 上thượng 緣duyên 也dã 。

○# 住trụ 成thành 得đắc 。

疏sớ/sơ 云vân 風phong 輪luân 上thượng 令linh 住trụ 水thủy 輪luân 等đẳng 住trụ 增tăng 上thượng 緣duyên 也dã 成thành 者giả 成thành 立lập 義nghĩa 得đắc 者giả 明minh 詮thuyên 道đạo 云vân 證chứng 得đắc 涅Niết 槃Bàn 等đẳng 通thông 有hữu 為vi 無vô 為vi 。 疏sớ/sơ 云vân 今kim 此thử 所sở 說thuyết 是thị 順thuận 所sở 生sanh 此thử 緣duyên 之chi 果quả 若nhược 違vi 之chi 果quả 一nhất 切thiết 皆giai 通thông 令linh 不bất 生sanh 不bất 住trụ 不bất 成thành 不bất 得đắc 故cố 。

種chủng 子tử 二nhị 緣duyên 。

○# 現hiện 行hành 望vọng 自tự 親thân 所sở 熏huân 種chủng 。

此thử 約ước 現hiện 行hành 為vi 因nhân 種chủng 子tử 為vi 果quả 邊biên 。

○# 非phi 親thân 種chủng 。

且thả 以dĩ 現hiện 行hành 眼nhãn 識thức 望vọng 餘dư 色sắc 心tâm 等đẳng 種chủng 子tử 則tắc 皆giai 名danh 非phi 親thân 種chủng 非phi 眼nhãn 親thân 熏huân 故cố 此thử 一nhất 章chương 疏sớ/sơ 八bát 本bổn 文văn 全toàn 文văn 云vân 與dữ 非phi 親thân 種chủng 不bất 辨biện 體thể 故cố 除trừ 自tự 種chủng 外ngoại 但đãn 一nhất 增tăng 上thượng 。

○# 種chủng 望vọng 親thân 種chủng 等đẳng 。

疏sớ/sơ 全toàn 文văn 云vân 於ư 異dị 性tánh 非phi 親thân 種chủng 亦diệc 一nhất 增tăng 上thượng 。

因nhân 果quả 同đồng 時thời 。

○# 三tam 法pháp 展triển 轉chuyển 。

解giải 云vân 三tam 法pháp 者giả 能năng 生sanh 種chủng 子tử 所sở 生sanh 現hiện 行hành 所sở 熏huân 種chủng 也dã 。

○# 如như 炷chú 生sanh 熖# 。

疏sớ/sơ 云vân 舉cử 增tăng 上thượng 緣duyên 喻dụ 因nhân 緣duyên 義nghĩa 如như 燈đăng 炷chú 與dữ 燈đăng 熖# 展triển 轉chuyển 生sanh 燒thiêu 由do 炷chú 生sanh 熖# 如như 種chủng 生sanh 現hiện 由do 熖# 燒thiêu 炷chú 如như 現hiện 熏huân 種chủng 故cố 名danh 展triển 轉chuyển 此thử 影ảnh 三tam 法pháp 解giải 云vân 初sơ 舉cử 三tam 法pháp 喻dụ 喻dụ 三tam 法pháp 體thể 後hậu 舉cử 二nhị 法pháp 喻dụ 喻dụ 因nhân 果quả 義nghĩa 。

○# 因nhân 果quả 俱câu 時thời 理lý 不bất 傾khuynh 動động 。

疏sớ/sơ 云vân 不bất 同đồng 經kinh 部bộ 因nhân 果quả 異dị 時thời 故cố 說thuyết 俱câu 時thời 理lý 不bất 傾khuynh 動động 。

名danh 言ngôn 種chủng 子tử 。

○# 名danh 言ngôn 種chủng 子tử 。

有hữu 云vân 一nhất 切thiết 三tam 性tánh 色sắc 心tâm 諸chư 法pháp 親thân 因nhân 緣duyên 種chủng 子tử 。 名danh 名danh 言ngôn 種chủng 子tử 疏sớ/sơ 云vân 但đãn 此thử 名danh 言ngôn 分phân 為vi 二nhị 種chủng 攝nhiếp 一nhất 切thiết 法pháp 。 習tập 氣khí 盡tận 也dã 第đệ 六lục 識thức 依y 名danh 等đẳng 為vi 先tiên 熏huân 五ngũ 蘊uẩn 三tam 性tánh 等đẳng 一nhất 切thiết 法pháp 。 種chủng 子tử 名danh 表biểu 義nghĩa 名danh 言ngôn 七thất 轉chuyển 識thức 心tâm 心tâm 所sở 不bất 待đãi 能năng 詮thuyên 名danh 言ngôn 自tự 了liễu 境cảnh 界giới 熏huân 種chủng 名danh 顯hiển 境cảnh 名danh 言ngôn 此thử 一nhất 章chương 同đồng 學học 抄sao 取thủ 意ý 也dã 。

○# 名danh 最tối 勝thắng 故cố 。

疏sớ/sơ 云vân 從tùng 勝thắng 為vi 因nhân 但đãn 說thuyết 名danh 言ngôn 熏huân 習tập 。

○# 一nhất 切thiết 七thất 識thức 等đẳng 。

第đệ 八bát 非phi 能năng 熏huân 故cố 除trừ 之chi 本bổn 文văn 非phi 相tướng 分phần/phân 心tâm 下hạ 有hữu 不bất 能năng 顯hiển 境cảnh 故cố 五ngũ 字tự 顯hiển 所sở 詮thuyên 法pháp 下hạ 有hữu 此thử 心tâm 心tâm 所sở 能năng 顯hiển 所sở 了liễu 境cảnh 如như 彼bỉ 故cố 名danh 之chi 為vi 名danh 體thể 非phi 名danh 名danh 體thể 是thị 彼bỉ 不bất 相tương 應ứng 行hành 。 故cố 等đẳng 字tự 疏sớ/sơ 云vân 一nhất 切thiết 熏huân 種chủng 皆giai 由do 心tâm 心tâm 所sở 心tâm 心tâm 所sở 熏huân 種chủng 有hữu 因nhân 外ngoại 緣duyên 有hữu 不bất 依y 外ngoại 不bất 依y 外ngoại 者giả 名danh 顯hiển 境cảnh 名danh 若nhược 依y 外ngoại 者giả 名danh 表biểu 義nghĩa 名danh 。

執chấp 非phi 執chấp 受thọ 。

倫luân 記ký 云vân 七thất 明minh 執chấp 受thọ 及cập 非phi 執chấp 受thọ 景cảnh 云vân 五ngũ 執chấp 受thọ 者giả 五ngũ 根căn 五ngũ 執chấp 受thọ 非phi 執chấp 受thọ 者giả 五ngũ 塵trần 也dã 不bất 離ly 根căn 者giả 為vi 識thức 執chấp 離ly 根căn 則tắc 非phi 執chấp 受thọ 對đối 法pháp 云vân 眼nhãn 等đẳng 五ngũ 全toàn 四tứ 一nhất 分phần/phân 謂vị 不bất 離ly 根căn 色sắc 香hương 味vị 觸xúc 。 此thử 中trung 云vân 五ngũ 通thông 受thọ 非phi 受thọ 者giả 以dĩ 聲thanh 起khởi 時thời 不bất 離ly 根căn 故cố 說thuyết 為vi 執chấp 受thọ 基cơ 云vân 大Đại 乘Thừa 真chân 理lý 唯duy 第đệ 八bát 名danh 能năng 執chấp 受thọ 若nhược 隨tùy 順thuận 理lý 門môn 通thông 六lục 識thức 測trắc 云vân 以dĩ 離ly 於ư 彼bỉ 五ngũ 根căn 五ngũ 外ngoại 境cảnh 餘dư 心tâm 法pháp 為vi 能năng 執chấp 受thọ 執chấp 受thọ 於ư 彼bỉ 根căn 境cảnh 可khả 得đắc 故cố 彼bỉ 根căn 境cảnh 是thị 所sở 執chấp 受thọ 然nhiên 離ly 於ư 彼bỉ 心tâm 。 心tâm 所sở 法pháp 外ngoại 餘dư 非phi 心tâm 法pháp 為vi 能năng 執chấp 受thọ 執chấp 受thọ 於ư 彼bỉ 心tâm 心tâm 所sở 法pháp 。 不bất 可khả 得đắc 故cố 。 八bát 界giới 非phi 執chấp 受thọ 。

○# 有hữu 根căn 身thân 。

唯duy 識thức 云vân 有hữu 根căn 身thân 謂vị 諸chư 色sắc 根căn 及cập 根căn 依y 處xứ 。

十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 。

○# 發phát 業nghiệp 潤nhuận 生sanh 煩phiền 惱não 。

對đối 法pháp 四tứ 云vân 一nhất 切thiết 欲dục 界giới 。 分phân 別biệt 煩phiền 惱não 皆giai 發phát 業nghiệp 潤nhuận 生sanh 。 煩phiền 惱não 指chỉ 愛ái 取thủ 。

○# 感cảm 後hậu 有hữu 諸chư 業nghiệp 。

疏sớ/sơ 云vân 即tức 通thông 一nhất 切thiết 總tổng 報báo 別biệt 報báo 現hiện 後hậu 等đẳng 業nghiệp 除trừ 無vô 記ký 業nghiệp 及cập 無vô 漏lậu 業nghiệp 皆giai 名danh 為vi 業nghiệp 能năng 感cảm 異dị # 故cố 。

○# 眾chúng 苦khổ 名danh 苦khổ 。

又hựu 云vân 苦khổ 中trung 攝nhiếp 三tam 苦khổ 八bát 苦khổ 。

○# 惑hoặc 業nghiệp 苦khổ 種chủng 至chí 親thân 生sanh 苦khổ 故cố 四tứ 十thập 字tự 。

疏sớ/sơ 以dĩ 三tam 種chủng 望vọng 果quả 談đàm 其kỳ 親thân 踈sơ 文văn 也dã 。

○# 與dữ 行hành 得đắc 為vi 因nhân 緣duyên 。

依y 癡si 無vô 明minh 於ư 三tam 業nghiệp 造tạo 作tác 諸chư 業nghiệp 故cố 。

○# 行hành 支chi 。

疏sớ/sơ 云vân 行hành 者giả 當đương 體thể 彰chương 名danh 造tạo 作tác 是thị 行hành 義nghĩa 。

○# 心tâm 心tâm 所sở 為vi 體thể 。

指chỉ 與dữ 思tư 同đồng 時thời 俱câu 行hành 心tâm 心tâm 所sở 也dã 。

○# 行hành 體thể 是thị 思tư 。

解giải 云vân 此thử 思tư 第đệ 六lục 相tương 應ứng 思tư 問vấn 思tư 心tâm 所sở 是thị 遍biến 行hành 故cố 與dữ 八bát 識thức 相tương 應ứng 何hà 故cố 唯duy 第đệ 六lục 相tương 應ứng 思tư 成thành 業nghiệp 答đáp 發phát 業nghiệp 非phi 任nhậm 運vận 必tất 依y 意ý 樂nhạo/nhạc/lạc 力lực 以dĩ 故cố 思tư 成thành 也dã 無vô 意ý 樂nhạo/nhạc/lạc 識thức 不bất 可khả 發phát 業nghiệp 故cố 唯duy 限hạn 第đệ 六lục 相tương 應ứng 思tư 也dã 問vấn 依y 意ý 樂nhạo/nhạc/lạc 力lực 義nghĩa 如như 何hà 答đáp 發phát 業nghiệp 必tất 依y 尋tầm 伺tứ 推thôi 度độ 分phân 別biệt 力lực 或hoặc 發phát 語ngữ 言ngôn 讀đọc 誦tụng 經Kinh 典điển 。 或hoặc 發phát 身thân 業nghiệp 行hành 殺sát 生sanh 等đẳng 事sự 業nghiệp 也dã 而nhi 餘dư 識thức 不bất 與dữ 尋tầm 伺tứ 相tương 應ứng 故cố 無vô 此thử 義nghĩa 也dã 。

○# 唯duy 取thủ 阿a 頼# 耶da 識thức 親thân 因nhân 緣duyên 為vi 體thể 。

疏sớ/sơ 引dẫn 瑜du 伽già 九cửu 十thập 三tam 云vân 在tại 母mẫu 胎thai 中trung 。 因nhân 識thức 為vi 緣duyên 續tục 生sanh 果quả 識thức 隨tùy 轉chuyển 不bất 絕tuyệt 任nhậm 持trì 所sở 有hữu 羯yết 剌lạt 藍lam 等đẳng 非phi 餘dư 七thất 識thức 隨tùy 轉chuyển 不bất 絕tuyệt 任nhậm 持trì 故cố 彼bỉ 下hạ 文văn 云vân 又hựu 即tức 此thử 識thức 當đương 來lai 後hậu 有hữu 名danh 色sắc 等đẳng 種chủng 之chi 所sở 隨tùy 遂toại 非phi 餘dư 七thất 識thức 諸chư 種chủng 所sở 隨tùy 故cố 。

○# 愛ái 取thủ 合hợp 潤nhuận 等đẳng 。

疏sớ/sơ 云vân 取thủ 前tiền 行hành 及cập 五ngũ 果quả 種chủng 為vi 愛ái 取thủ 潤nhuận 已dĩ 轉chuyển 名danh 為vi 有hữu 又hựu 云vân 此thử 二nhị 和hòa 合hợp 潤nhuận 能năng 引dẫn 之chi 中trung 業nghiệp 及cập 所sở 引dẫn 因nhân 五ngũ 種chủng 轉chuyển 名danh 為vi 有hữu 何hà 以dĩ 名danh 有hữu 此thử 六lục 俱câu 能năng 近cận 有hữu 生sanh 等đẳng 後hậu 有hữu 果quả 故cố 。

○# 謂vị 從tùng 中trung 有hữu 至chí 皆giai 生sanh 支chi 攝nhiếp 。

明minh 生sanh 支chi 分phần/phân 位vị 也dã 。

○# 老lão 死tử 。

疏sớ/sơ 云vân 老lão 死tử 即tức 前tiền 五ngũ 蘊uẩn 變biến 滅diệt 。

○# 因nhân 果quả 定định 不bất 同đồng 世thế 。

疏sớ/sơ 云vân 前tiền 十thập 支chi 因nhân 與dữ 後hậu 二nhị 支chi 果quả 定định 不bất 同đồng 世thế 以dĩ 總tổng 異dị # 因nhân 非phi 造tạo 之chi 身thân 即tức 受thọ 果quả 故cố 亦diệc 非phi 現hiện 業nghiệp 得đắc 果quả 是thị 十thập 二nhị 支chi 故cố 約ước 身thân 死tử 生sanh 為vi 世thế 十thập 因nhân 二nhị 果quả 決quyết 定định 不bất 同đồng 。

○# 或hoặc 異dị 或hoặc 同đồng 。

疏sớ/sơ 云vân 若nhược 順thuận 生sanh 受thọ 業nghiệp 受thọ 初sơ 生sanh 時thời 其kỳ 世thế 必tất 同đồng (# 命mạng 終chung 位vị 愛ái 取thủ 潤nhuận 業nghiệp 故cố 同đồng 世thế )# 第đệ 二nhị 生sanh 已dĩ 去khứ 乃nãi 至chí 後hậu 報báo 業nghiệp 等đẳng 世thế 不bất 同đồng 也dã 今kim 身thân 造tạo 業nghiệp 至chí 後hậu 後hậu 世thế 將tương 愛ái 果quả 時thời 方phương 起khởi 愛ái 取thủ 故cố 。

○# 若nhược 二nhị 三tam 七thất 等đẳng 。

又hựu 云vân 由do 癡si 發phát 業nghiệp 熏huân 發phát 報báo 種chủng 必tất 定định 同đồng 世thế 故cố 前tiền 七thất 支chi 不bất 得đắc 別biệt 世thế 起khởi 煩phiền 惱não 水thủy 潤nhuận 前tiền 六lục 種chủng 轉chuyển 名danh 為vi 有hữu 亦diệc 非phi 異dị 時thời 非phi 起khởi 能năng 潤nhuận 隔cách 世thế 異dị 時thời 方phương 成thành 所sở 潤nhuận 生sanh 及cập 老lão 死tử 。 同đồng 世thế 可khả 知tri 。

無vô 明minh 細tế 辨biện 。

○# 取thủ 發phát 業nghiệp 者giả 。

疏sớ/sơ 云vân 謂vị 能năng 發phát 起khởi 善thiện 不bất 善thiện 業nghiệp 。 故cố 五ngũ 無vô 明minh 唯duy 取thủ 前tiền 四tứ 前tiền 四tứ 中trung 有hữu 能năng 發phát 業nghiệp 謂vị 見kiến 道đạo 全toàn 修tu 道Đạo 一nhất 分phần/phân (# 文văn )# 疏sớ/sơ 取thủ 分phân 別biệt 俱câu 生sanh 為vi 體thể 然nhiên 有hữu 人nhân 局cục 取thủ 分phân 別biệt 癡si 無vô 明minh 恐khủng 不bất 是thị 。

○# 助trợ 發phát 惡ác 趣thú 至chí 多đa 唯duy 見kiến 斷đoạn 。

會hội 瑜du 伽già 五ngũ 十thập 九cửu 言ngôn 發phát 惡ác 趣thú 之chi 行hành 唯duy 分phân 別biệt 惑hoặc 文văn 曰viết 瑜du 伽già 言ngôn 唯duy 分phân 別biệt 惑hoặc 助trợ 發phát 惡ác 趣thú 總tổng 報báo 業nghiệp 多đa 唯duy 見kiến 斷đoạn 故cố 約ước 多đa 分phần 言ngôn 唯duy 分phân 別biệt 惑hoặc 耳nhĩ 。

○# 名danh 為vi 相tương 應ứng 。

唯duy 識thức 云vân 若nhược 貪tham 等đẳng 俱câu 者giả 名danh 相tướng 應ưng 無vô 明minh 。

○# 不bất 與dữ 本bổn 俱câu 名danh 為vi 不bất 共cộng 。

不bất 共cộng 無vô 明minh 有hữu 二nhị 種chủng 謂vị 恆hằng 行hành 不bất 共cộng 獨độc 行hành 不bất 共cộng 今kim 文văn 明minh 獨độc 行hành 不bất 共cộng 也dã 一nhất 恆hằng 行hành 不bất 共cộng 無vô 明minh 第đệ 七thất 相tương 應ứng 無vô 明minh 也dã 謂vị 雖tuy 與dữ 貪tham 等đẳng 餘dư 惑hoặc 俱câu 一nhất 切thiết 凢# 夫phu 心tâm 恆hằng 行hành 無vô 間gián 斷đoạn 不bất 共cộng 餘dư 六lục 識thức 相tương 應ứng 無vô 明minh 故cố 名danh 不bất 共cộng 無vô 明minh 也dã 非phi 不bất 餘dư 惑hoặc 俱câu 義nghĩa 二nhị 獨độc 行hành 不bất 共cộng 無vô 明minh 謂vị 非phi 貪tham 等đẳng 餘dư 本bổn 惑hoặc 俱câu 唯duy 獨độc 起khởi 與dữ 心tâm 相tương 應ứng 。 故cố 名danh 不bất 共cộng 無vô 明minh 對đối 相tương 應ứng 無vô 明minh 名danh 不bất 共cộng 也dã 疏sớ/sơ 云vân 但đãn 言ngôn 非phi 貪tham 等đẳng 俱câu 即tức 令linh 知tri 第đệ 六lục 識thức 俱câu 無vô 明minh 非phi 謂vị 第đệ 七thất 不bất 障chướng 與dữ 忿phẫn 等đẳng 二nhị 十thập 俱câu 起khởi 故cố 知tri 唯duy 在tại 第đệ 六lục 識thức 也dã 。

○# 主chủ 獨độc 行hành 。

有hữu 云vân 主chủ 獨độc 行hành 非phi 與dữ 忿phẫn 等đẳng 小tiểu 隨tùy 惑hoặc 俱câu 獨độc 行hành 無vô 明minh 也dã 謂vị 獨độc 行hành 無vô 明minh 者giả 非phi 與dữ 貪tham 等đẳng 餘dư 本bổn 惑hoặc 俱câu 義nghĩa 也dã 非phi 遮già 隨tùy 惑hoặc 其kỳ 中trung 主chủ 獨độc 行hành 無vô 明minh 亦diệc 非phi 隨tùy 惑hoặc 之chi 中trung 忿phẫn 等đẳng 俱câu 也dã 問vấn 何hà 故cố 依y 此thử 義nghĩa 名danh 主chủ 耶da 答đáp 忿phẫn 等đẳng 十thập 惑hoặc 行hành 相tương/tướng 麤thô 猛mãnh 各các 為vi 主chủ 法pháp 也dã 若nhược 與dữ 彼bỉ 俱câu 時thời 此thử 無vô 明minh 成thành 伴bạn 非phi 主chủ 若nhược 非phi 與dữ 彼bỉ 俱câu 時thời 此thử 無vô 明minh 獨độc 為vi 主chủ 故cố 也dã 。

○# 非phi 主chủ 獨độc 行hành 。

又hựu 云vân 即tức 與dữ 忿phẫn 等đẳng 俱câu 獨độc 行hành 無vô 明minh 也dã 亦diệc 主chủ 獨độc 行hành 於ư 獨độc 行hành 不bất 共cộng 無vô 明minh 建kiến 立lập 故cố 獨độc 行hành 無vô 明minh 有hữu 二nhị 類loại 一nhất 主chủ 獨độc 行hành 無vô 明minh 二nhị 非phi 主chủ 獨độc 行hành 無vô 明minh 也dã 。

○# 然nhiên 多đa 說thuyết 主chủ 獨độc 行hành 。

諸chư 經kinh 論luận 中trung 多đa 取thủ 主chủ 獨độc 行hành 為vi 十thập 二nhị 支chi 中trung 無vô 明minh 。

○# 迷mê 因nhân 果quả 理lý 等đẳng 。

以dĩ 下hạ 釋thích 經kinh 論luận 偏thiên 取thủ 主chủ 獨độc 行hành 所sở 由do 依y 無vô 明minh 起khởi 迷mê 三tam 界giới 皆giai 苦khổ 。 理lý 希hy 求cầu 人nhân 中trung 天thiên 上thượng 。 善thiện 趣thú 生sanh 由do 此thử 發phát 行hạnh 思tư 造tạo 善thiện 業nghiệp 又hựu 迷mê 皆giai 苦khổ 理lý 不bất 恐khủng 當đương 果quả 故cố 造tạo 不bất 善thiện 業nghiệp 也dã 。

十thập 一nhất 殊thù 勝thắng 。

○# 發phát 業nghiệp 位vị 無vô 明minh 力lực 增tăng 。

解giải 云vân 正chánh 發phát 業nghiệp 無vô 明minh 為vi 局cục 一nhất 念niệm 起khởi 為vi 通thông 多đa 念niệm 起khởi 若nhược 多đa 念niệm 起khởi 何hà 念niệm 為vi 正chánh 發phát 業nghiệp 耶da 答đáp 無vô 明minh 多đa 念niệm 相tương 續tục 中trung 正chánh 發phát 業nghiệp 用dụng 取thủ 初sơ 念niệm 無vô 明minh 力lực 增tăng 勝thắng 故cố 。

○# 惑hoặc 業nghiệp 生sanh 本bổn 故cố 。

依y 無vô 明minh 不bất 了liễu 起khởi 一nhất 切thiết 業nghiệp 起khởi 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 。 是thị 則tắc 無vô 明minh 起khởi 惑hoặc 業nghiệp 根căn 本bổn 因nhân 緣duyên 。

○# 勝thắng 法Pháp 。

一nhất 切thiết 有hữu 漏lậu 。 無vô 漏lậu 善thiện 法Pháp 。 廣quảng 法pháp 謂vị 真Chân 如Như 理lý 體thể 。 無vô 邊biên 際tế 故cố 。

○# 有hữu 頂đảnh 。

悲bi 想tưởng 天thiên 二nhị 十thập 五ngũ 有hữu 。 頂đảnh 名danh 有hữu 頂đảnh 。

行hành 支chi 細tế 辨biện 。

○# 順thuận 現hiện 受thọ 業nghiệp 。

疏sớ/sơ 云vân 一nhất 切thiết 現hiện 業nghiệp 皆giai 唯duy 能năng 感cảm 別biệt 報báo 果quả (# 文văn )# 順thuận 現hiện 受thọ 業nghiệp 者giả 若nhược 於ư 現hiện 法Pháp 中trung 。 異dị 熟thục 成thành 就tựu 謂vị 從tùng 慈từ 定định 起khởi 已dĩ 於ư 彼bỉ 造tạo 作tác 。 若nhược 損tổn 若nhược 益ích 必tất 得đắc 現hiện 異dị 熟thục 。

五ngũ 種chủng 熏huân 發phát 。

○# 名danh 言ngôn 熏huân 習tập 。

名danh 言ngôn 謂vị 一nhất 切thiết 七thất 識thức 見kiến 分phần/phân 等đẳng 心tâm 見kiến 分phần/phân 心tâm 等đẳng 實thật 非phi 名danh 言ngôn 如như 言ngôn 說thuyết 名danh 顯hiển 所sở 詮thuyên 法pháp 此thử 心tâm 等đẳng 顯hiển 所sở 了liễu 境cảnh 如như 彼bỉ 故cố 名danh 名danh 言ngôn 見kiến 分phần/phân 等đẳng 心tâm 熏huân 色sắc 心tâm 等đẳng 種chủng 名danh 熏huân 習tập 。

○# 於ư 生sanh 死tử 位vị 。

此thử 一nhất 段đoạn 疏sớ/sơ 八bát 末mạt 文văn 死tử 疏sớ/sơ 作tác 老lão 能năng 生sanh 自tự 果quả 下hạ 有hữu 於ư 生sanh 老lão 位vị 觸xúc 種chủng 子tử 生sanh 觸xúc 現hiện 行hành 等đẳng 字tự 。

識thức 等đẳng 次thứ 敘tự 。

○# 當đương 來lai 生sanh 起khởi 分phần/phân 位vị 。

有hữu 解giải 云vân 光quang 云vân 實thật 當đương 來lai 其kỳ 體thể 性tánh 如như 此thử 非phi 前tiền 後hậu 生sanh 起khởi 是thị 分phần/phân 位vị 門môn 前tiền 後hậu 也dã 雖tuy 識thức 支chi 最tối 初sơ 生sanh 起khởi 餘dư 不bất 生sanh 起khởi 與dữ 體thể 同đồng 時thời 有hữu 六lục 處xứ 支chi 體thể 第đệ 八bát 所sở 變biến 五ngũ 根căn 故cố 應ưng 有hữu 觸xúc 受thọ 第đệ 八bát 相tương 應ứng 心tâm 所sở 故cố 詫# 生sanh 一nhất 剎sát 那na 位vị 名danh 色sắc 等đẳng 餘dư 支chi 相tướng 貌mạo 隱ẩn 而nhi 識thức 支chi 相tướng 貌mạo 顯hiển 也dã 餘dư 分phần/phân 位vị 可khả 準chuẩn 之chi 如như 此thử 當đương 來lai 生sanh 起khởi 分phần/phân 位vị 有hữu 於ư 前tiền 後hậu 今kim 於ư 現hiện 在tại 種chủng 子tử 上thượng 說thuyết 識thức 等đẳng 五ngũ 支chi 也dã 實thật 五ngũ 支chi 前tiền 後hậu 相tướng 貌mạo 不bất 可khả 有hữu 因nhân 種chủng 子tử 上thượng 寄ký 當đương 談đàm 之chi 也dã 。

○# 謂vị 續tục 生sanh 時thời 。

以dĩ 下hạ 唯duy 識thức 論luận 第đệ 八bát 文văn 也dã 疏sớ/sơ 云vân 於ư 當đương 來lai 初sơ 生sanh 之chi 時thời 。 果quả 識thức 初sơ 起khởi 即tức 是thị 因nhân 識thức 相tương/tướng 顯hiển 以dĩ 果quả 初sơ 生sanh 令linh 識thức 種chủng 用dụng 顯hiển 故cố 名danh 因nhân 識thức 相tương/tướng 顯hiển 也dã 即tức 初sơ 剎sát 那na 或hoặc 說thuyết 一nhất 七thất 日nhật 次thứ 識thức 位vị 後hậu 五ngũ 根căn 未vị 滿mãn 已dĩ 來lai 果quả 名danh 色sắc 起khởi 令linh 因nhân 名danh 色sắc 相tướng 貌mạo 增tăng 長trưởng 以dĩ 果quả 顯hiển 時thời 令linh 因nhân 增tăng 故cố 即tức 四tứ 七thất 日nhật 以dĩ 前tiền 此thử 中trung 五ngũ 支chi 皆giai 應ưng 有hữu 因nhân 但đãn 識thức 中trung 說thuyết 文văn 影ảnh 通thông 下hạ 次thứ 前tiền 名danh 色sắc 四tứ 七thất 日nhật 後hậu 五ngũ 根căn 滿mãn 時thời 至chí 鉢bát 羅la 奢xa 佉khư 因nhân 六lục 處xứ 明minh 盛thịnh 根căn 相tướng 利lợi 故cố 依y 此thử 六lục 處xứ 發phát 觸xúc 相tương/tướng 顯hiển 依y 觸xúc 起khởi 受thọ 因nhân 受thọ 相tương/tướng 增tăng 爾nhĩ 時thời 乃nãi 名danh 受thọ 果quả 究cứu 竟cánh 依y 此thử 當đương 起khởi 果quả 位vị 次thứ 第đệ 立lập 因nhân 支chi 為vi 五ngũ 。

愛ái 取thủ 潤nhuận 業nghiệp 。

○# 且thả 依y 初sơ 後hậu 等đẳng 。

疏sớ/sơ 云vân 今kim 者giả 且thả 依y 愛ái 之chi 初sơ 後hậu 分phần/phân 愛ái 取thủ 二nhị 其kỳ 實thật 有hữu 多đa 現hiện 行hành 愛ái 惑hoặc 十Thập 地Địa 第đệ 八bát 經Kinh 云vân 愛ái 增tăng 名danh 取thủ 故cố 初sơ 名danh 愛ái 後hậu 名danh 取thủ 也dã 倫luân 記ký 云vân 五ngũ 十thập 九cửu 云vân 當đương 言ngôn 全toàn 界giới 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 。 皆giai 能năng 結kết 生sanh 相tương 續tục 愛ái 既ký 唯duy 貪tham 故cố 取thủ 通thông 攝nhiếp 諸chư 煩phiền 惱não 盡tận 然nhiên 此thử 中trung 說thuyết 緣duyên 四tứ 取thủ 貪tham 為vi 取thủ 支chi 者giả 與dữ 十Thập 地Địa 經kinh 同đồng 彼bỉ 云vân 愛ái 增tăng 上thượng 名danh 取thủ 成thành 唯duy 識thức 說thuyết 於ư 潤nhuận 業nghiệp 位vị 愛ái 力lực 偏thiên 增tăng 說thuyết 愛ái 如như 水thủy 能năng 滋tư 潤nhuận 故cố 要yếu 數số 溉cái 灌quán 方phương 生sanh 有hữu 牙nha 且thả 依y 初sơ 後hậu 分phần/phân 愛ái 取thủ 二nhị 雖tuy 取thủ 支chi 中trung 攝nhiếp 諸chư 煩phiền 惱não 而nhi 愛ái 潤nhuận 勝thắng 說thuyết 是thị 愛ái 增tăng 故cố 彼bỉ 此thử 文văn 不bất 相tương 乖quai 返phản 愛ái 取thủ 二nhị 支chi 通thông 現hiện 及cập 種chủng 俱câu 能năng 潤nhuận 故cố 愛ái 望vọng 於ư 取thủ 成thành 因nhân 緣duyên 故cố 。

潤nhuận 生sanh 相tướng 貌mạo 。

易dị 解giải 不bất 記ký 。

中trung 有hữu 愛ái 潤nhuận 。

○# 若nhược 有hữu 於ư 此thử 。 至chí 結kết 生sanh 相tương 續tục 。

無vô 著trước 論luận 文văn 也dã 無vô 性tánh 釋thích 云vân 非phi 等đẳng 引dẫn 地địa 所sở 謂vị 欲dục 界giới 沒một 即tức 是thị 死tử 依y 中trung 有hữu 位vị 者giả 謂vị 依y 生sanh 死tử 二nhị 有hữu 中trung 間gian 起khởi 染nhiễm 汙ô 者giả 與dữ 愛ái 恚khuể 俱câu 有hữu 顛điên 倒đảo 故cố 釋thích 云vân 男nam 女nữ 互hỗ 於ư 父phụ 母mẫu 之chi 處xứ 。 起khởi 貪tham 恚khuể 也dã 言ngôn 意ý 識thức 餘dư 識thức 爾nhĩ 時thời 久cửu 已dĩ 沒một 故cố 釋thích 云vân 餘dư 眼nhãn 等đẳng 識thức 中trung 有hữu 末mạt 位vị 而nhi 久cửu 已dĩ 滅diệt 唯duy 意ý 識thức 在tại 中trung 有hữu 初sơ 中trung 六lục 識thức 皆giai 有hữu 連liên 持trì 生sanh 故cố 名danh 為vi 相tương 續tục 攝nhiếp 受thọ 生sanh 故cố 。 名danh 為vi 結kết 生sanh 。

○# 與dữ 赤xích 白bạch 渧đế 等đẳng 。

無vô 性tánh 釋thích 曰viết 識thức 與dữ 赤xích 白bạch 損tổn 益ích 并tinh 俱câu 和hòa 雜tạp 成thành 身thân 。

○# 羯yết 羅la 藍lam 。

倫luân 記ký 云vân 羯yết 羅la 藍lam 者giả 此thử 名danh 雜tạp 穢uế 亦diệc 名danh 和hòa 合hợp 此thử 為vi 最tối 初sơ 。 眾chúng 苦khổ 因nhân 起khởi 損tổn 惱não 既ký 廣quảng 喻dụ 立lập 箭tiễn 名danh 俱câu 舎# 名danh 刺thứ 稀# 未vị 稠trù 也dã 。

能năng 所sở 引dẫn 生sanh 。

文văn 相tương/tướng 可khả 知tri 。

緣duyên 起khởi 得đắc 名danh 。

瑜du 伽già 論luận 第đệ 十thập 倫luân 記ký 云vân 第đệ 七thất 釋thích 詞từ 中trung 有hữu 五ngũ 復phục 次thứ 依y 字tự 釋thích 名danh 者giả 由do 煩phiền 惱não 繫hệ 縳truyện 為vi 緣duyên 往vãng 諸chư 趣thú 中trung 數sác 數sác 生sanh 起khởi 故cố 名danh 緣duyên 起khởi 依y 緣duyên 字tự 起khởi 字tự 釋thích 緣duyên 起khởi 字tự 故cố 名danh 依y 字tự 景cảnh 師sư 云vân 由do 諸chư 煩phiền 惱não 繫hệ 縛phược 徃# 諸chư 趣thú 中trung 釋thích 緣duyên 字tự 也dã 數sác 數sác 生sanh 起khởi 者giả 釋thích 起khởi 字tự 也dã 依y 剎sát 那na 義nghĩa 釋thích 者giả 蕳# 大đại 眾chúng 部bộ 化hóa 地địa 部bộ 等đẳng 緣duyên 起khởi 是thị 無vô 為vi 亦diệc 遮già 正chánh 量lượng 部bộ 一nhất 期kỳ 四tứ 相tương/tướng 義nghĩa 眾chúng 緣duyên 過quá 去khứ 而nhi 不bất 離ly 等đẳng 者giả 若nhược 依y 分phần/phân 位vị 前tiền 十thập 支chi 為vi 緣duyên 後hậu 二nhị 支chi 為vi 起khởi 前tiền 支chi 具cụ 因nhân 緣duyên 等đẳng 四tứ 雖tuy 後hậu 剎sát 那na 滅diệt 入nhập 過quá 去khứ 種chủng 在tại 身thân 中trung 而nhi 不bất 捨xả 離ly 。 故cố 依y 自tự 身thân 後hậu 果quả 生sanh 起khởi 或hoặc 十thập 二nhị 支chi 前tiền 一nhất 一nhất 為vi 緣duyên 一nhất 一nhất 為vi 起khởi 數sác 數sác 謝tạ 滅diệt 復phục 相tương 續tục 起khởi 者giả 數sác 數sác 逢phùng 緣duyên 而nhi 續tục 起khởi 故cố 名danh 緣duyên 起khởi 於ư 過quá 去khứ 世thế 。 覺giác 緣duyên 性tánh 已dĩ 等đẳng 相tương 續tục 起khởi 者giả 初sơ 證chứng 菩Bồ 提Đề 時thời 。 覺giác 悟ngộ 緣duyên 性tánh 已dĩ 後hậu 為vi 有hữu 情tình 發phát 起khởi 語ngữ 言ngôn 說thuyết 之chi 故cố 名danh 緣duyên 起khởi 自tự 利lợi 稱xưng 緣duyên 利lợi 他tha 名danh 起khởi 即tức 是thị 法Pháp 輪luân 展triển 轉chuyển 說thuyết 義nghĩa 。

五ngũ 性tánh 各các 別biệt 。

○# 十thập 卷quyển 入nhập 楞lăng 伽già 。

樞xu 要yếu 云vân 依y 十thập 卷quyển 楞lăng 伽già 經kinh 中trung 第đệ 二nhị 卷quyển 末mạt 四tứ 卷quyển 者giả 第đệ 一nhất 卷quyển 說thuyết 大đại 分phần/phân 亦diệc 同đồng 佛Phật 告cáo 大đại 惠huệ 有hữu 五ngũ 種chủng 性tánh 證chứng 法pháp 一nhất 聲Thanh 聞Văn 乘thừa 性tánh 二nhị 辟Bích 支Chi 佛Phật 乘Thừa 。 性tánh 三tam 如Như 來Lai 乘thừa 性tánh 四tứ 不bất 定định 乘thừa 性tánh 五ngũ 無vô 性tánh 謂vị 一nhất 闡xiển 提đề 此thử 有hữu 二nhị 種chủng 一nhất 者giả 焚phần 燒thiêu 一nhất 切thiết 。 善thiện 根căn 則tắc 謗báng 菩Bồ 薩Tát 藏tạng 。 一nhất 者giả 憐lân 愍mẫn 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 作tác 盡tận 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 界giới 。 願nguyện 是thị 菩Bồ 薩Tát 也dã 若nhược 眾chúng 生sanh 不bất 入nhập 涅Niết 槃Bàn 。 我ngã 亦diệc 不bất 入nhập 大đại 惠huệ 白bạch 佛Phật 此thử 二nhị 何hà 者giả 常thường 不bất 入nhập 涅Niết 槃Bàn 。 佛Phật 言ngôn 菩Bồ 薩Tát 常thường 不bất 入nhập 涅Niết 槃Bàn 。 非phi 焚phần 燒thiêu 一nhất 切thiết 。 善thiện 根căn 者giả 以dĩ 知tri 諸chư 法pháp 。 本bổn 來lai 涅Niết 槃Bàn 不bất 捨xả 一nhất 切thiết 。 諸chư 眾chúng 生sanh 故cố 。

○# 大đại 莊trang 嚴nghiêm 論luận 。

又hựu 云vân 大đại 莊trang 嚴nghiêm 論luận 第đệ 一nhất 卷quyển 種chủng 性tánh 品phẩm 說thuyết 五ngũ 種chủng 種chủng 性tánh 三tam 乘thừa 定định 及cập 不bất 定định 四tứ 同đồng 瑜du 伽già 第đệ 五ngũ 性tánh 中trung 說thuyết 有hữu 二nhị 種chủng 一nhất 時thời 邊biên 二nhị 畢tất 竟cánh 時thời 邊biên 有hữu 四tứ 頌tụng 曰viết 一nhất 向hướng 行hành 惡ác 行hành 普phổ 斷đoạn 諸chư 白bạch 法Pháp 無vô 有hữu 解giải 脫thoát 。 分phần/phân 善thiện 少thiểu 亦diệc 無vô 因nhân 畢tất 竟cánh 無vô 者giả 以dĩ 無vô 因nhân 故cố 此thử 中trung 時thời 邊biên 應ưng 云vân 暫tạm 時thời 則tắc 暫tạm 時thời 無vô 圓viên 寂tịch 法pháp 餘dư 義nghĩa 如như 樞xu 要yếu 上thượng 本bổn 及cập 倫luân 記ký 九cửu 下hạ 等đẳng 說thuyết 。

三tam 時thời 教giáo 相tương/tướng 。

○# 遂toại 分phần/phân 三tam 時thời 。

梵Phạm 網võng 經kinh 述thuật 記ký 云vân 謂vị 如Như 來Lai 一nhất 代đại 所sở 說thuyết 宗tông 不bất 過quá 三tam 種chủng 一nhất 者giả 隱ẩn 空không 顯hiển 有hữu 宗tông 謂vị 四Tứ 諦Đế 法Pháp 輪luân 。 等đẳng 諸chư 小Tiểu 乘Thừa 經kinh 二nhị 者giả 隱ẩn 有hữu 說thuyết 空không 宗tông 者giả 諸chư 部bộ 般Bát 若Nhã 等đẳng 無vô 相tướng 之chi 教giáo 此thử 即tức 名danh 無vô 相tướng 法Pháp 輪luân 。 三tam 者giả 遠viễn 離ly 。 二nhị 邊biên 宗tông 者giả 謂vị 解giải 深thâm 密mật 等đẳng 了liễu 義nghĩa 大Đại 乘Thừa 。 此thử 即tức 名danh 為vi 。 顯hiển 了liễu 法Pháp 輪luân 義nghĩa 燈đăng 云vân 問vấn 何hà 故cố 如Như 來Lai 。 初sơ 說thuyết 有hữu 教giáo 中trung 談đàm 空không 教giáo 後hậu 演diễn 不bất 空không 不bất 有hữu 教giáo 耶da 荅# 據cứ 不bất 定định 性tánh 未vị 發phát 趣thú 時thời 且thả 令linh 漸tiệm 悟ngộ 所sở 執chấp 我ngã 無vô 唯duy 有hữu 蘊uẩn 處xứ 界giới 等đẳng 。 諸chư 法pháp 名danh 為vi 有hữu 教giáo 為vi 已dĩ 發phát 趣thú 得đắc 小tiểu 果quả 者giả 令linh 趣thú 於ư 大đại 次thứ 悟ngộ 法pháp 空không 觀quán 彼bỉ 所sở 執chấp 界giới 處xứ 等đẳng 無vô 名danh 為vi 空không 教giáo 後hậu 為vi 發phát 趣thú 一nhất 切thiết 乘thừa 者giả 。 顯hiển 所sở 執chấp 無vô 非phi 執chấp 是thị 有hữu 非phi 一nhất 向hướng 空không 亦diệc 非phi 皆giai 有hữu 為vi 不bất 空không 不bất 有hữu 教giáo 。

定định 有hữu 七thất 名danh 。

○# 一nhất 名danh 三tam 摩ma # 多đa 。

倫luân 記ký 云vân 此thử 云vân 等đẳng 引dẫn 舊cựu 云vân 三Tam 摩Ma 提Đề 訛ngoa 略lược 也dã 基cơ 師sư 解giải 云vân 此thử 有hữu 七thất 名danh 一nhất 云vân 三tam 摩ma # 多đa 釋thích 論luận 解giải 云vân 謂vị 勝thắng 定định 地địa 離ly 沈trầm 掉trạo 等đẳng 平bình 等đẳng 能năng 引dẫn 或hoặc 引dẫn 平bình 等đẳng 或hoặc 是thị 平bình 等đẳng 所sở 引dẫn 發phát 故cố 。 名danh 等đẳng 引dẫn 地địa 此thử 卷quyển 下hạ 云vân 非phi 於ư 欲dục 界giới 心tâm 一nhất 境cảnh 性tánh 。 由do 此thử 定định 等đẳng 無vô 悔hối 歡hoan 喜hỷ 安an 樂lạc 。 所sở 引dẫn 故cố 即tức 以dĩ 三tam 義nghĩa 解giải 等đẳng 引dẫn 一nhất 等đẳng 能năng 引dẫn 二nhị 引dẫn 平bình 等đẳng 三tam 平bình 等đẳng 方phương 便tiện 。 所sở 引dẫn 發phát 故cố 。 能năng 引dẫn 所sở 引dẫn 俱câu 平bình 等đẳng 也dã 。

○# 唯duy 定định 非phi 散tán 。

燈đăng 云vân 等đẳng 引dẫn 通thông 有hữu 無vô 心tâm 唯duy 定định 非phi 散tán 瑜du 伽già 五ngũ 十thập 一nhất 云vân 非phi 於ư 欲dục 界giới 心tâm 一nhất 境cảnh 性tánh 。 等đẳng 持trì 有hữu 心tâm 通thông 定định 及cập 散tán 。

○# 二nhị 名danh 三tam 摩ma 地địa 。

又hựu 云vân 二nhị 云vân 三tam 摩ma 地địa 此thử 云vân 等đẳng 持trì 舊cựu 云vân 三tam 昧muội 訛ngoa 也dã 。

○# 三tam 名danh 三Tam 摩Ma 鉢Bát 底Để 。

又hựu 云vân 此thử 云vân 等đẳng 至chí 舊cựu 云vân 三tam 摩ma 跋bạt 提đề 訛ngoa 也dã 。

○# 四tứ 名danh 駄đà 衍diễn 那na 。

又hựu 云vân 此thử 云vân 靜tĩnh 慮lự 舊cựu 云vân 禪thiền 義nghĩa 不bất 正chánh 也dã 或hoặc 云vân 持trì 阿a 那na 訛ngoa 也dã 。

○# 五ngũ 名danh 質chất 多đa 翳ế 迦ca 阿a 羯yết 羅la 多đa 。

倫luân 云vân 此thử 云vân 心tâm 一nhất 境cảnh 性tánh 。 質chất 多đa 名danh 心tâm 翳ế 迦ca 云vân 一nhất 阿a 羯yết 羅la 云vân 境cảnh 多đa 云vân 性tánh 舊cựu 云vân 一nhất 心tâm 略lược 也dã 六lục 十thập 三tam 云vân 問vấn 何hà 因nhân 緣duyên 故cố 。 說thuyết 諸chư 靜tĩnh 慮lự 名danh 心tâm 一nhất 境cảnh 性tánh 。 荅# 畧lược 有hữu 二nhị 種chủng 所sở 緣duyên 境cảnh 界giới 。 一nhất 不bất 定định 地địa 所sở 緣duyên 境cảnh 界giới 。 二nhị 者giả 定định 地địa 所sở 緣duyên 境cảnh 界giới 。 此thử 中trung 一nhất 境cảnh 所sở 謂vị 定định 所sở 緣duyên 境cảnh 界giới 。 非phi 第đệ 二nhị 境cảnh 繫hệ 心tâm 於ư 此thử 一nhất 所sở 緣duyên 境cảnh 是thị 故cố 說thuyết 名danh 。 心tâm 一nhất 境cảnh 性tánh 。 餘dư 如như 倫luân 記ký 委ủy 辨biện 。

○# 從tùng 果quả 得đắc 名danh 。

現hiện 法Pháp 樂lạc 住trụ 。 謂vị 由do 四tứ 禪thiền 定định 力lực 離ly 見kiến 慢mạn 等đẳng 得đắc 清thanh 淨tịnh 故cố 。 定định 之chi 果quả 也dã 。

聞văn 等đẳng 三tam 慧tuệ 。

○# 局cục 在tại 八bát 地địa 已dĩ 上thượng 。

義nghĩa 燈đăng 三tam 慧tuệ 章chương 中trung 邊biên 疏sớ/sơ 等đẳng 意ý 也dã 同đồng 學học 抄sao 傳truyền 云vân 義nghĩa 說thuyết 三tam 慧tuệ 者giả 一nhất 念niệm 中trung 能năng 起khởi 聞văn 思tư 修tu 三tam 用dụng 更cánh 無vô 勝thắng 劣liệt 故cố 十Thập 地Địa 經kinh 說thuyết 第đệ 十Thập 地Địa 云vân 能năng 堪kham 能năng 思tư 能năng 持trì (# 矣hĩ )# 堪kham 思tư 持trì 皆giai 加gia 能năng 字tự 顯hiển 三tam 用dụng 俱câu 勝thắng 也dã 七thất 地địa 已dĩ 前tiền 地địa 位vị 淺thiển 有hữu 㓛# 用dụng 位vị 故cố 一nhất 時thời 唯duy 有hữu 一nhất 用dụng 餘dư 用dụng 劣liệt 也dã 聞văn 思tư 二nhị 用dụng 相tương 違vi 文văn 義nghĩa 不bất 同đồng 故cố 一nhất 體thể 修tu 慧tuệ 難nạn/nan 備bị 兩lưỡng 用dụng 者giả 也dã 八bát 地địa 已dĩ 上thượng 聖thánh 智trí 迅tấn 速tốc 位vị 一nhất 時thời 能năng 起khởi 三tam 用dụng 。

○# 謂vị 能năng 取thủ 外ngoại 境cảnh 等đẳng 。

三tam 慧tuệ 章chương 文văn 也dã 本bổn 文văn 外ngoại 境cảnh 境cảnh 字tự 作tác 教giáo 有hữu 云vân 義nghĩa 說thuyết 三tam 慧tuệ 者giả 修tu 慧tuệ 上thượng 以dĩ 義nghĩa 說thuyết 聞văn 思tư 二nhị 慧tuệ 也dã 謂vị 修tu 慧tuệ 文văn 義nghĩa 並tịnh 照chiếu 慧tuệ 故cố 照chiếu 文văn 用dụng 名danh 聞văn 慧tuệ 照chiếu 義nghĩa 用dụng 名danh 思tư 慧tuệ 文văn 義nghĩa 俱câu 明minh 了liễu 用dụng 名danh 修tu 慧tuệ 也dã 。

○# 七thất 地địa 以dĩ 前tiền 等đẳng 。

以dĩ 下hạ 通thông 伏phục 難nạn/nan 同đồng 學học 云vân 凡phàm 三tam 慧tuệ 有hữu 多đa 重trọng/trùng 一nhất 有hữu 漏lậu 三tam 慧tuệ 唯duy 是thị 別biệt 體thể 也dã 二nhị 無vô 漏lậu 三tam 慧tuệ 此thử 有hữu 二nhị 類loại 一nhất 別biệt 體thể 謂vị 在tại 七thất 地địa 已dĩ 前tiền 二nhị 義nghĩa 說thuyết 即tức 八bát 地địa 已dĩ 上thượng (# 文văn )# 既ký 初Sơ 地Địa 以dĩ 上thượng 無vô 漏lậu 三tam 慧tuệ 於ư 中trung 但đãn 八bát 地địa 以dĩ 上thượng 義nghĩa 說thuyết 七thất 地địa 以dĩ 前tiền 別biệt 體thể 何hà 乎hồ 。

四tứ 重trọng/trùng 出xuất 體thể 。

○# 一nhất 攝nhiếp 相tương/tướng 歸quy 性tánh 體thể 。

對đối 法pháp 疏sớ/sơ 云vân 凡phàm 論luận 出xuất 體thể 總tổng 有hữu 四tứ 重trọng/trùng 一nhất 攝nhiếp 相tương/tướng 歸quy 性tánh 體thể 即tức 一nhất 切thiết 法pháp 。 皆giai 性tánh 真Chân 如Như 無vô 垢cấu 稱xưng 云vân 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 皆giai 如như 也dã 。 一nhất 切thiết 法pháp 亦diệc 如như 也dã 。 有hữu 無vô 為vi 等đẳng 有hữu 別biệt 體thể 法pháp 是thị 如như 之chi 相tướng 。

○# 攝nhiếp 境cảnh 從tùng 識thức 體thể 。

又hựu 云vân 即tức 一nhất 切thiết 法pháp 。 皆giai 是thị 唯duy 識thức 故cố 心tâm 所sở 等đẳng 不bất 離ly 心tâm 等đẳng 華hoa 嚴nghiêm 等đẳng 說thuyết 三tam 界giới 唯duy 一nhất 心tâm 。

○# 攝nhiếp 假giả 隨tùy 實thật 體thể 。

又hựu 云vân 攝nhiếp 假giả 隨tùy 實thật 體thể 即tức 諸chư 假giả 法pháp 隨tùy 何hà 所sở 依y 實thật 法pháp 為vi 體thể 如như 不bất 相tương 應ứng 色sắc 心tâm 分phần/phân 位vị 即tức 以dĩ 所sở 依y 分phần/phân 位vị 為vi 體thể 此thử 論luận 下hạ 說thuyết 不bất 相tương 應ứng 中trung 假giả 立lập 門môn 是thị 也dã 。

○# 性tánh 用dụng 別biệt 論luận 體thể 。

又hựu 云vân 性tánh 用dụng 別biệt 論luận 體thể 色sắc 心tâm 假giả 實thật 各các 別biệt 處xứ 收thu 有hữu 解giải 云vân 諸chư 法pháp 體thể 用dụng 等đẳng 各các 各các 別biệt 論luận 非phi 相tướng 從tùng 門môn 也dã 。

故cố 不bất 故cố 思tư 。

○# 此thử 與dữ 意ý 俱câu 故cố 作tác 動động 意ý 故cố 。

疏sớ/sơ 云vân 前tiền 二nhị 審thẩm 慮lự 決quyết 定định 思tư 與dữ 意ý 俱câu 故cố 作tác 動động 意ý 故cố 名danh 意ý 業nghiệp (# 文văn )# 次thứ 上thượng 云vân 意ý 相tương 應ứng 業nghiệp 名danh 意ý 業nghiệp 隣lân 近cận 釋thích 。

○# 彼bỉ 或hoặc 錯thác 亂loạn 等đẳng 解giải 。

云vân 前tiền 二nhị 思tư 具cụ 足túc 則tắc 正chánh 發phát 業nghiệp 時thời 或hoặc 錯thác 亂loạn 或hoặc 不bất 錯thác 亂loạn 俱câu 名danh 故cố 思tư 業nghiệp 。

增tăng 不bất 增tăng 長trưởng 業nghiệp 。

倫luân 記ký 增tăng 長trưởng 不bất 增tăng 長trưởng 業nghiệp 中trung 自tự 性tánh 無vô 記ký 業nghiệp 者giả 基cơ 師sư 解giải 云vân 善thiện 不bất 善thiện 非phi 業nghiệp 道đạo 攝nhiếp 中trung 下hạ 品phẩm 性tánh 非phi 三tam 性tánh 中trung 無vô 記ký 性tánh 也dã 自tự 體thể 不bất 增tăng 名danh 無vô 記ký 故cố 或hoặc 三tam 性tánh 中trung 無vô 記ký 之chi 業nghiệp 。

定định 不bất 定định 業nghiệp 。

○# 定định 受thọ 業nghiệp 。

倫luân 記ký 云vân 定định 受thọ 業nghiệp 者giả 故cố 思tư 所sở 造tạo 重trọng 業nghiệp 作tác 亦diệc 增tăng 長trưởng 不bất 定định 受thọ 業nghiệp 者giả 故cố 思tư 所sở 造tạo 輕khinh 業nghiệp 作tác 不bất 增tăng 長trưởng 者giả 是thị 也dã 非phi 故cố 思tư 造tạo 業nghiệp 是thị 其kỳ 不bất 定định 易dị 了liễu 不bất 論luận 。

○# 由do 田điền 故cố 者giả 。

倫luân 云vân 謂vị 於ư 有hữu 恩ân 者giả 父phụ 母mẫu 及cập 若nhược 住trụ 正chánh 行hạnh 者giả 即tức 四tứ 向hướng 及cập 正chánh 行hạnh 果quả 者giả 即tức 四Tứ 果Quả 及cập 佛Phật 等đẳng 也dã 此thử 於ư 有hữu 恩ân 及cập 敬kính 田điền 。 作tác 善thiện 惡ác 業nghiệp 。

三tam 業nghiệp 四tứ 業nghiệp 。

○# 順thuận 現hiện 法pháp 受thọ 業nghiệp 。

倫luân 云vân 順thuận 現hiện 法pháp 受thọ 業nghiệp 等đẳng 此thử 及cập 對đối 法pháp 皆giai 說thuyết 有hữu 三tam 從tùng 初sơ 為vi 名danh 現hiện 唯duy 別biệt 報báo 餘dư 通thông 總tổng 別biệt 。

○# 謂vị 從tùng 慈từ 定định 起khởi 等đẳng 。

俱câu 舎# 業nghiệp 品phẩm 疏sớ/sơ 云vân 一nhất 從tùng 滅diệt 定định 出xuất 謂vị 此thử 定định 中trung 得đắc 心tâm 寂tịch 靜tĩnh 以dĩ 無vô 心tâm 故cố 極cực 似tự 涅Niết 槃Bàn 故cố 初sơ 出xuất 此thử 定định 是thị 勝thắng 上thượng 依y 身thân 二nhị 從tùng 無vô 諍tranh 定định 出xuất 謂vị 此thử 定định 中trung 止chỉ 他tha 煩phiền 惱não 謂vị 緣duyên 無vô 量lượng 有hữu 情tình 。 為vi 境cảnh 故cố 初sơ 出xuất 此thử 定định 無vô 量lượng 勝thắng 㓛# 德đức 熏huân 身thân 相tướng 續tục 轉chuyển 三tam 從tùng 慈từ 定định 出xuất 謂vị 此thử 定định 中trung 緣duyên 無vô 量lượng 有hữu 情tình 。 為vi 境cảnh 增tăng 上thượng 安an 樂lạc 意ý 樂lạc 。 隨tùy 遂toại 故cố 初sơ 出xuất 此thử 定định 無vô 量lượng 勝thắng 㓛# 德đức 熏huân 身thân 相tướng 縛phược 轉chuyển 四tứ 從tùng 見kiến 道đạo 出xuất 謂vị 此thử 見kiến 道đạo 永vĩnh 斷đoạn 見kiến 惑hoặc 故cố 初sơ 出xuất 定định 時thời 淨tịnh 身thân 續tục 起khởi 五ngũ 從tùng 修tu 道Đạo 出xuất 謂vị 此thử 道đạo 中trung 永vĩnh 斷đoạn 修tu 惑hoặc 得đắc 阿A 羅La 漢Hán 。 故cố 出xuất 此thử 道đạo 時thời 淨tịnh 身thân 相tướng 續tục 起khởi 此thử 上thượng 五ngũ 種chủng 取thủ 初sơ 出xuất 定định 名danh 㓛# 德đức 田điền 。

○# 又hựu 於ư 佛Phật 為vi 上thượng 首thủ 等đẳng 。

倫luân 云vân 對đối 法pháp 說thuyết 佛Phật 為vi 上thượng 首thủ 僧Tăng 謂vị 對đối 佛Phật 前tiền 諸chư 所sở 有hữu 僧Tăng 或hoặc 是thị 佛Phật 弟đệ 子tử 。 凡phàm 聖thánh 無Vô 學Học 僧Tăng 名danh 佛Phật 為vi 上thượng 首thủ 僧Tăng 此thử 言ngôn 僧Tăng 故cố 非phi 是thị 別biệt 人nhân 。

定định 不bất 四tứ 業nghiệp 。

○# 時thời 定định 而nhi 報báo 不bất 定định 。

問vấn 若nhược 時thời 不bất 定định 異dị # 可khả 不bất 定định 若nhược 異dị # 不bất 定định 時thời 亦diệc 可khả 不bất 定định 受thọ 報báo 時thời 既ký 決quyết 定định 何hà 有hữu 報báo 不bất 定định 義nghĩa 荅# 雖tuy 受thọ 報báo 不bất 定định 若nhược 遇ngộ 緣duyên 受thọ 者giả 順thuận 次thứ 生sanh 等đẳng 定định 也dã 譬thí 如như 干can 地địa 植thực 種chủng 具cụ 雨vũ 露lộ 增tăng 上thượng 力lực 生sanh 。 果quả 其kỳ 時thời 決quyết 定định 春xuân 分phần/phân 也dã 解giải 云vân 此thử 喻dụ 分phân 明minh 此thử 果quả 雖tuy 春xuân 分phần/phân 可khả 生sanh 時thời 決quyết 定định 因nhân 雨vũ 露lộ 緣duyên 有hữu 無vô 結kết 果quả 不bất 定định 也dã 如như 是thị 造tạo 業nghiệp 時thời 此thử 果quả 或hoặc 雖tuy 順thuận 生sanh 等đẳng 定định 隨tùy 緣duyên 有hữu 無vô 取thủ 所sở 定định 果quả 不bất 定định 故cố 。

決quyết 定định 三tam 業nghiệp 。

倫luân 記ký 云vân 對đối 法pháp 論luận 說thuyết 決quyết 定định 受thọ 業nghiệp 者giả 決quyết 定định 有hữu 三tam 一nhất 作tác 業nghiệp 定định 由do 宿túc 業nghiệp 力lực 感cảm 決quyết 定định 身thân 於ư 此thử 生sanh 生sanh 中trung 必tất 造tạo 此thử 業nghiệp 期kỳ 限hạn 決quyết 定định 終chung 不bất 違vi 越việt 。 佛Phật 等đẳng 神thần 力lực 亦diệc 不bất 能năng 制chế 二nhị 受thọ 異dị 熟thục 定định 即tức 此thử 所sở 說thuyết 。 順thuận 定định 受thọ 業nghiệp 果quả 定định 當đương 受thọ 時thời 未vị 定định 故cố 三tam 分phần/phân 位vị 定định 謂vị 順thuận 現hiện 受thọ 生sanh 受thọ 後hậu 受thọ 分phần/phân 位vị 定định 業nghiệp 此thử 中trung 義nghĩa 顯hiển 若nhược 業nghiệp 道đạo 攝nhiếp 業nghiệp 名danh 順thuận 定định 受thọ 加gia 行hành 後hậu 起khởi 通thông 定định 不bất 定định 若nhược 未vị 悔hối 未vị 解giải 脫thoát 說thuyết 名danh 決quyết 定định 業nghiệp 已dĩ 悔hối 已dĩ 解giải 脫thoát 名danh 不bất 定định 業nghiệp 此thử 云vân 作tác 及cập 增tăng 長trưởng 者giả 作tác 作tác 現hiện 業nghiệp 增tăng 增tăng 種chủng 子tử 故cố 也dã 。

五ngũ 種chủng 故cố 思tư 。

倫luân 記ký 對đối 法pháp 論luận 說thuyết 有hữu 五ngũ 種chủng 故cố 思tư 造tạo 業nghiệp 一nhất 他tha 所sở 教giáo 勅sắc 二nhị 他tha 所sở 勸khuyến 請thỉnh 三tam 無vô 所sở 了liễu 知tri 四tứ 根căn 本bổn 執chấp 著trước 謂vị 三tam 毒độc 蔽tế 心tâm 猛mãnh 利lợi 執chấp 著trước 所sở 起khởi 諸chư 業nghiệp 五ngũ 顛điên 倒đảo 分phân 別biệt 。 謂vị 勝thắng 無vô 罪tội 所sở 行hành 惡ác 業nghiệp 於ư 此thử 五ngũ 中trung 。 根căn 本bổn 執chấp 著trước 顛điên 倒đảo 分phân 別biệt 。 若nhược 作tác 若nhược 增tăng 長trưởng 非phi 不bất 受thọ 異dị 熟thục 重trọng/trùng 故cố 餘dư 三tam 雖tuy 作tác 而nhi 不bất 增tăng 長trưởng 。 不bất 必tất 受thọ 異dị 熟thục 輕khinh 故cố 彼bỉ 論luận 釋thích 作tác 者giả 起khởi 造tạo 諸chư 業nghiệp 。 令linh 其kỳ 現hiện 行hành 增tăng 長trưởng 者giả 謂vị 令linh 習tập 氣khí 增tăng 益ích 。

○# 故cố 思tư 業nghiệp 者giả 。

謂vị 故cố 思tư 已dĩ 若nhược 作tác 業nghiệp 若nhược 增tăng 長trưởng 業nghiệp 者giả 此thử 中trung 故cố 作tác 或hoặc 增tăng 長trưởng 名danh 故cố 思tư 業nghiệp 非phi 故cố 作tác 或hoặc 增tăng 長trưởng 名danh 不bất 故cố 思tư 業nghiệp 對đối 法pháp 論luận 說thuyết 故cố 思tư 業nghiệp 與dữ 此thử 相tương 違vi 通thông 增tăng 長trưởng 不bất 增tăng 長trưởng 故cố 此thử 依y 殊thù 勝thắng 強cường/cưỡng 思tư 當đương 定định 招chiêu 異dị 熟thục 名danh 故cố 思tư 業nghiệp 彼bỉ 依y 但đãn 是thị 故cố 思tư 所sở 作tác 非phi 任nhậm 運vận 業nghiệp 通thông 當đương 得đắc 果quả 皆giai 名danh 故cố 思tư 所sở 望vọng 別biệt 故cố 。 亦diệc 不bất 相tương 違vi 。

福phước 等đẳng 三tam 業nghiệp 。

○# 一nhất 福phước 業nghiệp 謂vị 感cảm 欲dục 界giới 善thiện 趣thú 異dị 熟thục 。

倫luân 記ký 云vân 謂vị 感cảm 善thiện 趣thú 異dị 熟thục 等đẳng 者giả 福phước 業nghiệp 於ư 人nhân 天thiên 受thọ 總tổng 異dị 熟thục 。

○# 及cập 順thuận 五ngũ 趣thú 受thọ 者giả 。

四tứ 趣thú 受thọ 別biệt 異dị 熟thục 其kỳ 地địa 獄ngục 中trung 。 受thọ 等đẳng 流lưu 果quả 相tương 似tự 別biệt 報báo 總tổng 言ngôn 順thuận 五ngũ 有hữu 義nghĩa 不bất 然nhiên 成thành 唯duy 識thức 說thuyết 餘dư 處xứ 說thuyết 彼bỉ 有hữu 等đẳng 流lưu 應ưng 知tri 彼bỉ 依y 隨tùy 轉chuyển 理lý 說thuyết 故cố 大Đại 乘Thừa 中trung 彼bỉ 無vô 善thiện 果quả 由do 善thiện 業nghiệp 故cố 受thọ 苦khổ 輕khinh 微vi 。 名danh 為vi 得đắc 果quả 更cánh 無vô 別biệt 報báo 不bất 同đồng 小Tiểu 乘Thừa 地địa 獄ngục 四tứ 塵trần 復phục 善thiện 業nghiệp 感cảm 又hựu 釋thích 離ly 非phi 天thiên 為vi 一nhất 合hợp 成thành 六lục 趣thú 故cố 說thuyết 善thiện 業nghiệp 順thuận 五ngũ 趣thú 有hữu 地địa 獄ngục 實thật 無vô 備bị 云vân 有hữu 義nghĩa 善thiện 業nghiệp 亦diệc 得đắc 能năng 感cảm 地địa 獄ngục 別biệt 果quả 故cố 如như 小tiểu 地địa 獄ngục 得đắc 涼lương 風phong 等đẳng 。

○# 後hậu 是thị 五ngũ 趣thú 別biệt 業nghiệp 也dã 。

疏sớ/sơ 云vân 且thả 福phước 之chi 名danh 通thông 三tam 界giới 滿mãn 業nghiệp 然nhiên 說thuyết 地địa 獄ngục 亦diệc 有hữu 別biệt 善thiện 業nghiệp 者giả 受thọ 等đẳng 流lưu 果quả 如như 涼lương 風phong 觸xúc 身thân 等đẳng 與dữ 別biệt 相tướng 似tự 業nghiệp 名danh 為vi 善thiện 也dã 又hựu 令linh 地địa 獄ngục 諸chư 苦khổ 輕khinh 微vi 名danh 為vi 善thiện 業nghiệp 。

○# 此thử 業nghiệp 以dĩ 定định 所sở 攝nhiếp 等đẳng 。

解giải 云vân 此thử 約ước 異dị 熟thục 不bất 可khả 改cải 轉chuyển 義nghĩa 釋thích 不bất 動động 。

○# 或hoặc 定định 地địa 攝nhiếp 。 名danh 為vi 不Bất 動Động 。

此thử 約ước 定định 地địa 所sở 攝nhiếp 釋thích 不bất 動động 也dã 。

○# 不bất 動động 業nghiệp 。

解giải 云vân 不bất 動động 者giả 不bất 可khả 改cải 轉chuyển 義nghĩa 如như 欲dục 界giới 餘dư 趣thú 業nghiệp 遇ngộ 緣duyên 轉chuyển 得đắc 餘dư 趣thú 處xứ 受thọ 此thử 業nghiệp 不bất 爾nhĩ 定định 於ư 自tự 處xứ 受thọ 故cố 何hà 故cố 爾nhĩ 也dã 定định 所sở 攝nhiếp 故cố 不bất 同đồng 散tán 業nghiệp 若nhược 爾nhĩ 如như 何hà 熏huân 禪thiền 人nhân 資tư 下hạ 故cố 業nghiệp 生sanh 五ngũ 淨Tịnh 居Cư 。 故cố 此thử 解giải 非phi 也dã 又hựu 定định 地địa 攝nhiếp 名danh 為vi 不Bất 動Động 。 以dĩ 定định 能năng 住trụ 於ư 一nhất 境cảnh 此thử 釋thích 為vi 勝thắng 又hựu 不bất 還hoàn 果quả 等đẳng 聖thánh 者giả 凡phàm 夫phu 時thời 已dĩ 造tạo 生sanh 第đệ 四tứ 禪thiền 中trung 。 福phước 生sanh 等đẳng 下hạ 三tam 天thiên 業nghiệp 已dĩ 今kim 雜tạp 修tu 第đệ 四tứ 禪thiền 。 由do 無vô 漏lậu 資tư 此thử 故cố 業nghiệp 轉chuyển 生sanh 五ngũ 淨Tịnh 居Cư 也dã 。

畧Lược 述Thuật 法Pháp 相Tướng 義Nghĩa 依Y 釋Thích 卷quyển 第đệ 二nhị 終chung