淨Tịnh 土Độ 三Tam 部Bộ 經Kinh 音Âm 義Nghĩa 集Tập
Quyển 4
日Nhật 本Bổn 釋Thích 信Tín 瑞Thụy 撰Soạn
淨Tịnh 土Độ 三Tam 部Bộ 經Kinh 音Âm 義Nghĩa 集Tập 卷quyển 第đệ 四tứ
沙Sa 門Môn 。 信tín 瑞thụy 。 纂toản 。
阿A [弓*(乞-乙+小)]# 陀Đà 經Kinh
舎# 衛vệ 國quốc
(# 經kinh 音âm 義nghĩa （# 四tứ 九cửu 左tả 帋chỉ ）# 曰viết 。 金kim 剛cang 般Bát 若Nhã 經Kinh 云vân 舎# 衛vệ 國quốc 。 十thập 二nhị 遊du 經Kinh 云vân 無vô 物vật 不bất 有hữu 國quốc 。 或hoặc 言ngôn 舎# 婆bà 提đề 城thành 。 或hoặc 言ngôn [捨-干+土]# 羅la 婆bà 悉tất 帝đế 夜dạ 城thành 。 並tịnh 訛ngoa 也dã 。 正chánh 言ngôn 室thất 羅la 代đại 國quốc 。 此thử 譯dịch 云vân 聞văn 者giả 城thành 。 法pháp 鏡kính 經Kinh 云vân 聞văn 物vật 國quốc 。 善thiện 見kiến 律luật 云vân 舎# 衛vệ 者giả 是thị 人nhân 名danh 。 昔tích 有hữu 人nhân 居cư 住trụ 此thử 地địa 。 徃# 古cổ 有hữu 王vương 。 見kiến 此thử 地địa 好hảo/hiếu 。 故cố 乞khất 立lập 為vi 國quốc 。 以dĩ 此thử 人nhân 名danh 號hiệu 舎# 衛vệ 國quốc 。 一nhất 名danh 多đa 有hữu 國quốc 。 諸chư 國quốc 珍trân 奇kỳ 皆giai 皈quy 此thử 國quốc 也dã （# 文văn ）# 。 霅# 川xuyên 新tân 疏sớ/sơ 云vân 。 舎# 衛vệ 者giả 。 正chánh 言ngôn 室thất 利lợi 筏phiệt 悉tất 底để 。 訛ngoa 言ngôn 舎# 衛vệ 。 新tân 飜phiên 豐phong 德đức 。 謂vị 豐phong 四tứ 事sự 。 一nhất 財tài 物vật 。 二nhị [(美-(王/大)+(工/口))*欠]# 塵trần 。 三tam 多đa 門môn 。 四tứ 解giải 脫thoát 。 舊cựu 飜phiên 聞văn 物vật 。 厥quyết 意ý 大đại 同đồng 。 此thử 是thị 中trung 印ấn 度độ 北bắc 憍Kiều 薩Tát 羅La 國Quốc 。 都đô 城thành 之chi 名danh 。 為vi 簡giản 南nam 憍Kiều 薩Tát 羅La 國Quốc 故cố 。 以dĩ 城thành 名danh 而nhi 為vi 國quốc 號hiệu 。 )# 。
[尤-尢+祇]# 樹thụ
(# 經kinh 音âm 義nghĩa （# 四tứ 九cửu 左tả 帋chỉ ）# 云vân 。 金kim 剛cang 般Bát 若Nhã 經Kinh 云vân 。 [尤-尢+祇]# 樹thụ 或hoặc 言ngôn [尤-尢+祗]# 陀đà 。 或hoặc 云vân [尤-尢+祗]# 洹hoàn 。 皆giai 訛ngoa 也dã 。 應ưng 言ngôn 逝thệ 多đa 。 此thử 譯dịch 云vân 勝thắng [尤-尢+氏]# 。 即tức 憍Kiều 薩Tát 羅La 國Quốc 。 波Ba 斯Tư 匿Nặc 王Vương 之chi 子tử 也dã 。 婆bà 那na 此thử 云vân 林lâm 。 正chánh 言ngôn 飯phạn 那na 。 以dĩ 樹thụ 代đại 之chi （# 耳nhĩ ）# 文văn 霅# 川xuyên 新tân 䟽# 云vân 。 [尤-尢+祗]# 樹thụ 者giả 。 梵Phạm 言ngôn [尤-尢+祇]# 洹hoàn 。 亦diệc 言ngôn [尤-尢+祇]# 陀đà 。 正chánh 云vân 逝thệ 多đa 。 此thử 飜phiên 戰chiến 勝thắng 。 波Ba 斯Tư 匿Nặc 王Vương 太thái 子tử 也dã 。 生sanh 時thời 與dữ 外ngoại 國quốc 戰chiến 勝thắng 。 是thị 故cố 以dĩ 人nhân 而nhi 命mạng 其kỳ 樹thụ 。 法pháp 鏡kính 経# 飜phiên 為vi 勝thắng [尤-尢+氏]# 樹thụ 焉yên 。 )# 。
給Cấp 孤Cô 獨Độc
(# 經kinh 音âm 義nghĩa 與dữ 上thượng （# 同đồng 処# ）# 云vân 金kim 剛cang 般Bát 若Nhã 經Kinh 云vân 給Cấp 孤Cô 獨Độc 。 應ưng 言ngôn 阿a 那na 他tha 。 此thử 云vân 無vô 親thân 。 舊cựu 人nhân 義nghĩa 訳# 為vi 孤cô 獨độc 。 賓tân 茶trà 駄đà [冗-几+(十-〡+(与-一))]# 耶da 此thử 云vân 團đoàn 與dữ 。 舊cựu 人nhân 義nghĩa 訳# 為vi 給cấp 。 猶do 是thị 修tu 達đạt 多đa 之chi 別biệt 名danh 修tu 達đạt 多đa 。 此thử 云vân 善thiện 與dữ 。 故cố 得đắc 給Cấp 孤Cô 獨Độc 名danh 也dã 。 舊cựu 言ngôn 阿a 那na 邠bân 坁# 或hoặc 云vân 阿a 藍lam 。 訛ngoa 略lược 也dã 。 磨ma 者giả 園viên 也dã （# 文văn ）# 。 新tân 訳# 華hoa 嚴nghiêm 音âm 義nghĩa 云vân 。 須tu 達đạt 多đa 此thử 云vân 善thiện 給cấp 施thí 。 無vô 依y 怙hộ 者giả 。 舊cựu 訳# 云vân 給Cấp 孤Cô 獨Độc 者giả 是thị 也dã 。 )# 。
大đại 阿A 羅La 漢Hán
(# 新tân 訳# 華hoa 嚴nghiêm 音âm 義nghĩa 云vân 。 阿A 羅La 漢Hán 。 按án 梵Phạn 語ngữ 中trung 。 此thử 名danh [合-一+(采-木)]# 攝nhiếp 多đa 義nghĩa 。 依y 大đại 婆bà 沙sa 論luận 第đệ 九cửu 十thập 四tứ 中trung 。 四tứ 義nghĩa 釈# 。 一nhất 者giả 應Ứng 供Cúng 。 二nhị 者giả 殺sát 賊tặc 。 三tam 者giả 不bất 生sanh 。 四tứ 者giả 遠viễn # 。 依y 唯duy 識thức 論luận 中trung 。 三tam 義nghĩa 以dĩ 釈# 。 一nhất 者giả 已dĩ 永vĩnh 害hại 煩phiền 惱não 賊tặc 故cố 。 二nhị 應ưng 受thọ 世thế 間gian 。 妙diệu 供cúng 養dường 故cố 。 三tam 永vĩnh 不bất 復phục 處xứ 分phần/phân [(暇-日)-(己-(乳-孚))+几]# 生sanh 死tử 故cố 。 依y 成thành 實thật 論luận 中trung 一nhất 識thức 。 謂vị 断# 惑hoặc 盡tận 故cố 。 名danh 阿A 羅La 漢Hán 。 舊cựu 飜phiên 之chi 為vi 無vô 生sanh 者giả 。 謂vị 三tam 界giới 惑hoặc 盡tận 。 更cánh 無vô 三tam 界giới 之chi 生sanh 故cố 也dã 。 )# 。
眾chúng 所sở 知tri 識thức
(# 孤cô 山sơn 疏sớ/sơ 云vân 。 眾chúng 所sở 知tri 識thức 。 者giả 歎thán 徳# 也dã 。 聞văn 名danh 欽khâm 德đức 曰viết 知tri 。 覩đổ 形hình 敬kính 奉phụng 曰viết 識thức 。 行hành 宗tông 記ký 云vân 。 徳# 業nghiệp 為vi 人nhân 所sở 知tri 。 容dung 儀nghi 為vi 人nhân 所sở 識thức （# 文văn ）# 。 )# 。
長trưởng 老lão
(# 東đông 宮cung 切thiết 韻vận 云vân 。 釈# [尤-尢+氏]# 云vân 。 長trường/trưởng 張trương 兩lưỡng 切thiết 。 大đại 也dã 。 增tăng 也dã 。 薛tiết 峋# 云vân 。 又hựu 張trương 丈trượng 切thiết 進tiến 也dã 。 尊tôn 也dã 。 百bách 物vật 所sở 成thành 謂vị 之chi 長trường/trưởng 。 祝chúc 尚thượng 丘khâu 云vân 。 長trường/trưởng 大đại 師sư 也dã 。 孫tôn 伷# 云vân 。 左tả 傳truyền 。 教giáo 誨hối 不bất 倦quyện 曰viết 長trường/trưởng 。 儀nghi 禮lễ 献# 眾chúng 賓tân 之chi 長trường/trưởng 。 鄭trịnh 玄huyền 云vân 。 長trường/trưởng 其kỳ 老lão 者giả 也dã （# 文văn ）# 。 鄭trịnh 玄huyền 註chú 周chu 礼# 曰viết 。 老lão 尊tôn 穪# 也dã （# 文văn ）# 。 聞văn 持trì 記ký （# 會hội 本bổn 上thượng （# 三tam 十thập 二nhị ）# ）# 云vân 。 徳# 重trọng/trùng 故cố 。 長trường/trưởng 臘lạp 高cao 故cố 老lão （# 文văn ）# 。 南nam 山sơn 業nghiệp 疏sớ/sơ 云vân 。 長trưởng 老lão 乃nãi 大đại 故cố 。 經kinh 中trung 長trưởng 老lão 舎# 利lợi 弗phất 。 尊Tôn 者giả 阿A 難Nan 等đẳng 。 律luật 中trung 不bất 定định 。 今kim 略lược 釈# 之chi 。 行hành 解giải 具cụ 故cố 。 名danh 為vi 大đại 德đức 。 年niên 臘lạp 高cao 遠viễn 。 名danh 為vi 長trưởng 老lão 。 如như 俗tục 中trung 云vân 長trưởng 老lão 之chi 言ngôn 。 善thiện 見kiến 云vân 。 大đại 為vi 大đại 徳# 。 小tiểu 為vi 長trưởng 老lão （# 文văn ）# 。 孔khổng 安an 國quốc 註chú 孝hiếu 經Kinh 云vân 。 事sự 父phụ 母mẫu 。 接tiếp 兄huynh 弟đệ 。 和hòa 親thân 戚thích 。 睦mục 宗tông 族tộc 。 敬kính 長trưởng 老lão 。 信tín 朋bằng 友hữu 是thị 也dã 。 )# 。
弟đệ 子tử
(# 翻phiên 譯dịch 名danh 義nghĩa 集tập 云vân 。 室thất 灑sái 舊cựu 翻phiên 弟đệ 子tử 。 新tân 云vân 所sở 教giáo 。 南nam （# 行hành 事sự 鈔sao 止chỉ 三tam 十thập ）# 南nam 山sơn 曰viết 。 学# 在tại 我ngã 後hậu 名danh 弟đệ 。 解giải 從tùng 師sư 生sanh 名danh 子tử 。 天thiên 台thai 云vân （# 淨tịnh 名danh 㐬# 四tứ 三tam 石thạch ）# 有hữu 匠tượng 成thành 之chi 能năng 。 學học 者giả 具cụ 資tư 稟bẩm 之chi 徳# 。 資tư 則tắc [捨-干+土]# 父phụ 従# 佛Phật 。 敬kính 如như 父phụ 。 師sư 之chi 謙khiêm 讓nhượng 。 處xử 資tư 如như 弟đệ 。 故cố 夫phu 子tử （# 論luận 語ngữ 先tiên 進tiến 篇thiên 今kim 所sở 引dẫn 與dữ 彼bỉ 有hữu 少thiểu 異dị ）# 云vân 。 回hồi 也dã 處xứ 余dư 如như 父phụ 。 余dư 也dã 處xứ 回hồi 如như 弟đệ 。 律luật （# 四tứ 分phần/phân ）# 云vân 和hòa 尚thượng 於ư 弟đệ 子tử 當đương 生sanh 兒nhi 想tưởng 。 弟đệ 子tử 於ư 和hòa 尚thượng 當đương 生sanh 父phụ 想tưởng 。 司ty 馬mã 彪# 曰viết 。 徒đồ 弟đệ 子tử 謂vị 。 門môn 徒đồ 弟đệ 子tử 。 老lão 子tử （# 增tăng 上thượng ）# （# 補bổ # 書thư 三tam 十thập 九cửu ）# 云vân 。 善thiện 人nhân 不bất 善thiện 人nhân 之chi 師sư 。 不bất 善thiện 人nhân 善thiện 人nhân 之chi 資tư 。 南nam 山sơn 云vân 。 佛Phật 法Pháp 僧Tăng 之chi 廣quảng 大đại 。 實thật 由do 師sư 資tư 相tương/tướng 攝nhiếp 。 互hỗ 相tương 敦đôn 遇ngộ 。 財tài 法pháp 兩lưỡng 濟tế 。 日nhật 益ích 業nghiệp 深thâm 行hành 久cửu 德đức 固cố 。 皆giai 頼# 此thử 矣hĩ 。 比tỉ 。 真chân 教giáo 陵lăng 遲trì 。 慧tuệ 風phong 掩yểm 扇thiên/phiến 。 俗tục 懷hoài 侮vũ 慢mạn 。 道đạo 出xuất 非phi 法pháp 。 並tịnh 由do 師sư 無vô 率suất 誘dụ 之chi 心tâm 。 資tư 欽khâm 奉phụng 行hành 之chi 志chí 。 二nhị 彼bỉ 相tương/tướng [捨-干+土]# # 流lưu 鄙bỉ 境cảnh 。 [(美-(王/大)+(工/口))*欠]# 令linh 道đạo 光quang 。 焉yên 可khả 得đắc 乎hồ 。 )# 。
釋Thích 提Đề 桓Hoàn 因Nhân
(# 経# 音âm 義nghĩa 云vân 。 道Đạo 行hạnh 般Bát 若Nhã 云vân 。 因nhân 坁# 直trực 尸thi 切thiết 。 或hoặc 言ngôn 因nhân 提đề 棃lê 。 或hoặc 云vân 因nhân 陀đà 羅la 。 正chánh 翻phiên 名danh 天thiên 主chủ 。 以dĩ 帝đế 代đại 之chi 。 故cố 經kinh 中trung 亦diệc [禾*(乞-乙+小)]# 天thiên 主chủ 。 或hoặc 穪# 天Thiên 帝Đế 釋Thích 者giả 。 并tinh 位vị 之chi 與dữ 名danh 也dã （# 文văn ）# 。 新tân 訳# 華hoa 嚴nghiêm 音âm 義nghĩa 云vân 。 釈# 提đề 桓hoàn 勘khám 此thử 中trung 梵Phạm 本bổn 。 之chi 與dữ 第đệ 一nhất 卷quyển 說thuyết 不bất 殊thù 。 古cổ 人nhân 謬mậu 置trí 植thực 字tự 。 深thâm 成thành 罪tội 過quá 也dã （# 文văn ）# 。 智Trí 度Độ 論luận 云vân 問vấn 曰viết 。 先tiên 言ngôn 釈# 是thị 字tự 提đề 桓hoàn 因nhân 。 是thị 天thiên 主chủ 。 今kim 佛Phật 何hà 以dĩ 不bất 言ngôn 釈# 。 乃nãi 命mạng 言ngôn 憍kiêu 尸thi 迦ca 。 荅# 曰viết 。 昔tích 摩Ma 伽Già 陀Đà 國Quốc 。 中trung 有hữu 婆Bà 羅La 門Môn 。 名danh 摩ma 伽già 。 姓tánh 憍kiêu 尸thi 迦ca 。 有hữu 福phước 徳# 大đại 智trí 慧tuệ 。 知tri 友hữu 三tam 十thập 三tam 人nhân 。 共cộng 修tu 福phước 徳# 。 命mạng 終chung 皆giai 生sanh 。 須tu [弓*(乞-乙+小)]# 山sơn 頂đảnh 。 第đệ 二nhị 天thiên 上thượng 。 摩ma 迦ca 婆Bà 羅La 門Môn 。 為vi 天thiên 主chủ 。 三tam 十thập 二nhị 人nhân 為vi 輔phụ 臣thần 。 以dĩ 此thử 三tam 十thập 三tam 人nhân 故cố 。 名danh 為vì 三Tam 十Thập 三Tam 天Thiên 。 喚hoán 其kỳ 本bổn 姓tánh 。 故cố 言ngôn 憍kiêu 尸thi 迦ca 。 或hoặc 云vân 天thiên 主chủ 。 或hoặc 言ngôn 千thiên 眼nhãn 等đẳng 。 大đại 人nhân 喚hoán 之chi 。 故cố 穪# 其kỳ 姓tánh （# 文văn ）# 。 )# 。
欄lan 楯thuẫn
(# 經kinh 音âm 義nghĩa 云vân 。 華hoa 嚴nghiêm 經Kinh 云vân 欄lan 楯thuẫn 又hựu 作tác 闌lan 同đồng 。 力lực 寒hàn 切thiết 。 下hạ 食thực 允duẫn 切thiết 。 說thuyết 文văn 欄lan 檻hạm 也dã 。 通thông 俗tục 文văn 欄lan 檻hạm 謂vị 之chi 楯thuẫn 。 王vương 逸dật 註chú 楚sở 辞# 曰viết 。 縦# 曰viết 檻hạm 。 橫hoạnh/hoành 曰viết 楯thuẫn 。 楯thuẫn 間gian 子tử 曰viết 櫺# （# 文văn 俗tục 用dụng 連liên 子tử 誤ngộ 也dã ）# 。 )# 。
階giai [這-言+(巢-果+(一/自))]#
(# 廣quảng 韻vận 云vân 。 階giai 級cấp 也dã 。 說thuyết 文văn 階giai 陸lục 也dã 。 釋thích 名danh 云vân 。 階giai 梯thê 也dã 。 如như 梯thê 之chi 有hữu 等đẳng 差sai 也dã 。 居cư 諸chư 切thiết 。 玉ngọc 篇thiên 云vân 。 階giai 登đăng 堂đường 道đạo 也dã 。 )# 。
樓lâu 閣các
(# 東đông 宮cung 切thiết 韻vận 云vân 。 郭quách 知tri 玄huyền 曰viết 。 樓lâu 櫓lỗ 。 城thành 上thượng 屋ốc 。 麻ma 果quả 云vân 。 樓lâu 正chánh 樓lâu 。 通thông 重trọng/trùng 屋ốc 也dã 。 爾nhĩ 雅nhã 。 四tứ 方phương 而nhi 高cao 曰viết 臺đài 。 陜# 而nhi 脩tu 曲khúc 曰viết 樓lâu 。 孫tôn 愐miễn 云vân 。 樓lâu 閣các 也dã 。 顓# 頊# 所sở 造tạo 重trọng/trùng 屋ốc （# 也dã ）# 。 倭# 名danh 曰viết 。 考khảo 聲thanh 字tự [蕵-食+匕]# 云vân 。 今kim 謂vị 臺đài 上thượng 搆câu 屋ốc 為vi 樓lâu （# 音âm 婁lâu ）# 辨biện 色sắc 立lập 成thành 云vân （# 大đại 加gia 度độ 能năng ）# 野dã 王vương 按án 閣các （# 音âm 各các ）# 重trọng/trùng 門môn 復phục 道đạo 也dã 。 今kim 俗tục 謂vị 朱chu 雀tước 門môn 為vi 重trùng 閣các 是thị 也dã 。 )# 。
頗pha 梨lê
(# 經kinh 音âm 義nghĩa 云vân 。 涅Niết 槃Bàn 經kinh 曰viết 頗pha 梨lê 。 力lực 私tư 切thiết 。 又hựu 作tác 黎lê 。 力lực 奚hề 切thiết 。 西tây 國quốc 寶bảo 名danh 也dã 。 梵Phạm 言ngôn 塞tắc 頗phả 胝chi 迦ca 。 此thử 云vân 水thủy 玉ngọc 。 或hoặc 云vân 白bạch 珠châu 。 大đại 論luận 云vân 。 此thử 寶bảo 出xuất 石thạch 窟quật 中trung 。 千thiên 年niên 氷băng 化hóa 為vi 頗pha 梨lê 。 案án 西tây 域vực 暑thử [烈-列+執]# 無vô 氷băng 。 仍nhưng 多đa 饒nhiêu 此thử 寶bảo 。 非phi 氷băng 所sở 化hóa 。 但đãn 石thạch 之chi 類loại 耳nhĩ 。 胝chi 音âm 竹trúc 尸thi 切thiết （# 文văn ）# 新tân 譯dịch 華hoa 嚴nghiêm 音âm 義nghĩa 云vân 。 頗phả 棃lê 正chánh 云vân 窣tốt 坡# 致trí 迦ca 。 其kỳ 狀trạng 少thiểu 似tự 水thủy 精tinh 。 然nhiên 有hữu 赤xích 胝chi 迦ca 此thử 翻phiên 靈linh 芝chi 義nghĩa 䟽# （# 會hội 本bổn 聞văn 持trì 記ký 中trung （# 十thập 帋chỉ ）# 一nhất 左tả ）# 云vân 。 玻pha [王*((禾*ㄉ)/木)]# 亦diệc 云vân 頗phả 胝chi 迦ca 。 此thử 翻phiên 水thủy 玉ngọc 。 或hoặc 云vân 水thủy 精tinh （# 文văn ）# 。 )# 。
赤xích 珠châu
(# 翻phiên 譯dịch 名danh 義nghĩa 集tập 云vân 。 鉢bát 摩ma 羅la 伽già 。 大đại 論luận 此thử 云vân 赤xích 光quang 珠châu 。 佛Phật 地địa 論luận 云vân 。 赤xích 蟲trùng 所sở 出xuất 。 或hoặc 珠châu 體thể 名danh 為vi 赤xích 珠châu 。 智trí 論luận 。 真chân 珠châu 出xuất 魚ngư 腹phúc 中trung 蛇xà 腦não 中trung 。 漢hán 書thư （# 前tiền 漢hán 書thư 列liệt 傳truyền 五ngũ 十thập 七thất 五ngũ ）# 云vân 。 蛛chu 蚌# 中trung 隂# 精tinh 。 隨tùy 月nguyệt 隂# 盈doanh 虚# 。 )# 。
車xa 輪luân
(# 千thiên 字tự 文văn 云vân 。 車xa 梵Phạm 云vân [捨-干+土]# 迦ca 㕰# 。 輪luân 云vân 斫chước 訖ngật 囉ra （# 文văn ）# 。 廣quảng 韻vận 云vân 古cổ 史sử 考khảo 曰viết 。 黃hoàng 帝đế 作tác 車xa 。 引dẫn 重trọng 致trí 遠viễn 。 少thiểu 昊hạo 時thời 加gia 牛ngưu 。 禹vũ 時thời 奚hề 仲trọng 加gia 馬mã 。 周chu 公công 作tác 指chỉ 南nam 車xa 。 尺xích [這-言+(庴-日+(人*人))]# 切thiết 。 又hựu 音âm 居cư （# 文văn ）# 。 東đông 宮cung 切thiết 韻vận 云vân 。 武võ 玄huyền 之chi 云vân 。 淮hoài 南nam 子tử 曰viết 。 古cổ 者giả 見kiến 轉chuyển 蓬bồng 為vi 車xa 。 薛tiết 峋# 云vân 。 黃hoàng 帝đế 作tác 舟chu 車xa 。 故cố 號hiệu 軒hiên 轅viên [尤-尢+氏]# 。 世thế 本bổn 云vân 。 奚hề 仲trọng 造tạo 車xa 。 謂vị 廣quảng 制chế 度độ 。 麻ma 果quả 云vân 。 車xa 輿dư 之chi 緫# 名danh 。 易dị 云vân 。 神thần 農nông 氏thị 沒một 。 黃hoàng 帝đế [尤-尢+氏]# 作tác 服phục 牛ngưu 乘thừa 馬mã 。 言ngôn 奚hề 仲trọng 作tác 者giả 非phi 也dã 。 奚hề 仲trọng 夏hạ 時thời 車xa 政chánh 。 益ích 有hữu 加gia 。 孫tôn 愐miễn 云vân 。 車xa 乘thừa 也dã 。 畜súc 駕giá 之chi 。 孫tôn 伷# 曰viết 。 釋thích 名danh 車xa 古cổ 者giả 曰viết 。 車xa （# 音âm 居cư ）# 聲thanh 如như 居cư 言ngôn 行hạnh 所sở 以dĩ 居cư 人nhân 也dã 。 今kim 曰viết 車xa （# 昌xương [這-言+(庴-日+(人*人))]# ）# 車xa 舎# 也dã 。 行hành 者giả 所sở 處xử 。 若nhược 舎# 也dã 。 籀# 文văn 作tác [(車/車)*戔]# 。 今kim 按án 山sơn 海hải 経# 奚hề 仲trọng 生sanh 吉cát 光quang 吉cát 光quang 始thỉ 以dĩ 木mộc 為vi 車xa 。 世thế 本bổn 云vân 。 奚hề 仲trọng 作tác 車xa 。 宋tống 忠trung 曰viết 。 夏hạ 禹vũ 時thời 也dã 。 黃hoàng 帝đế 時thời 已dĩ 有hữu 造tạo 車xa 駕giá 。 此thử 後hậu 言ngôn 作tác 者giả 。 為vi 車xa 政chánh 也dã （# 文văn ）# 。 老lão 子tử 曰viết 。 三tam 十thập 輻bức 共cộng 一nhất 轂cốc 。 註chú 云vân 。 古cổ 者giả 車xa 三tam 十thập 輻bức 。 法pháp 月nguyệt 數số 也dã 。 共cộng 一nhất 轂cốc 者giả 。 轂cốc 中trung 有hữu 孔khổng 。 故cố 眾chúng 輻bức 共cộng 湊thấu 之chi （# 文văn ）# 。 案án 此thử 間gian 大đại 車xa 不bất 過quá 數số 尺xích 。 彼bỉ 國quốc 蓮liên 華hoa 甚thậm 以dĩ 廣quảng 大đại 。 其kỳ 義nghĩa 見kiến 于vu 靈linh 芝chi 義nghĩa 疏sớ/sơ （# 會hội 本bổn 間gian 持trì 記ký 中trung 十thập 二nhị 左tả 也dã ）# 。 )# 。
天thiên 樂nhạo/nhạc/lạc
(# 經kinh 音âm 義nghĩa 云vân 。 法pháp 華hoa 經Kinh 云vân 作tác 樂nhạc 。 五ngũ 角giác 切thiết 。 世thế 本bổn 云vân 。 黃hoàng 帝đế 世thế 。 伶# 倫luân 作tác 樂nhạc 。 五ngũ 聲thanh 八bát 音âm 。 總tổng 名danh 樂nhạo/nhạc/lạc 也dã 。 禮lễ 記ký （# 集tập 註chú 十thập 八bát 切thiết 名danh ）# 比tỉ 音âm 而nhi 樂nhạo/nhạc/lạc 之chi 。 及cập 于vu 戚thích 羽vũ [方*(企-止+毛)]# 。 謂vị 之chi 樂lạc 。 鄭trịnh 玄huyền 曰viết 。 八bát 音âm 克khắc 諧hài 謂vị 之chi 樂lạc （# 文văn ）# 。 禮lễ 記ký （# 與dữ 上thượng 同đồng 處xứ ）# 曰viết 。 樂nhạo/nhạc/lạc 者giả 音âm 之chi 所sở 由do 生sanh 也dã 。 又hựu 云vân 。 樂nhạo/nhạc/lạc 者giả 天thiên 地địa 之chi 和hòa 也dã 。 樂nhạo/nhạc/lạc 者giả 由do 天thiên 作tác 。 禮lễ 以dĩ 地địa 制chế （# 言ngôn 法pháp 天thiên 地địa 之chi 也dã ）# 又hựu 云vân 樂nhạo/nhạc/lạc 者giả 敦đôn 和hòa [〦/(ㄠ*(言-〦)*ㄠ)/十]# 神thần 而nhi 従# 天thiên 。 又hựu 曰viết 。 樂nhạo/nhạc/lạc 者giả 樂nhạo/nhạc/lạc 也dã 。 君quân 子tử 樂nhạo/nhạc/lạc 得đắc 其kỳ 道đạo 。 小tiểu 人nhân 樂nhạo/nhạc/lạc 得đắc 其kỳ [(美-(王/大)+(工/口))*欠]# 。 孝hiếu 經kinh 曰viết 。 移di 凮# 易dị 俗tục 。 莫mạc 善thiện 於ư 樂nhạo/nhạc/lạc 。 孔khổng 安an 國quốc 曰viết 。 樂nhạo/nhạc/lạc 五ngũ 聲thanh 之chi 主chủ 。 盪# 滌địch 人nhân 之chi 心tâm 。 使sử 和hòa 易dị 專chuyên 一nhất 。 由do 中trung 情tình 出xuất 者giả 也dã 。 故cố 其kỳ 聞văn 之chi 者giả 。 雖tuy 不bất 識thức 音âm 。 猶do 屏bính 息tức 靜tĩnh 聴# 。 深thâm 思tư 遠viễn 慮lự 。 其kỳ 和hòa 音âm 則tắc 修tu 宮cung 商thương 。 而nhi 變biến 節tiết 隨tùy 角giác 徵trưng 。 以dĩ 改cải 操thao 。 是thị 以dĩ 古cổ （# 之chi ）# 教giáo 民dân 。 莫mạc 不bất 以dĩ 樂nhạo/nhạc/lạc 。 以dĩ 為vi 無vô 尚thượng 之chi 故cố 也dã （# 文văn ）# 。 周chu 禮lễ 註chú 。 有hữu 六lục 樂nhạo/nhạc/lạc 。 雲vân 門môn （# 黃hoàng 帝đế 樂nhạo/nhạc/lạc ）# 大đại 咸hàm （# 堯# 樂nhạo/nhạc/lạc ）# 大đại 韶thiều （# 舜thuấn 樂nhạo/nhạc/lạc ）# 大đại 夏hạ （# 禹vũ 樂nhạo/nhạc/lạc ）# 大đại [音*雚]# （# 湯thang 樂nhạo/nhạc/lạc ）# 大đại 武võ （# 武võ 王vương 之chi 樂lạc ）# 也dã 。 莊trang 子tử 曰viết 。 與dữ 人nhân 和hòa 者giả 。 謂vị 之chi 人nhân 樂nhạo/nhạc/lạc 。 與dữ 天thiên 和hòa 者giả 。 謂vị 之chi 天thiên 樂nhạo/nhạc/lạc 。 郭quách 象tượng 曰viết 。 天thiên 樂nhạo/nhạc/lạc [這-言+商]# 則tắc 人nhân 樂nhạo/nhạc/lạc 足túc （# 文văn ）# 。 )# 。
曼mạn 陀đà 羅la 花hoa
(# 新tân 譯dịch 華hoa 嚴nghiêm 音âm 義nghĩa 云vân 。 曼mạn 陀đà 羅la 此thử 云vân 悅duyệt 意ý 花hoa 。 又hựu 曰viết 雜tạp 色sắc 花hoa 。 亦diệc 云vân 柔nhu 軟nhuyễn 聲thanh 。 亦diệc 云vân 天thiên 妙diệu 花hoa 。 )# 。
清thanh 旦đán
(# 廣quảng 韻vận 云vân 釋thích 名danh 云vân 清thanh 音âm 也dã 。 去khứ 濁trược 遠viễn 穢uế 。 色sắc 如như 青thanh 也dã 。 又hựu 靜tĩnh 也dã 。 澄trừng 也dã 。 潔khiết 也dã 。 七thất 政chánh 切thiết 。 說thuyết 文văn 云vân 。 且thả 明minh 也dã 。 従# 日nhật 見kiến 一nhất 上thượng 。 一nhất 地địa 也dã 。 徐từ 鍇# 云vân 。 日nhật 出xuất 於ư 地địa 。 兜đâu 散tán 切thiết （# 文văn ）# 經kinh 音âm 義nghĩa 云vân 。 涅Niết 槃Bàn 經Kinh 云vân 。 晨thần 朝triêu 食thực 仁nhân 切thiết 。 爾nhĩ 雅nhã 晨thần 早tảo 也dã 。 譯dịch 名danh 云vân 。 晨thần 伸thân 也dã 。 旦đán 而nhi 日nhật 灮# 復phục 伸thân 見kiến （# 文văn ）# 今kim 案án 。 清thanh 旦đán 晨thần 朝triêu 也dã 。 問vấn 曰viết 。 於ư 十thập 二nhị 時thời 。 晨thần 朝triêu 正chánh 當đương 何hà 時thời 乎hồ 。
答đáp 曰viết 。
孫tôn 愐miễn 云vân 。 晨thần 寅# 時thời 也dã 。 說thuyết 文văn 云vân 。 晨thần 早tảo 昧muội 爽sảng 也dã 。 徐từ 鍇# 云vân 。 昧muội 爽sảng 為vi 寅# 。 難nạn/nan 曰viết 。 呂lữ 向hướng 註chú 文văn 選tuyển 曰viết 。 晨thần 謂vị 日nhật 出xuất 時thời 也dã （# 釋thích 名danh 同đồng 之chi ）# 而nhi 世thế 人nhân 寅# 時thời 不bất 見kiến 日nhật 灮# 。 相tương 違vi 如như 何hà 。 會hội 云vân 。 應ưng 劭# 漢hán 官quan 儀nghi 云vân 。 大đại 山sơn 東đông 南nam 名danh 云vân 日nhật 觀quán 。 鷄kê 鳴minh 時thời 見kiến 日nhật 。 玄huyền 中trung 記ký 曰viết 。 東đông 南nam 有hữu 桃đào 都đô 山sơn 。 上thượng 有hữu 大đại 樹thụ 。 名danh 曰viết 桃đào 都đô 。 枝chi 相tương/tướng 去khứ 三tam 十thập 里lý 上thượng 有hữu 天thiên 鷄kê 。 日nhật 初sơ 出xuất 照chiếu 此thử 木mộc 。 天thiên 鷄kê 即tức 鳴minh 。 天thiên 下hạ 之chi 鷄kê 皆giai 隨tùy 之chi 鳴minh （# 云vân 云vân ）# 。 日nhật 出xuất 暘dương 谷cốc 照chiếu 桃đào 枝chi 時thời 。 神thần 鷄kê 見kiến 旭# 日nhật 光quang 芒mang 初sơ 發phát 音âm 聲thanh 。 天thiên 下hạ 凡phàm 鷄kê 隨tùy 之chi 咸hàm 鳴minh 。 鷄kê 鳴minh 者giả 丑sửu 時thời 。 丑sửu 終chung 日nhật 光quang 雖tuy 初sơ 發phát 。 曈# 曨# 未vị 照chiếu 曀ê 。 至chí 于vu 寅# 初sơ 其kỳ 光quang 甚thậm 清thanh 明minh 。 世thế 人nhân 雖tuy 知tri 暗ám 。 神thần 鷄kê 見kiến 告cáo [書-曰+皿]# 。 此thử 乃nãi 晨thần 朝triêu 也dã 。 徐từ 鍇# 云vân 。 凡phàm 自tự 夜dạ 半bán 子tử 以dĩ 後hậu 為vi 晝trú 。 六lục 壬nhâm 樞xu 機cơ 經Kinh 云vân 。 寅# 為vi 旦đán 。 戌tuất 為vi 暮mộ 。 [世-廿+卄]# 俗tục 以dĩ 寅# 時thời 為vi 晝trú 之chi 證chứng 是thị 也dã （# 文văn ）# 。 )# 。
衣y 裓kích
(# 經kinh 音âm 義nghĩa 云vân 。 阿a 毗tỳ 曇đàm 毗tỳ 婆bà 沙sa 論luận 云vân 。 衣y 裓kích 孤cô 得đắc 切thiết 。 相tương/tướng 傳truyền 云vân 。 謂vị 衣y 襟khâm 也dã 未vị 祥tường 所sở 出xuất （# 文văn ）# 霅# 川xuyên 新tân 疏sớ/sơ 云vân 。 舊cựu 云vân 衣y 襟khâm 。 真Chân 諦Đế 云vân 。 外ngoại 国# 盛thịnh 華hoa 器khí 也dã （# 文văn ）# 。 )# 。
飯phạn 食thực
(# 千thiên 字tự 文văn 曰viết 。 薄bạc 多đa 阿a 賀hạ 羅la 此thử 云vân 飯phạn 食thực （# 文văn ）# 。 廣quảng 韻vận 云vân 。 周chu （# 小tiểu 補bổ 韻vận 會hội 六lục 一nhất （# 十thập 四tứ ）# 引dẫn ）# 書thư 云vân 。 黃hoàng 帝đế 始thỉ 炊xuy 穀cốc 為vi 飯phạn 。 又hựu 作tác 鉼# 針châm 云vân 形hình 同đồng 。 符phù 萬vạn 切thiết 。 大đại 載tái 禮lễ 云vân 。 食thực 穀cốc 者giả 。 智trí 慧tuệ 而nhi 巧xảo 。 古cổ （# 小tiểu 補bổ 韻vận 會hội 二nhị 十thập 九cửu 二nhị 十thập 三tam 引dẫn ）# 史sử 考khảo 云vân 。 古cổ 者giả 茹như 毛mao 飯phạn 血huyết 。 燧toại 人nhân 鑽toàn 火hỏa 。 始thỉ 裹khỏa 肉nhục 而nhi 燔phần 之chi 曰viết 炮bào 。 神thần 農nông 時thời 。 人nhân 方phương 食thực 穀cốc 。 加gia 米mễ 於ư 燒thiêu 石thạch 上thượng 。 而nhi 食thực 之chi 。 黃hoàng 帝đế 時thời 。 始thỉ 有hữu 釜phủ 甑# 。 火hỏa 食thực 之chi 道đạo 成thành 矣hĩ （# 文văn ）# 經kinh 音âm 義nghĩa 增tăng 一nhất 阿a [合-一+(采-木)]# [絔-白+(八/土)]# 云vân 飯phạn 食thực 古cổ 文văn 飰phạn 同đồng 扶phù 萬vạn 切thiết 。 黃hoàng 帝đế 始thỉ 炊xuy 糓cốc 為vi 飯phạn 飯phạn 食thực 也dã （# 文văn ）# 新tân 譯dịch 華hoa 嚴nghiêm 音âm 義nghĩa 云vân 飯phạn 食thực 。 飯phạn 扶phù 晚vãn 切thiết 。 說thuyết 文văn 云vân 飯phạn 食thực 也dã 。 謂vị 食thực 飯phạn 也dã 。 葢# 喫khiết 之chi 異dị 名danh 爾nhĩ （# 文văn ）# 。 )# 。
經kinh 行hành
(# 寄ký [歸-止+大]# 傳truyền 經kinh 行hành 小tiểu 病bệnh 章chương 曰viết 。 五ngũ 天thiên 之chi 地địa 。 道đạo 俗tục 多đa 作tác 經kinh 行hành 。 直trực 去khứ 直trực 來lai 唯duy 遵tuân 一nhất 路lộ 。 隨tùy 時thời [這-言+商]# 性tánh 。 勿vật 居cư 閙náo 處xứ 。 一nhất 則tắc 癈phế 痾# 。 二nhị 能năng 銷tiêu 食thực 。 禺# 中trung 日nhật 映ánh 即tức 行hành 時thời 也dã 。 或hoặc 可khả 出xuất 寺tự 引dẫn 或hoặc 於ư 廊lang 下hạ 徐từ 行hành 。 若nhược 不bất 為vi 之chi 身thân 多đa 病bệnh 苦khổ 。 遂toại 令linh 脚cước 腫thũng 肚đỗ 腫thũng 臂tý 疼đông [月*(十/田/寸)]# 疼đông 。 但đãn 有hữu 痰đàm [痾-可+(企-止+(套-大))]# 不bất 銷tiêu 。 并tinh 是thị 端đoan 居cư 所sở 致trí 。 必tất 能năng 行hành 此thử 事sự 。 實thật 可khả 資tư 身thân 長trường 道đạo 。 故cố 鷲thứu 山sơn 覺giác 樹thụ 之chi 下hạ 。 鹿lộc [蕵-食+匕]# 王vương 城thành 之chi 內nội 。 及cập 餘dư 跡tích 皆giai 有hữu 世Thế 尊Tôn 經kinh 行hành 之chi 基cơ 耳nhĩ 。 闊khoát 可khả 二nhị 肘trửu 長trường/trưởng 十thập 四tứ 五ngũ 肘trửu 。 高cao 二nhị 肘trửu 餘dư 。 壘lũy 甎chuyên 作tác 之chi 。 上thượng 乃nãi 石thạch 灰hôi 素tố 作tác 蓮liên 花hoa 開khai 勢thế 。 高cao 可khả 二nhị 寸thốn 。 闊khoát 纔tài 一nhất 尺xích 有hữu 十thập 四tứ 五ngũ 。 表biểu 聖thánh 足túc 跡tích 。 兩lưỡng 頭đầu 基cơ 上thượng 安an 小tiểu 制chế 底để 。 量lượng 與dữ 人nhân 齊tề 。 或hoặc 可khả 內nội 設thiết 尊tôn 容dung 。 為vi 釋Thích 迦Ca 立lập 像tượng 。 若nhược 其kỳ 右hữu 達đạt 佛Phật 殿điện 旋toàn 遊du 制chế 底để 。 別biệt 為vi 生sanh 福phước 不bất [(美-(王/大)+(工/口))*欠]# 處xứ 敬kính 經kinh 行hành 及cập 是thị 銷tiêu 散tán 之chi 儀nghi 。 意ý 在tại 養dưỡng 身thân 療liệu 病bệnh 。 舊cựu 云vân 行hành 道Đạo 。 或hoặc 曰viết 經kinh 行hành 。 則tắc 二nhị 事sự 總tổng 包bao 。 無vô 分phần/phân 涇kính 渭# 。 遂toại 使sử 調điều [這-言+商]# 之chi 事sự 。 久cửu 闕khuyết 東đông 川xuyên 。 經Kinh 云vân 觀quán 樹thụ 經kinh 行hành 。 親thân 在tại 金kim 剛cang 座tòa 側trắc 。 但đãn 見kiến 真chân 迹tích 。 未vị 覩đổ 圓viên 基cơ 耳nhĩ （# 文văn ）# 。 四tứ 分phần/phân 律luật 云vân 。 徑kính 行hành 有hữu 五ngũ 益ích 堪kham 遠viễn 行hành 。 能năng 思tư 惟duy 。 少thiểu 病bệnh 消tiêu 食thực 。 得đắc 定định 。 久cửu 住trụ （# 文văn ）# 。 )# 。
之chi 鳥điểu
(# 千thiên 字tự 文văn 云vân 。 愽# 乞khất 史sử [抳-匕+工]# 。 此thử 云vân 鳥điểu （# 文văn ）# 。 廣quảng 韻vận 云vân 。 說thuyết 文văn 云vân 。 鳥điểu 長trường/trưởng 尾vĩ 禽cầm 總tổng 名danh 也dã 。 都đô 了liễu 反phản 。 倭# 名danh 云vân 。 爾nhĩ 雅nhã 集tập 註chú （# 註chú 疏sớ/sơ 十thập 六lục 六lục 石thạch ）# 云vân 。 二nhị 足túc 而nhi 羽vũ 曰viết 之chi 禽cầm （# 和hòa 名danh 與dữ 鳥điểu 同đồng 土thổ/độ 里lý ）# 一nhất 說thuyết 飛phi 曰viết 鳥điểu （# 都đô 了liễu 反phản ）# 走tẩu 曰viết 獸thú 。 總tổng 謂vị 之chi 禽cầm （# 訓huấn 與dữ 獸thú 同đồng ）# 毛mao 詩thi 註chú 云vân 。 鳥điểu 之chi 雌thư 雄hùng 不bất 別biệt 者giả 。 以dĩ 翼dực 知tri 之chi 。 右hữu 掩yểm 左tả 雄hùng （# 音âm 熊hùng 和hòa 名danh 乎hồ 土thổ/độ 里lý ）# 左tả 掩yểm 右hữu 雌thư （# 和hòa 名danh 米mễ 止chỉ 利lợi 也dã ）# 隂# 陽dương 相tương/tướng 下hạ 之chi 義nghĩa 也dã （# 郭quách 註chú 爾nhĩ 雅nhã 十thập 卷quyển 二nhị 十thập 六lục 帋chỉ 同đồng 之chi ）# 。 )# 。
白bạch 鵠hộc
(# 經kinh 音âm 義nghĩa 云vân 。 涅Niết 槃Bàn 經Kinh 云vân 白bạch 鶴hạc 。 今kim 作tác 寉# 同đồng 。 何hà 各các 切thiết 。 古cổ 今kim 註chú 云vân 。 白bạch 鶴hạc 千thiên 歲tuế 則tắc 變biến 蒼thương 。 又hựu 千thiên 歲tuế 則tắc 變biến 黑hắc 。 所sở 謂vị 玄huyền 鶴hạc 是thị 也dã 。 文văn 有hữu 作tác 鵠hộc 。 胡hồ 哭khốc 切thiết 。 案án 廣quảng 志chí 云vân 。 鵠hộc 形hình 似tự 鶴hạc 色sắc 蒼thương 黃hoàng 也dã 。 霅# 川xuyên 新tân 疏sớ/sơ 云vân 。 白bạch 鵠hộc 舊cựu 云vân 鸛quán 水thủy 鳥điểu 也dã 。 夜dạ 半bán 水thủy 泣khấp 。 咸hàm 其kỳ 生sanh 氣khí 。 則tắc 益ích 喜hỷ 而nhi 鳴minh 。 其kỳ 聲thanh 高cao 亮lượng 。 聞văn 八bát 九cửu 里lý （# 文văn ）# 。 東đông 宮cung 切thiết 韻vận 云vân 。 郭quách 知tri 玄huyền 云vân 。 鴻hồng 鵠hộc 似tự 鶖thu 色sắc 蒼thương 。 釋thích [尤-尢+氏]# 云vân 。 鳱# 鵠hộc 鳥điểu 似tự 鵲thước 。 鵠hộc 一nhất 名danh 射xạ 的đích 。 又hựu 似tự 鳳phượng 白bạch 色sắc 。 又hựu 似tự 鶴hạc 蒼thương 黃hoàng 色sắc 。 孫tôn 愐miễn 云vân 。 鵠hộc 鶴hạc 屬thuộc 也dã 。 孫tôn 伷# 云vân 。 韓# 詩thi 外ngoại 傳truyền 云vân 。 鴻hồng 鵠hộc 一nhất 舉cử 千thiên 里lý 。 楚sở 辞# 云vân 。 黃hoàng 鵠hộc 之chi 一nhất 挙# 知tri 山sơn 川xuyên 之chi 紆hu 曲khúc 。 再tái 挙# 知tri 天thiên 地địa 之chi 圎# 方phương 。 倭# 名danh 云vân 。 野dã 王vương 按án 。 鵠hộc （# 胡hồ 篤đốc 反phản 。 漢hán 語ngữ 抄sao 云vân 古cổ 布bố 。 日nhật 本bổn 紀kỷ 私tư 記ký 云vân 久cửu 久cửu 比tỉ ）# 大đại 鳥điểu 也dã 。 )# 。
孔khổng 雀tước
(# 翻phiên 譯dịch 名danh 義nghĩa 集tập 云vân 。 摩ma 由do 邏la 此thử 云vân 孔khổng 雀tước 綷# 羽vũ 而nhi 翱cao 翔tường （# 文văn ）# 。 霅# 川xuyên 新tân 疏sớ/sơ 云vân 。 孔khổng 雀tước 生sanh 於ư 西tây 方phương 。 周chu 書thư 曰viết 。 成thành 王vương 之chi 時thời 有hữu 献# 此thử 土thổ/độ 。 異dị 物vật 志chí 曰viết 。 南nam 方phương 有hữu 孔khổng 雀tước 。 大đại 如như 鷄kê 。 尾vĩ 長trường/trưởng 於ư 身thân 。 手thủ 拍phách 則tắc 舞vũ （# 文văn ）# 文văn 選tuyển （# 六lục 臣thần 註chú 五ngũ 十thập 八bát 右hữu ）# 吳ngô 都đô 賦phú 云vân 。 孔khổng 雀tước 綷# （# 祖tổ 會hội ）# 羽vũ 而nhi 翱cao 翔tường 。 劉lưu 曰viết 。 孔khổng 雀tước 尾vĩ 長trường/trưởng 六lục 七thất 尺xích 。 綠lục 色sắc 有hữu 華hoa 彩thải 。 向hướng 曰viết 。 孔khổng 雀tước 以dĩ 五ngũ 色sắc 羽vũ 翰hàn （# 文văn ）# 。 倭# 名danh 曰viết 。 孔khổng 雀tước 兼kiêm 名danh [蕵-食+匕]# 注chú 云vân 。 孔khổng 雀tước （# 俗tục 云vân 宦# 尺xích ）# 毛mao 端đoan 圎# 一nhất 寸thốn 者giả 。 謂vị 之chi 珠châu 毛mao 。 毛mao 文văn 如như # 。 此thử 鳥điểu 或hoặc 以dĩ 音âm 響hưởng 相tương 接tiếp 。 或hoặc 見kiến 雄hùng 則tắc 有hữu 子tử 矣hĩ 。 )# 。
鸚anh 䳇#
(# 翻phiên 譯dịch 名danh 義nghĩa 集tập 云vân 。 臊tao 陀đà 或hoặc 叔thúc 迦ca 婆bà 嘻# 。 此thử 云vân 鸚anh 䳇# 。 說thuyết 文văn 云vân 能năng 言ngôn 鳥điểu 也dã （# 文văn ）# 。 霅# 川xuyên 新tân 疏sớ/sơ 云vân 。 鵡vũ 字tự 作tác 䳇# 。 山sơn 海hải 經Kinh 云vân 。 黃hoàng 山sơn 及cập 數số 歷lịch 之chi 山sơn 有hữu 鳥điểu 焉yên 。 其kỳ 狀trạng 如như 鶚# （# 五ngũ 各các ）# 青thanh 羽vũ 赤xích 喙uế 。 人nhân 舌thiệt 能năng 言ngôn 。 名danh 曰viết 鸚anh 鵡vũ 。 郭quách 璞# 曰viết 。 鸚anh 鵡vũ 舌thiệt 似tự 小tiểu 兒nhi 舌thiệt 。 有hữu 五ngũ 色sắc 者giả 。 亦diệc 有hữu 純thuần 白bạch （# 文văn ）# 。 東đông 宮cung 切thiết 韻vận 云vân 。 郭quách 知tri 玄huyền 曰viết 。 鸚anh 鵡vũ 能năng 言ngôn 。 有hữu 三tam 色sắc 異dị 。 釋thích [尤-尢+氏]# 云vân 。 鸚anh 鵡vũ 丹đan 紫tử 翠thúy 毛mao 羽vũ 。 出xuất 隴# 西tây 。 麻ma 果quả 云vân 。 鸚anh 鵡vũ 有hữu 三tam 種chủng 。 青thanh 一nhất 種chủng 。 白bạch 一nhất 種chủng 。 五ngũ 色sắc 一nhất 種chủng 。 交giao 州châu 已dĩ 南nam 諸chư 国# 悉tất 有hữu 之chi 。 白bạch 及cập 色sắc 者giả 其kỳ 性tánh 尤vưu 慧tuệ 解giải 。 隋tùy 開khai 皇hoàng 十thập 八bát [禾/干]# 。 林lâm 邑ấp 國quốc 有hữu 献# 白bạch 色sắc 者giả 。
時thời 以dĩ 為vi 異dị 。 是thị 嵗# 貢cống 士sĩ 試thí 賦phú 。 孫tôn 愐miễn 云vân 。 鸚anh 鵡vũ 人nhân 禽cầm 。 今kim 案án 禮lễ 記ký （# 集tập 註chú 一nhất 曲khúc 礼# 上thượng 篇thiên ）# 云vân 鸚anh 鵡vũ 能năng 言ngôn 。 不bất 離ly 飛phi 鳥điểu 。 [木*星]# [木*星]# 能năng 言ngôn 。 不bất 離ly 禽cầm 獸thú 。 今kim 人nhân 而nhi 無vô 禮lễ 。 [雖-口+ㄙ]# 能năng 言ngôn 不bất 亦diệc 禽cầm 獸thú 之chi 心tâm 乎hồ 是thị 也dã （# 文văn ）# 倭# 。 名danh 曰viết 鸚anh 鵡vũ 。 山sơn 海hải [絔-白+(八/土)]# 云vân 。 青thanh 羽vũ 赤xích 喙uế 能năng 言ngôn 名danh 曰viết 鸚anh 䳇# （# 攖# 母mẫu 二nhị 音âm ）# 郭quách 璞# 注chú 云vân 今kim 之chi 鸚anh 鵡vũ （# 音âm 武võ ）# 脚cước 指chỉ 前tiền 後hậu 。 各các 兩lưỡng 者giả 也dã （# 文văn ）# 。 )# 。
舎# 利lợi
(# 翻phiên 訳# 名danh 義nghĩa 集tập 云vân 。 舎# 利lợi 此thử 云vân 春xuân 鸎# 。 黃hoàng 鸝ly 也dã 。 詩thi 曰viết 。 出xuất 自tự 幽u 谷cốc 遷thiên 于vu 喬kiều 木mộc 。 又hựu 翻phiên 鶖thu 鷺lộ 。 鶖thu 七thất 由do 切thiết 。 玉ngọc 篇thiên 云vân 。 水thủy 鳥điểu 也dã 。 詩thi 曰viết 。 有hữu 鶖thu 在tại 梁lương 。 鷺lộ （# 來lai 故cố ）# 爾nhĩ 雅nhã 註chú 云vân 。 白bạch 鷺lộ 也dã 。 頭đầu 趐# 背bối/bội 二nhị 有hữu 長trường/trưởng 翰hàn 毛mao （# 文văn ）# 霅# 川xuyên 新tân 䟽# 云vân 。 舎# 利lợi 翻phiên 鶖thu 鷺lộ 。 又hựu 云vân 鸚anh 鵒# 。 亦diệc 曰viết 春xuân 鸚anh （# 文văn ）# 。 )# 。
迦ca 陵lăng 頻tần 伽già
(# 翻phiên 譯dịch 名danh 義nghĩa 集tập 云vân 。 迦ca 陵lăng 頻tần 伽già 。 此thử 云vân 妙diệu 聲thanh 鳥điểu 。 大đại 論luận 云vân 。 如như 迦ca 羅la 頻tần 伽già 鳥điểu 。 在tại 殻# （# 口khẩu 角giác ）# 中trung 未vị 出xuất 。 発# 聲thanh 微vi 妙diệu 勝thắng 於ư 餘dư 鳥điểu 。 正Chánh 法Pháp 念niệm 經Kinh 云vân 。 山sơn 名danh 曠khoáng 野dã 。 其kỳ 中trung 多đa 有hữu 。 迦ca 陵lăng 頻tần 伽già 。 出xuất 妙diệu 音âm 聲thanh 。 如như 是thị 美mỹ 音âm 若nhược 天thiên [前-刖+合]# 人nhân 緊khẩn 那na 羅la 等đẳng 。 無vô 能năng 及cập 者giả 。 唯duy 除trừ 如Như 來Lai 。 音âm 聲thanh （# 文văn ）# 。 經kinh 音âm 義nghĩa 云vân 大đại 集tập 經Kinh 云vân 。 迦ca 陵lăng 頻tần 伽già 。 經kinh 中trung 或hoặc 作tác 歌ca 羅la 頻tần 伽già 。 或hoặc 云vân 加gia 蘭lan 迦ca 。 或hoặc 言ngôn 羯yết 羅la 頻tần 迦ca 。 或hoặc 言ngôn 毗tỳ 伽già 皆giai 梵Phạm 音âm 訛ngoa 轉chuyển 也dã 。 迦ca 陵lăng （# 者giả ）# 好hảo/hiếu 。 毗tỳ 伽già 者giả 聲thanh 。 名danh 好hảo/hiếu 聲thanh 鳥điểu 也dã （# 文văn ）# 。 新tân 譯dịch [(傘-(企-止)+卄)-┬+ㄎ]# 嚴nghiêm 音âm 義nghĩa 云vân 。 迦ca 陵lăng 頻tần 伽già 鳥điểu 。 此thử 云vân 美mỹ 音âm 鳥điểu 。 或hoặc 曰viết 妙diệu 聲thanh 鳥điểu 。 此thử 鳥điểu 本bổn 出xuất 雪Tuyết 山Sơn 。 在tại 殼xác 中trung 。 即tức 能năng 鳴minh 。 其kỳ 音âm 和hòa 雅nhã 。 聴# 者giả 無vô 猒# （# 文văn ）# 。 )# 。
其kỳ 命mạng
(# 翻phiên 譯dịch 名danh 義nghĩa 集tập 云vân 。 耆kỳ 婆bà [老/女]# 婆bà 迦ca 此thử 翻phiên 生sanh 。 勝thắng 天thiên 王vương 云vân 生sanh 生sanh 或hoặc 翻phiên 命mạng 。 法pháp 花hoa 云vân 命mạng 命mạng （# 經kinh 音âm 義nghĩa 云vân 。 大đại 集tập 經Kinh 云vân 。 命mạng 命mạng 。 梵Phạm 言ngôn 。 耆kỳ 婆bà 。 耆kỳ 婆bà 鳥điểu 此thử 言ngôn 命mạng 命mạng 鳥điểu 是thị 也dã ）# 雜tạp 寶bảo 藏tạng [絔-白+(八/土)]# 云vân 雪Tuyết 山Sơn 有hữu 鳥điểu 名danh 為vi 其kỳ 命mạng 一nhất 身thân 二nhị 頭đầu 識thức 神thần 各các 異dị 同đồng 其kỳ 報báo 命mạng 故cố 命mạng 命mạng （# 文văn ）# 。 )# 。
和hòa 雅nhã 音âm
(# 廣quảng 韻vận 云vân 和hòa 聲thanh 相tương 應ứng 也dã 。 胡hồ 臤# 切thiết 。 又hựu 音âm 禾hòa 。 雅nhã 正chánh 也dã 。 五ngũ 十thập 切thiết （# 文văn ）# 案án 和hòa 者giả 諸chư 和hòa 音âm [士/巴]# 。 克khắc 調điều 不bất 違vi 樂nhạc 音âm 故cố 。 雅nhã 者giả # 雅nhã 韻vận 響hưởng 正chánh 雅nhã 。 專chuyên 順thuận 佛Phật 法Pháp 故cố 。 )# 。
演diễn 暢sướng
(# 經kinh 音âm 義nghĩa 云vân 。 法pháp 花hoa [絔-白+(八/土)]# 云vân 。 演diễn 暢sướng 。 勅sắc 亮lượng 切thiết 。 廣quảng 雅nhã 暢sướng 達đạt 明minh 也dã （# 文văn ）# 。 )# 。
變biến 化hóa
(# 廣quảng 韻vận 云vân 。 化hóa 也dã 。 通thông 也dã 。 易dị 也dã 。 彼bỉ 卷quyển 切thiết 。 鄭trịnh 玄huyền 曰viết 。 化hóa 猶do 生sanh （# 文văn ）# 經kinh 音âm 義nghĩa 云vân 。 說thuyết 文văn 云vân 。 化hóa 變biến 也dã 。 謂vị 變biến 化hóa 無vô 常thường 也dã 。 文văn 選tuyển 鵬# 鳥điểu 賦phú （# 六lục 臣thần 註chú 十thập ）# 曰viết 。 萬vạn 物vật 變biến 化hóa 。 翰hàn 曰viết 。 萬vạn 物vật 變biến 化hóa 。 遷thiên 轉chuyển 反phản 䨱# 無vô 定định 。 銑# 曰viết 。 變biến 化hóa 。 反phản 䨱# 無vô 始thỉ 無vô 終chung （# 文văn ）# 。 東đông 宮cung 切thiết 韻vận 曰viết 。 周chu 易dị 堅kiên 柔nhu 相tương/tướng 推thôi 而nhi 生sanh 變biến 化hóa 。 變biến 化hóa 者giả 進tiến 退thoái 之chi 象tượng 也dã 。 韻vận 圃phố 絕tuyệt 形hình 為vi 化hóa 。 王vương 逸dật 曰viết 。 化hóa 變biến 也dã 。 )# 。
微vi 風phong
(# 廣quảng 韻vận 曰viết 。 微vi 妙diệu 也dã 。 細tế 也dã 。 風phong 教giáo 也dã 。 聲thanh 也dã 。 河hà 圖đồ 曰viết 。 風phong 者giả 天thiên 地địa 之chi 便tiện 。 元nguyên 命mạng 包bao 曰viết 。 隂# 陽dương 怒nộ 而nhi 為vi 風phong 也dã 。 毛mao 詩thi 傳truyền 云vân 。 清thanh 微vi 之chi 風phong 。 化hóa 養dưỡng 萬vạn 物vật 者giả 也dã 。 )# 。
自tự 然nhiên
(# 文văn 選tuyển （# 六lục 臣thần 註chú 五ngũ 十thập 四tứ ）# 辨biện 命mạng 論luận 曰viết 。 夫phu 道đạo 生sanh 萬vạn 物vật 。 則tắc 謂vị 之chi 道đạo 。 生sanh 而nhi 無vô 主chủ 謂vị 之chi 自tự 然nhiên （# 文văn ）# 王vương 弼bật 曰viết 。 自tự 然nhiên 者giả 無vô [禾*(乞-乙+小)]# 。 之chi 言ngôn 。 窮cùng 極cực 之chi 辞# （# 文văn ）# 郭quách 象tượng 註chú 莊trang 子tử 曰viết 。 天thiên 地địa 者giả 萬vạn 物vật 之chi 緫# 名danh 也dã 。 天thiên 地địa 以dĩ 萬vạn 物vật 為vi 躰# 。 而nhi 萬vạn 物vật 以dĩ 自tự 然nhiên 為vi 正chánh 。 自tự 然nhiên 者giả 不bất 為vi 而nhi 自tự 然nhiên 者giả 也dã 。 尚thượng 書thư 曰viết 。 水thủy 曰viết 潤nhuận 下hạ 。 火hỏa 曰viết 炎diễm 上thượng 。 孔khổng 曰viết 。 言ngôn 其kỳ 自tự 然nhiên 之chi 常thường 性tánh 也dã （# 文văn ）# 案án 自tự 然nhiên 者giả 。 非phi 凡phàm 聖thánh 鬼quỷ 神thần 作tác 。 唯duy 是thị 法pháp 爾nhĩ 道Đạo 理lý 謂vị 也dã 。 )# 。
障chướng 礙ngại
(# 玉ngọc 篇thiên 曰viết 。 障chướng 隔cách 也dã 。 亦diệc 作tác 㢓# 。 之chi 尚thượng 之chi 羊dương 二nhị 切thiết （# 文văn ）# [絔-白+(八/土)]# 音âm 義nghĩa 云vân （# 華hoa 嚴nghiêm 音âm 義nghĩa ）# 礙ngại 字tự 文văn 硋# 同đồng 。 五ngũ 代đại 切thiết 。 說thuyết 文văn 礙ngại 止chỉ 也dã 。 又hựu 作tác 閡ngại 。 郭quách 璞# 以dĩ 為vi 古cổ 文văn 礙ngại 字tự 說thuyết 文văn 閡ngại 外ngoại 閇bế 也dã （# 文văn ）# 。 )# 。
壽thọ 命mạng
(# 梵Phạn 語ngữ 勘khám 文văn 云vân 。 阿a 庚canh 灑sái 此thử 云vân 壽thọ 命mạng （# 文văn ）# [絔-白+(八/土)]# 音âm 義nghĩa 云vân 。 涅Niết 槃Bàn [絔-白+(八/土)]# 云vân 。 壽thọ 命mạng 視thị [桓-旦+(亞-二)]# 切thiết 。 案án 壽thọ 亦diệc 即tức 命mạng 也dã 。 壽thọ 取thủ 一nhất 期kỳ 之chi 名danh 。 命mạng 取thủ 人nhân 之chi 生sanh 分phần/phân 。 但đãn 異dị 名danh 耳nhĩ 。 說thuyết 文văn 壽thọ 久cửu 也dã 。 釋thích 名danh 云vân 。 生sanh 已dĩ 久cửu 遠viễn 氣khí 終chung 盡tận 也dã 。 又hựu 音âm 視thị 溜# 切thiết 。 上thượng 壽thọ 也dã 。 溜# 音âm 力lực 救cứu 切thiết （# 文văn ）# 。 )# 。
人nhân 民dân
(# 玉ngọc 篇thiên 曰viết 。 人nhân 象tượng 辟tịch 脛hĩnh 之chi 形hình 。 萬vạn 物vật 之chi 靈linh 也dã 。 而nhi 真chân 切thiết （# 文văn ）# 東đông 宮cung 切thiết 韻vận 曰viết 。 郭quách 知tri 玄huyền 曰viết 。 民dân 王vương 者giả 之chi 百bá 姓tánh 。 釋thích [尤-尢+氏]# 云vân 。 民dân 氓# 也dã 。 薛tiết 峋# 云vân 。 民dân 無vô 知tri 穪# 。 祝chúc 尚thượng 丘khâu 云vân 。 民dân 亦diệc [冗-几+具]# 也dã 。 孫tôn 愐miễn 云vân 。 案án 天thiên 子tử 曰viết 兆triệu 民dân 。 諸chư 侯hầu 曰viết 萬vạn 民dân 。 賈cổ 逵# 曰viết 。 四tứ 民dân 士sĩ 農nông 工công 商thương 也dã 。 礼# 記ký 曰viết 孔khổng 子tử 曰viết 。 古cổ 者giả 長trường/trưởng 民dân 。 朝triều 廷đình 敬kính 老lão 。 鄭trịnh 玄huyền 曰viết 。 長trường/trưởng 民dân 天thiên 子tử 諸chư 侯hầu 也dã 。 毛mao 詩thi 蒸chưng 民dân 鄭trịnh 氏thị 註chú 禮lễ 記ký 曰viết 。 黔kiềm # 民dân 也dã （# 文văn ）# 。 倭# 名danh 曰viết 。 日nhật 本bổn 紀kỷ 云vân 。 人nhân 民dân （# 和hòa 名danh 。 比tỉ 止chỉ 久cửu 佐tá ）# 一nhất 云vân （# 於ư 保bảo 無vô 太thái 加gia 良lương ）# 。 )# 。
眾chúng 生sanh
(# 經kinh 音âm 義nghĩa 云vân 。 華hoa 嚴nghiêm 經Kinh 云vân 禪thiền 頭đầu 是thị 戰chiến 切thiết 。 梵Phạm 言ngôn 。 或hoặc 云vân 禪thiền 豆đậu 禪thiền 兜đâu 。 或hoặc 言ngôn 繕thiện 都đô 。 此thử 譯dịch 云vân 眾chúng 生sanh 也dã （# 文văn ）# 。 又hựu 云vân 對đối 法pháp 論luận 云vân 。 有hữu 情tình 梵Phạm 言ngôn 薩tát 埵đóa 。 薩tát 此thử 云vân 有hữu 。 埵đóa 此thử 言ngôn 情tình 。 故cố 云vân 有hữu 情tình 。 言ngôn 眾chúng 生sanh 者giả 。 案án 梵Phạm 本bổn 僕bộc 呼hô 膳thiện 那na 此thử 云vân 眾chúng 生sanh 。 語ngữ 名danh 別biệt 也dã 。 故cố 從tùng 本bổn 譯dịch （# 文văn ）# 同đồng 性tánh 経# 佛Phật 言ngôn 。 眾chúng 生sanh 者giả 眾chúng 緣duyên 和hòa 合hợp 。 名danh 曰viết 眾chúng 生sanh 。 所sở 謂vị 地địa 水thủy 火hỏa 風phong 。 空không 識thức 名danh 色sắc 六lục 入nhập 因nhân 緣duyên 生sanh 。 楞lăng 伽già 王vương 言ngôn 。
世Thế 尊Tôn 彼bỉ 眾chúng 生sanh 者giả 。 以dĩ 何hà 為vi 本bổn 。 依y 何hà 而nhi 住trụ 。 以dĩ 何hà 為vi 因nhân 。
佛Phật 言ngôn 。
眾chúng 生sanh 者giả 無vô 明minh 為vi 本bổn 。 依y 愛ái 而nhi 住trụ 。 以dĩ 業nghiệp 為vi 因nhân 。 楞lăng 伽già 王vương 言ngôn 。
世Thế 尊Tôn 業nghiệp 有hữu 三tam 種chủng 。 何hà 等đẳng 為vi 三tam 。
謂vị 身thân 口khẩu 意ý 。 業nghiệp 法pháp 花hoa 文văn 句cú 曰viết 。 眾chúng 生sanh 者giả 。 中trung 阿a [合-一+(采-木)]# 十thập 二nhị 云vân 。 刧# 初sơ 光Quang 音Âm 天Thiên 下hạ 生sanh 世thế 間gian 。 無vô 男nam 女nữ 尊tôn # 。 眾chúng 共cộng 生sanh 世thế 故cố 言ngôn 眾chúng 生sanh 。 此thử 㨿# 最tối 初sơ 也dã 。 若nhược [攬-(罩-卓)]# 眾chúng 隂# 。 而nhi 有hữu 假giả 名danh 眾chúng 生sanh 。 此thử 㨿# 一nhất 期kỳ 受thọ 報báo 也dã 。 若nhược 言ngôn 處xứ 處xứ 受thọ 生sanh 。 故cố 名danh 眾chúng 生sanh 者giả 。 此thử 㨿# 業nghiệp 力lực 五ngũ 道đạo 流lưu 轉chuyển 也dã 。 正Chánh 法Pháp 念niệm 経# 云vân 。 十thập 種chủng 眾chúng 生sanh 。 諸chư 長trường 短đoản 方phương 円# 三tam 角giác 青thanh 黃hoàng 赤xích 白bạch 。 紫tử （# 文văn ）# 禮lễ 記ký 曰viết 。 眾chúng 生sanh 必tất 死tử 必tất [歸-止+大]# 土thổ/độ 。 此thử 謂vị 之chi 鬼quỷ 。 骨cốt 肉nhục 弊tệ 于vu 下hạ 隂# 為vi 野dã 土thổ/độ 也dã 。 )# 。
阿a [鞥-合+(白-日+田)]# 跋bạt 致trí
(# 經kinh 音âm 義nghĩa 云vân 。 法pháp 花hoa 經Kinh 云vân 。 阿a [鞥-合+(白-日+田)]# 跋bạt 。 頻tần 脂chi 切thiết 。 譯dịch 言ngôn 不bất 退thoái 住trụ 也dã 。 此thử 與dữ 聲thanh 字tự 同đồng 。 諸chư 經kinh 有hữu 作tác 阿a 毗tỳ 跋bạt 致trí 。 或hoặc 作tác 阿a 惟duy 越việt 致trí 。 皆giai 梵Phạm 音âm 訛ngoa 轉chuyển 也dã （# 文văn ）# 翻phiên 釋thích 名danh 義nghĩa 集tập 云vân 。 阿a [鞥-合+(白-日+田)]# 跋bạt 致trí 亦diệc 名danh 。 阿a 惟duy 越việt 致trí 。 此thử 云vân 不bất 退thoái 轉chuyển 。 不bất 退thoái 有hữu 三tam 義nghĩa 。 入nhập 空không 位vị 不bất 退thoái 。 入nhập 假giả 行hành 不bất 退thoái 。 入nhập 中trung 念niệm 不bất 退thoái 。 如như 樂nhạo/nhạc/lạc 云vân 。 般Bát 若Nhã 是thị 位vị 。 離ly 二nhị 死tử 故cố 。 解giải 脫thoát 是thị 行hành 。 諸chư 行hành 具cụ 故cố 。 法Pháp 身thân 是thị 念niệm 。 證chứng 實thật 境cảnh 故cố 。 智trí 論luận 云vân 。 無Vô 生Sanh 忍Nhẫn 法pháp 即tức 是thị 阿a [鞥-合+(白-日+田)]# 跋bạt 致trí 地địa （# 文văn ）# 。 )# 。
一Nhất 生Sanh 補Bổ 處Xứ
(# 経# 音âm 義nghĩa 云vân 。 菩Bồ 薩Tát 瓔anh 珞lạc 經Kinh 云vân 。 阿a 惟duy 顏nhan 。 案án 菩Bồ 薩Tát 十Thập 住Trụ 經Kinh 云vân 。 第đệ 十thập 阿a 惟duy 顏nhan 住trụ 。 謂vị 一Nhất 生Sanh 補Bổ 處Xứ 者giả 。 也dã （# 文văn ）# 。 靈linh 芝chi 義nghĩa 䟽# （# 會hội 本bổn 聞văn 持trì 記ký 中trung 三tam 十thập 一nhất ）# 云vân 。 一Nhất 生Sanh 補Bổ 處Xứ 。 即tức 等đẳng 覚# 菩Bồ 薩Tát 。 如như 觀quán 音âm 勢thế 至chí 等đẳng （# 文văn ）# 。 智Trí 度Độ 論luận 云vân （# 經Kinh 云vân ）# 一nhất 切thiết 菩Bồ 薩Tát 。 皆giai 是thị 補bổ 處xứ 。 紹thiệu 尊tôn 位vị 者giả 。 問vấn 曰viết 。 若nhược 彌Di 勒Lặc 菩Bồ 薩Tát 。 應ưng 穪# 補bổ 處xứ 。 諸chư 餘dư 菩Bồ 薩Tát 。 何hà 故cố 復phục 言ngôn 。 紹thiệu 尊tôn 位vị 者giả 。 [前-刖+合]# 曰viết 。 是thị 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 於ư 十thập 方phương 佛Phật 土độ 。 皆giai 補bổ 佛Phật 處xứ 。 )# 。
阿a 僧tăng 祇kỳ
(# 經kinh 音âm 義nghĩa 云vân 。 法pháp 花hoa 經Kinh 云vân 。 無vô 央ương 。 於ư 良lương 切thiết （# 已dĩ 下hạ 二nhị 十thập 四tứ 左tả 顯hiển 揚dương 聖thánh 教giáo 論luận 音âm 義nghĩa ）# 梵Phạm 言ngôn 。 阿a 僧tăng 企xí 耶da 。 丘khâu 豉thị 切thiết 。 此thử 云vân 無vô 央ương 數số 。 舊cựu 言ngôn 阿a 僧Tăng [尤-尢+祗]# 。 訛ngoa 略lược 也dã （# 文văn ）# 。 )# 。
劫kiếp
(# 新tân 譯dịch 花hoa 嚴nghiêm 音âm 義nghĩa （# 一nhất 四tứ ）# 云vân 。 劫kiếp 梵Phạm 言ngôn 也dã 。 具cụ 正chánh 云vân 羯yết 臘lạp 波ba 。 此thử 翻phiên 為vi 長trường 時thời 也dã （# 文văn ）# 翻phiên 譯dịch 名danh 義nghĩa 集tập 云vân 。 [颳-古+友]# 陀đà 刧# 簸phả 劫kiếp 簸phả 。 大đại 論luận 秦tần 言ngôn 分phân 別biệt 時thời 節tiết 。 [颳-古+友]# 陀đà 者giả 秦tần 言ngôn 善thiện 。 有hữu 千thiên 萬vạn 劫kiếp 過quá 去khứ 。 空không 無vô 有hữu 佛Phật 。 是thị 一nhất 劫kiếp 中trung 有hữu 千thiên 佛Phật 興hưng 諸chư 淨tịnh 居cư 天thiên 歓# 喜hỷ 故cố 。 名danh 為vi 善thiện 劫kiếp 。 此thử 一nhất 劫kiếp 內nội 有hữu 四tứ 中trung 劫kiếp 。 成thành 住trụ 壞hoại 空không 。 輔phụ 行hành 云vân 此thử 云vân 時thời 。 俱câu 舎# 等đẳng 論luận 。 多đa 以dĩ 二nhị 十thập 增tăng 减# 為vi 一nhất 中trung 刧# 。 八bát 十thập 增tăng 减# 為vi 一nhất 大đại 劫kiếp 。 金kim 光quang 明minh 云vân 。 梵Phạm 天Thiên 三tam 銖thù 天thiên 衣y 。 三tam 年niên 一nhất 拂phất 。 拂phất 盡tận 畟trắc 方phương 四tứ 十thập 里lý 石thạch 。 以dĩ 為vi 小tiểu 劫kiếp 。 八bát 十thập 里lý 盡tận 以dĩ 為vi 中trung 劫kiếp 。 百bách 二nhị 十thập 里lý 盡tận 名danh 為vi 大đại 劫kiếp 。 不bất 於ư 如như 此thử 劫kiếp 數số 修tu 学# 。 不bất 名danh 菩Bồ 薩Tát 。 又hựu 云vân 。 有hữu 一nhất 里lý 刧# 。 二nhị 里lý 劫kiếp 。 乃nãi 至chí 萬vạn 里lý 劫kiếp 。 又hựu 云vân 。 有hữu 大đại 方phương 城thành 。 周chu 四tứ 十thập 里lý 。 滿mãn 中trung 芥giới 子tử 。 不bất 槩# 令linh 平bình 。 百bách 年niên 取thủ 一nhất 盡tận 。 名danh 為vi 劫kiếp 。 經kinh 劫kiếp 無vô 數số 。 名danh 阿a 僧Tăng [尤-尢+祗]# 。 委ủy 出xuất 刧# 義nghĩa （# 文văn ）# 。 )# 。
男nam 子tử
(# 千thiên 字tự 文văn 曰viết 。 補bổ 嚕rô 灑sái 此thử 云vân 男nam （# 文văn ）# 。 梵Phạn 語ngữ 勘khám 文văn 云vân 。 金kim 剛cang 經Kinh 云vân 。 補bổ 嚕rô 麁thô 縛phược 。 此thử 云vân 丈trượng 夫phu 。 說thuyết 文văn 曰viết 。 男nam 丈trượng 夫phu 也dã 。 从# 田điền 从# 力lực 。 言ngôn 男nam 用dụng 力lực 於ư 田điền 也dã [禾/干]# 覃# 切thiết 。 周chu 易dị 曰viết 。 有hữu 天thiên 地địa 然nhiên 後hậu 有hữu 萬vạn 物vật 。 有hữu 萬vạn 物vật 然nhiên 後hậu 有hữu 男nam 女nữ 。 有hữu 男nam 女nữ 然nhiên 後hậu 有hữu 夫phu 婦phụ 。 有hữu 夫phu 婦phụ 然nhiên 後hậu 有hữu 父phụ 子tử 。 有hữu 父phụ 子tử 。 然nhiên 後hậu 有hữu 君quân 臣thần 。 有hữu 君quân 臣thần 然nhiên 後hậu 有hữu 上thượng 下hạ 。 有hữu 上thượng 下hạ 然nhiên 後hậu 有hữu 禮lễ 儀nghi 。 有hữu 所sở 錯thác （# 文văn ）# 。 又hựu 曰viết 。 乾can/kiền/càn 道đạo 成thành 男nam （# 王vương 曰viết 乾can/kiền/càn 陽dương 物vật 也dã ）# 坤# 道đạo 成thành 女nữ （# 王vương 曰viết 。 坤# 隂# 物vật 也dã 。 謝tạ 曰viết 。 此thử 原nguyên 反phản 化hóa 之chi 所sở 至chí ）# 倭# 名danh 曰viết 。 說thuyết 文văn 云vân 。 男nam （# 和hòa 名danh 乎hồ 乃nãi 古cổ 文văn ）# 丈trượng 夫phu 也dã 公công 羊dương 傳truyền 云vân 丈trượng 夫phu 一nhất 云vân 萬vạn [葉-世+廿]# 集tập 云vân （# 萬vạn 須tu 良lương 乎hồ ）# 。 大đại 人nhân 之chi 穪# 也dã （# 文văn ）# 。 )# 。
女nữ 人nhân
(# 千thiên 字tự 文văn 曰viết 悉tất 恆hằng 哩rị 此thử 云vân 女nữ （# 文văn ）# 。 梵Phạn 語ngữ 勘khám 文văn 云vân 。 金kim 剛cang 經kinh 悉tất 怛đát 哩rị 婆bà 。 此thử 云vân 女nữ 人nhân （# 文văn ）# 。 東đông 宮cung 切thiết 韻vận 曰viết 。 釋Thích 氏thị 云vân 。 女nữ 在tại 父phụ 母mẫu 家gia 之chi 穪# 。 婦phụ 在tại 夫phu 婿tế 家gia 之chi 穪# 。 孫tôn 愐miễn 云vân 。 大đại 戴đái 禮lễ 云vân 。 女nữ 者giả 如như 也dã 。 言ngôn 如như 男nam 子tử 之chi 教giáo 也dã 。 倭# 名danh 云vân 婦phụ 人nhân 。 日nhật 本bổn 紀kỷ 云vân 。 手thủ 弱nhược 女nữ 人nhân （# 和hòa 名danh 太thái 手thủ 夜dạ 米mễ ）# 上thượng 同đồng （# 文văn ）# 。 )# 。
名danh 號hiệu
(# 俱câu 舎# 光quang 記ký 云vân 。 梵Phạm 云vân 那na （# 去khứ 聲thanh ）# 摩ma 。 唐đường 言ngôn 名danh 。 是thị 隨tùy 義nghĩa 。 [歸-止+大]# 義nghĩa 。 赴phó 義nghĩa 。 名danh 義nghĩa 。 謂vị 隨tùy 音âm 聲thanh [歸-止+大]# 赴phó 於ư 境cảnh 。 呼hô 召triệu 色sắc 等đẳng （# 文văn ）# 經kinh 音âm 義nghĩa 云vân 。 名danh 彌di 成thành 切thiết 。 名danh 幖tiêu 幟xí 也dã 亦diệc 所sở 以dĩ 召triệu 質chất 也dã 自tự 命mạng 也dã 。 左tả 傳truyền 曰viết 名danh 以dĩ 制chế 義nghĩa 。 廣quảng 雅nhã 名danh 成thành 也dã （# 文văn ）# 。 廣quảng 韻vận 云vân 。 名danh 字tự 。 春xuân 秋thu 說thuyết 題đề 曰viết 。 名danh 成thành 也dã 。 大đại 也dã 。 巧xảo 也dã 。 號hiệu 也dã 。 說thuyết 文văn 曰viết 。 自tự 命mạng 也dã 。 从# 口khẩu 从# 夕tịch 。 夕tịch 者giả [冗-几+具]# 也dã 。 [冗-几+具]# 不bất 相tương 見kiến 。 故cố 以dĩ 口khẩu 自tự 名danh 武võ 并tinh 切thiết 。 號hiệu 令linh 也dã 。 召triệu 也dã 。 呼hô 也dã 。 亦diệc 作tác 號hiệu 同đồng 。 胡hồ 倒đảo 切thiết （# 文văn ）# 東đông 宮cung 切thiết 韻vận 曰viết 。 郭quách 知tri 玄huyền 曰viết 。 名danh 所sở 以dĩ 召triệu 質chất 也dã 。 釋thích [尤-尢+氏]# 曰viết 。 名danh 號hiệu 也dã 。 武võ 玄huyền 之chi 曰viết 。 名danh 朋bằng 也dã 。 以dĩ 明minh 其kỳ 質chất 也dã 。 従# 夕tịch 从# 口khẩu 。 闇ám 不bất 相tương 見kiến 。 須tu 口khẩu 以dĩ 自tự 名danh 也dã 。 薛tiết 峋# 云vân 。 人nhân 及cập 萬vạn 物vật 各các 須tu 有hữu 以dĩ 名danh 。 其kỳ 質chất 明minh 顯hiển 。 而nhi 分phân 別biệt 也dã 。 又hựu 有hữu 異dị 徳# 顯hiển 亦diệc 別biệt 謂vị 之chi 名danh 。 山sơn 丘khâu 眾chúng 物vật 有hữu 奇kỳ 異dị 亦diệc 皆giai 謂vị 之chi 名danh 也dã 。 號hiệu [方*色]# 令linh 。 又hựu 召triệu 也dã 。 麻ma 果quả 曰viết 。 號hiệu 者giả 切thiết 之chi 狀trạng 也dã 。 名danh 號hiệu 也dã （# 文văn ）# 。 今kim 案án 名danh 號hiệu 異dị 躰# 同đồng 訓huấn 。 平bình 他tha 之chi 差sai 別biệt 也dã 。 )# 。
顛điên 倒đảo
(# 輔phụ 行hành 云vân 言ngôn 顛điên 倒đảo 者giả 顛điên 即tức 頂đảnh 也dã 。 頂đảnh 墜trụy 於ư 下hạ 。 故cố 名danh 顛điên 倒đảo 。 廣quảng 雅nhã 云vân 。 顛điên 倒đảo 也dã 。 論luận 語ngữ 註chú 曰viết 。 顛điên 沛# 僵cương 仆phó 也dã （# 文văn ）# 。 )# 。
阿a 閦súc
(# 經kinh 音âm 義nghĩa 云vân 。 明Minh 度Độ 無Vô 極Cực 。 經Kinh 云vân 阿a 閦súc 。 案án 閦súc 文văn 字tự 所sở 無vô 相tướng 承thừa 。 叉xoa 六lục 切thiết 。 餘dư 經kinh 作tác 無vô 怒nộ 。 亦diệc 云vân 無vô 動động 。 或hoặc 云vân 無vô 怒nộ 覚# 。 皆giai 義nghĩa 譯dịch 其kỳ 名danh （# 文văn ）# 翻phiên 譯dịch 名danh 義nghĩa 集tập 云vân 。 阿a 閦súc （# 註chú 經kinh 九cửu （# 三tam 十thập 一nhất ）# ）# 淨tịnh 名danh 經Kinh 云vân 。 有hữu 國quốc 名danh 妙Diệu 喜Hỷ 。 佛Phật 號hiệu 無Vô 動Động 。 䟽# （# 略lược 䟽# 十thập 八bát 帋chỉ 右hữu ）# 曰viết 阿a 之chi 言ngôn 無vô 。 閦súc 之chi 言ngôn 動động （# 文văn ）# 。 )# 。
恆Hằng 河Hà 沙sa 數số
(# 經kinh 音âm 義nghĩa 云vân （# 唐đường 訳# ）# 俱câu 舎# 論luận 云vân 殑Căng 伽Già 河hà 。 其kỳ 昇thăng 切thiết 。 諸chư 經kinh 論luận 中trung 或hoặc 作tác 恆Hằng 河Hà 。 或hoặc 言ngôn 恆hằng 伽già 河hà 。 亦diệc 云vân 恆hằng 迦ca 河hà 或hoặc 作tác 強cường/cưỡng 伽già 河hà 。 皆giai 訛ngoa 也dã 。 此thử 河hà 従# 無vô [烈-列+執]# 惱não 池trì 東đông 靣# 象tượng 口khẩu 而nhi 出xuất 。 流lưu 入nhập 東đông 海hải 。 舊cựu 譯dịch 云vân 天thiên 堂đường 來lai 。 以dĩ 彼bỉ 外ngoại 書thư 云vân 。 本bổn 入nhập 摩Ma 醯Hê 首Thủ 羅La 天Thiên 頂đảnh 。 從tùng 耳nhĩ 中trung 出xuất 。 流lưu 在tại 地địa 上thượng 。 以dĩ 此thử 天thiên 化hóa 來lai 也dã （# 已dĩ 下hạ 二nhị 十thập 四tứ 十thập （# 四tứ 帋chỉ ）# 右hữu 對đối 法pháp 論luận （# 音âm 義nghĩa ）# ）# 其kỳ 沙sa 至chí 細tế 。 與dữ 水thủy 同đồng 流lưu 。 以dĩ 手thủ 掬cúc 水thủy 。 滿mãn 手thủ 中trung 急cấp 把bả 於ư 沙sa 還hoàn 隨tùy 水thủy 出xuất 。 經kinh 中trung 多đa 此thử 喻dụ 也dã （# 文văn ）# 。 慈từ [恩-大+(巨-匚)]# 法pháp 花hoa 玄huyền 贊tán 曰viết 。 梵Phạm 云vân 殑Căng 伽Già 。 訛ngoa 略lược 云vân 恆Hằng 河Hà 。 神thần 之chi 名danh 。 河hà 從tùng 彼bỉ 穪# 。 殑căng 音âm 其kỳ 矜căng 反phản 。 去khứ 聲thanh 也dã 。 經kinh 中trung 說thuyết 恆Hằng 河Hà 沙sa 為ví 喻dụ 。 無vô [烈-列+執]# 惱não 池trì 出xuất 四tứ 大đại 河hà 。 此thử 即tức 一nhất 也dã 。 一nhất 由do 沙sa 多đa 。 二nhị 由do [世-廿+卄]# 人nhân 共cộng 為vi 福phước 水thủy 。 入nhập 洗tẩy 罪tội [冰-水+(威-女+火)]# 沒một [死-一+├]# 生sanh 天thiên 。 三tam 雖tuy 經kinh 劫kiếp 壞hoại 。 名danh 字tự 常thường 定định 。 四tứ 佛Phật 多đa 近cận 此thử 。 宣tuyên 說thuyết 妙diệu 法Pháp 。 五ngũ 眾chúng 人nhân 共cộng 委ủy 故cố 多đa 為ví 喻dụ 。 仍nhưng 取thủ 初sơ 出xuất 池trì 口khẩu 方phương 四tứ 十thập 里lý 沙sa 。 以dĩ 為ví 喻dụ （# 文văn ）# 西tây 域vực 記ký 曰viết 。 瞻chiêm 部bộ 洲châu 之chi 中trung 地địa 者giả 。 阿a 那na 婆bà 答đáp 多đa 池trì （# 唐đường 言ngôn 無vô [烈-列+執]# 惱não 。 旧# 曰viết 阿A 耨Nậu 達Đạt 池Trì 。 訛ngoa ）# 在tại 香Hương 山Sơn 之chi 南nam 。 大đại 雪Tuyết 山Sơn 之chi 北bắc 。 周chu 八bát 百bách 里lý 矣hĩ 。 金kim 銀ngân 瑠lưu 璃ly 。 頗phả 胝chi 飾sức 其kỳ 岸ngạn 焉yên 。 金kim 沙Sa 彌Di 漫mạn 。 清thanh 波ba 胶# 鏡kính 。 大đại 地địa 菩Bồ 薩Tát 。 以dĩ 願nguyện 力lực 故cố 。 化hóa 為vi 龍long 王vương 。 於ư 中trung 潛tiềm 宅trạch 。 出xuất 清thanh 冷lãnh 水thủy 。 給cấp 瞻chiêm 部bộ 洲châu 。 是thị 以dĩ 池trì 東đông 面diện 。 銀ngân 牛ngưu 口khẩu 流lưu 出xuất 殑căng （# 巨cự 升thăng 切thiết ）# 伽già 河hà （# 旧# 曰viết 恆Hằng 河Hà 又hựu 曰viết 恆hằng 伽già 訛ngoa 也dã ）# 繞nhiễu 池trì 一nhất 帀táp 入nhập 東đông 靣# 海hải 池trì 南nam 靣# 金kim 象tượng 口khẩu 流lưu 出xuất 信tín 度độ 河hà （# 旧# 曰viết 辛tân 頭đầu 河hà 訛ngoa ）# 繞nhiễu 池trì 一nhất 帀táp 入nhập 西tây 南nam 海hải 池trì 西tây 靣# 琉lưu 璃ly 馬mã 口khẩu 流lưu 出xuất 縛phược 芻sô 河hà （# 旧# 曰viết 愽# 叉xoa 河hà 。 訛ngoa ）# 繞nhiễu 池trì 一nhất 帀táp 。 入nhập 西tây 北bắc 海hải 。 池trì 北bắc 靣# 頗phả 胝chi 。 師sư 子tử 口khẩu 流lưu 出xuất 徙tỉ 多đa 河hà （# 旧# 曰viết 私tư 陀đà 河hà 訛ngoa ）# 繞nhiễu 池trì 一nhất 帀táp 入nhập 東đông 北bắc 海hải 。 或hoặc 曰viết 。 潛tiềm 流lưu 地địa 下hạ 出xuất 穪# 石thạch 山sơn 。 即tức 徒đồ 多đa 河hà 之chi 流lưu 。 為vi 中trung 国# 河hà 源nguyên （# 文văn 私tư 案án 。 頌tụng 疏sớ/sơ （# 冠quan 註chú 曰viết 一nhất 二nhị 十thập 一nhất 右hữu ）# 無vô [烈-列+執]# 惱não 池trì 縦# 廣quảng 正chánh 等đẳng 五ngũ 十thập 踰du 繕thiện 那na 量lượng 。 八bát 功công 徳# 水thủy 。 盈doanh 滿mãn 其kỳ 中trung 。 非phi 得đắc 通thông 人nhân 。 無vô 由do 能năng 至chí 。 文văn ）# 。 )# 。
釋Thích 迦Ca 牟Mâu 尼Ni
(# 新tân 譯dịch 花hoa 嚴nghiêm 音âm 義nghĩa 曰viết 。 釈# 迦ca 此thử 云vân 能năng 仁nhân 。 牟Mâu 尼Ni 寂tịch 默mặc 也dã 。 言ngôn 其kỳ 三tam 業nghiệp 離ly 於ư 諠huyên 雜tạp 也dã （# 文văn ）# 翻phiên 譯dịch 名danh 義nghĩa 集tập 云vân 。 釋Thích 迦Ca 牟Mâu 尼Ni 。 [擴-黃+(共-八+(人*人))]# [(傘-(企-止)+卄)-┬+ㄎ]# 云vân 。 此thử 云vân 能năng 仁nhân 寂tịch 默mặc 。 寂tịch 默mặc 故cố 不bất 住trụ 生sanh 死tử 。 能năng 仁nhân 故cố 不bất 住trụ 涅Niết 槃Bàn 。 悲bi 智trí 兼kiêm 運vận 立lập 此thử 嘉gia 穪# 。 發phát 軫# 云vân 。 本bổn 起khởi 經kinh 翻phiên 釈# 迦ca 為vi 能năng 仁nhân 。 本bổn 行hạnh 經kinh （# 未vị 得đắc 文văn 更cánh 撿kiểm ）# 譯dịch 牟Mâu 尼Ni 為vi 寂tịch 默mặc 。 能năng 仁nhân 是thị 姓tánh 。 寂tịch 默mặc 是thị 字tự 。 姓tánh 從tùng 慈từ 悲bi 利lợi 物vật 。 字tự 取thủ 智trí 慧tuệ 冝# 理lý 。 以dĩ 利lợi 物vật 故cố 。 不bất 住trụ 涅Niết 槃Bàn 。 以dĩ 理lý 故cố 不bất 住trụ 生sanh 死tử 。 長trường/trưởng 水thủy （# 金kim 剛cang 刊# 定định 記ký 一nhất 三tam 十thập ）# 云vân 。 寂tịch 者giả 現hiện 相tướng 。 無vô 相tướng 。 默mặc 者giả 示thị 說thuyết 。 無vô 說thuyết 。 此thử 則tắc 即tức 真chân 之chi 應ưng 也dã 。 能năng 仁nhân 是thị 姓tánh 者giả 。 長trường/trưởng 阿a [合-一+(采-木)]# 云vân 。 昔tích 有hữu 輪Luân 王Vương 。 姓tánh 甘cam 蔗giá [尤-尢+氏]# 。 聽thính 次thứ 妃phi 之chi 讚tán 。 # 四tứ 太thái 子tử 。 至chí 雪Tuyết 山Sơn 之chi 北bắc 。 自tự 立lập 城thành 居cư 。 以dĩ 德đức [歸-止+大]# 人nhân 。 不bất 數số 年niên 間gian 。 欝uất 為vi 強cường/cưỡng 国# 。 父phụ 王vương 悔hối 憶ức 。 遣khiển 使sứ 徃# 召triệu 四tứ 子tử 。 辞# 過quá 不bất 還hoàn 。 父phụ 王vương 三tam 歎thán 。 我ngã 子tử 釋Thích 迦Ca 。 因nhân 此thử 命mạng 氏thị 。 又hựu （# 長trường/trưởng 阿a [合-一+(采-木)]# 十thập 三tam ）# 云vân 。 住trụ 直trực 樹thụ 林lâm 。 又hựu 號hiệu 釈# 迦ca 。 既ký 於ư 林lâm 立lập 国# 。 即tức 以dĩ 林lâm 為vi 姓tánh 。 此thử 以dĩ 釈# 迦ca 翻phiên 為vi 直trực 林lâm 。 寂tịch 默mặc 是thị 字tự 者giả 。 本bổn 行hạnh 經kinh （# 未vị 得đắc 文văn 更cánh 撿kiểm ）# 云vân 。 又hựu 諸chư 釋Thích 種chủng 。 立lập 姓tánh 憍kiêu 慢mạn 多đa 言ngôn 。 及cập 見kiến 太thái 子tử 悉tất 皆giai 默mặc 然nhiên 。 王vương 云vân 。 宜nghi 字tự 牟Mâu 尼Ni 。 穪# 讚tán 淨tịnh 土độ 經kinh 。 名danh 釋Thích 迦Ca 寂Tịch 靜Tĩnh 。 又hựu 釋Thích 迦Ca 牟Mâu 尼Ni 。 翻phiên 度độ 沃ốc 焦tiêu 。 如như 舊cựu 華hoa 嚴nghiêm 四tứ 名danh 字tự 品phẩm 及cập 十thập 住trụ 婆bà 沙sa 所sở 列liệt 。 大đại 海hải 有hữu 石thạch 。 其kỳ 名danh 曰viết 沃ốc 焦tiêu 。 萬vạn 流lưu 沃ốc 之chi 至chí 石thạch 皆giai 竭kiệt 。 所sở 以dĩ 大đại 海hải 水thủy 不bất 增tăng 長trưởng 。 眾chúng 生sanh 流lưu 轉chuyển 。 猶do 如như 焦tiêu 石thạch 。 五ngũ [(美-(王/大)+(工/口))*欠]# 沃ốc 之chi 。 而nhi 無vô 猒# 足túc 。 唯duy 佛Phật 能năng 度độ 。 故cố 此thử 為vi 名danh 。 釋Thích 迦Ca 牟Mâu 尼Ni 。 属# 應ưng 身thân 也dã 。 摩ma 訶ha 衍diễn 云vân 。 所sở 言ngôn 應ưng 者giả 。 隨tùy 順thuận 根căn 機cơ 。 而nhi 不bất 相tương 違vi 。 隨tùy 時thời 隨tùy 處xứ 。 隨tùy 趣thú 出xuất 現hiện 非phi 安an 樂lạc 相tương/tướng 。 故cố 名danh 為vi 應ưng 。 而nhi 此thử 應ưng 身thân 。 周chu 帀táp 千thiên 華hoa 上thượng 。 復phục 現hiện 千thiên 釋Thích 迦Ca 。 一nhất 華hoa 百bách 億ức 國quốc 。 一nhất 國quốc 一nhất 釋Thích 迦Ca 故cố 。 召triệu 釋Thích 迦Ca 牟Mâu 尼Ni 。 名danh 千thiên 百bách 億ức 化hóa 身thân 。 唯duy 識thức 論luận 云vân 。 三tam 變biến 化hóa 身thân 。 謂vị 諸chư 如Như 來Lai 。 由do 成thành 事sự 智trí 變biến 現hiện 無vô 量lượng 隨tùy [類-犬+女]# 化hóa 身thân 。 居cư 淨tịnh 穢uế 土thổ/độ 。 為vi 未vị 證chứng 智trí 菩Bồ 薩Tát 眾chúng 二Nhị 乘Thừa 異dị 生sanh 。 穪# 彼bỉ 機cơ 宜nghi 現hiện 通thông 說thuyết 法Pháp 。 若nhược 就tựu 應ưng 身thân 開khai 出xuất 變biến 化hóa 。 則tắc 成thành 四tứ 身thân 。 以dĩ 現hiện 同đồng 始thỉ 終chung 名danh 應ưng 。 無vô 而nhi 欻hốt 有hữu 名danh 化hóa 。 然nhiên 此thử 三Tam 身Thân 之chi 法pháp 。 或hoặc 執chấp 即tức 義nghĩa 名danh 失thất 三Tam 身Thân 。 或hoặc 執chấp 離ly 義nghĩa 相tương/tướng 乖quai 一nhất 體thể 。 今kim 約ước 三tam 義nghĩa 。 通thông 而nhi 辨biện 之chi 。 一nhất 者giả 體thể 用dụng 。 智trí 與dữ 體thể [冗-几+具]# 能năng 起khởi 大đại 用dụng 。 自tự 報báo 上thượng [冗-几+具]# 法pháp 性tánh 體thể 。 名danh 真chân 身thân 。 化hóa 報báo 下hạ 赴phó 機cơ 緣duyên 用dụng 。 名danh 應ưng 身thân 。 故cố 光quang 明minh 云vân 。 佛Phật 真chân 法Pháp 身thân 。 猶do 如như 虚# 空không 。 應ứng 物vật 現hiện 形hình 。 如như 水thủy 中trung 月nguyệt 。 而nhi 観# 世thế 音âm 普phổ 門môn 示thị 現hiện 。 令linh 無vô 涯nhai 人nhân 獲hoạch 乎hồ 冥minh 顯hiển 兩lưỡng 種chủng 利lợi 益ích 者giả 。 由do 此thử 二nhị 身thân 也dã 。 二nhị 者giả 權quyền 實thật 。 權quyền 名danh 權quyền 暫tạm 實thật 謂vị 實thật 錄lục 。 以dĩ [方*色]# 權quyền 故cố 。 従# 勝thắng 起khởi 劣liệt 。 三tam 佛Phật 離ly 明minh 以dĩ 顯hiển 實thật 。 故cố 従# 劣liệt 起khởi 勝thắng 。 [尤-尢+祗]# 是thị 一nhất 身thân 。 故cố 曰viết 吾ngô 今kim 此thử 身thân 即tức 是thị 法Pháp 身thân 。 又hựu 云vân 。 [徽-糸+口]# 妙diệu 淨tịnh 法Pháp 身thân 。 具cụ 相tướng 三tam 十thập 二nhị 。 是thị 知tri 順thuận 機cơ 則tắc 權quyền 設thiết 三Tam 身Thân 。 就tựu 應ưng 乃nãi 實thật 唯duy 一nhất 佛Phật 也dã 。 三tam 者giả 事sự 理lý 観# 経# （# 天thiên 台thai ）# 䟽# （# 會hội 本bổn 妙diệu 宗tông 鈔sao ）# 曰viết 佛Phật 本bổn 無vô 身thân 無vô 壽thọ 。 亦diệc 無vô 於ư 量lượng 。 隨tùy 順thuận 世thế 間gian 。 而nhi 論luận 三Tam 身Thân 。 是thị 則tắc 仰ngưỡng 観# 至chí 理lý 。 本bổn 實thật 無vô 形hình 。 俯phủ 隨tùy 物vật 機cơ 。 迹tích 埀thùy 化hóa 事sự 猶do 明minh 鏡kính 也dã 。 像tượng 體thể 本bổn 虚# 。 若nhược 水thủy 月nguyệt 焉yên 。 影ảnh 元nguyên 非phi 實thật 。 苟cẩu 於ư 迹tích 事sự 而nhi 起khởi 封phong 執chấp 。 則tắc 同đồng 癡si 猴hầu 墮đọa 井tỉnh 而nhi 死tử 。 学# 出xuất 世thế 法pháp 。 宜nghi 誡giới 之chi 哉tai （# 文văn ）# 。 不bất 退thoái 轉chuyển 經Kinh 云vân 。 阿A 難Nan 當đương 知tri 。 若nhược 有hữu 眾chúng 生sanh 。 已dĩ 聞văn 今kim 聞văn 當đương 。 聞văn 釋Thích 迦Ca 牟Mâu 尼Ni 佛Phật 名danh 者giả 。 是thị 諸chư 眾chúng 生sanh 。 皆giai 於ư 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 不bất 退thoái 轉chuyển 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 諸chư 佛Phật 菩Bồ 薩Tát 。 無vô 虚# # 故cố 。 亦diệc 有hữu 貪tham [(美-(王/大)+(工/口))*欠]# 及cập 以dĩ 瞋sân 恚khuể 故cố 。 阿A 難Nan 何hà 况# 今kim 日nhật 。 現hiện 於ư 我ngã 前tiền 。 能năng 以dĩ 一nhất 花hoa 。 散tán 我ngã 上thượng 者giả 。 若nhược 有hữu 眾chúng 生sanh 。 我ngã 泥Nê 洹Hoàn 後hậu 。 形hình 像tượng 舎# 利lợi 能năng 持trì 一nhất 花hoa 。 以dĩ 供cúng 養dường 者giả 。 如như 是thị 眾chúng 生sanh 。 亦diệc 於ư 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 不bất 退thoái 轉chuyển 。 阿A 難Nan 白bạch 佛Phật 曰viết 。 若nhược 有hữu 畜súc 生sanh 。 聞văn 釋Thích 迦Ca 牟Mâu 尼Ni 佛Phật 名danh 者giả 。 皆giai 於ư 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 不bất 退thoái 轉chuyển 耶da 。
佛Phật 告cáo 阿A 難Nan 。
若nhược 有hữu 畜súc 生sanh 。 聞văn 釈# 迦ca 牟Mâu 尼Ni 佛Phật 名danh 者giả 。 是thị 諸chư 畜súc 生sanh 皆giai 種chủng 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。 種chủng 子tử 因nhân 緣duyên 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 諸chư 佛Phật 如Như 來Lai 。 其kỳ 有hữu 聞văn 者giả 必tất 不bất 虚# 。 是thị 故cố 諸chư 佛Phật 。 如Như 來Lai 言ngôn 無vô 有hữu 二nhị 。 （# 文văn ）# 央ương 掘quật 経# 云vân 。 一nhất 聞văn 釋Thích 迦Ca 牟Mâu 尼Ni 佛Phật 名danh 。 雖tuy 未vị 発# 心tâm 。 已dĩ 是thị 菩Bồ 薩Tát 。 （# 文văn ）# 噫# 遇ngộ 者giả 聞văn 者giả 。 可khả 仰ngưỡng 可khả 信tín 。 善thiện 男nam 善thiện 女nữ 。 勿vật 癡si 。 勿vật # 。 伏phục 惟duy 釋thích 尊tôn [恩-大+(巨-匚)]# 德đức 。 甚thậm 深thâm 。 難nan 思tư 。 筭# 數số 叵phả 覃# 。 恆Hằng 沙sa 非phi 喻dụ 。 而nhi 今kim 纔tài 標tiêu 山sơn 海hải 塵trần 滳# 之chi 功công 德đức 。 為vi 得đắc 空không 地địa 廣quảng 大đại 之chi 善thiện 根căn 耳nhĩ 焉yên （# 文văn ）# 。 )# 。
希hy 有hữu
(# 廣quảng 韻vận 曰viết 。 爾nhĩ 雅nhã 曰viết 。 希hy 罕# 也dã 。 香hương 衣y 切thiết （# 文văn ）# 老lão 子tử 経# 註chú 曰viết 。 希hy 劣liệt 也dã 。 )# 。
娑sa 婆bà
(# 新tân 譯dịch [(傘-(企-止)+卄)-┬+ㄎ]# 嚴nghiêm 音âm 義nghĩa 云vân 。 娑sa 婆bà 此thử 云vân 堪kham 忍nhẫn 也dã 。 謂vị 具cụ 足túc 眾chúng # 境cảnh 。 對đối 堪kham 行hành 忍nhẫn 也dã （# 文văn ）# 翻phiên 譯dịch 名danh 義nghĩa 集tập 云vân 。 西tây 域vực 記ký 云vân 。 索sách 訶ha 世thế 畍# （# 舊cựu 曰viết 娑Sa 婆Bà 世Thế 界Giới 。 又hựu 曰viết 娑Sa 訶Ha 世Thế 界Giới 。 皆giai 訛ngoa ）# 三Tam 千Thiên 大Đại 千Thiên 國Quốc 土Độ 。 為vi 一nhất 佛Phật 之chi 化hóa 攝nhiếp 也dã 。 楞lăng 伽già （# 三tam 訳# 未vị 得đắc 文văn 㪅# 撿kiểm ）# 翻phiên 能năng 忍nhẫn 。 悲bi 花hoa （# 五ngũ 十thập 一nhất ）# 云vân 何hà 名danh 娑sa 婆bà 。 是thị 諸chư 眾chúng 生sanh 。 忍nhẫn 受thọ 三tam 毒độc 。 及cập 諸chư 煩phiền 惱não 。 能năng 忍nhẫn 斯tư # 。 故cố 名danh 忍nhẫn 土thổ/độ 。 如như 来# 獨độc 證chứng 自tự 誓thệ 三tam 昧muội 經kinh （# 一nhất 卷quyển [絔-白+(八/土)]# 見kiến 文văn ）# 云vân 沙sa 訶ha 。 漢hán 云vân 忍nhẫn 土thổ/độ 。 真Chân 諦Đế 三tam 藏tạng 云vân 。 刧# 初sơ 梵Phạm 王Vương 名danh 忍nhẫn 。 梵Phạm 王Vương 是thị 世thế 畍# 主chủ 故cố 。 名danh 忍nhẫn 土thổ/độ 。 一nhất 云vân 雜tạp 會hội 世thế 畍# 。 長trường/trưởng 水thủy 云vân 。 大Đại 千Thiên 界Giới 之chi 都đô 名danh 。 感cảm 通thông 傳truyền 云vân 。 娑sa 婆bà 則tắc 大Đại 千Thiên 總tổng 號hiệu 。 孤cô 山sơn 云vân 。 挙# 其kỳ 通thông 名danh 。 非phi 指chỉ 大Đại 千Thiên 也dã （# 文văn ）# 。 )# 。
佛Phật 說thuyết 此thử 經Kinh 已dĩ 。 舎# 利lợi 弗phất 及cập 諸chư 比Bỉ 丘Khâu 。 一nhất 切thiết 世thế 間gian
(# 經kinh 音âm 義nghĩa 云vân 。 明Minh 度Độ 無Vô 極Cực 經Kinh 云vân 。 秋thu 露lộ 子tử 。 梵Phạm 言ngôn 舎# 利lợi 弗phất 。 舊cựu 文văn 言ngôn 舎# 利lợi 子tử 。 或hoặc 言ngôn 奢xa 利lợi 富phú 多đa 囉ra 。 此thử 譯dịch 云vân 鴝# [名*鳥]# 子tử 。 從tùng 母mẫu 為vi 名danh 。 母mẫu 眼nhãn 似tự 鴝# 鵒# 。 或hoặc 如như 秋thu 露lộ 鳥điểu 眼nhãn 。 因nhân 以dĩ 名danh 焉yên 。 舊cựu 云vân 身thân 子tử 者giả 謬mậu 也dã 。 身thân 者giả 舎# 棃lê 。 與dữ 此thử 奢xa 利lợi 聲thanh 有hữu 長trường 短đoản 故cố 有hữu 斯tư 誤ngộ 。 或hoặc 言ngôn 優ưu 波ba 提đề 舎# 者giả 。 従# 父phụ 名danh 也dã （# 文văn ）# 智Trí 度Độ 論luận 云vân 問vấn 曰viết 。 何hà 以dĩ 名danh 舎# 利lợi 弗phất 。 為vi 是thị 父phụ 母mẫu 所sở 作tác 字tự 。 為vi 是thị 依y 行hành 功công 德đức 立lập 名danh 。 [前-刖+合]# 曰viết 。 是thị 父phụ 母mẫu 所sở 作tác 名danh 字tự 。 於ư [門@(采-木+(〡*日))]# 浮phù 提đề 中trung 第đệ 一nhất 安an 樂lạc 。 有hữu 摩Ma 伽Già 陀Đà 國Quốc 。 是thị 中trung 有hữu 大đại 城thành 。 名danh 王vương 舎# 。 王vương 名danh 頻Tần 婆Bà 娑Sa 羅La 。 有hữu 婆Bà 羅La 門Môn 論luận 議nghị 師sư 。 名danh 摩ma 陀đà 羅la 。 王vương 以dĩ 其kỳ 人nhân 善thiện 能năng 論luận 故cố 賜tứ 封phong 一nhất 邑ấp 。 去khứ 城thành 不bất 遠viễn 。 是thị 摩ma 陀đà 羅la 遂toại 有hữu 居cư 家gia 婦phụ 。 生sanh 一nhất 女nữ 。 眼nhãn 似tự 舎# 利lợi 鳥điểu 眼nhãn 。 即tức 名danh 此thử 女nữ 為vi 舎# 利lợi 。 次thứ 生sanh 一nhất 男nam 。 膝tất 骨cốt 麁thô 大đại 。 名danh # 絺hy 羅la 。 # 絺hy 羅la 秦tần 言ngôn 大đại 膝tất 也dã （# 乃nãi ）# 至chí 是thị 時thời 南nam 天thiên 笁# 有hữu 一nhất 婆Bà 羅La 門Môn 。 大đại 論luận 議nghị 師sư 。 字tự 提đề 舎# 。 於ư 十thập 八bát 種chủng 大đại 經kinh 。 皆giai 悉tất 通thông 利lợi 。 是thị 人nhân 入nhập 王vương 舎# 城thành 。 以dĩ 鐵thiết 鍱diệp 鍱diệp 腹phúc 。 人nhân 問vấn 其kỳ 故cố 。 便tiện 言ngôn 。 我ngã 所sở 学# 経# 書thư 甚thậm 多đa 。 恐khủng 腹phúc 破phá 裂liệt 。 是thị 故cố 鍱diệp 之chi 乃nãi 至chí 是thị 時thời 摩ma 陀đà 羅la 語ngữ 提đề 舎# 言ngôn 。 汝nhữ 是thị 聦# 明minh 人nhân 。 我ngã 以dĩ 女nữ 妻thê 汝nhữ 。 乃nãi 至chí 提đề 舎# 納nạp 其kỳ 女nữ 為vi 婦phụ 。 其kỳ 婦phụ 懷hoài 妊nhâm 夢mộng 見kiến 一nhất 人nhân 身thân 披phi 甲giáp 冑trụ 。 手thủ 執Chấp 金Kim 剛Cang 。 摧tồi 破phá 諸chư 山sơn 而nhi 在tại 大đại 山sơn 邊biên 立lập 。 覚# 已dĩ 。 白bạch 其kỳ 夫phu 言ngôn 。 我ngã 夢mộng 如như 是thị 。 提đề 舎# 言ngôn 。 汝nhữ 當đương 生sanh 男nam 。 摧tồi 伏phục 一nhất 切thiết 。 諸chư 論luận 議nghị 師sư 。 其kỳ 弟đệ 拘câu 絺hy 罗# 與dữ 姊tỷ 談đàm 論luận 。 每mỗi 屈khuất 不bất 如như 。 知tri 。 姊tỷ 所sở 懷hoài 子tử 必tất 大đại 智trí 慧tuệ 。 未vị 生sanh 如như 是thị 。 何hà 况# 出xuất 生sanh 。 即tức [捨-干+土]# 家gia 學học 問vấn 。 至chí 南nam 天thiên 笁# 不bất 暇hạ （# 剪tiễn ）# 爪trảo 。 讀đọc 十thập 八bát 種chủng 經kinh 書thư 。 皆giai 令linh 通thông 利lợi 。 是thị 故cố 時thời 人nhân 名danh 為vi 。 長trường 爪trảo 梵Phạm 志Chí 。 姉# 子tử 既ký 生sanh 。 七thất 日nhật 之chi 後hậu 。 裹khỏa 以dĩ 白bạch 氎điệp 以dĩ 示thị 其kỳ 父phụ 。 父phụ 思tư 惟duy 。 我ngã 名danh 提đề 舎# 。 遂toại 我ngã 名danh 字tự 為vi 優ưu 波ba 提đề 舎# （# 優ưu 波ba 秦tần 言ngôn 遂toại 提đề 舎# 星tinh 名danh ）# 是thị 為vi 父phụ 母mẫu 作tác 字tự 。 眾chúng 人nhân 以dĩ 其kỳ 舎# 利lợi 所sở 生sanh 。 皆giai 共cộng 名danh 之chi 。 為vi 舎# 利lợi 弗phất 。 弗phất （# 者giả 秦tần 言ngôn 子tử 也dã 。 復phục ）# 次thứ 舎# 利lợi 弗phất 。 世thế 々# 本bổn 願nguyện 。 於ư 釋Thích 迦Ca 牟Mâu 尼Ni 佛Phật 所sở 。 作tác 智trí 慧tuệ 弟đệ 一nhất 之chi 弟đệ 子tử 。 字tự 舎# 利lợi 弗phất 。 是thị 為vi 本bổn 願nguyện 因nhân 緣duyên 名danh 字tự 。 矣hĩ （# 委ủy 細tế 如như 論luận ）# 增tăng 一nhất 曰viết 。 我ngã 佛Phật 法Pháp 中trung 。 智trí 慧tuệ 無vô 窮cùng 。 [(暴-(日/共))/又]# 了liễu 諸chư 疑nghi 者giả 。 舎# 利lợi 弗phất 第đệ 一nhất 乃nãi 至chí 及cập [禾/干]# 十thập 六lục 。 窮cùng [書-曰+皿]# [門@(采-木+(〡*日))]# 浮phù 提đề 典điển 籍tịch 。 無vô 事sự 不bất 聞văn 。 [怙-口+(甲/寸)]# 古cổ 覧# 今kim 。 演diễn 暢sướng 幽u 奥# 。 十thập 六lục 大đại 國quốc 。 論luận 義nghĩa 無vô 雙song 。 五ngũ 天thiên 笁# 地địa 最tối 為vi 弟đệ 一nhất 。 師sư 事sự 沙sa 然nhiên 梵Phạm 志Chí 。 梵Phạm 志Chí 道đạo 術thuật 身thân 子tử 皆giai 得đắc 。 師sư 有hữu 二nhị 百bách 五ngũ 十thập 弟đệ 子tử 。 悉tất 付phó 身thân 子tử 。 而nhi 成thành 就tựu 之chi 。 沙sa 然nhiên 臨lâm 死tử 。 听# 然nhiên 而nhi 笑tiếu 。 身thân 子tử 問vấn 故cố 。 [前-刖+合]# 云vân 。 世thế 俗tục 無vô 眼nhãn 。 為vi [恩-大+(巨-匚)]# 愛ái 所sở 親thân 。 我ngã 見kiến 金kim 地địa 國quốc 王vương 死tử 夫phu 人nhân 投đầu 火hỏa 聚tụ 願nguyện 。 同đồng 生sanh 一nhất 處xứ 。 言ngôn 已dĩ 命mạng 絕tuyệt 。 後hậu 見kiến 金kim 地địa 國quốc 高cao 人nhân 問vấn 之chi 。 事sự 果quả 然nhiên 。 身thân 子tử 追truy 悔hối 。 我ngã 未vị [書-曰+皿]# 師sư 術thuật 。 而nhi 不bất 授thọ 此thử 法pháp 。 為vi 我ngã 非phi 其kỳ 人nhân 。 師sư 秘bí 乎hồ 。 自tự 知tri 未vị 達đạt 㪅# 求cầu 勝thắng 法Pháp 。 而nhi 無vô 師sư 可khả 事sự 。 雖tuy 不bất 逮đãi 此thử 一nhất 法pháp 。 餘dư 皆giai 通thông 達đạt 。 於ư 外ngoại 道đạo 中trung 。 最tối 為vi 第đệ 一nhất 。 於ư 道đạo 見kiến 頞át [(住/木)*頁]# 。 威uy 儀nghi 庠tường 序tự 。 因nhân 問vấn 師sư 法pháp 。 頞át 顆khỏa [前-刖+合]# 曰viết 。 諸chư 法pháp 從tùng 緣duyên 生sanh 。 是thị 故cố 說thuyết 因nhân 緣duyên 。 是thị 法pháp 緣duyên 及cập [書-曰+皿]# 。 我ngã 師sư 如như 是thị 說thuyết 。 一nhất 聞văn 即tức 得đắc 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 果Quả 。 來lai 至chí 佛Phật 所sở 。 七thất 日nhật 偏thiên 達đạt 佛Phật 法Pháp 淵uyên 海hải （# 乃nãi ）# 至chí 十thập 五ngũ 日nhật 。 後hậu 得đắc 阿A 羅La 漢Hán 。 為vi 羅la 云vân 和hòa 尚thượng 。 憍kiêu 梵Phạm 作tác 師sư 。 聲Thanh 聞Văn 眾chúng 中trung 。 左tả 靣# 弟đệ 子tử 。 調Điều 達Đạt 破phá 僧Tăng 引dẫn 五ngũ 百bách 比Bỉ 丘Khâu 云vân 。 身thân 子tử 徃# 化hóa 。 五ngũ 百bách 人nhân [歸-止+大]# 。 榮vinh 度độ 差sai [十*角]# 力lực 。 度độ 差sai 為vi 花hoa 池trì 。 身thân 子tử 為vi 象tượng 㧞# 花hoa 蹈đạo 池trì 。 度độ 差sai 為vi 夜dạ 叉xoa 鬼quỷ 。 身thân 子tử 為vi 毗tỳ 沙Sa 門Môn 王vương 。 種chủng 種chủng 皆giai 勝thắng 。 度độ 差sai 降hàng 伏phục （# 文văn ）# 。 智Trí 度Độ 論luận 云vân 。 問vấn 曰viết 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 是thị 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 法pháp 。 佛Phật 何hà 以dĩ 故cố 。 告cáo 舎# 利lợi 弗phất 。 而nhi 不bất 告cáo 菩Bồ 薩Tát 。 荅# 曰viết 。 舎# 利lợi 弗phất 於ư 一nhất 切thiết 弟đệ 子tử 。 中trung 智trí 慧tuệ 最tối 第đệ 一nhất 。 如như 佛Phật 偈kệ 說thuyết 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 智trí 唯duy 除trừ 佛Phật 世Thế 尊Tôn 。 [(美-(王/大)+(工/口))*欠]# 比tỉ 舎# 利lợi 弗phất 。 智trí 慧tuệ 及cập 多đa 聞văn 於ư 十thập 六lục 分phần 中trung 。 猶do 尚thượng 不bất 及cập 一nhất （# 文văn ）# 夫phu 此thử 尊tôn 者giả 。 智trí 慧tuệ 無vô 窮cùng 。 [(暴-(日/共))/又]# 了liễu 諸chư 疑nghi 。 釋thích 尊tôn 對đối 之chi 說thuyết 專chuyên 修tu 法pháp 。 有hữu 識thức 披phi 之chi 。 知tri 正chánh 因nhân 極cực 。 徳# 行hành 不bất 可khả 不bất 知tri 。 故cố 集tập 之chi 。 見kiến 者giả 敬kính 奉phụng 焉yên 。 )# 。
一nhất 切thiết
(# 新tân 譯dịch 華hoa 嚴nghiêm 音âm 義nghĩa 云vân 。 一nhất 切thiết 說thuyết 攵# 云vân 。 一nhất 切thiết 普phổ 也dã 。 普phổ 即tức 遍biến 具cụ 之chi 義nghĩa 。 故cố 切thiết 字tự 宜nghi 従# 十thập 。 說thuyết 文văn 云vân 。 十thập 數số 之chi 具cụ 也dã 。 有hữu 従# 七thất 者giả 俗tục 也dã （# 文văn ）# 。 )# 。
天thiên 人nhân
(# 嘉gia 祥tường 百bách 論luận 疏sớ/sơ 云vân 。 所sở 以dĩ 初sơ 天thiên 次thứ 人nhân 者giả 。 [白-日+凡]# 有hữu 二nhị 義nghĩa 。 一nhất 天thiên 勝thắng 人nhân 劣liệt 。 以dĩ 為vi 次thứ 弟đệ 。 二nhị 久cửu 劫kiếp 以dĩ 来# 已dĩ 有hữu 於ư 天thiên 。 故cố 天thiên 前tiền 出xuất 。 従# 此thử 劫kiếp 初sơ 始thỉ 有hữu 於ư 人nhân 。 故cố 後hậu 列liệt 人nhân 。 所sở 以dĩ 但đãn 列liệt 人nhân 天thiên 者giả 。 [白-日+凡]# 穪# [世-廿+卄]# 尊tôn 不bất 出xuất 人nhân 天thiên 故cố 。 挙# 人nhân 天thiên 總tổng 攝nhiếp 一nhất 切thiết 。 又hựu 外ngoại 道đạo 不bất 知tri 有hữu 。 天Thiên 中Trung 之chi 天Thiên 。 是thị 於ư 世Thế 尊Tôn 。 故cố 但đãn 列liệt 人nhân 天thiên （# 文văn ）# 。 )# 。
阿a 修tu 羅la
(# 新tân 譯dịch 華hoa 嚴nghiêm 音âm 義nghĩa 云vân 。 阿a 修tu 羅la 也dã 妙diệu 也dã 羅la 戲hí 也dã 。 言ngôn 此thử 類loại 形hình 雖tuy 似tự 天thiên 。 而nhi 無vô 天thiên 之chi 妙diệu 戲hí 也dã 。 按án 婆bà 沙sa 論luận 。 譯dịch 為vi 非phi 天thiên 。 以dĩ 此thử 類loại 雖tuy （# 天thiên ）# 趣thú 所sở 攝nhiếp 。 然nhiên 多đa [言*(采-木+(〡*日))]# 詐trá 無vô 天thiên 實thật 德đức 故cố 。 曰viết 非phi 天thiên 。 如như 人nhân 行hành # 名danh 曰viết 非phi 人nhân 。 舊cựu 翻phiên 為vi 不bất 酒tửu 者giả 。 譯dịch 人nhân 謬mậu 也dã 。 謂vị 梵Phạn 語ngữ 中trung 窣tốt 利lợi 名danh 酒tửu 。 而nhi 與dữ 素tố 羅la 聲thanh 近cận 。 即tức 訓huấn 阿a 字tự 為vi 不bất 故cố 。 云vân 不bất 酒tửu 。 斯tư 乃nãi 失thất 之chi 甚thậm 也dã 。 按án 梵Phạm 本bổn 中trung 阿a 脩tu 羅la 。 是thị 多đa 聲thanh 呼hô 之chi 。 阿a 素tố 洛lạc 是thị 小tiểu 聲thanh 呼hô 之chi 。 然nhiên 皆giai 同đồng 一nhất 穪# 謂vị 也dã （# 文văn ）# 今kim 按án 正Chánh 法Pháp 念niệm 経# 云vân 阿a 修tu 羅la 。 略lược 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 者giả 鬼quỷ 通thông 所sở 接tiếp 身thân 餓ngạ 鬼quỷ 。 有hữu 神thần 通thông 力lực 。 二nhị 者giả 畜súc 生sanh 所sở 接tiếp 住trụ 大đại 海hải 底để 須Tu 彌Di 山Sơn 側trắc 。 （# 文văn ）# 智Trí 度Độ 論luận 。 五ngũ 道đạo 外ngoại 立lập 修tu 羅la 。 為vi 六lục 道đạo 。 應ưng 知tri 之chi 也dã （# 矣hĩ ）# )# 。
淨Tịnh 土Độ 三Tam 部Bộ 經Kinh 音Âm 義Nghĩa 集Tập 卷quyển 第đệ 四tứ 終chung
右hữu 三tam 部bộ 玅# 典điển 。 彌di 陀đà 意ý 蜜mật 之chi 淵uyên 府phủ 。 釋Thích 迦Ca 肝can 要yếu 之chi 真chân 藏tạng 也dã 。 巧xảo 智trí 甚thậm 深thâm 。 利lợi 益ích 廣quảng 大đại 。 識thức 指chỉ [歸-止+大]# 者giả 。 其kỳ 唯duy 妙diệu 覚# 耶da 。 観# 夫phu 訓huấn 點điểm 狼lang 狽# 焉yên 。 講giảng 子tử 預dự 矣hĩ 。 督# 察sát 此thử 混hỗn 淆# 。 為vi 示thị 彼bỉ 徹triệt 。 華hoa 內nội 外ngoại 一nhất 百bách 餘dư 部bộ 之chi 瓊# 篇thiên 。 解giải 大đại 小tiểu 二nhị 千thiên 餘dư 卷quyển 之chi 華hoa 紉# 。 任nhậm 管quản 見kiến 成thành 筆bút 功công 。 覧# 者giả 早tảo 改cải 膠giao 桂quế 之chi 心tâm 。 專chuyên 從tùng 脂chi 車xa 之chi 義nghĩa 。 筒đồng 中trung 或hoặc [捨-干+土]# 數số 字tự 而nhi 取thủ 要yếu 之chi 字tự 。 或hoặc 略lược 多đa 言ngôn 而nhi 抄sao 詮thuyên 之chi 言ngôn 。 斯tư 迺nãi 為vi 使sử 愚ngu 癡si 愚ngu 蒙mông 易dị 見kiến 易dị 知tri 也dã 。 庶thứ 當đương 時thời 啟khải 幽u 之chi 倫luân 。 後hậu 代đại 反phản 㫳# 之chi 彚# 。 共cộng 為vi 知tri 識thức 。 同đồng 會hội 淨tịnh 剎sát 焉yên 。