大Đại 王Vương 統Thống 史Sử
Quyển 0020
悟Ngộ 醒Tỉnh 譯Dịch
〔# 第đệ 二nhị 十thập 章chương 。 長trưởng 老lão 入nhập 滅diệt 〕# 。
正Chánh 法Pháp 阿a 育dục 王vương 之chi 第đệ 十thập 八bát 年niên 。 於ư 摩ma 訶ha 眉mi 伽già 林lâm 精tinh 舍xá 植thực 。 大đại 菩Bồ 提Đề 樹thụ 。 （# 一nhất ）# 由do 此thử 。 第đệ 十thập 二nhị 年niên 。 此thử 王vương 所sở 愛ái 正chánh 妃phi 為vi 敬kính 慕mộ 正chánh 覺giác 者giả 之chi 阿a 桑tang 第đệ 米mễ 陀đà 歿một 去khứ 。 （# 二nhị ）# 其kỳ 後hậu 第đệ 四tứ 年niên 大đại 地địa 之chi 王vương 者giả 正Chánh 法Pháp 阿a 育dục 使sử 心tâm 柔nhu 之chi 提đề 莎sa 羅la 伽già 即tức 正chánh 妃phi 之chi 位vị 。 （# 三tam ）# 由do 此thử 。 第đệ 三tam 年niên 。 此thử 愚ngu 者giả 誇khoa 容dung 色sắc 之chi 〔# 妃phi 思tư 〕# 。
此thử 王vương 較giảo 妾thiếp 愛ái 慕mộ 。 大đại 菩Bồ 提Đề 樹thụ 。
（# 四tứ ）# 為vi 忿phẫn 怒nộ 之chi 情tình 所sở 壓áp 。 〔# 不bất 知tri 〕# 果quả 己kỷ 之chi 不bất 利lợi 。 利lợi 用dụng 曼mạn 多đa 之chi 荊kinh 使sử 大đại 菩Bồ 提Đề 樹thụ 彫điêu 枯khô 。 （# 五ngũ ）# 其kỳ 後hậu 四tứ 年niên 名danh 聲thanh 甚thậm 大đại 正Chánh 法Pháp 阿a 育dục 王vương 已dĩ 為vi 無vô 常thường 之chi 力lực 所sở 捉tróc 。 此thử 等đẳng 〔# 合hợp 計kế 〕# 為vi 三tam 十thập 七thất 年niên 。 （# 六lục ）# 。
[P.295]# 悅duyệt 法pháp 之chi 德đức 天thiên 愛ái 帝đế 須tu 王vương 。 於ư 大đại 精tinh 舍xá 。 同đồng 支chi 提đề 耶da 山sơn （# 七thất ）# 塔tháp 波ba 園viên 於ư 適thích 宜nghi 之chi 新tân 築trúc 竣# 工công 後hậu 。 光quang 輝huy 〔# 楞lăng 伽già 〕# 島đảo 。 向hướng 問vấn 答đáp 巧xảo 妙diệu 之chi 長trưởng 老lão 問vấn 曰viết 。
（# 八bát ）#
大đại 德đức 。 全toàn 於ư 〔# 此thử 島đảo 〕# 令linh 建kiến 立lập 多đa 數số 之chi 精tinh 舍xá 。 然nhiên 應ưng 安an 置trí 之chi 舍xá 利lợi 。 如như 何hà 而nhi 可khả 得đắc 耶da 。
（# 九cửu ）#
大đại 王vương 。 須tu 末mạt 那na 沙Sa 彌Di 持trì 來lai 滿mãn 正chánh 覺giác 者giả 之chi 鉢bát 。 安an 置trí 於ư 支chi 提đề 耶da 山sơn 舍xá 利lợi 。 （# 一nhất 〇# ）# 此thử 舍xá 利lợi 是thị 象tượng 背bối/bội 所sở 載tái 運vận 來lai 此thử 處xứ 。
長trưởng 老lão 作tác 如như 斯tư 言ngôn 。 彼bỉ 如như 言ngôn 持trì 來lai 舍xá 利lợi 。 （# 一nhất 一nhất ）# 由do 旬tuần 至chí 由do 旬tuần 之chi 場tràng 處xứ 營doanh 造tạo 精tinh 舍xá 。 於ư 其kỳ 處xứ 之chi 塔tháp 中trung 適thích 當đương 。 安an 置trí 舍xá 利lợi 。 （# 一nhất 二nhị ）# 王vương 安an 置trí 正chánh 覺giác 者giả 所sở 用dụng 鉢bát 於ư 王vương 廷đình 〔# 內nội 〕# 美mỹ 麗lệ 堂đường 中trung 。 常thường 以dĩ 供cúng 養dường 。 多đa 數số 之chi 供cúng 養dường 物vật 。 （# 一nhất 三tam ）# 。
[P.296]# 五ngũ 百bách 人nhân 王vương 等đẳng 於ư 大đại 長trưởng 老lão 之chi 前tiền 出xuất 家gia 而nhi 住trụ 之chi 場tràng 所sở 伊y 莎sa 拉lạp 莎sa 摩ma 那na 伽già 精tinh 舍xá 。 （# 一nhất 四tứ ）# 五ngũ 百bách 人nhân 之chi 吠phệ 舍xá 種chủng 於ư 大đại 長trưởng 老lão 之chi 前tiền 出xuất 家gia 住trụ 同đồng 一nhất 場tràng 所sở 。 有hữu 吠phệ 舍xá 山sơn 〔# 精tinh 舍xá 〕# 。 （# 一nhất 五ngũ ）# 於ư 山sơn 之chi 精tinh 舍xá 大đại 摩ma 哂# 陀đà 長trưởng 老lão 所sở 住trụ 之chi 石thạch 窟quật 。 皆giai 〔# 稱xưng 〕# 為vi 摩ma 哂# 陀đà 窟quật 。 （# 一nhất 六lục ）# 第đệ 一nhất 大đại 稱xưng 精tinh 舍xá 。 第đệ 二nhị 稱xưng 支chi 提đề 耶da 。 第đệ 三tam 美mỹ 塔tháp 先tiên 建kiến 之chi 塔tháp 波ba 園viên 。 （# 一nhất 七thất ）# 第đệ 四tứ 大đại 菩Bồ 提Đề 樹thụ 。 栽tài 植thực 而nhi 第đệ 五ngũ 〔# 適thích 於ư 〕# 〔# 後hậu 日nhật 〕# 建kiến 立lập 塔tháp 之chi 善thiện 處xứ 事sự 。 （# 一nhất 八bát ）# 〔# 即tức 〕# 於ư 大đại 支chi 提đề 〔# 之chi 處xứ 〕# 為vi 正chánh 覺giác 者giả 之chi 頸cảnh 骨cốt 此thử 是thị 建kiến 美mỹ 麗lệ 石thạch 柱trụ 事sự 。 （# 一nhất 九cửu ）# 第đệ 六lục 伊y 莎sa 羅la 莎sa 羅la 曼mạn 那na 精tinh 舍xá 。 第đệ 七thất 提đề 莎sa 池trì 。 第đệ 八bát 第đệ 一nhất 祠từ 。 第đệ 九cửu 稱xưng 為vi 吠phệ 舍xá 山sơn 塔tháp 。 （# 二nhị 〇# ）# 名danh 優Ưu 婆Bà 夷Di 美mỹ 麗lệ 之chi 〔# 比Bỉ 丘Khâu 尼Ni 房phòng 〕# 。 同đồng 名danh 為vi 哈# 塔tháp 魯lỗ 哈# 伽già 之chi 比Bỉ 丘Khâu 尼Ni 房phòng 。 此thử 等đẳng 之chi 二nhị 為vi 比Bỉ 丘Khâu 尼Ni 。 之chi 安an 樂lạc 所sở 〔# 建kiến 〕# 。 （# 二nhị 一nhất ）# 〔# 王vương 〕# 赴phó 哈# 達đạt 魯lỗ 哈# 伽già 比Bỉ 丘Khâu 尼Ni 等đẳng 之chi 房phòng 。 為vi 與dữ 〔# 此thử 等đẳng 之chi 〕# 比Bỉ 丘Khâu 眾chúng 共cộng 所sở 攝nhiếp 食thực 。 （# 二nhị 二nhị ）# 食thực 物vật 甚thậm 善thiện 。 一nhất 切thiết 器khí 物vật 調điều 滿mãn 。 使sử 用dụng 之chi 人nhân 靈linh 便tiện 〔# 建kiến 立lập 〕# 名danh 為vi 摩ma 訶ha 波ba 利lợi 伽già 食thực 堂đường 。 （# 二nhị 三tam ）# 同đồng 樣# 。 一nhất 千thiên 比Bỉ 丘Khâu 施thí 與dữ 上thượng 等đẳng 之chi 資tư 具cụ 共cộng 逐trục 年niên 自tự 恣tứ 日nhật 之chi 施thí 物vật 。 （# 二nhị 四tứ ）# 於ư 那na 伽già 島đảo 於ư 彼bỉ 之chi 〔# 恙dạng 普phổ 寇khấu 羅la 〕# 港cảng 有hữu 恙dạng 普phổ 寇khấu 羅la 精tinh 舍xá 。 提đề 莎sa 大đại 精tinh 舍xá 。 東đông 精tinh 舍xá 。 （# 二nhị 五ngũ ）# 此thử 等đẳng 之chi 工công 事sự 為vi 願nguyện 楞lăng 伽già 〔# 島đảo 〕# 人nhân 人nhân 之chi 利lợi 益ích 。 具cụ 有hữu 善thiện 根căn 與dữ 智trí 慧tuệ 。 愛ái 德đức 彼bỉ 楞lăng 伽già 王vương 天thiên 愛ái 帝đế 須tu 〔# 即tức 位vị 〕# 之chi 第đệ 一nhất 年niên 令linh 營doanh 造tạo 至chí 死tử 積tích 多đa 數số 之chi 善thiện 業nghiệp 。 （# 二nhị 六lục 。 二nhị 七thất ）# 此thử 王vương 統thống 治trị 之chi 間gian 此thử 島đảo 富phú 榮vinh 。 此thử 王vương 位vị 為vi 四tứ 十thập 年niên 。 （# 二nhị 八bát ）# 。
[P.298]# 彼bỉ 雖tuy 無vô 子tử 。 其kỳ 歿một 後hậu 。 而nhi 〔# 王vương 〕# 第đệ 鬱uất 提đề 耶da 知tri 王vương 子tử 善thiện 行hành 王vương 事sự 。 （# 二nhị 九cửu ）# 有hữu 大đại 羣quần 眾chúng 楞lăng 伽già 〔# 島đảo 〕# 之chi 燈đăng 明minh 大đại 摩ma 哂# 陀đà 長trưởng 老lão 勝thắng 者giả 最tối 上thượng 之chi 教giáo 。 學học 習tập 。 修tu 行hành 。 證chứng 得đắc 。 善thiện 於ư 楞lăng 伽già 島đảo 之chi 光quang 輝huy 。 於ư 楞lăng 伽già 等đẳng 於ư 世Thế 尊Tôn 之chi 彼bỉ 長trưởng 老lão 為vi 楞lăng 伽già 〔# 島đảo 〕# 行hành 多đa 數số 之chi 利lợi 益ích 。 （# 三tam 〇# 。 三tam 一nhất ）# 彼bỉ 之chi 鬱uất 提đề 耶da 王vương 即tức 位vị 八bát 年niên 住trụ 於ư 支chi 提đề 耶da 山sơn 兩lưỡng 安an 居cư 。 （# 三tam 二nhị ）# 光quang 明minh 增tăng 加gia 彼bỉ 之chi 摩ma 哂# 陀đà 長trưởng 老lão 。 於ư 阿a 濕thấp 縛phược 庾dữu 闍xà 月nguyệt 之chi 白bạch 分phân 第đệ 八bát 日nhật 法pháp 臘lạp 六lục 十thập 歲tuế 而nhi 入nhập 滅diệt 。 （# 三tam 三tam ）# 而nhi 摩ma 哂# 陀đà 〔# 長trưởng 老lão 〕# 之chi 第đệ 八bát 日nhật 入nhập 滅diệt 故cố 。 此thử 日nhật 第đệ 八bát 日nhật 定định 為vi 〔# 布bố 薩tát 日nhật 〕# 。 （# 三tam 四tứ ）# 。
聞văn 此thử 。 如như 悲bi 憂ưu 之chi 箭tiễn 所sở 刺thứ 之chi 鬱uất 提đề 耶da 王vương 。 往vãng 拜bái 長trưởng 老lão 。 樣# 樣# 頻tần 為vi 悲bi 嘆thán 。 （# 三tam 五ngũ ）# 納nạp 長trưởng 老lão 之chi 遺di 體thể 於ư 灌quán 香hương 油du 之chi 金kim 棺quan 。 善thiện 封phong 彼bỉ 棺quan 。 （# 三tam 六lục 。 三tam 七thất 上thượng ）# 安an 置trí 莊trang 嚴nghiêm 金kim 色sắc 棺quan 架# 之chi 上thượng 。 扛# 棺quan 架# 。 使sử 行hành 聖thánh 祭tế 。 （# 三tam 七thất 下hạ 。 三tam 八bát 上thượng ）# 由do 處xứ 處xứ 來lai 之chi 夥# 大đại 眾chúng 及cập 夥# 軍quân 兵binh 施thi 行hành 供cúng 養dường 之chi 儀nghi 式thức 。 （# 三tam 八bát 下hạ 。 三tam 九cửu 上thượng ）# 令linh 樣# 樣# 莊trang 飾sức 道đạo 路lộ 引dẫn 來lai 莊trang 嚴nghiêm 之chi 都đô 城thành 。 （# 三tam 九cửu 下hạ ）# 巡tuần 迴hồi 城thành 〔# 中trung 〕# 之chi 街nhai 路lộ 。 [P.299]# 引dẫn 來lai 大đại 精tinh 舍xá 。 彼bỉ 王vương 七thất 日nhật 間gian 於ư 此thử 處xứ 菴am 羅la 〔# 樹thụ 〕# 問vấn 答đáp 道Đạo 場Tràng 據cứ 棺quan 架# 。 （# 四tứ 〇# 。 四tứ 一nhất 上thượng ）# 穹# 門môn 幢tràng 幡phan 。 以dĩ 瓶bình 充sung 滿mãn 諸chư 華hoa 及cập 香hương 。 令linh 飾sức 精tinh 舍xá 並tịnh 四tứ 方phương 三tam 由do 旬tuần 〔# 之chi 地địa 〕# 。 依y 全toàn 島đảo 由do 王vương 之chi 威uy 力lực 。 又hựu 同đồng 由do 天thiên 神thần 之chi 威uy 力lực 令linh 莊trang 嚴nghiêm 。 （# 四tứ 一nhất 下hạ 。 四tứ 三tam 上thượng ）# 彼bỉ 王vương 者giả 七thất 日nhật 間gian 行hành 種chủng 種chủng 之chi 供cúng 養dường 。 於ư 東đông 部bộ 地địa 方phương 之chi 提đề 羅la 那na 般bát 多đa 摩ma 羅la 伽già （# 四tứ 三tam 下hạ 。 四tứ 四tứ 上thượng ）# 造tạo 香hương 〔# 木mộc 〕# 之chi 火hỏa 葬táng 堆đôi 。 對đối 大đại 塔tháp 波ba 行hành 右hữu 遶nhiễu 禮lễ 。 於ư 其kỳ 處xứ 引dẫn 來lai 彼bỉ 可khả 愛ái 之chi 棺quan 架# 。 據cứ 於ư 葬táng 堆đôi 上thượng 表biểu 最tối 後hậu 之chi 敬kính 意ý 。 於ư 此thử 處xứ 又hựu 營doanh 造tạo 葬táng 舍xá 利lợi 之chi 靈linh 祠từ 。 （# 四tứ 四tứ 下hạ 。 四tứ 六lục 上thượng ）# 舍xá 利lợi 半bán 分phần/phân 葬táng 於ư 支chi 提đề 耶da 山sơn 。 王vương 族tộc 士sĩ 一nhất 切thiết 於ư 精tinh 舍xá 造tạo 塔tháp 波ba 。 （# 四tứ 六lục 下hạ 。 四tứ 七thất 上thượng ）# 行hành 此thử 聖thánh 人nhân 遺di 身thân 之chi 埋mai 葬táng 地địa 。 以dĩ 最tối 大đại 之chi 尊tôn 敬kính 稱xưng 為vi 。
聖thánh 人nhân 庭đình
由do 此thử 以dĩ 來lai 此thử 四tứ 方phương 三tam 由do 旬tuần 之chi 地địa 〔# 住trụ 〕# 貴quý 人nhân 之chi 遺di 身thân 。 持trì 來lai 此thử 處xứ 焚phần 燒thiêu 。 （# 四tứ 七thất 下hạ 。 四tứ 九cửu 上thượng ）# 。
[P.300]# 大đại 通thông 力lực 之chi 大đại 賢hiền 者giả 。 僧Tăng 伽già 蜜mật 多đa 大đại 長trưởng 老lão 尼ni 行hành 教giáo 之chi 務vụ 。 同đồng 〔# 行hành 〕# 多đa 數số 世thế 間gian 之chi 利lợi 益ích 。 而nhi 於ư 鬱uất 提đề 耶da 王vương 之chi 第đệ 九cửu 年niên 。 彼bỉ 女nữ 五ngũ 十thập 九cửu 歲tuế 住trụ 於ư 安an 樂lạc 哈# 達đạt 魯lỗ 哈# 伽già 〔# 比Bỉ 丘Khâu 尼Ni 〕# 房phòng 中trung 入nhập 滅diệt 。 王vương 與dữ 長trưởng 老lão 同đồng 為vi 彼bỉ 女nữ 。 七thất 日nhật 間gian 行hành 最tối 上thượng 之chi 。 供cúng 養dường 恭cung 敬kính 。 （# 四tứ 九cửu 下hạ 。 五ngũ 二nhị 上thượng ）# 又hựu 楞lăng 伽già 〔# 島đảo 〕# 與dữ 長trưởng 老lão 〔# 入nhập 滅diệt 之chi 時thời 〕# 。 同đồng 令linh 一nhất 切thiết 莊trang 嚴nghiêm 。 載tái 棺quan 架# 之chi 長trưởng 老lão 尼ni 遺di 體thể 。 過quá 七thất 日nhật 後hậu 。 由do 都đô 出xuất 經kinh 塔tháp 波ba 園viên 之chi 前tiền 面diện 大đại 菩Bồ 提Đề 樹thụ 。 百bách 步bộ 處xứ 近cận 於ư 畫họa 堂đường 。 曾tằng 為vi 尼ni 已dĩ 住trụ 之chi 處xứ 施thi 行hành 火hỏa 葬táng 。 （# 五ngũ 二nhị 下hạ 。 五ngũ 四tứ ）# 彼bỉ 鬱uất 提đề 耶da 王vương 又hựu 於ư 其kỳ 處xứ 建kiến 立lập 塔tháp 波ba 。 又hựu 阿a 利lợi 陀đà 長trưởng 老lão 開khai 始thỉ 彼bỉ 五ngũ 大đại 長trưởng 老lão 。 同đồng 數số 千thiên 漏lậu 盡tận 比Bỉ 丘Khâu 。 僧Tăng 伽già 蜜mật 多đa 開khai 始thỉ 十thập 二nhị 長trưởng 老lão 尼ni 。 並tịnh 幾kỷ 多đa 千thiên 之chi 漏lậu 盡tận 。 比Bỉ 丘Khâu 尼Ni 等đẳng 。 （# 五ngũ 五ngũ 。 五ngũ 六lục ）# 此thử 等đẳng 多đa 聞văn 。 大đại 智trí 之chi 人nhân 。 人nhân 令linh 律luật 與dữ 其kỳ 他tha 勝thắng 者giả 之chi 教giáo 有hữu 光quang 輝huy 。 經kinh 時thời 隨tùy 無vô 常thường 之chi 力lực 所sở 壓áp 。 （# 五ngũ 七thất 。 五ngũ 八bát 上thượng ）# 彼bỉ 鬱uất 提đề 耶da 王vương [P.301]# 司ty 王vương 事sự 不bất 及cập 十thập 年niên 。 如như 斯tư 此thử 無vô 常thường 性tánh 為vi 所sở 有hữu 世thế 界giới 。 之chi 破phá 壞hoại 者giả 。 （# 五ngũ 八bát ）# 人nhân 知tri 此thử 之chi 極cực 暴bạo 。 極cực 強cường/cưỡng 。 難nan 以dĩ 抵để 抗kháng 之chi 無vô 常thường 性tánh 亦diệc 無vô 厭yếm 生sanh 存tồn 之chi 事sự 。 厭yếm 無vô 惡ác 不bất 好hảo/hiếu 之chi 邪tà 業nghiệp 福phước 業nghiệp 。 此thử 〔# 無vô 好hảo 惡ác 〕# 極cực 癡si 之chi 強cường/cưỡng 網võng 。 〔# 彼bỉ 〕# 知tri 迷mê 卻khước 者giả 。 （# 五ngũ 九cửu ）# 。
善thiện 人nhân 之chi 信tín 心tâm 與dữ 感cảm 激kích 而nhi 起khởi 作tác 大đại 王vương 統thống 史sử
名danh 長trưởng 老lão 入nhập 滅diệt 第đệ 二nhị 十thập 章chương 〔# 畢tất 〕#