大Đại 王Vương 統Thống 史Sử
Quyển 0017
悟Ngộ 醒Tỉnh 譯Dịch
〔# 第đệ 十thập 七thất 章chương 。 舍xá 利lợi 來lai 島đảo 〕# 。
大đại 賢hiền 者giả 之chi 大đại 長trưởng 老lão 於ư 雨vũ 安an 居cư 畢tất 。 於ư 迦ca 剌lạt 底để 迦ca 月nguyệt 。 滿mãn 月nguyệt 之chi 日nhật 行hành 自tự 恣tứ 。 以dĩ 告cáo 王vương 。
（# 一nhất ）#
人nhân 間gian 之chi 王vương 。 我ngã 等đẳng 大đại 師sư 。 久cửu 不bất 謁yết 正chánh 覺giác 者giả 。 我ngã 等đẳng 。 無vô 依y 怙hộ 而nhi 來lai 住trụ 。 於ư 此thử 處xứ 我ngã 等đẳng 無vô 有hữu 應ưng 崇sùng 敬kính 者giả 。
（# 二nhị ）#
大đại 德đức 。 〔# 貴quý 僧Tăng 非phi 〕# 曾tằng 向hướng 余dư 言ngôn 正chánh 覺giác 者giả 已dĩ 入nhập 滅diệt 。
〔# 王vương 〕# 言ngôn 而nhi 回hồi 答đáp 。
謁yết 舍xá 利lợi 謁yết 勝thắng 者giả 。
（# 三tam ）#
余dư 應ưng 建kiến 立lập 塔tháp 婆bà 為vi 大đại 德đức 之chi 意ý 思tư 。 余dư 知tri 此thử 。 余dư 營doanh 建kiến 塔tháp 婆bà 。 大đại 德đức 對đối 舍xá 利lợi 所sở 配phối 慮lự 。
（# 四tứ ）# 長trưởng 老lão 向hướng 王vương 言ngôn 。
可khả 與dữ 須tu 末mạt 那na 相tương/tướng 談đàm 。
王vương 言ngôn 。
彼bỉ 沙Sa 彌Di
舍xá 利lợi 由do 何hà 處xứ 得đắc 耶da 。
（# 五ngũ ）# 如như 斯tư 彼bỉ 沙Sa 彌Di 須tu 末mạt 那na 〔# 喜hỷ 悅duyệt 告cáo 王vương 〕# 。
人nhân 間gian 之chi 王vương 。 莊trang 嚴nghiêm 都đô 城thành 與dữ 道đạo 路lộ 。 與dữ 眾chúng 共cộng [P.265]# 守thủ 布bố 薩tát 戒giới 。 乘thừa 王vương 象tượng 。 （# 六lục ）# 翳ế 白bạch 傘tản 。 伴bạn 樂nhạo/nhạc/lạc 人nhân 於ư 黃hoàng 昏hôn 時thời 可khả 赴phó 大đại 龍long 王vương 園viên 。 （# 七thất ）# 王vương 。 於ư 彼bỉ 處xứ 知tri 舍xá 利lợi 之chi 分phần 散tán 。 可khả 得đắc 〔# 佛Phật 〕# 之chi 舍xá 利lợi 。
（# 八bát ）#
於ư 是thị 。 長trưởng 老lão 由do 王vương 宮cung 赴phó 支chi 提đề 耶da 山sơn 。 言ngôn 達đạt 善thiện 心tâm 〔# 境cảnh 〕# 之chi 須tu 末mạt 那na 沙Sa 彌Di 。 〔# 九cửu 〕# 。
汝nhữ 賢hiền 者giả 須tu 末mạt 那na 。 來lai 。 赴phó 妙diệu 之chi 布bố 波ba 普phổ 羅la 〔# 華hoa 氏thị 城thành 〕# 。 對đối 汝nhữ 祖tổ 父phụ 大đại 王vương 如như 斯tư 傳truyền 我ngã 等đẳng 之chi 言ngôn 。 （# 一nhất 〇# ）# 。
大đại 王vương 。 汝nhữ 友hữu 天thiên 愛ái 大đại 王vương 於ư 佛Phật 教giáo 起khởi 信tín 心tâm 。 欲dục 建kiến 立lập 塔tháp 婆bà 。 （# 一nhất 一nhất ）# 能năng 贈tặng 牟Mâu 尼Ni 尊Tôn 之chi 舍xá 利lợi 與dữ 師sư 所sở 用dụng 之chi 鉢bát 。 此thử 於ư 大đại 王vương 之chi 處xứ 有hữu 此thử 甚thậm 多đa 之chi 。 遺di 身thân 舍xá 利lợi 。
（# 一nhất 二nhị ）# 攜huề 其kỳ 滿mãn 鉢bát 赴phó 妙diệu 天thiên 宮cung 。 向hướng 彼bỉ 帝Đế 釋Thích 天Thiên 王Vương 。 如như 斯tư 傳truyền 我ngã 等đẳng 之chi 言ngôn 。
（# 一nhất 三tam ）#
應ưng 受thọ 三tam 界giới 供cúng 養dường 。 〔# 佛Phật 〕# 之chi 右hữu 齒xỉ 舍xá 利lợi 於ư 御ngự 身thân 之chi 處xứ 。 天thiên 王vương 。 右hữu 之chi 鎖tỏa 骨cốt 亦diệc 然nhiên 。 （# 一nhất 四tứ ）# 御ngự 身thân 唯duy 供cúng 養dường 佛Phật 齒xỉ 。 師sư 之chi 鎖tỏa 骨cốt 請thỉnh 與dữ 我ngã 等đẳng 。 天thiên 王vương 。 楞lăng 伽già 島đảo 之chi 務vụ 勿vật 怠đãi 慢mạn 。
（# 一nhất 五ngũ ）#
諾nặc 。
大đại 德đức 。
斯tư 言ngôn 者giả 。 彼bỉ 通thông 力lực 者giả 沙Sa 彌Di 於ư 其kỳ 剎sát 那na 來lai 至chí 正Chánh 法Pháp 阿a 育dục 〔# 王vương 〕# 之chi 前tiền 。 （# 一nhất 六lục ）# 於ư 其kỳ 處xứ 〔# 王vương 之chi 〕# 沙sa 羅la 樹thụ 下hạ 置trí 美mỹ 麗lệ 。 大đại 菩Bồ 提Đề 樹thụ 。 見kiến 捧phủng 迦ca 剌lạt 底để 迦ca 祭tế 之chi 供cúng 養dường 。 （# 一nhất 七thất ）# 聞văn 長trưởng 老lão 之chi 語ngữ 攜huề 王vương 所sở 得đắc 舍xá 利lợi 之chi 滿mãn 鉢bát 。 沙Sa 彌Di 赴phó 雪Tuyết 山Sơn 。 （# 一nhất 八bát ）# 置trí 舍xá 利lợi 與dữ 上thượng 妙diệu 之chi 鉢bát 於ư 雪Tuyết 山Sơn 而nhi 赴phó 天thiên 王vương 之chi 前tiền 。 申thân 述thuật 長trưởng 老lão 之chi 言ngôn 。 （# 二nhị 九cửu ）# 天Thiên 主Chủ 帝Đế 釋Thích 。 由do 周chu 羅la 摩ma 尼ni 周chu 提đề 耶da 〔# 髻kế 珠châu 塔tháp 〕# 取thủ 出xuất 右hữu 鎖tỏa 骨cốt 與dữ 沙Sa 彌Di 。 （# 二nhị 〇# ）# 由do 此thử 。 行hành 者giả 須tu 末mạt 那na 取thủ 其kỳ 舍xá 利lợi 。 與dữ 舍xá 利lợi 鉢bát 來lai 至chí 支chi 提đề 耶da 山sơn 。 親thân 手thủ 與dữ 長trưởng 老lão 。 （# 二nhị 一nhất ）# 。
[P.267]# 於ư 黃hoàng 昏hôn 時thời 〔# 前tiền 〕# 述thuật 鹵lỗ 簿bộ 。 王vương 〔# 立lập 〕# 於ư 王vương 軍quân 之chi 先tiên 頭đầu 而nhi 赴phó 大đại 龍long 王vương 園viên 。 （# 二nhị 二nhị ）# 長trưởng 老lão 於ư 其kỳ 處xứ 之chi 山sơn 安an 置trí 。 所sở 有hữu 舍xá 利lợi 。 由do 此thử 。 眉mi 沙sa 迦ca 山sơn 為vi 支chi 提đề 耶da 山sơn 。 （# 二nhị 三tam ）# 長trưởng 老lão 置trí 其kỳ 舍xá 利lợi 之chi 鉢bát 於ư 支chi 提đề 耶da 山sơn 。 取thủ 鎖tỏa 骨cốt 。 伴bạn 眾chúng 而nhi 赴phó 固cố 定định 之chi 場tràng 所sở 。 （# 二nhị 四tứ ）# 。
若nhược 此thử 是thị 牟Mâu 尼Ni 尊Tôn 之chi 舍xá 利lợi 者giả 。 我ngã 天thiên 蓋cái 自tự 傾khuynh 。 象tượng 當đương 跪quỵ 下hạ 。 此thử 舍xá 利lợi 函hàm 與dữ 舍xá 利lợi 共cộng 來lai 。 當đương 止chỉ 停đình 我ngã 頭đầu 上thượng 。
王vương 如như 斯tư 思tư 惟duy 。 而nhi 依y 其kỳ 所sở [P.268]# 思tư 惟duy 。 （# 二nhị 五ngũ 。 二nhị 六lục ）# 大đại 地địa 之chi 王vương 者giả 如như 灌quán 甘cam 露lộ 大đại 為vi 喜hỷ 悅duyệt 。 由do 頭đầu 上thượng 取thủ 置trí 於ư 象tượng 背bội 上thượng 。 （# 二nhị 七thất ）# 喜hỷ 悅duyệt 之chi 象tượng 咆# 哮hao 。 大đại 地địa 震chấn 動động 。 由do 此thử 。 象tượng 返phản 迴hồi 伴bạn 長trưởng 老lão 。 軍quân 隊đội 。 由do 東đông 門môn 進tiến 入nhập 美mỹ 麗lệ 之chi 都đô 中trung 。 由do 此thử 更cánh 由do 南nam 門môn 出xuất 。 （# 二nhị 八bát 。 二nhị 九cửu ）# 赴phó 於ư 塔tháp 波ba 園viên 支chi 提đề 場tràng 所sở 背bối/bội 後hậu 所sở 建kiến 。 瑪mã 黑hắc 夾giáp 〔# 夜dạ 叉xoa 〕# 堂đường 地địa 。 由do 菩Bồ 提Đề 樹thụ 之chi 處xứ 還hoàn 來lai 。 面diện 東đông 而nhi 立lập 。 其kỳ 時thời 此thử 塔tháp 婆bà 之chi 場tràng 所sở 充sung 滿mãn 迦ca 曇đàm 婆bà 花hoa 及cập 阿a 陀đà 利lợi 蔓mạn 草thảo [P.269]# 蔓mạn 延diên 。 （# 三tam 〇# 。 三tam 一nhất ）# 於ư 其kỳ 間gian 人nhân 王vương 使sử 清thanh 掃tảo 莊trang 嚴nghiêm 為vi 天thiên 人nhân 所sở 護hộ 之chi 此thử 淨tịnh 地địa 。 （# 三tam 二nhị ）# 舍xá 利lợi 由do 象tượng 背bối/bội 降giáng/hàng 下hạ 時thời 。 象tượng 不bất 欲dục 如như 此thử 。 王vương 問vấn 長trưởng 老lão 之chi 意ý 。 （# 三tam 三tam ）# 彼bỉ 〔# 答đáp 〕# 。
彼bỉ 望vọng 安an 置trí 與dữ 己kỷ 背bối/bội 等đẳng 〔# 高cao 〕# 之chi 場tràng 所sở 。
是thị 故cố 謂vị 。
不bất 欲dục 降giáng/hàng 下hạ 舍xá 利lợi 。
（# 三tam 四tứ ）# 王vương 直trực 令linh 由do 乾can/kiền/càn 燥táo 之chi 阿a 婆bà 耶da 池trì 〔# 持trì 來lai 〕# 乾can/kiền/càn 土thổ/độ 塊khối 。 積tích 與dữ 彼bỉ 象tượng 同đồng 高cao 。 （# 三tam 五ngũ ）# 王vương 於ư 此thử 奇kỳ 妙diệu 場tràng 所sở 。 莊trang 嚴nghiêm 種chủng 種chủng 樣# 樣# 。 由do 象tượng 背bối/bội 降giáng/hàng 下hạ 舍xá 利lợi 。 安an 置trí 於ư 其kỳ 處xứ 。 （# 三tam 六lục ）# 立lập 舍xá 利lợi 之chi 守thủ 護hộ 役dịch 。 置trí 象tượng 於ư 彼bỉ 處xứ 。 王vương 心tâm 急cấp 於ư 。 建kiến 立lập 舍xá 利lợi 塔tháp 。 （# 三tam 七thất ）# 用dụng 多đa 數số 之chi 人nhân 人nhân 速tốc 造tạo 磚# 瓦ngõa 。 熟thục 慮lự 〔# 供cúng 養dường 〕# 舍xá 利lợi 之chi 儀nghi 式thức 。 伴bạn 家gia 臣thần 入nhập 都đô 。 （# 三tam 八bát ）# 大đại 摩ma 哂# 陀đà 長trưởng 老lão 一nhất 行hành 俱câu 向hướng 美mỹ 麗lệ 之chi 摩ma 訶ha 眉mi 伽già 林lâm 。 定định 住trú 於ư 彼bỉ 處xứ 。 （# 三tam 九cửu ）# 。
[P.270]# 象tượng 於ư 夜dạ 間gian 往vãng 來lai 彼bỉ 舍xá 利lợi 〔# 奉phụng 安an 之chi 〕# 場tràng 所sở 。 晝trú 則tắc 負phụ 舍xá 利lợi 立lập 菩Bồ 提Đề 樹thụ 處xứ 於ư 堂đường 內nội 。 （# 四tứ 〇# ）# 大đại 地địa 之chi 王vương 者giả 從tùng 長trưởng 老lão 之chi 提đề 案án 。 須tu 數sổ 日nhật 於ư 彼bỉ 敷phu 地địa 上thượng 築trúc 造tạo 及cập 膝tất 〔# 高cao 〕# 之chi 塔tháp 。 （# 四tứ 一nhất ）# 於ư 彼bỉ 處xứ 來lai 觸xúc 奉phụng 安an 之chi 舍xá 利lợi 。 大đại 眾chúng 亦diệc 徧biến 由do 處xứ 處xứ 來lai 會hội 。 （# 四tứ 二nhị ）# 於ư 彼bỉ 等đẳng 之chi 來lai 會hội 。 舍xá 利lợi 由do 象tượng 背bối/bội 騰đằng 空không 。 見kiến 止chỉ 於ư 七thất 多đa 羅la 樹thụ 。 高cao 之chi 虛hư 空không 中trung 。 （# 四tứ 三tam ）# 舍xá 利lợi 令linh 眾chúng 人nhân 感cảm 動động 。 於ư 有hữu 瘤# 之chi 菴am 羅la 樹thụ 下hạ 如như 佛Phật 之chi 所sở 〔# 為vi 〕# 。 行hành 驚kinh 奇kỳ 之chi 二nhị 種chủng 神thần 通thông 。 由do 〔# 其kỳ 舍xá 利lợi 〕# 出xuất 火hỏa 炎diễm 。 又hựu 水thủy 流lưu 。 楞lăng 伽già 之chi 地địa 自tự 然nhiên 光quang 輝huy 為vi 唯duy 一nhất 色sắc 。 （# 四tứ 四tứ 。 四tứ 五ngũ ）# 。
[P.271]# 臥ngọa 於ư 般Bát 涅Niết 槃Bàn 。 牀sàng 之chi 五ngũ 眼nhãn 〔# 具cụ 有hữu 〕# 之chi 勝thắng 者giả 。 行hành 五ngũ 大đại 決quyết 意ý 。 （# 四tứ 六lục ）# 。
大đại 菩Bồ 提Đề 樹thụ 。 之chi 南nam 枝chi 阿a 育dục 〔# 王vương 〕# 之chi 取thủ 此thử 耶da 。 自tự 斷đoạn 插sáp 入nhập 花hoa 瓶bình 。 （# 四tứ 七thất ）# 所sở 插sáp 之chi 彼bỉ 枝chi 。 輝huy 耀diệu 諸chư 方phương 。 由do 果quả 實thật 樹thụ 葉diệp 放phóng 六lục 種chủng 美mỹ 麗lệ 之chi 光quang 。 （# 四tứ 八bát 。 四tứ 九cửu ）# 彼bỉ 〔# 樹thụ 枝chi 〕# 與dữ 可khả 愛ái 之chi 金kim 瓶bình 俱câu 上thượng 騰đằng 而nhi 不bất 見kiến 。 七thất 日nhật 〔# 間gian 〕# 止chỉ 於ư 雪tuyết 〔# 雲vân 之chi 〕# 胎thai 中trung 。 安an 置trí 於ư 塔tháp 波ba 園viên 中trung 。 我ngã 右hữu 鎖tỏa 骨cốt 上thượng 。 昇thăng 於ư 虛hư 空không 。 行hành 二nhị 種chủng 之chi 神thần 通thông 。 （# 五ngũ 〇# ）# 安an 置trí 於ư 楞lăng 伽già 島đảo 莊trang 嚴nghiêm 之chi 醯hê 摩ma 摩ma 利lợi 伽già 祠từ 中trung 。 余dư 無vô 多đa 那na 量lượng 之chi 舍xá 利lợi 。 （# 五ngũ 一nhất ）# 具cụ 佛Phật 之chi 相tướng 。 上thượng 騰đằng 立lập 於ư 虛hư 空không 中trung 。 行hành 二nhị 種chủng 之chi 神thần 通thông 而nhi 止chỉ 。
（# 五ngũ 二nhị ）# 〔# 如như 斯tư 〕# 如Như 來Lai 定định 五ngũ 種chủng 之chi 決quyết 意ý 。 是thị 故cố 。 [P.272]# 其kỳ 時thời 舍xá 利lợi 行hành 其kỳ 神thần 變biến 。 （# 五ngũ 三tam ）# 由do 空không 而nhi 下hạ 其kỳ 〔# 舍xá 利lợi 〕# 止chỉ 於ư 王vương 之chi 頭đầu 上thượng 。 王vương 大đại 悅duyệt 而nhi 奉phụng 安an 於ư 靈linh 祠từ 中trung 。 （# 五ngũ 四tứ ）# 奉phụng 安an 其kỳ 之chi 舍xá 利lợi 之chi 靈linh 祠từ 耶da 。 其kỳ 時thời 有hữu 可khả 驚kinh 愁sầu 悶muộn 。 大đại 地địa 震chấn 動động 。 （# 五ngũ 五ngũ ）# 如như 斯tư 諸chư 佛Phật 。 是thị 不bất 可khả 思tư 議nghị 。 諸chư 佛Phật 之chi 法Pháp 。 是thị 不bất 可khả 思tư 議nghị 。 信tín 不bất 可khả 思tư 議nghị 。 者giả 之chi 果quả 〔# 又hựu 〕# 。 是thị 不bất 可khả 思tư 議nghị 。 （# 五ngũ 六lục ）# 。
[P.273]# 目mục 擊kích 此thử 神thần 變biến 之chi 人nhân 人nhân 。 對đối 勝thắng 者giả 起khởi 信tín 心tâm 。 王vương 弟đệ 之chi 末mạt 多đa 婆bà 耶da 王vương 子tử 亦diệc （# 五ngũ 七thất ）# 對đối 聖thánh 王vương 〔# 佛Phật 〕# 懷hoài 具cụ 信tín 心tâm 。 乞khất 求cầu 人nhân 王vương 與dữ 一nhất 千thiên 人nhân 人nhân 共cộng 出xuất 家gia 於ư 〔# 佛Phật 〕# 教giáo 。 （# 五ngũ 八bát ）# 由do 且thả 陀đà 衛vệ 村thôn 。 又hựu 由do 多đa 瓦ngõa 羅la 曼mạn 陀đà 羅la 。 更cánh 由do 衛vệ 哈# 羅la 比tỉ 伽già 。 又hựu 由do 同đồng 一nhất 之chi 伽già 羅la 伽già 比tỉ 陀đà 。 （# 五ngũ 九cửu ）# 並tịnh 由do 烏ô 婆bà 提đề 莎sa 村thôn 一nhất 一nhất 之chi 五ngũ 百bách 人nhân 青thanh 年niên 喜hỷ 悅duyệt 。 對đối 如Như 來Lai 起khởi 信tín 心tâm 而nhi 出xuất 家gia 。 （# 六lục 〇# ）# 如như 斯tư 其kỳ 時thời 由do 都đô 〔# 之chi 內nội 〕# 外ngoại 。 入nhập 勝thắng 者giả 之chi 教giáo 而nhi 出xuất 家gia 者giả 。 共cộng 三tam 萬vạn 人nhân 之chi 比Bỉ 丘Khâu 。 （# 六lục 一nhất ）# 大đại 地địa 之chi 王vương 者giả 於ư 塔tháp 波ba 園viên 營doanh 建kiến 妙diệu 塔tháp 。 常thường 以dĩ 多đa 數số 之chi 珠châu 寶bảo 行hành 供cúng 養dường 。 （# 六lục 二nhị ）# 王vương 之chi 後hậu 宮cung 。 武võ 士sĩ 族tộc 。 家gia 臣thần 。 同đồng 都đô 人nhân 士sĩ 及cập 所sở 有hữu 地địa 。 方phương 民dân 等đẳng 各các 各các 供cúng 養dường 。 （# 六lục 三tam ）# 於ư 此thử 處xứ 先tiên 塔tháp 婆bà 而nhi 。 建kiến 立lập 精tinh 舍xá 。 此thử 塔tháp 波ba 園viên 精tinh 舍xá 為vi 世thế 所sở 知tri 。 （# 六lục 四tứ ）# 。
世thế 間gian 導đạo 師sư 。 雖tuy 入nhập 般Bát 涅Niết 槃Bàn 。 尚thượng 以dĩ 己kỷ 遺di 身thân 舍xá 利lợi 。 由do 種chủng 種chủng 方phương 法pháp 。 為vi 人nhân 人nhân 行hành 。 利lợi 益ích 安an 樂lạc 。 況huống 勝thắng 者giả 之chi 存tồn 於ư 此thử 〔# 世thế 〕# 耶da 。 （# 六lục 五ngũ ）# 。
善thiện 人nhân 之chi 信tín 心tâm 與dữ 感cảm 激kích 而nhi 〔# 起khởi 〕# 作tác 大đại 王vương 統thống 史sử
[P.274]# 名danh 舍xá 利lợi 來lai 島đảo 之chi 第đệ 十thập 七thất 章chương 〔# 畢tất 〕#