SỐ 278
KINH ĐẠI PHƯƠNG QUẢNG PHẬT HOA NGHIÊM
Hán dịch: Đời Đông Tấn, Tam tạng Pháp sư Phật-đà-bạt-đà-la, người nước Thiên Trúc
Việt dịch: Linh Sơn Pháp Bảo Đại Tạng Kinh
Phẩm 8: BỒ-TÁT HIỀN THỦ
Khi ấy, vì muốn hỏi về sự thông đạt tịnh đức với ý nghĩa sâu xa, nên Bồ-tát Văn-thù dùng kệ hỏi Bồ-tát Hiền Thủ:
Phật tử, tôi đã nói
Tịnh hạnh của Bồ-tát
Tất cả các Thế Tôn
Đều cùng nhau khen ngợi.
Và các chúng Đại sĩ
Hạnh vi diệu sâu xa
Nghĩa rộng lớn công đức
Nhân giả nên diễn thuyết.
Bồ-tát Hiền Thủ đáp
Phật tử, hãy lắng nghe
Các công đức Bồ-tát
Vô lượng, không giới hạn.
Tôi sẽ tùy sức nói
Ít phần công đức ấy
Sự trình bày của tôi
Như một giọt nước biển.
Bồ-tát nơi sinh tử
Khi bắt đầu phát tâm
Chuyên nhất cầu giác ngộ
Kiên cố không lay động,
Công đức trong một niệm
Sâu rộng không bờ bến
Nếu Như Lai giảng rõ
Suốt kiếp cũng không hết,
Huống chi trong vô lượng
Vô số, vô biên kiếp
Tu đầy đủ các độ
Hành công đức các địa,
Trong thế giới mười phương
Tất cả các Như Lai
Nói mây công đức ấy
Cũng không thể tận cùng.
Tôi xin nói phần nhỏ
Công đức của Bồ-tát
Như chim che hư không
Hạt bụi trong mặt đất,
Chẳng phải không có nhân
Cũng chẳng phải không duyên
Bồ-tát mới phát tâm
Trực tâm, công đức lớn,
Đối với Phật, Pháp, Tăng
Tín thanh tịnh sâu xa
Do kính tín Tam bảo
Nên phát tâm Bồ-đề.
Không cầu năm dục lạc
Bảo vật các tài lợi
Không cầu an cho mình
Hy vọng được danh tiếng,
Chỉ diệt khổ chúng sinh
Hết sạch không còn gì
Thệ độ hữu tình ấy
Bồ-tát mới phát tâm.
Thường muốn cho chúng sinh
Lìa khổ được an lạc
Nghiêm tịnh tất cả cõi
Cúng dường vô lượng Phật,
Vui sống trong chánh pháp
Muốn đắc đạo Vô thượng
Tịnh tu Nhất thiết trí
Bồ-tát mới phát tâm.
Chánh tín tâm vững không bị hoại
Cung kính cúng dường tất cả Phật
Tôn trọng Chánh pháp và Thánh tăng
Tín, kính Tam bảo nên phát tâm.
Tin chắc chư Phật và Chánh pháp
Tin sự hành đạo của Bồ-tát
Chánh tín tâm hướng giác ngộ
Phật Nhân của Bồ-tát mới phát tâm.
Tín là dẫn đầu, biển công đức
Tăng trưởng tất cả các pháp thiện
Trừ diệt tất cả các nghi hoặc
Chỉ bày mở ra đường vô thượng.
Tịnh tín, ly cấu tâm kiên cố
Diệt trừ kiêu mạn, luôn cung kính
Tín là kho báu pháp đệ nhất
Là tay thanh tịnh nhận các hạnh.
Tín hay từ bỏ các nhiễm ô
Tín hiểu pháp sâu xa vi diệu
Tín chuyển các việc thành các thiện
Rốt ráo đến chỗ của Như Lai.
Các căn lành thanh tịnh sáng suốt
Sức tín kiên cố không thể hoại
Tín trừ diệt hẳn các điều ác
Tín làm đạt đến báu không thấy.
Tín không chướng ngại với pháp môn
Xả ly tám nạn được không nạn
Tín hay vượt khỏi cảnh giới ma
Hiển bày đạo giải thoát vô thượng.
Hạt giống các công đức chắc thật
Mọc ra cây Bồ-đề vô thượng
Nuôi dưỡng môn trí tuệ Tối thắng
Tín hay hiện bày tất cả Phật.
Thế nên diễn thuyết trình tự làm
Tin thích tối thượng thật khó được
Cũng như hoa Linh thụy, Ưu-đàm
Cũng như bảo châu Như ý đẹp.
Nếu tin cung kính tất cả Phật
Thì trí tịnh giới thuận chánh pháp
Nếu trí tịnh giới thuận chánh pháp
Thì được chư Phật, Hiền Thánh khen.
Giới là gốc giác ngộ vô thượng
Cần phải giữ đầy đủ tịnh giới
Nếu giữ đầy đủ các tịnh giới
Thì được tất cả Phật khen ngợi.
Nếu tin cung kính tất cả Phật
Tức cúng dường đặc biệt Tối thắng
Nếu cúng dường đặc biệt Tối thắng
Tâm ấy tin Phật khó nghĩ bàn.
Nếu tin Chánh pháp của Như Lai
Thì thường thích nghe không nhàm chán
Nếu ưa nghe Pháp không nhàm chán
Vui hiểu Pháp không thể nghĩ bàn.
Nếu tin cung kính Tăng thanh tịnh
Thì tin kiên cố không thể hoại
Nếu tin kiên cố không thể hoại
Tín lực người ấy thật bất động.
Nếu tín kiên cố không thể động
Các căn sáng suốt đều thanh tịnh
Nếu căn sáng suốt đều thanh tịnh
Thì lìa tất cả ác tri thức.
Nếu lìa xa được ác tri thức
Thì được thân cận Thiện tri thức
Nếu được thân cận Thiện tri thức
Thì tu vô lượng các công đức.
Nếu tu tập nhiều các công đức
Thì hiểu hoàn toàn về nhân quả
Nếu hiểu hoàn toàn về nhân quả
Thì được quả giải thoát thù thắng.
Nếu được quả giải thoát thù thắng
Thì được tất cả Phật hộ trì
Nếu được tất cả Phật hộ trì
Thì sinh tâm giác ngộ vô thượng.
Nếu sinh tâm giác ngộ vô thượng
Thì chuyên tu tập công đức Phật
Nếu chuyên tu tập công đức Phật
Thì được sinh vào nhà chư Phật.
Nếu được sinh vào nhà chư Phật
Thì không còn lệ thuộc các pháp
Nếu không lệ thuộc với các pháp
Thì được thâm tâm rất thanh tịnh.
Nếu được thâm tâm rất thanh tịnh
Thì được tâm vô thượng thù thắng
Nếu được tâm vô thượng thù thắng
Thì tu tất cả Ba-la-mật.
Nếu tu tất cả Ba-la-mật
Thì được đầy đủ pháp Đại thừa
Nếu được đầy đủ pháp Đại thừa
Thì cúng dường pháp tất cả Phật.
Nếu cúng dường pháp tất cả Phật
Thì định niệm Phật không tán loạn
Nếu định niệm Phật không tán loạn
Thì thường thấy rõ mười phương Phật.
Nếu thường thấy rõ mười phương Phật
Thì biết Như Lai thường an trụ
Nếu biết Như Lai thường an trụ
Thì người ấy, pháp luôn tồn tại.
Nếu người ấy, pháp luôn tồn tại
Thì được biện tài vô cùng tận
Nếu được biện tài vô cùng tận
Thì hay diễn thuyết vô lượng pháp.
Nếu hay diễn thuyết vô lượng pháp
Thì độ thoát được các chúng sinh
Nếu độ thoát được các chúng sinh
Thì được tâm đại Bi kiên cố.
Nếu được tâm đại Bi kiên cố
Thì được hoan hỷ pháp thậm thâm
Nếu hay hoan hỷ pháp thậm thâm
Thì từ bỏ được lỗi hữu vi.
Nếu từ bỏ được lỗi hữu vi
Thì lìa ngã mạn, các phóng dật
Nếu lìa ngã mạn, các phóng dật
Thì làm lợi ích tất cả chúng.
Nếu làm lợi ích tất cả chúng
Thì giữa sinh tử chẳng lo buồn
Nếu giữa sinh tử chẳng lo buồn
Thì được tinh tấn chẳng gì hơn.
Nếu được tinh tấn chẳng gì hơn
Thì được tất cả các thần thông
Nếu được tất cả các thần thông
Thì hiểu tất cả nghiệp chúng sinh.
Nếu hiểu tất cả nghiệp chúng sinh
Thì làm chúng sinh được thành tựu
Nếu làm chúng sinh được thành tựu
Thì được thành tựu trí chúng sinh.
Nếu được thành tựu trí chúng sinh
Thì được đầy đủ bốn Nhiếp pháp
Nếu được đầy đủ bốn Nhiếp pháp
Thì cho chúng sinh vô số lợi.
Nếu cho chúng sinh vô số lợi
Thì được đầy đủ tuệ phương tiện
Nếu được đầy đủ tuệ phương tiện
Thì đứng vững trên đường vô thượng.
Nếu đứng vững trên đường vô thượng
Thì tất cả ma không thể phá
Nếu tất cả ma không thể phá
Thì vượt ra khỏi bốn đường ma.
Nếu vượt ra khỏi bốn đường ma
Thì đến địa bất động kiên cố
Nếu đến địa bất động kiên cố
Thì được vô sinh thâm pháp nhẫn.
Nếu được vô sinh thâm pháp nhẫn
Thì được chư Phật thọ ký cho
Nếu được chư Phật thọ ký cho
Thì thường thân cận trước chư Phật.
Nếu thường thân cận trước chư Phật
Thì hiểu pháp vi diệu của Phật
Nếu hiểu pháp vi diệu của Phật
Thì được chư Phật thường hộ niệm.
Nếu được chư Phật thường hộ niệm
Thì trang hoàng bằng công đức Phật
Nếu trang hoàng bằng công đức Phật
Thì được vô số thân công đức.
Nếu được vô số thân công đức
Thì thân sáng rực như núi vàng
Nếu thân sáng rực như núi vàng
Thì có đủ ba mươi hai tướng.
Nếu có đủ ba mươi hai tướng
Thì trang nghiêm tám mươi vẻ đẹp
Nếu trang nghiêm tám mươi vẻ đẹp
Thì thân rực sáng không thể lường.
Nếu thân rực sáng không thể lường
Thì hào quang đẹp khó nghĩ bàn
Nếu hào quang đẹp khó nghĩ bàn
Thì xuất vô số hoa sen báu.
Nếu xuất vô số hoa sen báu
Thì mỗi hoa có vô lượng Phật
Hiện khắp vô số cõi mười phương
Giáo hóa độ thoát tất cả chúng.
Nếu độ thoát được tất cả chúng
Thì được vô lượng sức tự tại
Nếu được vô lượng sức tự tại
Thì làm nghiêm tịnh các cõi Phật.
Giải nói pháp vi diệu sâu xa
Vô số, vô biên chúng hoan hỷ.
Nếu nói pháp thậm thâm vi diệu
Không thể nghĩ bàn chúng hoan hỷ
Thì đủ năng lực bốn biện tài
Tự tại độ thoát tất cả chúng.
Nếu đủ năng lực bốn biện tài
Tự tại độ thóat tất cả chúng
Người ấy trí tuệ thường hiện tiền
Nghiệp thân, miệng, ý không lầm lỗi.
Nếu được trí tuệ thường hiện tiền
Thân, khẩu, ý nghiệp không lầm lỗi
Người ấy nguyện lực được tự tại
Tùy theo chúng sinh mà hiện thân.
Nếu nguyện lực đã được tự tại
Tùy theo chúng sinh mà hiện thân
Khi thuyết pháp cho các chúng sinh
Âm thanh vi diệu khó nghĩ bàn.
Nếu khi thuyết pháp cho chúng sinh
Âm thanh vi diệu khó nghĩ bàn
Vị ấy đối với khắp chúng sinh
Một niệm, đều biết rõ tâm chúng.
Nếu đối với khắp các chúng sinh
Một niệm, đều biết rõ tâm chúng
Người ấy không còn bị sinh tử
Diệt trừ tất cả khổ phiền não.
Nếu người ấy không còn sinh tử
Diệt trừ tất cả khổ phiền não
Đủ trí tuệ công đức Pháp thân
Giải rõ tất cả các pháp thật.
Nếu thân đủ trí tuệ công đức
Giải rõ tất cả các Pháp thật
Mười địa, mười năng lực tự tại
Tất được giải thoát đến cứu cánh.
Nếu mười Địa, mười Lực tự tại
Tất được giải thoát đến cứu cánh
Thọ ký trang nghiêm đều đầy đủ
Vô lượng pháp môn được tự tại.
Nếu thọ ký trang nghiêm đầy đủ
Vô lượng pháp môn được tự tại
Thì được chư Phật khắp mười phương
Cùng nhau thọ ký không bỏ sót.
Nếu được chư Phật khắp mười phương
Cùng nhau thọ ký không bỏ sót
Nước pháp cam lộ rưới trên đảnh
Chư Phật mười phương thọ ký xong.
Nếu nước cam lộ rưới trên đảnh
Chư Phật mười phương thọ ký rồi
Pháp thân ở khắp cả hư không
An trú bất động mười phương cõi.
Nếu thân ở khắp cả hư không
An trú bất động mười phương cõi
Tất cả chư Thiên cùng nhân loại
Vô lượng thế giới đều chẳng biết.
Những việc đã làm đều kết quả
Ai được thấy nghe đều lợi ích
Đây là ruộng phước lớn vô thượng
Cúng dường thì được quả báo lớn.
Thần lực của thiện nam tử ấy
Làm chánh pháp trụ mãi không diệt
Công đức mười thiện, các diệu hạnh
Vô lượng pháp bảo thật vô thượng.
Biển Phật pháp uy thần lực ấy
Pháp bảo cứng chắc như Kim cang
Trí tuệ đầy đủ không cùng tận
Vô lượng biển công đức như vậy.
Hoặc có thế giới không có Phật
Nơi ấy, thị hiện thành Chánh giác
Hoặc có thế giới không có pháp
Nơi ấy, thị hiện giảng Pháp tạng.
Bồ-tát đoạn tất cả mong muốn
Chỉ trong một niệm đến mười phương
Hiện khắp mười phương như trăng rằm
Vô số phương tiện dạy chúng sinh.
Trong các thế giới mười phương ấy
Từng niệm thị hiện thành Phật đạo
Chuyển chánh pháp luân, nhập Niết-bàn
Hiện vì chúng sinh, chia xá-lợi.
Hoặc hiện đạo Thanh văn, Duyên giác
Thị hiện thành Phật rất trang nghiêm
Hiện vô lượng kiếp độ chúng sinh
Mở cửa ba thừa giáo hóa khắp.
Hoặc hiện nhiều thân hình nam nữ
Trời, Rồng, Người, Thần, A-tu-la
Hiện các loại thân tùy chúng sinh
Vô số hành động, nhiều âm thanh,
Thị hiện tất cả không thiếu sót
Do lực của Tam-muội Hải ấn
Không thể nghĩ bàn cõi trang nghiêm
Cung kính cúng dường tất cả Phật.
Hào quang trang nghiêm khó nghĩ bàn
Giáo hóa chúng sinh vô số lượng
Trí tuệ tự tại thật vô cùng
Thuyết pháp giáo hóa được tự tại.
Thí, Giới, Nhẫn nhục, Tinh tấn, Thiền
Phương tiện trí tuệ, các công đức
Tất cả tự tại khó nghĩ bàn
Do năng lực Tam-muội Hoa nghiêm.
Vào các Tam-muội nhiều như bụi
Một Tam-muội sinh định như bụi
Trong hạt bụi hiện vô số cõi
Mà số bụi ấy cũng chẳng tăng,
Trong hạt bụi hiện cõi có Phật
Hoặc có hạt hiện cõi không Phật
Hoặc hiện ra cõi tịnh, bất tịnh
Hoặc hiện các cõi lớn, vừa, nhỏ,
Có cõi ngang bằng hay nghiêng lệch
Hoặc như sóng nắng hay bốn cạnh
Hoặc có quốc độ như lưới trời
Thế giới thành hoại đều hiện rõ,
Như một hạt bụi hiện rõ ra
Tất cả hạt bụi khác cũng vậy
Gọi là lực tự tại của định
Cũng là lực giải thoát vô thượng.
Nếu muốn cúng dường tất cả Phật
Phát sinh vô lượng môn Tam-muội
Với một tay che ba ngàn cõi
Cúng dường tất cả các Như Lai,
Hoa đẹp các cõi khắp mười phương
Ngọc báu vô giá, hương thơm nhất
Đều tự nhiên từ tay tuôn ra
Cúng dường cây Bồ-đề, chư Phật.
Y báu vô giá, các loại hương
Trang hoàng bằng tràng phan, lọng báu
Trướng báu, sen vàng giăng xinh đẹp
Vật cúng hoàn hảo khắp mười phương,
Đều tự nhiên từ tay tuôn ra
Cúng dường cây Bồ-đề, chư Phật
Tất cả âm nhạc khắp mười phương
Vô số âm thanh hay tuyệt diệu,
Và đem tất cả các kệ hay
Khen ngợi công đức báu của Phật
Âm thanh vang khắp mười phương cõi
Đều tự nhiên từ tay phát ra,
Vô số các hạnh nghiệp thanh tịnh
Làm cho tay phải phóng ánh sáng
Nước thơm rưới khắp cõi mười phương
Cúng dường hết Đấng đèn chiếu đời,
Phóng hào quang lớn trang nghiêm đẹp
Xuất ra vô lượng hoa sen quý
Trong mỗi hoa sen vô số Phật
Đầy đủ tướng tốt rất xinh đẹp.
Phóng hào quang trang nghiêm bằng hoa
Trướng báu trang hoàng bằng hoa đẹp
Rải các loại hoa khắp mười phương
Cúng dường tất cả các Như Lai.
Phóng hào quang đẹp mùi thơm ngát
Trướng đẹp trang hoàng bằng hương thơm
Rải các loại hương khắp mười phương
Cúng dường tất cả các Như Lai.
Phóng hào quang sáng hương mịn nhất
Trướng đẹp trang hoàng bằng hương bột
Rãi các hương bột khắp mười phương
Cúng dường tất cả các Như Lai.
Phóng hào quang sáng y xinh đẹp
Trướng đẹp trang hoàng bằng y báu
Tung các y báu khắp mười phương
Cúng dường tất cả các Như Lai.
Phóng hào quang báu rất trang nghiêm
Trướng đẹp trang hoàng bằng châu báu
Tung các châu báu khắp mười phương
Cúng dường tất cả các Như Lai.
Phóng hào quang bằng hoa sen đẹp
Trướng đẹp trang hoàng bằng hoa sen
Tung các hoa sen đến mười phương
Cúng dường tất cả các Như Lai.
Phóng hào quang đẹp bằng chuỗi ngọc
Trướng được kết bằng chuỗi ngọc báu
Rãi các chuỗi ngọc đến mười phương
Cúng dường tất cả các Như Lai.
Phóng hào quang sáng bằng phướn đẹp
Phướn ấy màu xanh, vàng, đỏ, trắng
Trang trí vô số màu sắc đẹp
Phướn ấy trang hoàng các cõi Phật,
Giương cao lọng đẹp bằng các báu
Các dải lụa báu làm tua rũ
Linh báu rung vang tiếng Tối thắng
Để mà cúng dường các Như Lai.
Tay xuất vật cúng khó nghĩ bàn
Cúng dường một Đạo Sư như vậy
Cúng tất cả Phật cũng như thế
Sức định tự tại của Đại Tiên
Muốn làm an ổn khắp chúng sinh.
Xuất sinh định Tối thắng tự tại
Tất cả hành động, các công đức
Vô lượng phương tiện độ chúng sinh
Hoặc hiện môn cúng dường Như Lai
Hoặc hiện môn bố thí tất cả
Hoặc hiện môn trì giới đầy đủ
Hoặc hiện môn nhẫn nhục vô song,
Môn tinh tấn vô số khổ hạnh
Môn vô lượng biện tài trí tuệ
Môn tất cả hành động phương tiện
Môn hiện bốn Vô lượng thần thông
Môn đại Từ bi, bốn Nhiếp pháp
Môn vô lượng công đức trí tuệ
Môn giải thoát tất cả duyên khởi
Pháp môn căn, lực đạo thanh tịnh.
Hoặc hiện môn Thanh văn Tiểu thừa
Hoặc hiện môn Duyên giác Trung thừa
Hoặc hiện môn Vô thượng Đại thừa
Hoặc hiện môn vô thường các khổ
Hoặc hiện môn chúng sinh vô ngã
Hoặc hiện môn bất tịnh ly dục
Môn Tam-muội tịch tĩnh diệt định
Môn tùy chúng sinh phát các bệnh
Môn các pháp đối trị tất cả
Tùy tánh phiền não của chúng sinh
Ứng cơ thuyết pháp giáo hóa khắp
Tất cả các Pháp môn như vậy.
Tùy theo căn tánh mà hóa độ
Tất cả trời, người đều chẳng biết
Đây là sức thắng định tự tại
Phát sinh Tam-muội tùy ý thích,
Phân biệt biết rõ tâm chúng sinh
Tùy thuận giáo hóa các quần sinh
Khiến lìa buồn khổ được hoan hỷ
Trong kiếp gặp nạn, lúc đói khát,
Tất cả vật chất cho đời sống
Chu cấp đầy đủ theo nhu cầu
Thế nên làm vị đại thí chủ
Các món ăn thơm ngon hảo hạng,
Y phục quý đẹp tùy ý muốn
Cho thân, đất nước, báu yêu thích
Chúng sinh nhận thí chịu giáo hóa
Dùng các tướng đẹp trang hoàng thân,
Y phục hảo hạng và các hoa
Xoa thân bằng các loại hương thơm
Hiện các trang sức để độ sinh
Tất cả thế gian đều ưa thích,
Các loại sắc đẹp rất đặc biệt
Tùy sự thích ứng, hiện ra khắp
Khiến người ưa sắc được giải thoát
Âm thanh hòa nhã như chim Loan,
Tiếng tuyệt diệu như Câu-chân-la
Đủ cả tám loại tiếng Phạm thiên
Tùy theo ý thích mà thuyết pháp
Tám vạn bốn ngàn các pháp môn,
Chư Phật dùng nó độ chúng sinh
Phân biệt các pháp, vô lượng môn
Tùy tánh chúng sinh mà giáo hóa
Khổ, vui, lợi, hại của chúng sinh.
Tất cả sự việc của thế gian
Đều tùy theo việc mà đồng sự
Dùng pháp nhiếp này độ chúng sinh
Vô lượng, vô biên biển khổ lớn,
Vì chúng sinh nên chịu nhận hết
Cùng họ đồng sự, chấp nhận khổ
Làm cho chúng sinh được an lạc
Nếu ai không hiểu pháp xuất gia
Thích bám sinh tử không cầu thoát
Nên Bồ-tát bỏ nước, tài sản
Thường thích xuất gia cầu tịch tĩnh
Bị năm dục trói, không rời nhà,
Muốn làm chúng sinh được giải thoát
Thị hiện không thích nơi ái dục
Thế nên xuất gia cầu giải thoát
Muốn cho đầy đủ cả mười hạnh
Là pháp mà Phật đã tu tập
Bồ-tát thực hành không thiếu sót
Tu tập pháp ấy độ chúng sinh
Nếu có chúng sinh sống quá lâu
Phiền não vi tế thích thế gian
Vì tất cả loại chúng sinh ấy
Thị hiện khổ sinh, lão, bệnh, tử
Hoặc kẻ tham dục, sân, hận, si
Bị lửa phiền não luôn thiếu đốt
Thì hiện khổ sinh, lão, bệnh, tử
Giáo hóa tất cả chúng sinh ấy.
Như Lai, mười Lực, Vô sở úy
Mười tám pháp Bất cộng của Phật
Vô số công đức của Tối thắng
Đem diệu pháp này độ chúng sinh
Thuyết pháp, giáo giới và thần túc
Sức thần thông hộ trì tự tại
Bồ-tát thị hiện công đức ấy
Để cứu độ khắp các chúng sinh
Phương tiện như vậy thật vô lượng
Tùy thuận thế gian độ chúng sinh.
Không vướng thế gian như hoa sen
Làm cho chúng sinh rất hoan hỷ
Bác học, tri thức, rất biện tài
Văn chương, đàm luận hơn thế gian
Thị hiện các kỹ thuật của đời
Như nhà ảo thuật hiện các vật
Hoặc làm trưởng giả, chủ trong làng
Hoặc làm buôn bán hay chủ buôn
Hoặc làm quốc vương hay đại thần
Hoặc làm lương y trị các bệnh
Hoặc làm cây lớn giữa đồng trống
Hoặc làm thuốc tốt, kho vô tận
Hoặc làm ngọc quý, theo ước nguyện
Chỉ đường đúng cho người đi lạc.
Nếu thấy thế gian mới thành lập
Chúng sinh chưa biết cách sinh sống
Khi ấy Bồ-tát làm người thợ
Vì chúng sinh, biểu hiện các nghề,
Không gây nghiệp ác, dụng cụ hại
Muốn cho chúng sinh sống an lạc
Chú thuật, dược thảo, học các luận
Đều là những pháp được Phật khen.
Hoặc là Tiên nhân, hạnh thù thắng
Được các chúng sinh đều ưa thích
Thị hiện khổ hạnh và học pháp
Tùy theo đối tượng mà thị hiện,
Hoặc làm người xuất gia ngoại đạo
Hoặc là thị hiện pháp thờ lửa
Hoặc hiện loã hình không y phục
Để làm Sư trưởng những kẻ ấy.
Thấy kẻ hành động theo tà mạng
Giả làm phi pháp để thắng họ
Tất cả khổ hạnh của Phạm chí
Hay sống trong ấy, hóa độ họ,
Năm lửa đốt thân, theo mặt trời
Hoặc thọ giới bò, nai, súc sinh
Mặc áo vỏ cây, thờ phụng lửa
Làm Đạo sư họ để hóa độ.
Hiện thích đi đến các miếu trời
Tự xuống sông Hằng cầu giải thoát
Ăn trái, uống nước chịu nóng lạnh
Tư duy chánh pháp không phóng dật
Hoặc hiện quỳ xuống, đưa một chân
Hoặc nằm trên gai, trên tro đất
Hoặc nằm chày đá cầu giải thoát Làm
Thầy hạng ấy để giáo hóa.
Đối với các hạng ngoại đạo ấy
Xét rõ tâm họ, tùy hóa độ
Bồ-tát khổ hạnh chẳng ai bằng
Ngoại đạo nhờ ngài được giải thoát.
Nếu thấy thế gian không chánh kiến
Sống theo tất cả các tà kiến
Phương tiện vì họ giảng pháp đúng
Làm cho đều hiểu nghĩa chân thật,
Hoặc dùng tiếng địa phương, quỷ thần
Thuyết giảng bốn Đế cho loại ấy
Hoặc dùng chánh ngữ nói bốn Đế
Hoặc tiếng trời, người nói bốn Đế
Hoặc dùng pháp biện nói bốn Đế
Hoặc dùng nghĩa biện nói bốn Đế
Hoặc dùng Từ biện nói bốn Đế
Hoặc vô tận biện nói bốn Đế
Hoặc tiếng tám bộ nói bốn Đế
Hoặc tất cả tiếng nói bốn Đế
Tùy theo kẻ hiểu ngữ ngôn nào
Đều nói bốn Đế cho giải thoát.
Biết hết ngôn ngữ vô cùng tận
Gọi là sức Tam-muội thuyết pháp
Tam-muội an ổn cho chúng sinh
Để độ tất cả chúng sinh vậy.
Phóng hào quang lớn khó nghĩ bàn
Dùng hào quang này cứu chúng sinh
Hào quang sáng ấy tên Hiện khắp
Chúng sinh nào gặp hào quang này
Thì được quả báo không cùng tận
Nhờ đó chứng đắc đạo Vô thượng
Do vậy hiển hiện các Như Lai
Và hiện tất cả đường Pháp, Tăng
Lại hiện hình tượng pháp Tối thắng
Nên được hào quang tên Hiện khắp.
Lại phóng hào quang tên Thanh tịnh
Che khuất ánh sáng khắp chư Thiên
Xóa tan tất cả các bóng tối
Chiếu khắp vô lượng cõi mười phương
Quang này giác ngộ tất cả chúng
Giữ lấy đèn sáng cúng dường Phật
Do đem đèn cúng dường chư Phật
Nên thành Tối thắng đèn thế gian.
Đốt các dầu thơm và đèn bơ
Hoặc dùng trúc gỗ làm đuốc sáng
Do nhờ đốt những đèn sáng này
Nên được hào quang tên Thanh tịnh
Hoặc phóng hào quang tên Tế độ
Hào quang giác ngộ tất cả chúng
Sẽ phát tâm Bồ-đề vô thượng
Độ thoát chúng sinh khỏi biển dục.
Nếu phát tâm Bồ-đề vô thượng
Độ thoát chúng sinh khỏi biển dục
Thì người ấy thoát bốn bộc lưu
Dẫn đến nơi giải thoát không sợ,
Tạo lập vô số những chiếc cầu
Hoặc làm ghe thuyền độ chúng sinh
Chê bai hữu vi, khen tịch tĩnh
Nhờ vậy thành hào quang Tế độ.
Lại phóng hào quang tên Trừ ái
Quang này giác ngộ tất cả chúng
Từ bỏ năm dục, các khát ái
Nghĩ thích nước cam lộ giải thoát,
Nếu không còn cơn khát năm dục
Nghĩ thích nước cam lộ giải thoát
Nhờ Phật mưa cam lộ giải thoát
Trừ sạch khát ái cho chúng sinh,
Ao, giếng, các dòng nước bố thí
Cầu quả Phật Vô thượng Bồ-đề
Chê bai năm dục, khen thiền định
Nhờ đó được hào quang Diệt ái.
Lại phóng hào quang tên Hoan hỷ
Quang này giác ngộ tất cả chúng
Hoan hỷ thích giác ngộ của Phật
Phát tâm nguyện cầu báu không thấy,
Dựng lên tượng Như Lai đại Từ
Đầy đủ tướng tốt ngồi hoa sen
Khen ngợi các công đức Tối thắng
Nhân đó được hào quang Hoan hỷ.
*********
Lại phóng hào quang tên Ái lạc
Hào quang giác ngộ tất cả chúng
Tâm thường ưa thích chư Như Lai
Pháp bảo vô thượng, Tăng thanh tịnh
Thường đến trước Phật khắp mười phương
Mau chứng pháp nhẫn sâu vô thượng
Giáo hóa vô số các chúng sinh
Tâm thường niệm Phật, pháp vi diệu
Mở tâm giác ngộ cho chúng sinh
Cho nên thành hào quang Ái lạc.
Lại phóng hào quang tên Đức tụ
Hào quang giác ngộ tất cả chúng
Thực hành vô số cách bố thí
Hồi hướng mong cầu đạo Vô thượng
Làm cho thỏa ý những người cầu
Các hội bố thí đều thanh tịnh
Tùy theo mong cầu mà bố thí
Nên được thành hào quang Đức tụ.
Lại phóng hào quang tên Trí sâu
Hào quang giác ngộ tất cả chúng
Với một pháp môn trong một niệm
Đều hiểu vô số các pháp môn
Phân biệt các pháp dạy chúng sinh
Và nghĩa như thật của pháp tướng
Thuyết pháp giảng nghĩa đều đầy đủ
Nên được thành hào quang Trí sâu.
Lại phóng hào quang tên Đèn tuệ
Hào quang giác ngộ tất cả chúng
Các pháp không tịch, không sinh diệt
Hiểu rõ chẳng có cũng chẳng không
Cũng như sóng nắng, trăng trong nước
Như là huyễn, mộng, cảnh trong gương
Các pháp vô chủ đều không tịch
Nên được thành hào quang Đèn tuệ.
Lại phóng quang tên Pháp tự tại
Hào quang giác ngộ tất cả chúng
Chứa Đà-la-ni vô cùng tận
Giữ gìn tất cả pháp của Phật
Cung kính cúng dường người trì pháp
Phòng vệ thủ hộ các Hiền thánh
Đem vô lượng pháp thí chúng sinh
Nên được thành hào quang Tự tại.
Lại phóng hào quang Không keo kiệt
Hào quang giác ngộ không tham tiếc
Biết rõ tài vật chẳng còn mãi
Nên thường từ bỏ, không lệ thuộc
Keo kiệt khó chế, bị chế ngự
Hiểu tài sản như mộng, phù vân
Lại thường hoan hỷ thích bố thí
Nên được hào quang Không keo kiệt.
Lại phóng hào quang tên Trong mát
Hào quang giác ngộ người phá giới
Đặt chúng sinh trong giới thanh tịnh
Hướng dẫn đến chỗ báu không thấy
Đường nghiệp mười thiện đều thanh tịnh
Khuyến hóa chúng sinh giữ tịnh giới
Chỉ dạy chúng sinh cầu Phật đạo
Nên được hào quang tên Trong mát.
Lại phóng quang tên Nhẫn trang nghiêm
Hào quang giác ngộ người tức giận
Từ bỏ tức giận, tăng thượng mạn
Thường ưa pháp nhẫn nhục nhu hòa
Chúng sinh tánh ác rất khó nhẫn
Cũng đều chịu nhẫn tu đạo Phật
Thường hay khen ngợi pháp nhẫn nhục
Nên được hào quang Nhẫn trang nghiêm.
Lại phóng hào quang tên Chuyển thắng
Hào quang giác ngộ người biếng nhác
Siêng năng tu hành ba loại nghiệp
Cung kính cúng dường Phật, Pháp,
Tăng Nếu siêng thực hành ba nghiệp ấy
Cung kính cúng dường Phật, Pháp, Tăng
Thì người ấy thoát bốn cảnh ma
Mau chứng giác ngộ, Phật vô thượng
Khuyến hóa chúng sinh khiến tinh tấn
Cung kính cúng dường Phật, Pháp,
Tăng Hộ trì pháp Phật khi sắp diệt
Nhân đó thành hào quang Chuyển thắng.
Lại phóng hào quang tên Tịch tịnh
Hào quang giác ngộ người loạn ý
Xả bỏ tham dục sân giận si
Trụ vào các Tam-muội thậm thâm
Xa lìa bạn ác, việc bất thiện
Không nói mười ngôn ngữ phi pháp
Khen ngợi tọa thiền nơi trống vắng
Nhân đây thành hào quang Tịch tịnh.
Lại phóng hào quang Tuệ trang nghiêm
Hào quang giác ngộ người ngu si
Hiểu rõ duyên khởi được giải thoát
Trí tuệ chiếu sáng rõ các căn
Nếu hiểu duyên khởi được giải thoát
Trí tuệ chiếu sáng rõ các căn
Tất được tuệ Tam-muội bậc Thánh
Chứng Đẳng Chánh Giác chiếu thế gian
Xả bỏ nước, của báu, bản thân
Tinh cần cầu pháp tu Phật đạo
Chuyên tâm thuyết pháp vì chúng sinh
Nhân đây thành hào quang trí tuệ.
Lại phóng hào quang tên Phật tuệ
Hào quang giác ngộ các chúng sinh
Nhìn thấy vô lượng, vô số Phật
Đều ngồi trên tòa hoa sen báu
Khen giác ngộ giải thoát của Phật
Tự tại của Phật vô cùng tận
Giảng rộng thần thông năng lực Phật
Nhân đây thành hào quang Phật tuệ.
Lại phóng hào quang tên Không sợ
Hào quang an ủi người lo sợ
Những việc độc hại của phi nhân
Vô số khủng bố đều bị diệt
Đem an vui đến khắp chúng sinh
Tâm thường từ nhẫn, lìa não hại
Cứu nạn những người không ai cứu
Nhân đây thành hào quang Không sợ.
Lại phóng hào quang tên An ổn
Hào quang chiếu đến người tật bệnh
Diệt trừ tất cả các khổ đau
Đều được hỷ lạc của chánh định
Cho các thuốc hay trừ bệnh khổ
Xoa bằng ngọc quý, hương hoa thân
Đem cho bơ, sửa, dầu, đường, mật
Nhân đó được thành quang An ổn.
Lại phóng hào quang tên Thấy Phật
Hào quang giác ngộ người lâm chung
Tam-muội niệm Phật tất thấy Phật
Sau khi qua đời sinh trước Phật
Thấy họ lâm chung khuyên niệm Phật
Lại đưa tôn tượng để chiêm ngưỡng
Khuyến khích họ tự quy y Phật
Nhân đó thành hào quang Thấy Phật.
Lại phóng hào quang tên Thích pháp
Hào quang giác ngộ tất cả chúng
Nghe pháp, giảng pháp và ghi chép
Đối với chánh pháp luôn yêu thích
Hộ trì Phật pháp khi sắp diệt
Làm cho mãn nguyện người cầu pháp
Tinh cầu tu tập chánh pháp Phật
Nhân đó thành hào quang Thích pháp.
Lại phóng hào quang tên Diệu âm
Hào quang giác ngộ các Phật tử
Tất cả âm thanh trong thế gian
Thính giả đều nghe tiếng Như Lai
Âm vang khen ngợi chư Như Lai
Âm nhạc, chuông khánh cúng dường Phật
Lại thường khen ngợi âm thanh Phật
Nhân đó thành hào quang Diệu âm.
Lại phóng quang tên Thí cam lộ
Hào quang giác ngộ tất cả chúng
Xa lìa những hành động buông lung
Đều được đầy đủ các công đức
Phân biệt vô lượng biển khổ lớn
Hữu vi nguy ách chẳng an ổn
Tuyên dương ca ngợi vui tịch diệt
Nếu được hào quang Thí cam lộ.
Lại phóng hào quang tên Thù thắng
Hào quang giác ngộ tất cả chúng
Thắng giới được nghe từ Như Lai
Tam-muội thắng diệu, trí tuệ thắng
Thường khen giới thắng diệu của Phật
Tam-muội thắng diệu, thắng trí tuệ
Nhất tâm tu tập cầu giác ngộ
Nhân đó được hào quang Thù thắng.
Lại phóng quang tên Trang nghiêm báu
Hào quang giác ngộ tất cả chúng
Kho báu thù thắng không cùng tận
Đem báu ấy cúng các Thế Tôn
Dâng báu cúng Phật và tháp miếu
Và cho tất cả người nghèo thiếu
Đem các vật báu cúng Tối Thắng
Nhân đó thành quang Trang nghiêm báu.
Lại phóng hào quang tên Hương thơm
Hào quang giác ngộ tất cả chúng
Có chúng sinh nào nghe hương ấy
Được đầy đủ các công đức Phật
Đem hương trời, người thoa trên đất
Cúng dường tất cả các Như Lai
Dùng hương tạo tượng, xây tháp miếu
Nhân đó được hào quang Hương thơm.
Lại phóng quang tên Tạp trang nghiêm
Đem phướn và lọng để trang hoàng
Hàng cây trổi nhạc, âm vi diệu
Hoa báu bay khắp cả mười phương
Lại dùng tiếng nhạc vi diệu ấy
Cùng phấn hương thơm các hoa báu
Tràng phan, phướn, lọng cúng dường Phật
Nhờ đó được hào quang Trang nghiêm.
Lại phóng hào quang tên Đoan nghiêm
Khiến khắp mười phương đều bình đẳng
Lễ bái tháp Phật và chư Tăng
Nhờ đó được hào quang Đoan nghiêm.
Lại phóng hào quang tên Đại vân
Hào quang mưa xuống nước hương thơm
Hương thơm mưa xuống chùa và tháp
Nhờ đó được thành quang Đại vân.
Lại phóng hào quang Y trang nghiêm
Làm kẻ loã hình được y phục
Đem y phục đẹp cho chúng sinh
Nên thành hào quang Y trang nghiêm.
Lại phóng hào quang Vị ngon nhất
Làm người đói khát được ăn ngon
Xưa cho các món ăn hảo hạng
Nhân đó thành quang Vị ngon mhất.
Lại phóng quang tên Báu hiện ra
Làm những người nghèo được kho báu
Đem kho vô tận cúng Tam bảo
Nên được hào quang Báu hiện ra.
Lại phóng hào quang Mắt thanh tịnh
Làm cho người mù thấy màu sắc
Dâng đèn cúng Phật và chùa tháp
Nên được hào quang Mắt thanh tịnh.
Lại phóng hào quang Tai thanh tịnh
Làm cho người điếc nghe các tiếng
Âm nhạc cúng Phật và chùa tháp
Nên được hào quang Tai thanh tịnh.
Lại phóng hào quang tên Mũi thanh tịnh
Mũi khỏe hay bệnh đều được nghe
Hương thơm cúng Phật và chùa tháp
Nên được hào quang Mũi thanh tịnh.
Lại phóng hào quang Lưỡi thanh tịnh
Nói tiếng hòa nhã khen chư Phật
Bỏ hẳn lời bất thiện, thô ác
Nên được hào quang Lưỡi thanh tịnh.
Lại phóng quang tên Thân thanh tịnh
Làm thân tàn tật được hoàn hảo
Lễ bái chư Phật và chùa tháp
Nên được hào quang Thân thanh tịnh.
Lại phóng hào quang Ý thanh tịnh
Làm người loạn tâm được chánh niệm
Tu tập sức Tam-muội thiền định
Nên được hào quang Ý thanh tịnh.
Lại phóng hào quang Sắc thanh tịnh
Thấy Phật nhiều không thể nghĩ bàn
Dùng màu sắc đẹp trang hoàng tháp
Nên được hào quang Sắc thanh tịnh.
Lại phóng hào quang Tiếng thanh tịnh
Hiểu tiếng đúng sai đều không tịch
Dạy chúng sinh biết tiếng như vang
Nên được hào quang Tiếng thanh tịnh.
Lại phóng hào quang Hương thanh tịnh
Làm các mùi hôi thành hương thơm
Nước thơm rửa tháp, tưới Bồ-đề
Nên được hào quang Hương thanh tịnh.
Lại phóng hào quang Vị thanh tịnh
Trừ hết tất cả độc trong vị
Cúng dường Phật, Tăng và
Cha mẹ Nên được hào quang Vị thanh tịnh.
Lại phóng hào quang Xúc thanh tịnh
Kiên cường thô bạo đều nhu hòa
Mưa đao luân kích các giáo mác
Tất cả biến thành vòng hoa sen
Vải mềm tốt đẹp trải ngõ đường
Để bậc Tối Thắng đi trên ấy
Cúng dường thoa hương y phục quý
Nên được hào quang Xúc thanh tịnh.
Lại phóng hào quang Pháp thanh tịnh
Mỗi lỗ chân lông vô số Phật
Đều thuyết diệu pháp khó nghĩ bàn
Làm cho chúng sinh đều hoan hỷ
Sinh do nhân duyên, chẳng tánh sinh
Pháp thân Như Lai chẳng phải thân
Trong lặng thường trú như hư không
Nhờ giáo hóa thành hào quang Pháp.
Như vậy các loại hào quang ấy
Vô lượng, vô biên, hằng sa số
Đều từ chân lông Phật phát ra
Tất cả nghiệp quả đều hiện rõ,
Như một chân lông phóng hào quang
Vô lượng, vô biên, hằng sa số
Tất cả chân lông đều như vậy
Là năng lực định của Đại Tiên.
Tùy hạnh đã làm được hào quang
Người có duyên đồng tu đời trước
Ứng hợp người ấy mà phóng quang
Là Trí tự tại của Đại Tiên,
Những người đồng tu các nghiệp thiện
Tu tập tùy hỷ các công đức
Nghe thấy tịnh hạnh của Bồ-tát
Người ấy được thấy hào quang này.
Nếu tu vô lượng các công đức
Cung kính cúng dường vô số Phật
Tâm thường mong cầu đạo Vô thượng
Người ấy giác ngộ hào quang này
Mù bẩm sinh không thấy mặt trời
Chẳng phải mặt trời không xuất hiện
Những người có mắt đều thấy rõ
Tùy sự việc mình mà tu tập,
Hào quang Đại Thánh cũng như vậy
Có chúng sinh thấy, kẻ không thấy
Tà kiến, ác hại thì không thấy
Người có trí tuệ mới thấy được.
Các ngai trên điện Ma-ni báu
Các báu, hương, vị, vật trang hoàng
Người có công đức tự nhiên đủ
Kẻ không công đức thì chẳng được,
Hào quang Đức Phật cũng như vậy
Tùy nghiệp mỗi người thấy, không thấy
Người nghe phân biệt các hào quang
Tinh cần cung kính tín ngưỡng đến,
Trừ diệt tất cả các nghi hoặc
Mau được phướn công đức vô thượng
Phát sinh Tam-muội thắng vi diệu
Quyến thuộc chư Phật đều trang nghiêm
Nhờ đây thần lực được tự tại
Có thể hiển hiện cho chúng sinh
Ba ngàn thế giới đều rực rỡ
Hóa một hoa sen đầy thế giới,
Thân ngồi kiết già khắp tòa sen
Gọi là năng lực định tự tại.
Vô số cõi thế giới mười phương
Hóa hoa sen vĩ đại bảy báu
Quyến thuộc Phật tử cùng vây quanh
Gọi là thắng Tam-muội tự tại.
Thành tựu nhân duyên thiện đời trước
Đầy đủ công đức cầu Phật đạo
Các chúng sinh ấy quanh Bồ-tát
Tất cả chắp tay nhìn không chán
Pháp Đại Tiên ấy là như vậy
Năng lực Tam-muội định thậm thâm.
Bồ-tát trong chúng thanh tịnh ấy
Như giữa muôn sao, trăng chiếu sáng
Thị hiện như vậy tại một phương
Với các Phật tử làm quyến thuộc
Tất cả mười phương cũng như vậy
Thị hiện năng lực định tự tại
Mười phương, thế giới nào có duyên
Qua lại vào ra độ chúng sinh
Hoặc thấy Bồ-tát vào chánh thọ
Hoặc thấy Bồ-tát từ định xuất
Hoặc thấy nhập chánh thọ phương Đông
Lại thấy phương Tây xuất chánh thọ
Hoặc thấy phương Tây vào chánh thọ
Rồi thấy phương Đông xuất chánh thọ
Xuất nhập như vậy khắp mười phương
Hoặc phương khác, thấy nhập chánh thọ
Lại phương khác thấy xuất Tam-muội
Là định lực tự tại của Phật.
Tất cả thế giới ở phương Đông
Cõi Phật, Như Lai khó nghĩ bàn
Bồ-tát thường hiện trước Phật ấy
Gọi là năng lực định tịch tĩnh.
Ở trước chư Phật ở phương Đông
Thường thấy Bồ-tát đang nhập định
Ở trước chư Phật ở phương Tây
Thường thấy Bồ-tát cúng dường Phật,
Khắp cả thế giới ở phương Tây
Cõi Phật, Như Lai khó nghĩ bàn
Ở trước tất cả chư Phật ấy
Thường thấy Bồ-tát vào chánh thọ.
Phương Tây thấy họ vào chánh thọ
Khắp các thế giới ở phương Đông
Ở trước Phật ấy xuất Tam-muội
Cung kính cúng dường tất cả Phật
Như vậy trước chư Phật mười phương
Xuất nhập tất cả các Tam-muội
Hoặc thấy Bồ-tát vào chánh thọ
Hoặc thấy cung kính cúng dường Phật,
Ngay trong nhãn căn, nhập chánh định
Lại xuất Tam-muội trong sắc pháp
Thị hiện sắc pháp không nghĩ bàn
Tất cả trời, người nào biết được
Ngay nơi sắc pháp nhập chánh thọ
Từ nhãn khởi định, niệm chẳng loạn
Quán mắt vô sinh, vô tự tánh
Là không, tịch diệt, không sở hữu.
Khi nhĩ căn phát sinh cảm thọ
Đối với thanh trần liền khởi định
Phân biệt tất cả các âm thanh
Chư Thiên và người không thể biết
Ngay lúc cảm thọ với thanh trần
Tai liền khởi định, niệm không loạn
Quán tai vô sinh, vô tự tánh
Là không, tịch diệt, không sở hữu.
Khi tỷ căn phát sinh cảm thọ
Đối với hương trầm liền khởi định
Phân biệt tất cả các mùi hương
Chư Thiên và người không thể biết
Ngay nơi hương trần nhập chánh thọ
Từ mũi xuất định, niệm không loạn
Quán mũi vô sinh, vô tự tánh
Là không, tịch diệt, chẳng sở hữu.
Ngay nơi thiệt căn nhập chánh thọ
Từ trong vị trần xuất Tam-muội
Phân biệt tất cả các vị trần
Chư Thiên, thế gian nào biết được
Từ nơi vị trần nhập chánh thọ
Từ lưỡi xuất định, niệm không loạn
Quán lưỡi không sinh, không tự tánh
Là không, tịch diệt, chẳng sở hữu.
Từ nơi thân căn nhập chánh thọ
Ngay nơi xúc trần xuất Tam-muội
Phân biệt tất cả các xúc trần
Chư Thiên, thế gian nào biết được
Từ nơi xúc trần vào chánh thọ
Ngay thân xuất định, niệm không loạn
Quán thân không sinh, không tự tánh
Là không, tịch diệt, chẳng sở hữu.
Từ nơi ý căn vào chánh thọ
Tại các pháp trần xuất Tam-muội
Phân biệt tất cả tướng pháp trần
Chư Thiên, thế gian nào biết được
Từ các pháp trần vào chánh thọ
Nơi ý xuất định, niệm không loạn
Quán ý chẳng sinh, chẳng tự tánh
Là không, tịch diệt, chẳng sở hữu.
Hiện thân đồng tử vào chánh thọ
Nơi thân tráng niên xuất Tam-muội
Hiện thân tráng niên vào chánh thọ
Nơi thân lão niên xuất Tam-muội
Hiện thân lão niên vào chánh thọ
Nơi thân thiện nữ xuất Tam-muội
Hiện thân thiện nữ vào chánh thọ
Nơi thân thiện nam xuất Tam-muội
Hiện thân thiện nam vào chánh thọ
Thân Tỳ-kheo-ni xuất Tam-muội
Thân Tỳ-kheo-ni nhập chánh thọ
Từ thân Tỳ-kheo xuất Tam-muội
Hiện thân Tỳ-kheo nhập chánh thọ
Thân Học, Vô học xuất Tam-muội
Thân Học, Vô học nhập chánh thọ
Nơi thân Duyên giác xuất Tam-muội
Hiện thân Duyên giác nhập chánh thọ
Nơi thân Như Lai xuất Tam-muội
Hiện thân Như Lai nhập chánh thọ
Nơi thân chư Thiên xuất Tam-muội
Hiện thân chư Thiên vào chánh thọ
Nơi thân thần rồng xuất Tam-muội
Hiện thân thần rồng vào chánh thọ
Thân đại quỷ thần xuất Tam-muội
Thân đại quỷ thần vào chánh thọ
Tất cả qủy thần xuất Tam-muội
Tất cả qủy thần vào chánh thọ
Từ một chân lông xuất Tam-muội
Từ một chân lông vào chánh thọ
Tất cả chân lông xuất Tam-muội
Tất cả chân lông vào chánh thọ
Từ một đầu lông xuất Tam-muội
Từ một đầu lông vào chánh thọ
Tất cả đầu lông xuất Tam-muội
Tất cả đầu lông vào chánh thọ
Trong một hạt bụi xuất Tam-muội
Từ một hạt bụi vào chánh thọ
Tất cả hạt bụi xuất Tam-muội
Từ tất cả bụi vào chánh thọ
Nơi địa Kim cang xuất Tam-muội
Tại địa Kim cang vào chánh thọ
Cây báu Ma-ni xuất Tam-muội
Từ cây ma-ni vào chánh thọ
Nơi hào quang Phật xuất Tam-muội
Hào quang chư Phật vào chánh thọ
Nơi nước biển lớn xuất Tam-muội
Trong nước biển lớn vào chánh thọ
Nơi lửa bùng cháy xuất Tam-muội
Tại lửa bùng cháy vào chánh thọ
Nơi gió xuất định, tâm không loạn
Tại nơi phong đại vào chánh thọ
Ở trong mặt đất xuất Tam-muội
Ngay trong mặt đất vào chánh thọ
Tại cung điện trời xuất Tam-muội
Ngay cung điện trời vào chánh thọ
Tại nơi hư không xuất Tam-muội
Những bậc vô lượng công đức này
Tam-muội tự tại khó nghĩ bàn
Tất cả Như Lai khắp mười phương
Vô tận số kiếp nói không hết.
Tất cả Như Lai đều cùng nói
Nghiệp báo chúng sinh khó nghĩ bàn
Thần thông các rồng, Phật tự tại
Thiền định Tam-muội khó nghĩ bàn,
Nơi sức tự tại của Thanh văn
Không thể nào ví dụ cho hết
Bậc trí tuệ minh hiểu thông đạt
Mới có thể hiểu nghĩa sâu này.
Đắc tâm giải thoát, tâm tự tại
Một thân hiện ra vô lượng thân
Với vô lượng thân thành một thân
Ở giữa không trung nhập hỏa định,
Trên thân tuôn nước, dưới tuôn lửa
Trên thân phun lửa, dưới tuôn nước
Đi đứng ngồi nằm giữa hư không
Biến hóa tự tại trong một niệm,
Họ không đầy đủ đại Từ bi
Không vì chúng sinh cầu Phật đạo
Mà còn thị hiện khó nghĩ bàn
Huống chi lợi lớn, sức tự tại,
Hiện làm nhật nguyệt đạo hư không
Chiếu khắp các thế giới mười phương
Hoặc làm sông, ao, giếng, suối nước
Hoặc làm biển lớn, các bình báu,
Những việc khó nghĩ bàn như vậy
Hiện khắp các thế giới mười phương
Đạt sâu Tam-muội, các giải thoát
Chỉ có chư Phật mới biết được.
Như bốn loại binh hiện trong nước
Đều hiện khác nhau, thật rõ ràng
Đao kiếm giao tranh, các binh khí
Các binh trượng ấy đều hiện rõ,
Tùy theo hình dạng từng binh khí
Đều hiện rõ trong mặt nước ấy
Bốn binh trong nước không yêu ghét
Là định tự tại của Đại Tiên.
Trong biển có vị trời Diệu Âm
Biển có bao nhiêu loại chúng sinh
Vị này biết hết tiếng của chúng
Làm cho tất cả đều hoan hỷ,
Vị này còn tham dục, sân, si
Còn phân biệt được các âm thanh
Huống chi sức tự tại tổng trì
Sao chẳng làm cho chúng sinh vui!
Có một người nữ tên Biện Tài
Cha mẹ cầu trời nên sinh ra
Xa lìa pháp ác, thích chân thật
Làm cho chúng sinh được biện tài.
Cô này có cả tham, sân, si
Còn làm cho chúng sinh tài giỏi
Cũng làm chúng sinh được hoan hỷ
Huống chi Bồ-tát trí vô cùng.
Như nhà ảo thuật rất tài giỏi
Có thể làm ra nhiều hình ảnh
Ngày đêm hiện ra trong chớp nhoáng
Hoặc hiện chớp nhoáng thành trăm năm
Là người có đủ cả tham, sân, si
Sức huyễn còn làm vui thế gian
Huống hạnh thần thông thiền giải thoát
Sao lại chẳng làm chúng sinh vui.
Khi trời tấn công A-tu-la
Chúng A-tu-la thua tan rã
Sợ hãi kinh hoàng vội bỏ chạy
Bốn binh đều trốn trong ngó sen,
Họ đang có cả tham, sân, si
Vậy mà năng lực khó nghĩ bàn
Huống chứng pháp tự tại không sợ
Làm sao không thể hiện thần thông.
Thích Đề-hoàn Nhân có tượng vương
Khi nó biết Đế Thích muốn đi
Liền biến ra ba mươi ba đầu
Mỗi miệng voi đều có sáu ngà
Trên mỗi ngà có bảy ao nước
Đầy nước trong suốt thơm thanh tịnh
Trong từng ao nước thanh tịnh ấy
Đều có trang hoàng bảy hoa sen.
Trên các hoa sen xinh đẹp ấy
Đều cả có bảy ngọc nữ trời
Các cô ca tấu tiếng tuyệt diệu
Đế Thích cùng họ vui hỷ lạc,
Có khi voi chúa biến thân hình
Hóa thành ngọc nữ rất xinh đẹp
Dáng điệu tuyệt diệu không gì sánh
Là sức tự tại của voi chúa.
Voi có đủ cả tham, sân, si
Còn hiện những thần biến như vậy
Huống chi bậc đủ trí phương tiện
Sao không tự tại với các định.
Như A-tu-la hóa thân mình
Đặt chân trên nền đất Kim cang
Nơi biển sâu nhất, chỉ nửa thân
Đầy thì to lớn như Tu-di,
Nó còn đủ cả tham, sân, si
Mà vẫn hiện thần lực lớn ấy
Huống đèn chiếu thế, trừ ma oán
Sao không hiện được đại thần thông.
Khi trời giao chiến cùng Tu-la
Đế Thích tự tại khó nghĩ bàn
Tùy theo quân số A-tu-la
Hiện thân bằng họ để giao chiến,
Các A-tu-la liền suy nghĩ
Thích Đề-hoàn Nhân đến chỗ ta
Chắc trói năm phần thân ta lại
Nên chúng Tu-la rất kinh hoàng.
Đế Thích hiện thân có ngàn mắt
Cầm chùy Kim cang phun lửa dữ
Mặc giáp cầm trượng rất uy nghiêm
Thấy thế, Tu-la liền thoái chạy.
Vị ấy có công đức rất nhỏ
Mà còn phá tan quân địch lớn
Huống chi bậc cứu độ tất cả
Nhiều công đức, sao chẳng tự tại!
Giáo hóa chư Thiên cõi Đao-lợi
Được quả báo âm thanh vi diệu
Bởi vì chư Thiên sống phóng dật
Trên không, tự nhiên phát tiếng nói:
“Tất cả năm dục đều vô thường
Hư ngụy, không thật, như bọt nước
Như huyễn, sóng nắng, trăng trong nước
Hữu vi như mộng, như mây nổi,
Tất cả phóng túng có buồn, tranh
Nẻo sinh tử, ngược đường cam lộ
Nếu có kẻ nào sống phóng dật
Vào miệng cá Ma-kiệt sinh tử,
Ngã và sở hữu là gốc khổ
Tất cả Hiền thánh đều nhàm chán
Năm dục là pháp phá công đức
Thường vui thanh tịnh thành chân thật.
Trời Tam thập tam nghe tiếng này
Đều tập trung đến Thiện pháp đường
Vì họ, Đế Thích giảng diệu pháp
Tùy thuận hạnh tịch tĩnh vi diệu,
Tiếng ấy vô hình không thấy được
Nhưng làm lợi ích chúng chư Thiên
Huống Bậc Ứng Hóa Thân chúng sinh
Sao chẳng lợi lớn cả thế gian?
Khi trời đánh nhau với Tu-la
Cung điện chư Thiên bị sợ hãi
Chư Thiên nhờ năng lực công đức
Hư không có tiếng bảo “Đừng sợ!”
Chư Thiên nghe tiếng an ủi này
Liền hết sợ hãi, thêm hùng mạnh,
Khi ấy, A-tu-la run sợ
Tất cả binh chúng đều thoái lui
Huống chi âm thanh diệu cam lộ
Sao chẳng diệt sợ của chúng sinh!
Đầy đủ Đại từ phá chúng ma
Diệu âm tịch tĩnh trừ phiền não
Đế Thích bảo khắp các Thiên nữ
Tận đến chín hai na-do-tha,
Mỗi một Thiên nữ đều nghĩ rằng
Thiên tử chỉ vui riêng với ta
Hiện thân tập hợp Thiện pháp đường
Thuyết pháp, làm chư Thiên hoan hỷ.
Đế Thích có thể trong một niệm
Hiện ra được đại thần biến này
Đế Thích còn cả tham, sân, si
Còn làm quyến thuộc đều hoan hỷ,
Huống vô lượng kiếp tu thần lực
Sao chẳng làm cho tất cả vui!
Tha hóa tự tại, Lục Thiên vương
Đều được tự tại trong Dục giới
Dùng nghiệp phiền não làm tấm lưới
Trói nhốt tất cả các phàm phu,
Trời Tha hóa còn tham, sân, si
Còn thu chúng sinh trong Dục giới
Huống Bậc đủ mười lực tự tại
Sao chẳng khiến chúng làm như mình!
Đại Phạm vương trên ba ngàn cõi
Tất cả chỗ ở các Phạm vương
Đều hiện thân đến ngồi tại chỗ
Diễn thuyết âm thanh phạm vi diệu,
Vị ấy đối bốn Phạm thế gian
Thiền định, ngũ thông, đều như ý
Huống Bậc vượt trên tất cả đời
Sao định, giải thoát chẳng tự tại!
Ma-hê-thủ-la trí tự tại
Khi Long vương biển lớn tuôn mưa
Ngay trong một niệm đều rõ biết
Bao nhiêu số lượng hạt mưa rơi,
Bậc vô lượng kiếp siêng tu học
Chứng đắc trí Bồ-đề vô thượng
Làm sao ở trong một ý niệm
Mà không biết hết tâm chúng sinh!
Nghiệp báo chúng sinh khó nghĩ bàn
Nhân đại phong luân sinh thế giới
Biển lớn, các núi, cung điện trời
Các báu, quang minh và vạn vật
Lại hay nổi mây tuôn mưa lớn
Làm cho tan mất các khí mây
Cũng làm cho chín các trái, hạt
Làm lợi ích lớn khắp chúng sinh
Phong không có học Ba-la-mật
Cũng chẳng học các công đức Phật
Còn làm những việc ngoài bàn luận
Huống Bậc viên mãn tất cả nguyện!
Kẻ nam hay nữ các chủng loại
Rồng biển nổi sấm tiếng vang rền
Đều biết rõ chúng như âm hưởng
Đạt không chướng ngại, giỏi biện tài
Thuyết diệu pháp cho tất cả chúng
Nếu ai được nghe đều hoan hỷ
Như biển kỳ lạ chưa từng có
Hiện ra tất cả các hình tượng
Chúng sinh thân lớn, kho trân báu
Các sông chảy vào, chẳng tăng giảm
Ấn bình đẳng này của chúng sinh
Vô tận công đức, thiền, giải thoát
Tất cả trí tuệ, các công đức
Tăng trưởng các thiện, không nhàm chán
Khi Long vương hiện sức tự tại
Từ nền Kim cang đến Tha hóa
Nổi mây che khắp bốn thiên hạ
Mây ấy nhiều màu sắc trang nghiêm
Trời thứ sáu Tha hóa tự tại
Ở trên mây sắc như hoàng kim
Trời Hóa lạc trên mây màu đỏ
Trời Đâu-suất-đà mây trắng báu
Trời Dạ-ma trên mây lưu ly
Trời Tam thập tam trên mây mã não
Tứ Thiên vương ở mây pha lê
Ngay trên biển lớn màu Kim cang
Nơi Khẩn-na-la sắc diệu hương
Chỗ ở các rồng màu hoa sen
Chư Thiên Vi mật màu bạch nga
Trong A-tu-la dáng như núi
Trong Uất-đơn-việt sóng nắng vàng
Cảnh Diêm-phù-đề xanh da trời
Hai châu còn lại màu xen nhau
Tùy chúng ưa thích mà hiển hiện.
Lại nữa, trời Tha hóa tự tại
Trong mây điện sáng như mặt trời
Trời Hóa lạc sáng như nguyệt quang
Trên trời Đâu-suất, vàng Diêm-phù
Trên trời Dạ-ma, màu trắng báu
Nơi Đế Thích, mây vàng sóng nắng
Trên Tứ Thiên vương màu cực đẹp
Ngay trên biển lớn màu đỏ báu
Trong Khẩn-na-la, lưu ly xanh
Chỗ ở các rồng, màu kho báu
Trong trời Vi mật sắc pha lê
Trong A-tu-la, màu mã não
Cảnh Uất-đơn-việt, màu hỏa châu
Cõi Diêm-phù-đề, màu báu xanh
Hai châu còn lại nhiều màu đẹp
Tùy ý chúng sinh mà hiện ra
Tiếng sấm Tha hóa như Phạm âm
Cõi trời Hóa lạc tiếng vi diệu
Trên trời Đâu-suất vang âm nhạc
Trên cõi Dạ-ma thấy Thiên nữ
Tại Đao-lợi ấy, trên các trời
Nữ Khẩn-na-la tiếng rất hay
Tiếng Càn-thát trên trời Tứ vương
Trong Khẩn-na-la, tiếng tiêu sáo
Trong tất cả các biển lớn ấy
Như tiếng hai quả núi chạm nhau
Chỗ ở các rồng tiếng Tần-già
Trong trời Vi mật, tiếng rồng nữ
Trong A-tu-la, tiếng trống trời
Ở trong cõi người, tiếng hải triều
Lại nữa, trời Tha hóa tự tại
Mưa hoa thơm đẹp để trang nghiêm
Hoa chiêm-bặc trên trời Hóa lạc
Hoa mạn-đà-la và hương thơm
Trên trời Đâu-suất, ngọc ma-ni
Nhiều loại báu đẹp chẳng gì bằng
Kế châu trong sáng như ánh trăng
Y phục mềm đẹp như vàng ròng
Dạ-ma trang hoàng cờ, phướn, lọng
Vòng hoa, hương xoa rất trang nghiêm
Ngọc đỏ giăng trên vải hoàng kim
Nhiều loại âm nhạc hay tuyệt diệu
Ngọc như ý trời Tam thập tam
Hương chiên-đàn, quý giá đen cứng
Các loại hoa trời như uất kim
Mưa các nước hương hoa thanh tịnh
Trời Tứ vương mưa thức ăn ngon
Đầy đủ mùi vị sinh khí lực
Lại mưa báu không thể nghĩ bàn
Long vương tuôn xuống các loại mưa.
Lại nữa, ngay trong biển lớn ấy
Mỗi hạt mưa lớn như trục xe
Vô số bảo vật không cùng tận
Lại mưa các loại báu tuyệt đẹp
Khẩn-na mưa hoa, y báu xanh
Hoa đẹp ma-lị, bột mịn thơm
Đầy đủ các loại tiếng âm nhạc
Vô lượng trang hoàng đẹp như vậy
Chỗ ở các rồng, châu ngọc đỏ
Trong trời Vi mật báu hỏa châu
Trong A-tu-la mưa binh khí
Thu phục tất cả các oán địch
Uất-đan chuỗi ngọc báu vô giá
Hai thiên hạ Phất-bà, Câu-da
Hoa bà-sư, a-lợi, chiêm-bặc
Hoa thanh tịnh báu đẹp giải thoát
Diêm-phù-đề, mưa nước thanh tịnh
Mát mẻ thấm ướt và đúng lúc
Nuôi dưỡng trái, hương, hoa và cây
Tùy thời, già chín lợi chúng sinh
Như vậy vô số khó nghĩ bàn
Nổi mây, sấm chớp, các trận mưa
Tự ở cung điện, thân không động
Mà hiện thần lực chẳng nghĩ bàn
Làm tôn chủ ơ trong biển ấy
Thị hiện thần biến khó nghĩ bàn
Huống vào tận nguồn đáy biển pháp
Làm sao không có thần biến lớn!
Như các ví dụ, ta đã nói
Là Bồ-tát trí tuệ thâm sâu
Đại sĩ không sợ, chẳng ai bằng
Đạt đến tự tại, các giải thoát
Bậc vô lượng thắng trí vi diệu
Hay giảng môn giải thoát như vậy
Các pháp kỳ lạ chưa từng có
Tất cả không thể báo ân ấy
Nghe thắng giải thoát thậm thâm này
Tin hiểu thọ trì giảng cho người
Tất cả phàm phu trong thế gian
Tin được pháp này, thật hiếm có
Tư duy vô lượng các pháp thiện
Có lực làm nhân nên tin được
Tất cả thế giới các chúng sinh
Ít người muốn cầu đạo Thanh văn
Cầu đạo Duyên giác càng thêm ít
Cầu đạo Bồ-tát càng hiếm có
Việc cầu Bồ-tát ấy còn dễ
Tin được pháp này thật khó hơn
Huống chi thọ trì và ghi nhớ
Tu hành đúng thuyết, hiểu chân thật
Nếu đội tất cả ba ngàn cõi
Suốt cả một kiếp, thân không động
Hành động như thế, chưa phải khó
Người tin pháp này, thật khó hơn.
Chúng sinh như bụi ba ngàn cõi
Suốt kiếp cúng dường vật ưa thích
Công đức người ấy chưa phải hơn
Người tin pháp này mới là hơn.
Nếu dùng tay cầm mười thế giới
Đứng giữa hư không suốt một kiếp
Hành động như vậy chưa phải khó
Người tin pháp này mới khó hơn.
Chư Phật nhiều như bụi mười cõi
Cung kính cúng dường suốt một kiếp
Nếu ai thọ trì phẩm kinh này
Công đức còn hơn vị kia nữa.
Khi Hiền Thủ thuyết phẩm này xong
Mười phương thế giới động sáu cách
Cung điện các ma đều đen tối
Quang chiếu mười phương diệt đường ác.
Tất cả Như Lai khắp mười phương
Đều hiện ra trước mặt Hiền Thủ
Cùng đưa tay phải xoa đỉnh đầu
Bồ-tát Hiền Thủ đức vô lượng.
Sau khi xoa đầu Bồ-tát rồi
Tất cả Như Lai đều khen ngợi
Lành thay! Lành thay! Chân Phật tử Muốn nói pháp này, ta tùy hỷ.