Lăng Nghiêm Kinh Giảng Lục – Quyển 5

Chuẩn
Leave a comment

楞Lăng 嚴Nghiêm 經Kinh 講Giảng 錄Lục
Quyển 5
明Minh 乘Thừa 旹講Giảng 錄Lục

大Đại 佛Phật 頂Đảnh 如Như 來Lai 密Mật 因Nhân 修Tu 證Chứng 了Liễu 義Nghĩa 諸Chư 菩Bồ 薩Tát 萬Vạn 行Hạnh 首Thủ 楞Lăng 嚴Nghiêm 經Kinh 。講Giảng 錄Lục 卷quyển 第đệ 五ngũ

明minh 。柴sài 紫tử 。釋thích 乘thừa 旹# 。講giảng 錄lục 。

新tân 安an 受thọ 法Pháp 弟đệ 子tử 。汪uông 益ích 源nguyên 。校giáo 梓# 。

阿A 難Nan 白bạch 佛Phật 言ngôn 。世Thế 尊Tôn 至chí 佇trữ 佛Phật 如Như 來Lai 。無vô 上thượng 開khai 示thị 。

冠quan 註chú 。此thử 更cánh 索sách 結kết 元nguyên 。而nhi 覬kí 解giải 除trừ 也dã 。如Như 來Lai 下hạ 。至chí 終chung 不bất 能năng 解giải 。牒điệp 前tiền 第đệ 二nhị 決quyết 定định 義nghĩa 中trung 云vân 。應ưng 當đương 詳tường 審thẩm 煩phiền 惱não 根căn 本bổn 。此thử 無vô 始thỉ 來lai 。發phát 業nghiệp 潤nhuận 生sanh 。乃nãi 至chí 若nhược 不bất 審thẩm 觀quán 。煩phiền 惱não 根căn 本bổn 。則tắc 不bất 能năng 知tri 。虗hư 妄vọng 根căn 塵trần 。何hà 處xứ 顛điên 倒đảo 。汝nhữ 觀quán 世thế 間gian 。解giải 結kết 之chi 人nhân 。不bất 知tri 所sở 結kết 云vân 何hà 知tri 解giải 等đẳng 語ngữ 。從tùng 無vô 始thỉ 際tế 。與dữ 諸chư 無vô 明minh 。俱câu 滅diệt 俱câu 生sanh 者giả 。即tức 領lãnh 前tiền 根căn 中trung 積tích 習tập 虗hư 妄vọng 。及cập 生sanh 住trụ 異dị 滅diệt 。分phân 齊tề 頭đầu 數sổ 等đẳng 語ngữ 。如như 後hậu 文văn 云vân 。陀đà 那na 微vi 細tế 識thức 。習tập 氣khí 成thành 瀑bộc 流lưu 。正chánh 是thị 俱câu 生sanh 無vô 明minh 而nhi 。在tại 生sanh 死tử 流lưu 中trung 。出xuất 胎thai 入nhập 胎thai 。無vô 片phiến 時thời 可khả 離ly 者giả 也dã 。得đắc 善thiện 根căn 名danh 出xuất 家gia 者giả 。謂vị 所sở 得đắc 有hữu 學học 小tiểu 果quả 也dã 。猶do 隔cách 日nhật 瘧ngược 者giả 。謂vị 得đắc 果quả 時thời 。暫tạm 似tự 解giải 脫thoát 。而nhi 入nhập 生sanh 死tử 欲dục 流lưu 時thời 。猶do 然nhiên 被bị 縛phược 。可khả 見kiến 結kết 根căn 未vị 除trừ 。正chánh 前tiền 云vân 。雖tuy 得đắc 六lục 銷tiêu 。猶do 未vị 亡vong 一nhất 。盖# 所sở 謂vị 一nhất 者giả 。即tức 結kết 根căn 也dã 。然nhiên 不bất 特đặc 小tiểu 果quả 。即tức 菩Bồ 薩Tát 人nhân 。亦diệc 有hữu 隔cách 陰ấm 之chi 迷mê 。猶do 如như 欲dục 潔khiết 而nhi 偏thiên 染nhiễm 。好hảo 正chánh 而nhi 反phản 邪tà 。皆giai 多đa 生sanh 習tập 氣khí 使sử 然nhiên 也dã 。云vân 何hà 是thị 結kết 者giả 。謂vị 雖tuy 知tri 六lục 根căn 是thị 結kết 。而nhi 不bất 知tri 何hà 者giả 。是thị 結kết 之chi 根căn 元nguyên 也dã 。從tùng 何hà 名danh 解giải 者giả 。謂vị 結kết 元nguyên 。或hoặc 不bất 出xuất 於ư 俱câu 生sanh 無vô 明minh 之chi 外ngoại 。而nhi 更cánh 不bất 知tri 從tùng 何hà 處xứ 下hạ 手thủ 。作tác 何hà 法pháp 以dĩ 解giải 之chi 也dã 。翹kiều 佇trữ 者giả 。鳥điểu 張trương 翼dực 而nhi 望vọng 哺bộ 也dã 。阿A 難Nan 望vọng 佛Phật 開khai 示thị 似tự 之chi 也dã 。

爾nhĩ 時thời 世Thế 尊Tôn 。憐lân 愍mẫn 阿A 難Nan 。至chí 亦diệc 汝nhữ 六lục 根căn 。更cánh 非phi 他tha 物vật 。

冠quan 註chú 。此thử 諸chư 佛Phật 共cộng 以dĩ 上thượng 乘thừa 頂Đảnh 法Pháp 。授thọ 阿A 難Nan 也dã 。與dữ 前tiền 六lục 湛trạm 圓viên 明minh 等đẳng 同đồng 旨chỉ 。憐lân 愍mẫn 有hữu 學học 者giả 。正chánh 愍mẫn 其kỳ 不bất 能năng 亡vong 一nhất 也dã 。未vị 來lai 眾chúng 生sanh 。去khứ 聖thánh 愈dũ 遠viễn 。信tín 解giải 愈dũ 難nạn/nan 也dã 。為vi 出xuất 世thế 因nhân 。作tác 將tương 來lai 眼nhãn 者giả 。令linh 其kỳ 修tu 證chứng 有hữu 賴lại 。信tín 解giải 不bất 迷mê 也dã 。摩ma 訶ha 難nạn/nan 頂đảnh 者giả 。欲dục 授thọ 上thượng 乘thừa 頂Đảnh 法Pháp 。恐khủng 其kỳ 器khí 小tiểu 驚kinh 疑nghi 。以dĩ 預dự 慰úy 之chi 也dã 。六lục 種chủng 震chấn 動động 。解giải 見kiến 前tiền 。凡phàm 大đại 聖thánh 出xuất 世thế 。皆giai 有hữu 此thử 瑞thụy 相tướng 。非phi 表biểu 法pháp 也dã 。世Thế 尊Tôn 最tối 初sơ 從tùng 頂đảnh 門môn 放phóng 光quang 。次thứ 從tùng 面diện 門môn 放phóng 光quang 。灌quán 十thập 方phương 佛Phật 頂đảnh 。乃nãi 至chí 指chỉ 端đoan 放phóng 光quang 者giả 。俱câu 顯hiển 佛Phật 生sanh 共cộng 有hữu 根căn 本bổn 智trí 光quang 。不bất 出xuất 六lục 根căn 。而nhi 亦diệc 超siêu 脫thoát 六lục 根căn 。乃nãi 是thị 上thượng 乘thừa 頂Đảnh 法Pháp 。阿A 難Nan 不bất 能năng 承thừa 當đương 。而nhi 屢lũ 經kinh 開khai 示thị 。以dĩ 至chí 於ư 此thử 。根căn 性tánh 將tương 熟thục 。有hữu 可khả 入nhập 之chi 機cơ 。遂toại 感cảm 十thập 方phương 如Như 來Lai 。亦diệc 放phóng 頂đảnh 光quang 。共cộng 灌quán 釋Thích 迦Ca 佛Phật 頂đảnh 。仍nhưng 以dĩ 上thượng 乘thừa 頂Đảnh 法Pháp 。而nhi 僉thiêm 授thọ 之chi 。正chánh 顯hiển 此thử 法pháp 。乃nãi 十thập 方phương 如Như 來Lai 。一nhất 門môn 超siêu 出xuất 。妙diệu 莊trang 嚴nghiêm 路lộ 。但đãn 約ước 此thử 光quang 灌quán 彼bỉ 。乃nãi 從tùng 體thể 起khởi 用dụng 也dã 。約ước 彼bỉ 光quang 灌quán 此thử 。乃nãi 攝nhiếp 用dụng 歸quy 體thể 也dã 。是thị 諸chư 大đại 眾chúng 。得đắc 未vị 曾tằng 有hữu 者giả 。雖tuy 謂vị 見kiến 希hy 有hữu 瑞thụy 相tướng 。亦diệc 因nhân 根căn 中trung 妙diệu 性tánh 本bổn 同đồng 。故cố 一nhất 覩đổ 智trí 光quang 。不bất 覺giác 欣hân 慶khánh 也dã 。阿A 難Nan 蒙mông 世Thế 尊Tôn 指chỉ 示thị 。六lục 亡vong 一nhất 存tồn 。發phát 業nghiệp 潤nhuận 生sanh 。積tích 生sanh 虗hư 習tập 。生sanh 住trụ 異dị 滅diệt 等đẳng 。故cố 能năng 呈trình 說thuyết 。俱câu 生sanh 無vô 明minh 。而nhi 併tinh 問vấn 所sở 結kết 之chi 元nguyên 。解giải 結kết 之chi 方phương 。則tắc 是thị 非phi 畢tất 竟cánh 不bất 知tri 。第đệ 知tri 而nhi 未vị 切thiết 耳nhĩ 。是thị 以dĩ 十thập 方phương 如Như 來Lai 。異dị 口khẩu 同đồng 音âm 告cáo 之chi 曰viết 。生sanh 死tử 結kết 根căn 。唯duy 汝nhữ 六lục 根căn 。更cánh 無vô 他tha 物vật 。無vô 上thượng 菩Bồ 提Đề 。亦diệc 汝nhữ 六lục 根căn 。更cánh 非phi 他tha 物vật 。異dị 口khẩu 同đồng 音âm 者giả 。以dĩ 體thể 性tánh 是thị 同đồng 故cố 。妙diệu 用dụng 不bất 異dị 也dã 。生sanh 死tử 結kết 根căn 。即tức 俱câu 生sanh 無vô 明minh 。固cố 而nhi 不bất 開khai 曰viết 結kết 。續tục 而nhi 不bất 斷đoạn 曰viết 根căn 。謂vị 根căn 塵trần 六lục 結kết 。元nguyên 從tùng 此thử 生sanh 。故cố 要yếu 先tiên 知tri 結kết 根căn 。然nhiên 後hậu 解giải 結kết 。其kỳ 結kết 若nhược 解giải 。則tắc 根căn 自tự 除trừ 。故cố 云vân 六lục 解giải 則tắc 一nhất 亦diệc 亡vong 矣hĩ 。無vô 上thượng 菩Bồ 提Đề 。能năng 證chứng 自tự 覺giác 聖thánh 智trí 也dã 。安an 樂lạc 等đẳng 。所sở 證chứng 真Chân 如Như 理lý 也dã 。總tổng 是thị 常thường 樂lạc 我ngã 淨tịnh 四tứ 德đức 也dã 。

阿A 難Nan 雖tuy 聞văn 如như 是thị 法Pháp 音âm 。至chí 云vân 何hà 是thị 中trung 。更cánh 容dung 他tha 物vật 。

源nguyên 字tự 指chỉ 第đệ 八bát 識thức 。即tức 下hạ 偈kệ 中trung 一nhất 字tự 。與dữ 陀đà 那na 識thức 也dã 。根căn 塵trần 同đồng 源nguyên 四tứ 句cú 。舉cử 十thập 八bát 界giới 該cai 七thất 大đại 。由do 塵trần 發phát 知tri 四tứ 句cú 。攝nhiếp 十thập 八bát 界giới 歸quy 十thập 二nhị 處xứ 。知tri 見kiến 立lập 知tri 四tứ 句cú 。攝nhiếp 十thập 二nhị 處xứ 歸quy 六lục 根căn 。然nhiên 而nhi 淪luân 生sanh 死tử 。證chứng 涅Niết 槃Bàn 。只chỉ 在tại 六lục 根căn 中trung 。立lập 知tri 見kiến 。與dữ 不bất 立lập 知tri 見kiến 而nhi 已dĩ 。故cố 諸chư 佛Phật 同đồng 言ngôn 。更cánh 非phi 他tha 物vật 也dã 。

冠quan 註chú 。此thử 述thuật 問vấn 釋thích 疑nghi 。申thân 明minh 結kết 解giải 惟duy 是thị 六lục 根căn 也dã 。阿A 難Nan 意ý 謂vị 。世Thế 尊Tôn 前tiền 言ngôn 十thập 方phương 如Như 來Lai 。於ư 十thập 八bát 界giới 。一nhất 一nhất 修tu 行hành 。皆giai 得đắc 圓viên 滿mãn 菩Bồ 提Đề 。今kim 何hà 惟duy 是thị 六lục 根căn 。而nhi 六lục 塵trần 六lục 識thức 俱câu 不bất 與dữ 耶da 。故cố 世Thế 尊Tôn 告cáo 之chi 曰viết 。根căn 之chi 與dữ 塵trần 。雖tuy 則tắc 內nội 外ngoại 不bất 同đồng 。情tình 塵trần 有hữu 隔cách 。究cứu 其kỳ 源nguyên 流lưu 。同đồng 是thị 第đệ 八bát 識thức 見kiến 相tương/tướng 二nhị 分phần 。由do 其kỳ 同đồng 源nguyên 故cố 。相tương/tướng 偶ngẫu 而nhi 逐trục 流lưu 。則tắc 謂vị 之chi 縛phược 。不bất 偶ngẫu 而nhi 逆nghịch 流lưu 。則tắc 謂vị 之chi 脫thoát 。縛phược 與dữ 脫thoát 。無vô 二nhị 體thể 性tánh 。舉cử 根căn 而nhi 塵trần 在tại 其kỳ 中trung 矣hĩ 。所sở 以dĩ 不bất 與dữ 識thức 者giả 。以dĩ 識thức 性tánh 虗hư 妄vọng 。了liễu 無vô 實thật 體thể 。猶do 如như 空không 華hoa 。

何hà 以dĩ 故cố 。由do 根căn 塵trần 相tương/tướng 偶ngẫu 而nhi 生sanh 故cố 。然nhiên 根căn 塵trần 亦diệc 非phi 實thật 體thể 。即tức 此thử 六lục 根căn 。亦diệc 由do 六lục 塵trần 而nhi 後hậu 發phát 知tri 。六lục 塵trần 。亦diệc 因nhân 六lục 根căn 。而nhi 後hậu 有hữu 相tương/tướng 。故cố 塵trần 離ly 根căn 。固cố 無vô 獨độc 立lập 之chi 自tự 性tánh 。根căn 離ly 塵trần 。亦diệc 無vô 獨độc 立lập 之chi 自tự 性tánh 是thị 則tắc 相tương 見kiến 兩lưỡng 法pháp 相tướng 倚ỷ 而nhi 生sanh 。如như 二nhị 束thúc 盧lô 。交giao 倚ỷ 而nhi 立lập 。是thị 故cố 。由do 彼bỉ 覺giác 明minh 。有hữu 明minh 明minh 覺giác 。失thất 彼bỉ 精tinh 明minh 。黏niêm 妄vọng 發phát 光quang 。流lưu 逸dật 奔bôn 境cảnh 。即tức 此thử 知tri 見kiến 。便tiện 是thị 無vô 明minh 根căn 本bổn 也dã 。不bất 由do 前tiền 塵trần 。所sở 起khởi 知tri 見kiến 。明minh 不bất 循tuần 根căn 。寄ký 根căn 明minh 發phát 。由do 是thị 六lục 根căn 。互hỗ 相tương 為vi 用dụng 。即tức 此thử 知tri 見kiến 。便tiện 是thị 涅Niết 槃Bàn 根căn 本bổn 也dã 。然nhiên 則tắc 此thử 六lục 根căn 者giả 。惟duy 一nhất 無vô 漏lậu 真chân 淨tịnh 本bổn 體thể 。逈huýnh 無vô 別biệt 法pháp 。所sở 以dĩ 結kết 從tùng 根căn 中trung 結kết 。更cánh 非phi 他tha 物vật 。能năng 為vi 結kết 元nguyên 。解giải 從tùng 根căn 中trung 解giải 。更cánh 非phi 他tha 物vật 。能năng 為vi 解giải 元nguyên 。是thị 故cố 。諸chư 佛Phật 同đồng 言ngôn 更cánh 無vô 他tha 物vật 也dã 。此thử 證chứng 諸chư 佛Phật 之chi 言ngôn 。而nhi 釋thích 阿A 難Nan 之chi 疑nghi 矣hĩ 。

爾nhĩ 時thời 世Thế 尊Tôn 。欲dục 重trùng 宣tuyên 此thử 義nghĩa 。而nhi 說thuyết 偈kệ 言ngôn 。至chí 一nhất 路lộ 涅Niết 槃Bàn 門môn 。

梵Phạn 語ngữ 阿a 毗tỳ 達đạt 摩ma 。此thử 云vân 無vô 比tỉ 法pháp 。梵Phạn 語ngữ 薄Bạc 伽Già 梵Phạm 。具cụ 六lục 義nghĩa 。謂vị 自tự 在tại 熾sí 盛thịnh 端đoan 嚴nghiêm 名danh 稱xưng 。吉cát 祥tường 尊tôn 貴quý 。多đa 義nghĩa 故cố 不bất 翻phiên 也dã 。解giải 結kết 因nhân 次thứ 第đệ 四tứ 句cú 。為vi 下hạ 六lục 解giải 一nhất 亡vong 。及cập 選tuyển 擇trạch 圓viên 通thông 二nhị 段đoạn 文văn 張trương 本bổn 也dã 。

冠quan 註chú 。此thử 明minh 如Như 來Lai 藏tạng 中trung 。真chân 妄vọng 俱câu 遣khiển 一nhất 亦diệc 不bất 立lập 也dã 。意ý 謂vị 。於ư 真Chân 如Như 實thật 性tánh 中trung 。反phản 觀quán 有hữu 為vi 生sanh 滅diệt 法pháp 。悉tất 空không 如như 幻huyễn 。

何hà 以dĩ 故cố 。是thị 仗trượng 因nhân 托thác 緣duyên 而nhi 生sanh 故cố 。豈khởi 獨độc 觀quán 有hữu 為vi 生sanh 滅diệt 法pháp 如như 幻huyễn 。即tức 觀quán 無vô 為vi 涅Niết 槃Bàn 法pháp 。雖tuy 無vô 起khởi 滅diệt 。猶do 然nhiên 不bất 實thật 。亦diệc 如như 空không 華hoa 。然nhiên 則tắc 有hữu 為vi 無vô 為vi 。皆giai 成thành 對đối 待đãi 。生sanh 死tử 涅Niết 槃Bàn 。等đẳng 於ư 空không 華hoa 。下hạ 釋thích 成thành 上thượng 義nghĩa 云vân 。所sở 以dĩ 說thuyết 妄vọng 者giả 。欲dục 顯hiển 諸chư 真chân 故cố 。若nhược 堅kiên 執chấp 其kỳ 真chân 。則tắc 真chân 亦diệc 同đồng 妄vọng 。故cố 知tri 。真Chân 如Như 實thật 性tánh 中trung 。真chân 與dữ 非phi 真chân 。猶do 且thả 雙song 非phi 。云vân 何hà 容dung 得đắc 能năng 見kiến 之chi 六lục 根căn 。所sở 見kiến 之chi 六lục 塵trần 。且thả 相tương 見kiến 二nhị 法pháp 。如như 束thúc 蘆lô 然nhiên 。但đãn 交giao 倚ỷ 而nhi 立lập 。中trung 間gian 實thật 無vô 獨độc 立lập 之chi 自tự 性tánh 。故cố 曰viết 由do 塵trần 發phát 知tri 。因nhân 根căn 有hữu 相tướng 。相tương 見kiến 無vô 性tánh 。同đồng 於ư 交giao 蘆lô 。然nhiên 根căn 塵trần 相tương/tướng 偶ngẫu 。則tắc 因nhân 而nhi 固cố 結kết 。根căn 塵trần 不bất 偶ngẫu 。則tắc 因nhân 而nhi 解giải 除trừ 。結kết 則tắc 逆nghịch 涅Niết 槃Bàn 流lưu 。循tuần 生sanh 死tử 流lưu 。故cố 謂vị 之chi 凡phàm 。解giải 則tắc 逆nghịch 生sanh 死tử 流lưu 。循tuần 涅Niết 槃Bàn 流lưu 。故cố 謂vị 之chi 聖thánh 。是thị 故cố 從tùng 凡phàm 入nhập 聖thánh 。唯duy 自tự 六lục 根căn 。豈khởi 有hữu 二nhị 路lộ 哉tai 。汝nhữ 若nhược 不bất 知tri 凡phàm 聖thánh 同đồng 途đồ 。但đãn 觀quán 根căn 塵trần 相tương/tướng 倚ỷ 。勢thế 若nhược 交giao 蘆lô 。其kỳ 中trung 性tánh 體thể 。亦diệc 非phi 空không 有hữu 。何hà 則tắc 。根căn 塵trần 自tự 性tánh 。元nguyên 皆giai 藏tạng 識thức 現hiện 起khởi 。非phi 真chân 非phi 妄vọng 。適thích 言ngôn 其kỳ 有hữu 。則tắc 交giao 倚ỷ 而nhi 立lập 。其kỳ 體thể 本bổn 空không 。適thích 言ngôn 其kỳ 空không 。則tắc 互hỗ 相tương 顯hiển 發phát 。其kỳ 用dụng 周chu 圓viên 。由do 其kỳ 空không 有hữu 俱câu 非phi 。故cố 曰viết 根căn 塵trần 同đồng 源nguyên 。縛phược 脫thoát 無vô 二nhị 。識thức 性tánh 虗hư 妄vọng 。猶do 如như 空không 華hoa 。夫phu 交giao 中trung 性tánh 。即tức 根căn 塵trần 之chi 源nguyên 也dã 。若nhược 迷mê 此thử 性tánh 。便tiện 是thị 結kết 根căn 。謂vị 知tri 見kiến 立lập 知tri 。即tức 無vô 明minh 本bổn 。非phi 凡phàm 而nhi 何hà 。若nhược 發phát 明minh 此thử 性tánh 。便tiện 是thị 解giải 脫thoát 。謂vị 知tri 見kiến 無vô 見kiến 。斯tư 即tức 涅Niết 槃Bàn 。非phi 聖thánh 而nhi 何hà 。凡phàm 聖thánh 雖tuy 在tại 迷mê 悟ngộ 。而nhi 解giải 脫thoát 結kết 根căn 。要yếu 因nhân 次thứ 第đệ 。必tất 待đãi 六lục 解giải 。而nhi 後hậu 一nhất 亡vong 。且thả 於ư 次thứ 第đệ 中trung 。更cánh 當đương 選tuyển 擇trạch 一nhất 圓viên 通thông 根căn 本bổn 。而nhi 後hậu 不bất 循tuần 外ngoại 塵trần 奔bôn 逸dật 。方phương 可khả 入nhập 流lưu 忘vong 所sở 。漸tiệm 成thành 正chánh 覺giác 也dã 。然nhiên 阿A 難Nan 但đãn 知tri 。根căn 塵trần 同đồng 源nguyên 。猶do 不bất 知tri 源nguyên 是thị 何hà 物vật 。但đãn 知tri 交giao 中trung 性tánh 。而nhi 不bất 知tri 以dĩ 何hà 為vi 性tánh 。雖tuy 知tri 六lục 解giải 一nhất 亡vong 。又hựu 不bất 知tri 一nhất 在tại 何hà 處xứ 。故cố 指chỉ 示thị 其kỳ 源nguyên 。及cập 性tánh 與dữ 一nhất 者giả 。即tức 是thị 第đệ 八bát 識thức 。梵Phạn 語ngữ 陀đà 那na 。此thử 云vân 執chấp 持trì 。以dĩ 執chấp 持trì 一nhất 切thiết 種chủng 性tánh 故cố 。謂vị 此thử 識thức 即tức 如Như 來Lai 藏tạng 。一nhất 念niệm 受thọ 熏huân 。轉chuyển 成thành 藏tạng 識thức 。遂toại 有hữu 一nhất 切thiết 種chủng 子tử 。含hàm 藏tạng 於ư 中trung 。其kỳ 實thật 淵uyên 深thâm 微vi 細tế 。二nhị 乘thừa 不bất 能năng 知tri 其kỳ 元nguyên 。等đẳng 覺giác 未vị 能năng 窮cùng 其kỳ 際tế 。故cố 知tri 。識thức 體thể 湛trạm 不bất 搖dao 動động 。猶do 如như 巨cự 海hải 。特đặc 為vi 熏huân 習tập 氣khí 分phần/phân 。轉chuyển 成thành 七thất 識thức 。如như 瀑bộc 流lưu 相tương/tướng 。及cập 與dữ 六lục 種chủng 根căn 識thức 。總tổng 是thị 本bổn 識thức 所sở 發phát 。見kiến 相tương/tướng 二nhị 分phần 。六lục 種chủng 塵trần 相tương/tướng 。總tổng 是thị 本bổn 識thức 所sở 發phát 疎sơ 相tương/tướng 分phần/phân 。是thị 以dĩ 。根căn 塵trần 解giải 脫thoát 。則tắc 本bổn 識thức 即tức 真chân 。根căn 塵trần 結kết 縛phược 。則tắc 本bổn 識thức 非phi 真chân 。故cố 若nhược 言ngôn 其kỳ 真chân 。恐khủng 眾chúng 生sanh 迷mê 妄vọng 為vi 真chân 。以dĩ 解giải 為vi 證chứng 。若nhược 言ngôn 其kỳ 。非phi 真chân 。亦diệc 恐khủng 眾chúng 生sanh 遺di 真chân 逐trục 妄vọng 。向hướng 外ngoại 馳trì 求cầu 。所sở 以dĩ 尋tầm 常thường 秘bí 藏tạng 未vị 曾tằng 開khai 演diễn 。或hoặc 曰viết 。既ký 然nhiên 是thị 真chân 。何hà 得đắc 成thành 妄vọng 。既ký 然nhiên 成thành 妄vọng 。何hà 得đắc 為vi 真chân 。盖# 成thành 真chân 成thành 妄vọng 。唯duy 在tại 取thủ 與dữ 不bất 取thủ 耳nhĩ 。若nhược 不bất 悟ngộ 見kiến 相tương/tướng 二nhị 分phần 。惟duy 一nhất 自tự 心tâm 。而nhi 誤ngộ 以dĩ 能năng 見kiến 之chi 根căn 。緣duyên 取thủ 所sở 見kiến 之chi 境cảnh 。由do 是thị 。從tùng 真chân 常thường 非phi 幻huyễn 境cảnh 中trung 。妄vọng 見kiến 忽hốt 生sanh 。妄vọng 塵trần 頓đốn 現hiện 。遂toại 成thành 幻huyễn 法pháp 。所sở 謂vị 緣duyên 生sanh 如như 幻huyễn 者giả 。此thử 也dã 。若nhược 悟ngộ 見kiến 相tương/tướng 二nhị 分phần 。惟duy 一nhất 自tự 心tâm 。對đối 境cảnh 不bất 生sanh 取thủ 著trước 。即tức 非phi 幻huyễn 者giả 。尚thượng 不bất 見kiến 有hữu 生sanh 。而nhi 能năng 見kiến 所sở 見kiến 之chi 幻huyễn 法pháp 。復phục 自tự 何hà 而nhi 立lập 乎hồ 。所sở 謂vị 無vô 為vi 如như 空không 華hoa 者giả 。此thử 也dã 。既ký 到đáo 真chân 妄vọng 兩lưỡng 忘vong 之chi 處xứ 。一nhất 亦diệc 不bất 可khả 得đắc 。六lục 自tự 何hà 而nhi 生sanh 。真chân 空không 亦diệc 不bất 立lập 。藏tạng 識thức 從tùng 誰thùy 起khởi 。即tức 此thử 便tiện 是thị 清thanh 淨tịnh 本bổn 然nhiên 。周chu 徧biến 法Pháp 界Giới 。故cố 曰viết 是thị 名danh 妙diệu 蓮liên 華hoa 。即tức 此thử 便tiện 是thị 一nhất 切thiết 事sự 究cứu 竟cánh 。堅kiên 固cố 七thất 常thường 住trụ 果quả 。故cố 曰viết 金kim 剛cang 王vương 寶bảo 覺giác 。由do 是thị 反phản 觀quán 阿A 難Nan 所sở 問vấn 。一nhất 心tâm 三tam 觀quán 。皆giai 如như 幻huyễn 化hóa 矣hĩ 。此thử 則tắc 一nhất 修tu 一nhất 切thiết 修tu 。一nhất 斷đoạn 一nhất 切thiết 斷đoạn 。一nhất 彈đàn 指chỉ 間gian 。立lập 超siêu 無Vô 學Học 。頓đốn 入nhập 究cứu 竟cánh 。所sở 謂vị 狂cuồng 性tánh 自tự 歇hiết 。歇hiết 即tức 菩Bồ 提Đề 。何hà 藉tạ 三tam 觀quán 。而nhi 後hậu 修tu 證chứng 哉tai 。故cố 惟duy 此thử 法Pháp 門môn 。乃nãi 世thế 出xuất 世thế 法pháp 。無vô 可khả 比tỉ 類loại 者giả 。足túc 見kiến 此thử 六lục 解giải 一nhất 亡vong 。即tức 是thị 大đại 佛Phật 頂đảnh 首thủ 楞lăng 嚴nghiêm 王vương 。十thập 方phương 如Như 來Lai 。一nhất 門môn 超siêu 出xuất 。妙diệu 莊trang 嚴nghiêm 路lộ 也dã 。

於ư 是thị 阿A 難Nan 。及cập 諸chư 大đại 眾chúng 。至chí 施thí 以dĩ 法Pháp 音âm 。洗tẩy 滌địch 沉trầm 垢cấu 。

冠quan 註chú 。此thử 惟duy 領lãnh 悟ngộ 生sanh 死tử 涅Niết 槃Bàn 。唯duy 是thị 六lục 根căn 。而nhi 解giải 結kết 次thứ 第đệ 六lục 解giải 一nhất 亡vong 。尚thượng 未vị 明minh 悟ngộ 。故cố 復phục 請thỉnh 示thị 也dã 。祗chi 夜dạ 。此thử 云vân 應ưng 頌tụng 。亦diệc 云vân 重trọng/trùng 頌tụng 。即tức 頌tụng 上thượng 長trường/trưởng 行hành 也dã 。伽già 陀đà 。此thử 云vân 諷phúng 頌tụng 。亦diệc 略lược 曰viết 偈kệ 。不bất 因nhân 長trường/trưởng 行hành 。但đãn 諷phúng 美mỹ 而nhi 頌tụng 之chi 。雜tạp 糅nhữu 者giả 。謂vị 二nhị 頌tụng 錯thác 綜tống 而nhi 出xuất 也dã 。精tinh 瑩oánh 者giả 。謂vị 二nhị 頌tụng 合hợp 明minh 。文văn 雖tuy 錯thác 綜tống 。而nhi 義nghĩa 如như 貫quán 花hoa 。明minh 徹triệt 精tinh 透thấu 。皆giai 指chỉ 能năng 詮thuyên 也dã 。妙diệu 理lý 清thanh 徹triệt 。指chỉ 所sở 詮thuyên 也dã 。如như 說thuyết 真chân 妄vọng 不bất 立lập 觀quán 行hành 如như 幻huyễn 等đẳng 。則tắc 理lý 窮cùng 妙diệu 極cực 矣hĩ 。心tâm 目mục 開khai 明minh 者giả 。謂vị 昔tích 日nhật 不bất 知tri 。陀đà 那na 微vi 細tế 識thức 。故cố 迷mê 卻khước 如Như 來Lai 藏tạng 心tâm 。不bất 知tri 根căn 塵trần 唯duy 是thị 自tự 心tâm 。故cố 被bị 塵trần 所sở 障chướng 。今kim 得đắc 心tâm 開khai 目mục 朗lãng 。頓đốn 忘vong 能năng 所sở 。無vô 復phục 狐hồ 疑nghi 也dã 。嘆thán 未vị 曾tằng 有hữu 者giả 。以dĩ 如Như 來Lai 尋tầm 常thường 未vị 開khai 演diễn 者giả 。今kim 盡tận 開khai 演diễn 故cố 也dã 。無vô 遮già 大đại 悲bi 等đẳng 者giả 。謂vị 上thượng 所sở 說thuyết 之chi 法Pháp 。同đồng 圓viên 普phổ 濟tế 。略lược 無vô 毫hào 許hứa 遮già 礙ngại 。皆giai 自tự 世Thế 尊Tôn 大đại 悲bi 心tâm 中trung 。稱xưng 性tánh 淨tịnh 妙diệu 常thường 之chi 理lý 。演diễn 成thành 真chân 實thật 法Pháp 句cú 。故cố 一nhất 聞văn 所sở 說thuyết 。委ủy 信tín 無vô 疑nghi 矣hĩ 。但đãn 於ư 解giải 結kết 因nhân 次thứ 第đệ 。六lục 解giải 一nhất 亦diệc 亡vong 。心tâm 猶do 未vị 達đạt 。故cố 再tái 請thỉnh 開khai 示thị 。舒thư 結kết 倫luân 次thứ 。即tức 解giải 結kết 次thứ 第đệ 。沉trầm 垢cấu 。即tức 微vi 細tế 惑hoặc 也dã 。

即tức 時thời 如Như 來Lai 。於ư 師sư 子tử 座tòa 。至chí 次thứ 第đệ 詶thù 佛Phật 。此thử 名danh 為vi 結kết 。

冠quan 註chú 。此thử 預dự 示thị 綰oản 結kết 倫luân 次thứ 者giả 。欲dục 知tri 舒thư 解giải 倫luân 次thứ 故cố 也dã 。蓋cái 為vi 身thân 中trung 六lục 結kết 。基cơ 於ư 藏tạng 識thức 。微vi 細tế 難nan 知tri 。故cố 取thủ 巾cân 設thiết 喻dụ 。令linh 其kỳ 易dị 曉hiểu 也dã 。然nhiên 喻dụ 中trung 微vi 細tế 。不bất 可khả 不bất 知tri 。當đương 以dĩ 寶bảo 疊điệp 華hoa 。喻dụ 不bất 變biến 真Chân 如Như 。緝tập 績# 成thành 巾cân 。喻dụ 真Chân 如Như 隨tùy 緣duyên 成thành 藏tạng 識thức 。巾cân 本bổn 一nhất 條điều 。綰oản 成thành 六lục 結kết 。喻dụ 藏tạng 識thức 現hiện 起khởi 見kiến 相tương/tướng 二nhị 分phần 。而nhi 二nhị 者giả 元nguyên 是thị 一nhất 體thể 。若nhược 一nhất 巾cân 然nhiên 。但đãn 見kiến 為vi 能năng 緣duyên 。相tương/tướng 為vi 所sở 緣duyên 故cố 。根căn 境cảnh 相tướng 偶ngẫu 。發phát 起khởi 識thức 心tâm 。則tắc 名danh 為vi 結kết 。若nhược 根căn 境cảnh 不bất 偶ngẫu 。識thức 心tâm 亦diệc 無vô 。是thị 於ư 結kết 心tâm 。解giải 即tức 分phân 散tán 矣hĩ 。涅Niết 槃Bàn 僧Tăng 。此thử 云vân 裡# 衣y 。僧Tăng 伽già 棃lê 。此thử 云vân 大đại 衣y 。劫kiếp 波ba 羅la 。云vân 時thời 分phần/phân 。即tức 夜Dạ 摩Ma 天Thiên 也dã 。疊điệp 華hoa 。西tây 天thiên 之chi 帛bạch 。價giá 直trực 無vô 量lượng 。今kim 天thiên 獻hiến 。尤vưu 為vi 貴quý 重trọng 可khả 知tri 。凡phàm 結kết 成thành 。皆giai 示thị 問vấn 阿A 難Nan 者giả 。顯hiển 其kỳ 所sở 結kết 倫luân 次thứ 也dã 。

佛Phật 告cáo 阿A 難Nan 。我ngã 初sơ 綰oản 巾cân 。至chí 第đệ 二nhị 第đệ 三tam 。不bất 名danh 為vi 結kết 。

冠quan 註chú 。此thử 復phục 審thẩm 其kỳ 倫luân 次thứ 也dã 。一nhất 巾cân 喻dụ 藏tạng 識thức 。巾cân 有hữu 兩lưỡng 頭đầu 。喻dụ 藏tạng 識thức 所sở 現hiện 見kiến 相tương/tướng 二nhị 分phần 。綰oản 成thành 六lục 結kết 。喻dụ 相tương 見kiến 因nhân 依y 而nhi 結kết 成thành 六lục 根căn 也dã 。意ý 謂vị 。巾cân 實thật 一nhất 條điều 。應ưng 成thành 一nhất 結kết 。何hà 得đắc 成thành 六lục 。故cố 返phản 詰cật 其kỳ 第đệ 二nhị 第đệ 三tam 。不bất 當đương 名danh 結kết 。要yếu 使sử 阿A 難Nan 答đáp 出xuất 。巾cân 體thể 是thị 一nhất 。因nhân 結kết 成thành 六lục 。以dĩ 顯hiển 一nhất 是thị 對đối 六lục 而nhi 稱xưng 。六lục 是thị 藉tạ 一nhất 而nhi 名danh 。若nhược 以dĩ 巾cân 體thể 論luận 。則tắc 元nguyên 是thị 一nhất 。若nhược 以dĩ 結kết 相tương/tướng 論luận 。則tắc 現hiện 是thị 六lục 。正chánh 見kiến 名danh 雖tuy 有hữu 一nhất 六lục 。而nhi 實thật 非phi 有hữu 一nhất 六lục 也dã 。

佛Phật 告cáo 阿A 難Nan 。此thử 寶bảo 華hoa 巾cân 。至chí 畢tất 竟cánh 同đồng 中trung 。生sanh 畢tất 竟cánh 異dị 。

冠quan 註chú 。此thử 今kim 認nhận 定định 同đồng 異dị 而nhi 不bất 亂loạn 其kỳ 倫luân 次thứ 也dã 。意ý 謂vị 。巾cân 體thể 雖tuy 一nhất 。既ký 成thành 六lục 結kết 。今kim 欲dục 將tương 六lục 為vi 一nhất 。若nhược 何hà 而nhi 成thành 。此thử 就tựu 喻dụ 以dĩ 辨biện 定định 阿A 難Nan 。令linh 其kỳ 認nhận 得đắc 分phân 明minh 。若nhược 知tri 六lục 結kết 現hiện 存tồn 。必tất 不bất 能năng 移di 其kỳ 名danh 位vị 。只chỉ 待đãi 解giải 除trừ 。而nhi 後hậu 名danh 位vị 自tự 泯mẫn 。足túc 知tri 未vị 入nhập 圓viên 通thông 時thời 。眼nhãn 根căn 難nạn/nan 作tác 耳nhĩ 根căn 用dụng 。一nhất 根căn 難nạn/nan 作tác 諸chư 根căn 用dụng 。務vụ 要yếu 從tùng 一nhất 根căn 中trung 。下hạ 手thủ 做tố 工công 夫phu 。只chỉ 待đãi 生sanh 滅diệt 滅diệt 已dĩ 。寂tịch 滅diệt 現hiện 前tiền 。而nhi 後hậu 一nhất 六lục 銷tiêu 殞vẫn 。周chu 徧biến 無vô 礙ngại 。方phương 得đắc 圓viên 融dung 法Pháp 界Giới 。故cố 曰viết 。六lục 結kết 不bất 同đồng 。循tuần 顧cố 本bổn 因nhân 。一nhất 巾cân 所sở 造tạo 。令linh 其kỳ 襍tập 亂loạn 。終chung 不bất 得đắc 成thành 。則tắc 汝nhữ 六lục 根căn 。亦diệc 復phục 如như 是thị 。若nhược 謂vị 如Như 來Lai 藏tạng 性tánh 。本bổn 是thị 一nhất 體thể 。何hà 得đắc 名danh 異dị 。若nhược 謂vị 根căn 塵trần 隔cách 越việt 。不bất 能năng 互hỗ 用dụng 。何hà 得đắc 名danh 同đồng 。故cố 究cứu 其kỳ 本bổn 性tánh 。畢tất 竟cánh 是thị 同đồng 。觀quán 其kỳ 業nghiệp 用dụng 。畢tất 竟cánh 是thị 異dị 。而nhi 同đồng 中trung 異dị 。異dị 中trung 同đồng 。豈khởi 可khả 不bất 知tri 哉tai 。畢tất 竟cánh 同đồng 畢tất 竟cánh 異dị 。即tức 前tiền 文văn 非phi 一nhất 非phi 六lục 意ý 也dã 。

佛Phật 告cáo 阿A 難Nan 。汝nhữ 必tất 嫌hiềm 此thử 。至chí 六lục 解giải 一nhất 亡vong 。亦diệc 復phục 如như 是thị 。

冠quan 註chú 。此thử 令lệnh 阿A 難Nan 自tự 悟ngộ 解giải 結kết 之chi 策sách 也dã 。言ngôn 汝nhữ 心tâm 嫌hiềm 此thử 六lục 結kết 。不bất 欲dục 成thành 六lục 。而nhi 願nguyện 樂nhạo 成thành 一nhất 。用dụng 何hà 計kế 策sách 。方phương 可khả 得đắc 成thành 耶da 。阿A 難Nan 謂vị 。六lục 結kết 若nhược 存tồn 。則tắc 彼bỉ 此thử 各các 有hữu 名danh 位vị 。若nhược 以dĩ 六lục 作tác 一nhất 。則tắc 諍tranh 論luận 紛phân 然nhiên 。是thị 非phi 鋒phong 起khởi 。斷đoạn 斷đoạn 乎hồ 彼bỉ 結kết 非phi 此thử 結kết 。此thử 結kết 非phi 彼bỉ 結kết 也dã 。若nhược 將tương 六lục 結kết 。一nhất 總tổng 解giải 除trừ 。既ký 無vô 結kết 相tương/tướng 。彼bỉ 此thử 何hà 分phần/phân 。若nhược 無vô 彼bỉ 此thử 。則tắc 六lục 既ký 無vô 有hữu 。對đối 何hà 者giả 而nhi 言ngôn 一nhất 。即tức 一nhất 尚thượng 不bất 可khả 得đắc 而nhi 名danh 之chi 。其kỳ 六lục 相tương/tướng 安an 在tại 哉tai 。佛Phật 見kiến 阿A 難Nan 將tương 有hữu 亡vong 一nhất 之chi 機cơ 。故cố 就tựu 明minh 處xứ 以dĩ 導đạo 之chi 曰viết 。欲dục 達đạt 六lục 解giải 一nhất 亡vong 。不bất 過quá 如như 是thị 而nhi 已dĩ 矣hĩ 。

由do 汝nhữ 無vô 始thỉ 。心tâm 性tánh 狂cuồng 亂loạn 。至chí 皆giai 即tức 狂cuồng 勞lao 。顛điên 倒đảo 華hoa 相tướng 。

冠quan 註chú 。此thử 明minh 六lục 根căn 生sanh 起khởi 次thứ 第đệ 。以dĩ 合hợp 喻dụ 義nghĩa 也dã 。心tâm 性tánh 者giả 。指chỉ 真chân 心tâm 妙diệu 性tánh 。全toàn 體thể 大đại 用dụng 。此thử 合hợp 前tiền 寶bảo 疊điệp 華hoa 也dã 。狂cuồng 亂loạn 者giả 。謂vị 真chân 心tâm 一nhất 念niệm 隨tùy 緣duyên 。遂toại 成thành 藏tạng 識thức 。合hợp 前tiền 緝tập 績# 成thành 巾cân 也dã 。知tri 見kiến 妄vọng 發phát 。發phát 妄vọng 不bất 息tức 者giả 。由do 藏tạng 識thức 而nhi 現hiện 起khởi 見kiến 分phần/phân 。勞lao 見kiến 發phát 塵trần 者giả 。依y 見kiến 分phần/phân 而nhi 復phục 成thành 相tương/tướng 分phần/phân 。見kiến 相tương/tướng 既ký 成thành 。合hợp 前tiền 一nhất 巾cân 而nhi 成thành 六lục 結kết 也dã 。下hạ 復phục 舉cử 喻dụ 。以dĩ 明minh 法pháp 。如như 勞lao 目mục 睛tình 。喻dụ 見kiến 分phần/phân 。則tắc 有hữu 狂cuồng 華hoa 。喻dụ 相tương/tướng 分phần/phân 。於ư 湛trạm 精tinh 明minh 。無vô 因nhân 亂loạn 起khởi 者giả 。猶do 言ngôn 湛trạm 明minh 真chân 體thể 。一nhất 念niệm 隨tùy 緣duyên 。遂toại 成thành 藏tạng 識thức 。而nhi 勞lao 見kiến 發phát 塵trần 。即tức 如như 瞪trừng 目mục 成thành 勞lao 。而nhi 發phát 狂cuồng 華hoa 也dã 。下hạ 指chỉ 實thật 法pháp 。而nhi 言ngôn 一nhất 切thiết 世thế 間gian 。山sơn 河hà 大đại 地địa 。生sanh 死tử 。是thị 有hữu 為vi 生sanh 滅diệt 法pháp 。涅Niết 槃Bàn 。是thị 無vô 為vi 不bất 生sanh 滅diệt 法pháp 。若nhược 以dĩ 正chánh 智trí 觀quán 之chi 。總tổng 不bất 出xuất 見kiến 相tương/tướng 二nhị 分phần 。故cố 曰viết 。皆giai 即tức 狂cuồng 勞lao 。顛điên 倒đảo 華hoa 相tướng 。若nhược 順thuận 見kiến 相tương/tướng 。而nhi 黏niêm 湛trạm 發phát 妄vọng 。則tắc 入nhập 生sanh 死tử 流lưu 。若nhược 逆nghịch 見kiến 相tương/tướng 。而nhi 脫thoát 黏niêm 內nội 伏phục 。則tắc 入nhập 涅Niết 槃Bàn 流lưu 。正chánh 所sở 謂vị 涅Niết 槃Bàn 生sanh 死tử 。等đẳng 空không 華hoa 也dã 。

阿A 難Nan 言ngôn 此thử 勞lao 同đồng 結kết 。至chí )# 若nhược 欲dục 除trừ 結kết 。當đương 於ư 結kết 心tâm 。

冠quan 註chú 。此thử 因nhân 問vấn 解giải 結kết 之chi 方phương 。而nhi 語ngữ 其kỳ 要yếu 訣quyết 也dã 。意ý 謂vị 。此thử 勞lao 見kiến 發phát 塵trần 之chi 六lục 根căn 。固cố 同đồng 一nhất 巾cân 綰oản 成thành 之chi 六lục 結kết 。但đãn 不bất 知tri 以dĩ 何hà 等đẳng 計kế 策sách 。方phương 能năng 解giải 除trừ 也dã 。左tả 右hữu 各các 牽khiên 。竟cánh 不bất 能năng 解giải 者giả 。喻dụ 執chấp 根căn 為vi 實thật 有hữu 者giả 。不bất 得đắc 境cảnh 空không 也dã 。執chấp 境cảnh 為vi 實thật 有hữu 者giả 。不bất 得đắc 心tâm 寂tịch 也dã 。務vụ 要yếu 根căn 境cảnh 兩lưỡng 忘vong 。方phương 得đắc 返phản 流lưu 全toàn 一nhất 也dã 。汝nhữ 設thiết 方phương 便tiện 。云vân 何hà 解giải 除trừ 者giả 。須tu 令linh 自tự 悟ngộ 可khả 也dã 。當đương 於ư 結kết 心tâm 。解giải 即tức 分phân 散tán 者giả 。猶do 如như 現hiện 前tiền 根căn 塵trần 不bất 偶ngẫu 。則tắc 分phân 別biệt 識thức 心tâm 。自tự 不bất 能năng 生sanh 。現hiện 行hành 既ký 滅diệt 。種chủng 習tập 漸tiệm 銷tiêu 。則tắc 陀đà 那na 細tế 識thức 。無vô 所sở 執chấp 持trì 。無vô 所sở 含hàm 藏tạng 。便tiện 是thị 空không 如Như 來Lai 藏tạng 矣hĩ 。如như 云vân 眼nhãn 色sắc 為vi 緣duyên 。生sanh 於ư 眼nhãn 識thức 。設thiết 若nhược 眼nhãn 色sắc 不bất 為vi 緣duyên 。則tắc 眼nhãn 識thức 從tùng 何hà 而nhi 生sanh 。六lục 既ký 不bất 存tồn 。一nhất 將tương 安an 寄ký 。向hướng 後hậu 耳nhĩ 根căn 圓viên 通thông 。入nhập 流lưu 亡vong 所sở 。及cập 與dữ 旋toàn 倒đảo 聞văn 機cơ 。返phản 聞văn 自tự 性tánh 等đẳng 。皆giai 此thử 一nhất 意ý 耳nhĩ 。

阿A 難Nan 我ngã 說thuyết 佛Phật 法Pháp 從tùng 因nhân 緣duyên 生sanh 。至chí 諸chư 妄vọng 銷tiêu 亡vong 。不bất 真chân 何hà 待đãi 。

冠quan 註chú 。此thử 明minh 解giải 除trừ 結kết 心tâm 即tức 入nhập 道đạo 。之chi 因nhân 緣duyên 也dã 。我ngã 說thuyết 佛Phật 法Pháp 從tùng 因nhân 緣duyên 生sanh 者giả 。所sở 謂vị 佛Phật 種chủng 從tùng 緣duyên 起khởi 也dã 。復phục 恐khủng 當đương 機cơ 又hựu 以dĩ 昔tích 日nhật 所sở 明minh 世thế 間gian 因nhân 緣duyên 纏triền 繞nhiễu 。故cố 曰viết 非phi 取thủ 世thế 間gian 。四tứ 大đại 三tam 緣duyên 和hòa 合hợp 。而nhi 生sanh 佛Phật 法Pháp 也dã 。且thả 我ngã 能năng 發phát 明minh 六lục 凡phàm 四tứ 聖thánh 之chi 法pháp 。於ư 一nhất 一nhất 法pháp 。皆giai 知tri 其kỳ 本bổn 因nhân 。隨tùy 所sở 緣duyên 出xuất 。謂vị 六lục 凡phàm 四tứ 聖thánh 之chi 因nhân 。本bổn 於ư 如Như 來Lai 藏tạng 性tánh 。如như 楞lăng 伽già 經Kinh 云vân 。如Như 來Lai 藏tạng 。是thị 善thiện 不bất 善thiện 因nhân 也dã 。但đãn 隨tùy 染nhiễm 緣duyên 所sở 出xuất 。成thành 世thế 間gian 法pháp 。隨tùy 淨tịnh 緣duyên 所sở 出xuất 。成thành 出xuất 世thế 間gian 法Pháp 也dã 。如như 是thị 乃nãi 至chí 。最tối 微vi 細tế 者giả 。如như 恆Hằng 沙sa 界giới 外ngoại 雨vũ 滴tích 。皆giai 知tri 其kỳ 頭đầu 數số 。現hiện 前tiền 松tùng 直trực 棘cức 曲khúc 。鵠hộc 白bạch 烏ô 玄huyền 。皆giai 了liễu 元nguyên 由do 。意ý 謂vị 。若nhược 大đại 若nhược 細tế 。有hữu 情tình 無vô 情tình 。莫mạc 非phi 因nhân 心tâm 成thành 體thể 也dã 。如Như 來Lai 智trí 量lượng 。一nhất 切thiết 照chiếu 了liễu 。毫hào 無vô 差sai 謬mậu 。即tức 所sở 許hứa 取thủ 證chứng 。決quyết 不bất 賺# 誤ngộ 。是thị 故cố 。汝nhữ 當đương 誠thành 信tín 我ngã 語ngữ 。選tuyển 擇trạch 圓viên 根căn 。若nhược 一nhất 門môn 深thâm 入nhập 。其kỳ 餘dư 五ngũ 根căn 。應ứng 拔bạt 圓viên 脫thoát 。根căn 結kết 若nhược 除trừ 。則tắc 見kiến 分phần/phân 種chủng 盡tận 。塵trần 相tướng 自tự 滅diệt 。則tắc 相tương/tướng 分phần/phân 種chủng 盡tận 。諸chư 妄vọng 種chủng 習tập 。一nhất 併tinh 銷tiêu 亡vong 。云vân 何hà 不bất 成thành 。圓viên 滿mãn 妙diệu 覺giác 也dã 。向hướng 後hậu 二nhị 十thập 四tứ 聖thánh 。各các 緣duyên 一nhất 根căn 一nhất 塵trần 。悟ngộ 入nhập 圓viên 通thông 。本bổn 因nhân 皆giai 是thị 佛Phật 法Pháp 。從tùng 因nhân 緣duyên 生sanh 也dã 。

阿A 難Nan 吾ngô 今kim 問vấn 汝nhữ 。此thử 劫kiếp 波ba 羅la 巾cân 。至chí 從tùng 三tam 摩ma 地địa 。得đắc 無Vô 生Sanh 忍Nhẫn 。

冠quan 註chú 。此thử 明minh 舒thư 解giải 倫luân 次thứ 也dã 。先tiên 以dĩ 同đồng 解giải 同đồng 除trừ 反phản 詰cật 者giả 。令linh 其kỳ 自tự 悟ngộ 結kết 有hữu 次thứ 第đệ 。而nhi 解giải 亦diệc 有hữu 次thứ 第đệ 也dã 。喻dụ 中trung 次thứ 第đệ 者giả 。如như 以dĩ 一nhất 巾cân 次thứ 第đệ 綰oản 成thành 六lục 結kết 。是thị 也dã 。法pháp 中trung 次thứ 第đệ 者giả 。如như 心tâm 性tánh 狂cuồng 亂loạn 。知tri 見kiến 妄vọng 發phát 。勞lao 見kiến 發phát 塵trần 。是thị 也dã 。然nhiên 不bất 重trọng/trùng 結kết 邊biên 次thứ 第đệ 。惟duy 重trọng/trùng 解giải 邊biên 次thứ 第đệ 。

何hà 以dĩ 故cố 。要yếu 使sử 攝nhiếp 心tâm 一nhất 處xứ 故cố 。若nhược 於ư 六lục 根căn 。一nhất 齊tề 做tố 工công 夫phu 。未vị 免miễn 分phần/phân 心tâm 涉thiệp 境cảnh 。徒đồ 費phí 精tinh 神thần 。須tu 是thị 擇trạch 一nhất 圓viên 根căn 。向hướng 此thử 根căn 中trung 下hạ 手thủ 。設thiết 使sử 一nhất 根căn 返phản 源nguyên 。其kỳ 餘dư 五ngũ 根căn 。應ứng 拔bạt 圓viên 脫thoát 。是thị 故cố 。阿A 難Nan 悟ngộ 得đắc 六lục 結kết 同đồng 體thể 。結kết 不bất 同đồng 時thời 。則tắc 解giải 結kết 時thời 。亦diệc 當đương 次thứ 第đệ 。不bất 可khả 同đồng 除trừ 。而nhi 世Thế 尊Tôn 。見kiến 有hữu 可khả 接tiếp 之chi 機cơ 。遂toại 導đạo 之chi 曰viết 。六lục 根căn 解giải 除trừ 。亦diệc 復phục 如như 是thị 。此thử 根căn 初sơ 解giải 。先tiên 得đắc 人nhân 空không 者giả 。謂vị 一nhất 根căn 返phản 源nguyên 。六lục 根căn 解giải 脫thoát 之chi 時thời 。根căn 塵trần 不bất 偶ngẫu 。六lục 識thức 不bất 起khởi 。遂toại 得đắc 人nhân 空không 觀quán 智trí 。了liễu 知tri 身thân 相tướng 本bổn 屬thuộc 。四tứ 大đại 五ngũ 陰ấm 。假giả 合hợp 而nhi 成thành 。破phá 除trừ 共cộng 相tương 。是thị 空không 其kỳ 人nhân 執chấp 矣hĩ 。以dĩ 但đãn 空không 人nhân 執chấp 故cố 。空không 性tánh 尚thượng 局cục 。復phục 以dĩ 雙song 空không 觀quán 智trí 。了liễu 知tri 四tứ 大đại 五ngũ 陰ấm 。各các 無vô 體thể 性tánh 。破phá 除trừ 自tự 相tương/tướng 。既ký 得đắc 空không 性tánh 圓viên 明minh 。是thị 空không 其kỳ 法pháp 執chấp 矣hĩ 。雖tuy 得đắc 二nhị 空không 。而nhi 二nhị 空không 觀quán 相tương/tướng 猶do 在tại 。次thứ 復phục 空không 其kỳ 二nhị 空không 。則tắc 無vô 明minh 頓đốn 破phá 。煩phiền 惱não 永vĩnh 忘vong 。即tức 達đạt 根căn 身thân 器khí 界giới 。唯duy 一nhất 如Như 來Lai 藏tạng 心tâm 。圓viên 照chiếu 法Pháp 界Giới 。曾tằng 不bất 見kiến 一nhất 法pháp 。有hữu 去khứ 來lai 生sanh 滅diệt 之chi 相tướng 。則tắc 親thân 證chứng 無Vô 生Sanh 法Pháp 忍Nhẫn 矣hĩ 。所sở 謂vị 結kết 解giải 因nhân 次thứ 第đệ 。六lục 解giải 一nhất 亦diệc 亡vong 也dã 。

阿A 難Nan 及cập 諸chư 大đại 眾chúng 。蒙mông 佛Phật 開khai 示thị 。至chí 退thoái 藏tạng 密mật 機cơ 。冀ký 佛Phật 冥minh 授thọ 。

冠quan 註chú 。此thử 請thỉnh 圓viên 通thông 根căn 本bổn 也dã 。蒙mông 佛Phật 開khai 示thị 。如như 前tiền 云vân 。根căn 塵trần 既ký 銷tiêu 。云vân 何hà 覺giác 明minh 。不bất 成thành 圓viên 妙diệu 。及cập 遠viễn 塵trần 離ly 垢cấu 。法Pháp 眼nhãn 清thanh 明minh 。云vân 何hà 不bất 成thành 。無vô 上thượng 知tri 覺giác 。乃nãi 至chí 俱câu 空không 不bất 生sanh 。得đắc 無Vô 生Sanh 忍Nhẫn 。皆giai 是thị 也dã 。因nhân 此thử 悟ngộ 得đắc 。圓viên 自tự 在tại 慧tuệ 。故cố 曰viết 慧tuệ 覺giác 圓viên 通thông 。然nhiên 雖tuy 未vị 實thật 證chứng 。而nhi 心tâm 中trung 了liễu 然nhiên 。得đắc 無vô 疑nghi 惑hoặc 矣hĩ 。身thân 心tâm 無vô 礙ngại 者giả 。因nhân 六lục 解giải 一nhất 亡vong 。而nhi 得đắc 人nhân 空không 。故cố 身thân 無vô 礙ngại 。解giải 脫thoát 法pháp 已dĩ 。俱câu 空không 不bất 生sanh 。故cố 心tâm 無vô 礙ngại 。雖tuy 則tắc 如như 是thị 。然nhiên 猶do 未vị 達đạt 。根căn 選tuyển 擇trạch 圓viên 通thông 。入nhập 流lưu 成thành 正chánh 覺giác 。故cố 特đặc 請thỉnh 益ích 也dã 。飄phiêu 零linh 諸chư 趣thú 。未vị 入nhập 聖thánh 流lưu 。故cố 曰viết 孤cô 。積tích 劫kiếp 門môn 外ngoại 。未vị 栖tê 寶bảo 所sở 。故cố 曰viết 露lộ 。何hà 心tâm 何hà 慮lự 者giả 。自tự 慶khánh 出xuất 乎hồ 望vọng 外ngoại 也dã 。預dự 在tại 也dã 。天thiên 倫luân 者giả 。為vi 佛Phật 堂đường 弟đệ 也dã 。如như 失thất 乳nhũ 兒nhi 。忽hốt 遇ngộ 慈từ 母mẫu 者giả 。久cửu 失thất 法pháp 乳nhũ 。今kim 幸hạnh 得đắc 之chi 也dã 。際tế 會hội 道đạo 成thành 。指chỉ 初sơ 悟ngộ 因nhân 緣duyên 法pháp 。得đắc 證chứng 初sơ 果quả 時thời 也dã 。所sở 得đắc 密mật 言ngôn 。指chỉ 前tiền 開khai 示thị 也dã 。雖tuy 蒙mông 開khai 示thị 。未vị 見kiến 增tăng 進tiến 聖thánh 果Quả 。故cố 曰viết 還hoàn 同đồng 本bổn 悟ngộ 。則tắc 與dữ 未vị 聞văn 。無vô 有hữu 差sai 別biệt 也dã 。惠huệ 我ngã 秘bí 嚴nghiêm 者giả 。再tái 乞khất 秘bí 訣quyết 。令linh 我ngã 精tinh 嚴nghiêm 聖thánh 果Quả 也dã 。最tối 後hậu 開khai 示thị 者giả 。確xác 指chỉ 今kim 經kinh 。猶do 言ngôn 不bất 得đắc 秘bí 訣quyết 。莫mạc 嚴nghiêm 聖thánh 果Quả 。則tắc 終chung 是thị 不bất 能năng 成thành 就tựu 。如Như 來Lai 此thử 番phiên 開khai 示thị 。寧ninh 不bất 有hữu 負phụ 佛Phật 恩ân 乎hồ 。退thoái 藏tạng 密mật 機cơ 者giả 。謂vị 禮lễ 佛Phật 已dĩ 畢tất 。即tức 默mặc 默mặc 無vô 言ngôn 。且thả 既ký 請thỉnh 秘bí 嚴nghiêm 。決quyết 非phi 言ngôn 詞từ 可khả 表biểu 故cố 。唯duy 冀ký 世Thế 尊Tôn 傍bàng 通thông 一nhất 線tuyến 。令linh 我ngã 默mặc 契khế 而nhi 已dĩ 。故cố 曰viết 冥minh 授thọ 。

爾nhĩ 時thời 世Thế 尊Tôn 。普phổ 告cáo 眾chúng 中trung 。至chí 從tùng 何hà 方phương 便tiện 。入nhập 三tam 摩ma 地địa 。

冠quan 註chú 。此thử 令linh 二nhị 十thập 五ngũ 聖thánh 。各các 陳trần 圓viên 通thông 。以dĩ 冥minh 授thọ 阿A 難Nan 之chi 秘bí 要yếu 也dã 。最tối 初sơ 發phát 心tâm 者giả 。是thị 問vấn 發phát 菩Bồ 提Đề 心tâm 也dã 。十thập 八bát 界giới 者giả 。以dĩ 根căn 攝nhiếp 見kiến 大đại 。識thức 攝nhiếp 識thức 大đại 。塵trần 攝nhiếp 五ngũ 大đại 。前tiền 說thuyết 三tam 科khoa 七thất 大đại 。皆giai 如Như 來Lai 藏tạng 性tánh 。又hựu 云vân 。十thập 方phương 如Như 來Lai 。於ư 十thập 八bát 界giới 。一nhất 一nhất 修tu 行hành 。皆giai 得đắc 圓viên 滿mãn 。無vô 上thượng 菩Bồ 提Đề 。又hựu 云vân 。淪luân 生sanh 死tử 證chứng 妙diệu 常thường 。惟duy 是thị 六lục 根căn 者giả 。皆giai 未vị 證chứng 據cứ 。故cố 令linh 諸chư 聖thánh 。各các 陳trần 所sở 證chứng 。以dĩ 顯hiển 所sở 說thuyết 不bất 謬mậu 也dã 。此thử 二nhị 十thập 五ngũ 聖thánh 。勿vật 論luận 名danh 位vị 大đại 小tiểu 。法Pháp 門môn 偏thiên 圓viên 。皆giai 入nhập 大Đại 乘Thừa 圓viên 通thông 。曾tằng 無vô 優ưu 劣liệt 。不bất 可khả 因nhân 名danh 有hữu 大đại 小tiểu 。而nhi 計kế 其kỳ 證chứng 有hữu 淺thiển 深thâm 也dã 。

憍Kiều 陳Trần 那Na 五ngũ 比Bỉ 丘Khâu 即tức 從tùng 座tòa 起khởi 。至chí 如như 我ngã 所sở 證chứng 。音âm 聲thanh 為vi 上thượng 。

冠quan 註chú 。此thử 因nhân 聲thanh 塵trần 悟ngộ 入nhập 圓viên 通thông 也dã 。二nhị 十thập 五ngũ 圓viên 通thông 。始thỉ 於ư 聲thanh 塵trần 。終chung 於ư 耳nhĩ 根căn 者giả 。俱câu 就tựu 阿A 難Nan 及cập 與dữ 此thử 方phương 之chi 機cơ 故cố 也dã 。鹿lộc 苑uyển 雞kê 園viên 。皆giai 古cổ 帝đế 王vương 養dưỡng 畜súc 之chi 地địa 。憍Kiều 陳Trần 那Na 。此thử 云vân 火hỏa 器khí 。以dĩ 先tiên 世thế 為vi 事sự 火hỏa 外ngoại 道đạo 故cố 。五ngũ 比Bỉ 丘Khâu 。乃nãi 佛Phật 最tối 初sơ 得đắc 度độ 者giả 。佛Phật 出xuất 家gia 時thời 。父phụ 王vương 乃nãi 命mạng 家gia 族tộc 三tam 人nhân 母mẫu 族tộc 二nhị 人nhân 隨tùy 衛vệ 。後hậu 棄khí 佛Phật 。於ư 此thử 各các 修tu 異dị 道đạo 。佛Phật 成thành 道Đạo 日nhật 。先tiên 尋tầm 度độ 之chi 。故cố 曰viết 觀quán 見kiến 如Như 來Lai 。最tối 初sơ 成thành 道Đạo 也dã 。佛Phật 為vi 五ngũ 人nhân 。三tam 轉chuyển 四Tứ 諦Đế 。而nhi 陳trần 那na 最tối 先tiên 悟ngộ 證chứng 。故cố 曰viết 於ư 佛Phật 音âm 聲thanh 。悟ngộ 明minh 四Tứ 諦Đế 。阿A 若Nhã 多Đa 。此thử 云vân 解giải 。以dĩ 最tối 先tiên 悟ngộ 解giải 。佛Phật 即tức 以dĩ 解giải 名danh 印ấn 證chứng 也dã 。妙diệu 音âm 密mật 圓viên 者giả 。由do 聞văn 法Pháp 音âm 。悟ngộ 入nhập 圓viên 通thông 。則tắc 根căn 塵trần 解giải 散tán 。能năng 所sở 不bất 存tồn 。故cố 曰viết 妙diệu 音âm 。凡phàm 所sở 聲thanh 相tương/tướng 。皆giai 是thị 遮già 那na 法Pháp 音âm 。故cố 曰viết 圓viên 音âm 。悟ngộ 者giả 知tri 之chi 。迷mê 者giả 不bất 覺giác 。故cố 曰viết 密mật 音âm 。然nhiên 一nhất 塵trần 悟ngộ 入nhập 。根căn 根căn 塵trần 塵trần 俱câu 入nhập 圓viên 通thông 矣hĩ 。但đãn 因nhân 最tối 先tiên 從tùng 聲thanh 入nhập 故cố 。當đương 以dĩ 音âm 聲thanh 為vi 上thượng 耳nhĩ 。後hậu 皆giai 準chuẩn 此thử 。

優Ưu 波Ba 尼Ni 沙Sa 陀Đà 。即tức 從tùng 座tòa 起khởi 。至chí 如như 我ngã 所sở 證chứng 。色sắc 因nhân 為vi 上thượng 。

冠quan 註chú 。此thử 因nhân 色sắc 塵trần 悟ngộ 入nhập 圓viên 通thông 也dã 。優ưu 婆bà 尼ni 沙sa 陀đà 。此thử 云vân 色sắc 性tánh 空không 。亦diệc 云vân 近cận 少thiểu 。謂vị 微vi 塵trần 是thị 色sắc 之chi 少thiểu 分phần 也dã 。因nhân 多đa 貪tham 慾dục 。佛Phật 令linh 作tác 不bất 淨tịnh 觀quán 以dĩ 治trị 之chi 。使sử 彼bỉ 轉chuyển 貪tham 心tâm 。而nhi 成thành 厭yếm 心tâm 也dã 。色sắc 從tùng 不bất 淨tịnh 等đẳng 者giả 。即tức 九cửu 想tưởng 觀quán 也dã 。謂vị 觀quán 此thử 身thân 。內nội 有hữu 三tam 十thập 六lục 物vật 。外ngoại 則tắc 九cửu 孔khổng 。惡ác 露lộ 常thường 流lưu 不bất 淨tịnh 。從tùng 生sanh 至chí 死tử 。終chung 無vô 一nhất 淨tịnh 。如như 種chủng 子tử 不bất 淨tịnh 。住trú 處xứ 不bất 淨tịnh 。生sanh 處xứ 不bất 淨tịnh 。究cứu 竟cánh 不bất 淨tịnh 等đẳng 。九cửu 想tưởng 者giả 。一nhất 䏺# 脹trướng 想tưởng 。二nhị 青thanh 瘀ứ 想tưởng 。三tam 壞hoại 想tưởng 。四tứ 血huyết 塗đồ 漫mạn 想tưởng 。五ngũ 膿nùng 爛lạn 想tưởng 。六lục 虫trùng 噉đạm 想tưởng 。七thất 散tán 想tưởng 。八bát 骨cốt 想tưởng 。九cửu 燒thiêu 想tưởng 。從tùng 此thử 九cửu 想tưởng 。則tắc 白bạch 骨cốt 化hóa 塵trần 。而nhi 歸quy 於ư 空không 。蓋cái 初sơ 以dĩ 九cửu 想tưởng 與dữ 空không 。治trị 彼bỉ 色sắc 相tướng 。至chí 此thử 則tắc 能năng 空không 所sở 空không 。一nhất 併tinh 銷tiêu 除trừ 。頓đốn 悟ngộ 圓viên 通thông 。成thành 無Vô 學Học 道Đạo 。古cổ 德đức 云vân 。知tri 色sắc 生sanh 時thời 但đãn 是thị 空không 生sanh 。色sắc 滅diệt 時thời 但đãn 是thị 空không 滅diệt 。譬thí 如như 劃hoạch 水thủy 成thành 文văn 。未vị 嘗thường 生sanh 滅diệt 。妙diệu 色sắc 密mật 圓viên 者giả 。謂vị 一nhất 切thiết 色sắc 塵trần 。盡tận 是thị 遮già 那na 法Pháp 身thân 。可khả 以dĩ 將tương 一nhất 莖hành 草thảo 。當đương 丈trượng 六lục 金kim 身thân 用dụng 。亦diệc 可khả 以dĩ 將tương 丈trượng 六lục 金kim 身thân 。當đương 一nhất 莖hành 草thảo 用dụng 。色sắc 因nhân 為vi 上thượng 。準chuẩn 前tiền 。

香Hương 嚴Nghiêm 童Đồng 子Tử 。即tức 從tùng 座tòa 起khởi 。至chí 如như 我ngã 所sở 證chứng 。香hương 嚴nghiêm 為vi 上thượng 。

冠quan 註chú 。此thử 因nhân 香hương 塵trần 悟ngộ 入nhập 圓viên 通thông 也dã 。諦đế 觀quán 者giả 。審thẩm 實thật 而nhi 觀quán 也dã 。諸chư 有hữu 為vi 相tướng 。即tức 根căn 塵trần 識thức 法pháp 也dã 。晏# 晦hối 。謂vị 晏# 安an 晦hối 寂tịch 也dã 。清thanh 淨tịnh 之chi 室thất 。謂vị 之chi 清thanh 齋trai 。香hương 乃nãi 有hữu 為vi 中trung 法pháp 也dã 。寂tịch 然nhiên 者giả 。無vô 聲thanh 相tương/tướng 也dã 。觀quán 此thử 香hương 氣khí 。徒đồ 木mộc 無vô 火hỏa 不bất 香hương 。故cố 曰viết 非phi 木mộc 。不bất 同đồng 空không 性tánh 恆hằng 而nhi 不bất 變biến 。故cố 曰viết 非phi 空không 。火hỏa 燒thiêu 別biệt 木mộc 。則tắc 無vô 香hương 氣khí 。故cố 曰viết 非phi 烟yên 火hỏa 也dã 。去khứ 無vô 所sở 著trước 者giả 。根căn 無vô 所sở 去khứ 也dã 。來lai 無vô 所sở 從tùng 者giả 。塵trần 無vô 所sở 來lai 也dã 。由do 是thị 根căn 境cảnh 不bất 偶ngẫu 。故cố 得đắc 意ý 銷tiêu 而nhi 入nhập 無vô 分phân 別biệt 也dã 。發phát 明minh 無vô 漏lậu 者giả 。達đạt 此thử 香hương 體thể 。非phi 因nhân 緣duyên 等đẳng 法pháp 。乃nãi 如Như 來Lai 藏tạng 性tánh 也dã 。塵trần 氣khí 倐thúc 滅diệt 者giả 。幻huyễn 相tương/tướng 氷băng 釋thích 也dã 。妙diệu 香hương 密mật 圓viên 者giả 。謂vị 凡phàm 所sở 氣khí 息tức 。皆giai 是thị 法Pháp 身thân 香hương 光quang 也dã 。然nhiên 悟ngộ 者giả 証# 之chi 。迷mê 者giả 不bất 識thức 。故cố 曰viết 密mật 也dã 。香hương 嚴nghiêm 為vi 上thượng 。準chuẩn 前tiền 。

藥Dược 王Vương 藥Dược 上Thượng 二nhị 法Pháp 王Vương 子Tử 。至chí 如như 我ngã 所sở 證chứng 。味vị 因nhân 為vi 上thượng 。

冠quan 註chú 。此thử 因nhân 味vị 塵trần 悟ngộ 入nhập 圓viên 通thông 也dã 。五ngũ 百bách 梵Phạm 天Thiên 。同đồng 行hành 眷quyến 屬thuộc 也dã 。嘗thường 藥dược 作tác 醫y 師sư 。敘tự 其kỳ 宿túc 因nhân 也dã 。眾chúng 味vị 共cộng 成thành 曰viết 和hòa 合hợp 。直trực 爾nhĩ 采thải 用dụng 曰viết 俱câu 生sanh 。修tu 煉luyện 炮bào 炙chích 曰viết 變biến 異dị 。皆giai 指chỉ 味vị 言ngôn 也dã 。是thị 冷lãnh 是thị 熱nhiệt 。有hữu 毒độc 無vô 毒độc 。皆giai 指chỉ 性tánh 言ngôn 也dã 。承thừa 事sự 如Như 來Lai 。了liễu 知tri 味vị 性tánh 。明minh 其kỳ 宿túc 習tập 不bất 忘vong 。即tức 能năng 從tùng 味vị 塵trần 觀quán 察sát 也dã 。舌thiệt 味vị 熾sí 然nhiên 。故cố 曰viết 非phi 空không 。味vị 無vô 形hình 質chất 。如như 水thủy 中trung 鹽diêm 味vị 。故cố 曰viết 非phi 有hữu 。身thân 即tức 舌thiệt 根căn 。心tâm 即tức 舌thiệt 識thức 。諸chư 味vị 不bất 來lai 。則tắc 舌thiệt 與dữ 識thức 。常thường 自tự 淡đạm 然nhiên 。故cố 此thử 味vị 性tánh 。非phi 即tức 身thân 心tâm 而nhi 生sanh 也dã 。舌thiệt 識thức 不bất 嘗thường 。則tắc 甘cam 苦khổ 等đẳng 味vị 。不bất 能năng 自tự 現hiện 。故cố 此thử 味vị 性tánh 非phi 離ly 舌thiệt 識thức 而nhi 自tự 有hữu 也dã 。一nhất 一nhất 分phân 別biệt 味vị 因nhân 。無vô 所sở 從tùng 來lai 。亦diệc 無vô 所sở 去khứ 。而nhi 塵trần 與dữ 根căn 。非phi 即tức 非phi 離ly 。忽hốt 爾nhĩ 超siêu 脫thoát 根căn 塵trần 。真chân 常thường 獨độc 露lộ 。故cố 曰viết 。分phân 別biệt 味vị 因nhân 。從tùng 是thị 開khai 悟ngộ 也dã 。金Kim 剛Cang 三Tam 昧Muội 經Kinh 云vân 。法pháp 從tùng 分phân 別biệt 生sanh 。還hoàn 從tùng 分phân 別biệt 滅diệt 。滅diệt 是thị 諸chư 分phân 別biệt 。是thị 法pháp 非phi 有hữu 滅diệt 。覺giác 明minh 。即tức 本bổn 覺giác 妙diệu 明minh 。乃nãi 因nhân 味vị 塵trần 而nhi 開khai 悟ngộ 也dã 。

跋Bạt 陀Đà 婆Bà 羅La 。并tinh 其kỳ 同đồng 伴bạn (# 至chí 如như 我ngã 所sở 證chứng 。觸xúc 因nhân 為vi 上thượng 。

冠quan 註chú 。此thử 因nhân 觸xúc 塵trần 悟ngộ 入nhập 圓viên 通thông 也dã 。跋Bạt 陀Đà 婆Bà 羅La 。此thử 云vân 賢hiền 首thủ 。亦diệc 云vân 賢Hiền 護Hộ 。謂vị 自tự 守thủ 護hộ 賢hiền 德đức 。亦diệc 守thủ 護hộ 眾chúng 生sanh 也dã 。開Khai 士Sĩ 。菩Bồ 薩Tát 別biệt 名danh 。謂vị 自tự 開khai 悟ngộ 。而nhi 復phục 能năng 開khai 悟ngộ 眾chúng 生sanh 也dã 。先tiên 於ư 威Uy 音Âm 王Vương 佛Phật 聞văn 法Pháp 等đẳng 。敘tự 其kỳ 宿túc 昔tích 。從tùng 水thủy 因nhân 悟ngộ 入nhập 也dã 。觸xúc 是thị 身thân 家gia 塵trần 相tương/tướng 。蓋cái 以dĩ 身thân 根căn 與dữ 外ngoại 物vật 相tương/tướng 合hợp 。中trung 間gian 覺giác 其kỳ 冷lãnh 暖noãn 澁sáp 滑hoạt 。謂vị 之chi 觸xúc 塵trần 。今kim 因nhân 浴dục 時thời 。身thân 與dữ 水thủy 合hợp 。而nhi 冷lãnh 暖noãn 澁sáp 滑hoạt 。現hiện 在tại 其kỳ 中trung 。因nhân 而nhi 究cứu 竟cánh 觸xúc 相tương/tướng 自tự 何hà 而nhi 有hữu 。若nhược 謂vị 此thử 觸xúc 相tương/tướng 。因nhân 水thủy 而nhi 有hữu 者giả 。水thủy 應ưng 自tự 洗tẩy 。而nhi 現hiện 此thử 觸xúc 相tương/tướng 。何hà 待đãi 洗tẩy 身thân 而nhi 知tri 有hữu 觸xúc 相tương/tướng 。水thủy 既ký 不bất 洗tẩy 水thủy 。則tắc 觸xúc 不bất 因nhân 水thủy 有hữu 明minh 矣hĩ 。若nhược 謂vị 此thử 觸xúc 相tương/tướng 因nhân 覺giác 體thể 而nhi 有hữu 者giả 。於ư 未vị 洗tẩy 時thời 。云vân 何hà 不bất 現hiện 。且thả 於ư 洗tẩy 時thời 。亦diệc 未vị 洗tẩy 著trước 覺giác 體thể 。既ký 不bất 洗tẩy 體thể 。則tắc 觸xúc 不bất 因nhân 體thể 有hữu 。明minh 矣hĩ 。然nhiên 則tắc 塵trần 無vô 所sở 生sanh 。根căn 無vô 所sở 寄ký 。識thức 心tâm 頓đốn 滅diệt 。故cố 曰viết 中trung 間gian 安an 然nhiên 。得đắc 無vô 所sở 有hữu 。從tùng 此thử 悟ngộ 得đắc 。幻huyễn 妄vọng 稱xưng 相tướng 。其kỳ 性tánh 本bổn 真chân 。故cố 在tại 威uy 音âm 時thời 。已dĩ 得đắc 妙diệu 悟ngộ 。今kim 從tùng 佛Phật 化hóa 。又hựu 證chứng 無Vô 學Học 。是thị 以dĩ 一nhất 觸xúc 發phát 明minh 藏tạng 性tánh 。則tắc 觸xúc 處xứ 無vô 非phi 真chân 體thể 。故cố 曰viết 妙diệu 觸xúc 宣tuyên 明minh 。

摩Ma 訶Ha 迦Ca 葉Diếp 。及cập 紫tử 金kim 光quang (# 至chí 如như 我ngã 所sở 證chứng 。法Pháp 因nhân 為vi 上thượng 。

冠quan 註chú 。此thử 因nhân 法pháp 塵trần 悟ngộ 入nhập 圓viên 通thông 也dã 。摩Ma 訶Ha 迦Ca 葉Diếp 。此thử 云vân 大đại 飲ẩm 光quang 。檢kiểm 三tam 迦Ca 葉Diếp 也dã 。尼ni 等đẳng 自tự 明minh 。以dĩ 然nhiên 燈đăng 塗đồ 佛Phật 二nhị 種chủng 勝thắng 因nhân 。故cố 感cảm 歷lịch 劫kiếp 紫tử 金kim 身thân 光quang 。祖tổ 衣y 吞thôn 日nhật 也dã 。觀quán 六lục 塵trần 者giả 。正chánh 觀quán 在tại 法pháp 塵trần 。盖# 由do 法pháp 塵trần 乃nãi 前tiền 五ngũ 塵trần 謝tạ 落lạc 影ảnh 子tử 。故cố 兼kiêm 言ngôn 之chi 。變biến 壞hoại 者giả 。謂vị 法pháp 塵trần 托thác 意ý 根căn 。暫tạm 現hiện 即tức 無vô 。於ư 剎sát 那na 間gian 。念niệm 念niệm 生sanh 滅diệt 。厭yếm 此thử 變biến 壞hoại 。故cố 修tu 空không 觀quán 。而nhi 後hậu 想tưởng 心tâm 漸tiệm 息tức 。遂toại 入nhập 滅diệt 盡tận 定định 。此thử 定định 。能năng 滅diệt 意ý 根căn 。空không 法pháp 塵trần 。定định 深thâm 想tưởng 滅diệt 。故cố 能năng 度độ 百bách 千thiên 劫kiếp 。如như 彈đàn 指chỉ 頃khoảnh 。今kim 在tại 雞kê 足túc 山sơn 入nhập 定định 。待đãi 彌Di 勒Lặc 出xuất 世thế 。是thị 也dã 。我ngã 以dĩ 空không 法pháp 者giả 。謂vị 以dĩ 空không 其kỳ 法pháp 塵trần 。悟ngộ 入nhập 妙diệu 真Chân 如Như 性tánh 也dã 。頭đầu 陀đà 。新tân 云vân 杜đỗ 多đa 。此thử 云vân 抖đẩu 擻tẩu 。謂vị 能năng 抖đẩu 擻tẩu 塵trần 勞lao 故cố 也dã 。妙diệu 法Pháp 開khai 明minh 。銷tiêu 滅diệt 諸chư 漏lậu 者giả 。謂vị 即tức 法pháp 塵trần 而nhi 即tức 真chân 性tánh 。即tức 妄vọng 心tâm 而nhi 即tức 妙diệu 明minh 。其kỳ 真chân 妙diệu 透thấu 露lộ 。則tắc 法pháp 法pháp 皆giai 真chân 。欲dục 有hữu 無vô 明minh 。一nhất 併tinh 銷tiêu 殞vẫn 矣hĩ 。六lục 塵trần 入nhập 圓viên 通thông 竟cánh 。

阿A 那Na 律Luật 陀Đà 。即tức 從tùng 座tòa 起khởi 。至chí 旋toàn 見kiến 循tuần 元nguyên 。斯tư 為vi 第đệ 一nhất 。

冠quan 註chú 。此thử 因nhân 眼nhãn 根căn 悟ngộ 入nhập 圓viên 通thông 也dã 。阿A 那Na 律Luật 陀Đà 。此thử 云vân 無vô 貧bần 。亦diệc 云vân 如như 意ý 。是thị 佛Phật 堂đường 弟đệ 。乃nãi 白Bạch 飯Phạn 王Vương 子tử 也dã 。過quá 去khứ 世thế 以dĩ 一nhất 飯phạn 。施thí 辟Bích 支Chi 佛Phật 。感cảm 九cửu 十thập 一nhất 劫kiếp 。受thọ 如như 意ý 樂nhạo/nhạc/lạc 。舊cựu 說thuyết 。增Tăng 一Nhất 阿A 含Hàm 云vân 。佛Phật 在tại 給Cấp 孤Cô 園Viên 。為vì 眾chúng 說thuyết 法Pháp 。那na 律luật 於ư 中trung 眼nhãn 睡thụy 。佛Phật 說thuyết 偈kệ 訶ha 云vân 。咄đốt 咄đốt 何hà 為vi 睡thụy 。螺loa 螄# 蚌# 蛤# 類loại 。一nhất 睡thụy 一nhất 千thiên 年niên 。不bất 聞văn 佛Phật 名danh 字tự 。那na 律luật 。於ư 是thị 達đạt 曉hiểu 不bất 眠miên 。便tiện 失thất 雙song 目mục 。世Thế 尊Tôn 示thị 以dĩ 樂nhạo 見kiến 照chiếu 明minh 。金Kim 剛Cang 三Tam 昧Muội 者giả 。令linh 其kỳ 攝nhiếp 念niệm 。於ư 眼nhãn 根căn 中trung 。一nhất 心tâm 樂nhạo 見kiến 。專chuyên 欲dục 照chiếu 明minh 。唯duy 此thử 一nhất 念niệm 。更cánh 無vô 他tha 念niệm 。至chí 於ư 前tiền 戈qua 後hậu 刃nhận 。此thử 念niệm 莫mạc 移di 。天thiên 崩băng 地địa 裂liệt 。此thử 念niệm 不bất 動động 。如như 金kim 剛cang 王vương 寶bảo 。能năng 破phá 壞hoại 一nhất 切thiết 。而nhi 一nhất 切thiết 不bất 能năng 破phá 壞hoại 。此thử 念niệm 久cửu 之chi 。則tắc 不bất 因nhân 眼nhãn 根căn 。能năng 觀quán 十thập 方phương 世thế 界giới 。足túc 知tri 不bất 是thị 循tuần 根căn 之chi 妄vọng 見kiến 。乃nãi 妙diệu 明minh 真chân 心tâm 所sở 發phát 。精tinh 真chân 明minh 耀diệu 。故cố 能năng 洞đỗng 徹triệt 十thập 方phương 。如như 觀quán 掌chưởng 果quả 也dã 。由do 不bất 見kiến 色sắc 故cố 。旋toàn 見kiến 而nhi 不bất 奔bôn 逸dật 。由do 無vô 眼nhãn 根căn 故cố 。循tuần 元nguyên 而nhi 不bất 循tuần 根căn 也dã 。因nhân 阿a 難nan 多đa 聞văn 故cố 。教giáo 以dĩ 返phản 聞văn 聞văn 自tự 性tánh 之chi 工công 夫phu 。遂toại 得đắc 金Kim 剛Cang 三Tam 昧Muội 。而nhi 證chứng 圓viên 通thông 根căn 本bổn 。因nhân 那na 律luật 失thất 其kỳ 雙song 目mục 故cố 。教giáo 以dĩ 樂nhạo 見kiến 照chiếu 明minh 之chi 工công 夫phu 。亦diệc 得đắc 金Kim 剛Cang 三Tam 昧Muội 。而nhi 證chứng 圓viên 通thông 本bổn 根căn 。一nhất 是thị 返phản 聞văn 於ư 內nội 。一nhất 是thị 順thuận 見kiến 於ư 外ngoại 。及cập 其kỳ 成thành 功công 。同đồng 歸quy 藏tạng 性tánh 。所sở 謂vị 聖thánh 性tánh 無vô 不bất 通thông 。逆nghịch 順thuận 皆giai 方phương 便tiện 。妙diệu 哉tai 言ngôn 乎hồ 。

周chu 利lợi 槃bàn 特đặc 迦ca 即tức 從tùng 座tòa 起khởi 。至chí 反phản 息tức 循tuần 空không 。斯tư 為vi 第đệ 一nhất 。

冠quan 註chú 。此thử 因nhân 鼻tị 根căn 悟ngộ 入nhập 圓viên 通thông 也dã 。槃bàn 特đặc 迦ca 。此thử 云vân 虵xà 奴nô 。亦diệc 云vân 繼kế 道đạo 。以dĩ 生sanh 道đạo 邊biên 故cố 。即tức 誦tụng 帚trửu 比Bỉ 丘Khâu 。過quá 去khứ 為vi 大đại 法Pháp 師sư 。秘bí 吝lận 佛Phật 法Pháp 。不bất 常thường 教giáo 人nhân 。感cảm 愚ngu 鈍độn 報báo 。以dĩ 宿túc 善thiện 故cố 。遇ngộ 佛Phật 出xuất 家gia 。五ngũ 百bách 比Bỉ 丘Khâu 。同đồng 教giáo 一nhất 偈kệ 。經kinh 九cửu 十thập 日nhật 不bất 成thành 。亦diệc 說thuyết 教giáo 誦tụng 條điều 帚trửu 。則tắc 得đắc 條điều 忘vong 帚trửu 。得đắc 帚trửu 忘vong 條điều 。為vi 治trị 散tán 亂loạn 。兼kiêm 且thả 愚ngu 鈍độn 故cố 。教giáo 令linh 數sổ 息tức 。攝nhiếp 生sanh 不bất 襍tập 餘dư 緣duyên 。工công 夫phu 漸tiệm 熟thục 。心tâm 漸tiệm 微vi 細tế 。故cố 先tiên 從tùng 順thuận 逆nghịch 數sổ 息tức 出xuất 入nhập 。而nhi 後hậu 更cánh 於ư 一nhất 息tức 上thượng 。窮cùng 其kỳ 生sanh 住trụ 異dị 滅diệt 。乃nãi 至chí 以dĩ 此thử 主chủ 滅diệt 。推thôi 之chi 諸chư 行hành 。則tắc 見kiến 一nhất 念niệm 具cụ 九cửu 十thập 九cửu 剎sát 那na 。於ư 一nhất 剎sát 那na 。復phục 具cụ 九cửu 十thập 九cửu 生sanh 滅diệt 。如như 此thử 久cửu 之chi 。忽hốt 然nhiên 於ư 生sanh 滅diệt 盡tận 處xứ 。徹triệt 證chứng 無vô 生sanh 。既ký 達đạt 生sanh 即tức 無vô 生sanh 。無vô 生sanh 即tức 生sanh 。則tắc 心tâm 息tức 兩lưỡng 忘vong 。豁hoát 然nhiên 無vô 碍# 。而nhi 成thành 聖thánh 果Quả 矣hĩ 。反phản 息tức 循tuần 空không 者giả 。謂vị 觀quán 息tức 既ký 久cửu 。無vô 息tức 可khả 得đắc 。便tiện 循tuần 真chân 空không 妙diệu 有hữu 也dã 。

憍kiêu 梵Phạm 鉢bát 提đề 即tức 從tùng 座tòa 起khởi 。至chí 還hoàn 味vị 旋toàn 知tri 。斯tư 為vi 第đệ 一nhất 。

冠quan 註chú 。此thử 因nhân 舌thiệt 根căn 悟ngộ 入nhập 圓viên 通thông 也dã 。憍kiêu 梵Phạm 鉢bát 提đề 。此thử 云vân 牛ngưu 呞tư 。凡phàm 不bất 食thực 亦diệc 事sự 虗hư 嚼tước 。往vãng 昔tích 見kiến 老lão 僧Tăng 無vô 齒xỉ 而nhi 食thực 。笑tiếu 其kỳ 似tự 牛ngưu 。故cố 世thế 世thế 感cảm 生sanh 牛ngưu 舌thiệt 。常thường 如như 牛ngưu 呞tư 。佛Phật 為vi 遮già 謗báng 。賜tứ 之chi 數sổ 珠châu 。令linh 常thường 念niệm 佛Phật 。且thả 教giáo 令linh 即tức 於ư 舌thiệt 根căn 上thượng 。觀quán 此thử 一nhất 味vị 。使sử 心tâm 住trụ 一nhất 境cảnh 。純thuần 一nhất 清thanh 淨tịnh 。斷đoạn 諸chư 襍tập 念niệm 。便tiện 是thị 心tâm 地địa 法Pháp 門môn 。久cửu 之chi 心tâm 滅diệt 。得đắc 入nhập 正chánh 定định 。復phục 觀quán 知tri 味vị 之chi 知tri 。非phi 從tùng 舌thiệt 體thể 所sở 生sanh 。非phi 從tùng 味vị 所sở 有hữu 。則tắc 根căn 塵trần 性tánh 空không 。一nhất 根căn 超siêu 脫thoát 。諸chư 根căn 亦diệc 然nhiên 。故cố 得đắc 應ưng 念niệm 超siêu 越việt 世thế 間gian 諸chư 漏lậu 。悟ngộ 入nhập 妙diệu 真Chân 如Như 性tánh 。則tắc 內nội 脫thoát 身thân 心tâm 。外ngoại 遺di 世thế 界giới 。如như 鳥điểu 出xuất 籠lung 。正chánh 所sở 謂vị 想tưởng 相tướng 為vi 塵trần 。識thức 情tình 為vi 垢cấu 。二nhị 俱câu 遠viễn 離ly 。則tắc 汝nhữ 法pháp 眼nhãn 。應ứng 時thời 清thanh 明minh 也dã 。還hoàn 味vị 者giả 。脫thoát 黏niêm 亡vong 所sở 也dã 。旋toàn 知tri 者giả 。內nội 伏phục 入nhập 流lưu 也dã 。

畢Tất 陵Lăng 伽Già 婆Bà 蹉Sa 。即tức 從tùng 座tòa 起khởi 。至chí 純thuần 覺giác 遺di 身thân 。斯tư 為vi 第đệ 一nhất 。

冠quan 註chú 。此thử 因nhân 身thân 根căn 悟ngộ 入nhập 圓viên 通thông 也dã 。畢Tất 陵Lăng 伽Già 婆Bà 蹉Sa 。此thử 云vân 餘dư 習tập 。宿túc 生sanh 為vi 婆Bà 羅La 門Môn 故cố 。餘dư 習tập 多đa 慢mạn 。如như 呼hô 河hà 神thần 為vi 婢tỳ 子tử 。皆giai 習tập 氣khí 也dã 。初sơ 發phát 心tâm 。即tức 出xuất 家gia 時thời 也dã 。數số 聞văn 不bất 可khả 樂nhạo 事sự 。即tức 聞văn 四Tứ 諦Đế 中trung 苦Khổ 諦Đế 也dã 。如như 三tam 苦khổ 八bát 苦khổ 等đẳng 也dã 。因nhân 而nhi 思tư 不bất 可khả 樂nhạo 事sự 。適thích 遇ngộ 不bất 可khả 樂lạc 境cảnh 。亦diệc 悟ngộ 道đạo 之chi 機cơ 也dã 。知tri 痛thống 之chi 知tri 。覺giác 痛thống 之chi 覺giác 。總tổng 是thị 身thân 根căn 。謂vị 我ngã 正chánh 當đương 知tri 此thử 深thâm 痛thống 時thời 。研nghiên 究cứu 此thử 覺giác 。雖tuy 能năng 覺giác 痛thống 。乃nãi 依y 浮phù 根căn 觸xúc 境cảnh 而nhi 起khởi 。非phi 有hữu 實thật 體thể 。了liễu 此thử 則tắc 根căn 塵trần 俱câu 空không 。分phân 別biệt 心tâm 滅diệt 。而nhi 我ngã 本bổn 覺giác 清thanh 淨tịnh 體thể 中trung 。曾tằng 無vô 能năng 覺giác 之chi 知tri 。亦diệc 無vô 所sở 覺giác 之chi 痛thống 。我ngã 復phục 微vi 細tế 詳tường 審thẩm 。正chánh 痛thống 之chi 時thời 。有hữu 能năng 覺giác 痛thống 者giả 。有hữu 痛thống 不bất 能năng 及cập 者giả 。我ngã 本bổn 一nhất 身thân 。豈khởi 有hữu 雙song 覺giác 。如như 是thị 思tư 惟duy 。攝nhiếp 其kỳ 心tâm 念niệm 。循tuần 歸quy 清thanh 淨tịnh 覺giác 體thể 。未vị 久cửu 之chi 間gian 。身thân 心tâm 無vô 礙ngại 。忽hốt 若nhược 虗hư 空không 。習tập 漏lậu 俱câu 盡tận 。性tánh 覺giác 現hiện 前tiền 。是thị 則tắc 不bất 染nhiễm 纖tiêm 塵trần 。純thuần 一nhất 寶bảo 覺giác 明minh 性tánh 。更cánh 不bất 見kiến 有hữu 身thân 。相tương/tướng 可khả 得đắc 矣hĩ 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 即tức 從tùng 座tòa 起khởi 。至chí 旋toàn 法pháp 歸quy 無vô 。斯tư 為vi 第đệ 一nhất 。

冠quan 註chú 。此thử 因nhân 意ý 根căn 悟ngộ 入nhập 圓viên 通thông 也dã 。須Tu 菩Bồ 提Đề 。此thử 云vân 解giải 空không 。亦diệc 云vân 善thiện 解giải 。言ngôn 。我ngã 曠khoáng 劫kiếp 來lai 。心tâm 得đắc 無vô 礙ngại 。自tự 憶ức 受thọ 生sanh 。如như 恆Hằng 沙sa 之chi 多đa 。曾tằng 無vô 隔cách 陰ấm 之chi 迷mê 。出xuất 胎thai 之chi 晦hối 也dã 。即tức 此thử 生sanh 。初sơ 在tại 母mẫu 胎thai 時thời 。即tức 知tri 空không 寂tịch 。雖tuy 則tắc 隨tùy 世thế 受thọ 生sanh 。而nhi 空không 理lý 不bất 昧muội 。其kỳ 五ngũ 蘊uẩn 身thân 相tướng 。了liễu 不bất 可khả 得đắc 。豈khởi 獨độc 空không 其kỳ 正chánh 報báo 。自tự 母mẫu 身thân 外ngoại 。乃nãi 至chí 十thập 方phương 。世thế 界giới 一nhất 切thiết 依y 報báo 。悉tất 歸quy 空không 理lý 。及cập 至chí 出xuất 胎thai 。則tắc 廣quảng 化hóa 眾chúng 生sanh 。同đồng 證chứng 空không 性tánh 。此thử 乃nãi 人nhân 法pháp 皆giai 空không 。自tự 他tha 俱câu 利lợi 。然nhiên 尚thượng 未vị 證chứng 真chân 空không 妙diệu 有hữu 。復phục 蒙mông 如Như 來Lai 發phát 。明minh 性tánh 覺giác 真chân 空không 。性tánh 空không 真chân 覺giác 。即tức 得đắc 根căn 本bổn 正chánh 智trí 。證chứng 真Chân 如Như 空không 理lý 。且thả 無vô 能năng 證chứng 之chi 智trí 。亦diệc 無vô 所sở 證chứng 之chi 理lý 。則tắc 空không 性tánh 圓viên 明minh 。頓đốn 入nhập 如Như 來Lai 。寶bảo 明minh 空không 海hải 。同đồng 佛Phật 知tri 見kiến 。遂toại 了liễu 十thập 法Pháp 界Giới 依y 正chánh 因nhân 果quả 。皆giai 是thị 大Đại 圓Viên 鏡Kính 智Trí 。影ảnh 像tượng 而nhi 已dĩ 。是thị 則tắc 三tam 諦đế 圓viên 融dung 。得đắc 真chân 解giải 脫thoát 矣hĩ 。如như 我ngã 所sở 證chứng 。諸chư 相tướng 入nhập 非phi 者giả 。非phi 即tức 空không 也dã 。結kết 上thượng 我ngã 曠khoáng 劫kiếp 來lai 。下hạ 一nhất 段đoạn 意ý 。言ngôn 初sơ 得đắc 雙song 空không 觀quán 智trí 。空không 其kỳ 依y 正chánh 人nhân 法pháp 等đẳng 相tương/tướng 也dã 。非phi 所sở 非phi 盡tận 者giả 。二nhị 非phi 即tức 俱câu 空không 也dã 。結kết 上thượng 蒙mông 如Như 來Lai 下hạ 一nhất 段đoạn 意ý 。言ngôn 能năng 非phi 之chi 智trí 。及cập 所sở 非phi 之chi 空không 。俱câu 盡tận 無vô 餘dư 。即tức 無vô 實thật 無vô 虗hư 也dã 。旋toàn 法pháp 歸quy 無vô 者giả 。即tức 旋toàn 空không 有hữu 之chi 法pháp 。及cập 與dữ 身thân 器khí 。總tổng 歸quy 寶bảo 明minh 空không 海hải 。所sở 謂vị 本bổn 來lai 無vô 一nhất 物vật 也dã 。意ý 根căn 能năng 攝nhiếp 一nhất 切thiết 故cố 。不bất 曰viết 旋toàn 根căn 。而nhi 曰viết 旋toàn 法pháp 也dã 。性tánh 覺giác 指chỉ 智trí 。真chân 空không 指chỉ 理lý 。空không 性tánh 圓viên 明minh 。謂vị 智trí 理lý 一nhất 如như 也dã 。五ngũ 根căn 入nhập 圓viên 通thông 竟cánh 。

舍Xá 利Lợi 弗Phất 即tức 從tùng 座tòa 起khởi 。至chí 光quang 極cực 知tri 見kiến 。斯tư 為vi 第đệ 一nhất 。

冠quan 註chú 。此thử 因nhân 眼nhãn 識thức 悟ngộ 入nhập 圓viên 通thông 也dã 。舍Xá 利Lợi 弗Phất 。此thử 云vân 鶖thu 子tử 。宿túc 生sanh 以dĩ 來lai 眼nhãn 識thức 明minh 利lợi 。言ngôn 。我ngã 曠khoáng 劫kiếp 來lai 。凡phàm 見kiến 色sắc 時thời 。纖tiêm 塵trần 不bất 染nhiễm 。雖tuy 假giả 眼nhãn 識thức 。其kỳ 實thật 心tâm 見kiến 。如như 是thị 受thọ 生sanh 。如như 恆Hằng 沙sa 之chi 多đa 。生sanh 生sanh 世thế 世thế 。於ư 世thế 出xuất 世thế 法pháp 。及cập 與dữ 差sai 別biệt 因nhân 果quả 。諸chư 變biến 化hóa 相tướng 。一nhất 覧# 即tức 過quá 。表biểu 裡# 洞đỗng 徹triệt 。不bất 勞lao 餘dư 力lực 。獲hoạch 無vô 障chướng 礙ngại 。而nhi 我ngã 此thử 生sanh 。亦diệc 於ư 中trung 途đồ 。遇ngộ 迦Ca 葉Diếp 波ba 兄huynh 弟đệ 。宣tuyên 說thuyết 因nhân 緣duyên 所sở 生sanh 法pháp 。我ngã 說thuyết 即tức 是thị 空không 。亦diệc 名danh 為vi 假giả 名danh 。亦diệc 名danh 中trung 道đạo 義nghĩa 。便tiện 悟ngộ 世thế 出xuất 世thế 法pháp 。因nhân 心tâm 成thành 體thể 。法pháp 無vô 邊biên 際tế 。即tức 心tâm 無vô 邊biên 際tế 。故cố 從tùng 佛Phật 出xuất 家gia 。而nhi 得đắc 見kiến 覺giác 明minh 圓viên 。則tắc 於ư 事sự 理lý 。無vô 不bất 融dung 通thông 。於ư 一nhất 切thiết 處xứ 。不bất 生sanh 怖bố 畏úy 。且thả 於ư 眾chúng 中trung 。首thủ 稱xưng 智trí 慧tuệ 。為vi 佛Phật 長trưởng 子tử 。皆giai 為vi 承thừa 佛Phật 教giáo 法pháp 。轉chuyển 凡phàm 成thành 聖thánh 。果quả 地địa 頻tần 登đăng 。法Pháp 身thân 漸tiệm 著trước 也dã 。心tâm 見kiến 發phát 光quang 者giả 。謂vị 自tự 眼nhãn 識thức 而nhi 發phát 心tâm 光quang 也dã 。光quang 極cực 知tri 見kiến 者giả 。謂vị 此thử 一nhất 光quang 圓viên 極cực 六lục 根căn 也dã 。所sở 謂vị 一nhất 根căn 清thanh 淨tịnh 。其kỳ 餘dư 五ngũ 根căn 。應ứng 時thời 圓viên 脫thoát 矣hĩ 。

普Phổ 賢Hiền 菩Bồ 薩Tát 。即tức 從tùng 座tòa 起khởi 。至chí 分phân 別biệt 自tự 在tại 。斯tư 為vi 第đệ 一nhất 。

冠quan 註chú 。此thử 因nhân 耳nhĩ 識thức 悟ngộ 入nhập 圓viên 通thông 也dã 。舊cựu 說thuyết 。行hành 彌di 法Pháp 界Giới 曰viết 普phổ 。位vị 隣lân 極cực 聖thánh 曰viết 賢hiền 。紹thiệu 佛Phật 家gia 業nghiệp 故cố 。為vi 法Pháp 王Vương 之chi 子tử 。菩Bồ 薩Tát 根căn 者giả 。圓viên 頓đốn 根căn 也dã 。普Phổ 賢Hiền 行hạnh 者giả 。即tức 十thập 大đại 願nguyện 王vương 。舉cử 一nhất 色sắc 一nhất 香hương 。俱câu 周chu 法Pháp 界Giới 。是thị 也dã 。沙sa 界giới 十thập 方phương 凡phàm 修tu 普Phổ 賢Hiền 行Hạnh 者giả 。皆giai 從tùng 立lập 名danh 。可khả 謂vị 垂thùy 範phạm 之chi 極cực 矣hĩ 。凡phàm 聞văn 聲thanh 。雖tuy 名danh 耳nhĩ 識thức 。其kỳ 實thật 心tâm 聞văn 。故cố 能năng 分phân 別biệt 眾chúng 生sanh 。所sở 有hữu 知tri 見kiến 。以dĩ 擇trạch 其kỳ 大đại 根căn 。而nhi 成thành 就tựu 普Phổ 賢Hiền 之chi 行hành 。且thả 于vu 恆Hằng 沙sa 界giới 外ngoại 。設thiết 有hữu 一nhất 眾chúng 生sanh 發phát 心tâm 。我ngã 即tức 分phân 身thân 。至chí 于vu 彼bỉ 處xứ 。彼bỉ 雖tuy 不bất 見kiến 我ngã 。亦diệc 冥minh 中trung 加gia 被bị 。摩ma 頂đảnh 擁ủng 護hộ 。勿vật 令linh 魔ma 擾nhiễu 。安an 慰úy 成thành 就tựu 。勿vật 令linh 退thoái 墮đọa 。我ngã 說thuyết 本bổn 因nhân 者giả 。雖tuy 古cổ 佛Phật 久cửu 證chứng 。亦diệc 有hữu 最tối 初sơ 本bổn 因nhân 也dã 。心tâm 聞văn 發phát 明minh 者giả 。謂vị 轉chuyển 有hữu 漏lậu 識thức 。成thành 無vô 漏lậu 智trí 也dã 。分phân 別biệt 自tự 在tại 者giả 。謂vị 分phân 別biệt 一nhất 切thiết 。眾chúng 生sanh 知tri 見kiến 。而nhi 能năng 所sở 雙song 絕tuyệt 也dã 。

孫Tôn 陀Đà 羅La 難Nan 陀Đà 。即tức 從tùng 座tòa 起khởi 。至chí 明minh 圓viên 滅diệt 漏lậu 。斯tư 為vi 第đệ 一nhất 。

冠quan 註chú 。此thử 因nhân 鼻tị 識thức 悟ngộ 入nhập 圓viên 通thông 也dã 。孫tôn 陀đà 羅la 。此thử 云vân 好hảo 愛ái 。妻thê 名danh 難Nan 陀Đà 。此thử 云vân 艶diễm 歡hoan 。已dĩ 名danh 連liên 妻thê 彰chương 名danh 。檢kiểm 非phi 牧mục 牛ngưu 難Nan 陀Đà 也dã 。是thị 佛Phật 親thân 弟đệ 。出xuất 家gia 之chi 初sơ 。愛ái 心tâm 不bất 息tức 。佛Phật 令linh 同đồng 拘Câu 絺Hy 羅La 。注chú 心tâm 觀quán 鼻tị 端đoan 白bạch 。以dĩ 治trị 散tán 亂loạn 。見kiến 鼻tị 息tức 出xuất 入nhập 如như 煙yên 者giả 。謂vị 初sơ 做tố 工công 夫phu 。向hướng 粗thô 處xứ 觀quán 故cố 。觀quán 成thành 此thử 相tương/tướng 。亦diệc 因nhân 散tán 亂loạn 之chi 人nhân 。欲dục 氣khí 粗thô 濁trược 故cố 也dã 。從tùng 此thử 漸tiệm 觀quán 。則tắc 根căn 身thân 器khí 界giới 。悉tất 成thành 烟yên 相tương/tướng 。徧biến 成thành 虗hư 淨tịnh 。猶do 如như 琉lưu 璃ly 。及cập 至chí 淨tịnh 觀quán 發phát 明minh 。煙yên 相tương 漸tiệm 銷tiêu 。鼻tị 端đoan 成thành 白bạch 。以dĩ 至Chí 真Chân 光quang 透thấu 露lộ 。則tắc 出xuất 入nhập 諸chư 息tức 。無vô 非phi 光quang 明minh 。合hợp 心tâm 與dữ 境cảnh 。圓viên 照chiếu 無vô 遺di 。是thị 則tắc 轉chuyển 煩phiền 惱não 成thành 菩Bồ 提Đề 矣hĩ 。我ngã 以dĩ 銷tiêu 息tức 。息tức 久cửu 發phát 明minh 。明minh 圓viên 滅diệt 漏lậu 者giả 。化hóa 粗thô 濁trược 息tức 。成thành 智trí 慧tuệ 火hỏa 。燒thiêu 滅diệt 欲dục 種chủng 故cố 也dã 。舊cựu 說thuyết 。息tức 由do 風phong 火hỏa 而nhi 起khởi 。鼓cổ 煩phiền 惱não 濁trược 故cố 。其kỳ 狀trạng 如như 煙yên 。昧muội 者giả 不bất 覺giác 。唯duy 諦đế 觀quán 者giả 。始thỉ 見kiến 也dã 。

富Phú 樓Lâu 那Na 彌Di 多Đa 羅La 尼Ni 子Tử 。至chí 銷tiêu 滅diệt 諸chư 漏lậu 。斯tư 為vi 第đệ 一nhất 。

冠quan 註chú 。此thử 因nhân 舌thiệt 識thức 悟ngộ 入nhập 圓viên 通thông 也dã 。我ngã 曠khoáng 劫kiếp 來lai 。敘tự 宿túc 因nhân 也dã 。辯biện 才tài 無vô 礙ngại 。即tức 四tứ 無vô 礙ngại 也dã 。苦khổ 空không 。二nhị 乘thừa 權quyền 義nghĩa 。實thật 相tướng 。一Nhất 乘Thừa 實thật 義nghĩa 。如như 是thị 乃nãi 至chí 者giả 。謂vị 從tùng 一nhất 佛Phật 以dĩ 至chí 無vô 量lượng 佛Phật 也dã 。秘bí 密mật 法Pháp 門môn 者giả 。窮cùng 盡tận 玄huyền 奧áo 也dã 。微vi 妙diệu 開khai 示thị 者giả 。極cực 其kỳ 善thiện 巧xảo 而nhi 闡xiển 發phát 也dã 。得đắc 無vô 所sở 畏úy 。得đắc 四tứ 無vô 畏úy 也dã 。佛Phật 以dĩ 三tam 輪luân 。應ưng 物vật 無vô 滯trệ 。身thân 現hiện 神thần 通thông 。口khẩu 說thuyết 正Chánh 法Pháp 。意ý 緘giam 機cơ 緣duyên 。佛Phật 因nhân 其kỳ 才tài 。而nhi 授thọ 以dĩ 口khẩu 輪luân 。助trợ 揚dương 法pháp 化hóa 也dã 。助trợ 佛Phật 轉chuyển 輪luân 者giả 。謂vị 上thượng 輔phụ 佛Phật 教giáo 。因nhân 師sư 子tử 吼hống 。謂vị 下hạ 化hóa 眾chúng 生sanh 。皆giai 因nhân 顯hiển 利lợi 他tha 之chi 行hành 。而nhi 成thành 聖thánh 果Quả 。乃nãi 化hóa 功công 歸quy 己kỷ 也dã 。降hàng 伏phục 魔ma 冤oan 銷tiêu 滅diệt 諸chư 漏lậu 。心tâm 內nội 煩phiền 惱não 等đẳng 魔ma 。因nhân 說thuyết 法Pháp 而nhi 銷tiêu 殞vẫn 。身thân 外ngoại 天thiên 魔ma 外ngoại 道đạo 。因nhân 聞văn 法Pháp 而nhi 退thoái 藏tạng 。內nội 外ngoại 不bất 侵xâm 。則tắc 安an 然nhiên 證chứng 入nhập 圓viên 通thông 矣hĩ 。

優Ưu 波Ba 離Ly 即tức 從tùng 座tòa 起khởi 。至chí 一nhất 切thiết 通thông 利lợi 。斯tư 為vi 第đệ 一nhất 。

冠quan 註chú 。此thử 因nhân 身thân 識thức 悟ngộ 入nhập 圓viên 通thông 也dã 。優Ưu 波Ba 離Ly 。此thử 云vân 上thượng 首thủ 。以dĩ 持trì 律luật 。為vi 眾chúng 綱cương 紀kỷ 故cố 。亦diệc 云vân 近cận 執chấp 。佛Phật 為vì 太thái 子tử 時thời 。彼bỉ 為vi 親thân 近cận 執chấp 事sự 臣thần 故cố 。貪tham 欲dục 諸chư 漏lậu 者giả 。謂vị 欲dục 漏lậu 有hữu 漏lậu 無vô 明minh 漏lậu 也dã 。承thừa 佛Phật 教giáo 戒giới 。即tức 受thọ 二nhị 百bách 五ngũ 十thập 。條điều 聲Thanh 聞Văn 戒giới 也dã 。如như 是thị 乃nãi 至chí 下hạ 。即tức 菩Bồ 薩Tát 戒giới 也dã 。舊cựu 說thuyết 。行hành 住trụ 坐tọa 臥ngọa 。律luật 儀nghi 各các 二nhị 百bách 五ngũ 十thập 。對đối 三tam 聚tụ 成thành 三tam 千thiên 。復phục 以dĩ 三tam 千thiên 配phối 身thân 口khẩu 七thất 支chi 。成thành 二nhị 萬vạn 一nhất 千thiên 。復phục 配phối 四tứ 分phần/phân 煩phiền 惱não 。成thành 八bát 萬vạn 四tứ 千thiên 。言ngôn 三tam 聚tụ 者giả 。謂vị 攝nhiếp 善thiện 法Pháp 。攝nhiếp 律luật 儀nghi 。攝nhiếp 眾chúng 生sanh 也dã 。四tứ 分phần/phân 煩phiền 惱não 。謂vị 多đa 貪tham 多đa 嗔sân 多đa 痴si 及cập 等đẳng 分phần/phân 也dã 。性tánh 業nghiệp 者giả 。謂vị 所sở 戒giới 之chi 法pháp 。體thể 性tánh 即tức 惡ác 。如như 殺sát 盜đạo 淫dâm 。性tánh 元nguyên 是thị 惡ác 。不bất 待đãi 制chế 止chỉ 。犯phạm 即tức 成thành 業nghiệp 。遮già 業nghiệp 者giả 。謂vị 所sở 戒giới 之chi 法pháp 。體thể 性tánh 非phi 惡ác 。但đãn 能năng 開khai 諸chư 惡ác 門môn 。為vi 前tiền 方phương 便tiện 。即tức 因nhân 過quá 始thỉ 治trị 。以dĩ 遮già 諸chư 惡ác 。如như 酒tửu 等đẳng 是thị 也dã 。身thân 心tâm 寂tịch 滅diệt 。因nhân 持trì 身thân 戒giới 而nhi 得đắc 身thân 寂tịch 。因nhân 持trì 心tâm 戒giới 而nhi 得đắc 心tâm 寂tịch 。是thị 由do 戒giới 生sanh 定định 。由do 定định 發phát 慧tuệ 。而nhi 證chứng 聖thánh 果Quả 也dã 。為vi 眾chúng 綱cương 紀kỷ 者giả 。因nhân 名danh 實thật 相tướng 孚phu 故cố 。令linh 稽khể 察sát 持trì 犯phạm 功công 過quá 也dã 。印ấn 心tâm 者giả 。印ấn 持trì 戒giới 修tu 身thân 。之chi 本bổn 心tâm 也dã 。身thân 得đắc 自tự 在tại 者giả 。謂vị 持trì 之chi 既ký 純thuần 。不bất 止chỉ 無vô 犯phạm 。且thả 亦diệc 無vô 戒giới 可khả 持trì 矣hĩ 。心tâm 得đắc 通thông 達đạt 者giả 。亦diệc 不bất 止chỉ 無vô 持trì 無vô 犯phạm 。而nhi 且thả 定định 慧tuệ 融dung 通thông 。深thâm 達đạt 實thật 相tướng 也dã 。身thân 心tâm 一nhất 切thiết 通thông 利lợi 者giả 。謂vị 從tùng 身thân 識thức 悟ngộ 入nhập 圓viên 通thông 。了liễu 身thân 器khí 二nhị 界giới 總tổng 一nhất 妙diệu 性tánh 矣hĩ 。

大Đại 目Mục 犍Kiền 連Liên 。即tức 從tùng 座tòa 起khởi 。至chí 久cửu 成thành 清thanh 瑩oánh 。斯tư 為vi 第đệ 一nhất 。

冠quan 註chú 。此thử 因nhân 意ý 識thức 悟ngộ 入nhập 圓viên 通thông 也dã 。目Mục 犍Kiền 連Liên 。此thử 云vân 采thải 菽# 氏thị 。優Ưu 樓Lâu 頻Tần 螺Loa 。此thử 云vân 木mộc 瓜qua 癃lung 。胸hung 前tiền 有hữu 癃lung 。如như 木mộc 瓜qua 故cố 。伽già 耶da 。山sơn 名danh 。即tức 象tượng 頭đầu 山sơn 也dã 。那na 提đề 。河hà 名danh 。因nhân 緣duyên 深thâm 義nghĩa 。顯hiển 非phi 世thế 間gian 和hòa 合hợp 粗thô 相tướng 。亦diệc 非phi 小Tiểu 乘Thừa 所sở 悟ngộ 之chi 法pháp 也dã 。我ngã 頓đốn 發phát 心tâm 。即tức 發phát 菩Bồ 提Đề 心tâm 也dã 。得đắc 大đại 通thông 達đạt 。謂vị 慧tuệ 性tánh 開khai 發phát 。漸tiệm 見kiến 圓viên 通thông 境cảnh 界giới 也dã 。如Như 來Lai 惠huệ 我ngã 。袈ca 裟sa 著trước 身thân 。鬚tu 髮phát 自tự 落lạc 者giả 。敘tự 投đầu 佛Phật 出xuất 家gia 也dã 。我ngã 遊du 十thập 方phương 。乃nãi 至chí 成thành 阿A 羅La 漢Hán 者giả 。敘tự 將tương 得đắc 圓viên 通thông 大đại 用dụng 也dã 。十thập 方phương 如Như 來Lai 。歎thán 我ngã 神thần 力lực 者giả 。謂vị 不bất 惟duy 釋thích 尊tôn 印ấn 其kỳ 。神thần 通thông 第đệ 一nhất 。諸chư 佛Phật 同đồng 印ấn 許hứa 也dã 。圓viên 明minh 清thanh 淨tịnh 者giả 。謂vị 自tự 意ý 識thức 而nhi 入nhập 圓viên 通thông 三tam 昧muội 。則tắc 周chu 徧biến 了liễu 知tri 。無vô 所sở 染nhiễm 著trước 也dã 。自tự 在tại 無vô 畏úy 者giả 。如như 意ý 自tự 在tại 。永vĩnh 無vô 摧tồi 無vô 制chế 也dã 。我ngã 以dĩ 旋toàn 湛trạm 。心tâm 光quang 發phát 宣tuyên 者giả 。謂vị 旋toàn 意ý 識thức 。而nhi 還hoàn 妙diệu 湛trạm 本bổn 體thể 。由do 湛trạm 體thể 而nhi 發phát 神thần 通thông 妙diệu 用dụng 也dã 。如như 澄trừng 濁trược 流lưu 。喻dụ 旋toàn 湛trạm 工công 夫phu 也dã 。久cửu 成thành 清thanh 瑩oánh 者giả 。喻dụ 湛trạm 體thể 發phát 起khởi 光quang 用dụng 也dã 。六lục 識thức 入nhập 圓viên 通thông 竟cánh 。

烏Ô 芻Sô 瑟Sắt 摩Ma 。於ư 如Như 來Lai 前tiền 。至chí 登đăng 無vô 上thượng 覺giác 。斯tư 為vi 第đệ 一nhất 。

冠quan 註chú 。此thử 因nhân 火hỏa 大đại 悟ngộ 入nhập 圓viên 通thông 也dã 。烏Ô 芻Sô 瑟Sắt 摩Ma 。此thử 云vân 火hỏa 頭đầu 。即tức 火hỏa 頭đầu 金kim 剛cang 也dã 。舊cựu 說thuyết 。多đa 婬dâm 之chi 人nhân 。本bổn 由do 煖noãn 觸xúc 迫bách 發phát 。生sanh 為vi 欲dục 火hỏa 。死tử 為vi 業nghiệp 火hỏa 。業nghiệp 力lực 增tăng 熾sí 故cố 。成thành 猛mãnh 火hỏa 聚tụ 。教giáo 我ngã 徧biến 觀quán 。百bách 骸hài 四tứ 肢chi 。諸chư 冷lãnh 煖noãn 氣khí 者giả 。冷lãnh 字tự 疑nghi 誤ngộ 。據cứ 結kết 文văn 。應ưng 云vân 諸chư 煖noãn 觸xúc 氣khí 。盖# 多đa 婬dâm 之chi 人nhân 。火hỏa 大đại 偏thiên 熾sí 故cố 。教giáo 令linh 即tức 在tại 火hỏa 大đại 。下hạ 手thủ 做tố 工công 夫phu 。觀quán 此thử 業nghiệp 火hỏa 。在tại 百bách 骸hài 四tứ 肢chi 中trung 。自tự 何hà 而nhi 起khởi 。然nhiên 後hậu 觀quán 成thành 火hỏa 聚tụ 。而nhi 懼cụ 心tâm 生sanh 焉yên 。則tắc 婬dâm 頓đốn 息tức 。可khả 成thành 觀quán 體thể 。既ký 成thành 觀quán 體thể 。能năng 轉chuyển 熱nhiệt 焰diễm 。而nhi 成thành 神thần 光quang 。轉chuyển 散tán 亂loạn 而nhi 成thành 定định 境cảnh 。于vu 是thị 化hóa 多đa 婬dâm 心tâm 。成thành 智trí 慧tuệ 火hỏa 。故cố 我ngã 全toàn 體thể 。住trụ 于vu 火Hỏa 光Quang 三Tam 昧Muội 中trung 。以dĩ 智trí 慧tuệ 火hỏa 。燒thiêu 盡tận 婬dâm 根căn 種chủng 。了liễu 成thành 阿A 羅La 漢Hán 故cố 。諸chư 佛Phật 名danh 我ngã 為vi 火hỏa 頭đầu 。而nhi 我ngã 復phục 發phát 大đại 願nguyện 。永vĩnh 為vi 諸chư 佛Phật 力lực 士sĩ 。親thân 伏phục 魔ma 冤oan 也dã 。我ngã 以dĩ 諦đế 觀quán 。身thân 心tâm 煖noãn 觸xúc 者giả 。謂vị 徧biến 觀quán 百bách 骸hài 四tứ 肢chi 中trung 欲dục 火hỏa 。皆giai 為vi 婬dâm 心tâm 熾sí 盛thịnh 所sở 發phát 也dã 。無vô 礙ngại 流lưu 通thông 。諸chư 漏lậu 既ký 銷tiêu 者giả 。謂vị 婬dâm 心tâm 頓đốn 息tức 。智trí 火hỏa 熾sí 然nhiên 。所sở 謂vị 性tánh 火hỏa 真chân 空không 。性tánh 空không 真chân 火hỏa 。清thanh 淨tịnh 本bổn 然nhiên 。周chu 徧biến 法Pháp 界Giới 。生sanh 大đại 寶bảo 燄diệm 。登đăng 無vô 上thượng 覺giác 者giả 。謂vị 由do 火Hỏa 光Quang 三Tam 昧Muội 發phát 。則tắc 如Như 來Lai 藏tạng 性tánh 也dã 。

持Trì 地Địa 菩Bồ 薩Tát 。即tức 從tùng 座tòa 起khởi 。至chí 成thành 無vô 上thượng 道Đạo 。斯tư 為vi 第đệ 一nhất 。

冠quan 註chú 。此thử 因Nhân 地Địa 大đại 悟ngộ 入nhập 圓viên 通thông 也dã 。因nhân 平bình 外ngoại 地địa 。悟ngộ 明minh 心tâm 地địa 。遂toại 持trì 本bổn 行hạnh 而nhi 證chứng 果Quả 。故cố 名danh 持trì 地địa 。我ngã 念niệm 往vãng 昔tích 下hạ 。敘tự 宿túc 生sanh 之chi 行hành 也dã 。要yếu 地địa 。指chỉ 陸lục 路lộ 言ngôn 。津tân 口khẩu 。指chỉ 水thủy 處xứ 言ngôn 。即tức 渡độ 頭đầu 。皆giai 舟chu 車xa 必tất 由do 之chi 所sở 也dã 。有hữu 不bất 如như 法Pháp 者giả 。或hoặc 險hiểm 而nhi 高cao 深thâm 。或hoặc 隘ải 而nhi 迫bách 狹hiệp 。不bất 寬khoan 不bất 平bình 。故cố 妨phương 損tổn 車xa 馬mã 。平bình 高cao 填điền 下hạ 。作tác 梁lương 負phụ 土thổ 。俗tục 謂vị 修tu 橋kiều 補bổ 路lộ 也dã 。經kinh 無vô 量lượng 佛Phật 者giả 。敘tự 効hiệu 力lực 之chi 行hành 極cực 久cửu 遠viễn 也dã 。闤hoàn 。市thị 垣viên 也dã 。詣nghệ 往vãng 也dã 。不bất 取thủ 其kỳ 直trực 。不bất 受thọ 顧cố 價giá 也dã 。毗tỳ 舍xá 浮phù 。此thử 云vân 徧biến 一nhất 切thiết 自tự 在tại 。唯duy 取thủ 一nhất 錢tiền 。以dĩ 飢cơ 世thế 而nhi 略lược 資tư 身thân 命mạng 故cố 也dã 。或hoặc 有hữu 車xa 牛ngưu 。以dĩ 至chí 拔bạt 其kỳ 苦khổ 惱não 。其kỳ 行hạnh 願nguyện 既ký 永vĩnh 。故cố 感cảm 神thần 力lực 。以dĩ 助trợ 其kỳ 行hành 也dã 。

時thời 國quốc 大đại 王vương 。乃nãi 至chí 一nhất 切thiết 皆giai 平bình 者giả 。謂vị 毗tỳ 舍xá 如Như 來Lai 。教giáo 以dĩ 攝nhiếp 事sự 歸quy 理lý 也dã 。心tâm 為vi 萬vạn 法pháp 之chi 所sở 依y 。平bình 等đẳng 含hàm 育dục 。長trưởng 養dưỡng 一nhất 切thiết 。故cố 曰viết 心tâm 地địa 。悟ngộ 明minh 此thử 心tâm 。則tắc 情tình 與dữ 無vô 情tình 。元nguyên 為vi 一nhất 體thể 。依y 正chánh 二nhị 報báo 。本bổn 無vô 自tự 他tha 。聖thánh 凡phàm 因nhân 果quả 。一nhất 切thiết 如như 如như 。凡phàm 所sở 差sai 殊thù 。皆giai 隨tùy 心tâm 感cảm 變biến 。所sở 謂vị 隨tùy 其kỳ 心tâm 垢cấu 。則tắc 國quốc 土độ 垢cấu 。隨tùy 其kỳ 心tâm 淨tịnh 。則tắc 國quốc 土độ 淨tịnh 也dã 。我ngã 即tức 心tâm 開khai 下hạ 。敘tự 承thừa 佛Phật 開khai 示thị 。悟ngộ 入nhập 圓viên 通thông 也dã 。身thân 界giới 微vi 塵trần 等đẳng 無vô 差sai 別biệt 者giả 。謂vị 達đạt 地địa 大đại 之chi 相tướng 。自tự 心tâm 所sở 現hiện 。本bổn 無vô 實thật 體thể 。微vi 塵trần 自tự 性tánh 。不bất 相tương 觸xúc 摩ma 。乃nãi 至chí 刀đao 兵binh 。亦diệc 無vô 所sở 觸xúc 者giả 。謂vị 地địa 大đại 自tự 性tánh 空không 無vô 所sở 有hữu 。統thống 體thể 唯duy 一nhất 。如Như 來Lai 藏tạng 性tánh 。何hà 分phần/phân 其kỳ 能năng 觸xúc 所sở 觸xúc 耶da 。既ký 了liễu 身thân 世thế 二nhị 塵trần 。染nhiễm 淨tịnh 諸chư 法pháp 。惟duy 一nhất 藏tạng 心tâm 故cố 。悟ngộ 法pháp 性tánh 證chứng 無Vô 生Sanh 忍Nhẫn 也dã 。因nhân 悟ngộ 無vô 生sanh 。而nhi 修tu 菩Bồ 薩Tát 行hạnh 。故cố 于vu 法pháp 華hoa 會hội 上thượng 。聞văn 說thuyết 佛Phật 知tri 見kiến 地địa 。而nhi 机cơ 緣duyên 契khế 合hợp 。是thị 以dĩ 先tiên 得đắc 證chứng 明minh 。而nhi 為vi 上thượng 首thủ 也dã 。佛Phật 問vấn 圓viên 通thông 下hạ 。備bị 敘tự 前tiền 悟ngộ 也dã 。謂vị 由do 諦đế 觀quán 內nội 外ngoại 地địa 大đại 。本bổn 一nhất 如Như 來Lai 藏tạng 性tánh 。循tuần 業nghiệp 發phát 現hiện 故cố 。妄vọng 分phần/phân 根căn 境cảnh 。今kim 悟ngộ 本bổn 性tánh 。則tắc 根căn 境cảnh 自tự 銷tiêu 。鏡kính 智trí 自tự 圓viên 。安an 得đắc 不bất 成thành 無vô 上thượng 知tri 覺giác 乎hồ 。

月Nguyệt 光Quang 童Đồng 子Tử 。即tức 從tùng 座tòa 起khởi 。至chí 圓viên 滿mãn 菩Bồ 提Đề 。斯tư 為vi 第đệ 一nhất 。

冠quan 註chú 。此thử 因nhân 水thủy 大đại 悟ngộ 入nhập 圓viên 通thông 也dã 。童đồng 子tử 。乃nãi 菩Bồ 薩Tát 別biệt 名danh 。表biểu 童đồng 真chân 德đức 也dã 。我ngã 憶ức 往vãng 昔tích 下hạ 。敘tự 宿túc 因nhân 也dã 。佛Phật 名danh 水thủy 天thiên 者giả 。謂vị 從tùng 水thủy 大đại 。悟ngộ 徹triệt 本bổn 性tánh 天thiên 真chân 也dã 。教giáo 習tập 水thủy 觀quán 者giả 。以dĩ 己kỷ 之chi 所sở 證chứng 示thị 人nhân 也dã 。觀quán 于vu 身thân 中trung 下hạ 。聞văn 法Pháp 修tu 觀quán 也dã 。先tiên 觀quán 涕thế 唾thóa 津tân 液dịch 等đẳng 在tại 一nhất 身thân 中trung 。雖tuy 有hữu 旋toàn 復phục 不bất 停đình 清thanh 濁trược 不bất 一nhất 。而nhi 性tánh 體thể 是thị 同đồng 。故cố 不bất 相tương 傾khuynh 奪đoạt 也dã 。觀quán 內nội 既ký 成thành 。引dẫn 伸thân 于vu 外ngoại 。擴# 而nhi 觀quán 之chi 。浮phù 幢tràng 王vương 剎sát 等đẳng 。準chuẩn 華hoa 嚴nghiêm 經kinh 。華hoa 藏tạng 海hải 中trung 。有hữu 大đại 蓮liên 華hoa 。其kỳ 蓮liên 華hoa 中trung 。有hữu 諸chư 香hương 水thủy 海hải 。一nhất 一nhất 香hương 水thủy 海hải 。各các 有hữu 一nhất 華hoa 。為vi 諸chư 佛Phật 剎sát 世thế 界giới 種chủng 華hoa 藏tạng 世thế 界giới 。在tại 香hương 水thủy 海hải 中trung 。故cố 曰viết 浮phù 幢tràng 王vương 剎sát 。以dĩ 華hoa 藏tạng 世thế 界giới 有hữu 二nhị 十thập 重trọng/trùng 累lũy/lụy/luy 高cao 。如như 幢tràng 最tối 為vi 高cao 大đại 。故cố 稱xưng 為vi 王vương 。今kim 觀quán 行hành 成thành 熟thục 故cố 。觀quán 身thân 之chi 水thủy 與dữ 彼bỉ 海hải 水thủy 。性tánh 無vô 差sai 別biệt 。雖tuy 則tắc 觀quán 行hành 成thành 熟thục 。未vị 得đắc 無vô 我ngã 。故cố 入nhập 定định 之chi 時thời 。不bất 見kiến 一nhất 物vật 。但đãn 見kiến 湛trạm 水thủy 。由do 定định 中trung 。猶do 存tồn 能năng 觀quán 之chi 心tâm 。所sở 觀quán 之chi 水thủy 。故cố 出xuất 定định 之chi 時thời 。亦diệc 存tồn 身thân 相tướng 。是thị 以dĩ 觀quán 力lực 縱túng/tung 。然nhiên 增tăng 勝thắng 入nhập 己kỷ 。所sở 見kiến 皆giai 同đồng 。但đãn 定định 色sắc 未vị 除trừ 。能năng 所sở 未vị 忘vong 故cố 。有hữu 激kích 水thủy 作tác 聲thanh 。頓đốn 覺giác 心tâm 痛thống 之chi 事sự 也dã 。身thân 子tử 入nhập 定định 於ư 恆Hằng 河Hà 岸ngạn 。有hữu 二nhị 鬼quỷ 王vương 。乃nãi 過quá 去khứ 宿túc 冤oan 。以dĩ 掌chưởng 擊kích 之chi 。出xuất 定định 頭đầu 痛thống 。以dĩ 白bạch 於ư 佛Phật 。

佛Phật 言ngôn 。

若nhược 不bất 入nhập 定định 。遭tao 彼bỉ 所sở 擊kích 。必tất 作tác 微vi 塵trần 。賴lại 蒙mông 定định 力lực 。得đắc 平bình 復phục 耳nhĩ 。今kim 出xuất 定định 心tâm 痛thống 。故cố 言ngôn 同đồng 彼bỉ 。且thả 自tự 思tư 惟duy 。久cửu 離ly 見kiến 思tư 。不bất 墮đọa 分phân 段đoạn 。今kim 復phục 心tâm 痛thống 。將tương 無vô 退thoái 失thất 四Tứ 果Quả 也dã 。身thân 質chất 如như 初sơ 。心tâm 不bất 痛thống 也dã 。逢phùng 無vô 量lượng 佛Phật 。謂vị 所sở 經kinh 多đa 劫kiếp 也dã 。方phương 得đắc 亡vong 身thân 者giả 。謂vị 無vô 能năng 觀quán 之chi 心tâm 。亦diệc 無vô 所sở 觀quán 之chi 水thủy 。則tắc 定định 果quả 色sắc 亡vong 。蘊uẩn 身thân 亦diệc 空không 矣hĩ 。與dữ 十thập 方phương 界giới 。諸chư 香hương 水thủy 海hải 。性tánh 合hợp 真chân 空không 。無vô 二nhị 無vô 別biệt 者giả 。所sở 謂vị 性tánh 水thủy 真chân 空không 。性tánh 空không 真chân 水thủy 也dã 。我ngã 以dĩ 水thủy 性tánh 。一nhất 味vị 流lưu 通thông 者giả 。所sở 謂vị 清thanh 淨tịnh 本bổn 然nhiên 。周chu 徧biến 法Pháp 界Giới 也dã 。得đắc 無Vô 生Sanh 忍Nhẫn 者giả 。得đắc 因Nhân 地Địa 心tâm 也dã 。圓viên 滿mãn 菩Bồ 提Đề 。契khế 果quả 地địa 覺giác 也dã 。

瑠lưu 璃ly 光quang 法Pháp 王Vương 子Tử 即tức 從tùng 座tòa 起khởi 。至chí 傳truyền 一nhất 妙diệu 心tâm 。斯tư 為vi 第đệ 一nhất 。

冠quan 註chú 。此thử 因nhân 風phong 大đại 悟ngộ 入nhập 圓viên 通thông 也dã 。因nhân 觀quán 身thân 心tâm 皆giai 。風phong 力lực 所sở 轉chuyển 。觀quán 成thành 圓viên 悟ngộ 。洞đỗng 然nhiên 無vô 礙ngại 。故cố 號hiệu 琉lưu 璃ly 光quang 也dã 。所sở 事sự 之chi 佛Phật 。名danh 無Vô 量Lượng 聲Thanh 。亦diệc 從tùng 此thử 法Pháp 門môn 證chứng 得đắc 故cố 也dã 。開khai 示thị 本bổn 覺giác 妙diệu 明minh 。而nhi 令linh 觀quán 風phong 大đại 者giả 。謂vị 本bổn 覺giác 乃nãi 不bất 動động 之chi 體thể 。妙diệu 明minh 乃nãi 周chu 徧biến 之chi 用dụng 。世thế 界giới 眾chúng 生sanh 。皆giai 是thị 妄vọng 緣duyên 。風phong 力lực 所sở 轉chuyển 者giả 。謂vị 初sơ 由do 本bổn 覺giác 一nhất 念niệm 隨tùy 緣duyên 。而nhi 成thành 無vô 明minh 風phong 故cố 。感cảm 風phong 輪luân 執chấp 持trì 世thế 界giới 。今kim 觀quán 風phong 性tánh 本bổn 空không 。動động 相tương/tướng 寂tịch 然nhiên 。則tắc 旋toàn 妄vọng 還hoàn 真chân 。歸quy 乎hồ 本bổn 覺giác 。然nhiên 此thử 尚thượng 是thị 佛Phật 所sở 示thị 之chi 觀quán 門môn 也dã 。我ngã 於ư 爾nhĩ 時thời 下hạ 。敘tự 入nhập 觀quán 也dã 。觀quán 界giới 安an 立lập 者giả 。觀quán 方phương 位vị 安an 立lập 。由do 風phong 力lực 所sở 持trì 故cố 也dã 。觀quán 世thế 動động 時thời 者giả 。觀quán 三tam 世thế 遷thiên 流lưu 。由do 風phong 力lực 所sở 運vận 故cố 也dã 。觀quán 身thân 之chi 有hữu 動động 靜tĩnh 者giả 。由do 風phong 力lực 所sở 轉chuyển 也dã 。觀quán 心tâm 有hữu 生sanh 住trụ 異dị 滅diệt 者giả 。由do 境cảnh 風phong 鼓cổ 動động 心tâm 海hải 。而nhi 成thành 識thức 浪lãng 也dã 。是thị 則tắc 世thế 界giới 身thân 心tâm 。動động 止chỉ 不bất 一nhất 。觀quán 其kỳ 所sở 由do 。皆giai 從tùng 本bổn 覺giác 一nhất 念niệm 妄vọng 動động 搖dao 。明minh 風phong 出xuất 而nhi 生sanh 。豈khởi 有hữu 差sai 別biệt 之chi 性tánh 耶da 。我ngã 於ư 觀quán 行hành 成thành 熟thục 時thời 。覺giác 此thử 羣quần 動động 之chi 性tánh 。本bổn 自tự 虗hư 妄vọng 。無vô 所sở 從tùng 來lai 。亦diệc 無vô 所sở 去khứ 。以dĩ 此thử 推thôi 之chi 。微vi 塵trần 眾chúng 生sanh 。皆giai 是thị 妄vọng 緣duyên 風phong 。力lực 所sở 轉chuyển 自tự 一nhất 。世thế 界giới 眾chúng 生sanh 。乃nãi 至chí 大Đại 千Thiên 世Thế 界Giới 眾chúng 生sanh 。亦diệc 復phục 如như 是thị 。各các 居cư 一nhất 世thế 界giới 中trung 。喻dụ 如như 一nhất 器khí 之chi 中trung 。貯trữ 百bách 蚊văn 蚋nhuế 。啾thu 啾thu 亂loạn 鳴minh 。夫phu 此thử 眾chúng 生sanh 。良lương 由do 一nhất 念niệm 不bất 覺giác 故cố 。於ư 自tự 己kỷ 方phương 寸thốn 之chi 中trung 。鼓cổ 發phát 狂cuồng 閙náo 而nhi 已dĩ 。離ly 心tâm 之chi 外ngoại 。焉yên 得đắc 有hữu 此thử 動động 相tương/tướng 哉tai 。由do 達đạt 心tâm 外ngoại 無vô 法pháp 故cố 。於ư 生sanh 滅diệt 中trung 。速tốc 悟ngộ 無vô 生sanh 。則tắc 本bổn 覺giác 心tâm 開khai 。遂toại 見kiến 震chấn 動động 國quốc 中trung 。有hữu 不bất 動động 尊tôn 佛Phật 。即tức 能năng 於ư 不Bất 動Động 如Như 來Lai 。為vi 法Pháp 王Vương 子Tử 。乃nãi 至chí 徧biến 事sự 諸chư 佛Phật 紹thiệu 隆long 法pháp 化hóa 也dã 。身thân 心tâm 發phát 光quang 。洞đỗng 徹triệt 無vô 礙ngại 者giả 。由do 觀quán 身thân 心tâm 。皆giai 屬thuộc 風phong 力lực 妄vọng 緣duyên 所sở 轉chuyển 。了liễu 妄vọng 無vô 因nhân 。洞đỗng 見kiến 本bổn 覺giác 。如như 淨tịnh 琉lưu 璃ly 也dã 。風phong 力lực 無vô 依y 者giả 。了liễu 此thử 風phong 相tương/tướng 本bổn 空không 。無vô 所sở 來lai 去khứ 也dã 。悟ngộ 菩Bồ 提Đề 心tâm 者giả 。轉chuyển 識thức 成thành 智trí 也dã 。入nhập 三tam 摩ma 地địa 者giả 。證chứng 圓viên 通thông 真chân 理lý 也dã 。合hợp 十thập 方phương 佛Phật 者giả 。上thượng 同đồng 佛Phật 果Quả 也dã 。傳truyền 一nhất 妙diệu 心tâm 者giả 。下hạ 化hóa 眾chúng 生sanh 也dã 。所sở 謂vị 性tánh 空không 真chân 風phong 性tánh 。風phong 真chân 空không 唯duy 。一nhất 妙diệu 心tâm 也dã 。

虗hư 空không 藏tạng 菩Bồ 薩Tát 即tức 從tùng 座tòa 起khởi 。至chí 妙diệu 力lực 圓viên 明minh 。斯tư 為vi 第đệ 一nhất 。

冠quan 註chú 。此thử 因nhân 空không 大đại 悟ngộ 入nhập 圓viên 通thông 也dã 。無vô 邊biên 身thân 。即tức 法Pháp 身thân 也dã 。真chân 空không 法Pháp 身thân 。遍biến 一nhất 切thiết 處xứ 。且thả 法Pháp 身thân 無vô 身thân 。以dĩ 萬vạn 法pháp 為vi 身thân 。故cố 曰viết 無vô 邊biên 。盖# 由do 觀quán 彼bỉ 四tứ 大đại 無vô 我ngã 。而nhi 證chứng 此thử 法Pháp 身thân 無vô 邊biên 。遂toại 轉chuyển 八bát 識thức 。而nhi 成thành 四Tứ 智Trí 。即tức 持trì 此thử 智trí 。照chiếu 明minh 塵trần 剎sát 。則tắc 色sắc 色sắc 皆giai 空không 。是thị 以dĩ 法Pháp 身thân 四Tứ 智Trí 。徧biến 融dung 依y 正chánh 二nhị 界giới 也dã 。又hựu 於ư 自tự 心tâm 。現hiện 大đại 圓viên 鏡kính 。內nội 放phóng 十thập 種chủng 。微vi 妙diệu 寶bảo 光quang 。流lưu 灌quán 十thập 方phương 。盡tận 虗hư 空không 際tế 者giả 。盖# 以dĩ 一nhất 智trí 而nhi 現hiện 十thập 智trí 。照chiếu 十thập 方phương 界giới 。窮cùng 其kỳ 真chân 空không 妙diệu 有hữu 。乃nãi 從tùng 體thể 起khởi 用dụng 也dã 。諸chư 幢tràng 王vương 剎sát 。來lai 入nhập 鏡kính 內nội 。涉thiệp 入nhập 我ngã 身thân 。身thân 同đồng 虗hư 空không 。不bất 相tương 妨phương 礙ngại 者giả 。盖# 稱xưng 法Pháp 身thân 智trí 體thể 。攝nhiếp 諸chư 剎sát 海hải 。悉tất 入nhập 其kỳ 中trung 。乃nãi 攝nhiếp 用dụng 歸quy 體thể 也dã 。身thân 能năng 善thiện 入nhập 。微vi 塵trần 國quốc 土độ 。廣quảng 行hành 佛Phật 事sự 。得đắc 大đại 隨tùy 順thuận 者giả 。是thị 以dĩ 一nhất 身thân 遍biến 入nhập 一nhất 切thiết 處xứ 。寓# 物vật 現hiện 形hình 。隨tùy 機cơ 普phổ 應ưng 。如như 華hoa 嚴nghiêm 云vân 。清thanh 淨tịnh 妙diệu 法Pháp 身thân 。湛trạm 然nhiên 應ưng 一nhất 切thiết 。是thị 也dã 。此thử 大đại 神thần 力lực 。總tổng 指chỉ 上thượng 能năng 融dung 一nhất 切thiết 。能năng 入nhập 一nhất 切thiết 。及cập 體thể 用dụng 互hỗ 攝nhiếp 也dã 。由do 我ngã 諦đế 觀quán 。四tứ 大đại 無vô 依y 者giả 。空không 其kỳ 身thân 相tướng 也dã 。妄vọng 想tưởng 生sanh 滅diệt 者giả 。空không 其kỳ 心tâm 相tương/tướng 也dã 。虗hư 空không 無vô 二nhị 。佛Phật 國quốc 本bổn 同đồng 者giả 。性tánh 空không 真chân 色sắc 。性tánh 色sắc 真chân 空không 也dã 。於ư 同đồng 發phát 明minh 。得đắc 無Vô 生Sanh 忍Nhẫn 者giả 。了liễu 色sắc 即tức 是thị 空không 。空không 即tức 是thị 色sắc 。而nhi 證chứng 無Vô 生Sanh 法Pháp 忍Nhẫn 也dã 。觀quán 空không 無vô 邊biên 。入nhập 三tam 摩ma 地địa 。謂vị 由do 觀quán 空không 大đại 。而nhi 悟ngộ 入nhập 圓viên 通thông 也dã 。妙diệu 力lực 圓viên 明minh 者giả 。極cực 言ngôn 色sắc 空không 不bất 二nhị 依y 正chánh 相tương/tướng 入nhập 自tự 在tại 無vô 礙ngại 也dã 。

彌Di 勒Lặc 菩Bồ 薩Tát 。即tức 從tùng 座tòa 起khởi 。至chí 得đắc 無Vô 生Sanh 忍Nhẫn 。斯tư 為vi 第đệ 一nhất 。

冠quan 註chú 。此thử 因nhân 識thức 大đại 悟ngộ 入nhập 圓viên 通thông 也dã 。彌Di 勒Lặc 正chánh 云vân 梅mai 怛đát 利lợi 曳duệ 那na 。舊cựu 說thuyết 。此thử 翻phiên 慈Từ 氏Thị 。為vi 慈từ 隆long 。即tức 世thế 悲bi 。臻trăn 後hậu 劫kiếp 愍mẫn 物vật 迷mê 識thức 故cố 。示thị 迹tích 發phát 明minh 也dã 。我ngã 憶ức 往vãng 昔tích 。敘tự 古cổ 從tùng 凡phàm 入nhập 聖thánh 之chi 因nhân 行hành 也dã 。心tâm 重trọng 世thế 名danh 。好hiếu 遊du 族tộc 姓tánh 者giả 。謂vị 身thân 雖tuy 出xuất 家gia 。心tâm 未vị 入nhập 道đạo 。重trọng/trùng 世thế 虗hư 名danh 。喜hỷ 親thân 貴quý 族tộc 也dã 。修tu 習tập 惟duy 心tâm 識thức 定định 。入nhập 三tam 摩ma 地địa 。謂vị 重trọng/trùng 世thế 名danh 族tộc 。散tán 心tâm 馳trì 求cầu 者giả 。為vi 見kiến 心tâm 外ngoại 有hữu 法pháp 。取thủ 著trước 名danh 相tướng 故cố 。授thọ 以dĩ 唯duy 心tâm 識thức 定định 。盖# 唯duy 遮già 境cảnh 有hữu 識thức 簡giản 心tâm 空không 。入nhập 此thử 觀quán 門môn 。即tức 達đạt 心tâm 外ngoại 無vô 法pháp 。凡phàm 內nội 身thân 外ngoại 境cảnh 。唯duy 自tự 識thức 心tâm 熏huân 習tập 。變biến 現hiện 猶do 若nhược 夢mộng 幻huyễn 。生sanh 滅diệt 不bất 實thật 。能năng 如như 是thị 觀quán 。則tắc 外ngoại 馳trì 心tâm 止chỉ 。而nhi 觀quán 行hành 成thành 就tựu 矣hĩ 。歷lịch 劫kiếp 以dĩ 來lai 。乃nãi 至chí 無vô 量lượng 如Như 來Lai 者giả 。謂vị 修tu 習tập 既ký 久cửu 。唯duy 識thức 定định 深thâm 。自tự 知tri 萬vạn 法pháp 如như 電điện 。一nhất 心tâm 內nội 觀quán 。無vô 復phục 外ngoại 求cầu 。妄vọng 緣duyên 盡tận 息tức 。名danh 心tâm 悉tất 空không 。如như 是thị 漸tiệm 進tiến 。得đắc 成thành 無vô 上thượng 妙diệu 圓viên 。悟ngộ 明minh 如Như 來Lai 藏tạng 性tánh 。則tắc 了liễu 三tam 界giới 唯duy 心tâm 。萬vạn 法pháp 唯duy 識thức 。而nhi 獲hoạch 無vô 分phân 別biệt 智trí 。證chứng 如như 如như 理lý 故cố 。明minh 法Pháp 界Giới 身thân 心tâm 。本bổn 無vô 二nhị 相tướng 。諸chư 佛Phật 如Như 來Lai 。自tự 性tánh 流lưu 出xuất 。不bất 由do 他tha 現hiện 也dã 。今kim 得đắc 授thọ 記ký 。次thứ 補bổ 佛Phật 處xứ 者giả 。正chánh 顯hiển 由do 修tu 。唯duy 心tâm 識thức 定định 。而nhi 得đắc 因nhân 圓viên 果quả 滿mãn 。故cố 補bổ 佛Phật 位vị 也dã 。佛Phật 問vấn 圓viên 通thông 。乃nãi 至chí 得đắc 無Vô 生Sanh 忍Nhẫn 者giả 。謂vị 由do 前tiền 來lai 未vị 修tu 。唯duy 心tâm 識thức 定định 。不bất 知tri 見kiến 相tương/tướng 二nhị 分phần 。唯duy 藏tạng 識thức 變biến 起khởi 。執chấp 為vi 實thật 有hữu 故cố 。成thành 依y 他tha 起khởi 性tánh 。復phục 從tùng 二nhị 者giả 。周chu 徧biến 計kế 度độ 。起khởi 我ngã 法pháp 二nhị 執chấp 。故cố 成thành 徧biến 計kế 執chấp 性tánh 。今kim 由do 修tu 定định 。而nhi 得đắc 悟ngộ 性tánh 識thức 。明minh 知tri 覺giác 明minh 真chân 識thức 。妙diệu 覺giác 湛trạm 然nhiên 。周chu 徧biến 法Pháp 界Giới 。遂toại 達đạt 徧biến 計kế 本bổn 空không 。依y 他tha 幻huyễn 有hữu 。唯duy 一nhất 圓viên 成thành 實thật 性tánh 故cố 。能năng 遠viễn 離ly 依y 他tha 徧biến 計kế 。而nhi 證chứng 無Vô 生Sanh 法Pháp 忍Nhẫn 也dã 。唯duy 識thức 頌tụng 云vân 。若nhược 時thời 與dữ 所sở 。緣duyên 智trí 都đô 無vô 所sở 得đắc 。

爾nhĩ 時thời 住trụ 唯duy 識thức 。離ly 二nhị 取thủ 相tương/tướng 故cố 。盖# 由do 初sơ 觀quán 依y 正chánh 染nhiễm 淨tịnh 等đẳng 法pháp 。唯duy 識thức 變biến 起khởi 。本bổn 無vô 自tự 性tánh 。即tức 不bất 起khởi 妄vọng 想tưởng 徧biến 執chấp 。計kế 我ngã 計kế 法pháp 。便tiện 離ly 徧biến 計kế 也dã 。復phục 達đạt 能năng 變biến 所sở 變biến 。唯duy 一nhất 妙diệu 覺giác 明minh 性tánh 。更cánh 無vô 別biệt 法pháp 。便tiện 離ly 依y 他tha 。而nhi 圓viên 成thành 清thanh 淨tịnh 寶bảo 覺giác 也dã 。如như 唯duy 識thức 云vân 。初sơ 即tức 相tương/tướng 無vô 性tánh 。次thứ 無vô 自tự 然nhiên 性tánh 。後hậu 由do 遠viễn 離ly 前tiền 所sở 執chấp 我ngã 法pháp 性tánh 是thị 也dã 。

大Đại 勢Thế 至Chí 法Pháp 王Vương 子Tử 。與dữ 其kỳ 同đồng 倫luân 。至chí 得đắc 三tam 摩ma 地địa 。斯tư 為vi 第đệ 一nhất 。

冠quan 註chú 。此thử 因nhân 見kiến 大đại 悟ngộ 入nhập 圓viên 通thông 也dã 。舊cựu 說thuyết 。準chuẩn 觀quán 經Kinh 云vân 。以dĩ 智trí 慧tuệ 光quang 。普phổ 照chiếu 一nhất 切thiết 。令linh 離ly 三tam 途đồ 。得đắc 無vô 上thượng 力lực 。名danh 大Đại 勢Thế 至Chí 。又hựu 言ngôn 。此thử 菩Bồ 薩Tát 。舉cử 足túc 下hạ 足túc 。皆giai 一nhất 切thiết 世thế 界giới 震chấn 蕩đãng 。三tam 途đồ 令linh 成thành 解giải 脫thoát 。凡phàm 入nhập 諸chư 佛Phật 會hội 中trung 。必tất 先tiên 震chấn 動động 。故cố 得đắc 是thị 名danh 。悲bi 華hoa 經kinh 言ngôn 。往vãng 昔tích 因nhân 中trung 。彌di 陀đà 作tác 輪Luân 王Vương 時thời 。觀quán 音âm 為vi 長trưởng 子tử 。勢thế 至chí 為vi 次thứ 子tử 。今kim 在tại 極cực 樂lạc 。居cư 於ư 彌di 陀đà 左tả 右hữu 。倫luân 。類loại 也dã 。十thập 二nhị 如Như 來Lai 者giả 。謂vị 無vô 量lượng 光quang 。無vô 邊biên 光quang 。無vô 着trước 光quang 。端đoan 嚴nghiêm 光quang 。愛ái 光quang 。喜hỷ 光quang 。可khả 觀quán 光quang 。不bất 思tư 議nghị 光quang 。無vô 等đẳng 光quang 。不bất 可khả 稱xưng 量lượng 光quang 。映ánh 蔽tế 日nhật 光quang 。映ánh 蔽tế 月nguyệt 光quang 。超siêu 日nhật 月nguyệt 光quang 。具cụ 大đại 本bổn 。彌di 陀đà 有hữu 此thử 十thập 三tam 號hiệu 也dã 。念Niệm 佛Phật 三Tam 昧Muội 者giả 。都đô 攝nhiếp 六lục 根căn 。淨tịnh 念niệm 相tương 繼kế 也dã 。若nhược 念niệm 自tự 性tánh 彌di 陀đà 。能năng 念niệm 屬thuộc 正chánh 智trí 。所sở 念niệm 屬thuộc 真chân 理lý 。智trí 理lý 一nhất 如như 。本bổn 性tánh 佛Phật 現hiện 矣hĩ 。若nhược 念niệm 樂nhạo/nhạc/lạc 邦bang 彌di 陀đà 。能năng 念niệm 屬thuộc 己kỷ 。所sở 念niệm 屬thuộc 佛Phật 。但đãn 己kỷ 能năng 冥minh 記ký 不bất 忘vong 。佛Phật 自tự 放phóng 光quang 接tiếp 引dẫn 也dã 。一nhất 專chuyên 為vi 憶ức 。喻dụ 佛Phật 念niệm 眾chúng 生sanh 也dã 。一nhất 人nhân 專chuyên 亡vong 。喻dụ 眾chúng 生sanh 不bất 念niệm 佛Phật 者giả 也dã 。若nhược 逢phùng 不bất 逢phùng 。或hoặc 見kiến 非phi 見kiến 者giả 。以dĩ 佛Phật 更cánh 無vô 餘dư 事sự 。唯duy 念niệm 眾chúng 生sanh 。曾tằng 未vị 頃khoảnh 刻khắc 離ly 眾chúng 生sanh 。故cố 曰viết 若nhược 逢phùng 或hoặc 見kiến 也dã 。眾chúng 生sanh 無vô 心tâm 念niệm 佛Phật 。而nhi 佛Phật 雖tuy 時thời 現hiện 於ư 前tiền 。眾chúng 生sanh 冥minh 然nhiên 不bất 知tri 。故cố 曰viết 不bất 逢phùng 不bất 見kiến 也dã 。二nhị 人nhân 相tương 憶ức 。乃nãi 至chí 不bất 相tương 乖quai 異dị 者giả 。喻dụ 佛Phật 生sanh 同đồng 念niệm 。且thả 如như 形hình 影ảnh 不bất 離ly 。寧ninh 惟duy 逢phùng 見kiến 而nhi 已dĩ 哉tai 。十thập 方phương 如Như 來Lai 。憐lân 念niệm 眾chúng 生sanh 。如như 母mẫu 憶ức 子tử 。合hợp 上thượng 喻dụ 一nhất 人nhân 專chuyên 憶ức 也dã 。若nhược 子tử 逃đào 逝thệ 。雖tuy 憶ức 何hà 為vi 者giả 。合hợp 上thượng 喻dụ 一nhất 人nhân 專chuyên 忘vong 也dã 。子tử 若nhược 憶ức 母mẫu 。如như 母mẫu 憶ức 子tử 。母mẫu 子tử 歷lịch 生sanh 。不bất 相tương 違vi 遠viễn 者giả 。合hợp 上thượng 喻dụ 二nhị 人nhân 相tương 憶ức 。乃nãi 至chí 形hình 影ảnh 不bất 離ly 也dã 。若nhược 眾chúng 生sanh 心tâm 。乃nãi 至chí 自tự 得đắc 心tâm 開khai 者giả 。申thân 釋thích 上thượng 義nghĩa 。謂vị 果quả 心tâm 專chuyên 。憶ức 佛Phật 念niệm 佛Phật 。現hiện 前tiền 自tự 得đắc 見kiến 佛Phật 。足túc 見kiến 佛Phật 不bất 離ly 心tâm 。但đãn 因nhân 迷mê 悟ngộ 故cố 。成thành 隱ẩn 顯hiển 耳nhĩ 。既ký 得đắc 現hiện 前tiền 即tức 見kiến 。豈khởi 有hữu 當đương 來lai 不bất 見kiến 者giả 乎hồ 。且thả 去khứ 佛Phật 不bất 遠viễn 。亦diệc 不bất 假giả 佛Phật 之chi 方phương 便tiện 。而nhi 自tự 得đắc 心tâm 開khai 見kiến 佛Phật 矣hĩ 。如như 染nhiễm 香hương 人nhân 。身thân 有hữu 香hương 氣khí 。喻dụ 心tâm 近cận 於ư 佛Phật 。自tự 有hữu 成thành 佛Phật 氣khí 分phần/phân 也dã 。香Hương 光Quang 莊Trang 嚴Nghiêm 者giả 。謂vị 假giả 念niệm 佛Phật 香Hương 光Quang 莊Trang 嚴Nghiêm 。自tự 己kỷ 素tố 法Pháp 身thân 佛Phật 也dã 。我ngã 本bổn 因Nhân 地Địa 。以dĩ 念niệm 佛Phật 證chứng 無Vô 生Sanh 忍Nhẫn 。指chỉ 因nhân 行hành 言ngôn 。今kim 於ư 此thử 界giới 。攝nhiếp 念niệm 佛Phật 人nhân 。歸quy 於ư 淨tịnh 土độ 者giả 。指chỉ 果quả 德đức 言ngôn 。乃nãi 因nhân 果quả 一nhất 如như 也dã 。都đô 攝nhiếp 六lục 根căn 者giả 。謂vị 念niệm 即tức 意ý 根căn 。由do 意ý 為vi 諸chư 根căn 所sở 依y 故cố 。意ý 根căn 念niệm 佛Phật 。則tắc 以dĩ 諸chư 根căn 攝nhiếp 在tại 一nhất 處xứ 故cố 也dã 。盖# 初sơ 念niệm 佛Phật 時thời 。即tức 以dĩ 生sanh 滅diệt 心tâm 。緣duyên 佛Phật 相tướng 好hảo 。及cập 依y 報báo 莊trang 嚴nghiêm 眷quyến 屬thuộc 等đẳng 。一nhất 一nhất 樂nhạo/nhạc/lạc 事sự 。專chuyên 住trụ 一nhất 境cảnh 。心tâm 無vô 間gián 斷đoạn 。見kiến 佛Phật 依y 正chánh 二nhị 報báo 。如như 對đối 明minh 鏡kính 。周chu 眸mâu 一nhất 覽lãm 。無vô 非phi 妙diệu 境cảnh 。然nhiên 後hậu 觀quán 此thử 所sở 見kiến 佛Phật 相tương/tướng 妙diệu 境cảnh 。俱câu 屬thuộc 虗hư 妄vọng 。本bổn 無vô 自tự 性tánh 。唯duy 念niệm 所sở 現hiện 。復phục 觀quán 能năng 念niệm 之chi 心tâm 。自tự 何hà 而nhi 有hữu 。遂toại 此thử 不bất 見kiến 一nhất 法pháp 。畢tất 竟cánh 空không 寂tịch 。以dĩ 心tâm 不bất 見kiến 心tâm 故cố 。無vô 相tướng 可khả 得đắc 。是thị 則tắc 能năng 所sở 俱câu 寂tịch 。本bổn 來lai 無vô 念niệm 。離ly 念niệm 相tương/tướng 已dĩ 。等đẳng 虗hư 空không 界giới 。無vô 所sở 不bất 徧biến 。法Pháp 界Giới 一nhất 如như 。即tức 證chứng 平bình 等đẳng 法Pháp 身thân 。由do 念niệm 相tướng 好hảo 。證chứng 法Pháp 身thân 佛Phật 。盖# 生sanh 即tức 無vô 生sanh 也dã 。然nhiên 我ngã 既ký 證chứng 法Pháp 身thân 。眾chúng 生sanh 法Pháp 身thân 。與dữ 我ngã 無vô 二nhị 。且thả 無vô 二nhị 之chi 性tánh 。互hỗ 相tương 關quan 涉thiệp 。故cố 念niệm 佛Phật 者giả 。我ngã 皆giai 攝nhiếp 入nhập 也dã 。修tu 行hành 者giả 。能năng 知tri 此thử 等đẳng 法Pháp 門môn 。自tự 不bất 以dĩ 參tham 禪thiền 者giả 為vi 高cao 利lợi 。念niệm 佛Phật 者giả 。為vi 卑ty 鈍độn 矣hĩ 。

楞Lăng 嚴Nghiêm 經Kinh 講Giảng 錄Lục 卷quyển 第đệ 五ngũ