楞Lăng 嚴Nghiêm 經Kinh 講Giảng 錄Lục
Quyển 2
明Minh 乘Thừa 旹 講Giảng 錄Lục
大Đại 佛Phật 頂Đảnh 如Như 來Lai 密Mật 因Nhân 修Tu 證Chứng 了Liễu 義Nghĩa 諸Chư 菩Bồ 薩Tát 萬Vạn 行Hạnh 首Thủ 楞Lăng 嚴Nghiêm 經Kinh 。 講Giảng 錄Lục 卷quyển 第đệ 二nhị
明minh 。 柴sài 紫tử 。 釋thích 乘thừa 旹# 。 講giảng 錄lục 。
新tân 安an 受thọ 法Pháp 弟đệ 子tử 。 汪uông 益ích 源nguyên 。 校giáo 梓# 。
爾nhĩ 時thời 阿A 難Nan 。 及cập 諸chư 大đại 眾chúng 。 至chí 與dữ 不bất 生sanh 滅diệt 。 二nhị 發phát 明minh 性tánh 。
冠quan 註chú 。 此thử 述thuật 已dĩ 迷mê 悟ngộ 。 以dĩ 請thỉnh 示thị 二nhị 性tánh 也dã 。 阿A 難Nan 謂vị 前tiền 聞văn 世Thế 尊Tôn 呵ha 。 此thử 非phi 心tâm 及cập 法Pháp 身thân 斷đoạn 滅diệt 。 我ngã 實thật 驚kinh 惧# 。 不bất 寧ninh 且thả 離ly 此thử 心tâm 外ngoại 。 更cánh 無vô 別biệt 心tâm 。 今kim 蒙mông 指chỉ 出xuất 。 眼nhãn 中trung 見kiến 性tánh 。 即tức 我ngã 真chân 心tâm 。 復phục 賜tứ 印ấn 可khả 。 則tắc 驚kinh 疑nghi 稍sảo 息tức 。 所sở 以dĩ 泰thái 然nhiên 兼kiêm 自tự 念niệm 言ngôn 。 從tùng 無vô 始thỉ 來lai 。 失thất 卻khước 本bổn 心tâm 。 猶do 如như 窮cùng 子tử 。 捨xả 父phụ 逃đào 逝thệ 。 妄vọng 認nhận 緣duyên 影ảnh 。 亦diệc 如như 認nhận 賊tặc 為vi 子tử 。 今kim 日nhật 開khai 悟ngộ 。 又hựu 如như 失thất 乳nhũ 嬰anh 兒nhi 。 忽hốt 遇ngộ 慈từ 母mẫu 。 是thị 以dĩ 先tiên 禮lễ 謝tạ 。 後hậu 請thỉnh 益ích 。 所sở 悟ngộ 惟duy 何hà 。 聞văn 佛Phật 指chỉ 出xuất 。 二nhị 種chủng 根căn 本bổn 。 則tắc 悟ngộ 身thân 中trung 。 有hữu 真chân 有hữu 妄vọng 。 命mạng 我ngã 揣đoàn 摩ma 。 此thử 心tâm 有hữu 體thể 無vô 體thể 。 則tắc 悟ngộ 身thân 中trung 。 有hữu 虗hư 有hữu 實thật 。 又hựu 云vân 。 念niệm 念niệm 生sanh 滅diệt 。 遺di 失thất 真chân 性tánh 。 則tắc 悟ngộ 身thân 中trung 。 有hữu 生sanh 滅diệt 與dữ 不bất 生sanh 滅diệt 者giả 。 雖tuy 得đắc 開khai 悟ngộ 。 尚thượng 未vị 明minh 徹triệt 。 願nguyện 聞văn 如Như 來Lai 。 顯hiển 出xuất 身thân 心tâm 中trung 。 何hà 者giả 是thị 真chân 。 何hà 者giả 是thị 妄vọng 。 何hà 為vi 生sanh 滅diệt 。 何hà 為vi 不bất 生sanh 滅diệt 。 一nhất 一nhất 發phát 明minh 。 令linh 我ngã 知tri 此thử 真chân 妄vọng 等đẳng 性tánh 可khả 也dã 。 觀quán 此thử 則tắc 彼bỉ 認nhận 自tự 身thân 中trung 。 必tất 有hữu 真chân 妄vọng 等đẳng 二nhị 種chủng 性tánh 。 尚thượng 未vị 知tri 其kỳ 分phần/phân 量lượng 。 故cố 請thỉnh 發phát 明minh 。 而nhi 上thượng 捨xả 動động 求cầu 靜tĩnh 。 則tắc 可khả 知tri 矣hĩ 。
時thời 波Ba 斯Tư 匿Nặc 王Vương 。 起khởi 立lập 白bạch 佛Phật 。 至chí 諸chư 有hữu 漏lậu 者giả 。 咸hàm 皆giai 願nguyện 聞văn 。
冠quan 註chú 。 此thử 述thuật 邪tà 疑nghi 。 以dĩ 請thỉnh 正chánh 教giáo 也dã 。 匿nặc 王vương 未vị 聞văn 佛Phật 法Pháp 時thời 。 但đãn 見kiến 迦Ca 旃Chiên 延Diên 。 毗tỳ 羅la 胝chi 子tử 。 咸hàm 言ngôn 此thử 身thân 死tử 後hậu 斷đoạn 滅diệt 。 名danh 為vi 涅Niết 槃Bàn 。 盖# 由do 不bất 知tri 七thất 八bát 二nhị 識thức 故cố 。 不bất 達đạt 轉chuyển 藏tạng 識thức 。 即tức 如Như 來Lai 藏tạng 。 而nhi 反phản 執chấp 斷đoạn 作tác 常thường 也dã 。 今kim 值trị 佛Phật 雖tuy 聞văn 。 二nhị 種chủng 根căn 本bổn 。 及cập 見kiến 性tánh 不bất 滅diệt 。 猶do 自tự 狐hồ 疑nghi 。 故cố 請thỉnh 佛Phật 云vân 。 何hà 開khai 發phát 指chỉ 揮huy 。 令linh 證chứng 知tri 此thử 心tâm 。 不bất 生sanh 滅diệt 地địa 。 則tắc 宿túc 疑nghi 氷băng 釋thích 矣hĩ 。 夫phu 此thử 真chân 常thường 非phi 特đặc 匿nặc 王vương 。 欲dục 知tri 凡phàm 諸chư 有hữu 漏lậu 者giả 。 莫mạc 不bất 願nguyện 聞văn 也dã 。 然nhiên 匿nặc 王vương 此thử 問vấn 。 正chánh 為vi 發phát 明minh 。 念niệm 念niệm 生sanh 滅diệt 中trung 。 有hữu 不bất 生sanh 滅diệt 性tánh 。 迦Ca 旃Chiên 延Diên 此thử 云vân 剪tiễn 髮phát 。 毗tỳ 羅la 胝chi 云vân 不bất 作tác 。 皆giai 立lập 斷đoạn 滅diệt 宗tông 者giả 。 涅Niết 槃Bàn 譯dịch 有hữu 多đa 義nghĩa 。 猶do 以dĩ 不bất 生sanh 滅diệt 為vi 要yếu 義nghĩa 。 狐hồ 乃nãi 疑nghi 獸thú 。 凡phàm 人nhân 多đa 疑nghi 者giả 。 似tự 之chi 。
佛Phật 告cáo 大đại 王vương 汝nhữ 身thân 現hiện 在tại 。 至chí 當đương 從tùng 滅diệt 盡tận 。 佛Phật 言ngôn 如như 是thị 。
冠quan 註chú 。 此thử 將tương 示thị 生sanh 滅diệt 中trung 。 有hữu 不bất 生sanh 滅diệt 。 而nhi 先tiên 徵trưng 其kỳ 生sanh 滅diệt 也dã 。 意ý 謂vị 汝nhữ 言ngôn 。 此thử 身thân 死tử 後hậu 斷đoạn 滅diệt 。 且thả 不bất 問vấn 汝nhữ 死tử 後hậu 。 問vấn 汝nhữ 現hiện 在tại 肉nhục 身thân 。 為vi 同đồng 金kim 剛cang 常thường 住trụ 耶da 。 為vi 復phục 畢tất 竟cánh 變biến 壞hoại 耶da 。 匿nặc 王vương 便tiện 答đáp 。 我ngã 今kim 此thử 身thân 。 終chung 從tùng 變biến 滅diệt 。 佛Phật 更cánh 徵trưng 之chi 曰viết 。 汝nhữ 身thân 尚thượng 未vị 曾tằng 滅diệt 。 云vân 何hà 知tri 滅diệt 耶da 。 世Thế 尊Tôn 垂thùy 語ngữ 。 諄# 諄# 提đề 醒tỉnh 。 若nhược 匿nặc 王vương 能năng 向hướng 未vị 滅diệt 。 而nhi 知tri 滅diệt 處xứ 。 薦tiến 得đắc 即tức 證chứng 無vô 生sanh 矣hĩ 。 然nhiên 頓đốn 悟ngộ 雖tuy 不bất 得đắc 。 而nhi 漸tiệm 細tế 工công 夫phu 亦diệc 自tự 有hữu 分phần/phân 。 觀quán 匿nặc 王vương 答đáp 云vân 。 我ngã 此thử 無vô 常thường 之chi 身thân 。 雖tuy 未vị 曾tằng 滅diệt 。 我ngã 觀quán 現hiện 前tiền 。 念niệm 念niệm 遷thiên 謝tạ 。 新tân 新tân 不bất 住trụ 。 以dĩ 至chí 殞vẫn 亡vong 不bất 息tức 等đẳng 語ngữ 。 則tắc 無vô 常thường 迅tấn 速tốc 。 惕dịch 然nhiên 在tại 念niệm 。 故cố 能năng 因nhân 現hiện 前tiền 不bất 住trụ 。 而nhi 知tri 當đương 從tùng 滅diệt 盡tận 。 何hà 待đãi 死tử 而nhi 後hậu 知tri 滅diệt 哉tai 。 故cố 佛Phật 言ngôn 。 如như 是thị 者giả 印ấn 其kỳ 所sở 答đáp 。 不bất 謬mậu 也dã 。 新tân 新tân 不bất 住trụ 。 猶do 云vân 交giao 臂tý 非phi 故cố 也dã 。
大đại 王vương 汝nhữ 今kim 生sanh 齡linh 。 已dĩ 從tùng 衰suy 老lão 。 至chí 如như 何hà 見kiến 比tỉ 。 充sung 盛thịnh 之chi 時thời 。
冠quan 註chú 。 此thử 兼kiêm 舉cử 老lão 少thiểu 審thẩm 之chi 。 令linh 其kỳ 自tự 勘khám 而nhi 詳tường 敘tự 也dã 。 故cố 佛Phật 但đãn 問vấn 衰suy 老lão 。 顏nhan 貌mạo 何hà 如như 。 童đồng 子tử 之chi 時thời 。 匿nặc 王vương 更cánh 答đáp 。 少thiếu 壯tráng 老lão 三tam 時thời 顏nhan 貌mạo 。 大đại 相tương/tướng 懸huyền 殊thù 。 言ngôn 在tại 孩hài 孺nhụ 時thời 。 肌cơ 膚phu 腠thấu 理lý 。 滋tư 潤nhuận 鮮tiên 澤trạch 。 及cập 至chí 長trưởng 成thành 。 精tinh 神thần 備bị 固cố 。 血huyết 氣khí 充sung 滿mãn 。 而nhi 今kim 頹đồi 年niên 。 迫bách 于vu 衰suy 而nhi 。 形hình 色sắc 枯khô 悴tụy 。 迫bách 于vu 耄mạo 而nhi 。 精tinh 神thần 昏hôn 昧muội 。 其kỳ 髮phát 白bạch 而nhi 皺trứu 。 宛uyển 然nhiên 衰suy 耄mạo 之chi 態thái 。 逮đãi 將tương 不bất 久cửu 。 如như 何hà 見kiến 比tỉ 。 充sung 盛thịnh 之chi 時thời 。 況huống 童đồng 子tử 之chi 時thời 。 又hựu 不bất 必tất 言ngôn 矣hĩ 。
佛Phật 言ngôn 大đại 王vương 汝nhữ 之chi 形hình 容dung 。 至chí 故cố 知tri 我ngã 身thân 。 終chung 從tùng 變biến 滅diệt 。
冠quan 註chú 。 此thử 密mật 加gia 詳tường 審thẩm 也dã 。 意ý 令linh 匿nặc 王vương 從tùng 粗thô 至chí 細tế 。 將tương 生sanh 滅diệt 細tế 惑hoặc 。 推thôi 至chí 于vu 一nhất 念niệm 。 而nhi 後hậu 方phương 與dữ 指chỉ 出xuất 不bất 生sanh 滅diệt 者giả 。 承thừa 上thượng 云vân 。 據cứ 大đại 王vương 所sở 言ngôn 。 汝nhữ 之chi 形hình 容dung 。 應ưng 不bất 頓đốn 朽hủ 。 乃nãi 因nhân 漸tiệm 而nhi 至chí 于vu 此thử 也dã 。 王vương 曰viết 。 變biến 化hóa 密mật 移di 。 我ngã 誠thành 不bất 覺giác 。 唯duy 見kiến 寒hàn 暑thử 遷thiên 流lưu 。 漸tiệm 至chí 于vu 此thử 。 宜nghi 乎hồ 漸tiệm 衰suy 。 而nhi 非phi 頓đốn 朽hủ 也dã 。 何hà 以dĩ 知tri 之chi 。 我ngã 年niên 二nhị 十thập 之chi 時thời 。 衰suy 于vu 十thập 歲tuế 。 三tam 十thập 之chi 時thời 。 又hựu 衰suy 于vu 二nhị 十thập 。 以dĩ 至chí 于vu 今kim 六lục 十thập 有hữu 二nhị 。 返phản 觀quán 五ngũ 十thập 之chi 時thời 。 宛uyển 然nhiên 強cường 壯tráng 。 然nhiên 此thử 推thôi 度độ 。 猶do 以dĩ 十thập 年niên 為vi 率suất 。 不bất 過quá 騐# 其kỳ 大đại 略lược 耳nhĩ 。 若nhược 令linh 我ngã 微vi 細tế 審thẩm 察sát 。 豈khởi 獨độc 一nhất 紀kỷ 二nhị 紀kỷ 之chi 變biến 化hóa 。 實thật 為vi 年niên 變biến 月nguyệt 化hóa 。 日nhật 謝tạ 時thời 遷thiên 。 若nhược 更cánh 沉trầm 慮lự 而nhi 思tư 。 審thẩm 諦đế 而nhi 觀quán 剎sát 那na 。 剎sát 那na 念niệm 念niệm 不bất 停đình 。 故cố 知tri 此thử 身thân 終chung 從tùng 變biến 滅diệt 也dã 。 此thử 乃nãi 見kiến 行hành 陰ấm 之chi 工công 夫phu 。 即tức 阿A 難Nan 前tiền 以dĩ 六lục 識thức 為vi 真chân 常thường 。 猶do 不bất 能năng 及cập 。 況huống 凡phàm 夫phu 粗thô 心tâm 。 而nhi 能năng 覺giác 之chi 乎hồ 。 書thư 云vân 。 殂tồ 落lạc 者giả 。 以dĩ 魂hồn 升thăng 于vu 天thiên 。 曰viết 殂tồ 。 魄phách 降giáng/hàng 于vu 地địa 。 曰viết 落lạc 。 此thử 經Kinh 但đãn 以dĩ 老lão 相tương/tướng 日nhật 升thăng 。 曰viết 殂tồ 。 壯tráng 色sắc 日nhật 降giáng/hàng 。 曰viết 落lạc 。 亦diệc 如như 先tiên 德đức 云vân 。 我ngã 初sơ 生sanh 孩hài 童đồng 時thời 。 剎sát 那na 剎sát 那na 。 念niệm 念niệm 已dĩ 死tử 。 何hà 得đắc 今kim 日nhật 反phản 畏úy 死tử 乎hồ 。 是thị 也dã 。 剎sát 那na 至chí 促xúc 時thời 也dã 。 以dĩ 九cửu 十thập 九cửu 剎sát 那na 為vi 一nhất 念niệm 。 一nhất 剎sát 那na 具cụ 九cửu 十thập 九cửu 生sanh 滅diệt 。 以dĩ 利lợi 刃nhận 斷đoạn 一nhất 絲ti 。 為vi 一nhất 剎sát 那na 也dã 。 十thập 二nhị 年niên 為vi 一nhất 紀kỷ 。 牒điệp 前tiền 十thập 年niên 。 變biến 其kỳ 文văn 耳nhĩ 。
佛Phật 告cáo 大đại 王vương 汝nhữ 見kiến 變biến 化hóa 。 至chí 我ngã 今kim 示thị 汝nhữ 。 不bất 生sanh 滅diệt 性tánh 。
冠quan 註chú 。 此thử 徵trưng 生sanh 滅diệt 中trung 之chi 不bất 生sanh 滅diệt 也dã 。 世Thế 尊Tôn 見kiến 匿nặc 王vương 歷lịch 敘tự 生sanh 滅diệt 工công 夫phu 細tế 密mật 。 可khả 以dĩ 示thị 不bất 生sanh 滅diệt 性tánh 故cố 。 問vấn 曰viết 。 汝nhữ 既ký 知tri 剎sát 那na 不bất 停đình 。 終chung 歸quy 滅diệt 盡tận 。 能năng 知tri 剎sát 那na 之chi 處xứ 有hữu 不bất 滅diệt 者giả 耶da 。 王vương 聞văn 此thử 語ngữ 。 不bất 覺giác 悚tủng 然nhiên 。 故cố 合hợp 掌chưởng 白bạch 佛Phật 。 我ngã 實thật 不bất 知tri 。 斯tư 王vương 王vương 所sở 久cửu 昧muội 者giả 。 早tảo 知tri 有hữu 此thử 自tự 不bất 受thọ 外ngoại 道đạo 所sở 惑hoặc 矣hĩ 。
佛Phật 言ngôn 。
汝nhữ 既ký 不bất 知tri 。 我ngã 今kim 于vu 中trung 指chỉ 。 示thị 汝nhữ 不bất 生sanh 滅diệt 性tánh 。 以dĩ 灰hôi 汝nhữ 斷đoạn 滅diệt 之chi 執chấp 也dã 。
大đại 王vương 汝nhữ 年niên 幾kỷ 時thời 。 見kiến 恆Hằng 河Hà 水thủy 至chí 年niên 六lục 十thập 。 二nhị 亦diệc 無vô 有hữu 異dị 。
冠quan 註chú 。 此thử 于vu 生sanh 滅diệt 境cảnh 上thượng 。 示thị 不bất 生sanh 滅diệt 性tánh 也dã 。 佛Phật 先tiên 牒điệp 匿nặc 王vương 之chi 語ngữ 。 而nhi 後hậu 審thẩm 其kỳ 三tam 歲tuế 所sở 見kiến 之chi 水thủy 。 與dữ 十thập 三tam 所sở 見kiến 之chi 水thủy 云vân 何hà 。 王vương 答đáp 言ngôn 。 如như 三tam 歲tuế 時thời 。 宛uyển 然nhiên 無vô 異dị 。 乃nãi 至chí 于vu 今kim 。 年niên 六lục 十thập 二nhị 。 亦diệc 無vô 有hữu 異dị 。 即tức 此thử 便tiện 顯hiển 生sanh 滅diệt 境cảnh 。 中trung 原nguyên 有hữu 不bất 生sanh 滅diệt 者giả 。 然nhiên 水thủy 之chi 遷thiên 流lưu 。 不bất 舍xá 晝trú 夜dạ 。 而nhi 六lục 十thập 所sở 見kiến 之chi 水thủy 。 亦diệc 豈khởi 即tức 三tam 歲tuế 所sở 見kiến 之chi 水thủy 耶da 。 所sở 謂vị 不bất 異dị 者giả 。 水thủy 之chi 性tánh 也dã 。 遷thiên 流lưu 者giả 。 水thủy 之chi 相tướng 也dã 。 即tức 相tương/tướng 以dĩ 達đạt 性tánh 。 故cố 曰viết 。 江giang 河hà 競cạnh 注chú 而nhi 不bất 流lưu 。 今kim 使sử 達đạt 境cảnh 明minh 心tâm 。 故cố 先tiên 辨biện 境cảnh 而nhi 後hậu 辨biện 見kiến 也dã 。 耆kỳ 婆bà 此thử 云vân 長trường 命mạng 。 謁yết 此thử 天thiên 神thần 求cầu 長trường 命mạng 也dã 。
佛Phật 言ngôn 汝nhữ 今kim 自tự 傷thương 。 髮phát 白bạch 面diện 皺trứu 。 至chí 踊dũng 躍dược 歡hoan 喜hỷ 。 得đắc 未vị 曾tằng 有hữu 。
冠quan 註chú 。 此thử 重trọng/trùng 審thẩm 觀quan 河hà 之chi 見kiến 。 以dĩ 示thị 見kiến 性tánh 不bất 滅diệt 也dã 。 牒điệp 上thượng 云vân 。 汝nhữ 今kim 自tự 傷thương 。 髮phát 白bạch 面diện 皺trứu 。 定định 比tỉ 童đồng 子tử 時thời 異dị 。 則tắc 汝nhữ 觀quan 河hà 之chi 見kiến 。 有hữu 童đồng 耄mạo 不phủ 。 王vương 言ngôn 不phủ 也dã 。 佛Phật 即tức 指chỉ 示thị 曰viết 。 汝nhữ 面diện 雖tuy 皺trứu 。 而nhi 此thử 中trung 觀quan 河hà 之chi 見kiến 精tinh 。 性tánh 未vị 曾tằng 皺trứu 。 皺trứu 者giả 變biến 而nhi 不bất 皺trứu 者giả 亦diệc 不bất 變biến 。 變biến 者giả 受thọ 滅diệt 。 而nhi 不bất 變biến 者giả 。 元nguyên 無vô 生sanh 滅diệt 。 云vân 何hà 于vu 汝nhữ 生sanh 滅diệt 身thân 中trung 。 同đồng 受thọ 汝nhữ 之chi 生sanh 死tử 。 既ký 現hiện 前tiền 不bất 受thọ 生sanh 滅diệt 。 而nhi 言ngôn 死tử 後hậu 斷đoạn 滅diệt 。 固cố 已dĩ 謬mậu 矣hĩ 。 況huống 猶do 引dẫn 末mạt 伽già 梨lê 等đẳng 。 都đô 言ngôn 此thử 身thân 。 死tử 後hậu 全toàn 滅diệt 。 名danh 為vi 涅Niết 槃Bàn 。 又hựu 謬mậu 之chi 謬mậu 者giả 也dã 。 王vương 聞văn 是thị 言ngôn 。 信tín 知tri 身thân 後hậu 。 捨xả 生sanh 趣thú 生sanh 等đẳng 語ngữ 。 為vi 除trừ 凡phàm 愚ngu 斷đoạn 見kiến 則tắc 可khả 。 若nhược 以dĩ 捨xả 生sanh 趣thú 生sanh 。 得đắc 未vị 曾tằng 有hữu 為vi 喜hỷ 。 證chứng 無vô 生sanh 則tắc 不bất 可khả 。
何hà 以dĩ 故cố 。 縱túng/tung 見kiến 到đáo 此thử 。 乃nãi 第đệ 八bát 識thức 之chi 分phần 齊tề 。 而nhi 真chân 性tánh 豈khởi 有hữu 取thủ 捨xả 乎hồ 。 斯tư 正chánh 一nhất 靈linh 何hà 去khứ 。 皮bì 袋đại 猶do 存tồn 。 而nhi 不bất 知tri 一nhất 靈linh 皮bì 袋đại 。 皮bì 袋đại 一nhất 靈linh 也dã 。 即tức 如như 世Thế 尊Tôn 曰viết 。 而nhi 此thử 見kiến 精tinh 。 性tánh 未vị 曾tằng 皺trứu 。 只chỉ 重trọng/trùng 一nhất 性tánh 字tự 。 若nhược 見kiến 精tinh 即tức 上thượng 根căn 本bổn 中trung 識thức 精tinh 。 雖tuy 真chân 而nhi 兼kiêm 于vu 妄vọng 。 如như 第đệ 二nhị 月nguyệt 也dã 。 然nhiên 世Thế 尊Tôn 亦diệc 是thị 將tương 機cơ 就tựu 機cơ 。 不bất 以dĩ 法pháp 強cường/cưỡng 人nhân 。 匿nặc 王vương 止chỉ 見kiến 得đắc 行hành 陰ấm 。 而nhi 第đệ 八bát 識thức 尚thượng 未vị 之chi 見kiến 。 豈khởi 以dĩ 真Chân 如Như 實thật 性tánh 強cường/cưỡng 之chi 乎hồ 。 不bất 容dung 不bất 知tri 。 亦diệc 不bất 可khả 執chấp 。 此thử 以dĩ 論luận 匿nặc 王vương 之chi 得đắc 失thất 也dã 。 末mạt 伽già 黎lê 云vân 不bất 見kiến 道Đạo 。 同đồng 前tiền 二nhị 人nhân 。 皆giai 斷đoạn 見kiến 外ngoại 道đạo 也dã 。
阿A 難Nan 即tức 從tùng 座tòa 起khởi 。 禮lễ 佛Phật 合hợp 掌chưởng 。 至chí 願nguyện 興hưng 慈từ 悲bi 。 洗tẩy 我ngã 塵trần 垢cấu 。
冠quan 註chú 。 此thử 躡niếp 上thượng 文văn 。 以dĩ 生sanh 疑nghi 也dã 。 阿A 難Nan 先tiên 請thỉnh 發phát 明minh 二nhị 性tánh 。 世Thế 尊Tôn 為vi 匿nặc 王vương 。 指chỉ 出xuất 觀quán 河hà 不bất 變biến 之chi 見kiến 性tánh 。 已dĩ 發phát 明minh 念niệm 念niệm 生sanh 滅diệt 。 中trung 元nguyên 有hữu 不bất 生sanh 滅diệt 性tánh 。 而nhi 阿A 難Nan 反phản 生sanh 疑nghi 滯trệ 。 意ý 謂vị 見kiến 聞văn 全toàn 是thị 生sanh 滅diệt 。 可khả 說thuyết 認nhận 見kiến 聞văn 而nhi 。 遺di 失thất 真chân 性tánh 。 若nhược 此thử 見kiến 聞văn 。 必tất 不bất 生sanh 滅diệt 。 云vân 何hà 世Thế 尊Tôn 。 上thượng 來lai 名danh 我ngã 等đẳng 輩bối 。 遺di 失thất 真chân 性tánh 。 顛điên 倒đảo 行hành 事sự 耶da 。 故cố 請thỉnh 開khai 示thị 。 阿A 難Nan 不bất 知tri 上thượng 來lai 所sở 說thuyết 之chi 不bất 生sanh 滅diệt 者giả 。 乃nãi 見kiến 性tánh 而nhi 非phi 妄vọng 見kiến 也dã 。 見kiến 性tánh 如như 真chân 月nguyệt 。 見kiến 精tinh 如như 第đệ 二nhị 月nguyệt 。 見kiến 聞văn 如như 水thủy 中trung 月nguyệt 影ảnh 。 即tức 此thử 是thị 阿A 難Nan 遺di 失thất 。 及cập 顛điên 倒đảo 處xứ 故cố 。 下hạ 文văn 先tiên 明minh 顛điên 倒đảo 。 次thứ 明minh 遺di 失thất 也dã 。
即tức 時thời 如Như 來Lai 。 垂thùy 金kim 色sắc 臂tý 。 至chí 不bất 知tri 身thân 心tâm 。 顛điên 倒đảo 所sở 在tại 。
夫phu 斯tư 倒đảo 正chánh 。 非phi 有hữu 莫mạc 大đại 之chi 別biệt 。 但đãn 與dữ 一nhất 物vật 上thượng 不bất 循tuần 物vật 理lý 。 以dĩ 首thủ 作tác 尾vĩ 。 以dĩ 尾vĩ 作tác 首thủ 。 即tức 謂vị 之chi 倒đảo 。 反phản 此thử 則tắc 謂vị 之chi 正chánh 。 而nhi 正chánh 倒đảo 元nguyên 未vị 嘗thường 離ly 於ư 物vật 。 是thị 故cố 眾chúng 生sanh 與dữ 佛Phật 。 同đồng 一nhất 體thể 性tánh 。 若nhược 認nhận 心tâm 境cảnh 為vi 實thật 有hữu 。 則tắc 轉chuyển 法Pháp 身thân 而nhi 為vi 五ngũ 蘊uẩn 四tứ 大đại 矣hĩ 。 若nhược 達đạt 心tâm 境cảnh 本bổn 無vô 。 則tắc 轉chuyển 四tứ 大đại 五ngũ 蘊uẩn 。 為vi 法Pháp 身thân 矣hĩ 。 故cố 以dĩ 心tâm 包bao 太thái 虗hư 性tánh 融dung 法Pháp 界Giới 為vi 正Chánh 徧Biến 知Tri 。 執chấp 心tâm 在tại 身thân 內nội 。 法pháp 生sanh 心tâm 外ngoại 。 為vi 顛điên 倒đảo 見kiến 。 而nhi 為vi 正chánh 為vi 倒đảo 。 亦diệc 皆giai 名danh 相tướng 而nhi 已dĩ 。 阿A 難Nan 能năng 於ư 世Thế 尊Tôn 。 問vấn 處xứ 達đạt 得đắc 名danh 字tự 性tánh 空không 。 則tắc 妄vọng 想tưởng 情tình 盡tận 。 求cầu 正Chánh 徧Biến 知Tri 亦diệc 不bất 可khả 得đắc 。 而nhi 顛điên 倒đảo 所sở 在tại 。 豈khởi 實thật 有hữu 之chi 乎hồ 。 母mẫu 陀đà 羅la 。 此thử 云vân 印ấn 。 相tướng 好hảo 也dã 。 法Pháp 身thân 無vô 身thân 。 以dĩ 萬vạn 法pháp 為vi 身thân 。 而nhi 亦diệc 無vô 身thân 相tướng 可khả 得đắc 。 故cố 曰viết 清thanh 淨tịnh 法Pháp 身thân 。 目mục 睛tình 不bất 瞬thuấn 。 即tức 釋thích 上thượng 瞪trừng 瞢măng 二nhị 字tự 義nghĩa 。
冠quan 註chú 。 此thử 發phát 明minh 顛điên 倒đảo 相tương/tướng 也dã 。 諸chư 佛Phật 眾chúng 生sanh 同đồng 一nhất 體thể 性tánh 。 曾tằng 未vị 遺di 失thất 。 特đặc 顛điên 倒đảo 見kiến 耳nhĩ 。 夫phu 心tâm 中trung 之chi 顛điên 倒đảo 。 難nan 以dĩ 言ngôn 表biểu 。 亦diệc 難nạn/nan 領lãnh 會hội 。 故cố 世Thế 尊Tôn 只chỉ 得đắc 指chỉ 模mô 畫họa 樣# 。 向hướng 有hữu 相tương/tướng 處xứ 發phát 揮huy 。 令lệnh 阿A 難Nan 易dị 曉hiểu 。 是thị 以dĩ 垂thùy 手thủ 下hạ 指chỉ 問vấn 定định 。 阿A 難Nan 曰viết 。 汝nhữ 見kiến 我ngã 手thủ 。 為vi 正chánh 為vi 倒đảo 。 阿A 難Nan 伎kỹ 倆lưỡng 已dĩ 盡tận 。 不bất 敢cảm 自tự 決quyết 。 亦diệc 不bất 能năng 無vô 言ngôn 。 乃nãi 曰viết 。 世thế 間gian 眾chúng 生sanh 。 以dĩ 此thử 為vi 倒đảo 。 且thả 即tức 推thôi 乾can/kiền/càn 曰viết 。 而nhi 我ngã 不bất 知tri 。 誰thùy 正chánh 誰thùy 倒đảo 。 世Thế 尊Tôn 就tựu 語ngữ 而nhi 追truy 之chi 曰viết 。 若nhược 世thế 間gian 人nhân 。 以dĩ 此thử 為vi 倒đảo 。 又hựu 將tương 以dĩ 何hà 為vi 正chánh 。 阿A 難Nan 被bị 世Thế 尊Tôn 一nhất 語ngữ 。 鈎câu 定định 不bất 能năng 脫thoát 去khứ 。 則tắc 曰viết 。 若nhược 如Như 來Lai 以dĩ 手thủ 上thượng 指chỉ 于vu 空không 。 則tắc 名danh 為vi 正chánh 。 世Thế 尊Tôn 即tức 竪thụ 臂tý 告cáo 之chi 曰viết 。 若nhược 汝nhữ 等đẳng 必tất 以dĩ 上thượng 指chỉ 為vi 正chánh 。 則tắc 當đương 以dĩ 首thủ 作tác 尾vĩ 。 以dĩ 尾vĩ 作tác 首thủ 。 汝nhữ 與dữ 世thế 人nhân 一nhất 類loại 瞻chiêm 視thị 。 何hà 得đắc 言ngôn 世thế 人nhân 。 以dĩ 此thử 為vi 倒đảo 。 而nhi 汝nhữ 不bất 知tri 。 誰thùy 正chánh 誰thùy 倒đảo 耶da 。 然nhiên 凡phàm 物vật 元nguyên 無vô 正chánh 倒đảo 。 唯duy 以dĩ 循tuần 常thường 為vi 正chánh 。 異dị 常thường 為vi 倒đảo 。 若nhược 手thủ 以dĩ 上thượng 指chỉ 為vi 正chánh 。 何hà 得đắc 時thời 時thời 而nhi 下hạ 垂thùy 乎hồ 。 若nhược 手thủ 以dĩ 下hạ 垂thùy 為vi 倒đảo 。 何hà 不bất 時thời 時thời 而nhi 上thượng 指chỉ 乎hồ 。 以dĩ 此thử 觀quán 之chi 。 凡phàm 對đối 境cảnh 如như 如như 。 稱xưng 性tánh 而nhi 知tri 。 則tắc 為vi 正chánh 知tri 逐trục 境cảnh 紛phân 紜vân 。 強cường/cưỡng 生sanh 分phân 別biệt 。 則tắc 為vi 顛điên 倒đảo 。 由do 汝nhữ 等đẳng 輩bối 多đa 生sanh 見kiến 解giải 。 而nhi 如Như 來Lai 毫hào 無vô 作tác 意ý 。 則tắc 知tri 汝nhữ 身thân 。 與dữ 諸chư 如Như 來Lai 。 清thanh 淨tịnh 法Pháp 身thân 。 比tỉ 類loại 發phát 明minh 。 則tắc 如Như 來Lai 之chi 身thân 。 當đương 名danh 正Chánh 徧Biến 知Tri 。 汝nhữ 等đẳng 之chi 身thân 。 當đương 號hiệu 性tánh 顛điên 倒đảo 。 汝nhữ 等đẳng 既ký 以dĩ 手thủ 指chỉ 于vu 上thượng 為vi 正chánh 。 自tự 以dĩ 手thủ 垂thùy 于vu 下hạ 為vi 倒đảo 。 則tắc 是thị 如Như 來Lai 。 以dĩ 汝nhữ 身thân 為vi 倒đảo 。 法Pháp 身thân 為vi 正chánh 。 汝nhữ 等đẳng 自tự 以dĩ 法Pháp 身thân 為vi 倒đảo 。 汝nhữ 身thân 為vi 正chánh 。 今kim 將tương 正chánh 知tri 。 且thả 置trí 勿vật 論luận 。 隨tùy 汝nhữ 諦đế 觀quán 。 汝nhữ 身thân 與dữ 佛Phật 身thân 。 各các 稱xưng 顛điên 倒đảo 者giả 。 其kỳ 顛điên 倒đảo 二nhị 字tự 。 今kim 在tại 何hà 處xứ 。 斯tư 乃nãi 世Thế 尊Tôn 更cánh 加gia 錐trùy 劄# 。 要yếu 阿A 難Nan 向hướng 二nhị 身thân 中trung 。 指chỉ 出xuất 顛điên 倒đảo 。 名danh 字tự 實thật 在tại 。 何hà 處xứ 阿A 難Nan 被bị 世Thế 尊Tôn 一nhất 拶# 。 與dữ 諸chư 大đại 眾chúng 。 若nhược 瞢măng 若nhược 啞á 。 不bất 知tri 身thân 心tâm 。 顛điên 倒đảo 所sở 在tại 。
佛Phật 興hưng 慈từ 悲bi 。 哀ai 愍mẫn 阿A 難Nan 。 至chí 寶bảo 明minh 妙diệu 性tánh 。 認nhận 悟ngộ 中trung 迷mê 。
此thử 節tiết 文văn 。 為vi 後hậu 文văn 三tam 科khoa 七thất 大đại 張trương 本bổn 。 此thử 處xứ 指chỉ 如Như 來Lai 藏tạng 。 現hiện 起khởi 根căn 身thân 器khí 界giới 。 向hướng 後hậu 文văn 。 乃nãi 會hội 根căn 身thân 器khí 界giới 歸quy 如Như 來Lai 藏tạng 。 其kỳ 文văn 義nghĩa 互hỗ 相tương 照chiếu 應ưng 。 若nhược 合hợp 符phù 節tiết 向hướng 後hậu 文văn 雖tuy 廣quảng 。 唯duy 銷tiêu 得đắc 此thử 處xứ 一nhất 物vật 字tự 耳nhĩ 。
冠quan 註chú 。 此thử 發phát 明minh 遺di 失thất 真chân 心tâm 也dã 。 前tiền 呵ha 責trách 云vân 。 此thử 非phi 汝nhữ 心tâm 等đẳng 。 要yếu 令linh 知tri 妄vọng 無vô 體thể 。 又hựu 云vân 。 諸chư 法pháp 唯duy 心tâm 所sở 現hiện 。 要yếu 令linh 滅diệt 妄vọng 歸quy 真chân 。 阿A 難Nan 到đáo 此thử 。 仍nhưng 認nhận 妄vọng 失thất 真chân 。 世Thế 尊Tôn 愍mẫn 其kỳ 瞪trừng 瞢măng 不bất 悟ngộ 。 故cố 發phát 海hải 潮triều 音âm 。 (# 云vân 云vân 世Thế 尊Tôn 說thuyết 法Pháp 。 不bất 前tiền 不bất 後hậu 。 應ưng 不bất 失thất 時thời 。 喻dụ 如như 海hải 潮triều 。 色sắc 指chỉ 一nhất 身thân 。 為vi 五ngũ 蘊uẩn 之chi 首thủ 。 心tâm 指chỉ 第đệ 六lục 意ý 識thức 。 為vi 一nhất 身thân 之chi 主chủ 。 諸chư 緣duyên 。 指chỉ 前tiền 五ngũ 根căn 。 為vi 能năng 緣duyên 之chi 根căn 。 及cập 心tâm 所sở 使sử 心tâm 。 指chỉ 第đệ 六lục 第đệ 八bát 。 皆giai 可khả 所sở 使sử 。 指chỉ 前tiền 五ngũ 識thức 。 若nhược 以dĩ 第đệ 六lục 為vi 主chủ 人nhân 公công 。 為vi 分phân 別biệt 依y 。 即tức 為vi 第đệ 六lục 所sở 使sử 。 若nhược 依y 第đệ 八bát 發phát 起khởi 。 即tức 為vi 第đệ 八bát 所sở 使sử 也dã 。 諸chư 所sở 緣duyên 法pháp 。 對đối 上thượng 能năng 緣duyên 根căn 說thuyết 。 廣quảng 指chỉ 六lục 塵trần 。 收thu 盡tận 山sơn 河hà 大đại 地địa 等đẳng 法pháp 。 唯duy 心tâm 所sở 現hiện 。 指chỉ 第đệ 八bát 識thức 。 能năng 現hiện 見kiến 相tương/tướng 二nhị 分phần 。 而nhi 見kiến 相tương/tướng 二nhị 分phần 該cai 盡tận 情tình 與dữ 無vô 情tình 也dã 。 然nhiên 第đệ 八bát 識thức 心tâm 。 又hựu 是thị 真chân 心tâm 一nhất 念niệm 。 隨tùy 緣duyên 現hiện 起khởi 。 故cố 申thân 釋thích 上thượng 文văn 云vân 。 以dĩ 此thử 觀quán 之chi 。 汝nhữ 之chi 色sắc 身thân 。 及cập 主chủ 汝nhữ 一nhất 身thân 之chi 第đệ 六lục 意ý 識thức 。 皆giai 是thị 真chân 心tâm 中trung 所sở 現hiện 之chi 物vật 耳nhĩ 。 遇ngộ 物vật 而nhi 照chiếu 。 不bất 被bị 物vật 蔽tế 。 曰viết 妙diệu 明minh 。 徧biến 徹triệt 萬vạn 法pháp 。 而nhi 不bất 雜tạp 纖tiêm 塵trần 。 曰viết 真chân 精tinh 。 具cụ 足túc 眾chúng 義nghĩa 。 曰viết 妙diệu 心tâm 也dã 。 故cố 責trách 勉miễn 阿A 難Nan 曰viết 。 云vân 何hà 汝nhữ 等đẳng 。 遺di 失thất 妙diệu 心tâm 妙diệu 性tánh 。 反phản 認nhận 悟ngộ 中trung 迷mê 耶da 。 不bất 假giả 修tu 而nhi 自tự 妙diệu 。 曰viết 本bổn 妙diệu 。 融dung 通thông 萬vạn 法pháp 。 本bổn 不bất 流lưu 動động 。 曰viết 圓viên 妙diệu 。 乃nãi 用dụng 之chi 妙diệu 也dã 。 皎hiệu 潔khiết 堅kiên 實thật 。 貴quý 重trọng 無vô 比tỉ 。 乃nãi 體thể 之chi 妙diệu 也dã 。 舊cựu 說thuyết 心tâm 之chi 與dữ 性tánh 。 體thể 用dụng 互hỗ 稱xưng 。 心tâm 則tắc 從tùng 妙diệu 起khởi 明minh 。 圓viên 融dung 照chiếu 了liễu 。 如như 鏡kính 之chi 光quang 性tánh 。 則tắc 即tức 明minh 而nhi 妙diệu 。 凝ngưng 然nhiên 湛trạm 寂tịch 。 如như 鏡kính 之chi 體thể 。 認nhận 悟ngộ 中trung 迷mê 者giả 。 不bất 能năng 即tức 幻huyễn 妄vọng 而nhi 悟ngộ 本bổn 妙diệu 。 反phản 遺di 本bổn 妙diệu 而nhi 認nhận 幻huyễn 妄vọng 也dã 。 即tức 上thượng 以dĩ 動động 為vi 身thân 境cảnh 。 及cập 認nhận 物vật 為vi 己kỷ 等đẳng 。 皆giai 是thị 也dã 。 若nhược 據cứ 理lý 而nhi 論luận 。 則tắc 二Nhị 乘Thừa 人nhân 皆giai 悟ngộ 中trung 之chi 迷mê 者giả 。 凡phàm 夫phu 反phản 迷mê 中trung 之chi 悟ngộ 者giả 。 是thị 故cố 古cổ 德đức 以dĩ 二Nhị 乘Thừa 人nhân 。 喻dụ 如như 去khứ 汁trấp 之chi 灰hôi 。 凡phàm 夫phu 喻dụ 如như 完hoàn 灰hôi 。 謂vị 二Nhị 乘Thừa 人nhân 雖tuy 在tại 悟ngộ 中trung 。 永vĩnh 無vô 成thành 佛Phật 之chi 期kỳ 。 凡phàm 夫phu 雖tuy 在tại 迷mê 中trung 。 猶do 有hữu 成thành 佛Phật 之chi 時thời 也dã 。
晦hối 昧muội 為vi 空không 。 空không 晦hối 暗ám 中trung 。 至chí 咸hàm 是thị 妙diệu 明minh 。 真chân 心tâm 中trung 物vật 。
此thử 段đoạn 經kinh 文văn 。 明minh 示thị 從tùng 真chân 起khởi 妄vọng 。 為vi 向hướng 後hậu 三tam 種chủng 相tương 續tục 張trương 本bổn 。 按án 本bổn 經kinh 宗tông 旨chỉ 。 唯duy 顯hiển 諸chư 所sở 有hữu 法pháp 。 不bất 出xuất 一nhất 念niệm 。 而nhi 一nhất 念niệm 生sanh 起khởi 。 萬vạn 法pháp 俱câu 有hữu 。 一nhất 念niệm 息tức 滅diệt 。 萬vạn 法pháp 俱câu 無vô 。 非phi 法pháp 自tự 有hữu 無vô 。 而nhi 有hữu 無vô 由do 心tâm 也dã 。 古cổ 云vân 。 智trí 者giả 除trừ 心tâm 不bất 除trừ 境cảnh 。 愚ngu 者giả 除trừ 境cảnh 不bất 除trừ 心tâm 。 亦diệc 云vân 迷mê 不bất 識thức 性tánh 悟ngộ 不bất 識thức 空không 。 皆giai 合hợp 斯tư 旨chỉ 。 文văn 中trung 六lục 為vi 字tự 。 亦diệc 當đương 體thể 察sát 。 猶do 云vân 空không 不bất 自tự 空không 。 因nhân 無vô 明minh 以dĩ 為vi 空không 。 色sắc 不bất 自tự 色sắc 。 因nhân 空không 以dĩ 為vi 色sắc 。 身thân 本bổn 非phi 身thân 。 由do 妄vọng 執chấp 以dĩ 為vi 身thân 。 昏hôn 擾nhiễu 擾nhiễu 相tướng 。 元nguyên 非phi 心tâm 性tánh 。 妄vọng 認nhận 為vi 心tâm 性tánh 。 而nhi 心tâm 性tánh 非phi 在tại 身thân 內nội 。 既ký 認nhận 昏hôn 擾nhiễu 之chi 相tướng 為vi 心tâm 。 決quyết 定định 惑hoặc 為vi 。 色sắc 身thân 之chi 內nội 。
冠quan 註chú 。 此thử 明minh 心tâm 現hiện 萬vạn 法pháp 之chi 由do 也dã 。 承thừa 上thượng 云vân 。 色sắc 心tâm 等đẳng 法pháp 。 固cố 唯duy 心tâm 所sở 現hiện 。 最tối 初sơ 因nhân 何hà 而nhi 現hiện 起khởi 。 所sở 謂vị 一nhất 念niệm 頓đốn 起khởi 。 萬vạn 境cảnh 全toàn 彰chương 。 若nhược 在tại 本bổn 妙diệu 明minh 心tâm 。 寶bảo 明minh 妙diệu 性tánh 。 一nhất 念niệm 未vị 起khởi 時thời 。 則tắc 世thế 之chi 身thân 心tâm 色sắc 空không 等đẳng 法pháp 。 一nhất 無vô 所sở 有hữu 。 渾hồn 一nhất 心tâm 性tánh 耳nhĩ 。 若nhược 妙diệu 明minh 心tâm 性tánh 。 隨tùy 緣duyên 而nhi 動động 。 則tắc 迷mê 性tánh 明minh 而nhi 為vi 無vô 明minh 。 故cố 于vu 一nhất 念niệm 慮lự 間gian 。 便tiện 著trước 于vu 空không 。 而nhi 遂toại 以dĩ 空không 為vi 頑ngoan 虗hư 。 既ký 以dĩ 空không 對đối 無vô 明minh 。 渾hồn 然nhiên 暗ám 昧muội 。 而nhi 復phục 于vu 暗ám 中trung 。 膠giao 結kết 不bất 捨xả 。 則tắc 因nhân 空không 執chấp 色sắc 。 既ký 分phần/phân 空không 分phần/phân 色sắc 。 則tắc 無vô 明minh 漸tiệm 成thành 妄vọng 想tưởng 。 而nhi 妄vọng 想tưởng 雜tạp 于vu 色sắc 塵trần 。 而nhi 更cánh 妄vọng 認nhận 四tứ 大đại 想tưởng 相tương/tướng 。 以dĩ 為vì 己kỷ 身thân 。 如như 是thị 從tùng 迷mê 積tích 迷mê 。 以dĩ 妄vọng 承thừa 妄vọng 。 則tắc 分phần/phân 內nội 分phần/phân 外ngoại 。 仍nhưng 聚tụ 外ngoại 緣duyên 。 搖dao 內nội 妄vọng 想tưởng 。 以dĩ 內nội 妄vọng 想tưởng 。 趣thú 外ngoại 奔bôn 逸dật 。 昏hôn 昏hôn 不bất 明minh 。 擾nhiễu 擾nhiễu 不bất 停đình 。 旋toàn 執chấp 此thử 昏hôn 擾nhiễu 。 擾nhiễu 相tương/tướng 以dĩ 為vi 心tâm 性tánh 。 既ký 一nhất 迷mê 而nhi 執chấp 此thử 昏hôn 擾nhiễu 者giả 。 為vì 汝nhữ 之chi 真chân 心tâm 。 則tắc 決quyết 定định 惑hoặc 為vi 此thử 心tâm 。 唯duy 在tại 色sắc 身thân 之chi 內nội 。 殊thù 不bất 知tri 內nội 之chi 色sắc 身thân 。 外ngoại 洎kịp 山sơn 河hà 。 以dĩ 至chí 虗hư 空không 大đại 地địa 。 皆giai 是thị 妙diệu 明minh 真chân 心tâm 中trung 所sở 現hiện 之chi 物vật 耳nhĩ 。
譬thí 如như 澄trừng 清thanh 。 百bách 千thiên 大đại 海hải 。 至chí 如Như 來Lai 說thuyết 為vi 。 可khả 憐lân 愍mẫn 者giả 。
冠quan 註chú 。 此thử 喻dụ 總tổng 結kết 遺di 真chân 認nhận 妄vọng 。 及cập 顛điên 倒đảo 行hành 事sự 也dã 。 譬thí 如như 澄trừng 清thanh 。 百bách 千thiên 大đại 海hải 棄khí 之chi 。 惟duy 認nhận 一nhất 浮phù 漚âu 體thể 。 目mục 為vi 全toàn 潮triều 者giả 。 喻dụ 如như 阿A 難Nan 遺di 棄khí 廣quảng 大đại 妙diệu 明minh 心tâm 性tánh 。 而nhi 反phản 妄vọng 認nhận 四tứ 大đại 為vi 身thân 相tướng 。 昏hôn 擾nhiễu 擾nhiễu 相tướng 。 為vi 妙diệu 明minh 心tâm 性tánh 。 殊thù 不bất 知tri 此thử 身thân 。 此thử 心tâm 乃nãi 妙diệu 明minh 心tâm 中trung 現hiện 起khởi 如như 大đại 海hải 中trung 。 一nhất 浮phù 漚âu 耳nhĩ 。 窮cùng 盡tận 瀛doanh 勃bột 。 汝nhữ 等đẳng 即tức 是thị 。 迷mê 中trung 倍bội 人nhân 者giả 。 法pháp 喻dụ 相tương/tướng 參tham 。 而nhi 最tối 緊khẩn 切thiết 也dã 。 喻dụ 中trung 謂vị 認nhận 漚âu 為vi 海hải 者giả 。 豈khởi 獨độc 認nhận 一nhất 漚âu 體thể 。 迷mê 棄khí 大đại 海hải 。 將tương 徧biến 海hải 之chi 漚âu 。 搜sưu 窮cùng 認nhận 盡tận 。 唯duy 見kiến 浮phù 漚âu 。 終chung 非phi 見kiến 海hải 。 棄khí 海hải 認nhận 漚âu 。 復phục 認nhận 漚âu 為vi 海hải 。 乃nãi 迷mê 而nhi 又hựu 迷mê 者giả 也dã 。 喻dụ 如như 阿A 難Nan 認nhận 此thử 妄vọng 身thân 妄vọng 心tâm 為vi 妙diệu 明minh 心tâm 性tánh 。 豈khởi 獨độc 認nhận 一nhất 身thân 心tâm 。 迷mê 失thất 妙diệu 明minh 心tâm 性tánh 。 認nhận 至chí 于vu 千thiên 生sanh 萬vạn 生sanh 。 惟duy 知tri 四tứ 大đại 緣duyên 影ảnh 。 終chung 不bất 能năng 知tri 。 妙diệu 明minh 心tâm 性tánh 。 迷mê 真chân 逐trục 妄vọng 。 復phục 認nhận 妄vọng 為vi 真chân 。 是thị 亦diệc 迷mê 而nhi 又hựu 迷mê 者giả 也dã 。 然nhiên 漚âu 不bất 離ly 海hải 。 坐tọa 在tại 大đại 海hải 之chi 中trung 。 而nhi 不bất 能năng 見kiến 海hải 。 喻dụ 如như 妄vọng 不bất 離ly 真chân 。 自tự 居cư 妙diệu 明minh 心tâm 中trung 。 而nhi 不bất 知tri 妙diệu 明minh 心tâm 性tánh 。 豈khởi 真chân 有hữu 遺di 失thất 哉tai 。 唯duy 顛điên 倒đảo 見kiến 耳nhĩ 。 如như 我ngã 垂thùy 手thủ 下hạ 指chỉ 。 反phản 以dĩ 為vi 倒đảo 。 竪thụ 臂tý 上thượng 指chỉ 。 反phản 以dĩ 為vi 正chánh 。 等đẳng 無vô 差sai 別biệt 也dã 。 夫phu 身thân 居cư 海hải 外ngoại 。 而nhi 不bất 知tri 海hải 者giả 。 猶do 不bất 足túc 憐lân 。 況huống 身thân 在tại 海hải 中trung 。 而nhi 不bất 知tri 海hải 耶da 。 喻dụ 如như 阿A 難Nan 。 若nhược 使sử 真chân 正chánh 遺di 失thất 。 似tự 猶do 不bất 足túc 深thâm 憫mẫn 。 今kim 本bổn 未vị 遺di 失thất 。 而nhi 終chung 不bất 能năng 得đắc 。 如như 懷hoài 珠châu 乞khất 丐cái 枉uổng 受thọ 窮cùng 苦khổ 。 如Như 來Lai 所sở 以dĩ 。 說thuyết 為vi 可khả 憐lân 憫mẫn 者giả 。 全toàn 潮triều 猶do 云vân 全toàn 海hải 之chi 潮triều 。 指chỉ 大đại 海hải 言ngôn 。 瀛doanh 渤bột 海hải 之chi 異dị 名danh 。 亦diệc 指chỉ 大đại 海hải 也dã 。
阿A 難Nan 承thừa 佛Phật 。 悲bi 救cứu 深thâm 誨hối 。 至chí 拔bạt 我ngã 疑nghi 根căn 。 歸quy 無vô 上thượng 道Đạo 。
舊cựu 說thuyết 圓viên 音âm 有hữu 三tam 。 不bất 可khả 思tư 議nghị 。 一nhất 者giả 殊thù 方phương 異dị 類loại 。 皆giai 同đồng 本bổn 音âm 。 二nhị 者giả 大đại 小tiểu 淺thiển 深thâm 隨tùy 解giải 皆giai 益ích 。 三tam 者giả 有hữu 緣duyên 隔cách 遠viễn 。 皆giai 同đồng 目mục 前tiền 。 拔bạt 我ngã 疑nghi 根căn 者giả 。 謂vị 唯duy 此thử 疑nghi 最tối 深thâm 自tự 不bất 能năng 拔bạt 。 故cố 仗trượng 佛Phật 力lực 以dĩ 拔bạt 之chi 。 阿A 難Nan 至chí 此thử 。 始thỉ 知tri 多đa 聞văn 習tập 氣khí 深thâm 厚hậu 難nạn/nan 除trừ 也dã 。
冠quan 註chú 。 此thử 述thuật 疑nghi 請thỉnh 決quyết 也dã 。 世Thế 尊Tôn 發phát 明minh 者giả 。 絕tuyệt 諸chư 能năng 所sở 對đối 待đãi 之chi 真chân 心tâm 。 阿A 難Nan 猶do 執chấp 能năng 所sở 緣duyên 心tâm 。 還hoàn 是thị 以dĩ 攀phàn 緣duyên 心tâm 。 為vi 自tự 性tánh 也dã 。 意ý 謂vị 一nhất 向hướng 顛điên 倒đảo 淪luân 溺nịch 。 今kim 承thừa 悲bi 救cứu 。 一nhất 向hướng 遺di 失thất 妙diệu 心tâm 。 今kim 承thừa 深thâm 誨hối 。 感cảm 佛Phật 大đại 慈từ 。 故cố 垂thùy 泣khấp 叉xoa 手thủ 。 而nhi 復phục 請thỉnh 問vấn 言ngôn 。 我ngã 雖tuy 承thừa 佛Phật 。 如như 是thị 妙diệu 音âm 。 悟ngộ 得đắc 妙diệu 明minh 心tâm 性tánh 元nguyên 是thị 自tự 己kỷ 本bổn 來lai 圓viên 滿mãn 。 包bao 括quát 十thập 虗hư 。 徧biến 周chu 法Pháp 界Giới 。 曾tằng 未vị 遺di 失thất 。 亦diệc 不bất 生sanh 滅diệt 之chi 常thường 住trụ 心tâm 地địa 。 但đãn 為vi 我ngã 等đẳng 一nhất 向hướng 遺di 失thất 。 此thử 心tâm 妄vọng 認nhận 緣duyên 心tâm 。 故cố 佛Phật 以dĩ 妙diệu 心tâm 誨hối 我ngã 。 以dĩ 緣duyên 心tâm 斥xích 我ngã 。 然nhiên 而nhi 我ngã 今kim 現hiện 聞văn 法Pháp 音âm 。 現hiện 悟ngộ 真chân 心tâm 。 皆giai 用dụng 緣duyên 心tâm 。 蓋cái 所sở 信tín 真chân 心tâm 者giả 緣duyên 心tâm 也dã 。 瞻chiêm 仰ngưỡng 如Như 來Lai 。 者giả 亦diệc 緣duyên 心tâm 也dã 。 世Thế 尊Tôn 令linh 我ngã 悟ngộ 得đắc 者giả 。 乃nãi 圓viên 滿mãn 真chân 心tâm 。 雖tuy 名danh 常thường 住trụ 。 現hiện 今kim 不bất 得đắc 其kỳ 用dụng 。 若nhược 捨xả 緣duyên 心tâm 。 將tương 何hà 受thọ 法pháp 。 是thị 故cố 徒đồ 獲hoạch 此thử 心tâm 。 未vị 敢cảm 認nhận 為vi 。 本bổn 元nguyên 心tâm 地địa 。 而nhi 使sử 我ngã 疑nghi 似tự 。 不bất 定định 取thủ 舍xá 。 末mạt 由do 願nguyện 佛Phật 哀ai 愍mẫn 。 宣tuyên 示thị 圓viên 音âm 。 拔bạt 我ngã 疑nghi 根căn 。 令linh 斷đoạn 疑nghi 歸quy 。 一nhất 成thành 無vô 上thượng 道Đạo 也dã 。
佛Phật 告cáo 阿A 難Nan 。 汝nhữ 等đẳng 尚thượng 以dĩ 。 至chí 無vô 所sở 了liễu 故cố 。 汝nhữ 亦diệc 如như 是thị 。
冠quan 註chú 。 此thử 責trách 其kỳ 認nhận 能năng 詮thuyên 而nhi 遺di 所sở 詮thuyên 也dã 。 阿A 難Nan 認nhận 能năng 緣duyên 。 而nhi 佛Phật 先tiên 遣khiển 所sở 緣duyên 。 若nhược 所sở 緣duyên 之chi 境cảnh 忘vong 。 則tắc 能năng 緣duyên 之chi 心tâm 漸tiệm 息tức 矣hĩ 。 意ý 謂vị 我ngã 費phí 多đa 番phiên 饒nhiêu 舌thiệt 。 特đặc 為vi 除trừ 汝nhữ 緣duyên 心tâm 。 以dĩ 契khế 真chân 性tánh 。 而nhi 汝nhữ 等đẳng 至chí 今kim 尚thượng 以dĩ 。 緣duyên 心tâm 聽thính 法Pháp 。 汝nhữ 等đẳng 既ký 以dĩ 能năng 緣duyên 妄vọng 心tâm 。 聽thính 我ngã 所sở 說thuyết 。 圓viên 妙diệu 心tâm 法pháp 。 則tắc 此thử 圓viên 妙diệu 心tâm 法pháp 。 翻phiên 成thành 所sở 緣duyên 妄vọng 境cảnh 。 而nhi 安an 得đắc 證chứng 此thử 法pháp 性tánh 。 夫phu 法pháp 性tánh 者giả 。 即tức 汝nhữ 等đẳng 妙diệu 明minh 心tâm 地địa 。 而nhi 非phi 我ngã 之chi 音âm 聲thanh 也dã 。 要yếu 知tri 我ngã 說thuyết 法Pháp 者giả 。 如như 指chỉ 月nguyệt 之chi 人nhân 。 汝nhữ 聽thính 法Pháp 者giả 。 如như 看khán 月nguyệt 之chi 人nhân 。 若nhược 能năng 因nhân 我ngã 法Pháp 音âm 。 發phát 明minh 自tự 己kỷ 妙diệu 心tâm 。 此thử 是thị 因nhân 指chỉ 識thức 月nguyệt 。 而nhi 忘vong 其kỳ 指chỉ 者giả 。 若nhược 徒đồ 逐trục 言ngôn 句cú 。 被bị 聲thanh 塵trần 所sở 轉chuyển 。 此thử 是thị 以dĩ 指chỉ 為vi 月nguyệt 。 而nhi 反phản 忘vong 月nguyệt 體thể 者giả 。 豈khởi 唯duy 不bất 識thức 月nguyệt 。 亦diệc 不bất 識thức 指chỉ 。 豈khởi 唯duy 不bất 識thức 指chỉ 。 亦diệc 復phục 不bất 知tri 。 明minh 之chi 與dữ 暗ám 。
何hà 以dĩ 故cố 。 為vi 指chỉ 體thể 暗ám 月nguyệt 體thể 明minh 。 而nhi 於ư 明minh 暗ám 二nhị 性tánh 。 無vô 所sở 了liễu 知tri 故cố 也dã 。 今kim 汝nhữ 認nhận 法Pháp 音âm 。 為vi 所sở 緣duyên 之chi 境cảnh 。 而nhi 起khởi 能năng 緣duyên 之chi 心tâm 。 以dĩ 迷mê 失thất 法pháp 性tánh 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 也dã 。
若nhược 以dĩ 分phân 別biệt 。 我ngã 說thuyết 法Pháp 音âm 。 至chí 各các 有hữu 所sở 還hoàn 。 云vân 何hà 為vi 主chủ 。
冠quan 註chú 。 此thử 責trách 認nhận 緣duyên 心tâm 。 而nhi 迷mê 妙diệu 心tâm 也dã 。 上thượng 遣khiển 所sở 緣duyên 之chi 境cảnh 。 今kim 遣khiển 能năng 緣duyên 之chi 心tâm 。 承thừa 上thượng 云vân 。 汝nhữ 曰viết 現hiện 以dĩ 緣duyên 心tâm 。 允duẫn 所sở 瞻chiêm 仰ngưỡng 。 若nhược 以dĩ 能năng 分phân 別biệt 法Pháp 音âm 者giả 。 為vì 汝nhữ 真chân 心tâm 。 則tắc 此thử 心tâm 自tự 應ưng 。 離ly 所sở 分phân 別biệt 之chi 法Pháp 音âm 。 有hữu 能năng 分phân 別biệt 之chi 性tánh 。 夫phu 無vô 性tánh 者giả 如như 客khách 。 有hữu 性tánh 者giả 如như 主chủ 。 客khách 有hữu 去khứ 來lai 。 主chủ 人nhân 常thường 住trụ 。 心tâm 之chi 真chân 妄vọng 。 亦diệc 如như 是thị 也dã 。 汝nhữ 若nhược 以dĩ 能năng 分phân 別biệt 法Pháp 音âm 。 為vì 汝nhữ 真chân 心tâm 。 則tắc 此thử 心tâm 應ưng 離ly 聲thanh 而nhi 性tánh 體thể 常thường 住trụ 。 云vân 何hà 離ly 我ngã 。 說thuyết 法Pháp 之chi 聲thanh 。 無vô 汝nhữ 分phân 別biệt 之chi 性tánh 。 豈khởi 唯duy 分phân 別biệt 我ngã 聲thanh 。 離ly 聲thanh 無vô 性tánh 。 即tức 汝nhữ 分phân 別biệt 我ngã 容dung 。 離ly 我ngã 顏nhan 色sắc 。 相tướng 好hảo 亦diệc 無vô 能năng 分phân 別biệt 之chi 心tâm 性tánh 。 不bất 但đãn 因nhân 塵trần 起khởi 滅diệt 之chi 前tiền 六lục 識thức 心tâm 非phi 汝nhữ 真chân 性tánh 。 縱túng/tung 將tương 前tiền 六lục 識thức 及cập 六lục 種chủng 根căn 塵trần 。 所sở 謂vị 能năng 分phân 別biệt 心tâm 。 所sở 分phân 別biệt 境cảnh 。 寂tịch 然nhiên 都đô 無vô 。 而nhi 不bất 屬thuộc 根căn 塵trần 之chi 色sắc 。 不bất 屬thuộc 識thức 心tâm 之chi 空không 。 斯tư 等đẳng 恍hoảng 惚hốt 境cảnh 相tướng 。 猶do 是thị 行hành 陰ấm 分phân 齊tề 。 而nhi 外ngoại 道đạo 拘Câu 舍Xá 離Ly 等đẳng 。 昧muội 而nhi 不bất 覺giác 。 妄vọng 為vi 冥minh 諦đế 。 夫phu 冥minh 諦đế 者giả 。 冥minh 然nhiên 莫mạc 辨biện 。 妄vọng 立lập 真Chân 諦Đế 。 彼bỉ 謂vị 冥minh 初sơ 生sanh 覺giác 。 是thị 萬vạn 法pháp 之chi 元nguyên 始thỉ 。 而nhi 妄vọng 尊tôn 為vi 極cực 則tắc 之chi 理lý 也dã 。 既ký 至chí 于vu 此thử 。 尚thượng 非phi 真chân 心tâm 。 況huống 離ly 塵trần 無vô 體thể 。 妄vọng 心tâm 云vân 何hà 認nhận 為vi 真chân 性tánh 耶da 。 若nhược 汝nhữ 耳nhĩ 識thức 緣duyên 聲thanh 則tắc 有hữu 。 離ly 聲thanh 復phục 無vô 。 眼nhãn 識thức 緣duyên 色sắc 則tắc 有hữu 。 離ly 色sắc 復phục 無vô 。 以dĩ 至chí 意ý 識thức 。 緣duyên 法pháp 則tắc 有hữu 。 離ly 法pháp 復phục 無vô 。 然nhiên 則tắc 汝nhữ 之chi 心tâm 性tánh 。 各các 有hữu 所sở 還hoàn 。 咸hàm 如như 寄ký 客khách 。 暫tạm 止chỉ 便tiện 去khứ 。 云vân 何hà 為vi 汝nhữ 真chân 心tâm 。 若nhược 亭đình 主chủ 之chi 常thường 住trụ 耶da 。 此thử 文văn 照chiếu 應ưng 阿A 難Nan 最tối 初sơ 所sở 陳trần 見kiến 聞văn 二nhị 字tự 。 及cập 上thượng 聽thính 法Pháp 瞻chiêm 仰ngưỡng 等đẳng 語ngữ 。
阿A 難Nan 言ngôn 若nhược 我ngã 心tâm 性tánh 。 各các 有hữu 所sở 還hoàn 。 至chí 今kim 當đương 示thị 汝nhữ 。 無vô 所sở 還hoàn 地địa 。
冠quan 註chú 。 此thử 求cầu 示thị 無vô 還hoàn 。 而nhi 先tiên 假giả 喻dụ 示thị 也dã 。 阿A 難Nan 聞văn 分phân 別biệt 心tâm 性tánh 有hữu 還hoàn 。 而nhi 問vấn 如Như 來Lai 所sở 說thuyết 。 妙diệu 明minh 元nguyên 心tâm 。 云vân 何hà 無vô 還hoàn 。
佛Phật 告cáo 之chi 曰viết 。
無vô 還hoàn 者giả 即tức 在tại 有hữu 還hoàn 處xứ 。 豈khởi 可khả 離ly 波ba 而nhi 求cầu 水thủy 耶da 。 且thả 汝nhữ 見kiến 我ngã 之chi 時thời 。 即tức 此thử 見kiến 根căn 之chi 中trung 。 自tự 有hữu 精tinh 明minh 之chi 用dụng 。 不bất 雜tạp 于vu 色sắc 者giả 。 乃nãi 自tự 本bổn 而nhi 出xuất 。 謂vị 之chi 明minh 元nguyên 。 夫phu 此thử 見kiến 精tinh 。 雖tuy 自tự 識thức 精tinh 。 元nguyên 明minh 中trung 流lưu 出xuất 。 而nhi 體thể 受thọ 妄vọng 熏huân 。 精tinh 分phần/phân 六lục 處xứ 。 未vị 能năng 旋toàn 六lục 亡vong 一nhất 。 故cố 但đãn 為vi 見kiến 精tinh 。 未vị 為vi 妙diệu 精tinh 。 但đãn 為vi 明minh 元nguyên 。 未vị 為vi 明minh 心tâm 。 而nhi 不bất 妨phương 切thiết 近cận 。 本bổn 妙diệu 明minh 心tâm 。 寶bảo 明minh 妙diệu 性tánh 。 如như 第đệ 二nhị 月nguyệt 。 雖tuy 揑niết 目mục 所sở 成thành 。 切thiết 近cận 真chân 月nguyệt 。 非phi 水thủy 中trung 月nguyệt 影ảnh 有hữu 天thiên 淵uyên 之chi 隔cách 。 今kim 當đương 示thị 汝nhữ 。 見kiến 精tinh 無vô 所sở 還hoàn 地địa 也dã 。 良lương 由do 妙diệu 明minh 心tâm 性tánh 廣quảng 大đại 無vô 方phương 圓viên 滿mãn 無vô 相tướng 。 卒tuất 難nan 定định 指chỉ 。 故cố 托thác 此thử 見kiến 精tinh 。 方phương 便tiện 指chỉ 示thị 。 若nhược 從tùng 見kiến 精tinh 悟ngộ 入nhập 。 而nhi 全toàn 體thể 大đại 用dụng 亦diệc 在tại 茲tư 矣hĩ 。 此thử 當đương 以dĩ 真chân 月nguyệt 喻dụ 妙diệu 明minh 心tâm 性tánh 。 第đệ 二nhị 月nguyệt 喻dụ 見kiến 精tinh 。 水thủy 中trung 月nguyệt 影ảnh 喻dụ 緣duyên 塵trần 妄vọng 見kiến 。 見kiến 精tinh 即tức 上thượng 識thức 精tinh 。 及cập 觀quán 河hà 不bất 變biến 者giả 。 此thử 在tại 阿A 難Nan 見kiến 三tam 十thập 二nhị 相tướng 處xứ 。 亦diệc 未vị 嘗thường 虧khuy 欠khiếm 。 但đãn 轉chuyển 與dữ 不bất 轉chuyển 耳nhĩ 。
阿A 難Nan 此thử 大đại 講giảng 堂đường 。 洞đỗng 開khai (# 至chí 是thị 故cố 如Như 來Lai 。 名danh 可khả 憐lân 愍mẫn 。
冠quan 註chú 。 此thử 欲dục 示thị 無vô 還hoàn 之chi 見kiến 。 先tiên 標tiêu 可khả 還hoàn 之chi 相tướng 也dã 。 意ý 謂vị 非phi 可khả 還hoàn 之chi 相tướng 。 不bất 顯hiển 無vô 還hoàn 之chi 見kiến 。 汝nhữ 見kiến 講giảng 堂đường 洞đỗng 開khai 之chi 時thời 。 旭# 日nhật 東đông 升thăng 。 則tắc 見kiến 明minh 相tướng 。 中trung 夜dạ 黑hắc 月nguyệt 。 及cập 雲vân 霧vụ 晦hối 瞑minh 。 則tắc 見kiến 暗ám 相tướng 。 戶hộ 牖dũ 之chi 隙khích 。 則tắc 見kiến 通thông 相tương/tướng 。 墻tường 宇vũ 之chi 間gian 。 則tắc 見kiến 壅ủng 相tương/tướng 。 分phân 別biệt 此thử 等đẳng 相tương/tướng 處xứ 。 則tắc 有hữu 能năng 緣duyên 妄vọng 見kiến 。 頑ngoan 虗hư 象tượng 中trung 而nhi 周chu 徧biến 者giả 。 即tức 是thị 空không 性tánh 。 鬱uất # 相tương/tướng 中trung 而nhi 紆hu 迴hồi 者giả 。 則tắc 是thị 昏hôn 塵trần 。 澄trừng 霽tễ 斂liểm 氛phân 。 又hựu 觀quan 清thanh 淨tịnh 之chi 相tướng 。 夫phu 此thử 八bát 相tương/tướng 亦diệc 有hữu 能năng 所sở 之chi 辨biện 。 而nhi 分phân 別biệt 妄vọng 見kiến 。 自tự 屬thuộc 能năng 緣duyên 。 餘dư 雖tuy 七thất 種chủng 不bất 出xuất 明minh 暗ám 。 色sắc 空không 俱câu 係hệ 眼nhãn 家gia 之chi 塵trần 。 自tự 屬thuộc 所sở 緣duyên 。 而nhi 能năng 所sở 之chi 相tướng 。 自tự 各các 有hữu 因nhân 。 相tương/tướng 假giả 因nhân 成thành 。 則tắc 同đồng 變biến 化hóa 。 汝nhữ 咸hàm 看khán 此thử 。 諸chư 變biến 化hóa 相tướng 。 吾ngô 今kim 各các 還hoàn 。 本bổn 所sở 因nhân 處xứ 。 云vân 何hà 本bổn 因nhân 。 此thử 諸chư 變biến 化hóa 相tương/tướng 。 各các 有hữu 來lai 因nhân 。 今kim 將tương 明minh 相tướng 。 還hoàn 本bổn 日nhật 輪luân 。
何hà 以dĩ 故cố 。 無vô 日nhật 不bất 明minh 。 明minh 之chi 本bổn 因nhân 。 自tự 屬thuộc 於ư 日nhật 。 是thị 故cố 還hoàn 日nhật 暗ám 相tướng 。 還hoàn 本bổn 黑hắc 月nguyệt 。 通thông 相tương/tướng 還hoàn 本bổn 戶hộ 牖dũ 。 壅ủng 相tương/tướng 還hoàn 本bổn 墻tường 宇vũ 。 能năng 緣duyên 之chi 見kiến 。 還hoàn 本bổn 分phân 別biệt 之chi 。 所sở 頑ngoan 虗hư 之chi 相tướng 。 還hoàn 本bổn 空không 性tánh 。 鬱uất # 之chi 相tướng 。 還hoàn 本bổn 昏hôn 塵trần 。 清thanh 明minh 之chi 相tướng 。 還hoàn 本bổn 澄trừng 霽tễ 。 則tắc 世thế 間gian 凡phàm 所sở 有hữu 相tướng 。 不bất 出xuất 斯tư 類loại 。 汝nhữ 見kiến 八bát 種chủng 塵trần 相tương/tướng 。 而nhi 對đối 塵trần 不bất 雜tạp 之chi 。 見kiến 精tinh 明minh 性tánh 。 於ư 此thử 八bát 相tương/tướng 之chi 中trung 。 必tất 與dữ 何hà 相tương/tướng 而nhi 俱câu 還hoàn 耶da 。
何hà 以dĩ 故cố 。 若nhược 於ư 明minh 相tướng 。 俱câu 還hoàn 於ư 無vô 明minh 時thời 。 暗ám 相tướng 現hiện 前tiền 。 復phục 將tương 誰thùy 見kiến 。 雖tuy 明minh 暗ám 等đẳng 。 相tương/tướng 種chủng 種chủng 差sai 別biệt 。 變biến 化hóa 不bất 停đình 。 而nhi 汝nhữ 之chi 見kiến 精tinh 。 一nhất 時thời 俱câu 見kiến 。 足túc 知tri 諸chư 相tướng 。 於ư 汝nhữ 見kiến 精tinh 之chi 中trung 。 自tự 相tương/tướng 變biến 化hóa 。 而nhi 汝nhữ 之chi 見kiến 精tinh 。 昭chiêu 然nhiên 不bất 昧muội 。 凝ngưng 然nhiên 不bất 變biến 。 寧ninh 同đồng 能năng 緣duyên 妄vọng 見kiến 。 與dữ 明minh 暗ám 色sắc 空không 。 而nhi 俱câu 還hoàn 耶da 。 若nhược 能năng 所sở 諸chư 相tướng 俱câu 可khả 還hoàn 者giả 。 自tự 然nhiên 非phi 汝nhữ 見kiến 精tinh 。 汝nhữ 當đương 捐quyên 捨xả 汝nhữ 之chi 見kiến 精tinh 。 不bất 與dữ 諸chư 相tướng 而nhi 俱câu 還hoàn 者giả 。 既ký 不bất 屬thuộc 諸chư 幻huyễn 相tương/tướng 。 自tự 是thị 汝nhữ 之chi 見kiến 精tinh 。 非phi 汝nhữ 見kiến 精tinh 而nhi 何hà 耶da 。 若nhược 汝nhữ 知tri 此thử 見kiến 精tinh 。 則tắc 知tri 汝nhữ 之chi 真chân 心tâm 不bất 待đãi 修tu 而nhi 本bổn 妙diệu 。 不bất 待đãi 揩khai 而nhi 本bổn 明minh 。 不bất 待đãi 濯trạc 而nhi 本bổn 淨tịnh 。 雖tuy 朗lãng 然nhiên 見kiến 諸chư 塵trần 相tương/tướng 。 而nhi 忘vong 諸chư 能năng 所sở 。 超siêu 諸chư 障chướng 礙ngại 。 絕tuyệt 諸chư 染nhiễm 淨tịnh 。 汝nhữ 今kim 執chấp 恡lận 。 能năng 緣duyên 妄vọng 見kiến 。 迷mê 悶muộn 不bất 捨xả 。 喪táng 汝nhữ 本bổn 妙diệu 。 明minh 淨tịnh 枉uổng 受thọ 。 輪luân 迴hồi 於ư 生sanh 死tử 之chi 中trung 。 被bị 此thử 漂phiêu 溺nịch 。 永vĩnh 無vô 出xuất 期kỳ 。 皆giai 汝nhữ 自tự 取thủ 。 是thị 故cố 如Như 來Lai 說thuyết 。 汝nhữ 真chân 可khả 憐lân 愍mẫn 者giả 。 此thử 八bát 種chủng 相tương/tướng 中trung 。 以dĩ 分phân 別biệt 屬thuộc 能năng 緣duyên 。 明minh 暗ám 色sắc 空không 屬thuộc 所sở 緣duyên 。 而nhi 所sở 緣duyên 之chi 境cảnh 變biến 遷thiên 。 則tắc 能năng 緣duyên 之chi 見kiến 自tự 滅diệt 。 即tức 前tiền 所sở 示thị 離ly 塵trần 無vô 體thể 。 之chi 妄vọng 心tâm 至chí 此thử 。 於ư 中trung 指chỉ 出xuất 見kiến 精tinh 無vô 還hoàn 。 即tức 前tiền 所sở 示thị 揣đoàn 摩ma 工công 夫phu 。 於ư 無vô 體thể 中trung 揣đoàn 摩ma 。 個cá 有hữu 體thể 者giả 出xuất 來lai 矣hĩ 。 此thử 處xứ 獨độc 指chỉ 見kiến 精tinh 無vô 還hoàn 者giả 。 蓋cái 見kiến 精tinh 離ly 。 不bất 得đắc 真chân 性tánh 。 故cố 兼kiêm 明minh 性tánh 而nhi 舉cử 之chi 。 向hướng 後hậu 至chí 同đồng 別biệt 二nhị 種chủng 。 妄vọng 見kiến 十thập 方phương 。 遣khiển 此thử 見kiến 精tinh 。 獨độc 顯hiển 真chân 性tánh 。 除trừ 第đệ 二nhị 月nguyệt 。 以dĩ 見kiến 真chân 月nguyệt 也dã 。
阿A 難Nan 言ngôn 我ngã 雖tuy 識thức 此thử 。 見kiến 性tánh 無vô 還hoàn 。 至chí 云vân 何hà 得đắc 知tri 。 是thị 我ngã 真chân 性tánh 。
冠quan 註chú 。 此thử 呈trình 疑nghi 請thỉnh 決quyết 也dã 。 阿A 難Nan 承thừa 上thượng 佛Phật 示thị 云vân 。 見kiến 精tinh 雖tuy 非phi 。 妙diệu 精tinh 明minh 心tâm 。 如như 第đệ 二nhị 月nguyệt 。 而nhi 亦diệc 不bất 同đồng 妄vọng 見kiến 。 與dữ 諸chư 相tướng 俱câu 還hoàn 。 然nhiên 既ký 如như 第đệ 二nhị 月nguyệt 。 猶do 非phi 真chân 月nguyệt 。 云vân 何hà 得đắc 知tri 。 此thử 見kiến 精tinh 明minh 性tánh 。 即tức 是thị 我ngã 之chi 真chân 性tánh 耶da 。
佛Phật 告cáo 阿A 難Nan 。 吾ngô 今kim 問vấn 汝nhữ 。 至chí 眾chúng 生sanh 洞đỗng 視thị 。 不bất 過quá 分phần 寸thốn 。
阿A 那Na 律Luật 。 此thử 云vân 無vô 滅diệt 。 昔tích 因nhân 其kỳ 施thí 供cung 。 受thọ 福phước 不bất 滅diệt 。 是thị 佛Phật 從tùng 弟đệ 。 晝trú 眠miên 被bị 訶ha 。 精tinh 進tấn 失thất 目mục 。 遂toại 證chứng 四Tứ 果Quả 。 得đắc 天thiên 眼nhãn 。 見kiến 大Đại 千Thiên 如như 觀quán 掌chưởng 果quả 。 今kim 云vân 閻Diêm 浮Phù 提Đề 。 或hoặc 指chỉ 娑sa 婆bà 界giới 言ngôn 。 菴am 摩ma 羅la 。 此thử 云vân 難nạn/nan 分phân 別biệt 。 桃đào 奈nại 相tương/tướng 疑nghi 。 一nhất 大Đại 千Thiên 為vi 界giới 。 菩Bồ 薩Tát 雖tuy 見kiến 百bách 千thiên 。 總tổng 皆giai 有hữu 限hạn 。 窮cùng 盡tận 微vi 塵trần 。 總tổng 言ngôn 無vô 數số 量lượng 也dã 。 佛Phật 眼nhãn 所sở 觀quán 。 淨tịnh 穢uế 均quân 等đẳng 。 不bất 過quá 分phần 寸thốn 。 對đối 勝thắng 說thuyết 劣liệt 。 意ý 謂vị 以dĩ 佛Phật 菩Bồ 薩Tát 較giảo 之chi 。 縱túng/tung 極cực 其kỳ 見kiến 量lượng 。 不bất 過quá 分phần 寸thốn 而nhi 已dĩ 。 且thả 凡phàm 言ngôn 眾chúng 生sanh 。 則tắc 攝nhiếp 盡tận 蜎quyên 蝡nhuyễn 矣hĩ 。 此thử 下hạ 有hữu 四tứ 節tiết 經kinh 文văn 。 第đệ 一nhất 節tiết 。 明minh 物vật 不bất 是thị 見kiến 。 第đệ 二nhị 節tiết 。 明minh 見kiến 不bất 是thị 物vật 。 第đệ 三tam 節tiết 。 明minh 離ly 物vật 無vô 見kiến 第đệ 四tứ 節tiết 。 明minh 離ly 見kiến 無vô 物vật 。 要yếu 將tương 四tứ 節tiết 合hợp 看khán 。 方phương 見kiến 深thâm 旨chỉ 。 若nhược 云vân 見kiến 不bất 是thị 物vật 。 不bất 妨phương 離ly 見kiến 無vô 物vật 。 若nhược 云vân 物vật 不bất 是thị 見kiến 不bất 妨phương 離ly 物vật 無vô 見kiến 。 若nhược 離ly 見kiến 無vô 物vật 。 則tắc 求cầu 物vật 不bất 可khả 得đắc 矣hĩ 。 若nhược 離ly 物vật 無vô 見kiến 。 則tắc 求cầu 見kiến 亦diệc 不bất 可khả 得đắc 矣hĩ 。 如như 是thị 則tắc 能năng 所sở 雙song 泯mẫn 。 是thị 非phi 兩lưỡng 忘vong 。 法pháp 法pháp 頭đầu 頭đầu 。 真chân 空không 妙diệu 有hữu 。 塵trần 塵trần 剎sát 剎sát 。 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 諦Đế 。 然nhiên 非phi 具cụ 根căn 本bổn 大đại 智trí 者giả 。 不bất 能năng 契khế 之chi 。 故cố 文Văn 殊Thù 菩Bồ 薩Tát 。 以dĩ 身thân 擔đảm 荷hà 。 而nhi 為vi 阿A 難Nan 等đẳng 。 作tác 大đại 標tiêu 榜bảng 也dã 。
冠quan 註chú 。 此thử 欲dục 示thị 真chân 性tánh 。 先tiên 顯hiển 見kiến 量lượng 之chi 不bất 同đồng 也dã 。 上thượng 已dĩ 遣khiển 除trừ 離ly 塵trần 無vô 體thể 之chi 妄vọng 見kiến 。 而nhi 顯hiển 出xuất 離ly 塵trần 有hữu 體thể 之chi 見kiến 精tinh 。 此thử 下hạ 又hựu 即tức 萬vạn 相tương/tướng 以dĩ 明minh 真chân 性tánh 。 故cố 向hướng 後hậu 云vân 。 離ly 一nhất 切thiết 相tướng 。 即tức 一nhất 切thiết 法pháp 。 自tự 此thử 始thỉ 也dã 。 意ý 謂vị 汝nhữ 欲dục 知tri 真chân 性tánh 。 當đương 先tiên 識thức 其kỳ 見kiến 量lượng 。 阿A 難Nan 但đãn 證chứng 初sơ 果quả 。 未vị 得đắc 無vô 漏lậu 清thanh 淨tịnh 。 未vị 具cụ 天thiên 眼nhãn 。 須tu 仗trượng 佛Phật 力lực 。 方phương 見kiến 初sơ 禪thiền 。 阿A 那Na 律Luật 已dĩ 得đắc 天thiên 眼nhãn 。 見kiến 閻Diêm 浮Phù 提Đề 。 如như 觀quán 掌chưởng 果quả 。 菩Bồ 薩Tát 已dĩ 具cụ 法Pháp 眼nhãn 。 能năng 見kiến 百bách 千thiên 世thế 界giới 。 如Như 來Lai 五ngũ 眼nhãn 圓viên 明minh 。 能năng 見kiến 微vi 塵trần 國quốc 土độ 。 眾chúng 生sanh 肉nhục 眼nhãn 。 洞đỗng 視thị 不bất 過quá 分phần 寸thốn 也dã 。 真chân 性tánh 是thị 一nhất 。 聖thánh 凡phàm 平bình 等đẳng 。 本bổn 無vô 餘dư 欠khiếm 。 而nhi 不bất 妨phương 見kiến 量lượng 。 有hữu 聖thánh 凡phàm 之chi 不bất 齊tề 者giả 。 蓋cái 體thể 同đồng 而nhi 用dụng 異dị 也dã 。 必tất 使sử 隨tùy 修tu 隨tùy 證chứng 。 漸tiệm 明minh 漸tiệm 遠viễn 。 則tắc 修tu 真chân 斷đoạn 惑hoặc 之chi 工công 夫phu 。 豈khởi 可khả 缺khuyết 乎hồ 。
阿A 難Nan 且thả 吾ngô 與dữ 汝nhữ 。 觀quán 四Tứ 天Thiên 王Vương 。 至chí 此thử 精tinh 妙diệu 明minh 。 誠thành 汝nhữ 見kiến 性tánh 。
冠quan 註chú 。 此thử 欲dục 明minh 物vật 不bất 是thị 見kiến 。 而nhi 先tiên 令lệnh 阿A 難Nan 自tự 行hành 審thẩm 擇trạch 也dã 。 意ý 謂vị 他tha 人nhân 見kiến 量lượng 。 一nhất 切thiết 遠viễn 近cận 汝nhữ 自tự 不bất 知tri 。 亦diệc 不bất 能năng 擇trạch 彼bỉ 之chi 見kiến 。 且thả 吾ngô 與dữ 汝nhữ 現hiện 前tiền 。 同đồng 觀quán 四Tứ 天Thiên 王Vương 。 所sở 住trụ 宮cung 殿điện 。 止chỉ 在tại 須Tu 彌Di 腰yêu 間gian 。 而nhi 上thượng 齊tề 日nhật 月nguyệt 。 下hạ 至chí 大đại 地địa 。 中trung 間gian 徧biến 覧# 。 以dĩ 至chí 水thủy 陸lục 空không 行hành 。 凡phàm 諸chư 物vật 相tương/tướng 。 所sở 在tại 之chi 處xứ 。 雖tuy 有hữu 昏hôn 明minh 。 種chủng 種chủng 形hình 像tượng 。 無vô 非phi 眼nhãn 前tiền 塵trần 相tương/tướng 。 與dữ 汝nhữ 能năng 分phân 別biệt 之chi 見kiến 。 為vi 遮già 留lưu 障chướng 礙ngại 之chi 境cảnh 。 汝nhữ 當đương 於ư 此thử 。 所sở 見kiến 之chi 境cảnh 。 分phân 別biệt 揀giản 擇trạch 。 何hà 為vi 自tự 己kỷ 見kiến 精tinh 。 何hà 為vi 他tha 物vật 。 分phân 明minh 不bất 雜tạp 。 汝nhữ 既ký 不bất 能năng 。 我ngã 為vi 代đại 擇trạch 。 今kim 吾ngô 將tương 汝nhữ 見kiến 精tinh 。 擇trạch 於ư 所sở 見kiến 之chi 境cảnh 中trung 。 使sử 汝nhữ 了liễu 知tri 。 何hà 為vì 汝nhữ 之chi 見kiến 精tinh 那na 。 是thị 如Như 來Lai 之chi 見kiến 體thể 。 何hà 為vi 物vật 象tượng 。 三tam 事sự 分phân 明minh 。 毫hào 無vô 混hỗn 雜tạp 。 自tự 知tri 汝nhữ 之chi 見kiến 精tinh 。 我ngã 之chi 見kiến 體thể 。 同đồng 徧biến 一nhất 切thiết 也dã 。 阿A 難Nan 極cực 汝nhữ 見kiến 源nguyên 。 自tự 眼nhãn 而nhi 出xuất 。 上thượng 至chí 日nhật 月nguyệt 天thiên 宮cung 。 其kỳ 所sở 見kiến 者giả 。 皆giai 是thị 物vật 相tương/tướng 。 非phi 汝nhữ 見kiến 精tinh 。 中trung 間gian 至chí 於ư 七thất 金kim 山sơn 。 周chu 徧biến 諦đế 觀quán 。 雖tuy 有hữu 種chủng 種chủng 光quang 明minh 。 亦diệc 皆giai 是thị 物vật 。 非phi 汝nhữ 見kiến 精tinh 漸tiệm 觀quán 漸tiệm 近cận 。 更cánh 觀quán 雲vân 騰đằng 鳥điểu 飛phi 。 以dĩ 至chí 草thảo 芥giới 人nhân 畜súc 。 咸hàm 是thị 物vật 相tương/tướng 。 非phi 汝nhữ 見kiến 精tinh 。 既ký 知tri 諸chư 物vật 非phi 汝nhữ 見kiến 精tinh 。 則tắc 汝nhữ 見kiến 精tinh 。 自tự 應ưng 擇trạch 出xuất 故cố 。 復phục 指chỉ 陳trần 曰viết 。 阿A 難Nan 今kim 汝nhữ 所sở 見kiến 。 若nhược 近cận 若nhược 遠viễn 。 若nhược 大đại 若nhược 小tiểu 。 諸chư 有hữu 物vật 性tánh 。 列liệt 在tại 見kiến 前tiền 。 而nhi 汝nhữ 見kiến 精tinh 。 周chu 徧biến 萬vạn 相tương/tướng 。 雖tuy 則tắc 物vật 有hữu 種chủng 種chủng 不bất 同đồng 。 不bất 妨phương 同đồng 汝nhữ 見kiến 精tinh 。 清thanh 淨tịnh 所sở 矚chú 。 而nhi 不bất 相tương 雜tạp 亂loạn 。 當đương 知tri 物vật 類loại 。 自tự 有hữu 差sai 別biệt 。 非phi 汝nhữ 見kiến 性tánh 。 有hữu 所sở 差sai 別biệt 。 即tức 此thử 見kiến 精tinh 而nhi 不bất 雜tạp 於ư 物vật 者giả 。 是thị 汝nhữ 妙diệu 淨tịnh 明minh 心tâm 。 則tắc 知tri 妙diệu 淨tịnh 明minh 心tâm 。 誠thành 不bất 離ly 汝nhữ 眼nhãn 中trung 之chi 見kiến 性tánh 。 云vân 何hà 汝nhữ 等đẳng 。 於ư 諸chư 物vật 中trung 。 不bất 能năng 揀giản 擇trạch 耶da 。 四Tứ 天Thiên 王Vương 宮cung 殿điện 。 居cư 於ư 須Tu 彌Di 腰yêu 間gian 。 七thất 金kim 山sơn 圍vi 繞nhiễu 須Tu 彌Di 山Sơn 外ngoại 也dã 。 看khán 此thử 經Kinh 文văn 及cập 下hạ 文văn 。 必tất 要yếu 照chiếu 顧cố 前tiền 。 且thả 吾ngô 與dữ 汝nhữ 。 觀quán 四Tứ 天Thiên 王Vương 句cú 。 方phương 知tri 世Thế 尊Tôn 所sở 以dĩ 。 與dữ 阿A 難Nan 同đồng 觀quán 前tiền 境cảnh 者giả 。 要yếu 假giả 佛Phật 之chi 見kiến 體thể 。 以dĩ 辯biện 阿A 難Nan 之chi 見kiến 性tánh 也dã 。
若nhược 見kiến 是thị 物vật 。 則tắc 汝nhữ 亦diệc 可khả 。 至chí 自tự 然nhiên 非phi 物vật 。 云vân 何hà 非phi 汝nhữ 。
冠quan 註chú 。 此thử 明minh 見kiến 不bất 是thị 物vật 也dã 。 承thừa 上thượng 云vân 。 豈khởi 獨độc 物vật 不bất 是thị 見kiến 。 見kiến 亦diệc 不bất 是thị 物vật 。 若nhược 汝nhữ 見kiến 是thị 物vật 。 我ngã 見kiến 亦diệc 是thị 物vật 。 然nhiên 則tắc 汝nhữ 亦diệc 可khả 。 見kiến 吾ngô 之chi 見kiến 。 恐khủng 彼bỉ 謬mậu 執chấp 云vân 。 與dữ 我ngã 同đồng 觀quán 四Tứ 天Thiên 王Vương 宮cung 。 併tinh 一nhất 切thiết 物vật 時thời 。 世Thế 尊Tôn 之chi 見kiến 。 即tức 在tại 一nhất 切thiết 物vật 上thượng 。 吾ngô 豈khởi 不bất 見kiến 。 故cố 牒điệp 云vân 。 若nhược 謂vị 汝nhữ 我ngã 同đồng 見kiến 物vật 時thời 。 名danh 為vi 見kiến 。 吾ngô 之chi 見kiến 者giả 。 則tắc 我ngã 收thu 視thị 。 不bất 見kiến 物vật 時thời 。 汝nhữ 何hà 不bất 見kiến 我ngã 不bất 見kiến 物vật 之chi 見kiến 。 而nhi 指chỉ 其kỳ 所sở 在tại 耶da 。 若nhược 吾ngô 不bất 見kiến 物vật 時thời 。 汝nhữ 不bất 能năng 見kiến 。 則tắc 同đồng 見kiến 物vật 時thời 。 汝nhữ 亦diệc 未vị 嘗thường 見kiến 。 若nhược 必tất 執chấp 言ngôn 。 亦diệc 能năng 見kiến 吾ngô 。 不bất 見kiến 之chi 處xứ 。 則tắc 吾ngô 之chi 見kiến 。 自tự 然nhiên 非phi 彼bỉ 。 不bất 可khả 見kiến 之chi 相tướng 。 反phản 是thị 有hữu 相tương/tướng 可khả 見kiến 者giả 。 我ngã 之chi 見kiến 既ký 可khả 見kiến 。 則tắc 汝nhữ 之chi 見kiến 亦diệc 當đương 可khả 見kiến 。 今kim 何hà 不bất 見kiến 。 我ngã 既ký 不bất 見kiến 。 汝nhữ 何hà 能năng 見kiến 。 若nhược 汝nhữ 不bất 能năng 見kiến 。 吾ngô 不bất 見kiến 物vật 之chi 見kiến 。 而nhi 迷mê 其kỳ 所sở 在tại 。 則tắc 吾ngô 之chi 見kiến 。 自tự 然nhiên 非phi 有hữu 相tướng 之chi 物vật 。 吾ngô 見kiến 非phi 物vật 。 汝nhữ 見kiến 亦diệc 非phi 物vật 。 既ký 非phi 物vật 。 即tức 汝nhữ 見kiến 性tánh 云vân 何hà 非phi 汝nhữ 。 之chi 見kiến 性tánh 耶da 。
又hựu 則tắc 汝nhữ 今kim 。 見kiến 物vật 之chi 時thời 。 至chí 性tánh 汝nhữ 不bất 真chân 。 取thủ 我ngã 求cầu 實thật 。
冠quan 註chú 。 此thử 又hựu 顯hiển 有hữu 情tình 無vô 情tình 。 若nhược 聖thánh 若nhược 凡phàm 等đẳng 。 毫hào 釐li 不bất 須tu 動động 著trước 。 自tự 是thị 一nhất 真chân 法Pháp 界Giới 耳nhĩ 。 承thừa 上thượng 云vân 。 汝nhữ 之chi 見kiến 若nhược 是thị 物vật 。 則tắc 物vật 亦diệc 是thị 汝nhữ 之chi 見kiến 。 而nhi 汝nhữ 今kim 見kiến 物vật 之chi 時thời 。 汝nhữ 既ký 見kiến 物vật 。 物vật 若nhược 有hữu 見kiến 。 亦diệc 能năng 見kiến 汝nhữ 。 則tắc 諸chư 世thế 間gian 。 有hữu 情tình 之chi 見kiến 體thể 。 與dữ 無vô 情tình 之chi 物vật 性tánh 。 紛phân 然nhiên 雜tạp 亂loạn 。 不bất 可khả 辯biện 矣hĩ 。 則tắc 汝nhữ 見kiến 與dữ 我ngã 見kiến 。 亦diệc 不bất 可khả 分phần/phân 矣hĩ 。 并tinh 諸chư 世thế 間gian 。 一nhất 槩# 無vô 辯biện 。 不bất 成thành 安an 立lập 。 今kim 汝nhữ 見kiến 物vật 見kiến 我ngã 之chi 時thời 。 若nhược 一nhất 定định 。 是thị 汝nhữ 之chi 見kiến 。 而nhi 非phi 我ngã 之chi 見kiến 。 是thị 汝nhữ 我ngã 分phân 明minh 現hiện 成thành 安an 立lập 。 則tắc 情tình 與dữ 無vô 情tình 。 判phán 然nhiên 不bất 混hỗn 。 即tức 知tri 見kiến 性tánh 離ly 諸chư 物vật 相tương/tướng 。 縱túng/tung 汝nhữ 現hiện 前tiền 觀quán 彼bỉ 四Tứ 天Thiên 王Vương 宮cung 。 乃nãi 至chí 草thảo 芥giới 人nhân 物vật 。 皆giai 汝nhữ 自tự 己kỷ 見kiến 性tánh 周chu 徧biến 。 總tổng 不bất 屬thuộc 物vật 。 亦diệc 不bất 屬thuộc 我ngã 。 非phi 汝nhữ 之chi 見kiến 性tánh 而nhi 誰thùy 乎hồ 。 云vân 何hà 不bất 自tự 信tín 。 而nhi 反phản 自tự 疑nghi 耶da 。 盖# 汝nhữ 真chân 性tánh 。 汝nhữ 固cố 有hữu 之chi 。 而nhi 不bất 信tín 以dĩ 為vi 真chân 。 反phản 取thủ 我ngã 言ngôn 。 以dĩ 求cầu 其kỳ 實thật 。 而nhi 曰viết 。 云vân 何hà 得đắc 知tri 。 是thị 我ngã 真chân 性tánh 。 迷mê 之chi 甚thậm 也dã 。 真Chân 如Như 法pháp 性tánh 。 有hữu 安an 立lập 非phi 安an 立lập 二nhị 義nghĩa 。 此thử 顯hiển 安an 立lập 真Chân 如Như 。 後hậu 文văn 乃nãi 顯hiển 非phi 安an 立lập 真Chân 如Như 也dã 。
阿A 難Nan 白bạch 佛Phật 言ngôn 。 世Thế 尊Tôn 若nhược 此thử 見kiến 性tánh 。 至chí 願nguyện 垂thùy 弘hoằng 慈từ 。 為vì 我ngã 敷phu 演diễn 。
冠quan 註chú 。 此thử 躡niếp 上thượng 文văn 。 以dĩ 疑nghi 見kiến 性tánh 也dã 。 承thừa 上thượng 云vân 。 若nhược 此thử 見kiến 性tánh 。 本bổn 來lai 周chu 徧biến 。 心tâm 我ngã 自tự 有hữu 。 非phi 同đồng 他tha 物vật 。 何hà 故cố 。 與dữ 如Như 來Lai 同đồng 觀quán 四Tứ 天Thiên 王Vương 宮cung 殿điện 時thời 。 則tắc 周chu 徧biến 娑Sa 婆Bà 國Quốc 土Độ 。 退thoái 歸quy 精tinh 舍xá 。 秪# 見kiến 伽già 藍lam 。 更cánh 入nhập 戶hộ 堂đường 。 但đãn 瞻chiêm 簷diêm 廡vũ 。 夫phu 此thử 見kiến 體thể 本bổn 來lai 。 周chu 徧biến 一nhất 界giới 。 今kim 在tại 室thất 中trung 。 唯duy 滿mãn 一nhất 室thất 。 如như 此thử 大đại 小tiểu 之chi 不bất 定định 者giả 。 將tương 為vi 見kiến 體thể 。 隨tùy 室thất 限hạn 量lượng 。 而nhi 縮súc 大đại 為vi 小tiểu 耶da 。 抑ức 為vi 見kiến 體thể 未vị 縮súc 。 唯duy 被bị 墻tường 宇vũ 夾giáp 斷đoạn 。 而nhi 不bất 續tục 耶da 。 我ngã 今kim 不bất 知tri 。 此thử 見kiến 性tánh 大đại 小tiểu 縮súc 斷đoạn 之chi 義nghĩa 。 果quả 何hà 定định 在tại 。 願nguyện 為vi 敷phu 演diễn 。 夫phu 師sư 資tư 問vấn 答đáp 。 止chỉ 要yếu 發phát 明minh 前tiền 五ngũ 種chủng 見kiến 量lượng 之chi 不bất 齊tề 者giả 。 特đặc 為vi 各các 自tự 惑hoặc 業nghiệp 。 有hữu 盡tận 與dữ 不bất 盡tận 耳nhĩ 。 非phi 見kiến 性tánh 有hữu 不bất 一nhất 也dã 。 看khán 下hạ 文văn 除trừ 器khí 觀quán 空không 。 當đương 自tự 了liễu 然nhiên 矣hĩ 。
佛Phật 告cáo 阿A 難Nan 。 一nhất 切thiết 世thế 間gian 。 至chí )# 更cánh 除trừ 虗hư 空không 。 方phương 相tướng 所sở 在tại 。
冠quan 註chú 。 此thử 示thị 大đại 小tiểu 在tại 塵trần 相tương/tướng 而nhi 見kiến 性tánh 本bổn 無vô 舒thư 斷đoạn 也dã 。 意ý 謂vị 如như 汝nhữ 所sở 云vân 。 於ư 諸chư 世thế 間gian 。 見kiến 大đại 見kiến 小tiểu 。 分phần/phân 內nội 分phần/phân 外ngoại 。 諸chư 所sở 事sự 相tướng 業nghiệp 用dụng 。 各các 屬thuộc 眼nhãn 前tiền 塵trần 境cảnh 。 不bất 應ưng 說thuyết 言ngôn 。 見kiến 有hữu 舒thư 縮súc 斷đoạn 續tục 也dã 。 汝nhữ 之chi 見kiến 性tánh 。 譬thí 如như 虗hư 空không 。 一nhất 切thiết 塵trần 相tương/tướng 。 譬thí 如như 器khí 皿mãnh 。 塵trần 相tương/tướng 有hữu 大đại 小tiểu 內nội 外ngoại 。 見kiến 性tánh 無vô 舒thư 縮súc 斷đoạn 續tục 。 猶do 如như 器khí 有hữu 方phương 圓viên 。 而nhi 空không 無vô 定định 相tướng 也dã 。 汝nhữ 今kim 不bất 知tri 。 見kiến 性tánh 與dữ 塵trần 相tương/tướng 。 但đãn 觀quán 空không 器khí 。 則tắc 可khả 知tri 矣hĩ 。 汝nhữ 於ư 方phương 器khí 中trung 。 自tự 見kiến 方phương 空không 。 汝nhữ 所sở 見kiến 之chi 空không 。 為vi 復phục 定định 方phương 。 為vi 不bất 定định 方phương 。 若nhược 定định 方phương 者giả 。 於ư 圓viên 器khí 中trung 。 空không 應ưng 不bất 圓viên 。 若nhược 不bất 定định 者giả 。 現hiện 在tại 方phương 器khí 。 應ưng 無vô 方phương 空không 。 汝nhữ 之chi 見kiến 性tánh 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 若nhược 一nhất 定định 大đại 。 而nhi 徧biến 滿mãn 一nhất 界giới 。 入nhập 室thất 之chi 時thời 。 不bất 復phục 為vi 小tiểu 。 若nhược 不bất 定định 者giả 。 而nhi 於ư 室thất 外ngoại 應ưng 不bất 周chu 徧biến 。 汝nhữ 言ngôn 不bất 知tri 。 斯tư 義nghĩa 所sở 在tại 。 其kỳ 大đại 小tiểu 縮súc 斷đoạn 等đẳng 義nghĩa 亦diệc 若nhược 空không 。 然nhiên 云vân 何hà 為vi 之chi 定định 在tại 耶da 。 夫phu 能năng 於ư 定định 處xứ 見kiến 不bất 定định 。 於ư 不bất 定định 處xứ 見kiến 定định 。 則tắc 心tâm 同đồng 太thái 虗hư 矣hĩ 。 故cố 曰viết 。 阿A 難Nan 若nhược 復phục 欲dục 令linh 。 空không 性tánh 入nhập 無vô 方phương 圓viên 者giả 。 但đãn 除trừ 器khí 之chi 方phương 圓viên 。 而nhi 空không 體thể 本bổn 無vô 方phương 圓viên 之chi 相tướng 。 不bất 應ưng 說thuyết 言ngôn 。 除trừ 器khí 後hậu 更cánh 除trừ 虗hư 空không 方phương 相tương/tướng 之chi 所sở 在tại 。 意ý 謂vị 欲dục 令linh 見kiến 性tánh 入nhập 無vô 大đại 小tiểu 者giả 。 唯duy 除trừ 情tình 塵trần 。 而nhi 見kiến 性tánh 本bổn 無vô 大đại 小tiểu 。 不bất 應ưng 說thuyết 言ngôn 。 除trừ 情tình 塵trần 後hậu 更cánh 除trừ 見kiến 性tánh 大đại 小tiểu 之chi 所sở 在tại 。 所sở 以dĩ 古cổ 德đức 云vân 。 不bất 用dụng 求cầu 真chân 。 唯duy 須tu 息tức 見kiến 。
若nhược 如như 汝nhữ 問vấn 。 入nhập 室thất 之chi 時thời 。 至chí )# 寧ninh 無vô 續tục 迹tích 。 是thị 義nghĩa 不bất 然nhiên 。
冠quan 註chú 。 此thử 牒điệp 難nạn/nan 斥xích 非phi 也dã 。 意ý 謂vị 汝nhữ 見kiến 於ư 。 入nhập 室thất 之chi 時thời 。 既ký 使sử 縮súc 大đại 令linh 小tiểu 。 則tắc 於ư 仰ngưỡng 面diện 觀quán 日nhật 之chi 時thời 。 亦diệc 可khả 挽vãn 齊tề 日nhật 邊biên 。 若nhược 於ư 築trúc 墻tường 宇vũ 處xứ 。 既ký 能năng 夾giáp 見kiến 令linh 斷đoạn 。 則tắc 穿xuyên 為vi 小tiểu 竇đậu 。 亦diệc 能năng 引dẫn 見kiến 令linh 續tục 。 今kim 觀quán 日nhật 不bất 能năng 挽vãn 之chi 。 令linh 舒thư 入nhập 室thất 。 豈khởi 能năng 縮súc 之chi 。 令linh 小tiểu 穿xuyên 竇đậu 。 既ký 無vô 續tục 迹tích 。 可khả 得đắc 築trúc 墻tường 。 又hựu 豈khởi 能năng 夾giáp 之chi 令linh 斷đoạn 哉tai 。 是thị 義nghĩa 必tất 不bất 然nhiên 也dã 。
一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 從tùng 無vô 始thỉ 來lai 。 至chí )# 徧biến 能năng 含hàm 受thọ 。 十thập 方phương 國quốc 土độ 。
毛mao 端đoan 含hàm 國quốc 土độ 。 世thế 謂vị 難nan 信tín 之chi 法Pháp 。 請thỉnh 以dĩ 淺thiển 況huống 深thâm 。 亦diệc 似tự 可khả 知tri 。 凡phàm 人nhân 身thân 一nhất 毛mao 孔khổng 中trung 之chi 痛thống 痒dương 。 莫mạc 不bất 知tri 之chi 。 即tức 能năng 知tri 者giả 。 是thị 我ngã 心tâm 性tánh 全toàn 體thể 大đại 用dụng 。 而nhi 此thử 心tâm 性tánh 。 用dụng 於ư 一nhất 毛mao 孔khổng 中trung 。 其kỳ 體thể 用dụng 毫hào 釐li 不bất 曾tằng 減giảm 。 用dụng 於ư 徧biến 身thân 中trung 。 以dĩ 至chí 俛miễn 仰ngưỡng 天thiên 地địa 。 徧biến 周chu 萬vạn 物vật 。 其kỳ 體thể 用dụng 毫hào 釐li 不bất 曾tằng 增tăng 。 即tức 此thử 心tâm 性tánh 。 與dữ 三tam 世thế 諸chư 佛Phật 。 一nhất 體thể 同đồng 圓viên 。 等đẳng 無vô 差sai 別biệt 。 昔tích 江giang 州châu 刺thứ 史sử 李# 渤bột 。 問vấn 歸quy 宗tông 曰viết 。 教giáo 中trung 所sở 言ngôn 。 須Tu 彌Di 納nạp 芥giới 子tử 。 渤bột 即tức 不bất 疑nghi 。 芥giới 子tử 納nạp 須Tu 彌Di 。 莫mạc 是thị 妄vọng 談đàm 否phủ/bĩ 。 宗tông 曰viết 。 人nhân 傅phó/phụ 使sử 君quân 讀đọc 萬vạn 卷quyển 書thư 籍tịch 。 還hoàn 是thị 否phủ/bĩ 。 曰viết 然nhiên 。 宗tông 曰viết 。 摩ma 頂đảnh 至chí 踵chủng 。 如như 椰# 子tử 大đại 。 萬vạn 卷quyển 書thư 。 向hướng 何hà 處xứ 著trước 。 渤bột 俛miễn 首thủ 而nhi 已dĩ 。 即tức 此thử 推thôi 之chi 。 眾chúng 生sanh 心tâm 量lượng 。 於ư 諸chư 佛Phật 等đẳng 。 而nhi 身thân 之chi 毛mao 孔khổng 。 含hàm 諸chư 國quốc 土độ 。 有hữu 奚hề 不bất 可khả 。
冠quan 註chú 。 此thử 總tổng 結kết 顯hiển 五ngũ 種chủng 見kiến 量lượng 以dĩ 下hạ 一nhất 段đoạn 義nghĩa 。 前tiền 言ngôn 認nhận 物vật 為vi 己kỷ 。 以dĩ 凡phàm 夫phu 該cai 二nhị 乘thừa 。 此thử 言ngôn 迷mê 己kỷ 為vi 物vật 。 以dĩ 二nhị 乘thừa 該cai 凡phàm 夫phu 。 盖# 能năng 見kiến 所sở 見kiến 唯duy 一nhất 真chân 性tánh 。 本bổn 無vô 隔cách 礙ngại 。 亦diệc 無vô 大đại 小tiểu 。 良lương 由do 無vô 始thỉ 轉chuyển 本bổn 。 如Như 來Lai 藏tạng 性tánh 以dĩ 成thành 藏tạng 識thức 。 而nhi 現hiện 見kiến 相tương/tướng 二nhị 分phần 。 為vi 根căn 身thân 器khí 界giới 。 凡phàm 夫phu 不bất 達đạt 諸chư 法pháp 。 乃nãi 真chân 心tâm 中trung 。 泡bào 影ảnh 認nhận 為vi 實thật 有hữu 。 二nhị 乘thừa 亦diệc 不bất 知tri 藏tạng 識thức 。 故cố 不bất 能năng 會hội 萬vạn 物vật 為vi 一nhất 。 己kỷ 反phản 迷mê 。 己kỷ 為vi 外ngoại 物vật 。 既ký 失thất 本bổn 有hữu 廣quảng 大đại 。 圓viên 妙diệu 明minh 心tâm 。 自tự 不bất 知tri 情tình 與dữ 無vô 情tình 皆giai 吾ngô 一nhất 體thể 。 而nhi 於ư 根căn 境cảnh 。 不bất 能năng 超siêu 越việt 。 則tắc 非phi 惟duy 不bất 能năng 轉chuyển 萬vạn 物vật 歸quy 自tự 己kỷ 。 而nhi 反phản 轉chuyển 自tự 己kỷ 。 歸quy 萬vạn 物vật 故cố 。 於ư 一nhất 物vật 中trung 。 動động 被bị 隔cách 礙ngại 。 而nhi 觀quan 大đại 觀quan 小tiểu 矣hĩ 。 若nhược 了liễu 法pháp 法pháp 唯duy 心tâm 。 是thị 能năng 轉chuyển 萬vạn 物vật 歸quy 自tự 己kỷ 。 而nhi 諸chư 法pháp 如như 義nghĩa 。 則tắc 同đồng 如Như 來Lai 。 轉chuyển 色sắc 身thân 為vi 法Pháp 身thân 。 轉chuyển 識thức 心tâm 成thành 正chánh 智trí 。 身thân 滿mãn 十thập 虗hư 。 心tâm 如như 千thiên 日nhật 。 攝nhiếp 大Đại 千Thiên 沙sa 界giới 。 入nhập 身thân 心tâm 之chi 中trung 。 而nhi 無vô 去khứ 來lai 遷thiên 動động 之chi 相tướng 。 即tức 此thử 身thân 心tâm 亦diệc 是thị 諸chư 佛Phật 。 菩Bồ 薩Tát 成thành 道Đạo 之chi 場tràng 。 於ư 此thử 身thân 中trung 。 舉cử 一nhất 毛mao 端đoan 。 徧biến 能năng 含hàm 受thọ 。 十thập 方phương 國quốc 土độ 。 以dĩ 小tiểu 攝nhiếp 大đại 。 而nhi 小tiểu 未vị 嘗thường 增tăng 。 將tương 大đại 入nhập 小tiểu 。 而nhi 大đại 未vị 嘗thường 減giảm 。 小tiểu 不bất 增tăng 則tắc 。 大đại 中trung 現hiện 小tiểu 。 大đại 不bất 減giảm 則tắc 。 小tiểu 中trung 現hiện 大đại 。 依y 正chánh 圓viên 融dung 。 事sự 理lý 無vô 礙ngại 。 見kiến 性tánh 妙diệu 圓viên 。 一nhất 至chí 乎hồ 此thử 。 何hà 限hạn 量lượng 大đại 小tiểu 之chi 有hữu 哉tai 。 則tắc 同đồng 如Như 來Lai 。 照chiếu 前tiền 佛Phật 眼nhãn 等đẳng 。
阿A 難Nan 白bạch 佛Phật 言ngôn 。 世Thế 尊Tôn 若nhược 此thử 見kiến 精tinh 。 至chí 惟duy 垂thùy 大đại 慈từ 。 開khai 發phát 未vị 悟ngộ 。
冠quan 註chú 。 此thử 領lãnh 上thượng 義nghĩa 。 以dĩ 生sanh 疑nghi 難nan 也dã 。 意ý 謂vị 世Thế 尊Tôn 云vân 。 此thử 精tinh 妙diệu 明minh 。 誠thành 汝nhữ 見kiến 性tánh 。 又hựu 云vân 。 見kiến 性tánh 周chu 徧biến 。 非phi 汝nhữ 而nhi 誰thùy 。 然nhiên 則tắc 現hiện 前tiền 所sở 有hữu 。 皆giai 我ngã 見kiến 精tinh 。 若nhược 此thử 見kiến 精tinh 。 必tất 我ngã 妙diệu 性tánh 。 今kim 此thử 妙diệu 性tánh 。 現hiện 在tại 我ngã 前tiền 。 遂toại 難nạn/nan 云vân 。 若nhược 使sử 周chu 徧biến 之chi 見kiến 精tinh 。 必tất 是thị 我ngã 之chi 真chân 性tánh 。 則tắc 我ngã 真chân 性tánh 。 反phản 在tại 身thân 外ngoại 。 而nhi 我ngã 身thân 內nội 現hiện 。 今kim 能năng 分phân 別biệt 外ngoại 境cảnh 者giả 。 復phục 是thị 何hà 物vật 耶da 。 復phục 申thân 難nạn/nan 曰viết 。 而nhi 今kim 身thân 內nội 之chi 心tâm 。 寔thật 能năng 分phân 別biệt 外ngoại 物vật 。 而nhi 彼bỉ 周chu 徧biến 於ư 外ngoại 之chi 見kiến 性tánh 。 曾tằng 別biệt 無vô 分phân 別biệt 。 能năng 分phân 辨biện 我ngã 身thân 。 然nhiên 則tắc 見kiến 性tánh 似tự 在tại 我ngã 。 而nhi 非phi 徧biến 一nhất 切thiết 者giả 也dã 。 若nhược 周chu 徧biến 於ư 外ngoại 者giả 。 實thật 是thị 我ngã 心tâm 。 今kim 當đương 令linh 我ngã 之chi 身thân 。 為vi 彼bỉ 所sở 見kiến 。 既ký 能năng 見kiến 我ngã 之chi 身thân 則tắc 周chu 徧biến 。 見kiến 性tánh 是thị 我ngã 。 而nhi 身thân 又hựu 非phi 我ngã 。 如như 是thị 則tắc 不bất 應ưng 說thuyết 言ngôn 。 我ngã 能năng 見kiến 物vật 。 則tắc 與dữ 如Như 來Lai 先tiên 所sở 難nan 言ngôn 。 物vật 能năng 見kiến 我ngã 。 有hữu 何hà 差sai 殊thù 。 然nhiên 則tắc 認nhận 見kiến 性tánh 。 則tắc 遺di 身thân 心tâm 。 認nhận 身thân 心tâm 則tắc 見kiến 性tánh 不bất 徧biến 。 惟duy 垂thùy 大đại 慈từ 。 開khai 發phát 未vị 悟ngộ 。 大đại 都đô 世Thế 尊Tôn 所sở 示thị 。 乃nãi 無vô 能năng 無vô 所sở 之chi 見kiến 性tánh 。 阿A 難Nan 所sở 執chấp 。 是thị 有hữu 能năng 有hữu 所sở 之chi 心tâm 境cảnh 。 若nhược 達đạt 能năng 所sở 不bất 二nhị 。 則tắc 疑nghi 情tình 自tự 釋thích 矣hĩ 。 令linh 我ngã 今kim 見kiến 者giả 。 乃nãi 文văn 倒đảo 耳nhĩ 。 當đương 云vân 令linh 今kim 見kiến 我ngã 也dã 。
佛Phật 告cáo 阿A 難Nan 。 今kim 汝nhữ 所sở 言ngôn 。 至chí 別biệt 有hữu 自tự 性tánh 。 佛Phật 言ngôn 如như 是thị 如như 是thị 。
冠quan 註chú 。 此thử 顯hiển 離ly 物vật 無vô 見kiến 。 以dĩ 遣khiển 是thị 見kiến 也dã 。 承thừa 上thượng 云vân 。 今kim 汝nhữ 所sở 言ngôn 見kiến 精tinh 。 現hiện 在tại 汝nhữ 前tiền 者giả 。 皆giai 非phi 實thật 義nghĩa 。 總tổng 成thành 妄vọng 誕đản 。 若nhược 汝nhữ 見kiến 精tinh 。 實thật 在tại 汝nhữ 前tiền 。 汝nhữ 實thật 見kiến 之chi 。 則tắc 有hữu 相tướng 狀trạng 。 若nhược 有hữu 相tướng 狀trạng 。 定định 有hữu 方phương 所sở 。 既ký 有hữu 方phương 所sở 。 自tự 當đương 指chỉ 陳trần 示thị 我ngã 。 且thả 今kim 與dữ 汝nhữ 。 坐tọa 祇Kỳ 陀Đà 林Lâm 。 徧biến 觀quán 林lâm 渠cừ 。 以dĩ 至chí 草thảo 樹thụ 纖tiêm 毫hào 。 大đại 小tiểu 雖tuy 殊thù 。 但đãn 有hữu 形hình 者giả 。 咸hàm 可khả 目mục 觀quán 手thủ 指chỉ 。 以dĩ 示thị 諸chư 人nhân 。 若nhược 其kỳ 見kiến 精tinh 。 必tất 在tại 汝nhữ 前tiền 。 亦diệc 應ưng 以dĩ 手thủ 確xác 實thật 指chỉ 陳trần 。 何hà 者giả 。 是thị 見kiến 以dĩ 示thị 我ngã 也dã 。 汝nhữ 等đẳng 當đương 知tri 。 現hiện 前tiền 有hữu 形hình 者giả 。 總tổng 屬thuộc 於ư 物vật 無vô 形hình 者giả 。 即tức 是thị 虗hư 空không 。 除trừ 此thử 二nhị 種chủng 。 別biệt 無vô 可khả 指chỉ 。 若nhược 空không 是thị 見kiến 。 空không 既ký 成thành 見kiến 指chỉ 。 何hà 者giả 是thị 空không 。 若nhược 物vật 是thị 見kiến 。 物vật 既ký 成thành 見kiến 。 指chỉ 何hà 者giả 為vi 物vật 。 汝nhữ 可khả 即tức 諸chư 萬vạn 象tượng 微vi 細tế 披phi 剝bác 析tích 出xuất 。 精tinh 明minh 淨tịnh 妙diệu 。 見kiến 元nguyên 不bất 雜tạp 於ư 物vật 。 不bất 受thọ 物vật 蔽tế 。 不bất 染nhiễm 於ư 物vật 。 脫thoát 然nhiên 物vật 外ngoại 。 指chỉ 陳trần 示thị 我ngã 。 亦diệc 若nhược 諸chư 物vật 。 分phân 明minh 無vô 惑hoặc 。 可khả 也dã 。 阿A 難Nan 答đáp 曰viết 。 我ngã 今kim 於ư 此thử 。 若nhược 遠viễn 若nhược 近cận 。 若nhược 上thượng 若nhược 下hạ 。 凡phàm 可khả 目mục 觀quán 手thủ 指chỉ 者giả 。 盡tận 皆giai 是thị 物vật 。 無vô 是thị 見kiến 者giả 。 如như 世Thế 尊Tôn 所sở 說thuyết 。 況huống 我ngã 有hữu 漏lậu 。 初sơ 學học 聲Thanh 聞Văn 。 乃nãi 至chí 菩Bồ 薩Tát 。 亦diệc 不bất 能năng 於ư 。 萬vạn 象tượng 前tiền 剖phẫu 出xuất 精tinh 見kiến 。 離ly 一nhất 切thiết 物vật 。 別biệt 有hữu 自tự 性tánh 。 指chỉ 示thị 于vu 世Thế 尊Tôn 也dã 。 佛Phật 許hứa 可khả 者giả 。 印ấn 其kỳ 離ly 物vật 無vô 見kiến 。 以dĩ 超siêu 是thị 見kiến 也dã 。 此thử 段đoạn 文văn 應ưng 與dữ 上thượng 物vật 不bất 是thị 見kiến 一nhất 節tiết 文văn 合hợp 看khán 。 然nhiên 世Thế 尊Tôn 問vấn 。 在tại 不bất 即tức 處xứ 。 而nhi 阿A 難Nan 答đáp 。 在tại 不bất 離ly 處xứ 。 此thử 師sư 資tư 鼓cổ 唱xướng 之chi 妙diệu 也dã 。 披phi 開khai 也dã 。 剝bác 剖phẫu 析tích 也dã 。 析tích 辯biện 也dã 。
佛Phật 復phục 告cáo 阿A 難Nan 。 如như 汝nhữ 所sở 言ngôn 。 至chí 無vô 非phi 見kiến 者giả 。 佛Phật 言ngôn 如như 是thị 如như 是thị 。
冠quan 註chú 。 此thử 顯hiển 離ly 見kiến 無vô 物vật 。 以dĩ 遣khiển 非phi 見kiến 也dã 。 先tiên 述thuật 阿A 難Nan 之chi 言ngôn 。 以dĩ 牒điệp 定định 其kỳ 意ý 。 猶do 云vân 據cứ 汝nhữ 所sở 言ngôn 。 則tắc 知tri 萬vạn 象tượng 之chi 中trung 畢tất 竟cánh 無vô 是thị 見kiến 矣hĩ 。 今kim 復phục 告cáo 汝nhữ 。 如Như 來Lai 與dữ 汝nhữ 。 坐tọa 祇Kỳ 陀Đà 林Lâm 。 更cánh 觀quan 林lâm 苑uyển 。 乃nãi 至chí 日nhật 月nguyệt 。 種chủng 種chủng 差sai 殊thù 之chi 象tượng 。 必tất 無vô 見kiến 精tinh 。 可khả 以dĩ 指chỉ 示thị 。 今kim 向hướng 萬vạn 象tượng 之chi 中trung 。 亦diệc 應ưng 指chỉ 陳trần 。 何hà 者giả 非phi 汝nhữ 之chi 見kiến 精tinh 耶da 。 阿A 難Nan 答đáp 言ngôn 。 我ngã 實thật 徧biến 觀quán 萬vạn 象tượng 之chi 中trung 。 不bất 知tri 何hà 物vật 非phi 我ngã 之chi 見kiến 也dã 。
何hà 以dĩ 故cố 。 物vật 類loại 雖tuy 多đa 。 今kim 舉cử 一nhất 二nhị 。 則tắc 可khả 盡tận 知tri 矣hĩ 。 若nhược 樹thụ 非phi 我ngã 之chi 見kiến 。 我ngã 云vân 何hà 見kiến 樹thụ 。 若nhược 樹thụ 即tức 是thị 我ngã 之chi 見kiến 。 樹thụ 既ký 成thành 見kiến 。 復phục 指chỉ 何hà 者giả 為vi 樹thụ 。 若nhược 空không 非phi 我ngã 之chi 見kiến 。 我ngã 云vân 何hà 見kiến 空không 。 若nhược 空không 即tức 是thị 我ngã 之chi 見kiến 。 空không 既ký 成thành 見kiến 。 復phục 指chỉ 何hà 者giả 為vi 空không 。 我ngã 又hựu 思tư 惟duy 。 此thử 萬vạn 象tượng 之chi 中trung 。 微vi 細tế 發phát 明minh 。 無vô 非phi 我ngã 之chi 見kiến 精tinh 者giả 也dã 。 世Thế 尊Tôn 許hứa 可khả 者giả 。 印ấn 其kỳ 離ly 見kiến 無vô 物vật 。 以dĩ 超siêu 非phi 見kiến 也dã 。 此thử 段đoạn 文văn 應ưng 與dữ 上thượng 見kiến 不bất 是thị 物vật 一nhất 節tiết 文văn 合hợp 看khán 。 然nhiên 世Thế 尊Tôn 問vấn 在tại 離ly 即tức 處xứ 。 阿A 難Nan 答đáp 在tại 離ly 非phi 處xứ 。 斯tư 亦diệc 師sư 資tư 鼓cổ 唱xướng 之chi 妙diệu 也dã 。 阿A 難Nan 答đáp 語ngữ 。 似tự 乎hồ 兼kiêm 無vô 非phi 見kiến 無vô 是thị 見kiến 兩lưỡng 意ý 。 然nhiên 止chỉ 重trọng/trùng 無vô 非phi 邊biên 多đa 因nhân 跟cân 。 世Thế 尊Tôn 前tiền 語ngữ 為vi 式thức 。 故cố 兼kiêm 帶đái 之chi 耳nhĩ 。 觀quán 思tư 惟duy 二nhị 字tự 。 定định 非phi 稱xưng 性tánh 流lưu 出xuất 也dã 。
於ư 是thị 大đại 眾chúng 。 非phi 無Vô 學Học 者giả 。 至chí 汝nhữ 諦đế 思tư 惟duy 。 無vô 忝thiểm 哀ai 慕mộ 。
冠quan 註chú 。 此thử 聞văn 兩lưỡng 皆giai 印ấn 可khả 一nhất 席tịch 失thất 守thủ 。 而nhi 以dĩ 慈từ 心tâm 安an 慰úy 也dã 。 蓋cái 以dĩ 權quyền 小tiểu 初sơ 機cơ 晦hối 昧muội 未vị 開khai 。 不bất 達đạt 根căn 身thân 器khí 界giới 。 俱câu 為vi 真chân 性tánh 之chi 勞lao 相tương/tướng 。 而nhi 認nhận 為vi 實thật 有hữu 。 故cố 辨biện 是thị 辯biện 非phi 。 今kim 蒙mông 佛Phật 示thị 無vô 是thị 無vô 非phi 之chi 妙diệu 性tánh 。 則tắc 無vô 所sở 歸quy 著trước 。 不bất 知tri 是thị 非phi 裡# 去khứ 了liễu 。 還hoàn 在tại 是thị 非phi 裡# 薦tiến 取thủ 。 故cố 聞văn 佛Phật 兩lưỡng 番phiên 印ấn 許hứa 。 則tắc 茫mang 然nhiên 不bất 知tri 。 而nhi 於ư 無vô 是thị 見kiến 無vô 非phi 見kiến 二nhị 義nghĩa 之chi 本bổn 末mạt 趣thú 止chỉ 。 一nhất 無vô 所sở 決quyết 。 意ý 謂vị 若nhược 是thị 若nhược 非phi 。 決quyết 於ư 一nhất 定định 。 則tắc 可khả 株chu 守thủ 。 今kim 則tắc 兩lưỡng 許hứa 皆giai 無vô 。 未vị 曾tằng 一nhất 定định 。 故cố 令linh 人nhân 驚kinh 疑nghi 。 而nhi 失thất 其kỳ 守thủ 也dã 。 如Như 來Lai 憐lân 愍mẫn 此thử 等đẳng 。 而nhi 安an 慰úy 之chi 曰viết 。 我ngã 是thị 無vô 上thượng 法Pháp 王Vương 。 凡phàm 所sở 說thuyết 者giả 。 皆giai 真chân 實thật 之chi 語ngữ 。 稱xưng 我ngã 所sở 證chứng 。 真Chân 如Như 實thật 理lý 。 而nhi 說thuyết 非phi 賺# 誤ngộ 之chi 言ngôn 。 無vô 虗hư 偽ngụy 之chi 過quá 。 非phi 外ngoại 道đạo 所sở 謂vị 。 有hữu 即tức 是thị 無vô 。 無vô 即tức 是thị 有hữu 。 亦diệc 有hữu 即tức 是thị 亦diệc 無vô 亦diệc 無vô 。 不bất 是thị 亦diệc 有hữu 。 之chi 矯kiểu 亂loạn 論luận 議nghị 。 汝nhữ 等đẳng 審thẩm 諦đế 思tư 。 惟duy 自tự 不bất 負phụ 汝nhữ 哀ai 慕mộ 之chi 心tâm 也dã 。 變biến 慴triệp 即tức 惶hoàng 悚tủng 意ý 。 真chân 實thật 者giả 。 一nhất 定định 不bất 謬mậu 也dã 。 上thượng 如như 字tự 稱xưng 也dã 。 所sở 如như 者giả 。 所sở 證chứng 真Chân 如Như 理lý 也dã 。 忝thiểm 孤cô 負phụ 也dã 。
是thị 時thời 文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi 法Pháp 王Vương 子Tử 。 至chí 於ư 其kỳ 中trung 間gian 。 無vô 是thị 非phi 是thị 。
冠quan 註chú 。 此thử 代đại 問vấn 之chi 語ngữ 也dã 。 大đại 眾chúng 雖tuy 蒙mông 世Thế 尊Tôn 安an 慰úy 。 令linh 諦đế 思tư 惟duy 。 然nhiên 皆giai 未vị 證chứng 法pháp 空không 者giả 。 故cố 罔võng 措thố 而nhi 無vô 問vấn 。 文Văn 殊Thù 乃nãi 大đại 智trí 者giả 。 自tự 當đương 代đại 問vấn 。 故cố 曰viết 。 如Như 來Lai 已dĩ 為vì 大đại 眾chúng 。 發phát 明minh 精tinh 見kiến 色sắc 空không 。 二nhị 種chủng 之chi 中trung 。 本bổn 無vô 是thị 見kiến 非phi 見kiến 二nhị 義nghĩa 。 觀quán 此thử 大đại 眾chúng 豈khởi 唯duy 不bất 悟ngộ 。 且thả 反phản 懷hoài 疑nghi 。 意ý 謂vị 若nhược 此thử 。 色sắc 空không 等đẳng 象tượng 。 果quả 是thị 見kiến 者giả 。 應ưng 於ư 萬vạn 象tượng 中trung 指chỉ 出xuất 見kiến 精tinh 。 今kim 奚hề 不bất 能năng 。 若nhược 此thử 色sắc 空không 等đẳng 象tượng 。 果quả 非phi 見kiến 者giả 。 應ưng 於ư 萬vạn 象tượng 中trung 。 一nhất 無vô 所sở 視thị 。 今kim 奚hề 能năng 矚chú 。 是thị 故cố 不bất 知tri 無vô 是thị 見kiến 無vô 非phi 見kiến 二nhị 義nghĩa 之chi 所sở 歸quy 著trước 。 故cố 有hữu 驚kinh 疑nghi 怖bố 畏úy 。 然nhiên 此thử 大đại 眾chúng 縱túng/tung 屬thuộc 有hữu 漏lậu 。 而nhi 非phi 往vãng 昔tích 之chi 善thiện 根căn 輕khinh 鮮tiên 。 不bất 可khả 策sách 進tiến 者giả 。 惟duy 願nguyện 如Như 來Lai 。 大đại 慈từ 發phát 明minh 。 此thử 諸chư 物vật 象tượng 。 與dữ 此thử 見kiến 精tinh 。 本bổn 來lai 元nguyên 是thị 何hà 物vật 。 則tắc 於ư 其kỳ 中trung 間gian 。 乃nãi 無vô 是thị 見kiến 。 而nhi 亦diệc 無vô 非phi 見kiến 乎hồ 。 此thử 元nguyên 是thị 何hà 物vật 三tam 語ngữ 。 非phi 大đại 智trí 慧tuệ 者giả 。 自tự 不bất 能năng 發phát 。
佛Phật 告cáo 文Văn 殊Thù 。 及cập 諸chư 大đại 眾chúng 。 至chí 云vân 何hà 於ư 中trung 。 有hữu 是thị 非phi 是thị 。
冠quan 註chú 。 此thử 會hội 根căn 塵trần 識thức 等đẳng 。 歸quy 一nhất 真chân 本bổn 體thể 。 以dĩ 答đáp 文Văn 殊Thù 之chi 問vấn 也dã 。 大đại 菩Bồ 薩Tát 如như 文Văn 殊Thù 之chi 類loại 。 及cập 捨xả 藏tạng 識thức 。 而nhi 得đắc 如Như 幻Huyễn 三Tam 昧Muội 者giả 。 於ư 其kỳ 自tự 住trụ 。 即tức 自tự 覺giác 智trí 。 三tam 摩ma 地địa 。 即tức 楞lăng 嚴nghiêm 大đại 定định 。 以dĩ 自tự 覺giác 智trí 。 常thường 住trụ 楞lăng 嚴nghiêm 大đại 定định 。 非phi 有hữu 出xuất 入nhập 時thời 也dã 。 見kiến 指chỉ 見kiến 精tinh 。 該cai 攝nhiếp 六lục 根căn 。 見kiến 緣duyên 指chỉ 六lục 塵trần 。 想tưởng 相tương/tướng 指chỉ 前tiền 六lục 識thức 也dã 。 妄vọng 想tưởng 本bổn 無vô 相tướng 。 因nhân 所sở 想tưởng 之chi 塵trần 以dĩ 為vi 相tương/tướng 。 斯tư 連liên 下hạ 二nhị 句cú 。 用dụng 釋thích 眾chúng 疑nghi 。 應ưng 上thượng 文Văn 殊Thù 云vân 。 若nhược 此thử 色sắc 空không 等đẳng 象tượng 。 是thị 見kiến 非phi 見kiến 二nhị 義nghĩa 。 猶do 云vân 此thử 色sắc 空không 等đẳng 。 既ký 如như 空không 華hoa 。 本bổn 無vô 所sở 有hữu 。 憑bằng 何hà 指chỉ 其kỳ 是thị 非phi 耶da 。 此thử 見kiến 及cập 緣duyên 。 同đồng 上thượng 文văn 亦diệc 攝nhiếp 六lục 識thức 。 但đãn 文văn 略lược 而nhi 義nghĩa 猶do 備bị 也dã 。 自tự 此thử 下hạ 。 用dụng 答đáp 文Văn 殊Thù 之chi 問vấn 。 猶do 云vân 汝nhữ 問vấn 見kiến 精tinh 空không 色sắc 。 元nguyên 是thị 何hà 物vật 。 於ư 中trung 無vô 是thị 非phi 是thị 。 若nhược 此thử 見kiến 精tinh 色sắc 空không 。 果quả 有hữu 二nhị 體thể 。 於ư 中trung 可khả 謂vị 是thị 見kiến 及cập 與dữ 非phi 見kiến 。 但đãn 此thử 見kiến 精tinh 色sắc 空không 。 元nguyên 是thị 一nhất 箇cá 菩Bồ 提Đề 。 妙diệu 淨tịnh 明minh 體thể 。 云vân 何hà 於ư 中trung 。 得đắc 有hữu 是thị 見kiến 非phi 見kiến 耶da 。 此thử 又hựu 為vi 後hậu 三tam 科khoa 七thất 大đại 張trương 本bổn 也dã 。
文Văn 殊Thù 吾ngô 今kim 問vấn 汝nhữ 。 如như 汝nhữ 文Văn 殊Thù 。 至chí 故cố 能năng 令linh 汝nhữ 。 出xuất 指chỉ 非phi 指chỉ 。
此thử 二nhị 指chỉ 字tự 。 正chánh 應ưng 前tiền 指chỉ 是thị 見kiến 。 指chỉ 非phi 見kiến 之chi 指chỉ 。 前tiền 未vị 悟ngộ 一nhất 真chân 法Pháp 界Giới 。 則tắc 指chỉ 是thị 指chỉ 非phi 。 今kim 既ký 悟ngộ 得đắc 。 則tắc 超siêu 出xuất 是thị 見kiến 非phi 見kiến 之chi 外ngoại 。 故cố 能năng 出xuất 指chỉ 。 出xuất 非phi 指chỉ 也dã 。 此thử 中trung 有hữu 二nhị 喻dụ 。 以dĩ 二nhị 法pháp 合hợp 明minh 。 初sơ 以dĩ 文Văn 殊Thù 喻dụ 一nhất 真chân 性tánh 。 無vô 是thị 非phi 二nhị 相tướng 。 佛Phật 言ngôn 下hạ 。 以dĩ 法pháp 合hợp 明minh 。 乃nãi 有hữu 攝nhiếp 妄vọng 歸quy 真chân 之chi 義nghĩa 。 妄vọng 為vi 色sắc 空không 下hạ 。 復phục 引dẫn 起khởi 一nhất 喻dụ 。 兼kiêm 明minh 從tùng 真chân 起khởi 妄vọng 。 了liễu 妄vọng 即tức 真chân 二nhị 義nghĩa 。 是thị 以dĩ 下hạ 。 以dĩ 法pháp 合hợp 上thượng 第đệ 二nhị 月nguyệt 。 明minh 從tùng 真chân 起khởi 妄vọng 義nghĩa 。 由do 是thị 下hạ 。 以dĩ 法pháp 合hợp 上thượng 。 但đãn 一nhất 月nguyệt 真chân 。 明minh 了liễu 妄vọng 即tức 真chân 義nghĩa 。 然nhiên 展triển 轉chuyển 發phát 明minh 。 唯duy 顯hiển 一nhất 真chân 法Pháp 界Giới 。 本bổn 無vô 是thị 非phi 二nhị 相tướng 耳nhĩ 。 盖# 前tiền 以dĩ 第đệ 二nhị 月nguyệt 。 獨độc 喻dụ 見kiến 精tinh 。 止chỉ 攝nhiếp 見kiến 分phần/phân 。 以dĩ 歸quy 真chân 性tánh 。 此thử 以dĩ 第đệ 二nhị 月nguyệt 。 廣quảng 喻dụ 根căn 身thân 器khí 界giới 。 盡tận 攝nhiếp 見kiến 相tương/tướng 二nhị 分phần 。 以dĩ 歸quy 真chân 性tánh 。 故cố 以dĩ 真chân 月nguyệt 喻dụ 廣quảng 大đại 真chân 心tâm 。 而nhi 向hướng 後hậu 二nhị 種chủng 妄vọng 見kiến 中trung 。 復phục 於ư 別biệt 業nghiệp 中trung 。 以dĩ 赤xích 眚sảnh 換hoán 卻khước 第đệ 二nhị 月nguyệt 。 止chỉ 將tương 一nhất 赤xích 眚sảnh 。 喻dụ 見kiến 相tương/tướng 二nhị 分phần 。 而nhi 但đãn 得đắc 見kiến 眚sảnh 。 則tắc 非phi 病bệnh 矣hĩ 。 可khả 見kiến 真chân 妄vọng 無vô 他tha 。 唯duy 在tại 一nhất 念niệm 。 若nhược 一nhất 念niệm 妄vọng 動động 。 則tắc 心tâm 境cảnh 紛phân 然nhiên 。 是thị 非phi 鋒phong 起khởi 。 若nhược 一nhất 念niệm 純thuần 真chân 。 則tắc 唯duy 一nhất 妙diệu 覺giác 。 湛trạm 然nhiên 周chu 徧biến 。 而nhi 能năng 於ư 一nhất 切thiết 處xứ 。 不bất 起khởi 妄vọng 想tưởng 。 於ư 諸chư 妄vọng 想tưởng 。 亦diệc 不bất 息tức 滅diệt 。 住trụ 妄vọng 塵trần 境cảnh 。 不bất 加gia 了liễu 知tri 。 於ư 無vô 了liễu 知tri 。 不bất 辯biện 真chân 實thật 。 則tắc 率suất 爾nhĩ 覺giác 性tánh 。 本bổn 周chu 法Pháp 界Giới 。 何hà 容dung 是thị 見kiến 非phi 見kiến 於ư 其kỳ 間gian 哉tai 。 亦diệc 如như 古cổ 德đức 云vân 。 此thử 理lý 諸chư 人nhân 本bổn 有hữu 。 諸chư 佛Phật 菩Bồ 薩Tát 。 喚hoán 作tác 示thị 珠châu 人nhân 。 從tùng 來lai 不bất 是thị 物vật 。 不bất 用dụng 知tri 渠cừ 解giải 渠cừ 。 不bất 用dụng 是thị 渠cừ 非phi 渠cừ 。 但đãn 割cát 斷đoạn 兩lưỡng 頭đầu 句cú 。 割cát 斷đoạn 有hữu 句cú 。 不bất 有hữu 句cú 。 無vô 句cú 。 不bất 無vô 句cú 。 兩lưỡng 頭đầu 迹tích 不bất 現hiện 。 兩lưỡng 頭đầu 捉tróc 汝nhữ 不bất 著trước 。 數số 量lượng 管quản 汝nhữ 不bất 得đắc 。 不bất 是thị 欠khiếm 少thiểu 。 不bất 是thị 具cụ 足túc 。 非phi 凡phàm 非phi 聖thánh 。 非phi 明minh 非phi 暗ám 。 不bất 是thị 有hữu 知tri 。 不bất 是thị 無vô 知tri 。 不bất 是thị 纏triền 縛phược 。 不bất 是thị 解giải 脫thoát 。 不bất 是thị 一nhất 切thiết 名danh 目mục 。 無vô 可khả 比tỉ 。 無vô 可khả 喻dụ 。 若nhược 能năng 如như 是thị 。 即tức 妙diệu 淨tịnh 明minh 心tâm 。 亦diệc 不bất 見kiến 有hữu 。 豈khởi 有hữu 是thị 見kiến 與dữ 非phi 見kiến 耶da 。
冠quan 註chú 。 此thử 假giả 文Văn 殊Thù 為ví 喻dụ 。 師sư 資tư 問vấn 答đáp 。 而nhi 發phát 明minh 一nhất 真chân 法Pháp 界Giới 本bổn 無vô 是thị 非phi 二nhị 相tướng 也dã 。 故cố 問vấn 之chi 曰viết 。 如như 汝nhữ 文Văn 殊Thù 。 但đãn 直trực 一nhất 體thể 。 今kim 就tựu 汝nhữ 本bổn 體thể 之chi 中trung 。 而nhi 更cánh 有hữu 文Văn 殊Thù 可khả 指chỉ 陳trần 。 曰viết 是thị 文Văn 殊Thù 者giả 耶da 。 為vi 併tinh 本bổn 體thể 。 而nhi 全toàn 無vô 文Văn 殊Thù 可khả 指chỉ 陳trần 。 曰viết 非phi 文Văn 殊Thù 耶da 。 此thử 有hữu 三tam 義nghĩa 。 一nhất 真chân 義nghĩa 。 二nhị 是thị 義nghĩa 。 三tam 非phi 義nghĩa 。 文Văn 殊Thù 答đáp 中trung 亦diệc 有hữu 三tam 義nghĩa 。 一nhất 曰viết 。 世Thế 尊Tôn 文Văn 殊Thù 亦diệc 如như 是thị 也dã 。 盖# 我ngã 文Văn 殊Thù 唯duy 一nhất 真chân 體thể 耳nhĩ 。 二nhị 曰viết 。 於ư 一nhất 體thể 中trung 。 更cánh 無vô 是thị 文Văn 殊Thù 。
何hà 以dĩ 故cố 。 若nhược 說thuyết 有hữu 一nhất 是thị 。 定định 有hữu 一nhất 非phi 。 須tu 二nhị 文Văn 殊Thù 。 方phương 可khả 對đối 非phi 言ngôn 是thị 。 今kim 唯duy 一nhất 真chân 。 故cố 無vô 是thị 也dã 。 三tam 曰viết 。 然nhiên 是thị 固cố 不bất 可khả 說thuyết 。 而nhi 真chân 亦diệc 不bất 可khả 泯mẫn 。 則tắc 我ngã 今kim 日nhật 非phi 併tinh 真chân 體thể 而nhi 全toàn 無vô 。 豈khởi 可khả 更cánh 說thuyết 於ư 非phi 乎hồ 。 但đãn 於ư 一nhất 真chân 體thể 中trung 。 實thật 無vô 是thị 非phi 二nhị 相tướng 可khả 指chỉ 也dã 。 即tức 如như 祖tổ 家gia 云vân 。 心tâm 有hữu 所sở 是thị 。 必tất 有hữu 所sở 非phi 。 若nhược 貴quý 一nhất 物vật 。 則tắc 被bị 一nhất 物vật 惑hoặc 。 故cố 世Thế 尊Tôn 以dĩ 法pháp 合hợp 明minh 云vân 。 此thử 見kiến 精tinh 妙diệu 明minh 。 與dữ 諸chư 空không 塵trần 。 亦diệc 如như 汝nhữ 文Văn 殊Thù 。 唯duy 一nhất 真chân 體thể 。 併tinh 無vô 是thị 非phi 二nhị 相tướng 。 即tức 此thử 見kiến 與dữ 空không 塵trần 。 本bổn 是thị 一nhất 箇cá 妙diệu 明minh 無vô 上thượng 菩Bồ 提Đề 。 淨tịnh 圓viên 真chân 心tâm 。 是thị 故cố 無vô 是thị 見kiến 。 而nhi 亦diệc 無vô 非phi 見kiến 也dã 。 夫phu 是thị 非phi 所sở 以dĩ 生sanh 起khởi 者giả 。 良lương 由do 本bổn 覺giác 真chân 心tâm 一nhất 念niệm 隨tùy 緣duyên 以dĩ 成thành 藏tạng 識thức 。 轉chuyển 為vi 見kiến 相tương/tướng 二nhị 分phần 。 而nhi 有hữu 色sắc 空không 。 及cập 與dữ 見kiến 聞văn 。 夫phu 色sắc 空không 見kiến 聞văn 。 依y 真chân 而nhi 起khởi 。 如như 揑niết 目mục 所sở 見kiến 之chi 第đệ 二nhị 月nguyệt 。 雖tuy 非phi 實thật 有hữu 。 宛uyển 見kiến 二nhị 輪luân 。 迷mê 者giả 不bất 覺giác 。 妄vọng 生sanh 擬nghĩ 度độ 。 其kỳ 誰thùy 為vi 是thị 月nguyệt 耶da 。 又hựu 誰thùy 非phi 月nguyệt 耶da 。 若nhược 謂vị 是thị 真chân 月nguyệt 。 不bất 妨phương 有hữu 二nhị 。 若nhược 謂vị 非phi 真chân 月nguyệt 。 離ly 真chân 無vô 體thể 。 所sở 以dĩ 往vãng 復phục 是thị 非phi 而nhi 不bất 能năng 逃đào 也dã 。 若nhược 汝nhữ 文Văn 殊Thù 自tự 知tri 本bổn 月nguyệt 唯duy 一nhất 真chân 體thể 。 縱túng/tung 有hữu 二nhị 輪luân 。 揑niết 目mục 所sở 見kiến 。 於ư 真chân 月nguyệt 中trung 。 自tự 無vô 是thị 非phi 可khả 辯biện 。 復phục 以dĩ 法pháp 合hợp 明minh 云vân 。 是thị 以dĩ 妄vọng 為vi 之chi 故cố 。 汝nhữ 今kim 觀quán 此thử 見kiến 精tinh 。 與dữ 諸chư 塵trần 相tương/tướng 。 分phần/phân 內nội 分phần/phân 外ngoại 。 則tắc 內nội 而nhi 根căn 身thân 。 外ngoại 而nhi 器khí 界giới 。 中trung 而nhi 識thức 心tâm 。 俱câu 名danh 虗hư 妄vọng 亂loạn 想tưởng 。 昧muội 本bổn 妙diệu 明minh 。 而nhi 不bất 能năng 出xuất 。 乎hồ 是thị 見kiến 與dữ 非phi 見kiến 也dã 。 斯tư 如như 揑niết 目mục 所sở 見kiến 第đệ 二nhị 月nguyệt 。 而nhi 妄vọng 恣tứ 擬nghĩ 度độ 。 終chung 不bất 出xuất 於ư 是thị 月nguyệt 非phi 月nguyệt 。 之chi 謬mậu 見kiến 也dã 。 若nhược 由do 此thử 而nhi 一nhất 念niệm 純thuần 真chân 。 前tiền 後hậu 際tế 斷đoạn 。 則tắc 盡tận 法Pháp 界Giới 。 唯duy 一nhất 精tinh 真chân 。 妙diệu 覺giác 之chi 大đại 用dụng 。 而nhi 亦diệc 不bất 離ly 寶bảo 明minh 妙diệu 性tánh 之chi 全toàn 體thể 。 則tắc 體thể 用dụng 一nhất 如như 。 心tâm 境cảnh 不bất 二nhị 。 即tức 此thử 根căn 身thân 器khí 界giới 。 唯duy 本bổn 自tự 心tâm 。 故cố 能năng 令linh 汝nhữ 。 超siêu 出xuất 於ư 是thị 非phi 之chi 外ngoại 。 而nhi 豈khởi 復phục 於ư 萬vạn 象tượng 之chi 中trung 。 謂vị 何hà 者giả 是thị 見kiến 。 而nhi 可khả 指chỉ 乎hồ 。 謂vị 何hà 者giả 非phi 見kiến 。 而nhi 不bất 可khả 指chỉ 乎hồ 。 亦diệc 如như 見kiến 一nhất 月nguyệt 真chân 。 則tắc 妄vọng 計kế 無vô 施thí 。 是thị 非phi 自tự 泯mẫn 矣hĩ 。
阿A 難Nan 白bạch 佛Phật 言ngôn 。 世Thế 尊Tôn 誠thành 如như 法Pháp 王vương 。 至chí 獲hoạch 真chân 實thật 心tâm 。 妙diệu 覺giác 明minh 性tánh 。
此thử 與dữ 前tiền 分phân 別biệt 都đô 無vô 。 非phi 色sắc 非phi 空không 。 拘Câu 舍Xá 梨Lê 等đẳng 。 昧muội 為vi 冥minh 諦đế 。 相tương/tướng 照chiếu 應ưng 。 意ý 在tại 破phá 除trừ 常thường 見kiến 。 而nhi 顯hiển 真chân 常thường 。 然nhiên 雖tuy 謂vị 世thế 出xuất 世thế 法pháp 。 唯duy 一nhất 真chân 不bất 二nhị 。 無vô 欠khiếm 無vô 餘dư 。 而nhi 儱# 侗# 真Chân 如Như 。 又hựu 非phi 妙diệu 覺giác 。 是thị 故cố 不bất 墮đọa 凡phàm 夫phu 之chi 見kiến 解giải 。 揀giản 別biệt 外ngoại 道đạo 之chi 斷đoạn 常thường 。 不bất 濫lạm 小Tiểu 乘Thừa 之chi 偏thiên 空không 。 猶do 是thị 見kiến 精tinh 。 如như 第đệ 二nhị 月nguyệt 。 尚thượng 非phi 真chân 見kiến 妙diệu 心tâm 。 夫phu 一nhất 真chân 法Pháp 界Giới 。 談đàm 何hà 容dung 易dị 。 此thử 下hạ 至chí 二nhị 種chủng 妄vọng 見kiến 。 皆giai 明minh 斯tư 旨chỉ 。 最tối 宜nghi 珍trân 翫ngoạn 。 梵Phạm 志Chí 。 此thử 云vân 淨tịnh 裔duệ 。 謂vị 是thị 梵Phạm 天Thiên 苗miêu 裔duệ 。 先tiên 者giả 。 古cổ 人nhân 也dã 。 娑sa 毗tỳ 迦ca 羅la 。 云vân 金kim 頭đầu 。 冥minh 諦đế 見kiến 前tiền 。 投đầu 灰hôi 。 即tức 苦khổ 行hạnh 外ngoại 道đạo 。 真chân 我ngã 。 即tức 外ngoại 道đạo 所sở 執chấp 我ngã 相tương/tướng 。 不bất 出xuất 三tam 種chủng 。 一nhất 大đại 小tiểu 。 二nhị 微vi 細tế 。 三tam 廣quảng 大đại 。 我ngã 相tương/tướng 也dã 。 楞lăng 伽già 。 此thử 云vân 不bất 可khả 往vãng 。 自tự 然nhiên 者giả 。 本bổn 自tự 天thiên 然nhiên 。 彼bỉ 計kế 內nội 外ngoại 諸chư 法pháp 。 本bổn 末mạt 無vô 因nhân 。 無vô 修tu 無vô 證chứng 。 為vi 彼bỉ 不bất 知tri 含hàm 藏tạng 識thức 中trung 。 有hữu 染nhiễm 淨tịnh 種chủng 子tử 。 發phát 業nghiệp 潤nhuận 生sanh 。 為vi 捨xả 生sanh 趣thú 生sanh 之chi 根căn 本bổn 。 遂toại 妄vọng 計kế 身thân 中trung 自tự 有hữu 真chân 我ngã 。 常thường 生sanh 各các 趣thú 徧biến 滿mãn 十thập 方phương 。 而nhi 此thử 性tánh 不bất 滅diệt 也dã 。
冠quan 註chú 。 此thử 惑hoặc 邪tà 宗tông 以dĩ 濫lạm 正Chánh 法Pháp 也dã 。 意ý 謂vị 世Thế 尊Tôn 乃nãi 。 無vô 上thượng 法Pháp 王Vương 。 凡phàm 所sở 說thuyết 法Pháp 。 必tất 無vô 誑cuống 妄vọng 。 而nhi 謂vị 此thử 見kiến 及cập 緣duyên 。 元nguyên 是thị 菩Bồ 提Đề 。 妙diệu 淨tịnh 明minh 體thể 。 曰viết 見kiến 性tánh 周chu 徧biến 。 曰viết 圓viên 滿mãn 常thường 住trụ 。 曰viết 不bất 動động 道Đạo 場Tràng 。 曰viết 而nhi 汝nhữ 見kiến 精tinh 。 性tánh 非phi 生sanh 滅diệt 。 此thử 皆giai 世Thế 尊Tôn 誠thành 實thật 之chi 語ngữ 。 若nhược 見kiến 與dữ 見kiến 緣duyên 。 果quả 能năng 徧biến 十thập 方phương 界giới 。 誠thành 能năng 常thường 住trụ 。 而nhi 性tánh 非phi 生sanh 滅diệt 。 則tắc 與dữ 先tiên 梵Phạm 志Chí 。 娑sa 毗tỳ 迦ca 羅la 。 所sở 談đàm 冥minh 諦đế 。 及cập 投đầu 灰hôi 等đẳng 。 諸chư 外ngoại 道đạo 種chủng 。 說thuyết 有hữu 真chân 我ngã 。 徧biến 滿mãn 十thập 方phương 。 有hữu 何hà 異dị 耶da 。 然nhiên 則tắc 反phản 違vi 自tự 宗tông 矣hĩ 。 曾tằng 聞văn 世Thế 尊Tôn 於ư 楞Lăng 伽Già 山Sơn 。 為vì 大Đại 慧Tuệ 等đẳng 。 敷phu 演diễn 斯tư 義nghĩa 。 謂vị 彼bỉ 外ngoại 道đạo 執chấp 內nội 外ngoại 諸chư 法pháp 。 本bổn 末mạt 無vô 因nhân 。 自tự 然nhiên 而nhi 然nhiên 。 不bất 假giả 因nhân 修tu 。 不bất 從tùng 果quả 得đắc 。 故cố 佛Phật 唯duy 說thuyết 。 內nội 而nhi 根căn 身thân 。 外ngoại 而nhi 器khí 界giới 。 俱câu 有hữu 正chánh 因nhân 種chủng 子tử 。 假giả 諸chư 外ngoại 緣duyên 助trợ 發phát 。 方phương 能năng 從tùng 因nhân 獲hoạch 果quả 。 是thị 以dĩ 斯tư 因nhân 緣duyên 義nghĩa 。 非phi 彼bỉ 自tự 然nhiên 義nghĩa 。 斯tư 修tu 證chứng 境cảnh 界giới 。 非phi 彼bỉ 撥bát 無vô 境cảnh 界giới 也dã 。 我ngã 今kim 觀quan 此thử 。 覺giác 性tánh 自tự 然nhiên 。 曾tằng 未vị 遺di 失thất 。 非phi 生sanh 非phi 滅diệt 。 一nhất 體thể 本bổn 真chân 。 周chu 徧biến 法Pháp 界Giới 。 名danh 正Chánh 徧Biến 知Tri 。 然nhiên 則tắc 似tự 違vi 昔tích 日nhật 所sở 說thuyết 之chi 因nhân 緣duyên 。 反phản 與dữ 外ngoại 道đạo 之chi 自tự 然nhiên 相tương/tướng 符phù 合hợp 矣hĩ 。 若nhược 世Thế 尊Tôn 所sở 說thuyết 之chi 自tự 然nhiên 。 與dữ 外ngoại 道đạo 所sở 說thuyết 之chi 自tự 然nhiên 。 果quả 有hữu 不bất 同đồng 。 更cánh 以dĩ 何hà 等đẳng 方phương 便tiện 開khai 示thị 。 令linh 我ngã 不bất 入nhập 群quần 邪tà 。 而nhi 得đắc 證chứng 真chân 實thật 心tâm 妙diệu 覺giác 明minh 性tánh 。 之chi 全toàn 體thể 大đại 用dụng 也dã 。
佛Phật 告cáo 阿A 難Nan 。 我ngã 今kim 如như 是thị 。 至chí 見kiến 性tánh 斷đoạn 滅diệt 。 云vân 何hà 見kiến 明minh 。
冠quan 註chú 。 此thử 斥xích 破phá 自tự 然nhiên 也dã 。 意ý 謂vị 我ngã 今kim 為vì 汝nhữ 。 先tiên 開khai 方phương 便tiện 。 後hậu 說thuyết 真chân 實thật 。 汝nhữ 猶do 未vị 悟ngộ 。 反phản 惑hoặc 為vi 自tự 然nhiên 耶da 。 凡phàm 言ngôn 自tự 然nhiên 者giả 。 必tất 自tự 體thể 本bổn 然nhiên 。 不bất 隨tùy 緣duyên 變biến 。 可khả 為vi 自tự 然nhiên 。 若nhược 隨tùy 緣duyên 顯hiển 現hiện 。 不bất 名danh 自tự 然nhiên 。 若nhược 汝nhữ 必tất 以dĩ 周chu 徧biến 湛trạm 然nhiên 。 性tánh 非phi 生sanh 滅diệt 之chi 覺giác 。 緣duyên 為vi 自tự 然nhiên 者giả 。 汝nhữ 須tu 甄chân 別biệt 明minh 白bạch 。 自tự 己kỷ 身thân 中trung 有hữu 箇cá 不bất 隨tùy 境cảnh 顯hiển 固cố 實thật 不bất 變biến 之chi 體thể 。 方phương 為vi 自tự 然nhiên 。 且thả 汝nhữ 觀quán 此thử 妙diệu 明minh 之chi 見kiến 。 即tức 汝nhữ 所sở 謂vị 覺giác 也dã 。 明minh 暗ám 空không 塞tắc 。 即tức 汝nhữ 所sở 謂vị 緣duyên 也dã 。 於ư 中trung 以dĩ 何hà 。 為vi 自tự 然nhiên 之chi 體thể 。 若nhược 以dĩ 明minh 緣duyên 為vi 見kiến 之chi 自tự 體thể 。 是thị 以dĩ 見kiến 明minh 。 為vi 本bổn 自tự 天thiên 然nhiên 之chi 體thể 。 而nhi 一nhất 定định 不bất 移di 。 則tắc 此thử 見kiến 性tánh 。 只chỉ 合hợp 見kiến 明minh 。 及cập 至chí 暗ám 來lai 時thời 。 此thử 見kiến 與dữ 明minh 同đồng 滅diệt 。 全toàn 不bất 見kiến 暗ám 。 若nhược 以dĩ 空không 緣duyên 。 為vi 見kiến 之chi 自tự 體thể 。 是thị 以dĩ 見kiến 空không 。 為vi 本bổn 自tự 天thiên 然nhiên 之chi 體thể 。 一nhất 定định 不bất 移di 。 則tắc 此thử 見kiến 性tánh 。 只chỉ 合hợp 見kiến 空không 。 及cập 至chí 塞tắc 處xứ 無vô 空không 。 當đương 與dữ 空không 同đồng 無vô 。 全toàn 不bất 見kiến 塞tắc 。 乃nãi 至chí 諸chư 暗ám 等đẳng 相tướng 。 亦diệc 應ưng 如như 是thị 。 今kim 明minh 來lai 見kiến 明minh 。 以dĩ 至chí 空không 塞tắc 俱câu 見kiến 。 則tắc 知tri 汝nhữ 之chi 見kiến 性tánh 。 隨tùy 緣duyên 顯hiển 現hiện 。 云vân 何hà 惑hoặc 為vi 自tự 然nhiên 耶da 。 自tự 客khách 塵trần 下hạ 。 至chí 八bát 還hoàn 後hậu 。 皆giai 方phương 便tiện 開khai 示thị 。 自tự 見kiến 不bất 是thị 物vật 。 直trực 至chí 見kiến 與dữ 見kiến 緣duyên 。 元nguyên 是thị 菩Bồ 提Đề 。 妙diệu 淨tịnh 明minh 體thể 等đẳng 。 皆giai 真chân 實thật 語ngữ 。 上thượng 覺giác 緣duyên 二nhị 字tự 。 即tức 前tiền 此thử 見kiến 及cập 緣duyên 字tự 。 此thử 妙diệu 明minh 見kiến 三tam 字tự 。 即tức 上thượng 覺giác 字tự 。 此thử 明minh 暗ám 空không 塞tắc 。 即tức 上thượng 覺giác 緣duyên 之chi 緣duyên 字tự 。 大đại 都đô 因nhân 阿A 難Nan 將tương 見kiến 性tánh 色sắc 空không 。 合hợp 為vi 一nhất 種chủng 自tự 然nhiên 。 故cố 世Thế 尊Tôn 問vấn 於ư 明minh 暗ám 等đẳng 相tương/tướng 。 以dĩ 何hà 為vi 見kiến 之chi 自tự 體thể 。 若nhược 了liễu 十thập 法Pháp 界Giới 唯duy 一nhất 妙diệu 明minh 精tinh 見kiến 。 而nhi 更cánh 容dung 何hà 法pháp 。 於ư 中trung 為vi 自tự 然nhiên 體thể 耶da 。
阿A 難Nan 言ngôn 必tất 此thử 妙diệu 見kiến 。 性tánh 非phi 自tự 然nhiên 。 至chí 緣duyên 明minh 緣duyên 暗ám 。 同đồng 於ư 空không 塞tắc 。
冠quan 註chú 。 此thử 捨xả 自tự 然nhiên 而nhi 執chấp 因nhân 緣duyên 也dã 。 意ý 謂vị 既ký 非phi 自tự 然nhiên 。 必tất 借tá 因nhân 緣duyên 。 且thả 因nhân 緣duyên 乃nãi 昔tích 所sở 說thuyết 之chi 正Chánh 法Pháp 。 非phi 彼bỉ 外ngoại 道đạo 義nghĩa 也dã 。 但đãn 因nhân 緣duyên 生sanh 法pháp 。 未vị 必tất 常thường 住trụ 不bất 滅diệt 。 今kim 謂vị 妙diệu 明minh 見kiến 性tánh 。 本bổn 非phi 生sanh 滅diệt 。 常thường 住trụ 周chu 徧biến 。 而nhi 義nghĩa 似tự 不bất 合hợp 於ư 因nhân 緣duyên 之chi 性tánh 。 第đệ 不bất 知tri 云vân 何hà 。 方phương 契khế 因nhân 緣duyên 之chi 性tánh 耶da 。 心tâm 猶do 未vị 明minh 。 故cố 咨tư 詢tuân 於ư 如Như 來Lai 也dã 。 故cố 佛Phật 躡niếp 問vấn 。 而nhi 斥xích 破phá 之chi 言ngôn 。 今kim 汝nhữ 見kiến 牲# 。 因nhân 見kiến 明minh 暗ám 等đẳng 相tương/tướng 。 而nhi 後hậu 始thỉ 有hữu 。 見kiến 性tánh 現hiện 前tiền 。 則tắc 此thử 見kiến 性tánh 。 於ư 明minh 暗ám 空không 塞tắc 中trung 。 因nhân 何hà 而nhi 有hữu 。 若nhược 因nhân 明minh 有hữu 。 是thị 以dĩ 明minh 為vi 生sanh 見kiến 之chi 因nhân 。 及cập 其kỳ 暗ám 來lai 。 明minh 即tức 滅diệt 矣hĩ 。 既ký 因nhân 明minh 有hữu 。 還hoàn 因nhân 明minh 滅diệt 。 如như 燄diệm 因nhân 柴sài 有hữu 。 柴sài 盡tận 焰diễm 息tức 。 應ưng 不bất 見kiến 暗ám 。 因nhân 暗ám 空không 塞tắc 。 例lệ 此thử 可khả 知tri 。 今kim 既ký 明minh 暗ám 空không 塞tắc 俱câu 能năng 見kiến 之chi 。 則tắc 此thử 見kiến 性tánh 。 非phi 因nhân 所sở 生sanh 。 自tự 當đương 明minh 矣hĩ 。 又hựu 汝nhữ 見kiến 性tánh 。 於ư 明minh 暗ám 空không 塞tắc 中trung 。 緣duyên 何hà 而nhi 有hữu 。 若nhược 緣duyên 空không 有hữu 。 是thị 以dĩ 空không 為vi 生sanh 見kiến 之chi 緣duyên 。 至chí 於ư 礙ngại 塞tắc 處xứ 。 則tắc 無vô 空không 現hiện 。 既ký 緣duyên 空không 有hữu 。 仍nhưng 緣duyên 空không 滅diệt 。 如như 藤đằng 緣duyên 樹thụ 有hữu 。 樹thụ 倒đảo 藤đằng 枯khô 。 應ưng 不bất 見kiến 塞tắc 。 緣duyên 塞tắc 明minh 暗ám 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 今kim 既ký 明minh 暗ám 等đẳng 相tương/tướng 一nhất 一nhất 見kiến 之chi 。 則tắc 此thử 見kiến 性tánh 非phi 假giả 緣duyên 有hữu 。 又hựu 當đương 明minh 矣hĩ 。 因nhân 親thân 緣duyên 疎sơ 。 因nhân 乃nãi 因nhân 依y 義nghĩa 。 緣duyên 乃nãi 假giả 借tá 義nghĩa 。 因nhân 緣duyên 二nhị 字tự 在tại 此thử 處xứ 。 只chỉ 當đương 活hoạt 看khán 。 不bất 可khả 定định 指chỉ 內nội 種chủng 子tử 外ngoại 助trợ 緣duyên 也dã 。 若nhược 謂vị 明minh 暗ám 等đẳng 。 非phi 見kiến 之chi 種chủng 子tử 。 則tắc 見kiến 自tự 有hữu 種chủng 子tử 。 說thuyết 因nhân 何hà 妨phương 。 若nhược 謂vị 明minh 暗ám 等đẳng 為vi 助trợ 緣duyên 。 其kỳ 實thật 是thị 助trợ 緣duyên 。 說thuyết 緣duyên 何hà 妨phương 。 豈khởi 不bất 聞văn 佛Phật 種chủng 從tùng 緣duyên 起khởi 。
當đương 知tri 如như 是thị 。 精tinh 覺giác 妙diệu 明minh 。 至chí )# 虗hư 空không 云vân 何hà 。 隨tùy 汝nhữ 執chấp 捉tróc 。
冠quan 註chú 。 此thử 結kết 顯hiển 精tinh 覺giác 妙diệu 明minh 。 不bất 獨độc 非phi 因nhân 緣duyên 自tự 然nhiên 。 凡phàm 沉trầm 空không 滯trệ 跡tích 者giả 。 皆giai 不bất 能năng 契khế 也dã 。 故cố 曰viết 。 應ưng 知tri 此thử 精tinh 覺giác 妙diệu 明minh 。 體thể 用dụng 一nhất 如như 。 隨tùy 緣duyên 不bất 變biến 。 夫phu 精tinh 體thể 不bất 變biến 。 故cố 非phi 屬thuộc 因nhân 緣duyên 。 妙diệu 用dụng 隨tùy 緣duyên 。 故cố 非phi 屬thuộc 自tự 然nhiên 。 雖tuy 然nhiên 即tức 所sở 謂vị 因nhân 緣duyên 自tự 然nhiên 者giả 。 如như 迷mê 海hải 認nhận 漚âu 。 亦diệc 未vị 嘗thường 離ly 此thử 妙diệu 明minh 。 故cố 曰viết 。 非phi 不bất 自tự 然nhiên 。 非phi 不bất 因nhân 緣duyên 。 但đãn 妙diệu 體thể 本bổn 無vô 元nguyên 字tự 脚cước 。 而nhi 本bổn 無vô 非phi 因nhân 緣duyên 非phi 自tự 然nhiên 。 亦diệc 無vô 不bất 非phi 因nhân 緣duyên 不bất 非phi 自tự 然nhiên 。 本bổn 無vô 是thị 因nhân 緣duyên 是thị 自tự 然nhiên 。 亦diệc 無vô 非phi 是thị 因nhân 緣duyên 非phi 是thị 自tự 然nhiên 。 盖# 離ly 一nhất 切thiết 相tướng 。 即tức 一nhất 切thiết 法pháp 。 雖tuy 云vân 萬vạn 相tương/tướng 皆giai 虗hư 。 不bất 妨phương 一nhất 真chân 法Pháp 界Giới 有hữu 非phi 心tâm 思tư 言ngôn 議nghị 所sở 能năng 知tri 之chi 者giả 。 汝nhữ 今kim 云vân 何hà 。 於ư 妙diệu 明minh 中trung 。 措thố 心tâm 擬nghĩ 議nghị 。 復phục 以dĩ 世thế 間gian 。 因nhân 緣duyên 自tự 然nhiên 。 對đối 待đãi 戲hí 論luận 一nhất 切thiết 名danh 相tướng 。 而nhi 分phân 別biệt 此thử 精tinh 覺giác 妙diệu 明minh 。 即tức 如như 以dĩ 手thủ 撮toát 空không 。 秪# 自tự 勞lao 耳nhĩ 。 虗hư 空không 云vân 何hà 。 隨tùy 汝nhữ 執chấp 捉tróc 。 虗hư 空không 不bất 可khả 措thố 手thủ 。 妙diệu 明minh 而nhi 可khả 措thố 心tâm 乎hồ 。 非phi 不bất 自tự 然nhiên 下hạ 。 當đương 補bổ 非phi 不bất 因nhân 緣duyên 句cú 。 意ý 始thỉ 完hoàn 。 前tiền 八bát 還hoàn 以dĩ 下hạ 。 離ly 一nhất 切thiết 相tướng 也dã 。 五ngũ 種chủng 見kiến 量lượng 以dĩ 下hạ 。 即tức 一nhất 切thiết 法pháp 也dã 。 以dĩ 至chí 無vô 是thị 見kiến 無vô 非phi 見kiến 。 及cập 文Văn 殊Thù 章chương 後hậu 。 又hựu 不bất 即tức 不bất 離ly 也dã 。 此thử 下hạ 又hựu 為vi 後hậu 文văn 張trương 本bổn 。 向hướng 後hậu 三tam 科khoa 重trọng/trùng 破phá 。 因nhân 緣duyên 自tự 然nhiên 。 七thất 大đại 重trọng/trùng 破phá 和hòa 合hợp 非phi 和hòa 合hợp 。 始thỉ 完hoàn 此thử 段đoạn 公công 案án 也dã 。
阿A 難Nan 白bạch 佛Phật 言ngôn 。 世Thế 尊Tôn 必tất 妙diệu 覺giác 性tánh 。 至chí )# 因nhân 心tâm 因nhân 眼nhãn 。 是thị 義nghĩa 云vân 何hà 。
冠quan 註chú 。 此thử 阿A 難Nan 執chấp 昔tích 言ngôn 。 以dĩ 迷mê 今kim 誨hối 也dã 。 意ý 謂vị 。 言ngôn 妙diệu 覺giác 性tánh 。 不bất 屬thuộc 外ngoại 教giáo 之chi 自tự 然nhiên 則tắc 可khả 。 必tất 非phi 因nhân 緣duyên 。 則tắc 自tự 教giáo 相tương 違vi 矣hĩ 。 世Thế 尊Tôn 云vân 何hà 。 常thường 與dữ 比Bỉ 丘Khâu 。 說thuyết 見kiến 性tánh 具cụ 四tứ 種chủng 緣duyên 耶da 。 阿A 難Nan 不bất 知tri 昔tích 所sở 說thuyết 者giả 眼nhãn 識thức 故cố 。 以dĩ 第đệ 八bát 識thức 心tâm 。 為vi 根căn 本bổn 緣duyên 。 以dĩ 空không 明minh 及cập 眼nhãn 根căn 為vi 增tăng 上thượng 緣duyên 。 今kim 乃nãi 托thác 見kiến 精tinh 。 以dĩ 顯hiển 見kiến 性tánh 。 令linh 由do 見kiến 性tánh 以dĩ 證chứng 。 妙diệu 覺giác 明minh 性tánh 。 反phản 誤ngộ 認nhận 見kiến 性tánh 為vi 眼nhãn 識thức 。 殊thù 不bất 知tri 法pháp 相tướng 。 宗tông 中trung 唯duy 說thuyết 眼nhãn 識thức 四tứ 緣duyên 生sanh 。 豈khởi 謂vị 覺giác 性tánh 四tứ 緣duyên 生sanh 耶da 。
佛Phật 言ngôn 阿A 難Nan 。 我ngã 說thuyết 世thế 間gian 。 至chí 二nhị 俱câu 名danh 見kiến 。 云vân 何hà 不bất 見kiến 。
此thử 與dữ 下hạ 文văn 當đương 是thị 兩lưỡng 結kết 。 由do 阿A 難Nan 最tối 初sơ 。 見kiến 相tương/tướng 發phát 心tâm 。 總tổng 認nhận 見kiến 聞văn 知tri 覺giác 為vi 真chân 性tánh 。 不bất 知tri 如như 月nguyệt 影ảnh 。 故cố 世Thế 尊Tôn 自tự 七thất 徵trưng 。 以dĩ 至chí 八bát 還hoàn 。 特đặc 破phá 此thử 妄vọng 見kiến 。 指chỉ 出xuất 見kiến 精tinh 。 如như 第đệ 二nhị 月nguyệt 。 而nhi 托thác 此thử 見kiến 精tinh 。 發phát 明minh 真chân 性tánh 。 到đáo 此thử 將tương 欲dục 直trực 指chỉ 真chân 性tánh 。 故cố 先tiên 以dĩ 此thử 段đoạn 文văn 言ngôn 。 結kết 完hoàn 八bát 還hoàn 以dĩ 前tiền 意ý 。 下hạ 文văn 自tự 是thị 故cố 下hạ 。 至chí 見kiến 不bất 能năng 及cập 止chỉ 。 一nhất 段đoạn 文văn 言ngôn 。 又hựu 遣khiển 見kiến 精tinh 。 而nhi 直trực 指chỉ 如như 真chân 月nguyệt 之chi 。 妙diệu 覺giác 明minh 性tánh 。 以dĩ 結kết 完hoàn 八bát 還hoàn 以dĩ 後hậu 至chí 。 離ly 一nhất 切thiết 相tướng 。 即tức 一nhất 切thiết 法pháp 意ý 。 文văn 雖tuy 重trùng 疊điệp 。 而nhi 意ý 不bất 出xuất 此thử 三tam 層tằng 耳nhĩ 。 若nhược 循tuần 文văn 識thức 旨chỉ 。 自tự 得đắc 了liễu 然nhiên 予# 述thuật 於ư 此thử 。 知tri 者giả 詳tường 之chi 。
冠quan 註chú 。 此thử 結kết 破phá 妄vọng 見kiến 。 以dĩ 顯hiển 見kiến 精tinh 也dã 。 因nhân 阿A 難Nan 妄vọng 認nhận 見kiến 性tánh 為vi 眼nhãn 識thức 。 世Thế 尊Tôn 且thả 不bất 與dữ 分phần/phân 辯biện 。 但đãn 言ngôn 我ngã 昔tích 說thuyết 因nhân 緣duyên 。 特đặc 為vi 辯biện 破phá 邪tà 宗tông 。 權quyền 引dẫn 小tiểu 根căn 。 使sử 知tri 世thế 間gian 萬vạn 相tương/tướng 皆giai 仗trượng 因nhân 托thác 緣duyên 非phi 實thật 有hữu 也dã 。 非phi 今kim 所sở 說thuyết 第đệ 一nhất 了liễu 義nghĩa 之chi 旨chỉ 。 豈khởi 可khả 躡niếp 彼bỉ 而nhi 難nạn/nan 此thử 乎hồ 。 然nhiên 非phi 妄vọng 莫mạc 能năng 顯hiển 真chân 。 汝nhữ 等đẳng 欲dục 明minh 第đệ 一nhất 了liễu 義nghĩa 。 當đương 先tiên 知tri 世thế 人nhân 之chi 妄vọng 見kiến 。 若nhược 世thế 人nhân 自tự 言ngôn 我ngã 能năng 見kiến 者giả 。 是thị 因nhân 何hà 而nhi 名danh 見kiến 。 說thuyết 自tự 不bất 能năng 見kiến 。 又hựu 因nhân 何hà 而nhi 名danh 不bất 見kiến 。 阿A 難Nan 答đáp 曰viết 。 世thế 人nhân 因nhân 有hữu 。 日nhật 月nguyệt 燈đăng 光quang 。 而nhi 見kiến 諸chư 色sắc 相tướng 。 故cố 名danh 能năng 見kiến 。 復phục 因nhân 無vô 日nhật 月nguyệt 燈đăng 光quang 。 不bất 見kiến 眾chúng 色sắc 。 故cố 不bất 名danh 見kiến 。 然nhiên 則tắc 見kiến 與dữ 不bất 見kiến 。 俱câu 屬thuộc 外ngoại 緣duyên 。 故cố 世Thế 尊Tôn 躡niếp 其kỳ 語ngữ 。 而nhi 詰cật 破phá 之chi 曰viết 。 汝nhữ 謂vị 無vô 此thử 。 三tam 種chủng 光quang 明minh 。 既ký 不bất 名danh 見kiến 。 即tức 應ưng 併tinh 暗ám 。 亦diệc 不bất 能năng 見kiến 。 若nhược 不bất 見kiến 明minh 時thời 。 必tất 能năng 見kiến 暗ám 。 既ký 見kiến 暗ám 此thử 但đãn 無vô 明minh 。 云vân 何hà 名danh 為vi 無vô 見kiến 耶da 。 復phục 反phản 例lệ 以dĩ 斥xích 其kỳ 謬mậu 曰viết 。 汝nhữ 等đẳng 若nhược 謂vị 居cư 暗ám 時thời 。 不bất 見kiến 明minh 相tướng 。 故cố 名danh 不bất 見kiến 者giả 。 今kim 在tại 三Tam 明Minh 現hiện 前tiền 時thời 。 不bất 見kiến 暗ám 相tướng 。 亦diệc 可khả 名danh 不bất 見kiến 矣hĩ 。 如như 是thị 則tắc 見kiến 暗ám 時thời 無vô 明minh 相tương/tướng 。 見kiến 明minh 時thời 無vô 暗ám 相tương/tướng 。 俱câu 名danh 不bất 見kiến 。 不bất 亦diệc 謬mậu 乎hồ 。 盖# 此thử 二nhị 相tương/tướng 勢thế 不bất 並tịnh 成thành 。 於ư 中trung 見kiến 性tánh 曾tằng 無vô 不bất 有hữu 。 若nhược 復phục 知tri 此thử 。 明minh 來lai 暗ám 謝tạ 。 暗ám 至chí 明minh 銷tiêu 。 自tự 知tri 二nhị 相tương/tướng 自tự 相tương/tướng 陵lăng 滅diệt 傾khuynh 奪đoạt 。 而nhi 汝nhữ 見kiến 性tánh 。 於ư 明minh 暗ám 中trung 。 非phi 有hữu 時thời 暫tạm 無vô 也dã 。 如như 是thị 則tắc 在tại 明minh 暗ám 中trung 。 俱câu 名danh 能năng 見kiến 。 云vân 何hà 無vô 明minh 時thời 。 名danh 為vi 不bất 見kiến 耶da 。
是thị 故cố 阿A 難Nan 。 汝nhữ 今kim 當đương 知tri 。 至chí 無vô 得đắc 疲bì 怠đãi 。 妙diệu 菩Bồ 提Đề 路lộ 。
冠quan 註chú 。 此thử 結kết 破phá 見kiến 精tinh 。 顯hiển 妙diệu 覺giác 性tánh 。 而nhi 責trách 勉miễn 之chi 也dã 。 承thừa 上thượng 云vân 。 汝nhữ 今kim 既ký 知tri 。 見kiến 明minh 見kiến 暗ám 。 俱câu 得đắc 名danh 見kiến 。 亦diệc 當đương 知tri 此thử 見kiến 明minh 之chi 時thời 。 而nhi 此thử 見kiến 精tinh 。 非phi 是thị 因nhân 明minh 所sở 有hữu 。 見kiến 暗ám 之chi 時thời 。 而nhi 此thử 見kiến 精tinh 。 非phi 是thị 因nhân 暗ám 所sở 有hữu 。 見kiến 空không 見kiến 塞tắc 之chi 時thời 。 而nhi 此thử 見kiến 精tinh 。 非phi 是thị 因nhân 空không 塞tắc 所sở 有hữu 。 然nhiên 明minh 暗ám 空không 塞tắc 四tứ 義nghĩa 。 若nhược 無vô 此thử 見kiến 精tinh 。 終chung 不bất 成thành 就tựu 。 盖# 明minh 不bất 自tự 成thành 明minh 義nghĩa 。 假giả 見kiến 精tinh 以dĩ 成thành 明minh 義nghĩa 。 以dĩ 至chí 塞tắc 不bất 自tự 成thành 塞tắc 義nghĩa 。 假giả 見kiến 精tinh 以dĩ 成thành 塞tắc 義nghĩa 。 然nhiên 此thử 見kiến 精tinh 縱túng/tung 能năng 成thành 就tựu 四tứ 義nghĩa 。 而nhi 復phục 能năng 超siêu 然nhiên 於ư 四tứ 義nghĩa 之chi 外ngoại 。 猶do 與dữ 藏tạng 識thức 中trung 識thức 精tinh 元nguyên 明minh 。 等đẳng 無vô 差sai 別biệt 。 雖tuy 屬thuộc 不bất 變biến 真Chân 如Như 。 尚thượng 帶đái 一nhất 分phần/phân 無vô 明minh 。 與dữ 妙diệu 覺giác 性tánh 。 唯duy 一nhất 間gian 耳nhĩ 。 故cố 曰viết 。 汝nhữ 復phục 應ưng 知tri 。 此thử 見kiến 精tinh 當đương 。 見kiến 明minh 見kiến 暗ám 。 見kiến 空không 見kiến 塞tắc 之chi 時thời 。 而nhi 此thử 見kiến 精tinh 。 雖tuy 不bất 雜tạp 於ư 四tứ 相tương/tướng 。 亦diệc 非phi 是thị 真chân 見kiến 。 而nhi 真chân 見kiến 猶do 離ly 此thử 見kiến 精tinh 。 其kỳ 見kiến 精tinh 尚thượng 不bất 能năng 及cập 其kỳ 真chân 見kiến 。 遂toại 責trách 之chi 曰viết 。 夫phu 此thử 能năng 成thành 就tựu 四tứ 義nghĩa 。 而nhi 逈huýnh 然nhiên 超siêu 脫thoát 於ư 明minh 暗ám 空không 塞tắc 之chi 外ngoại 者giả 。 尚thượng 非phi 真chân 見kiến 。 汝nhữ 等đẳng 云vân 何hà 。 復phục 說thuyết 妙diệu 覺giác 明minh 性tánh 。 是thị 因nhân 緣duyên 性tánh 。 同đồng 彼bỉ 自tự 然nhiên 及cập 和hòa 合hợp 相tướng 耶da 。 更cánh 勉miễn 勵lệ 曰viết 。 汝nhữ 等đẳng 聲Thanh 聞Văn 。 根căn 性tánh 狹hiệp 劣liệt 。 心tâm 麤thô 無vô 識thức 。 即tức 此thử 見kiến 精tinh 。 尚thượng 不bất 能năng 知tri 。 況huống 能năng 即tức 見kiến 精tinh 。 而nhi 通thông 達đạt 清thanh 淨tịnh 實thật 相tướng 乎hồ 。 吾ngô 今kim 既ký 已dĩ 極cực 口khẩu 誨hối 汝nhữ 。 汝nhữ 當đương 深thâm 思tư 惟duy 忖thốn 。 猛mãnh 力lực 勇dũng 進tiến 。 疾tật 捨xả 見kiến 精tinh 。 直trực 取thủ 妙diệu 覺giác 明minh 性tánh 。 無vô 得đắc 因nhân 循tuần 懈giải 怠đãi 。 於ư 妙diệu 菩Bồ 提Đề 路lộ 。 而nhi 中trung 途đồ 止chỉ 息tức 也dã 。 和hòa 合hợp 相tương/tướng 者giả 。 即tức 阿A 難Nan 前tiền 問vấn 曰viết 。 云vân 何hà 合hợp 因nhân 緣duyên 性tánh 是thị 也dã 。 舊cựu 說thuyết 。 局cục 溺nịch 舊cựu 聞văn 曰viết 狹hiệp 。 得đắc 少thiểu 為vi 足túc 曰viết 劣liệt 。 乏phạp 甄chân 別biệt 之chi 智trí 。 曰viết 無vô 識thức 。 即tức 萬vạn 法pháp 而nhi 不bất 染nhiễm 。 曰viết 清thanh 淨tịnh 。 即tức 萬vạn 相tương/tướng 而nhi 無vô 相tướng 。 曰viết 實thật 相tướng 。 若nhược 見kiến 諸chư 相tướng 非phi 相tướng 。 亦diệc 名danh 實thật 相tướng 。 向hướng 後hậu 三tam 科khoa 七thất 大đại 。 皆giai 斯tư 義nghĩa 也dã 。 見kiến 見kiến 之chi 時thời 等đẳng 。 第đệ 一nhất 見kiến 字tự 。 實thật 指chỉ 見kiến 精tinh 。 第đệ 二nhị 見kiến 字tự 虗hư 看khán 。 猶do 云vân 用dụng 此thử 見kiến 而nhi 見kiến 也dã 。 若nhược 說thuyết 以dĩ 真chân 見kiến 見kiến 見kiến 精tinh 。 是thị 兩lưỡng 箇cá 矣hĩ 。 此thử 中trung 唯duy 一nhất 離ly 字tự 。 不bất 甚thậm 合hợp 理lý 。 至chí 下hạ 文văn 。 世Thế 尊Tôn 亦diệc 自tự 說thuyết 為vi 愚ngu 者giả 之chi 言ngôn 。 諸chư 有hữu 智trí 者giả 。 不bất 應ưng 說thuyết 此thử 也dã 。
阿A 難Nan 白bạch 佛Phật 言ngôn 。 世Thế 尊Tôn 如như 佛Phật 世Thế 尊Tôn 。 至chí 悲bi 淚lệ 頂đảnh 禮lễ 。 承thừa 受thọ 聖thánh 旨chỉ 。
冠quan 註chú 。 此thử 述thuật 疑nghi 請thỉnh 示thị 也dã 。 意ý 謂vị 。 如như 世Thế 尊Tôn 前tiền 來lai 。 為vì 我ngã 等đẳng 輩bối 說thuyết 。 見kiến 精tinh 非phi 因nhân 緣duyên 自tự 然nhiên 。 非phi 和hòa 合hợp 不bất 和hòa 合hợp 。 心tâm 猶do 未vị 開khai 。 尚thượng 不bất 知tri 此thử 見kiến 精tinh 。 云vân 何hà 俱câu 非phi 。 今kim 更cánh 聞văn 此thử 見kiến 精tinh 。 雖tuy 能năng 見kiến 彼bỉ 四tứ 相tương/tướng 。 而nhi 不bất 屬thuộc 四tứ 相tương/tướng 。 猶do 非phi 真chân 見kiến 。 益ích 令linh 我ngã 等đẳng 。 重trùng 增tăng 迷mê 悶muộn 。 夫phu 和hòa 合hợp 等đẳng 雖tuy 未vị 明minh 了liễu 。 尚thượng 可khả 少thiểu 待đãi 。 至chí 於ư 見kiến 見kiến 非phi 見kiến 。 伏phục 願nguyện 世Thế 尊Tôn 。 廣quảng 大đại 慈từ 心tâm 。 施thí 大đại 慧tuệ 目mục 。 開khai 導đạo 指chỉ 示thị 。 令linh 我ngã 等đẳng 輩bối 。 心tâm 開khai 意ý 朗lãng 。 頓đốn 釋thích 迷mê 悶muộn 。 而nhi 得đắc 覺giác 心tâm 明minh 淨tịnh 。 庶thứ 不bất 疲bì 於ư 菩Bồ 提Đề 路lộ 。 而nhi 通thông 達đạt 清thanh 淨tịnh 實thật 相tướng 也dã 。 和hòa 合hợp 與dữ 不bất 和hòa 合hợp 者giả 。 因nhân 世Thế 尊Tôn 言ngôn 及cập 和hòa 合hợp 相tướng 故cố 。 盖# 前tiền 云vân 無vô 非phi 不bất 非phi 等đẳng 。 亦diệc 有hữu 此thử 義nghĩa 。 施thí 大đại 慧tuệ 目mục 。 當đương 指chỉ 佛Phật 言ngôn 。 猶do 云vân 施thí 佛Phật 之chi 慧tuệ 目mục 。 開khai 我ngã 之chi 覺giác 心tâm 也dã 。
爾nhĩ 時thời 世Thế 尊Tôn 。 憐lân 愍mẫn 阿A 難Nan 。 至chí 諸chư 有hữu 漏lậu 者giả 。 獲hoạch 菩Bồ 提Đề 果Quả 。
冠quan 註chú 。 此thử 將tương 說thuyết 覺giác 心tâm 明minh 淨tịnh 。 而nhi 先tiên 責trách 其kỳ 疑nghi 滯trệ 也dã 。
爾nhĩ 時thời 下hạ 至chí 。 妙diệu 修tu 行hành 路lộ 。 經kinh 家gia 敘tự 佛Phật 意ý 。 愍mẫn 其kỳ 未vị 悟ngộ 。 而nhi 將tương 欲dục 開khai 發phát 也dã 。 陀đà 羅la 尼ni 云vân 總tổng 持trì 。 總tổng 一nhất 切thiết 法pháp 。 持trì 無vô 量lượng 義nghĩa 。 即tức 上thượng 文văn 實thật 相tướng 覺giác 心tâm 。 及cập 後hậu 文văn 中trung 三tam 如Như 來Lai 藏tạng 性tánh 皆giai 是thị 也dã 。 三Tam 摩Ma 提Đề 妙diệu 修tu 行hành 路lộ 。 即tức 後hậu 文văn 自tự 五ngũ 陰ấm 。 以dĩ 至chí 修tu 道Đạo 分phần/phân 完hoàn 皆giai 是thị 也dã 。 佛Phật 將tương 演diễn 斯tư 義nghĩa 。 先tiên 責trách 多đa 聞văn 。 意ý 謂vị 我ngã 今kim 欲dục 為vì 汝nhữ 等đẳng 。 開khai 妙diệu 修tu 行hành 路lộ 。 使sử 汝nhữ 從tùng 此thử 而nhi 獲hoạch 三tam 如Như 來Lai 藏tạng 性tánh 。 奈nại 汝nhữ 於ư 奢Xa 摩Ma 他Tha 。 微vi 密mật 觀quán 照chiếu 。 猶do 未vị 了liễu 然nhiên 。 故cố 我ngã 先tiên 將tương 斯tư 義nghĩa 。 為vì 汝nhữ 分phân 別biệt 開khai 示thị 。 亦diệc 令linh 未vị 來lai 。 諸chư 有hữu 漏lậu 者giả 。 得đắc 依y 此thử 奢Xa 摩Ma 他Tha 。 微vi 密mật 觀quán 照chiếu 。 獲hoạch 菩Bồ 提Đề 果Quả 也dã 。 微vi 密mật 即tức 觀quán 體thể 也dã 。 指chỉ 真chân 心tâm 實thật 相tướng 言ngôn 。 而nhi 三tam 如Như 來Lai 藏tạng 性tánh 。 具cụ 足túc 其kỳ 中trung 。 十Thập 地Địa 見kiến 之chi 。 如như 隔cách 羅la 縠hộc 。 故cố 曰viết 微vi 。 唯duy 佛Phật 與dữ 佛Phật 。 始thỉ 能năng 究cứu 盡tận 。 故cố 曰viết 密mật 。 奢Xa 摩Ma 他Tha 與dữ 觀quán 照chiếu 。 攝nhiếp 盡tận 三tam 觀quán 義nghĩa 。 然nhiên 非phi 有hữu 出xuất 入nhập 能năng 所sở 之chi 定định 相tương/tướng 。 乃nãi 一nhất 心tâm 本bổn 具cụ 之chi 楞lăng 嚴nghiêm 大đại 定định 也dã 。 有hữu 漏lậu 依y 此thử 。 尚thượng 獲hoạch 菩Bồ 提Đề 。 無vô 漏lậu 不bất 待đãi 言ngôn 而nhi 可khả 知tri 矣hĩ 。
阿A 難Nan 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 輪luân 迴hồi 世thế 間gian 。 至chí )# 二nhị 者giả 。 眾chúng 生sanh 同đồng 分phần 妄vọng 見kiến 。
此thử 眾chúng 生sanh 。 對đối 下hạ 文văn 圓viên 滿mãn 菩Bồ 提Đề 言ngôn 。 當đương 總tổng 指chỉ 凡phàm 夫phu 二nhị 乘thừa 。 輪luân 迴hồi 。 當đương 總tổng 指chỉ 二nhị 種chủng 生sanh 死tử 顛điên 倒đảo 。 亦diệc 有hữu 認nhận 物vật 為vi 己kỷ 。 迷mê 己kỷ 為vi 物vật 二nhị 義nghĩa 。 然nhiên 總tổng 起khởi 於ư 藏tạng 識thức 中trung 根căn 本bổn 惑hoặc 。 當đương 字tự 。 皆giai 去khứ 聲thanh 。 言ngôn 其kỳ 迅tấn 速tốc 也dã 。 猶do 云vân 一nhất 念niệm 殺sát 心tâm 生sanh 。 當đương 下hạ 即tức 羅la 叉xoa 現hiện 形hình 矣hĩ 。 一nhất 念niệm 嗔sân 心tâm 生sanh 。 當đương 下hạ 即tức 惡ác 蟒mãng 現hiện 形hình 矣hĩ 。 凡phàm 入nhập 諸chư 趣thú 。 不bất 離ly 當đương 下hạ 。 豈khởi 必tất 待đãi 此thử 生sanh 因nhân 謝tạ 。 始thỉ 感cảm 來lai 生sanh 之chi 果quả 耶da 。 故cố 不bất 言ngôn 隨tùy 處xứ 隨tùy 業nghiệp 。 而nhi 言ngôn 當đương 處xứ 當đương 業nghiệp 也dã 。 大đại 都đô 本bổn 經kinh 。 以dĩ 楞lăng 嚴nghiêm 大đại 定định 為vi 正chánh 宗tông 。 所sở 以dĩ 證chứng 菩Bồ 提Đề 。 不bất 離ly 當đương 下hạ 。 輪luân 生sanh 死tử 。 亦diệc 不bất 離ly 當đương 下hạ 。 如như 仰ngưỡng 掌chưởng 覆phú 掌chưởng 然nhiên 。 若nhược 至chí 向hướng 後hậu 。 廣quảng 明minh 七thất 趣thú 。 又hựu 不bất 在tại 此thử 論luận 也dã 。 夫phu 二nhị 種chủng 妄vọng 見kiến 。 同đồng 中trung 有hữu 別biệt 。 而nhi 別biệt 中trung 有hữu 同đồng 。 若nhược 謂vị 一nhất 真chân 法pháp 體thể 。 則tắc 十thập 法Pháp 界Giới 依y 正chánh 二nhị 報báo 。 以dĩ 至chí 一nhất 色sắc 一nhất 香hương 。 唯duy 我ngã 一nhất 真Chân 如Như 性tánh 。 此thử 外ngoại 無vô 毫hào 法pháp 可khả 得đắc 。 若nhược 謂vị 隨tùy 緣duyên 而nhi 現hiện 妄vọng 境cảnh 。 即tức 一nhất 世thế 界giới 中trung 。 差sai 別biệt 無vô 量lượng 矣hĩ 。 況huống 盡tận 法Pháp 界Giới 之chi 差sai 別biệt 。 則tắc 盡tận 地địa 微vi 塵trần 。 莫mạc 能năng 極cực 其kỳ 數số 量lượng 。 然nhiên 總tổng 不bất 出xuất 二nhị 種chủng 妄vọng 見kiến 。 盖# 同đồng 生sanh 娑Sa 婆Bà 世Thế 界Giới 。 豈khởi 非phi 同đồng 業nghiệp 感cảm 招chiêu 。 其kỳ 中trung 各các 各các 國quốc 土độ 。 各các 各các 差sai 別biệt 。 各các 各các 受thọ 用dụng 。 又hựu 係hệ 別biệt 業nghiệp 所sở 感cảm 。 乃nãi 至chí 同đồng 生sanh 一nhất 國quốc 。 豈khởi 非phi 同đồng 業nghiệp 感cảm 招chiêu 。 而nhi 一nhất 國quốc 中trung 自tự 有hữu 四tứ 方phương 中trung 邊biên 。 苦khổ 樂lạc 之chi 境cảnh 。 千thiên 差sai 萬vạn 別biệt 。 又hựu 屬thuộc 別biệt 業nghiệp 自tự 感cảm 。 以dĩ 此thử 推thôi 之chi 。 一nhất 郡quận 一nhất 邑ấp 。 一nhất 家gia 一nhất 室thất 。 盡tận 未vị 離ly 乎hồ 苦khổ 樂lạc 二nhị 果quả 。 其kỳ 果quả 報báo 。 生sanh 於ư 同đồng 別biệt 二nhị 種chủng 妄vọng 業nghiệp 。 而nhi 妄vọng 業nghiệp 。 本bổn 乎hồ 一nhất 心tâm 。 故cố 盡tận 法Pháp 界Giới 之chi 同đồng 別biệt 妄vọng 境cảnh 。 現hiện 於ư 真chân 心tâm 。 如như 目mục 中trung 之chi 赤xích 眚sảnh 。 燈đăng 上thượng 之chi 毛mao 輪luân 耳nhĩ 。 故cố 雖tuy 說thuyết 二nhị 種chủng 。 只chỉ 重trọng/trùng 別biệt 業nghiệp 。 但đãn 要yếu 阿A 難Nan 等đẳng 。 知tri 其kỳ 根căn 身thân 器khí 界giới 。 皆giai 是thị 妙diệu 覺giác 明minh 心tâm 。 隨tùy 緣duyên 妄vọng 現hiện 之chi 赤xích 眚sảnh 。 然nhiên 只chỉ 須tu 見kiến 眚sảnh 。 則tắc 非phi 病bệnh 矣hĩ 。 如như 云vân 知tri 幻huyễn 即tức 離ly 。 離ly 幻huyễn 即tức 覺giác 也dã 。
冠quan 註chú 。 此thử 標tiêu 二nhị 種chủng 妄vọng 見kiến 也dã 。 上thượng 既ký 許hứa 說thuyết 。 微vi 密mật 觀quán 照chiếu 。 此thử 復phục 標tiêu 二nhị 種chủng 妄vọng 見kiến 。 意ý 謂vị 微vi 密mật 觀quán 照chiếu 者giả 。 即tức 達đạt 妄vọng 想tưởng 無vô 性tánh 是thị 也dã 。 故cố 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 輪luân 迴hồi 於ư 二nhị 種chủng 生sanh 死tử 。 不bất 成thành 正chánh 覺giác 。 特đặc 為vi 於ư 自tự 妙diệu 覺giác 真chân 性tánh 。 妄vọng 為vi 色sắc 空không 。 及cập 與dữ 見kiến 聞văn 。 而nhi 不bất 知tri 此thử 見kiến 及cập 緣duyên 。 唯duy 一nhất 真chân 心tâm 。 隨tùy 緣duyên 現hiện 起khởi 。 如như 目mục 中trung 之chi 赤xích 眚sảnh 耳nhĩ 。 是thị 以dĩ 妄vọng 見kiến 雖tuy 多đa 。 大đại 約ước 不bất 出xuất 二nhị 種chủng 顛điên 倒đảo 。 或hoặc 認nhận 物vật 為vi 己kỷ 。 或hoặc 迷mê 己kỷ 為vi 物vật 。 總tổng 是thị 背bội 覺giác 合hợp 塵trần 。 分phân 別biệt 習tập 氣khí 。 謂vị 之chi 根căn 本bổn 惑hoặc 。 故cố 曰viết 見kiến 妄vọng 。 當đương 此thử 妄vọng 惑hoặc 。 即tức 發phát 生sanh 妄vọng 業nghiệp 。 當đương 此thử 妄vọng 業nghiệp 。 即tức 感cảm 妄vọng 果quả 。 而nhi 惑hoặc 業nghiệp 苦khổ 三tam 。 不bất 出xuất 二nhị 種chủng 妄vọng 見kiến 。 云vân 何hà 二nhị 見kiến 。 一nhất 者giả 別biệt 業nghiệp 。 二nhị 者giả 同đồng 分phân 是thị 也dã 。
云vân 何hà 名danh 為vi 。 別biệt 業nghiệp 妄vọng 見kiến 。 至chí 何hà 況huống 分phân 別biệt 。 非phi 燈đăng 非phi 見kiến 。
是thị 故cố 當đương 知tri 下hạ 。 雙song 結kết 法pháp 喻dụ 。 以dĩ 顯hiển 達đạt 妄vọng 即tức 真chân 也dã 。 見kiến 眚sảnh 非phi 病bệnh 者giả 。 猶do 云vân 曉hiểu 得đắc 是thị 眚sảnh 。 就tựu 不bất 為vi 病bệnh 。 如như 云vân 知tri 幻huyễn 即tức 離ly 也dã 。 以dĩ 終chung 不bất 應ưng 言ngôn 。 下hạ 十thập 六lục 字tự 。 釋thích 成thành 上thượng 見kiến 眚sảnh 非phi 病bệnh 一nhất 句cú 。 其kỳ 意ý 自tự 明minh 矣hĩ 。 如như 第đệ 二nhị 月nguyệt 下hạ 。 是thị 除trừ 換hoán 法pháp 喻dụ 意ý 。 盖# 初sơ 以dĩ 第đệ 二nhị 月nguyệt 。 喻dụ 見kiến 精tinh 。 單đơn 攝nhiếp 見kiến 分phần/phân 。 次thứ 以dĩ 第đệ 二nhị 月nguyệt 。 喻dụ 見kiến 與dữ 見kiến 緣duyên 。 統thống 攝nhiếp 見kiến 相tương/tướng 二nhị 分phần 。 皆giai 是thị 廣quảng 指chỉ 法Pháp 界Giới 而nhi 言ngôn 也dã 。 此thử 除trừ 前tiền 法pháp 喻dụ 。 會hội 歸quy 一nhất 赤xích 眚sảnh 。 而nhi 取thủ 一nhất 赤xích 眚sảnh 。 喻dụ 見kiến 與dữ 見kiến 緣duyên 。 亦diệc 統thống 攝nhiếp 見kiến 相tương/tướng 二nhị 分phần 。 乃nãi 自tự 遠viễn 而nhi 近cận 。 就tựu 一nhất 人nhân 身thân 中trung 。 發phát 明minh 真chân 性tánh 也dã 。 此thử 下hạ 復phục 以dĩ 一nhất 人nhân 。 例lệ 同đồng 一nhất 國quốc 。 以dĩ 一nhất 國quốc 。 例lệ 同đồng 大Đại 千Thiên 世Thế 界Giới 。 亦diệc 乃nãi 自tự 近cận 而nhi 遠viễn 。 即tức 根căn 身thân 器khí 界giới 。 發phát 明minh 真chân 性tánh 也dã 。 所sở 謂vị 遠viễn 取thủ 諸chư 物vật 。 近cận 取thủ 諸chư 身thân 。 無vô 非phi 一nhất 真Chân 如Như 實thật 際tế 也dã 。 諸chư 有hữu 智trí 者giả 。 貫quán 至chí 非phi 燈đăng 非phi 見kiến 止chỉ 。 正chánh 明minh 前tiền 云vân 。 見kiến 非phi 是thị 見kiến 。 見kiến 猶do 離ly 見kiến 者giả 。 是thị 對đối 愚ngu 者giả 之chi 言ngôn 。 智trí 者giả 則tắc 不bất 必tất 矣hĩ 。 智trí 者giả 。 應ưng 上thượng 十thập 方phương 如Như 來Lai 。 諸chư 大đại 菩Bồ 薩Tát 等đẳng 。
冠quan 註chú 。 此thử 以dĩ 喻dụ 發phát 明minh 別biệt 業nghiệp 妄vọng 見kiến 也dã 。 以dĩ 好hảo 目mục 喻dụ 正chánh 智trí 。 燈đăng 喻dụ 真chân 理lý 。 赤xích 眚sảnh 喻dụ 妄vọng 見kiến 。 該cai 盡tận 見kiến 分phần/phân 。 圓viên 影ảnh 喻dụ 妄vọng 境cảnh 。 該cai 盡tận 相tương/tướng 分phần/phân 。 又hựu 曰viết 。 五ngũ 色sắc 重trùng 疊điệp 者giả 。 以dĩ 喻dụ 五ngũ 塵trần 。 統thống 攝nhiếp 根căn 身thân 器khí 界giới 也dã 。 蓋cái 以dĩ 正chánh 智trí 照chiếu 真chân 境cảnh 。 而nhi 境cảnh 智trí 一nhất 如như 。 絕tuyệt 諸chư 能năng 所sở 。 如như 好hảo 眼nhãn 見kiến 燈đăng 。 本bổn 無vô 五ngũ 色sắc 圓viên 影ảnh 。 一nhất 念niệm 隨tùy 緣duyên 。 成thành 見kiến 相tương/tướng 二nhị 分phần 。 則tắc 根căn 境cảnh 妄vọng 分phần/phân 。 如như 目mục 眚sảnh 見kiến 五ngũ 色sắc 毛mao 輪luân 矣hĩ 。 故cố 假giả 圓viên 影ảnh 。 辯biện 妄vọng 無vô 體thể 。 併tinh 顯hiển 妄vọng 不bất 離ly 真chân 。 意ý 謂vị 五ngũ 色sắc 圓viên 影ảnh 。 本bổn 非phi 即tức 燈đăng 即tức 見kiến 。 亦diệc 不bất 離ly 燈đăng 離ly 見kiến 。 若nhược 謂vị 圓viên 影ảnh 即tức 燈đăng 而nhi 有hữu 。 則tắc 無vô 眚sảnh 人nhân 何hà 不bất 同đồng 見kiến 者giả 。 喻dụ 如như 諸chư 佛Phật 菩Bồ 薩Tát 。 以dĩ 正chánh 智trí 觀quán 之chi 。 見kiến 與dữ 見kiến 緣duyên 。 并tinh 所sở 想tưởng 相tương/tướng 。 如như 虗hư 空không 華hoa 。 本bổn 無vô 所sở 有hữu 。 而nhi 此thử 圓viên 影ảnh 。 唯duy 眚sảnh 之chi 觀quan 者giả 。 喻dụ 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 以dĩ 妄vọng 心tâm 分phân 別biệt 諸chư 相tướng 分phần/phân 境cảnh 。 認nhận 為vi 實thật 有hữu 。 遂toại 起khởi 因nhân 緣duyên 自tự 然nhiên 之chi 見kiến 。 若nhược 此thử 圓viên 影ảnh 。 即tức 見kiến 而nhi 有hữu 。 此thử 見kiến 已dĩ 成thành 圓viên 影ảnh 。 而nhi 能năng 見kiến 圓viên 影ảnh 者giả 。 復phục 是thị 何hà 物vật 。 喻dụ 如như 智trí 體thể 真chân 心tâm 既ký 成thành 相tương/tướng 分phần/phân 塵trần 境cảnh 。 而nhi 能năng 見kiến 塵trần 境cảnh 者giả 。 復phục 是thị 何hà 物vật 。 當đương 知tri 相tương/tướng 分phần/phân 塵trần 境cảnh 。 雖tuy 是thị 真Chân 如Như 隨tùy 緣duyên 變biến 現hiện 。 而nhi 不bất 變biến 真Chân 如Như 。 本bổn 來lai 不bất 動động 。 若nhược 此thử 圓viên 影ảnh 。 離ly 燈đăng 而nhi 有hữu 。 則tắc 合hợp 傍bàng 觀quan 。 屏bính 帳trướng 几kỉ 筵diên 。 有hữu 圓viên 影ảnh 出xuất 。 喻dụ 如như 此thử 相tương/tướng 分phần/phân 塵trần 境cảnh 。 若nhược 離ly 真chân 理lý 而nhi 別biệt 有hữu 。 則tắc 如như 水thủy 外ngoại 之chi 波ba 。 有hữu 是thị 理lý 乎hồ 。 若nhược 此thử 圓viên 影ảnh 。 離ly 見kiến 別biệt 有hữu 。 應ưng 非phi 眼nhãn 矚chú 。 云vân 何hà 眚sảnh 人nhân 。 目mục 見kiến 圓viên 影ảnh 者giả 。 喻dụ 如như 相tương/tướng 分phần/phân 塵trần 境cảnh 。 若nhược 離ly 正chánh 智trí 真chân 心tâm 而nhi 有hữu 。 則tắc 心tâm 外ngoại 有hữu 法pháp 。 亦diệc 非phi 眾chúng 生sanh 。 見kiến 分phần/phân 所sở 緣duyên 之chi 境cảnh 。 是thị 故cố 結kết 顯hiển 云vân 。 色sắc 實thật 在tại 燈đăng 。 又hựu 非phi 燈đăng 自tự 成thành 影ảnh 。 乃nãi 見kiến 病bệnh 為vi 影ảnh 者giả 。 喻dụ 如như 相tương/tướng 分phần/phân 塵trần 境cảnh 。 元nguyên 自tự 真chân 理lý 現hiện 起khởi 。 但đãn 獨độc 境cảnh 不bất 生sanh 多đa 。 因nhân 能năng 緣duyên 之chi 見kiến 分phần/phân 心tâm 故cố 。 顯hiển 所sở 緣duyên 之chi 相tướng 分phần/phân 境cảnh 也dã 。 故cố 以dĩ 法pháp 喻dụ 合hợp 明minh 曰viết 。 燈đăng 上thượng 圓viên 影ảnh 。 固cố 是thị 目mục 中trung 赤xích 眚sảnh 所sở 成thành 。 即tức 能năng 緣duyên 妄vọng 境cảnh 之chi 妄vọng 見kiến 。 亦diệc 是thị 妙diệu 覺giác 心tâm 中trung 之chi 眚sảnh 妄vọng 。 若nhược 彼bỉ 凡phàm 愚ngu 不bất 見kiến 眚sảnh 者giả 。 則tắc 妄vọng 生sanh 分phân 別biệt 。 謂vị 此thử 圓viên 影ảnh 為vi 。 是thị 燈đăng 是thị 見kiến 。 為vi 離ly 燈đăng 離ly 見kiến 。 若nhược 夫phu 智trí 人nhân 既ký 能năng 見kiến 眚sảnh 。 則tắc 雖tuy 有hữu 此thử 眚sảnh 。 亦diệc 不bất 為vi 病bệnh 。 如như 云vân 知tri 幻huyễn 即tức 離ly 矣hĩ 。 故cố 曰viết 。 終chung 不bất 應ưng 言ngôn 。 是thị 燈đăng 是thị 見kiến 。 是thị 且thả 不bất 肎# 言ngôn 。 何hà 況huống 復phục 於ư 是thị 中trung 更cánh 言ngôn 非phi 燈đăng 非phi 見kiến 耶da 。 故cố 前tiền 指chỉ 見kiến 與dữ 見kiến 緣duyên 。 如như 第đệ 二nhị 月nguyệt 。 非phi 真chân 月nguyệt 體thể 。 亦diệc 非phi 水thủy 中trung 月nguyệt 影ảnh 。
何hà 以dĩ 故cố 。 涅niết 目mục 所sở 成thành 故cố 。 彼bỉ 愚ngu 者giả 不bất 知tri 。 則tắc 妄vọng 生sanh 分phân 別biệt 。 謂vị 是thị 月nguyệt 形hình 耶da 。 謂vị 非phi 月nguyệt 形hình 耶da 。 諸chư 有hữu 智trí 者giả 。 不bất 應ưng 說thuyết 此thử 揑niết 目mục 根căn 元nguyên 是thị 月nguyệt 形hình 非phi 月nguyệt 形hình 。 喻dụ 如như 見kiến 與dữ 見kiến 緣duyên 。 在tại 凡phàm 愚ngu 妄vọng 生sanh 分phân 別biệt 。 指chỉ 此thử 見kiến 精tinh 等đẳng 。 謂vị 離ly 真chân 見kiến 耶da 。 謂vị 非phi 真chân 見kiến 耶da 。 若nhược 諸chư 佛Phật 菩Bồ 薩Tát 。 自tự 住trụ 三tam 摩ma 地địa 中trung 。 此thử 見kiến 及cập 緣duyên 。 元nguyên 是thị 菩Bồ 提Đề 。 妙diệu 淨tịnh 明minh 體thể 。 自tự 不bất 說thuyết 言ngôn 是thị 真chân 見kiến 非phi 真chân 見kiến 矣hĩ 。 今kim 此thử 圓viên 影ảnh 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 諸chư 有hữu 智trí 者giả 。 既ký 知tri 目mục 眚sảnh 所sở 成thành 。 今kim 欲dục 名danh 何hà 者giả 是thị 燈đăng 是thị 見kiến 。 是thị 且thả 不bất 肎# 言ngôn 。 何hà 況huống 更cánh 說thuyết 非phi 燈đăng 非phi 見kiến 耶da 。 此thử 亦diệc 如như 是thị 下hạ 。 乃nãi 迴hồi 文văn 耳nhĩ 。
云vân 何hà 名danh 為vi 。 同đồng 分phần 妄vọng 見kiến 。 至chí 本bổn 所sở 不bất 見kiến 。 亦diệc 復phục 不bất 聞văn 。
冠quan 註chú 。 此thử 明minh 同đồng 分phần 妄vọng 見kiến 也dã 。 此thử 惟duy 舉cử 須Tu 彌Di 南nam 面diện 所sở 有hữu 之chi 一nhất 洲châu 也dã 。 海hải 水thủy 指chỉ 七thất 金kim 山sơn 外ngoại 鹹hàm 水thủy 海hải 也dã 。 平bình 陸lục 即tức 無vô 水thủy 之chi 地địa 。 洲châu 即tức 水thủy 環hoàn 之chi 地địa 。 一nhất 大đại 餘dư 小tiểu 。 數số 滿mãn 三tam 千thiên 。 正chánh 中trung 一nhất 大đại 洲châu 。 大đại 國quốc 凡phàm 有hữu 。 二nhị 千thiên 三tam 百bách 。 其kỳ 大đại 洲châu 之chi 外ngoại 。 餘dư 有hữu 小tiểu 洲châu 。 在tại 諸chư 海hải 中trung 。 其kỳ 洲châu 中trung 或hoặc 居cư 。 三tam 兩lưỡng 百bách 國quốc 。 或hoặc 一nhất 十thập 二nhị 十thập 乃nãi 至chí 五ngũ 十thập 國quốc 者giả 。 其kỳ 中trung 最tối 小tiểu 一nhất 洲châu 。 秪# 居cư 兩lưỡng 國quốc 。 其kỳ 一nhất 國quốc 中trung 。 共cộng 有hữu 惡ác 業nghiệp 感cảm 招chiêu 。 共cộng 覩đổ 不bất 祥tường 。 所sở 謂vị 暈vựng 適thích 珮bội 玦quyết 。 妖yêu 氣khí 環hoàn 匝táp 。 於ư 日nhật 月nguyệt 曰viết 暈vựng 。 薄bạc 蝕thực 日nhật 月nguyệt 曰viết 適thích 。 災tai 氣khí 近cận 日nhật 。 如như 珮bội 玦quyết 之chi 狀trạng 。 皆giai 日nhật 月nguyệt 之chi 災tai 象tượng 也dã 。 星tinh 芒mang 徧biến 指chỉ 曰viết 彗tuệ 。 芒mang 氣khí 四tứ 出xuất 曰viết 孛bột 。 橫hoạnh/hoành 去khứ 曰viết 飛phi 。 下hạ 注chú 曰viết 流lưu 。 此thử 皆giai 星tinh 辰thần 之chi 災tai 象tượng 也dã 。 災tai 氣khí 夾giáp 日nhật 曰viết 負phụ 耳nhĩ 。 映ánh 日nhật 曰viết 虹hồng 蜺nghê 。 此thử 皆giai 陰âm 陽dương 之chi 災tai 象tượng 也dã 。 是thị 諸chư 惡ác 象tượng 。 但đãn 此thử 國quốc 眾chúng 生sanh 同đồng 業nghiệp 所sở 招chiêu 。 故cố 能năng 同đồng 見kiến 。 若nhược 本bổn 洲châu 中trung 。 彼bỉ 國quốc 眾chúng 生sanh 。 本bổn 無vô 同đồng 業nghiệp 。 故cố 不bất 見kiến 不bất 聞văn 也dã 。 此thử 下hạ 進tiến 退thoái 合hợp 明minh 處xứ 。 雖tuy 約ước 見kiến 相tương/tướng 二nhị 分phần 皆giai 妄vọng 。 如như 燈đăng 上thượng 圓viên 影ảnh 。 要yếu 以dĩ 能năng 見kiến 攝nhiếp 六lục 根căn 。 所sở 見kiến 攝nhiếp 六lục 塵trần 。 了liễu 根căn 塵trần 皆giai 妄vọng 。 即tức 是thị 真chân 性tánh 不bất 可khả 局cục 。 溺nịch 法pháp 相tướng 宗tông 。 微vi 細tế 分phần/phân 柝# 。 大đại 都đô 本bổn 經kinh 。 以dĩ 一nhất 切thiết 事sự 。 究cứu 竟cánh 堅kiên 固cố 為vi 主chủ 。 勿vật 得đắc 執chấp 彼bỉ 濫lạm 此thử 。 破phá 碎toái 本bổn 旨chỉ 。 觀quán 後hậu 文văn 。 淪luân 生sanh 死tử 。 證chứng 妙diệu 常thường 。 唯duy 是thị 六lục 根căn 。 則tắc 可khả 知tri 矣hĩ 。
阿A 難Nan 吾ngô 今kim 為vì 汝nhữ 。 以dĩ 此thử 二nhị 事sự 。 至chí 性tánh 非phi 眚sảnh 者giả 。 故cố 不bất 名danh 見kiến 。
冠quan 註chú 。 此thử 下hạ 正chánh 明minh 進tiến 退thoái 也dã 。 意ý 謂vị 二nhị 喻dụ 既ký 明minh 。 即tức 當đương 以dĩ 法pháp 合hợp 上thượng 同đồng 分phân 之chi 喻dụ 。 今kim 且thả 復phục 進tiến 別biệt 業nghiệp 之chi 喻dụ 。 暫tạm 退thoái 同đồng 分phân 之chi 法pháp 。 故cố 曰viết 進tiến 退thoái 也dã 。 即tức 進tiến 之chi 曰viết 。 如như 彼bỉ 眾chúng 生sanh 。 別biệt 業nghiệp 妄vọng 見kiến 。 矚chú 燈đăng 光quang 中trung 。 所sở 現hiện 圓viên 影ảnh 。 雖tuy 似tự 前tiền 境cảnh 。 終chung 彼bỉ 見kiến 者giả 。 目mục 眚sảnh 所sở 成thành 。 牒điệp 前tiền 色sắc 實thật 在tại 燈đăng 。 見kiến 病bệnh 為vi 影ảnh 。 謂vị 雖tuy 有hữu 而nhi 非phi 實thật 也dã 。 眚sảnh 即tức 見kiến 勞lao 。 非phi 色sắc 所sở 造tạo 。 牒điệp 前tiền 影ảnh 見kiến 俱câu 眚sảnh 。 然nhiên 見kiến 眚sảnh 者giả 。 終chung 無vô 無vô 見kiến 咎cữu 。 牒điệp 前tiền 見kiến 眚sảnh 非phi 病bệnh 。 遂toại 例lệ 明minh 曰viết 。 如như 汝nhữ 今kim 日nhật 。 以dĩ 目mục 觀quan 見kiến 。 指chỉ 見kiến 分phần/phân 。 攝nhiếp 六lục 根căn 。 山sơn 河hà 國quốc 土thổ 。 及cập 諸chư 眾chúng 生sanh 。 指chỉ 相tương/tướng 分phần/phân 。 攝nhiếp 六lục 塵trần 。 皆giai 是thị 無vô 始thỉ 真chân 見kiến 。 一nhất 念niệm 妄vọng 動động 。 而nhi 成thành 藏tạng 識thức 。 故cố 現hiện 此thử 見kiến 相tương/tướng 二nhị 分phần 。 故cố 曰viết 見kiến 病bệnh 所sở 成thành 。 見kiến 與dữ 見kiến 緣duyên 。 似tự 現hiện 前tiền 境cảnh 。 本bổn 非phi 實thật 有hữu 。 即tức 如như 目mục 中trung 有hữu 眚sảnh 。 妄vọng 見kiến 圓viên 影ảnh 也dã 。 何hà 以dĩ 知tri 其kỳ 然nhiên 。 謂vị 元nguyên 是thị 自tự 己kỷ 本bổn 覺giác 妙diệu 心tâm 。 又hựu 因nhân 一nhất 念niệm 隨tùy 緣duyên 。 頓đốn 起khởi 妄vọng 明minh 。 遂toại 有hữu 能năng 緣duyên 之chi 見kiến 及cập 所sở 緣duyên 之chi 境cảnh 。 即tức 如như 好hảo 眼nhãn 被bị 勞lao 而nhi 生sanh 眚sảnh 。 則tắc 見kiến 燈đăng 上thượng 。 有hữu 圓viên 影ảnh 出xuất 。 故cố 曰viết 。 能năng 緣duyên 所sở 緣duyên 。 總tổng 名danh 為vi 眚sảnh 。 然nhiên 見kiến 眚sảnh 者giả 。 終chung 無vô 見kiến 咎cữu 。 若nhược 覺giác 了liễu 能năng 緣duyên 之chi 見kiến 即tức 眚sảnh 。 則tắc 所sở 緣duyên 之chi 境cảnh 。 即tức 非phi 眚sảnh 矣hĩ 。 若nhược 覺giác 了liễu 所sở 緣duyên 之chi 境cảnh 是thị 眚sảnh 。 則tắc 能năng 緣duyên 之chi 見kiến 。 即tức 不bất 墮đọa 眚sảnh 中trung 矣hĩ 。
何hà 以dĩ 故cố 。 若nhược 從tùng 微vi 密mật 真chân 心tâm 。 發phát 起khởi 觀quán 照chiếu 。 豈khởi 非phi 始thỉ 覺giác 乎hồ 。 以dĩ 此thử 覺giác 而nhi 照chiếu 得đắc 能năng 見kiến 者giả 。 是thị 眚sảnh 非phi 實thật 。 則tắc 始thỉ 覺giác 即tức 合hợp 乎hồ 。 本bổn 覺giác 明minh 心tâm 。 而nhi 凡phàm 所sở 覺giác 之chi 緣duyên 。 自tự 然nhiên 非phi 眚sảnh 。 斯tư 由do 心tâm 真chân 。 而nhi 境cảnh 亦diệc 真chân 矣hĩ 。 若nhược 從tùng 微vi 密mật 真chân 心tâm 。 發phát 起khởi 觀quán 照chiếu 。 即tức 名danh 始thỉ 覺giác 。 以dĩ 此thử 覺giác 而nhi 照chiếu 得đắc 所sở 覺giác 之chi 境cảnh 。 是thị 眚sảnh 非phi 實thật 。 則tắc 始thỉ 覺giác 亦diệc 合hợp 乎hồ 本bổn 覺giác 。 而nhi 本bổn 覺giác 自tự 不bất 墮đọa 於ư 眚sảnh 妄vọng 之chi 中trung 矣hĩ 。 此thử 實thật 是thị 真chân 見kiến 。 見kiến 一nhất 切thiết 法pháp 。 而nhi 法pháp 法pháp 全toàn 真chân 。 豈khởi 同đồng 見kiến 精tinh 見kiến 。 明minh 暗ám 空không 塞tắc 雖tuy 不bất 雜tạp 。 而nhi 未vị 真chân 耶da 。 下hạ 指chỉ 前tiền 過quá 而nhi 責trách 之chi 曰viết 。 以dĩ 彼bỉ 見kiến 精tinh 。 望vọng 此thử 真chân 見kiến 。 尚thượng 落lạc 一nhất 層tằng 。 云vân 何hà 復phục 執chấp 四tứ 義nghĩa 所sở 成thành 離ly 塵trần 無vô 體thể 。 之chi 覺giác 聞văn 知tri 見kiến 。 名danh 為vi 真chân 見kiến 。 則tắc 是thị 以dĩ 水thủy 中trung 月nguyệt 影ảnh 。 為vi 天thiên 上thượng 真chân 月nguyệt 。 謬mậu 之chi 甚thậm 矣hĩ 。 是thị 故cố 汝nhữ 今kim 。 見kiến 我ngã 三tam 十thập 二nhị 相tướng 。 及cập 汝nhữ 根căn 身thân 器khí 界giới 。 并tinh 諸chư 十thập 類loại 眾chúng 生sanh 。 於ư 中trung 分phần/phân 染nhiễm 分phần/phân 淨tịnh 。 執chấp 內nội 執chấp 外ngoại 。 認nhận 能năng 認nhận 所sở 。 皆giai 是thị 妄vọng 見kiến 。 即tức 如như 目mục 中trung 有hữu 眚sảnh 。 妄vọng 見kiến 圓viên 影ảnh 。 而nhi 復phục 以dĩ 見kiến 聞văn 覺giác 知tri 為vi 真chân 見kiến 。 又hựu 非phi 見kiến 眚sảnh 之chi 人nhân 也dã 。 或hoặc 曰viết 真chân 見kiến 無vô 非phi 是thị 見kiến 。 何hà 故cố 不bất 可khả 復phục 名danh 。 覺giác 聞văn 知tri 見kiến 。 豈khởi 知tri 妄vọng 見kiến 之chi 上thượng 有hữu 真chân 精tinh 。 而nhi 真chân 精tinh 之chi 上thượng 有hữu 真chân 性tánh 。 盖# 此thử 真chân 見kiến 即tức 真chân 性tánh 。 而nhi 真chân 性tánh 本bổn 非phi 是thị 眚sảnh 。 故cố 不bất 可khả 名danh 為vi 。 覺giác 聞văn 知tri 見kiến 。 若nhược 名danh 覺giác 聞văn 知tri 見kiến 。 則tắc 是thị 真chân 見kiến 之chi 眚sảnh 。 亦diệc 如như 病bệnh 目mục 見kiến 圓viên 影ảnh 。 而nhi 真chân 見kiến 反phản 晦hối 昧muội 矣hĩ 。 此thử 處xứ 到đáo 底để 。 是thị 三tam 層tằng 。 知tri 見kiến 指chỉ 妄vọng 見kiến 。 若nhược 水thủy 中trung 月nguyệt 影ảnh 。 真chân 精tinh 指chỉ 見kiến 精tinh 。 若nhược 第đệ 二nhị 月nguyệt 。 性tánh 指chỉ 真chân 見kiến 。 若nhược 天thiên 上thượng 之chi 真chân 月nguyệt 也dã 。
阿A 難Nan 如như 彼bỉ 眾chúng 生sanh 。 同đồng 分phần 妄vọng 見kiến 。 至chí 清thanh 淨tịnh 本bổn 心tâm 。 本bổn 覺giác 常thường 住trụ 。
和hòa 合hợp 。 即tức 因nhân 緣duyên 義nghĩa 。 不bất 和hòa 合hợp 。 即tức 自tự 然nhiên 義nghĩa 。 前tiền 云vân 見kiến 精tinh 。 不bất 及cập 真chân 見kiến 者giả 。 猶do 未vị 滅diệt 此thử 生sanh 死tử 因nhân 。 故cố 上thượng 文văn 覺giác 見kiến 即tức 眚sảnh 。 至chí 此thử 實thật 見kiến 見kiến 。 約ước 阿A 難Nan 一nhất 人nhân 。 以dĩ 微vi 密mật 觀quán 照chiếu 。 復phục 還hoàn 本bổn 覺giác 。 此thử 約ước 十thập 方phương 法Pháp 界Giới 眾chúng 生sanh 。 以dĩ 微vi 密mật 觀quán 照chiếu 。 復phục 還hoàn 本bổn 覺giác 也dã 。 圓viên 滿mãn 菩Bồ 提Đề 。 指chỉ 根căn 本bổn 智trí 。 不bất 生sanh 滅diệt 性tánh 。 指chỉ 真Chân 如Như 理lý 。 境cảnh 智trí 一nhất 如như 。 始thỉ 本bổn 不bất 二nhị 。 清thanh 淨tịnh 本bổn 心tâm 。 約ước 用dụng 言ngôn 。 本bổn 覺giác 常thường 住trụ 。 約ước 體thể 言ngôn 。 然nhiên 亦diệc 不bất 出xuất 二nhị 轉chuyển 依y 號hiệu 也dã 。
冠quan 註chú 。 此thử 合hợp 明minh 也dã 。 以dĩ 一nhất 人nhân 例lệ 一nhất 國quốc 。 以dĩ 一nhất 國quốc 例lệ 大Đại 千Thiên 。 不bất 出xuất 一nhất 眚sảnh 妄vọng 耳nhĩ 。 意ý 謂vị 將tương 前tiền 一nhất 國quốc 人nhân 。 同đồng 見kiến 種chủng 種chủng 災tai 祥tường 。 例lệ 彼bỉ 一nhất 病bệnh 目mục 人nhân 。 所sở 見kiến 圓viên 影ảnh 。 復phục 將tương 一nhất 病bệnh 目mục 人nhân 。 例lệ 同đồng 一nhất 國quốc 。 互hỗ 相tương 合hợp 明minh 。 彼bỉ 一nhất 人nhân 獨độc 。 見kiến 圓viên 影ảnh 者giả 。 乃nãi 勞lao 目mục 中trung 。 眚sảnh 妄vọng 所sở 生sanh 。 此thử 眾chúng 人nhân 同đồng 見kiến 不bất 祥tường 者giả 。 乃nãi 見kiến 業nghiệp 中trung 。 瘴chướng 惡ác 所sở 起khởi 。 二nhị 者giả 所sở 見kiến 。 雖tuy 則tắc 不bất 一nhất 。 俱câu 是thị 無vô 始thỉ 。 顛điên 倒đảo 分phân 別biệt 。 見kiến 妄vọng 所sở 生sanh 。 此thử 見kiến 妄vọng 即tức 前tiền 見kiến 妄vọng 。 指chỉ 根căn 本bổn 惑hoặc 也dã 。 豈khởi 獨độc 此thử 二nhị 者giả 同đồng 一nhất 。 見kiến 妄vọng 所sở 生sanh 。 以dĩ 此thử 擴# 充sung 普phổ 例lệ 。 則tắc 南Nam 閻Diêm 浮Phù 提Đề 。 三tam 千thiên 洲châu 中trung 。 所sở 有hữu 國quốc 土thổ 。 同đồng 此thử 見kiến 妄vọng 所sở 生sanh 。 南nam 洲châu 諸chư 土thổ 既ký 同đồng 。 其kỳ 餘dư 三tam 洲châu 諸chư 土thổ 亦diệc 同đồng 。 四tứ 大đại 部bộ 洲châu 既ký 同đồng 。 則tắc 釋Thích 迦Ca 化hóa 境cảnh 亦diệc 同đồng 。 百bách 億ức 日nhật 月nguyệt 既ký 同đồng 。 則tắc 十thập 方phương 諸chư 佛Phật 。 所sở 有hữu 諸chư 有hữu 漏lậu 國quốc 土thổ 。 及cập 諸chư 眾chúng 生sanh 。 皆giai 同đồng 一nhất 見kiến 妄vọng 耳nhĩ 。 夫phu 見kiến 妄vọng 依y 真chân 性tánh 而nhi 起khởi 。 有hữu 漏lậu 迷mê 無vô 漏lậu 而nhi 成thành 。 故cố 曰viết 同đồng 是thị 。 覺giác 湛trạm 明minh 性tánh 。 無vô 漏lậu 妙diệu 心tâm 。 初sơ 因nhân 一nhất 念niệm 隨tùy 緣duyên 黏niêm 湛trạm 發phát 妄vọng 。 則tắc 於ư 一nhất 精tinh 明minh 。 分phân 成thành 六lục 和hòa 合hợp 。 遂toại 有hữu 見kiến 聞văn 覺giác 知tri 為vi 六lục 根căn 。 如như 目mục 中trung 之chi 赤xích 眚sảnh 。 亦diệc 有hữu 虗hư 妄vọng 病bệnh 緣duyên 之chi 六lục 塵trần 。 如như 燈đăng 上thượng 之chi 毛mao 輪luân 。 根căn 境cảnh 逢phùng 緣duyên 。 妄vọng 識thức □# 生sanh 。 則tắc 妄vọng 認nhận 四tứ 大đại 。 五ngũ 陰ấm 為vi 身thân 相tướng 。 六lục 塵trần 緣duyên 影ảnh 為vi 心tâm 相tương/tướng 。 當đương 處xứ 發phát 業nghiệp 。 當đương 業nghiệp 輪luân 轉chuyển 。 故cố 於ư 因nhân 緣duyên 和hòa 合hợp 時thời 。 妄vọng 見kiến 有hữu 生sanh 。 於ư 因nhân 緣duyên 別biệt 離ly 時thời 。 妄vọng 見kiến 有hữu 死tử 。 若nhược 能năng 迴hồi 光quang 返phản 照chiếu 。 斷đoạn 盡tận 前tiền 六lục 識thức 中trung 麤thô 惑hoặc 。 不bất 墮đọa 分phân 段đoạn 生sanh 死tử 。 則tắc 遠viễn 離ly 諸chư 和hòa 合hợp 緣duyên 矣hĩ 。 更cánh 斷đoạn 俱câu 生sanh 細tế 惑hoặc 。 不bất 墮đọa 變biến 易dị 生sanh 死tử 。 則tắc 遠viễn 離ly 不bất 和hòa 合hợp 矣hĩ 。 若nhược 復phục 滅diệt 除trừ 藏tạng 識thức 中trung 二nhị 種chủng 生sanh 死tử 之chi 種chủng 子tử 。 即tức 能năng 轉chuyển 八bát 識thức 成thành 四Tứ 智Trí 。 故cố 圓viên 滿mãn 菩Bồ 提Đề 。 獲hoạch 根căn 本bổn 智trí 。 契khế 不bất 生sanh 滅diệt 性tánh 。 證chứng 如như 如như 理lý 。 則tắc 永vĩnh 絕tuyệt 輪luân 迴hồi 。 完hoàn 復phục 清thanh 淨tịnh 本bổn 心tâm 。 本bổn 覺giác 常thường 住trụ 矣hĩ 。
阿A 難Nan 汝nhữ 雖tuy 先tiên 悟ngộ 。 本bổn 覺giác 妙diệu 明minh 。 至chí 及cập 諸chư 群quần 塞tắc 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。
冠quan 註chú 。 此thử 破phá 和hòa 合hợp 也dã 。 因nhân 阿A 難Nan 前tiền 云vân 。 為vì 我ngã 宣tuyên 說thuyết 。 因nhân 緣duyên 自tự 然nhiên 。 和hòa 合hợp 不bất 和hòa 合hợp 。 心tâm 猶do 未vị 開khai 。 而nhi 更cánh 聞văn 見kiến 見kiến 非phi 見kiến 。 重trọng/trùng 增tăng 悶muộn 迷mê 。 世Thế 尊Tôn 即tức 與dữ 發phát 明minh 見kiến 非phi 是thị 見kiến 已dĩ 竟cánh 。 若nhược 因nhân 緣duyên 自tự 然nhiên 。 先tiên 已dĩ 破phá 除trừ 。 唯duy 非phi 和hòa 合hợp 。 非phi 不bất 和hòa 合hợp 。 尚thượng 未vị 開khai 示thị 。 故cố 不bất 待đãi 更cánh 問vấn 。 而nhi 示thị 之chi 曰viết 。 汝nhữ 雖tuy 先tiên 悟ngộ 。 本bổn 覺giác 妙diệu 明minh 性tánh 。 非phi 因nhân 緣duyên 非phi 自tự 然nhiên 性tánh 。 而nhi 猶do 未vị 明minh 。 覺giác 元nguyên 非phi 和hòa 合hợp 。 非phi 不bất 和hòa 合hợp 。 若nhược 謂vị 覺giác 性tánh 定định 屬thuộc 和hòa 合hợp 。 不bất 能năng 離ly 一nhất 切thiết 法pháp 。 則tắc 同đồng 諸chư 幻huyễn 法pháp 。 永vĩnh 為vi 生sanh 滅diệt 。 若nhược 謂vị 覺giác 性tánh 定định 不bất 和hòa 合hợp 。 不bất 能năng 即tức 一nhất 切thiết 法pháp 。 則tắc 棄khí 諸chư 幻huyễn 法pháp 。 於ư 覺giác 性tánh 之chi 外ngoại 。 故cố 非phi 和hòa 合hợp 。 非phi 不bất 和hòa 合hợp 也dã 。 復phục 以dĩ 前tiền 塵trần 審thẩm 定định 阿A 難Nan 曰viết 。 汝nhữ 但đãn 悟ngộ 覺giác 性tánh 。 非phi 因nhân 緣duyên 自tự 然nhiên 。 而nhi 猶do 以dĩ 世thế 間gian 妄vọng 想tưởng 諸chư 和hòa 合hợp 性tánh 。 而nhi 自tự 疑nghi 惑hoặc 。 以dĩ 為vi 能năng 證chứng 菩Bồ 提Đề 之chi 本bổn 覺giác 妙diệu 心tâm 。 亦diệc 同đồng 世thế 間gian 妄vọng 想tưởng 。 待đãi 前tiền 塵trần 和hòa 合hợp 而nhi 起khởi 者giả 。 則tắc 汝nhữ 今kim 者giả 。 妙diệu 淨tịnh 見kiến 精tinh 。 現hiện 對đối 明minh 暗ám 通thông 塞tắc 。 而nhi 當đương 與dữ 誰thùy 和hòa 耶da 。 若nhược 謂vị 見kiến 精tinh 與dữ 明minh 和hòa 者giả 。 且thả 汝nhữ 舉cử 目mục 見kiến 明minh 。 適thích 當đương 明minh 相tướng 現hiện 前tiền 之chi 時thời 。 從tùng 何hà 處xứ 雜tạp 和hòa 汝nhữ 之chi 見kiến 精tinh 耶da 。 若nhược 見kiến 精tinh 與dữ 明minh 相tướng 。 未vị 雜tạp 和hòa 時thời 。 雖tuy 非phi 歷lịch 歷lịch 可khả 指chỉ 。 容dung 可khả 辯biện 別biệt 。 所sở 謂vị 和hòa 者giả 。 見kiến 即tức 如như 水thủy 。 明minh 即tức 如như 土thổ 。 若nhược 水thủy 土thổ 既ký 和hòa 。 則tắc 水thủy 失thất 其kỳ 清thanh 。 土thổ 失thất 其kỳ 礙ngại 。 而nhi 和hòa 成thành 泥nê 相tương/tướng 矣hĩ 。 今kim 見kiến 與dữ 明minh 兩lưỡng 相tương/tướng 雜tạp 和hòa 。 見kiến 先tiên 其kỳ 見kiến 。 明minh 是thị 其kỳ 明minh 。 而nhi 和hòa 成thành 之chi 狀trạng 。 復phục 何hà 形hình 像tượng 耶da 。 或hoặc 曰viết 見kiến 明minh 之chi 時thời 。 明minh 相tướng 現hiện 前tiền 。 明minh 中trung 自tự 有hữu 見kiến 精tinh 。 而nhi 見kiến 中trung 亦diệc 有hữu 明minh 相tướng 。 此thử 即tức 其kỳ 雜tạp 和hòa 之chi 像tượng 也dã 。 縱túng/tung 許hứa 明minh 中trung 有hữu 見kiến 。 秪# 謂vị 之chi 明minh 。 而nhi 見kiến 則tắc 失thất 矣hĩ 。 故cố 破phá 之chi 曰viết 。 若nhược 非phi 見kiến 者giả 。 云vân 何hà 見kiến 明minh 。 然nhiên 則tắc 見kiến 精tinh 且thả 無vô 。 雜tạp 何hà 形hình 像tượng 。 縱túng/tung 許hứa 見kiến 中trung 有hữu 明minh 。 秪# 謂vị 之chi 見kiến 。 而nhi 明minh 則tắc 失thất 矣hĩ 。 故cố 破phá 之chi 曰viết 。 若nhược 即tức 見kiến 者giả 。 云vân 何hà 見kiến 又hựu 見kiến 見kiến 。 然nhiên 則tắc 明minh 相tướng 且thả 無vô 。 雜tạp 何hà 形hình 像tượng 。 或hoặc 轉chuyển 計kế 曰viết 。 見kiến 雖tuy 入nhập 明minh 中trung 。 見kiến 未vị 嘗thường 失thất 。 而nhi 與dữ 明minh 相tướng 一nhất 樣# 圓viên 滿mãn 。 明minh 雖tuy 入nhập 見kiến 中trung 。 明minh 未vị 嘗thường 失thất 。 而nhi 與dữ 見kiến 精tinh 一nhất 樣# 圓viên 滿mãn 。 故cố 破phá 之chi 曰viết 。 必tất 見kiến 性tánh 圓viên 滿mãn 。 則tắc 無vô 地địa 非phi 見kiến 。 何hà 處xứ 容dung 得đắc 下hạ 明minh 而nhi 說thuyết 與dữ 明minh 和hòa 耶da 。 若nhược 明minh 相tướng 圓viên 滿mãn 。 則tắc 無vô 地địa 非phi 明minh 。 何hà 處xứ 容dung 得đắc 下hạ 見kiến 而nhi 說thuyết 與dữ 見kiến 和hòa 耶da 。 故cố 雙song 結kết 上thượng 文văn 云vân 。 既ký 見kiến 與dữ 明minh 。 各các 各các 圓viên 滿mãn 。 是thị 見kiến 不bất 容dung 明minh 。 而nhi 明minh 不bất 容dung 見kiến 。 則tắc 見kiến 必tất 異dị 於ư 明minh 。 而nhi 明minh 必tất 異dị 於ư 見kiến 。 故cố 曰viết 和hòa 明minh 非phi 義nghĩa 。 若nhược 見kiến 雜tạp 於ư 明minh 中trung 。 失thất 了liễu 見kiến 之chi 性tánh 。 而nhi 明minh 雜tạp 於ư 見kiến 中trung 。 失thất 了liễu 明minh 之chi 字tự 。 此thử 則tắc 互hỗ 相tương 雜tạp 。 失thất 其kỳ 明minh 相tướng 見kiến 性tánh 而nhi 已dĩ 。 故cố 曰viết 和hòa 明minh 亦diệc 非phi 義nghĩa 也dã 。 彼bỉ 暗ám 通thông 塞tắc 。 例lệ 此thử 可khả 知tri 矣hĩ 。 又hựu 汝nhữ 見kiến 精tinh 。 若nhược 與dữ 明minh 暗ám 通thông 塞tắc 相tương/tướng 附phụ 合hợp 者giả 。 必tất 如như 蓋cái 合hợp 函hàm 。 兩lưỡng 不bất 相tương 乖quai 。 亦diệc 不bất 相tương 離ly 。 若nhược 此thử 見kiến 精tinh 。 必tất 與dữ 明minh 合hợp 。 至chí 於ư 暗ám 時thời 。 明minh 相tướng 已dĩ 滅diệt 。 此thử 見kiến 自tự 隨tùy 明minh 滅diệt 。 定định 不bất 復phục 與dữ 暗ám 合hợp 。 若nhược 不bất 合hợp 暗ám 。 必tất 不bất 能năng 見kiến 暗ám 。 云vân 何hà 又hựu 能năng 見kiến 暗ám 。 若nhược 謂vị 雖tuy 則tắc 見kiến 暗ám 。 而nhi 實thật 不bất 與dữ 暗ám 合hợp 。 猶do 與dữ 明minh 合hợp 者giả 。 則tắc 見kiến 的đích 既ký 不bất 合hợp 。 而nhi 合hợp 的đích 必tất 不bất 見kiến 。 則tắc 與dữ 明minh 合hợp 時thời 。 應ưng 不bất 見kiến 明minh 。 既ký 不bất 見kiến 明minh 。 云vân 何hà 與dữ 明minh 合hợp 時thời 。 了liễu 然nhiên 知tri 其kỳ 是thị 明minh 而nhi 不bất 是thị 暗ám 耶da 。 今kim 此thử 見kiến 精tinh 。 既ký 能năng 見kiến 明minh 。 仍nhưng 能năng 見kiến 暗ám 。 定định 知tri 合hợp 明minh 非phi 義nghĩa 。 彼bỉ 暗ám 通thông 塞tắc 。 例lệ 此thử 可khả 知tri 矣hĩ 。 此thử 中trung 不bất 言ngôn 覺giác 性tánh 。 而nhi 猶do 言ngôn 見kiến 精tinh 者giả 。 正chánh 顯hiển 文văn 雖tuy 在tại 斯tư 。 義nghĩa 猶do 在tại 前tiền 。 元nguyên 是thị 二nhị 種chủng 妄vọng 見kiến 以dĩ 前tiền 未vị 了liễu 公công 案án 。 止chỉ 為vi 速tốc 明minh 見kiến 非phi 是thị 見kiến 等đẳng 意ý 。 故cố 將tương 此thử 意ý 。 暫tạm 停đình 至chí 此thử 。 下hạ 文văn 亦diệc 然nhiên 。
阿A 難Nan 白bạch 佛Phật 言ngôn 。 世Thế 尊Tôn 如như 我ngã 思tư 惟duy 。 至chí 及cập 諸chư 群quần 塞tắc 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。
冠quan 註chú 。 此thử 破phá 不bất 和hòa 合hợp 也dã 。 覺giác 性tánh 徧biến 滿mãn 於ư 真chân 俗tục 二nhị 諦đế 。 若nhược 約ước 實thật 際tế 理lý 中trung 。 纖tiêm 塵trần 不bất 立lập 。 故cố 非phi 和hòa 合hợp 。 若nhược 約ước 今kim 世thế 門môn 頭đầu 。 一nhất 法pháp 不bất 捨xả 。 故cố 非phi 不bất 和hòa 合hợp 。 所sở 以dĩ 般Bát 若Nhã 云vân 。 若nhược 見kiến 諸chư 相tướng 非phi 相tướng 。 即tức 見kiến 如Như 來Lai 。 古cổ 德đức 亦diệc 云vân 。 若nhược 見kiến 諸chư 相tướng 非phi 相tướng 。 不bất 見kiến 如Như 來Lai 。 又hựu 云vân 。 若nhược 見kiến 諸chư 相tướng 非phi 相tướng 。 即tức 見kiến 眉mi 毛mao 眼nhãn 上thượng 。 阿A 難Nan 不bất 達đạt 斯tư 旨chỉ 。 故cố 聞văn 世Thế 尊Tôn 斥xích 其kỳ 以dĩ 世thế 間gian 妄vọng 想tưởng 諸chư 和hòa 合hợp 性tánh 。 而nhi 自tự 疑nghi 證chứng 菩Bồ 提Đề 之chi 心tâm 。 和hòa 合hợp 起khởi 者giả 。 更cánh 辯biện 破phá 其kỳ 和hòa 合hợp 。 則tắc 復phục 以dĩ 思tư 惟duy 心tâm 。 執chấp 妙diệu 覺giác 元nguyên 與dữ 根căn 塵trần 識thức 法pháp 不bất 和hòa 合hợp 。 故cố 世Thế 尊Tôn 復phục 審thẩm 定định 阿A 難Nan 曰viết 。 汝nhữ 此thử 妙diệu 見kiến 精tinh 。 若nhược 與dữ 諸chư 塵trần 相tương/tướng 。 非phi 和hòa 合hợp 者giả 。 今kim 於ư 明minh 暗ám 通thông 塞tắc 中trung 。 不bất 與dữ 誰thùy 和hòa 耶da 。 若nhược 此thử 妙diệu 淨tịnh 見kiến 精tinh 。 不bất 與dữ 明minh 和hòa 。 則tắc 見kiến 精tinh 與dữ 明minh 相tướng 。 各các 有hữu 邊biên 涯nhai 際tế 畔bạn 。 汝nhữ 且thả 諦đế 觀quán 。 二nhị 者giả 界giới 限hạn 。 明minh 止chỉ 何hà 處xứ 。 見kiến 止chỉ 何hà 處xứ 。 見kiến 既ký 不bất 與dữ 明minh 連liên 。 自tự 何hà 為vi 界giới 。 明minh 既ký 不bất 與dữ 見kiến 連liên 。 自tự 何hà 為vi 界giới 。 若nhược 謂vị 明minh 邊biên 。 必tất 無vô 見kiến 者giả 。 則tắc 明minh 與dữ 見kiến 各các 有hữu 疆cương 場tràng 。 各các 不bất 相tương 及cập 。 若nhược 見kiến 不phủ 到đáo 明minh 邊biên 。 自tự 不bất 知tri 其kỳ 。 明minh 相tướng 所sở 在tại 。 既ký 不bất 知tri 明minh 相tướng 所sở 在tại 。 云vân 何hà 與dữ 明minh 。 分phần/phân 其kỳ 界giới 畔bạn 。 而nhi 言ngôn 其kỳ 不bất 與dữ 明minh 和hòa 耶da 。 彼bỉ 暗ám 通thông 塞tắc 例lệ 此thử 可khả 知tri 。 又hựu 妙diệu 見kiến 精tinh 。 與dữ 諸chư 塵trần 相tương/tướng 。 非phi 和hòa 合hợp 者giả 。 今kim 對đối 明minh 暗ám 通thông 塞tắc 。 不bất 與dữ 誰thùy 合hợp 耶da 。 若nhược 此thử 見kiến 精tinh 。 不bất 與dữ 明minh 合hợp 。 則tắc 見kiến 性tánh 與dữ 明minh 相tướng 。 兩lưỡng 相tương/tướng 乖quai 戾lệ 。 不bất 能năng 角giác 立lập 。 如như 耳nhĩ 根căn 與dữ 明minh 相tướng 。 了liễu 不bất 相tương 觸xúc 。 若nhược 耳nhĩ 聽thính 明minh 。 逈huýnh 不bất 相tương 涉thiệp 。 見kiến 精tinh 既ký 如như 耳nhĩ 根căn 。 則tắc 此thử 見kiến 精tinh 。 且thả 不bất 知tri 其kỳ 。 明minh 相tướng 所sở 在tại 。 云vân 何hà 甄chân 別biệt 明minh 白bạch 。 而nhi 知tri 其kỳ 不bất 合hợp 耶da 。 若nhược 不bất 能năng 甄chân 明minh 。 而nhi 妄vọng 言ngôn 見kiến 精tinh 不phủ 。 與dữ 明minh 合hợp 者giả 。 甚thậm 不bất 合hợp 理lý 也dã 。 彼bỉ 暗ám 通thông 塞tắc 例lệ 此thử 可khả 知tri 。 阿A 難Nan 所sở 說thuyết 之chi 覺giác 。 元nguyên 指chỉ 真chân 性tánh 。 緣duyên 指chỉ 能năng 緣duyên 之chi 六lục 根căn 。 塵trần 指chỉ 六lục 塵trần 。 及cập 心tâm 念niệm 慮lự 。 統thống 指chỉ 前tiền 六lục 識thức 心tâm 。 因nhân 世Thế 尊Tôn 斥xích 其kỳ 以dĩ 世thế 間gian 妄vọng 想tưởng 諸chư 和hòa 合hợp 性tánh 。 而nhi 疑nghi 能năng 證chứng 菩Bồ 提Đề 之chi 心tâm 。 和hòa 合hợp 起khởi 者giả 。 故cố 復phục 疑nghi 此thử 覺giác 性tánh 必tất 離ly 此thử 而nhi 別biệt 有hữu 者giả 。 即tức 如như 離ly 波ba 求cầu 水thủy 也dã 。
阿A 難Nan 汝nhữ 猶do 未vị 明minh 。 一nhất 切thiết 浮phù 塵trần 。 至chí 迷mê 悟ngộ 生sanh 死tử 。 了liễu 無vô 所sở 得đắc 。
冠quan 註chú 。 此thử 總tổng 明minh 三tam 科khoa 之chi 大đại 意ý 也dã 。 前tiền 所sở 云vân 大đại 陀đà 羅la 尼ni 。 諸chư 三tam 摩ma 提đề 。 妙diệu 修tu 行hành 路lộ 者giả 。 自tự 此thử 始thỉ 也dã 。 承thừa 上thượng 云vân 。 汝nhữ 等đẳng 雖tuy 悟ngộ 妙diệu 覺giác 明minh 性tánh 。 非phi 因nhân 緣duyên 自tự 然nhiên 。 非phi 和hòa 合hợp 不bất 和hòa 合hợp 。 則tắc 唯duy 知tri 根căn 身thân 器khí 界giới 屬thuộc 。 因nhân 緣duyên 和hòa 合hợp 。 為vi 虗hư 妄vọng 不bất 實thật 。 而nhi 不bất 知tri 身thân 器khí 之chi 所sở 以dĩ 稱xưng 幻huyễn 化hóa 相tương/tướng 者giả 。 依y 如Như 來Lai 藏tạng 。 性tánh 而nhi 起khởi 也dã 。 故cố 曰viết 汝nhữ 猶do 未vị 明minh 。 一nhất 切thiết 浮phù 根căn 色sắc 塵trần 等đẳng 法pháp 。 皆giai 如như 陽dương 焰diễm 空không 華hoa 眚sảnh 妄vọng 毛mao 輪luân 。 當đương 處xứ 出xuất 生sanh 。 隨tùy 處xứ 滅diệt 盡tận 。 所sở 謂vị 初sơ 生sanh 即tức 有hữu 滅diệt 。 難nạn/nan 為vi 愚ngu 者giả 說thuyết 。 然nhiên 言ngôn 幻huyễn 妄vọng 者giả 。 特đặc 稱xưng 名danh 指chỉ 相tương/tướng 而nhi 已dĩ 。 其kỳ 性tánh 真chân 為vi 。 妙diệu 覺giác 明minh 體thể 。 可khả 見kiến 根căn 身thân 器khí 界giới 。 本bổn 無vô 實thật 體thể 。 唯duy 眾chúng 生sanh 妙diệu 覺giác 明minh 心tâm 。 為vi 實thật 體thể 耳nhĩ 。 汝nhữ 等đẳng 若nhược 能năng 如như 是thị 而nhi 知tri 之chi 。 乃nãi 至chí 陰ấm 處xứ 界giới 入nhập 。 實thật 本bổn 無vô 生sanh 。 蓋cái 為vi 父phụ 母mẫu 與dữ 己kỷ 業nghiệp 識thức 。 因nhân 緣duyên 合hợp 會hội 故cố 。 妄vọng 見kiến 有hữu 生sanh 。 為vì 己kỷ 業nghiệp 力lực 。 隨tùy 其kỳ 修tu 短đoản 之chi 限hạn 。 而nhi 分phân 離ly 故cố 。 妄vọng 見kiến 有hữu 滅diệt 。 殊thù 不bất 能năng 知tri 。 生sanh 從tùng 何hà 來lai 。 滅diệt 從tùng 何hà 去khứ 。 又hựu 豈khởi 知tri 生sanh 滅diệt 去khứ 來lai 。 皆giai 幻huyễn 妄vọng 稱xưng 相tướng 。 本bổn 無vô 實thật 性tánh 。 而nhi 所sở 以dĩ 能năng 現hiện 乎hồ 此thử 者giả 。 本bổn 是thị 如Như 來Lai 藏tạng 性tánh 也dã 。 其kỳ 性tánh 也dã 隨tùy 萬vạn 有hữu 而nhi 不bất 變biến 不bất 遷thiên 。 故cố 曰viết 常thường 住trụ 。 其kỳ 用dụng 也dã 處xứ 迷mê 途đồ 而nhi 無vô 障chướng 無vô 昏hôn 。 故cố 曰viết 妙diệu 明minh 。 本bổn 體thể 不bất 動động 。 而nhi 妙diệu 用dụng 周chu 圓viên 。 體thể 用dụng 一nhất 如như 。 則tắc 妙diệu 萬vạn 物vật 而nhi 至chí 神thần 。 性tánh 一nhất 切thiết 而nhi 不bất 異dị 。 故cố 曰viết 不bất 動động 周chu 圓viên 。 妙diệu 真Chân 如Như 性tánh 。 若nhược 能năng 親thân 證chứng 此thử 境cảnh 。 則tắc 於ư 性tánh 真chân 常thường 中trung 。 求cầu 其kỳ 去khứ 來lai 。 迷mê 悟ngộ 生sanh 死tử 。 了liễu 無vô 所sở 得đắc 。 悟ngộ 尚thượng 不bất 有hữu 。 豈khởi 容dung 因nhân 緣duyên 和hòa 合hợp 生sanh 。 滅diệt 去khứ 來lai 於ư 其kỳ 間gian 哉tai 。 所sở 謂vị 涅Niết 槃Bàn 生sanh 死tử 。 等đẳng 空không 華hoa 矣hĩ 。
阿A 難Nan 云vân 何hà 五ngũ 陰ấm 。 本bổn 如Như 來Lai 藏tạng 。 至chí 色sắc 陰ấm 當đương 知tri 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。
譬thí 如như 有hữu 人nhân 下hạ 。 標tiêu 真chân 立lập 體thể 。 其kỳ 人nhân 無vô 故cố 下hạ 。 從tùng 真chân 起khởi 妄vọng 。 下hạ 文văn 若nhược 空không 來lai 者giả 下hạ 。 辯biện 妄vọng 不bất 實thật 。 是thị 故cố 下hạ 。 了liễu 妄vọng 即tức 真chân 。 後hậu 文văn 倣# 此thử 。 然nhiên 此thử 處xứ 色sắc 陰ấm 。 獨độc 指chỉ 一nhất 身thân 。 不bất 同đồng 他tha 處xứ 。 凡phàm 根căn 身thân 器khí 界giới 。 有hữu 質chất 礙ngại 者giả 。 皆giai 為vi 色sắc 陰ấm 。 即tức 此thử 一nhất 切thiết 非phi 相tướng 。 惟duy 帶đái 言ngôn 之chi 。 亦diệc 不bất 必tất 重trọng/trùng 。 若nhược 局cục 溺nịch 法pháp 相tướng 宗tông 。 統thống 指chỉ 十thập 一nhất 色sắc 法pháp 。 則tắc 向hướng 後hậu 五ngũ 根căn 六lục 塵trần 。 皆giai 成thành 贅# 語ngữ 。 若nhược 更cánh 謂vị 合hợp 色sắc 開khai 心tâm 。 合hợp 心tâm 開khai 色sắc 。 皆giai 好hảo 事sự 者giả 之chi 所sở 為vi 。 非phi 本bổn 經kinh 正chánh 意ý 也dã 。 人nhân 當đương 汎# 言ngôn 。 若nhược 單đơn 指chỉ 眾chúng 生sanh 。 則tắc 上thượng 一nhất 人nhân 字tự 。 說thuyết 不bất 通thông 。
冠quan 註chú 。 此thử 總tổng 徵trưng 起khởi 。 而nhi 釋thích 成thành 五ngũ 陰ấm 。 皆giai 幻huyễn 妄vọng 稱xưng 相tướng 。 其kỳ 性tánh 本bổn 真chân 也dã 。 五ngũ 陰ấm 者giả 。 色sắc 受thọ 想tưởng 行hành 識thức 也dã 。 陰ấm 亦diệc 云vân 蘊uẩn 。 取thủ 積tích 聚tụ 蓋cái 覆phú 二nhị 義nghĩa 。 謂vị 積tích 聚tụ 有hữu 為vi 。 蓋cái 覆phú 真chân 性tánh 也dã 。 意ý 謂vị 五ngũ 陰ấm 皆giai 屬thuộc 有hữu 為vi 。 乃nãi 世thế 間gian 生sanh 滅diệt 之chi 法pháp 。 云vân 何hà 名danh 為vi 。 本bổn 如Như 來Lai 藏tạng 。 妙diệu 真Chân 如Như 性tánh 耶da 。 故cố 設thiết 喻dụ 以dĩ 明minh 之chi 。 首thủ 舉cử 色sắc 陰ấm 曰viết 。 譬thí 如như 有hữu 人nhân 。 此thử 人nhân 汎# 言ngôn 。 清thanh 淨tịnh 目mục 喻dụ 正chánh 智trí 。 睛tình 明minh 空không 喻dụ 真chân 理lý 。 逈huýnh 無vô 所sở 有hữu 。 喻dụ 理lý 智trí 一nhất 如như 。 其kỳ 人nhân 無vô 故cố 。 不bất 動động 目mục 睛tình 。 喻dụ 真chân 心tâm 隨tùy 緣duyên 妄vọng 動động 而nhi 成thành 藏tạng 識thức 。 瞪trừng 以dĩ 發phát 勞lao 。 喻dụ 見kiến 分phần/phân 妄vọng 心tâm 。 則tắc 於ư 虗hư 空không 。 別biệt 見kiến 狂cuồng 華hoa 。 喻dụ 相tương/tướng 分phần/phân 妄vọng 色sắc 。 單đơn 指chỉ 色sắc 身thân 。
復phục 有hữu 一nhất 切thiết 。 狂cuồng 亂loạn 非phi 相tướng 。 總tổng 指chỉ 身thân 外ngoại 色sắc 塵trần 也dã 。
阿A 難Nan 是thị 諸chư 狂cuồng 華hoa 非phi 從tùng 空không 來lai 。 至chí 本bổn 非phi 因nhân 緣duyên 。 非phi 自tự 然nhiên 性tánh 。
冠quan 註chú 。 此thử 假giả 空không 華hoa 以dĩ 明minh 色sắc 陰ấm 。 即tức 如Như 來Lai 藏tạng 性tánh 也dã 。 意ý 謂vị 勞lao 目mục 所sở 見kiến 之chi 空không 華hoa 。 非phi 從tùng 空không 來lai 。 非phi 從tùng 目mục 出xuất 。 蓋cái 此thử 色sắc 陰ấm 非phi 如như 如như 理lý 。 非phi 不bất 動động 智trí 。 乃nãi 妄vọng 動động 而nhi 後hậu 見kiến 也dã 。 故cố 曰viết 。 若nhược 此thử 狂cuồng 華hoa 從tùng 空không 來lai 者giả 。 既ký 從tùng 空không 來lai 。 還hoàn 從tùng 空không 入nhập 。 若nhược 此thử 華hoa 相tương/tướng 既ký 有hữu 出xuất 入nhập 。 則tắc 此thử 虗hư 空không 亦diệc 有hữu 內nội 外ngoại 。 既ký 有hữu 內nội 外ngoại 。 則tắc 非phi 虗hư 空không 。 若nhược 非phi 虗hư 空không 。 便tiện 有hữu 實thật 體thể 。 實thật 則tắc 自tự 不bất 容dung 其kỳ 。 華hoa 相tướng 起khởi 滅diệt 。 猶do 如như 阿A 難Nan 。 既ký 有hữu 實thật 體thể 。 更cánh 不bất 容dung 一nhất 阿A 難Nan 於ư 中trung 往vãng 來lai 。 何hà 謂vị 狂cuồng 華hoa 生sanh 於ư 空không 耶da 。 若nhược 不bất 生sanh 於ư 空không 。 豈khởi 生sanh 於ư 目mục 耶da 。 若nhược 此thử 狂cuồng 華hoa 從tùng 目mục 出xuất 者giả 。 既ký 從tùng 目mục 而nhi 出xuất 。 還hoàn 應ưng 從tùng 目mục 而nhi 入nhập 。 若nhược 從tùng 目mục 出xuất 。 則tắc 此thử 狂cuồng 華hoa 屬thuộc 人nhân 所sở 生sanh 。 當đương 合hợp 有hữu 見kiến 。 若nhược 有hữu 見kiến 者giả 。 出xuất 既ký 為vi 空không 中trung 之chi 華hoa 。 旋toàn 宜nghi 見kiến 能năng 生sanh 之chi 眼nhãn 。 若nhược 無vô 見kiến 者giả 。 出xuất 則tắc 既ký 能năng 翳ế 空không 。 旋toàn 則tắc 當đương 能năng 翳ế 眼nhãn 。 蓋cái 出xuất 既ký 翳ế 空không 。 又hựu 見kiến 華hoa 時thời 。 目mục 應ưng 無vô 翳ế 。 當đương 言ngôn 清thanh 明minh 眼nhãn 。 見kiến 空không 中trung 華hoa 。 云vân 何hà 反phản 言ngôn 翳ế 眼nhãn 見kiến 空không 華hoa 耶da 。 旋toàn 當đương 翳ế 眼nhãn 。 當đương 言ngôn 翳ế 眼nhãn 見kiến 晴tình 空không 。 云vân 何hà 見kiến 晴tình 空không 者giả 。 反phản 號hiệu 清thanh 明minh 眼nhãn 耶da 。 若nhược 知tri 此thử 狂cuồng 華hoa 二nhị 處xứ 皆giai 無vô 。 則tắc 妄vọng 本bổn 無vô 因nhân 。 即tức 當đương 知tri 其kỳ 色sắc 陰ấm 。 本bổn 無vô 生sanh 滅diệt 。 但đãn 虗hư 妄vọng 稱xưng 相tương/tướng 。 其kỳ 性tánh 乃nãi 非phi 因nhân 緣duyên 非phi 自tự 然nhiên 。 本bổn 如Như 來Lai 藏tạng 。 妙diệu 真Chân 如Như 性tánh 也dã 。
阿A 難Nan 譬thí 如như 有hữu 人nhân 。 手thủ 足túc 宴yến 安an 。 至chí 本bổn 非phi 因nhân 緣duyên 。 非phi 自tự 然nhiên 性tánh 。
冠quan 註chú 。 此thử 假giả 喻dụ 以dĩ 明minh 受thọ 陰ấm 。 即tức 如Như 來Lai 藏tạng 性tánh 也dã 。 領lãnh 納nạp 曰viết 受thọ 。 若nhược 分phần/phân 而nhi 言ngôn 之chi 。 為vi 前tiền 五ngũ 識thức 。 合hợp 而nhi 言ngôn 之chi 。 總tổng 為vi 受thọ 陰ấm 。 然nhiên 必tất 以dĩ 前tiền 五ngũ 根căn 對đối 前tiền 五ngũ 塵trần 。 發phát 起khởi 前tiền 五ngũ 識thức 。 能năng 領lãnh 納nạp 違vi 順thuận 離ly 合hợp 之chi 境cảnh 。 方phương 為vi 受thọ 陰ấm 。 故cố 曰viết 譬thí 如như 有hữu 人nhân 。 手thủ 足túc 宴yến 安an 。 百bách 骸hài 調điều 適thích 。 忽hốt 如như 忘vong 生sanh 。 性tánh 無vô 違vi 順thuận 者giả 。 即tức 如như 一nhất 念niệm 未vị 動động 時thời 。 尚thượng 不bất 知tri 有hữu 身thân 。 安an 知tri 有hữu 根căn 境cảnh 。 既ký 無vô 根căn 境cảnh 。 受thọ 自tự 何hà 生sanh 。 其kỳ 人nhân 無vô 故cố 。 以dĩ 二nhị 手thủ 掌chưởng 。 於ư 空không 相tương 摩ma 。 於ư 二nhị 手thủ 中trung 。 妄vọng 生sanh 澀sáp 滑hoạt 。 冷lãnh 熱nhiệt 諸chư 相tướng 。 即tức 如như 一nhất 念niệm 動động 時thời 。 根căn 境cảnh 相tướng 偶ngẫu 。 有hữu 違vi 順thuận 離ly 合hợp 之chi 不bất 同đồng 。 而nhi 於ư 中trung 妄vọng 生sanh 諸chư 識thức 。 故cố 曰viết 受thọ 陰ấm 如như 是thị 。 下hạ 文văn 辨biện 澀sáp 滑hoạt 冷lãnh 熱nhiệt 之chi 幻huyễn 觸xúc 。 不bất 從tùng 空không 生sanh 。 不bất 從tùng 掌chưởng 出xuất 。 以dĩ 顯hiển 其kỳ 受thọ 陰ấm 虗hư 妄vọng 也dã 。 若nhược 謂vị 此thử 幻huyễn 觸xúc 從tùng 空không 來lai 者giả 。 空không 無vô 分phân 別biệt 。 決quyết 無vô 選tuyển 擇trạch 。 既ký 能năng 觸xúc 掌chưởng 。 亦diệc 當đương 觸xúc 身thân 。 豈khởi 有hữu 揀giản 擇trạch 。 而nhi 獨độc 觸xúc 其kỳ 掌chưởng 乎hồ 。 既ký 不bất 從tùng 空không 來lai 。 豈khởi 從tùng 掌chưởng 出xuất 。 若nhược 謂vị 此thử 幻huyễn 觸xúc 從tùng 掌chưởng 出xuất 者giả 。 獨độc 掌chưởng 亦diệc 能năng 出xuất 。 掌chưởng 未vị 合hợp 時thời 。 何hà 無vô 澀sáp 滑hoạt 。 冷lãnh 熱nhiệt 諸chư 相tướng 。 而nhi 必tất 待đãi 掌chưởng 合hợp 。 而nhi 後hậu 出xuất 耶da 。 不bất 特đặc 此thử 也dã 。 若nhược 使sử 定định 從tùng 掌chưởng 出xuất 。 掌chưởng 合hợp 時thời 既ký 知tri 其kỳ 出xuất 。 掌chưởng 離ly 時thời 亦diệc 知tri 其kỳ 入nhập 。 若nhược 必tất 有hữu 出xuất 入nhập 。 則tắc 其kỳ 連liên 掌chưởng 之chi 臂tý 腕oản 骨cốt 髓tủy 之chi 中trung 。 應ưng 亦diệc 知tri 其kỳ 。 入nhập 時thời 蹤tung 跡tích 。 何hà 故cố 不bất 知tri 。 若nhược 必tất 於ư 臂tý 腕oản 骨cốt 髓tủy 之chi 中trung 。 實thật 有hữu 能năng 覺giác 之chi 心tâm 。 知tri 其kỳ 出xuất 入nhập 。 則tắc 是thị 自tự 有hữu 一nhất 物vật 。 身thân 中trung 往vãng 來lai 。 無vô 時thời 不bất 觸xúc 。 何hà 必tất 待đãi 掌chưởng 合hợp 。 而nhi 後hậu 知tri 其kỳ 出xuất 。 始thỉ 名danh 為vi 觸xúc 耶da 。 若nhược 知tri 此thử 幻huyễn 觸xúc 二nhị 處xứ 皆giai 無vô 。 則tắc 妄vọng 本bổn 無vô 因nhân 。 即tức 當đương 知tri 其kỳ 受thọ 陰ấm 。 本bổn 無vô 生sanh 滅diệt 。 但đãn 虗hư 妄vọng 稱xưng 相tương/tướng 。 其kỳ 性tánh 乃nãi 非phi 因nhân 緣duyên 非phi 自tự 然nhiên 。 本bổn 如Như 來Lai 藏tạng 。 妙diệu 真Chân 如Như 性tánh 也dã 。 澀sáp 與dữ 滑hoạt 。 冷lãnh 與dữ 熱nhiệt 。 含hàm 違vi 順thuận 二nhị 義nghĩa 。 掌chưởng 有hữu 離ly 合hợp 二nhị 義nghĩa 。 總tổng 顯hiển 受thọ 陰ấm 因nhân 此thử 而nhi 起khởi 。 但đãn 托thác 幻huyễn 觸xúc 。 以dĩ 辨biện 受thọ 陰ấm 虗hư 妄vọng 。 是thị 本bổn 旨chỉ 。 若nhược 援viện 法pháp 相tướng 宗tông 。 強cường/cưỡng 配phối 別biệt 意ý 。 則tắc 謬mậu 甚thậm 矣hĩ 。
阿A 難Nan 譬thí 如như 有hữu 人nhân 。 談đàm 說thuyết 酢tạc 梅mai 。 至chí 本bổn 非phi 因nhân 緣duyên 。 非phi 自tự 然nhiên 性tánh 。
冠quan 註chú 。 此thử 假giả 喻dụ 以dĩ 明minh 想tưởng 陰ấm 即tức 如Như 來Lai 藏tạng 性tánh 也dã 。 分phân 別biệt 緣duyên 慮lự 曰viết 想tưởng 。 即tức 第đệ 六lục 意ý 識thức 。 亦diệc 名danh 融dung 通thông 妄vọng 想tưởng 。 故cố 曰viết 。 譬thí 如như 有hữu 人nhân 。 談đàm 說thuyết 酢tạc 梅mai 。 口khẩu 中trung 水thủy 出xuất 。 思tư 蹋đạp 懸huyền 崖nhai 。 足túc 心tâm 酸toan 澀sáp 者giả 。 即tức 如như 一nhất 念niệm 妄vọng 動động 。 而nhi 想tưởng 陰ấm 生sanh 焉yên 。 下hạ 文văn 惟duy 假giả 水thủy 與dữ 酸toan 澀sáp 。 辨biện 想tưởng 陰ấm 之chi 虗hư 妄vọng 。 即tức 此thử 因nhân 酢tạc 說thuyết 。 而nhi 所sở 有hữu 之chi 水thủy 。 不bất 從tùng 梅mai 生sanh 。 不bất 從tùng 口khẩu 入nhập 。 若nhược 謂vị 此thử 水thủy 從tùng 梅mai 生sanh 者giả 。 梅mai 應ưng 自tự 談đàm 。 何hà 待đãi 人nhân 有hữu 酢tạc 說thuyết 。 而nhi 復phục 口khẩu 中trung 水thủy 出xuất 。 梅mai 無vô 酢tạc 說thuyết 。 則tắc 此thử 水thủy 必tất 。 不bất 從tùng 梅mai 生sanh 。 若nhược 此thử 水thủy 從tùng 口khẩu 所sở 入nhập 。 則tắc 聞văn 酸toan 說thuyết 者giả 。 自tự 應ưng 是thị 口khẩu 。 何hà 須tu 更cánh 待đãi 耳nhĩ 聞văn 酢tạc 說thuyết 。 而nhi 後hậu 口khẩu 中trung 水thủy 出xuất 。 口khẩu 未vị 聞văn 其kỳ 酢tạc 說thuyết 。 則tắc 此thử 水thủy 必tất 不bất 從tùng 口khẩu 入nhập 。 若nhược 獨độc 耳nhĩ 聞văn 酢tạc 說thuyết 。 故cố 有hữu 水thủy 者giả 。 此thử 水thủy 何hà 不phủ 。 從tùng 耳nhĩ 中trung 出xuất 。 而nhi 反phản 從tùng 口khẩu 出xuất 者giả 。 何hà 耶da 。 又hựu 此thử 酸toan 澀sáp 不bất 從tùng 崖nhai 生sanh 。 不bất 從tùng 足túc 入nhập 。 若nhược 崖nhai 生sanh 者giả 。 崖nhai 合hợp 自tự 思tư 。 何hà 待đãi 人nhân 思tư 。 若nhược 因nhân 足túc 入nhập 。 足túc 應ưng 自tự 思tư 。 何hà 待đãi 心tâm 思tư 。 若nhược 獨độc 心tâm 思tư 。 此thử 酸toan 澀sáp 者giả 。 何hà 不bất 生sanh 於ư 心tâm 中trung 。 而nhi 反phản 生sanh 於ư 足túc 中trung 耶da 。 若nhược 知tri 此thử 水thủy 與dữ 酸toan 澀sáp 。 二nhị 處xứ 皆giai 無vô 。 則tắc 妄vọng 本bổn 無vô 因nhân 。 即tức 當đương 知tri 此thử 想tưởng 陰ấm 。 本bổn 無vô 生sanh 滅diệt 。 但đãn 幻huyễn 妄vọng 稱xưng 相tướng 。 其kỳ 性tánh 非phi 因nhân 緣duyên 非phi 自tự 然nhiên 。 乃nãi 如Như 來Lai 藏tạng 妙diệu 真Chân 如Như 性tánh 也dã 。
阿A 難Nan 譬thí 如như 暴bạo 流lưu 。 波ba 浪lãng 相tương 續tục 。 至chí 本bổn 非phi 因nhân 緣duyên 。 非phi 自tự 然nhiên 性tánh 。
冠quan 註chú 。 此thử 假giả 喻dụ 以dĩ 明minh 行hành 陰ấm 即tức 如Như 來Lai 藏tạng 性tánh 也dã 。 遷thiên 流lưu 曰viết 行hành 。 即tức 第đệ 七thất 末mạt 那na 識thức 。 所sở 謂vị 恆hằng 審thẩm 思tư 量lượng 我ngã 相tương 隨tùy 。 亦diệc 云vân 習tập 氣khí 成thành 暴bạo 流lưu 。 此thử 暗ám 以dĩ 空không 喻dụ 真Chân 如Như 。 水thủy 喻dụ 藏tạng 識thức 。 非phi 空không 不bất 能năng 容dung 水thủy 。 非phi 水thủy 不bất 能năng 成thành 流lưu 。 故cố 曰viết 譬thí 如như 暴bạo 流lưu 。 波ba 浪lãng 相tương 續tục 。 前tiền 際tế 後hậu 際tế 。 不bất 相tương 踰du 越việt 者giả 。 即tức 如như 真chân 心tâm 一nhất 念niệm 妄vọng 動động 而nhi 成thành 。 藏tạng 識thức 心tâm 海hải 。 復phục 為vi 境cảnh 風phong 鼓cổ 動động 心tâm 海hải 。 而nhi 成thành 末mạt 那na 。 則tắc 有hữu 微vi 細tế 。 生sanh 住trụ 異dị 滅diệt 。 念niệm 念niệm 不bất 停đình 。 其kỳ 行hành 陰ấm 之chi 狀trạng 如như 此thử 。 下hạ 文văn 唯duy 假giả 暴bạo 流lưu 。 以dĩ 辨biện 行hành 陰ấm 之chi 虗hư 妄vọng 。 即tức 斯tư 暴bạo 流lưu 之chi 性tánh 。 不bất 因nhân 空không 生sanh 。 不bất 因nhân 水thủy 有hữu 。 亦diệc 非phi 水thủy 性tánh 。 非phi 離ly 空không 水thủy 者giả 。 謂vị 空không 以dĩ 寂tịch 然nhiên 為vi 性tánh 。 水thủy 以dĩ 澄trừng 靜tĩnh 為vi 性tánh 。 而nhi 暴bạo 流lưu 以dĩ 遷thiên 流lưu 不bất 停đình 為vi 性tánh 。 即tức 如như 真chân 心tâm 以dĩ 無vô 生sanh 滅diệt 為vi 性tánh 。 藏tạng 識thức 以dĩ 湛trạm 不bất 搖dao 動động 為vi 性tánh 。 而nhi 行hành 陰ấm 以dĩ 念niệm 念niệm 生sanh 滅diệt 為vi 性tánh 。 然nhiên 離ly 真chân 心tâm 與dữ 藏tạng 識thức 外ngoại 。 亦diệc 無vô 行hành 陰ấm 可khả 得đắc 。 若nhược 謂vị 此thử 暴bạo 流lưu 性tánh 。 因nhân 空không 而nhi 有hữu 。 則tắc 諸chư 十thập 方phương 虗hư 空không 。 成thành 無vô 盡tận 流lưu 。 世thế 界giới 俱câu 受thọ 淪luân 溺nịch 。 今kim 此thử 虗hư 空không 無vô 盡tận 。 暴bạo 流lưu 有hữu 盡tận 。 則tắc 知tri 非phi 因nhân 空không 有hữu 。 即tức 如như 真Chân 如Như 寂tịch 然nhiên 無vô 盡tận 。 行hành 陰ấm 遷thiên 流lưu 有hữu 盡tận 。 若nhược 此thử 暴bạo 流lưu 性tánh 。 因nhân 水thủy 而nhi 有hữu 。 則tắc 此thử 流lưu 性tánh 應ưng 非phi 是thị 水thủy 性tánh 。
何hà 以dĩ 故cố 。 水thủy 性tánh 屬thuộc 能năng 有hữu 。 流lưu 性tánh 屬thuộc 所sở 有hữu 。 當đương 如như 因nhân 樹thụ 有hữu 果quả 。 而nhi 現hiện 見kiến 能năng 有hữu 之chi 樹thụ 及cập 所sở 有hữu 之chi 果quả 。 判phán 然nhiên 可khả 辨biện 。 若nhược 此thử 暴bạo 流lưu 之chi 性tánh 即tức 水thủy 之chi 性tánh 。 是thị 水thủy 當đương 定định 以dĩ 濁trược 流lưu 為vi 性tánh 。 於ư 澄trừng 清thanh 時thời 。 則tắc 應ưng 非phi 水thủy 之chi 體thể 性tánh 矣hĩ 。 即tức 七thất 八bát 二nhị 識thức 乃nãi 互hỗ 相tương 現hiện 起khởi 。 非phi 定định 有hữu 一nhất 性tánh 。 亦diệc 非phi 定định 有hữu 二nhị 性tánh 也dã 。 若nhược 此thử 流lưu 性tánh 離ly 於ư 空không 水thủy 。 則tắc 空không 非phi 有hữu 外ngoại 。 水thủy 外ngoại 無vô 流lưu 。 又hựu 非phi 離ly 於ư 空không 水thủy 也dã 。 即tức 如như 離ly 真chân 心tâm 藏tạng 識thức 外ngoại 。 自tự 無vô 行hành 陰ấm 可khả 得đắc 矣hĩ 。 若nhược 知tri 此thử 暴bạo 流lưu 非phi 生sanh 於ư 空không 水thủy 。 亦diệc 不bất 離ly 於ư 空không 水thủy 。 則tắc 妄vọng 本bổn 無vô 因nhân 。 即tức 當đương 知tri 此thử 行hành 陰ấm 。 本bổn 無vô 生sanh 滅diệt 。 但đãn 幻huyễn 妄vọng 稱xưng 相tướng 。 其kỳ 性tánh 非phi 因nhân 緣duyên 非phi 自tự 然nhiên 。 乃nãi 如Như 來Lai 藏tạng 妙diệu 真Chân 如Như 性tánh 也dã 。 第đệ 一nhất 第đệ 二nhị 第đệ 四tứ 性tánh 字tự 。 約ước 動động 靜tĩnh 辨biện 。 第đệ 三tam 性tánh 應ưng 非phi 水thủy 之chi 性tánh 字tự 。 約ước 能năng 所sở 辨biện 也dã 。
阿A 難Nan 譬thí 如như 有hữu 人nhân 。 取thủ 頻tần 伽già 缾bình (# 至chí 本bổn 非phi 因nhân 緣duyên 。 非phi 自tự 然nhiên 性tánh 。
已dĩ 上thượng 總tổng 名danh 五ngũ 陰ấm 。 元nguyên 無vô 生sanh 滅diệt 。 但đãn 幻huyễn 妄vọng 稱xưng 相tướng 。 其kỳ 性tánh 本bổn 真chân 。 故cố 以dĩ 空không 華hoa 喻dụ 。 明minh 色sắc 陰ấm 已dĩ 。 即tức 托thác 華hoa 相tương/tướng 而nhi 辨biện 破phá 之chi 。 以dĩ 澀sáp 滑hoạt 冷lãnh 熱nhiệt 之chi 幻huyễn 觸xúc 喻dụ 。 明minh 受thọ 陰ấm 已dĩ 。 即tức 托thác 幻huyễn 觸xúc 而nhi 辨biện 破phá 之chi 。 以dĩ 口khẩu 中trung 之chi 水thủy 相tương/tướng 。 足túc 心tâm 之chi 酸toan 相tương/tướng 。 喻dụ 明minh 想tưởng 陰ấm 已dĩ 。 即tức 托thác 水thủy 相tương/tướng 澀sáp 相tương/tướng 而nhi 辨biện 破phá 之chi 。 以dĩ 暴bạo 流lưu 之chi 相tướng 。 喻dụ 明minh 行hành 陰ấm 已dĩ 。 即tức 托thác 流lưu 相tương/tướng 而nhi 辨biện 破phá 之chi 。 是thị 前tiền 四tứ 陰ấm 無vô 甚thậm 差sai 殊thù 。 唯duy 斯tư 識thức 陰ấm 。 自tự 取thủ 頻tần 伽già 缾bình 。 塞tắc 其kỳ 兩lưỡng 孔khổng 。 滿mãn 中trung 擎kình 空không 。 千thiên 里lý 遠viễn 行hành 。 用dụng 餉hướng 他tha 國quốc 。 喻dụ 義nghĩa 始thỉ 完hoàn 。 及cập 至chí 辨biện 破phá 。 則tắc 瓶bình 與dữ 人nhân 等đẳng 。 俱câu 置trí 之chi 。 而nhi 獨độc 辨biện 瓶bình 中trung 之chi 空không 。 無vô 去khứ 來lai 之chi 所sở 。 無vô 出xuất 入nhập 之chi 迹tích 。 無vô 餘dư 欠khiếm 之chi 據cứ 。 足túc 見kiến 前tiền 四tứ 陰ấm 雖tuy 不bất 無vô 真chân 性tánh 。 而nhi 妄vọng 想tưởng 熾sí 然nhiên 。 唯duy 後hậu 識thức 陰ấm 。 雖tuy 不bất 無vô 妄vọng 。 而nhi 真chân 性tánh 不bất 變biến 。 故cố 於ư 前tiền 四tứ 陰ấm 。 獨độc 辨biện 妄vọng 相tương/tướng 無vô 因nhân 。 令linh 知tri 妄vọng 體thể 本bổn 空không 。 則tắc 真chân 性tánh 可khả 待đãi 。 於ư 後hậu 識thức 陰ấm 。 唯duy 辨biện 真chân 性tánh 。 無vô 所sở 從tùng 來lai 。 亦diệc 無vô 所sở 去khứ 。 用dụng 涉thiệp 迷mê 悟ngộ 之chi 鄉hương 。 而nhi 曾tằng 無vô 出xuất 入nhập 。 體thể 徧biến 聖thánh 凡phàm 之chi 質chất 。 而nhi 本bổn 無vô 餘dư 欠khiếm 。 令linh 知tri 真chân 空không 不bất 變biến 。 則tắc 妄vọng 習tập 自tự 亡vong 。 是thị 滅diệt 妄vọng 歸quy 真chân 以dĩ 真chân 除trừ 妄vọng 之chi 辨biện 。 不bất 可khả 不bất 知tri 者giả 也dã 。
冠quan 註chú 。 此thử 假giả 喻dụ 以dĩ 明minh 識thức 陰ấm 即tức 如Như 來Lai 藏tạng 性tánh 也dã 。 此thử 即tức 受thọ 熏huân 持trì 種chủng 之chi 藏tạng 識thức 。 乃nãi 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 捨xả 生sanh 趣thú 生sanh 。 去khứ 後hậu 來lai 先tiên 作tác 主chủ 公công 者giả 。 蓋cái 為vi 真Chân 如Như 有hữu 隨tùy 緣duyên 不bất 變biến 二nhị 義nghĩa 。 無vô 明minh 有hữu 成thành 事sự 體thể 空không 二nhị 義nghĩa 。 真Chân 如Như 隨tùy 緣duyên 。 即tức 為vi 成thành 事sự 無vô 明minh 。 而nhi 無vô 明minh 體thể 空không 。 即tức 為vi 不bất 變biến 真Chân 如Như 。 非phi 定định 一nhất 體thể 。 非phi 定định 二nhị 體thể 。 則tắc 真chân 妄vọng 和hòa 合hợp 以dĩ 成thành 藏tạng 識thức 者giả 。 不bất 出xuất 此thử 二nhị 種chủng 而nhi 已dĩ 。 故cố 曰viết 譬thí 如như 有hữu 人nhân 。 取thủ 頻tần 伽già 缾bình 。 塞tắc 其kỳ 兩lưỡng 孔khổng 。 滿mãn 中trung 擎kình 空không 。 千thiên 里lý 遠viễn 行hành 。 用dụng 餉hướng 他tha 國quốc 者giả 。 人nhân 喻dụ 善thiện 惡ác 業nghiệp 力lực 。 缾bình 喻dụ 成thành 事sự 無vô 明minh 。 缾bình 中trung 之chi 空không 喻dụ 無vô 明minh 中trung 有hữu 不bất 變biến 真Chân 如Như 。 斯tư 總tổng 喻dụ 真chân 妄vọng 和hòa 合hợp 而nhi 成thành 藏tạng 識thức 。 塞tắc 其kỳ 兩lưỡng 孔khổng 者giả 。 即tức 如như 真Chân 如Như 未vị 隨tùy 緣duyên 時thời 。 則tắc 具cụ 根căn 本bổn 後hậu 得đắc 二nhị 智trí 。 既ký 隨tùy 緣duyên 成thành 識thức 。 即tức 閉bế 塞tắc 二nhị 智trí 。 而nhi 反phản 成thành 二nhị 障chướng 矣hĩ 。 千thiên 里lý 遠viễn 行hành 。 用dụng 餉hướng 他tha 國quốc 者giả 。 即tức 如như 識thức 被bị 業nghiệp 牽khiên 。 輪luân 迴hồi 三tam 界giới 。 無vô 處xứ 不bất 往vãng 。 識thức 陰ấm 之chi 狀trạng 。 如như 此thử 而nhi 已dĩ 。 下hạ 文văn 不bất 言ngôn 人nhân 缾bình 。 獨độc 言ngôn 缾bình 中trung 之chi 空không 無vô 去khứ 來lai 相tương/tướng 。 故cố 曰viết 瓶bình 中trung 之chi 空không 非phi 彼bỉ 方phương 來lai 。 非phi 此thử 方phương 入nhập 。 若nhược 瓶bình 中trung 之chi 空không 。 自tự 彼bỉ 方phương 持trì 來lai 。 則tắc 本bổn 瓶bình 中trung 。 既ký 貯trữ 空không 去khứ 。 則tắc 於ư 本bổn 瓶bình 地địa 。 應ưng 少thiểu 此thử 一nhất 瓶bình 之chi 空không 。 於ư 彼bỉ 地địa 曾tằng 未vị 少thiểu 此thử 一nhất 瓶bình 之chi 空không 。 則tắc 定định 非phi 彼bỉ 方phương 持trì 來lai 。 若nhược 瓶bình 中trung 之chi 空không 必tất 自tự 此thử 方phương 入nhập 者giả 。 有hữu 入nhập 即tức 有hữu 出xuất 。 則tắc 開khai 孔khổng 倒đảo 瓶bình 。 應ưng 見kiến 空không 出xuất 。 今kim 縱túng/tung 開khai 孔khổng 倒đảo 瓶bình 。 不bất 見kiến 空không 出xuất 。 則tắc 定định 非phi 此thử 方phương 所sở 入nhập 。 以dĩ 瓶bình 中trung 之chi 空không 無vô 去khứ 來lai 之chi 相tướng 。 不bất 變biến 真Chân 如Như 。 雖tuy 在tại 眾chúng 生sanh 業nghiệp 識thức 中trung 。 曾tằng 無vô 生sanh 滅diệt 去khứ 來lai 之chi 相tướng 。 以dĩ 人nhân 擎kình 瓶bình 千thiên 里lý 遠viễn 行hành 。 用dụng 向hướng 他tha 國quốc 。 喻dụ 如như 去khứ 後hậu 來lai 先tiên 。 輪luân 迴hồi 諸chư 趣thú 者giả 。 惟duy 是thị 無vô 明minh 業nghiệp 力lực 而nhi 已dĩ 。 然nhiên 此thử 瓶bình 中trung 之chi 空không 。 與dữ 外ngoại 廣quảng 大đại 無vô 盡tận 之chi 空không 。 本bổn 無vô 有hữu 二nhị 。 曾tằng 無vô 隔cách 礙ngại 。 亦diệc 無vô 餘dư 欠khiếm 。 若nhược 脫thoát 人nhân 之chi 手thủ 。 打đả 碎toái 此thử 瓶bình 。 則tắc 渾hồn 然nhiên 一nhất 廣quảng 大đại 無vô 盡tận 之chi 空không 。 即tức 如như 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 斷đoạn 除trừ 業nghiệp 力lực 。 翻phiên 破phá 無vô 明minh 。 則tắc 與dữ 十thập 方phương 諸chư 佛Phật 。 所sở 證chứng 真chân 空không 妙diệu 理lý 。 敵địch 體thể 無vô 二nhị 。 寧ninh 有hữu 佛Phật 生sanh 之chi 差sai 別biệt 乎hồ 。 若nhược 知tri 瓶bình 中trung 之chi 空không 。 曾tằng 無vô 去khứ 來lai 。 瓶bình 外ngoại 之chi 空không 。 曾tằng 無vô 餘dư 欠khiếm 。 則tắc 知tri 真chân 性tánh 本bổn 無vô 生sanh 滅diệt 去khứ 來lai 。 而nhi 生sanh 滅diệt 去khứ 來lai 者giả 。 乃nãi 業nghiệp 力lực 無vô 明minh 。 所sở 謂vị 和hòa 合hợp 妄vọng 生sanh 。 和hòa 合hợp 妄vọng 死tử 耳nhĩ 。 即tức 此thử 當đương 知tri 識thức 陰ấm 。 本bổn 無vô 生sanh 滅diệt 。 但đãn 幻huyễn 妄vọng 稱xưng 相tướng 。 其kỳ 性tánh 非phi 因nhân 緣duyên 非phi 自tự 然nhiên 。 本bổn 如Như 來Lai 藏tạng 。 妙diệu 真Chân 如Như 性tánh 也dã 。
楞lăng 嚴nghiêm 講giảng 錄lục 卷quyển 二nhị