Lăng Nghiêm Kinh Giảng Lục – Quyển 4

楞Lăng 嚴Nghiêm 經Kinh 講Giảng 錄Lục
Quyển 4
明Minh 乘Thừa 旹 講Giảng 錄Lục

大Đại 佛Phật 頂Đảnh 如Như 來Lai 密Mật 因Nhân 修Tu 證Chứng 了Liễu 義Nghĩa 諸Chư 菩Bồ 薩Tát 萬Vạn 行Hạnh 首Thủ 楞Lăng 嚴Nghiêm 經Kinh 。 講Giảng 錄Lục 卷quyển 第đệ 四tứ

明minh 。 柴sài 紫tử 。 釋thích 乘thừa 旹# 。 講giảng 錄lục 。

新tân 安an 受thọ 法Pháp 弟đệ 子tử 。 汪uông 益ích 源nguyên 。 校giáo 梓# 。

爾nhĩ 時thời 富Phú 樓Lâu 那Na 彌Di 多Đa 羅La 尼Ni 子Tử 。 至chí 欽khâm 渴khát 如Như 來Lai 。 無vô 上thượng 慈từ 誨hối 。

滿mãn 慈từ 發phát 問vấn 有hữu 三tam 意ý 。 一nhất 則tắc 廣quảng 明minh 前tiền 晦hối 昧muội 為vi 空không 。 一nhất 段đoạn 之chi 所sở 以dĩ 。 方phương 顯hiển 從tùng 真chân 起khởi 妄vọng 義nghĩa 。 二nhị 則tắc 發phát 明minh 前tiền 。 隨tùy 眾chúng 生sanh 心tâm 。 應ưng 所sở 知tri 量lương 。 循tuần 業nghiệp 發phát 現hiện 之chi 端đoan 的đích 。 三tam 則tắc 為vi 阿A 難Nan 等đẳng 。 詳tường 審thẩm 微vi 細tế 之chi 惑hoặc 。 滿mãn 慈từ 唯duy 斷đoạn 分phân 別biệt 二nhị 執chấp 。 不bất 知tri 俱câu 生sanh 二nhị 執chấp 。 故cố 疑nghi 今kim 新tân 聞văn 。 悔hối 昔tích 未vị 修tu 。 阿A 難Nan 則tắc 分phân 別biệt 我ngã 執chấp 未vị 盡tận 。 分phân 別biệt 法pháp 執chấp 全toàn 在tại 。 習tập 漏lậu 者giả 。 當đương 指chỉ 有hữu 漏lậu 習tập 氣khí 。 云vân 陰ấm 界giới 處xứ 等đẳng 者giả 。 以dĩ 等đẳng 了liễu 七thất 大đại 。 又hựu 如Như 來Lai 說thuyết 。 地địa 水thủy 火hỏa 風phong 者giả 。 特đặc 為vi 問vấn 其kỳ 各các 性tánh 周chu 徧biến 。 所sở 以dĩ 另# 出xuất 耳nhĩ 。 舊cựu 說thuyết 陰ấm 界giới 處xứ 等đẳng 。 單đơn 領lãnh 三tam 科khoa 。 地địa 水thủy 火hỏa 風phong 下hạ 。 方phương 領lãnh 七thất 大đại 。 乃nãi 是thị 移di 前tiền 七thất 大đại 文văn 中trung 。 清thanh 淨tịnh 本bổn 然nhiên 四tứ 字tự 。 安an 置trí 三tam 科khoa 文văn 中trung 。 必tất 不bất 可khả 從tùng 。 前tiền 後hậu 影ảnh 略lược 其kỳ 文văn 。 乃nãi 譯dịch 者giả 巧xảo 妙diệu 耳nhĩ 。 何hà 膠giao 柱trụ 之chi 固cố 乎hồ 。

冠quan 註chú 。 此thử 敘tự 疑nghi 請thỉnh 示thị 也dã 。

爾nhĩ 時thời 下hạ 至chí 。 而nhi 白bạch 佛Phật 言ngôn 。 經kinh 家gia 所sở 敘tự 。 請thỉnh 法pháp 之chi 儀nghi 也dã 。 以dĩ 下hạ 皆giai 因nhân 滿mãn 慈từ 。 雖tuy 破phá 分phân 別biệt 我ngã 法pháp 二nhị 執chấp 。 而nhi 俱câu 生sanh 二nhị 執chấp 全toàn 存tồn 。 尚thượng 未vị 轉chuyển 根căn 本bổn 後hậu 得đắc 二nhị 智trí 故cố 。 不bất 達đạt 性tánh 相tướng 不bất 二nhị 。 弗phất 悟ngộ 循tuần 業nghiệp 發phát 現hiện 。 是thị 以dĩ 。 一nhất 聞văn 陰ấm 處xứ 入nhập 界giới 以dĩ 至chí 七thất 大đại 。 皆giai 如Như 來Lai 藏tạng 性tánh 。 頓đốn 起khởi 三tam 疑nghi 。 故cố 先tiên 讚tán 嘆thán 曰viết 。 吾ngô 佛Phật 世Thế 尊Tôn 。 有hữu 大đại 威uy 德đức 。 故cố 能năng 折chiết 伏phục 人nhân 之chi 倒đảo 心tâm 迷mê 執chấp 。 能năng 開khai 發phát 人nhân 之chi 正chánh 智trí 悟ngộ 機cơ 。 即tức 上thượng 來lai 所sở 敷phu 演diễn 者giả 。 皆giai 如Như 來Lai 自tự 證chứng 第đệ 一nhất 了liễu 義nghĩa 。 三tam 諦đế 圓viên 融dung 之chi 至chí 境cảnh 。 非phi 心tâm 思tư 言ngôn 說thuyết 可khả 及cập 。 今kim 為vì 眾chúng 生sanh 。 向hướng 五ngũ 陰ấm 四tứ 大đại 等đẳng 處xứ 。 分phân 明minh 指chỉ 出xuất 如Như 來Lai 藏tạng 性tánh 。 俾tỉ 諸chư 眾chúng 生sanh 。 性tánh 天thiên 朗lãng 耀diệu 。 心tâm 地địa 開khai 通thông 。 非phi 吾ngô 世Thế 尊Tôn 。 誰thùy 能năng 善thiện 於ư 斯tư 乎hồ 。 夫phu 此thử 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 諦Đế 。 豈khởi 獨độc 非phi 佛Phật 不bất 能năng 敷phu 演diễn 。 抑ức 且thả 非phi 佛Phật 不bất 能năng 徹triệt 悟ngộ 。 世Thế 尊Tôn 每mỗi 常thường 於ư 說thuyết 法Pháp 人nhân 中trung 。 推thôi 我ngã 第đệ 一nhất 。 今kim 聞văn 如Như 來Lai 。 微vi 妙diệu 法Pháp 音âm 。 猶do 如như 聾lung 人nhân 。 逾du 百bách 步bộ 外ngoại 。 聆linh 於ư 蚊văn 蚋nhuế 。 意ý 以dĩ 聾lung 者giả 聆linh 蚊văn 蚋nhuế 。 切thiết 近cận 尚thượng 不bất 聞văn 。 況huống 百bách 步bộ 外ngoại 。 於ư 百bách 步bộ 外ngoại 。 即tức 大đại 聲thanh 亦diệc 未vị 必tất 聞văn 。 況huống 蚊văn 蚋nhuế 聲thanh 。 尚thượng 且thả 本bổn 所sở 不bất 見kiến 其kỳ 形hình 。 安an 能năng 聞văn 其kỳ 聲thanh 乎hồ 。 是thị 故cố 佛Phật 雖tuy 宣tuyên 明minh 斯tư 義nghĩa 。 令linh 我ngã 掃tảo 除trừ 舊cựu 時thời 之chi 惑hoặc 。 今kim 猶do 未vị 詳tường 斯tư 義nghĩa 。 所sở 以dĩ 不bất 能năng 究cứu 竟cánh 入nhập 於ư 無vô 疑nghi 惑hoặc 之chi 地địa 。 且thả 如như 阿A 難Nan 輩bối 。 雖tuy 則tắc 開khai 悟ngộ 。 而nhi 意ý 地địa 中trung 。 無vô 始thỉ 有hữu 漏lậu 習tập 氣khí 。 尚thượng 未vị 除trừ 滅diệt 。 猶do 望vọng 世Thế 尊Tôn 微vi 細tế 審thẩm 除trừ 。 豈khởi 無vô 疑nghi 乎hồ 。 即tức 我ngã 等đẳng 輩bối 。 在tại 法Pháp 會hội 中trung 。 位vị 登đăng 無Vô 學Học 。 功công 超siêu 有hữu 漏lậu 。 於ư 欲dục 有hữu 諸chư 漏lậu 。 皆giai 已dĩ 盡tận 矣hĩ 。 今kim 聞văn 此thử 法Pháp 音âm 。 尚thượng 紆hu 疑nghi 悔hối 。 況huống 未vị 盡tận 習tập 漏lậu 者giả 乎hồ 。 下hạ 牒điệp 定định 佛Phật 語ngữ 。 而nhi 呈trình 疑nghi 曰viết 。

世Thế 尊Tôn 。 若nhược 說thuyết 世thế 間gian 一nhất 切thiết 。 根căn 塵trần 陰ấm 處xứ 界giới 入nhập 。 乃nãi 至chí 七thất 大đại 。 皆giai 如Như 來Lai 藏tạng 。 清thanh 淨tịnh 本bổn 然nhiên 。 夫phu 既ký 謂vị 清thanh 淨tịnh 。 當đương 如như 太thái 虗hư 。 本bổn 無vô 形hình 色sắc 。 無vô 聲thanh 響hưởng 。 無vô 所sở 染nhiễm 著trước 。 最tối 初sơ 云vân 何hà 忽hốt 生sanh 。 山sơn 河hà 大đại 地địa 。 身thân 根căn 業nghiệp 果quả 。 乃nãi 至chí 染nhiễm 污ô 等đẳng 諸chư 有hữu 為vi 相tướng 耶da 。 既ký 謂vị 本bổn 然nhiên 。 則tắc 是thị 本bổn 自tự 天thiên 然nhiên 。 不bất 待đãi 修tu 而nhi 增tăng 。 不bất 修tu 而nhi 減giảm 。 迷mê 亦diệc 不bất 失thất 。 悟ngộ 亦diệc 不bất 得đắc 。 不bất 變biến 不bất 易dị 。 云vân 何hà 根căn 身thân 器khí 界giới 。 善thiện 惡ác 業nghiệp 果quả 。 皆giai 屬thuộc 循tuần 業nghiệp 發phát 現hiện 。 而nhi 有hữu 次thứ 第đệ 遷thiên 流lưu 之chi 不bất 停đình 。 始thỉ 終chung 相tương 續tục 之chi 不bất 斷đoạn 耶da 。 且thả 如Như 來Lai 又hựu 說thuyết 。 地địa 水thủy 火hỏa 風phong 。 本bổn 性tánh 圓viên 融dung 。 周chu 徧biến 法Pháp 界Giới 。 湛trạm 然nhiên 常thường 住trụ 。 然nhiên 地địa 性tánh 堅kiên 凝ngưng 。 水thủy 性tánh 溶# 流lưu 。 云vân 何hà 相tương 容dung 耶da 。 水thủy 火hỏa 二nhị 性tánh 。 俱câu 徧biến 法Pháp 界Giới 。 更cánh 相tương 陵lăng 奪đoạt 。 云vân 何hà 皆giai 同đồng 虗hư 空không 。 周chu 徧biến 一nhất 切thiết 。 而nhi 不bất 相tương 陵lăng 滅diệt 乎hồ 。 地địa 性tánh 障chướng 礙ngại 。 空không 性tánh 虗hư 通thông 。 云vân 何hà 二nhị 性tánh 。 俱câu 徧biến 法Pháp 界Giới 乎hồ 。 故cố 我ngã 不bất 知tri 是thị 義nghĩa 之chi 所sở 趣thú 向hướng 。 惟duy 願nguyện 如Như 來Lai 。 宣tuyên 揚dương 密mật 旨chỉ 。 流lưu 布bố 大đại 慈từ 。 使sử 我ngã 迷mê 雲vân 頓đốn 開khai 。 慧tuệ 日nhật 獨độc 朗lãng 。 悟ngộ 其kỳ 諸chư 法pháp 生sanh 續tục 之chi 由do 。 各các 性tánh 融dung 通thông 之chi 故cố 。 庶thứ 可khả 究cứu 竟cánh 至chí 于vu 無vô 疑nghi 惑hoặc 地địa 也dã 。

爾nhĩ 時thời 世Thế 尊Tôn 。 告cáo 富Phú 樓Lâu 那Na 。 至chí 欽khâm 佛Phật 法Pháp 音âm 。 默mặc 然nhiên 承thừa 聽thính 。

冠quan 註chú 。 此thử 大đại 慈từ 許hứa 說thuyết 也dã 。 意ý 謂vị 。 前tiền 雖tuy 自tự 五ngũ 陰ấm 。 以dĩ 至chí 七thất 大đại 。 俱câu 歸quy 如Như 來Lai 藏tạng 性tánh 。 總tổng 為vi 破phá 妄vọng 歸quy 真chân 。 為vi 勝thắng 義nghĩa 中trung 之chi 勝thắng 義nghĩa 。 今kim 復phục 普phổ 為vì 汝nhữ 等đẳng 。 及cập 諸chư 會hội 中trung 。 諸chư 漏lậu 已dĩ 盡tận 。 位vị 登đăng 無Vô 學Học 者giả 。 宣tuyên 明minh 從tùng 真chân 起khởi 妄vọng 。 令linh 知tri 萬vạn 法pháp 起khởi 於ư 一nhất 性tánh 。 諸chư 大đại 歸quy 乎hồ 一nhất 心tâm 。 以dĩ 至chí 即tức 妄vọng 即tức 真chân 。 非phi 即tức 非phi 離ly 。 一nhất 多đa 無vô 礙ngại 。 小tiểu 大đại 互hỗ 容dung 。 又hựu 乃nãi 勝thắng 義nghĩa 中trung 。 真chân 勝thắng 義nghĩa 性tánh 。 夫phu 勝thắng 義nghĩa 有hữu 三tam 。 一nhất 義nghĩa 勝thắng 義nghĩa 。 謂vị 真Chân 如Như 。 蓋cái 真Chân 如Như 有hữu 隨tùy 緣duyên 不bất 變biến 義nghĩa 。 能năng 勝thắng 一nhất 切thiết 義nghĩa 故cố 。 二nhị 得đắc 勝thắng 義nghĩa 。 謂vị 涅Niết 槃Bàn 。 是thị 聖thánh 人nhân 所sở 得đắc 之chi 極cực 果quả 。 極cực 為vi 殊thù 勝thắng 故cố 。 三tam 行hành 勝thắng 義nghĩa 。 謂vị 聖thánh 道Đạo 。 是thị 聖thánh 人nhân 所sở 行hành 之chi 道Đạo 諦Đế 法pháp 。 此thử 法pháp 最tối 為vi 殊thù 勝thắng 。 世thế 出xuất 世thế 法pháp 。 不bất 能năng 及cập 故cố 。 具cụ 此thử 三tam 者giả 。 正chánh 合hợp 楞lăng 嚴nghiêm 大đại 定định 也dã 。 定định 性tánh 者giả 。 謂vị 彼bỉ 尚thượng 未vị 回hồi 心tâm 趣thú 向hướng 大Đại 乘Thừa 也dã 。 未vị 得đắc 二nhị 空không 者giả 。 謂vị 但đãn 得đắc 人nhân 空không 。 未vị 能năng 兼kiêm 得đắc 法Pháp 空không 也dã 。 回hồi 向hướng 上thượng 乘thừa 者giả 。 謂vị 已dĩ 回hồi 心tâm 趣thú 向hướng 大Đại 乘Thừa 也dã 。 意ý 謂vị 。 此thử 三tam 等đẳng 人nhân 。 根căn 雖tuy 不bất 齊tề 。 得đắc 聞văn 此thử 法Pháp 。 皆giai 獲hoạch 最tối 上thượng 一Nhất 乘Thừa 。 總tổng 歸quy 大đại 寂tịch 滅diệt 地địa 。 梵Phạn 語ngữ 阿a 練luyện 若nhã 。 亦diệc 名danh 阿a 蘭lan 若nhã 。 此thử 云vân 離ly 喧huyên 諍tranh 。 亦diệc 云vân 閑nhàn 靜tĩnh 處xứ 。 凡phàm 阿A 羅La 漢Hán 。 咸hàm 得đắc 此thử 名danh 。 然nhiên 無vô 喧huyên 諍tranh 而nhi 寂tịch 滅diệt 非phi 真chân 。 為vi 其kỳ 躭đam 於ư 空không 寂tịch 。 未vị 證chứng 諸chư 法pháp 本bổn 自tự 寂tịch 滅diệt 。 故cố 所sở 行hành 者giả 。 皆giai 岐kỳ 路lộ 小tiểu 徑kính 耳nhĩ 。 唯duy 得đắc 楞lăng 嚴nghiêm 大đại 定định 。 則tắc 根căn 無vô 大đại 小tiểu 。 心tâm 無vô 喧huyên 寂tịch 。 境cảnh 無vô 動động 靜tĩnh 。 等đẳng 入nhập 佛Phật 乘thừa 。 咸hàm 歸quy 究cứu 竟cánh 。 觸xúc 境cảnh 融dung 通thông 。 得đắc 心tâm 自tự 在tại 。 方phương 稱xưng 真chân 阿a 練luyện 若nhã 。 正chánh 修tu 行hành 處xứ 。 所sở 謂vị 唯duy 此thử 一nhất 事sự 寔thật 。 餘dư 二nhị 則tắc 非phi 真chân 也dã 。 故cố 令linh 滿mãn 慈từ 等đẳng 。 審thẩm 諦đế 而nhi 聽thính 。 今kim 當đương 為vi 說thuyết 。 而nhi 滿mãn 慈từ 等đẳng 。 欽khâm 佛Phật 法Pháp 音âm 。 默mặc 然nhiên 承thừa 聽thính 。

佛Phật 言ngôn 富Phú 樓Lâu 那Na 。 至chí 彼bỉ 無vô 同đồng 異dị 。 真chân 有hữu 為vi 法pháp 。

有hữu 僧Tăng 問vấn 長trường/trưởng 沙sa 景cảnh 岑sầm 禪thiền 師sư 曰viết 。 如như 何hà 轉chuyển 得đắc 山sơn 河hà 國quốc 土thổ 。 歸quy 自tự 己kỷ 去khứ 。 師sư 曰viết 。 如như 何hà 轉chuyển 得đắc 自tự 己kỷ 成thành 山sơn 河hà 國quốc 土thổ 去khứ 。 曰viết 不bất 會hội 。 師sư 曰viết 。 湖hồ 南nam 城thành 下hạ 好hiếu 養dưỡng 民dân 。 米mễ 賤tiện 柴sài 多đa 足túc 四tứ 隣lân 。 僧Tăng 無vô 語ngữ 。 師sư 示thị 偈kệ 曰viết 。 誰thùy 向hướng 山sơn 河hà 轉chuyển 。 山sơn 河hà 轉chuyển 向hướng 誰thùy 。 圓viên 通thông 無vô 兩lưỡng 畔bạn 。 法pháp 性tánh 本bổn 無vô 歸quy 。 長trường/trưởng 水thủy 子tử 璿# 講giảng 師sư 。 自tự 落lạc 髮phát 。 誦tụng 楞lăng 嚴nghiêm 不bất 輟chuyết 。 從tùng 洪hồng 敏mẫn 法Pháp 師sư 。 講giảng 至chí 動động 靜tĩnh 二nhị 相tướng 。 了liễu 然nhiên 不bất 生sanh 。 有hữu 省tỉnh 。 謂vị 敏mẫn 曰viết 。 敲# 空không 擊kích 木mộc 。 尚thượng 落lạc 筌thuyên 蹄đề 。 舉cử 目mục 揚dương 眉mi 。 已dĩ 成thành 擬nghĩ 議nghị 。 去khứ 此thử 二nhị 途đồ 。 方phương 契khế 斯tư 旨chỉ 。 敏mẫn 拊phụ 而nhi 證chứng 之chi 。 然nhiên 欲dục 探thám 禪thiền 源nguyên 。 罔võng 知tri 攸du 往vãng 。 聞văn 瑯# 邪tà 道đạo 重trọng/trùng 當đương 世thế 。 即tức 趣thú 其kỳ 席tịch 。 值trị 上thượng 堂đường 次thứ 。 出xuất 問vấn 。 清thanh 淨tịnh 本bổn 然nhiên 。 云vân 何hà 忽hốt 生sanh 。 山sơn 河hà 大đại 地địa 。 瑯# 邪tà 憑bằng 陵lăng 答đáp 曰viết 。 清thanh 淨tịnh 本bổn 然nhiên 。 云vân 何hà 忽hốt 生sanh 。 山sơn 河hà 大đại 地địa 。 師sư 領lãnh 悟ngộ 。 後hậu 住trụ 長trường/trưởng 水thủy 。 一nhất 日nhật 顧cố 眾chúng 曰viết 。 道đạo 非phi 言ngôn 象tượng 得đắc 。 禪thiền 非phi 擬nghĩ 議nghị 知tri 。 會hội 意ý 通thông 宗tông 。 曾tằng 無vô 別biệt 致trí 。 於ư 此thử 皆giai 可khả 同đồng 參tham 。

冠quan 註chú 。 此thử 明minh 循tuần 業nghiệp 發phát 現hiện 。 之chi 源nguyên 委ủy 也dã 。 如như 汝nhữ 所sở 言ngôn 下hạ 。 是thị 牒điệp 定định 滿mãn 慈từ 疑nghi 詞từ 。 遂toại 詰cật 之chi 曰viết 。 汝nhữ 尋tầm 常thường 。 豈khởi 不bất 聞văn 如Như 來Lai 宣tuyên 。 說thuyết 性tánh 覺giác 妙diệu 明minh 。 本bổn 覺giác 明minh 妙diệu 乎hồ 。 滿mãn 慈từ 答đáp 言ngôn 。 我ngã 常thường 聞văn 佛Phật 。 宣tuyên 說thuyết 斯tư 義nghĩa 。 蓋cái 性tánh 覺giác 者giả 。 生sanh 生sanh 不bất 息tức 之chi 真chân 體thể 。 而nhi 性tánh 體thể 之chi 妙diệu 。 常thường 自tự 精tinh 明minh 。 本bổn 覺giác 者giả 。 本bổn 來lai 具cụ 足túc 。 不bất 假giả 修tu 為vi 。 而nhi 本bổn 體thể 之chi 明minh 。 常thường 自tự 靜tĩnh 妙diệu 。 然nhiên 滿mãn 慈từ 問vấn 。 清thanh 淨tịnh 本bổn 然nhiên 。 云vân 何hà 忽hốt 生sanh 。 山sơn 河hà 大đại 地địa 。 諸chư 有hữu 為vi 相tướng 等đẳng 。 世Thế 尊Tôn 以dĩ 此thử 二nhị 語ngữ 詰cật 之chi 者giả 。 蓋cái 謂vị 清thanh 淨tịnh 本bổn 然nhiên 。 即tức 性tánh 覺giác 本bổn 覺giác 。 謂vị 之chi 體thể 也dã 。 山sơn 河hà 等đẳng 相tương/tướng 。 即tức 妙diệu 明minh 明minh 妙diệu 。 謂vị 之chi 用dụng 也dã 。 然nhiên 上thượng 句cú 當đương 重trọng/trùng 從tùng 體thể 起khởi 用dụng 。 下hạ 句cú 當đương 重trọng/trùng 攝nhiếp 用dụng 歸quy 體thể 。 故cố 有hữu 性tánh 本bổn 之chi 辨biện 別biệt 。 明minh 妙diệu 之chi 倒đảo 易dị 。 性tánh 覺giác 若nhược 差sai 別biệt 智trí 。 故cố 照chiếu 了liễu 山sơn 河hà 大đại 地địa 等đẳng 相tương/tướng 。 而nhi 妙diệu 用dụng 精tinh 明minh 。 本bổn 覺giác 若nhược 不bất 動động 智trí 。 故cố 徹triệt 映ánh 山sơn 河hà 等đẳng 相tương/tướng 。 而nhi 明minh 體thể 靜tĩnh 妙diệu 。 然nhiên 非phi 真chân 體thể 不bất 發phát 妙diệu 用dụng 。 非phi 妙diệu 用dụng 不bất 顯hiển 真chân 體thể 。 第đệ 能năng 體thể 用dụng 不bất 分phân 。 能năng 所sở 雙song 泯mẫn 。 則tắc 性tánh 相tướng 不bất 二nhị 之chi 旨chỉ 。 得đắc 矣hĩ 。 故cố 復phục 並tịnh 立lập 兩lưỡng 關quan 。 以dĩ 徵trưng 究cứu 滿mãn 慈từ 曰viết 。 汝nhữ 稱xưng 性tánh 覺giác 妙diệu 明minh 。 本bổn 覺giác 明minh 妙diệu 者giả 。 作tác 何hà 理lý 會hội 。 為vi 性tánh 覺giác 體thể 。 本bổn 來lai 自tự 明minh 。 即tức 昭chiêu 靈linh 不bất 昧muội 者giả 。 而nhi 直trực 名danh 之chi 為vi 性tánh 覺giác 乎hồ 。 為vi 本bổn 覺giác 體thể 。 元nguyên 自tự 闇ám 然nhiên 。 有hữu 不bất 明minh 處xứ 。 特đặc 加gia 功công 以dĩ 明minh 之chi 。 故cố 稱xưng 為vi 明minh 覺giác 乎hồ 。 一nhất 則tắc 墮đọa 在tại 明minh 邊biên 。 一nhất 則tắc 墮đọa 在tại 不bất 明minh 邊biên 。 滿mãn 慈từ 雖tuy 證chứng 無Vô 學Học 。 說thuyết 法Pháp 第đệ 一nhất 。 豈khởi [宋-木+月]# 以dĩ 不bất 明minh 者giả 。 而nhi 名danh 為vi 覺giác 體thể 。 故cố 曰viết 若nhược 此thử 不bất 明minh 之chi 體thể 。 亦diệc 名danh 為vi 覺giác 。 既ký 無vô 能năng 明minh 。 則tắc 無vô 所sở 明minh 。 畢tất 竟cánh 性tánh 體thể 能năng 明minh 。 方phương 名danh 為vi 覺giác 也dã 。 殊thù 不bất 知tri 。 有hữu 所sở 有hữu 能năng 。 則tắc 於ư 性tánh 覺giác 妙diệu 明minh 。 相tương/tướng 去khứ 遠viễn 矣hĩ 。 佛Phật 故cố 牒điệp 其kỳ 言ngôn 曰viết 。 若nhược 汝nhữ 執chấp 言ngôn 必tất 有hữu 所sở 明minh 。 方phương 稱xưng 明minh 覺giác 。 若nhược 無vô 所sở 明minh 。 則tắc 無vô 明minh 覺giác 。 是thị 覺giác 以dĩ 有hữu 所sở 無vô 所sở 。 為vi 起khởi 滅diệt 也dã 。 豈khởi 知tri 真chân 覺giác 卓trác 然nhiên 。 本bổn 無vô 能năng 所sở 乎hồ 。 遂toại 告cáo 之chi 曰viết 。 若nhược 謂vị 明minh 妙diệu 有hữu 所sở 。 已dĩ 非phi 真chân 體thể 。 而nhi 不bất 得đắc 謂vị 本bổn 覺giác 矣hĩ 。 若nhược 謂vị 性tánh 覺giác 無vô 所sở 。 已dĩ 非phi 照chiếu 用dụng 。 而nhi 不bất 得đắc 謂vị 妙diệu 明minh 矣hĩ 。 既ký 無vô 照chiếu 明minh 之chi 妙diệu 用dụng 。 又hựu 非phi 覺giác 湛trạm 真chân 明minh 之chi 性tánh 體thể 矣hĩ 。 蓋cái 性tánh 覺giác 無vô 明minh 。 而nhi 無vô 乎hồ 不bất 明minh 。 方phương 為vi 妙diệu 明minh 。 然nhiên 若nhược 言ngôn 性tánh 覺giác 必tất 定định 妙diệu 明minh 。 則tắc 妄vọng 生sanh 計kế 著trước 。 執chấp 無vô 明minh 無vô 所sở 。 總tổng 墮đọa 於ư 無vô 。 執chấp 有hữu 所sở 必tất 明minh 。 總tổng 墮đọa 於ư 有hữu 。 如như 先tiên 德đức 云vân 。 只chỉ 這giá 箇cá 是thị 頭đầu 上thượng 安an 頭đầu 。 若nhược 道đạo 不bất 是thị 。 斬trảm 頭đầu 覔# 活hoạt 。 故cố 於ư 性tánh 覺giác 妙diệu 明minh 。 本bổn 覺giác 明minh 妙diệu 中trung 。 稍sảo 有hữu 一nhất 念niệm 執chấp 著trước 。 便tiện 轉chuyển 為vi 無vô 明minh 業nghiệp 識thức 矣hĩ 。 是thị 以dĩ 。 世Thế 尊Tôn 直trực 示thị 之chi 曰viết 。 性tánh 覺giác 本bổn 體thể 。 元nguyên 無vô 所sở 明minh 。 因nhân 汝nhữ 認nhận 能năng 明minh 之chi 妄vọng 見kiến 。 則tắc 立lập 所sở 明minh 之chi 妄vọng 境cảnh 。 既ký 立lập 妄vọng 所sở 。 復phục 生sanh 妄vọng 能năng 。 是thị 見kiến 相tương/tướng 二nhị 分phần 。 互hỗ 相tương 生sanh 起khởi 。 自tự 有hữu 能năng 明minh 之chi 。 見kiến 聞văn 覺giác 知tri 。 所sở 明minh 之chi 山sơn 河hà 等đẳng 相tương/tướng 。 豈khởi 非phi 無vô 同đồng 異dị 中trung 。 而nhi 熾sí 然nhiên 成thành 異dị 乎hồ 。 更cánh 不bất 覺giác 是thị 妄vọng 念niệm 生sanh 起khởi 。 反phản 疑nghi 清thanh 淨tịnh 本bổn 然nhiên 。 云vân 何hà 忽hốt 生sanh 。 山sơn 河hà 等đẳng 相tương/tướng 。 諸chư 大đại 之chi 性tánh 。 各các 不bất 相tương 容dung 。 云vân 何hà 俱câu 徧biến 法Pháp 界Giới 。 意ý 必tất 使sử 性tánh 同đồng 。 而nhi 後hậu 方phương 許hứa 俱câu 徧biến 。 故cố 憎tăng 其kỳ 異dị 。 則tắc 建kiến 同đồng 以dĩ 遣khiển 異dị 。 豈khởi 非phi 欲dục 異dị 彼bỉ 所sở 異dị 。 而nhi 因nhân 異dị 立lập 同đồng 乎hồ 。 既ký 使sử 同đồng 異dị 發phát 明minh 矣hĩ 。 復phục 厭yếm 其kỳ 同đồng 異dị 。 意ý 必tất 待đãi 此thử 山sơn 河hà 等đẳng 相tương/tướng 。 罄khánh 盡tận 無vô 餘dư 。 化hóa 成thành 虗hư 空không 。 始thỉ 還hoàn 清thanh 淨tịnh 本bổn 然nhiên 。 豈khởi 非phi 因nhân 此thử 復phục 立lập 。 無vô 同đồng 無vô 異dị 乎hồ 。 意ý 謂vị 。 必tất 如như 是thị 。 方phương 可khả 究cứu 竟cánh 到đáo 無vô 疑nghi 惑hoặc 處xứ 。 豈khởi 知tri 愈dũ 究cứu 愈dũ 遠viễn 。 而nhi 倍bội 增tăng 疑nghi 惑hoặc 哉tai 。 遂toại 牒điệp 指chỉ 上thượng 文văn 云vân 。 只chỉ 因nhân 汝nhữ 認nhận 能năng 認nhận 所sở 。 因nhân 異dị 立lập 同đồng 。 因nhân 同đồng 異dị 。 而nhi 復phục 立lập 無vô 同đồng 無vô 異dị 。 如như 是thị 擾nhiễu 亂loạn 。 轉chuyển 相tương 對đối 待đãi 。 妄vọng 生sanh 勞lao 相tương/tướng 。 則tắc 是thị 勞lao 真chân 心tâm 而nhi 生sanh 妄vọng 見kiến 。 勞lao 妄vọng 見kiến 而nhi 發phát 妄vọng 塵trần 。 然nhiên 總tổng 不bất 出xuất 乎hồ 。 自tự 心tâm 取thủ 自tự 心tâm 。 而nhi 反phản 渾hồn 濁trược 於ư 清thanh 淨tịnh 本bổn 然nhiên 。 之chi 性tánh 覺giác 妙diệu 明minh 。 本bổn 覺giác 明minh 妙diệu 矣hĩ 。 故cố 總tổng 結kết 斥xích 曰viết 。 由do 是thị 認nhận 明minh 墮đọa 所sở 之chi 一nhất 念niệm 故cố 。 引dẫn 起khởi 業nghiệp 識thức 。 轉chuyển 成thành 見kiến 相tương/tướng 二nhị 分phần 。 更cánh 生sanh 十thập 使sử 煩phiền 惱não 。 既ký 為vi 塵trần 勞lao 煩phiền 惱não 。 若nhược 起khởi 心tâm 動động 念niệm 。 自tự 有hữu 三tam 世thế 遷thiên 流lưu 。 四tứ 方phương 判phán 隔cách 。 若nhược 昏hôn 沉trầm 無vô 記ký 。 自tự 成thành 頑ngoan 虗hư 死tử 水thủy 。 所sở 謂vị 善thiện 惡ác 無vô 記ký 。 生sanh 成thành 法pháp 則tắc 。 既ký 意ý 識thức 中trung 。 有hữu 此thử 塵trần 影ảnh 。 則tắc 於ư 外ngoại 境cảnh 亦diệc 然nhiên 。 故cố 見kiến 虗hư 空không 無vô 差sai 別biệt 。 遂toại 計kế 為vi 同đồng 相tương/tướng 。 見kiến 世thế 界giới 有hữu 。 三tam 世thế 四tứ 方phương 。 遂toại 計kế 為vi 異dị 相tướng 。 蓋cái 為vi 一nhất 念niệm 妄vọng 動động 。 因nhân 明minh 立lập 所sở 。 便tiện 將tương 無vô 同đồng 無vô 異dị 。 之chi 清thanh 淨tịnh 本bổn 然nhiên 。 翻phiên 成thành 世thế 界giới 虗hư 空không 之chi 真chân 有hữu 為vi 法pháp 矣hĩ 。 勞lao 。 指chỉ 見kiến 分phần/phân 。 塵trần 。 指chỉ 相tương/tướng 分phần/phân 。

覺giác 明minh 空không 昧muội 。 相tương 待đãi 成thành 搖dao 。 至chí 故cố 有hữu 水thủy 輪luân 。 含hàm 十thập 方phương 界giới 。

別biệt 經kinh 言ngôn 世thế 界giới 安an 立lập 。 土thổ 輪luân 下hạ 。 依y 金kim 輪luân 。 金kim 輪luân 下hạ 。 依y 水thủy 輪luân 。 水thủy 輪luân 依y 風phong 輪luân 。 風phong 輪luân 依y 空không 輪luân 。 空không 輪luân 無vô 所sở 依y 。 與dữ 此thử 經Kinh 略lược 不bất 相tương 協hiệp 。 蓋cái 彼bỉ 約ước 安an 立lập 。 自tự 下hạ 升thăng 上thượng 。 以dĩ 成thành 其kỳ 次thứ 。 此thử 約ước 目mục 前tiền 四tứ 大đại 生sanh 起khởi 之chi 由do 。 故cố 風phong 輪luân 。 即tức 指chỉ 空không 中trung 之chi 風phong 。 能năng 鼓cổ 持trì 世thế 界giới 。 故cố 金kim 輪luân 雖tuy 屬thuộc 地địa 大đại 。 亦diệc 指chỉ 現hiện 在tại 世thế 間gian 。 運vận 轉chuyển 之chi 金kim 寶bảo 。 故cố 曰viết 保bảo 持trì 國quốc 土độ 。 及cập 火hỏa 大đại 。 但đãn 言ngôn 變biến 化hóa 性tánh 。 水thủy 大đại 。 但đãn 言ngôn 含hàm 十thập 方phương 界giới 。 不bất 待đãi 辨biện 而nhi 自tự 明minh 矣hĩ 。 此thử 唯duy 以dĩ 妄vọng 想tưởng 成thành 四tứ 大đại 為vi 正chánh 旨chỉ 。 若nhược 以dĩ 金kim 攝nhiếp 土thổ 。 以dĩ 風phong 攝nhiếp 木mộc 。 則tắc 五ngũ 行hành 生sanh 尅khắc 亦diệc 備bị 。 但đãn 不bất 必tất 插sáp 入nhập 耳nhĩ 。 雖tuy 言ngôn 風phong 金kim 相tương 摩ma 。 而nhi 生sanh 大đại 。 上thượng 句cú 堅kiên 覺giác 搖dao 明minh 。 自tự 是thị 無vô 明minh 。 雖tuy 言ngôn 金kim 火hỏa 相tương/tướng 烝# 而nhi 生sanh 水thủy 。 寶bảo 明minh 之chi 明minh 。 元nguyên 指chỉ 無vô 明minh 。 本bổn 文văn 中trung 。 鈎câu 鎻# 連liên 環hoàn 義nghĩa 。 又hựu 不bất 可khả 不bất 識thức 也dã 。 古cổ 鈔sao 云vân 。 由do 妄vọng 見kiến 動động 。 故cố 外ngoại 感cảm 風phong 輪luân 。 由do 執chấp 心tâm 堅kiên 。 故cố 外ngoại 感cảm 金kim 輪luân 。 由do 研nghiên 求cầu 燥táo 。 故cố 外ngoại 感cảm 火hỏa 輪luân 。 由do 愛ái 心tâm 深thâm 。 故cố 外ngoại 感cảm 水thủy 輪luân 也dã 。

冠quan 註chú 。 上thượng 明minh 真chân 性tánh 轉chuyển 為vi 妄vọng 覺giác 。 此thử 明minh 妄vọng 覺giác 復phục 成thành 四tứ 大đại 也dã 。 意ý 謂vị 。 如Như 來Lai 藏tạng 。 清thanh 淨tịnh 本bổn 然nhiên 。 周chu 徧biến 法Pháp 界Giới 。 本bổn 不bất 動động 搖dao 。 亦diệc 無vô 定định 相tướng 。 但đãn 循tuần 眾chúng 生sanh 業nghiệp 力lực 發phát 現hiện 。 故cố 有hữu 動động 搖dao 等đẳng 相tương/tướng 。 而nhi 成thành 真chân 有hữu 為vi 法pháp 。 眾chúng 生sanh 業nghiệp 力lực 。 自tự 無vô 明minh 始thỉ 。 由do 本bổn 覺giác 體thể 上thượng 。 忽hốt 起khởi 妄vọng 明minh 。 則tắc 晦hối 昧muội 真chân 空không 而nhi 為vi 頑ngoan 空không 。 復phục 計kế 無vô 明minh 為vi 明minh 。 計kế 頑ngoan 空không 為vi 昧muội 。 明minh 昧muội 對đối 待đãi 。 轉chuyển 相tương/tướng 搖dao 動động 。 而nhi 成thành 無vô 明minh 風phong 。 故cố 感cảm 風phong 輪luân 。 起khởi 諸chư 空không 中trung 。 執chấp 持trì 世thế 界giới 。 其kỳ 風phong 大đại 種chủng 。 由do 無vô 明minh 起khởi 也dã 。 既ký 覺giác 明minh 因nhân 空không 昧muội 。 而nhi 生sanh 搖dao 動động 無vô 明minh 。 有hữu 動động 必tất 有hữu 靜tĩnh 。 則tắc 妄vọng 念niệm 固cố 執chấp 。 立lập 成thành 堅kiên 礙ngại 。 而nhi 世thế 有hữu 金kim 寶bảo 者giả 。 亦diệc 因nhân 妄vọng 覺giác 中trung 。 堅kiên 礙ngại 無vô 明minh 。 故cố 感cảm 金kim 輪luân 。 保bảo 持trì 國quốc 土độ 。 其kỳ 地địa 大đại 種chủng 。 亦diệc 由do 無vô 明minh 起khởi 也dã 。 堅kiên 覺giác 無vô 明minh 。 既ký 成thành 金kim 寶bảo 。 搖dao 動động 無vô 明minh 。 既ký 有hữu 風phong 出xuất 。 則tắc 一nhất 堅kiên 一nhất 動động 。 相tương 摩ma 相tương/tướng 蕩đãng 故cố 感cảm 世thế 有hữu 火hỏa 光quang 。 烝# 金kim 出xuất 水thủy 。 結kết 水thủy 成thành 地địa 。 更cánh 能năng 於ư 萬vạn 物vật 。 鎔dong 散tán 成thành 熟thục 。 而nhi 為vi 變biến 化hóa 性tánh 。 其kỳ 火hỏa 大đại 種chủng 。 亦diệc 由do 無vô 明minh 起khởi 也dã 。 既ký 有hữu 明minh 覺giác 立lập 堅kiên 之chi 金kim 寶bảo 。 而nhi 能năng 現hiện 含hàm 潤nhuận 之chi 相tướng 。 有hữu 金kim 風phong 相tương 摩ma 之chi 火hỏa 光quang 。 而nhi 發phát 烝# 鬱uất 之chi 氣khí 。 則tắc 金kim 火hỏa 相tương/tướng 合hợp 。 故cố 感cảm 世thế 有hữu 水thủy 輪luân 。 為vi 涵# 潤nhuận 性tánh 。 而nhi 含hàm 十thập 方phương 界giới 。 其kỳ 水thủy 大đại 種chủng 。 亦diệc 由do 無vô 明minh 起khởi 也dã 。

火hỏa 騰đằng 水thủy 降giáng 。 交giao 發phát 立lập 堅kiên 。 至chí 以dĩ 是thị 因nhân 緣duyên 。 世thế 界giới 相tương 續tục 。

易dị 云vân 。 天thiên 一nhất 生sanh 水thủy 。 水thủy 生sanh 東đông 方phương 震chấn 巽# 之chi 木mộc 。 木mộc 生sanh 南nam 方phương 離ly 火hỏa 。 火hỏa 生sanh 西tây 南nam 坤# 土thổ 。 土thổ 生sanh 西tây 方phương 兌# 金kim 。 而nhi 西tây 北bắc 乾can/kiền/càn 金kim 。 復phục 生sanh 北bắc 方phương 坎khảm 水thủy 。 如như 環hoàn 無vô 端đoan 。 蓋cái 五ngũ 行hành 以dĩ 相tương/tướng 尅khắc 為vi 夫phu 婦phụ 。 以dĩ 相tương 生sanh 為vi 父phụ 子tử 。 子tử 由do 婦phụ 生sanh 。 必tất 夫phu 劣liệt 於ư 婦phụ 。 然nhiên 後hậu 陰âm 陽dương 和hòa 而nhi 生sanh 子tử 。 故cố 震chấn 為vi 木mộc 。 兌# 為vi 金kim 。 木mộc 之chi 望vọng 金kim 。 為vi 我ngã 尅khắc 之chi 妻thê 。 金kim 之chi 望vọng 木mộc 。 為vi 尅khắc 我ngã 之chi 夫phu 。 東đông 西tây 相tương 對đối 而nhi 為vi 夫phu 婦phụ 。 是thị 震chấn 為vi 夫phu 。 兌# 為vi 婦phụ 。 金kim 木mộc 生sanh 火hỏa 。 是thị 夫phu 劣liệt 於ư 婦phụ 。 而nhi 生sanh 子tử 。 離ly 為vi 火hỏa 。 坎khảm 為vi 水thủy 。 水thủy 之chi 望vọng 火hỏa 。 為vi 我ngã 尅khắc 之chi 妻thê 。 火hỏa 之chi 望vọng 水thủy 。 為vi 尅khắc 我ngã 之chi 夫phu 。 南nam 北bắc 相tương 對đối 。 而nhi 為vi 夫phu 婦phụ 。 是thị 坎khảm 為vi 夫phu 。 離ly 為vi 婦phụ 。 水thủy 火hỏa 生sanh 土thổ 。 亦diệc 是thị 夫phu 劣liệt 於ư 婦phụ 而nhi 生sanh 子tử 。 坤# 為vi 地địa 。 艮# 為vi 山sơn 。 均quân 屬thuộc 土thổ 。 萬vạn 物vật 之chi 所sở 成thành 始thỉ 。 而nhi 成thành 終chung 也dã 。 故cố 春xuân 夏hạ 萬vạn 物vật 發phát 生sanh 。 恆hằng 於ư 地địa 上thượng 。 而nhi 可khả 見kiến 。 秋thu 冬đông 萬vạn 物vật 收thu 藏tạng 。 恆hằng 於ư 地địa 下hạ 。 而nhi 不bất 可khả 見kiến 。 此thử 河hà 圖đồ 所sở 以dĩ 成thành 變biến 化hóa 。 行hành 鬼quỷ 神thần 。 以dĩ 彼bỉ 流lưu 行hành 之chi 用dụng 。 與dữ 此thử 生sanh 起khởi 之chi 源nguyên 。 雖tuy 錯thác 綜tống 其kỳ 文văn 。 而nhi 意ý 則tắc 符phù 合hợp 。 故cố 併tinh 錄lục 之chi 。

冠quan 註chú 。 此thử 明minh 由do 四tứ 大đại 而nhi 結kết 成thành 器khí 界giới 也dã 。 意ý 謂vị 。 無vô 明minh 既ký 成thành 四tứ 大đại 。 則tắc 四tứ 大đại 之chi 性tánh 。 各các 相tương 違vi 而nhi 互hỗ 相tương 濟tế 。 如như 火hỏa 性tánh 本bổn 炎diễm 上thượng 。 水thủy 性tánh 本bổn 潤nhuận 下hạ 。 一nhất 騰đằng 一nhất 降giáng/hàng 。 交giao 發phát 相tương 濟tế 。 互hỗ 為vi 立lập 堅kiên 。 結kết 成thành 器khí 界giới 。 而nhi 且thả 濕thấp 為vi 巨cự 海hải 。 故cố 世thế 有hữu 四tứ 大đại 海hải 。 等đẳng 之chi 水thủy 鄉hương 。 乾can 為vi 洲châu 潬đán 。 故cố 世thế 有hữu 四tứ 大đại 部bộ 洲châu 之chi 陸lục 地địa 。 以dĩ 是thị 水thủy 火hỏa 結kết 成thành 故cố 。 彼bỉ 大đại 海hải 中trung 。 本bổn 涵# 濕thấp 之chi 淵uyên 。 似tự 不bất 應ưng 有hữu 火hỏa 。 而nhi 火hỏa 光quang 常thường 起khởi 者giả 。 由do 火hỏa 之chi 氣khí 脉mạch 存tồn 焉yên 。 洲châu 潬đán 中trung 。 本bổn 堅kiên 燥táo 之chi 處xứ 。 似tự 不bất 應ưng 有hữu 水thủy 。 而nhi 江giang 河hà 常thường 注chú 者giả 。 由do 水thủy 之chi 氣khí 脉mạch 存tồn 焉yên 。 夫phu 水thủy 能năng 尅khắc 火hỏa 。 若nhược 水thủy 勢thế 勝thắng 必tất 滅diệt 火hỏa 。 豈khởi 能năng 相tương 生sanh 哉tai 。 今kim 則tắc 降giáng/hàng 勝thắng 為vi 劣liệt 。 故cố 水thủy 從tùng 火hỏa 。 而nhi 結kết 為vi 高cao 山sơn 。 是thị 故cố 山sơn 石thạch 。 擊kích 則tắc 成thành 燄diệm 者giả 。 是thị 火hỏa 之chi 氣khí 脉mạch 未vị 亡vong 。 融dung 則tắc 成thành 水thủy 者giả 。 是thị 水thủy 之chi 氣khí 脉mạch 未vị 亡vong 。 抑ức 且thả 土thổ 能năng 尅khắc 水thủy 。 若nhược 土thổ 勢thế 勝thắng 。 必tất 涸hạc 水thủy 。 豈khởi 能năng 生sanh 物vật 。 今kim 則tắc 降giáng/hàng 勝thắng 為vi 劣liệt 。 故cố 土thổ 從tùng 水thủy 。 而nhi 抽trừu 為vi 草thảo 木mộc 。 是thị 故cố 林lâm 藪tẩu 。 遇ngộ 燒thiêu 成thành 土thổ 者giả 。 是thị 土thổ 之chi 種chủng 性tánh 猶do 存tồn 。 因nhân 絞giảo 成thành 水thủy 者giả 。 是thị 水thủy 之chi 種chủng 性tánh 猶do 存tồn 。 善thiện 最tối 初sơ 由do 一nhất 念niệm 妄vọng 動động 。 為vi 搖dao 動động 無vô 明minh 。 而nhi 成thành 風phong 大đại 。 堅kiên 礙ngại 無vô 明minh 。 而nhi 成thành 地địa 大đại 。 既ký 而nhi 堅kiên 礙ngại 與dữ 搖dao 動động 相tương 摩ma 。 而nhi 成thành 火hỏa 大đại 。 既ký 而nhi 實thật 明minh 與dữ 火hỏa 光quang 相tướng 烝# 。 而nhi 成thành 水thủy 大đại 。 故cố 有hữu 四tứ 大đại 。 交giao 妄vọng 發phát 生sanh 。 仍nhưng 因nhân 水thủy 火hỏa 既ký 濟tế 。 而nhi 為vi 洲châu 海hải 之chi 種chủng 。 更cánh 降giáng/hàng 水thủy 勢thế 。 以dĩ 從tùng 火hỏa 勢thế 。 而nhi 為vi 山sơn 石thạch 之chi 種chủng 。 復phục 降giáng/hàng 土thổ 勢thế 。 以dĩ 從tùng 水thủy 勢thế 。 而nhi 為vi 草thảo 木mộc 之chi 種chủng 。 則tắc 遞đệ 相tương 為vi 種chủng 。 而nhi 結kết 成thành 器khí 界giới 。 以dĩ 是thị 因nhân 緣duyên 故cố 。 世thế 界giới 有hữu 成thành 住trụ 壞hoại 空không 。 終chung 而nhi 復phục 始thỉ 。 相tương 續tục 不bất 斷đoạn 也dã 。

復phục 次thứ 富Phú 樓Lâu 那Na 。 明minh 妄vọng 非phi 他tha 。 至chí 以dĩ 是thị 因nhân 緣duyên 。 眾chúng 生sanh 相tương 續tục 。

瑜du 伽già 論luận 云vân 。 言ngôn 中trung 有hữu 身thân 者giả 。 謂vị 此thử 五ngũ 趣thú 有hữu 情tình 身thân 。 在tại 生sanh 有hữu 死tử 有hữu 間gian 。 名danh 中trung 有hữu 。 亦diệc 以dĩ 異dị 熟thục 五ngũ 蘊uẩn 為vi 體thể 。 是thị 業nghiệp 招chiêu 故cố 。 其kỳ 胎thai 卵noãn 中trung 有hữu 身thân 。 便tiện 如như 當đương 生sanh 本bổn 有hữu 身thân 形hình 。 狀trạng 如như 人nhân 中trung 有hữu 似tự 人nhân 。 餘dư 趣thú 中trung 有hữu 亦diệc 爾nhĩ 。 身thân 如như 五ngũ 六lục 歲tuế 孩hài 子tử 大đại 。 其kỳ 形hình 量lượng 雖tuy 小tiểu 。 然nhiên 諸chư 根căn 猛mãnh 利lợi 。 如như 本bổn 有hữu 身thân 。 能năng 作tác 諸chư 業nghiệp 。 於ư 父phụ 母mẫu 邊biên 。 起khởi 顛điên 倒đảo 想tưởng 。 或hoặc 唯duy 見kiến 男nam 。 或hoặc 唯duy 見kiến 女nữ 。 如như 是thị 漸tiệm 近cận 。 彼bỉ 之chi 處xứ 所sở 。 漸tiệm 漸tiệm 不bất 見kiến 父phụ 母mẫu 餘dư 處xứ 。 唯duy 見kiến 男nam 女nữ 根căn 門môn 。 若nhược 男nam 中trung 有hữu 。 緣duyên 母mẫu 起khởi 愛ái 。 生sanh 於ư 欲dục 心tâm 。 若nhược 女nữ 中trung 有hữu 。 緣duyên 父phụ 起khởi 愛ái 。 生sanh 於ư 欲dục 心tâm 。 由do 起khởi 二nhị 種chủng 愛ái 心tâm 已dĩ 。 與dữ 愛ái 境cảnh 合hợp 。 所sở 洩duệ 不bất 淨tịnh 。 流lưu 入nhập 胎thai 藏tạng 。 認nhận 為vì 己kỷ 身thân 。 便tiện 生sanh 歡hoan 喜hỷ 。 此thử 心tâm 生sanh 已dĩ 。 中trung 有hữu 身thân 沒một 。 受thọ 生sanh 有hữu 身thân 。 故cố 曰viết 同đồng 業nghiệp 相tương 纏triền 。 若nhược 濕thấp 化hóa 二nhị 生sanh 中trung 有hữu 。 由do 先tiên 業nghiệp 力lực 。 不bất 簡giản 近cận 遠viễn 。 染nhiễm 著trước 稱xưng 情tình 。 當đương 染nhiễm 香hương 處xứ 。 便tiện 即tức 受thọ 生sanh 。 俱câu 舍xá 。 明minh 胎thai 中trung 凡phàm 有hữu 五ngũ 位vị 。 一nhất 七thất 。 名danh 羯yết 羅la 藍lam 。 此thử 云vân 凝ngưng 滑hoạt 。 二nhị 七thất 。 名danh 頞át 部bộ 曇đàm 。 云vân 皰pháo 。 狀trạng 如như 瘡sang 皰pháo 。 三tam 七thất 。 名danh 閉bế 尸thi 。 云vân 輭nhuyễn 肉nhục 。 四tứ 七thất 。 名danh 徤# 南nam 。 云vân 堅kiên 肉nhục 。 五ngũ 七thất 。 名danh 鉢bát 羅la 奢xa 佉khư 。 云vân 形hình 位vị 。 今kim 略lược 舉cử 前tiền 二nhị 。 等đẳng 取thủ 餘dư 三tam 也dã 。

冠quan 註chú 。 此thử 明minh 眾chúng 生sanh 相tương 續tục 之chi 由do 也dã 。 承thừa 前tiền 云vân 妄vọng 為vi 明minh 覺giác 者giả 。 非phi 有hữu 他tha 故cố 。 即tức 是thị 真chân 覺giác 體thể 上thượng 。 妄vọng 起khởi 能năng 明minh 。 為vi 過quá 咎cữu 耳nhĩ 。 有hữu 能năng 明minh 即tức 立lập 所sở 明minh 。 所sở 妄vọng 既ký 立lập 。 則tắc 性tánh 覺giác 妙diệu 明minh 。 本bổn 覺giác 明minh 妙diệu 之chi 真chân 理lý 。 不bất 能năng 超siêu 越việt 。 於ư 能năng 所sở 之chi 外ngoại 。 所sở 謂vị 本bổn 是thị 一nhất 精tinh 明minh 。 分phân 成thành 六lục 和hòa 合hợp 。 以dĩ 是thị 因nhân 緣duyên 。 聽thính 不bất 出xuất 聲thanh 。 見kiến 不bất 超siêu 色sắc 。 則tắc 六lục 妄vọng 知tri 根căn 。 與dữ 六lục 妄vọng 塵trần 。 交giao 相tương/tướng 成thành 就tựu 。 此thử 約ước 過quá 去khứ 已dĩ 迷mê 。 而nhi 承thừa 迷mê 入nhập 迷mê 。 由do 是thị 現hiện 在tại 依y 舊cựu 。 明minh 理lý 不bất 越việt 。 分phần/phân 開khai 見kiến 聞văn 覺giác 知tri 。 六lục 妄vọng 知tri 根căn 。 攬lãm 著trước 色sắc 香hương 味vị 等đẳng 六lục 種chủng 妄vọng 塵trần 。 起khởi 自tự 他tha 愛ái 憎tăng 之chi 惑hoặc 。 作tác 情tình 想tưởng 合hợp 離ly 之chi 業nghiệp 。 其kỳ 同đồng 業nghiệp 者giả 。 多đa 因nhân 情tình 重trọng/trùng 。 當đương 來lai 必tất 待đãi 父phụ 母mẫu 與dữ 己kỷ 三tam 者giả 。 同đồng 業nghiệp 相tương 纏triền 而nhi 生sanh 。 屬thuộc 胎thai 卵noãn 類loại 。 其kỳ 合hợp 離ly 者giả 。 多đa 因nhân 想tưởng 重trọng/trùng 。 當đương 來lai 不bất 假giả 父phụ 母mẫu 。 但đãn 由do 己kỷ 業nghiệp 。 或hoặc 合hợp 濕thấp 而nhi 成thành 形hình 。 即tức 蠢xuẩn 蝡nhuyễn 也dã 。 或hoặc 離ly 異dị 而nhi 托thác 化hóa 。 如như 天thiên 獄ngục 等đẳng 也dã 。 此thử 約ước 本bổn 陰ấm 身thân 。 起khởi 惑hoặc 作tác 業nghiệp 。 故cố 感cảm 未vị 來lai 時thời 。 有hữu 中trung 陰ấm 身thân 。 投đầu 胎thai 納nạp 想tưởng 之chi 狀trạng 。 其kỳ 狀trạng 惟duy 何hà 。 謂vị 前tiền 陰ấm 報báo 謝tạ 。 則tắc 根căn 塵trần 等đẳng 現hiện 行hành 亦diệc 滅diệt 。 唯duy 有hữu 種chủng 子tử 。 總tổng 歸quy 業nghiệp 識thức 。 而nhi 現hiện 中trung 陰ấm 身thân 。 其kỳ 胎thai 卵noãn 二nhị 中trung 陰ấm 身thân 。 欲dục 投đầu 胎thai 時thời 。 見kiến 無vô 緣duyên 處xứ 。 盡tận 如như 黑hắc 夜dạ 。 唯duy 於ư 父phụ 母mẫu 有hữu 緣duyên 處xứ 。 見kiến 有hữu 一nhất 點điểm 微vi 明minh 。 然nhiên 未vị 覩đổ 明minh 時thời 。 獨độc 有hữu 業nghiệp 識thức 。 冥minh 然nhiên 無vô 知tri 。 一nhất 見kiến 明minh 時thời 。 乃nãi 發phát 起khởi 意ý 識thức 。 即tức 生sanh 貪tham 愛ái 。 直trực 趣thú 明minh 處xứ 。 或hoặc 見kiến 父phụ 為vi 男nam 色sắc 。 或hoặc 見kiến 母mẫu 為vi 女nữ 色sắc 。 了liễu 然nhiên 發phát 現hiện 。 則tắc 顛điên 倒đảo 想tưởng 心tâm 。 遂toại 得đắc 成thành 就tựu 。 若nhược 男nam 子tử 投đầu 胎thai 。 憎tăng 父phụ 愛ái 母mẫu 。 女nữ 子tử 托thác 胎thai 。 憎tăng 母mẫu 愛ái 父phụ 。 既ký 成thành 愛ái 境cảnh 。 則tắc 流lưu 注chú 已dĩ 愛ái 於ư 父phụ 母mẫu 赤xích 白bạch 二nhị 滴tích 中trung 。 以dĩ 為vi 種chủng 性tánh 。 則tắc 父phụ 母mẫu 赤xích 白bạch 二nhị 滴tích 中trung 。 即tức 納nạp 已dĩ 想tưởng 愛ái 。 以dĩ 為vi 胎thai 肧# 。 既ký 三tam 緣duyên 交giao 遘cấu 發phát 生sanh 已dĩ 。 仍nhưng 吸hấp 引dẫn 過quá 去khứ 同đồng 業nghiệp 。 入nhập 於ư 胎thai 中trung 。 故cố 有hữu 同đồng 業nghiệp 因nhân 緣duyên 。 而nhi 生sanh 羯yết 羅la 藍lam 。 遏át 蒱bồ 曇đàm 等đẳng 。 然nhiên 胎thai 卵noãn 濕thấp 化hóa 。 各các 有hữu 定định 業nghiệp 。 故cố 隨tùy 其kỳ 所sở 感cảm 。 而nhi 應ưng 之chi 以dĩ 四tứ 生sanh 之chi 報báo 。 舊cựu 說thuyết 。 亂loạn 思tư 不bất 定định 曰viết 想tưởng 。 結kết 愛ái 迷mê 戀luyến 曰viết 情tình 。 親thân 附phụ 不bất 移di 曰viết 合hợp 。 捨xả 此thử 趣thú 彼bỉ 曰viết 離ly 。 以dĩ 此thử 四tứ 心tâm 感cảm 召triệu 。 而nhi 四tứ 生sanh 各các 類loại 應ưng 之chi 。 然nhiên 不bất 止chỉ 此thử 也dã 。 自tự 今kim 而nhi 後hậu 。 改cải 頭đầu 換hoán 面diện 。 生sanh 死tử 無vô 窮cùng 。 或hoặc 情tình 變biến 為vi 想tưởng 。 想tưởng 變biến 為vi 情tình 。 合hợp 化hóa 為vi 離ly 。 離ly 變biến 為vi 合hợp 。 無vô 定định 因nhân 也dã 。 或hoặc 卵noãn 變biến 為vi 胎thai 。 胎thai 變biến 為vi 卵noãn 。 濕thấp 變biến 為vi 化hóa 。 化hóa 轉chuyển 為vi 濕thấp 。 無vô 定định 趣thú 也dã 。 或hoặc 飛phi 變biến 為vi 沉trầm 。 沉trầm 變biến 為vi 飛phi 。 無vô 定định 報báo 也dã 。 以dĩ 是thị 因nhân 緣duyên 。 則tắc 有hữu 眾chúng 生sanh 輪luân 迴hồi 。 終chung 而nhi 復phục 始thỉ 。 相tương 續tục 不bất 斷đoạn 也dã 。

富Phú 樓Lâu 那Na 想tưởng 愛ái 同đồng 結kết 。 至chí 以dĩ 是thị 因nhân 緣duyên 。 業nghiệp 果quả 相tương 續tục 。

冠quan 註chú 。 此thử 明minh 業nghiệp 果quả 相tương 續tục 之chi 由do 也dã 。 意ý 謂vị 。 世thế 界giới 屬thuộc 依y 報báo 。 元nguyên 依y 無vô 情tình 。 故cố 不bất 結kết 業nghiệp 。 眾chúng 生sanh 屬thuộc 正chánh 報báo 。 本bổn 係hệ 有hữu 情tình 。 即tức 有hữu 業nghiệp 也dã 。 業nghiệp 。 莫mạc 大đại 乎hồ 殺sát 盜đạo 婬dâm 三tam 者giả 。 而nhi 根căn 自tự 婬dâm 始thỉ 。 以dĩ 流lưu 愛ái 為vi 種chủng 。 納nạp 想tưởng 為vi 胎thai 。 便tiện 是thị 作tác 業nghiệp 根căn 源nguyên 。 想tưởng 愛ái 不bất 結kết 。 則tắc 猶do 可khả 離ly 。 既ký 彼bỉ 此thử 同đồng 結kết 。 如như 膠giao 似tự 添# 。 則tắc 生sanh 生sanh 世thế 世thế 。 自tự 不bất 能năng 離ly 。 父phụ 母mẫu 子tử 孫tôn 。 相tương 生sanh 不bất 斷đoạn 。 此thử 等đẳng 皆giai 以dĩ 。 欲dục 貪tham 為vi 本bổn 。 凡phàm 有hữu 身thân 命mạng 。 必tất 求cầu 滋tư 養dưỡng 故cố 。 彼bỉ 貪tham 此thử 之chi 芻sô 豢# 。 此thử 愛ái 彼bỉ 之chi 血huyết 肉nhục 。 貪tham 愛ái 同đồng 滋tư 。 津tân 津tân 味vị 著trước 。 而nhi 殺sát 於ư 是thị 乎hồ 生sanh 焉yên 。 貪tham 味vị 不bất 止chỉ 。 則tắc 於ư 四tứ 生sanh 中trung 。 隨tùy 力lực 強cường 弱nhược 。 遞đệ 相tương 吞thôn 食thực 。 而nhi 盜đạo 於ư 是thị 乎hồ 生sanh 焉yên 。 此thử 等đẳng 皆giai 以dĩ 。 殺sát 貪tham 為vi 本bổn 。 遂toại 至chí 以dĩ 人nhân 食thực 羊dương 。 羊dương 死tử 為vi 人nhân 。 人nhân 死tử 為vi 羊dương 。 乃nãi 至chí 十thập 類loại 眾chúng 生sanh 。 死tử 生sanh 不bất 斷đoạn 。 互hỗ 來lai 相tương 噉đạm 。 且thả 凡phàm 有hữu 此thử 惡ác 者giả 。 世thế 世thế 俱câu 生sanh 。 一nhất 處xứ 相tương 值trị 。 以dĩ 償thường 其kỳ 債trái 。 窮cùng 未vị 來lai 際tế 。 無vô 有hữu 休hưu 歇hiết 者giả 。 皆giai 以dĩ 盜đạo 貪tham 為vi 本bổn 。 由do 殺sát 盜đạo 二nhị 貪tham 故cố 。 有hữu 汝nhữ 負phụ 我ngã 命mạng 。 汝nhữ 還hoàn 我ngã 債trái 。 我ngã 負phụ 汝nhữ 命mạng 。 我ngã 還hoàn 汝nhữ 債trái 。 以dĩ 是thị 命mạng 債trái 因nhân 緣duyên 故cố 。 常thường 在tại 生sanh 死tử 中trung 。 酧# 還hoàn 不bất 已dĩ 。 由do 欲dục 貪tham 故cố 。 今kim 有hữu 汝nhữ 愛ái 我ngã 心tâm 。 我ngã 憐lân 汝nhữ 色sắc 。 我ngã 愛ái 汝nhữ 心tâm 。 汝nhữ 憐lân 我ngã 色sắc 。 以dĩ 是thị 愛ái 憐lân 因nhân 緣duyên 故cố 。 常thường 在tại 生sanh 死tử 中trung 。 纏triền 縛phược 不bất 絕tuyệt 也dã 。 夫phu 此thử 三tam 者giả 。 實thật 由do 貪tham 愛ái 。 貪tham 愛ái 不bất 遂toại 。 別biệt 強cường/cưỡng 吞thôn 為vi 殺sát 。 陰ấm 取thủ 為vi 盜đạo 。 皆giai 所sở 以dĩ 成thành 其kỳ 貪tham 愛ái 也dã 。 故cố 有hữu 一nhất 業nghiệp 。 則tắc 三tam 業nghiệp 齊tề 具cụ 。 凡phàm 貪tham 愛ái 遂toại 。 必tất 至chí 於ư 愛ái 心tâm 憐lân 色sắc 。 貪tham 愛ái 不bất 遂toại 。 必tất 至chí 於ư 負phụ 命mạng 還hoàn 債trái 。 是thị 故cố 殺sát 盜đạo 婬dâm 。 即tức 根căn 本bổn 業nghiệp 因nhân 。 而nhi 生sanh 死tử 纏triền 縛phược 。 即tức 循tuần 環hoàn 業nghiệp 果quả 。 而nhi 相tương 續tục 不bất 斷đoạn 也dã 。

富Phú 樓Lâu 那Na 如như 是thị 三tam 種chủng 。 顛điên 倒đảo 相tương 續tục 。 至chí )# 因nhân 此thử 虗hư 妄vọng 。 終chung 而nhi 復phục 始thỉ 。

冠quan 註chú 。 此thử 躡niếp 上thượng 三tam 種chủng 相tương 續tục 。 以dĩ 結kết 答đáp 滿mãn 慈từ 忽hốt 生sanh 終chung 始thỉ 之chi 問vấn 也dã 。 意ý 謂vị 。 此thử 三tam 種chủng 相tương 續tục 。 俱câu 由do 背bội 真chân 合hợp 妄vọng 。 顛điên 狂cuồng 迷mê 倒đảo 而nhi 生sanh 。 何hà 則tắc 。 即tức 此thử 三tam 種chủng 。 皆giai 是thị 性tánh 覺giác 妙diệu 明minh 。 本bổn 覺giác 明minh 妙diệu 。 了liễu 了liễu 常thường 知tri 。 本bổn 體thể 真chân 性tánh 。 因nhân 汝nhữ 最tối 初sơ 突đột 起khởi 能năng 了liễu 之chi 見kiến 。 兼kiêm 發phát 所sở 了liễu 之chi 相tướng 。 則tắc 業nghiệp 識thức 成thành 。 而nhi 見kiến 相tương/tướng 分phần/phân 。 從tùng 此thử 妄vọng 見kiến 。 頓đốn 生sanh 山sơn 河hà 等đẳng 相tương/tướng 。 遂toại 有hữu 次thứ 第đệ 遷thiên 流lưu 。 相tương 續tục 不bất 已dĩ 。 汝nhữ 問vấn 云vân 何hà 忽hốt 生sanh 。 山sơn 河hà 等đẳng 相tương/tướng 。 當đương 知tri 唯duy 因nhân 此thử 顛điên 倒đảo 相tương 續tục 。 之chi 虗hư 妄vọng 故cố 。 次thứ 第đệ 遷thiên 流lưu 。 終chung 而nhi 復phục 始thỉ 也dã 。 可khả 見kiến 妄vọng 法pháp 元nguyên 無vô 。 唯duy 一nhất 本bổn 覺giác 明minh 妙diệu 而nhi 已dĩ 。

富Phú 樓Lâu 那Na 言ngôn 若nhược 此thử 妙diệu 覺giác 。 至chí 有hữu 為vi 習tập 漏lậu 。 何hà 當đương 復phục 生sanh 。

冠quan 註chú 。 此thử 執chấp 在tại 纏triền 覺giác 體thể 。 以dĩ 難nan 出xuất 纏triền 覺giác 體thể 也dã 。 言ngôn 。 若nhược 據cứ 世Thế 尊Tôn 所sở 說thuyết 。 則tắc 此thử 眾chúng 生sanh 。 未vị 生sanh 山sơn 河hà 等đẳng 相tương/tướng 時thời 。 其kỳ 性tánh 覺giác 妙diệu 明minh 。 本bổn 覺giác 明minh 妙diệu 。 元nguyên 無vô 染nhiễm 無vô 礙ngại 。 與dữ 諸chư 如Như 來Lai 心tâm 。 比tỉ 並tịnh 言ngôn 之chi 。 佛Phật 心tâm 不bất 增tăng 。 眾chúng 心tâm 不bất 減giảm 。 彼bỉ 眾chúng 生sanh 。 止chỉ 因nhân 妙diệu 覺giác 明minh 體thể 。 轉chuyển 為vi 妄vọng 明minh 。 而nhi 以dĩ 覺giác 明minh 空không 昧muội 。 故cố 無vô 狀trạng 忽hốt 生sanh 。 山sơn 河hà 等đẳng 相tương/tướng 。 如Như 來Lai 。 今kim 得đắc 妙diệu 空không 明minh 覺giác 。 與dữ 眾chúng 相tướng 反phản 。 其kỳ 山sơn 河hà 大đại 地địa 。 諸chư 有hữu 為vi 法pháp 。 及cập 有hữu 漏lậu 妄vọng 習tập 。 何hà 時thời 又hựu 當đương 復phục 生sanh 耶da 。 山sơn 河hà 大đại 地địa 。 是thị 世thế 界giới 。 有hữu 為vi 含hàm 眾chúng 生sanh 。 習tập 漏lậu 含hàm 業nghiệp 果quả 也dã 。

佛Phật 告cáo 富Phú 樓Lâu 那Na 。 譬thí 如như 迷mê 人nhân 。 至chí 菩Bồ 提Đề 涅Niết 槃Bàn 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。

盖# 前tiền 二nhị 喻dụ 。 顯hiển 清thanh 淨tịnh 覺giác 體thể 本bổn 來lai 圓viên 滿mãn 。 不bất 假giả 修tu 證chứng 。 後hậu 二nhị 喻dụ 。 亦diệc 不bất 廢phế 修tu 證chứng 。 若nhược 單đơn 舉cử 前tiền 二nhị 喻dụ 。 恐khủng 諸chư 行hành 人nhân 。 墮đọa 撥bát 無vô 之chi 過quá 。 成thành 斷đoạn 滅diệt 見kiến 。 單đơn 舉cử 後hậu 二nhị 喻dụ 。 恐khủng 諸chư 行hành 人nhân 。 妄vọng 認nhận 覺giác 體thể 本bổn 非phi 清thanh 淨tịnh 。 元nguyên 具cụ 生sanh 滅diệt 。 成thành 襍tập 染nhiễm 見kiến 。 是thị 故cố 四tứ 喻dụ 併tinh 舉cử 。 使sử 知tri 妄vọng 本bổn 無vô 生sanh 。 然nhiên 非phi 證chứng 真chân 不bất 能năng 滅diệt 妄vọng 。 真chân 本bổn 不bất 變biến 。 然nhiên 非phi 除trừ 妄vọng 亦diệc 不bất 能năng 證chứng 真chân 。 故cố 知tri 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 未vị 嘗thường 有hữu 生sanh 死tử 。 而nhi 輪luân 迴hồi 不bất 息tức 。 諸chư 佛Phật 如Như 來Lai 。 曾tằng 未vị 有hữu 涅Niết 槃Bàn 。 而nhi 常thường 住trụ 不bất 動động 。 是thị 則tắc 生sanh 即tức 無vô 生sanh 。 無vô 生sanh 即tức 生sanh 。 則tắc 始thỉ 終chung 相tương 續tục 之chi 相tướng 。 何hà 所sở 從tùng 而nhi 來lai 也dã 。

冠quan 註chú 。 此thử 下hạ 設thiết 四tứ 喻dụ 。 以dĩ 明minh 覺giác 體thể 也dã 一nhất 喻dụ 迷mê 惑hoặc 無vô 因nhân 。 二nhị 喻dụ 妄vọng 法pháp 無vô 體thể 。 三tam 喻dụ 真chân 成thành 不bất 復phục 妄vọng 。 四tứ 喻dụ 妄vọng 斷đoạn 不bất 復phục 生sanh 。 總tổng 顯hiển 真chân 妄vọng 本bổn 無vô 終chung 始thỉ 也dã 。 故cố 先tiên 舉cử 喻dụ 。 以dĩ 審thẩm 迷mê 因nhân 曰viết 。 譬thí 如như 迷mê 人nhân 。 於ư 一nhất 聚tụ 落lạc 。 忽hốt 生sanh 迷mê 惑hoặc 。 以dĩ 南nam 為vi 北bắc 。 汝nhữ 謂vị 此thử 人nhân 之chi 迷mê 。 而nhi 復phục 因nhân 本bổn 來lai 之chi 迷mê 而nhi 有hữu 耶da 。 因nhân 本bổn 來lai 之chi 悟ngộ 而nhi 有hữu 耶da 。 滿mãn 慈từ 答đáp 曰viết 。 此thử 迷mê 。 亦diệc 不bất 因nhân 迷mê 。 又hựu 不bất 因nhân 悟ngộ 。

何hà 以dĩ 故cố 。 未vị 迷mê 之chi 先tiên 。 元nguyên 無vô 生sanh 迷mê 之chi 根căn 。 云vân 何hà 因nhân 迷mê 而nhi 有hữu 耶da 。 悟ngộ 迷mê 相tương 反phản 。 本bổn 非phi 生sanh 迷mê 之chi 根căn 。 云vân 何hà 因nhân 悟ngộ 而nhi 有hữu 耶da 。 若nhược 知tri 悟ngộ 不bất 生sanh 迷mê 。 則tắc 知tri 妄vọng 依y 真chân 起khởi 。 而nhi 真chân 未vị 嘗thường 妄vọng 。 故cố 復phục 舉cử 前tiền 喻dụ 。 反phản 詰cật 滿mãn 慈từ 曰viết 。 汝nhữ 既ký 知tri 迷mê 本bổn 無vô 根căn 。 假giả 使sử 村thôn 居cư 之chi 迷mê 人nhân 正chánh 在tại 迷mê 南nam 為vi 北bắc 時thời 。 忽hốt 有hữu 悟ngộ 人nhân 。 指chỉ 示thị 令linh 悟ngộ 。 此thử 人nhân 縱túng/tung 久cửu 迷mê 之chi 。 今kim 既ký 得đắc 悟ngộ 。 於ư 此thử 聚tụ 落lạc 。 更cánh 生sanh 迷mê 否phủ/bĩ 。 滿mãn 慈từ 答đáp 曰viết 。 既ký 悟ngộ 。 斷đoạn 不bất 復phục 迷mê 也dã 。 下hạ 法pháp 合hợp 云vân 。 十thập 方phương 如Như 來Lai 亦diệc 然nhiên 。 既ký 悟ngộ 不bất 復phục 更cánh 迷mê 。 但đãn 於ư 未vị 證chứng 極cực 果quả 時thời 。 雖tuy 有hữu 無vô 明minh 。 畢tất 竟cánh 體thể 空không 。 亦diệc 如như 此thử 迷mê 。 本bổn 無vô 根căn 蒂# 。 是thị 故cố 覺giác 明minh 真chân 體thể 。 本bổn 來lai 清thanh 淨tịnh 。 昔tích 在tại 迷mê 時thời 。 本bổn 無vô 迷mê 性tánh 可khả 得đắc 。 如như 迷mê 方phương 者giả 。 縱túng/tung 在tại 迷mê 時thời 。 而nhi 方phương 實thật 不bất 移di 。 豈khởi 獨độc 迷mê 不bất 可khả 得đắc 。 覺giác 亦diệc 不bất 可khả 得đắc 。 但đãn 以dĩ 迷mê 時thời 。 望vọng 覺giác 時thời 。 似tự 乎hồ 有hữu 迷mê 有hữu 覺giác 。 如như 惑hoặc 南nam 為vi 北bắc 時thời 。 望vọng 知tri 南nam 非phi 北bắc 時thời 。 似tự 乎hồ 有hữu 移di 有hữu 定định 。 若nhược 一nhất 覺giác 迷mê 。 迷mê 即tức 頓đốn 滅diệt 。 滅diệt 則tắc 覺giác 亦diệc 不bất 可khả 得đắc 。 豈khởi 復phục 生sanh 於ư 迷mê 乎hồ 。 復phục 舉cử 喻dụ 。 以dĩ 辨biện 斥xích 滿mãn 慈từ 曰viết 。 亦diệc 如như 有hữu 人nhân 眼nhãn 中trung 有hữu 翳ế 。 見kiến 空không 中trung 有hữu 華hoa 。 翳ế 病bệnh 除trừ 則tắc 華hoa 相tương/tướng 滅diệt 。 忽hốt 有hữu 愚ngu 人nhân 。 於ư 滅diệt 華hoa 之chi 空không 處xứ 。 待đãi 華hoa 更cánh 生sanh 。 汝nhữ 觀quán 是thị 人nhân 。 愚ngu 耶da 慧tuệ 耶da 。 滿mãn 慈từ 被bị 詰cật 。 據cứ 實thật 而nhi 答đáp 言ngôn 。 空không 元nguyên 無vô 華hoa 。 豈khởi 有hữu 生sanh 滅diệt 乎hồ 。 見kiến 華hoa 滅diệt 於ư 空không 中trung 。 已dĩ 是thị 顛điên 倒đảo 妄vọng 見kiến 。 且thả 期kỳ 華hoa 更cánh 生sanh 。 斯tư 是thị 愚ngu 痴si 狂cuồng 亂loạn 極cực 矣hĩ 。 云vân 何hà 更cánh 名danh 。 其kỳ 愚ngu 與dữ 慧tuệ 乎hồ 。 佛Phật 就tựu 其kỳ 言ngôn 而nhi 斥xích 之chi 曰viết 。 此thử 待đãi 華hoa 之chi 人nhân 。 誠thành 如như 所sở 言ngôn 。 痴si 狂cuồng 極cực 矣hĩ 。 然nhiên 汝nhữ 既ký 知tri 此thử 。 云vân 何hà 問vấn 我ngã 。 如Như 來Lai 妙diệu 覺giác 明minh 空không 。 何hà 時thời 又hựu 當đương 更cánh 生sanh 山sơn 河hà 大đại 地địa 耶da 。 自tự 今kim 應ưng 知tri 。 佛Phật 即tức 除trừ 翳ế 之chi 人nhân 。 汝nhữ 即tức 待đãi 華hoa 之chi 人nhân 。 既ký 知tri 空không 元nguyên 無vô 華hoa 。 妄vọng 見kiến 生sanh 滅diệt 。 即tức 知tri 諸chư 法pháp 本bổn 自tự 寂tịch 滅diệt 。 覺giác 體thể 元nguyên 無vô 迷mê 悟ngộ 。 執chấp 佛Phật 實thật 有hữu 滅diệt 妄vọng 證chứng 真chân 。 已dĩ 是thị 顛điên 倒đảo 。 況huống 待đãi 佛Phật 從tùng 真chân 起khởi 妄vọng 。 則tắc 與dữ 待đãi 華hoa 更cánh 生sanh 者giả 。 有hữu 何hà 異dị 哉tai 。 復phục 舉cử 喻dụ 曰viết 。 又hựu 如như 金kim 鑛khoáng 襍tập 於ư 精tinh 金kim 時thời 。 則tắc 金kim 在tại 鑛khoáng 中trung 。 混hỗn 和hòa 無vô 辨biện 。 若nhược 假giả 鑪lư 火hỏa 。 煉luyện 作tác 精tinh 金kim 。 其kỳ 金kim 一nhất 純thuần 。 更cánh 不bất 襍tập 鑛khoáng 。 又hựu 如như 木mộc 既ký 因nhân 火hỏa 而nhi 成thành 灰hôi 。 則tắc 不bất 復phục 為vi 木mộc 矣hĩ 。 法pháp 合hợp 云vân 。 諸chư 佛Phật 如Như 來Lai 。 獲hoạch 菩Bồ 提Đề 涅Niết 槃Bàn 者giả 。 已dĩ 成thành 無vô 上thượng 智trí 體thể 。 證chứng 真Chân 如Như 理lý 性tánh 。 則tắc 既ký 以dĩ 真chân 修tu 實thật 行hạnh 。 出xuất 乎hồ 煩phiền 惱não 生sanh 死tử 。 則tắc 一nhất 證chứng 永vĩnh 證chứng 。 不bất 復phục 退thoái 墮đọa 。 猶do 金kim 之chi 出xuất 鑛khoáng 。 一nhất 純thuần 永vĩnh 純thuần 。 不bất 復phục 更cánh 襍tập 於ư 鑛khoáng 也dã 。 此thử 煩phiền 惱não 生sanh 死tử 。 既ký 經kinh 雙song 空không 觀quán 智trí 。 轉chuyển 為vi 菩Bồ 提Đề 涅Niết 槃Bàn 。 一nhất 斷đoạn 永vĩnh 斷đoạn 。 無vô 復phục 更cánh 生sanh 。 亦diệc 猶do 木mộc 既ký 成thành 灰hôi 。 不bất 復phục 再tái 成thành 木mộc 也dã 。

富Phú 樓Lâu 那Na 又hựu 汝nhữ 問vấn 言ngôn 。 至chí 云vân 何hà 復phục 問vấn 。 不bất 相tương 容dung 者giả 。

冠quan 註chú 。 此thử 明minh 七thất 大đại 性tánh 相tướng 。 皆giai 依y 如Như 來Lai 藏tạng 性tánh 。 循tuần 業nghiệp 發phát 現hiện 。 用dụng 答đáp 七thất 大đại 周chu 徧biến 不bất 合hợp 相tương 容dung 之chi 問vấn 也dã 。 又hựu 汝nhữ 下hạ 。 牒điệp 定định 滿mãn 慈từ 所sở 疑nghi 。 譬thí 如như 虗hư 空không 。 體thể 非phi 群quần 相tướng 。 喻dụ 如Như 來Lai 藏tạng 清thanh 淨tịnh 本bổn 然nhiên 。 周chu 徧biến 法Pháp 界Giới 。 元nguyên 非phi 諸chư 大đại 。 則tắc 不bất 墮đọa 於ư 有hữu 也dã 。 而nhi 不bất 拒cự 彼bỉ 。 諸chư 相tướng 發phát 揮huy 。 喻dụ 循tuần 業nghiệp 發phát 現hiện 。 七thất 大đại 性tánh 相tướng 。 而nhi 不bất 墮đọa 於ư 無vô 也dã 。 下hạ 重trọng/trùng 徵trưng 演diễn 釋thích 云vân 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 彼bỉ 大đại 虗hư 空không 。 日nhật 照chiếu 於ư 空không 。 則tắc 發phát 揮huy 明minh 相tướng 。 雲vân 屯truân 於ư 空không 。 則tắc 發phát 揮huy 暗ám 相tướng 。 乃nãi 至chí 土thổ 積tích 於ư 空không 。 則tắc 發phát 揮huy 塵trần 霾mai 之chi 相tướng 。 水thủy 澄trừng 於ư 空không 。 則tắc 發phát 揮huy 映ánh 徹triệt 之chi 相tướng 。 汝nhữ 意ý 云vân 何hà 。 如như 是thị 殊thù 方phương 同đồng 時thời 。 而nhi 有hữu 明minh 暗ám 等đẳng 。 諸chư 有hữu 為vi 相tướng 。 此thử 相tương/tướng 。 為vi 因nhân 彼bỉ 日nhật 雲vân 等đẳng 而nhi 生sanh 乎hồ 。 為vi 復phục 因nhân 虗hư 空không 而nhi 有hữu 乎hồ 。 若nhược 謂vị 此thử 明minh 相tướng 。 因nhân 彼bỉ 日nhật 輪luân 所sở 生sanh 。 且thả 日nhật 照chiếu 空không 時thời 。 既ký 是thị 日nhật 明minh 。 則tắc 十thập 方phương 虗hư 空không 凡phàm 有hữu 明minh 處xứ 。 同đồng 是thị 日nhật 色sắc 。 即tức 當đương 滿mãn 世thế 間gian 。 成thành 一nhất 日nhật 體thể 。 云vân 何hà 空không 中trung 。 更cánh 見kiến 圓viên 日nhật 之chi 體thể 。 若nhược 見kiến 圓viên 日nhật 。 則tắc 日nhật 體thể 之chi 外ngoại 。 餘dư 有hữu 明minh 相tướng 。 應ưng 不bất 屬thuộc 日nhật 。 安an 得đắc 謂vị 因nhân 日nhật 而nhi 生sanh 明minh 耶da 。 若nhược 謂vị 此thử 明minh 相tướng 。 非phi 日nhật 所sở 生sanh 。 是thị 空không 所sở 有hữu 。 空không 既ký 常thường 在tại 。 明minh 應ưng 常thường 照chiếu 。 云vân 何hà 於ư 中trung 。 宵tiêu 雲vân 霧vụ 無vô 日nhật 之chi 時thời 。 唯duy 見kiến 暗ám 相tướng 。 不bất 生sanh 光quang 耀diệu 乎hồ 。 當đương 知tri 。 是thị 明minh 。 非phi 即tức 空không 日nhật 。 不bất 異dị 空không 日nhật 。 若nhược 此thử 明minh 相tướng 。 元nguyên 非phi 空không 日nhật 。 不bất 離ly 空không 日nhật 。 不bất 可khả 指chỉ 陳trần 。 則tắc 諸chư 相tướng 亦diệc 然nhiên 。 夫phu 彼bỉ 虗hư 空không 。 不bất 拒cự 諸chư 相tướng 發phát 揮huy 。 喻dụ 如Như 來Lai 藏tạng 。 不bất 拒cự 七thất 大đại 。 循tuần 業nghiệp 發phát 現hiện 。 日nhật 雲vân 乃nãi 至chí 水thủy 土thổ 七thất 者giả 。 喻dụ 七thất 大đại 各các 自tự 種chủng 性tánh 。 亦diệc 屬thuộc 於ư 妄vọng 。 明minh 暗ám 乃nãi 至chí 霾mai 映ánh 七thất 相tương/tướng 。 喻dụ 七thất 大đại 幻huyễn 相tương/tướng 。 推thôi 其kỳ 明minh 相tướng 。 與dữ 日nhật 及cập 空không 。 非phi 一nhất 非phi 異dị 。 非phi 即tức 非phi 離ly 。 喻dụ 七thất 大đại 幻huyễn 相tương/tướng 。 與dữ 各các 自tự 種chủng 性tánh 。 及cập 如Như 來Lai 藏tạng 性tánh 。 非phi 一nhất 非phi 異dị 。 非phi 即tức 非phi 離ly 。 然nhiên 是thị 七thất 者giả 。 但đãn 應ứng 其kỳ 數số 。 不bất 可khả 強cường/cưỡng 作tác 七thất 大đại 。 且thả 下hạ 自tự 有hữu 法pháp 合hợp 之chi 文văn 。 唯duy 顯hiển 此thử 空không 性tánh 。 是thị 徧biến 是thị 常thường 。 而nhi 七thất 者giả 性tánh 相tướng 。 皆giai 無vô 定định 體thể 。 不bất 徧biến 不bất 常thường 。 故cố 曰viết 觀quán 相tướng 元nguyên 妄vọng 。 無vô 可khả 指chỉ 陳trần 。 由do 此thử 七thất 相tương/tướng 元nguyên 妄vọng 。 不bất 可khả 指chỉ 陳trần 。 當đương 知tri 。 七thất 大đại 之chi 相tướng 。 亦diệc 元nguyên 妄vọng 。 不bất 可khả 指chỉ 陳trần 。 相tương/tướng 既ký 元nguyên 妄vọng 。 其kỳ 差sai 別biệt 種chủng 性tánh 亦diệc 然nhiên 。 若nhược 乃nãi 妄vọng 言ngôn 有hữu 可khả 指chỉ 陳trần 。 猶do 執chấp 空không 華hoa 實thật 有hữu 者giả 。 已dĩ 為vi 迷mê 妄vọng 。 況huống 復phục 詰cật 其kỳ 。 相tương 陵lăng 滅diệt 義nghĩa 。 是thị 猶do 復phục 邀yêu 空không 華hoa 。 而nhi 更cánh 期kỳ 其kỳ 結kết 空không 果quả 。 真chân 乃nãi 迷mê 中trung 之chi 迷mê 。 妄vọng 中trung 之chi 妄vọng 也dã 。 若nhược 知tri 虗hư 空không 是thị 徧biến 是thị 常thường 。 而nhi 日nhật 等đẳng 種chủng 性tánh 與dữ 空không 。 不bất 即tức 不bất 離ly 。 應ưng 觀quán 七thất 大đại 之chi 性tánh 。 統thống 體thể 元nguyên 一nhất 真chân 性tánh 。 唯duy 是thị 性tánh 覺giác 妙diệu 明minh 。 本bổn 覺giác 明minh 妙diệu 。 清thanh 淨tịnh 本bổn 然nhiên 。 周chu 徧biến 法Pháp 界Giới 。 更cánh 非phi 別biệt 法pháp 。 能năng 如như 是thị 而nhi 觀quán 。 自tự 知tri 性tánh 覺giác 妙diệu 明minh 。 本bổn 覺giác 真chân 心tâm 。 先tiên 非phi 水thủy 火hỏa 等đẳng 性tánh 。 水thủy 火hỏa 等đẳng 性tánh 且thả 無vô 。 更cánh 問vấn 誰thùy 不bất 相tương 容dung 耶da 。 舊cựu 說thuyết 。 氣khí 凝ngưng 如như 烟yên 霧vụ 之chi 聚tụ 。 霾mai 字tự 從tùng 貍ly 。 起khởi 於ư 山sơn 獸thú 騰đằng 踏đạp 。 令linh 土thổ 蔽tế 空không 。 或hoặc 合hợp 風phong 雨vũ 紛phân 然nhiên 而nhi 下hạ 曰viết 霾mai 。 水thủy 澄trừng 映ánh 者giả 。 如như 海hải 晴tình 湛trạm 之chi 時thời 。 與dữ 空không 文văn 映ánh 。 朗lãng 然nhiên 澄trừng 徹triệt 也dã 。

真chân 妙diệu 覺giác 明minh 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 至chí )# 宛uyển 轉chuyển 虗hư 妄vọng 。 無vô 可khả 憑bằng 據cứ 。

冠quan 註chú 。 此thử 以dĩ 法pháp 合hợp 喻dụ 。 申thân 明minh 七thất 大đại 之chi 循tuần 業nghiệp 發phát 現hiện 也dã 。 意ý 謂vị 。 性tánh 覺giác 妙diệu 明minh 。 本bổn 覺giác 明minh 妙diệu 。 猶do 如như 太thái 空không 。 日nhật 照chiếu 則tắc 明minh 。 乃nãi 至chí 水thủy 澄trừng 則tắc 映ánh 。 故cố 循tuần 發phát 空không 之chi 業nghiệp 。 即tức 現hiện 空không 相tướng 。 如như 鑿tạc 井tỉnh 則tắc 空không 現hiện 。 循tuần 發phát 四tứ 大đại 之chi 業nghiệp 。 即tức 現hiện 四tứ 大đại 之chi 相tướng 。 如như 一nhất 處xứ 求cầu 水thủy 。 一nhất 處xứ 水thủy 生sanh 。 一nhất 處xứ 求cầu 火hỏa 。 一nhất 處xứ 火hỏa 生sanh 。 若nhược 徧biến 法Pháp 界Giới 。 同đồng 時thời 循tuần 發phát 諸chư 大đại 之chi 業nghiệp 。 即tức 徧biến 法Pháp 界Giới 同đồng 時thời 現hiện 諸chư 大đại 之chi 相tướng 。 如như 徧biến 法Pháp 界Giới 執chấp 。 滿mãn 世thế 界giới 起khởi 。 下hạ 復phục 舉cử 喻dụ 。 以dĩ 明minh 循tuần 共cộng 業nghiệp 。 而nhi 齊tề 現hiện 幻huyễn 相tương/tướng 者giả 。 亦diệc 是thị 真chân 妄vọng 並tịnh 舉cử 。 愈dũ 顯hiển 虗hư 妄vọng 無vô 據cứ 。 且thả 各các 現hiện 。 猶do 未vị 見kiến 其kỳ 展triển 轉chuyển 虗hư 妄vọng 。 而nhi 俱câu 現hiện 。 則tắc 可khả 盡tận 表biểu 之chi 矣hĩ 。 盖# 日nhật 體thể 。 喻dụ 正chánh 智trí 。 水thủy 喻dụ 真chân 理lý 。 智trí 理lý 一nhất 如như 。 本bổn 無vô 去khứ 來lai 之chi 相tướng 。 乃nãi 統thống 體thể 一nhất 如Như 來Lai 藏tạng 性tánh 。 日nhật 影ảnh 。 喻dụ 諸chư 大đại 幻huyễn 相tương/tướng 。 兩lưỡng 人nhân 同đồng 觀quán 。 喻dụ 共cộng 業nghiệp 之chi 妄vọng 見kiến 。 東đông 西tây 各các 行hành 。 各các 有hữu 日nhật 影ảnh 。 隨tùy 各các 人nhân 去khứ 。 喻dụ 循tuần 俱câu 發phát 之chi 妄vọng 業nghiệp 。 而nhi 俱câu 現hiện 諸chư 大đại 之chi 幻huyễn 相tương/tướng 。 一nhất 東đông 一nhất 西tây 。 先tiên 無vô 準chuẩn 的đích 。 喻dụ 一nhất 真chân 性tánh 。 俱câu 現hiện 諸chư 大đại 幻huyễn 相tương/tướng 。 而nhi 定định 準chuẩn 何hà 相tương/tướng 。 為vi 的đích 實thật 之chi 體thể 乎hồ 。 故cố 戒giới 止chỉ 曰viết 。 不bất 應ưng 難nan 言ngôn 。 此thử 日nhật 是thị 一nhất 。 云vân 何hà 東đông 西tây 各các 行hành 。 各các 行hành 既ký 雙song 。 云vân 何hà 現hiện 見kiến 一nhất 日nhật 。 是thị 則tắc 戒giới 止chỉ 眾chúng 生sanh 。 分phân 別biệt 妄vọng 見kiến 。 不bất 應ưng 難nan 言ngôn 。 此thử 諸chư 大đại 相tương/tướng 。 既ký 不bất 離ly 一nhất 真chân 之chi 處xứ 。 何hà 得đắc 循tuần 共cộng 業nghiệp 。 而nhi 俱câu 現hiện 諸chư 相tướng 。 既ký 俱câu 現hiện 諸chư 相tướng 。 何hà 得đắc 云vân 不bất 離ly 一nhất 真chân 之chi 處xứ 。 假giả 使sử 有hữu 定định 體thể 。 方phương 可khả 辨biện 難nạn/nan 。 今kim 正chánh 如như 明minh 相tướng 與dữ 日nhật 併tinh 及cập 虗hư 空không 。 非phi 一nhất 非phi 異dị 。 非phi 即tức 非phi 離ly 。 元nguyên 無vô 定định 體thể 。 而nhi 於ư 無vô 定định 體thể 者giả 。 宛uyển 轉chuyển 辨biện 難nạn/nan 。 則tắc 愈dũ 辨biện 難nạn/nan 而nhi 愈dũ 入nhập 於ư 虗hư 妄vọng 。 真chân 可khả 謂vị 無vô 同đồng 異dị 中trung 。 熾sí 然nhiên 成thành 異dị 。 以dĩ 至chí 同đồng 異dị 發phát 明minh 。 復phục 立lập 無vô 同đồng 無vô 異dị 。 而nhi 有hữu 何hà 憑bằng 據cứ 乎hồ 。

富Phú 樓Lâu 那Na 汝nhữ 以dĩ 色sắc 空không 。 至chí 故cố 發phát 真Chân 如Như 。 妙diệu 覺giác 明minh 性tánh 。

冠quan 註chú 。 此thử 下hạ 。 以dĩ 迷mê 悟ngộ 對đối 辨biện 。 而nhi 總tổng 結kết 問vấn 答đáp 之chi 義nghĩa 也dã 。 意ý 謂vị 。 不bất 達đạt 諸chư 大đại 性tánh 相tướng 。 唯duy 依y 如Như 來Lai 藏tạng 。 循tuần 業nghiệp 發phát 現hiện 。 而nhi 反phản 詰cật 其kỳ 相tương/tướng 陵lăng 滅diệt 者giả 。 猶do 兩lưỡng 人nhân 見kiến 日nhật 。 東đông 西tây 各các 行hành 。 宛uyển 轉chuyển 虗hư 妄vọng 相tương 似tự 。 或hoặc 曰viết 。 據cứ 今kim 諸chư 大đại 之chi 性tánh 。 熾sí 然nhiên 不bất 同đồng 。 宛uyển 然nhiên 陵lăng 滅diệt 。 其kỳ 故cố 何hà 也dã 。 故cố 明minh 示thị 之chi 曰viết 。 由do 汝nhữ 因nhân 明minh 立lập 所sở 。 能năng 所sở 既ký 立lập 。 則tắc 業nghiệp 習tập 尤vưu 固cố 。 見kiến 相tương/tướng 未vị 除trừ 。 而nhi 執chấp 空không 執chấp 有hữu 。 所sở 以dĩ 循tuần 色sắc 空không 之chi 業nghiệp 習tập 。 相tương 傾khuynh 相tương 奪đoạt 。 於ư 如Như 來Lai 藏tạng 。 而nhi 如Như 來Lai 藏tạng 。 隨tùy 汝nhữ 業nghiệp 習tập 。 為vi 空không 為vi 色sắc 。 周chu 徧biến 法Pháp 界Giới 。 是thị 故cố 。 我ngã 說thuyết 猶do 如như 虗hư 空không 。 於ư 中trung 風phong 起khởi 。 則tắc 發phát 揮huy 動động 搖dao 之chi 相tướng 。 風phong 滅diệt 。 則tắc 唯duy 有hữu 太thái 空không 澄trừng 清thanh 之chi 相tướng 。 日nhật 照chiếu 。 則tắc 發phát 揮huy 明minh 相tướng 。 雲vân 屯truân 。 則tắc 發phát 揮huy 暗ám 相tướng 。 所sở 以dĩ 眾chúng 生sanh 。 違vi 背bội 性tánh 覺giác 妙diệu 明minh 。 本bổn 覺giác 明minh 妙diệu 。 而nhi 順thuận 合hợp 妄vọng 緣duyên 塵trần 境cảnh 。 自tự 相tương 渾hồn 濁trược 。 於ư 清thanh 淨tịnh 本bổn 然nhiên 之chi 真chân 體thể 。 是thị 故cố 引dẫn 發phát 。 塵trần 勞lao 煩phiền 惱não 。 而nhi 見kiến 世thế 間gian 唯duy 有hữu 山sơn 河hà 等đẳng 相tương/tướng 。 反phản 執chấp 山sơn 河hà 等đẳng 相tương/tướng 。 為vi 心tâm 外ngoại 之chi 法pháp 也dã 。 我ngã 以dĩ 山sơn 河hà 等đẳng 相tương/tướng 。 全toàn 為vi 性tánh 覺giác 之chi 妙diệu 明minh 。 本bổn 覺giác 之chi 明minh 妙diệu 。 本bổn 無vô 生sanh 滅diệt 。 則tắc 攝nhiếp 此thử 妙diệu 用dụng 。 合hợp 乎hồ 如Như 來Lai 藏tạng 體thể 。 而nhi 自tự 如Như 來Lai 藏tạng 體thể 。 發phát 起khởi 妙diệu 用dụng 。 則tắc 唯duy 妙diệu 覺giác 明minh 。 圓viên 照chiếu 法Pháp 界Giới 。 更cánh 無vô 一nhất 法pháp 可khả 得đắc 。 是thị 故cố 於ư 全toàn 體thể 大đại 用dụng 中trung 。 得đắc 事sự 無vô 礙ngại 。 盖# 一nhất 塵trần 即tức 多đa 塵trần 。 多đa 塵trần 即tức 一nhất 塵trần 。 故cố 曰viết 一nhất 為vi 無vô 量lượng 。 無vô 量lượng 為vi 一nhất 。 毛mao 端đoan 現hiện 剎sát 海hải 。 剎sát 海hải 現hiện 毛mao 端đoan 。 故cố 曰viết 小tiểu 中trung 現hiện 大đại 。 大đại 中trung 現hiện 小tiểu 。 不bất 動động 道Đạo 場Tràng 。 徧biến 十thập 方phương 界giới 。 是thị 一nhất 為vi 無vô 量lượng 。 身thân 含hàm 十thập 方phương 。 無vô 盡tận 虗hư 空không 。 是thị 無vô 量lượng 為vi 一nhất 。 於ư 一nhất 毛mao 端đoan 。 現hiện 寶bảo 王vương 剎sát 。 正chánh 中trung 現hiện 依y 。 且thả 寶bảo 剎sát 不bất 小tiểu 。 毛mao 端đoan 不bất 大đại 。 坐tọa 微vi 塵trần 裡# 。 轉chuyển 大đại 法Pháp 輪luân 。 依y 中trung 現hiện 正chánh 。 且thả 身thân 相tướng 不bất 小tiểu 。 微vi 塵trần 不bất 大đại 。 皆giai 小tiểu 中trung 現hiện 大đại 。 大đại 中trung 現hiện 小tiểu 也dã 。 此thử 皆giai 大Đại 圓Viên 鏡Kính 智Trí 。 現hiện 真Chân 如Như 妙diệu 境cảnh 。 然nhiên 如Như 來Lai 唯duy 妙diệu 覺giác 明minh 。 圓viên 照chiếu 法Pháp 界Giới 者giả 。 乃nãi 佛Phật 生sanh 共cộng 具cụ 。 曾tằng 無vô 餘dư 欠khiếm 。 但đãn 由do 眾chúng 生sanh 。 背bội 覺giác 合hợp 塵trần 。 故cố 發phát 塵trần 勞lao 。 有hữu 世thế 間gian 相tướng 。 如Như 來Lai 滅diệt 塵trần 合hợp 覺giác 。 故cố 發phát 真Chân 如Như 妙diệu 境cảnh 。 妙diệu 覺giác 明minh 智trí 也dã 。 性tánh 即tức 智trí 體thể 。

而nhi 如Như 來Lai 藏tạng 。 本bổn 妙diệu 圓viên 心tâm 。 至chí 離ly 即tức 離ly 非phi 。 是thị 即tức 非phi 即tức 。

冠quan 註chú 。 此thử 依y 本bổn 覺giác 體thể 用dụng 。 以dĩ 結kết 顯hiển 三tam 如Như 來Lai 藏tạng 也dã 。 先tiên 明minh 離ly 一nhất 切thiết 法pháp 。 以dĩ 結kết 顯hiển 真Chân 諦Đế 。 空không 如Như 來Lai 藏tạng 。 承thừa 上thượng 云vân 。 性tánh 覺giác 妙diệu 明minh 。 本bổn 覺giác 明minh 妙diệu 。 雖tuy 隨tùy 迷mê 悟ngộ 。 以dĩ 現hiện 染nhiễm 淨tịnh 二nhị 相tướng 。 而nhi 如Như 來Lai 藏tạng 。 本bổn 妙diệu 圓viên 心tâm 。 清thanh 淨tịnh 本bổn 然nhiên 。 元nguyên 非phi 七thất 大đại 。 非phi 六lục 根căn 。 非phi 六lục 塵trần 。 非phi 六lục 識thức 。 此thử 非phi 世thế 間gian 法pháp 也dã 。 非phi 明minh 無vô 明minh 。 乃nãi 至chí 非phi 老lão 死tử 盡tận 。 則tắc 非phi 緣Duyên 覺Giác 流lưu 轉chuyển 還hoàn 滅diệt 二nhị 法pháp 也dã 。 非phi 苦khổ 非phi 集tập 。 乃nãi 至chí 非phi 智trí 非phi 得đắc 。 則tắc 非phi 世thế 出xuất 世thế 間gian 因nhân 果quả 。 及cập 能năng 空không 之chi 智trí 。 所sở 空không 之chi 理lý 也dã 。 非phi 檀đàn 那na 。 乃nãi 至chí 非phi 波Ba 羅La 蜜Mật 多Đa 。 則tắc 非phi 菩Bồ 薩Tát 。 能năng 趨xu 之chi 行hành 。 所sở 趨xu 之chi 理lý 。 總tổng 非phi 出xuất 世thế 間gian 法Pháp 也dã 。 如như 是thị 乃nãi 至chí 。 非phi 怛đát 闥thát 阿a 竭kiệt 。 非phi 阿A 羅La 訶Ha 。 三Tam 耶Da 三Tam 菩Bồ 。 則tắc 非phi 如Như 來Lai 三tam 號hiệu 。 非phi 大đại 涅Niết 槃Bàn 。 及cập 常thường 樂lạc 我ngã 淨tịnh 。 則tắc 非phi 涅Niết 槃Bàn 四tứ 德đức 。 乃nãi 至chí 出xuất 世thế 間gian 上thượng 上thượng 法pháp 也dã 。 檀đàn 那na 。 此thử 云vân 布bố 施thí 。 尸thi 羅la 云vân 戒giới 。 毗tỳ 梨lê 耶da 云vân 精tinh 進tấn 。 羼sằn 提đề 云vân 忍nhẫn 。 禪thiền 那na 云vân 定định 。 般bát 剌lạt 若nhược 云vân 智trí 。 波Ba 羅La 蜜Mật 多Đa 。 云vân 到đáo 彼bỉ 岸ngạn 。 怛đát 闥thát 阿a 竭kiệt 。 云vân 如Như 來Lai 。 阿A 羅La 訶Ha 云vân 應Ứng 供Cúng 。 三Tam 耶Da 三Tam 菩Bồ 。 云vân 正Chánh 徧Biến 知Tri 。 涅Niết 槃Bàn 此thử 云vân 無vô 生sanh 滅diệt 。 乃nãi 四tứ 德đức 之chi 總tổng 名danh 。 常thường 者giả 。 非phi 惟duy 二nhị 死tử 永vĩnh 忘vong 。 無vô 諸chư 生sanh 滅diệt 。 亦diệc 且thả 世thế 相tương/tướng 常thường 住trụ 。 究cứu 竟cánh 堅kiên 固cố 也dã 。 樂nhạo/nhạc/lạc 者giả 。 非phi 惟duy 離ly 諸chư 生sanh 死tử 苦khổ 。 亦diệc 且thả 得đắc 不bất 思tư 議nghị 解giải 脫thoát 。 受thọ 用dụng 無vô 量lượng 法Pháp 樂lạc 也dã 。 我ngã 者giả 。 非phi 惟duy 證chứng 真chân 法Pháp 身thân 。 猶do 若nhược 虗hư 空không 。 亦diệc 且thả 山sơn 河hà 大đại 地địa 。 草thảo 木mộc 微vi 塵trần 全toàn 露lộ 法Pháp 王Vương 也dã 。 淨tịnh 者giả 。 非phi 惟duy 妙diệu 淨tịnh 理lý 體thể 。 無vô 諸chư 染nhiễm 著trước 。 亦diệc 且thả 清thanh 淨tịnh 徧biến 周chu 。 無vô 染nhiễm 非phi 淨tịnh 也dã 。 此thử 涅Niết 槃Bàn 別biệt 相tướng 也dã 。 次thứ 明minh 即tức 一nhất 切thiết 法pháp 。 以dĩ 結kết 顯hiển 俗tục 諦đế 不bất 空không 如Như 來Lai 藏tạng 也dã 。 以dĩ 如Như 來Lai 藏tạng 不bất 動động 周chu 徧biến 。 循tuần 業nghiệp 發phát 現hiện 。 故cố 曰viết 即tức 如Như 來Lai 藏tạng 。 元nguyên 明minh 心tâm 妙diệu 。 即tức 七thất 大đại 。 即tức 六lục 根căn 。 六lục 塵trần 。 六lục 識thức 。 此thử 即tức 世thế 間gian 法pháp 也dã 。 即tức 緣Duyên 覺Giác 法Pháp 。 即tức 聲Thanh 聞Văn 法Pháp 。 即tức 菩Bồ 薩Tát 法Pháp 。 此thử 即tức 出xuất 世thế 間gian 法pháp 也dã 。 即tức 如Như 來Lai 三tam 號hiệu 。 即tức 涅Niết 槃Bàn 四tứ 德đức 。 即tức 出xuất 世thế 間gian 。 上thượng 上thượng 法pháp 也dã 。 復phục 明minh 如Như 來Lai 藏tạng 。 雙song 遮già 雙song 照chiếu 。 以dĩ 結kết 顯hiển 空không 不bất 空không 如Như 來Lai 藏tạng 也dã 。 以dĩ 如Như 來Lai 藏tạng 。 非phi 心tâm 思tư 言ngôn 議nghị 可khả 得đắc 。 故cố 曰viết 。 即tức 如Như 來Lai 藏tạng 。 妙diệu 明minh 心tâm 元nguyên 。 本bổn 不bất 定định 屬thuộc 於ư 即tức 。 亦diệc 不bất 定định 屬thuộc 於ư 非phi 即tức 。 故cố 云vân 離ly 即tức 離ly 非phi 。 此thử 雙song 遮già 二nhị 邊biên 也dã 。 抑ức 且thả 不bất 定định 屬thuộc 於ư 離ly 即tức 。 故cố 曰viết 是thị 即tức 。 亦diệc 不bất 定định 屬thuộc 於ư 離ly 非phi 。 故cố 曰viết 是thị 非phi 即tức 也dã 。 以dĩ 是thị 字tự 貫quán 下hạ 。 如như 云vân 不bất 離ly 即tức 不bất 離ly 非phi 。 此thử 亦diệc 雙song 照chiếu 二nhị 邊biên 也dã 。 若nhược 獨độc 以dĩ 非phi 一nhất 切thiết 法pháp 。 明minh 如Như 來Lai 藏tạng 。 則tắc 滯trệ 於ư 空không 。 若nhược 獨độc 以dĩ 即tức 一nhất 切thiết 法pháp 。 明minh 如Như 來Lai 藏tạng 。 則tắc 滯trệ 於ư 有hữu 。 若nhược 以dĩ 離ly 即tức 離ly 非phi 。 明minh 如Như 來Lai 藏tạng 。 則tắc 棄khí 二nhị 邊biên 滯trệ 中trung 道đạo 。 若nhược 以dĩ 是thị 即tức 是thị 非phi 即tức 。 明minh 如Như 來Lai 藏tạng 。 則tắc 捨xả 中trung 道đạo 滯trệ 二nhị 邊biên 。 是thị 故cố 全toàn 非phi 而nhi 即tức 。 全toàn 即tức 而nhi 非phi 。 離ly 而nhi 非phi 離ly 。 非phi 離ly 而nhi 離ly 。 則tắc 三tam 諦đế 融dung 通thông 。 離ly 名danh 絕tuyệt 相tương/tướng 。 不bất 思tư 議nghị 體thể 。 圓viên 妙diệu 極cực 矣hĩ 。

如như 何hà 世thế 間gian 。 三tam 有hữu 眾chúng 生sanh 。 至chí 愛ái 念niệm 小Tiểu 乘Thừa 。 得đắc 少thiểu 為vi 足túc 。

此thử 經Kinh 以dĩ 明minh 三tam 如Như 來Lai 藏tạng 為vi 主chủ 。 雖tuy 言ngôn 佛Phật 知tri 見kiến 。 亦diệc 不bất 與dữ 法pháp 華hoa 同đồng 意ý 。 彼bỉ 為vi 眾chúng 等đẳng 開khai 示thị 。 令linh 其kỳ 悟ngộ 入nhập 佛Phật 知tri 見kiến 也dã 。 此thử 特đặc 為vi 滿mãn 慈từ 不bất 達đạt 諸chư 法pháp 性tánh 相tướng 不bất 二nhị 。 皆giai 依y 如Như 來Lai 藏tạng 。 循tuần 業nghiệp 發phát 現hiện 。 故cố 問vấn 忽hốt 生sanh 山sơn 河hà 等đẳng 相tương/tướng 。 更cánh 言ngôn 陵lăng 滅diệt 相tương 容dung 。 則tắc 與dữ 佛Phật 知tri 見kiến 相tương/tướng 左tả 。 而nhi 反phản 生sanh 謬mậu 難nạn/nan 。 故cố 曰viết 用dụng 世thế 語ngữ 言ngôn 。 入nhập 佛Phật 知tri 見kiến 也dã 。 然nhiên 如Như 來Lai 藏tạng 。 未vị 嘗thường 不bất 是thị 佛Phật 知tri 見kiến 。 但đãn 不bất 必tất 頭đầu 上thượng 安an 頭đầu 。 且thả 世Thế 尊Tôn 依y 一nhất 真chân 理lý 。 隨tùy 處xứ 標tiêu 名danh 。 為vì 人nhân 演diễn 說thuyết 。 如như 摩ma 尼ni 珠châu 。 隨tùy 方phương 映ánh 色sắc 。 若nhược 因nhân 珠châu 是thị 一nhất 。 而nhi 謂vị 青thanh 黃hoàng 赤xích 白bạch 。 唯duy 是thị 一nhất 色sắc 可khả 乎hồ 。 琴cầm 瑟sắt 等đẳng 。 喻dụ 寶bảo 覺giác 性tánh 體thể 也dã 。 妙diệu 音âm 。 喻dụ 真chân 心tâm 妙diệu 用dụng 也dã 。 妙diệu 指chỉ 。 喻dụ 妙diệu 智trí 也dã 。 妙diệu 指chỉ 能năng 發phát 妙diệu 音âm 。 如như 妙diệu 智trí 能năng 發phát 妙diệu 用dụng 也dã 。 寶bảo 者giả 。 舊cựu 說thuyết 。 略lược 有hữu 三tam 義nghĩa 。 一nhất 離ly 垢cấu 穢uế 。 二nhị 具cụ 光quang 明minh 。 三tam 富phú 財tài 用dụng 。 本bổn 覺giác 不bất 變biến 之chi 體thể 。 即tức 離ly 垢cấu 義nghĩa 。 圓viên 照chiếu 之chi 相tướng 。 即tức 光quang 明minh 義nghĩa 。 隨tùy 緣duyên 之chi 用dụng 。 即tức 財tài 富phú 義nghĩa 。 按án 指chỉ 二nhị 字tự 。 對đối 下hạ 舉cử 心tâm 二nhị 字tự 看khán 。 特đặc 顯hiển 其kỳ 妙diệu 用dụng 耳nhĩ 。 只chỉ 作tác 法pháp 看khán 。 不bất 必tất 局cục 於ư 喻dụ 文văn 。 不bất 過quá 假giả 按án 指chỉ 以dĩ 顯hiển 其kỳ 舉cử 心tâm 非phi 妙diệu 智trí 也dã 。 海hải 印ấn 者giả 。 如như 閻Diêm 浮Phù 提Đề 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 身thân 。 及cập 外ngoại 色sắc 。 大đại 海hải 中trung 。 皆giai 有hữu 印ấn 象tượng 。 故cố 名danh 海hải 印ấn 。 佛Phật 菩Bồ 薩Tát 亦diệc 爾nhĩ 。 得đắc 大đại 海Hải 印Ấn 三Tam 昧Muội 已dĩ 。 能năng 分phân 別biệt 一nhất 切thiết 。 眾chúng 生sanh 心tâm 行hạnh 。 於ư 一nhất 切thiết 法Pháp 門môn 。 皆giai 得đắc 慧tuệ 明minh 也dã 。

冠quan 註chú 。 此thử 普phổ 責trách 凡phàm 小tiểu 。 而nhi 策sách 進tiến 佛Phật 乘thừa 也dã 。 意ý 謂vị 。 如Như 來Lai 藏tạng 妙diệu 明minh 元nguyên 心tâm 。 乃nãi 三tam 諦đế 圓viên 融dung 。 一nhất 法pháp 不bất 立lập 。 非phi 心tâm 思tư 言ngôn 議nghị 可khả 到đáo 之chi 境cảnh 。 如như 何hà 世thế 間gian 。 三tam 有hữu 眾chúng 生sanh 。 及cập 出xuất 世thế 二nhị 乘thừa 。 各các 據cứ 所sở 知tri 之chi 境cảnh 。 能năng 知tri 之chi 心tâm 。 而nhi 思tư 惟duy 測trắc 度độ 。 謂vị 如Như 來Lai 無vô 上thượng 菩Bồ 提Đề 。 亦diệc 同đồng 己kỷ 證chứng 。 豈khởi 知tri 無vô 上thượng 菩Bồ 提Đề 。 是thị 如Như 來Lai 。 以dĩ 無vô 障chướng 礙ngại 智trí 。 親thân 證chứng 不bất 思tư 議nghị 解giải 脫thoát 境cảnh 。 胡hồ 可khả 以dĩ 識thức 心tâm 分phân 別biệt 哉tai 。 況huống 復phục 用dụng 世thế 間gian 語ngữ 言ngôn 。 問vấn 及cập 忽hốt 生sanh 諸chư 相tướng 。 陵lăng 滅diệt 不bất 容dung 。 而nhi 欲dục 參tham 入nhập 佛Phật 知tri 見kiến 耶da 。 殊thù 不bất 知tri 儘# 思tư 共cộng 度độ 量lương 。 不bất 能năng 測trắc 佛Phật 智trí 也dã 。 下hạ 設thiết 喻dụ 以dĩ 策sách 進tiến 之chi 曰viết 。 譬thí 如như 琴cầm 瑟sắt 箜không 篌hầu 琵tỳ 琶bà 。 雖tuy 有hữu 妙diệu 音âm 。 若nhược 無vô 妙diệu 指chỉ 。 終chung 不bất 能năng 發phát 。 汝nhữ 與dữ 眾chúng 生sanh 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 寶bảo 覺giác 性tánh 體thể 。 真chân 心tâm 妙diệu 用dụng 。 各các 各các 圓viên 滿mãn 。 若nhược 得đắc 無vô 礙ngại 妙diệu 智trí 。 即tức 能năng 發phát 其kỳ 無vô 量lượng 妙diệu 用dụng 。 若nhược 無vô 妙diệu 智trí 。 雖tuy 有hữu 寶bảo 覺giác 性tánh 體thể 。 不bất 能năng 發phát 其kỳ 妙diệu 用dụng 。 即tức 如như 琴cầm 瑟sắt 等đẳng 。 皆giai 有hữu 妙diệu 音âm 。 而nhi 能năng 發phát 不bất 能năng 發phát 者giả 。 在tại 妙diệu 指chỉ 之chi 有hữu 與dữ 無vô 耳nhĩ 。 如như 我ngã 於ư 寶bảo 覺giác 性tánh 體thể 中trung 。 唯duy 一nhất 按án 指chỉ 。 即tức 為vi 海Hải 印Ấn 三Tam 昧Muội 。 發phát 大đại 光quang 明minh 。 則tắc 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 心tâm 行hành 。 及cập 一nhất 切thiết 法pháp 門môn 。 皆giai 得đắc 慧tuệ 明minh 。 汝nhữ 於ư 寶bảo 覺giác 性tánh 體thể 中trung 。 暫tạm 一nhất 舉cử 心tâm 。 即tức 為vi 能năng 見kiến 妄vọng 心tâm 。 所sở 見kiến 妄vọng 境cảnh 。 而nhi 滿mãn 目mục 塵trần 勞lao 。 先tiên 起khởi 於ư 前tiền 。 所sở 謂vị 我ngã 以dĩ 妙diệu 明minh 。 不bất 生sanh 不bất 滅diệt 。 合hợp 如Như 來Lai 藏tạng 。 而nhi 如Như 來Lai 藏tạng 。 唯duy 妙diệu 覺giác 明minh 。 圓viên 照chiếu 法Pháp 界Giới 。 汝nhữ 以dĩ 色sắc 空không 。 相tương 傾khuynh 相tương 奪đoạt 。 於ư 如Như 來Lai 藏tạng 。 而nhi 如Như 來Lai 藏tạng 。 隨tùy 為vi 色sắc 空không 。 周chu 徧biến 法Pháp 界Giới 。 是thị 也dã 。 夫phu 所sở 以dĩ 體thể 雖tuy 圓viên 。 而nhi 用dụng 缺khuyết 妙diệu 者giả 。 良lương 由do 根căn 微vi 志chí 劣liệt 。 不bất 肯khẳng 勤cần 求cầu 無vô 上thượng 覺giác 道đạo 。 愛ái 念niệm 小Tiểu 乘Thừa 。 但đãn 得đắc 有Hữu 餘Dư 涅Niết 槃Bàn 。 執chấp 化hóa 城thành 迷mê 寶bảo 所sở 。 盖# 得đắc 少thiểu 為vi 足túc 故cố 也dã 。

富Phú 樓Lâu 那Na 言ngôn 我ngã 與dữ 如Như 來Lai 。 至chí 自tự 蔽tế 妙diệu 明minh 。 受thọ 此thử 淪luân 溺nịch 。

冠quan 註chú 。 此thử 一nhất 領lãnh 一nhất 問vấn 。 以dĩ 窮cùng 究cứu 妄vọng 因nhân 也dã 。 我ngã 與dữ 如Như 來Lai 下hạ 。 領lãnh 上thượng 寶bảo 覺giác 真chân 心tâm 。 各các 各các 圓viên 滿mãn 義nghĩa 。 而nhi 我ngã 昔tích 遭tao 。 無vô 始thỉ 妄vọng 想tưởng 。 久cửu 在tại 輪luân 迴hồi 。 領lãnh 前tiền 因nhân 明minh 立lập 所sở 。 所sở 既ký 妄vọng 立lập 。 生sanh 汝nhữ 妄vọng 能năng 。 以dĩ 至chí 三tam 種chủng 相tương 續tục 義nghĩa 。 今kim 得đắc 聖thánh 果Quả 二nhị 句cú 。 領lãnh 上thượng 愛ái 戀luyến 小Tiểu 乘Thừa 。 得đắc 少thiểu 為vi 足túc 義nghĩa 。 世Thế 尊Tôn 諸chư 妄vọng 下hạ 。 領lãnh 前tiền 四tứ 喻dụ 。 及cập 諸chư 佛Phật 如Như 來Lai 。 菩Bồ 提Đề 涅Niết 槃Bàn 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 義nghĩa 。 敢cảm 問vấn 下hạ 。 正chánh 問vấn 起khởi 妄vọng 之chi 因nhân 。 意ý 謂vị 。 我ngã 但đãn 得đắc 小tiểu 果quả 。 猶do 未vị 究cứu 竟cánh 。 故cố 不bất 知tri 妄vọng 因nhân 何hà 起khởi 。 世Thế 尊Tôn 五ngũ 住trụ 究cứu 盡tận 。 二nhị 死tử 永vĩnh 忘vong 。 所sở 謂vị 一nhất 切thiết 圓viên 滅diệt 。 獨độc 妙diệu 真chân 常thường 。 世thế 出xuất 世thế 法pháp 。 無vô 不bất 覺giác 了liễu 。 敢cảm 問vấn 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 何hà 因nhân 有hữu 妄vọng 。 自tự 蔽tế 寶bảo 覺giác 體thể 上thượng 。 妙diệu 明minh 之chi 用dụng 。 而nhi 受thọ 此thử 淪luân 溺nịch 耶da 。 前tiền 問vấn 忽hốt 生sanh 山sơn 河hà 大đại 地địa 等đẳng 相tương/tướng 。 答đáp 曰viết 因nhân 明minh 立lập 所sở 。 所sở 既ký 妄vọng 立lập 。 無vô 同đồng 異dị 中trung 。 熾sí 然nhiên 成thành 異dị 。 今kim 更cánh 問vấn 所sở 既ký 妄vọng 立lập 之chi 妄vọng 。 又hựu 從tùng 何hà 有hữu 。 然nhiên 此thử 問vấn 答đáp 。 正chánh 要yếu 發phát 明minh 圓viên 悟ngộ 圓viên 證chứng 。 不bất 落lạc 階giai 級cấp 。 初sơ 發phát 心tâm 時thời 。 便tiện 成thành 正chánh 覺giác 之chi 旨chỉ 。 以dĩ 為vi 修tu 道Đạo 分phần/phân 張trương 本bổn 也dã 。

佛Phật 告cáo 富Phú 樓Lâu 那Na 。 汝nhữ 雖tuy 除trừ 疑nghi 。 至chí 妄vọng 性tánh 如như 是thị 。 因nhân 何hà 為vi 在tại 。

冠quan 註chú 。 此thử 明minh 妄vọng 本bổn 無vô 因nhân 。 以dĩ 破phá 滿mãn 慈từ 滅diệt 妄vọng 求cầu 真chân 之chi 疑nghi 也dã 。 意ý 謂vị 。 汝nhữ 雖tuy 聞văn 因nhân 明minh 立lập 所sở 。 所sở 既ký 妄vọng 立lập 。 已dĩ 除trừ 忽hốt 生sanh 山sơn 河hà 之chi 疑nghi 。 陵lăng 滅diệt 不bất 容dung 之chi 惑hoặc 。 尚thượng 不bất 達đạt 此thử 妄vọng 無vô 因nhân 。 故cố 強cường/cưỡng 索sách 其kỳ 因nhân 。 而nhi 擬nghĩ 滅diệt 之chi 。 斯tư 正chánh 是thị 餘dư 惑hoặc 未vị 盡tận 也dã 。 汝nhữ 若nhược 不bất 達đạt 妄vọng 本bổn 無vô 因nhân 。 亦diệc 無vô 有hữu 滅diệt 。 吾ngô 今kim 就tựu 現hiện 前tiền 一nhất 事sự 問vấn 汝nhữ 。 汝nhữ 參tham 究cứu 之chi 。 則tắc 可khả 知tri 矣hĩ 。 汝nhữ 豈khởi 不bất 聞văn 。 室Thất 羅La 城Thành 中trung 。 演Diễn 若Nhã 達Đạt 多Đa 。 忽hốt 於ư 晨thần 朝triêu 。 以dĩ 鏡kính 照chiếu 面diện 。 迷mê 頭đầu 認nhận 影ảnh 。 以dĩ 為vi 魑si 魅mị 。 無vô 狀trạng 狂cuồng 走tẩu 之chi 事sự 乎hồ 。 於ư 意ý 云vân 何hà 理lý 會hội 。 此thử 人nhân 有hữu 何hà 因nhân 由do 耶da 。 無vô 故cố 狂cuồng 走tẩu 耶da 。 滿mãn 慈từ 。 因nhân 世Thế 尊Tôn 先tiên 以dĩ 無vô 狀trạng 示thị 之chi 。 而nhi 遂toại 以dĩ 何hà 因nhân 無vô 故cố 審thẩm 之chi 。 則tắc 於ư 言ngôn 下hạ 有hữu 省tỉnh 。

答đáp 言ngôn 。

是thị 人nhân 唯duy 是thị 心tâm 發phát 狂cuồng 顛điên 而nhi 走tẩu 。 更cánh 無vô 他tha 故cố 。 佛Phật 即tức 舉cử 法pháp 。 以dĩ 明minh 之chi 言ngôn 。 妙diệu 覺giác 明minh 心tâm 。 佛Phật 生sanh 同đồng 圓viên 。 其kỳ 體thể 本bổn 來lai 圓viên 滿mãn 。 其kỳ 用dụng 本bổn 來lai 明minh 妙diệu 。 曾tằng 無vô 餘dư 欠khiếm 。 亦diệc 無vô 迷mê 悟ngộ 。 在tại 眾chúng 生sanh 中trung 。 妄vọng 未vị 嘗thường 生sanh 。 且thả 既ký 稱xưng 之chi 為vi 妄vọng 。 云vân 何hà 有hữu 因nhân 。 若nhược 有hữu 所sở 因nhân 。 即tức 為vi 實thật 有hữu 。 云vân 何hà 為vi 妄vọng 。 若nhược 推thôi 其kỳ 因nhân 。 元nguyên 是thị 自tự 己kỷ 妄vọng 想tưởng 。 展triển 轉chuyển 相tương 因nhân 而nhi 起khởi 。 初sơ 無vô 實thật 體thể 。 而nhi 妄vọng 想tưởng 唯duy 依y 一nhất 念niệm 昏hôn 迷mê 。 以dĩ 迷mê 積tích 迷mê 。 經kinh 歷lịch 塵trần 劫kiếp 。 積tích 集tập 深thâm 厚hậu 。 是thị 故cố 。 佛Phật 雖tuy 為vì 汝nhữ 種chủng 種chủng 發phát 明minh 。 猶do 不bất 能năng 返phản 妄vọng 歸quy 真chân 。 而nhi 徒đồ 索sách 妄vọng 因nhân 。 豈khởi 知tri 如như 是thị 迷mê 因nhân 。 唯duy 因nhân 迷mê 卻khước 自tự 己kỷ 。 妙diệu 覺giác 明minh 圓viên 。 本bổn 圓viên 明minh 妙diệu 而nhi 有hữu 。 更cánh 無vô 別biệt 因nhân 。 汝nhữ 又hựu 云vân 。 世Thế 尊Tôn 諸chư 妄vọng 。 一nhất 切thiết 圓viên 滅diệt 。 但đãn 能năng 識thức 此thử 迷mê 本bổn 無vô 因nhân 。 則tắc 汝nhữ 妄vọng 想tưởng 。 自tự 無vô 所sở 依y 。 然nhiên 則tắc 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 現hiện 在tại 輪luân 迴hồi 。 尚thượng 不bất 見kiến 有hữu 妄vọng 生sanh 。 何hà 得đắc 云vân 世Thế 尊Tôn 諸chư 妄vọng 。 一nhất 切thiết 圓viên 滅diệt 。 亦diệc 欲dục 索sách 其kỳ 妄vọng 因nhân 而nhi 滅diệt 之chi 乎hồ 。 從tùng 來lai 未vị 曾tằng 生sanh 。 今kim 復phục 何hà 為vi 滅diệt 。 即tức 得đắc 菩Bồ 提Đề 者giả 。 雖tuy 得đắc 大đại 覺giác 。 豈khởi 能năng 確xác 指chỉ 過quá 去khứ 妄vọng 因nhân 。 以dĩ 示thị 人nhân 乎hồ 。 今kim 分phần/phân 說thuyết 迷mê 妄vọng 。 亦diệc 如như 寤ngụ 時thời 人nhân 。 說thuyết 夢mộng 中trung 事sự 。 心tâm 縱túng 精tinh 明minh 。 欲dục 何hà 因nhân 緣duyên 。 直trực 取thủ 夢mộng 中trung 所sở 覩đổ 之chi 物vật 。 以dĩ 示thị 人nhân 也dã 。 然nhiên 所sở 覩đổ 之chi 物vật 。 雖tuy 屬thuộc 乎hồ 夢mộng 。 亦diệc 非phi 世thế 之chi 絕tuyệt 無vô 者giả 。 宜nghi 乎hồ 可khả 取thủ 。 尚thượng 不bất 能năng 取thủ 。 況huống 復phục 無vô 根căn 之chi 妄vọng 。 本bổn 無vô 有hữu 因nhân 。 乃nãi 欲dục 我ngã 指chỉ 其kỳ 因nhân 而nhi 滅diệt 之chi 。 胡hồ 可khả 得đắc 哉tai 。 夫phu 汝nhữ 有hữu 此thử 妄vọng 想tưởng 。 即tức 如như 彼bỉ 達đạt 多đa 有hữu 狂cuồng 性tánh 相tướng 似tự 。 豈khởi 有hữu 因nhân 由do 緣duyên 故cố 而nhi 後hậu 狂cuồng 。 元nguyên 是thị 自tự 己kỷ 。 迷mê 頭đầu 認nhận 影ảnh 。 怖bố 畏úy 狂cuồng 走tẩu 。 若nhược 使sử 其kỳ 頭đầu 。 果quả 有hữu 得đắc 失thất 。 不bất 名danh 為vi 狂cuồng 。 忽hốt 然nhiên 狂cuồng 性tánh 一nhất 歇hiết 。 頭đầu 非phi 外ngoại 得đắc 。 縱túng/tung 未vị 歇hiết 狂cuồng 。 頭đầu 本bổn 自tự 在tại 。 有hữu 何hà 遺di 失thất 。 若nhược 使sử 妙diệu 覺giác 性tánh 體thể 。 果quả 有hữu 得đắc 失thất 。 不bất 名danh 為vi 妄vọng 。 悟ngộ 非phi 外ngoại 得đắc 。 迷mê 非phi 真chân 失thất 。 故cố 名danh 為vi 妄vọng 。 汝nhữ 之chi 妄vọng 性tánh 。 既ký 如như 達đạt 多đa 之chi 狂cuồng 性tánh 。 則tắc 因nhân 無vô 所sở 在tại 。 覔# 因nhân 且thả 不bất 可khả 得đắc 。 欲dục 從tùng 何hà 而nhi 滅diệt 之chi 乎hồ 。

○# 演Diễn 若Nhã 達Đạt 多Đa 。 此thử 云vân 祠từ 受thọ 。 從tùng 神thần 乞khất 得đắc 故cố 也dã 。 此thử 以dĩ 照chiếu 鏡kính 狂cuồng 走tẩu 。 喻dụ 如như 九cửu 法Pháp 界Giới 中trung 。 依y 正chánh 二nhị 報báo 。 皆giai 大đại 圓viên 鏡kính 中trung 之chi 影ảnh 像tượng 。 其kỳ 性tánh 本bổn 空không 。 但đãn 為vì 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 迷mê 頭đầu 認nhận 影ảnh 。 妄vọng 生sanh 取thủ 捨xả 。 故cố 狂cuồng 走tẩu 不bất 息tức 也dã 。

汝nhữ 但đãn 不bất 隨tùy 。 分phân 別biệt 世thế 間gian 。 至chí 方phương 悟ngộ 神thần 珠châu 。 非phi 從tùng 外ngoại 得đắc 。

冠quan 註chú 。 此thử 示thị 圓viên 悟ngộ 圓viên 證chứng 之chi 法Pháp 門môn 也dã 。 意ý 謂vị 。 汝nhữ 索sách 妄vọng 因nhân 。 殆đãi 欲dục 得đắc 此thử 因nhân 已dĩ 。 勞lao 筋cân 苦khổ 骨cốt 以dĩ 斷đoạn 之chi 。 今kim 既ký 了liễu 妄vọng 無vô 因nhân 。 何hà 必tất 廼# 爾nhĩ 。 汝nhữ 但đãn 悟ngộ 其kỳ 世thế 界giới 業nghiệp 果quả 。 眾chúng 生sanh 三tam 種chủng 相tương 續tục 。 如như 鏡kính 中trung 影ảnh 像tượng 。 本bổn 非phi 實thật 有hữu 。 妄vọng 見kiến 其kỳ 有hữu 。 而nhi 妄vọng 亦diệc 無vô 因nhân 。 自tự 不bất 隨tùy 順thuận 此thử 三tam 者giả 。 以dĩ 起khởi 分phân 別biệt 妄vọng 心tâm 。 此thử 心tâm 一nhất 歇hiết 。 則tắc 三tam 緣duyên 頓đốn 斷đoạn 。 而nhi 三tam 種chủng 流lưu 注chú 習tập 氣khí 。 便tiện 不bất 能năng 生sanh 。 此thử 即tức 所sở 謂vị 現hiện 行hành 斷đoạn 。 則tắc 種chủng 子tử 不bất 生sanh 矣hĩ 。 復phục 舉cử 前tiền 喻dụ 。 直trực 示thị 之chi 曰viết 。 汝nhữ 認nhận 三tam 種chủng 為vi 實thật 有hữu 。 而nhi 生sanh 取thủ 著trước 者giả 。 正chánh 與dữ 達đạt 多đa 。 認nhận 鏡kính 中trung 頭đầu 影ảnh 。 而nhi 狂cuồng 走tẩu 相tương 似tự 。 若nhược 果quả 了liễu 妄vọng 無vô 因nhân 。 分phân 別biệt 頓đốn 歇hiết 。 正chánh 汝nhữ 心tâm 中trung 演Diễn 若Nhã 達Đạt 多Đa 。 狂cuồng 性tánh 自tự 歇hiết 之chi 際tế 。 盖# 此thử 狂cuồng 一nhất 歇hiết 。 當đương 下hạ 即tức 是thị 菩Bồ 提Đề 。 不bất 假giả 餘dư 力lực 。 即tức 如như 達đạt 多đa 。 忽hốt 然nhiên 狂cuồng 歇hiết 。 頭đầu 非phi 外ngoại 得đắc 。 縱túng/tung 未vị 歇hiết 狂cuồng 。 亦diệc 何hà 遺di 失thất 。 故cố 曰viết 勝thắng 淨tịnh 明minh 心tâm 。 本bổn 周chu 法Pháp 界Giới 。 不bất 從tùng 人nhân 得đắc 。 所sở 謂vị 但đãn 離ly 妄vọng 想tưởng 。 即tức 如như 如như 佛Phật 。 何hà 藉tạ 研nghiên 真chân 斷đoạn 惑hoặc 。 尅khắc 苦khổ 修tu 證chứng 耶da 。 柰nại 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 現hiện 被bị 五ngũ 蘊uẩn 覆phú 盖# 。 勝thắng 淨tịnh 明minh 心tâm 。 亦diệc 如như 有hữu 人nhân 。 於ư 自tự 衣y 中trung 。 繫hệ 如như 意ý 珠châu 也dã 。 迷mê 卻khước 此thử 心tâm 。 不bất 能năng 究cứu 竟cánh 。 徒đồ 趣thú 人nhân 天thiên 小tiểu 果quả 。 亦diệc 如như 持trì 珠châu 乞khất 食thực 。 馳trì 走tẩu 他tha 方phương 也dã 。 雖tuy 在tại 迷mê 途đồ 。 元nguyên 未vị 失thất 真chân 。 亦diệc 如như 雖tuy 實thật 貧bần 窮cùng 。 珠châu 未vị 曾tằng 失thất 也dã 。 一nhất 朝triêu 見kiến 佛Phật 聞văn 法Pháp 。 證chứng 得đắc 此thử 勝thắng 淨tịnh 明minh 心tâm 。 本bổn 周chu 法Pháp 界Giới 。 不bất 從tùng 人nhân 得đắc 。 方phương 知tri 不bất 藉tạ 劬cù 勞lao 。 肯khẳng 綮khính 修tu 證chứng 。 亦diệc 如như 忽hốt 有hữu 智trí 者giả 。 指chỉ 示thị 其kỳ 珠châu 。 所sở 願nguyện 從tùng 心tâm 。 致trí 大đại 饒nhiêu 富phú 。 方phương 悟ngộ 神thần 珠châu 。 不bất 從tùng 外ngoại 得đắc 也dã 。 雖tuy 然nhiên 。 狂cuồng 歇hiết 即tức 菩Bồ 提Đề 者giả 。 談đàm 何hà 容dung 易dị 哉tai 。 菩Bồ 提Đề 。 果quả 智trí 之chi 號hiệu 。 勝thắng 淨tịnh 明minh 心tâm 。 極cực 果quả 之chi 體thể 。 智trí 體thể 兼kiêm 舉cử 也dã 。 骨cốt 間gian 肉nhục 曰viết 肯khẳng 。 筋cân 肉nhục 結kết 處xứ 曰viết 綮khính/khể 。 特đặc 取thủ 微vi 細tế 斷đoạn 惑hoặc 義nghĩa 也dã 。 中trung 觀quán 論luận 云vân 。 無vô 物vật 從tùng 緣duyên 起khởi 。 無vô 物vật 從tùng 緣duyên 滅diệt 。 起khởi 惟duy 諸chư 緣duyên 起khởi 滅diệt 。 惟duy 諸chư 緣duyên 滅diệt 也dã 。

即tức 時thời 阿A 難Nan 。 在tại 大đại 眾chúng 中trung 。 至chí 惟duy 垂thùy 大đại 悲bi 。 開khai 發phát 迷mê 悶muộn 。

冠quan 註chú 。 此thử 是thị 當đương 機cơ 第đệ 三tam 番phiên 。 躡niếp 佛Phật 語ngữ 而nhi 執chấp 因nhân 緣duyên 也dã 。 最tối 初sơ 執chấp 見kiến 精tinh 當đương 屬thuộc 因nhân 緣duyên 。 次thứ 執chấp 萬vạn 法pháp 當đương 屬thuộc 因nhân 緣duyên 。 此thử 執chấp 證chứng 果Quả 當đương 屬thuộc 因nhân 緣duyên 。 意ý 謂vị 。 向hướng 也dã 極cực 排bài 因nhân 緣duyên 。 而nhi 今kim 又hựu 說thuyết 三tam 種chủng 分phân 別biệt 緣duyên 斷đoạn 。 則tắc 殺sát 盜đạo 淫dâm 等đẳng 。 三tam 因nhân 不bất 生sanh 。 斯tư 則tắc 因nhân 緣duyên 。 皎hiệu 然nhiên 明minh 白bạch 。 云vân 何hà 如Như 來Lai 。 既ký 說thuyết 因nhân 緣duyên 。 而nhi 復phục 頓đốn 棄khí 之chi 耶da 。 且thả 我ngã 輩bối 。 由do 此thử 因nhân 緣duyên 之chi 法pháp 。 心tâm 得đắc 開khai 悟ngộ 。 又hựu 豈khởi 獨độc 我ngã 等đẳng 年niên 少thiếu 。 有Hữu 學Học 聲Thanh 聞Văn 。 藉tạ 此thử 悟ngộ 道đạo 。 即tức 此thử 會hội 中trung 大Đại 目Mục 犍Kiền 連Liên 等đẳng 。 初sơ 從tùng 老lão 梵Phạm 志Chí 。 信tín 修tu 異dị 道đạo 。 因nhân 於ư 途đồ 中trung 相tương 值trị 波ba 離ly 迦Ca 葉Diếp 等đẳng 。 聞văn 說thuyết 生sanh 滅diệt 四Tứ 諦Đế 因nhân 緣duyên 。 開khai 悟ngộ 信tín 從tùng 。 然nhiên 後hậu 見kiến 佛Phật 。 得đắc 成thành 聖thánh 果Quả 。 今kim 說thuyết 狂cuồng 性tánh 自tự 歇hiết 。 即tức 是thị 菩Bồ 提Đề 。 不bất 藉tạ 因nhân 緣duyên 。 即tức 前tiền 拘câu 舍xá 棃lê 等đẳng 所sở 說thuyết 。 八bát 萬vạn 劫kiếp 後hậu 。 自tự 然nhiên 成thành 道Đạo 。 猶do 如như 縷lũ 丸hoàn 極cực 處xứ 停đình 止chỉ 。 不bất 假giả 修tu 證chứng 者giả 。 翻phiên 成thành 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 諦đế 也dã 。 世Thế 尊Tôn 不bất 墮đọa 因nhân 緣duyên 。 則tắc 墮đọa 自tự 然nhiên 。 此thử 又hựu 我ngã 等đẳng 迷mê 悶muộn 。 而nhi 莫mạc 能năng 決quyết 一nhất 者giả 。 惟duy 垂thùy 大đại 悲bi 。 開khai 發phát 之chi 也dã 。 殺sát 盜đạo 婬dâm 。 舊cựu 說thuyết 。 略lược 牒điệp 業nghiệp 果quả 之chi 因nhân 。 而nhi 意ý 該cai 世thế 界giới 眾chúng 生sanh 也dã 。 然nhiên 佛Phật 種chủng 從tùng 緣duyên 起khởi 。 因nhân 緣duyên 本bổn 不bất 礙ngại 菩Bồ 提Đề 。 但đãn 執chấp 取thủ 為vi 礙ngại 耳nhĩ 。

佛Phật 告cáo 阿A 難Nan 。 即tức 如như 城thành 中trung 。 至chí )# 如như 恆Hằng 河Hà 沙sa 秪# 益ích 戲hí 論luận 。

據cứ 本bổn 經Kinh 云vân 。 理lý 則tắc 頓đốn 悟ngộ 。 乘thừa 悟ngộ 併tinh 銷tiêu 。 事sự 非phi 頓đốn 除trừ 。 因nhân 次thứ 第đệ 盡tận 。 是thị 則tắc 解giải 行hành 兩lưỡng 門môn 不bất 可khả 偏thiên 廢phế 。 但đãn 行hành 由do 解giải 起khởi 。 行hành 起khởi 解giải 絕tuyệt 。 則tắc 近cận 之chi 矣hĩ 。 若nhược 更cánh 知tri 狂cuồng 歇hiết 即tức 菩Bồ 提Đề 者giả 。 惟duy 悟ngộ 因Nhân 地Địa 不bất 生sanh 滅diệt 心tâm 。 其kỳ 果quả 地địa 不bất 生sanh 滅diệt 覺giác 。 非phi 行hành 不bất 證chứng 。 自tự 不bất 墮đọa 理lý 障chướng 。 而nhi 捐quyên 實thật 行hạnh 也dã 。

冠quan 註chú 。 此thử 並tịnh 拂phất 因nhân 緣duyên 自tự 然nhiên 。 而nhi 伸thân 明minh 狂cuồng 性tánh 自tự 歇hiết 。 歇hiết 即tức 菩Bồ 提Đề 。 之chi 正chánh 旨chỉ 也dã 。 欲dục 拂phất 其kỳ 計kế 。 先tiên 揆quỹ 其kỳ 情tình 。 意ý 謂vị 。 汝nhữ 所sở 執chấp 悋lận 。 不bất 出xuất 二nhị 途đồ 。 今kim 就tựu 前tiền 達đạt 多đa 一nhất 事sự 推thôi 之chi 。 汝nhữ 必tất 謂vị 。 達đạt 多đa 狂cuồng 性tánh 因nhân 緣duyên 。 若nhược 得đắc 滅diệt 除trừ 。 則tắc 不bất 狂cuồng 性tánh 。 自tự 然nhiên 而nhi 出xuất 。 故cố 汝nhữ 執chấp 悋lận 生sanh 滅diệt 與dữ 不bất 生sanh 滅diệt 理lý 。 若nhược 非phi 因nhân 緣duyên 。 必tất 是thị 自tự 然nhiên 。 若nhược 非phi 自tự 然nhiên 。 必tất 是thị 因nhân 緣duyên 。 出xuất 此thử 二nhị 途đồ 。 則tắc 理lý 窮cùng 計kế 盡tận 矣hĩ 。 下hạ 審thẩm 明minh 按án 定định 曰viết 。 設thiết 使sử 達đạt 多đa 。 頭đầu 本bổn 自tự 然nhiên 。 既ký 是thị 自tự 然nhiên 。 亦diệc 本bổn 自tự 天thiên 然nhiên 。 則tắc 狂cuồng 與dữ 不bất 狂cuồng 。 無vô 非phi 自tự 然nhiên 。 何hà 因nhân 照chiếu 鏡kính 之chi 故cố 。 始thỉ 怖bố 無vô 頭đầu 。 而nhi 狂cuồng 走tẩu 耶da 。 若nhược 雙song 計kế 兩lưỡng 途đồ 。 曰viết 自tự 然nhiên 有hữu 頭đầu 。 照chiếu 鏡kính 因nhân 緣duyên 。 而nhi 遂toại 怖bố 無vô 頭đầu 。 故cố 狂cuồng 走tẩu 也dã 。 下hạ 即tức 奪đoạt 破phá 因nhân 緣duyên 一nhất 計kế 曰viết 。 是thị 則tắc 因nhân 緣duyên 非phi 實thật 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 若nhược 實thật 有hữu 因nhân 緣duyên 。 何hà 不bất 自tự 然nhiên 。 本bổn 有hữu 之chi 頭đầu 。 因nhân 照chiếu 鏡kính 故cố 。 而nhi 實thật 失thất 之chi 乎hồ 。 彼bỉ 雖tuy 怖bố 無vô 頭đầu 。 本bổn 頭đầu 不bất 失thất 。 而nhi 無vô 狀trạng 狂cuồng 怖bố 。 妄vọng 謂vị 無vô 頭đầu 而nhi 已dĩ 。 且thả 正chánh 當đương 狂cuồng 怖bố 。 覺giác 無vô 頭đầu 時thời 。 非phi 有hữu 所sở 失thất 。 及cập 至chí 狂cuồng 歇hiết 覺giác 有hữu 頭đầu 時thời 。 非phi 有hữu 所sở 得đắc 。 而nhi 狂cuồng 起khởi 狂cuồng 歇hiết 。 曾tằng 無vô 變biến 易dị 。 則tắc 本bổn 頭đầu 定định 不bất 藉tạ 照chiếu 鏡kính 因nhân 緣duyên 而nhi 無vô 。 明minh 矣hĩ 。 下hạ 奪đoạt 破phá 自tự 然nhiên 一nhất 計kế 曰viết 。 若nhược 謂vị 狂cuồng 與dữ 不bất 狂cuồng 。 皆giai 屬thuộc 自tự 然nhiên 。 非phi 藉tạ 因nhân 緣duyên 者giả 。 則tắc 狂cuồng 本bổn 出xuất 乎hồ 自tự 然nhiên 。 應ưng 當đương 本bổn 來lai 常thường 有hữu 狂cuồng 怖bố 。 不bất 知tri 未vị 狂cuồng 之chi 時thời 。 此thử 狂cuồng 性tánh 。 藏tạng 於ư 何hà 處xứ 。 而nhi 不bất 起khởi 耶da 。 既ký 無vô 藏tạng 處xứ 。 則tắc 狂cuồng 非phi 屬thuộc 於ư 自tự 然nhiên 。 明minh 矣hĩ 。 若nhược 謂vị 不bất 狂cuồng 出xuất 乎hồ 自tự 然nhiên 。 則tắc 頭đầu 本bổn 無vô 失thất 。 應ưng 當đương 常thường 無vô 狂cuồng 妄vọng 。 何hà 為vi 而nhi 怖bố 頭đầu 狂cuồng 走tẩu 也dã 。 若nhược 知tri 頭đầu 無vô 變biến 易dị 。 不bất 藉tạ 因nhân 緣duyên 無vô 。 亦diệc 非phi 自tự 然nhiên 有hữu 。 足túc 見kiến 狂cuồng 怖bố 妄vọng 出xuất 。 既ký 知tri 頭đầu 之chi 與dữ 狂cuồng 如như 此thử 。 則tắc 知tri 菩Bồ 提Đề 真chân 性tánh 。 本bổn 非phi 因nhân 緣duyên 。 及cập 與dữ 自tự 然nhiên 。 而nhi 計kế 因nhân 緣duyên 自tự 然nhiên 者giả 。 皆giai 妄vọng 出xuất 耳nhĩ 。 故cố 直trực 出xuất 正chánh 意ý 曰viết 。 若nhược 悟ngộ 本bổn 頭đầu 。 曾tằng 無vô 得đắc 失thất 。 自tự 能năng 識thức 知tri 狂cuồng 走tẩu 。 唯duy 妄vọng 出xuất 也dã 。 若nhược 使sử 真chân 正chánh 親thân 見kiến 菩Bồ 提Đề 真chân 性tánh 。 不bất 從tùng 迷mê 而nhi 失thất 。 不bất 從tùng 悟ngộ 而nhi 得đắc 。 則tắc 是thị 狂cuồng 性tánh 頓đốn 歇hiết 。 而nhi 因nhân 緣duyên 自tự 然nhiên 。 俱câu 為vi 戲hí 論luận 。 全toàn 無vô 實thật 義nghĩa 矣hĩ 。 復phục 伸thân 己kỷ 意ý 云vân 。 由do 是thị 二nhị 俱câu 戲hí 論luận 故cố 。 我ngã 說thuyết 但đãn 得đắc 三tam 種chủng 分phân 別biệt 緣duyên 斷đoạn 。 當đương 下hạ 即tức 菩Bồ 提Đề 真chân 心tâm 。 然nhiên 計kế 緣duyên 斷đoạn 而nhi 後hậu 菩Bồ 提Đề 心tâm 生sanh 者giả 。 亦diệc 墮đọa 戲hí 論luận 。

何hà 以dĩ 故cố 。 謂vị 菩Bồ 提Đề 心tâm 生sanh 。 而nhi 生sanh 滅diệt 心tâm 滅diệt 。 此thử 但đãn 是thị 生sanh 滅diệt 之chi 心tâm 。 仍nhưng 非phi 菩Bồ 提Đề 真chân 心tâm 也dã 。 夫phu 只chỉ 許hứa 緣duyên 斷đoạn 。 即tức 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 不bất 許hứa 緣duyên 斷đoạn 生sanh 菩Bồ 提Đề 心tâm 者giả 。 正chánh 顯hiển 不bất 但đãn 生sanh 滅diệt 心tâm 盡tận 。 而nhi 滅diệt 生sanh 滅diệt 者giả 俱câu 盡tận 。 捐quyên 捨xả 藏tạng 識thức 。 至chí 於ư 無vô 功công 用dụng 道đạo 。 方phương 近cận 菩Bồ 提Đề 也dã 。 到đáo 此thử 分phần/phân 際tế 。 菩Bồ 提Đề 心tâm 生sanh 。 亦diệc 不bất 容dung 許hứa 。 豈khởi 容dung 自tự 然nhiên 。 若nhược 有hữu 自tự 然nhiên 。 則tắc 明minh 自tự 然nhiên 心tâm 生sanh 生sanh 滅diệt 心tâm 。 即tức 此thử 自tự 然nhiên 。 滅diệt 亦diệc 是thị 生sanh 滅diệt 。 猶do 然nhiên 戲hí 論luận 而nhi 已dĩ 。 何hà 以dĩ 言ngôn 之chi 。 汝nhữ 以dĩ 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。 諦đế 無vô 生sanh 滅diệt 者giả 。 名danh 為vi 自Tự 然Nhiên 。 是thị 對đối 世thế 諦đế 生sanh 滅diệt 者giả 。 名danh 為vi 因nhân 緣duyên 而nhi 立lập 。 非phi 真chân 無vô 生sanh 滅diệt 也dã 。 若nhược 以dĩ 喻dụ 明minh 。 正chánh 如như 世thế 間gian 因nhân 。 諸chư 相tướng 雜tạp 和hòa 。 成thành 一nhất 體thể 者giả 。 名danh 和Hòa 合Hợp 性Tánh 。 對đối 此thử 和hòa 合hợp 性tánh 。 而nhi 遂toại 指chỉ 非phi 和hòa 合hợp 者giả 。 稱xưng 本bổn 然nhiên 性tánh 。 則tắc 此thử 本bổn 然nhiên 與dữ 彼bỉ 和hòa 合hợp 。 均quân 屬thuộc 對đối 待đãi 。 非phi 戲hí 論luận 而nhi 何hà 。 直trực 至chí 本bổn 然nhiên 非phi 本bổn 然nhiên 。 和hòa 合hợp 非phi 和hòa 合hợp 。 而nhi 非phi 然nhiên 非phi 合hợp 俱câu 離ly 。 離ly 與dữ 不bất 離ly 俱câu 非phi 。 至chí 此thử 方phương 名danh 離ly 句cú 絕tuyệt 非phi 。 卓trác 然nhiên 獨độc 出xuất 之chi 末mạt 後hậu 句cú 。 方phương 是thị 無vô 戲hí 論luận 法pháp 。 然nhiên 理lý 須tu 頓đốn 悟ngộ 。 事sự 假giả 漸tiệm 盡tận 。 縱túng/tung 悟ngộ 到đáo 此thử 。 尚thượng 屬thuộc 因Nhân 地Địa 心tâm 。 果quả 地địa 菩Bồ 提Đề 涅Niết 槃Bàn 。 尚thượng 在tại 遙diêu 遠viễn 。 況huống 不bất 捨xả 戲hí 論luận 法pháp 。 而nhi 欲dục 證chứng 菩Bồ 提Đề 。 胡hồ 可khả 得đắc 哉tai 。 故cố 知tri 。 菩Bồ 提Đề 涅Niết 槃Bàn 。 非phi 汝nhữ 歷lịch 劫kiếp 。 辛tân 勤cần 多đa 聞văn 記ký 持trì 者giả 。 所sở 能năng 修tu 證chứng 也dã 。 豈khởi 獨độc 記ký 持trì 我ngã 說thuyết 之chi 法pháp 。 而nhi 不bất 得đắc 菩Bồ 提Đề 。 縱túng/tung 復phục 憶ức 持trì 十thập 方phương 如Như 來Lai 。 十Thập 二Nhị 部Bộ 經Kinh 。 所sở 知tri 清thanh 淨tịnh 妙diệu 理lý 。 更cánh 如như 恆Hằng 沙sa 之chi 多đa 。 亦diệc 是thị 理lý 障chướng 。 而nhi 名danh 言ngôn 習tập 氣khí 不bất 除trừ 。 亦diệc 秪# 資tư 益ích 戲hí 論luận 而nhi 已dĩ 。

汝nhữ 雖tuy 談đàm 說thuyết 。 因nhân 緣duyên 自tự 然nhiên 。 至chí 如như 何hà 自tự 欺khi 。 尚thượng 留lưu 觀quán 聽thính 。

此thử 世Thế 尊Tôn 極cực 力lực 責trách 勉miễn 。 令linh 其kỳ 進tiến 修tu 也dã 。 言ngôn 一nhất 日nhật 熏huân 修tu 。 非phi 歷lịch 劫kiếp 可khả 比tỉ 。 一nhất 念niệm 熏huân 修tu 。 又hựu 非phi 一nhất 日nhật 可khả 比tỉ 。 阿A 難Nan 比Bỉ 丘Khâu 。 非phi 耶da 輸du 女nữ 身thân 可khả 比tỉ 。 況huống 登đăng 伽già 淫dâm 女nữ 。 又hựu 不bất 及cập 耶da 輸du 也dã 。 登đăng 伽già 宿túc 為vì 婆Bà 羅La 門Môn 女nữ 。 名danh 本bổn 性tánh 。 今kim 帶đái 宿túc 名danh 。 故cố 為vi 性tánh 比Bỉ 丘Khâu 尼Ni 。 已dĩ 上thượng 見kiến 道đạo 分phần/phân 竟cánh 。 下hạ 文văn 發phát 明minh 修tu 道Đạo 分phần/phân 也dã 。

冠quan 註chú 。 此thử 極cực 斥xích 多đa 聞văn 之chi 障chướng 。 以dĩ 激kích 修tu 無vô 漏lậu 也dã 。 言ngôn 。 汝nhữ 雖tuy 能năng 談đàm 說thuyết 。 因nhân 緣duyên 自tự 然nhiên 。 決quyết 定định 明minh 了liễu 。 毫hào 無vô 差sai 舛suyễn 。 而nhi 多đa 聞văn 人nhân 中trung 。 推thôi 為vi 第đệ 一nhất 。 然nhiên 用dụng 此thử 多đa 聞văn 積tích 劫kiếp 熏huân 習tập 。 不bất 能năng 免miễn 離ly 。 惡ác 咒chú 之chi 難nạn/nan 。 若nhược 此thử 多đa 聞văn 。 可khả 脫thoát 淫dâm 術thuật 。 何hà 須tu 待đãi 我ngã 。 放phóng 大đại 頂đảnh 光quang 。 宣tuyên 說thuyết 神thần 咒chú 。 方phương 使sử 登đăng 伽già 心tâm 中trung 。 淫dâm 火hỏa 頓đốn 歇hiết 。 立lập 斷đoạn 麤thô 惑hoặc 。 而nhi 證chứng 三tam 果quả 。 便tiện 得đắc 報báo 居cư 不bất 還hoàn 。 不bất 生sanh 欲dục 界giới 。 設thiết 使sử 登đăng 伽già 愛ái 河hà 不bất 枯khô 。 安an 能năng 令linh 汝nhữ 脫thoát 其kỳ 淫dâm 難nạn/nan 哉tai 。 是thị 故cố 。 汝nhữ 雖tuy 歷lịch 劫kiếp 辛tân 勤cần 。 憶ức 持trì 十thập 方phương 如Như 來Lai 。 秘bí 密mật 章chương 句cú 。 妙diệu 嚴nghiêm 淨tịnh 境cảnh 。 而nhi 見kiến 聞văn 習tập 漏lậu 。 終chung 莫mạc 能năng 除trừ 。 不bất 如như 一nhất 日nhật 。 入nhập 無vô 分phân 別biệt 。 頓đốn 斷đoạn 三tam 緣duyên 。 即tức 不bất 漏lậu 落lạc 於ư 染nhiễm 淨tịnh 分phân 別biệt 。 縱túng/tung 見kiến 淫dâm 女nữ 麤thô 濁trược 之chi 相tướng 。 不bất 起khởi 憎tăng 心tâm 。 見kiến 如Như 來Lai 淨tịnh 妙diệu 之chi 相tướng 。 亦diệc 不bất 起khởi 愛ái 心tâm 。 自tự 能năng 遠viễn 離ly 世thế 間gian 。 多đa 生sanh 憎tăng 愛ái 二nhị 苦khổ 矣hĩ 。 復phục 舉cử 劣liệt 機cơ 受thọ 益ích 。 而nhi 痛thống 責trách 之chi 曰viết 。 如như 摩Ma 登Đăng 伽Già 。 宿túc 為vi 淫dâm 女nữ 。 其kỳ 業nghiệp 障chướng 何hà 等đẳng 深thâm 厚hậu 。 由do 神thần 咒chú 力lực 。 銷tiêu 其kỳ 愛ái 欲dục 。 今kim 在tại 法pháp 中trung 。 名danh 姓tánh 比Bỉ 丘Khâu 尼Ni 。 且thả 與dữ 羅La 睺Hầu 母mẫu 。 耶Da 輸Du 陀Đà 羅La 。 同đồng 悟ngộ 宿túc 因nhân 。 始thỉ 知tri 歷lịch 世thế 報báo 居cư 女nữ 身thân 。 全toàn 因nhân 慾dục 愛ái 深thâm 重trọng 。 今kim 緣duyên 宿túc 命mạng 開khai 通thông 。 洞đỗng 見kiến 累lũy 劫kiếp 。 而nhi 悔hối 悟ngộ 懇khẩn 至chí 。 乘thừa 此thử 一nhất 念niệm 熏huân 修tu 。 無vô 漏lậu 善thiện 故cố 。 登đăng 伽già 便tiện 得đắc 出xuất 纏triền 。 耶da 輸du 已dĩ 蒙mông 授thọ 記ký 。 夫phu 耶da 輸du 女nữ 身thân 。 已dĩ 為vi 劣liệt 弱nhược 。 而nhi 登đăng 伽già 淫dâm 女nữ 更cánh 下hạ 劣liệt 。 今kim 尚thượng 以dĩ 一nhất 念niệm 熏huân 修tu 。 俱câu 獲hoạch 大đại 饒nhiêu 益ích 。 而nhi 汝nhữ 以dĩ 丈trượng 夫phu 根căn 智trí 。 稟bẩm 受thọ 佛Phật 法Pháp 。 反phản 徒đồ 戀luyến 多đa 聞văn 。 不bất 修tu 無vô 漏lậu 。 且thả 明minh 知tri 戲hí 論luận 無vô 功công 。 熏huân 修tu 有hữu 益ích 。 尚thượng 留lưu 見kiến 聞văn 分phân 別biệt 。 而nhi 躭đam 著trước 戲hí 論luận 。 非phi 自tự 欺khi 而nhi 何hà 。

阿A 難Nan 及cập 諸chư 大đại 眾chúng 。 聞văn 佛Phật 示thị 誨hối 。 至chí 在tại 會hội 一nhất 心tâm 。 佇trữ 佛Phật 慈từ 旨chỉ 。

無Vô 餘Dư 涅Niết 槃Bàn 。 果quả 地địa 覺giác 。 本bổn 發phát 心tâm 路lộ 。 因Nhân 地Địa 心tâm 也dã 。 此thử 特đặc 求cầu 示thị 因Nhân 地Địa 心tâm 。 以dĩ 趣thú 果quả 地địa 覺giác 也dã 。 攀phàn 緣duyên 分phân 別biệt 二nhị 執chấp 。 此thử 等đẳng 前tiền 已dĩ 開khai 示thị 悟ngộ 明minh 矣hĩ 。 此thử 復phục 求cầu 入nhập 路lộ 也dã 。 開khai 示thị 由do 人nhân 。 悟ngộ 入nhập 由do 己kỷ 也dã 。

冠quan 註chú 。 此thử 先tiên 敘tự 大đại 眾chúng 領lãnh 悟ngộ 。 後hậu 請thỉnh 修tu 行hành 門môn 路lộ 也dã 。 聞văn 佛Phật 示thị 誨hối 。 疑nghi 惑hoặc 銷tiêu 除trừ 。 通thông 指chỉ 前tiền 來lai 多đa 番phiên 破phá 除trừ 因nhân 緣duyên 自tự 然nhiên 。 和hòa 合hợp 非phi 和hòa 合hợp 也dã 。 心tâm 悟ngộ 實thật 相tướng 者giả 。 遠viễn 指chỉ 離ly 即tức 離ly 非phi 。 是thị 即tức 非phi 即tức 。 如Như 來Lai 藏tạng 心tâm 。 近cận 指chỉ 狂cuồng 性tánh 自tự 歇hiết 。 歇hiết 即tức 菩Bồ 提Đề 。 勝thắng 淨tịnh 明minh 心tâm 。 本bổn 周chu 法Pháp 界Giới 。 不bất 從tùng 人nhân 得đắc 。 併tinh 三tam 緣duyên 斷đoạn 故cố 。 即tức 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 無vô 功công 用dụng 道đạo 。 離ly 合hợp 俱câu 非phi 等đẳng 。 皆giai 是thị 也dã 。 身thân 意ý 輕khinh 安an 者giả 。 放phóng 捨xả 戲hí 論luận 。 得đắc 正chánh 定định 想tưởng 。 心tâm 若nhược 空không 海hải 也dã 。 得đắc 未vị 曾tằng 有hữu 者giả 。 極cực 慶khánh 其kỳ 聞văn 所sở 未vị 聞văn 也dã 。 阿A 難Nan 到đáo 此thử 領lãnh 悟ngộ 愈dũ 深thâm 。 而nhi 悲bi 感cảm 愈dũ 切thiết 。 故cố 曰viết 重trùng 復phục 悲bi 淚lệ 。 皆giai 經kinh 家gia 所sở 敘tự 也dã 。 無vô 上thượng 大đại 悲bi 。 超siêu 過quá 一nhất 切thiết 悲bi 心tâm 也dã 。 清thanh 淨tịnh 者giả 。 無vô 垢cấu 智trí 也dã 。 悲bi 智trí 雙song 運vận 。 利lợi 樂lạc 無vô 盡tận 。 如như 摩ma 尼ni 珠châu 。 隨tùy 意ý 濟tế 拔bạt 。 而nhi 得đắc 自tự 在tại 。 故cố 曰viết 寶bảo 王vương 。 善thiện 開khai 我ngã 心tâm 者giả 。 言ngôn 我ngã 等đẳng 迷mê 妄vọng 固cố 閉bế 。 久cửu 不bất 開khai 悟ngộ 。 今kim 蒙mông 多đa 番phiên 指chỉ 示thị 。 令linh 得đắc 開khai 通thông 。 下hạ 申thân 明minh 善thiện 開khai 意ý 。 如như 是thị 者giả 。 指chỉ 上thượng 之chi 詞từ 。 種chủng 種chủng 因nhân 緣duyên 。 指chỉ 演Diễn 若Nhã 達Đạt 多Đa 以dĩ 下hạ 意ý 。 方phương 便tiện 提đề 獎tưởng 。 謂vị 能năng 提đề 撕# 。 以dĩ 警cảnh 其kỳ 迷mê 執chấp 。 獎tưởng 勸khuyến 以dĩ 振chấn 其kỳ 疲bì 怠đãi 。 引dẫn 。 謂vị 誘dụ 掖dịch 。 沉trầm 。 謂vị 陷hãm 溺nịch 。 冥minh 。 謂vị 障chướng 蔽tế 。 苦khổ 海hải 。 即tức 憎tăng 愛ái 二nhị 苦khổ 海hải 也dã 。 世Thế 尊Tôn 下hạ 。 領lãnh 悟ngộ 前tiền 如Như 來Lai 藏tạng 性tánh 妙diệu 覺giác 明minh 。 圓viên 照chiếu 法Pháp 界Giới 。 乃nãi 至chí 坐tọa 微vi 塵trần 裡# 轉chuyển 大đại 法Pháp 輪luân 意ý 。 含hàm 。 包bao 含hàm 。 育dục 。 生sanh 育dục 。 如Như 來Lai 。 正chánh 報báo 。 剎sát 。 即tức 依y 報báo 。 盖# 謂vị 我ngã 等đẳng 本bổn 有hữu 如như 是thị 廣quảng 大đại 如Như 來Lai 藏tạng 心tâm 。 清thanh 淨tịnh 寶bảo 嚴nghiêm 。 含hàm 育dục 十thập 方phương 。 乃nãi 不bất 自tự 知tri 。 徒đồ 沉trầm 苦khổ 海hải 。 世Thế 尊Tôn 興hưng 大đại 悲bi 心tâm 。 以dĩ 種chủng 種chủng 因nhân 緣duyên 。 提đề 獎tưởng 引dẫn 誘dụ 。 令linh 得đắc 開khai 悟ngộ 。 不bất 勝thắng 慶khánh 幸hạnh 。 但đãn 世Thế 尊Tôn 復phục 責trách 。 多đa 聞văn 無vô 功công 。 不bất 逮đãi 一nhất 日nhật 。 修tu 無vô 漏lậu 業nghiệp 。 然nhiên 欲dục 修tu 此thử 業nghiệp 。 無vô 門môn 可khả 入nhập 。 我ngã 今kim 猶do 如như 。 旅lữ 泊bạc 之chi 人nhân 。 忽hốt 蒙mông 天thiên 王vương 。 賜tứ 與dữ 華hoa 屋ốc 。 不bất 獲hoạch 其kỳ 門môn 。 終chung 莫mạc 能năng 入nhập 。 惟duy 願nguyện 如Như 來Lai 。 示thị 我ngã 入nhập 門môn 之chi 處xứ 。 在tại 會hội 眾chúng 等đẳng 。 雖tuy 為vi 障chướng 蔽tế 。 而nhi 不bất 明minh 前tiền 途đồ 。 久cửu 滯trệ 化hóa 城thành 。 今kim 畢tất 竟cánh 捐quyên 捨xả 小Tiểu 乘Thừa 。 直trực 趣thú 如Như 來Lai 無Vô 餘Dư 涅Niết 槃Bàn 。 故cố 求cầu 導đạo 師sư 舊cựu 由do 之chi 路lộ 。 倘thảng 蒙mông 指chỉ 示thị 。 亦diệc 令linh 未vị 入nhập 化hóa 城thành 之chi 有hữu 學học 者giả 。 從tùng 此thử 法Pháp 門môn 。 攝nhiếp 伏phục 疇trù 昔tích 攀phàn 緣duyên 妄vọng 想tưởng 。 而nhi 後hậu 得đắc 一nhất 心tâm 總tổng 持trì 。 三Tam 藏Tạng 圓viên 融dung 。 深thâm 入nhập 佛Phật 知tri 見kiến 也dã 。

爾nhĩ 時thời 世Thế 尊Tôn 。 哀ai 愍mẫn 會hội 中trung 。 至chí 發phát 覺giác 初sơ 心tâm 。 二nhị 決quyết 定định 義nghĩa 。

下hạ 示thị 二nhị 決quyết 定định 義nghĩa 者giả 。 由do 阿A 難Nan 問vấn 如Như 來Lai 無Vô 餘Dư 涅Niết 槃Bàn 。 本bổn 發phát 心tâm 路lộ 。 併tinh 攝nhiếp 伏phục 攀phàn 緣duyên 。 入nhập 佛Phật 知tri 見kiến 。 故cố 世Thế 尊Tôn 以dĩ 二nhị 決quyết 定định 義nghĩa 語ngữ 之chi 。 欲dục 知tri 本bổn 發phát 心tâm 路lộ 。 須tu 擇trạch 生sanh 滅diệt 心tâm 。 得đắc 不bất 生sanh 滅diệt 心tâm 。 為vi 因Nhân 地Địa 心tâm 。 然nhiên 後hậu 圓viên 成thành 。 不bất 生sanh 不bất 滅diệt 。 涅Niết 槃Bàn 果quả 德đức 。 此thử 初sơ 心tâm 第đệ 一nhất 決quyết 定định 義nghĩa 也dã 。 欲dục 攝nhiếp 伏phục 攀phàn 緣duyên 。 須tu 詳tường 審thẩm 攀phàn 緣duyên 根căn 本bổn 在tại 何hà 處xứ 。 知tri 根căn 本bổn 矣hĩ 。 然nhiên 後hậu 但đãn 擇trạch 圓viên 根căn 。 一nhất 門môn 深thâm 入nhập 。 彼bỉ 六lục 知tri 根căn 。 一nhất 時thời 清thanh 淨tịnh 。 此thử 初sơ 心tâm 第đệ 二nhị 決quyết 定định 義nghĩa 也dã 。 欲dục 證chứng 無vô 生sanh 。 須tu 擇trạch 生sanh 滅diệt 。 欲dục 擇trạch 生sanh 滅diệt 。 須tu 知tri 根căn 本bổn 煩phiền 惱não 。 欲dục 斷đoạn 煩phiền 惱não 。 不bất 離ly 六lục 根căn 。 但đãn 知tri 淪luân 生sanh 死tử 。 證chứng 妙diệu 常thường 。 未vị 出xuất 六lục 根căn 。 故cố 二nhị 義nghĩa 未vị 始thỉ 不bất 相tương 成thành 也dã 。

冠quan 註chú 。 此thử 總tổng 標tiêu 二nhị 決quyết 定định 義nghĩa 也dã 。 於ư 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 未vị 得đắc 自tự 在tại 者giả 。 捨xả 小tiểu 趣thú 大đại 。 不bất 得đắc 其kỳ 門môn 而nhi 入nhập 者giả 。 末Mạt 法Pháp 眾chúng 生sanh 。 亦diệc 指chỉ 凡phàm 小tiểu 言ngôn 。 無Vô 上Thượng 乘Thừa 。 即tức 一nhất 佛Phật 乘thừa 。 指chỉ 果quả 地địa 覺giác 。 妙diệu 修tu 行hành 路lộ 。 由do 此thử 路lộ 而nhi 直trực 入nhập 佛Phật 乘thừa 。 指chỉ 因nhân 行hành 言ngôn 也dã 。 決quyết 定định 發phát 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 於ư 佛Phật 如Như 來Lai 。 妙diệu 三tam 摩ma 提đề 。 不bất 生sanh 疲bì 倦quyện 者giả 。 與dữ 上thượng 文văn 畢tất 獲hoạch 如Như 來Lai 。 無Vô 餘Dư 涅Niết 槃Bàn 等đẳng 。 相tương/tướng 呌khiếu 應ưng 。 妙diệu 三tam 摩ma 提đề 。 即tức 妙diệu 修tu 行hành 路lộ 也dã 。 不bất 生sanh 疲bì 倦quyện 者giả 。 謂vị 今kim 已dĩ 棄khí 化hóa 城thành 。 決quyết 定định 直trực 至chí 寶bảo 所sở 。 不bất 復phục 疲bì 倦quyện 也dã 。 發phát 覺giác 初sơ 心tâm 者giả 。 覺giác 。 即tức 始thỉ 覺giác 。 謂vị 最tối 初sơ 發phát 此thử 正chánh 念niệm 。 決quyết 定định 不bất 退thoái 。 亦diệc 無vô 猶do 豫dự 也dã 。

云vân 何hà 初sơ 心tâm 。 二nhị 義nghĩa 決quyết 定định 。 至chí 從tùng 始thỉ 入nhập 終chung 。 五ngũ 疊điệp 渾hồn 濁trược 。

冠quan 註chú 。 此thử 欲dục 明minh 初sơ 心tâm 第đệ 一nhất 決quyết 定định 義nghĩa 。 先tiên 示thị 生sanh 滅diệt 與dữ 不bất 生sanh 滅diệt 也dã 。 云vân 何hà 二nhị 句cú 。 總tổng 徵trưng 。 阿A 難Nan 下hạ 。 審thẩm 定định 。 言ngôn 。 汝nhữ 等đẳng 決quyết 定định 。 捐quyên 捨xả 小Tiểu 乘Thừa 。 修tu 菩Bồ 薩Tát 乘Thừa 。 而nhi 欲dục 入nhập 佛Phật 知tri 見kiến 。 應ưng 當đương 審thẩm 諦đế 細tế 觀quán 此thử 。 因Nhân 地Địa 發phát 心tâm 。 與dữ 果quả 地địa 覺giác 。 同đồng 乎hồ 異dị 乎hồ 。 若nhược 於ư 因Nhân 地Địa 中trung 。 仍nhưng 以dĩ 分phân 別biệt 因nhân 緣duyên 自tự 然nhiên 。 之chi 生sanh 滅diệt 心tâm 為vi 本bổn 修tu 因nhân 。 而nhi 欲dục 求cầu 佛Phật 乘thừa 不bất 生sanh 不bất 滅diệt 。 之chi 涅Niết 槃Bàn 果quả 。 是thị 欲dục 南nam 而nhi 之chi 北bắc 。 惡ác 可khả 至chí 哉tai 。 由do 心tâm 有hữu 生sanh 滅diệt 及cập 不bất 生sanh 滅diệt 故cố 。 而nhi 根căn 身thân 器khí 界giới 亦diệc 然nhiên 。 汝nhữ 等đẳng 未vị 識thức 身thân 界giới 中trung 生sanh 滅diệt 與dữ 不bất 生sanh 滅diệt 義nghĩa 。 當đương 照chiếu 明minh 一nhất 切thiết 世thế 間gian 。 凡phàm 可khả 作tác 之chi 法pháp 。 皆giai 從tùng 遷thiên 變biến 壞hoại 滅diệt 。 汝nhữ 更cánh 微vi 細tế 觀quán 察sát 。 諸chư 可khả 作tác 法pháp 。 誰thùy 是thị 不bất 壞hoại 。 然nhiên 終chung 不bất 聞văn 。 爛lạn 壞hoại 虗hư 空không 。

何hà 以dĩ 故cố 。 空không 無vô 造tạo 作tác 。 無vô 始thỉ 終chung 故cố 。 然nhiên 始thỉ 終chung 有hữu 作tác 有hữu 壞hoại 之chi 法pháp 。 與dữ 始thỉ 終chung 無vô 作tác 無vô 壞hoại 之chi 空không 。 初sơ 未vị 嘗thường 離ly 也dã 。 以dĩ 此thử 器khí 界giới 。 例lệ 汝nhữ 身thân 界giới 中trung 。 則tắc 骨cốt 肉nhục 之chi 堅kiên 相tương/tướng 。 為vi 地địa 大đại 。 潤nhuận 濕thấp 之chi 津tân 液dịch 。 為vi 水thủy 大đại 。 煖noãn 觸xúc 之chi 氣khí 息tức 為vi 火hỏa 大đại 。 動động 搖dao 之chi 筋cân 脉mạch 為vi 風phong 大đại 。 此thử 皆giai 可khả 作tác 有hữu 壞hoại 之chi 法pháp 。 由do 執chấp 此thử 四tứ 大đại 為vi 身thân 相tướng 。 而nhi 自tự 纏triền 縛phược 故cố 。 將tương 汝nhữ 本bổn 來lai 澄trừng 湛trạm 周chu 圓viên 之chi 真chân 體thể 。 本bổn 覺giác 明minh 心tâm 之chi 妙diệu 用dụng 。 如như 太thái 虗hư 而nhi 無vô 始thỉ 終chung 生sanh 滅diệt 者giả 。 翻phiên 成thành 渾hồn 濁trược 而nhi 不bất 澄trừng 湛trạm 。 翻phiên 成thành 判phán 隔cách 而nhi 不bất 周chu 圓viên 矣hĩ 。 且thả 分phân 為vi 視thị 聽thính 覺giác 察sát 之chi 六lục 根căn 。 既ký 成thành 六lục 根căn 。 則tắc 五ngũ 根căn 六lục 塵trần 。 總tổng 名danh 色sắc 陰ấm 。 由do 前tiền 五ngũ 根căn 相tướng 對đối 五ngũ 塵trần 。 發phát 起khởi 五ngũ 識thức 。 名danh 為vi 受thọ 陰ấm 。 由do 前tiền 塵trần 緣duyên 影ảnh 。 引dẫn 起khởi 意ý 識thức 。 名danh 為vi 想tưởng 陰ấm 。 前tiền 六lục 識thức 既ký 成thành 染nhiễm 緣duyên 。 於ư 中trung 念niệm 念niệm 生sanh 滅diệt 。 堅kiên 執chấp 我ngã 相tương/tướng 。 名danh 為vi 行hành 陰ấm 。 既ký 有hữu 前tiền 七thất 種chủng 現hiện 熏huân 。 彼bỉ 如Như 來Lai 藏tạng 。 轉chuyển 成thành 含hàm 藏tạng 識thức 。 名danh 為vi 識thức 陰ấm 。 是thị 則tắc 色sắc 陰ấm 為vi 始thỉ 。 識thức 陰ấm 為vi 終chung 。 遂toại 有hữu 五ngũ 疊điệp 渾hồn 濁trược 也dã 。 後hậu 有hữu 始thỉ 終chung 。 與dữ 前tiền 無vô 始thỉ 終chung 。 相tương/tướng 照chiếu 應ưng 。

云vân 何hà 為vi 濁trược 。 阿A 難Nan 譬thí 如như 清thanh 水thủy 。 至chí 是thị 第đệ 五ngũ 重trọng 。 名danh 為vi 命mạng 濁trược 。

此thử 五ngũ 濁trược 者giả 。 自tự 一nhất 念niệm 晦hối 昧muội 真chân 心tâm 為vi 妄vọng 心tâm 。 迷mê 真chân 空không 為vi 頑ngoan 空không 。 便tiện 成thành 千thiên 百bách 劫kiếp 。 輪luân 迴hồi 之chi 苦khổ 。 總tổng 是thị 渾hồn 濁trược 。 不bất 能năng 清thanh 潔khiết 。 故cố 將tương 授thọ 澄trừng 濁trược 之chi 方phương 。 先tiên 示thị 生sanh 濁trược 之chi 由do 也dã 。 以dĩ 澄trừng 湛trạm 水thủy 體thể 。 喻dụ 湛trạm 圓viên 妙diệu 覺giác 。 以dĩ 窒# 礙ngại 土thổ 沙sa 。 喻dụ 四tứ 大đại 六lục 根căn 。 以dĩ 兩lưỡng 物vật 汩# 然nhiên 而nhi 成thành 渾hồn 濁trược 之chi 相tướng 。 喻dụ 執chấp 四tứ 大đại 為vi 身thân 。 遂toại 為vi 根căn 塵trần 識thức 法pháp 。 故cố 渾hồn 濁trược 真chân 性tánh 。 而nhi 成thành 五ngũ 陰ấm 也dã 。 若nhược 論luận 五ngũ 陰ấm 生sanh 起khởi 。 初sơ 因nhân 真chân 性tánh 隨tùy 緣duyên 轉chuyển 成thành 業nghiệp 識thức 。 由do 境cảnh 風phong 鼓cổ 動động 業nghiệp 識thức 。 轉chuyển 出xuất 見kiến 相tương/tướng 二nhị 分phần 。 而nhi 後hậu 依y 互hỗ 轉chuyển 生sanh 。 相tương 續tục 不bất 斷đoạn 也dã 。 此thử 經Kinh 自tự 色sắc 陰ấm 始thỉ 。 至chí 識thức 陰ấm 終chung 者giả 。 要yếu 使sử 行hành 人nhân 從tùng 外ngoại 斷đoạn 去khứ 。 如như 澄trừng 濁trược 水thủy 。 自tự 麤thô 而nhi 細tế 故cố 也dã 。 且thả 如như 前tiền 見kiến 道đạo 分phần/phân 中trung 。 是thị 以dĩ 佛Phật 知tri 見kiến 照chiếu 之chi 。 故cố 根căn 身thân 器khí 界giới 無vô 非phi 如Như 來Lai 藏tạng 性tánh 。 此thử 修tu 道Đạo 分phần/phân 中trung 。 猶do 是thị 眾chúng 生sanh 知tri 見kiến 。 觸xúc 境cảnh 生sanh 情tình 。 故cố 身thân 器khí 二nhị 界giới 。 無vô 非phi 妄vọng 境cảnh 。 所sở 以dĩ 決quyết 定định 要yếu 知tri 目mục 前tiền 妄vọng 境cảnh 。 從tùng 何hà 而nhi 起khởi 。 從tùng 何hà 而nhi 滅diệt 。 故cố 見kiến 道đạo 。 當đương 在tại 一nhất 切thiết 處xứ 見kiến 。 修tu 道Đạo 。 當đương 從tùng 自tự 己kỷ 身thân 心tâm 中trung 下hạ 手thủ 。 古cổ 德đức 云vân 。 心tâm 如như 墻tường 壁bích 。 乃nãi 可khả 入nhập 道đạo 。 又hựu 云vân 。

時thời 時thời 攝nhiếp 在tại 腔# 子tử 裡# 。 聖thánh 教giáo 中trung 亦diệc 云vân 。 求cầu 其kỳ 放phóng 心tâm 而nhi 已dĩ 。 皆giai 此thử 義nghĩa 也dã 。

冠quan 註chú 。 此thử 先tiên 喻dụ 後hậu 法pháp 。 合hợp 明minh 五ngũ 疊điệp 渾hồn 濁trược 也dã 。 喻dụ 中trung 但đãn 借tá 水thủy 土thổ 二nhị 物vật 。 彼bỉ 此thử 不bất 分phân 。 形hình 容dung 一nhất 濁trược 相tương/tướng 耳nhĩ 。 倫luân 類loại 也dã 。 留lưu 礙ngại 。 謂vị 有hữu 形hình 塊khối 也dã 。 法pháp 爾nhĩ 者giả 。 猶do 云vân 天thiên 生sanh 一nhất 定định 之chi 性tánh 也dã 。 不bất 相tương 循tuần 者giả 。 不bất 相tương 順thuận 也dã 。 猶do 土thổ 不bất 順thuận 水thủy 而nhi 成thành 清thanh 。 水thủy 不bất 順thuận 土thổ 而nhi 成thành 礙ngại 也dã 。 汩# 。 湣# 汩# 也dã 。 正chánh 顯hiển 湛trạm 圓viên 。 妙diệu 覺giác 明minh 心tâm 。 與dữ 四tứ 大đại 六lục 根căn 。 本bổn 不bất 相tương 循tuần 。 由do 一nhất 念niệm 妄vọng 執chấp 。 四tứ 大đại 為vi 身thân 。 則tắc 覺giác 體thể 汩# 然nhiên 。 而nhi 成thành 視thị 聽thính 覺giác 察sát 。 遂toại 有hữu 五ngũ 疊điệp 渾hồn 濁trược 。 故cố 曰viết 汝nhữ 濁trược 五ngũ 重trọng 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 法pháp 合hợp 曰viết 。 汝nhữ 湛trạm 圓viên 本bổn 覺giác 之chi 真chân 見kiến 。 與dữ 太thái 虗hư 空không 。 元nguyên 來lai 一nhất 體thể 。 徧biến 十thập 方phương 界giới 。 由do 一nhất 念niệm 妄vọng 動động 。 分phân 為vi 六lục 根căn 。 則tắc 能năng 所sở 分phân 隔cách 。 故cố 舉cử 目mục 見kiến 空không 。 清thanh 濁trược 不bất 分phân 。 有hữu 空không 處xứ 無vô 能năng 見kiến 之chi 體thể 。 如như 水thủy 亡vong 清thanh 潔khiết 矣hĩ 。 有hữu 見kiến 處xứ 無vô 所sở 覺giác 之chi 空không 。 如như 土thổ 失thất 留lưu 礙ngại 矣hĩ 。 兩lưỡng 相tương 交giao 織chức 。 妄vọng 成thành 濁trược 相tương/tướng 。 見kiến 空không 既ký 爾nhĩ 。 見kiến 色sắc 亦diệc 然nhiên 。 眼nhãn 根căn 既ký 爾nhĩ 。 餘dư 根căn 亦diệc 然nhiên 。 盖# 由do 執chấp 四tứ 大đại 為vi 身thân 相tướng 。 自tự 有hữu 前tiền 五ngũ 根căn 。 相tương 對đối 前tiền 境cảnh 。 而nhi 劫kiếp 奪đoạt 真chân 心tâm 。 渾hồn 濁trược 淨tịnh 妙diệu 。 總tổng 成thành 色sắc 陰ấm 。 是thị 第đệ 一nhất 重trọng 。 名danh 為vi 劫kiếp 濁trược 也dã 。 既ký 有hữu 前tiền 五ngũ 根căn 對đối 境cảnh 。 即tức 發phát 前tiền 五ngũ 識thức 。 領lãnh 納nạp 前tiền 塵trần 。 而nhi 成thành 受thọ 陰ấm 。 故cố 曰viết 汝nhữ 現hiện 摶đoàn 取thủ 。 四tứ 大đại 為vi 體thể 。 而nhi 見kiến 聞văn 覺giác 知tri 。 元nguyên 一nhất 湛trạm 圓viên 妙diệu 覺giác 。 本bổn 無vô 留lưu 礙ngại 。 為vi 四tứ 大đại 所sở 壅ủng 。 故cố 成thành 留lưu 礙ngại 。 如như 水thủy 亡vong 清thanh 潔khiết 矣hĩ 。 水thủy 等đẳng 四tứ 相tương/tướng 。 元nguyên 屬thuộc 於ư 物vật 。 曾tằng 無vô 覺giác 知tri 。 為vi 見kiến 等đẳng 四tứ 性tánh 所sở 旋toàn 。 故cố 成thành 覺giác 知tri 。 如như 土thổ 失thất 留lưu 礙ngại 矣hĩ 。 兩lưỡng 相tương 交giao 織chức 。 妄vọng 成thành 渾hồn 濁trược 。 以dĩ 涽# 汩# 真chân 心tâm 。 是thị 第đệ 二nhị 重trọng 。 名danh 為vi 見kiến 濁trược 也dã 。 見kiến 即tức 領lãnh 納nạp 義nghĩa 也dã 。 復phục 由do 前tiền 塵trần 落lạc 卸tá 影ảnh 像tượng 。 引dẫn 起khởi 第đệ 六lục 識thức 。 而nhi 為vi 想tưởng 陰ấm 。 故cố 曰viết 又hựu 汝nhữ 心tâm 中trung 。 憶ức 持trì 過quá 去khứ 境cảnh 。 了liễu 別biệt 現hiện 前tiền 塵trần 。 誦tụng 習tập 未vị 來lai 境cảnh 。 然nhiên 此thử 三tam 者giả 。 本bổn 來lai 無vô 性tánh 。 為vi 意ý 識thức 知tri 見kiến 所sở 發phát 。 故cố 成thành 有hữu 性tánh 。 意ý 識thức 本bổn 無vô 容dung 貌mạo 。 為vi 六lục 塵trần 所sở 現hiện 。 亦diệc 成thành 容dung 貌mạo 。 故cố 離ly 三tam 種chủng 法pháp 塵trần 。 無vô 意ý 識thức 之chi 相tướng 。 如như 水thủy 亡vong 清thanh 潔khiết 矣hĩ 。 離ly 意ý 識thức 知tri 覺giác 。 無vô 三tam 種chủng 塵trần 性tánh 。 如như 土thổ 失thất 留lưu 礙ngại 矣hĩ 。 兩lưỡng 相tương 交giao 織chức 。 妄vọng 成thành 濁trược 相tương/tướng 。 以dĩ 擾nhiễu 亂loạn 真chân 性tánh 。 是thị 第đệ 三tam 重trọng 。 名danh 煩phiền 惱não 濁trược 也dã 。 前tiền 六lục 識thức 既ký 成thành 染nhiễm 緣duyên 。 則tắc 第đệ 七thất 識thức 思tư 量lượng 。 執chấp 我ngã 於ư 湛trạm 圓viên 妙diệu 覺giác 中trung 。 起khởi 生sanh 住trụ 異dị 滅diệt 。 念niệm 念niệm 遷thiên 謝tạ 。 而nhi 為vi 行hành 陰ấm 。 故cố 曰viết 朝triêu 夕tịch 。 生sanh 滅diệt 不bất 停đình 。 則tắc 思tư 量lượng 執chấp 我ngã 之chi 知tri 見kiến 。 念niệm 念niệm 欲dục 常thường 。 留lưu 於ư 世thế 間gian 。 而nhi 所sở 作tác 善thiện 惡ác 業nghiệp 運vận 。 密mật 密mật 欲dục 恆hằng 。 遷thiên 於ư 國quốc 土độ 。 故cố 欲dục 留lưu 者giả 。 不bất 能năng 常thường 住trụ 。 如như 水thủy 亡vong 清thanh 潔khiết 也dã 。 欲dục 遷thiên 者giả 。 未vị 必tất 頓đốn 去khứ 。 如như 土thổ 失thất 留lưu 礙ngại 也dã 。 兩lưỡng 相tương 交giao 織chức 。 妄vọng 成thành 濁trược 相tương/tướng 。 則tắc 翻phiên 菩Bồ 提Đề 種chủng 。 成thành 生sanh 死tử 根căn 。 是thị 第đệ 四tứ 重trọng 。 名danh 眾chúng 生sanh 濁trược 也dã 。 眾chúng 生sanh 者giả 。 眾chúng 緣duyên 和hòa 合hợp 而nhi 生sanh 。 心tâm 。 由do 生sanh 住trụ 異dị 滅diệt 。 身thân 。 由do 地địa 水thủy 火hỏa 風phong 。 皆giai 和hòa 合hợp 義nghĩa 也dã 。 由do 前tiền 根căn 塵trần 識thức 三tam 法pháp 。 各các 有hữu 種chủng 行hành 。 熏huân 如Như 來Lai 藏tạng 。 轉chuyển 成thành 業nghiệp 識thức 。 含hàm 藏tạng 執chấp 持trì 。 而nhi 為vi 識thức 陰ấm 。 故cố 曰viết 汝nhữ 等đẳng 見kiến 聞văn 等đẳng 六lục 根căn 。 元nguyên 是thị 藏tạng 識thức 相tương/tướng 分phần/phân 。 而nhi 性tánh 未vị 始thỉ 有hữu 異dị 。 皆giai 由do 執chấp 四tứ 大đại 為vi 身thân 。 而nhi 分phân 為vi 六lục 根căn 。 即tức 對đối 六lục 塵trần 。 發phát 起khởi 六lục 識thức 。 故cố 有hữu 見kiến 相tương/tướng 二nhị 分phần 。 判phán 然nhiên 隔cách 越việt 。 無vô 端đoan 異dị 生sanh 。 然nhiên 性tánh 體thể 本bổn 一nhất 。 知tri 覺giác 相tương 通thông 。 似tự 同đồng 而nhi 非phi 異dị 。 如như 土thổ 失thất 留lưu 礙ngại 矣hĩ 。 動động 用dụng 各các 別biệt 。 隨tùy 境cảnh 相tướng 背bối/bội 。 又hựu 似tự 異dị 而nhi 非phi 同đồng 。 如như 水thủy 亡vong 清thanh 潔khiết 矣hĩ 。 或hoặc 同đồng 或hoặc 異dị 。 二nhị 不bất 可khả 定định 。 兩lưỡng 相tương 交giao 織chức 。 妄vọng 成thành 濁trược 相tương/tướng 。 則tắc 轉chuyển 如Như 來Lai 藏tạng 。 為vi 染nhiễm 淨tịnh 因nhân 。 是thị 第đệ 五ngũ 重trọng 。 名danh 為vi 命mạng 濁trược 也dã 。 命mạng 猶do 使sử 令linh 也dã 。 謂vị 如Như 來Lai 藏tạng 。 本bổn 無vô 生sanh 滅diệt 去khứ 來lai 。 被bị 前tiền 七thất 識thức 熏huân 。 成thành 含hàm 藏tạng 識thức 。 其kỳ 中trung 既ký 有hữu 染nhiễm 淨tịnh 業nghiệp 種chủng 。 則tắc 隨tùy 業nghiệp 種chủng 使sử 令linh 。 而nhi 輪luân 迴hồi 諸chư 趣thú 。 故cố 曰viết 命mạng 濁trược 也dã 。

阿A 難Nan 汝nhữ 今kim 欲dục 令linh 。 見kiến 聞văn 覺giác 知tri 。 至chí 皆giai 合hợp 涅Niết 槃Bàn 。 清thanh 淨tịnh 妙diệu 德đức 。

冠quan 註chú 。 此thử 以dĩ 法pháp 喻dụ 合hợp 明minh 。 澄trừng 濁trược 還hoàn 清thanh 之chi 妙diệu 訣quyết 也dã 。 言ngôn 。 汝nhữ 今kim 六lục 根căn 。 初sơ 由do 認nhận 四tứ 大đại 為vi 身thân 。 而nhi 令linh 湛trạm 圓viên 妙diệu 覺giác 。 分phân 為vi 見kiến 聞văn 知tri 覺giác 。 雖tuy 則tắc 分phân 隔cách 。 性tánh 未vị 嘗thường 異dị 。 欲dục 令linh 四tứ 性tánh 。 遠viễn 契khế 如Như 來Lai 。 常thường 樂lạc 我ngã 淨tịnh 四tứ 德đức 。 應ưng 先tiên 擇trạch 去khứ 。 生sanh 死tử 根căn 本bổn 。 日nhật 用dụng 尋tầm 常thường 。 莫mạc 隨tùy 根căn 塵trần 而nhi 生sanh 識thức 心tâm 。 唯duy 依y 不bất 動động 智trí 。 隨tùy 方phương 應ưng 物vật 。 則tắc 轉chuyển 攀phàn 緣duyên 心tâm 。 成thành 圓viên 湛trạm 性tánh 體thể 。 遂toại 以dĩ 澄trừng 湛trạm 正chánh 智trí 。 旋toàn 其kỳ 虗hư 妄vọng 滅diệt 生sanh 之chi 幻huyễn 境cảnh 。 則tắc 轉chuyển 名danh 相tướng 。 成thành 如như 如như 真chân 境cảnh 。 境cảnh 智trí 一nhất 如như 。 能năng 所sở 兩lưỡng 忘vong 。 惟duy 一nhất 圓viên 成thành 實thật 性tánh 。 是thị 則tắc 伏phục 還hoàn 元nguyên 覺giác 矣hĩ 。 元nguyên 覺giác 。 即tức 本bổn 覺giác 也dã 。 既ký 得đắc 本bổn 覺giác 明minh 體thể 。 無vô 生sanh 滅diệt 性tánh 。 為vi 因Nhân 地Địa 心tâm 。 而nhi 因nhân 中trung 已dĩ 獲hoạch 真chân 常thường 妙diệu 性tánh 。 然nhiên 後hậu 圓viên 成thành 。 果quả 地địa 修tu 證chứng 。 復phục 何hà 難nạn/nan 哉tai 。 等đẳng 覺giác 前tiền 皆giai 為vi 修tu 。 唯duy 妙diệu 覺giác 為vi 證chứng 也dã 。 舉cử 喻dụ 以dĩ 示thị 圓viên 湛trạm 旋toàn 妄vọng 之chi 工công 夫phu 曰viết 。 如như 澄trừng 濁trược 水thủy 。 貯trữ 於ư 靜tĩnh 器khí 。 靜tĩnh 深thâm 不bất 動động 。 沙sa 土thổ 自tự 沉trầm 。 清thanh 水thủy 現hiện 前tiền 。 喻dụ 如như 初sơ 伏phục 。 客khách 塵trần 煩phiền 惱não 。 是thị 見kiến 思tư 二nhị 惑hoặc 。 分phân 別biệt 二nhị 執chấp 不bất 起khởi 。 則tắc 深thâm 伏phục 六lục 識thức 心tâm 矣hĩ 。 至chí 於ư 去khứ 泥nê 純thuần 水thủy 。 喻dụ 如như 永vĩnh 斷đoạn 根căn 本bổn 無vô 明minh 。 轉chuyển 為vi 根căn 本bổn 智trí 。 是thị 無vô 明minh 體thể 空không 。 即tức 不bất 變biến 真Chân 如Như 。 蓋cái 全toàn 無vô 明minh 幻huyễn 相tương/tướng 。 而nhi 為vi 妙diệu 明minh 實thật 相tướng 。 精tinh 而nhi 不bất 襍tập 。 純thuần 而nhi 不bất 二nhị 。 所sở 謂vị 富phú 有hữu 萬vạn 德đức 。 蕩đãng 無vô 纖tiêm 塵trần 。 故cố 隨tùy 機cơ 所sở 感cảm 。 應ứng 物vật 現hiện 形hình 。 縱tung 橫hoành 自tự 在tại 。 更cánh 無vô 煩phiền 惱não 。 則tắc 喜hỷ 怒nộ 哀ai 樂nhạo/nhạc/lạc 。 皆giai 與dữ 如Như 來Lai 涅Niết 槃Bàn 四tứ 德đức 。 妙diệu 相tướng 符phù 合hợp 。 斯tư 是thị 第đệ 一nhất 妙diệu 修tu 行hành 路lộ 也dã 。

第đệ 二nhị 義nghĩa 者giả 。 汝nhữ 等đẳng 必tất 欲dục 。 至chí 於ư 器khí 世thế 間gian 。 不bất 能năng 超siêu 越việt 。

冠quan 註chú 。 此thử 釋thích 上thượng 第đệ 二nhị 決quyết 定định 義nghĩa 。 以dĩ 明minh 生sanh 滅diệt 根căn 本bổn 處xứ 也dã 。 汝nhữ 等đẳng 下hạ 至chí 。 諸chư 有hữu 為vi 相tướng 。 是thị 牒điệp 定định 語ngữ 也dã 。 生sanh 大đại 勇dũng 猛mãnh 者giả 。 謂vị 攝nhiếp 伏phục 疇trù 昔tích 攀phàn 緣duyên 也dã 。 諸chư 有hữu 為vi 相tướng 。 即tức 四tứ 大đại 五ngũ 陰ấm 等đẳng 。 所sở 謂vị 可khả 作tác 之chi 法pháp 也dã 。 意ý 謂vị 。 疇trù 昔tích 攀phàn 緣duyên 。 及cập 可khả 作tác 之chi 法pháp 。 本bổn 屬thuộc 生sanh 滅diệt 。 固cố 當đương 擇trạch 去khứ 。 然nhiên 不bất 知tri 其kỳ 根căn 本bổn 。 安an 能năng 決quyết 擇trạch 。 故cố 曰viết 應ưng 當đương 審thẩm 詳tường 。 煩phiền 惱não 根căn 本bổn 。 盖# 煩phiền 惱não 即tức 發phát 業nghiệp 無vô 明minh 。 謂vị 發phát 現hiện 業nghiệp 用dụng 。 如như 取thủ 捨xả 執chấp 著trước 等đẳng 。 屬thuộc 第đệ 六lục 識thức 也dã 。 根căn 本bổn 即tức 潤nhuận 生sanh 無vô 明minh 。 謂vị 津tân 潤nhuận 俱câu 生sanh 。 如như 投đầu 胎thai 入nhập 舍xá 。 而nhi 生sanh 憎tăng 愛ái 者giả 。 屬thuộc 第đệ 八bát 識thức 也dã 。 攀phàn 緣duyên 作tác 造tạo 者giả 。 惟duy 此thử 六lục 識thức 。 是thị 作tác 業nghiệp 主chủ 。 能năng 造tạo 染nhiễm 淨tịnh 業nghiệp 因nhân 故cố 也dã 。 受thọ 果quả 報báo 者giả 。 惟duy 此thử 八bát 識thức 。 是thị 總tổng 報báo 主chủ 。 能năng 含hàm 藏tạng 染nhiễm 淨tịnh 種chủng 子tử 。 執chấp 持trì 不bất 散tán 故cố 也dã 。 然nhiên 細tế 推thôi 之chi 。 前tiền 七thất 俱câu 為vi 第đệ 八bát 現hiện 起khởi 。 亦diệc 似tự 自tự 作tác 自tự 受thọ 也dã 。 是thị 以dĩ 修tu 菩Bồ 提Đề 者giả 。 如như 澄trừng 濁trược 水thủy 。 從tùng 麤thô 入nhập 細tế 。 先tiên 伏phục 六lục 識thức 。 令linh 其kỳ 不bất 涉thiệp 攀phàn 緣duyên 。 則tắc 現hiện 行hành 不bất 起khởi 。 無vô 所sở 造tạo 作tác 。 而nhi 漸tiệm 除trừ 八bát 識thức 中trung 諸chư 種chủng 。 使sử 種chủng 現hiện 俱câu 盡tận 。 則tắc 白bạch 淨tịnh 識thức 。 名danh 空không 如Như 來Lai 藏tạng 矣hĩ 。 然nhiên 欲dục 降hàng 伏phục 六lục 識thức 。 須tu 知tri 根căn 塵trần 識thức 種chủng 之chi 根căn 本bổn 。 今kim 在tại 何hà 處xứ 。 故cố 反phản 顯hiển 曰viết 。 欲dục 修tu 行hành 者giả 。 決quyết 定định 當đương 知tri 。 煩phiền 惱não 根căn 本bổn 。 若nhược 不bất 審thẩm 觀quán 。 煩phiền 惱não 根căn 本bổn 。 則tắc 不bất 能năng 知tri 。 虗hư 妄vọng 根căn 塵trần 。 何hà 處xứ 顛điên 倒đảo 。 盖# 根căn 塵trần 識thức 種chủng 。 所sở 謂vị 微vi 細tế 生sanh 滅diệt 因nhân 者giả 。 皆giai 在tại 八bát 識thức 中trung 。 既ký 不bất 知tri 此thử 。 自tự 不bất 能năng 知tri 。 根căn 塵trần 識thức 法pháp 。 雖tuy 有hữu 現hiện 行hành 。 本bổn 自tự 虗hư 妄vọng 。 但đãn 由do 初sơ 念niệm 不bất 覺giác 。 妄vọng 分phần/phân 能năng 所sở 。 逐trục 妄vọng 迷mê 真chân 。 遂toại 成thành 顛điên 倒đảo 。 而nhi 顛điên 倒đảo 起khởi 處xứ 。 元nguyên 在tại 八bát 識thức 。 尚thượng 不bất 能năng 知tri 。 妄vọng 倒đảo 起khởi 處xứ 。 從tùng 何hà 降hàng 伏phục 疇trù 昔tích 攀phàn 緣duyên 。 既ký 不bất 能năng 伏phục 。 以dĩ 何hà 為vi 因nhân 。 而nhi 欲dục 取thủ 如Như 來Lai 常thường 住trụ 。 之chi 果quả 位vị 耶da 。 是thị 故cố 。 欲dục 除trừ 妄vọng 倒đảo 。 決quyết 當đương 預dự 知tri 妄vọng 倒đảo 生sanh 起khởi 之chi 處xứ 復phục 舉cử 喻dụ 曉hiểu 之chi 曰viết 。 汝nhữ 觀quán 世thế 間gian 。 解giải 結kết 之chi 人nhân 。 不bất 見kiến 所sở 結kết 之chi 處xứ 。 云vân 何hà 知tri 解giải 。 然nhiên 有hữu 結kết 解giải 處xứ 。 始thỉ 可khả 擇trạch 去khứ 。 無vô 結kết 解giải 除trừ 。 何hà 得đắc 擇trạch 去khứ 。 所sở 以dĩ 不bất 聞văn 虗hư 空không 被bị 汝nhữ 隳huy 壞hoại 分phân 裂liệt 者giả 。 以dĩ 其kỳ 無vô 結kết 可khả 解giải 故cố 。 喻dụ 汝nhữ 湛trạm 圓viên 妙diệu 覺giác 。 不bất 可khả 擇trạch 去khứ 者giả 。 亦diệc 無vô 結kết 可khả 解giải 故cố 也dã 。 何hà 為vi 有hữu 結kết 可khả 解giải 者giả 。 則tắc 汝nhữ 現hiện 前tiền 六lục 根căn 。 及cập 與dữ 身thân 中trung 六lục 識thức 心tâm 者giả 。 吸hấp 覧# 外ngoại 塵trần 。 渾hồn 濁trược 真chân 性tánh 。 真Chân 如Như 世thế 之chi 內nội 人nhân 。 反phản 為vi 誘dụ 賊tặc 之chi 媒môi 。 招chiêu 引dẫn 外ngoại 賊tặc 。 自tự 刧# 家gia 寶bảo 。 然nhiên 根căn 塵trần 識thức 三tam 法pháp 。 元nguyên 從tùng 妄vọng 認nhận 四tứ 大đại 為vi 身thân 。 自tự 生sanh 纏triền 縛phược 。 分phân 汝nhữ 湛trạm 圓viên 妙diệu 覺giác 。 為vi 視thị 聽thính 覺giác 察sát 。 於ư 是thị 。 見kiến 不bất 超siêu 色sắc 。 聽thính 不bất 越việt 聲thanh 等đẳng 。 遂toại 兩lưỡng 相tương 交giao 織chức 。 而nhi 成thành 結kết 。 故cố 曰viết 由do 此thử 無vô 始thỉ 。 眾chúng 生sanh 世thế 界giới 。 生sanh 纏triền 縛phược 故cố 。 於ư 器khí 世thế 界giới 。 不bất 能năng 超siêu 越việt 也dã 。 以dĩ 此thử 觀quán 之chi 。 則tắc 根căn 塵trần 識thức 三tam 法pháp 。 元nguyên 一nhất 湛trạm 圓viên 妙diệu 覺giác 現hiện 起khởi 。 而nhi 反phản 損tổn 滅diệt 如Như 來Lai 藏tạng 中trung 。 功công 德đức 法Pháp 財tài 。 豈khởi 非phi 內nội 賊tặc 而nhi 刧# 家gia 寶bảo 乎hồ 。 然nhiên 結kết 一nhất 解giải 除trừ 。 則tắc 根căn 塵trần 不bất 偶ngẫu 。 即tức 此thử 內nội 賊tặc 。 亦diệc 化hóa 而nhi 為vi 佳giai 兵binh 矣hĩ 。

阿A 難Nan 云vân 何hà 名danh 為vi 眾chúng 。 生sanh 世thế 界giới (# 至chí 。 各các 各các 功công 德đức 有hữu 千thiên 二nhị 百bách 。

冠quan 註chú 。 此thử 明minh 眾chúng 生sanh 世thế 界giới 纏triền 縛phược 。 而nhi 不bất 能năng 超siêu 器khí 世thế 界giới 。 故cố 有hữu 定định 數số 限hạn 量lượng 也dã 。 真chân 性tánh 。 本bổn 無vô 遷thiên 流lưu 。 亦diệc 無vô 界giới 畔bạn 。 但đãn 由do 妄vọng 立lập 能năng 所sở 。 織chức 妄vọng 相tương 成thành 。 遂toại 有hữu 依y 正chánh 二nhị 報báo 。 既ký 有hữu 內nội 外ngoại 。 即tức 有hữu 遷thiên 流lưu 。 及cập 與dữ 方phương 位vị 。 有hữu 此thử 即tức 有hữu 數số 量lượng 。 既ký 有hữu 數số 量lượng 。 即tức 有hữu 優ưu 劣liệt 。 既ký 有hữu 優ưu 劣liệt 。 則tắc 不bất 得đắc 不bất 揀giản 選tuyển 。 斯tư 皆giai 約ước 生sanh 滅diệt 法pháp 。 以dĩ 示thị 人nhân 也dã 。 言ngôn 世thế 為vi 遷thiên 流lưu 。 界giới 為vi 方phương 位vị 者giả 。 謂vị 眾chúng 生sanh 身thân 中trung 。 自tự 有hữu 三tam 世thế 遷thiên 流lưu 。 上thượng 下hạ 左tả 右hữu 也dã 。 汝nhữ 今kim 當đương 知tri 下hạ 。 先tiên 借tá 器khí 界giới 。 以dĩ 指chỉ 明minh 三tam 世thế 十thập 方phương 也dã 。 猶do 云vân 不bất 知tri 身thân 中trung 遷thiên 流lưu 。 及cập 與dữ 方phương 位vị 。 當đương 知tri 噐# 界giới 與dữ 身thân 界giới 。 不bất 異dị 也dã 。 何hà 見kiến 其kỳ 不bất 異dị 。 謂vị 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 本bổn 無vô 身thân 相tướng 。 但đãn 由do 四tứ 大đại 五ngũ 陰ấm 。 交giao 織chức 妄vọng 成thành 。 故cố 有hữu 身thân 相tướng 。 既ký 有hữu 身thân 相tướng 。 則tắc 有hữu 方phương 位vị 界giới 限hạn 。 而nhi 身thân 中trung 亦diệc 有hữu 變biến 易dị 遷thiên 流lưu 。 故cố 有hữu 世thế 界giới 。 交giao 相tương/tướng 互hỗ 涉thiệp 。 而nhi 不bất 離ly 也dã 。 然nhiên 界giới 雖tuy 有hữu 十thập 。 唯duy 取thủ 四tứ 方phương 。 不bất 取thủ 四tứ 隅ngung 。 以dĩ 非phi 正chánh 故cố 。 不bất 取thủ 上thượng 下hạ 。 以dĩ 無vô 位vị 故cố 。 不bất 取thủ 中trung 位vị 。 以dĩ 無vô 定định 故cố 。 惟duy 取thủ 四tứ 方phương 。 與dữ 三tam 世thế 相tương 涉thiệp 故cố 。 以dĩ 世thế 涉thiệp 方phương 。 數số 成thành 十thập 二nhị 。 以dĩ 方phương 涉thiệp 世thế 。 亦diệc 成thành 十thập 二nhị 。 流lưu 變biến 三tam 疊điệp 者giả 。 自tự 一nhất 而nhi 成thành 三tam 疊điệp 也dã 。 一nhất 十thập 百bách 千thiên 者giả 。 舊cựu 說thuyết 。 增tăng 一nhất 為vi 十thập 。 增tăng 十thập 為vi 百bách 。 增tăng 百bách 為vi 千thiên 。 今kim 以dĩ 方phương 涉thiệp 世thế 。 明minh 三tam 疊điệp 者giả 。 第đệ 一nhất 約ước 四tứ 方phương 各các 論luận 三tam 世thế 。 共cộng 成thành 十thập 二nhị 。 第đệ 二nhị 於ư 東đông 方phương 三tam 世thế 。 變biến 一nhất 為vi 十thập 。 成thành 三tam 十thập 。 南nam 西tây 北bắc 方phương 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 四tứ 方phương 共cộng 成thành 一nhất 百bách 二nhị 十thập 。 第đệ 三tam 東đông 方phương 三tam 十thập 。 變biến 十thập 為vi 百bách 。 成thành 三tam 百bách 。 三tam 方phương 亦diệc 爾nhĩ 。 四tứ 方phương 共cộng 成thành 一nhất 千thiên 二nhị 百bách 也dã 。 以dĩ 世thế 涉thiệp 方phương 。 其kỳ 例lệ 可khả 解giải 。 此thử 世thế 界giới 相tương 涉thiệp 之chi 定định 數số 也dã 。 總tổng 括quát 者giả 。 謂vị 全toàn 屬thuộc 一nhất 身thân 也dã 。 始thỉ 終chung 者giả 。 即tức 三tam 疊điệp 之chi 始thỉ 終chung 也dã 。 六lục 根căn 各các 具cụ 千thiên 二nhị 百bách 功công 能năng 德đức 用dụng 者giả 。 謂vị 身thân 中trung 。 雖tuy 總tổng 有hữu 三tam 世thế 四tứ 方phương 。 而nhi 六lục 根căn 中trung 。 各các 有hữu 四tứ 方phương 三tam 世thế 。 亦diệc 可khả 自tự 少thiểu 變biến 多đa 。 而nhi 圓viên 滿mãn 其kỳ 數số 也dã 。 然nhiên 但đãn 約ước 眾chúng 生sanh 所sở 具cụ 者giả 言ngôn 耳nhĩ 。 若nhược 聖thánh 人nhân 六lục 根căn 功công 德đức 。 數số 當đương 無vô 量lượng 矣hĩ 。 貿mậu 者giả 。 有hữu 無vô 交giao 易dị 也dã 。 遷thiên 者giả 。 彼bỉ 此thử 互hỗ 到đáo 也dã 。 此thử 惟duy 取thủ 變biến 易dị 遷thiên 流lưu 義nghĩa 。

阿A 難Nan 汝nhữ 復phục 於ư 中trung 。 克khắc 定định 優ưu 劣liệt 。 至chí 一nhất 千thiên 二nhị 百bách 功công 德đức 。

冠quan 註chú 。 此thử 克khắc 定định 六lục 根căn 優ưu 劣liệt 者giả 。 令linh 其kỳ 選tuyển 擇trạch 故cố 也dã 。 上thượng 約ước 性tánh 中trung 相tương 知tri 。 本bổn 無vô 優ưu 劣liệt 。 此thử 約ước 用dụng 中trung 相tương 背bội 。 故cố 有hữu 優ưu 劣liệt 也dã 。 眼nhãn 根căn 三tam 分phân 之chi 二nhị 者giả 。 謂vị 四tứ 方phương 各các 二nhị 百bách 。 四tứ 隅ngung 各các 一nhất 百bách 。 今kim 眼nhãn 所sở 見kiến 。 前tiền 及cập 左tả 右hữu 三tam 方phương 。 已dĩ 成thành 六lục 百bách 。 并tinh 前tiền 二nhị 隅ngung 二nhị 百bách 。 共cộng 成thành 八bát 百bách 。 惟duy 後hậu 二nhị 百bách 。 及cập 二nhị 隅ngung 二nhị 百bách 。 不bất 見kiến 故cố 也dã 。 耳nhĩ 根căn 周chu 聽thính 無vô 遺di 者giả 。 十thập 方phương 擊kích 皷cổ 。 十thập 處xứ 俱câu 聞văn 。 故cố 聞văn 聲thanh 時thời 。 似tự 有hữu 近cận 遠viễn 。 不bất 聞văn 聲thanh 時thời 。 實thật 無vô 近cận 遠viễn 。 故cố 為vi 圓viên 根căn 也dã 。 鼻tị 根căn 缺khuyết 中trung 交giao 者giả 。 舊cựu 說thuyết 。 出xuất 入nhập 中trung 交giao 。 共cộng 成thành 三tam 分phần/phân 。 一nhất 分phần/phân 四tứ 百bách 。 闕khuyết 於ư 中trung 交giao 。 故cố 惟duy 八bát 百bách 而nhi 已dĩ 。 舌thiệt 根căn 不bất 取thủ 嘗thường 味vị 。 唯duy 取thủ 言ngôn 說thuyết 。 言ngôn 有hữu 方phương 分phân 。 理lý 無vô 窮cùng 盡tận 者giả 。 或hoặc 言ngôn 。 詞từ 有hữu 局cục 。 義nghĩa 則tắc 皆giai 徧biến 通thông 。 世thế 出xuất 世thế 智trí 。 皆giai 可khả 宣tuyên 揚dương 。 故cố 具cụ 圓viên 滿mãn 功công 德đức 也dã 。 身thân 根căn 離ly 一nhất 合hợp 雙song 者giả 。 謂vị 離ly 中trung 不bất 知tri 。 是thị 缺khuyết 一nhất 分phần/phân 。 合hợp 時thời 有hữu 覺giác 。 有hữu 違vi 有hữu 順thuận 。 故cố 具cụ 二nhị 分phần 也dã 。 意ý 根căn 默mặc 容dung 者giả 。 謂vị 此thử 意ý 根căn 。 善thiện 能năng 思tư 惟duy 。 十thập 方phương 三tam 世thế 。 乃nãi 至chí 世thế 出xuất 世thế 法pháp 。 若nhược 凡phàm 若nhược 聖thánh 之chi 意ý 。 無vô 不bất 包bao 容dung 。 盡tận 其kỳ 涯nhai 際tế 。 故cố 得đắc 圓viên 滿mãn 功công 德đức 也dã 。

阿A 難Nan 汝nhữ 今kim 欲dục 逆nghịch 。 生sanh 死tử 欲dục 流lưu 。 至chí 彼bỉ 六lục 知tri 根căn 。 一nhất 時thời 清thanh 淨tịnh 。

織chức 妄vọng 業nghiệp 流lưu 者giả 。 謂vị 由do 彼bỉ 四tứ 大đại 六lục 根căn 相tướng 織chức 妄vọng 成thành 。 則tắc 流lưu 逸dật 奔bôn 境cảnh 而nhi 造tạo 。 生sanh 死tử 之chi 業nghiệp 。 故cố 欲dục 旋toàn 此thử 流lưu 。 還hoàn 從tùng 六lục 根căn 旋toàn 之chi 也dã 。 世Thế 尊Tôn 密mật 揀giản 耳nhĩ 根căn 圓viên 通thông 以dĩ 就tựu 當đương 機cơ 。 使sử 其kỳ 向hướng 熟thục 處xứ 入nhập 門môn 。 所sở 謂vị 是thị 非phi 裏lý 去khứ 了liễu 。 是thị 非phi 裏lý 薦tiến 取thủ 。 奈nại 當đương 機cơ 久cửu 受thọ 多đa 聞văn 所sở 溺nịch 。 不bất 敢cảm 承thừa 當đương 何hà 。 夫phu 此thử 雖tuy 獨độc 顯hiển 耳nhĩ 根căn 。 為vi 深thâm 。 為vi 圓viên 。 為vi 離ly 。 亦diệc 不bất 必tất 說thuyết 透thấu 。 向hướng 後hậu 文Văn 殊Thù 菩Bồ 薩Tát 揀giản 選tuyển 圓viên 。 通thông 。 常thường 。 三tam 種chủng 真chân 實thật 。 即tức 此thử 義nghĩa 。 彼bỉ 通thông 義nghĩa 。 即tức 此thử 離ly 義nghĩa 。 彼bỉ 常thường 義nghĩa 。 即tức 此thử 深thâm 義nghĩa 。 圓viên 義nghĩa 不bất 待đãi 言ngôn 矣hĩ 。

冠quan 註chú 。 此thử 令lệnh 阿A 難Nan 。 於ư 六lục 根căn 中trung 揀giản 選tuyển 圓viên 根căn 也dã 。 意ý 謂vị 。 既ký 知tri 虗hư 妄vọng 之chi 根căn 本bổn 。 亦diệc 知tri 六lục 根căn 之chi 圓viên 缺khuyết 已dĩ 。 正chánh 當đương 揀giản 取thủ 圓viên 根căn 。 以dĩ 攝nhiếp 伏phục 疇trù 昔tích 攀phàn 緣duyên 也dã 。 夫phu 汝nhữ 所sở 謂vị 攀phàn 緣duyên 者giả 。 即tức 是thị 六lục 根căn 。 流lưu 逸dật 奔bôn 塵trần 。 深thâm 沉trầm 亡vong 返phản 。 此thử 謂vị 順thuận 生sanh 死tử 之chi 欲dục 流lưu 也dã 。 攝nhiếp 伏phục 者giả 。 即tức 是thị 內nội 旋toàn 六lục 根căn 。 外ngoại 脫thoát 六lục 塵trần 。 中trung 滅diệt 六lục 識thức 。 此thử 謂vị 逆nghịch 生sanh 死tử 之chi 欲dục 流lưu 也dã 。 然nhiên 此thử 但đãn 逆nghịch 分phân 段đoạn 生sanh 死tử 。 必tất 從tùng 淺thiển 至chí 深thâm 。 返phản 窮cùng 生sanh 死tử 流lưu 根căn 。 使sử 業nghiệp 識thức 中trung 生sanh 滅diệt 種chủng 子tử 。 竭kiệt 盡tận 無vô 餘dư 。 而nhi 後hậu 始thỉ 至chí 二nhị 死tử 根căn 斷đoạn 。 而nhi 寂tịch 滅diệt 現hiện 前tiền 也dã 。 是thị 故cố 汝nhữ 欲dục 至chí 此thử 地địa 位vị 。 先tiên 當đương 勘khám 騐# 此thử 等đẳng 領lãnh 納nạp 塵trần 境cảnh 。 發phát 現hiện 功công 能năng 之chi 六lục 根căn 。 誰thùy 是thị 合hợp 中trung 知tri 。 誰thùy 是thị 離ly 中trung 知tri 。 誰thùy 是thị 幽u 深thâm 。 誰thùy 是thị 淺thiển 近cận 。 誰thùy 為vi 圓viên 通thông 。 誰thùy 不bất 圓viên 滿mãn 。 若nhược 能năng 于vu 此thử 六lục 受thọ 用dụng 根căn 中trung 。 自tự 騐# 自tự 審thẩm 。 悟ngộ 得đắc 誰thùy 為vi 圓viên 通thông 根căn 本bổn 。 即tức 從tùng 此thử 根căn 。 逆nghịch 彼bỉ 織chức 妄vọng 相tương 成thành 。 流lưu 逸dật 奔bôn 境cảnh 之chi 業nghiệp 根căn 。 而nhi 循tuần 入nhập 不bất 生sanh 滅diệt 性tánh 。 則tắc 與dữ 不bất 圓viên 根căn 。 較giảo 其kỳ 功công 効hiệu 。 猶do 日nhật 劫kiếp 相tương 倍bội 也dã 。 我ngã 今kim 于vu 前tiền 第đệ 一nhất 決quyết 定định 義nghĩa 中trung 。 顯hiển 汝nhữ 六lục 根căn 。 唯duy 一nhất 湛trạm 圓viên 。 妙diệu 覺giác 明minh 心tâm 。 于vu 此thử 復phục 顯hiển 六lục 根căn 本bổn 來lai 所sở 具cụ 功công 德đức 。 有hữu 離ly 合hợp 。 有hữu 深thâm 淺thiển 。 有hữu 全toàn 缺khuyết 。 歷lịch 歷lịch 分phân 明minh 。 無vô 不bất 備bị 顯hiển 。 但đãn 隨tùy 汝nhữ 樂nhạo 欲dục 。 于vu 中trung 詳tường 擇trạch 其kỳ 可khả 入nhập 不bất 生sanh 滅diệt 者giả 。 吾ngô 當đương 開khai 發phát 明minh 白bạch 。 令linh 汝nhữ 直trực 趣thú 逕kính 進tiến 。 永vĩnh 無vô 退thoái 墮đọa 。 然nhiên 令linh 汝nhữ 自tự 擇trạch 者giả 。 循tuần 其kỳ 根căn 性tánh 也dã 。 若nhược 以dĩ 十thập 方phương 如Như 來Lai 。 法Pháp 眼nhãn 觀quán 之chi 。 則tắc 于vu 一nhất 切thiết 法pháp 性tánh 。 無vô 不bất 通thông 達đạt 。 若nhược 逆nghịch 若nhược 順thuận 。 皆giai 作tác 方phương 便tiện 修tu 行hành 。 皆giai 得đắc 圓viên 滿mãn 菩Bồ 提Đề 。 于vu 中trung 曾tằng 無vô 優ưu 劣liệt 。 但đãn 汝nhữ 根căn 性tánh 尚thượng 劣liệt 。 未vị 能năng 于vu 一nhất 切thiết 法pháp 中trung 。 皆giai 得đắc 圓viên 通thông 。 自tự 在tại 智trí 慧tuệ 。 于vu 六lục 根căn 中trung 。 未vị 免miễn 隔cách 越việt 。 故cố 我ngã 宣tuyên 揚dương 優ưu 劣liệt 。 令linh 汝nhữ 于vu 中trung 揀giản 選tuyển 一nhất 根căn 。 若nhược 能năng 一nhất 門môn 深thâm 入nhập 。 使sử 妄vọng 窮cùng 真chân 現hiện 。 則tắc 餘dư 五ngũ 根căn 。 應ứng 時thời 圓viên 脫thoát 。 齊tề 入nhập 無vô 生sanh 。 不bất 俟sĩ 餘dư 力lực 矣hĩ 。

阿A 難Nan 白bạch 佛Phật 言ngôn 。 世Thế 尊Tôn 至chí 終chung 不bất 汝nhữ 根căn 。 元nguyên 一nhất 元nguyên 六lục 。

冠quan 註chú 。 此thử 因nhân 問vấn 答đáp 。 而nhi 聊liêu 示thị 一nhất 門môn 深thâm 入nhập 。 六lục 根căn 皆giai 淨tịnh 之chi 端đoan 也dã 。 阿A 難Nan 意ý 謂vị 。 欲dục 逆nghịch 生sanh 死tử 流lưu 。 至chí 不bất 生sanh 滅diệt 。 須tu 是thị 六lục 根căn 俱câu 入nhập 始thỉ 得đắc 。 云vân 何hà 深thâm 入nhập 一nhất 門môn 。 而nhi 能năng 令linh 六lục 根căn 。 一nhất 時thời 皆giai 淨tịnh 耶da 。 世Thế 尊Tôn 意ý 謂vị 。 湛trạm 圓viên 妙diệu 覺giác 。 非phi 一nhất 非phi 六lục 。 秪# 因nhân 迷mê 惑hoặc 。 而nhi 妄vọng 分phần/phân 一nhất 六lục 。 其kỳ 惑hoặc 惟duy 何hà 。 即tức 汝nhữ 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 。 名danh 預Dự 流Lưu 果Quả 。 良lương 以dĩ 不bất 入nhập 六lục 塵trần 。 得đắc 逆nghịch 生sanh 死tử 欲dục 流lưu 。 而nhi 入nhập 見kiến 道đạo 位vị 。 其kỳ 所sở 斷đoạn 。 惟duy 是thị 界giới 內nội 分phân 別biệt 我ngã 執chấp 。 亦diệc 名danh 八bát 十thập 八bát 使sử 也dã 。 若nhược 第đệ 六lục 根căn 中trung 。 所sở 積tích 種chủng 子tử 。 而nhi 能năng 生sanh 現hiện 行hành 者giả 。 乃nãi 無vô 始thỉ 虗hư 習tập 。 即tức 八bát 十thập 一nhất 思tư 惑hoặc 。 亦diệc 名danh 俱câu 生sanh 我ngã 執chấp 。 其kỳ 根căn 本bổn 尚thượng 在tại 含hàm 藏tạng 識thức 中trung 。 必tất 要yếu 因nhân 修tu 道Đạo 方phương 可khả 斷đoạn 得đắc 。 斷đoạn 此thử 。 方phương 無vô 上thượng 二nhị 界giới 貪tham 慢mạn 痴si 惑hoặc 。 得đắc 逆nghịch 生sanh 死tử 有hữu 流lưu 。 及cập 無vô 明minh 流lưu 。 而nhi 始thỉ 證chứng 四Tứ 果Quả 。 可khả 名danh 阿A 羅La 漢Hán 。 何hà 況huống 此thử 含hàm 藏tạng 識thức 中trung 。 生sanh 住trụ 異dị 滅diệt 。 同đồng 體thể 無vô 明minh 。 亦diệc 名danh 俱câu 生sanh 二nhị 執chấp 。 乃nãi 有hữu 四tứ 十thập 二nhị 品phẩm 。 非phi 至chí 等đẳng 覺giác 。 不bất 能năng 斷đoạn 得đắc 。 其kỳ 分phân 齊tề 頭đầu 數sổ 。 汝nhữ 安an 得đắc 而nhi 知tri 之chi 乎hồ 。 由do 不bất 知tri 此thử 故cố 。 不bất 能năng 一nhất 門môn 深thâm 入nhập 。 六lục 根căn 清thanh 淨tịnh 。 汝nhữ 若nhược 不bất 信tín 一nhất 解giải 六lục 淨tịnh 。 且thả 觀quán 現hiện 前tiền 六lục 根căn 。 實thật 為vi 一nhất 乎hồ 。 實thật 為vi 六lục 乎hồ 。 若nhược 言ngôn 定định 一nhất 。 耳nhĩ 亦diệc 可khả 見kiến 。 目mục 亦diệc 可khả 聞văn 。 頭đầu 亦diệc 可khả 履lý 。 足túc 亦diệc 可khả 語ngữ 。 今kim 則tắc 不bất 爾nhĩ 。 何hà 得đắc 定định 一nhất 。 若nhược 言ngôn 定định 六lục 。 則tắc 身thân 口khẩu 與dữ 耳nhĩ 。 不bất 相tương 為vi 用dụng 。 我ngã 今kim 與dữ 汝nhữ 說thuyết 法Pháp 。 汝nhữ 之chi 六lục 根căn 。 誰thùy 來lai 領lãnh 受thọ 。 阿A 難Nan 答đáp 曰viết 。 我ngã 用dụng 耳nhĩ 聞văn 。

佛Phật 言ngôn 。

既ký 定định 是thị 六lục 。 汝nhữ 耳nhĩ 自tự 聞văn 。 與dữ 汝nhữ 身thân 口khẩu 何hà 干can 。 乃nãi 必tất 于vu 聞văn 時thời 。 而nhi 口khẩu 問vấn 身thân 欽khâm 耶da 。 可khả 見kiến 亦diệc 非phi 定định 六lục 。 是thị 故cố 應ưng 知tri 。 若nhược 非phi 是thị 一nhất 。 終chung 須tu 是thị 六lục 。 若nhược 非phi 是thị 六lục 。 終chung 須tu 是thị 一nhất 。 豈khởi 有hữu 汝nhữ 根căn 元nguyên 定định 是thị 一nhất 。 又hựu 元nguyên 定định 是thị 六lục 耶da 。 既ký 非phi 一nhất 非phi 六lục 。 足túc 見kiến 一nhất 乃nãi 對đối 六lục 而nhi 成thành 。 六lục 乃nãi 對đối 一nhất 而nhi 成thành 。 元nguyên 非phi 定định 有hữu 一nhất 六lục 之chi 名danh 也dã 。 下hạ 示thị 一nhất 六lục 生sanh 起khởi 之chi 由do 。

阿A 難Nan 當đương 知tri 。 是thị 根căn 非phi 一nhất 非phi 六lục 。 至chí 六lục 受thọ 用dụng 根căn 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。

冠quan 註chú 。 此thử 欲dục 示thị 一nhất 六lục 義nghĩa 生sanh 。 先tiên 舉cử 喻dụ 以dĩ 通thông 之chi 也dã 。 承thừa 上thượng 云vân 。 既ký 非phi 定định 一nhất 。 又hựu 非phi 定định 六lục 。 而nhi 眾chúng 生sanh 為vi 六lục 為vi 一nhất 者giả 。 何hà 故cố 哉tai 。 盖# 由do 無vô 始thỉ 一nhất 念niệm 顛điên 倒đảo 。 妄vọng 立lập 根căn 塵trần 。 而nhi 循tuần 生sanh 死tử 流lưu 。 沉trầm 淪luân 衰suy 替thế 。 故cố 于vu 一nhất 圓viên 湛trạm 體thể 。 而nhi 執chấp 一nhất 執chấp 六lục 。 今kim 汝nhữ 方phương 得đắc 初sơ 果quả 。 不bất 入nhập 六lục 塵trần 。 雖tuy 六lục 用dụng 不bất 行hành 。 惟duy 銷tiêu 現hiện 行hành 。 其kỳ 虗hư 習tập 種chủng 子tử 。 尚thượng 在tại 含hàm 藏tạng 識thức 中trung 。 故cố 未vị 亡vong 一nhất 。 由do 其kỳ 根căn 塵trần 種chủng 子tử 俱câu 存tồn 故cố 。 不bất 達đạt 一nhất 入nhập 六lục 淨tịnh 也dã 。 然nhiên 一nhất 與dữ 六lục 義nghĩa 。 雖tuy 依y 圓viên 湛trạm 體thể 生sanh 。 而nhi 圓viên 湛trạm 本bổn 體thể 。 未vị 始thỉ 有hữu 異dị 。 正chánh 如như 太thái 空không 之chi 。 參tham 合hợp 群quần 器khí 。 由do 器khí 有hữu 方phương 圓viên 長trường 短đoản 。 而nhi 名danh 空không 為vi 異dị 。 空không 未vị 始thỉ 異dị 也dã 。 除trừ 器khí 異dị 而nhi 觀quán 空không 故cố 。 說thuyết 空không 為vi 一nhất 。 斯tư 亦diệc 對đối 異dị 說thuyết 一nhất 。 空không 體thể 何hà 有hữu 一nhất 乎hồ 。 但đãn 因nhân 參tham 器khí 。 而nhi 說thuyết 空không 不bất 同đồng 。 因nhân 除trừ 器khí 。 而nhi 說thuyết 空không 為vi 同đồng 。 此thử 徒đồ 有hữu 言ngôn 說thuyết 而nhi 已dĩ 。 且thả 器khí 未vị 參tham 合hợp 時thời 。 彼bỉ 太thái 虗hư 空không 。 憑bằng 何hà 故cố 。 而nhi 為vì 汝nhữ 成thành 同đồng 。 成thành 不bất 同đồng 耶da 。 其kỳ 同đồng 異dị 。 皆giai 不bất 可khả 言ngôn 。 況huống 更cánh 名danh 是thị 一nhất 非phi 一nhất 。 若nhược 言ngôn 彼bỉ 空không 是thị 一nhất 。 何hà 處xứ 更cánh 有hữu 。 其kỳ 二nhị 者giả 乎hồ 。 則tắc 汝nhữ 了liễu 知tri 六lục 根căn 。 亦diệc 然nhiên 。 此thử 圓viên 湛trạm 體thể 。 分phân 為vi 六lục 根căn 。 由do 根căn 六lục 而nhi 言ngôn 體thể 為vi 六lục 。 而nhi 體thể 未vị 始thỉ 六lục 也dã 。 旋toàn 伏phục 六lục 根căn 。 言ngôn 體thể 為vi 一nhất 。 斯tư 對đối 六lục 言ngôn 一nhất 。 體thể 何hà 有hữu 一nhất 乎hồ 。 可khả 見kiến 因nhân 根căn 分phần/phân 而nhi 言ngôn 體thể 六lục 。 因nhân 根căn 銷tiêu 而nhi 言ngôn 體thể 一nhất 。 此thử 徒đồ 有hữu 言ngôn 說thuyết 而nhi 已dĩ 。 且thả 根căn 未vị 分phân 隔cách 時thời 。 此thử 圓viên 湛trạm 體thể 。 憑bằng 何hà 故cố 。 而nhi 為vì 汝nhữ 言ngôn 一nhất 言ngôn 六lục 耶da 。 若nhược 言ngôn 此thử 體thể 是thị 一nhất 。 何hà 處xứ 更cánh 有hữu 。 其kỳ 二nhị 者giả 乎hồ 。

由do 明minh 暗ám 等đẳng 。 二nhị 種chủng 相tướng 形hình 。 至chí 失thất 彼bỉ 精tinh 了liễu 。 黏niêm 妄vọng 發phát 光quang 。

冠quan 註chú 。 此thử 以dĩ 法pháp 合hợp 喻dụ 。 正chánh 明minh 一nhất 六lục 義nghĩa 生sanh 也dã 。 夫phu 湛trạm 圓viên 妙diệu 覺giác 。 本bổn 無vô 一nhất 六lục 。 如như 太thái 虗hư 空không 。 本bổn 無vô 同đồng 異dị 。 由do 根căn 塵trần 相tương/tướng 結kết 。 妄vọng 分phần/phân 一nhất 六lục 。 亦diệc 如như 群quần 器khí 參tham 空không 。 言ngôn 空không 有hữu 同đồng 異dị 也dã 。 前tiền 云vân 世Thế 間Gian 解Giải 結kết 之chi 人nhân 。 不bất 見kiến 所sở 結kết 。 云vân 何hà 知tri 解giải 。 斯tư 示thị 以dĩ 所sở 結kết 之chi 由do 。 向hướng 後hậu 六lục 解giải 一nhất 亡vong 。 復phục 授thọ 以dĩ 解giải 除trừ 之chi 方phương 也dã 。 盖# 謂vị 湛trạm 圓viên 妙diệu 覺giác 。 如như 珠châu 映ánh 色sắc 。 本bổn 無vô 染nhiễm 著trước 。 最tối 初sơ 由do 明minh 暗ám 二nhị 塵trần 。 互hỗ 顯hiển 。 于vu 妙diệu 圓viên 覺giác 性tánh 中trung 。 而nhi 湛trạm 圓viên 妙diệu 性tánh 。 一nhất 念niệm 不bất 覺giác 。 被bị 塵trần 黏niêm 著trước 。 引dẫn 發phát 見kiến 精tinh 。 照chiếu 映ánh 二nhị 塵trần 。 遂toại 攬lãm 色sắc 塵trần 。 結kết 為vi 勝thắng 義nghĩa 根căn 。 此thử 根căn 雖tuy 屬thuộc 色sắc 法pháp 。 猶do 是thị 白bạch 淨tịnh 色sắc 。 故cố 曰viết 根căn 元nguyên 目mục 為vi 。 清thanh 淨tịnh 四tứ 大đại 。 其kỳ 相tương/tướng 微vi 細tế 最tối 難nạn/nan 分phần/phân 辨biện 。 所sở 謂vị 愚ngu 者giả 難nạn/nan 分phần/phân 識thức 與dữ 根căn 也dã 。 因nhân 有hữu 勝thắng 義nghĩa 。 為vi 浮phù 根căn 之chi 元nguyên 。 依y 此thử 立lập 名danh 。 即tức 有hữu 眼nhãn 體thể 。 如như 蒲bồ 萄đào 朵đóa 。 既ký 有hữu 浮phù 根căn 。 是thị 外ngoại 依y 色sắc 香hương 味vị 觸xúc 。 內nội 依y 地địa 水thủy 火hỏa 風phong 。 結kết 成thành 二nhị 根căn 。 則tắc 見kiến 精tinh 托thác 根căn 。 流lưu 逸dật 奔bôn 色sắc 。 而nhi 循tuần 色sắc 流lưu 轉chuyển 。 無vô 返phản 本bổn 時thời 也dã 。 由do 動động 靜tĩnh 二nhị 塵trần 相tương 擊kích 。 于vu 妙diệu 圓viên 覺giác 性tánh 中trung 。 而nhi 湛trạm 圓viên 妙diệu 性tánh 一nhất 念niệm 不bất 覺giác 。 被bị 塵trần 黏niêm 著trước 。 引dẫn 發phát 聞văn 精tinh 。 照chiếu 映ánh 聲thanh 塵trần 。 遂toại 卷quyển 聲thanh 塵trần 。 結kết 為vi 勝thắng 義nghĩa 根căn 。 此thử 根căn 雖tuy 屬thuộc 色sắc 法pháp 。 猶do 是thị 白bạch 淨tịnh 色sắc 。 故cố 曰viết 根căn 元nguyên 目mục 為vi 。 清thanh 淨tịnh 四tứ 大đại 。 其kỳ 相tương/tướng 微vi 細tế 。 愚ngu 者giả 難nạn/nan 辨biện 。 因nhân 有hữu 勝thắng 義nghĩa 。 為vi 浮phù 根căn 之chi 元nguyên 。 依y 此thử 立lập 名danh 。 即tức 有hữu 耳nhĩ 體thể 。 如như 新tân 卷quyển 葉diệp 。 既ký 成thành 浮phù 根căn 。 是thị 外ngoại 依y 色sắc 香hương 味vị 觸xúc 。 內nội 依y 地địa 水thủy 火hỏa 風phong 。 能năng 所sở 八bát 法pháp 。 結kết 成thành 二nhị 根căn 。 而nhi 聞văn 精tinh 托thác 根căn 。 流lưu 逸dật 奔bôn 聲thanh 。 故cố 循tuần 聲thanh 流lưu 轉chuyển 。 無vô 有hữu 窮cùng 時thời 也dã 。 相tương 擊kích 互hỗ 不bất 相tương 容dung 也dã 。 卷quyển 包bao 攬lãm 也dã 。 由do 通thông 塞tắc 下hạ 。 明minh 鼻tị 根căn 也dã 。 相tương/tướng 發phát 。 互hỗ 相tương 引dẫn 發phát 也dã 。 納nạp 吸hấp 取thủ 也dã 。 餘dư 並tịnh 準chuẩn 上thượng 。 由do 恬điềm 變biến 下hạ 。 明minh 舌thiệt 根căn 也dã 。 恬điềm 者giả 。 無vô 味vị 之chi 味vị 也dã 。 變biến 即tức 五ngũ 味vị 之chi 總tổng 。 有hữu 味vị 之chi 味vị 也dã 。 以dĩ 有hữu 味vị 無vô 味vị 相tương 對đối 。 而nhi 成thành 二nhị 種chủng 也dã 。 參tham 。 雜tạp 和hòa 也dã 。 絞giảo 。 旋toàn 取thủ 也dã 。 由do 離ly 合hợp 下hạ 。 明minh 身thân 根căn 也dã 。 二nhị 者giả 交giao 際tế 曰viết 摩ma 。 摶đoàn 。 攬lãm 取thủ 也dã 。 腰yêu 鼓cổ 。 俗tục 呼hô 杖trượng 鼓cổ 也dã 。 顙tảng 腔# 也dã 。 由do 生sanh 滅diệt 下hạ 。 明minh 意ý 根căn 也dã 。 知tri 精tinh 。 指chỉ 勝thắng 義nghĩa 根căn 。 意ý 思tư 者giả 。 謂vị 意ý 以dĩ 思tư 量lượng 了liễu 別biệt 為vi 性tánh 。 幽u 室thất 見kiến 者giả 。 如như 人nhân 在tại 明minh 處xứ 。 不bất 能năng 見kiến 暗ám 室thất 中trung 人nhân 。 而nhi 暗ám 室thất 中trung 人nhân 。 能năng 見kiến 明minh 處xứ 人nhân 。 盖# 意ý 根căn 。 處xử 此thử 身thân 內nội 。 為vi 前tiền 五ngũ 根căn 。 思tư 惟duy 籌trù 度độ 故cố 也dã 。 然nhiên 既ký 以dĩ 幽u 室thất 見kiến 。 而nhi 狀trạng 其kỳ 思tư 意ý 之chi 體thể 。 似tự 不bất 必tất 泥nê 于vu 正Chánh 法Pháp 念niệm 經kinh 。 而nhi 確xác 指chỉ 肉nhục 團đoàn 心tâm 也dã 。 下hạ 總tổng 結kết 顯hiển 云vân 。 如như 是thị 六lục 根căn 。 皆giai 由do 圓viên 湛trạm 覺giác 明minh 之chi 體thể 。 一nhất 念niệm 不bất 覺giác 。 而nhi 有hữu 能năng 明minh 之chi 明minh 覺giác 。 此thử 覺giác 一nhất 妄vọng 。 遂toại 失thất 彼bỉ 真chân 覺giác 精tinh 了liễu 之chi 本bổn 體thể 。 由do 是thị 黏niêm 明minh 暗ám 。 而nhi 發phát 見kiến 光quang 。 黏niêm 動động 靜tĩnh 而nhi 發phát 聽thính 光quang 等đẳng 。 彼bỉ 一nhất 六lục 義nghĩa 生sanh 。 及cập 所sở 結kết 之chi 由do 。 皆giai 不bất 出xuất 乎hồ 此thử 也dã 。 光quang 指chỉ 見kiến 精tinh 等đẳng 。

是thị 以dĩ 汝nhữ 今kim 。 離ly 暗ám 離ly 明minh 。 至chí 由do 是thị 六lục 根căn 。 互hỗ 相tương 為vi 用dụng 。

冠quan 註chú 。 此thử 示thị 根căn 結kết 體thể 空không 。 而nhi 明minh 一nhất 解giải 六lục 亡vong 也dã 。 由do 此thử 六lục 根căn 。 元nguyên 係hệ 結kết 塵trần 所sở 成thành 。 是thị 以dĩ 。 汝nhữ 今kim 離ly 明minh 暗ám 色sắc 塵trần 。 則tắc 無vô 見kiến 體thể 。 離ly 動động 靜tĩnh 聲thanh 塵trần 。 則tắc 無vô 聽thính 質chất 。 乃nãi 至chí 無vô 生sanh 滅diệt 法Pháp 塵trần 。 則tắc 了liễu 知tri 之chi 意ý 根căn 。 無vô 所sở 寄ký 托thác 。 汝nhữ 問vấn 云vân 何hà 。 深thâm 入nhập 一nhất 門môn 。 能năng 令linh 六lục 根căn 。 一nhất 時thời 清thanh 淨tịnh 。 汝nhữ 但đãn 反phản 旋toàn 六lục 根căn 。 不bất 循tuần 動động 靜tĩnh 。 乃nãi 至chí 明minh 暗ám 等đẳng 。 諸chư 生sanh 滅diệt 相tương/tướng 。 奔bôn 逸dật 流lưu 轉chuyển 。 此thử 即tức 逆nghịch 生sanh 死tử 流lưu 。 循tuần 涅Niết 槃Bàn 流lưu 。 乃nãi 簡giản 易dị 圓viên 頓đốn 之chi 工công 夫phu 也dã 。 然nhiên 亦diệc 不bất 必tất 六lục 根căn 齊tề 反phản 。 隨tùy 汝nhữ 選tuyển 一nhất 圓viên 根căn 。 專chuyên 心tâm 努nỗ 力lực 。 以dĩ 旋toàn 拔bạt 之chi 。 但đãn 此thử 一nhất 根căn 。 外ngoại 脫thoát 塵trần 相tương/tướng 。 內nội 伏phục 根căn 性tánh 。 根căn 境cảnh 不bất 偶ngẫu 。 識thức 心tâm 不bất 起khởi 。 復phục 歸quy 元nguyên 明minh 真chân 體thể 。 永vĩnh 不bất 黏niêm 妄vọng 發phát 光quang 。 而nhi 本bổn 來lai 光quang 明minh 。 逈huýnh 然nhiên 獨độc 照chiếu 。 既ký 從tùng 本bổn 性tánh 。 發phát 起khởi 真chân 光quang 。 則tắc 餘dư 五ngũ 根căn 。 一nhất 時thời 拔bạt 脫thoát 。 至chí 此thử 則tắc 外ngoại 不bất 由do 塵trần 。 內nội 不bất 循tuần 根căn 。 常thường 光quang 寂tịch 照chiếu 。 周chu 徧biến 無vô 礙ngại 。 雖tuy 假giả 彼bỉ 根căn 。 以dĩ 顯hiển 此thử 照chiếu 用dụng 。 而nhi 實thật 不bất 循tuần 根căn 。 如như 是thị 則tắc 耳nhĩ 可khả 見kiến 色sắc 。 眼nhãn 可khả 聞văn 聲thanh 。 一nhất 根căn 可khả 作tác 諸chư 根căn 用dụng 矣hĩ 。 此thử 即tức 入nhập 一nhất 無vô 妄vọng 。 彼bỉ 六lục 知tri 根căn 。 一nhất 時thời 清thanh 淨tịnh 也dã 。

阿A 難Nan 汝nhữ 豈khởi 不bất 知tri 。 今kim 此thử 會hội 中trung 。 至chí 圓viên 明minh 了liễu 知tri 。 不bất 因nhân 心tâm 念niệm 。

冠quan 註chú 。 此thử 引dẫn 六lục 人nhân 。 以dĩ 證chứng 六lục 根căn 互hỗ 用dụng 也dã 。 阿A 那Na 律Luật 陀Đà 。 無vô 眼nhãn 根căn 而nhi 能năng 以dĩ 心tâm 見kiến 。 跋Bạt 難Nan 陀Đà 。 此thử 云vân 賢hiền 喜hỷ 。 龍long 能năng 以dĩ 角giác 聽thính 。 殑Căng 伽Già 。 此thử 云vân 恆Hằng 河Hà 。 亦diệc 云vân 天thiên 堂đường 來lai 。 主chủ 河hà 之chi 神thần 。 以dĩ 身thân 聞văn 香hương 。 驕kiêu 梵Phạm 鉢bát 提đề 。 受thọ 牛ngưu 飼tự 報báo 。 故cố 曰viết 異dị 舌thiệt 也dã 。 舜thuấn 若nhã 多đa 。 此thử 云vân 空không 。 即tức 主chủ 空không 神thần 也dã 。 其kỳ 質chất 如như 風phong 。 而nhi 能năng 覺giác 觸xúc 。 舊cựu 說thuyết 。 空không 神thần 多đa 劫kiếp 以dĩ 無vô 身thân 為vi 苦khổ 。 佛Phật 放phóng 拔bạt 苦khổ 光quang 。 映ánh 令linh 暫tạm 現hiện 身thân 。 觸xúc 則tắc 樂lạc 不bất 可khả 言ngôn 。 無vô 色sắc 界giới 天thiên 人nhân 亦diệc 然nhiên 。 迦Ca 葉Diếp 此thử 云vân 飲ẩm 光quang 。 修tu 滅diệt 盡tận 定định 者giả 。 六lục 七thất 二nhị 識thức 。 分phân 別biệt 俱câu 生sanh 我ngã 執chấp 悉tất 斷đoạn 。 故cố 無vô 心tâm 念niệm 矣hĩ 。 引dẫn 此thử 六lục 人nhân 。 或hoặc 是thị 凡phàm 夫phu 業nghiệp 報báo 。 或hoặc 是thị 小Tiểu 乘Thừa 修tu 得đắc 。 斯tư 皆giai 妄vọng 力lực 。 尚thượng 不bất 循tuần 根căn 。 何hà 況huống 圓viên 脫thoát 。 豈khởi 不bất 互hỗ 用dụng 耶da 。

阿A 難Nan 今kim 汝nhữ 諸chư 根căn 。 若nhược 圓viên 拔bạt 已dĩ 。 至chí 應ứng 念niệm 化hóa 成thành 。 無vô 上thượng 知tri 覺giác 。

冠quan 註chú 。 此thử 結kết 明minh 依y 不bất 生sanh 滅diệt 。 圓viên 湛trạm 性tánh 成thành 。 以dĩ 湛trạm 旋toàn 其kỳ 。 虗hư 妄vọng 滅diệt 生sanh 。 復phục 還hoàn 元nguyên 覺giác 。 是thị 于vu 身thân 世thế 界giới 。 不bất 生sanh 纏triền 縛phược 。 即tức 能năng 超siêu 越việt 器khí 世thế 界giới 矣hĩ 。 諸chư 根căn 圓viên 拔bạt 內nội 瑩oánh 發phát 光quang 者giả 。 心tâm 光quang 融dung 徹triệt 。 表biểu 裏lý 一nhất 如như 也dã 。 浮phù 塵trần 。 六lục 根căn 也dã 。 器khí 世thế 界giới 諸chư 變biến 化hóa 相tướng 。 總tổng 指chỉ 山sơn 河hà 萬vạn 物vật 染nhiễm 淨tịnh 苦khổ 樂lạc 等đẳng 相tương/tướng 也dã 。 如như 湯thang 銷tiêu 氷băng 。 應ứng 念niệm 化hóa 成thành 。 無vô 上thượng 知tri 覺giác 者giả 。 謂vị 以dĩ 根căn 本bổn 智trí 。 親thân 證chứng 法pháp 性tánh 。 則tắc 天thiên 地địa 與dữ 我ngã 同đồng 根căn 。 萬vạn 物vật 皆giai 吾ngô 一nhất 體thể 。 乃nãi 至chí 一nhất 多đa 無vô 礙ngại 。 小tiểu 大đại 互hỗ 融dung 。 無vô 所sở 不bất 可khả 也dã 。

阿A 難Nan 如như 彼bỉ 世thế 人nhân 。 聚tụ 見kiến 於ư 眼nhãn 。 至chí 云vân 何hà 覺giác 明minh 。 不bất 成thành 圓viên 妙diệu 。

冠quan 註chú 。 此thử 明minh 寄ký 根căn 明minh 發phát 之chi 本bổn 體thể 。 在tại 凡phàm 夫phu 肉nhục 眼nhãn 中trung 。 曾tằng 未vị 虧khuy 欠khiếm 也dã 。 意ý 謂vị 。 汝nhữ 若nhược 不bất 信tín 。 明minh 不bất 循tuần 根căn 。 本bổn 來lai 周chu 徧biến 。 但đãn 觀quán 世thế 人nhân 見kiến 不bất 藉tạ 明minh 。 則tắc 可khả 知tri 矣hĩ 。 如như 彼bỉ 世thế 人nhân 。 未vị 悟ngộ 真chân 明minh 。 不bất 知tri 見kiến 性tánh 周chu 徧biến 無vô 礙ngại 。 唯duy 以dĩ 見kiến 性tánh 。 聚tụ 于vu 眼nhãn 根căn 故cố 。 離ly 根căn 離ly 明minh 。 則tắc 不bất 能năng 見kiến 。 假giả 令linh 彼bỉ 人nhân 忽hốt 然nhiên 急cấp 合hợp 其kỳ 眼nhãn 。 則tắc 暗ám 相tướng 現hiện 前tiền 。 雖tuy 有hữu 眼nhãn 根căn 。 黯ảm 然nhiên 與dữ 頭đầu 足túc 無vô 異dị 。 設thiết 復phục 有hữu 人nhân 。 當đương 其kỳ 前tiền 立lập 。 此thử 合hợp 眼nhãn 者giả 。 以dĩ 手thủ 循tuần 彼bỉ 外ngoại 人nhân 之chi 體thể 。 而nhi 揣đoàn 摩ma 之chi 。 雖tuy 不bất 假giả 眼nhãn 。 而nhi 頭đầu 足túc 一nhất 辨biện 。 明minh 然nhiên 無vô 惑hoặc 。 是thị 暗ám 中trung 知tri 覺giác 。 與dữ 明minh 中trung 知tri 覺giác 。 未vị 始thỉ 有hữu 異dị 。 若nhược 藉tạ 緣duyên 之chi 見kiến 。 必tất 因nhân 明minh 始thỉ 見kiến 。 暗ám 成thành 無vô 見kiến 。 若nhược 不bất 藉tạ 明minh 緣duyên 。 而nhi 見kiến 性tánh 自tự 發phát 者giả 。 乃nãi 真chân 明minh 獨độc 露lộ 。 了liễu 了liễu 常thường 知tri 。 則tắc 明minh 。 自tự 不bất 能năng 使sử 其kỳ 明minh 。 暗ám 。 自tự 不bất 能năng 使sử 其kỳ 暗ám 。 然nhiên 則tắc 世thế 人nhân 見kiến 性tánh 。 尚thượng 不bất 藉tạ 門môn 而nhi 見kiến 。 況huống 內nội 瑩oánh 發phát 光quang 。 根căn 塵trần 既ký 銷tiêu 者giả 。 安an 得đắc 不bất 成thành 圓viên 通thông 妙diệu 用dụng 耶da 。

阿A 難Nan 白bạch 佛Phật 言ngôn 。 世Thế 尊Tôn 至chí 惟duy 垂thùy 大đại 慈từ 。 開khai 我ngã 蒙mông 恡lận 。

冠quan 註chú 。 此thử 阿A 難Nan 謬mậu 解giải 佛Phật 語ngữ 。 誤ngộ 認nhận 黏niêm 湛trạm 發phát 起khởi 見kiến 精tinh 等đẳng 。 為vi 湛trạm 圓viên 本bổn 體thể 。 遂toại 起khởi 斷đoạn 滅diệt 之chi 疑nghi 也dã 。 先tiên 按án 定định 教giáo 旨chỉ 云vân 。 據cứ 如Như 來Lai 所sở 說thuyết 。 若nhược 于vu 因Nhân 地Địa 。 以dĩ 生sanh 滅diệt 心tâm 。 為vi 本bổn 修tu 因nhân 。 而nhi 求cầu 佛Phật 乘Thừa 不bất 生sanh 不bất 滅diệt 。 無vô 有hữu 是thị 處xứ 。 必tất 要yếu 因nhân 果quả 二nhị 地địa 同đồng 一nhất 。 常thường 住trụ 真chân 心tâm 。 而nhi 後hậu 可khả 爾nhĩ 。 且thả 常thường 聞văn 世Thế 尊Tôn 所sở 說thuyết 果quả 地địa 覺giác 。 曰viết 菩Bồ 提Đề 。 乃nãi 斷đoạn 盡tận 煩phiền 惱não 而nhi 得đắc 者giả 。 曰viết 涅Niết 槃Bàn 。 乃nãi 淨tịnh 盡tận 二nhị 死tử 根căn 本bổn 而nhi 證chứng 者giả 。 曰viết 真Chân 如Như 。 乃nãi 不bất 變biến 不bất 動động 究cứu 竟cánh 法Pháp 身thân 也dã 。 曰viết 佛Phật 性tánh 。 乃nãi 本bổn 覺giác 真chân 性tánh 也dã 。 曰viết 菴am 摩ma 羅la 識thức 。 乃nãi 白bạch 淨tịnh 識thức 。 離ly 諸chư 垢cấu 穢uế 者giả 。 曰viết 空không 如Như 來Lai 藏tạng 。 是thị 空không 諸chư 所sở 有hữu 者giả 。 曰viết 大Đại 圓Viên 鏡Kính 智Trí 。 乃nãi 轉chuyển 藏tạng 識thức 所sở 成thành 之chi 根căn 本bổn 智trí 也dã 。 此thử 七thất 種chủng 。 名danh 雖tuy 差sai 別biệt 。 皆giai 是thị 果quả 地địa 位vị 中trung 。 斷đoạn 盡tận 無vô 明minh 。 性tánh 德đức 具cụ 足túc 。 其kỳ 體thể 性tánh 不bất 可khả 損tổn 動động 。 如như 金kim 剛cang 王vương 寶bảo 。 能năng 壞hoại 一nhất 切thiết 。 而nhi 一nhất 切thiết 不bất 能năng 壞hoại 。 乃nãi 究cứu 竟cánh 堅kiên 固cố 。 常thường 住trụ 不bất 壞hoại 。 一nhất 成thành 永vĩnh 成thành 。 無vô 復phục 變biến 易dị 者giả 也dã 。 前tiền 蒙mông 世Thế 尊Tôn 備bị 顯hiển 。 六lục 湛trạm 圓viên 明minh 。 勅sắc 我ngã 擇trạch 一nhất 圓viên 根căn 。 當đương 為vi 發phát 明minh 。 令linh 我ngã 增tăng 進tiến 。 今kim 云vân 。 見kiến 等đẳng 六lục 根căn 。 離ly 塵trần 無vô 性tánh 。 若nhược 此thử 見kiến 聽thính 等đẳng 六lục 根căn 。 離ly 彼bỉ 明minh 暗ám 動động 靜tĩnh 等đẳng 六lục 塵trần 。 畢tất 竟cánh 無vô 體thể 。 還hoàn 同đồng 世Thế 尊Tôn 前tiền 來lai 所sở 斥xích 之chi 念niệm 念niệm 。 隨tùy 塵trần 起khởi 滅diệt 。 分phân 別biệt 識thức 心tâm 。 離ly 於ư 前tiền 塵trần 。 本bổn 無vô 所sở 有hữu 也dã 。 云vân 何hà 將tương 此thử 。 畢tất 竟cánh 斷đoạn 滅diệt 者giả 。 為vi 因Nhân 地Địa 心tâm 。 而nhi 欲dục 獲hoạch 如Như 來Lai 。 七thất 常thường 住trụ 果quả 。 若nhược 離ly 明minh 暗ám 等đẳng 。 見kiến 等đẳng 畢tất 竟cánh 性tánh 空không 。 誠thành 如như 所sở 斥xích 。 若nhược 無vô 前tiền 塵trần 。 念niệm 自tự 性tánh 滅diệt 。 我ngã 今kim 前tiền 後hậu 反phản 覆phúc 。 周chu 而nhi 復phục 始thỉ 。 微vi 細tế 推thôi 求cầu 。 根căn 畢tất 竟cánh 空không 。 則tắc 本bổn 無vô 我ngã 心tâm 。 若nhược 離ly 於ư 塵trần 。 則tắc 心tâm 無vô 所sở 在tại 。 既ký 成thành 斷đoạn 滅diệt 。 將tương 何hà 者giả 。 立lập 為vi 因nhân 心tâm 。 而nhi 求cầu 取thủ 無vô 上thượng 知tri 覺giác 乎hồ 。 且thả 如Như 來Lai 前tiền 言ngôn 。 六lục 湛trạm 圓viên 明minh 。 今kim 言ngôn 離ly 塵trần 無vô 性tánh 。 是thị 則tắc 違vi 越việt 誠thành 言ngôn 。 終chung 成thành 戲hí 論luận 。 云vân 何hà 如Như 來Lai 。 號hiệu 稱xưng 真chân 實thật 語ngữ 者giả 。 蒙mông 謂vị 暗ám 鈍độn 而nhi 不bất 悟ngộ 佛Phật 言ngôn 。 恡lận 。 謂vị 凝ngưng 滯trệ 而nhi 不bất 果quả 自tự 進tiến 也dã 。

佛Phật 告cáo 阿A 難Nan 。 汝nhữ 學học 多đa 聞văn 。 至chí 塵trần 俗tục 諸chư 事sự 。 當đương 除trừ 汝nhữ 疑nghi 。

冠quan 註chú 。 此thử 責trách 其kỳ 執chấp 常thường 為vi 斷đoạn 也dã 。 言ngôn 。 汝nhữ 唯duy 學học 多đa 聞văn 。 不bất 暇hạ 盡tận 漏lậu 。 所sở 以dĩ 動động 輙triếp 錯thác 誤ngộ 。 吾ngô 前tiền 為vì 汝nhữ 指chỉ 出xuất 顛điên 倒đảo 起khởi 處xứ 。 要yếu 汝nhữ 除trừ 其kỳ 種chủng 習tập 。 而nhi 汝nhữ 心tâm 中trung 。 徒đồ 知tri 顛điên 倒đảo 所sở 因nhân 。 而nhi 種chủng 習tập 仍nhưng 在tại 。 是thị 但đãn 能năng 記ký 持trì 名danh 言ngôn 。 及cập 至Chí 真Chân 倒đảo 現hiện 前tiền 。 實thật 未vị 能năng 識thức 。 今kim 欲dục 直trực 示thị 根căn 性tánh 真chân 常thường 。 恐khủng 汝nhữ 誠thành 心tâm 甚thậm 恡lận 。 猶do 未vị 信tín 伏phục 。 吾ngô 今kim 試thí 將tương 。 塵trần 俗tục 易dị 曉hiểu 之chi 事sự 。 為vì 汝nhữ 方phương 便tiện 指chỉ 示thị 。 即tức 當đương 因nhân 事sự 而nhi 釋thích 疑nghi 也dã 。 顛điên 倒đảo 所sở 因nhân 。 指chỉ 前tiền 顛điên 倒đảo 之chi 處xứ 。 因nhân 即tức 種chủng 子tử 也dã 。 真chân 倒đảo 即tức 以dĩ 常thường 為vi 斷đoạn 也dã 。 未vị 盡tận 諸chư 漏lậu 。 即tức 倒đảo 習tập 未vị 除trừ 也dã 。

即tức 時thời 如Như 來Lai 。 勑# 羅La 睺Hầu 羅La 。 至chí )# 閉bế 塞tắc 開khai 通thông 。 說thuyết 聞văn 無vô 性tánh 。

冠quan 註chú 。 此thử 假giả 聲thanh 塵trần 生sanh 滅diệt 。 騐# 聞văn 性tánh 真chân 常thường 。 為vi 耳nhĩ 根căn 圓viên 通thông 之chi 定định 案án 也dã 。 自tự 羅la 睺hầu 擊kích 鐘chung 。 至chí 音âm 響hưởng 雙song 絕tuyệt 。 則tắc 名danh 無vô 聞văn 。 乃nãi 二nhị 番phiên 審thẩm 定định 。 令linh 其kỳ 親thân 自tự 決quyết 斷đoán 。 或hoặc 有hữu 或hoặc 無vô 。 皆giai 是thị 聞văn 根căn 。 向hướng 後hậu 以dĩ 正chánh 義nghĩa 斥xích 之chi 。 則tắc 惟duy 是thị 聲thanh 塵trần 。 無vô 關quan 於ư 聞văn 根căn 也dã 。 斯tư 正chánh 是thị 顛điên 倒đảo 處xứ 。 由do 顛điên 倒đảo 故cố 。 迷mê 本bổn 聞văn 根căn 。 而nhi 循tuần 聲thanh 流lưu 轉chuyển 也dã 。 下hạ 以dĩ 正chánh 問vấn 反phản 之chi 也dã 。 自tự 如Như 來Lai 又hựu 勅sắc 羅la 睺hầu 擊kích 鐘chung 。 至chí 音âm 響hưởng 俱câu 絕tuyệt 。 則tắc 名danh 無vô 聲thanh 。 此thử 復phục 三tam 番phiên 審thẩm 定định 。 方phương 露lộ 正chánh 義nghĩa 。 令linh 知tri 聲thanh 有hữu 聲thanh 無vô 。 非phi 關quan 聞văn 根căn 也dã 。 少thiểu 選tuyển 。 有hữu 頃khoảnh 。 猶do 云vân 少thiểu 時thời 頃khoảnh 刻khắc 也dã 。 自tự 佛Phật 語ngứ 阿A 難Nan 。 至chí 如như 是thị 云vân 何hà 。 不bất 名danh 矯kiểu 亂loạn 。 此thử 乃nãi 斥xích 其kỳ 答đáp 報báo 無vô 定định 。 自tự 成thành 矯kiểu 亂loạn 也dã 。 盖# 雖tuy 以dĩ 聲Thanh 聞Văn 並tịnh 問vấn 。 而nhi 有hữu 無vô 唯duy 屬thuộc 於ư 聲thanh 。 豈khởi 可khả 隨tùy 人nhân 口khẩu 角giác 。 混hỗn 答đáp 聞văn 之chi 有hữu 無vô 哉tai 。 自tự 失thất 定định 見kiến 。 故cố 成thành 矯kiểu 亂loạn 也dã 。 自tự 聲thanh 銷tiêu 無vô 響hưởng 。 至chí 說thuyết 聞văn 無vô 性tánh 。 乃nãi 直trực 示thị 聞văn 性tánh 真chân 常thường 曰viết 。 第đệ 一nhất 番phiên 鐘chung 聲thanh 歇hiết 時thời 。 汝nhữ 答đáp 無vô 聞văn 。 豈khởi 知tri 唯duy 是thị 無vô 聲thanh 。 元nguyên 非phi 無vô 聞văn 也dã 。 若nhược 實thật 無vô 聞văn 。 則tắc 汝nhữ 聞văn 性tánh 。 隨tùy 聲thanh 已dĩ 滅diệt 。 汝nhữ 身thân 同đồng 於ư 無vô 知tri 枯khô 木mộc 矣hĩ 。 二nhị 番phiên 鐘chung 聲thanh 更cánh 擊kích 。 汝nhữ 應ưng 不bất 聞văn 。 今kim 更cánh 擊kích 仍nhưng 聞văn 。 則tắc 知tri 汝nhữ 聞văn 性tánh 。 不bất 同đồng 聲thanh 無vô 。 然nhiên 汝nhữ 聞văn 性tánh 。 既ký 知tri 聲thanh 有hữu 。 又hựu 知tri 聲thanh 無vô 。 足túc 見kiến 或hoặc 有hữu 或hoặc 無vô 。 自tự 是thị 聲thanh 塵trần 。 豈khởi 彼bỉ 聞văn 性tánh 。 因nhân 聲thanh 塵trần 之chi 有hữu 無vô 。 而nhi 為vì 汝nhữ 成thành 其kỳ 有hữu 無vô 哉tai 。 設thiết 若nhược 聞văn 性tánh 實thật 滅diệt 。 則tắc 知tri 聲thanh 無vô 者giả 。 其kỳ 誰thùy 耶da 。 故cố 知tri 聲thanh 塵trần 在tại 於ư 聞văn 性tánh 之chi 中trung 。 自tự 有hữu 生sanh 自tự 有hữu 滅diệt 。 非phi 是thị 汝nhữ 聞văn 性tánh 。 於ư 聲thanh 塵trần 中trung 生sanh 。 而nhi 令linh 汝nhữ 聞văn 性tánh 為vi 有hữu 。 亦diệc 非phi 是thị 汝nhữ 聞văn 性tánh 。 於ư 聲thanh 塵trần 中trung 滅diệt 。 而nhi 令linh 汝nhữ 聞văn 性tánh 為vi 無vô 也dã 。 故cố 結kết 責trách 之chi 曰viết 。 體thể 性tánh 斷đoạn 常thường 。 或hoặc 難nạn/nan 決quyết 定định 。 根căn 塵trần 有hữu 無vô 。 宜nghi 乎hồ 易dị 曉hiểu 。 汝nhữ 今kim 尚thượng 且thả 顛điên 倒đảo 矯kiểu 亂loạn 。 惑hoặc 聲thanh 為vi 聞văn 。 而nhi 不bất 自tự 知tri 。 何hà 怪quái 乎hồ 以dĩ 真chân 常thường 體thể 性tánh 。 為vi 斷đoạn 滅diệt 因nhân 耶da 。 吾ngô 今kim 為vì 汝nhữ 發phát 明minh 。 不bất 應ưng 復phục 言ngôn 六lục 根căn 離ly 塵trần 無vô 性tánh 也dã 。

如như 重trọng 睡thụy 人nhân 。 眠miên 熟thục 牀sàng 枕chẩm (# 至chí 云vân 何hà 不bất 成thành 。 無vô 上thượng 知tri 覺giác 。

冠quan 註chú 。 此thử 舉cử 夢mộng 昧muội 及cập 與dữ 形hình 銷tiêu 。 以dĩ 騐# 聞văn 性tánh 不bất 斷đoạn 也dã 。 亦diệc 與dữ 前tiền 不bất 藉tạ 明minh 之chi 見kiến 性tánh 。 同đồng 意ý 也dã 。 重trọng/trùng 睡thụy 眠miên 熟thục 者giả 。 睡thụy 濃nồng 時thời 也dã 。 搗đảo 練luyện 。 砧# 杵xử 聲thanh 也dã 。 聞văn 舂thung 搗đảo 聲thanh 。 別biệt 作tác 皷cổ 鐘chung 聲thanh 者giả 。 重trọng/trùng 睡thụy 識thức 昏hôn 。 境cảnh 成thành 錯thác 亂loạn 故cố 也dã 。 即tức 於ư 夢mộng 時thời 。 自tự 怪quái 其kỳ 鐘chung 。 為vi 木mộc 石thạch 響hưởng 者giả 。 正chánh 見kiến 雖tuy 處xứ 夢mộng 昧muội 而nhi 根căn 性tánh 不bất 斷đoạn 也dã 。 忽hốt 窹# 遄thuyên 知tri 杵xử 音âm 者giả 。 覺giác 而nhi 後hậu 。 知tri 其kỳ 夢mộng 境cảnh 誤ngộ 也dã 。 自tự 告cáo 家gia 人nhân 。 我ngã 正chánh 夢mộng 時thời 。 惑hoặc 此thử 舂thung 聲thanh 。 將tương 為vi 皷cổ 響hưởng 者giả 。 醒tỉnh 時thời 述thuật 夢mộng 中trung 境cảnh 也dã 。 下hạ 決quyết 定định 根căn 性tánh 。 為vi 常thường 住trụ 故cố 。 告cáo 阿A 難Nan 曰viết 。 是thị 人nhân 。 正chánh 在tại 夢mộng 中trung 。 豈khởi 有hữu 思tư 惟duy 憶ức 持trì 其kỳ 靜tĩnh 動động 二nhị 塵trần 。 及cập 與dữ 身thân 根căn 。 開khai 閉bế 通thông 塞tắc 者giả 哉tai 。 但đãn 其kỳ 形hình 雖tuy 寐mị 。 而nhi 聞văn 性tánh 不bất 昏hôn 。 汝nhữ 疑nghi 離ly 於ư 二nhị 塵trần 。 根căn 性tánh 斷đoạn 滅diệt 。 即tức 當đương 觀quán 此thử 重trọng/trùng 睡thụy 之chi 人nhân 。 於ư 根căn 塵trần 俱câu 忘vong 之chi 時thời 。 猶do 能năng 分phân 別biệt 杵xử 碓đối 之chi 聲thanh 。 則tắc 聞văn 性tánh 離ly 塵trần 不bất 滅diệt 。 宛uyển 有hữu 明minh 騐# 矣hĩ 。 又hựu 豈khởi 唯duy 睡thụy 中trung 不bất 滅diệt 。 縱túng/tung 使sử 形hình 銷tiêu 命mạng 光quang 遷thiên 謝tạ 之chi 時thời 。 亦diệc 寧ninh 為vì 汝nhữ 形hình 銷tiêu 滅diệt 。 而nhi 聞văn 性tánh 亦diệc 與dữ 俱câu 滅diệt 耶da 。 既ký 不bất 消tiêu 滅diệt 。 云vân 何hà 不bất 成thành 圓viên 妙diệu 。 由do 諸chư 眾chúng 生sanh 。 逐trục 妄vọng 迷mê 真chân 。 從tùng 無vô 始thỉ 來lai 。 循tuần 諸chư 色sắc 聲thanh 。 逐trục 念niệm 流lưu 轉chuyển 。 曾tằng 不bất 開khai 悟ngộ 。 故cố 不bất 知tri 根căn 中trung 體thể 性tánh 。 無vô 染nhiễm 無vô 縛phược 。 本bổn 來lai 常thường 住trụ 。 是thị 以dĩ 不bất 能năng 逆nghịch 彼bỉ 所sở 流lưu 。 循tuần 此thử 所sở 常thường 。 逐trục 諸chư 生sanh 滅diệt 妄vọng 塵trần 。 造tạo 一nhất 切thiết 業nghiệp 。 由do 此thử 生sanh 生sanh 雜tạp 染nhiễm 。 流lưu 轉chuyển 諸chư 趣thú 。 若nhược 能năng 棄khí 捨xả 生sanh 滅diệt 妄vọng 塵trần 。 脫thoát 黏niêm 內nội 伏phục 。 守thủ 於ư 真chân 常thường 。 本bổn 有hữu 常thường 光quang 。 真chân 發phát 明minh 耀diệu 。 根căn 塵trần 識thức 心tâm 。 應ứng 時thời 銷tiêu 落lạc 。 所sở 謂vị 耀diệu 性tánh 發phát 明minh 。 諸chư 餘dư 五ngũ 黏niêm 。 應ứng 拔bạt 圓viên 脫thoát 。 更cánh 能năng 盡tận 除trừ 見kiến 相tương/tướng 二nhị 分phần 。 微vi 細tế 種chủng 子tử 。 是thị 想tưởng 相tướng 為vi 塵trần 。 識thức 情tình 為vi 垢cấu 。 二nhị 俱câu 遠viễn 離ly 。 則tắc 盡tận 法Pháp 界Giới 。 是thị 汝nhữ 清thanh 淨tịnh 法Pháp 眼nhãn 。 所sở 謂vị 生sanh 滅diệt 滅diệt 已dĩ 。 寂tịch 滅diệt 現hiện 前tiền 。 云vân 何hà 不bất 成thành 。 無vô 上thượng 知tri 覺giác 。 意ý 謂vị 。 汝nhữ 言ngôn 何hà 故cố 將tương 此thử 。 畢tất 竟cánh 斷đoạn 滅diệt 。 以dĩ 為vi 修tu 因nhân 。 欲dục 獲hoạch 如Như 來Lai 。 七thất 常thường 住trụ 果quả 。 豈khởi 知tri 即tức 此thử 根căn 性tánh 。 便tiện 是thị 元nguyên 覺giác 。 無vô 生sanh 滅diệt 性tánh 。 依y 此thử 修tu 因nhân 。 自tự 得đắc 圓viên 成thành 果quả 地địa 修tu 證chứng 矣hĩ 。 云vân 何hà 不bất 成thành 。 無vô 上thượng 知tri 覺giác 耶da 。

楞Lăng 嚴Nghiêm 經Kinh 講Giảng 錄Lục 卷quyển 第đệ 四tứ