Lăng Nghiêm Kinh Giảng Lục – Quyển 10

楞Lăng 嚴Nghiêm 經Kinh 講Giảng 錄Lục
Quyển 10
明Minh 乘Thừa 旹 講Giảng 錄Lục

大Đại 佛Phật 頂Đảnh 如Như 來Lai 密Mật 因Nhân 修Tu 證Chứng 了Liễu 義Nghĩa 諸Chư 菩Bồ 薩Tát 萬Vạn 行Hạnh 首Thủ 楞Lăng 嚴Nghiêm 經Kinh 。 講Giảng 錄Lục 卷quyển 第đệ 十thập

明minh 。 柴sài 紫tử 。 釋thích 乘thừa 旹# 。 講giảng 錄lục 。

新tân 安an 受thọ 法Pháp 弟đệ 子tử 。 汪uông 益ích 源nguyên 。 校giáo 梓# 。

阿A 難Nan 彼bỉ 善thiện 男nam 子tử 。 修tu 三Tam 摩Ma 提Đề 。 至chí 幽u 隱ẩn 妄vọng 想tưởng 。 以dĩ 為vi 其kỳ 本bổn 。

冠quan 註chú 。 此thử 欲dục 明minh 行hành 陰ấm 本bổn 末mạt 。 先tiên 示thị 想tưởng 盡tận 行hành 現hiện 之chi 相tướng 也dã 。 窹# 寐mị 恆hằng 一nhất 。 不bất 是thị 無vô 夢mộng 。 唯duy 是thị 窹# 境cảnh 寐mị 境cảnh 。 毫hào 無vô 差sai 謬mậu 。 如như 孔khổng 子tử 之chi 夢mộng 兩lưỡng 楹doanh 。 武võ 丁đinh 之chi 夢mộng 傳truyền 說thuyết 。 是thị 也dã 。 前tiền 此thử 有hữu 第đệ 六lục 識thức 在tại 故cố 。 晝trú 則tắc 為vi 想tưởng 。 夜dạ 則tắc 為vi 夢mộng 。 汩# 亂loạn 真chân 性tánh 。 而nhi 莫mạc 能năng 恆hằng 一nhất 。 擾nhiễu 動động 覺giác 明minh 。 而nhi 莫mạc 能năng 虗hư 靜tĩnh 。 想tưởng 陰ấm 既ký 盡tận 。 則tắc 寤ngụ 寐mị 諸chư 境cảnh 。 恆hằng 常thường 如như 一nhất 。 曾tằng 未vị 變biến 易dị 。 而nhi 性tánh 覺giác 妙diệu 明minh 。 凝ngưng 然nhiên 虗hư 靜tĩnh 。 曾tằng 未vị 擾nhiễu 動động 。 如như 晴tình 明minh 空không 。 逈huýnh 無vô 所sở 有hữu 也dã 。 無vô 前tiền 三tam 陰ấm 。 則tắc 麤thô 重trọng 相tương 滅diệt 。 前tiền 塵trần 已dĩ 空không 。 則tắc 轉chuyển 識thức 成thành 智trí 故cố 。 觀quán 諸chư 世thế 間gian 。 大đại 地địa 山sơn 河hà 。 猶do 如như 明minh 鏡kính 。 照chiếu 諸chư 形hình 像tượng 。 心tâm 境cảnh 無vô 交giao 。 亦diệc 無vô 去khứ 留lưu 。 但đãn 以dĩ 虗hư 而nhi 受thọ 。 以dĩ 照chiếu 而nhi 應ưng 。 心tâm 中trung 了liễu 無vô 宿túc 積tích 。 我ngã 執chấp 習tập 氣khí 。 唯duy 一nhất 識thức 精tinh 元nguyên 明minh 之chi 真chân 體thể 。 卓trác 然nhiên 獨độc 存tồn 。 此thử 想tưởng 盡tận 之chi 相tướng 也dã 。 生sanh 滅diệt 根căn 元nguyên 。 即tức 行hành 陰ấm 也dã 。 以dĩ 諸chư 遷thiên 流lưu 自tự 此thử 生sanh 起khởi 。 故cố 曰viết 生sanh 滅diệt 之chi 根căn 元nguyên 。 前tiền 三tam 陰ấm 未vị 盡tận 。 則tắc 此thử 根căn 元nguyên 。 幽u 隱ẩn 難nan 見kiến 。 今kim 三tam 陰ấm 既ký 盡tận 。 則tắc 三tam 界giới 生sanh 死tử 根căn 元nguyên 。 從tùng 此thử 披phi 露lộ 。 由do 此thử 披phi 露lộ 故cố 。 見kiến 界giới 內nội 十thập 二nhị 類loại 生sanh 。 皆giai 從tùng 此thử 生sanh 。 亦diệc 從tùng 此thử 滅diệt 也dã 。 雖tuy 未vị 通thông 其kỳ 。 各các 命mạng 由do 緒tự 等đẳng 者giả 。 謂vị 見kiến 相tương/tướng 二nhị 分phần 之chi 根căn 本bổn 。 善thiện 惡ác 兩lưỡng 途đồ 之chi 種chủng 子tử 。 皆giai 在tại 含hàm 藏tạng 識thức 中trung 。 若nhược 見kiến 識thức 陰ấm 。 則tắc 十thập 二nhị 類loại 生sanh 。 因nhân 果quả 罪tội 福phước 。 元nguyên 由do 頭đầu 緒tự 。 莫mạc 不bất 了liễu 然nhiên 。 今kim 想tưởng 陰ấm 已dĩ 盡tận 。 雖tuy 未vị 洞đỗng 見kiến 識thức 陰ấm 。 各các 類loại 受thọ 命mạng 之chi 由do 緒tự 。 而nhi 既ký 見kiến 行hành 陰ấm 。 則tắc 各các 類loại 同đồng 生sanh 之chi 基cơ 。 已dĩ 見kiến 其kỳ 端đoan 矣hĩ 。 猶do 如như 野dã 馬mã 者giả 。 喻dụ 行hành 陰ấm 擾nhiễu 動động 。 幽u 隱ẩn 微vi 細tế 難nan 見kiến 也dã 。 熠dập 熠dập 者giả 。 忽hốt 起khởi 忽hốt 滅diệt 。 如như 閃thiểm 爍thước 之chi 光quang 也dã 。 清thanh 擾nhiễu 者giả 。 對đối 前tiền 陰ấm 重trọng/trùng 濁trược 。 顯hiển 其kỳ 輕khinh 清thanh 。 對đối 後hậu 陰ấm 澄trừng 湛trạm 。 顯hiển 其kỳ 擾nhiễu 動động 也dã 。 為vi 浮phù 根căn 塵trần 。 究cứu 竟cánh 樞xu 冗# 者giả 。 謂vị 根căn 塵trần 生sanh 滅diệt 。 皆giai 從tùng 行hành 陰ấm 運vận 轉chuyển 。 所sở 謂vị 六lục 轉chuyển 呼hô 為vi 染nhiễm 淨tịnh 依y 。 此thử 行hành 陰ấm 未vị 盡tận 之chi 相tướng 也dã 。 盖# 。 想tưởng 陰ấm 如như 洪hồng 波ba 。 行hành 陰ấm 如như 細tế 浪lãng 。 識thức 陰ấm 如như 無vô 浪lãng 之chi 水thủy 。 故cố 此thử 行hành 陰ấm 元nguyên 無vô 實thật 性tánh 。 但đãn 以dĩ 輕khinh 清thanh 擾nhiễu 動động 。 忽hốt 起khởi 忽hốt 滅diệt 為vi 性tánh 。 若nhược 此thử 擾nhiễu 動động 性tánh 滅diệt 。 反phản 入nhập 元nguyên 澄trừng 不bất 動động 之chi 體thể 。 則tắc 行hành 陰ấm 種chủng 習tập 盡tận 。 而nhi 復phục 歸quy 識thức 精tinh 元nguyên 明minh 矣hĩ 。 故cố 曰viết 如như 波ba 瀾lan 滅diệt 。 而nhi 化hóa 為vi 澄trừng 水thủy 。 亦diệc 是thị 轉chuyển 識thức 成thành 智trí 。 此thử 行hành 陰ấm 已dĩ 盡tận 之chi 相tướng 也dã 。 盖# 第đệ 八bát 識thức 。 本bổn 是thị 如Như 來Lai 藏tạng 性tánh 。 惟duy 因nhân 行hành 陰ấm 。 生sanh 滅diệt 不bất 停đình 。 業nghiệp 運vận 恆hằng 遷thiên 。 遂toại 成thành 眾chúng 生sanh 知tri 見kiến 。 渾hồn 濁trược 真chân 性tánh 。 故cố 知tri 。 行hành 陰ấm 盡tận 。 而nhi 眾chúng 生sanh 濁trược 。 亦diệc 能năng 超siêu 脫thoát 。 至chí 此thử 返phản 觀quán 行hành 陰ấm 之chi 由do 。 元nguyên 從tùng 幽u 隱ẩn 妄vọng 想tưởng 。 以dĩ 為vi 其kỳ 本bổn 。 由do 行hành 陰ấm 密mật 移di 。 曾tằng 無vô 覺giác 悟ngộ 。 故cố 曰viết 幽u 隱ẩn 。

阿A 難Nan 當đương 知tri 。 是thị 得đắc 正chánh 知tri 。 至chí 是thị 人nhân 墜trụy 入nhập 。 二nhị 無vô 因nhân 論luận 。

冠quan 註chú 。 此thử 下hạ 。 明minh 行hành 陰ấm 中trung 十thập 種chủng 邪tà 論luận 也dã 。 得đắc 正chánh 知tri 者giả 。 謂vị 寤ngụ 寐mị 恆hằng 一nhất 。 無vô 復phục 邪tà 慮lự 矣hĩ 。 奢Xa 摩Ma 他Tha 中trung 。 謂vị 圓viên 定định 發phát 明minh 中trung 。 凝ngưng 則tắc 不bất 動động 搖dao 。 明minh 則tắc 不bất 疑nghi 惑hoặc 。 正chánh 則tắc 不bất 邪tà 慮lự 。 如như 此thử 用dụng 心tâm 故cố 。 前tiền 十thập 類loại 天thiên 魔ma 。 不bất 得đắc 伺tứ 其kỳ 便tiện 也dã 。 盖# 意ý 識thức 用dụng 事sự 。 天thiên 魔ma 得đắc 以dĩ 窺khuy 其kỳ 心tâm 行hành 。 伺tứ 其kỳ 間gian 隙khích 。 毀hủy 其kỳ 正chánh 定định 。 意ý 識thức 既ký 盡tận 。 則tắc 外ngoại 魔ma 搆câu 副phó 不bất 著trước 。 窺khuy 瞰# 不bất 得đắc 。 又hựu 安an 能năng 擾nhiễu 亂loạn 哉tai 。 故cố 下hạ 十thập 種chủng 。 皆giai 是thị 自tự 心tâm 邪tà 解giải 作tác 孽nghiệt 。 故cố 生sanh 異dị 計kế 也dã 。 方phương 得đắc 精tinh 研nghiên 。 窮cùng 生sanh 類loại 本bổn 者giả 。 謂vị 想tưởng 盡tận 魔ma 歇hiết 。 方phương 得đắc 加gia 功công 用dụng 行hành 。 精tinh 研nghiên 窮cùng 究cứu 十thập 二nhị 類loại 生sanh 之chi 根căn 本bổn 。 故cố 能năng 於ư 十thập 二nhị 類loại 生sanh 。 根căn 元nguyên 披phi 露lộ 者giả 。 用dụng 心tâm 觀quán 察sát 也dã 。 觀quán 彼bỉ 幽u 清thanh 。 圓viên 擾nhiễu 動động 元nguyên 者giả 。 正chánh 是thị 觀quán 行hành 陰ấm 也dã 。 對đối 前tiền 想tưởng 陰ấm 浮phù 淺thiển 重trọng/trùng 濁trược 故cố 。 顯hiển 此thử 行hành 陰ấm 。 是thị 幽u 深thâm 輕khinh 清thanh 之chi 相tướng 對đối 。 後hậu 識thức 陰ấm 。 湛trạm 不bất 搖dao 動động 故cố 。 顯hiển 此thử 行hành 陰ấm 為vi 徧biến 圓viên 擾nhiễu 動động 之chi 元nguyên 。 合hợp 而nhi 言ngôn 之chi 。 謂vị 之chi 徧biến 一nhất 切thiết 法pháp 而nhi 遷thiên 流lưu 不bất 息tức 者giả 也dã 。 後hậu 皆giai 倣# 此thử 。 然nhiên 雖tuy 觀quán 察sát 到đáo 此thử 。 猶do 未vị 知tri 藏tạng 識thức 中trung 淨tịnh 染nhiễm 等đẳng 。 微vi 細tế 種chủng 子tử 故cố 。 自tự 生sanh 異dị 計kế 。 墜trụy 入nhập 無vô 因nhân 。

一nhất 者giả 是thị 人nhân 見kiến 本bổn 無vô 因nhân 。 至chí 墮đọa 落lạc 外ngoại 道đạo 。 惑hoặc 菩Bồ 提Đề 性tánh 。

冠quan 註chú 。 此thử 見kiến 遷thiên 流lưu 無vô 常thường 。 而nhi 計kế 斷đoạn 滅diệt 也dã 。 是thị 人nhân 。 即tức 想tưởng 陰ấm 已dĩ 盡tận 之chi 人nhân 。 本bổn 無vô 因nhân 者giả 。 觀quán 前tiền 際tế 無vô 因nhân 也dã 。 生sanh 機cơ 全toàn 破phá 者giả 。 謂vị 第đệ 六lục 意ý 根căn 。 分phân 段đoạn 生sanh 機cơ 全toàn 破phá 。 而nhi 行hành 陰ấm 披phi 露lộ 也dã 。 由do 意ý 根căn 全toàn 破phá 。 六lục 用dụng 不bất 行hành 故cố 。 在tại 定định 中trung 乘thừa 。 眼nhãn 根căn 功công 德đức 。 徹triệt 見kiến 過quá 去khứ 八bát 萬vạn 劫kiếp 中trung 。 諸chư 類loại 眾chúng 生sanh 。 隨tùy 業nghiệp 漂phiêu 流lưu 。 死tử 此thử 生sanh 彼bỉ 。 灣loan 環hoàn 不bất 斷đoạn 。 此thử 正chánh 同đồng 生sanh 之chi 基cơ 也dã 。 八bát 萬vạn 劫kiếp 前tiền 。 冥minh 然nhiên 不bất 見kiến 。 妄vọng 計kế 冥minh 無vô 所sở 觀quán 處xứ 。 為vi 自tự 然nhiên 。 為vi 造tạo 化hóa 等đẳng 。 殊thù 不bất 知tri 自tự 己kỷ 見kiến 解giải 。 不bất 能năng 超siêu 越việt 。 而nhi 以dĩ 為vì 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 皆giai 從tùng 八bát 萬vạn 劫kiếp 前tiền 。 無vô 因nhân 自tự 有hữu 。 由do 此thử 計kế 度độ 。 則tắc 不bất 知tri 生sanh 滅diệt 種chủng 子tử 。 猶do 在tại 藏tạng 識thức 中trung 。 亦diệc 不bất 能năng 轉chuyển 藏tạng 識thức 成thành 鏡kính 智trí 。 故cố 曰viết 亡vong 正Chánh 徧Biến 知Tri 。 坐tọa 守thủ 於ư 此thử 。 更cánh 不bất 前tiền 進tiến 。 認nhận 此thử 行hành 陰ấm 。 為vi 自tự 然nhiên 等đẳng 道đạo 。 亦diệc 不bất 能năng 轉chuyển 生sanh 死tử 為vi 涅Niết 槃Bàn 。 轉chuyển 煩phiền 惱não 成thành 菩Bồ 提Đề 。 故cố 白bạch 惑hoặc 菩Bồ 提Đề 性tánh 。

二nhị 者giả 是thị 人nhân 見kiến 末mạt 無vô 因nhân 。 至chí 第đệ 一nhất 外ngoại 道đạo 。 立lập 無vô 因nhân 論luận 。

冠quan 註chú 。 見kiến 求cầu 無vô 因nhân 者giả 。 觀quán 後hậu 際tế 無vô 因nhân 也dã 。 何hà 以dĩ 故cố 下hạ 。 是thị 據cứ 本bổn 以dĩ 推thôi 末mạt 也dã 。 於ư 生sanh 既ký 見kiến 其kỳ 根căn 者giả 。 謂vị 於ư 十thập 二nhị 類loại 生sanh 。 觀quán 其kỳ 八bát 萬vạn 劫kiếp 前tiền 。 唯duy 是thị 無vô 因nhân 自tự 生sanh 也dã 。 知tri 人nhân 生sanh 人nhân 下hạ 。 詳tường 明minh 皆giai 本bổn 無vô 因nhân 。 自tự 然nhiên 而nhi 然nhiên 也dã 。 故cố 能năng 轉chuyển 計kế 名danh 為vi 自Tự 然Nhiên 外ngoại 道đạo 。 今kim 盡tận 此thử 形hình 下hạ 。 正chánh 推thôi 末mạt 無vô 因nhân 也dã 。 猶do 如như 我ngã 觀quán 。 八bát 萬vạn 劫kiếp 前tiền 。 本bổn 來lai 不bất 見kiến 有hữu 生sanh 類loại 。 從tùng 菩Bồ 提Đề 性tánh 起khởi 。 云vân 何hà 八bát 萬vạn 劫kiếp 後hậu 。 更cánh 有hữu 成thành 菩Bồ 提Đề 事sự 。 此thử 總tổng 是thị 見kiến 此thử 同đồng 生sanh 之chi 基cơ 。 遂toại 執chấp 為vi 生sanh 類loại 之chi 根căn 本bổn 。 而nhi 更cánh 不bất 知tri 有hữu 各các 命mạng 由do 緒tự 故cố 也dã 。 若nhược 能năng 努nỗ 力lực 前tiền 進tiến 。 使sử 行hành 盡tận 識thức 現hiện 。 便tiện 能năng 別biệt 見kiến 。 各các 命mạng 由do 緒tự 。 豈khởi 肯khẳng 固cố 執chấp 於ư 自tự 然nhiên 乎hồ 。 當đương 知tri 下hạ 。 顯hiển 決quyết 定định 執chấp 成thành 邪tà 計kế 也dã 。 舊cựu 說thuyết 。 本bổn 字tự 。 合hợp 是thị 末mạt 字tự 。 謂vị 八bát 萬vạn 劫kiếp 盡tận 。 終chung 成thành 斷đoạn 滅diệt 。 無vô 復phục 因nhân 果quả 也dã 。 餘dư 意ý 准chuẩn 前tiền 。

阿A 難Nan 是thị 三tam 摩ma 中trung 諸chư 善thiện 男nam 子tử 。 至chí 第đệ 二nhị 外ngoại 道đạo 。 立lập 圓viên 常thường 論luận 。

冠quan 註chú 。 此thử 見kiến 遷thiên 流lưu 不bất 息tức 。 而nhi 計kế 徧biến 常thường 也dã 。 凝ngưng 明minh 正chánh 心tâm 等đẳng 者giả 。 同đồng 前tiền 。 曰viết 圓viên 擾nhiễu 。 曰viết 圓viên 常thường 者giả 。 見kiến 行hành 陰ấm 生sanh 滅diệt 。 相tương 續tục 不bất 斷đoạn 。 故cố 計kế 常thường 。 見kiến 行hành 陰ấm 徧biến 一nhất 切thiết 法pháp 。 故cố 計kế 圓viên 。 合hợp 而nhi 言ngôn 之chi 。 謂vị 之chi 圓viên 常thường 擾nhiễu 動động 。 故cố 墜trụy 入nhập 四tứ 徧biến 常thường 論luận 也dã 。 一nhất 者giả 下hạ 。 計kế 心tâm 境cảnh 皆giai 常thường 也dã 。 由do 彼bỉ 未vị 見kiến 第đệ 八bát 識thức 故cố 。 不bất 達đạt 心tâm 境cảnh 二nhị 性tánh 。 是thị 第đệ 八bát 識thức 見kiến 相tương/tướng 二nhị 分phần 。 但đãn 得đắc 想tưởng 盡tận 行hành 現hiện 。 乘thừa 此thử 見kiến 解giải 。 依y 此thử 修tu 習tập 。 遂toại 究cứu 心tâm 境cảnh 二nhị 性tánh 。 從tùng 何hà 而nhi 起khởi 。 然nhiên 見kiến 量lượng 有hữu 限hạn 。 窮cùng 之chi 不bất 遠viễn 。 唯duy 見kiến 二nhị 萬vạn 劫kiếp 前tiền 。 無vô 因nhân 自tự 有hữu 。 二nhị 萬vạn 劫kiếp 外ngoại 。 冥minh 無vô 所sở 見kiến 。 遂toại 計kế 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 於ư 二nhị 萬vạn 劫kiếp 內nội 。 生sanh 滅diệt 不bất 斷đoạn 故cố 。 不bất 計kế 劫kiếp 外ngoại 無vô 因nhân 為vi 斷đoạn 滅diệt 。 唯duy 計kế 劫kiếp 內nội 相tương 續tục 為vi 徧biến 常thường 。 所sở 以dĩ 異dị 乎hồ 前tiền 計kế 。 二nhị 者giả 下hạ 。 計kế 四tứ 大đại 皆giai 常thường 也dã 。 此thử 亦diệc 行hành 人nhân 乘thừa 己kỷ 見kiến 解giải 。 而nhi 窮cùng 化hóa 元nguyên 。 見kiến 萬vạn 法pháp 。 皆giai 從tùng 四tứ 大đại 和hòa 合hợp 而nhi 成thành 。 故cố 計kế 四tứ 大đại 種chủng 性tánh 。 本bổn 來lai 常thường 住trụ 。 殊thù 不bất 知tri 唯duy 識thức 心tâm 變biến 起khởi 。 其kỳ 性tánh 本bổn 空không 故cố 。 依y 此thử 修tu 習tập 。 以dĩ 為vi 常thường 住trụ 。 然nhiên 見kiến 量lượng 有hữu 限hạn 故cố 。 見kiến 四tứ 萬vạn 劫kiếp 中trung 眾chúng 生sanh 。 雖tuy 有hữu 生sanh 滅diệt 。 而nhi 體thể 性tánh 恆hằng 常thường 。 此thử 亦diệc 計kế 劫kiếp 內nội 所sở 見kiến 。 以dĩ 為vi 圓viên 常thường 也dã 。 三tam 者giả 下hạ 。 計kế 八bát 識thức 皆giai 常thường 也dã 。 六lục 根căn 。 即tức 指chỉ 前tiền 六lục 識thức 。 末mạt 那na 。 即tức 第đệ 七thất 識thức 。 執chấp 受thọ 。 即tức 第đệ 八bát 識thức 也dã 。 此thử 由do 行hành 人nhân 乘thừa 己kỷ 見kiến 解giải 。 窮cùng 心tâm 意ý 意ý 識thức 。 本bổn 元nguyên 由do 處xứ 。 性tánh 本bổn 常thường 恆hằng 。 然nhiên 雖tuy 兼kiêm 舉cử 六lục 八bát 。 唯duy 重trọng/trùng 第đệ 七thất 。 但đãn 為vi 八bát 是thị 七thất 之chi 內nội 所sở 依y 根căn 。 六lục 是thị 七thất 之chi 外ngoại 所sở 依y 根căn 。 七thất 居cư 其kỳ 中trung 。 故cố 兼kiêm 舉cử 之chi 。 本bổn 元nguyên 由do 處xứ 二nhị 句cú 。 唯duy 指chỉ 行hành 陰ấm 。 為vi 其kỳ 能năng 恆hằng 能năng 審thẩm 。 故cố 曰viết 性tánh 常thường 恆hằng 也dã 。 依y 此thử 修tu 習tập 。 能năng 觀quán 八bát 萬vạn 劫kiếp 中trung 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 死tử 此thử 生sanh 彼bỉ 。 本bổn 性tánh 常thường 住trụ 。 殊thù 不bất 知tri 此thử 正chánh 是thị 生sanh 滅diệt 根căn 元nguyên 。 而nhi 第đệ 八bát 識thức 中trung 。 微vi 細tế 流lưu 注chú 。 猶do 未vị 望vọng 見kiến 。 況huống 常thường 住trụ 真chân 性tánh 。 乎hồ 四tứ 者giả 下hạ 。 計kế 想tưởng 盡tận 為vi 常thường 也dã 。 想tưởng 元nguyên 。 即tức 想tưởng 陰ấm 也dã 。 生sanh 理lý 。 即tức 行hành 陰ấm 也dã 。 更cánh 無vô 流lưu 止chỉ 運vận 轉chuyển 者giả 。 謂vị 想tưởng 陰ấm 既ký 盡tận 。 行hành 陰ấm 不bất 起khởi 現hiện 行hành 。 流lưu 注chú 種chủng 子tử 。 猶do 在tại 識thức 陰ấm 中trung 。 行hành 人nhân 既ký 不bất 知tri 此thử 。 但đãn 見kiến 想tưởng 心tâm 息tức 滅diệt 。 而nhi 妄vọng 謂vị 生sanh 滅diệt 永vĩnh 滅diệt 。 則tắc 不bất 生sanh 不bất 滅diệt 之chi 理lý 。 自tự 然nhiên 成thành 就tựu 。 豈khởi 知tri 生sanh 滅diệt 根căn 元nguyên 。 正chánh 在tại 此thử 中trung 。 特đặc 因nhân 微vi 細tế 難nan 見kiến 故cố 。 於ư 生sanh 滅diệt 因nhân 中trung 。 而nhi 妄vọng 計kế 常thường 住trụ 果quả 也dã 。 此thử 四tứ 種chủng 。 皆giai 計kế 細tế 微vi 生sanh 滅diệt 。 為vi 圓viên 滿mãn 真chân 常thường 。 總tổng 墮đọa 邊biên 見kiến 外ngoại 道đạo 者giả 也dã 。

又hựu 三tam 摩ma 中trung 。 諸chư 善thiện 男nam 子tử 。 至chí 第đệ 三tam 外ngoại 道đạo 。 一nhất 分phần 常thường 論luận 。

冠quan 註chú 。 此thử 雙song 計kế 常thường 與dữ 無vô 常thường 也dã 。 自tự 。 即tức 己kỷ 身thân 。 他tha 。 即tức 眾chúng 生sanh 國quốc 土độ 。 此thử 由do 行hành 人nhân 於ư 同đồng 生sanh 基cơ 中trung 。 窮cùng 究cứu 自tự 他tha 生sanh 起khởi 之chi 因nhân 。 而nhi 不bất 知tri 正chánh 定định 中trung 。 唯duy 了liễu 一nhất 切thiết 事sự 。 究cứu 竟cánh 堅kiên 固cố 。 反phản 依y 生sanh 滅diệt 根căn 元nguyên 。 計kế 常thường 與dữ 無vô 常thường 故cố 。 成thành 四tứ 顛điên 倒đảo 見kiến 也dã 。 一nhất 者giả 下hạ 。 於ư 自tự 他tha 處xứ 。 計kế 常thường 與dữ 無vô 常thường 也dã 。 觀quán 妙diệu 明minh 心tâm 徧biến 十thập 方phương 界giới 者giả 。 舉cử 其kỳ 觀quán 行hành 也dã 。 然nhiên 所sở 觀quán 者giả 。 正chánh 是thị 行hành 陰ấm 。 妄vọng 謂vị 妙diệu 明minh 真chân 心tâm 也dã 。 湛trạm 然nhiên 以dĩ 為vi 。 究cứu 竟cánh 神thần 我ngã 者giả 。 正chánh 明minh 起khởi 計kế 也dã 。 亦diệc 由do 不bất 了liễu 行hành 陰ấm 。 為vi 生sanh 滅diệt 根căn 。 妄vọng 謂vị 心tâm 性tánh 湛trạm 然nhiên 。 以dĩ 為vi 神thần 我ngã 。 言ngôn 神thần 我ngã 者giả 。 即tức 二nhị 十thập 五ngũ 冥minh 諦đế 中trung 。 末mạt 後hậu 諦đế 也dã 。 從tùng 是thị 計kế 我ngã 等đẳng 者giả 。 由do 彼bỉ 計kế 有hữu 真chân 我ngã 。 周chu 徧biến 十thập 方phương 。 凝ngưng 明minh 不bất 動động 。 無vô 生sanh 無vô 滅diệt 故cố 。 是thị 常thường 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 在tại 我ngã 心tâm 中trung 。 自tự 生sanh 自tự 死tử 。 故cố 是thị 無vô 常thường 。 二nhị 者giả 計kế 三tam 災tai 及cập 不bất 及cập 處xứ 。 為vi 常thường 與dữ 無vô 常thường 也dã 。 此thử 由do 不bất 觀quán 自tự 心tâm 。 獨độc 觀quán 國quốc 土độ 。 自tự 三tam 禪thiền 以dĩ 下hạ 。 三tam 災tai 所sở 及cập 處xứ 。 計kế 為vi 無vô 常thường 。 自tự 四tứ 禪thiền 以dĩ 上thượng 。 三tam 災tai 所sở 不bất 及cập 處xứ 。 計kế 以dĩ 為vi 常thường 。 此thử 對đối 依y 報báo 觀quán 。 下hạ 對đối 正chánh 報báo 觀quán 。 三tam 者giả 下hạ 。 計kế 自tự 己kỷ 身thân 心tâm 。 為vi 常thường 與dữ 無vô 常thường 也dã 。 以dĩ 身thân 麤thô 心tâm 細tế 故cố 。 別biệt 觀quán 自tự 心tâm 。 精tinh 細tế 微vi 密mật 。 流lưu 轉chuyển 十thập 方phương 。 而nhi 性tánh 無vô 改cải 變biến 。 故cố 以dĩ 為vi 常thường 。 能năng 令linh 自tự 身thân 。 在tại 於ư 心tâm 中trung 。 生sanh 死tử 變biến 壞hoại 。 故cố 為vi 無vô 常thường 。 四tứ 者giả 下hạ 。 觀quán 四tứ 陰ấm 。 而nhi 計kế 常thường 與dữ 無vô 常thường 也dã 。 觀quán 前tiền 三tam 陰ấm 已dĩ 滅diệt 故cố 。 計kế 為vi 無vô 常thường 。 觀quán 此thử 行hành 陰ấm 。 現hiện 在tại 遷thiên 流lưu 。 無vô 有hữu 休hưu 息tức 。 故cố 計kế 為vi 常thường 。 由do 此thử 下hạ 。 結kết 成thành 外ngoại 論luận 。 此thử 四tứ 種chủng 。 雖tuy 皆giai 雙song 計kế 。 常thường 與dữ 無vô 常thường 。 而nhi 唯duy 執chấp 常thường 為vi 實thật 有hữu 。 故cố 但đãn 曰viết 一nhất 分phần 常thường 論luận 也dã 。

又hựu 三tam 摩ma 中trung 。 諸chư 善thiện 男nam 子tử 。 至chí 第đệ 四tứ 外ngoại 道đạo 。 立lập 有hữu 邊biên 論luận 。

冠quan 註chú 。 此thử 雙song 計kế 有hữu 邊biên 無vô 邊biên 也dã 。 分phần/phân 位vị 有hữu 四tứ 。 謂vị 三tam 際tế 分phần/phân 位vị 。 見kiến 聞văn 分phần/phân 位vị 。 彼bỉ 我ngã 分phần/phân 位vị 。 生sanh 滅diệt 分phần/phân 位vị 也dã 。 一nhất 者giả 下hạ 。 約ước 三tam 際tế 。 以dĩ 計kế 有hữu 邊biên 無vô 邊biên 也dã 。 心tâm 計kế 生sanh 元nguyên 流lưu 用dụng 不bất 息tức 者giả 。 謂vị 觀quán 生sanh 類loại 之chi 根căn 元nguyên 。 現hiện 在tại 遷thiên 流lưu 。 無vô 有hữu 休hưu 息tức 。 遂toại 計kế 過quá 者giả 已dĩ 滅diệt 。 來lai 者giả 未vị 至chí 。 故cố 為vi 有hữu 邊biên 。 計kế 現hiện 在tại 相tương 續tục 。 曾tằng 無vô 間gián 斷đoạn 。 故cố 為vi 無vô 邊biên 。 此thử 以dĩ 行hành 陰ấm 。 分phân 為vi 三tam 際tế 而nhi 觀quán 也dã 。 二nhị 者giả 下hạ 。 約ước 見kiến 聞văn 。 以dĩ 計kế 有hữu 邊biên 無vô 邊biên 也dã 。 謂vị 觀quán 八bát 萬vạn 劫kiếp 內nội 。 有hữu 眾chúng 生sanh 可khả 見kiến 可khả 聞văn 。 故cố 計kế 為vi 有hữu 邊biên 。 以dĩ 其kỳ 限hạn 於ư 八bát 萬vạn 之chi 數số 也dã 。 觀quán 八bát 萬vạn 劫kiếp 外ngoại 。 不bất 見kiến 有hữu 眾chúng 生sanh 。 不bất 聞văn 有hữu 眾chúng 生sanh 。 故cố 計kế 為vi 無vô 邊biên 。 以dĩ 其kỳ 無vô 數số 量lượng 。 而nhi 不bất 可khả 見kiến 聞văn 也dã 。 前tiền 計kế 過quá 未vị 無vô 見kiến 無vô 聞văn 處xứ 。 為vi 有hữu 邊biên 。 計kế 現hiện 在tại 有hữu 見kiến 有hữu 聞văn 處xứ 。 為vi 無vô 邊biên 。 皆giai 於ư 此thử 相tương 反phản 。 足túc 知tri 外ngoại 道đạo 回hồi 互hỗ 倒đảo 計kế 。 曾tằng 無vô 定định 見kiến 也dã 。 三tam 者giả 下hạ 。 約ước 彼bỉ 我ngã 。 以dĩ 計kế 有hữu 邊biên 無vô 邊biên 也dã 。 此thử 由do 行hành 人nhân 。 觀quán 己kỷ 行hành 陰ấm 。 執chấp 為vi 真chân 我ngã 故cố 。 復phục 妄vọng 計kế 我ngã 能năng 周chu 徧biến 了liễu 知tri 。 自tự 謂vị 於ư 諸chư 法pháp 中trung 。 唯duy 我ngã 一nhất 人nhân 。 得đắc 無vô 邊biên 性tánh 。 而nhi 彼bỉ 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 皆giai 現hiện 我ngã 性tánh 之chi 中trung 。 然nhiên 我ngã 與dữ 自tự 己kỷ 性tánh 中trung 。 曾tằng 不bất 見kiến 別biệt 有hữu 彼bỉ 眾chúng 生sanh 之chi 知tri 性tánh 。 遂toại 計kế 彼bỉ 性tánh 不bất 能năng 外ngoại 於ư 我ngã 性tánh 故cố 。 不bất 得đắc 無vô 邊biên 性tánh 。 但đãn 名danh 有hữu 邊biên 性tánh 也dã 。 此thử 正chánh 是thị 行hành 陰ấm 執chấp 我ngã 。 豈khởi 知tri 平bình 等đẳng 真Chân 如Như 中trung 。 本bổn 來lai 無vô 有hữu 。 人nhân 我ngã 之chi 性tánh 耶da 。 四tứ 者giả 下hạ 。 約ước 生sanh 滅diệt 。 以dĩ 計kế 有hữu 邊biên 無vô 邊biên 也dã 。 是thị 人nhân 窮cùng 行hành 陰ấm 空không 。 而nhi 計kế 半bán 生sanh 半bán 滅diệt 者giả 。 由do 此thử 行hành 陰ấm 。 本bổn 無vô 根căn 性tánh 。 前tiền 依y 想tưởng 陰ấm 為vi 根căn 。 後hậu 依y 識thức 陰ấm 為vi 根căn 故cố 。 今kim 想tưởng 陰ấm 既ký 盡tận 。 識thức 陰ấm 將tương 現hiện 。 則tắc 此thử 行hành 陰ấm 前tiền 半bán 分phần/phân 。 已dĩ 隨tùy 想tưởng 滅diệt 。 後hậu 半bán 分phần/phân 。 猶do 同đồng 識thức 生sanh 。 是thị 以dĩ 。 行hành 人nhân 據cứ 自tự 己kỷ 所sở 見kiến 。 妄vọng 計kế 眾chúng 生sanh 身thân 中trung 。 亦diệc 同đồng 自tự 己kỷ 身thân 中trung 。 一nhất 半bán 屬thuộc 生sanh 。 一nhất 半bán 屬thuộc 滅diệt 。 又hựu 見kiến 行hành 陰ấm 徧biến 於ư 一nhất 切thiết 。 遂toại 判phán 世thế 間gian 所sở 有hữu 諸chư 法pháp 。 一nhất 半bán 生sanh 者giả 為vi 有hữu 邊biên 。 一nhất 半bán 滅diệt 者giả 為vi 無vô 邊biên 也dã 。 由do 此thử 下hạ 。 結kết 成thành 外ngoại 論luận 。 此thử 雖tuy 雙song 計kế 有hữu 無vô 。 而nhi 惟duy 取thủ 有hữu 邊biên 。 為vi 勝thắng 性tánh 故cố 。 但đãn 曰viết 立lập 有hữu 邊biên 論luận 。

又hựu 三tam 摩ma 中trung 。 諸chư 善thiện 男nam 子tử 。 至chí 不bất 死tử 矯kiểu 亂loạn 。 徧biến 計kế 虗hư 論luận 。

冠quan 註chú 。 此thử 計kế 四tứ 種chủng 矯kiểu 亂loạn 也dã 。 前tiền 計kế 常thường 與dữ 無vô 常thường 。 邊biên 與dữ 無vô 邊biên 。 但đãn 為vi 雙song 計kế 。 不bất 為vi 矯kiểu 亂loạn 。 此thử 計kế 亦diệc 生sanh 亦diệc 滅diệt 。 亦diệc 有hữu 亦diệc 無vô 。 以dĩ 至chí 亦diệc 有hữu 即tức 是thị 亦diệc 無vô 。 亦diệc 無vô 之chi 中trung 。 不bất 是thị 亦diệc 有hữu 。 一nhất 味vị 矯kiểu 亂loạn 。 尤vưu 其kỳ 顛điên 倒đảo 也dã 。 於ư 知tri 見kiến 中trung 。 生sanh 計kế 度độ 者giả 。 據cứ 彼bỉ 定định 中trung 所sở 知tri 所sở 見kiến 。 而nhi 倒đảo 計kế 也dã 。 以dĩ 邪tà 倒đảo 故cố 。 於ư 知tri 見kiến 中trung 。 狂cuồng 解giải 不bất 決quyết 。 遂toại 矯kiểu 亂loạn 其kỳ 語ngữ 也dã 。 一nhất 者giả 下hạ 。 以dĩ 一nhất 生sanh 滅diệt 行hành 陰ấm 。 分phần/phân 觀quán 八bát 義nghĩa 。 遂toại 計kế 八bát 種chủng 矯kiểu 亂loạn 也dã 。 變biến 化hóa 元nguyên 。 即tức 行hành 陰ấm 也dã 。 觀quán 前tiền 念niệm 後hậu 念niệm 之chi 遷thiên 流lưu 不bất 息tức 處xứ 。 計kế 以dĩ 為vi 變biến 易dị 。 觀quán 前tiền 後hậu 之chi 相tướng 續tục 不bất 斷đoạn 處xứ 。 計kế 以dĩ 為vi 恆hằng 常thường 。 於ư 現hiện 前tiền 所sở 見kiến 處xứ 。 計kế 以dĩ 為vi 生sanh 。 於ư 過quá 未vị 不bất 見kiến 處xứ 。 計kế 以dĩ 為vi 滅diệt 。 以dĩ 生sanh 為vi 滅diệt 之chi 因nhân 性tánh 。 以dĩ 滅diệt 為vi 生sanh 之chi 因nhân 性tánh 。 而nhi 生sanh 生sanh 滅diệt 滅diệt 。 無vô 間gián 斷đoạn 處xứ 。 計kế 以dĩ 為vi 增tăng 。 以dĩ 正chánh 生sanh 者giả 不bất 到đáo 滅diệt 處xứ 。 以dĩ 正chánh 滅diệt 者giả 不bất 到đáo 生sanh 處xứ 。 而nhi 生sanh 滅diệt 之chi 中trung 。 有hữu 所sở 離ly 處xứ 。 計kế 以dĩ 為vi 減giảm 。 於ư 念niệm 念niệm 生sanh 處xứ 。 計kế 以dĩ 為vi 有hữu 。 於ư 念niệm 念niệm 滅diệt 處xứ 。 計kế 以dĩ 為vi 無vô 。 以dĩ 理lý 都đô 觀quán 者giả 。 謂vị 此thử 八bát 義nghĩa 。 總tổng 觀quán 一nhất 行hành 陰ấm 也dã 。 用dụng 心tâm 別biệt 見kiến 者giả 。 謂vị 於ư 一nhất 行hành 陰ấm 中trung 。 別biệt 生sanh 八bát 義nghĩa 也dã 。 由do 自tự 無vô 定định 見kiến 故cố 。 逢phùng 問vấn 義nghĩa 。 即tức 以dĩ 矯kiểu 亂loạn 之chi 語ngữ 而nhi 混hỗn 答đáp 之chi 。 令linh 彼bỉ 前tiền 人nhân 。 義nghĩa 理lý 不bất 明minh 。 是thị 非phi 莫mạc 決quyết 。 反phản 將tương 舊cựu 習tập 言ngôn 教giáo 。 一nhất 併tinh 遺di 失thất 。 而nhi 喪táng 其kỳ 所sở 守thủ 矣hĩ 。 二nhị 者giả 下hạ 。 計kế 無vô 矯kiểu 亂loạn 也dã 。 諦đế 觀quán 其kỳ 心tâm 。 即tức 行hành 陰ấm 也dã 。 互hỗ 互hỗ 無vô 處xứ 者giả 。 謂vị 念niệm 正chánh 生sanh 時thời 無vô 滅diệt 相tướng 。 念niệm 正chánh 滅diệt 時thời 無vô 生sanh 相tướng 。 從tùng 此thử 證chứng 得đắc 一nhất 切thiết 皆giai 無vô 故cố 。 逢phùng 人nhân 問vấn 義nghĩa 。 而nhi 唯duy 答đáp 諸chư 法pháp 皆giai 無vô 也dã 。 三tam 者giả 下hạ 。 計kế 有hữu 矯kiểu 亂loạn 也dã 。 各các 各các 有hữu 處xứ 者giả 。 謂vị 念niệm 生sanh 後hậu 。 必tất 有hữu 滅diệt 相tương/tướng 。 念niệm 滅diệt 後hậu 。 必tất 有hữu 生sanh 相tương/tướng 。 從tùng 此thử 證chứng 得đắc 一nhất 切thiết 皆giai 有hữu 故cố 。 逢phùng 人nhân 問vấn 義nghĩa 。 而nhi 唯duy 答đáp 諸chư 法pháp 皆giai 有hữu 也dã 。 是thị 即tức 有hữu 也dã 。 四tứ 者giả 下hạ 。 計kế 有hữu 無vô 矯kiểu 亂loạn 也dã 。 有hữu 無vô 俱câu 見kiến 者giả 。 謂vị 既ký 見kiến 其kỳ 念niệm 念niệm 生sanh 處xứ 。 又hựu 見kiến 其kỳ 念niệm 念niệm 滅diệt 處xứ 也dã 。 其kỳ 境cảnh 枝chi 故cố 等đẳng 者giả 。 謂vị 所sở 觀quán 之chi 境cảnh 不bất 定định 。 能năng 觀quán 之chi 心tâm 。 亦diệc 不bất 定định 故cố 。 有hữu 問vấn 者giả 。 即tức 答đáp 云vân 。 亦diệc 有hữu 即tức 是thị 亦diệc 無vô 。 以dĩ 生sanh 者giả 必tất 歸quy 於ư 滅diệt 也dã 。 亦diệc 無vô 之chi 中trung 。 不bất 是thị 亦diệc 有hữu 。 以dĩ 滅diệt 者giả 不bất 能năng 更cánh 生sanh 也dã 。 舊cựu 說thuyết 。 執chấp 抝# 而nhi 不bất 順thuận 於ư 理lý 為vi 矯kiểu 。 心tâm 無vô 主chủ 正chánh 為vi 亂loạn 。 今kim 詳tường 第đệ 一nhất 第đệ 四tứ 言ngôn 。 皆giai 兩lưỡng 可khả 亂loạn 意ý 為vi 多đa 。 而nhi 終chung 非phi 順thuận 理lý 。 亦diệc 兼kiêm 於ư 矯kiểu 也dã 。 第đệ 二nhị 第đệ 三tam 言ngôn 。 惟duy 一nhất 偏thiên 矯kiểu 義nghĩa 為vi 多đa 。 而nhi 終chung 非phi 主chủ 正chánh 。 同đồng 歸quy 於ư 亂loạn 故cố 。 總tổng 結kết 一nhất 切thiết 矯kiểu 亂loạn 。 無vô 容dung 窮cùng 詰cật 也dã 。 由do 此thử 下hạ 。 結kết 成thành 外ngoại 論luận 。 虗hư 無vô 者giả 。 謂vị 中trung 無vô 實thật 德đức 故cố 。 出xuất 語ngữ 矯kiểu 亂loạn 也dã 。 顛điên 倒đảo 性tánh 者giả 。 謂vị 見kiến 諦Đế 不bất 真chân 。 反phản 失thất 正chánh 定định 也dã 。 不bất 死tử 者giả 。 謂vị 出xuất 言ngôn 不bất 一nhất 也dã 。 徧biến 計kế 虗hư 論luận 者giả 。 謂vị 彼bỉ 周chu 徧biến 計kế 度độ 。 而nhi 併tinh 無vô 實thật 際tế 也dã 。

又hựu 三tam 摩ma 中trung 。 諸chư 善thiện 男nam 子tử 。 至chí 死tử 後hậu 有hữu 相tướng 。 心tâm 顛điên 倒đảo 論luận 。

冠quan 註chú 。 此thử 計kế 後hậu 際tế 十thập 六lục 有hữu 相tương/tướng 也dã 。 無vô 盡tận 流lưu 。 即tức 行hành 陰ấm 遷thiên 流lưu 相tương/tướng 也dã 。 此thử 由do 見kiến 行hành 陰ấm 流lưu 。 相tương/tướng 無vô 盡tận 故cố 。 併tinh 前tiền 已dĩ 滅diệt 三tam 陰ấm 。 皆giai 計kế 死tử 後hậu 有hữu 相tướng 。 而nhi 生sanh 顛điên 倒đảo 心tâm 也dã 。 此thử 即tức 外ngoại 道đạo 六lục 十thập 二nhị 見kiến 。 中trung 四tứ 計kế 也dã 。 自tự 固cố 身thân 者giả 。 堅kiên 執chấp 色sắc 身thân 也dã 。 我ngã 即tức 第đệ 八bát 識thức 見kiến 分phần/phân 。 而nhi 第đệ 七thất 識thức 。 執chấp 為vi 內nội 我ngã 也dã 。 色sắc 即tức 第đệ 八bát 識thức 相tương/tướng 分phần/phân 。 而nhi 前tiền 七thất 識thức 。 執chấp 為vi 外ngoại 境cảnh 也dã 。 皆giai 由do 行hành 人nhân 不bất 知tri 源nguyên 委ủy 故cố 。 展triển 轉chuyển 妄vọng 執chấp 也dã 。 一nhất 。 云vân 色sắc 是thị 我ngã 者giả 。 此thử 計kế 即tức 色sắc 是thị 我ngã 也dã 。 二nhị 。 我ngã 含hàm 國quốc 土độ 云vân 我ngã 有hữu 色sắc 者giả 。 此thử 計kế 我ngã 大đại 色sắc 。 小tiểu 色sắc 在tại 我ngã 中trung 也dã 。 三tam 。 前tiền 緣duyên 隨tùy 我ngã 云vân 色sắc 屬thuộc 我ngã 者giả 。 前tiền 緣duyên 。 即tức 目mục 前tiền 色sắc 相tướng 也dã 。 迴hồi 復phục 。 即tức 運vận 用dụng 也dã 。 既ký 云vân 屬thuộc 我ngã 。 顯hiển 是thị 我ngã 所sở 非phi 即tức 我ngã 矣hĩ 。 此thử 計kế 離ly 色sắc 是thị 我ngã 也dã 。 四tứ 。 我ngã 依y 行hành 中trung 云vân 我ngã 在tại 色sắc 者giả 。 行hành 相tương 續tục 相tương/tướng 。 即tức 是thị 色sắc 。 此thử 計kế 色sắc 大đại 我ngã 小tiểu 。 我ngã 在tại 色sắc 中trung 也dã 。 色sắc 陰ấm 既ký 爾nhĩ 。 三tam 陰ấm 亦diệc 然nhiên 。 以dĩ 現hiện 在tại 生sanh 前tiền 有hữu 相tương/tướng 。 推thôi 未vị 也dã 死tử 後hậu 。 亦diệc 有hữu 相tương/tướng 。 從tùng 此thử 下hạ 。 展triển 轉chuyển 妄vọng 計kế 。 謂vị 既ký 知tri 四tứ 陰ấm 是thị 常thường 。 則tắc 知tri 一nhất 切thiết 。 染nhiễm 淨tịnh 諸chư 法pháp 。 無vô 不bất 皆giai 然nhiên 。 故cố 計kế 煩phiền 惱não 菩Bồ 提Đề 畢tất 竟cánh 無vô 盡tận 而nhi 恆hằng 有hữu 也dã 。 並tịnh 驅khu 者giả 。 即tức 並tịnh 行hành 於ư 世thế 也dã 。 各các 不bất 相tương 觸xúc 者giả 。 即tức 各các 不bất 相tương 礙ngại 也dã 。 意ý 謂vị 。 凡phàm 聖thánh 已dĩ 定định 。 決quyết 無vô 革cách 凡phàm 成thành 聖thánh 。 轉chuyển 染nhiễm 為vi 淨tịnh 之chi 理lý 也dã 。 由do 此thử 下hạ 。 結kết 成thành 外ngoại 論luận 。 通thông 結kết 五ngũ 陰ấm 。 正chánh 在tại 前tiền 四tứ 人nhân 。 雖tuy 在tại 前tiền 四tứ 。 義nghĩa 惟duy 行hành 陰ấm 耳nhĩ 。

又hựu 三tam 摩ma 中trung 。 諸chư 善thiện 男nam 子tử 。 至chí 死tử 後hậu 無vô 相tướng 。 心tâm 顛điên 倒đảo 論luận 。

冠quan 註chú 。 此thử 計kế 後hậu 際tế 八bát 種chủng 無vô 相tướng 也dã 。 此thử 由do 見kiến 前tiền 三tam 陰ấm 已dĩ 滅diệt 無vô 相tướng 。 而nhi 因nhân 計kế 行hành 陰ấm 終chung 歸quy 無vô 相tướng 也dã 。 形hình 如như 一nhất 身thân 。 色sắc 如như 四tứ 大đại 。 故cố 知tri 形hình 因nhân 色sắc 有hữu 。 若nhược 色sắc 滅diệt 。 則tắc 形hình 無vô 所sở 因nhân 矣hĩ 。 想tưởng 如như 意ý 識thức 。 心tâm 如như 意ý 根căn 。 故cố 知tri 心tâm 因nhân 想tưởng 繫hệ 。 若nhược 想tưởng 滅diệt 。 則tắc 心tâm 無vô 所sở 繫hệ 矣hĩ 。 色sắc 居cư 受thọ 前tiền 。 心tâm 居cư 受thọ 後hậu 。 有hữu 受thọ 居cư 中trung 。 則tắc 連liên 綴chuế 色sắc 心tâm 。 是thị 故cố 無vô 受thọ 。 則tắc 色sắc 與dữ 心tâm 。 無vô 復phục 連liên 綴chuế 矣hĩ 。 前tiền 三tam 陰ấm 性tánh 。 既ký 已dĩ 銷tiêu 散tán 。 縱túng/tung 有hữu 行hành 陰ấm 。 雖tuy 是thị 生sanh 理lý 而nhi 滅diệt 。 前tiền 陰ấm 何hà 所sở 寄ký 托thác 。 亦diệc 歸quy 斷đoạn 滅diệt 。 此thử 則tắc 據cứ 三tam 陰ấm 。 以dĩ 推thôi 行hành 陰ấm 。 決quyết 知tri 斷đoạn 滅diệt 也dã 。 今kim 觀quán 此thử 身thân 現hiện 在tại 。 尚thượng 無vô 陰ấm 相tương/tướng 可khả 得đắc 。 死tử 後hậu 豈khởi 有hữu 陰ấm 相tương/tướng 耶da 。 現hiện 在tại 未vị 來lai 。 皆giai 無vô 有hữu 相tướng 。 四tứ 陰ấm 共cộng 成thành 八bát 種chủng 無vô 相tướng 。 此thử 亦diệc 據cứ 生sanh 前tiền 。 以dĩ 推thôi 死tử 後hậu 。 決quyết 知tri 無vô 相tướng 也dã 。 從tùng 此thử 下hạ 。 又hựu 據cứ 陰ấm 相tương/tướng 。 以dĩ 推thôi 至chí 於ư 涅Niết 槃Bàn 。 因nhân 果quả 一nhất 切thiết 法pháp 相tướng 。 皆giai 歸quy 斷đoạn 滅diệt 也dã 。 由do 此thử 下hạ 。 結kết 成thành 外ngoại 論luận 。 舊cựu 說thuyết 。 此thử 與dữ 上thượng 計kế 敵địch 。 體thể 相tướng 反phản 故cố 。 變biến 有hữu 成thành 無vô 。 盖# 上thượng 覩đổ 未vị 滅diệt 之chi 行hành 陰ấm 。 見kiến 其kỳ 無vô 盡tận 。 而nhi 因nhân 計kế 前tiền 三tam 并tinh 萬vạn 法pháp 。 皆giai 當đương 無vô 盡tận 。 此thử 覩đổ 已dĩ 滅diệt 之chi 三tam 陰ấm 。 見kiến 其kỳ 無vô 相tướng 。 而nhi 因nhân 計kế 行hành 陰ấm 并tinh 萬vạn 法pháp 。 皆giai 當đương 無vô 相tướng 也dã 。

又hựu 三tam 摩ma 中trung 。 諸chư 善thiện 男nam 子tử 。 至chí 死tử 後hậu 俱câu 非phi 。 心tâm 顛điên 倒đảo 論luận 。

冠quan 註chú 。 此thử 計kế 八bát 種chủng 俱câu 非phi 也dã 。 於ư 行hành 存tồn 中trung 者giả 。 見kiến 行hành 陰ấm 未vị 盡tận 也dã 。 兼kiêm 受thọ 想tưởng 滅diệt 者giả 。 見kiến 三tam 陰ấm 已dĩ 盡tận 也dã 。 雙song 計kế 有hữu 無vô 者giả 。 謂vị 於ư 存tồn 處xứ 計kế 有hữu 。 於ư 滅diệt 處xứ 計kế 無vô 也dã 。 自tự 體thể 相tướng 破phá 等đẳng 者giả 。 以dĩ 行hành 陰ấm 之chi 現hiện 有hữu 。 破phá 前tiền 三tam 之chi 已dĩ 無vô 。 則tắc 知tri 無vô 者giả 元nguyên 係hệ 是thị 有hữu 。 故cố 成thành 非phi 無vô 。 以dĩ 前tiền 三tam 之chi 已dĩ 無vô 。 破phá 行hành 陰ấm 之chi 現hiện 有hữu 。 則tắc 知tri 有hữu 者giả 終chung 歸quy 於ư 無vô 。 故cố 成thành 非phi 有hữu 。 由do 此thử 墜trụy 入nhập 死tử 後hậu 俱câu 非phi 。 起khởi 顛điên 倒đảo 論luận 下hạ 。 釋thích 成thành 自tự 體thể 相tướng 破phá 也dã 。 意ý 謂vị 。 在tại 已dĩ 滅diệt 三tam 陰ấm 中trung 。 觀quán 未vị 滅diệt 行hành 陰ấm 。 雖tuy 今kim 現hiện 存tồn 。 終chung 同đồng 三tam 陰ấm 滅diệt 。 而nhi 非phi 有hữu 也dã 。 在tại 遷thiên 流lưu 行hành 陰ấm 內nội 。 觀quán 已dĩ 滅diệt 三tam 陰ấm 。 雖tuy 則tắc 盡tận 無vô 。 曾tằng 同đồng 行hành 陰ấm 有hữu 。 而nhi 非phi 無vô 也dã 。 如như 是thị 於ư 生sanh 死tử 二nhị 處xứ 。 徧biến 窮cùng 四tứ 陰ấm 。 遂toại 計kế 八bát 俱câu 非phi 相tướng 故cố 。 隨tùy 舉cử 一nhất 陰ấm 。 皆giai 言ngôn 死tử 後hậu 雙song 非phi 也dã 。 又hựu 計kế 諸chư 行hành 等đẳng 者giả 。 謂vị 不bất 止chỉ 四tứ 陰ấm 俱câu 非phi 。 即tức 此thử 萬vạn 法pháp 性tánh 同đồng 遷thiên 流lưu 。 交giao 相tương 破phá 奪đoạt 。 無vô 不bất 俱câu 非phi 。 故cố 曰viết 心tâm 發phát 通thông 悟ngộ 也dã 。 虗hư 實thật 失thất 措thố 者giả 。 以dĩ 無vô 亦diệc 非phi 無vô 故cố 。 不bất 可khả 言ngôn 虗hư 。 以dĩ 有hữu 亦diệc 非phi 有hữu 故cố 。 不bất 可khả 言ngôn 實thật 也dã 。 由do 此thử 計kế 度độ 等đẳng 者giả 。 謂vị 以dĩ 生sanh 存tồn 例lệ 死tử 後hậu 。 皆giai 是thị 非phi 有hữu 非phi 無vô 。 然nhiên 死tử 後hậu 盡tận 未vị 來lai 際tế 。 杳# 冥minh 難nan 測trắc 。 故cố 言ngôn 有hữu 亦diệc 不bất 得đắc 。 言ngôn 無vô 亦diệc 不bất 得đắc 。 而nhi 皆giai 不bất 可khả 言ngôn 也dã 。 以dĩ 未vị 見kiến 八bát 識thức 故cố 。 不bất 達đạt 生sanh 死tử 根căn 。 未vị 轉chuyển 鏡kính 智trí 故cố 。 不bất 見kiến 菩Bồ 提Đề 性tánh 。 徒đồ 自tự 揣đoàn 摩ma 。 創sáng/sang 成thành 外ngoại 論luận 。 非phi 顛điên 倒đảo 而nhi 何hà 。

又hựu 三tam 摩ma 中trung 。 諸chư 善thiện 男nam 子tử 。 至chí 死tử 後hậu 斷đoạn 滅diệt 。 心tâm 顛điên 倒đảo 論luận 。

冠quan 註chú 。 此thử 計kế 七thất 處xứ 斷đoạn 滅diệt 也dã 。 舊cựu 說thuyết 。 見kiến 行hành 陰ấm 念niệm 念niệm 滅diệt 處xứ 。 名danh 後hậu 後hậu 無vô 。 由do 是thị 妄vọng 計kế 設thiết 生sanh 人nhân 天thiên 七thất 處xứ 。 後hậu 皆giai 斷đoạn 滅diệt 也dã 。 或hoặc 計kế 身thân 滅diệt 等đẳng 者giả 。 由do 此thử 行hành 人nhân 。 唯duy 見kiến 幽u 隱ẩn 妄vọng 想tưởng 。 元nguyên 非phi 實thật 體thể 。 而nhi 生sanh 滅diệt 循tuần 環hoàn 。 不bất 出xuất 七thất 際tế 。 離ly 此thử 七thất 際tế 。 則tắc 不bất 見kiến 有hữu 行hành 陰ấm 之chi 性tánh 矣hĩ 。 殊thù 不bất 知tri 後hậu 有hữu 識thức 陰ấm 。 猶do 是thị 行hành 陰ấm 之chi 淵uyên 脉mạch 。 而nhi 行hành 盡tận 識thức 現hiện 。 便tiện 不bất 止chỉ 見kiến 此thử 七thất 際tế 而nhi 已dĩ 。 七thất 際tế 者giả 。 四tứ 洲châu 。 六lục 欲dục 。 初sơ 禪thiền 。 二nhị 禪thiền 。 三tam 禪thiền 。 四tứ 禪thiền 。 四tứ 空không 也dã 。 身thân 滅diệt 。 即tức 欲dục 界giới 人nhân 天thiên 。 欲dục 盡tận 。 即tức 初sơ 禪thiền 。 苦khổ 盡tận 。 即tức 二nhị 禪thiền 。 極cực 樂lạc 。 即tức 三tam 禪thiền 。 極cực 捨xả 。 即tức 四tứ 禪thiền 。 及cập 無vô 色sắc 四tứ 空không 也dã 。 現hiện 前tiền 銷tiêu 滅diệt 者giả 。 謂vị 三tam 陰ấm 既ký 滅diệt 。 行hành 陰ấm 亦diệc 然nhiên 也dã 。 七thất 處xứ 皆giai 現hiện 斷đoạn 滅diệt 。 則tắc 生sanh 理lý 永vĩnh 無vô 。 豈khởi 有hữu 未vị 來lai 復phục 生sanh 之chi 事sự 乎hồ 。 由do 此thử 下hạ 。 結kết 成thành 外ngoại 論luận 。 總tổng 結kết 五ngũ 陰ấm 意ý 。 同đồng 前tiền 。

又hựu 三tam 摩ma 中trung 。 諸chư 善thiện 男nam 子tử 。 至chí 五ngũ 現hiện 涅Niết 槃Bàn 。 心tâm 顛điên 倒đảo 論luận 。

冠quan 註chú 。 此thử 計kế 五ngũ 現hiện 涅Niết 槃Bàn 也dã 。 後hậu 後hậu 有hữu 者giả 。 即tức 行hành 陰ấm 念niệm 念niệm 生sanh 處xứ 。 盖# 觀quán 行hành 陰ấm 念niệm 念niệm 不bất 斷đoạn 。 新tân 新tân 成thành 有hữu 。 故cố 計kế 其kỳ 有hữu 為vi 實thật 。 果quả 而nhi 必tất 不bất 至chí 於ư 無vô 也dã 。 或hoặc 者giả 。 不bất 定định 之chi 辭từ 。 欲dục 界giới 。 統thống 言ngôn 六lục 欲dục 。 非phi 指chỉ 一nhất 天thiên 也dã 。 為vi 正chánh 轉chuyển 依y 者giả 。 由do 彼bỉ 觀quán 見kiến 欲dục 界giới 同đồng 生sanh 基cơ 故cố 。 自tự 謂vị 一nhất 切thiết 生sanh 理lý 盡tận 在tại 斯tư 矣hĩ 。 遂toại 妄vọng 計kế 為vi 轉chuyển 生sanh 死tử 成thành 涅Niết 槃Bàn 矣hĩ 。 觀quán 見kiến 圓viên 明minh 。 即tức 前tiền 想tưởng 陰ấm 既ký 盡tận 。 圓viên 定định 發phát 明minh 。 猶do 如như 天thiên 眼nhãn 徧biến 觀quán 天thiên 光quang 。 清thanh 淨tịnh 明minh 麗lệ 。 逈huýnh 出xuất 人nhân 間gian 之chi 穢uế 濁trược 。 故cố 生sanh 愛ái 慕mộ 。 遂toại 計kế 此thử 境cảnh 。 為vi 現hiện 涅Niết 槃Bàn 也dã 。 或hoặc 以dĩ 初sơ 禪thiền 者giả 。 計kế 離ly 生sanh 喜hỷ 樂lạc 地địa 。 為vi 現hiện 涅Niết 槃Bàn 也dã 。 或hoặc 以dĩ 二nhị 禪thiền 者giả 。 計kế 定định 生sanh 喜hỷ 樂lạc 地địa 。 為vi 現hiện 涅Niết 槃Bàn 也dã 。 舊cựu 說thuyết 。 按án 前tiền 文văn 。 初sơ 禪thiền 苦khổ 惱não 不bất 逼bức 。 二nhị 禪thiền 憂ưu 懸huyền 不bất 逼bức 。 以dĩ 苦khổ 重trọng/trùng 憂ưu 輕khinh 序tự 之chi 宜nghi 也dã 。 今kim 云vân 。 初sơ 禪thiền 無vô 憂ưu 。 二nhị 禪thiền 無vô 苦khổ 。 疑nghi 譯dịch 者giả 誤ngộ 倒đảo 耳nhĩ 。 或hoặc 以dĩ 三tam 禪thiền 者giả 。 計kế 離ly 喜hỷ 妙diệu 樂lạc 地địa 。 為vi 現hiện 涅Niết 槃Bàn 也dã 。 極cực 悅duyệt 隨tùy 者giả 。 所sở 謂vị 歡hoan 喜hỷ 畢tất 具cụ 。 具cụ 大đại 隨tùy 順thuận 也dã 。 或hoặc 以dĩ 四tứ 禪thiền 者giả 。 計kế 捨xả 念niệm 清thanh 淨tịnh 地địa 。 為vi 現hiện 涅Niết 槃Bàn 也dã 。 苦khổ 樂lạc 兩lưỡng 亡vong 。 世thế 間gian 苦khổ 樂lạc 。 所sở 不bất 能năng 動động 也dã 。 不bất 受thọ 輪luân 迴hồi 生sanh 滅diệt 者giả 。 三tam 災tai 所sở 不bất 及cập 也dã 。 此thử 皆giai 迷mê 有hữu 漏lậu 作tác 無vô 為vi 。 惑hoặc 生sanh 死tử 為vi 涅Niết 槃Bàn 也dã 。 此thử 由do 稍sảo 離ly 下hạ 界giới 之chi 不bất 安an 。 妄vọng 計kế 五ngũ 處xứ 為vi 安an 隱ẩn 。 稍sảo 離ly 下hạ 界giới 之chi 穢uế 濁trược 。 妄vọng 計kế 五ngũ 處xứ 。 為vi 勝thắng 淨tịnh 耳nhĩ 。 言ngôn 究cứu 竟cánh 者giả 。 謂vị 計kế 此thử 五ngũ 處xứ 。 皆giai 是thị 極cực 果quả 也dã 。 由do 此thử 下hạ 。 結kết 成thành 外ngoại 論luận 。 五ngũ 現hiện 涅Niết 槃Bàn 者giả 。 謂vị 計kế 此thử 五ngũ 處xứ 。 皆giai 是thị 現hiện 在tại 涅Niết 槃Bàn 。 現hiện 受thọ 其kỳ 樂nhạo/nhạc/lạc 。 不bất 待đãi 來lai 生sanh 故cố 也dã 。

阿A 難Nan 如như 是thị 十thập 種chủng 禪thiền 那na 。 狂cuồng 解giải (# 至chí 作tác 大đại 覺giác 王vương 。 清thanh 淨tịnh 標tiêu 指chỉ 。

冠quan 註chú 。 此thử 結kết 害hại 囑chúc 護hộ 也dã 。 舊cựu 說thuyết 。 前tiền 云vân 。 禪thiền 那na 現hiện 境cảnh 。 乃nãi 天thiên 魔ma 候hậu 得đắc 其kỳ 便tiện 。 此thử 云vân 。 禪thiền 那na 狂cuồng 解giải 。 乃nãi 心tâm 魔ma 自tự 起khởi 深thâm 孽nghiệt 。 凡phàm 見kiến 道đạo 不bất 真chân 。 多đa 岐kỳ 妄vọng 見kiến 。 皆giai 即tức 狂cuồng 解giải 。 是thị 謂vị 心tâm 魔ma 。 最tối 宜nghi 深thâm 防phòng 也dã 。 用dụng 心tâm 交giao 互hỗ 。 准chuẩn 前tiền 。 故cố 現hiện 斯tư 悟ngộ 。 即tức 心tâm 生sanh 狂cuồng 解giải 也dã 。 眾chúng 生sanh 頑ngoan 迷mê 等đẳng 者giả 。 謂vị 彼bỉ 心tâm 性tánh 頑ngoan 痴si 。 而nhi 不bất 能năng 正chánh 悟ngộ 。 知tri 見kiến 迷mê 惑hoặc 。 而nhi 易dị 生sanh 狂cuồng 解giải 故cố 。 不bất 揣đoàn 己kỷ 之chi 修tu 證chứng 。 在tại 何hà 地địa 位vị 。 輙triếp 敢cảm 自tự 決quyết 。 創sáng/sang 為vi 此thử 論luận 。 且thả 僭# 稱xưng 聖thánh 職chức 。 成thành 大đại 妄vọng 語ngữ 。 而nhi 墮đọa 重trọng/trùng 獄ngục 。 宜nghi 也dã 。 汝nhữ 等đẳng 下hạ 。 正chánh 囑chúc 護hộ 也dã 。 覺giác 了liễu 斯tư 義nghĩa 。 謂vị 了liễu 得đắc 邪tà 正chánh 分phân 明minh 也dã 。 無vô 令linh 者giả 。 禁cấm 止chỉ 之chi 辭từ 。 自tự 起khởi 深thâm 孽nghiệt 者giả 。 謂vị 外ngoại 魔ma 不bất 擾nhiễu 。 皆giai 自tự 己kỷ 心tâm 魔ma 為vi 孽nghiệt 也dã 。 孽nghiệt 者giả 。 禍họa 之chi 萌manh 。 亦diệc 斬trảm 而nhi 復phục 生sanh 之chi 義nghĩa 。 保bảo 持trì 二nhị 句cú 。 即tức 令linh 未vị 起khởi 者giả 勿vật 起khởi 。 已dĩ 起khởi 者giả 令linh 息tức 也dã 。 真chân 義nghĩa 。 即tức 真Chân 諦Đế 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。 逈huýnh 然nhiên 超siêu 出xuất 四tứ 句cú 百bách 非phi 之chi 外ngoại 者giả 也dã 。 于vu 無vô 上thượng 道Đạo 不phủ 。 遭tao 枝chi 岐kỳ 者giả 。 謂vị 此thử 十thập 種chủng 。 在tại 無vô 上thượng 正Chánh 道Đạo 。 猶do 如như 木mộc 之chi 旁bàng 枝chi 。 路lộ 之chi 岐kỳ 徑kính 。 皆giai 非phi 正chánh 本bổn 也dã 。 祈kỳ 大đại 也dã 。 謂vị 邪tà 心tâm 妄vọng 大đại 也dã 。 盖# 。 遭tao 岐kỳ 妄vọng 大đại 。 即tức 墮đọa 外ngoại 道đạo 。 得đắc 少thiểu 為vi 足túc 。 亦diệc 墮đọa 小Tiểu 乘Thừa 。 故cố 囑chúc 當đương 机cơ 為vi 眾chúng 生sanh 。 作tác 大đại 覺giác 王vương 之chi 標tiêu 指chỉ 。 令linh 其kỳ 直trực 趣thú 極cực 果quả 。 勿vật 使sử 半bán 途đồ 而nhi 廢phế 也dã 。

阿A 難Nan 彼bỉ 善thiện 男nam 子tử 。 修tu 三Tam 摩Ma 提Đề 。 至chí 顛điên 倒đảo 妄vọng 想tưởng 。 以dĩ 為vi 其kỳ 本bổn 。

冠quan 註chú 。 此thử 欲dục 示thị 識thức 陰ấm 本bổn 末mạt 。 先tiên 明minh 行hành 盡tận 識thức 現hiện 之chi 相tướng 也dã 。 諸chư 世thế 間gian 性tánh 。 即tức 十thập 二nhị 類loại 生sanh 。 遷thiên 流lưu 體thể 性tánh 也dã 。 同đồng 分phần/phân 生sanh 机cơ 。 即tức 同đồng 生sanh 基cơ 也dã 。 基cơ 。 顯hiển 生sanh 之chi 處xứ 。 机cơ 。 明minh 動động 之chi 始thỉ 。 沉trầm 細tế 綱cương 紐nữu 者giả 。 謂vị 彼bỉ 幽u 隱ẩn 妄vọng 想tưởng 。 正chánh 是thị 生sanh 滅diệt 之chi [車*管]# 轄hạt 也dã 。 由do 前tiền 疑nghi 明minh 正chánh 心tâm 。 工công 夫phu 徹triệt 至chí 。 而nhi 生sanh 机cơ 綱cương 紐nữu 。 深thâm 微vi 結kết 根căn 。 忽hốt 然nhiên 隳huy 裂liệt 矣hĩ 。 補bổ 特đặc 迦ca 羅la 。 云vân 數số 取thủ 趣thú 。 指chỉ 中trung 有hữu 身thân 也dã 。 生sanh 机cơ 綱cương 紐nữu 。 既ký 已dĩ 隳huy 裂liệt 。 則tắc 三tam 界giới 諸chư 趣thú 。 酬thù 償thường 宿túc 業nghiệp 之chi 深thâm 脉mạch 。 因nhân 感cảm 而nhi 果quả 應ưng 者giả 。 皆giai 縣huyện 遠viễn 斷đoạn 絕tuyệt 矣hĩ 。 此thử 行hành 盡tận 之chi 相tướng 也dã 。 夫phu 涅Niết 槃Bàn 性tánh 天thiên 。 為vi 五ngũ 陰ấm 所sở 覆phú 。 沉trầm 淪luân 生sanh 死tử 。 昏hôn 如như 長trường 夜dạ 。 故cố 知tri 每mỗi 一nhất 陰ấm 盡tận 。 如như 雞kê 一nhất 鳴minh 。 此thử 由do 生sanh 死tử 既ký 絕tuyệt 。 而nhi 涅Niết 槃Bàn 性tánh 天thiên 。 將tương 大đại 明minh 悟ngộ 。 如như 雞kê 後hậu 鳴minh 。 瞻chiêm 顧cố 性tánh 天thiên 。 亦diệc 若nhược 東đông 方phương 已dĩ 有hữu 精tinh 色sắc 。 但đãn 有hữu 一nhất 陰ấm 。 而nhi 明minh 未vị 透thấu 徹triệt 耳nhĩ 。 然nhiên 有hữu 行hành 執chấp 我ngã 。 六lục 根căn 馳trì 逸dật 。 行hành 盡tận 我ngã 空không 。 六lục 根căn 虗hư 靜tĩnh 。 不bất 復phục 馳trì 逸dật 。 反phản 動động 入nhập 靜tĩnh 。 深thâm 之chi 又hựu 深thâm 。 故cố 曰viết 內nội 內nội 湛trạm 明minh 。 內nội 根căn 虗hư 靜tĩnh 。 外ngoại 塵trần 不bất 入nhập 。 故cố 曰viết 入nhập 無vô 所sở 入nhập 。 根căn 塵trần 既ký 銷tiêu 。 机cơ 紐nữu 亦diệc 破phá 。 則tắc 第đệ 八bát 藏tạng 識thức 。 從tùng 此thử 披phi 露lộ 。 而nhi 十thập 二nhị 類loại 生sanh 。 受thọ 命mạng 元nguyên 由do 。 莫mạc 不bất 了liễu 然nhiên 。 豈khởi 如như 行hành 陰ấm 不bất 通thông 各các 命mạng 由do 緒tự 乎hồ 。 樞xu 穴huyệt 既ký 破phá 。 則tắc 能năng 觀quán 見kiến 生sanh 命mạng 由do 緒tự 。 遷thiên 流lưu 既ký 息tức 。 亦diệc 能năng 執chấp 守thủ 生sanh 類loại 元nguyên 本bổn 。 同đồng 生sanh 机cơ 盡tận 。 亦diệc 不bất 復phục 召triệu 諸chư 類loại 受thọ 生sanh 矣hĩ 。 于vu 是thị 則tắc 斷đoạn 異dị 生sanh 性tánh 障chướng 。 證chứng 徧biến 行hành 真Chân 如Như 。 親thân 見kiến 十thập 方phương 依y 正chánh 二nhị 報báo 。 同đồng 識thức 現hiện 起khởi 。 而nhi 初sơ 見kiến 性tánh 天thiên 。 已dĩ 有hữu 精tinh 色sắc 。 非phi 同đồng 向hướng 前tiền 昏hôn 沉trầm 不bất 辨biện 。 然nhiên 發phát 露lộ 顯hiển 現hiện 者giả 。 猶do 是thị 幽u 深thâm 秘bí 密mật 之chi 識thức 陰ấm 。 瞻chiêm 彼bỉ 性tánh 天thiên 。 猶do 若nhược 黎lê 明minh 。 尚thượng 未vị 當đương 午ngọ 。 此thử 識thức 陰ấm 未vị 破phá 之chi 相tướng 也dã 。 既ký 于vu 群quần 類loại 。 不bất 召triệu 受thọ 生sanh 。 而nhi 于vu 十thập 方phương 。 又hựu 獲hoạch 其kỳ 同đồng 。 若nhược 更cánh 加gia 功công 行hành 。 銷tiêu 磨ma 六lục 門môn 種chủng 子tử 。 使sử 其kỳ 或hoặc 合hợp 或hoặc 開khai 。 任nhậm 意ý 成thành 就tựu 。 則tắc 六lục 根căn 相tướng 鄰lân 。 皆giai 可khả 融dung 通thông 互hỗ 用dụng 。 而nhi 世thế 界giới 身thân 心tâm 。 如như 吠phệ 瑠lưu 璃ly 。 內nội 外ngoại 明minh 徹triệt 。 圓viên 成thành 性tánh 淨tịnh 明minh 體thể 。 爍thước 盡tận 幽u 秘bí 業nghiệp 性tánh 。 此thử 識thức 陰ấm 已dĩ 破phá 之chi 相tướng 也dã 。 盖# 。 如Như 來Lai 藏tạng 。 本bổn 無vô 生sanh 滅diệt 。 及cập 受thọ 命mạng 由do 緒tự 。 但đãn 為vi 前tiền 七thất 識thức 。 熏huân 成thành 藏tạng 識thức 。 執chấp 受thọ 一nhất 切thiết 染nhiễm 淨tịnh 種chủng 子tử 。 渾hồn 濁trược 真chân 性tánh 。 則tắc 隨tùy 業nghiệp 牽khiên 引dẫn 。 諸chư 趣thú 受thọ 命mạng 。 至chí 此thử 識thức 陰ấm 盡tận 。 而nhi 命mạng 濁trược 超siêu 矣hĩ 。 返phản 觀quán 識thức 陰ấm 所sở 由do 。 元nguyên 從tùng 罔võng 象tượng 虗hư 無vô 。 顛điên 倒đảo 妄vọng 想tưởng 。 以dĩ 為vi 其kỳ 本bổn 。 罔võng 象tượng 虗hư 無vô 者giả 。 謂vị 此thử 恍hoảng 惚hốt 不bất 真chân 。 乃nãi 鏡kính 智trí 中trung 光quang 影ảnh 。 非phi 真chân 無vô 為vi 體thể 也dã 。

阿A 難Nan 當đương 知tri 。 是thị 善thiện 男nam 子tử 。 至chí 背bội 涅Niết 槃Bàn 城thành 。 生sanh 外ngoại 道đạo 種chủng 。

娑sa 毗tỳ 迦ca 羅la 。 此thử 云vân 黃hoàng 頭đầu 外ngoại 道đạo 。 冥minh 諦đế 者giả 。 百bách 論luận 云vân 從tùng 冥minh 生sanh 覺giác 。 從tùng 覺giác 生sanh 我ngã 知tri 。 從tùng 我ngã 知tri 生sanh 五ngũ 唯duy 量lượng 。 從tùng 五ngũ 唯duy 量lượng 生sanh 五ngũ 大đại 從tùng 五ngũ 大đại 生sanh 十thập 一nhất 根căn 。 神thần 我ngã 為vi 主chủ 。 常thường 覺giác 相tương/tướng 處xứ 中trung 。 不bất 敗bại 不bất 壞hoại 。 攝nhiếp 受thọ 諸chư 法pháp 。 以dĩ 冥minh 諦đế 為vi 第đệ 一nhất 諦đế 。 中trung 間gian 二nhị 十thập 三tam 法pháp 。 從tùng 冥minh 諦đế 生sanh 。 神thần 我ngã 。 即tức 受thọ 用dụng 此thử 二nhị 十thập 三tam 法pháp 者giả 也dã 。

冠quan 註chú 。 此thử 下hạ 。 明minh 識thức 陰ấm 中trung 十thập 種chủng 異dị 計kế 。 一nhất 墮đọa 因nhân 所sở 因nhân 執chấp 。 生sanh 外ngoại 道đạo 種chủng 也dã 。 窮cùng 諸chư 行hành 空không 者giả 。 謂vị 窮cùng 盡tận 行hành 陰ấm 矣hĩ 。 盖# 。 彼bỉ 行hành 陰ấm 生sanh 滅diệt 幻huyễn 相tương/tướng 。 元nguyên 從tùng 境cảnh 風phong 。 鼓cổ 動động 識thức 海hải 。 互hỗ 相tương 生sanh 起khởi 。 今kim 行hành 明minh 泯mẫn 然nhiên 。 消tiêu 歸quy 識thức 海hải 。 如như 浪lãng 靜tĩnh 水thủy 澄trừng 。 故cố 曰viết 于vu 識thức 還hoàn 元nguyên 也dã 。 幽u 清thanh 常thường 擾nhiễu 之chi 相tướng 。 不bất 能năng 復phục 生sanh 。 故cố 曰viết 已dĩ 滅diệt 生sanh 滅diệt 也dã 。 識thức 陰ấm 未vị 盡tận 。 尚thượng 有hữu 所sở 覆phú 。 故cố 于vu 寂tịch 滅diệt 真chân 常thường 之chi 精tinh 體thể 妙diệu 用dụng 。 猶do 未vị 圓viên 滿mãn 。 然nhiên 銷tiêu 磨ma 六lục 門môn 。 合hợp 開khai 成thành 就tựu 。 則tắc 能năng 令linh 己kỷ 身thân 。 六lục 根căn 開khai 令linh 。 了liễu 無vô 隔cách 礙ngại 矣hĩ 。 諸chư 類loại 不bất 召triệu 。 已dĩ 獲hoạch 其kỳ 同đồng 。 則tắc 亦diệc 與dữ 十thập 方phương 。 諸chư 類loại 覺giác 性tánh 。 自tự 然nhiên 融dung 通thông 矣hĩ 。 此thử 則tắc 行hành 陰ấm 盡tận 。 而nhi 內nội 外ngoại 如như 一nhất 。 上thượng 與dữ 佛Phật 性tánh 通thông 融dung 。 下hạ 與dữ 凡phàm 心tâm 㳷vẫn 合hợp 。 即tức 眾chúng 生sanh 受thọ 命mạng 元nguyên 由do 。 諸chư 佛Phật 成thành 道Đạo 根căn 本bổn 。 皆giai 不bất 離ly 我ngã 藏tạng 識thức 之chi 中trung 。 故cố 曰viết 能năng 入nhập 圓viên 元nguyên 矣hĩ 。 下hạ 明minh 于vu 此thử 圓viên 元nguyên 起khởi 法pháp 執chấp 。 而nhi 生sanh 外ngoại 種chủng 也dã 。 盖# 此thử 圓viên 元nguyên 。 正chánh 是thị 識thức 體thể 。 若nhược 于vu 此thử 識thức 。 為vi 真chân 所sở 歸quy 處xứ 。 而nhi 以dĩ 此thử 處xứ 立lập 真chân 常thường 極cực 果quả 。 永vĩnh 為vi 依y 止chỉ 。 是thị 妄vọng 執chấp 能năng 依y 之chi 心tâm 。 妄vọng 立lập 所sở 依y 之chi 境cảnh 。 則tắc 墮đọa 因nhân 所sở 因nhân 執chấp 。 而nhi 與dữ 娑sa 毗tỳ 迦ca 羅la 。 所sở 歸quy 冥minh 諦đế 。 同đồng 一nhất 類loại 矣hĩ 。 因nhân 。 依y 也dã 。 迷mê 佛Phật 菩Bồ 提Đề 者giả 。 謂vị 不bất 悟ngộ 如Như 來Lai 藏tạng 性tánh 。 則tắc 棄khí 所sở 證chứng 之chi 極cực 果quả 也dã 。 亡vong 失thất 知tri 見kiến 者giả 。 謂vị 不bất 轉chuyển 大đại 圓viên 鏡kính 體thể 。 則tắc 無vô 能năng 證chứng 之chi 正chánh 智trí 也dã 。 是thị 名danh 下hạ 。 結kết 成thành 外ngoại 種chủng 也dã 。 立lập 所sở 得đắc 心tâm 。 成thành 所sở 歸quy 果quả 者giả 。 謂vị 因nhân 地địa 不bất 真chân 。 果quả 招chiêu 紆hu 曲khúc 也dã 。 違vi 遠viễn 圓viên 通thông 者giả 。 謂vị 於ư 因Nhân 地Địa 心tâm 左tả 矣hĩ 。 背bội 涅Niết 槃Bàn 城thành 者giả 。 謂vị 于vu 果quả 地địa 覺giác 失thất 矣hĩ 。 由do 違vi 背bội 因nhân 果quả 故cố 。 生sanh 外ngoại 道đạo 種chủng 也dã 。 後hậu 皆giai 倣# 此thử 。

阿A 難Nan 又hựu 善thiện 男nam 子tử 。 窮cùng 諸chư 行hành 空không 。 至chí 生sanh 大đại 慢mạn 天thiên 。 我ngã 徧biến 圓viên 種chủng 。

冠quan 註chú 。 此thử 墮đọa 能năng 非phi 能năng 執chấp 。 成thành 我ngã 徧biến 圓viên 種chủng 也dã 。 窮cùng 諸chư 行hành 空không 下hạ 。 準chuẩn 前tiền 。 若nhược 于vu 所sở 歸quy 句cú 。 仍nhưng 躡niếp 前tiền 文văn 。 前tiền 但đãn 計kế 識thức 元nguyên 為vi 所sở 歸quy 處xứ 。 今kim 復phục 覧# 識thức 元nguyên 。 為vi 自tự 性tánh 體thể 。 而nhi 謂vị 盡tận 界giới 眾chúng 生sanh 。 皆giai 自tự 我ngã 體thể 中trung 流lưu 出xuất 。 遂toại 執chấp 我ngã 能năng 生sanh 彼bỉ 。 而nhi 寔thật 不bất 能năng 。 故cố 曰viết 能năng 非phi 能năng 執chấp 。 由do 作tác 此thử 解giải 。 正chánh 與dữ 摩Ma 醯Hê 首Thủ 羅La 。 同đồng 其kỳ 種chủng 類loại 。 盖# 。 摩ma 醯hê 者giả 。 即tức 色sắc 界giới 頂đảnh 魔ma 王vương 天thiên 。 妄vọng 計kế 我ngã 能năng 現hiện 起khởi 無vô 邊biên 眾chúng 生sanh 身thân 。 其kỳ 寔thật 不bất 能năng 也dã 。 迷mê 佛Phật 菩Bồ 提Đề 。 亡vong 失thất 知tri 見kiến 者giả 。 同đồng 前tiền 。 是thị 名danh 下hạ 。 結kết 成thành 異dị 種chủng 也dã 。 能năng 為vi 心tâm 者giả 。 我ngã 能năng 為vi 因nhân 心tâm 也dã 。 能năng 事sự 果quả 者giả 。 我ngã 能năng 辦biện 果quả 事sự 也dã 。 謂vị 造tạo 因nhân 成thành 果quả 。 悉tất 是thị 我ngã 也dã 。 違vi 遠viễn 圓viên 通thông 。 背bội 涅Niết 槃Bàn 城thành 。 同đồng 前tiền 。 大đại 慢mạn 天thiên 。 即tức 摩ma 醯hê 也dã 。 以dĩ 執chấp 我ngã 能năng 生sanh 物vật 是thị 不bất 能năng 謂vị 能năng 。 故cố 為vi 大đại 慢mạn 。 我ngã 徧biến 圓viên 種chủng 者giả 。 由do 計kế 十thập 二nhị 類loại 生sanh 。 自tự 我ngã 流lưu 出xuất 。 自tự 謂vị 我ngã 能năng 周chu 徧biến 。 我ngã 能năng 圓viên 滿mãn 也dã 。 盖# 。 謂vị 三tam 界giới 惟duy 心tâm 。 萬vạn 法pháp 惟duy 識thức 。 特đặc 顯hiển 生sanh 與dữ 無vô 生sanh 。 不bất 寔thật 如như 幻huyễn 。 若nhược 計kế 心tâm 識thức 為vi 能năng 生sanh 。 法Pháp 界Giới 為vi 所sở 生sanh 。 則tắc 我ngã 法pháp 二nhị 執chấp 。 堅kiên 如như 鐵thiết 石thạch 。 安an 得đắc 圓viên 通thông 無vô 礙ngại 耶da 。

又hựu 善thiện 男nam 子tử 。 窮cùng 諸chư 行hành 空không 。 至chí 背bội 涅Niết 槃Bàn 城thành 。 生sanh 倒đảo 圓viên 種chủng 。

冠quan 註chú 。 此thử 墮đọa 常thường 非phi 常thường 執chấp 。 生sanh 倒đảo 圓viên 種chủng 也dã 。 若nhược 于vu 所sở 歸quy 句cú 。 躡niếp 前tiền 。 舊cựu 說thuyết 。 此thử 亦diệc 以dĩ 識thức 元nguyên 。 為vi 自tự 身thân 所sở 歸quy 依y 處xứ 。 故cố 自tự 疑nghi 身thân 心tâm 。 及cập 一nhất 切thiết 法pháp 。 皆giai 從tùng 彼bỉ 中trung 流lưu 出xuất 。 遂toại 計kế 生sanh 起khởi 流lưu 出xuất 之chi 地địa 。 為vi 真chân 常thường 無vô 生sanh 之chi 體thể 。 此thử 則tắc 在tại 生sanh 滅diệt 中trung 。 妄vọng 計kế 常thường 住trụ 。 既ký 惑hoặc 真chân 不bất 生sanh 性tánh 。 又hựu 迷mê 現hiện 生sanh 滅diệt 法pháp 。 且thả 安an 然nhiên 沉trầm 迷mê 。 于vu 中trung 永vĩnh 不bất 開khai 悟ngộ 。 是thị 以dĩ 非phi 常thường 為vi 常thường 。 故cố 名danh 常thường 非phi 常thường 執chấp 。 既ký 作tác 此thử 解giải 。 即tức 與dữ 計kế 自Tự 在Tại 天Thiên 。 能năng 生sanh 一nhất 切thiết 者giả 。 同đồng 類loại 矣hĩ 。 是thị 名danh 下hạ 。 結kết 成thành 異dị 種chủng 。 立lập 因nhân 依y 心tâm 者giả 。 謂vị 以dĩ 識thức 元nguyên 。 為vi 所sở 歸quy 依y 也dã 。 成thành 妄vọng 計kế 果quả 者giả 。 謂vị 惑hoặc 生sanh 滅diệt 法pháp 。 為vi 常thường 住trụ 果quả 也dã 。 此thử 與dữ 上thượng 執chấp 。 同đồng 一nhất 識thức 元nguyên 。 而nhi 所sở 計kế 則tắc 異dị 。 上thượng 。 計kế 識thức 即tức 是thị 我ngã 。 圓viên 生sanh 諸chư 物vật 。 此thử 計kế 我ngã 從tùng 識thức 出xuất 。 彼bỉ 圓viên 生sanh 我ngã 。 故cố 名danh 倒đảo 圓viên 。 餘dư 意ý 同đồng 前tiền 。

又hựu 善thiện 男nam 子tử 。 窮cùng 諸chư 行hành 空không 。 至chí 背bội 涅Niết 槃Bàn 城thành 。 生sanh 倒đảo 知tri 種chủng 。

冠quan 註chú 。 此thử 墮đọa 知tri 無vô 知tri 執chấp 。 生sanh 倒đảo 知tri 種chủng 也dã 。 所sở 知tri 。 即tức 所sở 觀quán 識thức 元nguyên 也dã 。 知tri 徧biến 圓viên 者giả 。 謂vị 知tri 識thức 圓viên 元nguyên 。 徧biến 諸chư 法pháp 性tánh 也dã 。 因nhân 知tri 立lập 解giải 者giả 。 謂vị 因nhân 知tri 徧biến 圓viên 。 而nhi 生sanh 異dị 解giải 也dã 。 總tổng 是thị 見kiến 此thử 識thức 陰ấm 。 本bổn 有hữu 知tri 覺giác 。 而nhi 一nhất 切thiết 法pháp 。 由do 識thức 變biến 起khởi 。 遂toại 立lập 異dị 解giải 。 妄vọng 計kế 草thảo 木mộc 與dữ 人nhân 。 曾tằng 無vô 異dị 性tánh 。 既ký 無vô 異dị 性tánh 。 即tức 當đương 情tình 與dữ 無vô 情tình 。 更cánh 互hỗ 輪luân 迴hồi 。 故cố 曰viết 草thảo 木mộc 為vi 人nhân 。 人nhân 死tử 還hoàn 成thành 草thảo 木mộc 也dã 。 是thị 則tắc 有hữu 情tình 無vô 情tình 。 一nhất 併tinh 知tri 覺giác 。 無vô 所sở 簡giản 擇trạch 。 若nhược 生sanh 此thử 解giải 。 既ký 以dĩ 有hữu 知tri 為vi 無vô 知tri 。 以dĩ 無vô 知tri 為vi 有hữu 知tri 。 則tắc 與dữ 婆bà 吒tra 霰tản 尼ni 二nhị 種chủng 外ngoại 道đạo 。 成thành 一nhất 類loại 矣hĩ 。 是thị 名danh 下hạ 。 結kết 成thành 異dị 種chủng 。 計kế 圓viên 知tri 心tâm 。 成thành 虗hư 謬mậu 果quả 者giả 。 謂vị 此thử 妄vọng 計kế 圓viên 知tri 。 以dĩ 為vi 因nhân 心tâm 。 則tắc 果quả 成thành 虗hư 謬mậu 矣hĩ 。 倒đảo 知tri 者giả 。 謂vị 以dĩ 無vô 知tri 為vi 有hữu 知tri 也dã 。 盖# 。 情tình 與dữ 無vô 情tình 。 雖tuy 則tắc 一nhất 體thể 。 須tu 必tất 識thức 得đắc 真chân 心tâm 。 方phương 無vô 寸thốn 土thổ 。 況huống 藏tạng 識thức 未vị 捨xả 。 異dị 熟thục 未vị 空không 。 於ư 此thử 圓viên 元nguyên 。 妄vọng 生sanh 計kế 度độ 。 則tắc 毫hào 釐li 有hữu 差sai 。 遂toại 判phán 霄tiêu 壤nhưỡng 矣hĩ 。

又hựu 善thiện 男nam 子tử 。 窮cùng 諸chư 行hành 空không 。 至chí 背bội 涅Niết 槃Bàn 城thành 。 生sanh 顛điên 化hóa 種chủng 。

冠quan 註chú 。 此thử 墮đọa 生sanh 無vô 生sanh 執chấp 。 生sanh 倒đảo 化hóa 種chủng 也dã 。 盖# 。 識thức 盡tận 六lục 銷tiêu 。 方phương 得đắc 諸chư 根căn 互hỗ 用dụng 。 今kim 此thử 縱túng/tung 得đắc 六lục 銷tiêu 。 猶do 未vị 亡vong 一nhất 故cố 。 于vu 互hỗ 用dụng 中trung 。 雖tuy 未vị 全toàn 妙diệu 。 已dĩ 得đắc 隨tùy 順thuận 。 而nhi 神thần 通thông 變biến 化hóa 。 莫mạc 不bất 從tùng 心tâm 矣hĩ 。 便tiện 能năng 于vu 圓viên 化hóa 生sanh 理lý 中trung 。 觀quán 見kiến 四tứ 大đại 之chi 相tướng 。 遂toại 計kế 一nhất 切thiết 法pháp 相tướng 。 皆giai 從tùng 四tứ 大đại 發phát 生sanh 故cố 。 以dĩ 火hỏa 之chi 光quang 明minh 。 水thủy 之chi 清thanh 淨tịnh 。 風phong 之chi 周chu 流lưu 。 地địa 之chi 成thành 就tựu 。 為vi 真chân 常thường 極cực 果quả 。 于vu 是thị 求cầu 樂nhạo/nhạc/lạc 愛ái 觀quán 。 甚thậm 至chí 尊tôn 崇sùng 供cung 事sự 。 以dĩ 求cầu 證chứng 果Quả 。 亦diệc 以dĩ 此thử 四tứ 大đại 塵trần 相tương/tướng 。 為vi 發phát 生sanh 造tạo 作tác 之chi 本bổn 元nguyên 。 遂toại 立lập 此thử 。 為vi 常thường 司ty 造tạo 化hóa 之chi 真chân 宰tể 。 然nhiên 妄vọng 計kế 能năng 生sanh 聖thánh 果Quả 。 而nhi 實thật 不bất 能năng 生sanh 。 故cố 曰viết 生sanh 無vô 生sanh 執chấp 。 觀quán 塵trần 。 即tức 觀quán 地địa 大đại 也dã 。 成thành 就tựu 者giả 。 謂vị 能năng 成thành 世thế 界giới 萬vạn 物vật 也dã 。 群quần 塵trần 。 總tổng 指chỉ 四tứ 大đại 。 自tự 謂vị 修tu 因nhân 證chứng 果Quả 。 不bất 離ly 此thử 四tứ 大đại 也dã 。 迦Ca 葉Diếp 波ba 婆Bà 羅La 門Môn 。 即tức 事sự 火hỏa 等đẳng 外ngoại 道đạo 。 謂vị 作tác 此thử 見kiến 解giải 。 正chánh 與dữ 此thử 等đẳng 同đồng 類loại 也dã 。 迷mê 心tâm 從tùng 物vật 者giả 。 謂vị 背bối/bội 己kỷ 真chân 心tâm 。 從tùng 彼bỉ 妄vọng 物vật 。 是thị 以dĩ 非phi 因nhân 求cầu 因nhân 。 非phi 果quả 冀ký 果quả 。 反phản 將tương 妄vọng 想tưởng 所sở 結kết 之chi 物vật 。 為vi 能năng 生sanh 能năng 化hóa 之chi 主chủ 。 是thị 名danh 顛điên 倒đảo 化hóa 理lý 。 此thử 欲dục 出xuất 生sanh 死tử 。 反phản 墮đọa 生sanh 死tử 。 亦diệc 倒đảo 見kiến 也dã 。

又hựu 善thiện 男nam 子tử 。 窮cùng 諸chư 行hành 空không 。 至chí 背bội 涅Niết 槃Bàn 城thành 。 生sanh 斷đoạn 滅diệt 種chủng 。

冠quan 註chú 。 此thử 墮đọa 歸quy 無vô 歸quy 執chấp 。 生sanh 斷đoạn 滅diệt 種chủng 也dã 。 圓viên 明minh 者giả 。 謂vị 前tiền 陰ấm 俱câu 盡tận 。 諸chư 有hữu 皆giai 空không 。 唯duy 見kiến 識thức 陰ấm 。 而nhi 彼bỉ 不bất 知tri 。 猶do 是thị 罔võng 象tượng 虗hư 無vô 妄vọng 想tưởng 。 反phản 計kế 此thử 圓viên 明minh 中trung 虗hư 無vô 之chi 體thể 。 為vi 究cứu 竟cánh 地địa 。 便tiện 欲dục 灰hôi 身thân 滅diệt 土thổ 。 以dĩ 永vĩnh 滅diệt 空không 。 為vi 所sở 依y 處xứ 。 依y 此thử 歸quy 休hưu 。 不bất 復phục 進tiến 取thủ 。 豈khởi 知tri 此thử 境cảnh 亦diệc 屬thuộc 虗hư 幻huyễn 。 非phi 寔thật 歸quy 處xứ 也dã 。 若nhược 此thử 見kiến 解giải 。 是thị 執chấp 無vô 歸quy 。 為vi 寔thật 歸quy 。 則tắc 與dữ 非phi 非phi 想tưởng 。 及cập 四tứ 空không 天thiên 之chi 趣thú 空không 天thiên 眾chúng 。 同đồng 其kỳ 類loại 矣hĩ 。 是thị 名danh 下hạ 。 結kết 成thành 異dị 種chủng 也dã 。 圓viên 虗hư 無vô 心tâm 成thành 空không 亡vong 果quả 者giả 。 謂vị 以dĩ 虗hư 無vô 妄vọng 想tưởng 。 為vi 因nhân 心tâm 。 以dĩ 斷đoạn 滅diệt 空không 亡vong 。 為vi 果quả 覺giác 也dã 。 非phi 。 毀hủy 也dã 。 群quần 化hóa 指chỉ 身thân 土thổ 言ngôn 。

又hựu 善thiện 男nam 子tử 。 窮cùng 諸chư 行hành 空không 。 至chí 背bội 涅Niết 槃Bàn 城thành 。 生sanh 妄vọng 延diên 種chủng 。

冠quan 註chú 。 此thử 墮đọa 貪tham 非phi 貪tham 執chấp 。 生sanh 妄vọng 延diên 種chủng 也dã 。 圓viên 常thường 。 亦diệc 識thức 陰ấm 也dã 。 由do 彼bỉ 見kiến 前tiền 陰ấm 盡tận 滅diệt 。 而nhi 識thức 體thể 精tinh 明minh 。 湛trạm 不bất 搖dao 動động 。 遂toại 計kế 此thử 。 為vi 圓viên 滿mãn 常thường 住trụ 也dã 。 又hựu 見kiến 此thử 識thức 陰ấm 。 能năng 執chấp 受thọ 其kỳ 身thân 。 令linh 身thân 不bất 毀hủy 。 便tiện 欲dục 固cố 身thân 常thường 住trụ 。 同đồng 于vu 精tinh 圓viên 。 長trường 生sanh 不bất 死tử 。 此thử 如như 仙tiên 家gia 性tánh 命mạng 雙song 修tu 。 形hình 神thần 俱câu 固cố 之chi 意ý 也dã 。 由do 彼bỉ 不bất 知tri 此thử 身thân 。 猶do 若nhược 浮phù 漚âu 。 不bất 可khả 貪tham 著trước 。 而nhi 妄vọng 生sanh 貪tham 著trước 。 留lưu 為vi 常thường 住trụ 。 如như 此thử 見kiến 解giải 。 正chánh 與dữ 阿a 斯tư 陀đà 。 求cầu 長trường 命mạng 者giả 。 同đồng 類loại 矣hĩ 。 阿a 斯tư 陀đà 。 云vân 無vô 比tỉ 。 即tức 古cổ 仙tiên 也dã 。 是thị 名danh 下hạ 。 結kết 成thành 異dị 種chủng 也dã 。 執chấp 著trước 命mạng 元nguyên 者giả 。 以dĩ 識thức 陰ấm 。 為vi 執chấp 身thân 受thọ 命mạng 之chi 元nguyên 也dã 。 立lập 固cố 妄vọng 因nhân 者giả 。 謂vị 此thử 欲dục 固cố 身thân 常thường 住trụ 者giả 。 正chánh 是thị 無vô 始thỉ 業nghiệp 種chủng 未vị 盡tận 。 而nhi 反phản 立lập 此thử 為vi 因nhân 心tâm 也dã 。 趣thú 長trưởng 勞lao 果quả 者giả 。 謂vị 有hữu 身thân 必tất 有hữu 勞lao 。 而nhi 反phản 求cầu 長trường 壽thọ 。 是thị 所sở 趣thú 之chi 果quả 。 徒đồ 益ích 長trường/trưởng 勞lao 。 終chung 非phi 極cực 果quả 也dã 。 妄vọng 延diên 者giả 。 謂vị 彼bỉ 不bất 知tri 真chân 常thường 。 而nhi 反phản 依y 妄vọng 身thân 。 以dĩ 求cầu 延diên 長trường 也dã 。

又hựu 善thiện 男nam 子tử 。 窮cùng 諸chư 行hành 空không 。 至chí 背bội 涅Niết 槃Bàn 城thành 。 生sanh 天thiên 魔ma 種chủng 。

冠quan 註chú 。 此thử 墮đọa 真chân 無vô 真chân 執chấp 。 生sanh 天thiên 魔ma 種chủng 也dã 。 觀quán 命mạng 互hỗ 通thông 者giả 。 謂vị 由do 前tiền 陰ấm 俱câu 盡tận 。 觀quán 見kiến 各các 命mạng 由do 緒tự 。 皆giai 與dữ 識thức 陰ấm 通thông 同đồng 。 則tắc 是thị 一nhất 切thiết 身thân 命mạng 。 咸hàm 以dĩ 識thức 陰ấm 為vi 本bổn 元nguyên 。 一nhất 切thiết 塵trần 境cảnh 。 悉tất 與dữ 命mạng 元nguyên 相tương 連liên 屬thuộc 。 若nhược 識thức 陰ấm 盡tận 。 則tắc 彼bỉ 我ngã 之chi 命mạng 元nguyên 。 內nội 外ngoại 之chi 根căn 境cảnh 。 亦diệc 俱câu 盡tận 。 誰thùy 證chứng 真chân 常thường 。 何hà 為vi 樂nhạo/nhạc/lạc 境cảnh 。 故cố 卻khước 留lưu 塵trần 勞lao 。 為vi 身thân 命mạng 之chi 所sở 依y 。 恐khủng 其kỳ 銷tiêu 盡tận 。 則tắc 雖tuy 有hữu 身thân 命mạng 。 亦diệc 無vô 依y 托thác 。 且thả 行hành 盡tận 識thức 現hiện 者giả 。 圓viên 化hóa 隨tùy 心tâm 。 得đắc 大đại 自tự 在tại 。 故cố 便tiện 于vu 此thử 際tế 。 自tự 化hóa 七thất 珍trân 寶bảo 媛viện 。 諸chư 欲dục 樂lạc 境cảnh 。 于vu 中trung 恣tứ 心tâm 縱túng/tung 欲dục 。 以dĩ 為vi 妙diệu 樂lạc 。 此thử 是thị 妄vọng 執chấp 業nghiệp 識thức 命mạng 元nguyên 。 為vi 真chân 常thường 淨tịnh 樂nhạo/nhạc/lạc 。 而nhi 寔thật 非phi 真chân 淨tịnh 也dã 。 此thử 等đẳng 見kiến 解giải 。 則tắc 與dữ 吒tra 枳chỉ 迦ca 羅la 。 同đồng 一nhất 類loại 矣hĩ 。 是thị 名danh 下hạ 。 結kết 成thành 異dị 種chủng 也dã 。 發phát 邪tà 思tư 因nhân 。 立lập 熾sí 塵trần 果quả 者giả 。 謂vị 以dĩ 邪tà 思tư 縱túng/tung 欲dục 。 為vi 因nhân 心tâm 。 以dĩ 塵trần 勞lao 熾sí 盛thịnh 。 為vi 果quả 覺giác 也dã 。 吒tra 枳chỉ 。 即tức 欲dục 頂đảnh 自tự 在tại 天thiên 。 能năng 化hóa 欲dục 境cảnh 。 而nhi 自tự 娛ngu 樂lạc 者giả 。

又hựu 善thiện 男nam 子tử 。 窮cùng 諸chư 行hành 空không 。 至chí 背bội 涅Niết 槃Bàn 城thành 。 生sanh 纏triền 空không 種chủng 。

冠quan 註chú 。 此thử 滯trệ 定định 性tánh 聲Thanh 聞Văn 。 名danh 纏triền 空không 種chủng 也dã 。 於ư 命mạng 明minh 中trung 等đẳng 者giả 。 謂vị 于vu 此thử 際tế 。 究cứu 明minh 各các 命mạng 元nguyên 。 由do 便tiện 知tri 此thử 識thức 陰ấm 。 能năng 含hàm 藏tạng 有hữu 漏lậu 無vô 漏lậu 種chủng 子tử 故cố 。 于vu 此thử 中trung 。 分phân 別biệt 決quyết 擇trạch 。 則tắc 以dĩ 前tiền 是thị 有hữu 漏lậu 種chủng 。 是thị 麤thô 故cố 。 依y 之chi 修tu 因nhân 。 即tức 感cảm 世thế 間gian 偽ngụy 果quả 。 此thử 是thị 無vô 漏lậu 種chủng 。 是thị 精tinh 故cố 。 依y 之chi 修tu 因nhân 。 即tức 感cảm 出xuất 世thế 真chân 果quả 。 麤thô 屬thuộc 集tập 因nhân 。 偽ngụy 屬thuộc 苦khổ 果quả 。 精tinh 屬thuộc 道đạo 因nhân 。 真chân 屬thuộc 滅diệt 果quả 。 遂toại 計kế 此thử 。 為vi 真chân 修tu 寔thật 證chứng 。 唯duy 求cầu 速tốc 出xuất 生sanh 死tử 。 早tảo 證chứng 涅Niết 槃Bàn 。 殊thù 不bất 知tri 與dữ 清thanh 淨tịnh 因nhân 心tâm 。 無vô 上thượng 妙diệu 道đạo 。 已dĩ 相tương 背bội 矣hĩ 。 此thử 不bất 過quá 見kiến 苦khổ 斷đoạn 集tập 。 證chứng 滅diệt 修tu 道Đạo 。 圖đồ 出xuất 三tam 界giới 。 而nhi 已dĩ 。 苦khổ 居cư 此thử 。 寂tịch 滅diệt 即tức 便tiện 休hưu 歇hiết 。 於ư 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 淨tịnh 心tâm 嚴nghiêm 土thổ 之chi 行hành 門môn 。 不bất 生sanh 好hiếu 樂nhạo 。 則tắc 未vị 登đăng 寶bảo 所sở 中trung 。 滯trệ 化hóa 城thành 耳nhĩ 。 定định 性tánh 聲Thanh 聞Văn 。 即tức 不bất 迴hồi 心tâm 。 鈍độn 阿A 羅La 漢Hán 也dã 。 無vô 聞văn 僧Tăng 。 即tức 愚ngu 法pháp 聲Thanh 聞Văn 。 未vị 得đắc 謂vị 得đắc 者giả 下hạ 。 結kết 名danh 異dị 種chủng 。 圓viên 精tinh 應ứng 心tâm 。 成thành 趣thú 寂tịch 果quả 者giả 。 謂vị 滿mãn 其kỳ 精tinh 專chuyên 求cầu 應ưng 之chi 因nhân 心tâm 。 成thành 其kỳ 偏thiên 趣thú 獨độc 寂tịch 之chi 空không 果quả 也dã 。 為vi 空không 所sở 縛phược 。 故cố 曰viết 纏triền 空không 。

又hựu 善thiện 男nam 子tử 。 窮cùng 諸chư 行hành 空không 。 至chí 生sanh 覺giác 圓viên 明minh 。 不bất 化hóa 圓viên 種chủng 。

冠quan 註chú 。 此thử 滯trệ 定định 性tánh 辟Bích 支Chi 。 名danh 不bất 化hóa 圓viên 種chủng 也dã 。 銷tiêu 六lục 入nhập 一nhất 。 門môn 門môn 互hỗ 用dụng 。 故cố 曰viết 圓viên 融dung 。 根căn 塵trần 不bất 染nhiễm 。 故cố 曰viết 清thanh 淨tịnh 。 照chiếu 徹triệt 命mạng 元nguyên 。 故cố 曰viết 覺giác 明minh 。 然nhiên 正chánh 是thị 識thức 精tinh 元nguyên 明minh 。 尚thượng 未vị 轉chuyển 智trí 。 亦diệc 名danh 為vi 識thức 。 發phát 研nghiên 深thâm 妙diệu 者giả 。 有hữu 二nhị 獨Độc 覺Giác 。 則tắc 觀quán 物vật 變biến 化hóa 緣Duyên 覺Giác 。 則tắc 觀quán 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 。 皆giai 謂vị 開khai 發phát 深thâm 妙diệu 之chi 悟ngộ 境cảnh 。 即tức 以dĩ 所sở 悟ngộ 之chi 境cảnh 。 立lập 為vi 涅Niết 槃Bàn 歸quy 休hưu 之chi 地địa 。 不bất 復phục 前tiền 進tiến 。 亦diệc 是thị 化hóa 城thành 。 終chung 非phi 寶bảo 所sở 也dã 。 諸chư 緣duyên 獨độc 倫luân 者giả 。 即tức 緣Duyên 覺Giác 。 獨Độc 覺Giác 之chi 同đồng 倫luân 也dã 。 圓viên 覺giác 㳷vẫn 心tâm 成thành 湛trạm 明minh 果quả 者giả 。 謂vị 此thử 緣Duyên 覺Giác 獨Độc 覺Giác 。 皆giai 與dữ 識thức 精tinh 元nguyên 明minh 。 通thông 相tương/tướng 㳷vẫn 合hợp 。 而nhi 為vi 其kỳ 因nhân 心tâm 故cố 。 方phương 成thành 湛trạm 明minh 之chi 滯trệ 果quả 。 非phi 寶bảo 覺giác 明minh 心tâm 無vô 上thượng 菩Bồ 提Đề 。 之chi 極cực 果quả 也dã 。 生sanh 覺giác 圓viên 明minh 。 不bất 化hóa 圓viên 種chủng 者giả 。 謂vị 覺giác 到đáo 識thức 精tinh 元nguyên 明minh 處xứ 。 便tiện 執chấp 而nhi 不bất 化hóa 也dã 。

阿A 難Nan 如như 是thị 十thập 種chủng 禪thiền 那na 。 至chí 乘thừa 此thử 心tâm 開khai 。 得đắc 無vô 上thượng 道Đạo 。

冠quan 註chú 。 此thử 結kết 害hại 囑chúc 護hộ 也dã 。 中trung 塗đồ 成thành 狂cuồng 。 前tiền 八bát 居cư 多đa 。 未vị 足túc 生sanh 足túc 。 後hậu 二nhị 居cư 多đa 。 然nhiên 此thử 十thập 種chủng 。 無vô 非phi 執chấp 迷mê 惑hoặc 為vi 因nhân 。 依y 迷mê 惑hoặc 為vi 果quả 也dã 。 皆giai 是thị 識thức 陰ấm 下hạ 。 同đồng 前tiền 。 所sở 愛ái 先tiên 習tập 者giả 。 謂vị 各các 有hữu 無vô 始thỉ 熏huân 習tập 。 偏thiên 愛ái 種chủng 子tử 。 今kim 于vu 定định 中trung 。 仍nhưng 各các 發phát 現hiện 。 故cố 中trung 塗đồ 成thành 狂cuồng 。 未vị 足túc 生sanh 足túc 。 即tức 以dĩ 欣hân 取thủ 休hưu 息tức 。 妄vọng 謂vị 究cứu 竟cánh 極cực 證chứng 。 此thử 皆giai 墮đọa 大đại 妄vọng 語ngữ 中trung 也dã 。 舊cựu 說thuyết 。 前tiền 七thất 是thị 外ngoại 道đạo 。 第đệ 八bát 是thị 邪tà 魔ma 。 夫phu 魔ma 與dữ 外ngoại 道đạo 。 既ký 由do 邪tà 因nhân 。 招chiêu 感cảm 邪tà 福phước 。 曾tằng 未vị 斷đoạn 惑hoặc 。 而nhi 享hưởng 其kỳ 修tu 禪thiền 。 福phước 盡tận 墮đọa 獄ngục 無vô 疑nghi 。 若nhược 後hậu 二nhị 種chủng 。 雖tuy 屬thuộc 權quyền 乘thừa 因nhân 果quả 。 已dĩ 能năng 斷đoạn 惑hoặc 取thủ 證chứng 。 但đãn 無vô 增tăng 進tiến 。 亦diệc 無vô 墮đọa 落lạc 矣hĩ 。 汝nhữ 等đẳng 下hạ 。 正chánh 囑chúc 護hộ 也dã 。 存tồn 心tâm 等đẳng 者giả 。 謂vị 存tồn 自tự 己kỷ 。 大đại 悲bi 之chi 心tâm 。 秉bỉnh 如Như 來Lai 二nhị 利lợi 之chi 道đạo 。 將tương 此thử 輔phụ 正chánh 辨biện 邪tà 之chi 法Pháp 門môn 。 廣quảng 傳truyền 于vu 末mạt 世thế 。 普phổ 令linh 眾chúng 生sanh 。 皆giai 了liễu 邪tà 正chánh 分phân 明minh 也dã 。 凡phàm 見kiến 理lý 未vị 徹triệt 。 而nhi 分phân 別biệt 取thủ 著trước 。 皆giai 為vi 見kiến 愛ái 魔ma 也dã 。 有hữu 云vân 。 前tiền 七thất 純thuần 是thị 見kiến 。 第đệ 八bát 是thị 見kiến 愛ái 。 以dĩ 留lưu 塵trần 勞lao 。 生sanh 勝thắng 解giải 故cố 。 至chí 于vu 二nhị 乘thừa 界giới 內nội 。 見kiến 愛ái 雖tuy 盡tận 。 而nhi 界giới 外ngoại 法pháp 愛ái 猶do 存tồn 。 則tắc 厭yếm 有hữu 著trước 空không 。 惟duy 希hy 自tự 利lợi 。 皆giai 屬thuộc 妄vọng 見kiến 分phân 別biệt 也dã 。 綏tuy 。 安an 也dã 。 邪tà 緣duyên 。 即tức 前tiền 妄vọng 見kiến 緣duyên 偽ngụy 果quả 也dã 。 銷tiêu 滅diệt 此thử 緣duyên 。 則tắc 自tự 然nhiên 悟ngộ 入nhập 佛Phật 知tri 見kiến 地địa 。 中trung 間gian 更cánh 無vô 枝chi 岐kỳ 曲khúc 路lộ 矣hĩ 。 如như 是thị 下hạ 。 結kết 前tiền 起khởi 後hậu 。 以dĩ 顯hiển 諸chư 佛Phật 共cộng 證chứng 此thử 道đạo 也dã 。 此thử 法Pháp 門môn 。 總tổng 指chỉ 五ngũ 陰ấm 中trung 辨biện 魔ma 證chứng 真chân 之chi 法Pháp 門môn 也dã 。 言ngôn 恆Hằng 沙sa 如Như 來Lai 。 未vị 有hữu 不bất 從tùng 。 破phá 五ngũ 陰ấm 除trừ 魔ma 孽nghiệt 。 而nhi 能năng 令linh 正chánh 智trí 開khai 發phát 。 以dĩ 成thành 無vô 上thượng 菩Bồ 提Đề 者giả 。 此thử 當đương 與dữ 首thủ 卷quyển 所sở 謂vị 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 從tùng 無vô 始thỉ 來lai 。 生sanh 死tử 相tương 續tục 。 乃nãi 至chí 終chung 始thỉ 地địa 位vị 中trung 間gian 。 永vĩnh 無vô 諸chư 委ủy 曲khúc 相tướng 。 一nhất 節tiết 文văn 。 照chiếu 應ưng 。

識thức 陰ấm 若nhược 盡tận 。 則tắc 汝nhữ 現hiện 前tiền 。 至chí 圓viên 滿mãn 菩Bồ 提Đề 。 歸quy 無vô 所sở 得đắc 。

舊cựu 說thuyết 此thử 諸chư 根căn 互hỗ 用dụng 。 當đương 指chỉ 初sơ 入nhập 住trụ 位vị 。 上thượng 根căn 利lợi 智trí 者giả 。 從tùng 初sơ 住trụ 位vị 。 一nhất 超siêu 直trực 入nhập 等đẳng 覺giác 後hậu 心tâm 。 且thả 前tiền 文văn 所sở 謂vị 從tùng 是thị 凡phàm 夫phu 上thượng 歷lịch 菩Bồ 薩Tát 。 六lục 十thập 聖thánh 位vị 者giả 。 在tại 圓viên 教giáo 中trung 。 只chỉ 有hữu 二nhị 位vị 。 一nhất 斷đoạn 前tiền 通thông 惑hoặc 。 從tùng 觀quán 行hành 位vị 。 一nhất 超siêu 直trực 入nhập 初sơ 住trụ 。 中trung 間gian 更cánh 不bất 取thủ 證chứng 。 二nhị 斷đoạn 後hậu 別biệt 惑hoặc 。 從tùng 入nhập 初sơ 住trụ 。 一nhất 超siêu 直trực 至chí 等đẳng 覺giác 。 中trung 間gian 亦diệc 不bất 取thủ 證chứng 。 非phi 若nhược 別biệt 教giáo 一nhất 位vị 。 必tất 經kinh 多đa 劫kiếp 。 漸tiệm 修tu 漸tiệm 證chứng 。 直trực 至chí 三tam 秪# 果quả 滿mãn 。 取thủ 證chứng 菩Bồ 提Đề 。 此thử 圓viên 頓đốn 法Pháp 門môn 。 若nhược 上thượng 上thượng 根căn 知tri 此thử 。 立lập 地địa 成thành 佛Phật 。 二nhị 乘thừa 知tri 此thử 。 亦diệc 證chứng 無vô 餘dư 也dã 。

冠quan 註chú 。 此thử 明minh 初sơ 發phát 心tâm 時thời 。 便tiện 成thành 正chánh 覺giác 也dã 。 意ý 謂vị 。 到đáo 此thử 識thức 陰ấm 盡tận 處xứ 。 正chánh 是thị 銷tiêu 六lục 入nhập 一nhất 之chi 時thời 。 則tắc 汝nhữ 現hiện 在tại 。 可khả 以dĩ 一nhất 根căn 。 作tác 諸chư 根căn 用dụng 。 于vu 中trung 不bất 生sanh 取thủ 捨xả 。 即tức 是thị 不bất 生sanh 不bất 滅diệt 因Nhân 地Địa 心tâm 。 從tùng 此thử 一nhất 超siêu 直trực 入nhập 。 果quả 地địa 修tu 證chứng 。 更cánh 無vô 枝chi 岐kỳ 。 故cố 曰viết 。 從tùng 互hỗ 用dụng 中trung 。 能năng 入nhập 菩Bồ 薩Tát 。 金kim 剛cang 乾can 慧tuệ 。 獲hoạch 此thử 觀quán 門môn 。 則tắc 體thể 用dụng 周chu 圓viên 。 寂tịch 照chiếu 不bất 二nhị 。 現hiện 前tiền 心tâm 境cảnh 。 涉thiệp 入nhập 圓viên 明minh 。 于vu 諸chư 塵trần 相tương/tướng 。 毫hào 無vô 雜tạp 染nhiễm 。 從tùng 此thử 圓viên 明minh 心tâm 中trung 。 發phát 化hóa 。 始thỉ 終chung 諸chư 聖thánh 地địa 位vị 。 如như 淨tịnh 瑠lưu 璃ly 。 內nội 含hàm 寶bảo 月nguyệt 。 如như 是thị 乃nãi 能năng 。 超siêu 越việt 四tứ 十thập 四tứ 心tâm 。 以dĩ 至chí 等đẳng 覺giác 後hậu 心tâm 。 不bất 過quá 圓viên 明minh 發phát 化hóa 。 如Như 幻Huyễn 三Tam 昧Muội 耳nhĩ 。 從tùng 此thử 金kim 剛cang 無vô 間gian 道đạo 。 轉chuyển 入nhập 解giải 脫thoát 道Đạo 。 故cố 曰viết 。 入nhập 于vu 如Như 來Lai 妙diệu 莊trang 嚴nghiêm 海hải 。 即tức 所sở 謂vị 大đại 佛Phật 頂đảnh 旨chỉ 楞lăng 嚴nghiêm 王vương 。 具cụ 足túc 萬vạn 行hạnh 。 十thập 方phương 如Như 來Lai 一nhất 門môn 。 超siêu 出xuất 妙diệu 莊trang 嚴nghiêm 路lộ 也dã 。 既ký 然nhiên 圓viên 滿mãn 菩Bồ 提Đề 。 則tắc 總tổng 歸quy 無vô 所sở 得đắc 矣hĩ 。 言ngôn 菩Bồ 提Đề 者giả 。 正chánh 覺giác 智trí 也dã 。 無vô 所sở 得đắc 者giả 。 真Chân 如Như 理lý 也dã 。 以dĩ 智trí 契khế 理lý 。 本bổn 自tự 如như 如như 。 不bất 從tùng 外ngoại 得đắc 也dã 。

此thử 是thị 過quá 去khứ 。 先tiên 佛Phật 世Thế 尊Tôn 。 至chí 於ư 大đại 涅Niết 槃Bàn 。 心tâm 不bất 迷mê 悶muộn 。

冠quan 註chú 。 此thử 明minh 遵tuân 古cổ 辨biện 魔ma 。 以dĩ 便tiện 進tiến 修tu 也dã 。 承thừa 前tiền 云vân 如như 我ngã 上thượng 來lai 所sở 說thuyết 魔ma 事sự 。 皆giai 是thị 過quá 去khứ 諸chư 佛Phật 。 在tại 楞lăng 嚴nghiêm 大đại 定định 中trung 。 用dụng 始thỉ 覺giác 正chánh 智trí 。 微vi 細tế 觀quán 察sát 。 毫hào 無vô 差sai 謬mậu 者giả 也dã 。 然nhiên 成thành 害hại 。 固cố 由do 魔ma 孽nghiệt 。 致trí 魔ma 。 寔thật 因nhân 心tâm 垢cấu 。 若nhược 汝nhữ 五ngũ 陰ấm 主chủ 人nhân 。 一nhất 念niệm 不bất 起khởi 。 魔ma 境cảnh 現hiện 前tiền 。 亦diệc 能năng 諳am 識thức 。 任nhậm 其kỳ 詐trá 現hiện 勝thắng 境cảnh 。 汝nhữ 等đẳng 清thanh 心tâm 無vô 著trước 。 自tự 然nhiên 不bất 落lạc 邪tà 見kiến 。 則tắc 陰ấm 魔ma 。 天thiên 魔ma 。 大đại 力lực 鬼quỷ 神thần 。 魑si 魅mị 魍vọng 魎lượng 。 皆giai 魄phách 褫sỉ 魂hồn 飛phi 。 而nhi 且thả 逃đào 逝thệ 。 無vô 門môn 安an 能năng 復phục 生sanh 為vi 害hại 耶da 。 若nhược 初sơ 心tâm 。 不bất 生sanh 邪tà 見kiến 。 中trung 塗đồ 。 不bất 成thành 狂cuồng 解giải 。 則tắc 直trực 至chí 無vô 上thượng 菩Bồ 提Đề 。 功công 德đức 法Pháp 財tài 。 無vô 不bất 具cụ 足túc 。 若nhược 下hạ 劣liệt 小Tiểu 乘Thừa 。 不bất 生sanh 滿mãn 足túc 。 極cực 力lực 前tiền 進tiến 。 于vu 大đại 涅Niết 槃Bàn 。 無vô 不bất 曉hiểu 了liễu 。 豈khởi 終chung 滯trệ 化hóa 城thành 。 而nhi 徒đồ 增tăng 迷mê 悶muộn 哉tai 。 諳am 。 悉tất 也dã 。 知tri 也dã 。 褫sỉ 。 喪táng 也dã 。

若nhược 諸chư 末mạt 世thế 。 愚ngu 鈍độn 眾chúng 生sanh 。 至chí 究cứu 竟cánh 修tu 進tiến 。 最tối 後hậu 垂thùy 範phạm 。

冠quan 註chú 。 此thử 轉chuyển 令linh 咒chú 護hộ 也dã 。 若nhược 上thượng 根căn 利lợi 智trí 者giả 。 自tự 能năng 與dữ 諸chư 聖thánh 位vị 。 辨biện 析tích 魔ma 事sự 。 若nhược 諸chư 末mạt 世thế 。 鈍độn 根căn 眾chúng 生sanh 。 既ký 于vu 禪thiền 定định 。 不bất 能năng 明minh 悟ngộ 。 又hựu 缺khuyết 聞văn 慧tuệ 。 不bất 知tri 佛Phật 法Pháp 。 其kỳ 心tâm 好hiếu 樂nhạo 修tu 此thử 大đại 定định 。 汝nhữ 欲dục 令linh 彼bỉ 。 不bất 落lạc 邪tà 見kiến 。 何hà 由do 護hộ 持trì 。 應ưng 當đương 令linh 彼bỉ 。 一nhất 心tâm 專chuyên 持trì 佛Phật 頂đảnh 心tâm 咒chú 。 若nhược 聞văn 性tánh 最tối 劣liệt 。 亦diệc 不bất 能năng 誦tụng 。 則tắc 寫tả 于vu 禪thiền 堂đường 。 或hoặc 帶đái 身thân 上thượng 。 則tắc 一nhất 切thiết 諸chư 魔ma 。 自tự 不bất 能năng 擾nhiễu 。 夫phu 此thử 咒chú 心tâm 。 非phi 但đãn 鈍độn 根căn 修tu 行hành 者giả 。 當đương 讀đọc 誦tụng 書thư 寫tả 。 即tức 汝nhữ 等đẳng 輩bối 。 亦diệc 當đương 恭cung 敬kính 此thử 之chi 教giáo 法pháp 。 亦diệc 非phi 我ngã 所sở 說thuyết 。 乃nãi 十thập 方phương 如Như 來Lai 。 究cứu 竟cánh 修tu 進tiến 。 非phi 化hóa 城thành 之chi 止chỉ 息tức 也dã 。 最tối 後hậu 垂thùy 範phạm 。 非phi 不bất 了liễu 之chi 權quyền 教giáo 也dã 。 可khả 不bất 欽khâm 承thừa 敬kính 仰ngưỡng 哉tai 。 前tiền 五ngũ 陰ấm 禪thiền 那na 。 固cố 顯hiển 說thuyết 大đại 佛Phật 頂đảnh 。 此thử 亦diệc 密mật 說thuyết 大đại 佛Phật 頂đảnh 。 皆giai 尊tôn 勝thắng 第đệ 一nhất 。 義nghĩa 諦đế 不bất 思tư 議nghị 之chi 境cảnh 界giới 也dã 。 無vô 問vấn 自tự 說thuyết 。 五ngũ 陰ấm 魔ma 相tương/tướng 。 竟cánh 。

阿A 難Nan 即tức 從tùng 座tòa 起khởi 。 聞văn 佛Phật 示thị 誨hối 。 至chí 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 作tác 將tương 來lai 眼nhãn 。

冠quan 註chú 。 此thử 當đương 機cơ 復phục 陳trần 三tam 問vấn 也dã 。 憶ức 持trì 無vô 失thất 者giả 。 謂vị 于vu 世Thế 尊Tôn 所sở 示thị 之chi 法pháp 。 不bất 敢cảm 纖tiêm 毫hào 漏lậu 落lạc 也dã 。 一nhất 問vấn 妄vọng 想tưởng 生sanh 起khởi 意ý 。 謂vị 世Thế 尊Tôn 平bình 常thường 。 唯duy 說thuyết 此thử 五ngũ 陰ấm 。 當đương 體thể 全toàn 空không 。 曾tằng 未vị 言ngôn 及cập 。 何hà 為vi 根căn 本bổn 。 今kim 每mỗi 破phá 一nhất 陰ấm 。 令linh 觀quán 所sở 由do 。 皆giai 指chỉ 妄vọng 想tưởng 。 以dĩ 為vi 根căn 本bổn 。 然nhiên 雖tuy 蒙mông 微vi 細tế 開khai 示thị 。 尚thượng 未vị 知tri 此thử 五ngũ 陰ấm 。 所sở 以dĩ 皆giai 本bổn 于vu 妄vọng 想tưởng 者giả 。 何hà 也dã 。 二nhị 問vấn 滅diệt 除trừ 頓đốn 漸tiệm 。 承thừa 上thượng 云vân 。 既ký 謂vị 五ngũ 陰ấm 總tổng 屬thuộc 妄vọng 想tưởng 。 今kim 欲dục 破phá 除trừ 。 為vi 當đương 一nhất 時thời 併tinh 盡tận 。 為vi 復phục 次thứ 第đệ 漸tiệm 除trừ 耶da 。 三tam 問vấn 五ngũ 重trọng/trùng 界giới 限hạn 。 亦diệc 承thừa 上thượng 云vân 。 若nhược 欲dục 斷đoạn 除trừ 。 須tu 知tri 各các 陰ấm 淺thiển 深thâm 。 如như 是thị 五ngũ 陰ấm 。 詣nghệ 何hà 處xứ 。 為vi 何hà 陰ấm 之chi 界giới 限hạn 耶da 。 惟duy 願nguyện 。 如Như 來Lai 大đại 慈từ 不bất 倦quyện 。 一nhất 一nhất 詳tường 示thị 。 不bất 獨độc 令linh 現hiện 前tiền 大đại 眾chúng 。 心tâm 開khai 目mục 朗lãng 。 抑ức 且thả 兼kiêm 為vi 。 末mạt 世thế 眾chúng 生sanh 。 大đại 發phát 明minh 心tâm 。 廣quảng 開khai 道Đạo 眼nhãn 也dã 。

佛Phật 告cáo 阿A 難Nan 。 精tinh 真chân 妙diệu 明minh 。 至chí 五ngũ 陰ấm 本bổn 因nhân 。 同đồng 是thị 妄vọng 想tưởng 。

冠quan 註chú 。 此thử 總tổng 明minh 五ngũ 陰ấm 所sở 以dĩ 皆giai 本bổn 于vu 妄vọng 想tưởng 也dã 。 精tinh 真chân 者giả 。 純thuần 真chân 全toàn 體thể 也dã 。 妙diệu 明minh 者giả 。 寂tịch 照chiếu 妙diệu 用dụng 也dã 。 本bổn 覺giác 圓viên 淨tịnh 者giả 。 謂vị 此thử 全toàn 體thể 妙diệu 用dụng 。 本bổn 來lai 彌di 滿mãn 清thanh 淨tịnh 。 不bất 待đãi 修tu 而nhi 後hậu 成thành 。 所sở 謂vị 本bổn 然nhiên 自tự 性tánh 天thiên 真chân 佛Phật 也dã 。 非phi 留lưu 死tử 生sanh 等đẳng 者giả 。 謂vị 此thử 本bổn 覺giác 圓viên 淨tịnh 中trung 。 纖tiêm 塵trần 不bất 立lập 。 一nhất 物vật 弗phất 容dung 。 即tức 根căn 身thân 器khí 界giới 。 乃nãi 至chí 虗hư 空không 。 皆giai 非phi 本bổn 覺giác 圓viên 淨tịnh 心tâm 中trung 。 本bổn 有hữu 之chi 物vật 。 悉tất 由do 妄vọng 想tưởng 之chi 所sở 生sanh 起khởi 。 故cố 知tri 。 五ngũ 陰ấm 根căn 本bổn 。 總tổng 一nhất 妄vọng 想tưởng 耳nhĩ 。 生sanh 死tử 。 指chỉ 根căn 身thân 言ngôn 。 塵trần 垢cấu 。 指chỉ 器khí 界giới 言ngôn 。 今kim 就tựu 斯tư 真chân 妄vọng 根căn 元nguyên 。 統thống 而nhi 言ngôn 之chi 。 始thỉ 由do 本bổn 覺giác 妙diệu 明minh 。 真chân 精tinh 一nhất 念niệm 。 隨tùy 緣duyên 轉chuyển 成thành 妄vọng 想tưởng 。 是thị 以dĩ 發phát 生sanh 。 諸chư 器khí 世thế 界giới 。 本bổn 非phi 實thật 有hữu 。 而nhi 誤ngộ 認nhận 為vi 實thật 有hữu 者giả 。 正chánh 如như 演Diễn 若Nhã 達Đạt 多Đa 。 迷mê 己kỷ 本bổn 頭đầu 。 反phản 認nhận 鏡kính 中trung 影ảnh 像tượng 。 以dĩ 為vì 己kỷ 頭đầu 。 有hữu 何hà 異dị 也dã 。 既ký 從tùng 妄vọng 生sanh 。 則tắc 妄vọng 本bổn 無vô 因nhân 。 汝nhữ 等đẳng 。 常thường 于vu 妄vọng 想tưởng 生sanh 起khởi 法pháp 中trung 。 立lập 為vi 因nhân 緣duyên 性tánh 。 自tự 謂vị 。 五ngũ 陰ấm 等đẳng 法pháp 。 皆giai 從tùng 因nhân 緣duyên 生sanh 起khởi 。 夫phu 執chấp 因nhân 緣duyên 者giả 。 已dĩ 非phi 正chánh 覺giác 。 況huống 迷mê 因nhân 緣duyên 者giả 。 稱xưng 為vi 自tự 然nhiên 。 言ngôn 五ngũ 陰ấm 等đẳng 法pháp 。 天thiên 然nhiên 自tự 有hữu 。 殊thù 不bất 知tri 彼bỉ 虗hư 空không 性tánh 。 宛uyển 若nhược 不bất 可khả 壞hoại 者giả 。 猶do 是thị 幻huyễn 妄vọng 所sở 生sanh 。 尚thượng 非phi 實thật 有hữu 。 所sở 謂vị 空không 生sanh 大đại 覺giác 中trung 。 如như 海hải 一nhất 漚âu 發phát 。 況huống 因nhân 緣duyên 生sanh 。 及cập 自tự 然nhiên 有hữu 。 皆giai 是thị 眾chúng 生sanh 。 妄vọng 想tưởng 分phân 別biệt 。 計kế 度độ 生sanh 起khởi 者giả 。 豈khởi 有hữu 實thật 義nghĩa 哉tai 。 又hựu 不bất 特đặc 此thử 。 汝nhữ 等đẳng 。 果quả 能năng 知tri 其kỳ 妄vọng 法pháp 所sở 起khởi 之chi 由do 。 許hứa 說thuyết 妄vọng 法pháp 從tùng 。 因nhân 緣duyên 所sở 生sanh 。 若nhược 此thử 妄vọng 法pháp 本bổn 無vô 所sở 起khởi 之chi 由do 。 而nhi 謬mậu 說thuyết 妄vọng 法pháp 從tùng 因nhân 緣duyên 所sở 生sanh 者giả 。 本bổn 非phi 實thật 有hữu 矣hĩ 。 況huống 並tịnh 因nhân 緣duyên 而nhi 亦diệc 不bất 知tri 者giả 。 復phục 更cánh 離ly 因nhân 緣duyên 。 而nhi 妄vọng 推thôi 諸chư 法pháp 自tự 然nhiên 所sở 有hữu 。 可khả 謂vị 迷mê 之chi 迷mê 者giả 也dã 。 是thị 故cố 。 我ngã 今kim 與dữ 汝nhữ 。 發phát 明minh 五ngũ 陰ấm 本bổn 因nhân 。 同đồng 是thị 妄vọng 想tưởng 者giả 。 不bất 過quá 令linh 汝nhữ 知tri 妄vọng 無vô 因nhân 。 依y 真chân 而nhi 起khởi 也dã 。

汝nhữ 體thể 先tiên 因nhân 。 父phụ 母mẫu 想tưởng 生sanh 。 至chí 名danh 為vi 堅Kiên 固Cố 第Đệ 一Nhất 妄Vọng 想Tưởng 。

冠quan 註chú 。 此thử 顯hiển 色sắc 陰ấm 名danh 堅kiên 固cố 妄vọng 想tưởng 也dã 。 色sắc 陰ấm 雖tuy 兼kiêm 身thân 器khí 。 而nhi 今kim 就tựu 父phụ 母mẫu 與dữ 己kỷ 妄vọng 想tưởng 結kết 成thành 。 故cố 單đơn 指chỉ 一nhất 身thân 也dã 。 意ý 謂vị 。 我ngã 雖tuy 為vì 汝nhữ 發phát 明minh 。 五ngũ 陰ấm 本bổn 因nhân 。 汝nhữ 猶do 不bất 知tri 。 色sắc 陰ấm 名danh 堅kiên 固cố 妄vọng 想tưởng 耶da 。 即tức 汝nhữ 形hình 體thể 。 先tiên 因nhân 父phụ 母mẫu 俱câu 動động 愛ái 染nhiễm 之chi 想tưởng 。 而nhi 後hậu 有hữu 赤xích 白bạch 二nhị 點điểm 。 雖tuy 父phụ 母mẫu 想tưởng 具cụ 。 而nhi 汝nhữ 之chi 中trung 陰ấm 。 不bất 發phát 愛ái 憎tăng 之chi 想tưởng 。 決quyết 不bất 能năng 流lưu 愛ái 為vi 種chủng 。 而nhi 父phụ 母mẫu 想tưởng 中trung 。 亦diệc 無vô 納nạp 想tưởng 為vi 胎thai 。 以dĩ 續tục 其kỳ 命mạng 也dã 。 若nhược 汝nhữ 不bất 信tín 身thân 是thị 妄vọng 想tưởng 所sở 成thành 。 復phục 舉cử 前tiền 喻dụ 。 自tự 能năng 了liễu 知tri 。 如như 我ngã 先tiên 言ngôn 。 心tâm 想tưởng 酢tạc 味vị 懸huyền 崖nhai 。 而nhi 口khẩu 中trung 水thủy 出xuất 。 足túc 心tâm 酸toan 起khởi 。 且thả 懸huyền 崖nhai 不bất 有hữu 。 酢tạc 梅mai 未vị 來lai 。 汝nhữ 之chi 形hình 體thể 。 若nhược 非phi 妄vọng 想tưởng 不bất 實thật 。 通thông 同đồng 一nhất 類loại 。 則tắc 口khẩu 水thủy 足túc 酸toan 。 何hà 為vi 空không 談đàm 。 酢tạc 崖nhai 而nhi 妄vọng 出xuất 乎hồ 。 觀quán 此thử 。 足túc 知tri 汝nhữ 之chi 色sắc 身thân 。 誠thành 妄vọng 想tưởng 結kết 成thành 也dã 。 言ngôn 堅kiên 固cố 者giả 。 謂vị 父phụ 母mẫu 染nhiễm 心tâm 。 與dữ 己kỷ 憎tăng 愛ái 。 固cố 結kết 一nhất 處xứ 而nhi 成thành 也dã 。

即tức 此thử 所sở 說thuyết 。 臨lâm 高cao 想tưởng 心tâm 。 至chí )# 名danh 為vi 虗hư 明minh 第đệ 二nhị 妄vọng 想tưởng 。

冠quan 註chú 。 此thử 顯hiển 受thọ 陰ấm 名danh 虗hư 明minh 妄vọng 想tưởng 也dã 。 躡niếp 前tiền 想tưởng 陰ấm 以dĩ 發phát 起khởi 受thọ 陰ấm 者giả 。 正chánh 表biểu 色sắc 受thọ 。 皆giai 以dĩ 想tưởng 為vi 主chủ 宰tể 也dã 。 盖# 色sắc 。 攝nhiếp 前tiền 五ngũ 根căn 。 受thọ 。 攝nhiếp 前tiền 五ngũ 識thức 。 想tưởng 。 即tức 第đệ 六lục 識thức 。 臨lâm 高cao 想tưởng 心tâm 等đẳng 者giả 。 謂vị 由do 受thọ 陰ấm 。 居cư 于vu 色sắc 想tưởng 之chi 間gian 。 曾tằng 領lãnh 納nạp 懸huyền 崖nhai 等đẳng 境cảnh 。 落lạc 謝tạ 影ảnh 子tử 。 在tại 想tưởng 心tâm 中trung 故cố 爾nhĩ 。 復phục 聞văn 懸huyền 崖nhai 等đẳng 語ngữ 。 則tắc 臨lâm 高cao 虗hư 想tưởng 。 能năng 令linh 汝nhữ 形hình 。 真chân 受thọ 酸toan 澀sáp 。 故cố 結kết 示thị 云vân 。 由do 受thọ 陰ấm 故cố 。 生sanh 想tưởng 陰ấm 。 因nhân 想tưởng 陰ấm 故cố 。 動động 色sắc 體thể 也dã 。 汝nhữ 若nhược 不bất 悟ngộ 。 當đương 觀quán 現hiện 對đối 違vi 順thuận 二nhị 境cảnh 。 生sanh 損tổn 益ích 二nhị 受thọ 。 而nhi 此thử 二nhị 受thọ 。 現hiện 能năng 驅khu 馳trì 色sắc 心tâm 。 不bất 得đắc 休hưu 息tức 。 此thử 所sở 以dĩ 稱xưng 受thọ 陰ấm 。 為vi 虗hư 明minh 第đệ 二nhị 妄vọng 想tưởng 也dã 。 受thọ 有hữu 三tam 。 謂vị 苦khổ 樂lạc 捨xả 。 損tổn 益ích 。 即tức 苦khổ 樂lạc 二nhị 受thọ 也dã 。 虗hư 能năng 領lãnh 納nạp 。 明minh 能năng 了liễu 別biệt 。 亦diệc 無vô 實thật 體thể 。 故cố 曰viết 虗hư 明minh 妄vọng 想tưởng 。

由do 汝nhữ 念niệm 慮lự 。 使sử 汝nhữ 色sắc 身thân 。 至chí 名danh 為vi 融Dung 通Thông 第Đệ 三Tam 妄Vọng 想Tưởng 。

冠quan 註chú 。 此thử 顯hiển 想tưởng 陰ấm 名danh 融dung 通thông 妄vọng 想tưởng 也dã 。 念niệm 慮lự 。 指chỉ 想tưởng 陰ấm 。 即tức 意ý 識thức 也dã 。 謂vị 意ý 識thức 。 是thị 一nhất 身thân 之chi 主chủ 宰tể 故cố 。 前tiền 五ngũ 根căn 識thức 。 皆giai 聽thính 其kỳ 所sở 使sử 。 汝nhữ 身thân 。 若nhược 非phi 想tưởng 陰ấm 同đồng 類loại 。 何hà 因nhân 緣duyên 故cố 。 隨tùy 想tưởng 心tâm 而nhi 役dịch 使sử 耶da 。 即tức 汝nhữ 目mục 前tiền 。 取thủ 種chủng 種chủng 像tượng 。 皆giai 因nhân 心tâm 生sanh 虗hư 想tưởng 。 而nhi 後hậu 諸chư 根căn 方phương 取thủ 。 便tiện 知tri 此thử 身thân 。 與dữ 想tưởng 陰ấm 。 敵địch 體thể 相tướng 應ưng 。 須tu 臾du 不bất 離ly 。 是thị 故cố 窹# 則tắc 形hình 開khai 而nhi 為vi 想tưởng 。 寐mị 則tắc 神thần 交giao 而nhi 為vi 夢mộng 。 則tắc 知tri 心tâm 隨tùy 境cảnh 變biến 。 境cảnh 隨tùy 心tâm 起khởi 。 皆giai 是thị 想tưởng 念niệm 搖dao 動động 妄vọng 情tình 耳nhĩ 。 故cố 稱xưng 想tưởng 陰ấm 。 為vi 融dung 通thông 第đệ 三tam 妄vọng 想tưởng 也dã 。 融dung 通thông 。 謂vị 此thử 虗hư 想tưởng 而nhi 能năng 融dung 通thông 實thật 質chất 也dã 。

化hóa 理lý 不bất 住trụ 。 運vận 運vận 密mật 移di 。 至chí 名danh 為vi 幽U 隱Ẩn 第Đệ 四Tứ 妄Vọng 想Tưởng 。

冠quan 註chú 。 此thử 顯hiển 行hành 陰ấm 名danh 幽u 隱ẩn 妄vọng 想tưởng 也dã 。 化hóa 理lý 不bất 住trụ 者giả 。 謂vị 行hành 陰ấm 以dĩ 變biến 化hóa 為vi 性tánh 。 而nhi 有hữu 遷thiên 流lưu 之chi 相tướng 也dã 。 運vận 運vận 密mật 移di 者giả 。 謂vị 念niệm 念niệm 變biến 遷thiên 。 密mật 密mật 推thôi 移di 。 令linh 人nhân 不bất 覺giác 也dã 。 甲giáp 長trưởng 髮phát 生sanh 。 即tức 生sanh 相tương/tướng 也dã 。 氣khí 銷tiêu 容dung 皺trứu 。 即tức 滅diệt 相tương/tướng 也dã 。 謂vị 此thử 虗hư 妄vọng 行hành 陰ấm 。 能năng 生sanh 滅diệt 寔thật 質chất 。 且thả 日nhật 夜dạ 相tương 代đại 乎hồ 前tiền 。 而nhi 曾tằng 無vô 一nhất 人nhân 能năng 覺giác 悟ngộ 者giả 。 足túc 見kiến 遷thiên 移di 之chi 密mật 也dã 。 若nhược 此thử 行hành 陰ấm 。 非phi 汝nhữ 體thể 者giả 。 云vân 何hà 使sử 汝nhữ 甲giáp 長trường/trưởng 氣khí 銷tiêu 。 若nhược 此thử 行hành 陰ấm 。 必tất 真chân 汝nhữ 體thể 。 云vân 何hà 日nhật 夜dạ 代đại 遷thiên 。 曾tằng 無vô 覺giác 悟ngộ 。 盖# 此thử 行hành 陰ấm 。 變biến 遷thiên 不bất 停đình 。 是thị 非phi 莫mạc 定định 。 故cố 所sở 以dĩ 為vi 幽u 隱ẩn 第đệ 四tứ 妄vọng 想tưởng 也dã 。

又hựu 汝nhữ 精tinh 明minh 。 湛trạm 不bất 搖dao 處xứ 。 至chí 是thị 五ngũ 受thọ 陰ấm 。 五ngũ 妄vọng 想tưởng 成thành 。

五ngũ 受thọ 陰ấm 。 亦diệc 曰viết 五ngũ 取thủ 陰ấm 。 由do 一nhất 念niệm 迷mê 妄vọng 。 受thọ 此thử 取thủ 此thử 。 以dĩ 自tự 蔽tế 藏tạng 也dã 。 是thị 故cố 若nhược 以dĩ 眾chúng 生sanh 知tri 見kiến 。 執chấp 此thử 五ngũ 陰ấm 為vi 實thật 有hữu 。 即tức 世thế 間gian 法pháp 。 若nhược 以dĩ 二nhị 乘thừa 知tri 見kiến 。 執chấp 此thử 五ngũ 陰ấm 為vi 空không 寂tịch 。 即tức 出xuất 世thế 間gian 法pháp 。 若nhược 諸chư 佛Phật 菩Bồ 薩Tát 。 達đạt 色sắc 即tức 是thị 空không 。 空không 即tức 是thị 色sắc 。 乃nãi 至chí 受thọ 想tưởng 行hành 識thức 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 即tức 出xuất 世thế 間gian 上thượng 上thượng 法pháp 。 即tức 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 諦Đế 。 不bất 思tư 議nghị 境cảnh 界giới 。 然nhiên 則tắc 離ly 此thử 五ngũ 陰ấm 。 則tắc 五ngũ 乘thừa 教giáo 法pháp 。 一nhất 無vô 所sở 有hữu 矣hĩ 。 是thị 知tri 迷mê 之chi 則tắc 為vi 凡phàm 。 悟ngộ 之chi 則tắc 為vi 聖thánh 。 所sở 謂vị 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 俱câu 有hữu 如Như 來Lai 智trí 慧tuệ 德đức 相tương/tướng 。 但đãn 因nhân 妄vọng 想tưởng 執chấp 著trước 。 而nhi 不bất 能năng 證chứng 得đắc 耳nhĩ 。

冠quan 註chú 。 此thử 顯hiển 識thức 陰ấm 為vi 微vi 細tế 精tinh 想tưởng 也dã 。 精tinh 明minh 。 即tức 識thức 精tinh 元nguyên 明minh 。 湛trạm 不bất 搖dao 處xứ 。 謂vị 前tiền 七thất 既ký 滅diệt 。 則tắc 第đệ 八bát 識thức 。 如như 無vô 浪lãng 之chi 水thủy 矣hĩ 。 名danh 恆hằng 常thường 者giả 。 謂vị 此thử 精tinh 明minh 湛trạm 寂tịch 處xứ 。 雖tuy 名danh 恆hằng 常thường 者giả 。 而nhi 實thật 非phi 全toàn 體thể 真chân 常thường 。 于vu 汝nhữ 一nhất 身thân 。 猶do 未vị 出xuất 六lục 根căn 。 但đãn 性tánh 中trung 相tương 知tri 耳nhĩ 。 若nhược 實thật 精tinh 真chân 圓viên 體thể 。 則tắc 超siêu 出xuất 六lục 根căn 。 不bất 容dung 雜tạp 染nhiễm 。 不bất 受thọ 妄vọng 習tập 矣hĩ 。 何hà 因nhân 昔tích 年niên 曾tằng 覩đổ 奇kỳ 物vật 。 歷lịch 歲tuế 既ký 久cửu 。 憶ức 忘vong 俱câu 無vô 。 而nhi 覆phú 覩đổ 前tiền 物vật 。 宛uyển 然nhiên 如như 故cố 。 盖# 最tối 初sơ 領lãnh 納nạp 記ký 憶ức 。 雖tuy 由do 前tiền 六lục 熏huân 習tập 。 而nhi 後hậu 持trì 種chủng 不bất 失thất 。 則tắc 是thị 第đệ 八bát 之chi 功công 能năng 也dã 。 是thị 故cố 。 經kinh 歷lịch 年niên 久cửu 。 再tái 覩đổ 前tiền 物vật 。 而nhi 宛uyển 然nhiên 不bất 失thất 者giả 。 皆giai 由do 第đệ 八bát 精tinh 了liễu 。 湛trạm 不bất 搖dao 中trung 。 念niệm 念niệm 受thọ 熏huân 也dã 。 有hữu 何hà 籌trù 筭# 。 謂vị 不bất 思tư 議nghị 熏huân 也dã 。 下hạ 喻dụ 明minh 非phi 真chân 。 言ngôn 此thử 精tinh 明minh 湛trạm 寂tịch 處xứ 。 尚thượng 非phi 真chân 常thường 者giả 。 猶do 如như 急cấp 流lưu 之chi 水thủy 。 望vọng 之chi 若nhược 恬điềm 然nhiên 寂tịch 靜tĩnh 。 但đãn 流lưu 急cấp 細tế 微vi 故cố 。 不bất 見kiến 流lưu 相tương/tướng 。 非phi 寔thật 無vô 流lưu 相tương/tướng 。 藏tạng 識thức 淵uyên 深thâm 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 夫phu 此thử 藏tạng 識thức 。 雖tuy 是thị 如Như 來Lai 藏tạng 受thọ 熏huân 。 亦diệc 因nhân 前tiền 四tứ 妄vọng 想tưởng 熏huân 起khởi 。 若nhược 非phi 前tiền 後hậu 妄vọng 想tưởng 。 互hỗ 為vi 根căn 元nguyên 。 而nhi 此thử 藏tạng 識thức 。 寧ninh 受thọ 前tiền 四tứ 妄vọng 想tưởng 之chi 所sở 熏huân 習tập 乎hồ 。 是thị 故cố 。 非phi 汝nhữ 六lục 根căn 。 互hỗ 用dụng 之chi 時thời 。 根căn 隔cách 合hợp 開khai 之chi 際tế 。 而nhi 六lục 妄vọng 種chủng 習tập 不bất 盡tận 。 則tắc 此thử 妄vọng 想tưởng 。 無vô 由do 得đắc 滅diệt 。 何hà 則tắc 。 以dĩ 第đệ 八bát 與dữ 前tiền 六lục 。 互hỗ 相tương 為vi 根căn 。 真chân 則tắc 同đồng 真chân 。 妄vọng 亦diệc 同đồng 妄vọng 。 故cố 六lục 解giải 一nhất 亡vong 。 則tắc 諸chư 妄vọng 想tưởng 。 頓đốn 成thành 正chánh 覺giác 。 今kim 汝nhữ 現hiện 在tại 六lục 根căn 。 于vu 八bát 識thức 中trung 。 念niệm 念niệm 受thọ 熏huân 。 互hỗ 相tương 貫quán 串xuyến 。 而nhi 生sanh 滅diệt 種chủng 習tập 。 幾kỷ 微vi 雖tuy 見kiến 。 則tắc 知tri 精tinh 了liễu 湛trạm 寂tịch 中trung 。 猶do 是thị 罔võng 象tượng 虗hư 無vô 。 第đệ 五ngũ 顛điên 倒đảo 。 微vi 細tế 精tinh 想tưởng 也dã 。 罔võng 象tượng 虗hư 無vô 者giả 。 謂vị 真chân 妄vọng 合hợp 成thành 。 似tự 實thật 而nhi 虗hư 。 似tự 有hữu 而nhi 無vô 也dã 。 顛điên 倒đảo 者giả 。 迷mê 真chân 執chấp 似tự 也dã 。 微vi 細tế 。 即tức 陀đà 那na 細tế 識thức 也dã 。 精tinh 想tưởng 者giả 。 言ngôn 識thức 精tinh 元nguyên 明minh 。 在tại 眼nhãn 曰viết 見kiến 精tinh 等đẳng 也dã 。 下hạ 結kết 答đáp 云vân 。 此thử 之chi 五ngũ 陰ấm 。 雖tuy 有hữu 粗thô 細tế 不bất 同đồng 。 然nhiên 皆giai 五ngũ 種chủng 妄vọng 想tưởng 所sở 成thành 。 非phi 有hữu 實thật 體thể 。 若nhược 能năng 了liễu 妄vọng 即tức 真chân 。 則tắc 五ngũ 陰ấm 皆giai 空không 。 唯duy 一nhất 如Như 來Lai 藏tạng 性tánh 矣hĩ 。 上thượng 答đáp 五ngũ 陰ấm 皆giai 名danh 妄vọng 想tưởng 竟cánh 。

汝nhữ 今kim 欲dục 知tri 。 因nhân 界giới 淺thiển 深thâm 。 至chí 湛trạm 入nhập 合hợp 湛trạm 。 歸quy 識thức 邊biên 際tế 。

舊cựu 說thuyết 。 識thức 陰ấm 中trung 。 以dĩ 有hữu 入nhập 為vi 湛trạm 入nhập 。 乃nãi 泯mẫn 行hành 流lưu 而nhi 沒một 歸quy 識thức 海hải 。 經Kinh 云vân 。 性tánh 入nhập 元nguyên 澄trừng 。 一nhất 澄trừng 元nguyên 習tập 。 如như 波ba 瀾lan 滅diệt 。 化hóa 為vi 澄trừng 水thủy 。 是thị 也dã 。 以dĩ 無vô 入nhập 為vi 合hợp 湛trạm 。 經Kinh 云vân 。 內nội 內nội 湛trạm 明minh 。 入nhập 無vô 所sở 入nhập 。 是thị 也dã 。 蓋cái 合hợp 字tự 有hữu 不bất 動động 之chi 意ý 。 即tức 流lưu 急cấp 不bất 見kiến 其kỳ 流lưu 也dã 。 然nhiên 此thử 合hợp 湛trạm 境cảnh 界giới 。 分phần/phân 劑tề 雖tuy 深thâm 。 猶do 在tại 識thức 境cảnh 。 咸hàm 不bất 免miễn 于vu 最tối 細tế 。 四tứ 相tướng 所sở 遷thiên 。 是thị 知tri 盡tận 湛trạm 入nhập 而nhi 不bất 盡tận 合hợp 湛trạm 。 未vị 出xuất 乎hồ 識thức 陰ấm 邊biên 際tế 。 所sở 謂vị 清thanh 光quang 照chiếu 眼nhãn 。 猶do 似tự 迷mê 家gia 。 而nhi 一nhất 切thiết 明minh 白bạch 法Pháp 身thân 。 俱câu 未vị 究cứu 竟cánh 也dã 。 即tức 如như 經Kinh 云vân 。 非phi 汝nhữ 六lục 根căn 。 互hỗ 用dụng 合hợp 開khai 。 此thử 之chi 妄vọng 想tưởng 。 無vô 時thời 得đắc 滅diệt 。 故cố 知tri 必tất 待đãi 識thức 陰ấm 盡tận 時thời 。 始thỉ 獲hoạch 圓viên 通thông 究cứu 竟cánh 也dã 。

冠quan 註chú 。 此thử 答đáp 前tiền 五ngũ 陰ấm 詣nghệ 何hà 為vi 界giới 之chi 問vấn 也dã 。 因nhân 。 即tức 各các 陰ấm 之chi 妄vọng 因nhân 。 界giới 。 即tức 各các 陰ấm 之chi 邊biên 際tế 也dã 。 淺thiển 深thâm 者giả 。 謂vị 五ngũ 妄vọng 想tưởng 。 愈dũ 前tiền 愈dũ 淺thiển 。 愈dũ 後hậu 愈dũ 深thâm 也dã 。 非phi 無vô 相tướng 空không 。 不bất 顯hiển 有hữu 相tương/tướng 色sắc 。 若nhược 離ly 色sắc 著trước 空không 。 則tắc 空không 亦diệc 同đồng 色sắc 。 未vị 到đáo 即tức 色sắc 即tức 空không 。 究cứu 竟cánh 無vô 邊biên 。 故cố 曰viết 唯duy 色sắc 與dữ 空không 。 是thị 色sắc 邊biên 際tế 。 領lãnh 納nạp 曰viết 觸xúc 。 棄khí 捨xả 曰viết 離ly 。 若nhược 離ly 觸xúc 不bất 離ly 離ly 。 則tắc 離ly 亦diệc 同đồng 觸xúc 。 未vị 到đáo 離ly 遠viễn 離ly 相tương/tướng 。 究cứu 竟cánh 無vô 邊biên 。 故cố 曰viết 唯duy 觸xúc 及cập 離ly 。 是thị 受thọ 邊biên 際tế 。 有hữu 念niệm 曰viết 記ký 。 無vô 念niệm 曰viết 忘vong 。 若nhược 滅diệt 諸chư 念niệm 。 而nhi 墮đọa 于vu 無vô 念niệm 。 則tắc 無vô 亦diệc 同đồng 有hữu 。 未vị 到đáo 念niệm 而nhi 無vô 念niệm 。 無vô 念niệm 而nhi 念niệm 。 究cứu 竟cánh 無vô 邊biên 。 故cố 曰viết 唯duy 記ký 與dữ 忘vong 。 是thị 想tưởng 邊biên 際tế 。 念niệm 念niệm 成thành 有hữu 為vi 生sanh 相tương/tướng 。 念niệm 念niệm 歸quy 無vô 為vi 滅diệt 相tương/tướng 。 若nhược 捨xả 生sanh 趣thú 滅diệt 。 則tắc 滅diệt 亦diệc 是thị 生sanh 。 未vị 到đáo 生sanh 本bổn 無vô 生sanh 。 究cứu 竟cánh 無vô 邊biên 。 故cố 曰viết 唯duy 滅diệt 與dữ 生sanh 。 是thị 行hành 邊biên 際tế 。 反phản 流lưu 曰viết 入nhập 。 全toàn 一nhất 曰viết 合hợp 。 盖# 識thức 體thể 本bổn 來lai 澄trừng 湛trạm 。 因nhân 前tiền 陰ấm 搖dao 動động 。 故cố 成thành 渾hồn 濁trược 。 今kim 前tiền 不bất 流lưu 逸dật 。 亦diệc 皆giai 澄trừng 湛trạm 。 更cánh 與dữ 識thức 體thể 。 合hợp 而nhi 為vi 一nhất 。 然nhiên 有hữu 入nhập 有hữu 合hợp 。 未vị 到đáo 一nhất 六lục 兩lưỡng 忘vong 。 究cứu 竟cánh 無vô 邊biên 。 故cố 曰viết 。 湛trạm 入nhập 合hợp 湛trạm 。 歸quy 識thức 邊biên 際tế 。

此thử 五ngũ 陰ấm 元nguyên 。 重trùng 疊điệp 生sanh 起khởi 。 至chí 知tri 有hữu 涅Niết 槃Bàn 。 不bất 戀luyến 三tam 界giới 。

冠quan 註chú 。 此thử 答đáp 前tiền 五ngũ 陰ấm 頓đốn 除trừ 漸tiệm 斷đoạn 之chi 問vấn 也dã 。 重trùng 疊điệp 生sanh 起khởi 者giả 。 謂vị 從tùng 細tế 至chí 粗thô 。 次thứ 第đệ 生sanh 起khởi 也dã 。 盖# 由do 真chân 心tâm 一nhất 念niệm 。 隨tùy 緣duyên 而nhi 轉chuyển 。 為vi 藏tạng 識thức 。 因nhân 識thức 有hữu 行hành 想tưởng 受thọ 。 而nhi 後hậu 有hữu 色sắc 也dã 。 今kim 若nhược 解giải 除trừ 。 當đương 先tiên 從tùng 色sắc 滅diệt 。 次thứ 滅diệt 受thọ 想tưởng 行hành 。 而nhi 後hậu 滅diệt 識thức 也dã 。 生sanh 則tắc 自tự 內nội 而nhi 外ngoại 。 從tùng 細tế 至chí 粗thô 。 滅diệt 則tắc 由do 外ngoại 而nhi 內nội 。 從tùng 粗thô 至chí 細tế 也dã 。 然nhiên 實thật 際tế 理lý 諦đế 。 元nguyên 無vô 五ngũ 陰ấm 。 而nhi 此thử 五ngũ 陰ấm 。 但đãn 從tùng 一nhất 念niệm 妄vọng 生sanh 。 若nhược 能năng 一nhất 念niệm 不bất 生sanh 。 前tiền 後hậu 際tế 斷đoạn 。 乘thừa 此thử 心tâm 開khai 。 而nhi 五ngũ 重trọng/trùng 妄vọng 想tưởng 。 一nhất 併tinh 銷tiêu 除trừ 。 有hữu 何hà 次thứ 第đệ 耶da 。 但đãn 事sự 相tướng 門môn 頭đầu 。 現hiện 有hữu 色sắc 心tâm 故cố 。 當đương 研nghiên 真chân 斷đoạn 惑hoặc 。 次thứ 第đệ 而nhi 盡tận 也dã 。 此thử 等đẳng 法Pháp 門môn 。 我ngã 已dĩ 為vì 汝nhữ 。 綰oản 巾cân 示thị 結kết 。 而nhi 結kết 解giải 次thứ 第đệ 。 法pháp 喻dụ 昭chiêu 然nhiên 。 故cố 當đương 因nhân 彼bỉ 知tri 此thử 。 何hà 乃nãi 忽hốt 略lược 于vu 彼bỉ 。 而nhi 再tái 問vấn 于vu 此thử 乎hồ 。 汝nhữ 應ưng 下hạ 。 結kết 勸khuyến 傳truyền 示thị 也dã 。 將tương 此thử 等đẳng 者giả 。 言ngôn 了liễu 達đạt 五ngũ 陰ấm 根căn 元nguyên 。 總tổng 是thị 妄vọng 想tưởng 。 非phi 性tánh 實thật 有hữu 。 此thử 教giáo 其kỳ 自tự 利lợi 也dã 。 傳truyền 示thị 等đẳng 者giả 。 謂vị 令linh 末mạt 世thế 眾chúng 生sanh 。 皆giai 達đạt 五ngũ 陰ấm 虗hư 妄vọng 。 則tắc 自tự 然nhiên 厭yếm 此thử 生sanh 死tử 是thị 苦khổ 。 知tri 有hữu 涅Niết 槃Bàn 。 是thị 樂nhạo/nhạc/lạc 而nhi 不bất 復phục 留lưu 戀luyến 三tam 界giới 矣hĩ 。 此thử 勸khuyến 其kỳ 利lợi 他tha 也dã 。 已dĩ 上thượng 正chánh 宗tông 分phần/phân 竟cánh 。

阿A 難Nan 若nhược 復phục 有hữu 人nhân 。 徧biến 滿mãn 十thập 方phương (# 至chí 施thí 佛Phật 因nhân 緣duyên 。 得đắc 福phước 多đa 不phủ 。

冠quan 註chú 。 此thử 下hạ 流lưu 通thông 分phần/phân 也dã 。 先tiên 世Thế 尊Tôn 舉cử 功công 令linh 較giảo 。 盖# 十thập 方phương 虗hư 空không 。 本bổn 無vô 邊biên 際tế 。 用dụng 顯hiển 滿mãn 空không 七thất 寶bảo 。 亦diệc 無vô 量lượng 也dã 。 法Pháp 界Giới 微vi 塵trần 。 本bổn 自tự 無vô 盡tận 。 用dụng 顯hiển 塵trần 數số 諸chư 佛Phật 。 亦diệc 無vô 盡tận 也dã 。 持trì 奉phụng 承thừa 事sự 者giả 。 謂vị 以dĩ 盈doanh 空không 七thất 寶bảo 。 承thừa 供cung 諸chư 佛Phật 也dã 。 心tâm 無vô 虗hư 度độ 者giả 。 謂vị 于vu 塵trần 數số 諸chư 佛Phật 。 一nhất 無vô 所sở 遺di 也dã 。 是thị 人nhân 下hạ 。 令linh 其kỳ 較giảo 量lượng 福phước 德đức 也dã 。

阿A 難Nan 答đáp 言ngôn 虗hư 空không 無vô 盡tận (# 至chí 是thị 福phước 云vân 何hà 。 更cánh 有hữu 邊biên 際tế 。

冠quan 註chú 。 此thử 尊tôn 者giả 較giảo 定định 無vô 量lượng 也dã 。 虗hư 空không 下hạ 二nhị 句cú 。 以dĩ 牒điệp 前tiền 文văn 。 言ngôn 財tài 勝thắng 也dã 。 昔tích 有hữu 下hạ 。 舉cử 劣liệt 以dĩ 顯hiển 勝thắng 。 以dĩ 七thất 錢tiền 施thí 一nhất 佛Phật 。 供cung 財tài 福phước 田điền 俱câu 劣liệt 。 而nhi 獲hoạch 輪Luân 王Vương 勝thắng 報báo 。 況huống 現hiện 前tiền 虗hư 空không 既ký 窮cùng 。 言ngôn 供cung 財tài 勝thắng 也dã 。 佛Phật 土độ 充sung 徧biến 。 言ngôn 福phước 田điền 勝thắng 也dã 。 皆giai 施thí 珍trân 寶bảo 。 言ngôn 財tài 田điền 俱câu 勝thắng 也dã 。 窮cùng 劫kiếp 下hạ 。 決quyết 其kỳ 獲hoạch 福phước 。 尚thượng 不bất 可khả 心tâm 思tư 言ngôn 議nghị 。 況huống 更cánh 求cầu 其kỳ 邊biên 際tế 乎hồ 。

佛Phật 告cáo 阿A 難Nan 。 諸chư 佛Phật 如Như 來Lai 。 至chí 直trực 成thành 菩Bồ 提Đề 。 無vô 復phục 魔ma 業nghiệp 。

冠quan 註chú 。 此thử 以dĩ 弘hoằng 法pháp 功công 勝thắng 。 較giảo 施thí 財tài 功công 劣liệt 也dã 。

佛Phật 告cáo 下hạ 。

先tiên 明minh 佛Phật 語ngữ 真chân 實thật 。 令linh 其kỳ 諦đế 信tín 也dã 。 若nhược 復phục 有hữu 人nhân 者giả 。 設thiết 言ngôn 有hữu 此thử 一nhất 人nhân 也dã 。 具cụ 四tứ 重trọng/trùng 者giả 。 即tức 淫dâm 殺sát 盜đạo 妄vọng 皆giai 具cụ 也dã 。 十thập 波ba 羅la 夷di 。 即tức 十thập 惡ác 重trọng 罪tội 。 是thị 極cực 惡ác 因nhân 也dã 。 瞬thuấn 息tức 即tức 經kinh 。 謂vị 臨lâm 墮đọa 在tại 即tức 也dã 。 十thập 方phương 阿A 鼻Tỳ 極cực 惡ác 果quả 也dã 。 能năng 以dĩ 一nhất 念niệm 弘hoằng 經kinh 者giả 。 謂vị 此thử 將tương 墮đọa 之chi 人nhân 。 但đãn 暫tạm 時thời 發phát 心tâm 。 曾tằng 未vị 長trường 久cửu 也dã 。 此thử 法Pháp 門môn 。 指chỉ 全toàn 經kinh 所sở 詮thuyên 者giả 。 不bất 出xuất 楞lăng 嚴nghiêm 大đại 定định 。 圓viên 通thông 深thâm 入nhập 之chi 法Pháp 門môn 也dã 。 末mạt 劫kiếp 。 所sở 謂vị 後hậu 五ngũ 百bách 歲tuế 。 聖thánh 遠viễn 魔ma 強cường 之chi 時thời 。 未vị 學học 。 謂vị 初sơ 機cơ 難nạn/nan 進tiến 之chi 人nhân 。 是thị 人nhân 罪tội 障chướng 。 即tức 上thượng 四tứ 重trọng 十thập 惡ác 之chi 重trọng 報báo 。 應ưng 念niệm 銷tiêu 滅diệt 者giả 。 言ngôn 應ưng 弘hoằng 經kinh 之chi 一nhất 念niệm 。 皆giai 得đắc 銷tiêu 滅diệt 也dã 。 變biến 其kỳ 下hạ 。 不bất 但đãn 銷tiêu 惡ác 業nghiệp 。 且thả 能năng 轉chuyển 極cực 苦khổ 因nhân 。 成thành 極cực 樂lạc 果quả 也dã 。 夫phu 一nhất 念niệm 微vi 功công 。 即tức 能năng 超siêu 地địa 獄ngục 。 生sanh 樂nhạo/nhạc/lạc 邦bang 者giả 。 良lương 由do 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。 唯duy 心tâm 所sở 現hiện 。 得đắc 福phước 下hạ 。 又hựu 不bất 唯duy 離ly 苦khổ 得đắc 樂lạc 。 而nhi 且thả 所sở 作tác 功công 德đức 。 超siêu 越việt 前tiền 人nhân 。 以dĩ 盈doanh 空không 七thất 寶bảo 。 供cung 塵trần 數số 諸chư 。 佛Phật 之chi 功công 德đức 。 其kỳ 超siêu 越việt 之chi 數số 。 不bất 但đãn 一nhất 倍bội 二nhị 倍bội 。 盖# 百bách 千thiên 萬vạn 億ức 倍bội 。 乃nãi 至chí 筭# 數số 不bất 及cập 也dã 。 若nhược 果quả 一nhất 明minh 此thử 經Kinh 。 能năng 開khai 如Như 來Lai 秘bí 藏tạng 。 則tắc 功công 德đức 法Pháp 財tài 。 本bổn 來lai 周chu 徧biến 。 福phước 慧tuệ 莊trang 嚴nghiêm 。 隨tùy 處xứ 充sung 滿mãn 。 始thỉ 信tín 佛Phật 無vô 妄vọng 語ngữ 。 財tài 施thí 最tối 劣liệt 也dã 。 阿A 難Nan 下hạ 。 明minh 無vô 罪tội 之chi 人nhân 。 能năng 持trì 經Kinh 持trì 咒chú 。 功công 德đức 無vô 量lượng 也dã 。 依y 我ngã 教giáo 言ngôn 下hạ 。 意ý 謂vị 誦tụng 經Kinh 持trì 咒chú 。 方phương 修tu 聞văn 慧tuệ 。 其kỳ 功công 德đức 已dĩ 至chí 佛Phật 說thuyết 不bất 盡tận 。 況huống 復phục 依y 佛Phật 教giáo 誨hối 。 從tùng 聞văn 思tư 修tu 。 入nhập 三tam 摩ma 地địa 。 乃nãi 至chí 上thượng 求cầu 佛Phật 果Quả 。 下hạ 化hóa 眾chúng 生sanh 。 則tắc 直trực 至chí 如Như 來Lai 無vô 上thượng 菩Bồ 提Đề 。 中trung 間gian 無vô 復phục 魔ma 業nghiệp 。 委ủy 曲khúc 留lưu 難nạn 者giả 。 其kỳ 功công 德đức 。 豈khởi 可khả 思tư 議nghị 哉tai 。

佛Phật 說thuyết 此thử 經Kinh 已dĩ 。 比Bỉ 丘Khâu 。 比Bỉ 丘Khâu 尼Ni 。 至chí 皆giai 大đại 歡hoan 喜hỷ 。 作tác 禮lễ 而nhi 去khứ 。

冠quan 註chú 。 此thử 結kết 眾chúng 法Pháp 喜hỷ 也dã 。 此thử 當đương 與dữ 序tự 分phần/phân 相tương/tướng 為vi 始thỉ 末mạt 。 皆giai 經kinh 家gia 所sở 敘tự 也dã 。 比Bỉ 丘Khâu 下hạ 。 先tiên 舉cử 四tứ 眾chúng 。 一nhất 切thiết 下hạ 。 廣quảng 舉cử 聖thánh 凡phàm 也dã 。 聖thánh 仙tiên 童đồng 子tử 。 即tức 居cư 仙tiên 趣thú 。 而nhi 聞văn 佛Phật 法Pháp 。 希hy 獲hoạch 聖thánh 果Quả 者giả 也dã 。 并tinh 初sơ 發phát 心tâm 大đại 力lực 鬼quỷ 神thần 者giả 。 是thị 能năng 具cụ 五ngũ 通thông 。 力lực 洞đỗng 無vô 畏úy 。 回hồi 心tâm 護hộ 法Pháp 。 而nhi 現hiện 住trụ 如Như 來Lai 。 座tòa 下hạ 者giả 也dã 。 皆giai 大đại 歡hoan 喜hỷ 者giả 。 謂vị 預dự 聞văn 大đại 法pháp 。 則tắc 凡phàm 邪tà 偏thiên 小tiểu 之chi 心tâm 。 一nhất 併tinh 掃tảo 除trừ 。 而nhi 上thượng 求cầu 下hạ 化hóa 之chi 志chí 。 普phổ 得đắc 饒nhiêu 益ích 。 故cố 欣hân 慶khánh 無vô 比tỉ 。 禮lễ 謝tạ 而nhi 歸quy 也dã 。

楞Lăng 嚴Nghiêm 經Kinh 講Giảng 錄Lục 卷quyển 第đệ 十thập (# 終chung )#

No.299-C# 楞lăng 嚴nghiêm 講giảng 錄lục 後hậu 序tự

夫phu 代đại 佛Phật 說thuyết 法Pháp 者giả 。 即tức 此thử 經Kinh 所sở 云vân 。 常thường 住trụ 真chân 心tâm 。 妙diệu 覺giác 明minh 性tánh 。 重trùng 宣tuyên 奧áo 義nghĩa 。 使sử 人nhân 共cộng 曉hiểu 。 此thử 如Như 來Lai 藏tạng 。 在tại 佛Phật 不bất 增tăng 。 在tại 凡phàm 不bất 減giảm 。 由do 此thử 明minh 了liễu 循tuần 持trì 脩tu 證chứng 之chi 要yếu 路lộ 也dã 。 世thế 之chi 稱xưng 法Pháp 師sư 者giả 。 誰thùy 不bất 登đăng 壇đàn 據cứ 座tòa 。 披phi 衣y 秉bỉnh 拂phất 。 四tứ 眾chúng 圍vi 繞nhiễu 。 六lục 種chủng 成thành 就tựu 。 弟đệ 子tử 白bạch 法pháp 拈niêm 椎chùy 。 善thiện 信tín 俯phủ 首thủ 拱củng 侍thị 。 又hựu 誰thùy 不bất 鼓cổ 瀾lan 飜phiên 焰diễm 。 口khẩu 騁sính 無vô 礙ngại 辯biện 才tài 。 如như 建kiến 瓴# 瀉tả 水thủy 。 峻tuấn 坂# 驟sậu 駒câu 。 使sử 人nhân 天thiên 喜hỷ 悅duyệt 。 龍long 神thần 悚tủng 聽thính 。 甚thậm 至chí 天thiên 花hoa 亂loạn 墜trụy 。 立lập 石thạch 點điểm 頭đầu 。 誇khoa 法pháp 侶lữ 之chi 殊thù 緣duyên 。 紀kỷ 道Đạo 場Tràng 之chi 勝thắng 蹟# 。 然nhiên 或hoặc 微vi 旨chỉ 玄huyền 言ngôn 。 徹triệt 法pháp 源nguyên 底để 。 而nhi 不bất 便tiện 於ư 見kiến 聞văn 覺giác 知tri 。 或hoặc 條điều 分phần/phân 縷lũ 折chiết 。 曲khúc 證chứng 旁bàng 稽khể 。 而nhi 反phản 乖quai 於ư 融dung 通thông 渾hồn 一nhất 。 或hoặc 拘câu 文văn 敷phu 衍diễn 。 數số 墨mặc 循tuần 行hành 。 而nhi 遂toại 流lưu 於ư 支chi 離ly 浮phù 蔓mạn 。 此thử 奉phụng 佛Phật 也dã 。 非phi 代đại 佛Phật 也dã 。 此thử 飾sức 法pháp 也dã 。 非phi 說thuyết 法Pháp 也dã 。 此thử 為vi 經kinh 解giải 。 而nhi 非phi 以dĩ 解giải 經kinh 也dã 。 此thử 以dĩ 解giải 經kinh 集tập 眾chúng 。 而nhi 非phi 以dĩ 解giải 經kinh 悟ngộ 眾chúng 也dã 。 其kỳ 何hà 益ích 之chi 與dữ 有hữu 。 柴sài 紫tử 禪thiền 師sư 時thời 公công 者giả 。 識thức 達đạt 重trọng/trùng 玄huyền 。 智trí 潛tiềm 無vô 始thỉ 。 鎔dong 精tinh 性tánh 相tướng 。 醰# 粹túy 宗tông 乘thừa 。 八bát 識thức 規quy 矩củ 。 集tập 解giải 緣duyên 緣duyên 。 因nhân 明minh 演diễn 釋thích 。 皆giai 總tổng 括quát 淵uyên 微vi 。 擺bãi 脫thoát 枝chi 蔓mạn 。 而nhi 於ư 楞lăng 伽già 楞lăng 嚴nghiêm 二nhị 經kinh 。 尤vưu 為vi 徹triệt 骨cốt 徹triệt 髓tủy 。 明minh 照chiếu 佛Phật 心tâm 。 脉mạch 絡lạc 法pháp 原nguyên 者giả 也dã 。 邇nhĩ 因nhân 憩khế 錫tích 虞ngu 山sơn 。 彚# 請thỉnh 新tân 塔tháp 。 直trực 以dĩ 楞lăng 嚴nghiêm 。 普phổ 施thí 廣quảng 演diễn 。 不bất 過quá 順thuận 佛Phật 慈từ 旨chỉ 。 代đại 宣tuyên 妙diệu 義nghĩa 。 於ư 本bổn 覺giác 妙diệu 明minh 。 掀# 性tánh 海hải 之chi 波ba 濤đào 。 如Như 來Lai 藏tạng 中trung 。 檠# 見kiến 精tinh 之chi 寶bảo 鑑giám 。 格cách 諸chư 說thuyết 撤triệt 其kỳ 籓# 。 滙# 萬vạn 派phái 決quyết 其kỳ 流lưu 。 而nhi 其kỳ 言ngôn 宣tuyên 朗lãng 簡giản 淨tịnh 。 圓viên 明minh 直trực 捷tiệp 。 如như 登đăng 天thiên 衢cù 覩đổ 雲vân 霄tiêu 。 如như 秉bỉnh 膏cao 炬cự 破phá 幽u 暗ám 。 一nhất 時thời 大đại 眾chúng 。 固cố 以dĩ 傾khuynh 心tâm 懽# 悅duyệt 。 如như 摸mạc 著trước 面diện 門môn 。 得đắc 未vị 曾tằng 有hữu 。 詢tuân 知tri 如Như 來Lai 一nhất 大đại 藏tạng 教giáo 。 總tổng 此thử 真chân 常thường 玅# 明minh 。 種chủng 種chủng 脩tu 習tập 。 各các 各các 悟ngộ 入nhập 。 詎cự 止chỉ 是thị 經Kinh 咸hàm 顯hiển 此thử 心tâm 。 寔thật 此thử 心tâm 咸hàm 具cụ 有hữu 是thị 經Kinh 者giả 。 而nhi 時thời 公công 口khẩu 吻vẫn 。 直trực 與dữ 世Thế 尊Tôn 。 提đề 獎tưởng 明minh 誨hối 。 一nhất 模mô 脫thoát 出xuất 。 顧cố 不bất 偉# 然nhiên 為vi 眾chúng 會hội 之chi 慶khánh 幸hạnh 耶da 。 夫phu 真chân 妄vọng 昭chiêu 融dung 。 脩tu 悟ngộ 差sai 別biệt 。 在tại 聽thính 法Pháp 者giả 之chi 根căn 器khí 。 而nhi 先tiên 覺giác 覺giác 後hậu 。 自tự 悟ngộ 悟ngộ 他tha 。 大đại 關quan 說thuyết 法Pháp 者giả 之chi 總tổng 持trì 慧tuệ 命mạng 。 自tự 古cổ 稱xưng 普phổ 接tiếp 三tam 根căn 。 該cai 通thông 五ngũ 教giáo 。 惟duy 此thử 經Kinh 。 貫quán 串xuyến 諸chư 經kinh 。

時thời 公công 。 葢# 常thường 證chứng 明minh 之chi 。 顧cố 以dĩ 貫quán 串xuyến 是thị 經Kinh 之chi 說thuyết 。 盡tận 攝nhiếp 聽thính 者giả 之chi 心tâm 。 皆giai 返phản 聞văn 而nhi 入nhập 於ư 。 妙diệu 覺giác 明minh 性tánh 。 令linh 大đại 眾chúng 咸hàm 知tri 脩tu 證chứng 密mật 因nhân 次thứ 第đệ 。 彼bỉ 室Thất 羅La 筏Phiệt 城Thành 。 祗chi 桓hoàn 精tinh 舍xá 一nhất 會hội 。 儼nghiễm 然nhiên 未vị 散tán 。 而nhi 虞ngu 山sơn 之chi 講giảng 堂đường 戶hộ 牖dũ 。 明minh 暗ám 色sắc 空không 。 風phong 清thanh 月nguyệt 照chiếu 。 水thủy 流lưu 雲vân 駛sử 。 灼chước 灼chước 皆giai 是thị 真chân 常thường 發phát 現hiện 。 太thái 覺giác 光quang 明minh 。 則tắc 是thị 時thời 公công 說thuyết 法Pháp 。 誠thành 可khả 以dĩ 上thượng 報báo 佛Phật 恩ân 矣hĩ 。 嗟ta 嗟ta 。 聚tụ 頭đầu 作tác 相tương/tướng 。 飾sức 智trí 驚kinh 愚ngu 。 射xạ 透thấu 牛ngưu 皮bì 。 鑽toàn 他tha 故cố 紙chỉ 。 說thuyết 鈴linh 畵họa 餅bính 。 買mãi 櫝# 還hoàn 珠châu 。 往vãng 往vãng 而nhi 是thị 。 設thiết 令linh 瞪trừng 瞢măng 於ư 是thị 說thuyết 也dã 。 其kỳ 亦diệc 可khả 以dĩ 恍hoảng 然nhiên 于vu 時thời 公công 之chi 一nhất 班ban 矣hĩ 乎hồ 。 若nhược 其kỳ 三tam 摩ma 奢xa 那na 。 弘hoằng 範phạm 嚴nghiêm 淨tịnh 。 如như 霜sương 枝chi 猿viên 鶴hạc 。 月nguyệt 岫# 松tùng 風phong 。 斯tư 又hựu 時thời 公công 之chi 深thâm 脩tu 密mật 煉luyện 。 在tại 語ngữ 言ngôn 文văn 字tự 外ngoại 者giả 。 所sở 未vị 易dị 窺khuy 測trắc 也dã 。 居cư 士sĩ 恆hằng 吾ngô 汪uông 公công 。 瞻chiêm 依y 寔thật 久cửu 。 解giải 入nhập 敏mẫn 決quyết 。 宜nghi 乎hồ 。 發phát 大đại 勇dũng 猛mãnh 精tinh 進tấn 。 堅kiên 請thỉnh 刊# 布bố 流lưu 通thông 。 其kỳ 於ư 楞lăng 嚴nghiêm 三tam 昧muội 。 亦diệc 有hữu 夙túc 因nhân 者giả 歟# 。

琴cầm 川xuyên 。 宛uyển 然nhiên 居cư 士sĩ 。 張trương 大đại 受thọ 。 薰huân 沐mộc 稽khể 首thủ 撰soạn 。