Kim Cang Bề Hiển Tánh Lục – Quyển 0004

金Kim 剛Cang 錍Bề 顯Hiển 性Tánh 錄Lục
Quyển 0004
宋Tống 智Trí 圓Viên 集Tập

金Kim 剛Cang 錍Bề 顯Hiển 性Tánh 錄Lục 卷quyển 第đệ 四tứ

孤cô 山sơn 沙Sa 門Môn 釋thích 。 智trí 圓viên 。 集tập 。

客khách 曰viết 下hạ 七thất 野dã 客khách 咨tư 審thẩm 三tam 初sơ 咨tư 審thẩm 行hành 門môn 二nhị 初sơ 咨tư 審thẩm 四tứ 初sơ 正chánh 咨tư 審thẩm 幾kỷ 近cận 也dã 巨cự 機cơ 反phản 又hựu 居cư 祈kỳ 反phản 又hựu 祈kỳ 冀ký 反phản 皆giai 通thông 然nhiên 用dụng 去khứ 聲thanh 為vi 雅nhã 必tất 依y 此thử 見kiến 等đẳng 者giả 謂vị 定định 依y 向hướng 者giả 所sở 答đáp 而nhi 修tu 獲hoạch 得đắc 分phần/phân 果quả 及cập 究cứu 竟cánh 果quả 否phủ/bĩ 。

余dư 曰viết 下hạ 二nhị 泛phiếm 示thị 行hành 門môn 二nhị 初sơ 明minh 行hành 門môn 未vị 備bị 一nhất 家gia 宗tông 途đồ 者giả 脩tu 行hành 之chi 門môn 教giáo 法pháp 周chu 備bị 委ủy 窮cùng 始thỉ 末mạt 者giả 唯duy 止Chỉ 觀Quán 耳nhĩ 教giáo 行hành 至chí 心tâm 法pháp 總tổng 有hữu 六lục 雙song 教giáo 謂vị 大đại 小tiểu 諸chư 教giáo 行hành 謂vị 偏thiên 圓viên 諸chư 行hành 事sự 理lý 即tức 諸chư 教giáo 真chân 俗tục 又hựu 體thể 相tướng 是thị 理lý 體thể 相tướng 所sở 攝nhiếp 是thị 事sự 惑hoặc 謂vị 三tam 惑hoặc 智trí 謂vị 權quyền 實thật 諸chư 智trí 凡phàm 聖thánh 各các 有hữu 因nhân 果quả 因nhân 果quả 各các 有hữu 依y 正chánh 心tâm 謂vị 能năng 生sanh 心tâm 法pháp 謂vị 所sở 生sanh 法pháp 輔phụ 行hành 云vân 心tâm 謂vị 能năng 計kế 假giả 名danh 之chi 心tâm 法pháp 謂vị 所sở 計kế 五ngũ 陰ấm 實thật 法pháp 若nhược 未vị 善thiện 解giải 止Chỉ 觀Quán 十thập 章chương 始thỉ 末mạt 安an 能năng 周chu 徧biến 搜sưu 括quát 六lục 雙song 之chi 義nghĩa 攝nhiếp 入nhập 己kỷ 心tâm 觀quán 於ư 心tâm 性tánh 三tam 千thiên 融dung 攝nhiếp 自tự 在tại 以dĩ 為vi 初sơ 心tâm 行hành 人nhân 修tu 觀quán 之chi 端đoan 首thủ 乎hồ 又hựu 輔phụ 行hành 云vân 故cố 須tu 善thiện 曉hiểu 前tiền 諸chư 大đại 章chương 鈎câu 鎖tỏa 冠quan 帶đái 收thu 攝nhiếp 文văn 旨chỉ 攬lãm 入nhập 一nhất 心tâm 仍nhưng 須tu 十thập 法pháp 和hòa 合hợp 成thành 乘thừa 一nhất 一nhất 調điều 停đình 境cảnh 境cảnh 研nghiên 覈# 借tá 使sử 未vị 悟ngộ 可khả 為vi 妙diệu 因nhân 是thị 知tri 未vị 善thiện 止Chỉ 觀Quán 安an 可khả 修tu 心tâm 益ích 見kiến 諸chư 文văn 託thác 附phụ 觀quán 心tâm 未vị 堪kham 修tu 習tập 觀quán 法pháp 旁bàng 正chánh 深thâm 可khả 思tư 量lượng 故cố 義nghĩa 例lệ 云vân 凡phàm 欲dục 釋thích 義nghĩa 先tiên 思tư 部bộ 類loại 知tri 法pháp 華hoa 玄huyền 雖tuy 諸chư 義nghĩa 之chi 下hạ 皆giai 立lập 觀quán 心tâm 然nhiên 文văn 本bổn 意ý 明minh 五ngũ 重trọng/trùng 玄huyền 義nghĩa 出xuất 諸chư 教giáo 相tương/tướng 則tắc 教giáo 正chánh 觀quán 旁bàng 託thác 事sự 興hưng 觀quán 義nghĩa 立lập 觀quán 心tâm 託thác 事sự 觀quán 心tâm 既ký 是thị 義nghĩa 立lập 豈khởi 可khả 便tiện 堪kham 修tu 證chứng 況huống 義nghĩa 例lệ 喻dụ 疑nghi 示thị 三tam 種chủng 觀quán 相tương/tướng 明minh 示thị 託thác 事sự 未vị 可khả 修tu 習tập 故cố 云vân 十thập 二nhị 部bộ 觀quán 寄ký 事sự 立lập 名danh 雖tuy 有hữu 三tam 觀quán 之chi 名danh 十thập 境cảnh 十thập 乘thừa 不bất 列liệt 一nhất 部bộ 名danh 下hạ 唯duy 施thí 一nhất 句cú 豈khởi 此thử 一nhất 句cú 能năng 申thân 觀quán 門môn (# 古cổ 人nhân 非phi 但đãn 別biệt 立lập 頓đốn 頓đốn 兼kiêm 謂vị 事sự 觀quán 可khả 修tu 一nhất 句cú 者giả 如như 十thập 二nhị 部bộ 觀quán 云vân 觀quán 心tâm 空không 假giả 中trung 名danh 長trường/trưởng 行hành 直trực 說thuyết 等đẳng )# 若nhược 此thử 一nhất 句cú 足túc 得đắc 修tu 行hành 十thập 境cảnh 十thập 乘thừa 便tiện 成thành 煩phiền 芿# 今kim 人nhân 謂vị 事sự 法pháp 觀quán 心tâm 便tiện 可khả 修tu 習tập 不bất 假giả 止Chỉ 觀Quán 者giả 豈khởi 不bất 全toàn 同đồng 往vãng 代đại 邪tà 師sư 謂vị 十thập 二nhị 部bộ 觀quán 便tiện 可khả 脩tu 行hành 邪tà 況huống 復phục 論luận 主chủ 於ư 釋thích 籤# 及cập 文văn 句cú 記ký 中trung 指chỉ 示thị 觀quán 心tâm 須tu 依y 止Chỉ 觀Quán 非phi 不bất 分phân 明minh 仍nhưng 於ư 今kim 論luận 明minh 其kỳ 所sở 以dĩ 寄ký 言ngôn 學học 者giả 當đương 取thủ 信tín 於ư 宗tông 師sư 無vô 取thủ 信tín 於ư 未vị 習tập 然nhiên 子tử 下hạ 二nhị 與dữ 奪đoạt 結kết 示thị 似tự 虗hư 其kỳ 情tình 者giả 謂vị 據cứ 前tiền 答đáp 問vấn 所sở 領lãnh 之chi 義nghĩa 但đãn 是thị 圓viên 解giải 空không 其kỳ 執chấp 情tình 耳nhĩ 解giải 猶do 未vị 備bị 故cố 曰viết 似tự 也dã 觀quán 道đạo 猶do 為vi 罔võng 像tượng 者giả 以dĩ 未vị 聞văn 止Chỉ 觀Quán 行hành 門môn 故cố 罔võng 像tượng 亦diệc 可khả 云vân 仿# 像tượng 未vị 審thẩm 貌mạo 此thử 即tức 與dữ 其kỳ 解giải 奪đoạt 其kỳ 行hành 也dã 客khách 曰viết 下hạ 三tam 徵trưng 行hành 門môn 祖tổ 承thừa 文văn 有hữu 三tam 問vấn 一nhất 總tổng 問vấn 何hà 名danh 觀quán 道đạo 二nhị 問vấn 此thử 觀quán 道đạo 從tùng 誰thùy 傳truyền 授thọ 三tam 問vấn 此thử 觀quán 道đạo 在tại 何hà 教giáo 法pháp 所sở 明minh 余dư 曰viết 下hạ 四tứ 答đáp 行hành 門môn 祖tổ 承thừa 二nhị 初sơ 答đáp 祖tổ 承thừa 向hướng 問vấn 仁nhân 師sư 誰thùy 邪tà 今kim 答đáp 天thiên 台thai 智trí 者giả 是thị 我ngã 之chi 師sư 。 觀quán 道đạo 從tùng 彼bỉ 傳truyền 授thọ 也dã 靈linh 山sơn 親thân 承thừa 等đẳng 具cụ 如như 別biệt 傳truyền 是thị 余dư 師sư 也dã 者giả 智trí 者giả 滅diệt 後hậu 章chương 安an 集tập 成thành 此thử 止Chỉ 觀Quán 法Pháp 門môn 傳truyền 于vu 縉# 雲vân 威uy 縉# 雲vân 傳truyền 東đông 陽dương 小tiểu 威uy 東đông 陽dương 傳truyền 左tả 谿khê 朗lãng 左tả 谿khê 傳truyền 論luận 主chủ 智trí 者giả 望vọng 於ư 論luận 主chủ 即tức 第đệ 六lục 代đại 祖tổ 師sư 耳nhĩ 非phi 父phụ 師sư 也dã 。

摩ma 訶ha 下hạ 二nhị 答đáp 行hành 門môn 二nhị 初sơ 示thị 行hành 法pháp 向hướng 問vấn 法pháp 依y 何hà 邪tà 今kim 答đáp 摩ma 訶ha 止Chỉ 觀Quán 即tức 詮thuyên 觀quán 道đạo 之chi 教giáo 法pháp 也dã 指chỉ 此thử 教giáo 法pháp 為vi 所sở 傳truyền 故cố 云vân 所sở 承thừa 法pháp 也dã 問vấn 若nhược 爾nhĩ 乃nãi 是thị 傳truyền 言ngôn 教giáo 何hà 言ngôn 傳truyền 心tâm 觀quán 乎hồ 答đáp 心tâm 觀quán 在tại 乎hồ 內nội 證chứng 豈khởi 得đắc 相tương/tướng 傳truyền 夫phu 言ngôn 傳truyền 授thọ 者giả 但đãn 傳truyền 其kỳ 言ngôn 令linh 學học 者giả 體thể 言ngôn 見kiến 心tâm 其kỳ 猶do 斵# 輸du 之chi 藝nghệ 其kỳ 藝nghệ 可khả 傳truyền 其kỳ 妙diệu 不bất 可khả 傳truyền 也dã 故cố 有hữu 始thỉ 聞văn 即tức 悟ngộ 又hựu 有hữu 久cửu 習tập 無vô 成thành 若nhược 心tâm 觀quán 可khả 傳truyền 不bất 應ưng 有hữu 久cửu 習tập 無vô 成thành 者giả 也dã 有hữu 智trí 思tư 之chi 故cố 山sơn 家gia 六lục 代đại 相tương/tướng 承thừa 唯duy 傳truyền 十thập 卷quyển 之chi 文văn 為vi 行hành 法pháp 耳nhĩ 問vấn 智trí 者giả 已dĩ 前tiền 止Chỉ 觀Quán 之chi 法pháp 未vị 形hình 文văn 墨mặc 可khả 云vân 傳truyền 心tâm 否phủ/bĩ 答đáp 既ký 云vân 北bắc 齊tề 慧tuệ 文văn 依y 論luận 立lập 觀quán 口khẩu 授thọ 南nam 嶽nhạc 口khẩu 授thọ 豈khởi 非phi 言ngôn 教giáo 邪tà 以dĩ 二nhị 十thập 五ngũ 下hạ 宗tông 示thị 止Chỉ 觀Quán 行hành 法pháp 之chi 意ý 於ư 十thập 章chương 中trung 且thả 置trí 前tiền 五ngũ 以dĩ 全toàn 屬thuộc 依y 教giáo 開khai 解giải 故cố 方phương 便tiện 雖tuy 猶do 屬thuộc 解giải 以dĩ 二nhị 十thập 五ngũ 法pháp 。 稍sảo 堪kham 為vi 行hành 始thỉ 故cố 故cố 今kim 示thị 之chi 是thị 則tắc 一nhất 部bộ 之chi 意ý 正chánh 以dĩ 二nhị 十thập 五ngũ 法pháp 。 而nhi 為vi 前tiền 導đạo 十thập 乘thừa 十thập 境cảnh 以dĩ 為vi 正chánh 修tu 境cảnh 觀quán 相tương/tướng 融dung 令linh 有hữu 所sở 到đáo 故cố 義nghĩa 例lệ 云vân 止Chỉ 觀Quán 縱túng/tung 用dụng 諸chư 教giáo 意ý 在tại 十thập 法pháp 以dĩ 成thành 妙diệu 觀quán 又hựu 云vân 脩tu 行hành 俱câu 須tu 二nhị 十thập 五ngũ 法pháp 。 以dĩ 為vi 方phương 便tiện 。 十thập 乘thừa 十thập 境cảnh 以dĩ 為vi 正chánh 修tu 若nhược 無vô 十thập 境cảnh 乘thừa 則tắc 無vô 體thể 若nhược 無vô 十thập 法pháp 名danh 壞hoại 驢lư 車xa 故cố 今kim 所sở 答đáp 唯duy 示thị 正chánh 脩tu 兼kiêm 論luận 方phương 便tiện 耳nhĩ 十thập 法pháp 成thành 乘thừa 者giả 一nhất 觀quán 不bất 思tư 議nghị 境cảnh 二nhị 起khởi 慈từ 悲bi 心tâm 。 三tam 巧xảo 安an 止Chỉ 觀Quán 四tứ 破phá 法pháp 徧biến 五ngũ 識thức 通thông 塞tắc 六lục 修tu 道Đạo 品phẩm 七thất 對đối 治trị 助trợ 開khai 八bát 知tri 次thứ 位vị 九cửu 能năng 安an 忍nhẫn 十thập 無vô 法pháp 愛ái 此thử 之chi 十thập 法pháp 即tức 能năng 觀quán 觀quán 一nhất 念niệm 三tam 千thiên 三tam 諦đế 即tức 所sở 觀quán 境cảnh 為vi 對đối 三tam 根căn 故cố 觀quán 有hữu 十thập 上thượng 根căn 只chỉ 觀quán 不bất 思tư 議nghị 境cảnh 即tức 入nhập 初sơ 住trụ 或hoặc 內nội 外ngoại 凡phàm 中trung 根căn 更cánh 假giả 發phát 心tâm 乃nãi 至chí 對đối 治trị 下hạ 根căn 復phục 須tu 善thiện 知tri 位vị 次thứ 乃nãi 至chí 若nhược 入nhập 似tự 位vị 法pháp 愛ái 不bất 生sanh 圓viên 真chân 方phương 顯hiển 然nhiên 次thứ 位vị 下hạ 三tam 只chỉ 是thị 乘thừa 之chi 所sở 涉thiệp 若nhược 無vô 所sở 涉thiệp 運vận 義nghĩa 不bất 成thành 是thị 故cố 十thập 法pháp 通thông 名danh 乘thừa 也dã 故cố 云vân 成thành 乘thừa 經Kinh 云vân 乘thừa 是thị 實thật 乘thừa 遊du 於ư 四tứ 方phương 。 直trực 至chí 道Đạo 場Tràng 。 斯tư 之chi 謂vị 矣hĩ 十thập 境cảnh 者giả 一nhất 陰ấm 入nhập 二nhị 煩phiền 惱não 三tam 病bệnh 患hoạn 四tứ 業nghiệp 相tương/tướng 五ngũ 摩ma 事sự 六lục 禪thiền 定định 七thất 諸chư 見kiến 八bát 增tăng 上thượng 慢mạn 九cửu 二Nhị 乘Thừa 十thập 菩Bồ 薩Tát 此thử 十thập 境cảnh 通thông 能năng 覆phú 障chướng 陰ấm 居cư 初sơ 者giả 二nhị 義nghĩa 一nhất 現hiện 前tiền 二nhị 依y 經kinh 大đại 品phẩm 云vân 聲Thanh 聞Văn 人nhân 依y 四tứ 念niệm 處xứ 行hành 道Đạo 菩Bồ 薩Tát 初sơ 觀quán 色sắc 等đẳng 故cố 不bất 違vi 經kinh 又hựu 行hành 人nhân 受thọ 身thân 誰thùy 不bất 陰ấm 入nhập 現hiện 前tiền 是thị 故cố 依y 經kinh 准chuẩn 行hành 初sơ 觀quán 陰ấm 境cảnh 下hạ 之chi 九cửu 境cảnh 隨tùy 發phát 而nhi 觀quán 一nhất 一nhất 皆giai 用dụng 十thập 乘thừa 觀quán 法pháp 觀quán 彼bỉ 十thập 境cảnh 不bất 離ly 一nhất 心tâm 三tam 千thiên 三tam 諦đế 也dã 故cố 云vân 觀quán 於ư 十thập 境cảnh 十thập 境cảnh 互hỗ 發phát 者giả 陰ấm 境cảnh 現hiện 觀quán 則tắc 不bất 論luận 發phát 陰ấm 解giải 有hữu 發phát 義nghĩa 如như 觀quán 煩phiền 惱não 境cảnh 時thời 於ư 煩phiền 惱não 上thượng 圓viên 解giải 不bất 生sanh 而nhi 卻khước 通thông 達đạt 五ngũ 陰ấm 發phát 於ư 圓viên 解giải 名danh 發phát 境cảnh 解giải 此thử 名danh 互hỗ 發phát 共cộng 觀quán 陰ấm 境cảnh 發phát 陰ấm 解giải 者giả 則tắc 不bất 名danh 互hỗ 發phát 若nhược 觀quán 陰ấm 境cảnh 發phát 煩phiền 惱não 等đẳng 境cảnh 或hoặc 發phát 煩phiền 惱não 解giải 等đẳng 並tịnh 名danh 互hỗ 發phát 餘dư 境cảnh 例lệ 爾nhĩ 是thị 則tắc 陰ấm 境cảnh 不bất 論luận 發phát 陰ấm 解giải 得đắc 論luận 發phát 餘dư 九cửu 境cảnh 境cảnh 解giải 俱câu 論luận 發phát 若nhược 讀đọc 止Chỉ 觀Quán 九cửu 雙song 七thất 隻chỉ 互hỗ 發phát 文văn 須tu 知tri 此thử 意ý 觀quán 時thời 進tiến 否phủ/bĩ 者giả 餘dư 之chi 九cửu 境cảnh 發phát 時thời 則tắc 觀quán 不bất 發phát 者giả 則tắc 不bất 觀quán 故cố 云vân 進tiến 否phủ/bĩ 是thị 故cố 博bác 地địa 初sơ 心tâm 唯duy 觀quán 陰ấm 境cảnh 而nhi 已dĩ 嘗thường 試thí 思tư 之chi 止Chỉ 觀Quán 以dĩ 陰ấm 境cảnh 現hiện 觀quán 九cửu 境cảnh 待đãi 發phát 者giả 此thử 約ước 博bác 地địa 初sơ 心tâm 大đại 分phần/phân 而nhi 說thuyết 若nhược 已dĩ 稟bẩm 權quyền 教giáo 修tu 行hành 或hoặc 在tại 伏phục 位vị 或hoặc 在tại 斷đoạn 位vị 忽hốt 聞văn 圓viên 法pháp 起khởi 圓viên 信tín 心tâm 若nhược 欲dục 造tạo 修tu 應ưng 先tiên 觀quán 二Nhị 乘Thừa 菩Bồ 薩Tát 餘dư 境cảnh 待đãi 發phát 方phương 觀quán 也dã 又hựu 一nhất 種chủng 凡phàm 夫phu 此thử 世thế 已dĩ 曾tằng 得đắc 四tứ 禪thiền 者giả 應ưng 先tiên 觀quán 禪thiền 定định 若nhược 四tứ 大đại 由do 來lai 違vi 反phản 者giả 應ưng 先tiên 觀quán 病bệnh 患hoạn 若nhược 四tứ 分phần/phân 已dĩ 自tự 增tăng 多đa 者giả 應ưng 先tiên 觀quán 煩phiền 惱não 故cố 輔phụ 行hành 釋thích 修tu 發phát 中trung 云vân 況huống 復phục 隨tùy 人nhân 作tác 意ý 欲dục 修tu 有hữu 發phát 不bất 發phát 故cố 下hạ 九cửu 境cảnh 通thông 名danh 修tu 發phát 然nhiên 四tứ 分phần/phân 由do 來lai 增tăng 多đa 等đẳng 既ký 不bất 因nhân 修tu 觀quán 而nhi 發phát 則tắc 但đãn 是thị 陰ấm 境cảnh 所sở 收thu 今kim 言ngôn 煩phiền 惱não 等đẳng 境cảnh 者giả 必tất 須tu 因nhân 觀quán 而nhi 發phát 宿túc 習tập 方phương 乃nãi 別biệt 受thọ 境cảnh 名danh 大đại 略lược 者giả 略lược 不bất 具cụ 也dã 則tắc 止Chỉ 觀Quán 之chi 文văn 為vi 初sơ 心tâm 修tu 觀quán 者giả 略lược 舉cử 綱cương 格cách 而nhi 統thống 明minh 大đại 理lý 耳nhĩ 。

諸chư 問vấn 下hạ 二nhị 對đối 顯hiển 今kim 文văn 諸chư 問vấn 即tức 前tiền 四tứ 十thập 六lục 問vấn 此thử 四tứ 十thập 六lục 問vấn 於ư 止Chỉ 觀Quán 十thập 境cảnh 中trung 且thả 示thị 陰ấm 境cảnh 於ư 十thập 乘thừa 中trung 且thả 示thị 觀quán 不bất 思tư 議nghị 境cảnh 也dã 故cố 云vân 且thả 令linh 識thức 十thập 乘thừa 初sơ 妙diệu 觀quán 而nhi 已dĩ 餘dư 乘thừa 即tức 陰ấm 境cảnh 中trung 起khởi 慈từ 悲bi 心tâm 。 等đẳng 九cửu 乘thừa 諸chư 境cảnh 即tức 煩phiền 惱não 等đẳng 九cửu 境cảnh 請thỉnh 觀quán 今kim 文văn 四tứ 十thập 六lục 問vấn 已dĩ 示thị 不bất 思tư 議nghị 。 境cảnh 尚thượng 云vân 必tất 欲dục 修tu 習tập 觀quán 法pháp 未vị 周chu 況huống 諸chư 文văn 託thác 事sự 附phụ 法pháp 曾tằng 未vị 略lược 示thị 三tam 千thiên 應ưng 知tri 未vị 可khả 修tu 習tập 他tha 又hựu 救cứu 云vân 講giảng 授thọ 諸chư 文văn 之chi 次thứ 豈khởi 遏át 觀quán 行hành 之chi 機cơ 故cố 須tu 懸huyền 取thủ 止Chỉ 觀Quán 之chi 境cảnh 來lai 消tiêu 事sự 法pháp 觀quán 文văn 所sở 堪kham 或hoặc 曰viết 槃bàn 特đặc 唯duy 誦tụng 一nhất 偈kệ 尚thượng 獲hoạch 聖thánh 果Quả 事sự 法pháp 觀quán 心tâm 豈khởi 令linh 彼bỉ 機cơ 緣duyên 依y 而nhi 修tu 習tập 若nhược 然nhiên 者giả 乃nãi 是thị 以dĩ 止Chỉ 觀Quán 隨tùy 機cơ 面diện 授thọ 深thâm 違vi 大đại 師sư 遺di 囑chúc 也dã 遺di 囑chúc 云vân 止Chỉ 觀Quán 不bất 須tu 面diện 授thọ 私tư 記ký 時thời 為vi 人nhân 說thuyết 輔phụ 行hành 釋thích 云vân 囑chúc 意ý 正chánh 言ngôn 隨tùy 機cơ 面diện 授thọ 非phi 後hậu 代đại 可khả 不bất 任nhậm 脩tu 證chứng 乎hồ 又hựu 百bách 錄lục 訓huấn 知tri 事sự 中trung 備bị 明minh 往vãng 人nhân 依y 事sự 法pháp 脩tu 觀quán 得đắc 入nhập 也dã 今kim 試thí 通thông 之chi 且thả 槃bàn 特đặc 是thị 佛Phật 世thế 機cơ 緣duyên 今kim 論luận 末mạt 代đại 根căn 性tánh 又hựu 槃bàn 特đặc 所sở 證chứng 是thị 小tiểu 今kim 之chi 所sở 取thủ 是thị 圓viên 如như 諸chư 聲Thanh 聞Văn 。 位vị 登đăng 極cực 果quả 方Phương 等Đẳng 彈đàn 斥xích 般Bát 若Nhã 被bị 加gia 來lai 至chí 法pháp 華hoa 三tam 請thỉnh 四tứ 止chỉ 猶do 須tu 廣quảng 略lược 法pháp 譬thí 因nhân 緣duyên 殷ân 勤cần 鄭trịnh 重trọng 仍nhưng 有hữu 未vị 了liễu 來lai 至chí 涅Niết 槃Bàn 豈khởi 有hữu 末mạt 代đại 鈍độn 根căn 唯duy 依y 一nhất 二nhị 句cú 事sự 法pháp 觀quán 心tâm 便tiện 能năng 證chứng 理lý 邪tà 況huống 止Chỉ 觀Quán 十thập 章chương 備bị 明minh 行hành 相tương/tướng 取thủ 於ư 妙diệu 理lý 尚thượng 恐khủng 難nạn 當đương 故cố 輔phụ 行hành 云vân 借tá 使sử 未vị 悟ngộ 可khả 為vi 妙diệu 因nhân 又hựu 百bách 錄lục 所sở 明minh 自tự 論luận 宿túc 習tập 今kim 之chi 所sở 議nghị 乃nãi 約ước 現hiện 修tu 況huống 諸chư 文văn 觀quán 心tâm 直trực 列liệt 一nhất 二nhị 句cú 而nhi 已dĩ 十thập 乘thừa 未vị 辨biện 造tạo 趣thú 無vô 方phương 十thập 觀quán 未vị 明minh 異dị 相tướng 安an 別biệt 闕khuyết 十thập 乘thừa 則tắc 焉yên 稱xưng 妙diệu 運vận 迷mê 十thập 境cảnh 則tắc 豈khởi 免miễn 隨tùy 邪tà 自tự 貽# 驢lư 車xa 之chi 譏cơ 公công 違vi 慈từ 父phụ 之chi 囑chúc 若nhược 了liễu 諸chư 文văn 觀quán 心tâm 止chỉ 存tồn 二nhị 意ý 自tự 曉hiểu 浮phù 沉trầm 信tín 夫phu 大đại 小tiểu 兩lưỡng 乘thừa 未vị 有hữu 不bất 修tu 十thập 乘thừa 而nhi 證chứng 道Đạo 果Quả 。 者giả 也dã 安an 知tri 槃bàn 特đặc 而nhi 不bất 用dụng 乎hồ 願nguyện 捨xả 異dị 端đoan 審thẩm 思tư 大đại 義nghĩa 。

客khách 曰viết 下hạ 二nhị 受thọ 旨chỉ 。

客khách 曰viết 下hạ 二nhị 咨tư 審thẩm 迷mê 者giả 之chi 由do 二nhị 初sơ 問vấn 為vi 一nhất 別biệt 見kiến 者giả 他tha 謂vị 今kim 宗tông 無vô 情tình 有hữu 性tánh 之chi 談đàm 非phi 通thông 方phương 盡tận 理lý 之chi 論luận 故cố 云vân 別biệt 見kiến 此thử 乃nãi 當đương 時thời 弘hoằng 大Đại 乘Thừa 師sư 未vị 信tín 斯tư 教giáo 故cố 設thiết 此thử 問vấn 問vấn 其kỳ 元nguyên 由do 何hà 故cố 不bất 信tín 故cố 云vân 何hà 邪tà 。

余dư 曰viết 下hạ 二nhị 答đáp 二nhị 初sơ 正chánh 答đáp 三tam 初sơ 正chánh 釋thích 二nhị 初sơ 正chánh 立lập 所sở 因nhân 曾tằng 覩đổ 至chí 之chi 語ngữ 者giả 只chỉ 由do 不bất 知tri 隨tùy 緣duyên 不bất 變biến 之chi 說thuyết 出xuất 自tự 大đại 教giáo 木mộc 石thạch 無vô 情tình 之chi 語ngữ 生sanh 于vu 小tiểu 宗tông 是thị 故cố 雖tuy 談đàm 佛Phật 性tánh 復phục 說thuyết 無vô 情tình 大đại 小tiểu 不bất 分phân 因nhân 茲tư 謬mậu 執chấp 。

亡vong 其kỳ 下hạ 二nhị 示thị 迷mê 倒đảo 二nhị 初sơ 失thất 圓viên 意ý 謬mậu 斆# 下hạ 二nhị 執chấp 權quyền 文văn 謬mậu 斆# 者giả 謂vị 不bất 斆# 所sở 弘hoằng 是thị 大đại 而nhi 謬mậu 斆# 小tiểu 宗tông 說thuyết 無vô 情tình 也dã 部bộ 時thời 出xuất 沒một 者giả 法pháp 華hoa 涅Niết 槃Bàn 雖tuy 俱câu 是thị 第đệ 五ngũ 時thời 教giáo 而nhi 二nhị 部bộ 出xuất 沒một 不bất 同đồng 法pháp 華hoa 立lập 實thật 廢phế 權quyền 故cố 云vân 沒một 涅Niết 槃Bàn 為vi 末mạt 代đại 機cơ 仍nhưng 帶đái 權quyền 說thuyết 故cố 云vân 出xuất 由do 二nhị 經kinh 對đối 機cơ 不bất 同đồng 故cố 權quyền 教giáo 出xuất 沒một 有hữu 異dị 又hựu 涅Niết 槃Bàn 部bộ 中trung 自tự 有hữu 出xuất 沒một 或hoặc 出xuất 實thật 沒một 權quyền 如như 三tam 點điểm 二nhị 鳥điểu 等đẳng 或hoặc 出xuất 權quyền 沒một 實thật 如như 恆Hằng 河Hà 中trung 七thất 眾chúng 生sanh 及cập 瓦ngõa 石thạch 無vô 性tánh 等đẳng 又hựu 瓦ngõa 石thạch 無vô 性tánh 之chi 文văn 只chỉ 據cứ 迦Ca 葉Diếp 重trọng/trùng 難nạn/nan 如Như 來Lai 重trọng/trùng 答đáp 一nhất 段đoạn 經kinh 文văn 即tức 是thị 出xuất 權quyền 沒một 實thật 若nhược 望vọng 初sơ 段đoạn 以dĩ 果quả 地địa 無vô 礙ngại 答đáp 迦Ca 葉Diếp 文văn 及cập 結kết 無vô 非phi 虗hư 空không 對đối 虗hư 空không 文văn 此thử 前tiền 後hậu 文văn 既ký 是thị 實thật 義nghĩa 以dĩ 望vọng 中trung 間gian 瓦ngõa 石thạch 之chi 說thuyết 乃nãi 成thành 帶đái 權quyền 明minh 實thật 也dã 他tha 不bất 見kiến 此thử 專chuyên 執chấp 瓦ngõa 石thạch 無vô 性tánh 之chi 權quyền 文văn 以dĩ 拒cự 一nhất 切thiết 唯duy 心tâm 之chi 實thật 義nghĩa 故cố 云vân 不bất 測trắc 也dã 。

如như 福phước 下hạ 二nhị 舉cử 喻dụ 如như 福phước 德đức 子tử 等đẳng 者giả 涅Niết 槃Bàn 第đệ 二nhị 云vân 譬thí 如như 巨cự 富phú 長trưởng 者giả 。 生sanh 子tử 相tướng 師sư 占chiêm 之chi 有hữu 短đoản 壽thọ 相tương/tướng 父phụ 母mẫu 聞văn 已dĩ 。 知tri 其kỳ 不bất 任nhậm 紹thiệu 繼kế 家gia 嗣tự 不bất 復phục 愛ái 重trọng 視thị 之chi 如như 草thảo 弱nhược 喪táng 徒đồ 歸quy 者giả 少thiểu 失thất 覆phú 蔭ấm 萍bình 然nhiên 異dị 國quốc 謂vị 之chi 弱nhược 喪táng 雖tuy 歸quy 鄉hương 黨đảng 既ký 迷mê 本bổn 族tộc 名danh 空không 歸quy 也dã 莊trang 子tử 云vân 弱nhược 喪táng 而nhi 不bất 知tri 歸quy 如như 受thọ 貴quý 位vị 等đẳng 者giả 梁lương 史sử 云vân 候hậu 景cảnh 既ký 篡soán 位vị 國quốc 號hiệu 漢hán 年niên 稱xưng 太thái 始thỉ 王vương 候hậu 請thỉnh 立lập 七thất 廟miếu 景cảnh 問vấn 何hà 為vi 七thất 廟miếu 偉# 曰viết 古cổ 者giả 天thiên 子tử 祭tế 七thất 代đại 祖tổ 考khảo 故cố 置trí 七thất 廟miếu 并tinh 請thỉnh 七thất 代đại 諱húy 太thái 常thường 具cụ 祭tế 祀tự 之chi 禮lễ 景cảnh 曰viết 前tiền 代đại 吾ngô 不bất 復phục 憶ức 唯duy 記ký 阿a 爺# 名danh 史sử 抵để 具cụ 在tại 朔sóc 州châu 伊y 那na 得đắc 來lai 此thử 噉đạm 之chi 眾chúng 聞văn 咸hàm 笑tiếu 此thử 即tức 不bất 識thức 祖tổ 宗tông 也dã 死tử 人nhân 纓anh 絡lạc 者giả 月nguyệt 燈đăng 三tam 昧muội 經Kinh 云vân 譬thí 如như 死tử 人nhân 。 著trước 金kim 纓anh 絡lạc 多đa 聞văn 破phá 戒giới 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 今kim 以dĩ 福phước 德đức 歸quy 鄉hương 貴quý 位vị 纓anh 絡lạc 喻dụ 所sở 弘hoằng 大đại 教giáo 以dĩ 無vô 壽thọ 命mạng 迷mê 本bổn 族tộc 不bất 識thức 祖tổ 宗tông 死tử 人nhân 喻dụ 弘hoằng 大đại 教giáo 者giả 不bất 知tri 心tâm 性tánh 周chu 徧biến 之chi 義nghĩa 用dụng 是thị 下hạ 略lược 結kết 初sơ 後hậu 兩lưỡng 喻dụ 中trung 間gian 例lệ 者giả 應ưng 云vân 用dụng 歸quy 鄉hương 為vi 用dụng 貴quý 位vị 為vi 今kim 弘hoằng 大đại 教giáo 者giả 既ký 不bất 達đạt 依y 正chánh 唯duy 心tâm 用dụng 大đại 心tâm 為vi 皆giai 言ngôn 為vi 者giả 平bình 聲thanh 呼hô 猶do 語ngữ 助trợ 即tức 問vấn 人nhân 待đãi 答đáp 之chi 意ý 論luận 語ngữ 云vân 何hà 以dĩ 伐phạt 為vi 漢hán 書thư 外ngoại 戚thích 傳truyền 昭chiêu 儀nghi 曰viết 陛bệ 下hạ 自tự 知tri 是thị 不bất 食thực 為vi 。

法pháp 相tướng 下hạ 三tam 結kết 斥xích 法pháp 相tướng 者giả 即tức 所sở 弘hoằng 大đại 教giáo 中trung 法pháp 相tướng 也dã 如như 三tam 無vô 差sai 別biệt 虗hư 空không 佛Phật 性tánh 等đẳng 既ký 不bất 達đạt 依y 正chánh 唯duy 心tâm 則tắc 所sở 弘hoằng 經kinh 論luận 中trung 圓viên 融dung 法pháp 相tướng 皆giai 成thành 空không 設thiết 故cố 云vân 徒đồ 施thí 依y 正chánh 唯duy 心tâm 之chi 理lý 是thị 大đại 教giáo 之chi 根căn 本bổn 今kim 既ký 不bất 了liễu 故cố 曰viết 全toàn 迷mê 其kỳ 本bổn 如như 此thử 弘hoằng 通thông 大Đại 乘Thừa 。 何hà 殊thù 死tử 人nhân 而nhi 著trước 纓anh 絡lạc 。

忽hốt 遇ngộ 下hạ 二nhị 教giáo 用dụng 對đối 治trị 如như 上thượng 諸chư 意ý 即tức 四tứ 十thập 六lục 問vấn 也dã 尚thượng 失thất 小Tiểu 乘Thừa 者giả 小Tiểu 乘Thừa 尚thượng 云vân 造tạo 遍biến 三tam 界giới 故cố 。

客khách 曰viết 下hạ 咨tư 審thẩm 四tứ 教giáo 四tứ 初sơ 領lãnh 向hướng 所sở 說thuyết 願nguyện 聞văn 四tứ 教giáo 斯tư 失thất 者giả 眾chúng 即tức 領lãnh 向hướng 所sở 說thuyết 也dã 。

余dư 曰viết 下hạ 二nhị 示thị 文văn 旨chỉ 浩hạo 博bác 難nan 陳trần 關quan 涉thiệp 等đẳng 者giả 鄭trịnh 玄huyền 注chú 禮lễ 記ký 云vân 關quan 境cảnh 上thượng 門môn 也dã 月nguyệt 令linh 章chương 句cú 云vân 關quan 在tại 境cảnh 所sở 以dĩ 察sát 出xuất 禦ngữ 入nhập 涉thiệp 謂vị 津tân 涉thiệp 詩thi 云vân 濟tế 有hữu 深thâm 涉thiệp 郭quách 璞# 注chú 爾nhĩ 雅nhã 謂vị 濟tế 渡độ 之chi 處xứ 四tứ 教giáo 橫hoạnh/hoành 在tại 五ngũ 時thời 如như 關quan 如như 涉thiệp 言ngôn 得đắc 其kỳ 要yếu 也dã 撈# 籠lung 者giả 撈# 取thủ 也dã 非phi 今kim 所sở 用dụng 應ưng 作tác 牢lao 韻vận 集tập 云vân 養dưỡng 牛ngưu 馬mã 欄lan 也dã 喻dụ 意ý 可khả 知tri 八bát 教giáo 即tức 化hóa 法pháp 化hóa 儀nghi 各các 四tứ 也dã 化hóa 儀nghi 四tứ 頓đốn 漸tiệm 秘bí 密mật 不bất 定định 也dã 華hoa 嚴nghiêm 時thời 即tức 頓đốn 教giáo 鹿lộc 苑uyển 方Phương 等Đẳng 般Bát 若Nhã 即tức 漸tiệm 教giáo 不bất 定định 秘bí 密mật 更cánh 無vô 別biệt 體thể 但đãn 於ư 頓đốn 漸tiệm 教giáo 中trung 約ước 化hóa 法pháp 四tứ 教giáo 而nhi 論luận 是thị 故cố 藏tạng 等đẳng 四tứ 名danh 能năng 牢lao 籠lung 於ư 八bát 教giáo 也dã 三tam 藏tạng 即tức 小Tiểu 乘Thừa 法pháp 通thông 別biệt 圓viên 即tức 大Đại 乘Thừa 法Pháp 諸chư 佛Phật 施thí 教giáo 不bất 出xuất 此thử 四tứ 故cố 云vân 咸hàm 攝nhiếp 其kỳ 中trung 。

客khách 曰viết 下hạ 三tam 再tái 請thỉnh 略lược 判phán 四tứ 義nghĩa 無vô 情tình 有hữu 無vô 等đẳng 者giả 請thỉnh 判phán 四tứ 教giáo 中trung 何hà 教giáo 無vô 情tình 有hữu 性tánh 何hà 教giáo 無vô 情tình 無vô 性tánh 幾kỷ 教giáo 論luận 造tạo 幾kỷ 教giáo 論luận 變biến 何hà 教giáo 心tâm 具cụ 諸chư 法pháp 何hà 教giáo 不bất 具cụ 等đẳng 。

余dư 曰viết 下hạ 四tứ 許hứa 可khả 答đáp 釋thích 二nhị 初sơ 許hứa 可khả 何hà 者giả 下hạ 二nhị 答đáp 釋thích 二nhị 初sơ 答đáp 無vô 情tình 有hữu 無vô 義nghĩa 二nhị 初sơ 約ước 四tứ 味vị 泛phiếm 論luận 俱câu 未vị 稟bẩm 性tánh 者giả 未vị 受thọ 圓viên 頓đốn 教giáo 故cố 未vị 了liễu 一nhất 念niệm 三tam 千thiên 佛Phật 性tánh 之chi 理lý 也dã 憚đạn 徒đồ 案án 反phản 方phương 言ngôn 云vân 憚đạn 怒nộ 也dã 又hựu 云vân 憚đạn 惡ác 也dã 二Nhị 乘Thừa 以dĩ 惡ác 憚đạn 圓viên 頓đốn 教giáo 故cố 不bất 受thọ 佛Phật 性tánh 唯duy 心tâm 之chi 旨chỉ 也dã 如như 迦Ca 葉Diếp 自tự 敘tự 云vân 我ngã 等đẳng 長trường 夜dạ 。 於ư 佛Phật 智trí 慧tuệ 。 無vô 復phục 志chí 願nguyện 。 於ư 所sở 得đắc 法Pháp 謂vị 是thị 究cứu 竟cánh 。 故cố 云vân 憚đạn 教giáo 也dã 菩Bồ 薩Tát 不bất 行hành 者giả 藏tạng 通thông 菩Bồ 薩Tát 雖tuy 聞văn 圓viên 頓đốn 無vô 惡ác 憚đạn 心tâm 而nhi 不bất 依y 之chi 修tu 行hành 。 是thị 故cố 不bất 通thông 寶bảo 所sở 所sở 以dĩ 兩lưỡng 教giáo 三tam 乘thừa 俱câu 未vị 稟bẩm 性tánh 別biệt 教giáo 初sơ 心tâm 不bất 知tri 性tánh 具cụ 由do 教giáo 權quyền 也dã 證chứng 道đạo 同đồng 圓viên 由do 理lý 實thật 也dã 所sở 稟bẩm 未vị 周chu 者giả 但đãn 了liễu 心tâm 生sanh 不bất 了liễu 心tâm 具cụ 故cố 云vân 未vị 周chu 始thỉ 謂vị 名danh 字tự 末mạt 謂vị 究cứu 竟cánh 三tam 千thiên 理lý 同đồng 故cố 云vân 不bất 二nhị 依y 正chánh 唯duy 心tâm 故cố 云vân 心tâm 外ngoại 無vô 境cảnh 。

法pháp 華hoa 下hạ 二nhị 約ước 開khai 顯hiển 結kết 責trách 二nhị 初sơ 明minh 開khai 顯hiển 開khai 前tiền 三tam 教giáo 咸hàm 成thành 圓viên 極cực 九cửu 界giới 即tức 佛Phật 界giới 故cố 云vân 一nhất 切thiết 不bất 隔cách 草thảo 木mộc 等đẳng 者giả 草thảo 謂vị 三tam 草thảo 木mộc 謂vị 二nhị 木mộc 總tổng 喻dụ 七thất 善thiện 下hạ 草thảo 人nhân 天thiên 中trung 草thảo 二Nhị 乘Thừa 上thượng 草thảo 六Lục 度Độ 菩Bồ 薩Tát 小tiểu 樹thụ 通thông 菩Bồ 薩Tát 大đại 樹thụ 別biệt 菩Bồ 薩Tát 草thảo 木mộc 俱câu 依y 一nhất 地địa 色sắc 香hương 味vị 觸xúc 。 與dữ 地địa 無vô 殊thù 。 七thất 善thiện 同đồng 會hội 一nhất 如như 常thường 樂lạc 我ngã 淨tịnh 。 與dữ 如như 不bất 別biệt 皆giai 趣thú 寶bảo 渚chử 者giả 爾nhĩ 雅nhã 水thủy 中trung 可khả 居cư 曰viết 洲châu 小tiểu 洲châu 曰viết 渚chử 今kim 取thủ 陸lục 極cực 水thủy 際tế 曰viết 渚chử 也dã 然nhiên 寶bảo 渚chử 喻dụ 本bổn 出xuất 大đại 經kinh 與dữ 法pháp 華hoa 寶bảo 所sở 喻dụ 意ý 泯mẫn 同đồng 故cố 諸chư 文văn 中trung 多đa 名danh 寶bảo 所sở 為vi 寶bảo 渚chử 也dã 既ký 開khai 顯hiển 已dĩ 知tri 城thành 是thị 化hóa 乃nãi 了liễu 始thỉ 於ư 舉cử 足túc 期kỳ 往vãng 寶bảo 所sở 況huống 已dĩ 行hành 三tam 百bách 乎hồ 彈đàn 指chỉ 等đẳng 即tức 緣duyên 因nhân 類loại 種chủng 開khai 已dĩ 即tức 成thành 緣duyên 因nhân 故cố 云vân 咸hàm 成thành 佛Phật 因nhân 與dữ 一nhất 許hứa 三tam 者giả 此thử 就tựu 語ngữ 便tiện 若nhược 就tựu 義nghĩa 便tiện 應ưng 云vân 許hứa 三tam 與dữ 一nhất 許hứa 三tam 即tức 宅trạch 中trung 所sở 許hứa 羊dương 鹿lộc 牛ngưu 三tam 車xa 也dã 與dữ 一nhất 即tức 諸chư 子tử 於ư 宅trạch 外ngoại 露lộ 地địa 坐tọa 時thời 從tùng 父phụ 索sách 所sở 許hứa 三tam 車xa 乃nãi 各các 賜tứ 與dữ 諸chư 子tử 。 等đẳng 一nhất 大đại 白bạch 牛ngưu 車xa 也dã 無vô 乖quai 先tiên 志chí 者giả 釋thích 其kỳ 與dữ 一nhất 也dã 如Như 來Lai 出xuất 世thế 。 本bổn 欲dục 示thị 與dữ 一nhất 佛Phật 乘thừa 但đãn 為vi 機cơ 宜nghi 未vị 堪kham 恐khủng 其kỳ 謗báng 法pháp 墮đọa 苦khổ 故cố 於ư 鹿lộc 苑uyển 始thỉ 說thuyết 三tam 乘thừa 後hậu 於ư 法pháp 華hoa 會hội 三Tam 歸Quy 一nhất 方phương 暢sướng 出xuất 世thế 本bổn 懷hoài 故cố 云vân 無vô 乖quai 先tiên 志chí 豈khởi 至chí 下hạ 二nhị 結kết 責trách 法pháp 華hoa 開khai 顯hiển 偏thiên 小tiểu 皆giai 圓viên 教giáo 被bị 此thử 方phương 誰thùy 不bất 受thọ 暢sướng 云vân 何hà 今kim 講giảng 大Đại 乘Thừa 者giả 固cố 執chấp 小tiểu 教giáo 無vô 情tình 之chi 言ngôn 邪tà 。

言ngôn 心tâm 造tạo 下hạ 二nhị 答đáp 造tạo 變biến 具cụ 義nghĩa 二nhị 初sơ 標tiêu 示thị 大đại 宗tông 的đích 指chỉ 圓viên 教giáo 小Tiểu 乘Thừa 兼kiêm 於ư 通thông 別biệt 有hữu 言ngôn 無vô 理lý 者giả 三tam 教giáo 雖tuy 有hữu 心tâm 造tạo 心tâm 變biến 六lục 界giới 十thập 界giới 之chi 言ngôn 而nhi 不bất 談đàm 理lý 變biến 理lý 造tạo 三tam 千thiên 之chi 義nghĩa 也dã 。

然nhiên 諸chư 下hạ 二nhị 正chánh 釋thích 初sơ 泛phiếm 明minh 三tam 義nghĩa 通thông 局cục 二nhị 初sơ 正chánh 論luận 展triển 轉chuyển 通thông 局cục 諸chư 乘thừa 謂vị 偏thiên 小tiểu 諸chư 經kinh 論luận 也dã 其kỳ 名danh 等đẳng 者giả 謂vị 造tạo 名danh 雖tuy 同đồng 造tạo 義nghĩa 則tắc 別biệt 也dã 有hữu 共cộng 去khứ 正chánh 示thị 別biệt 義nghĩa 共cộng 造tạo 別biệt 造tạo 等đẳng 者giả 謂vị 三tam 毒độc 擊kích 意ý 發phát 動động 身thân 口khẩu 造tạo 一nhất 切thiết 業nghiệp 。 故cố 受thọ 三tam 界giới 苦khổ 樂lạc 等đẳng 處xứ 此thử 即tức 同đồng 業nghiệp 所sở 感cảm 故cố 云vân 共cộng 造tạo 依y 報báo 受thọ 五ngũ 道đạo 苦khổ 樂lạc 等đẳng 身thân 即tức 別biệt 業nghiệp 所sở 感cảm 故cố 云vân 各các 造tạo 正chánh 報báo 以dĩ 同đồng 業nghiệp 故cố 同đồng 感cảm 人nhân 身thân 故cố 云vân 共cộng 造tạo 正chánh 報báo 以dĩ 別biệt 業nghiệp 故cố 所sở 感cảm 貧bần 富phú 差sai 殊thù 窟quật 宅trạch 優ưu 劣liệt 故cố 云vân 各các 造tạo 依y 報báo 諸chư 趣thú 例lệ 爾nhĩ 是thị 知tri 諸chư 乘thừa 所sở 說thuyết 造tạo 義nghĩa 不bất 出xuất 此thử 之chi 共cộng 別biệt 也dã 眾chúng 生sanh 去khứ 示thị 外ngoại 道đạo 所sở 計kế 造tạo 義nghĩa 自tự 然nhiên 造tạo 者giả 此thử 土thổ/độ 如như 蒙mông 莊trang 所sở 計kế 西tây 方phương 外ngoại 道đạo 亦diệc 多đa 計kế 自tự 然nhiên 梵Phạm 天Thiên 等đẳng 造tạo 者giả 大đại 經Kinh 云vân 所sở 謂vị 梵Phạm 天Thiên 自tự 在tại 。 天thiên 八bát 臂tý 天thiên 性tánh 時thời 微vi 塵trần 法pháp 及cập 非phi 法pháp 。 是thị 造tạo 化hóa 主chủ 也dã 疏sớ/sơ 釋thích 云vân 梵Phạm 即tức 初sơ 禪thiền 主chủ 自tự 在tại 二nhị 禪thiền 主chủ 八bát 臂tý 護hộ 世thế 主chủ 性tánh 謂vị 冥minh 初sơ 性tánh 時thời 謂vị 計kế 時thời 生sanh 萬vạn 物vật 塵trần 謂vị 計kế 微vi 塵trần 生sanh 麤thô 果quả 法pháp 及cập 非phi 法pháp 。 謂vị 計kế 善thiện 惡ác 行hành 生sanh 苦khổ 樂lạc 受thọ 各các 計kế 所sở 執chấp 為vi 萬vạn 物vật 因nhân 故cố 云vân 是thị 造tạo 化hóa 主chủ 今kim 云vân 梵Phạm 天Thiên 等đẳng 者giả 謂vị 等đẳng 取thủ 自tự 在tại 天thiên 乃nãi 至chí 法pháp 及cập 非phi 法pháp 。 也dã 造tạo 已dĩ 去khứ 總tổng 結kết 偏thiên 小tiểu 諸chư 乘thừa 及cập 與dữ 外ngoại 道đạo 其kỳ 間gian 所sở 見kiến 多đa 執chấp 依y 正chánh 之chi 別biệt 故cố 云vân 或hoặc 謂vị 情tình 與dữ 無vô 情tình 造tạo 名danh 猶do 通thông 者giả 華hoa 嚴nghiêm 圓viên 頓đốn 教giáo 中trung 雖tuy 云vân 心tâm 造tạo 諸chư 如Như 來Lai 一nhất 切thiết 。 唯duy 心tâm 造tạo 等đẳng 造tạo 名danh 既ký 濫lạm 偏thiên 小tiểu 及cập 與dữ 邪tà 外ngoại 是thị 故cố 應ưng 以dĩ 。 變biến 名danh 簡giản 之chi 心tâm 變biến 復phục 通thông 者giả 楞lăng 伽già 雖tuy 云vân 不bất 思tư 議nghị 變biến 變biến 名danh 復phục 濫lạm 別biệt 教giáo 心tâm 生sanh 十thập 界giới 亦diệc 名danh 變biến 故cố 是thị 故cố 須tu 以dĩ 心tâm 具cụ 簡giản 之chi 方phương 顯hiển 圓viên 理lý 如như 大đại 集tập 云vân 一nhất 念niệm 具cụ 十thập 二nhị 內nội 緣duyên 楞lăng 嚴nghiêm 云vân 若nhược 燒thiêu 一nhất 塵trần 具cụ 足túc 眾chúng 氣khí 大đại 論luận 云vân 一nhất 念niệm 具cụ 足túc 六Lục 度Độ 。 及cập 一nhất 切thiết 法pháp 。 起khởi 信tín 云vân 如Như 來Lai 藏tạng 具cụ 足túc 無vô 量lượng 。 性tánh 功công 德đức 皆giai 談đàm 圓viên 頓đốn 之chi 理lý 也dã 所sở 以dĩ 一nhất 家gia 獨độc 以dĩ 心tâm 具cụ 之chi 名danh 用dụng 簡giản 偏thiên 小tiểu 以dĩ 無vô 下hạ 二nhị 以dĩ 遍biến 義nghĩa 釋thích 具cụ 以dĩ 無vô 始thỉ 心tâm 性tánh 本bổn 具cụ 三tam 千thiên 徧biến 彼bỉ 生sanh 佛Phật 之chi 三tam 千thiên 故cố 也dã 是thị 故cố 言ngôn 具cụ 方phương 顯hiển 性tánh 遍biến 由do 生sanh 性tánh 遍biến 者giả 以dĩ 果quả 地địa 融dung 通thông 並tịnh 由do 眾chúng 生sanh 理lý 本bổn 也dã 寬khoan 廣quảng 遍biến 者giả 即tức 指chỉ 性tánh 體thể 三tam 千thiên 徧biến 一nhất 切thiết 處xứ 。 即tức 狹hiệp 遍biến 者giả 只chỉ 指chỉ 一nhất 色sắc 一nhất 香hương 亦diệc 遍biến 一nhất 切thiết 何hà 者giả 色sắc 香hương 元nguyên 從tùng 性tánh 變biến 故cố 色sắc 香hương 由do 妄vọng 心tâm 分phân 別biệt 不bất 同đồng 故cố 色sắc 香hương 既ký 即tức 心tâm 性tánh 心tâm 性tánh 既ký 遍biến 一nhất 切thiết 色sắc 香hương 亦diệc 徧biến 一nhất 切thiết 也dã 上thượng 文văn 云vân 一nhất 心tâm 一nhất 塵trần 即tức 一nhất 切thiết 生sanh 佛Phật 之chi 心tâm 性tánh 又hựu 云vân 生sanh 死tử 色sắc 徧biến 色sắc 何hà 以dĩ 遍biến 色sắc 即tức 心tâm 故cố 皆giai 即tức 狹hiệp 遍biến 義nghĩa 是thị 知tri 寬khoan 廣quảng 約ước 理lý 即tức 狹hiệp 約ước 事sự 事sự 即tức 理lý 故cố 即tức 狹hiệp 能năng 遍biến 。

所sở 以dĩ 下hạ 二nhị 結kết 示thị 三tam 義nghĩa 通thông 局cục 二nhị 初sơ 示thị 三tam 義nghĩa 對đối 教giáo 變biến 下hạ 等đẳng 字tự 恐khủng 誤ngộ 應ưng 作tác 義nghĩa 字tự 即tức 是thị 唯duy 圓viên 者giả 是thị 字tự 恐khủng 誤ngộ 應ưng 云vân 即tức 具cụ 唯duy 圓viên 以dĩ 此thử 文văn 正chánh 揀giản 造tạo 變biến 具cụ 三tam 義nghĩa 故cố 如như 上thượng 文văn 云vân 心tâm 變biến 復phục 通thông 應ưng 云vân 體thể 具cụ 文văn 句cú 記ký 亦diệc 云vân 唯duy 圓viên 即tức 觀quán 一nhất 念niệm 三tam 千thiên 三tam 諦đế 具cụ 足túc 是thị 故cố 須tu 云vân 即tức 具cụ 唯duy 圓viên 也dã 及cập 別biệt 後hậu 位vị 者giả 以dĩ 登đăng 地địa 同đồng 圓viên 故cố 故cố 文văn 句cú 記ký 云vân 別biệt 教giáo 初sơ 心tâm 亦diệc 且thả 破phá 陰ấm 後hậu 心tâm 能năng 見kiến 帝đế 網võng 之chi 土thổ/độ 也dã 。

故cố 藏tạng 下hạ 二nhị 釋thích 成thành 三tam 初sơ 約ước 四tứ 教giáo 明minh 造tạo 義nghĩa 以dĩ 造tạo 名danh 通thông 於ư 四tứ 教giáo 故cố 約ước 所sở 造tạo 多đa 少thiểu 更cánh 區khu 別biệt 之chi 別biệt 圓viên 造tạo 十thập 者giả 須tu 知tri 所sở 造tạo 十thập 界giới 雖tuy 同đồng 而nhi 別biệt 教giáo 但đãn 有hữu 事sự 造tạo 義nghĩa 圓viên 教giáo 有hữu 理lý 事sự 二nhị 造tạo 義nghĩa 然nhiên 由do 理lý 具cụ 方phương 有hữu 事sự 用dụng 觀quán 事sự 即tức 理lý 彼bỉ 彼bỉ 互hỗ 融dung 故cố 圓viên 教giáo 論luận 造tạo 即tức 是thị 具cụ 義nghĩa 廣quảng 如như 前tiền 說thuyết 。 此thử 六lục 及cập 十thập 等đẳng 者giả 謂vị 心tâm 造tạo 六lục 界giới 依y 正chánh 如như 藏tạng 通thông 所sở 談đàm 心tâm 造tạo 十thập 界giới 依y 正chánh 如như 別biệt 圓viên 所sở 談đàm 括quát 結kết 也dã 大đại 小Tiểu 乘Thừa 法pháp 不bất 出xuất 四tứ 教giáo 故cố 云vân 罄khánh 盡tận 由do 觀quán 去khứ 釋thích 出xuất 四tứ 教giáo 所sở 以dĩ 先tiên 標tiêu 示thị 觀quán 解giải 者giả 謂vị 依y 教giáo 開khai 解giải 依y 解giải 起khởi 觀quán 四tứ 種chủng 不bất 同đồng 故cố 云vân 異dị 也dã 各các 分phần/phân 二nhị 別biệt 者giả 界giới 內nội 雖tuy 同đồng 以dĩ 六lục 道đạo 為vi 境cảnh 而nhi 即tức 不bất 即tức 有hữu 殊thù 界giới 外ngoại 雖tuy 同đồng 以dĩ 十thập 界giới 為vi 境cảnh 而nhi 一nhất 心tâm 異dị 心tâm 有hữu 異dị 故cố 云vân 各các 分phần/phân 也dã 藏tạng 見kiến 去khứ 釋thích 出xuất 二nhị 別biệt 相tướng 狀trạng 藏tạng 見kiến 六lục 實thật 者giả 謂vị 六lục 道đạo 依y 正chánh 皆giai 是thị 實thật 有hữu 折chiết 滅diệt 方phương 空không 通thông 見kiến 無vô 生sanh 者giả 謂vị 體thể 六lục 道đạo 當đương 體thể 即tức 空không 如như 幻huyễn 如như 化hóa 。 本bổn 自tự 不bất 生sanh 。 今kim 則tắc 無vô 滅diệt 。 別biệt 見kiến 前tiền 後hậu 生sanh 滅diệt 者giả 但đãn 了liễu 心tâm 為vi 迷mê 解giải 之chi 本bổn 滅diệt 九cửu 方phương 見kiến 正chánh 因nhân 也dã 事sự 理lý 一nhất 念niệm 具cụ 足túc 者giả 事sự 境cảnh 無vô 邊biên 三tam 千thiên 收thu 盡tận 事sự 由do 理lý 變biến 全toàn 事sự 即tức 理lý 三tam 千thiên 一nhất 念niệm 故cố 云vân 具cụ 足túc 二nhị 造tạo 相tương/tướng 融dung 此thử 文văn 可khả 信tín 。

論luận 生sanh 下hạ 二nhị 對đối 簡giản 別biệt 圓viên 由do 此thử 二nhị 教giáo 俱câu 以dĩ 十thập 界giới 為vi 境cảnh 既ký 易dị 相tương/tướng 濫lạm 故cố 須tu 簡giản 之chi 論luận 生sanh 者giả 謂vị 別biệt 圓viên 俱câu 明minh 心tâm 生sanh 十thập 界giới 故cố 云vân 似tự 等đẳng 既ký 具cụ 不bất 具cụ 異dị 非phi 齊tề 等đẳng 也dã 輔phụ 行hành 云vân 大đại 小Tiểu 乘Thừa 俱câu 云vân 心tâm 生sanh 以dĩ 教giáo 權quyền 故cố 不bất 云vân 心tâm 具cụ 當đương 知tri 心tâm 生sanh 即tức 事sự 變biến 事sự 造tạo 異dị 名danh 而nhi 言ngôn 論luận 生sanh 不bất 云vân 論luận 變biến 造tạo 者giả 略lược 其kỳ 文văn 耳nhĩ 明minh 具cụ 別biệt 教giáo 不bất 詮thuyên 者giả 心tâm 造tạo 十thập 界giới 雖tuy 通thông 於ư 別biệt 心tâm 具cụ 十thập 界giới 唯duy 在tại 圓viên 融dung 是thị 以dĩ 別biệt 教giáo 心tâm 生sanh 但đãn 是thị 事sự 變biến 事sự 造tạo 圓viên 教giáo 心tâm 具cụ 三tam 千thiên 方phương 名danh 理lý 變biến 理lý 造tạo 變biến 造tạo 之chi 名danh 既ký 濫lạm 故cố 須tu 以dĩ 具cụ 簡giản 之chi 種chủng 具cụ 等đẳng 義nghĩa 者giả 種chủng 具cụ 謂vị 種chủng 性tánh 等đẳng 即tức 等đẳng 取thủ 體thể 量lượng 體thể 德đức 二nhị 義nghĩa 故cố 云vân 等đẳng 義nghĩa 委ủy 在tại 一nhất 家gia 教giáo 文văn 故cố 云vân 非phi 此thử 可khả 述thuật 又hựu 下hạ 文văn 當đương 辨biện 此thử 未vị 暇hạ 言ngôn 故cố 云vân 非phi 此thử 可khả 述thuật 滅diệt 九cửu 方phương 見kiến 者giả 別biệt 教giáo 初sơ 心tâm 亦diệc 了liễu 迷mê 悟ngộ 事sự 理lý 始thỉ 末mạt 自tự 他tha 同đồng 依y 一nhất 法Pháp 界Giới 但đãn 謂vị 真Chân 如Như 在tại 迷mê 能năng 生sanh 九cửu 界giới 以dĩ 覆phú 理lý 無vô 明minh 為vi 九cửu 界giới 因nhân 故cố 自tự 行hành 化hóa 他tha 皆giai 須tu 斷đoạn 九cửu 九cửu 盡tận 方phương 名danh 緣duyên 了liễu 具cụ 足túc 足túc 故cố 方phương 乃nãi 正chánh 因nhân 究cứu 顯hiển 所sở 以dĩ 然nhiên 者giả 。 由do 別biệt 教giáo 中trung 無vô 性tánh 德đức 九cửu 故cố 自tự 他tha 皆giai 斷đoạn 別biệt 修tu 緣duyên 了liễu 而nhi 嚴nghiêm 本bổn 有hữu 常thường 住trụ 法Pháp 身thân 。 故cố 云vân 滅diệt 九cửu 方phương 見kiến 心tâm 生sanh 十thập 界giới 良lương 在tại 此thử 矣hĩ 即tức 達đạt 九cửu 界giới 等đẳng 者giả 以dĩ 圓viên 教giáo 中trung 具cụ 性tánh 德đức 九cửu 故cố 故cố 達đạt 九cửu 界giới 三tam 道đạo 即tức 佛Phật 界giới 三tam 德đức 三tam 德đức 性tánh 融dung 具cụ 足túc 一nhất 切thiết 。 故cố 云vân 體thể 徧biến 。

客khách 曰viết 下hạ 三tam 再tái 徵trưng 具cụ 義nghĩa 三tam 初sơ 正chánh 問vấn 具cụ 義nghĩa 二nhị 初sơ 問vấn 問vấn 意ý 者giả 前tiền 段đoạn 諸chư 文văn 及cập 以dĩ 諸chư 問vấn 雖tuy 言ngôn 心tâm 體thể 具cụ 攝nhiếp 依y 正chánh 因nhân 果quả 三tam 無vô 差sai 別biệt 次thứ 云vân 諸chư 問vấn 且thả 令linh 識thức 妙diệu 境cảnh 而nhi 已dĩ 至chí 此thử 又hựu 云vân 即tức 具cụ 唯duy 圓viên 並tịnh 未vị 點điểm 示thị 具cụ 之chi 所sở 以dĩ 故cố 今kim 問vấn 之chi 。

余dư 曰viết 下hạ 二nhị 答đáp 答đáp 意ý 者giả 正chánh 由do 一nhất 念niệm 妄vọng 心tâm 即tức 三tam 諦đế 理lý 具cụ 足túc 三tam 千thiên 所sở 以dĩ 能năng 攝nhiếp 自tự 他tha 依y 正chánh 因nhân 果quả 之chi 法pháp 文văn 復phục 為vi 三tam 初sơ 示thị 三tam 千thiên 該cai 廣quảng 一nhất 家gia 所sở 立lập 等đẳng 者giả 即tức 指chỉ 止Chỉ 觀Quán 陰ấm 境cảnh 之chi 初sơ 觀quán 不bất 思tư 議nghị 境cảnh 文văn 也dã 理lý 具cụ 三tam 千thiên 者giả 止Chỉ 觀Quán 問vấn 云vân 一nhất 念niệm 具cụ 十thập 界giới 為vi 作tác 念niệm 具cụ 為vi 任nhậm 運vận 具cụ 答đáp 云vân 法pháp 性tánh 自tự 爾nhĩ 。 非phi 作tác 所sở 成thành 如như 一nhất 微vi 塵trần 。 具cụ 十thập 方phương 分phần/phân 又hựu 行hành 人nhân 必tất 先tiên 了liễu 心tâm 生sanh 十thập 界giới 方phương 信tín 心tâm 具cụ 三tam 千thiên 心tâm 能năng 生sanh 者giả 良lương 由do 體thể 具cụ 體thể 若nhược 不bất 具cụ 云vân 何hà 能năng 生sanh 其kỳ 猶do 水thủy 具cụ 波ba 性tánh 方phương 能năng 生sanh 波ba 是thị 故cố 先tiên 了liễu 水thủy 能năng 生sanh 波ba 方phương 信tín 水thủy 具cụ 波ba 性tánh 止Chỉ 觀Quán 以dĩ 思tư 議nghị 顯hiển 不bất 思tư 議nghị 。 即tức 此thử 意ý 也dã 故cố 輔phụ 行hành 云vân 思tư 議nghị 乃nãi 作tác 從tùng 心tâm 生sanh 說thuyết 不bất 思tư 議nghị 。 作tác 一nhất 心tâm 具cụ 說thuyết 以dĩ 生sanh 顯hiển 具cụ 也dã 古cổ 師sư 既ký 昧muội 此thử 旨chỉ 遂toại 棄khí 思tư 議nghị 之chi 文văn 如như 輔phụ 行hành 委ủy 破phá 故cố 曰viết 去khứ 正chánh 申thân 彼bỉ 問vấn 由do 念niệm 具cụ 三tam 千thiên 故cố 是thị 故cố 前tiền 云vân 具cụ 有hữu 因nhân 果quả 等đẳng 也dã 是thị 知tri 一nhất 家gia 學học 者giả 若nhược 不bất 精tinh 解giải 止Chỉ 觀Quán 不bất 思tư 議nghị 境cảnh 若nhược 性tánh 若nhược 修tu 若nhược 結kết 若nhược 譬thí 七thất 科khoa 文văn 旨chỉ 者giả 云vân 何hà 談đàm 無vô 情tình 有hữu 性tánh 云vân 何hà 示thị 一nhất 切thiết 唯duy 心tâm 云vân 何hà 了liễu 三tam 無vô 差sai 別biệt 云vân 何hà 明minh 諸chư 法pháp 實thật 相tướng 。 既ký 猶do 昧muội 此thử 若nhược 釋thích 玄huyền 義nghĩa 文văn 句cú 任nhậm 運vận 失thất 趣thú 若nhược 曉hiểu 斯tư 旨chỉ 諸chư 文văn 有hữu 歸quy 良lương 由do 止Chỉ 觀Quán 正chánh 顯hiển 所sở 傳truyền 所sở 以dĩ 委ủy 的đích 明minh 其kỳ 心tâm 體thể 諸chư 文văn 正chánh 明minh 教giáo 義nghĩa 曾tằng 未vị 點điểm 示thị 故cố 須tu 攬lãm 此thử 妙diệu 旨chỉ 往vãng 通thông 諸chư 文văn 乃nãi 至chí 止Chỉ 觀Quán 雖tuy 廣quảng 開khai 十thập 章chương 論luận 其kỳ 旨chỉ 趣thú 全toàn 歸quy 妙diệu 境cảnh 七thất 科khoa 之chi 義nghĩa 鹿lộc 幾kỷ 後hậu 德đức 一nhất 以dĩ 貫quán 之chi 因nhân 果quả 只chỉ 是thị 界giới 界giới 十thập 如như 六lục 界giới 為vi 凡phàm 四tứ 界giới 為vi 聖thánh 於ư 四tứ 聖thánh 中trung 二Nhị 乘Thừa 法Pháp 界Giới 為vi 小tiểu 菩Bồ 薩Tát 佛Phật 界giới 為vi 大đại 依y 即tức 國quốc 土độ 一nhất 千thiên 正chánh 即tức 假giả 實thật 二nhị 千thiên 己kỷ 心tâm 三tam 千thiên 名danh 自tự 生sanh 佛Phật 三tam 千thiên 名danh 他tha 既ký 我ngã 三tam 千thiên 徧biến 彼bỉ 三tam 千thiên 所sở 以dĩ 一nhất 念niệm 具cụ 於ư 自tự 他tha 依y 正chánh 等đẳng 法pháp 不bất 二nhị 門môn 云vân 他tha 生sanh 他tha 佛Phật 尚thượng 與dữ 心tâm 同đồng 即tức 此thử 意ý 也dã 所sở 變biến 處xứ 無vô 非phi 三tam 千thiên 者giả 一nhất 性tánh 本bổn 具cụ 是thị 能năng 變biến 即tức 理lý 造tạo 也dã 十thập 界giới 依y 正chánh 是thị 所sở 變biến 即tức 事sự 造tạo 也dã 不bất 變biến 隨tùy 緣duyên 理lý 即tức 事sự 故cố 十thập 界giới 依y 正chánh 炳bỉnh 然nhiên 差sai 別biệt 隨tùy 緣duyên 不bất 變biến 事sự 即tức 理lý 故cố 界giới 界giới 三tam 千thiên 未vị 始thỉ 改cải 移di 故cố 云vân 所sở 變biến 處xứ 無vô 非phi 三tam 千thiên 也dã 當đương 知tri 言ngôn 心tâm 性tánh 能năng 造tạo 諸chư 法pháp 者giả 豈khởi 可khả 如như 匠tượng 造tạo 物vật 有hữu 能năng 有hữu 所sở 邪tà 是thị 則tắc 全toàn 所sở 是thị 能năng 能năng 所sở 俱câu 泯mẫn 。 故cố 終chung 日nhật 隨tùy 緣duyên 終chung 日nhật 不bất 變biến 變biến 處xứ 無vô 非phi 三tam 千thiên 意ý 在tại 此thử 也dã 若nhược 曉hiểu 斯tư 旨chỉ 始thỉ 可khả 與dữ 言ngôn 心tâm 性tánh 已dĩ 矣hĩ 。

而nhi 此thử 下hạ 二nhị 示thị 三tam 千thiên 即tức 三tam 諦đế 三tam 千thiên 不bất 離ly 心tâm 性tánh 故cố 是thị 中trung 理lý 輔phụ 行hành 云vân 心tâm 性tánh 不bất 動động 假giả 立lập 中trung 名danh 也dã 心tâm 若nhược 定định 有hữu 不bất 可khả 令linh 無vô 心tâm 若nhược 定định 空không 不bất 可khả 令linh 有hữu 。 故cố 云vân 不bất 當đương 有hữu 無vô 以dĩ 不bất 定định 空không 故cố 三tam 千thiên 宛uyển 然nhiên 以dĩ 不bất 定định 有hữu 故cố 當đương 體thể 亡vong 泯mẫn 故cố 云vân 有hữu 無vô 自tự 爾nhĩ 自tự 爾nhĩ 即tức 自tự 然nhiên 也dã 請thỉnh 觀quán 今kim 文văn 全toàn 指chỉ 事sự 造tạo 即tức 是thị 心tâm 性tánh 故cố 云vân 所sở 變biến 處xứ 無vô 非phi 三tam 千thiên 等đẳng 如như 此thử 了liễu 知tri 。 方phương 識thức 無vô 情tình 有hữu 性tánh 故cố 觀quán 音âm 玄huyền 云vân 若nhược 觀quán 心tâm 空không 從tùng 心tâm 所sở 起khởi 。 一nhất 切thiết 皆giai 空không 。 假giả 中trung 亦diệc 爾nhĩ 所sở 起khởi 即tức 今kim 文văn 所sở 變biến 也dã 良lương 由do 所sở 變biến 全toàn 是thị 心tâm 性tánh 所sở 以dĩ 觀quán 心tâm 空không 假giả 中trung 即tức 諸chư 法pháp 空không 假giả 中trung 也dã 言ngôn 觀quán 理lý 造tạo 時thời 未vị 收thu 事sự 造tạo 者giả 幾kỷ 許hứa 誤ngộ 哉tai 幾kỷ 許hứa 誤ngộ 哉tai 何hà 以dĩ 去khứ 釋thích 成thành 三tam 諦đế 相tướng 實thật 相tướng 謂vị 心tâm 性tánh 雖tuy 空không 雖tuy 假giả 不bất 離ly 心tâm 性tánh 三tam 一nhất 本bổn 融dung 故cố 云vân 俱câu 實thật 相tướng 故cố 釋thích 成thành 中trung 諦đế 也dã 既ký 三tam 千thiên 即tức 心tâm 性tánh 故cố 知tri 心tâm 性tánh 即tức 是thị 三tam 千thiên 故cố 云vân 法pháp 爾nhĩ 具cụ 足túc 諸chư 法pháp 。 釋thích 成thành 俗tục 諦đế 也dã 而nhi 此thử 三tam 千thiên 當đương 體thể 亡vong 泯mẫn 故cố 云vân 法pháp 爾nhĩ 性tánh 本bổn 無vô 生sanh 釋thích 成thành 真Chân 諦Đế 也dã 三tam 諦đế 一nhất 心tâm 怡di 然nhiên 理lý 順thuận 法pháp 爾nhĩ 亦diệc 自tự 然nhiên 也dã 。

故cố 雖tuy 下hạ 三tam 結kết 體thể 性tánh 融dung 即tức 有hữu 而nhi 不bất 有hữu 者giả 三tam 千thiên 即tức 空không 中trung 故cố 輔phụ 行hành 云vân 空không 中trung 二nhị 體thể 二nhị 無vô 二nhị 也dã 心tâm 性tánh 不bất 動động 假giả 立lập 中trung 名danh 亡vong 泯mẫn 三tam 千thiên 假giả 立lập 空không 稱xưng 是thị 故cố 今kim 言ngôn 不bất 有hữu 即tức 空không 中trung 也dã 共cộng 而nhi 不bất 雜tạp 者giả 雖tuy 三tam 法pháp 互hỗ 遍biến 而nhi 彼bỉ 我ngã 宛uyển 然nhiên 大đại 意ý 云vân 一nhất 一nhất 身thân 土thổ/độ 體thể 常thường 同đồng 何hà 妨phương 心tâm 佛Phật 眾chúng 生sanh 異dị 離ly 亦diệc 不bất 分phân 者giả 如như 我ngã 一nhất 念niệm 具cụ 三tam 千thiên 法pháp 彼bỉ 彼bỉ 亦diệc 然nhiên 所sở 謂vị 地địa 獄ngục 眾chúng 生sanh 。 無vô 量lượng 一nhất 一nhất 三tam 千thiên 乃nãi 至chí 諸chư 佛Phật 。 無vô 量lượng 一nhất 一nhất 三tam 千thiên 以dĩ 我ngã 三tam 千thiên 攝nhiếp 無vô 不bất 遍biến 故cố 大đại 意ý 云vân 故cố 我ngã 身thân 心tâm 剎sát 塵trần 遍biến 諸chư 佛Phật 眾chúng 生sanh 亦diệc 復phục 然nhiên 。 亦diệc 無vô 所sở 在tại 者giả 雖tuy 各các 各các 互hỗ 遍biến 而nhi 遍biến 無vô 遍biến 相tương/tướng 故cố 無vô 所sở 在tại 大đại 意ý 云vân 諸chư 法pháp 諸chư 塵trần 諸chư 剎sát 身thân 其kỳ 體thể 寂tịch 然nhiên 無vô 自tự 性tánh 也dã 。

客khách 曰viết 下hạ 二nhị 問vấn 所sở 依y 部bộ 教giáo 二nhị 初sơ 問vấn 於ư 中trung 先tiên 領lãnh 解giải 其kỳ 理lý 者giả 即tức 指chỉ 心tâm 具cụ 三tam 千thiên 三tam 諦đế 之chi 理lý 也dã 決quyết 定định 如như 是thị 。 故cố 云vân 必tất 然nhiên 此thử 為vi 憑bằng 教giáo 者giả 謂vị 信tín 仰ngưỡng 此thử 說thuyết 以dĩ 作tác 永vĩnh 劫kiếp 依y 憑bằng 之chi 教giáo 法pháp 也dã 下hạ 文văn 云vân 自tự 爾nhĩ 永vĩnh 劫kiếp 唯duy 奉phụng 持trì 之chi 為vi 通thông 等đẳng 者giả 正chánh 問vấn 所sở 依y 部bộ 教giáo 也dã 如như 上thượng 所sở 談đàm 三tam 千thiên 之chi 法pháp 為vi 通thông 依y 諸chư 部bộ 大Đại 乘Thừa 立lập 義nghĩa 為vi 專chuyên 在tại 一nhất 經kinh 立lập 義nghĩa 邪tà 。

余dư 曰viết 下hạ 二nhị 答đáp 二nhị 初sơ 明minh 所sở 依y 旁bàng 正chánh 於ư 中trung 先tiên 歎thán 所sở 問vấn 言ngôn 甚thậm 善thiện 者giả 謂vị 能năng 問vấn 三tam 千thiên 之chi 理lý 所sở 依y 經kinh 教giáo 則tắc 令linh 後hậu 代đại 知tri 一nhất 家gia 所sở 立lập 三tam 千thiên 之chi 義nghĩa 出xuất 自tự 妙diệu 經kinh 非phi 師sư 己kỷ 見kiến 既ký 與dữ 經kinh 合hợp 則tắc 使sử 聞văn 此thử 理lý 者giả 信tín 心tâm 彌di 篤đốc 久cửu 久cửu 流lưu 通thông 誠thành 由do 此thử 問vấn 故cố 歎thán 云vân 甚thậm 善thiện 雖tuy 則tắc 去khứ 正chánh 明minh 旁bàng 正chánh 通thông 依y 一nhất 切thiết 大đại 部bộ 者giả 謂vị 華hoa 嚴nghiêm 依y 正chánh 不bất 二nhị 大đại 集tập 染nhiễm 淨tịnh 融dung 通thông 乃nãi 至chí 涅Niết 槃Bàn 。 佛Phật 性tánh 周chu 遍biến 等đẳng 文văn 立lập 此thử 一nhất 念niệm 三tam 千thiên 之chi 義nghĩa 也dã 然nhiên 諸chư 部bộ 雖tuy 俱câu 有hữu 此thử 義nghĩa 文văn 旨chỉ 顯hiển 著trứ 其kỳ 唯duy 法pháp 華hoa 良lương 由do 開khai 顯hiển 故cố 也dã 故cố 今kim 所sở 立lập 正chánh 依y 法pháp 華hoa 故cố 云vân 指chỉ 的đích 。

故cố 方phương 下hạ 二nhị 正chánh 引dẫn 法pháp 華hoa 二nhị 初sơ 引dẫn 經kinh 文văn 如như 是thị 相tương/tướng 等đẳng 者giả 等đẳng 取thủ 餘dư 九cửu 如như 是thị 謂vị 如như 是thị 性tánh 體thể 乃nãi 至chí 本bổn 末mạt 。

當đương 知tri 下hạ 二nhị 釋thích 經kinh 意ý 即tức 是thị 轉chuyển 釋thích 諸chư 法pháp 實thật 相tướng 。 者giả 既ký 云vân 諸chư 法pháp 故cố 實thật 相tướng 即tức 十thập 既ký 云vân 實thật 相tướng 故cố 十thập 即tức 實thật 相tướng 故cố 指chỉ 十thập 如như 名danh 為vi 轉chuyển 釋thích 此thử 即tức 天thiên 台thai 大đại 師sư 依y 義nghĩa 讀đọc 文văn 凡phàm 為vi 三tam 轉chuyển 初sơ 以dĩ 如như 為vi 句cú 即tức 空không 也dã 次thứ 以dĩ 相tương/tướng 性tánh 等đẳng 為vi 句cú 相tương/tướng 性tánh 不bất 同đồng 即tức 假giả 也dã 次thứ 以dĩ 是thị 為vi 句cú 如như 於ư 中trung 道đạo 實thật 相tướng 之chi 是thị 即tức 中trung 也dã 以dĩ 一nhất 一nhất 界giới 具cụ 三tam 諦đế 故cố 今kim 文văn 從tùng 便tiện 小tiểu 不bất 次thứ 第đệ 實thật 相tướng 無vô 相tướng 等đẳng 者giả 只chỉ 中trung 道đạo 無vô 二nhị 邊biên 相tương/tướng 名danh 為vi 空không 耳nhĩ 當đương 知tri 空không 中trung 體thể 一nhất 名danh 異dị 問vấn 圓viên 融dung 三tam 諦đế 其kỳ 體thể 即tức 一nhất 何hà 但đãn 空không 中trung 體thể 一nhất 邪tà 答đáp 實thật 爾nhĩ 今kim 且thả 就tựu 即tức 假giả 獨độc 是thị 建kiến 立lập 空không 中trung 俱câu 是thị 亡vong 泯mẫn 故cố 云vân 空không 中trung 體thể 一nhất 也dã 。

客khách 曰viết 下hạ 三tam 問vấn 三tam 千thiên 二nhị 初sơ 問vấn 謂vị 所sở 依y 部bộ 教giáo 十thập 如như 之chi 義nghĩa 雖tuy 聞văn 命mạng 矣hĩ 三tam 千thiên 之chi 法pháp 今kim 猶do 暗ám 然nhiên 故cố 問vấn 云vân 何hà 三tam 千thiên 。

余dư 曰viết 下hạ 二nhị 答đáp 二nhị 初sơ 正chánh 答đáp 二nhị 初sơ 正chánh 示thị 三tam 千thiên 三tam 初sơ 正chánh 示thị 三tam 千thiên 義nghĩa 二nhị 初sơ 依y 法pháp 華hoa 明minh 界giới 如như 實thật 相tướng 必tất 諸chư 法pháp 者giả 法pháp 華hoa 既ký 云vân 諸chư 法pháp 實thật 相tướng 。 當đương 知tri 實thật 相tướng 必tất 具cụ 諸chư 法pháp 如như 舉cử 摩ma 尼ni 必tất 具cụ 眾chúng 寶bảo 諸chư 法pháp 必tất 十thập 如như 者giả 一nhất 言ngôn 諸chư 法pháp 不bất 出xuất 十thập 如như 因nhân 果quả 法pháp 也dã 以dĩ 南nam 嶽nhạc 讀đọc 文văn 皆giai 以dĩ 如như 為vi 句cú 末mạt 故cố 云vân 十thập 如như 也dã 十thập 如như 必tất 十thập 界giới 者giả 若nhược 非phi 十thập 界giới 約ước 誰thùy 論luận 於ư 相tương/tướng 性tánh 體thể 力lực 等đẳng 既ký 有hữu 十thập 界giới 必tất 有hữu 陰ấm 身thân 及cập 所sở 居cư 土thổ/độ 諸chư 法pháp 實thật 相tướng 。 其kỳ 意ý 若nhược 是thị 三tam 千thiên 之chi 說thuyết 則tắc 可khả 知tri 矣hĩ 。

又hựu 依y 下hạ 二nhị 依y 大đại 經kinh 大đại 論luận 立lập 三tam 世thế 間gian 十thập 界giới 雖tuy 必tất 有hữu 身thân 土thổ/độ 而nhi 法pháp 華hoa 無vô 文văn 故cố 准chuẩn 大đại 經kinh 大đại 論luận 立lập 三tam 世thế 間gian 故cố 大đại 論luận 釋thích 百bách 八bát 三tam 昧muội 中trung 至chí 釋thích 能năng 照chiếu 一nhất 切thiết 。 世thế 間gian 三tam 昧muội 云vân 得đắc 是thị 三tam 昧muội 。 故cố 能năng 照chiếu 三tam 種chủng 世thế 間gian 謂vị 眾chúng 生sanh 世thế 間gian 。 住trú 處xứ 世thế 間gian 五ngũ 陰ấm 世thế 間gian 至chí 釋thích 一nhất 切thiết 住trú 處xứ 。 三tam 昧muội 云vân 得đắc 是thị 三tam 昧muội 者giả 。 樂nhạo/nhạc/lạc 住trụ 世thế 間gian 不bất 樂nhạo 住trụ 非phi 世thế 間gian 以dĩ 世thế 間gian 有hữu 無vô 常thường 過quá 故cố 世thế 間gian 有hữu 三tam 種chủng 亦diệc 如như 前tiền 列liệt 非phi 世thế 間gian 者giả 無vô 一nhất 切thiết 法pháp 大đại 可khả 畏úy 處xứ 且thả 指chỉ 有hữu 漏lậu 名danh 為vi 世thế 間gian 二Nhị 乘Thừa 所sở 依y 名danh 非phi 世thế 間gian 故cố 云vân 可khả 畏úy 大đại 經kinh 十thập 六lục 梵Phạm 行hạnh 品phẩm 釋thích 十thập 號hiệu 中trung 至chí 釋thích 世Thế 間Gian 解Giải 中trung 云vân 有hữu 六lục 種chủng 世thế 間gian 一nhất 者giả 世thế 間gian 名danh 五ngũ 陰ấm (# 五ngũ 陰ấm 世thế 間gian )# 又hựu 世thế 間gian 者giả 十thập 方phương 阿a 僧tăng 祇kỳ 世thế 界giới 。 (# 國quốc 土độ 世thế 間gian )# 又hựu 世thế 間gian 者giả 一nhất 切thiết 凡phàm 夫phu 。 (# 六lục 界giới 眾chúng 生sanh )# 又hựu 世thế 間gian 者giả 名danh 蓮liên 華hoa (# 二Nhị 乘Thừa )# 又hựu 世thế 間gian 者giả 謂vị 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 (# 亦diệc 攝nhiếp 二Nhị 乘Thừa )# 又hựu 世thế 間gian 者giả 名danh 為vi 五ngũ 欲dục (# 更cánh 立lập 因nhân 法pháp 世thế 間gian )# 故cố 知tri 六lục 種chủng 雖tuy 加gia 因nhân 法pháp 亦diệc 不bất 出xuất 三tam 以dĩ 十thập 如như 中trung 含hàm 因nhân 法pháp 故cố 今kim 家gia 依y 義nghĩa 開khai 十thập 法Pháp 界Giới 各các 三tam 世thế 間gian 文văn 云vân 世thế 界giới 者giả 間gian 即tức 界giới 義nghĩa 故cố 有hữu 三tam 千thiên 者giả 夫phu 一nhất 念niệm 心tâm 具cụ 十thập 法Pháp 界Giới 一nhất 法Pháp 界Giới 又hựu 具cụ 十thập 法Pháp 界Giới 即tức 百bách 法Pháp 界Giới 一nhất 法Pháp 界Giới 具cụ 三tam 十thập 種chủng 世thế 間gian 。 以dĩ 三tam 世thế 間gian 皆giai 具cụ 相tương/tướng 性tánh 等đẳng 故cố 百bách 法Pháp 界Giới 即tức 具cụ 三tam 千thiên 種chủng 世thế 間gian 若nhược 非phi 三tam 千thiên 攝nhiếp 則tắc 不bất 徧biến 若nhược 非phi 圓viên 心tâm 不bất 攝nhiếp 三tam 千thiên 故cố 三tam 千thiên 總tổng 別biệt 空không 假giả 中trung 具cụ 如như 止Chỉ 觀Quán 及cập 廣quảng 記ký 中trung 者giả 即tức 指chỉ 陰ấm 入nhập 境cảnh 初sơ 觀quán 不bất 思tư 議nghị 文văn 並tịnh 此thử 段đoạn 輔phụ 行hành 記ký 文văn 也dã 今kim 文văn 略lược 指chỉ 三tam 千thiên 出xuất 於ư 經kinh 論luận 廣quảng 引dẫn 文văn 義nghĩa 如như 輔phụ 行hành 中trung 故cố 云vân 廣quảng 記ký 。

故cố 知tri 下hạ 二nhị 結kết 三tam 千thiên 理lý 徧biến 因nhân 謂vị 九cửu 界giới 果quả 謂vị 佛Phật 界giới 又hựu 因nhân 謂vị 五ngũ 即tức 果quả 謂vị 究cứu 竟cánh 凡phàm 謂vị 六lục 凡phàm 聖thánh 謂vị 四tứ 聖thánh 恆hằng 具cụ 三tam 千thiên 者giả 止Chỉ 觀Quán 云vân 三tam 千thiên 在tại 一nhất 念niệm 心tâm 若nhược 無vô 心tâm 而nhi 已dĩ 介giới 爾nhĩ 有hữu 心tâm 即tức 具cụ 三tam 千thiên 亦diệc 不bất 言ngôn 一nhất 心tâm 在tại 前tiền 一nhất 切thiết 法pháp 在tại 後hậu 亦diệc 不bất 言ngôn 一nhất 切thiết 。 法pháp 在tại 前tiền 一nhất 心tâm 在tại 後hậu 故cố 云vân 恆hằng 具cụ 而nhi 此thử 三tam 千thiên 彼bỉ 彼bỉ 互hỗ 遍biến 。

是thị 故cố 下hạ 三tam 引dẫn 經kinh 結kết 歎thán 顯hiển 三tam 千thiên 圓viên 極cực 唯duy 佛Phật 即tức 釋Thích 迦Ca 與dữ 佛Phật 即tức 十thập 方phương 三tam 世thế 。 三tam 千thiên 究cứu 顯hiển 故cố 故cố 云vân 究cứu 盡tận 二Nhị 乘Thừa 謂vị 兩lưỡng 教giáo 二Nhị 乘Thừa 菩Bồ 薩Tát 謂vị 三tam 教giáo 菩Bồ 薩Tát 六Lục 度Độ 。 菩Bồ 薩Tát 義nghĩa 同đồng 人nhân 天thiên 通thông 教giáo 不bất 退thoái 斷đoạn 界giới 內nội 惑hoặc 不bất 知tri 別biệt 理lý 別biệt 教giáo 地địa 前tiền 亦diệc 有hữu 證chứng 位vị 不bất 退thoái 行hành 不bất 退thoái 良lương 以dĩ 前tiền 三tam 教giáo 人nhân 未vị 聞văn 開khai 顯hiển 並tịnh 不bất 能năng 知tri 此thử 一nhất 念niệm 中trung 具cụ 足túc 三tam 千thiên 三tam 諦đế 之chi 理lý 也dã 。

是thị 故cố 下hạ 二nhị 結kết 示thị 三tam 千thiên 二nhị 初sơ 結kết 示thị 三tam 千thiên 理lý 性tánh 為vi 大đại 教giáo 之chi 本bổn 二nhị 初sơ 正chánh 明minh 法pháp 華hoa 當đương 以dĩ 是thị 故cố 二nhị 字tự 貫quán 下hạ 諸chư 句cú 謂vị 七thất 軸trục 之chi 文văn 若nhược 機cơ 若nhược 慈từ 若nhược 法pháp 若nhược 喻dụ 本bổn 證chứng 迹tích 施thí 莫mạc 不bất 皆giai 以dĩ 三tam 千thiên 三tam 諦đế 而nhi 為vi 宗tông 本bổn 是thị 知tri 身thân 子tử 三tam 請thỉnh 由do 未vị 解giải 一nhất 念niệm 三tam 千thiên 理lý 故cố 如Như 來Lai 略lược 廣quảng 開khai 權quyền 明minh 出xuất 世thế 意ý 正chánh 為vi 顯hiển 示thị 此thử 三tam 千thiên 理lý 故cố 諸chư 佛Phật 既ký 爾nhĩ 釋Thích 迦Ca 亦diệc 然nhiên 故cố 云vân 仰ngưỡng 同đồng 等đẳng 復phục 為vi 中trung 根căn 舉cử 高cao 廣quảng 大đại 車xa 為ví 喻dụ 以dĩ 廣quảng 喻dụ 其kỳ 三tam 千thiên 以dĩ 高cao 喻dụ 其kỳ 三tam 諦đế 下hạ 根căn 未vị 曉hiểu 乃nãi 次thứ 宿túc 世thế 因nhân 緣duyên 。 示thị 之chi 謂vị 昔tích 大đại 通thông 佛Phật 時thời 覆phú 講giảng 法Pháp 華hoa 正chánh 談đàm 此thử 理lý 又hựu 以dĩ 寶bảo 所sở 而nhi 曉hiểu 喻dụ 之chi 。 唯duy 證chứng 於ư 此thử 者giả 明minh 三tam 千thiên 為vi 本bổn 久cửu 本bổn 者giả 也dã 謂vị 復phục 得đắc 長trường 遠viễn 壽thọ 由do 證chứng 此thử 三tam 千thiên 理lý 故cố 根căn 敗bại 等đẳng 者giả 次thứ 明minh 為vi 機cơ 緣duyên 獲hoạch 益ích 之chi 本bổn 根căn 敗bại 適thích 復phục 者giả 適thích 近cận 也dã 始thỉ 也dã 此thử 乃nãi 法pháp 華hoa 之chi 前tiền 謂vị 二Nhị 乘Thừa 為vi 根căn 敗bại 洎kịp 至chí 法pháp 華hoa 開khai 顯hiển 云vân 汝nhữ 等đẳng 所sở 行hành 。 是thị 菩Bồ 薩Tát 道Đạo 。 根căn 始thỉ 還hoàn 生sanh 故cố 云vân 適thích 復phục 受thọ 八bát 相tương/tướng 記ký 故cố 云vân 獲hoạch 記ký 皆giai 由do 二Nhị 乘Thừa 本bổn 具cụ 三tam 千thiên 理lý 故cố 故cố 能năng 適thích 復phục 及cập 受thọ 記ký 等đẳng 此thử 即tức 明minh 三tam 千thiên 為vi 迹tích 門môn 得đắc 益ích 之chi 本bổn 也dã 菩Bồ 薩Tát 疑nghi 除trừ 等đẳng 者giả 若nhược 除trừ 權quyền 疑nghi 則tắc 菩Bồ 薩Tát 獲hoạch 益ích 通thông 於ư 迹tích 門môn 今kim 文văn 正chánh 約ước 除trừ 近cận 疑nghi 耳nhĩ 故cố 下hạ 句cú 即tức 云vân 損tổn 生sanh 增tăng 道đạo 謂vị 聞văn 佛Phật 壽thọ 長trường 遠viễn 。 損tổn 變biến 易dị 生sanh 增tăng 圓viên 妙diệu 道đạo 入nhập 真chân 因nhân 位vị 則tắc 分phần/phân 顯hiển 三tam 千thiên 初sơ 發phát 心tâm 即tức 初sơ 住trụ 訖ngật 補bổ 處xứ 即tức 等đẳng 覺giác 如như 經Kinh 云vân 一nhất 生sanh 當đương 得đắc 。 菩Bồ 提Đề 等đẳng 如như 分phân 別biệt 功công 德đức 。 品phẩm 疏sớ/sơ 文văn 所sở 明minh 豈khởi 有hữu 餘dư 途đồ 者giả 謂vị 除trừ 三tam 千thiên 外ngoại 更cánh 無vô 別biệt 途đồ 故cố 云vân 並tịnh 託thác 於ư 此thử 即tức 明minh 三tam 千thiên 為vi 本bổn 門môn 得đắc 益ích 之chi 本bổn 若nhược 正chánh 宗tông 可khả 識thức 豈khởi 迷mê 流lưu 通thông 一nhất 句cú 一nhất 偈kệ 。 之chi 言ngôn 彌di 可khả 信tín 也dã 三tam 德đức 三tam 軌quỹ 之chi 說thuyết 皎hiệu 若nhược 目mục 前tiền 若nhược 得đắc 此thử 意ý 廣quảng 演diễn 於ư 八bát 年niên 不bất 出xuất 乎hồ 一nhất 念niệm 經kinh 五ngũ 十thập 小tiểu 劫kiếp 。 詎cự 動động 於ư 剎sát 那na 例lệ 知tri 一nhất 代đại 逗đậu 機cơ 居cư 于vu 心tâm 性tánh 十thập 方phương 佛Phật 事sự 宛uyển 然nhiên 矚chú 目mục 法Pháp 界Giới 根căn 性tánh 覽lãm 而nhi 易dị 通thông 隨tùy 宜nghi 所sở 說thuyết 。 咸hàm 歸quy 藏tạng 理lý 由do 前tiền 下hạ 二nhị 簡giản 前tiền 四tứ 味vị 謂vị 四tứ 味vị 非phi 不bất 談đàm 圓viên 頓đốn 三tam 千thiên 之chi 理lý 鹿lộc 菀# 雖tuy 復phục 但đãn 小tiểu 約ước 秘bí 密mật 論luận 有hữu 聞văn 圓viên 之chi 者giả 但đãn 由do 兼kiêm 等đẳng 未vị 暢sướng 本bổn 懷hoài 故cố 云vân 部bộ 非phi 究cứu 竟cánh 法pháp 。 華hoa 既ký 其kỳ 開khai 顯hiển 故cố 獨độc 推thôi 功công 所sở 以dĩ 向hướng 云vân 指chỉ 的đích 妙diệu 境cảnh 出xuất 自tự 法pháp 華hoa 也dã 涅Niết 槃Bàn 雖tuy 是thị 醍đề 醐hồ 為vi 末mạt 代đại 故cố 兼kiêm 權quyền 而nhi 說thuyết 前tiền 文văn 備bị 明minh 。

當đương 知tri 下hạ 二nhị 結kết 示thị 一nhất 家gia 行hành 法pháp 得đắc 大đại 教giáo 之chi 源nguyên 謂vị 一nhất 念niệm 三tam 千thiên 既ký 是thị 大đại 教giáo 之chi 本bổn 故cố 知tri 一nhất 家gia 所sở 立lập 十thập 乘thừa 觀quán 法pháp 得đắc 其kỳ 宗tông 源nguyên 言ngôn 一Nhất 乘Thừa 十thập 觀quán 者giả 開khai 顯hiển 圓viên 乘thừa 具cụ 此thử 十thập 法Pháp 。 是thị 故cố 大đại 車xa 唯duy 喻dụ 此thử 十thập 故cố 曰viết 一Nhất 乘Thừa 十thập 觀quán 三tam 昧muội 正chánh 體thể 只chỉ 是thị 三tam 千thiên 三tam 諦đế 之chi 理lý 是thị 知tri 觀quán 法pháp 非phi 十thập 對đối 根căn 有hữu 殊thù 雖tuy 復phục 根căn 殊thù 但đãn 是thị 一nhất 不bất 思tư 議nghị 觀quán 觀quán 不bất 思tư 議nghị 境cảnh 乃nãi 至chí 離ly 愛ái 不bất 離ly 境cảnh 故cố 況huống 復phục 不bất 思tư 議nghị 境cảnh 智trí 即tức 境cảnh 是thị 觀quán 是thị 故cố 十thập 法pháp 是thị 其kỳ 正chánh 體thể 普phổ 現hiện 色sắc 身thân 。 之chi 所sở 依y 者giả 由do 於ư 十thập 觀quán 觀quán 於ư 三tam 千thiên 三tam 諦đế 故cố 成thành 道Đạo 時thời 稱xưng 此thử 本bổn 理lý 一nhất 身thân 一nhất 念niệm 徧biến 於ư 法Pháp 界Giới 。 由do 之chi 果quả 用dụng 者giả 因nhân 用dụng 十thập 觀quán 觀quán 一nhất 念niệm 三tam 千thiên 正chánh 因nhân 之chi 理lý 故cố 至chí 果quả 上thượng 顯hiển 發phát 有hữu 其kỳ 大đại 用dụng 緣duyên 了liễu 行hành 性tánh 由do 之chi 能năng 顯hiển 者giả 此thử 即tức 修tu 德đức 緣duyên 了liễu 以dĩ 十thập 法pháp 成thành 乘thừa 具cụ 兼kiêm 脩tu 性tánh 性tánh 種chủng 正chánh 行hạnh 為vi 了liễu 助trợ 開khai 為vi 緣duyên 十thập 法pháp 能năng 成thành 緣duyên 了liễu 故cố 云vân 由do 之chi 能năng 顯hiển 性tánh 德đức 緣duyên 了liễu 所sở 開khai 發phát 也dã 者giả 性tánh 德đức 雖tuy 本bổn 具cụ 緣duyên 了liễu 由do 未vị 加gia 行hành 但đãn 名danh 正chánh 因nhân 若nhược 十thập 觀quán 圓viên 觀quán 即tức 本bổn 具cụ 緣duyên 了liễu 自tự 然nhiên 開khai 發phát 。 以dĩ 其kỳ 理lý 具cụ 轉chuyển 成thành 修tu 具cụ 一nhất 一nhất 脩tu 具cụ 咸hàm 即tức 理lý 具cụ 故cố 也dã 真chân 伊y 所sở 喻dụ 正chánh 喻dụ 所sở 觀quán 三tam 千thiên 三tam 諦đế 之chi 理lý 也dã 大đại 車xa 所sở 至chí 者giả 所sở 至chí 即tức 極cực 果quả 究cứu 竟cánh 三tam 千thiên 之chi 理lý 是thị 知tri 大đại 車xa 通thông 該cai 六lục 即tức 理lý 性tánh 車xa 體thể 具cụ 度độ 資tư 成thành 白bạch 牛ngưu 觀quán 照chiếu 如như 此thử 三tam 軌quỹ 在tại 一nhất 念niệm 心tâm 即tức 理lý 性tánh 也dã 聞văn 名danh 起khởi 觀quán 名danh 為vi 等đẳng 賜tứ 諸chư 子tử 。 乘thừa 乘thừa 入nhập 位vị 不bất 同đồng 故cố 有hữu 觀quán 行hành 相tương 似tự 等đẳng 別biệt 乃nãi 至chí 四tứ 方phương 直trực 至chí 道Đạo 場Tràng 。 故cố 指chỉ 道Đạo 場Tràng 以dĩ 為vi 所sở 至chí 當đương 知tri 文văn 中trung 七thất 句cú 雖tuy 顯hiển 十thập 觀quán 而nhi 能năng 所sở 不bất 同đồng 正chánh 體thể 所sở 依y 所sở 開khai 發phát 所sở 喻dụ 所sở 至chí 皆giai 約ước 十thập 觀quán 所sở 觀quán 三tam 千thiên 之chi 理lý 由do 之chi 果quả 用dụng 及cập 由do 之chi 能năng 顯hiển 即tức 全toàn 約ước 能năng 觀quán 十thập 觀quán 能năng 所sở 交giao 映ánh 其kỳ 旨chỉ 可khả 知tri 諸chư 大Đại 乘Thừa 意ý 准chuẩn 例lệ 可khả 知tri 者giả 一nhất 家gia 所sở 立lập 十thập 乘thừa 觀quán 法pháp 非phi 但đãn 得đắc 法Pháp 華hoa 涅Niết 槃Bàn 之chi 宗tông 極cực 亦diệc 得đắc 華hoa 嚴nghiêm 大đại 集tập 諸chư 圓viên 頓đốn 經kinh 之chi 宗tông 極cực 也dã 故cố 云vân 可khả 知tri 。

子tử 得đắc 下hạ 二nhị 結kết 勸khuyến 可khả 謂vị 久cửu 種chủng 者giả 沉trầm 運vận 居cư 像tượng 末mạt 聞văn 此thử 圓viên 乘thừa 自tự 非phi 宿túc 植thực 善thiện 根căn 。 誠thành 為vi 難nan 遇ngộ 我ngã 等đẳng 心tâm 遊du 理lý 外ngoại 即tức 野dã 客khách 也dã 得đắc 聞văn 此thử 論luận 由do 久cửu 種chủng 也dã 再tái 思tư 良lương 導đạo 永vĩnh 佩bội 大đại 恩ân 中trung 心tâm 藏tạng 之chi 何hà 日nhật 忘vong 之chi 勤cần 而nhi 習tập 之chi 者giả 勸khuyến 如như 說thuyết 而nhi 觀quán 令linh 其kỳ 成thành 熟thục 。 未vị 來lai 相tương 遇ngộ 必tất 定định 得đắc 脫thoát 。

於ư 是thị 下hạ 三tam 流lưu 通thông 分phần/phân 五ngũ 初sơ 願nguyện 傳truyền 此thử 法pháp 欲dục 報báo 大đại 恩ân 悲bi 喜hỷ 交giao 集tập 。 者giả 悲bi 昔tích 不bất 悟ngộ 喜hỷ 今kim 得đắc 聞văn 悲bi 他tha 不bất 聞văn 喜hỷ 已dĩ 得đắc 悟ngộ 故cố 云vân 交giao 集tập 投đầu 身thân 莫mạc 報báo 者giả 謂vị 縱túng/tung 如như 雪Tuyết 山Sơn 童đồng 子tử 投đầu 身thân 酬thù 羅la 剎sát 偈kệ 者giả 亦diệc 莫mạc 能năng 報báo 今kim 日nhật 獎tưởng 導đạo 之chi 恩ân 粉phấn 骨cốt 寧ninh 酬thù 者giả 縱túng/tung 如như 波ba 崘# 為vi 見kiến 曇đàm 無vô 竭kiệt 出xuất 髓tủy 賣mại 身thân 者giả 亦diệc 不bất 能năng 酬thù 今kim 日nhật 教giáo 授thọ 之chi 德đức 也dã 故cố 涅Niết 槃Bàn 後hậu 分phần/phân 須tu 跋bạt 自tự 敘tự 云vân 蒙mông 如Như 來Lai 因nhân 得đắc 入nhập 正Chánh 法Pháp 竊thiết 自tự 惟duy 忖thốn 累lũy 劫kiếp 碎toái 軀khu 未vị 能năng 報báo 須tu 臾du 之chi 恩ân 。 唯duy 以dĩ 此thử 義nghĩa 等đẳng 者giả 既ký 投đầu 身thân 粉phấn 骨cốt 不bất 能năng 酬thù 報báo 唯duy 應ưng 以dĩ 此thử 一nhất 念niệm 三tam 千thiên 之chi 義nghĩa 隨tùy 其kỳ 方phương 處xứ 。 轉chuyển 為vì 他tha 說thuyết 以dĩ 報báo 德đức 耳nhĩ 故cố 經Kinh 云vân 若nhược 不bất 傳truyền 法pháp 化hóa 眾chúng 生sanh 除trừ 此thử 無vô 能năng 報báo 恩ân 者giả 質chất 其kỳ 可khả 否phủ/bĩ 故cố 云vân 如như 何hà 。

余dư 曰viết 下hạ 二nhị 為vi 示thị 流lưu 通thông 方phương 軌quỹ 二nhị 初sơ 引dẫn 聖thánh 教giáo 為vi 證chứng 二nhị 初sơ 引dẫn 教giáo 明minh 聖thánh 位vị 鑒giám 機cơ 泛phiếm 證chứng 方phương 軌quỹ 然nhiên 未vị 下hạ 二nhị 引dẫn 教giáo 明minh 凡phàm 位vị 未vị 鑒giám 正chánh 證chứng 方phương 軌quỹ 亦diệc 可khả 者giả 不bất 定định 之chi 意ý 謂vị 末mạt 代đại 凡phàm 師sư 既ký 未vị 知tri 機cơ 應ưng 從tùng 容dung 設thiết 化hóa 令linh 彼bỉ 獲hoạch 益ích 又hựu 有hữu 二nhị 意ý 一nhất 者giả 樂nhạo 法Pháp 難nạn/nan 問vấn 者giả 即tức 依y 安an 樂lạc 行hành 二nhị 者giả 不bất 樂nhạo 欲dục 與dữ 結kết 緣duyên 即tức 依y 常thường 不bất 輕khinh 等đẳng 但đãn 以dĩ 大đại 答đáp 者giả 經Kinh 云vân 有hữu 所sở 難nan 問vấn 。 不bất 以dĩ 小Tiểu 乘Thừa 法Pháp 答đáp 。 但đãn 以dĩ 大Đại 乘Thừa 。 而nhi 為vi 解giải 說thuyết 。 故cố 疏sớ/sơ 釋thích 云vân 若nhược 見kiến 無vô 大đại 機cơ 而nhi 說thuyết 小tiểu 得đắc 方phương 便tiện 益ích 若nhược 不bất 見kiến 無vô 大đại 而nhi 說thuyết 小tiểu 妨phương 其kỳ 大đại 緣duyên 等đẳng 是thị 不bất 見kiến 但đãn 說thuyết 大đại 無vô 咎cữu 不bất 輕khinh 憙hí 根căn 而nhi 強cường/cưỡng 毒độc 之chi 者giả 法pháp 華hoa 云vân 乃nãi 至chí 遠viễn 見kiến 四tứ 眾chúng 。 亦diệc 復phục 故cố 往vãng 。 禮lễ 拜bái 讚tán 歎thán 。 而nhi 作tác 是thị 言ngôn 。 我ngã 不bất 敢cảm 輕khinh 於ư 汝nhữ 等đẳng 。 汝nhữ 等đẳng 皆giai 當đương 作tác 佛Phật 。 四tứ 眾chúng 之chi 中trung 。 有hữu 生sanh 瞋sân 恚khuể 。 心tâm 不bất 淨tịnh 者giả 。 惡ác 口khẩu 罵mạ 詈lị 。 乃nãi 至chí 云vân 彼bỉ 時thời 四tứ 眾chúng 。 以dĩ 瞋sân 恚khuể 輕khinh 賤tiện 我ngã 故cố 。 二nhị 百bách 億ức 劫kiếp 常thường 不bất 值trị 佛Phật 。 不bất 聞văn 法Pháp 不bất 見kiến 僧Tăng 千thiên 劫kiếp 於ư 阿A 鼻Tỳ 獄Ngục 受thọ 大đại 苦khổ 惱não 。 畢tất 是thị 罪tội 已dĩ 。 復phục 遇ngộ 常Thường 不Bất 輕Khinh 菩Bồ 薩Tát 。 教giáo 化hóa 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。 大đại 論luận 云vân 過quá 去khứ 師sư 子tử 音âm 王vương 佛Phật 滅diệt 後hậu 有hữu 二nhị 比Bỉ 丘Khâu 。 一nhất 名danh 憙hí 根căn 二nhị 名danh 勝thắng 意ý 喜hỷ 根căn 容dung 儀nghi 質chất 直trực 不bất 捨xả 世thế 法pháp 亦diệc 不bất 分phân 別biệt 。 善thiện 法Pháp 惡ác 法pháp 。 喜Hỷ 根Căn 弟đệ 子tử 。 聰thông 明minh 樂nhạo 聞văn 深thâm 義nghĩa 其kỳ 師sư 不bất 讚tán 少thiểu 欲dục 持trì 戒giới 頭đầu 陀đà 。 等đẳng 但đãn 說thuyết 諸chư 法pháp 實thật 相tướng 。 語ngứ 弟đệ 子tử 言ngôn 。 婬dâm 欲dục 癡si 相tương/tướng 即tức 是thị 實thật 相tướng 。 無vô 所sở 罣quái 礙ngại 。 以dĩ 是thị 方phương 便tiện 。 於ư 眾chúng 人nhân 中trung 。 無vô 瞋sân 無vô 悔hối 得đắc 無Vô 生Sanh 忍Nhẫn 。 於ư 意ý 法pháp 中trung 不bất 動động 如như 山sơn 。 勝thắng 意ý 持trì 戒giới 頭đầu 陀đà 。 四tứ 禪thiền 弟đệ 子tử 鈍độn 根căn 多đa 求cầu 分phân 別biệt 乃nãi 至chí 勝thắng 意ý 語ngứ 諸chư 比Bỉ 丘Khâu 。 當đương 知tri 喜hỷ 根căn 誑cuống 惑hoặc 諸chư 人nhân 入nhập 邪tà 見kiến 中trung 其kỳ 言ngôn 婬dâm 欲dục 是thị 無vô 礙ngại 法pháp 是thị 時thời 喜hỷ 根căn 作tác 是thị 念niệm 言ngôn 。 是thị 人nhân 大đại 瞋sân 惡ác 業nghiệp 所sở 覆phú 當đương 墮đọa 大đại 罪tội 我ngã 今kim 當đương 為vì 。 說thuyết 甚thậm 深thâm 法Pháp 。 作tác 後hậu 世thế 因nhân 即tức 集tập 眾chúng 僧Tăng 一nhất 時thời 說thuyết 偈kệ 云vân 婬dâm 欲dục 即tức 是thị 道đạo 恚khuể 癡si 亦diệc 復phục 然nhiên 等đẳng 七thất 十thập 餘dư 行hành 偈kệ 三tam 萬vạn 天thiên 子tử 得đắc 無Vô 生Sanh 忍Nhẫn 。 八bát 千thiên 聲Thanh 聞Văn 皆giai 得đắc 解giải 脫thoát 。 勝thắng 意ý 即tức 時thời 身thân 陷hãm 地địa 獄ngục 受thọ 千thiên 萬vạn 億ức 歲tuế 苦khổ 出xuất 生sanh 人nhân 中trung 七thất 十thập 四tứ 萬vạn 世thế 常thường 被bị 誹phỉ 謗báng 。 無vô 量lượng 劫kiếp 中trung 。 不bất 聞văn 佛Phật 名danh 。 是thị 罪tội 漸tiệm 薄bạc 得đắc 聞văn 佛Phật 法Pháp 出xuất 家gia 。 為vi 道đạo 而nhi 復phục 捨xả 戒giới 如như 是thị 六lục 萬vạn 二nhị 千thiên 。 世thế 常thường 捨xả 於ư 戒giới 無vô 量lượng 世thế 中trung 。 雖tuy 作tác 沙Sa 門Môn 。 雖tuy 不bất 捨xả 戒giới 諸chư 根căn 暗ám 鈍độn 喜hỷ 根căn 今kim 於ư 東đông 方phương 作tác 佛Phật 。 土thổ/độ 號hiệu 寶bảo 嚴nghiêm 佛Phật 號hiệu 光quang 逾du 日nhật 月nguyệt 爾nhĩ 時thời 勝thắng 意ý 即tức 我ngã 身thân 是thị 。 當đương 知tri 不bất 輕khinh 喜hỷ 根căn 皆giai 是thị 疆cương 為vi 宣tuyên 說thuyết 圓viên 頓đốn 之chi 法pháp 彼bỉ 實thật 不bất 樂nhạo 與dữ 作tác 遠viễn 因nhân 初sơ 雖tuy 謗báng 法pháp 墮đọa 苦khổ 後hậu 終chung 得đắc 脫thoát 猶do 如như 置trí 毒độc 食thực 中trung 心tâm 性tánh 正chánh 因nhân 譬thí 之chi 於ư 食thực 聞văn 了liễu 因nhân 法pháp 猶do 如như 置trí 毒độc 後hậu 時thời 毒độc 發phát 必tất 死tử 無vô 疑nghi 。 故cố 而nhi 云vân 而nhi 強cường/cưỡng 毒độc 之chi 首thủ 楞lăng 嚴nghiêm 者giả 即tức 首Thủ 楞Lăng 嚴Nghiêm 三Tam 昧Muội 。 經kinh 羅la 什thập 翻phiên 者giả 今kim 引dẫn 此thử 經Kinh 證chứng 不bất 輕khinh 喜hỷ 根căn 強cường/cưỡng 毒độc 之chi 事sự 謗báng 法pháp 墮đọa 獄ngục 如như 因Nhân 地Địa 倒đảo 又hựu 因nhân 果quả 種chủng 未vị 來lai 得đắc 脫thoát 如như 因Nhân 地Địa 起khởi 。

應ưng 運vận 下hạ 二nhị 正chánh 示thị 流lưu 通thông 方phương 軌quỹ 二nhị 初sơ 勸khuyến 誡giới 應ưng 運vận 大đại 悲bi 等đẳng 者giả 謂vị 起khởi 大đại 悲bi 愍mẫn 。 傷thương 未vị 悟ngộ 順thuận 彼bỉ 所sở 習tập 點điểm 示thị 心tâm 具cụ 若nhược 為vi 勝thắng 他tha 以dĩ 圓viên 訶ha 偏thiên 名danh 惱não 他tha 說thuyết 何hà 者giả 既ký 未vị 知tri 機cơ 儻thảng 本bổn 無vô 大đại 機cơ 疆cương 以dĩ 圓viên 訶ha 乖quai 心tâm 成thành 惱não 偏thiên 既ký 被bị 訶ha 圓viên 復phục 未vị 解giải 前tiền 疑nghi 後hậu 悔hối 偏thiên 圓viên 俱câu 失thất 豈khởi 非phi 惱não 他tha 若nhược 在tại 聖thánh 位vị 善thiện 鑒giám 機cơ 緣duyên 知tri 因nhân 折chiết 伏phục 而nhi 得đắc 益ích 者giả 方phương 可khả 彈đàn 訶ha 觀quán 時thời 進tiến 否phủ/bĩ 者giả 彼bỉ 若nhược 信tín 心tâm 順thuận 教giáo 即tức 為vi 點điểm 示thị 心tâm 具cụ 彼bỉ 若nhược 憚đạn 教giáo 成thành 諍tranh 應ứng 用dụng 不bất 輕khinh 之chi 法pháp 故cố 云vân 進tiến 否phủ/bĩ 順thuận 彼bỉ 所sở 習tập 名danh 護hộ 彼bỉ 意ý 故cố 。 安an 樂lạc 行hành 云vân 不bất 樂nhạo 說thuyết 人nhân 。 及cập 經Kinh 典điển 過quá 。 況huống 安an 樂lạc 行hành 中trung 正chánh 示thị 末mạt 代đại 流lưu 通thông 之chi 式thức 示thị 彼bỉ 心tâm 具cụ 名danh 順thuận 本bổn 懷hoài 以dĩ 佛Phật 出xuất 世thế 本bổn 意ý 在tại 此thử 。

若nhược 有hữu 下hạ 二nhị 正chánh 示thị 方phương 軌quỹ 二nhị 初sơ 對đối 順thuận 教giáo 求cầu 益ích 者giả 用dụng 安an 樂lạc 行hành 所sở 示thị 方phương 法pháp 四tứ 初sơ 對đối 未vị 稟bẩm 權quyền 教giáo 者giả 直trực 示thị 大đại 法pháp 二nhị 初sơ 直trực 示thị 佛Phật 性tánh 妙diệu 理lý 二nhị 初sơ 顯hiển 示thị 三tam 義nghĩa 三tam 初sơ 示thị 種chủng 性tánh 全toàn 是thị 理lý 性tánh 三tam 因nhân 者giả 煩phiền 惱não 即tức 了liễu 因nhân 性tánh 結kết 業nghiệp 即tức 緣duyên 因nhân 性tánh 苦khổ 道đạo 即tức 正chánh 因nhân 性tánh 此thử 從tùng 當đương 體thể 敵địch 對đối 相tương/tướng 翻phiên 即tức 事sự 理lý 因nhân 果quả 迷mê 悟ngộ 縛phược 脫thoát 等đẳng 始thỉ 終chung 理lý 一nhất 波ba 水thủy 之chi 義nghĩa 准chuẩn 望vọng 可khả 知tri 又hựu 復phục 應ưng 知tri 百bách 界giới 三tam 道đạo 皆giai 即tức 三tam 因nhân 三tam 一nhất 相tương/tướng 融dung 不bất 離ly 一nhất 念niệm 然nhiên 百bách 界giới 即tức 屬thuộc 體thể 德đức 今kim 且thả 示thị 種chủng 性tánh 令linh 其kỳ 知tri 有hữu 耳nhĩ 申thân 未vị 等đẳng 者giả 發phát 心tâm 謂vị 聞văn 名danh 識thức 體thể 即tức 起khởi 圓viên 信tín 也dã 加gia 行hành 謂vị 加gia 修tu 正chánh 助trợ 即tức 立lập 圓viên 行hành 也dã 由do 未vị 曾tằng 發phát 心tâm 。 故cố 無vô 脩tu 德đức 了liễu 因nhân 由do 未vị 曾tằng 加gia 行hành 故cố 無vô 修tu 德đức 緣duyên 因nhân 上thượng 句cú 省tỉnh 曾tằng 下hạ 句cú 省tỉnh 由do 文văn 之chi 體thể 也dã 由do 未vị 或hoặc 作tác 由do 來lai 者giả 誤ngộ 同đồng 名danh 正chánh 因nhân 者giả 眾chúng 生sanh 無vô 始thỉ 性tánh 雖tuy 具cụ 三tam 以dĩ 在tại 迷mê 故cố 從tùng 理lý 立lập 名danh 故cố 理lý 中trung 三tam 皆giai 為vi 迷mê 攝nhiếp 故cố 合hợp 性tánh 為vi 一nhất 同đồng 名danh 正chánh 因nhân 種chủng 類loại 之chi 三tam 亦diệc 為vi 所sở 合hợp 所sở 以dĩ 涅Niết 槃Bàn 亦diệc 從tùng 合hợp 說thuyết 故cố 云vân 正chánh 性tánh 問vấn 發phát 心tâm 加gia 行hành 為vi 在tại 何hà 位vị 答đáp 即tức 名danh 字tự 位vị 中trung 依y 圓viên 頓đốn 解giải 立lập 十thập 乘thừa 行hành 也dã 若nhược 爾nhĩ 何hà 故cố 前tiền 云vân 智trí 三tam 是thị 名danh 字tự 位vị 合hợp 而nhi 為vi 一nhất 。 是thị 了liễu 因nhân 邪tà 答đáp 名danh 字tự 位vị 既ký 發phát 心tâm 加gia 行hành 則tắc 實thật 具cụ 緣duyên 了liễu 若nhược 望vọng 觀quán 行hành 成thành 就tựu 入nhập 五ngũ 品phẩm 中trung 則tắc 名danh 字tự 但đãn 受thọ 了liễu 名danh 五ngũ 品phẩm 十thập 信tín 別biệt 得đắc 緣duyên 稱xưng 與dữ 奪đoạt 雖tuy 爾nhĩ 其kỳ 實thật 緣duyên 了liễu 位vị 位vị 有hữu 之chi 且thả 如như 五ngũ 品phẩm 六lục 根căn 俱câu 用dụng 十thập 乘thừa 即tức 此thử 十thập 乘thừa 兼kiêm 乎hồ 脩tu 性tánh 性tánh 種chủng 正chánh 行hạnh 為vi 了liễu 助trợ 開khai 為vi 緣duyên 故cố 緣duyên 了liễu 所sở 照chiếu 即tức 是thị 正chánh 因nhân 斯tư 則tắc 理lý 性tánh 之chi 三tam 轉chuyển 成thành 修tu 境cảnh 智trí 行hành 各các 三tam 良lương 由do 於ư 此thử 但đãn 從tùng 強cường/cưỡng 受thọ 名danh 並tịnh 束thúc 三tam 從tùng 一nhất 二nhị 修tu 一nhất 性tánh 約ước 位vị 如như 前tiền 是thị 故cố 諸chư 文văn 約ước 修tu 以dĩ 說thuyết 緣duyên 了liễu 各các 三tam 或hoặc 但đãn 論luận 理lý 性tánh 始thỉ 終chung 具cụ 三tam 如như 云vân 三tam 道đạo 三tam 德đức 三tam 佛Phật 性tánh 等đẳng 又hựu 一nhất 家gia 緣duyên 了liễu 之chi 位vị 深thâm 淺thiển 與dữ 奪đoạt 非phi 止chỉ 一nhất 途đồ 若nhược 法pháp 華hoa 壽thọ 量lượng 疏sớ/sơ 文văn 則tắc 住trụ 前tiền 通thông 是thị 緣duyên 因nhân 初sơ 住trụ 真chân 證chứng 顯hiển 了liễu 乃nãi 是thị 了liễu 因nhân 以dĩ 約ước 聲Thanh 聞Văn 聞văn 經Kinh 得đắc 記ký 即tức 入nhập 初sơ 住trụ 故cố 若nhược 藥dược 草thảo 疏sớ/sơ 文văn 至chí 于vu 究cứu 竟cánh 名danh 為vi 智trí 三tam 中trung 間gian 四tứ 即tức 悉tất 為vi 行hành 三tam 所sở 攝nhiếp 以dĩ 順thuận 經kinh 文văn 究cứu 竟cánh 至chí 於ư 。 一Nhất 切Thiết 智Trí 地địa 。 故cố 若nhược 玄huyền 文văn 行hành 妙diệu 之chi 初sơ 以dĩ 理lý 即tức 為vi 性tánh 三tam 名danh 字tự 為vi 智trí 三tam 觀quán 行hành 相tương 似tự 為vi 行hành 三tam 以dĩ 三tam 法pháp 妙diệu 顯hiển 在tại 初sơ 住trụ 故cố 故cố 以dĩ 緣duyên 了liễu 並tịnh 在tại 住trụ 前tiền 故cố 不bất 二nhị 門môn 云vân 境cảnh 本bổn 具cụ 三tam 依y 理lý 生sanh 解giải 故cố 名danh 智trí 等đẳng 是thị 故cố 一nhất 家gia 所sở 談đàm 不bất 出xuất 諸chư 意ý 若nhược 的đích 示thị 初sơ 心tâm 修tu 性tánh 須tu 依y 玄huyền 文văn 而nhi 與dữ 今kim 文văn 其kỳ 意ý 正chánh 等đẳng 。 又hựu 修tu 性tánh 之chi 名danh 通thông 於ư 別biệt 教giáo 別biệt 教giáo 雖tuy 有hữu 修tu 性tánh 之chi 語ngữ 三tam 皆giai 在tại 性tánh 而nhi 不bất 互hỗ 融dung 故cố 成thành 別biệt 義nghĩa 若nhược 三tam 皆giai 在tại 修tu 前tiền 後hậu 而nhi 得đắc 道Đạo 理lý 成thành 縱túng/tung 當đương 知tri 圓viên 教giáo 若nhược 性tánh 若nhược 修tu 三tam 皆giai 圓viên 妙diệu 此thử 修tu 性tánh 是thị 一nhất 家gia 喉hầu 衿# 之chi 義nghĩa 後hậu 學học 多đa 惑hoặc 故cố 此thử 勤cần 勤cần 問vấn 止Chỉ 觀Quán 十thập 法pháp 成thành 乘thừa 安an 忍nhẫn 唯duy 約ước 五ngũ 品phẩm 離ly 愛ái 但đãn 在tại 六lục 根căn 向hướng 何hà 故cố 云vân 名danh 字tự 等đẳng 位vị 修tu 十thập 乘thừa 邪tà 答đáp 有hữu 通thông 有hữu 別biệt 通thông 則tắc 位vị 位vị 俱câu 修tu 十thập 法pháp 即tức 如như 法Pháp 華hoa 玄huyền 義nghĩa 一nhất 實thật 位vị 中trung 始thỉ 自tự 名danh 字tự 修tu 行hành 十thập 乘thừa 得đắc 入nhập 初sơ 品phẩm 乃nãi 至chí 分phần/phân 真chân 皆giai 須tu 用dụng 十thập 止Chỉ 觀Quán 為vi 對đối 三tam 根căn 故cố 作tác 別biệt 說thuyết 以dĩ 通thông 貫quán 別biệt 彼bỉ 此thử 互hỗ 明minh 。

既ký 信tín 下hạ 二nhị 示thị 體thể 量lượng 先tiên 示thị 種chủng 性tánh 如như 指chỉ 一nhất 波ba 即tức 水thủy 次thứ 示thị 體thể 量lượng 如như 示thị 水thủy 遍biến 百bách 川xuyên 內nội 謂vị 六lục 根căn 外ngoại 謂vị 六lục 塵trần 以dĩ 心tâm 性tánh 體thể 遍biến 外ngoại 內nội 不bất 唯duy 專chuyên 內nội 外ngoại 故cố 非phi 內nội 外ngoại 遍biến 虗hư 空không 者giả 虗hư 空không 雖tuy 廣quảng 心tâm 性tánh 亦diệc 遍biến 與dữ 諸chư 佛Phật 體thể 同đồng 故cố 云vân 同đồng 諸chư 佛Phật 與dữ 眾chúng 生sanh 性tánh 等đẳng 故cố 云vân 等đẳng 法Pháp 界Giới 故cố 不bất 二nhị 門môn 云vân 十thập 方phương 諸chư 佛Phật 法Pháp 。 界giới 有hữu 情tình 一nhất 切thiết 無vô 殊thù 性tánh 體thể 咸hàm 徧biến 也dã 。

既ký 信tín 下hạ 三tam 示thị 體thể 德đức 二nhị 初sơ 正chánh 示thị 體thể 德đức 常thường 具cụ 三tam 千thiên 既ký 了liễu 性tánh 德đức 須tu 知tri 本bổn 徧biến 之chi 性tánh 常thường 具cụ 三tam 千thiên 依y 正chánh 融dung 通thông 與dữ 佛Phật 無vô 二nhị 。 如như 了liễu 水thủy 遍biến 百bách 川xuyên 須tu 知tri 一nhất 波ba 水thủy 處xứ 本bổn 具cụ 百bách 川xuyên 眾chúng 波ba 之chi 性tánh 也dã 是thị 知tri 談đàm 法Pháp 界Giới 指chỉ 真Chân 如Như 者giả 意ý 不bất 及cập 此thử 具cụ 諸chư 佛Phật 等đẳng 者giả 諸chư 佛Phật 已dĩ 成thành 。 眾chúng 生sanh 但đãn 具cụ 諸chư 佛Phật 得đắc 互hỗ 融dung 之chi 用dụng 眾chúng 生sanh 具cụ 互hỗ 融dung 之chi 理lý 故cố 舉cử 果quả 成thành 以dĩ 示thị 性tánh 具cụ 塵trần 身thân 與dữ 法Pháp 身thân 量lượng 同đồng 故cố 一nhất 身thân 即tức 一nhất 切thiết 身thân 塵trần 國quốc 與dữ 寂tịch 光quang 無vô 異dị 故cố 一nhất 土thổ/độ 即tức 一nhất 切thiết 土thổ/độ 此thử 即tức 三Tam 身Thân 不bất 二nhị 四tứ 土thổ/độ 體thể 一nhất 身thân 土thổ/độ 相tương/tướng 即tức 者giả 上thượng 之chi 二nhị 句cú 猶do 是thị 依y 正chánh 各các 自tự 論luận 融dung 復phục 須tu 曉hiểu 了liễu 依y 正chánh 不bất 二nhị 四tứ 土thổ/độ 即tức 三Tam 身Thân 三Tam 身Thân 即tức 四tứ 土thổ/độ 三tam 四tứ 互hỗ 融dung 不bất 離ly 心tâm 性tánh 故cố 身thân 說thuyết 時thời 即tức 名danh 土thổ/độ 說thuyết 講giảng 者giả 但đãn 云vân 剎sát 說thuyết 眾chúng 生sanh 說thuyết 而nhi 不bất 思tư 剎sát 及cập 眾chúng 生sanh 皆giai 為vi 能năng 說thuyết 所sở 被bị 者giả 誰thùy 良lương 由do 不bất 思tư 眾chúng 生sanh 剎sát 性tánh 若nhược 得đắc 此thử 意ý 彼bỉ 此thử 互hỗ 明minh 大đại 小tiểu 一nhất 多đa 者giả 即tức 八bát 自tự 在tại 中trung 二nhị 也dã 大đại 經kinh 二nhị 十thập 一nhất 云vân 一nhất 者giả 一nhất 多đa 示thị 一nhất 身thân 以dĩ 為vi 多đa 身thân 身thân 數số 大đại 小tiểu 如như 微vi 塵trần 充sung 滿mãn 十thập 方phương 。 如Như 來Lai 身thân 實thật 非phi 塵trần 以dĩ 自tự 在tại 故cố 。 現hiện 微vi 塵trần 身thân 二nhị 者giả 小tiểu 大đại 示thị 一nhất 塵trần 身thân 滿mãn 大Đại 千Thiên 界Giới 三tam 者giả 輕khinh 重trọng 以dĩ 滿mãn 大Đại 千Thiên 之chi 身thân 輕khinh 舉cử 飛phi 空không 實thật 無vô 輕khinh 重trọng 四tứ 者giả 色sắc 心tâm 如Như 來Lai 一nhất 心tâm 安an 住trụ 不bất 動động 。 所sở 可khả 示thị 化hóa 無vô 量lượng 形hình 類loại 五ngũ 者giả 根căn 六lục 根căn 互hỗ 用dụng 六lục 者giả 得đắc 得đắc 一nhất 切thiết 法pháp 。 如Như 來Lai 之chi 心tâm 亦diệc 無vô 得đắc 想tưởng 七thất 者giả 說thuyết 演diễn 一nhất 偈kệ 經kinh 無vô 量lượng 劫kiếp 。 義nghĩa 亦diệc 不bất 盡tận 八bát 者giả 身thân 如Như 來Lai 徧biến 滿mãn 一nhất 切thiết 處xứ 如như 虗hư 空không 不bất 可khả 得đắc 見kiến 。 文văn 中trung 略lược 舉cử 前tiền 二nhị 意ý 該cai 後hậu 六lục 眾chúng 生sanh 雖tuy 無vô 八bát 種chủng 自tự 在tại 。 之chi 用dụng 而nhi 具cụ 自tự 在tại 之chi 性tánh 例lệ 如như 具cụ 身thân 土thổ/độ 故cố 云vân 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 諸chư 佛Phật 得đắc 斯tư 大đại 用dụng 正chánh 由do 三tam 千thiên 理lý 顯hiển 眾chúng 生sanh 理lý 具cụ 三tam 千thiên 與dữ 佛Phật 既ký 等đẳng 故cố 云vân 有hữu 性tánh 。

若nhược 世thế 下hạ 二nhị 兼kiêm 斥xích 他tha 宗tông 唯duy 立lập 淨tịnh 性tánh 三tam 初sơ 第đệ 一nhất 重trọng/trùng 三tam 初sơ 敘tự 唯duy 有hữu 清thanh 淨tịnh 。 性tánh 者giả 但đãn 謂vị 真Chân 如Như 自tự 性tánh 清thanh 淨tịnh 。 隨tùy 緣duyên 能năng 為vi 染nhiễm 淨tịnh 不bất 了liễu 真Chân 如Như 淨tịnh 性tánh 本bổn 具cụ 三tam 千thiên 染nhiễm 淨tịnh 依y 正chánh 等đẳng 法pháp 其kỳ 猶do 但đãn 謂vị 水thủy 濕thấp 能năng 為vi 清thanh 濁trược 波ba 水thủy 不bất 了liễu 水thủy 濕thấp 本bổn 具cụ 清thanh 濁trược 波ba 水thủy 之chi 性tánh 也dã 加gia 彼bỉ 萬vạn 行hạnh 者giả 彼bỉ 字tự 恐khủng 誤ngộ 應ưng 作tác 修tu 字tự 為vi 功công 用dụng 體thể 者giả 如như 他tha 云vân 真Chân 如Như 之chi 法Pháp 。 體thể 性tánh 空không 淨tịnh 被bị 無vô 明minh 煩phiền 惱não 。 垢cấu 染nhiễm 故cố 須tu 持trì 戒giới 定định 慧tuệ 種chủng 種chủng 薰huân 修tu 至chí 果quả 方phương 有hữu 淨tịnh 用dụng 此thử 即tức 因nhân 中trung 萬vạn 行hạnh 為vi 果quả 上thượng 功công 用dụng 之chi 體thể 也dã 此thử 乃nãi 當đương 途đồ 宗tông 教giáo 所sở 談đàm 學học 者giả 共cộng 知tri 。

此thử 乃nãi 下hạ 二nhị 破phá 佛Phật 果Quả 既ký 只chỉ 是thị 本bổn 來lai 淨tịnh 性tánh 有hữu 用dụng 則tắc 反phản 成thành 佛Phật 有hữu 生sanh 性tánh 果quả 上thượng 大đại 用dụng 既ký 是thị 修tu 成thành 則tắc 眾chúng 生sanh 在tại 迷mê 但đãn 有hữu 淨tịnh 性tánh 淨tịnh 性tánh 既ký 不bất 具cụ 大đại 用dụng 何hà 名danh 眾chúng 生sanh 有hữu 佛Phật 性tánh 邪tà 況huống 涅Niết 槃Bàn 極cực 唱xướng 正chánh 示thị 生sanh 有hữu 佛Phật 性tánh 云vân 何hà 立lập 義nghĩa 特đặc 違vi 彼bỉ 經kinh 是thị 知tri 若nhược 了liễu 今kim 家gia 生sanh 佛Phật 三tam 千thiên 始thỉ 終chung 一nhất 貫quán 既ký 諸chư 佛Phật 得đắc 互hỗ 融dung 之chi 事sự 故cố 眾chúng 生sanh 有hữu 互hỗ 融dung 之chi 理lý 則tắc 眾chúng 生sanh 有hữu 佛Phật 性tánh 之chi 說thuyết 坦thản 然nhiên 明minh 白bạch 既ký 了liễu 生sanh 具cụ 佛Phật 性tánh 亦diệc 知tri 佛Phật 具cụ 生sanh 性tánh 以dĩ 生sanh 具cụ 佛Phật 性tánh 故cố 遇ngộ 緣duyên 善thiện 發phát 成thành 佛Phật 界giới 人nhân 以dĩ 佛Phật 具cụ 生sanh 性tánh 故cố 為vi 機cơ 所sở 擊kích 起khởi 九cửu 界giới 應ưng 他tha 人nhân 明minh 闡xiển 提đề 斷đoạn 善thiện 盡tận 為vi 阿a 黎lê 邪tà 識thức 所sở 薰huân 更cánh 能năng 起khởi 善thiện 黎lê 邪tà 即tức 是thị 無vô 記ký 無vô 明minh 善thiện 惡ác 依y 持trì 為vi 一nhất 切thiết 種chủng 子tử 。 闡xiển 提đề 不bất 斷đoạn 無vô 記ký 無vô 明minh 故cố 還hoàn 生sanh 善thiện 佛Phật 斷đoạn 無vô 記ký 無vô 明minh 盡tận 無vô 所sở 可khả 薰huân 故cố 惡ác 不bất 復phục 還hoàn 生sanh 若nhược 欲dục 以dĩ 惡ác 化hóa 物vật 但đãn 作tác 神thần 通thông 變biến 現hiện 。 度độ 眾chúng 生sanh 耳nhĩ 此thử 乃nãi 作tác 意ý 方phương 能năng 起khởi 惡ác 非phi 任nhậm 運vận 化hóa 全toàn 是thị 思tư 議nghị 之chi 事sự 何hà 異dị 外ngoại 道đạo 。 邪tà 通thông 無vô 謀mưu 而nhi 化hóa 之chi 言ngôn 翻phiên 成thành 妄vọng 矣hĩ 如như 鏡kính 現hiện 像tượng 之chi 喻dụ 無vô 所sở 用dụng 焉yên 諒# 此thử 未vị 聞văn 性tánh 惡ác 之chi 名danh 抑ức 亦diệc 全toàn 昧muội 性tánh 善thiện 之chi 理lý 須tu 知tri 佛Phật 果Quả 有hữu 性tánh 惡ác 故cố 名danh 不bất 斷đoạn 。 無vô 修tu 惡ác 故cố 名danh 不bất 常thường 若nhược 脩tu 性tánh 俱câu 盡tận 則tắc 全toàn 是thị 斷đoạn 不bất 得đắc 為vi 不bất 斷đoạn 不bất 常thường 。 也dã 是thị 則tắc 闡xiển 提đề 性tánh 善thiện 不bất 斷đoạn 還hoàn 生sanh 善thiện 根căn 如Như 來Lai 性tánh 惡ác 不bất 斷đoạn 還hoàn 能năng 起khởi 惡ác 雖tuy 起khởi 於ư 惡ác 而nhi 是thị 解giải 心tâm 是thị 故cố 如Như 來Lai 。 達đạt 而nhi 不bất 染nhiễm 闡xiển 提đề 染nhiễm 而nhi 不bất 達đạt 此thử 為vi 異dị 也dã 一nhất 家gia 學học 者giả 請thỉnh 以dĩ 修tu 性tánh 善thiện 惡ác 之chi 義nghĩa 。 不bất 常thường 不bất 斷đoạn 。 之chi 言ngôn 一nhất 一nhất 甄chân 分phần/phân 勤cần 勤cần 簡giản 別biệt 則tắc 因nhân 理lý 果quả 用dụng 思tư 過quá 半bán 矣hĩ 不bất 斷đoạn 而nhi 斷đoạn 旨chỉ 在tại 其kỳ 中trung 三tam 無vô 下hạ 三tam 勸khuyến 華hoa 嚴nghiêm 既ký 示thị 心tâm 造tạo 諸chư 法pháp 乃nãi 結kết 會hội 生sanh 佛Phật 皆giai 然nhiên 豈khởi 非phi 理lý 性tánh 各các 造tạo 三tam 千thiên 彼bỉ 此thử 互hỗ 徧biến 方phương 名danh 無vô 差sai 乃nãi 順thuận 涅Niết 槃Bàn 有hữu 性tánh 之chi 義nghĩa 若nhược 謂vị 眾chúng 生sanh 。 但đãn 有hữu 淨tịnh 性tánh 佛Phật 果Quả 修tu 成thành 大đại 用dụng 者giả 則tắc 差sai 別biệt 宛uyển 然nhiên 各các 造tạo 安an 在tại 徵trưng 證chứng 也dã 驗nghiệm 也dã 今kim 云vân 生sanh 佛Phật 俱câu 具cụ 三tam 千thiên 乃nãi 有hữu 無vô 差sai 之chi 文văn 為vi 其kỳ 證chứng 驗nghiệm 寄ký 言ngôn 於ư 講giảng 說thuyết 之chi 者giả 。 勿vật 負phụ 背bối/bội 此thử 經Kinh 而nhi 云vân 但đãn 立lập 淨tịnh 性tánh 也dã 問vấn 華hoa 嚴nghiêm 既ký 云vân 心tâm 造tạo 種chủng 種chủng 豈khởi 非phi 本bổn 有hữu 淨tịnh 性tánh 能năng 隨tùy 緣duyên 造tạo 作tác 邪tà 何hà 須tu 堅kiên 立lập 性tánh 中trung 具cụ 諸chư 法pháp 乎hồ 答đáp 性tánh 若nhược 不bất 具cụ 云vân 何hà 能năng 造tạo 當đương 知tri 能năng 造tạo 全toàn 由do 性tánh 具cụ 譬thí 如như 水thủy 能năng 造tạo 波ba 只chỉ 由do 水thủy 具cụ 波ba 性tánh 是thị 以dĩ 一nhất 家gia 所sở 立lập 永vĩnh 異dị 諸chư 宗tông 靈linh 鷲thứu 親thân 聞văn 良lương 在tại 此thử 矣hĩ 故cố 知tri 他tha 宗tông 所sở 談đàm 雖tuy 至chí 融dung 即tức 既ký 不bất 論luận 具cụ 融dung 義nghĩa 未vị 明minh 若nhược 望vọng 今kim 宗tông 非phi 圓viên 非phi 別biệt 復phục 非phi 藏tạng 通thông 比tỉ 斥xích 雖tuy 然nhiên 與dữ 而nhi 論luận 之chi 得đắc 一nhất 分phần/phân 圓viên 義nghĩa 也dã 。

若nhược 言ngôn 下hạ 二nhị 第đệ 二nhị 重trọng/trùng 二nhị 初sơ 敘tự 此thử 由do 前tiền 難nạn/nan 而nhi 生sanh 縱túng/tung 彼bỉ 轉chuyển 計kế 故cố 云vân 若nhược 言ngôn 前tiền 有hữu 淨tịnh 性tánh 至chí 果quả 有hữu 用dụng 既ký 乖quai 眾chúng 生sanh 有hữu 性tánh 之chi 說thuyết 復phục 背bối/bội 三tam 無vô 差sai 別biệt 之chi 文văn 故cố 轉chuyển 計kế 云vân 凡phàm 言ngôn 眾chúng 生sanh 有hữu 佛Phật 性tánh 者giả 乃nãi 是thị 眾chúng 生sanh 本bổn 有hữu 。 正chánh 因nhân 淨tịnh 性tánh 與dữ 果quả 佛Phật 法Pháp 身thân 理lý 等đẳng 故cố 云vân 眾chúng 生sanh 有hữu 性tánh 正chánh 因nhân 與dữ 法Pháp 身thân 既ký 等đẳng 三tam 無vô 差sai 別biệt 其kỳ 義nghĩa 亦diệc 成thành 但đãn 不bất 等đẳng 報báo 化hóa 二nhị 身thân 故cố 云vân 加gia 修tu 萬vạn 行hạnh 至chí 果quả 方phương 有hữu 大đại 用dụng 也dã 大đại 用dụng 即tức 報báo 化hóa 。

還hoàn 成thành 下hạ 二nhị 破phá 猶do 是thị 眾chúng 生sanh 。 者giả 言ngôn 果quả 者giả 正chánh 由do 有hữu 報báo 化hóa 大đại 用dụng 故cố 孤cô 然nhiên 法Pháp 身thân 何hà 殊thù 眾chúng 生sanh 縱túng/tung 正chánh 因nhân 等đẳng 此thử 法Pháp 身thân 者giả 。 雖tuy 免miễn 佛Phật 有hữu 生sanh 性tánh 之chi 愆khiên 仍nhưng 成thành 生sanh 有hữu 生sanh 性tánh 之chi 過quá 未vị 是thị 眾chúng 生sanh 有hữu 佛Phật 性tánh 義nghĩa 也dã 。

又hựu 若nhược 下hạ 三tam 第đệ 三tam 重trọng/trùng 二nhị 初sơ 敘tự 謂vị 所sở 等đẳng 法Pháp 身thân 非phi 是thị 孤cô 然nhiên 乃nãi 是thị 等đẳng 於ư 有hữu 報báo 化hóa 大đại 用dụng 之chi 法Pháp 身thân 故cố 成thành 眾chúng 生sanh 有hữu 佛Phật 性tánh 義nghĩa 其kỳ 如như 下hạ 二nhị 破phá 既ký 許hứa 法Pháp 身thân 有hữu 報báo 化hóa 用dụng 是thị 知tri 法Pháp 身thân 非phi 離ly 報báo 化hóa 報báo 化hóa 之chi 處xứ 全toàn 是thị 法Pháp 身thân 故cố 普phổ 賢hiền 觀quán 云vân 釋Thích 迦Ca 牟Mâu 尼Ni 名danh 。 毗tỳ 盧lô 遮già 那na 以dĩ 是thị 言ngôn 之chi 。 眾chúng 生sanh 之chi 性tánh 。 悉tất 具cụ 果quả 佛Phật 三Tam 身Thân 是thị 故cố 不bất 可khả 。 云vân 但đãn 有hữu 淨tịnh 性tánh 不bất 具cụ 三tam 千thiên 也dã 須tu 了liễu 性tánh 具cụ 三tam 千thiên 故cố 至chí 果quả 時thời 乃nãi 有hữu 大đại 用dụng 以dĩ 三tam 千thiên 即tức 假giả 是thị 應ưng 身thân 性tánh 三tam 千thiên 即tức 空không 是thị 報báo 身thân 性tánh 三tam 千thiên 即tức 中trung 是thị 法Pháp 身thân 性tánh 眾chúng 生sanh 心tâm 具cụ 三tam 千thiên 即tức 三Tam 身Thân 性tánh 故cố 云vân 眾chúng 生sanh 有hữu 佛Phật 性tánh 耳nhĩ 。

今kim 此thử 下hạ 二nhị 結kết 示thị 三tam 名danh 向hướng 云vân 無vô 始thỉ 唯duy 有hữu 煩phiền 惱não 業nghiệp 苦khổ 故cố 云vân 示thị 有hữu 即tức 此thử 全toàn 是thị 理lý 性tánh 三tam 因nhân 故cố 云vân 是thị 示thị 種chủng 性tánh 此thử 即tức 三tam 道đạo 是thị 三tam 性tánh 之chi 種chủng 故cố 名danh 種chủng 性tánh 有hữu 生sanh 性tánh 故cố 故cố 名danh 為vi 種chủng 生sanh 時thời 此thử 種chủng 純thuần 變biến 為vi 修tu 脩tu 性tánh 一nhất 如như 無vô 復phục 別biệt 體thể 始thỉ 終chung 理lý 一nhất 故cố 名danh 為vi 性tánh 波ba 是thị 水thủy 種chủng 水thủy 是thị 波ba 性tánh 豈khởi 不bất 信tín 哉tai 又hựu 種chủng 義nghĩa 復phục 有hữu 二nhị 別biệt 一nhất 者giả 相tương 對đối 論luận 種chủng 如như 向hướng 文văn 中trung 二nhị 者giả 就tựu 類loại 論luận 種chủng 類loại 謂vị 類loại 例lệ 亦diệc 修tu 得đắc 也dã 眾chúng 生sanh 無vô 始thỉ 恆hằng 居cư 三tam 道đạo 於ư 中trung 誰thùy 無vô 一nhất 毫hào 種chủng 類loại 是thị 故cố 一nhất 切thiết 。 低đê 頭đầu 舉cử 手thủ 即tức 解giải 脫thoát 種chủng 一nhất 切thiết 世thế 智trí 三tam 乘thừa 解giải 心tâm 即tức 般Bát 若Nhã 種chủng 夫phu 有hữu 心tâm 者giả 皆giai 當đương 作tác 佛Phật 。 即tức 法Pháp 身thân 種chủng 問vấn 若nhược 爾nhĩ 般Bát 若Nhã 解giải 脫thoát 。 有hữu 於ư 種chủng 類loại 及cập 以dĩ 對đối 論luận 法Pháp 身thân 種chủng 類loại 與dữ 對đối 論luận 種chủng 為vi 同đồng 為vi 異dị 。 答đáp 理lý 一nhất 義nghĩa 異dị 言ngôn 理lý 一nhất 者giả 只chỉ 緣duyên 理lý 一nhất 是thị 故cố 性tánh 修tu 相tương 對đối 離ly 合hợp 言ngôn 義nghĩa 異dị 者giả 對đối 生sanh 死tử 邊biên 名danh 為vi 相tương 對đối 理lý 池trì 本bổn 淨tịnh 名danh 為vi 種chủng 類loại 又hựu 聞văn 能năng 觀quán 智trí 名danh 為vi 了liễu 種chủng 聞văn 所sở 緣duyên 理lý 名danh 為vi 正chánh 種chủng 即tức 是thị 理lý 淨tịnh 與dữ 事sự 淨tịnh 為vi 類loại 若nhược 約ước 教giáo 者giả 別biệt 教giáo 唯duy 有hữu 種chủng 類loại 之chi 種chủng 而nhi 無vô 相tướng 對đối 於ư 中trung 法Pháp 身thân 種chủng 類loại 仍nhưng 別biệt 始thỉ 終chung 常thường 淨tịnh 唯duy 不bất 從tùng 覆phú 故cố 得đắc 種chủng 名danh 藏tạng 通thông 兩lưỡng 教giáo 全toàn 無vô 此thử 義nghĩa 但đãn 約ước 當đương 教giáo 其kỳ 名danh 非phi 無vô 因nhân 時thời 三tam 學học 為vi 五ngũ 分phần/phân 種chủng 達đạt 分phần/phân 即tức 為vi 二nhị 解giải 脫thoát 種chủng 念niệm 處xứ 即tức 為vi 般Bát 若Nhã 種chủng 也dã 隱ẩn 顯hiển 並tịnh 別biệt 具cụ 如như 止Chỉ 觀Quán 第đệ 二nhị 記ký 示thị 遍biến 者giả 即tức 向hướng 云vân 非phi 內nội 外ngoại 遍biến 虗hư 空không 等đẳng 此thử 即tức 示thị 種chủng 性tánh 之chi 體thể 其kỳ 量lượng 廣quảng 大đại 。 乃nãi 是thị 無vô 量lượng 。 而nhi 言ngôn 量lượng 耳nhĩ 故cố 云vân 體thể 量lượng 示thị 具cụ 者giả 即tức 向hướng 云vân 故cố 此thử 遍biến 性tánh 具cụ 諸chư 佛Phật 之chi 身thân 。 等đẳng 此thử 即tức 示thị 種chủng 性tánh 之chi 體thể 非phi 但đãn 周chu 遍biến 而nhi 有hữu 具cụ 法pháp 之chi 德đức 故cố 云vân 體thể 德đức 此thử 蓋cái 論luận 主chủ 依y 止Chỉ 觀Quán 不bất 思tư 議nghị 境cảnh 立lập 此thử 三tam 義nghĩa 以dĩ 為vi 示thị 他tha 心tâm 性tánh 之chi 式thức 一nhất 義nghĩa 有hữu 闕khuyết 心tâm 性tánh 未vị 明minh 三tam 義nghĩa 俱câu 陳trần 妙diệu 境cảnh 方phương 顯hiển 若nhược 望vọng 他tha 宗tông 唯duy 立lập 淨tịnh 性tánh 者giả 大đại 用dụng 既ký 假giả 修tu 成thành 顯hiển 無vô 體thể 德đức 前tiền 之chi 二nhị 義nghĩa 一nhất 往vãng 或hoặc 通thông 以dĩ 彼bỉ 有hữu 理lý 事sự 無vô 礙ngại 之chi 談đàm 體thể 用dụng 相tương/tướng 即tức 之chi 說thuyết 故cố 也dã 所sở 以dĩ 一nhất 家gia 明minh 義nghĩa 須tu 論luận 體thể 德đức 簡giản 顯hiển 方phương 明minh 故cố 論luận 主chủ 於ư 此thử 義nghĩa 中trung 。 方phương 斥xích 他tha 說thuyết 當đương 知tri 種chủng 等đẳng 三tam 名danh 唯duy 出xuất 今kim 論luận 足túc 可khả 揀giản 餘dư 宗tông 未vị 了liễu 之chi 說thuyết 足túc 可khả 顯hiển 一nhất 家gia 盡tận 理lý 之chi 談đàm 後hậu 學học 牢lao 知tri 誠thành 堪kham 愍mẫn 矣hĩ 幸hạnh 希hy 同đồng 見kiến 常thường 用dụng 照chiếu 懷hoài 。

既ký 示thị 下hạ 二nhị 勸khuyến 依y 理lý 起khởi 行hành 一nhất 體thể 三Tam 寶Bảo 者giả 即tức 向hướng 所sở 示thị 種chủng 性tánh 三tam 因nhân 了liễu 因nhân 即tức 佛Phật 正chánh 因nhân 即tức 法pháp 緣duyên 因nhân 即tức 僧Tăng 即tức 一nhất 即tức 三tam 不bất 離ly 心tâm 性tánh 故cố 云vân 一nhất 體thể 又hựu 此thử 三Tam 寶Bảo 有hữu 隱ẩn 有hữu 顯hiển 我ngã 及cập 眾chúng 生sanh 。 名danh 隱ẩn 唯duy 佛Phật 名danh 顯hiển 今kim 若nhược 緣duyên 之chi 須tu 了liễu 隱ẩn 顯hiển 不bất 二nhị 三tam 無vô 差sai 別biệt 如như 此thử 三Tam 寶Bảo 即tức 是thị 三tam 諦đế 融dung 妙diệu 無vô 縛phược 無vô 脫thoát 。 一nhất 法Pháp 界Giới 耳nhĩ 而nhi 眾chúng 生sanh 於ư 此thử 無vô 縛phược 法pháp 中trung 而nhi 思tư 想tưởng 作tác 縛phược 謂vị 有hữu 凡phàm 聖thánh 真chân 俗tục 有hữu 情tình 無vô 情tình 。 等đẳng 於ư 無vô 脫thoát 法pháp 中trung 而nhi 求cầu 解giải 脫thoát 。 謂vị 捨xả 生sanh 死tử 取thủ 涅Niết 槃Bàn 離ly 二nhị 邊biên 觀quán 中trung 道đạo 等đẳng 所sở 以dĩ 起khởi 慈từ 悲bi 興hưng 誓thệ 願nguyện 謂vị 眾chúng 生sanh 無vô 邊biên 誓thệ 願nguyện 度độ 。 生sanh 死tử 即tức 涅Niết 槃Bàn 故cố 。 煩phiền 惱não 無vô 數số 誓thệ 願nguyện 斷đoạn 煩phiền 惱não 即tức 菩Bồ 提Đề 。 故cố 法Pháp 門môn 無vô 盡tận 誓thệ 願nguyện 知tri 即tức 惑hoặc 成thành 智trí 故cố 佛Phật 道Đạo 無vô 上thượng 誓thệ 願nguyện 。 成thành 即tức 生sanh 成thành 滅diệt 故cố 故cố 云vân 發phát 四tứ 弘hoằng 誓thệ 此thử 四tứ 弘hoằng 誓thệ 即tức 依y 無vô 作tác 四Tứ 諦Đế 而nhi 發phát 四Tứ 諦Đế 三tam 諦đế 同đồng 體thể 異dị 名danh 既ký 發phát 誓thệ 已dĩ 必tất 須tu 脩tu 行hành 填điền 願nguyện 進tiến 受thọ 大Đại 乘Thừa 律luật 儀nghi 修tu 習tập 十thập 乘thừa 觀quán 法pháp 皆giai 緣duyên 三tam 性tánh 事sự 理lý 齊tề 融dung 即tức 名danh 修tu 行hành 填điền 誓thệ 借tá 使sử 此thử 生sanh 未vị 證chứng 能năng 令linh 乘thừa 種chủng 不bất 斷đoạn 若nhược 聞văn 而nhi 不bất 行hành 但đãn 得đắc 為vi 其kỳ 遠viễn 種chủng 如như 淨tịnh 名danh 記ký 所sở 明minh 具cụ 足túc 十thập 乘thừa 方phương 名danh 乘thừa 種chủng (# 云vân 云vân )# 由do 持trì 戒giới 故cố 。 獲hoạch 人nhân 天thiên 身thân 由do 乘thừa 種chủng 故cố 值trị 佛Phật 聞văn 法Pháp 。 即tức 乘thừa 戒giới 俱câu 急cấp 也dã 相tương 似tự 分phần/phân 真chân 俱câu 名danh 得đắc 脫thoát 問vấn 此thử 云vân 發phát 誓thệ 與dữ 十thập 乘thừa 中trung 發phát 心tâm 何hà 異dị 答đáp 聞văn 圓viên 頓đốn 已dĩ 必tất 先tiên 發phát 心tâm 方phương 乃nãi 進tiến 行hành 故cố 止Chỉ 觀Quán 五ngũ 略lược 發phát 大đại 心tâm 在tại 修tu 大đại 行hành 之chi 前tiền 也dã 若nhược 十thập 乘thừa 中trung 發phát 心tâm 者giả 乃nãi 由do 觀quán 境cảnh 未vị 悟ngộ 重trọng/trùng 為vi 成thành 觀quán 故cố 須tu 緣duyên 理lý 益ích 他tha 。

若nhược 有hữu 已dĩ 下hạ 二nhị 對đối 已dĩ 稟bẩm 權quyền 教giáo 者giả 隨tùy 位vị 開khai 顯hiển 二nhị 初sơ 正chánh 示thị 已dĩ 稟bẩm 方phương 便tiện 教giáo 者giả 者giả 已dĩ 稟bẩm 前tiền 三tam 教giáo 修tu 觀quán 入nhập 位vị 成thành 三tam 乘thừa 人nhân 若nhược 散tán 心tâm 信tín 教giáo 者giả 如như 次thứ 文văn 所sở 明minh 若nhược 聞văn 若nhược 行hành 者giả 約ước 藏tạng 通thông 是thị 外ngoại 凡phàm 人nhân 若nhược 伏phục 約ước 藏tạng 通thông 是thị 內nội 凡phàm 約ước 別biệt 教giáo 者giả 聞văn 行hành 伏phục 俱câu 在tại 十thập 信tín 以dĩ 十thập 信tín 位vị 能năng 伏phục 見kiến 思tư 故cố 若nhược 斷đoạn 者giả 藏tạng 通thông 即tức 聖thánh 人nhân 約ước 別biệt 即tức 初sơ 住trụ 已dĩ 去khứ 斷đoạn 見kiến 思tư 故cố 證chứng 道đạo 同đồng 圓viên 理lý 非phi 所sở 化hóa 隨tùy 其kỳ 所sở 得đắc 。 等đẳng 者giả 若nhược 在tại 凡phàm 位vị 即tức 點điểm 示thị 凡phàm 心tâm 具cụ 足túc 三tam 千thiên 三tam 諦đế 令linh 了liễu 權quyền 實thật 不bất 離ly 唯duy 心tâm 聖thánh 位vị 例lệ 然nhiên 既ký 知tri 權quyền 實thật 唯duy 心tâm 則tắc 了liễu 即tức 權quyền 是thị 實thật 若nhược 依y 之chi 修tu 者giả 兩lưỡng 教giáo 二Nhị 乘Thừa 應ưng 觀quán 二Nhị 乘Thừa 境cảnh 三tam 教giáo 菩Bồ 薩Tát 應ưng 觀quán 菩Bồ 薩Tát 境cảnh 若nhược 凡phàm 若nhược 聖thánh 。 隨tùy 位vị 斟châm 量lượng 經Kinh 云vân 聞văn 已dĩ 諦đế 思tư 惟duy 。 得đắc 近cận 無vô 上thượng 道Đạo 其kỳ 斯tư 謂vị 乎hồ 故cố 知tri 不bất 可khả 一nhất 例lệ 觀quán 五ngũ 取thủ 陰ấm 也dã 止Chỉ 觀Quán 正chánh 為vi 末mạt 代đại 凡phàm 夫phu 故cố 云vân 現hiện 觀quán 陰ấm 境cảnh 耳nhĩ 又hựu 若nhược 據cứ 通thông 義nghĩa 乃nãi 至chí 無vô 漏lậu 亦diệc 名danh 五ngũ 陰ấm 則tắc 三tam 乘thừa 凡phàm 聖thánh 依y 圓viên 修tu 行hành 亦diệc 觀quán 陰ấm 境cảnh 然nhiên 依y 別biệt 義nghĩa 方phương 可khả 甄chân 分phần/phân 故cố 經kinh 下hạ 二nhị 引dẫn 證chứng 五ngũ 章chương 謂vị 法pháp 華hoa 方phương 便tiện 品phẩm 中trung 五ngũ 佛Phật 章chương 也dã 是thị 法pháp 即tức 指chỉ 偏thiên 小tiểu 之chi 法pháp 是thị 則tắc 雖tuy 施thí 偏thiên 小tiểu 元nguyên 為vi 佛Phật 乘thừa 權quyền 既ký 即tức 實thật 而nhi 權quyền 實thật 乃nãi 即tức 權quyền 而nhi 實thật 當đương 知tri 此thử 二nhị 段đoạn 經kinh 但đãn 明minh 開khai 顯hiển 不bất 事sự 彈đàn 訶ha 故cố 今kim 引dẫn 之chi 故cố 教giáo 他tha 者giả 但đãn 可khả 示thị 權quyền 即tức 實thật 不bất 應ưng 以dĩ 實thật 訶ha 權quyền 若nhược 以dĩ 實thật 訶ha 名danh 惱não 他tha 說thuyết 若nhược 示thị 即tức 實thật 名danh 護hộ 彼bỉ 意ý 。

散tán 心tâm 下hạ 三tam 對đối 講giảng 授thọ 者giả 示thị 本bổn 習tập 即tức 是thị 散tán 心tâm 者giả 謂vị 未vị 能năng 修tu 觀quán 入nhập 位vị 也dã 隨tùy 宜nghi 設thiết 化hóa 者giả 若nhược 講giảng 方phương 便tiện 大Đại 乘Thừa 即tức 為vi 示thị 大Đại 乘Thừa 之chi 教giáo 不bất 離ly 心tâm 性tánh 以dĩ 三tam 千thiên 中trung 本bổn 具cụ 菩Bồ 薩Tát 法Pháp 界Giới 。 故cố 若nhược 竪thụ 立lập 清thanh 淨tịnh 真Chân 如Như 。 當đương 如như 向hướng 文văn 善thiện 為vi 開khai 示thị 令linh 了liễu 心tâm 性tánh 本bổn 具cụ 諸chư 法pháp 講giảng 小Tiểu 乘Thừa 者giả 為vi 示thị 小Tiểu 乘Thừa 之chi 教giáo 不bất 離ly 心tâm 性tánh 以dĩ 三tam 千thiên 中trung 本bổn 具cụ 二Nhị 乘Thừa 法Pháp 界Giới 故cố 。

一nhất 種chủng 下hạ 四tứ 對đối 禪thiền 觀quán 者giả 示thị 心tâm 具cụ 諸chư 法pháp 暗ám 證chứng 禪thiền 人nhân 雖tuy 復phục 觀quán 心tâm 不bất 了liễu 心tâm 具cụ 故cố 令linh 示thị 彼bỉ 心tâm 具cụ 三tam 千thiên 故cố 云vân 從tùng 心tâm 示thị 之chi 此thử 亦diệc 隨tùy 宜nghi 也dã 示thị 彼bỉ 稟bẩm 權quyền 講giảng 授thọ 禪thiền 觀quán 者giả 應ưng 須tu 具cụ 以dĩ 種chủng 性tánh 等đẳng 三tam 義nghĩa 示thị 之chi 委ủy 如như 前tiền 段đoạn 於ư 中trung 種chủng 性tánh 乃nãi 屬thuộc 類loại 種chủng 以dĩ 隨tùy 彼bỉ 所sở 習tập 而nhi 示thị 故cố 。

若nhược 有hữu 憚đạn 下hạ 二nhị 對đối 執chấp 偏thiên 毀hủy 圓viên 者giả 用dụng 常thường 不bất 輕khinh 所sở 用dụng 方phương 軌quỹ 二nhị 初sơ 正chánh 明minh 方phương 法pháp 雖tuy 不bất 彈đàn 訶ha 於ư 彼bỉ 而nhi 彼bỉ 權quyền 執chấp 既ký 深thâm 怒nộ 憚đạn 圓viên 教giáo 如như 勝thắng 意ý 破phá 喜hỷ 根căn 若nhược 生sanh 諍tranh 競cạnh 應ưng 起khởi 大đại 悲bi 。 當đương 効hiệu 不bất 輕khinh 與dữ 作tác 遠viễn 種chủng 故cố 大đại 下hạ 二nhị 引dẫn 文văn 結kết 勸khuyến 判phán 教giáo 末mạt 云vân 者giả 即tức 淨tịnh 名danh 玄huyền 義nghĩa 判phán 教giáo 相tương/tướng 後hậu 大đại 師sư 說thuyết 偈kệ 也dã 凡phàm 十thập 六lục 句cú 初sơ 二nhị 句cú 標tiêu 難nan 解giải 次thứ 十thập 句cú 示thị 非phi 凡phàm 所sở 知tri 後hậu 四tứ 句cú 結kết 勸khuyến 於ư 十thập 句cú 中trung 初sơ 四tứ 句cú 舉cử 聖thánh 況huống 凡phàm 次thứ 六lục 句cú 正chánh 譬thí 凡phàm 夫phu 大đại 師sư 示thị 居cư 五ngũ 品phẩm 即tức 外ngoại 凡phàm 人nhân 靈linh 嶽nhạc 親thân 承thừa 道Đạo 場Tràng 契khế 悟ngộ 故cố 云vân 親thân 證chứng 喻dụ 曉hiểu 也dã 大đại 師sư 判phán 釋thích 時thời 教giáo 妙diệu 盡tận 佛Phật 心tâm 尚thượng 於ư 判phán 教giáo 文văn 末mạt 露lộ 謙khiêm 損tổn 之chi 語ngữ 曉hiểu 喻dụ 後hậu 學học 故cố 令linh 流lưu 通thông 圓viên 理lý 以dĩ 教giáo 於ư 他tha 他tha 若nhược 成thành 諍tranh 但đãn 可khả 撝# 謙khiêm 用dụng 不bất 輕khinh 語ngữ 恣tứ 彼bỉ 訕san 謗báng 亦diệc 為vi 遠viễn 種chủng 故cố 大đại 經kinh 三tam 十thập 師sư 子tử 吼hống 。 言ngôn 是thị 大đại 眾chúng 中trung 。 有hữu 八bát 萬vạn 五ngũ 千thiên 億ức 人nhân 於ư 是thị 經Kinh 中trung 。 不bất 生sanh 信tín 心tâm 。 是thị 故cố 是thị 經Kinh 。 名danh 不bất 思tư 議nghị 。 佛Phật 言ngôn 如như 是thị 。 之chi 人nhân 於ư 未vị 來lai 亦diệc 當đương 信tín 是thị 經Kinh 。 典điển 見kiến 於ư 佛Phật 性tánh 得đắc 三tam 菩Bồ 提Đề 又hựu 善Thiện 住Trụ 天Thiên 子Tử 。 經kinh 聞văn 法Pháp 生sanh 謗báng 雖tuy 墮đọa 地địa 獄ngục 。 從tùng 地địa 獄ngục 出xuất 。 還hoàn 得đắc 聞văn 法Pháp 是thị 故cố 今kim 雖tuy 未vị 信tín 亦diệc 為vì 未vị 來lai 。 熟thục 脫thoát 之chi 種chủng 。

余dư 今kim 下hạ 三tam 結kết 勸khuyến 流lưu 通thông 一nhất 家gia 宗tông 途đồ 等đẳng 者giả 即tức 論luận 主chủ 自tự 敘tự 尚thượng 之chi 所sở 談đàm 一nhất 念niệm 三tam 千thiên 互hỗ 融dung 互hỗ 攝nhiếp 及cập 示thị 修tu 習tập 須tu 依y 止Chỉ 觀Quán 等đẳng 者giả 蓋cái 依y 准chuẩn 天thiên 台thai 宗tông 途đồ 弉# 勸khuyến 導đạo 引dẫn 於ư 予# 作tác 此thử 說thuyết 耳nhĩ 依y 憑bằng 有hữu 在tại 故cố 云vân 非phi 師sư 已dĩ 見kiến 當đương 順thuận 我ngã 所sở 說thuyết 以dĩ 教giáo 於ư 他tha 使sử 圓viên 理lý 之chi 水thủy 從tùng 今kim 注chú 當đương 故cố 云vân 順thuận 教giáo 。 如như 是thị 流lưu 行hành 。

野dã 客khách 下hạ 四tứ 野dã 客khách 辭từ 還hoàn 圓viên 信tín 成thành 就tựu 解giải 三tam 諦đế 理lý 是thị 故cố 歡hoan 喜hỷ 即tức 名danh 字tự 歡hoan 喜hỷ 也dã 信tín 心tâm 如như 頂đảnh 信tín 心tâm 領lãnh 義nghĩa 即tức 頂đảnh 受thọ 也dã 自tự 從tùng 爾nhĩ 此thử 也dã 謂vị 從tùng 此thử 日nhật 去khứ 當đương 永vĩnh 永vĩnh 奉phụng 傳truyền 此thử 法pháp 故cố 云vân 唯duy 奉phụng 持trì 之chi 所sở 在tại 者giả 三tam 蒼thương 云vân 所sở 處xử 也dã 謂vị 在tại 處xứ 宣tuyên 弘hoằng 順thuận 所sở 囑chúc [口*累]# 故cố 云vân 不bất 違vi 尊tôn 命mạng 歛liễm 容dung 等đẳng 者giả 敘tự 外ngoại 儀nghi 也dã 斂liểm 容dung 亦diệc 可khả 云vân 檢kiểm 容dung 謂vị 收thu 斂liểm 撿kiểm 束thúc 容dung 儀nghi 皆giai 恭cung 敬kính 之chi 貌mạo 再tái 拜bái 安an 庠tường 示thị 斂liểm 容dung 相tướng 庠tường 謂vị 庠tường 序tự 安an 庠tường 即tức 徐từ 緩hoãn 次thứ 第đệ 之chi 貌mạo 如như 經Kinh 云vân 安an 庠tường 而nhi 起khởi 安an 庠tường 而nhi 坐tọa 故cố 安an 庠tường 字tự 不bất 應ưng 從tùng 言ngôn 從tùng 言ngôn 者giả 乃nãi 審thẩm 詳tường 覆phú 察sát 也dã 覆phú 察sát 屬thuộc 心tâm 非phi 身thân 儀nghi 也dã 初sơ 刖# 容dung 儀nghi 麤thô 獷quánh 總tổng 表biểu 於ư 迷mê 今kim 則tắc 斂liểm 容dung 總tổng 表biểu 於ư 悟ngộ 初sơ 則tắc 平bình 立lập 表biểu 持trì 權quyền 輕khinh 實thật 次thứ 則tắc 昃# 跪quỵ 表biểu 知tri 權quyền 解giải 偏thiên 局cục 今kim 則tắc 再tái 拜bái 表biểu 發phát 生sanh 權quyền 實thật 不bất 二nhị 之chi 解giải 冥minh 伏phục 實thật 相tướng 唯duy 心tâm 之chi 地địa 初sơ 云vân 逼bức 前tiền 表biểu 執chấp 權quyền 難nạn/nan 實thật 次thứ 云vân 恭cung 退thoái 表biểu 權quyền 執chấp 漸tiệm 薄bạc 今kim 云vân 安an 庠tường 而nhi 出xuất 表biểu 權quyền 執chấp 盡tận 除trừ 又hựu 恭cung 及cập 安an 庠tường 皆giai 翻phiên 前tiền 麤thô 獷quánh 也dã 問vấn 前tiền 以dĩ 野dã 客khách 表biểu 心tâm 遊du 理lý 外ngoại 今kim 既ký 開khai 悟ngộ 何hà 故cố 猶do 存tồn 野dã 客khách 之chi 號hiệu 邪tà 答đáp 且thả 從tùng 本bổn 受thọ 名danh 耳nhĩ 。

忽hốt 然nhiên 下hạ 五ngũ 明minh 一nhất 性tánh 融dung 泯mẫn 至chí 理lý 一nhất 如như 本bổn 無vô 言ngôn 說thuyết 。 及cập 以dĩ 自tự 他tha 以dĩ 他tha 迷mê 故cố 故cố 強cường/cưỡng 興hưng 言ngôn 說thuyết 如như 眠miên 法pháp 法pháp 心tâm 遂toại 成thành 於ư 夢mộng 今kim 他tha 迷mê 既ký 悟ngộ 如như 眠miên 法pháp 已dĩ 除trừ 故cố 云vân 忽hốt 然nhiên 夢mộng 覺giác 覺giác 居cư 效hiệu 反phản 問vấn 者giả 答đáp 者giả 是thị 人nhân 所sở 問vấn 所sở 答đáp 是thị 法pháp 又hựu 問vấn 者giả 所sở 問vấn 是thị 他tha 他tha 所sở 問vấn 之chi 法pháp 故cố 答đáp 者giả 所sở 答đáp 是thị 自tự 自tự 所sở 答đáp 之chi 法pháp 故cố 今kim 他tha 既ký 悟ngộ 同đồng 了liễu 三tam 千thiên 即tức 空không 即tức 中trung 彼bỉ 我ngã 互hỗ 融dung 語ngữ 默mặc 咸hàm 一nhất 三tam 無vô 差sai 別biệt 唯duy 一nhất 妙diệu 性tánh 妙diệu 性tánh 尚thượng 泯mẫn 況huống 復phục 自tự 他tha 故cố 云vân 。 都đô 無vô 所sở 得đắc 。

金Kim 剛Cang 錍Bề 顯Hiển 性Tánh 錄Lục 卷quyển 第đệ 四tứ (# 終chung )#