金Kim 剛Cang 錍Bề 論Luận 釋Thích 文Văn
Quyển 0001
宋Tống 時Thời 舉Cử 釋Thích 明Minh 海Hải 眼Nhãn 會Hội
金Kim 剛Cang 錍Bề 釋Thích 文Văn 卷quyển 上thượng
荊kinh 谿khê 尊tôn 者giả 湛trạm 然nhiên 撰soạn
後hậu 學học 玄huyền 箸trứ 海hải 眼nhãn 會hội
天thiên 台thai 沙Sa 門Môn 時thời 舉cử 釋thích
後hậu 學học 新tân 伊y 大đại 真chân 校giáo
四tứ 明minh 十thập 義nghĩa 書thư 云vân 荊kinh 谿khê 立lập 於ư 無vô 情tình 有hữu 性tánh 正chánh 為vi 顯hiển 圓viên 妄vọng 染nhiễm 即tức 佛Phật 性tánh 旁bàng 遮già 偏thiên 指chỉ 清thanh 淨tịnh 真Chân 如Như 。 據cứ 此thử 則tắc 四tứ 明minh 已dĩ 斷đoạn 盡tận 金kim 錍bề 述thuật 作tác 之chi 意ý 故cố 此thử 文văn 首thủ 於ư 題đề 下hạ 先tiên 示thị 抉# 膜mô 之chi 旨chỉ 後hậu 於ư 偏thiên 權quyền 疑nghi 碎toái 而nhi 下hạ 方phương 示thị 旁bàng 遮già 野dã 客khách 之chi 意ý 又hựu 濫lạm 霑triêm 釋thích 典điển 下hạ 亦diệc 先tiên 明minh 佛Phật 性tánh 正chánh 義nghĩa 自tự 曾tằng 於ư 靜tĩnh 夜dạ 下hạ 方phương 對đối 野dã 客khách 耳nhĩ 以dĩ 此thử 則tắc 知tri 一nhất 書thư 始thỉ 末mạt 正chánh 為vi 顯hiển 圓viên 妄vọng 染nhiễm 即tức 佛Phật 性tánh 義nghĩa 剛cang 之chi 一nhất 字tự 乃nãi 旁bàng 遮già 野dã 客khách 之chi 偏thiên 執chấp 使sử 山sơn 家gia 學học 大Đại 乘Thừa 者giả 。 毋vô 惑hoặc 於ư 彼bỉ 無vô 情tình 無vô 性tánh 之chi 見kiến 而nhi 失thất 徧biến 具cụ 之chi 旨chỉ 故cố 於ư 性tánh 中trung 點điểm 示thị 體thể 遍biến 也dã 。
金kim 剛cang 錍bề (# 圓viên 金kim [金*((白-日+田)/廾)]# 以dĩ 抉# 四tứ 眼nhãn 無vô 明minh 之chi 膜mô 令linh 一nhất 切thiết 處xứ 悉tất 見kiến 遮già 那na 佛Phật 性tánh 之chi 指chỉ 偏thiên 權quyền 疑nghi 碎toái 加gia 之chi 以dĩ 刪san 假giả 夢mộng 寄ký 客khách 立lập 以dĩ 賓tân 主chủ 觀quán 者giả 恕thứ 之chi )# 。
圓viên 伊y 三tam 點điểm 不bất 縱túng/tung 不bất 橫hoạnh/hoành 以dĩ 喻dụ 圓viên 融dung 三tam 德đức 大đại 教giáo 示thị 於ư 佛Phật 性tánh 體thể 徧biến 四tứ 眼nhãn 二nhị 智trí 萬vạn 象tượng 森sâm 羅la 佛Phật 眼nhãn 種chủng 智trí 真chân 空không 冥minh 寂tịch 以dĩ 九cửu 界giới 眾chúng 生sanh 雖tuy 有hữu 四tứ 眼nhãn 而nhi 無vô 明minh 未vị 破phá 佛Phật 性tánh 不bất 顯hiển 故cố 以dĩ 圓viên 伊y 三tam 德đức 大đại 教giáo 以dĩ 抉# 九cửu 界giới 四tứ 眼nhãn 無vô 明minh 之chi 膜mô 使sử 其kỳ 佛Phật 眼nhãn 開khai 明minh 見kiến 佛Phật 性tánh 之chi 妙diệu 體thể 也dã 九cửu 界giới 三tam 土thổ/độ 之chi 性tánh 既ký 顯hiển 九cửu 界giới 即tức 遮già 那na 三tam 土thổ/độ 即tức 寂tịch 光quang 則tắc 一nhất 切thiết 之chi 言ngôn 合hợp 該cai 十thập 界giới 故cố 曰viết 圓viên 人nhân 即tức 達đạt 九cửu 界giới 三tam 道đạo 而nhi 見kiến 圓viên 伊y 三tam 德đức 體thể 徧biến 下hạ 文văn 亦diệc 云vân 一nhất 切thiết 世thế 間gian 。 何hà 所sở 不bất 攝nhiếp 指chỉ 義nghĩa 本bổn 於ư 大đại 經Kinh 云vân 爾nhĩ 時thời 良lương 毉y 即tức 以dĩ 金kim 錍bề 抉# 其kỳ 眼nhãn 膜mô 初sơ 以dĩ 一nhất 指chỉ 示thị 之chi 問vấn 言ngôn 見kiến 不bất 答đáp 言ngôn 未vị 見kiến 此thử 抉# 見kiến 思tư 之chi 膜mô 示thị 以dĩ 真Chân 諦Đế 之chi 指chỉ 未vị 見kiến 中trung 道đạo 所sở 證chứng 真chân 理lý 全toàn 是thị 無vô 明minh 復phục 以dĩ 二nhị 指chỉ 示thị 之chi 問vấn 言ngôn 見kiến 不bất 答đáp 言ngôn 我ngã 猶do 未vị 見kiến 此thử 抉# 塵trần 沙sa 之chi 膜mô 示thị 以dĩ 俗tục 諦đế 之chi 指chỉ 未vị 見kiến 中trung 道đạo 猶do 是thị 無vô 明minh 復phục 以dĩ 三tam 指chỉ 示thị 之chi 問vấn 言ngôn 見kiến 不bất 答đáp 言ngôn 少thiểu 見kiến 此thử 抉# 無vô 明minh 之chi 膜mô 示thị 以dĩ 中trung 道đạo 遮già 那na 佛Phật 性tánh 之chi 指chỉ 以dĩ 圓viên 人nhân 分phần/phân 破phá 無vô 明minh 分phần/phân 證chứng 中trung 道đạo 故cố 云vân 少thiểu 見kiến 故cố 輔phụ 行hành 引dẫn 涅Niết 槃Bàn 疏sớ/sơ 云vân 既ký 譬thí 佛Phật 性tánh 不bất 應ưng 餘dư 解giải 即tức 以dĩ 三tam 諦đế 而nhi 為vi 三tam 指chỉ 初sơ 指chỉ 如như 空không 故cố 云vân 不bất 見kiến 三tam 指chỉ 如như 十thập 住trụ 故cố 云vân 少thiểu 見kiến 即tức 圓viên 十thập 住trụ 也dã 如như 是thị 開khai 決quyết 則tắc 知tri 四tứ 眼nhãn 即tức 佛Phật 眼nhãn 無vô 明minh 即tức 佛Phật 性tánh 九cửu 界giới 即tức 佛Phật 界giới 空không 假giả 即tức 中trung 道đạo 有hữu 何hà 一nhất 法pháp 而nhi 非phi 遮già 那na 佛Phật 性tánh 圓viên 伊y 雖tuy 具cụ 三tam 德đức 乃nãi 即tức 一nhất 論luận 三tam 遮già 那na 即tức 一nhất 中Trung 道Đạo 之chi 理lý 。 乃nãi 即tức 三tam 而nhi 一nhất 若nhược 知tri 正chánh 因nhân 體thể 徧biến 三tam 一nhất 相tương/tướng 即tức 何hà 所sở 不bất 徧biến 也dã 但đãn 他tha 宗tông 惑hoặc 於ư 經kinh 中trung 偏thiên 權quyền 之chi 說thuyết 今kim 直trực 示thị 以dĩ 圓viên 實thật 佛Phật 性tánh 使sử 其kỳ 偏thiên 權quyền 之chi 疑nghi 惑hoặc 消tiêu 滅diệt 故cố 喻dụ 之chi 以dĩ 剛cang 所sở 擬nghĩ 之chi 處xứ 無vô 不bất 碎toái 壞hoại 也dã 蓋cái 宗tông 有hữu 所sở 異dị 為vi 護hộ 時thời 情tình 不bất 欲dục 正chánh 斥xích 故cố 假giả 夢mộng 寄ký 客khách 立lập 以dĩ 賓tân 主chủ 觀quán 此thử 書thư 者giả 必tất 母mẫu 罪tội 也dã 故cố 曰viết 恕thứ 之chi 此thử 謙khiêm 辭từ 耳nhĩ 。
自tự 濫lạm 霑triêm 釋thích 典điển 積tích 有hữu 歲tuế 年niên 未vị 嘗thường 不bất 以dĩ 佛Phật 性tánh 義nghĩa 經kinh 懷hoài 恐khủng 不bất 了liễu 之chi 徒đồ 為vi 苦khổ 行hạnh 大đại 教giáo 斯tư 立lập 功công 在tại 於ư 茲tư 萬vạn 派phái 之chi 通thông 途đồ 眾chúng 流lưu 之chi 歸quy 趣thú 諸chư 法pháp 。 之chi 大đại 旨chỉ 造tạo 行hành 之chi 所sở 期kỳ 。
然nhiên 佛Phật 性tánh 之chi 說thuyết 乃nãi 具cụ 徧biến 之chi 旨chỉ 自tự 非phi 潛tiềm 心tâm 積tích 學học 不bất 能năng 通thông 明minh 濫lạm 霑triêm 釋thích 典điển 積tích 有hữu 歲tuế 年niên 非phi 積tích 學học 歟# 未vị 嘗thường 不bất 以dĩ 佛Phật 性tánh 義nghĩa 經kinh 懷hoài 非phi 潛tiềm 心tâm 歟# 由do 斯tư 二nhị 者giả 則tắc 涅Niết 槃Bàn 佛Phật 性tánh 之chi 文văn 得đắc 以dĩ 申thân 通thông 若nhược 了liễu 此thử 佛Phật 性tánh 則tắc 可khả 為vi 教giáo 行hành 之chi 本bổn 教giáo 行hành 以dĩ 此thử 為vi 本bổn 故cố 超siêu 過quá 諸chư 說thuyết 不bất 墮đọa 邪tà 見kiến 。 次thứ 舉cử 譬thí 中trung 通thông 途đồ 合hợp 大đại 旨chỉ 歸quy 趣thú 合hợp 所sở 期kỳ 蓋cái 教giáo 詮thuyên 佛Phật 性tánh 之chi 源nguyên 示thị 眾chúng 生sanh 之chi 本bổn 。 有hữu 如như 水thủy 發phát 源nguyên 故cố 曰viết 通thông 途đồ 行hành 則tắc 從tùng 因nhân 至chí 果quả 趣thú 於ư 極cực 果quả 如như 流lưu 之chi 歸quy 海hải 故cố 曰viết 歸quy 趣thú 。
若nhược 是thị 而nhi 思tư 之chi 依y 而nhi 觀quán 之chi 則tắc 凡phàm 聖thánh 一nhất 如như 色sắc 香hương 泯mẫn 淨tịnh 阿A 鼻Tỳ 依y 正chánh 全toàn 處xứ 極cực 聖thánh 之chi 自tự 心tâm 毗tỳ 盧lô 身thân 土thổ/độ 不bất 逾du 下hạ 凡phàm 之chi 一nhất 念niệm 。
若nhược 是thị 乃nãi 承thừa 上thượng 之chi 辭từ 苟cẩu 能năng 了liễu 知tri 如như 上thượng 佛Phật 性tánh 之chi 旨chỉ 為vi 教giáo 行hành 之chi 本bổn 則tắc 達đạt 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 無vô 。 非phi 三tam 千thiên 有hữu 何hà 一nhất 法pháp 非phi 佛Phật 性tánh 具cụ 之chi 義nghĩa 亦diệc 未vị 始thỉ 有hữu 一nhất 念niệm 而nhi 越việt 三tam 千thiên 之chi 外ngoại 上thượng 言ngôn 濫lạm 霑triêm 釋thích 典điển 即tức 聞văn 慧tuệ 能năng 如như 是thị 思tư 。 即tức 思tư 慧tuệ 能năng 如như 是thị 觀quán 。 即tức 修tu 慧tuệ 即tức 聞văn 思tư 修tu 之chi 三tam 也dã 若nhược 然nhiên 尚thượng 何hà 凡phàm 聖thánh 色sắc 香hương 之chi 異dị 又hựu 雖tuy 依y 正chánh 各các 說thuyết 意ý 實thật 依y 正chánh 㸦# 融dung 凡phàm 聖thánh 者giả 或hoặc 作tác 六lục 凡phàm 四tứ 聖thánh 說thuyết 下hạ 文văn 既ký 約ước 九cửu 一nhất 分phần/phân 此thử 不bất 當đương 四tứ 六lục 分phần 雖tuy 曰viết 色sắc 香hương 則tắc 六lục 塵trần 在tại 其kỳ 中trung 矣hĩ 佛Phật 性tánh 是thị 一nhất 故cố 名danh 一nhất 如như 一nhất 色sắc 一nhất 香hương 無vô 非phi 中trung 道đạo 則tắc 離ly 染nhiễm 礙ngại 故cố 云vân 泯mẫn 淨tịnh 阿A 鼻Tỳ 依y 正chánh 下hạ 佛Phật 界giới 具cụ 九cửu 界giới 且thả 就tựu 極cực 下hạ 界giới 說thuyết 云vân 阿A 鼻Tỳ 耳nhĩ 毗tỳ 盧lô 身thân 土thổ/độ 下hạ 九cửu 界giới 具cụ 佛Phật 界giới 既ký 九cửu 一nhất 依y 正chánh 互hỗ 具cụ 互hỗ 遍biến 即tức 一nhất 念niệm 三tam 千thiên 之chi 法pháp 文văn 雖tuy 未vị 明minh 言ngôn 三tam 千thiên 而nhi 三tam 千thiên 之chi 旨chỉ 在tại 其kỳ 中trung 矣hĩ 故cố 阿A 鼻Tỳ 依y 正chánh 下hạ 佛Phật 具cụ 三tam 千thiên 諸chư 法pháp 毗tỳ 盧lô 身thân 土thổ/độ 下hạ 乃nãi 生sanh 具cụ 三tam 千thiên 諸chư 法pháp 只chỉ 一nhất 三tam 千thiên 心tâm 佛Phật 眾chúng 生sanh 一nhất 一nhất 具cụ 足túc 。 三tam 無vô 差sai 別biệt 此thử 之chi 四tứ 句cú 為vi 下hạ 文văn 對đối 他tha 宗tông 破phá 立lập 佛Phật 性tánh 之chi 張trương 本bổn 也dã 暨kỵ 下hạ 文văn 以dĩ 此thử 三tam 千thiên 妙diệu 旨chỉ 破phá 立lập 之chi 後hậu 而nhi 野dã 客khách 方phương 知tri 一nhất 家gia 所sở 立lập 不bất 思tư 議nghị 境cảnh 一nhất 念niệm 三tam 千thiên 之chi 功công 始thỉ 陳trần 請thỉnh 之chi 曰viết 云vân 何hà 三tam 千thiên 是thị 知tri 今kim 雖tuy 不bất 明minh 言ngôn 三tam 千thiên 而nhi 三tam 千thiên 之chi 旨chỉ 在tại 其kỳ 中trung 矣hĩ 。
曾tằng 於ư 靜tĩnh 夜dạ 久cửu 而nhi 思tư 之chi 思tư 之chi 。 未vị 已dĩ 怳hoảng 焉yên 如như 睡thụy 不bất 覺giác 寱nghệ 云vân 無vô 情tình 有hữu 性tánh 。
荊kinh 谿khê 將tương 顯hiển 圓viên 宗tông 折chiết 衝xung 異dị 論luận 故cố 設thiết 睡thụy 夢mộng 以dĩ 發phát 言ngôn 立lập 野dã 客khách 以dĩ 發phát 問vấn 皆giai 托thác 事sự 明minh 理lý 強cường/cưỡng 立lập 問vấn 答đáp 假giả 立lập 賓tân 主chủ 恍hoảng 惚hốt 似tự 睡thụy 非phi 實thật 睡thụy 也dã 故cố 曰viết 恍hoảng 焉yên 如như 睡thụy 。
仍nhưng 於ư 睡thụy 夢mộng 忽hốt 見kiến 一nhất 人nhân 云vân 僕bộc 野dã 客khách 也dã 容dung 儀nghi 麤thô 獷quánh 進tiến 退thoái 不bất 恆hằng 逼bức 前tiền 平bình 立lập 。
此thử 下hạ 對đối 斥xích 外ngoại 人nhân 所sở 計kế 言ngôn 之chi 野dã 則tắc 鄙bỉ 之chi 之chi 辭từ 客khách 則tắc 外ngoại 之chi 之chi 意ý 言ngôn 其kỳ 未vị 領lãnh 佛Phật 性tánh 以dĩ 來lai 有hữu 若nhược 野dã 客khách 容dung 儀nghi 等đẳng 者giả 則tắc 敘tự 情tình 狀trạng 如như 此thử 由do 其kỳ 未vị 深thâm 圓viên 理lý 不bất 能năng 住trụ 於ư 柔nhu 和hòa 善thiện 順thuận 。 之chi 地địa 故cố 見kiến 之chi 於ư 容dung 儀nghi 麤thô 獷quánh 爾nhĩ 由do 其kỳ 不bất 守thủ 宗tông 途đồ 出xuất 入nhập 彼bỉ 此thử 進tiến 退thoái 失thất 據cứ 故cố 見kiến 之chi 去khứ 就tựu 不bất 常thường 耳nhĩ 直trực 欲dục 與dữ 今kim 爭tranh 衡hành 竝tịnh 驅khu 故cố 云vân 逼bức 前tiền 平bình 立lập 。
謂vị 余dư 曰viết 向hướng 來lai 忽hốt 聞văn 無vô 情tình 有hữu 性tánh 仁nhân 所sở 述thuật 耶da 余dư 曰viết 然nhiên 。
彼bỉ 將tương 欲dục 挾hiệp 其kỳ 所sở 承thừa 之chi 說thuyết 與dữ 夫phu 涅Niết 槃Bàn 斥xích 非phi 之chi 文văn 以dĩ 難nạn/nan 一nhất 家gia 建kiến 義nghĩa 故cố 先tiên 定định 其kỳ 宗tông 旨chỉ 云vân 向hướng 來lai 等đẳng 言ngôn 然nhiên 者giả 汎# 應ưng 之chi 也dã 。
客khách 曰viết 僕bộc 恭cung 尋tầm 釋thích 教giáo 薄bạc 究cứu 根căn 源nguyên 盛thịnh 演diễn 斯tư 宗tông 豈khởi 過quá 雙song 林lâm 最tối 後hậu 極cực 唱xướng 究cứu 竟cánh 之chi 談đàm 而nhi 云vân 佛Phật 性tánh 非phi 謂vị 無vô 情tình 仁nhân 何hà 獨độc 言ngôn 無vô 情tình 有hữu 耶da 。
恭cung 尋tầm 薄bạc 究cứu 亦diệc 謙khiêm 辭từ 耳nhĩ 他tha 以dĩ 涅Niết 槃Bàn 為vi 極cực 唱xướng 由do 古cổ 人nhân 立lập 涅Niết 槃Bàn 為vi 第đệ 五ngũ 時thời 極cực 唱xướng 謂vị 法pháp 華hoa 談đàm 萬vạn 善thiện 同đồng 歸quy 未vị 及cập 雙song 樹thụ 佛Phật 性tánh 極cực 唱xướng 也dã 故cố 今kim 云vân 豈khởi 過quá 雙song 樹thụ 等đẳng 涅Niết 槃Bàn 既ký 曰viết 瓦ngõa 石thạch 非phi 佛Phật 性tánh 仁nhân 何hà 獨độc 言ngôn 無vô 情tình 有hữu 性tánh 也dã 。
余dư 曰viết 古cổ 人nhân 尚thượng 云vân 一nhất 闡xiển 提đề 無vô 云vân 無vô 情tình 無vô 未vị 足túc 可khả 怪quái 然nhiên 以dĩ 教giáo 分phần/phân 大đại 小tiểu 其kỳ 言ngôn 碩# 乖quai 若nhược 云vân 無vô 情tình 即tức 不bất 應ưng 云vân 有hữu 性tánh 若nhược 云vân 有hữu 性tánh 即tức 不bất 合hợp 云vân 無vô 情tình 。
古cổ 人nhân 尚thượng 云vân 闡xiển 提đề 無vô 者giả 指chỉ 彼bỉ 三tam 無vô 二nhị 有hữu 之chi 家gia 言ngôn 闡xiển 提đề 無vô 佛Phật 性tánh 也dã 如như 此thử 則tắc 成thành 有hữu 情tình 亦diệc 無vô 佛Phật 性tánh 汝nhữ 云vân 無vô 情tình 無vô 性tánh 未vị 足túc 可khả 怪quái 此thử 且thả 與dữ 之chi 在tại 古cổ 人nhân 雖tuy 然nhiên 若nhược 今kim 家gia 以dĩ 教giáo 分phần/phân 大đại 小tiểu 其kỳ 言ngôn 大đại 乖quai 此thử 之chi 大đại 小tiểu 當đương 約ước 偏thiên 圓viên 以dĩ 分phần/phân 如như 下hạ 文văn 云vân 藏tạng 通thông 三tam 乘thừa 俱câu 未vị 稟bẩm 性tánh 別biệt 人nhân 初sơ 心tâm 所sở 稟bẩm 未vị 周chu 故cố 此thử 七thất 人nhân 可khả 云vân 無vô 情tình 不bất 云vân 有hữu 性tánh 圓viên 人nhân 始thỉ 末mạt 知tri 理lý 不bất 二nhị 心tâm 外ngoại 無vô 境cảnh 誰thùy 情tình 無vô 情tình 如như 此thử 則tắc 無vô 情tình 無vô 性tánh 之chi 言ngôn 屬thuộc 前tiền 三tam 教giáo 是thị 權quyền 是thị 小tiểu 無vô 情tình 有hữu 性tánh 屬thuộc 於ư 圓viên 教giáo 雖tuy 不bất 明minh 言ngôn 四tứ 教giáo 而nhi 四tứ 教giáo 之chi 義nghĩa 在tại 其kỳ 中trung 矣hĩ 至chí 下hạ 文văn 野dã 客khách 具cụ 知tri 其kỳ 義nghĩa 方phương 請thỉnh 問vấn 云vân 聞văn 仁nhân 所sở 宗tông 四tứ 教giáo 釋thích 義nghĩa 可khả 得đắc 聞văn 耶da 。
客khách 曰viết 涅Niết 槃Bàn 部bộ 大đại 云vân 何hà 竝tịnh 列liệt 余dư 曰viết 以dĩ 子tử 不bất 閑nhàn 佛Phật 性tánh 進tiến 否phủ/bĩ 教giáo 部bộ 權quyền 實thật 故cố 使sử 同đồng 於ư 常thường 人nhân 疑nghi 之chi 。
此thử 文văn 由do 上thượng 教giáo 分phần/phân 大đại 小tiểu 而nhi 生sanh 若nhược 云vân 大đại 無vô 無vô 情tình 涅Niết 槃Bàn 豈khởi 非phi 大đại 教giáo 何hà 以dĩ 無vô 情tình 佛Phật 性tánh 竝tịnh 列liệt 野dã 客khách 在tại 前tiền 不bất 知tri 佛Phật 性tánh 體thể 徧biến 荊kinh 谿khê 以dĩ 教giáo 別biệt 大đại 小tiểu 而nhi 覈# 之chi 野dã 客khách 於ư 此thử 又hựu 執chấp 部bộ 難nạn/nan 教giáo 乃nãi 謂vị 涅Niết 槃Bàn 部bộ 大đại 部bộ 既ký 是thị 大đại 只chỉ 可khả 列liệt 有hữu 性tánh 之chi 大đại 云vân 何hà 又hựu 列liệt 無vô 情tình 之chi 小tiểu 荊kinh 谿khê 於ư 此thử 又hựu 以dĩ 其kỳ 不bất 解giải 教giáo 部bộ 權quyền 實thật 佛Phật 性tánh 進tiến 否phủ/bĩ 而nhi 斥xích 之chi 蓋cái 涅Niết 槃Bàn 部bộ 雖tuy 是thị 大đại 部bộ 中trung 談đàm 教giáo 有hữu 權quyền 有hữu 實thật 所sở 以dĩ 佛Phật 性tánh 有hữu 進tiến 有hữu 否phủ/bĩ 故cố 曰viết 以dĩ 子tử 不bất 閑nhàn 佛Phật 性tánh 進tiến 否phủ/bĩ 教giáo 部bộ 權quyền 實thật 故cố 使sử 同đồng 於ư 常thường 人nhân 疑nghi 之chi 何hà 者giả 涅Niết 槃Bàn 部bộ 屬thuộc 醍đề 醐hồ 其kỳ 如như 部bộ 中trung 談đàm 教giáo 有hữu 權quyền 教giáo 之chi 小tiểu 有hữu 實thật 教giáo 之chi 大đại 大đại 教giáo 中trung 正chánh 因nhân 佛Phật 性tánh 徧biến 一nhất 切thiết 處xứ 。 名danh 進tiến 權quyền 教giáo 中trung 緣duyên 了liễu 佛Phật 性tánh 局cục 在tại 有hữu 情tình 名danh 否phủ/bĩ 以dĩ 子tử 不bất 思tư 部bộ 中trung 談đàm 教giáo 有hữu 權quyền 有hữu 實thật 遂toại 乃nãi 執chấp 權quyền 緣duyên 了liễu 難nạn/nan 實thật 正chánh 因nhân 疑nghi 於ư 實thật 教giáo 正chánh 因nhân 不bất 遍biến 瓦ngõa 石thạch 故cố 同đồng 於ư 常thường 人nhân 疑nghi 之chi 也dã 。
今kim 且thả 為vi 子tử 委ủy 引dẫn 經kinh 文văn 使sử 後hậu 代đại 好hảo/hiếu 引dẫn 此thử 文văn 證chứng 佛Phật 性tánh 非phi 無vô 情tình 者giả 善thiện 得đắc 經kinh 旨chỉ 不bất 昧muội 理lý 性tánh 知tri 余dư 所sở 立lập 善thiện 符phù 經kinh 宗tông 。
今kim 且thả 為vi 子tử 委ủy 引dẫn 涅Niết 槃Bàn 經kinh 中trung 瓦ngõa 石thạch 緣duyên 了liễu 不bất 遍biến 之chi 權quyền 文văn 證chứng 佛Phật 性tánh 非phi 無vô 情tình 者giả 善thiện 得đắc 經kinh 中trung 權quyền 教giáo 緣duyên 了liễu 不bất 遍biến 之chi 旨chỉ 不bất 昧muội 實thật 教giáo 正chánh 因nhân 體thể 遍biến 之chi 宗tông 知tri 余dư 所sở 立lập 眾chúng 生sanh 正chánh 因nhân 體thể 遍biến 善thiện 符phù 合hợp 於ư 經kinh 文văn 所sở 談đàm 佛Phật 性tánh 之chi 宗tông 。
今kim 立lập 眾chúng 生sanh 正chánh 因nhân 體thể 徧biến 經kinh 文văn 亦diệc 以dĩ 虗hư 空không 譬thí 之chi 故cố 三tam 十thập 一nhất 迦Ca 葉Diếp 品phẩm 云vân 眾chúng 生sanh 佛Phật 性tánh 。 猶do 如như 虗hư 空không 非phi 內nội 非phi 外ngoại 。 若nhược 內nội 外ngoại 者giả 云vân 何hà 得đắc 名danh 。 一nhất 切thiết 處xứ 有hữu 。 請thỉnh 觀quán 有hữu 之chi 一nhất 字tự 虗hư 空không 何hà 所sở 不bất 收thu 故cố 知tri 經kinh 文văn 不bất 許hứa 唯duy 內nội 專chuyên 外ngoại 故cố 云vân 非phi 內nội 外ngoại 等đẳng 及cập 云vân 如như 空không 既ký 云vân 眾chúng 生sanh 佛Phật 性tánh 。 豈khởi 非phi 理lý 性tánh 正chánh 因nhân 。
今kim 立lập 眾chúng 生sanh 正chánh 因nhân 體thể 徧biến 荊kinh 谿khê 立lập 也dã 經kinh 文văn 亦diệc 以dĩ 虗hư 空không 譬thí 之chi 符phù 經kinh 宗tông 也dã 經kinh 談đàm 常thường 住trụ 佛Phật 性tánh 為vi 宗tông 佛Phật 性tánh 之chi 體thể 徧biến 一nhất 切thiết 處xứ 。 故cố 以dĩ 虗hư 空không 譬thí 之chi 虗hư 空không 喻dụ 文văn 出xuất 迦Ca 葉Diếp 品phẩm 眾chúng 生sanh 佛Phật 性tánh 。 非phi 內nội 非phi 外ngoại 。 猶do 如như 虗hư 空không 非phi 內nội 非phi 外ngoại 。 眾chúng 生sanh 心tâm 中trung 。 本bổn 有hữu 佛Phật 性tánh 遍biến 一nhất 切thiết 處xứ 。 無vô 有hữu 罣quái 礙ngại 。 故cố 以dĩ 虗hư 空không 為vi 譬thí 所sở 喻dụ 佛Phật 性tánh 非phi 局cục 於ư 心tâm 之chi 內nội 非phi 局cục 於ư 色sắc 之chi 外ngoại 能năng 喻dụ 虗hư 空không 非phi 局cục 此thử 內nội 非phi 局cục 彼bỉ 外ngoại 若nhược 局cục 內nội 外ngoại 者giả 云vân 何hà 得đắc 名danh 。 一nhất 切thiết 處xứ 有hữu 。 今kim 請thỉnh 野dã 客khách 觀quán 經kinh 中trung 有hữu 之chi 一nhất 字tự 虗hư 空không 何hà 所sở 不bất 收thu 故cố 云vân 經kinh 文văn 不bất 許hứa 惟duy 局cục 內nội 心tâm 及cập 專chuyên 外ngoại 色sắc 是thị 故cố 得đắc 名danh 。 非phi 內nội 非phi 外ngoại 。 一nhất 切thiết 處xứ 有hữu 。 等đẳng 及cập 云vân 佛Phật 性tánh 猶do 如như 虗hư 空không 既ký 云vân 眾chúng 生sanh 佛Phật 性tánh 。 豈khởi 非phi 因nhân 心tâm 理lý 性tánh 之chi 具cụ 非phi 內nội 非phi 外ngoại 。 即tức 是thị 中trung 道đạo 正chánh 因nhân 故cố 曰viết 豈khởi 非phi 理lý 性tánh 正chánh 因nhân 所sở 言ngôn 佛Phật 性tánh 者giả 因nhân 不bất 名danh 佛Phật 果Quả 不bất 名danh 性tánh 因nhân 人nhân 具cụ 有hữu 果quả 人nhân 之chi 性tánh 故cố 曰viết 佛Phật 性tánh 在tại 荊kinh 谿khê 則tắc 曰viết 眾chúng 生sanh 正chánh 因nhân 在tại 經kinh 文văn 則tắc 曰viết 眾chúng 生sanh 佛Phật 性tánh 。 在tại 荊kinh 谿khê 則tắc 曰viết 體thể 遍biến 在tại 迦Ca 葉Diếp 則tắc 曰viết 猶do 如như 虗hư 空không 既ký 云vân 佛Phật 性tánh 本bổn 來lai 周chu 遍biến 何hà 假giả 今kim 立lập 良lương 由do 野dã 客khách 但đãn 知tri 權quyền 教giáo 緣duyên 了liễu 局cục 在tại 有hữu 情tình 不bất 知tri 實thật 教giáo 正chánh 因nhân 體thể 遍biến 瓦ngõa 石thạch 等đẳng 對đối 其kỳ 不bất 知tri 故cố 云vân 立lập 也dã 雖tuy 云vân 正chánh 徧biến 非phi 但đãn 中trung 理lý 本bổn 有hữu 三tam 種chủng 三tam 理lý 元nguyên 遍biến 達đạt 性tánh 成thành 修tu 修tu 三tam 亦diệc 遍biến 但đãn 為vi 了liễu 因nhân 未vị 曾tằng 發phát 心tâm 。 緣duyên 因nhân 未vị 曾tằng 加gia 行hành 性tánh 雖tuy 具cụ 三tam 以dĩ 在tại 迷mê 故cố 開khai 乃nãi 成thành 合hợp 故cố 但đãn 同đồng 名danh 理lý 性tánh 正chánh 因nhân 而nhi 已dĩ 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 皆giai 有hữu 正chánh 性tánh 與dữ 下hạ 文văn 即tức 此thử 全toàn 是thị 理lý 性tánh 三tam 因nhân 未vị 發phát 心tâm 等đẳng 是thị 同đồng 但đãn 野dã 客khách 不bất 了liễu 此thử 意ý 卻khước 作tác 權quyền 教giáo 緣duyên 了liễu 而nhi 說thuyết 故cố 以dĩ 緣duyên 了liễu 難nạn/nan 正chánh 也dã 。
次thứ 迦Ca 葉Diếp 問vấn 云vân 何hà 名danh 為vi 。 猶do 如như 虗hư 空không 佛Phật 乃nãi 以dĩ 果quả 地địa 無vô 礙ngại 而nhi 答đáp 迦Ca 葉Diếp 豈khởi 非phi 正chánh 因nhân 因nhân 果quả 不bất 二nhị 。
然nhiên 佛Phật 性tánh 之chi 體thể 具cụ 足túc 諸chư 法pháp 。 非phi 內nội 外ngoại 遍biến 虗hư 空không 同đồng 法Pháp 界Giới 無vô 有hữu 罣quái 礙ngại 。 是thị 以dĩ 前tiền 三tam 十thập 一nhất 卷quyển 迦Ca 葉Diếp 品phẩm 中trung 如Như 來Lai 以dĩ 虗hư 空không 為vi 佛Phật 性tánh 喻dụ 由do 迦Ca 葉Diếp 權quyền 機cơ 不bất 曉hiểu 虗hư 空không 喻dụ 徧biến 之chi 旨chỉ 故cố 至chí 三tam 十thập 三tam 卷quyển 中trung 問vấn 云vân 眾chúng 生sanh 佛Phật 性tánh 。 云vân 何hà 名danh 為vi 。 猶do 如như 虗hư 空không 今kim 但đãn 略lược 引dẫn 一nhất 句cú 爾nhĩ 此thử 是thị 問vấn 因nhân 以dĩ 迦Ca 葉Diếp 不bất 但đãn 不bất 解giải 所sở 喻dụ 佛Phật 性tánh 仍nhưng 復phục 不bất 解giải 能năng 喻dụ 之chi 空không 迷mê 實thật 執chấp 權quyền 如Như 來Lai 爾nhĩ 時thời 。 欲dục 顯hiển 實thật 教giáo 正chánh 因nhân 因nhân 果quả 不bất 二nhị 不bất 將tương 因nhân 答đáp 乃nãi 以dĩ 果quả 地địa 依y 正chánh 融dung 通thông 無vô 礙ngại 之chi 事sự 而nhi 答đáp 迦Ca 葉Diếp 章chương 安an 科khoa 此thử 文văn 云vân 佛Phật 性tánh 虗hư 空không 文văn 有hữu 三tam 節tiết 先tiên 明minh 佛Phật 性tánh 同đồng 虗hư 空không 非phi 三tam 世thế 攝nhiếp 二nhị 明minh 佛Phật 性tánh 同đồng 虗hư 空không 非phi 內nội 外ngoại 後hậu 明minh 佛Phật 性tánh 同đồng 虗hư 空không 無vô 罣quái 礙ngại 即tức 今kim 云vân 果quả 地địa 無vô 礙ngại 而nhi 答đáp 迦Ca 葉Diếp 迦Ca 葉Diếp 問vấn 因nhân 如Như 來Lai 答đáp 果quả 以dĩ 由do 迦Ca 葉Diếp 權quyền 機cơ 惑hoặc 果quả 事sự 而nhi 迷mê 因nhân 理lý 齊tề 已dĩ 領lãnh 解giải 故cố 以dĩ 果quả 上thượng 緣duyên 了liễu 是thị 有hữu 為vi 問vấn 。
由do 佛Phật 果Quả 答đáp 迦Ca 葉Diếp 乃nãi 以dĩ 權quyền 智trí 斷đoạn 果quả 果quả 上thượng 緣duyên 了liễu 悉tất 皆giai 是thị 有hữu 難nạn/nan 佛Phật 空không 喻dụ 法pháp 喻dụ 不bất 齊tề 故cố 迦Ca 葉Diếp 云vân 如Như 來Lai 佛Phật 性tánh 涅Niết 槃Bàn 是thị 有hữu 虗hư 空không 應ưng 當đương 亦diệc 是thị 有hữu 耶da 佛Phật 先tiên 順thuận 問vấn 答đáp 次thứ 復phục 宗tông 明minh 空không 先tiên 順thuận 問vấn 云vân 為vi 非phi 涅Niết 槃Bàn 說thuyết 為vi 涅Niết 槃Bàn 非phi 涅Niết 槃Bàn 。 者giả 謂vị 有hữu 為vi 煩phiền 惱não 為vi 非phi 如Như 來Lai 說thuyết 。 為vi 如Như 來Lai 非phi 如Như 來Lai 者giả 謂vị 闡xiển 提đề 二Nhị 乘Thừa 為vi 非phi 佛Phật 性tánh 說thuyết 為vi 佛Phật 性tánh 非phi 佛Phật 性tánh 者giả 謂vị 牆tường 壁bích 瓦ngõa 礫lịch 。 今kim 問vấn 若nhược 瓦ngõa 石thạch 永vĩnh 非phi 二Nhị 乘Thừa 煩phiền 惱não 亦diệc 永vĩnh 非phi 耶da 故cố 知tri 經kinh 文văn 寄ký 方phương 便tiện 教giáo 說thuyết 三tam 對đối 治trị 暫tạm 說thuyết 三tam 有hữu 以dĩ 斥xích 三tam 非phi 。
此thử 大đại 經kinh 文văn 章chương 安an 科khoa 為vi 佛Phật 性tánh 異dị 虗hư 空không 述thuật 者giả 於ư 斯tư 先tiên 敘tự 出xuất 難nạn/nan 意ý 而nhi 後hậu 引dẫn 文văn 迦Ca 葉Diếp 通thông 舉cử 因nhân 果quả 三tam 法pháp 為vi 難nạn/nan 者giả 蓋cái 由do 如Như 來Lai 。 以dĩ 果quả 答đáp 因nhân 意ý 顯hiển 因nhân 果quả 不bất 二nhị 迦Ca 葉Diếp 以dĩ 果quả 推thôi 因nhân 因nhân 果quả 俱câu 有hữu 故cố 舉cử 三tam 法pháp 以dĩ 難nạn/nan 虗hư 空không 法pháp 喻dụ 有hữu 無vô 不bất 齊tề 如Như 來Lai 從tùng 而nhi 亦diệc 順thuận 問vấn 而nhi 答đáp 之chi 以dĩ 三tam 故cố 記ký 主chủ 首thủ 敘tự 云vân 迦Ca 葉Diếp 乃nãi 以dĩ 權quyền 智trí 斷đoạn 果quả 即tức 如Như 來Lai 涅Niết 槃Bàn 。 二nhị 法pháp 也dã 此thử 即tức 是thị 果quả 果quả 上thượng 緣duyên 了liễu 乃nãi 佛Phật 性tánh 之chi 一nhất 此thử 即tức 是thị 因nhân 迦Ca 葉Diếp 不bất 了liễu 佛Phật 答đáp 乃nãi 實thật 教giáo 正chánh 因nhân 因nhân 果quả 不bất 二nhị 乃nãi 認nhận 為vi 權quyền 智trí 斷đoạn 果quả 有hữu 緣duyên 了liễu 性tánh 也dã 此thử 之chi 智trí 斷đoạn 有hữu 證chứng 有hữu 見kiến 果quả 由do 因nhân 尅khắc 以dĩ 因nhân 修tu 緣duyên 故cố 果quả 尅khắc 斷đoạn 以dĩ 因nhân 修tu 了liễu 故cố 果quả 尅khắc 智trí 因nhân 中trung 惡ác 法pháp 破phá 盡tận 而nhi 證chứng 是thị 果quả 是thị 果quả 者giả 功công 由do 別biệt 修tu 豈khởi 非phi 在tại 因nhân 有hữu 修tu 在tại 果quả 有hữu 證chứng 因nhân 果quả 既ký 喻dụ 虗hư 空không 虗hư 空không 是thị 無vô 法pháp 喻dụ 不bất 齊tề 乃nãi 成thành 佛Phật 性tánh 異dị 虗hư 空không 之chi 喻dụ 也dã 故cố 迦Ca 葉Diếp 云vân 如Như 來Lai 佛Phật 性tánh 涅Niết 槃Bàn 是thị 有hữu 虗hư 空không 應ưng 當đương 亦diệc 是thị 有hữu 耶da 如Như 來Lai 以dĩ 果quả 驗nghiệm 因nhân 皆giai 如như 虗hư 空không 迦Ca 葉Diếp 以dĩ 果quả 驗nghiệm 因nhân 與dữ 虗hư 空không 異dị 教giáo 部bộ 權quyền 實thật 佛Phật 性tánh 進tiến 否phủ/bĩ 由do 之chi 而nhi 有hữu 所sở 以dĩ 科khoa 分phần/phân 佛Phật 性tánh 與dữ 虗hư 空không 同đồng 異dị 者giả 在tại 此thử 故cố 記ký 主chủ 有hữu 帶đái 權quyền 說thuyết 實thật 分phần/phân 正chánh 緣duyên 了liễu 之chi 語ngữ 與dữ 夫phu 尋tầm 常thường 一nhất 向hướng 權quyền 實thật 各các 說thuyết 三tam 因nhân 之chi 義nghĩa 不bất 同đồng 也dã 何hà 者giả 迦Ca 葉Diếp 難nạn/nan 權quyền 即tức 緣duyên 了liễu 佛Phật 性tánh 與dữ 虗hư 空không 異dị 是thị 佛Phật 性tánh 之chi 否phủ/bĩ 也dã 如Như 來Lai 說thuyết 實thật 。 即tức 是thị 正chánh 因nhân 佛Phật 性tánh 與dữ 虗hư 空không 同đồng 是thị 佛Phật 性tánh 之chi 進tiến 也dã 迦Ca 葉Diếp 既ký 以dĩ 權quyền 為vi 難nạn/nan 佛Phật 亦diệc 順thuận 以dĩ 權quyền 為vi 答đáp 則tắc 三tam 非phi 之chi 文văn 正chánh 是thị 帶đái 權quyền 說thuyết 三tam 二nhị 果quả 一nhất 因nhân 也dã 如Như 來Lai 涅Niết 槃Bàn 。 果quả 也dã 佛Phật 性tánh 因nhân 也dã 只chỉ 緣duyên 錯thác 認nhận 權quyền 教giáo 智trí 斷đoạn 之chi 果quả 乃nãi 謂vị 緣duyên 了liễu 之chi 因nhân 有hữu 修tu 智trí 斷đoạn 之chi 果quả 有hữu 證chứng 虗hư 空không 之chi 體thể 是thị 無vô 何hà 得đắc 以dĩ 虗hư 空không 之chi 無vô 喻dụ 佛Phật 性tánh 之chi 有hữu 只chỉ 緣duyên 權quyền 教giáo 因nhân 果quả 不bất 即tức 能năng 所sở 不bất 忘vong 故cố 至chí 果quả 時thời 不bất 忘vong 因nhân 性tánh 所sở 以dĩ 智trí 斷đoạn 二nhị 果quả 與dữ 果quả 上thượng 緣duyên 了liễu 悉tất 皆giai 是thị 有hữu 難nạn/nan 佛Phật 空không 喻dụ 法pháp 喻dụ 不bất 齊tề 只chỉ 緣duyên 迦Ca 葉Diếp 權quyền 機cơ 先tiên 則tắc 迷mê 因nhân 次thứ 則tắc 迷mê 果quả 因nhân 合hợp 而nhi 果quả 開khai 是thị 故cố 雙song 挾hiệp 因nhân 果quả 併tinh 問vấn 故cố 云vân 如Như 來Lai 佛Phật 性tánh 涅Niết 槃Bàn 是thị 有hữu 虗hư 空không 是thị 無vô 云vân 何hà 以dĩ 虗hư 空không 之chi 無vô 喻dụ 佛Phật 性tánh 之chi 有hữu 虗hư 空không 應ưng 當đương 亦diệc 是thị 有hữu 耶da 此thử 辯biện 佛Phật 性tánh 異dị 虗hư 空không 也dã 如Như 來Lai 說thuyết 因nhân 果quả 在tại 實thật 以dĩ 空không 喻dụ 遍biến 迦Ca 葉Diếp 解giải 因nhân 果quả 為vi 權quyền 以dĩ 空không 喻dụ 無vô 迦Ca 葉Diếp 既ký 不bất 曉hiểu 實thật 教giáo 之chi 中trung 因nhân 果quả 不bất 二nhị 故cố 佛Phật 覆phú 實thật 順thuận 權quyền 答đáp 三tam 先tiên 權quyền 順thuận 問vấn 而nhi 答đáp 三tam 非phi 次thứ 則tắc 復phục 於ư 實thật 教giáo 佛Phật 性tánh 之chi 宗tông 以dĩ 明minh 虗hư 空không 喻dụ 遍biến 之chi 旨chỉ 先tiên 順thuận 問vấn 云vân 為vi 非phi 涅Niết 槃Bàn 說thuyết 為vi 涅Niết 槃Bàn 非phi 涅Niết 槃Bàn 。 者giả 謂vị 有hữu 為vi 煩phiền 惱não 佛Phật 證chứng 於ư 果quả 方phương 是thị 涅Niết 槃Bàn 因nhân 中trung 有hữu 為vi 煩phiền 惱não 非phi 是thị 涅Niết 槃Bàn 此thử 以dĩ 涅Niết 槃Bàn 之chi 果quả 斥xích 於ư 煩phiền 惱não 之chi 因nhân 也dã 為vi 非phi 如Như 來Lai 說thuyết 。 為vi 如Như 來Lai 非phi 如Như 來Lai 者giả 謂vị 闡xiển 提đề 二Nhị 乘Thừa 佛Phật 證chứng 於ư 果quả 方phương 是thị 如Như 來Lai 因nhân 。 中trung 闡xiển 提đề 二Nhị 乘Thừa 非phi 是thị 如Như 來Lai 。 此thử 以dĩ 如Như 來Lai 之chi 果quả 斥xích 於ư 二Nhị 乘Thừa 之chi 因nhân 也dã 以dĩ 由do 權quyền 教giáo 因nhân 果quả 不bất 即tức 是thị 故cố 以dĩ 果quả 而nhi 斥xích 於ư 因nhân 為vi 非phi 佛Phật 性tánh 說thuyết 為vi 佛Phật 性tánh 非phi 佛Phật 性tánh 者giả 謂vị 墻tường 壁bích 瓦ngõa 礫lịch 。 有hữu 情tình 中trung 方phương 有hữu 佛Phật 性tánh 瓦ngõa 石thạch 無vô 情tình 不bất 有hữu 佛Phật 性tánh 以dĩ 此thử 有hữu 情tình 之chi 因nhân 斥xích 無vô 情tình 之chi 因nhân 由do 權quyền 教giáo 色sắc 心tâm 不bất 即tức 故cố 以dĩ 有hữu 情tình 斥xích 無vô 情tình 也dã 今kim 問vấn 若nhược 瓦ngõa 石thạch 永vĩnh 無vô 佛Phật 性tánh 應ưng 闡xiển 提đề 二Nhị 乘Thừa 永vĩnh 非phi 如Như 來Lai 有hữu 為vi 煩phiền 惱não 永vĩnh 非phi 涅Niết 槃Bàn 也dã 故cố 知tri 經kinh 文văn 正chánh 意ý 在tại 圓viên 佛Phật 寄ký 方phương 便tiện 權quyền 教giáo 說thuyết 三tam 對đối 治trị 說thuyết 果quả 上thượng 有hữu 涅Niết 槃Bàn 對đối 斥xích 煩phiền 惱não 非phi 涅Niết 槃Bàn 暫tạm 說thuyết 果quả 上thượng 有hữu 如Như 來Lai 對đối 斥xích 二Nhị 乘Thừa 非phi 如Như 來Lai 暫tạm 說thuyết 有hữu 情tình 有hữu 佛Phật 性tánh 對đối 斥xích 瓦ngõa 石thạch 非phi 佛Phật 性tánh 故cố 曰viết 暫tạm 說thuyết 三tam 有hữu 以dĩ 斥xích 三tam 非phi 權quyền 用dụng 三tam 教giáo 以dĩ 為vi 蘇tô 息tức 實thật 不bất 保bảo 權quyền 以dĩ 為vi 究cứu 竟cánh 故cố 此thử 權quyền 後hậu 便tiện 用dụng 實thật 教giáo 之chi 義nghĩa 而nhi 總tổng 結kết 云vân 一nhất 切thiết 世thế 間gian 。 無vô 非phi 虗hư 空không 對đối 於ư 虗hư 空không 等đẳng 自tự 古cổ 於ư 此thử 有hữu 辯biện 三tam 非phi 之chi 難nạn/nan 乃nãi 謂vị 迦Ca 葉Diếp 問vấn 三tam 如Như 來Lai 答đáp 三tam 顯hiển 然nhiên 各các 有hữu 三tam 法pháp 何hà 故cố 荊kinh 谿khê 在tại 後hậu 結kết 斥xích 野dã 客khách 但đãn 作tác 緣duyên 了liễu 二nhị 法pháp 而nhi 敘tự 乃nãi 曰viết 緣duyên 了liễu 難nạn/nan 正chánh 殊thù 不bất 相tương 應ứng 須tu 知tri 迦Ca 葉Diếp 問vấn 三tam 者giả 乃nãi 云vân 如Như 來Lai 佛Phật 性tánh 涅Niết 槃Bàn 是thị 有hữu 虗hư 空không 應ưng 當đương 亦diệc 是thị 有hữu 耶da 此thử 即tức 迦Ca 葉Diếp 問vấn 三tam 也dã 為vi 非phi 涅Niết 槃Bàn 說thuyết 為vi 涅Niết 槃Bàn 等đẳng 此thử 是thị 如Như 來Lai 。 答đáp 三tam 也dã 若nhược 知tri 經kinh 中trung 佛Phật 意ý 與dữ 記ký 中trung 荊kinh 谿khê 之chi 意ý 則tắc 可khả 知tri 矣hĩ 經kinh 意ý 通thông 因nhân 果quả 祖tổ 意ý 唯duy 局cục 因nhân 如như 迦Ca 葉Diếp 問vấn 三tam 如Như 來Lai 答đáp 三tam 有hữu 因nhân 有hữu 果quả 此thử 乃nãi 經kinh 意ý 通thông 因nhân 果quả 也dã 荊kinh 谿khê 與dữ 野dã 客khách 所sở 辯biện 者giả 不bất 辯biện 如Như 來Lai 涅Niết 槃Bàn 。 之chi 果quả 只chỉ 辯biện 瓦ngõa 石thạch 非phi 性tánh 之chi 因nhân 野dã 客khách 亦diệc 不bất 執chấp 如Như 來Lai 涅Niết 槃Bàn 。 而nhi 難nạn/nan 乃nãi 執chấp 瓦ngõa 石thạch 一nhất 非phi 性tánh 文văn 而nhi 難nạn/nan 故cố 曰viết 祖tổ 意ý 局cục 在tại 因nhân 是thị 故cố 荊kinh 谿khê 在tại 前tiền 但đãn 云vân 不bất 覺giác 寱nghệ 云vân 無vô 情tình 有hữu 性tánh 野dã 客khách 亦diệc 只chỉ 執chấp 瓦ngõa 石thạch 非phi 性tánh 之chi 權quyền 文văn 而nhi 難nạn/nan 曰viết 而nhi 云vân 佛Phật 性tánh 非phi 謂vị 無vô 情tình 仁nhân 何hà 獨độc 言ngôn 無vô 情tình 有hữu 耶da 此thử 乃nãi 以dĩ 權quyền 緣duyên 了liễu 難nạn/nan 實thật 正chánh 因nhân 是thị 故cố 斥xích 其kỳ 不bất 知tri 教giáo 之chi 權quyền 實thật 云vân 緣duyên 了liễu 難nạn/nan 正chánh 殊thù 不bất 相tương 應ứng 應ưng 知tri 只chỉ 一nhất 佛Phật 性tánh 之chi 言ngôn 在tại 如Như 來Lai 則tắc 為vi 。 實thật 教giáo 正chánh 因nhân 在tại 迦Ca 葉Diếp 認nhận 為vi 權quyền 教giáo 緣duyên 了liễu 只chỉ 一nhất 佛Phật 性tánh 之chi 言ngôn 在tại 荊kinh 谿khê 則tắc 為vi 實thật 教giáo 正chánh 因nhân 墻tường 壁bích 瓦ngõa 礫lịch 。 有hữu 佛Phật 性tánh 在tại 野dã 客khách 執chấp 為vi 權quyền 教giáo 緣duyên 了liễu 墻tường 壁bích 瓦ngõa 礫lịch 。 無vô 佛Phật 性tánh 是thị 故cố 斥xích 云vân 緣duyên 了liễu 難nạn/nan 正chánh 殊thù 不bất 相tương 應ứng 若nhược 孤cô 山sơn 佛Phật 性tánh 居cư 中trung 義nghĩa 兼kiêm 上thượng 下hạ 與dữ 夫phu 澄trừng 子tử 照chiếu 之chi 說thuyết 不bất 欲dục 敘tự 破phá 。
故cố 此thử 文văn 後hậu 便tiện 即tức 結kết 云vân 一nhất 切thiết 世thế 間gian 。 無vô 非phi 虗hư 空không 對đối 於ư 虗hư 空không 佛Phật 意ý 以dĩ 瓦ngõa 石thạch 等đẳng 三tam 以dĩ 為vi 所sở 對đối 故cố 云vân 對đối 於ư 虗hư 空không 是thị 則tắc 一nhất 切thiết 無vô 非phi 如Như 來Lai 等đẳng 三tam 迦Ca 葉Diếp 復phục 以dĩ 四tứ 大đại 為vi 竝tịnh 令linh 空không 成thành 有hữu 故cố 迦Ca 葉Diếp 云vân 世thế 間gian 亦diệc 無vô 非phi 四tứ 大đại 對đối 四tứ 大đại 是thị 有hữu 虗hư 空không 無vô 對đối 何hà 不bất 名danh 有hữu 迦Ca 葉Diếp 意ý 以dĩ 空không 無vô 對đối 故cố 有hữu 之chi 大đại 也dã 佛Phật 於ư 此thử 後hậu 捨xả 喻dụ 從tùng 法pháp 廣quảng 明minh 涅Niết 槃Bàn 不bất 同đồng 虗hư 空không 若nhược 涅Niết 槃Bàn 不bất 同đồng 餘dư 二nhị 亦diệc 異dị 故cố 知tri 經kinh 以dĩ 正chánh 因nhân 結kết 難nạn/nan 一nhất 切thiết 世thế 間gian 。 何hà 所sở 不bất 攝nhiếp 豈khởi 隔cách 煩phiền 惱não 及cập 二Nhị 乘Thừa 乎hồ 虗hư 空không 之chi 言ngôn 何hà 所sở 不bất 該cai 安an 棄khí 墻tường 壁bích 瓦ngõa 石thạch 等đẳng 耶da 佛Phật 後hậu 復phục 云vân 空không 與dữ 涅Niết 槃Bàn 雖tuy 俱câu 非phi 世thế 攝nhiếp 涅Niết 槃Bàn 如Như 來Lai 有hữu 證chứng 有hữu 見kiến 虗hư 空không 常thường 故cố 是thị 故cố 不bất 然nhiên 豈khởi 非phi 正chánh 與dữ 緣duyên 了liễu 不bất 同đồng 。
佛Phật 先tiên 順thuận 問vấn 答đáp 乃nãi 暫tạm 說thuyết 三tam 有hữu 以dĩ 斥xích 三tam 非phi 故cố 今kim 不bất 容dung 不bất 以dĩ 實thật 教giáo 正chánh 因nhân 結kết 顯hiển 歸quy 源nguyên 虗hư 空không 體thể 遍biến 之chi 圓viên 宗tông 也dã 故cố 結kết 云vân 一nhất 切thiết 世thế 間gian 。 無vô 非phi 虗hư 空không 對đối 於ư 虗hư 空không 既ký 是thị 無vô 非phi 虗hư 空không 對đối 於ư 虗hư 空không 此thử 明minh 虗hư 空không 無vô 待đãi 對đối 也dã 既ký 是thị 無vô 非phi 涅Niết 槃Bàn 對đối 於ư 涅Niết 槃Bàn 涅Niết 槃Bàn 無vô 待đãi 對đối 也dã 既ký 是thị 無vô 非phi 如Như 來Lai 對đối 於ư 如Như 來Lai 。 如Như 來Lai 無vô 待đãi 對đối 也dã 既ký 是thị 無vô 非phi 佛Phật 性tánh 對đối 於ư 佛Phật 性tánh 佛Phật 性tánh 無vô 待đãi 對đối 也dã 無vô 其kỳ 三tam 非phi 此thử 三tam 皆giai 是thị 即tức 是thị 三tam 非phi 而nhi 為vi 三tam 是thị 非phi 對đối 是thị 說thuyết 涅Niết 槃Bàn 疏sớ/sơ 中trung 作tác 此thử 消tiêu 經kinh 不bất 可khả 以dĩ 無vô 非phi 作tác 無vô 不bất 消tiêu 也dã 佛Phật 意ý 以dĩ 瓦ngõa 石thạch 等đẳng 三tam 為vi 所sở 對đối 虗hư 空không 為vi 能năng 對đối 故cố 云vân 對đối 於ư 虗hư 空không 虗hư 空không 喻dụ 如Như 來Lai 果quả 遍biến 為vi 能năng 對đối 闡xiển 提đề 二Nhị 乘Thừa 為vi 所sở 對đối 則tắc 闡xiển 提đề 即tức 是thị 如Như 來Lai 。 虗hư 空không 喻dụ 涅Niết 槃Bàn 果quả 遍biến 為vi 能năng 對đối 有hữu 為vi 煩phiền 惱não 為vi 所sở 對đối 則tắc 有hữu 為vi 煩phiền 惱não 即tức 是thị 涅Niết 槃Bàn 。 虗hư 空không 喻dụ 佛Phật 性tánh 周chu 遍biến 即tức 佛Phật 性tánh 為vi 能năng 對đối 牆tường 壁bích 瓦ngõa 石thạch 。 為vi 所sở 對đối 則tắc 墻tường 壁bích 瓦ngõa 石thạch 即tức 是thị 佛Phật 性tánh 。 是thị 則tắc 一nhất 切thiết 無vô 非phi 如Như 來Lai 一nhất 切thiết 。 世thế 間gian 皆giai 是thị 如Như 來Lai 。 一nhất 切thiết 無vô 非phi 涅Niết 槃Bàn 一nhất 切thiết 皆giai 是thị 。 涅Niết 槃Bàn 一nhất 切thiết 無vô 非phi 佛Phật 性tánh 一nhất 切thiết 皆giai 是thị 。 佛Phật 性tánh 是thị 則tắc 一nhất 切thiết 無vô 非phi 如Như 來Lai 等đẳng 三tam 一nhất 切thiết 世thế 間gian 。 無vô 非phi 虗hư 空không 對đối 於ư 虗hư 空không 虗hư 空không 無vô 對đối 是thị 故cố 名danh 無vô 迦Ca 葉Diếp 在tại 前tiền 以dĩ 法pháp 喻dụ 不bất 齊tề 難nạn/nan 空không 非phi 有hữu 乃nãi 云vân 如Như 來Lai 佛Phật 性tánh 涅Niết 槃Bàn 是thị 有hữu 虗hư 空không 應ưng 當đương 亦diệc 是thị 有hữu 耶da 今kim 來lai 迦Ca 葉Diếp 復phục 有hữu 四tứ 大đại 。 無vô 對đối 難nạn/nan 空không 非phi 無vô 令linh 空không 成thành 有hữu 故cố 迦Ca 葉Diếp 難nạn/nan 云vân 不bất 但đãn 無vô 非phi 虗hư 空không 對đối 於ư 虗hư 空không 一nhất 切thiết 世thế 間gian 。 亦diệc 乃nãi 無vô 非phi 四tứ 大đại 對đối 於ư 四tứ 大đại 四tứ 大đại 無vô 對đối 既ký 得đắc 是thị 有hữu 虗hư 空không 無vô 對đối 何hà 不bất 名danh 有hữu 迦Ca 葉Diếp 意ý 以dĩ 四tứ 大đại 無vô 對đối 是thị 故cố 有hữu 之chi 小tiểu 虗hư 空không 無vô 對đối 是thị 故cố 有hữu 之chi 大đại 也dã 雖tuy 作tác 此thử 難nạn/nan 佛Phật 竟cánh 不bất 答đáp 迦Ca 葉Diếp 本bổn 以dĩ 四tứ 大đại 無vô 對đối 名danh 有hữu 難nạn/nan 於ư 虗hư 空không 無vô 對đối 亦diệc 應ưng 是thị 有hữu 若nhược 四tứ 大đại 無vô 對đối 言ngôn 之chi 但đãn 無vô 外ngoại 道đạo 所sở 計kế 非phi 四tứ 大đại 來lai 對đối 四tứ 大đại 故cố 名danh 為vi 無vô 而nhi 四tứ 大đại 中trung 地địa 水thủy 火hỏa 風phong 。 各các 有hữu 相tương 對đối 但đãn 以dĩ 四tứ 大đại 無vô 對đối 得đắc 名danh 為vi 有hữu 。 若nhược 虗hư 空không 之chi 中trung 更cánh 無vô 一nhất 佛Phật 相tương 對đối 得đắc 名danh 為vi 無vô 難nạn/nan 既ký 不bất 成thành 故cố 佛Phật 不bất 答đáp 迦Ca 葉Diếp 既ký 不bất 曉hiểu 實thật 教giáo 虗hư 空không 之chi 喻dụ 故cố 佛Phật 於ư 此thử 復phục 捨xả 實thật 教giáo 虗hư 空không 之chi 喻dụ 從tùng 於ư 權quyền 教giáo 涅Niết 槃Bàn 之chi 法Pháp 。 廣quảng 明minh 權quyền 教giáo 涅Niết 槃Bàn 之chi 法Pháp 。 不bất 同đồng 實thật 教giáo 虗hư 空không 之chi 喻dụ 具cụ 有hữu 一nhất 十thập 五ngũ 句cú 明minh 其kỳ 不bất 同đồng 故cố 曰viết 廣quảng 明minh 若nhược 權quyền 教giáo 涅Niết 槃Bàn 不bất 同đồng 實thật 教giáo 虗hư 空không 則tắc 權quyền 教giáo 如Như 來Lai 佛Phật 性tánh 亦diệc 不bất 同đồng 實thật 教giáo 虗hư 空không 故cố 餘dư 二nhị 亦diệc 異dị 如như 是thị 則tắc 權quyền 教giáo 因nhân 果quả 皆giai 不bất 遍biến 矣hĩ 故cố 知tri 前tiền 來lai 經kinh 文văn 乃nãi 以dĩ 正chánh 因nhân 結kết 難nạn/nan 乃nãi 云vân 一nhất 切thiết 世thế 間gian 。 無vô 非phi 虗hư 空không 對đối 於ư 虗hư 空không 正chánh 喻dụ 實thật 教giáo 因nhân 果quả 皆giai 遍biến 一nhất 切thiết 世thế 間gian 。 之chi 言ngôn 非phi 獨độc 攝nhiếp 於ư 瓦ngõa 石thạch 故cố 云vân 何hà 所sở 不bất 攝nhiếp 豈khởi 隔cách 煩phiền 惱não 及cập 二Nhị 乘Thừa 乎hồ 虗hư 空không 之chi 言ngôn 不bất 獨độc 該cai 於ư 二Nhị 乘Thừa 煩phiền 惱não 而nhi 已dĩ 故cố 云vân 何hà 所sở 不bất 該cai 安an 棄khí 墻tường 壁bích 瓦ngõa 礫lịch 。 等đẳng 耶da 佛Phật 以dĩ 正chánh 因nhân 結kết 難nạn/nan 之chi 後hậu 復phục 以dĩ 實thật 教giáo 虗hư 空không 權quyền 教giáo 涅Niết 槃Bàn 雖tuy 則tắc 俱câu 非phi 三tam 世thế 所sở 攝nhiếp 權quyền 教giáo 如Như 來Lai 有hữu 證chứng 有hữu 見kiến 具cụ 有hữu 一nhất 十thập 五ngũ 句cú 所sở 以dĩ 是thị 有hữu 實thật 教giáo 虗hư 空không 常thường 住trụ 不bất 變biến 。 故cố 無vô 證chứng 無vô 見kiến 無vô 一nhất 十thập 五ngũ 句cú 所sở 以dĩ 是thị 無vô 是thị 故cố 不bất 然nhiên 故cố 總tổng 結kết 云vân 豈khởi 非phi 正chánh 與dữ 緣duyên 了liễu 不bất 同đồng 若nhược 據cứ 涅Niết 槃Bàn 經kinh 但đãn 云vân 涅Niết 槃Bàn 有hữu 證chứng 有hữu 見kiến 不bất 云vân 如Như 來Lai 有hữu 證chứng 有hữu 見kiến 今kim 文văn 例lệ 顯hiển 是thị 故cố 通thông 云vân 涅Niết 槃Bàn 如Như 來Lai 上thượng 文văn 則tắc 曰viết 若nhược 涅Niết 槃Bàn 不bất 同đồng 餘dư 二nhị 亦diệc 異dị 涅Niết 槃Bàn 如Như 來Lai 是thị 所sở 尅khắc 之chi 果quả 既ký 其kỳ 是thị 權quyền 緣duyên 了liễu 佛Phật 性tánh 是thị 能năng 尅khắc 之chi 因nhân 亦diệc 即tức 是thị 權quyền 能năng 喻dụ 虗hư 空không 以dĩ 常thường 住trụ 故cố 。 既ký 其kỳ 是thị 實thật 所sở 喻dụ 正chánh 因nhân 以dĩ 體thể 遍biến 故cố 亦diệc 只chỉ 是thị 實thật 豈khởi 非phi 實thật 教giáo 正chánh 因nhân 與dữ 權quyền 教giáo 緣duyên 了liễu 不bất 同đồng 此thử 乃nãi 結kết 示thị 經kinh 文văn 斥xích 於ư 野dã 客khách 消tiêu 文văn 釋thích 義nghĩa 之chi 失thất 。
次thứ 佛Phật 復phục 宗tông 顯hiển 空không 非phi 有hữu 故cố 恐khủng 世thế 人nhân 以dĩ 邪tà 計kế 空không 為vi 佛Phật 性tánh 喻dụ 更cánh 以dĩ 一nhất 十thập 復phục 次thứ 而nhi 遮già 其kỳ 非phi 。
前tiền 文văn 云vân 佛Phật 先tiên 順thuận 問vấn 答đáp 次thứ 復phục 宗tông 明minh 空không 先tiên 順thuận 問vấn 答đáp 已dĩ 如như 前tiền 說thuyết 次thứ 復phục 宗tông 明minh 空không 今kim 當đương 辯biện 之chi 復phục 本bổn 說thuyết 實thật 教giáo 眾chúng 生sanh 佛Phật 性tánh 。 非phi 內nội 非phi 外ngoại 。 之chi 宗tông 顯hiển 於ư 虗hư 空không 之chi 喻dụ 以dĩ 其kỳ 虗hư 空không 無vô 待đãi 故cố 故cố 云vân 非phi 有hữu 非phi 同đồng 權quyền 教giáo 有hữu 待đãi 對đối 而nhi 說thuyết 三tam 有hữu 由do 佛Phật 性tánh 無vô 待đãi 對đối 故cố 遍biến 一nhất 切thiết 處xứ 。 喻dụ 如như 虗hư 空không 無vô 待đãi 對đối 故cố 遍biến 一nhất 切thiết 處xứ 。 若nhược 其kỳ 外ngoại 道đạo 所sở 計kế 邪tà 空không 已dĩ 有hữu 局cục 限hạn 非phi 佛Phật 性tánh 喻dụ 故cố 恐khủng 世thế 人nhân 以dĩ 外ngoại 道đạo 所sở 計kế 邪tà 空không 為vi 佛Phật 性tánh 喻dụ 故cố 更cánh 以dĩ 一nhất 十thập 復phục 次thứ 而nhi 遮già 其kỳ 非phi 遮già 其kỳ 邪tà 空không 顯hiển 於ư 正chánh 教giáo 以dĩ 情tình 分phân 別biệt 一nhất 切thiết 。 皆giai 邪tà 正chánh 教giáo 亦diệc 邪tà 離ly 情tình 分phân 別biệt 一nhất 切thiết 。 皆giai 正chánh 邪tà 空không 皆giai 正chánh 若nhược 以dĩ 理lý 言ngôn 之chi 魔ma 界giới 如như 佛Phật 界giới 如như 而nhi 邪tà 正chánh 體thể 一nhất 何hà 邪tà 正chánh 之chi 有hữu 外ngoại 道đạo 邪tà 空không 之chi 計kế 即tức 性tánh 惡ác 法Pháp 門môn 一nhất 十thập 復phục 次thứ 所sở 遮già 其kỳ 非phi 全toàn 是thị 佛Phật 性tánh 所sở 遍biến 之chi 處xứ 誰thùy 言ngôn 邪tà 空không 非phi 是thị 佛Phật 性tánh 若nhược 佛Phật 性tánh 外ngoại 更cánh 有hữu 邪tà 空không 魔ma 能năng 說thuyết 之chi 即tức 同đồng 魔ma 事sự 今kim 取thủ 明minh 於ư 圓viên 常thường 大đại 覺giác 之chi 宗tông 豈khởi 有hữu 邪tà 正chánh 是thị 非phi 分phân 別biệt 之chi 相tướng 以dĩ 情tình 從tùng 理lý 故cố 有hữu 邪tà 正chánh 之chi 分phần 以dĩ 理lý 簡giản 情tình 乃nãi 有hữu 邪tà 正chánh 之chi 辯biện 邪tà 正chánh 既ký 其kỳ 不bất 同đồng 是thị 故cố 邪tà 空không 非phi 佛Phật 性tánh 喻dụ 故cố 用dụng 復phục 次thứ 而nhi 遮già 其kỳ 非phi 大đại 意ý 各các 有hữu 三tam 初sơ 牒điệp 外ngoại 計kế 次thứ 牒điệp 佛Phật 斥xích 後hậu 斥xích 世thế 同đồng 邪tà 然nhiên 文văn 有hữu 存tồn 略lược 或hoặc 略lược 佛Phật 斥xích 或hoặc 廣quảng 經kinh 文văn 亦diệc 不bất 須tu 一nhất 一nhất 對đối 經kinh 攷# 證chứng 蓋cái 述thuật 者giả 貴quý 義nghĩa 易dị 顯hiển 故cố 也dã 。
初sơ 云vân 世thế 人nhân 言ngôn 虗hư 空không 者giả 名danh 為vi 無vô 色sắc 無vô 對đối 不bất 可khả 見kiến 佛Phật 言ngôn 此thử 即tức 心tâm 所sở 三tam 世thế 所sở 攝nhiếp 語ngữ 似tự 心tâm 所sở 故cố 佛Phật 破phá 之chi 世thế 言ngôn 身thân 內nội 何hà 殊thù 心tâm 所sở 。
世thế 人nhân 者giả 非phi 今kim 所sở 斥xích 乃nãi 經kinh 中trung 佛Phật 斥xích 者giả 也dã 既ký 空không 為vi 非phi 現hiện 見kiến 有hữu 對đối 之chi 色sắc 此thử 語ngữ 全toàn 似tự 心tâm 所sở 法pháp 矣hĩ 故cố 佛Phật 斥xích 言ngôn 此thử 即tức 心tâm 所sở 非phi 性tánh 空không 無vô 礙ngại 莫mạc 喻dụ 佛Phật 性tánh 今kim 他tha 宗tông 計kế 佛Phật 性tánh 惟duy 局cục 有hữu 情tình 身thân 內nội 不bất 徧biến 無vô 情tình 何hà 殊thù 外ngoại 道đạo 所sở 計kế 虗hư 空không 似tự 心tâm 所sở 耶da 。
復phục 次thứ 外ngoại 道đạo 言ngôn 虗hư 空không 者giả 即tức 是thị 光quang 明minh 佛Phật 言ngôn 亦diệc 是thị 色sắc 法pháp 世thế 言ngôn 身thân 內nội 何hà 殊thù 色sắc 法pháp 。
邪tà 計kế 光quang 明minh 即tức 是thị 於ư 空không 佛Phật 斥xích 光quang 明minh 乃nãi 是thị 色sắc 法pháp 外ngoại 人nhân 不bất 知tri 光quang 明minh 乃nãi 空không 所sở 容dung 之chi 色sắc 法pháp 色sắc 無vô 常thường 豈khởi 無vô 礙ngại 空không 今kim 世thế 人nhân 計kế 佛Phật 性tánh 局cục 在tại 身thân 內nội 昧muội 於ư 佛Phật 性tánh 之chi 體thể 遍biến 一nhất 切thiết 處xứ 。 不bất 隔cách 情tình 與dữ 無vô 情tình 若nhược 在tại 身thân 內nội 正chánh 同đồng 外ngoại 計kế 但đãn 以dĩ 空không 中trung 光quang 色sắc 而nhi 為vi 空không 也dã 。
有hữu 云vân 住trú 處xứ 世thế 言ngôn 身thân 內nội 豈khởi 非phi 住trú 處xứ 。
計kế 空không 有hữu 處xứ 所sở 如như 東đông 西tây 二nhị 室thất 一nhất 滿mãn 一nhất 空không 佛Phật 斥xích 若nhược 有hữu 住trú 處xứ 即tức 亦diệc 是thị 色sắc 法pháp 三tam 世thế 所sở 攝nhiếp 非phi 常thường 住trụ 空không 世thế 人nhân 執chấp 佛Phật 性tánh 局cục 於ư 身thân 內nội 不bất 遍biến 無vô 情tình 即tức 邪tà 計kế 空không 有hữu 於ư 住trú 處xứ 滿mãn 室thất 無vô 空không 空không 室thất 有hữu 空không 。
有hữu 云vân 次thứ 第đệ 世thế 言ngôn 身thân 內nội 必tất 須tu 隨tùy 身thân 剎sát 那na 時thời 運vận 。
疏sớ/sơ 云vân 次thứ 第đệ 如như 簫tiêu 管quản 中trung 及cập 空không 門môn 向hướng 內nội 數số 人nhân 云vân 牕# 內nội 見kiến 於ư 牕# 外ngoại 之chi 空không 先tiên 於ư 第đệ 一nhất 牕# 櫺# 中trung 見kiến 次thứ 於ư 第đệ 二nhị 第đệ 三tam 。 中trung 見kiến 故cố 是thị 次thứ 第đệ 世thế 人nhân 計kế 佛Phật 性tánh 在tại 有hữu 情tình 身thân 內nội 此thử 之chi 佛Phật 性tánh 必tất 須tu 隨tùy 於ư 身thân 內nội 剎sát 那na 之chi 心tâm 念niệm 念niệm 生sanh 滅diệt 。 未vị 念niệm 欲dục 念niệm 正chánh 念niệm 念niệm 已dĩ 四tứ 運vận 次thứ 第đệ 時thời 時thời 遷thiên 運vận 佛Phật 性tánh 隨tùy 身thân 即tức 有hữu 次thứ 第đệ 正chánh 同đồng 外ngoại 道đạo 所sở 計kế 虗hư 空không 而nhi 有hữu 次thứ 第đệ 。
有hữu 云vân 不bất 離ly 三tam 法pháp 一nhất 空không 二nhị 實thật 三tam 者giả 空không 實thật 佛Phật 言ngôn 若nhược 言ngôn 空không 者giả 有hữu 處xứ 無vô 故cố 若nhược 言ngôn 實thật 者giả 空không 處xứ 無vô 故cố 若nhược 言ngôn 空không 實thật 二nhị 處xứ 無vô 故cố 世thế 言ngôn 身thân 內nội 猶do 闕khuyết 外ngoại 計kế 空không 及cập 二nhị 俱câu 。
經Kinh 云vân 有hữu 言ngôn 夫phu 虗hư 空không 者giả 不bất 離ly 三tam 法pháp 止chỉ 空không 及cập 二nhị 俱câu 疏sớ/sơ 云vân 一nhất 空không 在tại 空không 處xứ 有hữu 中trung 無vô 空không 二nhị 空không 在tại 有hữu 處xứ 無vô 處xứ 。 無vô 空không 三tam 在tại 有hữu 無vô 處xứ 如như 濕thấp 爛lạn 物vật 當đương 爛lạn 未vị 爛lạn 當đương 爛lạn 即tức 義nghĩa 當đương 於ư 空không 未vị 爛lạn 即tức 義nghĩa 當đương 於ư 實thật 即tức 空không 實thật 處xứ 明minh 有hữu 空không 佛Phật 斥xích 可khả 見kiến 今kim 世thế 人nhân 計kế 有hữu 情tình 有hữu 性tánh 即tức 但đãn 得đắc 外ngoại 計kế 有hữu 處xứ 有hữu 空không 之chi 義nghĩa 而nhi 尚thượng 缺khuyết 於ư 空không 及cập 二nhị 俱câu 也dã 。
有hữu 云vân 作tác 法pháp 如như 去khứ 舍xá 等đẳng 世thế 言ngôn 身thân 沒một 與dữ 真chân 相tương 應ứng 即tức 同đồng 作tác 法pháp 。
言ngôn 造tạo 作tác 法pháp 如như 去khứ 屋ốc 舍xá 去khứ 樹thụ 林lâm 而nhi 作tác 虗hư 空không 世thế 人nhân 言ngôn 佛Phật 性tánh 在tại 有hữu 情tình 身thân 內nội 正chánh 屬thuộc 別biệt 教giáo 破phá 九cửu 界giới 而nhi 顯hiển 佛Phật 界giới 破phá 九cửu 界giới 故cố 云vân 身thân 沒một 顯hiển 佛Phật 界giới 故cố 故cố 云vân 與dữ 真chân 相tương 應ứng 若nhược 云vân 破phá 九cửu 界giới 方phương 顯hiển 佛Phật 性tánh 即tức 同đồng 外ngoại 道đạo 所sở 計kế 去khứ 舍xá 拔bạt 樹thụ 方phương 見kiến 虗hư 空không 也dã 。
有hữu 云vân 無vô 礙ngại 處xứ 佛Phật 言ngôn 有hữu 分phần/phân 有hữu 具cụ 餘dư 處xứ 無vô 故cố 世thế 言ngôn 身thân 內nội 餘dư 處xứ 則tắc 無vô 。
有hữu 云vân 虗hư 空không 即tức 無vô 礙ngại 處xứ 佛Phật 言ngôn 此thử 無vô 礙ngại 處xứ 為vi 分phần/phân 有hữu 十thập 方phương 空không 耶da 為vi 具cụ 有hữu 十thập 方phương 空không 耶da 若nhược 言ngôn 此thử 處xứ 具cụ 有hữu 虗hư 空không 其kỳ 餘dư 諸chư 處xứ 無vô 虗hư 空không 世thế 人nhân 云vân 有hữu 情tình 身thân 內nội 有hữu 佛Phật 性tánh 無vô 情tình 色sắc 上thượng 無vô 佛Phật 性tánh 正chánh 同đồng 外ngoại 道đạo 所sở 計kế 此thử 處xứ 具cụ 有hữu 虗hư 空không 餘dư 處xứ 則tắc 無vô 於ư 虗hư 空không 也dã 。
有hữu 云vân 與dữ 有hữu 竝tịnh 合hợp 佛Phật 言ngôn 合hợp 有hữu 三tam 種chủng 一nhất 如như 鳥điểu 投đầu 樹thụ 二nhị 如như 羊dương 相tương 觸xúc 三tam 如như 二nhị 指chỉ 已dĩ 合hợp 世thế 言ngôn 身thân 內nội 如như 二nhị 指chỉ 合hợp 。
有hữu 云vân 虗hư 空không 與dữ 有hữu 竝tịnh 合hợp 佛Phật 言ngôn 合hợp 有hữu 三tam 種chủng 一nhất 如như 鳥điểu 投đầu 樹thụ 有hữu 情tình 之chi 鳥điểu 無vô 情tình 之chi 樹thụ 其kỳ 業nghiệp 有hữu 異dị 名danh 異dị 業nghiệp 合hợp 二nhị 如như 羊dương 相tương 觸xúc 則tắc 彼bỉ 此thử 是thị 羊dương 名danh 共cộng 業nghiệp 合hợp 三tam 如như 二nhị 雙song 指chỉ 合hợp 在tại 一nhất 處xứ 空không 體thể 用dụng 已dĩ 合hợp 如như 一nhất 雙song 指chỉ 已dĩ 合hợp 物vật 體thể 用dụng 已dĩ 合hợp 亦diệc 如như 一nhất 雙song 指chỉ 已dĩ 合hợp 兩lưỡng 種chủng 已dĩ 合hợp 共cộng 業nghiệp 為vi 一nhất 處xứ 名danh 已dĩ 合hợp 共cộng 合hợp 今kim 文văn 且thả 云vân 如như 二nhị 指chỉ 已dĩ 合hợp 此thử 是thị 文văn 略lược 世thế 人nhân 言ngôn 有hữu 情tình 身thân 內nội 有hữu 佛Phật 性tánh 者giả 正chánh 如như 外ngoại 道đạo 所sở 計kế 空không 之chi 體thể 用dụng 與dữ 所sở 計kế 物vật 之chi 體thể 用dụng 各các 自tự 已dĩ 合hợp 今kim 共cộng 合hợp 為vi 一nhất 處xứ 如như 此thử 則tắc 同đồng 彼bỉ 身thân 內nội 與dữ 佛Phật 性tánh 共cộng 為vi 一nhất 處xứ 也dã 。
有hữu 云vân 如như 器khí 中trung 空không 世thế 言ngôn 身thân 內nội 何hà 異dị 器khí 中trung 。
外ngoại 計kế 空không 在tại 器khí 中trung 如như 果quả 在tại 器khí 今kim 直trực 言ngôn 如như 器khí 中trung 空không 欲dục 使sử 文văn 義nghĩa 易dị 顯hiển 故cố 也dã 佛Phật 斥xích 云vân 如như 是thị 虗hư 空không 先tiên 無vô 器khí 時thời 在tại 何hà 處xứ 住trụ 若nhược 有hữu 住trú 處xứ 虗hư 空không 則tắc 多đa 如như 其kỳ 多đa 者giả 云vân 何hà 言ngôn 常thường 言ngôn 一nhất 言ngôn 遍biến 世thế 言ngôn 身thân 內nội 有hữu 性tánh 先tiên 無vô 身thân 時thời 性tánh 在tại 何hà 處xứ 住trụ 若nhược 有hữu 住trú 處xứ 佛Phật 性tánh 則tắc 多đa 如như 其kỳ 多đa 者giả 云vân 何hà 言ngôn 常thường 言ngôn 一nhất 言ngôn 遍biến 。
有hữu 云vân 所sở 指chỉ 之chi 處xứ 佛Phật 言ngôn 則tắc 有hữu 方phương 面diện 世thế 言ngôn 身thân 中trung 豈khởi 非phi 方phương 面diện 。
外ngoại 計kế 即tức 所sở 指chỉ 之chi 處xứ 便tiện 為vi 虗hư 空không 佛Phật 斥xích 所sở 指chỉ 處xứ 不bất 出xuất 四tứ 方phương 今kim 云vân 方phương 面diện 即tức 四tứ 方phương 也dã 空không 無vô 方phương 所sở 世thế 言ngôn 身thân 內nội 有hữu 性tánh 局cục 於ư 方phương 所sở 同đồng 彼bỉ 邪tà 空không 佛Phật 性tánh 不bất 爾nhĩ 遍biến 一nhất 切thiết 處xứ 。 非phi 內nội 非phi 外ngoại 。
佛Phật 總tổng 結kết 云vân 從tùng 因nhân 緣duyên 生sanh 。 皆giai 是thị 無vô 常thường 。 故cố 此thử 一nhất 十thập 邪tà 計kế 虗hư 空không 非phi 佛Phật 性tánh 喻dụ 是thị 無vô 常thường 故cố 三tam 世thế 攝nhiếp 故cố 虗hư 空không 異dị 彼bỉ 徧biến 一nhất 切thiết 處xứ 。 此thử 違vi 迦Ca 葉Diếp 問vấn 復phục 宗tông 符phù 空không 以dĩ 喻dụ 正chánh 因nhân 。
佛Phật 於ư 一nhất 十thập 復phục 次thứ 之chi 後hậu 總tổng 結kết 斥xích 云vân 有hữu 法pháp 若nhược 從tùng 因nhân 緣duyên 。 生sanh 者giả 皆giai 是thị 無vô 常thường 。 既ký 從tùng 邪tà 無vô 因nhân 緣duyên 而nhi 起khởi 妄vọng 計kế 云vân 何hà 能năng 常thường 。 故cố 此thử 邪tà 空không 不bất 可khả 以dĩ 喻dụ 正chánh 因nhân 佛Phật 性tánh 佛Phật 性tánh 是thị 常thường 邪tà 空không 是thị 無vô 常thường 三tam 世thế 攝nhiếp 故cố 佛Phật 性tánh 是thị 遍biến 邪tà 空không 質chất 礙ngại 局cục 方phương 所sở 故cố 自tự 非phi 開khai 宗tông 所sở 說thuyết 空không 性tánh 無vô 礙ngại 非phi 內nội 非phi 外ngoại 。 遍biến 一nhất 切thiết 處xứ 。 者giả 何hà 以dĩ 喻dụ 今kim 正chánh 因nhân 佛Phật 性tánh 唯duy 此thử 正chánh 因nhân 佛Phật 性tánh 方phương 可khả 取thủ 喻dụ 無vô 礙ngại 之chi 空không 此thử 所sở 以dĩ 違vi 迦Ca 葉Diếp 之chi 問vấn 復phục 說thuyết 實thật 教giáo 之chi 宗tông 方phương 符phù 體thể 徧biến 之chi 空không 足túc 喻dụ 正chánh 因nhân 之chi 性tánh 故cố 曰viết 故cố 此thử 一nhất 十thập 邪tà 計kế 虗hư 空không 等đẳng 邪tà 。
世thế 人nhân 何hà 以dĩ 棄khí 佛Phật 正chánh 教giáo 明minh 於ư 邪tà 空không 云vân 何hà 乃nãi 以dĩ 智trí 斷đoạn 果quả 上thượng 緣duyên 了liễu 佛Phật 性tánh 以dĩ 難nạn/nan 正chánh 因nhân 如Như 來Lai 是thị 智trí 果quả 涅Niết 槃Bàn 是thị 斷đoạn 果quả 故cố 智trí 斷đoạn 果quả 上thượng 有hữu 緣duyên 了liễu 性tánh 所sở 以dĩ 迦Ca 葉Diếp 難nạn/nan 云vân 如Như 來Lai 佛Phật 性tánh 涅Niết 槃Bàn 是thị 有hữu 世thế 人nhân 多đa 引dẫn 涅Niết 槃Bàn 為vi 難nạn/nan 故cố 廣quảng 引dẫn 之chi 以dĩ 杜đỗ 餘dư 論luận 子tử 應ưng 不bất 見kiến 涅Niết 槃Bàn 。 之chi 文văn 空không 斆# 世thế 人nhân 瓦ngõa 石thạch 之chi 妨phương 緣duyên 了liễu 難nạn/nan 正chánh 殊thù 不bất 相tương 應ứng 此thử 即tức 子tử 不bất 知tri 佛Phật 性tánh 之chi 進tiến 否phủ/bĩ 也dã 。
此thử 破phá 野dã 客khách 偏thiên 權quyền 之chi 執chấp 顯hiển 佛Phật 性tánh 進tiến 否phủ/bĩ 之chi 旨chỉ 云vân 何hà 乃nãi 以dĩ 智trí 斷đoạn 果quả 上thượng 緣duyên 了liễu 佛Phật 性tánh 以dĩ 難nạn/nan 正chánh 因nhân 此thử 斥xích 野dã 客khách 以dĩ 權quyền 難nạn/nan 實thật 也dã 何hà 謂vị 智trí 果quả 如Như 來Lai 是thị 智trí 果quả 何hà 謂vị 斷đoạn 果quả 涅Niết 槃Bàn 是thị 斷đoạn 果quả 何hà 謂vị 緣duyên 了liễu 佛Phật 性tánh 故cố 智trí 斷đoạn 果quả 上thượng 有hữu 緣duyên 了liễu 性tánh 故cố 迦Ca 葉Diếp 前tiền 難nạn/nan 云vân 如Như 來Lai 佛Phật 性tánh 涅Niết 槃Bàn 是thị 有hữu 以dĩ 由do 權quyền 教giáo 如Như 來Lai 涅Niết 槃Bàn 。 是thị 所sở 尅khắc 之chi 果quả 緣duyên 了liễu 佛Phật 性tánh 是thị 能năng 尅khắc 之chi 因nhân 因nhân 果quả 不bất 亡vong 故cố 名danh 為vi 有hữu 。 良lương 由do 世thế 人nhân 多đa 引dẫn 涅Niết 槃Bàn 經kinh 中trung 瓦ngõa 石thạch 非phi 性tánh 之chi 權quyền 文văn 為vi 難nạn/nan 故cố 荊kinh 谿khê 廣quảng 引dẫn 經kinh 中trung 權quyền 實thật 之chi 文văn 以dĩ 杜đỗ 絕tuyệt 後hậu 代đại 執chấp 無vô 情tình 無vô 性tánh 之chi 餘dư 論luận 也dã 吾ngô 子tử 野dã 客khách 想tưởng 應ưng 不bất 見kiến 涅Niết 槃Bàn 。 經kinh 中trung 權quyền 實thật 之chi 文văn 空không 效hiệu 世thế 人nhân 瓦ngõa 石thạch 之chi 妨phương 正chánh 當đương 以dĩ 權quyền 教giáo 緣duyên 了liễu 難nạn/nan 實thật 教giáo 正chánh 因nhân 故cố 云vân 緣duyên 了liễu 難nạn/nan 正chánh 殊thù 不bất 相tương 應ứng 若nhược 知tri 實thật 教giáo 正chánh 因nhân 體thể 遍biến 名danh 進tiến 權quyền 教giáo 緣duyên 了liễu 不bất 遍biến 名danh 否phủ/bĩ 則tắc 不bất 以dĩ 權quyền 難nạn/nan 實thật 也dã 只chỉ 由do 荊kinh 谿khê 與dữ 野dã 客khách 所sở 辯biện 佛Phật 性tánh 之chi 因nhân 故cố 斥xích 云vân 此thử 即tức 子tử 不bất 知tri 佛Phật 性tánh 之chi 進tiến 否phủ/bĩ 也dã 。
況huống 復phục 以dĩ 空không 譬thí 正chánh 緣duyên 了liễu 猶do 局cục 如như 迦Ca 葉Diếp 所sở 引dẫn 三tam 皆giai 有hữu 者giả 此thử 乃nãi 涅Niết 槃Bàn 帶đái 權quyền 門môn 說thuyết 故cố 佛Phật 順thuận 迦Ca 葉Diếp 三tam 皆giai 是thị 有hữu 若nhược 頓đốn 教giáo 實thật 說thuyết 本bổn 有hữu 三tam 種chủng 三tam 理lý 元nguyên 徧biến 達đạt 性tánh 成thành 修tu 修tu 三tam 亦diệc 徧biến 欲dục 示thị 眾chúng 生sanh 本bổn 有hữu 。 正chánh 性tánh 且thả 云vân 正chánh 徧biến 猶do 如như 虗hư 空không 欲dục 赴phó 末mạt 代đại 以dĩ 順thuận 迦Ca 葉Diếp 豈khởi 非phi 迦Ca 葉Diếp 知tri 機cơ 設thiết 疑nghi 故cố 佛Phật 覆phú 實thật 述thuật 權quyền 緣duyên 了liễu 此thử 子tử 不bất 知tri 教giáo 之chi 權quyền 實thật 。
此thử 佛Phật 性tánh 之chi 進tiến 否phủ/bĩ 由do 教giáo 之chi 有hữu 權quyền 實thật 前tiền 已dĩ 明minh 佛Phật 性tánh 進tiến 否phủ/bĩ 故cố 今kim 以dĩ 教giáo 權quyền 實thật 次thứ 之chi 即tức 帶đái 權quyền 說thuyết 實thật 也dã 若nhược 一nhất 向hướng 權quyền 實thật 則tắc 三tam 因nhân 俱câu 局cục 俱câu 遍biến 今kim 言ngôn 一nhất 遍biến 二nhị 不bất 遍biến 者giả 正chánh 是thị 帶đái 權quyền 說thuyết 實thật 之chi 義nghĩa 故cố 先tiên 云vân 佛Phật 性tánh 如như 虗hư 空không 正chánh 譬thí 實thật 教giáo 正chánh 因nhân 體thể 遍biến 次thứ 云vân 為vi 非phi 佛Phật 性tánh 是thị 墻tường 壁bích 瓦ngõa 礫lịch 。 即tức 是thị 權quyền 教giáo 緣duyên 了liễu 不bất 遍biến 局cục 在tại 有hữu 情tình 權quyền 未vị 即tức 實thật 故cố 名danh 猶do 局cục 豈khởi 特đặc 緣duyên 了liễu 佛Phật 性tánh 之chi 因nhân 是thị 權quyền 如Như 來Lai 涅Niết 槃Bàn 。 亦diệc 皆giai 是thị 權quyền 故cố 繼kế 之chi 云vân 如như 迦Ca 葉Diếp 所sở 引dẫn 三tam 皆giai 是thị 有hữu 者giả 此thử 乃nãi 涅Niết 槃Bàn 經kinh 中trung 帶đái 權quyền 門môn 說thuyết 即tức 迦Ca 葉Diếp 問vấn 三tam 在tại 權quyền 故cố 佛Phật 順thuận 迦Ca 葉Diếp 答đáp 三tam 三tam 皆giai 是thị 有hữu 有hữu 修tu 有hữu 證chứng 局cục 在tại 有hữu 情tình 此thử 乃nãi 如Như 來Lai 說thuyết 三tam 在tại 權quyền 若nhược 頓đốn 教giáo 實thật 說thuyết 眾chúng 生sanh 心tâm 中trung 。 本bổn 有hữu 正chánh 因nhân 佛Phật 種chủng 本bổn 有hữu 了liễu 因nhân 佛Phật 種chủng 本bổn 有hữu 緣duyên 因nhân 佛Phật 種chủng 此thử 之chi 三tam 因nhân 能năng 生sanh 果quả 。 上thượng 之chi 三tam 德đức 故cố 名danh 為vi 種chủng 以dĩ 無vô 始thỉ 來lai 唯duy 有hữu 煩phiền 惱não 業nghiệp 苦khổ 而nhi 已dĩ 即tức 此thử 全toàn 是thị 理lý 性tánh 三tam 因nhân 故cố 三tam 佛Phật 種chủng 即tức 是thị 三tam 理lý 此thử 三tam 理lý 性tánh 元nguyên 遍biến 一nhất 切thiết 性tánh 三tam 既ký 遍biến 達đạt 性tánh 成thành 修tu 修tu 三tam 亦diệc 遍biến 是thị 知tri 三tam 因nhân 之chi 體thể 本bổn 來lai 周chu 遍biến 由do 了liễu 因nhân 未vị 曾tằng 發phát 心tâm 。 緣duyên 因nhân 未vị 曾tằng 加gia 行hành 故cố 性tánh 緣duyên 了liễu 同đồng 名danh 正chánh 因nhân 佛Phật 示thị 眾chúng 生sanh 本bổn 有hữu 。 正chánh 因nhân 佛Phật 性tánh 且thả 云vân 正chánh 因nhân 猶do 如như 虗hư 空không 於ư 此thử 實thật 教giáo 正chánh 因nhân 之chi 後hậu 又hựu 說thuyết 權quyền 教giáo 緣duyên 了liễu 欲dục 赴phó 末mạt 代đại 權quyền 機cơ 以dĩ 順thuận 迦Ca 葉Diếp 之chi 權quyền 問vấn 豈khởi 非phi 迦Ca 葉Diếp 知tri 機cơ 在tại 權quyền 故cố 設thiết 疑nghi 問vấn 疑nghi 其kỳ 佛Phật 性tánh 喻dụ 於ư 虗hư 空không 佛Phật 性tánh 是thị 有hữu 虗hư 空không 應ưng 當đương 亦diệc 是thị 有hữu 耶da 既ký 不bất 曉hiểu 實thật 教giáo 正chánh 因nhân 虗hư 空không 之chi 喻dụ 故cố 以dĩ 覆phú 於ư 實thật 教giáo 正chánh 因nhân 虗hư 空không 之chi 喻dụ 述thuật 於ư 權quyền 教giáo 緣duyên 了liễu 之chi 性tánh 子tử 以dĩ 緣duyên 了liễu 難nạn/nan 正chánh 即tức 是thị 以dĩ 權quyền 難nạn/nan 實thật 也dã 此thử 即tức 子tử 不bất 知tri 教giáo 之chi 權quyền 實thật 也dã 。
故cố 涅Niết 槃Bàn 中trung 佛Phật 性tánh 之chi 言ngôn 不bất 唯duy 一nhất 種chủng 如như 迦Ca 葉Diếp 品phẩm 下hạ 文văn 云vân 言ngôn 佛Phật 性tánh 者giả 所sở 謂vị 十Thập 力Lực 無Vô 畏Úy 。 不bất 共cộng 大đại 悲bi 。 三tam 念niệm 三tam 十thập 二nhị 相tướng 。 八bát 十thập 種chủng 好hảo 。 子tử 何hà 不bất 引dẫn 此thử 文văn 令linh 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 亦diệc 無vô 何hà 獨độc 瓦ngõa 石thạch 若nhược 云vân 此thử 是thị 果quả 德đức 眾chúng 生sanh 有hữu 此thử 果quả 性tánh 者giả 果quả 性tánh 身thân 土thổ/độ 何hà 不bất 霑triêm 於ư 瓦ngõa 石thạch 等đẳng 耶da 又hựu 若nhược 許hứa 因nhân 有hữu 果quả 性tánh 者giả 世thế 何hà 但đãn 云vân 十thập 方phương 諸chư 佛Phật 。 同đồng 一nhất 法Pháp 身thân 。 力Lực 、 無Vô 畏Úy 等đẳng 。 而nhi 不bất 云vân 生sanh 佛Phật 亦diệc 同đồng 法Pháp 身thân 力Lực 、 無Vô 畏Úy 等đẳng 。 使sử 一nhất 塵trần 一nhất 心tâm 無vô 非phi 三Tam 身Thân 三tam 德đức 之chi 性tánh 種chủng 也dã 若nhược 言ngôn 但đãn 有hữu 果quả 地địa 法Pháp 身thân 性tánh 者giả 何hà 故cố 經Kinh 云vân 十Thập 力Lực 無Vô 畏Úy 。 乃nãi 至chí 相tướng 好hảo 又hựu 復phục 經kinh 中trung 闡xiển 提đề 等đẳng 人nhân 四tứ 句cú 辨biện 性tánh 子tử 言ngôn 眾chúng 生sanh 有hữu 性tánh 為vi 何hà 眾chúng 生sanh 有hữu 何hà 等đẳng 性tánh 瓦ngõa 石thạch 為vi 復phục 無vô 四tứ 何hà 耶da 又hựu 第đệ 六lục 第đệ 九cửu 及cập 三tam 十thập 二nhị 。 皆giai 以dĩ 雜tạp 血huyết 五ngũ 味vị 用dụng 對đối 凡phàm 夫phu 三tam 乘thừa 及cập 佛Phật 何hà 故cố 佛Phật 性tánh 在tại 人nhân 差sai 降giáng/hàng 不bất 同đồng 。
又hựu 二nhị 十thập 七thất 云vân 若nhược 修tu 八bát 正chánh 即tức 見kiến 佛Phật 性tánh 。 婆bà 沙sa 俱câu 舍xá 悉tất 有hữu 八bát 正chánh 乃nãi 至chí 諸chư 經kinh 咸hàm 有hữu 道Đạo 品Phẩm 為vi 修tu 何hà 八bát 正chánh 見kiến 何hà 佛Phật 性tánh 故cố 子tử 不bất 知tri 佛Phật 性tánh 進tiến 否phủ/bĩ 。
此thử 乃nãi 通thông 引dẫn 涅Niết 槃Bàn 一nhất 經kinh 之chi 中trung 佛Phật 性tánh 之chi 義nghĩa 斥xích 其kỳ 不bất 知tri 佛Phật 性tánh 之chi 進tiến 否phủ/bĩ 故cố 涅Niết 槃Bàn 經kinh 中trung 佛Phật 性tánh 之chi 言ngôn 不bất 但đãn 有hữu 緣duyên 了liễu 不bất 遍biến 瓦ngõa 礫lịch 一nhất 種chủng 而nhi 已dĩ 言ngôn 佛Phật 性tánh 處xứ 凡phàm 有hữu 多đa 種chủng 如như 迦Ca 葉Diếp 品phẩm 之chi 下hạ 文văn 即tức 下hạ 第đệ 六lục 第đệ 九cửu 第đệ 二nhị 十thập 九cửu 第đệ 三tam 十thập 二nhị 。 卷quyển 等đẳng 文văn 並tịnh 有hữu 佛Phật 性tánh 之chi 義nghĩa 且thả 迦Ca 葉Diếp 品phẩm 下hạ 文văn 云vân 言ngôn 佛Phật 性tánh 者giả 所sở 謂vị 十Thập 力Lực 是thị 佛Phật 性tánh 無vô 畏úy 是thị 佛Phật 性tánh 十Thập 八Bát 不Bất 共Cộng 法Pháp 。 大đại 悲bi 三tam 念niệm 。 三tam 十thập 二nhị 相tướng 。 八bát 十thập 種chủng 好hảo 。 亦diệc 是thị 佛Phật 性tánh 雖tuy 是thị 佛Phật 性tánh 並tịnh 是thị 果quả 上thượng 所sở 顯hiển 之chi 德đức 有hữu 情tình 眾chúng 生sanh 既ký 無vô 。 三tam 十thập 二nhị 相tướng 。 等đẳng 何hà 不bất 引dẫn 此thử 文văn 言ngôn 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 亦diệc 無vô 佛Phật 性tánh 何hà 獨độc 於ư 瓦ngõa 石thạch 非phi 性tánh 之chi 文văn 執chấp 無vô 情tình 無vô 性tánh 耶da 十Thập 力Lực 等đẳng 並tịnh 如như 法Pháp 界giới 次thứ 第đệ 此thử 乃nãi 第đệ 一nhất 番phiên 反phản 難nạn/nan 野dã 客khách 有hữu 情tình 無vô 佛Phật 性tánh 也dã 以dĩ 由do 野dã 客khách 但đãn 執chấp 有hữu 情tình 有hữu 佛Phật 性tánh 故cố 若nhược 云vân 三tam 十thập 二nhị 相tướng 。 等đẳng 乃nãi 果quả 上thượng 所sở 顯hiển 之chi 德đức 因nhân 中trung 有hữu 情tình 眾chúng 生sanh 有hữu 此thử 果quả 性tánh 者giả 果quả 上thượng 身thân 土thổ/độ 互hỗ 融dung 因nhân 性tánh 本bổn 具cụ 則tắc 因nhân 佛Phật 性tánh 遍biến 身thân 遍biến 土thổ/độ 何hà 故cố 執chấp 其kỳ 佛Phật 性tánh 不bất 沾triêm 於ư 墻tường 壁bích 瓦ngõa 石thạch 等đẳng 耶da 此thử 乃nãi 第đệ 二nhị 難nạn/nan 正chánh 顯hiển 有hữu 情tình 有hữu 佛Phật 性tánh 也dã 及cập 若nhược 許hứa 眾chúng 生sanh 之chi 因nhân 有hữu 果quả 人nhân 性tánh 者giả 世thế 人nhân 所sở 弘hoằng 華hoa 嚴nghiêm 經kinh 中trung 何hà 故cố 但đãn 云vân 十thập 方phương 諸chư 佛Phật 。 同đồng 一nhất 法Pháp 身thân 。 力Lực 、 無Vô 畏Úy 等đẳng 。 而nhi 不bất 云vân 眾chúng 生sanh 之chi 因nhân 與dữ 諸chư 佛Phật 之chi 果quả 亦diệc 同đồng 法Pháp 身thân 力Lực 、 無Vô 畏Úy 等đẳng 。 果quả 上thượng 三Tam 身Thân 依y 正chánh 互hỗ 具cụ 眾chúng 生sanh 心tâm 因nhân 有hữu 此thử 果quả 性tánh 則tắc 使sử 眾chúng 生sanh 依y 報báo 中trung 一nhất 塵trần 無vô 情tình 之chi 色sắc 正chánh 報báo 中trung 一nhất 念niệm 有hữu 情tình 之chi 心tâm 。 無vô 非phi 三tam 德đức 三Tam 身Thân 之chi 性tánh 種chủng 豈khởi 可khả 云vân 無vô 情tình 無vô 佛Phật 性tánh 耶da 此thử 是thị 第đệ 三tam 。 難nạn/nan 其kỳ 不bất 曉hiểu 佛Phật 說thuyết 果quả 德đức 之chi 意ý 佛Phật 說thuyết 果quả 上thượng 依y 正chánh 融dung 通thông 意ý 在tại 眾chúng 生sanh 因nhân 中trung 本bổn 具cụ 所sở 謂vị 談đàm 法Pháp 界Giới 者giả 未vị 窮cùng 斯tư 妙diệu 致trí 使sử 惑hoặc 果quả 事sự 而nhi 迷mê 因nhân 理lý 即tức 此thử 類loại 也dã 又hựu 復phục 若nhược 云vân 眾chúng 生sanh 但đãn 有hữu 果quả 上thượng 法Pháp 身thân 性tánh 而nhi 無vô 報báo 應ứng 。 二nhị 身thân 性tánh 者giả 何hà 故cố 經Kinh 云vân 十Thập 力Lực 無Vô 畏Úy 。 乃nãi 至chí 三tam 十thập 二nhị 相tướng 。 八bát 十thập 種chủng 好hảo 。 十Thập 力Lực 無Vô 畏Úy 。 豈khởi 非phi 報báo 身thân 三tam 十thập 二nhị 相tướng 。 豈khởi 非phi 應ưng 身thân 既ký 是thị 三Tam 身Thân 皆giai 言ngôn 佛Phật 性tánh 佛Phật 是thị 果quả 人nhân 則tắc 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 皆giai 有hữu 果quả 人nhân 之chi 性tánh 即tức 是thị 具cụ 足túc 。 三Tam 身Thân 佛Phật 性tánh 法Pháp 身thân 報báo 應ứng 未vị 嘗thường 離ly 於ư 法Pháp 身thân 豈khởi 可khả 無vô 報báo 應ứng 二nhị 身thân 之chi 義nghĩa 耶da 此thử 是thị 第đệ 四tứ 。 難nạn/nan 其kỳ 三Tam 身Thân 佛Phật 性tánh 體thể 本bổn 相tương/tướng 即tức 又hựu 復phục 大đại 經kinh 三tam 十thập 二nhị 卷quyển 中trung 闡xiển 提đề 善thiện 人nhân 四tứ 句cú 辯biện 性tánh 或hoặc 有hữu 佛Phật 性tánh 闡xiển 提đề 人nhân 有hữu 善thiện 根căn 人nhân 無vô 此thử 辯biện 修tu 惡ác 性tánh 或hoặc 有hữu 佛Phật 性tánh 善thiện 根căn 人nhân 有hữu 闡xiển 提đề 人nhân 無vô 此thử 辯biện 修tu 善thiện 性tánh 或hoặc 有hữu 佛Phật 性tánh 二nhị 人nhân 俱câu 有hữu 此thử 辯biện 性tánh 德đức 性tánh 即tức 性tánh 善thiện 性tánh 惡ác 二nhị 人nhân 俱câu 有hữu 或hoặc 有hữu 佛Phật 性tánh 二nhị 人nhân 俱câu 無vô 此thử 辯biện 不bất 退thoái 性tánh 未vị 入nhập 似tự 位vị 故cố 二nhị 人nhân 俱câu 無vô 也dã 子tử 但đãn 執chấp 云vân 有hữu 情tình 眾chúng 生sanh 方phương 有hữu 佛Phật 性tánh 為vi 是thị 何hà 等đẳng 。 眾chúng 生sanh 為vi 闡xiển 提đề 眾chúng 生sanh 耶da 為vi 善thiện 根căn 眾chúng 生sanh 。 耶da 此thử 乃nãi 難nạn/nan 其kỳ 不bất 知tri 人nhân 有hữu 善thiện 惡ác 言ngôn 有hữu 性tánh 者giả 為vi 是thị 何hà 等đẳng 。 性tánh 修tu 善thiện 性tánh 耶da 修tu 惡ác 性tánh 耶da 性tánh 德đức 性tánh 耶da 此thử 乃nãi 難nạn/nan 其kỳ 不bất 知tri 性tánh 有hữu 善thiện 惡ác 修tu 性tánh 之chi 義nghĩa 闡xiển 提đề 起khởi 於ư 修tu 惡ác 則tắc 諸chư 法pháp 皆giai 惡ác 無vô 一nhất 法pháp 在tại 於ư 修tu 惡ác 外ngoại 則tắc 瓦ngõa 石thạch 之chi 法pháp 亦diệc 有hữu 修tu 惡ác 之chi 性tánh 善thiện 根căn 之chi 人nhân 起khởi 於ư 修tu 善thiện 則tắc 諸chư 法pháp 皆giai 善thiện 無vô 有hữu 一nhất 法pháp 。 在tại 於ư 修tu 善thiện 外ngoại 則tắc 瓦ngõa 石thạch 諸chư 法pháp 亦diệc 有hữu 此thử 修tu 善thiện 之chi 性tánh 闡xiển 提đề 善thiện 人nhân 俱câu 有hữu 性tánh 德đức 性tánh 則tắc 諸chư 法pháp 皆giai 性tánh 無vô 有hữu 一nhất 法pháp 。 在tại 於ư 性tánh 德đức 外ngoại 則tắc 瓦ngõa 石thạch 諸chư 法pháp 亦diệc 有hữu 性tánh 德đức 性tánh 二nhị 人nhân 俱câu 無vô 不bất 退thoái 性tánh 則tắc 瓦ngõa 石thạch 亦diệc 無vô 不bất 退thoái 性tánh 如như 是thị 則tắc 瓦ngõa 石thạch 亦diệc 可khả 以dĩ 此thử 四tứ 句cú 而nhi 辯biện 於ư 性tánh 瓦ngõa 石thạch 為vi 復phục 無vô 四tứ 句cú 耶da 正chánh 彰chương 其kỳ 有hữu 此thử 乃nãi 難nạn/nan 其kỳ 不bất 知tri 瓦ngõa 石thạch 可khả 辯biện 四tứ 句cú 圓viên 詮thuyên 諸chư 法pháp 色sắc 心tâm 不bất 二nhị 有hữu 情tình 之chi 心tâm 。 既ký 有hữu 四tứ 句cú 無vô 情tình 之chi 色sắc 亦diệc 有hữu 四tứ 句cú 若nhược 然nhiên 則tắc 有hữu 情tình 無vô 情tình 。 皆giai 有hữu 佛Phật 性tánh 。 也dã 文văn 中trung 雖tuy 未vị 明minh 言ngôn 三tam 千thiên 之chi 相tướng 而nhi 三tam 千thiên 之chi 旨chỉ 在tại 其kỳ 中trung 矣hĩ 此thử 第đệ 五ngũ 番phiên 難nạn/nan 其kỳ 不bất 知tri 四tứ 句cú 辯biện 性tánh 之chi 旨chỉ 如như 云vân 果quả 性tánh 身thân 土thổ/độ 沾triêm 於ư 瓦ngõa 石thạch 又hựu 云vân 一nhất 塵trần 一nhất 心tâm 無vô 非phi 三Tam 身Thân 三tam 德đức 之chi 種chủng 性tánh 復phục 云vân 四tứ 句cú 辯biện 性tánh 遍biến 於ư 瓦ngõa 石thạch 莫mạc 非phi 性tánh 遍biến 故cố 名danh 為vi 進tiến 又hựu 第đệ 六lục 卷quyển 明minh 藏tạng 教giáo 佛Phật 性tánh 第đệ 九cửu 卷quyển 明minh 別biệt 教giáo 佛Phật 性tánh 及cập 三tam 十thập 二nhị 。 卷quyển 明minh 通thông 教giáo 佛Phật 性tánh 此thử 止Chỉ 觀Quán 以dĩ 三tam 教giáo 判phán 三tam 處xứ 經kinh 文văn 竝tịnh 以dĩ 雜tạp 血huyết 五ngũ 味vị 用dụng 對đối 凡phàm 夫phu 聲Thanh 聞Văn 緣Duyên 覺Giác 。 及cập 對đối 於ư 佛Phật 何hà 故cố 三tam 教giáo 佛Phật 性tánh 在tại 人nhân 差sai 降giáng/hàng 不bất 同đồng 三tam 教giáo 既ký 其kỳ 各các 異dị 佛Phật 性tánh 亦diệc 應ưng 有hữu 殊thù 此thử 是thị 權quyền 教giáo 佛Phật 性tánh 不bất 遍biến 無vô 情tình 名danh 之chi 為vi 否phủ/bĩ 又hựu 二nhị 十thập 七thất 卷quyển 若nhược 修tu 八Bát 正Chánh 道Đạo 。 即tức 見kiến 佛Phật 性tánh 。 修tu 圓viên 八bát 正Chánh 道Đạo 此thử 是thị 能năng 觀quán 觀quán 也dã 即tức 見kiến 佛Phật 性tánh 。 所sở 顯hiển 之chi 理lý 也dã 此thử 之chi 佛Phật 性tánh 遍biến 於ư 諸chư 法pháp 名danh 之chi 為vi 進tiến 若nhược 三tam 藏tạng 婆bà 沙sa 論luận 與dữ 俱câu 舍xá 論luận 悉tất 有hữu 八bát 正chánh 見kiến 於ư 佛Phật 性tánh 不bất 遍biến 諸chư 法pháp 名danh 之chi 為vi 否phủ/bĩ 乃nãi 至chí 諸chư 經kinh 若nhược 權quyền 若nhược 實thật 咸hàm 有hữu 八bát 正Chánh 道Đạo 見kiến 於ư 佛Phật 性tánh 遍biến 一nhất 切thiết 處xứ 。 名danh 之chi 為vi 進tiến 為vi 修tu 權quyền 教giáo 八bát 正chánh 見kiến 於ư 佛Phật 性tánh 不bất 徧biến 諸chư 法pháp 名danh 之chi 為vi 否phủ/bĩ 耶da 為vi 修tu 何hà 八bát 正chánh 見kiến 何hà 佛Phật 性tánh 既ký 不bất 能năng 明minh 此thử 等đẳng 權quyền 實thật 教giáo 中trung 所sở 談đàm 佛Phật 性tánh 有hữu 進tiến 有hữu 否phủ/bĩ 所sở 以dĩ 將tương 權quyền 緣duyên 了liễu 難nạn/nan 實thật 正chánh 因nhân 故cố 曰viết 此thử 子tử 不bất 知tri 佛Phật 性tánh 之chi 進tiến 否phủ/bĩ 也dã 已dĩ 上thượng 通thông 約ước 涅Niết 槃Bàn 經kinh 中trung 所sở 明minh 佛Phật 性tánh 之chi 義nghĩa 斥xích 其kỳ 不bất 知tri 佛Phật 性tánh 通thông 否phủ/bĩ 也dã 如như 此thử 。
客khách 曰viết 何hà 故cố 權quyền 教giáo 不bất 說thuyết 緣duyên 了liễu 二nhị 因nhân 遍biến 耶da 余dư 曰viết 眾chúng 生sanh 無vô 始thỉ 計kế 我ngã 我ngã 所sở 。 從tùng 所sở 計kế 示thị 未vị 應ưng 說thuyết 徧biến 涅Niết 槃Bàn 經kinh 中trung 帶đái 權quyền 說thuyết 實thật 故cố 得đắc 以dĩ 空không 譬thí 正chánh 未vị 譬thí 緣duyên 了liễu 若nhược 教giáo 一nhất 向hướng 權quyền 則tắc 三tam 因nhân 俱câu 局cục 如như 別biệt 初sơ 心tâm 聞văn 正chánh 亦diệc 局cục 藏tạng 性tánh 理lý 性tánh 一nhất 切thiết 俱câu 然nhiên 所sở 以dĩ 博bác 地địa 聞văn 無vô 情tình 無vô 依y 迷mê 示thị 迷mê 云vân 能năng 造tạo 是thị 附phụ 權quyền 立lập 性tánh 云vân 所sở 造tạo 非phi 又hựu 復phục 一nhất 代đại 已dĩ 多đa 顯hiển 頓đốn 如như 華hoa 嚴nghiêm 中trung 依y 正chánh 不bất 二nhị 普phổ 賢hiền 普phổ 眼nhãn 三tam 無vô 差sai 別biệt 大đại 集tập 染nhiễm 淨tịnh 一nhất 切thiết 融dung 通thông 淨tịnh 名danh 不bất 思tư 議nghị 。 毛mao 孔khổng 含hàm 納nạp 思tư 益ích 網võng 明minh 無vô 非phi 法Pháp 界Giới 般Bát 若Nhã 諸chư 法pháp 混hỗn 同đồng 無vô 二nhị 法pháp 華hoa 本bổn 末mạt 實thật 相tướng 皆giai 如như 涅Niết 槃Bàn 唯duy 防phòng 像tượng 末mạt 謬mậu 執chấp 分phần/phân 正chánh 緣duyên 了liễu 別biệt 指chỉ 方phương 隅ngung 若nhược 執chấp 實thật 迷mê 權quyền 尚thượng 失thất 於ư 實thật 執chấp 權quyền 迷mê 實thật 則tắc 權quyền 實thật 俱câu 迷mê 驗nghiệm 子tử 尚thượng 昧muội 小Tiểu 乘Thừa 由do 心tâm 故cố 暗ám 大đại 教giáo 心tâm 外ngoại 無vô 境cảnh 客khách 曰viết 涅Niết 槃Bàn 豈khởi 唯duy 兼kiêm 帶đái 說thuyết 耶da 余dư 曰viết 約ước 部bộ 通thông 云vân 一nhất 切thiết 兼kiêm 帶đái 部bộ 中trung 品phẩm 內nội 或hoặc 實thật 或hoặc 權quyền 如như 申thân 迦Ca 葉Diếp 難nạn/nan 別biệt 為vi 末mạt 代đại 一nhất 機cơ 而nhi 已dĩ 則tắc 權quyền 實thật 竝tịnh 明minh 若nhược 一nhất 向hướng 權quyền 如như 恆Hằng 河Hà 中trung 七thất 種chủng 眾chúng 生sanh 若nhược 一nhất 向hướng 實thật 如như 三tam 點điểm 二nhị 鳥điểu 三tam 慈từ 十thập 德đức 等đẳng 他tha 皆giai 准chuẩn 知tri 不bất 可khả 具cụ 述thuật 。 如như 云vân 色sắc 常thường 色sắc 言ngôn 豈khởi 不bất 收thu 於ư 一nhất 切thiết 依y 正chánh 何hà 故cố 制chế 空không 令linh 局cục 限hạn 耶da 此thử 世thế 人nhân 不bất 知tri 。 教giáo 之chi 權quyền 實thật 。
此thử 通thông 引dẫn 一nhất 代đại 權quyền 實thật 之chi 文văn 斥xích 其kỳ 不bất 知tri 教giáo 之chi 權quyền 實thật 因nhân 前tiền 文văn 云vân 以dĩ 空không 譬thí 正chánh 緣duyên 了liễu 猶do 局cục 故cố 今kim 野dã 客khách 問vấn 云vân 何hà 故cố 權quyền 教giáo 不bất 說thuyết 二nhị 因nhân 佛Phật 性tánh 遍biến 無vô 情tình 耶da 余dư 曰viết 蓋cái 由do 眾chúng 生sanh 無vô 始thỉ 以dĩ 來lai 。 計kế 於ư 假giả 名danh 之chi 我ngã 及cập 以dĩ 五ngũ 陰ấm 實thật 法pháp 之chi 我ngã 所sở 由do 於ư 此thử 假giả 名danh 五ngũ 陰ấm 而nhi 生sanh 計kế 執chấp 迷mê 於ư 佛Phật 性tánh 故cố 從tùng 其kỳ 所sở 計kế 陰ấm 心tâm 點điểm 示thị 緣duyên 了liễu 佛Phật 性tánh 未vị 應ưng 說thuyết 遍biến 無vô 情tình 此thử 乃nãi 涅Niết 槃Bàn 經kinh 中trung 帶đái 權quyền 緣duyên 了liễu 說thuyết 實thật 正chánh 因nhân 故cố 得đắc 以dĩ 空không 譬thí 實thật 教giáo 正chánh 因nhân 未vị 譬thí 權quyền 教giáo 緣duyên 了liễu 即tức 帶đái 權quyền 說thuyết 實thật 之chi 文văn 所sở 以dĩ 權quyền 教giáo 只chỉ 說thuyết 緣duyên 了liễu 實thật 教giáo 只chỉ 說thuyết 正chánh 因nhân 也dã 若nhược 教giáo 一nhất 向hướng 在tại 權quyền 則tắc 說thuyết 三tam 因nhân 俱câu 局cục 豈khởi 但đãn 緣duyên 了liễu 而nhi 已dĩ 如như 別biệt 教giáo 初sơ 心tâm 之chi 人nhân 聞văn 正chánh 亦diệc 局cục 豈khởi 但đãn 三tam 因nhân 局cục 在tại 有hữu 情tình 至chí 如như 名danh 藏tạng 性tánh 名danh 理lý 性tánh 法Pháp 界Giới 實thật 際tế 亦diệc 竝tịnh 約ước 有hữu 情tình 故cố 曰viết 一nhất 切thiết 俱câu 然nhiên 所sở 以dĩ 博bác 地địa 凡phàm 夫phu 定định 於ư 無vô 情tình 無vô 佛Phật 性tánh 依y 迷mê 示thị 迷mê 者giả 就tựu 他tha 所sở 迷mê 點điểm 示thị 云vân 能năng 造tạo 心tâm 中trung 具cụ 有hữu 佛Phật 性tánh 附phụ 權quyền 教giáo 立lập 性tánh 云vân 所sở 造tạo 色sắc 而nhi 非phi 佛Phật 性tánh 此thử 是thị 涅Niết 槃Bàn 帶đái 權quyền 之chi 義nghĩa 正chánh 意ý 在tại 於ư 圓viên 頓đốn 之chi 實thật 此thử 之chi 圓viên 頓đốn 不bất 止chỉ 涅Niết 槃Bàn 一nhất 代đại 之chi 中trung 已dĩ 多đa 顯hiển 圓viên 體thể 遍biến 之chi 旨chỉ 中trung 間gian 雖tuy 有hữu 權quyền 小tiểu 正chánh 意ý 在tại 頓đốn 故cố 舉cử 諸chư 經Kinh 云vân 如như 華hoa 嚴nghiêm 經kinh 中trung 依y 中trung 現hiện 正chánh 正chánh 中trung 現hiện 依y 普Phổ 賢Hiền 行hạnh 願nguyện 。 無vô 邊biên 際tế 普phổ 眼nhãn 廣quảng 大đại 境cảnh 界giới 身thân 以dĩ 一nhất 剎sát 種chủng 入nhập 一nhất 切thiết 一nhất 切thiết 入nhập 一nhất 亦diệc 復phục 然nhiên 心tâm 佛Phật 眾chúng 生sanh 三tam 無vô 差sai 別biệt 等đẳng 此thử 豈khởi 非phi 圓viên 頓đốn 佛Phật 性tánh 之chi 義nghĩa 耶da 大đại 集tập 經kinh 中trung 十thập 界giới 染nhiễm 淨tịnh 一nhất 切thiết 融dung 通thông 此thử 豈khởi 非phi 圓viên 頓đốn 佛Phật 性tánh 之chi 義nghĩa 淨tịnh 名danh 經kinh 中trung 不bất 思tư 議nghị 品phẩm 須Tu 彌Di 內nội 芥giới 子tử 芥giới 子tử 內nội 須Tu 彌Di 毛mao 孔khổng 含hàm 納nạp 此thử 豈khởi 非phi 圓viên 頓đốn 佛Phật 性tánh 之chi 義nghĩa 思tư 益ích 經kinh 中trung 珠châu 網võng 光quang 明minh 光quang 光quang 相tướng 攝nhiếp 一nhất 攝nhiếp 一nhất 切thiết 一nhất 切thiết 攝nhiếp 一nhất 諸chư 法pháp 互hỗ 融dung 無vô 非phi 法Pháp 界Giới 此thử 豈khởi 非phi 圓viên 頓đốn 佛Phật 性tánh 之chi 義nghĩa 般Bát 若Nhã 經kinh 中trung 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。 混hỗn 同đồng 無vô 二nhị 此thử 豈khởi 非phi 圓viên 頓đốn 佛Phật 性tánh 之chi 義nghĩa 法Pháp 華Hoa 經Kinh 中trung 。 諸chư 法pháp 實thật 相tướng 。 本bổn 末mạt 皆giai 如như 此thử 豈khởi 非phi 圓viên 頓đốn 佛Phật 性tánh 之chi 義nghĩa 如như 上thượng 諸chư 大Đại 乘Thừa 經Kinh 已dĩ 被bị 現hiện 在tại 機cơ 緣duyên 圓viên 頓đốn 佛Phật 性tánh 之chi 義nghĩa 唯duy 涅Niết 槃Bàn 經kinh 中trung 為vi 防phòng 如Như 來Lai 滅diệt 後hậu 。 於ư 像tượng 法pháp 末Mạt 法Pháp 之chi 中trung 。 有hữu 謬mậu 執chấp 權quyền 實thật 之chi 機cơ 須tu 明minh 示thị 權quyền 實thật 之chi 方phương 隅ngung 使sử 其kỳ 不bất 昧muội 故cố 於ư 三tam 因nhân 之chi 中trung 分phần/phân 正chánh 因nhân 性tánh 別biệt 指chỉ 於ư 實thật 分phần/phân 緣duyên 了liễu 性tánh 別biệt 指chỉ 屬thuộc 權quyền 故cố 云vân 分phần/phân 正chánh 緣duyên 了liễu 苟cẩu 權quyền 實thật 不bất 明minh 則tắc 權quyền 實thật 互hỗ 執chấp 若nhược 執chấp 實thật 教giáo 之chi 正chánh 因nhân 迷mê 於ư 權quyền 教giáo 之chi 緣duyên 了liễu 不bất 能năng 了liễu 權quyền 即tức 實thật 尚thượng 失thất 於ư 實thật 何hà 況huống 於ư 權quyền 而nhi 不bất 失thất 乎hồ 若nhược 執chấp 權quyền 教giáo 緣duyên 了liễu 迷mê 於ư 實thật 教giáo 正chánh 因nhân 則tắc 權quyền 實thật 俱câu 亡vong 矣hĩ 野dã 客khách 於ư 涅Niết 槃Bàn 頓đốn 教giáo 之chi 中trung 尚thượng 迷mê 權quyền 實thật 之chi 義nghĩa 驗nghiệm 子tử 亦diệc 迷mê 小Tiểu 乘Thừa 諸chư 法pháp 由do 心tâm 之chi 義nghĩa 則tắc 六lục 道đạo 依y 正chánh 諸chư 法pháp 由do 心tâm 所sở 造tạo 感cảm 果quả 不bất 虗hư 尚thượng 昧muội 此thử 意ý 何hà 況huống 圓viên 實thật 大đại 教giáo 萬vạn 法pháp 唯duy 心tâm 心tâm 外ngoại 無vô 境cảnh 而nhi 能năng 了liễu 達đạt 耶da 若nhược 有hữu 一nhất 法Pháp 。 從tùng 心tâm 外ngoại 生sanh 則tắc 不bất 名danh 唯duy 心tâm 即tức 佛Phật 性tánh 則tắc 萬vạn 法pháp 無vô 非phi 佛Phật 性tánh 何hà 間gian 無vô 情tình 此thử 野dã 客khách 不bất 知tri 四tứ 權quyền 教giáo 實thật 故cố 特đặc 以dĩ 三tam 藏tạng 極cực 小tiểu 而nhi 斥xích 之chi 貶biếm 之chi 極cực 也dã 野dã 客khách 由do 前tiền 文văn 云vân 涅Niết 槃Bàn 經kinh 中trung 帶đái 權quyền 說thuyết 實thật 故cố 得đắc 以dĩ 空không 譬thí 正chánh 緣duyên 了liễu 猶do 局cục 故cố 今kim 問vấn 云vân 涅Niết 槃Bàn 經kinh 中trung 合hợp 應ưng 權quyền 則tắc 三tam 因nhân 俱câu 權quyền 實thật 則tắc 三tam 因nhân 俱câu 實thật 豈khởi 唯duy 帶đái 權quyền 緣duyên 了liễu 說thuyết 實thật 正chánh 因nhân 故cố 曰viết 涅Niết 槃Bàn 豈khởi 唯duy 兼kiêm 帶đái 說thuyết 耶da 余dư 曰viết 蓋cái 有hữu 由do 也dã 若nhược 曰viết 通thông 論luận 部bộ 談đàm 四tứ 教giáo 兼kiêm 帶đái 偏thiên 權quyền 而nhi 說thuyết 圓viên 實thật 故cố 云vân 約ước 部bộ 通thông 云vân 一nhất 切thiết 兼kiêm 帶đái 若nhược 逐trục 品phẩm 各các 說thuyết 部bộ 中trung 品phẩm 內nội 或hoặc 實thật 或hoặc 權quyền 權quyền 實thật 非phi 一nhất 有hữu 權quyền 實thật 兼kiêm 帶đái 說thuyết 者giả 有hữu 一nhất 向hướng 權quyền 實thật 者giả 若nhược 兼kiêm 帶đái 說thuyết 者giả 如như 迦Ca 葉Diếp 品phẩm 中trung 由do 答đáp 迦Ca 葉Diếp 之chi 難nạn/nan 初sơ 則tắc 難nạn/nan 實thật 如như 云vân 眾chúng 生sanh 佛Phật 性tánh 。 云vân 何hà 名danh 為vi 。 猶do 如như 虗hư 空không 次thứ 則tắc 難nạn/nan 權quyền 如như 云vân 如Như 來Lai 佛Phật 性tánh 涅Niết 槃Bàn 是thị 有hữu 虗hư 空không 應ưng 當đương 亦diệc 是thị 有hữu 耶da 此thử 則tắc 別biệt 為vi 末mạt 代đại 一nhất 機cơ 而nhi 說thuyết 宜nghi 於ư 實thật 教giáo 但đãn 說thuyết 正chánh 因nhân 宜nghi 於ư 權quyền 教giáo 但đãn 說thuyết 緣duyên 了liễu 此thử 則tắc 權quyền 實thật 兼kiêm 帶đái 而nhi 說thuyết 也dã 若nhược 一nhất 向hướng 權quyền 如như 恆Hằng 河Hà 中trung 七thất 種chủng 眾chúng 生sanh 者giả 約ước 魚ngư 為ví 喻dụ 也dã 魚ngư 等đẳng 唯duy 四tứ 開khai 對đối 有hữu 七thất 以dĩ 喻dụ 從tùng 人nhân 云vân 七thất 種chủng 耳nhĩ 謂vị 常thường 沒một 及cập 暫tạm 出xuất 常thường 沒một 如như 大đại 魚ngư 以dĩ 喻dụ 闡xiển 提đề 及cập 凡phàm 夫phu 有hữu 小tiểu 善thiện 根căn 者giả 出xuất 已dĩ 則tắc 住trụ 如như 坻để 彌di 魚ngư 喻dụ 四tứ 念niệm 處xứ 并tinh 煖Noãn 法Pháp 人nhân 出xuất 已dĩ 觀quán 方phương 觀quán 方phương 已dĩ 行hàng 行hàng 已dĩ 復phục 住trụ 如như 䱜# 魚ngư 喻dụ 頂Đảnh 法Pháp 及cập 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 斯Tư 陀Đà 含Hàm 阿A 那Na 含Hàm 到đáo 彼bỉ 岸ngạn 如như 神thần 龜quy 水thủy 陸lục 俱câu 行hành 喻dụ 阿A 羅La 漢Hán 并tinh 支chi 佛Phật 經Kinh 意ý 以dĩ 通thông 教giáo 涅Niết 槃Bàn 喻dụ 之chi 若nhược 河hà 而nhi 以dĩ 別biệt 破phá 之chi 云vân 此thử 七thất 人nhân 皆giai 不bất 能năng 修tu 身thân 。 戒giới 心tâm 慧tuệ 故cố 知tri 是thị 權quyền 也dã 若nhược 一nhất 向hướng 實thật 如như 哀ai 歎thán 品phẩm 中trung 伊y 字tự 三tam 點điểm 以dĩ 喻dụ 圓viên 融dung 三tam 德đức 如như 鳥điểu 喻dụ 中trung 明minh 二nhị 鳥điểu 雙song 遊du 以dĩ 喻dụ 圓viên 融dung 二nhị 用dụng 如như 梵Phạm 行hạnh 品phẩm 明minh 圓viên 教giáo 眾chúng 生sanh 法pháp 無vô 緣duyên 之chi 三tam 慈từ 如như 德đức 王vương 品phẩm 中trung 明minh 圓viên 教giáo 十thập 種chủng 三tam 諦đế 之chi 功công 德đức 已dĩ 上thượng 諸chư 品phẩm 實thật 義nghĩa 甚thậm 多đa 故cố 名danh 為vi 等đẳng 其kỳ 他tha 品phẩm 內nội 所sở 明minh 實thật 義nghĩa 準chuẩn 此thử 可khả 知tri 不bất 可khả 具cụ 述thuật 。 此thử 乃nãi 通thông 指chỉ 實thật 教giáo 三tam 因nhân 之chi 外ngoại 又hựu 復phục 別biệt 指chỉ 陳trần 如như 品phẩm 中trung 因nhân 滅diệt 是thị 色sắc 獲hoạch 得đắc 常thường 色sắc 之chi 言ngôn 豈khởi 不bất 收thu 於ư 一nhất 切thiết 依y 正chánh 之chi 色sắc 此thử 乃nãi 常thường 住trụ 佛Phật 性tánh 之chi 體thể 是thị 則tắc 佛Phật 性tánh 之chi 體thể 遍biến 於ư 有hữu 情tình 無vô 情tình 。 猶do 如như 虗hư 空không 遍biến 一nhất 切thiết 處xứ 。 何hà 故cố 局cục 定định 佛Phật 性tánh 於ư 有hữu 情tình 身thân 內nội 何hà 故cố 節tiết 制chế 虗hư 空không 令linh 局cục 限hạn 耶da 若nhược 以dĩ 權quyền 緣duyên 了liễu 難nạn/nan 實thật 正chánh 因nhân 此thử 世thế 人nhân 不bất 知tri 。 教giáo 之chi 權quyền 實thật 此thử 約ước 一nhất 代đại 以dĩ 斥xích 野dã 客khách 不bất 知tri 教giáo 之chi 權quyền 實thật 者giả 若nhược 此thử 蓋cái 荊kinh 谿khê 深thâm 得đắc 一nhất 代đại 權quyền 實thật 之chi 旨chỉ 故cố 能năng 斥xích 於ư 野dã 客khách 不bất 知tri 佛Phật 性tánh 之chi 進tiến 否phủ/bĩ 也dã 。
如như 二Nhị 乘Thừa 人nhân 處xứ 處xứ 聞văn 大đại 尚thượng 至chí 法pháp 華hoa 方phương 信tín 己kỷ 性tánh 悔hối 來lai 至chí 此thử 。 財tài 非phi 己kỷ 有hữu 。 此thử 豈khởi 非phi 子tử 不bất 知tri 父phụ 性tánh 耶da 聞văn 開khai 權quyền 已dĩ 方phương 云vân 口khẩu 生sanh 化hóa 生sanh 有hữu 分phần/phân 故cố 涅Niết 槃Bàn 中trung 猶do 恐khủng 未vị 來lai 一nhất 分phần/phân 有hữu 情tình 不bất 信tín 己kỷ 身thân 有hữu 如Như 來Lai 性tánh 。 及cập 謂vị 闡xiển 提đề 未vị 來lai 永vĩnh 斷đoạn 示thị 令linh 知tri 有hữu 及cập 以dĩ 不bất 斷đoạn 豈khởi 部bộ 內nội 諸chư 文văn 全toàn 無vô 頓đốn 耶da 。
此thử 以dĩ 佛Phật 世thế 現hiện 在tại 之chi 機cơ 況huống 出xuất 未vị 來lai 之chi 機cơ 明minh 於ư 涅Niết 槃Bàn 帶đái 權quyền 說thuyết 實thật 之chi 意ý 如như 二Nhị 乘Thừa 人nhân 在tại 華hoa 嚴nghiêm 中trung 以dĩ 大đại 擬nghĩ 之chi 不bất 信tín 於ư 大đại 於ư 方Phương 等Đẳng 中trung 以dĩ 大đại 彈đàn 斥xích 猶do 執chấp 小tiểu 果quả 般Bát 若Nhã 轉chuyển 教giáo 付phó 財tài 二Nhị 乘Thừa 自tự 謂vị 自tự 是thị 菩Bồ 薩Tát 法Pháp 。 門môn 非phi 己kỷ 所sở 有hữu 。 至chí 法pháp 華hoa 聞văn 三tam 周chu 開khai 顯hiển 五ngũ 佛Phật 會hội 同đồng 方phương 信tín 己kỷ 身thân 有hữu 如Như 來Lai 性tánh 。 故cố 引dẫn 經kinh 證chứng 悔hối 來lai 至chí 此thử 。 者giả 乃nãi 信tín 解giải 品phẩm 文văn 此thử 約ước 小tiểu 機cơ 於ư 華hoa 嚴nghiêm 不bất 受thọ 大đại 化hóa 故cố 曰viết 悔hối 來lai 如như 云vân 窮cùng 子tử 見kiến 父phụ 。 有hữu 大đại 力lực 勢thế 。 即tức 懷hoài 恐khủng 怖bố 。 悔hối 來lai 至chí 此thử 。 財tài 非phi 己kỷ 有hữu 。 者giả 如như 領lãnh 付phó 科khoa 中trung 云vân 領lãnh 知tri 眾chúng 物vật 。 金kim 銀ngân 珍trân 寶bảo 。 等đẳng 而nhi 無vô 希hy 取thủ 。 一nhất 餐xan 之chi 意ý 。 方phương 云vân 口khẩu 生sanh 化hóa 生sanh 者giả 如như 譬thí 喻dụ 品phẩm 云vân 今kim 日nhật 乃nãi 知tri 。 真chân 是thị 佛Phật 子tử 。 從tùng 佛Phật 口khẩu 生sanh 。 從tùng 法Pháp 化hóa 生sanh 。 得đắc 佛Phật 法Pháp 分phần 。 現hiện 在tại 之chi 機cơ 尚thượng 至chí 法pháp 華hoa 方phương 信tín 有hữu 性tánh 何hà 況huống 佛Phật 滅diệt 度độ 後hậu 。 未vị 來lai 一nhất 類loại 障chướng 重trọng 根căn 鈍độn 眾chúng 生sanh 必tất 能năng 使sử 之chi 自tự 信tín 己kỷ 身thân 有hữu 佛Phật 性tánh 耶da 故cố 涅Niết 槃Bàn 猶do 恐khủng 未vị 來lai 一nhất 分phần/phân 有hữu 情tình 不bất 信tín 己kỷ 身thân 有hữu 如Như 來Lai 性tánh 。 非phi 但đãn 不bất 信tín 自tự 己kỷ 身thân 中trung 有hữu 佛Phật 性tánh 及cập 謂vị 闡xiển 提đề 眾chúng 生sanh 以dĩ 極cực 惡ác 故cố 於ư 未vị 來lai 世thế 。 永vĩnh 無vô 佛Phật 性tánh 為vi 此thử 機cơ 故cố 故cố 於ư 有hữu 情tình 心tâm 中trung 點điểm 示thị 佛Phật 性tánh 令linh 其kỳ 知tri 有hữu 迦Ca 葉Diếp 知tri 機cơ 設thiết 疑nghi 正chánh 是thị 知tri 此thử 未vị 來lai 不bất 信tín 有hữu 情tình 有hữu 性tánh 故cố 如Như 來Lai 附phụ 於ư 權quyền 教giáo 而nhi 說thuyết 佛Phật 性tánh 局cục 在tại 有hữu 情tình 乃nãi 曰viết 非phi 佛Phật 性tánh 者giả 謂vị 墻tường 壁bích 瓦ngõa 礫lịch 。 則tắc 顯hiển 有hữu 情tình 有hữu 佛Phật 性tánh 帶đái 權quyền 之chi 意ý 在tại 此thử 涅Niết 槃Bàn 部bộ 內nội 旁bàng 則tắc 帶đái 於ư 權quyền 門môn 正chánh 則tắc 在tại 於ư 圓viên 頓đốn 況huống 復phục 一nhất 代đại 之chi 中trung 已dĩ 多đa 顯hiển 頓đốn 所sở 以dĩ 部bộ 內nội 眾chúng 生sanh 佛Phật 性tánh 。 猶do 如như 虗hư 空không 之chi 文văn 及cập 三tam 點điểm 二nhị 鳥điểu 等đẳng 文văn 此thử 等đẳng 竝tịnh 是thị 部bộ 內nội 之chi 頓đốn 故cố 云vân 豈khởi 部bộ 內nội 之chi 文văn 全toàn 無vô 頓đốn 耶da 如như 是thị 則tắc 法pháp 華hoa 本bổn 迹tích 顯hiển 於ư 圓viên 頓đốn 被bị 未vị 來lai 機cơ 以dĩ 此thử 二nhị 經kinh 同đồng 醍đề 醐hồ 故cố 。
金kim 剛cang 錍bề 釋thích 文văn 上thượng 卷quyển
音âm 釋thích
錍bề
(# 音âm 披phi 梵Phạm 書thư 伊y 字tự )# 。
抉#
(# 一nhất 穴huyệt 切thiết 音âm 淵uyên 入nhập 聲thanh 挑thiêu 也dã )# 。
膜mô
(# 音âm 莫mạc )# 。
怳hoảng
(# 呼hô 徃# 切thiết )# 。
寱nghệ
(# 音âm 刈ngải 睡thụy 語ngữ 也dã )# 。
獷quánh
(# 音âm 鑛khoáng 鉤câu 猛mãnh 切thiết )# 。
觸xúc
(# 音âm 觸xúc 牴# 也dã 據cứ 也dã 突đột 也dã )# 。
金kim 錍bề 一nhất 書thư 昔tích 讀đọc 之chi 冥minh 若nhược 夜dạ 遊du 。 莫mạc 知tri 所sở 向hướng 邇nhĩ 者giả 達đạt 空không 上thượng 人nhân 偶ngẫu 得đắc 釋thích 文văn 一nhất 冊sách 即tức 金kim 錍bề 之chi 註chú 解giải 也dã 因nhân 借tá 讀đọc 之chi 數số 四tứ 似tự 知tri 一nhất 二nhị 則tắc 向hướng 之chi 冥minh 若nhược 今kim 皆giai 朗lãng 然nhiên 其kỳ 喜hỷ 躍dược 可khả 勝thắng 言ngôn 哉tai 但đãn 恨hận 板bản 存tồn 外ngoại 省tỉnh 眾chúng 求cầu 頗phả 艱gian 昺# 遂toại 拉lạp 其kỳ 同đồng 志chí 托thác 諸chư 木mộc 以dĩ 廣quảng 之chi 伏phục 翼dực 見kiến 聞văn 之chi 者giả 知tri 妄vọng 染nhiễm 即tức 佛Phật 性tánh 了liễu 世thế 相tương/tướng 皆giai 常thường 住trụ 則tắc 祖tổ 師sư 一nhất 場tràng 寐mị 語ngữ 使sử 大đại 地địa 眾chúng 生sanh 皆giai 有hữu 。 以dĩ 惺tinh 其kỳ 瞌# 唾thóa 已dĩ 乎hồ 茲tư 因nhân 落lạc 成thành 聊liêu 記ký 來lai 自tự 云vân 爾nhĩ 。
天Thiên 啟Khải 元Nguyên 年Niên 孟# 夏Hạ 月Nguyệt 佛Phật 旦Đán 日Nhật 董# 岩# 經Kinh 閣Các 僧Tăng 圓Viên 昺# 謹Cẩn 識Thức