夾Giáp 科Khoa 肇Triệu 論Luận 序Tự 注Chú
宋Tống 曉Hiểu 月Nguyệt 注Chú
夾giáp 科khoa 肇triệu 論luận 序tự
小tiểu 招chiêu 提đề 寺tự 沙Sa 門Môn 。 慧tuệ 達đạt 。 述thuật 。
泐# 潭đàm 禪thiền 師sư 。 曉hiểu 月nguyệt 。 注chú 。
△# 科khoa 此thử 序tự 文văn 。 分phân 為vi 二nhị 章chương 。 前tiền 明minh 作tác 論luận 元nguyên 由do 是thị 通thông 序tự 。 後hậu 正chánh 明minh 論luận 之chi 宗tông 旨chỉ 是thị 別biệt 序tự 。 前tiền 明minh 作tác 論luận 元nguyên 由do 有hữu 六lục 節tiết 。 第đệ 一nhất 標tiêu 論luận 名danh 。 二nhị 稱xưng 美mỹ 人nhân 法pháp 。 三tam 慶khánh 幸hạnh 遭tao 逢phùng 。 四tứ 排bài 斥xích 譏cơ 嫌hiềm 。 五ngũ 申thân 述thuật 元nguyên 情tình 。 六lục 宣tuyên 明minh 序tự 意ý 。 今kim 第đệ 一nhất 標tiêu 舉cử 論luận 名danh 。
慧tuệ 達đạt 率suất 愚ngu 。 通thông 序tự 長trường/trưởng 安an 釋thích 僧Tăng 肇triệu 法Pháp 師sư 所sở 作tác 。 宗tông 本bổn 物vật 不bất 遷thiên 等đẳng 四tứ 論luận 。
序tự 主chủ 云vân 率suất 愚ngu 者giả 。 謙khiêm 抑ức 之chi 辭từ 也dã 。 序tự 者giả 爾nhĩ 唯duy 云vân 。 東đông 西tây 墻tường 謂vị 之chi 序tự 。 郭quách 璞# 注chú 云vân 。 所sở 以dĩ 序tự 別biệt 內nội 外ngoại 也dã 。 今kim 達đạt 師sư 序tự 述thuật 作tác 論luận 元nguyên 由do 。 如như 東đông 西tây 墻tường 為vi 宅trạch 之chi 序tự 也dã 。 又hựu 序tự 者giả 如như 繭kiển 之chi 得đắc 序tự 。 序tự 盡tận 一nhất 繭kiển 之chi 絲ti 。 經kinh 書thư 得đắc 序tự 。 序tự 盡tận 一nhất 經kinh 書thư 之chi 義nghĩa 理lý 。 言ngôn 小tiểu 招chiêu 提đề 寺tự 者giả 。 在tại 潤nhuận 州châu 江giang 寧ninh 縣huyện 。 舊cựu 是thị 丹đan 陽dương 郡quận 。 始thỉ 自tự 吳ngô 朝triêu 。 爰viên 及cập 晉tấn 宋tống 齊tề 梁lương 陳trần 六lục 代đại 已dĩ 來lai 。 佛Phật 法Pháp 興hưng 盛thịnh 。 伽già 藍lam 精tinh 舍xá 。 接tiếp 揀giản 連liên 甍# 。 名danh 字tự 相tương/tướng 參tham 。 如như 莊trang 嚴nghiêm 寺tự 。 則tắc 有hữu 大đại 莊trang 嚴nghiêm 小tiểu 莊trang 嚴nghiêm 。 招chiêu 提đề 寺tự 亦diệc 有hữu 大đại 小tiểu 之chi 名danh 。 大đại 招chiêu 提đề 是thị 梁lương 時thời 造tạo 。 小tiểu 招chiêu 提đề 是thị 晉tấn 時thời 造tạo 。 達đạt 師sư 是thị 陳trần 時thời 人nhân 。 居cư 小tiểu 招chiêu 提đề 寺tự 。 為vi 沙Sa 門Môn 也dã 。 當đương 陳trần 時thời 名danh 達đạt 者giả 非phi 一nhất 人nhân 。 故cố 標tiêu 其kỳ 寺tự 以dĩ 為vi 別biệt 也dã 。 然nhiên 此thử 達đạt 公công 佛Phật 義nghĩa 未vị 善thiện 文văn 體thể 。 所sở 作tác 論luận 序tự 多đa 有hữu 庸dong 音âm 。 今kim 只chỉ 直trực 取thủ 序tự 論luận 之chi 大đại 意ý 。 後hậu 之chi 覽lãm 者giả 無vô 至chí 譏cơ 誚tiếu 。 肇triệu 論luận 從tùng 人nhân 得đắc 名danh 也dã 。 是thị 後hậu 秦tần 姚diêu 興hưng 長trường/trưởng 安an 人nhân 也dã 。 俗tục 姓tánh 張trương 氏thị 。 家gia 貧bần 以dĩ 傭dong 書thư 為vi 業nghiệp 。 遂toại 因nhân 善thiện 寫tả 。 曆lịch 觀quán 經kinh 史sử 。 備bị 盡tận 墳phần 籍tịch 。 乃nãi 為vi 儒nho 生sanh 深thâm 味vị 玄huyền 微vi 。 每mỗi 以dĩ 莊trang 老lão 為vi 心tâm 要yếu 。 常thường 讀đọc 老lão 子tử 道Đạo 德đức 章chương 歎thán 曰viết 。 美mỹ 則tắc 美mỹ 矣hĩ 。 然nhiên 其kỳ 棲tê 神thần 冥minh 累lũy/lụy/luy 之chi 方phương 。 猶do 未vị 盡tận 也dã 。 後hậu 見kiến 古cổ 維duy 摩ma 經kinh 。 披phi 尋tầm 翫ngoạn 味vị 。 乃nãi 言ngôn 始thỉ 知tri 所sở 歸quy 矣hĩ 。 因nhân 此thử 出xuất 家gia 。 大đại 通thông 實thật 相tướng 。 年niên 方phương 弱nhược 冠quan 。 英anh 辯biện 遠viễn 聞văn 。 後hậu 羅la 什thập 東đông 來lai 化hóa 誘dụ 。 暫tạm 憩khế 姑cô 臧tang 。 肇triệu 奔bôn 往vãng 參tham 承thừa 從tùng 什thập 稟bẩm 授thọ 。 先tiên 有hữu 著trước 述thuật 。 竝tịnh 將tương 呈trình 什thập 。 什thập 撫phủ 机cơ 歎thán 曰viết 。 吾ngô 所sở 造tạo 幽u 深thâm 不bất 慙tàm 於ư 子tử 。 文văn 辭từ 麗lệ 美mỹ 。 實thật 則tắc 相tương/tướng 遵tuân 可khả 同đồng 善thiện 吉cát 者giả 也dã 。 遂toại 參tham 隨tùy 羅la 什thập 入nhập 長trường/trưởng 安an 。 姚diêu 興hưng 命mạng 肇triệu 與dữ 僧Tăng 叡duệ 等đẳng 。 居cư 逍tiêu 遙diêu 園viên 。 詳tường 定định 經kinh 論luận 。 因nhân 著trước 述thuật 宗tông 本bổn 義nghĩa 。 物vật 不bất 遷thiên 。 不bất 真chân 空không 。 般Bát 若Nhã 無vô 知tri 三tam 論luận 。 涅Niết 槃Bàn 無vô 名danh 論luận 。 是thị 什thập 遷thiên 化hóa 後hậu 方phương 造tạo 也dã 。 盧lô 山sơn 劉lưu 遺di 民dân 因nhân 見kiến 此thử 論luận 乃nãi 歎thán 曰viết 。 不bất 意ý 方phương 袍bào 復phục 有hữu 平bình 叔thúc 。 呈trình 之chi 遠viễn 公công 。 遠viễn 公công 乃nãi 撫phủ 机cơ 歎thán 曰viết 。 未vị 嘗thường 有hữu 也dã 。 因nhân 披phi 尋tầm 翫ngoạn 味vị 。 遂toại 有hữu 書thư 問vấn 住trụ 復phục 。 什thập 公công 亡vong 後hậu 。 遂toại 以dĩ 涅Niết 槃Bàn 無vô 名danh 論luận 。 復phục 造tạo 寶bảo 藏tạng 論luận 三tam 章chương 。 進tiến 上thượng 秦tần 王vương 。 秦tần 王vương 姚diêu 興hưng 答đáp 旨chỉ 慇ân 懃cần 。 敕sắc 令linh 繕thiện 寫tả 。 班ban 諸chư 子tử 姪điệt 以dĩ 為vi 大đại 訓huấn 。 其kỳ 為vi 時thời 所sở 重trọng/trùng 也dã 如như 此thử 。 晉tấn 義nghĩa 熙hi 十thập 年niên 。 終chung 於ư 長trường/trưởng 安an 逍tiêu 遙diêu 園viên 。 春xuân 秋thu 三tam 十thập 有hữu 一nhất 耳nhĩ 。
△# 第đệ 二nhị 稱xưng 美mỹ 人nhân 法pháp
但đãn 末mạt 代đại 弘hoằng 經kinh 。 允duẫn 屬thuộc 四tứ 依y 菩Bồ 薩Tát 。 爰viên 傳truyền 茲tư 土thổ/độ 。 抑ức 亦diệc 其kỳ 例lệ 。
末mạt 代đại 者giả 。 佛Phật 滅diệt 後hậu 正Chánh 法Pháp 陵lăng 遲trì 。 西tây 竺trúc 遂toại 有hữu 馬mã 鳴minh 諸chư 祖tổ 。 造tạo 論luận 解giải 經kinh 。 弘hoằng 護hộ 佛Phật 法Pháp 。 允duẫn 屬thuộc 者giả 。 信tín 憑bằng 也dã 。 四tứ 依y 有hữu 二nhị 。 一nhất 依y 人nhân 。 二nhị 依y 法pháp 。 依y 人nhân 者giả 。 十thập 住trụ 十thập 行hành 十thập 回hồi 向hướng 地địa 前tiền 菩Bồ 薩Tát 。 名danh 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 。 為vi 第đệ 一nhất 依y 。 初Sơ 地Địa 見kiến 道đạo 菩Bồ 薩Tát 。 名danh 斯tư 陁# 含hàm 。 為vi 第đệ 二nhị 依y 。 修tu 道Đạo 位vị 入nhập 二nhị 地địa 。 至chí 八Bát 地Địa 菩Bồ 薩Tát 。 名danh 阿A 那Na 含Hàm 。 為vi 第đệ 三tam 依y 。 八Bát 地Địa 至chí 十Thập 地Địa 。 滿mãn 心tâm 等Đẳng 覺Giác 菩Bồ 薩Tát 。 名danh 阿A 羅La 漢Hán 。 為vi 第đệ 四tứ 依y 。 二nhị 依y 法pháp 者giả 。 一nhất 依y 義nghĩa 不bất 依y 文văn 。 二nhị 依y 智trí 不bất 依y 識thức 。 三tam 依y 法pháp 不bất 依y 人nhân 。 四tứ 依y 了liễu 義nghĩa 不bất 依y 不bất 了liễu 義nghĩa 。 爰viên 傳truyền 茲tư 土thổ/độ 者giả 。 及cập 至chí 教giáo 流lưu 此thử 土thổ/độ 也dã 。 抑ức 亦diệc 者giả 。 如như 西tây 竺trúc 諸chư 祖tổ 之chi 類loại 也dã 。
至chí 如như 彌di 天thiên 大đại 德đức 童đồng 壽thọ 桑tang 門môn 。 竝tịnh 創sáng/sang 始thỉ 命mạng 宗tông 。 圖đồ 辯biện 格cách 致trí 。 播bá 揚dương 宣tuyên 述thuật 。 所sở 事sự 玄huyền 虗hư 。 唯duy 斯tư 擬nghĩ 聖thánh 默mặc 之chi 所sở 祖tổ 。
彌di 天thiên 大đại 德đức 即tức 襄tương 陽dương 道đạo 安an 法Pháp 師sư 。 因nhân 刺thứ 史sử 習tập 鑿tạc 戲hí 論luận 之chi 談đàm 也dã 。 習tập 公công 一nhất 日nhật 訪phỏng 安an 云vân 。 四tứ 海hải 習tập 鑿tạc 齒xỉ 。 固cố 來lai 相tương/tướng 謁yết 爾nhĩ 。 正chánh 遇ngộ 齊tề 次thứ 。 安an 應ưng 聲thanh 答đáp 云vân 。 彌di 天thiên 釋thích 道đạo 安an 。 飯phạn 後hậu 始thỉ 相tương/tướng 看khán 。 自tự 此thử 時thời 人nhân 稱xưng 彌di 天thiên 大đại 德đức 也dã 。 童đồng 壽thọ 者giả 。 亦diệc 名danh 羅la 什thập 。 本bổn 龜quy 茲tư 國quốc 人nhân 。 父phụ 名danh 鳩cưu 摩ma 羅la 琰diêm 。 母mẫu 名danh 耆kỳ 婆bà 。 是thị 彼bỉ 國quốc 王vương 白bạch 純thuần 妹muội 。 合hợp 父phụ 母mẫu 二nhị 名danh 。 故cố 稱xưng 鳩cưu 摩ma 羅la 耆kỳ 婆bà 。 飜phiên 就tựu 華hoa 言ngôn 童đồng 壽thọ 。 什thập 者giả 。 為vi 此thử 達đạt 法Pháp 師sư 喜hỷ 此thử 方phương 文văn 字tự 章chương 句cú 之chi 什thập 故cố 。 華hoa 梵Phạm 合hợp 云vân 羅la 什thập 。 安an 師sư 造tạo 性tánh 空không 論luận 。 什thập 師sư 造tạo 實thật 相tướng 論luận 。 此thử 土thổ/độ 造tạo 論luận 之chi 始thỉ 也dã 。 桑tang 門môn 者giả 。 不bất 正chánh 梵Phạm 音âm 也dã 。 應ưng 云vân 沙Sa 門Môn 。 飜phiên 就tựu 華hoa 言ngôn 勤cần 息tức 。 謂vị 出xuất 家gia 人nhân 。 見kiến 善thiện 勤cần 修tu 。 見kiến 惡ác 止chỉ 息tức 。 此thử 二nhị 師sư 竝tịnh 創sáng/sang 始thỉ 於ư 。 妙diệu 性tánh 圓viên 明minh 。 命mạng 為vi 宗tông 本bổn 。 造tạo 此thử 二nhị 論luận 。 圖đồ 度độ 辯biện 別biệt 格cách 量lượng 致trí 理lý 。 播bá 布bố 揚dương 顯hiển 。 宣tuyên 說thuyết 序tự 述thuật 。 同đồng 歸quy 般Bát 若Nhã 體thể 義nghĩa 。 故cố 云vân 玄huyền 虗hư 。 達đạt 公công 序tự 美mỹ 此thử 二nhị 人nhân 造tạo 論luận 。 創sáng/sang 始thỉ 冥minh 契khế 佛Phật 理lý 。 故cố 云vân 唯duy 斯tư 擬nghĩ 聖thánh 默mặc 之chi 所sở 祖tổ 。 一nhất 者giả 鼓cổ 論luận 法pháp 義nghĩa 是thị 擬nghĩ 聖thánh 。 二nhị 者giả 當đương 聖thánh 默mặc 然nhiên 是thị 所sở 祖tổ 。 俱câu 照chiếu 而nhi 常thường 寂tịch 寂tịch 而nhi 常thường 照chiếu 也dã 。 此thử 序tự 主chủ 共cộng 美mỹ 安an 什thập 二nhị 師sư 也dã 。
自tự 降giáng/hàng 乎hồ 已dĩ 還hoàn 。 歷lịch 代đại 古cổ 今kim 。 凡phàm 著trước 名danh 僧Tăng 傳truyền 。 及cập 傳truyền 所sở 不bất 載tái 者giả 。 釋thích 僧Tăng 叡duệ 等đẳng 三tam 千thiên 餘dư 僧Tăng 。 清thanh 信tín 檀đàn 越việt 謝tạ 靈linh 運vận 等đẳng 八bát 百bách 許hứa 人nhân 。 至chí 能năng 辯biện 正chánh 方phương 言ngôn 。 節tiết 文văn 階giai 級cấp 。 善thiện 覈# 名danh 教giáo 。 精tinh 搜sưu 義nghĩa 理lý 。 揖ấp 此thử 羣quần 賢hiền 語ngữ 之chi 所sở 統thống 。
自tự 降giáng/hàng 乎hồ 已dĩ 還hoàn 。 降giáng/hàng 乎hồ 非phi 文văn 體thể 。 應ưng 云vân 降giáng/hàng 斯tư 已dĩ 還hoàn 也dã 。 歷lịch 代đại 古cổ 今kim 。 此thử 達đạt 序tự 主chủ 序tự 述thuật 自tự 安an 什thập 之chi 後hậu 。 曆lịch 古cổ 者giả 。 指chỉ 長trường/trưởng 安an 後hậu 秦tần 在tại 西tây 北bắc 。 歷lịch 今kim 者giả 。 指chỉ 西tây 晉tấn 東đông 晉tấn 至chí 梁lương 在tại 江giang 南nam 。 凡phàm 古cổ 今kim 共cộng 翻phiên 譯dịch 佛Phật 經Kinh 。 依y 經kinh 造tạo 論luận 。 僧Tăng 中trung 叡duệ 師sư 首thủ 唱xướng 。 俗tục 中trung 謝tạ 公công 為vi 首thủ 。 故cố 云vân 揖ấp 此thử 羣quần 賢hiền 。 於ư 文văn 字tự 章chương 句cú 。 能năng 緣duyên 飾sức 佛Phật 意ý 。 俱câu 不bất 得đắc 中trung 道đạo 。 只chỉ 於ư 言ngôn 語ngữ 中trung 統thống 貫quán 理lý 事sự 也dã 。
有hữu 美mỹ 若nhược 人nhân 。 超siêu 語ngữ 兼kiêm 默mặc 。 標tiêu 本bổn 則tắc 句cú 句cú 深thâm 達đạt 佛Phật 心tâm 。 明minh 末mạt 則tắc 言ngôn 言ngôn 備bị 通thông 眾chúng 教giáo 。 諒# 是thị 大Đại 乘Thừa 懿# 典điển 。 方Phương 等Đẳng 博bác 書thư 。
此thử 序tự 主chủ 贊tán 美mỹ 肇triệu 師sư 造tạo 四tứ 論luận 。 深thâm 契khế 真chân 俗tục 理lý 事sự 。 性tánh 相tướng 寂tịch 照chiếu 。 體thể 用dụng 俱câu 絕tuyệt 。 待đãi 不bất 偏thiên □# □# 。 有hữu 美mỹ 若nhược 人nhân 者giả 。 指chỉ 肇triệu 師sư 也dã 。 借tá 毛mao 詩thi 云vân 。 有hữu 美mỹ 一nhất 人nhân 青thanh 陽dương 婉uyển 兮hề 。 邂giải 逅cấu 相tương 遇ngộ 適thích 我ngã 願nguyện 兮hề 。 論luận 語ngữ 云vân 。 君quân 子tử 哉tai 若nhược 人nhân 。 今kim 借tá 此thử 二nhị 語ngữ 共cộng 成thành 一nhất 句cú 也dã 。 言ngôn 超siêu 語ngữ 兼kiêm 默mặc 者giả 。 謂vị 前tiền 安an 什thập 二nhị 師sư 。 唯duy 得đắc 理lý 而nhi 文văn 有hữu 所sở 闕khuyết 。 叡duệ 師sư 謝tạ 公công 造tạo 論luận 。 唯duy 得đắc 文văn 而nhi 理lý 有hữu 所sở 闕khuyết 。 今kim 肇triệu 四tứ 論luận 文văn 理lý 兼kiêm 備bị 。 故cố 云vân 為vi 超siêu 。 非phi 謂vị 文văn 理lý 勝thắng 前tiền 四tứ 人nhân 者giả 。 言ngôn 標tiêu 本bổn 者giả 。 指chỉ 宗tông 本bổn 義nghĩa 。 言ngôn 明minh 末mạt 者giả 。 指chỉ 涅Niết 槃Bàn 論luận 。 諒# 是thị 者giả 。 諒# 訓huấn 信tín 也dã 。 信tín 此thử 四tứ 義nghĩa 論luận 。 與dữ 華hoa 嚴nghiêm 楞lăng 嚴nghiêm 諸chư 大Đại 乘Thừa 教giáo 無vô 異dị 。 深thâm 達đạt 佛Phật 心tâm 也dã 。
自tự 古cổ 自tự 今kim 著trước 文văn 著trước 筆bút 。 詳tường 汰# 名danh 賢hiền 所sở 作tác 諸chư 論luận 。 或hoặc 六lục 家gia 七thất 宗tông 。 爰viên 延diên 十thập 二nhị 。 竝tịnh 判phán 其kỳ 臧tang 否bĩ 。 辯biện 其kỳ 差sai 當đương 。
此thử 明minh 諸chư 家gia 造tạo 論luận 得đắc 失thất 也dã 。 詳tường 者giả 支chi 法pháp 詳tường 。 支chi 遁độn 弟đệ 子tử 。 從tùng 師sư 姓tánh 氏thị 。 汰# 者giả 竺trúc 法pháp 汰# 。 竺trúc 道đạo 猷# 弟đệ 子tử 。 支chi 法pháp 詳tường 造tạo 實thật 相tướng 論luận 。 竺trúc 法pháp 汰# 造tạo 本bổn 無vô 論luận 。 俱câu 有hữu 得đắc 失thất 。 高cao 僧Tăng 傳truyền 中trung 。 此thử 二nhị 人nhân 相tương 繼kế 為vi 名danh 賢hiền 。 六lục 家gia 七thất 宗tông 。 其kỳ 七thất 義nghĩa 。 爰viên 者giả 緩hoãn 也dã 。 短đoản 義nghĩa 。 延diên 者giả 長trường/trưởng 義nghĩa 。 此thử 十thập 二nhị 論luận 中trung 多đa 有hữu 辯biện 爭tranh 。 是thị 非phi 長trường 短đoản 。 臧tang 者giả 善thiện 也dã 。 否phủ/bĩ 者giả 惡ác 也dã 。 差sai 殊thù 的đích 當đương 俱câu 不bất 契khế 佛Phật 心tâm 中trung 道đạo 也dã 。 梁lương 釋thích 寶bảo 唱xướng 造tạo 俗tục 法pháp 論luận 一nhất 百bách 六lục 十thập 卷quyển 。 內nội 引dẫn 述thuật 宋tống 莊trang 嚴nghiêm 寺tự 高cao 僧Tăng 曇đàm 濟tế 。 作tác 六lục 家gia 七thất 宗tông 論luận 。 論luận 有hữu 六lục 家gia 。 分phần/phân 成thành 七thất 宗tông 。 第đệ 一nhất 本bổn 無vô 宗tông 。 第đệ 二nhị 本bổn 無vô 玄huyền 妙diệu 宗tông 。 出xuất 第đệ 一nhất 本bổn 無vô 宗tông 。 第đệ 三tam 即tức 色sắc 宗tông 。 第đệ 四tứ 義nghĩa 合hợp 宗tông 。 亦diệc 云vân 識thức 合hợp 宗tông 。 第đệ 五ngũ 幻huyễn 化hóa 宗tông 。 亦diệc 云vân 如như 幻huyễn 宗tông 。 第đệ 六lục 心tâm 無vô 宗tông 。 第đệ 七thất 緣duyên 會hội 宗tông 。 亦diệc 云vân 體thể 會hội 宗tông 。 本bổn 有hữu 六lục 家gia 。 第đệ 一nhất 家gia 分phân 為vi 二nhị 宗tông 。 故cố 成thành 七thất 宗tông 。 言ngôn 十thập 二nhị 者giả 。 續tục 法pháp 論luận 云vân 。 下hạ 定định 林lâm 寺tự 釋thích 慧tuệ 鏡kính 。 作tác 實thật 相tướng 六lục 宗tông 論luận 。 先tiên 設thiết 客khách 問vấn 二nhị 諦đế 一nhất 體thể 義nghĩa 。 然nhiên 後hậu 引dẫn 六lục 宗tông 義nghĩa 答đáp 之chi 。 第đệ 一nhất 家gia 以dĩ 理lý 實thật 為vi 空không 。 凡phàm 夫phu 謂vị 有hữu 為vi 有hữu 。 空không 即tức 真Chân 諦Đế 。 有hữu 即tức 俗tục 諦đế 。 第đệ 二nhị 家gia 以dĩ 色sắc 性tánh 是thị 空không 為vi 空không 。 色sắc 體thể 是thị 有hữu 為vi 有hữu 。 第đệ 三tam 家gia 以dĩ 離ly 緣duyên 無vô 山sơn 為vi 空không 。 因nhân 緣duyên 成thành 山sơn 為vi 有hữu 。 第đệ 四tứ 家gia 以dĩ 心tâm 從tùng 緣duyên 生sanh 為vi 空không 。 離ly 緣duyên 別biệt 有hữu 心tâm 體thể 為vi 有hữu 。 第đệ 五ngũ 家gia 以dĩ 邪tà 見kiến 所sở 計kế 心tâm 空không 為vi 空không 。 不bất 空không 因nhân 緣duyên 所sở 生sanh 。 之chi 心tâm 為vi 有hữu 。 第đệ 六lục 家gia 以dĩ 名danh 色sắc 所sở 依y 之chi 物vật 實thật 空không 為vi 空không 。 世thế 流lưu 布bố 中trung 假giả 名danh 為vi 有hữu 。 前tiền 有hữu 六lục 家gia 。 後hậu 有hữu 六lục 家gia 。 合hợp 成thành 十thập 二nhị 。 故cố 云vân 爰viên 延diên 十thập 二nhị 也dã 。 臧tang 否bĩ 者giả 。 前tiền 六lục 家gia 判phán 第đệ 四tứ 為vi 臧tang 。 餘dư 五ngũ 家gia 為vi 否phủ/bĩ 。 後hậu 六lục 家gia 論luận 中trung 辯biện 前tiền 五ngũ 家gia 為vi 差sai 。 後hậu 五ngũ 家gia 為vi 當đương 。
唯duy 此thử 憲hiến 章chương 無vô 弊tệ 斯tư 咎cữu 。
憲hiến 者giả 法pháp 也dã 。 前tiền 十thập 二nhị 家gia 皆giai 有hữu 是thị 非phi 之chi 弊tệ 。 今kim 肇triệu 法Pháp 師sư 四tứ 論luận 無vô 有hữu 此thử 弊tệ 。 但đãn 是thị 而nhi 無vô 非phi 也dã 。
良lương 由do 襟khâm 情tình 泛phiếm 若nhược 。 不bất 知tri 何hà 係hệ 。 譬thí 彼bỉ 淵uyên 海hải 數số 越việt 九cửu 流lưu 。 挺đĩnh 拔bạt 清thanh 虗hư 。 蕭tiêu 然nhiên 物vật 外ngoại 。
良lương 由do 者giả 多đa 以dĩ 也dã 。 序tự 主chủ 美mỹ 肇triệu 師sư 襟khâm 靈linh 情tình 田điền 泛phiếm 泛phiếm 然nhiên 。 如như 淵uyên 深thâm 之chi 海hải 竝tịnh 無vô 畔bạn 岸ngạn 係hệ 屬thuộc 也dã 。 故cố 云vân 譬thí 彼bỉ 淵uyên 海hải 。 譬thí 訓huấn 譬thí 也dã 。 數số 越việt 九cửu 流lưu 者giả 。 美mỹ 肇triệu 師sư 文văn 筆bút 如như 海hải 不bất 落lạc 數số 量lượng 。 九cửu 流lưu 者giả 有hữu 二nhị 。 一nhất 依y 人nhân 。 二nhị 依y 境cảnh 。 依y 人nhân 者giả 俗tục 諦đế 。 仲trọng 尼ni 之chi 學học 如như 海hải 。 諸chư 子tử 百bách 家gia 如như 分phần/phân 九cửu 流lưu 。 一nhất 儒nho 家gia 流lưu 。 二nhị 道đạo 家gia 流lưu 。 三tam 墨mặc 家gia 流lưu 。 四tứ 名danh 家gia 流lưu 。 五ngũ 雜tạp 家gia 流lưu 。 六lục 農nông 家gia 流lưu 。 七thất 縱tung 橫hoành 家gia 流lưu 。 八bát 法pháp 家gia 流lưu 。 九cửu 小tiểu 說thuyết 家gia 流lưu 。 二nhị 依y 境cảnh 名danh 九cửu 流lưu 者giả 。 亦diệc 謂vị 之chi 九cửu 江giang 也dã 。 此thử 是thị 夏hạ 禹vũ 疏sớ/sơ 決quyết 天thiên 下hạ 洪hồng 水thủy 分phân 為vi 九cửu 江giang 。 流lưu 入nhập 大đại 海hải 。 一nhất 曰viết 烏ô 白bạch 江giang 。 二nhị 曰viết 箘# 江giang 。 三tam 曰viết 蚌# 江giang 。 四tứ 曰viết 烏ô 江giang 。 五ngũ 曰viết 嘉gia 美mỹ 江giang 。 六lục 曰viết 畎# 江giang 。 七thất 曰viết 源nguyên 江giang 。 八bát 曰viết 廩lẫm 江giang 。 九cửu 曰viết 提đề 江giang 。 序tự 主chủ 美mỹ 肇triệu 師sư 四tứ 論luận 不bất 落lạc 數số 量lượng 如như 海hải 也dã 。 負phụ 生sanh 知tri 之chi 性tánh 靈linh 心tâm 正chánh 直trực 。 如như 豫dự 章chương 之chi 木mộc 。 標tiêu 表biểu 拔bạt 萃tụy 於ư 眾chúng 木mộc 也dã 。 識thức 情tình 清thanh 淨tịnh 虗hư 明minh 曠khoáng 大đại 於ư 萬vạn 物vật 之chi 外ngoại 。 冥minh 契khế 法Pháp 身thân 之chi 理lý 。 更cánh 無vô 一nhất 法pháp 一nhất 人nhân 過quá 越việt 於ư 肇triệu 師sư 也dã 。
知tri 公công 者giả 希hy 。 歸quy 公công 採thải 什thập 。 如như 曰viết 不bất 知tri 則tắc 公công 貴quý 矣hĩ 。
知tri 公công 者giả 希hy 。 此thử 一nhất 句cú 借tá 老lão 子tử 道Đạo 德đức 經kinh 中trung 吾ngô 言ngôn 甚thậm 易dị 知tri 章chương 第đệ 七thất 十thập 。 彼bỉ 章chương 云vân 。 吾ngô 言ngôn 甚thậm 易dị 知tri 。 甚thậm 易dị 行hành 。 唐đường 玄huyền 宗tông 注chú 云vân 。 吾ngô 言ngôn 說thuyết 契khế 理lý 故cố 易dị 知tri 。 事sự 簡giản 故cố 易dị 行hành 。 老lão 君quân 又hựu 云vân 。 天thiên 下hạ 莫mạc 能năng 知tri 莫mạc 能năng 行hành 。 玄huyền 宗tông 注chú 云vân 。 天thiên 下hạ 滯trệ 言ngôn 而nhi 不bất 悟ngộ 。 事sự 順thuận 而nhi 不bất 約ước 。 故cố 莫mạc 能năng 知tri 莫mạc 能năng 行hành 。 老lão 君quân 又hựu 云vân 。 言ngôn 有hữu 宗tông 事sự 有hữu 君quân 。 玄huyền 宗tông 注chú 云vân 。 言ngôn 者giả 在tại 理lý 。 理lý 得đắc 而nhi 言ngôn 忘vong 。 故cố 言ngôn 以dĩ 無vô 言ngôn 為vi 宗tông 。 事sự 者giả 在tại 功công 。 功công 成thành 而nhi 不bất 宰tể 。 故cố 事sự 以dĩ 無vô 事sự 為vi 君quân 。 老lão 君quân 又hựu 云vân 。 夫phu 唯duy 無vô 知tri 。 是thị 以dĩ 不bất 我ngã 知tri 。 玄huyền 宗tông 注chú 云vân 。 夫phu 唯duy 世thế 俗tục 之chi 人nhân 。 無vô 了liễu 之chi 知tri 。 是thị 以dĩ 不bất 知tri 我ngã 無vô 言ngôn 無vô 事sự 之chi 教giáo 。 老lão 君quân 又hựu 云vân 。 知tri 我ngã 者giả 希hy 則tắc 我ngã 者giả 貴quý 。 玄huyền 宗tông 注chú 云vân 。 了liễu 知tri 我ngã 忘vong 言ngôn 之chi 教giáo 意ý 者giả 希hy 少thiểu 。 法pháp 則tắc 我ngã 不bất 言ngôn 之chi 教giáo 意ý 至chí 貴quý 。 老lão 君quân 又hựu 云vân 。 是thị 以dĩ 聖thánh 人nhân 。 被bị 褐hạt 懷hoài 玉ngọc 。 玄huyền 宗tông 注chú 云vân 。 被bị 褐hạt 者giả 晦hối 其kỳ 外ngoại 。 懷hoài 王vương 者giả 明minh 其kỳ 內nội 。 故cố 知tri 者giả 希hy 少thiểu 。 序tự 主chủ 變biến 老lão 君quân 我ngã 字tự 作tác 公công 字tự 。
時thời 人nhân 只chỉ 歸quy 伏phục 四tứ 論luận 之chi 文văn 字tự 耳nhĩ 。
△# 第đệ 三tam 慶khánh 幸hạnh 遭tao 逢phùng
達đạt 猥ổi 生sanh 天thiên 幸hạnh 。 逢phùng 此thử 正chánh 音âm 。 忻hãn 躍dược 弗phất 已dĩ 。 饗# 讌# 無vô 疲bì 。 每mỗi 至chí 披phi 尋tầm 。 不bất 勝thắng 手thủ 舞vũ 。 誓thệ 願nguyện 生sanh 生sanh 盡tận 命mạng 弘hoằng 述thuật 。 達đạt 於ư 肇triệu 之chi 遺di 文văn 。 其kỳ 猶do 若nhược 是thị 。
猥ổi 生sanh 者giả 多đa 生sanh 也dã 。 天thiên 幸hạnh 者giả 不bất 期kỳ 而nhi 自tự 然nhiên 。 逢phùng 遇ngộ 也dã 。 正chánh 音âm 者giả 指chỉ 此thử 四tứ 論luận 也dã 。 是thị 真chân 正chánh 之chi 文văn 契khế 佛Phật 心tâm 也dã 。 饗# 者giả 食thực 時thời 也dã 。 讌# 者giả 眠miên 臥ngọa 時thời 也dã 。 序tự 主chủ 自tự 謂vị 。 披phi 閱duyệt 四tứ 論luận 日nhật 久cửu 無vô 倦quyện 。 手thủ 舞vũ 者giả 借tá 子tử 夏hạ 詩thi 序tự 云vân 。 不bất 知tri 手thủ 之chi 舞vũ 之chi 足túc 之chi 蹈đạo 之chi 。 表biểu 忻hãn 躍dược 之chi 極cực 也dã 。 肇triệu 之chi 遺di 文văn 者giả 。 指chỉ 四tứ 論luận 也dã 。 誓thệ 願nguyện 不bất 輕khinh 捨xả 耳nhĩ 。
況huống 中trung 百bách 門môn 觀quán 爰viên 洎kịp 方Phương 等Đẳng 深thâm 經Kinh 。 而nhi 不bất 至chí 增tăng 乎hồ 。
況huống 者giả 比tỉ 況huống 相tương/tướng 類loại 也dã 。 序tự 主chủ 指chỉ 肇triệu 之chi 四tứ 論luận 。 比tỉ 類loại 中trung 觀quán 論luận 百Bách 法Pháp 明Minh 門Môn 。 論luận 及cập 方Phương 廣Quảng 華hoa 嚴nghiêm 等đẳng 經kinh 。 更cánh 無vô 一nhất 字tự 增tăng 加gia 也dã 。
△# 第đệ 四tứ 排bài 斥xích 譏cơ 嫌hiềm
世thế 諺ngạn 咸hàm 云vân 。 肇triệu 之chi 所sở 作tác 故cố 是thị 誠thành 實thật 真Chân 諦Đế 。 地địa 論luận 通thông 宗tông 。 莊trang 老lão 所sở 資tư 猛mãnh 浪lãng 之chi 說thuyết 。
世thế 諺ngạn 者giả 世thế 俗tục 無vô 稽khể 之chi 譚đàm 也dã 。 肇triệu 師sư 亡vong 後hậu 滯trệ 執chấp 名danh 相tướng 教giáo 者giả 。 譏cơ 毀hủy 肇triệu 之chi 四tứ 論luận 。 其kỳ 文văn 是thị 誠thành 實thật 論luận 中trung 真Chân 諦Đế 義nghĩa 。 十Thập 地Địa 論luận 中trung 通thông 宗tông 義nghĩa 。 更cánh 以dĩ 莊trang 老lão 書thư 中trung 言ngôn 辭từ 緣duyên 飾sức 相tương/tướng 資tư 。 猛mãnh 浪lãng 之chi 說thuyết 者giả 。 莊trang 子tử 齊tề 物vật 篇thiên 中trung 借tá 一nhất 句cú 。 是thị 無vô 根căn 本bổn 不bất 精tinh 要yếu 之chi 辭từ 。 此thử 外ngoại 人nhân 譏cơ 毀hủy 也dã 。 古cổ 之chi 既ký 有hữu 譏cơ 謗báng 。 今kim 之chi 鬥đấu 爭tranh 嫉tật 妬đố 更cánh 多đa 。 只chỉ 如như 嘉gia 祐hựu 中trung 滕# 州châu 東đông 山sơn 明minh 教giáo 禪thiền 師sư 契khế 嵩tung 。 進tiến 上thượng 仁nhân 宗tông 皇hoàng 帝đế 正chánh 宗tông 記ký 十thập 二nhị 卷quyển 。 尋tầm 敕sắc 令linh 頒ban 入nhập 譯dịch 經kinh 院viện 。 隨tùy 與dữ 藏tạng 經kinh 印ấn 布bố 天thiên 下hạ 。 恩ân 賜tứ 獎tưởng 譽dự 。 古cổ 來lai 未vị 有hữu 。 如như 此thử 者giả 也dã 。 當đương 時thời 醫y 僧Tăng 子tử 昉# 富phú 有hữu 衣y 鉢bát 。 遂toại 於ư 蘇tô 臺đài 招chiêu 集tập 淺thiển 學học 禪thiền 律luật 者giả 。 造tạo 作tác 文văn 字tự 。 毀hủy 謗báng 禪thiền 宗tông 。 復phục 命mạng 相tương/tướng 識thức 官quan 人nhân 冠quan 序tự 刊# 之chi 。 古cổ 今kim 有hữu 此thử 外ngoại 道đạo 也dã 。
此thử 實thật 巨cự 蠱cổ 之chi 言ngôn 。 欺khi 誣vu 亡vong 沒một 。 街nhai 巷hạng 陋lậu 音âm 。 未vị 之chi 足túc 拾thập 。
巨cự 蠱cổ 者giả 大đại 毒độc 之chi 言ngôn 。 肇triệu 師sư 亡vong 後hậu 。 以dĩ 此thử 毒độc 害hại 陋lậu 音âm 。 欺khi 聖thánh 罔võng 賢hiền 。 固cố 不bất 足túc 採thải 聽thính 也dã 。 佛Phật 在tại 之chi 日nhật 。 尚thượng 有hữu 五ngũ 千thiên 。 增tăng 上thượng 慢mạn 者giả 。 而nhi 況huống 今kim 之chi 乎hồ 。
△# 第đệ 五ngũ 申thân 述thuật 元nguyên 情tình
夫phu 神thần 道đạo 不bất 形hình 。 心tâm 敏mẫn 難nạn/nan 繪hội 。 既ký 文văn 拘câu 而nhi 義nghĩa 遠viễn 。 故cố 眾chúng 端đoan 之chi 所sở 詭quỷ 。 肇triệu 之chi 卜bốc 意ý 。 豈khởi 徒đồ 然nhiên 哉tai 。 良lương 有hữu 以dĩ 也dã 。
神thần 道đạo 不bất 形hình 者giả 。 謂vị 法Pháp 身thân 無vô 形hình 像tượng 。 如như 太thái 虗hư 空không 。 心tâm 敏mẫn 難nạn/nan 繪hội 者giả 。 謂vị 般Bát 若Nhã 無vô 知tri 。 亦diệc 難nạn/nan 相tướng 狀trạng 求cầu 也dã 。 繪hội 者giả 寫tả 邈mạc 書thư 畫họa 也dã 。 謂vị 法Pháp 身thân 與dữ 觀quán 照chiếu 般Bát 若Nhã 。 寂tịch 而nhi 常thường 照chiếu 。 照chiếu 而nhi 常thường 寂tịch 。 離ly 諸chư 名danh 相tướng 。 文văn 拘câu 義nghĩa 遠viễn 者giả 。 四tứ 論luận 中trung 文văn 字tự 拘câu 束thúc 。 義nghĩa 理lý 深thâm 奧áo 。 故cố 肇triệu 師sư 須tu 假giả 此thử 方phương 經kinh 書thư 文văn 言ngôn 強cường/cưỡng 飾sức 。 緣duyên 之chi 令linh 後hậu 之chi 學học 般Bát 若Nhã 人nhân 易dị 為vi 曉hiểu 會hội 。 故cố 云vân 眾chúng 端đoan 之chi 所sở 詭quỷ 。 眾chúng 端đoan 者giả 四tứ 論luận 端đoan 由do 也dã 。 所sở 詭quỷ 者giả 謂vị 肇triệu 師sư 假giả 此thử 方phương 文văn 言ngôn 經kinh 書thư 變biến 通thông 。 有hữu 異dị 西tây 竺trúc 梵Phạm 音âm 。 豈khởi 空không 然nhiên 也dã 。
如như 復phục 徇# 狎hiệp 其kỳ 言ngôn 。 願nguyện 生sanh 生sanh 不bất 面diện 。 至chí 獲hoạch 忍nhẫn 心tâm 。 還hoàn 度độ 斯tư 下hạ 。
序tự 主chủ 以dĩ 析tích 設thiết 二nhị 法pháp 弘hoằng 護hộ 四tứ 論luận 也dã 。 恐khủng 後hậu 世thế 人nhân 隨tùy 逐trục 無vô 稽khể 之chi 譚đàm 謗báng 毀hủy 。 故cố 云vân 如như 復phục 徇# 狎hiệp 其kỳ 言ngôn 。 願nguyện 生sanh 生sanh 不bất 與dữ 其kỳ 人nhân 相tương 見kiến 也dã 。 徇# 者giả 順thuận 也dã 。 狎hiệp 者giả 親thân 也dã 。 除trừ 是thị 序tự 主chủ 成thành 等Đẳng 正Chánh 覺Giác 。 得đắc 無Vô 生Sanh 法Pháp 忍Nhẫn 。 方phương 可khả 度độ 脫thoát 此thử 下hạ 根căn 等đẳng 人nhân 也dã 。
△# 第đệ 六lục 宣tuyên 明minh 序tự 意ý
達đạt 留lưu 連liên 講giảng 肆tứ 。 二nhị 十thập 餘dư 年niên 。 頗phả 逢phùng 重trọng/trùng 席tịch 。 末mạt 覩đổ 斯tư 論luận 。 聊liêu 寄ký 一nhất 序tự 。 託thác 悟ngộ 在tại 中trung 。 同đồng 我ngã 賢hiền 余dư 。 請thỉnh 俟sĩ 來lai 哲triết 。
梁lương 普phổ 通thông 年niên 前tiền 。 達đạt 麼ma 未vị 到đáo 此thử 土thổ/độ 。 只chỉ 有hữu 名danh 相tướng 講giảng 席tịch 。 故cố 云vân 留lưu 連liên 講giảng 肆tứ 也dã 。 頗phả 逢phùng 重trọng/trùng 席tịch 者giả 。 頗phả 訓huấn 多đa 也dã 。 序tự 主chủ 多đa 遇ngộ 奪đoạt 席tịch 明minh 師sư 。 重trọng/trùng 席tịch 者giả 。 後hậu 漢hán 帝đế 每mỗi 朝triêu 正chánh 日nhật 。 令linh 戴đái 憑bằng 侍thị 中trung 與dữ 諸chư 儒nho 論luận 經kinh 。 勝thắng 者giả 奪đoạt 席tịch 而nhi 坐tọa 。 憑bằng 勝thắng 其kỳ 日nhật 奪đoạt 五ngũ 十thập 餘dư 重trọng/trùng 。
時thời 人nhân 語ngữ 曰viết 。 論luận 經kinh 不bất 窮cùng 戴đái 侍thị 中trung 。 末mạt 覩đổ 斯tư 論luận 者giả 。 序tự 主chủ 謂vị 前tiền 。 二nhị 十thập 餘dư 年niên 。 雖tuy 多đa 逢phùng 明minh 師sư 。 末mạt 後hậu 披phi 此thử 四tứ 論luận 。 句cú 句cú 深thâm 達đạt 佛Phật 理lý 。 與dữ 前tiền 名danh 師sư 不bất 同đồng 。 故cố 聊liêu 寄ký 述thuật 此thử 通thông 序tự 。 庶thứ 表biểu 序tự 主chủ 悟ngộ 解giải 肇triệu 意ý 深thâm 達đạt 也dã 。 同đồng 我ngã 者giả 與dữ 序tự 主chủ 悟ngộ 解giải 一nhất 般ban 。 賢hiền 余dư 者giả 悟ngộ 解giải 勝thắng 於ư 序tự 主chủ 。 俱câu 俟sĩ 來lai 哲triết 臧tang 否bĩ 也dã 。
△# 後hậu 序tự 論luận 之chi 宗tông 旨chỉ 。 文văn 中trung 有hữu 四tứ 科khoa 。 第đệ 一nhất 序tự 次thứ 第đệ 。 二nhị 遣khiển 相tương/tướng 。 三tam 稱xưng 歎thán 。 四tứ 簡giản 別biệt 是thị 論luận 非phi 論luận 。 今kim 第đệ 一nhất 序tự 次thứ 第đệ 。
夫phu 大đại 分phần/phân 深thâm 義nghĩa 。 厥quyết 號hiệu 本bổn 無vô 。
十thập 二nhị 門môn 論luận 云vân 。 大đại 分phần/phân 者giả 即tức 空không 也dã 。 非phi 斷đoạn 滅diệt 空không 。 是thị 法Pháp 身thân 真chân 空không 之chi 理lý 。 故cố 云vân 深thâm 義nghĩa 也dã 。
故cố 建kiến 言ngôn 宗tông 旨chỉ 。 標tiêu 乎hồ 實thật 相tướng 。
實thật 相tướng 者giả 無vô 相tướng 也dã 。 謂vị 真chân 空không 之chi 體thể 本bổn 無vô 名danh 相tướng 。 於ư 無vô 相tướng 中trung 建kiến 立lập 。 不bất 壞hoại 假giả 名danh 。 而nhi 譚đàm 實thật 相tướng 耳nhĩ 。
開khai 空không 法pháp 道đạo 。 莫mạc 逾du 真chân 俗tục 。 所sở 以dĩ 次thứ 釋thích 二nhị 諦đế 顯hiển 佛Phật 教giáo 門môn 。
真chân 空không 不bất 礙ngại 於ư 幻huyễn 有hữu 故cố 。 從tùng 體thể 起khởi 用dụng 。 所sở 以dĩ 有hữu 萬vạn 法pháp 。 教giáo 云vân 。 森sâm 羅la 及cập 萬vạn 像tượng 。 一nhất 法pháp 之chi 所sở 印ấn 。 無vô 過quá 越việt 於ư 真chân 俗tục 二nhị 諦đế 也dã 。 雪Tuyết 山Sơn 童đồng 子tử 為vì 求cầu 半bán 偈kệ 捨xả 身thân 。 樹thụ 神thần 問vấn 曰viết 。 此thử 偈kệ 何hà 益ích 。 童đồng 子tử 答đáp 曰viết 。 如như 是thị 偈kệ 者giả 諸chư 佛Phật 所sở 說thuyết 。 開khai 空không 法pháp 道đạo 。 此thử 出xuất 涅Niết 槃Bàn 經kinh 也dã 。 已dĩ 上thượng 序tự 主chủ 。 宗tông 本bổn 義nghĩa 物vật 不bất 遷thiên 論luận 并tinh 不bất 真chân 空không 論luận 。 故cố 云vân 所sở 以dĩ 次thứ 釋thích 二nhị 諦đế 顯hiển 佛Phật 教giáo 門môn 。 以dĩ 佛Phật 教giáo 門môn 。 出xuất 三tam 界giới 苦khổ 。 一nhất 代đại 時thời 教giáo 。 不bất 越việt 真chân 俗tục 二nhị 諦đế 為vi 門môn 也dã 。
但đãn 圓viên 正chánh 之chi 因nhân 。 無vô 上thượng 般Bát 若Nhã 。 至chí 極cực 之chi 果quả 。 唯duy 有hữu 涅Niết 槃Bàn 。 故cố 末mạt 啟khải 重trọng/trùng 玄huyền 。 明minh 眾chúng 聖thánh 之chi 所sở 宅trạch 。
圓viên 正chánh 之chi 因nhân 者giả 涅Niết 槃Bàn 正chánh 因nhân 也dã 。 無vô 有hữu 上thượng 於ư 般Bát 若Nhã 。 此thử 序tự 無vô 名danh 論luận 也dã 。 般Bát 若Nhã 無vô 知tri 為vi 涅Niết 槃Bàn 正chánh 因nhân 。 涅Niết 槃Bàn 無vô 名danh 為vi 般Bát 若Nhã 極cực 果quả 。 所sở 以dĩ 前tiền 序tự 物vật 不bất 遷thiên 不bất 真chân 空không 二nhị 論luận 。 後hậu 序tự 無vô 知tri 無vô 名danh 二nhị 論luận 。 故cố 云vân 末mạt 啟khải 重trọng/trùng 玄huyền 。 涅Niết 槃Bàn 是thị 一nhất 玄huyền 。 般Bát 若Nhã 是thị 一nhất 玄huyền 。 末mạt 者giả 於ư 物vật 不bất 遷thiên 不bất 真chân 空không 二nhị 論luận 。 後hậu 造tạo 此thử 無vô 知tri 二nhị 論luận 。 重trọng/trùng 玄huyền 者giả 。 借tá 老lão 子tử 道đạo 經kinh 中trung 二nhị 句cú 玄huyền 之chi 又hựu 玄huyền 眾chúng 妙diệu 之chi 門môn 。 故cố 云vân 明minh 眾chúng 聖thánh 之chi 所sở 宅trạch 。 前tiền 言ngôn 真chân 俗tục 。 指chỉ 前tiền 二nhị 論luận 。 不bất 遷thiên 即tức 俗tục 明minh 真chân 。 不bất 真chân 即tức 真chân 明minh 俗tục 。 後hậu 言ngôn 重trọng/trùng 玄huyền 。 指chỉ 後hậu 二nhị 論luận 。 俱câu 是thị 三tam 賢hiền 十thập 聖thánh 所sở 居cư 之chi 處xứ 也dã 。
△# 第đệ 二nhị 遣khiển 相tương/tướng
雖tuy 以dĩ 性tánh 空không 擬nghĩ 本bổn 。 無vô 本bổn 可khả 稱xưng 。 語ngữ 本bổn 絕tuyệt 言ngôn 。 非phi 心tâm 行hành 處xứ 。
口khẩu 欲dục 譚đàm 而nhi 辭từ 喪táng 。 心tâm 欲dục 緣duyên 而nhi 慮lự 忘vong 。 不bất 可khả 以dĩ 智trí 知tri 。 不bất 可khả 以dĩ 識thức 識thức 。 非phi 是thị 無vô 辯biện 無vô 心tâm 。 辭từ 辯biện 俱câu 不bất 及cập 也dã 。 心tâm 所sở 分phân 別biệt 亦diệc 忘vong 耳nhĩ 。
然nhiên 則tắc 不bất 遷thiên 當đương 俗tục 。 俗tục 則tắc 不bất 生sanh 。
此thử 遣khiển 即tức 真chân 明minh 俗tục 。
不bất 真chân 為vi 真chân 。 真chân 但đãn 名danh 說thuyết 。
此thử 遣khiển 即tức 俗tục 明minh 真chân 。 但đãn 對đối 機cơ 言ngôn 說thuyết 都đô 無vô 實thật 。 遣khiển 執chấp 也dã 。
若nhược 能năng 放phóng 曠khoáng 蕩đãng 然nhiên 。 崇sùng 茲tư 一nhất 道đạo 。
指chỉ 前tiền 宗tông 本bổn 義nghĩa 。 曠khoáng 蕩đãng 謂vị 自tự 己kỷ 法Pháp 身thân 如như 太thái 虗hư 空không 。 無vô 罣quái 無vô 礙ngại 。 而nhi 不bất 拒cự 彼bỉ 。 諸chư 相tướng 發phát 揮huy 。 不bất 執chấp 真chân 俗tục 因nhân 果quả 。 一nhất 道đạo 者giả 。 故cố 涅Niết 槃Bàn 第đệ 十thập 二nhị 卷quyển 云vân 。 實thật 際tế 理lý 地địa 一nhất 道đạo 清thanh 淨tịnh 。 無vô 有hữu 異dị 路lộ 耳nhĩ 。
清thanh 耳nhĩ 虗hư 襟khâm 無vô 言ngôn 二nhị 諦đế 。
清thanh 耳nhĩ 謂vị 聞văn 性tánh 清thanh 淨tịnh 。 不bất 執chấp 言ngôn 教giáo 音âm 聲thanh 也dã 。 虗hư 襟khâm 者giả 忘vong 懷hoài 絕tuyệt 慮lự 不bất 滯trệ 空không 寂tịch 。 不bất 見kiến 有hữu 真chân 俗tục 。 此thử 遣khiển 前tiền 二nhị 論luận 之chi 名danh 相tướng 也dã 。
斯tư 則tắc 淨tịnh 照chiếu 之chi 功công 著trước 。 故cố 般Bát 若Nhã 無vô 知tri 。 無vô 名danh 之chi 德đức 興hưng 。 而nhi 涅Niết 槃Bàn 不bất 稱xưng 。
若nhược 不bất 執chấp 真chân 俗tục 因nhân 果quả 當đương 人nhân 觀quán 照chiếu 般Bát 若Nhã 絕tuyệt 對đối 時thời 。 無vô 知tri 之chi 知tri 方phương 便tiện 無vô 功công 之chi 功công 顯hiển 也dã 。 著trước 者giả 顯hiển 也dã 。 即tức 般Bát 若Nhã 無vô 知tri 無vô 所sở 不bất 知tri 也dã 。 即tức 涅Niết 槃Bàn 無vô 名danh 應ưng 興hưng 起khởi 於ư 妙diệu 用dụng 耳nhĩ 。
△# 第đệ 三tam 稱xưng 歎thán
余dư 謂vị 此thử 說thuyết 周chu 圓viên 。 罄khánh 佛Phật 淵uyên 海hải 。 浩hạo 博bác 無vô 涯nhai 。 窮cùng 法pháp 體thể 相tướng 。
余dư 者giả 序tự 主chủ 自tự 謂vị 也dã 。 此thử 說thuyết 周chu 圓viên 者giả 。 指chỉ 四tứ 論luận 也dã 。 罄khánh 盡tận 也dã 。 更cánh 無vô 有hữu 一nhất 法pháp 。 過quá 此thử 四tứ 論luận 中trung 覺giác 性tánh 相tướng 浩hạo 博bác 無vô 邊biên 。 不bất 落lạc 數số 量lượng 耳nhĩ 。
雖tuy 復phục 言ngôn 約ước 而nhi 義nghĩa 豐phong 。 文văn 華hoa 而nhi 理lý 詣nghệ 。 語ngữ 勢thế 連liên 環hoàn 。 意ý 實thật 孤cô 誕đản 。
言ngôn 約ước 者giả 少thiểu 也dã 。 豐phong 者giả 備bị 也dã 。 指chỉ 四tứ 論luận 中trung 文văn 字tự 雖tuy 簡giản 少thiểu 。 其kỳ 義nghĩa 理lý 豐phong 備bị 。 該cai 括quát 一nhất 代đại 時thời 教giáo 。 文văn 華hoa 者giả 謂vị 四tứ 論luận 中trung 文văn 句cú 華hoa 麗lệ 。 引dẫn 此thử 土thổ/độ 經kinh 書thư 緣duyên 飾sức 。 令linh 人nhân 覽lãm 之chi 易dị 曉hiểu 。 然nhiên 句cú 句cú 俱câu 到đáo 詣nghệ 諸chư 佛Phật 理lý 處xứ 。 言ngôn 語ngữ 血huyết 脈mạch 不bất 斷đoạn 。 如như 貫quán 連liên 環hoàn 中trung 。 其kỳ 明minh 理lý 事sự 之chi 意ý 。 絕tuyệt 待đãi 孤cô 標tiêu 。 拔bạt 萃tụy 於ư 思tư 議nghị 之chi 表biểu 也dã 。 連liên 環hoàn 者giả 出xuất 莊trang 子tử 天thiên 下hạ 篇thiên 。 第đệ 三tam 十thập 二nhị 。 此thử 惠huệ 子tử 之chi 辯biện 。 惠huệ 子tử 言ngôn 連liên 環hoàn 可khả 解giải 。 取thủ 不bất 窮cùng 之chi 義nghĩa 。 郭quách 象tượng 注chú 云vân 。 環hoàn 之chi 相tướng 貫quán 。 貫quán 於ư 空không 處xứ 。 不bất 貫quán 於ư 環hoàn 也dã 。 是thị 以dĩ 兩lưỡng 環hoàn 貫quán 空không 不bất 相tương 涉thiệp 入nhập 。 各các 自tự 通thông 轉chuyển 。 取thủ 無vô 窮cùng 之chi 義nghĩa 。 尚thượng 可khả 解giải 也dã 。 序tự 主chủ 指chỉ 四tứ 論luận 中trung 語ngữ 論luận 雖tuy 無vô 窮cùng 。 其kỳ 冥minh 契khế 佛Phật 意ý 。 其kỳ 實thật 標tiêu 出xuất 乎hồ 言ngôn 外ngoại 也dã 。
敢cảm 是thị 絕tuyệt 妙diệu 好hảo 辤# 。 莫mạc 不bất 竭kiệt 茲tư 洪hồng 論luận 。
序tự 主chủ 美mỹ 肇triệu 師sư 四tứ 論luận 文văn 理lý 俱câu 詣nghệ 。 借tá 曹tào 娥# 碑bi 後hậu 蔡thái 邕# 之chi 言ngôn 也dã 。 漢hán 時thời 曹tào 盰# 渡độ 浙chiết 江giang 溺nịch 死tử 。 其kỳ 女nữ 曹tào 娥# 年niên 十thập 四tứ 。 求cầu 父phụ 屍thi 不bất 得đắc 。 投đầu 浙chiết 江giang 死tử 。 經kinh 宿túc 抱bão 父phụ 屍thi 而nhi 出xuất 。 杜đỗ 尚thượng 為vi 作tác 碑bi 。 安an 於ư 會hội 稽khể 上thượng 虞ngu 山sơn 。 漢hán 末mạt 蔡thái 邕# 讀đọc 之chi 。 於ư 碑bi 陰ấm 鐫# 八bát 字tự 云vân 。 黃hoàng 絹quyên 幼ấu 婦phụ 外ngoại 孫tôn 韲# 臼cữu 。 後hậu 曹tào 操thao 同đồng 楊dương 脩tu 行hành 兵binh 。 因nhân 覽lãm 此thử 八bát 字tự 。 操thao 問vấn 脩tu 解giải 否phủ/bĩ 。 答đáp 曰viết 已dĩ 解giải 。 操thao 令linh 脩tu 且thả 勿vật 言ngôn 。 待đãi 吾ngô 思tư 之chi 。 行hành 三tam 十thập 里lý 。 操thao 方phương 解giải 。 乃nãi 自tự 為vi 歎thán 曰viết 。 有hữu 智trí 無vô 智trí 。 較giảo 三tam 十thập 里lý 。 尋tầm 因nhân 征chinh 戰chiến 殺sát 之chi 。 操thao 一nhất 諸chư 子tử 皆giai 請thỉnh 救cứu 之chi 。 操thao 曰viết 。 楊dương 脩tu 是thị 人nhân 中trung 之chi 龍long 。 非phi 汝nhữ 力lực 之chi 所sở 駕giá 馭ngự 。 遂toại 殺sát 之chi 。 釋thích 之chi 曰viết 。 黃hoàng 絹quyên 是thị 色sắc 絲ti 。 色sắc 絲ti 是thị 絕tuyệt 字tự 。 幼ấu 婦phụ 是thị 少thiểu 女nữ 。 少thiểu 女nữ 是thị 妙diệu 字tự 。 外ngoại 孫tôn 是thị 女nữ 子tử 。 女nữ 子tử 是thị 好hảo/hiếu 字tự 。 韲# 臼cữu 是thị 受thọ 辛tân 。 受thọ 辛tân 是thị 辤# 字tự 。 序tự 主chủ 贊tán 美mỹ 四tứ 論luận 同đồng 是thị 絕tuyệt 妙diệu 好hảo 辤# 。 竭kiệt 者giả 窮cùng 盡tận 也dã 。 洪hồng 者giả 大đại 也dã 。 佛Phật 理lý 奧áo 妙diệu 。 盡tận 在tại 此thử 四tứ 大đại 論luận 中trung 耳nhĩ 。
所sở 以dĩ 童đồng 壽thọ 歎thán 言ngôn 。 解giải 空không 第đệ 一nhất 。 肇triệu 公công 其kỳ 人nhân 。 斯tư 言ngôn 有hữu 由do 矣hĩ 。 彰chương 在tại 翰hàn 牘độc 。
名danh 僧Tăng 傳truyền 慧tuệ 觀quán 門môn 中trung 。 什thập 見kiến 肇triệu 潤nhuận 文văn 製chế 作tác 。 撫phủ 机cơ 歎thán 略lược 曰viết 。 實thật 同đồng 善thiện 吉cát 。 已dĩ 在tại 前tiền 注chú 中trung 具cụ 述thuật 也dã 。
時thời 人nhân 謂vị 什thập 公công 得đắc 肇triệu 。 如như 佛Phật 有hữu 須Tu 菩Bồ 提Đề 也dã 。 此thử 歎thán 美mỹ 之chi 言ngôn 彰chương 顯hiển 在tại 高cao 傳truyền 。 翰hàn 者giả 筆bút 牘độc 簡giản 也dã 。
△# 第đệ 四tứ 簡giản 別biệt 是thị 論luận 非phi 論luận
但đãn 宗tông 本bổn 蕭tiêu 然nhiên 莫mạc 能năng 致trí 詰cật 。 不bất 遷thiên 等đẳng 四tứ 論luận 。 事sự 開khai 接tiếp 引dẫn 。 問vấn 答đáp 析tích 微vi 。 所sở 以dĩ 稱xưng 論luận 。
宗tông 本bổn 蕭tiêu 然nhiên 者giả 。 取thủ 蕭tiêu 然nhiên 曠khoáng 大đại 如như 虗hư 空không 。 不bất 可khả 窮cùng 詰cật 畔bạn 岸ngạn 。 非phi 是thị 論luận 之chi 正chánh 文văn 。 都đô 序tự 四tứ 論luận 宗tông 旨chỉ 。 物vật 不bất 遷thiên 等đẳng 四tứ 。 其kỳ 中trung 以dĩ 事sự 明minh 理lý 。 開khai 示thị 接tiếp 引dẫn 。 後hậu 學học 初sơ 機cơ 有hữu 問vấn 有hữu 答đáp 。 析tích 理lý 精tinh 微vi 。 研nghiên 覈# 真chân 偽ngụy 。 所sở 以dĩ 目mục 之chi 為vi 論luận 也dã 。