Thích Môn Quy Kính Nghi Thông Chân Ký – Quyển 0001

釋Thích 門Môn 歸Quy 敬Kính 儀Nghi 通Thông 真Chân 記Ký
Quyển 0001
宋Tống 了Liễu 然Nhiên 述Thuật 日Nhật 本Bổn 慧Tuệ 光Quang 合Hợp

釋thích 門môn 歸quy 敬kính 儀nghi 者giả 真chân 俗tục 歸quy 敬kính 之chi 洪hồng 範phạm 事sự 理lý 觀quán 行hành 之chi 繩thằng 墨mặc 也dã 所sở 以dĩ 歷lịch 代đại 重trọng/trùng 之chi 以dĩ 為vi 龜quy 鑒giám 也dã 然nhiên 今kim 時thời 不bất 熾sí 行hành 之chi 何hà 也dã 想tưởng 其kỳ 文văn 義nghĩa 高cao 奇kỳ 而nhi 消tiêu 解giải 尤vưu 難nạn/nan 也dã 似tự 蚊văn 咬giảo 鐵thiết 牛ngưu 終chung 無vô 所sở 得đắc 。 故cố 淺thiển 識thức 庸dong 流lưu 不bất 甚thậm 潤nhuận 如như 矣hĩ 在tại 昔tích 蕭tiêu 山sơn 然nhiên 律luật 師sư 製chế 科khoa 文văn 竝tịnh 通thông 真chân 記ký 三tam 卷quyển 探thám 頤di 顯hiển 隱ẩn 然nhiên 而nhi 其kỳ 書thư 也dã 傳truyền 寫tả 誤ngộ 夥# 文văn 理lý 紛phân 焉yên 慕mộ 學học 之chi 徒đồ 莫mạc 不bất 憾hám 焉yên 茲tư 有hữu 洛lạc 北bắc 朝triêu 日nhật 山sơn 比Bỉ 丘Khâu 慧tuệ 門môn 光quang 公công 者giả 是thị 律luật 苑uyển 之chi 翹kiều 楚sở 也dã 每mỗi 見kiến 古cổ 典điển 尊tôn 唱xướng 往vãng 哲triết 補bổ 垂thùy 磨ma 滅diệt 者giả 非phi 一nhất 二nhị 荷hà 法pháp 志chí 願nguyện 蔽tế 乎hồ 盡tận 際tế 適thích 得đắc 通thông 真chân 記ký 善thiện 本bổn 躍dược 然nhiên 而nhi 薌# 拜bái 讐thù 閱duyệt 而nhi 糾# 謬mậu 翫ngoạn 味vị 往vãng 復phục 附phụ 記ký 本bổn 文văn 下hạ 標tiêu 科khoa 厥quyết 上thượng 錄lục 為vi 三tam 卷quyển 傍bàng 施thí 和hòa 訓huấn 以dĩ 便tiện 後hậu 學học 殺sát 青thanh 既ký 竟cánh 屬thuộc 余dư 為vi 序tự 余dư 雖tuy 恐khủng 效hiệu 顰tần 之chi 謗báng 不bất 可khả 不bất 隨tùy 喜hỷ 焉yên 見kiến 善thiện 而nhi 不bất 揚dương 吾ngô 佛Phật 之chi 所sở 制chế 也dã 儒nho 門môn 之chi 君quân 子tử 亦diệc 誡giới 焉yên 繇# 旃chiên 率suất 贅# 鄙bỉ 辭từ 云vân 爾nhĩ 。

旹#

元nguyên 祿lộc 己kỷ 巳tị 覺giác 皇hoàng 成thành 道Đạo 日nhật

於ư 洛lạc 西tây 密mật 嚴nghiêm 道Đạo 場Tràng 不bất 肖tiếu 比Bỉ 丘Khâu 玅# 辨biện 雅nhã 謹cẩn 識thức

No.1095-B# 新tân 刻khắc 夾giáp 註chú 釋thích 門môn 歸quy 敬kính 儀nghi 序tự

釋thích 門môn 歸quy 敬kính 儀nghi 者giả 吾ngô 祖tổ 南nam 山sơn 徵trưng 照chiếu 大đại 師sư 之chi 所sở 製chế 也dã 其kỳ 為vi 書thư 也dã 文văn 高cao 而nhi 理lý 淵uyên 言ngôn 簡giản 而nhi 義nghĩa 博bác 匪phỉ 是thị 所sở 以dĩ 淺thiển 學học 膚phu 受thọ 之chi 士sĩ 可khả 追truy 精tinh 究cứu 者giả 也dã 有hữu 永vĩnh 嘉gia 起khởi 律luật 師sư 著trước 護hộ 法Pháp 記ký 二nhị 卷quyển 以dĩ 闢tịch 其kỳ 幽u 隱ẩn 惜tích 乎hồ 學học 者giả 欲dục 覩đổ 其kỳ 完hoàn 書thư 未vị 之chi 得đắc 也dã 寔thật 為vi 缺khuyết 典điển 矣hĩ 不bất 空không 然nhiên 尊tôn 者giả 所sở 撰soạn 之chi 通thông 真chân 記ký 三tam 卷quyển 竝tịnh 科khoa 文văn 舊cựu 雖tuy 栞# 行hành 文văn 句cú 參tham 差sai 寫tả 誤ngộ 絡lạc 繹# 讀đọc 者giả 病bệnh 諸chư 予# 嘗thường 搜sưu 索sách 數số 本bổn 讎thù 挍giảo 同đồng 異dị 其kỳ 脫thoát 者giả 補bổ 之chi 餘dư 者giả 芟# 之chi 譌# 者giả 正chánh 之chi 疑nghi 者giả 詳tường 之chi 槩# 歸quy 至chí 當đương 而nhi 后hậu 閱duyệt 之chi 數số 過quá 掩yểm 卷quyển 熟thục 思tư 隋tùy 珠châu 趙triệu 璧bích 為vi 天thiên 下hạ 之chi 至chí 寶bảo 苟cẩu 韞# 匵# 而nhi 藏tạng 諸chư 則tắc 人nhân 孰thục 得đắc 而nhi 共cộng 之chi 聿# 觀quán 誦tụng 之chi 暇hạ 自tự 彊cường/cưỡng/cương 繫hệ 科khoa 本bổn 文văn 之chi 上thượng 會hội 記ký 厥quyết 下hạ 逐trục 章chương 排bài 布bố 萃tụy 作tác 一nhất 書thư 析tích 為vi 三tam 卷quyển 顏nhan 曰viết 夾giáp 註chú 釋thích 門môn 歸quy 敬kính 儀nghi 鳩cưu 工công 鏤lũ 版# 式thức 布bố 遐hà 方phương 一nhất 日nhật 有hữu 客khách 謂vị 余dư 曰viết 了liễu 然nhiên 律luật 師sư 撰soạn 述thuật 斯tư 文văn 光quang 顯hiển 祖tổ 教giáo 其kỳ 弘hoằng 宗tông 扶phù 教giáo 之chi 意ý 至chí 矣hĩ 盡tận 矣hĩ 唯duy 臻trăn 辨biện 繞nhiễu 佛Phật 繞nhiễu 塔tháp 之chi 方phương 軌quỹ 稟bẩm 承thừa 真chân 悟ngộ 之chi 義nghĩa 攘nhương 斥xích

靈linh 芝chi 之chi 說thuyết 尤vưu 其kỳ 甚thậm 矣hĩ 然nhiên 今kim 公công 之chi 汲cấp 汲cấp 焉yên 弘hoằng 揚dương 斯tư 文văn 詎cự 不bất 擊kích 其kỳ 大đại 節tiết 乎hồ 余dư 曰viết 吁hu 子tử 之chi 言ngôn 實thật 其kỳ 爾nhĩ 雖tuy 然nhiên 通thông 真chân 之chi 為vi 作tác 也dã 其kỳ 推thôi 徵trưng 解giải 釋thích 莫mạc 不bất 提đề 耳nhĩ 而nhi 告cáo 之chi 指chỉ 掌chưởng 而nhi 示thị 之chi 若nhược 夫phu 纔tài 觀quán 一nhất 件# 之chi 麤thô 譚đàm 總tổng 擲trịch 三tam 軸trục 之chi 全toàn 書thư 則tắc 焉yên 異dị 乎hồ 惡ác 一nhất 莖hành 之chi [禾*(截-隹+韭)]# 莠# 棄khí 萬vạn 把bả 之chi 稻đạo [禾*糞]# 哉tai 矧# 又hựu 舉cử 小tiểu 疵tỳ 而nhi 害hại 大đại 醇thuần 君quân 子tử 之chi 所sở 誡giới 也dã 子tử 豈khởi 不bất 聞văn 夏hạ 后hậu 氏thị 之chi 璜# 不bất 能năng 無vô 考khảo 明minh 月nguyệt 之chi 珠châu 。 不bất 能năng 無vô 類loại 然nhiên 而nhi 天thiên 下hạ 寶bảo 之chi 者giả 何hà 也dã 其kỳ 小tiểu 惡ác 不bất 足túc 妨phương 大đại 美mỹ 也dã 後hậu 之chi 覽lãm 斯tư 書thư 者giả 不bất 可khả 不bất 思tư 書thư 以dĩ 為vi 序tự 。

旹#

元nguyên 祿lộc 二nhị 禩# 龍long 輯# 己kỷ 巳tị 。 僧Tăng 自Tự 恣Tứ 日nhật

芝chi 苑uyển 後hậu 裔duệ 比Bỉ 丘Khâu 慧tuệ 門môn 光quang 熏huân 盥quán 題đề 于vu 朝triêu 日nhật 之chi 華hoa 嚴nghiêm 丈trượng 室thất

釋Thích 門Môn 歸Quy 敬Kính 儀Nghi 通Thông 真Chân 記Ký 卷quyển 上thượng (# 并tinh 序tự )#

大đại 宋tống 蕭tiêu 山sơn 沙Sa 門Môn 釋thích 。 了liễu 然nhiên 。 述thuật 。

夫phu 二nhị 諦đế 同đồng 根căn 三Tam 寶Bảo 一nhất 性tánh 羣quần 有hữu 昧muội 茲tư 而nhi 逐trục 妄vọng

大đại 雄hùng 由do 是thị 以dĩ 興hưng 慈từ 開khai 八bát 正chánh 之chi 玅# 門môn 示thị 一nhất 直trực 之chi 平bình 道đạo 莫mạc 不bất 靜tĩnh 諸chư 見kiến 本bổn 顯hiển 自tự 心tâm 源nguyên 故cố 前tiền 聖thánh 後hậu 贒# 咸hàm 宗tông 斯tư 軌quỹ

釋thích 門môn 歸quy 敬kính 儀nghi 者giả 吾ngô 祖tổ

澄trừng 照chiếu 律luật 師sư 之chi 作tác 也dã 師sư 窮cùng 三tam 學học 之chi 玅# 弘hoằng 一nhất 性tánh 之chi 宗tông 審thẩm 歸quy 敬kính 為vi 至chí 道đạo 之chi 良lương 津tân 真chân 俗tục 乃nãi 觀quán 行hành 之chi 樞xu 要yếu 於ư 是thị 括quát 三tam 藏tạng 而nhi 廣quảng 陳trần 敬kính 法pháp 彰chương 二nhị 空không 而nhi 圓viên 顯hiển 淨tịnh 心tâm 事sự 理lý 該cai 明minh 文văn 義nghĩa 俱câu 備bị 了liễu 然nhiên 忝thiểm 霑triêm 慈từ 潤nhuận 獲hoạch 奉phụng 遺di 言ngôn 審thẩm 慮lự 竭kiệt 愚ngu 輒triếp 申thân 科khoa 釋thích 文văn 成thành 三tam 卷quyển 題đề 曰viết 通thông 真chân 庶thứ 乎hồ 通thông 二nhị 諦đế 之chi 門môn 顯hiển 一nhất 真chân 之chi 理lý 後hậu 之chi 作tác 者giả 無vô 誚tiếu 斐# 然nhiên 云vân 。

釋thích 門môn 歸quy 敬kính 儀nghi

題đề 中trung 五ngũ 字tự 通thông 別biệt 簡giản 辨biện 凡phàm 有hữu 兩lưỡng 重trọng/trùng 一nhất 道đạo 俗tục 對đối 簡giản 敬kính 儀nghi 乃nãi 通thông 釋thích 門môn 則tắc 別biệt 以dĩ 禮lễ 敬kính 儀nghi 軌quỹ 俗tục 所sở 常thường 行hành 不bất 標tiêu 釋thích 門môn 則tắc 濫lạm 通thông 無vô 準chuẩn 然nhiên 歸quy 之chi 一nhất 字tự 俗tục 禮lễ 未vị 聞văn 二nhị 局cục 就tựu 釋thích 教giáo 對đối 簡giản 餘dư 文văn 則tắc 釋thích 門môn 是thị 通thông 歸quy 敬kính 為vi 別biệt 以dĩ 淨tịnh 厨trù 誥# 等đẳng 亦diệc 標tiêu 釋thích 門môn 今kim 題đề 歸quy 敬kính 知tri 下hạ 十thập 篇thiên 非phi 餘dư 法pháp 也dã 儀nghi 之chi 一nhất 字tự 通thông 則tắc 可khả 知tri 釋thích 者giả 略lược 梵Phạn 語ngữ 也dã 具cụ 云vân 釋Thích 迦Ca 此thử 云vân 能năng 仁nhân 門môn 者giả 限hạn 其kỳ 內nội 外ngoại 舉cử 物vật 以dĩ 喻dụ 宗tông 也dã 歸quy 謂vị 歸quy 依y 敬kính 即tức 恭cung 敬kính 迴hồi 轉chuyển 等đẳng 意ý 如như 下hạ 自tự 明minh 儀nghi 者giả 法pháp 也dã 謂vị 下hạ 十thập 篇thiên 引dẫn 教giáo 立lập 儀nghi 楷# 模mô 有hữu 則tắc 然nhiên 此thử 敬kính 法pháp 通thông 乎hồ 事sự 理lý 義nghĩa 在tại 下hạ 文văn 此thử 宜nghi 先tiên 曉hiểu 。

沙Sa 門Môn 釋thích 道đạo 宣tuyên 大đại 唐đường 龍long 朔sóc 元nguyên 年niên 於ư 京kinh 師sư 西tây 明minh 寺tự 述thuật 。

述thuật 號hiệu 中trung 若nhược 據cứ 元nguyên 本bổn 別biệt 有hữu 序tự 題đề 次thứ 安an 述thuật 號hiệu 序tự 文văn 已dĩ 後hậu 方phương 是thị 本bổn 題đề 今kim 為vi 蠧đố 損tổn 缺khuyết 於ư 序tự 分phần/phân 故cố 直trực 顯hiển 本bổn 題đề 以dĩ 冠quan 于vu 首thủ 仍nhưng 移di 述thuật 號hiệu 以dĩ 次thứ 安an 之chi 沙Sa 門Môn 釋thích 如như 常thường 所sở 聞văn 道đạo 宣tuyên 大đại 師sư 之chi 法pháp 諱húy 也dã 行hành 業nghiệp 功công 勳huân 備bị 如như 僧Tăng 傳truyền 大đại 唐đường 者giả 河hà 東đông 晉tấn 陽dương 是thị 唐đường 虞ngu 舊cựu 封phong 至chí 李# 氏thị 高cao 祖tổ 神thần 堯# 初sơ 受thọ 周chu 封phong 為vi 唐đường 國quốc 公công 至chí 隋tùy 進tiến 爵tước 為vi 唐đường 王vương 入nhập 隋tùy 受thọ 恭cung 帝đế 禪thiền 位vị 始thỉ 號hiệu 唐đường 國quốc 臣thần 庶thứ 尊tôn 之chi 乃nãi 加gia 大đại 字tự 龍long 朔sóc 即tức 第đệ 三tam 帝đế 高cao 宗tông 之chi 年niên 號hiệu 也dã 京kinh 師sư 者giả 即tức 長trường/trưởng 安an 是thị 大đại 唐đường 所sở 都đô 之chi 地địa 公công 羊dương 傳truyền 云vân 京kinh 師sư 者giả 何hà 即tức 天thiên 子tử 之chi 居cư 也dã 京kinh 大đại 也dã 師sư 眾chúng 也dã 天thiên 子tử 之chi 居cư 必tất 以dĩ 大đại 眾chúng 之chi 詞từ 言ngôn 之chi 西tây 明minh 寺tự 者giả 長trường/trưởng 安an 兩lưỡng 街nhai 有hữu 八bát 寺tự 其kỳ 一nhất 曰viết 西tây 明minh 顯hiển 慶khánh 元nguyên 年niên 高cao 宗tông 為vi 皇hoàng 太thái 子tử 建kiến 也dã 二nhị 年niên 敕sắc 授thọ 西tây 明minh 寺tự 上thượng 座tòa 大đại 師sư 懇khẩn 辭từ 不bất 受thọ 敕sắc 遣khiển 鴻hồng 臚lư 卿khanh 劉lưu 審thẩm 躬cung 往vãng 終chung 南nam 禮lễ 拜bái 迎nghênh 請thỉnh 送tống 上thượng 此thử 寺tự 述thuật 作tác 記ký 處xứ 故cố 此thử 標tiêu 之chi 寺tự 者giả 嗣tự 也dã 謂vị 治trị 事sự 者giả 相tương/tướng 嗣tự 續tục 於ư 其kỳ 內nội 也dã 國quốc 家gia 有hữu 九cửu 寺tự 焉yên 因nhân 漢hán 明minh 帝đế 永vĩnh 平bình 十thập 年niên 佛Phật 法Pháp 初sơ 到đáo 有hữu 摩ma 騰đằng 法pháp 蘭lan 二nhị 尊tôn 者giả 以dĩ 白bạch 馬mã 駄đà 經Kinh 像tượng 屆giới 于vu 洛lạc 陽dương 敕sắc 於ư 鴻hồng 臚lư 寺tự 延diên 禮lễ 之chi 至chí 十thập 一nhất 年niên 敕sắc 於ư 雍ung 門môn 外ngoại 別biệt 建kiến 寺tự 以dĩ 白bạch 馬mã 為vi 名danh 即tức 漢hán 土thổ/độ 佛Phật 寺tự 之chi 始thỉ 自tự 此thử 伽già 藍lam 因nhân 彰chương 寺tự 號hiệu 述thuật 者giả 劉lưu 勰# 云vân 作tác 者giả 曰viết 聖thánh 述thuật 者giả 曰viết 明minh 大đại 師sư 示thị 謙khiêm 故cố 不bất 言ngôn 作tác 也dã 。

敬kính 本bổn 教giáo 興hưng 一nhất (# 謂vị 佛Phật 化hóa 厥quyết 初sơ 禮lễ 儀nghi 莫mạc 識thức 聖thánh 法pháp 乘thừa 時thời 行hành 斯tư 謁yết 敬kính 所sở 以dĩ 廣quảng 引dẫn 誡giới 教giáo 為vi 信tín 首thủ 之chi 初sơ 宗tông 庶thứ 有hữu 不bất 惑hoặc 於ư 教giáo 喻dụ )# 。

列liệt 篇thiên 目mục 中trung 前tiền 後hậu 注chú 文văn 不bất 同đồng 者giả 以dĩ 前tiền 顯hiển 一nhất 篇thiên 大đại 意ý 後hậu 釋thích 隨tùy 篇thiên 別biệt 目mục 或hoặc 可khả 義nghĩa 同đồng 但đãn 詞từ 有hữu 廣quảng 略lược 爾nhĩ 初sơ 注chú 中trung 初sơ 四tứ 句cú 通thông 明minh 敬kính 本bổn 教giáo 興hưng 所sở 下hạ 三tam 句cú 別biệt 顯hiển 今kim 文văn 引dẫn 用dụng 之chi 意ý 乘thừa 猶do 登đăng 也dã 機cơ 感cảm 相tương 應ứng 故cố 曰viết 乘thừa 時thời 謁yết 者giả 請thỉnh 也dã 。

濟tế 時thời 護hộ 法Pháp 二nhị (# 謂vị 季quý 俗tục 根căn 鈍độn 非phi 敬kính 不bất 弘hoằng 故cố 濟tế 時thời 機cơ 綜tống 習tập 惟duy 遠viễn 遂toại 使sử 相tương 從tùng 奔bôn 競cạnh 上thượng 下hạ 相tương/tướng 遵tuân 既ký 不bất 亂loạn 倫luân 二nhị 寶bảo 由do 盛thịnh )# 。

次thứ 二nhị 注chú 中trung 初sơ 四tứ 句cú 明minh 濟tế 時thời 下hạ 四tứ 句cú 顯hiển 護hộ 法Pháp 綜tống 習tập 惟duy 遠viễn 者giả 相tương/tướng 承thừa 無vô 替thế 也dã 。

因nhân 機cơ 立lập 儀nghi 三tam (# 謂vị 時thời 涉thiệp 澆kiêu 淳thuần 情tình 分phần/phân 利lợi 鈍độn 致trí 立lập 教giáo 者giả 開khai 抑ức 殊thù 途đồ 或hoặc 彼bỉ 佛Phật 德đức 高cao 滅diệt 罪tội 稱xưng 冣# 或hoặc 此thử 方phương 本bổn 淨tịnh 二nhị 業nghiệp 能năng 明minh 等đẳng )# 。

次thứ 三tam 注chú 中trung 初sơ 二nhị 句cú 明minh 機cơ 致trí 下hạ 二nhị 句cú 立lập 教giáo 或hoặc 下hạ 四tứ 句cú 總tổng 顯hiển 因nhân 機cơ 立lập 教giáo 所sở 以dĩ 澆kiêu 淳thuần 乃nãi 時thời 節tiết 之chi 變biến 利lợi 鈍độn 乃nãi 機cơ 器khí 之chi 殊thù 鈍độn 者giả 教giáo 以dĩ 權quyền 方phương 且thả 脩tu 事sự 業nghiệp 曰viết 抑ức 利lợi 者giả 令linh 行hành 理lý 觀quán 直trực 趣thú 上thượng 乘thừa 曰viết 開khai 抑ức 塞tắc 也dã 二nhị 業nghiệp 即tức 真chân 俗tục 也dã 。

乘thừa 心tâm 行hành 事sự 四tứ (# 謂vị 事sự 在tại 未vị 亡vong 因nhân 心tâm 行hành 用dụng 約ước 緣duyên 課khóa 業nghiệp 條điều 流lưu 須tu 識thức 由do 心tâm 通thông 三tam 性tánh 事sự 染nhiễm 六lục 塵trần 因nhân 福phước 起khởi 罪tội 莫mạc 知tri 道đạo 業nghiệp )# 。

次thứ 四tứ 注chú 中trung 初sơ 四tứ 句cú 總tổng 顯hiển 乘thừa 心tâm 行hành 事sự 由do 下hạ 四tứ 句cú 別biệt 示thị 罪tội 福phước 之chi 相tướng 言ngôn 事sự 在tại 者giả 煩phiền 惱não 現hiện 行hành 。 也dã 因nhân 心tâm 行hành 用dụng 者giả 具cụ 縛phược 凡phàm 夫phu 未vị 開khai 智trí 解giải 隨tùy 所sở 造tạo 業nghiệp 必tất 假giả 行hành 成thành 也dã 。

寄ký 緣duyên 真chân 俗tục 五ngũ (# 謂vị 法pháp 被bị 權quyền 道đạo 情tình 投đầu 業nghiệp 理lý 心tâm 形hình 兩lưỡng 位vị 指chỉ 月nguyệt 雙song 筌thuyên 或hoặc 以dĩ 鄙bỉ 俗tục 淺thiển 度độ 不bất 識thức 分phần/phân 量lượng 罔võng 冐mạo 人nhân 真chân 實thật 為vi 沈trầm 俗tục )# 。

次thứ 五ngũ 注chú 中trung 初sơ 二nhị 句cú 總tổng 明minh 機cơ 教giáo 以dĩ 顯hiển 事sự 理lý 法pháp 者giả 能năng 被bị 之chi 教giáo 情tình 者giả 所sở 被bị 之chi 機cơ 機cơ 分phần/phân 利lợi 鈍độn 故cố 教giáo 開khai 權quyền 道đạo 權quyền 以dĩ 事sự 攝nhiếp 道đạo 以dĩ 理lý 濟tế 心tâm 下hạ 二nhị 句cú 躡niếp 顯hiển 正chánh 行hạnh 形hình 心tâm 屬thuộc 能năng 行hành 事sự 理lý 是thị 所sở 行hành 身thân 行hành 事sự 行hành 猶do 於ư 指chỉ 也dã 心tâm 通thông 理lý 觀quán 猶do 於ư 月nguyệt 也dã 身thân 心tâm 事sự 理lý 真chân 俗tục 竝tịnh 馳trì 故cố 曰viết 雙song 筌thuyên 或hoặc 下hạ 誡giới 斥xích 妄vọng 情tình 約ước 篇thiên 有hữu 三tam 一nhất 唯duy 著trước 身thân 事sự 非phi 於ư 理lý 解giải 則tắc 失thất 在tại 執chấp 局cục 二nhị 唯duy 著trước 心tâm 理lý 廢phế 於ư 身thân 事sự 則tắc 失thất 在tại 罔võng 冐mạo 三tam 事sự 理lý 兩lưỡng 分phần/phân 真chân 俗tục 二nhị 路lộ 則tắc 失thất 在tại 隔cách 別biệt 備bị 見kiến 本bổn 篇thiên 。

引dẫn 教giáo 徵trưng 迹tích 六lục (# 謂vị 末Mạt 法Pháp 根căn 鈍độn 多đa 封phong 性tánh 習tập 須tu 引dẫn 聖thánh 言ngôn 以dĩ 為vi 教giáo 量lượng 今kim 以dĩ 四tứ 依y 檢kiểm 行hành 四tứ 印ấn 徵trưng 明minh 無vô 涉thiệp 浮phù 言ngôn 飾sức 詐trá 斯tư 絕tuyệt )# 。

次thứ 六lục 注chú 中trung 初sơ 四tứ 句cú 明minh 鈍độn 根căn 難nan 信tín 須tu 引dẫn 誠thành 教giáo 以dĩ 表biểu 非phi 虗hư 今kim 下hạ 四tứ 句cú 正chánh 顯hiển 篇thiên 中trung 引dẫn 教giáo 徵trưng 事sự 之chi 理lý 。

約ước 時thời 科khoa 節tiết 七thất (# 謂vị 心tâm 行hành 等đẳng 級cấp 勤cần 惰nọa 不bất 恆hằng 故cố 立lập 法pháp 撿kiểm 心tâm 分phần/phân 時thời 策sách 行hành 是thị 知tri 克khắc 念niệm 修tu 聖thánh 斯tư 言ngôn 有hữu 歸quy 不bất 爾nhĩ 流lưu 溺nịch 還hoàn 同đồng 無vô 始thỉ )# 。

次thứ 七thất 注chú 中trung 初sơ 四tứ 句cú 示thị 其kỳ 篇thiên 意ý 正chánh 顯hiển 約ước 時thời 後hậu 四tứ 句cú 引dẫn 俗tục 勸khuyến 脩tu 意ý 存tồn 無vô 間gian 。

威uy 儀nghi 有hữu 序tự 八bát (# 謂vị 敬kính 相tương/tướng 顯hiển 心tâm 虔kiền 誠thành 有hữu 被bị 今kim 須tu 引dẫn 誠thành 教giáo 具cụ 列liệt 容dung 儀nghi 則tắc 容dung 止chỉ 若nhược 思tư 言ngôn 詞từ 安an 定định 不bất 以dĩ 法pháp 繩thằng 則tắc 手thủ 足túc 無vô 所sở 措thố 矣hĩ )# 。

次thứ 八bát 注chú 中trung 初sơ 四tứ 句cú 示thị 威uy 儀nghi 次thứ 二nhị 句cú 明minh 有hữu 序tự 後hậu 二nhị 句cú 結kết 顯hiển 容dung 止chỉ 孝hiếu 經Kinh 云vân 容dung 止chỉ 可khả 觀quán 。 若nhược 下hạ 六lục 字tự 出xuất 曲khúc 禮lễ 彼bỉ 云vân 儼nghiễm 若nhược 思tư 安an 定định 詞từ 。

功công 用dụng 感cảm 通thông 九cửu (# 謂vị 業nghiệp 假giả 行hành 成thành 功công 由do 心tâm 起khởi 心tâm 懷hoài 染nhiễm 淨tịnh 業nghiệp 亦diệc 真chân 虗hư 此thử 由do 想tưởng 見kiến 未vị 清thanh 善thiện 惡ác 交giao 集tập 不bất 示thị 緣duyên 報báo 迷mê 滯trệ 難nạn/nan 明minh )# 。

次thứ 九cửu 注chú 中trung 初sơ 竝tịnh 功công 用dụng 後hậu 二nhị 句cú 示thị 感cảm 通thông 。

程# 器khí 陳trần 迹tích 十thập (# 謂vị 聽thính 言ngôn 觀quán 行hành 時thời 俗tục 罕# 依y 故cố 立lập 條điều 例lệ 以dĩ 清thanh 心tâm 路lộ )# 。

第đệ 十thập 注chú 中trung 聽thính 言ngôn 觀quán 行hành 文văn 出xuất 論luận 語ngữ 借tá 以dĩ 顯hiển 意ý 謂vị 聽thính 其kỳ 言ngôn 而nhi 觀quán 其kỳ 行hành 則tắc 少thiểu 有hữu 如như 說thuyết 而nhi 行hành 。 者giả 故cố 不bất 獲hoạch 已dĩ 托thác 事sự 興hưng 言ngôn 豈khởi 直trực 自tự 貽# 將tương 濟tế 來lai 學học 也dã 。

敬kính 本bổn 教giáo 興hưng 篇thiên 第đệ 一nhất (# 謂vị 興hưng 立lập 敬kính 本bổn 非phi 正chánh 信tín 而nhi 不bất 弘hoằng 無vô 信tín 必tất 不bất 興hưng 敬kính 有hữu 敬kính 必tất 先tiên 懷hoài 言ngôn 篇thiên 明minh 信tín 本bổn 敬kính 隨tùy 後hậu 生sanh 故cố 也dã )# 。

釋thích 敬kính 本bổn 教giáo 興hưng 篇thiên 篇thiên 名danh 中trung 敬kính 即tức 禮lễ 儀nghi 必tất 由do 心tâm 起khởi 本bổn 字tự 正chánh 詮thuyên 於ư 信tín 信tín 即tức 是thị 心tâm 由do 信tín 為vi 歸quy 敬kính 之chi 本bổn 故cố 云vân 敬kính 本bổn 教giáo 者giả 賢hiền 聖thánh 被bị 下hạ 之chi 言ngôn 興hưng 者giả 發phát 起khởi 因nhân 由do 之chi 謂vị 教giáo 興hưng 之chi 意ý 通thông 別biệt 有hữu 殊thù 備bị 載tái 本bổn 篇thiên 此thử 不bất 委ủy 示thị 篇thiên 者giả 戒giới 疏sớ/sơ 云vân 章chương 品phẩm 之chi 佳giai 名danh 分phân 段đoạn 之chi 別biệt 目mục 流lưu 類loại 均quân 等đẳng 義nghĩa 齊tề 一nhất 也dã 第đệ 者giả 居cư 也dã 一nhất 者giả 始thỉ 也dã 此thử 既ký 居cư 先tiên 故cố 稱xưng 第đệ 一nhất (# 篇thiên 字tự 已dĩ 下hạ 復phục 可khả 例lệ 釋thích )# 注chú 中trung 初sơ 二nhị 句cú 總tổng 明minh 敬kính 本bổn 教giáo 興hưng 次thứ 二nhị 句cú 反phản 覆phúc 推thôi 釋thích 後hậu 二nhị 句cú 結kết 示thị 篇thiên 意ý 以dĩ 敬kính 非phi 信tín 而nhi 不bất 成thành 信tín 非phi 教giáo 而nhi 不bất 立lập 若nhược 然nhiên 則tắc 信tín 必tất 因nhân 教giáo 而nhi 起khởi 教giáo 實thật 為vi 信tín 而nhi 興hưng 注chú 云vân 興hưng 立lập 敬kính 本bổn 則tắc 教giáo 興hưng 之chi 意ý 可khả 見kiến 也dã 。

序tự 曰viết 自tự 法Pháp 王Vương 之chi 利lợi 見kiến 也dã 必tất 以dĩ 靜tĩnh 見kiến 為vi 先tiên 故cố 論luận 云vân 何hà 處xứ 何hà 時thời 誰thùy 起khởi 此thử 見kiến 一nhất 切thiết 諸chư 見kiến 。 悉tất 斷đoạn 故cố 文văn 良lương 證chứng 也dã 。

本bổn 文văn 初sơ 段đoạn 中trung 序tự 者giả 敘tự 也dã 敘tự 述thuật 敬kính 本bổn 之chi 宗tông 要yếu 及cập 教giáo 興hưng 之chi 因nhân 由do 曰viết 者giả 辭từ 也dã 將tương 明minh 教giáo 本bổn 必tất 假giả 言ngôn 通thông 也dã (# 下hạ 去khứ 例lệ 同đồng 此thử 解giải )# 初sơ 二nhị 句cú 正chánh 敘tự 上thượng 句cú 指chỉ 人nhân 下hạ 句cú 示thị 意ý 法Pháp 王Vương 是thị 佛Phật 簡giản 異dị 世thế 主chủ 故cố 稱xưng 法Pháp 王Vương 法pháp 華hoa 經Kinh 云vân 我ngã 為vi 法Pháp 王Vương 。 於ư 法pháp 自tự 在tại 。 乘thừa 機cơ 出xuất 世thế 故cố 云vân 利lợi 見kiến 周chu 易dị 乾can/kiền/càn 卦# 二nhị 五ngũ 兩lưỡng 爻hào 皆giai 云vân 利lợi 見kiến 大đại 人nhân 彼bỉ 以dĩ 聖thánh 君quân 登đăng 寶bảo 必tất 合hợp 時thời 心tâm 此thử 以dĩ 能năng 仁nhân 降giáng/hàng 靈linh 宜nghi 應ưng 機cơ 感cảm 故cố 待đãi 時thời 而nhi 興hưng 適thích 機cơ 而nhi 應ưng 羣quần 生sanh 利lợi 見kiến 不bất 亦diệc 宜nghi 乎hồ 。 故cố 借tá 儒nho 經kinh 以dĩ 明minh 垂thùy 應ưng 言ngôn 靜tĩnh 見kiến 者giả 靜tĩnh 屬thuộc 教giáo 主chủ 之chi 心tâm 見kiến 乃nãi 眾chúng 生sanh 之chi 病bệnh 。 然nhiên 見kiến 病bệnh 雖tuy 多đa 我ngã 見kiến 為vi 本bổn 由do 凡phàm 夫phu 無vô 始thỉ 依y 真chân 起khởi 妄vọng (# 無vô 明minh )# 由do 妄vọng 計kế 我ngã (# 人nhân 我ngã 法pháp 我ngã )# 由do 我ngã 起khởi 見kiến (# 謂vị 我ngã 見kiến 等đẳng 五ngũ 利lợi 使sử 惑hoặc 及cập 斷đoạn 常thường 等đẳng 六lục 十thập 二nhị 見kiến 。 )# 由do 見kiến 發phát 毒độc (# 謂vị 貪tham 慢mạn 等đẳng 五ngũ 鈍độn 使sử 惑hoặc )# 由do 毒độc 造tạo 業nghiệp 隨tùy 業nghiệp 受thọ 報báo 。 輪luân 轉chuyển 無vô 休hưu 。 是thị 以dĩ 世Thế 尊Tôn 。 為vi 靜tĩnh 此thử 見kiến 故cố 於ư 最tối 清thanh 淨tịnh 法Pháp 。 界giới 流lưu 出xuất 正chánh 體thể 智trí 從tùng 正chánh 體thể 智trí 起khởi 後hậu 得đắc 智trí 從tùng 後hậu 得đắc 智trí 起khởi 大đại 悲bi 心tâm 。 從tùng 大đại 悲bi 心tâm 現hiện 應ứng 化hóa 身thân 從tùng 應ứng 化hóa 身thân 流lưu 出xuất 諸chư 教giáo 謂vị 三Tam 歸Quy 五Ngũ 戒Giới 。 諦đế 緣duyên 度độ 等đẳng 種chủng 種chủng 法Pháp 門môn 。 雖tuy 事sự 理lý 偏thiên 圓viên 任nhậm 機cơ 而nhi 設thiết 原nguyên 其kỳ 本bổn 意ý 皆giai 為vi 靜tĩnh 見kiến 同đồng 成thành 佛Phật 道đạo 由do 未vị 出xuất 世thế 先tiên 建kiến 此thử 心tâm 及cập 後hậu 立lập 言ngôn 咸hàm 酬thù 素tố 願nguyện 拔bạt 他tha 病bệnh 本bổn 暢sướng 我ngã 己kỷ 懷hoài 故cố 云vân 必tất 以dĩ 靜tĩnh 見kiến 為vi 先tiên 也dã 故cố 下hạ 次thứ 引dẫn 證chứng 文văn 出xuất 中trung 論luận 彼bỉ 偈kệ 具cụ 云vân 一nhất 切thiết 法pháp 。 空không 故cố 世thế 間gian 常thường 等đẳng 見kiến 何hà 處xứ 於ư 何hà 時thời 誰thùy 起khởi 此thử 諸chư 見kiến 此thử 偈kệ 顯hiển 諸chư 見kiến 本bổn 空không 也dã 又hựu 云vân 瞿Cù 曇Đàm 大đại 聖Thánh 主Chủ 憐lân 愍mẫn 說thuyết 是thị 法pháp 悉tất 斷đoạn 一nhất 切thiết 。 見kiến 我ngã 今kim 稽khể 首thủ 禮lễ 。 此thử 偈kệ 世Thế 尊Tôn 設thiết 教giáo 令linh 人nhân 靜tĩnh 見kiến 也dã 。

然nhiên 則tắc 習tập 熏huân 日nhật 久cửu 取thủ 會hội 無vô 由do 事sự 須tu 立lập 敬kính 設thiết 儀nghi 開khai 其kỳ 信tín 首thủ 之chi 法pháp 附phụ 情tình 約ước 相tương/tướng 顯hiển 於ư 成thành 化hóa 之chi 功công 。

教giáo 興hưng 初sơ 科khoa 中trung 初sơ 二nhị 句cú 敘tự 機cơ 迷mê 習tập 之chi 一nhất 字tự 即tức 是thị 無vô 明minh 。 無vô 明minh 力lực 故cố 起khởi 念niệm 熏huân 習tập 於ư 本bổn 識thức 藏tạng 成thành 見kiến 慢mạn 種chủng 子tử 無vô 始thỉ 至chí 今kim 經kinh 流lưu 長trường/trưởng 劫kiếp 故cố 云vân 日nhật 久cửu 未vị 遇ngộ 良lương 師sư 不bất 反phản 性tánh 覺giác 故cố 曰viết 取thủ 會hội 無vô 由do 事sự 下hạ 四tứ 句cú 明minh 設thiết 教giáo 此thử 即tức 下hạ 文văn 所sở 立lập 之chi 法pháp 立lập 敬kính 者giả 如như 本bổn 起khởi 初sơ 生sanh 竝tịnh 三Tam 歸Quy 等đẳng 法pháp 成thành 立lập 歸quy 敬kính 之chi 本bổn 也dã 設thiết 儀nghi 者giả 如như 佛Phật 見kiến 瓶bình 沙sa 王vương 經kinh 等đẳng 示thị 禮lễ 敬kính 之chi 正chánh 儀nghi 也dã 由do 此thử 敬kính 儀nghi 始thỉ 開khai 物vật 信tín 故cố 曰viết 開khai 信tín 首thủ 也dã 附phụ 情tình 約ước 相tương/tướng 者giả 如như 智trí 論luận 中trung 位vị 列liệt 敬kính 相tương/tướng 附phụ 彼bỉ 凡phàm 聖thánh 道Đạo 俗tục 之chi 情tình 以dĩ 教giáo 道đạo 初sơ 行hành 事sự 須tu 立lập 法pháp 用dụng 成thành 化hóa 導đạo 之chi 功công 也dã 是thị 知tri 佛Phật 慈từ 宏hoành 博bác 法pháp 乳nhũ 恩ân 深thâm 憐lân 其kỳ 著trước 我ngã 之chi 徒đồ 開khai 茲tư 靜tĩnh 見kiến 之chi 法pháp 母mẫu 胎thai 初sơ 降giáng/hàng 即tức 顯hiển 化hóa 儀nghi 道Đạo 果Quả 始thỉ 成thành 便tiện 立lập 歸quy 法pháp 今kim 迴hồi 邪tà 見kiến 使sử 住trụ 正chánh 流lưu 初sơ 乃nãi 求cầu 他tha 佛Phật 之chi 冥minh 加gia 終chung 則tắc 歸quy 自tự 心tâm 之chi 本bổn 淨tịnh 由do 斯tư 引dẫn 導đạo 畢tất 至chí 佛Phật 乘thừa 故cố 知tri 歸quy 敬kính 一nhất 法pháp 為vi 入nhập 道đạo 之chi 根căn 本bổn 趣thú 涅Niết 槃Bàn 之chi 極cực 致trí 也dã 歸quy 敬kính 興hưng 意ý 大đại 略lược 如như 斯tư 。

然nhiên 後hậu 肝can 膽đảm 塗đồ 地địa 形hình 骸hài 摧tồi 折chiết 知tri 宇vũ 宙trụ 之chi 極cực 尊tôn 則tắc 敬kính 逾du 天thiên 屬thuộc (# 以dĩ 父phụ 母mẫu 生sanh 身thân 也dã 報báo 施thí 在tại 於ư 一nhất 生sanh 佛Phật 起khởi 法Pháp 身thân 也dã 醻# 遠viễn 終chung 於ư 累lũy 劫kiếp 或hoặc 功công 高cao 難nạn/nan 賞thưởng 德đức 深thâm 不bất 謝tạ 慧tuệ 深thâm 益ích 厚hậu 非phi 醻# 所sở 及cập 也dã )# 曉hiểu 教giáo 義nghĩa 之chi 遠viễn 大đại 則tắc 道đạo 越việt 常thường 途đồ (# 以dĩ 七thất 略lược 被bị 時thời 立lập 身thân 立lập 國quốc 之chi 政chánh 淪luân 歷lịch 於ư 三tam 有hữu 也dã 八bát 藏tạng 所sở 宗tông 亡vong 空không 絕tuyệt 有hữu 之chi 法pháp 畢tất 超siêu 於ư 九cửu 居cư 也dã )# 。

次thứ 科khoa 初sơ 二nhị 句cú 顯hiển 能năng 敬kính 誠thành 慇ân 肝can 膽đảm 塗đồ 地địa 表biểu 情tình 之chi 切thiết 也dã 形hình 骸hài 摧tồi 折chiết 節tiết 身thân 之chi 至chí 也dã 知tri 下hạ 四tứ 句cú 示thị 所sở 歸quy 道đạo 大đại 初sơ 二nhị 句cú 見kiến 佛Phật 起khởi 敬kính 次thứ 二nhị 句cú 聞văn 法Pháp 悟ngộ 道đạo 初sơ 中trung 十thập 方phương 三tam 世thế 。 唯duy 佛Phật 特đặc 尊tôn 故cố 曰viết 宇vũ 宙trụ 極cực 尊tôn 天thiên 屬thuộc 是thị 父phụ 以dĩ 父phụ 比tỉ 佛Phật 佛Phật 德đức 更cánh 高cao 既ký 知tri 境cảnh 尊tôn 敬kính 宜nghi 倍bội 父phụ 故cố 云vân 敬kính 逾du 天thiên 屬thuộc 言ngôn 宇vũ 宙trụ 者giả 郭quách 象tượng 云vân 天thiên 地địa 四tứ 方phương 曰viết 宇vũ 往vãng 古cổ 來lai 今kim 。 由do 宙trụ 注chú 中trung 前tiền 二nhị 句cú 明minh 父phụ 母mẫu 德đức 淺thiển 生sanh 我ngã 色sắc 身thân 功công 止chỉ 一nhất 世thế 雖tuy 云vân 恩ân 重trọng/trùng 而nhi 實thật 可khả 酬thù 故cố 云vân 報báo 施thí 等đẳng 佛Phật 下hạ 二nhị 句cú 顯hiển 聖Thánh 主Chủ 德đức 高cao 起khởi 我ngã 法Pháp 身thân 功công 超siêu 累lũy 劫kiếp 其kỳ 恩ân 罔võng 極cực 其kỳ 德đức 難nạn/nan 酬thù 故cố 云vân 酬thù 遠viễn 等đẳng 或hoặc 下hạ 四tứ 句cú 示thị 佛Phật 德đức 深thâm 之chi 相tướng 三tam 祇kỳ 積tích 行hành 謂vị 之chi 功công 萬vạn 行hạnh 所sở 成thành 謂vị 之chi 德đức 慧tuệ 深thâm 照chiếu 理lý 玅# 盡tận 覺giác 源nguyên 故cố 益ích 厚hậu 利lợi 物vật 度độ 生sanh 無vô 極cực 故cố 不bất 賞thưởng 語ngữ 出xuất 漢hán 書thư 蒯# 通thông 說thuyết 韓# 信tín 云vân 足túc 下hạ 挾hiệp 不bất 賞thưởng 之chi 功công 等đẳng 次thứ 下hạ 曉hiểu 謂vị 開khai 悟ngộ 教giáo 是thị 能năng 詮thuyên 義nghĩa 即tức 所sở 詮thuyên 文văn 義nghĩa 所sở 詮thuyên 意ý 存tồn 出xuất 有hữu 故cố 曰viết 遠viễn 大đại 因nhân 聞văn 開khai 悟ngộ 道đạo 證chứng 無vô 生sanh 故cố 云vân 道đạo 越việt 常thường 途đồ 道đạo 即tức 三tam 乘thừa 所sở 證chứng 之chi 道đạo 也dã 注chú 中trung 初sơ 三tam 句cú 示thị 世thế 法pháp 常thường 途đồ 後hậu 三tam 句cú 明minh 佛Phật 教giáo 遠viễn 大đại 初sơ 言ngôn 七thất 略lược 者giả 輯# 略lược (# 輯# 音âm 集tập 即tức 諸chư 書thư 總tổng 要yếu )# 兵binh 書thư 略lược 六lục 藝nghệ 略lược (# 禮lễ 樂nhạo/nhạc/lạc 射xạ 御ngự 書thư 數số )# 諸chư 子tử 略lược 詩thi 賦phú 略lược 術thuật 數số 略lược 方phương 技kỹ 略lược 斯tư 竝tịnh 立lập 身thân 立lập 國quốc 之chi 異dị 謀mưu 然nhiên 非phi 出xuất 有hữu 之chi 至chí 道đạo 故cố 曰viết 淪luân 歷lịch 三tam 有hữu 次thứ 言ngôn 八bát 藏tạng 者giả 三tam 藏tạng 加gia 雜tạp 大đại 小tiểu 各các 四tứ 也dã 亡vong 空không 有hữu 者giả 顯hiển 中trung 道đạo 故cố 超siêu 九cửu 居cư 者giả 出xuất 三tam 界giới 故cố 。 九cửu 居cư 即tức 三tam 界giới 分phần/phân 九cửu 地địa 也dã 問vấn 所sở 敬kính 三Tam 寶Bảo 何hà 不bất 言ngôn 僧Tăng 答đáp 聞văn 法Pháp 開khai 悟ngộ 誰thùy 曰viết 非phi 僧Tăng 。

觀quán 斯tư 以dĩ 言ngôn 則tắc 識thức 形hình 心tâm 兩lưỡng 途đồ 事sự 理lý 雙song 軌quỹ 。

總tổng 陳trần 教giáo 意ý 舉cử 總tổng 要yếu 中trung 初sơ 科khoa 初sơ 句cú 躡niếp 上thượng 生sanh 起khởi 觀quán 者giả 詳tường 覧# 之chi 謂vị 能năng 觀quán 在tại 於ư 大đại 師sư 斯tư 者giả 指chỉ 法pháp 之chi 辭từ 所sở 觀quán 屬thuộc 乎hồ 聖thánh 教giáo 此thử 指chỉ 前tiền 科khoa 見kiến 佛Phật 聞văn 法Pháp 。 身thân 心tâm 行hành 事sự 開khai 悟ngộ 正chánh 理lý 即tức 本bổn 此thử 教giáo 以dĩ 述thuật 今kim 文văn 故cố 舉cử 大đại 綱cương 令linh 知tri 宗tông 要yếu 則tắc 下hạ 正chánh 舉cử 初sơ 舉cử 形hình 心tâm 示thị 能năng 敬kính 也dã 次thứ 舉cử 事sự 理lý 明minh 所sở 行hành 也dã 能năng 行hành 色sắc 心tâm 依y 正chánh 二nhị 位vị 雖tuy 曰viết 兩lưỡng 途đồ 所sở 行hành 事sự 理lý 真chân 俗tục 竝tịnh 運vận 故cố 曰viết 雙song 軌quỹ 雙song 二nhị 合hợp 也dã 軌quỹ 車xa 迹tích 也dã 此thử 四tứ 者giả 實thật 一nhất 部bộ 之chi 大đại 宗tông 即tức 唯duy 識thức 之chi 正chánh 觀quán 也dã 然nhiên 事sự 理lý 兩lưỡng 行hành 通thông 能năng 及cập 所sở 若nhược 約ước 所sở 行hành 禮lễ 佛Phật 誦tụng 經Kinh 等đẳng 名danh 事sự 福phước 也dã 觀quán 法pháp 無vô 我ngã 。 等đẳng 名danh 理lý 觀quán 也dã 若nhược 就tựu 能năng 敬kính 色sắc 心tâm 二nhị 報báo 一nhất 往vãng 配phối 屬thuộc 身thân 事sự 心tâm 理lý 此thử 乃nãi 常thường 俗tục 所sở 談đàm 至chí 理lý 而nhi 求cầu 實thật 乖quai 圓viên 觀quán 略lược 見kiến 下hạ 科khoa 委ủy 如như 第đệ 五ngũ 。

形hình 則tắc 縛phược 於ư 俗tục 習tập 苦khổ 陰ấm 常thường 纏triền 故cố 當đương 折chiết 挫tỏa 以dĩ 歸quy 依y 剖phẫu 析tích 剖phẫu 析tích 觀quán 其kỳ 慢mạn 惑hoặc 也dã 。

圓viên 配phối 中trung 初sơ 科khoa 初sơ 二nhị 句cú 示thị 過quá 患hoạn 形hình 即tức 是thị 身thân 本bổn 唯duy 識thức 有hữu 業nghiệp 惑hoặc 所sở 牽khiên 故cố 縛phược 於ư 俗tục 習tập 報báo 屬thuộc 苦khổ 果quả 故cố 苦khổ 陰ấm 常thường 纏triền 報báo 此thử 為vi 實thật 計kế 有hữu 我ngã 人nhân 即tức 遍biến 計kế 性tánh 故cố 下hạ 次thứ 出xuất 對đối 治trị 初sơ 以dĩ 事sự 治trị 折chiết 挫tỏa 謂vị 息tức 於ư 慢mạn 情tình 歸quy 依y 謂vị 尊tôn 他tha 勝thắng 境cảnh 故cố 下hạ 文văn 云vân 謂vị 此thử 形hình 儀nghi 本bổn 唯duy 識thức 有hữu 迷mê 於ư 本bổn 習tập 妄vọng 見kiến 我ngã 人nhân 故cố 須tu 徵trưng 研nghiên 令linh 行hành 敬kính 養dưỡng 令linh 見kiến 我ngã 身thân 俯phủ 仰ngưỡng 上thượng 下hạ 唯duy 塵trần 生sanh 滅diệt 來lai 往vãng 屈khuất 伸thân 此thử 隨tùy 俗tục 也dã 剖phẫu 下hạ 次thứ 以dĩ 理lý 治trị 剖phẫu 析tích 二nhị 字tự 即tức 是thị 觀quán 法pháp 觀quán 行hành 脩tu 捨xả 故cố 重trọng/trùng 言ngôn 之chi 觀quán 慢mạn 惑hoặc 者giả 以dĩ 智trí 破phá 障chướng 知tri 身thân 無vô 我ngã 即tức 翻phiên 遍biến 計kế 成thành 無vô 相tướng 性tánh 下hạ 文văn 云vân 重trọng/trùng 觀quán 此thử 身thân 但đãn 塵trần 非phi 我ngã 妄vọng 謂vị 我ngã 所sở 能năng 有hữu 行hành 敬kính 據cứ 此thử 一nhất 理lý 名danh 通thông 真chân 也dã 。

心tâm 則tắc 封phong 於ư 迷mê 倒đảo 倒đảo 在tại 生sanh 常thường 故cố 須tu 鏡kính 生sanh 滅diệt 以dĩ 懲# 之chi 追truy 想tưởng 追truy 想tưởng 知tri 其kỳ 妄vọng 著trước 也dã 。

次thứ 心tâm 中trung 初sơ 二nhị 句cú 示thị 過quá 心tâm 即tức 妄vọng 識thức 體thể 本bổn 真chân 理lý 違vi 真chân 起khởi 念niệm 謂vị 之chi 迷mê 逐trục 念niệm 攀phàn 緣duyên 謂vị 之chi 倒đảo 迷mê 倒đảo 所sở 纏triền 習tập 俗tục 難nạn/nan 改cải 故cố 曰viết 生sanh 常thường 亦diệc 遍biến 計kế 性tánh 故cố 下hạ 次thứ 出xuất 對đối 治trị 初sơ 以dĩ 事sự 治trị 鏡kính 取thủ 照chiếu 義nghĩa 照chiếu 察sát 此thử 心tâm 性tánh 本bổn 無vô 念niệm 念niệm 起khởi 成thành 妄vọng 妄vọng 故cố 生sanh 滅diệt 欲dục 止chỉ 生sanh 滅diệt 無vô 如như 息tức 念niệm 故cố 曰viết 懲# 之chi 懲# 即tức 止chỉ 也dã 故cố 下hạ 文văn 云vân 真chân 本bổn 非phi 心tâm 今kim 隨tùy 心tâm 起khởi 名danh 隨tùy 俗tục 也dã 追truy 下hạ 次thứ 以dĩ 理lý 治trị 追truy 想tưởng 二nhị 字tự 即tức 是thị 觀quán 法pháp 追truy 即tức 隨tùy 也dã 想tưởng 即tức 念niệm 也dã 念niệm 起khởi 即tức 知tri 隨tùy 念niệm 隨tùy 覺giác 隨tùy 捨xả 以dĩ 至chí 無vô 念niệm 故cố 重trọng/trùng 言ngôn 之chi 知tri 妄vọng 著trước 者giả 以dĩ 智trí 破phá 惑hoặc 惑hoặc 亡vong 念niệm 靜tĩnh 即tức 翻phiên 遍biến 計kế 成thành 無vô 相tướng 性tánh 故cố 下hạ 文văn 云vân 知tri 真chân 非phi 心tâm 名danh 通thông 真chân 也dã 起khởi 信tín 論luận 云vân 推thôi 求cầu 五ngũ 陰ấm 色sắc 之chi 與dữ 心tâm 六lục 塵trần 境cảnh 界giới 畢tất 竟cánh 無vô 念niệm 以dĩ 心tâm 無vô 相tướng 十thập 方phương 求cầu 之chi 終chung 不bất 可khả 得đắc 。 等đẳng 問vấn 形hình 心tâm 各các 有hữu 境cảnh 智trí 真chân 俗tục 兩lưỡng 分phần/phân 豈khởi 曰viết 竝tịnh 觀quán 同đồng 成thành 唯duy 識thức 答đáp 行hành 布bố 四tứ 門môn 圓viên 融dung 一nhất 觀quán 善thiện 須tu 思tư 之chi 問vấn 折chiết 色sắc 求cầu 空không 觀quán 法pháp 無vô 我ngã 。 教giáo 屬thuộc 小Tiểu 乘Thừa 豈khởi 通thông 圓viên 觀quán 答đáp 如như 後hậu 正chánh 觀quán 委ủy 明minh 問vấn 慢mạn 惑hoặc 妄vọng 著trước 同đồng 異dị 如như 何hà 答đáp 惑hoặc 體thể 是thị 同đồng 無vô 非phi 集Tập 諦Đế 但đãn 慢mạn 相tương/tướng 高cao 倨# 故cố 就tựu 身thân 論luận 究cứu 其kỳ 集tập 因nhân 實thật 皆giai 心tâm 惑hoặc 。

深thâm 惟duy 四tứ 山sơn 恆hằng 逼bức 非phi 念niệm 念niệm 而nhi 莫mạc 知tri 切thiết 於ư 身thân 也dã 八bát 倒đảo 纏triền 綿miên 非phi 新tân 新tân 而nhi 不bất 曉hiểu 節tiết 於ư 心tâm 也dã 。

徵trưng 推thôi 中trung 初sơ 科khoa 初sơ 三tam 句cú 警cảnh 身thân 八bát 下hạ 三tam 句cú 警cảnh 心tâm 竝tịnh 以dĩ 初sơ 句cú 示thị 過quá 患hoạn 次thứ 句cú 勸khuyến 對đối 治trị 後hậu 句cú 結kết 囑chúc 四tứ 山sơn 即tức 生sanh 老lão 病bệnh 死tử 。 涅Niết 槃Bàn 經Kinh 云vân 我ngã 昔tích 告cáo 波Ba 斯Tư 匿Nặc 王Vương 。 云vân 大đại 王vương 有hữu 親thân 信tín 人nhân 從tùng 四tứ 方phương 來lai 。 各các 作tác 是thị 言ngôn 。 有hữu 四tứ 大đại 山sơn 。 從tùng 四tứ 方phương 來lai 。 欲dục 害hại 人nhân 民dân 王vương 若nhược 聞văn 者giả 當đương 設thiết 何hà 計kế 。 乃nãi 至chí 我ngã 說thuyết 即tức 是thị 生sanh 老lão 病bệnh 死tử 。 常thường 來lai 切thiết 人nhân 等đẳng 八bát 倒đảo 即tức 凡phàm 夫phu 二Nhị 乘Thừa 。 各các 具cụ 四tứ 倒đảo 二nhị 四tứ 合hợp 言ngôn 故cố 曰viết 八bát 也dã 以dĩ 凡phàm 夫phu 外ngoại 道đạo 於ư 心tâm 計kế 常thường 於ư 受thọ 計kế 樂nhạo/nhạc/lạc 於ư 法pháp 計kế 我ngã 於ư 身thân 計kế 淨tịnh 是thị 謂vị 無vô 常thường 計kế 常thường 。 等đẳng 為vi 四tứ 倒đảo 也dã 故cố 佛Phật 以dĩ 四Tứ 念Niệm 處Xứ 。 觀quán 治trị 之chi 謂vị 觀quán 心tâm 無vô 常thường 。 觀quán 受thọ 是thị 苦khổ 。 觀quán 法pháp 無vô 我ngã 。 觀quán 身thân 不bất 淨tịnh 。 二Nhị 乘Thừa 之chi 人nhân 。 執chấp 此thử 為vi 極cực 佛Phật 於ư 最tối 後hậu 了liễu 義nghĩa 教giáo 中trung 。 顯hiển 以dĩ 四tứ 德đức 令linh 成thành 佛Phật 道đạo 則tắc 知tri 法Pháp 身thân 不bất 滅diệt 是thị 為vi 真chân 常thường 涅Niết 槃Bàn 寂tịch 靜tĩnh 。 是thị 為vi 真chân 樂nhạo/nhạc/lạc 身thân 心tâm 不bất 二nhị 是thị 為vi 真chân 我ngã 本bổn 性tánh 無vô 垢cấu 是thị 為vi 真chân 淨tịnh 方phương 顯hiển 二Nhị 乘Thừa 常thường 計kế 無vô 常thường 猶do 屬thuộc 四tứ 倒đảo 非phi 字tự 義nghĩa 當đương 為vi 不bất 念niệm 念niệm 新tân 新tân 竝tịnh 目mục 觀quán 行hành 切thiết 謂vị 激kích 切thiết 節tiết 謂vị 誡giới 勵lệ 。

所sở 以dĩ 剖phẫu 析tích 靜tĩnh 於ư 慢mạn 惑hoặc 非phi 愛ái 斷đoạn 者giả 所sở 欣hân 追truy 想tưởng 厭yếm 於ư 妄vọng 著trước 是thị 異dị 生sanh 者giả 所sở 背bối/bội 。

次thứ 中trung 初sơ 二nhị 句cú 重trọng/trùng 示thị 身thân 觀quán 顯hiển 非phi 外ngoại 道đạo 所sở 行hành 後hậu 二nhị 句cú 重trọng/trùng 示thị 心tâm 觀quán 顯hiển 非phi 凡phàm 愚ngu 所sở 樂lạc 愛ái 斷đoạn 乃nãi 外ngoại 道đạo 之chi 計kế 異dị 生sanh 即tức 凡phàm 夫phu 之chi 性tánh 外ngoại 道đạo 計kế 於ư 我ngã 宰tể 多đa 起khởi 憍kiêu 慢mạn 今kim 既ký 靜tĩnh 慢mạn 故cố 非phi 所sở 忻hãn 凡phàm 夫phu 封phong 於ư 情tình 見kiến 多đa 生sanh 妄vọng 著trước 今kim 既ký 厭yếm 著trước 故cố 是thị 所sở 背bối/bội 又hựu 可khả 凡phàm 夫phu 外ngoại 道đạo 映ánh 互hỗ 其kỳ 人nhân 非phi 忻hãn 是thị 背bối/bội 左tả 右hữu 其kỳ 言ngôn 。

固cố 當đương 撫phủ 攬lãm 誠thành 教giáo 以dĩ 法pháp 糺củ 徵trưng 則tắc 生sanh 身thân 不bất 徒đồ 委ủy 於ư 下hạ 塵trần 無vô 識thức 不bất 徒đồ 生sanh 於ư 上thượng 趣thú 矣hĩ 。

示thị 勸khuyến 攬lãm 教giáo 中trung 攬lãm 誠thành 教giáo 者giả 發phát 正chánh 解giải 故cố 以dĩ 法pháp 徵trưng 者giả 起khởi 正chánh 行hạnh 故cố 糺củ 督# 責trách 也dã 徵trưng 證chứng 明minh 也dã 則tắc 下hạ 示thị 功công 益ích 初sơ 句cú 有hữu 智trí 脩tu 敬kính 則tắc 不bất 虗hư 喪táng 人nhân 身thân 次thứ 句cú 無vô 智trí 不bất 脩tu 則tắc 不bất 空không 生sanh 上thượng 界giới 下hạ 塵trần 惡ác 道đạo 也dã 喻dụ 出xuất 涅Niết 槃Bàn 文văn 如như 下hạ 引dẫn 無vô 識thức 謂vị 無vô 出xuất 道đạo 之chi 智trí 識thức 也dã 。

敢cảm 序tự 斯tư 致trí 引dẫn 文văn 證chứng 之chi 。

小Tiểu 乘Thừa 論luận 云vân 敬kính 者giả 以dĩ 慚tàm 為vi 體thể 也dã 由do 我ngã 德đức 薄bạc 前tiền 境cảnh 尊tôn 高cao 故cố 行hành 敬kính 也dã 今kim 反phản 無vô 慚tàm 不bất 恥sỉ 深thâm 可khả 笑tiếu 也dã 大Đại 乘Thừa 論luận 云vân 由do 信tín 及cập 智trí 故cố 敬kính 於ư 彼bỉ 信tín 故cố 非phi 邪tà 智trí 故cố 興hưng 敬kính 。

引dẫn 文văn 明minh 敬kính 本bổn 初sơ 科khoa 初sơ 小tiểu 論luận 通thông 標tiêu 義nghĩa 該cai 諸chư 部bộ 初sơ 句cú 標tiêu 定định 由do 下hạ 示thị 意ý 然nhiên 諸chư 小tiểu 論luận 未vị 見kiến 明minh 出xuất 敬kính 體thể 之chi 文văn 唯duy 心tâm 所sở 法pháp 中trung 慚tàm 之chi 一nhất 法pháp 意ý 云vân 於ư 有hữu 德đức 其kỳ 心tâm 謙khiêm 下hạ 崇sùng 重trọng/trùng 賢hiền 善thiện 為vi 性tánh 即tức 是thị 此thử 中trung 前tiền 境cảnh 尊tôn 高cao 之chi 義nghĩa 推thôi 敬kính 由do 慚tàm 慚tàm 即tức 敬kính 體thể 今kim 下hạ 反phản 責trách 大Đại 乘Thừa 論luận 者giả 亦diệc 是thị 通thông 指chỉ 不bất 具cụ 引dẫn 文văn 準chuẩn 百bách 法pháp 等đẳng 論luận 善thiện 十thập 一nhất 中trung 有hữu 信tín 一nhất 法pháp 別biệt 境cảnh 之chi 五ngũ 中trung 則tắc 有hữu 勝thắng 解giải 勝thắng 解giải 即tức 智trí 二nhị 皆giai 心tâm 所sở 彼bỉ 疏sớ/sơ 釋thích 云vân 何hà 者giả 為vi 信tín 謂vị 於ư 實thật 德đức 深thâm 忍nhẫn 樂nhạo 欲dục 心tâm 淨tịnh 為vi 性tánh 信tín 有hữu 三tam 種chủng 一nhất 種chủng 實thật 有hữu 謂vị 於ư 諸chư 法pháp 。 實thật 事sự 理lý 中trung 深thâm 信tín 忍nhẫn 故cố 二nhị 信tín 有hữu 德đức 謂vị 於ư 三Tam 寶Bảo 真chân 淨tịnh 德đức 中trung 深thâm 信tín 樂nhạo 故cố 三tam 信tín 有hữu 能năng 謂vị 於ư 一nhất 切thiết 。 世thế 出xuất 世thế 善thiện 。 深thâm 信tín 有hữu 力lực 能năng 得đắc 成thành 就tựu 又hựu 云vân 忍nhẫn 謂vị 勝thắng 解giải 此thử 即tức 信tín 因nhân 信tín 下hạ 反phản 釋thích 如như 涅Niết 槃Bàn 中trung 信tín 智trí 相tương/tướng 資tư 文văn 如như 下hạ 引dẫn 證chứng 。

故cố 引dẫn 誠thành 教giáo 信tín 智trí 及cập 慚tàm 敬kính 之chi 本bổn 矣hĩ 。

本bổn 起khởi 經kinh 曰viết 佛Phật 初sơ 誕đản 降giáng/hàng 周chu 行hành 十thập 方phương 舉cử 手thủ 指chỉ 天thiên 地địa 曰viết 天thiên 上thượng 天thiên 下hạ 。 唯duy 我ngã 獨độc 尊tôn (# 以dĩ 時thời 俗tục 所sở 重trọng/trùng 九cửu 十thập 六lục 部bộ 號hiệu 為vi 大Đại 聖Thánh 人nhân 。 天thiên 師sư 也dã 為vi 絕tuyệt 邪tà 歸quy 正chánh 故cố 示thị 此thử 相tương/tướng 唯duy 佛Phật 獨độc 尊tôn 。 餘dư 皆giai 邪tà 道đạo 既ký 曰viết 尊tôn 嚴nghiêm 歸quy 依y 弘hoằng 護hộ 非phi 信tín 敬kính 之chi 不bất 成thành )# 三tam 界giới 皆giai 苦khổ 。 無vô 可khả 樂lạc 者giả 。 (# 三tam 界giới 眾chúng 生sanh 。 三tam 苦khổ 交giao 集tập 無vô 思tư 厭yếm 背bối/bội 貪tham 附phụ 更cánh 深thâm 故cố 立lập 此thử 言ngôn 令linh 興hưng 厭yếm 離ly 有hữu 厭yếm 苦khổ 身thân 令linh 思tư 苦khổ 本bổn 觀quán 達đạt 業nghiệp 惑hoặc 深thâm 是thị 苦khổ 因nhân 不bất 沒một 諸chư 見kiến 便tiện 得đắc 解giải 脫thoát 。 餘dư 則tắc 以dĩ 苦khổ 捨xả 苦khổ 長trường/trưởng 淪luân 苦khổ 中trung )# 。

教giáo 興hưng 初sơ 段đoạn 信tín 首thủ 宗tông 本bổn 中trung 初sơ 科khoa 初sơ 經kinh 中trung 文văn 有hữu 兩lưỡng 段đoạn 義nghĩa 如như 注chú 顯hiển 初sơ 段đoạn 注chú 中trung 初sơ 示thị 邪tà 師sư 九cửu 十thập 六lục 部bộ 者giả 多đa 論luận 云vân 六lục 師sư 各các 有hữu 十thập 五ngũ 弟đệ 子tử 師sư 資tư 合hợp 論luận 有hữu 九cửu 十thập 六lục 。 為vi 下hạ 示thị 正chánh 寶bảo 既ký 下hạ 結kết 顯hiển 次thứ 段đoạn 注chú 中trung 文văn 有hữu 四tứ 節tiết 初sơ 示thị 眾chúng 生sanh 著trước 苦khổ 三tam 界giới 眾chúng 生sanh 。 總tổng 該cai 六lục 趣thú 三tam 苦khổ 謂vị 苦khổ 苦khổ (# 五ngũ 陰ấm 有hữu 漏lậu )# 行hành 苦khổ (# 四tứ 相tương/tướng 遷thiên 流lưu )# 壞hoại 苦khổ (# 樂nhạo/nhạc/lạc 盡tận 苦khổ 至chí )# 故cố 下hạ 二nhị 明minh 佛Phật 示thị 言ngôn 教giáo 即tức 三tam 界giới 皆giai 苦khổ 。 之chi 語ngữ 有hữu 下hạ 三Tam 明Minh 因nhân 教giáo 開khai 悟ngộ 苦khổ 身thân 即tức 是thị 苦Khổ 諦Đế 苦khổ 本bổn 惑hoặc 業nghiệp 即tức 是thị 集Tập 諦Đế 。 厭yếm 思tư 觀quán 達đạt 即tức 脩tu 道Đạo 諦đế 便tiện 得đắc 解giải 脫thoát 。 即tức 證chứng 滅Diệt 諦Đế 是thị 則tắc 世Thế 尊Tôn 為vi 信tín 而nhi 興hưng 教giáo 眾chúng 生sanh 由do 信tín 而nhi 致trí 敬kính 信tín 敬kính 既ký 成thành 諸chư 見kiến 則tắc 息tức 靜tĩnh 見kiến 之chi 旨chỉ 於ư 茲tư 顯hiển 矣hĩ 餘dư 下hạ 四tứ 示thị 邪tà 法pháp 增tăng 生sanh 如như 諸chư 外ngoại 道đạo 。 炙chích 身thân 臥ngọa 棘cức 苦khổ 行hạnh 節tiết 脩tu 雖tuy 受thọ 勤cần 勞lao 終chung 無vô 出xuất 離ly 法pháp 華hoa 經Kinh 云vân 深thâm 入nhập 諸chư 邪tà 見kiến 。 以dĩ 苦khổ 欲dục 捨xả 苦khổ 。 乃nãi 墜trụy 於ư 三tam 惡ác 道đạo 等đẳng 。

此thử 之chi 一nhất 經kinh 成thành 歸quy 敬kính 之chi 本bổn 也dã 定định 信tín 守thủ 之chi 宗tông 也dã 理lý 須tu 依y 憑bằng 託thác 附phụ 以dĩ 登đăng 高cao 原nguyên 之chi 趣thú 也dã 。

次thứ 科khoa 初sơ 正chánh 結kết 由do 佛Phật 初sơ 生sanh 示thị 此thử 勝thắng 相tương/tướng 故cố 為vi 敬kính 本bổn 決quyết 邪tà 歸quy 正chánh 故cố 為vi 信tín 宗tông 有hữu 本bổn 作tác 守thủ 非phi 次thứ 理lý 下hạ 勸khuyến 信tín 高cao 遠viễn 之chi 趣thú 即tức 三tam 乘thừa 聖thánh 道Đạo 也dã 。

故cố 論luận 云vân 歸quy 依y 者giả 迴hồi 轉chuyển 之chi 語ngữ 也dã 由do 昔tích 背bội 正chánh 從tùng 邪tà 流lưu 蕩đãng 生sanh 趣thú 今kim 佛Phật 出xuất 世thế 。 興hưng 言ngôn 極cực 尊tôn 遂toại 即tức 迴hồi 彼bỉ 邪tà 心tâm 轉chuyển 從tùng 正Chánh 道Đạo 故cố 也dã 。

三tam 中trung 初sơ 科khoa 因nhân 上thượng 絕tuyệt 邪tà 歸quy 正chánh 故cố 引dẫn 多đa 論luận 以dĩ 示thị 歸quy 意ý 初sơ 舉cử 論luận 文văn 由do 下hạ 示thị 意ý 初sơ 示thị 隨tùy 流lưu 義nghĩa 棄khí 捨xả 三Tam 寶Bảo 曰viết 背bội 正chánh 隨tùy 順thuận 魔ma 外ngoại 曰viết 從tùng 邪tà 由do 此thử 沈trầm 迷mê 還hoàn 淪luân 苦khổ 海hải 故cố 曰viết 流lưu 蕩đãng 生sanh 趣thú 也dã 今kim 下hạ 明minh 迴hồi 轉chuyển 義nghĩa 反phản 上thượng 可khả 知tri 興hưng 言ngôn 極cực 尊tôn 者giả 指chỉ 上thượng 經kinh 中trung 之chi 語ngữ 也dã 。

於ư 是thị 乃nãi 立lập 歸quy 法pháp 有hữu 五ngũ 等đẳng 之chi 差sai 始thỉ 於ư 背bối/bội 俗tục 之chi 初sơ 終chung 於ư 入nhập 道đạo 之chi 極cực 皆giai 歸quy 三Tam 寶Bảo 以dĩ 為vi 心tâm 師sư 之chi 迹tích 也dã 所sở 歸quy 極cực 矣hĩ 所sở 為vi 大đại 矣hĩ (# 謂vị 初sơ 以dĩ 身thân 從tùng 終chung 除trừ 心tâm 惑hoặc 故cố 也dã )# 。

次thứ 立lập 法pháp 中trung 言ngôn 五ngũ 等đẳng 者giả 準chuẩn 母mẫu 論luận 云vân 翻phiên 邪tà 三Tam 歸Quy 五Ngũ 戒Giới 。 三Tam 歸Quy 八bát 戒giới 三Tam 歸Quy 十thập 戒giới 三Tam 歸Quy 具cụ 戒giới 三Tam 歸Quy 文văn 舉cử 前tiền 後hậu 意ý 含hàm 中trung 間gian 由do 八bát 年niên 已dĩ 前tiền 三Tam 歸Quy 言ngôn 下hạ 即tức 發phát 具cụ 戒giới 故cố 得đắc 通thông 言ngôn 皆giai 歸quy 三Tam 寶Bảo 心tâm 師sư 薩tát 婆bà 多đa 云vân 我ngã 教giáo 謂vị 心tâm 師sư 也dã 他tha 教giáo 謂vị 師sư 心tâm 也dã 所sở 師sư 極cực 者giả 佛Phật 最tối 尊tôn 故cố 所sở 為vi 大đại 者giả 除trừ 心tâm 惑hoặc 故cố 然nhiên 經kinh 明minh 勝thắng 相tương/tướng 乃nãi 初sơ 降giáng/hàng 誕đản 之chi 法pháp 儀nghi 論luận 示thị 正chánh 歸quy 即tức 始thỉ 成thành 道Đạo 之chi 鴻hồng 範phạm 無vô 非phi 本bổn 始thỉ 皆giai 定định 信tín 宗tông 。

安an 得đắc 傲ngạo 然nhiên 情tình 無vô 懾nhiếp 憚đạn 況huống 復phục 加gia 以dĩ 謗báng 訕san 流lưu 言ngôn 通thông 俗tục 自tự 沈trầm 苦khổ 海hải 出xuất 濟tế 無vô 期kỳ 重trọng/trùng 使sử 身thân 心tâm 惡ác 習tập 念niệm 念niệm 逾du 增tăng 亦diệc 使sử 威uy 儀nghi 失thất 節tiết 時thời 時thời 結kết 業nghiệp 覆phú 器khí 之chi 喻dụ 塵trần 露lộ 於ư 目mục 前tiền 捕bộ 鼠thử 之chi 誣vu 頻tần 繁phồn 於ư 胸hung 臆ức 可khả 不bất 誡giới 歟# 可khả 不bất 誡giới 歟# 。

三tam 科khoa 中trung 為vi 三tam 初sơ 四tứ 句cú 過quá 通thông 三tam 業nghiệp 初sơ 句cú 身thân 業nghiệp 次thứ 句cú 心tâm 業nghiệp 懾nhiếp (# 之chi 涉thiệp 反phản 心tâm 伏phục 也dã )# 後hậu 二nhị 句cú 口khẩu 業nghiệp 對đối 其kỳ 道đạo 俗tục 自tự 出xuất 過quá 患hoạn 污ô 彼bỉ 淨tịnh 心tâm 自tự 下hạ 次thứ 六lục 句cú 重trọng/trùng 資tư 三tam 道đạo 初sơ 二nhị 句cú 報báo 道đạo 次thứ 二nhị 句cú 增tăng 長trưởng 惡ác 習tập 即tức 煩phiền 惱não 道đạo 後hậu 二nhị 句cú 破phá 壞hoại 威uy 儀nghi 即tức 是thị 業nghiệp 道đạo 覆phú 下hạ 三tam 引dẫn 喻dụ 伸thân 誡giới 初sơ 喻dụ 智trí 論luận 第đệ 十thập 五ngũ 云vân 佛Phật 子tử 羅La 云Vân 。 其kỳ 年niên 幼ấu 稚trĩ 未vị 知tri 慎thận 口khẩu 人nhân 來lai 問vấn 之chi 世Thế 尊Tôn 在tại 否phủ/bĩ 詭quỷ 言ngôn 不bất 在tại 若nhược 不bất 在tại 時thời 詭quỷ 言ngôn 佛Phật 在tại 有hữu 人nhân 白bạch 佛Phật 佛Phật 語ngữ 羅la 云vân 澡táo 盤bàn 取thủ 水thủy 。 與dữ 吾ngô 洗tẩy 足túc 洗tẩy 已dĩ 語ngữ 言ngôn 覆phú 此thử 澡táo 盤bàn 如như 勅sắc 即tức 覆phú 佛Phật 言ngôn 以dĩ 水thủy 注chú 之chi 注chú 已dĩ 問vấn 言ngôn 水thủy 入nhập 中trung 否phủ/bĩ 答đáp 言ngôn 不bất 入nhập 佛Phật 語ngữ 羅la 云vân 無vô 慚tàm 愧quý 人nhân 妄vọng 語ngữ 覆phú 心tâm 道Đạo 法Pháp 不bất 入nhập 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 次thứ 喻dụ 佛Phật 藏tạng 經Kinh 云vân 佛Phật 告cáo 舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 譬thí 如như 蝙# 蝠# 欲dục 捕bộ 鳥điểu 時thời 則tắc 入nhập 穴huyệt 為vi 鼠thử 欲dục 捕bộ 鼠thử 時thời 則tắc 飛phi 空không 為vi 鳥điểu 而nhi 實thật 無vô 有hữu 。 鳥điểu 鼠thử 之chi 用dụng 其kỳ 身thân 臭xú 穢uế 。 但đãn 樂nhạo/nhạc/lạc 暗ám 暝# 破phá 戒giới 比Bỉ 丘Khâu 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 論luận 以dĩ 覆phú 器khí 喻dụ 不bất 納nạp 法pháp 合hợp 今kim 憍kiêu 慢mạn 不bất 敬kính 過quá 由do 不bất 聞văn 法Pháp 故cố 。 經kinh 以dĩ 鳥điểu 鼠thử 喻dụ 破phá 戒giới 合hợp 今kim 三tam 業nghiệp 失thất 儀nghi 義nghĩa 同đồng 破phá 戒giới 塵trần 露lộ 謂vị 過quá 狀trạng 顯hiển 也dã 頻tần 繁phồn 謂vị 此thử 徒đồ 多đa 也dã 目mục 前tiền 胸hung 臆ức 皆giai 言ngôn 可khả 見kiến 。

又hựu 依y 佛Phật 見kiến 瓶bình 沙sa 王vương 經kinh 曰viết 如Như 來Lai 於ư 伽già 耶da 山sơn 成thành 道Đạo 度độ 迦Ca 葉Diếp 已dĩ 念niệm 瓶bình 沙sa 王vương 昔tích 有hữu 先tiên 請thỉnh 將tương 諸chư 徒đồ 眾chúng 。 往vãng 赴phó 彼bỉ 國quốc 王vương 及cập 士sĩ 眾chúng 并tinh 沙Sa 門Môn (# 或hoặc 云vân 桑tang 門môn 沙Sa 門Môn 那na 者giả 竝tịnh 是thị 天Thiên 竺Trúc 道Đạo 士sĩ 之chi 佳giai 號hiệu 俗tục 中trung 之chi 常thường 目mục 亦diệc 是thị 彼bỉ 國quốc 脩tu 淨tịnh 行hạnh 者giả 此thử 云vân 淨tịnh 志chí 以dĩ 義nghĩa 目mục 之chi )# 初sơ 聞văn 佛Phật 至chí 皆giai 悉tất 遠viễn 迎nghênh 未vị 知tri 禮lễ 敬kính 或hoặc 有hữu 禮lễ 足túc 而nhi 坐tọa 者giả 或hoặc 舉cử 手thủ 問vấn 訊tấn 而nhi 坐tọa 者giả 或hoặc 稱xưng 姓tánh 名danh 或hoặc 叉xoa 手thủ 合hợp 掌chưởng 。 或hoặc 默mặc 然nhiên 而nhi 坐tọa 。 者giả 皆giai 疑nghi 迦Ca 葉Diếp 是thị 宿túc 舊cựu 師sư 今kim 從tùng 佛Phật 來lai 未vị 知tri 誰thùy 為vi 所sở 依y 者giả 迦Ca 葉Diếp 知tri 已dĩ 欲dục 決quyết 眾chúng 疑nghi 升thăng 空không 而nhi 下hạ 禮lễ 敬kính 佛Phật 足túc 以dĩ 手thủ 摩ma 捫môn 以dĩ 口khẩu 嗚ô 之chi 自tự 云vân 佛Phật 是thị 我ngã 師sư 。 我ngã 為vi 佛Phật 之chi 弟đệ 子tử 。 又hựu 持trì 扇thiên/phiến 在tại 佛Phật 後hậu 搖dao 之chi 。

敬kính 儀nghi 萌manh 兆triệu 中trung 初sơ 經kinh 示thị 正chánh 儀nghi 文văn 有hữu 六lục 節tiết 初sơ 成thành 道Đạo 度độ 人nhân 二nhị 念niệm 下hạ 念niệm 赴phó 王vương 請thỉnh 三tam 王vương 下hạ 王vương 眾chúng 遠viễn 迎nghênh 四tứ 未vị 下hạ 各các 伸thân 禮lễ 敬kính 五ngũ 皆giai 下hạ 覩đổ 相tương 生sanh 疑nghi 六lục 迦ca 下hạ 決quyết 疑nghi 示thị 敬kính 伽già 耶da 亦diệc 云vân 耆Kỳ 闍Xà 崛Quật 此thử 云vân 靈linh 岳nhạc 迦Ca 葉Diếp 此thử 云vân 飲ẩm 光quang 即tức 鬱uất 鞞bệ 羅la 等đẳng 三tam 迦Ca 葉Diếp 也dã 瓶bình 沙sa 即tức 頻Tần 婆Bà 娑Sa 羅La 。 此thử 云vân 最tối 堅kiên 由do 此thử 國quốc 王vương 先tiên 有hữu 期kỳ 約ước 今kim 既ký 成thành 佛Phật 故cố 思tư 往vãng 赴phó 注chú 中trung 沙Sa 門Môn 目mục 於ư 外ngoại 道đạo 未vị 知tri 所sở 依y 者giả 以dĩ 迦Ca 葉Diếp 兄huynh 弟đệ 。 佛Phật 未vị 出xuất 時thời 。 為vi 眾chúng 師sư 傅phó/phụ 今kim 從tùng 佛Phật 來lai 師sư 資tư 未vị 決quyết 故cố 眾chúng 懷hoài 疑nghi 。

此thử 第đệ 二nhị 經kinh 明minh 禮lễ 敬kính 正chánh 儀nghi 之chi 萌manh 兆triệu 也dã 。

結kết 示thị 中trung 言ngôn 萌manh 兆triệu 者giả 謂vị 此thử 敬kính 儀nghi 最tối 初sơ 立lập 故cố 。

文văn 中trung 不bất 足túc 有hữu 者giả 言ngôn 之chi 手thủ 摩ma 口khẩu 嗚ô 者giả 愛ái 重trọng 之chi 極cực 不bất 能năng 已dĩ 已dĩ 也dã 遠viễn 敬kính 在tại 於ư 所sở 卑ty 故cố 始thỉ 於ư 足túc 自tự 餘dư 稱xưng 名danh 顯hiển 相tương/tướng 使sử 疑nghi 者giả 決quyết 之chi 非phi 正chánh 敬kính 也dã 。

點điểm 解giải 中trung 言ngôn 不bất 足túc 者giả 正chánh 儀nghi 極cực 多đa 非phi 止chỉ 手thủ 摩ma 口khẩu 嗚ô 而nhi 已dĩ 且thả 據cứ 此thử 經Kinh 有hữu 者giả 言ngôn 之chi 爾nhĩ 稱xưng 名danh 即tức 自tự 言ngôn 佛Phật 是thị 我ngã 師sư 。 顯hiển 相tương/tướng 即tức 搖dao 扇thiên/phiến 等đẳng 此thử 但đãn 決quyết 疑nghi 義nghĩa 非phi 正chánh 敬kính 則tắc 顯hiển 禮lễ 足túc 等đẳng 相tương/tướng 是thị 正chánh 儀nghi 也dã 。

智Trí 度Độ 論luận 云vân 外ngoại 道đạo 是thị 他tha 法pháp 故cố 來lai 則tắc 自tự 坐tọa 白bạch 衣y 如như 客khách 法pháp 故cố 命mạng 之chi 令linh 坐tọa 一nhất 切thiết 出xuất 家gia 。 五ngũ 眾chúng 身thân 心tâm 屬thuộc 佛Phật 故cố 立lập 不bất 坐tọa 若nhược 得đắc 道Đạo 羅La 漢Hán 如như 舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 等đẳng 皆giai 坐tọa 聽thính 法Pháp 三tam 果quả 已dĩ 下hạ 竝tịnh 不bất 聽thính 坐tọa 以dĩ 所sở 作tác 未vị 辦biện 結kết 賊tặc 未vị 破phá 故cố 。

位vị 列liệt 敬kính 相tương/tướng 中trung 初sơ 引dẫn 論luận 文văn 其kỳ 相tương/tướng 有hữu 五ngũ 初sơ 是thị 外ngoại 道đạo 二nhị 是thị 白bạch 衣y 三tam 即tức 出xuất 家gia 凡phàm 夫phu 。 五ngũ 眾chúng 四tứ 是thị 無Vô 學Học 五ngũ 是thị 學học 人nhân 坐tọa 立lập 之chi 相tướng 在tại 文văn 易dị 了liễu 言ngôn 外ngoại 道đạo 者giả 俱câu 舍xá 云vân 學học 乖quai 諦đế 理lý 隨tùy 自tự 妄vọng 情tình 不bất 反phản 內nội 覺giác 故cố 稱xưng 外ngoại 道đạo 所sở 作tác 未vị 辦biện 者giả 。 諦đế 理lý 未vị 精tinh 故cố 結kết 賊tặc 未vị 破phá 者giả 細tế 惑hoặc 猶do 在tại 故cố 。

此thử 第đệ 三tam 文văn 明minh 位vị 列liệt 敬kính 相tương/tướng 也dã 。

今kim 有hữu 安an 坐tọa 像tượng 前tiền 情tình 無vô 敬kính 讓nhượng 可khả 謂vị 無vô 事sự 受thọ 罪tội 枉uổng 壞hoại 身thân 心tâm 如như 上thượng 三tam 果quả 尚thượng 立lập 況huống 下hạ 凡phàm 乎hồ 像tượng 立lập 而nhi 坐tọa 彌di 是thị 不bất 敬kính 比tỉ 今kim 君quân 父phụ 可khả 以dĩ 例lệ 諸chư 故cố 知tri 遶nhiễu 旋toàn 行hành 立lập 為vi 敬kính 故cố 行hành 安an 得đắc 長trường/trưởng 傲ngạo 禮lễ 懺sám 獲hoạch 罪tội 。

誡giới 勸khuyến 初sơ 科khoa 為vi 四tứ 初sơ 正chánh 伸thân 誡giới 約ước 二nhị 如như 下hạ 以dĩ 聖thánh 況huống 凡phàm 三tam 比tỉ 下hạ 以dĩ 俗tục 例lệ 道đạo 四tứ 故cố 下hạ 顯hiển 正chánh 抑ức 非phi 行hành 字tự 音âm 杭# 。

此thử 言ngôn 易dị 矣hĩ 臨lâm 機cơ 難nạn/nan 哉tai 常thường 志chí 在tại 心tâm 努nỗ 力lực 制chế 抑ức 方phương 可khả 改cải 革cách 不bất 爾nhĩ 雖tuy 讀đọc 不bất 救cứu 常thường 習tập 思tư 之chi 惟duy 之chi 。

勸khuyến 行hành 中trung 初sơ 二nhị 句cú 言ngôn 易dị 行hành 難nạn/nan 常thường 下hạ 二nhị 句cú 正chánh 勸khuyến 不bất 下hạ 有hữu 言ngôn 無vô 行hành 空không 說thuyết 無vô 益ích 。

故cố 增Tăng 一Nhất 阿A 含Hàm 。 經Kinh 云vân 無vô 恭cung 敬kính 心tâm 。 於ư 佛Phật 者giả 當đương 生sanh 龍long 蛇xà 中trung 以dĩ 過quá 去khứ 從tùng 中trung 來lai 今kim 猶do 無vô 敬kính 多đa 睡thụy 癡si 等đẳng 斯tư 為vi 良lương 證chứng 。

引dẫn 證chứng 中trung 初sơ 將tương 因nhân 驗nghiệm 果quả 合hợp 墮đọa 龍long 蛇xà 以dĩ 下hạ 以dĩ 果quả 推thôi 因nhân 猶do 承thừa 故cố 習tập 。

大đại 悲bi 經Kinh 云vân 佛Phật 過quá 去khứ 時thời 行hành 菩Bồ 薩Tát 道Đạo 。 見kiến 三Tam 寶Bảo 舍xá 利lợi 塔tháp 像tượng 師sư 僧Tăng 父phụ 母mẫu 。 耆kỳ 年niên 善thiện 友hữu 外ngoại 道đạo 諸chư 仙tiên 。 沙Sa 門Môn 婆Bà 羅La 門Môn 。 無vô 不bất 傾khuynh 側trắc 。 謙khiêm 下hạ 敬kính 讓nhượng 由do 是thị 報báo 故cố 成thành 佛Phật 已dĩ 來lai 。 山sơn 林lâm 人nhân 畜súc 無vô 不bất 傾khuynh 側trắc 。 禮lễ 敬kính 於ư 佛Phật 。

致trí 敬kính 因nhân 本bổn 中trung 初sơ 科khoa 初sơ 示thị 因nhân 行hành 過quá 去khứ 時thời 則tắc 該cai 攝nhiếp 三tam 祇kỳ 菩Bồ 薩Tát 道Đạo 則tắc 統thống 收thu 萬vạn 行hạnh 見kiến 下hạ 局cục 就tựu 敬kính 論luận 是thị 今kim 本bổn 意ý 所sở 敬kính 之chi 境cảnh 無vô 論luận 道đạo 俗tục 不bất 簡giản 冤oan 親thân 如như 常thường 不bất 輕khinh 其kỳ 事sự 可khả 證chứng 由do 下hạ 次thứ 示thị 果quả 德đức 報báo 即tức 酬thù 因nhân 義nghĩa 也dã 傾khuynh 側trắc 謂vị 傾khuynh 動động 側trắc 讓nhượng 也dã 。

此thử 第đệ 四tứ 文văn 明minh 致trí 敬kính 之chi 因nhân 本bổn 也dã 。

如như 俗tục 禮lễ 云vân 無vô 不bất 敬kính 儼nghiễm 若nhược 思tư 安an 定định 詞từ 傲ngạo 不bất 可khả 長trường/trưởng 欲dục 不bất 可khả 縱túng/tung 志chí 不bất 可khả 滿mãn 是thị 也dã 。

類loại 顯hiển 中trung 文văn 出xuất 禮lễ 記ký 初sơ 句cú 正chánh 合hợp 今kim 文văn 餘dư 竝tịnh 因nhân 引dẫn 儼nghiễm 若nhược 思tư 謂vị 心tâm 有hữu 所sở 主chủ 安an 定định 詞từ 謂vị 口khẩu 不bất 妄vọng 言ngôn 。 傲ngạo 不bất 可khả 長trường/trưởng 則tắc 誡giới 其kỳ 憍kiêu 倨# 欲dục 不bất 可khả 縱túng/tung 則tắc 抑ức 其kỳ 耽đam 荒hoang 志chí 不bất 可khả 滿mãn 則tắc 懲# 其kỳ 自tự 伐phạt 。

依y 經kinh 律luật 論luận 明minh 立lập 敬kính 儀nghi 。

因nhân 明minh 相tướng 敬kính 中trung 初sơ 科khoa 經kinh 論luận 未vị 詳tường 何hà 文văn 律luật 即tức 四tứ 分phần/phân 存tồn 亡vong 敬kính 相tương/tướng 竝tịnh 如như 下hạ 引dẫn 。

佛Phật 告cáo 比Bỉ 丘Khâu 。 汝nhữ 等đẳng 共cộng 相tương 恭cung 敬kính 迎nghênh 逆nghịch 問vấn 訊tấn 從tùng 何hà 為vi 始thỉ 。 比Bỉ 丘Khâu 白bạch 佛Phật 各các 言ngôn 其kỳ 志chí 。 或hoặc 云vân 大đại 姓tánh 貴quý 族tộc 者giả 或hoặc 云vân 神thần 智trí 高cao 達đạt 者giả 或hoặc 云vân 佛Phật 所sở 宗tông 親thân 者giả 或hoặc 云vân 道đạo 登đăng 聖thánh 果Quả 者giả 以dĩ 事sự 舉cử 之chi 佛Phật 言ngôn 汝nhữ 等đẳng 所sở 言ngôn 。 皆giai 是thị 長trường/trưởng 慢mạn 無vô 可khả 觀quán 者giả 應ưng 隨tùy 順thuận 法pháp 訓huấn 流lưu 布bố 於ư 世thế 於ư 我ngã 法pháp 律luật 。 更cánh 相tương 恭cung 敬kính 佛Phật 法Pháp 可khả 得đắc 流lưu 布bố 。

別biệt 示thị 中trung 初sơ 律luật 示thị 初sơ 科khoa 中trung 四tứ 分phần/phân 房phòng 舍xá 犍kiền 度độ 云vân 佛Phật 從tùng 王Vương 舍Xá 城Thành 。 與dữ 諸chư 比Bỉ 丘Khâu 。 人nhân 間gian 遊du 行hành 。 詣nghệ 毗tỳ 舍xá 離ly 而nhi 六lục 羣quần 先tiên 往vãng 取thủ 房phòng 舍xá 與dữ 和hòa 尚thượng 親thân 厚hậu 等đẳng 時thời 舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 大đại 目Mục 連Liên 後hậu 至chí 不bất 得đắc 房phòng 臥ngọa 埵đóa 上thượng 因nhân 集tập 眾chúng 訶ha 誡giới 已dĩ 汝nhữ 謂vị 誰thùy 當đương 受thọ 第đệ 一nhất 房phòng 第đệ 一nhất 水thủy 第đệ 一nhất 食thực 弟đệ 子tử 白bạch 佛Phật 各các 言ngôn 其kỳ 志chí 。 如như 文văn 所sở 云vân 大đại 姓tánh 貴quý 族tộc 者giả 恃thị 豪hào 勢thế 故cố 神thần 智trí 高cao 達đạt 者giả 矜căng 智trí 能năng 故cố 佛Phật 所sở 宗tông 親thân 者giả 倚ỷ 親thân 厚hậu 故cố 佛Phật 下hạ 總tổng 責trách 所sở 答đáp 乖quai 理lý 應ưng 下hạ 佛Phật 示thị 慈từ 誨hối 令linh 遵tuân 法pháp 則tắc 禮lễ 讓nhượng 不bất 虧khuy 則tắc 三Tam 寶Bảo 可khả 久cửu 。

敬kính 儀nghi 有hữu 四tứ 道đạo 不bất 禮lễ 俗tục 一nhất 也dã 僧Tăng 不bất 禮lễ 尼ni 二nhị 也dã 守thủ 戒giới 者giả 不bất 禮lễ 犯phạm 戒giới 者giả 三tam 也dã 前tiền 受thọ 戒giới 者giả 不bất 禮lễ 後hậu 受thọ 戒giới 者giả 。 四tứ 也dã 自tự 餘dư 五ngũ 眾chúng 存tồn 亡vong 乃nãi 殊thù 皆giai 約ước 年niên 夏hạ 次thứ 第đệ 而nhi 設thiết 敬kính 也dã 。

示thị 敬kính 儀nghi 中trung 文văn 列liệt 四tứ 種chủng 其kỳ 相tương/tướng 可khả 知tri 自tự 餘dư 等đẳng 者giả 上thượng 通thông 道đạo 俗tục 今kim 據cứ 出xuất 家gia 故cố 言ngôn 五ngũ 眾chúng 存tồn 則tắc 各các 相tương/tướng 恭cung 敬kính 亡vong 則tắc 設thiết 禮lễ 塔tháp 像tượng 具cụ 有hữu 法pháp 儀nghi 竝tịnh 如như 律luật 鈔sao 。

因nhân 引dẫn 古cổ 事sự 昔tích 有hữu 鵽# 鳥điểu 獼mi 猴hầu 大đại 象tượng 同đồng 在tại 一nhất 林lâm 以dĩ 為vi 朋bằng 友hữu 。 乃nãi 相tương 謂vị 曰viết 先tiên 生sanh 宿túc 舊cựu 禮lễ 應ưng 供cúng 養dường 如như 何hà 同đồng 住trụ 不bất 識thức 禮lễ 敬kính 象tượng 云vân 我ngã 見kiến 此thử 樹thụ 生sanh 齊tề 吾ngô 腹phúc 猴hầu 言ngôn 我ngã 曾tằng 蹲tồn 地địa 手thủ 挽vãn 樹thụ 頭đầu 鳥điểu 言ngôn 我ngã 於ư 遠viễn 林lâm 食thực 此thử 樹thụ 子tử 墮đọa 出xuất 而nhi 生sanh 我ngã 應ưng 最tối 長trường/trưởng 即tức 時thời 大đại 象tượng 背bối/bội 負phụ 獼mi 猴hầu 鳥điểu 在tại 猴hầu 上thượng 周chu 徧biến 而nhi 行hành 仍nhưng 說thuyết 偈kệ 云vân 有hữu 敬kính 長trưởng 老lão 者giả 是thị 人nhân 能năng 護hộ 法Pháp 現hiện 世thế 得đắc 名danh 譽dự 。 將tương 來lai 生sanh 善thiện 道đạo 於ư 是thị 人nhân 皆giai 効hiệu 之chi 悉tất 行hành 禮lễ 敬kính 諸chư 有hữu 智trí 人nhân 。 以dĩ 喻dụ 取thủ 解giải 。

三tam 科khoa 亦diệc 出xuất 四tứ 分phần/phân 智trí 論luận 亦diệc 同đồng 初sơ 示thị 三tam 畜súc 共cộng 林lâm 表biểu 同đồng 義nghĩa 聚tụ 乃nãi 下hạ 評bình 章chương 禮lễ 儀nghi 合hợp 識thức 尊tôn 卑ty 象tượng 下hạ 各các 述thuật 元nguyên 由do 使sử 知tri 前tiền 後hậu 諸chư 下hạ 結kết 告cáo 。

經Kinh 云vân 恭cung 敬kính 於ư 塔tháp 廟miếu 。 謙khiêm 下hạ 諸chư 比Bỉ 丘Khâu 。 遠viễn 離ly 自tự 高cao 心tâm 。 常thường 思tư 惟duy 智trí 慧tuệ 。 又hựu 云vân 若nhược 有hữu 智trí 慧tuệ 。 則tắc 無vô 貪tham 著trước 。 今kim 貪tham 慢mạn 而nhi 著trước 隨tùy 則tắc 其kỳ 愚ngu 不bất 可khả 及cập 也dã 。

二nhị 中trung 初sơ 引dẫn 二nhị 經kinh 皆giai 遣khiển 慢mạn 著trước 初sơ 是thị 法pháp 華hoa 初sơ 句cú 奉phụng 佛Phật 塔tháp 廟miếu 次thứ 句cú 同đồng 輩bối 相tương/tướng 遵tuân 三tam 句cú 以dĩ 恭cung 去khứ 慢mạn 四tứ 句cú 以dĩ 智trí 遣khiển 著trước 次thứ 即tức 遺di 教giáo 今kim 下hạ 伸thân 誡giới 既ký 有hữu 我ngã 慢mạn 則tắc 貪tham 著trước 隨tùy 之chi 愚ngu 不bất 可khả 及cập 文văn 出xuất 論luận 語ngữ 借tá 責trách 愚ngu 人nhân 不bất 用dụng 彼bỉ 意ý 謂vị 愚ngu 而nhi 貪tham 慢mạn 誨hối 不bất 可khả 及cập 也dã 。

濟tế 時thời 護hộ 法Pháp 篇thiên 第đệ 二nhị (# 謂vị 護hộ 持trì 濟tế 物vật 非phi 三Tam 寶Bảo 而nhi 不bất 隆long )# 。

釋thích 濟tế 時thời 護hộ 法Pháp 篇thiên 篇thiên 名danh 中trung 濟tế 謂vị 濟tế 慧tuệ 時thời 謂vị 時thời 機cơ 以dĩ 三Tam 寶Bảo 為vi 能năng 濟tế 時thời 機cơ 為vi 所sở 濟tế 故cố 曰viết 濟tế 時thời 又hựu 以dĩ 時thời 機cơ 為vi 能năng 敬kính 三Tam 寶Bảo 為vi 所sở 敬kính 能năng 所sở 相tương 濟tế 上thượng 下hạ 遵tuân 行hành 則tắc 法pháp 流lưu 長trường/trưởng 劫kiếp 故cố 曰viết 護hộ 法Pháp 注chú 中trung 上thượng 句cú 示thị 篇thiên 名danh 下hạ 句cú 顯hiển 篇thiên 意ý 。

序tự 曰viết 夫phu 以dĩ 立lập 像tượng 表biểu 真chân 恆hằng 俗tục 彝# 訓huấn 寄ký 指chỉ 筌thuyên 月nguyệt 出xuất 道đạo 常thường 規quy 。

本bổn 文văn 初sơ 科khoa 此thử 篇thiên 廣quảng 明minh 四tứ 種chủng 三Tam 寶Bảo 理lý 體thể 冥minh 寂tịch 非phi 相tướng 莫mạc 顯hiển 故cố 於ư 篇thiên 首thủ 略lược 敘tự 大đại 猷# 上thượng 二nhị 句cú 約ước 儒nho 教giáo 明minh 如như 國quốc 家gia 宗tông 廟miếu 設thiết 像tượng 奉phụng 先tiên 事sự 載tái 儒nho 經kinh 故cố 云vân 恆hằng 俗tục 彝# 訓huấn 彝# 常thường 也dã 下hạ 二nhị 句cú 約ước 釋thích 教giáo 明minh 圓viên 覺giác 經Kinh 云vân 脩tu 多đa 羅la 教giáo 如như 標tiêu 月nguyệt 指chỉ 。 喻dụ 出xuất 內nội 典điển 故cố 曰viết 出xuất 道đạo 常thường 規quy 。

但đãn 以dĩ 妄vọng 想tưởng 倒đảo 情tình 相tương/tướng 沿duyên 固cố 習tập 無vô 思tư 悛# 革cách 隨tùy 業nghiệp 漂phiêu 淪luân 是thị 以dĩ 經kinh 言ngôn 為vi 善thiện 若nhược 登đăng 清thanh 升thăng 若nhược 爪trảo 之chi 土thổ/độ 為vi 惡ác 若nhược 崩băng 沈trầm 滯trệ 如như 下hạ 之chi 地địa 此thử 言ngôn 在tại 斯tư 誠thành 為vi 極cực 誡giới 。

發phát 起khởi 元nguyên 由do 中trung 初sơ 科khoa 初sơ 四tứ 句cú 將tương 立lập 後hậu 法pháp 先tiên 敘tự 迷mê 情tình 欲dục 顯hiển 三Tam 寶Bảo 為vi 茲tư 而nhi 設thiết 妄vọng 想tưởng 是thị 惑hoặc 倒đảo 情tình 是thị 見kiến 即tức 是thị 下hạ 文văn 見kiến 愛ái 煩phiền 惱não 妄vọng 想tưởng 綿miên 續tục 謂vị 之chi 相tướng 沿duyên 我ngã 見kiến 鏗khanh 然nhiên 謂vị 之chi 固cố 習tập 無vô 思tư 悛# 革cách 者giả 不bất 能năng 反phản 流lưu 故cố 隨tùy 業nghiệp 漂phiêu 淪luân 者giả 甘cam 受thọ 輪luân 回hồi 故cố 又hựu 初sơ 句cú 起khởi 妄vọng 本bổn 次thứ 句cú 潤nhuận 妄vọng 業nghiệp 三tam 句cú 執chấp 妄vọng 情tình 四tứ 句cú 受thọ 妄vọng 果quả 是thị 下hạ 次thứ 引dẫn 經kinh 伸thân 誡giới 然nhiên 為vi 善thiện 若nhược 登đăng 之chi 語ngữ 本bổn 出xuất 書thư 傳truyền 加gia 漢hán 書thư 張trương 紘# 與dữ 子tử 書thư 云vân 從tùng 善thiện 若nhược 登đăng 從tùng 惡ác 若nhược 崩băng 今kim 與dữ 經kinh 喻dụ 合hợp 而nhi 用dụng 之chi 喻dụ 文văn 出xuất 涅Niết 槃Bàn 彼bỉ 云vân 爾nhĩ 時thời 世Thế 尊Tôn 。 取thủ 地địa 少thiểu 土thổ/độ 置trí 之chi 爪trảo 上thượng 告cáo 迦Ca 葉Diếp 言ngôn 是thị 土thổ/độ 多đa 耶da 十thập 方phương 世thế 界giới 。 土thổ/độ 地địa 多đa 乎hồ 迦Ca 葉Diếp 菩Bồ 薩Tát 白bạch 佛Phật 言ngôn 。 世Thế 尊Tôn 爪trảo 上thượng 土thổ/độ 者giả 不bất 比tỉ 十thập 方phương 所sở 有hữu 。 土thổ/độ 也dã 善thiện 男nam 子tử 有hữu 人nhân 捨xả 身thân 還hoàn 得đắc 人nhân 身thân 捨xả 三tam 惡ác 身thân 得đắc 受thọ 人nhân 身thân 。 諸chư 根căn 完hoàn 具cụ 。 生sanh 於ư 中trung 國quốc 。 具cụ 足túc 正chánh 信tín 脩tu 習tập 正Chánh 道Đạo 已dĩ 得đắc 解giải 脫thoát 。 得đắc 解giải 脫thoát 已dĩ 。 能năng 得đắc 涅Niết 槃Bàn 。 如như 爪trảo 上thượng 土thổ 。 捨xả 人nhân 身thân 已dĩ 。 得đắc 三tam 惡ác 身thân 乃nãi 至chí 不bất 得đắc 。 解giải 脫thoát 常thường 樂lạc 涅Niết 槃Bàn 。 如như 十thập 方phương 世thế 界giới 。 所sở 有hữu 土thổ/độ 也dã 此thử 下hạ 伸thân 誡giới 。

何hà 以dĩ 知tri 耶da 但đãn 以dĩ 慢mạn 山sơn 上thượng 聳tủng 俯phủ 視thị 於ư 人nhân 物vật 我ngã 室thất 四tứ 蒙mông 包bao 藏tàng 於ư 見kiến 愛ái 慢mạn 無vô 納nạp 法pháp 之chi 實thật 經kinh 明minh 覆phú 器khí 之chi 賓tân 我ngã 有hữu 懷hoài 著trước 之chi 功công 論luận 顯hiển 納nạp 烟yên 之chi 義nghĩa 器khí 仰ngưỡng 無vô 思tư 不bất 服phục 有hữu 服phục 必tất 拔bạt 慢mạn 根căn 室thất 壞hoại 便tiện 歸quy 太thái 虗hư 見kiến 愛ái 安an 形hình 無vô 地địa 理lý 例lệ 然nhiên 也dã 背bối/bội 此thử 非phi 凡phàm 所sở 行hành 情tình 事sự 得đắc 也dã 乖quai 斯tư 是thị 聖thánh 遊du 履lý 適thích 化hóa 然nhiên 也dã 。

次thứ 中trung 初sơ 句cú 徵trưng 謂vị 何hà 以dĩ 得đắc 知tri 妄vọng 習tập 難nạn/nan 改cải 耶da 但đãn 下hạ 釋thích 文văn 有hữu 三tam 節tiết 初sơ 八bát 句cú 執chấp 妄vọng 致trí 迷mê 器khí 下hạ 五ngũ 句cú 翻phiên 迷mê 顯hiển 悟ngộ 背bối/bội 下hạ 四tứ 句cú 總tổng 約ước 迷mê 悟ngộ 以dĩ 格cách 凡phàm 情tình 初sơ 中trung 初sơ 四tứ 句cú 示thị 過quá 本bổn 即tức 我ngã 慢mạn 二nhị 惑hoặc 慢mạn 有hữu 三tam 種chủng 我ngã 慢mạn 邪tà 慢mạn 增tăng 長trưởng 慢mạn 即tức 五ngũ 鈍độn 之chi 一nhất 使sử 也dã 由do 慢mạn 自tự 大đại 故cố 上thượng 聳tủng 如như 山sơn 陵lăng 懱# 於ư 他tha 故cố 俯phủ 視thị 人nhân 物vật 我ngã 有hữu 二nhị 種chủng 人nhân 。 我ngã 法pháp 我ngã 主chủ 宰tể 為vi 義nghĩa 即tức 五ngũ 利lợi 之chi 總tổng 相tương/tướng 也dã 能năng 藏tạng 見kiến 愛ái 喻dụ 之chi 於ư 室thất 迷mê 執chấp 不bất 通thông 喻dụ 若nhược 四tứ 蒙mông 見kiến 謂vị 見kiến 惑hoặc 八bát 十thập 八bát 使sử 見kiến 所sở 斷đoạn 故cố 愛ái 即tức 脩tu 惑hoặc 八bát 十thập 一nhất 品phẩm 脩tu 所sở 斷đoạn 故cố 是thị 則tắc 我ngã 室thất 為vi 能năng 藏tạng 見kiến 愛ái 為vi 所sở 藏tạng 故cố 事sự 鈔sao 云vân 三tam 毒độc 所sở 起khởi 我ngã 心tâm 為vi 本bổn 是thị 也dã 後hậu 四tứ 句cú 顯hiển 過quá 失thất 慢mạn 有hữu 自tự 高cao 之chi 失thất 故cố 不bất 受thọ 道Đạo 法Pháp 喻dụ 覆phú 器khí 也dã 我ngã 有hữu 懷hoài 著trước 之chi 失thất 能năng 藏tạng 見kiến 愛ái 喻dụ 納nạp 烟yên 也dã 文văn 言ngôn 論luận 顯hiển 未vị 詳tường 所sở 出xuất (# 舊cựu 記ký 引dẫn 智trí 論luận 云vân 牧mục 牛ngưu 人nhân 問vấn 佛Phật 幾kỷ 法pháp 成thành 就tựu 能năng 令linh 牛ngưu 羣quần 番phiên 息tức 佛Phật 言ngôn 有hữu 十thập 一nhất 法Pháp 。 乃nãi 至chí 第đệ 五ngũ 云vân 知tri 作tác 烟yên 者giả 除trừ 諸chư 蚊văn 虻manh 牛ngưu 遙diêu 見kiến 烟yên 則tắc 來lai 趣thú 向hướng 屋ốc 舍xá 比Bỉ 丘Khâu 亦diệc 爾nhĩ 。 如như 所sở 聞văn 而nhi 說thuyết 。 除trừ 諸chư 結kết 使sử 。 蚊văn 虻manh 以dĩ 說thuyết 法Pháp 烟yên 引dẫn 眾chúng 生sanh 入nhập 無vô 我ngã 實thật 相tướng 空không 舍xá 恐khủng 不bất 合hợp 文văn 意ý )# 又hựu 解giải 我ngã 有hữu 懷hoài 著trước 懷hoài 著trước 有hữu 二nhị 若nhược 著trước 惡ác 法pháp 能năng 成thành 妄vọng 業nghiệp 還hoàn 資tư 我ngã 本bổn 此thử 著trước 有hữu 過quá 意ý 如như 前tiền 解giải 若nhược 著trước 善thiện 法Pháp 引dẫn 生sanh 理lý 觀quán 觀quán 成thành 遣khiển 著trước 反phản 能năng 害hại 我ngã 此thử 著trước 有hữu 功công 分phần/phân 堪kham 資tư 道đạo 若nhược 作tác 此thử 釋thích 即tức 此thử 二nhị 句cú 亦diệc 是thị 顯hiển 悟ngộ 卻khước 引dẫn 智trí 論luận 燒thiêu 烟yên 之chi 喻dụ 方phương 順thuận 文văn 意ý 次thứ 中trung 上thượng 二nhị 句cú 翻phiên 慢mạn 山sơn 過quá 謂vị 器khí 仰ngưỡng 有hữu 納nạp 水thủy 之chi 功công 合hợp 顯hiển 慢mạn 傾khuynh 能năng 受thọ 教giáo 法pháp 下hạ 二nhị 句cú 翻phiên 我ngã 室thất 過quá 謂vị 室thất 壞hoại 有hữu 散tán 烟yên 之chi 用dụng 合hợp 顯hiển 我ngã 空không 則tắc 見kiến 愛ái 不bất 存tồn 理lý 下hạ 一nhất 句cú 結kết 云vân 理lý 謂vị 道Đạo 理lý 文văn 以dĩ 喻dụ 顯hiển 故cố 曰viết 例lệ 然nhiên 三tam 中trung 背bối/bội 與dữ 乖quai 字tự 皆giai 目mục 能năng 治trị 之chi 觀quán 即tức 是thị 器khí 仰ngưỡng 室thất 壞hoại 也dã 此thử 與dữ 斯tư 字tự 竝tịnh 指chỉ 所sở 治trị 之chi 惑hoặc 即tức 是thị 我ngã 室thất 慢mạn 山sơn 以dĩ 我ngã 慢mạn 順thuận 迷mê 觀quán 智trí 順thuận 悟ngộ 以dĩ 悟ngộ 反phản 迷mê 故cố 曰viết 背bối/bội 此thử 乖quai 斯tư 非phi 凡phàm 所sở 行hành 是thị 聖thánh 遊du 履lý 文văn 綺ỷ 交giao 映ánh 翻phiên 對đối 可khả 知tri 情tình 事sự 得đắc 者giả 情tình 即tức 凡phàm 夫phu 之chi 心tâm 。 事sự 謂vị 所sở 脩tu 之chi 行hành 言ngôn 此thử 理lý 觀quán 雖tuy 非phi 凡phàm 行hành 今kim 以dĩ 凡phàm 心tâm 對đối 事sự 起khởi 脩tu 冥minh 符phù 正chánh 觀quán 有hữu 所sở 悟ngộ 入nhập 故cố 曰viết 得đắc 也dã 適thích 化hóa 然nhiên 者giả 受thọ 教giáo 法pháp 故cố 。

然nhiên 則tắc 封phong 迷mê 長trường/trưởng 劫kiếp 佛Phật 世thế 有hữu 退thoái 席tịch 之chi 人nhân 不bất 識thức 分phần/phân 量lượng 季quý 俗tục 豐phong 輕khinh 生sanh 之chi 士sĩ 此thử 竝tịnh 不bất 思tư 之chi 徒đồ 也dã 。

三tam 中trung 然nhiên 字tự 印ấn 可khả 上thượng 文văn 義nghĩa 當đương 如như 是thị 則tắc 字tự 評bình 量lượng 後hậu 事sự 意ý 謂vị 未vị 然nhiên 故cố 引dẫn 不bất 思tư 之chi 徒đồ 以dĩ 彰chương 難nan 化hóa 之chi 理lý 初sơ 示thị 久cửu 迷mê 法pháp 華hoa 經Kinh 云vân 汝nhữ 既ký 三tam 請thỉnh 豈khởi 得đắc 不bất 說thuyết 。 汝nhữ 今kim 諦đế 聽thính 。 當đương 為vì 汝nhữ 說thuyết 。 說thuyết 是thị 語ngữ 時thời 。 會hội 中trung 五ngũ 千thiên 人nhân 等đẳng 。 禮lễ 佛Phật 而nhi 退thoái 。 此thử 輩bối 罪tội 根căn 深thâm 重trọng 。 等đẳng 豈khởi 非phi 執chấp 著trước 我ngã 慢mạn 長trường/trưởng 劫kiếp 難nạn/nan 清thanh 佛Phật 世thế 尚thượng 然nhiên 況huống 今kim 末mạt 濁trược 不bất 下hạ 示thị 輕khinh 信tín 大đại 師sư 云vân 冒mạo 染nhiễm 大đại 度độ 罪tội 福phước 本bổn 空không 等đẳng 此thử 竝tịnh 不bất 思tư 之chi 徒đồ 也dã 。

當đương 知tri 我ngã 身thân 。 屬thuộc 於ư 他tha 緣duyên 冥minh 冥minh 不bất 知tri 來lai 處xứ 我ngã 神thần 屬thuộc 於ư 惑hoặc 業nghiệp 忽hốt 忽hốt 莫mạc 測trắc 何hà 心tâm 經Kinh 云vân 命mạng 如như 風phong 中trung 燈đăng 。 不bất 知tri 滅diệt 時thời 節tiết 今kim 日nhật 復phục 明minh 日nhật 不bất 覺giác 死tử 時thời 至chí 冥minh 冥minh 隨tùy 業nghiệp 緣duyên 不bất 知tri 生sanh 何hà 道đạo 此thử 至chí 言ngôn 也dã 乾can/kiền/càn 豆đậu 莫mạc 干can 其kỳ 慮lự 吁hu 可khả 悲bi 哉tai 。

四tứ 中trung 初sơ 四tứ 句cú 牒điệp 二nhị 報báo 以dĩ 示thị 妄vọng 令linh 息tức 妄vọng 以dĩ 從tùng 理lý 當đương 知tri 二nhị 字tự 即tức 警cảnh 誡giới 之chi 辭từ 身thân 是thị 色sắc 陰ấm 四tứ 大đại 緣duyên 假giả 故cố 屬thuộc 他tha 緣duyên 不bất 了liễu 集tập 因nhân 故cố 不bất 知tri 來lai 處xứ 圓viên 覺giác 經Kinh 云vân 我ngã 今kim 此thử 身thân 。 四tứ 大đại 和hòa 合hợp 。 乃nãi 至chí 四tứ 緣duyên 假giả 合hợp 。 妄vọng 有hữu 六lục 根căn 。 等đẳng 神thần 即tức 是thị 識thức 識thức 含hàm 種chủng 子tử 由do 種chủng 起khởi 毒độc 即tức 煩phiền 惱não 道đạo 由do 惑hoặc 起khởi 業nghiệp 即tức 是thị 業nghiệp 道đạo 忽hốt 即tức 是thị 念niệm 念niệm 通thông 善thiện 惡ác 三tam 性tánh 難nạn/nan 均quân 故cố 曰viết 莫mạc 測trắc 何hà 心tâm 經kinh 下hạ 次thứ 引dẫn 文văn 證chứng 出xuất 坐tọa 禪thiền 三tam 昧muội 。 經kinh 具cụ 云vân 今kim 日nhật 營doanh 此thử 業nghiệp 明minh 日nhật 造tạo 彼bỉ 事sự 。 樂nhạo 著trước 不bất 觀quán 苦khổ 。 不bất 覺giác 死tử 賊tặc 至chí 。 又hựu 云vân 誰thùy 能năng 知tri 死tử 時thời 所sở 趣thú 從tùng 何hà 道đạo 譬thí 如như 風phong 中trung 燈đăng 。 不bất 知tri 滅diệt 時thời 節tiết 文văn 究cứu 往vãng 因nhân 云vân 不bất 知tri 來lai 經kinh 推thôi 來lai 報báo 云vân 不bất 知tri 去khứ 此thử 下hạ 三tam 句cú 指chỉ 經kinh 伸thân 誡giới 乾can/kiền/càn 豆đậu 是thị 喻dụ 事sự 出xuất 涅Niết 槃Bàn 彼bỉ 云vân 譬thí 如như 豌# 豆đậu 乾can/kiền/càn 時thời 錐trùy 刺thứ 終chung 不bất 可khả 著trước 煩phiền 惱não 堅kiên 硬ngạnh 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 莫mạc 于vu 其kỳ 慮lự 是thị 法pháp 說thuyết 于vu 猶do 涉thiệp 也dã 慮lự 即tức 是thị 心tâm 謂vị 煩phiền 惱não 堅kiên 固cố 道đạo 化hóa 不bất 入nhập 于vu 心tâm 合hợp 上thượng 乾can/kiền/càn 豆đậu 錐trùy 刺thứ 不bất 入nhập 。

且thả 自tự 等đẳng 智trí 有hữu 三tam 我ngã 同đồng 牛ngưu 羊dương 之chi 智trí 出xuất 道đạo 唯duy 一nhất 牛ngưu 羊dương 異dị 我ngã 非phi 倫luân 人nhân 道đạo 道đạo 緣duyên 不bất 行hành 還hoàn 同đồng 畜súc 獸thú 獸thú 道đạo 報báo 重trọng/trùng 頑ngoan 厚hậu 非phi 其kỳ 所sở 聞văn 。

五ngũ 中trung 初sơ 科khoa 初sơ 二nhị 句cú 總tổng 示thị 等đẳng 智trí 有hữu 三tam 者giả 涅Niết 槃Bàn 經Kinh 云vân 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 於ư 三tam 法pháp 中trung 。 皆giai 有hữu 等đẳng 智trí 謂vị 婬dâm 慾dục 飲ẩm 食thực 恐khủng 怖bố 次thứ 二nhị 句cú 別biệt 示thị 人nhân 中trung 有hữu 出xuất 道đạo 智trí 異dị 於ư 牛ngưu 羊dương 故cố 曰viết 非phi 倫luân 人nhân 下hạ 責trách 勸khuyến 初sơ 示thị 人nhân 道đạo 是thị 脩tu 道Đạo 緣duyên 今kim 若nhược 不bất 脩tu 自tự 同đồng 畜súc 獸thú 獸thú 下hạ 次thứ 示thị 畜súc 生sanh 無vô 出xuất 道đạo 智trí 受thọ 形hình 鄙bỉ 穢uế 故cố 云vân 報báo 重trọng/trùng 煩phiền 惱não 濁trược 鈍độn 故cố 云vân 頑ngoan 厚hậu 頑ngoan 即tức 癡si 也dã 癡si 因nhân 偏thiên 重trọng 多đa 墮đọa 畜súc 生sanh 。

今kim 既ký 形hình 有hữu 輕khinh 清thanh 識thức 心tâm 機cơ 舉cử 猒# 勞lao 生sanh 於ư 往vãng 劫kiếp 欣hân 解giải 網võng 於ư 將tương 來lai 固cố 當đương 立lập 像tượng 表biểu 儀nghi 傾khuynh 塵trần 聚tụ 而nhi 頂đảnh 禮lễ 寄ký 緣duyên 引dẫn 領lãnh 蕩đãng 煩phiền 累lũy/lụy/luy 於ư 新tân 心tâm 是thị 則tắc 情tình 異dị 牛ngưu 羊dương 乘thừa 明minh 智trí 而nhi 弘hoằng 道đạo 身thân 如như 木mộc 石thạch 假giả 彫điêu 琢trác 而nhi 成thành 器khí 可khả 不bất 然nhiên 乎hồ 可khả 不bất 然nhiên 乎hồ 鼠thử 入nhập 角giác 而nhi 至chí 窮cùng 更cánh 知tri 何hà 趣thú 名danh 引dẫn 言ngôn 而nhi 顯hiển 實thật 理lý 極cực 於ư 斯tư 況huống 復phục 五ngũ 滓chỉ 交giao 橫hoành 四tứ 山sơn 常thường 逼bức 而nhi 能năng 安an 忍nhẫn 於ư 時thời 事sự 還hoàn 是thị 昏hôn 昏hôn 之chi 所sở 媚mị 乎hồ 。

次thứ 中trung 初sơ 約ước 報báo 策sách 脩tu 形hình 輕khinh 清thanh 者giả 異dị 報báo 重trọng/trùng 故cố 心tâm 機cơ 舉cử 者giả 異dị 頑ngoan 厚hậu 故cố 機cơ 謂vị 圓viên 轉chuyển 舉cử 謂vị 超siêu 越việt 慨khái 昔tích 輪luân 回hồi 故cố 須tu 猒# 往vãng 期kỳ 後hậu 樂lạc 報báo 故cố 須tu 脩tu 來lai 固cố 下hạ 示thị 其kỳ 脩tu 法pháp 立lập 像tượng 謂vị 陳trần 其kỳ 所sở 敬kính 寄ký 緣duyên 謂vị 托thác 其kỳ 脩tu 法pháp 傾khuynh 塵trần 謂vị 折chiết 挫tỏa 報báo 形hình 蕩đãng 累lũy/lụy/luy 謂vị 清thanh 澄trừng 心tâm 惑hoặc 是thị 下hạ 結kết 益ích 鼠thử 下hạ 伸thân 誡giới 勸khuyến 有hữu 三tam 初sơ 約ước 喻dụ 勸khuyến 事sự 出xuất 諺ngạn 語ngữ 事sự 淺thiển 意ý 深thâm 故cố 引dẫn 為vi 誡giới 名danh 下hạ 舉cử 文văn 勸khuyến 引dẫn 文văn 用dụng 意ý 志chí 在tại 遵tuân 行hành 名danh 引dẫn 寫tả 倒đảo 合hợp 作tác 引dẫn 名danh 況huống 下hạ 舉cử 時thời 勸khuyến 五ngũ 滓chỉ 即tức 五ngũ 濁trược 也dã 四tứ 山sơn 如như 上thượng 所sở 引dẫn 而nhi 下hạ 二nhị 句cú 反phản 責trách 安an 忍nhẫn 時thời 事sự 順thuận 故cố 業nghiệp 也dã 昏hôn 即tức 迷mê 時thời 媚mị 猶do 惑hoặc 也dã 。

所sở 以dĩ 大đại 聖thánh 知tri 時thời 通thông 化hóa 陶đào 誘dụ 立lập 正chánh 三Tam 寶Bảo 導đạo 濁trược 識thức 之chi 所sở 歸quy 開khai 明minh 四tứ 印ấn 示thị 迷mê 生sanh 之chi 不bất 昧muội 固cố 得đắc 住trụ 法pháp 萬vạn 載tái 功công 由do 歸quy 敬kính 之chi 勳huân 神thần 升thăng 四tứ 天thiên 諒# 藉tạ 傳truyền 揚dương 之chi 力lực 廣quảng 如như 慈từ 經kinh 所sở 出xuất 豈khởi 虗hư 搆câu 哉tai 。

立lập 寶bảo 彰chương 益ích 中trung 初sơ 科khoa 初sơ 六lục 句cú 示thị 佛Phật 立lập 教giáo 法pháp 大đại 聖thánh 是thị 佛Phật 通thông 合hợp 作tác 適thích 謂vị 順thuận 機cơ 也dã 陶đào 謂vị 陶đào 甄chân 誘dụ 即tức 接tiếp 誘dụ 正chánh 三Tam 寶Bảo 者giả 簡giản 邪tà 師sư 故cố 導đạo 濁trược 識thức 者giả 引dẫn 初sơ 機cơ 故cố 四tứ 印ấn 即tức 十thập 誦tụng 四tứ 墨mặc 印ấn 彼bỉ 第đệ 五ngũ 十thập 八bát 云vân 佛Phật 何hà 故cố 說thuyết 四tứ 墨mặc 印ấn 答đáp 欲dục 說thuyết 真chân 實thật 法Pháp 。 故cố 來lai 世thế 比Bỉ 丘Khâu 當đương 了liễu 了liễu 知tri 是thị 佛Phật 說thuyết 非phi 佛Phật 。 說thuyết 等đẳng 廣quảng 文văn 如như 彼bỉ 墨mặc 即tức 文văn 句cú 印ấn 謂vị 證chứng 明minh 由do 教giáo 印ấn 心tâm 不bất 生sanh 謬mậu 解giải 故cố 云vân 不bất 昧muội 固cố 下hạ 次thứ 示thị 功công 益ích 初sơ 則tắc 住trụ 法pháp 益ích 神thần 下hạ 得đắc 報báo 益ích 歸quy 敬kính 傳truyền 揚dương 文văn 雖tuy 單đơn 舉cử 義nghĩa 實thật 兼kiêm 收thu 慈từ 經kinh 即tức 彌Di 勒Lặc 上thượng 生sanh 經kinh 文văn 如như 後hậu 引dẫn 。

今kim 此thử 之chi 述thuật 本bổn 被bị 後hậu 進tiến 之chi 初sơ 心tâm 曲khúc 授thọ 稱xưng 功công 體thể 非phi 前tiền 良lương 之chi 早tảo 慮lự 固cố 須tu 叮# 嚀# 指chỉ 掌chưởng 鋪phô 覼# 相tướng 狀trạng 識thức 三Tam 寶Bảo 有hữu 數số 種chủng 之chi 權quyền 謀mưu 解giải 七thất 眾chúng 無vô 貳nhị 師sư 之chi 希hy 向hướng 言ngôn 唯duy 質chất 露lộ 意ý 在tại 脩tu 行hành 想tưởng 有hữu 識thức 者giả 知tri 無vô 繁phồn 於ư 翰hàn 墨mặc 故cố 佛Phật 言ngôn 吾ngô 言ngôn 不bất 在tại 綺ỷ 飾sức 令linh 人nhân 受thọ 解giải 為vi 要yếu 敢cảm 附phụ 斯tư 轍triệt 筆bút 記ký 序tự 云vân 。

述thuật 作tác 中trung 初sơ 科khoa 欲dục 立lập 四tứ 種chủng 三Tam 寶Bảo 恐khủng 謂vị 繁phồn 廣quảng 故cố 先tiên 示thị 之chi 既ký 被bị 初sơ 心tâm 故cố 須tu 委ủy 曲khúc 前tiền 良lương 立lập 教giáo 多đa 被bị 利lợi 根căn 文văn 體thể 簡giản 約ước 故cố 非phi 所sở 比tỉ 早tảo 猶do 先tiên 也dã 慮lự 即tức 是thị 心tâm 覼# (# 落lạc 戈qua 反phản 覼# 縷lũ 也dã )# 數số 種chủng 如như 下hạ 所sở 示thị 四tứ 種chủng 之chi 相tướng 權quyền 謀mưu 謂vị 權quyền 巧xảo 謀mưu 略lược 言ngôn 七thất 眾chúng 者giả 通thông 收thu 道đạo 俗tục 同đồng 崇sùng 正chánh 寶bảo 故cố 無vô 異dị 向hướng 而nhi 言ngôn 解giải 者giả 開khai 導đạo 之chi 謂vị 言ngôn 下hạ 示thị 文văn 體thể 故cố 下hạ 引dẫn 文văn 證chứng 敢cảm 下hạ 依y 法pháp 陳trần 情tình 取thủ 信tín 於ư 後hậu 。

今kim 於ư 此thử 篇thiên 顯hiển 三Tam 寶Bảo 相tương/tướng 相tương 隨tùy 見kiến 起khởi 隨tùy 機cơ 四tứ 位vị 初sơ 謂vị 一nhất 體thể 二nhị 謂vị 緣duyên 理lý 三tam 謂vị 化hóa 相tương/tướng 四tứ 謂vị 住trụ 持trì 各các 有hữu 名danh 相tướng 。

三Tam 寶Bảo 相tướng 狀trạng 中trung 初sơ 科khoa 初sơ 四tứ 句cú 總tổng 敘tự 初sơ 下hạ 別biệt 列liệt 言ngôn 隨tùy 見kiến 者giả 見kiến 即tức 機cơ 見kiến 機cơ 分phần/phân 大đại 小tiểu 迷mê 悟ngộ 之chi 殊thù 見kiến 亦diệc 隱ẩn 顯hiển 有hữu 無vô 之chi 異dị 故cố 此thử 三Tam 寶Bảo 隨tùy 見kiến 而nhi 興hưng 約ước 其kỳ 性tánh 具cụ 迷mê 悟ngộ 本bổn 然nhiên 故cố 說thuyết 一nhất 體thể 簡giản 迷mê 存tồn 悟ngộ 獨độc 顯hiển 法Pháp 身thân 故cố 有hữu 理lý 體thể 眾chúng 生sanh 有hữu 見kiến 佛Phật 因nhân 佛Phật 即tức 隨tùy 緣duyên 出xuất 現hiện 故cố 有hữu 化hóa 相tương/tướng 濁trược 機cơ 障chướng 重trọng 不bất 及cập 化hóa 源nguyên 薄bạc 有hữu 餘dư 資tư 堪kham 承thừa 遺di 像tượng 故cố 立lập 住trụ 持trì 約ước 時thời 為vi 言ngôn 一nhất 體thể 理lý 體thể 三tam 時thời 同đồng 有hữu 化hóa 相tương/tướng 唯duy 局cục 佛Phật 世thế 住trụ 持trì 義nghĩa 通thông 初sơ 後hậu 就tựu 人nhân 為vi 言ngôn 一nhất 體thể 凡phàm 聖thánh 同đồng 具cụ 理lý 體thể 唯duy 在tại 聖thánh 人nhân 化hóa 相tương/tướng 住trụ 持trì 凡phàm 聖thánh 同đồng 見kiến 據cứ 教giáo 為vi 言ngôn 一nhất 體thể 唯duy 局cục 大Đại 乘Thừa 餘dư 三tam 義nghĩa 通thông 大đại 小tiểu 隨tùy 其kỳ 經kinh 教giáo 所sở 說thuyết 異dị 故cố 隨tùy 機cơ 之chi 義nghĩa 於ư 焉yên 著trước 矣hĩ 。

初sơ 言ngôn 一nhất 體thể 三Tam 寶Bảo 者giả 。

一nhất 是thị 非phi 二nhị 之chi 名danh 體thể 謂vị 本bổn 識thức 之chi 謂vị 。

一nhất 體thể 釋thích 名danh 中trung 一nhất 體thể 之chi 名danh 文văn 雖tuy 自tự 釋thích 及cập 解giải 非phi 二nhị 古cổ 說thuyết 多đa 差sai 今kim 釋thích 此thử 文văn 略lược 存tồn 三tam 義nghĩa 一nhất 簡giản 相tương/tướng 釋thích 體thể 雖tuy 是thị 一nhất 約ước 相tương/tướng 分phần/phân 三tam 恐khủng 謂vị 隨tùy 相tương/tướng 亦diệc 有hữu 三tam 體thể 故cố 此thử 簡giản 之chi 云vân 非phi 二nhị 也dã 戒giới 本bổn 疏sớ/sơ 云vân 今kim 了liễu 法pháp 本bổn 理lý 實thật 無vô 三tam (# 云vân 云vân )# 二nhị 遣khiển 數số 釋thích 隨tùy 俗tục 談đàm 數số 一nhất 是thị 數số 始thỉ 從tùng 一nhất 至chí 二nhị 。 以dĩ 及cập 百bách 千thiên 今kim 此thử 一nhất 體thể 孤cô 然nhiên 獨độc 立lập 本bổn 無vô 對đối 待đãi 強cường/cưỡng 借tá 一nhất 名danh 以dĩ 詮thuyên 自tự 性tánh 恐khủng 聞văn 此thử 一nhất 謂vị 同đồng 諸chư 數số 於ư 一nhất 體thể 外ngoại 有hữu 二nhị 可khả 對đối 故cố 此thử 遣khiển 之chi 云vân 非phi 二nhị 也dã 故cố 古cổ 德đức 云vân 借tá 一nhất 遣khiển 二nhị 即tức 其kỳ 意ý 也dã 三tam 顯hiển 實thật 釋thích 一nhất 是thị 心tâm 真chân 諸chư 法pháp 中trung 實thật 一nhất 實thật 之chi 外ngoại 餘dư 則tắc 非phi 真chân 故cố 云vân 非phi 二nhị 二nhị 既ký 是thị 非phi 即tức 顯hiển 一nhất 實thật 故cố 大đại 師sư 云vân 諸chư 法pháp 本bổn 無vô 。 實thật 唯duy 有hữu 識thức (# 云vân 云vân )# 言ngôn 本bổn 識thức 者giả 梵Phạn 語ngữ 阿a 棃lê 耶da 或hoặc 云vân 阿a 賴lại 耶da 此thử 翻phiên 為vi 藏tạng 或hoặc 翻phiên 無vô 沒một 謂vị 能năng 藏tạng 種chủng 子tử 任nhậm 持trì 不bất 失thất 故cố 而nhi 言ngôn 本bổn 者giả 本bổn 即tức 體thể 義nghĩa 染nhiễm 淨tịnh 因nhân 果quả 依y 之chi 生sanh 故cố 問vấn 心tâm 體thể 本bổn 識thức 同đồng 異dị 如như 何hà 答đáp 心tâm 體thể 就tựu 性tánh 而nhi 彰chương 名danh 本bổn 識thức 從tùng 相tương/tướng 而nhi 立lập 稱xưng 一nhất 理lý 一nhất 事sự 其kỳ 異dị 可khả 知tri 若nhược 爾nhĩ 戒giới 疏sớ/sơ 體thể 是thị 心tâm 體thể 此thử 文văn 體thể 是thị 本bổn 識thức 既ký 曰viết 妄vọng 真chân 文văn 何hà 偏thiên 舉cử 答đáp 名danh 假giả 言ngôn 詮thuyên 言ngôn 不bất 竝tịnh 立lập 名danh 詮thuyên 自tự 性tánh 表biểu 顯hiển 不bất 同đồng 識thức 既ký 從tùng 相tương/tướng 以dĩ 得đắc 名danh 故cố 須tu 從tùng 相tương/tướng 以dĩ 解giải 義nghĩa 統thống 論luận 正chánh 理lý 則tắc 真chân 俗tục 圓viên 收thu 言ngôn 本bổn 識thức 則tắc 妄vọng 徹triệt 真chân 源nguyên 舉cử 心tâm 體thể 則tắc 真chân 該cai 妄vọng 末mạt 由do 茲tư 圓viên 具cụ 故cố 得đắc 互hỗ 標tiêu 況huống 下hạ 釋thích 文văn 明minh 言ngôn 心tâm 體thể 好hảo/hiếu 思tư 正chánh 理lý 切thiết 勿vật 迷mê 名danh 。

但đãn 以dĩ 無vô 始thỉ 心tâm 體thể 性tánh 淨tịnh 如như 空không 妄vọng 想tưởng 客khách 塵trần 封phong 迷mê 隨tùy 染nhiễm 致trí 使sử 相tương 從tùng 至chí 于vu 今kim 日nhật 。 經kinh 生sanh 歷lịch 死tử 無vô 由do 猒# 曉hiểu 。

示thị 體thể 中trung 初sơ 科khoa 初sơ 二nhị 句cú 示thị 心tâm 體thể 心tâm 即tức 八bát 識thức 體thể 是thị 真Chân 如Như 即tức 相tương/tướng 之chi 體thể 自tự 性tánh 清thanh 淨tịnh 故cố 。 曰viết 性tánh 淨tịnh 不bất 同đồng 餘dư 空không 治trị 之chi 令linh 淨tịnh 佛Phật 性tánh 論luận 云vân 清thanh 淨tịnh 有hữu 二nhị 一nhất 者giả 因nhân 中trung 無vô 染nhiễm 清thanh 淨tịnh 二nhị 者giả 果quả 上thượng 無vô 垢cấu 清thanh 淨tịnh 。 一nhất 體thể 在tại 因nhân 即tức 無vô 染nhiễm 清thanh 淨tịnh 虗hư 空không 是thị 喻dụ 以dĩ 具cụ 周chu 遍biến 不bất 動động 等đẳng 義nghĩa 故cố 此thử 比tỉ 焉yên 然nhiên 空không 但đãn 頑ngoan 虗hư 性tánh 有hữu 神thần 解giải 故cố 非phi 喻dụ 所sở 及cập 即tức 戒giới 疏sớ/sơ 云vân 本bổn 來lai 無vô 染nhiễm 業nghiệp 疏sớ/sơ 云vân 要yếu 識thức 心tâm 本bổn 是thị 大Đại 乘Thừa 理lý 其kỳ 體thể 清thanh 淨tịnh 玅# 用dụng 虗hư 通thông 正chánh 觀quán 文văn 云vân 觀quán 察sát 自tự 心tâm 。 自tự 性tánh 清thanh 淨tịnh 。 非phi 空không 非phi 有hữu 。 非phi 染nhiễm 非phi 淨tịnh 。 等đẳng 是thị 知tri 心tâm 體thể 本bổn 識thức 體thể 相tướng 圓viên 融dung 多đa 見kiến 有hữu 人nhân 纔tài 聞văn 唯duy 識thức 便tiện 云vân 事sự 觀quán 輒triếp 隨tùy 己kỷ 見kiến 排bài 斥xích 祖tổ 乘thừa 引dẫn 悞ngộ 後hậu 昆côn 輕khinh 毀hủy 先tiên 德đức 勉miễn 咨tư 來lai 哲triết 熟thục 覽lãm 斯tư 文văn 則tắc 知tri 上thượng 以dĩ 本bổn 識thức 標tiêu 名danh 下hạ 以dĩ 淨tịnh 心tâm 釋thích 體thể 性tánh 相tướng 圓viên 具cụ 真chân 俗tục 無vô 乖quai 良lương 由do 雄hùng 文văn 奧áo 義nghĩa 理lý 須tu 極cực 思tư 研nghiên 精tinh 玅# 觀quán 圓viên 門môn 旨chỉ 在tại 深thâm 遊du 善thiện 解giải 諛du 聞văn 寡quả 學học 焉yên 足túc 言ngôn 哉tai 妄vọng 下hạ 六lục 句cú 明minh 識thức 相tương/tướng 即tức 真Chân 如Như 隨tùy 緣duyên 之chi 義nghĩa 初sơ 二nhị 句cú 妄vọng 起khởi 元nguyên 因nhân 妄vọng 想tưởng 即tức 是thị 無vô 明minh 。 其kỳ 性tánh 不bất 住trụ 喻dụ 之chi 如như 客khách 染nhiễm 污ô 真chân 性tánh 名danh 之chi 曰viết 塵trần 封phong 迷mê 謂vị 妄vọng 起khởi 覆phú 真chân 隨tùy 染nhiễm 謂vị 真chân 隨tùy 妄vọng 動động 致trí 下hạ 二nhị 句cú 隨tùy 緣duyên 流lưu 轉chuyển 即tức 性tánh 之chi 相tướng 同đồng 一nhất 生sanh 滅diệt 故cố 曰viết 相tương 從tùng 經kinh 下hạ 二nhị 句cú 著trước 妄vọng 不bất 反phản 問vấn 心tâm 體thể 既ký 淨tịnh 何hà 容dung 妄vọng 染nhiễm 答đáp 凡phàm 夫phu 性tánh 體thể 真chân 妄vọng 同đồng 源nguyên 染nhiễm 淨tịnh 未vị 分phần/phân 致trí 容dung 妄vọng 起khởi 故cố 無vô 明minh 起khởi 時thời 全toàn 真chân 成thành 妄vọng 非phi 謂vị 真chân 外ngoại 別biệt 有hữu 妄vọng 法pháp 來lai 染nhiễm 淨tịnh 心tâm 水thủy 波ba 金kim 像tượng 可khả 以dĩ 為ví 喻dụ 淨tịnh 心tâm 誡giới 觀quán 云vân 生sanh 死tử 煩phiền 惱não 。 從tùng 真chân 性tánh 起khởi 喻dụ 如như 大đại 水thủy 。 本bổn 淨tịnh 湛trạm 然nhiên 為vi 因nhân 風phong 故cố 遂toại 生sanh 波ba 動động 後hậu 因nhân 大đại 寒hàn 乃nãi 結kết 成thành 氷băng 眾chúng 生sanh 佛Phật 性tánh 。 本bổn 淨tịnh 如như 水thủy 由do 覺giác 觀quán 風phong 波ba 浪lãng 生sanh 死tử 貪tham 愛ái 堅kiên 固cố 成thành 煩phiền 惱não 冰băng 起khởi 信tín 論luận 云vân 依y 如Như 來Lai 藏tạng 。 故cố 有hữu 生sanh 滅diệt 所sở 謂vị 不bất 生sanh 不bất 滅diệt 。 與dữ 生sanh 滅diệt 和hòa 合hợp 非phi 一nhất 非phi 異dị 。 名danh 阿a 棃lê 耶da 識thức 等đẳng 問vấn 妄vọng 起khởi 遣khiển 真chân 妄vọng 自tự 生sanh 滅diệt 真chân 源nguyên 不bất 變biến 何hà 說thuyết 隨tùy 迷mê 答đáp 隨tùy 緣duyên 義nghĩa 故cố 真chân 逐trục 妄vọng 流lưu 問vấn 真chân 既ký 成thành 迷mê 何hà 云vân 本bổn 淨tịnh 答đáp 不bất 變biến 義nghĩa 故cố 性tánh 自tự 天thiên 真chân 問vấn 真Chân 如Như 凝ngưng 然nhiên 法Pháp 身thân 生sanh 滅diệt 教giáo 宗tông 天thiên 別biệt 性tánh 相tướng 岐kỳ 分phần/phân 今kim 此thử 儀nghi 文văn 為vi 當đương 何hà 義nghĩa 答đáp 性tánh 宗tông 教giáo 義nghĩa 文văn 旨chỉ 煥hoán 然nhiên 問vấn 相tương/tướng 宗tông 生sanh 法pháp 則tắc 八bát 識thức 種chủng 子tử 性tánh 宗tông 起khởi 妄vọng 則tắc 真chân 性tánh 隨tùy 緣duyên 今kim 一nhất 體thể 示thị 名danh 但đãn 言ngôn 本bổn 識thức 豈khởi 同đồng 法pháp 性tánh 妄vọng 起khởi 由do 真chân 答đáp 前tiền 已dĩ 廣quảng 明minh 可khả 自tự 思tư 取thủ 。

故cố 經Kinh 云vân 諸chư 法pháp 本bổn 來lai 性tánh 相tướng 空không 寂tịch 。 眾chúng 生sanh 妄vọng 計kế 彼bỉ 此thử 得đắc 失thất 輪luân 迴hồi 生sanh 死tử 。 不bất 得đắc 解giải 脫thoát 。 經Kinh 云vân 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 竝tịnh 有hữu 佛Phật 性tánh 即tức 我ngã 本bổn 識thức 出xuất 障chướng 嘉gia 名danh 迷mê 故cố 曰viết 凡phàm 悟ngộ 便tiện 名danh 聖thánh 所sở 以dĩ 貧bần 女nữ 寶bảo 藏tạng 力lực 士sĩ 額ngạch 珠châu 性tánh 常thường 清thanh 淨tịnh 。 有hữu 而nhi 無vô 用dụng 為vi 惑hoặc 所sở 覆phú 無vô 由do 光quang 顯hiển 如như 經kinh 深thâm 叢tùng 覆phú 寶bảo 移di 流lưu 雜tạp 味vị 然nhiên 其kỳ 本bổn 性tánh 光quang 淳thuần 無vô 玷điếm 。

次thứ 引dẫn 證chứng 初sơ 文văn 出xuất 膽đảm 察sát 經kinh 初sơ 證chứng 性tánh 淨tịnh 如như 空không 眾chúng 生sanh 下hạ 證chứng 從tùng 真chân 起khởi 妄vọng 又hựu 經kinh 即tức 涅Niết 槃Bàn 如Như 來Lai 性tánh 品phẩm 初sơ 二nhị 句cú 正chánh 舉cử 經kinh 文văn 即tức 下hạ 釋thích 示thị 經kinh 意ý 經kinh 中trung 佛Phật 性tánh 即tức 我ngã 本bổn 識thức 佛Phật 翻phiên 為vi 覺giác 即tức 果quả 德đức 之chi 嘉gia 名danh 識thức 屬thuộc 妄vọng 心tâm 乃nãi 凡phàm 夫phu 之chi 因nhân 號hiệu 今kim 居cư 凡phàm 位vị 即tức 顯hiển 覺giác 名danh 則tắc 知tri 煩phiền 惱não 心tâm 中trung 佛Phật 性tánh 未vị 嘗thường 不bất 覺giác 迷mê 凡phàm 悟ngộ 聖thánh 但đãn 名danh 移di 爾nhĩ 寶bảo 藏tạng 額ngạch 珠châu 竝tịnh 以dĩ 喻dụ 顯hiển 事sự 出xuất 涅Niết 槃Bàn 彼bỉ 云vân 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 悉tất 有hữu 佛Phật 性tánh 。 常thường 為vì 無vô 量lượng 。 煩phiền 惱não 所sở 覆phú 。 是thị 故cố 眾chúng 生sanh 。 不bất 能năng 得đắc 見kiến 。 如như 貧bần 女nữ 舍xá 多đa 有hữu 真chân 金kim 之chi 藏tạng 家gia 人nhân 大đại 小tiểu 無vô 有hữu 知tri 者giả 。 而nhi 有hữu 異dị 人nhân 善thiện 知tri 方phương 便tiện 。 即tức 於ư 其kỳ 家gia 掘quật 出xuất 金kim 藏tạng 善thiện 男nam 子tử 我ngã 今kim 普phổ 示thị 一nhất 切thiết 。 眾chúng 生sanh 所sở 有hữu 。 佛Phật 性tánh 為vi 諸chư 煩phiền 惱não 。 之chi 所sở 覆phú 蔽tế 。 如như 彼bỉ 貧bần 女nữ 有hữu 真chân 金kim 藏tạng 不bất 能năng 得đắc 見kiến 。 等đẳng 力lực 士sĩ 額ngạch 珠châu 者giả 涅Niết 槃Bàn 經kinh 譬thí 如như 王vương 家gia 有hữu 大đại 力lực 士sĩ 其kỳ 人nhân 眉mi 間gian 有hữu 金kim 剛cang 珠châu 與dữ 餘dư 力lực 士sĩ 捔giác 力lực 相tương 撲phác 而nhi 彼bỉ 力lực 士sĩ 以dĩ 頭đầu 低đê 觸xúc 其kỳ 額ngạch 上thượng 珠châu 尋tầm 沒một 膚phu 中trung 都đô 不bất 自tự 知tri 是thị 珠châu 所sở 在tại 其kỳ 處xứ 有hữu 瘡sang 即tức 命mạng 良lương 醫y 欲dục 自tự 療liệu 治trị 及cập 至chí 醬tương 時thời 執chấp 鏡kính 以dĩ 照chiếu 珠châu 在tại 鏡kính 中trung 明minh 了liễu 顯hiển 現hiện 等đẳng 性tánh 下hạ 二nhị 句cú 釋thích 上thượng 二nhị 喻dụ 以dĩ 宅trạch 寶bảo 額ngạch 珠châu 性tánh 常thường 不bất 變biến 土thổ/độ 肉nhục 障chướng 之chi 故cố 無vô 用dụng 也dã 為vi 下hạ 二nhị 句cú 合hợp 上thượng 二nhị 喻dụ 惑hoặc 則tắc 雙song 合hợp 土thổ/độ 肉nhục 光quang 顯hiển 別biệt 合hợp 珠châu 藏tạng 深thâm 叢tùng 覆phú 寶bảo 等đẳng 者giả 亦diệc 出xuất 涅Niết 槃Bàn 檢kiểm 經kinh 唯duy 有hữu 藥dược 喻dụ 彼bỉ 云vân 善thiện 男nam 子tử 譬thí 如như 雪Tuyết 山Sơn 。 有hữu 一nhất 味vị 藥dược 過quá 去khứ 往vãng 世thế 有hữu 轉Chuyển 輪Luân 王Vương 。 於ư 此thử 雪Tuyết 山Sơn 為vi 此thử 藥dược 故cố 在tại 在tại 處xứ 處xứ 。 造tạo 作tác 木mộc 筒đồng 以dĩ 接tiếp 是thị 藥dược 是thị 藥dược 熟thục 時thời 從tùng 地địa 流lưu 出xuất 集tập 木mộc 筒đồng 中trung 其kỳ 味vị 真chân 正chánh 王vương 既ký 沒một 已dĩ 其kỳ 後hậu 是thị 藥dược 或hoặc 酸toan 或hoặc 醎hàm 或hoặc 苦khổ 或hoặc 辛tân 或hoặc 甜điềm 或hoặc 淡đạm 如như 是thị 一nhất 味vị 隨tùy 其kỳ 流lưu 處xứ 有hữu 種chủng 種chủng 味vị 。 是thị 藥dược 真chân 味vị 留lưu 停đình 在tại 山sơn 猶do 如như 滿mãn 月nguyệt 。 凡phàm 人nhân 薄bạc 福phước 雖tuy 以dĩ 钁quắc (# 居cư 縛phược 反phản 鋤# 也dã )# 劉lưu 加gia 功công 囷# 苦khổ 而nhi 不bất 能năng 得đắc 。 復phục 有hữu 聖thánh 王vương 出xuất 現hiện 於ư 世thế 。 以dĩ 福phước 因nhân 緣duyên 即tức 得đắc 是thị 藥dược 真chân 正chánh 之chi 味vị 善thiện 男nam 子tử 如Như 來Lai 祕bí 藏tạng 。 其kỳ 味vị 亦diệc 爾nhĩ 為vi 諸chư 煩phiền 惱não 。 叢tùng 林lâm 所sở 覆phú 。 無vô 明minh 眾chúng 生sanh 不bất 能năng 。 得đắc 見kiến 一nhất 味vị 藥dược 者giả 喻dụ 如như 佛Phật 性tánh 以dĩ 煩phiền 惱não 故cố 出xuất 種chủng 種chủng 味vị 所sở 謂vị 地địa 獄ngục 。 餓ngạ 鬼quỷ 畜súc 生sanh 。 (# 云vân 云vân )# 。

所sở 以dĩ 前tiền 脩tu 聞văn 此thử 勵lệ 力lực 勤cần 觀quán 日nhật 故cố 劫kiếp 新tân 遂toại 證chứng 斯tư 德đức 及cập 成thành 玅# 覺giác 轉chuyển 依y 法Pháp 身thân 身thân 非phi 始thỉ 生sanh 寄ký 緣duyên 脩tu 顯hiển 。

反phản 妄vọng 勸khuyến 脩tu 中trung 初sơ 科khoa 初sơ 示thị 因nhân 脩tu 顯hiển 證chứng 初sơ 句cú 聞văn 法Pháp 次thứ 句cú 起khởi 行hành 三tam 句cú 歷lịch 時thời 四tứ 句cú 顯hiển 證chứng 斯tư 德đức 即tức 本bổn 性tánh 光quang 淳thuần 之chi 德đức 及cập 下hạ 反phản 顯hiển 初sơ 顯hiển 脩tu 必tất 依y 性tánh 玅# 覺giác 極cực 果quả 聖thánh 人nhân 也dã 三tam 祇kỳ 行hành 滿mãn 障chướng 盡tận 覺giác 圓viên 故cố 言ngôn 成thành 也dã 法Pháp 身thân 自tự 性tánh 本bổn 具cụ 也dã 言ngôn 轉chuyển 依y 者giả 即tức 轉chuyển 雜tạp 染nhiễm 分phần/phân 依y 清thanh 淨tịnh 分phần/phân 故cố 攝nhiếp 論luận 云vân 對đối 治trị 起khởi 時thời 離ly 本bổn 識thức (# 八bát 識thức )# 雜tạp 染nhiễm 不bất 淨tịnh 品phẩm (# 七thất 識thức )# 與dữ 淨tịnh 品phẩm 相tương 應ứng (# 真chân 識thức )# 故cố 云vân 轉chuyển 依y 身thân 下hạ 次thứ 顯hiển 性tánh 假giả 緣duyên 成thành 身thân 雖tuy 本bổn 具cụ 非phi 緣duyên 不bất 顯hiển 故cố 憑bằng 三tam 學học 以dĩ 顯hiển 玅# 心tâm 。

後hậu 進tiến 聞văn 此thử 興hưng 大đại 志chí 求cầu 彼bỉ 去khứ 已dĩ 還hoàn 我ngã 云vân 何hà 住trụ 。 遵tuân 途đồ 進tiến 德đức 還hoàn 登đăng 位vị 極cực 。

次thứ 中trung 初sơ 二nhị 句cú 躡niếp 彼bỉ 前tiền 脩tu 示thị 其kỳ 後hậu 進tiến 大đại 志chí 即tức 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 彼bỉ 下hạ 經kinh 喻dụ 總tổng 顯hiển 前tiền 後hậu 二nhị 脩tu 發phát 志chí 所sở 以dĩ 涅Niết 槃Bàn 經Kinh 云vân 譬thí 如như 二nhị 人nhân 。 俱câu 聞văn 他tha 方phương 有hữu 七thất 寶bảo 山sơn 山sơn 有hữu 清thanh 泉tuyền 其kỳ 味vị 甘cam 美mỹ 。 有hữu 能năng 到đáo 者giả 永vĩnh 斷đoạn 貧bần 窮cùng 。 服phục 其kỳ 水thủy 者giả 增tăng 壽thọ 萬vạn 歲tuế 唯duy 路lộ 懸huyền 遠viễn 嶮hiểm 阻trở 多đa 難nan 時thời 彼bỉ 二nhị 人nhân 俱câu 欲dục 共cộng 往vãng 一nhất 人nhân 莊trang 嚴nghiêm 種chủng 種chủng 行hành 具cụ 一nhất 則tắc 空không 手thủ 無vô 所sở 齎tê 持trì 。 相tương/tướng 與dữ 前tiền 進tiến 路lộ 值trị 一nhất 人nhân 。 多đa 齎tê 寶bảo 貨hóa 七thất 珍trân 具cụ 足túc 。 二nhị 人nhân 便tiện 前tiền 問vấn 言ngôn 仁nhân 者giả 彼bỉ 土độ 實thật 有hữu 七thất 寶bảo 山sơn 耶da 其kỳ 人nhân 答đáp 言ngôn 實thật 有hữu 不bất 虗hư 我ngã 已dĩ 獲hoạch 寶bảo 飲ẩm 服phục 甘cam 泉tuyền 唯duy 患hoạn 路lộ 嶮hiểm 多đa 有hữu 盜đạo 賊tặc 沙sa 滷# 棘cức 刺thứ 乏phạp 於ư 水thủy 草thảo 往vãng 者giả 千thiên 萬vạn 。 達đạt 者giả 甚thậm 少thiểu 聞văn 是thị 語ngữ 已dĩ 。 一nhất 人nhân 即tức 悔hối 尋tầm 作tác 是thị 言ngôn 。 路lộ 既ký 懸huyền 遠viễn 艱gian 難nan 非phi 一nhất 往vãng 者giả 無vô 量lượng 達đạt 者giả 無vô 幾kỷ 而nhi 我ngã 云vân 何hà 。 當đương 能năng 到đáo 彼bỉ 。 一nhất 人nhân 復phục 言ngôn 有hữu 人nhân 能năng 過quá 我ngã 亦diệc 能năng 過quá 若nhược 得đắc 果quả 達đạt 則tắc 得đắc 如như 願nguyện 採thải 取thủ 珍trân 寶bảo 飲ẩm 服phục 其kỳ 水thủy 如như 其kỳ 不bất 達đạt 以dĩ 死tử 為vi 期kỳ 是thị 時thời 二nhị 人nhân 。 一nhất 則tắc 悔hối 還hoàn 一nhất 則tắc 前tiền 進tiến 到đáo 彼bỉ 山sơn 所sở 多đa 獲hoạch 珍trân 寶bảo 。 如như 願nguyện 服phục 水thủy 多đa 齎tê 所sở 有hữu 還hoàn 其kỳ 所sở 止chỉ 。 奉phụng 養dưỡng 父phụ 母mẫu 。 供cung 給cấp 宗tông 親thân 是thị 悔hối 還hoàn 者giả 見kiến 是thị 事sự 已dĩ 。 心tâm 復phục 生sanh 熱nhiệt 彼bỉ 去khứ 已dĩ 還hoàn 我ngã 何hà 為vi 住trụ 即tức 便tiện 莊trang 嚴nghiêm 涉thiệp 道đạo 而nhi 去khứ 。 遵tuân 下hạ 二nhị 句cú 合hợp 顯hiển 上thượng 句cú 法pháp 喻dụ 雙song 顯hiển 下hạ 句cú 唯duy 就tựu 法pháp 說thuyết 文văn 中trung 不bất 具cụ 引dẫn 經kinh 但đãn 密mật 用dụng 經kinh 意ý 耳nhĩ 。

自tự 昔tích 已dĩ 來lai 此thử 乘thừa 無vô 權quyền 皆giai 成thành 正chánh 覺giác 。 逈huýnh 出xuất 樊phàn 籠lung 俯phủ 應ưng 羣quần 心tâm 興hưng 悲bi 赴phó 感cảm 我ngã 之chi 與dữ 佛Phật 無vô 始thỉ 實thật 同đồng 彼bỉ 以dĩ 先tiên 覺giác 故cố 先tiên 出xuất 有hữu 我ngã 獨độc 不bất 悟ngộ 盤bàn 桓hoàn 下hạ 凡phàm 一nhất 思tư 此thử 事sự 悔hối 熱nhiệt 何hà 及cập 今kim 若nhược 不bất 脩tu 後hậu 生sanh 何hà 據cứ 。

三tam 中trung 初sơ 六lục 句cú 示thị 往vãng 佛Phật 因nhân 脩tu 已dĩ 證chứng 初sơ 四tứ 句cú 明minh 法Pháp 身thân 自tự 昔tích 兩lưỡng 字tự 通thông 指chỉ 往vãng 佛Phật 此thử 乘thừa 即tức 是thị 一nhất 體thể 如như 大đại 白bạch 牛ngưu 運vận 載tái 無vô 盡tận 喻dụ 之chi 如như 乘thừa 純thuần 圓viên 獨độc 玅# 不bất 落lạc 諸chư 數số 名danh 曰viết 一Nhất 乘Thừa 一Nhất 乘Thừa 自tự 性tánh 是thị 真chân 實thật 道đạo 故cố 曰viết 無vô 權quyền 此thử 即tức 自tự 性tánh 法Pháp 身thân 性tánh 既ký 本bổn 真chân 凡phàm 脩tu 必tất 證chứng 故cố 曰viết 皆giai 成thành 正chánh 覺giác 。 此thử 即tức 自tự 受thọ 用dụng 身thân 。 前tiền 明minh 證chứng 德đức 此thử 論luận 斷đoạn 障chướng 永vĩnh 超siêu 二nhị 死tử 永vĩnh 斷đoạn 二nhị 障chướng 則tắc 三tam 界giới 繫hệ 縛phược 無vô 所sở 拘câu 留lưu 故cố 曰viết 逈huýnh 出xuất 樊phàn 籠lung 樊phàn 籠lung 囚tù 眾chúng 生sanh 之chi 具cụ 也dã 木mộc 作tác 曰viết 樊phàn 竹trúc 作tác 曰viết 籠lung 俯phủ 下hạ 二nhị 句cú 明minh 應ưng 身thân 羣quần 心tâm 有hữu 感cảm 佛Phật 身thân 心tâm 應ưng 故cố 曰viết 俯phủ 應ưng 等đẳng 此thử 通thông 報báo 及cập 變biến 化hóa 身thân 我ngã 下hạ 十thập 句cú 正chánh 約ước 今kim 機cơ 激kích 發phát 進tiến 行hành 初sơ 二nhị 句cú 顯hiển 性tánh 同đồng 次thứ 四tứ 句cú 明minh 位vị 別biệt 盤bàn 桓hoàn 謂vị 怠đãi 而nhi 不bất 進tiến 後hậu 四tứ 句cú 感cảm 悟ngộ 起khởi 脩tu 一nhất 猶do 忽hốt 也dã 我ngã 凡phàm 佛Phật 聖thánh 佛Phật 覺giác 我ngã 迷mê 事sự 現hiện 動động 心tâm 寧ninh 不bất 憤phẫn 發phát 。

所sở 以dĩ 承thừa 遵tuân 梵Phạm 網võng 以dĩ 網võng 魚ngư 龍long (# 經kinh 喻dụ 內nội 毒độc 如như 龍long 難nạn/nan 觸xúc 欲dục 貪tham 如như 鯨# 吞thôn 海hải )# 揖ấp 佩bội 三Tam 身Thân 憑bằng 依y 三tam 學học 。

示thị 脩tu 法pháp 中trung 初sơ 科khoa 初sơ 令linh 依y 教giáo 承thừa 遵tuân 謂vị 依y 稟bẩm 也dã 梵Phạm 網võng 即tức 是thị 聖thánh 教giáo 網võng 可khả 捕bộ 於ư 魚ngư 龍long 教giáo 能năng 羅la 於ư 惑hoặc 業nghiệp 故cố 以dĩ 為ví 喻dụ 注chú 中trung 以dĩ 龍long 喻dụ 瞋sân 以dĩ 鯨# 喻dụ 貪tham 癡si 毒độc 不bất 顯hiển 理lý 亦diệc 須tu 具cụ 內nội 宜nghi 作tác 瞋sân 鯨# 是thị 海hải 族tộc 崔thôi 豹báo 古cổ 今kim 注chú 云vân 鯨# 大đại 者giả 長trường/trưởng 千thiên 里lý 小tiểu 者giả 數số 丈trượng 鼓cổ 浪lãng 成thành 雷lôi 噴phún 沫mạt 成thành 雨vũ 飲ẩm 水thủy 如như 傾khuynh 等đẳng 揖ấp 下hạ 次thứ 教giáo 起khởi 行hành 揖ấp 謂vị 恭cung 敬kính 推thôi 讓nhượng 佩bội 謂vị 感cảm 服phục 存tồn 誠thành 三Tam 身Thân 即tức 法pháp 應ứng 化hóa 也dã 三tam 學học 即tức 戒giới 定định 慧tuệ 也dã 三Tam 身Thân 是thị 果quả 三tam 學học 是thị 因nhân 以dĩ 果quả 推thôi 因nhân 果quả 由do 因nhân 克khắc 故cố 提đề 綱cương 領lãnh 以dĩ 示thị 行hành 宗tông 。

爰viên 初sơ 投đầu 足túc 先tiên 奉phụng 戒giới 宗tông 戒giới 本bổn 有hữu 三tam 三Tam 身Thân 之chi 本bổn 一nhất 律luật 儀nghi 戒giới 謂vị 斷đoạn 諸chư 惡ác 即tức 法Pháp 身thân 之chi 因nhân 也dã (# 由do 法Pháp 身thân 本bổn 淨tịnh 惡ác 覆phú 不bất 顯hiển 今kim 脩tu 離ly 惡ác 功công 成thành 德đức 現hiện 故cố )# 二nhị 攝nhiếp 善thiện 法Pháp 戒giới 。 謂vị 脩tu 諸chư 善thiện 即tức 報báo 身thân 之chi 因nhân 也dã (# 報báo 以dĩ 眾chúng 善thiện 所sở 成thành 成thành 善thiện 無vô 高cao 止chỉ 作tác 今kim 脩tu 止chỉ 作tác 二nhị 善thiện 用dụng 成thành 報báo 佛Phật 之chi 緣duyên )# 三tam 攝nhiếp 眾chúng 生sanh 戒giới 。 即tức 慈từ 濟tế 有hữu 心tâm 功công 成thành 化hóa 佛Phật 之chi 因nhân 也dã (# 以dĩ 化hóa 佛Phật 無vô 心tâm 隨tùy 感cảm 便tiện 應ưng 今kim 大đại 慈từ 普phổ 濟tế 。 意ý 用dụng 則tắc 齊tề )# 。

顯hiển 戒giới 因nhân 中trung 初sơ 科khoa 初sơ 明minh 七thất 眾chúng 以dĩ 戒giới 為vi 因nhân 。 戒giới 下hạ 次thứ 明minh 三Tam 身Thân 以dĩ 戒giới 為vi 因nhân 。 初sơ 總tổng 示thị 一nhất 下hạ 別biệt 配phối 言ngôn 律luật 儀nghi 者giả 篇thiên 聚tụ 重trọng/trùng 輕khinh 開khai 遮già 持trì 犯phạm 楷# 模mô 不bất 亂loạn 也dã 戒giới 以dĩ 警cảnh 訓huấn 如như 戒giới 疏sớ/sơ 明minh 言ngôn 斷đoạn 惡ác 者giả 如như 善thiện 戒giới 梵Phạm 網võng 大đại 小tiểu 律luật 儀nghi 篇thiên 聚tụ 所sở 制chế 婬dâm 盜đạo 等đẳng 戒giới 起khởi 對đối 治trị 行hành 作tác 意ý 防phòng 護hộ 即tức 止chỉ 持trì 行hành 是thị 斷đoạn 德đức 因nhân 將tương 成thành 法pháp 佛Phật 注chú 中trung 初sơ 明minh 性tánh 德đức 故cố 云vân 法Pháp 身thân 本bổn 淨tịnh 今kim 下hạ 示thị 脩tu 顯hiển 故cố 云vân 離ly 惡ác 攝nhiếp 善thiện 法Pháp 者giả 謂vị 六Lục 度Độ 萬vạn 行hạnh 。 事sự 理lý 諸chư 善thiện 無vô 所sở 不bất 脩tu 即tức 作tác 持trì 行hành 以dĩ 此thử 眾chúng 善thiện 成thành 就tựu 大đại 智trí 是thị 智trí 德đức 因nhân 將tương 成thành 報báo 佛Phật 注chú 中trung 報báo 以dĩ 善thiện 成thành 顯hiển 果quả 德đức 也dã 今kim 脩tu 止chỉ 作tác 示thị 因nhân 行hành 也dã 若nhược 據cứ 止chỉ 善thiện 屬thuộc 上thượng 律luật 儀nghi 由do 止chỉ 成thành 善thiện 還hoàn 歸quy 次thứ 聚tụ 不bất 妨phương 前tiền 聚tụ 自tự 具cụ 作tác 持trì 三tam 聚tụ 圓viên 脩tu 無vô 乖quai 前tiền 後hậu 思tư 之chi 文văn 中trung 示thị 本bổn 故cố 曰viết 身thân 因nhân 注chú 示thị 能năng 成thành 故cố 言ngôn 緣duyên 也dã 攝nhiếp 眾chúng 生sanh 者giả 前tiền 二nhị 自tự 利lợi 今kim 此thử 利lợi 他tha 即tức 用dụng 二nhị 善thiện 遍biến 攝nhiếp 眾chúng 生sanh 普phổ 運vận 慈từ 悲bi 拔bạt 苦khổ 與dữ 樂nhạo/nhạc/lạc 即tức 利lợi 他tha 行hành 是thị 恩ân 德đức 因nhân 將tương 成thành 化hóa 佛Phật 注chú 中trung 初sơ 二nhị 句cú 明minh 果quả 德đức 化hóa 佛Phật 無vô 心tâm 者giả 謂vị 無vô 彼bỉ 此thử 愛ái 憎tăng 之chi 心tâm 。 離ly 於ư 取thủ 著trước 。 不bất 見kiến 可khả 度độ 故cố 隨tùy 感cảm 便tiện 應ưng 者giả 大đại 悲bi 愍mẫn 物vật 不bất 捨xả 眾chúng 生sanh 故cố 。 今kim 下hạ 明minh 因nhân 行hành 因nhân 脩tu 慈từ 行hành 與dữ 果quả 用dụng 同đồng 故cố 云vân 意ý 用dụng 齊tề 也dã 。

約ước 佛Phật 有hữu 三tam 隨tùy 義nghĩa 三tam 別biệt 境cảnh 非phi 心tâm 外ngoại 百bách 慮lự 咸hàm 歸quy 理lý 實thật 如như 此thử 不phủ 可khả 餘dư 見kiến 。

次thứ 中trung 初sơ 科khoa 因nhân 前tiền 三tam 聚tụ 別biệt 配phối 三Tam 身Thân 懸huyền 恐khủng 後hậu 人nhân 實thật 生sanh 三tam 異dị 故cố 約ước 一nhất 心tâm 融dung 通thông 三tam 法pháp 初sơ 二nhị 句cú 指chỉ 上thượng 別biệt 分phần/phân 次thứ 二nhị 句cú 約ước 心tâm 融dung 會hội 境cảnh 非phi 心tâm 外ngoại 是thị 唯duy 識thức 義nghĩa 即tức 戒giới 所sở 防phòng 塵trần 沙sa 等đẳng 境cảnh 皆giai 唯duy 識thức 變biến 故cố 非phi 心tâm 外ngoại 故cố 業nghiệp 疏sớ/sơ 云vân 不bất 妄vọng 緣duyên 境cảnh 但đãn 唯duy 一nhất 識thức 等đẳng 百bách 慮lự 周chu 易dị 繫hệ 詞từ 云vân 天thiên 下hạ 同đồng 歸quy 而nhi 殊thù 途đồ 一nhất 致trí 而nhi 百bách 慮lự 今kim 借tá 用dụng 之chi 後hậu 二nhị 句cú 勸khuyến 解giải 正chánh 理lý 。

或hoặc 迷mê 此thử 及cập 試thí 重trọng/trùng 廣quảng 之chi 然nhiên 則tắc 功công 德đức 之chi 本bổn 。 非phi 戒giới 不bất 弘hoằng 道đạo 初sơ 俗tục 歸quy 必tất 先tiên 敬kính 受thọ 隨tùy 境cảnh 起khởi 心tâm 無vô 非phi 三tam 戒giới 如như 約ước 一nhất 生sanh 心tâm 不bất 懷hoài 惡ác 攝nhiếp 律luật 儀nghi 也dã 有hữu 慈từ 起khởi 善thiện 攝nhiếp 善thiện 法Pháp 也dã 將tương 濟tế 離ly 苦khổ 護hộ 眾chúng 生sanh 也dã 內nội 緣duyên 既ký 爾nhĩ 三tam 佛Phật 皆giai 然nhiên 。

一nhất 戒giới 圓viên 具cụ 中trung 初sơ 二nhị 句cú 示thị 重trọng/trùng 廣quảng 之chi 意ý 然nhiên 下hạ 正chánh 明minh 初sơ 明minh 一nhất 戒giới 三tam 聚tụ 又hựu 二nhị 初sơ 示thị 受thọ 體thể 隨tùy 下hạ 示thị 隨tùy 行hành 初sơ 總tổng 明minh 境cảnh 即tức 萬vạn 境cảnh 通thông 情tình 非phi 情tình 故cố 大đại 師sư 云vân 動động 念niệm 有hữu 境cảnh 境cảnh 必tất 戒giới 護hộ 如như 下hạ 別biệt 配phối 約ước 一nhất 生sanh 者giả 舉cử 戒giới 境cảnh 也dã 不bất 懷hoài 惡ác 者giả 示thị 戒giới 相tương/tướng 也dã 故cố 業nghiệp 疏sớ/sơ 云vân 如như 殺sát 一nhất 戒giới 具cụ 兼kiêm 三tam 位vị 息tức 諸chư 煞sát 緣duyên 攝nhiếp 律luật 儀nghi 也dã 行hành 其kỳ 惠huệ 命mạng 攝nhiếp 善thiện 法Pháp 也dã 護hộ 前tiền 命mạng 故cố 攝nhiếp 眾chúng 生sanh 也dã 此thử 一nhất 既ký 爾nhĩ 餘dư 者giả 例lệ 然nhiên 與dữ 此thử 大đại 同đồng 內nội 下hạ 次thứ 示thị 一nhất 體thể 三Tam 身Thân 內nội 即tức 是thị 心tâm 緣duyên 即tức 心tâm 用dụng 戒giới 既ký 三tam 聚tụ 一nhất 心tâm 佛Phật 亦diệc 三Tam 身Thân 一nhất 體thể 攝nhiếp 體thể 歸quy 心tâm 無vô 非phi 唯duy 識thức 。

離ly 合hợp 待đãi 時thời 不bất 定định 三tam 一nhất 故cố 經Kinh 云vân 吾ngô 今kim 此thử 身thân 即tức 是thị 。 法Pháp 身thân 斯tư 本bổn 從tùng 跡tích 也dã 又hựu 云vân 色sắc 聲thanh 見kiến 我ngã 名danh 行hành 邪tà 道đạo 此thử 跡tích 異dị 本bổn 也dã 。

離ly 合hợp 教giáo 意ý 中trung 初sơ 科khoa 初sơ 二nhị 句cú 總tổng 舉cử 故cố 下hạ 引dẫn 示thị 初sơ 經kinh 明minh 合hợp 文văn 出xuất 涅Niết 槃Bàn 吾ngô 即tức 釋Thích 迦Ca 自tự 指chỉ 釋Thích 迦Ca 當đương 體thể 便tiện 是thị 法Pháp 身thân 故cố 曰viết 即tức 是thị 斯tư 下hạ 示thị 意ý 若nhược 以dĩ 事sự 分phần/phân 本bổn 屬thuộc 真chân 身thân 跡tích 是thị 化hóa 身thân 今kim 以dĩ 理lý 求cầu 真chân 化hóa 不bất 二nhị 故cố 曰viết 本bổn 從tùng 跡tích 也dã 又hựu 下hạ 次thứ 經kinh 顯hiển 離ly 文văn 見kiến 金kim 剛cang 般Bát 若Nhã 此thử 下hạ 示thị 意ý 真chân 體thể 無vô 相tướng 故cố 。 非phi 色sắc 聲thanh 則tắc 顯hiển 化hóa 身thân 有hữu 相tương/tướng 非phi 實thật 是thị 則tắc 真chân 化hóa 隔cách 別biệt 本bổn 跡tích 岐kỳ 分phần/phân 故cố 曰viết 跡tích 異dị 本bổn 也dã 。

故cố 摩ma 羯yết 道đạo 成thành 高cao 山sơn 先tiên 照chiếu 祇kỳ 園viên 開khai 政chánh 下hạ 乘thừa 後hậu 席tịch 眾chúng 說thuyết 備bị 之chi 可khả 用dụng 通thông 鏡kính 。

次thứ 科khoa 初sơ 四tứ 句cú 正chánh 明minh 初sơ 示thị 頓đốn 教giáo 摩ma 竭kiệt 此thử 云vân 善thiện 勝thắng 即tức 佛Phật 初sơ 成thành 道Đạo 先tiên 在tại 此thử 國quốc 首thủ 唱xướng 華hoa 嚴nghiêm 圓viên 頓đốn 一Nhất 乘Thừa 如như 日nhật 初sơ 照chiếu 也dã 所sở 被bị 上thượng 機cơ 聞văn 法Pháp 開khai 悟ngộ 如như 高cao 山sơn 也dã 祇kỳ 下hạ 次thứ 示thị 漸tiệm 教giáo 此thử 由do 二Nhị 乘Thừa 不bất 堪kham 大đại 法pháp 故cố 寢tẩm 大đại 施thí 小tiểu 示thị 現hiện 受thọ 生sanh 。 雪tuyết 嶺lĩnh 行hành 成thành 金kim 臺đài 果quả 滿mãn 始thỉ 從tùng 鹿lộc 苑uyển 終chung 至chí 鶴hạc 林lâm 四tứ 十thập 九cửu 年niên 三tam 百bách 餘dư 會hội 隨tùy 機cơ 開khai 導đạo 廣quảng 演diễn 羣quần 乘thừa 然nhiên 後hậu 但đãn 以dĩ 一Nhất 乘Thừa 而nhi 為vi 度độ 脫thoát 中trung 間gian 所sở 說thuyết 不bất 無vô 圓viên 隔cách 其kỳ 實thật 一nhất 法pháp 隨tùy 機cơ 故cố 開khai 是thị 知tri 機cơ 鈍độn 則tắc 教giáo 淺thiển 故cố 空không 有hữu 不bất 均quân 或hoặc 不bất 談đàm 一nhất 體thể 或hoặc 三tam 學học 別biệt 蹤tung 或hoặc 三tam 聚tụ 不bất 具cụ 或hoặc 三Tam 身Thân 別biệt 立lập 機cơ 勝thắng 則tắc 教giáo 圓viên 故cố 真chân 俗tục 不bất 二nhị 顯hiển 談đàm 一nhất 體thể 圓viên 脩tu 三tam 學học 圓viên 具cụ 三tam 聚tụ 圓viên 顯hiển 三Tam 身Thân 離ly 合hợp 待đãi 時thời 於ư 茲tư 可khả 見kiến 比tỉ 今kim 文văn 義nghĩa 圓viên 別biệt 可khả 知tri 異dị 前tiền 摩ma 竭kiệt 故cố 標tiêu 祇kỳ 園viên 具cụ 云vân 祇Kỳ 樹Thụ 給Cấp 孤Cô 獨Độc 園Viên 。 祇kỳ 即tức 祇kỳ 駄đà 此thử 云vân 戰chiến 勝thắng 事sự 如như 常thường 引dẫn 即tức 釋Thích 迦Ca 最tối 初sơ 施thí 漸tiệm 教giáo 處xứ 被bị 機cơ 設thiết 化hóa 故cố 云vân 開khai 政chánh 對đối 彼bỉ 上thượng 器khí 故cố 標tiêu 下hạ 乘thừa 對đối 彼bỉ 華hoa 嚴nghiêm 故cố 云vân 後hậu 席tịch 席tịch 猶do 會hội 也dã 後hậu 二nhị 句cú 結kết 顯hiển 總tổng 引dẫn 諸chư 教giáo 無vô 非phi 待đãi 時thời 故cố 云vân 眾chúng 說thuyết 備bị 之chi 等đẳng 。

故cố 先tiên 顯hiển 由do 緣duyên 後hậu 明minh 性tánh 相tướng 欲dục 明minh 性tánh 體thể 因nhân 言ngôn 致trí 理lý 不bất 是thị 餝sức 非phi 終chung 歸quy 顯hiển 實thật 將tương 使sử 通thông 明minh 性tánh 體thể 解giải 若nhược 心tâm 燈đăng 後hậu 被bị 以dĩ 文văn 筌thuyên 登đăng 岸ngạn 捨xả 筏phiệt 可khả 也dã 。

顯hiển 文văn 意ý 中trung 初sơ 二nhị 句cú 躡niếp 前tiền 生sanh 起khởi 欲dục 下hạ 正chánh 示thị 文văn 意ý 初sơ 敘tự 在tại 迷mê 理lý 須tu 言ngôn 顯hiển 如như 前tiền 所sở 敘tự 意ý 在tại 明minh 心tâm 恐khủng 謂vị 飾sức 詞từ 故cố 此thử 遮già 謗báng 將tương 下hạ 次thứ 明minh 悟ngộ 後hậu 方phương 可khả 遣khiển 言ngôn 故cố 云vân 後hậu 被bị 文văn 筌thuyên 等đẳng 通thông 明minh 是thị 悟ngộ 解giải 即tức 悟ngộ 相tương/tướng 心tâm 燈đăng 是thị 喻dụ 疑nghi 是thị 世thế 傳truyền 無vô 盡tận 燈đăng 也dã 周chu 圍vi 以dĩ 鏡kính 十thập 界giới 圜viên 遶nhiễu 中trung 安an 一nhất 燈đăng 表biểu 乎hồ 一nhất 心tâm 故cố 號hiệu 心tâm 燈đăng 鏡kính 光quang 交giao 徹triệt 燈đăng 像tượng 互hỗ 映ánh 比tỉ 夫phu 悟ngộ 性tánh 體thể 用dụng 昭chiêu 然nhiên 登đăng 岸ngạn 捨xả 筏phiệt 法pháp 喻dụ 可khả 曉hiểu 兩lưỡng 言ngôn 性tánh 體thể 皆giai 目mục 心tâm 源nguyên 問vấn 性tánh 相tướng 之chi 旨chỉ 可khả 得đắc 聞văn 乎hồ 。 答đáp 性tánh 相tướng 名danh 通thông 古cổ 多đa 異dị 說thuyết 今kim 詳tường 文văn 旨chỉ 前tiền 後hậu 兩lưỡng 科khoa 皆giai 明minh 性tánh 相tướng 約ước 前tiền 科khoa 明minh 無vô 染nhiễm 心tâm 體thể 謂vị 之chi 性tánh 隨tùy 緣duyên 成thành 識thức 謂vị 之chi 相tướng 故cố 文văn 云vân 無vô 始thỉ 心tâm 體thể 性tánh 淨tịnh 如như 空không (# 性tánh 也dã )# 妄vọng 想tưởng 客khách 塵trần 封phong 迷mê 隨tùy 染nhiễm (# 相tương/tướng 也dã )# 據cứ 下hạ 科khoa 明minh 心tâm 性tánh 本bổn 淨tịnh 謂vị 之chi 性tánh 義nghĩa 分phần/phân 三tam 用dụng 謂vị 之chi 相tướng 故cố 下hạ 三Tam 寶Bảo 皆giai 言ngôn 性tánh 淨tịnh 是thị 也dã 論luận 性tánh 則tắc 前tiền 後hậu 皆giai 同đồng (# 同đồng 心tâm 體thể 故cố )# 語ngữ 相tương/tướng 則tắc 假giả 實thật 分phần/phân 異dị (# 唯duy 識thức 假giả 相tương 隨tùy 緣duyên 似tự 有hữu 三Tam 寶Bảo 德đức 相tương/tướng 如như 實thật 不bất 空không )# 文văn 指chỉ 後hậu 明minh 正chánh 存tồn 次thứ 解giải 問vấn 性tánh 相tướng 既ký 明minh 識thức 性tánh 義nghĩa 別biệt 今kim 論luận 三Tam 寶Bảo 為vi 約ước 性tánh 具cụ 為vi 約ước 識thức 具cụ 答đáp 識thức 相tương/tướng 真chân 性tánh 體thể 用dụng 不bất 二nhị 真chân 俗tục 圓viên 具cụ 何hà 得đắc 偏thiên 言ngôn 。

言ngôn 一nhất 體thể 三Tam 寶Bảo 者giả 。

釋thích 三Tam 寶Bảo 標tiêu 中trung 一nhất 體thể 之chi 名danh 兩lưỡng 番phiên 標tiêu 者giả 前tiền 明minh 一nhất 體thể 但đãn 顯hiển 由do 緣duyên 未vị 分phần/phân 三tam 相tương/tướng 今kim 明minh 性tánh 相tướng 正chánh 示thị 三Tam 寶Bảo 故cố 得đắc 重trọng/trùng 標tiêu 義nghĩa 如như 上thượng 釋thích 。

行hành 者giả 既ký 知tri 心tâm 性tánh 本bổn 淨tịnh 悟ngộ 解giải 無vô 邪tà 名danh 為vi 正chánh 覺giác 覺giác 即tức 佛Phật 也dã 性tánh 淨tịnh 無vô 染nhiễm 法pháp 也dã 性tánh 淨tịnh 無vô 壅ủng 僧Tăng 也dã 今kim 覺giác 於ư 本bổn 名danh 始thỉ 覺giác 也dã 本bổn 實thật 體thể 淨tịnh 名danh 先tiên 覺giác 也dã 。

釋thích 中trung 初sơ 科khoa 初sơ 正chánh 明minh 三tam 相tương/tướng 今kim 下hạ 重trọng/trùng 示thị 覺giác 義nghĩa 初sơ 中trung 三tam 皆giai 言ngôn 性tánh 性tánh 即tức 心tâm 體thể 一nhất 體thể 義nghĩa 故cố 知tri 覺giác 二nhị 字tự 是thị 性tánh 家gia 之chi 德đức 為vi 佛Phật 寶bảo 之chi 用dụng 覺giác 為vi 能năng 照chiếu 性tánh 為vi 所sở 照chiếu 覺giác 性tánh 不bất 二nhị 故cố 名danh 佛Phật 寶bảo 般Bát 若Nhã 德đức 也dã 即tức 體thể 之chi 用dụng 性tánh 自tự 神thần 解giải (# 若nhược 準chuẩn 相tương/tướng 宗tông 說thuyết 真Chân 如Như 無vô 知tri 無vô 覺giác 。 宗tông 旨chỉ 可khả 知tri 也dã )# 戒giới 本bổn 疏sớ/sơ 云vân 故cố 照chiếu 理lý 邊biên 即tức 為vi 覺giác 義nghĩa 住trụ 法pháp 圖đồ 讚tán 云vân 照chiếu 無vô 不bất 周chu 照chiếu 周chu 等đẳng 覺giác 謂vị 之chi 佛Phật 寶bảo 性tánh 淨tịnh 無vô 染nhiễm 者giả 不bất 變biến 義nghĩa 故cố 雖tuy 曰viết 隨tùy 緣duyên 性tánh 常thường 清thanh 淨tịnh 。 具cụ 斯tư 德đức 故cố 名danh 為vi 法Pháp 寶bảo 。 法Pháp 身thân 德đức 也dã 戒giới 本bổn 疏sớ/sơ 云vân 體thể 離ly 名danh 言ngôn 即tức 是thị 法pháp 義nghĩa 住trụ 法pháp 圖đồ 讚tán 云vân 體thể 無vô 非phi 法pháp 謂vị 之chi 法Pháp 寶bảo 性tánh 淨tịnh 無vô 壅ủng 者giả 壅ủng 即tức 礙ngại 義nghĩa 以dĩ 此thử 淨tịnh 心tâm 本bổn 具cụ 河hà 沙sa 功công 德đức 由do 迷mê 致trí 染nhiễm 相tướng 似tự 乖quai 真chân 而nhi 此thử 至chí 德đức 與dữ 性tánh 常thường 和hòa 不bất 為vị 煩phiền 惱não 。 之chi 所sở 壅ủng 礙ngại 故cố 名danh 僧Tăng 寶bảo 解giải 脫thoát 德đức 也dã 戒giới 本bổn 疏sớ/sơ 云vân 至chí 理lý 無vô 滯trệ 和hòa 合hợp 僧Tăng 義nghĩa 住trụ 法pháp 圖đồ 讚tán 云vân 至chí 德đức 常thường 和hòa 謂vị 之chi 僧Tăng 寶bảo 是thị 則tắc 於ư 一nhất 性tánh 中trung 分phân 別biệt 三tam 相tương/tướng 性tánh 相tướng 之chi 義nghĩa 顯hiển 矣hĩ 相tương/tướng 雖tuy 分phần/phân 三tam 性tánh 常thường 自tự 一nhất 性tánh 雖tuy 是thị 一nhất 相tương/tướng 常thường 自tự 三tam 三tam 無vô 別biệt 三tam 即tức 一nhất 為vi 三tam 一nhất 非phi 自tự 一nhất 即tức 三tam 為vi 一nhất 三tam 一nhất 不bất 二nhị 性tánh 相tướng 圓viên 融dung 舉cử 一nhất 即tức 三tam 全toàn 三tam 是thị 一nhất 學học 者giả 臨lâm 文văn 宜nghi 知tri 此thử 意ý 。 次thứ 中trung 初sơ 了liễu 本bổn 性tánh 故cố 名danh 始thỉ 覺giác 即tức 釋thích 上thượng 文văn 知tri 覺giác 解giải 悟ngộ 性tánh 本bổn 自tự 覺giác 故cố 名danh 先tiên 覺giác 即tức 釋thích 上thượng 文văn 心tâm 性tánh 本bổn 淨tịnh 先tiên 覺giác 即tức 本bổn 覺giác 也dã 若nhược 但đãn 從tùng 迷mê 一nhất 體thể 性tánh 具cụ 唯duy 有hữu 本bổn 覺giác 今kim 約ước 脩tu 顯hiển 解giải 心tâm 初sơ 發phát 即tức 名danh 始thỉ 覺giác 也dã 始thỉ 覺giác 即tức 本bổn 廣quảng 如như 起khởi 信tín 問vấn 一nhất 體thể 在tại 迷mê 今kim 明minh 悟ngộ 者giả 答đáp 悟ngộ 有hữu 二nhị 義nghĩa 一nhất 者giả 解giải 悟ngộ 二nhị 者giả 證chứng 悟ngộ 解giải 悟ngộ 即tức 從tùng 迷mê 忽hốt 覺giác 頓đốn 知tri 己kỷ 性tánh 即tức 是thị 法Pháp 身thân 。 證chứng 悟ngộ 則tắc 從tùng 凡phàm 至chí 聖thánh 證chứng 真chân 斷đoạn 惑hoặc 必tất 假giả 漸tiệm 脩tu 圭# 峰phong 覺giác 鈔sao 廣quảng 明minh 此thử 義nghĩa 須tu 者giả 看khán 之chi 今kim 一nhất 體thể 言ngôn 悟ngộ 即tức 是thị 解giải 悟ngộ 欲dục 顯hiển 理lý 體thể 還hoàn 依y 漸tiệm 脩tu 故cố 下hạ 文văn 云vân 如như 是thị 斂liểm 念niệm 會hội 必tất 精tinh 勤cần 積tích 熏huân 不bất 已dĩ 自tự 然nhiên 清thanh 淨tịnh 。 即tức 其kỳ 證chứng 也dã 。

如như 此thử 安an 心tâm 如như 此thử 練luyện 身thân 俯phủ 仰ngưỡng 周chu 循tuần 無vô 念niệm 不bất 剋khắc 俗tục 云vân 惟duy 狂cuồng 克khắc 念niệm 作tác 聖thánh 惟duy 聖thánh 罔võng 念niệm 作tác 狂cuồng 沈trầm 彼bỉ 俗tục 士sĩ 尚thượng 此thử 放phóng 言ngôn 豈khởi 惟duy 出xuất 道đạo 翻phiên 無vô 此thử 致trí 都đô 不bất 可khả 也dã 。

次thứ 科khoa 初sơ 正chánh 勸khuyến 如như 此thử 二nhị 字tự 指chỉ 上thượng 法pháp 也dã 安an 心tâm 謂vị 冥minh 會hội 性tánh 理lý 練luyện 身thân 謂vị 不bất 廢phế 事sự 脩tu 周chu 循tuần 謂vị 不bất 斷đoạn 絕tuyệt 也dã 。 無vô 念niệm 不bất 剋khắc 者giả 謂vị 若nhược 無vô 正chánh 念niệm 不bất 能năng 克khắc 證chứng 觀quán 茲tư 嚴nghiêm 誡giới 志chí 在tại 勸khuyến 思tư 次thứ 引dẫn 俗tục 書thư 以dĩ 彰chương 攝nhiếp 念niệm 文văn 出xuất 尚thượng 書thư 彼bỉ 下hạ 以dĩ 俗tục 勵lệ 釋thích 放phóng 言ngôn 謂vị 放phóng 猥ổi 之chi 言ngôn 也dã 。

問vấn 曰viết 卿khanh 發phát 斯tư 言ngôn 欲dục 何hà 標tiêu 據cứ 念niệm 念niệm 總tổng 是thị 識thức 心tâm 言ngôn 言ngôn 都đô 非phi 智trí 略lược 如như 何hà 依y 準chuẩn 得đắc 一nhất 舉cử 而nhi 騰đằng 九cửu 萬vạn 耶da 。

問vấn 答đáp 中trung 初sơ 問vấn 因nhân 前tiền 一nhất 體thể 但đãn 說thuyết 識thức 心tâm 不bất 談đàm 理lý 智trí 教giáo 似tự 不bất 圓viên 心tâm 性tánh 本bổn 淨tịnh 即tức 名danh 為vi 佛Phật 教giáo 似tự 太thái 頓đốn 不bất 圓viên 之chi 教giáo 欲dục 冀ký 頓đốn 超siêu 恐khủng 無vô 是thị 理lý 故cố 問vấn 顯hiển 之chi 初sơ 二nhị 句cú 誥# 其kỳ 所sở 出xuất 念niệm 下hạ 二nhị 句cú 責trách 其kỳ 理lý 乖quai 識thức 心tâm 即tức 是thị 一nhất 體thể 非phi 智trí 略lược 者giả 謂vị 不bất 說thuyết 聖thánh 智trí 方phương 略lược 也dã 如như 下hạ 言ngôn 其kỳ 難nạn 信tín 一nhất 舉cử 九cửu 萬vạn 事sự 出xuất 莊trang 子tử 比tỉ 其kỳ 頓đốn 超siêu 。

答đáp 曰viết 夫phu 以dĩ 聖thánh 道Đạo 遠viễn 而nhi 難nạn/nan 希hy 淨tịnh 心tâm 近cận 而nhi 易dị 惑hoặc 為vi 山sơn 基cơ 於ư 一nhất 簣quỹ 為vi 佛Phật 起khởi 於ư 初sơ 念niệm 故cố 萬vạn 里lý 之chi 剋khắc 離ly 初sơ 步bộ 而nhi 不bất 登đăng 三tam 劫kiếp 之chi 功công 非phi 始thỉ 心tâm 而nhi 罔võng 就tựu 是thị 知tri 行hành 人nhân 發phát 足túc 常thường 步bộ 此thử 心tâm 開khai 示thị 不bất 由do 外ngoại 來lai 悟ngộ 入nhập 誠thành 因nhân 內nội 起khởi 迷mê 時thời 謂vị 禮lễ 外ngoại 境cảnh 悟ngộ 已dĩ 還hoàn 禮lễ 自tự 心tâm 故cố 經Kinh 云vân 心tâm 想tưởng 佛Phật 時thời 。 是thị 心tâm 是thị 佛Phật 。

答đáp 中trung 初sơ 科khoa 亦diệc 二nhị 意ý 初sơ 據cứ 始thỉ 心tâm 宜nghi 觀quán 答đáp 初sơ 二nhị 句cú 正chánh 答đáp 初sơ 句cú 言ngôn 佛Phật 法Pháp 太thái 高cao 初sơ 心tâm 非phi 分phần/phân 次thứ 句cú 謂vị 心tâm 法pháp 至chí 近cận 晚vãn 學học 宜nghi 觀quán 心tâm 性tánh 本bổn 淨tịnh 即tức 是thị 淨tịnh 心tâm 終chung 日nhật 共cộng 行hành 寧ninh 非phi 至chí 近cận 瞥miết 爾nhĩ 起khởi 妄vọng 即tức 墮đọa 凡phàm 夫phu 剎sát 那na 不bất 生sanh 便tiện 成thành 正chánh 覺giác 。 文văn 言ngôn 易dị 惑hoặc 且thả 據cứ 隨tùy 迷mê 義nghĩa 準chuẩn 接tiếp 凡phàm 意ý 彰chương 易dị 悟ngộ 故cố 令linh 發phát 足túc 常thường 步bộ 此thử 心tâm 為vi 下hạ 六lục 句cú 喻dụ 顯hiển 文văn 分phần/phân 兩lưỡng 對đối 初sơ 二nhị 句cú 為vi 一nhất 對đối 上thượng 句cú 假giả 事sự 立lập 例lệ 文văn 出xuất 論luận 語ngữ 下hạ 句cú 合hợp 法pháp 顯hiển 理lý 為vi 山sơn 比tỉ 佛Phật 智trí 一nhất 簣quỹ 比tỉ 識thức 心tâm 後hậu 四tứ 句cú 為vi 一nhất 對đối 上thượng 二nhị 句cú 以dĩ 遠viễn 途đồ 而nhi 推thôi 發phát 足túc 下hạ 二nhị 句cú 舉cử 大đại 劫kiếp 而nhi 究cứu 始thỉ 心tâm 萬vạn 里lý 比tỉ 於ư 大đại 劫kiếp 初sơ 步bộ 比tỉ 於ư 始thỉ 心tâm 是thị 下hạ 二nhị 句cú 結kết 顯hiển 既ký 近cận 且thả 易dị 發phát 足túc 宜nghi 脩tu 開khai 下hạ 次thứ 引dẫn 二nhị 經kinh 開khai 示thị 圓viên 理lý 初sơ 約ước 法pháp 華hoa 開khai 佛Phật 智trí 見kiến 由do 法pháp 華hoa 已dĩ 前tiền 諸chư 三tam 乘thừa 輩bối 迷mê 佛Phật 非phi 心tâm 故cố 於ư 佛Phật 道Đạo 自tự 甘cam 絕tuyệt 分phần/phân 執chấp 心tâm 生sanh 滅diệt 故cố 息tức 心tâm 趣thú 寂tịch 自tự 求cầu 涅Niết 槃Bàn 。 是thị 故cố 此thử 經Kinh 。 開khai 方phương 便tiện 門môn 。 示thị 真chân 實thật 相tướng 。 則tắc 三tam 乘thừa 五ngũ 性tánh 同đồng 入nhập 佛Phật 乘thừa 現hiện 前tiền 一nhất 心tâm 即tức 是thị 如Như 來Lai 。 無vô 量lượng 知tri 見kiến 。 如như 付phó 宅trạch 寶bảo 如như 示thị 衣y 珠châu 故cố 曰viết 不bất 由do 外ngoại 來lai 等đẳng 次thứ 用dụng 觀quán 經kinh 觀quán 心tâm 即tức 佛Phật 上thượng 二nhị 句cú 義nghĩa 立lập 故cố 下hạ 正chánh 引dẫn 彼bỉ 十thập 六lục 行hành 皆giai 明minh 事sự 觀quán 多đa 被bị 鈍độn 機cơ 然nhiên 上thượng 士sĩ 圓viên 觀quán 本bổn 無vô 彼bỉ 此thử 不bất 開khai 圓viên 解giải 恐khủng 隔cách 自tự 他tha 故cố 以dĩ 圓viên 音âm 演diễn 茲tư 玅# 觀quán 彼bỉ 經kinh 具cụ 云vân 諸chư 佛Phật 如Như 來Lai 。 是thị 法Pháp 界Giới 身thân 。 入nhập 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 心tâm 想tưởng 中trung 是thị 故cố 汝nhữ 等đẳng 。 心tâm 想tưởng 佛Phật 時thời 。 是thị 心tâm 是thị 佛Phật 。 等đẳng 以dĩ 此thử 文văn 證chứng 則tắc 知tri 剎sát 那na 想tưởng 念niệm 是thị 佛Phật 無vô 疑nghi 豈khởi 待đãi 高cao 談đàm 理lý 智trí 而nhi 獨độc 稱xưng 圓viên 玅# 乎hồ 問vấn 心tâm 想tưởng 是thị 佛Phật 何hà 佛Phật 何hà 心tâm 耶da 若nhược 是thị 真chân 心tâm 彼bỉ 言ngôn 心tâm 想tưởng 若nhược 是thị 己kỷ 佛Phật 彼bỉ 觀quán 彌di 陀đà 若nhược 順thuận 想tưởng 心tâm 現hiện 他tha 法pháp 體thể 則tắc 自tự 他tha 宛uyển 然nhiên 安an 引dẫn 彼bỉ 文văn 以dĩ 證chứng 圓viên 義nghĩa 。

如như 是thị 斂liểm 念niệm 會hội 必tất 精tinh 勤cần 積tích 熏huân 不bất 已dĩ 自tự 然nhiên 清thanh 淨tịnh 。 忘vong 此thử 外ngoại 求cầu 甫phủ 當đương 行hành 道Đạo 徒đồ 役dịch 身thân 心tâm 終chung 為vi 世thế 福phước 故cố 身thân 子tử 不bất 思tư 經kinh 劫kiếp 而nhi 居cư 退thoái 忘vong 難Nan 陀Đà 整chỉnh 慮lự 終chung 朝triêu 而nhi 拔bạt 其kỳ 神thần 。

次thứ 科khoa 初sơ 四tứ 句cú 勸khuyến 脩tu 初sơ 句cú 脩tu 定định 慧tuệ 次thứ 句cú 起khởi 精tinh 進tấn 三tam 句cú 歷lịch 長trường 時thời 四tứ 句cú 證chứng 聖thánh 果Quả 忘vong 下hạ 四tứ 句cú 誡giới 斥xích 妄vọng 情tình 忘vong 猶do 捨xả 也dã 甫phủ 謂vị 我ngã 也dã 意ý 謂vị 捨xả 此thử 心tâm 觀quán 別biệt 求cầu 行hành 相tương/tướng 自tự 言ngôn 我ngã 當đương 行hành 道Đạo 既ký 乖quai 正chánh 行hạnh 故cố 徒đồ 役dịch 身thân 心tâm 事sự 理lý 不bất 融dung 故cố 歸quy 世thế 福phước 故cố 下hạ 引dẫn 事sự 重trọng/trùng 誡giới 身thân 子tử 即tức 舍Xá 利Lợi 弗Phất 言ngôn 。 不bất 思tư 者giả 智trí 論luận 云vân 舍Xá 利Lợi 弗Phất 六lục 十thập 劫kiếp 脩tu 菩Bồ 薩Tát 行hành 欲dục 度độ 布bố 施thí 河hà 而nhi 有hữu 乞khất 人nhân 求cầu 乞khất 其kỳ 眼nhãn 舍Xá 利Lợi 弗Phất 言ngôn 。 此thử 無vô 所sở 任nhậm 何hà 以dĩ 索sách 之chi 若nhược 須tu 我ngã 身thân 及cập 財tài 物vật 者giả 當đương 以dĩ 相tương 與dữ 。 答đáp 言ngôn 不bất 須tu 汝nhữ 身thân 。 及cập 以dĩ 財tài 物vật 。 唯duy 欲dục 得đắc 眼nhãn 若nhược 汝nhữ 實thật 行hạnh 檀đàn 者giả 以dĩ 眼nhãn 見kiến 與dữ 舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 出xuất 一nhất 眼nhãn 與dữ 之chi 乞khất 者giả 得đắc 眼nhãn 於ư 含hàm 利lợi 弗phất 前tiền 嗅khứu 之chi 嫌hiềm 臭xú 唾thóa 而nhi 投đầu 地địa 便tiện 以dĩ 脚cước 踏đạp 舍Xá 利Lợi 弗Phất 思tư 惟duy 言ngôn 如như 此thử 弊tệ 人nhân 難nan 可khả 度độ 也dã 。 眼nhãn 實thật 無vô 用dụng 而nhi 強cường/cưỡng 索sách 之chi 既ký 得đắc 脚cước 踏đạp 可khả 惡ác 之chi 甚thậm 如như 此thử 人nhân 輩bối 不bất 可khả 度độ 也dã 不bất 如như 自tự 度độ 早tảo 脫thoát 生sanh 死tử 思tư 惟duy 是thị 已dĩ 。 於ư 菩Bồ 薩Tát 道Đạo 。 退thoái 向hướng 小Tiểu 乘Thừa 難Nan 陀Đà 整chỉnh 慮lự 者giả 賢hiền 愚ngu 經Kinh 云vân 佛Phật 在tại 舍Xá 衛Vệ 。 有hữu 女nữ 名danh 難Nan 陀Đà 乞khất 丐cái 自tự 活hoạt 見kiến 諸chư 國quốc 王vương 人nhân 民dân 。 供cúng 養dường 佛Phật 僧Tăng 心tâm 自tự 思tư 惟duy 。 我ngã 之chi 宿túc 罪tội 生sanh 處xứ 貧bần 賤tiện 雖tuy 遇ngộ 福phước 田điền 無vô 有hữu 種chủng 子tử 。 便tiện 行hành 乞khất 丐cái 以dĩ 作tác 微vi 供cung 唯duy 得đắc 一nhất 錢tiền 持trì 詣nghệ 油du 家gia 具cụ 語ngữ 所sở 懷hoài 油du 主chủ 憐lân 愍mẫn 增tăng 倍bội 與dữ 油du 得đắc 以dĩ 歡hoan 喜hỷ 足túc 作tác 一nhất 燈đăng 奉phụng 上thượng 世Thế 尊Tôn 。 自tự 立lập 誓thệ 願nguyện 我ngã 今kim 貧bần 窮cùng 。 用dụng 是thị 小tiểu 燈đăng 供cúng 養dường 於ư 佛Phật 。 以dĩ 此thử 功công 德đức 。 令linh 我ngã 來lai 世thế 。 得đắc 智trí 慧tuệ 燈đăng 除trừ 滅diệt 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 垢cấu 暗ám 作tác 是thị 語ngữ 已dĩ 。 禮lễ 佛Phật 而nhi 去khứ 。 乃nãi 至chí 竟cánh 夜dạ 諸chư 燈đăng 盡tận 滅diệt 唯duy 此thử 獨độc 然nhiên 爾nhĩ 時thời 目Mục 連Liên 。 次thứ 當đương 直trực 日nhật 欲dục 取thủ 滅diệt 之chi 即tức 舉cử 手thủ 扇thiên/phiến 復phục 以dĩ 衣y 扇thiên/phiến 燈đăng 明minh 不bất 損tổn 佛Phật 語ngữ 目Mục 連Liên 今kim 此thử 燈đăng 者giả 非phi 汝nhữ 聲Thanh 聞Văn 之chi 所sở 傾khuynh 動động 。 正chánh 使sử 四tứ 大đại 海hải 水thủy 。 以dĩ 用dụng 灌quán 之chi 毗tỳ 嵐lam 風phong 吹xuy 之chi 亦diệc 不bất 能năng 滅diệt 。 此thử 是thị 發phát 大đại 心tâm 人nhân 之chi 所sở 布bố 施thí 佛Phật 說thuyết 是thị 已dĩ 。 難Nan 陀Đà 復phục 來lai 頭đầu 面diện 作tác 禮lễ 。 佛Phật 即tức 授thọ 記ký 。 於ư 未vị 來lai 世thế 。 過quá 二nhị 阿a 僧tăng 祇kỳ 劫kiếp 。 當đương 得đắc 作tác 佛Phật 。 號hiệu 曰viết 燈đăng 光quang 是thị 知tri 身thân 子tử 失thất 在tại 於ư 不bất 思tư 難Nan 陀Đà 得đắc 在tại 於ư 專chuyên 慮lự 也dã 。

上thượng 明minh 一nhất 體thể 三Tam 寶Bảo 也dã 。

二nhị 明minh 緣duyên 理lý 三Tam 寶Bảo 者giả 。

二nhị 理lý 體thể 標tiêu 云vân 緣duyên 理lý 者giả 緣duyên 屬thuộc 脩tu 門môn 必tất 依y 三tam 學học 以dĩ 為vi 能năng 顯hiển 理lý 是thị 性tánh 門môn 正chánh 約ước 一nhất 心tâm 以dĩ 為vi 所sở 顯hiển 義nghĩa 通thông 染nhiễm 淨tịnh 染nhiễm 如như 血huyết 乳nhũ 屬thuộc 前tiền 一nhất 體thể 今kim 依y 三tam 學học 稱xưng 緣duyên 脩tu 顯hiển 垢cấu 盡tận 心tâm 淨tịnh 喻dụ 若nhược 醍đề 醐hồ 脩tu 性tánh 雙song 標tiêu 故cố 云vân 緣duyên 理lý 即tức 此thử 文văn 云vân 今kim 以dĩ 三tam 學học 克khắc 剪tiễn 纏triền 結kết 惑hoặc 業nghiệp 既ký 傾khuynh 心tâm 性tánh 光quang 顯hiển 等đẳng 可khả 為vi 良lương 證chứng 問vấn 戒giới 疏sớ/sơ 四tứ 種chủng 理lý 體thể 居cư 先tiên 今kim 此thử 儀nghi 文văn 一nhất 體thể 冠quan 首thủ 者giả 答đáp 疏sớ/sơ 求cầu 加gia 護hộ 理lý 體thể 功công 強cường/cưỡng 故cố 在tại 初sơ 一nhất 體thể 在tại 迷mê 不bất 彰chương 勝thắng 用dụng 故cố 居cư 後hậu 今kim 約ước 脩tu 顯hiển 從tùng 凡phàm 至chí 聖thánh 故cố 一nhất 體thể 居cư 初sơ 以dĩ 障chướng 盡tận 覺giác 圓viên 便tiện 歸quy 理lý 體thể 從tùng 體thể 起khởi 用dụng 故cố 有hữu 化hóa 相tương/tướng 化hóa 相tương/tướng 滅diệt 度độ 故cố 有hữu 住trụ 持trì 生sanh 起khởi 相tương/tướng 因nhân 故cố 茲tư 行hành 布bố 問vấn 泛phiếm 言ngôn 理lý 有hữu 大đại 小tiểu 之chi 殊thù 身thân 分phần/phân 事sự 理lý 之chi 別biệt 今kim 如như 何hà 分phần/phân 答đáp 法Pháp 身thân 性tánh 具cụ 曰viết 理lý 五ngũ 分phần/phân 脩tu 成thành 曰viết 事sự 若nhược 據cứ 小tiểu 教giáo 唯duy 說thuyết 脩tu 成thành 不bất 妨phương 當đương 教giáo 自tự 稱xưng 理lý 寶bảo (# 戒giới 資tư 別biệt 脫thoát 定định 慧tuệ 觀quán 若nhược 緣duyên 脩tu 生sanh 滅diệt 斷đoạn 見kiến 思tư 為vi 解giải 脫thoát 無vô 生sanh 等đẳng 智trí 為vi 知tri 見kiến 空không 無vô 我ngã 理lý 為vi 法Pháp 身thân 佛Phật 性tánh 論luận 云vân 小Tiểu 乘Thừa 無vô 性tánh 德đức 佛Phật 性tánh 唯duy 有hữu 脩tu 德đức 等đẳng )# 若nhược 約ước 大Đại 乘Thừa 脩tu 性tánh 雙song 具cụ (# 戒giới 稟bẩm 三tam 聚tụ 定định 慧tuệ 圓viên 脩tu 但đãn 觀quán 一nhất 識thức 斷đoạn 二nhị 障chướng 為vi 解giải 脫thoát 一nhất 切thiết 。 智trí 為vi 智trí 見kiến 顯hiển 本bổn 性tánh 為vi 法Pháp 身thân )# 若nhược 爾nhĩ 儀nghi 文văn 戒giới 疏sớ/sơ 大đại 小tiểu 如như 何hà 答đáp 戒giới 疏sớ/sơ 據cứ 教giáo 局cục 小tiểu 約ước 義nghĩa 則tắc 通thông (# 義nghĩa 有hữu 分phần/phân 通thông 祖tổ 意ý 自tự 別biệt 故cố 疏sớ/sơ 談đàm 理lý 體thể 亦diệc 說thuyết 心tâm 源nguyên 也dã )# 此thử 文văn 直trực 約ước 大Đại 乘Thừa 顯hiển 談đàm 心tâm 本bổn 。

理lý 謂vị 至chí 理lý 天thiên 真chân 常thường 住trụ 還hoàn 是thị 心tâm 體thể 且thả 從tùng 染nhiễm 說thuyết 無vô 始thỉ 有hữu 終chung 但đãn 為vi 惑hoặc 網võng 不bất 能năng 出xuất 障chướng 今kim 以dĩ 三tam 學học 剋khắc 剪tiễn 纏triền 結kết 惑hoặc 業nghiệp 既ký 傾khuynh 心tâm 性tánh 光quang 顯hiển 始thỉ 終chung 性tánh 淨tịnh 。 無vô 始thỉ 無vô 終chung 。

釋thích 中trung 明minh 佛Phật 寶bảo 體thể 相tướng 初sơ 科khoa 初sơ 約ước 性tánh 具cụ 以dĩ 釋thích 理lý 字tự 又hựu 二nhị 初sơ 三tam 句cú 明minh 理lý 體thể 本bổn 淨tịnh 初sơ 句cú 標tiêu 簡giản 次thứ 句cú 釋thích 義nghĩa 下hạ 句cú 決quyết 顯hiển 若nhược 約ước 字tự 書thư 理lý 字tự 訓huấn 正chánh 訓huấn 治trị 今kim 從tùng 釋thích 教giáo 克khắc 體thể 以dĩ 論luận 仍nhưng 簡giản 偏thiên 真chân 故cố 云vân 至chí 理lý 至chí 即tức 是thị 極cực 諸chư 法pháp 源nguyên 底để 故cố 理lý 即tức 心tâm 體thể 天thiên 真chân 常thường 住trụ 故cố 不bất 垢cấu 不bất 淨tịnh 。 謂vị 之chi 天thiên 真chân 不bất 生sanh 不bất 滅diệt 。 謂vị 之chi 常thường 住trụ 復phục 遮già 偏thiên 執chấp 謂vị 一nhất 體thể 外ngoại 別biệt 有hữu 理lý 體thể 以dĩ 為vi 法Pháp 身thân 故cố 即tức 決quyết 云vân 還hoàn 是thị 心tâm 體thể 且thả 下hạ 次thứ 四tứ 句cú 示thị 因nhân 妄vọng 致trí 迷mê 從tùng 染nhiễm 說thuyết 者giả 真chân 妄vọng 和hòa 合hợp 如như 血huyết 乳nhũ 故cố 然nhiên 真chân 妄vọng 二nhị 法pháp 本bổn 同đồng 一nhất 源nguyên 起khởi 無vô 端đoan 由do 皆giai 云vân 無vô 始thỉ 問vấn 從tùng 真chân 可khả 爾nhĩ 今kim 云vân 從tùng 染nhiễm 無vô 明minh 為vi 初sơ 安an 云vân 無vô 始thỉ 答đáp 準chuẩn 起khởi 信tín 疏sớ/sơ 云vân 更cánh 無vô 染nhiễm 法pháp 始thỉ 於ư 無vô 明minh 故cố 云vân 無vô 始thỉ 此thử 是thị 染nhiễm 法pháp 最tối 初sơ 生sanh 相tương/tướng 唯duy 佛Phật 能năng 知tri 。 餘dư 安an 究cứu 始thỉ 用dụng 觀quán 治trị 妄vọng 妄vọng 法pháp 可khả 盡tận 故cố 曰viết 有hữu 終chung 今kim 下hạ 次thứ 明minh 脩tu 顯hiển 以dĩ 釋thích 緣duyên 字tự 又hựu 二nhị 初sơ 二nhị 句cú 正chánh 示thị 三tam 學học 即tức 能năng 顯hiển 之chi 緣duyên 纏triền 結kết 乃nãi 所sở 治trị 之chi 障chướng 惑hoặc 下hạ 四tứ 句cú 顯hiển 德đức 始thỉ 終chung 性tánh 淨tịnh 者giả 準chuẩn 義nghĩa 即tức 是thị 二nhị 種chủng 法Pháp 身thân 約ước 自tự 性tánh 身thân 因nhân 中trung 無vô 染nhiễm 即tức 是thị 始thỉ 淨tịnh 果quả 上thượng 無vô 垢cấu 即tức 是thị 終chung 淨tịnh 約ước 五ngũ 分phân 身thân 障chướng 盡tận 始thỉ 覺giác 即tức 是thị 始thỉ 淨tịnh 悟ngộ 後hậu 無vô 迷mê 即tức 是thị 終chung 淨tịnh 若nhược 從tùng 五ngũ 分phần/phân 則tắc 有hữu 始thỉ 無vô 終chung 。 今kim 約ước 自tự 性tánh 故cố 無vô 始thỉ 無vô 終chung 。 起khởi 信tín 論luận 云vân 染nhiễm 法pháp 從tùng 無vô 始thỉ 以dĩ 來lai 。 熏huân 習tập 不bất 斷đoạn 乃nãi 至chí 得đắc 佛Phật 。 後hậu 則tắc 有hữu 斷đoạn 淨tịnh 法pháp 熏huân 習tập 則tắc 無vô 有hữu 斷đoạn 盡tận 。 於ư 未vị 來lai 此thử 義nghĩa 云vân 何hà 。 以dĩ 真Chân 如Như 法pháp 常thường 熏huân 習tập 故cố 妄vọng 心tâm 即tức 滅diệt 法Pháp 身thân 顯hiển 現hiện 起khởi 用dụng 熏huân 習tập 則tắc 無vô 有hữu 斷đoạn 。

由do 法pháp 成thành 立lập 隨tùy 境cảnh 分phần/phân 相tương/tướng 即tức 號hiệu 此thử 相tương/tướng 為vi 五ngũ 分phần 法Pháp 身thân 。 謂vị 戒giới 定định 慧tuệ 解giải 脫thoát 。 解giải 脫thoát 知tri 見kiến 。 也dã 前tiền 之chi 三tam 學học 從tùng 因nhân 受thọ 名danh 由do 戒giới 護hộ 助trợ 果quả 成thành 法Pháp 身thân 故cố 云vân 戒giới 身thân 定định 慧tuệ 準chuẩn 此thử 可khả 以dĩ 類loại 知tri 後hậu 二nhị 從tùng 果quả 次thứ 第đệ 受thọ 名danh 解giải 脫thoát 身thân 。 者giả 由do 慧tuệ 剋khắc 惑hoặc 惑hoặc 無vô 之chi 處xứ 名danh 解giải 脫thoát 身thân 。 解giải 脫thoát 知tri 見kiến 。 以dĩ 乃nãi 出xuất 纏triền 破phá 障chướng 反phản 照chiếu 觀quán 心tâm 故cố 云vân 知tri 見kiến 身thân 也dã 。

示thị 相tương/tướng 中trung 初sơ 科khoa 初sơ 句cú 躡niếp 前tiền 法pháp 即tức 法Pháp 身thân 謂vị 理lý 體thể 也dã 言ngôn 成thành 立lập 者giả 緣duyên 成thành 垢cấu 盡tận 性tánh 德đức 圓viên 滿mãn 也dã 故cố 攝nhiếp 論luận 云vân 能năng 成thành 立lập 者giả 謂vị 真Chân 如Như 有hữu 十thập 種chủng 功công 德đức 。 所sở 成thành 立lập 者giả 謂vị 十thập 種chủng 新tân 生sanh 正chánh 行hạnh 廣quảng 如như 彼bỉ 論luận 是thị 則tắc 性tánh 德đức 假giả 緣duyên 故cố 云vân 成thành 立lập 隨tùy 下hạ 正chánh 顯hiển 又hựu 二nhị 初sơ 總tổng 示thị 境cảnh 即tức 所sở 度độ 之chi 機cơ 謂vị 三tam 乘thừa 六lục 道đạo 也dã 相tương/tướng 即tức 能năng 應ưng 之chi 佛Phật 謂vị 應ứng 化hóa 二nhị 身thân 也dã 法Pháp 身thân 既ký 立lập 隨tùy 類loại 現hiện 形hình 故cố 云vân 隨tùy 境cảnh 分phần/phân 相tương/tướng 等đẳng 問vấn 應ứng 化hóa 二nhị 身thân 正chánh 屬thuộc 化hóa 相tương/tướng 何hà 名danh 理lý 體thể 答đáp 理lý 是thị 無vô 為vi 非phi 相tướng 不bất 顯hiển 欲dục 彰chương 四tứ 八bát 金kim 容dung 是thị 五ngũ 分phần/phân 脩tu 成thành 法Pháp 身thân 之chi 相tướng 。 故cố 云vân 即tức 號hiệu 此thử 相tương/tướng 為vi 五ngũ 分phần/phân 等đẳng 不bất 妨phương 二nhị 身thân 自tự 屬thuộc 化hóa 相tương/tướng 若nhược 離ly 此thử 相tương/tướng 別biệt 顯hiển 法Pháp 身thân 則tắc 真chân 俗tục 兩lưỡng 分phần/phân 正chánh 乖quai 宗tông 教giáo 法pháp 華hoa 經Kinh 云vân 微vi 玅# 淨tịnh 法Pháp 身thân 具cụ 相tướng 三tam 十thập 二nhị 。 即tức 為vi 良lương 證chứng 前tiền 下hạ 次thứ 分phần/phân 顯hiển 文văn 出xuất 佛Phật 地địa 論luận 三tam 因nhân 二nhị 果quả 在tại 文văn 易dị 見kiến 戒giới 即tức 是thị 因nhân 法Pháp 身thân 是thị 果quả 果quả 從tùng 因nhân 號hiệu 故cố 名danh 戒giới 身thân 智trí 見kiến 屬thuộc 智trí 智trí 是thị 能năng 照chiếu 心tâm 字tự 屬thuộc 理lý 理lý 是thị 所sở 顯hiển 今kim 取thủ 能năng 照chiếu 名danh 智trí 見kiến 身thân 即tức 知tri 所sở 顯hiển 屬thuộc 自tự 性tánh 身thân 也dã 。

唯duy 佛Phật 法Pháp 中trung 三tam 乘thừa 聖thánh 者giả 具cụ 此thử 五ngũ 分phần/phân 能năng 為vi 六lục 道đạo 作tác 大đại 歸quy 依y 。

次thứ 科khoa 初sơ 三tam 句cú 簡giản 異dị 外ngoại 道đạo 三tam 乘thừa 同đồng 具cụ 理lý 兼kiêm 大đại 小tiểu 名danh 同đồng 證chứng 異dị 準chuẩn 上thượng 可khả 知tri 能năng 下hạ 次thứ 二nhị 句cú 顯hiển 用dụng 。

故cố 論luận 云vân 歸quy 依y 於ư 佛Phật 。 者giả 謂vị 一Nhất 切Thiết 智Trí 。 五ngũ 分phần 法Pháp 身thân 。 也dã 歸quy 依y 於ư 法Pháp 。 者giả 謂vị 滅Diệt 諦Đế 涅Niết 槃Bàn 也dã 歸quy 依y 於ư 僧Tăng 。 者giả 謂vị 諸chư 賢hiền 聖thánh 學học 無Vô 學Học 功công 德đức 。 自tự 身thân 他tha 身thân 盡tận 處xứ 。 也dã 即tức 自tự 他tha 惑hoặc 滅diệt 所sở 無vô 之chi 處xứ 故cố 云vân 盡tận 處xứ 也dã 故cố 經Kinh 云vân 一nhất 切thiết 聖thánh 人nhân 。 皆giai 以dĩ 無vô 為vi 法Pháp 得đắc 名danh 。 無vô 為vi 即tức 無vô 漏lậu 之chi 別biệt 目mục 也dã 。

引dẫn 論luận 示thị 中trung 初sơ 正chánh 引dẫn 文văn 出xuất 多đa 論luận 一Nhất 切Thiết 智Trí 者giả 。 即tức 無vô 分phân 別biệt 。 智trí 慈từ 恩ân 云vân 一Nhất 切Thiết 智Trí 者giả 。 自tự 能năng 開khai 智trí 如như 睡thụy 夢mộng 覺giác 智trí 觀quán 於ư 空không 智trí 理lý 智trí 真chân 智trí 無vô 分phân 別biệt 智trí 。 如như 所sở 有hữu 也dã 問vấn 一Nhất 切Thiết 智Trí 與dữ 五ngũ 分phần 法Pháp 身thân 。 還hoàn 有hữu 異dị 不bất 答đáp 一Nhất 切Thiết 智Trí 即tức 五ngũ 分phần/phân 中trung 解giải 脫thoát 智trí 見kiến 。 也dã 今kim 重trọng/trùng 標tiêu 者giả 顯hiển 師sư 資tư 故cố (# 由do 三tam 乘thừa 人nhân 皆giai 具cụ 五ngũ 分phần/phân 今kim 歸quy 佛Phật 寶bảo 即tức 一Nhất 切Thiết 智Trí 者giả 。 之chi 五ngũ 分phần/phân 也dã 自tự 餘dư 三tam 乘thừa 雖tuy 具cụ 五ngũ 分phần/phân 非phi 一Nhất 切Thiết 智Trí 。 即tức 業nghiệp 疏sớ/sơ 中trung 無vô 師sư 大đại 智trí 。 大đại 意ý 同đồng 也dã )# 滅Diệt 諦Đế 者giả 謂vị 滅diệt 大đại 患hoạn 度độ 四tứ 流lưu 妄vọng 因nhân 妄vọng 果quả 永vĩnh 盡tận 無vô 餘dư 。 審thẩm 知tri 所sở 斷đoạn 決quyết 定định 如như 實thật 故cố 名danh 諦đế 也dã 涅Niết 槃Bàn 此thử 云vân 圓viên 寂tịch 因nhân 滅diệt 苦khổ 故cố 即tức 證chứng 此thử 德đức 也dã 賢hiền 聖thánh 名danh 通thông 大đại 小tiểu 據cứ 論luận 唯duy 局cục 聲Thanh 聞Văn 學học 無Vô 學Học 者giả 果quả 位vị 別biệt 故cố 功công 德đức 即tức 所sở 證chứng 之chi 理lý 自tự 他tha 盡tận 處xứ 者giả 理lý 無vô 彼bỉ 此thử 皆giai 可khả 依y 故cố 故cố 下hạ 引dẫn 證chứng 即tức 金kim 剛cang 般Bát 若Nhã 文văn 見kiến 魏ngụy 譯dịch 理lý 相tương/tướng 差sai 別biệt 如như 後hậu 正chánh 觀quán 無vô 為vi 下hạ 點điểm 釋thích 問vấn 就tựu 文văn 談đàm 理lý 既ký 當đương 大Đại 乘Thừa 示thị 相tương/tướng 引dẫn 文văn 何hà 依y 小tiểu 論luận 答đáp 圓viên 教giáo 門môn 中trung 無vô 施thí 不bất 可khả 小tiểu 文văn 大đại 用dụng 如như 海hải 納nạp 流lưu 問vấn 法Pháp 身thân 所sở 證chứng 即tức 大đại 涅Niết 槃Bàn 。 自tự 他tha 盡tận 處xứ 亦diệc 即tức 滅Diệt 諦Đế 三tam 法pháp 相tướng 混hỗn 若nhược 為vi 分phân 之chi 答đáp 理lý 本bổn 是thị 一nhất 約ước 相tương/tướng 分phần/phân 三tam 故cố 業nghiệp 疏sớ/sơ 云vân 雖tuy 有hữu 一nhất 義nghĩa 相tương/tướng 有hữu 差sai 別biệt 是thị 也dã 多đa 論luận 云vân 以dĩ 法Pháp 而nhi 言ngôn 。 無vô 師sư 無Vô 學Học 法Pháp 。 為vi 佛Phật 寶bảo (# 簡giản 異dị 弟đệ 子tử 是thị 有hữu 師sư 故cố )# 非phi 學học 非phi 無Vô 學Học 法Pháp 。 為vi 法Pháp 寶bảo (# 顯hiển 是thị 所sở 證chứng 理lý 故cố )# 聲Thanh 聞Văn 學Học 無Vô 學Học 法Pháp 。 為vi 僧Tăng 寶bảo (# 簡giản 異dị 教giáo 主chủ 故cố 標tiêu 聲Thanh 聞Văn 佛Phật 唯duy 無Vô 學Học 此thử 通thông 學học 人nhân )# 以dĩ 義nghĩa 而nhi 推thôi 。 佛Phật 與dữ 僧Tăng 屬thuộc 能năng 證chứng 人nhân 法pháp 是thị 所sở 證chứng 理lý 又hựu 能năng 證chứng 中trung 師sư 資tư 兩lưỡng 異dị 別biệt 就tựu 資tư 中trung 果quả 位vị 不bất 同đồng 準chuẩn 上thượng 論luận 文văn 理lý 體thể 三Tam 寶Bảo 還hoàn 約ước 化hóa 相tương/tướng 以dĩ 分phần/phân 三tam 異dị 則tắc 知tri 理lý 體thể 法Pháp 身thân 之chi 相tướng 。 亦diệc 指chỉ 化hóa 相tương/tướng 明minh 矣hĩ 。

由do 此thử 三Tam 寶Bảo 常thường 住trụ 於ư 世thế 不bất 為vị 世thế 法pháp 。 之chi 所sở 陵lăng 慢mạn 故cố 稱xưng 寶bảo 也dã 如như 世thế 珍trân 寶bảo 。 為vi 生sanh 所sở 重trọng/trùng 今kim 此thử 三Tam 寶Bảo 為vi 諸chư 羣quần 生sanh 三tam 乘thừa 七thất 眾chúng 之chi 所sở 歸quy 仰ngưỡng 。 故cố 名danh 正chánh 歸quy 。

示thị 可khả 歸quy 中trung 初sơ 科khoa 初sơ 五ngũ 句cú 顯hiển 尊tôn 特đặc 此thử 字tự 正chánh 指chỉ 理lý 寶bảo 由do 出xuất 障chướng 故cố 不bất 為vi 世thế 慢mạn 如như 下hạ 顯hiển 喻dụ 上thượng 二nhị 句cú 舉cử 喻dụ 下hạ 五ngũ 句cú 合hợp 法pháp 。

若nhược 無vô 專chuyên 信tín 雜tạp 事sự 邪tà 神thần 雖tuy 受thọ 歸quy 戒giới 不bất 得đắc 聖thánh 法pháp 故cố 經Kinh 云vân 歸quy 依y 於ư 佛Phật 。 者giả 真chân 名danh 清Thanh 信Tín 士Sĩ 。 終chung 不bất 妄vọng 歸quy 依y 其kỳ 餘dư 諸chư 天thiên 。 神thần 斯tư 何hà 故cố 耶da 以dĩ 真chân 三Tam 寶Bảo 性tánh 相tướng 常thường 住trụ 。 堪kham 為vi 物vật 依y 自tự 餘dư 天thiên 帝đế 身thân 心tâm 苦khổ 惱não 。 有hữu 為vi 有hữu 漏lậu 。 無vô 力lực 無vô 能năng 。 自tự 救cứu 無vô 暇hạ 何hà 能năng 救cứu 物vật 惟duy 出xuất 世thế 寶bảo 有hữu 力lực 能năng 持trì 。

專chuyên 信tín 成thành 歸quy 中trung 初sơ 四tứ 句cú 正chánh 明minh 一nhất 則tắc 專chuyên 信tín 二nhị 乃nãi 簡giản 邪tà 故cố 下hạ 次thứ 引dẫn 經kinh 雙song 證chứng 簡giản 邪tà 專chuyên 信tín 之chi 理lý 文văn 出xuất 涅Niết 槃Bàn 斯tư 下hạ 徵trưng 顯hiển 經kinh 意ý 初sơ 句cú 徵trưng 以dĩ 下hạ 釋thích 初sơ 三tam 句cú 釋thích 正chánh 境cảnh 可khả 歸quy 自tự 下hạ 六lục 句cú 釋thích 偽ngụy 境cảnh 無vô 力lực 惟duy 下hạ 二nhị 句cú 結kết 歸quy 正chánh 理lý 。

言ngôn 歸quy 依y 者giả 如như 憑bằng 王vương 力lực 得đắc 無vô 侵xâm 害hại 今kim 憑bằng 正chánh 寶bảo 威uy 福phước 無vô 涯nhai 故cố 使sử 神thần 龍long 免miễn 金kim 翅sí 之chi 誅tru 信tín 士sĩ 超siêu 夜dạ 叉xoa 之chi 難nạn/nan 五ngũ 種chủng 三Tam 歸Quy 皆giai 歸quy 此thử 寶bảo 。

別biệt 解giải 歸quy 意ý 中trung 初sơ 句cú 牒điệp 定định 如như 下hạ 例lệ 釋thích 憑bằng 王vương 力lực 者giả 多đa 論luận 云vân 以dĩ 三Tam 寶Bảo 為vi 所sở 歸quy 。 所sở 歸quy 以dĩ 救cứu 護hộ 為vi 義nghĩa 。 如như 人nhân 獲hoạch 罪tội 於ư 王vương 投đầu 向hướng 他tha 國quốc 以dĩ 求cầu 救cứu 護hộ 。 彼bỉ 王vương 勅sắc 言ngôn 汝nhữ 求cầu 無vô 畏úy 以dĩ 投đầu 我ngã 也dã 莫mạc 出xuất 我ngã 境cảnh 。 莫mạc 違vi 我ngã 教giáo 。 必tất 當đương 救cứu 護hộ 眾chúng 生sanh 。 亦diệc 爾nhĩ 繫hệ 屬thuộc 於ư 魔ma 。 有hữu 生sanh 死tử 過quá 歸quy 向hướng 三Tam 寶Bảo 。 魔ma 無vô 如như 之chi 何hà 。 神thần 龍long 事sự 見kiến 涅Niết 槃Bàn 金kim 翅sí 鳥điểu 能năng 噉đạm 龍long 唯duy 不bất 食thực 受thọ 三Tam 歸Quy 者giả 。 信tín 士sĩ 事sự 出xuất 消tiêu 災tai 經kinh 彼bỉ 云vân 主chủ 人nhân 問vấn 於ư 客khách 我ngã 所sở 事sự 神thần 畏úy 子tử 而nhi 走tẩu 何hà 耶da 客khách 曰viết 我ngã 犯phạm 酒tửu 戒giới 為vi 親thân 所sở 逐trục 尚thượng 餘dư 四tứ 戒giới 故cố 為vi 天thiên 神thần 所sở 見kiến 營doanh 護hộ 。 於ư 是thị 邪tà 神thần 不bất 敢cảm 當đương 也dã 。 主chủ 人nhân 求cầu 戒giới 於ư 客khách 問vấn 佛Phật 所sở 在tại 遂toại 往vãng 舍Xá 衛Vệ 見kiến 佛Phật 經kinh 歷lịch 一nhất 亭đình 中trung 有hữu 一nhất 女nữ 。 端đoan 正chánh 是thị 噉đạm 人nhân 鬼quỷ 婦phụ 也dã 托thác 宿túc 於ư 此thử 女nữ 人nhân 報báo 言ngôn 慎thận 勿vật 留lưu 此thử 宜nghi 急cấp 前tiền 去khứ 男nam 子tử 問vấn 言ngôn 用dụng 何hà 等đẳng 故cố 。 將tương 有hữu 意ý 乎hồ 女nữ 人nhân 報báo 言ngôn 吾ngô 以dĩ 語ngữ 卿khanh 何hà 用dụng 問vấn 為vi 。 男nam 子tử 自tự 念niệm 前tiền 舍Xá 衛Vệ 國quốc 人nhân 完hoàn 佛Phật 四tứ 戒giới 我ngã 神thần 尚thượng 畏úy 我ngã 已dĩ 受thọ 三Tam 自Tự 歸Quy 。 五Ngũ 戒Giới 何hà 畏úy 懼cụ 乎hồ 遂toại 自tự 留lưu 宿túc 噉đạm 人nhân 鬼quỷ 見kiến 護hộ 戒giới 神thần 徘bồi 徊hồi 其kỳ 傍bàng 去khứ 亭đình 四tứ 十thập 里lý 一nhất 宿túc 不bất 歸quy 明minh 日nhật 男nam 子tử 進tiến 路lộ 鬼quỷ 見kiến 噉đạm 人nhân 骨cốt 狼lang 藉tạ 衣y 毛mao 為vi 起khởi 等đẳng 夜dạ 叉xoa 此thử 云vân 捷tiệp 疾tật 五ngũ 下hạ 結kết 示thị 始thỉ 自tự 翻phiên 邪tà 終chung 乎hồ 具cụ 戒giới 故cố 云vân 五ngũ 種chủng 。

或hoặc 即tức 名danh 之chi 同đồng 相tương/tướng 三Tam 寶Bảo 由do 理lý 通thông 三tam 世thế 義nghĩa 盡tận 十thập 方phương 常thường 住trụ 二nhị 寶bảo 此thử 為vi 至chí 極cực 。

釋thích 異dị 名danh 中trung 初sơ 句cú 標tiêu 起khởi 由do 下hạ 推thôi 釋thích 三tam 世thế 約ước 豎thụ 深thâm 十thập 方phương 據cứ 橫hoạnh/hoành 廣quảng 常thường 下hạ 顯hiển 勝thắng 上thượng 句cú 標tiêu 舉cử 一nhất 理lý 三Tam 寶Bảo 由do 同đồng 真chân 理lý 皆giai 常thường 住trụ 故cố 下hạ 句cú 別biệt 顯hiển 理lý 寶bảo 以dĩ 純thuần 淨tịnh 故cố 故cố 云vân 至chí 極cực 問vấn 外ngoại 宗tông 以dĩ 一nhất 體thể 為vi 同đồng 相tương/tướng 今kim 以dĩ 理lý 體thể 為vi 同đồng 相tương/tướng 者giả 答đáp 他tha 宗tông 不bất 明minh 理lý 體thể 但đãn 以dĩ 一nhất 體thể 為vi 同đồng 相tương/tướng 爾nhĩ 今kim 約ước 迷mê 悟ngộ 用dụng 別biệt 聖thánh 凡phàm 在tại 凡phàm 則tắc 真chân 性tánh 本bổn 同đồng 在tại 聖thánh 則tắc 法Pháp 身thân 無vô 別biệt 是thị 則tắc 一nhất 體thể 理lý 體thể 皆giai 同đồng 相tương/tướng 也dã 若nhược 爾nhĩ 何hà 故cố 住trụ 法pháp 圖đồ 讚tán 指chỉ 此thử 理lý 體thể 為vi 區khu 別biệt 之chi 門môn 。

經Kinh 云vân 若nhược 人nhân 得đắc 聞văn 。 常thường 住trụ 二nhị 字tự 是thị 人nhân 生sanh 生sanh 不bất 墮đọa 惡ác 趣thú 。 斯tư 何hà 故cố 耶da 以dĩ 知tri 法pháp 佛Phật 本bổn 性tánh 常thường 故cố 一nhất 時thời 聞văn 解giải 熏huân 本bổn 識thức 心tâm 業nghiệp 種chủng 既ký 成thành 淨tịnh 信tín 無vô 失thất 況huống 能năng 立lập 願nguyện 歸quy 依y 奉phụng 為vi 師sư 範phạm 固cố 當đương 累lũy 劫kiếp 清thanh 勝thắng 義nghĩa 無vô 陷hãm 沒một 如như 經kinh 有hữu 人nhân 受thọ 三Tam 歸Quy 依Y 。 彌Di 勒Lặc 初sơ 會hội 。 解giải 脫thoát 生sanh 死tử 。 此thử 乃nãi 出xuất 苦khổ 海hải 之chi 良lương 津tân 入nhập 佛Phật 法Pháp 之chi 階giai 位vị 。

顯hiển 功công 益ích 中trung 有hữu 四tứ 初sơ 經kinh 示thị 聞văn 熏huân 二nhị 況huống 下hạ 歸quy 依y 得đắc 報báo 三tam 如như 下hạ 上thượng 生sanh 反phản 證chứng 四tứ 此thử 下hạ 結kết 益ích 有hữu 歸quy 初sơ 中trung 初sơ 四tứ 句cú 引dẫn 經kinh 文văn 出xuất 涅Niết 槃Bàn 斯tư 下hạ 七thất 句cú 示thị 意ý 法pháp 佛Phật 常thường 住trụ 如như 上thượng 所sở 明minh 解giải 即tức 是thị 慧tuệ 由do 聞văn 經Kinh 中trung 本bổn 性tánh 常thường 住trụ 解giải 此thử 正chánh 理lý 以dĩ 為vi 能năng 熏huân 識thức 心tâm 二nhị 字tự 是thị 所sở 熏huân 識thức 即tức 八bát 識thức 心tâm 字tự 屬thuộc 信tín 即tức 本bổn 識thức 中trung 本bổn 有hữu 信tín 種chủng 今kim 假giả 聞văn 熏huân 則tắc 本bổn 識thức 中trung 信tín 種chủng 成thành 就tựu 故cố 云vân 業nghiệp 種chủng 淨tịnh 信tín 無vô 失thất 次thứ 中trung 清thanh 勝thắng 則tắc 超siêu 乎hồ 六lục 道đạo 無vô 沒một 則tắc 出xuất 乎hồ 惡ác 趣thú 三tam 中trung 上thượng 生sanh 緣duyên 如như 下hạ 引dẫn 四tứ 中trung 此thử 字tự 正chánh 指chỉ 理lý 體thể 眾chúng 生sanh 苦khổ 海hải 假giả 茲tư 得đắc 度độ 如như 得đắc 良lương 津tân 三tam 乘thừa 入nhập 道đạo 必tất 先tiên 歸quy 戒giới 故cố 云vân 階giai 位vị 階giai 位vị 猶do 漸tiệm 次thứ 也dã 。

但đãn 以dĩ 罪tội 多đa 惡ác 重trọng/trùng 輕khinh 而nhi 慢mạn 者giả 雖tuy 曾tằng 受thọ 歸quy 隨tùy 緣duyên 還hoàn 失thất 是thị 故cố 智trí 人nhân 初sơ 受thọ 歸quy 時thời 專chuyên 心tâm 緣duyên 此thử 得đắc 名danh 歸quy 依y 故cố 感cảm 善thiện 神thần 隨tùy 逐trục 護hộ 助trợ 。

誡giới 輕khinh 慢mạn 中trung 初sơ 四tứ 句cú 示thị 慢mạn 機cơ 雖tuy 受thọ 還hoàn 失thất 是thị 故cố 下hạ 六lục 句cú 示thị 信tín 機cơ 一nhất 能năng 成thành 業nghiệp 二nhị 感cảm 勝thắng 用dụng 。

上thượng 明minh 佛Phật 竟cánh 。

後hậu 之chi 二nhị 寶bảo 緣duyên 此thử 而nhi 生sanh 如như 前tiền 廣quảng 敘tự 以dĩ 開khai 靈linh 府phủ 。

略lược 法pháp 僧Tăng 中trung 緣duyên 此thử 而nhi 生sanh 者giả 由do 佛Phật 所sở 證chứng 方phương 顯hiển 此thử 理lý 則tắc 法pháp 由do 佛Phật 生sanh 僧Tăng 隨tùy 脩tu 學học 得đắc 證chứng 滅Diệt 諦Đế 則tắc 僧Tăng 因nhân 佛Phật 有hữu 靈linh 府phủ 即tức 心tâm 性tánh 也dã 。

此thử 理lý 三Tam 寶Bảo 能năng 生sanh 化hóa 相tương/tướng 弘hoằng 道đạo 利lợi 生sanh 罪tội 福phước 通thông 感cảm 故cố 調Điều 達Đạt 出xuất 血huyết 業nghiệp 成thành 劫kiếp 罪tội 耆Kỳ 域Vực 出xuất 血huyết 業nghiệp 成thành 梵Phạm 福phước 以dĩ 化hóa 佛Phật 無vô 心tâm 猶do 如như 光quang 焰diễm 儀nghi 像tượng 非phi 情tình 體thể 唯duy 無vô 記ký 所sở 感cảm 罪tội 福phước 還hoàn 約ước 法Pháp 身thân 由do 顯hiển 相tướng 狀trạng 法Pháp 身thân 依y 故cố 以dĩ 法pháp 本bổn 非phi 形hình 無vô 漏lậu 無vô 色sắc 不bất 以dĩ 相tương/tướng 顯hiển 羣quần 有hữu 何hà 依y 故cố 立lập 像tượng 表biểu 真chân 厥quyết 趣thú 斯tư 矣hĩ 是thị 知tri 化hóa 佛Phật 供cung 毀hủy 一nhất 自tự 法Pháp 身thân 無vô 有hữu 興hưng 亡vong 獨độc 稱xưng 常thường 住trụ 言ngôn 極cực 繁phồn 矣hĩ 意ý 在tại 通thông 之chi 。

生sanh 化hóa 相tương/tướng 中trung 初sơ 科khoa 有hữu 四tứ 初sơ 八bát 句cú 從tùng 真chân 起khởi 用dụng 弘hoằng 道đạo 感cảm 通thông 二nhị 以dĩ 化hóa 下hạ 八bát 句cú 攝nhiếp 用dụng 歸quy 真chân 推thôi 功công 有hữu 本bổn 三tam 以dĩ 法pháp 下hạ 六lục 句cú 推thôi 從tùng 真chân 起khởi 用dụng 所sở 以dĩ 四tứ 是thị 下hạ 六lục 句cú 顯hiển 推thôi 功công 由do 本bổn 所sở 以dĩ 初sơ 中trung 初sơ 二nhị 句cú 明minh 起khởi 用dụng 次thứ 二nhị 句cú 化hóa 相tương/tướng 功công 能năng 後hậu 四tứ 句cú 敬kính 毀hủy 報báo 應ứng 即tức 罪tội 福phước 感cảm 通thông 之chi 相tướng 調Điều 達Đạt 即tức 提Đề 婆Bà 達Đạt 多Đa 。 此thử 云vân 天thiên 熱nhiệt 生sanh 時thời 諸chư 天thiên 心tâm 熱nhiệt 知tri 其kỳ 出xuất 世thế 必tất 破phá 法pháp 故cố 是thị 佛Phật 堂đường 弟đệ 具cụ 三tam 十thập 相tương/tướng 出xuất 家gia 之chi 後hậu 專chuyên 學học 神thần 通thông 廣quảng 誦tụng 法pháp 聚tụ 欲dục 攝nhiếp 從tùng 眾chúng 為vi 佛Phật 所sở 呵ha 而nhi 生sanh 忿phẫn 恨hận 遂toại 結kết 闍xà 王vương 教giáo 行hành 二nhị 逆nghịch 自tự 欲dục 害hại 佛Phật 以dĩ 要yếu 名danh 利lợi 故cố 舉cử 大đại 山sơn 飛phi 空không 壓áp 佛Phật 隨tùy 侍thị 金kim 剛cang 杵xử 擬nghĩ 山sơn 碎toái 迸bính 石thạch 飛phi 來lai 出xuất 佛Phật 指chỉ 血huyết 故cố 墮đọa 阿A 鼻Tỳ 一nhất 劫kiếp 受thọ 罪tội 。 斯tư 由do 惡ác 心tâm 出xuất 血huyết 感cảm 罪tội 也dã 耆Kỳ 域Vực 或hoặc 云vân 耆kỳ 婆bà 此thử 云vân 能năng 活hoạt 初sơ 生sanh 之chi 時thời 。 手thủ 持trì 藥dược 囊nang 及cập 以dĩ 針châm 筒đồng 善thiện 能năng 醫y 治trị 乃nãi 闍xà 王vương 之chi 臣thần 曾tằng 為vi 世Thế 尊Tôn 針châm 足túc 出xuất 血huyết 由do 此thử 果quả 報báo 。 一nhất 劫kiếp 生sanh 天thiên 斯tư 由do 善thiện 心tâm 出xuất 血huyết 獲hoạch 福phước 也dã 次thứ 中trung 初sơ 二nhị 句cú 化hóa 相tương/tướng 非phi 真chân 儀nghi 下hạ 二nhị 句cú 住trụ 持trì 無vô 記ký 所sở 下hạ 二nhị 句cú 推thôi 用dụng 歸quy 體thể 功công 由do 法Pháp 身thân 由do 下hạ 二nhị 句cú 反phản 釋thích 三tam 中trung 初sơ 二nhị 句cú 示thị 法Pháp 身thân 之chi 體thể 初sơ 曰viết 非phi 形hình 無vô 分phân 段đoạn 故cố 次thứ 曰viết 無vô 漏lậu 超siêu 諸chư 有hữu 故cố 後hậu 曰viết 無vô 色sắc 非phi 質chất 礙ngại 故cố 不bất 下hạ 示thị 法Pháp 身thân 之chi 相tướng 。 以dĩ 法Pháp 身thân 冥minh 寂tịch 雖tuy 無vô 形hình 色sắc 而nhi 能năng 示thị 現hiện 。 三tam 十thập 二nhị 相tướng 。 八bát 十thập 種chủng 好hảo 。 色sắc 相tướng 炳bỉnh 然nhiên 故cố 知tri 化hóa 身thân 即tức 法Pháp 身thân 之chi 相tướng 。 也dã 即tức 依y 此thử 相tương/tướng 導đạo 利lợi 羣quần 生sanh 出xuất 假giả 化hóa 他tha 其kỳ 旨chỉ 在tại 此thử 故cố 云vân 厥quyết 趣thú 斯tư 矣hĩ 厥quyết 即tức 其kỳ 也dã 趣thú 即tức 旨chỉ 也dã 此thử 言ngôn 立lập 像tượng 即tức 通thông 化hóa 相tương/tướng 四tứ 中trung 初sơ 二nhị 句cú 推thôi 本bổn 無vô 下hạ 顯hiển 用dụng 若nhược 約ước 小tiểu 教giáo 則tắc 有hữu 生sanh 滅diệt 今kim 約ước 大đại 教giáo 故cố 無vô 興hưng 亡vong 如như 法Pháp 華hoa 經kinh 良lương 醫y 之chi 喻dụ 劫kiếp 火hỏa 焚phần 世thế 靈linh 山sơn 儼nghiễm 然nhiên 竝tịnh 指chỉ 化hóa 身thân 即tức 稱xưng 常thường 住trụ 言ngôn 下hạ 結kết 囑chúc 。

但đãn 以dĩ 澆kiêu 淳thuần 在tại 數số 倚ỷ 伏phục 赴phó 機cơ 故cố 列liệt 三tam 法pháp 限hạn 於ư 萬vạn 載tái 所sở 以dĩ 金kim 河hà 西tây 竭kiệt 玉ngọc 關quan 東đông 騖# 代đại 出xuất 八bát 九cửu 年niên 逾du 六lục 百bách 三tam 遭tao 殄điễn 除trừ 終chung 還hoàn 興hưng 顯hiển 有hữu 何hà 致trí 斯tư 曆lịch 數số 未vị 也dã 萬vạn 載tái 已dĩ 後hậu 澆kiêu 風phong 不bất 追truy 固cố 無vô 傳truyền 授thọ 天thiên 祿lộc 終chung 也dã 由do 慈Từ 氏Thị 運vận 開khai 緣duyên 生sanh 道đạo 會hội 淳thuần 源nguyên 將tương 發phát 交giao 謝tạ 應ưng 期kỳ 不bất 虗hư 設thiết 也dã 。

次thứ 科khoa 前tiền 言ngôn 化hóa 佛Phật 本bổn 無vô 興hưng 亡vong 今kim 約ước 赴phó 機cơ 以dĩ 示thị 生sanh 滅diệt 初sơ 二nhị 句cú 總tổng 約ước 住trụ 劫kiếp 千thiên 佛Phật 以dĩ 明minh 以dĩ 劫kiếp 初sơ 則tắc 淳thuần 劫kiếp 盡tận 則tắc 澆kiêu 故cố 佛Phật 隨tùy 機cơ 出xuất 於ư 減giảm 劫kiếp 度độ 人nhân 多đa 少thiểu 。 住trụ 壽thọ 短đoản 長trường/trưởng 莫mạc 不bất 隨tùy 機cơ 故cố 有hữu 出xuất 沒một 故cố 曰viết 倚ỷ 伏phục 倚ỷ 隨tùy 也dã 伏phục 潛tiềm 也dã 故cố 下hạ 即tức 彰chương 今kim 佛Phật 立lập 法pháp 有hữu 數số 正chánh 兼kiêm 像tượng 末mạt 故cố 云vân 三tam 法pháp 正chánh 像tượng 各các 千thiên 末Mạt 法Pháp 一nhất 萬vạn 今kim 舉cử 大đại 數số 爾nhĩ 所sở 下hạ 躡niếp 顯hiển 廢phế 興hưng 以dĩ 彰chương 數số 定định 又hựu 三tam 初sơ 八bát 句cú 謂vị 曆lịch 數số 有hữu 在tại 雖tuy 廢phế 不bất 亡vong 萬vạn 下hạ 次thứ 四tứ 句cú 謂vị 天thiên 祿lộc 永vĩnh 終chung 慈từ 光quang 掩yểm 耀diệu 三tam 由do 下hạ 五ngũ 句cú 仍nhưng 引dẫn 後hậu 佛Phật 以dĩ 顯hiển 不bất 亡vong 初sơ 中trung 初sơ 句cú 教giáo 隱ẩn 中trung 天thiên 金kim 河hà 梵Phạn 語ngữ 跋bạt 提đề 世Thế 尊Tôn 涅Niết 槃Bàn 在tại 此thử 河hà 側trắc 故cố 云vân 西tây 竭kiệt 次thứ 句cú 法pháp 流lưu 東đông 夏hạ 玉ngọc 關quan 即tức 夷di 夏hạ 接tiếp 境cảnh 之chi 關quan 名danh 所sở 謂vị 玉ngọc 門môn 關quan 也dã 佛Phật 法Pháp 東đông 漸tiệm 迹tích 由do 斯tư 入nhập 騖# (# 音âm 務vụ )# 馳trì 也dã 代đại 下hạ 四tứ 句cú 經kinh 時thời 遭tao 難nạn/nan 大đại 法pháp 彌di 堅kiên 代đại 出xuất 八bát 九cửu 者giả 自tự 漢hán 明minh 丁đinh 卯mão 迦ca 竺trúc 初sơ 來lai 迄hất 于vu 唐đường 朝triêu 九cửu 遷thiên 時thời 代đại 計kế 其kỳ 甲giáp 子tử 六lục 百bách 餘dư 齡linh 三tam 遭tao 殄điễn 除trừ 者giả 住trụ 法pháp 圖đồ 讚tán 云vân 初sơ 夏hạ 赫hách 連liên 勃bột 勃bột 得đắc 三tam 秦tần 地địa 殊thù 不bất 信tín 佛Phật 繪hội 像tượng 為vi 衣y 披phi 之chi 令linh 人nhân 禮lễ 佛Phật 即tức 為vi 禮lễ 我ngã 後hậu 為vi 天thiên 震chấn 而nhi 死tử 及cập 塟# 又hựu 震chấn 出xuất 之chi 其kỳ 子tử 曰viết 冐mạo 襲tập 位vị 破phá 長trường/trưởng 安an 滅diệt 佛Phật 法Pháp 逢phùng 僧Tăng 斬trảm 戮lục 有hữu 沙Sa 門Môn 曇đàm 始thỉ 被bị 刃nhận 不bất 傷thương 因nhân 爾nhĩ 改cải 心tâm 次thứ 元nguyên 魏ngụy 大đại 武võ 重trọng/trùng 道Đạo 士sĩ 冦# 謙khiêm 之chi 為vi 立lập 道đạo 壇đàn 司ty 徒đồ 崔thôi 皓hạo 讒sàm 於ư 佛Phật 法Pháp 帝đế 然nhiên 之chi 太thái 平bình 真chân 君quân 七thất 年niên 遂toại 滅diệt 佛Phật 法Pháp 逢phùng 僧Tăng 梟kiêu 斬trảm 至chí 十thập 一nhất 年niên 曇đàm 始thỉ 又hựu 諫gián 帝đế 被bị 厲lệ 疾tật 遂toại 誅tru 崔thôi 氏thị 其kỳ 子tử 文văn 成thành 重trọng/trùng 立lập 佛Phật 法Pháp 光quang 顯hiển 紹thiệu 續tục 又hựu 次thứ 周chu 武võ 帝đế 納nạp 道Đạo 士sĩ 張trương 賓tân 及cập 前tiền 僧Tăng 衛vệ 元nguyên 嵩tung 讒sàm 遂toại 毀hủy 二nhị 教giáo 安an 法Pháp 師sư 著trước 二nhị 教giáo 論luận 以dĩ 抗kháng 之chi 帝đế 聞văn 之chi 存tồn 廢phế 理lý 乖quai 遂toại 雙song 除trừ 屏bính 建kiến 德đức 三tam 年niên 除trừ 蕩đãng 關quan 內nội 六lục 年niên 除trừ 蕩đãng 關quan 東đông 自tự 謂vị 得đắc 志chí 。 于vu 天thiên 下hạ 也dã 未vị 及cập 一nhất 年niên 身thân 喪táng 國quốc 亡vong 有hữu 下hạ 推thôi 不bất 滅diệt 之chi 理lý 三tam 中trung 既ký 釋Thích 迦Ca 緣duyên 謝tạ 則tắc 慈Từ 氏Thị 運vận 開khai 運vận 開khai 宜nghi 興hưng 緣duyên 謝tạ 宜nghi 隱ẩn 一nhất 隱ẩn 一nhất 顯hiển 莫mạc 不bất 順thuận 機cơ 據cứ 本bổn 尋tầm 源nguyên 實thật 唯duy 一nhất 佛Phật 故cố 法pháp 華hoa 云vân 然nhiên 燈đăng 佛Phật 等đẳng 皆giai 是thị 我ngã 身thân 出xuất 沒một 隨tùy 時thời 實thật 無vô 生sanh 滅diệt 。 緣duyên 生sanh 謂vị 機cơ 熟thục 也dã 道đạo 會hội 契khế 機cơ 說thuyết 法Pháp 易dị 可khả 化hóa 也dã 。

此thử 明minh 理lý 寶bảo 是thị 歸quy 依y 所sở 宗tông 故cố 覆phú 詳tường 之chi 令linh 心tâm 有hữu 寄ký 故cố 出xuất 耀diệu 云vân 道Đạo 之chi 在tại 心tâm 。 不bất 問vấn 老lão 少thiếu 。 惟duy 在tại 剛cang 烈liệt 乃nãi 名danh 道đạo 耳nhĩ 信tín 心tâm 以dĩ 存tồn 。 何hà 往vãng 不bất 剋khắc 。 文văn 良lương 證chứng 也dã 可khả 不bất 鏡kính 哉tai 。

結kết 中trung 應ưng 先tiên 問vấn 云vân 此thử 明minh 理lý 體thể 何hà 得đắc 廣quảng 談đàm 化hóa 相tương 將tương 文văn 答đáp 之chi 欲dục 顯hiển 理lý 體thể 是thị 三tam 種chủng 之chi 宗tông 以dĩ 末mạt 顯hiển 本bổn 令linh 心tâm 有hữu 寄ký 也dã 故cố 下hạ 引dẫn 經kinh 策sách 勸khuyến 文văn 有hữu 二nhị 意ý 一nhất 曰viết 剛cang 烈liệt 意ý 在tại 勸khuyến 脩tu 二nhị 曰viết 信tín 心tâm 意ý 在tại 勸khuyến 信tín 。

三Tam 明Minh 化hóa 相tương/tướng 三Tam 寶Bảo 者giả 。

三tam 標tiêu 言ngôn 化hóa 相tương/tướng 者giả 應ứng 機cơ 而nhi 現hiện 有hữu 形hình 狀trạng 故cố 如như 佛Phật 與dữ 僧Tăng 皆giai 證chứng 滅diệt 理lý 心tâm 住trụ 無vô 相tướng 而nhi 示thị 此thử 相tương/tướng 故cố 云vân 化hóa 相tương/tướng 。

謂vị 釋Thích 迦Ca 如Như 來Lai 。 為vi 佛Phật 寶bảo 也dã 所sở 說thuyết 滅Diệt 諦Đế 為vi 法Pháp 寶bảo 也dã 先tiên 智trí 苦khổ 盡tận 為vi 僧Tăng 寶bảo 也dã 此thử 化hóa 相tương/tướng 三Tam 寶Bảo 或hoặc 名danh 別biệt 相tướng 。

釋thích 中trung 辨biện 名danh 體thể 初sơ 科khoa 釋Thích 迦Ca 乃nãi 一nhất 佛Phật 之chi 別biệt 號hiệu 如Như 來Lai 是thị 諸chư 佛Phật 之chi 通thông 名danh 今kim 標tiêu 釋Thích 迦Ca 葢# 彰chương 別biệt 相tướng 通thông 別biệt 名danh 義nghĩa 如như 常thường 所sở 聞văn 滅Diệt 諦Đế 同đồng 前tiền 但đãn 前tiền 約ước 所sở 證chứng 之chi 理lý 今kim 據cứ 所sở 說thuyết 之chi 教giáo 先tiên 智trí 苦khổ 盡tận 者giả 總tổng 收thu 小Tiểu 乘Thừa 賢hiền 聖thánh 五ngũ 位vị 先tiên 智trí 即tức 是thị 七thất 方phương 便tiện 人nhân 僧Tăng 祇kỳ 律luật 云vân 先tiên 法pháp 智trí 後hậu 比tỉ 智trí 謂vị 慧tuệ 解giải 脫thoát 人nhân (# 云vân 云vân 如như 彼bỉ )# 苦khổ 盡tận 即tức 四Tứ 果Quả 人nhân 證chứng 真chân 斷đoạn 苦khổ 不bất 入nhập 惡ác 道đạo 。 賢hiền 聖thánh 雖tuy 殊thù 皆giai 有hữu 所sở 證chứng 苦khổ 取thủ 所sở 證chứng 屬thuộc 前tiền 理lý 體thể 今kim 取thủ 能năng 證chứng 故cố 云vân 化hóa 相tương 問vấn 若nhược 取thủ 儀nghi 相tương/tướng 有hữu 濫lạm 住trụ 持trì 答đáp 凡phàm 聖thánh 分phần 之chi 問vấn 凡phàm 通thông 佛Phật 世thế 聖thánh 及cập 未vị 來lai 答đáp 佛Phật 後hậu 之chi 聖thánh 非phi 化hóa 相tương/tướng 佛Phật 世thế 之chi 凡phàm 是thị 住trụ 持trì 此thử 下hạ 會hội 釋thích 異dị 名danh 問vấn 外ngoại 宗tông 亦diệc 談đàm 別biệt 相tướng 同đồng 異dị 如như 何hà 答đáp 彼bỉ 以dĩ 佛Phật 有hữu 法pháp 報báo 化hóa 三Tam 身Thân 不bất 同đồng 法pháp 有hữu 教giáo 理lý 行hành 果quả 四tứ 種chủng 之chi 別biệt 僧Tăng 有hữu 大đại 小tiểu 八bát 輩bối 五ngũ 位vị 之chi 異dị 此thử 則tắc 總tổng 約ước 三Tam 身Thân 事sự 理lý 以dĩ 論luận 別biệt 相tướng 若nhược 華hoa 嚴nghiêm 宗tông 別biệt 約ước 舍xá 那na 別biệt 說thuyết 圓viên 頓đốn 別biệt 為vi 上thượng 機cơ 猶do 如như 王vương 者giả 異dị 於ư 羣quần 庶thứ 今kim 言ngôn 別biệt 者giả 局cục 就tựu 化hóa 相tương/tướng 言ngôn 之chi 則tắc 佛Phật 佛Phật 化hóa 身thân 不bất 同đồng 如như 釋Thích 迦Ca 彌di 陀đà 等đẳng 身thân 量lượng 大đại 小tiểu 。 壽thọ 命mạng 依y 正chánh 說thuyết 法Pháp 被bị 機cơ 各các 各các 差sai 別biệt 。 故cố 云vân 別biệt 相tướng 名danh 同đồng 義nghĩa 異dị 如như 上thượng 可khả 分phần/phân 問vấn 若nhược 將tương 三Tam 身Thân 配phối 今kim 四tứ 寶bảo 其kỳ 理lý 如như 何hà 答đáp 三Tam 身Thân 約ước 教giáo 離ly 分phần/phân 不bất 同đồng 約ước 理lý 究cứu 本bổn 實thật 唯duy 一nhất 佛Phật 從tùng 本bổn 垂thùy 跡tích 故cố 有hữu 二nhị 身thân (# 真chân 應ưng )# 隨tùy 機cơ 大đại 小tiểu 則tắc 有hữu 三Tam 身Thân (# 法pháp 報báo 化hóa )# 分phân 別biệt 理lý 智trí 總tổng 有hữu 四tứ 身thân (# 凡phàm 聖thánh 同đồng 具cụ 曰viết 自tự 性tánh 法Pháp 身thân 理lý 也dã 三tam 祗chi 脩tu 顯hiển 曰viết 自tự 受thọ 用dụng 身thân 。 圓viên 鏡kính 智trí 也dã 從tùng 體thể 起khởi 用dụng 別biệt 應ưng 上thượng 機cơ 曰viết 他tha 受thọ 用dụng 身thân 平bình 等đẳng 智trí 也dã 應ưng 三tam 乘thừa 機cơ 說thuyết 半bán 滿mãn 教giáo 曰viết 變biến 化hóa 身thân 成thành 事sự 智trí 也dã )# 今kim 以dĩ 自tự 性tánh 因nhân 位vị 法Pháp 身thân 配phối 屬thuộc 一nhất 體thể 自tự 受thọ 用dụng 身thân 。 果quả 上thượng 自tự 性tánh 配phối 於ư 理lý 體thể 他tha 報báo 化hóa 身thân 竝tịnh 屬thuộc 化hóa 相tương/tướng (# 由do 各các 對đối 機cơ 有hữu 所sở 說thuyết 故cố )# 住trụ 持trì 假giả 立lập 非phi 此thử 可khả 配phối 且thả 據cứ 事sự 分phần/phân 終chung 歸quy 理lý 一nhất 。

體thể 是thị 無vô 常thường 四tứ 相tướng 所sở 遷thiên 。 滅diệt 過quá 千thiên 載tái 但đãn 可khả 追truy 遠viễn 用dụng 增tăng 翹kiều 敬kính 。

體thể 狀trạng 中trung 初sơ 正chánh 示thị 且thả 據cứ 佛Phật 寶bảo 四tứ 相tương/tướng 即tức 生sanh 老lão 病bệnh 死tử 。 如như 佛Phật 有hữu 示thị 生sanh 人nhân 滅diệt 之chi 相tướng 等đẳng 他tha 宗tông 謂vị 之chi 有hữu 為vi 。 無vô 漏lậu 色sắc 滅diệt 下hạ 勸khuyến 敬kính 奉phụng 追truy 遠viễn 文văn 出xuất 論luận 語ngữ 謂vị 世Thế 尊Tôn 入nhập 滅diệt 不bất 覩đổ 慈từ 容dung 但đãn 可khả 追truy 慕mộ 遐hà 想tưởng 聖thánh 恩ân 起khởi 敬kính 心tâm 爾nhĩ 。

以dĩ 賢Hiền 劫Kiếp 中trung 三tam 佛Phật 已dĩ 往vãng 無vô 我ngã 第đệ 四tứ 羣quần 生sanh 何hà 依y 長trường/trưởng 淪luân 苦khổ 海hải 解giải 脫thoát 無vô 路lộ 是thị 以dĩ 能năng 仁nhân 膺ưng 期kỳ 出xuất 世thế 說thuyết 法Pháp 度độ 人nhân 。

顯hiển 功công 益ích 中trung 初sơ 科khoa 初sơ 指chỉ 前tiền 佛Phật 已dĩ 往vãng 顯hiển 須tu 出xuất 意ý 言ngôn 賢Hiền 劫Kiếp 者giả 謂vị 此thử 劫kiếp 中trung 有hữu 千thiên 聖thánh 現hiện 故cố 號hiệu 為vi 賢hiền 三tam 佛Phật 已dĩ 往vãng 者giả 一nhất 拘câu 樓lâu 孫tôn 二nhị 拘câu 那na 含hàm 三tam 名danh 迦Ca 葉Diếp 三tam 聖thánh 既ký 滅diệt 則tắc 正chánh 化hóa 潛tiềm 光quang 四tứ 佛Phật 不bất 興hưng 則tắc 羣quần 生sanh 無vô 怙hộ 是thị 下hạ 顯hiển 今kim 應ưng 運vận 光quang 紹thiệu 聖thánh 蹤tung 。

開khai 八bát 正chánh 之chi 玅# 門môn 示thị 一nhất 直trực 之chi 平bình 道đạo 近cận 出xuất 人nhân 天thiên 之chi 欲dục 泥nê 遠viễn 登đăng 賢hiền 聖thánh 之chi 津tân 筏phiệt 將tương 趣thú 斯tư 道đạo 堦# 漸tiệm 有hữu 由do 說thuyết 理lý 三Tam 寶Bảo 令linh 物vật 歸quy 向hướng 豈khởi 非phi 真chân 理lý 常thường 住trụ 乘thừa 權quyền 御ngự 實thật 疎sơ 解giải 形hình 心tâm 稱xưng 為vi 佛Phật 子tử 受thọ 道đạo 之chi 賓tân 證chứng 澄trừng 無vô 之chi 本bổn 淨tịnh 筌thuyên 蹄đề 之chi 喻dụ 顯hiển 性tánh 空không 之chi 玄huyền 理lý 事sự 義nghĩa 光quang 矣hĩ 神thần 用dụng 明minh 矣hĩ 羣quần 生sanh 依y 資tư 生sanh 滅diệt 盡tận 矣hĩ 。

次thứ 中trung 初sơ 正chánh 示thị 次thứ 受thọ 道đạo 下hạ 結kết 益ích 初sơ 中trung 初sơ 二nhị 句cú 總tổng 示thị 所sở 說thuyết 法Pháp 門môn 。 八bát 正chánh 即tức 見kiến 思tư 語ngữ 業nghiệp 命mạng 進tiến 念niệm 定định 此thử 八bát 總tổng 之chi 即tức 是thị 三tam 學học 前tiền 二nhị 屬thuộc 慧tuệ 中trung 三tam 屬thuộc 戒giới 後hậu 三tam 屬thuộc 定định 正chánh 以dĩ 簡giản 邪tà 門môn 以dĩ 入nhập 道đạo 三tam 乘thừa 聖thánh 者giả 由do 此thử 入nhập 故cố 一nhất 直trực 平bình 道đạo 即tức 是thị 一Nhất 乘Thừa 。 近cận 下hạ 二nhị 句cú 示thị 設thiết 教giáo 之chi 意ý 若nhược 約ước 五ngũ 乘thừa 拔bạt 三tam 途đồ 苦khổ 與dữ 人nhân 天thiên 樂nhạc 。 即tức 此thử 人nhân 天thiên 亦diệc 是thị 出xuất 處xứ 今kim 約ước 本bổn 意ý 人nhân 天thiên 雖tuy 勝thắng 猶do 陷hãm 欲dục 泥nê 故cố 設thiết 三tam 乘thừa 令linh 超siêu 三tam 界giới 故cố 曰viết 近cận 出xuất 遠viễn 登đăng 然nhiên 上thượng 言ngôn 八bát 正chánh 即tức 所sở 乘thừa 之chi 筏phiệt 今kim 云vân 賢hiền 聖thánh 即tức 能năng 乘thừa 之chi 人nhân 八bát 正chánh 則tắc 三tam 乘thừa 共cộng 脩tu 賢hiền 聖thánh 則tắc 大đại 小tiểu 別biệt 位vị 一nhất 直trực 平bình 道đạo 菩Bồ 薩Tát 獨độc 遊du 究cứu 竟cánh 所sở 歸quy 是thị 佛Phật 本bổn 意ý 將tương 下hạ 四tứ 句cú 躡niếp 示thị 化hóa 儀nghi 次thứ 第đệ 斯tư 道đạo 即tức 理lý 體thể 三Tam 寶Bảo 捨xả 名danh 就tựu 理lý 即tức 是thị 一Nhất 乘Thừa 。 此thử 乘thừa 深thâm 玅# 入nhập 須tu 漸tiệm 次thứ 故cố 設thiết 八bát 正chánh 三tam 乘thừa 以dĩ 為vi 階giai 漸tiệm 後hậu 說thuyết 一Nhất 乘Thừa 顯hiển 理lý 三Tam 寶Bảo 眾chúng 生sanh 聞văn 解giải 得đắc 證chứng 一Nhất 乘Thừa 皆giai 由do 所sở 說thuyết 真Chân 如Như 理lý 故cố 豈khởi 下hạ 四tứ 句cú 美mỹ 其kỳ 聖thánh 意ý 設thiết 化hóa 有hữu 儀nghi 理lý 體thể 是thị 實thật 化hóa 相tương/tướng 是thị 權quyền 理lý 體thể 無vô 形hình 非phi 權quyền 莫mạc 示thị 故cố 乘thừa 化hóa 相tương/tướng 之chi 權quyền 以dĩ 御ngự 理lý 體thể 之chi 實thật 故cố 曰viết 乘thừa 權quyền 御ngự 實thật 眾chúng 生sanh 形hình 心tâm 縛phược 於ư 俗tục 習tập 如như 枷già 鏁tỏa 也dã 佛Phật 施thí 玅# 教giáo 而nhi 解giải 脫thoát 之chi 如như 疎sơ 解giải 也dã 言ngôn 佛Phật 子tử 者giả 法pháp 華hoa 經Kinh 云vân 真chân 是thị 佛Phật 子tử 。 從tùng 佛Phật 口khẩu 生sanh 。 從tùng 法Pháp 化hóa 生sanh 。 得đắc 佛Phật 法Pháp 分phần 。 次thứ 中trung 初sơ 明minh 得đắc 益ích 上thượng 二nhị 句cú 機cơ 有hữu 所sở 證chứng 謂vị 本bổn 淨tịnh 也dã 下hạ 二nhị 句cú 教giáo 有hữu 所sở 顯hiển 謂vị 性tánh 空không 也dã 妄vọng 想tưởng 本bổn 寂tịch 謂vị 之chi 澄trừng 無vô 法pháp 性tánh 天thiên 真chân 謂vị 之chi 本bổn 淨tịnh 性tánh 本bổn 淨tịnh 故cố 謂vị 之chi 性tánh 空không 事sự 下hạ 次thứ 結kết 歎thán 初sơ 二nhị 句cú 歎thán 教giáo 以dĩ 教giáo 顯hiển 理lý 故cố 曰viết 事sự 義nghĩa 以dĩ 智trí 鑑giám 機cơ 故cố 曰viết 神thần 用dụng 光quang 謂vị 光quang 顯hiển 明minh 謂vị 無vô 隱ẩn 後hậu 二nhị 句cú 歎thán 機cơ 依y 資tư 即tức 師sư 奉phụng 也dã 師sư 教giáo 奉phụng 脩tu 皆giai 證chứng 理lý 體thể 故cố 云vân 生sanh 滅diệt 盡tận 矣hĩ 。

既ký 而nhi 能năng 事sự 已dĩ 隆long 告cáo 以dĩ 數số 終chung 之chi 運vận 非phi 色sắc 現hiện 色sắc 表biểu 法Pháp 身thân 之chi 不bất 亡vong 無vô 形hình 留lưu 骨cốt 示thị 化hóa 迹tích 之chi 無vô 泯mẫn 所sở 以dĩ 碎toái 身thân 以dĩ 生sanh 物vật 信tín 全toàn 眼nhãn 以dĩ 導đạo 神thần 功công 斯tư 道đạo 莫mạc 思tư 恩ân 德đức 非phi 謝tạ 。

生sanh 起khởi 住trụ 持trì 中trung 初sơ 科khoa 初sơ 明minh 化hóa 相tương/tướng 示thị 滅diệt 能năng 事sự 隆long 者giả 釋thích 尊tôn 一nhất 代đại 化hóa 事sự 盛thịnh 也dã 然nhiên 而nhi 盛thịnh 必tất 有hữu 衰suy 。 生sanh 必tất 有hữu 滅diệt 所sở 作tác 既ký 辦biện 須tu 入nhập 涅Niết 槃Bàn 故cố 云vân 告cáo 以dĩ 數số 終chung 也dã 非phi 下hạ 正chánh 明minh 生sanh 起khởi 初sơ 以dĩ 化hóa 顯hiển 真chân 表biểu 其kỳ 不bất 滅diệt 言ngôn 既ký 入nhập 滅diệt 復phục 本bổn 法Pháp 身thân 法Pháp 身thân 圓viên 寂tịch 故cố 云vân 非phi 色sắc 仍nhưng 出xuất 金kim 棺quan 重trọng/trùng 示thị 相tướng 好hảo 故cố 云vân 現hiện 色sắc 既ký 滅diệt 復phục 現hiện 可khả 驗nghiệm 不bất 亡vong 無vô 下hạ 次thứ 用dụng 住trụ 持trì 以dĩ 顯hiển 化hóa 相tương/tướng 化hóa 相tương/tướng 已dĩ 滅diệt 故cố 云vân 無vô 形hình 舍xá 利lợi 猶do 存tồn 故cố 云vân 留lưu 骨cốt 碎toái 身thân 者giả 王vương 勃bột 云vân 碎toái 金kim 剛cang 之chi 聖thánh 身thân 為vi 舍xá 利lợi 之chi 遺di 骨cốt 全toàn 眼nhãn 者giả 釋Thích 迦Ca 方phương 志chí 云vân 那na 伽già 羅la 城thành 即tức 古cổ 華hoa 氏thị 城thành 城thành 東đông 南nam 三tam 十thập 餘dư 里lý 有hữu 佛Phật 髑độc 髏lâu 狀trạng 如như 荷hà 葉diệp 其kỳ 色sắc 黃hoàng 白bạch 有hữu 佛Phật 眼nhãn 睛tình 大đại 如như 奈nại 許hứa 青thanh 白bạch 映ánh 徹triệt 等đẳng 斯tư 下hạ 結kết 顯hiển 化hóa 相tương/tướng 功công 能năng 以dĩ 上thượng 表biểu 真chân 佛Phật 自tự 能năng 利lợi 生sanh 復phục 生sanh 住trụ 持trì 此thử 恩ân 此thử 德đức 。 罔võng 極cực 難nạn/nan 酬thù 故cố 云vân 非phi 謝tạ 。

故cố 當đương 敬kính 養dưỡng 塔tháp 像tượng 興hưng 起khởi 信tín 根căn 先tiên 備bị 此thử 心tâm 方phương 知tri 由do 委ủy 。

次thứ 中trung 欲dục 立lập 住trụ 持trì 故cố 先tiên 勸khuyến 信tín 此thử 心tâm 即tức 信tín 心tâm 也dã 。

四tứ 明minh 住trụ 持trì 三Tam 寶Bảo 者giả 。

四tứ 中trung 標tiêu 言ngôn 住trụ 持trì 者giả 。 住trụ 謂vị 安an 住trụ 世thế 間gian 持trì 謂vị 任nhậm 持trì 不bất 絕tuyệt 。

人nhân 能năng 弘hoằng 道đạo 萬vạn 載tái 之chi 所sở 流lưu 慈từ 道đạo 假giả 人nhân 弘hoằng 三tam 法pháp 於ư 斯tư 開khai 位vị 遂toại 使sử 代đại 代đại 興hưng 樹thụ 處xứ 處xứ 傳truyền 弘hoằng 匪phỉ 假giả 僧Tăng 揚dương 佛Phật 法Pháp 潛tiềm 沒một 至chí 如như 漢hán 武võ 崇sùng 盛thịnh 初sơ 聞văn 佛Phật 名danh 既ký 絕tuyệt 僧Tăng 傳truyền 開khai 緒tự 斯tư 竭kiệt 及cập 顯hiển 宗tông 開khai 法pháp 遠viễn 訪phỏng 華hoa 胥# 致trí 有hữu 迦ca 竺trúc 來lai 儀nghi 演diễn 布bố 聲thanh 教giáo 開khai 俗tục 成thành 務vụ 發phát 信tín 歸quy 心tâm 實thật 假giả 敷phu 說thuyết 之chi 勞lao 誠thành 資tư 相tướng 狀trạng 之chi 力lực 名danh 僧Tăng 寶bảo 也dã 。

釋thích 中trung 正chánh 推thôi 僧Tăng 寶bảo 中trung 有hữu 三tam 初sơ 八bát 句cú 立lập 理lý 推thôi 功công 至chí 下hạ 十thập 句cú 約ước 事sự 反phản 顯hiển 實thật 下hạ 三tam 句cú 結kết 判phán 初sơ 中trung 前tiền 四tứ 句cú 明minh 人nhân 法pháp 相tướng 對đối 上thượng 二nhị 句cú 約ước 人nhân 弘hoằng 法pháp 下hạ 二nhị 句cú 以dĩ 法pháp 推thôi 人nhân 三tam 法pháp 即tức 三Tam 寶Bảo 也dã 後hậu 四tứ 句cú 正chánh 顯hiển 傳truyền 法pháp 住trụ 持trì 之chi 功công 代đại 代đại 約ước 時thời 節tiết 處xứ 處xứ 據cứ 方phương 所sở 興hưng 樹thụ 傳truyền 揚dương 義nghĩa 同đồng 流lưu 布bố 次thứ 中trung 初sơ 二nhị 句cú 非phi 僧Tăng 不bất 弘hoằng 漢hán 武võ 即tức 前tiền 漢hán 武võ 帝đế 元nguyên 狩thú 中trung 北bắc 伐phạt 凶hung 奴nô 王vương 獲hoạch 金kim 人nhân 以dĩ 為vi 大đại 神thần 列liệt 於ư 甘cam 泉tuyền 宮cung 而nhi 禮lễ 事sự 之chi 後hậu 鑿tạc 昆côn 明minh 池trì 得đắc 黑hắc 灰hôi 問vấn 東đông 方phương 朔sóc 朔sóc 曰viết 此thử 非phi 臣thần 所sở 知tri 可khả 問vấn 西tây 域vực 胡hồ 道Đạo 人Nhân 準chuẩn 此thử 胡hồ 道Đạo 人Nhân 即tức 指chỉ 佛Phật 也dã 及cập 下hạ 六lục 句cú 由do 僧Tăng 開khai 法pháp 顯hiển 宗tông 即tức 後hậu 漢hán 第đệ 二nhị 主chủ 明minh 帝đế 也dã 諡thụy 曰viết 顯hiển 宗tông 即tức 光quang 武võ 第đệ 四tứ 子tử 以dĩ 永vĩnh 平bình 三tam 年niên 夜dạ 夢mộng 金kim 人nhân 傅phó/phụ 毅nghị 奏tấu 曰viết 臣thần 聞văn 西tây 方phương 有hữu 聖thánh 人nhân 一nhất 千thiên 年niên 後hậu 教giáo 流lưu 此thử 土thổ/độ 陛bệ 下hạ 所sở 夢mộng 其kỳ 必tất 是thị 乎hồ 至chí 七thất 年niên 甲giáp 子tử 遣khiển 蔡thái 愔# 等đẳng 將tương 命mạng 求cầu 之chi 至chí 大đại 月nguyệt 氏thị 國quốc 遇ngộ 摩ma 騰đằng 法pháp 蘭lan 白bạch 馬mã 駄đà 經kinh 氎điệp 繪hội 聖thánh 像tượng 自tự 西tây 而nhi 來lai 至chí 十thập 年niên 丁đinh 卯mão 同đồng 還hoàn 漢hán 地địa 此thử 即tức 神thần 州châu 三Tam 寶Bảo 之chi 始thỉ 由do 二nhị 尊tôn 者giả 首thủ 揚dương 慈từ 訓huấn 悅duyệt 服phục 邪tà 徒đồ 現hiện 希hy 有hữu 之chi 通thông 開khai 未vị 萠bằng 之chi 信tín 自tự 此thử 德đức 化hóa 草thảo 偃yển 風phong 行hành 人nhân 到đáo 于vu 今kim 咸hàm 受thọ 其kỳ 賜tứ 。

所sở 說thuyết 名danh 句cú 表biểu 理lý 為vi 先tiên 理lý 非phi 文văn 言ngôn 無vô 由do 取thủ 悟ngộ 故cố 約ước 名danh 教giáo 說thuyết 聽thính 之chi 緣duyên 名danh 法Pháp 寶bảo 也dã 。

次thứ 法pháp 中trung 初sơ 正chánh 示thị 不bất 出xuất 聲thanh 名danh 句cú 文văn 。 大đại 小tiểu 教giáo 文văn 以dĩ 之chi 為vi 體thể 名danh 即tức 名danh 字tự 能năng 詮thuyên 自tự 性tánh 句cú 謂vị 句cú 逗đậu 能năng 詮thuyên 差sai 別biệt 此thử 二nhị 同đồng 是thị 非phi 色sắc 非phi 心tâm 。 必tất 假giả 聲thanh 傳truyền 故cố 云vân 所sở 說thuyết 上thượng 竝tịnh 能năng 詮thuyên 理lý 是thị 所sở 詮thuyên 故cố 云vân 表biểu 理lý 故cố 下hạ 結kết 示thị 。

此thử 理lý 幽u 奧áo 非phi 聖thánh 不bất 知tri 聖thánh 雖tuy 云vân 亡vong 影ảnh 像tượng 斯tư 立lập 名danh 佛Phật 寶bảo 也dã 。

佛Phật 寶bảo 中trung 初sơ 二nhị 句cú 以dĩ 法pháp 推thôi 人nhân 下hạ 三tam 句cú 正chánh 顯hiển 佛Phật 寶bảo 。

但đãn 以dĩ 羣quần 生sanh 福phước 淺thiển 不bất 及cập 化hóa 源nguyên 薄bạc 有hữu 餘dư 資tư 猶do 逢phùng 遺di 法pháp 。

欣hân 遇ngộ 中trung 上thượng 二nhị 句cú 自tự 責trách 不bất 值trị 化hóa 相tương/tướng 斯tư 由do 障chướng 重trọng 下hạ 二nhị 句cú 自tự 慶khánh 得đắc 逢phùng 遺di 像tượng 良lương 謝tạ 宿túc 因nhân 。

此thử 之chi 三Tam 寶Bảo 體thể 是thị 有hữu 為vi 具cụ 足túc 漏lậu 染nhiễm 不bất 足túc 陳trần 敬kính 然nhiên 是thị 理lý 寶bảo 之chi 所sở 依y 持trì 有hữu 能năng 遵tuân 重trọng/trùng 相tương 從tùng 出xuất 有hữu 。

約ước 體thể 推thôi 敬kính 中trung 初sơ 科khoa 初sơ 四tứ 句cú 示thị 體thể 佛Phật 是thị 土thổ/độ 木mộc 法pháp 乃nãi 紙chỉ 素tố 皆giai 是thị 有hữu 為vi 上thượng 指chỉ 騰đằng 蘭lan 以dĩ 為vi 僧Tăng 寶bảo 豈khởi 稱xưng 有hữu 漏lậu 今kim 據cứ 末mạt 代đại 多đa 是thị 凡phàm 夫phu 故cố 有hữu 漏lậu 染nhiễm 理lý 非phi 可khả 敬kính 然nhiên 下hạ 推thôi 功công 須tu 奉phụng 一nhất 能năng 顯hiển 理lý 二nhị 能năng 導đạo 物vật 。

如như 俗tục 王vương 使sử 巡tuần 歷lịch 方phương 隅ngung 不bất 以dĩ 形hình 徵trưng 故cố 敬kính 齊tề 一nhất 經Kinh 云vân 如như 世thế 有hữu 銀ngân 金kim 為vi 上thượng 寶bảo 無vô 銀ngân 有hữu 鍮thâu 亦diệc 稱xưng 無vô 價giá 故cố 末mạt 三Tam 寶Bảo 敬kính 亦diệc 齊tề 真chân 。

今kim 不bất 加gia 敬kính 更cánh 無vô 尊tôn 重trọng 之chi 方phương 投đầu 心tâm 何hà 所sở 起khởi 歸quy 何hà 寄ký 故cố 當đương 形hình 敬kính 靈linh 儀nghi 心tâm 存tồn 真chân 理lý 導đạo 緣duyên 設thiết 化hóa 義nghĩa 極cực 於ư 斯tư 。

責trách 過quá 勸khuyến 行hành 中trung 初sơ 四tứ 句cú 示thị 不bất 敬kính 之chi 過quá 故cố 下hạ 二nhị 句cú 立lập 敬kính 法pháp 形hình 心tâm 屬thuộc 能năng 敬kính 靈linh 儀nghi 屬thuộc 所sở 敬kính 以dĩ 形hình 敬kính 像tượng 以dĩ 心tâm 緣duyên 理lý 若nhược 緣duyên 所sở 敬kính 即tức 是thị 理lý 體thể 若nhược 解giải 唯duy 識thức 即tức 是thị 淨tịnh 心tâm 真chân 俗tục 圓viên 脩tu 義nghĩa 如như 下hạ 說thuyết 後hậu 二nhị 句cú 結kết 美mỹ 化hóa 儀nghi 。

經Kinh 云vân 造tạo 像tượng 如như 麥mạch 獲hoạch 福phước 無vô 窮cùng 以dĩ 是thị 法Pháp 身thân 之chi 器khí 也dã 論luận 云vân 金kim 木mộc 土thổ/độ 石thạch 體thể 是thị 非phi 情tình 以dĩ 造tạo 像tượng 故cố 敬kính 毀hủy 之chi 人nhân 自tự 獲hoạch 罪tội 福phước 莫mạc 不bất 表biểu 顯hiển 法Pháp 身thân 致trí 令linh 功công 用dụng 無vô 極cực 。

四tứ 中trung 初sơ 則tắc 無vô 上thượng 依y 經kinh 舉cử 極cực 小tiểu 以dĩ 況huống 其kỳ 大đại 次thứ 即tức 大đại 智Trí 度Độ 論luận 舉cử 非phi 情tình 以dĩ 推thôi 其kỳ 理lý 經kinh 文văn 如như 後hậu 具cụ 引dẫn 罪tội 福phước 同đồng 上thượng 所sở 明minh 。

故cố 使sử 有hữu 心tâm 行hành 者giả 對đối 此thử 靈linh 儀nghi 莫mạc 不bất 涕thế 泣khấp 橫hoạnh 流lưu 。 不bất 覺giác 加gia 敬kính 但đãn 以dĩ 真chân 形hình 已dĩ 謝tạ 唯duy 見kiến 遺di 蹤tung 如như 臨lâm 清thanh 廟miếu 自tự 然nhiên 悲bi 肅túc 舉cử 目mục 摧tồi 感cảm 如như 在tại 不bất 疑nghi 今kim 我ngã 亦diệc 爾nhĩ 。 慈từ 尊tôn 久cửu 謝tạ 唯duy 留lưu 影ảnh 像tượng 導đạo 我ngã 慢mạn 幢tràng 是thị 須tu 傾khuynh 屈khuất 接tiếp 足túc 而nhi 行hành 禮lễ 敬kính 如như 對đối 真chân 儀nghi 為vì 我ngã 說thuyết 法Pháp 。 今kim 不bất 見kiến 聞văn 心tâm 由do 無vô 信tín 何hà 以dĩ 知tri 耶da 但đãn 心tâm 用dụng 所sở 擬nghĩ 三tam 界giới 尚thượng 成thành 豈khởi 此thử 一nhất 堂đường 頑ngoan 癡si 不bất 動động 大đại 論luận 云vân 諸chư 佛Phật 常thường 放phóng 光quang 說thuyết 法Pháp 眾chúng 生sanh 無vô 始thỉ 罪tội 故cố 對đối 面diện 不bất 見kiến 。

示thị 敬kính 法pháp 中trung 初sơ 事sự 中trung 初sơ 科khoa 有hữu 二nhị 初sơ 示thị 敬kính 情tình 如như 對đối 下hạ 責trách 過quá 初sơ 中trung 初sơ 四tứ 句cú 正chánh 示thị 敬kính 情tình 但đãn 下hạ 推thôi 發phát 敬kính 所sở 以dĩ 由do 不bất 見kiến 化hóa 佛Phật 但đãn 見kiến 住trụ 持trì 以dĩ 斯tư 感cảm 激kích 故cố 興hưng 悲bi 仰ngưỡng 如như 下hạ 四tứ 句cú 舉cử 俗tục 例lệ 顯hiển 清thanh 廟miếu 即tức 國quốc 家gia 宗tông 廟miếu 圖đồ 寫tả 祖tổ 考khảo 容dung 儀nghi 使sử 子tử 孫tôn 祀tự 而nhi 敬kính 之chi 以dĩ 強cường/cưỡng 祖tổ 先tiên 之chi 德đức 故cố 云vân 清thanh 廟miếu 今kim 則tắc 比tỉ 乎hồ 是thị 也dã 今kim 下hạ 四tứ 句cú 合hợp 法pháp 是thị 下hạ 二nhị 句cú 以dĩ 事sự 推thôi 情tình 理lý 須tu 加gia 敬kính 次thứ 中trung 又hựu 三tam 初sơ 四tứ 句cú 躡niếp 事sự 正chánh 責trách 以dĩ 佛Phật 無vô 私tư 應ưng 志chí 誠thành 感cảm 神thần 感cảm 而nhi 未vị 通thông 由do 我ngã 無vô 信tín 心tâm 由do 合hợp 作tác 由do 心tâm 何hà 下hạ 次thứ 五ngũ 句cú 徵trưng 顯hiển 敬kính 慢mạn 初sơ 舉cử 事sự 況huống 心tâm 用dụng 即tức 是thị 意ý 思tư 心tâm 造tạo 善thiện 惡ác 報báo 分phần/phân 六lục 道đạo 業nghiệp 有hữu 定định 散tán 故cố 分phần/phân 三tam 界giới 豈khởi 下hạ 以dĩ 敬kính 比tỉ 量lượng 謂vị 一nhất 念niệm 妄vọng 心tâm 尚thượng 成thành 三tam 界giới 豈khởi 可khả 誠thành 心tâm 堅kiên 信tín 不bất 能năng 感cảm 格cách 一nhất 堂đường 聖thánh 像tượng 使sử 放phóng 光quang 現hiện 瑞thụy 以dĩ 彰chương 靈linh 感cảm 乎hồ 頑ngoan 癡si 上thượng 文văn 云vân 儀nghi 像tượng 非phi 情tình 體thể 唯duy 無vô 記ký 大đại 下hạ 三tam 引dẫn 論luận 反phản 證chứng 不bất 信tín 之chi 失thất 。

是thị 須tu 一nhất 像tượng 既ký 爾nhĩ 餘dư 像tượng 例lệ 然nhiên 樹thụ 石thạch 山sơn 林lâm 隨tùy 相tương/tướng 標tiêu 立lập 導đạo 我ngã 心tâm 路lộ 無vô 越việt 聖thánh 儀nghi 。

次thứ 科khoa 有hữu 二nhị 初sơ 則tắc 不bất 專chuyên 一nhất 像tượng 故cố 曰viết 餘dư 像tượng 例lệ 然nhiên 次thứ 則tắc 不bất 專chuyên 靈linh 像tượng 故cố 通thông 萬vạn 境cảnh 以dĩ 境cảnh 顯hiển 心tâm 心tâm 通thông 境cảnh 遍biến 故cố 樹thụ 石thạch 等đẳng 皆giai 表biểu 聖thánh 儀nghi 。

又hựu 作tác 是thị 念niệm 見kiến 雖tuy 是thị 色sắc 了liễu 色sắc 心tâm 生sanh 心tâm 外ngoại 無vô 塵trần 名danh 為vi 真chân 觀quán 言ngôn 從tùng 心tâm 起khởi 實thật 唯duy 識thức 有hữu 名danh 為vi 俗tục 觀quán 。

理lý 中trung 初sơ 科khoa 即tức 唯duy 識thức 玅# 觀quán 也dã 問vấn 此thử 明minh 三Tam 寶Bảo 何hà 言ngôn 唯duy 識thức 答đáp 理lý 合hợp 然nhiên 也dã 初sơ 說thuyết 一nhất 體thể 即tức 是thị 唯duy 識thức 一nhất 是thị 非phi 二nhị 遮già 無vô 境cảnh 故cố 體thể 是thị 本bổn 識thức 表biểu 理lý 實thật 故cố 脩tu 成thành 理lý 體thể 則tắc 轉chuyển 識thức 以dĩ 成thành 智trí 也dã 次thứ 依y 理lý 體thể 現hiện 於ư 化hóa 相tương/tướng 此thử 從tùng 體thể 以dĩ 顯hiển 用dụng 也dã 後hậu 依y 化hóa 相tương 生sanh 起khởi 住trụ 持trì 此thử 從tùng 用dụng 以dĩ 留lưu 迹tích 也dã 雖tuy 迷mê 悟ngộ 體thể 用dụng 之chi 異dị 莫mạc 不bất 皆giai 是thị 。 唯duy 識thức 所sở 流lưu 然nhiên 今kim 住trụ 持trì 三Tam 寶Bảo 。 佛Phật 法Pháp 非phi 情tình 僧Tăng 具cụ 漏lậu 染nhiễm 還hoàn 是thị 一nhất 體thể 真chân 妄vọng 同đồng 源nguyên 不bất 以dĩ 觀quán 融dung 無vô 堪kham 反phản 淨tịnh 故cố 今kim 躡niếp 事sự 以dĩ 理lý 融dung 之chi 則tắc 身thân 對đối 靈linh 儀nghi 心tâm 存tồn 真chân 理lý 真chân 理lý 者giả 即tức 唯duy 識thức 之chi 本bổn 性tánh 是thị 諸chư 佛Phật 之chi 法Pháp 。 身thân 故cố 使sử 脩tu 敬kính 行hành 人nhân 對đối 住trụ 持trì 之chi 儀nghi 相tương/tướng 達đạt 唯duy 識thức 之chi 玅# 觀quán 悟ngộ 一nhất 體thể 之chi 真chân 性tánh 證chứng 理lý 體thể 之chi 法Pháp 身thân 是thị 知tri 吾ngô 祖tổ 約ước 此thử 禮lễ 敬kính 一nhất 法pháp 廣quảng 顯hiển 真chân 俗tục 意ý 在tại 正chánh 明minh 唯duy 識thức 真chân 觀quán 也dã 又hựu 此thử 且thả 約ước 所sở 敬kính 勝thắng 境cảnh 以dĩ 明minh 真chân 俗tục 若nhược 能năng 敬kính 身thân 心tâm 所sở 行hành 。 事sự 理lý 竝tịnh 委ủy 真chân 俗tục 篇thiên 明minh 之chi 就tựu 文văn 為vi 二nhị 初sơ 三tam 句cú 躡niếp 事sự 總tổng 顯hiển 次thứ 五ngũ 句cú 正chánh 示thị 真chân 俗tục 初sơ 中trung 因nhân 事sự 明minh 理lý 故cố 云vân 又hựu 作tác 此thử 念niệm 念niệm 是thị 思tư 慧tuệ 能năng 觀quán 智trí 也dã 色sắc 即tức 靈linh 像tượng 所sở 敬kính 境cảnh 也dã 約ước 情tình 妄vọng 見kiến 謂vị 有hữu 實thật 體thể 故cố 云vân 見kiến 雖tuy 是thị 色sắc 遍biến 計kế 性tánh 也dã 今kim 入nhập 正chánh 觀quán 玅# 智trí 圓viên 解giải 即tức 是thị 自tự 心tâm 。 妄vọng 現hiện 境cảnh 界giới 故cố 曰viết 了liễu 色sắc 心tâm 生sanh 依y 他tha 性tánh 也dã 問vấn 心tâm 通thông 真chân 妄vọng 此thử 言ngôn 心tâm 生sanh 為vi 真chân 為vi 妄vọng 答đáp 若nhược 約ước 從tùng 真chân 起khởi 妄vọng 唯duy 一nhất 真chân 心tâm 今kim 約ước 返phản 妄vọng 漸tiệm 脩tu 必tất 須tu 次thứ 第đệ 。 準chuẩn 下hạ 俗tục 觀quán 應ưng 含hàm 二nhị 心tâm 初sơ 曰viết 言ngôn 從tùng 心tâm 起khởi 即tức 是thị 六lục 心tâm 意ý 言ngôn 分phân 別biệt 。 故cố 有hữu 名danh 相tướng 次thứ 曰viết 實thật 唯duy 識thức 有hữu 即tức 是thị 八bát 心tâm 妄vọng 現hiện 境cảnh 界giới 故cố 有hữu 影ảnh 像tượng 總tổng 包bao 二nhị 義nghĩa 故cố 曰viết 心tâm 生sanh 次thứ 中trung 上thượng 二nhị 句cú 明minh 真chân 觀quán 下hạ 三tam 句cú 顯hiển 俗tục 觀quán 初sơ 中trung 心tâm 外ngoại 無vô 塵trần 者giả 由do 前tiền 了liễu 色sắc 既ký 從tùng 心tâm 生sanh 則tắc 能năng 分phần/phân 遣khiển 外ngoại 塵trần 邪tà 執chấp 翻phiên 遍biến 計kế 性tánh 證chứng 無vô 相tướng 性tánh 故cố 名danh 真chân 觀quán 行hành 事sự 鈔sao 云vân 諸chư 法pháp 外ngoại 塵trần 本bổn 無vô 攝nhiếp 論luận 云vân 知tri 塵trần 無vô 所sở 有hữu 通thông 達đạt 真chân (# 云vân 云vân )# 俗tục 觀quán 中trung 即tức 前tiền 真chân 觀quán 會hội 色sắc 歸quy 心tâm 色sắc 相tướng 既ký 空không 心tâm 相tương/tướng 須tu 顯hiển 心tâm 有hữu 二nhị 相tương/tướng 言ngôn 從tùng 心tâm 起khởi 即tức 是thị 意ý 言ngôn 若nhược 但đãn 唯duy 意ý 言ngôn 則tắc 濫lạm 而nhi 非phi 實thật 雖tuy 空không 遍biến 計kế 但đãn 遣khiển 妄vọng 塵trần 不bất 了liễu 依y 他tha 終chung 成thành 偏thiên 計kế 故cố 復phục 遣khiển 濫lạm 的đích 示thị 心tâm 源nguyên 故cố 云vân 實thật 唯duy 識thức 有hữu 二nhị 皆giai 心tâm 相tương/tướng 故cố 名danh 俗tục 觀quán 須tu 知tri 前tiền 明minh 真chân 觀quán 離ly 俗tục 無vô 真chân 後hậu 明minh 俗tục 觀quán 離ly 真chân 無vô 俗tục 諦đế 了liễu 竝tịnh 觀quán 莫mạc 疑nghi 前tiền 後hậu 問vấn 此thử 何hà 位vị 人nhân 能năng 住trụ 此thử 觀quán 答đáp 行hành 位vị 不bất 同đồng 不bất 可khả 一nhất 槩# 約ước 行hành 而nhi 言ngôn 初sơ 心tâm 凡phàm 夫phu 便tiện 脩tu 此thử 觀quán 即tức 名danh 此thử 人nhân 為vì 大đại 菩Bồ 薩Tát 。 即tức 說thuyết 此thử 行hành 為vi 佛Phật 果Quả 證chứng 行hành 故cố 文văn 云vân 唯duy 識thức 四tứ 位vị 凡phàm 聖thánh 通thông 學học 起khởi 信tín 疏sớ/sơ 云vân 十thập 信tín 之chi 初sơ 發phát 心tâm 之chi 時thời 。 即tức 觀quán 本bổn 識thức 自tự 性tánh 緣duyên 起khởi 因nhân 果quả 之chi 體thể 得đắc 成thành 正chánh 信tín 據cứ 位vị 而nhi 言ngôn 約ước 文văn 準chuẩn 論luận 願nguyện 樂nhạo 行hành 人nhân 能năng 證chứng 此thử 理lý (# 即tức 四tứ 十thập 心tâm 并tinh 四tứ 加gia 行hành )# 問vấn 諸chư 家gia 於ư 此thử 通thông 收thu 四tứ 位vị 今kim 特đặc 異dị 之chi 請thỉnh 言ngôn 其kỳ 致trí 答đáp 不bất 識thức 觀quán 相tương/tướng 故cố 有hữu 濫lạm 通thông 此thử 觀quán 唯duy 遣khiển 外ngoại 塵trần 意ý 言ngôn 猶do 在tại 何hà 得đắc 於ư 此thử 妄vọng 通thông 高cao 位vị 故cố 攝nhiếp 論luận 云vân 若nhược 至chí 登đăng 地địa 故cố 似tự 唯duy 識thức 意ý 言ngôn 分phân 別biệt 。 亦diệc 不bất 得đắc 立lập 今kim 觀quán 意ý 言ngôn 豈khởi 通thông 高cao 位vị 文văn 中trung 明minh 判phán 名danh 願nguyện 樂nhạo 地địa 脩tu 道Đạo 人nhân 也dã 問vấn 既ký 言ngôn 脩tu 道Đạo 何hà 得đắc 言ngôn 非phi 答đáp 此thử 言ngôn 獨độc 指chỉ 願nguyện 樂nhạo 地địa 中trung 脩tu 行hành 道Đạo 行hành 之chi 人nhân 非phi 脩tu 道Đạo 位vị 文văn 自tự 釋thích 云vân 道đạo 為vi 人nhân 脩tu 人nhân 能năng 脩tu 道Đạo 等đẳng 何hà 得đắc 不bất 曉hiểu 。

漸tiệm 次thứ 增tăng 明minh 念niệm 念niệm 無vô 絕tuyệt 時thời 功công 既ký 積tích 熏huân 習tập 逾du 增tăng 觀quán 道đạo 脩tu 明minh 不bất 迷mê 緣duyên 假giả 名danh 願nguyện 樂nhạo 位vị 脩tu 道Đạo 人nhân 焉yên 道đạo 為vi 人nhân 脩tu 人nhân 能năng 脩tu 道Đạo 故cố 稱xưng 行hành 者giả 名danh 為vi 道Đạo 人Nhân 。

因nhân 脩tu 顯hiển 位vị 中trung 初sơ 六lục 句cú 歷lịch 觀quán 起khởi 脩tu 名danh 下hạ 二nhị 句cú 顯hiển 其kỳ 行hành 位vị 道đạo 下hạ 四tứ 句cú 返phản 釋thích 觀quán 道đạo 脩tu 明minh 住trụ 真chân 觀quán 也dã 不bất 迷mê 緣duyên 假giả 住trụ 於ư 俗tục 觀quán 不bất 昧muội 事sự 儀nghi 也dã 又hựu 可khả 觀quán 道đạo 即tức 能năng 觀quán 智trí 緣duyên 假giả 即tức 所sở 觀quán 境cảnh 緣duyên 謂vị 緣duyên 生sanh 諸chư 法pháp 遍biến 計kế 。 性tánh 也dã 假giả 謂vị 假giả 有hữu 識thức 相tương 依y 他tha 性tánh 也dã 緣duyên 生sanh 本bổn 無vô 即tức 真Chân 諦Đế 境cảnh 唯duy 識thức 假giả 有hữu 即tức 俗tục 諦đế 境cảnh 觀quán 智trí 明minh 白bạch 真chân 俗tục 歷lịch 然nhiên 故cố 曰viết 不bất 迷mê 等đẳng 願nguyện 樂nhạo 地địa 者giả 資tư 糧lương 加gia 行hành 同đồng 前tiền 所sở 明minh 脩tu 道Đạo 人nhân 者giả 文văn 中trung 自tự 釋thích 不bất 同đồng 古cổ 人nhân 是thị 脩tu 道Đạo 位vị 。

今kim 則tắc 聞văn 告cáo 懷hoài 嫌hiềm 誠thành 當đương 實thật 錄lục 日nhật 損tổn 之chi 謂vị 於ư 斯tư 自tự 明minh 可khả 不bất 誡giới 哉tai 。

結kết 誡giới 中trung 意ý 謂vị 有hữu 人nhân 聞văn 此thử 所sở 告cáo 或hoặc 起khởi 嫌hiềm 疑nghi 但đãn 當đương 以dĩ 真chân 言ngôn 實thật 錄lục 以dĩ 自tự 驚kinh 悟ngộ 庶thứ 令linh 煩phiền 惱não 日nhật 損tổn 觀quán 道đạo 日nhật 新tân 矣hĩ 。

釋Thích 門Môn 歸Quy 敬Kính 儀Nghi 通Thông 真Chân 記Ký 卷quyển 上thượng