Lăng Nghiêm Kinh Tinh Giải Bình Lâm – Quyển 0001

楞Lăng 嚴Nghiêm 經Kinh 精Tinh 解Giải 評Bình 林Lâm
Quyển 0001
明Minh 焦Tiêu 竑 纂Toản

人nhân 之chi 恆hằng 性tánh 。 廼# 上thượng 帝đế 降giáng/hàng 衷# 。 人nhân 所sở 同đồng 具cụ 者giả 。 以dĩ 其kỳ 無vô 思tư 無vô 為vi 故cố 。 謂vị 之chi 寂tịch 。 以dĩ 其kỳ 不bất 可khả 覩đổ 聞văn 故cố 。 謂vị 之chi 微vi 。 以dĩ 其kỳ 無vô 物vật 故cố 。 謂vị 之chi 虗hư 。 以dĩ 其kỳ 無vô 欲dục 故cố 。 謂vị 之chi 靜tĩnh 。 以dĩ 其kỳ 智trí 周chu 萬vạn 物vật 故cố 。 謂vị 之chi 覺giác 。 而nhi 其kỳ 歸quy 不bất 出xuất 於ư 無vô 之chi 一nhất 。 言ngôn 無vô 者giả 有hữu 之chi 基cơ 也dã 。 故cố 寂tịch 以dĩ 通thông 天thiên 下hạ 之chi 感cảm 。 靜tĩnh 以dĩ 貞trinh 天thiên 下hạ 之chi 動động 。 微vi 以dĩ 效hiệu 天thiên 下hạ 之chi 顯hiển 。 虗hư 以dĩ 御ngự 天thiên 下hạ 之chi 實thật 。 覺giác 以dĩ 神thần 天thiên 下hạ 之chi 應ưng 。 是thị 謂vị 千thiên 聖thánh 相tương/tướng 傳truyền 無vô 所sở 倚ỷ 之chi 學học 。 漢hán 儒nho 徒đồ 以dĩ 訓huấn 詁# 為vi 學học 。 補bổ 綴chuế 張trương 皇hoàng 攷# 訂# 於ư 形hình 名danh 器khí 數số 之chi 末mạt 。 取thủ 古cổ 聖thánh 賢hiền 已dĩ 行hành 之chi 跡tích 。 著trước 為vi 典điển 要yếu 。 相tương/tướng 守thủ 以dĩ 為vi 世thế 法pháp 。 不bất 知tri 以dĩ 無vô 為vi 用dụng 。 彼bỉ 佛Phật 氏thị 者giả 。 見kiến 吾ngô 儒nho 學học 術thuật 之chi 弊tệ 。 奮phấn 然nhiên 攘nhương 臂tý 其kỳ 間gian 。 取thủ 吾ngô 學học 之chi 精tinh 義nghĩa 。 據cứ 而nhi 有hữu 之chi 於ư 己kỷ 。 凡phàm 古cổ 聖thánh 賢hiền 已dĩ 行hành 之chi 跡tích 。 一nhất 切thiết 掃tảo 歸quy 於ư 無vô 。 而nhi 吾ngô 儒nho 廼# 競cạnh 競cạnh 自tự 守thủ 。 拘câu 滯trệ 於ư 形hình 器khí 之chi 中trung 。 終chung 身thân 煩phiền 惱não 。 而nhi 不bất 自tự 覺giác 。 語ngữ 及cập 虗hư 寂tịch 則tắc 曰viết 。 此thử 異dị 端đoan 之chi 教giáo 也dã 。 避tị 之chi 惟duy 恐khủng 不bất 及cập 。 不bất 知tri 佛Phật 氏thị 所sở 謂vị 虗hư 寂tịch 本bổn 吾ngô 儒nho 之chi 故cố 物vật 。 彼bỉ 直trực 竊thiết 而nhi 據cứ 焉yên 。 韓# 歐âu 原nguyên 道đạo 本bổn 論luận 。 欲dục 以dĩ 虗hư 聲thanh 嚇# 之chi 。 直trực 指chỉ 其kỳ 粗thô 迹tích 耳nhĩ 。 請thỉnh 言ngôn 其kỳ 精tinh 。 有hữu 謂vị 吾ngô 儒nho 之chi 學học 主chủ 於ư 經kinh 世thế 。 佛Phật 氏thị 之chi 學học 主chủ 於ư 出xuất 世thế 。 以dĩ 為vi 公công 私tư 之chi 辨biện 者giả 矣hĩ 。 有hữu 謂vị 躭đam 悅duyệt 禪thiền 味vị 。 偏thiên 於ư 靜tĩnh 虗hư 者giả 矣hĩ 。 有hữu 謂vị 絕tuyệt 情tình 去khứ 念niệm 。 流lưu 於ư 斷đoạn 滅diệt 者giả 矣hĩ 。 有hữu 謂vị 經kinh 是thị 言ngôn 詮thuyên 。 直trực 指chỉ 單đơn 傳truyền 不bất 立lập 文văn 字tự 者giả 矣hĩ 。 夫phu 佛Phật 氏thị 慈từ 悲bi 喜hỷ 捨xả 。 普phổ 度độ 眾chúng 生sanh 。 雖tuy 身thân 命mạng 。 有hữu 所sở 不bất 惜tích 。 未vị 嘗thường 自tự 私tư 也dã 。 偏thiên 於ư 靜tĩnh 虗hư 乃nãi 二Nhị 乘Thừa 見kiến 解giải 。 若nhược 上thượng 乘thừa 之chi 禪thiền 。 從tùng 塵trần 勞lao 煩phiền 惱não 。 中trung 作tác 佛Phật 事sự 。 於ư 眾chúng 生sanh 心tâm 行hành 。 中trung 覓mịch 佛Phật 法Pháp 。 未vị 嘗thường 厭yếm 動động 而nhi 有hữu 所sở 偏thiên 也dã 。 最Tối 上Thượng 乘Thừa 之chi 禪thiền 亦diệc 以dĩ 斷đoạn 滅diệt 為vi 外ngoại 道đạo 。 於ư 念niệm 離ly 念niệm 。 即tức 情tình 忘vong 情tình 。 不bất 即tức 不bất 離ly 。 是thị 究cứu 竟cánh 法pháp 。 未vị 嘗thường 絕tuyệt 情tình 去khứ 念niệm 也dã 。 經kinh 何hà 有hữu 過quá 。 何hà 妨phương 於ư 誦tụng 。 此thử 不bất 立lập 文văn 字tự 。 便tiện 是thị 文văn 字tự 之chi 相tướng 。 出xuất 息tức 不bất 涉thiệp 於ư 眾chúng 緣duyên 。 入nhập 息tức 不bất 居cư 於ư 陰ấm 界giới 。 是thị 謂vị 轉chuyển 經kinh 要yếu 法pháp 。 不bất 能năng 心tâm 悟ngộ 。 反phản 為vi 法pháp 華hoa 所sở 轉chuyển 。 始thỉ 落lạc 言ngôn 詮thuyên 爾nhĩ 。 此thử 其kỳ 大đại 凡phàm 也dã 。 善thiện 乎hồ 文văn 中trung 子tử 之chi 言ngôn 曰viết 。 佛Phật 為vi 西tây 方phương 之chi 聖thánh 人nhân 。 中trung 圀# 則tắc 泥nê 。 盖# 吾ngô 儒nho 之chi 學học 。 以dĩ 萬vạn 物vật 各các 得đắc 其kỳ 所sở 為vi 盡tận 性tánh 。 佛Phật 氏thị 之chi 教giáo 。 欲dục 使sử 萬vạn 物vật 同đồng 歸quy 寂tịch 滅diệt 。 不bất 可khả 以dĩ 治trị 天thiên 下hạ 圀# 。 家gia 是thị 則tắc 所sở 謂vị 泥nê 也dã 。 此thử 又hựu 為vi 儒nho 者giả 所sở 當đương 知tri 。

龍long 溪khê 王vương 。 畿# 。 譔# 。

NO.301-B# 譯Dịch 經Kinh 便Tiện 覽Lãm

王vương 鳳phượng 洲châu 曰viết 。 王vương 荊kinh 公công 以dĩ 誤ngộ 解giải 三tam 昧muội 字tự 。 為vi 釋thích 門môn 所sở 譏cơ 。 余dư 久cửu 不bất 得đắc 頻tần 婆bà 末mạt 利lợi 花hoa 果quả 二nhị 字tự 義nghĩa 。 近cận 於ư 宋tống 版# 翻phiên 譯dịch 名danh 義nghĩa 集tập 攷# 出xuất 。 怳hoảng 若nhược 獲hoạch 真chân 珠châu 舡# 者giả 。 因nhân 修tu 佛Phật 書thư 中trung 有hữu 常thường 用dụng 。 而nhi 不bất 能năng 解giải 。 或hoặc 此thử 解giải 而nhi 不bất 知tri 彼bỉ 音âm 者giả 。 悉tất 錄lục 之chi 。

多đa 陀đà 阿a 伽già 陀đà

如Như 來Lai 也dã 。

阿a 羅la 訶ha

應Ứng 供Cúng 也dã 。 又hựu 殺sát 賊tặc 也dã 。 又hựu 生sanh 觀quán 也dã 。

三Tam 藐Miệu 三Tam 佛Phật 陀Đà

正chánh 徧biến 知tri 也dã 。 亦diệc 云vân 正chánh 徧biến 覺giác 也dã 。

鞞bệ 侈xỉ 遮già 羅la 那na 三tam 般bát 那na

明Minh 行Hạnh 足Túc 也dã 。

阿a 耨nậu 多đa 羅la

無vô 上thượng 也dã 。

脩tu 伽già 陀đà

去khứ 也dã 。

路lộ 迦ca 憊#

世Thế 間Gian 解Giải 也dã 。

富phú 樓lâu 沙sa 曇đàm 藐miệu 婆bà 羅la 提đề

可khả 化hóa 丈trượng 夫phu 。 調điều 御ngự 師sư 也dã 。

舍xá 多đa 提đề 婆bà 魔ma 㝹nậu 舍xá 陀đà

大đại 人nhân 教giáo 師sư 也dã 。

路lộ 迦ca 那na 他tha

世Thế 尊Tôn 也dã 。

佛Phật 陀Đà

知tri 者giả 也dã 。 佛Phật 覺giác 也dã 。

罽kế 那na 尸thi 棄khí

寶bảo 髻kế 也dã 。

提đề 洹hoàn 竭kiệt

然nhiên 燈đăng 也dã 。

毗Tỳ 婆Bà 尸Thi

一nhất 曰viết 維duy 衛vệ 也dã 。 勝thắng 觀quán 也dã 。

毗tỳ 舍xá 浮phù

一nhất 切thiết 自tự 在tại 也dã 。

俱câu 留lưu 孫tôn

所sở 應ưng 斷đoạn 也dã 。

拘cÂu 那Na 含Hàm 牟Mâu 尼Ni

金kim 寂tịch 也dã 。

迦Ca 葉Diếp 波ba

飯phạn 光quang 也dã 。

袍bào 休hưu 蘭lan 羅la

大đại 寶bảo 也dã 。 即tức 多đa 寶bảo 佛Phật 。

阿A 彌Di 陀Đà

無vô 量lượng 壽thọ 也dã 。 又hựu 為vi 無Vô 量Lượng 清Thanh 淨Tịnh 。

阿a 閃thiểm

無vô 動động 也dã 。

剌lạt 那na 伽già 羅la

寶bảo 積tích 也dã 。

提đề 和hòa 羅la 耶da

天thiên 人nhân 王vương 也dã 。

盧lô 舍xá 那na

光quang 明minh 徧biến 照chiếu 也dã 。

釋Thích 迦Ca

能năng 仁nhân 也dã 。

牟Mâu 尼Ni

寂tịch 默mặc 也dã 。

瞿Cù 曇Đàm

純thuần 熟thục 也dã 。 姓tánh 也dã 。

剎sát 帝đế 利lợi

王vương 種chủng 也dã 。 秦tần 言ngôn 田điền 主chủ 。

須Tu 陀Đà 洹Hoàn

入nhập 流lưu 也dã 。

斯Tư 陀Đà 含Hàm

一nhất 往vãng 來lai 也dã 。

阿A 那Na 含Hàm

不bất 來lai 也dã 。

菩Bồ 薩Tát 菩Bồ 提Đề 薩tát 埵đóa

自tự 覺giác 覺giác 眾chúng 生sanh 也dã 。

文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi

妙diệu 德đức 也dã 。

邲# 輪luân 跋bạt 陀đà

普phổ 賢hiền 也dã 。

阿a 那na 婆bà 羅la 吉cát 低đê 輸du

觀quán 世thế 音âm 也dã 。

摩ma 訶ha 那na 鉢bát

大đại 勢thế 至chí 也dã 。

迦ca 陀đà

妙diệu 義nghĩa 也dã 。

阿a 迦ca 雲vân

藥dược 王vương 也dã 。

達đạt 磨ma

法pháp 也dã 。

乾can/kiền/càn 陀đà 訶ha 提đề

不bất 休hưu 息tức 也dã 。

維duy 摩ma 羅la 詰cật

淨tịnh 名danh 也dã 。

彌Di 勒Lặc

燕yên 氏thị 也dã 。

提Đề 婆Bà 達Đạt 多Đa

天thiên 授thọ 也dã 。

阿a 差sai 末mạt

無vô 盡tận 意ý 也dã 。

般Bát 若Nhã 拘câu 羅la

智trí 積tích 也dã 。

那Na 羅La 延Diên

金kim 剛cang 也dã 。

阿A 羅La 漢Hán

總tổng 名danh 殺sát 煩phiền 惱não 。 遠viễn 離ly 諸chư 惡ác 。 堪kham 總tổng 供cúng 養dường 。 不bất 受thọ 三tam 界giới 生sanh 也dã 。

舍Xá 利Lợi 弗Phất

身thân 子tử 也dã 。 又hựu 曰viết 鶖thu 子tử 。

摩Ma 訶Ha 迦Ca 葉Diếp 波ba

大đại 龜quy 氏thị 也dã 。

阿a 那na 律luật

無vô 滅diệt 也dã 。

須Tu 菩Bồ 提Đề

善thiện 吉cát 也dã 。 又hựu 無vô 染nhiễm 。

賓tân 頭đầu 盧lô

不bất 動động 也dã 。

難Nan 陀Đà

善thiện 歡hoan 喜hỷ 也dã 。

離ly 婆bà 多đa

星tinh 宿tú 也dã 。

拘Câu 絺Hy 羅La

大đại 膝tất 也dã 。

提đề 婆bà 犀# 那na

天thiên 軍quân 也dã 。

嗢ốt 呾đát 羅la

上thượng 也dã 。

迦Ca 留Lưu 陀Đà 夷Di

無vô 光quang 也dã 。

優ưu 陀đà 夷di

出xuất 現hiện 也dã 。

須Tu 跋Bạt 陀Đà 羅La

好hảo/hiếu 賢hiền 也dã 。

耶Da 輸Du 陀Đà 羅La

華hoa 色sắc 也dã 。

阿a 濕thấp 縛phược 窶lụ 生sanh

馬mã 鳴minh 也dã 。

那na 伽già 曷hạt 樹thụ 那na

龍long 猛mãnh 也dã (# 言ngôn 龍long 樹thụ 誤ngộ )# 。

訶ha 梨lê 跋bạt 摩ma

師sư 子tử 鎧khải 也dã 。

求cầu 那na 跋bạt 摩ma

功công 德đức 鎧khải 也dã 。

阿a 僧Tăng 伽già

無vô 着trước 也dã 。

婆bà 藪tẩu 盤bàn

世thế 親thân 也dã (# 言ngôn 天thiên 親thân 誤ngộ )# 。

賓tân 伽già 羅la

青thanh 目mục 也dã 。

及cập 毗tỳ 吠phệ 伽già

清thanh 辨biện 也dã 。

達đạt 磨ma 波ba 羅la

護hộ 法Pháp 也dã 。 達đạt 磨ma 法pháp 也dã 。

尹# 濕thấp 伐phạt 邏la

自tự 在tại 也dã 。

那na 剌lạt 拏noa

圓viên 滿mãn 也dã 。

尸thi 羅la 跋bạt 陀đà 羅la

戒giới 賢hiền 也dã 。

曷hạt 利lợi 他tha

如như 意ý 也dã 。

鳩Cưu 摩Ma 羅La 什Thập 婆bà

童đồng 壽thọ 也dã 。

佛Phật 陀Đà 耶da 舍xá

覺giác 明minh 也dã 。

曇đàm 摩ma 耶da 舍xá

法pháp 稱xưng 也dã 。

曇đàm 摩ma 讖sấm

法pháp 豐phong 也dã 。

曇đàm 無vô 竭kiệt

法pháp 勇dũng 也dã 。

菩Bồ 提Đề 流lưu 支chi

覺giác 孝hiếu 也dã 。

波ba 羅la 末mạt 陀đà

真Chân 諦Đế 也dã 。

波ba 頗phả

智trí 光quang 也dã 。

地địa 婆bà 訶ha 羅la

日nhật 照chiếu 也dã 。

多đa 羅la

救cứu 也dã 。

波ba 利lợi

護hộ 也dã 。

宣tuyên 灑sái

弟đệ 子tử 也dã 。

比Bỉ 丘Khâu

乞khất 士sĩ 也dã 。 上thượng 乞khất 法pháp 。 下hạ 乞khất 食thực 也dã 。

芘# 芻sô

香hương 草thảo 。 以dĩ 喻dụ 僧Tăng 也dã 。

沙Sa 彌Di

息tức 慈từ 也dã 。

優Ưu 婆Bà 塞Tắc 優Ưu 婆Bà 夷Di

清thanh 淨tịnh 士sĩ 女nữ 也dã 。

僧Tăng 伽già

眾chúng 多đa 也dã 。 又hựu 和hòa 合hợp 也dã 。 沙Sa 門Môn 本bổn 名danh 。

宣tuyên 摩ma 那na 拏noa

功công 勞lao 也dã 。

和hòa 尚thượng 本bổn 名danh 即tức 波ba 遮già 迦ca

于vu 闐điền 翻phiên 為vi 和hòa 尚thượng 。 此thử 去khứ 生sanh 。 又hựu 近cận 誦tụng 也dã 。 闍xà 梨lê 本bổn 名danh 。

阿a 遮già 梨lê 邪tà

軌quỹ 範phạm 也dã 。

頭đầu 陀đà

抖đẩu 數số 也dã 。 又hựu 修tu 治trị 也dã 。

羯yết 磨ma

事sự 也dã 。

鐸đạc 曷hạt 攞la

小tiểu 師sư 也dã 。

阿a 夷di 怡di

新tân 學học 也dã 。

提đề 多đa 羅la 咤trá

治trị 國quốc 主chủ 也dã 。 忉Đao 利Lợi 本bổn 名danh 。

多đa 羅la 夜dạ

大đại 梵Phạm 西tây 音âm 。 此thử 名danh 離ly 欲dục 。 又hựu 淨tịnh 行hạnh 也dã 。

尸thi 棄khí

火hỏa 也dã 。

首thủ 陀đà 羅la

淨tịnh 居cư 也dã 。

摩ma 利lợi 支chi

陽dương 炎diễm 也dã 。

耆kỳ 婆bà

命mạng 也dã 。

蘇tô 利lợi 耶da

日nhật 神thần 也dã 。

蘇tô 摩ma

月nguyệt 神thần 也dã 。

印ấn 度độ

日nhật 月nguyệt 也dã 。

盎áng 我ngã 羅la 迦ca

火hỏa 星tinh 也dã 。

部bộ 陀đà

水thủy 星tinh 也dã 。

勿vật 哩rị 訶ha 婆bà 跋bạt 底để

木mộc 星tinh 也dã 。

沙sa 乃nãi 以dĩ 宣tuyên 折chiết 囉ra

土thổ/độ 星tinh 也dã 。

戌tuất 羯yết 羅la

金kim 星tinh 也dã 。

阿a 那na 婆bà 達đạt 多đa

無vô 熱nhiệt 也dã 。

夜dạ 叉xoa

勇dũng 健kiện 也dã 。

伊y 羅la

息tức 氣khí 也dã 。

羅la 剎sát

連liên 疫dịch 鬼quỷ 也dã 。

乾càn 闥thát 婆bà

香hương 陰ấm 也dã 。 天thiên 樂nhạo/nhạc/lạc 神thần 。

阿a 脩tu 羅la

無vô 端đoan 正chánh 也dã 。 又hựu 非phi 天thiên 。

迦ca 樓lâu 羅la

金kim 翅sí 也dã 。

緊khẩn 那na 羅la

疑nghi 神thần 也dã 。

波Ba 旬Tuần 本bổn 名danh 波ba 卑ty 夜dạ

惡ác 也dã 。

魔ma 登đăng 伽già

本bổn 性tánh 也dã 。

阿a 斯tư 陀đà

無vô 比tỉ 也dã 。 又hựu 端đoan 正chánh 。

羼sằn 提đề

忍nhẫn 辱nhục 也dã 。

婆bà 藪tẩu 天thiên

慧tuệ 也dã 。

魔ma 㝹nậu 舍xá 喃nẩm

人nhân 也dã 。

摩ma 菟thố 賖#

意ý 也dã 。 僕bộc 呼hô 繕thiện 那na 。 眾chúng 生sanh 也dã 。

逋# 沙sa

丈trượng 夫phu 也dã 。

迦ca 羅la 越việt

居cư 士sĩ 也dã 。

婆bà 羅la

毛mao 道đạo 也dã 。

鄔ổ 婆bà 弟đệ 鑠thước

父phụ 母mẫu 也dã 。

波ba 帝đế

夫phu 也dã 。

婆bà 棃lê 耶da

婦phụ 也dã 。

鳩cưu 那na 羅la

惡ác 人nhân 也dã 。

拘câu 摩ma 羅la

童đồng 子tử 也dã 。

般bát 咤trá

黃hoàng 門môn 也dã 。

扇thiên/phiến 提đề 羅la

石thạch 女nữ 也dã 。

馱đà 索sách 迦ca

奴nô 也dã 旃chiên 陀đà 羅la 。 嚴nghiêm 熾sí 也dã 。 即tức 屠đồ 者giả 。

羯yết 恥sỉ 那na

煑chử 拘câu 人nhân 也dã 。

須tu 達đạt 多đa

善thiện 施thí 也dã 。

耆kỳ 婆bà

能năng 活hoạt 也dã 。

婆Bà 羅La 門Môn

淨tịnh 行hạnh 也dã 。

梵Phạm 志Chí

淨tịnh 裔duệ 也dã 。

娑sa 毗tỳ 迦ca 羅la

金kim 頭đầu 也dã 。 又hựu 黃hoàng 髮phát 。

蘇tô 氣khí 怛đát 羅la

善thiện 星tinh 也dã 。

彌di 戾lệ 車xa

惡ác 見kiến 也dã 。

薩tát 遮già 尼ni 乾kiền

離ly 繫hệ 也dã 。

琰Diêm 魔Ma

亦diệc 曰viết 閻diêm 羅la 。 靜tĩnh 息tức 也dã 。 又hựu 雙song 生sanh 。

闍xà 黎lê 哆đa

祖tổ 父phụ 也dã 。

鳩cưu 槃bàn 荼đồ

甕úng 形hình 也dã 。 是thị 魘yểm 鬼quỷ 。

毗tỳ 舍xá 闍xà

顛điên 鬼quỷ 也dã 。

烏Ô 芻Sô 瑟Sắt 摩Ma

火hỏa 頭đầu 也dã 。

惡ác 祖tổ 尼ni

火hỏa 神thần 也dã 。

婆bà 庾dữu

風phong 神thần 也dã 。

鉢bát 健kiện 提đề

堅kiên 固cố 也dã 。

婆bà 里lý 旱hạn

力lực 士sĩ 也dã 。

地địa 㗚lật 伽già

長trường/trưởng 大đại 也dã 。

兮hề 那na 柯kha

滿mãn 也dã 。

底để 栗lật 車xa

畜súc 也dã 。

那na 伽già

龍long 也dã 。

宮cung 毗tỳ 羅la

蛟giao 也dã 。

叔thúc 叔thúc 邏la

虬cầu 也dã 。

僧Tăng 伽già 彼bỉ

獅sư 子tử 也dã 。

迦ca 耶da

象tượng 也dã 。

瞿cù 摩ma 帝đế

牛ngưu 也dã 。

婆bà 蹉sa 富phú 羅la

犢độc 子tử 也dã 。

朅khiết 伽già

犀# 也dã 。

阿a 濕thấp 婆bà

馬mã 也dã 。

蜜mật 利lợi 迦ca 羅la

鹿lộc 也dã 。

悉tất 伽già 羅la

野dã 干can 也dã 。

摩ma 斯tư 咤trá

稱xưng 猴hầu 也dã 。

舍xá 舍xá 迦ca

兔thố 也dã 。

迦ca 陵lăng 頻tần 伽già

妙diệu 聲thanh 鳥điểu 也dã 。

嘶# 那na 夜dạ

鷹ưng 也dã 。

臊tao 陀đà

鸚anh 鵡vũ 也dã 。

僧Tăng 娑sa

鴈nhạn 也dã 。

迦ca 頻tần 闍xà 羅la

雉trĩ 也dã 。

鳩cưu 鳩cưu 咤trá

鷄kê 也dã 。

所sở 迦ca 羅la 婆bà

鴛uyên 鴦ương 也dã 。

舍xá 羅la

百bách 舌thiệt 也dã 。

迦ca 布bố 德đức 迦ca

鴿cáp 也dã 。

摩ma 由do 邏la

孔khổng 雀tước 也dã 。

阿a 棃lê 耶da

鴟si 也dã 。

姑cô 栗lật 陀đà

鷲thứu 也dã 。

揭yết 羅la 闍xà

雕điêu 也dã 。

毗tỳ 囉ra 拏noa 羯yết 車xa 婆bà

龜quy 也dã 。

摩ma 竭kiệt

鯨# 也dã 。

失thất 収thâu 摩ma 羅la

鰐# 也dã 。

泥nê 犁lê 耶da

無vô 有hữu 也dã (# 地địa 獄ngục 名danh )# 。

阿A 鼻Tỳ

無vô 間gian 也dã 。

三tam 摩ma 耶da

假giả 時thời 也dã 。

因nhân 陀đà 羅la

天thiên 主chủ 也dã 。 帝đế 也dã 。

遮già 閱duyệt 那na

王vương 也dã 。

摩ma 訶ha 三tam 摩ma 阿a 羅la 遮già

太thái 平bình 寺tự 王vương 也dã 。

薩tát 縛phược 達đạt

一nhất 切thiết 施thí 也dã 。

尼ni 毗tỳ 也dã

與dữ 也dã 。

䯉# 剎sát

惡ác 也dã 。

波Ba 斯Tư 匿Nặc

和hòa 悅duyệt 也dã 。

阿a 闍xà 世thế

未vị 生sanh 也dã 。

阿a 育dục

無vô 憂ưu 也dã 。

尸thi 羅la 阿a 迭điệt 多đa

戒giới 日nhật 也dã 。

祇kỳ 陀đà

戰chiến 勝thắng 也dã 。

摩ma 訶ha 摩ma 耶da

大đại 術thuật 也dã 。

末mạt 提đề 希hy

思tư 惟duy 也dã 。

索sách 訶ha

一nhất 曰viết 娑sa 婆bà 。 能năng 忍nhẫn 也dã 。

閻Diêm 浮Phù 提đề

勝thắng 金kim 也dã 。

鬱uất 單đơn 越việt

勝thắng 處xứ 也dã 。

羅la 閱duyệt 祇kỳ 伽già 羅la

王vương 舍xá 城thành 也dã 。

拘câu 尸thi 那na

角giác 城thành 也dã 。

伽già 耶da

山sơn 城thành 也dã 。

罽kế 賓tân

賤tiện 種chủng 也dã 。

烏ô 仗trượng 那na

苑uyển 也dã 。

赭giả 時thời

石thạch 國quốc 也dã 。

颯tát 秼#

建kiến 康khang 國quốc 也dã 。

屈khuất 霜sương 你nễ 迦ca

何hà 國quốc 也dã (# 史sử 有hữu 何hà 國quốc 人nhân )# 。

弭nhị 秼# 賀hạ

米mễ 國quốc 也dã 。

屈khuất 支chi

龜quy 茲tư 也dã 。

脂chi 那na

一nhất 云vân 支chi 那na 。 文văn 物vật 國quốc 也dã 。

蔑miệt 戾lệ 車xa

邊biên 地địa 也dã 。

蘇tô 迷mê 慮lự

即tức 須Tu 彌Di 。 妙diệu 高cao 也dã 。

耆Kỳ 闍Xà 崛Quật

鷲thứu 頭đầu 也dã 。

屈khuất 屈khuất 咤trá 播bá 陀đà

鷄kê 足túc 也dã 。

補bổ 陀đà 落lạc 迦ca

海hải 島đảo 也dã (# 今kim 定định 海hải 中trung 山sơn 有hữu 此thử 名danh )# 。

優ưu 留lưu 曼mạn 陀đà

大đại 醍đề 醐hồ 也dã 。

蘇tô 達đạt 梨lê 舍xá 那na

善thiện 見kiến 也dã 。

額ngạch 溫ôn 縛phược 拏noa 篤đốc

耳nhĩ 也dã 。

阿a 濕thấp 麼ma

石thạch 也dã 。

阿a 迦ca

水thủy 也dã 。

阿a 耨nậu 達đạt

無vô 熱nhiệt 惱não 也dã 。

殑Căng 伽Già

天thiên 堂đường 也dã 。

婆bà 竭kiệt 羅la

城thành 海hải 也dã 。

賀hạ 邏la 駄đà

池trì 也dã 。

提đề

洲châu 也dã 。

婆bà 那na

林lâm 也dã 。

畢tất 利lợi 叉xoa

高cao 顯hiển 也dã 。

阿a 輸du 迦ca

無vô 憂ưu 花hoa 樹thụ 也dã 。

娑sa 力lực 叉xoa

樹thụ 也dã 。

軻kha 梨lê 羅la

苦khổ 梗# 木mộc 也dã 。

多đa 羅la

舊cựu 名danh 息tức 多đa 。 岸ngạn 也dã 。

尸thi 多đa 婆bà 那na

一nhất 名danh 尸thi 陀đà 。 寒hàn 林lâm 也dã 。

鞞bệ 鐸đạc 佉khư 嚼tước

楊dương 枝chi 也dã 。

頗phả 羅la

果quả 也dã 。

菴am 羅la

柰nại 也dã 。

頻tần 婆bà

相tương/tướng 思tư 也dã 。

訶ha 梨lê 勒lặc

天thiên 主chủ 持trì 來lai 也dã 。

播bá 囉ra 師sư

胡hồ 祧# 也dã 。

鎮trấn 頭đầu 迦ca

柿# 也dã 。

篤đốc 迦ca

栗lật 也dã 。

居cư 陵lăng 迦ca

李# 也dã 。

布bố 瑟sắt 波ba

花hoa 也dã 。

弗phất 把bả 提đề

天thiên 花hoa 也dã 。

末mạt 利lợi 花hoa

柰nại 花hoa 也dã 。

曼mạn 陀đà 羅la

雜tạp 色sắc 也dã 。

優ưu 鉢bát 羅la

黃hoàng 白bạch 色sắc 花hoa 也dã 。

婆bà 羅la 羅la

重trọng/trùng 生sanh 也dã 。

分phần/phân 陀đà 利lợi

白bạch 蓮liên 也dã 。

漚âu 鉢bát 羅la

青thanh 蓮liên 也dã 。

鉢bát 特đặc 摩ma

赤xích 蓮liên 也dã 。

拘câu 某mỗ 陀đà

黃hoàng 蓮liên 也dã 。

乾can/kiền/càn 陀đà 羅la 耶da

香hương 也dã 。

栴chiên 檀đàn

離ly 垢cấu 也dã 。

瞻chiêm 博bác

一nhất 曰viết 瞻chiêm 蔔bặc 。 黃hoàng 色sắc 香hương 花hoa 也dã 。

迦ca 箄#

藿hoắc □# 也dã 。

咄đốt 嚕rô 瑟sắt 劍kiếm

蘇tô 合hợp 也dã 。

杜đỗ 嚕rô

薰huân 陸lục 也dã 。

突đột 婆bà

茅mao 香hương 也dã 。

羯yết 布bố 羅la

龍long 腦não 也dã 。

薩tát 闍xà 羅la 婆bà

白bạch 膠giao 也dã 。

莫mạc 莫mạc 訶ha 婆bà 伽già

麝xạ 香hương 也dã 。

多đa 揭yết 羅la

芸vân 香hương 也dã 。

阿a 伽già 嚧rô

沉trầm 香hương 也dã 。

拙chuyết 具cụ 羅la

安an 息tức 也dã 。

茶trà 矩củ 磨ma

鬱uất 金kim 也dã 。

蘇tô 伐phạt 羅la

金kim 也dã 。

跋bạt 折chiết 羅la

金kim 剛cang 也dã 。

阿a 路lộ 巴ba

銀ngân 也dã 。

鉢bát 擺bãi 娑sa 福phước 羅la

珊san 瑚hô 也dã 。

阿a 濕thấp 摩ma 揭yết 婆bà

琥hổ 珀phách 也dã 。

牟mâu 婆bà 洛lạc 揭yết 拉lạp 婆bà

車xa 渠cừ 也dã 。

摩ma 羅la 伽già 隷lệ

瑪mã 瑙não 也dã 。

牟Mâu 尼Ni

珠châu 名danh 。 離ly 垢cấu 也dã 。

鉢bát 摩ma 羅la 伽già

赤xích 色sắc 珠châu 也dã 。

甄chân 叔thúc 迦ca

赤xích 寶bảo 也dã 。

吉cát 由do 羅la

瓔anh 珞lạc 也dã 。

彌di 訶ha

金kim 帶đái 也dã 。

曷hạt 剌lạt 怛đát 那na 揭yết 婆bà

寶bảo 臺đài 也dã 。

洛lạc 叉xoa

十thập 萬vạn 也dã 。

俱câu 胝chi

百bách 億ức 也dã 。

那na 由do 它#

萬vạn 億ức 也dã 。

阿a 僧tăng 祇kỳ

無vô 央ương 數số 也dã 。

佉khư 梨lê

斛hộc 也dã 。

婆bà 訶ha

篅thước 也dã 。 受thọ 二nhị 十thập 斛hộc 。

摩ma 偷thâu

又hựu 宰tể 唎rị 。 翻phiên 酒tửu 也dã 。

毗tỳ 嵐lam 迅tấn

猛mãnh 風phong 也dã 。

差sai 羅la 波ba 尼ni

灰hôi 水thủy 也dã 。

朱chu 利lợi

草thảo 賊tặc 也dã 。

薩tát 裒# 煞sát 地địa

蛇xà 藥dược 也dã 。

優ưu 檀đàn 那na

印ấn 也dã 。

婆bà 利lợi

曲khúc 鈎câu 也dã 。

亟# 縛phược

屣tỉ [革*葉]# 也dã 。

舍xá 樓lâu 伽già

藕ngẫu 根căn 也dã 。

俱câu 蘭lan 吒tra

色sắc 也dã 。

伊y 尼ni 延diên

金kim 色sắc 也dã 。

蘇tô 樓lâu 波ba

妙diệu 色sắc 也dã 。

尼ni 羅la

青thanh 也dã 。

阿a 羅la 那na

赤xích 也dã 。

盧lô 醯hê 坦thản 迦ca

又hựu 迦ca 沙sa 野dã 同đồng 叔thúc 離ly 。 白bạch 也dã 。

訖ngật 里lý 瑟sắt 拏noa

黑hắc 。 又hựu 迦ca 茶trà 里lý 也dã 。

健kiện 陀đà 羅la

黃hoàng 也dã 。

羅la 差sai

紫tử 也dã 。

氷băng 伽già 羅la

蒼thương 也dã 。

修tu 多đa 羅la

又hựu 素tố 怛đát 纜# 。 經kinh 也dã 。

毗tỳ 柰nại 耶da

善thiện 治trị 也dã 。 又hựu 為vi 毗Tỳ 尼Ni 。 減giảm 也dã 。 律luật 也dã 。

阿a 毗tỳ 曇đàm

無vô 比tỉ 法pháp 也dã 。 又hựu 奢xa 薩tát 怛đát 羅la 。 論luận 也dã 。

俱câu 舍xá

藏tạng 也dã 。

祇kỳ 夜dạ

重trọng/trùng 頌tụng 也dã 。

和hòa 伽già 那na

授thọ 記ký 也dã 。

尼ni 陀đà 那na

因nhân 緣duyên 也dã 。

阿a 波ba 陀đà 那na

譬thí 喻dụ 也dã 。

伊y 帝đế 目mục 多đa 伽già

本bổn 事sự 也dã 。

闍xà 陀đà 伽già

本bổn 生sanh 也dã 。

毗tỳ 佛Phật 略lược

方Phương 廣Quảng 也dã 。

阿a 浮phù 達đạt 摩ma

未vị 曾tằng 有hữu 也dã 。

阿a 含hàm

本bổn 阿a 笈cấp 多đa 。 教giáo 也dã 。 又hựu 法pháp 歸quy 也dã 。

首thủ 楞lăng 嚴nghiêm

健kiện 樹thụ 也dã 。

楞lăng 伽già

本bổn [王*夌]# 沙sa 。 不bất 可khả 往vãng 也dã 。

薩tát 達đạt 磨ma 芬phân 陀đà 利lợi

妙diệu 法Pháp 蓮liên 花hoa 也dã 。

般bát 舟chu

佛Phật 立lập 也dã 。

摩ma 訶ha 袒đản 持trì

大đại 秘bí 要yếu 也dã 。

盂vu 蘭lan

倒đảo 懸huyền 也dã 。 本bổn 名danh 烏ô 藍lam 婆bà 拏noa 。 救cứu 倒đảo 懸huyền 也dã 。

脩tu 跋bạt 拏noa 婆bà 頗phả 婆bà 鬱uất 多đa 摩ma

金kim 光quang 明minh 也dã 。

曇đàm 無vô 德đức

本bổn 曇đàm 摩ma 毱cúc 多đa 。 法pháp 密mật 隱ẩn 覆phú 。 又hựu 法Pháp 藏tạng 也dã 。

薩tát 婆bà 多đa

一nhất 切thiết 有hữu 也dã 。

摩ma 訶ha 僧Tăng 祇kỳ

大đại 眾chúng 也dã 。

犍kiền 度độ

本bổn 婆bà 犍kiền 圖đồ 。 法pháp 聚tụ 也dã 。

瑜du 伽già 師sư 地địa

相tương 應ứng 也dã 。

毗tỳ 婆bà 沙sa

廣quảng 解giải 也dã 。

鼻tị 婆bà 沙sa

種chủng 種chủng 說thuyết 也dã 。

毗tỳ 勒lặc

篋khiếp 藏tạng 也dã 。

毗tỳ 婆bà 闍xà 婆bà 提đề

分phân 別biệt 論luận 也dã 。

波ba 羅la 密mật 木mộc 叉xoa

解giải 脫thoát 也dã 。

三tam 昧muội

調điều 直trực 定định 也dã 。 又hựu 正chánh 定định 也dã 。 正chánh 受thọ 也dã 。

末mạt 底để

慧tuệ 也dã 。

檀đàn 那na

布bố 施thí 也dã 。

尸thi 羅la

清thanh 涼lương 也dã 。

羼sằn 提đề

安an 忍nhẫn 也dã 。 又hựu 忍nhẫn 辱nhục 也dã 。

毗tỳ 梨lê 耶da

精tinh 進tấn 也dã 。

禪thiền 那na

精tinh 進tấn 也dã 。

般Bát 若Nhã

智trí 慧tuệ 也dã 。

阿a 羅la 密mật

遠viễn 離ly 也dã 。

波ba 羅la 密mật

度độ 彼bỉ 岸ngạn 也dã 。

波ba 羅la 伽già

同đồng 豆đậu 佉khư 。 苦khổ 也dã 。

三tam 牟mâu 提đề 耶da

集tập 也dã 。

尼ni 樓lâu 陀đà

滅diệt 也dã 。

末mạt 伽già

道đạo 也dã 。

奢xa 摩ma 它#

止chỉ 也dã 。

毗Tỳ 婆Bà 舍Xá 那Na

觀quán 也dã 。

憂ưu 畢tất 叉xoa

平bình 等đẳng 也dã 。

毗tỳ 跋bạt 耶da 斯tư

四tứ 念niệm 處xứ 也dã 。

摩ma 奴nô 是thị 若nhược

如như 意ý 也dã 。

娑sa 羅la

力lực 也dã 。

尼ni 坻để

願nguyện 也dã 。

薩tát 婆bà 迦ca 摩ma

樂nhạo 欲dục 也dã 。

浮phù 曇đàm

未vị 至chí 誠thành 也dã 。

懺sám 摩ma

本bổn 叉xoa 摩ma 。 忍nhẫn 也dã 。

地địa 底để 迦ca

有hữu 媿quý 也dã 。

波ba 娑sa 提đề 伽già

即tức 梵Phạm 摩ma 。 清thanh 淨tịnh 也dã 。

羯yết 摩ma

業nghiệp 也dã 。 又hựu 事sự 也dã 。

布bố 薩tát

淨tịnh 住trụ 也dã 。

鉢bát 剌lạt 婆bà 剌lạt 拏noa

隨tùy 意ý 也dã 。

唄bối 匿nặc

止chỉ 也dã 。 又hựu 梵Phạm 唄bối 梵Phạm 音âm 。 (# 音âm 敗bại )# 讚tán 嘆thán 也dã 。

婆bà 闍xà 尼ni 娑sa 婆bà 啉lâm

聲thanh 音âm 也dã 。

鉢bát 底để 婆bà

辨biện 才tài 也dã 。

槃bàn 那na 寐mị

訛ngoa 曰viết 和hòa 南nam 。 我ngã 禮lễ 也dã 。

那na 謨mô 悉tất 羯yết 羅la

禮lễ 拜bái 也dã 。

南Nam 無mô

或hoặc 那na 謨mô 。 或hoặc 南nam 摩ma 。 歸quy 命mạng 也dã 。 又hựu 恭cung 敬kính 也dã 。

歸quy 命mạng

覺giác 也dã 。 信tín 從tùng 也dã 。

彌di 羅la

慈từ 也dã 。

迦ca 樓lâu 那na

悲bi 也dã 。

阿a 檀đàn 或hoặc 阿a 捺nại 摩ma

無vô 我ngã 也dã 。

阿a 蘭lan 那na

無vô 諍tranh 也dã 。 又hựu 寂tịch 淨tịnh 也dã 。

馱đà 那na 演diễn 那na

靜tĩnh 慮lự 也dã 。

毗tỳ 怛đát 迦ca

尋tầm 也dã 。

毗tỳ 遮già 羅la

伺tứ 也dã 。

三tam 跋bạt 羅la

護hộ 也dã 。

三tam 跋bạt 致trí

發phát 趣thú 也dã 。

達đạt 嚫sấn

財tài 施thí 也dã 。

摩ma 訶ha 般bát 涅Niết 槃Bàn 那na

大đại 滅diệt 度độ 也dã 。 又hựu 圖đồ 寂tịch 也dã 。 涅niết 言ngôn 不bất 生sanh 。 槃bàn 言ngôn 不bất 滅diệt 。

阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề

阿a 無vô 也dã 。 耨nậu 多đa 羅la 上thượng 也dã 。 三tam 藐miệu 正chánh 徧biến 也dã 。 等đẳng 也dã 。 菩Bồ 提Đề 覺giác 也dã 。 又hựu 道đạo 也dã 。

阿a 婆bà 磨ma

無vô 等đẳng 等đẳng 也dã 。

目mục 帝đế 羅la

解giải 脫thoát 也dã 。

阿a 鞞bệ 跋bạt 致trí

不bất 退thoái 轉chuyển 也dã 。

膩nị 地địa

依y 也dã 。

陀đà 羅la 尼ni

能năng 持trì 也dã 。 又hựu 遮già 持trì 也dã 。

薩tát 怛đát 多đa 般bát 怛đát 羅la

白bạch 傘tản 盖# 也dã 。

蘇tô 盧lô 都đô 訶ha

決quyết 定định 也dã 。

胡hồ 蘇tô 多đa

除trừ 一nhất 切thiết 鬱uất 蒸chưng 熱nhiệt 惱não 也dã 。

密mật 奢xa 兜đâu

金kim 鼓cổ 也dã 。

呾đát 你nễ 也dã 他tha

所sở 謂vị 也dã 。

娑sa 婆bà 訶ha

善thiện 說thuyết 也dã 。 又hựu 解giải 去khứ 也dã 。

爾nhĩ 焰diễm

所sở 知tri 也dã 。

多đa 伽già 稍sảo

根căn 智trí 也dã 。

漚âu 和hòa 俱câu 舍xá 羅la

方phương 便tiện 也dã 。

阿a 提đề

初sơ 也dã 。

阿a 耨nậu 波ba 陀đà

不bất 生sanh 也dã 。

羅la 闍xà

垢cấu 也dã 。

波ba 羅la 末mạt 陀đà

第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 也dã 。

遮già 梨lê

夜dạ 行hành 也dã 。

那na

不phủ 也dã 。

邏la 求cầu

輕khinh 也dã 。

陀đà 摩ma

善thiện 也dã 。

婆bà 陀đà

縛phược 也dã 。

茶trà 闍xà 它#

不bất 熱nhiệt 也dã 。

沙sa

六lục 也dã 。

和hòa 波ba 陀đà

語ngữ 言ngôn 也dã 。

多đa 它#

如như 也dã 。

夜dạ 他tha 跋bạt

實thật 也dã 。

吒tra 婆bà

障chướng 碍# 也dã 。

迦ca 邏la

作tác 者giả 也dã 。

娑sa 娑sa

一nhất 切thiết 也dã 。

磨ma 磨ma 迦ca 羅la

我ngã 所sở 也dã 。

迦ca 陀đà

底để 也dã 。

闍xà 提đề 闍xà 羅la

生sanh 也dã 。

馱đà 摩ma

法pháp 性tánh 也dã 。

賒xa 多đa

寂tịch 滅diệt 也dã 。

叉xoa 耶da

盡tận 也dã 。

若nhược 那na

智trí 也dã 。

阿a 施thí

義nghĩa 也dã 。

婆bà 伽già

破phá 也dã 。

伽già 車xa 提đề

去khứ 也dã 。

火hỏa 夜dạ 喚hoán

來lai 也dã 。

未vị 嗟ta 羅la

慳san 也dã 。

伽già 那na

厚hậu 也dã 。

歌ca 大đại

眾chúng 也dã 。

遮già 羅la

地địa 動động 也dã 。

彼bỉ 茶trà

必tất 也dã 。

便tiện 善thiện 那na

文văn 身thân 也dã 。

那na 摩ma

名danh 也dã 。

波ba 陀đà

句cú 也dã 。

跋bạt 渠cừ

品phẩm 也dã 。

都đô 羅la

喜hỷ 也dã 。

摩ma 訶ha 羅la

無vô 知tri 也dã 。

喝hát 薩tát

訛ngoa 也dã 。

娑sa 度độ

善thiện 哉tai 也dã 。

阿a 呼hô

奇kỳ 哉tai 也dã 。

闍xà 維duy

本bổn 茶trà 毗tỳ 。 焚phần 燒thiêu 也dã 。

陀đà 阿a

燒thiêu 也dã 。

僧Tăng 柯kha 慄lật 多đa 弭nhị

有hữu 為vi 也dã 。

般bát 遮già 于vu 瑟sắt

五ngũ 年niên 一nhất 大đại 會hội 也dã (# 似tự 以dĩ 三tam 字tự 釋thích 五ngũ 。 而nhi 以dĩ 一nhất 字tự 貫quán 三tam 四tứ 義nghĩa )# 。

四tứ 毗tỳ 舍xá 羅la

無vô 慳san 義nghĩa 也dã 。

麗lệ [怡-台+制]# 毗tỳ

細tế 滑hoạt 也dã 。

烏ô 瑟sắt 膩nị 沙sa

佛Phật 頂đảnh 也dã 。

母mẫu 陀đà 羅la 結kết

印ấn 手thủ 也dã 。

迦ca 私tư

光quang 也dã 。

舍xá 利lợi

骨cốt 身thân 也dã 。

頻tần 娑sa 帳trướng 者giả

身thân 影ảnh 也dã 。

離ly 佉khư

書thư 也dã 。

毗tỳ 伽già

羅la 也dã 。

攝nhiếp 拖tha 苾bật 馱đà

聲thanh 明minh 也dã 。

韋vi 陀đà

智trí 論luận 也dã 。

僧Tăng 佉khư 論luận

本bổn 僧Tăng 企xí 耶da 。 數số 術thuật 也dã 。

鞞bệ 崽#

無vô 勝thắng 也dã 。

勒lặc 沙sa 婆bà

苦khổ 行hạnh 也dã 。

路lộ 伽già 耶da

順thuận 世thế 也dã 。 又hựu 善thiện 論luận 也dã 。

逆nghịch 路lộ 伽già 耶da 陀đà

左tả 世thế 也dã 。 又hựu 惡ác 論luận 也dã 。

殺sát 三tam 摩ma 娑sa

離ly 合hợp 也dã 。

達đạt 梨lê 舍xá 那na

見kiến 也dã 。

尼ni 延diên 底để

深thâm 入nhập 也dã 。

羯yết 吒tra 斯tư

愛ái 也dã 。

參tham 何hà

癡si 也dã 。

何hà 耆kỳ 毗tỳ 伽già

邪tà 命mạng 也dã 。

阿a 羅la 伽già

欲dục 也dã 。

奢xa 陀đà

謟siểm 曲khúc 也dã 。

質chất 多đa 耶da

心tâm 也dã 。

污ô 栗lật 馱đà

草thảo 木mộc 心tâm 也dã 。

紇hột 利lợi 陀đà 耶da

肉nhục 團đoàn 心tâm 也dã 。

末mạt 那na

意ý 也dã 。

阿a 陀đà 那na

執chấp 持trì 也dã 。

菴am 摩ma 羅la

清thanh 淨tịnh 識thức 也dã 。

乾can/kiền/càn 栗lật 陀đà 耶da

真chân 實thật 心tâm 也dã 。

塞tắc 健kiện 陀đà

蘊uẩn 也dã 。

鉢bát 羅la 味vị 奢xa

入nhập 也dã 。

馱đà 都đô

界giới 也dã 。

歌ca 羅la 邏la

凝ngưng 滑hoạt 也dã 。

頞át 部bộ 曇đàm

胞bào 也dã 。

蔽tế 尸thi

凝ngưng 結kết 也dã 。

健kiện 男nam

凝ngưng 厚hậu 也dã 。

鉢bát 羅la 奢xa 佉khư

形hình 位vị 也dã 。

娑sa 路lộ 多đa 羅la 戌tuất 縷lũ 多đa

能năng 聞văn 也dã 。

迦ca 羅la 尼ni 羯yết 羅la 拏noa

能năng 嗅khứu 也dã 。

砥chỉ 若nhược 時thời 吃cật 縛phược

能năng 嘗thường 也dã 。

鼻tị 鼓cổ 迦ca

種chủng 也dã 。

攝nhiếp 提đề

假giả 也dã 。

優ưu 陀đà 那na

丹đan 田điền 也dã 。

阿a 那na

遣khiển 來lai 也dã 。 入nhập 息tức 。

般bát 那na

遣khiển 去khứ 也dã 。 出xuất 息tức 。

烏ô 波ba

有hữu 也dã 。

薩tát 迦ca 耶da 薩tát

無vô 常thường 也dã 。

作tác 那na

生sanh 也dã 。

末mạt 剌lạt 諵#

生sanh 死tử 也dã 。 生sanh 死tử 總tổng 名danh 。 又hựu 曰viết 闍xà 提đề 。

闍xà 迦ca 摩ma 羅la

黃hoàng 病bệnh 也dã 。

阿a 薩tát 闍xà

不bất 可khả 治trị 病bệnh 也dã 。

珊san 若nhược 娑sa

癈phế 風phong 病bệnh 也dã 。

剎sát 摩ma

本bổn 掣xiết 多đa 羅la 。 丈trượng 田điền 也dã 。

剌lạt 瑟sắt 胝chi

竿can/cán 也dã 。 即tức 幡phan 柱trụ 也dã 。

羅la 摩ma

院viện 也dã 。

招chiêu 提đề

本bổn 名danh 招chiêu 鬪đấu 提đề 奢xa 。 四tứ 方phương 僧Tăng 物vật 也dã 。 訛ngoa 為vi 招chiêu 提đề 。 翻phiên 作tác 別biệt 房phòng 施thí 。 又hựu 對đối 而nhi 施thí 。

阿a 蘭lan 若nhã

遠viễn 離ly 處xứ 也dã 。 一nhất 作tác 閑nhàn 靜tĩnh 處xứ 。

僧Tăng 伽già 藍lam

眾chúng 園viên 也dã 。

那na 爛lạn 陀đà

施thí 無vô 厭yếm 也dã 。

林lâm 微vi 尼ni

解giải 脫thoát 處xứ 也dã 。

阿a 奢xa 理lý 貳nhị

奇kỳ 時thời 也dã 。

窣tốt 堵đổ 波ba

方phương 項hạng 也dã 。 又hựu 員# 塚trủng 。 又hựu 高cao 顯hiển 也dã 。 梵Phạm 名danh 塔tháp 婆bà 發phát 。 訛ngoa 為vi 浮phù 圖đồ 。 浮phù 圖đồ 者giả 聚tụ 相tương/tướng 也dã 。

支chi 提đề

可khả 供cúng 養dường 處xứ 也dã 。

舍xá 磨ma 奢xa 那na

塚trủng 也dã 。

健kiện 陀đà 俱câu 胝chi

香hương 室thất 也dã 。

滿mãn 茶trà 邏la

壇đàn 也dã 。

脫thoát 闍xà

幢tràng 也dã 。

拘câu 吒tra 迦ca

小tiểu 舍xá 也dã 。

揵kiền 推thôi

磬khánh 也dã 。 又hựu 鐘chung 也dã 。

舍xá 羅la

籌trù 也dã 。

隙khích 棄khí 羅la

錫tích 杖trượng 也dã 。

軍quân 持trì

瓶bình 也dã 。 本bổn 名danh 捃# 稚trĩ 迦ca 。 甆# 瓦ngõa 淨tịnh 用dụng 。 銅đồng 鐵thiết 觸xúc 用dụng 。

鉢bát 里lý 薩tát 羅la 伐phạt 拏noa

濾lự 水thủy 羅la 也dã 。

鈴linh 塞tắc 莫mạc

數sổ 珠châu 也dã 。

鉢bát 多đa 羅la

應ứng 器khí 也dã 。 即tức 鉢bát 也dã 。

徤# #

淺thiển 鐵thiết 鉢bát 也dã 。

俱câu 夜dạ 羅la

隨tùy 鉢bát 器khí 也dã 。

震chấn 越việt

衣y 服phục 也dã 。

袈ca 裟sa

去khứ 穢uế 也dã 。 一nhất 云vân 不bất 正chánh 色sắc 。 一nhất 云vân 離ly 染nhiễm 服phục 。

僧tăng 伽già 梨lê

合hợp 也dã 。 重trọng/trùng 也dã 。 又hựu 重trọng/trùng 複phức 衣y 。

鬱uất 多đa 羅la 僧Tăng

上thượng 著trước 衣y 也dã 。 即tức 七thất 條điều 。

安an 陀đà 會hội

中trung 宿túc 衣y 也dã 。

鉢bát 吒tra

縵man 條điều 也dã 。 一nhất 幅# 褥nhục 成thành 。

尼ni 師sư 壇đàn

坐tọa 具cụ 也dã 。

僧Tăng 祇kỳ 支chi

掩yểm 掖dịch 也dã 。

泥nê 縛phược 些# 那na

裙quần 也dã 。

舍xá 勒lặc

內nội 衣y 也dã 。

迦ca 絺hy 那na

功công 德đức 衣y 也dã 。

憍kiêu 奢xa 耶da

蠱cổ 衣y 也dã (# 蠶tằm 所sở 成thành )# 。

屈khuất 眴thuấn/huyễn

大đại 細tế 布bố 也dã 睒thiểm 婆bà 。 木mộc 綿miên 也dã 。

迦ca 波ba 羅la

劫kiếp 貝bối 也dã 。 即tức 木mộc 綿miên 。

迦ca 隣lân 陀đà 衣y

細tế 綿miên 衣y 也dã 。

兜đâu 羅la 綿miên

細tế 香hương 也dã 。 一nhất 翻phiên 楊dương 華hoa 。

欽khâm 跋bạt 羅la

毛mao 也dã 。

頭đầu 鳩cưu 羅la

細tế 布bố 也dã 。

芻sô 摩ma

麻ma 衣y 也dã 。

那na 波ba 吒tra

絹quyên 也dã 。

摩ma 羅la

蔓mạn 也dã 。

逋# 沙sa 他tha

齋trai 也dã 。

烏ô 䀯# 沙sa 它#

受thọ 齋trai 也dã 。

蒲bồ 闍xà 尼ni

正chánh 食thực 也dã 。

佉khư 闍xà 尼ni

不bất 正chánh 食thực 也dã 。

半bán 者giả 蒲bồ 善thiện 尾vĩ

五ngũ 噉đạm 食thực 也dã 。

半bán 者giả 珂kha 但đãn 尼ni

五ngũ 爵tước 食thực 也dã 。

佉khư 陀đà 尼ni

可khả 食thực 物vật 也dã 。

鉢bát 和hòa 羅la

自tự 恣tứ 食thực 也dã 。

分phân 衛vệ

乞khất 食thực 也dã 。

但đãn 鉢bát 那na

麨xiểu 也dã 。

迦ca 師sư 錯thác

麥mạch 也dã 。

新tân 刻khắc 三tam 續tục 玄huyền 言ngôn 釋thích 經kinh 精tinh 解giải 評bình 林lâm 卷quyển 之chi 一nhất 。 恕thứ 集tập 。

太thái 史sử 。 漪# 園viên 。 焦tiêu 竑# 。 弱nhược 侯hầu 父phụ 。 纂toản 。

太thái 史sử 。 如như 岡# 。 陳trần 懿# 典điển 。 孟# 常thường 父phụ 。 校giáo 。

大đại 佛Phật 頂đảnh 如Như 來Lai 密mật 因nhân 修tu 證chứng 了liễu 義nghĩa 諸chư 菩Bồ 薩Tát 萬vạn 行hạnh 。 首Thủ 楞Lăng 嚴Nghiêm 經Kinh 。 第đệ 一nhất 。

(# 補bổ 註chú 曰viết 。 梵Phạn 語ngữ 。 首thủ 楞lăng 嚴nghiêm 。 乃nãi 大đại 定định 之chi 總tổng 名danh 也dã 。 此thử 翻phiên 一nhất 切thiết 事sự 究cứu 竟cánh 堅kiên 固cố )# 。

溫ôn 陵lăng 曰viết 。 如Như 來Lai 果quả 體thể 。 其kỳ 體thể 本bổn 然nhiên 。 何hà 假giả 密mật 因nhân 。 菩Bồ 薩Tát 道Đạo 用dụng 。 其kỳ 用dụng 無vô 作tác 。 孰thục 為vi 萬vạn 行hạnh 。 無vô 因nhân 無vô 行hành 。 無vô 修tu 無vô 證chứng 。 無vô 了liễu 不bất 了liễu 。 大đại 小tiểu 名danh 相tướng 。 一nhất 切thiết 不bất 立lập 。 此thử 真chân 首thủ 楞lăng 嚴nghiêm 畢tất 竟cánh 堅kiên 固cố 者giả 也dã 。 特đặc 以dĩ 眾chúng 生sanh 如Như 來Lai 。 隱ẩn 於ư 藏tạng 心tâm 。 非phi 密mật 因nhân 不bất 顯hiển 。 眾chúng 生sanh 菩Bồ 薩Tát 。 淪luân 於ư 七thất 趣thú 。 非phi 萬vạn 行hạnh 不bất 脩tu 。 覺giác 皇hoàng 於ư 是thị 。 示thị 之chi 以dĩ 大đại 法pháp 。 使sử 不bất 迷mê 於ư 小tiểu 道đạo 。 而nhi 默mặc 得đắc 乎hồ 無vô 外ngoại 之chi 體thể 。 喻dụ 之chi 以dĩ 佛Phật 頂đảnh 。 使sử 不bất 滯trệ 於ư 相tương 見kiến 。 而nhi 妙diệu 極cực 乎hồ 無vô 上thượng 之chi 致trí 。 指chỉ 如Như 來Lai 密mật 因nhân 。 使sử 明minh 本bổn 妙diệu 心tâm 。 知tri 三tam 世thế 諸chư 佛Phật 。 皆giai 依y 此thử 為vi 初sơ 。 因nhân 明minh 修tu 證chứng 了liễu 義nghĩa 。 使sử 悟ngộ 究cứu 竟cánh 法pháp 。 知tri 一nhất 切thiết 聖thánh 人nhân 。 皆giai 依y 此thử 而nhi 證chứng 果Quả 。 乃nãi 至chí 具cụ 足túc 。 菩Bồ 薩Tát 清thanh 淨tịnh 萬vạn 行hạnh 。 一nhất 切thiết 事sự 法pháp 無vô 不bất 究cứu 竟cánh 。 至chí 於ư 實thật 相tướng 堅kiên 固cố 不bất 壞hoại 。 故cố 名danh 大đại 佛Phật 頂đảnh 如Như 來Lai 密mật 因nhân 修tu 證chứng 了liễu 義nghĩa 諸chư 菩Bồ 薩Tát 萬vạn 行hạnh 。 首Thủ 楞Lăng 嚴Nghiêm 經Kinh 。 即tức 能năng 詮thuyên 之chi 文văn 而nhi 已dĩ 。 詮thuyên 猶do 筌thuyên 也dã 。 知tri 經kinh 為vi 筌thuyên 。 則tắc 從tùng 而nhi 釋thích 之chi 者giả 皆giai 筌thuyên 也dã 。 非phi 魚ngư 也dã 。 學học 者giả 慎thận 勿vật 執chấp 筌thuyên 鳥điểu 魚ngư 。 然nhiên 後hậu 首thủ 楞lăng 真chân 經kinh 可khả 得đắc 矣hĩ 。

(# 古cổ 師sư 云vân 。 未vị 脩tu 此thử 定định 。 一nhất 切thiết 事sự 法pháp 宛uyển 爾nhĩ 差sai 殊thù 。 為vi 法pháp 所sở 縛phược 。 得đắc 此thử 定định 時thời 。 山sơn 河hà 大đại 地địa 。 明minh 暗ám 色sắc 空không 。 一nhất 切thiết 事sự 法pháp 當đương 處xứ 寂tịch 滅diệt 。 即tức 時thời 常thường 住trụ 心tâm 。 故cố 云vân 究cứu 竟cánh 堅kiên 固cố 。 韶thiều 國quốc 師sư 云vân 。 心tâm 外ngoại 無vô 法pháp 。 滿mãn 自tự 青thanh 山sơn 。 亦diệc 此thử 義nghĩa 也dã )# 。

如như 是thị 我ngã 聞văn 。 (# 至chí )# 與dữ 大đại 比Bỉ 丘Khâu 眾chúng 。 千thiên 二nhị 百bách 五ngũ 十thập 人nhân 俱câu 。

(# 溫ôn 陵lăng 曰viết 。 室Thất 羅La 筏Phiệt 。 或hoặc 云vân 舍Xá 衛Vệ 。 新tân 翻phiên 豐phong 德đức 。 以dĩ 國quốc 豐phong 四tứ 德đức 。 一nhất 貨hóa 財tài 。 二nhị 欲dục 境cảnh 。 三tam 多đa 聞văn 。 四tứ 解giải 脫thoát )# 。

孤cô 山sơn 曰viết 。 如như 是thị 之chi 法Pháp 。 我ngã 從tùng 佛Phật 聞văn 。 室Thất 羅La 筏Phiệt 乃nãi 舍Xá 衛Vệ 也dã 。 祇kỳ 云vân 祇kỳ 陀đà 。 華hoa 言ngôn 戰chiến 勝thắng 。 乃nãi 太thái 子tử 生sanh 時thời 。 與dữ 外ngoại 國quốc 戰chiến 勝thắng 。 因nhân 以dĩ 立lập 名danh 。 桓hoàn 。 即tức 林lâm 也dã 。 精tinh 舍xá 。 即tức 須tu 達đạt 買mãi 園viên 造tạo 立lập 精tinh 舍xá 。 以dĩ 施thí 佛Phật 者giả 。 比Bỉ 丘Khâu 含hàm 三tam 義nghĩa 。 乞khất 士sĩ 。 破phá 惡ác 。 怖bố 魔ma 也dã 。

長trường/trưởng 水thủy 曰viết 。 千thiên 二nhị 百bách 五ngũ 十thập 人nhân 者giả 。 初sơ 度độ 陳trần 如như 等đẳng 五ngũ 人nhân 。 次thứ 度độ 三tam 迦Ca 葉Diếp 兄huynh 弟đệ 。 兼kiêm 徒đồ 一nhất 千thiên 。 次thứ 度độ 舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 目mục 犍kiền 連liên 。 各các 兼kiêm 徒đồ 一nhất 百bách 。 次thứ 度độ 耶da 舍xá 長trưởng 者giả 等đẳng 五ngũ 十thập 人nhân 。 經kinh 舉cử 大đại 數số 。 故cố 減giảm 五ngũ 人nhân 。 此thử 眾chúng 並tịnh 先tiên 事sự 外ngoại 道đạo 。 勤cần 苦khổ 累lũy 劫kiếp 。 一nhất 無vô 所sở 證chứng 。 纔tài 遇ngộ 佛Phật 。 即tức 得đắc 上thượng 果quả 。 故cố 感cảm 佛Phật 恩ân 。 常thường 隨tùy 佛Phật 化hóa 。 為vi 常thường 隨tùy 眾chúng 也dã 。

皆giai 是thị 無vô 漏lậu 大đại 阿A 羅La 漢Hán 。 (# 至chí )# 拔bạt 濟tế 未vị 來lai 。 越việt 諸chư 塵trần 累lụy 。

(# 凡phàm 經kinh 序tự 眾chúng 。 皆giai 隨tùy 緣duyên 起khởi 。 此thử 經Kinh 以dĩ 阿A 難Nan 起khởi 教giáo 。 示thị 墮đọa 婬dâm 室thất 疑nghi 。 若nhược 未vị 能năng 住trụ 持trì 佛Phật 法Pháp 。 善thiện 超siêu 諸chư 有hữu 。 虧khuy 威uy 儀nghi 汙ô 戒giới 律luật 。 不bất 堪kham 遺di 囑chúc 度độ 生sanh 。 拔bạt 濟tế 未vị 來lai 。 故cố 因nhân 歎thán 同đồng 列liệt 之chi 德đức 。 以dĩ 顯hiển 阿A 難Nan 示thị 迹tích 實thật 無vô 虧khuy 汙ô 。 意ý 在tại 拔bạt 濟tế 也dã )# 。

孤cô 山sơn 曰viết 。 無vô 漏lậu 者giả 。 內nội 冥minh 中trung 道đạo 。 不bất 漏lậu 落lạc 二nhị 邊biên 也dã 。 準chuẩn 涅Niết 槃Bàn 四tứ 依y 品phẩm 。 十Thập 地Địa 菩Bồ 薩Tát 。 名danh 阿A 羅La 漢Hán 。

溫ôn 陵lăng 曰viết 。 華hoa 嚴nghiêm 歎thán 眾chúng 。 住trụ 一nhất 切thiết 菩Bồ 薩Tát 。 智trí 所sở 住trụ 境cảnh 。 護hộ 持trì 諸chư 佛Phật 正Chánh 法Pháp 之chi 輪luân 。 所sở 謂vị 佛Phật 子tử 住trụ 持trì 也dã 。 法pháp 華hoa 歎thán 眾chúng 。 盡tận 諸chư 有hữu 結kết 。 心tâm 得đắc 自tự 在tại 。 所sở 謂vị 善thiện 超siêu 諸chư 有hữu 也dã 。 能năng 於ư 國quốc 土độ 。 成thành 就tựu 威uy 儀nghi 者giả 。 隨tùy 剎sát 現hiện 身thân 正chánh 容dung 悟ngộ 物vật 也dã 。 從tùng 佛Phật 轉chuyển 輪luân 。 妙diệu 湛trạm 遺di 囑chúc 者giả 。 道đạo 能năng 助trợ 化hóa 。 德đức 足túc 利lợi 生sanh 也dã 。 而nhi 又hựu 嚴nghiêm 毗Tỳ 尼Ni 而nhi 作tác 範phạm 。 示thị 應ưng 身thân 而nhi 度độ 生sanh 。 意ý 非phi 利lợi 彼bỉ 一nhất 時thời 。 直trực 欲dục 拔bạt 濟tế 未vị 來lai 。 使sử 皆giai 超siêu 諸chư 有hữu 塵trần 累lụy 耳nhĩ 。 此thử 阿A 難Nan 同đồng 列liệt 之chi 德đức 也dã 。

其kỳ 名danh 曰viết 大đại 智trí 。 舍Xá 利Lợi 弗Phất (# 至chí )# 優Ưu 波Ba 尼Ni 沙Sa 陀Đà 。 等đẳng 而nhi 為vi 上thượng 首thủ 。

(# 孤cô 山sơn 曰viết 。 諸chư 經kinh 列liệt 名danh 不bất 同đồng 。 尚thượng 年niên 臘lạp 則tắc 先tiên 陳trần 如như 。 尚thượng 聲thanh 德đức 則tắc 先tiên 鶖thu 子tử 。 今kim 從tùng 尚thượng 德đức 之chi 例lệ 也dã )# 。

長trường/trưởng 水thủy 曰viết 。 舍xá 利lợi 此thử 云vân 鶖thu 也dã 。 弗phất 即tức 子tử 也dã 。 其kỳ 母mẫu 名danh 舍xá 利lợi 。 以dĩ 其kỳ 眼nhãn 黑hắc 白bạch 分phân 明minh 。 轉chuyển 動động 流lưu 利lợi 如như 之chi 。 故cố 連liên 母mẫu 為vi 名danh 。 目mục 犍kiền 連liên 姓tánh 也dã 。 此thử 云vân 采thải 菽# 氏thị 。 名danh 拘câu 律luật 陀đà 。 此thử 云vân 無vô 節tiết 樹thụ 。 摩Ma 訶Ha 拘Câu 絺Hy 羅La 。 此thử 云vân 大đại 膝tất 。 乃nãi 舍Xá 利Lợi 弗Phất 之chi 舅cữu 。 常thường 論luận 勝thắng 姉# 。 姉# 懷hoài 鶖thu 子tử 。 論luận 即tức 不bất 勝thắng 。 知tri 懷hoài 智trí 人nhân 。 寄ký 辯biện 母mẫu 口khẩu 。 遂toại 往vãng 南nam 天thiên 。 學học 十thập 八bát 經kinh 。 無vô 暇hạ 剪tiễn 爪trảo 。 號hiệu 長trường 爪trảo 梵Phạm 志Chí 。 學học 畢tất 還hoàn 家gia 。 而nhi 甥# 已dĩ 為vi 佛Phật 弟đệ 子tử 。 起khởi 大đại 憍kiêu 慢mạn 。 往vãng 佛Phật 所sở 奪đoạt 之chi 。 佛Phật 令linh 立lập 論luận 義nghĩa 墯# 負phụ 媿quý 。 得đắc 法Pháp 眼nhãn 淨tịnh 。 成thành 阿A 羅La 漢Hán 。 獲hoạch 四tứ 辯biện 才tài 。 富phú 樓lâu 那na 父phụ 名danh 。 此thử 云vân 滿mãn 。 彌di 多đa 羅la 尼ni 母mẫu 名danh 。 此thử 云vân 慈từ 。 今kim 連liên 父phụ 母mẫu 名danh 。 名danh 云vân 滿mãn 慈từ 子tử 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 云vân 空không 生sanh 。 生sanh 時thời 庫khố 藏tạng 皆giai 空không 。 占chiêm 者giả 云vân 。 既ký 善thiện 且thả 吉cát 。 故cố 亦diệc 云vân 善thiện 現hiện 善thiện 吉cát 。 優Ưu 波Ba 尼Ni 沙Sa 陀Đà 。 此thử 云vân 塵trần 性tánh 空không 。

(# 弱nhược 侯hầu 曰viết 。 眾chúng 有hữu 千thiên 二nhị 。 特đặc 舉cử 六lục 名danh 者giả 。 表biểu 入nhập 法pháp 大đại 旨chỉ 也dã )# 。

(# 行hành 簡giản 子tử 曰viết 。 塵trần 性tánh 空không 者giả 。 謂vị 於ư 六lục 塵trần 中trung 。 了liễu 悟ngộ 色sắc 性tánh 也dã )# 。

復phục 有hữu 無vô 量lượng 辟Bích 支Chi 無Vô 學Học 。 (# 至chí )# 文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi 。 而nhi 為vi 上thượng 首thủ 。

(# 吳ngô 興hưng 曰viết 。 并tinh 其kỳ 初sơ 心tâm 。 正chánh 似tự 師sư 徒đồ 共cộng 集tập 實thật 部bộ 行hành 也dã )# 。

長trường/trưởng 水thủy 曰viết 。 辟Bích 支Chi 具cụ 云vân 辟Bích 支Chi 迦ca 羅la 。 此thử 云vân 獨Độc 覺Giác 。 亦diệc 云vân 緣Duyên 覺Giác 。 獨độc 但đãn 自tự 悟ngộ 。 緣duyên 依y 教giáo 悟ngộ 。 獨Độc 覺Giác 自tự 分phần/phân 二nhị 類loại 。

孤cô 山sơn 曰viết 。 自tự 恣tứ 律luật 開khai 三tam 日nhật 。 七thất 月nguyệt 十thập 四tứ 十thập 五ngũ 十thập 六lục 也dã 。

溫ôn 陵lăng 曰viết 。 自tự 有hữu 愆khiên 失thất 。 恣tứ 任nhậm 僧Tăng 舉cử 。 曰viết 自tự 恣tứ 。 九cửu 旬tuần 禁cấm 足túc 。 莫mạc 由do 覲cận 佛Phật 。 故cố 於ư 休hưu 夏hạ 。 恣tứ 決quyết 心tâm 疑nghi 。 自tự 恣tứ 決quyết 疑nghi 。 皆giai 所sở 以dĩ 考khảo 九cửu 旬tuần 德đức 業nghiệp 也dã 。 欽khâm 奉phụng 如Như 來Lai 。 而nhi 稱xưng 慈từ 嚴nghiêm 者giả 。 慈từ 以dĩ 恩ân 言ngôn 。 嚴nghiêm 以dĩ 威uy 言ngôn 。 宣tuyên 示thị 深thâm 奧áo 。 所sở 以dĩ 為vi 楞lăng 嚴nghiêm 發phát 起khởi 。 如như 法Pháp 華hoa 以dĩ 無vô 量lượng 義nghĩa 。 為vi 發phát 起khởi 也dã 。 伽già 陵lăng 頻tần 伽già 仙tiên 禽cầm 也dã 。 其kỳ 音âm 和hòa 雅nhã 。 佛Phật 音âm 如như 之chi 。 文Văn 殊Thù 此thử 云vân 妙diệu 德đức 。 表biểu 根căn 本bổn 智trí 。 楞lăng 嚴nghiêm 會hội 上thượng 為vi 擇trạch 法Pháp 眼nhãn 。 故cố 居cư 上thượng 首thủ 也dã 。

(# 溫ôn 陵lăng 曰viết 。 經kinh 所sở 謂vị 獨Độc 覺Giác 。 其kỳ 利lợi 根căn 者giả 。 曰viết 麟lân 喻dụ 。 喻dụ 麟lân 之chi 獨độc 出xuất 無vô 佛Phật 世thế 觀quán 物vật 變biến 易dị 。 自tự 覺giác 無vô 生sanh 。 其kỳ 鈍độn 根căn 者giả 。 曰viết 部bộ 行hành 。 亦diệc 出xuất 無vô 佛Phật 世thế 。 部bộ 黨đảng 而nhi 行hành 。 師sư 徒đồ 訓huấn 化hóa 也dã 。 緣Duyên 覺Giác 依y 佛Phật 教giáo 觀quán 十thập 二nhị 緣duyên 。 作tác 流lưu 轉chuyển 還hoàn 滅diệt 。 二nhị 種chủng 觀quán 法pháp 者giả 也dã )# 。

時thời 波Ba 斯Tư 匿Nặc 王Vương 。 為vì 其kỳ 父phụ 王vương 。 (# 至chí )# 兼kiêm 復phục 親thân 延diên 。 諸chư 大đại 菩Bồ 薩Tát 。

孤cô 山sơn 曰viết 。 波Ba 斯Tư 匿Nặc 。 此thử 云vân 勝thắng 軍quân 。

溫ôn 陵lăng 曰viết 。 匿nặc 王vương 。 舍Xá 衛Vệ 國quốc 王vương 也dã 。 宮cung 掖dịch 。 王vương 之chi 內nội 庭đình 也dã 。 於ư 內nội 庭đình 延diên 佛Phật 。 敬kính 之chi 至chí 也dã 。

城thành 中trung 復phục 有hữu 。 長trưởng 者giả 居cư 士sĩ 。 (# 至chí )# 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 無vô 量lượng 功công 德đức 。

(# 〔# 長trường/trưởng 〕# 興hưng 曰viết 。 剎sát 帝đế 利lợi 王vương 族tộc 。 旃chiên 陀đà 羅la 云vân 殺sát 者giả 。 即tức 屠đồ 膾khoái 婬dâm 酒tửu 之chi 家gia )# 。

溫ôn 陵lăng 曰viết 。 其kỳ 敘tự 其kỳ 悞ngộ 墯# 婬dâm 室thất 之chi 由do 也dã 。 律luật 制chế 。 僧Tăng 遠viễn 出xuất 。 侶lữ 須tu 三tam 人nhân 。 一nhất 上thượng 座tòa 。 一nhất 軌quỹ 範phạm 師sư 。 所sở 以dĩ 嚴nghiêm 行hành 止chỉ 。 防phòng 誤ngộ 失thất 也dã 。 鉢bát 曰viết 應ứng 器khí 。 最tối 後hậu 檀đàn 越việt 。 謂vị 未vị 飯phạn 僧Tăng 者giả 。 平bình 等đẳng 之chi 慈từ 。 於ư 己kỷ 等đẳng 心tâm 而nhi 化hóa 。 使sử 彼bỉ 等đẳng 心tâm 而nhi 施thí 。 於ư 食thực 等đẳng 者giả 。 於ư 法pháp 亦diệc 等đẳng 。 所sở 以dĩ 能năng 成thành 。 無vô 量lượng 功công 德đức 。

爾nhĩ 時thời 阿A 難Nan 。 因nhân 乞khất 食thực 次thứ 。 (# 至chí )# 婬dâm 躬cung 撫phủ 摩ma 。 將tương 毀hủy 戒giới 體thể 。

(# 攜huề 李# 曰viết 。 摩ma 登đăng 者giả 。 即tức 穢uế 而nhi 徹triệt 賤tiện 。 阿A 難Nan 既ký 無vô 揀giản 擇trạch 。 所sở 以dĩ 誤ngộ 墯# 也dã )# 。

(# 長trường/trưởng 水thủy 曰viết 。 摩ma 登đăng 加gia 義nghĩa 翻phiên 本bổn 性tánh 。 下hạ 經Kinh 云vân 。 性tánh 比Bỉ 丘Khâu 尼Ni 是thị 也dã )# 。

溫ôn 陵lăng 曰viết 。 摩ma 登đăng 伽già 。 妓kỹ 女nữ 也dã 。 娑sa 毗tỳ 迦ca 羅la 。 此thử 云vân 黃hoàng 髮phát 外ngoại 道đạo 。 所sở 傳truyền 幻huyễn 咒chú 名danh 先tiên 梵Phạm 天Thiên 。 實thật 妖yêu 術thuật 耳nhĩ 。 婬dâm 躬cung 憮# 摩ma 將tương 毀hủy 戒giới 體thể 者giả 。 以dĩ 身thân 逼bức 近cận 。 將tương 毀hủy 淨tịnh 戒giới 之chi 體thể 也dã 。 後hậu 云vân 心tâm 清thanh 淨tịnh 故cố 。 尚thượng 未vị 淪luân 溺nịch 。 則tắc 將tương 毀hủy 而nhi 已dĩ 。

如Như 來Lai 知tri 彼bỉ 。 婬dâm 術thuật 所sở 加gia 。 (# 至chí )# 及cập 摩Ma 登Đăng 伽Già 。 歸quy 來lai 佛Phật 所sở 。

(# 補bổ 註chú 曰viết 。 一nhất 經kinh 大đại 分phần/phân 。 準chuẩn 常thường 為vi 三tam 。 一nhất 序tự 分phần/phân 。 二nhị 正chánh 宗tông 分phần/phân 。 三tam 流lưu 通thông 分phần/phân 。 序tự 分phân 齊tề 此thử 。 下hạ 文văn 為vi 正chánh 宗tông 分phần/phân 。 盖# 阿A 難Nan 返phản 省tỉnh 前tiền 非phi 。 啟khải 請thỉnh 妙diệu 奢Xa 摩Ma 他Tha 等đẳng 。 正chánh 是thị 正chánh 宗tông 之chi 發phát 端đoan 也dã )# 。

資tư 中trung 曰viết 。 如Như 來Lai 常thường 儀nghi 。 受thọ 請thỉnh 齋trai 畢tất 。 皆giai 為vi 說thuyết 法Pháp 。 今kim 既ký 速tốc 歸quy 必tất 有hữu 所sở 為vi 。

溫ôn 陵lăng 曰viết 。 頂đảnh 門môn 為vi 無vô 上thượng 果quả 。 光quang 有hữu 百bách 寶bảo 色sắc 。 謂vị 之chi 無vô 畏úy 者giả 。 能năng 攝nhiếp 魔ma 外ngoại 。 物vật 無vô 以dĩ 勝thắng 也dã 。 世Thế 尊Tôn 不bất 自tự 說thuyết 咒chú 。 而nhi 於ư 頂đảnh 光quang 化hóa 佛Phật 說thuyết 者giả 。 示thị 此thử 咒chú 乃nãi 無vô 為vi 心tâm 佛Phật 。 無vô 上thượng 心tâm 法pháp 也dã 。

真chân 際tế 曰viết 。 環hoàn 師sư 於ư 正chánh 宗tông 一nhất 分phần/phân 。 又hựu 科khoa 為vi 五ngũ 。 初sơ 見kiến 道đạo 分phần/phân 。 始thỉ 於ư 此thử 。 而nhi 止chỉ 於ư 第đệ 四tứ 卷quyển 中trung 。 二nhị 脩tu 道Đạo 分phần/phân 。 始thỉ 於ư 第đệ 四tứ 卷quyển 中trung 。 而nhi 止chỉ 於ư 第đệ 七thất 卷quyển 。 三tam 證chứng 果Quả 分phần/phân 。 始thỉ 於ư 第đệ 七thất 卷quyển 末mạt 。 而nhi 止chỉ 於ư 第đệ 八bát 卷quyển 中trung 。 四tứ 經kinh 分phần/phân 。 在tại 證chứng 果Quả 分phần/phân 後hậu 。 五ngũ 助trợ 道đạo 分phần/phân 。 始thỉ 於ư 第đệ 八bát 卷quyển 中trung 。 而nhi 止chỉ 於ư 第đệ 十thập 卷quyển 末mạt 。 正chánh 宗tông 文văn 竟cánh 。 遂toại 入nhập 流lưu 通thông 。 而nhi 卷quyển 終chung 焉yên 。

阿A 難Nan 見kiến 佛Phật 。 頂đảnh 禮lễ 悲bi 泣khấp 。 (# 至chí )# 遐hà 坐tọa 默mặc 然nhiên 。 承thừa 受thọ 聖thánh 旨chỉ 。

(# 補bổ 註chú 曰viết 。 奢xa 摩ma 他tha 等đẳng 三tam 名danh 。 乃nãi 楞lăng 嚴nghiêm 大đại 定định 之chi 名danh 也dã 。 昔tích 孤cô 山sơn 嘗thường 用dụng 天thiên 台thai 三tam 止chỉ 配phối 之chi 。 一nhất 曰viết 體thể 真chân 止chỉ 。 止chỉ 於ư 真Chân 諦Đế 。 二nhị 曰viết 方phương 便tiện 隨tùy 緣duyên 止chỉ 。 止chỉ 於ư 俗tục 諦đế 。 三tam 曰viết 息tức 二nhị 邊biên 分phân 別biệt 止chỉ 。 正chánh 於ư 中trung 道đạo 。 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 諦Đế 。 以dĩ 止chỉ 屬thuộc 於ư 定định 故cố 也dã )# 。

溫ôn 陵lăng 曰viết 。 奢xa 摩ma 他tha 者giả 。 寂tịch 靜tĩnh 之chi 義nghĩa 也dã 。 三tam 摩ma 者giả 。 觀quán 照chiếu 之chi 義nghĩa 也dã 。 禪thiền 那na 者giả 。 寂tịch 照chiếu 不bất 二nhị 之chi 義nghĩa 也dã 。 義nghĩa 立lập 三tam 名danh 。 體thể 惟duy 一nhất 法pháp 。 舉cử 一nhất 具cụ 三tam 。 言ngôn 三tam 即tức 一nhất 。 三tam 互hỗ 融dung 故cố 謂vị 之chi 妙diệu 。 如như 是thị 妙diệu 修tu 。 方phương 曰viết 楞lăng 嚴nghiêm 大đại 定định 。 此thử 乃nãi 一nhất 經kinh 之chi 要yếu 旨chỉ 。 趣thú 理lý 之chi 玄huyền 門môn 。 阿a 雖tuy 昧muội 之chi 。 是thị 以dĩ 遭tao 難nạn/nan 。 至chí 是thị 始thỉ 以dĩ 多đa 聞văn 小tiểu 慧tuệ 為vi 限hạn 。 而nhi 以dĩ 楞lăng 嚴nghiêm 大đại 定định 為vi 請thỉnh 。 雖tuy 以dĩ 大đại 定định 為vi 請thỉnh 。 然nhiên 如Như 來Lai 下hạ 文văn 所sở 示thị 。 別biệt 無vô 其kỳ 方phương 。 始thỉ 則tắc 決quyết 擇trạch 真chân 妄vọng 。 次thứ 則tắc 真chân 妄vọng 和hòa 融dung 。 乃nãi 至chí 會hội 通thông 藏tạng 性tánh 。 深thâm 窮cùng 萬vạn 法pháp 。 直trực 至chí 第đệ 四tứ 卷quyển 中trung 。 皆giai 是thị 發phát 明minh 究cứu 竟cánh 之chi 圓viên 理lý 而nhi 已dĩ 。 盖# 此thử 圓viên 理lý 乃nãi 大đại 定định 之chi 本bổn 也dã 。

(# 吳ngô 興hưng 曰viết 。 最tối 初sơ 方phương 便tiện 者giả 。 阿A 難Nan 所sở 請thỉnh 。 有hữu 通thông 有hữu 別biệt 。 通thông 謂vị 奢xa 摩ma 他tha 等đẳng 。 是thị 諸chư 佛Phật 成thành 道Đạo 之chi 法pháp 也dã 。 別biệt 謂vị 最tối 初sơ 方phương 便tiện 。 即tức 當đương 機cơ 發phát 行hạnh 之chi 由do 也dã )# 。

佛Phật 告cáo 阿A 難Nan 。 汝nhữ 我ngã 同đồng 氣khí 。 (# 至chí )# 是thị 以dĩ 渴khát 仰ngưỡng 。 從tùng 佛Phật 剃thế 落lạc 。

(# 孤cô 山sơn 曰viết 。 見kiến 相tương/tướng 實thật 有hữu 。 生sanh 滅diệt 宛uyển 然nhiên 。 緣duyên 此thử 發phát 心tâm 。 安an 趣thú 常thường 果quả 。 故cố 下hạ 經Kinh 云vân 。 若nhược 於ư 因Nhân 地Địa 。 以dĩ 生sanh 滅diệt 心tâm 。 為vi 本bổn 脩tu 因nhân 。 而nhi 求cầu 佛Phật 乘Thừa 不bất 生sanh 不bất 滅diệt 。 無vô 有hữu 是thị 處xứ )# 。

溫ôn 陵lăng 曰viết 。 阿A 難Nan 此thử 云vân 慶khánh 喜hỷ 。 斛hộc 飯phạn 王vương 之chi 子tử 。 如Như 來Lai 成thành 道Đạo 夜dạ 生sanh 。 淨tịnh 飯phạn 既ký 聞văn 太thái 子tử 成thành 道Đạo 。 斛hộc 飯phạn 又hựu 奏tấu 。 宮cung 中trung 生sanh 男nam 。 舉cử 國quốc 欣hân 慶khánh 。 因nhân 名danh 慶khánh 喜hỷ 。 是thị 佛Phật 堂đường 弟đệ 。 故cố 云vân 同đồng 氣khí 共cộng 本bổn 也dã 。 天thiên 倫luân 兄huynh 弟đệ 也dã 。

吳ngô 興hưng 曰viết 。 阿A 難Nan 既ký 厭yếm 多đa 聞văn 。 而nhi 欣hân 妙diệu 定định 。 如Như 來Lai 欲dục 談đàm 是thị 義nghĩa 。 先tiên 詰cật 妄vọng 緣duyên 。 故cố 門môn 發phát 心tâm 見kiến 之chi 由do 為vi 止chỉ 散tán 入nhập 寂tịch 之chi 本bổn 。 迷mê 解giải 之chi 要yếu 。 並tịnh 在tại 于vu 茲tư 。

(# 補bổ 註chú 曰viết 。 阿A 難Nan 見kiến 相tương/tướng 。 乃nãi 緣duyên 塵trần 分phân 別biệt 之chi 見kiến 。 其kỳ 所sở 發phát 心tâm 。 即tức 妄vọng 想tưởng 攀phàn 緣duyên 之chi 心tâm 。 後hậu 文văn 七thất 徵trưng 八bát 辨biện 。 重trùng 重trùng 逐trục 破phá 者giả 此thử 也dã )# 。

佛Phật 言ngôn 善thiện 哉tai 阿A 難Nan 。 汝nhữ 等đẳng 當đương 知tri 。 (# 至chí )# 此thử 想tưởng 不bất 真chân 。 故cố 有hữu 輪luân 轉chuyển 。

(# 資tư 中trung 曰viết 。 體thể 性tánh 堅kiên 凝ngưng 。 不bất 涉thiệp 塵trần 妄vọng 。 名danh 常thường 住trụ 真chân 心tâm 。 妙diệu 圓viên 離ly 垢cấu 。 無vô 諸chư 昏hôn 昧muội 。 名danh 性tánh 淨tịnh 明minh 體thể 。 眾chúng 生sanh 由do 不bất 自tự 知tri 常thường 心tâm 妙diệu 體thể 。 妄vọng 纏triền 愛ái 想tưởng 。 故cố 有hữu 輪luân 轉chuyển )# 。

孤cô 山sơn 曰viết 。 常thường 住trụ 真chân 心tâm 。 即tức 下hạ 文văn 如Như 來Lai 藏tạng 心tâm 圓viên 融dung 三tam 諦đế 也dã 。 用dụng 諸chư 妄vọng 想tưởng 。 謂vị 九cửu 界giới 眾chúng 生sanh 。 不bất 達đạt 此thử 三tam 本bổn 無vô 一nhất 念niệm 。 於ư 是thị 六lục 趣thú 見kiến 其kỳ 俗tục 。 二Nhị 乘Thừa 見kiến 其kỳ 真chân 。 菩Bồ 薩Tát 見kiến 其kỳ 中trung 。 皆giai 由do 不bất 了liễu 圓viên 融dung 。 妄vọng 生sanh 取thủ 著trước 。 故cố 致trí 輪luân 轉chuyển 二nhị 種chủng 生sanh 死tử 。

汝nhữ 今kim 欲dục 研nghiên 。 無vô 上thượng 菩Bồ 提Đề 。 (# 至chí )# 故cố 我ngã 發phát 心tâm 。 願nguyện 捨xả 生sanh 死tử 。

(# 〔# 長trường/trưởng 〕# 興hưng 曰viết 。 道đạo 固cố 坦thản 直trực 。 因nhân 妄vọng 而nhi 曲khúc 。 將tương 曲khúc 研nghiên 窮cùng 正Chánh 道Đạo 。 革cách 去khứ 倒đảo 妄vọng 。 故cố 以dĩ 直trực 心tâm 言ngôn 之chi 。 直trực 則tắc 道đạo 可khả 徑kính 造tạo 矣hĩ 。 一nhất 道đạo 謂vị 皆giai 以dĩ 直trực 心tâm 也dã 。 ○# 此thử 因nhân 發phát 其kỳ 病bệnh 而nhi 藥dược 之chi 也dã 。 ○# 用dụng 我ngã 心tâm 目mục 。 便tiện 生sanh 種chủng 種chủng 妄vọng 想tưởng )# 。

泐# 潭đàm 曰viết 。 此thử 正chánh 陳trần 妄vọng 體thể 也dã 。 目mục 即tức 眼nhãn 根căn 。 心tâm 即tức 意ý 識thức 。 根căn 識thức 虗hư 妄vọng 。 猶do 如như 空không 花hoa 。 若nhược 執chấp 有hữu 體thể 。 能năng 見kiến 能năng 樂nhạo/nhạc/lạc 。 豈khởi 惟duy 迷mê 於ư 法pháp 空không 。 亦diệc 起khởi 我ngã 人nhân 見kiến 愛ái 。 故cố 後hậu 文văn 云vân 。 六lục 為vi 賊tặc 媒môi 。 自tự 劫kiếp 家gia 寶bảo 。 無vô 始thỉ 虗hư 習tập 住trụ 地địa 無vô 明minh 。 皆giai 由do 根căn 識thức 。 更cánh 非phi 他tha 物vật 。 想tưởng 相tướng 為vi 塵trần 。 識thức 情tình 為vi 垢cấu 。 生sanh 死tử 輪luân 轉chuyển 。 莫mạc 不bất 由do 斯tư 。 故cố 下hạ 推thôi 徵trưng 。 令linh 知tri 虗hư 妄vọng 。

(# 攜huề 李# 曰viết 。 問vấn 誰thùy 為vi 愛ái 樂nhạo 。 窮cùng 妄vọng 本bổn 也dã 。 答đáp 因nhân 心tâm 目mục 。 顯hiển 妄vọng 本bổn 也dã )# 。

佛Phật 告cáo 阿A 難Nan 。 如như 汝nhữ 所sở 說thuyết 。 (# 至chí )# 惟duy 心tâm 與dữ 目mục 。 今kim 何hà 所sở 在tại 。

(# 泐# 潭đàm 曰viết 。 妄vọng 心tâm 妄vọng 見kiến 。 本bổn 無vô 實thật 體thể 。 由do 攀phàn 緣duyên 起khởi 。 是thị 謂vị 無vô 始thỉ 生sanh 死tử 根căn 本bổn 。 故cố 須tu 識thức 其kỳ 所sở 在tại )# 。

孤cô 山sơn 曰viết 。 王vương 譬thí 真chân 心tâm 。 賊tặc 譬thí 妄vọng 想tưởng 。 真chân 為vi 妄vọng 轉chuyển 。 如như 國quốc 被bị 賊tặc 侵xâm 。 發phát 兵binh 討thảo 除trừ 。 喻dụ 脩tu 大đại 定định 。 汝nhữ 合hợp 國quốc 王vương 。 心tâm 目mục 合hợp 賊tặc 。

阿A 難Nan 白bạch 佛Phật 言ngôn 。 世Thế 尊Tôn (# 至chí )# 如như 是thị 識thức 心tâm 。 實thật 居cư 身thân 內nội 。

(# 自tự 此thử 至chí 第đệ 三tam 節tiết 。 是thị 阿A 難Nan 以dĩ 心tâm 在tại 身thân 內nội 。 佛Phật 以dĩ 不bất 見kiến 腑phủ 臟tạng 為vi 破phá )# 。

溫ôn 陵lăng 曰viết 。 謂vị 心tâm 在tại 內nội 。 目mục 在tại 外ngoại 。 自tự 眾chúng 生sanh 至chí 如Như 來Lai 。 阿A 難Nan 皆giai 然nhiên 。 文văn 宜nghi 見kiến 也dã 。 異dị 生sanh 有hữu 十thập 二nhị 類loại 。 除trừ 土thổ/độ 木mộc 空không 散tán 非phi 心tâm 眼nhãn 倫luân 也dã 。

補bổ 註chú 曰viết 。 浮phù 根căn 四tứ 塵trần 言ngôn 眼nhãn 也dã 。 詳tường 見kiến 第đệ 四tứ 卷quyển 中trung 。

(# 真chân 際tế 曰viết 。 眼nhãn 根căn 外ngoại 浮phù 。 假giả 地địa 水thủy 火hỏa 風phong 。 四tứ 塵trần 以dĩ 成thành 。 及cập 其kỳ 散tán 也dã 。 復phục 歸quy 於ư 塵trần 。 故cố 以dĩ 塵trần 名danh )# 。

佛Phật 告cáo 阿A 難Nan 。 汝nhữ 今kim 現hiện 坐tọa 。 (# 至chí )# 故cố 我ngã 在tại 堂đường 。 得đắc 遠viễn 瞻chiêm 見kiến 。

(# 吳ngô 興hưng 曰viết 。 在tại 內nội 之chi 心tâm 。 必tất 應ưng 見kiến 內nội 。 故cố 以dĩ 堂đường 中trung 先tiên 何hà 所sở 見kiến 為vi 問vấn )# 。

溫ôn 陵lăng 曰viết 。 定định 內nội 外ngoại 境cảnh 。 欲dục 明minh 在tại 內nội 之chi 心tâm 。 當đương 次thứ 第đệ 見kiến 。 定định 先tiên 後hậu 見kiến 。 欲dục 破phá 在tại 內nội 之chi 心tâm 。 不bất 先tiên 見kiến 內nội 。 汝nhữ 矚chú 等đẳng 皆giai 且thả 引dẫn 事sự 辨biện 定định 。 下hạ 乃nãi 牒điệp 破phá 。

佛Phật 告cáo 阿A 難Nan 。 如như 汝nhữ 所sở 言ngôn 。 (# 至chí )# 住trú 在tại 身thân 內nội 。 無vô 有hữu 是thị 處xứ 。

(# 補bổ 註chú 曰viết 。 前tiền 文văn 雙song 呈trình 。 心tâm 目mục 所sở 在tại 。 今kim 乃nãi 先tiên 破phá 妄vọng 心tâm 。 雖tuy 曰viết 破phá 妄vọng 心tâm 。 而nhi 但đãn 言ngôn 此thử 心tâm 。 無vô 有hữu 處xứ 所sở 。 卻khước 不bất 顯hiển 言ngôn 此thử 心tâm 妄vọng 者giả 。 要yếu 引dẫn 阿A 難Nan 處xứ 處xứ 推thôi 呈trình 。 令linh 其kỳ 情tình 盡tận 而nhi 理lý 窮cùng 也dã 。 由do 是thị 直trực 至chí 七thất 處xứ 徵trưng 心tâm 之chi 後hậu 。 始thỉ 告cáo 之chi 曰viết 。 此thử 非phi 汝nhữ 心tâm 等đẳng 。 然nhiên 則tắc 七thất 處xứ 逐trục 破phá 者giả 。 且thả 破phá 妄vọng 心tâm 無vô 所sở 在tại 也dã )# 。

溫ôn 陵lăng 曰viết 。 心tâm 在tại 身thân 內nội 。 合hợp 見kiến 身thân 中trung 。 頗phả 猶do 可khả 也dã 。 引dẫn 眾chúng 以dĩ 問vấn 。 決quyết 不bất 能năng 也dã 。 心tâm 胃vị 內nội 藏tạng 。 縱túng/tung 不bất 能năng 知tri 。 爪trảo 脉mạch 外ngoại 浮phù 。 云vân 何hà 不bất 曉hiểu 。 既ký 不bất 內nội 知tri 。 果quả 非phi 在tại 內nội 矣hĩ 。

阿A 難Nan 稽khể 首thủ 。 而nhi 白bạch 佛Phật 言ngôn 。 (# 至chí )# 云vân 何hà 一nhất 人nhân 。 能năng 令linh 眾chúng 飽bão 。

(# 自tự 此thử 節tiết 至chí 第đệ 二nhị 節tiết 。 是thị 阿A 難Nan 以dĩ 心tâm 在tại 身thân 外ngoại 。 佛Phật 以dĩ 身thân 心tâm 相tương 離ly 破phá 之chi )# 。

(# 補bổ 註chú 曰viết 。 前tiền 云vân 受thọ 請thỉnh 。 今kim 言ngôn 從tùng 我ngã 乞khất 食thực 者giả 。 提đề 獎tưởng 阿A 難Nan 。 在tại 赴phó 請thỉnh 日nhật 。 為vi 彼bỉ 演diễn 法pháp 。 事sự 應ưng 隔cách 宵tiêu 。 故cố 指chỉ 即tức 日nhật 。 循tuần 乞khất 為vi 例lệ 。 我ngã 已dĩ 宿túc 齋trai 者giả 。 即tức 我ngã 一nhất 人nhân 已dĩ 飽bão 也dã )# 。

(# 溫ôn 陵lăng 曰viết 。 一nhất 人nhân 不bất 能năng 飽bão 餘dư 人nhân 者giả 。 喻dụ 外ngoại 心tâm 不bất 能năng 知tri 身thân 也dã )# 。

溫ôn 陵lăng 曰viết 。 因nhân 破phá 非phi 內nội 復phục 生sanh 妄vọng 計kế 。 謂vị 心tâm 在tại 外ngoại 。 彼bỉ 食thực 不bất 能năng 飽bão 。 此thử 則tắc 外ngoại 心tâm 不bất 能năng 知tri 身thân 矣hĩ 。 宿túc 預dự 也dã 。 食thực 有hữu 四tứ 種chủng 。 摶đoàn 即tức 段đoạn 也dã 。 有hữu 形hình 段đoạn 可khả 摶đoàn 取thủ 。 揀giản 非phi 思tư 食thực 識thức 食thực 等đẳng 也dã 。

佛Phật 告cáo 阿A 難Nan 。 若nhược 汝nhữ 覺giác 了liễu 。 (# 至chí )# 住trụ 在tại 身thân 外ngoại 。 無vô 有hữu 是thị 處xứ 。

(# 吳ngô 興hưng 曰viết 。 兜đâu 羅la 此thử 云vân 細tế 香hương 。 其kỳ 綿miên 色sắc 如như 霜sương 。 佛Phật 手thủ 柔nhu 軟nhuyễn 如như 之chi )# 。

(# 孤cô 山sơn 曰viết 。 見kiến 手thủ 在tại 目mục 。 分phân 別biệt 在tại 心tâm 。 則tắc 心tâm 非phi 外ngoại 明minh 矣hĩ )# 。

溫ôn 陵lăng 曰viết 。 身thân 心tâm 相tương 外ngoại 下hạ 。 辨biện 非phi 外ngoại 也dã 。 我ngã 今kim 示thị 汝nhữ 下hạ 。 驗nghiệm 非phi 外ngoại 也dã 。

阿A 難Nan 白bạch 佛Phật 言ngôn 。 世Thế 尊Tôn (# 至chí )# 無vô 障chướng 礙ngại 者giả 。 潛tiềm 根căn 內nội 故cố 。

(# 自tự 此thử 至chí 二nhị 節tiết 。 是thị 阿A 難Nan 以dĩ 潛tiềm 根căn 內nội 為vi 詞từ 。 佛Phật 以dĩ 乖quai 琉lưu 璃ly 籠lung 眼nhãn 。 之chi 喻dụ 破phá 之chi )# 。

(# 長trường/trưởng 水thủy 曰viết 。 眼nhãn 見kiến 琉lưu 璃ly 。 心tâm 不bất 見kiến 眼nhãn 。 縱túng/tung 能năng 見kiến 眼nhãn 。 眼nhãn 即tức 成thành 境cảnh 。 根căn 既ký 成thành 境cảnh 。 豈khởi 能năng 隨tùy 即tức 分phân 別biệt )# 。

長trường/trưởng 水thủy 曰viết 。 琉lưu 璃ly 喻dụ 根căn 。 眼nhãn 喻dụ 於ư 心tâm 。 眼nhãn 根căn 色sắc 淨tịnh 。 不bất 礙ngại 於ư 心tâm 。 同đồng 琉lưu 璃ly 椀# 。 不bất 礙ngại 於ư 眼nhãn 。 隨tùy 照chiếu 一nhất 境cảnh 。 心tâm 隨tùy 根căn 知tri 。

佛Phật 告cáo 阿A 難Nan 。 如như 汝nhữ 所sở 言ngôn 。 (# 至chí )# 如như 琉lưu 璃ly 合hợp 。 無vô 有hữu 是thị 處xứ 。

(# 泐# 潭đàm 曰viết 。 不bất 成thành 隨tùy 者giả 。 前tiền 云vân 隨tùy 即tức 分phân 別biệt 。 今kim 眼nhãn 為vi 所sở 見kiến 。 則tắc 隨tùy 義nghĩa 不bất 成thành )# 。

真chân 際tế 曰viết 。 此thử 責trách 阿A 難Nan 有hữu 法pháp 喻dụ 不bất 齊tề 之chi 過quá 。 喻dụ 見kiến 琉lưu 璃ly 。 法pháp 不bất 見kiến 根căn 。 縱túng/tung 許hứa 見kiến 根căn 。 根căn 即tức 是thị 境cảnh 。 若nhược 是thị 境cảnh 者giả 。 不bất 得đắc 言ngôn 隨tùy 。 以dĩ 前tiền 文văn 云vân 。 彼bỉ 根căn 隨tùy 見kiến 。 隨tùy 即tức 分phân 別biệt 故cố 。

溫ôn 陵lăng 曰viết 。 事sự 理lý 俱câu 違vi 。 非phi 潛tiềm 根căn 矣hĩ 。

阿A 難Nan 白bạch 佛Phật 言ngôn 。 世Thế 尊Tôn (# 至chí )# 名danh 為vi 見kiến 內nội 。 是thị 義nghĩa 云vân 何hà 。

(# 泐# 潭đàm 曰viết 。 白bạch 虎hổ 通thông 云vân 。 五ngũ 臟tạng 即tức 肝can 心tâm 肺phế 腎thận 脾tì 。 六lục 腑phủ 者giả 。 即tức 五ngũ 臟tạng 之chi 宮cung 府phủ 也dã 。 胃vị 為vi 脾tì 之chi 府phủ 。 膀# 胱# 為vi 腎thận 之chi 府phủ 。 三tam 焦tiêu 為vi 命mạng 之chi 府phủ 。 膽đảm 為vi 肝can 之chi 府phủ 。 大đại 小tiểu 膓# 為vi 心tâm 府phủ 肺phế 府phủ 也dã )# 。

吳ngô 興hưng 曰viết 。 初sơ 計kế 心tâm 在tại 身thân 內nội 。 佛Phật 以dĩ 不bất 見kiến 腑phủ 藏tạng 為vi 破phá 。 次thứ 計kế 在tại 外ngoại 。 復phục 招chiêu 身thân 心tâm 相tương 離ly 之chi 難nạn/nan 。 又hựu 計kế 潛tiềm 根căn 。 且thả 乖quai 琉lưu 璃ly 籠lung 眼nhãn 之chi 喻dụ 。 今kim 立lập 內nội 外ngoại 。 欲dục 免miễn 前tiền 三tam 之chi 過quá 也dã 。 何hà 者giả 。 良lương 以dĩ 有hữu 藏tạng 則tắc 暗ám 。 故cố 見kiến 暗ám 時thời 即tức 名danh 為vi 內nội 。 何hà 必tất 須tu 見kiến 內nội 之chi 物vật 耶da 。 有hữu 竅khiếu 則tắc 明minh 。 故cố 見kiến 明minh 時thời 即tức 名danh 為vi 外ngoại 。 豈khởi 應ưng 更cánh 責trách 外ngoại 不bất 相tương 干can 耶da 。 內nội 外ngoại 若nhược 成thành 。 自tự 顯hiển 此thử 心tâm 不bất 在tại 一nhất 處xứ 。 亦diệc 異dị 潛tiềm 根căn 也dã 。 然nhiên 則tắc 雖tuy 云vân 見kiến 外ngoại 所sở 執chấp 心tâm 體thể 。 還hoàn 成thành 在tại 內nội 。 以dĩ 開khai 眼nhãn 見kiến 明minh 。 不bất 同đồng 燈đăng 在tại 室thất 外ngoại 故cố 。

(# 溫ôn 陵lăng 曰viết 。 復phục 計kế 心tâm 在tại 內nội 。 故cố 以dĩ 見kiến 暗ám 。 為vi 見kiến 腑phủ 藏tạng 也dã 。 下hạ 約ước 三tam 節tiết 破phá 之chi )# 。

佛Phật 告cáo 阿A 難Nan 。 汝nhữ 當đương 閉bế 眼nhãn 。 (# 至chí )# 若nhược 不bất 對đối 者giả 。 云vân 何hà 成thành 見kiến 。

(# 泐# 潭đàm 曰viết 。 有hữu 五ngũ 神thần 之chi 藏tạng 六lục 化hóa 之chi 腑phủ 。 三tam 焦tiêu 即tức 六lục 府phủ 之chi 一nhất 。 能năng 化hóa 五ngũ 穀cốc 。 分phần/phân 潤nhuận 腠thấu 理lý 。 有hữu 上thượng 下hạ 清thanh 濁trược 之chi 別biệt 。 故cố 曰viết 三tam 焦tiêu )# 。

溫ôn 陵lăng 曰viết 。 汝nhữ 當đương 下hạ 。 問vấn 之chi 。 若nhược 與dữ 下hạ 。 難nạn/nan 之chi 。 若nhược 不bất 下hạ 。 結kết 也dã 。

若nhược 離ly 外ngoại 見kiến 。 內nội 對đối 所sở 成thành 。 (# 至chí )# 若nhược 不bất 見kiến 面diện 。 內nội 對đối 不bất 成thành 。

(# 此thử 謂vị 眼nhãn 但đãn 外ngoại 見kiến 。 無vô 容dung 內nội 對đối 。 若nhược 可khả 內nội 對đối 開khai 眼nhãn 時thời 。 何hà 不bất 見kiến 汝nhữ 之chi 面diện 乎hồ )# 。

溫ôn 陵lăng 曰viết 。 眼nhãn 前tiền 之chi 境cảnh 名danh 外ngoại 見kiến 。 身thân 內nội 之chi 境cảnh 名danh 內nội 對đối 。 前tiền 以dĩ 對đối 眼nhãn 為vi 外ngoại 。 不bất 得đắc 成thành 內nội 。 今kim 縱túng/tung 離ly 外ngoại 見kiến 而nhi 成thành 內nội 對đối 。 即tức 是thị 眼nhãn 能năng 返phản 觀quán 。 且thả 合hợp 能năng 返phản 觀quán 身thân 中trung 。 則tắc 開khai 應ưng 返phản 觀quán 己kỷ 面diện 。 若nhược 不bất 爾nhĩ 者giả 。 義nghĩa 不bất 成thành 矣hĩ 。

見kiến 面diện 若nhược 成thành 。 此thử 了liễu 知tri 心tâm 。 (# 至chí )# 名danh 見kiến 內nội 者giả 。 無vô 有hữu 是thị 處xứ 。

(# 溫ôn 陵lăng 曰viết 。 展triển 轉chuyển 辨biện 明minh 。 無vô 返phản 觀quán 理lý 也dã )# 。

(# 吳ngô 興hưng 曰viết 。 是thị 故cố 應ưng 知tri 。 下hạ 不bất 可khả 言ngôn 見kiến 。 明minh 為vi 外ngoại 者giả 略lược 也dã 。 又hựu 見kiến 外ngoại 為vi 成thành 見kiến 內nội 。 今kim 從tùng 正chánh 計kế 結kết 也dã )# 。

携huề 一nhất 曰viết 。 汝nhữ 眼nhãn 已dĩ 知tri 。 身thân 合hợp 非phi 覺giác 者giả 。 既ký 在tại 虗hư 空không 。 自tự 非phi 汝nhữ 體thể 也dã 。 若nhược 執chấp 兩lưỡng 皆giai 有hữu 知tri 。 則tắc 成thành 兩lưỡng 體thể 矣hĩ 。

阿A 難Nan 言ngôn 我ngã 嘗thường 聞văn 佛Phật (# 至chí )# 亦diệc 非phi 內nội 外ngoại 。 中trung 間gian 三tam 處xứ 。

(# 真chân 際tế 曰viết 。 此thử 蓋cái 即tức 心tâm 是thị 境cảnh 。 即tức 境cảnh 是thị 心tâm 也dã )# 。

(# 孤cô 山sơn 曰viết 。 心tâm 生sanh 法pháp 生sanh 。 境cảnh 從tùng 心tâm 起khởi 也dã 。 法pháp 生sanh 心tâm 生sanh 。 心tâm 逐trục 境cảnh 迁# 也dã )# 。

興hưng 福phước 曰viết 。 阿A 難Nan 識thức 一nhất 念niệm 之chi 妄vọng 。 則tắc 變biến 起khởi 根căn 身thân 器khí 界giới 。 是thị 心tâm 生sanh 法pháp 生sanh 也dã 。 又hựu 以dĩ 境cảnh 界giới 風phong 動động 。 則tắc 識thức 浪lãng 騰đằng 起khởi 。 是thị 法pháp 生sanh 心tâm 生sanh 也dã 。

溫ôn 陵lăng 曰viết 。 以dĩ 心tâm 法pháp 相tướng 生sanh 。 則tắc 隨tùy 境cảnh 思tư 惟duy 。 即tức 是thị 心tâm 體thể 。 心tâm 法pháp 合hợp 處xứ 。 即tức 為vi 心tâm 在tại 。

佛Phật 告cáo 阿A 難Nan 。 汝nhữ 今kim 說thuyết 言ngôn 。 (# 至chí )# 若nhược 從tùng 外ngoại 來lai 。 先tiên 合hợp 見kiến 面diện 。

(# 十thập 九cửu 界giới 者giả 。 首thủ 羅la 長trưởng 者giả 言ngôn 。 我ngã 先tiên 說thuyết 四Tứ 諦Đế 法Pháp 。 是thị 說thuyết 不bất 真chân 。 今kim 為vì 汝nhữ 更cánh 說thuyết 。 五ngũ 諦đế 六lục 蘊uẩn 十thập 三tam 入nhập 十thập 九cửu 界giới 。 阿A 難Nan 聞văn 已dĩ 。 尋tầm 思tư 法pháp 相tướng 。 都đô 無vô 此thử 理lý )# 。

溫ôn 陵lăng 曰viết 。 以dĩ 即tức 思tư 惟duy 體thể 為vi 心tâm 。 特đặc 浮phù 想tưởng 耳nhĩ 。 故cố 難nạn/nan 其kỳ 體thể 之chi 有hữu 無vô 也dã 。 設thiết 若nhược 無vô 體thể 。 則tắc 空không 有hữu 其kỳ 名danh 。 云vân 何hà 隨tùy 合hợp 。 如như 十thập 九cửu 界giới 七thất 塵trần 。 特đặc 空không 名danh 耳nhĩ 。 設thiết 若nhược 有hữu 體thể 。 當đương 何hà 所sở 在tại 令linh 挃trất 身thân 而nhi 驗nghiệm 。 明minh 體thể 實thật 無vô 在tại 也dã 。 挃trất 猶do 觸xúc 也dã 。

阿A 難Nan 言ngôn 見kiến 是thị 其kỳ 眼nhãn 。 (# 至chí )# 若nhược 見kiến 物vật 者giả 。 云vân 何hà 名danh 死tử 。

(# 孤cô 山sơn 曰viết 。 阿A 難Nan 此thử 言ngôn 。 謂vị 心tâm 但đãn 能năng 知tri 。 不bất 可khả 言ngôn 見kiến 。 曾tằng 不bất 悟ngộ 能năng 見kiến 在tại 心tâm 。 徒đồ 眼nhãn 不bất 見kiến 也dã )# 。

溫ôn 陵lăng 曰viết 。 阿A 難Nan 言ngôn 下hạ 。 解giải 上thượng 難nạn/nan 也dã 。 佛Phật 言ngôn 下hạ 。 舉cử 門môn 喻dụ 。 能năng 見kiến 在tại 心tâm 。 舉cử 死tử 明minh 徒đồ 眼nhãn 不bất 見kiến 。

阿A 難Nan 又hựu 汝nhữ 覺giác 了liễu 。 能năng 知tri 之chi 心tâm 。 (# 至chí )# 心tâm 則tắc 隨tùy 有hữu 。 無vô 有hữu 是thị 處xứ 。

(# 吳ngô 興hưng 曰viết 。 先tiên 立lập 四tứ 義nghĩa 。 下hạ 詳tường 辯biện 之chi 。 辯biện 非phi 一nhất 體thể 無vô 在tại 。 謂vị 無vô 定định 處xứ 也dã 。 ○# 辯biện 非phi 多đa 體thể 。 ○# 辯biện 非phi 徧biến 體thể 。 ○# 辯biện 非phi 不bất 徧biến 體thể )# 。

溫ôn 陵lăng 曰viết 。 當đương 知tri 真chân 心tâm 非phi 一nhất 非phi 多đa 。 非phi 徧biến 不bất 徧biến 。 四tứ 義nghĩa 既ký 非phi 。 則tắc 不bất 可khả 謂vị 隨tùy 所sở 合hợp 處xứ 。 心tâm 隨tùy 有hữu 也dã 。

阿A 難Nan 白bạch 佛Phật 言ngôn 。 世Thế 尊Tôn (# 至chí )# 復phục 內nội 無vô 見kiến 。 當đương 在tại 中trung 間gian 。

(# 吳ngô 興hưng 曰viết 。 此thử 引dẫn 大đại 教giáo 而nhi 謬mậu 解giải 也dã )# 。

(# 長trường/trưởng 水thủy 曰viết 。 外ngoại 不bất 相tương 知tri 。 合hợp 云vân 外ngoại 又hựu 相tương 知tri 。 恐khủng 字tự 之chi 誤ngộ 也dã )# 。

溫ôn 陵lăng 曰viết 。 以dĩ 為vi 在tại 內nội 。 則tắc 不bất 見kiến 腑phủ 藏tạng 。 以dĩ 為vi 在tại 外ngoại 。 則tắc 身thân 不bất 相tương 知tri 。 二nhị 義nghĩa 不bất 成thành 。 當đương 在tại 根căn 境cảnh 之chi 中trung 。

佛Phật 言ngôn 汝nhữ 言ngôn 中trung 間gian 。 中trung 必tất 不bất 迷mê 。 (# 至chí )# 表biểu 體thể 既ký 混hỗn 心tâm 雜tạp 亂loạn 。

(# 孤cô 山sơn 曰viết 。 先tiên 問vấn 下hạ 辯biện )# 。

溫ôn 陵lăng 曰viết 。 此thử 且thả 各các 就tựu 根căn 境cảnh 。 辨biện 定định 中trung 位vị 。 身thân 即tức 根căn 。 處xử 即tức 境cảnh 也dã 。 若nhược 在tại 身thân 者giả 下hạ 。 謂vị 身thân 有hữu 中trung 邊biên 二nhị 義nghĩa 。 生sanh 邊biên 則tắc 不bất 得đắc 為vi 中trung 。 在tại 中trung 則tắc 同đồng 前tiền 在tại 因nhân 。 應ưng 見kiến 內nội 矣hĩ 。 若nhược 在tại 處xứ 者giả 下hạ 。 亦diệc 辨biện 中trung 位vị 無vô 定định 也dã 。 表biểu 者giả 標tiêu 物vật 。 以dĩ 表biểu 顯hiển 也dã 。 混hỗn 亂loạn 則tắc 無vô 所sở 取thủ 中trung 矣hĩ 。

阿A 難Nan 言ngôn 我ngã 所sở 說thuyết 中trung 。 (# 至chí )# 當đương 在tại 中trung 間gian 。 無vô 有hữu 是thị 處xứ 。

(# 真chân 際tế 曰viết 。 阿A 難Nan 所sở 謂vị 中trung 非phi 身thân 處xứ 之chi 中trung 。 乃nãi 根căn 塵trần 之chi 中trung 也dã )# 。

(# 資tư 中trung 曰viết 。 佛Phật 言ngôn 下hạ 四tứ 句cú 。 此thử 開khai 其kỳ 端đoan 。 下hạ 境cảnh 其kỳ 說thuyết )# 。

溫ôn 陵lăng 曰viết 。 若nhược 兼kiêm 二nhị 者giả 下hạ 。 破phá 兼kiêm 二nhị 不bất 得đắc 為vi 中trung 也dã 。 物vật 根căn 塵trần 也dã 。 體thể 心tâm 體thể 也dã 。 物vật 非phi 體thể 知tri 者giả 。 物vật 不bất 同đồng 體thể 之chi 有hữu 知tri 。 則tắc 根căn 塵trần 與dữ 心tâm 兩lưỡng 立lập 。 無vô 中trung 位vị 矣hĩ 。 兼kiêm 二nhị 不bất 成thành 下hạ 。 破phá 不bất 兼kiêm 不bất 得đắc 為vi 中trung 也dã 。 不bất 兼kiêm 根căn 則tắc 非phi 知tri 。 不bất 兼kiêm 塵trần 則tắc 非phi 不bất 知tri 。 二nhị 義nghĩa 既ký 非phi 。 中trung 云vân 何hà 定định 。

補bổ 註chú 曰viết 。 環hoàn 師sư 解giải 物vật 非phi 體thể 知tri 。 則tắc 曰viết 根căn 塵trần 無vô 知tri 。 心tâm 體thể 有hữu 知tri 。 及cập 解giải 非phi 知tri 不bất 知tri 。 則tắc 又hựu 以dĩ 根căn 為vi 有hữu 知tri 。 語ngữ 似tự 未vị 順thuận 。 今kim 應ưng 仍nhưng 以dĩ 知tri 屬thuộc 心tâm 體thể 。 不bất 知tri 屬thuộc 根căn 塵trần 。

(# 孤cô 山sơn 曰viết 。 若nhược 不bất 兼kiêm 二nhị 則tắc 非phi 心tâm 。 又hựu 非phi 根căn 塵trần 。 即tức 無vô 體thể 性tánh 矣hĩ 。 中trung 何hà 相tương/tướng 哉tai 。 物vật 非phi 體thể 知tri 。 古cổ 人nhân 有hữu 以dĩ 體thể 知tri 為vi 根căn 者giả 非phi 也dã 。 盖# 佛Phật 言ngôn 此thử 之chi 心tâm 體thể 故cố )# 。

阿A 難Nan 白bạch 佛Phật 言ngôn 。 世Thế 尊Tôn (# 至chí )# 則tắc 我ngã 無vô 著trước 。 名danh 為vi 心tâm 不phủ 。

(# 資tư 中trung 曰viết 。 佛Phật 意ý 顯hiển 心tâm 本bổn 無vô 在tại 。 不bất 應ưng 有hữu 着trước 。 阿A 難Nan 又hựu 着trước 於ư 無vô 着trước 。 不bất 免miễn 猶do 存tồn 境cảnh 相tướng 。 所sở 謂vị 攀phàn 緣duyên 妄vọng 情tình 也dã )# 。

泐# 潭đàm 曰viết 。 既ký 非phi 內nội 外ngoại 中trung 間gian 。 即tức 知tri 心tâm 無vô 所sở 著trước 。 而nhi 不bất 知tri 佛Phật 意ý 破phá 妄vọng 無vô 體thể 。 令linh 識thức 本bổn 真chân 。 如như 云vân 三tam 際tế 求cầu 心tâm 心tâm 不bất 有hữu 。 心tâm 不bất 有hữu 故cố 妄vọng 元nguyên 無vô 。 妄vọng 心tâm 無vô 處xứ 即tức 菩Bồ 提Đề 。 生sanh 死tử 涅Niết 槃Bàn 本bổn 平bình 等đẳng 。 不bất 了liễu 此thử 意ý 。 謬mậu 引dẫn 佛Phật 言ngôn 。 妄vọng 立lập 無vô 著trước 。

佛Phật 告cáo 阿A 難Nan 。 汝nhữ 言ngôn 覺giác 知tri 。 (# 至chí )# 有hữu 不bất 著trước 者giả 。 不bất 可khả 名danh 無vô 。

(# 溫ôn 陵lăng 曰viết 。 為vi 在tại 為vi 無vô 者giả 。 問vấn 汝nhữ 心tâm 不bất 着trước 。 而nhi 彼bỉ 物vật 相tương/tướng 為vi 存tồn 在tại 耶da 。 為vi 空không 無vô 耶da 。 若nhược 彼bỉ 空không 無vô 。 則tắc 同đồng 龜quy 毛mao 。 云vân 何hà 可khả 着trước 。 而nhi 說thuyết 不bất 着trước 。 若nhược 有hữu 不bất 著trước 。 則tắc 為vi 有hữu 物vật 。 故cố 曰viết 。 不bất 可khả 名danh 無vô )# 。

(# 孤cô 山sơn 曰viết 。 在tại 內nội 潛tiềm 根căn 見kiến 內nội 。 似tự 自tự 性tánh 。 在tại 外ngoại 似tự 他tha 性tánh 。 中trung 間gian 似tự 共cộng 性tánh 。 隨tùy 合hợp 無vô 着trước 。 似tự 無vô 因nhân 。 故cố 二nhị 遂toại 破phá 之chi )# 。

補bổ 註chú 曰viết 。 七thất 徵trưng 之chi 文văn 。 皆giai 且thả 破phá 其kỳ 妄vọng 心tâm 。 無vô 所sở 依y 處xứ 。 阿A 難Nan 前tiền 云vân 。 隨tùy 所sở 合hợp 處xứ 。 心tâm 即tức 隨tùy 有hữu 。 佛Phật 即tức 難nạn/nan 其kỳ 心tâm 體thể 。 是thị 有hữu 是thị 無vô 。 是thị 一nhất 是thị 多đa 。 是thị 徧biến 不bất 徧biến 。 雖tuy 似tự 破phá 其kỳ 隨tùy 有hữu 之chi 心tâm 。 然nhiên 既ký 令linh 其kỳ 挃trất 身thân 以dĩ 騐# 。 則tắc 意ý 在tại 破phá 其kỳ 隨tùy 所sở 合hợp 處xứ 也dã 。 今kim 指chỉ 一nhất 切thiết 無vô 著trước 。 名danh 之chi 為vi 心tâm 。 佛Phật 乃nãi 難nạn/nan 其kỳ 世thế 間gian 虗hư 空không 。 水thủy 陸lục 飛phi 行hành 。 一nhất 切thiết 物vật 象tượng 。 為vi 在tại 為vi 無vô 等đẳng 者giả 。 亦diệc 是thị 就tựu 其kỳ 所sở 依y 之chi 處xứ 破phá 也dã 。

無vô 相tướng 則tắc 無vô 。 非phi 無vô 即tức 相tương/tướng (# 至chí )# 名danh 覺giác 知tri 心tâm 。 無vô 有hữu 是thị 處xứ 。

(# 孤cô 山sơn 曰viết 。 如Như 來Lai 七thất 番phiên 逐trục 破phá 。 使sử 分phần/phân 爾nhĩ 妄vọng 心tâm 。 無vô 逃đào 避tị 處xứ 。 妄vọng 賊tặc 既ký 除trừ 。 真chân 王vương 得đắc 顯hiển 。 無vô 生sanh 之chi 理lý 。 於ư 茲tư 見kiến 矣hĩ 。 利lợi 根căn 上thượng 智trí 。 已dĩ 合hợp 潛tiềm 悟ngộ 。 但đãn 為vi 中trung 下hạ 之chi 〔# 輦liễn 〕# 。 更cánh 廣quảng 說thuyết 耳nhĩ )# 。

溫ôn 陵lăng 曰viết 。 物vật 果quả 無vô 相tướng 。 則tắc 同đồng 龜quy 毛mao 。 物vật 果quả 非phi 無vô 。 即tức 自tự 有hữu 相tương/tướng 。 知tri 相tương/tướng 有hữu 則tắc 心tâm 有hữu 在tại 。 云vân 何hà 得đắc 為vi 無Vô 著Trước 也dã 。

吳ngô 興hưng 曰viết 。 夫phu 相tương/tướng 不bất 自tự 有hữu 。 由do 心tâm 在tại 故cố 有hữu 。 心tâm 不bất 自tự 無vô 。 有hữu 相tương/tướng 盡tận 故cố 無vô 。 是thị 以dĩ 有hữu 相tương/tướng 。 而nhi 言ngôn 無vô 著trước 者giả 。 理lý 不bất 可khả 也dã 。

爾nhĩ 時thời 阿A 難Nan 。 在tại 大đại 眾chúng 中trung 。 (# 至chí )# 令linh 諸chư 闡xiển 提đề 。 隳huy 彌di 戾lệ 車xa 。

(# 補bổ 註chú 曰viết 。 虗hư 妄vọng 浮phù 心tâm 。 緣duyên 塵trần 而nhi 有hữu 。 本bổn 無vô 實thật 體thể 。 亦diệc 無vô 定định 所sở 。 上thượng 文văn 七thất 番phiên 破phá 其kỳ 妄vọng 所sở 。 意ý 在tại 顯hiển 真chân 。 而nhi 阿A 難Nan 未vị 悟ngộ 故cố 。 於ư 此thử 重trọng/trùng 請thỉnh 開khai 示thị )# 。

溫ôn 陵lăng 曰viết 。 因nhân 前tiền 徵trưng 發phát 。 乃nãi 知tri 迷mê 妄vọng 。 而nhi 責trách 躬cung 請thỉnh 教giáo 。 求cầu 詣nghệ 真chân 際tế 。

真chân 際tế 者giả 。 真chân 心tâm 實thật 際tế 也dã 。 奢Xa 摩Ma 他Tha 路lộ 。 乃nãi 所sở 以dĩ 詣nghệ 真chân 際tế 也dã 。

長trường/trưởng 水thủy 曰viết 。 闡xiển 提đề 即tức 撥bát 無vô 之chi 人nhân 。 隳huy 壞hoại 也dã 。 彌di 戾lệ 車xa 惡ác 見kiến 也dã 。

佛Phật 告cáo 阿A 難Nan 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 (# 至chí )# 而nhi 不bất 自tự 覺giác 。 枉uổng 入nhập 諸chư 趣thú 。

(# 泐# 潭đàm 曰viết 。 此thử 世Thế 尊Tôn 因nhân 阿A 難Nan 。 未vị 得đắc 無vô 漏lậu 。 不bất 知tri 真chân 際tế 之chi 請thỉnh 。 故cố 示thị 以dĩ 二nhị 種chủng 根căn 本bổn 。 次thứ 則tắc 舉cử 拳quyền 驗nghiệm 見kiến 。 重trọng/trùng 詰cật 其kỳ 心tâm 。 引dẫn 其kỳ 復phục 認nhận 能năng 推thôi 。 然nhiên 後hậu 咄đốt 而nhi 告cáo 之chi 。 乃nãi 至chí 令linh 其kỳ 。 微vi 細tế 揣đoàn 摩ma 。 □# □# □# 體thể 等đẳng 。 始thỉ 是thị □# □# □# □# □# □# 體thể 也dã )# 。

溫ôn 陵lăng 曰viết 。 眾chúng 生sanh 業nghiệp 種chủng 成thành 聚tụ 。 行hành 人nhân 不bất 成thành 正chánh 果quả 。 皆giai 由do 不bất 知tri 二nhị 本bổn 。 錯thác 亂loạn 脩tu 習tập 。 故cố 須tu 決quyết 擇trạch 也dã 。 業nghiệp 種chủng 者giả 。 顛điên 倒đảo 妄vọng 惑hoặc 也dã 。 惡ác 叉xoa 果quả 。 一nhất 枝chi 三tam 子tử 。 生sanh 必tất 同đồng 科khoa 。 喻dụ 惑hoặc 業nghiệp 苦khổ 三tam 生sanh 必tất 同đồng 聚tụ 也dã 。 攀phàn 緣duyên 心tâm 即tức 前tiền 七thất 處xứ 妄vọng 認nhận 者giả 。 清thanh 淨tịnh 體thể 即tức 今kim 正chánh 與dữ 決quyết 擇trạch 者giả 。 不bất 染nhiễm 煩phiền 惱não 名danh 菩Bồ 提Đề 。 不bất 涉thiệp 生sanh 死tử 名danh 涅Niết 槃Bàn 。 不bất 染nhiễm 不bất 涉thiệp 。 故cố 號hiệu 元nguyên 清thanh 淨tịnh 體thể 。 識thức 精tinh 陀đà 那na 。 性tánh 識thức 也dã 。 元nguyên 明minh 本bổn 覺giác 。 妙diệu 明minh 也dã 。 根căn 身thân 器khí 界giới 。 一nhất 切thiết 緣duyên 法pháp 。 依y 此thử 而nhi 生sanh 。 而nhi 人nhân 者giả 認nhận 緣duyên 失thất 真chân 。 故cố 曰viết 緣duyên 所sở 遺di 者giả 。 由do 遺di 此thử 故cố 。 無vô 明minh 不bất 覺giác 。 枉uổng 入nhập 諸chư 趣thú 。 言ngôn 元nguyên 體thể 元nguyên 明minh 。 又hựu 言ngôn 本bổn 明minh 者giả 。 自tự 本bổn 而nhi 出xuất 曰viết 元nguyên 。 直trực 指chỉ 當đương 體thể 曰viết 本bổn 。

(# 孤cô 山sơn 曰viết 。 妄vọng 情tình 既ký 遣khiển 。 妄vọng 境cảnh 自tự 無vô 。 而nhi 真chân 心tâm 真chân 見kiến 可khả 明minh 。 故cố 着trước 意ý 開khai 破phá 之chi )# 。

阿A 難Nan 汝nhữ 今kim 欲dục 知tri 。 奢Xa 摩Ma 他Tha 路lộ 。 (# 至chí )# 即tức 能năng 推thôi 者giả 。 我ngã 將tương 為vi 心tâm 。

(# 真chân 際tế 曰viết 。 此thử 因nhân 阿A 難Nan 有hữu 開khai 示thị 奢Xa 摩Ma 他Tha 路lộ 之chi 請thỉnh 故cố 。 此thử 顯hiển 離ly 塵trần 常thường 性tánh 以dĩ 詔chiếu 之chi 。 塵trần 謂vị 隨tùy 緣duyên 分phân 別biệt 之chi 見kiến 。 常thường 謂vị 本bổn 然nhiên 自tự 性tánh 之chi 體thể 。 真chân 心tâm 終chung 妄vọng 。 故cố 說thuyết 離ly 塵trần )# 。

(# 溫ôn 陵lăng 曰viết 。 金kim 拳quyền 舉cử 處xứ 。 直trực 下hạ 要yếu 識thức 本bổn 明minh 。 塵trần 相tương/tướng 未vị 除trừ 。 依y 舊cựu 認nhận 賊tặc 為vi 子tử )# 。

資tư 中trung 曰viết 。 奢Xa 摩Ma 他Tha 路lộ 者giả 。 入nhập 實thật 際tế 之chi 門môn 也dã 。 其kỳ 義nghĩa 有hữu 五ngũ 。 一nhất 名danh 能năng 滅diệt 煩phiền 惱não 故cố 。 二nhị 名danh 能năng 調điều 。 能năng 調điều 諸chư 根căn 故cố 。 三tam 名danh 寂tịch 靜tĩnh 。 令linh 三tam 業nghiệp 寂tịch 靜tĩnh 故cố 。 四tứ 名danh 遠viễn 離ly 。 遠viễn 離ly 五ngũ 欲dục 故cố 。 五ngũ 名danh 能năng 清thanh 。 能năng 清thanh 貪tham 等đẳng 三tam 濁trược 故cố 。

佛Phật 言ngôn 咄đốt 阿A 難Nan 此thử 非phi 汝nhữ 心tâm 。 (# 至chí )# 此thử 非phi 我ngã 心tâm 。 當đương 名danh 何hà 等đẳng 。

(# 携huề 李# 曰viết 。 此thử 阿A 難Nan 聞văn 咄đốt 。 而nhi 重trọng/trùng 請thỉnh 開khai 示thị )# 。

孤cô 山sơn 曰viết 。 佛Phật 言ngôn 咄đốt 者giả 。 嗟ta 其kỳ 迷mê 重trọng/trùng 。 故cố 叱sất 以dĩ 語ngữ 之chi 。 矍quắc 驚kinh 愕ngạc 貌mạo 。

佛Phật 告cáo 阿A 難Nan 。 此thử 是thị 前tiền 塵trần 。 (# 至chí )# 惟duy 垂thùy 大đại 悲bi 。 開khai 示thị 未vị 悟ngộ 。

(# 泐# 潭đàm 曰viết 。 阿A 難Nan 以dĩ 我ngã 乃nãi 無vô 心tâm 。 同đồng 諸chư 土thổ 木mộc 。 不bất 知tri 真chân 我ngã 無vô 我ngã 。 靈linh 知tri 無vô 知tri 。 妙diệu 淨tịnh 明minh 心tâm 。 何hà 所sở 不bất 在tại )# 。

吳ngô 興hưng 曰viết 。 阿A 難Nan 以dĩ 對đối 境cảnh 覺giác 知tri 。 異dị 乎hồ 土thổ/độ 木mộc 。 認nhận 為vi 我ngã 心tâm 。 此thử 則tắc 正chánh 當đương 人nhân 執chấp 之chi 相tướng 。 忽hốt 聞văn 呵ha 斥xích 。 故cố 以dĩ 無vô 情tình 為vi 難nạn/nan 。

爾nhĩ 時thời 世Thế 尊Tôn 。 開khai 示thị 阿A 難Nan 。 (# 至chí )# 性tánh 一nhất 切thiết 心tâm 。 而nhi 自tự 無vô 體thể 。

(# 孤cô 山sơn 曰viết 。 諸chư 法pháp 所sở 生sanh 。 惟duy 心tâm 所sở 現hiện 者giả 。 因nhân 心tâm 本bổn 具cụ 。 隨tùy 緣duyên 能năng 造tạo 。 故cố 所sở 造tạo 法pháp 全toàn 能năng 造tạo 心tâm 。 依y 正chánh 既ký 是thị 一nhất 心tâm 。 一nhất 心tâm 實thật 無vô 能năng 所sở 。 譬thí 如như 水thủy 具cụ 波ba 性tánh 。 方phương 能năng 造tạo 波ba 。 全toàn 所sở 造tạo 波ba 即tức 能năng 造tạo 水thủy 。 故cố 觀quán 所sở 造tạo 惟duy 見kiến 本bổn 具cụ )# 。

溫ôn 陵lăng 曰viết 。 因nhân 其kỳ 怖bố 謂vị 無vô 心tâm 。 故cố 舉cử 常thường 所sở 說thuyết 。 引dẫn 物vật 以dĩ 證chứng 。 示thị 有hữu 真chân 。 使sử 知tri 所sở 措thố 也dã 。 心tâm 入nhập 無Vô 生Sanh 法Pháp 忍Nhẫn 者giả 。 令linh 悟ngộ 實thật 相tướng 。 不bất 滅diệt 心tâm 也dã 。 三tam 界giới 惟duy 心tâm 。 萬vạn 法pháp 惟duy 識thức 。 故cố 曰viết 諸chư 法pháp 所sở 生sanh 。 惟duy 心tâm 所sở 現hiện 。 一nhất 切thiết 因nhân 果quả 。 指chỉ 十thập 界giới 正chánh 報báo 也dã 。 世thế 界giới 微vi 塵trần 。 指chỉ 十thập 界giới 依y 報báo 也dã 。 既ký 無vô 不bất 因nhân 心tâm 成thành 體thể 。 安an 得đắc 謂vị 之chi 無vô 心tâm 同đồng 土thổ/độ 木mộc 哉tai 。 以dĩ 本bổn 自tự 無vô 染nhiễm 曰viết 清thanh 淨tịnh 。 染nhiễm 而nhi 不bất 染nhiễm 曰viết 妙diệu 淨tịnh 。

若nhược 汝nhữ 執chấp 恡lận 分phân 別biệt 覺giác 觀quán 。 (# 至chí )# 猶do 為vi 法pháp 塵trần 。 分phân 別biệt 影ảnh 事sự 。

(# 資tư 中trung 曰viết 。 離ly 塵trần 是thị 無vô 本bổn 之chi 心tâm 。 不bất 應ưng 取thủ 着trước )# 。

溫ôn 陵lăng 曰viết 。 此thử 依y 六lục 塵trần 。 辨biện 無vô 自tự 性tánh 也dã 。 分phân 別biệt 覺giác 觀quán 。 即tức 能năng 推thôi 心tâm 也dã 。 此thử 心tâm 離ly 塵trần 無vô 性tánh 。 不bất 應ưng 執chấp 以dĩ 為vi 真chân 覺giác 。 知tri 滅diệt 則tắc 意ý 幽u 閑nhàn 。 然nhiên 彼bỉ 幽u 閑nhàn 者giả 。 猶do 是thị 法pháp 塵trần 影ảnh 事sự 。 亦diệc 無vô 自tự 性tánh 也dã 。

(# 真chân 際tế 曰viết 。 諸chư 塵trần 事sự 業nghiệp 。 即tức 色sắc 等đẳng 六lục 塵trần 。 皆giai 有hữu 牽khiên 心tâm 。 為vi 緣duyên 業nghiệp 用dụng )# 。

我ngã 非phi 勑# 汝nhữ 執chấp 為vi 非phi 心tâm 。 (# 至chí )# 其kỳ 誰thùy 脩tu 。 證chứng 無Vô 生Sanh 法Pháp 忍Nhẫn 。

(# 補bổ 註chú 曰viết 。 我ngã 非phi 勅sắc 汝nhữ 執chấp 為vi 非phi 心tâm 等đẳng 者giả 。 暫tạm 縱túng/tung 之chi 辭từ 也dã 。 盖# 上thượng 已dĩ 破phá 其kỳ 執chấp 恡lận 。 分phân 別biệt 覺giác 觀quán 。 非phi 真chân 心tâm 矣hĩ 。 恐khủng 其kỳ 固cố 執chấp 而nhi 本bổn 悟ngộ 。 乃nãi 復phục 暫tạm 縱túng/tung 之chi 曰viết 。 我ngã 非phi 勅sắc 汝nhữ 所sở 執chấp 。 定định 非phi 真chân 心tâm 。 汝nhữ 且thả 試thí 將tương 此thử 心tâm 。 微vi 細tế 揣đoàn 摩ma 。 以dĩ 自tự 騐# 其kỳ 真chân 邪tà 妄vọng 邪tà )# 。

孤cô 山sơn 曰viết 。 但đãn 汝nhữ 下hạ 。 勸khuyến 其kỳ 揣đoàn 摩ma 。 分phân 別biệt 之chi 心tâm 。 為vi 當đương 離ly 塵trần 有hữu 體thể 。 為vi 復phục 離ly 塵trần 無vô 體thể 。 若nhược 此thử 妄vọng 心tâm 離ly 塵trần 有hữu 體thể 。 則tắc 容dung 是thị 真chân 心tâm 。 既ký 離ly 塵trần 無vô 體thể 。 非phi 妄vọng 而nhi 何hà 。 應ưng 知tri 即tức 真chân 汝nhữ 心tâm 。 亦diệc 暫tạm 縱túng/tung 之chi 語ngữ 。 非phi 顯hiển 真chân 也dã 。 盖# 六lục 塵trần 如như 形hình 。 分phân 別biệt 無vô 影ảnh 。 影ảnh 由do 形hình 有hữu 。 故cố 無vô 自tự 體thể 。 心tâm 因nhân 塵trần 有hữu 。 豈khởi 有hữu 體thể 邪tà 。

(# 長trường/trưởng 水thủy 曰viết 。 不bất 用dụng 緣duyên 塵trần 分phân 別biệt 為vi 心tâm 者giả 。 塵trần 非phi 常thường 住trụ 。 隨tùy 即tức 變biến 滅diệt 。 以dĩ 此thử 為vi 因nhân 。 安an 取thủ 常thường 果quả )# 。

即tức 時thời 阿A 難Nan 。 與dữ 諸chư 大đại 眾chúng 。 (# 至chí )# 雖tuy 得đắc 多đa 聞văn 。 不bất 成thành 聖thánh 果Quả 。

(# 補bổ 註chú 曰viết 。 上thượng 文văn 破phá 妄vọng 心tâm 。 此thử 下hạ 破phá 妄vọng 見kiến 。 以dĩ 至chí 會hội 見kiến 歸quy 心tâm 。 漸tiệm 顯hiển 真chân 性tánh 也dã 。 原nguyên 夫phu 妄vọng 心tâm 。 本bổn 無vô 自tự 性tánh 。 依y 真chân 發phát 現hiện 。 全toàn 體thể 即tức 真chân 。 所sở 謂vị 破phá 無vô 所sở 破phá 。 無vô 明minh 即tức 明minh 。 真chân 無vô 別biệt 真chân 。 一nhất 念niệm 即tức 是thị 如như 鏡kính 現hiện 像tượng 。 全toàn 像tượng 是thị 鏡kính 。 此thử 乃nãi 今kim 經kinh 之chi 圓viên 旨chỉ 也dã )# 。

長trường/trưởng 水thủy 曰viết 。 四tứ 禪thiền 四tứ 空không 及cập 滅diệt 受thọ 想tưởng 。 名danh 為vi 九cửu 定định 。 從tùng 一nhất 禪thiền 入nhập 一nhất 禪thiền 。 次thứ 第đệ 而nhi 脩tu 。 然nhiên 脩tu 此thử 定định 。 能năng 成thành 無vô 漏lậu 。 今kim 言ngôn 不bất 得đắc 成thành 阿A 羅La 漢Hán 者giả 。 此thử 明minh 不bất 得đắc 大Đại 乘Thừa 。 阿A 羅La 漢Hán 也dã 。 滅diệt 受thọ 想tưởng 亦diệc 云vân 二Nhị 乘Thừa 滅diệt 盡tận 定định 。 世Thế 尊Tôn 前tiền 云vân 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 不bất 知tri 常thường 住trụ 真chân 心tâm 。 用dụng 諸chư 妄vọng 想tưởng 。 今kim 云vân 執chấp 此thử 。 生sanh 死tử 妄vọng 想tưởng 。 誤ngộ 為vi 真chân 實thật 。 然nhiên 則tắc 妄vọng 想tưởng 。 果quả 非phi 真chân 心tâm 邪tà 。 當đương 知tri 法pháp 無vô 得đắc 失thất 。 迷mê 悟ngộ 在tại 人nhân 。 若nhược 根căn 利lợi 惑hoặc 薄bạc 者giả 。 了liễu 達đạt 妄vọng 想tưởng 之chi 體thể 。 直trực 下hạ 便tiện 是thị 真chân 心tâm 。 是thị 猶do 因nhân 像tượng 悟ngộ 鏡kính 。 則tắc 無vô 像tượng 而nhi 不bất 是thị 於ư 鏡kính 。 因nhân 鏡kính 悟ngộ 像tượng 。 則tắc 無vô 鏡kính 而nhi 不bất 具cụ 於ư 像tượng 也dã 。 今kim 阿A 難Nan 示thị 同đồng 於ư 迷mê 。 大đại 似tự 不bất 識thức 鏡kính 體thể 。 卻khước 認nhận 去khứ 來lai 之chi 像tượng 。 而nhi 執chấp 以dĩ 為vi 鏡kính 。 不bất 亦diệc 誤ngộ 哉tai 。 故cố 假giả 重trùng 重trùng 破phá 斥xích 。 掃tảo 蕩đãng 執chấp 情tình 。 使sử 其kỳ 是thị 非phi 明minh 白bạch 。 然nhiên 後hậu 始thỉ 可khả 會hội 妄vọng 全toàn 真chân 也dã 。 會hội 通thông 之chi 文văn 。 備bị 見kiến 於ư 第đệ 二nhị 第đệ 三tam 卷quyển 中trung 。

(# 行hành 簡giản 子tử 曰viết 。 說thuyết 經Kinh 道đạo 為vi 了liễu 悟ngộ )# 。

阿A 難Nan 聞văn 已dĩ 。 重trùng 復phục 悲bi 淚lệ 。 (# 至chí )# 發phát 妙diệu 明minh 心tâm 。 開khai 我ngã 道Đạo 眼nhãn 。

(# 資tư 中trung 曰viết 。 煩phiền 惱não 所sở 知tri 。 名danh 為vi 二nhị 障chướng 。 煩phiền 惱não 障chướng 謂vị 根căn 本bổn 及cập 隨tùy 也dã 。 所sở 知tri 障chướng 亦diệc 云vân 智trí 障chướng 。 障chướng 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 故cố )# 。

(# 吳ngô 興hưng 曰viết 。 前tiền 破phá 妄vọng 心tâm 。 但đãn 離ly 麤thô 執chấp 。 故cố 請thỉnh 發phát 妙diệu 明minh 心tâm 。 將tương 破phá 妄vọng 見kiến 。 欲dục 顯hiển 真chân 見kiến 。 故cố 請thỉnh 開khai 道Đạo 眼nhãn )# 。

溫ôn 陵lăng 曰viết 。 重trọng/trùng 述thuật 迷mê 因nhân 。 求cầu 開khai 示thị 也dã 。 寂tịch 常thường 心tâm 者giả 。 本bổn 來lai 常thường 住trụ 之chi 心tâm 也dã 。 二nhị 障chướng 。 一nhất 者giả 事sự 障chướng 。 續tục 諸chư 生sanh 死tử 。 二nhị 者giả 理lý 障chướng 。 礙ngại 正chánh 知tri 見kiến 。 阿A 難Nan 誤ngộ 墮đọa 淫dâm 舍xá 。 是thị 事sự 障chướng 未vị 斷đoạn 也dã 。 緣duyên 塵trần 分phân 別biệt 。 是thị 理lý 障chướng 未vị 斷đoạn 也dã 。 道Đạo 眼nhãn 即tức 真chân 見kiến 也dã 。 由do 妙diệu 明minh 心tâm 而nhi 發phát 。

告cáo 阿A 難Nan 言ngôn 。 吾ngô 今kim 為vì 汝nhữ 。 (# 至chí )# 性tánh 淨tịnh 明minh 心tâm 。 得đắc 清thanh 淨tịnh 眼nhãn 。

(# 泐# 潭đàm 曰viết 。 生sanh 佛Phật 等đẳng 有hữu 而nhi 不bất 可khả 測trắc 知tri 。 曰viết 妙diệu 微vi 密mật 。 垢cấu 不bất 能năng 染nhiễm 。 暗ám 不bất 能năng 昏hôn 。 曰viết 性tánh 淨tịnh 明minh 。 見kiến 離ly 眚sảnh 病bệnh 。 廓khuếch 然nhiên 照chiếu 了liễu 。 曰viết 清thanh 淨tịnh 眼nhãn )# 。

溫ôn 陵lăng 曰viết 。 幢tràng 表biểu 摧tồi 邪tà 立lập 正chánh 也dã 。 下hạ 明minh 妙diệu 心tâm 淨tịnh 眼nhãn 。 使sử 摧tồi 伏phục 邪tà 異dị 。 得đắc 正chánh 知tri 見kiến 。 是thị 謂vị 建kiến 大đại 法Pháp 幢tràng 。 邪tà 異dị 既ký 摧tồi 知tri 見kiến 立lập 正chánh 。 則tắc 妙diệu 心tâm 可khả 獲hoạch 。 淨tịnh 眼nhãn 可khả 得đắc 矣hĩ 。

阿A 難Nan 汝nhữ 先tiên 答đáp 我ngã 。 (# 至chí )# 阿A 難Nan 言ngôn 。 事sự 義nghĩa 相tương 類loại 。

(# 溫ôn 陵lăng 曰viết 。 閰# 浮phù 檀đàn 樹thụ 果quả 汁trấp 功công 水thủy 沙sa 石thạch 成thành 金kim 。 赩hách 赤xích 焰diễm 也dã 。 眼nhãn 根căn 例lệ 拳quyền 。 事sự 義nghĩa 不bất 類loại 。 而nhi 阿A 難Nan 示thị 同đồng 未vị 悟ngộ 。 故cố 答đáp 言ngôn 類loại )# 。

佛Phật 告cáo 阿A 難Nan 。 是thị 義nghĩa 不bất 然nhiên 。 (# 至chí )# 如như 是thị 見kiến 性tánh 。 是thị 心tâm 非phi 眼nhãn 。

(# 真chân 際tế 曰viết 。 問vấn 相tương/tướng 類loại 者giả 。 以dĩ 明minh 不bất 類loại 無vô 手thủ 則tắc 無vô 拳quyền 。 無vô 眼nhãn 無vô 見kiến 。 所sở 以dĩ 不bất 類loại 也dã )# 。

(# 溫ôn 陵lăng 曰viết 。 見kiến 暗ám 即tức 見kiến 矣hĩ 。 是thị 知tri 盲manh 非phi 無vô 見kiến 。 持trì 無vô 眼nhãn 耳nhĩ )# 。

(# 資tư 中trung 曰viết 。 心tâm 為vi 其kỳ 主chủ 。 餘dư 是thị 助trợ 緣duyên 。 既ký 知tri 見kiến 性tánh 屬thuộc 心tâm 。 漸tiệm 明minh 真chân 見kiến 矣hĩ )# 。

溫ôn 陵lăng 曰viết 。 若nhược 燈đăng 見kiến 者giả 下hạ 。 牒điệp 上thượng 。 結kết 明minh 見kiến 不bất 由do 眼nhãn 也dã 。

阿A 難Nan 雖tuy 復phục 。 得đắc 聞văn 是thị 言ngôn 。 (# 至chí )# 合hợp 掌chưởng 清thanh 心tâm 。 佇trữ 佛Phật 悲bi 誨hối 。

(# 吳ngô 興hưng 曰viết 。 阿A 難Nan 真chân 悟ngộ 之chi 心tâm 未vị 明minh 。 故cố 下hạ 文văn 以dĩ 客khách 塵trần 主chủ 空không 。 啟khải 發phát 一nhất 場tràng 。 客khách 塵trần 是thị 動động 。 主chủ 空không 不bất 動động 。 欲dục 將tương 動động 以dĩ 譬thí 妄vọng 。 不bất 動động 喻dụ 真chân 。 下hạ 文văn 屈khuất 指chỉ 飛phi 光quang 。 義nghĩa 亦diệc 如như 是thị )# 。

真chân 際tế 曰viết 。 大đại 眾chúng 默mặc 然nhiên 佇trữ 誨hối 。 良lương 由do 真chân 妄vọng 未vị 明minh 。 若nhược 認nhận 見kiến 境cảnh 之chi 心tâm 。 前tiền 來lai 已dĩ 奪đoạt 。 若nhược 謂vị 本bổn 真chân 之chi 見kiến 。 豈khởi 假giả 根căn 塵trần 。 口khẩu 既ký 默mặc 然nhiên 。 心tâm 希hy 開khai 悟ngộ 。

時thời 憍Kiều 陳Trần 那Na 。 起khởi 立lập 白bạch 佛Phật 。 (# 至chí )# 名danh 為vi 塵trần 義nghĩa 。 佛Phật 言ngôn 如như 是thị 。

(# 泐# 潭đàm 曰viết 。 真Chân 諦Đế 理lý 一nhất 。 以dĩ 喻dụ 從tùng 法pháp 。 則tắc 主chủ 之chi 與dữ 空không 。 不bất 可khả 分phần/phân 二nhị 見kiến 思tư 惑hoặc 異dị 。 則tắc 客khách 之chi 與dữ 塵trần 。 應ưng 有hữu 二nhị 義nghĩa 。 何hà 則tắc 客khách 義nghĩa 麤thô 故cố 。 喻dụ 迷mê 事sự 之chi 惑hoặc 。 塵trần 義nghĩa 細tế 故cố 。 喻dụ 迷mê 理lý 之chi 惑hoặc )# 。

吳ngô 興hưng 曰viết 。 小Tiểu 乘Thừa 。 客khách 塵trần 喻dụ 見kiến 思tư 生sanh 滅diệt 。 主chủ 空không 。 喻dụ 真Chân 諦Đế 寂tịch 然nhiên 。

即tức 是thị 如Như 來Lai 。 於ư 大đại 眾chúng 中trung 。 (# 至chí )# 遺di 失thất 真chân 性tánh 。 顛điên 倒đảo 行hành 事sự 。

(# 長trường/trưởng 水thủy 曰viết 。 前tiền 明minh 手thủ 有hữu 開khai 合hợp 。 見kiến 無vô 動động 靜tĩnh 。 對đối 外ngoại 境cảnh 以dĩ 辨biện 也dã 。 次thứ 於ư 內nội 身thân 。 自tự 分phần/phân 動động 靜tĩnh 。 動động 中trung 有hữu 不bất 動động 也dã )# 。

(# 吳ngô 興hưng 曰viết 。 此thử 因nhân 阿A 難Nan 謂vị 身thân 境cảnh 有hữu 動động 。 見kiến 性tánh 不bất 動động 。 寄ký 斥xích 大đại 眾chúng 迷mê 真chân 常thường 而nhi 見kiến 無vô 常thường 也dã )# 。

(# 孤cô 山sơn 曰viết 。 無vô 常thường 有hữu 二nhị 種chủng 。 謂vị 相tương 續tục 法pháp 壞hoại 。 及cập 念niệm 念niệm 生sanh 滅diệt 。 從tùng 始thỉ 洎kịp 終chung 。 盖# 言ngôn 從tùng 生sanh 至chí 死tử 。 即tức 相tương 續tục 法pháp 壞hoại 也dã 。 既ký 失thất 真chân 性tánh 。 惟duy 造tạo 妄vọng 業nghiệp 。 故cố 曰viết 顛điên 倒đảo 行hành 事sự )# 。

補bổ 註chú 曰viết 。 只chỉ 一nhất 身thân 境cảnh 所sở 計kế 不bất 同đồng 。 凡phàm 夫phu 則tắc 計kế 其kỳ 身thân 境cảnh 。 以dĩ 為vi 實thật 有hữu 。 是thị 於ư 無vô 常thường 而nhi 計kế 常thường 也dã 。 二Nhị 乘Thừa 雖tuy 知tri 身thân 境cảnh 無vô 常thường 。 而nhi 尚thượng 未vị 悟ngộ 其kỳ 真chân 常thường 之chi 理lý 。 是thị 於ư 真chân 常thường 而nhi 計kế 無vô 常thường 也dã 。 故cố 佛Phật 因nhân 普phổ 告cáo 大đại 眾chúng 。 而nhi 總tổng 責trách 之chi 。 語ngữ 意ý 淺thiển 深thâm 。 隨tùy 機cơ 各các 解giải 。

性tánh 心tâm 失thất 真chân 。 認nhận 物vật 為vi 己kỷ 。 輪luân 迴hồi 是thị 中trung 。 自tự 取thủ 流lưu 轉chuyển 。

吳ngô 興hưng 曰viết 。 前tiền 云vân 顛điên 倒đảo 行hành 事sự 。 但đãn 是thị 為vị 物vật 所sở 轉chuyển 。 正chánh 斥xích 能năng 迷mê 之chi 心tâm 。 今kim 言ngôn 認nhận 物vật 為vi 己kỷ 。 又hựu 斥xích 認nhận 所sở 迷mê 之chi 境cảnh 。 為vi 我ngã 我ngã 所sở 也dã 。 如như 是thị 則tắc 塵trần 勞lao 之chi 境cảnh 。 何hà 由do 可khả 出xuất 耶da 。 故cố 曰viết 輪luân 迴hồi 是thị 中trung 。 自tự 取thủ 流lưu 轉chuyển 。

真chân 際tế 曰viết 。 已dĩ 上thượng 經kinh 文văn 。 雖tuy 明minh 見kiến 性tánh 不bất 動động 。 然nhiên 猶do 未vị 論luận 此thử 見kiến 亦diệc 妄vọng 。 離ly 見kiến 乃nãi 真chân 。

資tư 中trung 曰viết 。 此thử 寄ký 麤thô 相tương/tướng 。 密mật 談đàm 真chân 見kiến 。 分phân 別biệt 顯hiển 了liễu 。 並tịnh 在tại 後hậu 文văn 。

(# 孤cô 山sơn 曰viết 。 圓viên 覺giác 云vân 。 妄vọng 認nhận 四tứ 大đại 。 為vi 自tự 身thân 相tướng 。 六lục 塵trần 緣duyên 影ảnh 。 為vi 自tự 心tâm 相tướng 。 即tức 認nhận 物vật 為vi 己kỷ 之chi 說thuyết )# 。

大đại 佛Phật 頂đảnh 如Như 來Lai 密mật 因nhân 脩tu 證chứng 了liễu 義nghĩa 諸chư 菩Bồ 薩Tát 萬vạn 行hạnh 。 首Thủ 楞Lăng 嚴Nghiêm 經Kinh 。 第đệ 二nhị 。

爾nhĩ 時thời 阿A 難Nan 。 及cập 諸chư 大đại 眾chúng 。 (# 至chí )# 證chứng 知tri 此thử 心tâm 。 不bất 生sanh 滅diệt 地địa 。

(# 携huề 李# 曰viết 。 前tiền 責trách 以dĩ 動động 為vi 身thân 。 以dĩ 動động 為vi 境cảnh 。 則tắc 身thân 心tâm 真chân 妄vọng 。 未vị 辨biện 虗hư 實thật 。 又hựu 實thật 以dĩ 念niệm 念niệm 生sanh 滅diệt 。 遺di 失thất 其kỳ 性tánh 。 則tắc 不bất 生sanh 滅diệt 者giả 。 亦diệc 未vị 能năng 辨biện 。 故cố 兩lưỡng 問vấn 之chi )# 。

(# 泐# 潭đàm 曰viết 。 刪san 闍xà 多đa 毗tỳ 羅la 胝chi 子tử 說thuyết 。 於ư 眾chúng 生sanh 任nhậm 運vận 時thời 熟thục 得đắc 道Đạo 。 如như 縷lũ 丸hoàn 所sở 投đầu 。 極cực 則tắc 停đình 住trụ 。 又hựu 言ngôn 八bát 萬vạn 劫kiếp 滿mãn 。 自tự 然nhiên 得đắc 道Đạo 。 迦ca 羅la 鳩cưu 陀đà 迦ca 旃chiên 延diên 說thuyết 。 於ư 諸chư 法pháp 亦diệc 有hữu 亦diệc 無vô 。 則tắc 是thị 二nhị 人nhân 皆giai 執chấp 斷đoạn 見kiến 。 故cố 匿nặc 王vương 引dẫn 旃chiên 延diên 毗tỳ 羅la 而nhi 問vấn )# 。

溫ôn 陵lăng 曰viết 。 前tiền 責trách 以dĩ 動động 為vi 身thân 。 以dĩ 動động 為vi 境cảnh 。 則tắc 身thân 心tâm 真chân 妄vọng 未vị 辨biện 虗hư 實thật 。 又hựu 責trách 念niệm 念niệm 生sanh 滅diệt 。 遺di 失thất 真chân 性tánh 。 則tắc 生sanh 滅diệt 者giả 。 亦diệc 未vị 能năng 辨biện 。 故cố 願nguyện 顯hiển 出xuất 二nhị 義nghĩa 。 而nhi 因nhân 匿nặc 王vương 發phát 起khởi 者giả 。 明minh 不bất 生sanh 滅diệt 性tánh 。 在tại 纏triền 皆giai 具cụ 。

佛Phật 告cáo 大đại 王vương 汝nhữ 身thân 現hiện 在tại 。 (# 至chí )# 決quyết 知tri 此thử 身thân 。 當đương 從tùng 滅diệt 盡tận 。

(# 長trường/trưởng 水thủy 曰viết 。 佛Phật 舉cử 此thử 問vấn 。 欲dục 顯hiển 生sanh 滅diệt 中trung 有hữu 不bất 生sanh 滅diệt 。 如như 前tiền 頭đầu 自tự 搖dao 動động 。 見kiến 無vô 所sở 動động )# 。

(# 溫ôn 陵lăng 曰viết 。 阿A 難Nan 以dĩ 身thân 境cảnh 為vi 動động 。 此thử 相tương/tướng 猶do 粗thô 。 謂vị 見kiến 性tánh 不bất 動động 。 今kim 佛Phật 問vấn 匿nặc 王vương 。 肉nhục 身thân 變biến 壞hoại 。 乃nãi 至chí 答đáp 云vân 。 剎sát 那na 剎sát 那na 。 不bất 得đắc 停đình 住trụ 。 其kỳ 相tương/tướng 甚thậm 微vi 。 汩# 談đàm 見kiến 性tánh )# 。

吳ngô 興hưng 曰viết 。 前tiền 示thị 阿A 難Nan 見kiến 無vô 搖dao 動động 。 後hậu 示thị 匿nặc 王vương 性tánh 無vô 生sanh 滅diệt 。 一nhất 往vãng 似tự 同đồng 。 義nghĩa 須tu 甄chân 別biệt 。 何hà 則tắc 所sở 破phá 生sanh 滅diệt 。 則tắc 麤thô 細tế 有hữu 殊thù 。 所sở 顯hiển 見kiến 性tánh 。 則tắc 近cận 遠viễn 成thành 異dị 。 聖thánh 人nhân 引dẫn 物vật 。 入nhập 如Như 來Lai 藏tạng 。 其kỳ 致trí 漸tiệm 深thâm 。 讀đọc 者giả 詳tường 此thử 。

佛Phật 言ngôn 如như 是thị 。 大đại 王vương (# 至chí )# 故cố 知tri 我ngã 身thân 。 終chung 從tùng 變biến 滅diệt 。

(# 孤cô 山sơn 曰viết 。 佛Phật 問vấn 兩lưỡng 時thời 。 答đáp 出xuất 三tam 時thời 。 謂vị 孩hài 孺nhụ 長trưởng 成thành 衰suy 耄mạo 也dã )# 。

溫ôn 陵lăng 曰viết 。 孩hài 纔tài 成thành 孩hài 也dã 。 孺nhụ 需# 人nhân 以dĩ 養dưỡng 者giả 。 皮bì 表biểu 曰viết 膚phu 。 文văn 理lý 曰viết 腠thấu 。 耄mạo 昏hôn 忘vong 也dã 。 一nhất 紀kỷ 二nhị 紀kỷ 。 以dĩ 寬khoan 數số 粗thô 觀quán 也dã 。 自tự 促xúc 細tế 觀quán 。 實thật 念niệm 念niệm 不bất 停đình 矣hĩ 。

佛Phật 告cáo 大đại 王vương 汝nhữ 見kiến 變biến 化hóa 。 (# 至chí )# 云vân 何hà 於ư 中trung 。 受thọ 汝nhữ 生sanh 死tử 。

(# 溫ôn 陵lăng 曰viết 。 末mạt 伽già 黎lê 即tức 伽già 旃chiên 毗tỳ 羅la 之chi 徒đồ 。 既ký 無vô 生sanh 死tử 。 即tức 汝nhữ 真chân 常thường 。 不bất 應ưng 惑hoặc 彼bỉ 斷đoạn 滅diệt 異dị 論luận 也dã )# 。

孤cô 山sơn 曰viết 。 見kiến 精tinh 即tức 見kiến 性tánh 也dã 。 皺trứu 者giả 為vi 變biến 。 則tắc 顯hiển 生sanh 死tử 無vô 常thường 。 不bất 皺trứu 非phi 變biến 。 則tắc 顯hiển 涅Niết 槃Bàn 常thường 住trụ 。 生sanh 死tử 涅Niết 槃Bàn 。 雖tuy 分phần/phân 兩lưỡng 派phái 。 克khắc 論luận 體thể 性tánh 。 豈khởi 有hữu 二nhị 殊thù 。 言ngôn 偏thiên 意ý 圓viên 。 變biến 即tức 非phi 變biến 。 若nhược 然nhiên 者giả 豈khởi 但đãn 破phá 匿nặc 王vương 引dẫn 外ngoại 之chi 見kiến 。 抑ức 亦diệc 酬thù 阿A 難Nan 二nhị 發phát 之chi 請thỉnh 也dã 。

(# 長trường/trưởng 水thủy 曰viết 。 敘tự 其kỳ 淺thiển 悟ngộ 。 但đãn 云vân 捨xả 生sanh 趣thú 生sanh 。 詳tường 彼bỉ 深thâm 意ý 。 必tất 知tri 滅diệt 元nguyên 不bất 滅diệt 。 隨tùy 宜nghi 領lãnh 解giải 。 未vị 即tức 顯hiển 言ngôn 也dã )# 。

爾nhĩ 時thời 阿A 難Nan 。 合hợp 掌chưởng 長trường 跪quỵ 。 (# 至chí )# 願nguyện 興hưng 慈từ 悲bi 。 洗tẩy 我ngã 塵trần 垢cấu 。

(# 携huề 李# 曰viết 。 此thử 阿A 難Nan □# 生sanh 一nhất 顛điên 倒đảo 。 遺di 失thất 疑nghi 問vấn 。 以dĩ 釋thích 眾chúng 生sanh )# 。

溫ôn 陵lăng 曰viết 。 因nhân 王vương 問vấn 答đáp 。 反phản 動động 疑nghi 塵trần 。 以dĩ 謂vị 性tánh 有hữu 生sanh 滅diệt 。 可khả 說thuyết 遺di 失thất 。 既ký 無vô 生sanh 滅diệt 。 云vân 何hà 能năng 遺di 。

即tức 時thời 如Như 來Lai 。 垂thùy 金kim 色sắc 臂tý 。 (# 至chí )# 而nhi 我ngã 不bất 知tri 。 誰thùy 正chánh 誰thùy 倒đảo 。

(# 母mẫu 陀đà 羅la 云vân 印ấn 手thủ 。 即tức 三tam 十thập 二nhị 相tướng 之chi 一nhất )# 。

溫ôn 陵lăng 曰viết 。 此thử 明minh 諸chư 佛Phật 眾chúng 生sanh 。 同đồng 一nhất 體thể 性tánh 。 固cố 無vô 遺di 失thất 。 特đặc 依y 倒đảo 見kiến 。 言ngôn 遺di 失thất 也dã 。 如như 臂tý 順thuận 垂thùy 為vi 正chánh 。 反phản 以dĩ 為vi 倒đảo 。 逆nghịch 竪thụ 為vi 倒đảo 。 反phản 以dĩ 為vi 正chánh 。 是thị 失thất 真chân 也dã 。

隨tùy 汝nhữ 諦đế 觀quán 。 汝nhữ 身thân 佛Phật 身thân 。 (# 至chí )# 不bất 知tri 身thân 心tâm 。 顛điên 倒đảo 所sở 在tại 。

(# 携huề 李# 曰viết 。 世Thế 尊Tôn 意ý 斥xích 阿A 難Nan 。 認nhận 悟ngộ 中trung 迷mê 。 即tức 是thị 顛điên 倒đảo 所sở 在tại 。

時thời 眾chúng 未vị 達đạt 。 於ư 是thị 瞢măng 然nhiên )# 。

補bổ 註chú 曰viết 。 既ký 知tri 汝nhữ 等đẳng 之chi 身thân 。 號hiệu 性tánh 顛điên 倒đảo 。 且thả 此thử 顛điên 倒đảo 名danh 字tự 。 何hà 從tùng 而nhi 得đắc 耶da 。

佛Phật 哀ai 愍mẫn 阿A 難Nan 。 及cập 諸chư 大đại 眾chúng 。 (# 至chí )# 寶bảo 明minh 妙diệu 性tánh 。 認nhận 悟ngộ 中trung 迷mê 。

(# 長trường/trưởng 水thủy 曰viết 。 此thử 示thị 倒đảo 無vô 別biệt 處xứ 。 惟duy 心tâm 所sở 現hiện 。 使sử 即tức 心tâm 而nhi 悟ngộ 也dã )# 。

(# 携huề 李# 曰viết 。 諸chư 汝nhữ 所sở 生sanh 。 惟duy 心tâm 所sở 現hiện 。 是thị 本bổn 体# 之chi 悟ngộ 。 遺di 此thử 本bổn 悟ngộ 取thủ 之chi 色sắc 身thân 。 是thị 認nhận 悟ngộ 中trung 迷mê 矣hĩ )# 。

溫ôn 陵lăng 曰viết 。 色sắc 總tổng 舉cử 五ngũ 根căn 六lục 塵trần 也dã 。 心tâm 總tổng 舉cử 六lục 識thức 八bát 識thức 也dã 。 諸chư 緣duyên 即tức 根căn 識thức 所sở 緣duyên 諸chư 法pháp 也dã 。 心tâm 所sở 使sử 即tức 善thiện 惡ác 業nghiệp 行hành 。 靜tĩnh 作tác 思tư 想tưởng 。 諸chư 所sở 緣duyên 法pháp 。 廣quảng 舉cử 山sơn 河hà 大đại 地địa 。 明minh 暗ám 色sắc 空không 。 真chân 妄vọng 性tánh 相tướng 。 邪tà 正chánh 因nhân 果quả 。 悉tất 無vô 自tự 體thể 。 惟duy 心tâm 所sở 現hiện 。 如như 鏡kính 中trung 像tượng 。 全toàn 體thể 是thị 鏡kính 。 然nhiên 則tắc 汝nhữ 今kim 幻huyễn 妄vọng 身thân 心tâm 。 皆giai 是thị 妙diệu 明minh 心tâm 鏡kính 所sở 現hiện 。 全toàn 體thể 是thị 心tâm 。 直trực 不bất 即tức 幻huyễn 妄vọng 而nhi 悟ngộ 妙diệu 體thể 。 反phản 乃nãi 遺di 本bổn 妙diệu 而nhi 執chấp 幻huyễn 妄vọng 。 是thị 認nhận 悟ngộ 中trung 之chi 迷mê 。 此thử 即tức 顛điên 倒đảo 所sở 在tại 也dã 。 妙diệu 心tâm 則tắc 一nhất 。 而nhi 稱xưng 謂vị 多đa 異dị 者giả 。 依y 法pháp 隨tùy 用dụng 之chi 異dị 也dã 。 此thử 明minh 心tâm 所sở 現hiện 物vật 如như 鏡kính 。 故cố 稱xưng 妙diệu 明minh 真chân 精tinh 也dã 。 又hựu 明minh 迷mê 本bổn 逐trục 末mạt 。 故cố 稱xưng 本bổn 妙diệu 明minh 心tâm 。 所sở 謂vị 本bổn 妙diệu 者giả 。 本bổn 來lai 自tự 妙diệu 。 不bất 假giả 脩tu 為vi 也dã 。 心tâm 之chi 與dữ 性tánh 。 乃nãi 體thể 用dụng 互hỗ 稱xưng 也dã 。 心tâm 則tắc 從tùng 妙diệu 起khởi 明minh 。 圓viên 融dung 照chiếu 了liễu 。 如như 鏡kính 之chi 光quang 。 故cố 曰viết 圓viên 妙diệu 明minh 心tâm 。 性tánh 則tắc 即tức 明minh 而nhi 妙diệu 。 凝ngưng 然nhiên 湛trạm 寂tịch 。 如như 鏡kính 之chi 體thể 。 故cố 曰viết 寶bảo 明minh 妙diệu 性tánh 。

晦hối 昧muội 為vi 空không 。 空không 晦hối 暗ám 中trung 。 (# 至chí )# 如Như 來Lai 說thuyết 為vi 。 可khả 憐lân 愍mẫn 者giả 。

(# 孤cô 山sơn 曰viết 。 晦hối 昧muội 為vi 空không 者giả 。 迷mê 性tánh 明minh 故cố 。 而nhi 成thành 無vô 明minh 。 由do 此thử 無vô 明minh 。 變biến 成thành 頑ngoan 空không 。 所sở 變biến 頑ngoan 空không 與dữ 能năng 變biến 無vô 明minh 。 二nhị 法pháp 和hòa 合hợp 。 變biến 起khởi 四tứ 大đại 。 為vi 山sơn 河hà 依y 報báo 外ngoại 色sắc 。 即tức □# □# 成thành 國quốc 土độ 也dã 。 以dĩ 四tứ 大đại 色sắc 雜tạp 妄vọng 想tưởng 心tâm 。 變biến 起khởi 眾chúng 生sanh 正chánh 報báo 內nội 色sắc 。 故cố 曰viết 色sắc 雜tạp 妄vọng 想tưởng 。 想tưởng 相tướng 為vi 身thân 。 想tưởng 謂vị 妄vọng 心tâm 。 相tương 謂vị 妄vọng 色sắc 。 色sắc 心tâm 和hòa 合hợp 。 五ngũ 陰ấm 備bị 矣hĩ 。 即tức 知tri 覺giác 乃nãi 眾chúng 生sanh 也dã )# 。

溫ôn 陵lăng 曰viết 。 正chánh 原nguyên 迷mê 倒đảo 之chi 由do 也dã 。 聚tụ 緣duyên 內nội 搖dao 等đẳng 者giả 。 妄vọng 有hữu 緣duyên 氣khí 。 於ư 中trung 積tích 聚tụ 。 內nội 則tắc 隨tùy 想tưởng 搖dao 蕩đãng 。 外ngoại 則tắc 逐trục 境cảnh 奔bôn 逸dật 。 此thử 特đặc 雜tạp 妄vọng 緣duyên 塵trần 昏hôn 擾nhiễu 之chi 相tướng 。 而nhi 人nhân 以dĩ 為vi 自tự 心tâm 體thể 性tánh 。 得đắc 非phi 迷mê 哉tai 。 既ký 一nhất 迷mê 此thử 。 則tắc 決quyết 定định 以dĩ 心tâm 為vi 在tại 幻huyễn 質chất 之chi 內nội 。 曾tằng 不bất 知tri 妙diệu 明minh 真chân 心tâm 。 範phạm 圍vi 天thiên 地địa 。 包bao 含hàm 萬vạn 象tượng 。 乃nãi 認nhận 之chi 於ư 蕞# 爾nhĩ 身thân 中trung 。 何hà 異dị 棄khí 彼bỉ 無vô 邊biên 剎sát 海hải 。 認nhận 一nhất 浮phù 漚âu 。 以dĩ 為vi 全toàn 潮triều 之chi 體thể 。 溟minh 渤bột 之chi 量lượng 哉tai 。

(# 補bổ 註chú 曰viết 。 背bội 真chân 逐trục 妄vọng 。 如như 棄khí 海hải 認nhận 漚âu 。 執chấp 妄vọng 為vi 真chân 。 如như 認nhận 漚âu 為vi 海hải )# 。

阿A 難Nan 白bạch 佛Phật 言ngôn 。 (# 至chí )# 未vị 敢cảm 認nhận 為vi 。 本bổn 元nguyên 心tâm 地địa 。

(# 吳ngô 興hưng 曰viết 。 前tiền 破phá 妄vọng 心tâm 。 已dĩ 責trách 因nhân 聲thanh 分phân 別biệt 之chi 性tánh 。 今kim 阿A 難Nan 重trùng 以dĩ 緣duyên 心tâm 為vi 問vấn 者giả 。 欲dục 顯hiển 真chân 性tánh 無vô 能năng 所sở 之chi 相tướng 也dã 。 既ký 於ư 緣duyên 心tâm 。 已dĩ 離ly 麤thô 執chấp 。 是thị 故cố 但đãn 言ngôn 未vị 敢cảm 認nhận 為vi 。 本bổn 元nguyên 心tâm 地địa )# 。

溫ôn 陵lăng 曰viết 。 因nhân 聞văn 法Pháp 音âm 。 悟ngộ 妙diệu 明minh 心tâm 。 本bổn 來lai 圓viên 滿mãn 。 了liễu 無vô 遺di 失thất 。 故cố 曰viết 常thường 住trụ 心tâm 地địa 。 然nhiên 情tình 猶do 鹵lỗ 莽mãng 。 見kiến 未vị 精tinh 明minh 。 尚thượng 以dĩ 能năng 聞văn 緣duyên 心tâm 。 為vi 所sở 悟ngộ 本bổn 性tánh 。 此thử 固cố 常thường 情tình 疑nghi 混hỗn 根căn 於ư 心tâm 而nhi 難nạn/nan 拔bạt 者giả 。 故cố 願nguyện 佛Phật 與dữ 拔bạt 之chi 。

佛Phật 告cáo 阿A 難Nan 。 汝nhữ 等đẳng 尚thượng 以dĩ 。 (# 至chí )# 無vô 所sở 了liễu 故cố 。 汝nhữ 亦diệc 如như 是thị 。

(# 真chân 際tế 曰viết 。 以dĩ 能năng 緣duyên 心tâm 。 緣duyên 佛Phật 法Pháp 音âm 。 認nhận 為vi 自tự 性tánh 。 非phi 自tự 性tánh 也dã 。 以dĩ 此thử 法Pháp 音âm 。 但đãn 是thị 所sở 緣duyên 聲thanh 教giáo 故cố )# 。

(# 吳ngô 興hưng 曰viết 。 此thử 指chỉ 月nguyệt 喻dụ 。 雖tuy 遣khiển 所sở 標tiêu 之chi 指chỉ 。 正chánh 簡giản 能năng 緣duyên 之chi 心tâm 。 以dĩ 阿A 難Nan 云vân 。 現hiện 以dĩ 緣duyên 心tâm 。 允duẫn 所sở 瞻chiêm 仰ngưỡng 故cố 。 由do 是thị 經Kinh 文văn 惟duy 破phá 分phân 別biệt 之chi 性tánh 。 良lương 有hữu 以dĩ 也dã )# 。

泐# 潭đàm 曰viết 。 因nhân 聲thanh 而nhi 有hữu 分phân 別biệt 者giả 。 緣duyên 心tâm 耳nhĩ 。 非phi 心tâm 之chi 真chân 也dã 。 因nhân 境cảnh 而nhi 有hữu 妄vọng 見kiến 者giả 。 緣duyên 法pháp 耳nhĩ 。 非phi 法pháp 之chi 性tánh 也dã 。 因nhân 境cảnh 妄vọng 認nhận 。 則tắc 展triển 轉chuyển 迷mê 緣duyên 。 事sự 事sự 失thất 真chân 。

孤cô 山sơn 曰viết 。 人nhân 喻dụ 如Như 來Lai 。 手thủ 指chỉ 喻dụ 聲thanh 教giáo 。 月nguyệt 喻dụ 真chân 理lý 。 示thị 人nhân 喻dụ 化hóa 眾chúng 生sanh 也dã 。 教giáo 詮thuyên 真chân 理lý 。 理lý 是thị 眾chúng 生sanh 之chi 心tâm 。 聞văn 教giáo 自tự 合hợp 觀quán 心tâm 。 離ly 指chỉ 方phương 能năng 識thức 月nguyệt 。

若nhược 以dĩ 分phân 別biệt 。 我ngã 說thuyết 法Pháp 音âm 。 (# 至chí )# 拘Câu 舍Xá 離Ly 等đẳng 。 昧muội 為vi 冥minh 諦đế 。

(# 携huề 李# 曰viết 。 緣duyên 塵trần 之chi 心tâm 。 離ly 塵trần 無vô 體thể 。 故cố 謂vị 冥minh )# 。

溫ôn 陵lăng 曰viết 。 分phân 別biệt 緣duyên 心tâm 離ly 塵trần 無vô 性tánh 。 若nhược 過quá 客khách 耳nhĩ 。 常thường 住trụ 真chân 心tâm 。 則tắc 無vô 所sở 去khứ 。 若nhược 亭đình 主chủ 也dã 。 斯tư 則tắc 下hạ 。 躡niếp 阿A 難Nan 之chi 意ý 廣quảng 明minh 也dã 。 聲thanh 分phân 別biệt 心tâm 。 指chỉ 聲thanh 上thượng 緣duyên 心tâm 。 即tức 悟ngộ 佛Phật 法Pháp 音âm 者giả 也dã 。 分phân 別biệt 我ngã 容dung 。 謂vị 色sắc 上thượng 緣duyên 心tâm 。 即tức 允duẫn 所sở 瞻chiêm 仰ngưỡng 者giả 也dã 。 盖# 言ngôn 非phi 但đãn 。 聲thanh 分phân 別biệt 心tâm 。 離ly 聲thanh 無vô 性tánh 。 色sắc 分phân 別biệt 心tâm 。 離ly 色sắc 相tướng 外ngoại 。 亦diệc 無vô 其kỳ 性tánh 。 如như 是thị 乃nãi 至chí 等đẳng 。 即tức 兼kiêm 舉cử 六lục 塵trần 緣duyên 影ảnh 。 皆giai 無vô 自tự 性tánh 也dã 。 一nhất 切thiết 皆giai 無vô 故cố 非phi 色sắc 。 對đối 緣duyên 妄vọng 有hữu 故cố 非phi 空không 。 既ký 非phi 色sắc 空không 。 冥minh 然nhiên 莫mạc 辨biện 。 於ư 是thị 外ngoại 道đạo 。 昧muội 為vi 冥minh 諦đế 。 拘câu 舍xá 離ly 即tức 末mạt 伽già 黎lê 異dị 苾bật 也dã 。

離ly 諸chư 法pháp 緣duyên 。 無vô 分phân 別biệt 性tánh 。 (# 至chí )# 妙diệu 明minh 元nguyên 心tâm 。 云vân 何hà 無vô 還hoàn 。

(# 溫ôn 陵lăng 曰viết 。 此thử 結kết 前tiền 起khởi 後hậu 也dã )# 。

(# 真chân 際tế 曰viết 。 前tiền 文văn 已dĩ 說thuyết 如như 是thị 。 見kiến 性tánh 是thị 心tâm 非phi 眼nhãn 故cố 。 然nhiên 其kỳ 見kiến 精tinh 真chân 妄vọng 猶do 雜tạp 。 所sở 以dĩ 廣quảng 約ước 緣duyên 塵trần 。 簡giản 出xuất 真chân 性tánh 。 披phi 沙sa 若nhược 盡tận 。 金kim 體thể 自tự 純thuần )# 。

吳ngô 興hưng 曰viết 。 此thử 問vấn 心tâm 性tánh 。 云vân 何hà 無vô 還hoàn 。 向hướng 下hạ 別biệt 指chỉ 見kiến 精tinh 為vi 不bất 還hoàn 者giả 。

佛Phật 告cáo 阿A 難Nan 。 且thả 汝nhữ 見kiến 我ngã 。 (# 至chí )# 今kim 當đương 示thị 汝nhữ 。 無vô 所sở 還hoàn 地địa 。

(# 吳ngô 興hưng 曰viết 。 阿A 難Nan 所sở 問vấn 。 妙diệu 明minh 元nguyên 心tâm 。 云vân 何hà 無vô 還hoàn 。 而nhi 佛Phật 以dĩ 見kiến 精tinh 為vi 答đáp 者giả 。 以dĩ 真chân 心tâm 無vô 朕trẫm 。 發phát 悟ngộ 良lương 難nạn/nan 。 故cố 託thác 見kiến 精tinh 。 方phương 便tiện 開khai 示thị 。 此thử 雖tuy 屬thuộc 妄vọng 。 切thiết 近cận 於ư 真chân 。 如như 第đệ 二nhị 月nguyệt 。 取thủ 辟tịch 非phi 遠viễn 。 應ưng 知tri 此thử 見kiến 亦diệc 是thị 前tiền 來lai 緣duyên 塵trần 之chi 見kiến )# 。

孤cô 山sơn 曰viết 。 且thả 汝nhữ 見kiến 我ngã 。 見kiến 精tinh 明minh 元nguyên 。 全toàn 指chỉ 阿A 難Nan 對đối 境cảnh 之chi 見kiến 也dã 。 此thử 之chi 見kiến 元nguyên 。 自tự 妙diệu 精tinh 明minh 心tâm 而nhi 出xuất 。 故cố 云vân 雖tuy 非phi 妙diệu 心tâm 。 如như 第đệ 二nhị 月nguyệt 。 盖# 第đệ 二nhị 之chi 月nguyệt 。 實thật 則tắc 一nhất 體thể 。 因nhân 揑niết 成thành 異dị 。 譬thí 見kiến 精tinh 妙diệu 心tâm 本bổn 無vô 二nhị 相tương/tướng 。 由do 人nhân 二nhị 之chi 也dã 。 月nguyệt 影ảnh 則tắc 端đoan 有hữu 二nhị 相tương/tướng 。 故cố 云vân 非phi 是thị 。 真chân 月nguyệt 喻dụ 妙diệu 精tinh 明minh 心tâm 。 第đệ 二nhị 月nguyệt 喻dụ 。 見kiến 精tinh 明minh 元nguyên 。 水thủy 中trung 影ảnh 喻dụ 緣duyên 塵trần 分phân 別biệt 。

阿A 難Nan 此thử 大đại 講giảng 堂đường 。 (# 至chí )# 澄trừng 霽tễ 斂liểm 氣khí 。 又hựu 觀quan 清thanh 淨tịnh 。

(# 吳ngô 興hưng 曰viết 。 此thử 八bát 緣duyên 中trung 。 七thất 緣duyên 皆giai 就tựu 能năng 映ánh 色sắc 根căn 論luận 之chi 。 惟duy 分phân 別biệt 緣duyên 。 則tắc 於ư 七thất 境cảnh 。 而nhi 起khởi 分phân 別biệt 。 是thị 故cố 經kinh 文văn 列liệt 在tại 中trung 間gian 。 盖# 通thông 上thượng 下hạ 也dã )# 。

(# 補bổ 註chú 曰viết 。 岳nhạc 師sư 前tiền 云vân 緣duyên 塵trần 分phân 別biệt 之chi 性tánh 。 則tắc 破phá 云vân 有hữu 還hoàn 者giả 。 又hựu 見kiến 乎hồ 此thử )# 。

真chân 際tế 曰viết 。 欲dục 示thị 無vô 還hoàn 之chi 性tánh 。 先tiên 指chỉ 可khả 還hoàn 之chi 相tướng 。 此thử 八bát 但đãn 是thị 舉cử 要yếu 而nhi 已dĩ 。

阿A 難Nan 汝nhữ 咸hàm 看khán 此thử 。 諸chư 變biến 化hóa 相tướng 。 (# 至chí )# 是thị 故cố 如Như 來Lai 。 名danh 可khả 憐lân 愍mẫn 。

(# 真chân 際tế 曰viết 。 本bổn 因nhân 者giả 。 日nhật 為vi 明minh 因nhân 。 黑hắc 為vi 暗ám 因nhân 。 隙khích 為vi 通thông 因nhân 。 霽tễ 為vi 清thanh 淨tịnh 因nhân )# 。

(# 吳ngô 興hưng 曰viết 。 見kiến 性tánh 不bất 還hoàn 。 猶do 喻dụ 二nhị 月nguyệt 。 此thử 見kiến 屬thuộc 妄vọng 。 將tương 亦diệc 須tu 還hoàn 。 惟duy 有hữu 真chân 月nguyệt 所sở 喻dụ 真chân 性tánh 。 誠thành 不bất 還hoàn 耳nhĩ 。 下hạ 文văn 云vân 。 但đãn 一nhất 月nguyệt 真chân 。 中trung 間gian 自tự 無vô 。 是thị 月nguyệt 非phi 月nguyệt 。 又hựu 云vân 。 見kiến 見kiến 之chi 時thời 。 見kiến 非phi 是thị 見kiến 。 豈khởi 非phi 此thử 見kiến 。 亦diệc 可khả 還hoàn 乎hồ 。 問vấn 。 此thử 還hoàn 何hà 所sở 。 答đáp 。 還hoàn 無vô 明minh 也dã 。 由do 無vô 明minh 故cố 。 而nhi 有hữu 能năng 見kiến 。 無vô 明minh 若nhược 破phá 。 此thử 見kiến 即tức 還hoàn 。 起khởi 信tín 論luận 云vân 。 若nhược 離ly 業nghiệp 識thức 則tắc 無vô 見kiến 相tương/tướng 。 厥quyết 旨chỉ 顯hiển 然nhiên 也dã )# 。

溫ôn 陵lăng 曰viết 。 明minh 暗ám 通thông 塞tắc 。 緣duyên 空không 鬱uất 清thanh 。 各các 還hoàn 八bát 因nhân 。 能năng 觀quán 八bát 種chủng 。 見kiến 精tinh 明minh 性tánh 。 當đương 還hoàn 何hà 所sở 。 則tắc 復phục 見kiến 緣duyên 者giả 。 分phân 別biệt 心tâm 生sanh 。 則tắc 見kiến 色sắc 心tâm 諸chư 緣duyên 也dã 。 若nhược 還hoàn 於ư 明minh 下hạ 。 謂vị 若nhược 有hữu 所sở 還hoàn 。 則tắc 隨tùy 境cảnh 去khứ 。 無vô 復phục 能năng 見kiến 矣hĩ 。 境cảnh 自tự 有hữu 差sai 。 見kiến 性tánh 無vô 別biệt 。 則tắc 不bất 隨tùy 境cảnh 明minh 矣hĩ 。 諸chư 可khả 還hoàn 者giả 下hạ 。 結kết 示thị 無vô 還hoàn 。 實thật 汝nhữ 真chân 性tánh 。 所sở 謂vị 萬vạn 像tượng 之chi 中trung 獨độc 露lộ 身thân 者giả 也dã 。

阿A 難Nan 言ngôn 我ngã 雖tuy 識thức 此thử 。 見kiến 性tánh 無vô 還hoàn 。 云vân 何hà 得đắc 知tri 。 是thị 我ngã 真chân 性tánh 。

(# 吳ngô 興hưng 曰viết 。 此thử 問vấn 意ý 者giả 。 如như 云vân 雖tuy 識thức 二nhị 月nguyệt 。 何hà 謂vị 真chân 月nguyệt )# 。

携huề 李# 曰viết 。 雖tuy 知tri 見kiến 精tinh 無vô 還hoàn 。 而nhi 現hiện 與dữ 物vật 雜tạp 。 未vị 能năng 甄chân 辨biện 。

佛Phật 告cáo 阿A 難Nan 。 吾ngô 今kim 問vấn 汝nhữ 。 (# 至chí )# 眾chúng 生sanh 洞đỗng 視thị 。 不bất 過quá 分phần 寸thốn 。

(# 孤cô 山sơn 曰viết 。 那na 律luật 見kiến 三Tam 千Thiên 大Đại 千Thiên 世Thế 界Giới 。 如như 觀quán 掌chưởng 果quả 。 此thử 云vân 閻Diêm 浮Phù 。 且thả 從tùng 近cận 示thị 耳nhĩ )# 。

(# 吳ngô 興hưng 曰viết 。 菴am 摩ma 羅la 云vân 難nạn/nan 分phân 別biệt 。 其kỳ 果quả 似tự 桃đào 非phi 桃đào 。 似tự 柰nại 非phi 柰nại 故cố )# 。

泐# 潭đàm 曰viết 。 此thử 敘tự 有hữu 五ngũ 。 一nhất 聲Thanh 聞Văn 。 二nhị 羅La 漢Hán 。 三tam 菩Bồ 薩Tát 。 四tứ 如Như 來Lai 。 五ngũ 眾chúng 生sanh 。 意ý 明minh 。 四tứ 聖thánh 六lục 凡phàm 。 見kiến 量lượng 雖tuy 異dị 。 見kiến 精tinh 不bất 殊thù 。 皆giai 可khả 即tức 物vật 像tượng 而nhi 決quyết 擇trạch 之chi 也dã 。 阿A 難Nan 見kiến 未vị 離ly 欲dục 。 故cố 曰viết 未vị 得đắc 無vô 漏lậu 清thanh 淨tịnh 。 初sơ 禪thiền 即tức 色sắc 界giới 之chi 首thủ 。 離ly 欲dục 天thiên 也dã 。 那na 律luật 即tức 無vô 漏lậu 羅La 漢Hán 。 修tu 得đắc 天thiên 眼nhãn 。 能năng 見kiến 大Đại 千Thiên 。 故cố 觀quán 閻Diêm 浮Phù 。 如như 一nhất 顆khỏa 耳nhĩ 。 眾chúng 生sanh 不bất 過quá 分phần 寸thốn 者giả 。 屏bính 帷duy 之chi 隔cách 。 即tức 不bất 能năng 及cập 也dã 。

(# 長trường/trưởng 水thủy 曰viết 。 不bất 過quá 分phần 寸thốn 者giả 。 隔cách 紙chỉ 膜mô 不bất 見kiến 外ngoại 物vật 。 隔cách 皮bì 膚phu 不bất 見kiến 五ngũ 臟tạng 也dã )# 。

阿A 難Nan 是thị 諸chư 近cận 遠viễn 。 諸chư 有hữu 物vật 性tánh 。 (# 至chí )# 此thử 精tinh 妙diệu 明minh 。 誠thành 汝nhữ 見kiến 性tánh 。

(# 孤cô 山sơn 曰viết 。 此thử 寄ký 見kiến 性tánh 之chi 徧biến 。 以dĩ 顯hiển 真chân 性tánh 之chi 徧biến 也dã )# 。

(# 吳ngô 興hưng 曰viết 。 世Thế 尊Tôn 恐khủng 阿A 難Nan 認nhận 此thử 見kiến 性tánh 。 既ký 周chu 外ngoại 物vật 。 仍nhưng 謂vị 外ngoại 物vật 同đồng 我ngã 能năng 見kiến 。 故cố 下hạ 文văn 破phá 之chi )# 。

吳ngô 興hưng 曰viết 。 阿A 難Nan 所sở 疑nghi 。 雖tuy 識thức 見kiến 性tánh 。 而nhi 未vị 知tri 真chân 性tánh 。 如Như 來Lai 所sở 答đáp 。 豈khởi 不bất 顯hiển 真chân 。 但đãn 由do 見kiến 性tánh 。 似tự 在tại 於ư 內nội 。 真chân 性tánh 必tất 周chu 於ư 外ngoại 。 佛Phật 欲dục 示thị 之chi 。 故cố 指chỉ 一nhất 切thiết 物vật 象tượng 。 皆giai 是thị 見kiến 精tinh 所sở 矚chú 。 矚chú 既ký 斯tư 徧biến 。 性tánh 何hà 攸du 局cục 。

若nhược 見kiến 是thị 物vật 。 則tắc 汝nhữ 亦diệc 可khả 。 (# 至chí )# 何hà 不bất 見kiến 吾ngô 。 不bất 見kiến 之chi 處xứ 。

(# 真chân 際tế 曰viết 。 若nhược 汝nhữ 認nhận 見kiến 為vi 物vật 。 吾ngô 見kiến 亦diệc 同đồng 是thị 物vật 。 汝nhữ 應ưng 可khả 見kiến )# 。

溫ôn 陵lăng 曰viết 。 同đồng 見kiến 者giả 。 依y 物vật 之chi 迹tích 也dã 。 不bất 見kiến 者giả 。 離ly 物vật 之chi 體thể 也dã 。 若nhược 謂vị 吾ngô 汝nhữ 同đồng 見kiến 一nhất 物vật 。 是thị 見kiến 吾ngô 之chi 見kiến 。 特đặc 迹tích 而nhi 已dĩ 。 吾ngô 當đương 離ly 物vật 不bất 見kiến 之chi 時thời 。 其kỳ 體thể 何hà 在tại 。 既ký 無vô 處xứ 可khả 見kiến 。 定định 非phi 是thị 物vật 矣hĩ 。

若nhược 見kiến 不bất 見kiến 。 自tự 然nhiên 非phi 彼bỉ 。 不bất 見kiến 之chi 相tướng 。

(# 補bổ 註chú 曰viết 。 彼bỉ 不bất 見kiến 之chi 相tướng 。 本bổn 自tự 無vô 相tướng 。 豈khởi 汝nhữ 所sở 能năng 見kiến 哉tai )# 。

溫ôn 陵lăng 曰viết 。 縱túng/tung 使sử 妄vọng 意ý 。 謂vị 能năng 見kiến 吾ngô 不bất 見kiến 者giả 。 終chung 自tự 非phi 是thị 彼bỉ 不bất 見kiến 相tương/tướng 。

若nhược 不bất 見kiến 吾ngô 。 不bất 見kiến 之chi 地địa 。 自tự 然nhiên 非phi 物vật 。 云vân 何hà 非phi 汝nhữ 。

(# 長trường/trưởng 水thủy 曰viết 。 此thử 之chi 文văn 意ý 。 展triển 轉chuyển 結kết 歸quy 。 應ưng 有hữu 五ngũ 重trọng/trùng 。 經kinh 文văn 存tồn 三tam 。 而nhi 隱ẩn 二nhị 意ý )# 。

資tư 中trung 曰viết 。 若nhược 不bất 見kiến 吾ngô 。 不bất 見kiến 之chi 地địa 。 亦diệc 不bất 見kiến 吾ngô 見kiến 處xứ 。 既ký 不bất 見kiến 吾ngô 見kiến 處xứ 。 吾ngô 見kiến 自tự 然nhiên 非phi 物vật 。 吾ngô 見kiến 若nhược 非phi 是thị 物vật 。 汝nhữ 見kiến 亦diệc 非phi 是thị 物vật 。 汝nhữ 見kiến 既ký 非phi 是thị 物vật 。 云vân 何hà 非phi 汝nhữ 真chân 見kiến 。

又hựu 則tắc 汝nhữ 今kim 。 見kiến 物vật 之chi 時thời 。 (# 至chí )# 并tinh 諸chư 世thế 間gian 。 不bất 成thành 安an 立lập 。

(# 溫ôn 陵lăng 曰viết 。 又hựu 約ước 物vật 我ngã 雜tạp 亂loạn 。 辨biện 見kiến 非phi 物vật 也dã )# 。

泐# 潭đàm 曰viết 。 若nhược 見kiến 是thị 物vật 。 則tắc 物vật 應ưng 有hữu 見kiến 。 而nhi 有hữu 情tình 無vô 情tình 。 體thể 性tánh 錯thác 亂loạn 。 不bất 可khả 分phần/phân 辨biện 。 故cố 曰viết 不bất 成thành 安an 立lập 。 則tắc 見kiến 非phi 是thị 物vật 。 又hựu 可khả 明minh 也dã 。 諸chư 世thế 間gian 。 謂vị 眾chúng 生sanh 及cập 器khí 。 通thông 指chỉ 有hữu 情tình 無vô 情tình 也dã 。

阿A 難Nan 若nhược 汝nhữ 見kiến 時thời 。 是thị 汝nhữ 非phi 我ngã 。 (# 至chí )# 性tánh 汝nhữ 不bất 真chân 。 取thủ 我ngã 求cầu 實thật 。

(# 真chân 際tế 曰viết 。 見kiến 性tánh 雖tuy 同đồng 。 各các 自tự 受thọ 用dụng 。 一nhất 室thất 千thiên 燈đăng 。 光quang 豈khởi 有hữu 別biệt 。 而nhi 彼bỉ 此thử 自tự 照chiếu 。 各các 不bất 相tương 離ly )# 。

(# 孤cô 山sơn 曰viết 。 性tánh 汝nhữ 不bất 真chân 等đẳng 。 謂vị 真chân 性tánh 在tại 汝nhữ 。 而nhi 自tự 不bất 能năng 知tri 其kỳ 真chân 。 翻phiên 取thủ 我ngã 言ngôn 。 以dĩ 求cầu 其kỳ 實thật 。 迷mê 之chi 甚thậm 。 責trách 之chi 深thâm )# 。

溫ôn 陵lăng 曰viết 。 牒điệp 上thượng 以dĩ 顯hiển 真chân 性tánh 也dã 。 是thị 汝nhữ 非phi 我ngã 者giả 。 明minh 見kiến 體thể 。 不bất 與dữ 物vật 雜tạp 也dã 。 若nhược 悟ngộ 見kiến 體thể 不bất 與dữ 物vật 雜tạp 。 則tắc 了liễu 知tri 見kiến 性tánh 。 廓khuếch 然nhiên 清thanh 淨tịnh 。 周chu 徧biến 法Pháp 界Giới 。 即tức 真chân 汝nhữ 性tánh 。 何hà 疑nghi 不bất 真chân 。 而nhi 求cầu 質chất 於ư 我ngã 耶da 。 此thử 結kết 答đáp 云vân 何hà 得đắc 知tri 。 是thị 我ngã 真chân 性tánh 之chi 問vấn 也dã 。

阿A 難Nan 白bạch 佛Phật 言ngôn 。 世Thế 尊Tôn (# 至chí )# 我ngã 今kim 不bất 知tri 。 斯tư 義nghĩa 所sở 在tại 。

(# 孤cô 山sơn 曰viết 。 既ký 觀quán 初sơ 天thiên 。 則tắc 惟duy 見kiến 一nhất 四tứ 天thiên 下hạ 。 言ngôn 娑sa 婆bà 者giả 。 舉cử 其kỳ 通thông 名danh 耳nhĩ 。 非phi 指chỉ 大Đại 千Thiên 也dã )# 。

(# 補bổ 註chú 曰viết 。 前tiền 文văn 泛phiếm 敘tự 見kiến 用dụng 。 意ý 顯hiển 真chân 性tánh 本bổn 來lai 周chu 徧biến 。 特đặc 聖thánh 凡phàm 見kiến 量lượng 之chi 不bất 齊tề 耳nhĩ 。 今kim 阿A 難Nan 以dĩ 所sở 觀quán 廣quảng 狹hiệp 。 而nhi 疑nghi 見kiến 體thể 舒thư 縮súc 。 故cố 有hữu 斯tư 問vấn )# 。

携huề 李# 曰viết 。 此thử 躡niếp 承thừa 佛Phật 神thần 力lực 。 能năng 見kiến 初sơ 禪thiền 之chi 事sự 為vi 問vấn 。 以dĩ 所sở 視thị 廣quảng 狹hiệp 。 而nhi 疑nghi 見kiến 體thể 舒thư 縮súc 。 盖# 未vị 能năng 親thân 證chứng 。 徒đồ 以dĩ 情tình 器khí 量lượng 度độ 故cố 也dã 。 四tứ 天thiên 宮cung 與dữ 日nhật 月nguyệt 齊tề 。 所sở 視thị 之chi 廣quảng 。 故cố 徧biến 娑sa 婆bà 國quốc 。 精tinh 舍xá 則tắc 狹hiệp 。 戶hộ 堂đường 又hựu 狹hiệp 矣hĩ 。 一nhất 界giới 即tức 娑sa 婆bà 也dã 。

佛Phật 告cáo 阿A 難Nan 。 一nhất 切thiết 世thế 間gian 。 (# 至chí )# 義nghĩa 性tánh 如như 是thị 。 云vân 何hà 為vi 在tại 。

(# 孤cô 山sơn 曰viết 。 方phương 圓viên 因nhân 器khí 。 不bất 在tại 虗hư 空không 。 大đại 小tiểu 由do 塵trần 。 何hà 關quan 見kiến 性tánh 。 是thị 故cố 責trách 言ngôn 。 云vân 何hà 為vi 在tại 。 泐# 潭đàm 曰viết 。 器khí 有hữu 方phương 圓viên 。 空không 無vô 變biến 異dị 。 既ký 無vô 變biến 異dị 。 何hà 有hữu 舒thư 縮súc 。 云vân 何hà 為vi 在tại 者giả 。 見kiến 體thể 如như 如như 。 不bất 容dung 情tình 器khí 妄vọng 度độ 也dã )# 。

溫ôn 陵lăng 曰viết 。 一nhất 切thiết 世thế 間gian 。 則tắc 根căn 身thân 器khí 界giới 之chi 類loại 。 大đại 小tiểu 內nội 外ngoại 。 則tắc 一nhất 界giới 一nhất 室thất 之chi 類loại 。 諸chư 所sở 事sự 業nghiệp 。 則tắc 舒thư 縮súc 夾giáp 絕tuyệt 之chi 類loại 。 此thử 總tổng 舉cử 萬vạn 法pháp 。 皆giai 屬thuộc 前tiền 塵trần 。 與dữ 吾ngô 靈linh 覺giác 。 自tự 不bất 相tương 涉thiệp 。 是thị 故cố 前tiền 塵trần 大đại 小tiểu 。 見kiến 無vô 舒thư 縮súc 。 辟tịch 如như 下hạ 。 器khí 喻dụ 前tiền 塵trần 。 空không 喻dụ 見kiến 體thể 也dã 。

阿A 難Nan 若nhược 復phục 欲dục 令linh 。 入nhập 無vô 方phương 圓viên 。 (# 至chí )# 更cánh 除trừ 虗hư 空không 。 方phương 相tướng 所sở 在tại 。

(# 資tư 中trung 云vân 。 若nhược 復phục 欲dục 令linh 。 入nhập 無vô 方phương 圓viên 等đẳng 。 空không 體thể 無vô 方phương 。 喻dụ 見kiến 性tánh 無vô 二nhị 也dã 。 以dĩ 虗hư 空không 無vô 方phương 圓viên 可khả 除trừ 。 況huống 見kiến 性tánh 無vô 大đại 小tiểu 可khả 還hoàn 。 惟duy 言ngôn 方phương 者giả 。 義nghĩa 攝nhiếp 於ư 圓viên 。 佛Phật 語ngữ 之chi 略lược 耳nhĩ )# 。

孤cô 山sơn 曰viết 。 空không 性tánh 無vô 動động 。 寧ninh 有hữu 出xuất 入nhập 。 因nhân 器khí 去khứ 留lưu 。 強cường/cưỡng 云vân 出xuất 入nhập 。

溫ôn 陵lăng 曰viết 。 離ly 塵trần 觀quán 性tánh 。 自tự 得đắc 本bổn 真chân 。 不bất 勞lao 功công 用dụng 。

若nhược 如như 汝nhữ 問vấn 。 入nhập 室thất 之chi 時thời 。 (# 至chí )# 寧ninh 無vô 續tục 跡tích 。 是thị 義nghĩa 不bất 然nhiên 。

(# 溫ôn 陵lăng 曰viết 。 既ký 非phi 可khả 挽vãn 。 定định 非phi 可khả 縮súc 。 既ký 非phi 可khả 續tục 。 定định 非phi 可khả 斷đoạn 。 義nghĩa 既ký 不bất 然nhiên 。 無vô 用dụng 情tình 計kế )# 。

一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 從tùng 無vô 始thỉ 來lai 。 (# 至chí )# 徧biến 能năng 含hàm 受thọ 。 十thập 方phương 國quốc 土độ 。

(# 補bổ 註chú 曰viết 。 前tiền 云vân 認nhận 物vật 為vi 己kỷ 。 今kim 云vân 迷mê 己kỷ 為vi 物vật 。 前tiền 乃nãi 就tựu 妄vọng 擇trạch 真chân 。 且thả 言ngôn 物vật 與dữ 己kỷ 異dị 。 故cố 斥xích 自tự 身thân 。 皆giai 謂vị 之chi 物vật 。 今kim 將tương 以dĩ 真chân 融dung 妄vọng 。 應ưng 知tri 萬vạn 物vật 皆giai 己kỷ 。 萬vạn 物vật 皆giai 己kỷ 。 而nhi 迷mê 以dĩ 為vi 物vật 。 故cố 失thất 本bổn 心tâm 。 為vị 物vật 所sở 轉chuyển 。 而nhi 見kiến 內nội 外ngoại 之chi 殊thù 大đại 小tiểu 之chi 異dị 也dã )# 。

孤cô 山sơn 曰viết 。 迷mê 己kỷ 為vi 物vật 。 謂vị 失thất 性tánh 隨tùy 塵trần 也dã 。 為vị 物vật 所sở 轉chuyển 。 謂vị 因nhân 而nhi 倒đảo 妄vọng 也dã 。 為vị 物vật 所sở 轉chuyển 者giả 。 如như 空không 隨tùy 器khí 變biến 。 故cố 於ư 是thị 中trung 。 觀quan 大đại 觀quan 小tiểu 。 而nhi 終chung 為vi 眾chúng 生sanh 。 能năng 轉chuyển 物vật 者giả 。 如như 除trừ 器khí 觀quán 空không 。 故cố 即tức 心tâm 圓viên 明minh 。 徧biến 含hàm 國quốc 土độ 。 而nhi 即tức 同đồng 如Như 來Lai 。 盖# 毛mao 端đoan 國quốc 土độ 。 本bổn 非phi 小tiểu 大đại 含hàm 容dung 之chi 理lý 。 不bất 假giả 神thần 變biến 。 但đãn 除trừ 情tình 器khí 。 則tắc 廓khuếch 爾nhĩ 現hiện 前tiền 也dã 。

阿A 難Nan 白bạch 佛Phật 言ngôn 。 世Thế 尊Tôn (# 至chí )# 先tiên 所sở 難nan 言ngôn 。 物vật 能năng 見kiến 我ngã 。

(# 携huề 李# 曰viết 。 此thử 皆giai 即tức 迷mê 情tình 而nhi 難nạn/nan 辨biện 也dã )# 。

(# 溫ôn 陵lăng 曰viết 。 物vật 能năng 見kiến 我ngã 。 謂vị 見kiến 在tại 物vật 而nhi 不bất 在tại 身thân 。 是thị 物vật 能năng 見kiến 我ngã 矣hĩ )# 。

孤cô 山sơn 曰viết 。 向hướng 云vân 迷mê 己kỷ 為vi 物vật 。 失thất 於ư 本bổn 心tâm 。 故cố 為vi 物vật 轉chuyển 。 若nhược 能năng 轉chuyển 物vật 。 則tắc 同đồng 如Như 來Lai 。 是thị 則tắc 所sở 見kiến 山sơn 河hà 。 皆giai 我ngã 妙diệu 性tánh 。 故cố 云vân 今kim 此thử 妙diệu 性tánh 。 現hiện 在tại 我ngã 前tiền 。 此thử 領lãnh 旨chỉ 也dã 。 見kiến 必tất 我ngã 真chân 下hạ 。 阿A 難Nan 尚thượng 存tồn 能năng 所sở 。 謂vị 所sở 見kiến 既ký 是thị 真chân 性tánh 。 則tắc 我ngã 能năng 見kiến 。 復phục 是thị 何hà 物vật 。 若nhược 謂vị 身thân 無vô 見kiến 性tánh 。 而nhi 今kim 分phân 別biệt 非phi 虗hư 。 若nhược 言ngôn 現hiện 前tiền 是thị 見kiến 。 則tắc 彼bỉ 之chi 外ngoại 物vật 。 別biệt 無vô 心tâm 智trí 。 反phản 辨biện 我ngã 身thân 。 若nhược 彼bỉ 外ngoại 物vật 。 實thật 我ngã 是thị 心tâm 。 現hiện 今kim 能năng 見kiến 。 則tắc 成thành 外ngoại 物vật 。 是thị 我ngã 內nội 身thân 非phi 我ngã 。

佛Phật 告cáo 阿A 難Nan 。 今kim 汝nhữ 所sở 言ngôn 。 (# 至chí )# 佛Phật 言ngôn 如như 是thị 如như 是thị 。

(# 携huề 李# 曰viết 。 通thông 辨biện 萬vạn 物vật 。 無vô 是thị 見kiến 者giả 。 若nhược 空không 若nhược 物vật 。 總tổng 舉cử 色sắc 空không 諸chư 法pháp 詳tường 辨biện 也dã 。 初sơ 言ngôn 見kiến 精tinh 。 次thứ 言ngôn 見kiến 元nguyên 。 後hậu 言ngôn 精tinh 見kiến 者giả 。 此thử 見kiến 本bổn 乎hồ 。 妙diệu 精tinh 明minh 心tâm 。 故cố 通thông 言ngôn 精tinh 。 從tùng 心tâm 首thủ 出xuất 。 故cố 曰viết 見kiến 元nguyên 。 依y 用dụng 指chỉ 體thể 。 故cố 曰viết 見kiến 精tinh 。 依y 體thể 指chỉ 用dụng 。 故cố 曰viết 精tinh 見kiến 。 林lâm 渠cừ 猶do 林lâm 泉tuyền 也dã )# 。

溫ôn 陵lăng 曰viết 。 物vật 無vô 是thị 見kiến 。 故cố 雖tuy 大đại 聖thánh 。 不bất 能năng 即tức 物vật 剖phẫu 辨biện 。 意ý 須tu 離ly 物vật 矣hĩ 。

長trường/trưởng 水thủy 曰viết 。 如như 是thị 如như 是thị 者giả 。 印ấn 其kỳ 不bất 能năng 分phần/phân 出xuất 見kiến 性tánh 也dã 。

佛Phật 復phục 告cáo 阿A 難Nan 。 如như 汝nhữ 所sở 言ngôn 。 (# 至chí )# 佛Phật 言ngôn 如như 是thị 如như 是thị 。

(# 携huề 李# 曰viết 。 見kiến 非phi 是thị 物vật 。 方phương 有hữu 所sở 見kiến 。 物vật 若nhược 即tức 見kiến 。 則tắc 無vô 所sở 見kiến 。 是thị 萬vạn 象tượng 中trung 。 無vô 非phi 見kiến 者giả 。 可khả 剖phẫu 而nhi 出xuất 也dã )# 。

溫ôn 陵lăng 曰viết 。 若nhược 樹thụ 非phi 見kiến 。 何hà 能năng 見kiến 樹thụ 。 若nhược 即tức 是thị 見kiến 。 樹thụ 當đương 名danh 見kiến 。 云vân 何hà 名danh 樹thụ 。 然nhiên 前tiền 斷đoạn 為vi 。 無vô 是thị 見kiến 者giả 。 既ký 不bất 中trung 理lý 。 故cố 復phục 思tư 惟duy 。 無vô 非phi 見kiến 者giả 。 二nhị 義nghĩa 無vô 定định 。 佛Phật 皆giai 許hứa 者giả 。 以dĩ 色sắc 空không 等đẳng 象tượng 。 如như 虗hư 空không 華hoa 。 本bổn 無vô 所sở 有hữu 。 不bất 可khả 定định 指chỉ 也dã 。

是thị 時thời 文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi 法Pháp 王Vương 子Tử 。 (# 至chí )# 於ư 其kỳ 中trung 間gian 。 無vô 是thị 非phi 是thị 。

(# 資tư 中trung 曰viết 。 二nhị 種chủng 者giả 。 精tinh 明minh 見kiến 元nguyên 。 及cập 前tiền 緣duyên 色sắc 空không 。 是thị 非phi 二nhị 義nghĩa 也dã )# 。

溫ôn 陵lăng 曰viết 。 佛Phật 意ý 為vi 顯hiển 。 見kiến 與dữ 見kiến 緣duyên 。 如như 虗hư 空không 華hoa 。 於ư 中trung 本bổn 無vô 是thị 非phi 是thị 義nghĩa 。 然nhiên 此thử 非phi 有hữu 學học 小tiểu 智trí 所sở 及cập 。 故cố 必tất 須tu 文Văn 殊Thù 請thỉnh 明minh 也dã 。

佛Phật 告cáo 文Văn 殊Thù 。 及cập 諸chư 大đại 眾chúng 。 (# 至chí )# 云vân 何hà 於ư 中trung 。 有hữu 是thị 非phi 是thị 。

(# 三tam 摩ma 地địa 名danh 妙diệu 生sanh 。 菩Bồ 薩Tát 得đắc 此thử 定định 故cố 。 立lập 妙diệu 生sanh 號hiệu 。 而nhi 妙diệu 生sanh 者giả 。 即tức 文Văn 殊Thù 也dã 。 以dĩ 此thử 定định 之chi 人nhân 。 發phát 此thử 定định 之chi 問vấn )# 。

溫ôn 陵lăng 曰viết 。 自tự 住trụ 三tam 摩ma 地địa 。 即tức 自tự 性tánh 首thủ 楞lăng 正chánh 定định 也dã 。 聖thánh 人nhân 住trụ 是thị 定định 中trung 。 了liễu 見kiến 萬vạn 法pháp 。 惟duy 一nhất 圓viên 融dung 。 清thanh 淨tịnh 寶bảo 覺giác 。 曾tằng 無vô 非phi 是thị 。 此thử 正chánh 答đáp 所sở 問vấn 也dã 。 見kiến 根căn 。 也dã 。 見kiến 。 緣duyên 境cảnh 也dã 。 所sở 想tưởng 相tương/tướng 。 識thức 也dã 。 根căn 境cảnh 識thức 三tam 。 攝nhiếp 盡tận 萬vạn 法pháp 。 夫phu 能năng 了liễu 諸chư 緣duyên 。 元nguyên 一nhất 寶bảo 覺giác 。 無vô 是thị 非phi 是thị 。 則tắc 從tùng 前tiền 真chân 妄vọng 虗hư 實thật 。 倒đảo 心tâm 緣duyên 影ảnh 。 疑nghi 異dị 分phân 別biệt 之chi 情tình 。 豁hoát 然nhiên 而nhi 蕩đãng 矣hĩ 。

文Văn 殊Thù 吾ngô 今kim 問vấn 汝nhữ 。 如như 汝nhữ 文Văn 殊Thù 。 (# 至chí )# 是thị 文Văn 殊Thù 者giả 。 為vi 無vô 文Văn 殊Thù 。

(# 吳ngô 興hưng 曰viết 。 問vấn 意ý 有hữu 三tam 。 如như 汝nhữ 文Văn 殊Thù 一nhất 也dã 。 更cánh 有hữu 文Văn 殊Thù 。 是thị 文Văn 殊Thù 者giả 二nhị 也dã 。 為vi 無vô 文Văn 殊Thù 三tam 也dã )# 。

吳ngô 興hưng 曰viết 。 此thử 示thị 一nhất 真chân 法pháp 性tánh 。 本bổn 無vô 是thị 非phi 也dã 。 如như 汝nhữ 文Văn 殊Thù 者giả 。 舉cử 本bổn 無vô 是thị 非phi 之chi 體thể 也dã 。 更cánh 有hữu 文Văn 殊Thù 。 是thị 文Văn 殊Thù 者giả 。 離ly 增tăng 益ích 。 盃# 也dã 。 為vi 無vô 文Văn 殊Thù 。 離ly 減giảm 。 損tổn 也dã 。

如như 是thị 世Thế 尊Tôn 。 我ngã 真chân 文Văn 殊Thù 。 (# 至chí )# 於ư 中trung 實thật 無vô 。 是thị 非phi 二nhị 相tướng 。

(# 吳ngô 興hưng 曰viết 。 我ngã 真chân 文Văn 殊Thù 。 答đáp 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。 例lệ 立lập 菩Bồ 提Đề 妙diệu 淨tịnh 明minh 體thể 也dã 。 無vô 是thị 文Văn 殊Thù 。 答đáp 第đệ 二nhị 義nghĩa 。 例lệ 破phá 色sắc 空không 是thị 見kiến 也dã 。 何hà 以dĩ 故cố 下hạ 。 釋thích 成thành 上thượng 義nghĩa 。 然nhiên 我ngã 今kim 日nhật 。 非phi 無vô 文Văn 殊Thù 。 答đáp 第đệ 三tam 義nghĩa 。 例lệ 破phá 色sắc 空không 非phi 見kiến 也dã 。 於ư 中trung 實thật 無vô 。 是thị 非phi 二nhị 相tướng 。 總tổng 結kết 破phá 意ý )# 。

泐# 潭đàm 曰viết 。 故cố 曰viết 我ngã 真chân 文Văn 殊Thù 。 無vô 是thị 文Văn 殊Thù 。 盖# 若nhược 有hữu 是thị 者giả 。 我ngã 則tắc 非phi 真chân 矣hĩ 。 所sở 謂vị 纔tài 有hữu 是thị 非phi 。 遂toại 失thất 本bổn 真chân 也dã 。 則tắc 二nhị 文Văn 殊Thù 者giả 。 明minh 有hữu 是thị 則tắc 有hữu 非phi 也dã 。 然nhiên 我ngã 以dĩ 下hạ 。 明minh 雖tuy 不bất 立lập 是thị 。 亦diệc 不bất 墮đọa 非phi 。 於ư 當đương 體thể 中trung 。 實thật 無vô 二nhị 相tương/tướng 。 夫phu 真chân 無vô 是thị 非phi 。 是thị 非phi 由do 妄vọng 。 若nhược 謂vị 色sắc 空không 是thị 真chân 見kiến 者giả 。 斯tư 乃nãi 從tùng 妄vọng 辨biện 真chân 。 對đối 於ư 無vô 妄vọng 之chi 真chân 。 則tắc 成thành 二nhị 義nghĩa 。

佛Phật 言ngôn 此thử 見kiến 妙diệu 明minh 。 (# 至chí )# 中trung 間gian 自tự 無vô 。 是thị 月nguyệt 非phi 月nguyệt 。

(# 吳ngô 興hưng 曰viết 。 前tiền 第đệ 二nhị 月nguyệt 。 別biệt 喻dụ 見kiến 精tinh 明minh 元nguyên 。 今kim 通thông 喻dụ 色sắc 空không 及cập 與dữ 聞văn 見kiến 者giả 。 由do 文Văn 殊Thù 對đối 揚dương 。 既ký 無vô 二nhị 相tương/tướng 。 復phục 舉cử 月nguyệt 喻dụ 。 以dĩ 遣khiển 妄vọng 情tình )# 。

(# 携huề 李# 曰viết 。 月nguyệt 本bổn 無vô 二nhị 。 妙diệu 圓viên 真chân 心tâm 。 寧ninh 有hữu 聞văn 見kiến 是thị 非phi 耶da )# 。

溫ôn 陵lăng 曰viết 。 妙diệu 明minh 之chi 見kiến 。 如như 所sở 謂vị 無vô 文Văn 殊Thù 也dã 。 空không 塵trần 見kiến 緣duyên 。 如như 所sở 謂vị 是thị 文Văn 殊Thù 也dã 。 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 如như 所sở 謂vị 真chân 文Văn 殊Thù 也dã 。 色sắc 空không 聞văn 見kiến 。 如như 所sở 謂vị 二nhị 文Văn 殊Thù 也dã 。 皆giai 依y 淨tịnh 圓viên 真chân 心tâm 而nhi 起khởi 。 故cố 如như 第đệ 二nhị 月nguyệt 。 當đương 體thể 全toàn 虗hư 。 無vô 空không 辨biện 詰cật 。 知tri 不bất 容dung 辨biện 。 但đãn 造tạo 真chân □# □# 。 是thị 非phi 自tự 亡vong 。

是thị 以dĩ 汝nhữ 今kim 。 觀quan 見kiến 與dữ 塵trần 。 (# 至chí )# 故cố 能năng 令linh 汝nhữ 。 出xuất 指chỉ 非phi 指chỉ 。

(# 吳ngô 興hưng 曰viết 。 物vật 為vi 所sở 指chỉ 。 見kiến 非phi 可khả 指chỉ 。 真chân 性tánh 俱câu 離ly 。 故cố 云vân 出xuất 指chỉ 非phi 指chỉ )# 。

(# 携huề 李# 曰viết 。 是thị 空không 是thị 見kiến 。 名danh 為vi 可khả 指chỉ 。 非phi 空không 非phi 見kiến 。 名danh 不bất 可khả 指chỉ 。 妙diệu 覺giác 真chân 精tinh 。 此thử 相tương 離ly 故cố 。 楞lăng 嚴nghiêm 經kinh 曰viết 。 自tự 住trụ 三tam 摩ma 地địa 中trung )# 。

溫ôn 陵lăng 曰viết 。 見kiến 與dữ 塵trần 。 指chỉ 妄vọng 根căn 妄vọng 境cảnh 也dã 。 觀quán 見kiến 塵trần 而nhi 發phát 明minh 。 終chung 沉trầm 妄vọng 想tưởng 。 不bất 出xuất 是thị 非phi 。 由do 真chân 精tinh 而nhi 發phát 明minh 。 可khả 出xuất 是thị 非phi 。 得đắc 無vô 分phân 別biệt 。 出xuất 指chỉ 非phi 指chỉ 。 言ngôn 是thị 非phi 雙song 泯mẫn 也dã 。

阿A 難Nan 白bạch 佛Phật 言ngôn 。 世Thế 尊Tôn (# 至chí )# 獲hoạch 真chân 實thật 心tâm 。 妙diệu 覺giác 明minh 性tánh 。

(# 資tư 中trung 曰viết 。 外ngoại 道đạo 通thông 稱xưng 梵Phạm 志Chí 。 按án 灰hôi 苦khổ 行hạnh 外ngoại 道đạo 也dã )# 。

(# 吳ngô 興hưng 曰viết 。 向hướng 云vân 我ngã 今kim 觀quan 此thử 。 覺giác 性tánh 自tự 然nhiên 。 今kim 云vân 與dữ 彼bỉ 自tự 然nhiên 。 云vân 何hà 開khai 示thị 。 盖# 言ngôn 今kim 之chi 自tự 然nhiên 。 似tự 非phi 昔tích 之chi 因nhân 緣duyên 。 則tắc 與dữ 外ngoại 道đạo 自tự 然nhiên 。 云vân 何hà 分phân 別biệt 耶da )# 。

溫ôn 陵lăng 曰viết 。 先tiên 引dẫn 佛Phật 說thuyết 。 起khởi 疑nghi 也dã 。 楞lăng 伽già 會hội 上thượng 。 為vi 大Đại 慧Tuệ 菩Bồ 薩Tát 。 說thuyết 因nhân 緣duyên 義nghĩa 。 以dĩ 破phá 外ngoại 道đạo 自tự 然nhiên 之chi 執chấp 。 非phi 彼bỉ 境cảnh 界giới 者giả 。 非phi 同đồng 外ngoại 道đạo 所sở 見kiến 也dã 。 楞lăng 伽già 雖tuy 說thuyết 因nhân 緣duyên 。 破phá 彼bỉ 妄vọng 執chấp 。 今kim 觀quán 覺giác 性tánh 有hữu 真chân 自tự 然nhiên 體thể 。 遠viễn 離ly 倒đảo 妄vọng 。 則tắc 似tự 非phi 因nhân 緣duyên 矣hĩ 。

佛Phật 告cáo 阿A 難Nan 。 我ngã 今kim 如như 是thị 。 (# 至chí )# 見kiến 性tánh 斷đoạn 滅diệt 。 云vân 何hà 見kiến 明minh 。

(# 孤cô 山sơn 曰viết 。 約ước 明minh 暗ám 色sắc 空không 。 推thôi 自tự 然nhiên 之chi 性tánh 。 謂vị 以dĩ 明minh 為vi 自tự 體thể 。 則tắc 性tánh 一nhất 於ư 明minh 。 應ưng 無vô 見kiến 暗ám 。 謂vị 性tánh 非phi 自tự 然nhiên 之chi 體thể 。 則tắc 因nhân 緣duyên 之chi 。 性tánh 俱câu 為vi 情tình 計kế 可khả 知tri )# 。

溫ôn 陵lăng 曰viết 。 釋thích 非phi 自tự 然nhiên 也dã 。 自tự 然nhiên 謂vị 自tự 體thể 本bổn 然nhiên 也dã 。 自tự 體thể 本bổn 然nhiên 。 則tắc 不bất 隨tùy 境cảnh 變biến 。 今kim 皆giai 隨tùy 變biến 。 非phi 自tự 然nhiên 矣hĩ 。

阿A 難Nan 言ngôn 必tất 此thử 妙diệu 見kiến 。 (# 至chí )# 緣duyên 明minh 緣duyên 暗ám 。 同đồng 於ư 空không 塞tắc 。

(# 孤cô 山sơn 曰viết 。 阿A 難Nan 始thỉ 疑nghi 妙diệu 性tánh 同đồng 外ngoại 自tự 然nhiên 。 既ký 聞văn 逐trục 破phá 。 則tắc 謂vị 如như 佛Phật 〔# 音âm 〕# 說thuyết 正chánh 因nhân 緣duyên 義nghĩa 。 但đãn 未vị 知tri 妙diệu 性tánh 云vân 何hà 符phù 合hợp 耳nhĩ )# 。

(# 真chân 際tế 曰viết 。 因nhân 親thân 緣duyên 疎sơ 。 故cố 分phần/phân 二nhị 門môn )# 。

溫ôn 陵lăng 曰viết 。 汝nhữ 言ngôn 因nhân 緣duyên 下hạ 。 釋thích 非phi 因nhân 緣duyên 也dã 。 假giả 物vật 為vi 因nhân 。 循tuần 物vật 為vi 緣duyên 。 既ký 無vô 定định 處xứ 。 非phi 因nhân 緣duyên 矣hĩ 。

當đương 知tri 如như 是thị 。 精tinh 覺giác 妙diệu 明minh 。 (# 至chí )# 離ly 一nhất 切thiết 相tướng 。 即tức 一nhất 切thiết 法pháp 。

(# 吳ngô 興hưng 曰viết 。 非phi 因nhân 緣duyên 下hạ 。 不bất 言ngôn 非phi 不bất 因nhân 緣duyên 者giả 。 以dĩ 此thử 中trung 正chánh 破phá 因nhân 緣duyên 。 故cố 且thả 置trí 之chi 。 無vô 非phi 不bất 非phi 。 無vô 是thị 非phi 是thị 者giả 。 此thử 顯hiển 覺giác 性tánh 本bổn 無vô 非phi 與dữ 不bất 非phi 。 亦diệc 無vô 是thị 與dữ 非phi 是thị 。 離ly 則tắc 顯hiển 真chân 非phi 俗tục 。 即tức 乃nãi 觸xúc 境cảnh 惟duy 心tâm )# 。

溫ôn 陵lăng 曰viết 。 疊điệp 拂phất 徧biến 計kế 。 直trực 示thị 精tinh 覺giác 也dã 。 因nhân 緣duyên 自tự 然nhiên 。 是thị 非phi 筭# 相tương/tướng 。 皆giai 是thị 妄vọng 情tình 徧biến 計kế 分phân 別biệt 。 精tinh 覺giác 妙diệu 明minh 。 本bổn 無vô 是thị 事sự 。 故cố 曰viết 離ly 一nhất 切thiết 相tướng 。 徧biến 計kế 既ký 離ly 。 則tắc 圓viên 成thành 實thật 體thể 。 觸xúc 處xứ 現hiện 前tiền 。 故cố 曰viết 即tức 一nhất 切thiết 法pháp 。 祖tổ 師sư 所sở 謂vị 但đãn 離ly 妄vọng 緣duyên 。 即tức 如như 如như 佛Phật 。 又hựu 云vân 是thị 非phi 已dĩ 去khứ 了liễu 。 是thị 非phi 裏lý 薦tiến 取thủ 。 諸chư 離ly 一nhất 切thiết 相tướng 。 即tức 一nhất 切thiết 法pháp 之chi 意ý 也dã 。

汝nhữ 今kim 云vân 何hà 。 於ư 中trung 措thố 心tâm 。 (# 至chí )# 虗hư 空không 云vân 何hà 。 隨tùy 汝nhữ 執chấp 捉tróc 。

溫ôn 陵lăng 曰viết 。 結kết 上thượng 文văn 而nhi 責trách 滯trệ 情tình 也dã 。 精tinh 覺giác 不bất 可khả 措thố 心tâm 。 如như 虗hư 空không 不bất 可khả 措thố 手thủ 。

阿A 難Nan 即tức 從tùng 座tòa 起khởi 。 白bạch 佛Phật 言ngôn (# 至chí )# 諸chư 因nhân 緣duyên 相tướng 。 非phi 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。

(# 孤cô 山sơn 曰viết 。 此thử 又hựu 特đặc 起khởi 。 因nhân 緣duyên 之chi 義nghĩa 。 以dĩ 覺giác 眾chúng 生sanh )# 。

溫ôn 陵lăng 曰viết 。 緣duyên 生sanh 之chi 法pháp 。 因nhân 空không 而nhi 有hữu 。 因nhân 明minh 而nhi 顯hiển 。 因nhân 心tâm 而nhi 知tri 。 因nhân 眼nhãn 而nhi 見kiến 。 是thị 乃nãi 世thế 間gian 名danh 相tướng 。 於ư 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。 皆giai 為vi 戲hí 論luận 。

阿A 難Nan 吾ngô 復phục 問vấn 汝nhữ 。 (# 至chí )# 二nhị 俱câu 名danh 見kiến 。 云vân 何hà 不bất 見kiến 。

(# 吳ngô 興hưng 曰viết 。 若nhược 必tất 見kiến 暗ám 等đẳng 。 與dữ 初sơ 卷quyển 眚sảnh 人nhân 覩đổ 暗ám 。 見kiến 性tánh 是thị 同đồng 。 所sở 破phá 有hữu 異dị 。 前tiền 顯hiển 見kiến 性tánh 是thị 心tâm 。 且thả 破phá 眼nhãn 根căn 能năng 見kiến 。 今kim 顯hiển 見kiến 性tánh 非phi 明minh 。 廣quảng 破phá 因nhân 緣duyên 能năng 見kiến 。 破phá 緣duyên 既ký 廣quảng 。 顯hiển 性tánh 實thật 深thâm 。 由do 是thị 下hạ 文văn 談đàm 見kiến 見kiến 非phi 見kiến )# 。

溫ôn 陵lăng 曰viết 。 因nhân 三tam 種chủng 光quang 而nhi 後hậu 能năng 見kiến 。 名danh 和hòa 合hợp 相tương/tướng 。 非phi 真chân 見kiến 體thể 。 當đương 知tri 真chân 見kiến 非phi 和hòa 合hợp 相tương/tướng 。 不bất 逐trục 緣duyên 生sanh 。 不bất 隨tùy 境cảnh 滅diệt 。 故cố 世Thế 尊Tôn 始thỉ 則tắc 詰cật 之chi 曰viết 。 云vân 何hà 無vô 見kiến 。 漸tiệm 覈# 真chân 見kiến 也dã 。 繼kế 則tắc 詰cật 之chi 曰viết 。 如như 是thị 二nhị 相tướng 。 俱câu 名danh 不bất 見kiến 。 逆nghịch 貭# 俗tục 情tình 也dã 。 三tam 則tắc 詰cật 之chi 曰viết 。 云vân 何hà 不bất 見kiến 。 順thuận 顯hiển 真chân 見kiến 也dã 。 明minh 暗ám 自tự 奪đoạt 。 見kiến 不bất 暫tạm 無vô 。 比tỉ 即tức 不bất 逐trục 緣duyên 生sanh 。 不bất 隨tùy 境cảnh 滅diệt 者giả 也dã 。

是thị 故cố 阿A 難Nan 。 如như 今kim 當đương 知tri (# 至chí )# 見kiến 塞tắc 之chi 時thời 。 見kiến 非phi 是thị 塞tắc 。

(# 補bổ 註chú 曰viết 。 此thử 明minh 離ly 緣duyên 之chi 見kiến 。 即tức 是thị 精tinh 也dã 。 於ư 下hạ 文văn 則tắc 遣khiển 之chi 矣hĩ )# 。

孤cô 山sơn 曰viết 。 明minh 暗ám 空không 塞tắc 皆giai 屬thuộc 緣duyên 塵trần 。 各các 非phi 見kiến 體thể 。

四tứ 義nghĩa 成thành 就tựu 。 汝nhữ 復phục 應ưng 知tri 。 (# 至chí )# 無vô 得đắc 疲bì 怠đãi 。 妙diệu 菩Bồ 提Đề 路lộ 。

(# 溫ôn 陵lăng 曰viết 。 四tứ 義nghĩa 成thành 就tựu 等đẳng 。 結kết 上thượng 起khởi 下hạ 也dã 。 汝nhữ 等đẳng 下hạ 責trách 而nhi 勉miễn 之chi 之chi 辞# 也dã 。 清thanh 淨tịnh 實thật 和hòa 。 即tức 真chân 見kiến 也dã 。 阿A 難Nan 引dẫn 世Thế 尊Tôn 常thường 說thuyết 因nhân 緣duyên 。 以dĩ 為vi 問vấn 難nạn/nan 。 世Thế 尊Tôn 重trọng/trùng 拂phất 因nhân 緣duyên 。 發phát 明minh 真chân 見kiến 。 乃nãi 復phục 責trách 而nhi 勉miễn 之chi 。 可khả 謂vị 詳tường 且thả 明minh 矣hĩ 。 然nhiên 阿A 難Nan 終chung 於ư 慧tuệ 目mục 未vị 開khai 。 覺giác 心tâm 未vị 淨tịnh 故cố 。 又hựu 起khởi 後hậu 章chương 之chi 問vấn 也dã )# 。

溫ôn 陵lăng 曰viết 。 上thượng 明minh 見kiến 非phi 是thị 明minh 。 乃nãi 至chí 見kiến 非phi 是thị 塞tắc 。 義nghĩa 既ký 成thành 就tựu 。 次thứ 復phục 應ưng 知tri 。 見kiến 見kiến 之chi 時thời 。 見kiến 非phi 是thị 見kiến 。 盖# 知tri 明minh 暗ám 之chi 非phi 見kiến 。 則tắc 雖tuy 悟ngộ 見kiến 體thể 離ly 緣duyên 。 而nhi 未vị 見kiến 見kiến 體thể 。 知tri 見kiến 見kiến 之chi 非phi 見kiến 。 則tắc 悟ngộ 見kiến 體thể 離ly 相tương/tướng 。 而nhi 真chân 見kiến 見kiến 體thể 矣hĩ 。 夫phu 見kiến 情tình 屬thuộc 妄vọng 。 何hà 以dĩ 真chân 見kiến 復phục 見kiến 於ư 妄vọng 乎hồ 。 盖# 見kiến 精tinh 者giả 。 映ánh 色sắc 之chi 性tánh 也dã 。 見kiến 雖tuy 屬thuộc 妄vọng 。 其kỳ 性tánh 元nguyên 真chân 。 當đương 知tri 見kiến 見kiến 之chi 時thời 。 無vô 別biệt 所sở 見kiến 。 只chỉ 是thị 見kiến 於ư 見kiến 中trung 之chi 性tánh 耳nhĩ 。 然nhiên 則tắc 若nhược 未vị 見kiến 性tánh 。 性tánh 在tại 見kiến 中trung 。 同đồng 名danh 見kiến 精tinh 。 若nhược 能năng 見kiến 性tánh 。 性tánh 脫thoát 於ư 見kiến 。 方phương 名danh 見kiến 見kiến 。 若nhược 見kiến 體thể 尚thượng 猶do 離ly 見kiến 。 而nhi 見kiến 不bất 能năng 及cập 。 況huống 諸chư 言ngôn 說thuyết 能năng 及cập 哉tai 。 離ly 緣duyên 離ly 相tương/tướng 。 言ngôn 說thuyết 不bất 及cập 。 是thị 謂vị 清thanh 淨tịnh 實thật 相tướng 。 妙diệu 菩Bồ 提Đề 路lộ 。 而nhi 聲Thanh 聞Văn 但đãn 局cục 名danh 相tướng 。 不bất 能năng 通thông 達đạt 。 故cố 勉miễn 令linh 善thiện 思tư 。 勿vật 疲bì 怠đãi 也dã 。 前tiền 文văn 躡niếp 迹tích 。 廣quảng 明minh 身thân 心tâm 真chân 妄vọng 。 意ý 在tại 發phát 正chánh 知tri 見kiến 。 顯hiển 如Như 來Lai 藏tạng 。 而nhi 學học 者giả 見kiến 見kiến 未vị 明minh 。 覺giác 心tâm 未vị 淨tịnh 。 故cố 下hạ 文văn 重trọng/trùng 開khai 慧tuệ 目mục 。 再tái 爭tranh 餘dư 塵trần 。 使sử 真chân 精tinh 瞭# 然nhiên 。 則tắc 如Như 來Lai 藏tạng 存tồn 於ư 目mục 擊kích 矣hĩ 。

阿A 難Nan 白bạch 佛Phật 言ngôn 。 世Thế 尊Tôn (# 至chí )# 心tâm 猶do 未vị 了liễu 。 汝nhữ 今kim 諦đế 聽thính 。

(# 吳ngô 興hưng 曰viết 。 阿A 難Nan 所sở 迷mê 。 心tâm 境cảnh 轉chuyển 細tế 。 如Như 來Lai 所sở 示thị 。 觀quán 照chiếu 愈dũ 深thâm 。 故cố 曰viết 微vi 密mật )# 。

真chân 際tế 曰viết 。 奢xa 摩ma 他tha 。 三tam 止chỉ 也dã 。 微vi 密mật 觀quán 照chiếu 。 三tam 觀quán 也dã 。 經kinh 家gia 所sở 敘tự 。 則tắc 先tiên 慧tuệ 而nhi 後hậu 定định 。 如Như 來Lai 所sở 告cáo 。 則tắc 先tiên 定định 而nhi 後hậu 慧tuệ 。 用dụng 顯hiển 圓viên 融dung 止Chỉ 觀Quán 體thể 無vô 二nhị 也dã 。

阿A 難Nan 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 輪luân 迴hồi 世thế 間gian 。 (# 至chí )# 二nhị 者giả 。 眾chúng 生sanh 同đồng 分phần 妄vọng 見kiến 。

(# 吳ngô 興hưng 曰viết 。 此thử 因nhân 阿A 難Nan 問vấn 。 見kiến 見kiến 非phi 見kiến 。 故cố 發phát 明minh 二nhị 業nghiệp 之chi 疑nghi )# 。

(# 補bổ 註chú 曰viết 。 別biệt 業nghiệp 者giả 。 分phần/phân 人nhân 妄vọng 見kiến 也dã 。 同đồng 分phần/phân 者giả 。 多đa 人nhân 妄vọng 見kiến 也dã 。 故cố [彳*多]# 文văn 先tiên 引dẫn 別biệt 業nghiệp 。 且thả 喻dụ 阿A 難Nan 一nhất 人nhân 眼nhãn 根căn 之chi 妄vọng 。 次thứ 連liên 同đồng 分phần/phân 。 廣quảng 喻dụ 十thập 方phương 眾chúng 生sanh 。 根căn 身thân 器khí 界giới 同đồng 一nhất 妄vọng 耳nhĩ )# 。

溫ôn 陵lăng 曰viết 。 二nhị 倒đảo 見kiến 妄vọng 。 即tức 同đồng 別biệt 二nhị 見kiến 也dã 。 由do 此thử 見kiến 妄vọng 。 循tuần 造tạo 妄vọng 業nghiệp 。 故cố 云vân 當đương 處xứ 發phát 生sanh 。 隨tùy 業nghiệp 受thọ 報báo 。 人nhân 天thiên 諸chư 趣thú 。 故cố 云vân 當đương 業nghiệp 輪luân 轉chuyển 。

泐# 潭đàm 曰viết 。 別biệt 業nghiệp 言ngôn 起khởi 惑hoặc 之chi 異dị 。 妄vọng 逐trục 緣duyên 影ảnh 。 迷mê 失thất 正chánh 見kiến 。 同đồng 業nghiệp 言ngôn 感cảm 妄vọng 所sở 同đồng 。 妄vọng 隨tùy 生sanh 死tử 。 淪luân 替thế 本bổn 覺giác 。

云vân 何hà 名danh 為vi 。 別biệt 業nghiệp 妄vọng 見kiến 。 (# 至chí )# 別biệt 有hữu 圓viên 影ảnh 。 五ngũ 色sắc 重trọng/trùng 叠# 。

(# 孤cô 山sơn 曰viết 。 目mục 喻dụ 本bổn 是thị 真chân 智trí 。 燈đăng 喻dụ 本bổn 具cụ 真chân 理lý 。 赤xích 眚sảnh 喻dụ 妄vọng 心tâm 。 圓viên 影ảnh 喻dụ 妄vọng 境cảnh 。 境cảnh 謂vị 五ngũ 陰ấm 。 故cố 云vân 五ngũ 色sắc 重trùng 疊điệp )# 。

吳ngô 興hưng 曰viết 。 目mục 有hữu 赤xích 眚sảnh 。 則tắc 於ư 燈đăng 見kiến 重trọng/trùng 叠# 之chi 色sắc 。 見kiến 有hữu 妄vọng 病bệnh 。 故cố 於ư 境cảnh 起khởi 差sai 別biệt 之chi 惑hoặc 。

於ư 意ý 云vân 何hà 。 此thử 夜dạ 燈đăng 明minh 。 (# 至chí )# 見kiến 圓viên 影ảnh 者giả 。 名danh 為vi 何hà 等đẳng 。

(# 溫ôn 陵lăng 曰viết 。 惟duy 彼bỉ 見kiến 者giả 。 目mục 眚sảnh 所sở 成thành 。 喻dụ 差sai 別biệt 妄vọng 見kiến 。 非phi 由do 境cảnh 起khởi 。 亦diệc 非phi 根căn 起khởi 。 皆giai 是thị 眾chúng 生sanh 。 見kiến 病bệnh 所sở 成thành 也dã )# 。

補bổ 註chú 曰viết 。 五ngũ 色sắc 圓viên 影ảnh 。 既ký 非phi 燈đăng 色sắc 。 又hựu 非phi 見kiến 色sắc 。 惟duy 彼bỉ 見kiến 者giả 。 目mục 眚sảnh 所sở 成thành 。 喻dụ 五ngũ 陰ấm 妄vọng 境cảnh 皆giai 是thị 眾chúng 生sanh 。 妄vọng 心tâm 所sở 成thành 也dã 。 惟duy 眚sảnh 之chi 觀quán 。 謂vị 獨độc 有hữu 眚sảnh 者giả 見kiến 之chi 也dã 。 名danh 為vi 何hà 等đẳng 。 謂vị 若nhược 是thị 見kiến 色sắc 。 見kiến 已dĩ 成thành 色sắc 。 則tắc 彼bỉ 眚sảnh 人nhân 。 見kiến 圓viên 影ảnh 者giả 。 不bất 得đắc 名danh 為vi 見kiến 矣hĩ 。 色sắc 即tức 影ảnh 也dã 。

復phục 次thứ 阿A 難Nan 。 若nhược 此thử 圓viên 影ảnh 。 (# 至chí )# 云vân 何hà 眚sảnh 人nhân 。 目mục 見kiến 圓viên 影ảnh 。

(# 補bổ 註chú 曰viết 。 此thử 合hợp 上thượng 一nhất 節tiết 。 難nạn/nan 破phá 圓viên 影ảnh 。 一nhất 即tức 燈đăng 見kiến 。 二nhị 離ly 燈đăng 見kiến 。 至chí 下hạ 文văn 牒điệp 結kết 。 以dĩ 顯hiển 其kỳ 妄vọng 也dã )# 。

溫ôn 陵lăng 曰viết 。 上thượng 即tức 燈đăng 見kiến 。 既ký 無vô 實thật 體thể 。 此thử 離ly 燈đăng 見kiến 。 又hựu 無vô 定định 處xứ 。 足túc 知tri 其kỳ 妄vọng 矣hĩ 。

是thị 故cố 當đương 知tri 。 色sắc 實thật 在tại 燈đăng 。 (# 至chí )# 何hà 況huống 分phân 別biệt 。 非phi 燈đăng 非phi 見kiến 。

(# 孤cô 山sơn 曰viết 。 色sắc 實thật 在tại 燈đăng 。 理lý 體thể 本bổn 真chân 也dã 。 見kiến 病bệnh 為vi 影ảnh 。 妄vọng 心tâm 成thành 境cảnh 也dã 。 影ảnh 見kiến 俱câu 眚sảnh 。 心tâm 境cảnh 皆giai 妄vọng 也dã 。 見kiến 眚sảnh 非phi 病bệnh 。 謂vị 有hữu 智trí 眚sảnh 人nhân 。 知tri 因nhân 目mục 眚sảnh 。 終chung 不bất 執chấp 言ngôn 圓viên 影ảnh 實thật 有hữu 。 故cố 雖tuy 有hữu 眚sảnh 。 不bất 為vi 見kiến 病bệnh 也dã 。 〔# 辟tịch 〕# 圓viên 初sơ 心tâm 。 無vô 明minh 雖tuy 在tại 。 而nhi 達đạt 無vô 明minh 。 本bổn 自tự 不bất 有hữu 。 則tắc 無vô 妄vọng 境cảnh 可khả 得đắc 也dã )# 。

(# 吳ngô 興hưng 曰viết 。 如Như 來Lai 舉cử 此thử 推thôi 破phá 性tánh 執chấp 者giả 。 正chánh 欲dục 引dẫn 例lệ 。 阿A 難Nan 目mục 觀quán 山sơn 河hà 等đẳng 。 皆giai 是thị 妄vọng 見kiến 。 義nghĩa 在tại 下hạ 文văn 。 其kỳ 昭chiêu 昭chiêu 矣hĩ )# 。

孤cô 山sơn 曰viết 。 燈đăng 有hữu 色sắc 而nhi 無vô 影ảnh 。 影ảnh 由do 目mục 眚sảnh 之chi 為vi 。 智trí 有hữu 照chiếu 而nhi 無vô 妄vọng 。 妄vọng 由do 見kiến 病bệnh 所sở 起khởi 知tri 。 影ảnh 由do 見kiến 病bệnh 之chi 為vi 。 則tắc 影ảnh 與dữ 見kiến 俱câu 眚sảnh 病bệnh 耳nhĩ 。 而nhi 見kiến 眚sảnh 者giả 。 自tự 非phi 病bệnh 也dã 。 見kiến 眚sảnh 者giả 即tức 見kiến 體thể 也dã 。 見kiến 體thể 本bổn 自tự 無vô 病bệnh 。 則tắc 影ảnh 見kiến 之chi 眚sảnh 。 皆giai 為vi 浮phù 妄vọng 。 了liễu 不bất 相tương 涉thiệp 。 故cố 不bất 應ưng 執chấp 言ngôn 。 是thị 燈đăng 是thị 見kiến 。 亦diệc 不bất 應ưng 執chấp 。 非phi 燈đăng 非phi 見kiến 。 如như 第đệ 二nhị 月nguyệt 。 非phi 體thể 非phi 影ảnh 。 全toàn 即tức 虗hư 妄vọng 。 故cố 不bất 應ưng 窮cùng 詰cật 也dã 。 是thị 燈đăng 句cú 。 謂vị 圓viên 影ảnh 由do 燈đăng 見kiến 而nhi 有hữu 。 即tức 因nhân 緣duyên 義nghĩa 也dã 。 非phi 燈đăng 非phi 見kiến 。 謂vị 圓viên 影ảnh 離ly 燈đăng 見kiến 而nhi 有hữu 。 即tức 自tự 然nhiên 義nghĩa 也dã 。 前tiền 文văn 已dĩ 破phá 。 此thử 重trọng 責trách 之chi 。 故cố 曰viết 今kim 欲dục 名danh 誰thùy 等đẳng 。

(# 携huề 李# 曰viết 。 體thể 謂vị 真chân 月nguyệt 。 影ảnh 謂vị 水thủy 月nguyệt )# 。

云vân 何hà 名danh 為vi 。 同đồng 分phần 妄vọng 見kiến 。 (# 至chí )# 本bổn 所sở 不bất 見kiến 。 亦diệc 復phục 不bất 聞văn 。

(# 資tư 中trung 曰viết 。 不bất 祥tường 氣khí 現hiện 。 惟duy 灾# 地địa 見kiến 之chi 。 乃nãi 同đồng 業nghiệp 妄vọng 感cảm 也dã 。 彼bỉ 無vô 灾# 地địa 。 不bất 見kiến 不bất 聞văn 。 喻dụ 有hữu 漏lậu 境cảnh 界giới 。 惟duy 妄vọng 覺giác 之chi 見kiến 。 即tức 同đồng 業nghiệp 妄vọng 見kiến 也dã 。 彼bỉ 無vô 漏lậu 者giả 見kiến 本bổn 清thanh 淨tịnh 。 故cố 釋Thích 迦Ca 化hóa 土thổ/độ 。 現hiện 淨tịnh 穢uế 之chi 不bất 同đồng 。 諸chư 天thiên 飯phạn 食thực 。 隨tùy 福phước 德đức 而nhi 有hữu 異dị 也dã )# 。

泐# 潭đàm 曰viết 。 暈vựng 適thích 佩bội 玦quyết 。 日nhật 月nguyệt 之chi 灾# 象tượng 也dã 。 彗tuệ 孛bột 飛phi 流lưu 。 星tinh 辰thần 之chi 灾# 象tượng 也dã 。 負phụ 耳nhĩ 虹hồng 霓nghê 。 陰âm 陽dương 之chi 灾# 象tượng 也dã 。 惡ác 氣khí 還hoàn 日nhật 為vi 暈vựng 。 日nhật 食thực 曰viết 適thích 。 所sở 謂vị 適thích 見kiến 於ư 日nhật 月nguyệt 之chi 灾# 也dã 。 珮bội 玦quyết 謂vị 妖yêu 氣khí 近cận 日nhật 。 如như 環hoàn 珮bội 之chi 狀trạng 。 星tinh 芒mang 偏thiên 指chỉ 曰viết 彗tuệ 。 如như 彗tuệ 箒trửu 也dã 。 芒mang 氣khí 四tứ 出xuất 曰viết 孛bột 。 孛bột 孛bột 然nhiên 也dã 。 絕tuyệt 迹tích 而nhi 去khứ 曰viết 飛phi 。 光quang 迹tích 相tương 連liên 曰viết 流lưu 。 陰âm 陽dương 之chi 氣khí 。 或hoặc 背bối/bội 日nhật 如như 負phụ 。 旁bàng 日nhật 如như 耳nhĩ 。 或hoặc 明minh 而nhi 為vi 虹hồng 。 暗ám 而nhi 為vi 霓nghê 。

阿A 難Nan 吾ngô 今kim 為vì 汝nhữ 。 以dĩ 此thử 二nhị 事sự 。 (# 至chí )# 然nhiên 見kiến 眚sảnh 者giả 。 終chung 無vô 見kiến 咎cữu 。

(# 興hưng 福phước 曰viết 。 二nhị 事sự 者giả 。 別biệt 業nghiệp 眚sảnh 見kiến 同đồng 分phần/phân 不bất 祥tường 也dã 。 法pháp 喻dụ 互hỗ 顯hiển 。 曰viết 進tiến 退thoái 合hợp 明minh )# 。

(# 長trường/trưởng 水thủy 曰viết 。 喻dụ 別biệt 業nghiệp 之chi 妄vọng 咎cữu 由do 根căn 起khởi 。 非phi 由do 境cảnh 也dã 。 雖tuy 由do 根căn 起khởi 。 特đặc 根căn 之chi 妄vọng 。 非phi 見kiến 之chi 妄vọng 。 故cố 曰viết 終chung 無vô 見kiến 咎cữu )# 。

溫ôn 陵lăng 曰viết 。 圓viên 影ảnh 無vô 實thật 。 則tắc 似tự 境cảnh 而nhi 已dĩ 。 乃nãi 見kiến 勞lao 目mục 眚sảnh 所sở 成thành 。 非phi 燈đăng 色sắc 所sở 造tạo 也dã 。

例lệ 汝nhữ 今kim 日nhật 。 以dĩ 目mục 觀quan 見kiến 。 (# 至chí )# 本bổn 覺giác 明minh 心tâm 。 覺giác 緣duyên 非phi 眚sảnh 。

(# 補bổ 註chú 曰viết 。 以dĩ 眼nhãn 根căn 及cập 山sơn 河hà 等đẳng 境cảnh 。 俱câu 例lệ 圓viên 影ảnh 。 然nhiên 則tắc 所sở 指chỉ 見kiến 病bệnh 。 即tức 無vô 明minh 也dã 。 無vô 明minh 即tức 覺giác 明minh 也dã 。 上thượng 舉cử 圓viên 影ảnh 無vô 實thật 。 乃nãi 目mục 眚sảnh 所sở 成thành 。 例lệ 今kim 根căn 境cảnh 無vô 實thật 。 乃nãi 無vô 始thỉ 無vô 明minh 所sở 成thành 。 見kiến 與dữ 見kiến 緣duyên 。 下hạ 牒điệp 顯hiển 而nhi 註chú 釋thích 也dã )# 。

溫ôn 陵lăng 曰viết 。 見kiến 即tức 根căn 。 見kiến 緣duyên 即tức 境cảnh 。 此thử 根căn 與dữ 境cảnh 。 雖tuy 似tự 現hiện 前tiền 實thật 有hữu 。 而nhi 元nguyên 非phi 實thật 有hữu 。 元nguyên 我ngã 覺giác 明minh 。 見kiến 所sở 緣duyên 眚sảnh 。 之chi 所sở 成thành 耳nhĩ 。 見kiến 所sở 緣duyên 三tam 字tự 。 釋thích 成thành 覺giác 明minh 也dã 。 此thử 一nhất 見kiến 字tự 。 即tức 能năng 見kiến 分phần/phân 。 謂vị 此thử 覺giác 明minh 能năng 見kiến 。 其kỳ 所sở 緣duyên 者giả 。 即tức 眚sảnh 也dã 。 覺giác 見kiến 即tức 眚sảnh 等đẳng 。 謂vị 有hữu 覺giác 有hữu 見kiến 。 即tức 為vi 眚sảnh 病bệnh 。 惟duy 吾ngô 本bổn 覺giác 明minh 心tâm 。 能năng 覺giác 諸chư 緣duyên 者giả 。 非phi 眚sảnh 也dã 。 盖# 本bổn 覺giác 如như 好hảo/hiếu 眼nhãn 。 覺giác 明minh 如như 眚sảnh 病bệnh 。 根căn 境cảnh 如như 燈đăng 影ảnh 耳nhĩ 。

吳ngô 興hưng 曰viết 。 無vô 始thỉ 見kiến 病bệnh 。 如như 目mục 眚sảnh 也dã 。 以dĩ 法pháp 言ngôn 之chi 。 則tắc 阿a 賴lại 識thức 能năng 見kiến 相tương/tướng 分phần/phân 。 以dĩ 惑hoặc 言ngôn 之chi 。 正chánh 屬thuộc 無vô 明minh 。

覺giác 所sở 覺giác 眚sảnh 。 覺giác 非phi 眚sảnh 中trung 。 (# 至chí )# 性tánh 非phi 眚sảnh 者giả 。 故cố 不bất 名danh 見kiến 。

(# 補bổ 註chú 曰viết 。 覺giác 所sở 覺giác 下hạ 。 牒điệp 上thượng 各các 緣duyên 非phi 眚sảnh 之chi 意ý 。 釋thích 前tiền 見kiến 見kiến 非phi 見kiến 。 之chi 疑nghi 也dã )# 。

(# 吳ngô 興hưng 曰viết 。 云vân 何hà 復phục 名danh 。 覺giác 聞văn 知tri 見kiến 者giả 。 顯hiển 其kỳ 離ly 妄vọng 。 亦diệc 責trách 其kỳ 未vị 悟ngộ 也dã 。 又hựu 阿A 難Nan 云vân 。 而nhi 今kim 更cánh 聞văn 。 見kiến 見kiến 非phi 見kiến 。 重trùng 增tăng 迷mê 悶muộn 。 故cố 今kim 再tái 示thị 。 覺giác 非phi 眚sảnh 中trung 。 此thử 實thật 見kiến 見kiến 也dã 。 閱duyệt 此thử 文văn 者giả 。 當đương 曉hiểu 大đại 途đồ )# 。

真chân 際tế 曰viết 。 所sở 覺giác 即tức 覺giác 明minh 等đẳng 也dã 。 今kim 吾ngô 覺giác 其kỳ 所sở 覺giác 是thị 眚sảnh 。 而nhi 吾ngô 真chân 覺giác 非phi 墯# 眚sảnh 中trung 。 此thử 實thật 見kiến 見kiến 之chi 時thời 。 見kiến 非phi 是thị 見kiến 也dã 。 真chân 見kiến 如như 是thị 。 云vân 何hà 復phục 以dĩ 覺giác 聞văn 知tri 見kiến 。 眚sảnh 中trung 之chi 事sự 。 而nhi 名danh 之chi 哉tai 。 是thị 故cố 下hạ 。 重trọng/trùng 明minh 眚sảnh 事sự 。 彼bỉ 見kiến 下hạ 。 重trọng/trùng 結kết 見kiến 非phi 是thị 見kiến 也dã 。

資tư 中trung 曰viết 。 皆giai 即tức 見kiến 眚sảnh 。 非phi 見kiến 眚sảnh 者giả 。 言ngôn 可khả 見kiến 之chi 法pháp 。 皆giai 即tức 眚sảnh 病bệnh 。 非phi 是thị 見kiến 體thể 。 彼bỉ 見kiến 真chân 體thể 。 本bổn 非phi 眚sảnh 類loại 。 故cố 不bất 名danh 見kiến 。

阿A 難Nan 諸chư 眾chúng 生sanh 同đồng 是thị 覺giác 明minh 。 (# 至chí )# 和hòa 合hợp 妄vọng 生sanh 。 和hòa 合hợp 妄vọng 死tử 。

(# 吳ngô 興hưng 曰viết 。 真chân 妄vọng 和hòa 合hợp 。 故cố 有hữu 生sanh 死tử 。 偏thiên 言ngôn 妄vọng 者giả 。 真Chân 如Như 在tại 迷mê 故cố )# 。

溫ôn 陵lăng 曰viết 。 合hợp 顯hiển 器khí 界giới 根căn 身thân 無vô 非phi 見kiến 病bệnh 和hòa 合hợp 妄vọng 起khởi 也dã 。 覺giác 明minh 無vô 漏lậu 妙diệu 心tâm 。 即tức 依y 真chân 起khởi 妄vọng 者giả 。

若nhược 能năng 遠viễn 離ly 。 諸chư 和hòa 合hợp 緣duyên 。 (# 至chí )# 清thanh 淨tịnh 本bổn 心tâm 。 本bổn 覺giác 常thường 住trụ 。

(# 溫ôn 陵lăng 曰viết 。 此thử 示thị 以dĩ 開khai 慧tuệ 目mục 淨tịnh 覺giác 心tâm 之chi 要yếu )# 。

吳ngô 興hưng 曰viết 。 不bất 和hòa 合hợp 者giả 。 有hữu 似tự 自tự 然nhiên 。 下hạ 文văn 所sở 破phá 。 其kỳ 義nghĩa [(厂@((既-旡)-日+口))*頁]# 異dị 。

阿A 難Nan 汝nhữ 雖tuy 先tiên 悟ngộ 。 本bổn 覺giác 妙diệu 明minh 。 (# 至chí )# 非phi 和hòa 合hợp 生sanh 。 及cập 不bất 和hòa 合hợp 。

(# 携huề 李# 曰viết 。 前tiền 于vu 妙diệu 明minh 本bổn 覺giác 。 疑nghi 同đồng 因nhân 緣duyên 自tự 然nhiên 。 既ký 與dữ 辨biện 質chất 。 而nhi 未vị 明minh 證chứng 道đạo 始thỉ 覺giác 非phi 和hòa 合hợp 。 生sanh 及cập 不bất 和hòa 合hợp 。 是thị 為vi 覺giác 心tâm 餘dư 塵trần 。 故cố 再tái 與dữ 辨biện 之chi 。 使sử 明minh 淨tịnh 也dã )# 。

補bổ 註chú 曰viết 。 阿A 難Nan 前tiền 云vân 。 因nhân 緣duyên 自tự 然nhiên 。 諸chư 和hòa 合hợp 相tướng 。 與dữ 不bất 和hòa 合hợp 。 心tâm 猶do 未vị 開khai 。 如Như 來Lai 乃nãi 就tựu 同đồng 別biệt 二nhị 見kiến 文văn 中trung 。 重trọng/trùng 破phá 因nhân 緣duyên 自tự 然nhiên 。 二nhị 種chủng 之chi 執chấp 。 意ý 謂vị 阿A 難Nan 之chi 心tâm 。 必tất 已dĩ 悟ngộ 矣hĩ 。 但đãn 和hòa 合hợp 等đẳng 義nghĩa 。 疑nghi 猶do 未vị 明minh 。 故cố 此thử 下hạ 因nhân 辨biện 覺giác 元nguyên 。 而nhi 重trọng/trùng 與dữ 明minh 之chi 。 先tiên 悟ngộ 者giả 已dĩ 悟ngộ 也dã 。

阿A 難Nan 吾ngô 今kim 復phục 以dĩ 。 前tiền 塵trần 問vấn 汝nhữ 。 (# 至chí )# 為vi 與dữ 通thông 和hòa 。 為vi 與dữ 塞tắc 和hòa 。

(# 溫ôn 陵lăng 曰viết 。 則tắc 汝nhữ 下hạ 。 意ý 謂vị 設thiết 有hữu 所sở 和hòa 。 即tức 涉thiệp 妄vọng 塵trần 。 而nhi 不bất 名danh 妙diệu 淨tịnh 矣hĩ )# 。

吳ngô 興hưng 曰viết 。 菩Bồ 提Đề 心tâm 者giả 。 覺giác 性tánh 也dã 。 上thượng 文văn 云vân 。 而nhi 猶do 未vị 明minh 。 如như 是thị 覺giác 元nguyên 。 非phi 和hòa 合hợp 生sanh 等đẳng 。 古cổ 人nhân 以dĩ 佛Phật 果Quả 菩Bồ 提Đề 。 解giải 者giả 謬mậu 矣hĩ 。

若nhược 明minh 和hòa 者giả 。 且thả 汝nhữ 觀quan 明minh 。 (# 至chí )# 及cập 諸chư 群quần 塞tắc 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。

(# 真chân 際tế 曰viết 。 此thử 章chương 皆giai 明minh 浮phù 塵trần 幻huyễn 相tương/tướng 一nhất 無vô 實thật 體thể 。 不bất 容dung 穹# 詰cật )# 。

(# 孤cô 山sơn 曰viết 。 性tánh 謂vị 見kiến 性tánh 。 見kiến 被bị 明minh 雜tạp 。 豈khởi 得đắc 名danh 見kiến 。 明minh 被bị 見kiến 雜tạp 。 豈khởi 得đắc 名danh 明minh 。 和hòa 雜tạp 既ký 失thất 明minh 性tánh 兩lưỡng 名danh 。 則tắc 知tri 謂vị 見kiến 和hòa 明minh 。 不bất 成thành 義nghĩa 理lý 。 故cố 云vân 和hòa 明minh 非phi 義nghĩa 。 彼bỉ 暗ám 與dữ 通thông 下hạ 。 知tri 非phi 與dữ 明minh 和hòa 。 則tắc 餘dư 皆giai 非phi 也dã )# 。

資tư 中trung 曰viết 。 明minh 屬thuộc 前tiền 相tương/tướng 。 見kiến 屬thuộc 內nội 心tâm 。 齊tề 何hà 處xứ 所sở 。 而nhi 論luận 具cụ 雜tạp 。 見kiến 之chi 與dữ 相tương/tướng 。 目mục 擊kích 可khả 分phần/phân 。 明minh 見kiến 相tương/tướng 雜tạp 。 作tác 何hà 形hình 像tượng 。

溫ôn 陵lăng 曰viết 。 若nhược 非phi 下hạ 。 謂vị 明minh 若nhược 非phi 見kiến 。 不bất 能năng 見kiến 明minh 。 此thử 疑nghi 若nhược 相tương/tướng 雜tạp 也dã 。 明minh 若nhược 即tức 見kiến 。 誰thùy 為vi 能năng 見kiến 。 又hựu 非phi 雜tạp 矣hĩ 。 必tất 見kiến 下hạ 。 謂vị 惟duy 見kiến 與dữ 明minh 。 體thể 必tất 圓viên 滿mãn 。 不bất 合hợp 相tương 和hòa 。 盖# 和hòa 則tắc 間gian 雜tạp 。 不bất 圓viên 滿mãn 矣hĩ 。 見kiến 必tất 異dị 明minh 下hạ 。 牒điệp 上thượng 結kết 成thành 非phi 和hòa 也dã 。

復phục 次thứ 阿A 難Nan 。 又hựu 汝nhữ 今kim 者giả 。 (# 至chí )# 及cập 諸chư 群quần 塞tắc 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。

(# 資tư 中trung 曰viết 。 上thượng 明minh 和hòa 義nghĩa 。 如như 水thủy 和hòa 土thổ/độ 。 今kim 明minh 合hợp 義nghĩa 。 如như 盖# 合hợp 函hàm )# 。

(# 興hưng 福phước 曰viết 。 既ký 不bất 離ly 明minh 。 應ưng 無vô 見kiến 暗ám 。 今kim 既ký 見kiến 暗ám 。 則tắc 非phi 合hợp 明minh )# 。

溫ôn 陵lăng 曰viết 。 和hòa 則tắc 雜tạp 而nhi 不bất 辨biện 合hợp 則tắc 附phụ 而nhi 不bất 離ly 。 合hợp 則tắc 不bất 離ly 故cố 。 明minh 相tướng 滅diệt 時thời 見kiến 亦diệc 隨tùy 滅diệt 。 不bất 復phục 合hợp 暗ám 。 若nhược 不bất 合hợp 暗ám 而nhi 能năng 見kiến 暗ám 。 則tắc 與dữ 明minh 合hợp 時thời 。 應ưng 非phi 見kiến 明minh 。 然nhiên 既ký 不bất 見kiến 明minh 。 云vân 何hà 言ngôn 與dữ 明minh 合hợp 。 云vân 何hà 了liễu 明minh 非phi 暗ám 耶da 。 合hợp 義nghĩa 不bất 成thành 。 則tắc 菩Bồ 提Đề 心tâm 非phi 和hòa 合hợp 起khởi 矣hĩ 。

阿A 難Nan 白bạch 佛Phật 言ngôn 。 世Thế 尊Tôn 如như 我ngã 思tư 惟duy 。 (# 至chí )# 及cập 諸chư 群quần 塞tắc 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。

(# 真chân 際tế 曰viết 。 若nhược 和hòa 合hợp 不bất 成thành 。 即tức 非phi 和hòa 合hợp 形hình 對đối 必tất 然nhiên 故cố 也dã 。 此thử 計kế 真chân 妄vọng 二nhị 法pháp 。 了liễu 不bất 相tương 觸xúc )# 。

溫ôn 陵lăng 曰viết 。 若nhược 非phi 下hạ 。 謂vị 和hòa 則tắc 同đồng 而nhi 無vô 畔bạn 。 非phi 和hòa 則tắc 異dị 。 故cố 必tất 有hữu 畔bạn 。 且thả 求cầu 畔bạn 不bất 得đắc 。 非phi 非phi 和hòa 矣hĩ 。 阿A 難Nan 下hạ 。 謂vị 相tương 及cập 乃nãi 有hữu 畔bạn 。 畔bạn 義nghĩa 不bất 成thành 非phi 非phi 和hòa 矣hĩ 。

又hựu 妙diệu 見kiến 精tinh 。 非phi 和hòa 合hợp 者giả 。 (# 至chí )# 及cập 諸chư 群quần 塞tắc 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。

(# 吳ngô 興hưng 曰viết 。 非phi 和hòa 約ước 體thể 。 不bất 相tương 入nhập 故cố 。 以dĩ 際tế 畔bạn 推thôi 之chi 。 非phi 合hợp 約ước 性tánh 。 自tự 差sai 別biệt 故cố 。 以dĩ 乖quai 角giác 破phá 之chi )# 。

(# 資tư 中trung 曰viết 。 自tự 徵trưng 心tâm 辦biện 見kiến 以dĩ 來lai 。 齊tề 此thử 廣quảng 破phá 人nhân 執chấp 。 此thử 下hạ 陰ấm 入nhập 此thử 界giới 等đẳng 文văn 。 破phá 法pháp 執chấp 也dã )# 。

溫ôn 陵lăng 曰viết 。 以dĩ 為vi 非phi 合hợp 。 則tắc 根căn 境cảnh 乖quai 背bối/bội 。 既ký 不bất 知tri 明minh 。 亦diệc 不bất 顯hiển 見kiến 。 二nhị 體thể 既ký 無vô 。 從tùng 何hà 甄chân 別biệt 合hợp 與dữ 非phi 合hợp 之chi 理lý 耶da 。

阿A 難Nan 汝nhữ 猶do 未vị 明minh 。 一nhất 切thiết 浮phù 塵trần 。 (# 至chí )# 迷mê 悟ngộ 生sanh 死tử 。 了liễu 無vô 所sở 得đắc 。

(# 問vấn 。 真chân 常thường 之chi 性tánh 。 人nhân 人nhân 本bổn 具cụ 。 既ký 無vô 去khứ 來lai 生sanh 死tử 。 奈nại 何hà 今kim 之chi 實thật 有hữu 邪tà 。 資tư 中trung 答đáp 。 不bất 真chân 常thường 則tắc 有hữu 。 真chân 常thường 則tắc 不bất 有hữu 。 〔# 辟tịch 〕# 之chi 空không 水thủy 。 目mục 病bệnh 則tắc 華hoa 。 風phong 擊kích 則tắc 泡bào 。 豈khởi 其kỳ 真chân 常thường 。 若nhược 晴tình 明minh 澄trừng 湛trạm 。 乃nãi 謂vị 真chân 常thường 。 于vu 明minh 湛trạm 中trung 。 靜tĩnh 求cầu 華hoa 泡bào 。 夫phu 何hà 所sở 得đắc 能năng 審thẩm 乎hồ 。 此thử 則tắc 不bất 疑nghi 聖thánh 言ngôn 。 惟duy 務vụ 了liễu 幻huyễn 妄vọng 。 而nhi 復phục 真chân 常thường )# 。

溫ôn 陵lăng 曰viết 。 明minh 暗ám 通thông 塞tắc 。 合hợp 非phi 合hợp 理lý 。 皆giai 所sở 謂vị 浮phù 塵trần 幻huyễn 相tương/tướng 。 和hòa 合hợp 妄vọng 起khởi 。 和hòa 合hợp 妄vọng 滅diệt 。 故cố 曰viết 當đương 處xứ 出xuất 生sanh 。 隨tùy 處xứ 滅diệt 盡tận 。 本bổn 無vô 有hữu 生sanh 。 亦diệc 無vô 和hòa 合hợp 。 則tắc 幻huyễn 妄vọng 稱xưng 相tướng 而nhi 已dĩ 。 幻huyễn 無vô 自tự 性tánh 。 依y 真chân 而nhi 立lập 。 如như 華hoa 起khởi 空không 。 全toàn 體thể 即tức 空không 。 如như 泡bào 生sanh 水thủy 。 全toàn 體thể 即tức 水thủy 。 故cố 曰viết 其kỳ 性tánh 真chân 為vi 。 妙diệu 覺giác 明minh 體thể 。 近cận 取thủ 諸chư 身thân 。 遠viễn 取thủ 諸chư 物vật 。 莫mạc 不bất 皆giai 然nhiên 。 故cố 曰viết 如như 是thị 乃nãi 至chí 等đẳng 也dã 。 如Như 來Lai 藏tạng 者giả 。 當đương 人nhân 法Pháp 身thân 妙diệu 性tánh 也dã 。 依y 果quả 而nhi 稱xưng 曰viết 如Như 來Lai 。 含hàm 攝nhiếp 眾chúng 德đức 曰viết 藏tạng 。 未vị 嘗thường 去khứ 來lai 曰viết 常thường 住trụ 。 暗ám 不bất 能năng 昏hôn 曰viết 妙diệu 明minh 。 不bất 隨tùy 生sanh 滅diệt 曰viết 不bất 動động 。 無vô 不bất 徧biến 足túc 曰viết 周chu 圓viên 。 妙diệu 萬vạn 物vật 而nhi 至chí 神thần 。 性tánh 一nhất 切thiết 而nhi 不bất 異dị 。 曰viết 妙diệu 真Chân 如Như 性tánh 。 能năng 見kiến 是thị 性tánh 。 則tắc 迷mê 悟ngộ 生sanh 死tử 。 了liễu 不bất 可khả 得đắc 。 盖# 由do 離ly 生sanh 滅diệt 斷đoạn 常thường 之chi 見kiến 。 而nhi 得đắc 圓viên 妙diệu 藏tạng 性tánh 之chi 體thể 也dã 。

(# 孤cô 山sơn 曰viết 。 五ngũ 陰ấm 等đẳng 諸chư 經kinh 皆giai 列liệt 三tam 科khoa 。 謂vị 陰ấm 處xứ 界giới 。 以dĩ 對đối 愚ngu 根căn 樂nhạo/nhạc/lạc 各các 有hữu 三tam 故cố 。 而nhi 今kim 有hữu 四tứ 。 更cánh 加gia 六lục 入nhập 。 只chỉ 是thị 破phá 十thập 二nhị 處xứ 中trung 內nội 六lục 是thị 耳nhĩ 。 隨tùy 〔# 机cơ 〕# 增tăng 減giảm 。 何hà 必tất 定định 三tam 。 此thử 並tịnh 色sắc 心tâm 開khai 合hợp 之chi 殊thù 。 廣quảng 上thượng 浮phù 塵trần 諸chư 幻huyễn 化hóa 相tướng 也dã )# 。

阿A 難Nan 云vân 何hà 五ngũ 陰ấm 。 本bổn 如Như 來Lai 藏tạng 。 妙diệu 真Chân 如Như 性tánh 。

(# 資tư 中trung 曰viết 。 色sắc 受thọ 想tưởng 行hành 識thức 。 五ngũ 者giả 成thành 體thể 。 蔭ấm 蔽tế 妙diệu 明minh 曰viết 五ngũ 陰ấm )# 。

長trường/trưởng 水thủy 曰viết 。 梵Phạn 語ngữ 塞tắc 徤# 陀đà 。 此thử 云vân 蘊uẩn 。 古cổ 翻phiên 為vi 陰ấm 。 蘊uẩn 謂vị 積tích 聚tụ 。 陰ấm 謂vị 盖# 覆phú 。 積tích 聚tụ 有hữu 為vi 。 盖# 覆phú 真chân 性tánh 。

阿A 難Nan 辟tịch 如như 有hữu 人nhân 以dĩ 清thanh 淨tịnh 目mục 。 (# 至chí )# 色sắc 陰ấm 當đương 知tri 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。

(# 溫ôn 陵lăng 曰viết 。 狂cuồng 華hoa 喻dụ 色sắc 陰ấm 。 狂cuồng 相tương/tướng 喻dụ 色sắc 境cảnh 。 皆giai 妄vọng 感cảm 也dã )# 。

(# 携huề 李# 曰viết 。 淨tịnh 目mục 晴tình 空không 。 喻dụ 淨tịnh 智trí 。 觀quán 妙diệu 性tánh 故cố 。 逈huýnh 無vô 所sở 有hữu 。 勞lao 目mục 華hoa 空không 。 喻dụ 妄vọng 因nhân 緣duyên 。 幻huyễn 色sắc 故cố 。 別biệt 見kiến 狂cuồng 相tương/tướng 。 此thử 色sắc 陰ấm 所sở 起khởi 也dã )# 。

孤cô 山sơn 曰viết 。 淨tịnh 目mục 況huống 本bổn 具cụ 真chân 智trí 。 睛tình 空không 況huống 本bổn 具cụ 真chân 理lý 。 惟duy □# 睛tình 虗hư 。 即tức 理lý 智trí 一nhất 如như 也dã 。 迥huýnh 無vô 所sở 有hữu 。 絕tuyệt 九cửu 界giới 妄vọng 色sắc 也dã 。 其kỳ 人nhân 喻dụ 眾chúng 生sanh 也dã 。 背bội 真chân 合hợp 妄vọng 。 故cố 曰viết 無vô 故cố 。 不bất 動động 目mục 睛tình 。 妄vọng 心tâm 取thủ 著trước 也dã 。 瞪trừng 以dĩ 發phát 勞lao 。 妄vọng 惑hoặc 潤nhuận 業nghiệp 也dã 。 於ư 妙diệu 性tánh 中trung 。 現hiện 九cửu 界giới 色sắc 。 故cố 曰viết 於ư 空không 見kiến 狂cuồng 華hoa 等đẳng 。

阿A 難Nan 是thị 諸chư 狂cuồng 華hoa 。 非phi 從tùng 空không 來lai 。 (# 至chí )# 云vân 何hà 晴tình 空không 。 號hiệu 清thanh 明minh 眼nhãn 。

(# 泐# 潭đàm 曰viết 。 若nhược 有hữu 出xuất 入nhập 下hạ 。 辨biện 狂cuồng 華hoa 不bất 因nhân 空không 生sanh 。 明minh 色sắc 除trừ 不bất 因nhân 境cảnh 有hữu 。 如như 若nhược 目mục 出xuất 者giả 下hạ 。 辨biện 狂cuồng 華hoa 不bất 因nhân 目mục 出xuất 。 明minh 色sắc 陰ấm 不bất 因nhân 根căn 生sanh 也dã )# 。

(# 孤cô 山sơn 曰viết 。 圓viên 覺giác 謂vị 非phi 惟duy 惑hoặc 此thử 虛hư 空không 實thật 性tánh 。 亦diệc 復phục 迷mê 彼bỉ 。 實thật 花hoa 生sanh 處xứ 是thị 矣hĩ )# 。

溫ôn 陵lăng 曰viết 。 若nhược 有hữu 出xuất 入nhập 。 則tắc 有hữu 實thật 體thể 。 故cố 非phi 虗hư 空không 。 非phi 空không 則tắc 實thật 。 故cố 如như 阿A 難Nan 體thể 。 更cánh 無vô 所sở 容dung 。 若nhược 華hoa 從tùng 目mục 出xuất 。 則tắc 得đắc 目mục 之chi 性tánh 。 故cố 應ưng 有hữu 見kiến 。 今kim 旋toàn 時thời 既ký 不bất 見kiến 眼nhãn 。 又hựu 不bất 翳ế 眼nhãn 。 非phi 目mục 出xuất 矣hĩ 。 又hựu 若nhược 華hoa 從tùng 目mục 出xuất 。 則tắc 華hoa 在tại 空không 時thời 。 目mục 應ưng 無vô 翳ế 。 云vân 何hà 見kiến 華hoa 。 目mục 尚thượng 有hữu 翳ế 。 必tất 見kiến 晴tình 空không 無vô 華hoa 。 方phương 號hiệu 清thanh 明minh 眼nhãn 邪tà 。

是thị 故cố 當đương 知tri 。 色sắc 陰ấm 虗hư 妄vọng 本bổn 非phi 因nhân 緣duyên 。 非phi 自tự 然nhiên 性tánh 。

(# 資tư 中trung 曰viết 。 若nhược 知tri 華hoa 相tương/tướng 即tức 空không 。 則tắc 顯hiển 色sắc 陰ấm 本bổn 如Như 來Lai 藏tạng )# 。

溫ôn 陵lăng 曰viết 。 既ký 了liễu 幻huyễn 華hoa 無vô 因nhân 。 當đương 知tri 色sắc 陰ấm 虗hư 妄vọng 。 本bổn 非phi 因nhân 緣duyên 自tự 然nhiên 。 即tức 如Như 來Lai 藏tạng 。 妙diệu 真Chân 如Như 性tánh 。 餘dư 四tứ 例lệ 此thử 。

阿A 難Nan 辟tịch 如như 瀑bộc 流lưu 波ba 浪lãng 相tương 續tục 。 (# 至chí )# 行hành 陰ấm 當đương 知tri 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。

(# 携huề 李# 曰viết 。 行hành 〔# 固cố 〕# 藏tạng 生sanh 。 從tùng 妙diệu 湛trạm 流lưu 出xuất 。 而nhi 明minh 暗ám 色sắc 空không 。 皆giai 入nhập 識thức 真chân 體thể 。 故cố 以dĩ 流lưu 水thủy 為ví 喻dụ )# 。

溫ôn 陵lăng 曰viết 。 妙diệu 湛trạm 妄vọng 動động 。 隨tùy 境cảnh 轉chuyển 徙tỉ 。 念niệm 念niệm 遷thiên 謝tạ 。 新tân 新tân 不bất 停đình 。 故cố 名danh 行hành 陰ấm 。 而nhi 辟tịch 。 瀑bộc 流lưu 也dã 。 以dĩ 念niệm 念niệm 生sanh 滅diệt 。 後hậu 不bất 至chí 前tiền 。 故cố 曰viết 不bất 相tương 踰du 越việt 。

阿A 難Nan 如như 是thị 流lưu 性tánh 。 不bất 因nhân 空không 生sanh 。 (# 至chí )# 本bổn 非phi 因nhân 緣duyên 。 非phi 自tự 然nhiên 性tánh 。

(# 資tư 中trung 曰viết 。 若nhược 因nhân 水thủy 有hữu 下hạ 。 開khai 若nhược 因nhân 其kỳ 水thủy 。 別biệt 有hữu 流lưu 性tánh 。 因nhân 果quả 性tánh 別biệt 。 則tắc 瀑bộc 流lưu 性tánh 。 不bất [序-予+立]# 是thị 水thủy 。 能năng 有hữu 是thị 水thủy 。 所sở 有hữu 是thị 流lưu 。 一nhất 相tương/tướng 若nhược 殊thù 。 俱câu [序-予+立]# 現hiện 在tại )# 。

溫ôn 陵lăng 曰viết 。 牒điệp 釋thích 流lưu 性tánh 。 不bất 因nhân 空không 水thủy 非phi 即tức 非phi 離ly 。 以dĩ 明minh 行hành 陰ấm 無vô 實thật 體thể 也dã 。 有hữu 所sở 有hữu 相tướng 。 謂vị 流lưu 應ưng 離ly 水thủy 。 別biệt 有hữu 體thể 相tướng 也dã 。 空không 非phi 有hữu 外ngoại 。 水thủy 流lưu 其kỳ 間gian 。 水thủy 外ngoại 無vô 流lưu 。 流lưu 終chung 依y 水thủy 。 則tắc 非phi 離ly 空không 水thủy 矣hĩ 。

阿A 難Nan 辟tịch 如như 有hữu 人nhân 取thủ 頻tần 伽già 瓶bình 。 (# 至chí )# 識thức 陰ấm 當đương 知tri 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。

(# 携huề 李# 曰viết 。 頻tần 伽già 好hảo/hiếu 色sắc 鳥điểu 也dã 。 瓶bình 形hình 象tượng 之chi )# 。

(# 孤cô 山sơn 曰viết 。 瓶bình 喻dụ 妄vọng 業nghiệp 。 空không 喻dụ 妄vọng 識thức 。 業nghiệp 牽khiên 識thức 走tẩu 如như 瓶bình 擎kình 空không 行hành 。 捨xả 身thân 受thọ 身thân 。 喻dụ 以dĩ 遠viễn 行hành 。 現hiện 陰ấm 如như 此thử 國quốc 。 中trung 陰ấm 生sanh 陰ấm 。 悉tất 如như 他tha 國quốc )# 。

泐# 潭đàm 曰viết 。 缾bình 作tác 頻tần 伽già 鳥điểu 形hình 。 有hữu 形hình 無vô 實thật 。 譬thí 眾chúng 生sanh 妄vọng 身thân 也dã 。 滿mãn 中trung 之chi 空không 。 譬thí 識thức 陰ấm 也dã 。 性tánh 空không 真chân 覺giác 。 周chu 徧biến 法Pháp 界Giới 。 一nhất 迷mê 為vi 識thức 。 故cố 局cục 在tại 妄vọng 身thân 之chi 內nội 。 如như 瓶bình 中trung 之chi 空không 耳nhĩ 。 內nội 外ngoại 一nhất 空không 。 喻dụ 性tánh 識thức 一nhất 體thể 。 塞tắc 其kỳ 兩lưỡng 孔khổng 。 喻dụ 妄vọng 分phần/phân 同đồng 異dị 也dã 。 空không 無vô 往vãng 來lai 。 不bất 可khả 擎kình 餉hướng 。 以dĩ 隨tùy 頻tần 伽già 瓶bình 故cố 。 妄vọng 有hữu 千thiên 里lý 之chi 行hành 。 他tha 國quốc 之chi 餉hướng 。 喻dụ 性tánh 無vô 生sanh 滅diệt 無vô 捨xả 受thọ 。 以dĩ 依y 幻huyễn 妄vọng 身thân 故cố 。 逃đào 形hình 於ư 此thử 。 託thác 生sanh 於ư 彼bỉ 。 此thử 迷mê 性tánh 成thành 識thức 妄vọng 隨tùy 流lưu 轉chuyển 之chi 狀trạng 也dã 。

阿A 難Nan 如như 是thị 虗hư 空không 非phi 彼bỉ 方phương 來lai 。 (# 至chí )# 本bổn 非phi 因nhân 緣duyên 。 非phi 自tự 然nhiên 性tánh 。

(# 資tư 中trung 曰viết 。 此thử 明minh 性tánh 無vô 往vãng 來lai 無vô 出xuất 入nhập 也dã 。 計kế 有hữu 出xuất 入nhập 。 皆giai 為vi 虛hư 妄vọng 。 生sanh 滅diệt 去khứ 來lai 。 為vi 如Như 來Lai 藏tạng 。 此thử 楞lăng 伽già 以dĩ 藏tạng 識thức 。 為vi 如Như 來Lai 藏tạng 也dã )# 。

孤cô 山sơn 曰viết 。 虗hư 空không 非phi 從tùng 彼bỉ 方phương 。 來lai 入nhập 此thử 方phương 。 若nhược 瓶bình 盛thịnh 空không 。 從tùng 彼bỉ 入nhập 此thử 。 何hà 故cố 彼bỉ 方phương 不bất 見kiến 空không 少thiểu 。 此thử 方phương 不bất 見kiến 空không 出xuất 。 身thân 心tâm 萬vạn 法pháp 。 即tức 如Như 來Lai 藏tạng 。 妙diệu 真Chân 如Như 性tánh 。 道đạo 嫌hiềm 揀giản 擇trạch 。 理lý 忘vong 情tình 謂vị 。 凡phàm 有hữu 言ngôn 說thuyết 。 皆giai 為vi 戲hí 論luận 。 擬nghĩ 心tâm 動động 念niệm 。 盡tận 涉thiệp 迷mê 倒đảo 。 大đại 覺giác 將tương 與dữ 覺giác 之chi 。 故cố 此thử 卷quyển 之chi 初sơ 。 權quyền 且thả 明minh 正chánh 。 倒đảo 辨biện 緣duyên 影ảnh 。 擇trạch 見kiến 精tinh 一nhất 。 就tựu 其kỳ 迷mê 倒đảo 情tình 計kế 為vi 之chi 。 拂phất 心tâm 眼nhãn 之chi 塵trần 翳ế 。 洗tẩy 肺phế 腸tràng 之chi 垢cấu 濁trược 。 使sử 心tâm 境cảnh 洒sái 落lạc 。 真chân 妄vọng 兩lưỡng 忘vong 。 然nhiên 後hậu 融dung 會hội 。 入nhập 如Như 來Lai 藏tạng 。 遂toại 知tri 根căn 塵trần 處xứ 界giới 法pháp 法pháp 無vô 非phi 。 妙diệu 真Chân 如Như 性tánh 。 此thử 第đệ 二nhị 及cập 第đệ 三tam 卷quyển 大đại 旨chỉ 也dã 。

大đại 佛Phật 頂đảnh 如Như 來Lai 密mật 因nhân 修tu 證chứng 了liễu 義nghĩa 諸chư 菩Bồ 薩Tát 萬vạn 行hạnh 。 首Thủ 楞Lăng 嚴Nghiêm 經Kinh 。 第đệ 三tam 。

復phục 次thứ 阿A 難Nan 。 云vân 何hà 六lục 入nhập 。 (# 至chí )# 同đồng 是thị 菩Bồ 提Đề 。 瞪trừng 發phát 勞lao 相tướng 。

(# 資tư 中trung 曰viết 。 六lục 根căn 吸hấp 塵trần 曰viết 入nhập )# 。

(# 問vấn 。 何hà 不bất 直trực 就tựu 根căn 塵trần 推thôi 破phá 見kiến 性tánh 。 而nhi 須tu 指chỉ 前tiền 勞lao 目mục 之chi 事sự 乎hồ 。 携huề 李# 答đáp 。 夫phu 根căn 塵trần 徧biến 。 迷mê 悟ngộ 。 必tất 從tùng 要yếu 故cố 。 指chỉ 凡phàm 夫phu 易dị 解giải 之chi 妄vọng 事sự 。 用dụng 開khai 阿A 難Nan 未vị 了liễu 之chi 執chấp 情tình 。 向hướng 下hạ 塞tắc 耳nhĩ 聞văn 聲thanh 。 畜súc 鼻tị 覺giác 觸xúc 例lệ 亦diệc 如như 是thị )# 。

吳ngô 興hưng 曰viết 。 前tiền 色sắc 陰ấm 中trung 。 辟tịch 如như 目mục 睛tình 。 瞪trừng 以dĩ 登đăng 勞lao 。 則tắc 于vu 虗hư 空không 別biệt 見kiến 狂cuồng 花hoa 等đẳng 相tương/tướng 。 蓋cái 以dĩ 目mục 喻dụ 真chân 。 以dĩ 勞lao 喻dụ 妄vọng 。 以dĩ 華hoa 喻dụ 色sắc 。 今kim 指chỉ 前tiền 喻dụ 。 故cố 云vân 即tức 彼bỉ 目mục 睛tình 等đẳng 。 兼kiêm 目mục 與dữ 勞lao 下hạ 。 斯tư 取thủ 前tiền 文văn 能năng 喻dụ 之chi 根căn 。 便tiện 為vi 此thử 中trung 所sở 喻dụ 之chi 法pháp 。 以dĩ 彼bỉ 勞lao 目mục 。 正chánh 是thị 眼nhãn 入nhập 虗hư 妄vọng 之chi 相tướng 故cố 。 當đương 知tri 眼nhãn 入nhập 乃nãi 至chí 意ý 入nhập 。 皆giai 如như 空không 華hoa 。 故cố 六lục 入nhập 文văn 。 並tịnh 云vân 同đồng 是thị 菩Bồ 薩Tát 。 瞪trừng 發phát 勞lao 相tướng 。

因nhân 于vu 明minh 暗ám 二nhị 種chủng 妄vọng 塵trần 。 (# 至chí )# 本bổn 非phi 因nhân 緣duyên 。 非phi 自tự 然nhiên 性tánh 。

(# 補bổ 註chú 曰viết 。 按án 環hoàn 師sư 科khoa 經kinh 。 此thử 有hữu 三tam 科khoa 。 即tức 彼bỉ 目mục 睛tình 下hạ 。 依y 真chân 起khởi 妄vọng 。 因nhân 于vu 明minh 暗ám 下hạ 。 辨biện 妄vọng 無vô 實thật 。 是thị 故cố 當đương 知tri 下hạ 。 了liễu 妄vọng 即tức 真chân 。 盖# 謂vị 妄vọng 無vô 自tự 性tánh 。 全toàn 體thể 即tức 真chân 也dã 。 餘dư 五ngũ 例lệ 此thử )# 。

溫ôn 陵lăng 曰viết 。 因nhân 塵trần 發phát 見kiến 。 因nhân 根căn 吸hấp 塵trần 。 故cố 名danh 眼nhãn 入nhập 。 然nhiên 離ly 塵trần 無vô 體thể 。 足túc 知tri 虗hư 妄vọng 。 乃nãi 至chí 云vân 非phi 明minh 暗ám 來lai 。 非phi 根căn 出xuất 等đẳng 。 既ký 無vô 所sở 從tùng 。 則tắc 非phi 因nhân 緣duyên 自tự 然nhiên 。 本bổn 如Như 來Lai 藏tạng 。 妙diệu 真Chân 如Như 性tánh 矣hĩ 。

阿A 難Nan 辟tịch 。 如như 有hữu 人nhân 以dĩ 兩lưỡng 手thủ 指chỉ 。 (# 至chí )# 同đồng 是thị 菩Bồ 薩Tát 。 瞪trừng 發phát 勞lao 相tướng 。

(# 吳ngô 興hưng 曰viết 。 辟tịch 如như 者giả 。 此thử 以dĩ 假giả 設thiết 其kỳ 事sự 。 曉hiểu 訓huấn 令linh 悟ngộ 。 故cố 云vân 辟tịch 如như 。 非phi 取thủ 比tỉ 况# 之chi 義nghĩa 也dã 。 下hạ 文văn 亦diệc 爾nhĩ )# 。

溫ôn 陵lăng 曰viết 。 指chỉ 本bổn 無vô 聲thanh 。 耳nhĩ 本bổn 無vô 聞văn 。 妄vọng 相tương/tướng 感cảm 觸xúc 。 故cố 頭đầu 中trung 作tác 聲thanh 。 耳nhĩ 入nhập 之chi 妄vọng 。 皆giai 如như 是thị 也dã 。 必tất 依y 指chỉ 喻dụ 者giả 。 明minh 凡phàm 聲thanh 本bổn 無vô 。 由do 妄vọng 感cảm 觸xúc 。 非phi 感cảm 非phi 觸xúc 。 彼bỉ 此thử 寂tịch 然nhiên 。 則tắc 如Như 來Lai 藏tạng 本bổn 然nhiên 真chân 妙diệu 矣hĩ 。 耳nhĩ 勞lao 因nhân 塞tắc 。 乃nãi 至chí 意ý 勞lao 因nhân 習tập 。 妄vọng 同đồng 眼nhãn 勞lao 。 故cố 例lệ 稱xưng 瞪trừng 發phát 。

因nhân 于vu 動động 靜tĩnh 二nhị 種chủng 妄vọng 塵trần 。 (# 至chí )# 本bổn 非phi 因nhân 緣duyên 。 非phi 自tự 然nhiên 性tánh 。

(# 真chân 際tế 曰viết 。 色sắc 受thọ 想tưởng 行hành 識thức 。 眼nhãn 耳nhĩ 鼻tị 身thân 心tâm 。 及cập 地địa 水thủy 火hỏa 風phong 空không 。 皆giai 無vô 所sở 從tùng 來lai 。 無vô 所sở 至chí 去khứ 。 緣duyên 合hợp 則tắc 有hữu 。 緣duyên 離ly 則tắc 滅diệt 。 如như 幻huyễn 如như 化hóa 。 故cố 云vân 當đương 處xứ 發phát 生sanh 。 隨tùy 處xứ 滅diệt 盡tận 。 此thử 也dã )# 。

(# 泐# 潭đàm 曰viết 。 有hữu 聞văn 成thành 性tánh 。 謂vị 有hữu 所sở 聞văn 。 則tắc 成thành 有hữu 性tánh )# 。

孤cô 山sơn 曰viết 。 耳nhĩ 因nhân 動động 靜tĩnh 發phát 聞văn 。 猶do 目mục 因nhân 明minh 暗ám 發phát 見kiến 也dã 。 諸chư 經kinh 所sở 說thuyết 。 對đối 聲thanh 有hữu 聞văn 。 緣duyên 明minh 有hữu 見kiến 。 今kim 文văn 了liễu 義nghĩa 。 靜tĩnh 亦diệc 名danh 聞văn 。 暗ám 亦diệc 名danh 見kiến 。 鼻tị 聞văn 通thông 塞tắc 。 意ý 知tri 生sanh 滅diệt 。 例lệ 亦diệc 如như 是thị 。

阿A 難Nan 辟tịch 如như 有hữu 人nhân 急cấp 畜súc 其kỳ 鼻tị 。 (# 至chí )# 同đồng 是thị 菩Bồ 提Đề 。 瞪trừng 發phát 勞lao 相tướng 。

(# 溫ôn 陵lăng 曰viết 。 畜súc 縮súc 氣khí 也dã 。 冷lãnh 因nhân 畜súc 有hữu 。 不bất 畜súc 本bổn 無vô 。 鼻tị 入nhập 之chi 妄vọng 。 皆giai 如như 是thị 也dã )# 。

(# 吳ngô 興hưng 曰viết 。 机cơ 者giả 弩nỗ 牙nha 也dã 。 根căn 有hữu 發phát 聞văn 之chi 義nghĩa 。 故cố 取thủ 譬thí 之chi )# 。

因nhân 于vu 通thông 塞tắc 二nhị 種chủng 妄vọng 塵trần 。 (# 至chí )# 本bổn 非phi 因nhân 緣duyên 。 非phi 自tự 然nhiên 性tánh 。

溫ôn 陵lăng 曰viết 。 鼻tị 聞văn 通thông 塞tắc 。 亦diệc 猶do 耳nhĩ 聞văn 動động 靜tĩnh 。 而nhi 知tri 覺giác 以dĩ 塵trần 為vi 相tương/tướng 。 故cố 離ly 彼bỉ 無vô 有hữu 。 則tắc 非phi 惟duy 緣duyên 彼bỉ 而nhi 生sanh 。 而nhi 亦diệc 即tức 彼bỉ 為vi 體thể 。 故cố 知tri 明minh 暗ám 動động 靜tĩnh 。 乃nãi 至chí 離ly 合hợp 生sanh 滅diệt 之chi 塵trần 。 與dữ 今kim 見kiến 聞văn 覺giác 之chi 性tánh 。 混hỗn 而nhi 為vi 一nhất 。 本bổn 如Như 來Lai 藏tạng 。 中trung 妙diệu 真Chân 如Như 性tánh 矣hĩ 。

阿A 難Nan 譬thí 如như 有hữu 人nhân 。 以dĩ 舌thiệt 舐thỉ 吻vẫn 。 (# 至chí )# 本bổn 非phi 因nhân 緣duyên 。 非phi 自tự 然nhiên 性tánh 。

(# 資tư 中trung 曰viết 。 吻vẫn 非phi 舌thiệt 甜điềm 。 因nhân 勞lao 妄vọng 有hữu 。 故cố 不bất 動động 之chi 時thời 。 淡đạm 性tánh 常thường 在tại 。 舌thiệt 入nhập 之chi 妄vọng 。 皆giai 如như 是thị 也dã )# 。

溫ôn 陵lăng 曰viết 。 口khẩu 之chi 以dĩ 味vị 性tánh 也dã 。 以dĩ 舌thiệt 取thủ 味vị 曰viết 舐thỉ 。 熟thục 蚳# 令linh 勞lao 甚thậm 言ngôn 取thủ 著trước 之chi 狀trạng 。

阿A 難Nan 辟tịch 如như 有hữu 人nhân 以dĩ 一nhất 冷lãnh 手thủ 。 (# 至chí )# 本bổn 非phi 因nhân 緣duyên 。 非phi 自tự 然nhiên 性tánh 。

(# 資tư 中trung 曰viết 。 身thân 入nhập 之chi 覺giác 。 由do 觸xúc 所sở 顯hiển 。 盖# 以dĩ 離ly 觸xúc 之chi 時thời 。 覺giác 知tri 此thử 身thân 無vô 合hợp 之chi 覺giác 。 是thị 以dĩ 合hợp 覺giác 。 顯hiển 於ư 離ly 知tri 也dã )# 。

溫ôn 陵lăng 曰viết 。 身thân 入nhập 生sanh 觸xúc 。 然nhiên 觸xúc 無vô 自tự 性tánh 。 猶do 如như 二nhị 手thủ 冷lãnh 熱nhiệt 相tương 涉thiệp 。 兩lưỡng 無vô 定định 勢thế 。 足túc 知tri 其kỳ 妄vọng 也dã 。 手thủ 不bất 自tự 觸xúc 。 因nhân 合hợp 覺giác 觸xúc 。 故cố 曰viết 合hợp 覺giác 之chi 觸xúc 。 合hợp 不bất 自tự 合hợp 。 因nhân 離ly 知tri 合hợp 。 故cố 曰viết 顯hiển 於ư 離ly 知tri 。 涉thiệp 勢thế 若nhược 成thành 等đẳng 者giả 。 謂vị 以dĩ 熱nhiệt 涉thiệp 冷lãnh 。 使sử 冷lãnh 成thành 熱nhiệt 。 亦diệc 則tắc 勞lao 觸xúc 而nhi 已dĩ 。

阿A 難Nan 辟tịch 如như 有hữu 人nhân 勞lao 啳# 則tắc 眠miên (# 至chí )# 同đồng 是thị 菩Bồ 提Đề 。 瞪trừng 發phát 勞lao 相tướng 。

(# 資tư 中trung 曰viết 。 意ý 入nhập 主chủ 於ư 憶ức 知tri 。 憶ức 知tri 生sanh 於ư 寤ngụ 寐mị 。 故cố 托thác 睡thụy 寤ngụ 以dĩ 明minh 也dã )# 。

(# 補bổ 註chú 曰viết 。 意ý 以dĩ 生sanh 滅diệt 為vi 性tánh 。 而nhi 其kỳ 體thể 不bất 出xuất 憶ức 忘vong 眠miên 寤ngụ 之chi 境cảnh 。 由do 四tứ 相tương/tướng 妄vọng 遷thiên 。 名danh 曰viết 顛Điên 倒Đảo )# 。

吳ngô 興hưng 曰viết 。 寤ngụ 則tắc 覧# 塵trần 斯tư 憶ức 。 睡thụy 則tắc 失thất 憶ức 為vi 忘vong 。 又hựu 睡thụy 中trung 有hữu 夢mộng 。 寤ngụ 中trung 有hữu 忘vong 。 皆giai 是thị 覧# 塵trần 失thất 憶ức 之chi 相tướng 。 憶ức 之chi 則tắc 生sanh 。 忘vong 之chi 則tắc 滅diệt 。 故cố 下hạ 文văn 云vân 。 因nhân 于vu 生sanh 滅diệt 二nhị 種chủng 妄vọng 塵trần 也dã 。 以dĩ 妄vọng 對đối 真chân 。 即tức 是thị 顛điên 倒đảo 。 此thử 二nhị 妄vọng 塵trần 復phục 為vi 。 生sanh 住trụ 異dị 滅diệt 。 四tứ 種chủng 細tế 相tương/tướng 。 吸hấp 習tập 此thử 相tương/tướng 。 中trung 歸quy 意ý 根căn 。 四tứ 相tương/tướng 剎sát 那na 。 前tiền 後hậu 不bất 雜tạp 。 故cố 曰viết 不bất 相tương 踰du 越việt 。

因nhân 于vu 生sanh 滅diệt 二nhị 種chủng 妄vọng 塵trần 。 (# 至chí )# 生sanh 滅diệt 二nhị 塵trần 。 畢tất 竟cánh 無vô 體thể 。

(# 溫ôn 陵lăng 曰viết 。 意ý 生sanh 覺giác 知tri 。 而nhi 根căn 潛tiềm 身thân 中trung 。 故cố 云vân 集tập 知tri 居cư 中trung 。 意ý 著trước 法pháp 塵trần 。 而nhi 想tưởng 像tượng 內nội 發phát 。 故cố 云vân 吸hấp 撮toát 內nội 塵trần )# 。

(# 泐# 潭đàm 曰viết 。 眼nhãn 等đẳng 五ngũ 根căn 。 但đãn 緣duyên 現hiện 境cảnh 。 惟duy 意ý 知tri 根căn 能năng 緣duyên 過quá 去khứ 。 乃nãi 是thị 流lưu 入nhập 五ngũ 根căn 不bất 及cập 之chi 地địa 雖tuy 通thông 兩lưỡng 釋thích 。 孤cô 山sơn 義nghĩa 為vi 正chánh 錄lục 之chi )# 。

孤cô 山sơn 曰viết 。 前tiền 舉cử 四tứ 相tương/tướng 。 此thử 惟duy 二nhị 者giả 。 以dĩ 生sanh 攝nhiếp 住trụ 。 以dĩ 滅diệt 收thu 異dị 。 而nhi 且thả 以dĩ 憶ức 者giả 為vi 生sanh 。 忘vong 者giả 為vi 滅diệt 。 內nội 塵trần 法pháp 塵trần 也dã 。 見kiến 聞văn 逆nghịch 流lưu 者giả 。 以dĩ 憶ức 故cố 則tắc 能năng 逆nghịch 緣duyên 。 落lạc 謝tạ 五ngũ 塵trần 。 即tức 覧# 塵trần 斯tư 憶ức 也dã 。 流lưu 不bất 及cập 地địa 者giả 。 以dĩ 忘vong 故cố 則tắc 成thành 緣duyên 。 於ư 思tư 不bất 及cập 處xứ 。 即tức 失thất 憶ức 為vi 忘vong 也dã 。

如như 是thị 阿A 難Nan 。 當đương 知tri 如như 是thị 。 (# 至chí )# 本bổn 非phi 因nhân 緣duyên 。 非phi 自tự 然nhiên 性tánh 。

(# 補bổ 註chú 曰viết 。 將tương 何hà 為vi 寐mị 。 令linh 誰thùy 受thọ 滅diệt 。 為vi 受thọ 二nhị 字tự 。 當đương 作tác 知tri 字tự 。 寤ngụ 寐mị 當đương 互hỗ 破phá 。 但đãn 文văn 略lược 耳nhĩ )# 。

(# 長trường/trưởng 水thủy 曰viết 。 覺giác 知tri 之chi 性tánh 。 離ly 斯tư 二nhị 者giả 。 故cố 知tri 空không 華hoa )# 。

資tư 中trung 曰viết 。 列liệt 子tử 云vân 。 其kỳ 寤ngụ 也dã 形hình 開khai 。 其kỳ 寐mị 也dã 形hình 交giao 。 交giao 即tức 合hợp 也dã 。 寤ngụ 寐mị 二nhị 相tướng 。 自tự 是thị 形hình 之chi 開khai 合hợp 。 汝nhữ 覺giác 知tri 性tánh 。 則tắc 無vô 別biệt 體thể 。 故cố 云vân 同đồng 於ư 空không 華hoa 。

復phục 次thứ 阿A 難Nan 。 云vân 何hà 十thập 二nhị 處xứ 。 本bổn 如Như 來Lai 藏tạng 。 妙diệu 真Chân 如Như 性tánh 。

(# 興hưng 福phước 曰viết 。 六lục 根căn 六lục 塵trần 名danh 十thập 二nhị 處xứ 。 處xử 為vi 生sanh 門môn 。 心tâm 心tâm 所sở 法pháp 。 於ư 中trung 生sanh 長trưởng 。 故cố 名danh 為vi 處xứ )# 。

孤cô 山sơn 曰viết 。 前tiền 六lục 入nhập 破phá 六lục 根căn 。 雖tuy 以dĩ 塵trần 對đối 辨biện 。 而nhi 正chánh 意ý 在tại 根căn 。 今kim 十thập 二nhị 處xứ 。 雖tuy 根căn 塵trần 互hỗ 破phá 。 正chánh 破phá 在tại 塵trần 。 後hậu 十thập 八bát 界giới 。 雖tuy 根căn 境cảnh 識thức 三tam 相tương 對đối 推thôi 破phá 。 而nhi 正chánh 意ý 惟duy 在tại 六lục 識thức 也dã 。

阿A 難Nan 汝nhữ 且thả 觀quán 此thử 。 祇Kỳ 陀Đà 樹Thụ 林Lâm 。 (# 至chí )# 本bổn 非phi 因nhân 緣duyên 。 非phi 自tự 然nhiên 性tánh 。

(# 泐# 潭đàm 曰viết 。 樹thụ 林lâm 泉tuyền 池trì 色sắc 也dã 。 能năng 觀quán 此thử 者giả 眼nhãn 也dã )# 。

(# 吳ngô 興hưng 曰viết 。 初sơ 五ngũ 陰ấm 中trung 。 以dĩ 喻dụ 比tỉ 法pháp 。 用dụng 破phá 執chấp 情tình 。 次thứ 六lục 入nhập 中trung 。 指chỉ 假giả 設thiết 事sự 。 顯hiển 其kỳ 妄vọng 相tương/tướng 。 今kim 十thập 二nhị 處xứ 乃nãi 至chí 七thất 大đại 。 即tức 於ư 現hiện 前tiền 見kiến 聞văn 之chi 境cảnh 。 及cập 近cận 所sở 目mục 擊kích 者giả 。 示thị 其kỳ 藏tạng 性tánh 。 是thị 則tắc 經kinh 文văn 從tùng 疎sơ 泊bạc 親thân 。 去khứ 假giả 就tựu 實thật 。 善thiện 巧xảo 開khai 發phát 之chi 意ý 。 了liễu 然nhiên 可khả 別biệt 矣hĩ )# 。

溫ôn 陵lăng 曰viết 。 眼nhãn 能năng 生sanh 色sắc 。 則tắc 眼nhãn 為vi 色sắc 性tánh 。 然nhiên 見kiến 空không 之chi 時thời 。 既ký 無vô 色sắc 相tướng 。 則tắc 色sắc 性tánh 應ưng 銷tiêu 。 眼nhãn 中trung 之chi 色sắc 性tánh 既ký 銷tiêu 。 則tắc 顯hiển 發phát 一nhất 切thiết 都đô 無vô 色sắc 相tướng 矣hĩ 。 且thả 色sắc 空không 二nhị 法pháp 對đối 待đãi 而nhi 顯hiển 。 色sắc 相tướng 既ký 無vô 。 何hà 以dĩ 顯hiển 空không 。 故cố 曰viết 誰thùy 明minh 空không 質chất 。 然nhiên 則tắc 計kế 眼nhãn 生sanh 色sắc 處xứ 者giả 妄vọng 也dã 。 空không 亦diệc 如như 是thị 者giả 。 因nhân 色sắc 例lệ 空không 。 亦diệc 無vô 定định 處xứ 也dã 。 若nhược 復phục 色sắc 塵trần 下hạ 。 謂vị 色sắc 能năng 生sanh 見kiến 。 則tắc 觀quán 空không 之chi 時thời 。 見kiến 無vô 所sở 生sanh 。 故cố 曰viết 銷tiêu 亡vong 。 亡vong 即tức 無vô 見kiến 。 誰thùy 明minh 空không 色sắc 。 然nhiên 則tắc 計kế 色sắc 生sanh 眼nhãn 處xứ 者giả 妄vọng 也dã 。

(# 長trường/trưởng 水thủy 曰viết 。 此thử 明minh 眼nhãn 色sắc 二nhị 處xứ 。 俱câu 無vô 生sanh 也dã )# 。

阿A 難Nan 汝nhữ 更cánh 聽thính 此thử 。 祇Kỳ 陀Đà 園Viên 中trung 。 (# 至chí )# 本bổn 非phi 因nhân 緣duyên 。 非phi 自tự 然nhiên 性tánh 。

(# 孤cô 山sơn 曰viết 。 若nhược 無vô 來lai 徃# 下hạ 。 謂vị 聲thanh 不bất 來lai 耳nhĩ 。 耳nhĩ 不bất 徃# 聲thanh 。 聞văn 義nghĩa 不bất 立lập 。 此thử 見kiến 耳nhĩ 與dữ 聲thanh 。 二nhị 處xứ 無vô 生sanh 也dã )# 。

溫ôn 陵lăng 曰viết 。 如như 我ngã 入nhập 城thành 。 祇kỳ 林lâm 無vô 我ngã 。 喻dụ 聲thanh 來lai 耳nhĩ 邊biên 。 則tắc 餘dư 處xứ 無vô 聲thanh 。 然nhiên 千thiên 眾chúng 皆giai 聞văn 。 則tắc 聲thanh 處xứ 無vô 實thật 矣hĩ 。 若nhược 復phục 汝nhữ 耳nhĩ 下hạ 。 謂vị 如như 我ngã 歸quy 林lâm 。 城thành 中trung 無vô 我ngã 。 喻dụ 耳nhĩ 往vãng 聲thanh 處xứ 。 則tắc 餘dư 處xứ 無vô 耳nhĩ 。 然nhiên 異dị 音âm 皆giai 聞văn 。 則tắc 耳nhĩ 處xứ 無vô 實thật 矣hĩ 。

阿A 難Nan 汝nhữ 又hựu 齅khứu 此thử 。 爐lô 中trung 栴chiên 檀đàn (# 至chí )# 本bổn 非phi 因nhân 緣duyên 。 非phi 自tự 然nhiên 性tánh 。

(# 携huề 李# 曰viết 。 此thử 中trung 義nghĩa 理lý 稍sảo 難nạn/nan 成thành 立lập 。 且thả 鼻tị 舌thiệt 身thân 三tam 者giả 。 是thị 合hợp 中trung 知tri 也dã 。 設thiết 四tứ 十thập 里lý 內nội 聞văn 香hương 。 亦diệc 是thị 香hương 有hữu 殊thù 勝thắng 之chi 力lực 。 其kỳ 氣khí 遠viễn 騰đằng 。 彼bỉ 合hợp 知tri 處xứ 。 久cửu 久cửu 方phương 聞văn )# 。

(# 長trường/trưởng 水thủy 曰viết 。 此thử 見kiến 鼻tị 與dữ 香hương 一nhất 處xứ 無vô 生sanh 也dã )# 。

(# 溫ôn 陵lăng 曰viết 。 鼻tị 根căn 聞văn 香hương 。 由do 境cảnh 有hữu 勝thắng 劣liệt 故cố 。 聞văn 有hữu 遠viễn 近cận 。 法pháp 華hoa 經kinh 所sở 謂vị 。 此thử 香hương 六lục 銖thù 價giá 值trị 。 娑Sa 婆Bà 世Thế 界Giới 者giả 。 非phi 以dĩ 勝thắng 乎hồ )# 。

溫ôn 陵lăng 曰viết 。 華hoa 嚴nghiêm 經kinh 有hữu 云vân 。 牛ngưu 頭đầu 栴chiên 檀đàn 香hương 。 從tùng 離ly 垢cấu 出xuất 。 若nhược 以dĩ 塗đồ 身thân 。 火hỏa 不bất 能năng 燒thiêu 。

佛Phật 言ngôn 。

鼻tị 非phi 栴chiên 檀đàn 。 非phi 鼻tị 生sanh 也dã 。 藉tạ 爇nhiệt 而nhi 有hữu 。 非phi 空không 生sanh 也dã 。 香hương 質chất 木mộc 也dã 。 烟yên 非phi 木mộc 也dã 。 離ly 木mộc 離ly 煙yên 。 又hựu 遠viễn 四tứ 十thập 里lý 聞văn 香hương 。 豈khởi 木mộc 生sanh 哉tai 。 既ký 非phi 鼻tị 非phi 空không 非phi 木mộc 。 則tắc 無vô 實thật 處xứ 矣hĩ 。

阿A 難Nan 汝nhữ 常thường 二nhị 時thời 。 眾chúng 中trung 持trì 鉢bát (# 至chí )# 本bổn 非phi 因nhân 緣duyên 。 非phi 自tự 然nhiên 性tánh 。

(# 長trường/trưởng 水thủy 曰viết 。 此thử 言ngôn 苦khổ 與dữ 味vị 二nhị 處xứ 無vô 生sanh 也dã )# 。

(# 資tư 中trung 曰viết 。 虗hư 空không 無vô 味vị 。 不bất 可khả 辨biện 明minh 。 故cố 托thác 鹹hàm 以dĩ 辨biện )# 。

溫ôn 陵lăng 曰viết 。 生sanh 於ư 汝nhữ 舌thiệt 下hạ 。 謂vị 舌thiệt 無vô 定định 味vị 。 又hựu 非phi 多đa 體thể 。 則tắc 味vị 不bất 生sanh 於ư 舌thiệt 矣hĩ 。 石thạch 蜜mật 沙sa 糖đường 也dã 。 堅kiên 如như 沙sa 石thạch 。 若nhược 生sanh 於ư 食thực 下hạ 。 謂vị 食thực 不bất 自tự 知tri 。 因nhân 舌thiệt 知tri 味vị 。 縱túng/tung 食thực 能năng 知tri 。 則tắc 知tri 不bất 在tại 汝nhữ 。 便tiện 同đồng 他tha 食thực 。 汝nhữ 無vô 所sở 預dự 。 何hà 名danh 知tri 味vị 。 理lý 既ký 不bất 然nhiên 。 則tắc 味vị 不bất 生sanh 於ư 食thực 矣hĩ 。 若nhược 生sanh 於ư 空không 下hạ 。 謂vị 虗hư 空không 無vô 味vị 。 則tắc 味vị 不bất 生sanh 於ư 空không 矣hĩ 。

阿A 難Nan 汝nhữ 常thường 晨thần 朝triêu 。 以dĩ 手thủ 摩ma 頭đầu 。 (# 至chí )# 本bổn 非phi 因nhân 緣duyên 。 非phi 自tự 然nhiên 性tánh 。

(# 長trường/trưởng 水thủy 曰viết 。 此thử 明minh 身thân 觸xúc 二nhị 處xứ 無vô 生sanh 也dã )# 。

(# 真chân 際tế 曰viết 。 觸xúc 有hữu 能năng 所sở 。 方phương 名danh 為vi 觸xúc 。 頭đầu 足túc 一nhất 體thể 。 豈khởi 名danh 觸xúc 耶da )# 。

溫ôn 陵lăng 曰viết 。 觸xúc 因nhân 根căn 境cảnh 。 能năng 所sở 相tương/tướng 感cảm 。 而nhi 獨độc 依y 根căn 明minh 者giả 。 示thị 萬vạn 法pháp 一nhất 體thể 。 由do 妄vọng 分phần/phân 能năng 所sở 。 故cố 有hữu 妄vọng 觸xúc 。 然nhiên 在tại 手thủ 在tại 頭đầu 。 初sơ 無vô 定định 處xứ 。 即tức 身thân 典điển 觸xúc 處xứ 。 皆giai 虗hư 妄vọng 矣hĩ 。 若nhược 各các 各các 有hữu 下hạ 。 二nhị 者giả 合hợp 辨biện 身thân 觸xúc 二nhị 處xứ 。 皆giai 無vô 實thật 矣hĩ 。 觸xúc 則tắc 無vô 成thành 者giả 。 謂vị 觸xúc 須tu 二nhị 物vật 。 一nhất 則tắc 不bất 成thành 。 非phi 所sở 非phi 能năng 。 言ngôn 皆giai 無vô 實thật 處xứ 。

阿A 難Nan 汝nhữ 常thường 意ý 中trung 。 所sở 緣duyên 善thiện 惡ác 。 (# 至chí )# 本bổn 非phi 因nhân 緣duyên 。 非phi 自tự 然nhiên 性tánh 。

(# 孤cô 山sơn 曰viết 。 即tức 汝nhữ 即tức 心tâm 者giả 。 防phòng 轉chuyển 計kế 也dã 。 云vân 何hà 下hạ 難nạn/nan 也dã 。 汝nhữ 心tâm 惟duy 一nhất 。 云vân 何hà 有hữu 二nhị 。 根căn 塵trần 俱câu 知tri 。 是thị 二nhị 心tâm 也dã 。 離ly 合hợp 冷lãnh 暖noãn 者giả 。 觸xúc 塵trần 也dã )# 。

(# 吳ngô 興hưng 曰viết 。 法pháp 若nhược 非phi 知tri 。 則tắc 非phi 色sắc 聲thanh 。 若nhược 是thị 色sắc 聲thanh 。 自tự 應ưng 可khả 知tri 。 今kim 既ký 無vô 知tri 。 豈khởi 應ưng 藏tạng 於ư 色sắc 空không 之chi 外ngoại 耶da )# 。

(# 携huề 李# 曰viết 。 此thử 十thập 二nhị 處xứ 。 是thị 心tâm 體thể 根căn 本bổn 。 諸chư 根căn 緣duyên 此thử 以dĩ 生sanh 。 故cố 外ngoại 論luận □# 之chi 勃bột 路lộ 挐# 。 勃bột 路lộ 挐# 者giả 。 即tức 根căn 本bổn 義nghĩa 也dã )# 。

溫ôn 陵lăng 曰viết 。 善thiện 惡ác 緣duyên 慮lự 心tâm 也dã 。 無vô 記ký 昏hôn 住trụ 心tâm 也dã 。 意ý 緣duyên 不bất 出xuất 此thử 三tam 。 而nhi 吸hấp 撮toát 內nội 塵trần 。 成thành 所sở 緣duyên 法pháp 。 故cố 曰viết 生sanh 成thành 法pháp 則tắc 。 若nhược 即tức 心tâm 者giả 下hạ 。 謂vị 法pháp 若nhược 即tức 心tâm 。 則tắc 不bất 屬thuộc 塵trần 。 既ký 非phi 所sở 緣duyên 。 何hà 成thành 意ý 處xứ 。 法pháp 塵trần 非phi 相tướng 。 因nhân 意ý 知tri 顯hiển 。 故cố 問vấn 為vi 知tri 非phi 知tri 。 知tri 則tắc 屬thuộc 心tâm 。 然nhiên 體thể 異dị 於ư 汝nhữ 。 又hựu 且thả 非phi 塵trần 。 故cố 同đồng 他tha 心tâm 量lượng 。 設thiết 若nhược 非phi 知tri 。 然nhiên 此thử 法pháp 塵trần 既ký 非phi 色sắc 等đẳng 。 特đặc 由do 知tri 發phát 。 今kim 既ký 非phi 知tri 。 處xử 當đương 何hà 在tại 。 既ký 色sắc 空không 之chi 內nội 無vô 所sở 表biểu 顯hiển 。 不bất 應ưng 存tồn 於ư 色sắc 空không 之chi 外ngoại 。 況huống 空không 又hựu 非phi 有hữu 外ngoại 也dã 。 則tắc 心tâm 緣duyên 意ý 處xứ 。 終chung 無vô 實thật 矣hĩ 。

復phục 次thứ 阿A 難Nan 。 云vân 何hà 十thập 八bát 界giới 。 本bổn 如Như 來Lai 藏tạng 。 妙diệu 真Chân 如Như 性tánh 。

(# 孤cô 山sơn 曰viết 。 界giới 者giả 。 因nhân 也dã 。 種chủng 族tộc 也dã )# 。

溫ôn 陵lăng 曰viết 。 根căn 塵trần 識thức 三tam 各các 六lục 。 分phần/phân 內nội 外ngoại 中trung 為vi 界giới 。

阿A 難Nan 如như 汝nhữ 所sở 明minh 。 眼nhãn 色sắc 為vi 緣duyên 。 (# 至chí )# 本bổn 非phi 因nhân 緣duyên 。 非phi 自tự 然nhiên 性tánh 。

(# 資tư 中trung 曰viết 。 若nhược 識thức 因nhân 眼nhãn 生sanh 。 則tắc 無vô 塵trần 可khả 知tri 。 故cố 見kiến 非phi 青thanh 黃hoàng 云vân 云vân )# 。

(# 吳ngô 興hưng 曰viết 。 謂vị 眼nhãn 色sắc 共cộng 生sanh 。 則tắc 此thử 識thức 性tánh 應ưng 妄vọng 。 根căn 塵trần 兩lưỡng 合hợp 。 合hợp 則tắc 其kỳ 識thức 中trung 離ly 。 亦diệc 不bất 成thành 界giới )# 。

(# 孤cô 山sơn 曰viết 。 體thể 性tánh 雜tạp 亂loạn 。 謂vị 根căn 境cảnh 兩lưỡng 屬thuộc 。 乘thừa 程# 族tộc 也dã )# 。

溫ôn 陵lăng 曰viết 。 若nhược 獨độc 因nhân 眼nhãn 。 不bất 有hữu 色sắc 空không 。 則tắc 識thức 無vô 所sở 緣duyên 。 見kiến 無vô 所sở 表biểu 。 界giới 無vô 所sở 立lập 。 非phi 因nhân 眼nhãn 矣hĩ 。 若nhược 因nhân 色sắc 生sanh 。 當đương 隨tùy 色sắc 滅diệt 。 色sắc 滅diệt 空không 現hiện 。 當đương 不bất 識thức 知tri 矣hĩ 。 若nhược 亦diệc 識thức 知tri 。 則tắc 是thị 色sắc 相tướng 遷thiên 變biến 。 汝nhữ 識thức 獨độc 存tồn 。 獨độc 則tắc 無vô 鄰lân 。 界giới 從tùng 何hà 立lập 。 非phi 因nhân 色sắc 矣hĩ 。 從tùng 變biến 下hạ 牒điệp 難nạn/nan 。 變biến 則tắc 無vô 體thể 。 故cố 界giới 相tướng 自tự 無vô 。 若nhược 不bất 隨tùy 變biến 。 則tắc 識thức 性tánh 常thường 一nhất 。 當đương 一nhất 於ư 色sắc 。 應ưng 不bất 識thức 空không 。 理lý 又hựu 不bất 然nhiên 。 非phi 從tùng 色sắc 生sanh 矣hĩ 。 若nhược 眼nhãn 色sắc 兼kiêm 合hợp 。 共cộng 生sanh 識thức 界giới 。 當đương 半bán 有hữu 知tri 半bán 無vô 知tri 。 故cố 曰viết 中trung 離ly 。 若nhược 中trung 離ly 者giả 。 半bán 合hợp 根căn 半bán 合hợp 境cảnh 。 故cố 曰viết 兩lưỡng 合hợp 。 二nhị 義nghĩa 推thôi 窮cùng 。 皆giai 不bất 成thành 界giới 。 既ký 不bất 因nhân 色sắc 。 亦diệc 不bất 兼kiêm 二nhị 。 諸chư 妄vọng 併tinh 除trừ 。 藏tạng 性tánh 自tự 顯hiển 。 餘dư 五ngũ 例lệ 此thử 。

阿A 難Nan 又hựu 汝nhữ 所sở 明minh 。 耳nhĩ 聲thanh 為vi 緣duyên 。 (# 至chí )# 本bổn 非phi 因nhân 緣duyên 。 非phi 自tự 然nhiên 性tánh 。

(# 長trường/trưởng 水thủy 曰viết 。 若nhược 因nhân 耳nhĩ 生sanh 等đẳng 。 破phá 勝thắng 義nghĩa 根căn 也dã 。 若nhược 無vô 前tiền 境cảnh 。 根căn 自tự 無vô 知tri 。 若nhược 實thật 無vô 知tri 。 更cánh 有hữu 何hà 識thức 。 若nhược 取thủ 耳nhĩ 文văn 等đẳng 。 破phá 浮phù 塵trần 根căn 也dã 。 設thiết 取thủ 浮phù 塵trần 之chi 耳nhĩ 。 容dung 有hữu 聞văn 者giả 。 若nhược 無vô 動động 靜tĩnh 。 亦diệc 不bất 成thành 聞văn 。 云vân 何hà 將tương 此thử 。 可khả 見kiến 浮phù 塵trần 雜tạp 色sắc 觸xúc 法pháp 為vi 識thức 界giới 耶da 。 則tắc 耳nhĩ 下hạ 雙song 質chất 二nhị 根căn 也dã 。 聲thanh 能năng 生sanh 識thức 。 何hà 假giả 於ư 聞văn 。 若nhược 無vô 於ư 聞văn 。 聲thanh 亦diệc 不bất 有hữu 。 縱túng/tung 謂vị 識thức 從tùng 聲thanh 生sanh 。 又hựu 許hứa 因nhân 根căn 有hữu 相tướng 。 則tắc 文văn 聲thanh 時thời 。 即tức 是thị 文văn 識thức 。 若nhược 不bất 文văn 識thức 。 則tắc 非phi 界giới 義nghĩa 。 若nhược 文văn 於ư 識thức 。 識thức 則tắc 同đồng 聲thanh 。 既ký 能năng 了liễu 之chi 識thức 。 作tác 所sở 聞văn 之chi 境cảnh 。 誰thùy 為vi 能năng 知tri 。 知tri 此thử 間gian 識thức )# 。

溫ôn 陵lăng 曰viết 。 耳nhĩ 識thức 別biệt 了liễu 曰viết 知tri 。 耳nhĩ 形hình 觸xúc 聲thanh 曰viết 聞văn 。 皆giai 由do 動động 靜tĩnh 而nhi 發phát 。 若nhược 無vô 動động 靜tĩnh 。 各các 無vô 所sở 成thành 矣hĩ 。 知tri 乃nãi 識thức 之chi 體thể 。 故cố 曰viết 知tri 尚thượng 無vô 成thành 。 識thức 何hà 形hình 貌mạo 。 聞văn 恃thị 耳nhĩ 形hình 雜tạp 物vật 色sắc 觸xúc 聲thanh 塵trần 而nhi 已dĩ 。 非phi 耳nhĩ 識thức 也dã 。 故cố 曰viết 云vân 何hà 耳nhĩ 形hình 。 名danh 為vi 識thức 界giới 。 若nhược 謂vị 識thức 生sanh 於ư 聲thanh 。 則tắc 識thức 因nhân 境cảnh 有hữu 。 自tự 不bất 關quan 根căn 。 然nhiên 不bất 因nhân 根căn 聞văn 。 何hà 知tri 聲thanh 所sở 。 許hứa 聲thanh 因nhân 聞văn 。 謂vị 聲thanh 因nhân 聞văn 許hứa 也dã 。 然nhiên 識thức 從tùng 聲thanh 生sanh 。 聲thanh 即tức 識thức 矣hĩ 。 則tắc 聞văn 應ưng 聞văn 識thức 。 設thiết 若nhược 不bất 聞văn 。 又hựu 非phi 界giới 義nghĩa 。 皆giai 不bất 可khả 也dã 。 識thức 為vi 能năng 聞văn 。 聲thanh 為vi 所sở 聞văn 。 若nhược 實thật 聞văn 識thức 。 識thức 則tắc 同đồng 聲thanh 。 已dĩ 為vi 所sở 聞văn 。 誰thùy 為vi 能năng 聞văn 。 故cố 曰viết 誰thùy 知tri 聞văn 識thức 。 能năng 聞văn 而nhi 無vô 知tri 。 則tắc 如như 草thảo 木mộc 。 又hựu 不bất 可khả 也dã 。 依y 根căn 依y 境cảnh 。 單đơn 論luận 既ký 非phi 。 不bất 應ưng 二nhị 者giả 合hợp 成thành 識thức 界giới 。 而nhi 為vi 中trung 位vị 。 中trung 位vị 既ký 無vô 。 邊biên 界giới 何hà 立lập 。

阿A 難Nan 又hựu 汝nhữ 所sở 明minh 。 鼻tị 香hương 為vi 緣duyên 。 (# 至chí )# 本bổn 非phi 因nhân 緣duyên 。 非phi 自tự 然nhiên 性tánh 。

(# 孤cô 山sơn 曰viết 。 若nhược 取thủ 肉nhục 形hình 下hạ 。 破phá 浮phù 塵trần 根căn 也dã )# 。

(# 孤cô 山sơn 曰viết 。 若nhược 取thủ 齅khứu 知tri 下hạ 。 破phá 勝thắng 義nghĩa 也dã )# 。

(# 溫ôn 陵lăng 曰viết 。 肉nhục 質chất 之chi 知tri 屬thuộc 身thân 。 故cố 曰viết 無vô 觸xúc 非phi 鼻tị 非phi 空không 之chi 知tri 屬thuộc 空không 。 故cố 曰viết 肉nhục 應ưng 非phi 覺giác 。 伊y 蘭lan 臭xú 樹thụ 也dã )# 。

(# 吳ngô 興hưng 曰viết 。 從tùng 二nhị 物vật 不bất 〔# 吳ngô 〕# 下hạ 。 以dĩ 根căn 從tùng 境cảnh 破phá 境cảnh 。 既ký 有hữu 二nhị 根căn 。 應ưng 成thành 兩lưỡng 先tiên 。 定định 云vân 為vi 香hương 為vi 臭xú 。 次thứ 責trách 云vân 。 臭xú 則tắc 非phi 香hương 。 香hương 應ưng 非phi 臭xú 。 意ý 在tại 俱câu 文văn 。 墮đọa 兩lưỡng 鼻tị 之chi 失thất 也dã 。 若nhược 鼻tị 是thị 一nhất 。 復phục 以dĩ 境cảnh 從tùng 根căn 破phá 。 根căn 既ký 惟duy 一nhất 。 境cảnh 云vân 何hà 二nhị 。 二nhị 性tánh 不bất 立lập 。 識thức 界giới 奚hề 存tồn 。 已dĩ 上thượng 皆giai 破phá 根căn )# 。

(# 孤cô 山sơn 曰viết 。 中trung 間gian 識thức 也dã 。 內nội 外ngoại 根căn 境cảnh 也dã )# 。

溫ôn 陵lăng 曰viết 。 名danh 身thân 則tắc 非phi 鼻tị 。 名danh 觸xúc 則tắc 屬thuộc 身thân 根căn 所sở 對đối 之chi 塵trần 。 故cố 曰viết 鼻tị 尚thượng 無vô 名danh 也dã 。 肉nhục 質chất 之chi 知tri 屬thuộc 身thân 。 故cố 元nguyên 觸xúc 非phi 鼻tị 。 虗hư 空không 之chi 知tri 屬thuộc 空không 。 故cố 肉nhục 應ưng 無vô 覺giác 。 又hựu 應ưng 空không 是thị 汝nhữ 身thân 。 則tắc 今kim 阿A 難Nan 身thân 空không 。 無vô 所sở 在tại 矣hĩ 。 此thử 計kế 識thức 因nhân 鼻tị 生sanh 者giả 妄vọng 也dã 。 若nhược 知tri 屬thuộc 香hương 。 則tắc 鼻tị 不bất 預dự 知tri 。 知tri 不bất 屬thuộc 香hương 矣hĩ 。 若nhược 香hương 生sanh 鼻tị 。 則tắc 木mộc 應ưng 無vô 香hương 。 且thả 伊y 蘭lan 之chi 臭xú 。 旃chiên 檀đàn 之chi 香hương 。 二nhị 物vật 不bất 來lai 。 鼻tị 作tác 何hà 氣khí 。 則tắc 香hương 不bất 生sanh 鼻tị 矣hĩ 。 此thử 計kế 識thức 因nhân 香hương 生sanh 者giả 妄vọng 也dã 。 臭xú 則tắc 非phi 香hương 下hạ 。 境cảnh 二nhị 則tắc 根căn 亦diệc 應ưng 二nhị 。 此thử 皆giai 遣khiển 識thức 心tâm 分phân 別biệt 計kế 度độ 也dã 。 若nhược 鼻tị 是thị 一nhất 下hạ 。 以dĩ 根căn 一nhất 境cảnh 。 則tắc 境cảnh 性tánh 互hỗ 奪đoạt 。 從tùng 何hà 立lập 界giới 。 若nhược 因nhân 香hương 生sanh 識thức 下hạ 。 不bất 見kiến 眼nhãn 鼻tị 識thức 因nhân 香hương 而nhi 有hữu 。 應ưng 不bất 知tri 香hương 。 若nhược 曰viết 能năng 知tri 。 即tức 非phi 香hương 生sanh 。 若nhược 曰viết 不bất 知tri 。 即tức 不bất 名danh 識thức 。 皆giai 不bất 可khả 也dã 。 香hương 非phi 知tri 有hữu 香hương 下hạ 。 香hương 不bất 因nhân 根căn 。 則tắc 不bất 成thành 香hương 界giới 。 識thức 不bất 知tri 香hương 。 則tắc 不bất 成thành 識thức 界giới 。 識thức 界giới 奚hề 存tồn 。

(# 問vấn 。 既ký 云vân 以dĩ 香hương 為vi 知tri 。 知tri 自tự 屬thuộc 香hương 。 豈khởi 非phi 破phá 境cảnh 邪tà 。 資tư 中trung 答đáp 。 斯tư 盖# 對đối 根căn 而nhi 說thuyết 。 正chánh 破phá 勝thắng 義nghĩa 。 下hạ 文văn 不bất 對đối 根căn 辨biện 。 方phương 破phá 境cảnh 生sanh 也dã )# 。

阿A 難Nan 又hựu 汝nhữ 所sở 明minh 。 舌thiệt 味vị 為vi 緣duyên 。 (# 至chí )# 本bổn 非phi 因nhân 緣duyên 。 非phi 自tự 然nhiên 性tánh 。

(# 孤cô 山sơn 曰viết 。 初sơ 因nhân 舌thiệt 是thị 破phá 自tự 生sanh 。 二nhị 因nhân 味vị 是thị 破phá 他tha 生sanh 。 三tam 不bất 應ưng 虛hư 空không 。 是thị 破phá 無vô 因nhân 生sanh 。 四tứ 舌thiệt 未vị 和hòa 合hợp 是thị 破phá 共cộng 生sanh 。 前tiền 後hậu 諸chư 文văn 皆giai 爾nhĩ 。 此thử 中trung 最tối 顯hiển )# 。

(# 吳ngô 興hưng 曰viết 。 鹹hàm 淡đạm 甘cam 辛tân 。 略lược 舉cử 四tứ 味vị 。 詳tường 則tắc 有hữu 六lục 。 更cánh 加gia 苦khổ 酢tạc 。 言ngôn 和hòa 合hợp 者giả 。 眾chúng 未vị 共cộng 成thành 也dã 。 俱câu 生sanh 者giả 。 本bổn 性tánh 不bất 易dị 也dã 。 變biến 異dị 者giả 。 燒thiêu 者giả 異dị 本bổn 也dã )# 。

溫ôn 陵lăng 曰viết 。 甘cam 蔗giá 等đẳng 舉cử 五ngũ 味vị 也dã 。 味vị 因nhân 舌thiệt 嘗thường 。 若nhược 舌thiệt 本bổn 苦khổ 。 則tắc 無vô 能năng 嘗thường 者giả 。 孰thục 為vi 識thức 體thể 。 若nhược 舌thiệt 本bổn 淡đạm 。 既ký 不bất 因nhân 境cảnh 。 味vị 無vô 所sở 生sanh 。 無vô 味vị 與dữ 對đối 。 從tùng 何hà 立lập 界giới 。 此thử 計kế 識thức 因nhân 舌thiệt 生sanh 者giả 妄vọng 也dã 。 識thức 自tự 為vi 味vị 。 謂vị 識thức 即tức 味vị 也dã 。 同đồng 於ư 舌thiệt 根căn 。 謂vị 識thức 不bất 自tự 嘗thường 也dã 。 又hựu 一nhất 切thiết 味vị 下hạ 。 謂vị 識thức 因nhân 味vị 生sanh 。 則tắc 味vị 多đa 識thức 亦diệc 應ưng 多đa 。 識thức 一nhất 味vị 亦diệc 應ưng 一nhất 。 體thể 必tất 味vị 生sanh 者giả 。 牒điệp 定định 識thức 因nhân 味vị 生sanh 也dã 。 醎hàm 淡đạm 甘cam 辛tân 同đồng 為vi 一nhất 味vị 者giả 。 結kết 成thành 識thức 一nhất 味vị 亦diệc 應ưng 一nhất 也dã 。 異dị 識thức 既ký 一nhất 。 異dị 味vị 既ký 同đồng 。 則tắc 無vô 分phân 別biệt 。 無vô 別biệt 則tắc 非phi 識thức 。 非phi 識thức 則tắc 無vô 界giới 。 此thử 計kế 識thức 因nhân 味vị 生sanh 者giả 妄vọng 也dã 。 根căn 境cảnh 合hợp 混hỗn 。 則tắc 自tự 性tánh 無vô 定định 。 從tùng 何hà 生sanh 界giới 。

阿A 難Nan 又hựu 汝nhữ 所sở 明minh 。 身thân 觸xúc 為vi 緣duyên 。 (# 至chí )# 本bổn 非phi 因nhân 緣duyên 。 非phi 自tự 然nhiên 性tánh 。

(# 携huề 李# 曰viết 。 為vi 身thân 所sở 證chứng 。 說thuyết 名danh 為vi 觸xúc 。 觸xúc 因nhân 感cảm 物vật 而nhi 生sanh 。 物vật 無vô 情tình 不bất 能năng 知tri 。 觸xúc 則tắc 知tri 觸xúc 者giả )# 。

溫ôn 陵lăng 曰viết 。 覺giác 觀quán 即tức 身thân 識thức 。 而nhi 以dĩ 合hợp 離ly 二nhị 境cảnh 為vi 緣duyên 。 若nhược 無vô 緣duyên 則tắc 無vô 識thức 。 是thị 則tắc 因nhân 境cảnh 非phi 因nhân 身thân 也dã 。 若nhược 因nhân 觸xúc 生sanh 下hạ 。 謂vị 若nhược 無vô 身thân 即tức 不bất 知tri 合hợp 離ly 。 是thị 又hựu 因nhân 身thân 非phi 因nhân 境cảnh 也dã 。 物vật 不bất 觸xúc 知tri 。 身thân 知tri 有hữu 觸xúc 者giả 。 徒đồ 觸xúc 不bất 能năng 生sanh 知tri 。 因nhân 身thân 然nhiên 後hậu 知tri 觸xúc 。 此thử 明minh 身thân 識thức 由do 根căn 境cảnh 合hợp 顯hiển 也dã 。 合hợp 則tắc 當đương 知tri 。 身thân 即tức 觸xúc 也dã 。 觸xúc 即tức 身thân 也dã 。 若nhược 身thân 即tức 觸xúc 。 則tắc 身thân 非phi 身thân 矣hĩ 。 若nhược 觸xúc 即tức 身thân 。 則tắc 觸xúc 非phi 觸xúc 矣hĩ 。 身thân 觸xúc 互hỗ 奪đoạt 。 故cố 無vô 處xứ 所sở 。 合hợp 身thân 則tắc 無vô 觸xúc 位vị 故cố 。 即tức 為vi 身thân 體thể 。 離ly 身thân 則tắc 無vô 觸xúc 用dụng 故cố 。 即tức 同đồng 虗hư 空không 。 然nhiên 則tắc 內nội 外ngoại 中trung 間gian 之chi 位vị 。 皆giai 不bất 成thành 立lập 矣hĩ 。

阿A 難Nan 又hựu 汝nhữ 所sở 明minh 。 意ý 法pháp 為vi 緣duyên 。 (# 至chí )# 本bổn 非phi 因nhân 緣duyên 。 非phi 自tự 然nhiên 性tánh 。

(# 吳ngô 興hưng 曰viết 。 俱câu 舍xá 論luận 云vân 。 集tập 起khởi 名danh 心tâm 。 籌trù 量lượng 名danh 意ý 。 了liễu 別biệt 名danh 識thức 。 此thử 文văn 識thức 心tâm 。 同đồng 彼bỉ 第đệ 一nhất 。 即tức 意ý 根căn 也dã 。 思tư 量lượng 兼kiêm 了liễu 別biệt 性tánh 。 同đồng 彼bỉ 第đệ 三tam 。 第đệ 三tam 即tức 意ý 根căn 所sở 生sanh 之chi 識thức 也dã 。 彼bỉ 第đệ 二nhị 亦diệc 云vân 意ý 者giả 。 盖# 識thức 之chi 異dị 名danh 耳nhĩ 。 故cố 婆bà 娑sa 中trung 。 明minh 心tâm 意ý 識thức 三tam 。 無vô 有hữu 差sai 別biệt 。 如như 火hỏa 名danh 焰diễm 。 亦diệc 名danh 為vi 熾sí 。 亦diệc 名danh 燒thiêu 薪tân 。 是thị 知tri 意ý 識thức 名danh 同đồng 。 但đãn 約ước 先tiên 後hậu 。 以dĩ 分phần/phân 二nhị 叉xoa 也dã )# 。

溫ôn 陵lăng 曰viết 。 意ý 識thức 發phát 於ư 所sở 思tư 。 意ý 根căn 生sanh 於ư 法pháp 塵trần 。 二nhị 者giả 皆giai 屬thuộc 前tiền 境cảnh 。 離ly 此thử 則tắc 根căn 無vô 形hình 。 識thức 無vô 用dụng 。 是thị 必tất 因nhân 境cảnh 。 計kế 根căn 生sanh 者giả 妄vọng 也dã 。 又hựu 汝nhữ 識thức 心tâm 下hạ 。 又hựu 辨biện 根căn 識thức 混hỗn 濫lạm 不bất 成thành 因nhân 界giới 也dã 。 同đồng 則tắc 無vô 復phục 能năng 所sở 。 異dị 則tắc 不bất 能năng 有hữu 識thức 。 二nhị 既ký 混hỗn 濫lạm 。 已dĩ 無vô 自tự 性tánh 。 則tắc 界giới 無vô 所sở 立lập 矣hĩ 。

資tư 中trung 曰viết 。 以dĩ 五ngũ 塵trần 之chi 法pháp 。 各các 配phối 五ngũ 根căn 。 離ly 五ngũ 塵trần 外ngoại 。 意ý 無vô 別biệt 法pháp 。

長trường/trưởng 水thủy 曰viết 。 法pháp 法pháp 者giả 。 法pháp 塵trần 之chi 法pháp 也dã 。

檇# 李# 曰viết 。 色sắc 空không 動động 靜tĩnh 通thông 塞tắc 。 即tức 色sắc 聲thanh 香hương 三tam 塵trần 也dã 。 合hợp 離ly 即tức 味vị 觸xúc 兩lưỡng 塵trần 。 生sanh 滅diệt 即tức 法pháp 塵trần 。 然nhiên 生sanh 滅diệt 但đãn 是thị 五ngũ 塵trần 通thông 相tương/tướng 。 離ly 五ngũ 無vô 體thể 。 故cố 云vân 生sanh 則tắc 諸chư 法pháp 生sanh 。 滅diệt 則tắc 諸chư 法pháp 滅diệt 也dã 。

補bổ 註chú 曰viết 。 所sở 因nhân 者giả 。 即tức 法pháp 塵trần 也dã 。 所sở 因nhân 之chi 法pháp 。 自tự 無vô 實thật 狀trạng 。 則tắc 因nhân 之chi 生sanh 識thức 。 復phục 作tác 何hà 狀trạng 耶da 。 狀trạng 不bất 有hữu 則tắc 界giới 亦diệc 亡vong 矣hĩ 。 既ký 非phi 因nhân 緣duyên 自tự 然nhiên 。 是thị 謂vị 妙diệu 真Chân 如Như 性tánh 也dã 。

溫ôn 陵lăng 曰viết 。 前tiền 近cận 取thủ 諸chư 身thân 。 顯hiển 如Như 來Lai 藏tạng 。 故cố 依y 陰ấm 入nhập 處xứ 界giới 四tứ 科khoa 以dĩ 明minh 。 雖tuy 悟ngộ 一nhất 身thân 。 未vị 融dung 萬vạn 法pháp 。 根căn 境cảnh 尚thượng 異dị 。 見kiến 性tánh 未vị 圓viên 。 後hậu 復phục 遠viễn 取thủ 諸chư 物vật 。 圓viên 示thị 藏tạng 性tánh 。 故cố 依y 地địa 水thủy 火hỏa 風phong 空không 。 見kiến 識thức 七thất 大đại 。 以dĩ 明minh 使sử 悟ngộ 。 物vật 我ngã 同đồng 根căn 。 是thị 非phi 一nhất 體thể 。 法pháp 法pháp 圓viên 成thành 。 塵trần 塵trần 周chu 徧biến 法Pháp 界Giới 。 頌tụng 云vân 。 若nhược 人nhân 欲dục 識thức 真chân 空không 理lý 。 身thân 內nội 真Chân 如Như 還hoàn 徧biến 外ngoại 。 情tình 與dữ 無vô 情tình 共cộng 一nhất 體thể 。 處xứ 處xứ 皆giai 同đồng 真chân 法Pháp 界Giới 。 此thử 七thất 大đại 之chi 大đại 旨chỉ 也dã 。 謂vị 之chi 大đại 者giả 。 以dĩ 性tánh 圓viên 周chu 徧biến 。 含hàm 裹khỏa 十thập 分phân 為vi 義nghĩa 。 所sở 以dĩ 有hữu 七thất 者giả 。 萬vạn 法pháp 生sanh 成thành 。 不bất 離ly 四tứ 大đại 。 而nhi 依y 空không 建kiến 立lập 。 因nhân 見kiến 有hữu 覺giác 。 因nhân 識thức 有hữu 知tri 故cố 也dã 。

(# 泐# 潭đàm 曰viết 。 前tiền 五ngũ 無vô 情tình 所sở 具cụ 。 後hậu 二nhị 有hữu 情tình 無vô 之chi 。 今kim 舉cử 其kỳ 七thất 。 則tắc 萬vạn 法pháp 該cai 矣hĩ 。 然nhiên 彼bỉ 大đại 性tánh 。 先tiên 非phi 水thủy 火hỏa 。 亦diệc 非phi 空không 識thức 。 全toàn 一nhất 如Như 來Lai 藏tạng 體thể 。 循tuần 業nghiệp 發phát 現hiện 而nhi 已dĩ )# 。

阿A 難Nan 白bạch 佛Phật 言ngôn 。 世Thế 尊Tôn (# 至chí )# 因nhân 緣duyên 自tự 然nhiên 。 二nhị 俱câu 排bài 擯bấn 。

(# 孤cô 山sơn 曰viết 。 阿A 難Nan 恐khủng 眾chúng 生sanh 聞văn 音âm 和hòa 合hợp 則tắc 滯trệ 於ư 有hữu 聞văn 。 今kim 排bài 擯bấn 則tắc 溺nịch 於ư 空không 。 不bất 達đạt 中trung 道đạo 。 動động 成thành 戲hí 論luận 。 故cố 請thỉnh 開khai 示thị )# 。

溫ôn 陵lăng 曰viết 。 此thử 依y 權quyền 教giáo 問vấn 難nạn/nan 。 由do 四tứ 大đại 發phát 起khởi 。 七thất 大đại 因nhân 緣duyên 自tự 然nhiên 之chi 義nghĩa 也dã 。

爾nhĩ 時thời 世Thế 尊Tôn 。 告cáo 阿A 難Nan 言ngôn 。 (# 至chí )# 如như 旋toàn 火hỏa 輪luân 。 未vị 有hữu 休hưu 息tức 。

(# 吳ngô 興hưng 曰viết 。 若nhược 彼bỉ 大đại 性tánh 下hạ 。 破phá 非phi 和hòa 合hợp 之chi 疑nghi 也dã 。 以dĩ 阿A 難Nan 既ký 執chấp 和hòa 合hợp 。 疑nghi 非phi 和hòa 合hợp 。 故cố 今kim 破phá 之chi )# 。

資tư 中trung 曰viết 。 權quyền 教giáo 雖tuy 說thuyết 和hòa 合hợp 。 都đô 無vô 實thật 義nghĩa 。 盖# 彼bỉ 大đại 性tánh 果quả 非phi 和hòa 合hợp 。 則tắc 如như 虗hư 空không 。 不bất 和hòa 諸chư 色sắc 。 殆đãi 不bất 然nhiên 也dã 。 若nhược 果quả 和hòa 合hợp 。 則tắc 同đồng 彼bỉ 萬vạn 變biến 。 相tương/tướng 成thành 相tương 續tục 。 展triển 轉chuyển 虗hư 妄vọng 。 又hựu 不bất 然nhiên 也dã 。 旋toàn 火hỏa 之chi 輪luân 。 無vô 有hữu 實thật 體thể 。 喻dụ 虗hư 妄vọng 相tương/tướng 成thành 相tương 續tục 之chi 相tướng 也dã 。 四tứ 大đại 之chi 性tánh 。 不bất 和hòa 四tứ 大đại 之chi 相tướng 。 此thử 約ước 真Chân 如Như 隨tùy 緣duyên 。 不bất 同đồng 頑ngoan 空không 之chi 性tánh 也dã 。 既ký 破phá 非phi 和hòa 。 恐khủng 計kế 和hòa 合hợp 。 故cố 復phục 破phá 之chi 。 此thử 約ước 真Chân 如Như 不bất 同đồng 變biến 化hóa 等đẳng 相tương/tướng 也dã 。

阿A 難Nan 如như 水thủy 成thành 冰băng 。 冰băng 還hoàn 成thành 水thủy 。

(# 溫ôn 陵lăng 曰viết 。 直trực 示thị 大đại 性tánh 。 非phi 和hòa 不bất 和hòa 之chi 理lý 。 而nhi 起khởi 後hậu 文văn 。 故cố 復phục 召triệu 告cáo 也dã )# 。

資tư 中trung 曰viết 。 夫phu 水thủy 何hà 和hòa 而nhi 成thành 氷băng 。 氷băng 何hà 和hòa 而nhi 成thành 水thủy 。 七thất 大đại 之chi 性tánh 。 不bất 因nhân 和hòa 合hợp 。 循tuần 業nghiệp 發phát 現hiện 。 如như 此thử 而nhi 已dĩ 。

汝nhữ 觀quán 地địa 性tánh 。 麤thô 為vi 大đại 地địa (# 至chí )# 但đãn 有hữu 言ngôn 說thuyết 。 都đô 無vô 實thật 義nghĩa 。

(# 興hưng 福phước 曰viết 。 地địa 者giả 和hòa 合hợp 微vi 塵trần 之chi 聚tụ 。 若nhược 離ly 於ư 心tâm 。 即tức 無vô 所sở 得đắc )# 。

(# 孤cô 山sơn 曰viết 。 既ký 能năng 析tích 色sắc 為vi 空không 。 亦diệc 可khả 合hợp 空không 成thành 色sắc )# 。

(# 資tư 中trung 曰viết 。 若nhược 空không 不bất 可khả 合hợp 色sắc 從tùng 何hà 生sanh 。 故cố 知tri 此thử 色sắc 本bổn 無vô 自tự 性tánh )# 。

(# 孤cô 山sơn 曰viết 。 如Như 來Lai 藏tạng 即tức 心tâm 性tánh 中trung 道đạo 也dã 。 即tức 俗tục 而nhi 真chân 。 故cố 曰viết 性tánh 色sắc 真chân 空không 。 即tức 真chân 而nhi 俗tục 故cố 曰viết 。 性tánh 空không 真chân 色sắc 。 以dĩ 真chân 俗tục 即tức 中trung 故cố 。 並tịnh 云vân 性tánh 三tam 諦đế 圓viên 。 云vân 不bất 一nhất 不bất 異dị 。 非phi 縱túng/tung 非phi 橫hoạnh/hoành 。 名danh 如Như 來Lai 藏tạng 。 俗tục 則tắc 十thập 界giới 備bị 矣hĩ 。 真chân 則tắc 生sanh 佛Phật 寂tịch 然nhiên 。 此thử 言ngôn 理lý 具cụ 非phi 關quan 事sự 造tạo 。 然nhiên 理lý 必tất 云vân 。 事sự 事sự 豈khởi 殊thù 理lý 理lý 事sự 雙song 泯mẫn 。 故cố 曰viết 清thanh 淨tịnh 。 本bổn 然nhiên 心tâm 佛Phật 眾chúng 生sanh 三tam 無vô 差sai 別biệt 。 彼bỉ 彼bỉ 互hỗ 攝nhiếp 。 一nhất 一nhất 相tương/tướng 融dung 。 故cố 曰viết 周chu 徧biến 法Pháp 界Giới 。 隨tùy 眾chúng 生sanh 心tâm 下hạ 。 即tức 如Như 來Lai 藏tạng 。 隨tùy 染nhiễm 淨tịnh 緣duyên 。 順thuận 差sai 別biệt 業nghiệp 。 變biến 造tạo 十thập 界giới 依y 正chánh 之chi 事sự 也dã 。 世thế 間gian 通thông 指chỉ 九cửu 界giới 因nhân 緣duyên 。 義nghĩa 含hàm 自tự 他tha 共cộng 三tam 性tánh 。 自tự 然nhiên 即tức 無vô 因nhân 性tánh )# 。

溫ôn 陵lăng 曰viết 。 塵trần 之chi 細tế 者giả 曰viết 微vi 。 細tế 之chi 又hựu 細tế 曰viết 極cực 微vi 。 微vi 之chi 又hựu 微vi 曰viết 鄰lân 虗hư 。 極cực 微vi 之chi 塵trần 猶do 有hữu 微vi 色sắc 。 故cố 名danh 色sắc 邊biên 際tế 相tướng 。 折chiết 極cực 微vi 為vi 七thất 分phần 。 則tắc 微vi 色sắc 殆đãi 虗hư 。 故cố 名danh 鄰lân 虗hư 。

泐# 潭đàm 曰viết 。 若nhược 此thử 隣lân 虗hư 下hạ 先tiên 立lập 。 理lý 下hạ 辨biện 羽vũ 。 汝nhữ 今kim 問vấn 言ngôn 下hạ 。 此thử 明minh 諸chư 變biến 化hóa 相tướng 。 非phi 和hòa 合hợp 法pháp 。 色sắc 合hợp 則tắc 不bất 應ưng 名danh 空không 。 空không 合hợp 則tắc 不bất 應ưng 析tích 色sắc 。 知tri 空không 非phi 和hòa 合hợp 。 則tắc 色sắc 非phi 和hòa 合hợp 矣hĩ 。 如Như 來Lai 藏tạng 性tánh 。 萬vạn 法pháp 一Nhất 如Như 。 而nhi 循tuần 發phát 似tự 異dị 。 遂toại 有hữu 七thất 大đại 之chi 名danh 。 特đặc 體thể 用dụng 異dị 稱xưng 耳nhĩ 。 真chân 空không 者giả 。 一nhất 如như 之chi 體thể 也dã 。 故cố 必tất 大đại 皆giai 言ngôn 真chân 空không 。 七thất 大đại 即tức 循tuần 業nghiệp 之chi 用dụng 也dã 。 故cố 曰viết 性tánh 空không 真chân 色sắc 。 乃nãi 至chí 性tánh 空không 真chân 識thức 。 體thể 用dụng 不bất 二nhị 故cố 。 相tương 依y 互hỗ 舉cử 。 不bất 離ly 妙diệu 性tánh 故cố 。 一nhất 一nhất 言ngôn 性tánh 也dã 。 不bất 垢cấu 不bất 淨tịnh 曰viết 清thanh 淨tịnh 。 非phi 和hòa 不bất 和hòa 曰viết 本bổn 然nhiên 。 無vô 乎hồ 不bất 在tại 曰viết 周chu 徧biến 。 既ký 非phi 垢cấu 淨tịnh 和hòa 合hợp 。 而nhi 能năng 成thành 七thất 大đại 萬vạn 法pháp 者giả 。 但đãn 隨tùy 心tâm 應ưng 量lượng 。 循tuần 業nghiệp 發phát 現hiện 而nhi 已dĩ 。 后hậu 云vân 。 汝nhữ 以dĩ 空không 明minh 。 則tắc 有hữu 空không 現hiện 。 地địa 水thủy 火hỏa 風phong 。 各các 各các 發phát 明minh 。 則tắc 各các 各các 現hiện 。 此thử 隨tùy 心tâm 應ưng 量lượng 之chi 事sự 也dã 。 背bội 覺giác 合hợp 塵trần 。 故cố 發phát 塵trần 勞lao 。 滅diệt 塵trần 合hợp 覺giác 。 故cố 發phát 真Chân 如Như 。 此thử 循tuần 業nghiệp 發phát 現hiện 之chi 事sự 也dã 。 至chí 於ư 十thập 界giới 所sở 正chánh 之chi 相tướng 。 萬vạn 形hình 纖tiêm 悉tất 之chi 理lý 。 莫mạc 非phi 隨tùy 應ứng 循tuần 發phát 者giả 也dã 。 然nhiên 此thử 規quy 相tương/tướng 元nguyên 妄vọng 。 無vô 可khả 指chỉ 陳trần 。 規quy 性tánh 元nguyên 真chân 。 唯duy 妙diệu 覺giác 明minh 。 理lý 絕tuyệt 情tình 謂vị 。 不bất 容dung 妄vọng 度độ 。 故cố 但đãn 有hữu 言ngôn 說thuyết 。 都đô 無vô 實thật 義nghĩa 。 所sở 以dĩ 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 諦đế 。 擬nghĩ 心tâm 則tắc 差sai 。 動động 念niệm 則tắc 乖quai 。 惟duy 居cư 一nhất 切thiết 時thời 。 不bất 起khởi 妄vọng 念niệm 。 不bất 用dụng 計kế 度độ 。 然nhiên 後hậu 相tương/tướng 職chức 心tâm 分phần/phân 應ưng 也dã 。

阿A 難Nan 火hỏa 性tánh 無vô 我ngã 。 寄ký 於ư 諸chư 緣duyên 。 (# 至chí )# 但đãn 有hữu 言ngôn 說thuyết 。 都đô 無vô 實thật 義nghĩa 。

(# 吳ngô 興hưng 曰viết 。 陽dương 燧toại 取thủ 火hỏa 珠châu 也dã 。 以dĩ 銅đồng 為vi 之chi 。 其kỳ 形hình 如như 鏡kính 。 淮hoài 南nam 謂vị 陽dương 燧toại 見kiến 日nhật 。 然nhiên 而nhi 為vi 火hỏa 。 是thị 也dã )# 。

(# 携huề 李# 曰viết 。 相tương 遠viễn 顯hiển 非phi 和hòa 合hợp 之chi 性tánh 無vô 從tùng 破phá 自tự 然nhiên 之chi 情tình )# 。

(# 長trường/trưởng 水thủy 曰viết 。 三tam 物vật 相tương/tướng 遼liêu 。 火hỏa 無vô 方phương 所sở 。 凡phàm 所sở 測trắc 度độ 。 皆giai 妄vọng 計kế 也dã 。 由do 體thể 大đại 故cố 。 周chu 遍biến 法Pháp 界Giới 。 由do 用dụng 廣quảng 故cố 。 循tuần 業nghiệp 發phát 現hiện 。 此thử 火hỏa 性tánh 真chân 空không 之chi 義nghĩa )# 。

溫ôn 陵lăng 曰viết 。 火hỏa 無vô 自tự 體thể 。 寓# 物vật 成thành 形hình 。 故cố 曰viết 無vô 我ngã 。 眾chúng 名danh 和hòa 合hợp 。 詰cật 之chi 各các 有hữu 根căn 本bổn 。 真chân 和hòa 合hợp 也dã 。 火hỏa 名danh 和hòa 合hợp 。 詰cật 之chi 各các 無vô 根căn 本bổn 。 非phi 和hòa 合hợp 矣hĩ 。 優Ưu 樓Lâu 頻Tần 螺Loa 。 云vân 木mộc 瓜qua 林lâm 。 迦Ca 葉Diếp 波ba 云vân 龜quy 氏thị 。 瞿cù 雲vân 云vân 地địa 最tối 勝thắng 。 亦diệc 云vân 日nhật 種chủng 。

孤cô 山sơn 曰viết 。 瞿Cù 曇Đàm 星tinh 名danh 。 從tùng 星tinh 立lập 姓tánh 。 至chí 于vu 後hậu 代đại 。 改cải 姓tánh 釋Thích 迦Ca 。

携huề 李# 曰viết 。 陽dương 燧toại 者giả 。 崔thôi 豹báo 古cổ 今kim 註chú 云vân 。 以dĩ 銅đồng 為vi 之chi 。 如như 鏡kính 之chi 狀trạng 。 照chiếu 物vật 則tắc 影ảnh 倒đảo 。 向hướng 日nhật 則tắc 火hỏa 出xuất 。 淮hoài 南nam 子tử 云vân 。 陽dương 燧toại 。 火hỏa 方phương 諸chư 也dã 。 論luận 衡hành 曰viết 。 於ư 五ngũ 月nguyệt 丙bính 午ngọ 日nhật 午ngọ 時thời 。 銷tiêu 鍊luyện 五ngũ 方phương 石thạch 。 圓viên 如như 鏡kính 中trung 央ương 窪# 。 紆hu 者giả 屈khuất 也dã 。

阿A 難Nan 水thủy 性tánh 不bất 定định 。 流lưu 息tức 無vô 恆hằng (# 至chí )# 但đãn 有hữu 言ngôn 說thuyết 。 都đô 無vô 實thật 義nghĩa 。

(# 資tư 中trung 曰viết 。 方phương 諸chư 陰ấm 物vật 月nguyệt 。 群quần 陰ấm 之chi 宗tông 。 氣khí 數số 相tương/tướng 感cảm 。 故cố 水thủy 從tùng 出xuất 淮hoài 南nam 謂vị 。 方phương 諸chư 見kiến 月nguyệt 。 津tân 而nhi 為vi 水thủy 。 是thị 也dã )# 。

(# 吳ngô 興hưng 曰viết 。 初sơ 言ngôn 汝nhữ 元nguyên 不bất 知tri 。 次thứ 言ngôn 猶do 言ngôn 尚thượng 言ngôn 。 宛uyển 言ngôn 全toàn 言ngôn 曾tằng 而nhi 終chung 。 又hựu 言ngôn 元nguyên 者giả 。 初sơ 意ý 恕thứ 之chi 終chung 意ý 責trách 之chi 。 輕khinh 重trọng 有hữu 序tự 也dã )# 。

溫ôn 陵lăng 曰viết 。 求cầu 則tắc 流lưu 。 否phủ/bĩ 則tắc 息tức 。 所sở 謂vị 流lưu 息tức 無vô 恆hằng 也dã 。 迦ca 毗tỳ 羅la 等đẳng 四tứ 皆giai 外ngoại 道đạo 。 善thiện 幻huyễn 術thuật 。 太thái 陰ấm 精tinh 。 月nguyệt 中trung 之chi 水thủy 也dã 。 月nguyệt 望vọng 前tiền 曰viết 白bạch 。 亭đình 午ngọ 曰viết 晝trú 。 方phương 諸chư 取thủ 水thủy 之chi 珠châu 也dã 。 即tức 陰ấm 燧toại 也dã 。

孤cô 山sơn 曰viết 。 淮hoài 南nam 子tử 云vân 。 方phương 諸chư 見kiến 月nguyệt 。 則tắc 津tân 而nhi 為vi 水thủy 。 高cao 誘dụ 註chú 曰viết 。 方phương 諸chư 陰ấm 燧toại 大đại 蛤# 也dã 。 熟thục 拭thức 令linh 熱nhiệt 以dĩ 向hướng 月nguyệt 。 則tắc 水thủy 生sanh 也dã 。 許hứa 慎thận 註chú 曰viết 。 方phương 石thạch 也dã 。 諸chư 珠châu 也dã 。 譯dịch 人nhân 今kim 取thủ 許hứa 註chú 。 故cố 文văn 云vân 。 從tùng 珠châu 中trung 出xuất 等đẳng 也dã 。 謂vị 林lâm 木mộc 既ký 不bất 吐thổ 流lưu 。 明minh 知tri 此thử 水thủy 。 非phi 從tùng 月nguyệt 降giáng 。 水thủy 非phi 月nguyệt 來lai 。 又hựu 非phi 珠châu 出xuất 。 不bất 從tùng 空không 生sanh 。 則tắc 本bổn 然nhiên 周chu 徧biến 。 非phi 和hòa 合hợp 矣hĩ 。

(# 川xuyên 澤trạch 陂bi 池trì 。 流lưu 行hành 不bất 息tức 。 而nhi 獨độc 言ngôn 方phương 諸chư 者giả 。 取thủ 業nghiệp 用dụng 言ngôn 之chi 也dã )# 。

阿A 難Nan 風phong 性tánh 無vô 體thể 。 動động 靜tĩnh 不bất 常thường 。 (# 至chí )# 但đãn 有hữu 言ngôn 說thuyết 。 都đô 無vô 實thật 義nghĩa 。

(# 真chân 際tế 曰viết 。 僧tăng 伽già 梨lê 大đại 衣y 也dã 。 袈ca 裟sa 從tùng 色sắc 得đắc 名danh 。 三tam 衣y 通thông 稱xưng )# 。

(# 真chân 際tế 曰viết 。 阿A 難Nan 下hạ 辨biện 風phong 非phi 應ưng 出xuất 也dã )# 。

(# 泐# 潭đàm 曰viết 。 若nhược 生sanh 虛hư 空không 下hạ 。 辨biện 非phi 空không 生sanh 也dã 。 虛hư 空không 當đương 滅diệt 者giả 。 謂vị 無vô 風phong 時thời 。 亦diệc 應ưng 無vô 空không )# 。

(# 真chân 際tế 曰viết 。 若nhược 風phong 自tự 生sanh 下hạ 。 辨biện 風phong 非phi 生sanh 彼bỉ 面diện 也dã )# 。

(# 泐# 潭đàm 曰viết 。 風phong 性tánh 動động 空không 性tánh 靜tĩnh 。 故cố 不bất 相tương 參tham 雜tạp )# 。

(# 携huề 李# 曰viết 。 言ngôn 法Pháp 界Giới 。 又hựu 言ngôn 國quốc 土độ 者giả 。 徧biến 界giới 對đối 一nhất 人nhân 言ngôn 。 國quốc 土độ 對đối 衣y 服phục 言ngôn )# 。

溫ôn 陵lăng 曰viết 。 拂phất 衣y 則tắc 動động 。 垂thùy 衣y 則tắc 靜tĩnh 。 所sở 謂vị 動động 靜tĩnh 不bất 常thường 也dã 。 汝nhữ 審thẩm 下hạ 。 謂vị 三tam 性tánh 不bất 參tham 。 三tam 性tánh 相tướng 隔cách 。 求cầu 風phong 所sở 從tùng 。 杳# 莫mạc 可khả 究cứu 。 既ký 非phi 衣y 出xuất 。 又hựu 非phi 空không 生sanh 。 非phi 生sanh 彼bỉ 面diện 。 了liễu 無vô 所sở 從tùng 。 非phi 和hòa 合hợp 矣hĩ 。 謂vị 本bổn 然nhiên 周chu 徧biến 。 循tuần 業nghiệp 發phát 現hiện 。 得đắc 不bất 信tín 哉tai 。 風phong 性tánh 或hoặc 作tác 風phong 心tâm 誤ngộ 也dã 。

阿A 難Nan 空không 性tánh 無vô 形hình 。 因nhân 色sắc 顯hiển 發phát 。 (# 至chí )# 但đãn 有hữu 言ngôn 說thuyết 。 都đô 無vô 實thật 義nghĩa 。

(# 孤cô 山sơn 曰viết 。 西tây 天thiên 貴quý 賤tiện 族tộc 分phần/phân 四tứ 姓tánh 。 如như 此thử 方phương 四tứ 民dân 。 剎sát 帝đế 利lợi 王vương 族tộc 也dã 。 婆Bà 羅La 門Môn 淨tịnh 志chí 也dã 。 亦diệc 云vân 淨tịnh 行hạnh 。 以dĩ 守thủ 道đạo 居cư 正chánh 。 潔khiết 白bạch 其kỳ 操thao 也dã 。 毗tỳ 舍xá 商thương 賈cổ 也dã 。 首thủ 陀đà 農nông 夫phu 也dã 。 是thị 謂vị 四tứ 姓tánh 頗Pha 羅La 墮Đọa 利lợi 根căn 也dã 。 旃chiên 陀đà 羅la 魁khôi 膾khoái 也dã 。 此thử 又hựu 智trí 愚ngu 之chi 族tộc 也dã )# 。

(# 携huề 李# 曰viết 。 未vị 鑿tạc 土thổ 前tiền 。 地địa 無vô 通thông 達đạt 。 則tắc 空không 非phi 無vô 因nhân 也dã 。 謂vị 因nhân 鑿tạc 土thổ/độ 而nhi 出xuất 。 則tắc 空không 居cư 土thổ/độ 外ngoại 。 故cố 土thổ/độ 出xuất 時thời 。 應ưng 見kiến 空không 入nhập 。 此thử 辨biện 明minh 空không 不bất 因nhân 土thổ/độ 也dã 。 謂vị 空không 士sĩ 同đồng 休hưu 。 則tắc 土thổ 出xuất 時thời 。 何hà 不bất 見kiến 空không 同đồng 土thổ/độ 而nhi 出xuất 。 又hựu 非phi 同đồng 體thể 矣hĩ 智trí 論luận 云vân 。 佛Phật 說thuyết 四tứ 大đại 無vô 處xứ 不bất 有hữu 。 故cố 名danh 為vi 大đại 。 若nhược 言ngôn 大đại 性tánh 周chu 徧biến 。 必tất 須tu 指chỉ 事sự 即tức 理lý 。 攝nhiếp 末mạt 歸quy 本bổn 。 不bất 可khả 名danh 而nhi 名danh 之chi 。 是thị 謂vị 如Như 來Lai 藏tạng 也dã 。 或hoặc 有hữu 直trực 以dĩ 藏tạng 性tánh 。 釋thích 於ư 大đại 名danh 者giả 。 一nhất 何hà 誤ngộ 哉tai )# 。

(# 泐# 潭đàm 曰viết 。 空không 與dữ 覺giác 亦diệc 體thể 用dụng 不bất 二nhị 。 故cố 相tương 依y 而nhi 舉cử 一nhất 之chi 空không 。 喻dụ 一nhất 法pháp 性tánh 也dã 。 十thập 方phương 之chi 空không 。 喻dụ 萬vạn 法pháp 性tánh 也dã 。 由do 一nhất 觀quán 萬vạn 。 由do 自tự 觀quán 他tha 性tánh 無vô 二nhị 別biệt 。 特đặc 形hình 器khí 妄vọng 辨biện 耳nhĩ )# 。

溫ôn 陵lăng 曰viết 。 鑿tạc 土thổ/độ 得đắc 空không 。 所sở 謂vị 因nhân 色sắc 顯hiển 發phát 也dã 。

補bổ 註chú 曰viết 。 若nhược 因nhân 土thổ 出xuất 下hạ 。 謂vị 虗hư 空không 若nhược 因nhân 土thổ 出xuất 。 則tắc 鑿tạc 土thổ/độ 出xuất 井tỉnh 之chi 時thời 。 應ưng 見kiến 虗hư 空không 。 出xuất 於ư 土thổ/độ 而nhi 入nhập 於ư 井tỉnh 。 今kim 既ký 不bất 然nhiên 矣hĩ 。 故cố 又hựu 破phá 云vân 。 虗hư 空không 若nhược 無vô 出xuất 入nhập 。 則tắc 空không 與dữ 土thổ/độ 。 二nhị 無vô 有hữu 異dị 。 而nhi 同đồng 體thể 矣hĩ 。 既ký 同đồng 體thể 則tắc 土thổ/độ 出xuất 井tỉnh 時thời 。 何hà 不bất 見kiến 空không 從tùng 井tỉnh 出xuất 邪tà 。

溫ôn 陵lăng 曰viết 。 汝nhữ 更cánh 下hạ 。 令linh 詳tường 察sát 其kỳ 非phi 因nhân 緣duyên 自tự 然nhiên 也dã 。 鑿tạc 空không 虗hư 實thật 。 謂vị 鑿tạc 實thật 空không 虗hư 也dã 。 上thượng 諸chư 巧xảo 辨biện 。 皆giai 遣khiển 識thức 心tâm 妄vọng 計kế 。 而nhi 顯hiển 圓viên 融dung 真chân 體thể 也dã 。 若nhược 此thử 虗hư 空không 下hạ 。 會hội 上thượng 義nghĩa 而nhi 通thông 前tiền 文văn 也dã 。 由do 上thượng 所sở 明minh 。 非phi 因nhân 緣duyên 和hòa 合hợp 。 則tắc 知tri 空không 性tánh 圓viên 偏thiên 。 非phi 生sanh 滅diệt 法pháp 。 一nhất 大đại 既ký 爾nhĩ 。 餘dư 大đại 皆giai 然nhiên 。 故cố 通thông 言ngôn 地địa 水thủy 火hỏa 風phong 。 云vân 現hiện 前tiền 者giả 。 使sử 觸xúc 事sự 而nhi 明minh 。 無vô 他tha 求cầu 也dã 。 若nhược 悟ngộ 虗hư 空không 。 性tánh 圓viên 周chu 徧biến 。 本bổn 無vô 出xuất 入nhập 。 即tức 悟ngộ 四tứ 大đại 性tánh 真chân 圓viên 融dung 。 本bổn 無vô 生sanh 滅diệt 也dã 。

(# 吳ngô 興hưng 曰viết 。 經kinh 文văn 四tứ 大đại 後hậu 。 所sở 以dĩ 點điểm 空không 均quân 名danh 五ngũ 大đại 者giả 。 盖# 諸chư 經kinh 常thường 談đàm 惟duy 四tứ 而nhi 已dĩ 。 此thử 既ký 異dị 彼bỉ 。 故cố 特đặc 言ngôn 之chi 。 下hạ 根căn 識thức 中trung 。 其kỳ 例lệ 亦diệc 爾nhĩ 。 通thông 名danh 七thất 者giả 。 且thả 依y 事sự 立lập )# 。

阿A 難Nan 見kiến 覺giác 無vô 知tri 。 因nhân 色sắc 空không 有hữu 。 (# 至chí )# 或hoặc 同đồng 非phi 同đồng 。 或hoặc 異dị 非phi 異dị 。

(# 長trường/trưởng 水thủy 曰viết 。 此thử 以dĩ 大đại 種chủng 義nghĩa 破phá 。 諸chư 見kiến 計kế 情tình 也dã )# 。

(# 携huề 李# 曰viết 。 此thử 問vấn 四tứ 句cú 。 一nhất 同đồng 。 二nhị 異dị 。 三tam 亦diệc 同đồng )# 。

溫ôn 陵lăng 曰viết 。 見kiến 覺giác 之chi 體thể 。 本bổn 自tự 無vô 知tri 。

阿A 難Nan 此thử 見kiến 若nhược 復phục 。 與dữ 明minh 與dữ 暗ám 。 (# 至chí )# 但đãn 有hữu 言ngôn 說thuyết 。 都đô 無vô 實thật 義nghĩa 。

(# 資tư 中trung 曰viết 。 上thượng 總tổng 標tiêu 。 下hạ 詳tường 辨biện 。 相tương/tướng 亡vong 猶do 相tương/tướng 奪đoạt 也dã )# 。

(# 泐# 潭đàm 曰viết 。 見kiến 性tánh 常thường 住trụ 。 境cảnh 性tánh 代đại 易dị 。 云vân 何hà 為vi 一nhất 。 根căn 境cảnh 相tướng 因nhân 。 離ly 明minh 暗ám 空không 。 則tắc 無vô 見kiến 相tương/tướng 。 云vân 何hà 非phi 一nhất )# 。

(# 資tư 中trung 曰viết 。 明minh 暗ám 有hữu 差sai 別biệt 。 見kiến 性tánh 無vô 差sai 別biệt 云vân 何hà 。 或hoặc 同đồng 根căn 塵trần 相tương/tướng 因nhân 。 而nhi 有hữu 離ly 三tam 元nguyên 無vô 。 云vân 何hà 為vi 異dị 。 分phân 空không 分phân 見kiến 。 本bổn 無vô 邊biên 際tế 。 云vân 何hà 非phi 同đồng 。 見kiến 無vô 遷thiên 改cải 。 境cảnh 有hữu 變biến 更cánh 。 云vân 何hà 非phi 異dị )# 。

(# 溫ôn 陵lăng 曰viết 。 為vi 生sanh 為vi 滅diệt 等đẳng 者giả 。 生sanh 滅diệt 同đồng 異dị 。 皆giai 因nhân 妄vọng 塵trần 。 非phi 生sanh 非phi 異dị 。 不bất 離ly 妄vọng 計kế 離ly 此thử 諸chư 妄vọng 。 即tức 如Như 來Lai 藏tạng 也dã )# 。

溫ôn 陵lăng 曰viết 。 阿A 難Nan 下hạ 。 辨biện 非phi 一nhất 體thể 也dã 。 若nhược 此thử 見kiến 精tinh 下hạ 。 辨biện 非phi 異dị 體thể 也dã 。 明minh 暗ám 相tương 背bội 下hạ 。 辨biện 非phi 或hoặc 同đồng 非phi 同đồng 。 或hoặc 。 異dị 非phi 異dị 也dã 。 汝nhữ 更cánh 下hạ 。 令linh 詳tường 察sát 其kỳ 。 性tánh 真chân 圓viên 融dung 。 不bất 涉thiệp 諸chư 妄vọng 也dã 。 若nhược 見kiến 聞văn 知tri 者giả 。 前tiền 於ư 六lục 根căn 廣quảng 破phá 眼nhãn 見kiến 。 餘dư 根căn 並tịnh 略lược 。 今kim 類loại 通thông 顯hiển 示thị 。 其kỳ 性tánh 皆giai 徧biến 。 聞văn 即tức 耳nhĩ 根căn 。 覺giác 即tức 鼻tị 舌thiệt 身thân 根căn 。 知tri 即tức 意ý 根căn 不bất 言ngôn 覺giác 者giả 略lược 也dã 。 性tánh 見kiến 等đẳng 者giả 。 亦diệc 體thể 用dụng 相tương 依y 。 而nhi 舉cử 有hữu 見kiến 有hữu 覺giác 。 雖tuy 覺giác 明minh 之chi 咎cữu 。 而nhi 體thể 實thật 性tánh 見kiến 。 用dụng 實thật 覺giác 精tinh 也dã 。 如như 一nhất 下hạ 。 例lệ 餘dư 根căn 也dã 。 嘗thường 觸xúc 即tức 舌thiệt 根căn 。 以dĩ 味vị 合hợp 方phương 覺giác 。 故cố 亦diệc 名danh 觸xúc 。 覺giác 觸xúc 覺giác 知tri 。 即tức 身thân 意ý 根căn 也dã 。

阿A 難Nan 識thức 性tánh 無vô 源nguyên 。 因nhân 于vu 六lục 種chủng (# 至chí )# 但đãn 有hữu 言ngôn 說thuyết 。 都đô 無vô 實thật 義nghĩa 。

(# 溫ôn 陵lăng 曰viết 。 見kiến 根căn 也dã 。 相tương/tướng 境cảnh 也dã )# 。

(# 長trường/trưởng 水thủy 曰viết 。 日nhật 中trung 無vô 月nguyệt 。 既ký 無vô 見kiến 月nguyệt 之chi 識thức 。 應ưng 知tri 非phi 是thị 無vô 因nhân 而nhi 有hữu 也dã )# 。

(# 資tư 中trung 曰viết 。 前tiền 文văn 詳tường 辨biện 意ý 皆giai 萃tụy 此thử 。 故cố 自tự 根căn 境cảnh 。 萬vạn 法pháp 總tổng 會hội 。 而nhi 旁bàng 通thông 也dã )# 。

(# 長trường/trưởng 水thủy 曰viết 。 覺giác 明minh 即tức 本bổn 覺giác 明minh 心tâm 也dã )# 。

真chân 際tế 曰viết 。 根căn 但đãn 照chiếu 境cảnh 。 故cố 知tri 鏡kính 中trung 。 識thức 有hữu 了liễu 別biệt 。 故cố 能năng 標tiêu 指chỉ 。

溫ôn 陵lăng 曰viết 。 阿A 難Nan 若nhược 汝nhữ 下hạ 。 明minh 識thức 性tánh 非phi 生sanh 於ư 見kiến 亦diệc 非phi 生sanh 於ư 相tương/tướng 也dã 。 若nhược 生sanh 下hạ 。 明minh 非phi 生sanh 於ư 空không 也dã 。 若nhược 生sanh 於ư 空không 。 則tắc 非phi 是thị 相tương/tướng 。 亦diệc 非phi 是thị 見kiến 。 非phi 是thị 見kiến 則tắc 無vô 所sở 辨biện 。 非phi 是thị 相tương/tướng 則tắc 無vô 所sở 緣duyên 。 若nhược 無vô 所sở 緣duyên 。 能năng 緣duyên 何hà 立lập 。 又hựu 處xứ 此thử 非phi 相tướng 非phi 見kiến 之chi 間gian 。 識thức 體thể 若nhược 空không 。 則tắc 同đồng 龜quy 毛mao 。 識thức 體thể 若nhược 有hữu 。 非phi 同đồng 物vật 象tượng 。 既ký 自tự 無vô 體thể 。 安an 能năng 有hữu 用dụng 。 故cố 曰viết 欲dục 何hà 分phân 別biệt 。 若nhược 無vô 下hạ 。 明minh 非phi 無vô 因nhân 也dã 。

溫ôn 陵lăng 曰viết 。 見kiến 託thác 根căn 。 相tương/tướng 託thác 境cảnh 。 有hữu 出xuất 可khả 狀trạng 。 無vô 出xuất 非phi 相tướng 。 識thức 何hà 所sở 從tùng 出xuất 邪tà 。 識thức 有hữu 分phân 別biệt 名danh 動động 。 見kiến 無vô 分phân 別biệt 名danh 澄trừng 。 識thức 動động 見kiến 澄trừng 。 性tánh 相tướng 隔cách 異dị 。 見kiến 與dữ 識thức 隔cách 。 聞văn 知tri 亦diệc 然nhiên 。 皆giai 非phi 和hòa 合hợp 。 又hựu 非phi 自tự 然nhiên 。 是thị 則tắc 性tánh 真chân 圓viên 融dung 。 不bất 涉thiệp 諸chư 妄vọng 矣hĩ 。 若nhược 此thử 識thức 心tâm 。 總tổng 指chỉ 識thức 大đại 。 了liễu 別biệt 見kiến 聞văn 覺giác 知tri 。 別biệt 指chỉ 六lục 識thức 也dã 。 兼kiêm 彼bỉ 空không 等đẳng 。 總tổng 會hội 七thất 大đại 。 旁bàng 通thông 萬vạn 法pháp 也dã 。 既ký 本bổn 無vô 所sở 從tùng 。 則tắc 湛trạm 然nhiên 圓viên 徧biến 。 地địa 等đẳng 既ký 爾nhĩ 。 世thế 界giới 眾chúng 生sanh 物vật 。 物vật 皆giai 爾nhĩ 。 不bất 惟duy 地địa 等đẳng 名danh 大đại 。 草thảo 芥giới 塵trần 毛mao 皆giai 可khả 名danh 大đại 。 性tánh 真chân 圓viên 融dung 。 本bổn 無vô 生sanh 滅diệt 矣hĩ 。 阿A 難Nan 下hạ 。 謂vị 識thức 體thể 深thâm 潛tiềm 。 當đương 微vi 細tế 沈trầm 思tư 。 不bất 可khả 麤thô 浮phù 。 觀quán 得đắc 其kỳ 真chân 。 則tắc 悟ngộ 其kỳ 本bổn 如Như 來Lai 藏tạng 矣hĩ 。 識thức 知tri 皆giai 出xuất 於ư 性tánh 明minh 。 故cố 曰viết 性tánh 識thức 明minh 知tri 。 識thức 雖tuy 覺giác 明minh 之chi 咎cữu 。 其kỳ 體thể 實thật 真chân 。 故cố 曰viết 覺giác 明minh 真chân 識thức 。 體thể 用dụng 不bất 二nhị 。 真chân 妄vọng 一nhất 如như 。 所sở 以dĩ 迭điệt 舉cử 也dã 。

(# 泐# 潭đàm 曰viết 。 七thất 大đại 者giả 。 地địa 水thủy 火hỏa 風phong 空không 。 見kiến 識thức 是thị 也dã 。 按án 六lục 大đại 經kinh 獨độc 不bất 言ngôn 見kiến 大đại 。 而nhi 曰viết 六lục 大đại 者giả 。 合hợp 內nội 外ngoại 而nhi 言ngôn 也dã )# 。

爾nhĩ 時thời 阿A 難Nan 。 及cập 諸chư 大đại 眾chúng 。 (# 至chí )# 獲hoạch 本bổn 妙diệu 心tâm 。 常thường 住trụ 不bất 滅diệt 。

(# 溫ôn 陵lăng 曰viết 。 自tự 初sơ 决# 擇trạch 心tâm 見kiến 。 絲ti 至chí 陰ấm 入nhập 七thất 大đại 。 多đa 方phương 發phát 明minh 。 使sử 悟ngộ 器khí 界giới 萬vạn 法pháp 當đương 體thể 全toàn 真chân 。 本bổn 如Như 來Lai 藏tạng 。 是thị 謂vị 微vi 妙diệu 開khai 示thị 。 也dã 既ký 悟ngộ 器khí 界giới 。 性tánh 真chân 圓viên 融dung 。 故cố 身thân 心tâm 蕩đãng 然nhiên 。 得đắc 無vô 罣quái 礙ngại 。 悟ngộ 妙diệu 覺giác 湛trạm 然nhiên 。 周chu 徧biến 法Pháp 界Giới 。 故cố 各các 各các 自tự 知tri 。 心tâm 徧biến 十thập 方phương 也dã )# 。

孤cô 山sơn 曰viết 。 各các 各các 自tự 知tri 。 即tức 能năng 覺giác 之chi 智trí 也dã 。 心tâm 徧biến 十thập 方phương 。 即tức 所sở 覺giác 之chi 理lý 也dã 。 常thường 住trụ 真chân 心tâm 。 徧biến 融dung 十thập 界giới 。 故cố 曰viết 十thập 方phương 。 見kiến 十thập 方phương 空không 。 謂vị 十thập 界giới 循tuần 業nghiệp 發phát 現hiện 之chi 空không 也dã 。 迷mê 妄vọng 有hữu 空không 。 比tỉ 真chân 為vi 小tiểu 故cố 以dĩ 掌chưởng 葉diệp 為ví 喻dụ 。 一nhất 切thiết 世thế 間gian 等đẳng 。 謂vị 依y 空không 立lập 世thế 界giới 也dã 。 即tức 十thập 界giới 循tuần 業nghiệp 發phát 現hiện 。 依y 正chánh 之chi 法pháp 耳nhĩ 。 皆giai 即tức 菩Bồ 提Đề 等đẳng 。 謂vị 十thập 方phương 虗hư 空không 十thập 界giới 依y 正chánh 。 一nhất 法pháp 叵phả 得đắc 。 皆giai 我ngã 真chân 心tâm 。 含hàm 裹khỏa 十thập 方phương 者giả 。 即tức 此thử 真chân 心tâm 。 具cụ 足túc 十thập 界giới 。 而nhi 非phi 斷đoạn 滅diệt 。 觀quán 此thử 文văn 者giả 。 豈khởi 疑nghi 無vô 情tình 有hữu 性tánh 。 無vô 情tình 作tác 佛Phật 之chi 說thuyết 耶da 。 反phản 觀quán 下hạ 。 阿A 難Nan 大đại 眾chúng 。 自tự 觀quán 己kỷ 界giới 正chánh 報báo 之chi 身thân 也dã 。 虗hư 空không 巨cự 海hải 。 以dĩ 況huống 心tâm 精tinh 。 微vi 塵trần 浮phù 漚âu 。 以dĩ 況huống 己kỷ 質chất 。 理lý 即tức □# □# 。 若nhược 塵trần 存tồn 而nhi 漚âu 起khởi 。 事sự 即tức 理lý 故cố 。 若nhược 塵trần 亡vong 而nhi 漚âu 滅diệt 。 □# □# □# 二nhị 。 故cố 曰viết 無vô 從tùng 獲hoạch 本bổn 妙diệu 心tâm 等đẳng 。 得đắc 分phần/phân 真chân 智trí 。 知tri 本bổn 覺giác 理lý 。 得đắc 未vị 曾tằng 有hữu 。 謂vị 得đắc 圓viên 頓đốn 之chi 解giải 也dã 。

(# 天thiên 台thai 智trí 者giả 。 禪thiền 法pháp 華hoa 經kinh 。 深thâm 達đạt 罪tội 福phước 相tướng 。 徧biến 照chiếu 於ư 十thập 方phương 。 亦diệc 云vân 十thập 方phương 。 即tức 十thập 界giới 也dã )# 。