楞Lăng 嚴Nghiêm 經Kinh 貫Quán 攝Nhiếp
Quyển 0002
清Thanh 劉Lưu 道Đạo 開Khai 纂Toản 述Thuật

楞lăng 嚴nghiêm 說thuyết 通thông 卷quyển 二nhị

巴ba 縣huyện 居cư 士sĩ 非phi 眼nhãn 劉lưu 道đạo 開khai 纂toản 述thuật

成thành 都đô 沙Sa 門Môn 離ly 指chỉ 方phương 。 示thị 鑒giám 訂# 。

爾nhĩ 時thời 阿A 難Nan 。 及cập 諸chư 大đại 眾chúng 。 聞văn 佛Phật 示thị 誨hối 。 身thân 心tâm 泰thái 然nhiên 。 念niệm 無vô 始thỉ 來lai 。 失thất 卻khước 本bổn 心tâm 。 妄vọng 認nhận 緣duyên 塵trần 。 分phân 別biệt 影ảnh 事sự 。 今kim 日nhật 開khai 悟ngộ 。 如như 失thất 乳nhũ 兒nhi 。 忽hốt 遇ngộ 慈từ 母mẫu 。 合hợp 掌chưởng 禮lễ 佛Phật 。 願nguyện 聞văn 如Như 來Lai 。 顯hiển 出xuất 身thân 心tâm 。 真chân 妄vọng 虗hư 實thật 現hiện 前tiền 生sanh 滅diệt 。 與dữ 不bất 生sanh 滅diệt 。 二nhị 發phát 明minh 性tánh 。

此thử 第đệ 三tam 番phiên 顯hiển 見kiến 不bất 滅diệt 也dã 。

爾nhĩ 時thời 阿A 難Nan 。 及cập 諸chư 大đại 眾chúng 。 從tùng 佛Phật 訶ha 為vi 非phi 心tâm 。 即tức 起khởi 驚kinh 疑nghi 。 及cập 聞văn 離ly 塵trần 斷đoạn 滅diệt 。 轉chuyển 更cánh 不bất 安an 。 良lương 以dĩ 離ly 識thức 心tâm 外ngoại 。 更cánh 不bất 見kiến 心tâm 。 今kim 蒙mông 根căn 中trung 指chỉ 出xuất 。 宛uyển 然nhiên 別biệt 有hữu 。 寂tịch 然nhiên 不bất 動động 。 驚kinh 疑nghi 頓đốn 息tức 。 所sở 以dĩ 身thân 心tâm 泰thái 然nhiên 。 自tự 念niệm 從tùng 無vô 始thỉ 來lai 。 失thất 卻khước 本bổn 有hữu 不bất 動động 真chân 心tâm 。 反phản 認nhận 緣duyên 塵trần 。 分phân 別biệt 影ảnh 事sự 。 今kim 日nhật 始thỉ 得đắc 開khai 悟ngộ 。 正chánh 如như 失thất 乳nhũ 之chi 兒nhi 。 忽hốt 遇ngộ 慈từ 母mẫu 。 昔tích 日nhật 窮cùng 子tử 捨xả 父phụ 。 今kim 日nhật 乳nhũ 兒nhi 遇ngộ 母mẫu 。 何hà 快khoái 如như 之chi 。 然nhiên 此thử 寂tịch 常thường 。 不bất 生sanh 滅diệt 性tánh 。 雖tuy 蒙mông 印ấn 許hứa 。 若nhược 據cứ 尋tầm 常thường 見kiến 即tức 是thị 眼nhãn 。 則tắc 眼nhãn 與dữ 見kiến 。 皆giai 屬thuộc 生sanh 滅diệt 。 若nhược 據cứ 今kim 日nhật 手thủ 開khai 合hợp 。 而nhi 見kiến 無vô 開khai 合hợp 。 頭đầu 搖dao 動động 。 而nhi 見kiến 不bất 搖dao 動động 。 則tắc 是thị 生sanh 滅diệt 身thân 中trung 。 有hữu 不bất 生sanh 滅diệt 性tánh 。 今kim 雖tuy 領lãnh 得đắc 見kiến 無vô 所sở 動động 之chi 旨chỉ 。 尚thượng 未vị 明minh 其kỳ 所sở 以dĩ 。 猶do 存tồn 疑nghi 惑hoặc 。 於ư 是thị 合hợp 掌chưởng 禮lễ 佛Phật 。 願nguyện 聞văn 如Như 來Lai 。 顯hiển 出xuất 身thân 心tâm 。 誰thùy 真chân 誰thùy 妄vọng 。 誰thùy 虗hư 誰thùy 實thật 。 要yếu 於ư 現hiện 前tiền 動động 搖dao 生sanh 滅diệt 身thân 中trung 。 的đích 的đích 指chỉ 出xuất 。 不bất 生sanh 滅diệt 性tánh 。 令linh 此thử 真chân 妄vọng 二nhị 性tánh 。 皎hiệu 如như 星tinh 月nguyệt 。 方phương 到đáo 自tự 信tín 不bất 疑nghi 之chi 地địa 耳nhĩ 。

○# 鍾chung 云vân 。 二nhị 發phát 明minh 性tánh 者giả 。 發phát 明minh 二nhị 字tự 。 要yếu 從tùng 理lý 上thượng 發phát 顯hiển 義nghĩa 看khán 。 葢# 謂vị 真chân 性tánh 理lý 中trung 。 自tự 有hữu 不bất 生sanh 不bất 滅diệt 。 所sở 顯hiển 發phát 性tánh 。 即tức 下hạ 一nhất 為vi 無vô 量lượng 。 無vô 量lượng 為vi 一nhất 。 大đại 中trung 現hiện 小tiểu 。 小tiểu 中trung 現hiện 大đại 等đẳng 是thị 也dã 。 妄vọng 明minh 理lý 中trung 所sở 顯hiển 發phát 性tánh 。 即tức 下hạ 晦hối 昧muội 為vi 空không 。 空không 晦hối 暗ám 中trung 。 結kết 暗ám 為vi 色sắc 。 色sắc 雜tạp 妄vọng 想tưởng 。 想tưởng 相tướng 為vi 身thân 等đẳng 是thị 也dã 。 有hữu 作tác 發phát 明minh 二nhị 性tánh 看khán 者giả 。 便tiện 是thị 言ngôn 語ngữ 發phát 明minh 矣hĩ 。 文văn 義nghĩa 不bất 順thuận 。

時thời 波Ba 斯Tư 匿Nặc 王Vương 。 起khởi 立lập 白bạch 佛Phật 。 我ngã 昔tích 未vị 承thừa 。 諸chư 佛Phật 誨hối 勅sắc 。 見kiến 迦Ca 旃Chiên 延Diên 。 毗tỳ 羅la 胝chi 子tử 。 咸hàm 言ngôn 此thử 身thân 死tử 後hậu 斷đoạn 滅diệt 。 名danh 為vi 涅Niết 槃Bàn 。 我ngã 雖tuy 值trị 佛Phật 。 今kim 猶do 狐hồ 疑nghi 。 云vân 何hà 發phát 揮huy 。 證chứng 知tri 此thử 心tâm 。 不bất 生sanh 滅diệt 地địa 。 今kim 此thử 大đại 眾chúng 。 諸chư 有hữu 漏lậu 者giả 。 咸hàm 皆giai 樂nhạo 聞văn 。

此thử 匿nặc 王vương 自tự 陳trần 斷đoạn 見kiến 以dĩ 請thỉnh 不bất 生sanh 滅diệt 也dã 。 匿nặc 王vương 昔tích 事sự 外ngoại 道đạo 。 曾tằng 有hữu 邪tà 心tâm 種chủng 子tử 。 入nhập 其kỳ 心tâm 腑phủ 。 今kim 被bị 阿A 難Nan 抓trảo 著trước 癢dạng 處xứ 。 遂toại 乘thừa 機cơ 發phát 問vấn 。 所sở 謂vị 因nhân 逢phùng 桃đào 李# 樹thụ 。 卻khước 憶ức 故cố 園viên 春xuân 也dã 。 迦Ca 旃Chiên 延Diên 。 此thử 云vân 剪tiễn 髮phát 。 毗tỳ 羅la 胝chi 。 此thử 云vân 不bất 作tác 。 乃nãi 外ngoại 道đạo 六lục 師sư 之chi 二nhị 。 其kỳ 道đạo 皆giai 以dĩ 斷đoạn 滅diệt 為vi 宗tông 。 以dĩ 不bất 解giải 第đệ 八bát 。 阿a 賴lại 耶da 識thức 。 去khứ 後hậu 來lai 先tiên 。 為vi 生sanh 死tử 根căn 本bổn 。 轉chuyển 此thử 八bát 識thức 。 名danh 為vi 涅Niết 槃Bàn 。 而nhi 反phản 計kế 此thử 身thân 斷đoạn 滅diệt 為vi 涅Niết 槃Bàn 。 若nhược 此thử 方phương 所sở 計kế 生sanh 為vi 七thất 尺xích 軀khu 。 死tử 作tác 一nhất 棺quan 土thổ 。 即tức 有hữu 挫tỏa 燒thiêu 舂thung 磨ma 。 無vô 所sở 用dụng 之chi 等đẳng 。 皆giai 此thử 類loại 攝nhiếp 。 豈khởi 知tri 有hữu 死tử 而nhi 不bất 亡vong 者giả 在tại 也dã 。

時thời 波Ba 斯Tư 匿Nặc 王Vương 。 起khởi 立lập 白bạch 佛Phật 。 我ngã 昔tích 未vị 承thừa 。 諸chư 佛Phật 誨hối 勅sắc 時thời 。 曾tằng 見kiến 二nhị 種chủng 外ngoại 道đạo 。 皆giai 說thuyết 此thử 身thân 死tử 後hậu 斷đoạn 滅diệt 。 即tức 此thử 斷đoạn 滅diệt 。 便tiện 名danh 涅Niết 槃Bàn 。 我ngã 今kim 雖tuy 遇ngộ 如Như 來Lai 。 猶do 懷hoài 狐hồ 疑nghi 未vị 決quyết 。 必tất 要yếu 現hiện 前tiền 有hữu 箇cá 證chứng 據cứ 。 方phương 能năng 信tín 得đắc 此thử 心tâm 是thị 不bất 生sanh 滅diệt 。 世Thế 尊Tôn 云vân 何hà 。 發phát 揮huy 證chứng 知tri 此thử 心tâm 。 不bất 生sanh 滅diệt 地địa 。 今kim 此thử 在tại 會hội 大đại 眾chúng 。 未vị 到đáo 無vô 漏lậu 者giả 。 咸hàm 皆giai 樂nhạo 聞văn 焉yên 。

○# 據cứ 除trừ 斷đoạn 見kiến 麤thô 惑hoặc 。 則tắc 此thử 有hữu 漏lậu 。 似tự 惟duy 指chỉ 界giới 內nội 凡phàm 夫phu 。 二nhị 乘thừa 有hữu 學học 。 若nhược 辨biện 見kiến 性tánh 真chân 常thường 。 則tắc 雖tuy 小Tiểu 乘Thừa 四Tứ 果Quả 。 別biệt 教giáo 三tam 賢hiền 。 亦diệc 須tu 普phổ 指chỉ 。 以dĩ 彼bỉ 自tự 來lai 未vị 明minh 見kiến 性tánh 是thị 真chân 常thường 心tâm 故cố 。

佛Phật 告cáo 大đại 王vương 。

汝nhữ 身thân 現hiện 在tại 。 今kim 復phục 問vấn 汝nhữ 。 汝nhữ 此thử 肉nhục 身thân 。 為vi 同đồng 金kim 剛cang 。 常thường 住trụ 不bất 朽hủ 。 為vi 復phục 變biến 壞hoại 。

世Thế 尊Tôn 。 我ngã 今kim 此thử 身thân 。 終chung 從tùng 變biến 滅diệt 。 佛Phật 言ngôn 大đại 王vương 。 汝nhữ 未vị 曾tằng 滅diệt 。 云vân 何hà 知tri 滅diệt 。

世Thế 尊Tôn 。 我ngã 此thử 無vô 常thường 。 變biến 壞hoại 之chi 身thân 。 雖tuy 未vị 曾tằng 滅diệt 。 我ngã 觀quán 現hiện 前tiền 。 念niệm 念niệm 遷thiên 謝tạ 。 新tân 新tân 不bất 住trụ 。 如như 火hỏa 成thành 灰hôi 。 漸tiệm 漸tiệm 銷tiêu 殞vẫn 。 殞vẫn 亡vong 不bất 息tức 。 決quyết 知tri 此thử 身thân 。 當đương 從tùng 滅diệt 盡tận 。 佛Phật 言ngôn 如như 是thị 。

欲dục 示thị 不bất 生sanh 滅diệt 性tánh 。 故cố 先tiên 審thẩm 其kỳ 生sanh 滅diệt 也dã

佛Phật 告cáo 大đại 王vương 。

汝nhữ 在tại 未vị 來lai 死tử 處xứ 生sanh 疑nghi 。 我ngã 只chỉ 據cứ 現hiện 在tại 生sanh 處xứ 問vấn 汝nhữ 。 汝nhữ 身thân 今kim 現hiện 在tại 矣hĩ 。 我ngã 問vấn 汝nhữ 此thử 肉nhục 身thân 。 為vi 金kim 剛cang 常thường 住trụ 不bất 朽hủ 之chi 物vật 耶da 。 為vi 復phục 畢tất 竟cánh 是thị 變biến 壞hoại 之chi 物vật 耶da 。 匿nặc 王vương 言ngôn 。

世Thế 尊Tôn 。 我ngã 今kim 此thử 身thân 。 非phi 常thường 住trụ 之chi 物vật 。 終chung 從tùng 變biến 滅diệt 而nhi 已dĩ 。 佛Phật 又hựu 重trùng 重trùng 細tế 審thẩm 。 釣điếu 出xuất 狐hồ 涎tiên 。 乃nãi 言ngôn 。

大đại 王vương 。 汝nhữ 身thân 現hiện 在tại 未vị 滅diệt 。 有hữu 何hà 所sở 憑bằng 。 預dự 知tri 其kỳ 斷đoạn 滅diệt 耶da 。 匿nặc 王vương 言ngôn 。

世Thế 尊Tôn 。 我ngã 此thử 無vô 常thường 。 變biến 壞hoại 之chi 身thân 。 今kim 雖tuy 未vị 滅diệt 。 然nhiên 我ngã 觀quán 察sát 現hiện 前tiền 。 念niệm 念niệm 遷thiên 謝tạ 。 新tân 新tân 不bất 住trụ 。 如như 火hỏa 之chi 成thành 灰hôi 。 漸tiệm 漸tiệm 銷tiêu 殞vẫn 。 趨xu 於ư 殞vẫn 亡vong 。 無vô 刻khắc 寧ninh 息tức 。 決quyết 知tri 此thử 身thân 。 到đáo 底để 滅diệt 盡tận 。 方phương 得đắc 了liễu 當đương 。

佛Phật 言ngôn 。

汝nhữ 身thân 必tất 滅diệt 。 誠thành 如như 是thị 也dã 。

○# 只chỉ 此thử 數số 語ngữ 。 已dĩ 可khả 以dĩ 警cảnh 念niệm 無vô 常thường 。 劇kịch 貪tham 世thế 務vụ 者giả 。 寧ninh 不bất 惕dịch 然nhiên 。

大đại 王vương 。 汝nhữ 今kim 生sanh 齡linh 。 已dĩ 從tùng 衰suy 老lão 。 顏nhan 貌mạo 何hà 如như 。 童đồng 子tử 之chi 時thời 。

世Thế 尊Tôn 。 我ngã 昔tích 孩hài 孺nhụ 。 膚phu 腠thấu 潤nhuận 澤trạch 。 年niên 至chí 長trưởng 成thành 。 血huyết 氣khí 充sung 滿mãn 。 而nhi 今kim 頹đồi 齡linh 。 迫bách 於ư 衰suy 耄mạo 。 形hình 色sắc 枯khô 悴tụy 。 精tinh 神thần 昏hôn 昧muội 。 髮phát 白bạch 面diện 皺trứu 。 逮đãi 將tương 不bất 久cửu 。 如như 何hà 見kiến 比tỉ 。 充sung 盛thịnh 之chi 時thời 。

此thử 又hựu 細tế 審thẩm 其kỳ 自tự 少thiểu 至chí 老lão 精tinh 神thần 容dung 色sắc 是thị 同đồng 是thị 別biệt 也dã 。 佛Phật 又hựu 言ngôn 。

大đại 王vương 。 汝nhữ 今kim 有hữu 生sanh 之chi 齡linh 。 已dĩ 從tùng 衰suy 老lão 矣hĩ 。 汝nhữ 之chi 顏nhan 貌mạo 。 何hà 如như 童đồng 子tử 之chi 時thời 乎hồ 。 匿nặc 王vương 言ngôn 。

世Thế 尊Tôn 。 我ngã 昔tích 當đương 孩hài 孺nhụ 時thời 。 肌cơ 膚phu 腠thấu 理lý 。 滋tư 潤nhuận 鮮tiên 澤trạch 。 及cập 年niên 至chí 長trưởng 成thành 。 精tinh 完hoàn 神thần 足túc 。 血huyết 氣khí 充sung 滿mãn 。 而nhi 今kim 齡linh 已dĩ 頺đồi 矣hĩ 。 迫bách 於ư 衰suy 耄mạo 。 形hình 色sắc 則tắc 枯khô 悴tụy 矣hĩ 。 精tinh 神thần 則tắc 昏hôn 昧muội 矣hĩ 。 雞kê 皮bì 鶴hạc 髮phát 。 行hành 步bộ 龍long 鍾chung 。 日nhật 在tại 桑tang 榆# 。 殆đãi 將tương 不bất 久cửu 。 如như 何hà 乃nãi 以dĩ 精tinh 神thần 充sung 足túc 盛thình 滿mãn 之chi 時thời 而nhi 見kiến 比tỉ 耶da 。

佛Phật 言ngôn 大đại 王vương 。 汝nhữ 之chi 形hình 容dung 。 應ưng 不bất 頓đốn 朽hủ 。 王vương 言ngôn 世Thế 尊Tôn 。 變biến 化hóa 密mật 移di 。 我ngã 誠thành 不bất 覺giác 。 寒hàn 暑thử 遷thiên 流lưu 。 漸tiệm 至chí 於ư 此thử 。

何hà 以dĩ 故cố 。 我ngã 年niên 二nhị 十thập 。 雖tuy 號hiệu 年niên 少thiếu 。 顏nhan 貌mạo 已dĩ 老lão 。 初sơ 十thập 歲tuế 時thời 。 三tam 十thập 之chi 年niên 。 又hựu 衰suy 二nhị 十thập 。 於ư 今kim 六lục 十thập 。 又hựu 過quá 於ư 二nhị 。 觀quan 五ngũ 十thập 時thời 。 宛uyển 然nhiên 強cường 壯tráng 。

世Thế 尊Tôn 。 我ngã 見kiến 密mật 移di 。 雖tuy 此thử 殂tồ 落lạc 。 其kỳ 間gian 流lưu 易dị 。 且thả 限hạn 十thập 年niên 。 若nhược 復phục 令linh 我ngã 。 微vi 細tế 思tư 惟duy 。 其kỳ 變biến 寧ninh 唯duy 。 一nhất 紀kỷ 二nhị 紀kỷ 。 實thật 惟duy 年niên 變biến 。 豈khởi 唯duy 年niên 變biến 。 亦diệc 兼kiêm 月nguyệt 化hóa 。 何hà 直trực 月nguyệt 化hóa 。 兼kiêm 又hựu 日nhật 遷thiên 。 沉trầm 思tư 諦đế 觀quán 。 剎sát 那na 剎sát 那na 。 念niệm 念niệm 之chi 間gian 。 不bất 得đắc 停đình 住trụ 。 故cố 知tri 我ngã 身thân 。 終chung 從tùng 變biến 滅diệt 。

此thử 又hựu 細tế 審thẩm 生sanh 滅diệt 之chi 頓đốn 漸tiệm 也dã 。

佛Phật 言ngôn 。

大đại 王vương 。 一nhất 氣khí 不bất 頓đốn 盡tận 。 一nhất 形hình 不bất 頓đốn 虧khuy 。 汝nhữ 之chi 形hình 容dung 。 應ưng 非phi 一nhất 旦đán 頓đốn 朽hủ 。 必tất 以dĩ 漸tiệm 而nhi 朽hủ 矣hĩ 。 王vương 言ngôn 。

世Thế 尊Tôn 。 世thế 間gian 變biến 化hóa 。 密mật 密mật 推thôi 移di 。 我ngã 誠thành 不bất 覺giác 。 但đãn 見kiến 日nhật 往vãng 月nguyệt 來lai 。 寒hàn 暑thử 迭điệt 遷thiên 。 以dĩ 漸tiệm 至chí 於ư 此thử 。

何hà 以dĩ 故cố 。 人nhân 生sanh 光quang 景cảnh 。 有hữu 長trường/trưởng 有hữu 促xúc 。 今kim 且thả 以dĩ 十thập 年niên 為vi 率suất 。 如như 我ngã 二nhị 十thập 之chi 時thời 。 雖tuy 號hiệu 年niên 少thiếu 。 顏nhan 貌mạo 已dĩ 老lão 。 於ư 十thập 歲tuế 時thời 。 及cập 至chí 三tam 十thập 之chi 年niên 。 又hựu 衰suy 於ư 二nhị 十thập 。 至chí 於ư 今kim 。 六lục 十thập 又hựu 二nhị 矣hĩ 。 迴hồi 觀quán 五ngũ 十thập 。 宛uyển 然nhiên 強cường 壯tráng 。 豈khởi 非phi 十thập 年niên 一nhất 變biến 耶da 。

世Thế 尊Tôn 。 我ngã 見kiến 此thử 密mật 移di 者giả 。 雖tuy 此thử 壯tráng 色sắc 日nhật 去khứ 而nhi 殂tồ 。 老lão 相tương/tướng 日nhật 催thôi 而nhi 落lạc 。 然nhiên 其kỳ 間gian 流lưu 易dị 。 尚thượng 且thả 限hạn 於ư 十thập 年niên 。 是thị 特đặc 舉cử 其kỳ 粗thô 略lược 而nhi 言ngôn 耳nhĩ 。 若nhược 復phục 令linh 我ngã 。 微vi 細tế 思tư 惟duy 。 推thôi 窮cùng 其kỳ 變biến 。 寧ninh 獨độc 十thập 二nhị 年niên 之chi 一nhất 紀kỷ 。 二nhị 十thập 四tứ 年niên 之chi 二nhị 紀kỷ 。 實thật 惟duy 一nhất 年niên 一nhất 變biến 。 豈khởi 惟duy 年niên 變biến 。 亦diệc 兼kiêm 一nhất 月nguyệt 一nhất 化hóa 。 何hà 直trực 月nguyệt 化hóa 。 兼kiêm 又hựu 一nhất 日nhật 一nhất 遷thiên 。 若nhược 更cánh 沉trầm 其kỳ 思tư 慮lự 。 審thẩm 諦đế 觀quán 察sát 。 則tắc 即tức 此thử 一nhất 念niệm 具cụ 九cửu 十thập 剎sát 那na 中trung 。 剎sát 那na 。 剎sát 那na 。 念niệm 念niệm 之chi 間gian 。 皆giai 在tại 遷thiên 流lưu 。 未vị 嘗thường 停đình 住trụ 。 質chất 非phi 金kim 石thạch 。 何hà 以dĩ 堪kham 此thử 。 由do 年niên 紀kỷ 之chi 長trường/trưởng 。 以dĩ 至chí 剎sát 那na 之chi 短đoản 。 變biến 化hóa 密mật 移di 如như 此thử 。 特đặc 任nhậm 運vận 者giả 不bất 覺giác 。 作tác 意ý 推thôi 度độ 。 始thỉ 得đắc 知tri 之chi 。 故cố 知tri 我ngã 身thân 。 終chung 必tất 從tùng 於ư 變biến 滅diệt 也dã 。

○# 教giáo 中trung 以dĩ 利lợi 刃nhận 透thấu 九cửu 十thập 紙chỉ 為vi 一nhất 念niệm 。 故cố 一nhất 念niệm 具cụ 九cửu 十thập 剎sát 那na 也dã 。

佛Phật 告cáo 大đại 王vương 。

汝nhữ 見kiến 變biến 化hóa 。 遷thiên 改cải 不bất 停đình 。 悟ngộ 知tri 汝nhữ 滅diệt 。 亦diệc 於ư 滅diệt 時thời 。 汝nhữ 知tri 身thân 中trung 。 有hữu 不bất 滅diệt 耶da 。 波Ba 斯Tư 匿Nặc 王Vương 。 合hợp 掌chưởng 白bạch 佛Phật 。 我ngã 實thật 不bất 知tri 。

佛Phật 言ngôn 。

我ngã 今kim 示thị 汝nhữ 。 不bất 生sanh 滅diệt 性tánh 。

世Thế 尊Tôn 見kiến 匿nặc 王vương 歷lịch 敘tự 變biến 滅diệt 之chi 相tướng 絲ti 毫hào 不bất 漏lậu 故cố 於ư 急cấp 處xứ 一nhất 提đề 。 乃nãi 言ngôn 大đại 王vương 。 汝nhữ 見kiến 變biến 化hóa 不bất 停đình 。 悟ngộ 知tri 汝nhữ 滅diệt 矣hĩ 。 亦diệc 於ư 滅diệt 時thời 。 知tri 汝nhữ 身thân 中trung 。 有hữu 不bất 滅diệt 者giả 耶da 。 王vương 合hợp 掌chưởng 白bạch 佛Phật 云vân 。 我ngã 實thật 不bất 知tri 。 古cổ 人nhân 道đạo 。 不bất 知tri 處xứ 最tối 親thân 切thiết 。 所sở 謂vị 日nhật 用dụng 而nhi 不bất 知tri 也dã 。 使sử 其kỳ 知tri 此thử 。 決quyết 不bất 迷mê 於ư 斷đoạn 見kiến 矣hĩ 。

佛Phật 言ngôn 。

汝nhữ 既ký 不bất 知tri 。 我ngã 今kim 可khả 以dĩ 。 示thị 汝nhữ 不bất 生sanh 滅diệt 性tánh 矣hĩ 。

大đại 王vương 。 汝nhữ 年niên 幾kỷ 時thời 。 見kiến 恆Hằng 河Hà 水thủy 。 王vương 言ngôn 。 我ngã 生sanh 三tam 歲tuế 。 慈từ 母mẫu 携huề 我ngã 。 謁yết 耆Kỳ 婆Bà 天thiên 。 經kinh 過quá 此thử 流lưu 。

爾nhĩ 時thời 即tức 知tri 。 是thị 恆Hằng 河Hà 水thủy 。 佛Phật 言ngôn 大đại 王vương 。 如như 汝nhữ 所sở 說thuyết 。 二nhị 十thập 之chi 時thời 。 衰suy 於ư 十thập 歲tuế 。 乃nãi 至chí 六lục 十thập 。 日nhật 月nguyệt 歲tuế 時thời 。 念niệm 念niệm 遷thiên 變biến 。 則tắc 汝nhữ 三tam 歲tuế 。 見kiến 此thử 河hà 時thời 。 至chí 年niên 十thập 三tam 。 其kỳ 水thủy 云vân 何hà 。 王vương 言ngôn 。 如như 三tam 歲tuế 時thời 。 宛uyển 然nhiên 無vô 異dị 。 乃nãi 至chí 於ư 今kim 。 年niên 六lục 十thập 二nhị 。 亦diệc 無vô 有hữu 異dị 。

此thử 審thẩm 觀quan 河hà 之chi 見kiến 。 以dĩ 明minh 年niên 變biến 而nhi 見kiến 不bất 變biến 也dã 。 佛Phật 又hựu 更cánh 端đoan 問vấn 云vân 。

大đại 王vương 。 汝nhữ 年niên 幾kỷ 歲tuế 。 乃nãi 見kiến 此thử 恆Hằng 河Hà 水thủy 耶da 。 王vương 言ngôn 。 我ngã 生sanh 三tam 歲tuế 時thời 。 慈từ 母mẫu 抱bão 我ngã 謁yết 長trường 命mạng 天thiên 。 經kinh 過quá 此thử 水thủy 。

爾nhĩ 時thời 即tức 知tri 。 是thị 恆Hằng 河Hà 矣hĩ 。

佛Phật 言ngôn 。

大đại 王vương 。 如như 汝nhữ 所sở 說thuyết 。 從tùng 十thập 歲tuế 以dĩ 至chí 六lục 十thập 歲tuế 。

時thời 時thời 遷thiên 變biến 。 則tắc 汝nhữ 見kiến 亦diệc 應ưng 遷thiên 變biến 矣hĩ 。 但đãn 不bất 知tri 自tự 汝nhữ 三tam 歲tuế 。 見kiến 此thử 河hà 時thời 。 至chí 年niên 十thập 三tam 。 又hựu 見kiến 此thử 河hà 。 中trung 間gian 十thập 年niên 。 其kỳ 水thủy 有hữu 以dĩ 異dị 乎hồ 。 王vương 言ngôn 。 我ngã 十thập 三tam 觀quán 河hà 。 如như 三tam 歲tuế 時thời 。 宛uyển 然nhiên 無vô 異dị 也dã 。 不bất 特đặc 十thập 三tam 。 即tức 至chí 於ư 今kim 六lục 十thập 二nhị 矣hĩ 。 觀quán 此thử 河hà 水thủy 。 與dữ 三tam 歲tuế 時thời 。 亦diệc 無vô 有hữu 異dị 也dã 。

佛Phật 言ngôn 。

汝nhữ 今kim 自tự 傷thương 。 髮phát 白bạch 面diện 皺trứu 。 其kỳ 面diện 必tất 定định 。 皺trứu 於ư 童đồng 年niên 。 則tắc 汝nhữ 今kim 時thời 。 觀quán 此thử 恆Hằng 河Hà 。 與dữ 昔tích 童đồng 時thời 。 觀quan 河hà 之chi 見kiến 。 有hữu 童đồng 耄mạo 不phủ 。 王vương 言ngôn 不phủ 也dã 。

世Thế 尊Tôn 。 佛Phật 言ngôn 大đại 王vương 。 汝nhữ 面diện 雖tuy 皺trứu 。 而nhi 此thử 見kiến 精tinh 。 性tánh 未vị 曾tằng 皺trứu 。 皺trứu 者giả 為vi 變biến 。 不bất 皺trứu 非phi 變biến 。 變biến 者giả 受thọ 滅diệt 。 彼bỉ 不bất 變biến 者giả 。 元nguyên 無vô 生sanh 滅diệt 。 云vân 何hà 於ư 中trung 。 受thọ 汝nhữ 生sanh 死tử 。 而nhi 猶do 引dẫn 彼bỉ 。 末Mạt 伽Già 黎Lê 等đẳng 。 都đô 言ngôn 此thử 身thân 。 死tử 後hậu 全toàn 滅diệt 。 王vương 聞văn 是thị 言ngôn 。 信tín 知tri 身thân 後hậu 。 捨xả 生sanh 趣thú 生sanh 。 與dữ 諸chư 大đại 眾chúng 。 踊dũng 躍dược 歡hoan 喜hỷ 。 得đắc 未vị 曾tằng 有hữu 。

此thử 復phục 審thẩm 見kiến 無vô 童đồng 耄mạo 以dĩ 結kết 破phá 斷đoạn 見kiến 顯hiển 不bất 生sanh 滅diệt 性tánh 也dã 。 佛Phật 又hựu 言ngôn 。 汝nhữ 今kim 自tự 傷thương 。 髮phát 白bạch 面diện 皺trứu 。 我ngã 且thả 就tựu 面diện 皺trứu 一nhất 端đoan 問vấn 汝nhữ 。 汝nhữ 面diện 必tất 定định 。 皺trứu 於ư 童đồng 年niên 。 則tắc 是thị 面diện 有hữu 童đồng 耄mạo 矣hĩ 。 但đãn 不bất 知tri 汝nhữ 今kim 。 觀quan 河hà 之chi 見kiến 。 與dữ 童đồng 時thời 觀quan 河hà 之chi 見kiến 。 亦diệc 有hữu 童đồng 耄mạo 不phủ 乎hồ 。 王vương 言ngôn 。 不phủ 也dã 。

世Thế 尊Tôn 。 佛Phật 既ký 一nhất 一nhất 審thẩm 明minh 。 無vô 所sở 逃đào 遁độn 。 乃nãi 語ngứ 之chi 言ngôn 。

大đại 王vương 。 汝nhữ 尚thượng 未vị 識thức 不bất 生sanh 滅diệt 性tánh 耶da 。 夫phu 汝nhữ 面diện 雖tuy 皺trứu 。 而nhi 此thử 觀quan 河hà 之chi 見kiến 。 即tức 汝nhữ 之chi 見kiến 精tinh 也dã 。 汝nhữ 此thử 見kiến 精tinh 。 其kỳ 性tánh 實thật 未vị 曾tằng 皺trứu 。 皺trứu 者giả 。 其kỳ 可khả 變biến 者giả 也dã 。 不bất 皺trứu 者giả 。 非phi 可khả 變biến 者giả 也dã 。 變biến 者giả 。 其kỳ 受thọ 滅diệt 者giả 也dã 。 不bất 變biến 者giả 。 其kỳ 元nguyên 無vô 生sanh 滅diệt 者giả 也dã 。 既ký 無vô 生sanh 滅diệt 。 云vân 何hà 復phục 隨tùy 汝nhữ 現hiện 在tại 身thân 中trung 。 同đồng 受thọ 汝nhữ 之chi 生sanh 死tử 耶da 。 即tức 此thử 便tiện 是thị 生sanh 滅diệt 身thân 中trung 。 不bất 生sanh 滅diệt 性tánh 矣hĩ 。 而nhi 猶do 引dẫn 彼bỉ 。 不bất 見kiến 道Đạo 外ngoại 道đạo 等đẳng 。 都đô 言ngôn 此thử 身thân 。 死tử 後hậu 全toàn 滅diệt 。 不bất 亦diệc 謬mậu 哉tai 。 王vương 聞văn 是thị 言ngôn 。 乃nãi 信tín 知tri 性tánh 無vô 生sanh 滅diệt 。 此thử 身thân 死tử 後hậu 。 捨xả 此thử 生sanh 彼bỉ 。 從tùng 一nhất 暗ám 室thất 。 投đầu 一nhất 暗ám 室thất 。 出xuất 一nhất 苦khổ 輪luân 。 入nhập 一nhất 苦khổ 輪luân 。 未vị 曾tằng 斷đoạn 滅diệt 。 與dữ 諸chư 大đại 眾chúng 。 踊dũng 躍dược 歡hoan 喜hỷ 。 得đắc 未vị 曾tằng 有hữu 焉yên 。

○# 此thử 章chương 由do 匿nặc 王vương 在tại 身thân 上thượng 觀quán 察sát 。 故cố 成thành 斷đoạn 滅diệt 。 世Thế 尊Tôn 在tại 見kiến 上thượng 發phát 明minh 。 故cố 無vô 生sanh 滅diệt 。 所sở 謂vị 不bất 離ly 華hoa 下hạ 路lộ 引dẫn 入nhập 洞đỗng 中trung 天thiên 也dã 。 此thử 則tắc 不bất 唯duy 破phá 匿nặc 王vương 斷đoạn 滅diệt 之chi 見kiến 。 抑ức 亦diệc 酬thù 阿A 難Nan 二nhị 發phát 之chi 請thỉnh 矣hĩ 。

○# 問vấn 。 昔tích 忠trung 國quốc 師sư 問vấn 禪thiền 客khách 。 從tùng 何hà 方phương 來lai 。 客khách 曰viết 。 南nam 方phương 來lai 。 師sư 曰viết 。 南nam 方phương 知tri 識thức 。 如như 何hà 示thị 人nhân 。 曰viết 。 彼bỉ 方phương 知tri 識thức 。 直trực 示thị 學học 人nhân 即tức 心tâm 是thị 佛Phật 。 離ly 此thử 之chi 外ngoại 。 更cánh 無vô 別biệt 佛Phật 。 此thử 身thân 即tức 有hữu 生sanh 滅diệt 。 心tâm 性tánh 未vị 曾tằng 生sanh 滅diệt 。 身thân 生sanh 滅diệt 者giả 。 如như 龍long 換hoán 骨cốt 。 蛇xà 脫thoát 皮bì 。 人nhân 出xuất 故cố 宅trạch 。 師sư 曰viết 。 若nhược 然nhiên 者giả 。 與dữ 彼bỉ 外ngoại 道đạo 。 有hữu 何hà 差sai 別biệt 。 彼bỉ 云vân 。 我ngã 此thử 身thân 中trung 有hữu 一nhất 神thần 性tánh 。 此thử 性tánh 能năng 知tri 痛thống 癢dạng 。 身thân 壞hoại 之chi 時thời 。 神thần 則tắc 出xuất 去khứ 。 如như 舍xá 被bị 燒thiêu 。 舍xá 主chủ 出xuất 去khứ 。 舍xá 即tức 無vô 常thường 。 舍xá 主chủ 是thị 常thường 。 審thẩm 如như 是thị 者giả 。 邪tà 正chánh 莫mạc 辨biện 矣hĩ 。 今kim 佛Phật 言ngôn 皺trứu 者giả 為vi 變biến 。 不bất 皺trứu 非phi 變biến 。 得đắc 無vô 與dữ 國quốc 師sư 相tương/tướng 忤ngỗ 乎hồ 。 答đáp 。 國quốc 師sư 破phá 一nhất 時thời 之chi 執chấp 。 如Như 來Lai 開khai 一nhất 時thời 之chi 權quyền 。 皆giai 玅# 辯biện 也dã 。 當đương 以dĩ 意ý 得đắc 。 不bất 可khả 妄vọng 生sanh 卜bốc 度độ 。 獲hoạch 戾lệ 佛Phật 祖tổ 。 又hựu 往vãng 往vãng 宗tông 家gia 。 謂vị 不bất 離ly 身thân 中trung 。 即tức 有hữu 不bất 滅diệt 性tánh 體thể 。 正chánh 謂vị 根căn 中trung 見kiến 聞văn 等đẳng 性tánh 。 非phi 謂vị 方phương 寸thốn 之chi 中trung 。 臟tạng 腑phủ 之chi 內nội 。 別biệt 有hữu 性tánh 命mạng 。 即tức 同đồng 阿A 難Nan 所sở 執chấp 身thân 內nội 識thức 心tâm 也dã 。

○# 鍾chung 云vân 。 前tiền 屈khuất 指chỉ 飛phi 光quang 。 是thị 就tựu 一nhất 時thời 一nhất 事sự 中trung 。 指chỉ 出xuất 不bất 生sanh 滅diệt 性tánh 。 此thử 示thị 觀quan 河hà 之chi 見kiến 。 是thị 就tựu 一nhất 生sanh 中trung 。 指chỉ 出xuất 不bất 生sanh 滅diệt 性tánh 也dã 。 至chí 第đệ 四tứ 卷quyển 中trung 杵xử 音âm 之chi 喻dụ 。 云vân 縱túng 汝nhữ 形hình 銷tiêu 。 命mạng 光quang 遷thiên 謝tạ 。 此thử 性tánh 云vân 何hà 。 為vi 汝nhữ 銷tiêu 滅diệt 。 則tắc 死tử 後hậu 不phủ 。 生sanh 滅diệt 之chi 性tánh 。 乃nãi 透thấu 底để 拈niêm 出xuất 矣hĩ 。

○# 第đệ 三tam 番phiên 顯hiển 見kiến 不bất 滅diệt 竟cánh 。

阿A 難Nan 。 即tức 從tùng 座tòa 起khởi 。 禮lễ 佛Phật 合hợp 掌chưởng 。 長trường 跪quỵ 白bạch 佛Phật 。

世Thế 尊Tôn 。 若nhược 此thử 見kiến 聞văn 。 必tất 不bất 生sanh 滅diệt 。 云vân 何hà 世Thế 尊Tôn 。 名danh 我ngã 等đẳng 輩bối 。 遺di 失thất 真chân 性tánh 。 顛điên 倒đảo 行hành 事sự 。 願nguyện 興hưng 慈từ 悲bi 。 洗tẩy 我ngã 塵trần 垢cấu 。

此thử 第đệ 四tứ 番phiên 顯hiển 見kiến 不bất 失thất 也dã 。 上thượng 惟duy 舉cử 見kiến 。 此thử 復phục 兼kiêm 聞văn 。 聞văn 字tự 當đương 是thị 性tánh 字tự 之chi 誤ngộ 。 匿nặc 王vương 知tri 見kiến 不bất 多đa 。 故cố 一nhất 言ngôn 之chi 下hạ 。 心tâm 地địa 開khai 明minh 。 驀# 直trực 信tín 去khứ 。 阿a 難nan 多đa 知tri 多đa 見kiến 。 觸xúc 事sự 生sanh 情tình 。 故cố 方phương 信tín 而nhi 忽hốt 疑nghi 也dã 。 於ư 時thời 即tức 從tùng 座tòa 起khởi 。 禮lễ 佛Phật 合hợp 掌chưởng 。 長trường 跪quỵ 而nhi 白bạch 佛Phật 云vân 。

世Thế 尊Tôn 。 見kiến 性tánh 必tất 是thị 生sanh 滅diệt 。 可khả 名danh 遺di 失thất 。 既ký 此thử 見kiến 性tánh 。 必tất 不bất 生sanh 滅diệt 。 便tiện 是thị 寂tịch 常thường 。 即tức 與dữ 諸chư 佛Phật 。 等đẳng 無vô 差sai 別biệt 。 云vân 何hà 世Thế 尊Tôn 。 名danh 我ngã 等đẳng 輩bối 。 遺di 失thất 真chân 性tánh 。 顛điên 倒đảo 行hành 事sự 。 而nhi 諸chư 佛Phật 不bất 名danh 遺di 失thất 顛điên 倒đảo 乎hồ 。 我ngã 心tâm 蒙mông 蔽tế 。 如như 染nhiễm 塵trần 垢cấu 。 願nguyện 興hưng 慈từ 悲bi 。 一nhất 為vi 我ngã 洗tẩy 之chi 也dã 。 豈khởi 知tri 佛Phật 言ngôn 。 遺di 失thất 真chân 性tánh 。 但đãn 因nhân 顛điên 倒đảo 而nhi 說thuyết 遺di 失thất 。 非phi 因nhân 斷đoạn 滅diệt 而nhi 說thuyết 遺di 失thất 也dã 。 故cố 下hạ 文văn 全toàn 示thị 顛điên 倒đảo 之chi 相tướng 以dĩ 詰cật 之chi 。

即tức 時thời 如Như 來Lai 。 垂thùy 金kim 色sắc 臂tý 。 輪luân 手thủ 下hạ 指chỉ 。 示thị 阿A 難Nan 言ngôn 。 汝nhữ 今kim 見kiến 我ngã 。 母mẫu 陀đà 羅la 手thủ 。 為vi 正chánh 為vi 倒đảo 。 阿A 難Nan 言ngôn 。 世thế 間gian 眾chúng 生sanh 。 以dĩ 此thử 為vi 倒đảo 。 而nhi 我ngã 不bất 知tri 。 誰thùy 正chánh 誰thùy 倒đảo 。

佛Phật 告cáo 阿A 難Nan 。

若nhược 世thế 間gian 人nhân 。 以dĩ 此thử 為vi 倒đảo 。 即tức 世thế 間gian 人nhân 。 將tương 何hà 為vi 正chánh 。 阿A 難Nan 言ngôn 。 如Như 來Lai 竪thụ 臂tý 。 兜đâu 羅la 綿miên 手thủ 。 上thượng 指chỉ 於ư 空không 。 則tắc 名danh 為vi 正chánh 。 佛Phật 即tức 竪thụ 臂tý 。 告cáo 阿A 難Nan 言ngôn 。 若nhược 此thử 顛điên 倒đảo 。 首thủ 尾vĩ 相tương 換hoán 。 諸chư 世thế 間gian 人nhân 。 一nhất 倍bội 瞻chiêm 視thị 。 則tắc 知tri 汝nhữ 身thân 。 與dữ 諸chư 如Như 來Lai 。 清thanh 淨tịnh 法Pháp 身thân 。 比tỉ 類loại 發phát 明minh 。 如Như 來Lai 之chi 身thân 。 名danh 正Chánh 徧Biến 知Tri 。 汝nhữ 等đẳng 之chi 身thân 。 號hiệu 性tánh 顛điên 倒đảo 。 隨tùy 汝nhữ 諦đế 觀quán 。 汝nhữ 身thân 佛Phật 身thân 。 稱xưng 顛điên 倒đảo 者giả 。 名danh 字tự 何hà 處xứ 。 號hiệu 為vi 顛điên 倒đảo 。 於ư 時thời 阿A 難Nan 。 與dữ 諸chư 大đại 眾chúng 。 瞪trừng 瞢măng 瞻chiêm 佛Phật 。 目mục 睛tình 不bất 瞬thuấn 。 不bất 知tri 身thân 心tâm 。 顛điên 倒đảo 所sở 在tại 。

此thử 示thị 顛điên 倒đảo 之chi 相tướng 以dĩ 驗nghiệm 其kỳ 倒đảo 情tình 也dã 。 即tức 時thời 如Như 來Lai 。 垂thùy 手thủ 下hạ 指chỉ 。 示thị 阿A 難Nan 言ngôn 。 汝nhữ 今kim 見kiến 我ngã 。 母mẫu 陀đà 羅la 手thủ 。 為vi 正chánh 為vi 倒đảo 。 阿A 難Nan 曾tằng 遭tao 毒độc 手thủ 。 不bất 敢cảm 自tự 任nhậm 。 嫁giá 禍họa 於ư 人nhân 云vân 。 我ngã 見kiến 世thế 間gian 眾chúng 生sanh 。 咸hàm 以dĩ 此thử 下hạ 垂thùy 為vi 倒đảo 。 而nhi 我ngã 不bất 知tri 。 果quả 誰thùy 正chánh 誰thùy 倒đảo 也dã 。 世Thế 尊Tôn 就tựu 與dữ 一nhất 拶# 云vân 。 若nhược 世thế 間gian 人nhân 。 以dĩ 此thử 為vi 倒đảo 。 又hựu 將tương 何hà 等đẳng 為vi 正chánh 。

阿A 難Nan 拗# 直trực 作tác 曲khúc 云vân 。 若nhược 如Như 來Lai 竪thụ 臂tý 。 此thử 手thủ 上thượng 指chỉ 。 則tắc 名danh 為vi 正chánh 矣hĩ 。 世Thế 尊Tôn 將tương 錯thác 就tựu 錯thác 。 即tức 竪thụ 臂tý 而nhi 告cáo 曰viết 。 若nhược 汝nhữ 果quả 以dĩ 上thượng 指chỉ 為vi 正chánh 。 即tức 此thử 便tiện 是thị 冠quan 履lý 倒đảo 置trí 。 翻phiên 頭đầu 作tác 尾vĩ 。 翻phiên 尾vĩ 作tác 頭đầu 矣hĩ 。 何hà 處xứ 別biệt 求cầu 顛điên 倒đảo 哉tai 。 且thả 此thử 一nhất 臂tý 。 本bổn 無vô 倒đảo 正chánh 。 諸chư 世thế 間gian 人nhân 。 分phần/phân 倒đảo 分phần/phân 正chánh 。 差sai 一nhất 倍bội 瞻chiêm 視thị 。 豈khởi 知tri 下hạ 垂thùy 為vi 倒đảo 。 固cố 倒đảo 也dã 。 上thượng 指chỉ 為vi 正chánh 。 亦diệc 倒đảo 也dã 。 何hà 得đắc 以dĩ 上thượng 指chỉ 為vi 正chánh 。 下hạ 垂thùy 為vi 倒đảo 哉tai 。 由do 汝nhữ 等đẳng 倍bội 生sanh 此thử 見kiến 。 而nhi 如Như 來Lai 不bất 作tác 是thị 見kiến 。 故cố 將tương 汝nhữ 身thân 。 與dữ 諸chư 如Như 來Lai 。 清thanh 淨tịnh 法Pháp 身thân 。 比tỉ 例lệ 發phát 明minh 。 則tắc 如Như 來Lai 身thân 。 號hiệu 正Chánh 徧Biến 知Tri 。 汝nhữ 等đẳng 之chi 身thân 。 稱xưng 性tánh 顛điên 倒đảo 。 則tắc 汝nhữ 自tự 謂vị 與dữ 佛Phật 等đẳng 無vô 差sai 別biệt 。 不bất 名danh 顛điên 倒đảo 者giả 。 誤ngộ 矣hĩ 。 既ký 與dữ 發phát 明minh 顛điên 倒đảo 。 復phục 加gia 錐trùy 劄# 。 令linh 其kỳ 循tuần 名danh 求cầu 實thật 。 自tự 揣đoàn 顛điên 倒đảo 實thật 處xứ 。 故cố 曰viết 。 今kim 又hựu 隨tùy 汝nhữ 諦đế 審thẩm 觀quán 察sát 。 汝nhữ 身thân 比tỉ 於ư 佛Phật 身thân 。 稱xưng 為vi 顛điên 倒đảo 者giả 。 既ký 有hữu 顛điên 倒đảo 之chi 名danh 。 必tất 有hữu 顛điên 倒đảo 之chi 實thật 。 從tùng 何hà 實thật 處xứ 。 而nhi 得đắc 此thử 名danh 乎hồ 。 阿A 難Nan 被bị 世Thế 尊Tôn 一nhất 問vấn 。 有hữu 眼nhãn 如như 盲manh 。 有hữu 口khẩu 如như 啞á 。 無vô 言ngôn 可khả 對đối 。 無vô 理lý 可khả 伸thân 。 惟duy 與dữ 大đại 眾chúng 。 瞪trừng 瞢măng 瞻chiêm 佛Phật 。 呆# 呆# 然nhiên 。 目mục 睛tình 不bất 瞬thuấn 。 而nhi 不bất 知tri 身thân 心tâm 。 顛điên 倒đảo 所sở 在tại 也dã 。 所sở 謂vị 大đại 智trí 慧tuệ 人nhân 。 面diện 前tiền 常thường 有hữu 三tam 尺xích 暗ám 。 不bất 其kỳ 然nhiên 歟# 。

○# 鍾chung 云vân 。 倒đảo 與dữ 正chánh 。 同đồng 此thử 臂tý 也dã 。 特đặc 首thủ 尾vĩ 相tương 換hoán 耳nhĩ 。 正Chánh 徧Biến 知Tri 。 與dữ 性tánh 顛điên 倒đảo 。 同đồng 此thử 身thân 也dã 。 特đặc 迷mê 悟ngộ 相tương 反phản 耳nhĩ 。 知tri 此thử 。 則tắc 知tri 即tức 遺di 失thất 顛điên 倒đảo 。 不bất 妨phương 元nguyên 不bất 生sanh 滅diệt 矣hĩ 。

○# 母mẫu 陀đà 羅la 。 此thử 云vân 印ấn 手thủ 。

佛Phật 興hưng 慈từ 悲bi 。 哀ai 愍mẫn 阿A 難Nan 。 及cập 諸chư 大đại 眾chúng 。 發phát 海hải 潮triều 音âm 。 徧biến 告cáo 同đồng 會hội 。 諸chư 善thiện 男nam 子tử 。 我ngã 常thường 說thuyết 言ngôn 。 色sắc 心tâm 諸chư 緣duyên 。 及cập 心tâm 所sở 使sử 。 諸chư 所sở 緣duyên 法pháp 。 唯duy 心tâm 所sở 現hiện 。 汝nhữ 身thân 汝nhữ 心tâm 。 皆giai 是thị 玅# 明minh 真chân 精tinh 玅# 心tâm 中trung 所sở 現hiện 物vật 。 云vân 何hà 汝nhữ 等đẳng 。 遺di 失thất 本bổn 玅# 圓viên 玅# 明minh 心tâm 寶bảo 明minh 玅# 性tánh 。 認nhận 悟ngộ 中trung 迷mê 。

此thử 下hạ 正chánh 與dữ 發phát 明minh 顛điên 倒đảo 實thật 處xứ 也dã 。 阿A 難Nan 願nguyện 興hưng 慈từ 悲bi 。 佛Phật 果Quả 興hưng 慈từ 悲bi 。 哀ai 愍mẫn 阿A 難Nan 。 及cập 諸chư 大đại 眾chúng 。 發phát 應ưng 不bất 失thất 時thời 海hải 潮triều 之chi 音âm 。 徧biến 告cáo 同đồng 會hội 。 諸chư 善thiện 男nam 子tử 。 我ngã 常thường 說thuyết 言ngôn 。 十thập 一nhất 色sắc 法pháp 。 八bát 識thức 心tâm 法pháp 。 生sanh 心tâm 之chi 四tứ 緣duyên 。 生sanh 色sắc 之chi 二nhị 緣duyên 。 及cập 心tâm 所sở 使sử 。 五ngũ 十thập 一nhất 心tâm 法pháp 。 廣quảng 至chí 善thiện 惡ác 邪tà 正chánh 。 世thế 出xuất 世thế 間gian 。 一nhất 切thiết 事sự 業nghiệp 因nhân 果quả 。 諸chư 所sở 緣duyên 法pháp 。 如như 是thị 五ngũ 位vị 。 皆giai 是thị 如Như 來Lai 。 藏tạng 心tâm 之chi 所sở 顯hiển 現hiện 。 如như 明minh 鏡kính 之chi 現hiện 影ảnh 像tượng 。 可khả 見kiến 萬vạn 法pháp 即tức 心tâm 也dã 。 汝nhữ 今kim 五ngũ 根căn 之chi 身thân 。 八bát 識thức 之chi 心tâm 。 皆giai 是thị 玅# 明minh 真chân 精tinh 玅# 心tâm 中trung 。 所sở 現hiện 之chi 物vật 。 可khả 見kiến 心tâm 包bao 萬vạn 法pháp 也dã 。 夫phu 心tâm 之chi 與dữ 性tánh 。 體thể 用dụng 互hỗ 稱xưng 。 心tâm 則tắc 從tùng 玅# 起khởi 明minh 。 圓viên 融dung 照chiếu 了liễu 。 如như 鏡kính 之chi 光quang 。 性tánh 則tắc 即tức 明minh 而nhi 玅# 。 清thanh 淨tịnh 堅kiên 實thật 。 如như 鏡kính 之chi 體thể 。 此thử 心tâm 此thử 性tánh 。 元nguyên 是thị 汝nhữ 自tự 家gia 有hữu 的đích 。 云vân 何hà 汝nhữ 等đẳng 。 遺di 失thất 此thử 本bổn 來lai 自tự 玅# 。 不bất 假giả 修tu 成thành 之chi 圓viên 玅# 明minh 心tâm 。 寶bảo 明minh 玅# 性tánh 。 而nhi 認nhận 本bổn 悟ngộ 中trung 之chi 執chấp 迷mê 。 不bất 知tri 萬vạn 法pháp 即tức 心tâm 。 心tâm 包bao 萬vạn 法pháp 。 而nhi 反phản 謂vị 法pháp 皆giai 心tâm 外ngoại 。 心tâm 墮đọa 法pháp 中trung 乎hồ 。 是thị 乃nãi 於ư 不bất 顛điên 倒đảo 中trung 。 而nhi 妄vọng 計kế 顛điên 倒đảo 。 未vị 遺di 失thất 中trung 。 而nhi 義nghĩa 同đồng 遺di 失thất 矣hĩ 。

○# 問vấn 。 前tiền 謂vị 見kiến 性tánh 是thị 黎lê 耶da 體thể 。 即tức 如Như 來Lai 藏tạng 心tâm 。 又hựu 即tức 萬vạn 法pháp 實thật 體thể 。 似tự 為vi 能năng 現hiện 。 今kim 色sắc 心tâm 之chi 心tâm 。 既ký 該cai 八bát 識thức 。 則tắc 黎lê 耶da 已dĩ 為vi 所sở 現hiện 。 而nhi 惟duy 心tâm 之chi 心tâm 。 當đương 另# 有hữu 純thuần 真chân 之chi 心tâm 。 何hà 得đắc 仍nhưng 取thủ 如Như 來Lai 藏tạng 心tâm 以dĩ 釋thích 之chi 。 答đáp 。 前tiền 七thất 等đẳng 但đãn 為vi 所sở 現hiện 。 真chân 心tâm 但đãn 為vi 能năng 現hiện 。 而nhi 此thử 黎lê 耶da 。 能năng 所sở 俱câu 通thông 。 以dĩ 對đối 真chân 心tâm 。 降giáng/hàng 為vi 所sở 現hiện 。 以dĩ 對đối 萬vạn 法pháp 。 升thăng 為vi 能năng 現hiện 。 葢# 與dữ 真chân 心tâm 本bổn 無vô 二nhị 體thể 。 但đãn 惟duy 帶đái 妄vọng 而nhi 已dĩ 。

晦hối 昧muội 為vi 空không 。 空không 晦hối 昧muội 中trung 。 結kết 暗ám 為vi 色sắc 。 色sắc 雜tạp 妄vọng 想tưởng 。 想tưởng 相tướng 為vi 身thân 。 聚tụ 緣duyên 內nội 搖dao 。 趣thú 外ngoại 奔bôn 逸dật 。 昏hôn 擾nhiễu 擾nhiễu 相tướng 。 以dĩ 為vi 心tâm 性tánh 。 一nhất 迷mê 為vi 心tâm 。 决# 定định 惑hoặc 為vi 。 色sắc 身thân 之chi 內nội 。 不bất 知tri 色sắc 身thân 。 外ngoại 洎kịp 山sơn 河hà 。 虗hư 空không 大đại 地địa 咸hàm 是thị 玅# 明minh 。 真chân 心tâm 中trung 物vật 。 譬thí 如như 澄trừng 清thanh 。 百bách 千thiên 大đại 海hải 棄khí 之chi 。 唯duy 認nhận 一nhất 浮phù 漚âu 體thể 。 目mục 為vi 全toàn 潮triều 。 窮cùng 盡tận 瀛doanh 渤bột 。 汝nhữ 等đẳng 即tức 是thị 。 迷mê 中trung 倍bội 人nhân 。 如như 我ngã 垂thùy 手thủ 。 等đẳng 無vô 差sai 別biệt 。 如Như 來Lai 說thuyết 為vi 。 可khả 憐lân 愍mẫn 者giả 。

此thử 下hạ 發phát 明minh 身thân 心tâm 所sở 以dĩ 為vi 悟ngộ 中trung 迷mê 也dã 。 夫phu 此thử 玅# 明minh 心tâm 性tánh 。 本bổn 無vô 身thân 心tâm 之chi 相tướng 。 皆giai 由do 最tối 初sơ 不bất 覺giác 。 忽hốt 起khởi 無vô 明minh 。 將tương 此thử 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 空không 。 晦hối 昧muội 而nhi 成thành 無vô 知tri 無vô 覺giác 之chi 頑ngoan 空không 。 所sở 謂vị 迷mê 妄vọng 有hữu 虗hư 空không 也dã 。 所sở 變biến 頑ngoan 空không 。 與dữ 能năng 變biến 無vô 明minh 。 二nhị 法pháp 和hòa 合hợp 。 故cố 於ư 頑ngoan 然nhiên 晦hối 昧muội 中trung 。 凝ngưng 結kết 而nhi 成thành 四tứ 大đại 之chi 色sắc 。 所sở 謂vị 想tưởng 澄trừng 成thành 國quốc 土độ 也dã 。 以dĩ 四tứ 大đại 之chi 色sắc 雜tạp 妄vọng 想tưởng 之chi 心tâm 。 妄vọng 心tâm 妄vọng 色sắc 。 想tưởng 相tương 和hòa 合hợp 。 結kết 成thành 五ngũ 蘊uẩn 根căn 身thân 。 所sở 謂vị 知tri 覺giác 乃nãi 眾chúng 生sanh 也dã 。 此thử 即tức 身thân 之chi 所sở 以dĩ 為vi 悟ngộ 中trung 迷mê 也dã 。 既ký 有hữu 根căn 身thân 四tứ 大đại 。 內nội 外ngoại 合hợp 成thành 。 妄vọng 有hữu 緣duyên 氣khí 。 於ư 中trung 積tích 聚tụ 。 於ư 是thị 內nội 緣duyên 影ảnh 事sự 。 而nhi 動động 搖dao 不bất 休hưu 。 外ngoại 緣duyên 實thật 色sắc 。 而nhi 奔bôn 馳trì 不bất 已dĩ 。 昏hôn 昏hôn 擾nhiễu 擾nhiễu 。 不bất 明minh 不bất 淨tịnh 。 復phục 執chấp 此thử 昏hôn 擾nhiễu 擾nhiễu 者giả 。 以dĩ 為vi 圓viên 玅# 明minh 心tâm 。 寶bảo 明minh 玅# 性tánh 。 此thử 即tức 心tâm 之chi 所sở 以dĩ 為vi 悟ngộ 中trung 迷mê 也dã 。 既ký 一nhất 迷mê 此thử 昏hôn 擾nhiễu 擾nhiễu 者giả 以dĩ 為vi 吾ngô 心tâm 。 決quyết 定định 惑hoặc 此thử 心tâm 為vi 在tại 。 色sắc 身thân 之chi 內nội 。 依y 肉nhục 團đoàn 而nhi 居cư 矣hĩ 。 殊thù 不bất 知tri 不bất 獨độc 我ngã 此thử 色sắc 身thân 。 是thị 玅# 明minh 心tâm 中trung 所sở 現hiện 之chi 物vật 。 即tức 外ngoại 洎kịp 山sơn 河hà 。 虗hư 空không 大đại 地địa 。 皆giai 是thị 玅# 明minh 心tâm 中trung 所sở 現hiện 物vật 也dã 。 今kim 汝nhữ 棄khí 此thử 廣quảng 大đại 玅# 心tâm 。 而nhi 妄vọng 認nhận 四tứ 大đại 。 為vi 自tự 身thân 相tướng 。 六lục 塵trần 緣duyên 影ảnh 。 為vi 自tự 心tâm 相tướng 。 何hà 異dị 棄khí 彼bỉ 百bách 千thiên 里lý 澄trừng 清thanh 大đại 海hải 。 而nhi 反phản 認nhận 海hải 中trung 。 一nhất 浮phù 漚âu 體thể 。 以dĩ 為vi 海hải 中trung 之chi 全toàn 潮triều 在tại 是thị 。 即tức 窮cùng 盡tận 瀛doanh 渤bột 。 亦diệc 在tại 於ư 是thị 哉tai 。 由do 是thị 觀quán 之chi 。 則tắc 知tri 汝nhữ 身thân 。 與dữ 如Như 來Lai 身thân 。 比tỉ 類loại 發phát 明minh 。 雖tuy 同đồng 是thị 一nhất 體thể 。 本bổn 無vô 差sai 別biệt 。 但đãn 如Như 來Lai 了liễu 得đắc 海hải 是thị 海hải 。 漚âu 是thị 漚âu 。 不bất 棄khí 海hải 認nhận 漚âu 。 故cố 曰viết 正chánh 知tri 。 不bất 認nhận 漚âu 為vi 海hải 。 故cố 曰viết 徧biến 知tri 。 汝nhữ 等đẳng 既ký 棄khí 海hải 認nhận 漚âu 。 復phục 認nhận 漚âu 為vi 海hải 。 故cố 曰viết 性tánh 顛điên 倒đảo 。 所sở 以dĩ 目mục 汝nhữ 等đẳng 。 即tức 是thị 迷mê 中trung 加gia 一nhất 倍bội 迷mê 之chi 人nhân 也dã 。 正chánh 如như 我ngã 垂thùy 手thủ 時thời 。 實thật 無vô 正chánh 倒đảo 差sai 別biệt 。 而nhi 汝nhữ 以dĩ 下hạ 垂thùy 為vi 倒đảo 。 上thượng 指chỉ 為vi 正chánh 。 此thử 即tức 是thị 汝nhữ 。 顛điên 倒đảo 所sở 在tại 。 故cố 知tri 汝nhữ 等đẳng 。 本bổn 無vô 遺di 失thất 。 因nhân 顛điên 倒đảo 而nhi 稱xưng 遺di 失thất 。 如Như 來Lai 說thuyết 為vi 。 可khả 憐lân 愍mẫn 者giả 此thử 也dã 。 良lương 以dĩ 汝nhữ 等đẳng 若nhược 真chân 遺di 失thất 。 猶do 不bất 足túc 深thâm 愍mẫn 。 今kim 由do 顛điên 倒đảo 故cố 。 常thường 如như 遺di 失thất 。 正chánh 如như 持trì 珠châu 作tác 丐cái 。 枉uổng 受thọ 貧bần 窮cùng 。 不bất 亦diệc 深thâm 可khả 愍mẫn 哉tai 。

○# 問vấn 。 前tiền 謂vị 見kiến 性tánh 是thị 八bát 識thức 實thật 體thể 。 今kim 復phục 以dĩ 聚tụ 緣duyên 為vi 八bát 識thức 功công 能năng 。 得đắc 失thất 何hà 分phần/phân 哉tai 。 答đáp 。 此thử 識thức 真chân 妄vọng 和hòa 合hợp 。 故cố 見kiến 性tánh 取thủ 其kỳ 一nhất 分phần 真chân 理lý 。 聚tụ 緣duyên 取thủ 其kỳ 一nhất 分phần 妄vọng 情tình 。 凡phàm 言ngôn 八bát 識thức 去khứ 後hậu 來lai 先tiên 等đẳng 者giả 。 皆giai 以dĩ 妄vọng 情tình 言ngôn 耳nhĩ 。

○# 又hựu 云vân 。 一nhất 迷mê 為vi 心tâm 。 決quyết 定định 惑hoặc 為vi 。 色sắc 身thân 之chi 內nội 。 至chí 哉tai 言ngôn 也dã 。 自tự 非phi 佛Phật 了liễu 義nghĩa 之chi 教giáo 。 誰thùy 不bất 計kế 性tánh 命mạng 在tại 於ư 身thân 中trung 。 萬vạn 法pháp 但đãn 為vi 心tâm 外ngoại 者giả 乎hồ 。 然nhiên 命mạng 在tại 身thân 中trung 。 道Đạo 教giáo 計kế 之chi 特đặc 甚thậm 。 久cửu 矣hĩ 。 眾chúng 生sanh 不bất 信tín 身thân 中trung 本bổn 無vô 性tánh 命mạng 矣hĩ 。

○# 又hựu 問vấn 。 認nhận 一nhất 浮phù 漚âu 。 目mục 為vi 全toàn 潮triều 。 此thử 何hà 異dị 於ư 一nhất 毛mao 孔khổng 中trung 。 包bao 盡tận 剎sát 海hải 。 答đáp 。 彼bỉ 達đạt 諸chư 法pháp 性tánh 全toàn 法Pháp 界Giới 。 故cố 一nhất 毛mao 稱xưng 性tánh 。 即tức 包bao 無vô 餘dư 。 如như 說thuyết 真chân 摩ma 尼ni 珠châu 。 價giá 值trị 一nhất 國quốc 。 誠thành 不bất 虗hư 矣hĩ 。 此thử 不bất 達đạt 諸chư 法pháp 實thật 相tướng 。 但đãn 將tương 昏hôn 擾nhiễu 妄vọng 想tưởng 。 謬mậu 計kế 身thân 中trung 。 而nhi 又hựu 倒đảo 執chấp 能năng 包bao 虗hư 空không 大đại 地địa 。 是thị 尚thượng 無vô 體thể 可khả 得đắc 。 憑bằng 何hà 廣quảng 包bao 。 如như 說thuyết 水thủy 泡bào 價giá 值trị 一nhất 國quốc 。 真chân 大đại 迷mê 妄vọng 。 安an 可khả 同đồng 乎hồ 。

○# 前tiền 阿A 難Nan 聞văn 訶ha 非phi 心tâm 。 驚kinh 謂vị 捨xả 此thử 更cánh 無vô 。 將tương 同đồng 土thổ 水thủy 。 如Như 來Lai 安an 慰úy 許hứa 以dĩ 真chân 心tâm 有hữu 體thể 而nhi 已dĩ 。 非phi 正chánh 開khai 示thị 真chân 心tâm 也dã 。 譬thí 如như 許hứa 人nhân 以dĩ 物vật 。 後hậu 日nhật 方phương 以dĩ 與dữ 之chi 。 長trường/trưởng 水thủy 於ư 彼bỉ 處xứ 。 即tức 謂vị 開khai 示thị 真chân 心tâm 。 以dĩ 許hứa 為vi 與dữ 。 殊thù 欠khiếm 體thể 認nhận 。 至chí 此thử 章chương 。 方phương 是thị 開khai 示thị 真chân 心tâm 之chi 正chánh 文văn 。 而nhi 阿A 難Nan 到đáo 此thử 。 方phương 知tri 於ư 緣duyên 塵trần 外ngoại 。 更cánh 有hữu 如như 此thử 廣quảng 大đại 心tâm 體thể 而nhi 如Như 來Lai 所sở 許hứa 。 果quả 爾nhĩ 非phi 虗hư 矣hĩ 。

○# 第đệ 四tứ 番phiên 顯hiển 見kiến 不bất 失thất 竟cánh 。

阿A 難Nan 承thừa 佛Phật 。 悲bi 救cứu 深thâm 誨hối 。 垂thùy 泣khấp 叉xoa 手thủ 。 而nhi 白bạch 佛Phật 言ngôn 。 我ngã 雖tuy 承thừa 佛Phật 。 如như 是thị 玅# 音âm 悟ngộ 玅# 明minh 心tâm 元nguyên 所sở 圓viên 滿mãn 。 常thường 住trụ 心tâm 地địa 。 而nhi 我ngã 悟ngộ 佛Phật 。 現hiện 說thuyết 法Pháp 音âm 。 現hiện 以dĩ 緣duyên 心tâm 。 允duẫn 所sở 瞻chiêm 仰ngưỡng 。 徒đồ 獲hoạch 此thử 心tâm 。 未vị 敢cảm 認nhận 為vi 。 本bổn 元nguyên 心tâm 地địa 。 願nguyện 佛Phật 哀ai 愍mẫn 。 宣tuyên 示thị 圓viên 音âm 。 拔bạt 我ngã 疑nghi 根căn 。 歸quy 無vô 上thượng 道Đạo 。

此thử 第đệ 五ngũ 番phiên 顯hiển 見kiến 無vô 還hoàn 也dã 。 阿A 難Nan 承thừa 佛Phật 。 悲bi 救cứu 深thâm 誨hối 。 萬vạn 劫kiếp 倒đảo 懸huyền 。 一nhất 生sanh 迷mê 惑hoặc 。 一nhất 旦đán 發phát 明minh 。 感cảm 佛Phật 深thâm 慈từ 。 故cố 至chí 於ư 垂thùy 泣khấp 。 然nhiên 心tâm 猶do 有hữu 疑nghi 。 故cố 復phục 叉xoa 手thủ 而nhi 白bạch 佛Phật 言ngôn 。 我ngã 雖tuy 承thừa 佛Phật 。 如như 是thị 玅# 音âm 。 悟ngộ 得đắc 此thử 玅# 明minh 心tâm 。 即tức 是thị 自tự 己kỷ 本bổn 來lai 。 具cụ 足túc 圓viên 滿mãn 。 不bất 生sanh 不bất 滅diệt 。 常thường 住trụ 心tâm 地địa 。 但đãn 我ngã 等đẳng 一nhất 向hướng 遺di 此thử 廣quảng 大đại 心tâm 性tánh 。 而nhi 認nhận 此thử 昏hôn 昏hôn 擾nhiễu 擾nhiễu 者giả 為vi 心tâm 性tánh 。 故cố 名danh 我ngã 等đẳng 為vi 性tánh 顛điên 倒đảo 宜nghi 矣hĩ 。 然nhiên 我ngã 現hiện 今kim 。 見kiến 佛Phật 聞văn 法Pháp 。 皆giai 用dụng 此thử 緣duyên 慮lự 之chi 心tâm 。 世Thế 尊Tôn 雖tuy 不bất 欲dục 我ngã 認nhận 。 而nhi 斥xích 為vi 非phi 心tâm 。 若nhược 是thị 別biệt 種chủng 緣duyên 心tâm 。 或hoặc 可khả 捨xả 擲trịch 。 今kim 者giả 悟ngộ 佛Phật 法Pháp 音âm 。 承thừa 聽thính 領lãnh 納nạp 。 方phương 倚ỷ 用dụng 之chi 。 豈khởi 可khả 遽cự 捨xả 乎hồ 。 由do 得đắc 其kỳ 用dụng 。 故cố 不bất 敢cảm 不bất 認nhận 也dã 。 世Thế 尊Tôn 要yếu 我ngã 所sở 認nhận 者giả 。 是thị 圓viên 滿mãn 妙diệu 心tâm 。 雖tuy 則tắc 廣quảng 大đại 。 現hiện 今kim 不bất 得đắc 其kỳ 用dụng 。 徒đồ 然nhiên 獲hoạch 此thử 。 故cố 不bất 敢cảm 認nhận 為vi 。 本bổn 元nguyên 心tâm 地địa 。 以dĩ 認nhận 此thử 須tu 當đương 捨xả 彼bỉ 。 今kim 既ký 不bất 忍nhẫn 捨xả 彼bỉ 。 則tắc 亦diệc 不bất 敢cảm 認nhận 此thử 。 又hựu 若nhược 捨xả 了liễu 緣duyên 法pháp 之chi 心tâm 。 卻khước 後hậu 將tương 何hà 承thừa 領lãnh 佛Phật 法Pháp 。 縱túng/tung 不bất 惜tích 此thử 緣duyên 心tâm 。 而nhi 獨độc 不bất 重trọng/trùng 於ư 佛Phật 法Pháp 乎hồ 。 願nguyện 佛Phật 哀ai 愍mẫn 。 宣tuyên 示thị 圓viên 音âm 。 拔bạt 我ngã 疑nghi 根căn 。 到đáo 不bất 疑nghi 之chi 地địa 。 乃nãi 得đắc 歸quy 於ư 無vô 上thượng 道Đạo 也dã 。

○# 賀hạ 云vân 。 正chánh 脉mạch 謂vị 阿A 難Nan 不bất 捨xả 緣duyên 心tâm 。 故cố 不bất 認nhận 真chân 心tâm 。 恐khủng 認nhận 此thử 須tu 當đương 捨xả 彼bỉ 。 不bất 知tri 本bổn 文văn 云vân 未vị 敢cảm 認nhận 。 非phi 謂vị 不bất 肯khẳng 認nhận 也dã 。 持trì 以dĩ 初sơ 獲hoạch 此thử 心tâm 。 尚thượng 未vị 受thọ 用dụng 。 未vị 敢cảm 遂toại 認nhận 為vi 主chủ 人nhân 翁ông 耳nhĩ 。 必tất 求cầu 世Thế 尊Tôn 徹triệt 底để 發phát 明minh 。 使sử 得đắc 親thân 見kiến 。 本bổn 來lai 面diện 目mục 。 乃nãi 敢cảm 承thừa 認nhận 。 故cố 曰viết 拔bạt 我ngã 疑nghi 根căn 。 此thử 正chánh 古cổ 人nhân 真chân 參tham 實thật 證chứng 處xứ 。

○# 鍾chung 云vân 。 機cơ 有hữu 生sanh 熟thục 。 阿A 難Nan 平bình 日nhật 受thọ 用dụng 。 於ư 緣duyên 心tâm 熟thục 。 於ư 見kiến 性tánh 生sanh 。 生sanh 處xứ 不bất 能năng 遽cự 用dụng 。 熟thục 處xứ 自tự 不bất 能năng 全toàn 捨xả 。 此thử 亦diệc 人nhân 情tình 也dã 。 但đãn 此thử 處xứ 重trọng/trùng 在tại 求cầu 真chân 。 而nhi 不bất 在tại 捨xả 妄vọng 耳nhĩ 。

○# 此thử 正chánh 尊tôn 者giả 方phương 搖dao 未vị 穩ổn 之chi 際tế 。 而nhi 緣duyên 心tâm 真chân 心tâm 。 兩lưỡng 持trì 不bất 决# 之chi 時thời 。 如như 人nhân 惑hoặc 於ư 岐kỳ 路lộ 。 恍hoảng 惚hốt 不bất 定định 。 先tiên 德đức 云vân 。 易dị 開khai 終chung 始thỉ 口khẩu 。 難nan 保bảo 歲tuế 寒hàn 心tâm 。 尊tôn 者giả 以dĩ 之chi 。 自tự 此thử 直trực 至chí 各các 各các 自tự 知tri 。 心tâm 徧biến 十thập 方phương 。 獲hoạch 本bổn 玅# 心tâm 。 常thường 住trụ 不bất 滅diệt 處xứ 。 方phương 肯khẳng 承thừa 認nhận 耳nhĩ 。

佛Phật 告cáo 阿A 難Nan 。

汝nhữ 等đẳng 尚thượng 以dĩ 。 緣duyên 心tâm 聽thính 法Pháp 。 此thử 法Pháp 亦diệc 緣duyên 。 非phi 等đẳng 法pháp 性tánh 。 如như 人nhân 以dĩ 手thủ 。 指chỉ 月nguyệt 示thị 人nhân 。 彼bỉ 人nhân 因nhân 指chỉ 。 當đương 應ưng 看khán 月nguyệt 。 若nhược 復phục 觀quan 指chỉ 。 以dĩ 為vi 月nguyệt 體thể 。 此thử 人nhân 豈khởi 唯duy 。 亡vong 失thất 月nguyệt 輪luân 。 亦diệc 亡vong 其kỳ 指chỉ 。

何hà 以dĩ 故cố 。 以dĩ 所sở 標tiêu 指chỉ 。 為vi 明minh 月nguyệt 故cố 。 豈khởi 唯duy 亡vong 指chỉ 。 亦diệc 復phục 不bất 識thức 。 明minh 之chi 與dữ 暗ám 。

何hà 以dĩ 故cố 。 即tức 以dĩ 指chỉ 體thể 。 為vi 月nguyệt 明minh 性tánh 。 明minh 暗ám 二nhị 性tánh 。 無vô 所sở 了liễu 故cố 。 汝nhữ 亦diệc 如như 是thị 。

此thử 責trách 其kỳ 認nhận 聲thanh 塵trần 而nhi 不bất 達đạt 法pháp 性tánh 也dã

佛Phật 告cáo 阿A 難Nan 。

我ngã 今kim 如như 此thử 傾khuynh 心tâm 吐thổ 膽đảm 。 落lạc 草thảo 盤bàn 桓hoàn 。 欲dục 汝nhữ 捨xả 妄vọng 緣duyên 而nhi 達đạt 心tâm 性tánh 。 豈khởi 意ý 汝nhữ 之chi 見kiến 解giải 。 尚thượng 與dữ 昔tích 時thời 一nhất 毫hào 無vô 異dị 。 而nhi 以dĩ 攀phàn 緣duyên 之chi 心tâm 。 聽thính 我ngã 圓viên 滿mãn 常thường 住trụ 心tâm 法pháp 。 則tắc 此thử 圓viên 滿mãn 常thường 住trụ 心tâm 法pháp 。 亦diệc 成thành 所sở 緣duyên 之chi 境cảnh 。 汝nhữ 又hựu 安an 能năng 契khế 此thử 法pháp 性tánh 哉tai 。 不bất 知tri 說thuyết 法Pháp 者giả 。 如như 指chỉ 月nguyệt 人nhân 耳nhĩ 。 今kim 有hữu 人nhân 焉yên 。 以dĩ 手thủ 指chỉ 月nguyệt 示thị 人nhân 。 彼bỉ 人nhân 因nhân 指chỉ 。 便tiện 當đương 看khán 月nguyệt 。 若nhược 即tức 觀quán 指chỉ 。 以dĩ 為vi 月nguyệt 體thể 。 愚ngu 哉tai 是thị 人nhân 。 豈khởi 唯duy 不bất 識thức 月nguyệt 。 亦diệc 不bất 識thức 指chỉ 。 豈khởi 唯duy 不bất 識thức 指chỉ 。 亦diệc 復phục 不bất 識thức 。 明minh 之chi 與dữ 暗ám 。 以dĩ 月nguyệt 明minh 而nhi 指chỉ 暗ám 故cố 也dã 。 若nhược 汝nhữ 聽thính 法Pháp 之chi 後hậu 。 絕tuyệt 言ngôn 語ngữ 。 黜truất 聰thông 明minh 。 一nhất 切thiết 放phóng 下hạ 。 默mặc 究cứu 自tự 心tâm 。 此thử 是thị 因nhân 指chỉ 看khán 月nguyệt 。 不bất 存tồn 指chỉ 相tương/tướng 之chi 人nhân 也dã 。 若nhược 汝nhữ 依y 舊cựu 多đa 知tri 多đa 解giải 。 不bất 肯khẳng 消tiêu 歸quy 自tự 己kỷ 。 是thị 逐trục 句cú 尋tầm 言ngôn 。 執chấp 指chỉ 為vi 月nguyệt 之chi 人nhân 也dã 。 今kim 汝nhữ 執chấp 法Pháp 音âm 。 而nhi 不bất 達đạt 法pháp 性tánh 。 何hà 異dị 執chấp 指chỉ 為vi 月nguyệt 。 皂tạo 白bạch 不bất 分phân 。 昏hôn 曉hiểu 不bất 覺giác 者giả 哉tai 。 故cố 曰viết 汝nhữ 亦diệc 如như 是thị 。

○# 鍾chung 云vân 。 緣duyên 心tâm 者giả 。 能năng 緣duyên 之chi 心tâm 也dã 。 法pháp 緣duyên 者giả 。 所sở 緣duyên 之chi 塵trần 也dã 。 法Pháp 音âm 即tức 聲thanh 塵trần 故cố 亦diệc 非phi 真chân 。 法pháp 性tánh 者giả 。 真chân 理lý 也dã 。 教giáo 銓thuyên 真chân 理lý 。 理lý 是thị 眾chúng 生sanh 之chi 心tâm 。 豈khởi 可khả 執chấp 教giáo 為vi 心tâm 哉tai 。 指chỉ 喻dụ 法pháp 。 月nguyệt 喻dụ 聽thính 法Pháp 者giả 之chi 自tự 心tâm 。 說thuyết 法Pháp 顯hiển 心tâm 。 聞văn 教giáo 自tự 合hợp 觀quán 心tâm 。 若nhược 執chấp 聲thanh 教giáo 。 不bất 解giải 反phản 觀quán 自tự 心tâm 。 此thử 人nhân 豈khởi 惟duy 不bất 達đạt 自tự 心tâm 。 亦diệc 復phục 不bất 知tri 教giáo 意ý 。

何hà 以dĩ 故cố 。 以dĩ 他tha 聲thanh 教giáo 。 為vì 己kỷ 自tự 心tâm 。 自tự 他tha 不bất 分phân 故cố 。 豈khởi 惟duy 不bất 知tri 教giáo 意ý 。 兼kiêm 亦diệc 不bất 了liễu 教giáo 心tâm 體thể 相tướng 。

何hà 以dĩ 故cố 。 教giáo 屬thuộc 聲thanh 塵trần 。 不bất 能năng 覺giác 照chiếu 。 心tâm 體thể 靈linh 知tri 。 具cụ 有hữu 覺giác 照chiếu 。 以dĩ 無vô 照chiếu 之chi 塵trần 。 為vi 有hữu 照chiếu 之chi 心tâm 。 有hữu 照chiếu 無vô 照chiếu 二nhị 不bất 別biệt 故cố 。 阿A 難Nan 之chi 迷mê 心tâm 迷mê 教giáo 。 及cập 迷mê 教giáo 心tâm 體thể 相tướng 。 亦diệc 如như 是thị 耳nhĩ 。

○# 按án 阿A 難Nan 之chi 不bất 捨xả 緣duyên 心tâm 重trọng/trùng 佛Phật 法Pháp 也dã 。 豈khởi 知tri 此thử 法Pháp 亦diệc 緣duyên 。 而nhi 當đương 并tinh 捨xả 乎hồ 。

○# 鍾chung 云vân 。 若nhược 欲dục 研nghiên 究cứu 佛Phật 乘thừa 。 披phi 尋tầm 寶bảo 藏tạng 。 一nhất 一nhất 須tu 銷tiêu 歸quy 自tự 己kỷ 。 言ngôn 言ngôn 使sử 冥minh 合hợp 真chân 心tâm 。 但đãn 莫mạc 執chấp 義nghĩa 上thượng 之chi 文văn 隨tùy 言ngôn 生sanh 解giải 。 直trực 須tu 探thám 銓thuyên 下hạ 之chi 旨chỉ 。 契khế 本bổn 會hội 宗tông 。 如như 是thị 。 則tắc 天thiên 真chân 之chi 道đạo 不bất 昧muội 。 無vô 師sư 之chi 智trí 現hiện 前tiền 。 若nhược 一nhất 向hướng 背bối/bội 己kỷ 狥# 文văn 。 執chấp 學học 興hưng 辨biện 。 是thị 對đối 木mộc 人nhân 而nhi 索sách 語ngữ 。 期kỳ 石thạch 女nữ 以dĩ 生sanh 兒nhi 。 空không 歷lịch 塵trần 沙sa 。 終chung 無vô 得đắc 理lý 。

○# 緣duyên 心tâm 之chi 緣duyên 。 攀phàn 緣duyên 也dã 。 法pháp 緣duyên 之chi 緣duyên 。 塵trần 緣duyên 也dã 。 以dĩ 法Pháp 音âm 即tức 聲thanh 塵trần 攝nhiếp 。 故cố 亦diệc 非phi 真chân 。 若nhược 落lạc 紙chỉ 墨mặc 。 更cánh 是thị 色sắc 塵trần 矣hĩ 。 今kim 宗tông 家gia 不bất 許hứa 說thuyết 義nghĩa 理lý 。 以dĩ 纔tài 涉thiệp 義nghĩa 理lý 。 又hựu 落lạc 法pháp 塵trần 。 亦diệc 可khả 得đắc 而nhi 緣duyên 矣hĩ 。

若nhược 以dĩ 分phân 別biệt 。 我ngã 說thuyết 法Pháp 音âm 。 為vi 汝nhữ 心tâm 者giả 。 此thử 心tâm 自tự 應ưng 。 離ly 分phân 別biệt 音âm 。 有hữu 分phân 別biệt 性tánh 。 譬thí 如như 有hữu 客khách 。 寄ký 宿túc 旅lữ 亭đình 。 暫tạm 止chỉ 便tiện 去khứ 。 終chung 不bất 常thường 住trụ 。 而nhi 掌chưởng 亭đình 人nhân 。 都đô 無vô 所sở 去khứ 。 名danh 為vi 亭đình 主chủ 。 此thử 亦diệc 如như 是thị 。 若nhược 汝nhữ 真chân 心tâm 。 則tắc 無vô 所sở 去khứ 。 云vân 何hà 離ly 聲thanh 。 無vô 分phân 別biệt 性tánh 。 斯tư 則tắc 豈khởi 惟duy 。 聲thanh 分phân 別biệt 心tâm 。 分phân 別biệt 我ngã 容dung 。 離ly 諸chư 色sắc 相tướng 。 無vô 分phân 別biệt 性tánh 。 如như 是thị 乃nãi 至chí 。 分phân 別biệt 都đô 無vô 。 非phi 色sắc 非phi 空không 。 拘Câu 舍Xá 離Ly 等đẳng 。 昧muội 為vi 冥minh 諦đế 。 離ly 諸chư 法pháp 緣duyên 。 無vô 分phân 別biệt 性tánh 。 則tắc 汝nhữ 心tâm 性tánh 。 各các 有hữu 所sở 還hoàn 。 云vân 何hà 為vi 主chủ 。

此thử 責trách 其kỳ 認nhận 妄vọng 心tâm 而nhi 不bất 認nhận 真chân 心tâm 也dã 。 汝nhữ 今kim 不bất 捨xả 緣duyên 心tâm 。 是thị 取thủ 分phân 別biệt 。 我ngã 說thuyết 法Pháp 音âm 者giả 。 為vì 汝nhữ 真chân 心tâm 矣hĩ 。 既ký 認nhận 此thử 分phân 別biệt 法Pháp 音âm 之chi 心tâm 以dĩ 為vi 真chân 者giả 。 此thử 心tâm 自tự 應ưng 。 離ly 分phân 別biệt 音âm 。 而nhi 確xác 有hữu 分phân 別biệt 之chi 禮lễ 性tánh 矣hĩ 。 何hà 也dã 。 妄vọng 心tâm 如như 客khách 。 真chân 心tâm 如như 主chủ 。 假giả 喻dụ 以dĩ 觀quán 。 譬thí 有hữu 客khách 焉yên 。 寄ký 宿túc 旅lữ 亭đình 。 一nhất 宿túc 便tiện 去khứ 。 終chung 不bất 常thường 住trụ 。 故cố 名danh 為vi 客khách 也dã 。 若nhược 掌chưởng 亭đình 人nhân 。 都đô 無vô 所sở 去khứ 。 故cố 名danh 為vi 主chủ 也dã 。 此thử 亦diệc 如như 是thị 。 若nhược 真chân 是thị 汝nhữ 之chi 心tâm 。 當đương 如như 亭đình 主chủ 。 而nhi 無vô 所sở 去khứ 矣hĩ 。 云vân 何hà 離ly 卻khước 聲thanh 音âm 。 遂toại 無vô 分phân 別biệt 之chi 性tánh 。 但đãn 如như 客khách 之chi 暫tạm 止chỉ 便tiện 去khứ 耶da 。 由do 是thị 推thôi 之chi 。 豈khởi 惟duy 聲thanh 上thượng 分phân 別biệt 之chi 心tâm 哉tai 。 即tức 分phân 別biệt 我ngã 容dung 之chi 心tâm 。 離ly 我ngã 色sắc 相tướng 。 亦diệc 無vô 有hữu 性tánh 。 以dĩ 此thử 皆giai 屬thuộc 前tiền 六lục 妄vọng 識thức 分phân 別biệt 。 皆giai 非phi 真chân 心tâm 也dã 。 不bất 特đặc 此thử 也dã 。 如như 是thị 乃nãi 至chí 。 前tiền 六lục 分phần 別biệt 都đô 無vô 處xứ 。 以dĩ 為vi 別biệt 有hữu 自tự 性tánh 。 不bất 屬thuộc 色sắc 。 不bất 屬thuộc 空không 。 正chánh 是thị 第đệ 七thất 緣duyên 八bát 。 屬thuộc 帶đái 質chất 境cảnh 。 亦diệc 是thị 分phân 別biệt 。 亦diệc 非phi 自tự 性tánh 。 從tùng 數số 論luận 師sư 。 昧muội 而nhi 不bất 知tri 。 遂toại 執chấp 此thử 為vi 冥minh 初sơ 自tự 性tánh 。 葢# 外ngoại 道đạo 立lập 二nhị 十thập 五ngũ 諦đế 。 首thủ 號hiệu 冥minh 諦đế 。 彼bỉ 謂vị 冥minh 初sơ 生sanh 覺giác 。 是thị 萬vạn 法pháp 之chi 元nguyên 始thỉ 。 尊tôn 為vi 極cực 則tắc 之chi 理lý 。 今kim 非phi 色sắc 非phi 空không 。 正chánh 齊tề 此thử 見kiến 矣hĩ 。 豈khởi 知tri 分phân 別biệt 都đô 無vô 。 亦diệc 但đãn 離ly 於ư 麤thô 分phân 別biệt 耳nhĩ 。 微vi 細tế 流lưu 注chú 。 固cố 所sở 未vị 覺giác 。 色sắc 空không 都đô 盡tận 。 亦diệc 但đãn 離ly 於ư 法pháp 處xứ 所sở 攝nhiếp 半bán 分phần/phân 生sanh 塵trần 耳nhĩ 。 其kỳ 半bán 分phần/phân 滅diệt 塵trần 。 固cố 不bất 能năng 離ly 。 若nhược 離ly 諸chư 法pháp 半bán 分phần/phân 滅diệt 塵trần 之chi 緣duyên 。 即tức 無vô 分phân 別biệt 之chi 性tánh 。 與dữ 上thượng 之chi 離ly 聲thanh 色sắc 而nhi 無vô 性tánh 者giả 。 一nhất 類loại 無vô 別biệt 也dã 。 夫phu 六lục 處xứ 緣duyên 心tâm 。 各các 隨tùy 本bổn 塵trần 而nhi 生sanh 。 亦diệc 隨tùy 本bổn 塵trần 而nhi 滅diệt 。 如như 影ảnh 隨tùy 人nhân 。 亦diệc 隨tùy 何hà 人nhân 而nhi 來lai 者giả 。 亦diệc 還hoàn 隨tùy 何hà 人nhân 而nhi 去khứ 。 則tắc 汝nhữ 心tâm 性tánh 。 俱câu 屬thuộc 客khách 邊biên 。 各các 有hữu 所sở 還hoàn 。 何hà 以dĩ 為vi 無vô 去khứ 無vô 來lai 。 常thường 住trụ 之chi 主chủ 人nhân 乎hồ 。

○# 鍾chung 云vân 。 前tiền 以dĩ 客khách 喻dụ 身thân 境cảnh 。 此thử 以dĩ 客khách 喻dụ 緣duyên 心tâm 。 而nhi 見kiến 性tánh 為vi 主chủ 人nhân 。

○# 以dĩ 聲thanh 例lệ 色sắc 。 相tương 從tùng 而nhi 說thuyết 。 非phi 但đãn 聲thanh 分phân 別biệt 心tâm 。 離ly 聲thanh 無vô 性tánh 。 即tức 色sắc 分phân 別biệt 心tâm 。 離ly 色sắc 亦diệc 無vô 其kỳ 性tánh 也dã 。 乃nãi 至chí 兼kiêm 舉cử 香hương 味vị 觸xúc 法pháp 。 分phân 別biệt 都đô 無vô 。 所sở 謂vị 內nội 守thủ 幽u 閒gian 也dã 。 都đô 無vô 。 故cố 有hữu 而nhi 非phi 色sắc 。 猶do 守thủ 。 故cố 無vô 而nhi 非phi 空không 。 非phi 色sắc 非phi 空không 。 冥minh 然nhiên 一nhất 識thức 。 此thử 正chánh 六lục 識thức 無vô 記ký 性tánh 也dã 。 六lục 識thức 有hữu 還hoàn 。 不bất 能năng 為vi 主chủ 。 若nhược 八bát 識thức 。 則tắc 為vi 識thức 精tinh 元nguyên 明minh 。 無vô 還hoàn 則tắc 能năng 為vi 主chủ 矣hĩ 。

阿A 難Nan 言ngôn 。 若nhược 我ngã 心tâm 性tánh 。 各các 有hữu 所sở 還hoàn 。 則tắc 如Như 來Lai 說thuyết 。 玅# 明minh 元nguyên 心tâm 。 云vân 何hà 無vô 還hoàn 。 惟duy 垂thùy 哀ai 愍mẫn 。 為vì 我ngã 宣tuyên 說thuyết 。

此thử 因nhân 還hoàn 而nhi 請thỉnh 不bất 還hoàn 也dã 。 還hoàn 者giả 。 如như 借tá 來lai 之chi 物vật 。 必tất 要yếu 還hoàn 人nhân 。 若nhược 是thị 自tự 己kỷ 家gia 裏lý 物vật 。 無vô 處xứ 可khả 還hoàn 。 阿A 難Nan 言ngôn 。 若nhược 我ngã 緣duyên 心tâm 。 各các 有hữu 所sở 還hoàn 。 而nhi 如Như 來Lai 說thuyết 玅# 明minh 元nguyên 心tâm 無vô 還hoàn 處xứ 者giả 何hà 也dã 。 惟duy 垂thùy 哀ai 愍mẫn 。 而nhi 為vì 我ngã 宣tuyên 說thuyết 焉yên 。

○# 昔tích 張trương 無vô 垢cấu 謁yết 善thiện 權quyền 清thanh 禪thiền 師sư 。 問vấn 云vân 。 此thử 事sự 人nhân 人nhân 有hữu 分phần/phân 。 箇cá 箇cá 圓viên 成thành 。 是thị 否phủ/bĩ 。 清thanh 曰viết 。 然nhiên 。 公công 曰viết 。 為vi 甚thậm 麼ma 無vô 箇cá 入nhập 處xứ 。 清thanh 於ư 袖tụ 中trung 出xuất 數sổ 珠châu 示thị 之chi 曰viết 。 此thử 是thị 誰thùy 底để 。 公công 俛miễn 首thủ 無vô 對đối 。 清thanh 復phục 袖tụ 之chi 曰viết 。 若nhược 是thị 汝nhữ 底để 。 即tức 拈niêm 取thủ 去khứ 。 纔tài 涉thiệp 思tư 惟duy 。 便tiện 不bất 是thị 汝nhữ 底để 。 公công 悚tủng 然nhiên 。 故cố 知tri 纔tài 有hữu 分phân 別biệt 。 即tức 有hữu 可khả 還hoàn 也dã 。

佛Phật 告cáo 阿A 難Nan 。

且thả 汝nhữ 見kiến 我ngã 。 見kiến 精tinh 明minh 元nguyên 。 此thử 見kiến 雖tuy 非phi 。 玅# 精tinh 明minh 心tâm 。 如như 第đệ 二nhị 月nguyệt 。 非phi 是thị 月nguyệt 影ảnh 。 汝nhữ 應ưng 諦đế 聽thính 。 今kim 當đương 示thị 汝nhữ 。 無vô 所sở 還hoàn 地địa 。

此thử 下hạ 借tá 見kiến 精tinh 以dĩ 示thị 不bất 還hoàn 真chân 性tánh 也dã 。 良lương 以dĩ 玅# 淨tịnh 明minh 心tâm 。 寶bảo 明minh 玅# 性tánh 。 具cụ 有hữu 三tam 大đại 。 謂vị 體thể 相tướng 用dụng 。 由do 無vô 明minh 不bất 覺giác 。 一nhất 念niệm 妄vọng 動động 。 轉chuyển 此thử 本bổn 體thể 。 而nhi 成thành 業nghiệp 識thức 。 轉chuyển 此thử 智trí 光quang 。 而nhi 成thành 見kiến 分phần/phân 。 名danh 轉chuyển 識thức 。 復phục 轉chuyển 此thử 真chân 境cảnh 。 而nhi 成thành 相tương/tướng 分phần/phân 。 名danh 見kiến 識thức 。 此thử 中trung 見kiến 精tinh 即tức 皆giai 光quang 所sở 轉chuyển 之chi 見kiến 分phần/phân 也dã 。

佛Phật 告cáo 阿A 難Nan 。

且thả 汝nhữ 見kiến 我ngã 。 三tam 十thập 二nhị 相tướng 時thời 。 此thử 見kiến 未vị 落lạc 分phân 別biệt 。 豈khởi 非phi 見kiến 精tinh 。 本bổn 來lai 元nguyên 具cụ 。 不bất 從tùng 日nhật 月nguyệt 燈đăng 光quang 借tá 來lai 。 豈khởi 非phi 明minh 元nguyên 。 此thử 見kiến 既ký 為vi 六lục 精tinh 之chi 一nhất 。 而nhi 又hựu 在tại 處xứ 明minh 了liễu 不bất 昧muội 。 固cố 已dĩ 現hiện 具cụ 精tinh 明minh 之chi 體thể 。 特đặc 以dĩ 二nhị 種chủng 顛điên 倒đảo 見kiến 妄vọng 未vị 除trừ 。 尚thượng 存tồn 能năng 所sở 。 不bất 得đắc 互hỗ 用dụng 。 故cố 雖tuy 具cụ 精tinh 明minh 。 而nhi 但đãn 欠khiếm 於ư 玅# 耳nhĩ 。 然nhiên 雖tuy 非phi 玅# 精tinh 明minh 心tâm 。 卻khước 如như 第đệ 二nhị 月nguyệt 。 揑niết 目mục 所sở 成thành 。 與dữ 真chân 月nguyệt 本bổn 無vô 二nhị 體thể 。 非phi 若nhược 水thủy 中trung 月nguyệt 影ảnh 。 與dữ 真chân 月nguyệt 有hữu 天thiên 淵uyên 之chi 隔cách 也dã 。 是thị 則tắc 未vị 得đắc 第đệ 一nhất 月nguyệt 者giả 。 當đương 亟# 認nhận 第đệ 二nhị 月nguyệt 。 猶do 之chi 未vị 得đắc 玅# 精tinh 明minh 心tâm 者giả 。 當đương 亟# 認nhận 見kiến 精tinh 明minh 元nguyên 矣hĩ 。 汝nhữ 應ưng 諦đế 聽thính 。 吾ngô 示thị 汝nhữ 以dĩ 無vô 還hoàn 之chi 實thật 焉yên 。

○# 月nguyệt 有hữu 三tam 相tương/tướng 。 第đệ 一nhất 是thị 天thiên 上thượng 淨tịnh 月nguyệt 。 第đệ 二nhị 是thị 人nhân 以dĩ 手thủ 揑niết 目mục 望vọng 月nguyệt 遂toại 成thành 二nhị 輪luân 。 取thủ 其kỳ 揑niết 出xuất 者giả 為vi 第đệ 二nhị 月nguyệt 。 第đệ 三tam 是thị 水thủy 中trung 月nguyệt 影ảnh 。 今kim 以dĩ 第đệ 一nhất 月nguyệt 喻dụ 純thuần 真chân 之chi 心tâm 。 第đệ 二nhị 月nguyệt 喻dụ 。 見kiến 精tinh 明minh 元nguyên 。 第đệ 三tam 月nguyệt 喻dụ 緣duyên 塵trần 分phân 別biệt 。 意ý 欲dục 令linh 人nhân 決quyết 定định 捨xả 於ư 第đệ 三tam 月nguyệt 。 而nhi 決quyết 定định 認nhận 取thủ 第đệ 二nhị 月nguyệt 。 則tắc 第đệ 一nhất 月nguyệt 不bất 遠viễn 即tức 在tại 矣hĩ 。 問vấn 。 何hà 不bất 即tức 指chỉ 純thuần 真chân 之chi 心tâm 。 而nhi 乃nãi 用dụng 此thử 曲khúc 示thị 乎hồ 。 答đáp 。 純thuần 真chân 之chi 心tâm 。 惟duy 佛Phật 乃nãi 具cụ 。 等đẳng 覺giác 尚thượng 帶đái 生sanh 相tương/tướng 無vô 明minh 。 何hà 況huống 地địa 前tiền 諸chư 位vị 。 乃nãi 至chí 五ngũ 位vị 凡phàm 夫phu 。 現hiện 前tiền 何hà 有hữu 純thuần 真chân 之chi 心tâm 。 然nhiên 而nhi 真chân 雖tuy 不bất 純thuần 。 體thể 終chung 不bất 變biến 。 如như 金kim 在tại 鑛khoáng 。 離ly 鑛khoáng 無vô 金kim 。 特đặc 鑛khoáng 有hữu 真chân 偽ngụy 。 非phi 金kim 師sư 莫mạc 能năng 辨biện 耳nhĩ 。 故cố 佛Phật 直trực 指chỉ 根căn 性tánh 為vi 心tâm 。 如như 指chỉ 鑛khoáng 說thuyết 金kim 。 金kim 即tức 在tại 鑛khoáng 。 非phi 離ly 鑛khoáng 外ngoại 而nhi 別biệt 有hữu 金kim 也dã 。 此thử 處xứ 祗chi 因nhân 其kỳ 無vô 明minh 未vị 剖phẫu 。 尚thượng 有hữu 欠khiếm 於ư 玅# 之chi 一nhất 字tự 。 故cố 佛Phật 略lược 抑ức 揚dương 之chi 。 意ý 在tại 表biểu 其kỳ 真chân 切thiết 耳nhĩ 。 非phi 如như 緣duyên 塵trần 。 呵ha 其kỳ 非phi 心tâm 無vô 體thể 也dã 。 諸chư 註chú 於ư 此thử 發phát 妄vọng 太thái 過quá 。 如như 輕khinh 加gia 緣duyên 塵trần 之chi 名danh 。 將tương 濫lạm 同đồng 於ư 第đệ 三tam 月nguyệt 。 強cường/cưỡng 索sách 有hữu 還hoàn 之chi 處xứ 。 似tự 公công 抗kháng 於ư 佛Phật 言ngôn 。 徒đồ 引dẫn 人nhân 之chi 猶do 豫dự 。 不bất 敢cảm 直trực 認nhận 見kiến 性tánh 為vi 心tâm 。 其kỳ 失thất 非phi 小tiểu 。 不bất 知tri 眾chúng 生sanh 現hiện 量lượng 。 離ly 此thử 根căn 中trung 之chi 性tánh 。 別biệt 無vô 可khả 指chỉ 。 故cố 諸chư 祖tổ 指chỉ 示thị 。 率suất 多đa 取thủ 於ư 六lục 根căn 門môn 頭đầu 者giả 。 奉phụng 佛Phật 密mật 旨chỉ 也dã 。 行hành 人nhân 時thời 中trung 。 但đãn 請thỉnh 認nhận 取thủ 此thử 性tánh 。 萬vạn 無vô 一nhất 失thất 。 譬thí 如như 收thu 買mãi 金kim 鑛khoáng 者giả 。

時thời 下hạ 雖tuy 非phi 精tinh 金kim 。 真chân 金kim 終chung 不bất 外ngoại 鑛khoáng 而nhi 得đắc 。 使sử 其kỳ 棄khí 鑛khoáng 求cầu 金kim 。 非phi 惟duy 并tinh 金kim 亦diệc 棄khí 。 將tương 必tất 惑hoặc 於ư 鍮thâu 石thạch 。 而nhi 真chân 金kim 終chung 不bất 可khả 見kiến 矣hĩ 。 豈khởi 不bất 大đại 可khả 惜tích 哉tai 。

○# 鍾chung 云vân 。 二nhị 月nguyệt 雖tuy 非phi 真chân 月nguyệt 。 然nhiên 離ly 真chân 月nguyệt 。 必tất 無vô 二nhị 月nguyệt 可khả 得đắc 。 見kiến 精tinh 雖tuy 非phi 真chân 心tâm 。 然nhiên 離ly 真chân 心tâm 。 必tất 無vô 見kiến 精tinh 可khả 得đắc 。 葢# 從tùng 真chân 所sở 起khởi 。 全toàn 體thể 即tức 真chân 。 但đãn 當đương 由do 見kiến 精tinh 覔# 真chân 心tâm 。 不bất 可khả 以dĩ 見kiến 精tinh 當đương 真chân 心tâm 。 去khứ 見kiến 精tinh 中trung 之chi 妄vọng 。 即tức 是thị 真chân 心tâm 。 去khứ 月nguyệt 之chi 揑niết 。 即tức 是thị 真chân 月nguyệt 。 固cố 不bất 可khả 分phân 為vi 二nhị 。 亦diệc 不bất 得đắc 遽cự 混hỗn 為vi 一nhất 也dã 。

阿A 難Nan 。 此thử 大đại 講giảng 堂đường 。 洞đỗng 開khai 東đông 方phương 。 日nhật 輪luân 升thăng 天thiên 。 則tắc 有hữu 明minh 曜diệu 。 中trung 夜dạ 黑hắc 月nguyệt 。 雲vân 霧vụ 晦hối 瞑minh 。 則tắc 復phục 昏hôn 暗ám 。 戶hộ 牖dũ 之chi 隙khích 。 則tắc 復phục 見kiến 通thông 。 墻tường 宇vũ 之chi 間gian 。 則tắc 復phục 觀quan 壅ủng 。 分phân 別biệt 之chi 處xứ 。 則tắc 復phục 見kiến 緣duyên 。 頑ngoan 虗hư 之chi 中trung 。 徧biến 是thị 空không 性tánh 。 鬱uất # 之chi 處xứ 。 則tắc 紆hu 昏hôn 塵trần 。 澄trừng 霽tễ 斂liểm 氛phân 。 又hựu 觀quan 清thanh 淨tịnh 。

阿A 難Nan 。 汝nhữ 咸hàm 看khán 此thử 。 諸chư 變biến 化hóa 相tướng 。 吾ngô 今kim 各các 還hoàn 。 本bổn 所sở 因nhân 處xứ 。 云vân 何hà 本bổn 因nhân 。

阿A 難Nan 。 此thử 諸chư 變biến 化hóa 。 明minh 還hoàn 日nhật 輪luân 。

何hà 以dĩ 故cố 。 無vô 日nhật 不bất 明minh 。 明minh 因nhân 屬thuộc 日nhật 。 是thị 故cố 還hoàn 日nhật 。 暗ám 還hoàn 黑hắc 月nguyệt 。 通thông 還hoàn 戶hộ 牖dũ 。 壅ủng 還hoàn 墻tường 宇vũ 。 緣duyên 還hoàn 分phân 別biệt 。 頑ngoan 虗hư 還hoàn 空không 。 鬱uất [土+孛]bác 還hoàn 塵trần 。 清thanh 明minh 還hoàn 霽tễ 。 則tắc 諸chư 世thế 間gian 。 一nhất 切thiết 所sở 有hữu 。 不bất 出xuất 斯tư 類loại 。 汝nhữ 見kiến 八bát 種chủng 。 見kiến 精tinh 明minh 性tánh 。 當đương 欲dục 誰thùy 還hoàn 。

何hà 以dĩ 故cố 。 若nhược 還hoàn 於ư 明minh 。 則tắc 不bất 明minh 時thời 。 無vô 復phục 見kiến 暗ám 。 雖tuy 明minh 暗ám 等đẳng 。 種chủng 種chủng 差sai 別biệt 。 見kiến 無vô 差sai 別biệt 。 諸chư 可khả 還hoàn 者giả 。 自tự 然nhiên 非phi 汝nhữ 。 不bất 汝nhữ 還hoàn 者giả 。 非phi 汝nhữ 而nhi 誰thùy 。 則tắc 知tri 汝nhữ 心tâm 。 本bổn 玅# 明minh 淨tịnh 。 汝nhữ 自tự 迷mê 悶muộn 。 喪táng 本bổn 受thọ 輪luân 。 於ư 生sanh 死tử 中trung 。 常thường 被bị 漂phiêu 溺nịch 。 是thị 故cố 如Như 來Lai 。 名danh 可khả 憐lân 愍mẫn 。

此thử 備bị 舉cử 塵trần 相tương/tướng 有hữu 還hoàn 以dĩ 顯hiển 見kiến 性tánh 不bất 與dữ 俱câu 還hoàn 也dã 。

阿A 難Nan 。 我ngã 所sở 謂vị 無vô 還hoàn 者giả 何hà 哉tai 。 試thí 觀quán 世thế 間gian 可khả 還hoàn 之chi 境cảnh 。 其kỳ 體thể 有hữu 八bát 。 其kỳ 相tương/tướng 亦diệc 有hữu 八bát 。 如như 日nhật 輪luân 也dã 。 夜dạ 晦hối 也dã 。 戶hộ 牖dũ 也dã 。 墻tường 宇vũ 也dã 。 分phân 別biệt 也dã 。 空không 性tánh 也dã 。 昏hôn 塵trần 也dã 。 澄trừng 霽tễ 也dã 。 八bát 者giả 。 其kỳ 體thể 也dã 。 明minh 也dã 。 暗ám 也dã 。 通thông 也dã 。 壅ủng 也dã 。 緣duyên 也dã 。 虗hư 也dã 。 鬱uất 也dã 。 淨tịnh 也dã 。 八bát 者giả 。 其kỳ 相tương/tướng 也dã 。

阿A 難Nan 。 汝nhữ 通thông 看khán 此thử 諸chư 變biến 化hóa 相tương/tướng 。 各các 有hữu 所sở 因nhân 。 吾ngô 今kim 為vì 汝nhữ 。 各các 還hoàn 本bổn 所sở 因nhân 處xứ 。 云vân 何hà 本bổn 因nhân 。

阿A 難Nan 。 如như 日nhật 為vi 明minh 因nhân 。 則tắc 此thử 諸chư 變biến 化hóa 。 明minh 還hoàn 日nhật 輪luân 。

何hà 以dĩ 故cố 。 以dĩ 無vô 日nhật 不bất 明minh 。 明minh 因nhân 屬thuộc 日nhật 。 是thị 故cố 還hoàn 日nhật 也dã 。 即tức 是thị 推thôi 之chi 。 則tắc 暗ám 還hoàn 黑hắc 月nguyệt 。 通thông 還hoàn 戶hộ 牖dũ 。 壅ủng 還hoàn 墻tường 宇vũ 。 緣duyên 還hoàn 分phân 別biệt 。 頑ngoan 虗hư 還hoàn 空không 。 鬱uất [土+孛]bác 還hoàn 塵trần 。 清thanh 明minh 還hoàn 霽tễ 。 可khả 類loại 而nhi 還hoàn 矣hĩ 。 更cánh 廣quảng 推thôi 之chi 。 則tắc 諸chư 世thế 間gian 一nhất 切thiết 。 凡phàm 有hữu 相tương/tướng 可khả 還hoàn 者giả 。 皆giai 不bất 出xuất 斯tư 類loại 矣hĩ 。 若nhược 汝nhữ 見kiến 此thử 八bát 種chủng 之chi 。 見kiến 精tinh 明minh 性tánh 。 於ư 此thử 八bát 相tương/tướng 之chi 中trung 。 當đương 與dữ 何hà 相tương/tướng 而nhi 俱câu 還hoàn 乎hồ 。 姑cô 舉cử 一nhất 相tương/tướng 以dĩ 徵trưng 之chi 。 若nhược 此thử 見kiến 性tánh 。 與dữ 明minh 俱câu 還hoàn 者giả 。 此thử 見kiến 便tiện 隨tùy 明minh 去khứ 。 當đương 不bất 明minh 時thời 。 又hựu 將tương 何hà 物vật 見kiến 暗ám 。 知tri 一nhất 相tương/tướng 。 則tắc 知tri 諸chư 相tướng 矣hĩ 。 今kim 諸chư 相tướng 任nhậm 遷thiên 。 一nhất 一nhất 皆giai 見kiến 。 足túc 知tri 明minh 暗ám 等đẳng 相tương/tướng 。 於ư 見kiến 性tánh 之chi 中trung 。 自tự 相tương/tướng 往vãng 來lai 。 自tự 相tương/tướng 凌lăng 奪đoạt 。 種chủng 種chủng 差sai 別biệt 。 而nhi 此thử 見kiến 體thể 。 朗lãng 然nhiên 常thường 住trụ 。 不bất 動động 不bất 遷thiên 。 元nguyên 無vô 差sai 別biệt 也dã 。 以dĩ 是thị 知tri 諸chư 可khả 還hoàn 者giả 。 皆giai 由do 假giả 借tá 外ngoại 塵trần 而nhi 有hữu 。 自tự 然nhiên 不bất 是thị 己kỷ 物vật 。 若nhược 汝nhữ 之chi 不bất 還hoàn 者giả 。 不bất 由do 假giả 借tá 。 非phi 汝nhữ 自tự 己kỷ 之chi 物vật 。 更cánh 是thị 阿a 誰thùy 。 但đãn 汝nhữ 識thức 此thử 見kiến 性tánh 不bất 還hoàn 。 則tắc 知tri 汝nhữ 心tâm 。 本bổn 玅# 本bổn 明minh 本bổn 淨tịnh 矣hĩ 。 以dĩ 見kiến 性tánh 是thị 賓tân 中trung 主chủ 。 真chân 心tâm 是thị 主chủ 中trung 主chủ 故cố 也dã 。 由do 汝nhữ 迷mê 悶muộn 不bất 醒tỉnh 。 既ký 不bất 識thức 主chủ 中trung 主chủ 。 又hựu 不bất 識thức 賓tân 中trung 主chủ 。 所sở 以dĩ 喪táng 失thất 本bổn 性tánh 。 枉uổng 受thọ 輪luân 迴hồi 。 於ư 生sanh 死tử 中trung 。 頭đầu 出xuất 頭đầu 沒một 。 無vô 有hữu 出xuất 期kỳ 。 是thị 故cố 我ngã 說thuyết 。 汝nhữ 等đẳng 為vi 可khả 憐lân 愍mẫn 者giả 此thử 也dã 。

○# 此thử 八bát 塵trần 作tác 四tứ 對đối 。 各các 取thủ 其kỳ 相tương/tướng 之chi 相tướng 反phản 為vi 對đối 也dã 。 惟duy 虗hư 空không 塵trần 鬱uất 。 體thể 相tướng 顛điên 倒đảo 。 然nhiên 下hạ 文văn 還hoàn 處xứ 。 自tự 見kiến 。 分phân 別biệt 。 即tức 前tiền 塵trần 分phân 別biệt 指chỉ 種chủng 種chủng 諸chư 物vật 而nhi 言ngôn 。 如như 松tùng 棘cức 鵠hộc 烏ô 雜tạp 在tại 之chi 處xứ 也dã 。 緣duyên 。 指chỉ 種chủng 種chủng 異dị 相tướng 而nhi 言ngôn 。 如như 直trực 曲khúc 白bạch 玄huyền 差sai 異dị 之chi 相tướng 也dã 。 頑ngoan 虗hư 則tắc 是thị 全toàn 無vô 諸chư 物vật 之chi 處xứ 。 徧biến 是thị 空không 性tánh 者giả 。 逈huýnh 然nhiên 惟duy 見kiến 一nhất 空không 相tướng 而nhi 已dĩ 。 葢# 緣duyên 是thị 異dị 色sắc 。 空không 是thị 同đồng 色sắc 。 同đồng 異dị 相tướng 反phản 。 生sanh 成thành 對đối 偶ngẫu 。 舊cựu 註chú 乃nãi 以dĩ 分phân 別biệt 作tác 分phân 別biệt 之chi 心tâm 。 則tắc 下hạ 緣duyên 字tự 。 與dữ 上thượng 何hà 別biệt 。 且thả 下hạ 虗hư 空không 。 又hựu 與dữ 何hà 為vi 對đối 乎hồ 。 是thị 以dĩ 一nhất 句cú 錯thác 解giải 。 而nhi 使sử 全toàn 文văn 皆giai 累lũy/lụy/luy 也dã 。 又hựu 舊cựu 將tương 八bát 還hoàn 辨biện 見kiến 。 對đối 前tiền 七thất 處xứ 徵trưng 心tâm 。 夫phu 七thất 徵trưng 已dĩ 是thị 潦lạo 草thảo 之chi 言ngôn 。 而nhi 又hựu 獨độc 以dĩ 此thử 八bát 還hoàn 為vi 辨biện 見kiến 。 尤vưu 為vi 夢mộng 浪lãng 之chi 語ngữ 。 前tiền 後hậu 十thập 番phiên 。 皆giai 示thị 見kiến 性tánh 。 而nhi 獨độc 指chỉ 八bát 還hoàn 。 餘dư 皆giai 辨biện 於ư 何hà 法pháp 乎hồ 。 且thả 前tiền 七thất 處xứ 乃nãi 七thất 大đại 科khoa 。 豈khởi 與dữ 此thử 一nhất 科khoa 為vi 對đối 耶da 。 今kim 總tổng 改cải 之chi 云vân 。 七thất 處xứ 破phá 心tâm 。 十thập 番phiên 顯hiển 見kiến 。 則tắc 非phi 惟duy 法pháp 數số 相tương 稱xứng 。 而nhi 心tâm 妄vọng 見kiến 真chân 之chi 旨chỉ 。 亦diệc 攸du 分phần/phân 矣hĩ 。

○# 第đệ 五ngũ 番phiên 顯hiển 見kiến 無vô 還hoàn 竟cánh 。

○# 鍾chung 云vân 。 汝nhữ 但đãn 知tri 此thử 。 見kiến 性tánh 無vô 還hoàn 。 則tắc 知tri 汝nhữ 心tâm 。 本bổn 玅# 明minh 淨tịnh 。 正chánh 欲dục 其kỳ 由do 見kiến 性tánh 而nhi 悟ngộ 本bổn 玅# 明minh 心tâm 。 非phi 即tức 以dĩ 見kiến 性tánh 為vi 本bổn 玅# 明minh 心tâm 也dã 。 以dĩ 見kiến 性tánh 屬thuộc 第đệ 八bát 識thức 。 猶do 帶đái 業nghiệp 識thức 。 本bổn 玅# 明minh 心tâm 。 屬thuộc 第đệ 九cửu 識thức 。 即tức 如Như 來Lai 藏tạng 。 玅# 真Chân 如Như 心tâm 故cố 。

阿A 難Nan 言ngôn 。 我ngã 雖tuy 識thức 此thử 。 見kiến 性tánh 無vô 還hoàn 。 云vân 何hà 得đắc 知tri 。 是thị 我ngã 真chân 性tánh 。

此thử 第đệ 六lục 番phiên 顯hiển 見kiến 不bất 雜tạp 也dã 。 阿A 難Nan 言ngôn 。 我ngã 今kim 承thừa 佛Phật 開khai 示thị 。 雖tuy 知tri 此thử 見kiến 不bất 與dữ 諸chư 相tướng 俱câu 還hoàn 。 而nhi 實thật 常thường 與dữ 水thủy 陸lục 空không 行hành 等đẳng 物vật 。 混hỗn 難nạn/nan 無vô 分phần/phân 。 今kim 於ư 諸chư 物vật 之chi 中trung 。 將tương 辨biện 何hà 者giả 是thị 我ngã 見kiến 性tánh 。 何hà 者giả 是thị 物vật 相tương/tướng 乎hồ 。 言ngôn 未vị 易dị 分phân 晰tích 也dã 。

○# 鍾chung 云vân 。 阿A 難Nan 意ý 以dĩ 見kiến 性tánh 雜tạp 在tại 萬vạn 物vật 之chi 中trung 。 無vô 見kiến 而nhi 非phi 物vật 。 無vô 物vật 而nhi 非phi 見kiến 。 安an 辨biện 何hà 者giả 是thị 我ngã 之chi 見kiến 性tánh 乎hồ 。 佛Phật 意ý 一nhất 切thiết 凡phàm 聖thánh 。 見kiến 量lượng 雖tuy 別biệt 。 見kiến 性tánh 是thị 同đồng 。 今kim 只chỉ 據cứ 汝nhữ 所sở 見kiến 之chi 境cảnh 。 其kỳ 種chủng 種chủng 差sai 別biệt 者giả 是thị 物vật 。 其kỳ 能năng 見kiến 者giả 是thị 汝nhữ 。 汝nhữ 有hữu 汝nhữ 見kiến 。 不bất 干can 我ngã 事sự 。 我ngã 有hữu 我ngã 見kiến 。 不bất 干can 汝nhữ 事sự 。 可khả 謂vị 分phân 明minh 之chi 極cực 矣hĩ 。 云vân 何hà 不bất 自tự 認nhận 取thủ 。 苦khổ 苦khổ 向hướng 我ngã 求cầu 討thảo 。 豈khởi 我ngã 見kiến 可khả 作tác 汝nhữ 見kiến 耶da 。

○# 此thử 問vấn 只chỉ 重trọng/trùng 我ngã 字tự 。 不bất 重trọng/trùng 真chân 字tự 。 詳tường 下hạ 答đáp 意ý 。 自tự 然nhiên 應ưng 合hợp 。 吳ngô 興hưng 之chi 解giải 非phi 是thị 。

佛Phật 告cáo 阿A 難Nan 。

吾ngô 今kim 問vấn 汝nhữ 。 今kim 汝nhữ 未vị 得đắc 無vô 漏lậu 清thanh 淨tịnh 。 承thừa 佛Phật 神thần 力lực 。 見kiến 於ư 初sơ 禪thiền 。 得đắc 無vô 障chướng 礙ngại 。 而nhi 阿A 那Na 律Luật 。 見kiến 閻Diêm 浮Phù 提Đề 。 (# 恐khủng 是thị 娑Sa 婆Bà 界Giới 。 三tam 字tự 之chi 誤ngộ )# 如như 觀quán 掌chưởng 上thượng 。 菴am 摩ma 羅la 果quả 。 諸chư 菩Bồ 薩Tát 等đẳng 。 見kiến 百bách 千thiên 界giới 。 十thập 方phương 如Như 來Lai 。 窮cùng 盡tận 微vi 塵trần 。 清thanh 淨tịnh 國quốc 土độ 。 無vô 所sở 不bất 矚chú 。 眾chúng 生sanh 洞đỗng 視thị 。 不bất 過quá 分phần 寸thốn 。

此thử 先tiên 標tiêu 出xuất 五ngũ 種chủng 現hiện 量lượng 見kiến 精tinh 以dĩ 啟khải 下hạ 文văn 也dã

佛Phật 告cáo 阿A 難Nan 。

吾ngô 今kim 問vấn 汝nhữ 。 今kim 汝nhữ 方phương 證chứng 初sơ 果quả 。 未vị 得đắc 無vô 漏lậu 清thanh 淨tịnh 。 徒đồ 仗trượng 佛Phật 神thần 力lực 加gia 被bị 。 乃nãi 得đắc 見kiến 於ư 初sơ 禪thiền 。 一nhất 四tứ 天thiên 下hạ 。 得đắc 無vô 障chướng 礙ngại 。 是thị 有hữu 學học 人nhân 慧tuệ 眼nhãn 之chi 見kiến 量lượng 如như 此thử 。 若nhược 阿A 那Na 律Luật 。 見kiến 此thử 娑Sa 婆Bà 世Thế 界Giới 。 如như 觀quan 掌chưởng 中trung 。 菴am 摩ma 羅la 果quả 。 是thị 無Vô 學Học 人nhân 天thiên 眼nhãn 之chi 見kiến 量lượng 如như 此thử 。 若nhược 諸chư 菩Bồ 薩Tát 等đẳng 。 見kiến 百bách 千thiên 世thế 界giới 。 豈khởi 非phi 法Pháp 眼nhãn 之chi 見kiến 量lượng 乎hồ 。 至chí 若nhược 十thập 方phương 如Như 來Lai 。 窮cùng 盡tận 微vi 塵trần 。 清thanh 淨tịnh 國quốc 土độ 。 無vô 所sở 不bất 矚chú 。 豈khởi 非phi 佛Phật 眼nhãn 之chi 見kiến 量lượng 乎hồ 。 若nhược 乃nãi 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 只chỉ 見kiến 目mục 前tiền 。 其kỳ 所sở 洞đỗng 視thị 。 不bất 過quá 分phần 寸thốn 。 是thị 又hựu 肉nhục 眼nhãn 之chi 見kiến 量lượng 也dã 。 夫phu 此thử 五ngũ 種chủng 。 廣quảng 至chí 窮cùng 盡tận 國quốc 土độ 。 狹hiệp 至chí 不bất 過quá 分phần 寸thốn 。 見kiến 量lượng 雖tuy 殊thù 。 均quân 為vi 能năng 見kiến 之chi 性tánh 而nhi 已dĩ 。

○# 菴am 摩ma 羅la 。 此thử 云vân 難nạn/nan 分phân 別biệt 。 似tự 桃đào 非phi 桃đào 。 似tự 奈nại 非phi 奈nại 。 此thử 方phương 所sở 無vô 也dã 。 阿A 那Na 律Luật 。 佛Phật 之chi 從tùng 弟đệ 。 畫họa 眠miên 被bị 訶ha 。 精tinh 進tấn 失thất 目mục 。 遂toại 證chứng 四Tứ 果Quả 。 得đắc 天thiên 眼nhãn 也dã 。

阿A 難Nan 。 且thả 吾ngô 與dữ 汝nhữ 。 觀quán 四Tứ 天Thiên 王Vương 。 所sở 住trụ 宮cung 殿điện 。 中trung 間gian 徧biến 覽lãm 水thủy 陸lục 空không 行hành 。 雖tuy 有hữu 昏hôn 明minh 。 種chủng 種chủng 形hình 像tượng 。 無vô 非phi 前tiền 塵trần 。 分phân 別biệt 留lưu 礙ngại 。 汝nhữ 應ưng 於ư 此thử 。 分phân 別biệt 自tự 他tha 。 今kim 吾ngô 將tương 汝nhữ 。 擇trạch 於ư 見kiến 中trung 。 誰thùy 是thị 我ngã 體thể 。 誰thùy 是thị 物vật 相tương/tướng 。

此thử 則tắc 獨độc 約ước 阿A 難Nan 所sở 親thân 見kiến 者giả 欲dục 其kỳ 自tự 審thẩm 擇trạch 也dã 。

阿A 難Nan 。 姑cô 置trí 五ngũ 見kiến 。 吾ngô 且thả 與dữ 汝nhữ 上thượng 從tùng 四Tứ 天Thiên 王Vương 。 所sở 住trụ 宮cung 殿điện 觀quán 起khởi 。 中trung 間gian 徧biến 覽lãm 水thủy 者giả 。 陸lục 者giả 。 空không 行hành 者giả 。 雖tuy 有hữu 或hoặc 昏hôn 或hoặc 明minh 。 種chủng 種chủng 不bất 齊tề 之chi 形hình 像tượng 。 無vô 非phi 皆giai 是thị 前tiền 塵trần 分phân 別biệt 之chi 見kiến 。 停đình 留lưu 障chướng 礙ngại 處xứ 。 汝nhữ 應ưng 於ư 此thử 。 能năng 見kiến 所sở 見kiến 之chi 中trung 。 自tự 家gia 分phân 別biệt 其kỳ 。 為vi 自tự 為vi 他tha 。 自tự 即tức 見kiến 性tánh 。 他tha 即tức 諸chư 物vật 也dã 。 設thiết 汝nhữ 自tự 不bất 能năng 乎hồ 。 必tất 假giả 佛Phật 智trí 。 我ngã 則tắc 將tương 汝nhữ 擇trạch 於ư 我ngã 汝nhữ 共cộng 見kiến 之chi 中trung 。 誰thùy 是thị 我ngã 體thể 。 而nhi 能năng 見kiến 物vật 者giả 乎hồ 。 誰thùy 為vi 物vật 相tương/tướng 。 而nhi 為vi 所sở 見kiến 者giả 乎hồ 。 如như 此thử 分phân 明minh 。 是thị 物vật 是thị 見kiến 。 必tất 有hữu 歷lịch 歷lịch 不bất 混hỗn 者giả 矣hĩ 。

○# 自tự 即tức 能năng 見kiến 。 所sở 謂vị 我ngã 體thể 也dã 。 他tha 即tức 所sở 見kiến 。 所sở 謂vị 物vật 象tượng 也dã 。

阿A 難Nan 。 極cực 汝nhữ 見kiến 源nguyên 。 從tùng 日nhật 月nguyệt 宮cung 。 是thị 物vật 非phi 汝nhữ 。 至chí 七thất 金kim 山sơn 。 周chu 徧biến 諦đế 觀quán 。 雖tuy 種chủng 種chủng 光quang 。 亦diệc 物vật 非phi 汝nhữ 。 漸tiệm 漸tiệm 更cánh 觀quan 。 雲vân 騰đằng 鳥điểu 飛phi 。 風phong 動động 塵trần 起khởi 。 樹thụ 木mộc 山sơn 川xuyên 。 草thảo 芥giới 人nhân 畜súc 。 咸hàm 物vật 非phi 汝nhữ 。

此thử 正chánh 言ngôn 物vật 不bất 是thị 見kiến 也dã 。 見kiến 源nguyên 。 即tức 眼nhãn 根căn 也dã 。

阿A 難Nan 。 盡tận 汝nhữ 眼nhãn 力lực 。 從tùng 日nhật 月nguyệt 宮cung 而nhi 觀quán 。 此thử 最tối 上thượng 物vật 相tương/tướng 。 是thị 物vật 也dã 而nhi 非phi 汝nhữ 。 又hựu 至chí 七thất 金kim 山sơn 。 周chu 徧biến 諦đế 觀quán 。 此thử 居cư 中trung 物vật 相tương/tướng 。 雖tuy 種chủng 種chủng 光quang 。 亦diệc 物vật 也dã 而nhi 非phi 汝nhữ 。 漸tiệm 漸tiệm 而nhi 下hạ 。 更cánh 觀quán 於ư 雲vân 之chi 騰đằng 也dã 。 鳥điểu 之chi 飛phi 也dã 。 風phong 之chi 動động 也dã 。 塵trần 之chi 起khởi 也dã 。 樹thụ 木mộc 也dã 。 山sơn 川xuyên 也dã 。 草thảo 芥giới 也dã 。 人nhân 畜súc 也dã 。 此thử 最tối 下hạ 物vật 相tương/tướng 。 亦diệc 物vật 也dã 而nhi 非phi 汝nhữ 。 則tắc 所sở 謂vị 誰thùy 是thị 物vật 相tương/tướng 者giả 。 此thử 是thị 矣hĩ 。

○# 七thất 金kim 山sơn 者giả 。 須Tu 彌Di 外ngoại 。 七thất 重trùng 圍vi 繞nhiễu 。 皆giai 以dĩ 純thuần 金kim 為vi 體thể 。 光quang 明minh 最tối 多đa 也dã 。 雲vân 騰đằng 鳥điểu 飛phi 。 自tự 金kim 山sơn 視thị 之chi 。 亦diệc 居cư 最tối 下hạ 也dã 。

阿A 難Nan 。 是thị 諸chư 近cận 遠viễn 。 諸chư 有hữu 物vật 性tánh 。 雖tuy 復phục 差sai 殊thù 。 同đồng 汝nhữ 見kiến 精tinh 。 清thanh 淨tịnh 所sở 矚chú 。 則tắc 諸chư 物vật 類loại 。 自tự 有hữu 差sai 別biệt 。 見kiến 性tánh 無vô 殊thù 。 此thử 精tinh 玅# 明minh 。 誠thành 汝nhữ 見kiến 性tánh 。

此thử 正chánh 言ngôn 見kiến 不bất 是thị 物vật 也dã 。

阿A 難Nan 。 是thị 諸chư 在tại 近cận 在tại 遠viễn 。 諸chư 有hữu 物vật 相tương/tướng 。 千thiên 態thái 萬vạn 狀trạng 。 雖tuy 復phục 差sai 殊thù 。 然nhiên 同đồng 是thị 汝nhữ 清thanh 淨tịnh 見kiến 精tinh 所sở 矚chú 。 則tắc 物vật 類loại 自tự 差sai 。 而nhi 見kiến 性tánh 只chỉ 是thị 朗lãng 然nhiên 一nhất 照chiếu 。 無vô 有hữu 殊thù 也dã 。 此thử 無vô 殊thù 者giả 。 精tinh 而nhi 不bất 雜tạp 。 即tức 前tiền 所sở 說thuyết 玅# 淨tịnh 明minh 心tâm 。 此thử 玅# 淨tịnh 明minh 心tâm 。 實thật 汝nhữ 見kiến 性tánh 。 何hà 嘗thường 混hỗn 雜tạp 於ư 有hữu 差sai 殊thù 之chi 物vật 相tương/tướng 乎hồ 。 則tắc 所sở 謂vị 誰thùy 是thị 我ngã 體thể 者giả 。 此thử 是thị 矣hĩ 。

若nhược 見kiến 是thị 物vật 。 則tắc 汝nhữ 亦diệc 可khả 。 見kiến 吾ngô 之chi 見kiến 。 若nhược 同đồng 見kiến 者giả 。 名danh 為vi 見kiến 吾ngô 。 吾ngô 不bất 見kiến 時thời 。 何hà 不bất 見kiến 吾ngô 。 不bất 見kiến 之chi 處xứ 。 若nhược 見kiến 不bất 見kiến 。 自tự 然nhiên 非phi 彼bỉ 。 不bất 見kiến 之chi 相tướng 。 若nhược 不bất 見kiến 吾ngô 。 不bất 見kiến 之chi 地địa 。 自tự 然nhiên 非phi 物vật 。 云vân 何hà 非phi 汝nhữ 。

此thử 反phản 辨biện 前tiền 見kiến 不bất 是thị 物vật 也dã 。 夫phu 我ngã 謂vị 見kiến 不bất 是thị 物vật 。 而nhi 汝nhữ 或hoặc 未vị 之chi 信tín 耶da 。 試thí 再tái 明minh 之chi 。 若nhược 我ngã 無vô 殊thù 之chi 見kiến 性tánh 。 見kiến 於ư 差sai 別biệt 之chi 物vật 相tương/tướng 時thời 。 此thử 見kiến 即tức 是thị 彼bỉ 物vật 。 則tắc 見kiến 性tánh 當đương 成thành 可khả 見kiến 。 即tức 汝nhữ 亦diệc 可khả 。 見kiến 吾ngô 之chi 見kiến 。

何hà 以dĩ 故cố 。 見kiến 既ký 是thị 物vật 。 當đương 成thành 差sai 別biệt 之chi 相tướng 。 豈khởi 不bất 歷lịch 然nhiên 可khả 見kiến 乎hồ 。 然nhiên 吾ngô 觀quán 物vật 。 實thật 無vô 一nhất 定định 。 有hữu 時thời 縱túng/tung 目mục 取thủ 相tương/tướng 。 則tắc 見kiến 物vật 。 有hữu 時thời 收thu 視thị 離ly 相tương/tướng 。 則tắc 不bất 見kiến 。 汝nhữ 若nhược 當đương 吾ngô 。 見kiến 物vật 之chi 時thời 。 依y 彼bỉ 同đồng 見kiến 之chi 物vật 謬mậu 言ngôn 見kiến 吾ngô 之chi 見kiến 者giả 。 設thiết 當đương 吾ngô 收thu 視thị 離ly 相tương/tướng 。 不bất 見kiến 物vật 時thời 。 何hà 不bất 并tinh 吾ngô 不bất 見kiến 之chi 體thể 亦diệc 見kiến 之chi 。 而nhi 指chỉ 其kỳ 所sở 在tại 耶da 。 不bất 見kiến 之chi 時thời 。 既ký 不bất 能năng 見kiến 。 同đồng 見kiến 之chi 時thời 。 亦diệc 豈khởi 真chân 能năng 見kiến 哉tai 。 又hựu 汝nhữ 若nhược 執chấp 言ngôn 我ngã 已dĩ 見kiến 汝nhữ 不bất 見kiến 之chi 處xứ 矣hĩ 。 夫phu 正chánh 當đương 不bất 見kiến 時thời 。 見kiến 性tánh 是thị 我ngã 不bất 見kiến 之chi 體thể 。 諸chư 物vật 是thị 彼bỉ 。 不bất 見kiến 之chi 相tướng 。 今kim 我ngã 見kiến 既ký 已dĩ 離ly 物vật 。 汝nhữ 又hựu 見kiến 我ngã 自tự 體thể 。 此thử 不bất 消tiêu 費phí 力lực 辨biện 之chi 。 我ngã 此thử 不bất 見kiến 。 自tự 然nhiên 非phi 彼bỉ 。 不bất 見kiến 之chi 物vật 相tương/tướng 矣hĩ 。 又hựu 汝nhữ 若nhược 不bất 能năng 。 見kiến 吾ngô 不bất 見kiến 之chi 地địa 者giả 。 此thử 更cánh 不bất 消tiêu 費phí 力lực 辨biện 之chi 。 我ngã 此thử 不bất 見kiến 。 自tự 然nhiên 非phi 物vật 矣hĩ 。

何hà 以dĩ 故cố 。 可khả 見kiến 尚thượng 然nhiên 非phi 物vật 。 而nhi 況huống 不bất 可khả 得đắc 見kiến 。 豈khởi 猶do 同đồng 於ư 物vật 相tương/tướng 乎hồ 。 夫phu 合hợp 可khả 見kiến 不bất 可khả 見kiến 。 而nhi 展triển 轉chuyển 皆giai 非phi 是thị 物vật 。 云vân 何hà 非phi 汝nhữ 。 之chi 自tự 性tánh 乎hồ 。

又hựu 則tắc 汝nhữ 今kim 。 見kiến 物vật 之chi 時thời 。 汝nhữ 既ký 見kiến 物vật 。 物vật 亦diệc 見kiến 汝nhữ 。 體thể 性tánh 紛phân 雜tạp 。 則tắc 汝nhữ 與dữ 我ngã 。 并tinh 諸chư 世thế 間gian 。 不bất 成thành 安an 立lập 。

阿A 難Nan 。 若nhược 汝nhữ 見kiến 時thời 。 是thị 汝nhữ 非phi 我ngã 。 見kiến 性tánh 周chu 徧biến 。 非phi 汝nhữ 而nhi 誰thùy 。 云vân 何hà 自tự 疑nghi 。 汝nhữ 之chi 真chân 性tánh 。 性tánh 汝nhữ 不bất 真chân 。 取thủ 我ngã 求cầu 實thật 。

此thử 反phản 辨biện 前tiền 物vật 不bất 是thị 見kiến 也dã 。 夫phu 我ngã 謂vị 物vật 不bất 是thị 見kiến 。 而nhi 汝nhữ 亦diệc 未vị 即tức 信tín 耶da 。 更cánh 再tái 窮cùng 之chi 。 又hựu 則tắc 汝nhữ 今kim 。 見kiến 此thử 差sai 別biệt 物vật 時thời 。 若nhược 彼bỉ 諸chư 物vật 即tức 皆giai 是thị 見kiến 。 彼bỉ 亦diệc 一nhất 物vật 。 此thử 亦diệc 一nhất 物vật 。 汝nhữ 既ký 見kiến 物vật 。 物vật 亦diệc 當đương 見kiến 汝nhữ 。 有hữu 情tình 無vô 情tình 之chi 體thể 性tánh 。 紛phân 亂loạn 混hỗn 雜tạp 。 無vô 復phục 情tình 器khí 之chi 分phần 。 是thị 物vật 混hỗn 也dã 。 有hữu 情tình 無vô 情tình 。 尚thượng 無vô 從tùng 分phần/phân 。 有hữu 情tình 與dữ 有hữu 情tình 。 益ích 不bất 可khả 辨biện 。 是thị 則tắc 汝nhữ 見kiến 我ngã 時thời 。 反phản 成thành 我ngã 見kiến 於ư 汝nhữ 。 世thế 間gian 諸chư 人nhân 。 莫mạc 不bất 皆giai 然nhiên 。 壞hoại 世thế 間gian 彼bỉ 我ngã 之chi 相tướng 。 不bất 成thành 安an 立lập 。 是thị 人nhân 混hỗn 也dã 。

阿A 難Nan 。 若nhược 汝nhữ 見kiến 我ngã 時thời 。 一nhất 定định 只chỉ 是thị 汝nhữ 見kiến 。 而nhi 非phi 我ngã 見kiến 。 彼bỉ 我ngã 分phân 明minh 。 曾tằng 無vô 壞hoại 亂loạn 。 是thị 人nhân 分phần/phân 也dã 。 夫phu 有hữu 情tình 與dữ 有hữu 情tình 。 尚thượng 不bất 混hỗn 濫lạm 。 則tắc 汝nhữ 見kiến 性tánh 雖tuy 周chu 徧biến 。 一nhất 切thiết 諸chư 物vật 。 有hữu 情tình 無vô 情tình 。 判phán 然nhiên 逈huýnh 別biệt 。 是thị 物vật 分phần/phân 也dã 。 即tức 是thị 物vật 莫mạc 能năng 混hỗn 。 非phi 汝nhữ 之chi 真chân 性tánh 而nhi 誰thùy 。 且thả 此thử 真chân 性tánh 是thị 汝nhữ 固cố 有hữu 之chi 物vật 。 云vân 何hà 不bất 自tự 信tín 。 而nhi 反phản 疑nghi 耶da 。 真chân 性tánh 在tại 汝nhữ 。 自tự 不bất 信tín 其kỳ 為vi 真chân 。 而nhi 反phản 從tùng 我ngã 口khẩu 角giác 邊biên 討thảo 分phần/phân 曉hiểu 。 乃nãi 言ngôn 云vân 何hà 得đắc 知tri 。 是thị 我ngã 真chân 性tánh 。 不bất 亦diệc 迷mê 乎hồ 。

○# 宗tông 鏡kính 云vân 。 若nhược 信tín 入nhập 之chi 時thời 。 自tự 然nhiên 洞đỗng 鑑giám 圓viên 明minh 。 了liễu 達đạt 之chi 際tế 。 尚thượng 不bất 因nhân 於ư 心tâm 念niệm 。 何hà 況huống 就tựu 他tha 人nhân 而nhi 求cầu 自tự 法pháp 。 取thủ 彼bỉ 眼nhãn 以dĩ 作tác 圓viên 通thông 。 數số 寶bảo 終chung 不bất 濟tế 貧bần 。 說thuyết 食thực 焉yên 能năng 得đắc 飽bão 。 但đãn 自tự 親thân 到đáo 。 頓đốn 入nhập 絕tuyệt 學học 之chi 門môn 。 惟duy 在tại 發phát 明minh 。 方phương 達đạt 無vô 為vi 之chi 旨chỉ 。

○# 第đệ 六lục 番phiên 顯hiển 見kiến 不bất 雜tạp 竟cánh 。

阿A 難Nan 白bạch 佛Phật 言ngôn 。

世Thế 尊Tôn 。 若nhược 此thử 見kiến 性tánh 。 必tất 我ngã 非phi 餘dư 。 我ngã 與dữ 如Như 來Lai 。 觀quán 四Tứ 天Thiên 王Vương 。 勝thắng 藏tạng 寶bảo 殿điện 。 居cư 日nhật 月nguyệt 宮cung 。 此thử 見kiến 周chu 圓viên 。 徧biến 娑sa 婆bà 國quốc 。 退thoái 歸quy 精tinh 舍xá 。 秪# 見kiến 伽già 藍lam 。 清thanh 心tâm 戶hộ 堂đường 。 但đãn 瞻chiêm 簷diêm 廡vũ 。

世Thế 尊Tôn 。 此thử 見kiến 如như 是thị 。 其kỳ 體thể 本bổn 來lai 。 周chu 徧biến 一nhất 界giới 。 今kim 在tại 室thất 中trung 。 唯duy 滿mãn 一nhất 室thất 。 為vi 復phục 此thử 見kiến 。 縮súc 大đại 為vi 小tiểu 。 為vi 當đương 牆tường 宇vũ 。 夾giáp 令linh 斷đoạn 絕tuyệt 。 我ngã 今kim 不bất 知tri 。 斯tư 義nghĩa 所sở 在tại 。 願nguyện 垂thùy 弘hoằng 慈từ 。 為vì 我ngã 敷phu 演diễn 。

此thử 第đệ 七thất 番phiên 顯hiển 見kiến 無vô 礙ngại 也dã 。 阿A 難Nan 因nhân 見kiến 性tánh 周chu 徧biến 一nhất 語ngữ 。 疑nghi 見kiến 大đại 不bất 當đương 復phục 小tiểu 。 見kiến 通thông 不bất 當đương 復phục 塞tắc 。 故cố 興hưng 問vấn 端đoan 。 而nhi 白bạch 佛Phật 言ngôn 。

世Thế 尊Tôn 。 若nhược 此thử 見kiến 性tánh 。 本bổn 來lai 周chu 徧biến 。 必tất 我ngã 真chân 性tánh 。 不bất 雜tạp 於ư 物vật 者giả 。 則tắc 應ưng 隨tùy 處xứ 不bất 變biến 矣hĩ 。 今kim 我ngã 與dữ 如Như 來Lai 。 觀quán 四Tứ 天Thiên 王Vương 。 勝thắng 藏tạng 寶bảo 殿điện 。 或hoặc 時thời 而nhi 居cư 日nhật 月nguyệt 二nhị 宮cung 。 俯phủ 觀quán 一nhất 四tứ 天thiên 下hạ 。 則tắc 此thử 見kiến 周chu 圓viên 。 徧biến 滿mãn 娑sa 婆bà 國quốc 界giới 。 何hà 其kỳ 大đại 也dã 。 及cập 退thoái 歸quy 精tinh 舍xá 。 秪# 見kiến 此thử 園viên 。 更cánh 入nhập 堂đường 中trung 。 清thanh 心tâm 而nhi 觀quán 。 但đãn 瞻chiêm 簷diêm 廡vũ 。 又hựu 何hà 小tiểu 也dã 。

世Thế 尊Tôn 。 若nhược 是thị 此thử 見kiến 體thể 本bổn 來lai 周chu 徧biến 一nhất 娑sa 婆bà 界giới 矣hĩ 。 大đại 者giả 不bất 應ưng 更cánh 小tiểu 。 何hà 故cố 今kim 在tại 室thất 中trung 。 唯duy 滿mãn 一nhất 室thất 。 大đại 小tiểu 不bất 定định 如như 此thử 。 為vi 是thị 此thử 見kiến 自tự 縮súc 其kỳ 大đại 而nhi 為vi 小tiểu 耶da 。 為vi 是thị 墻tường 宇vũ 所sở 隔cách 。 夾giáp 之chi 令linh 斷đoạn 耶da 。 或hoặc 縮súc 或hoặc 斷đoạn 。 義nghĩa 必tất 有hữu 在tại 。 我ngã 今kim 不bất 知tri 。 斯tư 義nghĩa 所sở 在tại 。 故cố 願nguyện 垂thùy 慈từ 。 為vì 我ngã 敷phu 演diễn 其kỳ 義nghĩa 焉yên 。

○# 天thiên 王vương 殿điện 中trung 。 眾chúng 寶bảo 俱câu 在tại 。 故cố 稱xưng 勝thắng 藏tạng 。 日nhật 月nguyệt 宮cung 。 皆giai 摩ma 尼ni 寶bảo 成thành 。 宮cung 殿điện 臺đài 池trì 。 天thiên 人nhân 充sung 滿mãn 。 日nhật 宮cung 雖tuy 火hỏa 摩ma 尼ni 成thành 。 而nhi 亦diệc 清thanh 涼lương 同đồng 月nguyệt 。 但đãn 光quang 勝thắng 下hạ 注chú 成thành 熱nhiệt 耳nhĩ 。 阿A 難Nan 隨tùy 佛Phật 。 或hoặc 時thời 居cư 之chi 。 孤cô 山sơn 謂vị 初sơ 禪thiền 唯duy 見kiến 。 一nhất 四tứ 天thiên 下hạ 。 則tắc 娑sa 婆bà 國quốc 。 應ưng 指chỉ 一nhất 小tiểu 剎sát 而nhi 言ngôn 也dã 。 伽già 藍lam 。 此thử 云vân 園viên 。

○# 鍾chung 云vân 。 見kiến 性tánh 必tất 我ngã 非phi 餘dư 。 知tri 是thị 自tự 非phi 他tha 也dã 。 既ký 是thị 自tự 非phi 他tha 。 當đương 能năng 作tác 主chủ 。 云vân 何hà 大đại 小tiểu 由do 他tha 。 不bất 自tự 由do 耶da 。 若nhược 是thị 縮súc 大đại 令linh 小tiểu 。 猶do 能năng 作tác 主chủ 。 若nhược 被bị 物vật 夾giáp 斷đoạn 。 則tắc 不bất 能năng 為vi 主chủ 明minh 矣hĩ 。

佛Phật 告cáo 阿A 難Nan 。

一nhất 切thiết 世thế 間gian 。 大đại 小tiểu 內nội 外ngoại 。 諸chư 所sở 事sự 業nghiệp 。 各các 屬thuộc 前tiền 塵trần 。 不bất 應ưng 說thuyết 言ngôn 。 見kiến 有hữu 舒thư 縮súc 。

此thử 明minh 舒thư 縮súc 大đại 小tiểu 在tại 相tương/tướng 而nhi 不bất 在tại 見kiến 也dã

佛Phật 告cáo 阿A 難Nan 。

汝nhữ 言ngôn 此thử 見kiến 。 縮súc 大đại 為vi 小tiểu 。 斯tư 言ngôn 誤ngộ 矣hĩ 。 夫phu 一nhất 切thiết 世thế 間gian 。 大đại 小tiểu 內nội 外ngoại 。 以dĩ 及cập 明minh 暗ám 通thông 塞tắc 。 諸chư 所sở 事sự 業nghiệp 。 皆giai 屬thuộc 前tiền 塵trần 。 根căn 身thân 器khí 界giới 。 相tương/tướng 分phần/phân 邊biên 事sự 。 相tương/tướng 則tắc 有hữu 形hình 。 可khả 言ngôn 舒thư 縮súc 。 見kiến 本bổn 無vô 形hình 。 豈khởi 應ưng 說thuyết 言ngôn 見kiến 有hữu 舒thư 縮súc 耶da 。

○# 縮súc 心tâm 兼kiêm 舒thư 者giả 。 有hữu 縮súc 則tắc 有hữu 舒thư 也dã 。

譬thí 如như 方phương 器khí 。 中trung 見kiến 方phương 空không 。 吾ngô 復phục 問vấn 汝nhữ 。 此thử 方phương 器khí 中trung 。 所sở 見kiến 方phương 空không 。 為vi 復phục 定định 方phương 。 為vi 不bất 定định 方phương 。 若nhược 定định 方phương 者giả 。 別biệt 安an 圓viên 器khí 。 空không 應ưng 不bất 圓viên 。 若nhược 不bất 定định 者giả 。 在tại 方phương 器khí 中trung 。 應ưng 無vô 方phương 空không 。 汝nhữ 言ngôn 不bất 知tri 。 斯tư 義nghĩa 所sở 在tại 。 義nghĩa 性tánh 如như 是thị 。 云vân 何hà 為vi 在tại 。

阿A 難Nan 。 若nhược 復phục 欲dục 令linh 。 入nhập 無vô 方phương 圓viên 。 但đãn 除trừ 器khí 方phương 。 空không 體thể 無vô 方phương 。 不bất 應ưng 說thuyết 言ngôn 。 更cánh 除trừ 虗hư 空không 。 方phương 相tướng 所sở 在tại 。

以dĩ 喻dụ 明minh 之chi 。 見kiến 性tánh 本bổn 無vô 大đại 小tiểu 。 隨tùy 界giới 空không 而nhi 現hiện 大đại 小tiểu 。 亦diệc 如như 虗hư 空không 本bổn 無vô 方phương 圓viên 。 隨tùy 瓶bình 器khí 而nhi 有hữu 方phương 圓viên 也dã 。 今kim 有hữu 方phương 器khí 於ư 此thử 。 其kỳ 中trung 惟duy 見kiến 方phương 空không 耳nhĩ 。 我ngã 且thả 問vấn 汝nhữ 。 此thử 方phương 器khí 中trung 方phương 空không 。 為vi 定định 方phương 耶da 。 不bất 定định 方phương 耶da 。 若nhược 定định 方phương 者giả 。 易dị 以dĩ 圓viên 器khí 。 空không 應ưng 不bất 圓viên 。 乃nãi 器khí 圓viên 空không 圓viên 。 是thị 不bất 定định 方phương 也dã 。 若nhược 不bất 定định 者giả 。 在tại 方phương 器khí 中trung 。 應ưng 無vô 方phương 空không 。 乃nãi 器khí 方phương 空không 方phương 。 是thị 又hựu 定định 方phương 也dã 。 定định 與dữ 不bất 定định 。 俱câu 不bất 可khả 定định 。 總tổng 之chi 器khí 在tại 則tắc 然nhiên 耳nhĩ 。 汝nhữ 言ngôn 不bất 知tri 。 斯tư 義nghĩa 所sở 在tại 。 夫phu 此thử 大đại 小tiểu 舒thư 縮súc 之chi 義nghĩa 性tánh 。 其kỳ 無vô 定định 亦diệc 如như 是thị 。 無vô 定định 則tắc 無vô 在tại 。 云vân 何hà 必tất 欲dục 求cầu 其kỳ 在tại 耶da 。

阿A 難Nan 。 若nhược 復phục 欲dục 令linh 。 入nhập 無vô 方phương 圓viên 。 但đãn 須tu 除trừ 了liễu 方phương 器khí 。 器khí 方phương 一nhất 除trừ 。 方phương 相tương/tướng 即tức 隱ẩn 。 不bất 應ưng 更cánh 向hướng 虗hư 空không 。 尋tầm 一nhất 方phương 相tương/tướng 而nhi 除trừ 之chi 。 以dĩ 空không 體thể 無vô 方phương 也dã 。 則tắc 知tri 欲dục 令linh 見kiến 無vô 大đại 小tiểu 。 但đãn 須tu 除trừ 卻khước 前tiền 塵trần 。 不bất 應ưng 說thuyết 言ngôn 。 更cánh 除trừ 見kiến 性tánh 大đại 小tiểu 之chi 相tướng 。 以dĩ 見kiến 體thể 本bổn 無vô 大đại 小tiểu 也dã 。 方phương 圓viên 但đãn 由do 於ư 器khí 。 器khí 除trừ 而nhi 方phương 圓viên 泯mẫn 矣hĩ 。 虗hư 空không 更cánh 何hà 所sở 除trừ 乎hồ 。 大đại 小tiểu 但đãn 由do 於ư 塵trần 。 塵trần 忘vong 而nhi 大đại 小tiểu 泯mẫn 矣hĩ 。 見kiến 性tánh 更cánh 何hà 所sở 除trừ 乎hồ 。

○# 忘vong 塵trần 功công 夫phu 。 在tại 起khởi 行hành 因nhân 中trung 。 但đãn 是thị 觀quán 想tưởng 。 亦diệc 惟duy 達đạt 界giới 室thất 本bổn 空không 。 頓đốn 息tức 執chấp 持trì 。 縱túng/tung 觀quán 純thuần 熟thục 。 心tâm 地địa 豁hoát 然nhiên 。 泯mẫn 身thân 空không 廓khuếch 。 不bất 見kiến 界giới 室thất 。 始thỉ 是thị 似tự 無vô 礙ngại 。 非phi 真chân 也dã 。 直trực 待đãi 觀quán 行hành 功công 極cực 。 色sắc 陰ấm 消tiêu 盡tận 。 十thập 方phương 洞đỗng 開khai 。 無vô 復phục 幽u 暗ám 。 身thân 界giới 內nội 外ngoại 。 影ảnh 相tương/tướng 分phân 明minh 。 如như 見kiến 掌chưởng 果quả 。 方phương 是thị 真chân 無vô 礙ngại 也dã 。 然nhiên 亦diệc 但đãn 是thị 體thể 無vô 礙ngại 。 非phi 用dụng 無vô 礙ngại 。 大đại 用dụng 無vô 礙ngại 。 更cánh 在tại 下hạ 文văn 。

若nhược 如như 汝nhữ 問vấn 。 入nhập 室thất 之chi 時thời 。 縮súc 見kiến 令linh 小tiểu 。 仰ngưỡng 觀quan 日nhật 時thời 。 汝nhữ 豈khởi 挽vãn 見kiến 。 齊tề 於ư 日nhật 面diện 。 若nhược 築trúc 墻tường 宇vũ 。 能năng 夾giáp 令linh 斷đoạn 。 穿xuyên 為vi 小tiểu 竇đậu 。 寧ninh 無vô 續tục 跡tích 。 是thị 義nghĩa 不bất 然nhiên 。

此thử 正chánh 斥xích 其kỳ 問vấn 之chi 不bất 當đương 也dã 。 若nhược 如như 汝nhữ 縮súc 小tiểu 夾giáp 斷đoạn 之chi 問vấn 。 此thử 見kiến 入nhập 室thất 時thời 。 既ký 可khả 縮súc 之chi 令linh 小tiểu 。 則tắc 應ưng 仰ngưỡng 頭đầu 觀quán 日nhật 時thời 。 亦diệc 可khả 舉cử 之chi 令linh 上thượng 。 而nhi 世thế 有hữu 挽vãn 見kiến 齊tề 於ư 日nhật 面diện 者giả 。 無vô 有hữu 哉tai 。 若nhược 謂vị 築trúc 墻tường 處xứ 。 既ký 可khả 夾giáp 之chi 令linh 斷đoạn 。 則tắc 應ưng 穿xuyên 竇đậu 處xứ 。 亦diệc 可khả 引dẫn 之chi 令linh 續tục 。 而nhi 世thế 有hữu 穿xuyên 墻tường 續tục 見kiến 者giả 。 無vô 有hữu 哉tai 。 既ký 不bất 能năng 挽vãn 之chi 令linh 上thượng 。 又hựu 安an 能năng 縮súc 之chi 令linh 小tiểu 。 既ký 不bất 能năng 引dẫn 之chi 令linh 續tục 。 又hựu 安an 能năng 夾giáp 之chi 令linh 斷đoạn 。 故cố 曰viết 是thị 義nghĩa 不bất 然nhiên 。 上thượng 云vân 義nghĩa 性tánh 無vô 定định 。 猶do 許hứa 其kỳ 立lập 義nghĩa 。 今kim 云vân 是thị 義nghĩa 不bất 然nhiên 。 并tinh 所sở 立lập 之chi 義nghĩa 而nhi 斥xích 之chi 矣hĩ 。

一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 從tùng 無vô 始thỉ 來lai 。 迷mê 己kỷ 為vi 物vật 。 失thất 於ư 本bổn 心tâm 。 為vị 物vật 所sở 轉chuyển 。 故cố 於ư 是thị 中trung 。 觀quan 大đại 觀quan 小tiểu 。 若nhược 能năng 轉chuyển 物vật 。 則tắc 同đồng 如Như 來Lai 。 身thân 心tâm 圓viên 明minh 。 不bất 動động 道Đạo 場Tràng 。 於ư 一nhất 毛mao 端đoan 。 徧biến 能năng 含hàm 受thọ 。 十thập 方phương 國quốc 土độ 。

此thử 指chỉ 其kỳ 迷mê 而nhi 重trọng/trùng 與dữ 發phát 明minh 也dã 。 夫phu 見kiến 本bổn 不bất 可khả 礙ngại 。 物vật 本bổn 不bất 能năng 礙ngại 。 然nhiên 眾chúng 生sanh 畢tất 竟cánh 成thành 礙ngại 者giả 。 非phi 由do 物vật 礙ngại 。 但đãn 由do 無vô 始thỉ 以dĩ 來lai 。 不bất 達đạt 萬vạn 物vật 皆giai 己kỷ 。 而nhi 迷mê 己kỷ 為vi 物vật 。 遂toại 失thất 萬vạn 物vật 一nhất 體thể 之chi 本bổn 心tâm 。 物vật 既ký 不bất 屬thuộc 於ư 自tự 心tâm 。 則tắc 非phi 惟duy 不bất 隨tùy 心tâm 轉chuyển 。 而nhi 反phản 以dĩ 轉chuyển 心tâm 。 心tâm 既ký 為vị 物vật 所sở 轉chuyển 。 是thị 故cố 動động 為vi 物vật 礙ngại 。 而nhi 於ư 是thị 前tiền 塵trần 之chi 中trung 。 觀quan 大đại 觀quan 小tiểu 。 皆giai 無vô 自tự 由do 分phần/phân 矣hĩ 。 是thị 知tri 物vật 本bổn 是thị 心tâm 。 迷mê 之chi 為vi 物vật 。 則tắc 礙ngại 心tâm 。 亦diệc 如như 氷băng 。 本bổn 是thị 水thủy 。 結kết 之chi 為vi 氷băng 。 則tắc 礙ngại 水thủy 。 成thành 礙ngại 之chi 由do 。 正chánh 在tại 自tự 迷mê 而nhi 為vi 物vật 轉chuyển 耳nhĩ 。 夫phu 為vi 物vật 轉chuyển 者giả 為vi 眾chúng 生sanh 。 若nhược 能năng 轉chuyển 物vật 。 則tắc 同đồng 如Như 來Lai 矣hĩ 。 葢# 迷mê 時thời 身thân 則tắc 蕞# 爾nhĩ 。 彌di 封phong 滯trệ 殻# 。 心tâm 則tắc 闇ám 然nhiên 。 逐trục 境cảnh 偏thiên 局cục 。 所sở 以dĩ 被bị 轉chuyển 成thành 礙ngại 。 今kim 能năng 轉chuyển 物vật 。 則tắc 萬vạn 物vật 一nhất 體thể 。 圓viên 而nhi 不bất 偏thiên 。 達đạt 物vật 皆giai 已dĩ 。 明minh 而nhi 不bất 昧muội 。 身thân 心tâm 圓viên 明minh 。 六lục 根căn 互hỗ 用dụng 。 如như 是thị 浮phù 塵trần 及cập 世thế 界giới 。 應ứng 念niệm 化hóa 成thành 。 無vô 上thượng 知tri 覺giác 。 則tắc 身thân 為vi 法pháp 性tánh 身thân 。 土thổ 為vi 法pháp 性tánh 土thổ 。 盡tận 十thập 方phương 世thế 界giới 。 為vi 一nhất 隻chỉ 眼nhãn 。 盡tận 十thập 方phương 世thế 界giới 。 為vi 一nhất 佛Phật 土độ 。 以dĩ 如như 是thị 眼nhãn 。 觀quán 如như 是thị 土thổ 。 則tắc 數số 量lượng 銷tiêu 減giảm 。 理lý 事sự 圓viên 融dung 。 故cố 能năng 不bất 動động 道Đạo 場Tràng 。 而nhi 身thân 徧biến 十thập 方phương 。 於ư 一nhất 毛mao 端đoan 。 含hàm 受thọ 國quốc 土độ 。 毛mao 端đoan 含hàm 十thập 方phương 。 即tức 小tiểu 攝nhiếp 大đại 。 十thập 方phương 在tại 毛mao 端đoan 。 即tức 大đại 入nhập 小tiểu 。 毛mao 中trung 看khán 國quốc 而nhi 國quốc 不bất 小tiểu 。 即tức 小tiểu 中trung 現hiện 大đại 。 國quốc 外ngoại 觀quán 毛mao 而nhi 毛mao 不bất 大đại 。 即tức 大đại 中trung 現hiện 小tiểu 。 此thử 即tức 事sự 事sự 無vô 礙ngại 法Pháp 界Giới 。 廣quảng 狹hiệp 自tự 在tại 玄huyền 門môn 。 又hựu 何hà 舒thư 縮súc 大đại 小tiểu 之chi 有hữu 哉tai 。 見kiến 性tánh 之chi 玅# 。 無vô 以dĩ 加gia 矣hĩ 。

○# 此thử 較giảo 前tiền 忘vong 塵trần 境cảnh 界giới 。 更cánh 是thị 甚thậm 深thâm 。 彼bỉ 方phương 圓viên 照chiếu 。 此thử 則tắc 圓viên 用dụng 。 照chiếu 用dụng 具cụ 足túc 圓viên 融dung 。 亦diệc 性tánh 能năng 之chi 極cực 致trí 矣hĩ 乎hồ 。

○# 鍾chung 云vân 。 物vật 。 即tức 前tiền 文văn 認nhận 物vật 為vi 己kỷ 之chi 物vật 。 乃nãi 指chỉ 生sanh 滅diệt 心tâm 。 非phi 指chỉ 前tiền 塵trần 也dã 。 迷mê 。 即tức 起khởi 信tín 所sở 謂vị 最tối 初sơ 不bất 覺giác 也dã 。 自tự 己kỷ 真chân 性tánh 。 本bổn 來lai 周chu 徧biến 。 眾chúng 生sanh 不bất 自tự 覺giác 知tri 。 遂toại 變biến 為vi 業nghiệp 識thức 。 及cập 相tương 見kiến 二nhị 分phần 。 於ư 是thị 本bổn 來lai 真chân 心tâm 。 全toàn 然nhiên 遺di 失thất 。 反phản 被bị 賴lại 耶da 三tam 分phần/phân 所sở 轉chuyển 。 故cố 於ư 前tiền 塵trần 境cảnh 上thượng 。 觀quan 大đại 觀quan 小tiểu 。 葢# 見kiến 分phần/phân 又hựu 為vi 相tương/tướng 分phần/phân 所sở 礙ngại 矣hĩ 。 若nhược 能năng 內nội 脫thoát 身thân 心tâm 。 外ngoại 遺di 世thế 界giới 。 中trung 翻phiên 業nghiệp 識thức 。 則tắc 同đồng 如Như 來Lai 。 身thân 心tâm 萬vạn 物vật 一nhất 體thể 。 圓viên 而nhi 不bất 偏thiên 。 達đạt 物vật 皆giai 已dĩ 。 明minh 而nhi 不bất 昧muội 。 不bất 動động 道Đạo 場Tràng 。 毛mao 含hàm 十thập 方phương 。 小tiểu 中trung 現hiện 大đại 。 大đại 中trung 現hiện 小tiểu 。 自tự 在tại 無vô 礙ngại 。 又hựu 何hà 大đại 小tiểu 舒thư 縮súc 之chi 有hữu 哉tai 。 說thuyết 到đáo 此thử 。 則tắc 此thử 見kiến 性tánh 。 已dĩ 會hội 歸quy 如Như 來Lai 藏tạng 妙diệu 真Chân 如Như 性tánh 中trung 矣hĩ 。

○# 道đạo 開khai 云vân 。 按án 世thế 典điển 。 大đại 學học 曰viết 格cách 物vật 。 中trung 庸dong 曰viết 萬vạn 物vật 育dục 焉yên 。 又hựu 曰viết 能năng 盡tận 物vật 之chi 性tánh 。 孟# 子tử 曰viết 。 舜thuấn 明minh 於ư 庶thứ 物vật 。 又hựu 曰viết 萬vạn 物vật 皆giai 備bị 於ư 我ngã 矣hĩ 。 又hựu 曰viết 物vật 交giao 物vật 。 則tắc 引dẫn 之chi 而nhi 已dĩ 矣hĩ 。 此thử 皆giai 不bất 為vi 物vật 轉chuyển 。 而nhi 求cầu 轉chuyển 物vật 者giả 。 但đãn 不bất 知tri 其kỳ 力lực 量lượng 作tác 用dụng 。 果quả 能năng 轉chuyển 物vật 否phủ/bĩ 耳nhĩ 。 若nhược 能năng 轉chuyển 物vật 。 則tắc 同đồng 如Như 來Lai 矣hĩ 。 故cố 肇triệu 論luận 曰viết 。 會hội 萬vạn 物vật 為vi 一nhất 體thể 者giả 。 其kỳ 唯duy 聖thánh 人nhân 乎hồ 。

○# 第đệ 七thất 番phiên 顯hiển 見kiến 無vô 礙ngại 竟cánh 。

阿A 難Nan 白bạch 佛Phật 言ngôn 。

世Thế 尊Tôn 。 若nhược 此thử 見kiến 精tinh 。 必tất 我ngã 玅# 性tánh 。 今kim 此thử 玅# 性tánh 。 現hiện 在tại 我ngã 前tiền 。 見kiến 必tất 我ngã 真chân 。 我ngã 今kim 身thân 心tâm 。 復phục 是thị 何hà 物vật 。 而nhi 今kim 身thân 心tâm 。 分phân 別biệt 有hữu 實thật 。 彼bỉ 見kiến 無vô 別biệt 。 分phân 辨biện 我ngã 身thân 。 若nhược 實thật 我ngã 心tâm 。 令linh 我ngã 今kim 見kiến 。 見kiến 性tánh 實thật 我ngã 。 而nhi 身thân 非phi 我ngã 。 何hà 殊thù 如Như 來Lai 。 先tiên 所sở 難nan 言ngôn 。 物vật 能năng 見kiến 我ngã 。 惟duy 垂thùy 大đại 慈từ 。 開khai 發phát 未vị 悟ngộ 。

此thử 第đệ 八bát 番phiên 顯hiển 見kiến 不bất 分phân 也dã 。 阿A 難Nan 白bạch 佛Phật 言ngôn 。

世Thế 尊Tôn 。 若nhược 依y 佛Phật 今kim 旨chỉ 。 將tương 此thử 周chu 徧biến 一nhất 切thiết 之chi 見kiến 精tinh 。 必tất 是thị 我ngã 湛trạm 然nhiên 之chi 玅# 性tánh 。 今kim 此thử 玅# 性tánh 。 現hiện 在tại 目mục 前tiền 外ngoại 物vật 上thượng 。 目mục 前tiền 者giả 既ký 是thị 我ngã 真chân 。 則tắc 我ngã 現hiện 今kim 身thân 內nội 之chi 心tâm 。 能năng 分phân 別biệt 者giả 。 復phục 是thị 何hà 物vật 耶da 。 而nhi 今kim 身thân 內nội 之chi 心tâm 。 分phân 別biệt 外ngoại 物vật 。 實thật 有hữu 作tác 用dụng 。 而nhi 彼bỉ 徧biến 外ngoại 物vật 之chi 見kiến 性tánh 。 實thật 無vô 別biệt 作tác 用dụng 。 分phân 辨biện 我ngã 身thân 。 彼bỉ 見kiến 性tánh 若nhược 果quả 實thật 是thị 我ngã 心tâm 。 主chủ 宰tể 於ư 我ngã 。 令linh 我ngã 外ngoại 見kiến 萬vạn 物vật 。 內nội 見kiến 自tự 身thân 者giả 。 則tắc 是thị 無vô 別biệt 分phần/phân 辨biện 者giả 。 實thật 乃nãi 是thị 我ngã 。 而nhi 分phân 別biệt 有hữu 實thật 者giả 。 反phản 非phi 是thị 我ngã 矣hĩ 。 且thả 見kiến 性tánh 既ký 在tại 身thân 心tâm 之chi 前tiền 。 又hựu 能năng 內nội 見kiến 自tự 身thân 。 即tức 同đồng 物vật 能năng 見kiến 我ngã 。 然nhiên 物vật 能năng 見kiến 我ngã 。 佛Phật 前tiền 已dĩ 斥xích 其kỳ 謬mậu 。 今kim 何hà 不bất 為vi 謬mậu 乎hồ 。 展triển 轉chuyển 推thôi 窮cùng 。 實thật 所sở 未vị 喻dụ 。 故cố 願nguyện 垂thùy 慈từ 。 重trọng/trùng 為vi 啟khải 廸# 也dã 。

○# 問vấn 。 既ký 與dữ 物vật 不bất 分phân 。 即tức 成thành 萬vạn 物vật 是thị 見kiến 。 何hà 故cố 文văn 中trung 又hựu 言ngôn 無vô 是thị 見kiến 乎hồ 。 答đáp 。 文Văn 殊Thù 喻dụ 中trung 。 明minh 言ngôn 有hữu 是thị 則tắc 成thành 二nhị 體thể 。 不bất 得đắc 成thành 一nhất 體thể 矣hĩ 。 要yếu 須tu 無vô 是thị 無vô 非phi 。 方phương 成thành 一nhất 體thể 之chi 玅# 。 葢# 一nhất 體thể 即tức 是thị 不bất 分phân 。 當đương 知tri 不bất 分phân 者giả 。 是thị 非phi 雙song 絕tuyệt 之chi 旨chỉ 也dã 。

○# 賀hạ 云vân 。 阿A 難Nan 疑nghi 處xứ 。 只chỉ 認nhận 見kiến 性tánh 與dữ 身thân 心tâm 為vi 二nhị 耳nhĩ 。 復phục 是thị 何hà 物vật 物vật 字tự 。 從tùng 前tiền 咸hàm 是thị 玅# 明minh 真chân 心tâm 中trung 物vật 生sanh 來lai 。 葢# 疑nghi 實thật 有hữu 一nhất 物vật 。 在tại 玅# 明minh 之chi 中trung 。 不bất 能năng 和hòa 會hội 為vi 一nhất 也dã 。 不bất 知tri 身thân 心tâm 器khí 界giới 。 當đương 體thể 本bổn 空không 。 全toàn 一nhất 真chân 見kiến 。 譬thí 如như 鏡kính 中trung 景cảnh 像tượng 。 即tức 鏡kính 所sở 現hiện 。 豈khởi 真chân 有hữu 一nhất 物vật 。 居cư 於ư 鏡kính 中trung 耶da 。 故cố 佛Phật 以dĩ 或hoặc 是thị 或hoặc 非phi 兩lưỡng 端đoan 詰cật 之chi 。 使sử 之chi 兩lưỡng 路lộ 俱câu 窮cùng 。 然nhiên 後hậu 正chánh 告cáo 之chi 云vân 。 本bổn 無vô 所sở 有hữu 。 元nguyên 是thị 菩Bồ 提Đề 。 玅# 淨tịnh 明minh 體thể 。 可khả 謂vị 盡tận 情tình 吐thổ 露lộ 矣hĩ 。

○# 鍾chung 云vân 。 前tiền 文văn 因nhân 用dụng 真chân 心tâm 不bất 得đắc 。 故cố 捨xả 緣duyên 心tâm 不bất 得đắc 。 此thử 處xứ 因nhân 銷tiêu 妄vọng 心tâm 不bất 得đắc 。 故cố 用dụng 真chân 心tâm 不bất 得đắc 。 雖tuy 聞văn 汝nhữ 身thân 汝nhữ 心tâm 。 皆giai 是thị 玅# 明minh 心tâm 中trung 所sở 現hiện 物vật 。 然nhiên 此thử 一nhất 物vật 字tự 。 無vô 處xứ 安an 頓đốn 。 至chí 陰ấm 入nhập 處xứ 界giới 。 皆giai 如Như 來Lai 藏tạng 。 妙diệu 真Chân 如Như 性tánh 。 則tắc 妄vọng 即tức 是thị 真chân 。 所sở 用dụng 身thân 心tâm 。 即tức 此thử 見kiến 性tánh 。 初sơ 無vô 二nhị 體thể 矣hĩ 。

佛Phật 告cáo 阿A 難Nan 。

今kim 汝nhữ 所sở 言ngôn 。 見kiến 在tại 汝nhữ 前tiền 。 是thị 義nghĩa 非phi 實thật 。 若nhược 實thật 汝nhữ 前tiền 。 汝nhữ 實thật 見kiến 者giả 。 則tắc 此thử 見kiến 精tinh 。 既ký 有hữu 方phương 所sở 。 非phi 無vô 指chỉ 示thị 。

問vấn 意ý 雖tuy 多đa 。 惟duy 此thử 在tại 前tiền 。 是thị 其kỳ 謬mậu 本bổn 。 故cố 但đãn 破phá 一nhất 前tiền 相tương/tướng 。 而nhi 諸chư 疑nghi 盡tận 釋thích 矣hĩ 。

佛Phật 告cáo 阿A 難Nan 。

汝nhữ 今kim 所sở 言ngôn 。 見kiến 在tại 汝nhữ 前tiền 。 是thị 誠thành 妄vọng 說thuyết 。 都đô 無vô 實thật 義nghĩa 。 若nhược 此thử 見kiến 精tinh 。 實thật 在tại 汝nhữ 前tiền 。 汝nhữ 實thật 見kiến 其kỳ 相tướng 狀trạng 者giả 。 既ký 有hữu 相tướng 狀trạng 。 決quyết 有hữu 方phương 所sở 。 既ký 有hữu 方phương 所sở 。 決quyết 可khả 指chỉ 示thị 其kỳ 在tại 某mỗ 處xứ 某mỗ 處xứ 矣hĩ 。

且thả 今kim 與dữ 汝nhữ 。 坐tọa 祇Kỳ 陀Đà 林Lâm 。 徧biến 觀quán 林lâm 渠cừ 。 及cập 與dữ 殿điện 堂đường 。 上thượng 至chí 日nhật 月nguyệt 。 前tiền 對đối 恆Hằng 河Hà 。 汝nhữ 今kim 於ư 我ngã 。 師sư 子tử 座tòa 前tiền 。 舉cử 手thủ 指chỉ 陳trần 。 是thị 種chủng 種chủng 相tướng 。 陰ấm 者giả 是thị 林lâm 。 明minh 者giả 是thị 日nhật 。 礙ngại 者giả 是thị 壁bích 。 通thông 者giả 是thị 空không 。 如như 是thị 乃nãi 至chí 。 草thảo 樹thụ 纖tiêm 毫hào 。 大đại 小tiểu 雖tuy 殊thù 。 但đãn 可khả 有hữu 形hình 。 無vô 不bất 指chỉ 著trước 。 若nhược 必tất 其kỳ 見kiến 。 現hiện 在tại 汝nhữ 前tiền 。 汝nhữ 應ưng 以dĩ 手thủ 。 確xác 實thật 指chỉ 陳trần 。 何hà 者giả 是thị 見kiến 。 阿A 難Nan 當đương 知tri 。 若nhược 空không 是thị 見kiến 。 既ký 已dĩ 成thành 見kiến 。 何hà 者giả 是thị 空không 。 若nhược 物vật 是thị 見kiến 。 既ký 已dĩ 是thị 見kiến 。 何hà 者giả 為vi 物vật 。 汝nhữ 可khả 微vi 細tế 。 披phi 剝bác 萬vạn 象tượng 。 析tích 出xuất 精tinh 明minh 。 淨tịnh 玅# 見kiến 元nguyên 。 指chỉ 陳trần 示thị 我ngã 。 同đồng 彼bỉ 諸chư 物vật 。 分phân 明minh 無vô 惑hoặc 。

此thử 令linh 其kỳ 從tùng 萬vạn 象tượng 中trung 指chỉ 出xuất 在tại 前tiền 之chi 見kiến 性tánh 也dã 。 夫phu 在tại 前tiền 則tắc 必tất 可khả 指chỉ 矣hĩ 。 且thả 今kim 與dữ 汝nhữ 。 坐tọa 祇Kỳ 陀Đà 林Lâm 。 徧biến 觀quán 林lâm 渠cừ 殿điện 堂đường 。 日nhật 月nguyệt 恆Hằng 河Hà 。 汝nhữ 於ư 師sư 子tử 座tòa 前tiền 。 舉cử 手thủ 指chỉ 此thử 種chủng 種chủng 之chi 相tướng 。 陰ấm 者giả 林lâm 。 明minh 者giả 日nhật 。 礙ngại 者giả 壁bích 。 通thông 者giả 空không 。 乃nãi 至chí 草thảo 樹thụ 纖tiêm 毫hào 。 無vô 大đại 無vô 小tiểu 。 但đãn 有hữu 形hình 者giả 。 無vô 不bất 指chỉ 著trước 。 若nhược 此thử 見kiến 性tánh 。 必tất 在tại 汝nhữ 前tiền 。 亦diệc 應ưng 以dĩ 手thủ 確xác 實thật 指chỉ 陳trần 。 何hà 者giả 是thị 見kiến 矣hĩ 。 阿A 難Nan 當đương 知tri 。 若nhược 指chỉ 空không 是thị 見kiến 性tánh 。 既ký 已dĩ 成thành 見kiến 矣hĩ 。 又hựu 何hà 者giả 是thị 空không 乎hồ 。 若nhược 指chỉ 物vật 是thị 見kiến 性tánh 既ký 已dĩ 是thị 見kiến 矣hĩ 。 又hựu 何hà 者giả 為vi 物vật 乎hồ 。 舉cử 空không 與dữ 物vật 。 而nhi 萬vạn 象tượng 備bị 矣hĩ 。 汝nhữ 可khả 加gia 番phiên 微vi 細tế 功công 夫phu 。 披phi 剝bác 此thử 之chi 萬vạn 象tượng 。 要yếu 於ư 萬vạn 象tượng 中trung 。 剖phẫu 析tích 出xuất 這giá 精tinh 明minh 淨tịnh 玅# 之chi 見kiến 元nguyên 。 指chỉ 陳trần 示thị 我ngã 。 同đồng 彼bỉ 諸chư 物vật 。 有hữu 相tương/tướng 有hữu 狀trạng 。 分phân 明minh 無vô 惑hoặc 可khả 也dã 。

阿A 難Nan 言ngôn 。 我ngã 今kim 於ư 此thử 。 重Trùng 閣Các 講Giảng 堂Đường 。 遠viễn 洎kịp 恆Hằng 河Hà 。 上thượng 觀quan 日nhật 月nguyệt 。 舉cử 手thủ 所sở 指chỉ 。 縱túng 目mục 所sở 觀quan 。 指chỉ 皆giai 是thị 物vật 。 無vô 是thị 見kiến 者giả 。

世Thế 尊Tôn 。 如như 佛Phật 所sở 說thuyết 。 況huống 我ngã 有hữu 漏lậu 。 初sơ 學học 聲Thanh 聞Văn 。 乃nãi 至chí 菩Bồ 薩Tát 。 亦diệc 不bất 能năng 於ư 。 萬vạn 物vật 象tượng 前tiền 。 剖phẫu 出xuất 精tinh 見kiến 。 離ly 一nhất 切thiết 物vật 。 別biệt 有hữu 自tự 性tánh 。 佛Phật 言ngôn 如như 是thị 如như 是thị 。

此thử 印ấn 見kiến 性tánh 離ly 一nhất 切thiết 相tướng 也dã 。 阿A 難Nan 承thừa 佛Phật 。 確xác 實thật 指chỉ 陳trần 之chi 命mạng 。 果quả 然nhiên 向hướng 萬vạn 物vật 上thượng 。 目mục 觀quán 手thủ 指chỉ 一nhất 番phiên 。 然nhiên 舉cử 手thủ 縱túng/tung 目mục 。 俱câu 皆giai 是thị 物vật 。 絕tuyệt 不bất 見kiến 在tại 前tiền 之chi 見kiến 性tánh 。 故cố 曰viết 無vô 是thị 見kiến 者giả 。 又hựu 承thừa 佛Phật 微vi 細tế 披phi 剝bác 之chi 命mạng 。 果quả 然nhiên 於ư 萬vạn 象tượng 中trung 。 著trước 實thật 剖phẫu 析tích 一nhất 番phiên 。 然nhiên 欲dục 其kỳ 分phân 明minh 。 而nhi 轉chuyển 不bất 分phân 明minh 。 故cố 曰viết 雖tuy 菩Bồ 薩Tát 亦diệc 不bất 能năng 即tức 物vật 而nhi 。 剖phẫu 出xuất 精tinh 見kiến 。 使sử 離ly 於ư 物vật 。 逈huýnh 露lộ 自tự 性tánh 。 菩Bồ 薩Tát 不bất 能năng 。 而nhi 況huống 我ngã 初sơ 學học 乎hồ 。 是thị 則tắc 在tại 前tiền 之chi 見kiến 。 誠thành 為vi 非phi 實thật 矣hĩ 。 佛Phật 亟# 印ấn 之chi 云vân 。 如như 是thị 如như 是thị 。 許hứa 其kỳ 無vô 一nhất 物vật 而nhi 是thị 見kiến 也dã 。

○# 此thử 科khoa 惟duy 離ly 一nhất 切thiết 物vật 句cú 難nan 會hội 。 葢# 正chánh 表biểu 見kiến 性tánh 離ly 一nhất 切thiết 相tướng 矣hĩ 。 又hựu 謂vị 不bất 能năng 剖phẫu 出xuất 使sử 。 離ly 一nhất 切thiết 物vật 。 不bất 幾kỷ 矛mâu 盾# 乎hồ 。 細tế 詳tường 語ngữ 意ý 。 謂vị 即tức 物vật 求cầu 見kiến 。 固cố 無vô 是thị 見kiến 者giả 。 即tức 物vật 剖phẫu 見kiến 。 使sử 離ly 於ư 物vật 而nhi 分phân 明minh 顯hiển 示thị 。 亦diệc 無vô 是thị 見kiến 者giả 。 如như 此thử 。 方phương 是thị 離ly 一nhất 切thiết 相tướng 也dã 。 讀đọc 者giả 詳tường 之chi 。

佛Phật 復phục 告cáo 阿A 難Nan 。 如như 汝nhữ 所sở 言ngôn 。 無vô 有hữu 見kiến 精tinh 。 離ly 一nhất 切thiết 物vật 。 別biệt 有hữu 自tự 性tánh 。 則tắc 汝nhữ 所sở 指chỉ 。 是thị 物vật 之chi 中trung 。 無vô 是thị 見kiến 者giả 。 今kim 復phục 告cáo 汝nhữ 。 汝nhữ 與dữ 如Như 來Lai 。 坐tọa 祇Kỳ 陀Đà 林Lâm 。 更cánh 觀quan 林lâm 苑uyển 。 乃nãi 至chí 日nhật 月nguyệt 。 種chủng 種chủng 象tượng 殊thù 。 必tất 無vô 見kiến 精tinh 。 受thọ 汝nhữ 所sở 指chỉ 。 汝nhữ 又hựu 發phát 明minh 。 此thử 諸chư 物vật 中trung 。 何hà 者giả 非phi 見kiến 。

然nhiên 無vô 一nhất 物vật 是thị 見kiến 。 見kiến 性tánh 固cố 不bất 在tại 前tiền 。 即tức 無vô 一nhất 物vật 非phi 見kiến 。 見kiến 性tánh 又hựu 豈khởi 在tại 前tiền 也dã 哉tai 。 佛Phật 恐khủng 阿A 難Nan 知tri 見kiến 性tánh 。 離ly 一nhất 切thiết 相tướng 。 而nhi 不bất 知tri 其kỳ 即tức 一nhất 切thiết 法pháp 也dã 。 故cố 復phục 告cáo 云vân 。 汝nhữ 既ký 決quyết 定định 不bất 能năng 向hướng 萬vạn 象tượng 前tiền 。 指chỉ 出xuất 何hà 者giả 是thị 汝nhữ 離ly 物vật 之chi 見kiến 性tánh 矣hĩ 。 良lương 以dĩ 所sở 指chỉ 諸chư 物vật 之chi 中trung 。 無vô 是thị 見kiến 者giả 。 今kim 復phục 問vấn 汝nhữ 。 汝nhữ 與dữ 如Như 來Lai 。 仍nhưng 是thị 坐tọa 林lâm 觀quán 苑uyển 。 乃nãi 至chí 日nhật 月nguyệt 。 種chủng 種chủng 象tượng 殊thù 。 必tất 無vô 見kiến 精tinh 。 受thọ 汝nhữ 確xác 指chỉ 。 豈khởi 一nhất 切thiết 諸chư 物vật 。 果quả 皆giai 非phi 見kiến 乎hồ 。 汝nhữ 又hựu 發phát 明minh 。 此thử 諸chư 物vật 中trung 。 何hà 者giả 非phi 見kiến 。

阿A 難Nan 言ngôn 。 我ngã 實thật 徧biến 見kiến 。 此thử 祇Kỳ 陀Đà 林Lâm 。 不bất 知tri 是thị 中trung 。 何hà 者giả 非phi 見kiến 。

何hà 以dĩ 故cố 。 若nhược 樹thụ 非phi 見kiến 。 云vân 何hà 見kiến 樹thụ 。 若nhược 樹thụ 即tức 見kiến 。 復phục 云vân 何hà 樹thụ 。 如như 是thị 乃nãi 至chí 。 若nhược 空không 非phi 見kiến 。 云vân 何hà 見kiến 空không 。 若nhược 空không 即tức 見kiến 。 復phục 云vân 何hà 空không 。 我ngã 又hựu 思tư 惟duy 。 是thị 萬vạn 象tượng 中trung 。 微vi 細tế 發phát 明minh 。 無vô 非phi 見kiến 者giả 。 佛Phật 言ngôn 如như 是thị 如như 是thị 。

此thử 印ấn 見kiến 性tánh 即tức 一nhất 切thiết 法pháp 也dã 。 阿A 難Nan 承thừa 佛Phật 。 發phát 明minh 非phi 見kiến 之chi 旨chỉ 。 乃nãi 言ngôn 。 我ngã 實thật 徧biến 見kiến 。 此thử 祇Kỳ 陀Đà 林Lâm 。 以dĩ 至chí 萬vạn 象tượng 。 而nhi 不bất 知tri 是thị 。 諸chư 物vật 之chi 中trung 。 何hà 者giả 非phi 見kiến 也dã 。

何hà 以dĩ 故cố 。 若nhược 謂vị 樹thụ 非phi 見kiến 者giả 。 云vân 何hà 見kiến 乃nãi 在tại 樹thụ 。 若nhược 謂vị 樹thụ 即tức 見kiến 者giả 。 云vân 何hà 又hựu 名danh 為vi 樹thụ 。 如như 是thị 徧biến 歷lịch 諸chư 物vật 。 乃nãi 至chí 於ư 空không 。 莫mạc 不bất 皆giai 然nhiên 。 我ngã 又hựu 思tư 惟duy 。 是thị 萬vạn 象tượng 中trung 。 微vi 細tế 發phát 明minh 。 實thật 無vô 物vật 非phi 見kiến 者giả 。 佛Phật 又hựu 印ấn 之chi 云vân 。 如như 是thị 如như 是thị 。 許hứa 其kỳ 無vô 一nhất 物vật 而nhi 非phi 見kiến 也dã 。

○# 先tiên 德đức 云vân 是thị 他tha 得đắc 的đích 人nhân 。 道đạo 是thị 也dã 有hữu 出xuất 身thân 路lộ 。 道đạo 非phi 也dã 有hữu 出xuất 身thân 路lộ 。 所sở 以dĩ 世Thế 尊Tôn 。 無vô 是thị 見kiến 。 無vô 非phi 見kiến 。 兩lưỡng 皆giai 印ấn 許hứa 。

○# 按án 此thử 本bổn 明minh 無vô 非phi 。 只chỉ 合hợp 云vân 若nhược 樹thụ 非phi 見kiến 。 云vân 何hà 見kiến 樹thụ 足túc 矣hĩ 。 又hựu 曰viết 。 若nhược 樹thụ 即tức 見kiến 。 復phục 云vân 何hà 樹thụ 。 復phục 兼kiêm 無vô 是thị 者giả 。 恐khủng 聞văn 無vô 非phi 。 番phiên 又hựu 墮đọa 是thị 。 示thị 此thử 雙song 絕tuyệt 。 葢# 權quyền 人nhân 之chi 玅# 旨chỉ 有hữu 焉yên 。

○# 夫phu 見kiến 性tánh 量lượng 括quát 十thập 方phương 。 體thể 含hàm 萬vạn 法pháp 。 其kỳ 與dữ 萬vạn 法pháp 。 非phi 即tức 非phi 離ly 。 惟duy 其kỳ 非phi 即tức 也dã 。 故cố 能năng 靈linh 光quang 獨độc 耀diệu 。 逈huýnh 脫thoát 根căn 塵trần 。 身thân 界giới 無vô 干can 。 生sanh 死tử 不bất 繫hệ 。 眾chúng 生sanh 不bất 達đạt 斯tư 義nghĩa 。 則tắc 混hỗn 淆# 真chân 妄vọng 。 沉trầm 溺nịch 輪luân 迴hồi 。 既ký 無vô 智trí 以dĩ 自tự 分phần/phân 。 終chung 何hà 由do 而nhi 得đắc 脫thoát 乎hồ 。 惟duy 其kỳ 非phi 離ly 也dã 。 故cố 能năng 塵trần 剎sát 混hỗn 融dung 。 萬vạn 物vật 一nhất 體thể 。 用dụng 彌di 法Pháp 界Giới 。 存tồn 泯mẫn 自tự 由do 。 眾chúng 生sanh 未vị 達đạt 斯tư 義nghĩa 。 則tắc 沉trầm 冥minh 滯trệ 寂tịch 。 灰hôi 斷đoạn 纏triền 空không 。 既ký 自tự 昧muội 其kỳ 家gia 珍trân 。 亦diệc 何hà 由do 而nhi 能năng 用dụng 乎hồ 。 故cố 前tiền 自tự 指chỉ 見kiến 以dĩ 來lai 。 不bất 動động 不bất 滅diệt 。 不bất 還hoàn 不bất 雜tạp 。 及cập 無vô 礙ngại 之chi 前tiền 半bán 。 皆giai 約ước 不bất 即tức 之chi 義nghĩa 。 分phần/phân 真chân 析tích 妄vọng 。 以dĩ 決quyết 擇trạch 乎hồ 離ly 塵trần 獨độc 立lập 之chi 體thể 。 今kim 此thử 不bất 分phân 之chi 科khoa 。 乃nãi 約ước 不bất 離ly 之chi 義nghĩa 。 泯mẫn 妄vọng 合hợp 真chân 。 以dĩ 顯hiển 洩duệ 乎hồ 與dữ 物vật 混hỗn 融dung 之chi 玅# 。 將tương 使sử 眾chúng 生sanh 明minh 乎hồ 不bất 即tức 之chi 義nghĩa 。 則tắc 不bất 淪luân 生sanh 死tử 。 明minh 乎hồ 不bất 離ly 之chi 義nghĩa 。 則tắc 不bất 滯trệ 涅Niết 槃Bàn 。 若nhược 相tương 背bội 。 而nhi 實thật 相tướng 成thành 也dã 。

於ư 是thị 。 大đại 眾chúng 非phi 無Vô 學Học 者giả 。 聞văn 佛Phật 此thử 言ngôn 。 茫mang 然nhiên 不bất 知tri 。 是thị 義nghĩa 終chung 始thỉ 。 一nhất 時thời 惶hoàng 悚tủng 。 失thất 其kỳ 所sở 守thủ 。 如Như 來Lai 知tri 其kỳ 。 魂hồn 慮lự 變biến 慴triệp 。 心tâm 生sanh 憐lân 愍mẫn 。 安an 慰úy 阿A 難Nan 。 及cập 諸chư 大đại 眾chúng 。 諸chư 善thiện 男nam 子tử 。 無vô 上thượng 法Pháp 王Vương 。 是thị 真chân 實thật 語ngữ 。 如như 所sở 如như 說thuyết 。 不bất 誑cuống 不bất 妄vọng 。 非phi 末Mạt 伽Già 黎Lê 。 四tứ 種chủng 不bất 死tử 。 矯kiểu 亂loạn 論luận 議nghị 。 汝nhữ 諦đế 思tư 惟duy 。 無vô 忝thiểm 哀ai 慕mộ 。

此thử 由do 聞văn 兩lưỡng 番phiên 印ấn 許hứa 故cố 一nhất 眾chúng 茫mang 然nhiên 也dã 。 於ư 是thị 大đại 眾chúng 。 有Hữu 學Học 聲Thanh 聞Văn 。 聞văn 佛Phật 如như 是thị 之chi 言ngôn 。 茫mang 然nhiên 不bất 知tri 。 無vô 是thị 見kiến 無vô 非phi 見kiến 之chi 二nhị 義nghĩa 。 後hậu 度độ 而nhi 莫mạc 測trắc 其kỳ 終chung 。 前tiền 推thôi 而nhi 莫mạc 尋tầm 其kỳ 始thỉ 。 河hà 漢hán 其kỳ 言ngôn 。 亡vong 其kỳ 故cố 步bộ 。 葢# 或hoặc 是thị 或hoặc 非phi 。 決quyết 於ư 一nhất 定định 。 則tắc 可khả 為vi 守thủ 。 今kim 則tắc 雙song 許hứa 俱câu 無vô 。 曾tằng 無vô 一nhất 定định 。 故cố 惶hoàng 悚tủng 而nhi 失thất 其kỳ 所sở 守thủ 也dã 。 如Như 來Lai 知tri 其kỳ 。 魂hồn 慮lự 變biến 慴triệp 。 乃nãi 心tâm 生sanh 憐lân 愍mẫn 。 安an 慰úy 阿A 難Nan 。 及cập 大đại 眾chúng 云vân 。 諸chư 善thiện 男nam 子tử 。 勿vật 用dụng 驚kinh 疑nghi 。 無vô 上thượng 法Pháp 王Vương 。 是thị 真chân 實thật 語ngữ 。 稱xưng 真Chân 如Như 理lý 說thuyết 。 無vô 賺# 誤ngộ 之chi 誑cuống 。 無vô 虗hư 偽ngụy 之chi 妄vọng 。 非phi 同đồng 末mạt 伽già 黎lê 外ngoại 道đạo 。 託thác 言ngôn 有hữu 不bất 死tử 天thiên 。 一nhất 生sanh 不bất 亂loạn 答đáp 人nhân 者giả 。 當đương 生sanh 彼bỉ 天thiên 。 立lập 為vi 四tứ 種chủng 矯kiểu 亂loạn 論luận 議nghị 。 曰viết 亦diệc 變biến 亦diệc 恆hằng 。 亦diệc 生sanh 亦diệc 滅diệt 。 亦diệc 有hữu 亦diệc 無vô 。 亦diệc 增tăng 亦diệc 減giảm 。 皆giai 持trì 兩lưỡng 可khả 。 終chung 無vô 決quyết 定định 。 今kim 無vô 是thị 見kiến 。 無vô 非phi 見kiến 。 決quyết 定định 雙song 遣khiển 。 二nhị 俱câu 不bất 立lập 。 豈khởi 同đồng 彼bỉ 矯kiểu 亂loạn 不bất 定định 哉tai 。 但đãn 汝nhữ 等đẳng 心tâm 粗thô 慮lự 淺thiển 。 不bất 諦đế 思tư 惟duy 。 若nhược 肯khẳng 諦đế 思tư 。 當đương 有hữu 落lạc 處xứ 。 必tất 不bất 孤cô 負phụ 汝nhữ 哀ai 慕mộ 之chi 誠thành 也dã 。

○# 賀hạ 云vân 。 前tiền 用dụng 一nhất 喝hát 。 使sử 阿A 難Nan 矍quắc 然nhiên 。 此thử 用dụng 雙song 許hứa 。 使sử 大đại 眾chúng 茫mang 然nhiên 。 葢# 妄vọng 須tu 頓đốn 破phá 。 故cố 一nhất 刀đao 兩lưỡng 段đoạn 以dĩ 掃tảo 之chi 。 真chân 難nạn/nan 直trực 說thuyết 。 故cố 委ủy 曲khúc 擒cầm 縱túng/tung 以dĩ 窮cùng 之chi 。

是thị 時thời 文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi 法Pháp 王Vương 子Tử 。 愍mẫn 諸chư 四tứ 眾chúng 。 在tại 大đại 眾chúng 中trung 。 即tức 從tùng 座tòa 起khởi 。 頂đảnh 禮lễ 佛Phật 足túc 。 合hợp 掌chưởng 恭cung 敬kính 。 而nhi 白bạch 佛Phật 言ngôn 。

世Thế 尊Tôn 。 此thử 諸chư 大đại 眾chúng 。 不bất 悟ngộ 如Như 來Lai 。 發phát 明minh 二nhị 種chủng 。 精tinh 見kiến 色sắc 空không 。 是thị 非phi 是thị 義nghĩa 。

世Thế 尊Tôn 。 若nhược 此thử 前tiền 緣duyên 。 色sắc 空không 等đẳng 象tượng 。 若nhược 是thị 見kiến 者giả 。 應ưng 有hữu 所sở 指chỉ 。 若nhược 非phi 見kiến 者giả 。 應ưng 無vô 所sở 矚chú 。 而nhi 今kim 不bất 知tri 。 是thị 義nghĩa 所sở 歸quy 。 故cố 有hữu 驚kinh 怖bố 。 非phi 是thị 疇trù 昔tích 。 善thiện 根căn 輕khinh 尠tiển 。 惟duy 願nguyện 如Như 來Lai 。 大đại 慈từ 發phát 明minh 。 此thử 諸chư 物vật 象tượng 。 與dữ 此thử 見kiến 精tinh 。 元nguyên 是thị 何hà 物vật 。 於ư 其kỳ 中trung 間gian 。 無vô 是thị 非phi 是thị 。

此thử 因nhân 大đại 眾chúng 茫mang 然nhiên 故cố 須tu 大đại 智trí 慧tuệ 人nhân 代đại 請thỉnh 決quyết 疑nghi 也dã 。 是thị 時thời 文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi 。 愍mẫn 此thử 四tứ 眾chúng 。 乃nãi 從tùng 座tòa 起khởi 。 頂đảnh 禮lễ 恭cung 敬kính 。 而nhi 白bạch 佛Phật 言ngôn 。

世Thế 尊Tôn 。 此thử 諸chư 大đại 眾chúng 。 不bất 悟ngộ 如Như 來Lai 。 所sở 發phát 明minh 二nhị 種chủng 。 精tinh 見kiến 色sắc 空không 。 無vô 是thị 無vô 非phi 是thị 二nhị 義nghĩa 。

世Thế 尊Tôn 。 若nhược 此thử 前tiền 緣duyên 。 色sắc 空không 等đẳng 象tượng 。 若nhược 是thị 見kiến 者giả 。 應ưng 當đương 即tức 萬vạn 象tượng 而nhi 指chỉ 出xuất 其kỳ 象tượng 。 胡hồ 為vi 不bất 能năng 。 若nhược 非phi 見kiến 者giả 。 應ưng 當đương 即tức 萬vạn 象tượng 而nhi 。 一nhất 無vô 所sở 見kiến 。 胡hồ 為vi 一nhất 矚chú 之chi 時thời 。 無vô 處xứ 不bất 是thị 。 今kim 此thử 大đại 眾chúng 。 正chánh 由do 聞văn 此thử 深thâm 法Pháp 。 義nghĩa 趣thú 玄huyền 遠viễn 。 無vô 所sở 歸quy 著trước 。 卒tuất 難nan 領lãnh 會hội 。 故cố 有hữu 驚kinh 疑nghi 怖bố 畏úy 。 非phi 若nhược 疇trù 昔tích 在tại 法pháp 華hoa 會hội 上thượng 。 善thiện 根căn 輕khinh 鮮tiên 。 聞văn 大đại 法pháp 而nhi 不bất 肯khẳng 擔đảm 當đương 也dã 。 惟duy 願nguyện 如Như 來Lai 大đại 慈từ 。 再tái 為vi 發phát 明minh 。 此thử 諸chư 物vật 象tượng 。 與dữ 此thử 見kiến 精tinh 。 元nguyên 是thị 何hà 等đẳng 物vật 件# 。 乃nãi 在tại 兩lưỡng 楹doanh 之chi 間gian 。 既ký 無vô 有hữu 是thị 。 又hựu 無vô 非phi 是thị 乎hồ 。

○# 是thị 非phi 是thị 義nghĩa 者giả 。 是thị 與dữ 非phi 是thị 二nhị 種chủng 義nghĩa 也dã 。 是thị 義nghĩa 者giả 。 無vô 是thị 見kiến 之chi 義nghĩa 。 非phi 是thị 義nghĩa 者giả 。 無vô 非phi 是thị 見kiến 之chi 義nghĩa 。 缺khuyết 二nhị 無vô 字tự 。 語ngữ 之chi 略lược 耳nhĩ 。

佛Phật 告cáo 文Văn 殊Thù 。 及cập 諸chư 大đại 眾chúng 。

十thập 方phương 如Như 來Lai 。 及cập 大đại 菩Bồ 薩Tát 。 於ư 其kỳ 自tự 住trụ 。 三tam 摩ma 地địa 中trung 。 見kiến 與dữ 見kiến 緣duyên 。 并tinh 所sở 想tưởng 相tương/tướng 。 如như 虗hư 空không 華hoa 。 本bổn 無vô 所sở 有hữu 。 此thử 見kiến 及cập 緣duyên 。 元nguyên 是thị 菩Bồ 提Đề 。 玅# 淨tịnh 明minh 體thể 。 云vân 何hà 於ư 中trung 。 有hữu 是thị 非phi 是thị 。

此thử 會hội 見kiến 與dữ 物vật 而nhi 歸quy 一nhất 真chân 體thể 以dĩ 發phát 明minh 無vô 是thị 無vô 非phi 之chi 旨chỉ 也dã 。 見kiến 。 即tức 見kiến 精tinh 。 見kiến 緣duyên 。 即tức 六lục 塵trần 色sắc 空không 等đẳng 物vật 。 想tưởng 。 即tức 六lục 處xứ 識thức 心tâm 。 相tương/tướng 。 即tức 六lục 根căn 身thân 相tướng 。 并tinh 指chỉ 身thân 心tâm 也dã 。

佛Phật 告cáo 文Văn 殊Thù 。

及cập 諸chư 大đại 眾chúng 。 由do 汝nhữ 等đẳng 未vị 得đắc 首thủ 楞lăng 嚴nghiêm 大đại 定định 。 故cố 於ư 萬vạn 象tượng 中trung 。 分phần/phân 物vật 分phần/phân 我ngã 。 分phân 是thị 分phần/phân 非phi 。 若nhược 諸chư 佛Phật 。 諸chư 大đại 菩Bồ 薩Tát 。 自tự 證chứng 首Thủ 楞Lăng 嚴Nghiêm 三Tam 昧Muội 。 所sở 謂vị 那na 伽già 常thường 在tại 定định 。 無vô 有hữu 不bất 定định 時thời 。 住trụ 此thử 定định 中trung 。 凡phàm 見kiến 分phân 之chi 見kiến 精tinh 。 及cập 相tương/tướng 分phân 之chi 見kiến 緣duyên 。 并tinh 所sở 想tưởng 相tương/tướng 之chi 身thân 心tâm 。 皆giai 如như 目mục 病bệnh 。 見kiến 空không 中trung 華hoa 。 本bổn 無vô 所sở 有hữu 。 良lương 由do 此thử 見kiến 相tương/tướng 二nhị 分phần 。 元nguyên 是thị 菩Bồ 提Đề 。 玅# 淨tịnh 明minh 體thể 。 所sở 謂vị 法pháp 性tánh 如như 虗hư 空không 。 諸chư 佛Phật 於ư 中trung 住trụ 。 住trụ 此thử 法pháp 性tánh 。 尚thượng 不bất 見kiến 有hữu 色sắc 空không 精tinh 見kiến 。 云vân 何hà 於ư 中trung 。 有hữu 是thị 。 而nhi 復phục 有hữu 非phi 是thị 乎hồ 。 世Thế 尊Tôn 至chí 此thử 。 和hòa 盤bàn 托thác 出xuất 矣hĩ 。

○# 問vấn 。 佛Phật 初sơ 惟duy 以dĩ 見kiến 為vi 性tánh 。 而nhi 曲khúc 明minh 其kỳ 不bất 與dữ 身thân 心tâm 萬vạn 物vật 為vi 侶lữ 。 似tự 謂vị 見kiến 獨độc 真chân 。 而nhi 餘dư 皆giai 妄vọng 矣hĩ 。 今kim 乃nãi 論luận 妄vọng 。 則tắc 降giáng/hàng 見kiến 性tánh 同đồng 是thị 空không 華hoa 。 論luận 真chân 。 則tắc 升thăng 諸chư 法pháp 同đồng 為vi 真chân 體thể 。 固cố 是thị 極cực 理lý 之chi 論luận 。 其kỳ 奈nại 無vô 所sở 適thích 從tùng 何hà 。 答đáp 。 下hạ 文văn 雖tuy 自tự 了liễu 然nhiên 。 今kim 更cánh 助trợ 一nhất 喻dụ 。 一nhất 真chân 。 如như 大đại 海hải 中trung 水thủy 。 見kiến 精tinh 。 如như 水thủy 之chi 光quang 。 諸chư 所sở 物vật 象tượng 。 如như 水thủy 中trung 之chi 影ảnh 。 特đặc 因nhân 愚ngu 者giả 認nhận 影ảnh 為vi 實thật 。 反phản 忘vong 其kỳ 水thủy 。 今kim 欲dục 令linh 其kỳ 捨xả 影ảnh 認nhận 水thủy 。 其kỳ 奈nại 水thủy 體thể 瑩oánh 徹triệt 。 不bất 見kiến 其kỳ 形hình 。 故cố 且thả 令linh 其kỳ 認nhận 彼bỉ 水thủy 面diện 之chi 光quang 。 故cố 一nhất 一nhất 斥xích 影ảnh 為vi 妄vọng 。 讚tán 光quang 為vi 真chân 。 欲dục 其kỳ 即tức 光quang 以dĩ 識thức 水thủy 也dã 。 而nhi 彼bỉ 愚ngu 者giả 。 復phục 執chấp 光quang 影ảnh 各các 自tự 有hữu 體thể 。 橫hoạnh 起khởi 是thị 非phi 。 故cố 復phục 明minh 其kỳ 光quang 影ảnh 皆giai 無vô 有hữu 自tự 體thể 。 全toàn 惟duy 一nhất 水thủy 是thị 其kỳ 實thật 體thể 。 故cố 知tri 光quang 影ảnh 雖tuy 曰viết 皆giai 虗hư 。 然nhiên 以dĩ 光quang 較giảo 影ảnh 。 則tắc 影ảnh 有hữu 生sanh 滅diệt 。 光quang 無vô 去khứ 來lai 。 影ảnh 各các 偏thiên 局cục 。 光quang 通thông 周chu 徧biến 。 又hựu 光quang 影ảnh 雖tuy 皆giai 即tức 水thủy 。 然nhiên 取thủ 影ảnh 。 則tắc 有hữu 淪luân 溺nịch 之chi 危nguy 。 識thức 光quang 。 則tắc 有hữu 得đắc 水thủy 之chi 益ích 。 且thả 影ảnh 自tự 是thị 外ngoại 境cảnh 所sở 暎ánh 。 而nhi 光quang 實thật 自tự 體thể 無vô 餘dư 。 然nhiên 則tắc 由do 斯tư 喻dụ 而nhi 詳tường 。 彼bỉ 見kiến 精tinh 之chi 與dữ 萬vạn 法pháp 。 雖tuy 同đồng 妄vọng 同đồng 真chân 。 而nhi 得đắc 失thất 差sai 別biệt 。 仍nhưng 判phán 然nhiên 矣hĩ 。

文Văn 殊Thù 。 吾ngô 今kim 問vấn 汝nhữ 。 如như 汝nhữ 文Văn 殊Thù 。 更cánh 有hữu 文Văn 殊Thù 。 是thị 文Văn 殊Thù 者giả 。 為vi 無vô 文Văn 殊Thù 。 如như 是thị 世Thế 尊Tôn 。 我ngã 真chân 文Văn 殊Thù 。 無vô 是thị 文Văn 殊Thù 。

何hà 以dĩ 故cố 。 若nhược 有hữu 是thị 者giả 。 則tắc 二nhị 文Văn 殊Thù 。 然nhiên 我ngã 今kim 日nhật 。 非phi 無vô 文Văn 殊Thù 。 於ư 中trung 實thật 無vô 。 是thị 非phi 二nhị 相tướng 。

佛Phật 言ngôn 。

此thử 見kiến 妙diệu 明minh 。 與dữ 諸chư 空không 塵trần 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 本bổn 是thị 玅# 明minh 無vô 上thượng 菩Bồ 提Đề 。 淨tịnh 圓viên 真chân 心tâm 。 妄vọng 為vi 色sắc 空không 。 及cập 與dữ 聞văn 見kiến 。 如như 第đệ 二nhị 月nguyệt 。 誰thùy 為vi 是thị 月nguyệt 。 又hựu 誰thùy 非phi 月nguyệt 。 文Văn 殊Thù 但đãn 一nhất 月nguyệt 真chân 。 中trung 間gian 自tự 無vô 。 是thị 月nguyệt 非phi 月nguyệt 。

世Thế 尊Tôn 既ký 與dữ 發phát 明minh 。 復phục 恐khủng 不bất 能năng 信tín 解giải 。 要yếu 令linh 文Văn 殊Thù 。 從tùng 旁bàng 添# 註chú 。 故cố 問vấn 之chi 曰viết 。 文Văn 殊Thù 。 吾ngô 今kim 問vấn 汝nhữ 。 即tức 汝nhữ 此thử 身thân 是thị 箇cá 真chân 文Văn 殊Thù 。 還hoàn 許hứa 此thử 文Văn 殊Thù 外ngoại 。 更cánh 添# 一nhất 箇cá 文Văn 殊Thù 。 喚hoán 作tác 是thị 文Văn 殊Thù 。 得đắc 麼ma 。 還hoàn 許hứa 此thử 文Văn 殊Thù 內nội 。 減giảm 卻khước 一nhất 箇cá 文Văn 殊Thù 。 喚hoán 作tác 無vô 文Văn 殊Thù 。 得đắc 麼ma 。 文Văn 殊Thù 是thị 大đại 智trí 慧tuệ 人nhân 。 氣khí 味vị 相tương/tướng 投đầu 。 自tự 然nhiên 同đồng 聲thanh 相tương 應ứng 。 故cố 曰viết 。 即tức 我ngã 一nhất 箇cá 是thị 真chân 文Văn 殊Thù 。 此thử 外ngoại 不bất 得đắc 。 更cánh 添# 一nhất 箇cá 是thị 文Văn 殊Thù 。

何hà 以dĩ 故cố 。 若nhược 更cánh 添# 一nhất 箇cá 是thị 文Văn 殊Thù 。 則tắc 我ngã 便tiện 有hữu 兩lưỡng 箇cá 文Văn 殊Thù 。 然nhiên 我ngã 有hữu 一nhất 箇cá 真chân 文Văn 殊Thù 在tại 。 又hựu 不bất 得đắc 喚hoán 作tác 無vô 文Văn 殊Thù 。 葢# 副phó 本bổn 體thể 而nhi 更cánh 有hữu 。 方phương 可khả 說thuyết 是thị 。 并tinh 本bổn 體thể 而nhi 全toàn 無vô 。 方phương 可khả 說thuyết 非phi 。 今kim 不bất 有hữu 不bất 無vô 。 於ư 中trung 焉yên 有hữu 。 是thị 非phi 二nhị 相tướng 。 此thử 喻dụ 正chánh 言ngôn 除trừ 卻khước 一nhất 箇cá 真chân 體thể 外ngoại 。 添# 一nhất 箇cá 萬vạn 物vật 是thị 見kiến 不bất 得đắc 。 減giảm 一nhất 箇cá 萬vạn 物vật 非phi 見kiến 亦diệc 不bất 得đắc 。 以dĩ 真Chân 如Như 體thể 。 不bất 剩thặng 一nhất 法pháp 。 不bất 欠khiếm 一nhất 法pháp 。 圓viên 同đồng 太thái 虗hư 。 無vô 欠khiếm 無vô 餘dư 故cố 也dã 。 佛Phật 言ngôn 既ký 知tri 真chân 文Văn 殊Thù 上thượng 。 本bổn 無vô 是thị 非phi 。 則tắc 此thử 玅# 明minh 之chi 見kiến 。 與dữ 諸chư 空không 塵trần 之chi 物vật 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 葢# 此thử 見kiến 與dữ 物vật 。 本bổn 是thị 玅# 明minh 無vô 上thượng 菩Bồ 提Đề 。 淨tịnh 圓viên 真chân 心tâm 。 由do 最tối 初sơ 不bất 覺giác 。 而nhi 起khởi 一nhất 念niệm 。 故cố 迷mê 為vi 業nghiệp 識thức 。 轉chuyển 為vi 見kiến 相tương/tướng 二nhị 分phần 。 相tương/tướng 分phần/phân 所sở 攝nhiếp 。 則tắc 有hữu 色sắc 空không 。 見kiến 分phần/phân 所sở 攝nhiếp 。 則tắc 有hữu 聞văn 見kiến 。 良lương 以dĩ 色sắc 空không 聞văn 見kiến 。 依y 真chân 而nhi 起khởi 。 如như 第đệ 二nhị 月nguyệt 。 既ký 如như 二nhị 月nguyệt 。 則tắc 知tri 本bổn 無vô 。 豈khởi 可khả 在tại 第đệ 二nhị 月nguyệt 上thượng 。 妄vọng 生sanh 卜bốc 度độ 。 曰viết 誰thùy 為vi 是thị 月nguyệt 。 又hựu 誰thùy 非phi 月nguyệt 。 不bất 知tri 生sanh 是thị 生sanh 非phi 。 皆giai 是thị 未vị 見kiến 真chân 月nguyệt 者giả 也dã 。 文Văn 殊Thù 。 若nhược 但đãn 見kiến 一nhất 月nguyệt 為vi 真chân 。 則tắc 不bất 妄vọng 立lập 是thị 非phi 矣hĩ 。

○# 如như 第đệ 二nhị 月nguyệt 。 與dữ 前tiền 不bất 同đồng 。 前tiền 單đơn 喻dụ 見kiến 。 此thử 則tắc 兼kiêm 喻dụ 色sắc 空không 也dã 。

是thị 以dĩ 。 汝nhữ 今kim 觀quan 見kiến 與dữ 塵trần 。 種chủng 種chủng 發phát 明minh 。 名danh 為vi 妄vọng 想tưởng 。 不bất 能năng 於ư 中trung 。 出xuất 是thị 非phi 是thị 。 由do 是thị 真chân 精tinh 。 玅# 覺giác 明minh 性tánh 。 故cố 能năng 令linh 汝nhữ 。 出xuất 指chỉ 非phi 指chỉ 。 (# 此thử 汝nhữ 字tự 指chỉ 阿A 難Nan 。

此thử 又hựu 以dĩ 法pháp 合hợp 喻dụ 重trọng/trùng 與dữ 發phát 明minh 也dã 。 見kiến 。 即tức 見kiến 精tinh 。 塵trần 。 則tắc 內nội 而nhi 身thân 心tâm 。 外ngoại 而nhi 萬vạn 物vật 。 咸hàm 皆giai 該cai 盡tận 。 心tâm 亦diệc 屬thuộc 塵trần 者giả 。 以dĩ 其kỳ 為vi 塵trần 影ảnh 故cố 也dã 。 由do 汝nhữ 未vị 曾tằng 住trụ 此thử 。 首Thủ 楞Lăng 嚴Nghiêm 定Định 。 智trí 眼nhãn 不bất 明minh 。 於ư 依y 他tha 法pháp 上thượng 。 生sanh 種chủng 種chủng 徧biến 計kế 。 約ước 身thân 心tâm 而nhi 言ngôn 見kiến 性tánh 在tại 前tiền 。 約ước 萬vạn 物vật 而nhi 言ngôn 是thị 見kiến 非phi 見kiến 。 俱câu 是thị 虗hư 妄vọng 亂loạn 想tưởng 。 不bất 得đắc 真chân 實thật 。 故cố 不bất 能năng 於ư 中trung 。 出xuất 是thị 出xuất 非phi 。 如như 觀quán 第đệ 二nhị 月nguyệt 。 而nhi 恣tứ 其kỳ 卜bốc 度độ 。 終chung 不bất 出xuất 於ư 是thị 月nguyệt 非phi 月nguyệt 。 之chi 妄vọng 論luận 也dã 。 若nhược 得đắc 玅# 發phát 真chân 三Tam 摩Ma 提Đề 。 了liễu 知tri 見kiến 精tinh 與dữ 身thân 心tâm 萬vạn 物vật 。 元nguyên 一nhất 真chân 精tinh 玅# 覺giác 明minh 性tánh 。 本bổn 惟duy 一nhất 體thể 。 方phương 得đắc 頓đốn 悟ngộ 萬vạn 法pháp 悉tất 無vô 自tự 他tha 之chi 別biệt 。 肯khẳng 復phục 擬nghĩ 見kiến 性tánh 於ư 身thân 心tâm 之chi 前tiền 。 而nhi 言ngôn 其kỳ 可khả 指chỉ 。 度độ 見kiến 性tánh 於ư 萬vạn 物vật 之chi 內nội 。 而nhi 言ngôn 其kỳ 不bất 可khả 指chỉ 哉tai 。 如như 淨tịnh 眼nhãn 人nhân 。 得đắc 見kiến 真chân 月nguyệt 。 決quyết 不bất 指chỉ 此thử 月nguyệt 為vi 是thị 月nguyệt 非phi 月nguyệt 也dã 。 葢# 初sơ 堅kiên 執chấp 在tại 前tiền 。 似tự 妄vọng 謂vị 可khả 指chỉ 。 及cập 對đối 物vật 詳tường 辨biện 。 又hựu 似tự 謂vị 不bất 可khả 指chỉ 。 是thị 皆giai 妄vọng 想tưởng 所sở 惑hoặc 。 擬nghĩ 度độ 紛phân 然nhiên 。 今kim 悟ngộ 一nhất 真chân 。 斯tư 疑nghi 頓đốn 絕tuyệt 。 故cố 曰viết 出xuất 指chỉ 非phi 指chỉ 。 故cố 知tri 迷mê 現hiện 量lượng 。 則tắc 是thị 非phi 橫hoạnh 生sanh 。 悟ngộ 真chân 性tánh 。 則tắc 空không 明minh 廓khuếch 徹triệt 。 如như 是thị 而nhi 已dĩ 。

○# 第đệ 八bát 番phiên 顯hiển 見kiến 不bất 分phân 竟cánh 。

○# 出xuất 者giả 。 超siêu 也dã 。 指chỉ 非phi 指chỉ 。 應ưng 前tiền 既ký 有hữu 方phương 所sở 。 非phi 無vô 指chỉ 示thị 。

阿A 難Nan 白bạch 佛Phật 言ngôn 。

世Thế 尊Tôn 。 誠thành 如như 法Pháp 王vương 所sở 說thuyết 。 覺giác 緣duyên 徧biến 十thập 方phương 界giới 。 湛trạm 然nhiên 常thường 住trụ 。 性tánh 非phi 生sanh 滅diệt 。 與dữ 先tiên 梵Phạm 志Chí 。 娑sa 毗tỳ 迦ca 羅la 。 所sở 談đàm 冥minh 諦đế 。 及cập 投đầu 灰hôi 等đẳng 。 諸chư 外ngoại 道đạo 種chủng 。 說thuyết 有hữu 真chân 我ngã 。 徧biến 滿mãn 十thập 方phương 。 有hữu 何hà 差sai 別biệt 。 世Thế 尊Tôn 亦diệc 曾tằng 。 於ư 楞Lăng 伽Già 山Sơn 。 為vì 大Đại 慧Tuệ 等đẳng 。 敷phu 演diễn 斯tư 義nghĩa 。 彼bỉ 外ngoại 道đạo 等đẳng 。 常thường 說thuyết 自tự 然nhiên 。 我ngã 說thuyết 因nhân 緣duyên 。 非phi 彼bỉ 境cảnh 界giới 。 我ngã 今kim 觀quan 此thử 。 覺giác 性tánh 自tự 然nhiên 。 非phi 生sanh 非phi 滅diệt 。 遠viễn 離ly 一nhất 切thiết 。 虗hư 妄vọng 顛điên 倒đảo 。 似tự 非phi 因nhân 緣duyên 。 與dữ 彼bỉ 自tự 然nhiên 。 云vân 何hà 開khai 示thị 。 不bất 入nhập 群quần 邪tà 。 獲hoạch 真chân 實thật 心tâm 。 玅# 覺giác 明minh 性tánh (# 與dữ 字tự 猶do 類loại 字tự )# 。

此thử 第đệ 九cửu 番phiên 顯hiển 見kiến 超siêu 情tình 也dã 。 自tự 然nhiên 。 因nhân 緣duyên 。 皆giai 是thị 妄vọng 情tình 計kế 執chấp 。 今kim 此thử 見kiến 性tánh 。 並tịnh 不bất 屬thuộc 此thử 。 故cố 曰viết 超siêu 情tình 也dã 。 覺giác 緣duyên 。 即tức 見kiến 性tánh 也dã 。 以dĩ 見kiến 性tánh 能năng 。 見kiến 明minh 見kiến 暗ám 。 見kiến 塞tắc 見kiến 通thông 。 徧biến 緣duyên 一nhất 切thiết 。 故cố 目mục 之chi 為vi 覺giác 緣duyên 也dã 。 阿A 難Nan 見kiến 如Như 來Lai 發phát 明minh 。 精tinh 見kiến 色sắc 空không 。 元nguyên 是thị 菩Bồ 提Đề 。 玅# 淨tịnh 明minh 體thể 。 方phương 得đắc 領lãnh 悟ngộ 見kiến 性tánh 周chu 徧biến 之chi 語ngữ 。 而nhi 復phục 疑nghi 其kỳ 濫lạm 於ư 外ngoại 教giáo 。 違vi 於ư 自tự 宗tông 也dã 。 故cố 白bạch 佛Phật 言ngôn 。

世Thế 尊Tôn 。 誠thành 如như 法Pháp 王vương 。 所sở 說thuyết 覺giác 緣duyên 。 果quả 然nhiên 周chu 徧biến 。 果quả 然nhiên 常thường 住trụ 。 果quả 然nhiên 不bất 生sanh 滅diệt 者giả 。 則tắc 先tiên 梵Phạm 志Chí 金kim 頭đầu 外ngoại 道đạo 。 所sở 立lập 二nhị 十thập 五ngũ 諦đế 中trung 。 第đệ 一nhất 冥minh 諦đế 。 謬mậu 稱xưng 冥minh 性tánh 常thường 住trụ 。 及cập 投đầu 灰hôi 等đẳng 。 諸chư 苦khổ 行hạnh 外ngoại 道đạo 。 計kế 有hữu 神thần 我ngã 。 徧biến 滿mãn 十thập 方phương 。 而nhi 今kim 所sở 說thuyết 覺giác 緣duyên 。 徧biến 十thập 方phương 界giới 。 與dữ 彼bỉ 所sở 計kế 冥minh 諦đế 神thần 我ngã 徧biến 十thập 方phương 界giới 者giả 。 有hữu 何hà 差sai 別biệt 乎hồ 。 此thử 與dữ 認nhận 魚ngư 目mục 為vi 明minh 珠châu 。 認nhận 山sơn 雞kê 為vi 彩thải 鳳phượng 者giả 。 無vô 異dị 矣hĩ 。 又hựu 昔tích 世Thế 尊Tôn 。 亦diệc 曾tằng 於ư 楞Lăng 伽Già 山Sơn 。 為vì 大Đại 慧Tuệ 等đẳng 。 廣quảng 辨biện 內nội 教giáo 與dữ 外ngoại 道đạo 所sở 以dĩ 不bất 同đồng 之chi 義nghĩa 。 彼bỉ 外ngoại 道đạo 等đẳng 。 常thường 說thuyết 自tự 然nhiên 。 謂vị 內nội 而nhi 心tâm 性tánh 。 外ngoại 而nhi 萬vạn 物vật 。 悉tất 本bổn 無vô 因nhân 。 自tự 然nhiên 而nhi 然nhiên 。 如như 云vân 誰thùy 開khai 河hà 海hải 堆đôi 山sơn 岳nhạc 。 誰thùy 削tước 荊kinh 棘cức 畫họa 禽cầm 獸thú 。 世thế 無vô 一nhất 切thiết 能năng 生sanh 者giả 。 是thị 故cố 諸chư 法pháp 常thường 自tự 然nhiên 。 斯tư 則tắc 撥bát 無vô 因nhân 果quả 。 不bất 立lập 修tu 證chứng 。 故cố 佛Phật 廣quảng 說thuyết 因nhân 緣duyên 以dĩ 破phá 之chi 以dĩ 我ngã 所sở 證chứng 境cảnh 界giới 。 非phi 彼bỉ 所sở 證chứng 境cảnh 界giới 故cố 也dã 。 我ngã 今kim 觀quan 此thử 。 覺giác 緣duyên 見kiến 性tánh 。 亦diệc 是thị 自tự 然nhiên 。 本bổn 有hữu 不bất 遺di 。 故cố 非phi 生sanh 。 究cứu 竟cánh 不bất 壞hoại 。 故cố 非phi 滅diệt 。 一nhất 真chân 一nhất 體thể 。 故cố 遠viễn 離ly 虗hư 妄vọng 。 無vô 自tự 無vô 他tha 。 故cố 遠viễn 離ly 顛điên 倒đảo 。 千thiên 差sai 之chi 內nội 。 處xứ 處xứ 現hiện 成thành 。 萬vạn 象tượng 之chi 中trung 。 頭đầu 頭đầu 逈huýnh 出xuất 。 如như 是thị 。 不bất 特đặc 與dữ 如Như 來Lai 所sở 說thuyết 因nhân 緣duyên 相tương 違vi 。 反phản 與dữ 外ngoại 道đạo 自tự 然nhiên 相tương/tướng 合hợp 。 違vi 反phản 自tự 宗tông 。 濫lạm 及cập 外ngoại 教giáo 。 一nhất 涉thiệp 於ư 邪tà 。 又hựu 成thành 虗hư 偽ngụy 。 復phục 入nhập 昏hôn 冥minh 。 不bất 知tri 世Thế 尊Tôn 。 更cánh 有hữu 何hà 等đẳng 方phương 便tiện 開khai 示thị 。 如Như 來Lai 所sở 說thuyết 。 與dữ 彼bỉ 外ngoại 道đạo 所sở 計kế 。 各các 有hữu 不bất 同đồng 。 我ngã 等đẳng 始thỉ 得đắc 不bất 入nhập 羣quần 邪tà 。 方phương 得đắc 真chân 實thật 心tâm 。 及cập 玅# 覺giác 明minh 性tánh 也dã 。

○# 因nhân 。 謂vị 因nhân 生sanh 種chủng 子tử 。 緣duyên 。 謂vị 助trợ 發phát 資tư 緣duyên 。 如như 百bách 穀cốc 等đẳng 物vật 。 須tu 以dĩ 根căn 種chủng 為vi 因nhân 。 水thủy 土thổ 為vi 緣duyên 。 方phương 能năng 生sanh 出xuất 萌manh 芽nha 也dã 。 佛Phật 為vi 權quyền 乘thừa 說thuyết 法Pháp 。 皆giai 談đàm 因nhân 緣duyên 。

○# 鍾chung 云vân 。 楞lăng 嚴nghiêm 圓viên 教giáo 。 全toàn 相tương/tướng 是thị 性tánh 。 阿A 難Nan 分phần/phân 性tánh 相tướng 為vi 二nhị 。 故cố 疑nghi 外ngoại 道đạo 真chân 我ngã 。 與dữ 玅# 覺giác 混hỗn 。 前tiền 文văn 云vân 。 見kiến 必tất 我ngã 真chân 。 我ngã 今kim 身thân 心tâm 。 復phục 是thị 何hà 物vật 。 謂vị 身thân 心tâm 之chi 外ngoại 。 別biệt 有hữu 見kiến 性tánh 。 即tức 是thị 疑nghi 根căn 也dã 。 即tức 此thử 便tiện 成thành 和hòa 合hợp 不bất 和hòa 合hợp 二nhị 相tương/tướng 。 何hà 以dĩ 明minh 之chi 。 謂vị 有hữu 一nhất 真chân 我ngã 在tại 十thập 方phương 之chi 中trung 。 便tiện 是thị 和hòa 合hợp 。 謂vị 真chân 我ngã 與dữ 十thập 方phương 體thể 不bất 相tương 雜tạp 。 便tiện 是thị 不bất 和hòa 合hợp 。 世Thế 尊Tôn 不bất 與dữ 分phần/phân 疏sớ/sơ 。 但đãn 舉cử 五ngũ 陰ấm 。 六lục 入nhập 。 十thập 二nhị 處xứ 。 十thập 八bát 界giới 。 本bổn 如Như 來Lai 藏tạng 。 玅# 真Chân 如Như 性tánh 。 及cập 七thất 大đại 圓viên 融dung 周chu 徧biến 。 乃nãi 是thị 遠viễn 離ly 和hòa 合hợp 。 與dữ 不bất 和hòa 合hợp 。 及cập 因nhân 緣duyên 自tự 然nhiên 。 諸chư 計kế 消tiêu 亡vong 。 外ngoại 道đạo 之chi 真chân 我ngã 。 不bất 辨biện 而nhi 判phán 然nhiên 矣hĩ 。

○# 與dữ 彼bỉ 自tự 然nhiên 。 與dữ 字tự 。 猶do 類loại 也dã 。 云vân 何hà 開khai 示thị 者giả 。 阿A 難Nan 實thật 以dĩ 為vi 自tự 然nhiên 。 而nhi 但đãn 求cầu 不phủ 。 同đồng 於ư 外ngoại 道đạo 。 不bất 知tri 何hà 但đãn 不bất 同đồng 。 且thả 了liễu 無vô 自tự 然nhiên 之chi 義nghĩa 也dã 。

○# 道đạo 開khai 曰viết 。 此thử 方phương 道Đạo 教giáo 。 謂vị 天thiên 法pháp 道đạo 。 道Đạo 法Pháp 自tự 然nhiên 。 真chân 計kế 自tự 然nhiên 也dã 。

佛Phật 告cáo 阿A 難Nan 。

我ngã 今kim 如như 是thị 。 開khai 示thị 方phương 便tiện 。 真chân 實thật 告cáo 汝nhữ 。 汝nhữ 猶do 未vị 悟ngộ 。 惑hoặc 為vi 自tự 然nhiên 。

阿A 難Nan 。 若nhược 必tất 自tự 然nhiên 。 自tự 須tu 甄chân 明minh 。 有hữu 自tự 然nhiên 體thể 。 汝nhữ 且thả 觀quán 。 此thử 玅# 明minh 見kiến 中trung 。 以dĩ 何hà 為vi 自tự 。 此thử 見kiến 為vi 復phục 。 以dĩ 明minh 為vi 自tự 。 以dĩ 暗ám 為vi 自tự 。 以dĩ 空không 為vi 自tự 。 以dĩ 塞tắc 為vi 自tự 。

阿A 難Nan 。 若nhược 明minh 為vi 自tự 。 應ưng 不bất 見kiến 暗ám 。 若nhược 復phục 以dĩ 空không 。 為vi 自tự 體thể 者giả 。 應ưng 不bất 見kiến 塞tắc 。 如như 是thị 乃nãi 至chí 。 諸chư 暗ám 等đẳng 相tướng 。 以dĩ 為vi 自tự 者giả 。 則tắc 於ư 明minh 時thời 。 見kiến 性tánh 斷đoạn 滅diệt 。 云vân 何hà 見kiến 明minh 。

此thử 破phá 自tự 然nhiên 也dã

佛Phật 告cáo 阿A 難Nan 。

我ngã 今kim 如như 是thị 破phá 妄vọng 心tâm 。 顯hiển 見kiến 性tánh 。 不bất 知tri 費phí 多đa 少thiểu 曲khúc 折chiết 。 開khai 多đa 少thiểu 方phương 便tiện 。 真chân 實thật 為vì 汝nhữ 。 汝nhữ 猶do 不bất 悟ngộ 。 乃nãi 復phục 惑hoặc 為vi 自tự 然nhiên 耶da 。

阿A 難Nan 。 若nhược 汝nhữ 必tất 執chấp 見kiến 性tánh 為vi 自tự 然nhiên 者giả 。 須tu 當đương 甄chân 別biệt 明minh 白bạch 。 自tự 己kỷ 有hữu 箇cá 實thật 體thể 。 不bất 遷thiên 不bất 變biến 方phương 是thị 自tự 然nhiên 。 且thả 汝nhữ 觀quán 此thử 妙diệu 明minh 見kiến 性tánh 。 所sở 見kiến 諸chư 相tướng 。 明minh 暗ám 空không 塞tắc 之chi 中trung 。 定định 指chỉ 何hà 法pháp 為vi 自tự 然nhiên 體thể 。 若nhược 以dĩ 明minh 為vi 自tự 然nhiên 者giả 。 則tắc 此thử 見kiến 性tánh 。 只chỉ 合hợp 見kiến 明minh 。 不bất 合hợp 見kiến 暗ám 。 若nhược 復phục 以dĩ 空không 。 為vi 自tự 然nhiên 者giả 。 只chỉ 合hợp 見kiến 空không 。 不bất 應ưng 見kiến 塞tắc 。 如như 是thị 乃nãi 至chí 。 諸chư 暗ám 等đẳng 相tướng 。 但đãn 以dĩ 為vi 自tự 。 即tức 不bất 復phục 見kiến 明minh 。 以dĩ 在tại 此thử 自tự 然nhiên 。 即tức 應ưng 在tại 彼bỉ 斷đoạn 滅diệt 也dã 。 今kim 既ký 明minh 來lai 見kiến 明minh 。 暗ám 來lai 見kiến 暗ám 。 隨tùy 見kiến 隨tùy 變biến 。 則tắc 知tri 覺giác 性tánh 定định 非phi 自tự 然nhiên 。 云vân 何hà 執chấp 為vi 自tự 然nhiên 耶da 。

○# 鍾chung 云vân 。 自tự 然nhiên 。 謂vị 自tự 體thể 本bổn 然nhiên 也dã 。 自tự 體thể 本bổn 然nhiên 。 則tắc 不bất 隨tùy 境cảnh 變biến 。 今kim 皆giai 隨tùy 變biến 。 非phi 自tự 然nhiên 矣hĩ 。

阿A 難Nan 言ngôn 。 必tất 此thử 玅# 見kiến 。 性tánh 非phi 自tự 然nhiên 。 我ngã 今kim 發phát 明minh 。 是thị 因nhân 緣duyên 生sanh 。 心tâm 猶do 未vị 明minh 。 咨tư 詢tuân 如Như 來Lai 。 是thị 義nghĩa 云vân 何hà 。 合hợp 因nhân 緣duyên 性tánh 。

佛Phật 言ngôn 。

汝nhữ 言ngôn 因nhân 緣duyên 。 吾ngô 復phục 問vấn 汝nhữ 。 汝nhữ 今kim 因nhân 見kiến 。 見kiến 性tánh 現hiện 前tiền 。 此thử 見kiến 為vi 復phục 。 因nhân 明minh 有hữu 見kiến 。 因nhân 暗ám 有hữu 見kiến 。 因nhân 空không 有hữu 見kiến 。 因nhân 塞tắc 有hữu 見kiến 。

阿A 難Nan 。 若nhược 因nhân 明minh 有hữu 。 應ưng 不bất 見kiến 暗ám 。 如như 因nhân 暗ám 有hữu 。 應ưng 不bất 見kiến 明minh 。 如như 是thị 乃nãi 至chí 。 因nhân 空không 因nhân 塞tắc 。 同đồng 於ư 明minh 暗ám 。

復phục 次thứ 阿A 難Nan 。 此thử 見kiến 又hựu 復phục 。 緣duyên 明minh 有hữu 見kiến 。 緣duyên 暗ám 有hữu 見kiến 。 緣duyên 空không 有hữu 見kiến 。 緣duyên 塞tắc 有hữu 見kiến 。

阿A 難Nan 。 若nhược 緣duyên 空không 有hữu 。 應ưng 不bất 見kiến 塞tắc 。 若nhược 緣duyên 塞tắc 有hữu 。 應ưng 不bất 見kiến 空không 。 如như 是thị 乃nãi 至chí 。 緣duyên 明minh 緣duyên 暗ám 。 同đồng 於ư 空không 塞tắc 。

此thử 破phá 因nhân 緣duyên 也dã 。 阿A 難Nan 言ngôn 。 必tất 此thử 玅# 見kiến 。 既ký 非phi 自tự 然nhiên 。 定định 屬thuộc 假giả 借tá 。 如như 四tứ 緣duyên 生sanh 識thức 之chi 類loại 。 我ngã 今kim 發phát 明minh 。 是thị 因nhân 緣duyên 生sanh 矣hĩ 。 然nhiên 心tâm 猶do 未vị 明minh 。 必tất 當đương 咨tư 詢tuân 如Như 來Lai 。 此thử 覺giác 性tánh 本bổn 來lai 徧biến 常thường 。 性tánh 非phi 生sanh 滅diệt 。 云vân 何hà 方phương 得đắc 契khế 合hợp 因nhân 緣duyên 之chi 旨chỉ 。

佛Phật 言ngôn 。

汝nhữ 言ngôn 因nhân 緣duyên 。 吾ngô 復phục 問vấn 汝nhữ 。 汝nhữ 今kim 因nhân 見kiến 。 明minh 暗ám 空không 塞tắc 。 而nhi 後hậu 有hữu 見kiến 性tánh 現hiện 前tiền 者giả 。 則tắc 此thử 見kiến 性tánh 。 於ư 明minh 暗ám 空không 塞tắc 中trung 。 因nhân 何hà 而nhi 有hữu 。

阿A 難Nan 。 若nhược 以dĩ 明minh 為vi 種chủng 子tử 而nhi 得đắc 生sanh 者giả 。 及cập 其kỳ 以dĩ 暗ám 代đại 明minh 。 即tức 如như 以dĩ 沙sa 易dị 穀cốc 。 苗miêu 何hà 以dĩ 生sanh 。 應ưng 不bất 見kiến 暗ám 。 因nhân 暗ám 亦diệc 然nhiên 。 乃nãi 至chí 因nhân 空không 因nhân 塞tắc 。 亦diệc 同đồng 明minh 暗ám 。

復phục 次thứ 阿A 難Nan 。 汝nhữ 此thử 見kiến 性tánh 。 於ư 明minh 暗ám 空không 塞tắc 中trung 。 緣duyên 何hà 而nhi 有hữu 。

阿A 難Nan 。 若nhược 以dĩ 空không 為vi 生sanh 見kiến 之chi 助trợ 緣duyên 者giả 。 及cập 其kỳ 以dĩ 塞tắc 代đại 空không 。 即tức 如như 以dĩ 火hỏa 易dị 水thủy 。 芽nha 何hà 以dĩ 發phát 。 應ưng 不bất 見kiến 塞tắc 。 緣duyên 塞tắc 亦diệc 然nhiên 。 乃nãi 至chí 緣duyên 明minh 緣duyên 暗ám 。 亦diệc 同đồng 空không 塞tắc 。 今kim 既ký 見kiến 明minh 。 又hựu 能năng 見kiến 暗ám 。 見kiến 空không 又hựu 能năng 見kiến 塞tắc 。 則tắc 知tri 體thể 性tánh 不bất 變biến 。 不bất 從tùng 因nhân 生sanh 。 不bất 隨tùy 緣duyên 生sanh 明minh 矣hĩ 。

○# 鍾chung 云vân 。 假giả 物vật 為vi 因nhân 。 循tuần 物vật 為vi 緣duyên 。 既ký 無vô 定định 趣thú 。 非phi 因nhân 緣duyên 矣hĩ 。 按án 見kiến 性tánh 是thị 自tự 體thể 。 明minh 暗ám 色sắc 空không 是thị 他tha 法pháp 。 自tự 體thể 能năng 隨tùy 他tha 法pháp 。 非phi 自tự 然nhiên 也dã 。 他tha 法pháp 不bất 能năng 變biến 自tự 體thể 。 非phi 因nhân 緣duyên 也dã 。

當đương 知tri 如như 是thị 。 精tinh 覺giác 妙diệu 明minh 。 非phi 因nhân 非phi 緣duyên 。 亦diệc 非phi 自tự 然nhiên 。 非phi 不bất 自tự 然nhiên 。 無vô 非phi 不bất 非phi 。 無vô 是thị 非phi 是thị 。 離ly 一nhất 切thiết 相tướng 。 即tức 一nhất 切thiết 法pháp 。 汝nhữ 今kim 云vân 何hà 。 於ư 中trung 措thố 心tâm 。 以dĩ 諸chư 世thế 間gian 。 戲hí 論luận 名danh 相tướng 。 而nhi 得đắc 分phân 別biệt 。 如như 以dĩ 手thủ 掌chưởng 。 撮toát 摩ma 虗hư 空không 。 秪# 益ích 自tự 勞lao 。 虗hư 空không 云vân 何hà 。 隨tùy 汝nhữ 執chấp 捉tróc 。

此thử 下hạ 重trùng 重trùng 拂phất 跡tích 結kết 顯hiển 覺giác 性tánh 不bất 變biến 隨tùy 緣duyên 隨tùy 緣duyên 不bất 變biến 也dã 。 以dĩ 執chấp 自tự 然nhiên 者giả 。 不bất 解giải 隨tùy 緣duyên 。 執chấp 因nhân 緣duyên 者giả 。 不bất 知tri 不bất 變biến 。 故cố 有hữu 外ngoại 道đạo 。 小Tiểu 乘Thừa 之chi 別biệt 。 若nhược 夫phu 不bất 變biến 隨tùy 緣duyên 。 隨tùy 緣duyên 不bất 變biến 。 是thị 世Thế 尊Tôn 說thuyết 法Pháp 之chi 弘hoằng 範phạm 。 入nhập 理lý 之chi 深thâm 談đàm 。 故cố 結kết 示thị 云vân 。 當đương 知tri 如như 是thị 。 精tinh 覺giác 妙diệu 明minh 。 不bất 屬thuộc 因nhân 緣duyên 。 不bất 屬thuộc 自tự 然nhiên 。 非phi 不bất 自tự 然nhiên 。 非phi 不bất 因nhân 緣duyên 。 本bổn 無vô 非phi 與dữ 不bất 非phi 。 亦diệc 無vô 是thị 與dữ 不bất 是thị 。 以dĩ 此thử 精tinh 覺giác 玅# 明minh 。 元nguyên 清thanh 淨tịnh 體thể 。 離ly 一nhất 切thiết 相tướng 。 故cố 非phi 則tắc 皆giai 非phi 。 即tức 一nhất 切thiết 法pháp 。 故cố 是thị 則tắc 皆giai 是thị 。 擬nghĩ 心tâm 即tức 差sai 。 動động 念niệm 即tức 隔cách 。 云vân 何hà 汝nhữ 等đẳng 。 於ư 玅# 覺giác 中trung 。 指chỉ 心tâm 作tác 意ý 。 乃nãi 以dĩ 世thế 間gian 戲hí 論luận 名danh 相tướng 。 所sở 謂vị 自tự 然nhiên 因nhân 緣duyên 者giả 。 測trắc 度độ 如Như 來Lai 。 妙diệu 覺giác 明minh 性tánh 。 何hà 異dị 以dĩ 手thủ 撮toát 摩ma 虗hư 空không 。 虗hư 空không 云vân 何hà 隨tùy 汝nhữ 執chấp 捉tróc 耶da 。

○# 宗tông 鏡kính 云vân 。 因nhân 緣duyên 自tự 然nhiên 。 皆giai 是thị 世thế 間gian 言ngôn 論luận 。 有hữu 無vô 真chân 俗tục 。 悉tất 是thị 分phân 別biệt 識thức 心tâm 。 若nhược 不bất 直trực 見kiến 其kỳ 事sự 。 欲dục 以dĩ 意ý 解giải 情tình 求cầu 。 如như 將tương 兔thố 角giác 弓cung 。 架# 龜quy 毛mao 箭tiễn 。 以dĩ 無vô 手thủ 人nhân 。 擬nghĩ 射xạ 須Tu 彌Di 山Sơn 。 徒đồ 役dịch 塵trần 勞lao 。 終chung 無vô 是thị 處xứ 。 又hựu 先tiên 德đức 云vân 。 非phi 因nhân 緣duyên 。 非phi 自tự 然nhiên 。 玅# 中trung 之chi 玅# 玄huyền 中trung 玄huyền 。 森sâm 羅la 萬vạn 象tượng 光quang 中trung 現hiện 。 尋tầm 之chi 不bất 見kiến 有hữu 根căn 源nguyên 。 與dữ 此thử 互hỗ 相tương 開khai 發phát 也dã 。

○# 諸chư 世thế 間gian 者giả 。 相tương/tướng 宗tông 中trung 。 有hữu 學học 者giả 世thế 間gian 。 非phi 學học 者giả 世thế 間gian 。 自tự 然nhiên 者giả 。 外ngoại 道đạo 所sở 宗tông 。 即tức 非phi 學học 者giả 。 世thế 間gian 戲hí 論luận 。 因nhân 緣duyên 者giả 。 權quyền 乘thừa 所sở 宗tông 。 即tức 學học 者giả 世thế 間gian 戲hí 論luận 也dã 。

○# 第đệ 九cửu 番phiên 顯hiển 見kiến 超siêu 情tình 竟cánh 。

○# 此thử 非phi 以dĩ 。 精tinh 覺giác 妙diệu 明minh 。 混hỗn 為vi 見kiến 性tánh 也dã 。 然nhiên 隨tùy 緣duyên 不bất 變biến 。 不bất 變biến 隨tùy 緣duyên 。 亦diệc 從tùng 見kiến 性tánh 悟ngộ 出xuất 。 世Thế 尊Tôn 語ngữ 自tự 分phần/phân 曉hiểu 。

阿A 難Nan 白bạch 佛Phật 言ngôn 。

世Thế 尊Tôn 。 必tất 妙diệu 覺giác 性tánh 。 非phi 因nhân 非phi 緣duyên 。 世Thế 尊Tôn 云vân 何hà 。 常thường 與dữ 比Bỉ 丘Khâu 。 宣tuyên 說thuyết 見kiến 性tánh 。 具cụ 四tứ 種chủng 緣duyên 。 所sở 謂vị 因nhân 空không 。 因nhân 明minh 因nhân 心tâm 因nhân 眼nhãn 。 是thị 義nghĩa 云vân 何hà 。

此thử 第đệ 十thập 番phiên 顯hiển 見kiến 離ly 見kiến 也dã 。 夫phu 見kiến 精tinh 既ký 曰viết 真chân 妄vọng 和hòa 合hợp 。 則tắc 可khả 約ước 義nghĩa 而nhi 分phần/phân 真chân 妄vọng 二nhị 見kiến 。 但đãn 約ước 真chân 見kiến 帶đái 妄vọng 時thời 。 即tức 名danh 妄vọng 見kiến 。 離ly 妄vọng 時thời 。 即tức 名danh 真chân 見kiến 。 今kim 言ngôn 離ly 見kiến 者giả 。 即tức 真chân 見kiến 離ly 於ư 自tự 體thể 中trung 一nhất 分phần/phân 妄vọng 見kiến 而nhi 已dĩ 。 非phi 謂vị 離ly 身thân 邊biên 等đẳng 見kiến 也dã 。 阿A 難Nan 白bạch 佛Phật 言ngôn 。 自tự 然nhiên 之chi 非phi 。 則tắc 吾ngô 既ký 得đắc 聞văn 命mạng 矣hĩ 。

世Thế 尊Tôn 。 若nhược 謂vị 此thử 妙diệu 覺giác 見kiến 性tánh 。 為vi 非phi 因nhân 緣duyên 者giả 。 世Thế 尊Tôn 云vân 何hà 。 常thường 與dữ 比Bỉ 丘Khâu 。 宣tuyên 說thuyết 見kiến 性tánh 。 具cụ 四tứ 種chủng 緣duyên 。 所sở 謂vị 因nhân 空không 因nhân 明minh 。 因nhân 心tâm 因nhân 眼nhãn 。 目mục 前tiền 不bất 空không 不bất 明minh 。 何hà 以dĩ 有hữu 見kiến 。 吾ngô 心tâm 無vô 眼nhãn 。 何hà 以dĩ 能năng 見kiến 。 所sở 以dĩ 必tất 墮đọa 因nhân 緣duyên 。 今kim 示thị 見kiến 精tinh 全toàn 不bất 託thác 此thử 。 豈khởi 今kim 是thị 而nhi 昔tích 非phi 耶da 。 抑ức 今kim 昔tích 義nghĩa 同đồng 。 而nhi 我ngã 未vị 達đạt 耶da 。

○# 阿A 難Nan 所sở 引dẫn 見kiến 性tánh 。 葢# 是thị 眼nhãn 識thức 。 如Như 來Lai 所sở 示thị 。 乃nãi 是thị 根căn 中trung 之chi 性tánh 。 大Đại 乘Thừa 眼nhãn 識thức 九cửu 緣duyên 方phương 生sanh 。 小Tiểu 乘Thừa 法pháp 中trung 。 粗thô 具cụ 四tứ 終chung 。 缺khuyết 一nhất 不bất 可khả 。 然nhiên 皆giai 眼nhãn 識thức 得đắc 生sanh 之chi 緣duyên 。 心tâm 。 指chỉ 第đệ 六lục 識thức 。 以dĩ 小Tiểu 乘Thừa 不bất 達đạt 七thất 八bát 心tâm 法pháp 惟duy 一nhất 也dã 。 儒nho 云vân 。 心tâm 不bất 在tại 焉yên 。 視thị 而nhi 不bất 見kiến 。 是thị 也dã 。 規quy 矩củ 謂vị 愚ngu 法pháp 聲Thanh 聞Văn 不bất 分phân 根căn 識thức 。 信tín 乎hồ 。

○# 鍾chung 云vân 。 因nhân 緣duyên 自tự 然nhiên 。 二nhị 皆giai 被bị 斥xích 。 而nhi 不bất 問vấn 自tự 然nhiên 者giả 。 非phi 自tự 教giáo 也dã 。 因nhân 緣duyên 自tự 教giáo 。 故cố 重trọng/trùng 起khởi 問vấn 。 法pháp 相tướng 宗tông 中trung 。 但đãn 說thuyết 因nhân 緣duyên 生sanh 識thức 。 初sơ 未vị 曾tằng 說thuyết 。 四tứ 緣duyên 生sanh 妙diệu 覺giác 性tánh 。 以dĩ 妙diệu 覺giác 性tánh 非phi 生sanh 因nhân 。 之chi 所sở 生sanh 故cố 。 阿A 難Nan 認nhận 妙diệu 覺giác 性tánh 。 從tùng 因nhân 緣duyên 生sanh 。 混hỗn 誤ngộ 甚thậm 矣hĩ 。 故cố 下hạ 文văn 先tiên 破phá 見kiến 性tánh 不bất 屬thuộc 四tứ 緣duyên 。 反phản 顯hiển 妙diệu 覺giác 性tánh 是thị 見kiến 性tánh 。 所sở 不bất 及cập 者giả 。 決quyết 不bất 屬thuộc 因nhân 緣duyên 也dã 。

佛Phật 言ngôn 阿A 難Nan 。 我ngã 說thuyết 世thế 間gian 。 諸chư 因nhân 緣duyên 相tướng 。 非phi 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。

此thử 明minh 昔tích 教giáo 與dữ 今kim 教giáo 大đại 不bất 同đồng 也dã 。

佛Phật 言ngôn 。

阿A 難Nan 。 我ngã 昔tích 說thuyết 因nhân 緣duyên 。 但đãn 為vi 對đối 治trị 自tự 然nhiên 。 誘dụ 引dẫn 小Tiểu 乘Thừa 。 一nhất 時thời 權quyền 宜nghi 之chi 說thuyết 。 非phi 今kim 所sở 說thuyết 第đệ 一nhất 修tu 證chứng 了liễu 義nghĩa 之chi 教giáo 也dã 。 何hà 得đắc 取thủ 彼bỉ 而nhi 難nạn/nan 此thử 乎hồ 。

○# 昔tích 日nhật 常thường 談đàm 四tứ 緣duyên 生sanh 識thức 者giả 。 正chánh 為vi 外ngoại 道đạo 妄vọng 執chấp 自tự 然nhiên 。 故cố 借tá 因nhân 緣duyên 以dĩ 破phá 之chi 。 所sở 謂vị 以dĩ 楔tiết 出xuất 楔tiết 。 第đệ 二nhị 門môn 頭đầu 事sự 也dã 。

阿A 難Nan 。 吾ngô 復phục 問vấn 汝nhữ 。 諸chư 世thế 間gian 人nhân 。 說thuyết 我ngã 能năng 見kiến 。 云vân 何hà 名danh 見kiến 。 云vân 何hà 不bất 見kiến 。 阿A 難Nan 言ngôn 。 世thế 人nhân 因nhân 於ư 。 日nhật 月nguyệt 燈đăng 光quang 。 見kiến 種chủng 種chủng 相tướng 。 名danh 之chi 為vi 見Kiến 。 若nhược 復phục 無vô 此thử 。 三tam 種chủng 光quang 明minh 。 則tắc 不bất 能năng 見kiến 。

阿A 難Nan 。 若nhược 無vô 明minh 時thời 。 名danh 不bất 見kiến 者giả 。 應ưng 不bất 見kiến 暗ám 。 若nhược 必tất 見kiến 暗ám 。 此thử 但đãn 無vô 明minh 。 云vân 何hà 無vô 見kiến 。

阿A 難Nan 。 若nhược 在tại 暗ám 時thời 。 不bất 見kiến 明minh 故cố 。 名danh 為vi 不bất 見kiến 。 今kim 在tại 明minh 時thời 。 不bất 見kiến 暗ám 相tướng 。 還hoàn 名danh 不bất 見kiến 。 如như 是thị 二nhị 相tướng 。 俱câu 名danh 不bất 見kiến 。 若nhược 復phục 二nhị 相tướng 。 自tự 相tương 陵lăng 奪đoạt 。 非phi 汝nhữ 見kiến 性tánh 。 於ư 中trung 暫tạm 無vô 。 如như 是thị 則tắc 知tri 。 二nhị 俱câu 名danh 見kiến 。 云vân 何hà 不bất 見kiến 。

此thử 探thám 其kỳ 所sở 藉tạ 之chi 緣duyên 而nhi 折chiết 之chi 也dã 。 佛Phật 云vân 。

阿A 難Nan 。 吾ngô 復phục 問vấn 汝nhữ 。 即tức 如như 世thế 人nhân 各các 各các 自tự 說thuyết 。 我ngã 為vi 能năng 見kiến 。 是thị 因nhân 何hà 物vật 而nhi 成thành 見kiến 。 既ký 已dĩ 成thành 見kiến 。 復phục 因nhân 何hà 物vật 而nhi 不bất 見kiến 。 阿A 難Nan 答đáp 言ngôn 。 世thế 人nhân 因nhân 日nhật 月nguyệt 燈đăng 光quang 。 見kiến 種chủng 種chủng 相tướng 。 故cố 名danh 為vi 見kiến 。 若nhược 無vô 日nhật 月nguyệt 燈đăng 光quang 。 則tắc 不bất 能năng 見kiến 。 此thử 明minh 見kiến 與dữ 不bất 見kiến 。 皆giai 屬thuộc 因nhân 緣duyên 。 故cố 知tri 見kiến 性tánh 從tùng 因nhân 緣duyên 生sanh 矣hĩ 。 世Thế 尊Tôn 借tá 其kỳ 語ngữ 以dĩ 破phá 之chi 曰viết 。

阿A 難Nan 。 若nhược 此thử 見kiến 性tánh 。 無vô 此thử 三tam 種chủng 光quang 明minh 。 名danh 不bất 見kiến 者giả 。 應ưng 不bất 見kiến 暗ám 矣hĩ 。 若nhược 謂vị 雖tuy 不bất 見kiến 明minh 。 必tất 能năng 見kiến 暗ám 者giả 。 斯tư 則tắc 但đãn 是thị 無vô 明minh 。 云vân 何hà 稱xưng 為vi 無vô 見kiến 耶da 。

阿A 難Nan 。 若nhược 謂vị 在tại 黑hắc 暗ám 中trung 。 不bất 見kiến 光quang 明minh 。 名danh 不bất 見kiến 者giả 。 則tắc 應ưng 在tại 白bạch 畫họa 時thời 。 不bất 見kiến 黑hắc 暗ám 。 亦diệc 名danh 不bất 見kiến 。 如như 是thị 。 則tắc 見kiến 暗ám 見kiến 明minh 。 俱câu 名danh 不bất 見kiến 。 有hữu 是thị 理lý 乎hồ 。 若nhược 謂vị 明minh 來lai 暗ám 謝tạ 。 暗ám 來lai 明minh 謝tạ 。 自tự 是thị 明minh 暗ám 二nhị 相tương/tướng 。 自tự 相tương/tướng 傾khuynh 奪đoạt 。 非phi 關quan 見kiến 性tánh 暫tạm 有hữu 暫tạm 無vô 。 如như 是thị 。 則tắc 知tri 見kiến 暗ám 見kiến 明minh 。 皆giai 名danh 為vi 見kiến 。 云vân 何hà 見kiến 暗ám 之chi 時thời 。 名danh 為vi 不bất 見kiến 哉tai 。

○# 當đương 知tri 順thuận 世thế 間gian 法pháp 。 惟duy 許hứa 明minh 見kiến 。 不bất 許hứa 暗ám 見kiến 。 須tu 假giả 多đa 緣duyên 。 今kim 自tự 指chỉ 根căn 以dĩ 來lai 。 即tức 取thủ 暗ám 中trung 有hữu 見kiến 。 然nhiên 則tắc 暗ám 中trung 之chi 見kiến 。 尚thượng 不bất 用dụng 眼nhãn 。 何hà 假giả 空không 明minh 。 及cập 分phân 別biệt 心tâm 耶da 。 是thị 則tắc 顯hiển 一nhất 暗ám 中trung 之chi 見kiến 。 則tắc 四tứ 緣duyên 俱câu 破phá 矣hĩ 。

○# 阿A 難Nan 誤ngộ 認nhận 妙diệu 覺giác 性tánh 為vi 因nhân 緣duyên 法pháp 。 然nhiên 且thả 不bất 獨độc 妙diệu 覺giác 性tánh 不bất 屬thuộc 因nhân 緣duyên 。 即tức 見kiến 性tánh 又hựu 何hà 曾tằng 屬thuộc 因nhân 緣duyên 哉tai 。 故cố 此thử 且thả 借tá 名danh 見kiến 者giả 以dĩ 破phá 之chi 。

是thị 故cố 阿A 難Nan 。 汝nhữ 今kim 當đương 知tri 。 是thị 明minh 之chi 時thời 。 見kiến 非phi 是thị 明minh 。 見kiến 暗ám 之chi 時thời 。 見kiến 非phi 是thị 暗ám 。 見kiến 空không 之chi 時thời 。 見kiến 非phi 是thị 空không 。 見kiến 塞tắc 之chi 時thời 。 見kiến 非phi 是thị 塞tắc 。 四tứ 義nghĩa 成thành 就tựu 。 汝nhữ 復phục 應ưng 知tri 。 見kiến 見kiến 之chi 時thời 。 見kiến 非phi 是thị 見kiến 。 見kiến 猶do 離ly 見kiến 。 見kiến 不bất 能năng 及cập 。 云vân 何hà 復phục 說thuyết 。 因nhân 緣duyên 自tự 然nhiên 。 及cập 和hòa 合hợp 相tướng 。

此thử 引dẫn 自tự 體thể 離ly 緣duyên 以dĩ 例lệ 真chân 見kiến 離ly 見kiến 也dã 。 是thị 故cố 阿A 難Nan 。 汝nhữ 今kim 當đương 知tri 。 我ngã 從tùng 前tiền 所sở 說thuyết 。 此thử 見kiến 見kiến 明minh 非phi 明minh 。 見kiến 暗ám 非phi 暗ám 。 見kiến 空không 非phi 空không 。 見kiến 塞tắc 非phi 塞tắc 。 明minh 乎hồ 能năng 見kiến 之chi 性tánh 。 非phi 即tức 所sở 見kiến 之chi 境cảnh 。 皆giai 是thị 離ly 緣duyên 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。 已dĩ 自tự 超siêu 乎hồ 因nhân 緣duyên 宗tông 矣hĩ 。 明minh 暗ám 空không 塞tắc 之chi 四tứ 義nghĩa 。 既ký 成thành 就tựu 能năng 例lệ 之chi 法pháp 如như 此thử 。 汝nhữ 復phục 應ưng 知tri 。 此thử 見kiến 精tinh 中trung 。 真chân 妄vọng 和hòa 合hợp 。 有hữu 本bổn 體thể 真chân 見kiến 。 即tức 帶đái 一nhất 分phần/phân 無vô 明minh 妄vọng 見kiến 。 當đương 真chân 見kiến 忽hốt 爾nhĩ 現hiện 前tiền 。 便tiện 能năng 徹triệt 見kiến 妄vọng 體thể 。 然nhiên 纔tài 一nhất 見kiến 時thời 。 則tắc 斯tư 真chân 見kiến 之chi 體thể 。 己kỷ 即tức 脫thoát 於ư 妄vọng 見kiến 。 不bất 復phục 墮đọa 於ư 其kỳ 中trung 。 故cố 曰viết 見kiến 見kiến 之chi 時thời 。 見kiến 非phi 是thị 見kiến 。 良lương 以dĩ 上thượng 之chi 四tứ 義nghĩa 。 皆giai 以dĩ 能năng 見kiến 之chi 性tánh 。 見kiến 於ư 所sở 見kiến 之chi 境cảnh 。 而nhi 性tánh 即tức 非phi 境cảnh 。 今kim 亦diệc 例lệ 此thử 以dĩ 能năng 見kiến 之chi 真chân 見kiến 。 見kiến 於ư 所sở 見kiến 之chi 妄vọng 見kiến 。 而nhi 真chân 見kiến 即tức 非phi 妄vọng 見kiến 也dã 。 夫phu 此thử 真chân 見kiến 。 尚thượng 猶do 離ly 於ư 雜tạp 妄vọng 之chi 見kiến 精tinh 。 而nhi 使sử 見kiến 精tinh 不bất 能năng 及cập 。 則tắc 豈khởi 有hữu 並tịnh 見kiến 亦diệc 離ly 。 而nhi 尚thượng 可khả 謂vị 其kỳ 待đãi 於ư 因nhân 。 待đãi 於ư 緣duyên 乎hồ 。 云vân 何hà 復phục 以dĩ 世thế 間gian 戲hí 論luận 。 妄vọng 為vi 擬nghĩ 議nghị 。 而nhi 說thuyết 因nhân 說thuyết 緣duyên 。 與dữ 對đối 因nhân 緣duyên 之chi 自tự 然nhiên 及cập 類loại 因nhân 緣duyên 之chi 和hòa 合hợp 相tương/tướng 也dã 。 此thử 是thị 世Thế 尊Tôn 引dẫn 尊tôn 者giả 向hướng 萬vạn 仞nhận 懸huyền 岩# 處xứ 。 更cánh 與dữ 一nhất 推thôi 。 要yếu 令linh 撒tản 手thủ 承thừa 當đương 耳nhĩ 。

○# 鍾chung 云vân 。 將tương 明minh 暗ám 色sắc 空không 推thôi 論luận 。 成thành 就tựu 見kiến 性tánh 離ly 此thử 四tứ 塵trần 之chi 義nghĩa 。 是thị 則tắc 見kiến 性tánh 不bất 屬thuộc 緣duyên 生sanh 明minh 矣hĩ 。 然nhiên 見kiến 性tánh 雖tuy 不bất 屬thuộc 緣duyên 生sanh 。 猶do 屬thuộc 自tự 己kỷ 業nghiệp 識thức 變biến 現hiện 。 與dữ 妙diệu 覺giác 性tánh 。 尚thượng 隔cách 一nhất 層tằng 。 故cố 乘thừa 便tiện 破phá 之chi 曰viết 。 汝nhữ 復phục 應ưng 知tri 云vân 云vân )# 。 見kiến 見kiến 之chi 時thời 。 見kiến 非phi 是thị 見kiến 。 見kiến 猶do 離ly 見kiến 三tam 句cú 。 上thượng 三tam 箇cá 見kiến 字tự 。 指chỉ 性tánh 體thể 。 下hạ 三tam 箇cá 見kiến 字tự 。 指chỉ 見kiến 精tinh 。 葢# 又hựu 以dĩ 見kiến 精tinh 為vi 妄vọng 。 而nhi 性tánh 體thể 為vi 真chân 矣hĩ 。 是thị 則tắc 性tánh 在tại 見kiến 中trung 。 名danh 為vi 見kiến 精tinh 。 性tánh 離ly 於ư 見kiến 。 名danh 為vi 見kiến 見kiến 。 語ngữ 意ý 若nhược 謂vị 。 見kiến 明minh 見kiến 暗ám 。 見kiến 空không 見kiến 色sắc 。 特đặc 見kiến 耳nhĩ 。 妄vọng 見kiến 也dã 。 見kiến 此thử 見kiến 者giả 。 方phương 。 稱xưng 真chân 見kiến 真chân 見kiến 已dĩ 離ly 見kiến 矣hĩ 。 非phi 彼bỉ 見kiến 所sở 能năng 及cập 。 況huống 因nhân 緣duyên 自tự 然nhiên 。 和hòa 合hợp 等đẳng 相tương/tướng 。 而nhi 能năng 及cập 之chi 哉tai 。

○# 見kiến 精tinh 屬thuộc 第đệ 八bát 識thức 。 真chân 中trung 帶đái 妄vọng 。 故cố 下hạ 文văn 舉cử 別biệt 業nghiệp 同đồng 分phần/phân 二nhị 種chủng 妄vọng 見kiến 。 說thuyết 明minh 下hạ 三tam 箇cá 見kiến 字tự 。 所sở 謂vị 眚sảnh 即tức 見kiến 勞lao 。 影ảnh 見kiến 俱câu 眚sảnh 等đẳng 是thị 也dã 。 妙diệu 覺giác 性tánh 。 屬thuộc 第đệ 九cửu 識thức 。 純thuần 真chân 無vô 妄vọng 。 故cố 下hạ 文văn 又hựu 以dĩ 彼bỉ 見kiến 真chân 精tinh 。 性tánh 非phi 眚sảnh 者giả 。 故cố 不bất 名danh 見kiến 。 說thuyết 明minh 上thượng 三tam 箇cá 見kiến 字tự 。 葢# 清thanh 淨tịnh 實thật 相tướng 。 即tức 真chân 見kiến 也dã 。 即tức 前tiền 之chi 精tinh 覺giác 玅# 明minh 也dã 。 此thử 正chánh 起khởi 信tín 論luận 中trung 所sở 謂vị 從tùng 等đẳng 入nhập 玅# 。 用dụng 究cứu 竟cánh 覺giác 。 觀quán 照chiếu 生sanh 相tương/tướng 無vô 明minh 。 識thức 陰ấm 已dĩ 盡tận 之chi 時thời 。 乃nãi 入nhập 地địa 菩Bồ 薩Tát 隨tùy 分phần/phân 覺giác 中trung 。 所sở 不bất 能năng 及cập 。 宜nghi 阿A 難Nan 之chi 迷mê 悶muộn 也dã 。

○# 又hựu 云vân 。 見kiến 見kiến 之chi 時thời 。 見kiến 非phi 是thị 見kiến 。 見kiến 猶do 離ly 見kiến 。 見kiến 不bất 能năng 及cập 。 葢# 直trực 顯hiển 真chân 性tánh 離ly 卻khước 見kiến 精tinh 矣hĩ 。 近cận 交giao 光quang 以dĩ 為vi 如Như 來Lai 意ý 重trọng/trùng 顯hiển 見kiến 。 力lực 闢tịch 破phá 見kiến 之chi 說thuyết 。 不bất 知tri 八bát 還hoàn 以dĩ 前tiền 。 可khả 云vân 顯hiển 見kiến 。 如như 金kim 在tại 鑛khoáng 。 不bất 能năng 去khứ 鑛khoáng 。 至chí 此thử 。 則tắc 真chân 性tánh 獨độc 存tồn 。 而nhi 見kiến 精tinh 自tự 然nhiên 銷tiêu 落lạc 。 如như 一nhất 月nguyệt 是thị 真chân 。 更cánh 無vô 第đệ 二nhị 月nguyệt 矣hĩ 。 乃nãi 見kiến 自tự 破phá 。 非phi 人nhân 破phá 見kiến 也dã 。

汝nhữ 等đẳng 聲Thanh 聞Văn 。 狹hiệp 劣liệt 無vô 識thức 。 不bất 能năng 通thông 達đạt 。 清thanh 淨tịnh 實thật 相tướng 。 吾ngô 今kim 誨hối 汝nhữ 。 當đương 善thiện 思tư 惟duy 。 無vô 得đắc 疲bì 怠đãi 。 妙diệu 菩Bồ 提Đề 路lộ 。

此thử 極cực 口khẩu 勉miễn 勵lệ 也dã 。 良lương 由do 汝nhữ 等đẳng 聲Thanh 聞Văn 。 局cục 溺nịch 舊cựu 聞văn 。 得đắc 少thiểu 為vi 足túc 。 既ký 狹hiệp 且thả 劣liệt 。 而nhi 無vô 甄chân 別biệt 之chi 智trí 。 一nhất 向hướng 只chỉ 在tại 徧biến 計kế 依y 他tha 上thượng 。 尋tầm 覔# 生sanh 活hoạt 。 不bất 能năng 通thông 達đạt 。 一nhất 切thiết 無vô 染nhiễm 。 諸chư 相tướng 非phi 相tướng 之chi 實thật 相tướng 。 吾ngô 今kim 既ký 已dĩ 誨hối 汝nhữ 。 汝nhữ 已dĩ 得đắc 聞văn 。 當đương 更cánh 深thâm 思tư 細tế 察sát 。 努nỗ 力lực 勤cần 行hành 。 勿vật 得đắc 悠du 悠du 忽hốt 忽hốt 。 半bán 途đồ 止chỉ 息tức 。 自tự 生sanh 疲bì 怠đãi 。 良lương 以dĩ 欲dục 至chí 菩Bồ 提Đề 。 唯duy 此thử 見kiến 精tinh 一nhất 路lộ 。 為vi 最tối 玅# 也dã 。

○# 第đệ 十thập 番phiên 顯hiển 見kiến 離ly 見kiến 竟cánh 。

○# 通thông 上thượng 十thập 科khoa 論luận 之chi 。 初sơ 科khoa 。 則tắc 顯hiển 其kỳ 脫thoát 根căn 脫thoát 塵trần 。 逈huýnh 然nhiên 而nhi 靈linh 光quang 獨độc 耀diệu 。 二nhị 科khoa 。 則tắc 顯hiển 其kỳ 離ly 身thân 離ly 境cảnh 。 凝ngưng 然nhiên 而nhi 本bổn 不bất 動động 搖dao 。 三tam 科khoa 。 則tắc 顯hiển 其kỳ 盡tận 未vị 來lai 際tế 。 究cứu 竟cánh 不bất 滅diệt 。 四tứ 科khoa 。 則tắc 顯hiển 其kỳ 從tùng 無vô 始thỉ 來lai 。 本bổn 有hữu 不bất 遺di 。 五ngũ 科khoa 。 則tắc 顯hiển 其kỳ 無vô 往vãng 無vô 還hoàn 。 挺đĩnh 物vật 表biểu 而nhi 常thường 住trụ 。 六lục 科khoa 。 則tắc 顯hiển 其kỳ 不bất 雜tạp 不bất 亂loạn 。 超siêu 象tượng 外ngoại 以dĩ 孤cô 標tiêu 。 七thất 科khoa 。 則tắc 顯hiển 其kỳ 性tánh 元nguyên 自tự 在tại 。 轉chuyển 萬vạn 物vật 而nhi 大đại 小tiểu 何hà 拘câu 。 八bát 科khoa 。 則tắc 顯hiển 其kỳ 體thể 本bổn 混hỗn 融dung 。 譬thí 一nhất 月nguyệt 而nhi 是thị 非phi 莫mạc 辨biện 。 九cửu 科khoa 。 則tắc 顯hiển 其kỳ 諸chư 情tình 不bất 墮đọa 。 遠viễn 越việt 乎hồ 外ngoại 計kế 權quyền 宗tông 。 十thập 科khoa 。 則tắc 顯hiển 其kỳ 自tự 相tương/tướng 亦diệc 離ly 。 轉chuyển 入nhập 於ư 純thuần 真chân 無vô 妄vọng 。 顯hiển 見kiến 至chí 此thử 。 可khả 謂vị 顯hiển 之chi 至chí 矣hĩ 。 舊cựu 解giải 總tổng 將tương 如như 是thị 顯hiển 意ý 。 而nhi 悉tất 為vi 破phá 見kiến 。 亦diệc 獨độc 何hà 歟# 。 特đặc 就tựu 眾chúng 生sanh 迷mê 位vị 。 尚thượng 有hữu 二nhị 種chủng 見kiến 妄vọng 未vị 除trừ 。 故cố 曰viết 帶đái 妄vọng 顯hiển 真chân 耳nhĩ 。

○# 帶đái 妄vọng 顯hiển 真chân 已dĩ 竟cánh 。

○# 此thử 下hạ 剖phẫu 妄vọng 出xuất 真chân 也dã 。 二nhị 種chủng 顛điên 倒đảo 見kiến 妄vọng 。 如như 璞# 蘊uẩn 玉ngọc 。 而nhi 見kiến 之chi 真chân 精tinh 。 如như 玉ngọc 在tại 璞# 。 故cố 帶đái 妄vọng 示thị 真chân 。 如như 指chỉ 璞# 說thuyết 玉ngọc 。 雖tuy 珍trân 貴quý 非phi 虗hư 。 而nhi 粗thô 石thạch 未vị 剖phẫu 。 美mỹ 玉ngọc 未vị 瑩oánh 。 此thử 科khoa 剖phẫu 妄vọng 出xuất 真chân 。 如như 剖phẫu 璞# 出xuất 玉ngọc 。 精tinh 瑩oánh 煥hoán 發phát 矣hĩ 。 是thị 以dĩ 前tiền 之chi 破phá 識thức 。 破phá 至chí 無vô 體thể 。 乃nãi 為vi 真chân 破phá 。 此thử 之chi 剖phẫu 妄vọng 。 實thật 體thể 反phản 露lộ 。 所sở 謂vị 不bất 畢tất 竟cánh 破phá 。 似tự 破phá 而nhi 實thật 顯hiển 也dã 。 可khả 槩# 以dĩ 為vi 破phá 乎hồ 。

阿A 難Nan 白bạch 佛Phật 言ngôn 。

世Thế 尊Tôn 。 如như 佛Phật 世Thế 尊Tôn 。 為vì 我ngã 等đẳng 輩bối 。 宣tuyên 說thuyết 因nhân 緣duyên 。 及cập 與dữ 自tự 緣duyên 諸chư 和hòa 合hợp 相tướng 。 與dữ 不bất 和hòa 合hợp 。 心tâm 猶do 未vị 開khai 。 而nhi 今kim 更cánh 聞văn 。 見kiến 見kiến 非phi 見kiến 。 重trùng 增tăng 迷mê 悶muộn 。 伏phục 願nguyện 弘hoằng 慈từ 。 施thí 大đại 慧tuệ 目mục 。 開khai 示thị 我ngã 等đẳng 。 覺giác 心tâm 明minh 淨tịnh 。 作tác 是thị 語ngữ 已dĩ 。 悲bi 淚lệ 頂đảnh 禮lễ 。 承thừa 受thọ 聖thánh 旨chỉ 。

此thử 因nhân 疑nghi 見kiến 見kiến 非phi 見kiến 。 而nhi 重trọng/trùng 請thỉnh 發phát 明minh 也dã 。 阿A 難Nan 白bạch 佛Phật 言ngôn 。

世Thế 尊Tôn 。 如như 佛Phật 為vì 我ngã 。 等đẳng 宣tuyên 說thuyết 因nhân 緣duyên 自tự 然nhiên 。 是thị 我ngã 所sở 已dĩ 問vấn 者giả 。 並tịnh 及cập 諸chư 和hòa 合hợp 相tướng 。 與dữ 不bất 和hòa 合hợp 。 是thị 我ngã 所sở 未vị 問vấn 者giả 。 此thử 等đẳng 四tứ 義nghĩa 。 見kiến 性tánh 皆giai 離ly 。 我ngã 心tâm 猶do 未vị 開khai 悟ngộ 。 已dĩ 是thị 迷mê 悶muộn 。 又hựu 聞văn 見kiến 見kiến 非phi 見kiến 之chi 說thuyết 。 夫phu 世Thế 尊Tôn 既ký 曰viết 見kiến 性tánh 不bất 動động 不bất 滅diệt 。 非phi 舒thư 非phi 縮súc 。 乃nãi 至chí 見kiến 與dữ 見kiến 緣duyên 。 元nguyên 是thị 菩Bồ 提Đề 。 妙diệu 淨tịnh 明minh 體thể 。 則tắc 此thử 見kiến 精tinh 。 即tức 玅# 覺giác 性tánh 明minh 矣hĩ 。 而nhi 忽hốt 復phục 云vân 。 見kiến 見kiến 之chi 時thời 。 見kiến 非phi 是thị 見kiến 。 見kiến 性tánh 是thị 一nhất 。 何hà 故cố 說thuyết 真chân 說thuyết 妄vọng 。

時thời 抑ức 時thời 揚dương 。 反phản 覆phúc 無vô 定định 。 令linh 我ngã 迷mê 悶muộn 益ích 增tăng 。 尤vưu 不bất 知tri 其kỳ 所sở 以dĩ 然nhiên 。 伏phục 願nguyện 弘hoằng 慈từ 。 施thí 大đại 慧tuệ 目mục 。 開khai 示thị 我ngã 等đẳng 。 覺giác 心tâm 明minh 淨tịnh 。 良lương 以dĩ 纖tiêm 疑nghi 在tại 念niệm 。 則tắc 覺giác 不bất 明minh 淨tịnh 。 必tất 須tu 釋thích 迷mê 悶muộn 而nhi 開khai 未vị 開khai 。 然nhiên 後hậu 覺giác 心tâm 無vô 不bất 明minh 淨tịnh 矣hĩ 。 作tác 是thị 語ngữ 已dĩ 。 悲bi 淚lệ 頂đảnh 禮lễ 。 以dĩ 承thừa 受thọ 聖thánh 旨chỉ 焉yên 。 佛Phật 啟khải 清thanh 淨tịnh 實thật 相tướng 。 而nhi 阿A 難Nan 又hựu 乞khất 慧tuệ 目mục 。 則tắc 此thử 下hạ 圓viên 發phát 。 空không 如Như 來Lai 藏tạng 。 無vô 疑nghi 矣hĩ 。

○# 鍾chung 云vân 。 破phá 和hòa 合hợp 不bất 和hòa 合hợp 在tại 後hậu 。 而nhi 此thử 牒điệp 已dĩ 聞văn 。 則tắc 後hậu 文văn 應ưng 寘trí 前tiền 破phá 因nhân 緣duyên 之chi 次thứ 。 況huống 因nhân 緣duyên 。 自tự 然nhiên 。 和hòa 合hợp 。 皆giai 是thị 徧biến 計kế 。 義nghĩa 類loại 相tương 從tùng 。 合hợp 居cư 一nhất 處xứ 破phá 之chi 。

爾nhĩ 時thời 世Thế 尊Tôn 。 憐lân 愍mẫn 阿A 難Nan 。 及cập 諸chư 大đại 眾chúng 。 將tương 欲dục 敷phu 演diễn 。 大đại 陀đà 羅la 尼ni 。 諸chư 三tam 摩ma 提đề 。 妙diệu 修tu 行hành 路lộ 。

此thử 經Kinh 家gia 敘tự 佛Phật 意ý 也dã 。 陀đà 羅la 尼ni 。 此thử 云vân 總tổng 持trì 。 謂vị 總tổng 一nhất 切thiết 法pháp 。 持trì 無vô 量lượng 義nghĩa 也dã 。 諸chư 三tam 摩ma 提đề 。 總tổng 目mục 二nhị 十thập 五ngũ 圓viên 通thông 。 妙diệu 修tu 行hành 路lộ 。 密mật 指chỉ 耳nhĩ 門môn 。 以dĩ 此thử 二nhị 句cú 。 釋thích 上thượng 陀đà 羅la 尼ni 。 顯hiển 修tu 門môn 中trung 耳nhĩ 根căn 圓viên 通thông 。 即tức 大đại 總tổng 持trì 也dã 。 不bất 依y 舊cựu 註chú 平bình 派phái 定định 慧tuệ 止Chỉ 觀Quán 等đẳng 。 葢# 凡phàm 欲dục 事sự 妙diệu 修tu 。 先tiên 求cầu 真chân 智trí 。 廣quảng 開khai 真chân 智trí 。 皆giai 所sở 以dĩ 為vi 玅# 修tu 之chi 地địa 。 故cố 佛Phật 方phương 近cận 談đàm 。 微vi 密mật 觀quán 照chiếu 。 而nhi 經kinh 家gia 先tiên 遙diêu 敘tự 之chi 。 觀quán 將tương 欲dục 二nhị 字tự 。 則tắc 其kỳ 意ý 甚thậm 遠viễn 。 在tại 五ngũ 六lục 卷quyển 中trung 也dã 。

○# 爾nhĩ 時thời 世Thế 尊Tôn 。 憐lân 愍mẫn 當đương 機cơ 。 及cập 諸chư 大đại 眾chúng 。 將tương 欲dục 敷phu 衍diễn 大đại 總tổng 持trì 門môn 。 諸chư 三tam 昧muội 中trung 。 最tối 簡giản 最tối 要yếu 。 妙diệu 修tu 行hành 路lộ 。

告cáo 阿A 難Nan 言ngôn 。 汝nhữ 雖tuy 強cường 記ký 。 但đãn 益ích 多đa 聞văn 。 於ư 奢Xa 摩Ma 他Tha 。 微vi 密mật 觀quán 照chiếu 。 心tâm 猶do 未vị 了liễu 。 汝nhữ 今kim 諦đế 聽thính 。 吾ngô 當đương 為vì 汝nhữ 。 分phân 別biệt 開khai 示thị 。 亦diệc 令linh 將tương 來lai 。 諸chư 有hữu 漏lậu 者giả 。 獲hoạch 菩Bồ 提Đề 果Quả 。

佛Phật 意ý 如như 此thử 。 乃nãi 告cáo 阿A 難Nan 言ngôn 。 汝nhữ 雖tuy 強cường 記ký 。 但đãn 恣tứ 口khẩu 耳nhĩ 。 未vị 了liễu 實thật 義nghĩa 。 於ư 奢Xa 摩Ma 他Tha 。 性tánh 具cụ 本bổn 定định 。 微vi 密mật 觀quán 照chiếu 。 本bổn 具cụ 照chiếu 體thể 。 朗lãng 然nhiên 現hiện 前tiền 者giả 。 心tâm 猶do 未vị 了liễu 。 汝nhữ 今kim 諦đế 聽thính 。 吾ngô 當đương 分phân 別biệt 開khai 示thị 。 亦diệc 令linh 將tương 來lai 。 諸chư 有hữu 漏lậu 者giả 。 盡tận 獲hoạch 菩Bồ 提Đề 極cực 果quả 焉yên 。 有hữu 漏lậu 尚thượng 令linh 成thành 佛Phật 。 無vô 漏lậu 不bất 待đãi 言ngôn 矣hĩ 。

○# 起khởi 心tâm 對đối 鏡kính 。 思tư 惟duy 粗thô 觀quán 。 非phi 微vi 也dã 。 制chế 身thân 靜tĩnh 坐tọa 。 出xuất 入nhập 定định 相tương/tướng 。 非phi 密mật 也dã 。 簡giản 異dị 於ư 此thử 。 故cố 曰viết 微vi 密mật 。 又hựu 離ly 妄vọng 絕tuyệt 相tương/tướng 曰viết 微vi 。 即tức 相tương/tướng 無vô 相tướng 曰viết 密mật 。 今kim 所sở 說thuyết 見kiến 見kiến 非phi 見kiến 。 乃nãi 至chí 七thất 大đại 徧biến 周chu 。 正chánh 離ly 妄vọng 絕tuyệt 相tương/tướng 。 微vi 觀quán 照chiếu 也dã 。 下hạ 文văn 滿mãn 慈từ 二nhị 答đáp 。 正chánh 即tức 相tương/tướng 無vô 相tướng 。 密mật 觀quán 照chiếu 也dã 。 此thử 意ý 照chiếu 盡tận 三tam 如Như 來Lai 藏tạng 。 是thị 謂vị 真chân 智trí 。 由do 此thử 真chân 智trí 。 方phương 能năng 造tạo 後hậu 妙diệu 修tu 也dã 。

○# 鍾chung 云vân 。 微vi 密mật 觀quán 照chiếu 。 者giả 對đối 粗thô 疎sơ 言ngôn 。 故cố 曰viết 微vi 密mật 。 以dĩ 分phân 別biệt 覺giác 觀quán 為vi 粗thô 疎sơ 。 故cố 以dĩ 反phản 觀quán 之chi 智trí 為vi 微vi 密mật 。 以dĩ 用dụng 此thử 而nhi 。 見kiến 暗ám 見kiến 明minh 。 謂vị 之chi 覺giác 觀quán 。 用dụng 此thử 而nhi 反phản 觀quán 自tự 性tánh 。 破phá 除trừ 業nghiệp 識thức 。 直trực 見kiến 覺giác 性tánh 。 即tức 名danh 微vi 密mật 觀quán 照chiếu 。 非phi 二nhị 物vật 也dã 。

阿A 難Nan 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 輪luân 迴hồi 世thế 間gian 。 由do 二nhị 顛điên 倒đảo 。 分phân 別biệt 見kiến 妄vọng 。 當đương 處xứ 發phát 生sanh 。 當đương 業nghiệp 輪luân 轉chuyển 。 云vân 何hà 二nhị 見kiến 。 一nhất 者giả 眾chúng 生sanh 別biệt 業nghiệp 妄vọng 見kiến 。 二nhị 者giả 眾chúng 生sanh 同đồng 分phần 妄vọng 見kiến 。

此thử 將tương 見kiến 性tánh 演diễn 為vi 二nhị 種chủng 見kiến 妄vọng 也dã 。

阿A 難Nan 。 我ngã 謂vị 見kiến 見kiến 非phi 見kiến 者giả 。 豈khởi 無vô 故cố 哉tai 。 良lương 以dĩ 真chân 見kiến 中trung 。 元nguyên 有hữu 二nhị 種chủng 妄vọng 見kiến 耳nhĩ 。 彼bỉ 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 自tự 凡phàm 夫phu 上thượng 至chí 二nhị 乘thừa 。 未vị 免miễn 分phân 段đoạn 變biến 易dị 生sanh 死tử 。 而nhi 輪luân 迴hồi 世thế 間gian 者giả 。 皆giai 因nhân 最tối 初sơ 一nhất 念niệm 不bất 覺giác 。 無vô 明minh 妄vọng 動động 。 轉chuyển 此thử 覺giác 性tánh 。 遂toại 成thành 見kiến 分phần/phân 。 以dĩ 有hữu 見kiến 分phần/phân 。 遂toại 有hữu 相tương/tướng 分phần/phân 。 而nhi 成thành 二nhị 種chủng 顛điên 倒đảo 分phân 別biệt 見kiến 妄vọng 。 以dĩ 背bối/bội 覺giác 性tánh 而nhi 合hợp 無vô 明minh 。 故cố 曰viết 顛điên 倒đảo 。 以dĩ 有hữu 微vi 細tế 流lưu 注chú 。 分phân 別biệt 根căn 身thân 器khí 界giới 。 故cố 曰viết 分phân 別biệt 。 是thị 二nhị 見kiến 妄vọng 。 背bối/bội 清thanh 淨tịnh 覺giác 。 突đột 然nhiên 而nhi 起khởi 。 但đãn 有hữu 惑hoặc 現hiện 。 未vị 及cập 業nghiệp 招chiêu 。 故cố 曰viết 當đương 處xứ 發phát 生sanh 。 即tức 於ư 當đương 處xứ 惑hoặc 境cảnh 之chi 中trung 。 取thủ 著trước 造tạo 業nghiệp 。 隨tùy 業nghiệp 受thọ 報báo 。 次thứ 第đệ 遷thiên 流lưu 。 故cố 曰viết 當đương 業nghiệp 輪luân 轉chuyển 。 是thị 則tắc 見kiến 妄vọng 能năng 招chiêu 如như 是thị 大đại 患hoạn 。 故cố 不bất 可khả 不bất 了liễu 悟ngộ 而nhi 遠viễn 離ly 也dã 。 然nhiên 所sở 謂vị 二nhị 見kiến 者giả 。 云vân 何hà 為vi 二nhị 。 一nhất 者giả 。 眾chúng 生sanh 別biệt 業nghiệp 妄vọng 見kiến 。 約ước 一nhất 人nhân 一nhất 識thức 。 所sở 見kiến 根căn 身thân 器khí 界giới 而nhi 言ngôn 也dã 。 二nhị 者giả 。 眾chúng 生sanh 同đồng 分phần 妄vọng 見kiến 。 約ước 多đa 人nhân 多đa 識thức 。 所sở 見kiến 根căn 身thân 器khí 界giới 而nhi 言ngôn 也dã 。 要yếu 知tri 見kiến 性tánh 是thị 不bất 龜quy 手thủ 之chi 藥dược 。 在tại 人nhân 善thiện 用dụng 不bất 善thiện 用dụng 耳nhĩ 。 若nhược 果quả 善thiện 用dụng 。 則tắc 即tức 妄vọng 是thị 真chân 。 若nhược 不bất 善thiện 用dụng 。 則tắc 全toàn 真chân 是thị 妄vọng 。 而nhi 又hựu 何hà 疑nghi 於ư 見kiến 見kiến 非phi 見kiến 之chi 旨chỉ 哉tai 。

○# 問vấn 。 阿A 難Nan 既ký 疑nghi 見kiến 見kiến 非phi 見kiến 。 世Thế 尊Tôn 不bất 直trực 答đáp 。 而nhi 廣quảng 明minh 二nhị 種chủng 見kiến 妄vọng 者giả 何hà 耶da 。 答đáp 。 若nhược 不bất 廣quảng 示thị 妄vọng 見kiến 有hữu 見kiến 。 不bất 能năng 顯hiển 發phát 。 真chân 見kiến 無vô 見kiến 。 故cố 下hạ 文văn 廣quảng 約ước 一nhất 人nhân 多đa 人nhân 對đối 辨biện 。 應ưng 知tri 未vị 離ly 無vô 明minh 眚sảnh 病bệnh 者giả 。 無vô 論luận 凡phàm 小tiểu 。 即tức 等Đẳng 覺Giác 菩Bồ 薩Tát 。 亦diệc 名danh 見kiến 妄vọng 。 唯duy 佛Phật 一nhất 人nhân 。 眚sảnh 病bệnh 盡tận 除trừ 。 方phương 名danh 真chân 見kiến 耳nhĩ 。 當đương 處xứ 發phát 生sanh 者giả 。 當đương 處xứ 。 顯hiển 不bất 動động 意ý 。 如như 夢mộng 所sở 見kiến 。 無vô 量lượng 多đa 境cảnh 。 無vô 量lượng 奔bôn 馳trì 。 不bất 離ly 床sàng 枕chẩm 。 寸thốn 步bộ 無vô 移di 。 此thử 即tức 根căn 本bổn 無vô 名danh 。 三tam 細tế 識thức 相tương/tướng 。 為vi 二nhị 乘thừa 變biến 易dị 生sanh 死tử 之chi 因nhân 也dã 。 當đương 業nghiệp 輪luân 轉chuyển 者giả 。 即tức 發phát 潤nhuận 二nhị 種chủng 無vô 明minh 。 六lục 粗thô 識thức 相tương/tướng 。 為vi 凡phàm 夫phu 分phân 段đoạn 生sanh 死tử 之chi 因nhân 也dã 。

云vân 何hà 名danh 為vi 。 別biệt 業nghiệp 妄vọng 見kiến 。

阿A 難Nan 。 如như 世thế 間gian 人nhân 。 目mục 有hữu 赤xích 眚sảnh 。 夜dạ 見kiến 燈đăng 光quang 。 別biệt 有hữu 圓viên 影ảnh 。 五ngũ 色sắc 重trùng 疊điệp 。 於ư 意ý 云vân 何hà 。 此thử 夜dạ 燈đăng 明minh 。 所sở 現hiện 圓viên 光quang 。 為vi 是thị 燈đăng 色sắc 。 為vi 當đương 見kiến 色sắc 。

阿A 難Nan 。 此thử 若nhược 燈đăng 色sắc 。 則tắc 非phi 眚sảnh 人nhân 。 何hà 不bất 同đồng 見kiến 。 而nhi 此thử 圓viên 影ảnh 。 唯duy 眚sảnh 之chi 觀quan 。 若nhược 是thị 見kiến 色sắc 。 見kiến 已dĩ 成thành 色sắc 。 則tắc 彼bỉ 眚sảnh 人nhân 。 見kiến 圓viên 影ảnh 者giả 。 名danh 為vi 何hà 等đẳng 。

復phục 次thứ 阿A 難Nan 。 若nhược 此thử 圓viên 影ảnh 。 離ly 燈đăng 別biệt 有hữu 。 則tắc 合hợp 傍bàng 觀quan 。 屏bính 帳trướng 几kỉ 筵diên 。 有hữu 圓viên 影ảnh 出xuất 。 離ly 見kiến 別biệt 有hữu 。 應ưng 非phi 眼nhãn 矚chú 。 云vân 何hà 眚sảnh 人nhân 。 目mục 見kiến 圓viên 影ảnh 。 是thị 故cố 當đương 知tri 。 色sắc 實thật 在tại 燈đăng 。 見kiến 病bệnh 為vi 影ảnh 。 影ảnh 見kiến 俱câu 眚sảnh 。 見kiến 眚sảnh 非phi 病bệnh 。 終chung 不bất 應ưng 言ngôn 。 是thị 燈đăng 是thị 見kiến 。 於ư 是thị 中trung 有hữu 。 非phi 燈đăng 非phi 見kiến 。 如như 第đệ 二nhị 月nguyệt 。 非phi 體thể 非phi 影ảnh 。

何hà 以dĩ 故cố 。 第đệ 二nhị 之chi 觀quan 。 揑niết 所sở 成thành 故cố 。 諸chư 有hữu 智trí 者giả 。 不bất 應ưng 說thuyết 言ngôn 。 此thử 揑niết 根căn 元nguyên 是thị 形hình 非phi 形hình 。 離ly 見kiến 非phi 見kiến 。 此thử 亦diệc 如như 是thị 。 目mục 眚sảnh 所sở 成thành 。 今kim 欲dục 名danh 誰thùy 。 是thị 燈đăng 是thị 見kiến 。 何hà 況huống 分phân 別biệt 。 非phi 燈đăng 非phi 見kiến 。

此thử 設thiết 喻dụ 以dĩ 明minh 別biệt 業nghiệp 妄vọng 見kiến 也dã 。 云vân 何hà 名danh 為vi 。 別biệt 業nghiệp 妄vọng 見kiến 。

阿A 難Nan 。 如như 世thế 間gian 人nhân 。 目mục 有hữu 赤xích 眚sảnh 。 則tắc 夜dạ 見kiến 燈đăng 光quang 。 別biệt 有hữu 圓viên 影ảnh 。 而nhi 五ngũ 色sắc 重trùng 疊điệp 焉yên 。 於ư 意ý 云vân 何hà 。 此thử 燈đăng 所sở 現hiện 圓viên 光quang 。 為vi 是thị 燈đăng 之chi 色sắc 耶da 。 為vi 是thị 見kiến 之chi 色sắc 耶da 。

阿A 難Nan 。 若nhược 是thị 燈đăng 色sắc 。 則tắc 無vô 眚sảnh 人nhân 。 應ưng 同đồng 見kiến 矣hĩ 。 何hà 不bất 同đồng 見kiến 。 而nhi 唯duy 有hữu 眚sảnh 者giả 見kiến 之chi 。 若nhược 是thị 見kiến 色sắc 。 見kiến 既ký 成thành 色sắc 矣hĩ 。 則tắc 彼bỉ 眚sảnh 人nhân 。 又hựu 用dụng 何hà 等đẳng 見kiến 此thử 圓viên 影ảnh 。 是thị 則tắc 圓viên 影ảnh 不bất 即tức 燈đăng 見kiến 而nhi 有hữu 矣hĩ 。

復phục 次thứ 阿A 難Nan 。 若nhược 此thử 圓viên 影ảnh 。 離ly 燈đăng 別biệt 有hữu 者giả 。 則tắc 合hợp 傍bàng 觀quan 。 屏bính 帳trướng 几kỉ 筵diên 。 皆giai 有hữu 影ảnh 出xuất 矣hĩ 。 而nhi 何hà 獨độc 燈đăng 有hữu 。 若nhược 此thử 圓viên 影ảnh 。 離ly 見kiến 別biệt 有hữu 者giả 。 則tắc 應ưng 不bất 用dụng 眼nhãn 矚chú 矣hĩ 。 云vân 何hà 見kiến 圓viên 影ảnh 者giả 。 仍nhưng 是thị 眚sảnh 目mục 也dã 。 是thị 則tắc 圓viên 影ảnh 亦diệc 不bất 離ly 燈đăng 見kiến 而nhi 有hữu 矣hĩ 。 既ký 非phi 即tức 燈đăng 見kiến 而nhi 生sanh 。 又hựu 非phi 離ly 燈đăng 見kiến 而nhi 有hữu 。 然nhiên 則tắc 從tùng 何hà 處xứ 起khởi 。 是thị 故cố 當đương 知tri 。 燈đăng 上thượng 只chỉ 有hữu 光quang 明minh 。 眚sảnh 病bệnh 乃nãi 成thành 圓viên 影ảnh 。 不bất 惟duy 所sở 見kiến 圓viên 影ảnh 。 是thị 赤xích 眚sảnh 生sanh 。 即tức 能năng 見kiến 圓viên 影ảnh 者giả 。 亦diệc 是thị 赤xích 眚sảnh 所sở 成thành 。 故cố 曰viết 影ảnh 見kiến 俱câu 眚sảnh 。 然nhiên 能năng 見kiến 眚sảnh 之chi 見kiến 體thể 。 實thật 未vị 嘗thường 墮đọa 眚sảnh 病bệnh 中trung 也dã 。 故cố 曰viết 見kiến 眚sảnh 非phi 病bệnh 。 是thị 則tắc 圓viên 影ảnh 從tùng 赤xích 眚sảnh 生sanh 。 無vô 關quan 燈đăng 見kiến 。 不bất 應ưng 執chấp 此thử 即tức 燈đăng 見kiến 生sanh 。 而nhi 曰viết 是thị 燈đăng 是thị 見kiến 。 離ly 燈đăng 見kiến 有hữu 。 而nhi 曰viết 非phi 燈đăng 非phi 見kiến 也dã 。 正chánh 如như 第đệ 二nhị 月nguyệt 。 非phi 真chân 月nguyệt 體thể 。 亦diệc 非phi 月nguyệt 影ảnh 。

何hà 以dĩ 故cố 。 以dĩ 此thử 第đệ 二nhị 之chi 觀quan 。 揑niết 目mục 所sở 成thành 故cố 。 既ký 從tùng 揑niết 出xuất 。 豈khởi 應ưng 執chấp 此thử 是thị 月nguyệt 之chi 形hình 。 非phi 月nguyệt 之chi 形hình 。 離ly 我ngã 見kiến 生sanh 。 非phi 離ly 我ngã 見kiến 生sanh 。 此thử 亦diệc 如như 是thị 。 眚sảnh 即tức 揑niết 也dã 。 圓viên 影ảnh 。 即tức 第đệ 二nhị 月nguyệt 也dã 。 既ký 惟duy 目mục 眚sảnh 所sở 成thành 。 燈đăng 見kiến 總tổng 無vô 干can 涉thiệp 。 更cánh 欲dục 名danh 誰thùy 。 是thị 燈đăng 是thị 見kiến 。 何hà 況huống 分phân 別biệt 。 非phi 燈đăng 非phi 見kiến 耶da 。 所sở 謂vị 別biệt 業nghiệp 妄vọng 見kiến 如như 此thử 。 當đương 知tri 目mục 喻dụ 自tự 覺giác 聖thánh 智trí 也dã 。 燈đăng 喻dụ 本bổn 覺giác 真chân 理lý 也dã 。 赤xích 眚sảnh 喻dụ 無vô 明minh 業nghiệp 識thức 也dã 。 圓viên 影ảnh 喻dụ 根căn 身thân 器khí 界giới 也dã 。 以dĩ 如như 如như 智trí 。 契khế 如như 如như 理lý 。 理lý 智trí 一nhất 如như 。 本bổn 無vô 能năng 所sở 。 無vô 明minh 一nhất 動động 。 能năng 所sở 遂toại 分phần/phân 。 故cố 有hữu 根căn 身thân 器khí 界giới 發phát 見kiến 耳nhĩ 。 經Kinh 云vân 。 凡phàm 所sở 有hữu 相tướng 。 皆giai 是thị 虗hư 妄vọng 。 旨chỉ 哉tai 。

○# 此thử 章chương 只chỉ 表biểu 喻dụ 。 未vị 表biểu 法pháp 。 以dĩ 法pháp 在tại 進tiến 退thoái 合hợp 明minh 下hạ 也dã 。 諸chư 講giảng 法Pháp 喻dụ 混hỗn 攙# 。 遂toại 增tăng 葛cát 藤đằng 。 且thả 難nạn/nan 為vi 下hạ 文văn 矣hĩ 。

○# 鐘chung 云vân 。 別biệt 業nghiệp 同đồng 分phần/phân 。 正chánh 阿a 賴lại 耶da 中trung 。 業nghiệp 識thức 所sở 變biến 。 相tương 見kiến 二nhị 分phần 。 然nhiên 觀quán 燈đăng 中trung 圓viên 影ảnh 。 既ký 非phi 是thị 燈đăng 。 又hựu 非phi 離ly 燈đăng 。 既ký 非phi 是thị 見kiến 。 又hựu 非phi 離ly 見kiến 。 可khả 見kiến 妄vọng 元nguyên 無vô 因nhân 。 見kiến 圓viên 影ảnh 者giả 。 更cánh 無vô 他tha 故cố 。 只chỉ 是thị 目mục 眚sảnh 。 怪quái 頭đầu 走tẩu 者giả 。 更cánh 無vô 他tha 故cố 。 只chỉ 是thị 心tâm 狂cuồng 。 眚sảnh 除trừ 。 即tức 是thị 清thanh 淨tịnh 眼nhãn 。 狂cuồng 歇hiết 。 即tức 是thị 玅# 明minh 心tâm 。 一nhất 部bộ 楞lăng 嚴nghiêm 。 只chỉ 明minh 非phi 惟duy 真chân 心tâm 非phi 因nhân 緣duyên 非phi 自tự 然nhiên 。 即tức 妄vọng 心tâm 亦diệc 非phi 因nhân 緣duyên 非phi 自tự 然nhiên 。 所sở 謂vị 識thức 迷mê 無vô 因nhân 。 妄vọng 無vô 所sở 依y 。 尚thượng 無vô 有hữu 生sanh 。 欲dục 何hà 為vi 滅diệt 。 言ngôn 不bất 出xuất 此thử 。

云vân 何hà 名danh 為vi 。 同đồng 分phần 妄vọng 見kiến 。

阿A 難Nan 。 此thử 閻Diêm 浮Phù 提Đề 。 除trừ 大đại 海hải 水thủy 。 中trung 間gian 平bình 陸lục 。 有hữu 三tam 千thiên 洲châu 。 正chánh 中trung 大đại 洲châu 。 東đông 西tây 括quát 量lượng 。 大đại 國quốc 凡phàm 有hữu 。 二nhị 千thiên 三tam 百bách 。 其kỳ 餘dư 小tiểu 洲châu 。 在tại 諸chư 海hải 中trung 。 其kỳ 中trung 或hoặc 有hữu 。 三tam 兩lưỡng 百bách 國quốc 。 或hoặc 一nhất 或hoặc 二nhị 。 至chí 於ư 三tam 十thập 。 四tứ 十thập 五ngũ 十thập 。

阿A 難Nan 。 若nhược 復phục 此thử 中trung 。 有hữu 一nhất 小tiểu 洲châu 。 祗chi 有hữu 兩lưỡng 國quốc 。 唯duy 一nhất 國quốc 人nhân 。 同đồng 感cảm 惡ác 緣duyên 。 則tắc 彼bỉ 小tiểu 洲châu 。 當đương 土thổ 眾chúng 生sanh 。 覩đổ 諸chư 一nhất 切thiết 不bất 祥tường 境cảnh 界giới 。 或hoặc 見kiến 二nhị 日nhật 。 或hoặc 見kiến 兩lưỡng 月nguyệt 。 其kỳ 中trung 乃nãi 至chí 。 暈vựng 適thích 珮bội 玦quyết 。 彗tuệ 孛bột 飛phi 流lưu 。 負phụ 珥nhị 虹hồng 蜺nghê 。 種chủng 種chủng 惡ác 相tướng 。 但đãn 此thử 國quốc 見kiến 。 彼bỉ 國quốc 眾chúng 生sanh 。 本bổn 所sở 不bất 見kiến 。 亦diệc 復phục 不bất 聞văn 。

此thử 明minh 同đồng 分phần 妄vọng 見kiến 也dã 。 云vân 何hà 名danh 為vi 。 同đồng 分phần 妄vọng 見kiến 。

阿A 難Nan 。 此thử 須Tu 彌Di 山Sơn 南nam 。 閻Diêm 浮Phù 提Đề 洲Châu 。 除trừ 卻khước 大đại 海hải 水thủy 。 中trung 間gian 平bình 陸lục 。 共cộng 有hữu 三tam 千thiên 洲châu 。 正chánh 中trung 大đại 洲châu 。 東đông 西tây 括quát 量lượng 。 大đại 國quốc 凡phàm 有hữu 。 二nhị 千thiên 三tam 百bách 。 其kỳ 餘dư 二nhị 千thiên 九cửu 百bách 九cửu 十thập 九cửu 洲châu 。 在tại 諸chư 海hải 中trung 。 所sở 有hữu 國quốc 土thổ 。 或hoặc 三tam 百bách 兩lưỡng 百bách 。 最tối 小tiểu 者giả 。 或hoặc 一nhất 國quốc 二nhị 國quốc 。 以dĩ 至chí 於ư 三tam 四tứ 五ngũ 十thập 。 俱câu 皆giai 無vô 論luận 。

阿A 難Nan 。 若nhược 復phục 其kỳ 中trung 最tối 小tiểu 一nhất 洲châu 。 洲châu 中trung 止chỉ 有hữu 兩lưỡng 國quốc 。 其kỳ 一nhất 國quốc 中trung 。 共cộng 感cảm 惡ác 緣duyên 。 當đương 土thổ 眾chúng 生sanh 。 覩đổ 諸chư 不bất 祥tường 。 或hoặc 見kiến 二nhị 日nhật 兩lưỡng 月nguyệt 。 乃nãi 至chí 惡ác 氣khí 還hoàn 匝táp 之chi 暈vựng 。 薄bạc 蝕thực 之chi 適thích 。 妖yêu 氣khí 近cận 日nhật 而nhi 如như 珮bội 玦quyết 。 星tinh 芒mang 徧biến 指chỉ 之chi 彗tuệ 。 芒mang 氣khí 四tứ 出xuất 之chi 孛bột 。 橫hoạnh/hoành 去khứ 之chi 飛phi 。 下hạ 注chú 之chi 流lưu 。 氣khí 夾giáp 日nhật 而nhi 如như 耳nhĩ 之chi 負phụ 耳nhĩ 。 氣khí 映ánh 日nhật 而nhi 成thành 形hình 之chi 虹hồng 蜺nghê 。 如như 是thị 種chủng 種chủng 惡ác 象tượng 。 但đãn 此thử 一nhất 國quốc 人nhân 見kiến 。 彼bỉ 國quốc 眾chúng 生sanh 。 不bất 惟duy 不bất 見kiến 。 亦diệc 復phục 不bất 聞văn 。 見kiến 者giả 。 共cộng 業nghiệp 所sở 感cảm 也dã 。 不bất 見kiến 者giả 。 以dĩ 無vô 同đồng 業nghiệp 也dã 。 所sở 謂vị 同đồng 分phần 妄vọng 見kiến 如như 此thử 。

○# 此thử 比tỉ 別biệt 業nghiệp 中trung 。 既ký 略lược 即tức 離ly 二nhị 義nghĩa 。 復phục 缺khuyết 妄vọng 因nhân 。 略lược 者giả 。 意ý 欲dục 準chuẩn 上thượng 也dã 。 缺khuyết 者giả 。 留lưu 待đãi 下hạ 進tiến 退thoái 文văn 中trung 例lệ 出xuất 也dã 。

阿A 難Nan 。 吾ngô 今kim 為vì 汝nhữ 。 以dĩ 此thử 二nhị 事sự 。 進tiến 退thoái 合hợp 明minh 。

二nhị 事sự 者giả 。 同đồng 別biệt 二nhị 喻dụ 。 同đồng 別biệt 二nhị 法pháp 也dã 。 進tiến 退thoái 者giả 。 先tiên 進tiến 別biệt 業nghiệp 之chi 喻dụ 。 合hợp 明minh 別biệt 業nghiệp 之chi 法pháp 。 次thứ 退thoái 別biệt 業nghiệp 之chi 法pháp 。 復phục 進tiến 別biệt 業nghiệp 之chi 喻dụ 。 以dĩ 例lệ 同đồng 分phân 之chi 法pháp 。 次thứ 復phục 退thoái 一nhất 人nhân 別biệt 業nghiệp 之chi 喻dụ 。 進tiến 一nhất 國quốc 同đồng 分phân 之chi 法pháp 。 例lệ 大Đại 千Thiên 之chi 同đồng 分phần/phân 也dã 。 合hợp 明minh 者giả 。 謂vị 以dĩ 法pháp 喻dụ 同đồng 別biệt 。 比tỉ 例lệ 發phát 明minh 也dã 。

阿a 誰thùy 。 如như 彼bỉ 眾chúng 生sanh 。 別biệt 業nghiệp 妄vọng 見kiến 。 矚chú 燈đăng 光quang 中trung 。 所sở 現hiện 圓viên 影ảnh 。 雖tuy 現hiện 似tự 境cảnh 。 終chung 彼bỉ 見kiến 者giả 。 目mục 眚sảnh 所sở 成thành 。 眚sảnh 即tức 見kiến 勞lao 。 非phi 色sắc 所sở 造tạo 。 然nhiên 見kiến 眚sảnh 者giả 。 終chung 無vô 見kiến 咎cữu 。 例lệ 如như 今kim 日nhật 以dĩ 目mục 觀quan 見kiến 。 山sơn 河hà 國quốc 土thổ 。 及cập 諸chư 眾chúng 生sanh 。 皆giai 是thị 無vô 始thỉ 。 見kiến 病bệnh 所sở 成thành 。 見kiến 與dữ 見kiến 緣duyên 。 似tự 現hiện 前tiền 境cảnh 。 元nguyên 我ngã 覺giác 明minh 。 見kiến 所sở 緣duyên 眚sảnh 。 覺giác 見kiến 即tức 眚sảnh 。 本bổn 覺giác 明minh 心tâm 。 覺giác 緣duyên 非phi 眚sảnh 。 覺giác 所sở 覺giác 眚sảnh 。 覺giác 非phi 眚sảnh 中trung 。 此thử 實thật 見kiến 見kiến 。 云vân 何hà 復phục 名danh 。 覺giác 聞văn 知tri 見kiến 。 是thị 故cố 。 汝nhữ 今kim 見kiến 我ngã 。 及cập 汝nhữ 并tinh 諸chư 世thế 間gian 。 十thập 類loại 眾chúng 生sanh 。 皆giai 即tức 見kiến 眚sảnh 。 非phi 見kiến 眚sảnh 者giả 。 彼bỉ 見kiến 真chân 精tinh 。 性tánh 非phi 眚sảnh 者giả 。 故cố 不bất 名danh 見kiến 。

此thử 進tiến 別biệt 業nghiệp 之chi 喻dụ 合hợp 明minh 別biệt 業nghiệp 之chi 法pháp 也dã 。

阿A 難Nan 。 如như 彼bỉ 眾chúng 生sanh 。 別biệt 業nghiệp 妄vọng 見kiến 。 矚chú 燈đăng 光quang 中trung 。 所sở 現hiện 圓viên 影ảnh 。 此thử 影ảnh 雖tuy 有hữu 相tương/tướng 現hiện 。 非phi 是thị 實thật 有hữu 。 名danh 為vi 似tự 境cảnh 。 終chung 彼bỉ 見kiến 者giả 。 目mục 眚sảnh 所sở 成thành 。 眚sảnh 即tức 見kiến 病bệnh 妄vọng 發phát 勞lao 相tương/tướng 。 實thật 非phi 燈đăng 色sắc 所sở 造tạo 。 然nhiên 見kiến 此thử 赤xích 眚sảnh 者giả 。 終chung 非phi 有hữu 眚sảnh 病bệnh 之chi 咎cữu 。 良lương 以dĩ 眚sảnh 不bất 見kiến 眚sảnh 。 而nhi 見kiến 眚sảnh 者giả 。 乃nãi 見kiến 之chi 真chân 體thể 。 彼bỉ 固cố 無vô 恙dạng 耳nhĩ 。 吾ngô 今kim 以dĩ 喻dụ 合hợp 法pháp 。 例lệ 汝nhữ 今kim 日nhật 。 以dĩ 目mục 觀quan 見kiến 。 山sơn 河hà 國quốc 土thổ 之chi 器khí 界giới 。 及cập 諸chư 眾chúng 生sanh 之chi 根căn 身thân 。 皆giai 是thị 無vô 始thỉ 。 見kiến 病bệnh 所sở 成thành 。 目mục 觀quán 是thị 見kiến 分phần/phân 。 國quốc 土độ 眾chúng 生sanh 是thị 相tương/tướng 分phần/phân 。 無vô 始thỉ 見kiến 病bệnh 。 即tức 無vô 明minh 業nghiệp 識thức 。 由do 彼bỉ 無vô 明minh 。 初sơ 成thành 業nghiệp 識thức 轉chuyển 生sanh 見kiến 相tương/tướng 二nhị 分phần 。 則tắc 見kiến 如như 眚sảnh 翳ế 。 相tương/tướng 如như 燈đăng 輪luân 。 從tùng 此thử 浩hạo 劫kiếp 。 莫mạc 復phục 清thanh 淨tịnh 。 故cố 曰viết 見kiến 病bệnh 所sở 成thành 。 正chánh 合hợp 終chung 彼bỉ 見kiến 者giả 。 目mục 眚sảnh 所sở 成thành 也dã 。 夫phu 見kiến 與dữ 見kiến 緣duyên 二nhị 分phần 。 俱câu 依y 自tự 證chứng 而nhi 起khởi 。 由do 依y 他tha 起khởi 。 不bất 是thị 實thật 有hữu 。 故cố 亦diệc 曰viết 似tự 。 正chánh 合hợp 雖tuy 現hiện 似tự 境cảnh 也dã 。 然nhiên 此thử 見kiến 相tương/tướng 二nhị 分phần 。 元nguyên 是thị 我ngã 本bổn 覺giác 玅# 明minh 心tâm 體thể 。 忽hốt 起khởi 一nhất 念niệm 。 而nhi 成thành 眚sảnh 妄vọng 。 遂toại 有hữu 能năng 見kiến 。 及cập 所sở 緣duyên 耳nhĩ 。 此thử 合hợp 眚sảnh 即tức 見kiến 勞lao 。 非phi 色sắc 所sở 造tạo 也dã 。 若nhược 以dĩ 本bổn 覺giác 明minh 心tâm 。 覺giác 此thử 見kiến 精tinh 從tùng 赤xích 眚sảnh 生sanh 。 則tắc 此thử 本bổn 覺giác 明minh 心tâm 。 雖tuy 在tại 日nhật 用dụng 徧biến 覺giác 諸chư 緣duyên 。 實thật 非phi 有hữu 眚sảnh 之chi 妄vọng 見kiến 可khả 並tịnh 。 此thử 合hợp 然nhiên 見kiến 眚sảnh 者giả 。 終chung 無vô 見kiến 咎cữu 也dã 。 夫phu 既ký 覺giác 緣duyên 非phi 眚sảnh 矣hĩ 。 則tắc 知tri 覺giác 本bổn 是thị 真chân 。 眚sảnh 本bổn 是thị 妄vọng 。 未vị 覺giác 眚sảnh 時thời 。 覺giác 常thường 墮đọa 於ư 眚sảnh 中trung 。 纔tài 覺giác 是thị 眚sảnh 。 覺giác 早tảo 出xuất 於ư 眚sảnh 外ngoại 。 此thử 即tức 向hướng 前tiền 所sở 說thuyết 。 見kiến 見kiến 之chi 時thời 。 見kiến 非phi 是thị 見kiến 之chi 義nghĩa 也dã 。 葢# 覺giác 眚sảnh 即tức 脫thoát 於ư 眚sảnh 。 便tiện 是thị 見kiến 見kiến 即tức 脫thoát 於ư 見kiến 。 云vân 何hà 將tương 此thử 。 離ly 見kiến 之chi 見kiến 。 而nhi 與dữ 覺giác 聞văn 知tri 見kiến 。 齊tề 稱xưng 並tịnh 列liệt 。 何hà 異dị 將tương 荊kinh 山sơn 之chi 璧bích 。 與dữ 碔# 砆# 共cộng 價giá 。 不bất 亦diệc 悞ngộ 哉tai 。 是thị 故cố 當đương 知tri 。 汝nhữ 今kim 見kiến 我ngã 及cập 汝nhữ 。 並tịnh 見kiến 十thập 二nhị 類loại 生sanh 。 此thử 見kiến 有hữu 能năng 有hữu 所sở 。 皆giai 是thị 目mục 中trung 帶đái 眚sảnh 之chi 見kiến 。 非phi 是thị 照chiếu 見kiến 眚sảnh 病bệnh 之chi 見kiến 。 似tự 彼bỉ 照chiếu 見kiến 眚sảnh 病bệnh 之chi 見kiến 。 真chân 而nhi 不bất 雜tạp 於ư 妄vọng 。 精tinh 而nhi 不bất 雜tạp 於ư 眚sảnh 。 若nhược 摩ma 尼ni 之chi 映ánh 色sắc 。 似tự 明minh 鏡kính 之chi 現hiện 形hình 。 終chung 日nhật 見kiến 而nhi 不bất 見kiến 有hữu 世thế 間gian 相tương/tướng 。 故cố 不bất 可khả 以dĩ 帶đái 眚sảnh 之chi 見kiến 目mục 之chi 。 故cố 曰viết 見kiến 猶do 離ly 見kiến 。 見kiến 不bất 能năng 及cập 也dã 。 汝nhữ 何hà 迷mê 悶muộn 於ư 此thử 哉tai 。

○# 言ngôn 見kiến 復phục 兼kiêm 覺giác 聞văn 知tri 者giả 。 一nhất 體thể 同đồng 具cụ 也dã 。 眼nhãn 所sở 現hiện 見kiến 名danh 見kiến 。 從tùng 他tha 傳truyền 聞văn 名danh 聞văn 。 自tự 運vận 己kỷ 心tâm 之chi 所sở 思tư 搆câu 名danh 覺giác 。 自tự 內nội 所sở 受thọ 。 及cập 自tự 所sở 證chứng 名danh 知tri 。 黃hoàng 檗# 云vân 。 學học 道Đạo 人nhân 。 莫mạc 認nhận 見kiến 聞văn 覺giác 知tri 。 但đãn 於ư 見kiến 聞văn 覺giác 知tri 。 處xử 認nhận 本bổn 心tâm 。 以dĩ 本bổn 心tâm 不bất 屬thuộc 。 見kiến 聞văn 覺giác 知tri 。 亦diệc 不bất 離ly 見kiến 聞văn 覺giác 知tri 故cố 也dã 。 仁nhân 王vương 經Kinh 云vân 。 金kim 剛cang 定định 前tiền 。 所sở 有hữu 知tri 見kiến 。 皆giai 不bất 明minh 見kiến 。 唯duy 佛Phật 頓đốn 解giải 。 其kỳ 一Nhất 切Thiết 智Trí 。 所sở 有hữu 知tri 見kiến 。 而nhi 得đắc 名danh 見kiến 。 故cố 曰viết 妄vọng 知tri 有hữu 知tri 。 有hữu 所sở 不bất 知tri 。 真chân 知tri 無vô 知tri 。 無vô 所sở 不bất 知tri 。 妄vọng 見kiến 有hữu 見kiến 。 有hữu 所sở 不bất 見kiến 。 真chân 見kiến 無vô 見kiến 。 無vô 所sở 不bất 見kiến 。 是thị 故cố 眾chúng 生sanh 知tri 見kiến 盡tận 。 而nhi 後hậu 佛Phật 知tri 見kiến 現hiện 也dã 。

阿A 難Nan 。 如như 彼bỉ 眾chúng 生sanh 。 同đồng 分phần 妄vọng 見kiến 。 例lệ 彼bỉ 妄vọng 見kiến 。 別biệt 業nghiệp 一nhất 人nhân 。 一nhất 病bệnh 目mục 人nhân 。 同đồng 彼bỉ 一nhất 國quốc 。 彼bỉ 見kiến 圓viên 影ảnh 。 眚sảnh 妄vọng 所sở 生sanh 。 此thử 眾chúng 同đồng 分phần 。 所sở 見kiến 不bất 祥tường 。 同đồng 見kiến 業nghiệp 中trung 。 瘴chướng 惡ác 所sở 起khởi 。 俱câu 是thị 無vô 始thỉ 。 見kiến 妄vọng 所sở 生sanh 。

此thử 退thoái 別biệt 業nghiệp 之chi 法pháp 復phục 進tiến 別biệt 業nghiệp 之chi 喻dụ 合hợp 明minh 同đồng 分phân 之chi 法pháp 也dã 。 以dĩ 別biệt 業nghiệp 妄vọng 見kiến 。 虗hư 而nhi 易dị 明minh 。 同đồng 分phần 妄vọng 見kiến 。 實thật 而nhi 難nan 信tín 。 意ý 欲dục 將tương 實thật 者giả 皆giai 同đồng 於ư 虗hư 也dã 。

阿A 難Nan 。 如như 彼bỉ 眾chúng 生sanh 。 同đồng 分phần 妄vọng 見kiến 。 退thoái 而nhi 就tựu 彼bỉ 別biệt 業nghiệp 妄vọng 見kiến 之chi 例lệ 。 以dĩ 一nhất 病bệnh 目mục 人nhân 。 同đồng 彼bỉ 一nhất 國quốc 人nhân 。 彼bỉ 病bệnh 目mục 人nhân 所sở 見kiến 圓viên 影ảnh 。 屬thuộc 眚sảnh 妄vọng 生sanh 。 例lệ 此thử 一nhất 國quốc 之chi 人nhân 所sở 見kiến 不bất 祥tường 。 從tùng 共cộng 業nghiệp 中trung 惡ác 緣duyên 所sở 起khởi 。 雖tuy 虗hư 實thật 有hữu 異dị 。 所sở 見kiến 不bất 同đồng 。 然nhiên 俱câu 屬thuộc 無vô 始thỉ 。 見kiến 妄vọng 所sở 生sanh 。 進tiến 燈đăng 輪luân 以dĩ 合hợp 明minh 災tai 象tượng 。 則tắc 災tai 象tượng 固cố 一nhất 國quốc 之chi 眚sảnh 翳ế 也dã 。 退thoái 災tai 象tượng 以dĩ 合hợp 明minh 燈đăng 輪luân 。 則tắc 燈đăng 輪luân 亦diệc 一nhất 人nhân 之chi 瘴chướng 惡ác 也dã 。

例lệ 閻Diêm 浮Phù 提Đề 。 三tam 千thiên 洲châu 中trung 。 兼kiêm 四tứ 大đại 海hải 。 娑Sa 婆Bà 世Thế 界Giới 。 并tinh 洎kịp 十thập 方phương 。 諸chư 有hữu 漏lậu 國quốc 。 及cập 諸chư 眾chúng 生sanh 。 同đồng 是thị 覺giác 明minh 。 無vô 漏lậu 玅# 心tâm 。 見kiến 聞văn 覺giác 知tri 。 虗hư 妄vọng 病bệnh 緣duyên 。 和hòa 合hợp 妄vọng 生sanh 。 和hòa 合hợp 妄vọng 死tử 。

此thử 退thoái 別biệt 業nghiệp 之chi 喻dụ 進tiến 同đồng 分phân 之chi 法pháp 以dĩ 例lệ 大Đại 千Thiên 也dã 。 既ký 一nhất 國quốc 所sở 見kiến 不bất 祥tường 。 從tùng 瘴chướng 惡ác 起khởi 。 則tắc 南Nam 閻Diêm 浮Phù 提Đề 。 三tam 千thiên 洲châu 中trung 。 諸chư 國quốc 皆giai 然nhiên 。 南nam 洲châu 諸chư 國quốc 既ký 爾nhĩ 。 其kỳ 餘dư 三tam 洲châu 諸chư 國quốc 皆giai 然nhiên 。 一nhất 日nhật 月nguyệt 所sở 統thống 世thế 界giới 既ký 爾nhĩ 。 則tắc 釋Thích 迦Ca 所sở 統thống 百bách 億ức 日nhật 月nguyệt 。 大Đại 千Thiên 世Thế 界Giới 亦diệc 然nhiên 。 大Đại 千Thiên 世Thế 界Giới 既ký 爾nhĩ 。 則tắc 釋Thích 迦Ca 十thập 方phương 分phân 身thân 。 諸chư 佛Phật 所sở 統thống 世thế 界giới 。 諸chư 有hữu 漏lậu 國quốc 亦diệc 然nhiên 。 良lương 以dĩ 此thử 等đẳng 眾chúng 生sanh 。 同đồng 是thị 覺giác 明minh 。 無vô 漏lậu 玅# 心tâm 。 最tối 初sơ 一nhất 念niệm 妄vọng 動động 。 轉chuyển 為vi 見kiến 聞văn 覺giác 知tri 。 由do 此thử 四tứ 種chủng 根căn 中trung 。 積tích 生sanh 無vô 始thỉ 虗hư 習tập 。 乃nãi 至chí 分phân 劑tề 頭đầu 數số 。 和hòa 合hợp 一nhất 處xứ 。 為vi 虗hư 妄vọng 病bệnh 緣duyên 。 俱câu 時thời 而nhi 生sanh 。 俱câu 時thời 而nhi 死tử 。 生sanh 死tử 根căn 本bổn 。 實thật 基cơ 於ư 此thử 。 故cố 起khởi 信tín 云vân 。 生sanh 滅diệt 與dữ 不bất 生sanh 滅diệt 和hòa 合hợp 。 非phi 一nhất 非phi 異dị 。 名danh 阿a 黎lê 耶da 識thức 。 為vi 流lưu 轉chuyển 生sanh 死tử 因nhân 也dã 。

○# 問vấn 。 別biệt 業nghiệp 之chi 喻dụ 。 何hà 以dĩ 不bất 例lệ 大Đại 千Thiên 。 答đáp 。 以dĩ 大Đại 千Thiên 與dữ 一nhất 國quốc 。 同đồng 在tại 同đồng 分phần 妄vọng 見kiến 中trung 收thu 。 但đãn 恐khủng 一nhất 時thời 不bất 能năng 領lãnh 會hội 。 故cố 以dĩ 喻dụ 合hợp 明minh 一nhất 國quốc 之chi 同đồng 分phần/phân 。 即tức 以dĩ 一nhất 國quốc 之chi 同đồng 分phần/phân 。 例lệ 大Đại 千Thiên 之chi 同đồng 分phần/phân 也dã 。 進tiến 退thoái 合hợp 明minh 竟cánh 。

若nhược 能năng 遠viễn 離ly 。 諸chư 和hòa 合hợp 緣duyên 。 及cập 不bất 和hòa 合hợp 。 則tắc 復phục 滅diệt 除trừ 。 諸chư 生sanh 死tử 因nhân 。 圓viên 滿mãn 菩Bồ 提Đề 。 不bất 生sanh 滅diệt 性tánh 。 清thanh 淨tịnh 本bổn 心tâm 。 本bổn 覺giác 常thường 住trụ 。

此thử 發phát 明minh 轉chuyển 二nhị 種chủng 見kiến 妄vọng 為vi 涅Niết 槃Bàn 菩Bồ 提Đề 元nguyên 清thanh 淨tịnh 體thể 也dã 。 諸chư 和hòa 合hợp 緣duyên 者giả 。 即tức 發phát 潤nhuận 二nhị 種chủng 無vô 明minh 。 以dĩ 與dữ 境cảnh 界giới 為vi 緣duyên 。 和hòa 合hợp 而nhi 起khởi 。 即tức 六lục 粗thô 識thức 相tương/tướng 。 為vi 分phân 段đoạn 生sanh 死tử 因nhân 。 前tiền 文văn 所sở 云vân 當đương 業nghiệp 輪luân 轉chuyển 者giả 是thị 也dã 。 不bất 和hòa 合hợp 緣duyên 者giả 。 即tức 根căn 本bổn 無vô 明minh 。 背bối/bội 清thanh 淨tịnh 覺giác 。 突đột 然nhiên 而nhi 起khởi 。 即tức 三tam 細tế 識thức 相tương/tướng 。 為vi 變biến 易dị 生sanh 死tử 因nhân 。 前tiền 文văn 所sở 云vân 當đương 處xứ 發phát 生sanh 者giả 是thị 也dã 。 若nhược 將tương 此thử 微vi 密mật 觀quán 照chiếu 。 照chiếu 破phá 二nhị 種chủng 無vô 明minh 。 則tắc 二nhị 死tử 之chi 因nhân 永vĩnh 離ly 。 二nhị 死tử 之chi 果quả 永vĩnh 絕tuyệt 矣hĩ 。 至chí 此thử 。 可khả 稱xưng 圓viên 滿mãn 菩Bồ 提Đề 。 可khả 稱xưng 不bất 生sanh 滅diệt 性tánh 。 可khả 稱xưng 清thanh 淨tịnh 本bổn 心tâm 。 可khả 稱xưng 本bổn 覺giác 常thường 住trụ 。 今kim 汝nhữ 二nhị 種chủng 見kiến 妄vọng 未vị 除trừ 。 二nhị 死tử 未vị 出xuất 。 業nghiệp 識thức 茫mang 茫mang 。 無vô 本bổn 可khả 據cứ 。 便tiện 欲dục 將tương 此thử 生sanh 死tử 根căn 本bổn 。 當đương 妙diệu 覺giác 性tánh 。 不bất 亦diệc 太thái 早tảo 計kế 乎hồ 。 若nhược 善Thiện 思Tư 惟Duy 。 能năng 以dĩ 微vi 密mật 觀quán 照chiếu 。 照chiếu 見kiến 生sanh 死tử 根căn 本bổn 。 從tùng 命mạng 根căn 下hạ 。 猛mãnh 力lực 一nhất 刀đao 。 一nhất 斬trảm 齊tề 斷đoạn 。 方phương 與dữ 清thanh 淨tịnh 玅# 覺giác 名danh 目mục 相tương 應ứng 矣hĩ 。

○# 密mật 嚴nghiêm 偈kệ 云vân 。 如Như 來Lai 清thanh 淨tịnh 藏tạng 。 世thế 間gian 阿a 賴lại 耶da 。 如như 金kim 與dữ 指chỉ 鐶hoàn 。 展triển 轉chuyển 無vô 差sai 別biệt 。 以dĩ 諸chư 佛Phật 了liễu 之chi 。 成thành 清thanh 淨tịnh 藏tạng 。 眾chúng 生sanh 執chấp 之chi 。 為vi 阿a 賴lại 耶da 。 如như 真chân 金kim 隨tùy 爐lô 火hỏa 之chi 緣duyên 。 標tiêu 指chỉ 環hoàn 之chi 異dị 名danh 。 真chân 心tâm 隨tùy 染nhiễm 淨tịnh 之chi 緣duyên 。 成thành 聖thánh 凡phàm 之chi 異dị 號hiệu 。 認nhận 假giả 名danh 而nhi 二nhị 見kiến 俄nga 興hưng 。 悟ngộ 真chân 體thể 而nhi 一nhất 心tâm 圓viên 證chứng 也dã 。

○# 賀hạ 云vân 。 此thử 正chánh 所sở 謂vị 離ly 見kiến 也dã 。 和hòa 合hợp 緣duyên 。 即tức 下hạ 文văn 分phân 為vi 六lục 和hòa 合hợp 也dã 。 不bất 和hòa 合hợp 。 即tức 下hạ 文văn 湛trạm 入nhập 合hợp 湛trạm 。 歸quy 識thức 邊biên 際tế 也dã 。 二nhị 種chủng 俱câu 屬thuộc 見kiến 精tinh 。 但đãn 和hòa 合hợp 是thị 行hành 陰ấm 。 不bất 和hòa 合hợp 是thị 識thức 陰ấm 。 與dữ 首thủ 卷quyển 二nhị 種chủng 根căn 本bổn 相tương 應ứng 。 前tiền 以dĩ 攀phàn 緣duyên 心tâm 為vi 生sanh 死tử 根căn 本bổn 。 以dĩ 識thức 精tinh 元nguyên 明minh 。 為vi 菩Bồ 提Đề 涅Niết 槃Bàn 。 元nguyên 清thanh 淨tịnh 體thể 。 此thử 又hựu 以dĩ 識thức 精tinh 中trung 。 一nhất 分phần/phân 妄vọng 見kiến 。 為vi 生sanh 死tử 根căn 本bổn 。 須tu 離ly 此thử 妄vọng 見kiến 。 然nhiên 後hậu 滅diệt 除trừ 。 生sanh 死tử 根căn 本bổn 。 純thuần 是thị 菩Bồ 提Đề 涅Niết 槃Bàn 。 元nguyên 清thanh 淨tịnh 體thể 。 故cố 曰viết 見kiến 猶do 離ly 見kiến 。 見kiến 不bất 能năng 及cập 。 正chánh 應ưng 此thử 段đoạn 遠viễn 離ly 諸chư 和hòa 合hợp 緣duyên 離ly 字tự 。

○# 按án 二nhị 種chủng 見kiến 妄vọng 。 雖tuy 曰viết 顛điên 倒đảo 分phân 別biệt 。 然nhiên 此thử 分phân 別biệt 。 乃nãi 任nhậm 運vận 歷lịch 然nhiên 不bất 昧muội 而nhi 已dĩ 。 所sở 謂vị 微vi 細tế 流lưu 注chú 分phân 別biệt 。 非phi 作tác 意ý 計kế 度độ 粗thô 分phân 別biệt 也dã 。 總tổng 謂vị 之chi 見kiến 妄vọng 者giả 。 體thể 即tức 陀đà 那na 細tế 識thức 。 見kiến 分phần/phân 中trung 。 和hòa 合hợp 一nhất 分phần/phân 深thâm 惑hoặc 。 下hạ 文văn 諸chư 佛Phật 所sở 稱xưng 。 俱câu 生sanh 無vô 明minh 。 生sanh 死tử 結kết 根căn 是thị 也dã 。

○# 十thập 番phiên 所sở 顯hiển 。 即tức 其kỳ 本bổn 具cụ 之chi 真chân 。 何hà 干can 於ư 妄vọng 。 二nhị 見kiến 所sở 破phá 。 即tức 其kỳ 本bổn 具cụ 之chi 妄vọng 。 何hà 礙ngại 於ư 真chân 。 向hướng 後hậu 四tứ 科khoa 七thất 大đại 所sở 顯hiển 如Như 來Lai 藏tạng 性tánh 。 非phi 別biệt 有hữu 體thể 。 即tức 此thử 見kiến 性tánh 。 轉chuyển 名danh 藏tạng 性tánh 耳nhĩ 。

○# 破phá 二nhị 種chủng 見kiến 妄vọng 竟cánh 。

阿A 難Nan 。 汝nhữ 雖tuy 先tiên 悟ngộ 。 本bổn 覺giác 妙diệu 明minh 。 性tánh 非phi 因nhân 緣duyên 。 非phi 自tự 然nhiên 性tánh 。 而nhi 猶do 未vị 明minh 。 如như 是thị 覺giác 元nguyên 。 非phi 和hòa 合hợp 生sanh 。 及cập 不bất 和hòa 合hợp 。

見kiến 見kiến 已dĩ 明minh 。 迷mê 悶muộn 已dĩ 解giải 。 但đãn 阿A 難Nan 原nguyên 問vấn 。 因nhân 緣duyên 自tự 然nhiên 。 諸chư 和hòa 合hợp 相tướng 。 與dữ 不bất 和hòa 合hợp 。 心tâm 猶do 未vị 開khai 。 而nhi 前tiền 超siêu 情tình 科khoa 中trung 。 已dĩ 明minh 因nhân 緣duyên 自tự 然nhiên 二nhị 義nghĩa 。 獨độc 和hòa 合hợp 與dữ 非phi 和hòa 合hợp 。 未vị 與dữ 發phát 明minh 。 故cố 稱xưng 呼hô 而nhi 告cáo 之chi 云vân 。

阿A 難Nan 。 此thử 覺giác 玅# 明minh 。 非phi 因nhân 非phi 緣duyên 。 亦diệc 非phi 自tự 然nhiên 。 乃nãi 我ngã 所sở 已dĩ 說thuyết 。 汝nhữ 所sở 先tiên 悟ngộ 者giả 。 無vô 煩phiền 再tái 贅# 矣hĩ 。 若nhược 乃nãi 如như 是thị 覺giác 緣duyên 。 非phi 和hòa 合hợp 生sanh 。 及cập 不bất 和hòa 合hợp 。 汝nhữ 實thật 未vị 悟ngộ 。 我ngã 亦diệc 未vị 說thuyết 。 今kim 豈khởi 吝lận 為vì 汝nhữ 開khai 示thị 哉tai 。

阿A 難Nan 。 吾ngô 今kim 復phục 以dĩ 。 前tiền 塵trần 問vấn 汝nhữ 。 汝nhữ 今kim 猶do 以dĩ 。 一nhất 切thiết 世thế 間gian 。 妄vọng 想tưởng 和hòa 合hợp 。 諸chư 因nhân 緣duyên 性tánh 。 而nhi 自tự 疑nghi 惑hoặc 。 證chứng 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 和hòa 合hợp 起khởi 者giả 。 則tắc 汝nhữ 今kim 者giả 。 玅# 淨tịnh 見kiến 精tinh 。 為vi 與dữ 明minh 和hòa 。 為vi 與dữ 暗ám 和hòa 。 為vi 與dữ 通thông 和hòa 。 為vi 與dữ 塞tắc 和hòa 。 若nhược 明minh 和hòa 者giả 。 且thả 汝nhữ 觀quan 明minh 。 當đương 明minh 現hiện 前tiền 。 何hà 處xứ 雜tạp 見kiến 。 見kiến 相tương/tướng 可khả 辯biện 。 雜tạp 何hà 形hình 像tượng 。 若nhược 非phi 見kiến 者giả 。 云vân 何hà 見kiến 明minh 。 若nhược 即tức 見kiến 者giả 。 云vân 何hà 見kiến 見kiến 。 必tất 見kiến 圓viên 滿mãn 。 何hà 處xứ 和hòa 明minh 。 若nhược 明minh 圓viên 滿mãn 。 不bất 合hợp 見kiến 和hòa 。 見kiến 必tất 異dị 明minh 。 雜tạp 則tắc 失thất 彼bỉ 。 性tánh 明minh 名danh 字tự 。 雜tạp 失thất 明minh 性tánh 。 和hòa 明minh 非phi 義nghĩa 。 彼bỉ 暗ám 與dữ 通thông 。 及cập 諸chư 群quần 塞tắc 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。

復phục 次thứ 阿A 難Nan 。 又hựu 汝nhữ 今kim 者giả 。 玅# 淨tịnh 見kiến 精tinh 。 為vi 與dữ 明minh 合hợp 。 為vi 與dữ 暗ám 合hợp 。 為vi 與dữ 通thông 合hợp 。 為vi 與dữ 塞tắc 合hợp 。 若nhược 明minh 合hợp 者giả 。 至chí 於ư 暗ám 時thời 。 明minh 相tướng 已dĩ 滅diệt 。 此thử 見kiến 即tức 不phủ 。 與dữ 諸chư 暗ám 合hợp 。 云vân 何hà 見kiến 暗ám 。 若nhược 見kiến 暗ám 時thời 。 不bất 與dữ 暗ám 合hợp 。 與dữ 明minh 合hợp 者giả 。 應ưng 非phi 見kiến 明minh 。 既ký 不bất 見kiến 明minh 。 云vân 何hà 明minh 合hợp 。 了liễu 明minh 非phi 暗ám 。 彼bỉ 暗ám 與dữ 通thông 。 及cập 諸chư 群quần 塞tắc 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。

此thử 破phá 和hòa 合hợp 也dã 。 和hòa 合hợp 者giả 。 混hỗn 萬vạn 物vật 而nhi 為vi 一nhất 也dã 。 若nhược 果quả 和hòa 合hợp 。 應ưng 無vô 菩Bồ 提Đề 。 故cố 破phá 之chi 云vân 。

阿A 難Nan 。 吾ngô 今kim 復phục 以dĩ 。 所sở 見kiến 前tiền 塵trần 問vấn 汝nhữ 。 汝nhữ 今kim 猶do 以dĩ 。 世thế 間gian 妄vọng 想tưởng 諸chư 因nhân 緣duyên 性tánh 。 而nhi 自tự 疑nghi 惑hoặc 。 執chấp 此thử 清thanh 淨tịnh 覺giác 心tâm 。 亦diệc 是thị 和hòa 合hợp 而nhi 起khởi 者giả 。 則tắc 汝nhữ 玅# 淨tịnh 見kiến 精tinh 。 在tại 明minh 暗ám 通thông 塞tắc 之chi 內nội 。 與dữ 誰thùy 和hòa 耶da 。 且thả 所sở 謂vị 和hòa 者giả 。 如như 水thủy 和hòa 土thổ 。 混hỗn 而nhi 不bất 分phân 之chi 謂vị 也dã 。 若nhược 謂vị 見kiến 精tinh 與dữ 明minh 和hòa 者giả 。 且thả 汝nhữ 舉cử 眼nhãn 見kiến 明minh 。 適thích 當đương 明minh 相tướng 現hiện 前tiền 之chi 時thời 。 從tùng 何hà 處xứ 所sở 。 雜tạp 此thử 見kiến 精tinh 。 而nhi 與dữ 之chi 和hòa 耶da 。 且thả 明minh 之chi 與dữ 見kiến 。 兩lưỡng 不bất 相tương 雜tạp 。 故cố 歷lịch 歷lịch 可khả 辨biện 。 若nhược 兩lưỡng 相tương/tướng 雜tạp 。 則tắc 明minh 失thất 其kỳ 明minh 。 見kiến 失thất 其kỳ 見kiến 。 復phục 何hà 形hình 像tượng 。 而nhi 知tri 見kiến 與dữ 明minh 和hòa 耶da 。 且thả 凡phàm 物vật 之chi 雜tạp 和hòa 者giả 。 必tất 先tiên 相tương 離ly 。 而nhi 後hậu 相tương/tướng 即tức 。 若nhược 謂vị 明minh 相tướng 現hiện 前tiền 。 而nhi 非phi 是thị 見kiến 。 則tắc 相tương/tướng 在tại 相tương/tướng 處xứ 。 見kiến 在tại 見kiến 處xứ 。 各các 不bất 相tương 知tri 。 不bất 應ưng 有hữu 見kiến 。 云vân 何hà 見kiến 明minh 。 若nhược 謂vị 明minh 相tướng 現hiện 前tiền 。 即tức 是thị 見kiến 者giả 。 則tắc 見kiến 不bất 自tự 見kiến 。 今kim 乃nãi 云vân 何hà 見kiến 見kiến 。 是thị 則tắc 雜tạp 即tức 雙song 絕tuyệt 。 又hựu 何hà 由do 而nhi 成thành 和hòa 乎hồ 。 必tất 曰viết 見kiến 性tánh 圓viên 滿mãn 。 則tắc 無vô 空không 處xứ 。 可khả 與dữ 明minh 和hòa 。 若nhược 曰viết 明minh 相tướng 圓viên 滿mãn 。 又hựu 無vô 隙khích 處xứ 。 可khả 容dung 見kiến 性tánh 。 若nhược 謂vị 見kiến 必tất 是thị 見kiến 。 明minh 必tất 是thị 明minh 。 各các 各các 相tương 異dị 。 今kim 若nhược 雜tạp 和hòa 。 則tắc 見kiến 失thất 其kỳ 名danh 。 明minh 失thất 其kỳ 字tự 。 豈khởi 不bất 失thất 彼bỉ 本bổn 明minh 名danh 字tự 。 不bất 惟duy 失thất 其kỳ 名danh 字tự 。 又hựu 雜tạp 則tắc 並tịnh 失thất 見kiến 與dữ 明minh 之chi 本bổn 性tánh 。 名danh 性tánh 俱câu 失thất 。 而nhi 曰viết 見kiến 與dữ 明minh 和hòa 。 决# 無vô 是thị 義nghĩa 。 是thị 則tắc 和hòa 明minh 之chi 義nghĩa 不bất 成thành 矣hĩ 。 彼bỉ 暗ám 與dữ 通thông 。 及cập 諸chư 群quần 塞tắc 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 可khả 例lệ 而nhi 知tri 其kỳ 非phi 和hòa 也dã 。

復phục 次thứ 阿A 難Nan 。 汝nhữ 此thử 見kiến 精tinh 。 在tại 明minh 暗ám 通thông 塞tắc 之chi 內nội 。 與dữ 誰thùy 合hợp 耶da 。 所sở 謂vị 合hợp 者giả 。 如như 葢# 合hợp 函hàm 。 附phụ 而nhi 不bất 離ly 之chi 謂vị 也dã 。 若nhược 此thử 見kiến 精tinh 。 既ký 與dữ 明minh 合hợp 。 至chí 於ư 暗ám 時thời 。 明minh 相tướng 已dĩ 滅diệt 。 此thử 見kiến 亦diệc 隨tùy 明minh 滅diệt 。 决# 不bất 復phục 與dữ 暗ám 合hợp 。 云vân 何hà 暗ám 來lai 又hựu 能năng 見kiến 暗ám 。 若nhược 謂vị 雖tuy 則tắc 見kiến 暗ám 。 而nhi 實thật 不bất 與dữ 暗ám 合hợp 者giả 。 既ký 見kiến 時thời 不bất 合hợp 。 則tắc 必tất 合hợp 時thời 不bất 見kiến 。 前tiền 言ngôn 與dữ 明minh 合hợp 者giả 。 應ưng 非phi 見kiến 明minh 。 既ký 不bất 見kiến 明minh 。 云vân 何hà 明minh 合hợp 時thời 。 了liễu 然nhiên 知tri 其kỳ 是thị 明minh 而nhi 不bất 是thị 暗ám 。 今kim 既ký 能năng 見kiến 明minh 。 復phục 能năng 見kiến 暗ám 。 决# 知tri 此thử 見kiến 不bất 與dữ 明minh 合hợp 。 是thị 則tắc 合hợp 明minh 之chi 義nghĩa 不bất 成thành 矣hĩ 。 彼bỉ 暗ám 與dữ 通thông 。 及cập 諸chư 群quần 塞tắc 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 可khả 例lệ 而nhi 知tri 其kỳ 非phi 合hợp 也dã 。

阿A 難Nan 白bạch 佛Phật 言ngôn 。

世Thế 尊Tôn 。 如như 我ngã 思tư 惟duy 。 此thử 妙diệu 覺giác 元nguyên 。 與dữ 諸chư 緣duyên 塵trần 。 及cập 心tâm 念niệm 慮lự 。 非phi 和hòa 合hợp 耶da 。

玅# 覺giác 元nguyên 。 根căn 中trung 之chi 性tánh 也dã 。 諸chư 緣duyên 塵trần 。 塵trần 也dã 。 心tâm 念niệm 慮lự 。 識thức 也dã 。 正chánh 辨biện 根căn 性tánh 連liên 帶đái 塵trần 識thức 。 非phi 則tắc 俱câu 非phi 也dã 。 阿A 難Nan 白bạch 佛Phật 言ngôn 。

世Thế 尊Tôn 。 和hòa 合hợp 不bất 成thành 。 即tức 非phi 和hòa 合hợp 。 如như 我ngã 思tư 惟duy 。 此thử 玅# 覺giác 元nguyên 。 與dữ 諸chư 緣duyên 塵trần 。 及cập 心tâm 念niệm 慮lự 。 果quả 非phi 和hòa 合hợp 耶da 。 纔tài 離ly 於ư 是thị 。 又hựu 墮đọa 於ư 非phi 矣hĩ 。

○# 鍾chung 云vân 。 妄vọng 計kế 分phân 別biệt 。 不bất 出xuất 自tự 他tha 共cộng 無vô 因nhân 四tứ 性tánh 。 自tự 然nhiên 即tức 無vô 因nhân 。 因nhân 緣duyên 即tức 共cộng 。 阿A 難Nan 所sở 執chấp 空không 明minh 心tâm 眼nhãn 。 空không 明minh 即tức 他tha 。 心tâm 眼nhãn 即tức 自tự 。 又hựu 佛Phật 說thuyết 同đồng 別biệt 二nhị 種chủng 見kiến 境cảnh 。 見kiến 亦diệc 自tự 。 境cảnh 亦diệc 他tha 。 既ký 有hữu 自tự 他tha 。 必tất 含hàm 共cộng 性tánh 。 由do 共cộng 性tánh 難nạn/nan 破phá 。 更cánh 作tác 和hòa 合hợp 而nhi 說thuyết 。 然nhiên 則tắc 非phi 和hòa 合hợp 義nghĩa 。 亦diệc 從tùng 自tự 他tha 開khai 出xuất 。 為vi 防phòng 惡ác 習tập 。 委ủy 曲khúc 搜sưu 揚dương 耳nhĩ 。

佛Phật 言ngôn 。

汝nhữ 今kim 又hựu 言ngôn 。 覺giác 非phi 和hòa 合hợp 。 吾ngô 復phục 問vấn 汝nhữ 。 此thử 玅# 見kiến 精tinh 。 非phi 和hòa 合hợp 者giả 。 為vi 非phi 明minh 和hòa 。 為vi 非phi 暗ám 和hòa 。 為vi 非phi 通thông 和hòa 。 為vi 非phi 塞tắc 和hòa 。 若nhược 非phi 明minh 和hòa 。 則tắc 見kiến 與dữ 明minh 。 必tất 有hữu 邊biên 畔bạn 。 汝nhữ 且thả 諦đế 觀quán 。 何hà 處xứ 是thị 明minh 。 何hà 處xứ 是thị 見kiến 。 在tại 見kiến 在tại 明minh 。 自tự 何hà 為vi 畔bạn 。

阿A 難Nan 。 若nhược 明minh 際tế 中trung 。 必tất 無vô 見kiến 者giả 。 則tắc 不bất 相tương 及cập 。 自tự 不bất 知tri 其kỳ 。 明minh 相tướng 所sở 在tại 。 畔bạn 云vân 何hà 成thành 。 彼bỉ 暗ám 與dữ 通thông 。 及cập 諸chư 群quần 塞tắc 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 又hựu 玅# 見kiến 精tinh 。 非phi 和hòa 合hợp 者giả 。 為vi 非phi 明minh 合hợp 。 為vi 非phi 暗ám 合hợp 。 為vi 非phi 通thông 合hợp 。 為vi 非phi 塞tắc 合hợp 。 若nhược 非phi 明minh 合hợp 。 則tắc 見kiến 與dữ 明minh 。 性tánh 相tương 乖quai 角giác 。 如như 耳nhĩ 與dữ 明minh 。 了liễu 不bất 相tương 觸xúc 。 見kiến 且thả 不bất 知tri 。 明minh 相tướng 所sở 在tại 。 云vân 何hà 甄chân 明minh 。 合hợp 非phi 合hợp 理lý 。 彼bỉ 暗ám 與dữ 通thông 。 及cập 諸chư 群quần 塞tắc 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。

此thử 破phá 不bất 和hòa 合hợp 也dã 。 不bất 和hòa 合hợp 者giả 。 不bất 與dữ 萬vạn 法pháp 為vi 侶lữ 也dã 。 若nhược 果quả 不bất 和hòa 合hợp 。 應ưng 無vô 生sanh 死tử 。 故cố 又hựu 破phá 之chi 云vân 。 汝nhữ 今kim 又hựu 言ngôn 。 此thử 覺giác 性tánh 非phi 和hòa 合hợp 者giả 。 吾ngô 復phục 問vấn 汝nhữ 。 此thử 玅# 見kiến 精tinh 。 在tại 明minh 暗ám 通thông 塞tắc 之chi 內nội 。 與dữ 誰thùy 非phi 和hòa 耶da 。 且thả 體thể 相tướng 雜tạp 入nhập 。 既ký 謂vị 之chi 和hòa 。 則tắc 體thể 不bất 相tương 入nhập 。 方phương 為vi 非phi 和hòa 。 如như 磚# 石thạch 並tịnh 砌# 二nhị 體thể 各các 不bất 相tương 入nhập 。 而nhi 中trung 間gian 必tất 有hữu 邊biên 畔bạn 。 乃nãi 調điều 之chi 非phi 和hòa 也dã 。 若nhược 此thử 見kiến 精tinh 。 不bất 與dữ 明minh 和hòa 。 則tắc 見kiến 與dữ 明minh 。 各các 有hữu 界giới 限hạn 。 汝nhữ 且thả 諦đế 觀quán 。 二nhị 種chủng 界giới 限hạn 。 何hà 處xứ 屬thuộc 明minh 。 何hà 處xứ 屬thuộc 見kiến 。 在tại 見kiến 在tại 明minh 。 以dĩ 何hà 為vi 畔bạn 。

阿A 難Nan 。 若nhược 謂vị 明minh 邊biên 際tế 中trung 。 必tất 無vô 見kiến 者giả 。 則tắc 彼bỉ 與dữ 此thử 。 各các 有hữu 疆cương 界giới 。 各các 不bất 相tương 及cập 。 已dĩ 不bất 知tri 明minh 在tại 何hà 處xứ 。 齊tề 何hà 處xứ 而nhi 分phần/phân 。 畔bạn 云vân 何hà 成thành 。 不bất 成thành 畔bạn 義nghĩa 。 則tắc 自tự 不bất 成thành 非phi 和hòa 義nghĩa 矣hĩ 。 彼bỉ 暗ám 與dữ 過quá 。 及cập 諸chư 群quần 塞tắc 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 可khả 例lệ 而nhi 知tri 其kỳ 非phi 不bất 和hòa 也dã 。 又hựu 玅# 見kiến 精tinh 。 非phi 和hòa 合hợp 者giả 。 在tại 明minh 暗ám 通thông 塞tắc 之chi 中trung 。 與dữ 誰thùy 非phi 合hợp 耶da 。 且thả 非phi 合hợp 即tức 離ly 。 故cố 逈huýnh 不bất 相tương 遇ngộ 。 方phương 為vi 非phi 合hợp 。 若nhược 謂vị 見kiến 性tánh 不bất 與dữ 明minh 合hợp 。 則tắc 見kiến 與dữ 明minh 。 正chánh 如như 牛ngưu 之chi 兩lưỡng 角giác 。 兩lưỡng 相tương/tướng 乖quai 戾lệ 。 又hựu 如như 以dĩ 耳nhĩ 聽thính 明minh 。 了liễu 無vô 關quan 涉thiệp 。 既ký 不bất 相tương 觸xúc 。 則tắc 此thử 見kiến 精tinh 。 且thả 不bất 知tri 其kỳ 。 明minh 相tướng 所sở 在tại 。 云vân 何hà 甄chân 別biệt 合hợp 與dữ 不bất 合hợp 耶da 。 不bất 能năng 甄chân 別biệt 。 則tắc 自tự 不bất 成thành 非phi 合hợp 義nghĩa 矣hĩ 。 彼bỉ 暗ám 與dữ 通thông 。 及cập 謂vị 群quần 塞tắc 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 可khả 例lệ 而nhi 知tri 其kỳ 非phi 不bất 合hợp 也dã 。

○# 此thử 後hậu 無vô 結kết 尾vĩ 者giả 。 以dĩ 本bổn 屬thuộc 前tiền 超siêu 情tình 科khoa 中trung 餘dư 意ý 。 故cố 不bất 另# 結kết 。 必tất 欲dục 結kết 之chi 。 可khả 准chuẩn 前tiền 文văn 云vân 。 當đương 知tri 如như 是thị 。 精tinh 覺giác 玅# 明minh 。 非phi 和hòa 非phi 合hợp 。 非phi 不bất 和hòa 合hợp 。 乃nãi 至chí 隨tùy 汝nhữ 執chấp 捉tróc 。 自tự 此thử 顯hiển 見kiến 已dĩ 極cực 。 而nhi 奢Xa 摩Ma 他Tha 從tùng 根căn 指chỉ 心tâm 方phương 便tiện 亦diệc 盡tận 。 向hướng 後hậu 轉chuyển 名danh 如Như 來Lai 藏tạng 性tánh 。 不bất 復phục 呼hô 為vi 見kiến 性tánh 之chi 徧biến 名danh 矣hĩ 。

○# 剋khắc 就tựu 根căn 性tánh 真chân 指chỉ 真chân 心tâm 已dĩ 竟cánh 。

○# 舊cựu 說thuyết 以dĩ 上thượng 正chánh 當đương 法Pháp 界Giới 觀quán 中trung 會hội 色sắc 歸quy 空không 觀quán 。

○# 此thử 下hạ 會hội 通thông 四tứ 科khoa 。 即tức 性tánh 常thường 住trụ 也dã 。 前tiền 科khoa 言ngôn 寂tịch 常thường 玅# 明minh 之chi 心tâm 。 最tối 親thân 切thiết 處xứ 。 現hiện 具cụ 根căn 中trung 。 故cố 剋khắc 就tựu 根căn 性tánh 。 直trực 指chỉ 真chân 心tâm 。 然nhiên 雖tuy 近cận 具cụ 根căn 中trung 。 而nhi 實thật 量lượng 周chu 法Pháp 界Giới 。 遍biến 為vi 萬vạn 法pháp 實thật 體thể 。 今kim 於ư 萬vạn 相tương/tướng 中trung 。 一nhất 一nhất 剖phẫu 相tương/tướng 出xuất 性tánh 。 是thị 以dĩ 不bất 復phục 稱xưng 其kỳ 見kiến 性tánh 之chi 別biệt 名danh 。 乃nãi 舉cử 其kỳ 總tổng 名danh 曰viết 。 如Như 來Lai 藏tạng 心tâm 。 玅# 真Chân 如Như 性tánh 。 雖tuy 總tổng 別biệt 異dị 稱xưng 。 體thể 惟duy 一nhất 而nhi 已dĩ 矣hĩ 。

阿A 難Nan 。 汝nhữ 猶do 未vị 明minh 。 一nhất 切thiết 浮phù 塵trần 。 諸chư 幻huyễn 化hóa 相tướng 。 當đương 處xứ 出xuất 生sanh 。 隨tùy 處xứ 滅diệt 盡tận 。 幻huyễn 妄vọng 稱xưng 相tướng 。 其kỳ 性tánh 真chân 為vi 。 玅# 覺giác 明minh 體thể 。 如như 是thị 乃nãi 至chí 。 五ngũ 陰ấm 六lục 入nhập 。 從tùng 十thập 二nhị 處xứ 。 至chí 十thập 八bát 界giới 。 因nhân 緣duyên 和hòa 合hợp 。 虗hư 妄vọng 有hữu 生sanh 。 因nhân 緣duyên 別biệt 離ly 。 虗hư 妄vọng 名danh 滅diệt 。 殊thù 不bất 能năng 知tri 。 生sanh 滅diệt 去khứ 來lai 。 本bổn 如Như 來Lai 藏tạng 。 常thường 住trụ 玅# 明minh 不bất 動động 周chu 圓viên 。 玅# 真Chân 如Như 性tánh 。 性tánh 真chân 常thường 中trung 。 求cầu 於ư 去khứ 來lai 。 迷mê 悟ngộ 生sanh 死tử 。 了liễu 無vô 所sở 得đắc 。

上thượng 云vân 見kiến 妄vọng 。 即tức 見kiến 之chi 相tương/tướng 妄vọng 也dã 。 見kiến 精tinh 。 即tức 見kiến 之chi 性tánh 真chân 也dã 。 此thử 承thừa 上thượng 而nhi 言ngôn 。

阿A 難Nan 。 不bất 但đãn 見kiến 精tinh 相tương/tướng 妄vọng 而nhi 性tánh 真chân 也dã 。 汝nhữ 猶do 未vị 明minh 。 世thế 間gian 一nhất 切thiết 。 浮phù 塵trần 諸chư 幻huyễn 化hóa 相tướng 。 如như 陽dương 燄diệm 。 空không 華hoa 。 乾can/kiền/càn 城thành 。 夢mộng 境cảnh 。 塵trần 埃ai 。 野dã 馬mã 無vô 根căn 之chi 物vật 。 當đương 處xứ 出xuất 生sanh 。 來lai 無vô 所sở 從tùng 。 隨tùy 處xứ 滅diệt 盡tận 。 去khứ 無vô 所sở 止chỉ 。 此thử 等đẳng 浮phù 塵trần 。 徒đồ 有hữu 虗hư 偽ngụy 名danh 相tướng 。 實thật 無vô 自tự 性tánh 。 若nhược 論luận 其kỳ 性tánh 真chân 。 即tức 眾chúng 生sanh 玅# 覺giác 明minh 之chi 實thật 體thể 而nhi 已dĩ 。 良lương 以dĩ 玅# 覺giác 明minh 體thể 如như 鏡kính 。 浮phù 塵trần 幻huyễn 化hóa 。 如như 鏡kính 上thượng 之chi 影ảnh 。 影ảnh 雖tuy 至chí 虗hư 。 境cảnh 體thể 原nguyên 實thật 。 所sở 以dĩ 諸chư 相tướng 至chí 虗hư 。 其kỳ 體thể 皆giai 實thật 。 以dĩ 其kỳ 即tức 玅# 覺giác 明minh 體thể 故cố 也dã 。 彼bỉ 等đẳng 至chí 虗hư 之chi 法pháp 。 尚thượng 是thị 真chân 覺giác 之chi 體thể 。 況huống 陰ấm 入nhập 處xứ 界giới 。 是thị 眾chúng 生sanh 自tự 己kỷ 護hộ 惜tích 之chi 物vật 。 而nhi 獨độc 非phi 真chân 覺giác 之chi 體thể 乎hồ 。 且thả 舉cử 平bình 日nhật 所sở 談đàm 。 諸chư 世thế 間gian 法Pháp 。 如như 色sắc 受thọ 想tưởng 行hành 識thức 之chi 五ngũ 陰ấm 。 眼nhãn 耳nhĩ 鼻tị 舌thiệt 身thân 意ý 之chi 六lục 入nhập 。 六lục 根căn 六lục 塵trần 之chi 十thập 二nhị 處xứ 。 以dĩ 至chí 根căn 塵trần 識thức 之chi 十thập 八bát 界giới 。 如như 是thị 四tứ 科khoa 。 人nhân 皆giai 知tri 其kỳ 因nhân 緣duyên 和hòa 合hợp 。 虗hư 妄vọng 有hữu 生sanh 。 因nhân 緣duyên 別biệt 離ly 。 虗hư 妄vọng 有hữu 滅diệt 。 殊thù 不bất 知tri 此thử 生sanh 滅diệt 去khứ 來lai 既ký 皆giai 虗hư 妄vọng 。 既ký 無vô 自tự 體thể 。 而nhi 所sở 以dĩ 能năng 現hiện 乎hồ 此thử 者giả 。 果quả 是thị 何hà 物vật 。 當đương 知tri 本bổn 是thị 如Như 來Lai 藏tạng 中trung 。 常thường 住trụ 玅# 明minh 。 不bất 動động 周chu 圓viên 。 玅# 真Chân 如Như 性tánh 。 隨tùy 緣duyên 乍sạ 現hiện 而nhi 已dĩ 。 夫phu 不bất 達đạt 妄vọng 是thị 真Chân 如Như 。 故cố 妄vọng 似tự 有hữu 體thể 。 今kim 既ký 是thị 真chân 常thường 性tánh 體thể 。 則tắc 去khứ 來lai 迷mê 悟ngộ 生sanh 死tử 。 於ư 真chân 常thường 中trung 。 亦diệc 是thị 幻huyễn 妄vọng 稱xưng 相tướng 。 杳# 無vô 實thật 之chi 可khả 得đắc 矣hĩ 。 如như 覩đổ 鏡kính 中trung 之chi 物vật 。 不bất 知tri 是thị 鏡kính 中trung 之chi 影ảnh 。 故cố 悞ngộ 謂vị 有hữu 體thể 。 纔tài 知tri 是thị 鏡kính 中trung 之chi 影ảnh 。 則tắc 惟duy 鏡kính 而nhi 已dĩ 。 豈khởi 復phục 有hữu 一nhất 物vật 之chi 可khả 得đắc 哉tai 。

○# 因nhân 緣duyên 和hòa 合hợp 四tứ 句cú 。 今kim 惟duy 解giải 明minh 色sắc 陰ấm 。 餘dư 可khả 例lệ 知tri 。 如như 五ngũ 根căn 六lục 塵trần 。 合hợp 為vi 十thập 一nhất 色sắc 法pháp 。 謂vị 之chi 色sắc 陰ấm 。 須tu 於ư 前tiền 世thế 。 對đối 此thử 諸chư 法pháp 。 取thủ 著trước 薰huân 種chủng 。 納nạp 於ư 賴lại 耶da 識thức 中trung 。 所sở 謂vị 因nhân 也dã 。 至chí 於ư 中trung 有hữu 自tự 求cầu 父phụ 母mẫu 之chi 時thời 。 即tức 父phụ 母mẫu 為vi 境cảnh 。 引dẫn 發phát 憎tăng 愛ái 。 所sở 謂vị 緣duyên 也dã 。 此thử 固cố 因nhân 緣duyên 和hòa 合hợp 。 由do 是thị 在tại 胎thai 而nhi 結kết 五ngũ 根căn 。 出xuất 胎thai 而nhi 住trụ 六lục 塵trần 。 名danh 之chi 為vi 生sanh 。 若nhược 深thâm 究cứu 此thử 生sanh 。 亦diệc 同đồng 夢mộng 等đẳng 。 來lai 無vô 所sở 從tùng 。 當đương 處xứ 出xuất 生sanh 。 故cố 曰viết 虗hư 妄vọng 有hữu 生sanh 。 然nhiên 此thử 因nhân 緣duyên 。 本bổn 是thị 生sanh 滅diệt 之chi 法pháp 。 隨tùy 前tiền 業nghiệp 力lực 而nhi 為vi 修tu 短đoản 之chi 限hạn 。 限hạn 盡tận 自tự 當đương 分phân 散tán 。 此thử 固cố 因nhân 緣duyên 別biệt 離ly 。 由do 是thị 五ngũ 根căn 六lục 塵trần 。 一nhất 時thời 俱câu 失thất 。 名danh 之chi 為vi 滅Diệt 。 若nhược 深thâm 究cứu 此thử 滅diệt 。 亦diệc 同đồng 夢mộng 等đẳng 。 去khứ 無vô 所sở 止chỉ 。 隨tùy 處xứ 滅diệt 盡tận 。 故cố 曰viết 虗hư 妄vọng 名danh 滅diệt 。 色sắc 陰ấm 如như 是thị 。 餘dư 一nhất 切thiết 法pháp 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 如Như 來Lai 藏tạng 者giả 。 言ngôn 眾chúng 生sanh 心tâm 中trung 。 隱ẩn 覆phú 如Như 來Lai 。 故cố 名danh 如Như 來Lai 藏tạng 。 即tức 起khởi 信tín 論luận 中trung 之chi 一nhất 心tâm 也dã 。 一nhất 心tâm 開khai 二nhị 門môn 。 一nhất 者giả 心tâm 真Chân 如Như 門môn 。 二nhị 者giả 心tâm 生sanh 滅diệt 門môn 。 眾chúng 生sanh 順thuận 生sanh 死tử 流lưu 。 故cố 生sanh 滅diệt 全toàn 顯hiển 。 而nhi 真Chân 如Như 全toàn 隱ẩn 。 然nhiên 生sanh 滅diệt 無vô 體thể 。 而nhi 其kỳ 體thể 全toàn 是thị 真Chân 如Như 。 故cố 佛Phật 明minh 此thử 。 生sanh 滅diệt 去khứ 來lai 。 即tức 眾chúng 生sanh 如Như 來Lai 藏tạng 。 中trung 玅# 真Chân 如Như 性tánh 也dã 。 常thường 住trụ 不bất 動động 。 離ly 於ư 凡phàm 夫phu 之chi 生sanh 死tử 。 玅# 明minh 周chu 圓viên 。 揀giản 於ư 二nhị 乘thừa 之chi 涅Niết 槃Bàn 。 八bát 字tự 皆giai 稱xưng 真Chân 如Như 之chi 德đức 也dã 。 雖tuy 曰viết 妙diệu 真Chân 如Như 性tánh 。 亦diệc 即tức 前tiền 十thập 番phiên 所sở 顯hiển 見kiến 性tánh 之chi 全toàn 體thể 耳nhĩ 。

○# 賀hạ 云vân 。 上thượng 文văn 破phá 妄vọng 心tâm 。 破phá 二nhị 種chủng 妄vọng 見kiến 。 是thị 破phá 妄vọng 之chi 極cực 。 絲ti 毫hào 混hỗn 真chân 不bất 得đắc 。 曰viết 見kiến 非phi 是thị 見kiến 。 曰viết 非phi 因nhân 緣duyên 。 非phi 自tự 然nhiên 。 非phi 和hòa 合hợp 。 及cập 不bất 和hòa 合hợp 。 是thị 顯hiển 真chân 之chi 極cực 。 絲ti 毫hào 容dung 妄vọng 不bất 得đắc 。 至chí 此thử 。 阿A 難Nan 剖phẫu 判phán 明minh 白bạch 。 不bất 復phục 認nhận 漚âu 為vi 海hải 矣hĩ 。 但đãn 恐khủng 阿A 難Nan 看khán 得đắc 真chân 妄vọng 太thái 分phần/phân 。 未vị 免miễn 離ly 波ba 覔# 水thủy 。 故cố 曰viết 汝nhữ 猶do 未vị 明minh 云vân 云vân 。 使sử 知tri 全toàn 相tương/tướng 是thị 性tánh 。 全toàn 漚âu 是thị 海hải 。 依y 他tha 圓viên 成thành 。 本bổn 無vô 二nhị 體thể 。 方phương 是thị 事sự 事sự 無vô 礙ngại 。 一nhất 真chân 法Pháp 界Giới 也dã 。

○# 又hựu 云vân 。 此thử 處xứ 本bổn 意ý 。 非phi 欲dục 人nhân 知tri 其kỳ 為vi 妄vọng 。 乃nãi 欲dục 人nhân 知tri 其kỳ 為vi 真chân 。 葢# 妄vọng 無vô 自tự 體thể 。 全toàn 是thị 一nhất 真chân 。 非phi 以dĩ 相tương/tướng 妄vọng 與dữ 性tánh 真chân 對đối 說thuyết 也dã 。

○# 按án 後hậu 細tế 剖phẫu 陰ấm 入nhập 處xứ 界giới 虗hư 妄vọng 。 本bổn 如Như 來Lai 藏tạng 。 玅# 真Chân 如Như 性tánh 。 近cận 五ngũ 千thiên 言ngôn 。 文văn 繁phồn 語ngữ 奧áo 。 初sơ 學học 急cấp 難nạn/nan 理lý 會hội 。 只chỉ 將tương 此thử 總tổng 標tiêu 一nhất 切thiết 浮phù 塵trần 。 諸chư 幻huyễn 化hóa 相tướng 。 至chí 求cầu 於ư 去khứ 來lai 。 迷mê 悟ngộ 生sanh 死tử 。 了liễu 無vô 所sở 得đắc 百bách 餘dư 言ngôn 。 熟thục 讀đọc 死tử 味vị 。 義nghĩa 旨chỉ 了liễu 然nhiên 。 此thử 學học 經kinh 簡giản 要yếu 之chi 法pháp 也dã 。

阿A 難Nan 。 云vân 何hà 五ngũ 陰ấm 。 本bổn 如Như 來Lai 藏tạng 。 玅# 真Chân 如Như 性tánh 。

此thử 先tiên 徵trưng 起khởi 也dã 。 五ngũ 陰ấm 古cổ 翻phiên 為vi 陰ấm 。 新tân 譯dịch 為vi 蘊uẩn 。 蘊uẩn 是thị 積tích 聚tụ 。 陰ấm 是thị 葢# 覆phú 。 積tích 聚tụ 有hữu 為vi 。 葢# 覆phú 真chân 性tánh 。 二nhị 義nghĩa 兼kiêm 之chi 始thỉ 備bị 。 以dĩ 下hạ 四tứ 科khoa 。 總tổng 不bất 出xuất 色sắc 心tâm 二nhị 法pháp 。 此thử 葢# 合hợp 色sắc 開khai 心tâm 。 為vi 愚ngu 心tâm 不bất 愚ngu 色sắc 者giả 說thuyết 也dã 。 意ý 謂vị 陰ấm 等đẳng 本bổn 是thị 世thế 間gian 。 有hữu 為vi 之chi 法pháp 。 今kim 一nhất 旦đán 許hứa 即tức 藏tạng 性tánh 。 豈khởi 無vô 其kỳ 說thuyết 乎hồ 。

○# 鍾chung 云vân 。 陰ấm 若nhược 有hữu 性tánh 。 則tắc 與dữ 真Chân 如Như 敵địch 體thể 並tịnh 立lập 。 惟duy 其kỳ 無vô 性tánh 。 全toàn 是thị 真Chân 如Như 。 故cố 下hạ 釋thích 中trung 。 只chỉ 明minh 其kỳ 無vô 性tánh 也dã 。

阿A 難Nan 。 譬thí 如như 有hữu 人nhân 。 以dĩ 清thanh 淨tịnh 目mục 。 觀quan 晴tình 明minh 空không 。 惟duy 一nhất 晴tình 虗hư 。 逈huýnh 無vô 所sở 有hữu 。 其kỳ 人nhân 無vô 故cố 。 不bất 動động 目mục 睛tình 。 瞪trừng 以dĩ 發phát 勞lao 。 則tắc 於ư 虗hư 空không 。 別biệt 見kiến 狂cuồng 華hoa 。

復phục 有hữu 一nhất 切thiết 。 狂cuồng 亂loạn 非phi 相tướng 。 色sắc 陰ấm 當đương 知tri 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。

此thử 先tiên 明minh 色sắc 陰ấm 也dã 。 色sắc 以dĩ 質chất 礙ngại 為vi 義nghĩa 。 既ký 合hợp 五ngũ 根căn 六lục 塵trần 為vi 一nhất 色sắc 陰ấm 。 則tắc 非phi 惟duy 根căn 身thân 。 亦diệc 兼kiêm 器khí 界giới 也dã 。 瞪trừng 。 直trực 視thị 貌mạo 。

阿A 難Nan 。 何hà 謂vị 色sắc 陰ấm 。 譬thí 如như 有hữu 人nhân 。 以dĩ 清thanh 淨tịnh 目mục 。 觀quan 晴tình 明minh 空không 。 晴tình 虗hư 逈huýnh 然nhiên 。 無vô 所sở 有hữu 也dã 。 其kỳ 人nhân 無vô 故cố 。 不bất 動động 目mục 睛tình 。 直trực 視thị 發phát 勞lao 。 則tắc 見kiến 虗hư 空không 中trung 狂cuồng 華hoa 亂loạn 墜trụy 。

復phục 有hữu 一nhất 切thiết 。 狂cuồng 亂loạn 非phi 相tướng 。 如như 毛mao 輪luân 二nhị 月nguyệt 。 飛phi 蠅dăng 垂thùy 髮phát 等đẳng 。 色sắc 陰ấm 當đương 知tri 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 以dĩ 玅# 覺giác 明minh 。 圓viên 照chiếu 法Pháp 界Giới 。 清thanh 淨tịnh 本bổn 然nhiên 。 一nhất 法pháp 叵phả 得đắc 。 不bất 覺giác 動động 念niệm 。 轉chuyển 成thành 見kiến 相tương/tướng 。 而nhi 十thập 一nhất 色sắc 法pháp 。 彌di 滿mãn 亂loạn 生sanh 。 何hà 異dị 虗hư 空không 見kiến 華hoa 耶da 。

○# 四tứ 空không 天thiên 。 與dữ 舜Thuấn 若Nhã 多Đa 神Thần 。 乃nãi 至chí 二nhị 乘thừa 涅Niết 槃Bàn 妄vọng 解giải 色sắc 滅diệt 。 若nhược 無vô 此thử 破phá 。 彼bỉ 等đẳng 遂toại 謂vị 離ly 於ư 色sắc 陰ấm 矣hĩ 。

阿A 難Nan 。 是thị 諸chư 狂cuồng 華hoa 。 非phi 從tùng 空không 來lai 。 非phi 從tùng 目mục 出xuất 。

法pháp 中trung 。 凡phàm 小tiểu 計kế 色sắc 從tùng 心tâm 外ngoại 有hữu 。 權quyền 教giáo 計kế 色sắc 從tùng 心tâm 內nội 生sanh 。 故cố 喻dụ 中trung 標tiêu 定định 二nhị 義nghĩa 。 而nhi 雙song 破phá 之chi 。

阿A 難Nan 。 是thị 諸chư 狂cuồng 華hoa 。 雖tuy 現hiện 空không 中trung 。 非phi 從tùng 空không 來lai 。 雖tuy 屬thuộc 目mục 見kiến 。 不bất 從tùng 目mục 出xuất 。

如như 是thị 阿A 難Nan 。 若nhược 空không 來lai 者giả 。 既ký 從tùng 空không 來lai 。 還hoàn 從tùng 空không 入nhập 。 若nhược 有hữu 出xuất 入nhập 。 即tức 非phi 虗hư 空không 。 空không 若nhược 非phi 空không 。 自tự 不bất 容dung 其kỳ 。 華hoa 相tướng 起khởi 滅diệt 。 如như 阿A 難Nan 體thể 。 不bất 容dung 阿A 難Nan 。

此thử 破phá 華hoa 從tùng 空không 來lai 也dã 。 如như 是thị 阿A 難Nan 。 若nhược 此thử 狂cuồng 華hoa 。 從tùng 空không 來lai 者giả 。 既ký 從tùng 空không 來lai 。 還hoàn 從tùng 空không 入nhập 。 若nhược 有hữu 出xuất 入nhập 。 便tiện 有hữu 內nội 外ngoại 。 既ký 有hữu 內nội 外ngoại 。 即tức 非phi 虗hư 空không 。 空không 若nhược 非phi 空không 。 便tiện 是thị 實thật 體thể 。 自tự 不bất 容dung 其kỳ 。 華hoa 相tướng 起khởi 滅diệt 。 如như 汝nhữ 阿A 難Nan 。 既ký 有hữu 實thật 體thể 。 更cánh 不bất 復phục 容dung 阿A 難Nan 生sanh 起khởi 。 云vân 何hà 而nhi 言ngôn 。 華hoa 生sanh 於ư 空không 耶da 。

○# 若nhược 約ước 法pháp 中trung 。 計kế 色sắc 從tùng 心tâm 外ngoại 有hữu 者giả 。 亦diệc 說thuyết 色sắc 法pháp 俱câu 從tùng 空không 出xuất 。 如như 西tây 域vực 凡phàm 小tiểu 。 推thôi 論luận 身thân 界giới 成thành 壞hoại 。 皆giai 是thị 微vi 塵trần 聚tụ 散tán 。 而nhi 折chiết 塵trần 無vô 已dĩ 。 必tất 至chí 虗hư 空không 。 故cố 執chấp 諸chư 色sắc 皆giai 從tùng 空không 出xuất 。 此thử 方phương 儒nho 道đạo 經kinh 書thư 不bất 一nhất 。 而nhi 意ý 旨chỉ 皆giai 謂vị 虗hư 以dĩ 生sanh 氣khí 。 氣khí 以dĩ 成thành 形hình 。 是thị 萬vạn 相tương/tướng 固cố 本bổn 於ư 一nhất 氣khí 。 而nhi 一nhất 氣khí 乃nãi 始thỉ 於ư 太thái 虗hư 。 質chất 之chi 西tây 域vực 。 旨chỉ 趣thú 大đại 同đồng 。 大đại 抵để 世thế 智trí 不bất 達đạt 太thái 虗hư 何hà 所sở 從tùng 來lai 。 但đãn 見kiến 萬vạn 有hữu 皆giai 從tùng 無vô 起khởi 。 遂toại 謂vị 無vô 為vi 有hữu 源nguyên 。 豈khởi 知tri 非phi 其kỳ 源nguyên 乎hồ 。

○# 賀hạ 云vân 。 還hoàn 從tùng 空không 入nhập 還hoàn 字tự 。 與dữ 旋toàn 字tự 同đồng 。 猶do 言ngôn 滅diệt 也dã 。 既ký 從tùng 空không 中trung 出xuất 來lai 。 則tắc 滅diệt 時thời 定định 鑽toàn 進tiến 虗hư 空không 去khứ 了liễu 。 有hữu 出xuất 有hữu 入nhập 。 便tiện 是thị 有hữu 體thể 之chi 物vật 。 既ký 是thị 一nhất 物vật 。 豈khởi 容dung 他tha 物vật 在tại 中trung 起khởi 滅diệt 。 如như 阿A 難Nan 身thân 中trung 。 又hựu 豈khởi 容dung 一nhất 阿A 難Nan 鑽toàn 進tiến 鑽toàn 出xuất 耶da 。 喻dụ 此thử 色sắc 陰ấm 若nhược 從tùng 淨tịnh 法Pháp 界Giới 中trung 來lai 者giả 。 色sắc 陰ấm 破phá 時thời 。 當đương 鑽toàn 入nhập 淨tịnh 法Pháp 界Giới 中trung 去khứ 矣hĩ 。 有hữu 出xuất 有hữu 入nhập 。 則tắc 淨tịnh 法Pháp 界Giới 。 便tiện 是thị 一nhất 件# 實thật 物vật 。 既ký 是thị 實thật 物vật 。 又hựu 豈khởi 容dung 色sắc 陰ấm 於ư 中trung 出xuất 入nhập 耶da 。

若nhược 目mục 出xuất 者giả 。 既ký 從tùng 目mục 出xuất 。 還hoàn 從tùng 目mục 入nhập 。 即tức 此thử 華hoa 性tánh 。 從tùng 目mục 出xuất 故cố 。 當đương 合hợp 有hữu 見kiến 。 若nhược 有hữu 見kiến 者giả 。 去khứ 既ký 華hoa 空không 。 旋toàn 合hợp 見kiến 眼nhãn 。 若nhược 無vô 見kiến 者giả 。 出xuất 既ký 翳ế 空không 。 旋toàn 當đương 翳ế 眼nhãn 。 又hựu 見kiến 華hoa 時thời 。 眼nhãn 應ưng 無vô 翳ế 。 云vân 何hà 睛tình 空không 。 號hiệu 清thanh 明minh 眼nhãn 。

此thử 破phá 華hoa 從tùng 目mục 出xuất 也dã 。 又hựu 若nhược 此thử 空không 華hoa 從tùng 目mục 出xuất 者giả 。 既ký 從tùng 目mục 出xuất 。 即tức 應ưng 還hoàn 歸quy 於ư 目mục 。 若nhược 從tùng 目mục 出xuất 。 則tắc 此thử 華hoa 性tánh 。 當đương 合hợp 有hữu 見kiến 。 若nhược 有hữu 見kiến 者giả 。 出xuất 去khứ 既ký 為vi 空không 中trung 之chi 華hoa 。 旋toàn 歸quy 應ưng 見kiến 自tự 己kỷ 之chi 眼nhãn 。 若nhược 無vô 見kiến 者giả 。 徒đồ 而nhi 遮già 障chướng 。 出xuất 則tắc 既ký 能năng 翳ế 空không 。 旋toàn 亦diệc 合hợp 當đương 翳ế 眼nhãn 。 又hựu 若nhược 華hoa 從tùng 目mục 出xuất 。 華hoa 已dĩ 出xuất 目mục 。 當đương 見kiến 華hoa 時thời 。 眼nhãn 應ưng 無vô 翳ế 。 無vô 翳ế 便tiện 可khả 稱xưng 清thanh 明minh 眼nhãn 。 何hà 故cố 必tất 見kiến 晴tình 空không 無vô 華hoa 。 方phương 號hiệu 清thanh 明minh 眼nhãn 耶da 。 是thị 則tắc 計kế 從tùng 目mục 出xuất 者giả 。 無vô 有hữu 是thị 處xứ 矣hĩ 。

○# 若nhược 約ước 法pháp 中trung 。 破phá 色sắc 從tùng 心tâm 內nội 生sanh 者giả 。 應ưng 云vân 迷mê 時thời 色sắc 既ký 出xuất 心tâm 。 悟ngộ 時thời 色sắc 應ưng 入nhập 心tâm 。 有hữu 知tri 入nhập 當đương 見kiến 心tâm 。 無vô 知tri 入nhập 常thường 障chướng 心tâm 。 又hựu 迷mê 者giả 色sắc 出xuất 。 心tâm 應ưng 無vô 障chướng 。 悟ngộ 者giả 色sắc 入nhập 。 心tâm 應ưng 有hữu 障chướng 。 云vân 何hà 無vô 障chướng 。 然nhiên 後hậu 號hiệu 清thanh 淨tịnh 心tâm 乎hồ 。

○# 問vấn 。 萬vạn 法pháp 唯duy 心tâm 。 何hà 又hựu 破phá 心tâm 內nội 生sanh 乎hồ 。 答đáp 。 法pháp 雖tuy 唯duy 心tâm 。 而nhi 實thật 亦diệc 不bất 曾tằng 生sanh 。 故cố 終chung 亦diệc 無vô 所sở 滅diệt 。 此thử 圓viên 頓đốn 人nhân 一nhất 悟ngộ 無vô 生sanh 。 全toàn 妄vọng 即tức 真chân 。 權quyền 人nhân 不bất 忘vong 。 法pháp 從tùng 心tâm 生sanh 。 必tất 滅diệt 妄vọng 始thỉ 真chân 。 故cố 須tu 破phá 之chi 也dã 。

是thị 故cố 當đương 知tri 。 色sắc 陰ấm 虗hư 妄vọng 。 本bổn 非phi 因nhân 緣duyên 。 非phi 自tự 然nhiên 性tánh 。

此thử 結kết 妄vọng 即tức 真chân 也dã 。 二nhị 處xứ 求cầu 之chi 。 既ký 無vô 從tùng 出xuất 。 足túc 知tri 色sắc 陰ấm 虗hư 妄vọng 。 本bổn 無vô 生sanh 體thể 曰viết 虗hư 。 循tuần 業nghiệp 偽ngụy 現hiện 曰viết 妄vọng 。 相tương/tướng 既ký 虗hư 妄vọng 。 而nhi 能năng 現hiện 者giả 。 竟cánh 何hà 物vật 乎hồ 。 本bổn 即tức 是thị 非phi 因nhân 緣duyên 非phi 自tự 然nhiên 之chi 玅# 真Chân 如Như 性tánh 也dã 。 葢# 常thường 住trụ 不bất 動động 。 則tắc 體thể 恆hằng 無vô 變biến 。 故cố 非phi 因nhân 緣duyên 。 玅# 明minh 周chu 圓viên 。 則tắc 隨tùy 緣duyên 變biến 現hiện 。 故cố 非phi 自tự 然nhiên 。 夫phu 性tánh 本bổn 非phi 外ngoại 。 豈khởi 從tùng 心tâm 外ngoại 而nhi 有hữu 。 性tánh 本bổn 無vô 生sanh 。 何hà 曾tằng 心tâm 內nội 有hữu 生sanh 。 此thử 二nhị 處xứ 所sở 以dĩ 俱câu 非phi 也dã 。 所sở 謂vị 色sắc 陰ấm 本bổn 如Như 來Lai 藏tạng 。 玅# 真Chân 如Như 性tánh 者giả 如như 此thử 。

阿A 難Nan 。 譬thí 如như 有hữu 人nhân 。 手thủ 足túc 晏# 安an 。 百bách 骸hài 調điều 適thích 。 忽hốt 如như 忘vong 生sanh 。 性tánh 無vô 違vi 順thuận 。 其kỳ 人nhân 無vô 故cố 。 以dĩ 二nhị 手thủ 掌chưởng 。 於ư 空không 相tương 摩ma 。 於ư 二nhị 手thủ 中trung 。 妄vọng 生sanh 澀sáp 滑hoạt 。 冷lãnh 熱nhiệt 諸chư 相tướng 。 受thọ 陰ấm 當đương 知tri 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。

阿A 難Nan 。 是thị 諸chư 幻huyễn 觸xúc 。 不bất 從tùng 空không 來lai 。 不bất 從tùng 掌chưởng 出xuất 。 如như 是thị 。

阿A 難Nan 。 若nhược 空không 來lai 者giả 。 既ký 能năng 觸xúc 掌chưởng 。 何hà 不bất 觸xúc 身thân 。 不bất 應ưng 虗hư 空không 。 選tuyển 擇trạch 來lai 觸xúc 。 若nhược 從tùng 掌chưởng 出xuất 。 應ưng 非phi 待đãi 合hợp 。 又hựu 掌chưởng 出xuất 故cố 。 合hợp 則tắc 掌chưởng 知tri 。 離ly 則tắc 觸xúc 入nhập 。 臂tý 腕oản 骨cốt 髓tủy 。 亦diệc 應ưng 覺giác 知tri 入nhập 時thời 蹤tung 跡tích 。 必tất 有hữu 覺giác 心tâm 。 知tri 出xuất 知tri 入nhập 。 自tự 有hữu 一nhất 物vật 。 身thân 中trung 往vãng 來lai 。 何hà 待đãi 合hợp 知tri 。 要yếu 明minh 為vi 觸xúc 。 是thị 故cố 當đương 知tri 。 受thọ 陰ấm 虗hư 妄vọng 。 本bổn 非phi 因nhân 緣duyên 。 非phi 自tự 然nhiên 性tánh 。

此thử 下hạ 開khai 一nhất 心tâm 法pháp 為vi 四tứ 陰ấm 而nhi 此thử 明minh 受thọ 陰ấm 即tức 玅# 真Chân 如Như 性tánh 也dã 。 受thọ 者giả 。 領lãnh 納nạp 為vi 義nghĩa 。 謂vị 對đối 違vi 順thuận 俱câu 非phi 之chi 境cảnh 。 而nhi 生sanh 苦khổ 樂lạc 捨xả 之chi 三tam 受thọ 也dã 。 四tứ 陰ấm 皆giai 心tâm 。 眾chúng 生sanh 認nhận 為vì 己kỷ 靈linh 。 不bất 同đồng 色sắc 陰ấm 計kế 從tùng 內nội 外ngoại 。 但đãn 計kế 實thật 有hữu 。 今kim 亦diệc 以dĩ 二nhị 處xứ 無vô 從tùng 。 顯hiển 其kỳ 虗hư 而nhi 非phi 實thật 耳nhĩ 。

阿A 難Nan 。 何hà 謂vị 受thọ 陰ấm 。 譬thí 如như 有hữu 人nhân 。 手thủ 足túc 晏# 安an 。 百bách 骸hài 調điều 適thích 。 忽hốt 如như 忘vong 生sanh 。 無vô 違vi 無vô 順thuận 。 尚thượng 不bất 覺giác 有hữu 身thân 。 安an 知tri 有hữu 受thọ 。 其kỳ 人nhân 無vô 故cố 。 以dĩ 二nhị 手thủ 掌chưởng 。 自tự 相tương 摩ma 擦sát 。 於ư 二nhị 手thủ 中trung 。 妄vọng 生sanh 澀sáp 滑hoạt 。 冷lãnh 熱nhiệt 諸chư 相tướng 。 受thọ 陰ấm 當đương 知tri 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 藏tạng 性tánh 無vô 受thọ 。 如như 人nhân 晏# 安an 。 迷mê 生sanh 諸chư 受thọ 。 如như 摩ma 手thủ 覺giác 澀sáp 等đẳng 也dã 。

阿A 難Nan 。 是thị 澀sáp 滑hoạt 冷lãnh 熱nhiệt 諸chư 相tướng 。 所sở 謂vị 幻huyễn 觸xúc 也dã 。 是thị 諸chư 幻huyễn 觸xúc 。 不bất 從tùng 空không 來lai 。 不bất 從tùng 掌chưởng 出xuất 。 如như 是thị 阿A 難Nan 。 若nhược 謂vị 此thử 觸xúc 從tùng 空không 來lai 者giả 。 既ký 能năng 觸xúc 掌chưởng 。 亦diệc 能năng 觸xúc 身thân 。 不bất 應ưng 虗hư 空không 。 有hữu 所sở 選tuyển 擇trạch 。 而nhi 獨độc 來lai 觸xúc 掌chưởng 。 是thị 則tắc 不bất 從tùng 空không 來lai 矣hĩ 。 若nhược 謂vị 此thử 觸xúc 從tùng 掌chưởng 出xuất 者giả 。 應ưng 須tu 獨độc 掌chưởng 自tự 生sanh 。 何hà 須tu 待đãi 合hợp 。 又hựu 若nhược 必tất 從tùng 掌chưởng 出xuất 。 掌chưởng 合hợp 則tắc 知tri 其kỳ 出xuất 。 掌chưởng 離ly 應ưng 知tri 其kỳ 入nhập 。 若nhược 必tất 有hữu 入nhập 。 則tắc 其kỳ 鄰lân 近cận 之chi 臂tý 腕oản 骨cốt 髓tủy 。 應ưng 亦diệc 知tri 其kỳ 。 入nhập 時thời 蹤tung 跡tích 。 云vân 何hà 不bất 知tri 。 若nhược 使sử 臂tý 腕oản 骨cốt 髓tủy 。 實thật 有hữu 覺giác 心tâm 。 知tri 其kỳ 出xuất 入nhập 。 則tắc 是thị 元nguyên 有hữu 一nhất 物vật 。 身thân 中trung 往vãng 來lai 自tự 觸xúc 。 何hà 必tất 更cánh 待đãi 掌chưởng 合hợp 。 而nhi 知tri 其kỳ 出xuất 。 方phương 始thỉ 名danh 為vi 觸xúc 耶da 。 是thị 則tắc 不bất 從tùng 掌chưởng 出xuất 矣hĩ 。 既ký 知tri 二nhị 處xứ 皆giai 非phi 。 則tắc 當đương 知tri 此thử 受thọ 陰ấm 虗hư 妄vọng 。 元nguyên 無vô 自tự 性tánh 。 本bổn 即tức 是thị 非phi 因nhân 緣duyên 非phi 自tự 然nhiên 之chi 玅# 真Chân 如Như 性tánh 也dã 。 所sở 謂vị 受thọ 陰ấm 本bổn 如Như 來Lai 藏tạng 。 性tánh 者giả 如như 此thử 。

○# 此thử 章chương 喻dụ 即tức 是thị 法pháp 。 故cố 不bất 必tất 法pháp 喻dụ 配phối 合hợp 。 但đãn 當đương 了liễu 喻dụ 之chi 妄vọng 。 即tức 會hội 法pháp 之chi 妄vọng 矣hĩ 。 又hựu 諸chư 識thức 中trung 。 皆giai 有hữu 受thọ 相tương/tướng 。 而nhi 前tiền 五ngũ 識thức 。 受thọ 用dụng 偏thiên 多đa 。 固cố 當đương 分phần/phân 屬thuộc 眼nhãn 等đẳng 五ngũ 識thức 。 以dĩ 眼nhãn 等đẳng 五ngũ 識thức 。 必tất 根căn 境cảnh 相tướng 對đối 而nhi 生sanh 觸xúc 也dã 。

阿A 難Nan 。 譬thí 如như 有hữu 人nhân 。 談đàm 說thuyết 酢tạc 梅mai 。 口khẩu 中trung 水thủy 出xuất 。 思tư 蹋đạp 懸huyền 崖nhai 。 足túc 心tâm 酸toan 澀sáp 。 想tưởng 陰ấm 當đương 知tri 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。

阿A 難Nan 。 如như 是thị 酢tạc 說thuyết 。 不bất 從tùng 梅mai 生sanh 。 非phi 從tùng 口khẩu 入nhập 。 如như 是thị 。

阿A 難Nan 。 若nhược 梅mai 生sanh 者giả 。 梅mai 合hợp 自tự 談đàm 。 何hà 待đãi 人nhân 說thuyết 。 若nhược 從tùng 口khẩu 入nhập 。 自tự 合hợp 口khẩu 聞văn 。 何hà 須tu 待đãi 耳nhĩ 。 若nhược 獨độc 耳nhĩ 聞văn 。 此thử 水thủy 何hà 不phủ 。 耳nhĩ 中trung 而nhi 出xuất 。 想tưởng 蹋đạp 懸huyền 崖nhai 。 與dữ 說thuyết 相tương 類loại 。 是thị 故cố 當đương 知tri 。 想tưởng 陰ấm 虗hư 妄vọng 。 本bổn 非phi 因nhân 緣duyên 。 非phi 自tự 然nhiên 性tánh 。

此thử 明minh 想tưởng 陰ấm 即tức 妙diệu 真Chân 如Như 性tánh 也dã 。 想tưởng 以dĩ 緣duyên 慮lự 為vi 義nghĩa 。 謂vị 於ư 前tiền 境cảnh 領lãnh 納nạp 之chi 後hậu 。 憶ức 持trì 不bất 忘vong 。 固cố 當đương 偏thiên 屬thuộc 第đệ 六lục 意ý 識thức 也dã 。

阿A 難Nan 。 何hà 謂vị 想tưởng 陰ấm 。 譬thí 如như 有hữu 人nhân 。 談đàm 說thuyết 酢tạc 梅mai 。 口khẩu 中trung 水thủy 出xuất 。 思tư 蹋đạp 懸huyền 崖nhai 。 足túc 心tâm 酸toan 澀sáp 。 口khẩu 不bất 食thực 梅mai 。 而nhi 口khẩu 中trung 水thủy 出xuất 。 足túc 不bất 至chí 崖nhai 。 而nhi 足túc 心tâm 酸toan 澀sáp 者giả 。 豈khởi 非phi 想tưởng 乎hồ 。 想tưởng 陰ấm 當đương 知tri 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 目mục 前tiền 根căn 身thân 器khí 界giới 。 為vi 想tưởng 所sở 分phân 別biệt 憶ức 持trì 者giả 。 皆giai 如như 念niệm 中trung 之chi 酸toan 味vị 。 思tư 裏lý 之chi 懸huyền 崖nhai 。 本bổn 非phi 實thật 有hữu 。 而nhi 堅kiên 滯trệ 不bất 忘vong 者giả 。 想tưởng 陰ấm 覆phú 之chi 也dã 。

阿A 難Nan 。 如như 是thị 酢tạc 說thuyết 。 所sở 引dẫn 之chi 水thủy 。 不bất 從tùng 梅mai 生sanh 。 非phi 從tùng 口khẩu 入nhập 。 如như 是thị 阿A 難Nan 。 若nhược 此thử 水thủy 從tùng 梅mai 生sanh 者giả 。 梅mai 合hợp 自tự 談đàm 。 何hà 待đãi 人nhân 說thuyết 。 而nhi 後hậu 水thủy 出xuất 。 若nhược 此thử 水thủy 從tùng 口khẩu 入nhập 者giả 。 口khẩu 應ưng 先tiên 聞văn 。 何hà 又hựu 待đãi 耳nhĩ 。 若nhược 獨độc 耳nhĩ 聞văn 。 此thử 水thủy 何hà 不phủ 。 即tức 從tùng 耳nhĩ 出xuất 。 而nhi 又hựu 從tùng 口khẩu 出xuất 乎hồ 。 梅mai 不bất 談đàm 。 則tắc 非phi 梅mai 生sanh 。 口khẩu 不bất 聞văn 。 則tắc 非phi 口khẩu 入nhập 。 耳nhĩ 不bất 出xuất 。 則tắc 非phi 耳nhĩ 致trí 。 追truy 究cứu 此thử 水thủy 。 無vô 所sở 從tùng 來lai 。 足túc 知tri 想tưởng 陰ấm 不bất 實thật 矣hĩ 。 想tưởng 蹋đạp 懸huyền 崖nhai 。 與dữ 此thử 說thuyết 相tương/tướng 類loại 。 崖nhai 不bất 思tư 。 則tắc 非phi 崖nhai 生sanh 。 足túc 未vị 觸xúc 。 則tắc 非phi 足túc 入nhập 。 心tâm 不bất 酸toan 澀sáp 。 則tắc 非phi 由do 心tâm 致trí 。 酸toan 澀sáp 無vô 所sở 從tùng 來lai 。 足túc 顯hiển 想tưởng 陰ấm 之chi 虗hư 矣hĩ 。 是thị 故cố 當đương 知tri 。 想tưởng 陰ấm 虗hư 妄vọng 。 元nguyên 無vô 自tự 性tánh 。 本bổn 即tức 是thị 非phi 因nhân 緣duyên 非phi 自tự 然nhiên 之chi 玅# 真Chân 如Như 性tánh 也dã 。 所sở 謂vị 想tưởng 陰ấm 本bổn 如Như 來Lai 藏tạng 。 性tánh 者giả 如như 此thử 。

○# 譚đàm 子tử 化hóa 書thư 云vân 。 言ngôn 臭xú 腐hủ 之chi 狀trạng 。 則tắc 輙triếp 有hữu 所sở 噦uyết 。 聞văn 珍trân 羞tu 之chi 名danh 。 則tắc 妄vọng 有hữu 所sở 嚥# 。 臭xú 腐hủ 不bất 曾tằng 來lai 。 珍trân 羞tu 未vị 嘗thường 見kiến 。 而nhi 有hữu 噦uyết 嚥# 者giả 。 非phi 妄vọng 而nhi 何hà 。 與dữ 此thử 相tương/tướng 發phát 。

阿A 難Nan 。 譬thí 如như 瀑bộc 流lưu 波ba 浪lãng 相tương 續tục 。 前tiền 際tế 後hậu 際tế 。 不bất 相tương 踰du 越việt 。 行hành 陰ấm 當đương 知tri 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。

阿A 難Nan 。 如như 是thị 流lưu 性tánh 。 不bất 因nhân 空không 生sanh 。 不bất 因nhân 水thủy 有hữu 。 亦diệc 非phi 水thủy 性tánh 。 非phi 離ly 空không 水thủy 。 如như 是thị 。

阿A 難Nan 。 若nhược 因nhân 空không 生sanh 。 則tắc 諸chư 十thập 方phương 。 無vô 盡tận 虗hư 空không 。 成thành 無vô 盡tận 流lưu 。 世thế 界giới 自tự 然nhiên 。 俱câu 受thọ 淪luân 溺nịch 。 若nhược 因nhân 水thủy 有hữu 。 則tắc 此thử 暴bạo 流lưu 。 性tánh 應ưng 非phi 水thủy 。 有hữu 所sở 有hữu 相tướng 。 今kim 應ưng 現hiện 在tại 。 若nhược 即tức 水thủy 性tánh 。 則tắc 澄trừng 清thanh 時thời 。 應ưng 非phi 水thủy 體thể 。 若nhược 離ly 空không 水thủy 。 空không 非phi 有hữu 外ngoại 。 水thủy 外ngoại 無vô 流lưu 。 是thị 故cố 當đương 知tri 。 行hành 陰ấm 虗hư 妄vọng 。 本bổn 非phi 因nhân 緣duyên 。 非phi 自tự 然nhiên 性tánh 。

此thử 明minh 行hành 陰ấm 即tức 玅# 真Chân 如Như 性tánh 也dã 。 行hành 以dĩ 遷thiên 流lưu 為vi 義nghĩa 。 即tức 是thị 徧biến 行hành 心tâm 所sở 之chi 思tư 。 以dĩ 能năng 驅khu 役dịch 自tự 心tâm 。 造tạo 善thiện 不bất 善thiện 等đẳng 。 故cố 即tức 是thị 業nghiệp 行hành 。 於ư 百bách 法pháp 中trung 。 攝nhiếp 法pháp 最tối 多đa 。 雖tuy 八bát 識thức 皆giai 有hữu 遷thiên 流lưu 而nhi 末mạt 那na 遷thiên 流lưu 最tối 勝thắng 。 以dĩ 念niệm 念niệm 不bất 斷đoạn 故cố 。 雖tuy 八bát 識thức 皆giai 有hữu 思tư 。 而nhi 末mạt 那na 思tư 為vi 最tối 勝thắng 。 以dĩ 思tư 量lượng 為vi 性tánh 故cố 。 故cố 當đương 偏thiên 屬thuộc 第đệ 七thất 識thức 也dã 。

阿A 難Nan 。 何hà 謂vị 行hành 陰ấm 。 譬thí 如như 瀑bộc 流lưu 之chi 水thủy 。 波ba 浪lãng 相tương 續tục 。 前tiền 際tế 後hậu 際tế 。 不bất 相tương 踰du 越việt 。 前tiền 不bất 待đãi 後hậu 。 後hậu 不bất 及cập 前tiền 。 日nhật 夜dạ 滔thao 滔thao 。 無vô 有hữu 間gian 歇hiết 。 行hành 陰ấm 當đương 知tri 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 心tâm 心tâm 不bất 住trụ 。 念niệm 念niệm 遷thiên 流lưu 。 亦diệc 猶do 瀑bộc 流lưu 之chi 不bất 可khả 遏át 也dã 。

阿A 難Nan 。 如như 是thị 瀑bộc 流lưu 之chi 性tánh 。 不bất 因nhân 空không 生sanh 。 不bất 因nhân 水thủy 有hữu 。 亦diệc 非phi 水thủy 之chi 本bổn 性tánh 。 是thị 不bất 即tức 空không 水thủy 矣hĩ 。 非phi 離ly 空không 水thủy 。 是thị 不bất 離ly 空không 水thủy 矣hĩ 。 如như 是thị 阿A 難Nan 。 若nhược 此thử 瀑bộc 流lưu 。 因nhân 空không 而nhi 生sanh 者giả 。 則tắc 十thập 方phương 無vô 盡tận 之chi 虗hư 空không 。 應ưng 成thành 無vô 盡tận 之chi 瀑bộc 流lưu 。 而nhi 世thế 界giới 俱câu 受thọ 淪luân 溺nịch 矣hĩ 。 無vô 是thị 理lý 也dã 。 則tắc 不bất 因nhân 空không 生sanh 可khả 知tri 。 若nhược 此thử 瀑bộc 流lưu 。 因nhân 水thủy 而nhi 有hữu 者giả 。 則tắc 體thể 應ưng 不bất 與dữ 水thủy 一nhất 。 別biệt 有hữu 處xứ 所sở 。 別biệt 有hữu 相tướng 狀trạng 。 兩lưỡng 俱câu 現hiện 在tại 。 如như 父phụ 生sanh 子tử 。 各các 有hữu 體thể 性tánh 。 然nhiên 而nhi 無vô 有hữu 。 則tắc 不bất 因nhân 水thủy 有hữu 可khả 知tri 。 若nhược 此thử 瀑bộc 流lưu 渾hồn 濁trược 之chi 時thời 。 即tức 是thị 水thủy 性tánh 者giả 。 則tắc 澄trừng 清thanh 時thời 。 反phản 非phi 水thủy 體thể 矣hĩ 。 既ký 澄trừng 清thanh 是thị 水thủy 之chi 體thể 。 則tắc 瀑bộc 流lưu 亦diệc 非phi 水thủy 性tánh 可khả 知tri 。 是thị 則tắc 即tức 義nghĩa 俱câu 不bất 成thành 矣hĩ 。 若nhược 此thử 瀑bộc 流lưu 。 離ly 空không 離ly 水thủy 。 別biệt 有hữu 自tự 體thể 者giả 。 則tắc 空không 非phi 有hữu 外ngoại 。 豈khởi 能năng 離ly 空không 。 水thủy 外ngoại 無vô 流lưu 。 豈khởi 能năng 離ly 水thủy 。 是thị 則tắc 離ly 義nghĩa 亦diệc 不bất 成thành 矣hĩ 。 即tức 離ly 俱câu 非phi 。 究cứu 此thử 瀑bộc 流lưu 。 本bổn 從tùng 何hà 起khởi 。 是thị 故cố 當đương 知tri 。 行hành 陰ấm 虗hư 妄vọng 。 元nguyên 無vô 自tự 性tánh 。 本bổn 即tức 是thị 非phi 因nhân 緣duyên 非phi 自tự 然nhiên 之chi 玅# 真Chân 如Như 性tánh 也dã 。 所sở 謂vị 行hành 陰ấm 本bổn 如Như 來Lai 藏tạng 。 性tánh 者giả 如như 此thử 。

○# 若nhược 約ước 法pháp 釋thích 。 空không 喻dụ 外ngoại 境cảnh 。 水thủy 喻dụ 內nội 心tâm 。 流lưu 即tức 行hành 陰ấm 。 不bất 因nhân 空không 生sanh 。 喻dụ 此thử 行hành 陰ấm 不bất 因nhân 境cảnh 生sanh 也dã 。 不bất 因nhân 水thủy 有hữu 。 喻dụ 此thử 行hành 陰ấm 不bất 因nhân 心tâm 有hữu 也dã 。 亦diệc 非phi 水thủy 性tánh 。 喻dụ 此thử 行hành 陰ấm 亦diệc 非phi 心tâm 性tánh 也dã 。 非phi 離ly 空không 水thủy 。 喻dụ 此thử 行hành 陰ấm 非phi 離ly 心tâm 境cảnh 也dã 。 若nhược 計kế 境cảnh 生sanh 。 則tắc 境cảnh 應ưng 有hữu 知tri 。 一nhất 切thiết 無vô 情tình 。 悉tất 能năng 有hữu 念niệm 矣hĩ 。 若nhược 計kế 因nhân 心tâm 。 則tắc 應ưng 別biệt 有hữu 自tự 體thể 矣hĩ 。 若nhược 計kế 即tức 心tâm 本bổn 性tánh 。 則tắc 行hành 陰ấm 盡tận 者giả 。 反phản 失thất 心tâm 性tánh 矣hĩ 。 然nhiên 則tắc 行hành 豈khởi 即tức 心tâm 境cảnh 乎hồ 。 若nhược 計kế 離ly 於ư 心tâm 境cảnh 。 則tắc 境cảnh 實thật 無vô 邊biên 。 而nhi 心tâm 外ngoại 無vô 行hành 。 然nhiên 則tắc 行hành 豈khởi 離ly 心tâm 境cảnh 乎hồ 。

阿A 難Nan 。 譬thí 如như 有hữu 人nhân 。 取thủ 頻tần 伽già 瓶bình 。 塞tắc 其kỳ 兩lưỡng 孔khổng 。 滿mãn 中trung 擎kình 空không 。 千thiên 里lý 遠viễn 行hành 。 用dụng 餉hướng 他tha 國quốc 。 識thức 陰ấm 當đương 知tri 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。

阿A 難Nan 。 如như 是thị 虗hư 空không 。 非phi 彼bỉ 方phương 來lai 。 非phi 此thử 方phương 入nhập 。 如như 是thị 。

阿A 難Nan 。 若nhược 彼bỉ 方phương 來lai 。 則tắc 本bổn 瓶bình 中trung 。 既ký 貯trữ 空không 去khứ 。 於ư 本bổn 瓶bình 地địa 。 應ưng 少thiểu 虗hư 空không 。 若nhược 此thử 方phương 入nhập 。 開khai 孔khổng 倒đảo 瓶bình 。 應ưng 是thị 空không 出xuất 。 是thị 故cố 當đương 知tri 。 識thức 陰ấm 虗hư 妄vọng 。 本bổn 非phi 因nhân 緣duyên 。 非phi 自tự 然nhiên 性tánh 。

此thử 明minh 識thức 陰ấm 即tức 玅# 真Chân 如Như 性tánh 也dã 。 識thức 以dĩ 了liễu 別biệt 為vi 義nghĩa 。 雖tuy 諸chư 識thức 皆giai 能năng 了liễu 別biệt 。 而nhi 此thử 識thức 全toàn 収thâu 八bát 海hải 七thất 浪lãng 。 又hựu 名danh 業nghiệp 識thức 。 以dĩ 即tức 生sanh 滅diệt 本bổn 故cố 。 又hựu 名danh 藏tạng 識thức 。 以dĩ 即tức 真Chân 如Như 體thể 故cố 。 固cố 知tri 識thức 陰ấm 偏thiên 屬thuộc 第đệ 八bát 識thức 也dã 。

阿A 難Nan 。 何hà 謂vị 識thức 陰ấm 。 譬thí 如như 有hữu 人nhân 。 以dĩ 頻tần 伽già 鳥điểu 形hình 之chi 瓶bình 。 塞tắc 其kỳ 兩lưỡng 孔khổng 。 滿mãn 盛thịnh 虗hư 空không 於ư 中trung 。 而nhi 擎kình 之chi 千thiên 里lý 遠viễn 行hành 。 用dụng 饋quỹ 他tha 國quốc 。 識thức 陰ấm 當đương 知tri 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 妄vọng 業nghiệp 如như 瓶bình 。 妄vọng 識thức 如như 空không 。 業nghiệp 牽khiên 識thức 走tẩu 。 如như 瓶bình 擎kình 空không 行hành 。 三tam 界giới 六lục 道đạo 。 無vô 處xứ 不bất 往vãng 。 如như 千thiên 里lý 遠viễn 行hành 。 捨xả 身thân 受thọ 身thân 。 如như 用dụng 餉hướng 他tha 國quốc 。

阿A 難Nan 。 如như 是thị 虗hư 空không 。 非phi 從tùng 彼bỉ 方phương 而nhi 來lai 。 不bất 自tự 此thử 方phương 而nhi 入nhập 。 如như 是thị 阿A 難Nan 。 若nhược 謂vị 此thử 空không 從tùng 彼bỉ 方phương 來lai 者giả 。 則tắc 本bổn 瓶bình 中trung 。 既ký 貯trữ 空không 去khứ 。 彼bỉ 方phương 置trí 本bổn 瓶bình 之chi 地địa 。 應ưng 少thiểu 一nhất 瓶bình 虗hư 空không 矣hĩ 。 而nhi 彼bỉ 方phương 之chi 空không 未vị 少thiểu 也dã 。 則tắc 雖tuy 來lai 而nhi 實thật 未vị 曾tằng 來lai 矣hĩ 。 若nhược 謂vị 此thử 空không 於ư 此thử 方phương 入nhập 者giả 。 則tắc 當đương 開khai 孔khổng 倒đảo 瓶bình 時thời 。 應ưng 見kiến 虗hư 空không 從tùng 瓶bình 出xuất 矣hĩ 。 而nhi 此thử 瓶bình 之chi 空không 。 未vị 出xuất 而nhi 入nhập 此thử 方phương 也dã 。 則tắc 雖tuy 入nhập 而nhi 實thật 未vị 曾tằng 入nhập 矣hĩ 。 來lai 無vô 所sở 來lai 。 至chí 無vô 所sở 至chí 。 皆giai 由do 業nghiệp 遷thiên 使sử 然nhiên 。 妄vọng 見kiến 去khứ 來lai 。 而nhi 實thật 無vô 去khứ 來lai 。 是thị 故cố 當đương 知tri 。 識thức 陰ấm 虗hư 妄vọng 。 元nguyên 無vô 自tự 性tánh 。 本bổn 即tức 是thị 非phi 因nhân 緣duyên 非phi 自tự 然nhiên 之chi 妙diệu 真Chân 如Như 性tánh 也dã 。 所sở 謂vị 識thức 陰ấm 本bổn 如Như 來Lai 藏tạng 。 性tánh 者giả 如như 此thử 。

○# 若nhược 約ước 法pháp 釋thích 。 捨xả 身thân 如như 彼bỉ 方phương 來lai 。 而nhi 前tiền 身thân 之chi 識thức 未vị 嘗thường 少thiểu 。 受thọ 身thân 如như 此thử 方phương 入nhập 。 而nhi 後hậu 身thân 之chi 識thức 未vị 嘗thường 來lai 。 當đương 知tri 身thân 死tử 非phi 去khứ 。 未vị 死tử 之chi 先tiên 。 本bổn 不bất 偏thiên 局cục 於ư 此thử 。 身thân 生sanh 非phi 來lai 。 未vị 生sanh 之chi 先tiên 。 本bổn 亦diệc 常thường 徧biến 於ư 此thử 。 但đãn 因nhân 不bất 了liễu 。 互hỗ 成thành 明minh 昧muội 。 迷mê 則tắc 任nhậm 牽khiên 。 悟ngộ 則tắc 同đồng 體thể 。 體thể 常thường 不bất 動động 。 用dụng 可khả 牽khiên 移di 。 佛Phật 正chánh 欲dục 眾chúng 生sanh 悟ngộ 全toàn 體thể 而nhi 周chu 大đại 用dụng 也dã 。

○# 瓶bình 喻dụ 牽khiên 識thức 之chi 業nghiệp 。 即tức 第đệ 七thất 末mạt 那na 。 又hựu 名danh 業nghiệp 行hành 也dã 。 塞tắc 其kỳ 兩lưỡng 孔khổng 。 喻dụ 煩phiền 惱não 所sở 知tri 。 障chướng 塞tắc 二nhị 空không 也dã 。 良lương 以dĩ 真Chân 如Như 不bất 動động 。 由do 七thất 八bát 二nhị 識thức 。 遷thiên 流lưu 不bất 住trụ 。 似tự 有hữu 去khứ 來lai 。 故cố 有hữu 彼bỉ 此thử 。 今kim 彼bỉ 方phương 不bất 見kiến 空không 少thiểu 。 此thử 方phương 不bất 見kiến 空không 出xuất 。 則tắc 知tri 識thức 陰ấm 之chi 無vô 自tự 體thể 。 而nhi 如Như 來Lai 藏tạng 性tánh 。 逈huýnh 然nhiên 獨độc 露lộ 矣hĩ 。

○# 永vĩnh 嘉gia 明minh 一nhất 念niệm 之chi 中trung 。 即tức 具cụ 五ngũ 陰ấm 。 謂vị 隔cách 礙ngại 真chân 性tánh 。 即tức 是thị 色sắc 陰ấm 。 領lãnh 納nạp 在tại 心tâm 。 即tức 是thị 受thọ 陰ấm 。 心tâm 緣duyên 此thử 理lý 。 即tức 是thị 想tưởng 陰ấm 。 相tương 續tục 不bất 斷đoạn 。 即tức 是thị 行hành 陰ấm 。 歷lịch 歷lịch 分phân 明minh 。 即tức 是thị 識thức 陰ấm 。 此thử 五ngũ 陰ấm 者giả 。 舉cử 體thể 即tức 是thị 一nhất 念niệm 。 此thử 一nhất 念niệm 者giả 。 舉cử 體thể 即tức 是thị 五ngũ 陰ấm 。 若nhược 以dĩ 微vi 密mật 觀quán 照chiếu 。 照chiếu 見kiến 五ngũ 陰ấm 。 則tắc 聚tụ 沫mạt 之chi 色sắc 既ký 虗hư 。 水thủy 泡bào 之chi 受thọ 何hà 有hữu 。 陽dương 燄diệm 之chi 想tưởng 非phi 實thật 。 芭ba 蕉tiêu 之chi 行hành 惟duy 空không 。 幻huyễn 妄vọng 之chi 識thức 無vô 住trụ 。 而nhi 究cứu 竟cánh 堅kiên 固cố 之chi 體thể 。 不bất 越việt 當đương 前tiền 而nhi 得đắc 之chi 矣hĩ 。

○# 五ngũ 陰ấm 一nhất 科khoa 竟cánh 。

楞lăng 嚴nghiêm 說thuyết 通thông 卷quyển 二nhị