楞Lăng 嚴Nghiêm 經Kinh 貫Quán 攝Nhiếp
Quyển 0003
清Thanh 劉Lưu 道Đạo 開Khai 纂Toản 述Thuật
楞lăng 嚴nghiêm 說thuyết 通thông 卷quyển 之chi 三tam
巴ba 郡quận 了liễu 菴am 居cư 士sĩ 劉lưu 道đạo 開khai 纂toản 述thuật
成thành 都đô 昭chiêu 覺giác 沙Sa 門Môn 方phương 。 示thị 鑒giám 訂# 。
復phục 次thứ 阿A 難Nan 。 云vân 何hà 六lục 入nhập 。 本bổn 如Như 來Lai 藏tạng 。 妙diệu 真Chân 如Như 性tánh 。
此thử 下hạ 顯hiển 如Như 來Lai 藏tạng 不bất 離ly 六lục 根căn 也dã 。 不bất 言ngôn 根căn 而nhi 言ngôn 入nhập 者giả 。 以dĩ 通thông 能năng 入nhập 所sở 入nhập 故cố 。 如như 眼nhãn 根căn 流lưu 逸dật 奔bôn 色sắc 等đẳng 。 為vi 能năng 入nhập 。 眼nhãn 以dĩ 虗hư 受thọ 色sắc 等đẳng 。 為vi 所sở 入nhập 也dã 。 觀quán 下hạ 吸hấp 字tự 。 正chánh 與dữ 入nhập 字tự 相tương 應ứng 。 以dĩ 六lục 根căn 各các 能năng 吸hấp 入nhập 所sở 對đối 之chi 塵trần 故cố 也dã 。 開khai 合hợp 原nguyên 無vô 此thử 科khoa 。 要yếu 即tức 內nội 六lục 處xứ 耳nhĩ 。
○# 此thử 先tiên 徵trưng 起khởi 云vân 。
復phục 次thứ 阿A 難Nan 。 云vân 何hà 六lục 入nhập 。 本bổn 如Như 來Lai 藏tạng 。 妙diệu 真Chân 如Như 性tánh 。
阿A 難Nan 。 即tức 彼bỉ 目mục 睛tình 。 瞪trừng 發phát 勞lao 者giả 。 兼kiêm 目mục 與dữ 勞lao 。 同đồng 是thị 菩Bồ 提Đề 。 瞪trừng 發phát 勞lao 相tướng 。
此thử 明minh 眼nhãn 入nhập 本bổn 如Như 來Lai 藏tạng 也dã 。
阿A 難Nan 。 我ngã 前tiền 云vân 譬thí 如như 淨tịnh 目mục 。 瞪trừng 以dĩ 發phát 勞lao 。 別biệt 見kiến 狂cuồng 華hoa 。 是thị 以dĩ 狂cuồng 華hoa 為vi 勞lao 相tương/tướng 矣hĩ 。 然nhiên 不bất 但đãn 狂cuồng 華hoa 是thị 勞lao 相tương/tướng 也dã 。 即tức 此thử 目mục 睛tình 與dữ 所sở 瞪trừng 之chi 勞lao 。 又hựu 同đồng 是thị 菩Bồ 提Đề 。 心tâm 上thượng 所sở 發phát 之chi 勞lao 相tương/tướng 也dã 。 如như 子tử 固cố 是thị 父phụ 之chi 所sở 生sanh 。 而nhi 兼kiêm 父phụ 與dữ 子tử 。 又hựu 同đồng 是thị 祖tổ 之chi 所sở 生sanh 也dã 。
○# 鍾chung 云vân 。 前tiền 喻dụ 以dĩ 瞪trừng 為vi 勞lao 相tương/tướng 。 目mục 為vi 淨tịnh 相tương/tướng 。 此thử 并tinh 淨tịnh 目mục 亦diệc 為vi 勞lao 相tương/tướng 。 兼kiêm 目mục 與dữ 勞lao 。 即tức 影ảnh 見kiến 俱câu 眚sảnh 四tứ 字tự 。 見kiến 與dữ 見kiến 緣duyên 也dã 。
○# 又hựu 云vân 。 同đồng 是thị 菩Bồ 提Đề 。 瞪trừng 發phát 勞lao 相tướng 。 便tiện 是thị 識thức 精tinh 元nguyên 明minh 注chú 脚cước 。 菩Bồ 提Đề 即tức 精tinh 也dã 。 元nguyên 明minh 也dã 。 瞪trừng 字tự 勞lao 字tự 。 即tức 識thức 也dã 。 別biệt 業nghiệp 同đồng 分phần/phân 二nhị 種chủng 妄vọng 見kiến 。 皆giai 生sanh 其kỳ 中trung 。 葢# 菩Bồ 提Đề 即tức 真Chân 如Như 。 瞪trừng 字tự 乃nãi 真Chân 如Như 中trung 所sở 生sanh 無vô 明minh 。 勞lao 即tức 業nghiệp 識thức 。 發phát 見kiến 居cư 中trung 二nhị 句cú 等đẳng 。 即tức 轉chuyển 現hiện 二nhị 相tương/tướng 。 言ngôn 下hạ 便tiện 有hữu 勞lao 歇hiết 。 即tức 是thị 菩Bồ 提Đề 。 縱túng/tung 未vị 歇hiết 勞lao 。 菩Bồ 提Đề 不bất 忘vong 。 二nhị 意ý 。
因nhân 於ư 明minh 暗ám 。 二nhị 種chủng 妄vọng 塵trần 。 發phát 見kiến 居cư 中trung 。 吸hấp 此thử 塵trần 象tượng 。 名danh 為vi 見Kiến 性Tánh 。 此thử 見kiến 離ly 彼bỉ 。 明minh 暗ám 二nhị 塵trần 。 畢tất 竟cánh 無vô 體thể 。
有hữu 此thử 眼nhãn 根căn 。 因nhân 于vu 明minh 暗ám 二nhị 種chủng 妄vọng 塵trần 中trung 。 粘niêm 湛trạm 發phát 見kiến 。 見kiến 精tinh 映ánh 色sắc 。 即tức 吸hấp 此thử 塵trần 相tương/tướng 而nhi 。 名danh 為vi 見Kiến 性Tánh 。 只chỉ 是thị 根căn 攬lãm 塵trần 而nhi 得đắc 名danh 。 可khả 見kiến 但đãn 有hữu 其kỳ 名danh 而nhi 已dĩ 。 夫phu 離ly 明minh 見kiến 暗ám 。 而nhi 見kiến 不bất 隨tùy 明minh 滅diệt 。 離ly 暗ám 見kiến 明minh 。 而nhi 見kiến 不bất 隨tùy 暗ám 滅diệt 。 似tự 為vi 有hữu 體thể 。 今kim 若nhược 明minh 暗ám 雙song 離ly 。 畢tất 竟cánh 見kiến 性tánh 。 作tác 何hà 形hình 狀trạng 。 當đương 知tri 但đãn 是thị 託thác 塵trần 妄vọng 現hiện 。 而nhi 實thật 無vô 其kỳ 體thể 也dã 。
○# 問vấn 。 前tiền 說thuyết 緣duyên 心tâm 。 離ly 塵trần 無vô 體thể 。 以dĩ 顯hiển 見kiến 性tánh 有hữu 體thể 。 此thử 又hựu 言ngôn 見kiến 性tánh 離ly 塵trần 畢tất 竟cánh 無vô 體thể 者giả 何hà 故cố 。 答đáp 。 前tiền 以dĩ 阿A 難Nan 認nhận 定định 緣duyên 心tâm 。 不bất 肯khẳng 放phóng 捨xả 。 故cố 就tựu 根căn 中trung 指chỉ 性tánh 。 令linh 識thức 真chân 心tâm 。 今kim 因nhân 已dĩ 領lãnh 真chân 性tánh 。 尚thượng 執chấp 六lục 根căn 別biệt 有hữu 體thể 相tướng 。 未vị 融dung 一nhất 性tánh 。 故cố 復phục 言ngôn 見kiến 性tánh 無vô 體thể 。 雖tuy 說thuyết 見kiến 性tánh 。 乃nãi 根căn 中trung 局cục 執chấp 之chi 自tự 性tánh 。 非phi 同đồng 前tiền 離ly 眼nhãn 廓khuếch 周chu 之chi 見kiến 性tánh 也dã 。 是thị 前tiền 顯hiển 性tánh 。 而nhi 此thử 破phá 相tương/tướng 。 所sở 以dĩ 異dị 矣hĩ 。 更cánh 深thâm 究cứu 之chi 。 此thử 之chi 破phá 相tương/tướng 。 亦diệc 欲dục 其kỳ 離ly 相tương/tướng 即tức 妙diệu 真Chân 如Như 性tánh 耳nhĩ 。 則tắc 顯hiển 性tánh 之chi 旨chỉ 。 依y 舊cựu 同đồng 矣hĩ 。 豈khởi 如như 緣duyên 心tâm 。 真chân 破phá 其kỳ 一nhất 定định 無vô 體thể 哉tai 。
○# 鍾chung 云vân 。 以dĩ 見kiến 性tánh 對đối 緣duyên 心tâm 。 則tắc 緣duyên 心tâm 為vi 妄vọng 。 以dĩ 如Như 來Lai 藏tạng 對đối 見kiến 性tánh 。 則tắc 見kiến 性tánh 亦diệc 帶đái 妄vọng 。 妄vọng 無vô 自tự 體thể 。 總tổng 歸quy 于vu 真chân 。 畢tất 竟cánh 二nhị 字tự 。 乃nãi 了liễu 義nghĩa 之chi 謂vị 。
如như 是thị 。
阿A 難Nan 。 當đương 知tri 是thị 見kiến 。 非phi 明minh 暗ám 來lai 。 非phi 於ư 根căn 出xuất 。 不bất 於ư 空không 生sanh 。
何hà 以dĩ 故cố 。 若nhược 從tùng 明minh 來lai 。 暗ám 即tức 隨tùy 滅diệt 。 應ưng 非phi 見kiến 暗ám 。 若nhược 從tùng 暗ám 來lai 。 明minh 即tức 隨tùy 滅diệt 。 應ưng 無vô 見kiến 明minh 。 若nhược 從tùng 根căn 生sanh 。 必tất 無vô 明minh 暗ám 。 如như 是thị 見kiến 精tinh 。 本bổn 無vô 自tự 性tánh 。 若nhược 於ư 空không 出xuất 。 前tiền 矚chú 塵trần 象tượng 。 歸quy 當đương 見kiến 根căn 。 又hựu 空không 自tự 觀quán 。 何hà 關quan 汝nhữ 入nhập 。 是thị 故cố 當đương 知tri 。 眼nhãn 入nhập 虗hư 妄vọng 。 本bổn 非phi 因nhân 緣duyên 。 非phi 自tự 然nhiên 性tánh 。
如như 是thị 阿A 難Nan 。 據cứ 世thế 情tình 妄vọng 計kế 。 皆giai 謂vị 此thử 見kiến 乃nãi 從tùng 根căn 出xuất 。 否phủ/bĩ 則tắc 從tùng 塵trần 生sanh 。 從tùng 空không 生sanh 耳nhĩ 。 當đương 知tri 是thị 見kiến 。 非phi 從tùng 明minh 暗ám 來lai 。 非phi 于vu 根căn 出xuất 。 不bất 於ư 空không 生sanh 。
何hà 以dĩ 故cố 。 若nhược 謂vị 此thử 見kiến 從tùng 明minh 來lai 者giả 。 則tắc 當đương 暗ám 之chi 時thời 。 已dĩ 隨tùy 明minh 滅diệt 。 應ưng 不bất 見kiến 暗ám 。 從tùng 暗ám 亦diệc 然nhiên 。 而nhi 何hà 以dĩ 見kiến 暗ám 見kiến 明minh 。 是thị 則tắc 不bất 從tùng 塵trần 生sanh 矣hĩ 。 若nhược 謂vị 此thử 見kiến 從tùng 根căn 生sanh 者giả 。 單đơn 根căn 能năng 生sanh 見kiến 性tánh 。 則tắc 何hà 以dĩ 雙song 離ly 明minh 暗ám 。 而nhi 如như 是thị 見kiến 精tinh 。 本bổn 無vô 自tự 性tánh 。 是thị 則tắc 不bất 從tùng 根căn 生sanh 矣hĩ 。 若nhược 謂vị 此thử 見kiến 從tùng 空không 出xuất 者giả 。 空không 離ly 根căn 塵trần 。 則tắc 根căn 塵trần 俱câu 成thành 可khả 見kiến 。 進tiến 即tức 觀quán 塵trần 。 退thoái 可khả 觀quán 根căn 。 又hựu 空không 自tự 能năng 見kiến 。 何hà 關quan 汝nhữ 根căn 之chi 入nhập 。 是thị 則tắc 不bất 從tùng 空không 生sanh 矣hĩ 。 是thị 故cố 當đương 知tri 。 此thử 一nhất 眼nhãn 入nhập 也dã 。 無vô 有hữu 實thật 體thể 。 故cố 虗hư 。 無vô 所sở 從tùng 來lai 。 故cố 妄vọng 。 然nhiên 所sở 以dĩ 無vô 實thật 自tự 體thể 者giả 。 以dĩ 其kỳ 體thể 即tức 真Chân 如Như 。 所sở 以dĩ 不bất 從tùng 三tam 處xứ 者giả 。 以dĩ 其kỳ 出xuất 自tự 藏tạng 性tánh 。 本bổn 即tức 是thị 非phi 因nhân 緣duyên 非phi 自tự 然nhiên 之chi 妙diệu 性tánh 。 乍sạ 現hiện 眼nhãn 入nhập 而nhi 已dĩ 。 所sở 謂vị 眼nhãn 入nhập 本bổn 如Như 來Lai 藏tạng 者giả 如như 此thử 。 阿A 那Na 律Luật 以dĩ 葡bồ 萄đào 朵đóa 換hoán 天thiên 眼nhãn 。 從tùng 此thử 悟ngộ 入nhập 也dã 。
○# 四tứ 科khoa 七thất 大đại 。 總tổng 是thị 指chỉ 示thị 阿A 難Nan 。 在tại 日nhật 用dụng 見kiến 色sắc 聞văn 聲thanh 。 穿xuyên 衣y 喫khiết 飯phạn 處xứ 。 討thảo 尋tầm 頭đầu 腦não 。 祖tổ 師sư 家gia 教giáo 人nhân 看khán 話thoại 頭đầu 。 便tiện 是thị 此thử 意ý 。 但đãn 祖tổ 師sư 不bất 肯khẳng 輕khinh 易dị 興hưng 人nhân 說thuyết 破phá 。 令linh 其kỳ 自tự 猜# 自tự 疑nghi 。 自tự 對đối 自tự 覓mịch 。 畢tất 竟cánh 此thử 見kiến 從tùng 何hà 處xứ 起khởi 。 久cửu 久cửu 捱# 拶# 。 到đáo 工công 夫phu 純thuần 熟thục 。 向hướng 冷lãnh 地địa 裡# 。 驀# 然nhiên 親thân 見kiến 。 便tiện 得đắc 千thiên 了liễu 百bách 當đương 。 決quyết 不bất 輕khinh 易dị 道đạo 出xuất 眼nhãn 入nhập 虗hư 妄vọng 四tứ 字tự 。 故cố 香hương 嚴nghiêm 云vân 。 我ngã 不bất 重trọng/trùng 先tiên 師sư 佛Phật 法Pháp 。 只chỉ 重trọng/trùng 先tiên 師sư 不bất 與dữ 我ngã 道đạo 破phá 。 如Như 來Lai 慈từ 悲bi 太thái 煞sát 。 急cấp 推thôi 赤xích 心tâm 。 寘trí 人nhân 腹phúc 中trung 。 故cố 開khai 口khẩu 便tiện 為vì 人nhân 說thuyết 破phá 。 此thử 如Như 來Lai 禪thiền 祖tổ 師sư 禪thiền 之chi 所sở 以dĩ 異dị 也dã 。
○# 鍾chung 云vân 。 約ước 世thế 情tình 。 根căn 出xuất 乃nãi 為vi 正chánh 計kế 。 餘dư 二nhị 防phòng 轉chuyển 計kế 也dã 。
阿A 難Nan 。 譬thí 如như 有hữu 人nhân 。 以dĩ 兩lưỡng 手thủ 指chỉ 。 急cấp 塞tắc 其kỳ 耳nhĩ 。 耳nhĩ 根căn 勞lao 故cố 。 頭đầu 中trung 作tác 聲thanh 。 兼kiêm 耳nhĩ 與dữ 勞lao 。 同đồng 是thị 菩Bồ 提Đề 。 瞪trừng 發phát 勞lao 相tướng 。 因nhân 於ư 動động 靜tĩnh 。 二nhị 種chủng 妄vọng 塵trần 。 發phát 聞văn 居cư 中trung 。 吸hấp 此thử 塵trần 象tượng 。 名danh 聽Thính 聞Văn 性Tánh 。 此thử 聞văn 離ly 彼bỉ 。 動động 靜tĩnh 二nhị 塵trần 。 畢tất 竟cánh 無vô 體thể 。 如như 是thị 。
阿A 難Nan 。 當đương 知tri 是thị 聞văn 。 非phi 動động 靜tĩnh 來lai 。 非phi 於ư 根căn 出xuất 。 不bất 於ư 空không 生sanh 。
何hà 以dĩ 故cố 。 若nhược 從tùng 靜tĩnh 來lai 。 動động 即tức 隨tùy 滅diệt 。 應ưng 非phi 聞văn 動động 。 若nhược 從tùng 動động 來lai 。 靜tĩnh 即tức 隨tùy 滅diệt 。 應ưng 無vô 覺giác 靜tĩnh 。 若nhược 從tùng 根căn 生sanh 。 必tất 無vô 動động 靜tĩnh 。 如như 是thị 聞văn 體thể 。 本bổn 無vô 自tự 性tánh 。 若nhược 於ư 空không 出xuất 。 有hữu 聞văn 成thành 性tánh 。 自tự 非phi 虗hư 空không 。 又hựu 空không 自tự 聞văn 。 何hà 關quan 汝nhữ 入nhập 。 是thị 故cố 當đương 知tri 。 耳nhĩ 入nhập 虗hư 妄vọng 。 本bổn 非phi 因nhân 緣duyên 。 非phi 自tự 然nhiên 性tánh 。
此thử 明minh 耳nhĩ 入nhập 本bổn 如Như 來Lai 藏tạng 也dã 。
阿A 難Nan 。 眼nhãn 家gia 以dĩ 瞪trừng 目mục 而nhi 見kiến 空không 華hoa 。 耳nhĩ 家gia 以dĩ 塞tắc 耳nhĩ 而nhi 聞văn 頭đầu 響hưởng 。 同đồng 一nhất 勞lao 也dã 。 兼kiêm 耳nhĩ 與dữ 勞lao 。 同đồng 是thị 菩Bồ 提Đề 。 瞪trừng 發phát 勞lao 相tướng 。 葢# 目mục 勞lao 止chỉ 見kiến 空không 華hoa 。 菩Bồ 提Đề 發phát 勞lao 。 則tắc 見kiến 聞văn 齅khứu 嘗thường 覺giác 知tri 齊tề 發phát 矣hĩ 。 有hữu 此thử 耳nhĩ 根căn 。 因nhân 於ư 動động 而nhi 有hữu 聲thanh 。 靜tĩnh 而nhi 無vô 聲thanh 。 二nhị 種chủng 妄vọng 塵trần 中trung 。 發phát 聞văn 吸hấp 塵trần 。 名danh 聽Thính 聞Văn 性Tánh 。 而nhi 此thử 聞văn 性tánh 。 若nhược 離ly 此thử 動động 靜tĩnh 二nhị 塵trần 。 畢tất 竟cánh 無vô 體thể 。 如như 是thị 阿A 難Nan 。 當đương 知tri 是thị 聞văn 。 非phi 動động 靜tĩnh 來lai 。 非phi 根căn 出xuất 。 非phi 空không 生sanh 也dã 。
何hà 以dĩ 故cố 。 若nhược 謂vị 此thử 聞văn 從tùng 靜tĩnh 境cảnh 生sanh 。 則tắc 動động 境cảnh 現hiện 時thời 。 此thử 聞văn 即tức 隨tùy 靜tĩnh 滅diệt 。 應ưng 非phi 聞văn 動động 。 而nhi 聞văn 萬vạn 竅khiếu 怒nộ 號hiệu 者giả 為vi 誰thùy 。 若nhược 謂vị 此thử 聞văn 從tùng 動động 境cảnh 生sanh 。 則tắc 靜tĩnh 境cảnh 現hiện 時thời 。 此thử 聞văn 即tức 隨tùy 動động 滅diệt 。 應ưng 無vô 覺giác 靜tĩnh 。 而nhi 知tri 此thử 寂tịch 然nhiên 無vô 聲thanh 者giả 是thị 誰thùy 。 若nhược 從tùng 根căn 生sanh 。 不bất 假giả 動động 靜tĩnh 。 亦diệc 復phục 無vô 聞văn 。 若nhược 從tùng 空không 出xuất 。 空không 既ký 能năng 聞văn 。 應ưng 名danh 為vi 耳nhĩ 。 不bất 名danh 虗hư 空không 。 又hựu 空không 自tự 聞văn 。 何hà 關quan 耳nhĩ 入nhập 。 是thị 故cố 當đương 知tri 。 耳nhĩ 入nhập 虗hư 妄vọng 。 本bổn 即tức 是thị 非phi 因nhân 緣duyên 非phi 自tự 然nhiên 之chi 妙diệu 性tánh 而nhi 已dĩ 。 所sở 謂vị 耳nhĩ 入nhập 本bổn 如Như 來Lai 藏tạng 者giả 如như 此thử 。 觀quán 音âm 大Đại 士Sĩ 。 以dĩ 新tân 卷quyển 葉diệp 換hoán 圓viên 通thông 根căn 。 從tùng 此thử 悟ngộ 入nhập 也dã 。
○# 此thử 惟duy 有hữu 聞văn 成thành 性tánh 。 即tức 非phi 虗hư 空không 。 與dữ 歸quy 當đương 見kiến 根căn 。 之chi 文văn 小tiểu 異dị 。 餘dư 並tịnh 準chuẩn 上thượng 。 瞪trừng 乃nãi 眼nhãn 之chi 妄vọng 相tương/tướng 。 而nhi 耳nhĩ 鼻tị 舌thiệt 身thân 意ý 五ngũ 。 皆giai 借tá 用dụng 之chi 。
阿A 難Nan 。 譬thí 如như 有hữu 人nhân 。 急cấp 畜súc 其kỳ 鼻tị 。 畜súc 久cửu 成thành 勞lao 。 則tắc 於ư 鼻tị 中trung 。 聞văn 有hữu 冷lãnh 觸xúc 。 因nhân 觸xúc 分phân 別biệt 。 通thông 塞tắc 虗hư 實thật 如như 是thị 乃nãi 至chí 。 諸chư 香hương 臭xú 氣khí 。 兼kiêm 鼻tị 與dữ 勞lao 。 同đồng 是thị 菩Bồ 提Đề 。 瞪trừng 發phát 勞lao 相tướng 。 因nhân 於ư 通thông 塞tắc 。 二nhị 種chủng 妄vọng 塵trần 。 發phát 聞văn 居cư 中trung 。 吸hấp 此thử 塵trần 象tượng 。 名danh 齅Khứu 聞Văn 性Tánh 。 此thử 聞văn 離ly 彼bỉ 。 通thông 塞tắc 二nhị 塵trần 。 畢tất 竟cánh 無vô 體thể 。 當đương 知tri 是thị 聞văn 。 非phi 通thông 塞tắc 來lai 。 非phi 於ư 根căn 出xuất 。 不bất 於ư 空không 生sanh 。
何hà 以dĩ 故cố 。 若nhược 從tùng 通thông 來lai 。 塞tắc 則tắc 聞văn 滅diệt 。 云vân 何hà 知tri 塞tắc 。 如như 因nhân 塞tắc 有hữu 。 通thông 則tắc 無vô 聞văn 。 云vân 何hà 發phát 明minh 。 香hương 臭xú 等đẳng 觸xúc 。 若nhược 從tùng 根căn 生sanh 。 必tất 無vô 通thông 塞tắc 。 如như 是thị 聞văn 機cơ 。 本bổn 無vô 自tự 性tánh 。 若nhược 從tùng 空không 出xuất 。 是thị 聞văn 自tự 當đương 。 迴hồi 齅khứu 汝nhữ 鼻tị 。 空không 自tự 有hữu 聞văn 。 何hà 關quan 汝nhữ 入nhập 。 是thị 故cố 當đương 知tri 。 鼻tị 入nhập 虗hư 妄vọng 。 本bổn 非phi 因nhân 緣duyên 。 非phi 自tự 然nhiên 性tánh 。
此thử 明minh 鼻tị 入nhập 本bổn 如Như 來Lai 藏tạng 也dã 。
阿A 難Nan 。 譬thí 如như 有hữu 人nhân 。 急cấp 縮súc 其kỳ 鼻tị 。 縮súc 久cửu 成thành 勞lao 。 則tắc 鼻tị 中trung 聞văn 有hữu 冷lãnh 觸xúc 。 因nhân 觸xúc 分phân 別biệt 。 通thông 塞tắc 虗hư 實thật 二nhị 相tương/tướng 。 以dĩ 例lệ 諸chư 香hương 臭xú 氣khí 。 兼kiêm 鼻tị 與dữ 勞lao 。 同đồng 是thị 菩Bồ 提Đề 。 瞪trừng 發phát 勞lao 相tướng 。 有hữu 此thử 鼻tị 根căn 。 因nhân 于vu 通thông 塞tắc 。 二nhị 種chủng 妄vọng 塵trần 。 發phát 聞văn 居cư 中trung 。 吸hấp 此thử 塵trần 象tượng 。 名danh 齅Khứu 聞Văn 性Tánh 。 而nhi 此thử 聞văn 性tánh 。 若nhược 離ly 彼bỉ 通thông 塞tắc 二nhị 塵trần 。 畢tất 竟cánh 無vô 體thể 。 當đương 知tri 是thị 聞văn 。 非phi 從tùng 通thông 與dữ 塞tắc 來lai 。 非phi 于vu 根căn 出xuất 。 亦diệc 非phi 空không 生sanh 。
何hà 以dĩ 故cố 。 若nhược 從tùng 通thông 來lai 。 應ưng 不bất 知tri 塞tắc 。 如như 因nhân 塞tắc 有hữu 。 通thông 應ưng 無vô 聞văn 。 云vân 何hà 又hựu 聞văn 香hương 臭xú 。 若nhược 從tùng 根căn 生sanh 。 不bất 假giả 通thông 塞tắc 。 亦diệc 無vô 聞văn 性tánh 。 若nhược 從tùng 空không 出xuất 。 聞văn 既ký 在tại 空không 。 亦diệc 應ưng 迴hồi 齅khứu 汝nhữ 鼻tị 。 如như 歸quy 當đương 見kiến 根căn 也dã 。 又hựu 空không 自tự 有hữu 聞văn 。 何hà 關quan 鼻tị 入nhập 。 三tam 處xứ 無vô 從tùng 。 是thị 故cố 當đương 知tri 。 鼻tị 入nhập 虗hư 妄vọng 。 本bổn 即tức 是thị 非phi 因nhân 緣duyên 非phi 自tự 然nhiên 之chi 妙diệu 性tánh 而nhi 已dĩ 。 所sở 謂vị 鼻tị 入nhập 本bổn 如Như 來Lai 藏tạng 者giả 如như 此thử 。 此thử 槃bàn 特đặc 迦ca 以dĩ 雙song 垂thùy 爪trảo 換hoán 撩# 天thiên 鼻tị 孔khổng 處xứ 也dã 。
○# 誌chí 公công 云vân 。 終chung 日nhật 添# 香hương 換hoán 水thủy 。 不bất 知tri 身thân 是thị 道Đạo 場Tràng 。 果quả 能năng 向hướng 聞văn 香hương 聞văn 。 臭xú 處xứ 打đả 失thất 鼻tị 孔khổng 。 便tiện 與dữ 三tam 世thế 諸chư 佛Phật 。 同đồng 一nhất 鼻tị 孔khổng 出xuất 氣khí 。 蘇tô 子tử 由do 云vân 。 畜súc 鼻tị 徑kính 參tham 真chân 面diện 目mục 。 掉trạo 頭đầu 不bất 受thọ 別biệt 鉗kiềm 鎚chùy 。 所sở 以dĩ 世thế 人nhân 急cấp 畜súc 而nhi 成thành 勞lao 。 特đặc 迦ca 調điều 息tức 而nhi 成thành 道Đạo 。
○# 冷lãnh 因nhân 畜súc 有hữu 。 不bất 畜súc 本bổn 無vô 。 鼻tị 入nhập 之chi 妄vọng 。 類loại 如như 是thị 矣hĩ 。 虗hư 實thật 。 亦diệc 通thông 塞tắc 之chi 義nghĩa 。 故cố 惟duy 以dĩ 通thông 塞tắc 致trí 辨biện 。 香hương 臭xú 又hựu 通thông 時thời 所sở 齅khứu 。
阿A 難Nan 。 譬thí 如như 有hữu 人nhân 。 以dĩ 舌thiệt 舐thỉ 吻vẫn 。 熟thục 舐thỉ 令linh 勞lao 。 其kỳ 人nhân 若nhược 病bệnh 。 則tắc 有hữu 苦khổ 味vị 。 無vô 病bệnh 之chi 人nhân 。 微vi 有hữu 甜điềm 觸xúc 。 由do 甜điềm 與dữ 苦khổ 。 顯hiển 此thử 舌thiệt 根căn 。 不bất 動động 之chi 時thời 。 淡đạm 性tánh 常thường 在tại 。 兼kiêm 舌thiệt 與dữ 勞lao 。 同đồng 是thị 菩Bồ 提Đề 。 瞪trừng 發phát 勞lao 相tướng 。 因nhân 甜điềm 苦khổ 淡đạm 。 二nhị 種chủng 妄vọng 塵trần 。 發phát 知tri 居cư 中trung 。 吸hấp 此thử 塵trần 象tượng 。 名danh 知Tri 味Vị 性Tánh 。 此thử 知tri 味vị 性tánh 。 離ly 彼bỉ 甜điềm 苦khổ 。 及cập 淡đạm 二nhị 塵trần 。 畢tất 竟cánh 無vô 體thể 。 如như 是thị 。
阿A 難Nan 。 當đương 知tri 如như 是thị 。 嘗thường 苦khổ 淡đạm 知tri 。 非phi 甜điềm 苦khổ 來lai 。 非phi 因nhân 淡đạm 有hữu 。 又hựu 非phi 根căn 出xuất 。 不bất 於ư 空không 生sanh 。
何hà 以dĩ 故cố 。 若nhược 甜điềm 苦khổ 來lai 。 淡đạm 則tắc 知tri 滅diệt 。 云vân 何hà 知tri 淡đạm 。 若nhược 從tùng 淡đạm 出xuất 。 甜điềm 即tức 知tri 亡vong 。 復phục 云vân 何hà 知tri 甜điềm 苦khổ 二nhị 相tướng 。 若nhược 從tùng 舌thiệt 生sanh 。 必tất 無vô 甜điềm 淡đạm 。 及cập 與dữ 苦khổ 塵trần 。 斯tư 知tri 味vị 根căn 。 本bổn 無vô 自tự 性tánh 。 若nhược 於ư 空không 出xuất 。 虗hư 空không 自tự 味vị 。 非phi 汝nhữ 口khẩu 知tri 。 又hựu 空không 自tự 知tri 。 何hà 關quan 汝nhữ 入nhập 。 是thị 故cố 當đương 知tri 。 舌thiệt 入nhập 虗hư 妄vọng 。 本bổn 非phi 因nhân 緣duyên 。 非phi 自tự 然nhiên 性tánh 。
此thử 明minh 舌thiệt 入nhập 本bổn 如Như 來Lai 藏tạng 也dã 。
阿A 難Nan 。 譬thí 如như 有hữu 人nhân 。 以dĩ 舌thiệt 自tự 舔# 其kỳ 吻vẫn 。 舔# 之chi 不bất 已dĩ 。 令linh 此thử 舌thiệt 勞lao 。 或hoặc 病bệnh 無vô 病bệnh 。 甜điềm 苦khổ 味vị 生sanh 。 若nhược 論luận 舌thiệt 根căn 。 惟duy 有hữu 淡đạm 性tánh 。 兼kiêm 舌thiệt 與dữ 勞lao 。 同đồng 是thị 菩Bồ 提Đề 。 瞪trừng 發phát 勞lao 相tướng 。 以dĩ 此thử 舌thiệt 根căn 。 因nhân 于vu 甜điềm 苦khổ 與dữ 淡đạm 二nhị 種chủng 妄vọng 塵trần 中trung 。 發phát 知tri 吸hấp 塵trần 。 名danh 知Tri 味Vị 性Tánh 。 此thử 知tri 味vị 性tánh 。 若nhược 離ly 彼bỉ 甜điềm 苦khổ 。 及cập 淡đạm 二nhị 塵trần 。 畢tất 竟cánh 無vô 體thể 。 阿A 難Nan 當đương 知tri 。 此thử 嘗thường 甜điềm 與dữ 淡đạm 之chi 知tri 。 非phi 甜điềm 若nhược 來lai 。 非phi 因nhân 淡đạm 有hữu 。 又hựu 非phi 根căn 出xuất 。 亦diệc 非phi 空không 生sanh 。
何hà 以dĩ 故cố 。 若nhược 甜điềm 苦khổ 來lai 。 應ưng 滅diệt 于vu 淡đạm 。 若nhược 從tùng 淡đạm 出xuất 。 應ưng 亡vong 于vu 甜điềm 。 云vân 何hà 又hựu 知tri 甜điềm 苦khổ 二nhị 相tương/tướng 。 若nhược 從tùng 舌thiệt 生sanh 。 不bất 假giả 甜điềm 淡đạm 苦khổ 塵trần 。 亦diệc 無vô 知tri 性tánh 。 若nhược 於ư 空không 出xuất 。 但đãn 以dĩ 虗hư 空không 自tự 當đương 知tri 味vị 。 不bất 必tất 用dụng 口khẩu 。 然nhiên 後hậu 乃nãi 知tri 。 又hựu 虗hư 空không 自tự 知tri 。 何hà 關quan 汝nhữ 入nhập 。 離ly 塵trần 無vô 體thể 。 無vô 所sở 從tùng 來lai 。 是thị 故cố 當đương 知tri 。 舌thiệt 入nhập 虗hư 妄vọng 。 本bổn 即tức 是thị 非phi 因nhân 緣duyên 非phi 自tự 然nhiên 之chi 妙diệu 性tánh 而nhi 已dĩ 。 所sở 謂vị 舌thiệt 入nhập 本bổn 如Như 來Lai 藏tạng 者giả 如như 此thử 。 此thử 憍kiêu 梵Phạm 鉢bát 提đề 在tại 嚼tước 飯phạn 處xứ 所sở 證chứng 法Pháp 門môn 也dã 。
○# 且thả 道đạo 將tương 甚thậm 麼ma 喫khiết 茶trà 喫khiết 飯phạn 。 若nhược 向hướng 此thử 中trung 尋tầm 得đắc 舌thiệt 頭đầu 落lạc 處xứ 。 便tiện 知tri 徧biến 覆phú 大Đại 千Thiên 世Thế 界Giới 。 廣quảng 長trường 舌thiệt 相tướng 。 元nguyên 不bất 曾tằng 離ly 卻khước 舐thỉ 吻vẫn 邊biên 。 嚼tước 飯phạn 處xứ 。
○# 鍾chung 云vân 。 甜điềm 苦khổ 。 動động 味vị 也dã 。 淡đạm 。 靜tĩnh 味vị 也dã 。 三tam 味vị 。 約ước 動động 靜tĩnh 二nhị 塵trần 。
阿A 難Nan 。 譬thí 如như 有hữu 人nhân 。 以dĩ 一nhất 冷lãnh 手thủ 。 觸xúc 於ư 熱nhiệt 手thủ 。 若nhược 冷lãnh 勢thế 多đa 。 熱nhiệt 者giả 從tùng 冷lãnh 。 若nhược 熱nhiệt 功công 勝thắng 。 冷lãnh 者giả 成thành 熱nhiệt 。 如như 是thị 以dĩ 此thử 。 合hợp 覺giác 之chi 觸xúc 。 顯hiển 於ư 離ly 知tri 。 涉thiệp 勢thế 若nhược 成thành 。 因nhân 於ư 勞lao 觸xúc 。 兼kiêm 身thân 與dữ 勞lao 。 同đồng 是thị 菩Bồ 提Đề 。 瞪trừng 發phát 勞lao 相tướng 。 因nhân 於ư 離ly 合hợp 。 二nhị 種chủng 妄vọng 塵trần 。 發phát 覺giác 居cư 中trung 。 吸hấp 此thử 塵trần 象tượng 。 名danh 知Tri 覺Giác 性Tánh 。 此thử 知tri 覺giác 體thể 。 離ly 彼bỉ 離ly 合hợp 。 違vi 順thuận 二nhị 塵trần 。 畢tất 竟cánh 無vô 體thể 。 如như 是thị 。
阿A 難Nan 。 當đương 知tri 是thị 覺giác 。 非phi 離ly 合hợp 來lai 。 非phi 違vi 順thuận 有hữu 。 不bất 於ư 根căn 出xuất 。 又hựu 非phi 空không 生sanh 。
何hà 以dĩ 故cố 。 若nhược 合hợp 時thời 來lai 。 離ly 當đương 已dĩ 滅diệt 。 云vân 何hà 覺giác 離ly 。 違vi 順thuận 二nhị 相tướng 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 若nhược 從tùng 根căn 出xuất 。 必tất 無vô 離ly 合hợp 。 違vi 順thuận 四tứ 相tướng 。 則tắc 汝nhữ 身thân 知tri 。 元nguyên 無vô 自tự 性tánh 。 必tất 於ư 空không 出xuất 。 空không 自tự 知tri 覺giác 。 何hà 關quan 汝nhữ 入nhập 。 是thị 故cố 當đương 知tri 。 身thân 入nhập 虗hư 妄vọng 。 本bổn 非phi 因nhân 緣duyên 。 非phi 自tự 然nhiên 性tánh 。
此thử 明minh 身thân 入nhập 本bổn 如Như 來Lai 藏tạng 也dã 。 觸xúc 是thị 身thân 家gia 所sở 對đối 之chi 塵trần 。 二nhị 手thủ 俱câu 是thị 身thân 根căn 。 但đãn 舉cử 二nhị 手thủ 之chi 冷lãnh 熱nhiệt 。 而nhi 身thân 入nhập 一nhất 切thiết 妄vọng 覺giác 。 皆giai 類loại 于vu 此thử 。
阿A 難Nan 。 譬thí 如như 有hữu 人nhân 。 以dĩ 一nhất 冷lãnh 手thủ 。 觸xúc 於ư 熱nhiệt 手thủ 。 冷lãnh 多đa 則tắc 熱nhiệt 者giả 從tùng 冷lãnh 。 熱nhiệt 勝thắng 則tắc 冷lãnh 者giả 成thành 熱nhiệt 。 此thử 冷lãnh 熱nhiệt 二nhị 觸xúc 。 合hợp 時thời 知tri 合hợp 。 離ly 時thời 知tri 離ly 。 以dĩ 此thử 合hợp 覺giác 。 顯hiển 于vu 離ly 知tri 。 或hoặc 以dĩ 熱nhiệt 涉thiệp 冷lãnh 而nhi 使sử 冷lãnh 成thành 熱nhiệt 。 或hoặc 以dĩ 冷lãnh 涉thiệp 熱nhiệt 而nhi 使sử 熱nhiệt 成thành 冷lãnh 。 涉thiệp 勢thế 若nhược 成thành 。 皆giai 因nhân 勞lao 觸xúc 而nhi 已dĩ 。 兼kiêm 身thân 與dữ 勞lao 。 同đồng 是thị 菩Bồ 提Đề 。 瞪trừng 發phát 勞lao 相tướng 。 本bổn 此thử 身thân 根căn 。 因nhân 于vu 離ly 合hợp 。 二nhị 種chủng 妄vọng 塵trần 。 發phát 覺giác 居cư 中trung 。 吸hấp 此thử 塵trần 象tượng 。 名danh 知tri 觸xúc 性tánh 。 而nhi 此thử 知tri 觸xúc 覺giác 觸xúc 之chi 體thể 。 若nhược 離ly 彼bỉ 離ly 合hợp 。 及cập 離ly 合hợp 中trung 有hữu 違vi 有hữu 順thuận 之chi 二nhị 塵trần 。 畢tất 竟cánh 無vô 體thể 。 如như 是thị 阿A 難Nan 。 當đương 知tri 此thử 覺giác 觸xúc 之chi 覺giác 。 非phi 離ly 合hợp 來lai 。 非phi 違vi 順thuận 有hữu 。 不bất 於ư 根căn 出xuất 。 又hựu 非phi 空không 生sanh 。
何hà 以dĩ 故cố 。 若nhược 謂vị 此thử 覺giác 合hợp 時thời 來lai 者giả 。 當đương 其kỳ 離ly 時thời 。 此thử 覺giác 已dĩ 滅diệt 。 云vân 何hà 覺giác 離ly 。 乃nãi 至chí 違vi 順thuận 二nhị 相tướng 。 違vi 時thời 順thuận 滅diệt 。 順thuận 時thời 違vi 滅diệt 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 若nhược 謂vị 此thử 覺giác 從tùng 根căn 出xuất 者giả 。 必tất 無vô 離ly 合hợp 。 違vi 順thuận 四tứ 相tướng 。 欲dục 覔# 身thân 知tri 。 亦diệc 無vô 自tự 性tánh 。 若nhược 謂vị 此thử 覺giác 從tùng 空không 出xuất 者giả 。 空không 自tự 知tri 覺giác 。 何hà 關quan 汝nhữ 入nhập 。 離ly 塵trần 無vô 體thể 。 無vô 所sở 從tùng 來lai 。 是thị 故cố 當đương 知tri 。 身thân 入nhập 虗hư 妄vọng 。 本bổn 即tức 是thị 非phi 因nhân 緣duyên 非phi 自tự 然nhiên 之chi 妙diệu 性tánh 而nhi 已dĩ 。 所sở 謂vị 身thân 入nhập 本bổn 如Như 來Lai 藏tạng 者giả 如như 此thử 。 此thử 畢tất 陵lăng 婆bà 蹉sa 。 在tại 忍nhẫn 痛thống 處xứ 所sở 證chứng 法Pháp 門môn 也dã 。
○# 違vi 順thuận 者giả 。 如như 熱nhiệt 見kiến 重trọng/trùng 裘cừu 。 冷lãnh 得đắc 絺hy 綌# 。 是thị 違vi 。 夏hạ 得đắc 涼lương 風phong 。 寒hàn 得đắc 煖noãn 火hỏa 。 是thị 順thuận 。 雖tuy 開khai 四tứ 相tương/tướng 。 終chung 惟duy 二nhị 塵trần 也dã 。
○# 觸xúc 有hữu 合hợp 觸xúc 。 有hữu 離ly 觸xúc 。 然nhiên 無vô 合hợp 不bất 能năng 顯hiển 離ly 。 必tất 因nhân 兩lưỡng 相tương 涉thiệp 時thời 。 覺giác 其kỳ 為vi 合hợp 。 然nhiên 後hậu 兩lưỡng 不bất 相tương 涉thiệp 時thời 。 知tri 其kỳ 為vi 離ly 。 故cố 曰viết 以dĩ 此thử 。 合hợp 覺giác 之chi 觸xúc 。 顯hiển 于vu 離ly 知tri 。 合hợp 離ly 二nhị 覺giác 。 皆giai 因nhân 涉thiệp 顯hiển 。 然nhiên 涉thiệp 勢thế 因nhân 何hà 而nhi 成thành 。 只chỉ 因nhân 兩lưỡng 手thủ 相tướng 摩ma 之chi 勞lao 相tương/tướng 而nhi 已dĩ 。
阿A 難Nan 。 譬thí 如như 有hữu 人nhân 。 勞lao 倦quyện 則tắc 眠miên 。 睡thụy 熟thục 便tiện 寤ngụ 。 覽lãm 塵trần 斯tư 憶ức 。 失thất 憶ức 為vi 忘vong 。 是thị 其kỳ 顛điên 倒đảo 。 生sanh 住trụ 異dị 滅diệt 。 吸hấp 習tập 中trung 歸quy 。 不bất 相tương 踰du 越việt 。 稱xưng 意ý 知tri 根căn 。 兼kiêm 意ý 與dữ 勞lao 。 同đồng 是thị 菩Bồ 提Đề 。 瞪trừng 發phát 勞lao 相tướng 。 因nhân 於ư 生sanh 滅diệt 。 二nhị 種chủng 妄vọng 塵trần 。 集tập 知tri 居cư 中trung 。 吸hấp 撮toát 內nội 塵trần 。 見kiến 聞văn 逆nghịch 流lưu 。 流lưu 不bất 及cập 地địa 。 名danh 覺Giác 知Tri 性Tánh 。 此thử 覺giác 知tri 性tánh 。 離ly 彼bỉ 寤ngụ 寐mị 。 生sanh 滅diệt 二nhị 塵trần 。 畢tất 竟cánh 無vô 體thể 。
此thử 明minh 意ý 入nhập 本bổn 如Như 來Lai 藏tạng 也dã 。
阿A 難Nan 。 意ý 根căn 勞lao 相tương/tướng 。 難nạn/nan 言ngôn 之chi 矣hĩ 。 譬thí 如như 有hữu 人nhân 。 身thân 心tâm 勞lao 倦quyện 。 則tắc 睡thụy 而nhi 眠miên 。 睡thụy 之chi 既ký 熟thục 。 便tiện 醒tỉnh 而nhi 寤ngụ 。 寤ngụ 而nhi 覽lãm 塵trần 斯tư 憶ức 。 眠miên 而nhi 失thất 憶ức 為vi 忘vong 。 忘vong 而nhi 又hựu 憶ức 。 憶ức 而nhi 又hựu 忘vong 。 如như 是thị 顛điên 倒đảo 。 首thủ 尾vĩ 循tuần 環hoàn 。 剎sát 那na 之chi 頃khoảnh 。 為vi 生sanh 。 為vi 住trụ 。 為vi 異dị 。 為vi 滅diệt 。 如như 初sơ 憶ức 為vi 生sanh 。 正chánh 憶ức 為vi 住trụ 。 始thỉ 忘vong 為vi 異dị 。 忘vong 盡tận 為vi 滅diệt 。 滅diệt 已dĩ 又hựu 生sanh 。 生sanh 已dĩ 又hựu 滅diệt 。 生sanh 滅diệt 不bất 停đình 。 此thử 皆giai 是thị 無vô 始thỉ 習tập 氣khí 。 吸hấp 此thử 習tập 氣khí 。 中trung 歸quy 意ý 根căn 。 四tứ 相tương/tướng 遷thiên 流lưu 。 前tiền 然nhiên 不bất 離ly 。 舉cử 此thử 四tứ 相tương/tướng 。 而nhi 意ý 入nhập 一nhất 切thiết 妄vọng 知tri 。 皆giai 類loại 于vu 此thử 。 故cố 稱xưng 意ý 知tri 根căn 。 兼kiêm 意ý 與dữ 勞lao 。 同đồng 是thị 菩Bồ 提Đề 。 瞪trừng 發phát 勞lao 相tướng 。 然nhiên 生sanh 住trụ 異dị 滅diệt 。 相tương/tướng 雖tuy 有hữu 四tứ 。 總tổng 名danh 法pháp 塵trần 。 實thật 惟duy 生sanh 滅diệt 二nhị 塵trần 而nhi 已dĩ 。 根căn 能năng 攬lãm 塵trần 。 因nhân 于vu 生sanh 滅diệt 。 二nhị 種chủng 妄vọng 塵trần 。 集tập 知tri 居cư 中trung 。 五ngũ 根căn 言ngôn 發phát 。 此thử 言ngôn 集tập 者giả 。 發phát 謂vị 現hiện 行hành 。 集tập 謂vị 種chủng 子tử 。 以dĩ 前tiền 五ngũ 根căn 現hiện 行hành 。 皆giai 從tùng 此thử 中trung 種chủng 子tử 發phát 生sanh 也dã 。 于vu 是thị 吸hấp 撮toát 內nội 之chi 浮phù 塵trần 。 如như 流lưu 逸dật 奔bôn 色sắc 。 流lưu 逸dật 奔bôn 聲thanh 等đẳng 。 然nhiên 五ngũ 根căn 但đãn 能năng 緣duyên 自tự 分phần/phân 現hiện 量lượng 境cảnh 。 不bất 能năng 一nhất 一nhất 互hỗ 緣duyên 。 故cố 見kiến 不bất 到đáo 聞văn 。 聞văn 不bất 到đáo 齅khứu 。 齅khứu 不bất 到đáo 嘗thường 。 嘗thường 不bất 到đáo 覺giác 。 此thử 意ý 知tri 根căn 。 皆giai 能năng 緣duyên 能năng 知tri 。 有hữu 時thời 見kiến 逆nghịch 流lưu 于vu 聞văn 。 有hữu 時thời 聞văn 逆nghịch 流lưu 于vu 見kiến 。 如như 是thị 五ngũ 根căn 。 往vãng 往vãng 流lưu 于vu 不bất 及cập 之chi 地địa 。 是thị 則tắc 名danh 為vi 。 昭chiêu 昭chiêu 靈linh 靈linh 覺giác 知tri 之chi 性tánh 。 然nhiên 此thử 覺giác 知tri 之chi 性tánh 。 本bổn 非phi 真chân 知tri 。 若nhược 離ly 彼bỉ 寤ngụ 而nhi 生sanh 寐mị 。 而nhi 滅diệt 之chi 二nhị 塵trần 。 畢tất 竟cánh 無vô 有hữu 實thật 體thể 。
○# 法pháp 名danh 內nội 塵trần 。 即tức 退thoái 去khứ 諸chư 法pháp 影ảnh 像tượng 也dã 。 亦diệc 名danh 落lạc 謝tạ 塵trần 。
如như 是thị 。
阿A 難Nan 。 當đương 知tri 如như 是thị 覺giác 知tri 之chi 根căn 。 非phi 寤ngụ 寐mị 來lai 。 非phi 生sanh 滅diệt 有hữu 。 不bất 於ư 根căn 出xuất 。 亦diệc 非phi 空không 生sanh 。
何hà 以dĩ 故cố 。 若nhược 從tùng 寤ngụ 來lai 。 寐mị 即tức 隨tùy 滅diệt 。 將tương 何hà 為vi 寐mị 。 必tất 生sanh 時thời 有hữu 。 滅diệt 即tức 同đồng 無vô 。 令linh 誰thùy 受thọ 滅diệt 。 若nhược 從tùng 滅diệt 有hữu 。 生sanh 即tức 滅diệt 無vô 。 誰thùy 知tri 生sanh 者giả 。 若nhược 從tùng 根căn 出xuất 。 寤ngụ 寐mị 二nhị 相tướng 。 隨tùy 身thân 開khai 合hợp 。 離ly 斯tư 二nhị 體thể 。 此thử 覺giác 知tri 者giả 。 同đồng 於ư 空không 華hoa 。 畢tất 竟cánh 無vô 性tánh 。 若nhược 從tùng 空không 生sanh 。 自tự 是thị 空không 知tri 。 何hà 關quan 汝nhữ 入nhập 。 是thị 故cố 當đương 知tri 。 意ý 入nhập 虗hư 妄vọng 。 本bổn 因nhân 非phi 緣duyên 。 非phi 自tự 然nhiên 性tánh 。
非phi 惟duy 無vô 體thể 。 亦diệc 復phục 無vô 所sở 從tùng 來lai 。 如như 是thị 阿A 難Nan 。 當đương 知tri 此thử 覺giác 知tri 根căn 。 非phi 寤ngụ 寐mị 來lai 。 非phi 生sanh 滅diệt 有hữu 。 不bất 於ư 根căn 出xuất 。 亦diệc 非phi 空không 生sanh 。
何hà 以dĩ 故cố 。 若nhược 謂vị 此thử 覺giác 知tri 性tánh 。 從tùng 寤ngụ 來lai 者giả 。 當đương 寐mị 之chi 時thời 。 已dĩ 隨tùy 寤ngụ 滅diệt 。 而nhi 今kim 昏hôn 昏hôn 熟thục 睡thụy 。 又hựu 現hiện 許hứa 多đa 夢mộng 境cảnh 者giả 為vi 誰thùy 。 若nhược 從tùng 寐mị 來lai 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 若nhược 謂vị 此thử 覺giác 知tri 性tánh 。 從tùng 生sanh 時thời 有hữu 。 滅diệt 時thời 即tức 隨tùy 生sanh 已dĩ 滅diệt 。 其kỳ 受thọ 滅diệt 者giả 是thị 誰thùy 。 若nhược 從tùng 滅diệt 有hữu 。 生sanh 時thời 則tắc 同đồng 滅diệt 已dĩ 無vô 。 其kỳ 知tri 生sanh 者giả 又hựu 誰thùy 。 是thị 則tắc 不bất 從tùng 塵trần 來lai 矣hĩ 。 若nhược 謂vị 惟duy 根căn 自tự 出xuất 。 而nhi 無vô 關quan 寤ngụ 寐mị 。 殊thù 不bất 知tri 人nhân 身thân 中trung 肉nhục 心tâm 。 狀trạng 如như 蓮liên 華hoa 。 開khai 則tắc 明minh 而nhi 合hợp 則tắc 昏hôn 。 寤ngụ 則tắc 開khai 而nhi 寐mị 則tắc 合hợp 。 故cố 此thử 寤ngụ 寐mị 二nhị 相tướng 。 常thường 隨tùy 身thân 開khai 合hợp 。 無vô 時thời 暫tạm 離ly 。 若nhược 汝nhữ 覺giác 知tri 之chi 根căn 。 離ly 此thử 二nhị 塵trần 。 此thử 覺giác 知tri 者giả 。 將tương 同đồng 空không 華hoa 。 畢tất 竟cánh 無vô 性tánh 。 而nhi 世thế 間gian 之chi 人nhân 。 非phi 寤ngụ 則tắc 寐mị 。 曾tằng 有hữu 離ly 于vu 寤ngụ 寐mị 者giả 哉tai 。 是thị 則tắc 不bất 從tùng 根căn 出xuất 矣hĩ 。 若nhược 謂vị 此thử 覺giác 知tri 性tánh 。 從tùng 空không 而nhi 生sanh 。 空không 自tự 有hữu 意ý 。 自tự 是thị 空không 知tri 。 何hà 關quan 汝nhữ 入nhập 耶da 。 是thị 則tắc 非phi 從tùng 空không 生sanh 矣hĩ 。 無vô 體thể 無vô 從tùng 。 是thị 故cố 當đương 知tri 。 意ý 入nhập 虗hư 妄vọng 。 本bổn 即tức 是thị 非phi 因nhân 緣duyên 非phi 自tự 然nhiên 之chi 。 妙diệu 真Chân 如Như 性tánh 。 隨tùy 緣duyên 乍sạ 現hiện 而nhi 已dĩ 。 所sở 謂vị 意ý 入nhập 本bổn 如Như 來Lai 藏tạng 者giả 如như 此thử 。 此thử 大Đại 迦Ca 葉Diếp 從tùng 意ý 知tri 根căn 入nhập 寶bảo 明minh 空không 海hải 。 所sở 證chứng 法Pháp 門môn 也dã 。
○# 意ý 即tức 心tâm 之chi 別biệt 名danh 也dã 。 五ngũ 根căn 攬lãm 塵trần 。 惟duy 此thử 意ý 根căn 。 八bát 識thức 轉chuyển 覺giác 。 惟duy 此thử 意ý 根căn 。 三tam 界giới 唯duy 心tâm 。 惟duy 此thử 意ý 根căn 。 萬vạn 法pháp 唯duy 識thức 。 惟duy 此thử 意ý 根căn 。 當đương 知tri 此thử 意ý 知tri 根căn 。 不bất 獨độc 為vi 天thiên 地địa 根căn 。 為vi 萬vạn 物vật 根căn 。 為vi 無vô 明minh 根căn 。 為vi 諸chư 識thức 根căn 。 為vi 生sanh 死tử 根căn 。 抑ức 且thả 為vi 涅Niết 槃Bàn 根căn 。 為vi 菩Bồ 提Đề 根căn 。 轉chuyển 凡phàm 成thành 聖thánh 。 正chánh 在tại 乎hồ 此thử 。 若nhược 打đả 破phá 此thử 關quan 。 喚hoán 作tác 正Chánh 徧Biến 知Tri 。 喚hoán 作tác 始thỉ 覺giác 。 本bổn 覺giác 。 圓viên 覺giác 。 妙diệu 覺giác 。 無vô 上thượng 覺giác 。 一nhất 切thiết 覺giác 。 究cứu 竟cánh 覺giác 。 此thử 是thị 開khai 佛Phật 知tri 見kiến 。 一nhất 大đại 關quan 鍵kiện 處xứ 。
○# 此thử 章chương 極cực 善thiện 形hình 容dung 意ý 根căn 處xứ 。 在tại 生sanh 住trụ 異dị 滅diệt 四tứ 字tự 。 而nhi 形hình 容dung 殆đãi 盡tận 。 尤vưu 在tại 寤ngụ 寐mị 二nhị 境cảnh 。 想tưởng 人nhân 生sanh 世thế 間gian 。 除trừ 了liễu 熟thục 寐mị 時thời 。 那na 一nhất 刻khắc 不bất 是thị 意ý 識thức 流lưu 行hành 處xứ 。 那na 一nhất 刻khắc 不bất 是thị 生sanh 住trụ 異dị 滅diệt 變biến 換hoán 處xứ 。 即tức 在tại 熟thục 睡thụy 之chi 中trung 七thất 顛điên 八bát 倒đảo 。 幻huyễn 成thành 夢mộng 境cảnh 。 亦diệc 是thị 獨độc 頭đầu 意ý 識thức 用dụng 事sự 。 生sanh 住trụ 異dị 滅diệt 。 亦diệc 未vị 嘗thường 停đình 。 所sở 以dĩ 斷đoạn 送tống 諸chư 人nhân 。 汩# 沒một 生sanh 死tử 。 然nhiên 迷mê 者giả 以dĩ 為vi 有hữu 體thể 。 悟ngộ 者giả 知tri 其kỳ 無vô 體thể 。 非phi 無vô 體thể 也dã 。 即tức 以dĩ 如Như 來Lai 藏tạng 性tánh 為vi 體thể 也dã 。 會hội 入nhập 之chi 意ý 深thâm 哉tai 。
○# 入nhập 處xứ 界giới 三tam 科khoa 。 破phá 法pháp 有hữu 三tam 種chủng 差sai 別biệt 。 一nhất 者giả 約ước 緣duyên 破phá 。 不bất 局cục 本bổn 法pháp 。 廣quảng 破phá 外ngoại 緣duyên 也dã 。 如như 滅diệt 火hỏa 不bất 徑kính 撲phác 火hỏa 。 但đãn 抽trừu 去khứ 其kỳ 薪tân 。 火hỏa 自tự 滅diệt 矣hĩ 。 以dĩ 火hỏa 無vô 自tự 體thể 也dã 。 二nhị 者giả 更cánh 互hỗ 破phá 言ngôn 二nhị 法pháp 相tướng 依y 而nhi 立lập 。 即tức 須tu 更cánh 互hỗ 破phá 之chi 。 如như 蛟giao 水thủy 相tương 依y 。 兩lưỡng 皆giai 為vi 患hoạn 。 除trừ 之chi 者giả 。 驅khu 蛟giao 。 絕tuyệt 水thủy 之chi 本bổn 。 泄tiết 水thủy 。 破phá 蛟giao 之chi 居cư 也dã 。 三tam 者giả 從tùng 要yếu 破phá 。 此thử 有hữu 兩lưỡng 種chủng 。 一nhất 者giả 二nhị 法pháp 從tùng 要yếu 破phá 。 如như 兩lưỡng 木mộc 相tương/tướng 倚ỷ 而nhi 立lập 。 但đãn 推thôi 倒đảo 一nhất 邊biên 。 二nhị 皆giai 倒đảo 矣hĩ 。 二nhị 者giả 三tam 法pháp 從tùng 要yếu 破phá 。 如như 筋cân 膠giao 角giác 三tam 。 合hợp 為vi 弓cung 。 而nhi 膠giao 為vi 其kỳ 要yếu 。 但đãn 除trừ 去khứ 其kỳ 膠giao 。 則tắc 筋cân 角giác 皆giai 不bất 成thành 弓cung 矣hĩ 。 此thử 之chi 六lục 入nhập 。 全toàn 是thị 約ước 緣duyên 破phá 。 塵trần 即tức 其kỳ 緣duyên 也dã 。 下hạ 十thập 二nhị 處xứ 。 兼kiêm 更cánh 互hỗ 及cập 二nhị 法pháp 從tùng 要yếu 破phá 。 眼nhãn 色sắc 耳nhĩ 聲thanh 四tứ 處xứ 。 更cánh 互hỗ 破phá 也dã 。 餘dư 八bát 處xứ 。 二nhị 法pháp 從tùng 要yếu 破phá 也dã 。 後hậu 十thập 八bát 界giới 。 全toàn 是thị 三tam 法pháp 從tùng 要yếu 破phá 也dã 。 然nhiên 文văn 雖tuy 從tùng 要yếu 。 而nhi 意ý 實thật 並tịnh 破phá 。 非phi 同đồng 六lục 入nhập 正chánh 意ý 在tại 根căn 也dã 。 學học 者giả 詳tường 之chi 。
○# 六lục 入nhập 竟cánh 。
復phục 次thứ 阿A 難Nan 。 云vân 何hà 十thập 二nhị 處xứ 。 本bổn 如Như 來Lai 藏tạng 。 妙diệu 真Chân 如Như 性tánh 。
此thử 開khai 色sắc 合hợp 心tâm 為vi 愚ngu 色sắc 不bất 愚ngu 心tâm 者giả 說thuyết 也dã 。 色sắc 本bổn 是thị 一nhất 。 開khai 為vi 五ngũ 根căn 六lục 塵trần 。 成thành 十thập 一nhất 處xứ 。 故cố 曰viết 開khai 色sắc 。 心tâm 若nhược 對đối 上thượng 五ngũ 陰ấm 。 則tắc 合hợp 受thọ 想tưởng 行hành 識thức 之chi 四tứ 。 對đối 下hạ 十thập 八bát 界giới 。 則tắc 合hợp 六lục 識thức 。 及cập 意ý 根căn 之chi 七thất 。 總tổng 收thu 為vi 意ý 之chi 一nhất 處xứ 。 故cố 曰viết 合hợp 心tâm 。 處xử 。 方phương 所sở 也dã 。 又hựu 定định 在tại 也dã 。 此thử 十thập 二nhị 處xứ 。 元nguyên 一nhất 圓viên 融dung 。 清thanh 淨tịnh 寶bảo 覺giác 。 由do 眾chúng 塵trần 隔cách 越việt 。 無vô 狀trạng 異dị 生sanh 。 各các 分phần/phân 疆cương 界giới 。 如như 六lục 國quốc 然nhiên 。 不bất 得đắc 混hỗn 成thành 一nhất 統thống 。 故cố 令lệnh 阿A 難Nan 處xứ 處xứ 攻công 擊kích 。 若nhược 破phá 一nhất 處xứ 。 則tắc 十thập 一nhất 處xứ 。 不bất 待đãi 招chiêu 降giáng/hàng 而nhi 自tự 服phục 矣hĩ 。 故cố 其kỳ 攻công 擊kích 處xứ 。 皆giai 不bất 施thí 巧xảo 計kế 。 不bất 設thiết 雲vân 梯thê 。 但đãn 借tá 現hiện 前tiền 挺đĩnh 杖trượng 。 直trực 驅khu 之chi 耳nhĩ 。 初sơ 卷quyển 七thất 處xứ 破phá 心tâm 。 是thị 破phá 心tâm 無vô 處xứ 所sở 。 此thử 十thập 二nhị 處xứ 。 是thị 破phá 處xứ 無vô 處xứ 所sở 也dã 。
○# 先tiên 徵trưng 起khởi 云vân 。
復phục 次thứ 阿A 難Nan 。 云vân 何hà 十thập 二nhị 處xứ 。 本bổn 如Như 來Lai 藏tạng 。 妙diệu 真Chân 如Như 性tánh 乎hồ 。
阿A 難Nan 。 汝nhữ 且thả 觀quán 此thử 。 祇Kỳ 陀Đà 樹Thụ 林Lâm 。 及cập 諸chư 泉tuyền 池trì 。 於ư 意ý 云vân 何hà 。 此thử 等đẳng 為vi 是thị 。 色sắc 生sanh 眼nhãn 見kiến 。 眼nhãn 生sanh 色sắc 相tướng 。
阿A 難Nan 。 若nhược 復phục 眼nhãn 根căn 。 生sanh 色sắc 相tướng 者giả 。 見kiến 空không 非phi 色sắc 。 色sắc 性tánh 應ưng 銷tiêu 。 銷tiêu 則tắc 顯hiển 發phát 。 一nhất 切thiết 都đô 無vô 。 色sắc 相tướng 既ký 無vô 。 誰thùy 明minh 空không 質chất 。 空không 亦diệc 如như 是thị 。 若nhược 復phục 色sắc 塵trần 。 生sanh 眼nhãn 見kiến 者giả 。 觀quán 空không 非phi 色sắc 。 見kiến 即tức 銷tiêu 亡vong 。 亡vong 則tắc 都đô 無vô 。 誰thùy 明minh 空không 色sắc 。 是thị 故cố 當đương 知tri 。 見kiến 與dữ 色sắc 空không 。 俱câu 無vô 處xứ 所sở 。 即tức 色sắc 與dữ 見kiến 。 二nhị 處xứ 虗hư 妄vọng 。 本bổn 非phi 因nhân 緣duyên 。 非phi 自tự 然nhiên 性tánh 。
此thử 明minh 見kiến 色sắc 二nhị 處xứ 本bổn 如Như 來Lai 歲tuế 也dã 。 法pháp 相tướng 宗tông 以dĩ 見kiến 相tương/tướng 二nhị 分phần 。 喻dụ 如như 蝸# 牛ngưu 兩lưỡng 角giác 。 出xuất 則tắc 成thành 雙song 。 縮súc 則tắc 為vi 一nhất 。 以dĩ 彼bỉ 皆giai 從tùng 自tự 證chứng 分phần/phân 變biến 現hiện 故cố 。 故cố 世Thế 尊Tôn 舉cử 現hiện 前tiền 見kiến 色sắc 處xứ 詰cật 之chi 曰viết 。 且thả 汝nhữ 尋tầm 常thường 。 但đãn 說thuyết 一nhất 切thiết 法pháp 。 仗trượng 因nhân 托thác 緣duyên 而nhi 生sanh 。 即tức 今kim 開khai 眼nhãn 見kiến 祇Kỳ 陀Đà 林Lâm 。 及cập 諸chư 泉tuyền 池trì 。 於ư 意ý 云vân 何hà 。 還hoàn 是thị 因nhân 祇Kỳ 陀Đà 林Lâm 。 生sanh 汝nhữ 眼nhãn 中trung 之chi 見kiến 。 而nhi 見kiến 此thử 祇Kỳ 陀Đà 林Lâm 乎hồ 。 抑ức 亦diệc 因nhân 汝nhữ 眼nhãn 中trung 之chi 見kiến 。 生sanh 祇Kỳ 陀Đà 林Lâm 。 而nhi 汝nhữ 得đắc 見kiến 之chi 乎hồ 。 此thử 二nhị 句cú 。 便tiện 是thị 金kim 剛cang 圈quyển 。 栗lật 棘cức 蓬bồng 。 即tức 三tam 世thế 諸chư 佛Phật 。 分phần/phân 疏sớ/sơ 不bất 下hạ 矣hĩ 。 若nhược 謂vị 是thị 汝nhữ 眼nhãn 根căn 。 生sanh 此thử 祇Kỳ 陀Đà 林Lâm 。 而nhi 汝nhữ 得đắc 見kiến 者giả 。 則tắc 汝nhữ 眼nhãn 根căn 。 見kiến 空không 之chi 時thời 。 不bất 見kiến 祇kỳ 林lâm 。 而nhi 祇kỳ 林lâm 便tiện 應ưng 銷tiêu 滅diệt 。 銷tiêu 則tắc 顯hiển 發phát 。 諸chư 相tướng 一nhất 切thiết 都đô 無vô 。 夫phu 空không 色sắc 相tướng 際tế 而nhi 顯hiển 。 色sắc 相tướng 既ký 無vô 。 更cánh 有hữu 何hà 物vật 。 顯hiển 其kỳ 空không 質chất 耶da 。 謂vị 眼nhãn 生sanh 空không 相tướng 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 若nhược 謂vị 此thử 祇Kỳ 陀Đà 林Lâm 。 生sanh 汝nhữ 眼nhãn 見kiến 。 而nhi 令linh 汝nhữ 見kiến 祇Kỳ 陀Đà 林Lâm 者giả 。 則tắc 汝nhữ 眼nhãn 觀quán 空không 時thời 。 非phi 是thị 觀quán 色sắc 。 既ký 無vô 能năng 生sanh 之chi 色sắc 。 自tự 無vô 所sở 生sanh 之chi 見kiến 。 見kiến 既ký 銷tiêu 亡vong 。 而nhi 見kiến 空không 見kiến 色sắc 。 更cánh 是thị 何hà 物vật 。 謂vị 空không 生sanh 眼nhãn 見kiến 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 是thị 故cố 當đương 知tri 。 見kiến 與dữ 色sắc 空không 。 俱câu 無vô 內nội 外ngoại 定định 在tại 之chi 處xứ 所sở 。 色sắc 不bất 生sanh 眼nhãn 。 眼nhãn 自tự 寂tịch 滅diệt 。 眼nhãn 不bất 生sanh 色sắc 。 色sắc 自tự 寂tịch 滅diệt 。 而nhi 執chấp 色sắc 興hưng 見kiến 實thật 有hữu 二nhị 處xứ 者giả 。 皆giai 是thị 虗hư 妄vọng 。 葢# 見kiến 色sắc 一nhất 體thể 。 本bổn 來lai 但đãn 是thị 一nhất 非phi 因nhân 緣duyên 非phi 自tự 然nhiên 之chi 妙diệu 性tánh 而nhi 已dĩ 。 此thử 優Ưu 波Ba 尼Ni 沙Sa 陀Đà 。 悟ngộ 入nhập 處xứ 也dã 。
○# 始thỉ 曰viết 俱câu 無vô 處xứ 所sở 。 次thứ 曰viết 二nhị 處xứ 虗hư 妄vọng 。 顯hiển 是thị 平bình 破phá 。 不bất 同đồng 上thượng 之chi 正chánh 破phá 六lục 入nhập 。 塵trần 惟duy 帶đái 言ngôn 而nhi 已dĩ 。
○# 鍾chung 云vân 。 眼nhãn 不bất 生sanh 色sắc 。 色sắc 無vô 處xứ 所sở 也dã 。 色sắc 不bất 生sanh 眼nhãn 。 見kiến 無vô 處xứ 所sở 也dã 。 虗hư 妄vọng 者giả 。 無vô 體thể 也dã 。 無vô 處xứ 則tắc 無vô 體thể 。 無vô 體thể 而nhi 以dĩ 真Chân 如Như 為vi 體thể 。 故cố 曰viết 本bổn 非phi 因nhân 緣duyên 。 非phi 自tự 然nhiên 之chi 妙diệu 真chân 性tánh 也dã 。 餘dư 五ngũ 倣# 此thử 。
阿A 難Nan 。 汝nhữ 更cánh 聽thính 此thử 。 祗chi 陀đà 園viên 中trung 。 食thực 辦biện 擊kích 鼓cổ 。 眾chúng 集tập 撞chàng 鐘chung 。 鐘chung 鼓cổ 音âm 聲thanh 。 前tiền 後hậu 相tương 續tục 。 於ư 意ý 云vân 何hà 。 此thử 等đẳng 為vi 是thị 。 聲thanh 來lai 耳nhĩ 邊biên 。 耳nhĩ 往vãng 聲thanh 處xứ 。
阿A 難Nan 。 若nhược 復phục 此thử 聲thanh 來lai 於ư 耳nhĩ 邊biên 。 如như 我ngã 乞khất 食thực 。 室Thất 羅La 筏Phiệt 城Thành 。 在tại 祇Kỳ 陀Đà 林Lâm 。 則tắc 無vô 有hữu 我ngã 。 此thử 聲thanh 必tất 來lai 。 阿A 難Nan 耳nhĩ 處xứ 。 目Mục 連Liên 迦Ca 葉Diếp 。 應ưng 不bất 俱câu 聞văn 。 何hà 況huống 其kỳ 中trung 。 一nhất 千thiên 二nhị 百bách 五ngũ 十thập 沙Sa 門Môn 。 一nhất 聞văn 鐘chung 聲thanh 。 同đồng 來lai 食thực 處xứ 。 若nhược 復phục 汝nhữ 耳nhĩ 。 往vãng 彼bỉ 聲thanh 邊biên 。 如như 我ngã 歸quy 住trụ 。 祇Kỳ 陀Đà 林Lâm 中trung 。 在tại 室Thất 羅La 城Thành 。 別biệt 無vô 有hữu 我ngã 。 汝nhữ 聞văn 鼓cổ 聲thanh 。 其kỳ 耳nhĩ 已dĩ 往vãng 。 擊kích 鼓cổ 之chi 處xứ 。 鐘chung 聲thanh 齊tề 出xuất 。 應ưng 不bất 俱câu 聞văn 。 何hà 況huống 其kỳ 中trung 。 象tượng 馬mã 牛ngưu 羊dương 。 種chủng 種chủng 音âm 響hưởng 。 若nhược 無vô 來lai 往vãng 。 亦diệc 復phục 無vô 聞văn 。 是thị 故cố 當đương 知tri 。 聽thính 與dữ 音âm 聲thanh 。 俱câu 無vô 處xứ 所sở 。 即tức 聽thính 與dữ 聲thanh 。 二nhị 處xứ 虗hư 妄vọng 。 本bổn 非phi 因nhân 緣duyên 。 非phi 自tự 然nhiên 性tánh 。
此thử 明minh 耳nhĩ 聲thanh 二nhị 處xứ 本bổn 如Như 來Lai 藏tạng 也dã 。
阿A 難Nan 。 汝nhữ 更cánh 聽thính 此thử 。 祇Kỳ 陀Đà 園Viên 中trung 。 食thực 辦biện 則tắc 擊kích 鼓cổ 矣hĩ 。 眾chúng 集tập 則tắc 撞chàng 鐘chung 矣hĩ 。 鐘chung 鼓cổ 音âm 聲thanh 。 前tiền 後hậu 相tương 續tục 矣hĩ 。 于vu 意ý 云vân 何hà 。 此thử 等đẳng 為vi 是thị 。 聲thanh 音âm 來lai 汝nhữ 耳nhĩ 邊biên 而nhi 聞văn 之chi 乎hồ 。 汝nhữ 耳nhĩ 往vãng 于vu 聲thanh 處xứ 而nhi 聞văn 之chi 乎hồ 。 抑ức 為vi 無vô 來lai 往vãng 而nhi 聞văn 之chi 乎hồ 。
阿A 難Nan 。 若nhược 謂vị 聲thanh 來lai 耳nhĩ 邊biên 者giả 。 一nhất 聲thanh 不bất 能năng 徧biến 至chí 多đa 耳nhĩ 。 猶do 一nhất 身thân 不bất 能năng 竝tịnh 往vãng 二nhị 處xứ 。 如như 我ngã 乞khất 食thực 。 于vu 室Thất 羅La 筏Phiệt 城Thành 。 則tắc 祇Kỳ 陀Đà 林Lâm 中trung 。 無vô 有hữu 我ngã 矣hĩ 。 此thử 聲thanh 既ký 來lai 阿A 難Nan 耳nhĩ 處xứ 。 豈khởi 能năng 又hựu 至chí 多đa 人nhân 耳nhĩ 處xứ 。 則tắc 目Mục 連Liên 迦Ca 葉Diếp 。 應ưng 不bất 俱câu 聞văn 。 何hà 況huống 其kỳ 中trung 。 千thiên 二nhị 百bách 五ngũ 十thập 之chi 眾chúng 。 乃nãi 此thử 眾chúng 人nhân 。 一nhất 聞văn 鐘chung 聲thanh 。 同đồng 來lai 食thực 處xứ 。 一nhất 眾chúng 俱câu 聞văn 。 應ưng 不bất 是thị 聲thanh 來lai 耳nhĩ 邊biên 矣hĩ 。 若nhược 謂vị 耳nhĩ 往vãng 聲thanh 邊biên 者giả 。 一nhất 耳nhĩ 不bất 能năng 徧biến 往vãng 多đa 聲thanh 。 亦diệc 猶do 一nhất 人nhân 不bất 能năng 並tịnh 至chí 兩lưỡng 處xứ 。 如như 我ngã 歸quy 于vu 。 祇Kỳ 陀Đà 林Lâm 中trung 。 則tắc 室Thất 羅La 城Thành 。 無vô 有hữu 我ngã 矣hĩ 。 且thả 爾nhĩ 當đương 聞văn 鼓cổ 聲thanh 時thời 。 其kỳ 耳nhĩ 既ký 往vãng 擊kích 皷cổ 之chi 處xứ 。 安an 能năng 又hựu 至chí 他tha 聲thanh 音âm 處xứ 。 則tắc 鐘chung 聲thanh 齊tề 出xuất 。 應ưng 不bất 俱câu 聞văn 。 以dĩ 鐘chung 處xứ 無vô 耳nhĩ 也dã 。 何hà 況huống 其kỳ 中trung 。 象tượng 馬mã 牛ngưu 羊dương 。 種chủng 種chủng 音âm 響hưởng 。 乃nãi 一nhất 齊tề 俱câu 聞văn 。 應ưng 不bất 是thị 耳nhĩ 往vãng 聲thanh 邊biên 矣hĩ 。 計kế 往vãng 來lai 者giả 皆giai 非phi 。 只chỉ 得đắc 轉chuyển 計kế 。 無vô 來lai 無vô 往vãng 。 若nhược 謂vị 無vô 來lai 往vãng 者giả 。 耳nhĩ 根căn 聲thanh 塵trần 。 各các 住trụ 本bổn 位vị 。 兩lưỡng 不bất 相tương 到đáo 。 則tắc 應ưng 聲thanh 發phát 而nhi 耳nhĩ 不bất 復phục 聞văn 。 乃nãi 又hựu 非phi 無vô 聞văn 。 應ưng 不bất 是thị 無vô 來lai 往vãng 矣hĩ 。 二nhị 計kế 俱câu 非phi 如như 此thử 。 是thị 果quả 何hà 故cố 而nhi 然nhiên 哉tai 。 亦diệc 由do 相tương/tướng 妄vọng 性tánh 真chân 而nhi 已dĩ 。 自tự 相tương/tướng 妄vọng 言ngôn 。 當đương 知tri 聽thính 與dữ 音âm 聲thanh 。 各các 皆giai 周chu 徧biến 。 俱câu 無vô 一nhất 定định 處xứ 所sở 。 即tức 聽thính 與dữ 聲thanh 。 二nhị 處xứ 自tự 體thể 。 亦diệc 不bất 可khả 得đắc 。 權quyền 小tiểu 妄vọng 局cục 。 了liễu 無vô 實thật 義nghĩa 。 處xử 既ký 虗hư 妄vọng 。 是thị 則tắc 尚thượng 無vô 二nhị 處xứ 。 說thuyết 誰thùy 來lai 往vãng 。 及cập 不bất 來lai 往vãng 乎hồ 。 自tự 性tánh 真chân 言ngôn 。 當đương 知tri 聽thính 與dữ 音âm 聲thanh 。 非phi 畢tất 竟cánh 無vô 法pháp 。 但đãn 惟duy 一nhất 非phi 因nhân 緣duyên 非phi 自tự 然nhiên 之chi 妙diệu 性tánh 而nhi 已dĩ 。 此thử 憍Kiều 陳Trần 如Như 悟ngộ 入nhập 處xứ 也dã 。
○# 蓮liên 師sư 曰viết 。 假giả 如như 鐘chung 鼓cổ 樓lâu 。 介giới 城thành 中trung 央ương 。 南nam 風phong 作tác 。 則tắc 北bắc 城thành 聞văn 之chi 。 而nhi 南nam 不bất 聞văn 。 北bắc 風phong 作tác 。 則tắc 南nam 城thành 聞văn 之chi 。 而nhi 北bắc 不bất 聞văn 。 風phong 送tống 聲thanh 而nhi 人nhân 得đắc 聞văn 。 何hà 嘗thường 不bất 是thị 。 聲thanh 來lai 耳nhĩ 邊biên 。 但đãn 眾chúng 生sanh 粘niêm 湛trạm 發phát 聽thính 。 失thất 本bổn 妙diệu 圓viên 。 局cục 而nhi 礙ngại 之chi 。 束thúc 而nhi 小tiểu 之chi 。 是thị 以dĩ 風phong 順thuận 則tắc 聞văn 。 風phong 逆nghịch 則tắc 否phủ/bĩ 。 為vi 境cảnh 轉chuyển 而nhi 。 不bất 得đắc 自tự 在tại 。 耳nhĩ 之chi 過quá 也dã 。 非phi 聲thanh 之chi 故cố 也dã 。 又hựu 如như 隔cách 垣viên 聽thính 音âm 響hưởng 。 遐hà 邇nhĩ 俱câu 可khả 聞văn 。 既ký 垣viên 不bất 礙ngại 音âm 。 何hà 為vi 城thành 內nội 一nhất 人nhân 。 面diện 城thành 而nhi 語ngữ 。 城thành 外ngoại 一nhất 人nhân 。 附phụ 城thành 而nhi 聽thính 。 乃nãi 杳# 然nhiên 無vô 聞văn 乎hồ 。 此thử 亦diệc 耳nhĩ 之chi 過quá 也dã 。 非phi 垣viên 與dữ 城thành 之chi 故cố 也dã 。 是thị 以dĩ 耳nhĩ 通thông 者giả 徹triệt 聽thính 。 或hoặc 聽thính 一nhất 世thế 界giới 。 乃nãi 至chí 恆Hằng 沙sa 世thế 界giới 。 而nhi 無vô 盡tận 也dã 。
○# 坡# 仙tiên 云vân 。 若nhược 言ngôn 聲thanh 在tại 琴cầm 絃huyền 上thượng 。 放phóng 在tại 匣hạp 中trung 胡hồ 不bất 鳴minh 。 若nhược 言ngôn 聲thanh 在tại 指chỉ 頭đầu 上thượng 。 何hà 不bất 于vu 君quân 指chỉ 上thượng 聽thính 。 從tùng 此thử 悟ngộ 出xuất 。
阿A 難Nan 。 汝nhữ 又hựu 齅khứu 此thử 。 爐lô 中trung 栴chiên 檀đàn 。 此thử 香hương 若nhược 復phục 。 然nhiên 於ư 一nhất 銖thù 。 室Thất 羅La 筏Phiệt 城Thành 。 四tứ 十thập 里lý 內nội 。 同đồng 時thời 聞văn 氣khí 。 于vu 意ý 云vân 何hà 。 此thử 香hương 為vi 復phục 。 生sanh 旃chiên 檀đàn 木mộc 。 生sanh 於ư 汝nhữ 鼻tị 。 為vi 生sanh 於ư 空không 。
阿A 難Nan 。 若nhược 復phục 此thử 香hương 。 生sanh 於ư 汝nhữ 鼻tị 。 稱xưng 鼻tị 所sở 生sanh 。 當đương 從tùng 鼻tị 出xuất 。 鼻tị 非phi 旃chiên 檀đàn 。 云vân 何hà 鼻tị 中trung 。 有hữu 旃chiên 檀đàn 氣khí 。 稱xưng 汝nhữ 聞văn 香hương 。 當đương 於ư 鼻tị 入nhập 。 鼻tị 中trung 出xuất 香hương 。 說thuyết 聞văn 非phi 義nghĩa 。 若nhược 生sanh 於ư 空không 。 空không 性tánh 常thường 恆hằng 。 香hương 應ưng 常thường 在tại 。 何hà 藉tạ 罏# 中trung 。 爇nhiệt 此thử 枯khô 木mộc 。 若nhược 生sanh 於ư 木mộc 。 則tắc 此thử 香hương 貭# 。 因nhân 爇nhiệt 成thành 烟yên 。 若nhược 鼻tị 得đắc 聞văn 。 合hợp 蒙mông 烟yên 氣khí 。 其kỳ 烟yên 騰đằng 空không 。 未vị 及cập 遙diêu 遠viễn 。 四tứ 十thập 里lý 內nội 。 云vân 何hà 已dĩ 聞văn 。 是thị 故cố 當đương 知tri 。 香hương 鼻tị 與dữ 聞văn 。 俱câu 無vô 處xứ 所sở 。 即tức 齅khứu 與dữ 香hương 。 二nhị 處xứ 虗hư 妄vọng 。 本bổn 非phi 因nhân 緣duyên 。 非phi 自tự 然nhiên 性tánh 。
此thử 明minh 鼻tị 香hương 二nhị 處xứ 本bổn 如Như 來Lai 藏tạng 也dã 。 終chung 日nhật 聞văn 香hương 。 不bất 知tri 香hương 之chi 來lai 處xứ 。 只chỉ 為vì 不bất 曾tằng 詳tường 究cứu 。 從tùng 何hà 而nhi 出xuất 。 故cố 曰viết 。
阿A 難Nan 。 汝nhữ 又hựu 齅khứu 此thử 。 罏# 中trung 旃chiên 檀đàn 。 但đãn 然nhiên 一nhất 銖thù 。 舉cử 室Thất 羅La 城Thành 四tứ 十thập 里lý 內nội 。 俱câu 聞văn 香hương 氣khí 。 於ư 意ý 云vân 何hà 。 此thử 香hương 為vi 復phục 。 生sanh 於ư 栴chiên 檀đàn 木mộc 乎hồ 。 生sanh 于vu 汝nhữ 鼻tị 乎hồ 。 為vi 生sanh 于vu 空không 乎hồ 。
阿A 難Nan 。 若nhược 謂vị 此thử 香hương 生sanh 於ư 汝nhữ 鼻tị 者giả 。 既ký 稱xưng 鼻tị 生sanh 。 即tức 當đương 從tùng 鼻tị 而nhi 出xuất 。 然nhiên 鼻tị 非phi 旃chiên 檀đàn 。 肉nhục 體thể 不bất 是thị 香hương 體thể 。 云vân 何hà 發phát 香hương 之chi 用dụng 。 而nhi 鼻tị 中trung 有hữu 旃chiên 檀đàn 氣khí 。 且thả 所sở 稱xưng 聞văn 香hương 者giả 。 謂vị 香hương 從tùng 鼻tị 入nhập 也dã 。 若nhược 曰viết 鼻tị 中trung 出xuất 香hương 。 出xuất 不bất 可khả 以dĩ 言ngôn 聞văn 。 而nhi 說thuyết 聞văn 又hựu 不bất 合hợp 義nghĩa 。 是thị 則tắc 非phi 生sanh 於ư 鼻tị 矣hĩ 。 若nhược 謂vị 此thử 香hương 生sanh 於ư 空không 者giả 。 空không 常thường 在tại 。 而nhi 香hương 亦diệc 常thường 存tồn 。 何hà 藉tạ 罏# 中trung 爇nhiệt 而nhi 後hậu 有hữu 。 是thị 則tắc 非phi 生sanh 於ư 空không 矣hĩ 。 若nhược 謂vị 此thử 香hương 生sanh 於ư 旃chiên 檀đàn 木mộc 者giả 。 則tắc 此thử 香hương 貭# 。 因nhân 爇nhiệt 成thành 烟yên 而nhi 鼻tị 得đắc 聞văn 。 若nhược 鼻tị 得đắc 聞văn 。 合hợp 當đương 蒙mông 其kỳ 烟yên 氣khí 。 然nhiên 其kỳ 烟yên 雖tuy 然nhiên 騰đằng 空không 。 未vị 及cập 遙diêu 遠viễn 。 四tứ 十thập 里lý 之chi 遠viễn 。 云vân 何hà 已dĩ 聞văn 。 是thị 則tắc 非phi 生sanh 於ư 木mộc 矣hĩ 。 詳tường 究cứu 香hương 塵trần 。 尚thượng 無vô 生sanh 處xứ 。 而nhi 齅khứu 性tánh 又hựu 豈khởi 有hữu 處xứ 哉tai 。 是thị 故cố 當đương 知tri 。 香hương 與dữ 鼻tị 聞văn 。 俱câu 無vô 處xứ 所sở 。 即tức 齅khứu 與dữ 香hương 。 二nhị 處xứ 體thể 性tánh 。 了liễu 不bất 可khả 得đắc 。 本bổn 即tức 是thị 非phi 因nhân 緣duyên 非phi 自tự 然nhiên 之chi 妙diệu 性tánh 而nhi 已dĩ 。 此thử 香hương 嚴nghiêm 得đắc 五ngũ 分phần 法Pháp 身thân 香hương 處xứ 也dã 。
○# 此thử 單đơn 徵trưng 香hương 塵trần 了liễu 無vô 生sanh 處xứ 。 所sở 謂vị 二nhị 法pháp 從tùng 要yếu 破phá 也dã 。 舊cựu 註chú 疑nghi 其kỳ 有hữu 違vi 法pháp 相tướng 合hợp 中trung 之chi 知tri 。 不bất 知tri 此thử 是thị 。 法pháp 性tánh 了liễu 義nghĩa 。 正chánh 破phá 法pháp 相tướng 。 豈khởi 反phản 以dĩ 彼bỉ 而nhi 難nạn/nan 此thử 。 據cứ 法pháp 性tánh 根căn 塵trần 各các 皆giai 周chu 徧biến 。 一nhất 體thể 無vô 分phần/phân 。 而nhi 離ly 知tri 合hợp 知tri 。 皆giai 為vi 戲hí 論luận 。 但đãn 尋tầm 常thường 之chi 香hương 。 鼻tị 必tất 蒙mông 烟yên 。 方phương 顯hiển 合hợp 知tri 為vi 不bất 了liễu 義nghĩa 。 惟duy 此thử 異dị 香hương 。 不bất 待đãi 蒙mông 烟yên 。 不bất 待đãi 合hợp 知tri 。 是thị 為vi 了liễu 義nghĩa 。 故cố 佛Phật 取thủ 之chi 。 有hữu 深thâm 意ý 也dã 。 香hương 鼻tị 與dữ 聞văn 。 當đương 是thị 香hương 與dữ 鼻tị 聞văn 之chi 誤ngộ 。 言ngôn 鼻tị 言ngôn 聞văn 。 似tự 兼kiêm 浮phù 塵trần 勝thắng 義nghĩa 二nhị 根căn 。 然nhiên 以dĩ 根căn 對đối 塵trần 。 仍nhưng 為vi 二nhị 處xứ 。 非phi 有hữu 三tam 法Pháp 也dã 。
阿A 難Nan 。 汝nhữ 常thường 二nhị 時thời 。 眾chúng 中trung 持trì 鉢bát 。 其kỳ 間gian 或hoặc 遇ngộ 。 酥tô 酪lạc 醍đề 醐hồ 。 名danh 為vi 上Thượng 味Vị 。 於ư 意ý 云vân 何hà 。 此thử 味vị 為vi 復phục 。 生sanh 於ư 空không 中trung 。 生sanh 於ư 舌thiệt 中trung 。 為vi 生sanh 食thực 中trung 。 阿A 難Nan 若nhược 復phục 此thử 味vị 。 生sanh 於ư 汝nhữ 舌thiệt 。 在tại 汝nhữ 口khẩu 中trung 。 祗chi 有hữu 一nhất 舌thiệt 。 其kỳ 舌thiệt 爾nhĩ 時thời 。 已dĩ 成thành 酥tô 味vị 。 遇ngộ 黑hắc 石thạch 蜜mật 。 應ưng 不bất 推thôi 移di 。 若nhược 不bất 變biến 移di 。 不bất 名danh 知tri 味vị 。 若nhược 變biến 移di 者giả 。 舌thiệt 非phi 多đa 體thể 。 云vân 何hà 多đa 味vị 。 一nhất 舌thiệt 之chi 知tri 。 若nhược 生sanh 於ư 食thực 。 食thực 非phi 有hữu 識thức 。 云vân 何hà 自tự 知tri 。 又hựu 食thực 自tự 知tri 。 即tức 同đồng 他tha 食thực 。 何hà 預dự 於ư 汝nhữ 。 名danh 味vị 之chi 知tri 。 若nhược 生sanh 於ư 空không 。 汝nhữ 噉đạm 虗hư 空không 。 當đương 作tác 何hà 味vị 。 必tất 其kỳ 虗hư 空không 。 若nhược 作tác 醎hàm 味vị 。 既ký 醎hàm 汝nhữ 舌thiệt 。 亦diệc 醎hàm 汝nhữ 面diện 。 則tắc 此thử 界giới 人nhân 。 同đồng 於ư 海hải 魚ngư 。 既ký 常thường 受thọ 醎hàm 。 了liễu 不bất 知tri 淡đạm 。 若nhược 不bất 識thức 淡đạm 。 亦diệc 不bất 覺giác 醎hàm 。 必tất 無vô 所sở 知tri 。 云vân 何hà 名danh 味vị 。 是thị 故cố 當đương 知tri 。 味vị 舌thiệt 與dữ 嘗thường 。 俱câu 無vô 處xứ 所sở 。 即tức 嘗thường 與dữ 味vị 二nhị 俱câu 虗hư 妄vọng 。 本bổn 非phi 因nhân 緣duyên 。 非phi 自tự 然nhiên 性tánh 。
此thử 明minh 舌thiệt 味vị 二nhị 處xứ 本bổn 如Như 來Lai 藏tạng 也dã 。 人nhân 莫mạc 不bất 飲ẩm 食thực 也dã 。 鮮tiên 能năng 知tri 味vị 也dã 。 故cố 令linh 其kỳ 向hướng 鉢bát 盂vu 邊biên 。 討thảo 箇cá 滋tư 味vị 出xuất 處xứ 。 故cố 曰viết 。
阿A 難Nan 。 汝nhữ 常thường 二nhị 時thời 。 於ư 眾chúng 中trung 持trì 鉢bát 乞khất 食thực 。 其kỳ 間gian 或hoặc 遇ngộ 。 酥tô 酪lạc 醍đề 醐hồ 。 名danh 為vi 上Thượng 味Vị 。 於ư 意ý 云vân 何hà 。 此thử 味vị 為vi 復phục 。 生sanh 於ư 空không 中trung 乎hồ 。 生sanh 於ư 舌thiệt 中trung 乎hồ 。 為vi 生sanh 於ư 食thực 中trung 乎hồ 。
阿A 難Nan 。 若nhược 謂vị 此thử 味vị 。 生sanh 於ư 汝nhữ 舌thiệt 。 則tắc 汝nhữ 一nhất 舌thiệt 。 應ưng 知tri 一nhất 味vị 。 如như 既ký 成thành 酥tô 味vị 。 遇ngộ 黑hắc 石thạch 蜜mật 。 應ưng 不bất 推thôi 移di 。 然nhiên 若nhược 不bất 變biến 移di 。 而nhi 獨độc 知tri 一nhất 味vị 。 則tắc 又hựu 不bất 名danh 知tri 味vị 。 若nhược 變biến 移di 而nhi 知tri 別biệt 味vị 。 則tắc 舌thiệt 非phi 多đa 體thể 。 云vân 何hà 多đa 味vị 。 而nhi 惟duy 一nhất 舌thiệt 之chi 知tri 。 是thị 則tắc 此thử 味vị 不bất 生sanh 舌thiệt 中trung 明minh 矣hĩ 。 若nhược 謂vị 此thử 味vị 生sanh 於ư 食thực 中trung 。 食thực 非phi 有hữu 識thức 。 云vân 何hà 自tự 知tri 。 為vi 甜điềm 為vi 苦khổ 。 縱túng/tung 使sử 食thực 能năng 自tự 知tri 。 此thử 食thực 即tức 同đồng 他tha 人nhân 。 無vô 預dự 於ư 汝nhữ 。 何hà 故cố 稱xưng 汝nhữ 名danh 知tri 味vị 者giả 。 是thị 則tắc 此thử 味vị 不bất 生sanh 於ư 食thực 明minh 矣hĩ 。 若nhược 謂vị 此thử 味vị 。 生sanh 於ư 空không 中trung 。 汝nhữ 噉đạm 虗hư 空không 。 作tác 何hà 滋tư 味vị 。 若nhược 作tác 鹹hàm 味vị 。 徧biến 空không 皆giai 鹹hàm 。 既ký 鹹hàm 汝nhữ 舌thiệt 。 亦diệc 應ưng 鹹hàm 汝nhữ 之chi 面diện 。 則tắc 此thử 界giới 人nhân 。 受thọ 其kỳ 鹹hàm 味vị 。 皆giai 同đồng 海hải 魚ngư 。 既ký 常thường 受thọ 鹹hàm 。 必tất 不bất 知tri 淡đạm 。 若nhược 不bất 識thức 淡đạm 。 亦diệc 不bất 可khả 謂vị 覺giác 鹹hàm 。 既ký 一nhất 無vô 所sở 知tri 。 又hựu 不bất 可khả 名danh 知tri 味vị 之chi 人nhân 。 是thị 則tắc 不bất 生sanh 於ư 空không 明minh 矣hĩ 。 既ký 不bất 在tại 此thử 三tam 處xứ 。 是thị 則tắc 味vị 性tánh 無vô 處xứ 。 而nhi 嘗thường 性tánh 又hựu 豈khởi 有hữu 處xứ 。 是thị 故cố 當đương 知tri 。 味vị 與dữ 舌thiệt 嘗thường 。 俱câu 無vô 處xứ 所sở 。 即tức 嘗thường 與dữ 味vị 。 二nhị 俱câu 虗hư 妄vọng 。 相tương/tướng 妄vọng 性tánh 真chân 。 本bổn 即tức 是thị 非phi 因nhân 緣duyên 非phi 自tự 然nhiên 之chi 妙diệu 性tánh 而nhi 已dĩ 。 要yếu 知tri 此thử 味vị 不bất 離ly 當đương 處xứ 。 若nhược 果quả 識thức 得đắc 地địa 頭đầu 。 不bất 勞lao 咀trớ 嚼tước 。 百bách 味vị 具cụ 足túc 。 此thử 是thị 藥dược 王vương 得đắc 一nhất 味vị 禪thiền 處xứ 也dã 。
阿A 難Nan 。 汝nhữ 嘗thường 晨thần 朝triêu 。 以dĩ 手thủ 摩ma 頭đầu 。 於ư 意ý 云vân 何hà 。 此thử 摩ma 所sở 知tri 。 誰thùy 為vi 能năng 觸xúc 。 能năng 為vi 在tại 手thủ 。 為vi 復phục 在tại 頭đầu 。 若nhược 在tại 於ư 手thủ 。 頭đầu 則tắc 無vô 知tri 。 云vân 何hà 成thành 觸xúc 。 若nhược 在tại 於ư 頭đầu 。 手thủ 則tắc 無vô 用dụng 。 云vân 何hà 名danh 觸xúc 。 若nhược 各các 各các 有hữu 。 則tắc 汝nhữ 阿A 難Nan 。 應ưng 有hữu 二nhị 身thân 。 若nhược 頭đầu 與dữ 手thủ 。 一nhất 觸xúc 所sở 生sanh 。 則tắc 手thủ 與dữ 頭đầu 。 當đương 為vi 一nhất 體thể 。 若nhược 一nhất 體thể 者giả 。 觸xúc 則tắc 無vô 成thành 。 若nhược 二nhị 體thể 者giả 。 觸xúc 誰thùy 為vi 在tại 。 在tại 能năng 非phi 所sở 。 在tại 所sở 非phi 能năng 。 不bất 應ưng 虗hư 空không 。 與dữ 汝nhữ 成thành 觸xúc 。 是thị 故cố 當đương 知tri 。 覺giác 觸xúc 與dữ 身thân 。 俱câu 無vô 處xứ 所sở 。 即tức 身thân 與dữ 觸xúc 。 二nhị 俱câu 虗hư 妄vọng 。 本bổn 非phi 因nhân 緣duyên 。 非phi 自tự 然nhiên 性tánh 。
此thử 明minh 身thân 觸xúc 二nhị 處xứ 本bổn 如Như 來Lai 藏tạng 也dã 。 世Thế 尊Tôn 尋tầm 常thường 戒giới 勅sắc 弟đệ 子tử 一nhất 日nhật 三tam 摩ma 其kỳ 頭đầu 。 口khẩu 自tự 誦tụng 云vân 。 守thủ 口khẩu 攝nhiếp 意ý 身thân 莫mạc 犯phạm 。 如như 是thị 行hành 者giả 得đắc 度độ 世thế 。 故cố 弟đệ 子tử 一nhất 遵tuân 其kỳ 法pháp 而nhi 摩ma 頭đầu 也dã 。 故cố 曰viết 。
阿A 難Nan 。 汝nhữ 依y 我ngã 法pháp 。 每mỗi 於ư 晨thần 朝triêu 。 以dĩ 手thủ 自tự 摩ma 其kỳ 頭đầu 矣hĩ 。 即tức 此thử 摩ma 頭đầu 處xứ 。 亦diệc 不bất 知tri 蹉sa 過quá 多đa 少thiểu 。 且thả 汝nhữ 正chánh 當đương 以dĩ 手thủ 摩ma 頭đầu 時thời 。 則tắc 手thủ 知tri 有hữu 頭đầu 。 頭đầu 知tri 有hữu 手thủ 。 是thị 誰thùy 為vi 能năng 觸xúc 。 而nhi 生sanh 此thử 知tri 。 為vi 手thủ 觸xúc 頭đầu 。 即tức 手thủ 為vi 能năng 觸xúc 。 而nhi 生sanh 此thử 知tri 乎hồ 。 為vi 頭đầu 觸xúc 手thủ 。 即tức 頭đầu 為vi 能năng 觸xúc 。 而nhi 生sanh 此thử 知tri 乎hồ 。 若nhược 以dĩ 手thủ 為vi 能năng 觸xúc 而nhi 生sanh 此thử 知tri 者giả 。 則tắc 觸xúc 知tri 在tại 手thủ 。 頭đầu 則tắc 成thành 無vô 知tri 之chi 物vật 。 云vân 何hà 知tri 手thủ 之chi 觸xúc 我ngã 頭đầu 。 而nhi 成thành 觸xúc 乎hồ 。 若nhược 以dĩ 頭đầu 為vi 能năng 觸xúc 。 而nhi 生sanh 此thử 知tri 者giả 。 則tắc 觸xúc 知tri 在tại 頭đầu 。 手thủ 則tắc 成thành 無vô 用dụng 之chi 物vật 。 云vân 何hà 知tri 頭đầu 之chi 觸xúc 我ngã 手thủ 。 而nhi 名danh 觸xúc 乎hồ 。 若nhược 頭đầu 與dữ 手thủ 。 各các 有hữu 一nhất 知tri 。 則tắc 汝nhữ 阿A 難Nan 。 應ưng 有hữu 二nhị 身thân 。 若nhược 頭đầu 與dữ 手thủ 。 只chỉ 有hữu 一nhất 知tri 。 則tắc 手thủ 與dữ 頭đầu 。 應ưng 成thành 一nhất 體thể 。 若nhược 一nhất 體thể 者giả 。 不bất 應ưng 成thành 觸xúc 。 若nhược 二nhị 體thể 者giả 。 此thử 觸xúc 當đương 何hà 所sở 屬thuộc 。 為vi 屬thuộc 能năng 觸xúc 。 為vi 屬thuộc 所sở 觸xúc 。 若nhược 觸xúc 屬thuộc 能năng 。 則tắc 在tại 手thủ 在tại 頭đầu 。 皆giai 成thành 能năng 觸xúc 。 而nhi 無vô 所sở 觸xúc 。 既ký 無vô 所sở 觸xúc 。 豈khởi 虗hư 空không 與dữ 汝nhữ 成thành 所sở 觸xúc 乎hồ 。 若nhược 觸xúc 屬thuộc 所sở 。 則tắc 在tại 手thủ 在tại 頭đầu 。 皆giai 成thành 所sở 觸xúc 。 而nhi 無vô 能năng 觸xúc 。 既ký 無vô 能năng 觸xúc 。 豈khởi 虗hư 空không 與dữ 汝nhữ 成thành 能năng 觸xúc 乎hồ 。 夫phu 約ước 二nhị 觸xúc 。 則tắc 一nhất 知tri 二nhị 知tri 。 了liễu 不bất 可khả 定định 。 約ước 一nhất 觸xúc 。 則tắc 一nhất 體thể 二nhị 體thể 。 無vô 所sở 適thích 從tùng 。 是thị 故cố 當đương 知tri 。 所sở 覺giác 之chi 觸xúc 。 與dữ 能năng 覺giác 之chi 身thân 。 俱câu 無vô 處xứ 所sở 。 即tức 身thân 與dữ 觸xúc 。 二nhị 俱câu 虗hư 妄vọng 。 二nhị 相tương/tướng 既ký 虗hư 。 一nhất 性tánh 自tự 實thật 。 本bổn 即tức 是thị 非phi 因nhân 緣duyên 非phi 自tự 然nhiên 之chi 妙diệu 性tánh 而nhi 已dĩ 。 此thử 是thị 跋Bạt 陀Đà 婆Bà 羅La 。 在tại 澡táo 浴dục 邊biên 模mô 着trước 脚cước 根căn 處xứ 也dã 。
○# 當đương 知tri 觸xúc 塵trần 與dữ 諸chư 塵trần 不bất 同đồng 。 諸chư 塵trần 皆giai 與dữ 根căn 對đối 。 今kim 此thử 手thủ 頭đầu 。 皆giai 是thị 身thân 根căn 。 無vô 外ngoại 觸xúc 塵trần 。 假giả 摩ma 以dĩ 成thành 觸xúc 相tương/tướng 。 而nhi 根căn 塵trần 互hỗ 不bất 可khả 分phần/phân 。 雖tuy 非phi 假giả 設thiết 。 亦diệc 有hữu 取thủ 例lệ 之chi 意ý 。 同đồng 例lệ 諸chư 觸xúc 。 皆giai 類loại 此thử 之chi 虗hư 妄vọng 。 自tự 顯hiển 其kỳ 無vô 二nhị 處xứ 。 而nhi 惟duy 一nhất 性tánh 矣hĩ 。
○# 賀hạ 云vân 。 頭đầu 手thủ 二nhị 體thể 。 一nhất 能năng 一nhất 所sở 。 觸xúc 若nhược 在tại 能năng 。 誰thùy 為vi 所sở 觸xúc 。 觸xúc 若nhược 在tại 所sở 。 誰thùy 為vi 能năng 觸xúc 。 有hữu 能năng 無vô 所sở 。 觸xúc 又hựu 不bất 成thành 。 豈khởi 虗hư 空không 與dữ 汝nhữ 成thành 所sở 耶da 。 有hữu 所sở 無vô 能năng 。 觸xúc 亦diệc 不bất 成thành 。 豈khởi 虗hư 空không 與dữ 汝nhữ 成thành 能năng 耶da 。
阿A 難Nan 。 汝nhữ 常thường 意ý 中trung 。 所sở 緣duyên 善thiện 惡ác 。 無vô 記ký 三tam 性tánh 。 生sanh 成thành 法pháp 則tắc 。 此thử 法pháp 為vi 復phục 。 即tức 心tâm 所sở 生sanh 。 為vi 當đương 離ly 心tâm 。 別biệt 有hữu 方phương 所sở 。 阿A 難Nan 若nhược 即tức 心tâm 者giả 。 法pháp 則tắc 非phi 塵trần 。 非phi 心tâm 所sở 緣duyên 。 云vân 何hà 成thành 處xứ 。 若nhược 離ly 於ư 心tâm 。 別biệt 有hữu 方phương 所sở 。 則tắc 法pháp 自tự 性tánh 。 為vi 知tri 非phi 知tri 。 知tri 則tắc 名danh 心tâm 。 異dị 汝nhữ 非phi 塵trần 。 同đồng 他tha 心tâm 量lượng 。 即tức 汝nhữ 即tức 心tâm 。 云vân 何hà 汝nhữ 心tâm 。 更cánh 二nhị 於ư 汝nhữ 。 若nhược 非phi 知tri 者giả 。 此thử 塵trần 既ký 非phi 。 色sắc 聲thanh 香hương 味vị 。 離ly 合hợp 冷lãnh 煖noãn 及cập 虗hư 空không 相tướng 。 當đương 於ư 何hà 在tại 。 今kim 於ư 色sắc 空không 。 都đô 無vô 表biểu 示thị 。 不bất 應ưng 人nhân 間gian 。 更cánh 有hữu 空không 外ngoại 。 心tâm 非phi 所sở 緣duyên 。 處xử 從tùng 誰thùy 立lập 。 是thị 故cố 當đương 知tri 。 法pháp 則tắc 與dữ 心tâm 。 俱câu 無vô 處xứ 所sở 。 則tắc 意ý 與dữ 法pháp 。 二nhị 俱câu 虗hư 妄vọng 。 本bổn 非phi 因nhân 緣duyên 。 非phi 自tự 然nhiên 性tánh 。
此thử 明minh 意ý 法pháp 二nhị 處xứ 本bổn 如Như 來Lai 藏tạng 也dã 。
阿A 難Nan 。 汝nhữ 常thường 時thời 意ý 中trung 憧sung 憧sung 擾nhiễu 擾nhiễu 。 所sở 緣duyên 或hoặc 善thiện 或hoặc 惡ác 。 或hoặc 非phi 善thiện 非phi 惡ác 。 而nhi 名danh 無vô 記ký 。 此thử 之chi 三tam 性tánh 。 皆giai 是thị 前tiền 五ngũ 根căn 所sở 取thủ 現hiện 行hành 落lạc 卸tá 現hiện 成thành 影ảnh 子tử 。 各các 有hữu 軌quỹ 則tắc 。 而nhi 為vi 意ý 家gia 所sở 緣duyên 之chi 境cảnh 。 名danh 曰viết 法pháp 塵trần 。 此thử 法pháp 為vi 復phục 。 即tức 意ý 根căn 之chi 心tâm 所sở 生sanh 乎hồ 。 為vi 當đương 離ly 心tâm 。 別biệt 有hữu 方phương 所sở 乎hồ 。
阿A 難Nan 。 若nhược 此thử 法pháp 塵trần 即tức 是thị 心tâm 者giả 。 此thử 法pháp 則tắc 非phi 是thị 塵trần 。 不bất 是thị 意ý 家gia 所sở 緣duyên 之chi 境cảnh 。 云vân 何hà 得đắc 成thành 意ý 根căn 所sở 緣duyên 之chi 處xứ 乎hồ 。 若nhược 此thử 法pháp 塵trần 離ly 心tâm 而nhi 別biệt 有hữu 處xứ 所sở 者giả 。 則tắc 法pháp 塵trần 自tự 性tánh 是thị 有hữu 知tri 乎hồ 。 是thị 無vô 知tri 乎hồ 。 若nhược 以dĩ 為vi 知tri 。 則tắc 應ưng 名danh 心tâm 。 不bất 名danh 法pháp 塵trần 。 既ký 與dữ 汝nhữ 根căn 識thức 別biệt 異dị 而nhi 非phi 塵trần 者giả 。 則tắc 另# 是thị 一nhất 心tâm 。 豈khởi 不bất 同đồng 他tha 人nhân 心tâm 量lượng 乎hồ 。 若nhược 謂vị 不bất 同đồng 他tha 心tâm 即tức 汝nhữ 心tâm 者giả 。 則tắc 應ưng 不bất 相tương 對đối 待đãi 。 無vô 有hữu 二nhị 相tướng 。 今kim 何hà 心tâm 境cảnh 相tướng 對đối 。 宛uyển 然nhiên 與dữ 汝nhữ 為vi 二nhị 乎hồ 。 若nhược 以dĩ 為vi 非phi 知tri 者giả 。 當đương 即tức 是thị 外ngoại 塵trần 。 即tức 當đương 有hữu 所sở 表biểu 示thị 。 然nhiên 此thử 塵trần 既ký 非phi 。 色sắc 聲thanh 香hương 味vị 。 與dữ 離ly 合hợp 冷lãnh 煖noãn 之chi 觸xúc 。 及cập 虗hư 空không 等đẳng 相tương/tướng 。 離ly 此thử 諸chư 塵trần 。 當đương 在tại 何hà 處xứ 。 今kim 於ư 色sắc 空không 之chi 間gian 。 都đô 無vô 表biểu 示thị 。 不bất 應ưng 人nhân 間gian 。 更cánh 有hữu 空không 外ngoại 。 而nhi 為vi 法pháp 塵trần 所sở 容dung 之chi 處xứ 。 縱túng/tung 居cư 空không 外ngoại 。 又hựu 非phi 外ngoại 塵trần 。 則tắc 非phi 心tâm 之chi 所sở 能năng 緣duyên 。 依y 心tâm 所sở 緣duyên 。 方phương 立lập 法pháp 處xứ 。 既ký 非phi 心tâm 所sở 緣duyên 。 則tắc 法pháp 處xử 從tùng 誰thùy 立lập 。 乎hồ 合hợp 知tri 與dữ 非phi 知tri 而nhi 計kế 離ly 者giả 非phi 。 合hợp 離ly 與dữ 即tức 而nhi 計kế 離ly 即tức 者giả 皆giai 非phi 。 是thị 法pháp 終chung 無vô 處xứ 矣hĩ 。 法pháp 無vô 處xứ 。 而nhi 意ý 豈khởi 有hữu 處xứ 。 是thị 故cố 當đương 知tri 。 法pháp 則tắc 與dữ 心tâm 。 俱câu 無vô 處xứ 所sở 。 則tắc 意ý 與dữ 法pháp 。 二nhị 俱câu 虗hư 妄vọng 。 本bổn 即tức 是thị 非phi 因nhân 緣duyên 非phi 自tự 然nhiên 之chi 妙diệu 性tánh 而nhi 已dĩ 。 此thử 空không 生sanh 悟ngộ 入nhập 處xứ 也dã 。 故cố 知tri 六lục 根căn 無vô 對đối 。 皆giai 是thị 無vô 諍tranh 法Pháp 門môn 。 諸chư 境cảnh 含hàm 虗hư 。 盡tận 冥minh 不bất 二nhị 之chi 道đạo 。 即tức 今kim 眾chúng 生sanh 境cảnh 界giới 。 真chân 是thị 不bất 可khả 思tư 議nghị 。 何hà 用dụng 遠viễn 求cầu 諸chư 聖thánh 作tác 用dụng 。 而nhi 自tự 鄙bỉ 劣liệt 哉tai 。
○# 賀hạ 云vân 。 前tiền 云vân 。 法pháp 則tắc 非phi 塵trần 。 非phi 心tâm 所sở 緣duyên 者giả 。 近cận 而nhi 不bất 可khả 緣duyên 也dã 。 後hậu 云vân 。 不bất 應ưng 人nhân 間gian 。 更cánh 有hữu 空không 外ngoại 。 心tâm 非phi 所sở 緣duyên 者giả 。 遠viễn 而nhi 不bất 能năng 緣duyên 也dã 。 非phi 心tâm 所sở 緣duyên 。 一nhất 體thể 而nhi 不bất 能năng 緣duyên 也dã 。 如như 眼nhãn 不bất 能năng 見kiến 眼nhãn 。 心tâm 非phi 所sở 緣duyên 。 無vô 體thể 而nhi 無vô 可khả 緣duyên 也dã 。 如như 眼nhãn 不bất 見kiến 兔thố 角giác 。
○# 十thập 二nhị 處xứ 竟cánh 。
復phục 次thứ 阿A 難Nan 。 云vân 何hà 十thập 八bát 界giới 。 本bổn 如Như 來Lai 藏tạng 。 妙diệu 真Chân 如Như 性tánh 。
此thử 開khai 色sắc 開khai 心tâm 為vi 心tâm 色sắc 俱câu 愚ngu 者giả 說thuyết 也dã 。 界giới 者giả 。 種chủng 族tộc 義nghĩa 。 界giới 限hạn 義nghĩa 。 今kim 取thủ 界giới 相tương/tướng 不bất 相tương 紊# 亂loạn 為vi 義nghĩa 。 以dĩ 對đối 塵trần 者giả 根căn 。 當đương 根căn 者giả 塵trần 。 中trung 間gian 了liễu 別biệt 者giả 為vi 識thức 。 各các 有hữu 界giới 限hạn 。 故cố 三tam 六lục 合hợp 成thành 一nhất 十thập 八bát 界giới 。 然nhiên 界giới 雖tuy 三tam 六lục 。 體thể 即tức 是thị 一nhất 。 故cố 先tiên 徵trưng 起khởi 云vân 。
復phục 次thứ 阿A 難Nan 。 云vân 何hà 十thập 八bát 界giới 。 本bổn 如Như 來Lai 藏tạng 。 妙diệu 真Chân 如Như 性tánh 。
○# 界giới 攝nhiếp 百bách 法pháp 頌tụng 曰viết 。 根căn 塵trần 各các 五ngũ 界giới 。 十thập 色sắc 隨tùy 自tự 名danh 。 八bát 王vương 歸quy 七thất 心tâm 。 八bát 十thập 二nhị 皆giai 法pháp 。 葢# 意ý 根căn 界giới 。 即tức 第đệ 七thất 識thức 。 而nhi 七thất 八bát 相tương 依y 。 故cố 第đệ 八bát 亦diệc 意ý 根căn 所sở 收thu 也dã 。 法pháp 塵trần 。 尋tầm 常thường 但đãn 屬thuộc 色sắc 法pháp 。 或hoặc 曰viết 。 法pháp 塵trần 無vô 相tướng 而nhi 有hữu 影ảnh 。 故cố 半bán 心tâm 。 半bán 色sắc 。 即tức 應ưng 十thập 分phân 半bán 色sắc 。 七thất 分phần 半bán 心tâm 也dã 。
阿A 難Nan 。 如như 汝nhữ 所sở 明minh 。 眼nhãn 色sắc 為vi 緣duyên 。 生sanh 於ư 眼nhãn 識thức 。 此thử 識thức 為vi 復phục 。 因nhân 眼nhãn 所sở 生sanh 。 以dĩ 眼nhãn 為vi 界giới 。 因nhân 色sắc 所sở 生sanh 。 以dĩ 色sắc 為vi 界giới 。
阿A 難Nan 。 若nhược 因nhân 眼nhãn 生sanh 。 既ký 無vô 色sắc 空không 。 無vô 可khả 分phân 別biệt 。 縱túng 有hữu 汝nhữ 識thức 。 欲dục 將tương 何hà 用dụng 。 汝nhữ 見kiến 又hựu 非phi 。 青thanh 黃hoàng 赤xích 白bạch 。 無vô 所sở 表biểu 示thị 。 從tùng 何hà 立lập 界giới 。 若nhược 因nhân 色sắc 生sanh 。 空không 無vô 色sắc 時thời 。 汝nhữ 識thức 應ưng 滅diệt 。 云vân 何hà 識thức 知tri 。 是thị 虗hư 空không 性tánh 。 若nhược 色sắc 變biến 時thời 。 汝nhữ 亦diệc 識thức 其kỳ 。 色sắc 相tướng 變biến 遷thiên 。 汝nhữ 識thức 不bất 遷thiên 。 界giới 從tùng 何hà 立lập 。 從tùng 變biến 則tắc 變biến 。 界giới 相tướng 自tự 無vô 。 不bất 變biến 則tắc 恆hằng 。 既ký 從tùng 色sắc 生sanh 。 應ưng 不bất 識thức 知tri 。 虗hư 空không 所sở 在tại 。 若nhược 兼kiêm 二nhị 種chủng 。 眼nhãn 色sắc 共cộng 生sanh 。 合hợp 則tắc 中trung 離ly 。 離ly 則tắc 兩lưỡng 合hợp 。 體thể 性tánh 雜tạp 亂loạn 。 云vân 何hà 成thành 界giới 。 是thị 故cố 當đương 知tri 。 眼nhãn 色sắc 為vi 緣duyên 。 生sanh 眼nhãn 識thức 界giới 。 三tam 處xứ 都đô 無vô 。 則tắc 眼nhãn 與dữ 色sắc 。 及cập 色sắc 界giới 三tam 。 本bổn 非phi 因nhân 緣duyên 。 非phi 自tự 然nhiên 性tánh 色sắc 界giới 者giả 。 色sắc 識thức 界giới 也dã 。 略lược 一nhất 識thức 字tự 。 餘dư 五ngũ 例lệ 此thử )# 。
此thử 明minh 眼nhãn 色sắc 識thức 三tam 本bổn 如Như 來Lai 藏tạng 也dã 。
阿A 難Nan 。 我ngã 從tùng 前tiền 種chủng 種chủng 開khai 導đạo 。 復phục 恐khủng 汝nhữ 不bất 得đắc 明minh 了liễu 。 今kim 復phục 就tựu 汝nhữ 所sở 已dĩ 明minh 者giả 。 更cánh 為vì 汝nhữ 說thuyết 。 即tức 汝nhữ 尋tầm 常thường 解giải 得đắc 眼nhãn 根căn 色sắc 塵trần 。 內nội 外ngoại 相tướng 對đối 。 於ư 其kỳ 中trung 間gian 。 生sanh 於ư 眼nhãn 識thức 。 內nội 外ngoại 中trung 間gian 。 故cố 成thành 三tam 界giới 矣hĩ 。 但đãn 不bất 知tri 此thử 識thức 。 為vi 從tùng 眼nhãn 生sanh 。 名danh 為vi 眼nhãn 所sở 生sanh 識thức 。 即tức 以dĩ 眼nhãn 為vi 界giới 限hạn 乎hồ 。 為vi 從tùng 色sắc 生sanh 。 名danh 為vi 色sắc 所sở 生sanh 識thức 。 即tức 以dĩ 色sắc 為vi 界giới 限hạn 乎hồ 。
阿A 難Nan 。 若nhược 謂vị 此thử 識thức 從tùng 眼nhãn 根căn 生sanh 。 即tức 以dĩ 眼nhãn 根căn 為vi 界giới 限hạn 者giả 。 識thức 以dĩ 了liễu 塵trần 。 既ký 無vô 色sắc 空không 二nhị 塵trần 。 無vô 可khả 分phân 別biệt 。 縱túng/tung 生sanh 汝nhữ 識thức 。 將tương 何hà 所sở 用dụng 。 以dĩ 無vô 塵trần 不bất 用dụng 識thức 也dã 。 且thả 根căn 塵trần 相tương 對đối 。 表biểu 示thị 內nội 外ngoại 。 然nhiên 後hậu 識thức 界giới 。 立lập 於ư 中trung 間gian 。 今kim 無vô 塵trần 單đơn 根căn 。 而nhi 汝nhữ 見kiến 根căn 。 本bổn 不bất 可khả 見kiến 。 又hựu 非phi 青thanh 黃hoàng 赤xích 白bạch 之chi 色sắc 相tướng 。 但đãn 為vi 一nhất 體thể 。 無vô 復phục 內nội 外ngoại 以dĩ 表biểu 示thị 。 將tương 以dĩ 何hà 為vi 中trung 聞văn 。 而nhi 立lập 於ư 識thức 界giới 乎hồ 。 以dĩ 單đơn 根căn 不bất 立lập 界giới 也dã 。 是thị 則tắc 界giới 義nghĩa 不bất 成thành 於ư 自tự 生sanh 矣hĩ 。 若nhược 謂vị 此thử 識thức 從tùng 色sắc 塵trần 生sanh 。 即tức 以dĩ 色sắc 塵trần 為vi 界giới 限hạn 者giả 。 則tắc 當đương 空không 相tướng 現hiện 前tiền 時thời 。 此thử 識thức 已dĩ 隨tùy 色sắc 滅diệt 。 不bất 合hợp 識thức 空không 。 云vân 何hà 識thức 知tri 。 是thị 虗hư 空không 性tánh 。 若nhược 謂vị 諸chư 色sắc 遷thiên 變biến 時thời 。 汝nhữ 識thức 又hựu 識thức 其kỳ 。 色sắc 相tướng 遷thiên 變biến 。 則tắc 是thị 汝nhữ 識thức 不bất 隨tùy 色sắc 遷thiên 滅diệt 矣hĩ 。 色sắc 滅diệt 而nhi 汝nhữ 識thức 不bất 遷thiên 。 是thị 識thức 獨độc 存tồn 。 無vô 復phục 對đối 待đãi 。 更cánh 與dữ 何hà 法pháp 分phần/phân 限hạn 。 而nhi 立lập 其kỳ 界giới 乎hồ 。 非phi 但đãn 不bất 遷thiên 無vô 以dĩ 立lập 界giới 。 縱túng/tung 從tùng 其kỳ 遷thiên 變biến 。 則tắc 應ưng 已dĩ 歸quy 變biến 滅diệt 。 而nhi 並tịnh 其kỳ 界giới 相tương/tướng 皆giai 無vô 矣hĩ 。 界giới 相tướng 自tự 無vô 。 亦diệc 不bất 可khả 說thuyết 。 以dĩ 色sắc 為vi 界giới 。 非phi 但đãn 變biến 滅diệt 不bất 能năng 識thức 空không 。 縱túng/tung 使sử 不bất 變biến 。 即tức 成thành 恆hằng 性tánh 。 恆hằng 常thường 與dữ 色sắc 一nhất 體thể 。 與dữ 空không 無vô 干can 。 誰thùy 識thức 空không 者giả 。 今kim 既ký 識thức 空không 。 定định 非phi 以dĩ 色sắc 為vi 界giới 。 是thị 則tắc 界giới 義nghĩa 不bất 成thành 於ư 他tha 生sanh 矣hĩ 。 若nhược 謂vị 此thử 識thức 兼kiêm 斯tư 二nhị 種chủng 眼nhãn 根căn 色sắc 塵trần 。 合hợp 而nhi 共cộng 生sanh 者giả 。 此thử 根căn 與dữ 塵trần 。 若nhược 合hợp 一nhất 處xứ 。 其kỳ 間gian 自tự 無vô 空không 隙khích 。 容dung 識thức 而nhi 中trung 界giới 之chi 。 識thức 即tức 應ưng 離ly 而nhi 在tại 旁bàng 。 何hà 成thành 中trung 界giới 。 又hựu 此thử 根căn 塵trần 若nhược 離ly 在tại 兩lưỡng 處xứ 。 則tắc 所sở 生sanh 之chi 識thức 。 亦diệc 當đương 分phần/phân 在tại 兩lưỡng 處xứ 。 而nhi 與dữ 之chi 各các 合hợp 。 半bán 合hợp 根căn 。 半bán 合hợp 塵trần 。 亦diệc 不bất 得đắc 為vi 中trung 界giới 。 兩lưỡng 合hợp 則tắc 離ly 。 中trung 離ly 則tắc 亂loạn 。 體thể 性tánh 雜tạp 亂loạn 。 云vân 何hà 成thành 界giới 。 是thị 則tắc 界giới 義nghĩa 不bất 成thành 於ư 共cộng 生sanh 矣hĩ 。 如như 是thị 推thôi 求cầu 。 而nhi 此thử 眼nhãn 識thức 。 不bất 自tự 生sanh 。 不bất 他tha 生sanh 。 不bất 共cộng 生sanh 。 如như 汝nhữ 所sở 解giải 。 眼nhãn 色sắc 為vi 緣duyên 。 生sanh 眼nhãn 識thức 界giới 。 所sở 生sanh 眼nhãn 識thức 。 既ký 不bất 成thành 界giới 。 能năng 生sanh 眼nhãn 色sắc 。 何hà 後hậu 成thành 緣duyên 。 良lương 以dĩ 中trung 界giới 既ký 無vô 。 內nội 外ngoại 叵phả 得đắc 。 所sở 謂vị 為vi 緣duyên 生sanh 識thức 。 不bất 過quá 順thuận 世thế 權quyền 立lập 。 都đô 無vô 實thật 義nghĩa 。 相tương/tướng 妄vọng 如như 此thử 。 然nhiên 則tắc 眼nhãn 根căn 色sắc 塵trần 。 及cập 色sắc 識thức 界giới 三tam 。 畢tất 竟cánh 從tùng 何hà 處xứ 來lai 。 本bổn 即tức 是thị 非phi 因nhân 緣duyên 非phi 自tự 然nhiên 之chi 妙diệu 性tánh 而nhi 已dĩ 。 豈khởi 有hữu 三tam 相tương/tướng 可khả 得đắc 哉tai 。 此thử 舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 悟ngộ 入nhập 處xứ 也dã 。
○# 三tam 惟duy 徵trưng 詰cật 於ư 識thức 。 準chuẩn 前tiền 弓cung 喻dụ 所sở 謂vị 三tam 法pháp 從tùng 要yếu 破phá 也dã 。 又hựu 如như 三tam 家gia 比tỉ 憐lân 而nhi 住trụ 。 撒tản 其kỳ 中trung 家gia 左tả 右hữu 界giới 墻tường 。 則tắc 三tam 家gia 界giới 限hạn 。 俱câu 不bất 成thành 矣hĩ 。
○# 賀hạ 云vân 。 經kinh 文văn 破phá 法pháp 。 有hữu 相tương 對đối 破phá 。 有hữu 相tương/tướng 承thừa 破phá 。 此thử 段đoạn 相tương/tướng 承thừa 而nhi 破phá 。 所sở 謂vị 挨ai 身thân 棍# 也dã 。 初sơ 言ngôn 若nhược 云vân 色sắc 有hữu 。 應ưng 不bất 識thức 空không 。 則tắc 緊khẩn 承thừa 識thức 字tự 云vân 。 若nhược 言ngôn 能năng 識thức 。 便tiện 不bất 成thành 界giới 。
何hà 以dĩ 故cố 。 以dĩ 色sắc 遷thiên 識thức 存tồn 。 孤cô 立lập 無vô 侶lữ 故cố 。 又hựu 緊khẩn 承thừa 不bất 遷thiên 云vân 。 若nhược 言ngôn 從tùng 變biến 。 亦diệc 不bất 成thành 界giới 。
何hà 以dĩ 故cố 。 以dĩ 識thức 歸quy 變biến 滅diệt 故cố 。 又hựu 緊khẩn 承thừa 變biến 字tự 云vân 。 若nhược 言ngôn 不bất 變biến 。 應ưng 同đồng 前tiền 難nạn/nan 。
何hà 以dĩ 故cố 。 以dĩ 識thức 性tánh 恆hằng 故cố 。
○# 鍾chung 云vân 。 變biến 與dữ 不bất 變biến 。 皆giai 應ưng 不bất 立lập 界giới 。 而nhi 交giao 錯thác 成thành 文văn 。 前tiền 以dĩ 從tùng 變biến 為vi 不bất 識thức 空không 。 而nhi 後hậu 以dĩ 不bất 從tùng 變biến 為vi 不bất 識thức 空không 。 前tiền 以dĩ 不bất 變biến 為vi 不bất 立lập 界giới 。 而nhi 後hậu 以dĩ 從tùng 變biến 為vi 不bất 立lập 界giới 。 文văn 極cực 巧xảo 矣hĩ 。
阿A 難Nan 。 又hựu 汝nhữ 所sở 明minh 。 耳nhĩ 聲thanh 為vi 緣duyên 。 生sanh 於ư 耳nhĩ 識thức 。 此thử 識thức 為vi 復phục 。 因nhân 耳nhĩ 所sở 生sanh 。 以dĩ 耳nhĩ 為vi 界giới 。 因nhân 聲thanh 所sở 生sanh 。 以dĩ 聲thanh 為vi 界giới 。
阿A 難Nan 。 若nhược 因nhân 耳nhĩ 生sanh 。 動động 靜tĩnh 二nhị 相tướng 。 既ký 不bất 現hiện 前tiền 。 根căn 不bất 成thành 知tri 。 必tất 無vô 所sở 知tri 。 知tri 尚thượng 無vô 成thành 。 識thức 何hà 形hình 貌mạo 。 若nhược 取thủ 耳nhĩ 聞văn 。 無vô 動động 靜tĩnh 故cố 。 聞văn 無vô 所sở 成thành 。 云vân 何hà 耳nhĩ 形hình 。 雜tạp 色sắc 觸xúc 塵trần 。 名danh 為vi 識thức 界giới 。 則tắc 耳nhĩ 識thức 界giới 。 復phục 從tùng 誰thùy 立lập 。 若nhược 生sanh 於ư 聲thanh 。 識thức 因nhân 聲thanh 有hữu 。 則tắc 不bất 關quan 聞văn 。 無vô 聞văn 則tắc 亡vong 。 聲thanh 相tướng 所sở 在tại 。 識thức 從tùng 聲thanh 生sanh 。 許hứa 聲thanh 因nhân 聞văn 。 而nhi 有hữu 聲thanh 相tướng 。 聞văn 應ưng 聞văn 識thức 。 不bất 聞văn 非phi 界giới 。 聞văn 則tắc 同đồng 聲thanh 。 識thức 已dĩ 被bị 聞văn 。 誰thùy 知tri 聞văn 識thức 。 若nhược 無vô 知tri 者giả 。 終chung 如như 草thảo 木mộc 。 不bất 應ưng 聲Thanh 聞Văn 。 雜tạp 成thành 中trung 界giới 。 界giới 無vô 中trung 位vị 。 則tắc 內nội 外ngoại 相tướng 。 復phục 從tùng 何hà 成thành 。 是thị 故cố 當đương 知tri 。 耳nhĩ 聲thanh 為vi 緣duyên 。 生sanh 耳nhĩ 識thức 界giới 。 三tam 處xứ 都đô 無vô 。 則tắc 耳nhĩ 與dữ 聲thanh 及cập 聲thanh 界giới 三tam 。 本bổn 非phi 因nhân 緣duyên 。 非phi 自tự 然nhiên 性tánh 。
此thử 明minh 耳nhĩ 聲thanh 識thức 三tam 本bổn 如Như 來Lai 藏tạng 也dã 。
阿A 難Nan 。 又hựu 汝nhữ 所sở 明minh 。 耳nhĩ 聲thanh 為vi 緣duyên 。 生sanh 於ư 耳nhĩ 識thức 。 此thử 識thức 為vi 復phục 。 因nhân 耳nhĩ 所sở 生sanh 。 以dĩ 耳nhĩ 為vi 界giới 乎hồ 。 抑ức 因nhân 聲thanh 所sở 生sanh 。 以dĩ 聲thanh 為vi 界giới 乎hồ 。
阿A 難Nan 。 若nhược 謂vị 此thử 識thức 因nhân 耳nhĩ 所sở 生sanh 者giả 。 則tắc 是thị 但đãn 從tùng 勝thắng 義nghĩa 根căn 生sanh 。 而nhi 有hữu 聲thanh 之chi 動động 。 無vô 聲thanh 之chi 靜tĩnh 之chi 二nhị 相tương/tướng 。 俱câu 不bất 現hiện 前tiền 。 既ký 無vô 前tiền 境cảnh 。 根căn 自tự 無vô 知tri 。 若nhược 實thật 無vô 知tri 。 更cánh 有hữu 何hà 識thức 。 葢# 無vô 境cảnh 則tắc 無vô 聞văn 。 無vô 聞văn 則tắc 無vô 識thức 也dã 。 若nhược 取thủ 肉nhục 耳nhĩ 能năng 聞văn 。 謂vị 浮phù 塵trần 根căn 亦diệc 能năng 生sanh 識thức 者giả 。 既ký 無vô 動động 靜tĩnh 二nhị 相tướng 。 而nhi 聞văn 無vô 所sở 成thành 矣hĩ 。 以dĩ 勝thắng 義nghĩa 根căn 尚thượng 不bất 能năng 生sanh 識thức 。 云vân 何hà 將tương 此thử 。 無vô 知tri 之chi 耳nhĩ 形hình 。 雜tạp 色sắc 塵trần 觸xúc 塵trần 。 同đồng 一nhất 無vô 情tình 所sở 攝nhiếp 者giả 。 強cường/cưỡng 名danh 為vi 識thức 界giới 。 而nhi 欲dục 生sanh 識thức 耶da 。 既ký 勝thắng 義nghĩa 不bất 可khả 。 浮phù 塵trần 不bất 可khả 。 決quyết 知tri 耳nhĩ 識thức 非phi 因nhân 耳nhĩ 生sanh 。 畢tất 竟cánh 從tùng 誰thùy 立lập 界giới 乎hồ 。 若nhược 謂vị 此thử 識thức 生sanh 於ư 聲thanh 者giả 。 識thức 因nhân 聲thanh 有hữu 。 不bất 假giả 聞văn 根căn 。 豈khởi 知tri 無vô 聞văn 則tắc 聲thanh 且thả 不bất 有hữu 。 從tùng 何hà 生sanh 識thức 。 縱túng/tung 許hứa 識thức 從tùng 聲thanh 生sanh 。 亦diệc 許hứa 因nhân 聞văn 根căn 。 而nhi 有hữu 聲thanh 相tướng 。 識thức 既ký 與dữ 聲thanh 為vi 一nhất 。 則tắc 聞văn 聲thanh 之chi 時thời 。 亦diệc 應ưng 聞văn 識thức 。 若nhược 不bất 聞văn 識thức 。 則tắc 聲thanh 與dữ 識thức 二nhị 。 應ưng 非phi 生sanh 識thức 之chi 界giới 。 若nhược 果quả 聞văn 識thức 。 則tắc 識thức 亦diệc 同đồng 聲thanh 。 全toàn 無vô 知tri 覺giác 。 識thức 既ký 無vô 知tri 。 已dĩ 被bị 耳nhĩ 聞văn 。 知tri 聞văn 識thức 者giả 。 又hựu 是thị 何hà 物vật 。 若nhược 謂vị 更cánh 無vô 有hữu 知tri 知tri 聞văn 識thức 者giả 。 則tắc 汝nhữ 便tiện 應ưng 同đồng 於ư 草thảo 木mộc 矣hĩ 。 既ký 單đơn 根căn 不bất 出xuất 。 獨độc 塵trần 不bất 生sanh 。 不bất 應ưng 根căn 塵trần 交giao 雜tạp 。 以dĩ 成thành 中trung 界giới 。 葢# 既ký 曰viết 交giao 雜tạp 。 即tức 不bất 成thành 中trung 矣hĩ 。 夫phu 必tất 有hữu 中trung 位vị 。 方phương 分phần/phân 內nội 外ngoại 。 今kim 無vô 中trung 界giới 。 何hà 分phần/phân 內nội 外ngoại 界giới 乎hồ 。 如như 是thị 推thôi 求cầu 。 而nhi 此thử 耳nhĩ 識thức 不bất 自tự 生sanh 。 不bất 他tha 生sanh 。 不bất 共cộng 生sanh 。 是thị 故cố 當đương 知tri 。 耳nhĩ 聲thanh 為vi 緣duyên 。 生sanh 耳nhĩ 識thức 界giới 。 三tam 處xứ 都đô 無vô 。 相tương/tướng 全toàn 是thị 妄vọng 。 則tắc 耳nhĩ 與dữ 聲thanh 。 及cập 聲thanh 識thức 界giới 三tam 。 性tánh 全toàn 是thị 真chân 。 本bổn 即tức 是thị 非phi 因nhân 緣duyên 非phi 自tự 然nhiên 之chi 妙diệu 性tánh 而nhi 已dĩ 。 此thử 是thị 普phổ 賢hiền 悟ngộ 入nhập 處xứ 也dã 。
阿A 難Nan 。 又hựu 汝nhữ 所sở 明minh 。 鼻tị 香hương 為vi 緣duyên 。 生sanh 於ư 鼻tị 識thức 。 此thử 識thức 為vi 復phục 。 因nhân 鼻tị 所sở 生sanh 。 以dĩ 鼻tị 為vi 界giới 。 因nhân 香hương 所sở 生sanh 。 以dĩ 香hương 為vi 界giới 。
阿A 難Nan 。 若nhược 因nhân 鼻tị 生sanh 。 則tắc 汝nhữ 心tâm 中trung 。 以dĩ 何hà 為vi 鼻tị 。 為vi 取thủ 肉nhục 形hình 。 雙song 爪trảo 之chi 相tướng 。 為vi 取thủ 齅khứu 知tri 。 動động 搖dao 之chi 性tánh 。 若nhược 取thủ 肉nhục 形hình 。 肉nhục 貭# 乃nãi 身thân 。 身thân 知tri 即tức 觸xúc 。 名danh 身thân 非phi 鼻tị 。 名danh 觸xúc 即tức 塵trần 。 鼻tị 尚thượng 無vô 名danh 。 云vân 何hà 立lập 界giới 。 若nhược 取thủ 齅khứu 知tri 。 又hựu 汝nhữ 心tâm 中trung 。 以dĩ 何hà 為vi 知tri 。 以dĩ 肉nhục 為vi 知tri 。 則tắc 肉nhục 之chi 知tri 。 元nguyên 觸xúc 非phi 鼻tị 。 以dĩ 空không 為vi 知tri 。 空không 則tắc 自tự 知tri 。 肉nhục 應ưng 非phi 覺giác 。 如như 是thị 則tắc 應ứng 。 虗hư 空không 是thị 汝nhữ 。 汝nhữ 身thân 非phi 知tri 。 今kim 日nhật 阿A 難Nan 。 應ưng 無vô 所sở 在tại 。 以dĩ 香hương 為vi 知tri 。 知tri 自tự 屬thuộc 香hương 。 何hà 預dự 於ư 汝nhữ 。 若nhược 香hương 臭xú 氣khí 。 必tất 生sanh 汝nhữ 鼻tị 。 則tắc 彼bỉ 香hương 臭xú 。 二nhị 種chủng 流lưu 氣khí 。 不bất 生sanh 伊y 蘭lan 。 及cập 栴chiên 檀đàn 木mộc 。 二nhị 物vật 不bất 來lai 。 汝nhữ 自tự 齅khứu 鼻tị 。 為vi 香hương 為vi 臭xú 。 臭xú 則tắc 非phi 香hương 。 香hương 應ưng 非phi 臭xú 。 若nhược 香hương 臭xú 二nhị 。 俱câu 能năng 聞văn 者giả 。 則tắc 汝nhữ 一nhất 人nhân 。 應ưng 有hữu 兩lưỡng 鼻tị 。 對đối 我ngã 問vấn 道đạo 。 有hữu 二nhị 阿A 難Nan 。 誰thùy 為vi 汝nhữ 體thể 。 若nhược 鼻tị 是thị 一nhất 。 香hương 臭xú 無vô 二nhị 。 臭xú 既ký 為vi 香hương 。 香hương 復phục 成thành 臭xú 。 二nhị 性tánh 不bất 有hữu 。 界giới 從tùng 誰thùy 立lập 。
此thử 明minh 鼻tị 香hương 識thức 三tam 本bổn 如Như 來Lai 藏tạng 也dã 。 阿A 難Nan 又hựu 汝nhữ 所sở 明minh 。 鼻tị 香hương 為vi 緣duyên 。 生sanh 於ư 鼻tị 識thức 。 此thử 識thức 為vi 復phục 。 因nhân 鼻tị 所sở 生sanh 。 而nhi 以dĩ 鼻tị 為vi 界giới 乎hồ 。 抑ức 因nhân 香hương 所sở 生sanh 。 而nhi 以dĩ 香hương 為vi 界giới 乎hồ 。
阿A 難Nan 。 若nhược 謂vị 此thử 識thức 因nhân 鼻tị 所sở 生sanh 。 以dĩ 鼻tị 為vi 界giới 者giả 。 則tắc 汝nhữ 心tâm 中trung 。 以dĩ 何hà 為vi 鼻tị 。 為vi 取thủ 肉nhục 形hình 。 雙song 爪trảo 之chi 相tướng 。 浮phù 塵trần 根căn 者giả 。 為vi 鼻tị 乎hồ 。 為vi 取thủ 齅khứu 知tri 。 動động 搖dao 之chi 性tánh 。 勝thắng 義nghĩa 根căn 者giả 。 為vi 鼻tị 乎hồ 。 若nhược 取thủ 肉nhục 形hình 。 肉nhục 貭# 乃nãi 身thân 。 身thân 知tri 即tức 觸xúc 。 鼻tị 轉chuyển 為vi 身thân 。 知tri 轉chuyển 為vi 觸xúc 。 是thị 失thất 其kỳ 鼻tị 之chi 實thật 矣hĩ 。 且thả 名danh 身thân 即tức 非phi 鼻tị 。 名danh 觸xúc 即tức 是thị 塵trần 。 是thị 失thất 其kỳ 鼻tị 之chi 名danh 矣hĩ 。 名danh 實thật 皆giai 非phi 。 則tắc 鼻tị 尚thượng 無vô 名danh 。 從tùng 何hà 立lập 界giới 。 是thị 則tắc 不bất 因nhân 浮phù 塵trần 根căn 生sanh 明minh 矣hĩ 。 若nhược 取thủ 齅khứu 知tri 之chi 性tánh 。 又hựu 汝nhữ 心tâm 中trung 。 以dĩ 何hà 為vi 知tri 。 若nhược 以dĩ 鼻tị 頭đầu 之chi 肉nhục 為vi 知tri 。 即tức 同đồng 前tiền 之chi 身thân 知tri 即tức 觸xúc 矣hĩ 。 若nhược 以dĩ 鼻tị 孔khổng 之chi 空không 為vi 知tri 。 空không 若nhược 有hữu 知tri 。 則tắc 鼻tị 頭đầu 之chi 肉nhục 。 應ưng 無vô 知tri 覺giác 。 且thả 鼻tị 孔khổng 之chi 空không 。 既ký 有hữu 知tri 性tánh 。 則tắc 一nhất 切thiết 處xứ 空không 。 皆giai 應ưng 是thị 汝nhữ 鼻tị 上thượng 之chi 肉nhục 。 既ký 無vô 知tri 性tánh 。 則tắc 汝nhữ 徧biến 身thân 之chi 肉nhục 。 皆giai 應ưng 非phi 知tri 。 空không 既ký 是thị 汝nhữ 。 則tắc 虗hư 空không 無vô 在tại 。 汝nhữ 阿A 難Nan 亦diệc 應ưng 無vô 在tại 。 身thân 既ký 無vô 知tri 。 則tắc 縱túng/tung 身thân 有hữu 在tại 。 而nhi 亦diệc 應ưng 不bất 覺giác 其kỳ 在tại 於ư 何hà 處xứ 矣hĩ 。 夫phu 勝thắng 義nghĩa 之chi 知tri 。 既ký 不bất 依y 肉nhục 。 又hựu 不bất 依y 空không 。 然nhiên 則tắc 依y 香hương 為vi 體thể 乎hồ 。 若nhược 以dĩ 香hương 為vi 齅khứu 知tri 性tánh 者giả 。 既ký 轉chuyển 將tương 自tự 知tri 。 成thành 他tha 香hương 知tri 。 彼bỉ 自tự 有hữu 知tri 。 何hà 干can 於ư 汝nhữ 。 且thả 香hương 臭xú 二nhị 氣khí 。 元nguyên 不bất 從tùng 鼻tị 生sanh 。 故cố 非phi 齅khứu 知tri 性tánh 也dã 。 若nhược 謂vị 香hương 臭xú 二nhị 氣khí 。 生sanh 于vu 汝nhữ 鼻tị 者giả 。 則tắc 彼bỉ 二nhị 種chủng 流lưu 氣khí 。 反phản 不bất 生sanh 于vu 伊y 蘭lan 及cập 栴chiên 檀đàn 木mộc 矣hĩ 。 當đương 栴chiên 檀đàn 伊y 蘭lan 二nhị 物vật 不bất 來lai 時thời 。 汝nhữ 自tự 齅khứu 其kỳ 鼻tị 。 為vi 香hương 為vi 臭xú 。 若nhược 汝nhữ 鼻tị 本bổn 臭xú 。 必tất 不bất 兼kiêm 聞văn 於ư 香hương 。 汝nhữ 鼻tị 本bổn 香hương 。 必tất 不bất 兼kiêm 聞văn 於ư 臭xú 。 若nhược 雙song 聞văn 香hương 臭xú 。 須tu 當đương 雙song 具cụ 二nhị 鼻tị 。 有hữu 二nhị 鼻tị 。 則tắc 有hữu 二nhị 體thể 。 對đối 我ngã 問vấn 道đạo 。 有hữu 二nhị 阿A 難Nan 。 誰thùy 為vì 汝nhữ 之chi 真chân 體thể 乎hồ 。 若nhược 執chấp 鼻tị 惟duy 是thị 一nhất 。 所sở 生sanh 香hương 臭xú 。 亦diệc 當đương 渾hồn 合hợp 而nhi 無vô 二nhị 者giả 。 則tắc 鼻tị 既ký 為vi 香hương 。 香hương 復phục 成thành 臭xú 。 互hỗ 相tương 傾khuynh 奪đoạt 。 以dĩ 至chí 二nhị 性tánh 俱câu 無vô 。 是thị 則tắc 根căn 知tri 尚thượng 無vô 自tự 體thể 。 識thức 界giới 從tùng 誰thùy 立lập 乎hồ 。 展triển 轉chuyển 推thôi 求cầu 。 不bất 因nhân 勝thắng 義nghĩa 根căn 生sanh 又hựu 明minh 矣hĩ 。 浮phù 塵trần 勝thắng 義nghĩa 。 皆giai 不bất 能năng 生sanh 識thức 。 是thị 則tắc 此thử 識thức 不bất 因nhân 鼻tị 生sanh 也dã 更cánh 明minh 矣hĩ 。
○# 此thử 科khoa 非phi 香hương 知tri 處xứ 。 不bất 可khả 濫lạm 下hạ 香hương 生sanh 之chi 文văn 。 此thử 因nhân 破phá 鼻tị 生sanh 識thức 界giới 。 而nhi 遂toại 追truy 究cứu 取thủ 何hà 為vi 鼻tị 。 既ký 破phá 浮phù 塵trần 。 復phục 究cứu 勝thắng 義nghĩa 之chi 知tri 。 依y 何hà 為vi 體thể 。 由do 是thị 破phá 肉nhục 與dữ 空không 。 而nhi 遂toại 及cập 於ư 香hương 。 是thị 但đãn 破phá 香hương 具cụ 鼻tị 根căn 之chi 知tri 。 非phi 同đồng 下hạ 之chi 破phá 香hương 生sanh 識thức 也dã 。 細tế 心tâm 者giả 辨biện 之chi 。
若nhược 因nhân 香hương 生sanh 。 識thức 因nhân 香hương 有hữu 。 如như 眼nhãn 有hữu 見kiến 。 不bất 能năng 觀quán 眼nhãn 。 因nhân 香hương 有hữu 故cố 。 應ưng 不bất 知tri 香hương 。 知tri 即tức 非phi 香hương 。 不bất 知tri 非phi 識thức 。 香hương 非phi 知tri 有hữu 。 香hương 界giới 不bất 成thành 。 識thức 不bất 知tri 香hương 。 因nhân 界giới 則tắc 非phi 。 從tùng 香hương 建kiến 立lập 。 既ký 無vô 中trung 間gian 。 不bất 成thành 內nội 外ngoại 。 彼bỉ 諸chư 聞văn 性tánh 。 畢tất 竟cánh 虗hư 妄vọng 。 是thị 故cố 當đương 知tri 。 鼻tị 香hương 為vi 緣duyên 。 生sanh 鼻tị 識thức 界giới 。 三tam 處xứ 都đô 無vô 。 則tắc 鼻tị 與dữ 香hương 及cập 香hương 界giới 三tam 。 本bổn 非phi 因nhân 緣duyên 。 非phi 自tự 然nhiên 性tánh 。
若nhược 謂vị 此thử 識thức 。 因nhân 香hương 所sở 生sanh 。 以dĩ 香hương 為vi 界giới 者giả 。 則tắc 是thị 識thức 因nhân 香hương 有hữu 矣hĩ 。 如như 見kiến 因nhân 眼nhãn 有hữu 。 既ký 不bất 能năng 返phản 觀quán 乎hồ 眼nhãn 。 識thức 因nhân 香hương 有hữu 。 又hựu 豈khởi 能năng 返phản 知tri 乎hồ 香hương 。 若nhược 曰viết 能năng 知tri 。 即tức 非phi 香hương 生sanh 。 若nhược 曰viết 不bất 知tri 。 即tức 不bất 名danh 識thức 。 然nhiên 若nhược 不bất 知tri 香hương 。 豈khởi 但đãn 非phi 識thức 而nhi 已dĩ 哉tai 。 將tương 必tất 并tinh 香hương 識thức 二nhị 界giới 。 俱câu 不bất 成thành 立lập 矣hĩ 。
何hà 以dĩ 故cố 。 葢# 香hương 非phi 知tri 有hữu 。 是thị 香hương 不bất 由do 識thức 而nhi 顯hiển 。 據cứ 此thử 即tức 應ưng 。 香hương 界giới 不bất 成thành 。 以dĩ 香hương 必tất 假giả 知tri 而nhi 顯hiển 。 離ly 知tri 豈khởi 得đắc 自tự 成thành 乎hồ 。 識thức 不bất 知tri 香hương 。 是thị 識thức 不bất 緣duyên 香hương 而nhi 發phát 。 據cứ 此thử 。 即tức 應ưng 識thức 界giới 不bất 立lập 。 以dĩ 識thức 必tất 托thác 香hương 而nhi 立lập 。 無vô 香hương 豈khởi 得đắc 自tự 立lập 乎hồ 。 (# 因nhân 界giới 即tức 指chỉ 識thức 界giới 。 言ngôn 以dĩ 界giới 具cụ 因nhân 義nghĩa 故cố 也dã )# 亡vong 識thức 壞hoại 界giới 。 其kỳ 過quá 無vô 窮cùng 。 是thị 則tắc 此thử 識thức 不bất 因nhân 香hương 生sanh 也dã 又hựu 明minh 矣hĩ 。 夫phu 中trung 間gian 識thức 界giới 。 既ký 以dĩ 叵phả 得đắc 。 而nhi 內nội 外ngoại 根căn 塵trần 。 亦diệc 復phục 不bất 成thành 。 內nội 外ngoại 不bất 成thành 。 則tắc 能năng 共cộng 生sanh 者giả 無vô 實thật 。 中trung 界giới 不bất 立lập 。 則tắc 所sở 共cộng 生sanh 者giả 非phi 真chân 。 嗅khứu 聞văn 之chi 識thức 性tánh 。 豈khởi 不bất 畢tất 竟cánh 虗hư 妄vọng 哉tai 。 是thị 故cố 當đương 知tri 。 鼻tị 香hương 為vi 緣duyên 。 生sanh 鼻tị 識thức 界giới 。 三tam 處xứ 都đô 無vô 。 相tương/tướng 全toàn 是thị 妄vọng 。 則tắc 鼻tị 與dữ 香hương 。 及cập 香hương 識thức 界giới 三tam 。 性tánh 全toàn 是thị 真chân 。 本bổn 唯duy 一nhất 非phi 因nhân 緣duyên 非phi 自tự 然nhiên 之chi 妙diệu 性tánh 而nhi 已dĩ 。 此thử 孫Tôn 陀Đà 羅La 難Nan 陀Đà 。 悟ngộ 入nhập 處xứ 也dã 。
○# 此thử 下hạ 諸chư 界giới 。 不bất 同đồng 前tiền 界giới 但đãn 惟duy 破phá 識thức 無vô 生sanh 。 今kim 雖tuy 亦diệc 約ước 於ư 識thức 。 卻khước 乃nãi 並tịnh 破phá 根căn 塵trần 。 了liễu 不bất 可khả 得đắc 。 後hậu 方phương 結kết 言ngôn 無vô 可khả 立lập 界giới 。 平bình 破phá 之chi 旨chỉ 。 於ư 此thử 益ích 明minh 。 下hạ 皆giai 放phóng 此thử 。
○# 鍾chung 云vân 。 按án 兩lưỡng 鼻tị 一nhất 鼻tị 。 承thừa 香hương 臭xú 來lai 。 香hương 臭xú 二nhị 氣khí 。 承thừa 以dĩ 香hương 為vi 知tri 來lai 。 以dĩ 香hương 為vi 知tri 。 與dữ 以dĩ 肉nhục 為vi 知tri 。 以dĩ 空không 為vi 知tri 。 承thừa 若nhược 取thủ 齅khứu 知tri 。 以dĩ 何hà 為vi 知tri 來lai 。 若nhược 取thủ 齅khứu 知tri 。 與dữ 為vi 取thủ 肉nhục 形hình 。 承thừa 若nhược 因nhân 鼻tị 生sanh 。 以dĩ 何hà 為vi 鼻tị 來lai 。 因nhân 鼻tị 所sở 生sanh 。 以dĩ 鼻tị 為vi 界giới 。 與dữ 因nhân 香hương 所sở 生sanh 。 以dĩ 香hương 為vi 界giới 。 承thừa 鼻tị 香hương 為vi 緣duyên 。 生sanh 鼻tị 識thức 來lai 。 一nhất 本bổn 雙song 枝chi 。 枝chi 復phục 數số 枝chi 。 愈dũ 演diễn 愈dũ 繁phồn 。 紏# 錯thác 難nạn/nan 理lý 。 宜nghi 細tế 玩ngoạn 之chi 。
阿A 難Nan 。 又hựu 汝nhữ 所sở 明minh 。 舌thiệt 味vị 為vi 緣duyên 。 生sanh 於ư 舌thiệt 識thức 。 此thử 識thức 為vi 復phục 。 因nhân 舌thiệt 所sở 生sanh 。 以dĩ 舌thiệt 為vi 界giới 。 因nhân 味vị 所sở 生sanh 。 以dĩ 味vị 為vi 界giới 。
阿A 難Nan 。 若nhược 因nhân 舌thiệt 生sanh 。 則tắc 諸chư 世thế 間gian 。 甘cam 蔗giá 烏ô 梅mai 。 黃hoàng 連liên 石thạch 鹽diêm 。 細tế 辛tân 薑khương 桂quế 。 都đô 無vô 有hữu 味vị 。 汝nhữ 自tự 嘗thường 舌thiệt 。 為vi 甜điềm 為vi 苦khổ 。 若nhược 舌thiệt 性tánh 苦khổ 。 誰thùy 來lai 嘗thường 舌thiệt 。 舌thiệt 不bất 自tự 嘗thường 。 孰thục 為vi 知tri 覺giác 。 舌thiệt 性tánh 非phi 苦khổ 。 味vị 不bất 自tự 生sanh 。 云vân 何hà 立lập 界giới 。 若nhược 因nhân 味vị 生sanh 。 識thức 自tự 為vi 味vị 。 同đồng 於ư 舌thiệt 根căn 。 應ưng 不bất 自tự 嘗thường 。 云vân 何hà 識thức 知tri 。 是thị 味vị 非phi 味vị 。 又hựu 一nhất 切thiết 味vị 。 非phi 一nhất 物vật 生sanh 。 味vị 既ký 多đa 生sanh 。 識thức 應ưng 多đa 體thể 。 識thức 體thể 若nhược 一nhất 。 體thể 必tất 味vị 生sanh 。 鹹hàm 淡đạm 甘cam 辛tân 。 和hòa 合hợp 俱câu 生sanh 。 諸chư 變biến 異dị 相tướng 。 同đồng 為vi 一nhất 味vị 。 應ưng 無vô 分phân 別biệt 。 分phân 別biệt 既ký 無vô 。 則tắc 不bất 名danh 識thức 。 云vân 何hà 復phục 名danh 。 舌thiệt 味vị 識thức 界giới 。 不bất 應ưng 虗hư 空không 生sanh 汝nhữ 心tâm (# 舌thiệt 字tự 誤ngộ )# 識thức 。 舌thiệt 味vị 和hòa 合hợp 。 即tức 於ư 是thị 中trung 。 元nguyên 無vô 自tự 性tánh 。 云vân 何hà 界giới 生sanh 。 是thị 故cố 當đương 知tri 。 舌thiệt 味vị 為vi 緣duyên 。 生sanh 舌thiệt 識thức 界giới 。 三tam 處xứ 都đô 無vô 。 則tắc 舌thiệt 與dữ 味vị 及cập 舌thiệt 界giới 三tam 。 本bổn 非phi 因nhân 緣duyên 。 非phi 自tự 然nhiên 性tánh 。
此thử 明minh 舌thiệt 味vị 識thức 三tam 本bổn 如Như 來Lai 藏tạng 也dã 。
阿A 難Nan 。 又hựu 汝nhữ 所sở 明minh 。 舌thiệt 味vị 為vi 緣duyên 。 生sanh 於ư 舌thiệt 識thức 。 此thử 識thức 為vi 復phục 。 因nhân 舌thiệt 所sở 生sanh 。 以dĩ 舌thiệt 為vi 界giới 乎hồ 。 抑ức 因nhân 味vị 所sở 生sanh 。 以dĩ 味vị 為vi 界giới 乎hồ 。
阿A 難Nan 。 若nhược 謂vị 此thử 識thức 因nhân 舌thiệt 生sanh 者giả 。 則tắc 是thị 不bất 假giả 外ngoại 之chi 味vị 塵trần 。 而nhi 舌thiệt 之chi 體thể 上thượng 。 自tự 能năng 分phân 別biệt 成thành 味vị 。 則tắc 諸chư 世thế 間gian 。 甜điềm 而nhi 甘cam 蔗giá 。 酸toan 而nhi 烏ô 梅mai 。 苦khổ 而nhi 黃hoàng 連liên 。 鹹hàm 而nhi 石thạch 鹽diêm 。 辣lạt 而nhi 細tế 辛tân 薑khương 桂quế 。 反phản 為vi 無vô 味vị 矣hĩ 。 以dĩ 味vị 自tự 在tại 舌thiệt 也dã 。 味vị 既ký 在tại 舌thiệt 。 汝nhữ 自tự 嘗thường 舌thiệt 。 為vi 甜điềm 耶da 。 苦khổ 耶da 。 姑cô 舉cử 一nhất 味vị 。 若nhược 舌thiệt 性tánh 苦khổ 者giả 。 則tắc 汝nhữ 舌thiệt 已dĩ 成thành 苦khổ 味vị 。 又hựu 誰thùy 來lai 嘗thường 舌thiệt 。 既ký 不bất 能năng 自tự 嘗thường 其kỳ 舌thiệt 。 云vân 何hà 覺giác 知tri 舌thiệt 之chi 成thành 苦khổ 味vị 耶da 。 若nhược 謂vị 舌thiệt 性tánh 非phi 苦khổ 。 則tắc 此thử 舌thiệt 尚thượng 不bất 能năng 自tự 生sanh 其kỳ 味vị 。 云vân 何hà 立lập 界giới 。 以dĩ 生sanh 識thức 乎hồ 。 是thị 則tắc 此thử 識thức 不bất 生sanh 於ư 舌thiệt 明minh 矣hĩ 。 若nhược 謂vị 此thử 識thức 因nhân 味vị 生sanh 者giả 。 則tắc 是thị 不bất 假giả 內nội 之chi 舌thiệt 根căn 。 而nhi 識thức 自tự 為vi 味vị 矣hĩ 。 識thức 即tức 是thị 味vị 。 味vị 不bất 嘗thường 味vị 。 同đồng 於ư 舌thiệt 不bất 嘗thường 舌thiệt 。 云vân 何hà 知tri 其kỳ 是thị 味vị 非phi 味vị 耶da 。 又hựu 一nhất 切thiết 之chi 味vị 。 原nguyên 非phi 一nhất 物vật 所sở 生sanh 。 能năng 生sanh 之chi 味vị 。 既ký 從tùng 多đa 物vật 。 則tắc 所sở 生sanh 之chi 識thức 。 亦diệc 應ưng 多đa 體thể 。 如như 母mẫu 多đa 子tử 亦diệc 應ưng 多đa 矣hĩ 。 是thị 以dĩ 味vị 之chi 多đa 。 壞hoại 識thức 之chi 一nhất 也dã 。 若nhược 曰viết 識thức 體thể 是thị 一nhất 。 體thể 從tùng 味vị 生sanh 。 所sở 生sanh 之chi 識thức 非phi 多đa 。 則tắc 能năng 生sanh 之chi 味vị 應ưng 一nhất 。 然nhiên 則tắc 鹹hàm 淡đạm 甘cam 辛tân 。 和hòa 合hợp 不bất 同đồng 。 變biến 異dị 各các 出xuất 者giả 。 應ưng 同đồng 一nhất 味vị 。 而nhi 無vô 分phân 別biệt 。 如như 子tử 一nhất 母mẫu 亦diệc 應ưng 一nhất 矣hĩ 。 是thị 以dĩ 識thức 之chi 一nhất 。 壞hoại 味vị 之chi 多đa 也dã 。 且thả 識thức 之chi 得đắc 名danh 。 正chánh 以dĩ 其kỳ 能năng 分phân 別biệt 耳nhĩ 。 分phân 別biệt 既ký 無vô 。 則tắc 不bất 名danh 識thức 矣hĩ 。 識thức 尚thượng 無vô 名danh 。 云vân 何hà 復phục 與dữ 味vị 舌thiệt 分phân 為vi 三tam 界giới 乎hồ 。 是thị 則tắc 此thử 識thức 不bất 生sanh 于vu 味vị 明minh 矣hĩ 。 不bất 因nhân 舌thiệt 生sanh 。 不bất 因nhân 味vị 生sanh 。 除trừ 舌thiệt 與dữ 味vị 。 不bất 應ưng 虗hư 空không 。 生sanh 汝nhữ 舌thiệt 識thức 。 然nhiên 則tắc 計kế 無vô 因nhân 生sanh 者giả 亦diệc 非phi 矣hĩ 。 若nhược 謂vị 舌thiệt 味vị 和hòa 合hợp 者giả 。 根căn 塵trần 既ký 已dĩ 合hợp 一nhất 。 無vô 兩lưỡng 開khai 各các 自tự 之chi 性tánh 。 豈khởi 有hữu 中trung 間gian 空không 隙khích 。 以dĩ 容dung 識thức 界giới 之chi 生sanh 乎hồ 。 然nhiên 則tắc 計kế 共cộng 生sanh 者giả 亦diệc 非phi 矣hĩ 。 非phi 自tự 生sanh 。 非phi 他tha 生sanh 。 非phi 共cộng 生sanh 。 非phi 無vô 因nhân 生sanh 。 畢tất 竟cánh 從tùng 何hà 處xứ 來lai 。 是thị 故cố 當đương 知tri 。 舌thiệt 味vị 為vi 緣duyên 。 生sanh 舌thiệt 識thức 界giới 。 三tam 處xứ 都đô 無vô 。 相tương/tướng 全toàn 是thị 妄vọng 。 則tắc 舌thiệt 與dữ 味vị 。 及cập 舌thiệt 識thức 界giới 三tam 。 性tánh 全toàn 是thị 真chân 。 本bổn 唯duy 一nhất 非phi 因nhân 緣duyên 非phi 自tự 然nhiên 之chi 妙diệu 性tánh 而nhi 已dĩ 。 此thử 富Phú 樓Lâu 那Na 。 悟ngộ 入nhập 處xứ 也dã 。
阿A 難Nan 。 又hựu 汝nhữ 所sở 明minh 。 身thân 觸xúc 為vi 緣duyên 。 生sanh 於ư 身thân 識thức 。 此thử 識thức 為vi 復phục 。 因nhân 身thân 所sở 生sanh 。 以dĩ 身thân 為vi 界giới 。 因nhân 觸xúc 所sở 生sanh 。 以dĩ 觸xúc 為vi 界giới 。
阿A 難Nan 。 若nhược 因nhân 身thân 生sanh 。 必tất 無vô 合hợp 離ly 。 二nhị 覺giác 觀quán 緣duyên 。 身thân 何hà 所sở 識thức 。 若nhược 因nhân 觸xúc 生sanh 。 必tất 無vô 汝nhữ 身thân 。 誰thùy 有hữu 非phi 身thân 。 知tri 合hợp 離ly 者giả 。
此thử 明minh 身thân 觸xúc 識thức 三tam 本bổn 如Như 來Lai 藏tạng 也dã 。
阿A 難Nan 。 又hựu 汝nhữ 所sở 明minh 。 身thân 觸xúc 為vi 緣duyên 。 生sanh 於ư 身thân 識thức 。 此thử 識thức 為vi 復phục 。 因nhân 身thân 所sở 生sanh 。 以dĩ 身thân 為vi 界giới 乎hồ 。 因nhân 觸xúc 所sở 生sanh 。 以dĩ 觸xúc 為vi 界giới 乎hồ 。
阿A 難Nan 。 若nhược 謂vị 此thử 識thức 因nhân 身thân 生sanh 者giả 。 彼bỉ 合hợp 覺giác 之chi 觸xúc 。 顯hiển 於ư 離ly 知tri 。 有hữu 此thử 離ly 合hợp 二nhị 緣duyên 。 乃nãi 有hữu 覺giác 觀quán 之chi 身thân 識thức 。 必tất 無vô 合hợp 離ly 二nhị 者giả 。 以dĩ 為vi 覺giác 觀quán 之chi 緣duyên 。 此thử 身thân 又hựu 何hà 所sở 識thức 乎hồ 。 是thị 則tắc 單đơn 根căn 不bất 立lập 。 而nhi 非phi 從tùng 自tự 生sanh 矣hĩ 。 若nhược 謂vị 此thử 識thức 因nhân 觸xúc 生sanh 者giả 。 凡phàm 言ngôn 觸xúc 者giả 。 是thị 物vật 來lai 觸xúc 身thân 。 而nhi 身thân 知tri 其kỳ 為vi 冷lãnh 煖noãn 澁sáp 滑hoạt 也dã 。 然nhiên 必tất 先tiên 有hữu 吾ngô 身thân 。 而nhi 後hậu 知tri 此thử 冷lãnh 煖noãn 澁sáp 滑hoạt 之chi 相tướng 為vi 合hợp 為vi 離ly 。 若nhược 但đãn 從tùng 觸xúc 生sanh 。 而nhi 必tất 無vô 汝nhữ 身thân 。 又hựu 誰thùy 有hữu 非phi 身thân 。 而nhi 知tri 合hợp 知tri 離ly 者giả 。 是thị 則tắc 獨độc 境cảnh 不bất 生sanh 。 而nhi 非phi 從tùng 他tha 生sanh 矣hĩ 。
阿A 難Nan 。 物vật 不bất 觸xúc 知tri 。 身thân 知tri 有hữu 觸xúc 。 知tri 身thân 即tức 觸xúc 。 知tri 觸xúc 即tức 身thân 。 即tức 觸xúc 非phi 身thân 。 即tức 身thân 非phi 觸xúc 。 身thân 觸xúc 二nhị 相tướng 。 元nguyên 無vô 處xứ 所sở 。 合hợp 身thân 即tức 為vi 。 身thân 自tự 體thể 性tánh 。 離ly 身thân 即tức 是thị 。 虗hư 空không 等đẳng 相tương/tướng 。 內nội 外ngoại 不bất 成thành 。 中trung 云vân 何hà 立lập 。 中trung 不bất 復phục 立lập 。 內nội 外ngoại 性tánh 空không 。 則tắc 汝nhữ 識thức 生sanh 。 從tùng 誰thùy 立lập 界giới 。 是thị 故cố 當đương 知tri 。 身thân 觸xúc 為vi 緣duyên 。 生sanh 身thân 識thức 界giới 。 三tam 處xứ 都đô 無vô 。 則tắc 身thân 與dữ 觸xúc 及cập 身thân 界giới 三tam 。 本bổn 非phi 因nhân 緣duyên 。 非phi 自tự 然nhiên 性tánh 。
阿A 難Nan 。 若nhược 謂vị 徒đồ 物vật 則tắc 不bất 能năng 自tự 觸xúc 而nhi 生sanh 知tri 。 必tất 與dữ 身thân 合hợp 。 方phương 知tri 有hữu 觸xúc 。 是thị 身thân 與dữ 觸xúc 合hợp 。 而nhi 後hậu 共cộng 生sanh 此thử 識thức 乎hồ 。 然nhiên 既ký 曰viết 身thân 知tri 有hữu 觸xúc 。 則tắc 此thử 知tri 性tánh 。 固cố 歷lịch 然nhiên 而nhi 顯hiển 矣hĩ 。 汝nhữ 又hựu 審thẩm 此thử 知tri 性tánh 。 為vi 知tri 身thân 乎hồ 。 知tri 觸xúc 乎hồ 。 若nhược 言ngôn 知tri 身thân 。 則tắc 此thử 知tri 即tức 是thị 觸xúc 知tri 。
何hà 以dĩ 故cố 。 觸xúc 者giả 。 身thân 之chi 對đối 也dã 。 此thử 之chi 知tri 性tánh 。 必tất 與dữ 觸xúc 一nhất 。 而nhi 後hậu 可khả 對đối 知tri 於ư 身thân 也dã 。 若nhược 言ngôn 知tri 觸xúc 。 則tắc 此thử 知tri 即tức 是thị 身thân 知tri 。
何hà 以dĩ 故cố 。 身thân 者giả 。 觸xúc 之chi 對đối 也dã 。 此thử 之chi 知tri 性tánh 。 必tất 與dữ 身thân 一nhất 。 而nhi 後hậu 可khả 對đối 知tri 於ư 觸xúc 也dã 。 此thử 但đãn 屬thuộc 於ư 一nhất 邊biên 。 何hà 以dĩ 為vi 共cộng 生sanh 乎hồ 。 且thả 此thử 知tri 也dã 。 既ký 單đơn 屬thuộc 觸xúc 。 便tiện 不bất 得đắc 兼kiêm 屬thuộc 於ư 身thân 。 即tức 觸xúc 非phi 身thân 也dã 。 既ký 單đơn 屬thuộc 身thân 。 便tiện 不bất 得đắc 兼kiêm 屬thuộc 於ư 觸xúc 。 即tức 身thân 非phi 觸xúc 也dã 。 竟cánh 不bất 得đắc 兼kiêm 於ư 一nhất 邊biên 。 何hà 以dĩ 為vi 共cộng 生sanh 乎hồ 。 然nhiên 則tắc 此thử 知tri 在tại 身thân 在tại 觸xúc 。 元nguyên 無vô 定định 所sở 。 若nhược 離ly 觸xúc 而nhi 合hợp 身thân 。 則tắc 此thử 知tri 為vi 身thân 自tự 體thể 性tánh 矣hĩ 。 若nhược 離ly 身thân 而nhi 合hợp 觸xúc 。 則tắc 此thử 知tri 為vi 虗hư 空không 等đẳng 相tương/tướng 矣hĩ 。 即tức 此thử 觸xúc 知tri 。 在tại 內nội 在tại 外ngoại 。 皆giai 無vô 定định 在tại 。 內nội 外ngoại 不bất 成thành 。 中trung 云vân 何hà 立lập 。 能năng 生sanh 之chi 根căn 塵trần 不bất 成thành 。 所sở 生sanh 之chi 識thức 亦diệc 不bất 成thành 也dã 。 中trung 不bất 復phục 立lập 。 內nội 外ngoại 性tánh 空không 。 所sở 生sanh 之chi 識thức 不bất 成thành 。 能năng 生sanh 之chi 根căn 塵trần 亦diệc 不bất 成thành 也dã 。 三tam 皆giai 無vô 位vị 。 界giới 無vô 從tùng 立lập 。 何hà 有hữu 共cộng 生sanh 之chi 理lý 。 不bất 自tự 生sanh 。 不bất 他tha 生sanh 。 不bất 共cộng 生sanh 。 是thị 故cố 當đương 知tri 。 身thân 觸xúc 為vi 緣duyên 。 生sanh 身thân 識thức 界giới 。 三tam 處xứ 都đô 無vô 。 相tương/tướng 全toàn 是thị 妄vọng 。 則tắc 身thân 與dữ 觸xúc 。 及cập 身thân 識thức 界giới 三tam 。 性tánh 全toàn 是thị 真chân 。 本bổn 唯duy 一nhất 非phi 因nhân 緣duyên 非phi 自tự 然nhiên 之chi 妙diệu 性tánh 而nhi 已dĩ 。 此thử 優Ưu 波Ba 離Ly 。 悟ngộ 入nhập 處xứ 也dã 。
阿A 難Nan 。 又hựu 汝nhữ 所sở 明minh 。 意ý 法pháp 為vi 緣duyên 。 生sanh 於ư 意ý 識thức 。 此thử 識thức 為vi 復phục 。 因nhân 意ý 所sở 生sanh 。 以dĩ 意ý 為vì 界giới 。 因nhân 法pháp 所sở 生sanh 。 以dĩ 法pháp 為vì 界giới 。
阿A 難Nan 。 若nhược 因nhân 意ý 生sanh 。 於ư 汝nhữ 意ý 中trung 。 必tất 有hữu 所sở 思tư 。 發phát 明minh 汝nhữ 意ý 。 若nhược 無vô 前tiền 法pháp 。 意ý 無vô 所sở 生sanh 。 離ly 緣duyên 無vô 形hình 。 識thức 將tương 何hà 用dụng 。 又hựu 汝nhữ 識thức 心tâm 。 與dữ 諸chư 思tư 量lượng 。 兼kiêm 了liễu 別biệt 性tánh 。 為vi 同đồng 為vi 異dị 。 同đồng 意ý 即tức 意ý 。 云vân 何hà 所sở 生sanh 。 異dị 意ý 不bất 同đồng 。 應ưng 無vô 所sở 識thức 。 若nhược 無vô 所sở 識thức 。 云vân 何hà 意ý 生sanh 。 若nhược 有hữu 所sở 識thức 。 云vân 何hà 識thức 意ý 。 唯duy 同đồng 與dữ 異dị 。 二nhị 性tánh 無vô 成thành 。 界giới 云vân 何hà 立lập 。
此thử 明minh 意ý 法pháp 識thức 三tam 本bổn 如Như 來Lai 藏tạng 也dã 。
阿A 難Nan 。 又hựu 汝nhữ 所sở 明minh 。 意ý 法pháp 為vi 緣duyên 。 生sanh 於ư 意ý 識thức 。 此thử 識thức 為vi 復phục 。 因nhân 意ý 根căn 所sở 生sanh 。 而nhi 以dĩ 意ý 為vì 界giới 乎hồ 。 抑ức 因nhân 法pháp 塵trần 所sở 生sanh 。 而nhi 以dĩ 法pháp 為vì 界giới 乎hồ 。
阿A 難Nan 。 若nhược 謂vị 此thử 識thức 因nhân 意ý 生sanh 者giả 。 於ư 汝nhữ 意ý 中trung 。 必tất 有hữu 所sở 思tư 之chi 法pháp 塵trần 。 而nhi 後hậu 顯hiển 意ý 根căn 之chi 相tướng 。 塵trần 存tồn 則tắc 意ý 存tồn 也dã 。 若nhược 無vô 前tiền 所sở 思tư 之chi 法pháp 塵trần 。 意ý 根căn 亦diệc 無vô 所sở 生sanh 矣hĩ 。 塵trần 亡vong 則tắc 意ý 亡vong 也dã 。 抑ức 且thả 離ly 此thử 法pháp 塵trần 之chi 緣duyên 。 并tinh 意ý 根căn 亦diệc 無vô 形hình 相tướng 可khả 辨biện 。 縱túng/tung 使sử 意ý 能năng 發phát 識thức 。 亦diệc 將tương 何hà 所sở 用dụng 乎hồ 。 又hựu 汝nhữ 識thức 心tâm 之chi 意ý 識thức 。 與dữ 諸chư 思tư 量lượng 之chi 意ý 根căn 。 兼kiêm 以dĩ 了liễu 別biệt 為vi 自tự 性tánh 。 而nhi 分phần/phân 能năng 生sanh 之chi 根căn 。 所sở 生sanh 之chi 識thức 。 畢tất 竟cánh 根căn 識thức 是thị 同đồng 是thị 別biệt 。 若nhược 謂vị 識thức 同đồng 於ư 意ý 。 則tắc 識thức 即tức 是thị 意ý 。 云vân 何hà 乃nãi 名danh 意ý 為vi 能năng 生sanh 。 識thức 為vi 所sở 生sanh 。 若nhược 謂vị 識thức 異dị 於ư 意ý 而nhi 不bất 同đồng 。 即tức 當đương 墮đọa 於ư 無vô 情tình 。 而nhi 應ưng 無vô 所sở 識thức 。 既ký 無vô 所sở 識thức 。 不bất 得đắc 名danh 為vi 。 從tùng 意ý 所sở 生sanh 。 若nhược 有hữu 所sở 識thức 。 則tắc 識thức 與dữ 意ý 同đồng 了liễu 別biệt 性tánh 。 云vân 何hà 是thị 識thức 。 云vân 何hà 是thị 意ý 。 唯duy 同đồng 與dữ 異dị 。 根căn 識thức 二nhị 性tánh 。 尚thượng 不bất 能năng 辨biện 。 憑bằng 何hà 而nhi 立lập 生sanh 識thức 之chi 界giới 乎hồ 。 是thị 則tắc 此thử 識thức 不bất 從tùng 自tự 生sanh 也dã 明minh 矣hĩ 。
若nhược 因nhân 法pháp 生sanh 。 世thế 間gian 諸chư 法pháp 。 不bất 離ly 五ngũ 塵trần 。 汝nhữ 觀quán 色sắc 法pháp 。 及cập 諸chư 聲thanh 法pháp 。 香hương 法Pháp 味vị 法pháp 。 及cập 與dữ 觸xúc 法pháp 。 相tướng 狀trạng 分phân 明minh 。 以dĩ 對đối 五ngũ 根căn 。 非phi 意ý 所sở 攝nhiếp 。 汝nhữ 識thức 決quyết 定định 。 依y 於ư 法Pháp 生sanh 。 今kim 汝nhữ 諦đế 觀quán 。 法pháp 法pháp 何hà 狀trạng 。 若nhược 離ly 色sắc 空không 。 動động 靜tĩnh 通thông 塞tắc 。 合hợp 離ly 生sanh 滅diệt 。 越việt 此thử 諸chư 相tướng 。 終chung 無vô 所sở 得đắc 。 生sanh 則tắc 色sắc 空không 諸chư 法pháp 等đẳng 生sanh 。 滅diệt 則tắc 色sắc 空không 諸chư 法pháp 等đẳng 滅diệt 。 所sở 因nhân 既ký 無vô 。 因nhân 生sanh 有hữu 識thức 。 作tác 何hà 形hình 相tướng 。 相tướng 狀trạng 不bất 有hữu 。 界giới 云vân 何hà 生sanh 。 是thị 故cố 當đương 知tri 。 意ý 法pháp 為vi 緣duyên 。 生sanh 意ý 識thức 界giới 。 三tam 處xứ 都đô 無vô 。 則tắc 意ý 與dữ 法pháp 及cập 意ý 界giới 三tam 。 本bổn 非phi 因nhân 緣duyên 。 非phi 自tự 然nhiên 性tánh 。
若nhược 謂vị 此thử 識thức 因nhân 法pháp 生sanh 者giả 。 世thế 間gian 諸chư 法pháp 。 不bất 離ly 色sắc 聲thanh 香hương 。 味vị 觸xúc 之chi 五ngũ 塵trần 。 現hiện 見kiến 五ngũ 塵trần 。 歷lịch 歷lịch 分phân 明minh 。 以dĩ 對đối 五ngũ 根căn 。 皆giai 非phi 意ý 根căn 所sở 攝nhiếp 。 若nhược 謂vị 汝nhữ 識thức 不bất 從tùng 意ý 生sanh 。 決quyết 定định 依y 於ư 法Pháp 塵trần 而nhi 生sanh 。 汝nhữ 且thả 諦đế 觀quán 。 法pháp 塵trần 之chi 法pháp 。 作tác 何hà 形hình 狀trạng 。 若nhược 離ly 色sắc 空không 。 動động 靜tĩnh 通thông 塞tắc 。 甜điềm 淡đạm 合hợp 離ly 諸chư 外ngoại 塵trần 。 而nhi 此thử 生sanh 滅diệt 影ảnh 子tử 。 欲dục 別biệt 有hữu 實thật 體thể 。 超siêu 前tiền 諸chư 相tướng 而nhi 獨độc 存tồn 。 不bất 可khả 得đắc 也dã 。 所sở 以dĩ 言ngôn 生sanh 。 則tắc 是thị 色sắc 空không 諸chư 法pháp 之chi 影ảnh 子tử 生sanh 。 離ly 彼bỉ 諸chư 相tướng 。 決quyết 不bất 更cánh 有hữu 實thật 生sanh 之chi 體thể 。 言ngôn 滅diệt 。 則tắc 是thị 色sắc 空không 諸chư 法pháp 之chi 影ảnh 子tử 滅diệt 。 離ly 彼bỉ 諸chư 相tướng 。 決quyết 不bất 更cánh 有hữu 實thật 滅diệt 之chi 體thể 。 是thị 則tắc 法pháp 塵trần 生sanh 滅diệt 。 即tức 是thị 五ngũ 塵trần 生sanh 滅diệt 。 離ly 五ngũ 塵trần 而nhi 別biệt 無vô 法pháp 塵trần 生sanh 滅diệt 可khả 得đắc 。 且thả 所sở 因nhân 之chi 法pháp 塵trần 。 求cầu 其kỳ 體thể 相tướng 。 尚thượng 不bất 可khả 得đắc 。 況huống 因nhân 法pháp 塵trần 所sở 生sanh 之chi 識thức 。 有hữu 何hà 形hình 相tướng 可khả 見kiến 乎hồ 。 既ký 法pháp 塵trần 之chi 相tướng 狀trạng 尚thượng 且thả 不bất 有hữu 。 而nhi 欲dục 立lập 界giới 以dĩ 生sanh 識thức 。 惡ác 可khả 得đắc 哉tai 。 是thị 則tắc 此thử 識thức 不bất 從tùng 他tha 生sanh 也dã 明minh 矣hĩ 。 不bất 自tự 生sanh 。 不bất 他tha 生sanh 。 畢tất 竟cánh 從tùng 何hà 處xứ 來lai 。 是thị 故cố 當đương 知tri 。 意ý 法pháp 為vi 緣duyên 。 生sanh 意ý 識thức 界giới 。 三tam 處xứ 都đô 無vô 。 相tương/tướng 全toàn 是thị 妄vọng 。 則tắc 意ý 與dữ 法pháp 。 及cập 意ý 識thức 界giới 三tam 。 性tánh 全toàn 是thị 真chân 。 本bổn 即tức 是thị 非phi 因nhân 緣duyên 非phi 自tự 然nhiên 之chi 妙diệu 真Chân 如Như 性tánh 而nhi 已dĩ 。 此thử 目Mục 犍Kiền 連Liên 。 悟ngộ 入nhập 處xứ 也dã 。 合hợp 而nhi 論luận 之chi 。 十thập 八bát 界giới 中trung 。 皆giai 是thị 意ý 識thức 建kiến 立lập 根căn 本bổn 。 立lập 處xứ 尚thượng 空không 。 所sở 生sanh 枝chi 葉diệp 何hà 有hữu 。 既ký 無vô 處xứ 所sở 可khả 得đắc 。 又hựu 無vô 界giới 限hạn 可khả 憑bằng 。 事sự 誑cuống 理lý 虗hư 。 情tình 危nguy 勢thế 劣liệt 。 惡ác 見kiến 之chi 根căn 株chu 盡tận 拔bạt 。 妄vọng 識thức 之chi 巢sào 穴huyệt 齊tề 傾khuynh 。 獨độc 朗lãng 真chân 心tâm 。 周chu 圓viên 法Pháp 界Giới 。 故cố 宗tông 鏡kính 云vân 。 若nhược 直trực 下hạ 能năng 了liễu 內nội 心tâm 。 不bất 疑nghi 外ngoại 境cảnh 。 心tâm 若nhược 了liễu 得đắc 。 外ngoại 境cảnh 皆giai 空không 。 則tắc 觸xúc 目mục 寓# 情tình 。 無vô 非phi 妙diệu 性tánh 。 泥nê 塗đồ 瓦ngõa 礫lịch 。 盡tận 是thị 家gia 珍trân 矣hĩ 。
○# 此thử 闕khuyết 根căn 塵trần 合hợp 辨biện 之chi 科khoa 。 愚ngu 謂vị 意ý 法pháp 本bổn 自tự 無vô 相tương/tướng 。 非phi 同đồng 前tiền 五ngũ 根căn 塵trần 。 有hữu 實thật 性tánh 境cảnh 。 況huống 分phần/phân 破phá 中trung 。 又hựu 極cực 明minh 其kỳ 虗hư 無vô 。 故cố 無vô 復phục 共cộng 生sanh 之chi 相tướng 可khả 破phá 。 非phi 闕khuyết 文văn 也dã 。
○# 鍾chung 云vân 。 文văn 中trung 止chỉ 將tương 意ý 法pháp 識thức 三tam 起khởi 辨biện 。 而nhi 諸chư 註chú 必tất 他tha 引dẫn 分phần/phân 心tâm 意ý 識thức 。 又hựu 于vu 識thức 中trung 分phần/phân 一nhất 識thức 七thất 識thức 八bát 識thức 。 殊thù 覺giác 支chi 離ly 矯kiểu 亂loạn 。 又hựu 識thức 心tâm 即tức 識thức 。 思tư 量lượng 了liễu 別biệt 皆giai 意ý 。 從tùng 蓮liên 師sư 也dã 。 與dữ 舊cựu 註chú 異dị 。 覽lãm 者giả 勿vật 疑nghi 。
○# 舊cựu 說thuyết 已dĩ 上thượng 可khả 當đương 法Pháp 界Giới 觀quán 中trung 明minh 空không 即tức 色sắc 觀quán 。
○# 四tứ 科khoa 中trung 所sở 指chỉ 如Như 來Lai 藏tạng 。 是thị 指chỉ 薪tân 以dĩ 告cáo 其kỳ 有hữu 火hỏa 也dã 。 指chỉ 井tỉnh 以dĩ 告cáo 其kỳ 有hữu 水thủy 也dã 。 指chỉ 鞲# 以dĩ 告cáo 其kỳ 有hữu 風phong 也dã 。 指chỉ 芥giới 孔khổng 以dĩ 告cáo 其kỳ 有hữu 空không 也dã 。 至chí 後hậu 七thất 大đại 所sở 顯hiển 。 本bổn 如Như 來Lai 藏tạng 。 是thị 充sung 薪tân 火hỏa 之chi 量lượng 。 與dữ 大Đại 千Thiên 世Thế 界Giới 之chi 量lượng 等đẳng 。 充sung 井tỉnh 水thủy 之chi 量lượng 。 與dữ 香hương 水thủy 海hải 等đẳng 。 充sung 鞲# 風phong 之chi 量lượng 。 與dữ 毗tỳ 嵐lam 風phong 等đẳng 。 充sung 芥giới 孔khổng 之chi 量lượng 。 與dữ 無vô 邊biên 虗hư 空không 等đẳng 。 乃nãi 至chí 充sung 蜎quyên 飛phi 蝡nhuyễn 動động 之chi 量lượng 。 皆giai 與dữ 佛Phật 知tri 佛Phật 見kiến 等đẳng 無vô 差sai 別biệt 也dã 。
○# 十thập 捌# 界giới 竟cánh 。
阿A 難Nan 白bạch 佛Phật 言ngôn 。
世Thế 尊Tôn 。 如Như 來Lai 常thường 說thuyết 。 和hòa 合hợp 因nhân 緣duyên 。 一nhất 切thiết 世thế 間gian 。 種chủng 種chủng 變biến 化hóa 。 皆giai 因nhân 四tứ 大đại 。 和hòa 合hợp 發phát 明minh 。 云vân 何hà 如Như 來Lai 。 因nhân 緣duyên 自tự 然nhiên 。 二nhị 俱câu 排bài 擯bấn 。 我ngã 今kim 不bất 知tri 。 斯tư 義nghĩa 所sở 屬thuộc 。 惟duy 垂thùy 哀ai 愍mẫn 。 開khai 示thị 眾chúng 生sanh 。 中Trung 道Đạo 了liễu 義nghĩa 。 無vô 戲hí 論luận 法pháp 。
世Thế 尊Tôn 前tiền 破phá 妙diệu 覺giác 不bất 屬thuộc 因nhân 緣duyên 。 阿A 難Nan 已dĩ 領lãnh 性tánh 體thể 非phi 因nhân 緣duyên 等đẳng 。 而nhi 諸chư 法pháp 因nhân 緣duyên 。 之chi 執chấp 如như 故cố 焉yên 。 今kim 聞văn 陰ấm 入nhập 處xứ 界giới 。 悉tất 非phi 因nhân 緣duyên 和hòa 合hợp 故cố 。 又hựu 起khởi 斯tư 疑nghi 。 葢# 前tiền 疑nghi 一nhất 性tánh 。 而nhi 此thử 疑nghi 萬vạn 相tương/tướng 也dã 。 意ý 謂vị 。 妙diệu 覺giác 性tánh 是thị 寂tịch 滅diệt 法Pháp 。 是thị 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。 不bất 屬thuộc 因nhân 緣duyên 。 已dĩ 聞văn 命mạng 矣hĩ 。 至chí 於ư 陰ấm 入nhập 處xứ 界giới 。 是thị 生sanh 滅diệt 法pháp 。 是thị 第đệ 二nhị 義nghĩa 。 定định 屬thuộc 因nhân 緣duyên 。 云vân 何hà 世Thế 尊Tôn 。 例lệ 皆giai 擯bấn 棄khí 。 且thả 世Thế 尊Tôn 尋tầm 常thường 談đàm 說thuyết 。 皆giai 以dĩ 和hòa 合hợp 因nhân 緣duyên 為vi 宗tông 。 謂vị 一nhất 切thiết 世thế 間gian 。 情tình 與dữ 無vô 情tình 。 根căn 身thân 器khí 界giới 。 各các 具cụ 多đa 種chủng 變biến 化hóa 。 皆giai 因Nhân 地Địa 水thủy 火hỏa 風phong 。 四tứ 大đại 和hòa 合hợp 而nhi 出xuất 現hiện 。 則tắc 應ưng 擯bấn 棄khí 自tự 然nhiên 。 不bất 應ưng 擯bấn 棄khí 因nhân 緣duyên 。 云vân 何hà 如Như 來Lai 。 因nhân 緣duyên 自tự 然nhiên 。 二nhị 俱câu 排bài 擯bấn 。 若nhược 昔tích 日nhật 之chi 不bất 擯bấn 是thị 。 則tắc 今kim 日nhật 之chi 擯bấn 非phi 也dã 。 若nhược 今kim 日nhật 之chi 擯bấn 是thị 。 則tắc 昔tích 日nhật 之chi 不bất 擯bấn 非phi 也dã 。 且thả 昔tích 日nhật 之chi 不bất 擯bấn 。 似tự 墮đọa 有hữu 見kiến 。 今kim 日nhật 之chi 擯bấn 。 似tự 墮đọa 無vô 見kiến 。 既ký 落lạc 一nhất 邊biên 。 殊thù 非phi 中trung 道đạo 。 似tự 屬thuộc 戲hí 論luận 。 而nhi 非phi 了liễu 義nghĩa 。 我ngã 今kim 不bất 知tri 。 此thử 排bài 擯bấn 旨chỉ 趣thú 。 畢tất 竟cánh 為vi 何hà 等đẳng 教giáo 法pháp 中trung 所sở 收thu 屬thuộc 。 惟duy 垂thùy 哀ai 愍mẫn 。 開khai 示thị 我ngã 等đẳng 眾chúng 生sanh 。 中Trung 道Đạo 了liễu 義nghĩa 。 無vô 戲hí 論luận 法pháp 焉yên 。
○# 夫phu 萬vạn 法pháp 因nhân 緣duyên 有hữu 生sanh 。 正chánh 屬thuộc 有hữu 門môn 戲hí 論luận 。 權quyền 應ưng 初sơ 心tâm 之chi 言ngôn 。 而nhi 阿A 難Nan 反phản 執chấp 之chi 為vi 了liễu 義nghĩa 。 今kim 經kinh 剖phẫu 相tương/tướng 出xuất 性tánh 。 而nhi 斯tư 妙diệu 性tánh 。 不bất 滯trệ 於ư 有hữu 為vi 。 故cố 非phi 因nhân 緣duyên 。 不bất 墮đọa 於ư 無vô 為vi 。 故cố 非phi 自tự 然nhiên 。 正chánh 中Trung 道Đạo 了liễu 義nghĩa 。 而nhi 阿A 難Nan 見kiến 其kỳ 一nhất 切thiết 排bài 擯bấn 。 反phản 疑nghi 為vi 偏thiên 空không 戲hí 論luận 。 此thử 固cố 常thường 情tình 。 迷mê 惑hoặc 顛điên 倒đảo 。 溺nịch 有hữu 佈# 空không 之chi 故cố 習tập 。 故cố 佛Phật 於ư 下hạ 文văn 深thâm 責trách 之chi 。
爾nhĩ 時thời 世Thế 尊Tôn 。 告cáo 阿A 難Nan 言ngôn 。
汝nhữ 先tiên 厭yếm 離ly 。 聲Thanh 聞Văn 緣Duyên 覺Giác 。 諸chư 小Tiểu 乘Thừa 法pháp 。 發phát 心tâm 勤cần 求cầu 。 無vô 上thượng 菩Bồ 提Đề 。 故cố 我ngã 今kim 時thời 。 為vì 汝nhữ 開khai 示thị 。 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 諦Đế 。 如như 何hà 復phục 將tương 。 世thế 間gian 戲hí 論luận 。 妄vọng 想tưởng 因nhân 緣duyên 。 而nhi 自tự 纏triền 繞nhiễu 。 汝nhữ 雖tuy 多đa 聞văn 。 如như 說thuyết 藥dược 人nhân 。 真chân 藥dược 現hiện 前tiền 。 不bất 能năng 分phân 別biệt 。 如Như 來Lai 說thuyết 為vi 。 真chân 可khả 憐lân 愍mẫn 。 我ngã 當đương 為vì 汝nhữ 。 分phân 別biệt 開khai 示thị 。 亦diệc 令linh 當đương 來lai 。 修tu 大Đại 乘Thừa 者giả 。 通thông 達đạt 實thật 相tướng 。 阿A 難Nan 默mặc 然nhiên 。 承thừa 佛Phật 聖Thánh 旨chỉ 。
此thử 先tiên 痛thống 責trách 愚ngu 迷mê 而nhi 後hậu 許hứa 說thuyết 也dã 。
爾nhĩ 時thời 世Thế 尊Tôn 。 告cáo 阿A 難Nan 言ngôn 。
汝nhữ 昔tích 日nhật 愛ái 樂nhạo 小Tiểu 乘Thừa 。 故cố 我ngã 為vi 說thuyết 。 因nhân 緣duyên 和hòa 合hợp 。 諸chư 小Tiểu 乘Thừa 法pháp 。 不bất 了liễu 義nghĩa 教giáo 。 今kim 汝nhữ 厭yếm 離ly 聲Thanh 聞Văn 緣Duyên 覺Giác 。 諸chư 小Tiểu 乘Thừa 法pháp 。 殷ân 勤cần 啟khải 請thỉnh 。 無vô 上thượng 菩Bồ 提Đề 。 故cố 我ngã 今kim 日nhật 為vì 汝nhữ 顯hiển 示thị 最tối 上thượng 第đệ 一nhất 義nghĩa 諦đế 。 汝nhữ 既ký 不bất 能năng 領lãnh 荷hà 。 反phản 將tương 昔tích 日nhật 所sở 聞văn 。 世thế 間gian 戲hí 論luận 。 妄vọng 想tưởng 因nhân 緣duyên 。 自tự 纏triền 自tự 繞nhiễu 。 而nhi 不bất 肯khẳng 捨xả 者giả 何hà 耶da 。 且thả 世thế 間gian 人nhân 。 皆giai 稱xưng 汝nhữ 為vi 多đa 聞văn 第đệ 一nhất 矣hĩ 。 及cập 聞văn 真Chân 諦Đế 。 不bất 能năng 信tín 解giải 。 正chánh 如như 有hữu 人nhân 熟thục 記ký 本bổn 草thảo 。 不bất 識thức 真chân 藥dược 。 及cập 乎hồ 拈niêm 示thị 。 不bất 能năng 分phân 別biệt 。 反phản 生sanh 疑nghi 惑hoặc 。 如Như 來Lai 說thuyết 為vi 。 真chân 可khả 憐lân 愍mẫn 者giả 此thử 也dã 。 然nhiên 此thử 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 諦Đế 。 離ly 言ngôn 說thuyết 相tương/tướng 。 離ly 心tâm 緣duyên 相tương/tướng 。 本bổn 不bất 可khả 分phân 別biệt 。 不bất 可khả 開khai 示thị 。 今kim 汝nhữ 既ký 以dĩ 戱# 論luận 妄vọng 想tưởng 因nhân 緣duyên 纏triền 繞nhiễu 。 故cố 我ngã 亦diệc 以dĩ 方phương 便tiện 為vì 汝nhữ 。 分phân 別biệt 開khai 示thị 。 然nhiên 此thử 番phiên 開khai 示thị 。 不bất 獨độc 令linh 汝nhữ 。 通thông 達đạt 實thật 相tướng 。 亦diệc 令linh 將tương 來lai 。 求cầu 大Đại 乘Thừa 者giả 。 通thông 達đạt 實thật 相tướng 。 而nhi 共cộng 遊du 於ư 如Như 來Lai 藏tạng 海hải 焉yên 。 於ư 是thị 阿A 難Nan 。 默mặc 然nhiên 無vô 言ngôn 。 承thừa 佛Phật 聖Thánh 旨chỉ 。
○# 經kinh 自tự 佛Phật 與dữ 阿A 難Nan 釋thích 迷mê 悶muộn 。 即tức 責trách 其kỳ 不bất 達đạt 實thật 相tướng 。 今kim 將tương 明minh 七thất 大đại 。 又hựu 復phục 標tiêu 許hứa 。 則tắc 知tri 三tam 大đại 科khoa 所sở 出xuất 藏tạng 性tánh 。 即tức 是thị 實thật 相tướng 。 在tại 六lục 根căn 。 尅khắc 體thể 所sở 具cụ 妙diệu 精tinh 明minh 元nguyên 。 在tại 四tứ 科khoa 。 全toàn 相tương/tướng 所sở 即tức 。 妙diệu 真Chân 如Như 性tánh 。 在tại 七thất 大đại 。 當đương 體thể 所sở 本bổn 如Như 來Lai 藏tạng 心tâm 。 以dĩ 至chí 清thanh 淨tịnh 本bổn 然nhiên 。 周chu 徧biến 法Pháp 界Giới 。 方phương 是thị 一nhất 切thiết 法pháp 。 真chân 實thật 之chi 相tướng 。 如như 是thị 知tri 者giả 。 即tức 為vi 通thông 達đạt 實thật 相tướng 矣hĩ 。
阿A 難Nan 。 如như 汝nhữ 所sở 言ngôn 。 四tứ 大đại 和hòa 合hợp 。 發phát 明minh 世thế 間gian 。 種chủng 種chủng 變biến 化hóa 。
阿A 難Nan 。 若nhược 彼bỉ 大đại 性tánh 。 體thể 非phi 和hòa 合hợp 。 則tắc 不bất 能năng 與dữ 。 諸chư 大đại 雜tạp 和hòa 。 猶do 如như 虗hư 空không 。 不bất 和hòa 諸chư 色sắc 。 若nhược 和hòa 合hợp 者giả 。 同đồng 於ư 變biến 化hóa 。 始thỉ 緣duyên 相tương/tướng 成thành 。 生sanh 滅diệt 相tương 續tục 。 生sanh 死tử 死tử 生sanh 。 生sanh 生sanh 死tử 死tử 。 如như 旋toàn 火hỏa 輪luân 。 未vị 有hữu 休hưu 息tức 。
阿A 難Nan 。 如như 水thủy 成thành 氷băng 氷băng 還hoàn 成thành 水thủy 。
阿A 難Nan 惟duy 問vấn 四tứ 大đại 之chi 相tướng 。 而nhi 佛Phật 雙song 約ước 性tánh 相tướng 以dĩ 答đáp 之chi 。 葢# 以dĩ 權quyền 教giáo 所sở 談đàm 。 雖tuy 依y 性tánh 說thuyết 相tương/tướng 。 而nhi 性tánh 是thị 密mật 意ý 。 不bất 言ngôn 即tức 性tánh 。 阿A 難Nan 久cửu 習tập 其kỳ 教giáo 。 迷mê 空không 循tuần 相tương/tướng 。 故cố 計kế 和hòa 非phi 和hòa 。 展triển 轉chuyển 不bất 能năng 忘vong 。 今kim 佛Phật 與dữ 之chi 洗tẩy 前tiền 舊cựu 見kiến 。 故cố 性tánh 相tướng 雙song 舉cử 。 而nhi 仍nhưng 以dĩ 性tánh 融dung 相tương/tướng 。 葢# 必tất 相tương/tướng 得đắc 性tánh 融dung 。 始thỉ 可khả 以dĩ 雙song 祛khư 二nhị 計kế 也dã 。 諸chư 大đại 即tức 相tương/tướng 也dã 。 諸chư 大đại 之chi 性tánh 。 即tức 如Như 來Lai 藏tạng 心tâm 也dã 。
○# 佛Phật 言ngôn 。
阿A 難Nan 。 如như 汝nhữ 所sở 言ngôn 。 四tứ 大đại 和hòa 合hợp 。 發phát 明minh 世thế 間gian 。 種chủng 種chủng 變biến 化hóa 。 則tắc 是thị 四tứ 大đại 種chủng 性tánh 。 與dữ 四tứ 大đại 實thật 色sắc 。 雜tạp 和hòa 而nhi 成thành 變biến 化hóa 矣hĩ 。 然nhiên 此thử 性tánh 體thể 。 果quả 和hòa 合hợp 耶da 。 非phi 和hòa 合hợp 耶da 。
阿A 難Nan 。 若nhược 彼bỉ 大đại 性tánh 。 非phi 和hòa 合hợp 者giả 。 則tắc 不bất 能năng 與dữ 。 諸chư 相tướng 雜tạp 和hòa 。 猶do 如như 虗hư 空không 之chi 不bất 和hòa 諸chư 色sắc 矣hĩ 。 豈khởi 知tri 性tánh 能năng 隨tùy 緣duyên 而nhi 成thành 相tương/tướng 永vĩnh 異dị 虗hư 空không 之chi 頑ngoan 斷đoạn 。 故cố 非phi 不bất 和hòa 合hợp 也dã 。 若nhược 彼bỉ 大đại 性tánh 。 為vi 和hòa 合hợp 者giả 。 則tắc 應ưng 與dữ 相tương/tướng 同đồng 遷thiên 。 因nhân 始thỉ 有hữu 終chung 。 因nhân 終chung 復phục 始thỉ 。 而nhi 始thỉ 終chung 相tương 成thành 。 從tùng 生sanh 至chí 滅diệt 。 滅diệt 復phục 繼kế 生sanh 。 而nhi 生sanh 滅diệt 相tướng 續tục 。 順thuận 次thứ 而nhi 生sanh 死tử 死tử 生sanh 。 間gian 隔cách 而nhi 生sanh 生sanh 死tử 死tử 。 (# 如như 轉chuyển 蛻thuế 業nghiệp 化hóa 。 則tắc 生sanh 而nhi 復phục 生sanh 。 故cố 曰viết 生sanh 生sanh 。 中trung 陰ấm 命mạng 終chung 。 則tắc 死tử 而nhi 復phục 死tử 。 故cố 曰viết 死tử 死tử 如như 旋toàn 火hỏa 輪luân 。 未vị 有hữu 休hưu 息tức 矣hĩ 。 豈khởi 知tri 相tương/tướng 實thật 不bất 能năng 變biến 性tánh 。 不bất 同đồng 火hỏa 輪luân 之chi 不bất 息tức 。 故cố 非phi 是thị 和hòa 合hợp 也dã 。 (# 問vấn 今kim 何hà 現hiện 成thành 輪luân 轉chuyển 。 答đáp 月nguyệt 岸ngạn 不bất 移di 。 雲vân 舟chu 見kiến 動động 。 若nhược 果quả 真chân 動động 。 豈khởi 能năng 悟ngộ 之chi 而nhi 頓đốn 息tức 乎hồ )# 且thả 性tánh 相tướng 本bổn 非phi 二nhị 物vật 。 但đãn 有hữu 隨tùy 緣duyên 不bất 變biến 二nhị 義nghĩa 而nhi 已dĩ 。 吾ngô 為vì 汝nhữ 再tái 申thân 一nhất 喻dụ 。
阿A 難Nan 。 性tánh 雖tuy 一nhất 本bổn 。 能năng 隨tùy 緣duyên 而nhi 成thành 相tương/tướng 。 既ký 不bất 如như 虗hư 空không 之chi 一nhất 於ư 不bất 和hòa 。 當đương 知tri 何hà 等đẳng 乎hồ 。 當đương 如như 水thủy 結kết 成thành 氷băng 。 葢# 水thủy 雖tuy 一nhất 體thể 。 寒hàn 則tắc 結kết 而nhi 成thành 氷băng 。 無vô 所sở 和hòa 合hợp 。 而nhi 現hiện 和hòa 合hợp 之chi 相tướng 。 豈khởi 可khả 謂vị 之chi 一nhất 定định 屬thuộc 於ư 非phi 和hòa 合hợp 乎hồ 。 相tương/tướng 雖tuy 萬vạn 殊thù 。 能năng 融dung 而nhi 歸quy 性tánh 。 既ký 不bất 如như 火hỏa 輪luân 之chi 不bất 息tức 。 當đương 如như 何hà 等đẳng 乎hồ 。 當đương 如như 氷băng 還hoàn 成thành 水thủy 。 葢# 水thủy 雖tuy 凝ngưng 結kết 成thành 氷băng 。 融dung 之chi 而nhi 依y 然nhiên 是thị 水thủy 。 但đãn 似tự 和hòa 合hợp 。 而nhi 終chung 無vô 變biến 遷thiên 。 豈khởi 可khả 謂vị 之chi 一nhất 定định 屬thuộc 於ư 和hòa 合hợp 乎hồ (# 還hoàn 字tự 當đương 玩ngoạn 若nhược 真chân 和hòa 合hợp 則tắc 變biến 矣hĩ 。 如như 青thanh 黃hoàng 和hòa 合hợp 即tức 變biến 為vi 緣duyên 。 豈khởi 能năng 還hoàn 為vi 青thanh 黃hoàng 乎hồ )# 。
○# 問vấn 。 阿A 難Nan 惟duy 執chấp 和hòa 合hợp 。 佛Phật 何hà 竝tịnh 不bất □# 和hòa 合hợp 兼kiêm 破phá 之chi 。 答đáp 。 二nhị 計kế 相tương 待đãi 。 若nhược 不bất 兼kiêm 破phá 。 則tắc 破phá 和hòa 合hợp 之chi 後hậu 。 必tất 又hựu 以dĩ 為vi 非phi 和hòa 合hợp 矣hĩ 。 兼kiêm 破phá 者giả 。 杜đỗ 轉chuyển 計kế 也dã 。
○# 鍾chung 云vân 。 若nhược 諸chư 四tứ 大đại 之chi 性tánh 。 不bất 和hòa 四tứ 大đại 之chi 相tướng 。 則tắc 性tánh 居cư 相tương/tướng 外ngoại 。 二nhị 不bất 相tương 雜tạp 。 猶do 如như 虗hư 空không 。 不bất 和hòa 諸chư 色sắc 矣hĩ 。 此thử 即tức 偏thiên 于vu 自tự 然nhiên 。 墮đọa 於ư 常thường 見kiến 。 以dĩ 知tri 不bất 變biến 。 而nhi 不bất 知tri 隨tùy 緣duyên 故cố 。 夫phu 真Chân 如Như 隨tùy 緣duyên 而nhi 成thành 相tương/tướng 。 豈khởi 同đồng 頑ngoan 空không 哉tai 。 必tất 不bất 然nhiên 也dã 。 若nhược 和hòa 合hợp 者giả 。 則tắc 真Chân 如Như 性tánh 。 隨tùy 相tương/tướng 變biến 遷thiên 。 始thỉ 終chung 生sanh 滅diệt 。 生sanh 死tử 死tử 生sanh 。 生sanh 生sanh 死tử 死tử 。 如như 旋toàn 火hỏa 輪luân 。 無vô 有hữu 休hưu 息tức 矣hĩ 。 此thử 則tắc 偏thiên 于vu 因nhân 緣duyên 。 墮đọa 于vu 斷đoạn 見kiến 。 以dĩ 知tri 隨tùy 緣duyên 。 而nhi 不bất 知tri 不bất 變biến 故cố 。 夫phu 真Chân 如Như 不bất 變biến 而nhi 守thủ 性tánh 。 豈khởi 同đồng 變biến 化hóa 等đẳng 相tương/tướng 哉tai 。 又hựu 不bất 然nhiên 也dã 。
汝nhữ 觀quán 地địa 性tánh 。 麤thô 為vi 大đại 地địa 。 細tế 為vi 微vi 塵trần 。 至chí 隣lân 虗hư 塵trần 。 析tích 彼bỉ 極cực 微vi 。 色sắc 邊biên 際tế 相tướng 。 七thất 分phần 所sở 成thành 。 更cánh 析tích 隣lân 虗hư 。 即tức 實thật 空không 性tánh 。
阿A 難Nan 。 若nhược 此thử 隣lân 虗hư 。 析tích 成thành 虗hư 空không 。 當đương 知tri 虗hư 空không 。 出xuất 生sanh 色sắc 相tướng 。 汝nhữ 今kim 問vấn 言ngôn 。 由do 和hòa 合hợp 故cố 。 出xuất 生sanh 世thế 間gian 。 諸chư 變biến 化hóa 相tướng 。 汝nhữ 且thả 觀quán 此thử 。 一nhất 隣lân 虗hư 塵trần 。 用dụng 幾kỷ 虗hư 空không 。 和hòa 合hợp 而nhi 有hữu 。 不bất 應ưng 隣lân 虗hư 合hợp 成thành 隣lân 虗hư 。 又hựu 隣lân 虗hư 塵trần 。 析tích 入nhập 空không 者giả 。 用dụng 幾kỷ 色sắc 相tướng 。 合hợp 成thành 虗hư 空không 。 若nhược 色sắc 合hợp 時thời 。 合hợp 色sắc 非phi 空không 。 若nhược 空không 合hợp 時thời 。 合hợp 空không 非phi 色sắc 。 色sắc 猶do 可khả 析tích 。 空không 云vân 何hà 合hợp 。
此thử 明minh 地địa 大đại 元nguyên 非phi 和hòa 合hợp 而nhi 有hữu 也dã 。 且thả 所sở 謂vị 非phi 不bất 和hòa 合hợp 。 而nhi 實thật 非phi 和hòa 合hợp 者giả 。 請thỉnh 即tức 地địa 大đại 以dĩ 明minh 之chi 。 欲dục 觀quán 地địa 大đại 。 當đương 觀quán 地địa 性tánh 。 汝nhữ 且thả 追truy 究cứu 地địa 之chi 根căn 元nguyên 體thể 性tánh 。 彼bỉ 麤thô 而nhi 大đại 地địa 。 細tế 而nhi 微vi 塵trần 。 皆giai 地địa 性tánh 之chi 所sở 在tại 也dã 。 由do 麤thô 而nhi 析tích 。 展triển 轉chuyển 至chí 隣lân 虗hư 塵trần 。 此thử 隣lân 虗hư 塵trần 。 乃nãi 析tích 彼bỉ 極cực 微vi 。 色sắc 邊biên 際tế 相tướng 。 分phân 為vi 七thất 分phần 所sở 成thành 者giả 。 可khả 謂vị 微vi 之chi 又hựu 微vi 。 極cực 之chi 更cánh 極cực 矣hĩ 。 更cánh 析tích 隣lân 虗hư 。 遂toại 至chí 於ư 空không 矣hĩ 。 色sắc 邊biên 際tế 相tướng 者giả 。 乃nãi 色sắc 法pháp 之chi 邊biên 際tế 。 過quá 此thử 將tương 無vô 色sắc 相tướng 也dã 阿A 難Nan 。 若nhược 此thử 隣lân 虗hư 。 可khả 以dĩ 析tích 成thành 虗hư 空không 者giả 。 當đương 知tri 虗hư 空không 。 亦diệc 可khả 出xuất 生sanh 色sắc 相tướng 。 而nhi 轉chuyển 成thành 隣lân 虗hư 。 (# 如như 見kiến 空không 華hoa 滅diệt 于vu 虗hư 空không 遂toại 計kế 空không 中trung 出xuất 華hoa 。 大đại 抵để 不bất 達đạt 萬vạn 相tương/tướng 真chân 原nguyên 出xuất 于vu 藏tạng 心tâm 者giả 。 未vị 有hữu 能năng 出xuất 此thử 計kế 者giả 也dã 。 故cố 西tây 域vực 凡phàm 小tiểu 。 與dữ 此thử 方phương 無vô 極cực 太thái 極cực 之chi 論luận 。 皆giai 不bất 外ngoại 此thử 繆mâu 執chấp 耳nhĩ 汝nhữ 今kim 問vấn 言ngôn 。 由do 和hòa 合hợp 故cố 。 出xuất 生sanh 世thế 間gian 。 諸chư 變biến 化hóa 相tướng 。 正chánh 此thử 虗hư 空không 生sanh 隣lân 虗hư 之chi 謂vị 也dã 。 然nhiên 和hòa 合hợp 須tu 有hữu 數số 量lượng 。 或hoặc 二nhị 或hoặc 三tam 。 和hòa 合hợp 為vi 一nhất 。 汝nhữ 且thả 觀quán 此thử 。 一nhất 隣lân 虗hư 塵trần 。 用dụng 幾kỷ 虗hư 空không 。 和hòa 合hợp 而nhi 有hữu 耶da 。 若nhược 不bất 合hợp 空không 。 豈khởi 是thị 隣lân 虗hư 合hợp 成thành 隣lân 虗hư 耶da 。 聞văn 合hợp 他tha 成thành 自tự 者giả 矣hĩ 。 未vị 有hữu 合hợp 自tự 成thành 自tự 者giả 也dã 。 是thị 則tắc 若nhược 執chấp 諸chư 相tướng 合hợp 。 須tu 此thử 隣lân 虗hư 。 亦diệc 是thị 和hòa 合hợp 。 若nhược 此thử 隣lân 虗hư 既ký 是thị 和hòa 合hợp 。 須tu 是thị 合hợp 空không 而nhi 成thành 。 乃nãi 可khả 謂vị 之chi 真chân 和hòa 合hợp 矣hĩ 。 且thả 色sắc 之chi 邊biên 際tế 隣lân 於ư 空không 。 既ký 須tu 合hợp 空không 而nhi 成thành 色sắc 。 空không 之chi 邊biên 際tế 隣lân 於ư 色sắc 。 亦diệc 須tu 合hợp 色sắc 而nhi 成thành 空không 。 若nhược 隣lân 虗hư 塵trần 。 析tích 入nhập 空không 者giả 。 用dụng 幾kỷ 色sắc 相tướng 。 合hợp 成thành 虗hư 空không 耶da 。 若nhược 曰viết 。 色sắc 但đãn 合hợp 色sắc 。 不bất 能năng 合hợp 空không 。 而nhi 合hợp 色sắc 非phi 空không 者giả 。 則tắc 亦diệc 知tri 空không 但đãn 合hợp 空không 。 不bất 能năng 合hợp 色sắc 。 而nhi 合hợp 空không 非phi 色sắc 矣hĩ 。 云vân 何hà 虗hư 空không 出xuất 生sanh 色sắc 相tướng 耶da 。 且thả 由do 隣lân 虗hư 入nhập 空không 。 而nhi 名danh 之chi 曰viết 析tích 。 色sắc 相tướng 有hữu 貭# 。 猶do 可khả 折chiết 也dã 。 若nhược 虗hư 空không 云vân 合hợp 空không 非phi 有hữu 貭# 。 云vân 何hà 合hợp 耶da 。 知tri 空không 之chi 不bất 可khả 合hợp 。 則tắc 知tri 隣lân 虗hư 非phi 和hòa 合hợp 而nhi 成thành 。 隣lân 虗hư 既ký 非phi 和hòa 合hợp 。 則tắc 地địa 大đại 元nguyên 非phi 和hòa 合hợp 而nhi 有hữu 。 和hòa 合hợp 之chi 計kế 。 豈khởi 實thật 義nghĩa 耶da 。
○# 按án 阿A 難Nan 惟duy 據cứ 麤thô 相tương/tướng 。 如Như 來Lai 究cứu 至chí 細tế 塵trần 良lương 以dĩ 既ký 執chấp 諸chư 相tướng 和hòa 合hợp 。 須tu 以dĩ 至chí 細tế 之chi 塵trần 為vi 元nguyên 始thỉ 也dã 。 然nhiên 細tế 塵trần 與dữ 空không 為vi 隣lân 。 必tất 至chí 合hợp 空không 之chi 謬mậu 。 故cố 惟duy 明minh 一nhất 空không 不bất 可khả 合hợp 。 則tắc 和hòa 合hợp 之chi 計kế 。 自tự 可khả 番phiên 轉chuyển 而nhi 破phá 盡tận 矣hĩ 。
汝nhữ 元nguyên 不bất 知tri 。 如Như 來Lai 藏tạng 中trung 。 性tánh 色sắc 真chân 空không 。 性tánh 空không 真chân 色sắc 。 清thanh 淨tịnh 本bổn 然nhiên 。 周chu 徧biến 法Pháp 界Giới 。
此thử 正chánh 立lập 己kỷ 宗tông 以dĩ 顯hiển 色sắc 空không 皆giai 出xuất 如Như 來Lai 藏tạng 也dã 。 變biến 地địa 而nhi 稱xưng 色sắc 者giả 。 葢# 地địa 為vi 諸chư 色sắc 之chi 本bổn 也dã 。 夫phu 色sắc 不bất 出xuất 空không 。 空không 不bất 合hợp 色sắc 。 畢tất 竟cánh 地địa 大đại 。 從tùng 何hà 而nhi 來lai 。 究cứu 其kỳ 源nguyên 委ủy 。 本bổn 是thị 如Như 來Lai 藏tạng 。 中trung 之chi 物vật 耳nhĩ 。 汝nhữ 尋tầm 常thường 但đãn 知tri 析tích 色sắc 為vi 空không 。 合hợp 空không 成thành 色sắc 。 而nhi 不bất 知tri 如Như 來Lai 藏tạng 中trung 。 性tánh 具cụ 之chi 色sắc 。 即tức 真chân 體thể 之chi 空không 。 性tánh 具cụ 之chi 空không 。 即tức 真chân 體thể 之chi 色sắc 。 空không 色sắc 互hỗ 融dung 。 渾hồn 涵# 未vị 發phát 。 清thanh 淨tịnh 無vô 染nhiễm 。 本bổn 然nhiên 元nguyên 具cụ 。 極cực 於ư 無vô 外ngoại 。 貫quán 於ư 無vô 內nội 。 而nhi 周chu 徧biến 法Pháp 界Giới 。 其kỳ 全toàn 體thể 有hữu 如như 此thử 者giả 。
○# 此thử 如Như 來Lai 藏tạng 。 與dữ 前tiền 所sở 稱xưng 。 理lý 一nhất 而nhi 義nghĩa 有hữu 差sai 別biệt 。 中trung 字tự 可khả 味vị 。 今kim 以dĩ 喻dụ 明minh 。 如như 大đại 富phú 長trưởng 者giả 。 藏tạng 中trung 寶bảo 物vật 無vô 限hạn 。 每mỗi 有hữu 宅trạch 舍xá 。 必tất 出xuất 藏tạng 寶bảo 。 廣quảng 列liệt 堂đường 閣các 之chi 間gian 。 然nhiên 但đãn 千thiên 萬vạn 分phần 中trung 之chi 一nhất 分phần/phân 而nhi 已dĩ 。 深thâm 藏tạng 而nhi 未vị 發phát 現hiện 者giả 。 實thật 無vô 邊biên 量lượng 。 故cố 上thượng 四tứ 科khoa 。 如như 但đãn 指chỉ 堂đường 閣các 之chi 寶bảo 。 說thuyết 其kỳ 皆giai 是thị 藏tạng 中trung 之chi 物vật 。 今kim 此thử 七thất 大đại 。 如như 說thuyết 此thử 但đãn 藏tạng 中trung 少thiểu 分phần 。 而nhi 彼bỉ 未vị 發phát 現hiện 者giả 。 一nhất 一nhất 充sung 滿mãn 。 隨tùy 時thời 隨tùy 處xứ 。 應ứng 用dụng 無vô 窮cùng 也dã 。 性tánh 色sắc 二nhị 句cú 。 以dĩ 性tánh 真chân 二nhị 字tự 無vô 異dị 。 故cố 影ảnh 互hỗ 用dụng 之chi 。 若nhược 不bất 影ảnh 互hỗ 。 應ưng 有hữu 四tứ 句cú 。 如như 云vân 性tánh 色sắc 真chân 空không 。 真chân 空không 性tánh 色sắc 。 性tánh 空không 真chân 色sắc 。 真chân 色sắc 性tánh 空không 。 義nghĩa 方phương 全toàn 也dã 。 問vấn 。 此thử 與dữ 般Bát 若Nhã 所sở 談đàm 色sắc 即tức 空không 空không 即tức 色sắc 同đồng 乎hồ 。 否phủ/bĩ 耶da 。 曰viết 。 實thật 大đại 不bất 同đồng 。 葢# 般Bát 若Nhã 等đẳng 。 惟duy 據cứ 目mục 前tiền 所sở 對đối 已dĩ 發phát 現hiện 諸chư 相tướng 而nhi 言ngôn 。 今kim 此thử 不bất 對đối 目mục 前tiền 諸chư 相tướng 。 惟duy 深thâm 談đàm 如Như 來Lai 藏tạng 中trung 。 未vị 發phát 之chi 理lý 。 故cố 此thử 色sắc 字tự 。 非phi 但đãn 揀giản 於ư 實thật 色sắc 。 實thật 顯hiển 異dị 於ư 事sự 相tướng 俗tục 諦đế 中trung 即tức 空không 之chi 色sắc 。 此thử 空không 字tự 。 非phi 但đãn 揀giản 於ư 斷đoạn 滅diệt 等đẳng 空không 。 實thật 顯hiển 異dị 於ư 事sự 相tướng 真Chân 諦Đế 中trung 即tức 色sắc 之chi 空không 也dã 。
○# 鍾chung 云vân 。 如Như 來Lai 藏tạng 中trung 。 性tánh 本bổn 自tự 空không 。 不bất 待đãi 析tích 色sắc 成thành 空không 也dã 。 性tánh 本bổn 自tự 色sắc 。 不bất 待đãi 合hợp 空không 成thành 色sắc 也dã 。
隨tùy 眾chúng 生sanh 心tâm 。 應ưng 所sở 知tri 量lương 。 循tuần 業nghiệp 發phát 現hiện 。
全toàn 體thể 既ký 立lập 。 妙diệu 用dụng 斯tư 彰chương 。 性tánh 海hải 淵uyên 涵# 。 流lưu 出xuất 諸chư 法pháp 。 但đãn 九cửu 界giới 眾chúng 生sanh 。 心tâm 有hữu 染nhiễm 淨tịnh 。 量lượng 有hữu 大đại 小tiểu 。 業nghiệp 有hữu 善thiện 惡ác 。 故cố 各các 隨tùy 其kỳ 心tâm 。 各các 應ứng 其kỳ 量lượng 。 各các 循tuần 其kỳ 業nghiệp 。 而nhi 發phát 起khởi 現hiện 行hành 。 轉chuyển 如Như 來Lai 藏tạng 而nhi 為vi 藏tạng 識thức 。 轉chuyển 法pháp 性tánh 身thân 而nhi 為vi 根căn 身thân 。 轉chuyển 法pháp 性tánh 土thổ 而nhi 為vi 器khí 界giới 。 是thị 謂vị 從tùng 性tánh 起khởi 相tương/tướng 。 全toàn 相tương/tướng 即tức 性tánh 。 所sở 以dĩ 說thuyết 地địa 大đại 即tức 藏tạng 中trung 之chi 性tánh 也dã 。
○# 眾chúng 生sanh 攝nhiếp 盡tận 九cửu 界giới 有hữu 情tình 。 心tâm 以dĩ 根căn 性tánh 言ngôn 。 量lượng 以dĩ 心tâm 知tri 言ngôn 。 根căn 性tánh 有hữu 勝thắng 有hữu 劣liệt 。 心tâm 知tri 有hữu 大đại 有hữu 小tiểu 。 若nhược 但đãn 以dĩ 劣liệt 心tâm 小tiểu 量lượng 致trí 之chi 。 則tắc 應ưng 之chi 以dĩ 麤thô 少thiểu 之chi 色sắc 者giả 。 固cố 無vô 不bất 副phó 其kỳ 心tâm 而nhi 滿mãn 其kỳ 量lượng 。 若nhược 能năng 以dĩ 勝thắng 心tâm 大đại 量lượng 致trí 之chi 。 則tắc 應ưng 之chi 以dĩ 廣quảng 妙diệu 之chi 色sắc 者giả 。 亦diệc 無vô 不bất 副phó 其kỳ 心tâm 而nhi 滿mãn 其kỳ 量lượng 也dã 。 循tuần 業nghiệp 發phát 現hiện 者giả 。 一nhất 者giả 。 世thế 出xuất 世thế 間gian 。 一nhất 切thiết 淨tịnh 妙diệu 之chi 色sắc 。 若nhược 不bất 循tuần 彼bỉ 種chủng 種chủng 淨tịnh 業nghiệp 。 雖tuy 欲dục 發phát 現hiện 。 不bất 可khả 得đắc 也dã 。 二nhị 者giả 。 三tam 塗đồ 四tứ 惡ác 一nhất 切thiết 苦khổ 穢uế 之chi 色sắc 。 若nhược 不bất 戒giới 彼bỉ 種chủng 種chủng 染nhiễm 業nghiệp 。 雖tuy 欲dục 不bất 發phát 現hiện 。 不bất 可khả 得đắc 也dã 。
○# 問vấn 。 悟ngộ 人nhân 既ký 須tu 循tuần 業nghiệp 。 佛Phật 循tuần 業nghiệp 否phủ/bĩ 。 答đáp 佛Phật 在tại 因nhân 位vị 循tuần 之chi 。 果quả 發phát 之chi 後hậu 。 但đãn 惟duy 隨tùy 心tâm 。 尚thượng 無vô 量lượng 之chi 可khả 應ưng 。 何hà 有hữu 業nghiệp 之chi 可khả 循tuần 。 惟duy 除trừ 示thị 現hiện 。 無vô 實thật 業nghiệp 也dã 。
世thế 間gian 無vô 知tri 。 惑hoặc 為vi 因nhân 緣duyên 及cập 自tự 然nhiên 性tánh 。 皆giai 是thị 識thức 心tâm 分phân 別biệt 計kế 度độ 。 但đãn 有hữu 言ngôn 說thuyết 。 都đô 無vô 實thật 義nghĩa 。
夫phu 既ký 曰viết 循tuần 業nghiệp 發phát 現hiện 。 業nghiệp 之chi 起khởi 也dã 。 似tự 有hữu 由do 籍tịch 。 故cố 世thế 間gian 淺thiển 智trí 眾chúng 生sanh 。 執chấp 此thử 生sanh 起khởi 之chi 近cận 由do 。 而nhi 遂toại 惑hoặc 為vi 因nhân 緣duyên 性tánh 。 曾tằng 不bất 達đạt 隨tùy 緣duyên 不bất 變biến 之chi 體thể 。 周chu 徧biến 法Pháp 界Giới 。 何hà 所sở 藉tạ 於ư 因nhân 緣duyên 。 業nghiệp 之chi 成thành 也dã 。 似tự 難nạn/nan 改cải 移di 。 故cố 世thế 間gian 無vô 智trí 眾chúng 生sanh 。 執chấp 此thử 難nạn/nan 改cải 之chi 現hiện 量lượng 。 而nhi 遂toại 惑hoặc 為vi 自tự 然nhiên 性tánh 。 曾tằng 不bất 達đạt 不bất 變biến 隨tùy 緣duyên 之chi 用dụng 。 隨tùy 心tâm 應ưng 量lượng 。 何hà 得đắc 泥nê 於ư 自tự 然nhiên 。 因nhân 緣duyên 。 則tắc 計kế 和hòa 合hợp 。 自tự 然nhiên 。 則tắc 計kế 非phi 和hòa 合hợp 。 然nhiên 此thử 皆giai 是thị 眾chúng 生sanh 。 意ý 識thức 分phân 別biệt 計kế 度độ 。 推thôi 類loại 廣quảng 之chi 。 凡phàm 有hữu 言ngôn 說thuyết 。 盡tận 如như 和hòa 合hợp 是thị 非phi 之chi 類loại 。 都đô 無vô 實thật 義nghĩa 。 若nhược 從tùng 性tánh 起khởi 相tương/tướng 。 全toàn 相tương/tướng 即tức 性tánh 之chi 旨chỉ 。 豈khởi 其kỳ 然nhiên 哉tai 。 所sở 謂vị 如Như 來Lai 藏tạng 。 現hiện 為vi 地địa 大đại 者giả 如như 此thử 。 此thử 持Trì 地Địa 菩Bồ 薩Tát 。 所sở 證chứng 法Pháp 門môn 也dã 。
○# 當đương 知tri 世Thế 尊Tôn 說thuyết 法Pháp 。 初sơ 未vị 嘗thường 離ly 。 因nhân 緣duyên 自tự 然nhiên 。 但đãn 善thiện 用dụng 因nhân 緣duyên 自tự 然nhiên 耳nhĩ 。 又hựu 何hà 曾tằng 擯bấn 棄khí 哉tai 。
○# 又hựu 當đương 知tri 陰ấm 等đẳng 四tứ 科khoa 。 皆giai 先tiên 剖phẫu 破phá 相tương/tướng 妄vọng 。 然nhiên 後hậu 結kết 顯hiển 性tánh 真chân 。 今kim 此thử 七thất 大đại 。 乃nãi 悟ngộ 自tự 性tánh 淵uyên 海hải 。 流lưu 出xuất 諸chư 法pháp 。 故cố 純thuần 標tiêu 性tánh 真chân 。 杳# 無vô 虗hư 妄vọng 字tự 面diện 。 誠thành 法pháp 性tánh 宗tông 之chi 獨độc 談đàm 。 非phi 惟duy 逈huýnh 超siêu 般Bát 若Nhã 。 而nhi 亦diệc 大đại 異dị 於ư 前tiền 文văn 也dã 。
阿A 難Nan 。 火hỏa 性tánh 無vô 我ngã 。 寄ký 於ư 諸chư 緣duyên 。 汝nhữ 觀quán 城thành 中trung 。 未vị 食thực 之chi 家gia 。 欲dục 炊xuy 爨thoán 時thời 。 手thủ 執chấp 陽dương 燧toại 。 日nhật 前tiền 求cầu 火hỏa 。
阿A 難Nan 。 名danh 和hòa 合hợp 者giả 。 如như 我ngã 與dữ 汝nhữ 。 一nhất 千thiên 二nhị 百bách 五ngũ 十thập 比Bỉ 丘Khâu 。 今kim 為vi 一nhất 眾chúng 。 眾chúng 雖tuy 為vi 一nhất 。 詰cật 其kỳ 根căn 本bổn 。 各các 各các 有hữu 身thân 。 皆giai 有hữu 所sở 生sanh 。 氏thị 族tộc 名danh 字tự 。 如như 舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 婆Bà 羅La 門Môn 種chủng 。 優Ưu 樓Lâu 頻Tần 螺Loa 迦Ca 葉Diếp 波ba 種chủng 。 乃nãi 至chí 阿A 難Nan 。 瞿Cù 曇Đàm 種chủng 姓tánh 。
阿A 難Nan 。 若nhược 此thử 火hỏa 性tánh 。 因nhân 和hòa 合hợp 有hữu 。 彼bỉ 手thủ 執chấp 鏡kính 。 於ư 日nhật 求cầu 火hỏa 。 此thử 火hỏa 為vi 從tùng 。 鏡kính 中trung 而nhi 出xuất 。 為vi 從tùng 艾ngải 出xuất 。 為vi 於ư 日nhật 來lai 。
阿A 難Nan 。 若nhược 日nhật 來lai 者giả 。 自tự 能năng 燒thiêu 汝nhữ 。 手thủ 中trung 之chi 艾ngải 。 來lai 處xứ 林lâm 木mộc 。 皆giai 應ưng 受thọ 焚phần 。 若nhược 鏡kính 中trung 出xuất 。 自tự 能năng 於ư 鏡kính 。 出xuất 然nhiên 於ư 艾ngải 。 鏡kính 何hà 不bất 鎔dong 。 紆hu 汝nhữ 手thủ 執chấp 。 尚thượng 無vô 熱nhiệt 相tướng 。 云vân 何hà 融dung 泮phấn 。 若nhược 生sanh 於ư 艾ngải 。 何hà 藉tạ 日nhật 鏡kính 。 光quang 明minh 相tướng 接tiếp 。 然nhiên 後hậu 火hỏa 生sanh 。 汝nhữ 又hựu 諦đế 觀quán 。 鏡kính 因nhân 手thủ 執chấp 。 日nhật 從tùng 天thiên 來lai 。 艾ngải 本bổn 地địa 生sanh 。 火hỏa 從tùng 何hà 方phương 。 遊du 歷lịch 於ư 此thử 。 日nhật 鏡kính 相tương 違vi 非phi 和hòa 非phi 合hợp 。 不bất 應ứng 火hỏa 光quang 。 無vô 從tùng 自tự 有hữu 。 汝nhữ 猶do 不bất 知tri 。 如Như 來Lai 藏tạng 中trung 。 性tánh 火hỏa 真chân 空không 。 性tánh 空không 真chân 火hỏa 。 清thanh 淨tịnh 本bổn 然nhiên 。 周chu 徧biến 法Pháp 界Giới 。 隨tùy 眾chúng 生sanh 心tâm 。 應ưng 所sở 知tri 量lương 。 阿A 難Nan 當đương 知tri 。 世thế 人nhân 一nhất 處xứ 執chấp 鏡kính 。 一nhất 處xứ 火hỏa 生sanh 。 徧biến 法Pháp 界Giới 執chấp 。 滿mãn 世thế 間gian 起khởi 。 起khởi 徧biến 世thế 間gian 。 寧ninh 有hữu 方phương 所sở 。 循tuần 業nghiệp 發phát 現hiện 。 世thế 間gian 無vô 知tri 。 惑hoặc 為vi 因nhân 緣duyên 及cập 自tự 然nhiên 性tánh 。 皆giai 是thị 識thức 心tâm 分phân 別biệt 計kế 度độ 。 但đãn 有hữu 言ngôn 說thuyết 。 都đô 無vô 實thật 義nghĩa 。
此thử 明minh 火hỏa 大đại 本bổn 出xuất 如Như 來Lai 藏tạng 也dã 。
阿A 難Nan 。 四tứ 大đại 之chi 中trung 。 惟duy 火hỏa 性tánh 無vô 我ngã 。 寓# 物vật 成thành 形hình 。 如như 憑bằng 柴sài 憑bằng 炭thán 。 全toàn 託thác 諸chư 緣duyên 。 則tắc 無vô 當đương 體thể 可khả 捉tróc 也dã 。
阿A 難Nan 。 汝nhữ 觀quán 城thành 中trung 。 未vị 食thực 之chi 家gia 。 欲dục 炊xuy 爨thoán 時thời 。 手thủ 執chấp 陽dương 燧toại 。 向hướng 日nhật 前tiền 求cầu 火hỏa 。
阿A 難Nan 。 若nhược 謂vị 此thử 火hỏa 。 名danh 和hòa 合hợp 者giả 。 必tất 先tiên 有hữu 分phần/phân 開khai 之chi 相tướng 。 以dĩ 為vi 和hòa 合hợp 之chi 本bổn 。 如như 我ngã 與dữ 汝nhữ 。 一nhất 千thiên 二nhị 百bách 五ngũ 十thập 比Bỉ 丘Khâu 。 號hiệu 為vi 一nhất 眾chúng 。 是thị 真chân 和hòa 合hợp 。 然nhiên 眾chúng 雖tuy 為vi 一nhất 。 語ngữ 其kỳ 根căn 本bổn 。 各các 各các 有hữu 身thân 。 有hữu 生sanh 。 有hữu 氏thị 族tộc 各các 字tự 。 如như 鶖thu 子tử 出xuất 淨tịnh 裔duệ 種chủng 。 木mộc 瓜qua 林lâm 出xuất 大đại 龜quy 氏thị 。 乃nãi 至chí 阿A 難Nan 。 日nhật 種chủng 為vi 姓tánh 。 苟cẩu 無vô 自tự 出xuất 之chi 本bổn 。 誰thùy 來lai 和hòa 合hợp 乎hồ 。
阿A 難Nan 。 若nhược 此thử 火hỏa 性tánh 。 因nhân 和hòa 合hợp 有hữu 。 應ưng 同đồng 舍Xá 利Lợi 弗Phất 等đẳng 。 各các 有hữu 氏thị 族tộc 所sở 生sanh 矣hĩ 。 彼bỉ 手thủ 執chấp 鏡kính 。 於ư 日nhật 求cầu 火hỏa 時thời 。 此thử 火hỏa 為vi 從tùng 。 鏡kính 中trung 而nhi 出xuất 。 以dĩ 鏡kính 為vi 根căn 本bổn 乎hồ 。 為vi 從tùng 艾ngải 出xuất 。 為vi 於ư 日nhật 來lai 。 以dĩ 艾ngải 以dĩ 日nhật 為vi 本bổn 乎hồ 。
阿A 難Nan 。 若nhược 從tùng 日nhật 來lai 。 既ký 能năng 燒thiêu 艾ngải 。 來lai 處xứ 林lâm 木mộc 。 皆giai 應ưng 先tiên 焚phần 。 而nhi 何hà 以dĩ 不bất 焚phần 。 則tắc 非phi 日nhật 來lai 矣hĩ 。 若nhược 從tùng 鏡kính 出xuất 。 未vị 然nhiên 于vu 艾ngải 。 鏡kính 應ưng 先tiên 鎔dong 。 乃nãi 不bất 惟duy 不bất 鎔dong 。 紆hu 汝nhữ 手thủ 執chấp 。 尚thượng 無vô 熱nhiệt 相tướng 。 云vân 何hà 融dung 泮phấn 。 則tắc 非phi 鏡kính 出xuất 矣hĩ 。 若nhược 生sanh 於ư 艾ngải 。 艾ngải 應ưng 自tự 生sanh 。 何hà 藉tạ 日nhật 鏡kính 。 光quang 明minh 相tướng 接tiếp 而nhi 後hậu 生sanh 。 則tắc 非phi 艾ngải 生sanh 矣hĩ 。 不bất 寧ninh 惟duy 是thị 。 即tức 日nhật 鏡kính 與dữ 艾ngải 。 三tam 物vật 亦diệc 各các 。 有hữu 所sở 從tùng 來lai 。 如như 鏡kính 因nhân 手thủ 執chấp 。 日nhật 從tùng 天thiên 來lai 。 艾ngải 本bổn 地địa 生sanh 。 而nhi 火hỏa 獨độc 從tùng 何hà 方phương 。 遊du 歷lịch 於ư 此thử 。 既ký 無vô 從tùng 來lai 。 其kỳ 何hà 以dĩ 為vi 和hòa 合hợp 之chi 本bổn 乎hồ 。 且thả 凡phàm 謂vị 之chi 和hòa 合hợp 者giả 。 須tu 同đồng 一nhất 處xứ 。 交giao 雜tạp 而nhi 成thành 。 今kim 日nhật 在tại 天thiên 上thượng 。 鏡kính 在tại 人nhân 手thủ 。 懸huyền 遠viễn 相tương/tướng 隔cách 。 安an 有hữu 如như 是thị 之chi 和hòa 合hợp 者giả 。 開khai 之chi 既ký 無vô 從tùng 生sanh 之chi 處xứ 。 合hợp 之chi 又hựu 無vô 和hòa 合hợp 之chi 相tướng 。 豈khởi 應ưng 火hỏa 光quang 。 無vô 所sở 從tùng 來lai 。 而nhi 自tự 有hữu 乎hồ 。 可khả 躍dược 然nhiên 會hội 矣hĩ 。 我ngã 已dĩ 發phát 明minh 。 汝nhữ 猶do 不bất 知tri 。 如Như 來Lai 藏tạng 中trung 。 性tánh 火hỏa 真chân 空không 。 性tánh 空không 真chân 火hỏa 。 清thanh 淨tịnh 本bổn 然nhiên 。 周chu 徧biến 法Pháp 界Giới 。 如như 是thị 隨tùy 心tâm 。 如như 是thị 應ưng 量lượng 。 任nhậm 世thế 間gian 人nhân 。 一nhất 處xứ 執chấp 鏡kính 。 一nhất 處xứ 火hỏa 生sanh 。 小tiểu 莫mạc 破phá 也dã 。 徧biến 法Pháp 界Giới 執chấp 。 滿mãn 世thế 間gian 起khởi 。 大đại 莫mạc 載tái 也dã 。 至chí 於ư 起khởi 徧biến 世thế 間gian 。 而nhi 尚thượng 謂vị 其kỳ 有hữu 方phương 所sở 可khả 限hạn 乎hồ 。 總tổng 是thị 妙diệu 真Chân 如Như 性tánh 。 循tuần 業nghiệp 發phát 現hiện 而nhi 已dĩ 。 世thế 間gian 無vô 知tri 。 惑hoặc 為vi 因nhân 緣duyên 自tự 然nhiên 。 皆giai 是thị 意ý 識thức 卜bốc 度độ 。 凡phàm 有hữu 言ngôn 說thuyết 。 都đô 無vô 實thật 義nghĩa 。 何hà 足túc 與dữ 言ngôn 斯tư 義nghĩa 哉tai 。 此thử 烏Ô 芻Sô 瑟Sắt 摩Ma 。 所sở 證chứng 法Pháp 門môn 也dã 。
○# 崔thôi 豹báo 古cổ 今kim 註chú 云vân 。 陽dương 燧toại 者giả 。 以dĩ 銅đồng 為vi 之chi 。 如như 鏡kính 之chi 狀trạng 。 照chiếu 物vật 則tắc 影ảnh 倒đảo 。 向hướng 日nhật 則tắc 火hỏa 出xuất 。
○# 開khai 合hợp 所sở 分phần/phân 。 酷khốc 似tự 不bất 自tự 生sanh 。 不bất 他tha 生sanh 。 不bất 共cộng 生sanh 。 不bất 無vô 因nhân 生sanh 。 然nhiên 文văn 雖tuy 似tự 。 而nhi 旨chỉ 各các 別biệt 。 彼bỉ 因nhân 人nhân 執chấp 萬vạn 法pháp 有hữu 生sanh 。 故cố 詳tường 破phá 生sanh 相tương/tướng 。 顯hiển 其kỳ 無vô 生sanh 而nhi 已dĩ 。 此thử 因nhân 昧muội 法pháp 真chân 源nguyên 。 而nhi 妄vọng 謂vị 出xuất 於ư 和hòa 合hợp 。 故cố 詳tường 審thẩm 從tùng 來lai 。 令linh 其kỳ 悟ngộ 真chân 本bổn 元nguyên 而nhi 後hậu 已dĩ 。 故cố 彼bỉ 主chủ 於ư 破phá 。 而nhi 此thử 重trọng/trùng 在tại 審thẩm 也dã 。
阿A 難Nan 。 水thủy 性tánh 不bất 定định 。 流lưu 息tức 無vô 恆hằng 。 如như 室Thất 羅La 城Thành 。 迦ca 毗tỳ 羅la 仙tiên 斫Chước 迦Ca 羅La 仙Tiên 。 及cập 鉢bát 頭đầu 摩ma 訶Ha 薩Tát 多Đa 等đẳng 。 諸chư 大đại 幻huyễn 師sư 。 求cầu 太thái 陰âm 精tinh 。 用dụng 和hòa 幻huyễn 藥dược 。 是thị 諸chư 師sư 等đẳng 。 於ư 白bạch 月nguyệt 晝trú 。 手thủ 執chấp 方phương 諸chư 。 承thừa 月nguyệt 中trung 水thủy 。 此thử 水thủy 為vi 復phục 。 從tùng 珠châu 中trung 出xuất 。 空không 中trung 自tự 有hữu 。 為vi 從tùng 月nguyệt 來lai 。
阿A 難Nan 。 若nhược 從tùng 月nguyệt 來lai 。 尚thượng 能năng 遠viễn 方phương 。 令linh 珠châu 出xuất 水thủy 。 所sở 經kinh 林lâm 木mộc 。 皆giai 應ưng 吐thổ 流lưu 。 流lưu 則tắc 何hà 待đãi 。 方phương 諸chư 所sở 出xuất 。 不bất 流lưu 明minh 水thủy 。 非phi 從tùng 月nguyệt 降giáng 。 若nhược 從tùng 珠châu 出xuất 。 則tắc 此thử 珠châu 中trung 。 常thường 應ưng 流lưu 水thủy 。 何hà 待đãi 中trung 宵tiêu 。 承thừa 白bạch 月nguyệt 晝trú 。 若nhược 從tùng 空không 生sanh 。 空không 性tánh 無vô 邊biên 。 水thủy 當đương 無vô 際tế 。 從tùng 人nhân 及cập 天thiên 。 皆giai 同đồng 滔thao 溺nịch 。 云vân 何hà 復phục 有hữu 。 水thủy 陸lục 空không 行hành 。 汝nhữ 更cánh 諦đế 觀quán 。 月nguyệt 從tùng 天thiên 陟trắc 。 珠châu 因nhân 手thủ 持trì 。 承thừa 珠châu 水thủy 盤bàn 。 本bổn 人nhân 敷phu 設thiết 。 水thủy 從tùng 何hà 方phương 。 流lưu 注chú 於ư 此thử 。 月nguyệt 珠châu 相tương 遠viễn 。 非phi 和hòa 非phi 合hợp 。 不bất 應ứng 水thủy 精tinh 。 無vô 從tùng 自tự 有hữu 。 汝nhữ 尚thượng 不bất 知tri 。 如Như 來Lai 藏tạng 中trung 。 性tánh 水thủy 真chân 空không 。 性tánh 空không 真chân 水thủy 。 清thanh 淨tịnh 本bổn 然nhiên 。 周chu 徧biến 法Pháp 界Giới 。 隨tùy 眾chúng 生sanh 心tâm 。 應ưng 所sở 知tri 量lương 。 一nhất 處xứ 執chấp 珠châu 。 一nhất 處xứ 水thủy 出xuất 。 徧biến 法Pháp 界Giới 執chấp 。 滿mãn 法Pháp 界Giới 生sanh 。 生sanh 滿mãn 世thế 間gian 。 寧ninh 有hữu 方phương 所sở 。 循tuần 業nghiệp 發phát 現hiện 。 世thế 間gian 無vô 知tri 。 惑hoặc 為vi 因nhân 緣duyên 及cập 自tự 然nhiên 性tánh 。 皆giai 是thị 識thức 心tâm 分phân 別biệt 計kế 度độ 。 但đãn 有hữu 言ngôn 說thuyết 。 都đô 無vô 實thật 義nghĩa 。
此thử 明minh 水thủy 大đại 本bổn 出xuất 如Như 來Lai 藏tạng 也dã 。
阿A 難Nan 。 水thủy 性tánh 不bất 定định 。 隨tùy 雨vũ 露lộ 之chi 有hữu 無vô 。 川xuyên 源nguyên 之chi 盈doanh 竭kiệt 。 而nhi 流lưu 息tức 無vô 恆hằng 。 如như 室Thất 羅La 城Thành 中trung 。 迦ca 毗tỳ 羅la 仙tiên 。 (# 青thanh 色sắc 斫Chước 迦Ca 羅La 仙Tiên 。 (# 鴛uyên 鴦ương )# 及cập 鉢bát 頭đầu 摩ma 。 赤xích 蓮liên 華hoa 。 訶Ha 薩Tát 多Đa 等đẳng 。 諸chư 大đại 幻huyễn 師sư 。 欲dục 求cầu 太thái 陰ấm 之chi 精tinh 。 用dụng 和hòa 幻huyễn 藥dược 。 妄vọng 計kế 水thủy 從tùng 月nguyệt 出xuất 。 乃nãi 於ư 望vọng 前tiền 白bạch 月nguyệt 之chi 夜dạ 。 月nguyệt 正chánh 當đương 午ngọ 。 光quang 皎hiệu 如như 晝trú 。 手thủ 執chấp 方phương 諸chư 。 (# 陰ấm 燧toại 水thủy 精tinh 珠châu 也dã 。 承thừa 月nguyệt 中trung 水thủy 。 此thử 水thủy 為vi 復phục 。 從tùng 珠châu 中trung 出xuất 乎hồ 。 為vi 空không 中trung 自tự 有hữu 乎hồ 。 為vi 從tùng 月nguyệt 來lai 乎hồ 。
阿A 難Nan 。 若nhược 從tùng 月nguyệt 來lai 者giả 。 珠châu 在tại 遠viễn 方phương 。 尚thượng 能năng 令linh 其kỳ 出xuất 水thủy 。 其kỳ 所sở 經kinh 之chi 林lâm 木mộc 。 皆giai 應ưng 令linh 其kỳ 吐thổ 流lưu 矣hĩ 。 如như 月nguyệt 當đương 正chánh 南nam 。 則tắc 自tự 珠châu 以dĩ 南nam 之chi 林lâm 木mộc 。 皆giai 其kỳ 所sở 經kinh 遊du 處xứ 。 或hoặc 珠châu 在tại 平bình 地địa 。 則tắc 高cao 阜phụ 以dĩ 上thượng 之chi 林lâm 木mộc 。 皆giai 其kỳ 所sở 經kinh 遊du 處xứ 。 故cố 皆giai 應ưng 吐thổ 流lưu 也dã 。 流lưu 則tắc 何hà 待đãi 。 方phương 諸chư 所sở 出xuất 。 若nhược 不bất 流lưu 者giả 。 明minh 水thủy 非phi 從tùng 月nguyệt 降giáng 矣hĩ 。 若nhược 從tùng 珠châu 出xuất 者giả 。 則tắc 此thử 珠châu 中trung 。 常thường 應ưng 出xuất 水thủy 。 何hà 待đãi 中trung 宵tiêu 。 承thừa 月nguyệt 而nhi 後hậu 水thủy 生sanh 乎hồ 。 若nhược 從tùng 空không 生sanh 者giả 。 空không 無vô 邊biên 。 水thủy 亦diệc 無vô 際tế 。 從tùng 人nhân 至chí 天thiên 。 皆giai 同đồng 滔thao 溺nịch 。 云vân 何hà 復phục 有hữu 。 水thủy 陸lục 空không 行hành 之chi 物vật 。 愈dũ 不bất 成thành 義nghĩa 矣hĩ 。 汝nhữ 更cánh 諦đế 觀quán 。 月nguyệt 從tùng 天thiên 升thăng 。 珠châu 因nhân 手thủ 持trì 。 承thừa 珠châu 之chi 盤bàn 。 人nhân 所sở 陳trần 設thiết 。 三tam 物vật 皆giai 有hữu 自tự 來lai 。 獨độc 水thủy 從tùng 何hà 方phương 。 流lưu 注chú 於ư 此thử 。 (# 除trừ 空không 添# 盤bàn 者giả 以dĩ 空không 無vô 從tùng 來lai 不bất 可khả 取thủ 例lệ 也dã )# 又hựu 復phục 月nguyệt 之chi 與dữ 珠châu 。 相tương/tướng 去khứ 甚thậm 遠viễn 。 不bất 雜tạp 一nhất 處xứ 。 非phi 和hòa 非phi 合hợp 。 開khai 合hợp 俱câu 窮cùng 。 不bất 應ứng 水thủy 精tinh 。 無vô 所sở 從tùng 來lai 。 而nhi 忽hốt 然nhiên 自tự 有hữu 。 然nhiên 則tắc 畢tất 竟cánh 從tùng 何hà 而nhi 有hữu 乎hồ 。 我ngã 已dĩ 為vì 汝nhữ 說thuyết 過quá 兩lưỡng 番phiên 。 汝nhữ 尚thượng 不bất 知tri 。 如Như 來Lai 藏tạng 中trung 。 性tánh 水thủy 真chân 空không 。 性tánh 空không 真chân 水thủy 。 清thanh 淨tịnh 本bổn 然nhiên 。 周chu 徧biến 法Pháp 界Giới 。 隨tùy 眾chúng 生sanh 心tâm 。 應ưng 知tri 所sở 量lượng 。 是thị 故cố 一nhất 處xứ 執chấp 珠châu 。 一nhất 處xứ 水thủy 出xuất 。 徧biến 法Pháp 界Giới 執chấp 。 滿mãn 法Pháp 界Giới 生sanh 。 生sanh 滿mãn 世thế 間gian 。 寧ninh 有hữu 方phương 所sở 。 仔tử 細tế 推thôi 尋tầm 。 皆giai 是thị 循tuần 業nghiệp 發phát 現hiện 而nhi 已dĩ 。 彼bỉ 世thế 間gian 無vô 知tri 。 惑hoặc 為vi 因nhân 緣duyên 自tự 然nhiên 者giả 。 皆giai 從tùng 六lục 識thức 起khởi 徧biến 計kế 執chấp 。 於ư 情tình 即tức 有hữu 。 於ư 理lý 即tức 無vô 。 徒đồ 有hữu 言ngôn 說thuyết 。 豈khởi 有hữu 實thật 義nghĩa 哉tai 。 此thử 月Nguyệt 光Quang 童Đồng 子Tử 。 所sở 證chứng 法Pháp 門môn 也dã 。
阿A 難Nan 。 風phong 性tánh 無vô 體thể 。 動động 靜tĩnh 不bất 常thường 。 汝nhữ 常thường 整chỉnh 衣y 。 入nhập 於ư 大đại 眾chúng 。 僧tăng 伽già 梨lê 角giác 。 動động 及cập 傍bàng 人nhân 。 則tắc 有hữu 微vi 風phong 。 拂phất 彼bỉ 人nhân 面diện 。 此thử 風phong 為vi 復phục 。 出xuất 袈ca 裟sa 角giác 。 發phát 於ư 虗hư 空không 。 生sanh 彼bỉ 人nhân 面diện 。
阿A 難Nan 。 此thử 風phong 若nhược 復phục 。 出xuất 袈ca 裟sa 角giác 。 汝nhữ 乃nãi 披phi 風phong 。 其kỳ 衣y 飛phi 搖dao 。 應ưng 離ly 汝nhữ 體thể 。 我ngã 今kim 說thuyết 法Pháp 。 會hội 中trung 垂thùy 衣y 。 汝nhữ 看khán 我ngã 衣y 。 風phong 何hà 所sở 在tại 。 不bất 應ưng 衣y 中trung 。 有hữu 藏tàng 風phong 地địa 。 若nhược 生sanh 虗hư 空không 。 汝nhữ 衣y 不bất 動động 。 何hà 因nhân 無vô 拂phất 。 空không 性tánh 常thường 住trụ 。 風phong 應ưng 常thường 生sanh 。 若nhược 無vô 風phong 時thời 。 虗hư 空không 當đương 滅diệt 。 滅diệt 風phong 可khả 見kiến 。 滅diệt 空không 何hà 狀trạng 。 若nhược 有hữu 生sanh 滅diệt 。 不bất 名danh 虗hư 空không 。 名danh 為vi 虗hư 空không 。 云vân 何hà 風phong 出xuất 。 若nhược 風phong 自tự 生sanh 。 被bị 拂phất 之chi 面diện 。 從tùng 彼bỉ 面diện 生sanh 。 當đương 應ưng 拂phất 汝nhữ 。 自tự 汝nhữ 整chỉnh 衣y 。 云vân 何hà 倒đảo 拂phất 。 汝nhữ 審thẩm 諦đế 觀quán 。 整chỉnh 衣y 在tại 汝nhữ 。 面diện 屬thuộc 彼bỉ 人nhân 。 虗hư 空không 寂tịch 然nhiên 。 不bất 參tham 流lưu 動động 。 風phong 自tự 誰thùy 方phương 。 鼓cổ 動động 來lai 此thử 。 風phong 空không 性tánh 隔cách 。 非phi 和hòa 非phi 合hợp 。 不bất 應ưng 風phong 性tánh 。 無vô 從tùng 自tự 有hữu 。 汝nhữ 宛uyển 不bất 知tri 。 如Như 來Lai 藏tạng 中trung 。 性tánh 風phong 真chân 空không 。 性tánh 空không 真chân 風phong 。 清thanh 淨tịnh 本bổn 然nhiên 。 周chu 徧biến 法Pháp 界Giới 。 隨tùy 眾chúng 生sanh 心tâm 。 應ưng 所sở 知tri 量lương 。
阿A 難Nan 。 如như 汝nhữ 一nhất 人nhân 。 微vi 動động 服phục 衣y 。 有hữu 微vi 風phong 出xuất 。 徧biến 法Pháp 界Giới 拂phất 。 滿mãn 國quốc 土độ 生sanh 。 周chu 徧biến 世thế 間gian 。 寧ninh 有hữu 方phương 所sở 。 循tuần 業nghiệp 發phát 現hiện 。 世thế 間gian 無vô 知tri 。 惑hoặc 為vi 因nhân 緣duyên 及cập 自tự 然nhiên 性tánh 。 皆giai 是thị 識thức 心tâm 分phân 別biệt 計kế 度độ 。 但đãn 有hữu 言ngôn 說thuyết 。 都đô 無vô 實thật 義nghĩa 。
此thử 明minh 風phong 大đại 本bổn 出xuất 如Như 來Lai 藏tạng 也dã 。
阿A 難Nan 。 風phong 性tánh 無vô 體thể 。 動động 靜tĩnh 不bất 常thường 。 如như 搖dao 箑# 則tắc 動động 。 不bất 搖dao 則tắc 靜tĩnh 之chi 類loại 。 汝nhữ 常thường 整chỉnh 衣y 。 入nhập 於ư 大đại 眾chúng 。 汝nhữ 僧Tăng 伽già 棃lê 角giác 。 (# 僧Tăng 伽già 棃lê 大đại 衣y 也dã )# 忽hốt 然nhiên 而nhi 動động 。 及cập 彼bỉ 傍bàng 人nhân 。 則tắc 有hữu 微vi 風phong 。 拂phất 彼bỉ 人nhân 面diện 。 此thử 風phong 為vi 復phục 。 出xuất 袈ca 裟sa 角giác 乎hồ 。 抑ức 發phát 於ư 虗hư 空không 乎hồ 。 生sanh 彼bỉ 人nhân 面diện 乎hồ 。
阿A 難Nan 。 若nhược 謂vị 此thử 風phong 出xuất 袈ca 裟sa 角giác 者giả 。 則tắc 袈ca 裟sa 即tức 風phong 。 汝nhữ 披phi 袈ca 裟sa 。 乃nãi 披phi 風phong 耳nhĩ 。 風phong 性tánh 搖dao 動động 。 亦diệc 應ưng 其kỳ 衣y 飛phi 搖dao 。 而nhi 離ly 汝nhữ 體thể 。 且thả 汝nhữ 衣y 既ký 風phong 。 則tắc 我ngã 衣y 亦diệc 風phong 。 我ngã 今kim 說thuyết 法Pháp 。 會hội 中trung 垂thùy 衣y 。 汝nhữ 看khán 我ngã 衣y 。 風phong 何hà 所sở 在tại 。 不bất 應ưng 衣y 中trung 。 有hữu 藏tạng 風phong 之chi 地địa 也dã 。 是thị 則tắc 不bất 從tùng 衣y 生sanh 矣hĩ 。 若nhược 謂vị 此thử 風phong 生sanh 於ư 虗hư 空không 者giả 。 常thường 人nhân 執chấp 此thử 更cánh 多đa 。 如như 言ngôn 虗hư 則tắc 生sanh 風phong 是thị 也dã 。 然nhiên 既ký 云vân 空không 生sanh 。 即tức 當đương 自tự 生sanh 。 何hà 又hựu 假giả 衣y 動động 為vi 緣duyên 。 如như 汝nhữ 衣y 不bất 動động 。 便tiện 亦diệc 無vô 拂phất 乎hồ 。 且thả 空không 以dĩ 常thường 住trụ 為vi 體thể 性tánh 。 風phong 以dĩ 生sanh 滅diệt 為vi 體thể 性tánh 。 以dĩ 風phong 從tùng 空không 。 則tắc 風phong 亦diệc 應ưng 常thường 。 以dĩ 空không 從tùng 風phong 。 則tắc 空không 亦diệc 應ưng 滅diệt 。 滅diệt 風phong 可khả 見kiến 也dã 。 滅diệt 空không 何hà 狀trạng 乎hồ 。 然nhiên 則tắc 有hữu 生sanh 有hữu 滅diệt 。 即tức 不bất 名danh 為vi 虗hư 空không 。 既ký 名danh 不bất 生sanh 滅diệt 之chi 虗hư 空không 。 云vân 何hà 生sanh 滅diệt 之chi 風phong 。 反phản 從tùng 之chi 而nhi 出xuất 乎hồ 。 是thị 則tắc 非phi 從tùng 空không 出xuất 矣hĩ 。 若nhược 謂vị 此thử 風phong 生sanh 於ư 被bị 拂phất 之chi 面diện 者giả 。 從tùng 彼bỉ 面diện 生sanh 。 即tức 當đương 順thuận 拂phất 于vu 汝nhữ 。 何hà 得đắc 只chỉ 待đãi 汝nhữ 整chỉnh 衣y 之chi 時thời 。 而nhi 又hựu 倒đảo 拂phất 於ư 彼bỉ 。 不bất 拂phất 於ư 汝nhữ 也dã 。 是thị 則tắc 非phi 從tùng 面diện 生sanh 矣hĩ 。 汝nhữ 更cánh 審thẩm 諦đế 而nhi 觀quán 。 整chỉnh 衣y 在tại 汝nhữ 。 面diện 屬thuộc 彼bỉ 人nhân 。 虗hư 空không 不bất 動động 。 風phong 自tự 誰thùy 方phương 。 鼓cổ 動động 來lai 此thử 。 必tất 執chấp 以dĩ 為vi 從tùng 空không 來lai 者giả 。 則tắc 風phong 動động 空không 靜tĩnh 。 體thể 性tánh 乖quai 隔cách 。 隔cách 則tắc 非phi 和hòa 非phi 合hợp 。 決quyết 空không 不bất 生sanh (# 此thử 只chỉ 就tựu 風phong 與dữ 空không 性tánh 體thể 乖quai 隔cách 而nhi 說thuyết 。 與dữ 前tiền 二nhị 大đại 專chuyên 明minh 。 非phi 和hòa 合hợp 者giả 。 稍sảo 異dị )# 既ký 空không 不bất 生sanh 風phong 。 不bất 應ưng 風phong 性tánh 。 無vô 從tùng 自tự 有hữu 。 我ngã 已dĩ 三tam 番phiên 開khai 示thị 。 汝nhữ 猶do 宛uyển 然nhiên 不bất 知tri 如Như 來Lai 藏tạng 中trung 。 (# 云vân 云vân )# 實thật 義nghĩa 。 汝nhữ 可khả 不bất 求cầu 所sở 謂vị 實thật 義nghĩa 哉tai 。 此thử 琉lưu 璃ly 光quang 所sở 證chứng 法Pháp 門môn 也dã 。
○# 且thả 如như 密mật 室thất 之chi 中trung 。 若nhược 云vân 有hữu 風phong 。 風phong 何hà 不bất 動động 。 若nhược 云vân 無vô 風phong 。 遇ngộ 緣duyên 即tức 起khởi 。 故cố 知tri 風phong 大đại 不bất 動động 。 動động 屬thuộc 諸chư 緣duyên 。 又hựu 推thôi 諸chư 緣duyên 。 各các 各các 不bất 有hữu 。 緣duyên 緣duyên 之chi 中trung 。 俱câu 無vô 自tự 性tánh 。 但đãn 是thị 心tâm 動động 。 反phản 推thôi 自tự 心tâm 。 心tâm 亦diệc 不bất 動động 。 以dĩ 心tâm 無vô 形hình 。 起khởi 處xử 不bất 可khả 得đắc 。 即tức 知tri 皆giai 從tùng 真chân 性tánh 起khởi 。 若nhược 真chân 性tánh 不bất 起khởi 。 方phương 見kiến 真chân 性tánh 。 徧biến 十thập 方phương 界giới 。 性tánh 合hợp 真chân 空không 。 故cố 曰viết 性tánh 風phong 真chân 空không 。 性tánh 空không 真chân 風phong 也dã 。
○# 何hà 謂vị 性tánh 空không 。 合hợp 論luận 云vân 。 若nhược 地địa 性tánh 是thị 實thật 。 則tắc 不bất 可khả 易dị 。 法Pháp 身thân 菩Bồ 薩Tát 。 能năng 變biến 大đại 地địa 為vi 金kim 。 地địa 種chủng 頓đốn 失thất 。 前tiền 豈khởi 真chân 實thật 。 水thủy 性tánh 若nhược 實thật 。 則tắc 不bất 可khả 易dị 。 天thiên 人nhân 見kiến 水thủy 。 謂vị 是thị 琉lưu 璃ly 。 餓ngạ 鬼quỷ 見kiến 水thủy 是thị 火hỏa 。 魚ngư 見kiến 是thị 室thất 廬lư 。 則tắc 豈khởi 是thị 實thật 。 火hỏa 性tánh 是thị 實thật 。 則tắc 不bất 可khả 易dị 。 樹thụ 伽già 提đề 生sanh 於ư 火hỏa 中trung 。 西tây 國quốc 有hữu 布bố 。 名danh 曰viết 火hỏa 浣hoán 。 則tắc 豈khởi 是thị 實thật 。 風phong 性tánh 是thị 實thật 。 則tắc 不bất 可khả 易dị 。 列liệt 子tử 御ngự 之chi 而nhi 行hành 。 則tắc 豈khởi 是thị 實thật 。 又hựu 地địa 為vi 堅kiên 性tánh 。 融dung 則tắc 墮đọa 為vi 濕thấp 性tánh 。 水thủy 為vi 濕thấp 性tánh 。 寒hàn 則tắc 轉chuyển 為vi 堅kiên 性tánh 。 故cố 龍long 勝thắng 云vân 。 地địa 水thủy 火hỏa 風phong 。 都đô 無vô 實thật 法pháp 。 亦diệc 但đãn 有hữu 名danh 字tự 。 無vô 智trí 人nhân 謂vị 地địa 等đẳng 為vi 實thật 。 聖thánh 人nhân 慧tuệ 眼nhãn 觀quán 之chi 。 但đãn 是thị 虗hư 誑cuống 。 譬thí 如như 小tiểu 兒nhi 。 見kiến 鏡kính 中trung 像tượng 。 歡hoan 喜hỷ 欲dục 取thủ 。 大đại 人nhân 觀quán 之chi 。 但đãn 誑cuống 惑hoặc 人nhân 眼nhãn 。 故cố 知tri 無vô 實thật 。 地địa 水thủy 火hỏa 風phong 。 所sở 以dĩ 盤bàn 山sơn 云vân 。 三tam 界giới 無vô 法pháp 。 何hà 處xứ 求cầu 心tâm 。 四tứ 大đại 本bổn 空không 。 佛Phật 依y 何hà 住trụ 。 璇# 璣ky 不bất 動động 。 寂tịch 爾nhĩ 無vô 言ngôn 。 覿# 面diện 相tương/tướng 呈trình 。 更cánh 無vô 餘dư 事sự 。 可khả 作tác 此thử 中trung 總tổng 註chú 脚cước 也dã 。
○# 鍾chung 云vân 。 云vân 何hà 倒đảo 拂phất 者giả 。 謂vị 風phong 生sanh 彼bỉ 面diện 。 則tắc 自tự 汝nhữ 整chỉnh 衣y 。 衣y 中trung 原nguyên 自tự 無vô 風phong 。 汝nhữ 衣y 無vô 風phong 。 而nhi 彼bỉ 面diện 有hữu 風phong 。 拂phất 汝nhữ 為vi 順thuận 。 今kim 彼bỉ 面diện 所sở 生sanh 之chi 風phong 。 反phản 拂phất 彼bỉ 面diện 。 豈khởi 非phi 倒đảo 拂phất 乎hồ 。
阿A 難Nan 。 空không 性tánh 無vô 形hình 。 因nhân 色sắc 顯hiển 發phát 。 如như 室Thất 羅La 城Thành 。 去khứ 河hà 遙diêu 處xứ 。 諸chư 剎sát 利lợi 種chủng 。 (# 王vương 族tộc 及cập 婆Bà 羅La 門Môn 。 淨tịnh 行hạnh 毗tỳ 舍xá 。 首thủ 陀đà 。 (# 商thương 賈cổ 農nông 夫phu 。 兼kiêm 頗pha 羅la 墮đọa 。 栴chiên 陀đà 羅la 等đẳng 。 (# 屠đồ 者giả 新tân 立lập 安an 居cư 。 鑿tạc 井tỉnh 求cầu 水thủy 。 出xuất 土thổ 一nhất 尺xích 。 於ư 中trung 則tắc 有hữu 。 一nhất 尺xích 虗hư 空không 。 如như 是thị 乃nãi 至chí 。 出xuất 土thổ 一nhất 丈trượng 。 中trung 間gian 還hoàn 得đắc 。 一nhất 丈trượng 虗hư 空không 。 虗hư 空không 淺thiển 深thâm 。 隨tùy 出xuất 多đa 少thiểu 。 此thử 空không 為vi 當đương 。 因nhân 土thổ 所sở 出xuất 。 因nhân 鑿tạc 所sở 有hữu 。 無vô 因nhân 自tự 生sanh 。
阿A 難Nan 。 若nhược 復phục 此thử 空không 。 無vô 因nhân 自tự 生sanh 。 未vị 鑿tạc 土thổ 前tiền 。 何hà 不bất 無vô 碍# 。 唯duy 見kiến 大đại 地địa 。 逈huýnh 無vô 通thông 達đạt 。 若nhược 因nhân 土thổ 出xuất 。 則tắc 土thổ 出xuất 時thời 。 應ưng 見kiến 空không 入nhập 。 若nhược 土thổ 先tiên 出xuất 。 無vô 空không 入nhập 者giả 。 云vân 何hà 虗hư 空không 。 因nhân 土thổ 而nhi 出xuất 。 若nhược 無vô 出xuất 入nhập 。 則tắc 應ưng 空không 土thổ 。 元nguyên 無vô 異dị 因nhân 。 無vô 異dị 則tắc 同đồng 。 則tắc 土thổ 出xuất 時thời 。 空không 何hà 不bất 出xuất 。 若nhược 因nhân 鑿tạc 出xuất 。 則tắc 鑿tạc 出xuất 空không 。 應ưng 非phi 出xuất 土thổ 。 不bất 因nhân 鑿tạc 出xuất 。 鑿tạc 自tự 出xuất 土thổ 。 云vân 何hà 見kiến 空không 。 汝nhữ 更cánh 審thẩm 諦đế 。 諦đế 審thẩm 諦đế 觀quán 。 鑿tạc 從tùng 人nhân 手thủ 。 隨tùy 方phương 運vận 轉chuyển 。 土thổ 因nhân 地địa 移di 。 如như 是thị 虗hư 空không 。 因nhân 何hà 所sở 出xuất 。 鑿tạc 空không 虗hư 實thật 。 不bất 相tương 為vi 用dụng 。 非phi 和hòa 非phi 合hợp 。 不bất 應ưng 虗hư 空không 。 無vô 從tùng 自tự 出xuất 。
此thử 直trực 指chỉ 空không 大đại 合hợp 前tiền 四tứ 大đại 歸quy 如Như 來Lai 藏tạng 也dã 。 阿A 難Nan 空không 性tánh 無vô 形hình 。 方phương 圓viên 大đại 小tiểu 。 初sơ 無vô 一nhất 定định 。 但đãn 因nhân 實thật 色sắc 顯hiển 發phát 耳nhĩ 。 如như 室Thất 羅La 城Thành 中trung 。 去khứ 河hà 遠viễn 處xứ 。 諸chư 剎sát 利lợi 種chủng 。 以dĩ 至chí 栴chiên 陀đà 羅la 等đẳng 。 因nhân 立lập 安an 居cư 。 鑿tạc 井tỉnh 求cầu 水thủy 。 初sơ 出xuất 土thổ 一nhất 尺xích 。 于vu 中trung 則tắc 有hữu 一nhất 尺xích 虗hư 空không 。 乃nãi 至chí 出xuất 一nhất 丈trượng 土thổ 。 得đắc 一nhất 丈trượng 空không 。 虗hư 空không 之chi 淺thiển 深thâm 。 隨tùy 出xuất 土thổ 之chi 多đa 少thiểu 。 多đa 則tắc 深thâm 。 而nhi 少thiểu 則tắc 淺thiển 。 深thâm 與dữ 淺thiển 皆giai 空không 也dã 。 此thử 空không 為vi 當đương 。 因nhân 土thổ 所sở 出xuất 乎hồ 。 因nhân 鑿tạc 所sở 有hữu 乎hồ 。 抑ức 無vô 因nhân 自tự 生sanh 乎hồ 。
阿A 難Nan 。 若nhược 此thử 空không 無vô 因nhân 自tự 生sanh 者giả 。 則tắc 未vị 鑿tạc 土thổ 前tiền 。 何hà 不bất 無vô 碍# 。 而nhi 大đại 地địa 逈huýnh 無vô 通thông 達đạt 。 則tắc 是thị 明minh 因nhân 鑿tạc 有hữu 。 何hà 成thành 無vô 因nhân 耶da 。 若nhược 此thử 空không 因nhân 土thổ 出xuất 者giả 。 須tu 土thổ 先tiên 出xuất 而nhi 空không 後hậu 入nhập 。 如như 開khai 池trì 引dẫn 水thủy 者giả 可khả 也dã 。 然nhiên 土thổ 出xuất 可khả 見kiến 。 空không 入nhập 何hà 相tương/tướng 。 既ký 無vô 空không 入nhập 之chi 相tướng 。 則tắc 計kế 因nhân 土thổ 出xuất 而nhi 有hữu 空không 者giả 妄vọng 矣hĩ 。 既ký 言ngôn 空không 無vô 出xuất 入nhập 。 則tắc 土thổ 未vị 出xuất 時thời 。 應ưng 即tức 有hữu 空không 。 而nhi 空không 土thổ 一nhất 體thể 。 元nguyên 無vô 異dị 因nhân 。 無vô 異dị 則tắc 同đồng 。 同đồng 則tắc 出xuất 即tức 同đồng 出xuất 。 乃nãi 當đương 土thổ 出xuất 時thời 。 空không 何hà 不bất 出xuất 耶da 。 益ích 見kiến 因nhân 土thổ 出xuất 者giả 非phi 也dã 。 若nhược 此thử 空không 因nhân 鑿tạc 出xuất 者giả 。 便tiện 應ưng 只chỉ 是thị 鑿tạc 空không 。 不bất 曾tằng 鑿tạc 土thổ 。 則tắc 出xuất 亦diệc 出xuất 空không 。 而nhi 應ưng 非phi 出xuất 土thổ 矣hĩ 。 若nhược 因nhân 非phi 鑿tạc 出xuất 故cố 。 而nhi 轉chuyển 計kế 不bất 因nhân 鑿tạc 出xuất 。 與dữ 鑿tạc 無vô 干can 。 則tắc 鑿tạc 自tự 出xuất 土thổ 。 應ưng 不bất 見kiến 空không 。 今kim 何hà 隨tùy 鑿tạc 隨tùy 見kiến 虗hư 空không 耶da 。 是thị 則tắc 因nhân 鑿tạc 不bất 因nhân 鑿tạc 。 都đô 無vô 是thị 處xứ 也dã 。 汝nhữ 更cánh 審thẩm 諦đế 。 諦đế 審thẩm 諦đế 觀quán 。 極cực 其kỳ 詳tường 審thẩm 。 鑿tạc 從tùng 人nhân 手thủ 。 選tuyển 地địa 施thi 功công 。 土thổ 因nhân 地địa 移di 。 從tùng 地địa 中trung 移di 出xuất 皆giai 。 不bất 與dữ 空không 為vi 緣duyên 。 而nhi 如như 是thị 虗hư 空không 。 因nhân 何hà 所sở 出xuất 耶da 。 (# 無vô 因nhân 非phi 是thị 實thật 法pháp 故cố 不bất 取thủ 例lệ )# 若nhược 必tất 執chấp 以dĩ 為vi 從tùng 鑿tạc 出xuất 者giả 。 則tắc 鑿tạc 須tu 鑿tạc 實thật 。 空không 仍nhưng 是thị 虗hư 。 虗hư 實thật 二nhị 法pháp 。 不bất 相tương 為vi 用dụng 。 其kỳ 用dụng 相tương 背bội 。 不bất 成thành 和hòa 合hợp 相tương 生sanh 之chi 義nghĩa 。 開khai 合hợp 俱câu 窮cùng 。 不bất 應ưng 虗hư 空không 。 無vô 從tùng 自tự 出xuất 。
若nhược 此thử 虗hư 空không 。 性tánh 圓viên 周chu 徧biến 。 本bổn 不bất 動động 搖dao 。 當đương 知tri 現hiện 前tiền 。 地địa 水thủy 火hỏa 風phong 。 均quân 名danh 五ngũ 大đại 。 性tánh 真chân 圓viên 融dung 。 皆giai 如Như 來Lai 藏tạng 。 本bổn 無vô 生sanh 滅diệt 。
阿A 難Nan 。 汝nhữ 心tâm 昏hôn 迷mê 。 不bất 悟ngộ 四tứ 大đại 。 元nguyên 如Như 來Lai 藏tạng 。 當đương 觀quán 虗hư 空không 。 為vi 出xuất 為vi 入nhập 。 為vi 非phi 出xuất 入nhập 。
然nhiên 則tắc 虗hư 空không 畢tất 竟cánh 何hà 來lai 。 世thế 人nhân 皆giai 知tri 。 地địa 水thủy 火hỏa 風phong 。 名danh 為vi 四tứ 大đại 。 而nhi 不bất 知tri 空không 亦diệc 大đại 也dã 。 若nhược 此thử 虗hư 空không 之chi 性tánh 。 圓viên 而nhi 周chu 徧biến 。 本bổn 不bất 動động 搖dao 者giả 。 當đương 名danh 何hà 等đẳng 。 當đương 知tri 與dữ 現Hiện 前Tiền 地Địa 水thủy 火hỏa 風phong 。 均quân 名danh 五ngũ 大đại 。 而nhi 此thử 五ngũ 大đại 。 同đồng 一nhất 性tánh 真chân 圓viên 融dung 。 皆giai 是thị 如Như 來Lai 。 藏tạng 本bổn 無vô 生sanh 滅diệt 者giả 而nhi 已dĩ 。 然nhiên 指chỉ 空không 為vi 藏tạng 。 汝nhữ 或hoặc 不bất 疑nghi 。 指chỉ 四tứ 者giả 皆giai 藏tạng 。 恐khủng 汝nhữ 心tâm 昏hôn 暗ám 迷mê 癡si 。 定định 執chấp 四tứ 大đại 和hòa 合hợp 。 不bất 肯khẳng 捨xả 其kỳ 舊cựu 習tập 。 不bất 悟ngộ 四tứ 大đại 。 元nguyên 如Như 來Lai 藏tạng 。 如như 不bất 悟ngộ 者giả 。 汝nhữ 但đãn 例lệ 觀quán 空không 大đại 。 以dĩ 審thẩm 其kỳ 有hữu 出xuất 有hữu 入nhập 乎hồ 。 為vi 無vô 出xuất 入nhập 乎hồ 。 若nhược 悟ngộ 空không 大đại 。 不bất 動động 周chu 圓viên 。 非phi 出xuất 非phi 入nhập 。 非phi 不bất 出xuất 入nhập 者giả 。 即tức 悟ngộ 四tứ 大đại 。 非phi 和hòa 非phi 合hợp 。 非phi 不bất 和hòa 合hợp 矣hĩ 。 而nhi 尚thượng 疑nghi 其kỳ 不bất 皆giai 如Như 來Lai 藏tạng 哉tai 。
汝nhữ 全toàn 不bất 知tri 。 如Như 來Lai 藏tạng 中trung 。 性tánh 覺giác 真chân 空không 。 性tánh 空không 真chân 覺giác 。 清thanh 淨tịnh 本bổn 然nhiên 。 周chu 徧biến 法Pháp 界Giới 。 隨tùy 眾chúng 生sanh 心tâm 。 應ưng 所sở 知tri 量lương 。
阿A 難Nan 。 如như 一nhất 井tỉnh 空không 。 空không 生sanh 一nhất 井tỉnh 。 十thập 方phương 虗hư 空không 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 圓viên 滿mãn 十thập 方phương 。 寧ninh 有hữu 方phương 所sở 。 循tuần 業nghiệp 發phát 現hiện 。 世thế 間gian 無vô 知tri 。 惑hoặc 為vi 因nhân 緣duyên 及cập 自tự 然nhiên 性tánh 。 皆giai 是thị 識thức 心tâm 分phân 別biệt 計kế 度độ 。 但đãn 有hữu 言ngôn 說thuyết 。 都đô 無vô 實thật 義nghĩa 。
且thả 也dã 。 愈dũ 說thuyết 愈dũ 昏hôn 。 汝nhữ 全toàn 不bất 知tri 。 如Như 來Lai 藏tạng 中trung 。 性tánh 具cụ 之chi 覺giác 。 即tức 真chân 虗hư 空không 。 性tánh 具cụ 之chi 空không 。 即tức 真chân 覺giác 體thể 。 清thanh 淨tịnh 本bổn 然nhiên 。 周chu 徧biến 法Pháp 界Giới 。 隨tùy 心tâm 應ưng 量lượng 。 圓viên 滿mãn 無vô 方phương 。 只chỉ 為vì 循tuần 業nghiệp 發phát 現hiện 。 而nhi 有hữu 此thử 相tương/tướng 。 彼bỉ 無vô 知tri 軰# 。 惑hoặc 為vi 因nhân 緣duyên 自tự 然nhiên 者giả 。 皆giai 是thị 六lục 識thức 用dụng 事sự 。 其kỳ 言ngôn 豈khởi 有hữu 實thật 義nghĩa 哉tai 。 此thử 虗hư 空không 藏tạng 菩Bồ 薩Tát 所sở 證chứng 法Pháp 門môn 也dã 。
○# 性tánh 覺giác 真chân 空không 二nhị 句cú 。 比tỉ 前tiền 變biến 其kỳ 文văn 。 而nhi 復phục 顛điên 倒đảo 其kỳ 句cú 。 以dĩ 前tiền 俱câu 用dụng 本bổn 大đại 。 與dữ 空không 相tướng 融dung 。 此thử 則tắc 本bổn 大đại 即tức 是thị 空không 字tự 。 若nhược 準chuẩn 前tiền 例lệ 。 合hợp 云vân 性tánh 空không 真chân 空không 。 文văn 不bất 可khả 別biệt 。 今kim 將tương 前tiền 指chỉ 性tánh 之chi 空không 。 換hoán 為vi 覺giác 字tự 。 則tắc 此thử 中trung 之chi 空không 。 乃nãi 是thị 虗hư 空không 之chi 空không 字tự 。 若nhược 照chiếu 前tiền 不bất 顛điên 倒đảo 。 合hợp 云vân 性tánh 空không 真chân 覺giác 。 性tánh 覺giác 真chân 空không 。 今kim 文văn 上thượng 下hạ 交giao 換hoán 。 義nghĩa 亦diệc 無vô 碍# 耳nhĩ 。
阿A 難Nan 。 見kiến 覺giác 無vô 知tri 。 因nhân 色sắc 空không 有hữu 。 如như 汝nhữ 今kim 者giả 。 在tại 祗chi 陀đà 林lâm 。 朝triêu 明minh 夕tịch 昏hôn 。 設thiết 居cư 中trung 宵tiêu 。 白bạch 月nguyệt 則tắc 光quang 。 黑hắc 月nguyệt 便tiện 暗ám 。 則tắc 明minh 暗ám 等đẳng 。 因nhân 見kiến 分phân 析tích 。 此thử 見kiến 為vi 復phục 。 與dữ 明minh 暗ám 相tướng 。 并tinh 大đại 虗hư 空không 。 為vi 同đồng 一nhất 體thể 。 為vi 非phi 一nhất 體thể 。 或hoặc 同đồng 非phi 同đồng 。 或hoặc 異dị 非phi 異dị 。
阿A 難Nan 。 此thử 見kiến 若nhược 復phục 。 與dữ 明minh 與dữ 暗ám 。 及cập 與dữ 虗hư 空không 。 元nguyên 一nhất 體thể 者giả 。 則tắc 明minh 與dữ 暗ám 。 二nhị 體thể 相tướng 亡vong 。 暗ám 時thời 無vô 明minh 。 明minh 時thời 無vô 暗ám 。 若nhược 與dữ 暗ám 一nhất 。 明minh 則tắc 見kiến 亡vong 。 必tất 一nhất 於ư 明minh 。 暗ám 時thời 當đương 滅diệt 。 滅diệt 則tắc 云vân 何hà 。 見kiến 明minh 見kiến 暗ám 。 若nhược 明minh 暗ám 殊thù 。 見kiến 無vô 生sanh 滅diệt 。 一nhất 云vân 何hà 成thành 。 若nhược 此thử 見kiến 精tinh 。 與dữ 暗ám 與dữ 明minh 。 非phi 一nhất 體thể 者giả 。 汝nhữ 離ly 明minh 暗ám 。 及cập 與dữ 虗hư 空không 。 分phân 析tích 見kiến 元nguyên 。 作tác 何hà 形hình 相tướng 。 離ly 明minh 離ly 暗ám 。 及cập 離ly 虗hư 空không 。 是thị 見kiến 元nguyên 同đồng 。 龜quy 毛mao 兔thố 角giác 。 明minh 暗ám 虗hư 空không 。 三tam 事sự 俱câu 異dị 。 (# 異dị 字tự 訓huấn 作tác 離ly 字tự 。 從tùng 何hà 立lập 見kiến 。 明minh 暗ám 相tương 背bội 。 云vân 何hà 或hoặc 同đồng 。 離ly 三tam 元nguyên 無vô 。 云vân 何hà 或hoặc 異dị 。 分phân 空không 分phân 見kiến 。 本bổn 無vô 邊biên 畔bạn 。 云vân 何hà 非phi 同đồng 。 見kiến 暗ám 見kiến 明minh 。 性tánh 非phi 遷thiên 改cải 。 云vân 何hà 非phi 異dị 。 汝nhữ 更cánh 細tế 審thẩm 。 漸tiệm 細tế 審thẩm 詳tường 。 審thẩm 諦đế 審thẩm 觀quán 。 明minh 從tùng 太thái 陽dương 。 暗ám 隨tùy 黑hắc 月nguyệt 。 通thông 屬thuộc 虗hư 空không 。 壅ủng 歸quy 大đại 地địa 。 如như 是thị 見kiến 精tinh 。 因nhân 何hà 所sở 出xuất 。 見kiến 覺giác 空không 頑ngoan 。 非phi 和hòa 非phi 合hợp 。 不bất 應ưng 見kiến 精tinh 。 無vô 從tùng 自tự 出xuất 。
此thử 直trực 指chỉ 見kiến 大đại 合hợp 前tiền 五ngũ 大đại 歸quy 如Như 來Lai 藏tạng 也dã 。 見kiến 大đại 。 即tức 根căn 大đại 也dã 。 總tổng 攝nhiếp 六lục 根căn 。 但đãn 舉cử 眼nhãn 根căn 以dĩ 為vi 例lệ 耳nhĩ 。 然nhiên 但đãn 取thủ 根căn 中trung 之chi 性tánh 。 非phi 取thủ 浮phù 塵trần 。 故cố 雖tuy 言ngôn 見kiến 等đẳng 。 而nhi 不bất 言ngôn 眼nhãn 等đẳng 也dã 。 此thử 一nhất 節tiết 。 先tiên 約ước 見kiến 之chi 與dữ 塵trần 為vi 同đồng 異dị 等đẳng 。 以dĩ 破phá 和hòa 合hợp 之chi 妄vọng 執chấp 也dã 。 此thử 中trung 塵trần 相tương/tướng 二nhị 三tam 開khai 合hợp 不bất 定định 。 如như 總tổng 言ngôn 色sắc 空không 。 是thị 合hợp 明minh 暗ám 以dĩ 對đối 空không 也dã 。 只chỉ 言ngôn 明minh 暗ám 。 是thị 開khai 色sắc 攝nhiếp 空không 也dã 。 兼kiêm 言ngôn 明minh 暗ám 空không 。 是thị 開khai 色sắc 以dĩ 對đối 空không 也dã 。 只chỉ 言ngôn 見kiến 空không 。 是thị 舉cử 空không 攝nhiếp 色sắc 以dĩ 對đối 見kiến 也dã 。 互hỗ 為vi 隱ẩn 顯hiển 。 文văn 字tự 組# 織chức 之chi 妙diệu 也dã 。 見kiến 覺giác 者giả 。 猶do 言ngôn 見kiến 性tánh 也dã 。
阿A 難Nan 。 見kiến 性tánh 離ly 塵trần 。 無vô 別biệt 所sở 知tri 。 但đãn 因nhân 色sắc 空không 二nhị 相tương/tướng 而nhi 有hữu 。 我ngã 今kim 歷lịch 舉cử 目mục 前tiền 現hiện 塵trần 。 如như 朝triêu 明minh 夕tịch 暗ám 。 晝trú 之chi 明minh 暗ám 也dã 。 白bạch 月nguyệt 黑hắc 月nguyệt 。 夜dạ 之chi 明minh 暗ám 也dã 。 因nhân 此thử 明minh 暗ám 等đẳng 相tương/tướng 。 而nhi 見kiến 得đắc 分phân 析tích 。 此thử 見kiến 為vi 復phục 。 與dữ 明minh 暗ám 相tướng 。 并tinh 非phi 明minh 暗ám 之chi 太thái 虗hư 空không 。 為vi 同đồng 一nhất 體thể 乎hồ 。 為vi 非phi 一nhất 體thể 乎hồ 。 為vi 或hoặc 同đồng 或hoặc 異dị 乎hồ 。 為vi 非phi 同đồng 非phi 異dị 乎hồ 。
阿A 難Nan 。 此thử 見kiến 若nhược 與dữ 明minh 暗ám 虗hư 空không 。 元nguyên 一nhất 體thể 者giả 。 則tắc 明minh 與dữ 暗ám 。 互hỗ 相tương 凌lăng 奪đoạt 。 暗ám 時thời 無vô 明minh 。 明minh 時thời 無vô 暗ám 。 若nhược 與dữ 一nhất 合hợp 。 必tất 與dữ 一nhất 違vi 。 合hợp 則tắc 見kiến 生sanh 。 違vi 則tắc 見kiến 滅diệt 。 云vân 何hà 見kiến 明minh 見kiến 暗ám 。 故cố 知tri 明minh 暗ám 任nhậm 殊thù 。 而nhi 見kiến 體thể 恆hằng 在tại 。 顯hiển 其kỳ 非phi 是thị 一nhất 體thể 也dã 。 若nhược 此thử 見kiến 精tinh 。 與dữ 明minh 暗ám 等đẳng 。 非phi 一nhất 體thể 者giả 。 汝nhữ 離ly 明minh 暗ám 。 及cập 與dữ 虗hư 空không 。 此thử 分phân 析tích 見kiến 元nguyên 。 作tác 何hà 形hình 相tướng 。 必tất 求cầu 其kỳ 相tương/tướng 。 祗chi 同đồng 龜quy 毛mao 兔thố 角giác 而nhi 已dĩ 。 葢# 明minh 暗ám 虗hư 空không 。 三tam 者giả 皆giai 離ly 。 則tắc 此thử 見kiến 元nguyên 無vô 自tự 體thể 。 又hựu 從tùng 何hà 立lập 見kiến 乎hồ 。 由do 前tiền 言ngôn 之chi 。 宜nghi 或hoặc 異dị 矣hĩ 。 由do 後hậu 言ngôn 之chi 。 宜nghi 或hoặc 同đồng 矣hĩ 。 然nhiên 而nhi 明minh 暗ám 畢tất 竟cánh 相tương 背bội 。 與dữ 見kiến 明minh 見kiến 暗ám 者giả 異dị 。 云vân 何hà 或hoặc 同đồng 。 離ly 明minh 暗ám 空không 三tam 者giả 。 元nguyên 無vô 自tự 體thể 。 云vân 何hà 或hoặc 異dị 。 若nhược 是thị 。 則tắc 非phi 同đồng 非phi 異dị 乎hồ 。 然nhiên 見kiến 相tương/tướng 本bổn 是thị 一nhất 體thể 。 欲dục 分phân 空không 分phân 見kiến 。 本bổn 無vô 邊biên 畔bạn 可khả 分phần/phân 。 云vân 何hà 非phi 同đồng 。 見kiến 暗ám 見kiến 明minh 。 見kiến 性tánh 不bất 遷thiên 。 塵trần 殊thù 見kiến 一nhất 。 顯hiển 然nhiên 不bất 同đồng 。 云vân 何hà 非phi 異dị 。 一nhất 同đồng 。 二nhị 異dị 。 三tam 或hoặc 同đồng 或hoặc 異dị 。 四tứ 非phi 同đồng 非phi 異dị 。 展triển 轉chuyển 推thôi 求cầu 。 皆giai 不bất 可khả 得đắc 。 汝nhữ 更cánh 細tế 審thẩm 。 不bất 徒đồ 細tế 。 而nhi 加gia 以dĩ 漸tiệm 細tế 。 不bất 徒đồ 審thẩm 。 而nhi 加gia 以dĩ 審thẩm 詳tường 。 諦đế 觀quán 已dĩ 是thị 切thiết 察sát 。 而nhi 又hựu 審thẩm 於ư 諦đế 。 審thẩm 于vu 觀quán 。 必tất 窮cùng 其kỳ 原nguyên 而nhi 後hậu 已dĩ 。 則tắc 見kiến 明minh 從tùng 太thái 陽dương 。 暗ám 隨tùy 黑hắc 月nguyệt 。 推thôi 而nhi 至chí 於ư 通thông 屬thuộc 虗hư 空không 。 壅ủng 歸quy 大đại 地địa 。 皆giai 有hữu 自tự 來lai 。 而nhi 如như 是thị 見kiến 精tinh 。 因nhân 何hà 所sở 出xuất 乎hồ 。 若nhược 謂vị 不bất 從tùng 明minh 暗ám 。 定định 出xuất 於ư 空không 者giả 。 見kiến 則tắc 有hữu 覺giác 。 空không 秪# 是thị 頑ngoan 。 覺giác 之chi 與dữ 頑ngoan 。 體thể 非phi 和hòa 合hợp 。 知tri 非phi 出xuất 空không 。 開khai 合hợp 俱câu 窮cùng 。 不bất 應ưng 見kiến 精tinh 。 無vô 從tùng 自tự 出xuất 。 然nhiên 則tắc 畢tất 竟cánh 從tùng 何hà 而nhi 出xuất 哉tai 。
○# 見kiến 覺giác 。 即tức 見kiến 性tánh 也dã 。 常thường 居cư 現hiện 量lượng 。 不bất 起khởi 分phân 別biệt 。 故cố 曰viết 無vô 知tri 。 然nhiên 必tất 因nhân 色sắc 空không 而nhi 顯hiển 。 所sở 謂vị 不bất 變biến 隨tùy 緣duyên 也dã 。
若nhược 見kiến 聞văn 知tri 。 性tánh 圓viên 周chu 徧biến 。 本bổn 不bất 動động 搖dao 。 當đương 知tri 無vô 邊biên 。 不bất 動động 虗hư 空không 。 并tinh 其kỳ 動động 搖dao 。 地địa 水thủy 火hỏa 風phong 。 均quân 名danh 六lục 大đại 。 性tánh 真chân 圓viên 融dung 。 皆giai 如Như 來Lai 藏tạng 。 本bổn 無vô 生sanh 滅diệt 。
阿A 難Nan 。 汝nhữ 性tánh 沉trầm 淪luân 。 不bất 悟ngộ 汝nhữ 之chi 。 見kiến 聞văn 覺giác 知tri 。 本bổn 如Như 來Lai 藏tạng 。 汝nhữ 當đương 觀quán 此thử 。 見kiến 聞văn 覺giác 知tri 。 為vi 生sanh 為vi 滅diệt 。 為vi 同đồng 為vi 異dị 。 為vi 非phi 生sanh 滅diệt 。 為vi 非phi 同đồng 異dị 。 汝nhữ 曾tằng 不bất 知tri 。 如Như 來Lai 藏tạng 中trung 。 性tánh 見kiến 覺giác 明minh 。 覺giác 精tinh 明minh 見kiến 。 清thanh 淨tịnh 本bổn 然nhiên 。 周chu 徧biến 法Pháp 界Giới 。 隨tùy 眾chúng 生sanh 心tâm 。 應ưng 所sở 知tri 量lương 。 如như 一nhất 見kiến 根căn 。 見kiến 周chu 法Pháp 界Giới 。 聽thính 齅khứu 嘗thường 觸xúc 覺giác 觸xúc 覺giác 知tri 。 妙diệu 德đức 瑩oánh 然nhiên 。 徧biến 周chu 法Pháp 界Giới 。 圓viên 滿mãn 十thập 方phương 。 寧ninh 有hữu 方phương 所sở 。 循tuần 業nghiệp 發phát 現hiện 。 世thế 間gian 無vô 知tri 。 惑hoặc 為vi 因nhân 緣duyên 及cập 自tự 然nhiên 性tánh 。 皆giai 是thị 識thức 心tâm 分phân 別biệt 計kế 度độ 。 但đãn 有hữu 言ngôn 說thuyết 。 都đô 無vô 實thật 義nghĩa 。
此thử 會hội 相tương/tướng 歸quy 性tánh 也dã 。 若nhược 此thử 見kiến 精tinh 。 與dữ 聞văn 知tri 等đẳng 。 性tánh 圓viên 周chu 徧biến 。 本bổn 不bất 動động 搖dao 者giả 。 當đương 知tri 與dữ 不bất 動động 之chi 虗hư 空không 。 猶do 動động 之chi 地địa 水thủy 火hỏa 風phong 。 均quân 名danh 六lục 大đại 。 性tánh 真chân 圓viên 融dung 。 皆giai 如Như 來Lai 藏tạng 。 本bổn 無vô 生sanh 滅diệt 者giả 而nhi 已dĩ 。
阿A 難Nan 。 由do 汝nhữ 沉trầm 淪luân 。 溺nịch 於ư 權quyền 見kiến 。 無vô 超siêu 拔bạt 之chi 智trí 。 不bất 悟ngộ 汝nhữ 之chi 。 見kiến 聞văn 覺giác 知tri 。 (# 覺giác 兼kiêm 鼻tị 舌thiệt 身thân 言ngôn )# 六lục 根căn 。 皆giai 如Như 來Lai 藏tạng 。 汝nhữ 當đương 觀quán 此thử 。 見kiến 聞văn 覺giác 知tri 。 就tựu 自tự 體thể 為vi 生sanh 為vi 滅diệt 。 對đối 外ngoại 塵trần 為vi 同đồng 為vi 異dị 。 為vi 非phi 生sanh 滅diệt 。 為vi 非phi 同đồng 異dị 。 若nhược 悟ngộ 得đắc 見kiến 等đẳng 非phi 生sanh 滅diệt 同đồng 異dị 。 亦diệc 非phi 不bất 生sanh 滅diệt 同đồng 異dị 。 則tắc 知tri 藏tạng 性tánh 圓viên 常thường 。 非phi 和hòa 合hợp 。 亦diệc 非phi 不bất 和hòa 合hợp 矣hĩ 。 汝nhữ 曾tằng 不bất 知tri 。 如Như 來Lai 藏tạng 中trung 。 性tánh 中trung 之chi 見kiến 。 即tức 覺giác 上thượng 之chi 明minh 。 真chân 覺giác 之chi 精tinh 。 即tức 性tánh 明minh 之chi 見kiến 。 (# 準chuẩn 上thượng 性tánh 色sắc 真chân 空không 。 性tánh 空không 真chân 色sắc 同đồng 例lệ 。 皆giai 是thị 以dĩ 性tánh 融dung 相tương/tướng 之chi 詞từ )# 性tánh 見kiến 相tương/tướng 即tức 。 此thử 如Như 來Lai 藏tạng 。 中trung 未vị 發phát 真chân 體thể 。 全toàn 見kiến 而nhi 覺giác 。 非phi 凡phàm 夫phu 結kết 根căn 之chi 見kiến 。 全toàn 覺giác 而nhi 見kiến 。 非phi 二nhị 乘thừa 冥minh 寂tịch 之chi 覺giác 。 清thanh 淨tịnh 本bổn 然nhiên 。 周chu 徧biến 法Pháp 界Giới 。 隨tùy 眾chúng 生sanh 心tâm 。 應ưng 所sở 知tri 量lương 。 而nhi 妙diệu 用dụng 呈trình 焉yên 。 就tựu 一nhất 根căn 而nhi 言ngôn 。 此thử 一nhất 見kiến 根căn 。 即tức 周chu 法Pháp 界Giới 。 而nhi 聽thính 。 而nhi 齅khứu 。 而nhi 嘗thường 觸xúc 。 而nhi 覺giác 觸xúc 。 而nhi 覺giác 知tri 。 總tổng 是thị 妙diệu 性tánh 之chi 德đức 用dụng 。 瑩oánh 然nhiên 不bất 昧muội 。 周chu 徧biến 圓viên 滿mãn 。 寧ninh 有hữu 方phương 所sở 可khả 執chấp 耶da 。 此thử 無vô 他tha 。 循tuần 業nghiệp 發phát 現hiện 而nhi 已dĩ 。 或hoặc 循tuần 淨tịnh 業nghiệp 乃nãi 至chí 更cánh 現hiện 無vô 量lượng 根căn 身thân 。 或hoặc 循tuần 染nhiễm 業nghiệp 。 乃nãi 至chí 獨độc 現hiện 狹hiệp 劣liệt 根căn 身thân 。 (# 無vô 量lượng 根căn 身thân 。 如như 千thiên 手thủ 千thiên 眼nhãn 之chi 類loại 。 狹hiệp 劣liệt 根căn 身thân 。 如như 蜎quyên 飛phi 蠕nhuyễn 動động 之chi 類loại 。 此thử 孰thục 非phi 隨tùy 心tâm 應ưng 量lượng 之chi 大đại 用dụng 。 而nhi 世thế 間gian 無vô 知tri 。 惑hoặc 為vi 因nhân 緣duyên 。 云vân 云vân )# 豈khởi 有hữu 實thật 義nghĩa 哉tai 。 此thử 大Đại 勢Thế 至Chí 證chứng 圓viên 通thông 處xứ 也dã 。
○# 問vấn 。 此thử 既ký 惟duy 取thủ 根căn 中trung 之chi 性tánh 。 則tắc 前tiền 已dĩ 開khai 顯hiển 其kỳ 全toàn 為vi 性tánh 體thể 。 今kim 何hà 勞lao 復phục 融dung 之chi 而nhi 為vi 大đại 乎hồ 。 答đáp 。 約ước 此thử 經Kinh 別biệt 意ý 。 則tắc 開khai 悟ngộ 證chứng 入nhập 。 皆giai 依y 六lục 根căn 。 故cố 前tiền 特đặc 開khai 顯hiển 為vi 性tánh 之chi 全toàn 體thể 。 約ước 諸chư 經kinh 通thông 意ý 。 則tắc 惟duy 如Như 來Lai 藏tạng 。 方phương 為vi 性tánh 之chi 總tổng 相tương/tướng 。 故cố 今kim 仍nhưng 以dĩ 六lục 根căn 融dung 入nhập 如Như 來Lai 藏tạng 也dã 。
○# 鍾chung 云vân 。 性tánh 見kiến 覺giác 明minh 。 覺giác 精tinh 明minh 見kiến 者giả 。 言ngôn 性tánh 中trung 之chi 見kiến 。 即tức 本bổn 覺giác 之chi 明minh 。 本bổn 覺giác 之chi 明minh 。 即tức 性tánh 明minh 之chi 見kiến 。 豈khởi 汝nhữ 向hướng 以dĩ 眼nhãn 為vi 見kiến 哉tai 。
○# 賀hạ 云vân 。 因nhân 阿A 難Nan 認nhận 四tứ 大đại 和hòa 合hợp 。 故cố 上thượng 段đoạn 責trách 其kỳ 。 不bất 悟ngộ 四tứ 大đại 。 因nhân 阿A 難Nan 認nhận 見kiến 性tánh 為vi 眼nhãn 。 故cố 此thử 段đoạn 責trách 其kỳ 不bất 悟ngộ 見kiến 大đại 也dã 。
阿A 難Nan 。 識thức 性tánh 無vô 源nguyên 。 因nhân 於ư 六lục 種chủng 。 根căn 塵trần 妄vọng 出xuất 。 汝nhữ 今kim 徧biến 觀quán 。 此thử 會hội 聖thánh 眾chúng 。 用dụng 目mục 循tuần 歷lịch 。 其kỳ 目mục 周chu 視thị 。 但đãn 如như 鏡kính 中trung 。 無vô 別biệt 分phân 析tích 。 汝nhữ 識thức 於ư 中trung 。 次thứ 第đệ 標tiêu 指chỉ 。 此thử 是thị 文Văn 殊Thù 。 此thử 富Phú 樓Lâu 那Na 。 此thử 目Mục 犍Kiền 連Liên 。 此thử 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 此thử 舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 此thử 識thức 了liễu 知tri 。 為vi 生sanh 於ư 見kiến 。 為vi 生sanh 於ư 相tướng 。 為vi 生sanh 虗hư 空không 。 為vi 無vô 所sở 因nhân 。 突đột 然nhiên 而nhi 出xuất 。
阿A 難Nan 。 若nhược 汝nhữ 識thức 性tánh 。 生sanh 於ư 見kiến 中trung 。 如như 無vô 明minh 暗ám 。 及cập 與dữ 色sắc 空không 。 四tứ 種chủng 必tất 無vô 。 元nguyên 無vô 汝nhữ 見kiến 。 見kiến 性tánh 尚thượng 無vô 。 從tùng 何hà 發phát 識thức 。 若nhược 汝nhữ 識thức 性tánh 。 生sanh 於ư 相tướng 中trung 。 不bất 從tùng 見kiến 生sanh 。 既ký 不bất 見kiến 明minh 。 亦diệc 不bất 見kiến 暗ám 。 明minh 暗ám 不bất 矚chú 。 即tức 無vô 色sắc 空không 。 彼bỉ 相tướng 尚thượng 無vô 。 識thức 從tùng 何hà 發phát 。 若nhược 生sanh 於ư 空không 。 非phi 相tướng 非phi 見kiến 。 非phi 見kiến 無vô 辨biện 。 自tự 不bất 能năng 知tri 。 明minh 暗ám 色sắc 空không 。 非phi 相tướng 滅diệt 緣duyên 。 見kiến 聞văn 覺giác 知tri 。 無vô 處xứ 安an 立lập 。 處xử 此thử 二nhị 非phi 。 空không 則tắc 同đồng 無vô 。 有hữu 非phi 同đồng 物vật 。 縱túng 發phát 汝nhữ 識thức 。 欲dục 何hà 分phân 別biệt 。 若nhược 無vô 所sở 因nhân 。 突đột 然nhiên 而nhi 出xuất 。 何hà 不bất 日nhật 中trung 。 別biệt 識thức 明minh 月nguyệt 。 汝nhữ 更cánh 細tế 詳tường 。 微vi 細tế 詳tường 審thẩm 。 見kiến 託thác 汝nhữ 睛tình 。 相tướng 推thôi 前tiền 境cảnh 。 可khả 狀trạng 成thành 有hữu 。 不bất 相tương 成thành 無vô 。 如như 是thị 識thức 緣duyên 。 因nhân 何hà 所sở 出xuất 。 識thức 動động 見kiến 澄trừng 。 非phi 和hòa 非phi 合hợp 。 聞văn 聽thính 覺giác 知tri 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 不bất 應ứng 識thức 緣duyên 。 無vô 從tùng 自tự 出xuất 。
此thử 直trực 指chỉ 識thức 大đại 合hợp 前tiền 六lục 大đại 總tổng 歸quy 如Như 來Lai 藏tạng 也dã 。 根căn 塵trần 但đãn 約ước 六lục 種chủng 。 而nhi 無vô 七thất 八bát 者giả 。 以dĩ 八bát 即tức 前tiền 之chi 根căn 大đại 。 而nhi 七thất 亦diệc 即tức 是thị 意ý 根căn 故cố 也dã 。 性tánh 字tự 。 猶do 言ngôn 體thể 相tướng 。 非phi 謂vị 真chân 性tánh 也dã 。
阿A 難Nan 。 識thức 性tánh 無vô 源nguyên 。 倐thúc 起khởi 倐thúc 滅diệt 。 狀trạng 如như 野dã 燒thiêu 。 但đãn 因nhân 六lục 種chủng 根căn 塵trần 。 假giả 託thác 而nhi 起khởi 。 今kim 且thả 約ước 現hiện 前tiền 眼nhãn 識thức 因nhân 根căn 塵trần 而nhi 妄vọng 起khởi 者giả 。 以dĩ 例lệ 論luận 之chi 。 汝nhữ 今kim 徧biến 觀quán 。 此thử 會hội 聖thánh 眾chúng 。 用dụng 目mục 循tuần 歷lịch 。 觀quán 即tức 根căn 也dã 。 聖thánh 眾chúng 即tức 塵trần 也dã 。 循tuần 歷lịch 即tức 識thức 也dã 。 其kỳ 目mục 周chu 視thị 。 但đãn 如như 鏡kính 中trung 。 無vô 別biệt 分phân 析tích 。 萬vạn 象tượng 對đối 照chiếu 。 一nhất 念niệm 不bất 生sanh 。 正chánh 是thị 根căn 相tướng 汝nhữ 識thức 於ư 中trung 。 此thử 即tức 眼nhãn 識thức 兼kiêm 隨tùy 眼nhãn 意ý 識thức 眼nhãn 識thức 。 名danh 隨tùy 念niệm 分phân 別biệt 。 但đãn 對đối 性tánh 境cảnh 。 初sơ 起khởi 一nhất 念niệm 不bất 帶đái 名danh 言ngôn 。 隨tùy 眼nhãn 意ý 識thức 。 名danh 計kế 度độ 分phân 別biệt 。 亦diệc 對đối 性tánh 境cảnh 起khởi 。 第đệ 二nhị 念niệm 計kế 執chấp 名danh 字tự 。 如như 標tiêu 文Văn 殊Thù 等đẳng 。 是thị 也dã 。 然nhiên 此thử 自tự 眼nhãn 家gia 以dĩ 例lệ 餘dư 四tứ 皆giai 然nhiên 。 至chí 于vu 意ý 家gia 。 離ly 前tiền 五ngũ 識thức 。 獨độc 頭đầu 自tự 緣duyên 。 獨độc 影ảnh 塵trần 境cảnh 。 亦diệc 在tại 例lệ 中trung 。 次thứ 第đệ 標tiêu 指chỉ 。 此thử 是thị 文Văn 殊Thù 。 以dĩ 至chí 此thử 是thị 舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 此thử 識thức 一nhất 一nhất 了liễu 知tri 者giả 。 為vi 生sanh 于vu 見kiến 乎hồ 。 為vi 生sanh 于vu 相tương/tướng 乎hồ 。 為vi 生sanh 于vu 虗hư 空không 乎hồ 。 為vi 無vô 所sở 因nhân 。 突đột 然nhiên 而nhi 出xuất 乎hồ 。
阿A 難Nan 。 若nhược 汝nhữ 識thức 性tánh 。 生sanh 于vu 見kiến 中trung 者giả 。 便tiện 應ưng 無vô 明minh 暗ám 色sắc 空không 。 四tứ 種chủng 塵trần 相tương/tướng 。 而nhi 汝nhữ 見kiến 自tự 能năng 生sanh 識thức 矣hĩ 。 然nhiên 而nhi 去khứ 塵trần 無vô 根căn 。 見kiến 性tánh 尚thượng 無vô 。 從tùng 何hà 發phát 識thức 。 是thị 則tắc 單đơn 根căn 不bất 生sanh 矣hĩ 。 若nhược 汝nhữ 識thức 性tánh 。 生sanh 于vu 相tương/tướng 中trung 者giả 。 便tiện 應ưng 不bất 假giả 見kiến 根căn 。 不bất 消tiêu 見kiến 明minh 。 不bất 消tiêu 見kiến 暗ám 。 而nhi 相tương/tướng 自tự 生sanh 識thức 矣hĩ 。 然nhiên 而nhi 除trừ 根căn 無vô 塵trần 。 既ký 不bất 矚chú 明minh 暗ám 。 亦diệc 不bất 睹đổ 色sắc 空không 。 彼bỉ 相tướng 尚thượng 無vô 。 識thức 從tùng 何hà 發phát 。 是thị 則tắc 單đơn 境cảnh 不bất 生sanh 矣hĩ 。 若nhược 謂vị 此thử 識thức 是thị 從tùng 空không 生sanh 。 非phi 相tướng 非phi 見kiến 者giả 。 若nhược 非phi 見kiến 。 則tắc 色sắc 空không 莫mạc 辨biện 。 同đồng 上thượng 去khứ 根căn 無vô 塵trần 。 若nhược 非phi 相tướng 。 則tắc 根căn 無vô 從tùng 立lập 。 同đồng 上thượng 除trừ 塵trần 無vô 根căn 。 處xử 此thử 非phi 相tướng 非phi 見kiến 之chi 間gian 。 識thức 體thể 若nhược 空không 。 則tắc 同đồng 龜quy 毛mao 。 識thức 體thể 若nhược 有hữu 。 非phi 同đồng 物vật 象tượng 。 既ký 無vô 自tự 體thể 。 安an 能năng 有hữu 用dụng 。 縱túng 發phát 汝nhữ 識thức 。 欲dục 何hà 分phân 別biệt 。 是thị 則tắc 離ly 根căn 塵trần 而nhi 言ngôn 識thức 從tùng 空không 生sanh 。 尤vưu 不bất 可khả 也dã 。 若nhược 謂vị 此thử 識thức 。 為vi 無vô 所sở 因nhân 。 突đột 然nhiên 而nhi 出xuất 者giả 。 則tắc 目mục 中trung 無vô 月nguyệt 。 忽hốt 起khởi 分phân 別biệt 明minh 月nguyệt 之chi 識thức 。 真chân 突đột 然nhiên 矣hĩ 。 而nhi 識thức 豈khởi 若nhược 是thị 。 是thị 則tắc 言ngôn 無vô 因nhân 生sanh 者giả 。 尤vưu 不bất 可khả 也dã 。 汝nhữ 更cánh 細tế 詳tường 。 微vi 細tế 詳tường 審thẩm 。 見kiến 託thác 汝nhữ 睛tình 。 相tướng 推thôi 前tiền 境cảnh 。 根căn 塵trần 歷lịch 然nhiên 。 可khả 狀trạng 成thành 有hữu 。 不bất 相tương 成thành 無vô 。 色sắc 空không 宛uyển 然nhiên 。 四tứ 者giả 各các 不bất 相tương 混hỗn 。 而nhi 如như 是thị 識thức 緣duyên 。 因nhân 何hà 所sở 出xuất 乎hồ 。 必tất 單đơn 執chấp 從tùng 見kiến 出xuất 者giả 。 則tắc 識thức 有hữu 分phân 別biệt 名danh 動động 。 見kiến 無vô 分phân 別biệt 名danh 澄trừng 。 識thức 動động 見kiến 澄trừng 。 體thể 非phi 和hòa 合hợp 。 彼bỉ 聞văn 聽thính 覺giác 知tri 。 皆giai 澄trừng 屬thuộc 也dã 。 皆giai 非phi 和hòa 合hợp 則tắc 皆giai 非phi 識thức 所sở 從tùng 生sanh 。 展triển 轉chuyển 推thôi 窮cùng 。 不bất 應ứng 識thức 緣duyên 。 為vi 無vô 從tùng 而nhi 自tự 出xuất 耶da 。
若nhược 此thử 識thức 心tâm 。 本bổn 無vô 所sở 從tùng 。 當đương 知tri 了liễu 別biệt 。 見kiến 聞văn 覺giác 知tri 。 圓viên 滿mãn 湛trạm 然nhiên 。 性tánh 非phi 從tùng 所sở 。 兼kiêm 彼bỉ 虗hư 空không 。 地địa 水thủy 火hỏa 風phong 。 均quân 名danh 七thất 大đại 。 性tánh 真chân 圓viên 融dung 。 皆giai 如Như 來Lai 藏tạng 。 本bổn 無vô 生sanh 滅diệt 。
阿A 難Nan 。 汝nhữ 心tâm 粗thô 浮phù 。 不bất 悟ngộ 見kiến 聞văn 。 發phát 明minh 了liễu 知tri 。 本bổn 如Như 來Lai 藏tạng 。 汝nhữ 應ưng 觀quán 此thử 。 六lục 處xứ 識thức 心tâm 。 為vi 同đồng 為vi 異dị 。 為vi 空không 為vi 有hữu 。 為vi 非phi 同đồng 異dị 。 為vi 非phi 空không 有hữu 。 汝nhữ 元nguyên 不bất 知tri 。 如Như 來Lai 藏tạng 中trung 。 性tánh 識thức 明minh 和hòa 。 覺giác 明minh 真chân 識thức 。 妙diệu 覺giác 湛trạm 然nhiên 。 徧biến 周chu 法Pháp 界Giới 。 含hàm 吐thổ 十thập 虗hư 。 寧ninh 有hữu 方phương 所sở 。 循tuần 業nghiệp 發phát 現hiện 。 世thế 間gian 無vô 知tri 。 惑hoặc 為vi 因nhân 緣duyên 及cập 自tự 然nhiên 性tánh 。 皆giai 是thị 識thức 心tâm 分phân 別biệt 計kế 度độ 。 但đãn 有hữu 言ngôn 說thuyết 。 都đô 無vô 實thật 義nghĩa 。
若nhược 此thử 識thức 心tâm 。 本bổn 不bất 從tùng 根căn 塵trần 諸chư 緣duyên 所sở 出xuất 者giả 。 當đương 知tri 此thử 了liễu 別biệt 之chi 識thức 。 與dữ 見kiến 聞văn 覺giác 知tri 之chi 根căn 。 圓viên 滿mãn 湛trạm 然nhiên 。 非phi 局cục 方phương 所sở 。 兼kiêm 彼bỉ 虗hư 空không 。 地địa 水thủy 火hỏa 風phong 。 均quân 名danh 七thất 大đại 。 會hội 相tương/tướng 歸quy 見kiến 。 會hội 相tương 見kiến 歸quy 識thức 。 而nhi 何hà 相tương/tướng 何hà 見kiến 何hà 識thức 。 總tổng 是thị 性tánh 真chân 圓viên 融dung 。 皆giai 如Như 來Lai 藏tạng 。 本bổn 無vô 生sanh 滅diệt 者giả 而nhi 已dĩ 。
阿A 難Nan 。 汝nhữ 心tâm 麤thô 浮phù 。 惑hoặc 於ư 着trước 相tương/tướng 之chi 淺thiển 談đàm 。 而nhi 乏phạp 于vu 精tinh 切thiết 之chi 深thâm 慧tuệ 。 不bất 悟ngộ 見kiến 聞văn 。 等đẳng 六lục 根căn 所sở 發phát 了liễu 知tri 之chi 識thức 。 本bổn 如Như 來Lai 藏tạng 。 汝nhữ 應ưng 觀quán 察sát 。 六lục 處xứ 識thức 心tâm 。 是thị 同đồng 是thị 異dị 。 是thị 空không 是thị 有hữu 。 非phi 同đồng 非phi 異dị 。 非phi 空không 非phi 有hữu 。 若nhược 是thị 同đồng 。 不bất 應ứng 用dụng 中trung 相tương/tướng 皆giai 。 若nhược 是thị 異dị 。 不bất 應ưng 性tánh 中trung 相tương 知tri 。 若nhược 是thị 空không 。 不bất 應ưng 現hiện 有hữu 分phân 別biệt 。 若nhược 是thị 有hữu 。 不bất 應ưng 了liễu 無vô 朕trẫm 跡tích 。 俱câu 非phi 亦diệc 然nhiên 。 是thị 非phi 雙song 泯mẫn 。 自tự 然nhiên 一nhất 真chân 獨độc 湛trạm 。 矣hĩ 且thả 世thế 人nhân 皆giai 知tri 識thức 為vi 識thức 也dã 。 覺giác 為vi 覺giác 也dã 。 汝nhữ 亦diệc 同đồng 此thử 。 我ngã 雖tuy 重trùng 重trùng 開khai 示thị 。 至chí 今kim 元nguyên 舊cựu 不bất 知tri 如Như 來Lai 。 藏tạng 中trung 性tánh 真chân 之chi 識thức 。 即tức 妙diệu 明minh 之chi 知tri 。 本bổn 覺giác 之chi 明minh 。 即tức 性tánh 真chân 之chi 識thức 。 相tương/tướng 融dung 相tương/tướng 即tức 。 然nhiên 則tắc 何hà 必tất 謂vị 之chi 識thức 哉tai 。 雖tuy 直trực 稱xưng 妙diệu 覺giác 可khả 也dã 。 此thử 妙diệu 覺giác 性tánh 體thể 。 湛trạm 然nhiên 常thường 明minh 。 徧biến 周chu 法Pháp 界Giới 。 顯hiển 為vi 大đại 用dụng 。 含hàm 吐thổ 十thập 方phương 虗hư 空không 。 彌di 綸luân 無vô 間gian 。 寧ninh 有hữu 方phương 所sở 。 (# 此thử 無vô 隨tùy 心tâm 應ưng 量lượng 者giả 。 心tâm 即tức 識thức 心tâm 。 量lượng 即tức 識thức 量lượng 。 不bất 復phục 自tự 隨tùy 如như 眼nhãn 不bất 見kiến 眼nhãn 也dã )# 而nhi 乍sạ 現hiện 為vi 識thức 者giả 。 只chỉ 為vì 循tuần 業nghiệp 發phát 現hiện 。 葢# 諸chư 識thức 各các 由do 種chủng 子tử 方phương 起khởi 。 種chủng 子tử 須tu 由do 宿túc 業nghiệp 。 故cố 須tu 循tuần 業nghiệp 。 雖tuy 然nhiên 發phát 現hiện 。 不bất 離ly 真chân 體thể 。 此thử 義nghĩa 不bất 明minh 。 世thế 間gian 無vô 知tri 。 惑hoặc 為vi 因nhân 緣duyên 自tự 然nhiên 。 都đô 為vi 認nhận 此thử 識thức 心tâm 。 起khởi 徧biến 計kế 執chấp 。 至chí 有hữu 轉chuyển 識thức 成thành 覺giác 。 種chủng 種chủng 議nghị 論luận 。 皆giai 屬thuộc 權quyền 談đàm 。 豈khởi 有hữu 實thật 義nghĩa 哉tai 。 此thử 彌Di 勒Lặc 所sở 證chứng 圓viên 通thông 門môn 也dã 。
○# 鍾chung 云vân 。 萬vạn 法pháp 生sanh 成thành 。 不bất 離ly 四tứ 大đại 。 而nhi 依y 空không 建kiến 立lập 。 因nhân 根căn 有hữu 覺giác 。 因nhân 識thức 有hữu 知tri 。 所sở 以dĩ 有hữu 七thất 也dã 。 無vô 處xứ 不bất 有hữu 曰viết 大đại 。 七thất 大đại 該cai 陰ấm 入nhập 處xứ 界giới 。 疊điệp 疊điệp 顯hiển 發phát 。 前tiền 方phương 談đàm 其kỳ 一nhất 一nhất 皆giai 是thị 真chân 性tánh 。 後hậu 乃nãi 談đàm 其kỳ 一nhất 一nhất 皆giai 周chu 法Pháp 界Giới 。 前tiền 顯hiển 法pháp 法pháp 當đương 體thể 真chân 常thường 。 後hậu 顯hiển 法pháp 法pháp 圓viên 融dung 周chu 徧biến 。 由do 淺thiển 入nhập 深thâm 也dã 。
○# 前tiền 云vân 地địa 水thủy 火hỏa 風phong 空không 。 本bổn 如Như 來Lai 藏tạng 。 圓viên 融dung 周chu 徧biến 。 至chí 六lục 入nhập 。 十thập 二nhị 處xứ 。 十thập 八bát 界giới 。 但đãn 言ngôn 其kỳ 本bổn 如Như 來Lai 藏tạng 。 而nhi 未vị 及cập 其kỳ 圓viên 融dung 周chu 徧biến 也dã 。 故cố 此thử 處xứ 拈niêm 出xuất 見kiến 識thức 二nhị 大đại 。 以dĩ 補bổ 前tiền 義nghĩa 。 見kiến 。 根căn 也dã 。 地địa 水thủy 火hỏa 風phong 空không 。 塵trần 也dã 。 識thức 。 識thức 也dã 。 六lục 入nhập 。 十thập 二nhị 處xứ 。 十thập 八bát 界giới 。 不bất 出xuất 根căn 塵trần 識thức 三tam 。 故cố 曰viết 拈niêm 出xuất 見kiến 識thức 以dĩ 補bổ 前tiền 義nghĩa 也dã 。 似tự 複phức 非phi 複phức 。 似tự 略lược 非phi 略lược 。 此thử 亦diệc 文văn 字tự 錯thác 綜tống 磊lỗi 落lạc 處xứ 。 解giải 經kinh 者giả 。 固cố 不bất 以dĩ 文văn 字tự 為vi 重trọng/trùng 。 然nhiên 不bất 知tri 作tác 文văn 之chi 法pháp 。 則tắc 于vu 經kinh 義nghĩa 脉mạch 理lý 。 未vị 免miễn 觸xúc 處xứ 成thành 礙ngại 也dã 。
○# 四tứ 科khoa 之chi 文văn 。 段đoạn 段đoạn 結kết 云vân 。 無vô 有hữu 處xứ 所sở 。 七thất 大đại 之chi 文văn 。 段đoạn 段đoạn 皆giai 云vân 。 寧ninh 有hữu 方phương 所sở 。 皆giai 是thị 心tâm 目mục 所sở 在tại 。 一nhất 句cú 根căn 本bổn 。 發phát 出xuất 許hứa 多đa 枝chi 葉diệp 。 以dĩ 阿A 難Nan 頭đầu 頭đầu 認nhận 有hữu 方phương 所sở 。 故cố 世Thế 尊Tôn 法pháp 法pháp 破phá 除trừ 。 向hướng 後hậu 世Thế 尊Tôn 說thuyết 出xuất 。 因nhân 明minh 立lập 所sở 。 方phương 知tri 所sở 立lập 之chi 處xứ 。 入nhập 流lưu 亡vong 所sở 。 方phương 知tri 除trừ 所sở 之chi 法pháp 。 所sở 之chi 一nhất 字tự 。 真chân 迷mê 悟ngộ 之chi 大đại 關quan 也dã 。
○# 問vấn 。 此thử 經Kinh 首thủ 先tiên 正chánh 破phá 識thức 心tâm 。 七thất 處xứ 曲khúc 搜sưu 。 畢tất 竟cánh 無vô 體thể 。 乃nãi 至chí 顯hiển 見kiến 文văn 中trung 。 又hựu 復phục 旁bàng 兼kiêm 而nhi 破phá 。 未vị 嘗thường 少thiểu 假giả 寬khoan 容dung 。 何hà 後hậu 于vu 十thập 八bát 界giới 。 即tức 已dĩ 許hứa 為vi 如Như 來Lai 藏tạng 心tâm 。 妙diệu 真Chân 如Như 性tánh 。 至chí 此thử 。 愈dũ 稱xưng 其kỳ 周chu 徧biến 法Pháp 界Giới 。 含hàm 吐thổ 十thập 虗hư 。 即tức 是thị 性tánh 之chi 全toàn 體thể 。 是thị 何hà 前tiền 乃nãi 妄vọng 之chi 至chí 。 而nhi 後hậu 則tắc 真chân 之chi 極cực 乎hồ 。 答đáp 。 前tiền 約ước 初sơ 心tâm 悟ngộ 修tu 。 須tu 從tùng 方phương 便tiện 。 決quyết 擇trạch 真chân 妄vọng 。 捨xả 生sanh 死tử 根căn 本bổn 。 取thủ 涅Niết 槃Bàn 妙diệu 心tâm 。 則tắc 識thức 須tu 破phá 盡tận 。 決quyết 定định 不bất 用dụng 。 後hậu 約ước 圓viên 解giải 普phổ 融dung 。 無vô 法pháp 不bất 真chân 。 無vô 法pháp 不bất 如như 。 乃nãi 至chí 剎sát 塵trần 念niệm 劫kiếp 。 無vô 非phi 一nhất 真chân 法Pháp 界Giới 。 何hà 況huống 識thức 心tâm 。 不bất 融dung 法Pháp 界Giới 乎hồ 。
○# 舊cựu 說thuyết 以dĩ 上thượng 可khả 當đương 法Pháp 界Giới 觀quán 中trung 空không 色sắc 無vô 礙ngại 觀quán 。 不bất 知tri 此thử 上thượng 皆giai 對đối 阿A 難Nan 之chi 妄vọng 執chấp 而nhi 一nhất 一nhất 會hội 妄vọng 以dĩ 歸quy 真chân 。 正chánh 惟duy 攝nhiếp 事sự 歸quy 理lý 。 融dung 相tương/tướng 入nhập 性tánh 而nhi 已dĩ 。 尚thượng 未vị 及cập 於ư 從tùng 性tánh 起khởi 相tương/tướng 。 從tùng 理lý 成thành 事sự 。 是thị 則tắc 三Tam 藏Tạng 之chi 中trung 正chánh 屬thuộc 。 空không 如Như 來Lai 藏tạng 。 而nhi 強cường/cưỡng 以dĩ 三tam 觀quán 三tam 諦đế 判phán 之chi 者giả 。 欠khiếm 研nghiên 審thẩm 也dã 。
爾nhĩ 時thời 阿A 難Nan 。 及cập 諸chư 大đại 眾chúng 。 蒙mông 佛Phật 如Như 來Lai 。 微vi 妙diệu 開khai 示thị 。 身thân 心tâm 蕩đãng 然nhiên 。 得đắc 無vô 罣quái 礙ngại 。 是thị 諸chư 大đại 眾chúng 。 各các 各các 自tự 知tri 。 心tâm 徧biến 十thập 方phương 。 見kiến 十thập 方phương 空không 。 如như 觀quán 手thủ 中trung 。 所sở 持trì 葉diệp 物vật 。 一nhất 切thiết 世thế 間gian 。 諸chư 所sở 有hữu 物vật 。 皆giai 即tức 菩Bồ 提Đề 。 妙diệu 明minh 元nguyên 心tâm 。 心tâm 精tinh 徧biến 圓viên 。 含hàm 褁# 十thập 方phương 。 反phản 觀quán 父phụ 母mẫu 。 所sở 生sanh 之chi 身thân 。 猶do 彼bỉ 十thập 方phương 。 虗hư 空không 之chi 中trung 。 吹xuy 一nhất 微vi 塵trần 。 若nhược 存tồn 若nhược 亡vong 。 如như 湛trạm 巨cự 海hải 。 流lưu 一nhất 浮phù 漚âu 。 起khởi 滅diệt 無vô 從tùng 。 了liễu 然nhiên 自tự 知tri 。 獲hoạch 本bổn 妙diệu 心tâm 。 常thường 住trụ 不bất 滅diệt 。 禮lễ 佛Phật 合hợp 掌chưởng 。 得đắc 未vị 曾tằng 有hữu 。 於ư 如Như 來Lai 前tiền 。 說thuyết 偈kệ 讚tán 佛Phật 。
此thử 敘tự 悟ngộ 也dã 。
爾nhĩ 時thời 阿A 難Nan 。 及cập 諸chư 大đại 眾chúng 。 蒙mông 佛Phật 如Như 來Lai 。 微vi 妙diệu 開khai 示thị 。 如như 破phá 妄vọng 心tâm 有hữu 三tam 。 一nhất 七thất 破phá 以dĩ 密mật 示thị 無vô 處xứ 。 二nhị 重trọng/trùng 徵trưng 以dĩ 顯hiển 訶ha 非phi 心tâm 。 三tam 縱túng/tung 奪đoạt 以dĩ 決quyết 其kỳ 無vô 體thể 。 是thị 所sở 以dĩ 破phá 妄vọng 心tâm 者giả 。 可khả 謂vị 極cực 微vi 細tế 而nhi 盡tận 精tinh 妙diệu 矣hĩ 。 顯hiển 真chân 心tâm 亦diệc 三tam 。 一nhất 示thị 見kiến 等đẳng 。 而nhi 剋khắc 就tựu 根căn 性tánh 。 以dĩ 指chỉ 其kỳ 實thật 體thể 。 二nhị 示thị 陰ấm 等đẳng 。 廣quảng 融dung 諸chư 相tướng 。 以dĩ 明minh 其kỳ 一nhất 體thể 。 三tam 示thị 地địa 等đẳng 而nhi 極cực 顯hiển 圓viên 融dung 。 以dĩ 彰chương 其kỳ 全toàn 體thể 。 是thị 所sở 以dĩ 顯hiển 真chân 心tâm 者giả 。 亦diệc 極cực 微vi 細tế 而nhi 盡tận 精tinh 妙diệu 矣hĩ 。 既ký 蒙mông 如như 此thử 開khai 示thị 。 于vu 是thị 向hướng 之chi 身thân 心tâm 泰thái 然nhiên 者giả 。 轉chuyển 為vi 蕩đãng 然nhiên 。 得đắc 大đại 自tự 在tại 。 得đắc 大đại 受thọ 用dụng 。 不bất 復phục 繫hệ 罣quái 隔cách 礙ngại 矣hĩ 。 且thả 不bất 獨độc 阿A 難Nan 。 是thị 諸chư 大đại 眾chúng 。 各các 各các 自tự 知tri 。 此thử 心tâm 徧biến 十thập 方phương 界giới 。 其kỳ 量lượng 無vô 邊biên 。 葢# 向hướng 來lai 只chỉ 是thị 藉tạ 佛Phật 語ngữ 而nhi 知tri 。 不bất 是thị 自tự 知tri 。 今kim 方phương 自tự 肯khẳng 自tự 信tín 。 不bất 隨tùy 人nhân 口khẩu 吻vẫn 轉chuyển 矣hĩ 。 向hướng 也dã 。 見kiến 量lượng 極cực 於ư 初sơ 禪thiền 。 今kim 則tắc 見kiến 十thập 方phương 空không 。 如như 觀quan 掌chưởng 中trung 。 貝bối 葉diệp 等đẳng 物vật 矣hĩ 。 向hướng 也dã 。 為vị 物vật 所sở 轉chuyển 。 或hoặc 觀quán 物vật 非phi 心tâm 。 或hoặc 謂vị 物vật 為vi 妄vọng 。 今kim 則tắc 見kiến 一nhất 切thiết 世thế 間gian 。 諸chư 所sở 有hữu 物vật 。 皆giai 是thị 菩Bồ 提Đề 妙diệu 明minh 元nguyên 心tâm 矣hĩ 。 向hướng 也dã 。 昏hôn 擾nhiễu 擾nhiễu 相tướng 。 以dĩ 為vi 心tâm 性tánh 。 決quyết 定định 惑hoặc 為vi 。 色sắc 身thân 之chi 內nội 。 今kim 則tắc 已dĩ 知tri 心tâm 精tinh 徧biến 圓viên 。 含hàm 褁# 十thập 方phương 。 葢# 世thế 人nhân 尋tầm 常thường 皆giai 謂vị 空không 褁# 界giới 。 界giới 褁# 身thân 。 身thân 褁# 心tâm 。 重trùng 重trùng 拘câu 縛phược 。 曾tằng 無vô 超siêu 越việt 。 今kim 心tâm 褁# 十thập 方phương 。 身thân 包bao 空không 外ngoại 。 內nội 外ngoại 轉chuyển 換hoán 。 大đại 小tiểu 變biến 更cánh 。 真chân 所sở 謂vị 妙diệu 能năng 轉chuyển 物vật 。 而nhi 反phản 觀quán 父phụ 母mẫu 。 所sở 生sanh 肉nhục 身thân 。 若nhược 空không 中trung 一nhất 塵trần 。 存tồn 亡vong 莫mạc 定định 。 海hải 中trung 一nhất 漚âu 。 起khởi 滅diệt 無vô 從tùng 。 不bất 復phục 棄khí 海hải 認nhận 漚âu 。 認nhận 漚âu 為vi 海hải 矣hĩ 。 向hướng 也dã 。 不bất 知tri 真chân 際tế 所sở 詣nghệ 。 不bất 知tri 寂tịch 常thường 心tâm 性tánh 。 不bất 知tri 身thân 心tâm 。 顛điên 倒đảo 所sở 在tại 。 不bất 知tri 見kiến 性tánh 是thị 心tâm 。 不bất 知tri 陰ấm 入nhập 處xứ 界giới 。 是thị 如Như 來Lai 藏tạng 。 不bất 知tri 七thất 大đại 。 徧biến 周chu 法Pháp 界Giới 。 今kim 則tắc 了liễu 然nhiên 自tự 知tri 。 毫hào 無vô 疑nghi 惑hoặc 矣hĩ 。 向hướng 也dã 。 世Thế 尊Tôn 發phát 明minh 寶bảo 明minh 妙diệu 性tánh 。 元nguyên 所sở 圓viên 滿mãn 。 常thường 住trụ 心tâm 地địa 。 無vô 奈nại 徒đồ 獲hoạch 此thử 心tâm 。 而nhi 未vị 敢cảm 認nhận 。 今kim 則tắc 獲hoạch 本bổn 妙diệu 心tâm 。 常thường 住trụ 不bất 滅diệt 。 不bất 待đãi 認nhận 矣hĩ 。 此thử 正chánh 阿A 難Nan 㘞# 地địa 一nhất 聲thanh 時thời 。 懸huyền 崖nhai 撒tản 手thủ 處xứ 。 所sở 謂vị 秤xứng 錘chùy 移di 到đáo 徹triệt 稍sảo 頭đầu 。 忽hốt 然nhiên 拶# 落lạc 翻phiên 筋cân 斗đẩu 也dã 。 於ư 是thị 禮lễ 佛Phật 合hợp 掌chưởng 。 得đắc 未vị 曾tằng 有hữu 。 而nhi 阿A 難Nan 即tức 以dĩ 所sở 見kiến 所sở 悟ngộ 處xứ 。 於ư 如Như 來Lai 前tiền 。 說thuyết 偈kệ 讚tán 佛Phật 焉yên 。
○# 賀hạ 云vân 。 破phá 妄vọng 中trung 。 并tinh 見kiến 精tinh 亦diệc 破phá 。 是thị 破phá 到đáo 微vi 妙diệu 處xứ 。 顯hiển 真chân 中trung 。 并tinh 萬vạn 象tượng 皆giai 真chân 。 是thị 顯hiển 到đáo 微vi 妙diệu 處xứ 。 故cố 曰viết 微vi 妙diệu 開khai 示thị 也dã 。
○# 鍾chung 云vân 。 自tự 知tri 心tâm 徧biến 句cú 。 是thị 大đại 頭đầu 腦não 。 向hướng 下hạ 由do 大đại 及cập 小tiểu 。 層tằng 層tằng 照chiếu 破phá 。 皆giai 承thừa 知tri 字tự 來lai 。 又hựu 以dĩ 了liễu 然nhiên 自tự 知tri 。 二nhị 句cú 總tổng 結kết 之chi 。 初sơ 卷quyển 世Thế 尊Tôn 首thủ 言ngôn 不bất 知tri 。 常thường 住trụ 真chân 心tâm 。 可khả 見kiến 知tri 之chi 一nhất 字tự 。 眾chúng 妙diệu 之chi 門môn 。 當đương 不bất 知tri 時thời 。 只chỉ 道đạo 虗hư 空không 中trung 有hữu 萬vạn 物vật 。 萬vạn 物vật 中trung 有hữu 身thân 。 身thân 中trung 有hữu 心tâm 。 是thị 則tắc 至chí 大đại 無vô 如như 虗hư 空không 。 至chí 小tiểu 無vô 如như 心tâm 矣hĩ 。 今kim 也dã 。 眼nhãn 目mục 頓đốn 開khai 。 忽hốt 見kiến 心tâm 量lượng 。 徧biến 周chu 法Pháp 界Giới 。 始thỉ 知tri 空không 生sanh 大đại 覺giác 中trung 。 不bất 過quá 手thủ 中trung 一nhất 葉diệp 耳nhĩ 。 空không 且thả 如như 此thử 。 何hà 況huống 空không 中trung 。 所sở 有hữu 之chi 物vật 。 又hựu 何hà 況huống 父phụ 母mẫu 所sở 生sanh 之chi 身thân 。 此thử 時thời 徧biến 觀quán 萬vạn 物vật 。 全toàn 一nhất 真chân 心tâm 。 不bất 復phục 為vị 物vật 所sở 轉chuyển 矣hĩ 。 此thử 時thời 唯duy 有hữu 心tâm 精tinh 含hàm 包bao 十thập 方phương 。 反phản 觀quán 肉nhục 身thân 。 渺# 小tiểu 虗hư 妄vọng 。 不bất 復phục 惑hoặc 心tâm 為vi 在tại 色sắc 身thân 之chi 內nội 矣hĩ 。 向hướng 來lai 世Thế 尊Tôn 責trách 我ngã 不bất 知tri 。 常thường 住trụ 真chân 心tâm 。 今kim 日nhật 到đáo 此thử 。 方phương 始thỉ 了liễu 然nhiên 自tự 知tri 。 如như 乞khất 食thực 窮cùng 兒nhi 。 頓đốn 獲hoạch 寶bảo 珠châu 。 安an 得đắc 不bất 歡hoan 喜hỷ 讚tán 歎thán 。 發phát 願nguyện 報báo 恩ân 耶da 。 兩lưỡng 自tự 知tri 字tự 。 上thượng 下hạ 相tương 應ứng 。
妙diệu 湛trạm 總tổng 持trì 不bất 動động 尊Tôn 。 首Thủ 楞Lăng 嚴Nghiêm 王vương 世thế 希hy 有hữu 。 銷tiêu 我ngã 億ức 劫kiếp 顛điên 倒đảo 想tưởng 。 不bất 歷lịch 僧tăng 祇kỳ 獲hoạch 法Pháp 身thân 。
首thủ 句cú 。 讚tán 佛Phật 也dã 。 妙diệu 湛trạm 。 讚tán 真Chân 諦Đế 。 般Bát 若Nhã 德đức 也dã 。 總tổng 持trì 。 讚tán 俗tục 諦đế 。 解giải 脫thoát 德đức 也dã 。 不bất 動động 。 讚tán 中trung 諦đế 。 法Pháp 身thân 德đức 也dã 。 尊tôn 者giả 。 十thập 號hiệu 之chi 一nhất 也dã 。 首thủ 楞lăng 嚴nghiêm 王vương 四tứ 字tự 。 讚tán 法Pháp 也dã 。 世thế 希hy 有hữu 三tam 字tự 。 雙song 嘆thán 佛Phật 法Pháp 皆giai 難nan 遭tao 也dã 。 顛điên 倒đảo 想tưởng 者giả 。 謂vị 我ngã 法pháp 二nhị 執chấp 分phân 別biệt 也dã 。 如như 執chấp 緣duyên 塵trần 分phân 別biệt 以dĩ 為vi 心tâm 相tương/tướng 。 計kế 五ngũ 蘊uẩn 四tứ 大đại 。 以dĩ 為vi 身thân 相tướng 。 迷mê 心tâm 在tại 色sắc 身thân 之chi 內nội 。 認nhận 物vật 為vi 己kỷ 。 迷mê 己kỷ 為vi 物vật 。 身thân 心tâm 萬vạn 法pháp 。 謂vị 各các 有hữu 體thể 性tánh 。 四tứ 大đại 悉tất 疑nghi 因nhân 緣duyên 和hòa 合hợp 等đẳng 。 皆giai 是thị 億ức 劫kiếp 之chi 所sở 惑hoặc 者giả 。 今kim 併tinh 銷tiêu 之chi 矣hĩ 。 僧Tăng 祇kỳ 者giả 。 唯duy 識thức 謂vị 地địa 前tiền 歷lịch 一nhất 僧Tăng 祇kỳ 。 初Sơ 地Địa 至chí 八bát 地địa 。 歷lịch 一nhất 僧Tăng 祇kỳ 。 九cửu 地địa 至chí 佛Phật 地địa 。 歷lịch 一nhất 僧Tăng 祇kỳ 。 然nhiên 後hậu 獲hoạch 究cứu 竟cánh 法Pháp 身thân 。 今kim 不bất 勞lao 經kinh 歷lịch 三tam 阿a 僧tăng 祇kỳ 。 即tức 獲hoạch 法Pháp 身thân 者giả 。 彼bỉ 約ước 漸tiệm 修tu 。 此thử 約ước 頓đốn 悟ngộ 。 以dĩ 漸tiệm 修tu 言ngôn 之chi 。 則tắc 從tùng 微vi 至chí 著trước 。 自tự 信tín 住trụ 行hành 向hướng 以dĩ 至chí 等đẳng 覺giác 。 方phương 證chứng 極cực 果quả 。 以dĩ 頓đốn 悟ngộ 言ngôn 之chi 。 則tắc 一nhất 念niệm 不bất 生sanh 。 前tiền 後hậu 際tế 斷đoạn 。 即tức 名danh 為vi 佛Phật 。 尚thượng 不bất 涉thiệp 地địa 位vị 階giai 差sai 。 豈khởi 歷lịch 僧Tăng 祇kỳ 哉tai 。 昔tích 廣quảng 額ngạch 屠đồ 兒nhi 。 至chí 佛Phật 座tòa 下hạ 。 無vô 明minh 頓đốn 息tức 。 乃nãi 置trí 刀đao 。 謂vị 佛Phật 曰viết 。
世Thế 尊Tôn 。 我ngã 是thị 千thiên 佛Phật 一nhất 數số 。 佛Phật 即tức 印ấn 可khả 。 夫phu 以dĩ 放phóng 下hạ 屠đồ 刀đao 。 便tiện 預dự 佛Phật 數số 。 今kim 阿A 難Nan 法Pháp 眼nhãn 清thanh 明minh 。 其kỳ 言ngôn 獲hoạch 也dã 宜nghi 矣hĩ 。
願nguyện 今kim 得đắc 果Quả 成thành 寶Bảo 王Vương 。 還hoàn 度độ 如như 是thị 恆Hằng 沙sa 眾chúng 。 將tương 此thử 深thâm 心tâm 奉phụng 塵trần 剎sát 。 是thị 則tắc 名danh 為vi 報báo 佛Phật 恩ân 。
此thử 悟ngộ 後hậu 發phát 願nguyện 也dã 。 當đương 我ngã 未vị 見kiến 法Pháp 身thân 時thời 。 自tự 謂vị 唯duy 佛Phật 一nhất 人nhân 。 獨độc 得đắc 覺giác 性tánh 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 悉tất 皆giai 無vô 分phần/phân 。 故cố 我ngã 上thượng 不bất 求cầu 佛Phật 道Đạo 。 下hạ 不bất 度độ 眾chúng 生sanh 。 今kim 日nhật 乃nãi 知tri 。 佛Phật 與dữ 眾chúng 生sanh 。 平bình 等đẳng 無vô 二nhị 。 故cố 我ngã 願nguyện 求cầu 佛Phật 果Quả 。 亦diệc 願nguyện 度độ 生sanh 。 世Thế 尊Tôn 既ký 以dĩ 種chủng 種chủng 方phương 便tiện 。 委ủy 曲khúc 詳tường 示thị 。 令linh 我ngã 得đắc 見kiến 。 此thử 平bình 等đẳng 法Pháp 。 如như 此thử 深thâm 恩ân 。 實thật 難nạn/nan 酬thù 報báo 。 今kim 我ngã 辨biện 此thử 二nhị 種chủng 深thâm 心tâm 。 上thượng 則tắc 承thừa 事sự 塵trần 劫kiếp 諸chư 佛Phật 。 下hạ 則tắc 度độ 脫thoát 塵trần 剎sát 眾chúng 生sanh 。 是thị 則tắc 堪kham 報báo 難nan 報báo 之chi 深thâm 恩ân 。 所sở 謂vị 真chân 龍long 得đắc 水thủy 。 便tiện 脫thoát 興hưng 波ba 作tác 浪lãng 矣hĩ 。
伏phục 請thỉnh 世Thế 尊Tôn 為vi 證chứng 明minh 。 五ngũ 濁trược 惡ác 世thế 誓thệ 先tiên 入nhập 。 如như 一nhất 眾chúng 生sanh 未vị 成thành 佛Phật 。 不bất 終chung 於ư 此thử 取thủ 泥Nê 洹Hoàn 。
此thử 申thân 明minh 度độ 生sanh 之chi 願nguyện 也dã 。 我ngã 昔tích 在tại 法pháp 華hoa 會hội 上thượng 。 畏úy 此thử 娑sa 婆bà 。 五ngũ 濁trược 惡ác 世thế 。 諸chư 惡ác 熾sí 盛thịnh 。 剛cang 強cường 難nan 化hóa 。 故cố 發phát 願nguyện 異dị 國quốc 持trì 經Kinh 。 今kim 見kiến 平bình 等đẳng 法Pháp 身thân 。 重trọng/trùng 興hưng 大đại 願nguyện 。 故cố 于vu 五ngũ 濁trược 惡ác 世thế 。 誓thệ 願nguyện 先tiên 入nhập 。 度độ 盡tận 眾chúng 生sanh 方phương 入nhập 滅diệt 度độ 。 如như 一nhất 眾chúng 生sanh 未vị 成thành 佛Phật 。 我ngã 亦diệc 不bất 取thủ 泥Nê 洹Hoàn 也dã 。 地địa 藏tạng 所sở 謂vị 眾chúng 生sanh 度độ 盡tận 。 方phương 證chứng 菩Bồ 提Đề 。 即tức 此thử 廣quảng 大đại 心tâm 也dã 。
大đại 雄hùng 大đại 力lực 大đại 慈từ 悲bi 。 希hy 更cánh 審thẩm 除trừ 微vi 細tế 惑hoặc 。 令linh 我ngã 早tảo 登đăng 無vô 上thượng 覺giác 。 於ư 十thập 方phương 界giới 坐tọa 道Đạo 場Tràng 。 舜thuấn 若nhã 多đa 性tánh 可khả 銷tiêu 亡vong 。 爍thước 迦ca 羅la 心tâm 無vô 動động 轉chuyển 。
然nhiên 我ngã 願nguyện 如như 此thử 。 安an 能năng 保bảo 其kỳ 必tất 遂toại 哉tai 。 葢# 我ngã 粗thô 惑hoặc 雖tuy 除trừ 。 根căn 中trung 積tích 生sanh 。 無vô 始thỉ 虗hư 習tập 。 與dữ 諸chư 無vô 名danh 。 分phân 劑tề 頭đầu 數số 。 猶do 未vị 能năng 盡tận 。 故cố 冀ký 世Thế 尊Tôn 大đại 雄hùng 大đại 力lực 。 及cập 大đại 慈từ 悲bi 。 暗ám 中trung 加gia 被bị 。 審thẩm 除trừ 細tế 惑hoặc 。 令linh 我ngã 四tứ 住trụ 頓đốn 盡tận 。 二nhị 死tử 永vĩnh 亡vong 。 早tảo 成thành 正chánh 覺giác 。 徧biến 作tác 道Đạo 場Tràng 。 方phương 得đắc 了liễu 當đương 耳nhĩ 。 至chí 若nhược 我ngã 上thượng 求cầu 下hạ 化hóa 之chi 誓thệ 。 其kỳ 堅kiên 何hà 如như 。 彼bỉ 空không 性tánh 無vô 體thể 。 不bất 可khả 銷tiêu 亡vong 者giả 也dã 。 然nhiên 而nhi 或hoặc 可khả 銷tiêu 亡vong 。 而nhi 我ngã 此thử 金kim 剛cang 堅kiên 固cố 之chi 心tâm 。 終chung 無vô 退thoái 轉chuyển 。 所sở 謂vị 虗hư 空không 有hữu 盡tận 。 我ngã 願nguyện 無vô 窮cùng 者giả 也dã 。 世Thế 尊Tôn 其kỳ 鑒giám 之chi 哉tai 。
○# 舜thuấn 若nhã 多đa 。 空không 也dã 。 爍thước 迦ca 羅la 。 堅kiên 固cố 也dã 。 一nhất 蒙mông 開khai 示thị 。 頓đốn 獲hoạch 本bổn 心tâm 。 行hành 布bố 不bất 礙ngại 圓viên 融dung 。 故cố 雖tuy 未vị 及cập 斷đoạn 惑hoặc 。 不bất 妨phương 全toàn 獲hoạch 法Pháp 身thân 。 後hậu 經kinh 理lý 則tắc 頓đốn 悟ngộ 。 乘thừa 悟ngộ 并tinh 消tiêu 是thị 也dã 。 更cánh 願nguyện 得đắc 果quả 。 登đăng 無vô 上thượng 覺giác 。 圓viên 融dung 不bất 礙ngại 行hành 布bố 。 故cố 雖tuy 全toàn 獲hoạch 法Pháp 身thân 。 不bất 妨phương 更cánh 去khứ 細tế 惑hoặc 。 更canh 歷lịch 諸chư 果quả 。 後hậu 經kinh 事sự 須tu 漸tiệm 除trừ 。 因nhân 次thứ 第đệ 盡tận 是thị 也dã 。 能năng 破phá 眾chúng 生sanh 惑hoặc 之chi 堅kiên 體thể 。 曰viết 大đại 雄hùng 。 能năng 拔bạt 眾chúng 生sanh 。 惑hoặc 之chi 深thâm 根căn 。 曰viết 大đại 力lực 。 能năng 與dữ 眾chúng 生sanh 。 二nhị 嚴nghiêm 之chi 樂lạc 。 曰viết 大đại 慈từ 。 能năng 拔bạt 眾chúng 生sanh 。 二nhị 死tử 之chi 苦khổ 。 曰viết 大đại 悲bi 。 四tứ 住trụ 。 欲dục 愛ái 住trụ 地địa 。 色sắc 愛ái 住trụ 地địa 。 無vô 色sắc 愛ái 住trụ 地địa 。 見kiến 一nhất 切thiết 處xứ 住trụ 地địa 也dã 。 二nhị 死tử 。 分phân 段đoạn 生sanh 死tử 。 變biến 易dị 生sanh 死tử 也dã 。
○# 從tùng 入nhập 正chánh 宗tông 至chí 此thử 說thuyết 法Pháp 一nhất 周chu 名danh 破phá 妄vọng 顯hiển 真chân 周chu 說thuyết 空không 如Như 來Lai 藏tạng 。 一nhất 大đại 科khoa 竟cánh 。
楞lăng 嚴nghiêm 說thuyết 通thông 卷quyển 三tam