Kinh Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn Phật
(Đại Bát nhã Ba La Mật đa Kinh)
Hán dịch: Tam Tạng Pháp Sư Huyền Trang
Việt dịch: Phật Tử Bùi Đức Huề và Phật Tử Bùi Anh Tuấn dịch năm 2015

Kinh Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn Phật, quyển thứ bốn mươi.

Thứ ba phần mười Phẩm hình tướng hạnh Trí tuệ phần đầu.

Xá Lợi Phất ! Nếu Bồ Tát Bồ Tát lớn có Phương tiện thiện khéo, khi tu hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Không thực hành cảnh giới Mắt, Cõi Sắc Thân, cảnh biết của Mắt và chạm biết của Mắt, các Nhận là duyên sinh do chạm biết của Mắt. Không thực hành hình tướng cảnh giới Mắt thậm chí các Nhận là duyên sinh do chạm biết của Mắt. Đó là thực hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Không thực hành bình thường, Biến đổi cảnh giới Mắt, Cõi Sắc Thân, cảnh biết của Mắt và chạm biết của Mắt, các Nhận là duyên sinh do chạm biết của Mắt. Không thực hành hình tướng bình thường, Biến đổi cảnh giới Mắt thậm chí các Nhận là duyên sinh do chạm biết của Mắt. Đó là thực hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Không thực hành sướng, khổ cảnh giới Mắt, Cõi Sắc Thân, cảnh biết của Mắt và chạm biết của Mắt, các Nhận là duyên sinh do chạm biết của Mắt. Không thực hành hình tướng sướng, khổ cảnh giới Mắt thậm chí các Nhận là duyên sinh do chạm biết của Mắt. Đó là thực hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Không thực hành được bản Thân, không được bản Thân cảnh giới Mắt, Cõi Sắc Thân, cảnh biết của Mắt và chạm biết của Mắt, các Nhận là duyên sinh do chạm biết của Mắt. Không thực hành hình tướng được bản Thân, không được bản Thân cảnh giới Mắt thậm chí các Nhận là duyên sinh do chạm biết của Mắt. Đó là thực hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Không thực hành sạch, không sạch cảnh giới Mắt, Cõi Sắc Thân, cảnh biết của Mắt và chạm biết của Mắt, các Nhận là duyên sinh do chạm biết của Mắt. Không thực hành hình tướng sạch, không sạch cảnh giới Mắt thậm chí các Nhận là duyên sinh do chạm biết của Mắt. Đó là thực hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Không thực hành Rỗng, không Rỗng cảnh giới Mắt, Cõi Sắc Thân, cảnh biết của Mắt và chạm biết của Mắt, các Nhận là duyên sinh do chạm biết của Mắt. Không thực hành hình tướng Rỗng, không Rỗng cảnh giới Mắt thậm chí các Nhận là duyên sinh do chạm biết của Mắt. Đó là thực hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Không thực hành có hình tướng, không có hình tướng cảnh giới Mắt, Cõi Sắc Thân, cảnh biết của Mắt và chạm biết của Mắt, các Nhận là duyên sinh do chạm biết của Mắt. Không thực hành hình tướng có hình tướng, không có hình tướng cảnh giới Mắt thậm chí các Nhận là duyên sinh do chạm biết của Mắt. Đó là thực hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Không thực hành có nguyện, không có nguyện cảnh giới Mắt, Cõi Sắc Thân, cảnh biết của Mắt và chạm biết của Mắt, các Nhận là duyên sinh do chạm biết của Mắt. Không thực hành hình tướng có nguyện, không có nguyện cảnh giới Mắt thậm chí các Nhận là duyên sinh do chạm biết của Mắt. Đó là thực hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Không thực hành Tĩnh lặng, không Tĩnh lặng cảnh giới Mắt, Cõi Sắc Thân, cảnh biết của Mắt và chạm biết của Mắt, các Nhận là duyên sinh do chạm biết của Mắt. Không thực hành hình tướng Tĩnh lặng, không Tĩnh lặng cảnh giới Mắt thậm chí các Nhận là duyên sinh do chạm biết của Mắt. Đó là thực hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Không thực hành rời xa, không rời xa cảnh giới Mắt, Cõi Sắc Thân, cảnh biết của Mắt và chạm biết của Mắt, các Nhận là duyên sinh do chạm biết của Mắt. Không thực hành hình tướng rời xa, không rời xa cảnh giới Mắt thậm chí các Nhận là duyên sinh do chạm biết của Mắt. Đó là thực hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn.

Xá Lợi Phất nên biết ! Đó là Bồ Tát Bồ Tát lớn có Phương tiện thiện khéo, tu hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Cớ là sao ? Xá Lợi Phất ! Cảnh giới Mắt, tính cảnh giới Mắt Rỗng. Cõi Sắc Thân, cảnh biết của Mắt và chạm biết của Mắt, các Nhận là duyên sinh do chạm biết của Mắt, tính Cõi Sắc Thân thậm chí các Nhận là duyên sinh do chạm biết của Mắt Rỗng.

Xá Lợi Phất ! Cảnh giới Mắt đó cảnh giới Mắt sai. Rỗng là cảnh giới Mắt. Rỗng là cảnh giới Mắt sai. Cảnh giới Mắt không rời Rỗng. Rỗng không rời cảnh giới Mắt. Cảnh giới Mắt tức là Rỗng. Rỗng tức là cảnh giới Mắt. Cõi Sắc Thân, cảnh biết của Mắt và chạm biết của Mắt, các Nhận là duyên sinh do chạm biết của Mắt cũng lại như thế.

Xá Lợi Phất ! Nếu Bồ Tát Bồ Tát lớn có Phương tiện thiện khéo, khi tu hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Không thực hành cảnh giới Tai, cảnh giới Tiếng nói, cảnh biết của Tai và chạm biết của Tai, các Nhận là duyên sinh do chạm biết của Tai. Không thực hành hình tướng cảnh giới Tai thậm chí các Nhận là duyên sinh do chạm biết của Tai. Đó là thực hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Không thực hành bình thường, Biến đổi cảnh giới Tai, cảnh giới Tiếng nói, cảnh biết của Tai và chạm biết của Tai, các Nhận là duyên sinh do chạm biết của Tai. Không thực hành hình tướng bình thường, Biến đổi cảnh giới Tai thậm chí các Nhận là duyên sinh do chạm biết của Tai. Đó là thực hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Không thực hành sướng, khổ cảnh giới Tai, cảnh giới Tiếng nói, cảnh biết của Tai và chạm biết của Tai, các Nhận là duyên sinh do chạm biết của Tai. Không thực hành hình tướng sướng, khổ cảnh giới Tai thậm chí các Nhận là duyên sinh do chạm biết của Tai. Đó là thực hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Không thực hành được bản Thân, không được bản Thân cảnh giới Tai, cảnh giới Tiếng nói, cảnh biết của Tai và chạm biết của Tai, các Nhận là duyên sinh do chạm biết của Tai. Không thực hành hình tướng được bản Thân, không được bản Thân cảnh giới Tai thậm chí các Nhận là duyên sinh do chạm biết của Tai. Đó là thực hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Không thực hành sạch, không sạch cảnh giới Tai, cảnh giới Tiếng nói, cảnh biết của Tai và chạm biết của Tai, các Nhận là duyên sinh do chạm biết của Tai. Không thực hành hình tướng sạch, không sạch cảnh giới Tai thậm chí các Nhận là duyên sinh do chạm biết của Tai. Đó là thực hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Không thực hành Rỗng, không Rỗng cảnh giới Tai, cảnh giới Tiếng nói, cảnh biết của Tai và chạm biết của Tai, các Nhận là duyên sinh do chạm biết của Tai. Không thực hành hình tướng Rỗng, không Rỗng cảnh giới Tai thậm chí các Nhận là duyên sinh do chạm biết của Tai. Đó là thực hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Không thực hành có hình tướng, không có hình tướng cảnh giới Tai, cảnh giới Tiếng nói, cảnh biết của Tai và chạm biết của Tai, các Nhận là duyên sinh do chạm biết của Tai. Không thực hành hình tướng có hình tướng, không có hình tướng cảnh giới Tai thậm chí các Nhận là duyên sinh do chạm biết của Tai. Đó là thực hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Không thực hành có nguyện, không có nguyện cảnh giới Tai, cảnh giới Tiếng nói, cảnh biết của Tai và chạm biết của Tai, các Nhận là duyên sinh do chạm biết của Tai. Không thực hành hình tướng có nguyện, không có nguyện cảnh giới Tai thậm chí các Nhận là duyên sinh do chạm biết của Tai. Đó là thực hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Không thực hành Tĩnh lặng, không Tĩnh lặng cảnh giới Tai, cảnh giới Tiếng nói, cảnh biết của Tai và chạm biết của Tai, các Nhận là duyên sinh do chạm biết của Tai. Không thực hành hình tướng Tĩnh lặng, không Tĩnh lặng cảnh giới Tai thậm chí các Nhận là duyên sinh do chạm biết của Tai. Đó là thực hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Không thực hành rời xa, không rời xa cảnh giới Tai, cảnh giới Tiếng nói, cảnh biết của Tai và chạm biết của Tai, các Nhận là duyên sinh do chạm biết của Tai. Không thực hành hình tướng rời xa, không rời xa cảnh giới Tai thậm chí các Nhận là duyên sinh do chạm biết của Tai. Đó là thực hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn.

Xá Lợi Phất nên biết ! Đó là Bồ Tát Bồ Tát lớn có Phương tiện thiện khéo, tu hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Cớ là sao ?

Xá Lợi Phất ! Cảnh giới Tai, tính cảnh giới Tai Rỗng. Cảnh giới Tiếng nói, cảnh biết của Tai và chạm biết của Tai, các Nhận là duyên sinh do chạm biết của Tai, tính cảnh giới Tiếng nói thậm chí các Nhận là duyên sinh do chạm biết của Tai Rỗng.

Xá Lợi Phất ! Cảnh giới Tai đó cảnh giới Tai sai. Rỗng là cảnh giới Tai. Rỗng là cảnh giới Tai sai. Cảnh giới Tai không rời Rỗng. Rỗng không rời cảnh giới Tai. Cảnh giới Tai tức là Rỗng. Rỗng tức là cảnh giới Tai. Cảnh giới Tiếng nói, cảnh biết của Tai và chạm biết của Tai, các Nhận là duyên sinh do chạm biết của Tai cũng lại như thế.

Xá Lợi Phất ! Nếu Bồ Tát Bồ Tát lớn có Phương tiện thiện khéo, khi tu hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Không thực hành cảnh giới Mũi, cảnh giới Hương, cảnh biết của Mũi và chạm biết của Mũi, các Nhận là duyên sinh do chạm biết của Mũi. Không thực hành hình tướng cảnh giới Mũi thậm chí các Nhận là duyên sinh do chạm biết của Mũi. Đó là thực hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Không thực hành bình thường, Biến đổi cảnh giới Mũi, cảnh giới Hương, cảnh biết của Mũi và chạm biết của Mũi, các Nhận là duyên sinh do chạm biết của Mũi. Không thực hành hình tướng bình thường, Biến đổi cảnh giới Mũi thậm chí các Nhận là duyên sinh do chạm biết của Mũi. Đó là thực hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Không thực hành sướng, khổ cảnh giới Mũi, cảnh giới Hương, cảnh biết của Mũi và chạm biết của Mũi, các Nhận là duyên sinh do chạm biết của Mũi. Không thực hành hình tướng sướng, khổ cảnh giới Mũi thậm chí các Nhận là duyên sinh do chạm biết của Mũi. Đó là thực hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Không thực hành được bản Thân, không được bản Thân cảnh giới Mũi, cảnh giới Hương, cảnh biết của Mũi và chạm biết của Mũi, các Nhận là duyên sinh do chạm biết của Mũi. Không thực hành hình tướng được bản Thân, không được bản Thân cảnh giới Mũi thậm chí các Nhận là duyên sinh do chạm biết của Mũi. Đó là thực hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Không thực hành sạch, không sạch cảnh giới Mũi, cảnh giới Hương, cảnh biết của Mũi và chạm biết của Mũi, các Nhận là duyên sinh do chạm biết của Mũi. Không thực hành hình tướng sạch, không sạch cảnh giới Mũi thậm chí các Nhận là duyên sinh do chạm biết của Mũi. Đó là thực hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Không thực hành Rỗng, không Rỗng cảnh giới Mũi, cảnh giới Hương, cảnh biết của Mũi và chạm biết của Mũi, các Nhận là duyên sinh do chạm biết của Mũi. Không thực hành hình tướng Rỗng, không Rỗng cảnh giới Mũi thậm chí các Nhận là duyên sinh do chạm biết của Mũi. Đó là thực hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Không thực hành có hình tướng, không có hình tướng cảnh giới Mũi, cảnh giới Hương, cảnh biết của Mũi và chạm biết của Mũi, các Nhận là duyên sinh do chạm biết của Mũi. Không thực hành hình tướng có hình tướng, không có hình tướng cảnh giới Mũi thậm chí các Nhận là duyên sinh do chạm biết của Mũi. Đó là thực hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Không thực hành có nguyện, không có nguyện cảnh giới Mũi, cảnh giới Hương, cảnh biết của Mũi và chạm biết của Mũi, các Nhận là duyên sinh do chạm biết của Mũi. Không thực hành hình tướng có nguyện, không có nguyện cảnh giới Mũi thậm chí các Nhận là duyên sinh do chạm biết của Mũi. Đó là thực hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Không thực hành Tĩnh lặng, không Tĩnh lặng cảnh giới Mũi, cảnh giới Hương, cảnh biết của Mũi và chạm biết của Mũi, các Nhận là duyên sinh do chạm biết của Mũi. Không thực hành hình tướng Tĩnh lặng, không Tĩnh lặng cảnh giới Mũi thậm chí các Nhận là duyên sinh do chạm biết của Mũi. Đó là thực hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Không thực hành rời xa, không rời xa cảnh giới Mũi, cảnh giới Hương, cảnh biết của Mũi và chạm biết của Mũi, các Nhận là duyên sinh do chạm biết của Mũi. Không thực hành hình tướng rời xa, không rời xa cảnh giới Mũi thậm chí các Nhận là duyên sinh do chạm biết của Mũi. Đó là thực hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn.

Xá Lợi Phất nên biết ! Đó là Bồ Tát Bồ Tát lớn có Phương tiện thiện khéo, tu hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Cớ là sao ?

Xá Lợi Phất ! Cảnh giới Mũi, tính cảnh giới Mũi Rỗng. Cảnh giới Hương, cảnh biết của Mũi và chạm biết của Mũi, các Nhận là duyên sinh do chạm biết của Mũi, tính cảnh giới Hương thậm chí các Nhận là duyên sinh do chạm biết của Mũi Rỗng.

Xá Lợi Phất ! Cảnh giới Mũi đó cảnh giới Mũi sai. Rỗng là cảnh giới Mũi. Rỗng là cảnh giới Mũi sai. Cảnh giới Mũi không rời Rỗng. Rỗng không rời cảnh giới Mũi. Cảnh giới Mũi tức là Rỗng. Rỗng tức là cảnh giới Mũi. Cảnh giới Hương thậm chí các Nhận là duyên sinh do chạm biết của Mũi cũng lại như thế.

Xá Lợi Phất ! Nếu Bồ Tát Bồ Tát lớn có Phương tiện thiện khéo, khi tu hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Không thực hành cảnh giới Lưỡi, cảnh giới mùi Vị, cảnh biết của Lưỡi và chạm biết của Lưỡi, các Nhận là duyên sinh do chạm biết của Lưỡi. Không thực hành hình tướng cảnh giới Lưỡi thậm chí các Nhận là duyên sinh do chạm biết của Lưỡi. Đó là thực hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Không thực hành bình thường, Biến đổi cảnh giới Lưỡi, cảnh giới mùi Vị, cảnh biết của Lưỡi và chạm biết của Lưỡi, các Nhận là duyên sinh do chạm biết của Lưỡi. Không thực hành hình tướng bình thường, Biến đổi cảnh giới Lưỡi thậm chí các Nhận là duyên sinh do chạm biết của Lưỡi. Đó là thực hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Không thực hành sướng, khổ cảnh giới Lưỡi, cảnh giới mùi Vị, cảnh biết của Lưỡi và chạm biết của Lưỡi, các Nhận là duyên sinh do chạm biết của Lưỡi. Không thực hành hình tướng sướng, khổ cảnh giới Lưỡi thậm chí các Nhận là duyên sinh do chạm biết của Lưỡi. Đó là thực hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Không thực hành được bản Thân, không được bản Thân cảnh giới Lưỡi, cảnh giới mùi Vị, cảnh biết của Lưỡi và chạm biết của Lưỡi, các Nhận là duyên sinh do chạm biết của Lưỡi. Không thực hành hình tướng được bản Thân, không được bản Thân cảnh giới Lưỡi thậm chí các Nhận là duyên sinh do chạm biết của Lưỡi. Đó là thực hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Không thực hành sạch, không sạch cảnh giới Lưỡi, cảnh giới mùi Vị, cảnh biết của Lưỡi và chạm biết của Lưỡi, các Nhận là duyên sinh do chạm biết của Lưỡi. Không thực hành hình tướng sạch, không sạch cảnh giới Lưỡi thậm chí các Nhận là duyên sinh do chạm biết của Lưỡi. Đó là thực hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Không thực hành Rỗng, không Rỗng cảnh giới Lưỡi, cảnh giới mùi Vị, cảnh biết của Lưỡi và chạm biết của Lưỡi, các Nhận là duyên sinh do chạm biết của Lưỡi. Không thực hành hình tướng Rỗng, không Rỗng cảnh giới Lưỡi thậm chí các Nhận là duyên sinh do chạm biết của Lưỡi. Đó là thực hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Không thực hành có hình tướng, không có hình tướng cảnh giới Lưỡi, cảnh giới mùi Vị, cảnh biết của Lưỡi và chạm biết của Lưỡi, các Nhận là duyên sinh do chạm biết của Lưỡi. Không thực hành hình tướng có hình tướng, không có hình tướng cảnh giới Lưỡi thậm chí các Nhận là duyên sinh do chạm biết của Lưỡi. Đó là thực hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Không thực hành có nguyện, không có nguyện cảnh giới Lưỡi, cảnh giới mùi Vị, cảnh biết của Lưỡi và chạm biết của Lưỡi, các Nhận là duyên sinh do chạm biết của Lưỡi. Không thực hành hình tướng có nguyện, không có nguyện cảnh giới Lưỡi thậm chí các Nhận là duyên sinh do chạm biết của Lưỡi. Đó là thực hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Không thực hành Tĩnh lặng, không Tĩnh lặng cảnh giới Lưỡi, cảnh giới mùi Vị, cảnh biết của Lưỡi và chạm biết của Lưỡi, các Nhận là duyên sinh do chạm biết của Lưỡi. Không thực hành hình tướng Tĩnh lặng, không Tĩnh lặng cảnh giới Lưỡi thậm chí các Nhận là duyên sinh do chạm biết của Lưỡi. Đó là thực hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Không thực hành rời xa, không rời xa cảnh giới Lưỡi, cảnh giới mùi Vị, cảnh biết của Lưỡi và chạm biết của Lưỡi, các Nhận là duyên sinh do chạm biết của Lưỡi. Không thực hành hình tướng rời xa, không rời xa cảnh giới Lưỡi thậm chí các Nhận là duyên sinh do chạm biết của Lưỡi. Đó là thực hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn.

Xá Lợi Phất nên biết ! Đó là Bồ Tát Bồ Tát lớn có Phương tiện thiện khéo, tu hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Cớ là sao ?

Xá Lợi Phất ! Cảnh giới Lưỡi, tính cảnh giới Lưỡi Rỗng. Cảnh giới mùi Vị, cảnh biết của Lưỡi và chạm biết của Lưỡi, các Nhận là duyên sinh do chạm biết của Lưỡi, tính cảnh giới mùi Vị thậm chí các Nhận là duyên sinh do chạm biết của Lưỡi Rỗng.

Xá Lợi Phất ! Cảnh giới Lưỡi đó cảnh giới Lưỡi sai. Rỗng là cảnh giới Lưỡi. Rỗng là cảnh giới Lưỡi sai. Cảnh giới Lưỡi không rời Rỗng. Rỗng không rời cảnh giới Lưỡi. Cảnh giới Lưỡi tức là Rỗng. Rỗng tức là cảnh giới Lưỡi. Cảnh giới mùi Vị thậm chí các Nhận là duyên sinh do chạm biết của Lưỡi cũng lại như thế.

Xá Lợi Phất ! Nếu Bồ Tát Bồ Tát lớn có Phương tiện thiện khéo, khi tu hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Không thực hành cảnh giới Thân, cảnh giới Xúc chạm, cảnh biết của Thân và chạm biết của Thân, các Nhận là duyên sinh do chạm biết của Thân. Không thực hành hình tướng cảnh giới Thân thậm chí các Nhận là duyên sinh do chạm biết của Thân. Đó là thực hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Không thực hành bình thường, Biến đổi cảnh giới Thân, cảnh giới Xúc chạm, cảnh biết của Thân và chạm biết của Thân, các Nhận là duyên sinh do chạm biết của Thân. Không thực hành hình tướng bình thường, Biến đổi cảnh giới Thân thậm chí các Nhận là duyên sinh do chạm biết của Thân. Đó là thực hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Không thực hành sướng, khổ cảnh giới Thân, cảnh giới Xúc chạm, cảnh biết của Thân và chạm biết của Thân, các Nhận là duyên sinh do chạm biết của Thân. Không thực hành hình tướng sướng, khổ cảnh giới Thân thậm chí các Nhận là duyên sinh do chạm biết của Thân. Đó là thực hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Không thực hành được bản thân, không được bản thân cảnh giới Thân, cảnh giới Xúc chạm, cảnh biết của Thân và chạm biết của Thân, các Nhận là duyên sinh do chạm biết của Thân. Không thực hành hình tướng được bản thân, không được bản thân cảnh giới Thân thậm chí các Nhận là duyên sinh do chạm biết của Thân. Đó là thực hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Không thực hành sạch, không sạch cảnh giới Thân, cảnh giới Xúc chạm, cảnh biết của Thân và chạm biết của Thân, các Nhận là duyên sinh do chạm biết của Thân. Không thực hành hình tướng sạch, không sạch cảnh giới Thân thậm chí các Nhận là duyên sinh do chạm biết của Thân. Đó là thực hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Không thực hành Rỗng, không Rỗng cảnh giới Thân, cảnh giới Xúc chạm, cảnh biết của Thân và chạm biết của Thân, các Nhận là duyên sinh do chạm biết của Thân. Không thực hành hình tướng Rỗng, không Rỗng cảnh giới Thân thậm chí các Nhận là duyên sinh do chạm biết của Thân. Đó là thực hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Không thực hành có hình tướng, không có hình tướng cảnh giới Thân, cảnh giới Xúc chạm, cảnh biết của Thân và chạm biết của Thân, các Nhận là duyên sinh do chạm biết của Thân. Không thực hành hình tướng có hình tướng, không có hình tướng cảnh giới Thân thậm chí các Nhận là duyên sinh do chạm biết của Thân. Đó là thực hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Không thực hành có nguyện, không có nguyện cảnh giới Thân, cảnh giới Xúc chạm, cảnh biết của Thân và chạm biết của Thân, các Nhận là duyên sinh do chạm biết của Thân. Không thực hành hình tướng có nguyện, không có nguyện cảnh giới Thân thậm chí các Nhận là duyên sinh do chạm biết của Thân. Đó là thực hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Không thực hành Tĩnh lặng, không Tĩnh lặng cảnh giới Thân, cảnh giới Xúc chạm, cảnh biết của Thân và chạm biết của Thân, các Nhận là duyên sinh do chạm biết của Thân. Không thực hành hình tướng Tĩnh lặng, không Tĩnh lặng cảnh giới Thân thậm chí các Nhận là duyên sinh do chạm biết của Thân. Đó là thực hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Không thực hành rời xa, không rời xa cảnh giới Thân, cảnh giới Xúc chạm, cảnh biết của Thân và chạm biết của Thân, các Nhận là duyên sinh do chạm biết của Thân. Không thực hành hình tướng rời xa, không rời xa cảnh giới Thân thậm chí các Nhận là duyên sinh do chạm biết của Thân. Đó là thực hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn.

Xá Lợi Phất nên biết ! Đó là Bồ Tát Bồ Tát lớn có Phương tiện thiện khéo, tu hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Cớ là sao ?

Xá Lợi Phất ! Cảnh giới Thân, tính cảnh giới Thân Rỗng. Cảnh giới Xúc chạm, cảnh biết của Thân và chạm biết của Thân, các Nhận là duyên sinh do chạm biết của Thân, tính cảnh giới Xúc chạm thậm chí các Nhận là duyên sinh do chạm biết của Thân Rỗng.

Xá Lợi Phất ! Cảnh giới Thân đó cảnh giới Thân sai. Rỗng là cảnh giới Thân. Rỗng là cảnh giới Thân sai. Cảnh giới Thân không rời Rỗng. Rỗng không rời cảnh giới Thân. Cảnh giới Thân tức là Rỗng. Rỗng tức là cảnh giới Thân. Cảnh giới Xúc chạm thậm chí các Nhận là duyên sinh do chạm biết của Thân cũng lại như thế.

Xá Lợi Phất ! Nếu Bồ Tát Bồ Tát lớn có Phương tiện thiện khéo, khi tu hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Không thực hành cảnh giới Ý, Cõi Pháp, cảnh biết của Ý và chạm biết của Ý, các Nhận là duyên sinh do chạm biết của Ý. Không thực hành hình tướng cảnh giới Ý thậm chí các Nhận là duyên sinh do chạm biết của Ý. Đó là thực hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Không thực hành bình thường, Biến đổi cảnh giới Ý, Cõi Pháp, cảnh biết của Ý và chạm biết của Ý, các Nhận là duyên sinh do chạm biết của Ý. Không thực hành hình tướng bình thường, Biến đổi cảnh giới Ý thậm chí các Nhận là duyên sinh do chạm biết của Ý. Đó là thực hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Không thực hành sướng, khổ cảnh giới Ý, Cõi Pháp, cảnh biết của Ý và chạm biết của Ý, các Nhận là duyên sinh do chạm biết của Ý. Không thực hành hình tướng sướng, khổ cảnh giới Ý thậm chí các Nhận là duyên sinh do chạm biết của Ý. Đó là thực hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Không thực hành được bản thân, không được bản thân cảnh giới Ý, Cõi Pháp, cảnh biết của Ý và chạm biết của Ý, các Nhận là duyên sinh do chạm biết của Ý. Không thực hành hình tướng được bản thân, không được bản thân cảnh giới Ý thậm chí các Nhận là duyên sinh do chạm biết của Ý. Đó là thực hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Không thực hành sạch, không sạch cảnh giới Ý, Cõi Pháp, cảnh biết của Ý và chạm biết của Ý, các Nhận là duyên sinh do chạm biết của Ý. Không thực hành hình tướng sạch, không sạch cảnh giới Ý thậm chí các Nhận là duyên sinh do chạm biết của Ý. Đó là thực hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Không thực hành Rỗng, không Rỗng cảnh giới Ý, Cõi Pháp, cảnh biết của Ý và chạm biết của Ý, các Nhận là duyên sinh do chạm biết của Ý. Không thực hành hình tướng Rỗng, không Rỗng cảnh giới Ý thậm chí các Nhận là duyên sinh do chạm biết của Ý. Đó là thực hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Không thực hành có hình tướng, không có hình tướng cảnh giới Ý, Cõi Pháp, cảnh biết của Ý và chạm biết của Ý, các Nhận là duyên sinh do chạm biết của Ý. Không thực hành hình tướng có hình tướng, không có hình tướng cảnh giới Ý thậm chí các Nhận là duyên sinh do chạm biết của Ý. Đó là thực hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Không thực hành có nguyện, không có nguyện cảnh giới Ý, Cõi Pháp, cảnh biết của Ý và chạm biết của Ý, các Nhận là duyên sinh do chạm biết của Ý. Không thực hành hình tướng có nguyện, không có nguyện cảnh giới Ý thậm chí các Nhận là duyên sinh do chạm biết của Ý. Đó là thực hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Không thực hành Tĩnh lặng, không Tĩnh lặng cảnh giới Ý, Cõi Pháp, cảnh biết của Ý và chạm biết của Ý, các Nhận là duyên sinh do chạm biết của Ý. Không thực hành hình tướng Tĩnh lặng, không Tĩnh lặng cảnh giới Ý thậm chí các Nhận là duyên sinh do chạm biết của Ý. Đó là thực hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Không thực hành rời xa, không rời xa cảnh giới Ý, Cõi Pháp, cảnh biết của Ý và chạm biết của Ý, các Nhận là duyên sinh do chạm biết của Ý. Không thực hành hình tướng rời xa, không rời xa cảnh giới Ý thậm chí các Nhận là duyên sinh do chạm biết của Ý. Đó là thực hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn.

Xá Lợi Phất nên biết ! Đó là Bồ Tát Bồ Tát lớn có Phương tiện thiện khéo, tu hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Cớ là sao ?

Xá Lợi Phất ! Cảnh giới Ý, tính cảnh giới Ý Rỗng. Cõi Pháp, cảnh biết của Ý và chạm biết của Ý, các Nhận là duyên sinh do chạm biết của Ý, tính Cõi Pháp thậm chí các Nhận là duyên sinh do chạm biết của Ý Rỗng.

Xá Lợi Phất ! Cảnh giới Ý đó cảnh giới Ý sai. Rỗng là cảnh giới Ý. Rỗng là cảnh giới Ý sai. Cảnh giới Ý không rời Rỗng. Rỗng không rời cảnh giới Ý. Cảnh giới Ý tức là Rỗng. Rỗng tức là cảnh giới Ý. Cõi Pháp thậm chí các Nhận là duyên sinh do chạm biết của Ý cũng lại như thế.

Xá Lợi Phất ! Nếu Bồ Tát Bồ Tát lớn có Phương tiện thiện khéo, khi tu hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Không thực hành Cõi Đất. Không thực hành hình tướng Cõi Đất. Đó là thực hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Không thực hành Cõi Nước, Lửa, Gió, Rỗng, Biết. Không thực hành hình tướng Cõi Nước, Lửa, Gió, Rỗng, Biết. Đó là thực hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Không thực hành bình thường, Biến đổi Cõi Đất. Không thực hành hình tướng bình thường, Biến đổi Cõi Đất. Đó là thực hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Không thực hành bình thường, Biến đổi Cõi Nước, Lửa, Gió, Rỗng, Biết. Không thực hành hình tướng bình thường, Biến đổi Cõi Nước, Lửa, Gió, Rỗng, Biết. Đó là thực hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Không thực hành sướng, khổ Cõi Đất. Không thực hành hình tướng sướng, khổ Cõi Đất. Đó là thực hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Không thực hành sướng, khổ Cõi Nước, Lửa, Gió, Rỗng, Biết. Không thực hành hình tướng sướng, khổ Cõi Nước, Lửa, Gió, Rỗng, Biết. Đó là thực hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Không thực hành được bản thân, không được bản thân Cõi Đất. Không thực hành hình tướng được bản thân, không được bản thân Cõi Đất. Đó là thực hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Không thực hành được bản thân, không được bản thân Cõi Nước, Lửa, Gió, Rỗng, Biết. Không thực hành hình tướng được bản thân, không được bản thân Cõi Nước, Lửa, Gió, Rỗng, Biết. Đó là thực hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Không thực hành sạch, không sạch Cõi Đất. Không thực hành hình tướng sạch, không sạch Cõi Đất. Đó là thực hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Không thực hành sạch, không sạch Cõi Nước, Lửa, Gió, Rỗng, Biết. Không thực hành hình tướng sạch, không sạch Cõi Nước, Lửa, Gió, Rỗng, Biết. Đó là thực hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Không thực hành Rỗng, không Rỗng Cõi Đất. Không thực hành hình tướng Rỗng, không Rỗng Cõi Đất. Đó là thực hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Không thực hành Rỗng, không Rỗng Cõi Nước, Lửa, Gió, Rỗng, Biết. Không thực hành hình tướng Rỗng, không Rỗng Cõi Nước, Lửa, Gió, Rỗng, Biết. Đó là thực hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Không thực hành có hình tướng, không có hình tướng Cõi Đất. Không thực hành hình tướng có hình tướng, không có hình tướng Cõi Đất. Đó là thực hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Không thực hành có hình tướng, không có hình tướng Cõi Nước, Lửa, Gió, Rỗng, Biết. Không thực hành hình tướng có hình tướng, không có hình tướng Cõi Nước, Lửa, Gió, Rỗng, Biết. Đó là thực hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Không thực hành có nguyện, không có nguyện Cõi Đất. Không thực hành hình tướng có nguyện, không có nguyện Cõi Đất. Đó là thực hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Không thực hành có nguyện, không có nguyện Cõi Nước, Lửa, Gió, Rỗng, Biết. Không thực hành hình tướng có nguyện, không có nguyện Cõi Nước, Lửa, Gió, Rỗng, Biết. Đó là thực hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Không thực hành Tĩnh lặng, không Tĩnh lặng Cõi Đất. Không thực hành hình tướng Tĩnh lặng, không Tĩnh lặng Cõi Đất. Đó là thực hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Không thực hành Tĩnh lặng, không Tĩnh lặng Cõi Nước, Lửa, Gió, Rỗng, Biết. Không thực hành hình tướng Tĩnh lặng, không Tĩnh lặng Cõi Nước, Lửa, Gió, Rỗng, Biết. Đó là thực hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Không thực hành rời xa, không rời xa Cõi Đất. Không thực hành hình tướng rời xa, không rời xa Cõi Đất. Đó là thực hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Không thực hành rời xa, không rời xa Cõi Nước, Lửa, Gió, Rỗng, Biết. Không thực hành hình tướng rời xa, không rời xa Cõi Nước, Lửa, Gió, Rỗng, Biết. Đó là thực hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn.

Xá Lợi Phất nên biết ! Đó là Bồ Tát Bồ Tát lớn có Phương tiện thiện khéo, tu hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Cớ là sao ?

Xá Lợi Phất ! Cõi Đất, tính Cõi Đất Rỗng. Cõi Nước, Lửa, Gió, Rỗng, Biết, tính Cõi Nước, Lửa, Gió, Rỗng, Biết Rỗng.

Xá Lợi Phất ! Cõi Đất đó Cõi Đất sai. Rỗng là Cõi Đất. Rỗng là Cõi Đất sai. Cõi Đất không rời Rỗng. Rỗng không rời Cõi Đất. Cõi Đất tức là Rỗng. Rỗng tức là Cõi Đất. Cõi Nước, Lửa, Gió, Rỗng, Biết cũng lại như thế.

Xá Lợi Phất ! Nếu Bồ Tát Bồ Tát lớn có Phương tiện thiện khéo, khi tu hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Không thực hành Khổ Chân lý bậc Thánh. Không thực hành hình tướng Khổ Chân lý bậc Thánh. Đó là thực hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Không thực hành Tập hợp khổ, mất khổ, Đạo mất Khổ Chân lý bậc Thánh. Không thực hành hình tướng Tập hợp khổ, mất khổ, Đạo mất Khổ Chân lý bậc Thánh. Đó là thực hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Không thực hành bình thường, Biến đổi Khổ Chân lý bậc Thánh. Không thực hành hình tướng bình thường, Biến đổi Khổ Chân lý bậc Thánh. Đó là thực hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Không thực hành bình thường, Biến đổi Tập hợp khổ, mất khổ, Đạo mất Khổ Chân lý bậc Thánh. Không thực hành hình tướng bình thường, Biến đổi Tập hợp khổ, mất khổ, Đạo mất Khổ Chân lý bậc Thánh. Đó là thực hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Không thực hành sướng, khổ Khổ Chân lý bậc Thánh. Không thực hành hình tướng sướng, khổ Khổ Chân lý bậc Thánh. Đó là thực hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Không thực hành sướng, khổ Tập hợp khổ, mất khổ, Đạo mất Khổ Chân lý bậc Thánh. Không thực hành hình tướng sướng, khổ Tập hợp khổ, mất khổ, Đạo mất Khổ Chân lý bậc Thánh. Đó là thực hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Không thực hành được bản thân, không được bản thân Khổ Chân lý bậc Thánh. Không thực hành hình tướng được bản thân, không được bản thân Khổ Chân lý bậc Thánh. Đó là thực hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Không thực hành được bản thân, không được bản thân Tập hợp khổ, mất khổ, Đạo mất Khổ Chân lý bậc Thánh. Không thực hành hình tướng được bản thân, không được bản thân Tập hợp khổ, mất khổ, Đạo mất Khổ Chân lý bậc Thánh. Đó là thực hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Không thực hành sạch, không sạch Khổ Chân lý bậc Thánh. Không thực hành hình tướng sạch, không sạch Khổ Chân lý bậc Thánh. Đó là thực hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Không thực hành sạch, không sạch Tập hợp khổ, mất khổ, Đạo mất Khổ Chân lý bậc Thánh. Không thực hành hình tướng sạch, không sạch Tập hợp khổ, mất khổ, Đạo mất Khổ Chân lý bậc Thánh. Đó là thực hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Không thực hành Rỗng, không Rỗng Khổ Chân lý bậc Thánh. Không thực hành hình tướng Rỗng, không Rỗng Khổ Chân lý bậc Thánh. Đó là thực hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Không thực hành Rỗng, không Rỗng Tập hợp khổ, mất khổ, Đạo mất Khổ Chân lý bậc Thánh. Không thực hành hình tướng Rỗng, không Rỗng Tập hợp khổ, mất khổ, Đạo mất Khổ Chân lý bậc Thánh. Đó là thực hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Không thực hành có hình tướng, không có hình tướng Khổ Chân lý bậc Thánh. Không thực hành hình tướng có hình tướng, không có hình tướng Khổ Chân lý bậc Thánh. Đó là thực hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Không thực hành có hình tướng, không có hình tướng Tập hợp khổ, mất khổ, Đạo mất Khổ Chân lý bậc Thánh. Không thực hành hình tướng có hình tướng, không có hình tướng Tập hợp khổ, mất khổ, Đạo mất Khổ Chân lý bậc Thánh. Đó là thực hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Không thực hành có nguyện, không có nguyện Khổ Chân lý bậc Thánh. Không thực hành hình tướng có nguyện, không có nguyện Khổ Chân lý bậc Thánh. Đó là thực hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Không thực hành có nguyện, không có nguyện Tập hợp khổ, mất khổ, Đạo mất Khổ Chân lý bậc Thánh. Không thực hành hình tướng có nguyện, không có nguyện Tập hợp khổ, mất khổ, Đạo mất Khổ Chân lý bậc Thánh. Đó là thực hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Không thực hành Tĩnh lặng, không Tĩnh lặng Khổ Chân lý bậc Thánh. Không thực hành hình tướng Tĩnh lặng, không Tĩnh lặng Khổ Chân lý bậc Thánh. Đó là thực hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Không thực hành Tĩnh lặng, không Tĩnh lặng Tập hợp khổ, mất khổ, Đạo mất Khổ Chân lý bậc Thánh. Không thực hành hình tướng Tĩnh lặng, không Tĩnh lặng Tập hợp khổ, mất khổ, Đạo mất Khổ Chân lý bậc Thánh. Đó là thực hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Không thực hành rời xa, không rời xa Khổ Chân lý bậc Thánh. Không thực hành hình tướng rời xa, không rời xa Khổ Chân lý bậc Thánh. Đó là thực hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Không thực hành rời xa, không rời xa Tập hợp khổ, mất khổ, Đạo mất Khổ Chân lý bậc Thánh. Không thực hành hình tướng rời xa, không rời xa Tập hợp khổ, mất khổ, Đạo mất Khổ Chân lý bậc Thánh. Đó là thực hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn.

Xá Lợi Phất nên biết ! Đó là Bồ Tát Bồ Tát lớn có Phương tiện thiện khéo, tu hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Cớ là sao ?

Xá Lợi Phất ! Khổ Chân lý bậc Thánh, tính Khổ Chân lý bậc Thánh Rỗng. Tập hợp khổ, mất khổ, Đạo mất Khổ Chân lý bậc Thánh, tính Tập hợp khổ, mất khổ, Đạo mất Khổ Chân lý bậc Thánh Rỗng.

Xá Lợi Phất ! Khổ Chân lý bậc Thánh đó Khổ Chân lý bậc Thánh sai. Rỗng là Khổ Chân lý bậc Thánh. Rỗng là Khổ Chân lý bậc Thánh sai. Khổ Chân lý bậc Thánh không rời Rỗng. Rỗng không rời Khổ Chân lý bậc Thánh. Khổ Chân lý bậc Thánh tức là Rỗng. Rỗng tức là Khổ Chân lý bậc Thánh. Tập hợp khổ, mất khổ, Đạo mất Khổ Chân lý bậc Thánh cũng lại như thế.

Xá Lợi Phất ! Nếu Bồ Tát Bồ Tát lớn có Phương tiện thiện khéo, khi tu hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Không thực hành Ngu tối. Không thực hành hình tướng Ngu tối. Đó là thực hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Không thực hành Làm, Biết, Sắc thân giả, sáu Nơi, Xúc chạm, Nhận, Yêu, Lấy, Có, Sinh, Già, Chết, Buồn than, Khổ, Lo buồn. Không thực hành hình tướng Làm thậm chí Già, Chết, Buồn than, Khổ, Lo buồn. Đó là thực hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Không thực hành bình thường, Biến đổi Ngu tối. Không thực hành hình tướng bình thường, Biến đổi Ngu tối. Đó là thực hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Không thực hành bình thường, Biến đổi Làm, Biết, Sắc thân giả, sáu Nơi, Xúc chạm, Nhận, Yêu, Lấy, Có, Sinh, Già, Chết, Buồn than, Khổ, Lo buồn. Không thực hành hình tướng bình thường, Biến đổi Làm thậm chí Già, Chết, Buồn than, Khổ, Lo buồn. Đó là thực hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Không thực hành sướng, khổ Ngu tối. Không thực hành hình tướng sướng, khổ Ngu tối. Đó là thực hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Không thực hành sướng, khổ Làm, Biết, Sắc thân giả, sáu Nơi, Xúc chạm, Nhận, Yêu, Lấy, Có, Sinh, Già, Chết, Buồn than, Khổ, Lo buồn. Không thực hành hình tướng sướng, khổ Làm thậm chí Già, Chết, Buồn than, Khổ, Lo buồn. Đó là thực hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Không thực hành được bản thân, không được bản thân Ngu tối. Không thực hành hình tướng được bản thân, không được bản thân Ngu tối. Đó là thực hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Không thực hành được bản thân, không được bản thân Làm, Biết, Sắc thân giả, sáu Nơi, Xúc chạm, Nhận, Yêu, Lấy, Có, Sinh, Già, Chết, Buồn than, Khổ, Lo buồn. Không thực hành hình tướng được bản thân, không được bản thân Làm thậm chí Già, Chết, Buồn than, Khổ, Lo buồn. Đó là thực hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Không thực hành sạch, không sạch Ngu tối. Không thực hành hình tướng sạch, không sạch Ngu tối. Đó là thực hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Không thực hành sạch, không sạch Làm, Biết, Sắc thân giả, sáu Nơi, Xúc chạm, Nhận, Yêu, Lấy, Có, Sinh, Già, Chết, Buồn than, Khổ, Lo buồn. Không thực hành hình tướng sạch, không sạch Làm thậm chí Già, Chết, Buồn than, Khổ, Lo buồn. Đó là thực hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Không thực hành Rỗng, không Rỗng Ngu tối. Không thực hành hình tướng Rỗng, không Rỗng Ngu tối. Đó là thực hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Không thực hành Rỗng, không Rỗng Làm, Biết, Sắc thân giả, sáu Nơi, Xúc chạm, Nhận, Yêu, Lấy, Có, Sinh, Già, Chết, Buồn than, Khổ, Lo buồn. Không thực hành hình tướng Rỗng, không Rỗng Làm thậm chí Già, Chết, Buồn than, Khổ, Lo buồn. Đó là thực hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Không thực hành có hình tướng, không có hình tướng Ngu tối. Không thực hành hình tướng có hình tướng, không có hình tướng Ngu tối. Đó là thực hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Không thực hành có hình tướng, không có hình tướng Làm, Biết, Sắc thân giả, sáu Nơi, Xúc chạm, Nhận, Yêu, Lấy, Có, Sinh, Già, Chết, Buồn than, Khổ, Lo buồn. Không thực hành hình tướng có hình tướng, không có hình tướng Làm thậm chí Già, Chết, Buồn than, Khổ, Lo buồn. Đó là thực hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Không thực hành có nguyện, không có nguyện Ngu tối. Không thực hành hình tướng có nguyện, không có nguyện Ngu tối. Đó là thực hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Không thực hành có nguyện, không có nguyện Làm, Biết, Sắc thân giả, sáu Nơi, Xúc chạm, Nhận, Yêu, Lấy, Có, Sinh, Già, Chết, Buồn than, Khổ, Lo buồn. Không thực hành hình tướng có nguyện, không có nguyện Làm thậm chí Già, Chết, Buồn than, Khổ, Lo buồn. Đó là thực hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Không thực hành Tĩnh lặng, không Tĩnh lặng Ngu tối. Không thực hành hình tướng Tĩnh lặng, không Tĩnh lặng Ngu tối. Đó là thực hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Không thực hành Tĩnh lặng, không Tĩnh lặng Làm, Biết, Sắc thân giả, sáu Nơi, Xúc chạm, Nhận, Yêu, Lấy, Có, Sinh, Già, Chết, Buồn than, Khổ, Lo buồn. Không thực hành hình tướng Tĩnh lặng, không Tĩnh lặng Làm thậm chí Già, Chết, Buồn than, Khổ, Lo buồn. Đó là thực hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Không thực hành rời xa, không rời xa Ngu tối. Không thực hành hình tướng rời xa, không rời xa Ngu tối. Đó là thực hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Không thực hành rời xa, không rời xa Làm, Biết, Sắc thân giả, sáu Nơi, Xúc chạm, Nhận, Yêu, Lấy, Có, Sinh, Già, Chết, Buồn than, Khổ, Lo buồn. Không thực hành hình tướng rời xa, không rời xa Làm thậm chí Già, Chết, Buồn than, Khổ, Lo buồn. Đó là thực hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn.

Xá Lợi Phất nên biết ! Đó là Bồ Tát Bồ Tát lớn có Phương tiện thiện khéo, tu hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Cớ là sao ?

Xá Lợi Phất ! Ngu tối, tính Ngu tối Rỗng. Làm, Biết, Sắc thân giả, sáu Nơi, Xúc chạm, Nhận, Yêu, Lấy, Có, Sinh, Già, Chết, Buồn than, Khổ, Lo buồn, tính Làm thậm chí Già, Chết, Buồn than, Khổ, Lo buồn Rỗng.

Xá Lợi Phất ! Ngu tối đó Ngu tối sai. Rỗng là Ngu tối. Rỗng là Ngu tối sai. Ngu tối không rời Rỗng. Rỗng không rời Ngu tối. Ngu tối tức là Rỗng. Rỗng tức là Ngu tối. Làm thậm chí Già, Chết, Buồn than, Khổ, Lo buồn cũng lại như thế.

Xá Lợi Phất ! Nếu Bồ Tát Bồ Tát lớn có Phương tiện thiện khéo, khi tu hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Không thực hành bốn nghĩ Tĩnh lặng. Không thực hành hình tướng bốn nghĩ Tĩnh lặng. Đó là thực hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Không thực hành bốn Vô lượng, bốn Định Không có Sắc thân. Không thực hành hình tướng bốn Vô lượng, bốn Định Không có Sắc thân. Đó là thực hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Không thực hành bình thường, Biến đổi bốn nghĩ Tĩnh lặng. Không thực hành hình tướng bình thường, Biến đổi bốn nghĩ Tĩnh lặng. Đó là thực hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Không thực hành bình thường, Biến đổi bốn Vô lượng, bốn Định Không có Sắc thân. Không thực hành hình tướng bình thường, Biến đổi bốn Vô lượng, bốn Định Không có Sắc thân. Đó là thực hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Không thực hành sướng, khổ bốn nghĩ Tĩnh lặng. Không thực hành hình tướng sướng, khổ bốn nghĩ Tĩnh lặng. Đó là thực hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Không thực hành sướng, khổ bốn Vô lượng, bốn Định Không có Sắc thân. Không thực hành hình tướng sướng, khổ bốn Vô lượng, bốn Định Không có Sắc thân. Đó là thực hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Không thực hành được bản thân, không được bản thân bốn nghĩ Tĩnh lặng. Không thực hành hình tướng được bản thân, không được bản thân bốn nghĩ Tĩnh lặng. Đó là thực hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Không thực hành được bản thân, không được bản thân bốn Vô lượng, bốn Định Không có Sắc thân. Không thực hành hình tướng được bản thân, không được bản thân bốn Vô lượng, bốn Định Không có Sắc thân. Đó là thực hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Không thực hành sạch, không sạch bốn nghĩ Tĩnh lặng. Không thực hành hình tướng sạch, không sạch bốn nghĩ Tĩnh lặng. Đó là thực hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Không thực hành sạch, không sạch bốn Vô lượng, bốn Định Không có Sắc thân. Không thực hành hình tướng sạch, không sạch bốn Vô lượng, bốn Định Không có Sắc thân. Đó là thực hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Không thực hành Rỗng, không Rỗng bốn nghĩ Tĩnh lặng. Không thực hành hình tướng Rỗng, không Rỗng bốn nghĩ Tĩnh lặng. Đó là thực hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Không thực hành Rỗng, không Rỗng bốn Vô lượng, bốn Định Không có Sắc thân. Không thực hành hình tướng Rỗng, không Rỗng bốn Vô lượng, bốn Định Không có Sắc thân. Đó là thực hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Không thực hành có hình tướng, không có hình tướng bốn nghĩ Tĩnh lặng. Không thực hành hình tướng có hình tướng, không có hình tướng bốn nghĩ Tĩnh lặng. Đó là thực hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Không thực hành có hình tướng, không có hình tướng bốn Vô lượng, bốn Định Không có Sắc thân. Không thực hành hình tướng có hình tướng, không có hình tướng bốn Vô lượng, bốn Định Không có Sắc thân. Đó là thực hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Không thực hành có nguyện, không có nguyện bốn nghĩ Tĩnh lặng. Không thực hành hình tướng có nguyện, không có nguyện bốn nghĩ Tĩnh lặng. Đó là thực hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Không thực hành có nguyện, không có nguyện bốn Vô lượng, bốn Định Không có Sắc thân. Không thực hành hình tướng có nguyện, không có nguyện bốn Vô lượng, bốn Định Không có Sắc thân. Đó là thực hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Không thực hành Tĩnh lặng, không Tĩnh lặng bốn nghĩ Tĩnh lặng. Không thực hành hình tướng Tĩnh lặng, không Tĩnh lặng bốn nghĩ Tĩnh lặng. Đó là thực hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Không thực hành Tĩnh lặng, không Tĩnh lặng bốn Vô lượng, bốn Định Không có Sắc thân. Không thực hành hình tướng Tĩnh lặng, không Tĩnh lặng bốn Vô lượng, bốn Định Không có Sắc thân. Đó là thực hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Không thực hành rời xa, không rời xa bốn nghĩ Tĩnh lặng. Không thực hành hình tướng rời xa, không rời xa bốn nghĩ Tĩnh lặng. Đó là thực hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Không thực hành rời xa, không rời xa bốn Vô lượng, bốn Định Không có Sắc thân. Không thực hành hình tướng rời xa, không rời xa bốn Vô lượng, bốn Định Không có Sắc thân. Đó là thực hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn.

Xá Lợi Phất nên biết ! Đó là Bồ Tát Bồ Tát lớn có Phương tiện thiện khéo, tu hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Cớ là sao ?

Xá Lợi Phất ! Bốn nghĩ Tĩnh lặng, tính bốn nghĩ Tĩnh lặng Rỗng. Bốn Vô lượng, bốn Định Không có Sắc thân, tính bốn Vô lượng, bốn Định Không có Sắc thân Rỗng.

Xá Lợi Phất ! Bốn nghĩ Tĩnh lặng đó bốn nghĩ Tĩnh lặng sai. Rỗng là bốn nghĩ Tĩnh lặng. Rỗng là bốn nghĩ Tĩnh lặng sai. Bốn nghĩ Tĩnh lặng không rời Rỗng. Rỗng không rời bốn nghĩ Tĩnh lặng. Bốn nghĩ Tĩnh lặng tức là Rỗng. Rỗng tức là bốn nghĩ Tĩnh lặng. Bốn Vô lượng, bốn Định Không có Sắc thân cũng lại như thế.

Xá Lợi Phất ! Nếu Bồ Tát Bồ Tát lớn có Phương tiện thiện khéo, khi tu hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Không thực hành bốn dừng ở nghĩ nhớ. Không thực hành hình tướng bốn dừng ở nghĩ nhớ. Đó là thực hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Không thực hành bốn cắt đứt đúng, bốn Thần biến, năm Căn, năm Lực, bảy loại nhánh hiểu, tám nhánh Đạo Thánh. Không thực hành hình tướng bốn cắt đứt đúng thậm chí tám nhánh Đạo Thánh. Đó là thực hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Không thực hành bình thường, Biến đổi bốn dừng ở nghĩ nhớ. Không thực hành hình tướng bình thường, Biến đổi bốn dừng ở nghĩ nhớ. Đó là thực hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Không thực hành bình thường, Biến đổi bốn cắt đứt đúng, bốn Thần biến, năm Căn, năm Lực, bảy loại nhánh hiểu, tám nhánh Đạo Thánh. Không thực hành hình tướng bình thường, Biến đổi bốn cắt đứt đúng thậm chí tám nhánh Đạo Thánh. Đó là thực hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Không thực hành sướng, khổ bốn dừng ở nghĩ nhớ. Không thực hành hình tướng sướng, khổ bốn dừng ở nghĩ nhớ. Đó là thực hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Không thực hành sướng, khổ bốn cắt đứt đúng, bốn Thần biến, năm Căn, năm Lực, bảy loại nhánh hiểu, tám nhánh Đạo Thánh. Không thực hành hình tướng sướng, khổ bốn cắt đứt đúng thậm chí tám nhánh Đạo Thánh. Đó là thực hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Không thực hành được bản thân, không được bản thân bốn dừng ở nghĩ nhớ. Không thực hành hình tướng được bản thân, không được bản thân bốn dừng ở nghĩ nhớ. Đó là thực hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Không thực hành được bản thân, không được bản thân bốn cắt đứt đúng, bốn Thần biến, năm Căn, năm Lực, bảy loại nhánh hiểu, tám nhánh Đạo Thánh. Không thực hành hình tướng được bản thân, không được bản thân bốn cắt đứt đúng thậm chí tám nhánh Đạo Thánh. Đó là thực hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Không thực hành sạch, không sạch bốn dừng ở nghĩ nhớ. Không thực hành hình tướng sạch, không sạch bốn dừng ở nghĩ nhớ. Đó là thực hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Không thực hành sạch, không sạch bốn cắt đứt đúng, bốn Thần biến, năm Căn, năm Lực, bảy loại nhánh hiểu, tám nhánh Đạo Thánh. Không thực hành hình tướng sạch, không sạch bốn cắt đứt đúng thậm chí tám nhánh Đạo Thánh. Đó là thực hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Không thực hành Rỗng, không Rỗng bốn dừng ở nghĩ nhớ. Không thực hành hình tướng Rỗng, không Rỗng bốn dừng ở nghĩ nhớ. Đó là thực hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Không thực hành Rỗng, không Rỗng bốn cắt đứt đúng, bốn Thần biến, năm Căn, năm Lực, bảy loại nhánh hiểu, tám nhánh Đạo Thánh. Không thực hành hình tướng Rỗng, không Rỗng bốn cắt đứt đúng thậm chí tám nhánh Đạo Thánh. Đó là thực hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Không thực hành có hình tướng, không có hình tướng bốn dừng ở nghĩ nhớ. Không thực hành hình tướng có hình tướng, không có hình tướng bốn dừng ở nghĩ nhớ. Đó là thực hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Không thực hành có hình tướng, không có hình tướng bốn cắt đứt đúng, bốn Thần biến, năm Căn, năm Lực, bảy loại nhánh hiểu, tám nhánh Đạo Thánh. Không thực hành hình tướng có hình tướng, không có hình tướng bốn cắt đứt đúng thậm chí tám nhánh Đạo Thánh. Đó là thực hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Không thực hành có nguyện, không có nguyện bốn dừng ở nghĩ nhớ. Không thực hành hình tướng có nguyện, không có nguyện bốn dừng ở nghĩ nhớ. Đó là thực hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Không thực hành có nguyện, không có nguyện bốn cắt đứt đúng, bốn Thần biến, năm Căn, năm Lực, bảy loại nhánh hiểu, tám nhánh Đạo Thánh. Không thực hành hình tướng có nguyện, không có nguyện bốn cắt đứt đúng thậm chí tám nhánh Đạo Thánh. Đó là thực hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Không thực hành Tĩnh lặng, không Tĩnh lặng bốn dừng ở nghĩ nhớ. Không thực hành hình tướng Tĩnh lặng, không Tĩnh lặng bốn dừng ở nghĩ nhớ. Đó là thực hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Không thực hành Tĩnh lặng, không Tĩnh lặng bốn cắt đứt đúng, bốn Thần biến, năm Căn, năm Lực, bảy loại nhánh hiểu, tám nhánh Đạo Thánh. Không thực hành hình tướng Tĩnh lặng, không Tĩnh lặng bốn cắt đứt đúng thậm chí tám nhánh Đạo Thánh. Đó là thực hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Không thực hành rời xa, không rời xa bốn dừng ở nghĩ nhớ. Không thực hành hình tướng rời xa, không rời xa bốn dừng ở nghĩ nhớ. Đó là thực hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Không thực hành rời xa, không rời xa bốn cắt đứt đúng, bốn Thần biến, năm Căn, năm Lực, bảy loại nhánh hiểu, tám nhánh Đạo Thánh. Không thực hành hình tướng rời xa, không rời xa bốn cắt đứt đúng thậm chí tám nhánh Đạo Thánh. Đó là thực hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn.

Xá Lợi Phất nên biết ! Đó là Bồ Tát Bồ Tát lớn có Phương tiện thiện khéo, tu hành Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn. Cớ là sao ?

Xá Lợi Phất ! Bốn dừng ở nghĩ nhớ, tính bốn dừng ở nghĩ nhớ Rỗng. Bốn cắt đứt đúng, bốn Thần biến, năm Căn, năm Lực, bảy loại nhánh hiểu, tám nhánh Đạo Thánh, tính bốn cắt đứt đúng thậm chí tám nhánh Đạo Thánh Rỗng.

Xá Lợi Phất ! Bốn dừng ở nghĩ nhớ đó bốn dừng ở nghĩ nhớ sai. Rỗng là bốn dừng ở nghĩ nhớ. Rỗng là Bốn dừng ở nghĩ nhớ sai. Bốn dừng ở nghĩ nhớ không rời Rỗng. Rỗng không rời bốn dừng ở nghĩ nhớ. Bốn dừng ở nghĩ nhớ tức là Rỗng. Rỗng tức là bốn dừng ở nghĩ nhớ. Bốn cắt đứt đúng thậm chí tám nhánh Đạo Thánh cũng lại như thế.

Kinh Nhiều Trí tuệ tới Niết Bàn Phật, quyển thứ bốn mươi.