頓Đốn 悟Ngộ 入Nhập 道Đạo 要Yếu 門Môn 論Luận

唐Đường 慧Tuệ 海Hải 撰Soạn

夫phu 善Thiện 知Tri 識Thức 者giả 。 如như 巨cự 海hải 舟chu 航# 。 能năng 度độ 迷mê 類loại 。 長trường 夜dạ 明minh 炬cự 。 善thiện 破phá 羣quần 昏hôn 。 大đại 珠châu 和hòa 尚thượng 首thủ 參tham 馬mã 祖tổ 。 使sử 入nhập 慧tuệ 海hải 之chi 灋pháp 界giới 。 令linh 開khai 寶bảo 藏tạng 於ư 自tự 家gia 。 所sở 以dĩ 靈linh 辯biện 滔thao 滔thao 。 譬thí 大đại 川xuyên 之chi 流lưu 水thủy 。 峻tuấn 機cơ 疊điệp 疊điệp 。 如như 圓viên 器khí 之chi 傾khuynh 珠châu 。 於ư 是thị 曲khúc 設thiết 多đa 方phương 。 垂thùy 慈từ 利lợi 物vật 。 發phát 揚dương 至chí 道đạo 。 烏ô 可khả 以dĩ 筆bút 舌thiệt 讚tán 歎thán 哉tai 。

妙diệu 叶# 維duy 那na 。 四tứ 明minh 翠thúy 山sơn 大đại 中trung 理lý 公công 之chi 神thần 足túc 。 夙túc 具cụ 靈linh 根căn 。 素tố 培bồi 智trí 種chủng 。 禪thiền 餘dư 之chi 暇hạ 閱duyệt 此thử 老lão 語ngữ 錄lục 。 有hữu 所sở 證chứng 入nhập 。 平bình 生sanh 礙ngại 膺ưng 之chi 物vật 脫thoát 然nhiên 而nhi 去khứ 。 從tùng 上thượng 佛Phật 祖tổ 舌thiệt 頭đầu 一nhất 無vô 所sở 疑nghi 矣hĩ 。 此thử 亦diệc 古cổ 塔tháp 主chủ 覩đổ 雲vân 門môn 語ngữ 而nhi 嗣tự 之chi 。 正chánh 所sở 謂vị 也dã 。 故cố 捐quyên 資tư 鏤lũ 板bản 以dĩ 廣quảng 其kỳ 傳truyền 。 期kỳ 以dĩ 後hậu 之chi 來lai 者giả 同đồng 一nhất 了liễu 悟ngộ 。 存tồn 此thử 心tâm 者giả 。 豈khởi 淺thiển 淺thiển 耶da 。 此thử 之chi 功công 勳huân 不bất 墜trụy 。 行hạnh 願nguyện 彌di 堅kiên 。 蓋cái 可khả 見kiến 矣hĩ 。 所sở 幾kỷ 法pháp 流lưu 不bất 泯mẫn 。 派phái 永vĩnh 接tiếp 於ư 曹tào 溪khê 。 燈đăng 焰diễm 長trường 存tồn 。 光quang 愈dũ 明minh 於ư 少thiểu 室thất 也dã 。 旹# 歲tuế 在tại 癸quý 丑sửu 春xuân 孟# 十thập 日nhật 阿a 育dục 王vương 山sơn 。 沙Sa 門Môn 釋thích 崇sùng 裕# 書thư 於ư 無vô 異dị 堂đường 。

頓Đốn 悟Ngộ 入Nhập 道Đạo 要Yếu 門Môn 論Luận 卷quyển 上thượng (# 合hợp 下hạ 參tham 問vấn 語ngữ 錄lục )#

唐đường 沙Sa 門Môn 。 慧tuệ 海hải 。 撰soạn 。

稽khể 首thủ 和hòa 南nam 。 十thập 方phương 諸chư 佛Phật 。 諸chư 大đại 菩Bồ 薩Tát 眾chúng 。 弟đệ 子tử 今kim 作tác 此thử 論luận 。 恐khủng 不bất 會hội 聖thánh 心tâm 。 願nguyện 賜tứ 懺sám 悔hối 。 若nhược 會hội 聖thánh 理lý 。 盡tận 將tương 迴hồi 施thí 一nhất 切thiết 有hữu 情tình 。 願nguyện 於ư 來lai 世thế 。 盡tận 得đắc 成thành 佛Phật 。

問vấn 。 欲dục 修tu 何hà 法pháp 。 即tức 得đắc 解giải 脫thoát 。

答đáp 。 唯duy 有hữu 頓đốn 悟ngộ 一nhất 門môn 。 即tức 得đắc 解giải 脫thoát 。

云vân 何hà 為vi 頓đốn 悟ngộ 。

答đáp 。 頓đốn 者giả 。 頓đốn 除trừ 妄vọng 念niệm 。 悟ngộ 者giả 。 悟ngộ 無vô 所sở 得đắc 。

問vấn 。 從tùng 何hà 而nhi 修tu 。

答đáp 。 從tùng 根căn 本bổn 修tu 。

云vân 何hà 從tùng 根căn 本bổn 修tu 。

答đáp 。 心tâm 為vi 根căn 本bổn 。

云vân 何hà 知tri 心tâm 為vi 根căn 本bổn 。

答đáp 。 楞lăng 伽già 經Kinh 云vân 。 心tâm 生sanh 即tức 種chủng 種chủng 法pháp 生sanh 。 心tâm 滅diệt 即tức 種chủng 種chủng 法pháp 滅diệt 。 維duy 摩ma 經Kinh 云vân 。 欲dục 得đắc 淨tịnh 土độ 。 當đương 淨tịnh 其kỳ 心tâm 。 隨tùy 其kỳ 心tâm 淨tịnh 。 即tức 佛Phật 土độ 淨tịnh 。 遺di 教giáo 經Kinh 云vân 。 但đãn 制chế 心tâm 一nhất 處xứ 。 無vô 事sự 不bất 辦biện 。 經Kinh 云vân 。 聖thánh 人nhân 求cầu 心tâm 不bất 求cầu 佛Phật 。 愚ngu 人nhân 求cầu 佛Phật 不bất 求cầu 心tâm 。 智trí 人nhân 調điều 心tâm 不bất 調điều 身thân 。 愚ngu 人nhân 調điều 身thân 不bất 調điều 心tâm 。 佛Phật 名danh 經Kinh 云vân 。 罪tội 從tùng 心tâm 生sanh 。 還hoàn 從tùng 心tâm 滅diệt 。 故cố 知tri 善thiện 惡ác 一nhất 切thiết 皆giai 由do 自tự 心tâm 。 所sở 以dĩ 心tâm 為vi 根căn 本bổn 也dã 。 若nhược 求cầu 解giải 脫thoát 者giả 。 先tiên 須tu 識thức 根căn 本bổn 。 若nhược 不bất 達đạt 此thử 理lý 。 虗hư 費phí 功công 勞lao 。 於ư 外ngoại 相tướng 求cầu 。 無vô 有hữu 是thị 處xứ 。 禪thiền 門môn 經Kinh 云vân 。 於ư 外ngoại 相tướng 求cầu 。 雖tuy 經kinh 劫kiếp 數số 。 終chung 不bất 能năng 成thành 。 於ư 內nội 覺giác 觀quán 。 如như 一nhất 念niệm 頃khoảnh 。 即tức 證chứng 菩Bồ 提Đề 。

問vấn 。 夫phu 修tu 根căn 本bổn 。 以dĩ 何hà 法Pháp 修tu 。

答đáp 。 惟duy 坐tọa 禪thiền 。 禪thiền 定định 即tức 得đắc 。 禪thiền 門môn 經Kinh 云vân 。 求cầu 佛Phật 聖thánh 智trí 。 要yếu 即tức 禪thiền 定định 。 若nhược 無vô 禪thiền 定định 。 念niệm 想tưởng 喧huyên 動động 。 壞hoại 其kỳ 善thiện 根căn 。

問vấn 。 云vân 何hà 為vi 禪thiền 。 云vân 何hà 為vi 定định 。

答đáp 。 妄vọng 念niệm 不bất 生sanh 為vi 禪thiền 。 坐tọa 見kiến 本bổn 性tánh 為vi 定định 。 本bổn 性tánh 者giả 。 是thị 汝nhữ 無vô 生sanh 心tâm 。 定định 者giả 。 對đối 境cảnh 無vô 心tâm 。 八bát 風phong 不bất 能năng 動động 。 八bát 風phong 者giả 。 利lợi 。 衰suy 。 毀hủy 。 譽dự 。 稱xưng 。 譏cơ 。 苦khổ 。 樂nhạo/nhạc/lạc 。 是thị 名danh 八bát 風phong 。 若nhược 得đắc 如như 是thị 定định 者giả 。 雖tuy 是thị 凡phàm 夫phu 。 即tức 入nhập 佛Phật 位vị 。

何hà 以dĩ 故cố 。 菩Bồ 薩Tát 戒giới 經Kinh 云vân 。 眾chúng 生sanh 受thọ 佛Phật 戒giới 。 即tức 入nhập 諸chư 佛Phật 位vị 。 得đắc 如như 是thị 者giả 。 即tức 名danh 解giải 脫thoát 。 亦diệc 名danh 達đạt 彼bỉ 岸ngạn 。 超siêu 六Lục 度Độ 。 越việt 三tam 界giới 大Đại 力Lực 菩Bồ 薩Tát 。 無vô 量lượng 力lực 尊tôn 。 是thị 大đại 丈trượng 夫phu 。

問vấn 。 心tâm 住trụ 何hà 處xứ 即tức 住trụ 。

答đáp 。 住trụ 無vô 住trú 處xứ 即tức 住trụ 。

問vấn 。 云vân 何hà 是thị 無vô 住trú 處xứ 。

答đáp 。 不bất 住trụ 一nhất 切thiết 處xứ 。 即tức 是thị 住trụ 無vô 住trú 處xứ 。

云vân 何hà 是thị 不bất 住trụ 一nhất 切thiết 處xứ 。

答đáp 。 不bất 住trụ 一nhất 切thiết 處xứ 者giả 。 不bất 住trụ 善thiện 惡ác 。 有hữu 無vô 。 內nội 外ngoại 中trung 間gian 。 不bất 住trụ 空không 。 亦diệc 不bất 住trụ 不bất 空không 。 不bất 住trụ 定định 。 亦diệc 不bất 住trụ 不bất 定định 。 即tức 是thị 不bất 住trụ 一nhất 切thiết 處xứ 。 只chỉ 箇cá 不bất 住trụ 一nhất 切thiết 處xứ 。 即tức 是thị 住trú 處xứ 也dã 。 得đắc 如như 是thị 者giả 。 即tức 名danh 無vô 住trụ 心tâm 也dã 。 無vô 住trụ 心tâm 者giả 是thị 佛Phật 心tâm 。

問vấn 。 其kỳ 心tâm 似tự 何hà 物vật 。

答đáp 。 其kỳ 心tâm 不bất 青thanh 不bất 黃hoàng 。 不bất 赤xích 不bất 白bạch 。 不bất 長trường 不bất 短đoản 。 不bất 去khứ 不bất 來lai 。 非phi 垢cấu 非phi 淨tịnh 。 不bất 生sanh 不bất 滅diệt 。 湛trạm 然nhiên 常thường 寂tịch 。 此thử 是thị 本bổn 心tâm 形hình 相tướng 也dã 。 亦diệc 是thị 本bổn 身thân 。 本bổn 身thân 者giả 。 即tức 佛Phật 身thân 也dã 。

問vấn 。 身thân 心tâm 以dĩ 何hà 為vi 見kiến 。 是thị 眼nhãn 見kiến 。 耳nhĩ 見kiến 。 鼻tị 見kiến 及cập 身thân 心tâm 等đẳng 見kiến 。

答đáp 。 見kiến 無vô 如như 許hứa 種chủng 見kiến 。

云vân 。 既ký 無vô 如như 許hứa 種chủng 見kiến 。 復phục 何hà 見kiến 。

答đáp 。 是thị 自tự 性tánh 見kiến 。

何hà 以dĩ 故cố 。 為vi 自tự 性tánh 本bổn 來lai 清thanh 淨tịnh 。 湛trạm 然nhiên 空không 寂tịch 。 即tức 於ư 空không 寂tịch 體thể 中trung 能năng 生sanh 此thử 見kiến 。

問vấn 。 只chỉ 如như 清thanh 淨tịnh 體thể 。 尚thượng 不bất 可khả 得đắc 。 此thử 見kiến 從tùng 何hà 而nhi 有hữu 。

答đáp 。 喻dụ 如như 明minh 鑑giám 中trung 雖tuy 無vô 像tượng 。 能năng 見kiến 一nhất 切thiết 像tượng 。

何hà 以dĩ 故cố 。 為vi 明minh 鑑giám 無vô 心tâm 故cố 。 學học 人nhân 若nhược 心tâm 無vô 所sở 染nhiễm 。 妄vọng 心tâm 不bất 生sanh 。 我ngã 所sở 心tâm 滅diệt 。 自tự 然nhiên 清thanh 淨tịnh 。 以dĩ 清thanh 淨tịnh 故cố 。 能năng 生sanh 此thử 見kiến 。 法pháp 句cú 經Kinh 云vân 。 於ư 畢tất 竟cánh 空không 中trung 。 熾sí 然nhiên 建kiến 立lập 。 是thị 善Thiện 知Tri 識Thức 也dã 。

問vấn 。 涅Niết 槃Bàn 經kinh 。 金kim 剛cang 身thân 品phẩm 。 不bất 可khả 見kiến 。 了liễu 了liễu 見kiến 。 無vô 有hữu 知tri 者giả 。 無vô 不bất 知tri 者giả 。 云vân 何hà 。

答đáp 。 不bất 可khả 見kiến 者giả 。 為vi 自tự 性tánh 體thể 無vô 形hình 。 不bất 可khả 得đắc 故cố 。 是thị 名danh 不bất 可khả 見kiến 也dã 。 然nhiên 見kiến 不bất 可khả 得đắc 者giả 。 體thể 寂tịch 湛trạm 然nhiên 。 無vô 有hữu 去khứ 來lai 。 不bất 離ly 世thế 流lưu 。 世thế 流lưu 不bất 能năng 流lưu 。 坦thản 然nhiên 自tự 在tại 。 即tức 是thị 了liễu 了liễu 見kiến 也dã 。 無vô 有hữu 知tri 者giả 。 為vi 自tự 性tánh 無vô 形hình 。 本bổn 無vô 分phân 別biệt 。 是thị 名danh 無vô 有hữu 知tri 者giả 。 無vô 不bất 知tri 者giả 。 於ư 無vô 分phân 別biệt 。 體thể 中trung 具cụ 有hữu 恆Hằng 沙sa 之chi 用dụng 。 若nhược 能năng 分phân 別biệt 一nhất 切thiết 。 即tức 無vô 事sự 不bất 知tri 。 是thị 名danh 無vô 不bất 知tri 者giả 。 般Bát 若Nhã 偈kệ 云vân 。 般Bát 若Nhã 無vô 知tri 。 無vô 事sự 不bất 知tri 。 般Bát 若Nhã 無vô 見kiến 。 無vô 事sự 不bất 見kiến 。

問vấn 。 經Kinh 云vân 。 不bất 見kiến 有hữu 無vô 。 即tức 真chân 解giải 脫thoát 。 何hà 者giả 是thị 不bất 見kiến 有hữu 無vô 。

答đáp 。 證chứng 得đắc 淨tịnh 心tâm 時thời 即tức 名danh 有hữu 。 於ư 中trung 不bất 生sanh 。 得đắc 淨tịnh 心tâm 想tưởng 。 即tức 名danh 不bất 見kiến 有hữu 也dã 。 得đắc 想tưởng 無vô 生sanh 無vô 住trụ 。 不bất 得đắc 作tác 無vô 生sanh 無vô 住trụ 想tưởng 。 即tức 是thị 不bất 見kiến 無vô 也dã 。 故cố 云vân 不bất 見kiến 有hữu 無vô 也dã 。 楞lăng 嚴nghiêm 經Kinh 云vân 。 知tri 見kiến 立lập 知tri 。 即tức 無vô 明minh 本bổn 。 知tri 見kiến 無vô 見kiến 。 斯tư 即tức 涅Niết 槃Bàn 。 亦diệc 名danh 解giải 脫thoát 。

問vấn 。 云vân 何hà 是thị 無vô 所sở 見kiến 。

答đáp 。 若nhược 見kiến 男nam 子tử 。 女nữ 人nhân 及cập 一nhất 切thiết 色sắc 像tượng 。 於ư 中trung 不bất 起khởi 愛ái 憎tăng 與dữ 不bất 見kiến 等đẳng 。 即tức 是thị 無vô 所sở 見kiến 也dã 。

問vấn 。 對đối 一nhất 切thiết 色sắc 像tượng 時thời 。 即tức 名danh 為vi 見kiến 。 不bất 對đối 色sắc 像tượng 時thời 。 亦diệc 名danh 見kiến 否phủ/bĩ 。

答đáp 。 見kiến 。

問vấn 。 對đối 物vật 時thời 。 從tùng 有hữu 見kiến 。 不bất 對đối 物vật 時thời 。 云vân 何hà 有hữu 見kiến 。

答đáp 。 今kim 言ngôn 見kiến 者giả 。 不bất 論luận 對đối 物vật 與dữ 不bất 對đối 物vật 。

何hà 以dĩ 故cố 。 為vi 見kiến 性tánh 常thường 故cố 。 有hữu 物vật 之chi 時thời 即tức 見kiến 。 無vô 物vật 之chi 時thời 亦diệc 見kiến 也dã 。 故cố 知tri 物vật 自tự 有hữu 去khứ 來lai 。 見kiến 性tánh 無vô 來lai 去khứ 也dã 。 諸chư 彼bỉ 亦diệc 耳nhĩ 。

問vấn 。 正chánh 見kiến 物vật 時thời 。 見kiến 中trung 有hữu 物vật 否phủ/bĩ 。

答đáp 。 見kiến 中trung 不bất 立lập 物vật 。

問vấn 。 正chánh 見kiến 無vô 物vật 時thời 。 見kiến 中trung 有hữu 無vô 物vật 否phủ/bĩ 。

答đáp 。 見kiến 中trung 不bất 立lập 無vô 物vật 。

問vấn 。 有hữu 聲thanh 時thời 。 即tức 有hữu 聞văn 。 無vô 聲thanh 時thời 。 還hoàn 得đắc 聞văn 否phủ/bĩ 。

答đáp 。 亦diệc 聞văn 。

問vấn 。 有hữu 聲thanh 時thời 。 從tùng 有hữu 聞văn 。 無vô 聲thanh 時thời 。 云vân 何hà 得đắc 聞văn 。

答đáp 。 今kim 言ngôn 聞văn 者giả 。 不bất 論luận 有hữu 聲thanh 無vô 聲thanh 。

何hà 以dĩ 故cố 。 為vi 聞văn 性tánh 常thường 故cố 。 有hữu 聲thanh 時thời 即tức 聞văn 。 無vô 聲thanh 時thời 亦diệc 聞văn 。

問vấn 。 如như 是thị 聞văn 者giả 是thị 誰thùy 。

答đáp 。 是thị 自tự 性tánh 聞văn 。 亦diệc 名danh 知tri 者giả 聞văn 。

問vấn 。 此thử 頓đốn 悟ngộ 門môn 。 以dĩ 何hà 為vi 宗tông 。 以dĩ 何hà 為vi 旨chỉ 。 以dĩ 何hà 為vi 體thể 。 以dĩ 何hà 為vi 用dụng 。

答đáp 。 無vô 念niệm 為vi 宗tông 。 妄vọng 心tâm 不bất 起khởi 為vi 旨chỉ 。 以dĩ 清thanh 淨tịnh 為vi 體thể 。 以dĩ 智trí 為vi 用dụng 。

問vấn 。 既ký 言ngôn 無vô 念niệm 為vi 宗tông 。 未vị 審thẩm 無vô 念niệm 者giả 無vô 何hà 念niệm 。

答đáp 。 無vô 念niệm 者giả 。 無vô 邪tà 念niệm 。 非phi 無vô 正chánh 念niệm 。

云vân 何hà 為vi 邪tà 念niệm 。 云vân 何hà 名danh 正chánh 念niệm 。

答đáp 。 念niệm 有hữu 念niệm 無vô 即tức 名danh 邪tà 念niệm 。 不bất 念niệm 有hữu 無vô 。 即tức 名danh 正chánh 念niệm 。 念niệm 善thiện 念niệm 惡ác 。 名danh 為vi 邪tà 念niệm 。 不bất 念niệm 善thiện 惡ác 名danh 為vi 正chánh 念niệm 。 乃nãi 至chí 苦khổ 樂lạc 。 生sanh 滅diệt 。 取thủ 捨xả 。 怨oán 親thân 。 憎tăng 愛ái 。 並tịnh 名danh 邪tà 念niệm 。 不bất 念niệm 苦khổ 樂lạc 等đẳng 。 即tức 名danh 正chánh 念niệm 。

問vấn 。 云vân 何hà 是thị 正chánh 念niệm 。

答đáp 。 正chánh 念niệm 者giả 。 唯duy 念niệm 菩Bồ 提Đề 。

問vấn 。 菩Bồ 提Đề 可khả 得đắc 否phủ/bĩ 。

答đáp 。 菩Bồ 提Đề 不bất 可khả 得đắc 。

問vấn 。 既ký 不bất 可khả 得đắc 。 云vân 何hà 唯duy 念niệm 菩Bồ 提Đề 。

答đáp 。 只chỉ 如như 菩Bồ 提Đề 假giả 立lập 名danh 字tự 。 實thật 不bất 可khả 得đắc 。 亦diệc 無vô 前tiền 後hậu 得đắc 者giả 。 為vi 不bất 可khả 得đắc 故cố 。 即tức 無vô 有hữu 念niệm 。 只chỉ 箇cá 無vô 念niệm 。 是thị 名danh 真chân 念niệm 。 菩Bồ 提Đề 無vô 所sở 念niệm 。 無vô 所sở 念niệm 者giả 。 即tức 一nhất 切thiết 處xứ 無vô 心tâm 。 是thị 無vô 所sở 念niệm 。 只chỉ 如như 上thượng 說thuyết 如như 許hứa 種chủng 無vô 念niệm 者giả 。 皆giai 是thị 隨tùy 事sự 方phương 便tiện 。 假giả 立lập 名danh 字tự 。 皆giai 同đồng 一nhất 體thể 。 無vô 二nhị 無vô 別biệt 。 但đãn 知tri 一nhất 切thiết 處xứ 無vô 心tâm 。 即tức 是thị 無vô 念niệm 也dã 。 得đắc 無vô 念niệm 時thời 。 自tự 然nhiên 解giải 脫thoát 。

問vấn 。 云vân 何hà 行hành 佛Phật 行hạnh 。

答đáp 。 不bất 行hành 一nhất 切thiết 行hành 。 即tức 名danh 佛Phật 行hạnh 。 亦diệc 名danh 正chánh 行hạnh 。 亦diệc 名danh 聖thánh 行hành 。 如như 前tiền 所sở 說thuyết 。 不bất 行hành 有hữu 無vô 。 憎tăng 愛ái 等đẳng 是thị 也dã 。 大đại 律luật 卷quyển 五ngũ 菩Bồ 薩Tát 品phẩm 云vân 。 一nhất 切thiết 聖thánh 人nhân 。 不bất 行hành 於ư 眾chúng 生sanh 行hành 。 眾chúng 生sanh 不bất 行hành 如như 是thị 聖thánh 行hành 。

問vấn 。 云vân 何hà 是thị 正chánh 見kiến 。

答đáp 。 見kiến 無vô 所sở 見kiến 。 即tức 名danh 正chánh 見kiến 。

問vấn 。 云vân 何hà 名danh 見kiến 無vô 所sở 見kiến 。

答đáp 。 見kiến 一nhất 切thiết 色sắc 。 時thời 不bất 起khởi 染nhiễm 著trước 。 不bất 染nhiễm 著trước 者giả 。 不bất 起khởi 愛ái 憎tăng 心tâm 。 即tức 名danh 見kiến 無vô 所sở 見kiến 也dã 。 若nhược 得đắc 見kiến 無vô 所sở 見kiến 時thời 。 即tức 名danh 佛Phật 眼nhãn 。 更cánh 無vô 別biệt 眼nhãn 。 若nhược 見kiến 一nhất 切thiết 色sắc 時thời 。 起khởi 愛ái 憎tăng 者giả 。 即tức 名danh 有hữu 所sở 見kiến 。 有hữu 所sở 見kiến 者giả 。 即tức 是thị 眾chúng 生sanh 眼nhãn 。 更cánh 無vô 別biệt 眼nhãn 作tác 眾chúng 生sanh 眼nhãn 。 乃nãi 至chí 諸chư 根căn 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。

問vấn 。 既ký 言ngôn 以dĩ 智trí 為vi 用dụng 者giả 。 云vân 何hà 為vi 智trí 。

答đáp 。 知tri 二nhị 性tánh 空không 。 即tức 是thị 解giải 脫thoát 。 知tri 二nhị 性tánh 不bất 空không 。 不bất 得đắc 解giải 脫thoát 。 是thị 名danh 為vi 智trí 。 亦diệc 名danh 了liễu 邪tà 正chánh 。 亦diệc 名danh 識thức 體thể 用dụng 。 二nhị 性tánh 空không 即tức 是thị 體thể 。 知tri 二nhị 性tánh 空không 。 即tức 是thị 解giải 脫thoát 。 更cánh 不bất 生sanh 疑nghi 。 即tức 名danh 為vi 用dụng 。 言ngôn 二nhị 性tánh 空không 者giả 。 不bất 生sanh 有hữu 無vô 。 善thiện 惡ác 。 愛ái 憎tăng 。 名danh 二nhị 性tánh 空không 。

問vấn 。 此thử 門môn 從tùng 何hà 而nhi 入nhập 。

答đáp 。 從tùng 檀Đàn 波Ba 羅La 蜜Mật 入nhập 。

問vấn 。 佛Phật 說thuyết 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 。 是thị 菩Bồ 薩Tát 行hạnh 。 何hà 故cố 獨độc 說thuyết 檀Đàn 波Ba 羅La 蜜Mật 。 云vân 何hà 具cụ 足túc 。 而nhi 得đắc 入nhập 也dã 。

答đáp 。 迷mê 人nhân 不bất 解giải 五ngũ 度độ 皆giai 因nhân 檀đàn 度độ 生sanh 。 但đãn 修tu 檀đàn 度độ 。 即tức 六Lục 度Độ 悉tất 皆giai 具cụ 足túc 。

問vấn 。 何hà 因nhân 緣duyên 故cố 。 名danh 為vi 檀đàn 度độ 。

答đáp 。 檀đàn 者giả 。 名danh 為vi 布bố 施thí 。

問vấn 。 布bố 施thí 何hà 物vật 。

答đáp 。 布bố 施thí 卻khước 二nhị 性tánh 。

問vấn 。 云vân 何hà 是thị 二nhị 性tánh 。

答đáp 。 布bố 施thí 卻khước 善thiện 惡ác 性tánh 。 布bố 施thí 卻khước 有hữu 無vô 性tánh 。 愛ái 憎tăng 性tánh 。 空không 不bất 空không 性tánh 。 定định 不bất 定định 性tánh 。 淨tịnh 不bất 淨tịnh 性tánh 。 一nhất 切thiết 悉tất 皆giai 施thí 卻khước 。 即tức 得đắc 二nhị 性tánh 空không 。 若nhược 得đắc 二nhị 性tánh 空không 時thời 。 亦diệc 不bất 得đắc 作tác 二nhị 性tánh 空không 想tưởng 。 亦diệc 不bất 得đắc 作tác 念niệm 有hữu 施thí 想tưởng 。 即tức 是thị 真chân 行hành 。 檀Đàn 波Ba 羅La 蜜Mật 。 名danh 萬vạn 緣duyên 俱câu 絕tuyệt 。 萬vạn 緣duyên 俱câu 絕tuyệt 者giả 。 即tức 一nhất 切thiết 法pháp 。 性tánh 空không 是thị 也dã 。 法pháp 性tánh 空không 者giả 。 即tức 一nhất 切thiết 處xứ 無vô 心tâm 是thị 。 若nhược 得đắc 一nhất 切thiết 處xứ 無vô 心tâm 時thời 。 即tức 無vô 有hữu 一nhất 相tướng 可khả 得đắc 。

何hà 以dĩ 故cố 。 為vi 自tự 性tánh 空không 故cố 。 無vô 一nhất 相tương/tướng 可khả 得đắc 。 無vô 一nhất 相tương/tướng 可khả 得đắc 者giả 。 即tức 是thị 實thật 相tướng 。 實thật 相tướng 者giả 。 即tức 是thị 如Như 來Lai 。 妙diệu 色sắc 身thân 相tướng 也dã 。 金kim 剛cang 經Kinh 云vân 。 離ly 一nhất 切thiết 諸chư 相tướng 。 則tắc 名danh 諸chư 佛Phật 。

問vấn 。 佛Phật 說thuyết 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 。 今kim 云vân 何hà 說thuyết 一nhất 。 即tức 能năng 具cụ 足túc 。 願nguyện 說thuyết 一nhất 具cụ 六lục 法pháp 之chi 因nhân 。

答đáp 。 思tư 益ích 經Kinh 云vân 網võng 明minh 尊tôn 謂vị 梵Phạm 天Thiên 言ngôn 。 若nhược 菩Bồ 薩Tát 捨xả 。 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 。 名danh 檀Đàn 波Ba 羅La 蜜Mật 。 即tức 是thị 布bố 施thí 。 於ư 諸chư 法pháp 無vô 所sở 延diên 。 名danh 尸Thi 波Ba 羅La 蜜Mật 。 即tức 是thị 持trì 戒giới 。 於ư 諸chư 法pháp 無vô 所sở 傷thương 。 名danh 羼Sằn 提Đề 波Ba 羅La 蜜Mật 。 即tức 是thị 忍nhẫn 辱nhục 。 於ư 諸chư 法pháp 離ly 相tương/tướng 。 名danh 毗Tỳ 離Ly 耶Da 波Ba 羅La 蜜Mật 。 即tức 是thị 精tinh 進tấn 。 於ư 諸chư 法pháp 無vô 所sở 住trụ 。 名danh 禪Thiền 波Ba 羅La 蜜Mật 。 即tức 是thị 禪thiền 定định 。 於ư 諸chư 法pháp 無vô 戲hí 論luận 。 名danh 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 即tức 是thị 智trí 慧tuệ 。 是thị 名danh 六lục 法pháp 。 今kim 更cánh 名danh 六lục 法pháp 不bất 異dị 。 一nhất 。 捨xả 。 二nhị 。 無vô 起khởi 。 三tam 。 無vô 念niệm 。 四tứ 。 離ly 相tương/tướng 。 五ngũ 。 無vô 住trụ 。 六lục 。 無vô 戲hí 論luận 。 如như 是thị 六lục 法Pháp 。 隨tùy 事sự 方phương 便tiện 。 假giả 立lập 名danh 字tự 。 至chí 於ư 妙diệu 理lý 。 無vô 二nhị 無vô 別biệt 。 但đãn 知tri 一nhất 捨xả 即tức 一nhất 切thiết 捨xả 。 無vô 起khởi 即tức 一nhất 切thiết 無vô 起khởi 。 迷mê 途đồ 不bất 契khế 。 悉tất 謂vị 有hữu 差sai 。 愚ngu 者giả 滯trệ 其kỳ 法pháp 數số 之chi 中trung 。 即tức 長trường/trưởng 輪luân 生sanh 死tử 。 告cáo 汝nhữ 學học 人nhân 。 但đãn 修tu 檀đàn 之chi 法pháp 。 即tức 萬vạn 法pháp 周chu 圓viên 。 況huống 於ư 五ngũ 法pháp 。 豈khởi 不bất 具cụ 耶da 。

問vấn 。 三tam 學học 等đẳng 用dụng 。 何hà 者giả 是thị 三tam 學học 。 云vân 何hà 是thị 等đẳng 用dụng 。

答đáp 。 三tam 學học 者giả 。 戒giới 。 定định 。 慧tuệ 是thị 也dã 。

問vấn 。 其kỳ 義nghĩa 云vân 何hà 是thị 戒giới 。 定định 。 慧tuệ 。

答đáp 。 清thanh 淨tịnh 無vô 染nhiễm 是thị 戒giới 。 知tri 心tâm 不bất 動động 。 對đối 境cảnh 寂tịch 然nhiên 是thị 定định 。 知tri 心tâm 不bất 動động 時thời 。 不bất 生sanh 不bất 動động 想tưởng 。 知tri 心tâm 清thanh 淨tịnh 時thời 。 不bất 生sanh 清thanh 淨tịnh 想tưởng 。 乃nãi 至chí 善thiện 惡ác 。 皆giai 能năng 分phân 別biệt 。 於ư 中trung 無vô 染nhiễm 。 得đắc 自tự 在tại 者giả 。 是thị 名danh 為vi 慧tuệ 也dã 。 若nhược 知tri 戒giới 定định 慧tuệ 體thể 俱câu 不bất 可khả 得đắc 時thời 。 即tức 無vô 分phân 別biệt 者giả 。 即tức 同đồng 一nhất 體thể 。 是thị 名danh 三tam 學học 等đẳng 用dụng 。

問vấn 。 若nhược 心tâm 住trụ 淨tịnh 時thời 。 不bất 是thị 著trước 淨tịnh 否phủ/bĩ 。

答đáp 。 得đắc 住trụ 淨tịnh 時thời 。 不bất 作tác 住trụ 淨tịnh 想tưởng 。 是thị 不bất 著trước 淨tịnh 。

問vấn 。 心tâm 住trụ 空không 時thời 。 不bất 是thị 著trước 空không 否phủ/bĩ 。

答đáp 。 若nhược 作tác 空không 想tưởng 。 即tức 名danh 著trước 空không 。

問vấn 。 若nhược 心tâm 得đắc 住trụ 無vô 住trú 處xứ 時thời 。 不bất 是thị 著trước 無vô 所sở 處xử 否phủ/bĩ 。

答đáp 。 但đãn 作tác 空không 想tưởng 。 即tức 無vô 有hữu 著trước 處xứ 。 汝nhữ 若nhược 欲dục 了liễu 了liễu 識thức 無vô 所sở 住trụ 心tâm 時thời 。 正chánh 坐tọa 之chi 時thời 。 但đãn 知tri 心tâm 莫mạc 思tư 量lượng 一nhất 切thiết 物vật 。 一nhất 切thiết 善thiện 惡ác 。 都đô 莫mạc 思tư 量lượng 。 過quá 去khứ 事sự 已dĩ 過quá 去khứ 而nhi 莫mạc 思tư 量lượng 。 過quá 去khứ 心tâm 自tự 絕tuyệt 。 即tức 名danh 無vô 過quá 去khứ 事sự 。 未vị 來lai 事sự 未vị 至chí 。 莫mạc 願nguyện 莫mạc 求cầu 。 未vị 來lai 心tâm 自tự 絕tuyệt 。 即tức 名danh 無vô 未vị 來lai 事sự 。 現hiện 在tại 事sự 已dĩ 現hiện 在tại 。 於ư 一nhất 切thiết 事sự 。 但đãn 知tri 無vô 著trước 。 無vô 著trước 者giả 。 不bất 起khởi 憎tăng 愛ái 心tâm 。 即tức 是thị 無vô 著trước 。 現hiện 在tại 心tâm 自tự 絕tuyệt 。 即tức 名danh 無vô 現hiện 在tại 事sự 。 三tam 世thế 不bất 攝nhiếp 。 亦diệc 名danh 無vô 三tam 世thế 也dã 。 心tâm 若nhược 起khởi 去khứ 時thời 。 即tức 莫mạc 隨tùy 去khứ 。 去khứ 心tâm 自tự 絕tuyệt 。 若nhược 住trụ 時thời 。 亦diệc 莫mạc 隨tùy 住trụ 。 住trụ 心tâm 自tự 絕tuyệt 。 即tức 無vô 住trụ 心tâm 。 即tức 是thị 住trụ 無vô 住trú 處xứ 也dã 。 若nhược 了liễu 了liễu 自tự 知tri 住trụ 在tại 住trụ 時thời 。 只chỉ 物vật 住trụ 亦diệc 無vô 住trú 處xứ 。 亦diệc 無vô 無vô 住trú 處xứ 也dã 。 若nhược 自tự 了liễu 了liễu 知tri 心tâm 不bất 住trụ 一nhất 切thiết 處xứ 。 即tức 名danh 了liễu 了liễu 見kiến 本bổn 心tâm 也dã 。 亦diệc 名danh 了liễu 了liễu 見kiến 性tánh 也dã 。 只chỉ 箇cá 不bất 住trụ 一nhất 切thiết 處xứ 心tâm 者giả 。 即tức 是thị 佛Phật 心tâm 。 亦diệc 名danh 解giải 脫thoát 心tâm 。 亦diệc 名danh 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 亦diệc 名danh 無vô 生sanh 心tâm 。 亦diệc 名danh 色sắc 性tánh 空không 。 經Kinh 云vân 證chứng 無Vô 生Sanh 法Pháp 忍Nhẫn 是thị 也dã 。 汝nhữ 若nhược 未vị 得đắc 。 如như 是thị 之chi 時thời 。 努nỗ 力lực 。 努nỗ 力lực 。 勤cần 加gia 用dụng 功công 。 功công 成thành 自tự 會hội 。 所sở 以dĩ 會hội 者giả 。 一nhất 切thiết 處xứ 無vô 心tâm 。 即tức 是thị 會hội 言ngôn 無vô 心tâm 者giả 。 無vô 假giả 不bất 真chân 也dã 。 假giả 者giả 。 愛ái 憎tăng 心tâm 是thị 也dã 。 真chân 者giả 。 無vô 愛ái 憎tăng 心tâm 是thị 也dã 。 但đãn 無vô 憎tăng 愛ái 心tâm 。 即tức 是thị 二nhị 性tánh 空không 。 二nhị 性tánh 空không 者giả 。 自tự 然nhiên 解giải 脫thoát 也dã 。

問vấn 。 為vi 只chỉ 坐tọa 用dụng 。 行hành 時thời 亦diệc 得đắc 為vi 用dụng 否phủ/bĩ 。

答đáp 。 今kim 言ngôn 用dụng 功công 者giả 。 不bất 獨độc 言ngôn 坐tọa 。 乃nãi 至chí 行hành 住trụ 坐tọa 臥ngọa 。 所sở 造tạo 運vận 為vi 。 一nhất 切thiết 時thời 中trung 。 常thường 用dụng 無vô 間gian 。 即tức 名danh 常thường 住trụ 也dã 。

問vấn 。 方Phương 廣Quảng 經Kinh 云vân 。 五ngũ 種chủng 法Pháp 身thân 。 一nhất 。 實thật 相tướng 法Pháp 身thân 。 二nhị 。 功công 德đức 法Pháp 身thân 。 三tam 。 法pháp 性tánh 法Pháp 身thân 。 四tứ 。 應ứng 化hóa 法Pháp 身thân 。 五ngũ 。 虗hư 空không 法Pháp 身thân 。 於ư 自tự 己kỷ 身thân 。 何hà 者giả 是thị 。

答đáp 。 知tri 心tâm 不bất 壞hoại 是thị 實thật 相tướng 法pháp 身thân 。 知tri 心tâm 含hàm 萬vạn 像tượng 是thị 。 功công 德đức 法Pháp 身thân 。 知tri 心tâm 無vô 心tâm 。 是thị 法pháp 性tánh 法Pháp 身thân 。 隨tùy 根căn 應ưng 說thuyết 是thị 應ứng 化hóa 法Pháp 身thân 。 知tri 心tâm 無vô 形hình 不bất 可khả 得đắc 。 是thị 虗hư 空không 法Pháp 身thân 。 若nhược 了liễu 此thử 義nghĩa 者giả 。 即tức 知tri 無vô 證chứng 也dã 。 無vô 得đắc 無vô 證chứng 者giả 。 即tức 是thị 證chứng 佛Phật 法Pháp 法Pháp 身thân 。 若nhược 有hữu 證chứng 有hữu 得đắc 以dĩ 為vi 證chứng 者giả 。 即tức 邪tà 見kiến 增tăng 上thượng 慢mạn 人nhân 也dã 。 名danh 為vi 外ngoại 道đạo 。

何hà 以dĩ 故cố 。 維duy 摩ma 經Kinh 云vân 。 舍Xá 利Lợi 弗Phất 問vấn 天thiên 女nữ 曰viết 。 汝nhữ 何hà 所sở 得đắc 。 何hà 所sở 證chứng 辯biện 。 乃nãi 得đắc 如như 是thị 。 天thiên 女nữ 答đáp 曰viết 。 我ngã 無vô 得đắc 無vô 證chứng 。 乃nãi 得đắc 如như 是thị 。 若nhược 有hữu 得đắc 有hữu 證chứng 。 即tức 於ư 佛Phật 法Pháp 。 中trung 為vi 增tăng 上thượng 慢mạn 人nhân 也dã 。

問vấn 。 經Kinh 云vân 等đẳng 覺giác 妙diệu 覺giác 。 云vân 何hà 是thị 等đẳng 覺giác 。 云vân 何hà 是thị 妙diệu 覺giác 。

答đáp 。 即tức 色sắc 即tức 空không 。 名danh 為vi 等Đẳng 覺Giác 。 二nhị 性tánh 空không 故cố 。 名danh 為vi 妙diệu 覺giác 。 又hựu 云vân 。 無vô 覺giác 無vô 無vô 覺giác 。 名danh 為vi 妙diệu 覺giác 也dã 。

問vấn 。 等đẳng 覺giác 與dữ 妙diệu 覺giác 。 為vi 別biệt 為vi 不bất 別biệt 。

答đáp 。 為vi 隨tùy 事sự 方phương 便tiện 。 假giả 立lập 二nhị 名danh 。 本bổn 體thể 是thị 一nhất 。 無vô 二nhị 無vô 別biệt 。 乃nãi 至chí 一nhất 切thiết 法pháp 皆giai 然nhiên 也dã 。

問vấn 。 金kim 剛cang 云vân 。 無vô 法pháp 可khả 說thuyết 。 是thị 名danh 說thuyết 法Pháp 。 其kỳ 義nghĩa 云vân 何hà 。

答đáp 。 般Bát 若Nhã 體thể 畢tất 竟cánh 清thanh 淨tịnh 。 無vô 有hữu 一nhất 物vật 可khả 得đắc 。 是thị 名danh 無vô 法pháp 可khả 說thuyết 。 即tức 於ư 般Bát 若Nhã 空không 寂tịch 體thể 中trung 具cụ 恆Hằng 沙sa 之chi 用dụng 。 即tức 無vô 事sự 不bất 知tri 。 是thị 名danh 說thuyết 法Pháp 。 故cố 云vân 。 無vô 法pháp 可khả 說thuyết 。 是thị 名danh 說thuyết 法Pháp 。

問vấn 。 若nhược 有hữu 善thiện 男nam 子tử 。 善thiện 女nữ 人nhân 受thọ 持trì 讀đọc 誦tụng 此thử 經Kinh 。 若nhược 為vị 人nhân 輕khinh 賤tiện 。 是thị 人nhân 先tiên 世thế 罪tội 業nghiệp 。 應ưng 墮đọa 惡ác 道đạo 。 以dĩ 今kim 世thế 人nhân 輕khinh 賤tiện 故cố 。 先tiên 世thế 罪tội 業nghiệp 。 即tức 為vi 消tiêu 滅diệt 。 當đương 得đắc 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。 其kỳ 義nghĩa 云vân 何hà 。

答đáp 。 只chỉ 如như 有hữu 人nhân 未vị 遇ngộ 。 大đại 善Thiện 知Tri 識Thức 。 唯duy 造tạo 惡ác 業nghiệp 。 清thanh 淨tịnh 本bổn 心tâm 。 被bị 三tam 毒độc 無vô 明minh 所sở 覆phú 。 不bất 能năng 顯hiển 了liễu 。 故cố 云vân 為vi 人nhân 輕khinh 賤tiện 也dã 。 以dĩ 今kim 世thế 人nhân 輕khinh 賤tiện 者giả 。 即tức 是thị 今kim 日nhật 。 發phát 心tâm 求cầu 佛Phật 道Đạo 。 為vi 無vô 明minh 滅diệt 盡tận 。 三tam 毒độc 不bất 生sanh 。 即tức 本bổn 心tâm 明minh 朗lãng 。 更cánh 無vô 亂loạn 念niệm 。 諸chư 惡ác 永vĩnh 滅diệt 故cố 。 以dĩ 今kim 世thế 人nhân 輕khinh 賤tiện 也dã 。 無vô 明minh 滅diệt 盡tận 。 亂loạn 念niệm 不bất 生sanh 。 自tự 然nhiên 解giải 脫thoát 。 故cố 云vân 當đương 得đắc 菩Bồ 提Đề 。 即tức 發phát 心tâm 時thời 。 名danh 為vi 今kim 世thế 。 非phi 隔cách 生sanh 也dã 。

又hựu 云vân 。 如Như 來Lai 五ngũ 眼nhãn 者giả 何hà 。

答đáp 。 見kiến 色sắc 清thanh 淨tịnh 。 名danh 為vi 肉nhục 眼nhãn 。 見kiến 體thể 清thanh 淨tịnh 。 名danh 為vi 天thiên 眼nhãn 。 於ư 諸chư 色sắc 境cảnh 。 乃nãi 至chí 善thiện 惡ác 悉tất 能năng 微vi 細tế 分phân 別biệt 。 無vô 所sở 染nhiễm 著trước 。 於ư 中trung 自tự 在tại 。 名danh 為vi 慧tuệ 眼nhãn 。 見kiến 無vô 所sở 見kiến 。 名danh 為vi 法Pháp 眼nhãn 。 無vô 見kiến 無vô 無vô 見kiến 。 名danh 為vi 佛Phật 眼nhãn 。

又hựu 云vân 。 大Đại 乘Thừa 最Tối 上Thượng 乘Thừa 。 其kỳ 義nghĩa 云vân 何hà 。

答đáp 。 大Đại 乘Thừa 者giả 。 是thị 菩Bồ 薩Tát 乘Thừa 。 最Tối 上Thượng 乘Thừa 者giả 。 是thị 佛Phật 乘thừa 。

又hựu 問vấn 。 云vân 何hà 修tu 而nhi 得đắc 此thử 乘thừa 。

答đáp 。 修tu 菩Bồ 薩Tát 乘Thừa 者giả 。 即tức 是thị 大Đại 乘Thừa 。 證chứng 菩Bồ 薩Tát 乘thừa 。 更cánh 不bất 起khởi 觀quán 。 至chí 無vô 修tu 處xứ 。 湛trạm 然nhiên 常thường 寂tịch 。 不bất 增tăng 不bất 減giảm 。 名danh 最Tối 上Thượng 乘Thừa 。 即tức 是thị 佛Phật 乘Thừa 也dã 。

問vấn 。 涅Niết 槃Bàn 云vân 。 定định 多đa 慧tuệ 少thiểu 。 不bất 離ly 無vô 明minh 。 定định 少thiểu 慧tuệ 多đa 。 增tăng 長trưởng 邪tà 見kiến 。 定định 慧tuệ 等đẳng 故cố 。 即tức 名danh 解giải 脫thoát 。 其kỳ 義nghĩa 如như 何hà 。

答đáp 。 對đối 一nhất 切thiết 善thiện 惡ác 。 悉tất 能năng 分phân 別biệt 是thị 慧tuệ 。 於ư 所sở 分phân 別biệt 之chi 處xứ 。 不bất 起khởi 愛ái 憎tăng 。 不bất 隨tùy 所sở 染nhiễm 是thị 定định 。 即tức 是thị 定định 慧tuệ 等đẳng 用dụng 也dã 。

又hựu 問vấn 。 無vô 言ngôn 無vô 說thuyết 。 即tức 名danh 為vi 定định 。 正chánh 言ngôn 說thuyết 之chi 時thời 。 得đắc 名danh 定định 否phủ/bĩ 。

答đáp 。 今kim 言ngôn 定định 者giả 。 不bất 論luận 說thuyết 與dữ 不bất 說thuyết 常thường 定định 。

何hà 以dĩ 故cố 。 為vi 用dụng 定định 性tánh 。 言ngôn 說thuyết 分phân 別biệt 時thời 。 即tức 言ngôn 說thuyết 分phân 別biệt 亦diệc 定định 。 若nhược 以dĩ 空không 心tâm 觀quán 色sắc 時thời 。 即tức 觀quán 色sắc 時thời 亦diệc 空không 。 若nhược 不bất 觀quán 色sắc 。 不bất 說thuyết 不bất 分phân 別biệt 時thời 亦diệc 空không 。 乃nãi 至chí 見kiến 聞văn 覺giác 知tri 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。

何hà 以dĩ 故cố 。 為vi 自tự 性tánh 空không 。 即tức 於ư 一nhất 切thiết 處xứ 悉tất 空không 。 空không 即tức 無vô 著trước 。 無vô 著trước 即tức 是thị 等đẳng 用dụng 。 為vi 菩Bồ 薩Tát 常thường 用dụng 如như 是thị 等đẳng 空không 。 之chi 法pháp 得đắc 至chí 究cứu 竟cánh 。 故cố 云vân 定định 慧tuệ 等đẳng 者giả 。 即tức 名danh 解giải 脫thoát 也dã 。 今kim 更cánh 為vì 汝nhữ 。 譬thí 喻dụ 顯hiển 示thị 。 令linh 汝nhữ 惺tinh 惺tinh 。 得đắc 解giải 斷đoạn 疑nghi 。 譬thí 如như 明minh 鑑giám 照chiếu 像tượng 之chi 時thời 。 其kỳ 明minh 動động 否phủ/bĩ 。 不phủ 也dã 。 不bất 照chiếu 時thời 亦diệc 動động 否phủ/bĩ 。 不phủ 也dã 。

何hà 以dĩ 故cố 。 為vi 明minh 鑑giám 用dụng 無vô 情tình 明minh 照chiếu 。 所sở 以dĩ 照chiếu 時thời 不bất 動động 。 不bất 照chiếu 亦diệc 不bất 動động 。

何hà 以dĩ 故cố 。 為vi 無vô 情tình 之chi 中trung 無vô 有hữu 動động 者giả 。 亦diệc 無vô 不bất 動động 者giả 。 又hựu 如như 日nhật 光quang 。 照chiếu 世thế 之chi 時thời 。 其kỳ 光quang 動động 否phủ/bĩ 。 不phủ 也dã 。 若nhược 不bất 照chiếu 時thời 動động 否phủ/bĩ 。 不phủ 也dã 。

何hà 以dĩ 故cố 。 為vi 光quang 無vô 情tình 。 故cố 用dụng 無vô 情tình 光quang 照chiếu 。 所sở 以dĩ 不bất 動động 。 不bất 照chiếu 亦diệc 不bất 動động 。 照chiếu 者giả 是thị 慧tuệ 。 不bất 動động 者giả 是thị 定định 。 菩Bồ 薩Tát 用dụng 是thị 定định 慧tuệ 等đẳng 法pháp 得đắc 三tam 菩Bồ 提Đề 。 故cố 云vân 定định 慧tuệ 等đẳng 用dụng 。 即tức 是thị 解giải 脫thoát 也dã 。 今kim 言ngôn 無vô 情tình 者giả 。 無vô 凡phàm 情tình 。 非phi 無vô 聖thánh 情tình 也dã 。

問vấn 。 云vân 何hà 是thị 凡phàm 情tình 。 云vân 何hà 是thị 聖thánh 情tình 。

答đáp 。 若nhược 起khởi 二nhị 性tánh 即tức 是thị 凡phàm 情tình 。 二nhị 性tánh 空không 故cố 。 即tức 是thị 聖thánh 情tình 。

問vấn 。 經Kinh 云vân 。 言ngôn 語ngữ 道đạo 斷đoạn 。 心tâm 行hành 處xứ 滅diệt 。 其kỳ 義nghĩa 如như 何hà 。

答đáp 。 以dĩ 言ngôn 顯hiển 義nghĩa 。 得đắc 義nghĩa 言ngôn 絕tuyệt 。 義nghĩa 即tức 是thị 空không 。 空không 即tức 是thị 道đạo 。 道đạo 即tức 是thị 絕tuyệt 言ngôn 。 故cố 云vân 言ngôn 語ngữ 道đạo 斷đoạn 。 心tâm 行hành 處xứ 滅diệt 。 謂vị 得đắc 義nghĩa 實thật 際tế 。 更cánh 不bất 起khởi 觀quán 。 不bất 起khởi 觀quán 故cố 。 即tức 是thị 無vô 生sanh 。 以dĩ 無vô 生sanh 故cố 。 即tức 一nhất 切thiết 色sắc 性tánh 空không 。 色sắc 性tánh 空không 故cố 。 即tức 萬vạn 緣duyên 俱câu 絕tuyệt 。 萬vạn 緣duyên 俱câu 絕tuyệt 者giả 。 即tức 是thị 心tâm 行hành 處xứ 滅diệt 。

問vấn 。 如như 如như 者giả 云vân 何hà 。

答đáp 。 如như 如như 是thị 不bất 動động 義nghĩa 。 心tâm 真Chân 如Như 故cố 。 名danh 如như 如như 也dã 。 是thị 知tri 過quá 去khứ 諸chư 佛Phật 。 行hành 此thử 行hạnh 亦diệc 得đắc 成thành 道Đạo 。 現hiện 在tại 佛Phật 行hạnh 此thử 行hành 亦diệc 得đắc 成thành 道Đạo 。 未vị 來lai 佛Phật 行hạnh 此thử 行hành 亦diệc 得đắc 成thành 道Đạo 。 三tam 世thế 所sở 修tu 證chứng 道đạo 無vô 異dị 。 故cố 名danh 如như 如như 也dã 。 維duy 摩ma 經Kinh 云vân 。 諸chư 佛Phật 亦diệc 如như 也dã 。 至chí 於ư 彌Di 勒Lặc 亦diệc 如như 也dã 。 乃nãi 至chí 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 悉tất 皆giai 如như 也dã 。

何hà 以dĩ 故cố 。 為vi 佛Phật 性tánh 不bất 斷đoạn 有hữu 性tánh 故cố 也dã 。

問vấn 。 即tức 色sắc 即tức 空không 。 即tức 凡phàm 即tức 聖thánh 。 是thị 頓đốn 悟ngộ 否phủ/bĩ 。

答đáp 。 是thị 。

問vấn 。 云vân 何hà 是thị 即tức 色sắc 即tức 空không 。 云vân 何hà 是thị 即tức 凡phàm 即tức 聖thánh 。

答đáp 。 心tâm 有hữu 染nhiễm 即tức 色sắc 。 心tâm 無vô 染nhiễm 即tức 空không 。 心tâm 有hữu 染nhiễm 即tức 凡phàm 。 心tâm 無vô 染nhiễm 即tức 聖thánh 。 又hựu 云vân 。 真chân 空không 妙diệu 有hữu 故cố 即tức 色sắc 。 色sắc 不bất 可khả 得đắc 故cố 即tức 空không 。 今kim 言ngôn 空không 者giả 。 是thị 色sắc 性tánh 自tự 空không 。 非phi 色sắc 滅diệt 空không 。 今kim 言ngôn 色sắc 者giả 。 是thị 空không 性tánh 自tự 色sắc 。 非phi 色sắc 能năng 色sắc 也dã 。

問vấn 。 經Kinh 云vân 盡tận 無vô 盡tận 法Pháp 門môn 。 如như 何hà 。

答đáp 。 為vi 二nhị 性tánh 空không 故cố 。 見kiến 聞văn 無vô 生sanh 是thị 盡tận 。 盡tận 者giả 。 諸chư 漏lậu 盡tận 。 無vô 盡tận 者giả 。 於ư 無vô 生sanh 體thể 中trung 具cụ 恆Hằng 沙sa 妙diệu 用dụng 。 隨tùy 事sự 應ưng 現hiện 。 悉tất 皆giai 具cụ 足túc 。 於ư 本bổn 體thể 中trung 亦diệc 無vô 損tổn 減giảm 。 是thị 名danh 無vô 盡tận 。 即tức 是thị 盡tận 無vô 盡tận 法Pháp 門môn 也dã 。

問vấn 。 盡tận 與dữ 無vô 盡tận 。 為vi 一nhất 為vi 別biệt 。

答đáp 。 體thể 是thị 一nhất 。 說thuyết 即tức 有hữu 別biệt 。

問vấn 。 體thể 既ký 是thị 一nhất 。 云vân 何hà 說thuyết 別biệt 。

答đáp 。 一nhất 者giả 是thị 說thuyết 之chi 體thể 。 說thuyết 是thị 體thể 之chi 用dụng 。 為vi 隨tùy 事sự 應ứng 用dụng 。 故cố 云vân 體thể 同đồng 說thuyết 別biệt 。 喻dụ 如như 天thiên 上thượng 一nhất 日nhật 。 下hạ 置trí 種chủng 種chủng 盆bồn 器khí 盛thịnh 水thủy 。 一nhất 一nhất 器khí 中trung 。 皆giai 有hữu 於ư 日nhật 。 諸chư 器khí 中trung 日nhật 。 悉tất 皆giai 圓viên 滿mãn 。 與dữ 天thiên 上thượng 日nhật 。 亦diệc 無vô 差sai 別biệt 。 故cố 云vân 體thể 同đồng 。 為vi 隨tùy 器khí 立lập 名danh 。 即tức 有hữu 差sai 別biệt 。 所sở 以dĩ 有hữu 別biệt 。 故cố 云vân 體thể 同đồng 。 說thuyết 即tức 有hữu 別biệt 。 所sở 現hiện 諸chư 日nhật 悉tất 皆giai 圓viên 滿mãn 於ư 上thượng 。 本bổn 日nhật 亦diệc 無vô 損tổn 滅diệt 。 故cố 云vân 無vô 盡tận 也dã 。

問vấn 。 經Kinh 云vân 不bất 生sanh 不bất 滅diệt 。 何hà 法pháp 不bất 生sanh 。 何hà 法pháp 不bất 滅diệt 。

答đáp 。 不bất 善thiện 不bất 生sanh 。 善thiện 法Pháp 不bất 滅diệt 。

問vấn 。 何hà 者giả 善thiện 。 何hà 者giả 不bất 善thiện 。

答đáp 。 不bất 善thiện 者giả 。 是thị 染nhiễm 漏lậu 心tâm 。 善thiện 法Pháp 者giả 。 是thị 無vô 染nhiễm 漏lậu 心tâm 。 但đãn 無vô 染nhiễm 無vô 漏lậu 。 即tức 是thị 不bất 善thiện 不bất 生sanh 。 得đắc 無vô 染nhiễm 無vô 漏lậu 時thời 。 即tức 清thanh 淨tịnh 圓viên 明minh 。 湛trạm 然nhiên 常thường 寂tịch 。 畢tất 竟cánh 不bất 遷thiên 。 是thị 名danh 善thiện 法Pháp 不bất 滅diệt 也dã 。 此thử 即tức 是thị 不bất 生sanh 不bất 滅diệt 。

問vấn 。 菩Bồ 薩Tát 戒giới 云vân 。 眾chúng 生sanh 受thọ 佛Phật 戒giới 。 即tức 入nhập 諸chư 佛Phật 位vị 。 位vị 同đồng 大đại 覺giác 已dĩ 。 真chân 是thị 諸chư 佛Phật 子tử 。 其kỳ 義nghĩa 云vân 何hà 。

答đáp 。 佛Phật 戒giới 者giả 。 清thanh 淨tịnh 心tâm 是thị 也dã 。 若nhược 有hữu 人nhân 發phát 。 心tâm 修tu 行hành 清thanh 淨tịnh 行hành 。 得đắc 無vô 所sở 受thọ 心tâm 者giả 。 名danh 受thọ 佛Phật 戒giới 也dã 。 過quá 去khứ 諸chư 佛Phật 。 皆giai 修tu 清thanh 淨tịnh 無vô 受thọ 行hành 。 得đắc 成thành 佛Phật 道Đạo 。 今kim 有hữu 時thời 人nhân 發phát 心tâm 修tu 無vô 受thọ 。 清thanh 淨tịnh 行hành 者giả 。 即tức 與dữ 佛Phật 功công 德đức 等đẳng 。 用dụng 無vô 有hữu 異dị 也dã 。 故cố 云vân 入nhập 諸chư 佛Phật 位vị 也dã 。 如như 是thị 悟ngộ 者giả 。 與dữ 佛Phật 悟ngộ 同đồng 。 故cố 云vân 位vị 同đồng 大đại 覺giác 已dĩ 。 真chân 是thị 諸chư 佛Phật 子tử 。 從tùng 清thanh 淨tịnh 心tâm 生sanh 智trí 。 智trí 清thanh 淨tịnh 名danh 為vi 諸chư 佛Phật 子tử 。 亦diệc 名danh 此thử 佛Phật 子tử 。

問vấn 。 只chỉ 是thị 佛Phật 之chi 與dữ 法pháp 。 為vi 是thị 佛Phật 在tại 先tiên 。 為vi 是thị 法pháp 在tại 先tiên 。 若nhược 法pháp 在tại 先tiên 。 法pháp 是thị 何hà 佛Phật 所sở 說thuyết 。 若nhược 佛Phật 在tại 先tiên 。 承thừa 何hà 教giáo 而nhi 成thành 道Đạo 。

答đáp 。 佛Phật 亦diệc 在tại 法pháp 先tiên 。 亦diệc 在tại 法pháp 後hậu 。

問vấn 。 因nhân 何hà 佛Phật 法Pháp 先tiên 後hậu 。

答đáp 。 若nhược 據cứ 寂tịch 滅diệt 法pháp 。 是thị 法pháp 先tiên 佛Phật 後hậu 。 若nhược 據cứ 文văn 字tự 法pháp 。 是thị 佛Phật 先tiên 法pháp 後hậu 。

何hà 以dĩ 故cố 。 一nhất 切thiết 諸chư 佛Phật 。 皆giai 因nhân 寂tịch 滅diệt 法pháp 。 而nhi 得đắc 成thành 佛Phật 。 即tức 是thị 法pháp 先tiên 佛Phật 後hậu 。 經Kinh 云vân 。 諸chư 佛Phật 所sở 師sư 。 所sở 為vi 法pháp 也dã 。 得đắc 成thành 道Đạo 已dĩ 。 然nhiên 始thỉ 廣quảng 說thuyết 十thập 二nhị 部bộ 經kinh 。 引dẫn 化hóa 眾chúng 生sanh 。 眾chúng 生sanh 承thừa 佛Phật 法Pháp 教giáo 。 修tu 行hành 得đắc 成thành 佛Phật 。 即tức 是thị 法pháp 先tiên 佛Phật 後hậu 也dã 。

問vấn 。 云vân 何hà 是thị 說thuyết 通thông 宗tông 不bất 通thông 。

答đáp 。 言ngôn 行hạnh 相tương 違vi 。 即tức 是thị 說thuyết 通thông 宗tông 不bất 通thông 。

問vấn 。 云vân 何hà 是thị 宗tông 通thông 說thuyết 亦diệc 通thông 。

答đáp 。 言ngôn 行hạnh 無vô 差sai 。 即tức 是thị 說thuyết 通thông 宗tông 亦diệc 通thông 。

問vấn 。 經Kinh 云vân 到đáo 不bất 到đáo 。 不bất 到đáo 到đáo 之chi 法pháp 。 云vân 何hà 。

答đáp 。 說thuyết 到đáo 行hành 不bất 到đáo 。 名danh 為vi 到đáo 不bất 到đáo 。 行hành 到đáo 說thuyết 不bất 到đáo 。 名danh 為vi 不bất 到đáo 到đáo 。 行hành 說thuyết 俱câu 到đáo 。 名danh 為vi 到đáo 到đáo 。

問vấn 。 佛Phật 法Pháp 不bất 盡tận 有hữu 為vi 。 不bất 住trụ 無vô 為vi 。 何hà 者giả 是thị 不bất 盡tận 有hữu 為vi 。 何hà 者giả 是thị 不bất 住trụ 無vô 為vi 。

答đáp 。 不bất 盡tận 有hữu 為vi 者giả 。 從tùng 初sơ 發phát 心tâm 。 至chí 菩Bồ 提Đề 樹thụ 下hạ 。 成thành 等Đẳng 正Chánh 覺Giác 後hậu 。 至chí 雙song 林lâm 入nhập 般Bát 涅Niết 槃Bàn 。 於ư 中trung 一nhất 切thiết 。 法pháp 悉tất 皆giai 不bất 捨xả 。 即tức 是thị 不bất 盡tận 有hữu 為vi 也dã 。 不bất 住trụ 無vô 為vi 者giả 。 雖tuy 修tu 無vô 念niệm 。 不bất 以dĩ 無vô 念niệm 為vi 證chứng 。 雖tuy 修tu 空không 。 不bất 以dĩ 空không 為vi 證chứng 。 雖tuy 修tu 菩Bồ 提Đề 涅Niết 槃Bàn 。 無vô 相tướng 無vô 作tác 。 不bất 以dĩ 無vô 相tướng 。 無vô 作tác 為vi 證chứng 。 即tức 是thị 不bất 住trụ 無vô 為vi 也dã 。

問vấn 。 為vi 有hữu 地địa 獄ngục 。 為vi 無vô 地địa 獄ngục 。

答đáp 。 亦diệc 有hữu 亦diệc 無vô 。

問vấn 。 云vân 何hà 亦diệc 有hữu 亦diệc 無vô 。

答đáp 。 為vi 隨tùy 心tâm 所sở 造tạo 。 一nhất 切thiết 惡ác 業nghiệp 。 即tức 有hữu 地địa 獄ngục 。 若nhược 心tâm 無vô 染nhiễm 。 自tự 性tánh 空không 故cố 。 即tức 無vô 地địa 獄ngục 。

問vấn 。 受thọ 罪tội 眾chúng 生sanh 。 有hữu 佛Phật 性tánh 否phủ/bĩ 。

答đáp 。 亦diệc 同đồng 佛Phật 性tánh 。

問vấn 。 既ký 有hữu 佛Phật 性tánh 。 正chánh 入nhập 地địa 獄ngục 時thời 。 佛Phật 性tánh 同đồng 入nhập 否phủ/bĩ 。

答đáp 。 不bất 同đồng 入nhập 。

問vấn 。 正chánh 入nhập 之chi 時thời 。 佛Phật 性tánh 復phục 在tại 何hà 處xứ 。

答đáp 。 亦diệc 同đồng 入nhập 。

問vấn 。 既ký 同đồng 入nhập 。 正chánh 入nhập 時thời 。 眾chúng 生sanh 受thọ 罪tội 。 佛Phật 性tánh 亦diệc 同đồng 受thọ 罪tội 否phủ/bĩ 。

答đáp 。 佛Phật 性tánh 雖tuy 隨tùy 眾chúng 生sanh 同đồng 入nhập 。 是thị 眾chúng 生sanh 自tự 受thọ 罪tội 苦khổ 。 佛Phật 性tánh 元nguyên 來lai 不bất 受thọ 。

問vấn 。 既ký 同đồng 入nhập 。 因nhân 何hà 不bất 受thọ 。

答đáp 。 眾chúng 生sanh 者giả 是thị 有hữu 相tương/tướng 。 有hữu 相tương/tướng 者giả 即tức 有hữu 成thành 壞hoại 。 佛Phật 性tánh 者giả 是thị 無vô 相tướng 。 無vô 相tướng 者giả 即tức 是thị 空không 性tánh 也dã 。 是thị 故cố 真chân 空không 之chi 性tánh 無vô 有hữu 壞hoại 者giả 。 喻dụ 如như 有hữu 人nhân 。 於ư 空không 積tích 薪tân 。 薪tân 自tự 受thọ 壞hoại 。 空không 不bất 受thọ 壞hoại 也dã 。 空không 喻dụ 佛Phật 性tánh 。 薪tân 喻dụ 眾chúng 生sanh 。 故cố 云vân 同đồng 入nhập 而nhi 不bất 同đồng 受thọ 也dã 。

問vấn 。 轉chuyển 八bát 識thức 成thành 四Tứ 智Trí 。 束thúc 四Tứ 智Trí 成thành 三Tam 身Thân 。 幾kỷ 箇cá 識thức 共cộng 成thành 一nhất 智trí 。 幾kỷ 箇cá 識thức 獨độc 成thành 一nhất 智trí 。

答đáp 。 眼nhãn 。 耳nhĩ 。 鼻tị 。 舌thiệt 。 身thân 。 此thử 五ngũ 識thức 共cộng 成thành 。 成Thành 所Sở 作Tác 智Trí 。 第đệ 六lục 是thị 意ý 。 獨độc 成thành 妙Diệu 觀Quán 察Sát 智Trí 。 第đệ 七thất 心tâm 識thức 。 獨độc 成thành 平Bình 等Đẳng 性Tánh 智Trí 。 第đệ 八bát 含hàm 藏tạng 識thức 。 獨độc 成thành 大Đại 圓Viên 鏡Kính 智Trí 。

問vấn 。 此thử 四Tứ 智Trí 為vi 別biệt 為vi 同đồng 。

答đáp 。 體thể 同đồng 名danh 別biệt 。

問vấn 。 體thể 既ký 同đồng 。 云vân 何hà 名danh 別biệt 。 既ký 隨tùy 事sự 立lập 名danh 。 正chánh 一nhất 體thể 之chi 時thời 。 何hà 者giả 是thị 大Đại 圓Viên 鏡Kính 智Trí 。

答đáp 。 湛trạm 然nhiên 空không 寂tịch 。 圓viên 明minh 不bất 動động 。 即tức 大Đại 圓Viên 鏡Kính 智Trí 。 能năng 對đối 諸chư 塵trần 不bất 起khởi 愛ái 憎tăng 。 即tức 是thị 二nhị 性tánh 空không 。 二nhị 性tánh 空không 即tức 。 平Bình 等Đẳng 性Tánh 智Trí 。 能năng 入nhập 諸chư 根căn 境cảnh 界giới 。 善thiện 能năng 分phân 別biệt 。 不bất 起khởi 亂loạn 想tưởng 。 而nhi 得đắc 自tự 在tại 。 即tức 是thị 妙Diệu 觀Quán 察Sát 智Trí 。 能năng 令linh 諸chư 根căn 隨tùy 事sự 應ứng 用dụng 。 悉tất 入nhập 正chánh 受thọ 。 無vô 二nhị 相tương/tướng 者giả 。 即tức 是thị 成Thành 所Sở 作Tác 智Trí 。

問vấn 。 束thúc 四Tứ 智Trí 成thành 三Tam 身Thân 者giả 。 幾kỷ 箇cá 智trí 共cộng 成thành 一nhất 身thân 。 幾kỷ 箇cá 智trí 獨độc 成thành 一nhất 身thân 。

答đáp 。 大Đại 圓Viên 鏡Kính 智Trí 。 獨độc 成thành 法Pháp 身thân 。 平Bình 等Đẳng 性Tánh 智Trí 。 獨độc 成thành 報báo 身thân 。 妙Diệu 觀Quán 察Sát 智Trí 。 與dữ 成Thành 所Sở 作Tác 智Trí 。 共cộng 成thành 化hóa 身thân 。 此thử 三Tam 身Thân 亦diệc 假giả 立lập 名danh 字tự 分phân 別biệt 。 只chỉ 令linh 未vị 解giải 者giả 看khán 。 若nhược 了liễu 此thử 理lý 。 亦diệc 無vô 三Tam 身Thân 應ứng 用dụng 。

何hà 以dĩ 故cố 。 為vi 體thể 性tánh 無vô 相tướng 。 從tùng 無vô 住trụ 本bổn 而nhi 立lập 。 亦diệc 無vô 無vô 住trụ 本bổn 。

問vấn 。 云vân 何hà 是thị 見kiến 佛Phật 真chân 身thân 。

答đáp 。 不bất 見kiến 有hữu 無vô 。 即tức 是thị 見kiến 佛Phật 真chân 身thân 。

問vấn 。 云vân 何hà 不bất 見kiến 。 有hữu 無vô 即tức 是thị 見kiến 佛Phật 真chân 身thân 。

答đáp 。 有hữu 因nhân 無vô 立lập 。 無vô 因nhân 有hữu 顯hiển 。 本bổn 不bất 立lập 有hữu 。 無vô 亦diệc 不bất 存tồn 。 既ký 不bất 存tồn 無vô 。 有hữu 從tùng 何hà 得đắc 。 有hữu 之chi 與dữ 無vô 。 相tương/tướng 因nhân 始thỉ 有hữu 。 既ký 相tương/tướng 因nhân 而nhi 有hữu 。 悉tất 是thị 生sanh 滅diệt 也dã 。 但đãn 離ly 此thử 二nhị 見kiến 。 即tức 是thị 見kiến 佛Phật 真chân 身thân 。

問vấn 。 只chỉ 如như 有hữu 無vô 尚thượng 不bất 可khả 交giao 。 建kiến 立lập 真chân 身thân 復phục 從tùng 何hà 而nhi 立lập 。

答đáp 。 為vi 有hữu 問vấn 故cố 。 若nhược 無vô 問vấn 時thời 。 真chân 身thân 之chi 名danh 亦diệc 不bất 可khả 立lập 。

何hà 以dĩ 故cố 。 譬thí 如như 明minh 鏡kính 。 若nhược 對đối 物vật 像tượng 時thời 。 即tức 現hiện 像tượng 。 若nhược 不bất 對đối 像tượng 時thời 。 終chung 不bất 見kiến 像tượng 。

問vấn 。 云vân 何hà 是thị 常thường 不bất 離ly 佛Phật 。

答đáp 。 心tâm 無vô 起khởi 滅diệt 。 對đối 境cảnh 寂tịch 然nhiên 。 一nhất 切thiết 時thời 中trung 。 畢tất 竟cánh 空không 寂tịch 。 即tức 是thị 常thường 不bất 離ly 佛Phật 。

問vấn 。 何hà 者giả 是thị 無vô 為vi 法Pháp 。

答đáp 。 有hữu 為vi 是thị 。

問vấn 。 今kim 問vấn 無vô 為vi 法pháp 。 因nhân 何hà 答đáp 有hữu 為vi 是thị 。

答đáp 。 有hữu 因nhân 無vô 立lập 。 無vô 因nhân 有hữu 顯hiển 。 本bổn 不bất 立lập 有hữu 。 無vô 從tùng 何hà 生sanh 。 若nhược 論luận 真chân 無vô 為vi 者giả 。 即tức 不bất 取thủ 有hữu 為vi 。 亦diệc 不bất 取thủ 無vô 為vi 。 是thị 真chân 無vô 為vi 法pháp 也dã 。

何hà 以dĩ 故cố 。 經Kinh 云vân 。 若nhược 取thủ 法pháp 相tướng 。 即tức 著trước 我ngã 人nhân 。 若nhược 取thủ 非phi 法pháp 相tướng 。 即tức 著trước 我ngã 人nhân 。 是thị 故cố 不bất 應ưng 取thủ 法pháp 。 不bất 應ưng 取thủ 非phi 法pháp 。 即tức 是thị 取thủ 真chân 法pháp 也dã 。 若nhược 了liễu 此thử 理lý 。 即tức 真chân 解giải 脫thoát 。 即tức 會hội 不bất 二nhị 法Pháp 門môn 。

問vấn 。 何hà 者giả 是thị 中trung 道đạo 義nghĩa 。

答đáp 。 邊biên 義nghĩa 是thị 。

問vấn 。 今kim 問vấn 中trung 道đạo 。 因nhân 何hà 答đáp 邊biên 義nghĩa 是thị 。

答đáp 。 邊biên 因nhân 中trung 立lập 。 中trung 因nhân 邊biên 生sanh 。 本bổn 若nhược 無vô 邊biên 。 中trung 從tùng 何hà 有hữu 。 今kim 言ngôn 中trung 者giả 。 因nhân 邊biên 始thỉ 有hữu 。 故cố 知tri 中trung 之chi 與dữ 邊biên 。 相tương/tướng 因nhân 而nhi 立lập 。 悉tất 是thị 無vô 常thường 。 色sắc 受thọ 想tưởng 行hành 識thức 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。

問vấn 。 何hà 名danh 五ngũ 陰ấm 等đẳng 。

答đáp 。 對đối 色sắc 染nhiễm 色sắc 。 隨tùy 色sắc 受thọ 生sanh 。 名danh 為vi 色sắc 陰ấm 。 為vi 領lãnh 納nạp 入nhập 八bát 風phong 。 好hảo/hiếu 集tập 邪tà 信tín 。 即tức 隨tùy 領lãnh 受thọ 中trung 生sanh 。 名danh 為vi 受thọ 陰ấm 。 迷mê 心tâm 取thủ 想tưởng 。 隨tùy 想tưởng 受thọ 生sanh 。 名danh 為vi 想tưởng 陰ấm 。 結kết 集tập 諸chư 行hành 。 隨tùy 行hành 受thọ 生sanh 。 名danh 為vi 行hành 陰ấm 。 於ư 平bình 等đẳng 體thể 。 妄vọng 起khởi 分phân 別biệt 。 繫hệ 著trước 虗hư 識thức 受thọ 生sanh 。 名danh 為vi 識thức 陰ấm 。 故cố 云vân 五ngũ 陰ấm 。

問vấn 。 經Kinh 云vân 二nhị 十thập 五ngũ 有hữu 。 何hà 者giả 是thị 。

答đáp 。 受thọ 後hậu 有hữu 身thân 是thị 也dã 。 後hậu 有hữu 身thân 者giả 。 即tức 六lục 道đạo 受thọ 生sanh 也dã 。 為vi 眾chúng 生sanh 現hiện 世thế 心tâm 迷mê 。 好hảo/hiếu 結kết 諸chư 業nghiệp 。 後hậu 即tức 隨tùy 業nghiệp 受thọ 生sanh 。 故cố 云vân 後hậu 有hữu 也dã 。 世thế 若nhược 有hữu 人nhân 志chí 修tu 。 究cứu 竟cánh 解giải 脫thoát 。 證chứng 無Vô 生Sanh 法Pháp 忍Nhẫn 者giả 。 即tức 永vĩnh 離ly 三tam 界giới 。 不bất 受thọ 後hậu 有hữu 。 不bất 受thọ 後hậu 有hữu 者giả 。 即tức 證chứng 法Pháp 身thân 。 法Pháp 身thân 者giả 。 即tức 是thị 佛Phật 身thân 。

問vấn 。 二nhị 十thập 五ngũ 有hữu 。 名danh 云vân 何hà 分phân 別biệt 。

答đáp 。 本bổn 體thể 是thị 一nhất 。 為vi 隨tùy 用dụng 立lập 名danh 。 顯hiển 二nhị 十thập 五ngũ 有hữu 。 二nhị 十thập 五ngũ 有hữu 。 十thập 惡ác 。 十Thập 善Thiện 。 五ngũ 陰ấm 是thị 。

問vấn 。 云vân 何hà 是thị 十thập 惡ác 。 十Thập 善Thiện 。

答đáp 。 十thập 惡ác 。 煞sát 。 盜đạo 。 婬dâm 。 妄vọng 言ngôn 。 綺ỷ 語ngữ 。 兩lưỡng 舌thiệt 。 惡ác 口khẩu 。 乃nãi 至chí 貪tham 。 瞋sân 。 邪tà 見kiến 。 此thử 名danh 十thập 惡ác 。 十Thập 善Thiện 者giả 。 但đãn 不bất 行hành 十thập 惡ác 即tức 是thị 也dã 。

問vấn 。 上thượng 說thuyết 無vô 念niệm 。 由do 未vị 盡tận 決quyết 。

答đáp 。 無vô 念niệm 者giả 。 一nhất 切thiết 處xứ 無vô 心tâm 是thị 無vô 。 一nhất 切thiết 境cảnh 界giới 。 無vô 餘dư 思tư 求cầu 是thị 對đối 諸chư 境cảnh 色sắc 永vĩnh 無vô 起khởi 動động 。 是thị 即tức 無vô 念niệm 。 無vô 念niệm 者giả 。 是thị 名danh 真chân 念niệm 也dã 。 若nhược 以dĩ 念niệm 為vi 念niệm 者giả 。 即tức 是thị 邪tà 念niệm 。 非phi 為vi 正chánh 念niệm 。

何hà 以dĩ 故cố 。 經Kinh 云vân 。 若nhược 教giáo 人nhân 六lục 念niệm 。 名danh 為vi 非phi 念niệm 。 有hữu 六lục 念niệm 名danh 為vi 邪tà 念niệm 。 無vô 六lục 念niệm 者giả 即tức 真chân 念niệm 。 經Kinh 云vân 。

善thiện 男nam 子tử 。 我ngã 等đẳng 住trụ 於ư 無vô 念niệm 法pháp 中trung 。 得đắc 如như 是thị 金kim 色sắc 三tam 十thập 二nhị 相tương/tướng 。 放phóng 大đại 光quang 明minh 。 照chiếu 無vô 餘dư 世thế 界giới 。 不bất 可khả 思tư 議nghị 功công 德đức 。 佛Phật 說thuyết 之chi 猶do 不bất 盡tận 。 何hà 況huống 餘dư 乘thừa 能năng 知tri 也dã 。 得đắc 無vô 念niệm 者giả 。 六lục 根căn 無vô 染nhiễm 故cố 。 自tự 然nhiên 得đắc 入nhập 。 諸chư 佛Phật 知tri 見kiến 。 得đắc 如như 是thị 者giả 。 即tức 名danh 佛Phật 藏tạng 。 亦diệc 名danh 法Pháp 藏tạng 。 即tức 能năng 一nhất 切thiết 佛Phật 一nhất 切thiết 法pháp 。

何hà 以dĩ 故cố 。 為vi 無vô 念niệm 故cố 。 經Kinh 云vân 。 一nhất 切thiết 諸chư 佛Phật 等đẳng 。 皆giai 從tùng 此thử 經Kinh 出xuất 。

問vấn 。 既ký 稱xưng 無vô 念niệm 。 入nhập 佛Phật 知tri 見kiến 。 復phục 從tùng 何hà 立lập 。

答đáp 。 從tùng 無vô 念niệm 立lập 。

何hà 以dĩ 故cố 。 經Kinh 云vân 。 從tùng 無vô 住trụ 本bổn 。 立lập 一nhất 切thiết 法pháp 。 又hựu 云vân 。 喻dụ 如như 明minh 鑑giám 。 鑑giám 中trung 雖tuy 無vô 像tượng 。 而nhi 能năng 現hiện 萬vạn 像tượng 。

何hà 以dĩ 故cố 。 為vi 鑑giám 明minh 故cố 。 能năng 現hiện 萬vạn 像tượng 。 學học 人nhân 為vi 心tâm 無vô 染nhiễm 。 故cố 妄vọng 念niệm 不bất 生sanh 。 我ngã 人nhân 心tâm 滅diệt 。 畢tất 竟cánh 清thanh 淨tịnh 。 以dĩ 清thanh 淨tịnh 故cố 。 能năng 生sanh 無vô 量lượng 知tri 見kiến 。 頓đốn 悟ngộ 者giả 不bất 離ly 此thử 生sanh 。 即tức 得đắc 解giải 脫thoát 。 何hà 以dĩ 知tri 之chi 。 譬thí 如như 師sư 子tử 。 兒nhi 初sơ 生sanh 之chi 時thời 。 即tức 真chân 師sư 子tử 。 修tu 頓đốn 悟ngộ 者giả 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 即tức 修tu 之chi 時thời 。 即tức 入nhập 佛Phật 位vị 。 如như 竹trúc 春xuân 生sanh 筍duẩn 。 不bất 離ly 於ư 春xuân 。 即tức 與dữ 母mẫu 齊tề 。 等đẳng 無vô 有hữu 異dị 。

何hà 以dĩ 故cố 。 為vi 心tâm 空không 故cố 。 修tu 頓đốn 悟ngộ 者giả 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 為vi 頓đốn 除trừ 妄vọng 念niệm 。 永vĩnh 絕tuyệt 我ngã 人nhân 。 畢tất 竟cánh 空không 寂tịch 。 即tức 與dữ 佛Phật 齊tề 。 等đẳng 無vô 有hữu 異dị 。 故cố 云vân 即tức 凡phàm 即tức 聖thánh 也dã 。 修tu 頓đốn 悟ngộ 者giả 不bất 離ly 此thử 身thân 。 即tức 超siêu 三tam 界giới 。 經Kinh 云vân 。 不bất 壞hoại 世thế 間gian 而nhi 超siêu 世thế 間gian 。 不bất 捨xả 煩phiền 惱não 。 而nhi 入nhập 涅Niết 槃Bàn 。 不bất 修tu 頓đốn 悟ngộ 者giả 。 猶do 如như 野dã 干can 隨tùy 逐trục 師sư 子tử 。 經kinh 百bách 千thiên 劫kiếp 。 終chung 不bất 得đắc 成thành 師sư 子tử 。

又hựu 問vấn 。 真Chân 如Như 之chi 性tánh 為vi 實thật 空không 。 為vi 實thật 不bất 空không 。 若nhược 言ngôn 不bất 空không 。 即tức 是thị 有hữu 相tương/tướng 。 若nhược 言ngôn 空không 者giả 。 即tức 是thị 斷đoạn 滅diệt 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 當đương 依y 何hà 修tu 。 而nhi 得đắc 解giải 脫thoát 。

答đáp 。 真Chân 如Như 之chi 性tánh 。 亦diệc 空không 亦diệc 不bất 空không 。

何hà 以dĩ 故cố 。 真Chân 如Như 妙diệu 體thể 。 無vô 形hình 無vô 相tướng 。 不bất 可khả 得đắc 也dã 。 是thị 名danh 亦diệc 空không 。 然nhiên 於ư 空không 無vô 相tướng 體thể 中trung 。 具cụ 足túc 恆Hằng 沙sa 之chi 用dụng 。 即tức 無vô 事sự 不bất 應ưng 。 是thị 名danh 亦diệc 不bất 空không 。 經Kinh 云vân 。 解giải 一nhất 即tức 千thiên 從tùng 。 迷mê 一nhất 即tức 萬vạn 惑hoặc 。 若nhược 人nhân 守thủ 一nhất 萬vạn 事sự 畢tất 。 是thị 悟ngộ 道đạo 之chi 妙diệu 也dã 。 經Kinh 云vân 。 森sâm 羅la 及cập 萬vạn 像tượng 。 一nhất 法pháp 之chi 所sở 印ấn 。 云vân 何hà 一nhất 法pháp 。 中trung 而nhi 生sanh 種chủng 種chủng 見kiến 。 如như 此thử 功công 業nghiệp 。 由do 行hành 為vi 本bổn 。 若nhược 不bất 降hàng 心tâm 。 依y 文văn 取thủ 證chứng 。 無vô 有hữu 是thị 處xứ 。 自tự 誑cuống 誑cuống 他tha 。 彼bỉ 此thử 俱câu 墜trụy 。 努nỗ 力lực 。 努nỗ 力lực 。 細tế 細tế 審thẩm 之chi 。 只chỉ 是thị 事sự 來lai 不bất 受thọ 。 一nhất 切thiết 處xứ 無vô 心tâm 。 得đắc 如như 是thị 者giả 。 即tức 入nhập 涅Niết 槃Bàn 。 證chứng 無Vô 生Sanh 法Pháp 忍Nhẫn 。 亦diệc 名danh 不bất 二nhị 法Pháp 門môn 。 亦diệc 名danh 無vô 諍tranh 。 亦diệc 名danh 一Nhất 行Hành 三Tam 昧Muội 。

何hà 以dĩ 故cố 。 畢tất 竟cánh 清thanh 淨tịnh 。 無vô 我ngã 人nhân 故cố 。 不bất 起khởi 愛ái 憎tăng 。 是thị 二nhị 性tánh 空không 。 是thị 無vô 所sở 見kiến 。 即tức 是thị 真Chân 如Như 無vô 得đắc 之chi 辯biện 。

此thử 論luận 不bất 傳truyền 無vô 信tín 。 唯duy 傳truyền 同đồng 見kiến 同đồng 行hành 。 當đương 觀quán 前tiền 人nhân 有hữu 誠thành 信tín 心tâm 。 堪kham 任nhậm 不bất 退thoái 者giả 。 如như 是thị 之chi 人nhân 。 乃nãi 可khả 為vi 說thuyết 。 示thị 之chi 令linh 悟ngộ 。 吾ngô 作tác 此thử 論luận 。 為vi 有hữu 緣duyên 人nhân 。 非phi 求cầu 名danh 利lợi 。 只chỉ 如như 諸chư 佛Phật 所sở 說thuyết 。 千thiên 經kinh 萬vạn 論luận 。 只chỉ 為vì 眾chúng 生sanh 迷mê 故cố 。 心tâm 行hành 不bất 同đồng 。 隨tùy 邪tà 應ưng 說thuyết 。 即tức 有hữu 差sai 別biệt 。 如như 論luận 究cứu 竟cánh 解giải 脫thoát 理lý 者giả 。 只chỉ 是thị 事sự 來lai 不bất 受thọ 。 一nhất 切thiết 處xứ 無vô 心tâm 。 永vĩnh 寂tịch 如như 空không 。 畢tất 竟cánh 清thanh 淨tịnh 。 自tự 然nhiên 解giải 脫thoát 。 汝nhữ 莫mạc 求cầu 虗hư 名danh 。 口khẩu 說thuyết 真Chân 如Như 。 心tâm 似tự 猿viên 猴hầu 。 即tức 言ngôn 行hạnh 相tương 違vi 。 名danh 為vi 自tự 誑cuống 。 當đương 墮đọa 惡ác 道đạo 。 莫mạc 求cầu 一nhất 世thế 虗hư 名danh 快khoái 樂lạc 。 不bất 覺giác 長trường/trưởng 劫kiếp 受thọ 殃ương 。 努nỗ 力lực 。 努nỗ 力lực 。 眾chúng 生sanh 自tự 度độ 。 佛Phật 不bất 能năng 度độ 。 若nhược 佛Phật 能năng 度độ 眾chúng 生sanh 時thời 。 過quá 去khứ 諸chư 佛Phật 。 如như 微vi 塵trần 數số 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 總tổng 應ưng 度độ 盡tận 。 何hà 故cố 我ngã 等đẳng 至chí 今kim 。 流lưu 浪lãng 生sanh 死tử 。 不bất 得đắc 成thành 佛Phật 。 當đương 知tri 眾chúng 生sanh 自tự 度độ 。 佛Phật 不bất 能năng 度độ 。 努nỗ 力lực 。 努nỗ 力lực 。 自tự 修tu 莫mạc 倚ỷ 他tha 佛Phật 力lực 。 經Kinh 云vân 。 夫phu 求cầu 法Pháp 者giả 。 不bất 著trước 佛Phật 求cầu 。

問vấn 。 於ư 來lai 世thế 中trung 多đa 有hữu 雜tạp 學học 之chi 徒đồ 。 云vân 何hà 共cộng 住trú 。

答đáp 。 但đãn 和hòa 其kỳ 光quang 。 不bất 同đồng 其kỳ 業nghiệp 。 同đồng 處xứ 不bất 同đồng 位vị 。 經Kinh 云vân 隨tùy 流lưu 而nhi 性tánh 常thường 也dã 。 只chỉ 如như 學học 道Đạo 者giả 自tự 為vi 大đại 事sự 因nhân 緣duyên 。 解giải 脫thoát 之chi 事sự 。 俱câu 勿vật 輕khinh 未vị 學học 。 敬kính 學học 如như 佛Phật 。 不bất 高cao 己kỷ 德đức 。 不bất 疾tật 彼bỉ 能năng 。 自tự 察sát 於ư 行hành 。 不bất 舉cử 他tha 過quá 。 於ư 一nhất 切thiết 處xứ 。 悉tất 無vô 妨phương 礙ngại 。 自tự 然nhiên 快khoái 樂lạc 也dã 。 重trùng 說thuyết 偈kệ 云vân 。

忍nhẫn 辱nhục 第đệ 一nhất 道Đạo 。 先tiên 須tu 除trừ 我ngã 人nhân 。 事sự 來lai 無vô 所sở 受thọ 。

即tức 真chân 菩Bồ 提Đề 身thân 。

金kim 剛cang 經Kinh 云vân 。 菩Bồ 薩Tát 無vô 我ngã 法pháp 者giả 。 如Như 來Lai 說thuyết 名danh 。 真chân 是thị 菩Bồ 薩Tát 。 又hựu 云vân 。 不bất 取thủ 即tức 不bất 捨xả 。 永vĩnh 斷đoạn 於ư 生sanh 死tử 。 一nhất 切thiết 處xứ 無vô 心tâm 。 即tức 名danh 諸chư 佛Phật 子tử 。 涅Niết 槃Bàn 經Kinh 云vân 。 如Như 來Lai 證chứng 涅Niết 槃Bàn 。 永vĩnh 斷đoạn 於ư 生sanh 死tử 。 偈kệ 曰viết 。

我ngã 今kim 意ý 況huống 大đại 好hảo/hiếu 。 他tha 人nhân 罵mạ 時thời 無vô 惱não 。

無vô 言ngôn 不bất 說thuyết 是thị 非phi 。 涅Niết 槃Bàn 生sanh 死tử 同đồng 道đạo 。

識thức 達đạt 自tự 家gia 本bổn 宗tông 。 猶do 來lai 無vô 有hữu 青thanh 皁# 。

一nhất 切thiết 妄vọng 想tưởng 分phân 別biệt 。 將tương 知tri 世thế 人nhân 不bất 了liễu 。

寄ký 言ngôn 凡phàm 夫phu 末mạt 代đại 。 除trừ 卻khước 心tâm 中trung 藁# 草thảo 。

我ngã 今kim 意ý 況huống 大đại 寬khoan 。 不bất 語ngữ 無vô 事sự 心tâm 安an 。

從tùng 容dung 自tự 在tại 解giải 脫thoát 。 東đông 西tây 去khứ 易dị 不bất 難nan 。

終chung 日nhật 無vô 言ngôn 寂tịch 寞mịch 。 念niệm 念niệm 向hướng 理lý 思tư 看khán 。

自tự 然nhiên 逍tiêu 遙diêu 見kiến 道đạo 。 生sanh 死tử 定định 不bất 相tương 干can 。

我ngã 今kim 意ý 況huống 大đại 奇kỳ 。 不bất 向hướng 世thế 上thượng 侵xâm 欺khi 。

榮vinh 華hoa 總tổng 是thị 虗hư 誑cuống 。 弊tệ 衣y 麤thô 食thực 充sung 飢cơ 。

道đạo 逢phùng 世thế 人nhân 懶lãn 語ngữ 。 世thế 人nhân 咸hàm 說thuyết 我ngã 癡si 。

外ngoại 現hiện 瞪trừng 瞪trừng 暗ám 鈍độn 。 心tâm 中trung 明minh 若nhược 瑠lưu 璃ly 。

默mặc 契khế 羅la 睺hầu 密mật 行hành 。 非phi 汝nhữ 凡phàm 夫phu 所sở 知tri 。

吾ngô 恐khủng 汝nhữ 等đẳng 。 不bất 會hội 了liễu 真chân 解giải 脫thoát 理lý 。 再tái 示thị 汝nhữ 等đẳng 。

問vấn 。 維duy 摩ma 經Kinh 云vân 。 欲dục 得đắc 淨tịnh 土độ 。 當đương 淨tịnh 其kỳ 心tâm 。 云vân 何hà 是thị 淨tịnh 心tâm 。

答đáp 。 以dĩ 畢tất 竟cánh 淨tịnh 為vi 淨tịnh 。

問vấn 。 云vân 何hà 是thị 畢tất 竟cánh 淨tịnh 為vi 淨tịnh 。

答đáp 。 無vô 淨tịnh 無vô 無vô 淨tịnh 即tức 是thị 畢tất 竟cánh 淨tịnh 。

問vấn 。 云vân 何hà 是thị 無vô 淨tịnh 無vô 無vô 淨tịnh 。

答đáp 。 一nhất 切thiết 處xứ 無vô 心tâm 是thị 淨tịnh 。 得đắc 淨tịnh 之chi 時thời 不bất 得đắc 作tác 淨tịnh 想tưởng 。 即tức 名danh 無vô 淨tịnh 也dã 。 得đắc 無vô 淨tịnh 時thời 亦diệc 不bất 得đắc 作tác 無vô 淨tịnh 想tưởng 。 即tức 是thị 無vô 無vô 淨tịnh 也dã 。

問vấn 。 修tu 道Đạo 者giả 以dĩ 何hà 為vi 證chứng 。

答đáp 。 畢tất 竟cánh 證chứng 為vi 證chứng 。

問vấn 。 云vân 何hà 是thị 畢tất 竟cánh 證chứng 。

答đáp 。 無vô 證chứng 無vô 無vô 證chứng 是thị 名danh 畢tất 竟cánh 證chứng 。

問vấn 。 云vân 何hà 是thị 無vô 證chứng 。 云vân 何hà 是thị 無vô 無vô 證chứng 。

答đáp 。 於ư 外ngoại 不bất 染nhiễm 色sắc 聲thanh 等đẳng 。 於ư 內nội 不bất 起khởi 妄vọng 念niệm 心tâm 。 得đắc 如như 是thị 者giả 。 即tức 名danh 為vi 證chứng 。 得đắc 證chứng 之chi 時thời 不bất 得đắc 作tác 證chứng 想tưởng 。 即tức 名danh 無vô 證chứng 也dã 。 得đắc 此thử 無vô 證chứng 之chi 時thời 亦diệc 不bất 得đắc 作tác 無vô 證chứng 想tưởng 。 是thị 名danh 無vô 證chứng 。 即tức 名danh 無vô 無vô 證chứng 也dã 。

問vấn 。 云vân 何hà 解giải 脫thoát 心tâm 。

答đáp 。 無vô 解giải 脫thoát 心tâm 。 亦diệc 無vô 無vô 解giải 脫thoát 心tâm 。 即tức 名danh 真chân 解giải 脫thoát 也dã 。 經Kinh 云vân 。 法Pháp 尚thượng 應ưng 捨xả 。 何hà 況huống 非phi 法pháp 也dã 。 法pháp 者giả 是thị 有hữu 。 非phi 法pháp 是thị 無vô 也dã 。 但đãn 不bất 取thủ 有hữu 無vô 。 即tức 真chân 解giải 脫thoát 。

問vấn 。 云vân 何hà 得đắc 道Đạo 。

答đáp 。 以dĩ 畢tất 竟cánh 得đắc 為vi 得đắc 。

問vấn 。 云vân 何hà 是thị 畢tất 竟cánh 得đắc 。

答đáp 。 無vô 得đắc 無vô 無vô 得đắc 。 是thị 名danh 畢tất 竟cánh 得đắc 。

問vấn 。 云vân 何hà 是thị 畢tất 竟cánh 空không 。

答đáp 。 無vô 空không 無vô 無vô 空không 。 即tức 名danh 畢tất 竟cánh 空không 。

問vấn 。 云vân 何hà 是thị 真Chân 如Như 定định 。

答đáp 。 無vô 定định 無vô 無vô 定định 。 即tức 名danh 真Chân 如Như 定định 。 經Kinh 云vân 。 無vô 有hữu 定định 法pháp 。 名danh 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。 亦diệc 無vô 定định 法pháp 。 如Như 來Lai 可khả 說thuyết 。 經Kinh 云vân 雖tuy 修tu 空không 。 不bất 以dĩ 空không 為vi 證chứng 。 不bất 得đắc 作tác 空không 想tưởng 。 即tức 是thị 也dã 。 雖tuy 修tu 定định 。 不bất 以dĩ 定định 為vi 證chứng 。 不bất 得đắc 作tác 定định 想tưởng 。 即tức 是thị 也dã 。 雖tuy 得đắc 淨tịnh 。 不bất 以dĩ 淨tịnh 為vi 證chứng 。 不bất 得đắc 作tác 淨tịnh 想tưởng 。 即tức 是thị 也dã 。 若nhược 得đắc 定định 。 得đắc 淨tịnh 。 得đắc 一nhất 切thiết 處xứ 無vô 心tâm 之chi 時thời 。 即tức 作tác 得đắc 如như 是thị 想tưởng 者giả 。 皆giai 是thị 妄vọng 想tưởng 。 即tức 被bị 繫hệ 縛phược 。 不bất 名danh 解giải 脫thoát 。 若nhược 得đắc 如như 是thị 之chi 時thời 。 了liễu 了liễu 自tự 知tri 得đắc 自tự 在tại 。 即tức 不bất 得đắc 將tương 此thử 為vi 證chứng 。 亦diệc 不bất 得đắc 作tác 如như 是thị 想tưởng 。 時thời 得đắc 解giải 脫thoát 。 經Kinh 云vân 。 若nhược 起khởi 精tinh 進tấn 心tâm 。 是thị 妄vọng 非phi 精tinh 進tấn 也dã 。 若nhược 能năng 心tâm 不bất 妄vọng 。 精tinh 進tấn 無vô 有hữu 涯nhai 。

問vấn 。 云vân 何hà 是thị 中trung 道đạo 。

答đáp 。 無vô 中trung 間gian 。 亦diệc 無vô 二nhị 邊biên 。 即tức 中trung 道đạo 也dã 。

云vân 何hà 是thị 二nhị 邊biên 。

答đáp 。 為vi 有hữu 彼bỉ 心tâm 。 有hữu 此thử 心tâm 。 即tức 是thị 二nhị 邊biên 。

云vân 何hà 名danh 彼bỉ 心tâm 。 此thử 心tâm 。

答đáp 。 外ngoại 縛phược 色sắc 聲thanh 。 名danh 為vi 彼bỉ 心tâm 。 內nội 起khởi 妄vọng 念niệm 。 名danh 為vi 此thử 心tâm 。 若nhược 於ư 外ngoại 不bất 染nhiễm 色sắc 。 即tức 名danh 無vô 彼bỉ 心tâm 。 內nội 不bất 生sanh 妄vọng 念niệm 。 即tức 名danh 無vô 此thử 心tâm 。 此thử 非phi 二nhị 邊biên 也dã 。 心tâm 既ký 無vô 二nhị 邊biên 。 中trung 亦diệc 何hà 有hữu 哉tai 。 得đắc 如như 是thị 者giả 。 即tức 名danh 中trung 道đạo 。 真Chân 如Như 來lai 道đạo 。 如Như 來Lai 道đạo 者giả 。 即tức 一nhất 切thiết 覺giác 人nhân 解giải 脫thoát 也dã 。 經Kinh 云vân 。 虗hư 空không 無vô 中trung 邊biên 。 諸chư 佛Phật 身thân 亦diệc 然nhiên 。 然nhiên 一nhất 切thiết 色sắc 空không 者giả 。 即tức 一nhất 切thiết 處xứ 無vô 心tâm 也dã 。 一nhất 切thiết 處xứ 無vô 心tâm 者giả 。 即tức 一nhất 切thiết 色sắc 性tánh 空không 。 二nhị 義nghĩa 無vô 別biệt 。 亦diệc 名danh 色sắc 空không 。 亦diệc 名danh 色sắc 無vô 法pháp 也dã 。 汝nhữ 若nhược 離ly 一nhất 切thiết 處xứ 無vô 心tâm 。 得đắc 菩Bồ 提Đề 解giải 脫thoát 。 涅Niết 槃Bàn 寂tịch 滅diệt 。 禪thiền 定định 見kiến 性tánh 者giả 。 非phi 也dã 。 一nhất 切thiết 處xứ 無vô 心tâm 者giả 。 即tức 修tu 菩Bồ 提Đề 。 解giải 脫thoát 。 涅Niết 槃Bàn 。 寂tịch 滅diệt 。 禪thiền 定định 。 乃nãi 至chí 六Lục 度Độ 。 皆giai 見kiến 性tánh 處xứ 。

何hà 以dĩ 故cố 。 金kim 剛cang 經Kinh 云vân 無vô 有hữu 少thiểu 法pháp 可khả 得đắc 。 是thị 名danh 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 也dã 。

問vấn 。 若nhược 有hữu 修tu 一nhất 切thiết 諸chư 行hành 。 具cụ 足túc 成thành 就tựu 。 得đắc 受thọ 記ký 否phủ/bĩ 。

答đáp 。 不bất 得đắc 。

問vấn 。 若nhược 以dĩ 一nhất 切thiết 法pháp 。 無vô 修tu 得đắc 成thành 就tựu 。 得đắc 受thọ 記ký 否phủ/bĩ 。

答đáp 。 不bất 得đắc 。

問vấn 。 若nhược 恁nhẫm 麼ma 時thời 。 當đương 以dĩ 何hà 法pháp 。 而nhi 得đắc 受thọ 記ký 。

答đáp 。 不bất 以dĩ 有hữu 行hành 。 亦diệc 不bất 以dĩ 無vô 行hành 。 即tức 得đắc 受thọ 記ký 。

何hà 以dĩ 故cố 。 維duy 摩ma 經Kinh 云vân 。 諸chư 行hành 性tánh 相tướng 。 悉tất 皆giai 無vô 常thường 。 涅Niết 槃Bàn 經Kinh 云vân 。

佛Phật 告cáo 迦Ca 葉Diếp 。

諸chư 行hành 是thị 常thường 。 無vô 有hữu 是thị 處xứ 。 汝nhữ 但đãn 一nhất 切thiết 處xứ 無vô 心tâm 。 即tức 無vô 諸chư 行hành 。 亦diệc 無vô 無vô 行hành 。 即tức 名danh 受thọ 記ký 。 所sở 言ngôn 一nhất 切thiết 處xứ 無vô 心tâm 者giả 。 無vô 憎tăng 愛ái 心tâm 。 是thị 言ngôn 憎tăng 愛ái 者giả 見kiến 好hảo/hiếu 事sự 不bất 起khởi 愛ái 心tâm 。 即tức 名danh 無vô 愛ái 心tâm 也dã 。 見kiến 惡ác 事sự 亦diệc 不bất 起khởi 憎tăng 心tâm 。 即tức 名danh 無vô 憎tăng 心tâm 也dã 。 無vô 愛ái 者giả 。 即tức 名danh 無vô 染nhiễm 心tâm 。 即tức 是thị 色sắc 性tánh 空không 也dã 。 色sắc 性tánh 空không 者giả 。 即tức 是thị 萬vạn 緣duyên 俱câu 絕tuyệt 。 萬vạn 緣duyên 俱câu 絕tuyệt 者giả 。 自tự 然nhiên 解giải 脫thoát 。 汝nhữ 細tế 看khán 之chi 。 若nhược 未vị 惺tinh 惺tinh 了liễu 時thời 。 即tức 須tu 早tảo 問vấn 。 勿vật 使sử 空không 度độ 。 汝nhữ 等đẳng 若nhược 依y 此thử 教giáo 修tu 。 不bất 解giải 脫thoát 者giả 。 吾ngô 即tức 終chung 身thân 為vì 汝nhữ 受thọ 大đại 地địa 獄ngục 。 吾ngô 若nhược 誑cuống 汝nhữ 者giả 。 吾ngô 當đương 所sở 生sanh 處xứ 為vị 師sư 子tử 虎hổ 狼lang 所sở 食thực 。 汝nhữ 若nhược 不bất 依y 教giáo 。 自tự 不bất 勤cần 修tu 。 即tức 不bất 知tri 也dã 。 一nhất 失thất 人nhân 身thân 。 萬vạn 劫kiếp 不bất 復phục 。 努nỗ 力lực 。 努nỗ 力lực 。 須tu 合hợp 知tri 爾nhĩ 。

頓Đốn 悟Ngộ 入Nhập 道Đạo 要Yếu 門Môn 論Luận 卷quyển 上thượng

吳ngô 江giang 居cư 士sĩ 吳ngô 瑞thụy 徵trưng 施thí 貲ti 刻khắc 此thử

頓đốn 悟ngộ 入nhập 道đạo 要yếu 門môn 論luận 上thượng 卷quyển 資tư 先tiên 考khảo 霽tễ 宇vũ 府phủ 君quân 冥minh 福phước 了liễu 緣duyên 居cư 士sĩ 對đối 。 長trường/trưởng 洲châu 徐từ 普phổ 書thư 。 溧# 水thủy 端đoan 學học 堯# 刻khắc 。

萬vạn 曆lịch 丁đinh 酉dậu 夏hạ 六lục 月nguyệt 。 徑kính 山sơn 興hưng 聖thánh 萬vạn 壽thọ 禪thiền 寺tự 識thức 。