半Bán 月Nguyệt 誦Tụng 菩Bồ 薩Tát 戒Giới 儀Nghi 式Thức 註Chú
明Minh 弘Hoằng 贊Tán 注Chú
附phụ 半bán 月nguyệt 誦tụng 菩Bồ 薩Tát 戒giới 儀nghi 式thức 註chú
毗tỳ 補bổ 提đề 囉ra 怛đát 娜na 伽già 耶da 婆bà 那na 摩ma 賀hạ
冐mạo 地địa 質chất 多đa 沙Sa 門Môn 。 弘hoằng 贊tán 。 注chú 。
按án 此thử 誦tụng 式thức 。 未vị 詳tường 作tác 者giả 。 尋tầm 其kỳ 始thỉ 末mạt 。 多đa 錄lục 菩Bồ 薩Tát 戒giới 本bổn 經kinh 及cập 一nhất 切thiết 有hữu 部bộ 戒giới 本bổn 之chi 文văn 。 然nhiên 菩Bồ 薩Tát 戒giới 本bổn 。 乃nãi 北bắc 凉# 曇đàm 無vô 讖sấm 法Pháp 師sư 所sở 譯dịch 。 其kỳ 有hữu 部bộ 戒giới 本bổn 。 是thị 大đại 唐đường 景cảnh 龍long 四tứ 年niên 。 義nghĩa 淨tịnh 三tam 藏tạng 奉phụng 詔chiếu 譯dịch 。 今kim 此thử 戒giới 序tự 文văn 云vân 。 於ư 像Tượng 法Pháp 中trung 者giả 。 葢# 如Như 來Lai 滅diệt 度độ 一nhất 千thiên 年niên 。 教giáo 流lưu 漢hán 地địa 。 自tự 漢hán 明minh 帝đế 。 至chí 宋tống 仁nhân 宗tông 辛tân 卯mão 歲tuế 。 教giáo 被bị 此thử 土thổ/độ 。 一nhất 千thiên 年niên 。 名danh 為vi 像tượng 法pháp 。 自tự 此thử 以dĩ 後hậu 。 悉tất 名danh 末Mạt 法Pháp 。 既ký 云vân 於ư 像Tượng 法Pháp 中trung 。 明minh 非phi 末Mạt 法Pháp 時thời 作tác 。 戒giới 本bổn 後hậu 譯dịch 。 復phục 非phi 唐đường 上thượng 所sở 輯# 。 可khả 是thị 唐đường 末mạt 宋tống 初sơ 。 台thai 教giáo 人nhân 集tập 也dã 。
眾chúng 中trung 當đương 差sai 堪kham 能năng 誦tụng 者giả 誦tụng 之chi 。 眾chúng 既ký 雲vân 集tập 。 先tiên 舉cử 香hương 讚tán 畢tất 。 三tam 稱xưng 云vân 。
南Nam 無mô 梵Phạm 網võng 教giáo 主chủ 。 盧Lô 舍Xá 那Na 佛Phật 。
次thứ 舉cử 開khai 經kinh 偈kệ 。 其kỳ 誦tụng 者giả 昇thăng 座tòa 。 白bạch 眾chúng 云vân 。
某mỗ 甲giáp 稽khể 首thủ 和hòa 南nam 。 敬kính 白bạch 大đại 眾chúng 。 僧Tăng 差sai 誦tụng 戒giới 。 恐khủng 有hữu 錯thác 悞ngộ 。 願nguyện 同đồng 誦tụng 者giả 。 慈từ 悲bi 指chỉ 示thị 。
○# 初sơ 歸quy 敬kính 三Tam 寶Bảo 。 二nhị 策sách 修tu 。 三tam 作tác 前tiền 方phương 便tiện 。 四tứ 誦tụng 戒giới 序tự 。 五ngũ 結kết 問vấn 。 六lục 正chánh 誦tụng 戒giới 經kinh 。
○# 初sơ 歸quy 敬kính 三Tam 寶Bảo
菩Bồ 薩Tát 戒giới 眾chúng 等đẳng 。 諦đế 聽thính 。
歸quy 命mạng 盧Lô 舍Xá 那Na 。 十thập 方phương 金Kim 剛Cang 佛Phật 。 亦diệc 禮lễ 前tiền 論luận 主chủ 。 當đương 覺giác 慈Từ 氏Thị 尊Tôn 。 今kim 說thuyết 三Tam 聚Tụ 戒Giới 。 菩Bồ 薩Tát 咸hàm 共cộng 聽thính 。
梵Phạn 語ngữ 南Nam 無mô 。 此thử 云vân 歸quy 命mạng 。 亦diệc 云vân 歸quy 依y 。 盧lô 舍xá 那na 。 此thử 云vân 淨tịnh 滿mãn 。 是thị 報báo 身thân 佛Phật 。 詳tường 如như 疏sớ/sơ 釋thích 。 十thập 方phương 金Kim 剛Cang 佛Phật 者giả 。 十thập 方phương 世thế 界giới 。 一nhất 切thiết 諸chư 佛Phật 。 皆giai 入nhập 金kim 剛cang 定định 。 斷đoạn 最tối 後hậu 微vi 細tế 無vô 明minh 。 而nhi 成thành 等Đẳng 正Chánh 覺Giác 。 即tức 金kim 剛cang 道đạo 後hậu 。 證chứng 不bất 壞hoại 性tánh 也dã 。 今kim 就tựu 功công 能năng 邊biên 稱xưng 。 故cố 曰viết 金kim 剛cang 。 就tựu 所sở 證chứng 邊biên 稱xưng 。 故cố 名danh 佛Phật 。 佛Phật 者giả 覺giác 也dã 。 梵Phạn 語ngữ 彌Di 勒Lặc 。 此thử 云vân 慈Từ 氏Thị 。 慈Từ 氏Thị 菩Bồ 薩Tát 。 從tùng 佛Phật 出xuất 家gia 。 剏# 造tạo 大Đại 乘Thừa 諸chư 論luận 。 如như 瑜du 伽già 師sư 地địa 論luận 等đẳng 。 後hậu 代đại 祖tổ 述thuật 。 如như 馬mã 鳴minh 龍long 樹thụ 菩Bồ 薩Tát 等đẳng 。 故cố 稱xưng 慈Từ 氏Thị 菩Bồ 薩Tát 。 為vi 前tiền 論luận 主chủ 。 後hậu 第đệ 十thập 小tiểu 劫kiếp 。 人nhân 壽thọ 八bát 萬vạn 歲tuế 時thời 。 下hạ 生sanh 成thành 佛Phật 。 故cố 云vân 當đương 覺giác 慈Từ 氏Thị 尊Tôn 。 (# 將tương 欲dục 誦tụng 戒giới 。 故cố 先tiên 歸quy 命mạng 三Tam 寶Bảo 。 以dĩ 求cầu 加gia 被bị )# 。 三Tam 聚Tụ 戒Giới 者giả 。 一nhất 攝nhiếp 律luật 儀nghi 戒giới 。 則tắc 無vô 戒giới 而nhi 不bất 持trì 。 戒giới 是thị 防phòng 非phi 止chỉ 惡ác 義nghĩa 也dã 。 二nhị 攝nhiếp 善thiện 法Pháp 戒giới 。 則tắc 無vô 善thiện 而nhi 不bất 修tu 。 善thiện 謂vị 廣quảng 修tu 六Lục 度Độ 萬vạn 行hạnh 也dã 。 三tam 攝nhiếp 眾chúng 生sanh 戒giới 。 則tắc 無vô 生sanh 而nhi 不bất 度độ 。 然nhiên 此thử 五ngũ 十thập 八bát 戒giới 。 能năng 斷đoạn 諸chư 惡ác 。 即tức 是thị 攝nhiếp 律luật 儀nghi 戒giới 。 斷đoạn 惡ác 便tiện 能năng 成thành 就tựu 諸chư 善thiện 。 即tức 是thị 攝nhiếp 善thiện 法Pháp 戒giới 。 惡ác 斷đoạn 善thiện 圓viên 。 便tiện 能năng 饒nhiêu 益ích 有hữu 情tình 。 即tức 是thị 攝nhiếp 眾chúng 生sanh 戒giới 。 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。 此thử 三tam 攝nhiếp 盡tận 。 故cố 云vân 聚tụ 也dã 。 然nhiên 律luật 儀nghi 多đa 主chủ 內nội 德đức 。 攝nhiếp 生sanh 屬thuộc 於ư 外ngoại 化hóa 。 攝nhiếp 善thiện 兼kiêm 於ư 內nội 外ngoại 。 由do 內nội 以dĩ 善thiện 修tu 己kỷ 。 外ngoại 以dĩ 善thiện 導đạo 人nhân 。 是thị 則tắc 下hạ 化hóa 眾chúng 生sanh 。 中trung 修tu 萬vạn 善thiện 。 惡ác 盡tận 而nhi 善thiện 圓viên 。 上thượng 成thành 佛Phật 之chi 極cực 果quả 。 故cố 菩Bồ 薩Tát 戒giới 本bổn 經Kinh 云vân 。 教giáo 化hóa 眾chúng 生sanh 。 常thường 無vô 勞lao 倦quyện 。 善thiện 業nghiệp 畢tất 竟cánh 。 速tốc 成thành 佛Phật 道Đạo 是thị 也dã 。 十thập 方phương 佛Phật 是thị 佛Phật 寶bảo 。 慈Từ 氏Thị 菩Bồ 薩Tát 。 是thị 大Đại 乘Thừa 僧Tăng 寶bảo 。 三Tam 聚Tụ 戒Giới 。 是thị 大Đại 乘Thừa 法Pháp 寶bảo 。 菩Bồ 薩Tát 咸hàm 共cộng 聽thính 者giả 。 此thử 是thị 誡giới 眾chúng 聽thính 戒giới 也dã 。 謂vị 現hiện 前tiền 聽thính 眾chúng 。 皆giai 共cộng 一nhất 心tâm 諦đế 聽thính 。 聽thính 而nhi 思tư 。 思tư 而nhi 修tu 也dã 。
戒giới 如như 大đại 明minh 燈đăng 。 能năng 消tiêu 長trường 夜dạ 闇ám 。 戒giới 如như 真chân 寶bảo 鏡kính 。 照chiếu 法Pháp 盡tận 無vô 遺di 。 戒giới 如như 摩ma 尼ni 珠châu 。 雨vũ 物vật 濟tế 貧bần 窮cùng 。 離ly 世thế 速tốc 成thành 佛Phật 。 唯duy 此thử 法Pháp 為vi 最tối 。 是thị 故cố 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 應ưng 當đương 勤cần 護hộ 持trì 。
上thượng 文văn 出xuất 菩Bồ 薩Tát 戒giới 本bổn 經kinh 。 言ngôn 心tâm 地địa 大đại 戒giới 。 能năng 破phá 無vô 始thỉ 生sanh 死tử 。 無vô 明minh 之chi 癡si 闇ám 。 故cố 如như 世thế 之chi 明minh 燈đăng 。 由do 能năng 破phá 生sanh 死tử 無vô 明minh 。 即tức 攝nhiếp 律luật 儀nghi 戒giới 也dã 。 此thử 戒giới 能năng 別biệt 止chỉ 持trì 作tác 犯phạm 。 一nhất 切thiết 善thiện 惡ác 諸chư 法pháp 。 分phân 析tích 無vô 餘dư 。 故cố 如như 世thế 之chi 寶bảo 鏡kính 。 妍nghiên 媸# 盡tận 現hiện 。 故cố 比Bỉ 丘Khâu 戒giới 本bổn 云vân 。 如như 人nhân 自tự 照chiếu 鏡kính 。 好hảo 醜xú 生sanh 欣hân 慼thích 。 由do 能năng 去khứ 惡ác 集tập 善thiện 。 照chiếu 了liễu 佛Phật 地Địa 功công 德đức 智trí 慧tuệ 。 即tức 攝nhiếp 善thiện 法Pháp 戒giới 也dã 。 梵Phạn 語ngữ 摩ma 尼ni 。 此thử 云vân 如như 意ý 。 是thị 眾chúng 珠châu 之chi 王vương 。 出xuất 龍long 王vương 宮cung 中trung 。 人nhân 若nhược 得đắc 之chi 。 置trí 於ư 剎sát 竿can/cán 頂đảnh 上thượng 。 隨tùy 眾chúng 生sanh 意ý 之chi 所sở 欲dục 。 即tức 雨vũ 一nhất 切thiết 。 金kim 銀ngân 七thất 寶bảo 。 種chủng 種chủng 樂nhạc 具cụ 等đẳng 物vật 。 今kim 此thử 戒giới 法pháp 。 出xuất 生sanh 無vô 量lượng 。 勝thắng 定định 妙diệu 慧tuệ 。 一nhất 切thiết 善thiện 法Pháp 聖thánh 財tài 。 濟tế 諸chư 無vô 法pháp 饉cận 乏phạp 眾chúng 生sanh 。 故cố 如như 世thế 之chi 摩ma 尼ni 。 能năng 濟tế 貧bần 窮cùng 。 由do 能năng 雨vũ 聖thánh 法Pháp 財tài 。 濟tế 九cửu 界giới 之chi 貧bần 窮cùng 。 即tức 攝nhiếp 眾chúng 生sanh 戒giới 也dã 。 此thử 心tâm 地địa 正chánh 戒giới 。 是thị 出xuất 離ly 生sanh 死tử 。 法pháp 中trung 之chi 妙diệu 術thuật 。 速tốc 成thành 正chánh 覺giác 之chi 最tối 要yếu 。 故cố 比Bỉ 丘Khâu 戒giới 本bổn 云vân 。 一nhất 切thiết 眾chúng 律luật 中trung 。 戒giới 經kinh 為vi 上thượng 最tối 。 彼bỉ 於ư 人nhân 天thiên 聲Thanh 聞Văn 小Tiểu 乘Thừa 法pháp 中trung 稱xưng 最tối 。 此thử 於ư 菩Bồ 薩Tát 大Đại 乘Thừa 法pháp 中trung 。 以dĩ 三Tam 聚Tụ 淨Tịnh 戒Giới 為vi 最tối 。 故cố 云vân 離ly 世thế 速tốc 成thành 佛Phật 。 唯duy 此thử 法Pháp 為vi 最tối 也dã 。 是thị 故cố 者giả 。 既ký 知tri 此thử 戒giới 。 具cụ 如như 上thượng 功công 能năng 。 故cố 當đương 精tinh 勤cần 護hộ 持trì 。 無vô 令linh 有hữu 所sở 虧khuy 犯phạm 也dã 。
○# 二nhị 策sách 修tu
諸chư 大đại 德đức 。 春xuân 分phần/phân 四tứ 月nguyệt 日nhật 為vi 一nhất 時thời 。
俗tục 法pháp 一nhất 歲tuế 四tứ 時thời 。 佛Phật 法Pháp 一nhất 歲tuế 三tam 時thời 。 除trừ 去khứ 秋thu 時thời 。 此thử 有hữu 二nhị 義nghĩa 。 一nhất 佛Phật 為vì 諸chư 弟đệ 子tử 。 破phá 保bảo 常thường 心tâm 故cố 。 以dĩ 秋thu 是thị 收thu 成thành 時thời 。 物vật 皆giai 結kết 實thật 。 人nhân 計kế 為vi 常thường 為vi 樂nhạo/nhạc/lạc 。 為vi 破phá 此thử 著trước 。 故cố 不bất 言ngôn 秋thu 也dã 。 二nhị 佛Phật 為vi 開khai 後hậu 安an 居cư 。 立lập 迦ca 提đề 月nguyệt 。 令linh 後hậu 安an 居cư 人nhân 。 續tục 結kết 得đắc 成thành 。 還hoàn 名danh 坐tọa 夏hạ 。 不bất 名danh 坐tọa 秋thu 。 為vì 此thử 義nghĩa 故cố 。 故cố 去khứ 秋thu 時thời 也dã 。 今kim 言ngôn 春xuân 分phần/phân 四tứ 月nguyệt 者giả 。 從tùng 臘lạp 月nguyệt 十thập 六lục 日nhật 。 至chí 四tứ 月nguyệt 十thập 五ngũ 日nhật 。 名danh 為vi 春xuân 分phần/phân 。 從tùng 四tứ 月nguyệt 十thập 六lục 日nhật 。 至chí 八bát 月nguyệt 十thập 五ngũ 日nhật 。 名danh 為vi 夏hạ 分phần/phân 。 從tùng 八bát 月nguyệt 十thập 六lục 日nhật 。 至chí 臘lạp 月nguyệt 十thập 五ngũ 日nhật 。 名danh 為vi 冬đông 分phần/phân 。 今kim 先tiên 標tiêu 春xuân 分phần/phân 。 後hậu 二nhị 分phần 。 應ưng 隨tùy 時thời 改cải 之chi (# 迦ca 提đề 。 此thử 云vân 昂ngang 星tinh 。 昂ngang 星tinh 直trực 此thử 月nguyệt 故cố 。 即tức 七thất 月nguyệt 十thập 六lục 日nhật 。 至chí 八bát 月nguyệt 十thập 五ngũ 月nguyệt 是thị )# 。
半bán 月nguyệt 日nhật 已dĩ 過quá 。
臘lạp 月nguyệt 盡tận 為vi 半bán 月nguyệt 。 正chánh 月nguyệt 十thập 五ngũ 為vi 一nhất 月nguyệt 。 正chánh 月nguyệt 盡tận 為vi 一nhất 月nguyệt 半bán 。 二nhị 月nguyệt 十thập 五ngũ 為vi 兩lưỡng 月nguyệt 。 二nhị 月nguyệt 盡tận 為vi 兩lưỡng 月nguyệt 半bán 。 三tam 月nguyệt 十thập 五ngũ 為vi 三tam 月nguyệt 。 三tam 月nguyệt 盡tận 為vi 三tam 月nguyệt 半bán 。 四tứ 月nguyệt 十thập 五ngũ 為vi 四tứ 月nguyệt 。 餘dư 夏hạ 冬đông 二nhị 時thời 。 準chuẩn 此thử 改cải 之chi 。
少thiểu 一nhất 夜dạ 。 餘dư 有hữu 一nhất 夜dạ 三tam 月nguyệt 半bán 在tại 。
少thiểu 一nhất 夜dạ 者giả 。 謂vị 臘lạp 月nguyệt 盡tận 。 日nhật 間gian 布bố 薩tát 。 以dĩ 今kim 夜dạ 猶do 屬thuộc 今kim 日nhật 。 夜dạ 分phân 未vị 滿mãn 。 故cố 云vân 少thiểu 也dã 。 餘dư 有hữu 一nhất 夜dạ 者giả 。 以dĩ 未vị 滿mãn 故cố 。 尚thượng 餘dư 有hữu 一nhất 夜dạ 也dã 。 若nhược 於ư 初sơ 夜dạ 。 中trung 夜dạ 。 布bố 薩tát 。 應ưng 云vân 少thiểu 半bán 夜dạ 。 餘dư 有hữu 半bán 夜dạ 也dã 。 佛Phật 不bất 聽thính 後hậu 夜dạ 布bố 薩tát 。 恐khủng 布bố 薩tát 未vị 竟cánh 。 明minh 相tướng 已dĩ 出xuất 。 則tắc 是thị 二nhị 日nhật 共cộng 一nhất 布bố 薩tát 。 便tiện 成thành 非phi 法pháp 也dã 。 若nhược 正chánh 月nguyệt 十thập 五ngũ 日nhật 布bố 薩tát 。 應ưng 云vân 。 少thiểu 一nhất 夜dạ 。 餘dư 有hữu 一nhất 夜dạ 三tam 月nguyệt 日nhật 在tại 。 自tự 餘dư 半bán 月nguyệt 半bán 月nguyệt 。 但đãn 改cải 下hạ 句cú 。 如như 正chánh 月nguyệt 盡tận 布bố 薩tát 。 改cải 云vân 。 兩lưỡng 月nguyệt 半bán 在tại 。 二nhị 月nguyệt 十thập 五ngũ 日nhật 。 應ưng 云vân 。 兩lưỡng 月nguyệt 日nhật 在tại 。 二nhị 月nguyệt 盡tận 。 應ưng 云vân 。 一nhất 月nguyệt 半bán 在tại 。 三tam 月nguyệt 十thập 五ngũ 日nhật 。 應ưng 云vân 。 一nhất 月nguyệt 日nhật 在tại 。 三tam 月nguyệt 盡tận 。 應ưng 云vân 。 半bán 月nguyệt 日nhật 在tại 。 或hoặc 有hữu 不bất 知tri 佛Phật 制chế 。 教giáo 者giả 。 謂vị 遇ngộ 月nguyệt 小tiểu 布bố 薩tát 。 可khả 云vân 少thiểu 一nhất 夜dạ 。 如như 月nguyệt 大đại 。 則tắc 不bất 必tất 言ngôn 。 若nhược 爾nhĩ 。 何hà 獨độc 少thiểu 一nhất 夜dạ 。 而nhi 亦diệc 少thiểu 一nhất 日nhật 。 即tức 應ưng 直trực 言ngôn 少thiểu 一nhất 日nhật 。 上thượng 句cú 當đương 云vân 十thập 四tứ 日nhật 已dĩ 過quá 。 下hạ 句cú 方phương 言ngôn 少thiểu 一nhất 夜dạ 。 然nhiên 諸chư 國quốc 所sở 制chế 律luật 法pháp 不bất 同đồng 。 月nguyệt 之chi 大đại 小tiểu 亦diệc 非phi 一nhất 定định 。 但đãn 隨tùy 月nguyệt 稱xưng 。 無vô 分phần/phân 大đại 小tiểu 。 以dĩ 亂loạn 常thường 則tắc 。 如như 遇ngộ 閏nhuận 月nguyệt 。 還hoàn 依y 正chánh 月nguyệt 稱xưng 之chi 。 若nhược 不bất 依y 正chánh 。 則tắc 時thời 有hữu 五ngũ 月nguyệt 矣hĩ 。
老lão 死tử 至chí 近cận 。 佛Phật 法Pháp 欲dục 滅diệt 。 諸chư 大đại 德đức 。 優Ưu 婆Bà 塞Tắc 。 優Ưu 婆Bà 夷Di 。 為vi 得đắc 道Đạo 故cố 。 一nhất 心tâm 勤cần 求cầu 精tinh 進tấn 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 諸chư 佛Phật 一nhất 心tâm 勤cần 求cầu 精tinh 進tấn 。 故cố 得đắc 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。 何hà 況huống 餘dư 善thiện 道Đạo 法Pháp 。 各các 聞văn 強cường 健kiện 時thời 。 努nỗ 力lực 勤cần 修tu 善thiện 。 如như 何hà 不bất 求cầu 道Đạo 。 安an 可khả 須tu 待đãi 老lão 。 欲dục 何hà 樂lạc 乎hồ 。
從tùng 春xuân 分phần/phân 至chí 此thử 。 是thị 述thuật 說thuyết 一nhất 切thiết 有hữu 部bộ 戒giới 本bổn 文văn 。 今kim 此thử 加gia 在tại 家gia 二nhị 眾chúng 。 若nhược 無vô 二nhị 眾chúng 。 則tắc 不bất 必tất 誦tụng 文văn 。 如như 有hữu 沙Sa 彌Di 菩Bồ 薩Tát 等đẳng 。 當đương 云vân 諸chư 大đại 德đức 等đẳng 。 準chuẩn 菩Bồ 薩Tát 戒giới 本bổn 。 則tắc 稱xưng 諸chư 大Đại 士Sĩ 。 言ngôn 老lão 死tử 至chí 近cận 者giả 。 上thượng 謂vị 幾kỷ 月nguyệt 日nhật 已dĩ 過quá 。 餘dư 有hữu 幾kỷ 月nguyệt 日nhật 在tại 。 正chánh 為vi 令linh 覺giác 日nhật 月nguyệt 時thời 遷thiên 。 老lão 死tử 逼bức 近cận 。 所sở 謂vị 日nhật 往vãng 月nguyệt 來lai 。 颯tát 然nhiên 白bạch 首thủ 。 無vô 常thường 老lão 死tử 。 不bất 與dữ 人nhân 期kỳ 。 是thị 也dã 。 佛Phật 法Pháp 欲dục 滅diệt 者giả 。 若nhược 不bất 依y 戒giới 進tiến 修tu 。 正Chánh 法Pháp 便tiện 滅diệt 。 正Chánh 法Pháp 既ký 滅diệt 。 更cánh 向hướng 何hà 處xứ 修tu 行hành 。 故cố 律luật 云vân 。 有hữu 秉bỉnh 羯yết 磨ma 說thuyết 戒giới 。 則tắc 正Chánh 法Pháp 未vị 滅diệt 世thế 間gian 。 毗Tỳ 尼Ni 藏tạng 者giả 。 是thị 佛Phật 法Pháp 壽thọ 命mạng 。 毗Tỳ 尼Ni 藏tạng 住trụ 。 佛Phật 法Pháp 亦diệc 住trụ 。 以dĩ 諸chư 善thiện 法Pháp 。 勝thắng 定định 妙diệu 慧tuệ 。 皆giai 藉tạ 戒giới 而nhi 生sanh 也dã 。 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。 (# 下hạ 三tam 字tự 上thượng 。 應ưng 有hữu 訖ngật 字tự 二nhị 合hợp )# 。 阿a 耨nậu 。 此thử 云vân 無vô 上thượng 。 三tam 藐miệu 。 此thử 云vân 正chánh 。 三tam 菩Bồ 提Đề 。 此thử 云vân 等đẳng 覺giác 。 即tức 無vô 上thượng 佛Phật 道Đạo 也dã 。 餘dư 善thiện 道Đạo 法Pháp 者giả 。 謂vị 根Căn 力Lực 覺Giác 道Đạo 。 禪thiền 定định 三tam 昧muội 。 乃nãi 至chí 聲Thanh 聞Văn 緣Duyên 覺Giác 。 人nhân 天thiên 道Đạo 法Pháp 。 故cố 彼bỉ 戒giới 本bổn 云vân 。 由do 不bất 放phóng 逸dật 。 必tất 當đương 證chứng 得đắc 如Như 來Lai 。 應Ứng 。 正Chánh 等Đẳng 覺Giác 。 何hà 況huống 所sở 餘dư 覺giác 品phẩm 善thiện 法Pháp 。 各các 聞văn 強cường 健kiện 時thời 者giả 。 謂vị 今kim 各các 各các 得đắc 聞văn 。 誦tụng 此thử 戒giới 法pháp 。 當đương 趂# 此thử 身thân 心tâm 強cường 健kiện 之chi 時thời 。 努nỗ 力lực 勤cần 修tu 眾chúng 善thiện 。 如như 何hà 。 是thị 反phản 徵trưng 之chi 詞từ 。 謂vị 既ký 已dĩ 得đắc 聞văn 戒giới 法pháp 。 如như 何hà 不bất 求cầu 進tiến 修tu 道Đạo 業nghiệp 。 豈khởi 可khả 安an 然nhiên 直trực 待đãi 年niên 殘tàn 衰suy 老lão 。 修tu 進tiến 不bất 能năng 。 死tử 日nhật 逼bức 近cận 。 更cánh 欲dục 求cầu 何hà 等đẳng 樂nhạo/nhạc/lạc 。 故cố 云vân 欲dục 何hà 樂lạc 乎hồ 。
是thị 日nhật 已dĩ 過quá 。 命mạng 亦diệc 隨tùy 減giảm 。 如như 少thiểu 水thủy 魚ngư 。 斯tư 有hữu 何hà 樂lạc 。
上thượng 二nhị 句cú 直trực 示thị 。 下hạ 二nhị 句cú 設thiết 喻dụ 。 此thử 頌tụng 出xuất 出xuất 曜diệu 經kinh 。
時thời 南nam 海hải 卒thốt 涌dũng 驚kinh 濤đào 浸tẩm 灌quán 。 有hữu 三tam 大đại 魚ngư 。 流lưu 入nhập 淺thiển 涇kính 。 共cộng 相tương 謂vị 言ngôn 。 我ngã 等đẳng 厄ách 此thử 。 及cập 漫mạn 水thủy 未vị 減giảm 。 宜nghi 可khả 逆nghịch 上thượng 。 還hoàn 歸quy 大đại 海hải 。 復phục 礙ngại 小tiểu 舟chu 。 不bất 得đắc 越việt 過quá 。 第đệ 一nhất 魚ngư 。 盡tận 力lực 跳khiêu 舟chu 得đắc 渡độ 。 次thứ 魚ngư 。 復phục 憑bằng 草thảo 獲hoạch 過quá 。 第đệ 三tam 魚ngư 。 氣khí 力lực 消tiêu 竭kiệt 。 水thủy 亦diệc 漸tiệm 涸hạc 。 不bất 知tri 死tử 至chí 。 尚thượng 自tự 優ưu 游du 。 佛Phật 因nhân 說thuyết 頌tụng 。 以dĩ 警cảnh 世thế 人nhân 。 是thị 日nhật 。 即tức 今kim 日nhật 分phần/phân 限hạn 既ký 定định 。 寧ninh 容dung 希hy 增tăng 。 今kim 過quá 一nhất 日nhật 。 即tức 是thị 減giảm 少thiểu 後hậu 之chi 壽thọ 命mạng 一nhất 日nhật 。 故cố 云vân 隨tùy 減giảm 。 日nhật 既ký 如như 是thị 。 年niên 月nguyệt 可khả 知tri 。 奚hề 可khả 待đãi 老lão 。 坐tọa 喪táng 天thiên 年niên 哉tai 。 魚ngư 既ký 水thủy 少thiểu 。 加gia 以dĩ 風phong 吹xuy 日nhật 暴bạo 。 癡si 魚ngư 無vô 知tri 。 游du 洋dương 自tự 若nhược 。 老lão 死tử 將tương 至chí 。 地địa 水thủy 火hỏa 風phong 。 四tứ 大đại 侵xâm 陵lăng 。 日nhật 夜dạ 交giao 逼bức 。 甚thậm 於ư 少thiểu 水thủy 之chi 魚ngư 。 故cố 云vân 斯tư 有hữu 何hà 樂lạc 。 若nhược 能năng 發phát 勇dũng 猛mãnh 心tâm 。 不bất 著trước 二nhị 邊biên 。 依y 於ư 中trung 道đạo 。 事sự 理lý 無vô 礙ngại 。 圓viên 修tu 圓viên 證chứng 。 頓đốn 契khế 無vô 生sanh 。 超siêu 二nhị 死tử 涇kính 。 復phục 本bổn 真chân 源nguyên 。 如như 魚ngư 盡tận 力lực 。 跳khiêu 舟chu 得đắc 過quá 。 如như 或hoặc 根căn 器khí 不bất 能năng 。 即tức 當đương 依y 教giáo 修tu 行hành 。 證chứng 真chân 空không 理lý 。 歷lịch 諸chư 階giai 位vị 。 出xuất 生sanh 死tử 流lưu 。 如như 魚ngư 憑bằng 舟chu 頭đầu 尾vĩ 草thảo 邊biên 得đắc 過quá 。 設thiết 若nhược 懈giải 怠đãi 。 不bất 求cầu 昇thăng 進tiến 。 苟cẩu 貪tham 人nhân 天thiên 之chi 少thiểu 欲dục 樂lạc 。 不bất 覺giác 無vô 常thường 將tương 至chí 。 誠thành 如như 少thiểu 水thủy 癡si 魚ngư 也dã 。
○# 三tam 作tác 前tiền 方phương 便tiện
僧Tăng 集tập 不phủ 。
凡phàm 作tác 羯yết 磨ma 布bố 薩tát 。 一nhất 切thiết 法pháp 事sự 前tiền 。 皆giai 須tu 秉bỉnh 此thử 六lục 方phương 便tiện 法pháp 。 方phương 得đắc 成thành 就tựu 。 故cố 同đồng 一nhất 界giới 內nội 僧Tăng 。 並tịnh 須tu 身thân 心tâm 。 共cộng 集tập 一nhất 處xứ 。 為vi 防phòng 別biệt 眾chúng 破phá 僧Tăng 方phương 便tiện 。 故cố 今kim 先tiên 問vấn 。 若nhược 集tập 。 應ưng 答đáp 云vân 已dĩ 集tập 。
和hòa 合hợp 不phủ 。
同đồng 一nhất 法pháp 事sự 。 和hòa 集tập 一nhất 處xứ 。 必tất 須tu 心tâm 口khẩu 無vô 諍tranh 。 不bất 來lai 者giả 與dữ 欲dục 。 上thượng 雖tuy 云vân 集tập 。 猶do 防phòng 鬪đấu 諍tranh 因nhân 緣duyên 。 有hữu 妨phương 法pháp 事sự 。 故cố 今kim 次thứ 問vấn 。 若nhược 和hòa 合hợp 。 應ưng 答đáp 云vân 。 和hòa 合hợp 。
僧Tăng 集tập 和hòa 合hợp 。 何hà 所sở 作tác 為vi 。
謂vị 僧Tăng 今kim 既ký 和hòa 集tập 。 所sở 為vi 何hà 等đẳng 法pháp 事sự 。 法pháp 事sự 非phi 一nhất 。 然nhiên 皆giai 委ủy 僧Tăng 量lượng 宜nghi 。 故cố 須tu 對đối 眾chúng 。 問vấn 其kỳ 所sở 作tác 。 今kim 作tác 布bố 薩tát 。 應ưng 答đáp 云vân 。
說thuyết 戒giới 布bố 薩tát 。
若nhược 非phi 布bố 薩tát 時thời 。 當đương 據cứ 事sự 稱xưng 之chi 。 或hoặc 有hữu 於ư 集tập 僧Tăng 後hậu 。 復phục 加gia 單đơn 白bạch 羯yết 磨ma 已dĩ 。 方phương 喚hoán 沙Sa 彌Di 菩Bồ 薩Tát 入nhập 。 寧ninh 知tri 菩Bồ 薩Tát 大đại 戒giới 。 廣quảng 收thu 一nhất 切thiết 。 人nhân 非phi 人nhân 等đẳng 。 不bất 局cục 於ư 僧Tăng 。 故cố 今kim 不bất 云vân 說thuyết 戒giới 羯yết 磨ma 。 而nhi 云vân 說thuyết 戒giới 布bố 薩tát 。 即tức 受thọ 菩Bồ 薩Tát 戒giới 時thời 。 亦diệc 無vô 羯yết 磨ma 。 惟duy 對đối 佛Phật 菩Bồ 薩Tát 。 像tượng 前tiền 三tam 白bạch 。 即tức 是thị 羯yết 磨ma 。 若nhược 比Bỉ 丘Khâu 僧Tăng 。 作tác 諸chư 羯yết 磨ma 法pháp 事sự 。 應ưng 在tại 餘dư 時thời 。 或hoặc 菩Bồ 薩Tát 比Bỉ 丘Khâu 布bố 薩tát 後hậu 。 揀giản 去khứ 未vị 受thọ 具cụ 者giả 。 方phương 可khả 作tác 羯yết 磨ma 也dã 。
此thử 中trung 未vị 受thọ 菩Bồ 薩Tát 戒giới 。 及cập 不bất 清thanh 淨tịnh 者giả 出xuất 不phủ 。
此thử 揀giản 二nhị 種chủng 人nhân 。 一nhất 未vị 受thọ 心tâm 地địa 大đại 戒giới 。 二nhị 曾tằng 受thọ 已dĩ 犯phạm 。 犯phạm 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 犯phạm 十thập 重trọng/trùng 。 未vị 曾tằng 得đắc 見kiến 好hảo 相tướng 。 二nhị 犯phạm 輕khinh 垢cấu 。 未vị 曾tằng 對đối 首thủ 懺sám 悔hối 。 俱câu 不bất 聽thính 共cộng 作tác 布bố 薩tát 。 即tức 當đương 遣khiển 出xuất 眾chúng 外ngoại 。 離ly 見kiến 聞văn 處xứ 。 若nhược 無vô 者giả 。 應ưng 答đáp 云vân 。 此thử 中trung 無vô 未vị 。 受thọ 菩Bồ 薩Tát 戒giới 。 及cập 不bất 清thanh 淨tịnh 者giả 。
不bất 來lai 囑chúc 授thọ 菩Bồ 薩Tát 。 有hữu 幾kỷ 人nhân 說thuyết 欲dục 。 及cập 清thanh 淨tịnh 。
若nhược 無vô 。 應ưng 答đáp 言ngôn 。 此thử 中trung 無vô 說thuyết 欲dục 。 及cập 清thanh 淨tịnh 者giả 。 若nhược 有hữu 。 應ưng 如như 下hạ 如như 法Pháp 說thuyết 。 不bất 來lai 者giả 。 謂vị 不bất 至chí 會hội 集tập 處xứ 也dã 。 囑chúc 授thọ 者giả 。 眾chúng 僧Tăng 凡phàm 作tác 。 一nhất 切thiết 法pháp 事sự 。 必tất 須tu 身thân 心tâm 俱câu 集tập 。 方phương 成thành 和hòa 合hợp 。 設thiết 自tự 有hữu 佛Phật 法Pháp 僧Tăng 事sự 。 或hoặc 病bệnh 事sự 。 或hoặc 瞻chiêm 病bệnh 等đẳng 緣duyên 。 乃nãi 開khai 心tâm 集tập 。 聽thính 傳truyền 心tâm 口khẩu 。 應ưng 僧Tăng 所sở 作tác 之chi 事sự 。 方phương 得đắc 彼bỉ 此thử 俱câu 辦biện 。 不bất 妨phương 法pháp 事sự 。 復phục 無vô 別biệt 眾chúng 之chi 過quá 也dã 。 說thuyết 欲dục 者giả 。 謂vị 說thuyết 意ý 樂nhạo/nhạc/lạc 。 僧Tăng 所sở 作tác 如như 法Pháp 僧Tăng 事sự 。 我ngã 心tâm 樂nhạo 欲dục 隨tùy 喜hỷ 同đồng 作tác 。 但đãn 為vi 某mỗ 緣duyên 事sự 。 不bất 能năng 赴phó 集tập 。 即tức 應ưng 囑chúc 授thọ 一nhất 人nhân 。 傳truyền 自tự 心tâm 口khẩu 。 至chí 僧Tăng 中trung 說thuyết 也dã 。 可khả 對đối 受thọ 囑chúc 人nhân 。 作tác 如như 是thị 言ngôn 。 大đại 德đức 一nhất 心tâm 念niệm 。 我ngã 菩Bồ 薩Tát 戒giới 比Bỉ 丘Khâu 某mỗ 甲giáp 。 如như 法Pháp 僧Tăng 事sự 與dữ 欲dục 清thanh 淨tịnh (# 一nhất 說thuyết )# 。 若nhược 病bệnh 重trọng 不bất 能năng 說thuyết 。 應ưng 身thân 手thủ 現hiện 相tướng 。 其kỳ 受thọ 囑chúc 人nhân 。 持trì 欲dục 至chí 僧Tăng 中trung 。 即tức 具cụ 威uy 儀nghi 答đáp 言ngôn 。
大đại 德đức 僧Tăng 聽thính 。 菩Bồ 薩Tát 戒giới 比Bỉ 丘Khâu 某mỗ 甲giáp 。 我ngã 受thọ 彼bỉ 欲dục 清thanh 淨tịnh 。 彼bỉ 如như 法Pháp 僧Tăng 事sự 。 與dữ 欲dục 清thanh 淨tịnh (# 一nhất 說thuyết )# 。 若nhược 非phi 布bố 薩tát 時thời 。 僧Tăng 作tác 諸chư 羯yết 磨ma 法pháp 事sự 。 即tức 除trừ 清thanh 淨tịnh 二nhị 字tự 。 今kim 亦diệc 不bất 得đắc 單đơn 與dữ 清thanh 淨tịnh 。 以dĩ 布bố 薩tát 時thời 。 僧Tăng 或hoặc 作tác 諸chư 法pháp 事sự 。 故cố 須tu 欲dục 及cập 清thanh 淨tịnh 俱câu 與dữ 。 由do 自tự 無vô 罪tội 清thanh 淨tịnh 。 方phương 許hứa 布bố 薩tát 也dã 。
○# 四tứ 誦tụng 戒giới 序tự
諸chư 佛Phật 子tử 等đẳng 。 合hợp 掌chưởng 至chí 心tâm 聽thính 。 我ngã 今kim 欲dục 說thuyết 。 諸chư 佛Phật 大đại 戒giới 序tự 。 眾chúng 集tập 默mặc 然nhiên 聽thính 。 自tự 知tri 有hữu 罪tội 。 當đương 悔hối 懺sám 。 悔hối 懺sám 即tức 安an 樂lạc 。 不bất 懺sám 悔hối 。 罪tội 益ích 深thâm 。 無vô 罪tội 者giả 默mặc 然nhiên 。 默mặc 然nhiên 故cố 。 當đương 知tri 眾chúng 清thanh 淨tịnh 。 諸chư 大đại 德đức 。 優Ưu 婆Bà 塞Tắc 。 優Ưu 婆Bà 夷Di 等đẳng 。 諦đế 聽thính 。
聽thính 有hữu 二nhị 事sự 。 一nhất 合hợp 掌chưởng 恭cung 敬kính 誠thành 聽thính 。 二nhị 無vô 罪tội 清thanh 淨tịnh 許hứa 聽thính 。 諸chư 佛Phật 子tử 等đẳng 。 是thị 指chỉ 現hiện 前tiền 聽thính 戒giới 四tứ 眾chúng 佛Phật 子tử 也dã 。 諸chư 佛Phật 大đại 戒giới 序tự 者giả 。 此thử 心tâm 地địa 戒giới 是thị 三tam 世thế 諸chư 佛Phật 同đồng 說thuyết 。 超siêu 出xuất 二Nhị 乘Thừa 之chi 上thượng 。 故cố 名danh 大đại 戒giới 也dã 。 序tự 者giả 緒tự 也dã 。 是thị 十thập 重trọng 四tứ 十thập 八bát 。 輕khinh 一nhất 經kinh 之chi 由do 緒tự 也dã 。 眾chúng 集tập 有hữu 二nhị 。 一nhất 身thân 根căn 和hòa 集tập 一nhất 處xứ 。 二nhị 至chí 心tâm 默mặc 然nhiên 靜tĩnh 聽thính 。 懺sám 悔hối 即tức 安an 樂lạc 者giả 。 自tự 知tri 有hữu 犯phạm 。 當đương 於ư 未vị 布bố 薩tát 前tiền 。 如như 法Pháp 說thuyết 露lộ 悔hối 過quá 。 方phương 許hứa 聽thính 戒giới 。 由do 懺sám 悔hối 。 則tắc 現hiện 前tiền 身thân 心tâm 清thanh 淨tịnh 。 故cố 得đắc 安an 樂lạc 。 後hậu 世thế 不bất 墮đọa 三tam 途đồ 。 至chí 得đắc 涅Niết 槃Bàn 大đại 樂nhạo/nhạc/lạc 。 若nhược 不bất 說thuyết 露lộ 懺sám 悔hối 。 覆phú 藏tàng 一nhất 夜dạ 。 即tức 得đắc 一nhất 輕khinh 垢cấu 罪tội 。 故cố 云vân 罪tội 益ích 深thâm 也dã 。 優Ưu 婆Bà 塞Tắc 。 此thử 云vân 近cận 事sự 男nam 。 優Ưu 婆Bà 夷Di 。 此thử 云vân 近cận 事sự 女nữ 。 是thị 受thọ 五Ngũ 戒Giới 者giả 。 若nhược 未vị 受thọ 五Ngũ 戒Giới 。 不bất 得đắc 與dữ 授thọ 菩Bồ 薩Tát 戒giới 。 若nhược 誦tụng 戒giới 時thời 。 須tu 朗lãng 聲thanh 字tự 字tự 分phân 明minh 。 不bất 緩hoãn 不bất 急cấp 。 不bất 應ưng 長trường/trưởng 聲thanh 唱xướng 咏# 也dã 。
佛Phật 滅diệt 度độ 後hậu 。 於ư 末Mạt 法Pháp 中trung 。 應ưng 當đương 尊tôn 敬kính 波Ba 羅La 提Đề 木Mộc 叉Xoa 。 波Ba 羅La 提Đề 木Mộc 叉Xoa 者giả 。 即tức 是thị 此thử 戒giới 。 持trì 此thử 戒giới 時thời 。 如như 闇ám 遇ngộ 明minh 。 如như 貧bần 人nhân 得đắc 寶bảo 。 如như 病bệnh 者giả 得đắc 瘥sái 。 如như 囚tù 繫hệ 出xuất 獄ngục 。 如như 遠viễn 行hành 者giả 得đắc 歸quy 。 當đương 知tri 此thử 。 即tức 是thị 眾chúng 等đẳng 大đại 師sư 。 若nhược 佛Phật 住trụ 世thế 。 無vô 異dị 此thử 也dã 。
囑chúc 令linh 末Mạt 法Pháp 當đương 尊tôn 戒giới 為vi 師sư 也dã 。 佛Phật 法Pháp 有hữu 正chánh 像tượng 末mạt 三tam 時thời 。 如Như 來Lai 滅diệt 度độ 後hậu 。 初sơ 一nhất 千thiên 年niên 。 名danh 為vi 正Chánh 法Pháp 。 人nhân 有hữu 稟bẩm 教giáo 。 便tiện 能năng 修tu 行hành 。 即tức 能năng 證chứng 果Quả 。 第đệ 二nhị 千thiên 年niên 。 名danh 為vi 像tượng 法pháp 。 像tượng 。 似tự 也dã 。 謂vị 有hữu 教giáo 有hữu 行hành 。 似tự 正Chánh 法Pháp 時thời 。 人nhân 有hữu 稟bẩm 教giáo 。 便tiện 能năng 修tu 行hành 。 而nhi 多đa 不bất 能năng 證chứng 果Quả 也dã 。 正chánh 像tượng 既ký 往vãng 。 今kim 當đương 末Mạt 法Pháp 。 人nhân 雖tuy 稟bẩm 教giáo 。 而nhi 多đa 不bất 能năng 修tu 行hành 。 縱túng/tung 能năng 修tu 行hành 。 而nhi 不bất 能năng 證chứng 果quả 。 舊cựu 本bổn 云vân 像tượng 法pháp 。 佛Phật 滅diệt 度độ 已dĩ 。 將tương 三tam 千thiên 年niên 。 今kim 非phi 彼bỉ 時thời 。 故cố 改cải 之chi 。 波Ba 羅La 提Đề 木Mộc 叉Xoa 。 此thử 云vân 保bảo 解giải 脫thoát 。 謂vị 保bảo 任nhậm 行hành 人nhân 。 得đắc 解giải 脫thoát 生sanh 死tử 。 而nhi 證chứng 常thường 樂lạc 我ngã 淨tịnh 也dã 。 餘dư 如như 疏sớ/sơ 釋thích 。 此thử 戒giới 是thị 大đại 法Pháp 炬cự 。 能năng 破phá 眾chúng 生sanh 。 煩phiền 惱não 之chi 幽u 宅trạch 。 故cố 如như 闇ám 遇ngộ 明minh 。 此thử 戒giới 具cụ 足túc 無vô 量lượng 。 功công 德đức 法Pháp 財tài 。 與dữ 菩Bồ 薩Tát 作tác 福phước 慧tuệ 資tư 糧lương 。 故cố 如như 貧bần 人nhân 得đắc 寶bảo 。 此thử 戒giới 能năng 療liệu 眾chúng 生sanh 。 三tam 毒độc 惡ác 業nghiệp 罪tội 報báo 。 故cố 如như 病bệnh 者giả 得đắc 瘥sái 。 此thử 戒giới 具cụ 諸chư 解giải 脫thoát 妙diệu 用dụng 。 能năng 除trừ 眾chúng 生sanh 。 三tam 界giới 牢lao 獄ngục 繫hệ 縛phược 之chi 苦khổ 。 故cố 如như 囚tù 繫hệ 出xuất 獄ngục 。 此thử 戒giới 能năng 休hưu 息tức 眾chúng 生sanh 長trưởng 劫kiếp 流lưu 轉chuyển 。 而nhi 入nhập 涅Niết 槃Bàn 大đại 城thành 。 故cố 如như 遠viễn 行hành 者giả 得đắc 歸quy 。 此thử 五ngũ 喻dụ 。 是thị 讚tán 戒giới 功công 能năng 也dã 。 大đại 師sư 。 即tức 釋Thích 迦Ca 如Như 來Lai 。 如Như 來Lai 臨lâm 般Bát 涅Niết 槃Bàn 時thời 。 阿A 難Nan 白bạch 佛Phật 言ngôn 。 如Như 來Lai 在tại 世thế 。 以dĩ 佛Phật 為vi 師sư 。 如Như 來Lai 滅diệt 度độ 。 以dĩ 何hà 為vi 師sư 。
佛Phật 言ngôn 。
當đương 依y 波Ba 羅La 提Đề 木Mộc 叉Xoa 為vi 師sư 。 故cố 云vân 當đương 知tri 此thử 戒giới 。 即tức 是thị 眾chúng 等đẳng 大đại 師sư 。 今kim 能năng 尊tôn 戒giới 修tu 行hành 。 即tức 佛Phật 在tại 世thế 。 無vô 有hữu 異dị 也dã 。 義nghĩa 疏sớ/sơ 云vân 。 菩Bồ 薩Tát 戒giới 者giả 。 運vận 善thiện 之chi 初sơ 章chương 。 卻khước 惡ác 之chi 前tiền 陣trận 。 直trực 道đạo 而nhi 歸quy 。 生sanh 源nguyên 可khả 盡tận 。 聲Thanh 聞Văn 小tiểu 行hành 。 尚thượng 自tự 珍trân 敬kính 木mộc 叉xoa 。 大Đại 士Sĩ 兼kiêm 懷hoài 。 寧ninh 不bất 精tinh 持trì 戒giới 品phẩm 。 內nội 外ngoại 二nhị 途đồ 。 咸hàm 皆giai 敬kính 奉phụng 。 王vương 臣thần 眾chúng 庶thứ 。 委ủy 質chất 虔kiền 恭cung 。 斯tư 乃nãi 趣thú 極cực 果quả 之chi 勝thắng 因nhân 。 結kết 道Đạo 場Tràng 之chi 妙diệu 業nghiệp 。 故cố 當đương 尊tôn 敬kính 。 如như 佛Phật 無vô 異dị 也dã 。
怖bố 心tâm 難nạn/nan 生sanh 。 善thiện 心tâm 難nạn/nan 發phát 。 故cố 經Kinh 云vân 。 勿vật 輕khinh 小tiểu 罪tội 。 以dĩ 為vi 無vô 殃ương 。 水thủy 滴tích 雖tuy 微vi 。 漸tiệm 盈doanh 大đại 器khí 。 剎sát 那na 造tạo 罪tội 。 殃ương 墮đọa 無vô 間gian 。 一nhất 失thất 人nhân 身thân 。 萬vạn 劫kiếp 不bất 復phục 。
上thượng 偈kệ 。 出xuất 法pháp 句cú 經kinh 。 以dĩ 俾tỉ 識thức 因nhân 果quả 無vô 爽sảng 也dã 。 怖bố 罪tội 之chi 心tâm 難nạn/nan 生sanh 。 樂nhạo/nhạc/lạc 善thiện 之chi 心tâm 難nạn/nan 發phát 。 水thủy 滴tích 喻dụ 罪tội 小tiểu 不bất 可khả 輕khinh 。 積tích 小tiểu 成thành 多đa 。 充sung 滿mãn 身thân 心tâm 。 如như 盈doanh 大đại 器khí 。 故cố 菩Bồ 薩Tát 護hộ 持trì 禁cấm 戒giới 。 輕khinh 罪tội 重trọng 罪tội 。 敬kính 重trọng 堅kiên 固cố 。 等đẳng 無vô 差sai 別biệt 。 梵Phạn 語ngữ 剎sát 那na 。 此thử 云vân 一nhất 念niệm 。 乃nãi 時thời 之chi 極cực 速tốc 也dã 。 如như 壯tráng 士sĩ 一nhất 彈đàn 指chỉ 頃khoảnh 。 有hữu 六lục 十thập 五ngũ 剎sát 那na 。 一nhất 剎sát 那na 中trung 。 有hữu 九cửu 百bách 生sanh 滅diệt 。 謂vị 造tạo 罪tội 之chi 極cực 速tốc 。 殃ương 報báo 之chi 長trường 遠viễn 。 墮đọa 落lạc 無Vô 間Gián 地Địa 獄Ngục 。 長trường/trưởng 劫kiếp 受thọ 苦khổ 。 從tùng 地địa 獄ngục 出xuất 。 復phục 墮đọa 餓ngạ 鬼quỷ 畜súc 生sanh 。 流lưu 轉chuyển 三tam 界giới 。 旋toàn 環hoàn 六lục 道đạo 。 千thiên 生sanh 萬vạn 死tử 。 不bất 得đắc 人nhân 身thân 。 故cố 云vân 萬vạn 劫kiếp 不bất 復phục 。
壯tráng 色sắc 不bất 停đình 。 猶do 如như 奔bôn 馬mã 。 人nhân 命mạng 無vô 常thường 。 過quá 於ư 山sơn 水thủy 。 今kim 日nhật 雖tuy 存tồn 。 明minh 亦diệc 難nan 保bảo 。
少thiếu 壯tráng 之chi 色sắc 力lực 。 日nhật 衰suy 一nhất 日nhật 。 剎sát 那na 剎sát 那na 不bất 停đình 。 故cố 如như 白bạch 駒câu 之chi 過quá 隙khích 。 驟sậu 馬mã 之chi 奔bôn 趍# 也dã 。 無vô 常thường 者giả 。 遷thiên 流lưu 不bất 住trụ 之chi 義nghĩa 。 人nhân 命mạng 念niệm 念niệm 遷thiên 移di 。 迅tấn 速tốc 過quá 於ư 山sơn 之chi 瀑bộc 流lưu 。 既ký 是thị 無vô 常thường 。 則tắc 呼hô 吸hấp 難nan 測trắc 。 又hựu 明minh 日nhật 寧ninh 能năng 保bảo 哉tai 。
眾chúng 等đẳng 。 各các 各các 一nhất 心tâm 。 勤cần 求cầu 精tinh 進tấn 。 慎thận 勿vật 懈giải 怠đãi 懶lãn 惰nọa 。 睡thụy 眠miên 縱túng/tung 意ý 。 夜dạ 即tức 攝nhiếp 心tâm 。 存tồn 念niệm 三Tam 寶Bảo 。 莫mạc 以dĩ 空không 過quá 。 徒đồ 設thiết 疲bì 勞lao 。 後hậu 代đại 深thâm 悔hối 。 眾chúng 等đẳng 。 各các 各các 一nhất 心tâm 。 謹cẩn 依y 此thử 戒giới 。 如như 法Pháp 修tu 行hành 。 應ưng 當đương 學học 。
先tiên 各các 各các 一nhất 心tâm 。 是thị 誡giới 令linh 精tinh 進tấn 。 無vô 虗hư 度độ 光quang 陰ấm 。 日nhật 則tắc 讀đọc 誦tụng 經Kinh 律luật 。 初sơ 夜dạ 後hậu 夜dạ 。 則tắc 攝nhiếp 心tâm 坐tọa 禪thiền 。 中trung 夜dạ 欲dục 息tức 。 不bất 可khả 縱túng/tung 意ý 睡thụy 眠miên 。 生sanh 多đa 過quá 失thất 。 惟duy 當đương 存tồn 心tâm 。 繫hệ 念niệm 三Tam 寶Bảo 名danh 號hiệu 。 令linh 罪tội 滅diệt 福phước 生sanh 。 離ly 諸chư 過quá 失thất 也dã 。 徒đồ 者giả 空không 也dã 。 日nhật 則tắc 六lục 情tình 外ngoại 奔bôn 。 涉thiệp 諸chư 塵trần 境cảnh 。 曰viết 勞lao 。 夜dạ 來lai 身thân 心tâm 困khốn 倦quyện 。 曰viết 疲bì 。 如như 此thử 疲bì 勞lao 。 不bất 但đãn 空không 施thí 無vô 益ích 。 而nhi 且thả 三tam 業nghiệp 之chi 罪tội 日nhật 積tích 。 必tất 當đương 墮đọa 落lạc 三tam 途đồ 。 追truy 悔hối 無vô 及cập 。 故cố 云vân 後hậu 代đại 深thâm 悔hối 也dã 。 後hậu 各các 各các 一nhất 心tâm 。 是thị 誡giới 令linh 謹cẩn 慎thận 身thân 心tâm 。 依y 此thử 正chánh 戒giới 修tu 行hành 。 勤cần 力lực 習tập 學học 。 如như 說thuyết 如như 持trì 。 不bất 雜tạp 餘dư 念niệm 。 故cố 云vân 一nhất 心tâm 。
○# 五ngũ 詰cật 問vấn
諸chư 大đại 德đức 。 今kim (# 白bạch 黑hắc )# 月nguyệt 十thập (# 五ngũ 四tứ )# 日nhật 。 作tác 布bố 薩tát 。 說thuyết 菩Bồ 薩Tát 戒giới 。 眾chúng 當đương 一nhất 心tâm 善thiện 聽thính 。 有hữu 罪tội 者giả 發phát 露lộ 。 無vô 罪tội 者giả 默mặc 然nhiên 。 默mặc 然nhiên 故cố 。 當đương 知tri 諸chư 大đại 德đức 清thanh 淨tịnh 。 堪kham 說thuyết 菩Bồ 薩Tát 戒giới 。 已dĩ 說thuyết 菩Bồ 薩Tát 戒giới 序tự 竟cánh 。 今kim 問vấn 諸chư 大đại 德đức 。 是thị 中trung 清thanh 淨tịnh 不phủ 。 (# 三tam 問vấn )# 。
若nhược 犯phạm 輕khinh 垢cấu 。 先tiên 不bất 憶ức 罪tội 。 今kim 三tam 問vấn 方phương 憶ức 。 即tức 當đương 向hướng 眾chúng 發phát 露lộ 。 懺sám 悔hối 清thanh 淨tịnh 已dĩ 。 方phương 堪kham 聞văn 戒giới 。 若nhược 知tri 而nhi 默mặc 然nhiên 。 復phục 犯phạm 故cố 妄vọng 語ngữ 罪tội 。 故cố 三tam 問vấn 時thời 。 正chánh 當đương 以dĩ 鏡kính 自tự 照chiếu 。 或hoặc 時thời 對đối 眾chúng 懺sám 悔hối 。 恐khủng 致trí 閙náo 亂loạn 布bố 薩tát 。 即tức 當đương 向hướng 比tỉ 座tòa 發phát 露lộ 所sở 犯phạm 。 或hoặc 應ưng 心tâm 念niệm 。 須tu 布bố 薩tát 竟cánh 。 當đương 如như 法Pháp 懺sám 悔hối 。 如như 是thị 者giả 。 乃nãi 得đắc 聞văn 戒giới 。 若nhược 憶ức 犯phạm 十thập 重trọng/trùng 。 即tức 當đương 起khởi 座tòa 。 出xuất 於ư 眾chúng 外ngoại 。 待đãi 眾chúng 布bố 薩tát 竟cánh 。 須tu 向hướng 知tri 法pháp 者giả 。 盡tận 情tình 發phát 露lộ 。 悲bi 泣khấp 流lưu 淚lệ 。 請thỉnh 教giáo 滅diệt 罪tội 之chi 方phương 也dã 。 默mặc 然nhiên 故cố 者giả 。 是thị 表biểu 清thanh 淨tịnh 故cố 也dã (# 問vấn 。 此thử 上thượng 有hữu 種chủng 種chủng 讚tán 戒giới 功công 能năng 。 今kim 何hà 不bất 錄lục 。 答đáp 。 以dĩ 上thượng 歸quy 命mạng 中trung 。 及cập 戒giới 序tự 中trung 。 曾tằng 已dĩ 略lược 具cụ 。 今kim 末Mạt 法Pháp 凡phàm 情tình 。 心tâm 多đa 懈giải 怠đãi 。 樂nhạo/nhạc/lạc 簡giản 厭yếm 繁phồn 。 復phục 恐khủng 延diên 遲trì 誦tụng 戒giới 。 故cố 不bất 錄lục )# 。
諸chư 大đại 德đức 。 是thị 中trung 清thanh 淨tịnh 。 默mặc 然nhiên 故cố 。 是thị 事sự 如như 是thị 持trì 。
是thị 事sự 如như 是thị 持trì 者giả 。 持trì 是thị 了liễu 達đạt 不bất 忘vong 之chi 義nghĩa 。 已dĩ 三tam 詰cật 問vấn 。 眾chúng 皆giai 清thanh 淨tịnh 。 由do 清thanh 淨tịnh 故cố 默mặc 然nhiên 。 由do 其kỳ 默mặc 然nhiên 故cố 。 此thử 事sự 我ngã 今kim 如như 是thị 。 了liễu 達đạt 不bất 忘vong 。 知tri 眾chúng 清thanh 淨tịnh 。 堪kham 為vi 說thuyết 戒giới 經kinh 也dã 。 問vấn 。 舊cựu 先tiên 誦tụng 戒giới 序tự 等đẳng 。 次thứ 集tập 僧Tăng 問vấn 和hòa 。 後hậu 事sự 詰cật 問vấn 。 今kim 何hà 先tiên 集tập 僧Tăng 。 次thứ 誦tụng 戒giới 序tự 。 答đáp 。 舊cựu 文văn 倒đảo 故cố 。 義nghĩa 不bất 順thuận 故cố 。 序tự 既ký 是thị 一nhất 經kinh 之chi 由do 緒tự 。 誦tụng 序tự 畢tất 。 即tức 當đương 詰cật 問vấn 清thanh 淨tịnh 。 便tiện 說thuyết 戒giới 經kinh 。 而nhi 復phục 集tập 僧Tăng 。 乃nãi 問vấn 何hà 所sở 作tác 為vi 。 即tức 如như 比Bỉ 丘Khâu 布bố 薩tát 。 先tiên 誦tụng 讚tán 頌tụng 。 次thứ 即tức 集tập 僧Tăng 。 集tập 已dĩ 。 作tác 白bạch 羯yết 磨ma 。 白bạch 竟cánh 誦tụng 序tự 。 序tự 竟cánh 詰cật 問vấn 。 問vấn 已dĩ 便tiện 說thuyết 戒giới 經kinh 。 今kim 以dĩ 歸quy 命mạng 文văn 。 準chuẩn 彼bỉ 讚tán 頌tụng 。 策sách 修tu 集tập 僧Tăng 。 亦diệc 準chuẩn 彼bỉ 一nhất 切thiết 有hữu 部bộ 戒giới 本bổn 次thứ 第đệ 。 但đãn 此thử 無vô 白bạch 羯yết 磨ma 為vi 異dị 。 惟duy 略lược 示thị 知tri 白bạch 黑hắc 月nguyệt 日nhật 耳nhĩ 。
○# 六Lục 正Chánh 誦Tụng 戒Giới 經Kinh
謂vị 誦tụng 心tâm 地địa 品phẩm 下hạ 。 從tùng 爾nhĩ 時thời 起khởi 。 至chí 共cộng 成thành 佛Phật 道đạo 。 若nhược 有hữu 難nạn/nan 緣duyên 。 當đương 誦tụng 十thập 重trọng 四tứ 十thập 八bát 輕khinh 戒giới 。 應ưng 云vân 十thập 重trọng/trùng 。 波Ba 羅La 提Đề 木Mộc 叉Xoa 。 今kim 當đương 說thuyết 。 至chí 輕khinh 垢cấu 戒giới 。 應ưng 云vân 。 四tứ 十thập 八bát 輕khinh 今kim 當đương 說thuyết 。 如như 是thị 一nhất 一nhất 。 誦tụng 五ngũ 十thập 八bát 戒giới 文văn 。 復phục 恐khủng 難nạn 緣duyên 將tương 逼bức 。 應ưng 略lược 誦tụng 十thập 重trọng/trùng 中trung 五ngũ 六lục 戒giới 全toàn 文văn 。 餘dư 重trọng/trùng 及cập 輕khinh 。 但đãn 誦tụng 每mỗi 戒giới 名danh 目mục 亦diệc 得đắc 。 今kim 諸chư 方phương 叢tùng 席tịch 。 多đa 是thị 午ngọ 前tiền 眾chúng 誦tụng 戒giới 經kinh 。 午ngọ 後hậu 布bố 薩tát 。 略lược 誦tụng 戒giới 相tương/tướng 名danh 目mục 。 然nhiên 大đại 小tiểu 兩lưỡng 乘thừa 。 俱câu 作tác 布bố 薩tát 。 或hoặc 連liên 誦tụng 時thời 逼bức 。 可khả 上thượng 午ngọ 誦tụng 比Bỉ 丘Khâu 戒giới 。 下hạ 午ngọ 誦tụng 菩Bồ 薩Tát 戒giới 。 或hoặc 眾chúng 多đa 難nạn/nan 集tập 。 可khả 十thập 四tứ 日nhật 比Bỉ 丘Khâu 作tác 布bố 薩tát 。 十thập 五ngũ 日nhật 菩Bồ 薩Tát 作tác 布bố 薩tát 。
既ký 誦tụng 戒giới 畢tất 。 下hạ 座tòa 謝tạ 眾chúng 云vân 。
某mỗ 甲giáp 敬kính 謝tạ 大đại 眾chúng 。 僧Tăng 差sai 誦tụng 戒giới 。 三tam 業nghiệp 不bất 勤cần 。 戒giới 文văn 生sanh 澁sáp 。 坐tọa 久cửu 延diên 遲trì 。 令linh 眾chúng 生sanh 惱não 。 望vọng 眾chúng 慈từ 悲bi 。 布bố 施thí 歡hoan 喜hỷ 。
附phụ 半bán 月nguyệt 誦tụng 菩Bồ 薩Tát 戒giới 儀nghi 式thức 註chú (# 終chung )#
音âm 義nghĩa
根Căn 力Lực 覺Giác 道Đạo
根căn 是thị 五ngũ 根căn 。 力lực 是thị 五Ngũ 力Lực 。 覺giác 是thị 七Thất 覺Giác 意Ý 。 道đạo 是thị 八Bát 正Chánh 道Đạo 。 詳tường 如như 餘dư 處xứ 釋thích 。
二nhị 死tử 涇kính
即tức 二nhị 種chủng 生sanh 死tử 。 如như 疏sớ/sơ 釋thích 。
毗tỳ 補bổ 提đề
此thử 云vân 廣quảng 州châu 。
囉ra 怛đát 娜na
此thử 云vân 寶bảo 。
伽già 耶da 婆bà 那na
此thử 云vân 象tượng 林lâm 。
摩ma 賀hạ
此thử 云vân 大đại 。
冐mạo 地địa
舊cựu 云vân 菩Bồ 提Đề 。
質chất 多đa
此thử 云vân 心tâm 。
沙Sa 門Môn
此thử 云vân 功công 勞lao 。 亦diệc 云vân 勤cần 行hành 。 勤cần 行hành 取thủ 涅Niết 槃Bàn 故cố 也dã 。 又hựu 云vân 息tức 心tâm 。 瑞thụy 應ứng 經Kinh 云vân 。 息tức 心tâm 達đạt 本bổn 源nguyên 。 故cố 號hiệu 為vi 沙Sa 門Môn 。 阿a 含hàm 經Kinh 云vân 。 捨xả 離ly 恩ân 愛ái 。 出xuất 家gia 修tu 道Đạo 。 攝nhiếp 御ngự 諸chư 根căn 。 不bất 染nhiễm 外ngoại 欲dục 。 慈từ 心tâm 一nhất 切thiết 。 無vô 所sở 傷thương 害hại 。 遇ngộ 樂nhạo/nhạc/lạc 不bất 欣hân 。 逢phùng 苦khổ 不bất 慼thích 。 能năng 忍nhẫn 如như 地địa 。 故cố 號hiệu 沙Sa 門Môn 。
趍#
音âm 池trì 。 奔bôn 走tẩu 也dã 。 俗tục 以dĩ 奔bôn 趍# 之chi 趍# 。 為vi 進tiến 趨xu 之chi 趨xu 。 非phi 也dã 。