MỞ LỚN CON ĐƯỜNG
Hòa thượng Thích Thái Hòa

 

Người Tự Hại

Người khác hại bạn, bạn có thể tránh được và những người khác có thể cứu giúp được bạn, nhưng nếu bạn có những hành động hay lời nói tự hại, thì bạn không thể tránh đi đâu để thoát khỏi tai hại và không một ai có tài nào cứu giúp được bạn thoát khỏi tai hại.

Lời nói và hành động tham lam của bạn, chính nó làm hại bạn và bạn không thể tránh khỏi sự tàn hại của nó.

Lời nói và hành động sân hận của bạn, chính nó làm hại bạn và bạn không thể nào thoát khỏi sự tàn hại của nó.

Lời nói và hành động mù quáng của bạn, chính nó làm hại bạn và bạn không thể nào thoát khỏi sự tàn hại của nó.

Lời nói và hành động bất nhân của bạn, chính nó làm hại bạn và bạn không thể nào thoát khỏi sự tàn hại của nó.

Lời nói và hành động gian dối của bạn, chính nó làm hại bạn và bạn không thể nào thoát khỏi sự tàn hại của nó.

Lời nói và hành động không trung thực và không đoan chính của bạn, chính nó làm hại bạn và bạn không thể nào thoát khỏi sự tàn hại của nó.

Lời nói và hành động theo cá tính của bạn tự gây thiệt hại cho bạn chứ không phải một ai khác.

Bạn muốn thoát ra khỏi những sự tự hại ấy, bạn không nên nói và làm theo cá tính mà hãy nói và làm theo trí tuệ và từ bi.

Nói và làm có nội dung của trí tuệ phải hội đủ cả ba mặt:

– Đối với mặt không gian: Bạn phải biết chọn không gian thích hợp để nói và làm. Ở trong một không gian không thích hợp cho lời nói và việc làm của bạn mà bạn nói và làm, thì lời nói và việc làm của bạn sẽ làm hại bạn chứ không phải ai khác.

– Đối với mặt thời gian: Bạn phải biết chọn thời gian thích hợp để nói và làm. Ở vào một thời điểm không thích hợp cho lời nói và việc làm của bạn mà bạn cứ nói và làm, thì lời nói và việc làm của bạn sẽ làm hại bạn chứ không phải ai khác.

– Đối với đối tượng: Bạn phải biết chọn lựa đối tượng thích hợp để nói và làm. Nếu với đối tượng không thích hợp cho lời nói và việc làm của bạn mà bạn cứ nói và làm, thì lời nói và việc làm của bạn tự gây thiệt hại cho bạn, chứ không phải ai khác.

Nói và làm có nội dung của từ bi cũng vậy, nó cũng phải hội đủ cả ba mặt:

– Đối với không gian: Với không gian không thích hợp mà bạn nói và làm, lời nói và việc làm ấy của bạn không những gây thiệt hại cho bạn, mà còn gây thiệt hại cho những người còn đang sinh hoạt trong cùng một không gian ấy với bạn, điều đó chứng tỏ bạn không có từ bi.

– Đối với thời gian: Với thời gian không thích hợp mà bạn nói và làm, lời nói và việc làm ấy của bạn không những gây thiệt hại cho bạn, mà còn gây thiệt hại cho những người đang cùng sinh hoạt với bạn trong một thời điểm, điều ấy chứng tỏ việc làm và lời nói của bạn không có từ bi.

– Đối với đối tượng: Với đối tượng không thích hợp với lời nói và việc làm của bạn, mà bạn cứ nói và làm, thì không những bạn gây thiệt hại cho bạn, mà bạn còn gây thiệt hại cho các đối tượng chung quanh bạn, điều đó chứng tỏ lời nói và việc làm của bạn không có từ bi.

Việc làm không có trí tuệ, từ bi sẽ dẫn đến hại mình hại người, hại cả hai, không những đời này mà còn cả đời sau.

Vì vậy, nếu bạn tự cho mình là người hiểu biết, thì trước hết phải biết những điều căn bản ấy để nói và làm, nhằm tạo ra phước đức cho tự thân của bạn và sự an lạc cho mọi người đang liên hệ với bạn.

Nếu nói và làm mà thiếu những điều căn bản ấy, thì không thể gọi là người có chất liệu hiểu biết và lại càng không thể gọi là người có chất liệu từ bi mà chỉ là người tự hại và hại người.

Vì vậy, ta phải trầm tĩnh và quán chiếu thật sâu sắc, trước khi nói và làm bất cứ một việc gì, dù điều ấy hết sức nhỏ nhặt.

Thẻ: