Viên Giác Kinh Đạo Tràng Tu Chứng Nghi – Quyển 0018

圓Viên 覺Giác 經Kinh 道Đạo 場Tràng 修Tu 證Chứng 儀Nghi
Quyển 0018
唐Đường 宗Tông 密Mật 述Thuật

圓Viên 覺Giác 道Đạo 場Tràng 修Tu 證Chứng 禮Lễ 懺Sám 文Văn 卷quyển 第đệ 十thập 八bát

終chung 南nam 山sơn 草thảo 堂đường 寺tự 沙Sa 門Môn 。 宗tông 密mật 。 述thuật 。

六lục 。 正chánh 修tu 。

修tu 上thượng 觀quán 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 者giả 於ư 坐tọa 中trung 修tu 。 二nhị 者giả 歷lịch 緣duyên 對đối 境cảnh 修tu 。 第đệ 一nhất 於ư 坐tọa 中trung 修tu 上thượng 觀quán 者giả 。 四tứ 威uy 儀nghi 中trung 。 乃nãi 皆giai 得đắc 道Đạo 學học 。 坐tọa 為vi 最tối 勝thắng 。 故cố 先tiên 約ước 坐tọa 以dĩ 明minh 上thượng 觀quán 。 略lược 出xuất 五ngũ 意ý 不bất 同đồng 。 一nhất 者giả 對đối 破phá 初sơ 心tâm 麤thô 亂loạn 修tu 上thượng 觀quán 。 二nhị 者giả 對đối 破phá 心tâm 沉trầm 浮phù 病bệnh 修tu 上thượng 觀quán 。 三tam 隨tùy 便tiện 宜nghi 修tu 上thượng 觀quán 。 四tứ 者giả 對đối 治trị 定định 見kiến 細tế 心tâm 修tu 上thượng 觀quán 。 五ngũ 者giả 為vi 均quân 齊tề 定định 慧tuệ 修tu 上thượng 觀quán 。

第đệ 一nhất 。 云vân 何hà 名danh 為vi 。 對đối 破phá 初sơ 心tâm 麤thô 亂loạn 修tu 上thượng 觀quán 。 所sở 謂vị 行hành 者giả 。 初sơ 坐tọa 禪thiền 時thời 。 亂loạn 心tâm 麤thô 故cố 。 應ưng 當đương 修tu 上thượng 以dĩ 除trừ 破phá 之chi 。 止chỉ 若nhược 不bất 破phá 。 即tức 應ưng 修tu 觀quán 。 故cố 云vân 對đối 破phá 初sơ 心tâm 麤thô 亂loạn 修tu 觀quán 。

今kim 明minh 修tu 上thượng 觀quán 。 即tức 為vi 二nhị 意ý 。 先tiên 明minh 修tu 上thượng 。 次thứ 明minh 修tu 觀quán 。 止chỉ 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 者giả 事sự 止chỉ 。 二nhị 者giả 理lý 止chỉ 。 事sự 止chỉ 者giả 。 即tức 是thị 守thủ 境cảnh 制chế 心tâm 等đẳng 。 若nhược 繫hệ 心tâm 鼻tị 端đoan 臍tề 間gian 等đẳng 五ngũ 處xứ 。 不bất 令linh 心tâm 敬kính 。 是thị 名danh 守thủ 境cảnh 止chỉ 。 故cố 經Kinh 云vân 。 繫hệ 心tâm 不bất 放phóng 逸dật 。 亦diệc 如như 猴hầu 著trước 鎻# 。 制chế 心tâm 止chỉ 者giả 。 所sở 謂vị 隨tùy 心tâm 所sở 起khởi 。 即tức 便tiện 制chế 之chi 。 不bất 令linh 馳trì 散tán 。 經Kinh 云vân 。 此thử 五ngũ 根căn 者giả 。 心tâm 為vi 其kỳ 主chủ 。 是thị 故cố 汝nhữ 等đẳng 。 當đương 好hảo 制chế 心tâm 。 如như 是thị 等đẳng 止chỉ 。 皆giai 是thị 事sự 止chỉ 。 今kim 不bất 分phân 別biệt 。 理lý 止chỉ 者giả 。 即tức 是thị 體thể 真chân 止chỉ 也dã 。 所sở 謂vị 隨tùy 心tâm 所sở 念niệm 。 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。 悉tất 知tri 從tùng 因nhân 緣duyên 生sanh 。 無vô 有hữu 自tự 性tánh 。 則tắc 心tâm 不bất 取thủ 着trước 。 心tâm 不bất 取thủ 着trước 。 即tức 妄vọng 念niệm 心tâm 息tức 。 故cố 名danh 為vi 止chỉ 。 如như 經Kinh 中trung 說thuyết 。

一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 中trung 。 因nhân 緣duyên 空không 無vô 主chủ 。 息tức 心tâm 達đạt 本bổn 源nguyên 。

故cố 號hiệu 為vi 沙Sa 門Môn 。

夫phu 行hành 者giả 。 初sơ 學học 坐tọa 禪thiền 時thời 。 欲dục 修tu 十thập 方phương 三tam 世thế 諸chư 佛Phật 法pháp 者giả 。 應ưng 當đương 先tiên 發phát 大đại 誓thệ 願nguyện 。 度độ 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 誓thệ 求cầu 無vô 上thượng 佛Phật 道Đạo 。 其kỳ 心tâm 堅kiên 固cố 。 猶do 若nhược 金kim 剛cang 。 精tinh 進tấn 勇dũng 猛mãnh 。 不bất 惜tích 身thân 命mạng 。 若nhược 不bất 成thành 就tựu 一nhất 切thiết 佛Phật 法Pháp 。 終chung 不bất 退thoái 轉chuyển 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 若nhược 無vô 誓thệ 願nguyện 。 雖tuy 復phục 觀quán 空không 修tu 道Đạo 。 多đa 墮đọa 乘thừa 地địa 。 則tắc 一nhất 切thiết 佛Phật 法Pháp 。 終chung 不bất 現hiện 前tiền 。 是thị 故cố 行hành 者giả 。 於ư 一nhất 切thiết 時thời 。 大đại 悲bi 弘hoằng 誓thệ 。 常thường 不bất 去khứ 心tâm 。 然nhiên 後hậu 於ư 端đoan 坐tọa 中trung 。 正chánh 念niệm 思tư 惟duy 。 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。 真chân 實thật 之chi 相tướng 。 所sở 言ngôn 一nhất 切thiết 諸chư 佛Phật 法Pháp 者giả 。 即tức 是thị 約ước 心tâm 明minh 一nhất 切thiết 三tam 界giới 因nhân 果quả 法pháp 。 三tam 界giới 因nhân 者giả 。 所sở 謂vị 一nhất 切thiết 。 善thiện 不bất 善thiện 法pháp 。 無vô 記ký 一nhất 切thiết 貪tham 恚khuể 癡si 。 等đẳng 結kết 使sử 煩phiền 惱não 法pháp 也dã 。 三tam 界giới 果quả 者giả 。 所sở 謂vị 一nhất 切thiết 。 有hữu 為vi 陰ấm 界giới 入nhập 諸chư 生sanh 死tử 法pháp 。 如như 是thị 等đẳng 法Pháp 。 皆giai 因nhân 心tâm 有hữu 。 故cố 十Thập 地Địa 經Kinh 云vân 。 三tam 界giới 無vô 別biệt 法pháp 。 唯duy 是thị 一nhất 心tâm 作tác 。 若nhược 行hành 者giả 知tri 心tâm 無vô 性tánh 。 豈khởi 有hữu 善thiện 不bất 善thiện 等đẳng 。 諸chư 法pháp 之chi 實thật 。 若nhược 諸chư 法pháp 不bất 實thật 。 即tức 是thị 虗hư 誑cuống 。 若nhược 知tri 虗hư 誑cuống 。 則tắc 空không 無vô 有hữu 主chủ 。 若nhược 空không 無vô 有hữu 主chủ 。 則tắc 無vô 取thủ 著trước 。 若nhược 無vô 取thủ 着trước 。 即tức 妄vọng 念niệm 心tâm 息tức 。 若nhược 妄vọng 念niệm 心tâm 息tức 。 即tức 結kết 縛phược 永vĩnh 斷đoạn 。 若nhược 結kết 縛phược 永vĩnh 斷đoạn 。 則tắc 寂tịch 念niệm 無vô 為vi 。 若nhược 無vô 為vi 者giả 。 即tức 諸chư 法pháp 之chi 本bổn 源nguyên 也dã 。 若nhược 達đạt 本bổn 源nguyên 。 則tắc 愛ái 染nhiễm 不bất 起khởi 。 若nhược 愛ái 染nhiễm 不bất 起khởi 。 則tắc 一nhất 切thiết 生sanh 死tử 乘thừa 行hành 壞hoại 。 若nhược 生sanh 死tử 乘thừa 行hành 壞hoại 。 則tắc 無vô 後hậu 世thế 苦khổ 果quả 。 若nhược 無vô 後hậu 世thế 苦khổ 果quả 。 即tức 是thị 究cứu 竟cánh 泥Nê 洹Hoàn 。 故cố 經Kinh 云vân 。

有hữu 心tâm 不bất 知tri 心tâm 。 心tâm 者giả 不bất 見kiến 心tâm 。 心tâm 起khởi 想tưởng 則tắc 癡si 。

無vô 想tưởng 則tắc 泥Nê 洹Hoàn 。

若nhược 行hành 者giả 。 能năng 如như 是thị 修tu 體thể 真chân 止chỉ 。 當đương 知tri 是thị 人nhân 。 心tâm 得đắc 泥Nê 洹Hoàn 。 名danh 大đại 沙Sa 門Môn 。 是thị 則tắc 略lược 說thuyết 修tu 體thể 真chân 止chỉ 相tương/tướng 。

第đệ 二nhị 云vân 何hà 名danh 修tu 觀quán 。 觀quán 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 者giả 事sự 觀quán 。 二nhị 者giả 理lý 觀quán 。 事sự 觀quán 者giả 。 對đối 治trị 助trợ 道đạo 觀quán 也dã 。 理lý 觀quán 者giả 。 入nhập 道đạo 正chánh 觀quán 也dã 。 智Trí 度Độ 論luận 云vân 。 觀quán 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 者giả 行hành 解giải 。 二nhị 者giả 實thật 觀quán 。 大đại 集tập 經Kinh 云vân 。 行hành 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 者giả 行hàng 行hàng 。 二nhị 者giả 慧tuệ 行hành 。 如như 是thị 等đẳng 皆giai 是thị 。 事sự 理lý 二nhị 觀quán 之chi 異dị 名danh 。 今kim 不bất 廣quảng 說thuyết 。 云vân 何hà 名danh 事sự 。 如như 不bất 淨tịnh 觀quán 治trị 婬dâm 欲dục 。 慈từ 心tâm 觀quán 治trị 瞋sân 恚khuể 。 如như 是thị 等đẳng 五ngũ 門môn 對đối 治trị 觀quán 。 故cố 名danh 事sự 觀quán 。 今kim 不bất 分phân 別biệt 也dã 。 二nhị 理lý 觀quán 者giả 。 即tức 是thị 無vô 生sanh 觀quán 。 亦diệc 名danh 真chân 空không 觀quán 。 觀quán 法pháp 實thật 相tướng 智trí 慧tuệ 。 如như 是thị 等đẳng 種chủng 種chủng 異dị 名danh 。 如như 瓔anh 珞lạc 經kinh 中trung 說thuyết 。 有hữu 三tam 種chủng 觀quán 。 一nhất 者giả 從tùng 假giả 入nhập 空không 觀quán 。 二nhị 者giả 從tùng 空không 出xuất 假giả 觀quán 。 三tam 中trung 道đạo 正chánh 觀quán 。 彼bỉ 經Kinh 云vân 。 從tùng 假giả 入nhập 空không 。 名danh 二nhị 諦đế 觀quán 。 從tùng 空không 入nhập 出xuất 假giả 。 名danh 平bình 等đẳng 觀quán 。 是thị 二nhị 觀quán 為vi 方phương 便tiện 。 由do 是thị 二nhị 空không 觀quán 。 得đắc 入nhập 中trung 道đạo 。 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 觀quán 。 雙song 照chiếu 二nhị 諦đế 。 心tâm 心tâm 寂tịch 滅diệt 。 自tự 然nhiên 流lưu 入nhập 薩Tát 婆Bà 若Nhã 海hải 。 是thị 名danh 中Trung 道Đạo 。 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 觀quán 。 三tam 觀quán 現hiện 前tiền 。 即tức 入nhập 初Sơ 地Địa 。 云vân 何hà 名danh 修tu 從tùng 假giả 入nhập 空không 觀quán 。 如như 般bát 舟chu 經kinh 偈kệ 云vân 。

諸chư 法pháp 不bất 牢lao 固cố 。 常thường 立lập 在tại 於ư 念niệm 。 已dĩ 解giải 見kiến 空không 者giả 。

一nhất 切thiết 無vô 想tưởng 念niệm 。

行hành 者giả 於ư 初sơ 坐tọa 禪thiền 時thời 。 隨tùy 心tâm 所sở 緣duyên 。 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。 念niệm 念niệm 不bất 住trụ 。 雖tuy 用dụng 如như 上thượng 體thể 真chân 之chi 止chỉ 。 而nhi 妄vọng 念niệm 不bất 息tức 。

爾nhĩ 時thời 應ưng 當đương 。 隨tùy 心tâm 所sở 緣duyên 。 一nhất 切thiết 若nhược 善thiện 不bất 善thiện 。 無vô 明minh 愛ái 恚khuể 等đẳng 。 一nhất 切thiết 攀phàn 緣duyên 之chi 念niệm 。 即tức 當đương 反phản 觀quán 所sở 起khởi 之chi 心tâm 。 如như 此thử 等đẳng 心tâm 。 為vi 是thị 有hữu 邪tà 。 為vi 是thị 無vô 邪tà 。 若nhược 是thị 無vô 者giả 。 無vô 則tắc 無vô 心tâm 。 云vân 何hà 有hữu 念niệm 。 若nhược 謂vị 心tâm 是thị 有hữu 者giả 。 為vi 在tại 過quá 去khứ 未vị 來lai 現hiện 在tại 邪tà 。 若nhược 過quá 去khứ 。 過quá 去khứ 已dĩ 滅diệt 。 已dĩ 滅diệt 之chi 法pháp 。 則tắc 無vô 所sở 有hữu 。 無vô 所sở 有hữu 法pháp 。 何hà 得đắc 為vi 心tâm 。 若nhược 未vị 來lai 。 未vị 來lai 未vị 至chí 。 未vị 至chí 之chi 法pháp 。 則tắc 無vô 相tướng 貌mạo 。 無vô 相tướng 貌mạo 法pháp 。 豈khởi 得đắc 為vi 心tâm 。 若nhược 是thị 現hiện 在tại 。 現hiện 在tại 之chi 法pháp 。 剎sát 那na 不bất 住trụ 。 不bất 住trụ 之chi 法pháp 。 則tắc 不bất 可khả 得đắc 。 不bất 可khả 得đắc 法pháp 。 則tắc 無vô 有hữu 心tâm 。 無vô 有hữu 心tâm 故cố 。 則tắc 一nhất 切thiết 法pháp 空không 。

復phục 次thứ 若nhược 行hành 者giả 。 謂vị 現hiện 在tại 心tâm 雖tuy 不bất 住trụ 。 而nhi 非phi 不bất 有hữu 剎sát 那na 覺giác 知tri 之chi 念niệm 。 以dĩ 為vi 心tâm 者giả 。 即tức 當đương 約ước 三tam 種chủng 有hữu 法pháp 。 以dĩ 審thẩm 推thôi 撿kiểm 。 何hà 等đẳng 為vi 三tam 。

如như 大đại 智Trí 度Độ 論luận 廣quảng 說thuyết 。 一nhất 者giả 因nhân 緣duyên 有hữu 。 二nhị 者giả 相tương 續tục 有hữu 。 三tam 者giả 相tương 待đãi 有hữu 。 云vân 何hà 觀quán 因nhân 緣duyên 有hữu 中trung 。 現hiện 在tại 心tâm 生sanh 不bất 可khả 得đắc 。 如như 內nội 有hữu 六lục 根căn 。 外ngoại 有hữu 六lục 塵trần 。 根căn 塵trần 相tương 待đãi 。 則tắc 有hữu 識thức 生sanh 。 故cố 大đại 品phẩm 經Kinh 云vân 。 眼nhãn 觸xúc 因nhân 緣duyên 生sanh 愛ái 。 乃nãi 至chí 意ý 觸xúc 。 因nhân 緣duyên 生sanh 愛ái 。 根căn 在tại 內nội 故cố 為vi 因nhân 。 塵trần 在tại 外ngoại 故cố 為vi 緣duyên 。 故cố 云vân 內nội 外ngoại 緣duyên 受thọ 。 受thọ 者giả 即tức 是thị 心tâm 生sanh 也dã 。 此thử 五ngũ 根căn 者giả 。 心tâm 為vi 其kỳ 主chủ 。 故cố 先tiên 當đương 諦đế 觀quán 現hiện 在tại 之chi 心tâm 。 為vi 從tùng 內nội 意ý 根căn 生sanh 。 為vi 從tùng 外ngoại 法pháp 塵trần 生sanh 。 為vi 根căn 塵trần 合hợp 生sanh 。 為vi 根căn 塵trần 不bất 合hợp 故cố 共cộng 生sanh 。 為vi 離ly 根căn 塵trần 而nhi 生sanh 。 若nhược 謂vị 定định 從tùng 意ý 根căn 中trung 有hữu 心tâm 生sanh 者giả 。 即tức 是thị 自tự 性tánh 生sanh 。 若nhược 有hữu 自tự 性tánh 生sanh 。 是thị 則tắc 為vi 實thật 生sanh 故cố 。 則tắc 意ý 根căn 中trung 。 應ưng 一nhất 時thời 有hữu 多đa 心tâm 並tịnh 生sanh 。 今kim 實thật 不bất 爾nhĩ 。

復phục 次thứ 若nhược 內nội 根căn 能năng 自tự 生sanh 者giả 。 內nội 根căn 未vị 對đối 外ngoại 塵trần 時thời 。 亦diệc 應ưng 能năng 自tự 生sanh 。 今kim 實thật 不bất 爾nhĩ 。 是thị 故cố 非phi 內nội 根căn 中trung 自tự 性tánh 生sanh 。 若nhược 謂vị 定định 從tùng 外ngoại 法pháp 塵trần 中trung 生sanh 者giả 。 即tức 是thị 他tha 性tánh 生sanh 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 若nhược 根căn 待đãi 塵trần 。 為vi 自tự 性tánh 者giả 。 今kim 以dĩ 塵trần 望vọng 根căn 。 豈khởi 非phi 性tánh 也dã 。 若nhược 從tùng 他tha 性tánh 而nhi 有hữu 心tâm 生sanh 者giả 。 他tha 性tánh 若nhược 是thị 心tâm 。 則tắc 心tâm 還hoàn 自tự 生sanh 心tâm 。 更cánh 無vô 心tâm 法pháp 別biệt 他tha 性tánh 生sanh 。 若nhược 非phi 心tâm 。 非phi 心tâm 何hà 能năng 生sanh 於ư 心tâm 。 以dĩ 非phi 心tâm 不bất 能năng 生sanh 心tâm 故cố 。 豈khởi 得đắc 但đãn 是thị 外ngoại 塵trần 時thời 生sanh 心tâm 。 是thị 故cố 非phi 外ngoại 塵trần 故cố 非phi 外ngoại 塵trần 他tha 性tánh 生sanh 。 若nhược 謂vị 內nội 外ngoại 根căn 塵trần 合hợp 故cố 有hữu 心tâm 生sanh 者giả 。 即tức 共cộng 生sanh 。 則tắc 自tự 他tha 性tánh 而nhi 有hữu 生sanh 。 今kim 實thật 不bất 爾nhĩ 。 若nhược 自tự 他tha 中trung 各các 有hữu 生sanh 。 即tức 不bất 待đãi 共cộng 故cố 生sanh 。 若nhược 共cộng 生sanh 。 則tắc 一nhất 時thời 有hữu 二nhị 生sanh 。 若nhược 自tự 他tha 中trung 各các 無vô 生sanh 。 合hợp 亦diệc 不bất 能năng 生sanh 。 是thị 故cố 非phi 根căn 塵trần 自tự 性tánh 他tha 性tánh 合hợp 故cố 生sanh 。 若nhược 為vi 離ly 內nội 外ngoại 根căn 塵trần 故cố 有hữu 心tâm 生sanh 者giả 。 即tức 是thị 無vô 因nhân 緣duyên 而nhi 有hữu 生sanh 。 從tùng 根căn 塵trần 因nhân 緣duyên 有hữu 心tâm 生sanh 。 尚thượng 不bất 可khả 得đắc 。 況huống 無vô 因nhân 緣duyên 而nhi 有hữu 生sanh 者giả 。 則tắc 為vi 惡ác 無vô 罪tội 。 為vi 善thiện 無vô 福phước 。 雖tuy 出xuất 家gia 空không 修tu 梵Phạm 行hạnh 。 已dĩ 墮đọa 定định 常thường 定định 斷đoạn 中trung 故cố 。 是thị 故cố 不bất 得đắc 。 內nội 外ngoại 根căn 塵trần 而nhi 有hữu 生sanh 。 行hành 者giả 於ư 內nội 外ngoại 根căn 塵trần 因nhân 緣duyên 中trung 。 約ước 四tứ 句cú 觀quán 。 現hiện 在tại 心tâm 生sanh 。 畢tất 竟cánh 不bất 可khả 得đắc 。 不bất 可khả 得đắc 故cố 。 不bất 見kiến 生sanh 相tương/tướng 。 生sanh 相tương/tướng 無vô 故cố 。 則tắc 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。 皆giai 無vô 有hữu 生sanh 。 無vô 生sanh 而nhi 言ngôn 生sanh 者giả 。 以dĩ 世thế 間gian 顛điên 倒đảo 不bất 了liễu 。 於ư 自tự 他tha 等đẳng 法pháp 中trung 。 妄vọng 計kế 而nhi 生sanh 。 妄vọng 計kế 之chi 生sanh 是thị 則tắc 非phi 生sanh 。 如như 夢mộng 幻huyễn 響hưởng 化hóa 。 鏡kính 中trung 之chi 像tượng 。 但đãn 假giả 名danh 字tự 。 名danh 字tự 之chi 生sanh 不bất 名danh 為vi 生sanh 。 故cố 淨tịnh 名danh 經Kinh 云vân 。 法pháp 不bất 屬thuộc 因nhân 。 不bất 在tại 緣duyên 故cố 。 是thị 中trung 應ưng 約ước 上thượng 四tứ 句cú 。 廣quảng 歷lịch 四Tứ 諦Đế 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 。 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 等đẳng 。 一nhất 切thiết 解giải 惑hoặc 法Pháp 門môn 。 分phân 別biệt 得đắc 生sanh 之chi 相tướng 。 其kỳ 事sự 云vân 云vân 。 不bất 可khả 備bị 說thuyết 。 行hành 者giả 既ký 觀quán 生sanh 如như 是thị 。 觀quán 滅diệt 亦diệc 然nhiên 。 若nhược 心tâm 無vô 生sanh 滅diệt 。 但đãn 假giả 名danh 字tự 。 則tắc 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。 皆giai 無vô 生sanh 滅diệt 。 亦diệc 但đãn 假giả 名danh 。 名danh 字tự 之chi 法pháp 。 是thị 則tắc 非phi 法pháp 。 若nhược 行hành 者giả 。 了liễu 知tri 諸chư 法pháp 非phi 法pháp 。 則tắc 名danh 亦diệc 非phi 名danh 。 若nhược 所sở 觀quán 之chi 心tâm 。 用dụng 八bát 觀quán 歷lịch 八bát 句cú 。 撿kiểm 生sanh 滅diệt 之chi 相tướng 。 畢tất 竟cánh 不bất 可khả 得đắc 者giả 。 則tắc 能năng 觀quán 之chi 智trí 亦diệc 用dụng 八bát 觀quán 歷lịch 八bát 句cú 。 撿kiểm 生sanh 滅diệt 之chi 相tướng 。 畢tất 竟cánh 不bất 可khả 得đắc 亦diệc 如như 是thị 。 是thị 則tắc 於ư 因nhân 緣duyên 中trung 。 能năng 觀quán 所sở 觀quán 合hợp 有hữu 十thập 六lục 種chủng 觀quán 。 歷lịch 十thập 六lục 句cú 。 撿kiểm 心tâm 生sanh 滅diệt 相tương/tướng 。 畢tất 竟cánh 不bất 可khả 得đắc 。 若nhược 不bất 得đắc 生sanh 滅diệt 。 而nhi 於ư 無vô 生sanh 無vô 滅diệt 中trung 。 起khởi 住trụ 着trước 者giả 。 即tức 當đương 還hoàn 就tựu 因nhân 緣duyên 中trung 十thập 六lục 觀quán 。 歷lịch 十thập 六lục 句cú 。 撿kiểm 無vô 生sanh 滅diệt 。 心tâm 亦diệc 如như 是thị 。 若nhược 不bất 得đắc 亦diệc 生sanh 滅diệt 。 亦diệc 不bất 生sanh 滅diệt 。 而nhi 依y 非phi 生sanh 滅diệt 非phi 不bất 生sanh 滅diệt 者giả 。 即tức 當đương 還hoàn 就tựu 因nhân 緣duyên 有hữu 中trung 。 用dụng 十thập 六lục 觀quán 。 歷lịch 十thập 六lục 句cú 。 撿kiểm 非phi 生sanh 非phi 滅diệt 。 不bất 生sanh 滅diệt 心tâm 亦diệc 如như 是thị 。 則tắc 於ư 因nhân 緣duyên 有hữu 中trung 。 合hợp 用dụng 六lục 十thập 四tứ 觀quán 。 歷lịch 六lục 十thập 四tứ 句cú 。 求cầu 心tâm 畢tất 竟cánh 不bất 得đắc 。 既ký 不bất 得đắc 因nhân 成thành 之chi 心tâm 。 即tức 破phá 因nhân 成thành 假giả 惑hoặc 也dã 。 若nhược 於ư 相tương 續tục 中trung 。 妄vọng 計kế 有hữu 心tâm 者giả 。 亦diệc 當đương 用dụng 六lục 十thập 四tứ 觀quán 。 歷lịch 六lục 十thập 四tứ 句cú 撿kiểm 心tâm 。 皆giai 不bất 可khả 得đắc 亦diệc 如như 是thị 。 觀quán 意ý 雖tuy 同đồng 。 而nhi 屬thuộc 對đối 有hữu 異dị 。 既ký 不bất 得đắc 相tương 續tục 之chi 心tâm 。 即tức 破phá 相tương 續tục 假giả 惑hoặc 也dã 。 若nhược 於ư 相tương 待đãi 中trung 。 妄vọng 計kế 有hữu 心tâm 者giả 。 亦diệc 當đương 用dụng 六lục 十thập 四tứ 觀quán 。 歷lịch 六lục 十thập 四tứ 句cú 。 撿kiểm 心tâm 。 皆giai 不bất 可khả 得đắc 亦diệc 如như 是thị 。 觀quán 意ý 雖tuy 同đồng 。 而nhi 屬thuộc 對đối 有hữu 異dị 。 既ký 不bất 得đắc 相tương 待đãi 之chi 心tâm 。 既ký 破phá 相tương 待đãi 假giả 之chi 惑hoặc 也dã 。 是thị 則tắc 於ư 三tam 假giả 。 合hợp 用dụng 一nhất 百bách 九cửu 十thập 二nhị 觀quán 。 歷lịch 一nhất 百bách 九cửu 十thập 二nhị 句cú 。 求cầu 心tâm 畢tất 竟cánh 不bất 可khả 得đắc 。 若nhược 不bất 可khả 得đắc 者giả 。 則tắc 心tâm 無vô 所sở 依y 。 若nhược 心tâm 無vô 所sở 依y 。 則tắc 心tâm 無vô 所sở 住trụ 。 若nhược 心tâm 無vô 所sở 住trụ 。 則tắc 無vô 分phân 別biệt 。 若nhược 無vô 分phân 別biệt 。 則tắc 無vô 是thị 非phi 。 若nhược 無vô 是thị 非phi 。 則tắc 無vô 取thủ 捨xả 。 若nhược 無vô 取thủ 捨xả 。 則tắc 諍tranh 論luận 心tâm 息tức 。 若nhược 諍tranh 論luận 心tâm 息tức 。 則tắc 無vô 愛ái 恚khuể 。 若nhược 無vô 愛ái 恚khuể 。 則tắc 不bất 起khởi 覺giác 觀quán 舉cử 緣duyên 。 若nhược 不bất 起khởi 覺giác 觀quán 舉cử 緣duyên 。 則tắc 三tam 業nghiệp 寂tịch 不bất 動động 。 三tam 業nghiệp 寂tịch 不bất 動động 。 即tức 是thị 正chánh 定định 。 若nhược 得đắc 正chánh 定định 。 則tắc 豁hoát 然nhiên 大đại 悟ngộ 。 心tâm 如như 虗hư 空không 。 心tâm 如như 虗hư 空không 。 發phát 實thật 相tướng 智trí 慧tuệ 。 實thật 相tướng 智trí 慧tuệ 者giả 。 即tức 是thị 證chứng 一Nhất 切Thiết 智Trí 。 證chứng 一Nhất 切Thiết 智Trí 了liễu 自tự 然nhiên 性tánh 。 無vô 師sư 智trí 自tự 悟ngộ 。 得đắc 慧tuệ 眼nhãn 清thanh 淨tịnh 也dã 。 若nhược 證chứng 一Nhất 切Thiết 智Trí 慧Tuệ 。 眼nhãn 清thanh 淨tịnh 者giả 。 即tức 永vĩnh 離ly 三tam 界giới 。 生sanh 死tử 結kết 業nghiệp 。 通thông 達đạt 真chân 空không 。 心tâm 無vô 罣quái 礙ngại 。 是thị 名danh 從tùng 假giả 入nhập 空không 觀quán 也dã 。 故cố 大đại 智Trí 度Độ 論luận 讚tán 般Bát 若Nhã 偈kệ 云vân 。

般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 實thật 法pháp 不bất 顛điên 倒đảo 。 念niệm 想tưởng 觀quán 已dĩ 除trừ 。

言ngôn 語ngữ 法pháp 皆giai 滅diệt 。 無vô 量lượng 眾chúng 罪tội 除trừ 。 清thanh 淨tịnh 心tâm 常thường 一nhất 。

如như 是thị 尊tôn 妙diệu 人nhân 。 則tắc 能năng 見kiến 般Bát 若Nhã 。

若nhược 修tu 從tùng 假giả 入nhập 空không 觀quán 。 有hữu 一nhất 百bách 九cửu 十thập 二nhị 飜phiên 者giả 。 止chỉ 從tùng 觀quán 故cố 。 亦diệc 有hữu 一nhất 百bách 九cửu 十thập 二nhị 飜phiên 也dã 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 觀quán 照chiếu 一nhất 百bách 九cửu 十thập 二nhị 句cú 中trung 。 取thủ 著trước 迷mê 心tâm 。 所sở 計kế 之chi 法pháp 。 皆giai 無vô 所sở 有hữu 。 名danh 之chi 為vi 觀quán 。 一nhất 百bách 九cửu 十thập 二nhị 種chủng 念niệm 想tưởng 顛điên 倒đảo 分phân 別biệt 心tâm 息tức 。 故cố 名danh 為vi 止chỉ 。 觀quán 止chỉ 合hợp 數số 。 有hữu 三tam 百bách 八bát 十thập 四tứ 飜phiên 。 修tu 止Chỉ 觀Quán 者giả 。 善thiện 自tự 尋tầm 之chi 。 其kỳ 數số 宛uyển 然nhiên 。 皆giai 有hữu 所sở 有hữu 。 若nhược 行hành 者giả 。 善thiện 得đắc 其kỳ 意ý 。 何hà 但đãn 止Chỉ 觀Quán 。 各các 有hữu 一nhất 百bách 。 九cửu 十thập 二nhị 飜phiên 。 四Tứ 諦Đế 。 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 。 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 。 一nhất 切thiết 解giải 惑hoặc 法Pháp 門môn 。 歷lịch 句cú 而nhi 明minh 。 亦diệc 各các 有hữu 一nhất 百bách 。 九cửu 十thập 二nhị 飜phiên 。 若nhược 約ước 互hỗ 相tương 破phá 相tương/tướng 循tuần 相tương/tướng 即tức 而nhi 辨biện 展triển 轉chuyển 。 則tắc 言ngôn 句cú 無vô 量lượng 。 如như 是thị 皆giai 為vi 約ước 。 眾chúng 生sanh 未vị 悟ngộ 。 藥dược 病bệnh 相tương/tướng 勤cần 。 作tác 此thử 分phân 別biệt 。 若nhược 於ư 覺giác 悟ngộ 心tâm 中trung 。 皆giai 有hữu 所sở 有hữu 。 猶do 如như 虗hư 空không 。 尚thượng 無vô 一nhất 句cú 之chi 法pháp 可khả 存tồn 。 况# 無vô 量lượng 也dã 。 是thị 為vi 菩Bồ 薩Tát 。 見kiến 諦Đế 道đạo 中trung 別biệt 相tướng 從tùng 假giả 入nhập 空không 觀quán 。 不bất 與dữ 二Nhị 乘Thừa 析tích 法pháp 總tổng 相tương 從tùng 假giả 入nhập 空không 觀quán 共cộng 也dã 。 是thị 則tắc 略lược 明minh 對đối 治trị 初sơ 心tâm 麤thô 亂loạn 從tùng 假giả 入nhập 空không 修tu 止Chỉ 觀Quán 相tương/tướng 。 已dĩ 傳truyền 新tân 學học 。 若nhược 廣quảng 分phân 別biệt 。 則tắc 三tam 三tam 難nan 盡tận 。 未vị 了liễu 之chi 者giả 。 或hoặc 增tăng 疑nghi 網võng 。 故cố 不bất 具cụ 出xuất 。 是thị 則tắc 略lược 說thuyết 對đối 破phá 初sơ 心tâm 麤thô 亂loạn 意ý 修tu 止Chỉ 觀Quán 。

第đệ 二nhị 對đối 治trị 心tâm 沉trầm 浮phù 病bệnh 修tu 止Chỉ 觀Quán 者giả 。 行hành 者giả 於ư 坐tọa 禪thiền 時thời 。 其kỳ 心tâm 闇ám 塞tắc 。 無vô 記ký 瞪trừng 瞢măng 。 或hoặc 時thời 多đa 睡thụy 。

爾nhĩ 時thời 應ưng 當đương 。 修tu 觀quán 照chiếu 了liễu 。 若nhược 於ư 坐tọa 中trung 。 其kỳ 心tâm 浮phù 動động 輕khinh 躁táo 不bất 安an 。

爾nhĩ 時thời 應ưng 修tu 止chỉ 止chỉ 之chi 。 是thị 則tắc 略lược 說thuyết 對đối 治trị 心tâm 沉trầm 浮phù 病bệnh 相tương/tướng 分phân 別biệt 止Chỉ 觀Quán 方phương 法pháp 。 並tịnh 同đồng 於ư 前tiền 。 但đãn 須tu 善thiện 識thức 藥dược 病bệnh 相tương 對đối 用dụng 之chi 。 不bất 得đắc 對đối 治trị 有hữu 乘thừa 僻tích 之chi 失thất 也dã 。

第đệ 三tam 隨tùy 便tiện 宜nghi 修tu 止Chỉ 觀Quán 者giả 。 行hành 者giả 於ư 坐tọa 禪thiền 時thời 。 雖tuy 為vi 對đối 治trị 心tâm 沉trầm 故cố 。 修tu 於ư 觀quán 照chiếu 。 而nhi 由do 心tâm 不bất 明minh 淨tịnh 。 亦diệc 無vô 法pháp 利lợi 。

爾nhĩ 時thời 當đương 試thí 修tu 止chỉ 止chỉ 之chi 。 若nhược 於ư 止chỉ 時thời 。 即tức 覺giác 身thân 心tâm 安an 靜tĩnh 明minh 淨tịnh 。 當đương 知tri 宜nghi 止chỉ 。 即tức 應ứng 用dụng 止chỉ 安an 心tâm 。 若nhược 行hành 者giả 於ư 坐tọa 禪thiền 時thời 。 雖tuy 為vi 治trị 浮phù 動động 故cố 修tu 止chỉ 。 而nhi 心tâm 不bất 住trụ 。 亦diệc 無vô 法pháp 利lợi 。 當đương 試thí 修tu 觀quán 。 若nhược 於ư 觀quán 中trung 。 即tức 覺giác 心tâm 神thần 明minh 淨tịnh 。 寂tịch 靜tĩnh 安an 隱ẩn 。 當đương 知tri 宜nghi 觀quán 。 即tức 應ứng 用dụng 觀quán 安an 心tâm 。 是thị 則tắc 略lược 說thuyết 隨tùy 便tiện 宜nghi 修tu 止Chỉ 觀Quán 相tương/tướng 。 分phân 別biệt 止Chỉ 觀Quán 方phương 法pháp 。 不bất 異dị 於ư 前tiền 。 但đãn 須tu 善thiện 約ước 便tiện 宜nghi 修tu 之chi 。 則tắc 心tâm 神thần 安an 隱ẩn 。 煩phiền 惱não 患hoạn 息tức 。 而nhi 發phát 諸chư 法Pháp 門môn 也dã 。

第đệ 四tứ 對đối 破phá 定định 見kiến 細tế 心tâm 修tu 止Chỉ 觀Quán 者giả 。 所sở 謂vị 行hành 者giả 。 先tiên 用dụng 心tâm 觀quán 對đối 破phá 麤thô 心tâm 亂loạn 。 亂loạn 心tâm 既ký 息tức 。 即tức 得đắc 入nhập 定định 。 定định 心tâm 細tế 故cố 。 覺giác 身thân 空không 寂tịch 。 受thọ 於ư 快khoái 樂lạc 。 或hoặc 利lợi 便tiện 心tâm 發phát 。 能năng 以dĩ 細tế 心tâm 取thủ 於ư 偏thiên 邪tà 之chi 理lý 。 若nhược 不bất 知tri 定định 見kiến 虗hư 誑cuống 。 必tất 生sanh 貪tham 著trước 。 執chấp 以dĩ 為vi 實thật 。 若nhược 體thể 知tri 虗hư 誑cuống 不bất 實thật 。 即tức 屬thuộc 愛ái 屬thuộc 見kiến 二nhị 。 煩phiền 惱não 不bất 起khởi 。 是thị 名danh 修tu 止chỉ 。 若nhược 心tâm 猶do 惑hoặc 著trước 愛ái 見kiến 。 結kết 業nghiệp 不bất 息tức 。

爾nhĩ 時thời 應ưng 當đương 修tu 觀quán 。 觀quán 於ư 定định 見kiến 之chi 中trung 細tế 心tâm 。 若nhược 不bất 見kiến 定định 見kiến 中trung 細tế 心tâm 。 即tức 不bất 執chấp 著trước 定định 見kiến 。 若nhược 不bất 執chấp 著trước 定định 見kiến 。 則tắc 愛ái 見kiến 不bất 起khởi 。 亦diệc 屬thuộc 煩phiền 惱não 結kết 業nghiệp 。 悉tất 應ưng 推thôi 滅diệt 。 是thị 名danh 別biệt 修tu 觀quán 。 略lược 說thuyết 對đối 治trị 定định 見kiến 細tế 心tâm 修tu 止Chỉ 觀Quán 相tương/tướng 。 分phân 別biệt 止Chỉ 觀Quán 方phương 法pháp 。 並tịnh 同đồng 於ư 前tiền 。 但đãn 以dĩ 破phá 定định 見kiến 細tế 微vi 之chi 失thất 為vi 異dị 也dã 。

第đệ 五ngũ 為vi 均quân 齊tề 定định 慧tuệ 修tu 止Chỉ 觀Quán 者giả 。 行hành 者giả 若nhược 於ư 坐tọa 禪thiền 中trung 。 因nhân 修tu 止chỉ 故cố 滅diệt 。 因nhân 修tu 觀quán 而nhi 入nhập 禪thiền 定định 。 雖tuy 得đắc 入nhập 定định 。 而nhi 觀quán 慧tuệ 微vi 劣liệt 。 則tắc 不bất 能năng 發phát 真chân 慧tuệ 。 斷đoạn 諸chư 結kết 使sử 。 發phát 諸chư 法Pháp 門môn 。

爾nhĩ 時thời 應ưng 當đương 。 修tu 觀quán 破phá 折chiết 。 分phân 別biệt 觀quán 門môn 。 具cụ 如như 前tiền 說thuyết 。 若nhược 於ư 定định 中trung 。 智trí 慧tuệ 開khai 發phát 。 即tức 定định 慧tuệ 均quân 等đẳng 。 能năng 斷đoạn 結kết 使sử 。 證chứng 諸chư 法Pháp 門môn 。 若nhược 行hành 者giả 。 於ư 坐tọa 禪thiền 時thời 。 因nhân 修tu 觀quán 故cố 。 或hoặc 因nhân 修tu 止chỉ 。 而nhi 心tâm 豁hoát 然nhiên 開khai 解giải 。 智trí 慧tuệ 分phân 明minh 。 而nhi 定định 心tâm 微vi 少thiểu 故cố 。 心tâm 則tắc 動động 散tán 故cố 。 如như 風phong 中trung 燈đăng 。 照chiếu 物vật 不bất 明minh 了liễu 。 如như 釋thích 論luận 云vân 。 若nhược 無vô 定định 心tâm 。 雖tuy 有hữu 觀quán 空không 無vô 相tướng 等đẳng 智trí 慧tuệ 。 是thị 顛điên 倒đảo 智trí 慧tuệ 。 是thị 狂cuồng 智trí 慧tuệ 。 不bất 能năng 出xuất 生sanh 死tử 。 照chiếu 了liễu 一nhất 切thiết 。

爾nhĩ 時thời 應ưng 當đương 修tu 止chỉ 。 分phân 別biệt 方phương 法pháp 。 具cụ 如như 前tiền 說thuyết 。 以dĩ 修tu 止chỉ 故cố 。 即tức 得đắc 深thâm 禪thiền 定định 。 得đắc 深thâm 禪thiền 定định 故cố 。 則tắc 智trí 慧tuệ 定định 心tâm 等đẳng 。 如như 密mật 室thất 中trung 燈đăng 。 則tắc 能năng 破phá 闇ám 照chiếu 物vật 分phân 明minh 。 修tu 止chỉ 方phương 法pháp 。 具cụ 如như 前tiền 說thuyết 。 為vi 均quân 齊tề 定định 慧tuệ 二nhị 法pháp 修tu 止Chỉ 觀Quán 也dã 。 行hành 者giả 若nhược 能năng 如như 是thị 。 於ư 端đoan 身thân 正chánh 坐tọa 之chi 中trung 。 善thiện 用dụng 此thử 五ngũ 飜phiên 修tu 止Chỉ 觀Quán 之chi 意ý 。 取thủ 捨xả 不bất 失thất 其kỳ 宜nghi 。 當đương 知tri 是thị 人nhân 。 善thiện 修tu 佛Phật 法Pháp 。 善thiện 修tu 佛Phật 法Pháp 故cố 。 必tất 修tu 一nhất 生sanh 不bất 出xuất 過quá 也dã 。

次thứ 明minh 第đệ 二nhị 歷lịch 緣duyên 對đối 境cảnh 修tu 止Chỉ 觀Quán 者giả 。 一nhất 身thân 常thường 端đoan 坐tọa 。 乃nãi 為vi 入nhập 道đạo 之chi 勝thắng 妄vọng 。 而nhi 有hữu 累lũy/lụy/luy 之chi 身thân 。 必tất 涉thiệp 事sự 緣duyên 。 若nhược 隨tùy 緣duyên 對đối 境cảnh 。 而nhi 不bất 修tu 習tập 止Chỉ 觀Quán 。 是thị 則tắc 修tu 習tập 有hữu 間gian 。 結kết 業nghiệp 觸xúc 處xứ 而nhi 起khởi 。 豈khởi 得đắc 疾tật 與dữ 佛Phật 法Pháp 相tương 應ứng 。 若nhược 於ư 一nhất 切thiết 時thời 中trung 。 但đãn 修tu 定định 慧tuệ 方phương 便tiện 。 當đương 知tri 是thị 人nhân 。 必tất 能năng 通thông 達đạt 一nhất 切thiết 佛Phật 法Pháp 。 云vân 何hà 歷lịch 緣duyên 修tu 止Chỉ 觀Quán 。 所sở 言ngôn 緣duyên 者giả 。 謂vị 六lục 種chủng 緣duyên 。 一nhất 行hành 。 二nhị 住trụ 。 三tam 坐tọa 。 四tứ 臥ngọa 。 五ngũ 作tác 。 六lục 言ngôn 語ngữ 。 云vân 何hà 名danh 對đối 境cảnh 修tu 止Chỉ 觀Quán 。 所sở 言ngôn 境cảnh 者giả 。 謂vị 六lục 塵trần 境cảnh 。 一nhất 眼nhãn 對đối 色sắc 。 二nhị 耳nhĩ 對đối 聲thanh 。 三tam 鼻tị 對đối 香hương 。 四tứ 舌thiệt 對đối 味vị 。 五ngũ 身thân 對đối 觸xúc 。 六lục 意ý 對đối 法pháp 。 行hành 者giả 約ước 此thử 十thập 二nhị 事sự 中trung 。 修tu 止Chỉ 觀Quán 故cố 。 名danh 歷lịch 緣duyên 對đối 境cảnh 修tu 止Chỉ 觀Quán 也dã 。 行hành 者giả 若nhược 於ư 行hành 時thời 。 應ưng 作tác 是thị 念niệm 。 我ngã 今kim 為vi 何hà 等đẳng 事sự 故cố 欲dục 行hành 。 若nhược 為vi 煩phiền 惱não 所sở 使sử 。 及cập 不bất 善thiện 無vô 記ký 事sự 。 即tức 應ưng 行hành 。 云vân 何hà 行hành 中trung 修tu 止chỉ 。 若nhược 於ư 行hành 時thời 。 即tức 知tri 因nhân 於ư 行hành 故cố 。 則tắc 有hữu 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 。 善thiện 惡ác 等đẳng 法pháp 。 了liễu 知tri 行hành 心tâm 及cập 行hành 者giả 一nhất 切thiết 法pháp 。 皆giai 不bất 可khả 得đắc 。 則tắc 妄vọng 念niệm 心tâm 息tức 。 是thị 名danh 行hành 中trung 修tu 止chỉ 。 廣quảng 明minh 止chỉ 相tương/tướng 如như 前tiền 。 皆giai 行hành 中trung 隨tùy 所sở 應ứng 用dụng 而nhi 用dụng 之chi 也dã 。 云vân 何hà 行hành 中trung 修tu 觀quán 。 應ưng 作tác 是thị 念niệm 。 生sanh 心tâm 動động 身thân 。 故cố 有hữu 進tiến 趣thú 。 名danh 之chi 為vi 行hành 。 因nhân 此thử 行hành 故cố 。 則tắc 有hữu 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 。 善thiện 惡ác 等đẳng 法pháp 。 即tức 當đương 反phản 觀quán 行hành 心tâm 。 不bất 見kiến 相tướng 貌mạo 。 當đương 知tri 行hành 者giả 。 及cập 一nhất 切thiết 法pháp 。 畢tất 竟cánh 空không 寂tịch 。 是thị 名danh 行hành 中trung 修tu 觀quán 。 廣quảng 分phân 別biệt 觀quán 相tương/tướng 。 並tịnh 如như 前tiền 說thuyết 。 當đương 於ư 行hành 中trung 。 隨tùy 所sở 應ứng 用dụng 而nhi 用dụng 之chi 也dã 。 行hành 中trung 亦diệc 同đồng 上thượng 所sở 說thuyết 。 類loại 有hữu 五ngũ 飜phiên 修tu 止Chỉ 觀Quán 也dã 。

復phục 次thứ 若nhược 應ưng 住trụ 時thời 。 應ưng 作tác 是thị 念niệm 。 我ngã 今kim 為vi 何hà 等đẳng 事sự 故cố 欲dục 住trụ 。 若nhược 為vi 煩phiền 惱não 及cập 不bất 善thiện 無vô 記ký 事sự 住trụ 。 即tức 不bất 應ưng 住trụ 。 若nhược 為vi 善thiện 利lợi 益ích 事sự 即tức 應ưng 住trụ 。 云vân 何hà 名danh 住trụ 中trung 修tu 止chỉ 。 若nhược 於ư 住trụ 時thời 。 即tức 知tri 因nhân 於ư 住trụ 故cố 。 則tắc 有hữu 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 。 善thiện 惡ác 等đẳng 法pháp 。 了liễu 知tri 住trụ 心tâm 及cập 住trụ 中trung 一nhất 切thiết 法pháp 。 皆giai 不bất 可khả 得đắc 。 則tắc 妄vọng 念niệm 心tâm 息tức 。 是thị 名danh 住trụ 中trung 修tu 止chỉ 。 止chỉ 相tương/tướng 廣quảng 分phân 別biệt 如như 前tiền 。 住trụ 中trung 隨tùy 所sở 應ứng 用dụng 而nhi 用dụng 之chi 也dã 。 云vân 何hà 住trụ 中trung 修tu 觀quán 。 應ưng 作tác 此thử 念niệm 。 [田*(丁-一)]# 心tâm 駐trú 一nhất 。 故cố 名danh 為vi 住trụ 。 因nhân 此thử 住trụ 故cố 。 則tắc 有hữu 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 。 善thiện 惡ác 等đẳng 法pháp 。 即tức 當đương 反phản 觀quán 住trụ 心tâm 。 不bất 見kiến 相tướng 貌mạo 。 當đương 知tri 住trụ 者giả 及cập 住trụ 中trung 一nhất 切thiết 法pháp 。 畢tất 竟cánh 空không 寂tịch 。 是thị 名danh 住trụ 中trung 修tu 觀quán 。 觀quán 相tương/tướng 廣quảng 分phân 別biệt 如như 前tiền 。 住trụ 中trung 隨tùy 所sở 應ứng 用dụng 而nhi 用dụng 之chi 也dã 。 住trụ 中trung 亦diệc 類loại 有hữu 五ngũ 飜phiên 修tu 止Chỉ 觀Quán 意ý 。 同đồng 上thượng 所sở 說thuyết 。

復phục 次thứ 若nhược 於ư 坐tọa 中trung 。 應ưng 作tác 此thử 念niệm 。 我ngã 今kim 為vi 何hà 等đẳng 事sự 故cố 欲dục 坐tọa 。 若nhược 為vi 諸chư 煩phiền 惱não 。 及cập 不bất 善thiện 無vô 記ký 事sự 等đẳng 坐tọa 。 即tức 不bất 應ưng 坐tọa 。 若nhược 為vi 善thiện 利lợi 益ích 事sự 。 即tức 應ưng 坐tọa 。 云vân 何hà 坐tọa 中trung 修tu 止chỉ 。 若nhược 於ư 坐tọa 時thời 。 即tức 於ư 知tri 因nhân 於ư 坐tọa 故cố 。 則tắc 有hữu 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 。 若nhược 善thiện 惡ác 等đẳng 法pháp 。 了liễu 知tri 坐tọa 心tâm 及cập 坐tọa 中trung 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 。 善thiện 惡ác 之chi 法pháp 。 皆giai 不bất 可khả 得đắc 。 則tắc 妄vọng 念niệm 心tâm 息tức 。 是thị 名danh 修tu 止chỉ 。 止chỉ 相tương/tướng 廣quảng 分phân 別biệt 如như 前tiền 。 坐tọa 中trung 隨tùy 所sở 應ứng 用dụng 而nhi 用dụng 之chi 也dã 。 云vân 何hà 坐tọa 中trung 修tu 觀quán 。 應ưng 作tác 是thị 念niệm 。 由do 心tâm 作tác 念niệm 。 累lũy/lụy/luy 脚cước 安an 身thân 。 名danh 之chi 為vi 坐tọa 。 因nhân 此thử 坐tọa 故cố 。 則tắc 有hữu 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 。 善thiện 惡ác 等đẳng 法pháp 。 行hành 者giả 即tức 應ưng 反phản 觀quán 坐tọa 心tâm 。 若nhược 不bất 見kiến 相tướng 貌mạo 。 當đương 知tri 坐tọa 者giả 及cập 坐tọa 中trung 一nhất 切thiết 法pháp 。 畢tất 竟cánh 空không 寂tịch 。 是thị 名danh 坐tọa 中trung 修tu 觀quán 。 觀quán 相tương/tướng 廣quảng 分phân 別biệt 如như 前tiền 。 坐tọa 中trung 隨tùy 所sở 應ứng 用dụng 而nhi 用dụng 之chi 也dã 。 坐tọa 中trung 亦diệc 有hữu 五ngũ 飜phiên 修tu 止Chỉ 觀Quán 意ý 。 類loại 同đồng 上thượng 說thuyết 也dã 。

復phục 次thứ 若nhược 於ư 寢tẩm 臥ngọa 時thời 。 應ưng 作tác 是thị 念niệm 。 我ngã 今kim 為vi 何hà 等đẳng 事sự 故cố 欲dục 臥ngọa 。 若nhược 為vi 諸chư 煩phiền 惱não 。 及cập 不bất 善thiện 不bất 如như 法Pháp 放phóng 逸dật 等đẳng 事sự 。 即tức 不bất 應ưng 臥ngọa 。 若nhược 為vi 調điều 和hòa 四tứ 大đại 故cố 臥ngọa 。 即tức 如như 師sư 子tử 王vương 臥ngọa 。 云vân 何hà 臥ngọa 中trung 修tu 止chỉ 。 若nhược 於ư 寢tẩm 息tức 時thời 。 即tức 了liễu 知tri 因nhân 於ư 眠miên 故cố 。 則tắc 有hữu 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 。 善thiện 惡ác 等đẳng 法pháp 。 了liễu 知tri 眠miên 者giả 及cập 眠miên 中trung 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 。 善thiện 不bất 善thiện 法pháp 。 皆giai 不bất 可khả 得đắc 。 則tắc 妄vọng 心tâm 息tức 。 是thị 名danh 眠miên 中trung 修tu 止chỉ 。 止chỉ 相tương/tướng 廣quảng 分phân 別biệt 如như 前tiền 。 眠miên 中trung 隨tùy 所sở 應ứng 用dụng 而nhi 用dụng 之chi 也dã 。 臥ngọa 中trung 云vân 何hà 修tu 觀quán 。 應ưng 作tác 是thị 念niệm 。 若nhược 用dụng 心tâm 勞lao 乏phạp 。 即tức 便tiện 惛hôn 闇ám 。 放phóng 縱túng/tung 六lục 識thức 用dụng 之chi 。 則tắc 有hữu 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 。 善thiện 惡ác 等đẳng 法pháp 。 行hành 者giả 即tức 當đương 反phản 觀quán 臥ngọa 心tâm 。 不bất 見kiến 相tướng 貌mạo 。 當đương 知tri 臥ngọa 者giả 及cập 一nhất 切thiết 法pháp 。 畢tất 竟cánh 空không 寂tịch 。 是thị 名danh 臥ngọa 中trung 修tu 觀quán 。 觀quán 相tương/tướng 廣quảng 分phân 別biệt 如như 前tiền 。 眠miên 中trung 隨tùy 所sở 應ứng 用dụng 而nhi 用dụng 之chi 也dã 。 臥ngọa 中trung 亦diệc 類loại 有hữu 五ngũ 飜phiên 修tu 止Chỉ 觀Quán 意ý 。 同đồng 上thượng 所sở 說thuyết 。

復phục 次thứ 若nhược 於ư 作tác 時thời 。 應ưng 作tác 是thị 念niệm 。 我ngã 為vi 何hà 等đẳng 事sự 故cố 欲dục 作tác 。 若nhược 為vi 諸chư 煩phiền 惱não 。 及cập 不bất 善thiện 無vô 記ký 事sự 作tác 。 即tức 不bất 應ưng 作tác 。 若nhược 為vi 善thiện 利lợi 益ích 事sự 。 即tức 應ưng 作tác 。 云vân 何hà 名danh 作tác 中trung 修tu 止chỉ 。 若nhược 於ư 作tác 時thời 。 即tức 知tri 因nhân 於ư 作tác 故cố 。 則tắc 有hữu 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 。 善thiện 惡ác 等đẳng 法pháp 。 了liễu 知tri 作tác 者giả 及cập 作tác 中trung 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 。 善thiện 惡ác 等đẳng 法pháp 。 皆giai 不bất 可khả 得đắc 。 則tắc 妄vọng 念niệm 心tâm 息tức 。 是thị 名danh 作tác 修tu 止chỉ 。 云vân 何hà 作tác 時thời 修tu 觀quán 。 應ưng 作tác 是thị 念niệm 。 由do 心tâm 運vận 身thân 手thủ 。 造tạo 作tác 諸chư 事sự 。 因nhân 之chi 作tác 故cố 。 則tắc 有hữu 一nhất 切thiết 善thiện 惡ác 等đẳng 法pháp 。 即tức 當đương 反phản 觀quán 作tác 心tâm 。 不bất 見kiến 相tướng 貌mạo 。 當đương 知tri 作tác 者giả 及cập 一nhất 切thiết 法pháp 。 畢tất 竟cánh 空không 寂tịch 。 是thị 名danh 作tác 中trung 修tu 觀quán 。 觀quán 相tương/tướng 廣quảng 分phân 別biệt 如như 前tiền 。 作tác 中trung 隨tùy 所sở 應ứng 用dụng 而nhi 用dụng 之chi 也dã 。 作tác 中trung 亦diệc 類loại 有hữu 五ngũ 飜phiên 修tu 止Chỉ 觀Quán 意ý 。 同đồng 上thượng 所sở 說thuyết 。

復phục 次thứ 若nhược 於ư 語ngữ 時thời 。 應ưng 作tác 是thị 念niệm 。 我ngã 今kim 為vi 何hà 等đẳng 事sự 故cố 欲dục 語ngữ 。 若nhược 隨tùy 諸chư 煩phiền 惱não 。 為vi 欲dục 論luận 說thuyết 不bất 善thiện 無vô 記ký 事sự 而nhi 語ngữ 者giả 。 即tức 不bất 應ưng 語ngữ 。 若nhược 為vi 善thiện 利lợi 益ích 事sự 。 即tức 應ưng 語ngữ 也dã 。 云vân 何hà 名danh 語ngữ 中trung 修tu 止chỉ 。 若nhược 應ưng 語ngữ 時thời 。 即tức 知tri 由do 此thử 語ngữ 故cố 。 則tắc 有hữu 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 。 善thiện 惡ác 等đẳng 法pháp 。 了liễu 知tri 語ngữ 者giả 及cập 語ngữ 中trung 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 。 善thiện 不bất 善thiện 法pháp 。 皆giai 不bất 可khả 得đắc 。 則tắc 妄vọng 念niệm 心tâm 息tức 。 是thị 名danh 語ngữ 中trung 修tu 止chỉ 。 止chỉ 相tương/tướng 廣quảng 分phân 別biệt 如như 前tiền 。 語ngữ 中trung 隨tùy 所sở 應ứng 用dụng 而nhi 用dụng 之chi 也dã 。 云vân 何hà 語ngữ 中trung 修tu 觀quán 。 應ưng 作tác 是thị 念niệm 。 由do 心tâm 覺giác 觀quán 。 皷cổ 動động 氣khí 息tức 。 衝xung 於ư 咽yết 喉hầu 脣thần 舌thiệt 齒xỉ 腭# 。 出xuất 音âm 聲thanh 言ngôn 語ngữ 。 因nhân 此thử 語ngữ 故cố 。 則tắc 有hữu 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 。 善thiện 惡ác 等đẳng 法pháp 。 即tức 當đương 反phản 觀quán 語ngữ 心tâm 。 不bất 見kiến 相tướng 貌mạo 。 當đương 知tri 語ngữ 者giả 及cập 一nhất 切thiết 法pháp 。 畢tất 竟cánh 空không 寂tịch 。 是thị 名danh 語ngữ 中trung 修tu 觀quán 。 觀quán 相tương/tướng 廣quảng 分phân 別biệt 如như 前tiền 。 語ngữ 中trung 亦diệc 類loại 有hữu 五ngũ 飜phiên 修tu 止Chỉ 觀Quán 意ý 。 同đồng 上thượng 所sở 說thuyết 。

復phục 次thứ 。 云vân 何hà 名danh 眼nhãn 見kiến 色sắc 時thời 修tu 止chỉ 。 若nhược 見kiến 色sắc 時thời 。 即tức 知tri 如như 鏡kính 中trung 像tượng 。 水thủy 中trung 月nguyệt 。 乾càn 闥thát 婆bà 城thành 。 雖tuy 有hữu 見kiến 而nhi 無vô 定định 實thật 故cố 。 若nhược 見kiến 順thuận 情tình 之chi 色sắc 。 不bất 起khởi 貪tham 愛ái 。 見kiến 違vi 情tình 之chi 色sắc 。 不bất 起khởi 恚khuể 惱não 。 見kiến 非phi 違vi 非phi 順thuận 之chi 色sắc 。 不bất 起khởi 無vô 明minh 及cập 諸chư 亂loạn 想tưởng 。 是thị 名danh 修tu 止chỉ 。 止chỉ 相tương/tướng 廣quảng 分phân 別biệt 如như 前tiền 。 眼nhãn 見kiến 色sắc 時thời 。 隨tùy 所sở 應ứng 用dụng 而nhi 用dụng 之chi 也dã 。 云vân 何hà 眼nhãn 名danh 見kiến 色sắc 時thời 應ưng 修tu 觀quán 。 應ưng 作tác 是thị 念niệm 。 隨tùy 有hữu 所sở 見kiến 。 即tức 無vô 見kiến 相tương/tướng 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 於ư 彼bỉ 根căn 塵trần 空không 名danh 。 空không 明minh 之chi 中trung 。 各các 各các 無vô 見kiến 。 亦diệc 無vô 分phân 別biệt 。 和hòa 合hợp 因nhân 緣duyên 。 出xuất 生sanh 眼nhãn 識thức 。 眼nhãn 識thức 因nhân 緣duyên 即tức 生sanh 意ý 識thức 。 意ý 識thức 生sanh 時thời 。 即tức 能năng 分phân 別biệt 。 種chủng 種chủng 諸chư 色sắc 。 因nhân 此thử 則tắc 有hữu 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 。 善thiện 惡ác 等đẳng 法pháp 。 即tức 當đương 反phản 觀quán 念niệm 色sắc 之chi 心tâm 。 不bất 見kiến 相tướng 貌mạo 。 當đương 知tri 見kiến 者giả 及cập 一nhất 切thiết 法pháp 。 畢tất 竟cánh 空không 寂tịch 。 是thị 名danh 為vi 觀quán 。 觀quán 相tương/tướng 廣quảng 分phân 別biệt 如như 前tiền 。 若nhược 眼nhãn 見kiến 色sắc 時thời 。 隨tùy 所sở 應ứng 用dụng 而nhi 用dụng 之chi 也dã 。 見kiến 色sắc 中trung 亦diệc 類loại 有hữu 五ngũ 飜phiên 修tu 止Chỉ 觀Quán 意ý 。 如như 上thượng 所sở 說thuyết 。

復phục 次thứ 耳nhĩ 聞văn 聲thanh 時thời 修tu 止chỉ 者giả 。 隨tùy 所sở 聞văn 聲thanh 。 即tức 知tri 如như 響hưởng 相tương/tướng 。 若nhược 聞văn 順thuận 情tình 之chi 聲thanh 。 不bất 起khởi 愛ái 心tâm 。 聞văn 違vi 情tình 之chi 聲thanh 。 不bất 起khởi 瞋sân 心tâm 。 聞văn 非phi 違vi 非phi 順thuận 之chi 聲thanh 。 不bất 起khởi 分phân 別biệt 心tâm 。 是thị 名danh 修tu 止chỉ 。 止chỉ 相tương/tướng 廣quảng 分phân 別biệt 如như 前tiền 。 聞văn 聲thanh 中trung 隨tùy 所sở 應ứng 用dụng 而nhi 用dụng 之chi 也dã 。 云vân 何hà 修tu 觀quán 。 應ưng 作tác 是thị 念niệm 。 隨tùy 所sở 聞văn 聲thanh 。 空không 無vô 所sở 有hữu 。 但đãn 從tùng 根căn 塵trần 和hòa 合hợp 。 生sanh 於ư 耳nhĩ 識thức 。 次thứ 意ý 識thức 生sanh 。 強cường/cưỡng 起khởi 分phân 別biệt 。 因nhân 此thử 則tắc 有hữu 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 。 善thiện 惡ác 等đẳng 法pháp 故cố 。 即tức 當đương 反phản 觀quán 聞văn 聲thanh 之chi 心tâm 。 不bất 見kiến 相tướng 貌mạo 。 當đương 知tri 聞văn 者giả 及cập 一nhất 切thiết 法pháp 。 畢tất 竟cánh 空không 寂tịch 。 是thị 名danh 為vi 觀quán 。 觀quán 相tương/tướng 廣quảng 分phân 別biệt 如như 前tiền 。 於ư 聲thanh 中trung 。 隨tùy 所sở 應ứng 用dụng 而nhi 用dụng 之chi 也dã 。 聞văn 聲thanh 中trung 亦diệc 類loại 五ngũ 飜phiên 修tu 止Chỉ 觀Quán 意ý 。 同đồng 上thượng 所sở 說thuyết 。

復phục 次thứ 鼻tị 嗅khứu 香hương 時thời 修tu 止chỉ 者giả 。 隨tùy 所sở 聞văn 香hương 。 即tức 知tri 如như 火hỏa 中trung 燄diệm 。 如như 水thủy 中trung 氣khí 。 虗hư 空không 中trung 香hương 。 若nhược 聞văn 順thuận 情tình 之chi 香hương 。 不bất 起khởi 着trước 心tâm 。 違vi 情tình 臭xú 氣khí 。 不bất 起khởi 瞋sân 相tương/tướng 。 非phi 違vi 非phi 順thuận 之chi 香hương 。 不bất 生sanh 亂loạn 念niệm 。 是thị 名danh 修tu 止chỉ 。 止chỉ 相tương/tướng 廣quảng 分phân 別biệt 如như 前tiền 。 嗅khứu 香hương 中trung 隨tùy 所sở 應ứng 用dụng 而nhi 用dụng 之chi 也dã 。 云vân 何hà 修tu 觀quán 。 應ưng 作tác 是thị 念niệm 。 念niệm 取thủ 聞văn 香hương 。 虗hư 誑cuống 無vô 不bất 實thật 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 根căn 塵trần 合hợp 故cố 即tức 生sanh 鼻tị 識thức 。 次thứ 生sanh 意ý 識thức 。 強cường/cưỡng 分phân 別biệt 妄vọng 生sanh 香hương 想tưởng 。 因nhân 此thử 即tức 有hữu 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 。 善thiện 惡ác 等đẳng 法pháp 。 即tức 當đương 反phản 觀quán 聞văn 香hương 之chi 心tâm 。 不bất 見kiến 相tướng 貌mạo 。 當đương 知tri 聞văn 香hương 者giả 及cập 一nhất 切thiết 法pháp 。 畢tất 竟cánh 空không 寂tịch 。 是thị 名danh 修tu 觀quán 。 觀quán 相tương/tướng 廣quảng 分phân 別biệt 如như 前tiền 。 於ư 聞văn 香hương 中trung 。 隨tùy 所sở 應ứng 用dụng 而nhi 用dụng 之chi 也dã 。 聞văn 香hương 中trung 亦diệc 類loại 有hữu 五ngũ 飜phiên 修tu 止Chỉ 觀Quán 意ý 。 同đồng 上thượng 所sở 說thuyết 。

復phục 次thứ 舌thiệt 受thọ 味vị 時thời 修tu 止chỉ 者giả 。 隨tùy 所sở 受thọ 味vị 。 即tức 知tri 如như 於ư 夢mộng 幻huyễn 中trung 得đắc 味vị 。 若nhược 得đắc 順thuận 情tình 美mỹ 味vị 。 不bất 起khởi 貪tham 著trước 。 違vi 情tình 惡ác 味vị 。 不bất 起khởi 瞋sân 心tâm 。 非phi 違vi 非phi 順thuận 之chi 味vị 。 不bất 起khởi 分phân 別biệt 意ý 想tưởng 。 是thị 名danh 修tu 止chỉ 。 止chỉ 相tương/tướng 如như 前tiền 廣quảng 分phân 別biệt 。 於ư 受thọ 味vị 時thời 。 隨tùy 所sở 應ứng 用dụng 而nhi 用dụng 之chi 也dã 。 云vân 何hà 名danh 舌thiệt 受thọ 味vị 時thời 修tu 觀quán 。 應ưng 作tác 是thị 念niệm 。 今kim 所sở 受thọ 味vị 。 實thật 不bất 可khả 得đắc 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 外ngoại 六lục 味vị 性tánh 無vô 分phân 別biệt 。 內nội 舌thiệt 根căn 本bổn 性tánh 亦diệc 無vô 知tri 。 和hòa 合hợp 內nội 外ngoại 因nhân 緣duyên 。 則tắc 舌thiệt 識thức 生sanh 。 次thứ 生sanh 意ý 識thức 。 強cường/cưỡng 取thủ 味vị 相tương/tướng 。 因nhân 此thử 則tắc 有hữu 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 。 善thiện 惡ác 等đẳng 法pháp 。 反phản 觀quán 緣duyên 味vị 之chi 識thức 。 不bất 見kiến 相tướng 貌mạo 。 當đương 知tri 受thọ 味vị 者giả 及cập 一nhất 切thiết 法pháp 。 畢tất 竟cánh 空không 寂tịch 。 是thị 名danh 修tu 觀quán 。 觀quán 相tương/tướng 廣quảng 分phân 別biệt 如như 前tiền 。 於ư 受thọ 味vị 中trung 。 隨tùy 所sở 應ứng 用dụng 而nhi 用dụng 之chi 也dã 。 舌thiệt 受thọ 味vị 中trung 。 亦diệc 類loại 有hữu 五ngũ 飜phiên 修tu 止Chỉ 觀Quán 意ý 。 同đồng 上thượng 所sở 說thuyết 。

復phục 次thứ 身thân 受thọ 觸xúc 時thời 修tu 止chỉ 者giả 。 隨tùy 所sở 覺giác 觸xúc 。 即tức 知tri 影ảnh 化hóa 不bất 實thật 。 若nhược 受thọ 順thuận 情tình 樂nhạo/nhạc/lạc 觸xúc 。 不bất 起khởi 貪tham 著trước 。 受thọ 違vi 情tình 苦khổ 觸xúc 。 不bất 起khởi 瞋sân 腦não 。 受thọ 非phi 違vi 非phi 順thuận 之chi 觸xúc 。 不bất 起khởi 憶ức 想tưởng 分phân 別biệt 。 是thị 名danh 修tu 止chỉ 。 止chỉ 相tương/tướng 廣quảng 分phân 別biệt 如như 前tiền 。 於ư 受thọ 觸xúc 中trung 。 隨tùy 所sở 應ứng 用dụng 而nhi 用dụng 之chi 也dã 。 云vân 何hà 身thân 受thọ 觸xúc 時thời 修tu 觀quán 。 應ưng 作tác 是thị 念niệm 。 輕khinh 重trọng 冷lãnh 暖noãn 澁sáp 滑hoạt 等đẳng 。 名danh 之chi 為vi 觸xúc 。 頭đầu 等đẳng 六lục 分phần 名danh 之chi 為vi 身thân 。 觸xúc 性tánh 虗hư 假giả 。 身thân 亦diệc 不bất 實thật 。 誰thùy 能năng 文văn 觸xúc 。 和hòa 合hợp 因nhân 緣duyên 。 即tức 生sanh 身thân 識thức 。 次thứ 生sanh 意ý 識thức 。 憶ức 想tưởng 分phân 別biệt 。 苦khổ 樂lạc 等đẳng 相tương/tướng 。 故cố 名danh 為vi 觸xúc 。 即tức 當đương 反phản 觀quán 緣duyên 觸xúc 之chi 心tâm 。 不bất 見kiến 相tướng 貌mạo 。 當đương 知tri 受thọ 觸xúc 者giả 。 及cập 一nhất 切thiết 法pháp 。 畢tất 竟cánh 空không 寂tịch 。 是thị 名danh 修tu 觀quán 。 觀quán 相tương/tướng 廣quảng 分phân 別biệt 如như 前tiền 。 於ư 受thọ 觸xúc 中trung 。 隨tùy 所sở 應ứng 用dụng 而nhi 用dụng 之chi 也dã 。 身thân 觸xúc 受thọ 中trung 。 亦diệc 類loại 有hữu 五ngũ 飜phiên 修tu 止Chỉ 觀Quán 意ý 。 同đồng 上thượng 所sở 說thuyết 。

復phục 次thứ 意ý 知tri 法pháp 中trung 修tu 止Chỉ 觀Quán 相tương/tướng 。 如như 初sơ 約ước 坐tọa 禪thiền 中trung 明minh 。 修tu 止Chỉ 觀Quán 五ngũ 飜phiên 之chi 意ý 。 是thị 中trung 廣quảng 分phân 別biệt 。 今kim 重trọng/trùng 不bất 明minh 。 行hành 者giả 若nhược 能năng 。 於ư 行hành 住trụ 坐tọa 臥ngọa 。 見kiến 聞văn 覺giác 知tri 等đẳng 。 一nhất 切thiết 處xứ 中trung 。 修tu 止Chỉ 觀Quán 者giả 。 當đương 知tri 是thị 人nhân 真chân 修tu 。 摩ma 訶ha 衍diễn 中trung 。 如như 大đại 品phẩm 經kinh 中trung 。 佛Phật 告cáo 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 若nhược 菩Bồ 薩Tát 行hành 知tri 行hành 。 坐tọa 時thời 知tri 坐tọa 。 乃nãi 身thân 服phục 僧tăng 伽già 梨lê 。 視thị 的đích 一nhất 心tâm 。 出xuất 入nhập 禪thiền 定định 皆giai 知tri 。 故cố 名danh 菩Bồ 薩Tát 摩ma 訶ha 薩tát 。 摩ma 訶ha 衍diễn 以dĩ 不bất 可khả 得đắc 故cố 。

復phục 次thứ 若nhược 人nhân 。 如như 是thị 一nhất 切thiết 處xứ 中trung 。 修tu 行hành 大Đại 乘Thừa 。 是thị 人nhân 則tắc 於ư 世thế 間gian 。 最tối 勝thắng 無vô 與dữ 等đẳng 者giả 。 如như 釋thích 論luận 中trung 偈kệ 說thuyết 。

閑nhàn 坐tọa 林lâm 樹thụ 下hạ 。 寂tịch 然nhiên 滅diệt 諸chư 惑hoặc 。 澹đạm 泊bạc 得đắc 一nhất 心tâm 。

斯tư 樂nhạo/nhạc/lạc 乃nãi 安an 樂lạc 。 人nhân 求cầu 世thế 間gian 利lợi 。 名danh 衣y 好hảo/hiếu 牀sàng 褥nhục 。

斯tư 樂nhạo/nhạc/lạc 非phi 安an 穩ổn 。 求cầu 利lợi 無vô 厭yếm 足túc 。 納nạp 衣y 行hành 乞khất 食thực 。

動động 止chỉ 心tâm 常thường 一nhất 。 自tự 以dĩ 智trí 慧tuệ 眼nhãn 。 觀quán 知tri 諸chư 法pháp 實thật 。

種chủng 種chủng 諸chư 法Pháp 中trung 。 皆giai 以dĩ 等đẳng 觀quán 入nhập 。 解giải 慧tuệ 止chỉ 寂tịch 然nhiên 。

三tam 界giới 無vô 倫luân 匹thất 。

七thất 。 善thiện 根căn 發phát 。

行hành 者giả 若nhược 能năng 。 如như 是thị 於ư 從tùng 假giả 入nhập 空không 觀quán 中trung 善thiện 修tu 止Chỉ 觀Quán 者giả 。 則tắc 於ư 坐tọa 中trung 。 心tâm 身thân 明minh 淨tịnh 。

爾nhĩ 時thời 當đương 有hữu 。 種chủng 種chủng 善thiện 根căn 開khai 發phát 。 應ưng 須tu 識thức 知tri 。 略lược 明minh 善thiện 根căn 開khai 發phát 之chi 相tướng 。 有hữu 二nhị 種chủng 不bất 同đồng 。 一nhất 者giả 外ngoại 善thiện 根căn 發phát 相tương/tướng 。 所sở 謂vị 布bố 施thí 。 持trì 戒giới 。 孝hiếu 順thuận 父phụ 母mẫu 尊tôn 長trưởng 。 供cúng 養dường 三tam 安an 。 及cập 讀đọc 誦tụng 聽thính 學học 等đẳng 。 善thiện 根căn 發phát 相tương/tướng 。 此thử 是thị 外ngoại 事sự 。 與dữ 魔ma 境cảnh 相tướng 應ưng 。 今kim 不bất 分phân 別biệt 。 二nhị 者giả 內nội 善thiện 根căn 發phát 相tương/tướng 。 所sở 謂vị 諸chư 禪thiền 法Pháp 門môn 善thiện 根căn 開khai 發phát 也dã 。 即tức 為vi 三tam 意ý 。 一nhất 正chánh 明minh 善thiện 根căn 發phát 相tương/tướng 。 二nhị 分phần 別biệt 真chân 偽ngụy 。 三Tam 明Minh 用dụng 止Chỉ 觀Quán 長trưởng 養dưỡng 善thiện 根căn 。

第đệ 一nhất 內nội 善thiện 根căn 發phát 相tương/tướng 。 五ngũ 種chủng 善thiện 根căn 相tương/tướng 不bất 同đồng 。 一nhất 息tức 道đạo 善thiện 根căn 發phát 相tương/tướng 。 二nhị 不bất 淨tịnh 觀quán 善thiện 根căn 發phát 相tương/tướng 。 三tam 慈từ 心tâm 善thiện 根căn 發phát 相tương/tướng 。 四tứ 觀quán 因nhân 緣duyên 善thiện 根căn 發phát 相tương/tướng 。 五ngũ 念niệm 佛Phật 善thiện 根căn 發phát 相tương/tướng 。 一nhất 息tức 道đạo 善thiện 根căn 發phát 相tương/tướng 者giả 。 行hành 者giả 善thiện 修tu 止Chỉ 觀Quán 故cố 。 身thân 心tâm 調điều 適thích 。 妄vọng 念niệm 心tâm 息tức 。 因nhân 是thị 自tự 覺giác 其kỳ 心tâm 。 漸tiệm 漸tiệm 入nhập 定định 。 發phát 於ư 欲dục 界giới 及cập 未vị 到đáo 地địa 定định 身thân 心tâm 。 泯mẫn 然nhiên 空không 寂tịch 。 定định 心tâm 安an 穩ổn 。 於ư 此thử 定định 中trung 。 都đô 不bất 見kiến 身thân 心tâm 相tướng 貌mạo 。 於ư 後hậu 或hoặc 經kinh 一nhất 坐tọa 二nhị 坐tọa 。 乃nãi 至chí 一nhất 日nhật 。 二nhị 日nhật 一nhất 月nguyệt 二nhị 月nguyệt 。 將tương 息tức 得đắc 所sở 。 不bất 退thoái 不bất 失thất 。 即tức 於ư 定định 中trung 。 忽hốt 覺giác 身thân 心tâm 運vận 動động 。 八bát 觸xúc 而nhi 發phát 。 八bát 觸xúc 者giả 。 謂vị 覺giác 身thân 動động 痒dương 冷lãnh 暖noãn 輕khinh 重trọng 澁sáp 滑hoạt 等đẳng 。 當đương 觸xúc 發phát 時thời 。 身thân 心tâm 安an 定định 。 虗hư 微vi 悅duyệt 預dự 。 快khoái 樂lạc 清thanh 冷lãnh 。 不bất 可khả 為ví 喻dụ 。 是thị 數sổ 息tức 根căn 本bổn 禪thiền 定định 善thiện 根căn 發phát 相tương/tướng 。

復phục 次thứ 行hành 者giả 。 或hoặc 於ư 欲dục 界giới 未vị 到đáo 地địa 中trung 。 忽hốt 然nhiên 覺giác 息tức 出xuất 入nhập 長trường 短đoản 。 知tri 遍biến 身thân 毛mao 孔khổng 皆giai 悉tất 虗hư 疎sơ 。 即tức 以dĩ 心tâm 眼nhãn 見kiến 內nội 。 三tam 十thập 六lục 物vật 。 猶do 如như 開khai 倉thương 見kiến 諸chư 麻ma 豆đậu 等đẳng 。 心tâm 大đại 驚kinh 喜hỷ 。 寂tịch 靜tĩnh 安an 快khoái 。 是thị 為vi 隨tùy 息tức 特đặc 勝thắng 善thiện 根căn 發phát 相tương/tướng 。 二nhị 不bất 淨tịnh 觀quán 善thiện 根căn 發phát 相tương/tướng 。 行hành 者giả 若nhược 得đắc 欲dục 界giới 。 未vị 到đáo 地địa 定định 。 身thân 心tâm 虗hư 寂tịch 。 忽hốt 然nhiên 見kiến 佗tha 男nam 女nữ 身thân 。 死tử 已dĩ 膖phùng 脹trướng 爛lạn 壞hoại 。 蟲trùng 膿nùng 流lưu 出xuất 。 見kiến 白bạch 骨cốt 狼lang 籍tịch 。 其kỳ 心tâm 悲bi 喜hỷ 。 厭yếm 患hoạn 所sở 愛ái 。 此thử 為vi 九cửu 想tưởng 善thiện 根căn 發phát 相tương/tướng 。 或hoặc 於ư 靜tĩnh 定định 之chi 中trung 。 忽hốt 然nhiên 見kiến 內nội 身thân 外ngoại 身thân 。 不bất 淨tịnh 膖phùng 脹trướng 狼lang 籍tịch 。 自tự 身thân 白bạch 骨cốt 。 從tùng 頭đầu 至chí 足túc 。 節tiết 節tiết 相tương/tướng 柱trụ 。 見kiến 是thị 事sự 已dĩ 。 定định 心tâm 安an 隱ẩn 。 覺giác 悟ngộ 無vô 常thường 。 厭yếm 患hoạn 五ngũ 欲dục 。 不bất 着trước 我ngã 人nhân 。 此thử 是thị 背bối/bội 捨xả 善thiện 根căn 發phát 相tương/tướng 。 或hoặc 於ư 定định 心tâm 之chi 中trung 。 見kiến 於ư 內nội 身thân 外ngoại 身thân 。 一nhất 切thiết 飛phi 禽cầm 走tẩu 獸thú 。 衣y 服phục 飲ẩm 食thực 。 屋ốc 舍xá 山sơn 林lâm 。 皆giai 悉tất 不bất 淨tịnh 。 此thử 為vi 大đại 不bất 淨tịnh 善thiện 根căn 發phát 相tương/tướng 。 三tam 慈từ 心tâm 善thiện 根căn 發phát 相tương/tướng 。 行hành 者giả 因nhân 修tu 止Chỉ 觀Quán 故cố 。 若nhược 得đắc 欲dục 界giới 。 未vị 到đáo 地địa 定định 。 於ư 此thử 定định 中trung 。 忽hốt 然nhiên 發phát 心tâm 。 慈từ 念niệm 眾chúng 生sanh 。 或hoặc 緣duyên 觀quán 人nhân 得đắc 樂lạc 之chi 相tướng 。 即tức 發phát 深thâm 定định 。 內nội 心tâm 悅duyệt 樂lạc 清thanh 淨tịnh 。 不bất 可khả 為ví 喻dụ 。 中trung 人nhân 怨oán 人nhân 乃nãi 至chí 十thập 方phương 。 五ngũ 道đạo 眾chúng 生sanh 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 從tùng 禪thiền 定định 起khởi 。 其kỳ 心tâm 悅duyệt 樂lạc 。 隨tùy 所sở 見kiến 人nhân 。 顏nhan 色sắc 常thường 和hòa 。 是thị 為vi 慈từ 心tâm 善thiện 根căn 發phát 相tương/tướng 。 行hành 者giả 因nhân 修tu 止Chỉ 觀Quán 故cố 。 若nhược 得đắc 欲dục 界giới 。 未vị 到đáo 地địa 定định 。 身thân 心tâm 靜tĩnh 定định 。 忽hốt 然nhiên 覺giác 悟ngộ 心tâm 生sanh 。 推thôi 尋tầm 三tam 世thế 無vô 明minh 行hành 等đẳng 諸chư 因nhân 緣duyên 。 不bất 見kiến 我ngã 人nhân 。 即tức 離ly 斷đoạn 常thường 。 破phá 諸chư 邪tà 執chấp 。 得đắc 定định 安an 穩ổn 。 解giải 慧tuệ 開khai 發phát 。 心tâm 生sanh 法Pháp 喜hỷ 。 不bất 念niệm 世thế 事sự 。 乃nãi 至chí 五ngũ 陰ấm 十thập 二nhị 入nhập 十thập 八bát 界giới 。 分phân 別biệt 亦diệc 如như 是thị 。 因nhân 緣duyên 發phát 相tương/tướng 。 五ngũ 念niệm 佛Phật 善thiện 根căn 發phát 相tương/tướng 。 行hành 者giả 因nhân 修tu 止chỉ 故cố 。 若nhược 得đắc 欲dục 界giới 。 未vị 到đáo 地địa 定định 。 身thân 心tâm 空không 寂tịch 。 忽hốt 然nhiên 憶ức 念niệm 諸chư 佛Phật 。 功công 德đức 相tướng 好hảo 不bất 可khả 思tư 議nghị 。 所sở 有hữu 十Thập 力Lực 。 四Tứ 無Vô 畏Úy 不Bất 共Cộng 三Tam 昧Muội 。 解giải 脫thoát 等đẳng 法pháp 。 不bất 可khả 思tư 議nghị 。 神thần 通thông 變biến 化hóa 。 無vô 礙ngại 說thuyết 法Pháp 。 廣quảng 利lợi 眾chúng 生sanh 。 不bất 可khả 思tư 議nghị 。 如như 是thị 等đẳng 無vô 量lượng 功công 德đức 。 不bất 可khả 思tư 議nghị 。 作tác 是thị 念niệm 時thời 。 即tức 敬kính 愛ái 心tâm 生sanh 。 三tam 昧muội 開khai 發phát 。 身thân 心tâm 快khoái 樂lạc 。 清thanh 淨tịnh 安an 隱ẩn 。 無vô 諸chư 惡ác 相tướng 。 從tùng 禪thiền 定định 起khởi 。 身thân 體thể 輕khinh 利lợi 。 自tự 覺giác 功công 德đức 巍nguy 巍nguy 。 入nhập 所sở 敬kính 愛ái 。 是thị 為vi 念Niệm 佛Phật 三Tam 昧Muội 。 善thiện 根căn 發phát 相tương/tướng 。

復phục 次thứ 行hành 者giả 。 因nhân 修tu 止Chỉ 觀Quán 故cố 。 若nhược 得đắc 身thân 心tâm 證chứng 靜tĩnh 。 或hoặc 發phát 無vô 常thường 苦khổ 。 無vô 我ngã 不bất 淨tịnh 。 世thế 間gian 可khả 厭yếm 患hoạn 。 食thực 不bất 淨tịnh 無vô 斷đoạn 雖tuy 盡tận 想tưởng 。 念niệm 佛Phật 法Pháp 僧Tăng 。 戒giới 捨xả 天thiên 六lục 念niệm 。 念niệm 處xứ (# 四tứ 念niệm 處xứ )# 正chánh 勤cần (# 四tứ 正chánh 勤cần )# 如như 意ý (# 四tứ 如như 意ý )# 根căn (# 五ngũ 根căn )# 力lực (# 五Ngũ 力Lực )# 覺giác (# 七thất 覺giác 支chi )# 道đạo (# 八bát 正Chánh 道Đạo )# 。 空không 無vô 相tướng 無vô 作tác 。 六Lục 度Độ 波Ba 羅La 蜜Mật 。 神thần 通thông 變biến 化hóa 等đẳng 。 一nhất 切thiết 法Pháp 門môn 發phát 相tương/tướng 。 是thị 中trung 應ưng 廣quảng 分phân 別biệt 。 故cố 經Kinh 云vân 。 制chế 之chi 一nhất 處xứ 。 無vô 事sự 不bất 辦biện 。

第đệ 二nhị 分phần 別biệt 真chân 偽ngụy 者giả 。 即tức 為vi 二nhị 意ý 。 一nhất 明minh 邪tà 相tương/tướng 。 二nhị 辨biện 真chân 正chánh 相tương/tướng 。 偽ngụy 相tương/tướng 者giả 。 若nhược 發phát 如như 上thượng 諸chư 禪thiền 時thời 。 隨tùy 因nhân 所sở 發phát 之chi 法pháp 。 或hoặc 身thân 手thủ 紛phân 動động 。 或hoặc 時thời 身thân 重trọng/trùng 如như 物vật 鎮trấn 壓áp 。 或hoặc 時thời 身thân 輕khinh 欲dục 飛phi 。 或hoặc 身thân 如như 被bị 縛phược 。 或hoặc 時thời 透thấu 逸dật 垂thùy 熟thục 。 或hoặc 時thời 煎tiễn 寒hàn 。 或hoặc 時thời 狀trạng 熱nhiệt 。 或hoặc 見kiến 諸chư 異dị 。 種chủng 種chủng 境cảnh 界giới 。 或hoặc 時thời 其kỳ 心tâm 闇ám 蔽tế 。 或hoặc 時thời 起khởi 諸chư 惡ác 覺giác 。 或hoặc 時thời 外ngoại 散tán 亂loạn 善thiện 事sự 。 或hoặc 時thời 歡hoan 喜hỷ 躁táo 作tác 。 或hoặc 時thời 憂ưu 愁sầu 悲bi 思tư 。 或hoặc 時thời 惡ác 觸xúc 觸xúc 身thân 。 身thân 毛mao 驚kinh 竪thụ 。 或hoặc 時thời 大đại 樂nhạo/nhạc/lạc 昏hôn 酔# 。 如như 是thị 種chủng 種chủng 邪tà 法pháp 。 與dữ 禪thiền 俱câu 發phát 。 名danh 為vi 邪tà 偽ngụy 。 此thử 之chi 邪tà 定định 。 若nhược 人nhân 愛ái 著trước 此thử 。 即tức 與dữ 九cửu 十thập 六lục 種chủng 。 鬼quỷ 神thần 法pháp 相tướng 應ưng 。 多đa 好hảo/hiếu 失thất 心tâm 癲điên 狂cuồng 。 或hoặc 時thời 諸chư 鬼quỷ 神thần 等đẳng 。 知tri 人nhân 念niệm 着trước 其kỳ 法pháp 。 即tức 加gia 勢thế 力lực 。 令linh 發phát 諸chư 深thâm 邪tà 定định 智trí 慧tuệ 辨biện 才tài 神thần 通thông 。 感cảm 動động 世thế 人nhân 。 見kiến 者giả 謂vị 得đắc 道Đạo 果quả 。 皆giai 悉tất 信tín 伏phục 。 而nhi 其kỳ 內nội 心tâm 顛điên 倒đảo 。 專chuyên 行hành 思tư 法pháp 。 是thị 人nhân 命mạng 終chung 。 永vĩnh 不bất 值trị 佛Phật 。 還hoàn 墮đọa 鬼quỷ 神thần 道đạo 中trung 。 若nhược 在tại 生sanh 時thời 。 多đa 行hành 惡ác 法pháp 。 即tức 墮đọa 地địa 獄ngục 。 若nhược 欲dục 知tri 其kỳ 因nhân 緣duyên 。 當đương 尋tầm 九cửu 十thập 六lục 種chủng 邪tà 道đạo 。 即tức 明minh 見kiến 此thử 事sự 。 行hành 者giả 修tu 止Chỉ 觀Quán 時thời 。 若nhược 證chứng 如như 是thị 等đẳng 禪thiền 。 有hữu 此thử 諸chư 邪tà 偽ngụy 相tương/tướng 。 當đương 即tức 卻khước 之chi 。 若nhược 知tri 虗hư 誑cuống 。 正chánh 心tâm 不bất 著trước 。 即tức 當đương 謝tạ 滅diệt 。 若nhược 不bất 滅diệt 。 應ứng 用dụng 止Chỉ 觀Quán 。 觀quán 破phá 即tức 滅diệt 矣hĩ 。 二nhị 次thứ 明minh 禪thiền 發phát 相tương/tướng 。 若nhược 於ư 坐tọa 中trung 。 發phát 諸chư 禪thiền 時thời 。 無vô 有hữu 如như 上thượng 所sở 說thuyết 諸chư 法pháp 等đẳng 。 隨tùy 禪thiền 發phát 時thời 。 即tức 覺giác 與dữ 定định 相tương 應ứng 。 空không 明minh 清thanh 淨tịnh 。 內nội 心tâm 喜hỷ 悅duyệt 。 澹đạm 然nhiên 快khoái 樂lạc 。 無vô 有hữu 覆phú 蓋cái 。 善thiện 心tâm 開khai 發phát 。 信tín 敬kính 增tăng 長trưởng 。 智trí 鑒giám 分phân 明minh 。 身thân 心tâm 柔nhu 軟nhuyễn 。 微vi 妙diệu 虗hư 寂tịch 。 厭yếm 患hoạn 世thế 間gian 。 無vô 為vi 無vô 欲dục 。 出xuất 入nhập 自tự 在tại 。 是thị 為vi 正chánh 禪thiền 發phát 相tương/tướng 。 譬thí 如như 與dữ 惡ác 人nhân 共cộng 事sự 。 恆hằng 相tương 觸xúc 惱não 。 若nhược 與dữ 若nhược 人nhân 共cộng 事sự 。 久cửu 久cửu 愈dũ 見kiến 其kỳ 美mỹ 。 分phân 別biệt 邪tà 正chánh 二nhị 種chủng 相tương/tướng 。 亦diệc 如như 是thị 也dã 。

第đệ 三tam 次thứ 明minh 修tu 止Chỉ 觀Quán 長trưởng 養dưỡng 諸chư 根căn 者giả 。 若nhược 於ư 座tòa 中trung 。 諸chư 善thiện 根căn 發phát 時thời 。 應ứng 用dụng 止Chỉ 觀Quán 二nhị 法pháp 。 修tu 令linh 增tăng 長trưởng 。 云vân 何hà 修tu 。 若nhược 宜nghi 用dụng 止chỉ 。 則tắc 以dĩ 止chỉ 修tu 之chi 。 若nhược 宜nghi 用dụng 觀quán 。 即tức 可khả 用dụng 觀quán 。 略lược 示thị 大đại 意ý 。

八bát 。 證chứng 相tương/tướng 。

若nhược 行hành 者giả 如như 是thị 。 修tu 止Chỉ 觀Quán 時thời 。 即tức 能năng 了liễu 知tri 。 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。 皆giai 由do 心tâm 生sanh 。 因nhân 緣duyên 虗hư 假giả 不bất 實thật 故cố 空không 。 以dĩ 知tri 空không 故cố 。 即tức 不bất 得đắc 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。 名danh 字tự 相tướng 貌mạo 。 即tức 是thị 體thể 真chân 止chỉ 也dã 。

爾nhĩ 時thời 上thượng 不bất 見kiến 佛Phật 果quả 可khả 求cầu 。 下hạ 不bất 見kiến 眾chúng 生sanh 可khả 度độ 。 是thị 名danh 從tùng 假giả 入nhập 空không 觀quán 。 亦diệc 名danh 二nhị 諦đế 觀quán 。 亦diệc 名danh 慧tuệ 眼nhãn 。 亦diệc 名danh 一nhất 切thiết 智trí 。 若nhược 住trụ 此thử 觀quán 。 即tức 墮đọa 聲Thanh 聞Văn 辟Bích 支Chi 佛Phật 地Địa 。 故cố 法Pháp 華Hoa 經Kinh 中trung 。 諸chư 聲Thanh 聞Văn 等đẳng 自tự 歎thán 言ngôn 。 我ngã 等đẳng 若nhược 聞văn 。 淨tịnh 佛Phật 國quốc 土độ 。 教giáo 化hóa 眾chúng 生sanh 。 不bất 生sanh 喜hỷ 樂lạc 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。 皆giai 悉tất 空không 寂tịch 。 無vô 生sanh 無vô 滅diệt 。 無vô 大đại 無vô 小tiểu 。 無vô 漏lậu 無vô 為vi 。 如như 是thị 思tư 惟duy 。 不bất 生sanh 喜hỷ 樂lạc 。 當đương 知tri 若nhược 見kiến 無vô 為vi 。 入nhập 正chánh 位vị 者giả 。 其kỳ 人nhân 終chung 不phủ 。 能năng 發phát 三Tam 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 此thử 則tắc 定định 力lực 多đa 故cố 。 不bất 見kiến 佛Phật 性tánh 。 若nhược 菩Bồ 薩Tát 為vì 度độ 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 成thành 就tựu 一nhất 切thiết 佛Phật 法Pháp 故cố 。 不bất 應ưng 取thủ 著trước 無vô 為vi 。

爾nhĩ 時thời 應ưng 修tu 從tùng 空không 入nhập 假giả 觀quán 。 即tức 當đương 諦đế 觀quán 。 心tâm 性tánh 雖tuy 空không 。 緣duyên 對đối 之chi 時thời 。 亦diệc 能năng 出xuất 生sanh 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。 猶do 如như 幻huyễn 化hóa 。 雖tuy 無vô 定định 實thật 。 亦diệc 有hữu 見kiến 聞văn 覺giác 知tri 等đẳng 相tương/tướng 。 差sai 別biệt 不bất 同đồng 。 行hành 者giả 如như 是thị 觀quán 時thời 。 雖tuy 知tri 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。 畢tất 竟cánh 空không 寂tịch 。 能năng 於ư 空không 中trung 。 修tu 種chủng 行hành 。 如như 空không 中trung 種chủng 樹thụ 。 亦diệc 能năng 分phân 別biệt 。 眾chúng 生sanh 諸chư 根căn 性tánh 。 故cố 無vô 量lượng 故cố 則tắc 。 說thuyết 法Pháp 無vô 量lượng 。 若nhược 能năng 成thành 就tựu 。 無vô 量lượng 辨biện 才tài 。 即tức 能năng 利lợi 益ích 六lục 道đạo 苦khổ 眾chúng 生sanh 。 是thị 名danh 方phương 便tiện 。 隨tùy 緣duyên 修tu 止chỉ 。 即tức 是thị 從tùng 空không 入nhập 假giả 觀quán 。 亦diệc 名danh 平bình 等đẳng 觀quán 。 亦diệc 名danh 法Pháp 眼nhãn 。 亦diệc 名danh 道đạo 種chủng 智trí 。 住trụ 此thử 觀quán 中trung 。 智trí 慧tuệ 力lực 多đa 。 雖tuy 見kiến 佛Phật 性tánh 。 而nhi 不bất 明minh 了liễu 。 菩Bồ 薩Tát 雖tuy 復phục 成thành 就tựu 。 如như 此thử 二nhị 觀quán 。 猶do 是thị 方phương 便tiện 觀quán 門môn 。 非phi 止Chỉ 觀Quán 也dã 。 故cố 瓔anh 珞lạc 經Kinh 云vân 。 前tiền 二nhị 種chủng 方phương 便tiện 道đạo 。 因nhân 是thị 二nhị 空không 觀quán 。 得đắc 入nhập 中trung 道đạo 。 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 觀quán 。 雙song 照chiếu 二nhị 諦đế 。 心tâm 心tâm 寂tịch 滅diệt 。 自tự 然nhiên 流lưu 入nhập 薩Tát 婆Bà 若Nhã 海hải 。 若nhược 菩Bồ 薩Tát 欲dục 於ư 一nhất 念niệm 中trung 。 具cụ 足túc 一nhất 切thiết 佛Phật 法Pháp 者giả 。 應ưng 修tu 息tức 二nhị 邊biên 分phân 別biệt 止chỉ 中trung 道đạo 正chánh 觀quán 。 云vân 何hà 修tu 正chánh 觀quán 。 若nhược 能năng 體thể 知tri 心tâm 性tánh 。 非phi 真chân 非phi 假giả 。 息tức 緣duyên 真chân 假giả 。 息tức 緣duyên 真chân 假giả 之chi 心tâm 。 名danh 之chi 為vi 止chỉ 。 諦đế 觀quán 心tâm 性tánh 非phi 空không 非phi 假giả 。 而nhi 不bất 壞hoại 空không 假giả 之chi 法pháp 。 若nhược 能năng 如như 此thử 照chiếu 了liễu 。 即tức 於ư 心tâm 性tánh 通thông 達đạt 中trung 道đạo 。 圓viên 照chiếu 二nhị 諦đế 。 若nhược 能năng 於ư 自tự 心tâm 中trung 。 見kiến 中trung 道đạo 二nhị 諦đế 。 即tức 見kiến 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。 中trung 道đạo 二nhị 諦đế 。 亦diệc 不bất 取thủ 中trung 道đạo 二nhị 諦đế 。 以dĩ 決quyết 定định 性tánh 不bất 可khả 得đắc 。 是thị 名danh 中Trung 道Đạo 正chánh 觀quán 。 如như 中trung 論luận 偈kệ 中trung 說thuyết 。

因nhân 緣duyên 所sở 生sanh 法pháp 。 我ngã 說thuyết 即tức 是thị 空không 。 亦diệc 名danh 為vi 假giả 名danh 。

亦diệc 是thị 中trung 道đạo 義nghĩa 。

尋tầm 此thử 偈kệ 意ý 。 非phi 唯duy 具cụ 足túc 分phân 別biệt 。 正chánh 觀quán 之chi 相tướng 。 亦diệc 是thị 兼kiêm 明minh 前tiền 二nhị 種chủng 方phương 便tiện 觀quán 門môn 中trung 道đạo 正chánh 觀quán 。 即tức 是thị 佛Phật 眼nhãn 。 即tức 是thị 一nhất 切thiết 種chủng 智trí 。 若nhược 住trụ 此thử 觀quán 。 即tức 是thị 定định 慧tuệ 力lực 等đẳng 。 了liễu 了liễu 見kiến 於ư 佛Phật 性tánh 。 即tức 安an 住trụ 大Đại 乘Thừa 。 行hành 步bộ 平bình 正chánh 。 其kỳ 疾tật 如như 風phong 。 若nhược 行hành 疾tật 如như 風phong 。 即tức 是thị 自tự 然nhiên 。 流lưu 入nhập 薩Tát 婆Bà 若Nhã 海hải 。 若nhược 流lưu 入nhập 薩tát 婆bà 海hải 。 即tức 是thị 行hành 如Như 來Lai 行hạnh 。 若nhược 行hành 如Như 來Lai 行hạnh 。 即tức 是thị 入nhập 如Như 來Lai 室thất 。 若nhược 入nhập 如Như 來Lai 室thất 。 即tức 著trước 如Như 來Lai 衣y 。 若nhược 著trước 如Như 來Lai 衣y 。 即tức 是thị 坐tọa 如như 求cầu 座tòa 。 若nhược 坐tọa 如Như 來Lai 座tòa 。 即tức 是thị 以dĩ 如Như 來Lai 。 莊trang 嚴nghiêm 而nhi 自tự 莊trang 嚴nghiêm 。 若nhược 以dĩ 如Như 來Lai 。 莊trang 嚴nghiêm 而nhi 自tự 莊trang 嚴nghiêm 。 即tức 是thị 獲hoạch 得đắc 。 六lục 根căn 清thanh 淨tịnh 。 若nhược 得đắc 六lục 根căn 清thanh 淨tịnh 。 即tức 是thị 入nhập 佛Phật 境cảnh 界giới 。 若nhược 入nhập 佛Phật 境cảnh 界giới 。 即tức 於ư 一nhất 切thiết 。 法pháp 無vô 所sở 染nhiễm 著trước 。 若nhược 於ư 一nhất 切thiết 法pháp 。 無vô 所sở 染nhiễm 著trước 。 即tức 是thị 一nhất 切thiết 。 諸chư 佛Phật 皆giai 現hiện 在tại 前tiền 。 若nhược 一nhất 切thiết 諸chư 佛Phật 。 皆giai 現hiện 在tại 前tiền 。 即tức 是thị 成thành 就tựu 。 念Niệm 佛Phật 三Tam 昧Muội 。 若nhược 成thành 就tựu 念Niệm 佛Phật 三Tam 昧Muội 。 即tức 是thị 安an 住trụ 。 首Thủ 楞Lăng 嚴Nghiêm 定Định 。 若nhược 安an 住trụ 首Thủ 楞Lăng 嚴Nghiêm 定Định 。 即tức 得đắc 普Phổ 現Hiện 色Sắc 身Thân 三Tam 昧Muội 。 即tức 能năng 普phổ 入nhập 十thập 方phương 國quốc 土độ 。 教giáo 化hóa 眾chúng 生sanh 。 若nhược 普phổ 入nhập 十thập 方phương 。 國quốc 土độ 教giáo 化hóa 眾chúng 生sanh 。 即tức 是thị 嚴nghiêm 淨tịnh 一nhất 切thiết 佛Phật 剎sát 。 若nhược 嚴nghiêm 淨tịnh 一nhất 切thiết 佛Phật 剎sát 。 即tức 是thị 供cúng 養dường 。 十thập 方phương 諸chư 佛Phật 。 即tức 能năng 受thọ 持trì 一nhất 切thiết 。 諸chư 佛Phật 法Pháp 藏tạng 。 若nhược 能năng 受thọ 持trì 。 一nhất 切thiết 諸chư 佛Phật 法Pháp 藏tạng 。 即tức 能năng 具cụ 足túc 。 一nhất 切thiết 諸chư 行hành 。 諸chư 波Ba 羅La 蜜Mật 。 若nhược 具cụ 足túc 一nhất 切thiết 。 諸chư 波Ba 羅La 蜜Mật 。 即tức 入nhập 頓đốn 悟ngộ 大đại 菩Bồ 薩Tát 位vị 。 即tức 與dữ 普phổ 賢hiền 文Văn 殊Thù 。 共cộng 為vi 等đẳng 侶lữ 。 若nhược 與dữ 普phổ 賢hiền 文Văn 殊Thù 為vi 等đẳng 侶lữ 。 即tức 在tại 法pháp 性tánh 身thân 中trung 。 若nhược 常thường 在tại 法pháp 性tánh 身thân 中trung 。 即tức 為vi 十thập 方phương 諸chư 佛Phật 。 稱xưng 歎thán 授thọ 記ký 。 若nhược 為vi 稱xưng 歎thán 授thọ 記ký 。 即tức 是thị 莊trang 嚴nghiêm 兜Đâu 率Suất 天thiên 道đạo 。 若nhược 莊trang 嚴nghiêm 兜Đâu 率Suất 天thiên 道đạo 。 即tức 能năng 示thị 現hiện 降giáng/hàng 身thân 母mẫu 胎thai 。 若nhược 示thị 現hiện 降giáng/hàng 身thân 母mẫu 胎thai 。 即tức 能năng 示thị 現hiện 出xuất 家gia 。 行hành 詣nghệ 道Đạo 樹thụ 。 若nhược 示thị 現hiện 行hành 詣nghệ 道Đạo 樹thụ 。 即tức 能năng 示thị 現hiện 降hàng 伏phục 大đại 力lực 魔ma 怨oán 。 若nhược 示thị 現hiện 降hàng 伏phục 魔ma 怨oán 。 即tức 能năng 示thị 現hiện 。 成thành 等Đẳng 正Chánh 覺Giác 。 若nhược 示thị 現hiện 成thành 等Đẳng 正Chánh 覺Giác 。 即tức 能năng 示thị 現hiện 。 轉chuyển 正Chánh 法Pháp 輪luân 。 若nhược 示thị 現hiện 轉chuyển 正Chánh 法Pháp 輪luân 。 即tức 能năng 示thị 現hiện 入nhập 般bát 涅Niết 槃Bàn 。 若nhược 示thị 現hiện 入nhập 涅Niết 槃Bàn 。 即tức 是thị 於ư 十thập 方phương 國quốc 。 究cứu 竟cánh 一nhất 切thiết 佛Phật 事sự 。 若nhược 究cứu 竟cánh 佛Phật 事sự 。 即tức 是thị 具cụ 足túc 。 真chân 應ưng 二nhị 身thân 。 若nhược 具cụ 足túc 二nhị 身thân 。 即tức 是thị 初sơ 發phát 心tâm 。 住trụ 菩Bồ 薩Tát 也dã 。 故cố 華hoa 嚴nghiêm 經Kinh 云vân 。 初sơ 發phát 心tâm 時thời 。 便tiện 成thành 正chánh 覺giác 。 了liễu 達đạt 諸chư 法pháp 。 真chân 實thật 之chi 性tánh 。 所sở 有hữu 慧tuệ 心tâm 。 不bất 由do 他tha 悟ngộ 。 亦diệc 云vân 初sơ 發phát 心tâm 菩Bồ 薩Tát 。 得đắc 如Như 來Lai 一nhất 身thân 無vô 量lượng 身thân 。 亦diệc 云vân 初sơ 心tâm 菩Bồ 薩Tát 具cụ 足túc 。 八bát 相tương/tướng 成thành 道Đạo 。 亦diệc 云vân 初sơ 發phát 心tâm 菩Bồ 薩Tát 即tức 是thị 佛Phật 。 涅Niết 槃Bàn 經Kinh 云vân 。 發phát 心tâm 畢tất 竟cánh 二nhị 不bất 別biệt 。 如như 是thị 二nhị 心tâm 先tiên 心tâm 難nạn/nan 。 大đại 品phẩm 經kinh 亦diệc 云vân 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 有hữu 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 從tùng 初sơ 發phát 心tâm 。 即tức 座tòa 道Đạo 場Tràng 。 轉chuyển 正Chánh 法Pháp 輪luân 。 當đương 知tri 是thị 菩Bồ 薩Tát 為vi 如như 佛Phật 。 法pháp 華hoa 中trung 。 龍long 女nữ 所sở 獻hiến 珠châu 為vi 證chứng 。 如như 是thị 等đẳng 經Kinh 。 皆giai 明minh 初sơ 心tâm 。 具cụ 足túc 一nhất 切thiết 佛Phật 法Pháp 。 若nhược 於ư 初sơ 心tâm 具cụ 足túc 一nhất 切thiết 佛Phật 法Pháp 者giả 。 即tức 是thị 大đại 品phẩm 經kinh 中trung 。 阿a 字tự 法Pháp 門môn 。 即tức 是thị 法Pháp 華Hoa 經Kinh 中trung 。 為vì 令linh 眾chúng 生sanh 。 開khai 佛Phật 知tri 見kiến 。 即tức 是thị 涅Niết 槃Bàn 。 經kinh 中trung 見kiến 佛Phật 性tánh 故cố 。 住trụ 大đại 涅Niết 槃Bàn 。 是thị 則tắc 略lược 說thuyết 初sơ 心tâm 菩Bồ 薩Tát 因nhân 修tu 止Chỉ 觀Quán 證chứng 果Quả 之chi 相tướng 。

次thứ 明minh 後hậu 心tâm 證chứng 果Quả 之chi 相tướng 。 後hậu 心tâm 所sở 證chứng 境cảnh 界giới 。 則tắc 不bất 可khả 知tri 。 今kim 推thôi 教giáo 所sở 明minh 。 終chung 不bất 離ly 止Chỉ 觀Quán 二nhị 法pháp 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 如như 法Pháp 華hoa 經kinh 中trung 。 殷ân 勤cần 稱xưng 歎thán 。 諸chư 佛Phật 智trí 慧tuệ 。 即tức 觀quán 義nghĩa 。 此thử 即tức 是thị 約ước 觀quán 以dĩ 明minh 觀quán 行hành 也dã 。 涅Niết 槃Bàn 經kinh 中trung 。 廣quảng 解giải 百bách 句cú 解giải 脫thoát 。 以dĩ 釋thích 大đại 涅Niết 槃Bàn 者giả 。 即tức 是thị 約ước 止chỉ 以dĩ 明minh 果quả 也dã 。 故cố 云vân 。 大đại 涅Niết 槃Bàn 亦diệc 名danh 常thường 寂tịch 定định 。 定định 者giả 即tức 是thị 止chỉ 義nghĩa 。 法Pháp 華Hoa 經Kinh 中trung 。 雖tuy 約ước 觀quán 智trí 明minh 果quả 。 即tức 攝nhiếp 於ư 止chỉ 。 故cố 云vân 乃nãi 至chí 究cứu 竟cánh 。 涅Niết 槃Bàn 常thường 寂tịch 滅diệt 相tướng 。 終chung 歸quy 於ư 空không 。 涅Niết 槃Bàn 雖tuy 約ước 止chỉ 明minh 果quả 。 亦diệc 攝nhiếp 於ư 觀quán 。 故cố 以dĩ 三tam 德đức 。 為vi 大đại 涅Niết 槃Bàn 。 此thử 二nhị 大đại 經kinh 。 雖tuy 復phục 文văn 義nghĩa 出xuất 沒một 不bất 同đồng 。 莫mạc 不bất 皆giai 約ước 止Chỉ 觀Quán 二nhị 門môn 辨biện 無vô 究cứu 竟cánh 。 並tịnh 據cứ 定định 慧tuệ 兩lưỡng 法pháp 。 以dĩ 明minh 極cực 果quả 。 行hành 者giả 當đương 知tri 。 若nhược 初sơ 中trung 後hậu 果quả 。 皆giai 不bất 可khả 思tư 議nghị 故cố 。 新tân 金kim 光quang 明minh 云vân 。 前tiền 際tế 如Như 來Lai 不bất 可khả 思tư 議nghị 。 中trung 際tế 如Như 來Lai 種chủng 種chủng 莊trang 嚴nghiêm 。 後hậu 際tế 如Như 來Lai 常thường 無vô 破phá 壞hoại 。 如như 是thị 皆giai 約ước 修tu 止Chỉ 觀Quán 二nhị 心tâm 辨biện 果quả 。 故cố 般Bát 舟Chu 三Tam 昧Muội 。 經kinh 中trung 偈kệ 云vân 。

諸chư 佛Phật 從tùng 心tâm 得đắc 解giải 脫thoát 。 心tâm 者giả 清thanh 淨tịnh 名danh 無vô 垢cấu 。

五ngũ 道đạo 鮮tiên 潔khiết 不bất 受thọ 色sắc 。 有hữu 解giải 此thử 者giả 名danh 大Đại 道Đạo 。

讚tán 圓viên 覺giác

金kim 紫tử 光quang 錄lục 大đại 夫phu 守thủ 中trung 書thư 侍thị 郎lang 兼kiêm 戶hộ 部bộ 尚thượng 書thư 同đồng 中trung 書thư

門môn 下hạ 平bình 章chương 事sự 集tập 賢hiền 殿điện 大đại 學học 士sĩ 。 裴# 休hưu 。 撰soạn 。

眾chúng 生sanh 諸chư 佛Phật 塵trần 沙sa 德đức 。 同đồng 薀# 光quang 明minh 大đại 藏tạng 中trung 。

覺giác 心tâm 平bình 等đẳng 遍biến 十thập 方phương 。 迷mê 人nhân 顛điên 倒đảo 生sanh 分phân 別biệt 。

法Pháp 王Vương 有hữu 法pháp 名danh 圓viên 覺giác 。 流lưu 出xuất 真Chân 如Như 及cập 涅Niết 槃Bàn 。

無vô 明minh 無vô 體thể 如như 空không 華hoa 。 覺giác 心tâm 既ký 顯hiển 無vô 明minh 滅diệt 。

蔩# 朝triêu 境cảnh 寂tịch 身thân 心tâm 淨tịnh 。 初sơ 結kết 菩Bồ 提Đề 廣quảng 大đại 緣duyên 。

須tu 依y 圓viên 照chiếu 廓khuếch 情tình 塵trần 。 方phương 是thị 如Như 來Lai 本bổn 因Nhân 地Địa 。

是thị 故cố 眾chúng 等đẳng 汝nhữ 當đương 知tri 。 隨tùy 順thuận 文Văn 殊Thù 因Nhân 地Địa 法pháp 。

一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 虗hư 妄vọng 境cảnh 。 皆giai 生sanh 圓viên 覺giác 妙diệu 心tâm 中trung 。

如như 彼bỉ 空không 華hoa 實thật 不bất 生sanh 。 從tùng 空không 有hữu 故cố 從tùng 空không 滅diệt 。

翳ế 除trừ 華hoa 滅diệt 空không 元nguyên 淨tịnh 。 知tri 顯hiển 塵trần 消tiêu 覺giác 圓viên □# 。

幻huyễn 心tâm 只chỉ 向hướng 覺giác 心tâm 生sanh 。 莫mạc 於ư 覺giác 外ngoại 求cầu 離ly 幻huyễn 。

日nhật 輪luân 當đương 午ngọ 群quần 陰ấm 滅diệt 。 覺giác 體thể 今kim 明minh 眾chúng 幻huyễn 除trừ 。

幻huyễn 除trừ 覺giác 滿mãn 覺giác 非phi 空không 。 莫mạc 疑nghi 是thị 幻huyễn 還hoàn 修tu 幻huyễn 。

是thị 故cố 眾chúng 等đẳng 汝nhữ 當đương 知tri 。 隨tùy 順thuận 普Phổ 賢Hiền 修tu 幻huyễn 法pháp 。

如Như 來Lai 淨tịnh 覺giác 離ly 紛phân 染nhiễm 。 求cầu 證chứng 先tiên 依y 戒giới 定định 門môn 。

妄vọng 身thân 無vô 體thể 妄vọng 心tâm 空không 。 幻huyễn 心tâm 滅diệt 故cố 幻huyễn 塵trần 滅diệt 。

鏡kính 磨ma 垢cấu 盡tận 青thanh 黃hoàng 顯hiển 。 智trí 照chiếu 情tình 空không 物vật 我ngã 融dung 。

唯duy 有hữu 圓viên 明minh 大đại 覺giác 心tâm 。 根căn 塵trần 器khí 界giới 皆giai 清thanh 淨tịnh 。

虞ngu 泉tuyền 日nhật 沒một 山sơn 阿a 暗ám 。 靈linh 腑phủ 心tâm 昏hôn 夢mộng 幻huyễn 勞lao 。

深thâm 觀quán 人nhân 法pháp 二nhị 俱câu 空không 。 悟ngộ 取thủ 眾chúng 生sanh 本bổn 成thành 佛Phật 。

是thị 故cố 眾chúng 等đẳng 汝nhữ 當đương 知tri 。 依y 此thử 修tu 持trì 免miễn 迷mê 悶muộn 。

如Như 來Lai 妙diệu 覺giác 圓viên 明minh 體thể 。 煩phiền 惱não 真Chân 如Như 本bổn 不bất 分phân 。

始thỉ 終chung 生sanh 滅diệt 若nhược 循tuần 環hoàn 。 皆giai 是thị 輪luân 迴hồi 妄vọng 中trung 見kiến 。

岸ngạn 移di 月nguyệt 運vận 俱câu 旋toàn 復phục 。 鑛khoáng 盡tận 金kim 成thành 鑛khoáng 不bất 生sanh 。

浮phù 心tâm 巧xảo 見kiến 執chấp 疑nghi 情tình 。 終chung 不bất 能năng 遊du 寂tịch 滅diệt 海hải 。

蔩# 朝triêu 淨tịnh 念niệm 如Như 來Lai 境cảnh 。 先tiên 斷đoạn 輪luân 迴hồi 根căn 本bổn 心tâm 。

若nhược 將tương 圓viên 覺giác 妄vọng 中trung 觀quán 。 覺giác 隨tùy 妄vọng 轉chuyển 何hà 由do 辨biện 。

是thị 故cố 眾chúng 等đẳng 汝nhữ 當đương 知tri 。 莫mạc 於ư 圓viên 覺giác 生sanh 三tam 或hoặc 。

一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 無vô 始thỉ 際tế 。 皆giai 因nhân 婬dâm 欲dục 受thọ 諸chư 身thân 。

將tương 知tri 累lũy 劫kiếp 久cửu 輪luân 迴hồi 。 只chỉ 緣duyên 貪tham 愛ái 為vi 根căn 本bổn 。

紛phân 紛phân 欲dục 境cảnh 多đa 違vi 順thuận 。 杳# 杳# 迷mê 途đồ 厭yếm 死tử 生sanh 。

若nhược 除trừ 渴khát 愛ái 斷đoạn 輪luân 迴hồi 。 便tiện 於ư 圓viên 覺giác 能năng 開khai 悟ngộ 。

日nhật 光quang 雖tuy 盛thịnh 浮phù 雲vân 蔽tế 。 覺giác 性tánh 常thường 圓viên 二nhị 部bộ 昏hôn 。

若nhược 欲dục 安an 心tâm 妙diệu 覺giác 城thành 。 依y 願nguyện 修tu 行hành 斷đoạn 諸chư 障chướng 。

是thị 故cố 眾chúng 等đẳng 汝nhữ 當đương 知tri 。 常thường 將tương 慧tuệ 日nhật 為vi 心tâm 鏡kính 。

大đại 覺giác 圓viên 明minh 離ly 諸chư 相tướng 。 無vô 有hữu 輪luân 迴hồi 及cập 聖thánh 凡phàm 。

眾chúng 生sanh 菩Bồ 薩Tát 二nhị 皆giai 空không 。 功công 用dụng 妄vọng 中trung 顯hiển 差sai 別biệt 。

淨tịnh 心tâm 起khởi 解giải 凡phàm 中trung 信tín 。 覺giác 體thể 生sanh 心tâm 聖thánh 外ngoại 賢hiền 。

照chiếu 覺giác 雙song 忘vong 十Thập 地Địa 人nhân 。 真chân 妄vọng 俱câu 融dung 始thỉ 成thành 佛Phật 。

黃hoàng 昏hôn 境cảnh 物vật 皆giai 虗hư 寂tịch 。 正chánh 是thị 收thu 心tâm 在tại 觀quán 時thời 。

若nhược 希hy 觀quán 世thế 證chứng 菩Bồ 提Đề 。 一nhất 切thiết 境cảnh 中trung 離ly 虗hư 妄vọng 。

是thị 故cố 眾chúng 等đẳng 汝nhữ 當đương 知tri 。 早tảo 超siêu 凡phàm 位vị 成thành 真chân 智trí 。

圓Viên 覺Giác 道Đạo 場Tràng 修Tu 證Chứng 禮Lễ 懺Sám 文Văn 卷quyển 第đệ 十thập 八bát

附phụ 。 用dụng 圭# 峯phong 圓viên 覺giác 修tu 證chứng 儀nghi 十thập 二nhị 章chương 頌tụng 分phần/phân 各các 成thành 一nhất 頌tụng 。

鏡kính 庵am 。 釋thích 。 行hành 霆đình 。

序tự 分phần/phân 說thuyết 儀nghi

圓viên 覺giác 先tiên 須tu 了liễu 說thuyết 儀nghi 。 不bất 同đồng 穢uế 土thổ/độ 混hỗn 凡phàm 機cơ 。

婆bà 伽già 梵Phạm 主chủ 身thân 全toàn 現hiện 。 大đại 光quang 明minh 藏tạng 處xứ 希hy 奇kỳ 。

百bách 千thiên 大Đại 士Sĩ 同đồng 斯tư 會hội 。 十thập 二nhị 真Chân 人Nhân 欲dục 問vấn 時thời 。

不bất 二nhị 境cảnh 中trung 圓viên 鏡kính 像tượng 。 何hà 殊thù 光quang 瑩oánh 淨tịnh 瑠lưu 璃ly 。

頌tụng 文Văn 殊Thù 章chương

妙diệu 德đức 初sơ 徵trưng 本bổn 起khởi 因nhân 。 曾tằng 知tri 離ly 病bệnh 可khả 修tu 真chân 。

陀đà 羅la 尼ni 門môn 周chu 法Pháp 界Giới 。 大đại 圓viên 覺giác 海hải 絕tuyệt 涯nhai 津tân 。

無vô 明minh 夢mộng 裏lý 迷mê 緣duyên 影ảnh 。 翳ế 眼nhãn 華hoa 中trung 妄vọng 執chấp 身thân 。

忽hốt 然nhiên 夢mộng 醒tỉnh 翳ế 華hoa 滅diệt 。 何hà 曾tằng 動động 著trước 本bổn 來lai 人nhân 。

頌tụng 普phổ 賢hiền 章chương

普phổ 賢hiền 次thứ 問vấn 漸tiệm 修tu 真chân 。 通thông 為vi 三tam 根căn 審thẩm 行hành 門môn 。

幻huyễn 匪phỉ 覺giác 心tâm 心tâm 外ngoại 物vật 。 華hoa 非phi 空không 性tánh 性tánh 中trung 存tồn 。

覺giác 心tâm 不bất 動động 妄vọng 華hoa 寂tịch 。 妄vọng 境cảnh 無vô 生sanh 智trí 孰thục 論luận 。

幻huyễn 盡tận 覺giác 圓viên 真chân 體thể 現hiện 。 灰hôi 飛phi 烟yên 滅diệt 火hỏa 無vô 因nhân 。

頌tụng 普phổ 眼nhãn 章chương

普phổ 眼nhãn 圓viên 融dung 因nhân 果quả 相tương/tướng 。 身thân 心tâm 影ảnh 像tượng 體thể 隨tùy 妄vọng 。

先tiên 了liễu 二nhị 空không 清thanh 淨tịnh 門môn 。 次thứ 修tu 三tam 觀quán 圓viên 頓đốn 行hành 。

能năng 所sở 兼kiêm 妄vọng 凡phàm 聖thánh 情tình 。 愛ái 憎tăng 寧ninh 復phục 論luận 差sai 當đương 。

曾tằng 知tri 本bổn 有hữu 摩ma 尼ni 珠châu 。 五ngũ 色sắc 青thanh 黃hoàng 焉yên 可khả 狀trạng 。

頌tụng 金kim 剛cang 藏tạng 章chương

金kim 剛cang 執chấp 難nạn/nan 聖thánh 凡phàm 身thân 。 本bổn 悟ngộ 緣duyên 何hà 有hữu 妄vọng 因nhân 。

三tam 問vấn 連liên 環hoàn 分phân 別biệt 見kiến 。 諸chư 門môn 開khai 喻dụ 性tánh 元nguyên 真chân 。

空không 華hoa 起khởi 滅diệt 元nguyên 由do 妄vọng 。 金kim 鑛khoáng 銷tiêu 融dung 永vĩnh 絕tuyệt 塵trần 。

若nhược 要yếu 測trắc 量lượng 圓viên 覺giác 海hải 。 入nhập 思tư 惟duy 地địa 倍bội 沉trầm 淪luân 。

頌tụng 彌Di 勒Lặc 章chương

彌Di 勒Lặc 推thôi 究cứu 輪luân 迴hồi 本bổn 。 若nhược 斷đoạn 貪tham 愛ái 生sanh 死tử 盡tận 。

愛ái 欲dục 為vi 因nhân 過quá 既ký 深thâm 。 愛ái 命mạng 為vi 果quả 緣duyên 難nạn/nan 泯mẫn 。

二nhị 障chướng 就tựu 於ư 五ngũ 性tánh 分phần/phân 。 四tứ 生sanh 遂toại 成thành 六lục 道đạo 蘊uẩn 。

若nhược 親thân 善thiện 友hữu 愛ái 見kiến 亡vong 。 自tự 然nhiên 悟ngộ 入nhập 無Vô 生Sanh 忍Nhẫn 。

頌tụng 淨tịnh 慧tuệ 章chương

淨tịnh 慧tuệ 倫luân 排bài 證chứng 悟ngộ 人nhân 。 強cường/cưỡng 分phần/phân 四tứ 位vị 順thuận 天thiên 真chân 。

凡phàm 賢hiền 聖thánh 果Quả 雖tuy 然nhiên 異dị 。 悟ngộ 迷mê 染nhiễm 淨tịnh 與dữ 誰thùy 親thân 。

先tiên 明minh 依y 位vị 循tuần 諸chư 性tánh 。 次thứ 辨biện 忘vong 心tâm 頓đốn 證chứng 因nhân 。

一nhất 智trí 了liễu 然nhiên 超siêu 脫thoát 處xứ 。 有hữu 無vô 情tình 盡tận 覺giác 芽nha 春xuân 。

頌tụng 威uy 德đức 章chương

威uy 德đức 請thỉnh 開khai 三tam 種chủng 觀quán 。 中trung 根căn 始thỉ 此thử 分phần/phân 章chương 段đoạn 。

四tứ 門môn 開khai 處xứ 任nhậm 方phương 來lai 。 三tam 類loại 修tu 時thời 非phi 雜tạp 亂loạn 。

靜tĩnh 鏡kính 圓viên 明minh 全toàn 顯hiển 彰chương 。 幻huyễn 苗miêu 增tăng 長trưởng 無vô 涯nhai 畔bạn 。

器khí 中trung 鍠hoàng 可khả 喻dụ 禪thiền 那na 。 三tam 法pháp 能năng 起khởi 生sanh 死tử 岸ngạn 。

頌tụng 辨biện 音âm 章chương

辨biện 音âm 又hựu 問vấn 幾kỷ 般bát 輪luân 。 幾kỷ 種chủng 修tu 持trì 可khả 證chứng 真chân 。

單đơn 複phức 圓viên 門môn 雖tuy 有hữu 異dị 。 靜tĩnh 幻huyễn 寂tịch 觀quán 要yếu 區khu 分phần/phân 。

各các 安an 標tiêu 記ký 欲dục 探thám 結kết 。 先tiên 慕mộ 求cầu 哀ai 悔hối 罪tội 根căn 。

二nhị 十thập 五ngũ 輪luân 依y 幻huyễn 覺giác 。 無vô 修tu 習tập 處xứ 示thị 修tu 因nhân 。

頌tụng 淨tịnh 業nghiệp 章chương

淨tịnh 業nghiệp 斷đoạn 除trừ 人nhân 我ngã 執chấp 。 俱câu 緣duyên 四tứ 相tương/tướng 妄vọng 迷mê 習tập 。

無vô 明minh 主chủ 宰tể 為vi 我ngã 根căn 。 心tâm 存tồn 證chứng 者giả 乃nãi 人nhân 立lập 。

壽thọ 命mạng 業nghiệp 智trí 潛tiềm 續tục 存tồn 。 眾chúng 生sanh 我ngã 人nhân 所sở 不bất 及cập 。

由do 茲tư 憎tăng 愛ái 煩phiền 惱não 生sanh 死tử 。 覺giác 城thành 昧muội 此thử 何hà 能năng 入nhập 。

頌tụng 普phổ 覺giác 章chương

普phổ 覺giác 離ly 病bệnh 託thác 師sư 親thân 。 當đương 依y 端đoan 正chánh 知tri 見kiến 人nhân 。

行hành 住trụ 坐tọa 臥ngọa 迹tích 莫mạc 計kế 。 作tác 止chỉ 任nhậm 滅diệt 病bệnh 非phi 因nhân 。

自tự 他tha 除trừ 病bệnh 不bất 除trừ 法pháp 。 供cung 事sự 捨xả 財tài 及cập 捨xả 身thân 。

憎tăng 愛ái 直trực 須tu 無vô 種chủng 子tử 。 始thỉ 於ư 圓viên 覺giác 可khả 修tu 真chân 。

頌tụng 圓viên 覺giác 章chương

圓viên 覺giác 道Đạo 場Tràng 圓viên 證chứng 悟ngộ 。 下hạ 根căn 於ư 是thị 開khai 真chân 路lộ 。

三tam 期kỳ 限hạn 量lượng 可khả 隨tùy 宜nghi 。 四tứ 眾chúng 安an 居cư 絕tuyệt 緣duyên 故cố 。

以dĩ 大đại 圓viên 覺giác 為vi 伽già 藍lam 。 踞cứ 菩Bồ 薩Tát 乘Thừa 行hạnh 願nguyện 度độ 。

曾tằng 知tri 證chứng 入nhập 總tổng 該cai 前tiền 。 諸chư 佛Phật 共cộng 依y 如như 是thị 住trụ 。

頌tụng 賢hiền 善thiện 首thủ 章chương

善thiện 首thủ 流lưu 通thông 正Chánh 法Pháp 門môn 。 五ngũ 名danh 於ư 是thị 為vi 區khu 分phần/phân 。

十Thập 二Nhị 部Bộ 經Kinh 真chân 了liễu 義nghĩa 。 百bách 千thiên 諸chư 佛Phật 共cộng 談đàm 論luận 。

佛Phật 境cảnh 佛Phật 地địa 已dĩ 開khai 演diễn 。 頓đốn 教giáo □# 機cơ 今kim 得đắc 聞văn 。

儻thảng 解giải 百bách 川xuyên 歸quy 大đại 海hải 。 何hà 妨phương 一nhất 法pháp 被bị 多đa 根căn 。

頌tụng 判phán 攝nhiếp

圭# 山sơn 纔tài 悟ngộ 即tức 流lưu 通thông 。 卻khước 依y 賢hiền 首thủ 以dĩ 弘hoằng 宗tông 。

傍bàng 探thám 四tứ 疏sớ/sơ 明minh 差sai 當đương 。 徧biến 究cứu 群quần 詮thuyên 定định 有hữu 空không 。

頓đốn 教giáo 収thâu 經kinh 佛Phật 自tự 判phán 。 圓viên 門môn 兼kiêm 屬thuộc 義nghĩa 堪kham 從tùng 。

若nhược 將tương 經kinh 教giáo 論luận 相tương/tướng 攝nhiếp 。 克khắc 體thể 全toàn 収thâu 終chung 頓đốn 中trung 。