首Thủ 楞Lăng 嚴Nghiêm 經Kinh 義Nghĩa 海Hải
Quyển 0018
唐Đường 懷Hoài 迪 證Chứng 釋Thích 宋Tống 咸Hàm 輝Huy 排Bài 經Kinh 入Nhập 注Chú
首Thủ 楞Lăng 嚴Nghiêm 經Kinh 。 義Nghĩa 海Hải 卷quyển 第đệ 十thập 八bát 。 經kinh 六lục 之chi 二nhị )# 頗phả 八bát
(# 凡phàm 遇ngộ 圓viên 相tương/tướng 即tức 是thị 標tiêu 辭từ 與dữ 疏sớ/sơ 同đồng 其kỳ 上thượng 文văn )# 。
爾nhĩ 時thời 世Thế 尊Tôn 。 於ư 師sư 子tử 座tòa 。 從tùng 其kỳ 五ngũ 體thể 。 同đồng 放phóng 寶bảo 光quang 。 遠viễn 灌quán 十thập 方phương 。 微vi 塵trần 如Như 來Lai 。 及cập 法Pháp 王Vương 子Tử 。 諸chư 菩Bồ 薩Tát 頂đảnh 。 彼bỉ 諸chư 如Như 來Lai 。 亦diệc 於ư 五ngũ 體thể 。 同đồng 放phóng 寶bảo 光quang 。 從tùng 微vi 塵trần 方phương 。 來lai 灌quán 佛Phật 頂đảnh 。 并tinh 灌quán 會hội 中trung 諸chư 大đại 菩Bồ 薩Tát 。 及cập 阿A 羅La 漢Hán 。 林lâm 木mộc 池trì 沼chiểu 。 皆giai 演diễn 法Pháp 音âm 。 交giao 光quang 相tướng 羅la 。 如như 寶bảo [糸*系]# 網võng 。
(# 疏sớ/sơ 耳nhĩ 根căn 圓viên 通thông 五ngũ 根căn 緫# 攝nhiếp 稱xưng 可khả 諸chư 佛Phật 說thuyết 證chứng 皆giai 同đồng 及cập 大đại 菩Bồ 薩Tát 。 阿A 羅La 漢Hán 者giả 。 即tức 前tiền 二nhị 十thập 五ngũ 聖thánh 說thuyết 圓viên 通thông 人nhân 即tức 說thuyết 皆giai 是thị 無vô 非phi 圓viên 通thông 故cố 放phóng 寶bảo 光quang 流lưu 灌quán 其kỳ 頂đảnh 林lâm 木mộc 池trì 沼chiểu 。 演diễn 法Pháp 音âm 者giả 既ký 號hiệu 圓viên 通thông 彼bỉ 我ngã 同đồng 暢sướng 智trí 周chu 萬vạn 物vật 何hà 法pháp 不bất 宣tuyên 交giao 光quang 如như 網võng 圓viên 張trương 大đại 教giáo 也dã ○# 標tiêu 光quang 灌quán 眾chúng 頂đảnh 者giả 表biểu 觀quán 照chiếu 般Bát 若Nhã 因nhân 果quả 無vô 二nhị 最tối 初sơ 方phương 便tiện 。 同đồng 一nhất 道Đạo 故cố 。 林lâm 木mộc 池trì 沼chiểu 。 等đẳng 皆giai 演diễn 法Pháp 音âm 。 情tình 與dữ 非phi 情tình 同đồng 一nhất 體thể 處xứ 皆giai 明minh 真chân 法Pháp 界Giới 色sắc 心tâm 不bất 二nhị 也dã )# 。
是thị 諸chư 大đại 眾chúng 。 得đắc 未vị 曾tằng 有hữu 。 一nhất 切thiết 普phổ 獲hoạch 。 金Kim 剛Cang 三Tam 昧Muội 。
(# 疏sớ/sơ 耳nhĩ 聞văn 圓viên 觀quán 頂đảnh 觸xúc 智trí 光quang 觀quán 音âm 三tam 昧muội 一nhất 時thời 同đồng 獲hoạch 此thử 則tắc 二nhị 十thập 四tứ 聖thánh 同đồng 會hội 觀quán 音âm 一nhất 門môn 皆giai 得đắc 名danh 為vi 金Kim 剛Cang 三Tam 昧Muội 。 也dã ○# 解giải 孤cô 山sơn 曰viết 寶bảo 光quang 交giao 照chiếu 表biểu 自tự 他tha 之chi 理lý 互hỗ 融dung 林lâm 木mộc 演diễn 音âm 顯hiển 依y 正chánh 之chi 性tánh 不bất 二nhị 印ấn 前tiền 所sở 證chứng 盡tận 契khế 佛Phật 心tâm 初sơ 住trụ 以dĩ 上thượng 能năng 破phá 竪thụ 惑hoặc 皆giai 號hiệu 。 金Kim 剛Cang 三Tam 昧Muội 。
即tức 時thời 天thiên 雨vũ 。 百bách 寶bảo 蓮liên 華hoa 。 青thanh 黃hoàng 赤xích 白bạch 。 間gian 錯thác 紛phân 糅nhữu 。 十thập 方phương 虛hư 空không 。 成thành 七thất 寶bảo 色sắc 。
(# 疏sớ/sơ 法Pháp 身thân 體thể 素tố 天thiên 龍long 之chi 所sở 忽hốt 劣liệt 今kim 將tương 顯hiển 現hiện 如như 空không 寶bảo 嚴nghiêm 萬vạn 行hạnh 集tập 成thành 故cố 華hoa 間gian 錯thác 。
此thử 娑Sa 婆Bà 界Giới 。 大đại 地địa 山sơn 河hà 。 俱câu 時thời 不bất 現hiện 。 唯duy 見kiến 十thập 方phương 。 微vi 塵trần 國quốc 土độ 。 合hợp 成thành 一nhất 界giới 。 梵Phạm 唄bối 詠vịnh 歌ca 。 自tự 然nhiên 敷phu 奏tấu 。
(# 根căn 塵trần 消tiêu 復phục 法Pháp 界Giới 圓viên 成thành 故cố 山sơn 河hà 不bất 現hiện 合hợp 成thành 一nhất 界giới 。 也dã 梵Phạm 摩ma 云vân 淨tịnh 具cụ 云vân 俱câu 匿nặc 正chánh 云vân 婆bà 師sư 此thử 翻phiên 讚tán 歎thán ○# 標tiêu 即tức 歌ca 詠vịnh 也dã ○# 解giải 私tư 謂vị 此thử 表biểu 大đại 眾chúng 於ư 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。 天thiên 以dĩ 四tứ 十thập 位vị 真chân 因nhân 之chi 華hoa 而nhi 嚴nghiêm 果quả 德đức 也dã 又hựu 表biểu 發phát 真chân 歸quy 元nguyên 。 空không 界giới 殞vẫn 裂liệt 唯duy 一nhất 常thường 寂tịch 光quang 土thổ 是thị 事sự 希hy 有hữu 。 故cố 詠vịnh 歌ca 之chi )# 。
於ư 是thị 如Như 來Lai 。 告cáo 文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi 法Pháp 王Vương 子Tử 。 汝nhữ 今kim 觀quán 此thử 。 二nhị 十thập 五ngũ 無Vô 學Học 。 諸chư 大đại 菩Bồ 薩Tát 。 及cập 阿A 羅La 漢Hán 。 各các 說thuyết 最tối 初sơ 。 成thành 道Đạo 方phương 便tiện 。 皆giai 言ngôn 修tu 習tập 。 真chân 實thật 圓viên 通thông 。 彼bỉ 等đẳng 修tu 行hành 。 實thật 無vô 優ưu 劣liệt 。 前tiền 後hậu 差sai 別biệt 。
(# 疏sớ/sơ 修tu 行hành 之chi 要yếu 入nhập 實thật 為vi 期kỳ 今kim 皆giai 獲hoạch 證chứng 故cố 無vô 優ưu 劣liệt 然nhiên 有hữu 日nhật 劫kiếp 相tương 倍bội 。 故cố 成thành 前tiền 後hậu 差sai 別biệt 。 或hoặc 可khả 就tựu 彼bỉ 各các 各các 得đắc 所sở 亦diệc 無vô 前tiền 後hậu 之chi 差sai 別biệt 耳nhĩ ○# 標tiêu 二nhị 十thập 五ngũ 聖thánh 最tối 初sơ 方phương 便tiện 。 真chân 證chứng 圓viên 通thông 皆giai 從tùng 根căn 境cảnh 識thức 七thất 大đại 性tánh 得đắc 大đại 妙diệu 用dụng 更cánh 無vô 差sai 別biệt 。 其kỳ 如như 化hóa 利lợi 娑Sa 婆Bà 世Thế 界Giới 。 須tu 假giả 應ứng 機cơ 從tùng 聞văn 思tư 修tu 。 得đắc 三tam 摩ma 地địa 。 也dã ○# 解giải 夫phu 如Như 來Lai 藏tạng 性tánh 元nguyên 無vô 異dị 乘thừa 以dĩ 根căn 有hữu 利lợi 鈍độn 。 故cố 分phần/phân 大đại 小tiểu 約ước 三tam 諦đế 言ngôn 之chi 則tắc 小tiểu 教giáo 所sở 詮thuyên 者giả 真chân 也dã 大đại 教giáo 所sở 詮thuyên 者giả 中trung 也dã 而nhi 此thử 真chân 中trung 遍biến 在tại 一nhất 切thiết 俗tục 諦đế 之chi 上thượng 即tức 前tiền 所sở 悟ngộ 十thập 八bát 界giới 。 及cập 七thất 大đại 也dã 當đương 知tri 三tam 諦đế 具cụ 足túc 名danh 如Như 來Lai 藏tạng 。 俗tục 諦đế 不bất 空không 真chân 中trung 俱câu 空không 故cố 二nhị 十thập 五ngũ 聖thánh 中trung 凡phàm 聲Thanh 聞Văn 所sở 證chứng 或hoặc 析tích 俗tục 見kiến 真chân 或hoặc 體thể 俗tục 見kiến 真chân 皆giai 分phần/phân 入nhập 空không 藏tạng 也dã 菩Bồ 薩Tát 所sở 證chứng 或hoặc 離ly 俗tục 顯hiển 中trung 或hoặc 即tức 俗tục 顯hiển 中trung 皆giai 全toàn 入nhập 空không 藏tạng 也dã 今kim 以dĩ 藏tạng 性tánh 融dung 會hội 全toàn 分phần/phân 無vô 差sai 即tức 同đồng 法pháp 華hoa 開khai 方phương 便tiện 門môn 。 示thị 真chân 實thật 相tướng 。 決quyết 了liễu 聲Thanh 聞Văn 法Pháp 。 是thị 諸chư 經Kinh 之chi 王vương 。
我ngã 今kim 欲dục 令linh 。 阿A 難Nan 開khai 悟ngộ 。 二nhị 十thập 五ngũ 行hạnh 。 誰thùy 當đương 其kỳ 根căn 。 兼kiêm 我ngã 滅diệt 後hậu 。 此thử 界giới 眾chúng 生sanh 。 入nhập 菩Bồ 薩Tát 乘Thừa 。 求cầu 無vô 上thượng 道Đạo 。 何hà 方phương 便tiện 門môn 。 得đắc 易dị 成thành 就tựu 。
(# 疏sớ/sơ 若nhược 以dĩ 三tam 科khoa 七thất 大đại 專chuyên 門môn 獨độc 善thiện 隨tùy 根căn 各các 入nhập 此thử 皆giai 方phương 便tiện 若nhược 於ư 此thử 界giới 現hiện 在tại 未vị 來lai 。 設thiết 教giáo 通thông 方phương 上thượng 中trung 下hạ 機cơ 咸hàm 得đắc 悟ngộ 入nhập 永vĩnh 為vi 眾chúng 生sanh 成thành 道Đạo 方phương 便tiện 。 者giả 於ư 二nhị 十thập 五ngũ 何hà 門môn 為vi 勝thắng 由do 先tiên 所sở 請thỉnh 十thập 方phương 如Như 來Lai 。 得đắc 成thành 菩Bồ 提Đề 。 妙diệu 三tam 摩ma 提đề 。 最tối 初sơ 方phương 便tiện 。 故cố 今kim 令linh 選tuyển 通thông 途đồ 法Pháp 門môn 使sử 其kỳ 成thành 就tựu ○# 標tiêu 阿A 難Nan 古cổ 佛Phật 豈khởi 假giả 修tu 證chứng 蓋cái 曲khúc 為vi 末mạt 劫kiếp 眾chúng 生sanh 故cố 示thị 相tương/tướng 祈kỳ 佛Phật 料liệu 揀giản 也dã ○# 解giải 上thượng 從tùng 證chứng 性tánh 會hội 同đồng 圓viên 通thông 今kim 為vi 逗đậu 根căn 令linh 簡giản 方phương 便tiện 性tánh 如như 華hoa 屋ốc 根căn 如như 入nhập 門môn 若nhược 得đắc 其kỳ 門môn 方phương 受thọ 其kỳ 賜tứ 世thế 人nhân 以dĩ 解giải 為vi 證chứng 請thỉnh 思tư 最tối 初sơ 入nhập 道đạo 方phương 便tiện 與dữ 二nhị 十thập 五ngũ 聖thánh 孰thục 為vi 其kỳ 倫luân 乎hồ )# 。
文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi 法Pháp 王Vương 子Tử 。 奉phụng 佛Phật 慈từ 旨chỉ 。 即tức 從tùng 坐tọa 起khởi 。 頂đảnh 禮lễ 佛Phật 足túc 。 承thừa 佛Phật 威uy 神thần 。 說thuyết 偈kệ 對đối 佛Phật 。
(# 疏sớ/sơ 文Văn 殊Thù 智trí 德đức 之chi 主chủ 言ngôn 用dụng 莫mạc 測trắc 斷đoạn 割cát 無vô 疑nghi 與dữ 奪đoạt 眾chúng 心tâm 誰thùy 不bất 緘giam 默mặc 故cố 承thừa 佛Phật 旨chỉ 敬kính 而nhi 說thuyết 偈kệ ○# 標tiêu 文Văn 殊Thù 根căn 本bổn 智trí 德đức 無vô 有hữu 一nhất 法pháp 。 過quá 者giả 允duẫn 契khế 眾chúng 情tình ○# 解giải 此thử 下hạ 欲dục 簡giản 圓viên 通thông 先tiên 明minh 覺giác 性tánh 次thứ 辨biện 迷mê 妄vọng 後hậu 示thị 歸quy 元nguyên 於ư 歸quy 元nguyên 中trung 選tuyển 耳nhĩ 根căn 為vi 易dị 文Văn 殊Thù 既ký 與dữ 觀quán 音âm 同đồng 證chứng 故cố 奉phụng 佛Phật 慈từ 旨chỉ 。 有hữu 自tự 來lai 矣hĩ ○# 疏sớ/sơ 二nhị 正chánh 說thuyết 偈kệ 辭từ 將tương 揀giản 行hành 門môn 先tiên 明minh 真chân 妄vọng 者giả 若nhược 無vô 迷mê 悟ngộ 豈khởi 有hữu 修tu 行hành 蓋cái 迷mê 一nhất 真chân 遂toại 成thành 諸chư 妄vọng 物vật 無vô 終chung 否phủ/bĩ 故cố 有hữu 悟ngộ 期kỳ 悟ngộ 逐trục 根căn 門môn 遂toại 分phần/phân 遲trì 速tốc 悟ngộ 所sở 極cực 處xứ 名danh 大Đại 涅Niết 槃Bàn 故cố 。 下hạ 文văn 云vân 妙diệu 性tánh 圓viên 明minh 。 離ly 諸chư 名danh 相tướng 。 本bổn 來lai 無vô 有hữu 。 世thế 界giới 眾chúng 生sanh 。 由do 妄vọng 有hữu 生sanh 因nhân 生sanh 有hữu 滅diệt 。 生sanh 滅diệt 名danh 妄vọng 。 滅diệt 妄vọng 名danh 真chân 。 是thị 稱xưng 如Như 來Lai 。 菩Bồ 提Đề 涅Niết 槃Bàn 。 二nhị 轉chuyển 依y 號hiệu 。 故cố 先tiên 明minh 也dã 文văn 三tam )# 。
覺giác 海hải 性tánh 澄trừng 圓viên 。 圓viên 澄trừng 覺giác 元nguyên 妙diệu 。
(# 此thử 顯hiển 一nhất 真chân 性tánh 海hải 離ly 名danh 絕tuyệt 相tương/tướng 非phi 真chân 非phi 妄vọng 不bất 悟ngộ 不bất 迷mê 唯duy 一nhất 圓viên 常thường 餘dư 無vô 所sở 得đắc 即tức 下hạ 妙diệu 性tánh 圓viên 明minh 。 離ly 諸chư 名danh 相tướng 。 本bổn 來lai 無vô 有hữu 。 世thế 界giới 眾chúng 生sanh 。 也dã 覺giác 性tánh 周chu 遍biến 甚thậm 深thâm 湛trạm 然nhiên 故cố 如như 海hải 也dã 下hạ 句cú 重trọng/trùng 歎thán 不bất 可khả 思tư 議nghị 。 絕tuyệt 諸chư 對đối 待đãi 故cố 曰viết 妙diệu 也dã ○# 標tiêu 謂vị 此thử 覺giác 性tánh 絕tuyệt 待đãi 口khẩu 欲dục 談đàm 而nhi 辭từ 喪táng 心tâm 行hành 處xứ 滅diệt 。 也dã ○# 解giải 覺giác 見kiến 之chi 性tánh 譬thí 如như 大đại 海hải 。 澄trừng 湛trạm 圓viên 融dung 皆giai 喻dụ 寂tịch 而nhi 常thường 照chiếu 也dã 復phục 牒điệp 圓viên 澄trừng 所sở 喻dụ 之chi 覺giác 示thị 其kỳ 本bổn 來lai 照chiếu 而nhi 常thường 寂tịch 故cố 曰viết 元nguyên 妙diệu 此thử 類loại 前tiền 文văn 性tánh 覺giác 妙diệu 明minh 。 本bổn 覺giác 明minh 妙diệu 。 但đãn 法pháp 喻dụ 相tương/tướng 叅# 耳nhĩ )# 。
元nguyên 明minh 照chiếu 生sanh 所sở 。 所sở 立lập 照chiếu 性tánh 亡vong 。
(# 疏sớ/sơ 圓viên 澄trừng 覺giác 體thể 本bổn 來lai 明minh 照chiếu 妄vọng 覺giác 不bất 了liễu 認nhận 為vi 所sở 相tương/tướng 所sở 既ký 妄vọng 立lập 。 生sanh 汝nhữ 妄vọng 能năng 。 從tùng 畢tất 竟cánh 無vô 。 成thành 畢tất 竟cánh 有hữu 故cố 名danh 生sanh 所sở 非phi 謂vị 從tùng 真chân 而nhi 生sanh 也dã 暗ám 相tướng 既ký 現hiện 明minh 性tánh 即tức 隱ẩn 隱ẩn 故cố 曰viết 亡vong ○# 標tiêu 元nguyên 明minh 照chiếu 者giả 所sở 謂vị 般Bát 若Nhã 。 無vô 知tri 無vô 所sở 不bất 知tri 。 蓋cái 眾chúng 生sanh 不bất 了liễu 寂tịch 而nhi 常thường 照chiếu 照chiếu 而nhi 常thường 寂tịch 於ư 絕tuyệt 待đãi 本bổn 覺giác 上thượng 立lập 所sở 明minh 強cường/cưỡng 覺giác 向hướng 外ngoại 馳trì 求cầu 所sở 既ký 妄vọng 立lập 。 觀quán 照chiếu 慧tuệ 用dụng 即tức 隱ẩn 也dã 從tùng 此thử 內nội 執chấp 根căn 身thân 種chủng 子tử 外ngoại 執chấp 器khí 界giới 因nhân 此thử 迷mê 真chân 起khởi 妄vọng 今kim 文Văn 殊Thù 料liệu 揀giản 將tương 陳trần 行hành 門môn 先tiên 明minh 真chân 妄vọng 者giả ○# 解giải 真chân 際tế 曰viết 於ư 彼bỉ 元nguyên 明minh 性tánh 上thượng 妄vọng 生sanh 照chiếu 用dụng 而nhi 形hình 所sở 相tương/tướng 有hữu 相tương 當đương 情tình 無vô 相tướng 則tắc 隱ẩn 故cố 照chiếu 性tánh 亡vong 孤cô 山sơn 曰viết 元nguyên 明minh 照chiếu 即tức 上thượng 本bổn 明minh 之chi 性tánh 也dã 由do 迷mê 本bổn 明minh 而nhi 起khởi 無vô 明minh 故cố 生sanh 所sở 也dã 以dĩ 全toàn 法pháp 性tánh 為vi 無vô 明minh 法pháp 性tánh 無vô 住trú 處xứ 故cố 。 照chiếu 性tánh 亡vong 私tư 謂vị 二nhị 說thuyết 節tiết 公công 為vi 長trường/trưởng 蓋cái 照chiếu 字tự 義nghĩa 通thông 真chân 妄vọng 猶do 明minh 覺giác 二nhị 義nghĩa 也dã 故cố 前tiền 文văn 云vân 性tánh 覺giác 必tất 明minh 。 妄vọng 為vi 明minh 覺giác 。 覺giác 非phi 所sở 明minh 。 因nhân 明minh 立lập 所sở 。 所sở 既ký 妄vọng 立lập 。 生sanh 汝nhữ 妄vọng 能năng 。
迷mê 妄vọng 有hữu 虛hư 空không 。 依y 空không 立lập 世thế 界giới 。 想tưởng 澄trừng 成thành 國quốc 土độ 。 知tri 覺giác 乃nãi 眾chúng 生sanh 。
(# 疏sớ/sơ 世thế 界giới 初sơ 起khởi 頑ngoan 空không 先tiên 現hiện 從tùng 妄vọng 想tưởng 生sanh 。 故cố 云vân 迷mê 妄vọng 有hữu 也dã 如như 下hạ 文văn 云vân 乃nãi 至chí 虛hư 空không 。 皆giai 是thị 妄vọng 想tưởng 之chi 所sở 生sanh 起khởi 。 依y 空không 立lập 世thế 界giới 。 者giả 世thế 界giới 之chi 體thể 即tức 是thị 四tứ 輪luân 皆giai 依y 空không 有hữu 如như 前tiền 文văn 云vân 覺giác 明minh 空không 昧muội 。 相tương 待đãi 成thành 搖dao 。 故cố 有hữu 風phong 輪luân 。 執chấp 持trì 世thế 界giới 。 等đẳng 妄vọng 想tưởng 凝ngưng 結kết 。 成thành 外ngoại 國quốc 土độ 妄vọng 心tâm 知tri 覺giác 成thành 內nội 眾chúng 生sanh 依y 正chánh 既ký 彰chương 緫# 名danh 世thế 界giới ○# 解giải 此thử 乃nãi 無vô 同đồng 異dị 中trung 。 熾sí 然nhiên 成thành 異dị 。 異dị 彼bỉ 所sở 異dị 。 因nhân 異dị 立lập 同đồng 。 同đồng 異dị 發phát 明minh 。 因nhân 此thử 復phục 立lập 。 無vô 同đồng 無vô 異dị 。 是thị 知tri 虛hư 空không 為vi 同đồng 。 世thế 界giới 國quốc 土độ 為vi 異dị 眾chúng 生sanh 即tức 有hữu 為vi 法pháp 無vô 同đồng 無vô 異dị 。 也dã 廣quảng 辨biện 如như 第đệ 四tứ 卷quyển 經kinh )# 。
空không 生sanh 大đại 覺giác 中trung 。 如như 海hải 一nhất 漚âu 發phát 。 有hữu 漏lậu 微vi 塵trần 國quốc 。 皆giai 依y 空không 所sở 生sanh 。
(# 疏sớ/sơ 虛hư 空không 昬# 鈍độn 體thể 是thị 不bất 覺giác 不bất 覺giác 生sanh 覺giác 如như 海hải 一nhất 漚âu 起khởi 信tín 云vân 即tức 依y 覺giác 故cố 而nhi 有hữu 不bất 覺giác 下hạ 文văn 云vân 當đương 知tri 虛hư 空không 。 生sanh 汝nhữ 心tâm 內nội 。 猶do 如như 片phiến 雲vân 。 點điểm 太thái 清thanh 裏lý 。 況huống 諸chư 世thế 界giới 。 在tại 虛hư 空không 耶da 。 法pháp 喻dụ 可khả 見kiến ○# 解giải 有hữu 漏lậu 兼kiêm 有hữu 情tình )# 。
漚âu 滅diệt 空không 本bổn 無vô 。 況huống 復phục 諸chư 三tam 有hữu 。
(# 疏sớ/sơ 下hạ 文văn 云vân 汝nhữ 等đẳng 一nhất 人nhân 。 發phát 真chân 歸quy 元nguyên 。 十thập 方phương 虛hư 空không 。 悉tất 皆giai 銷tiêu 殞vẫn 云vân 何hà 空không 中trung 。 所sở 有hữu 國quốc 土thổ 。 而nhi 不bất 震chấn 裂liệt 良lương 以dĩ 妄vọng 元nguyên 無vô 本bổn 畢tất 竟cánh 不bất 生sanh 。 故cố 虛hư 空không 如như 漚âu 不bất 滅diệt 而nhi 滅diệt 三tam 有hữu 如như 幻huyễn 不bất 無vô 而nhi 無vô ○# 標tiêu 三tam 有hữu 即tức 三tam 界giới 別biệt 無vô 所sở 礙ngại ○# 解giải 三tam 有hữu 舍xá 情tình 器khí )# 。
歸quy 元nguyên 性tánh 無vô 二nhị 。 方phương 便tiện 有hữu 多đa 門môn 。
(# 疏sớ/sơ 同đồng 歸quy 一nhất 理lý 理lý 則tắc 無vô 殊thù 行hành 有hữu 偏thiên 圓viên 遲trì 速tốc 不bất 等đẳng 圓viên 覺giác 云vân 無vô 上thượng 妙diệu 覺giác 。 遍biến 諸chư 十thập 方phương 。 出xuất 生sanh 如Như 來Lai 。 與dữ 一nhất 切thiết 法pháp 。 同đồng 體thể 平bình 等đẳng 。 於ư 諸chư 修tu 行hành 。 實thật 無vô 有hữu 二nhị 。 方phương 便tiện 隨tùy 順thuận 。 其kỳ 數số 無vô 量lượng 。 ○# 標tiêu 涅Niết 槃Bàn 心tâm 易dị 曉hiểu 差sai 別biệt 智trí 難nạn/nan 明minh )# 。
聖thánh 性tánh 無vô 不bất 通thông 。 順thuận 逆nghịch 皆giai 方phương 便tiện 。
(# 解giải 孤cô 山sơn 曰viết 觀quán 音âm 耳nhĩ 根căn 則tắc 順thuận 餘dư 聖thánh 諸chư 根căn 則tắc 逆nghịch 皆giai 對đối 此thử 上thượng 機cơ 說thuyết 也dã 私tư 謂vị 亦diệc 應ưng 以dĩ 聲Thanh 聞Văn 所sở 修tu 為vi 逆nghịch 菩Bồ 薩Tát 所sở 修tu 。 為vi 順thuận 又hựu 菩Bồ 薩Tát 中trung 漸tiệm 脩tu 曰viết 逆nghịch 圓viên 頓đốn 曰viết 順thuận 下hạ 文văn 云vân 淺thiển 深thâm 同đồng 說thuyết 法Pháp 。 其kỳ 義nghĩa 亦diệc 然nhiên 。
初sơ 心tâm 入nhập 三tam 昧muội 。 遲trì 速tốc 不bất 同đồng 倫luân 。
(# 疏sớ/sơ 若nhược 聖thánh 人nhân 根căn 性tánh 或hoặc 是thị 已dĩ 證chứng 聖thánh 性tánh 若nhược 順thuận 若nhược 逆nghịch 俱câu 得đắc 入nhập 覺giác 更cánh 無vô 淺thiển 深thâm 初sơ 心tâm 入nhập 道đạo 故cố 須tu 揀giản 選tuyển 取thủ 令linh 速tốc 進tiến 如như 上thượng 文văn 云vân 十thập 方phương 如Như 來Lai 。 於ư 十thập 八bát 界giới 。 一nhất 一nhất 修tu 行hành 。 皆giai 得đắc 圓viên 滿mãn 。 無vô 上thượng 菩Bồ 提Đề 。 於ư 其kỳ 中trung 間gian 。 亦diệc 無vô 優ưu 劣liệt 。 但đãn 汝nhữ 下hạ 劣liệt 。 未vị 能năng 於ư 中trung 圓viên 自tự 在tại 慧tuệ 。 故cố 我ngã 宣tuyên 揚dương 。 令linh 汝nhữ 但đãn 於ư 。 一nhất 門môn 深thâm 入nhập 。 ○# 標tiêu 上thượng 文văn 云vân 我ngã 今kim 欲dục 令linh 。 阿A 難Nan 開khai 悟ngộ 。 二nhị 十thập 五ngũ 行hạnh 。 誰thùy 當đương 其kỳ 根căn 。 乃nãi 至chí 何hà 方phương 便tiện 門môn 。 得đắc 易dị 成thành 就tựu 。 ○# 解giải 當đương 根căn 則tắc 速tốc 差sai 機cơ 則tắc 遲trì 日nhật 劫kiếp 相tương 倍bội 。 是thị 不bất 同đồng 類loại )# 。
色sắc 想tưởng 結kết 成thành 塵trần 。 精tinh 了liễu 不bất 能năng 徹triệt 。 如như 何hà 不bất 明minh 徹triệt 。 於ư 是thị 獲hoạch 圓viên 通thông 。
(# 疏sớ/sơ 優Ưu 波Ba 尼Ni 沙Sa 陀Đà 。 因nhân 觀quán 不bất 淨tịnh 白bạch 骨cốt 微vi 塵trần 。 析tích 色sắc 明minh 空không 塵trần 色sắc 既ký 盡tận 。 妙diệu 色sắc 密mật 圓viên 。 今kim 此thử 揀giản 云vân 色sắc 由do 妄vọng 想tưởng 所sở 結kết 染nhiễm 汙ô 真chân 性tánh 其kỳ 體thể 本bổn 麤thô 性tánh 是thị 質chất 礙ngại 不bất 能năng 明minh 徹triệt 如như 何hà 以dĩ 此thử 不bất 明minh 徹triệt 法pháp 而nhi 取thủ 圓viên 通thông ○# 解giải 色sắc 由do 妄vọng 想tưởng 結kết 成thành 諸chư 塵trần 塵trần 質chất 留lưu 礙ngại 故cố 於ư 精tinh 明minh 了liễu 別biệt 之chi 性tánh 不bất 能năng 通thông 徹triệt )# 。
音âm 聲thanh 雜tạp 語ngữ 言ngôn 。 但đãn 伊y 名danh 句cú 味vị 。 一nhất 非phi 含hàm 一nhất 切thiết 。 云vân 何hà 獲hoạch 圓viên 通thông 。
(# 疏sớ/sơ 陳trần 如như 悟ngộ 四Tứ 諦Đế 聲thanh 妙diệu 音âm 密mật 圓viên 。 於ư 是thị 得đắc 道Đạo 今kim 此thử 揀giản 云vân 音âm 聲thanh 不bất 離ly 諸chư 雜tạp 語ngữ 言ngôn 語ngữ 言ngôn 即tức 是thị 名danh 句cú 文văn 耳nhĩ 名danh 句cú 詮thuyên 顯hiển 各các 有hữu 分phần/phân 限hạn 以dĩ 名danh 詮thuyên 自tự 性tánh 句cú 詮thuyên 差sai 別biệt 文văn 即tức 是thị 字tự 為vi 二nhị 所sở 依y 故cố 非phi 一nhất 能năng 含hàm 一nhất 切thiết 也dã 伊y 猶do 是thị 也dã ○# 解giải 孤cô 山sơn 曰viết 雜tạp 謂vị 種chủng 種chủng 語ngữ 言ngôn 。 而nhi 此thử 語ngữ 言ngôn 但đãn 依y 名danh 句cú 味vị 耳nhĩ 新tân 翻phiên 皆giai 云vân 名danh 句cú 文văn 名danh 詮thuyên 自tự 性tánh 句cú 詮thuyên 差sai 別biệt 文văn 即tức 是thị 字tự 為vi 二nhị 所sở 依y 古cổ 以dĩ 文văn 為vi 味vị 者giả 字tự 能năng 顯hiển 二nhị 如như 味vị 能năng 顯hiển 食thực 中trung 之chi 鹹hàm 淡đạm 也dã 問vấn 陳trần 那na 悟ngộ 聲thanh 塵trần 與dữ 觀quán 音âm 耳nhĩ 根căn 其kỳ 義nghĩa 相tương/tướng 類loại 何hà 故cố 文Văn 殊Thù 簡giản 以dĩ 為vi 非phi 答đáp 聲thanh 是thị 佛Phật 語ngữ 根căn 乃nãi 自tự 身thân 認nhận 塵trần 則tắc 著trước 他tha 語ngữ 言ngôn 觀quán 根căn 則tắc 了liễu 己kỷ 心tâm 性tánh 是thị 以dĩ 聞văn 聲thanh 亦diệc 為vi 所sở 簡giản )# 。
香hương 以dĩ 合hợp 中trung 知tri 離ly 則tắc 元nguyên 無vô 有hữu 不bất 恆hằng 其kỳ 所sở 覺giác 。 云vân 何hà 獲hoạch 圓viên 通thông 。
(# 疏sớ/sơ 香Hương 嚴Nghiêm 童Đồng 子Tử 。 宴yến 晦hối 清thanh 齋trai 。 聞văn 香hương 入nhập 鼻tị 觀quán 此thử 無vô 生sanh 來lai 無vô 所sở 從tùng 。 去khứ 無vô 所sở 至chí 。 塵trần 氣khí 倐thúc 滅diệt 妙diệu 香hương 密mật 圓viên 。 今kim 此thử 揀giản 云vân 香hương 之chi 一nhất 法pháp 合hợp 有hữu 離ly 無vô 既ký 非phi 其kỳ 常thường 未vị 為vi 圓viên 觀quán )# 。
味vị 性tánh 非phi 本bổn 然nhiên 。 要yếu 以dĩ 味vị 時thời 有hữu 。 其kỳ 覺giác 不bất 恆hằng 一nhất 。 云vân 何hà 獲hoạch 圓viên 通thông 。
藥Dược 王Vương 藥Dược 上Thượng 。 因nhân 嘗thường 眾chúng 味vị 了liễu 味vị 無vô 生sanh 非phi 即tức 身thân 心tâm 。 非phi 離ly 身thân 心tâm 。 由do 味vị 覺giác 明minh 位vị 登đăng 菩Bồ 薩Tát 。 今kim 云vân 味vị 性tánh 本bổn 無vô 待đãi 根căn 方phương 覺giác 無vô 根căn 無vô 味vị 故cố 非phi 圓viên 通thông 味vị 時thời 者giả 嘗thường 時thời 也dã )# 。
觸xúc 以dĩ 所sở 觸xúc 明minh 。 無vô 所sở 不bất 明minh 觸xúc 。 合hợp 離ly 性tánh 非phi 定định 。 云vân 何hà 獲hoạch 圓viên 通thông 。
跋Bạt 陀Đà 婆Bà 羅La 。 忽hốt 悟ngộ 水thủy 因nhân 。 既ký 不bất 洗tẩy 塵trần 。 亦diệc 不bất 洗tẩy 體thể 。 中trung 間gian 安an 然nhiên 。 得đắc 無vô 所sở 有hữu 。 妙diệu 觸xúc 宣tuyên 明minh 。 由do 是thị 證chứng 果Quả 今kim 明minh 此thử 觸xúc 因nhân 所sở 觸xúc 身thân 而nhi 得đắc 顯hiển 發phát 無vô 所sở 不bất 顯hiển 性tánh 非phi 常thường 定định 故cố 不bất 圓viên 通thông )# 。
法pháp 稱xưng 為vi 內nội 塵trần 。 憑bằng 塵trần 必tất 有hữu 所sở 。 能năng 所sở 非phi 遍biến 涉thiệp 。 云vân 何hà 獲hoạch 圓viên 通thông 。
摩Ma 訶Ha 迦Ca 葉Diếp 。 因nhân 觀quán 世thế 間gian 六lục 塵trần 變biến 壞hoại 。 唯duy 以dĩ 空không 寂tịch 。 修tu 於ư 滅diệt 盡tận 。 妙diệu 法Pháp 宣tuyên 明minh 銷tiêu 滅diệt 諸chư 漏lậu 。 今kim 揀giản 雖tuy 稱xưng 妙diệu 法Pháp 乃nãi 是thị 內nội 塵trần 憑bằng 仗trượng 此thử 修tu 豈khởi 越việt 能năng 所sở 故cố 非phi 圓viên 通thông 遍biến 圓viên 涉thiệp 通thông 也dã ○# 解giải 真chân 際tế 曰viết 獨độc 散tán 遍biến 緣duyên 不bất 依y 五ngũ 根căn 所sở 取thủ 稱xưng 為vi 內nội 塵trần )# 。
見kiến 性tánh 雖tuy 洞đỗng 然nhiên 。 明minh 前tiền 不bất 明minh 後hậu 。 四tứ 維duy 虧khuy 一nhất 半bán 。 云vân 何hà 獲hoạch 圓viên 通thông 。
(# 疏sớ/sơ 阿A 那Na 律Luật 陀Đà 。 因nhân 修tu 樂nhạo 見kiến 照chiếu 明minh 。 三tam 昧muội 旋toàn 見kiến 循tuần 元nguyên 。 由do 斯tư 得đắc 證chứng 今kim 云vân 見kiến 性tánh 雖tuy 有hữu 洞đỗng 然nhiên 照chiếu 了liễu 之chi 義nghĩa 而nhi 又hựu 前tiền 方phương 全toàn 明minh 。 後hậu 方phương 全toàn 暗ám 。 左tả 右hữu 傍bàng 觀quan 三tam 分phân 之chi 二nhị 。 故cố 云vân 四tứ 維duy 虧khuy 一nhất 半bán 。 也dã ○# 解giải 檇# 李# 曰viết 縱túng/tung 其kỳ 見kiến 性tánh 雖tuy 云vân 洞đỗng 然nhiên 奪đoạt 其kỳ 見kiến 相tương/tướng 故cố 不bất 明minh 後hậu )# 。
鼻tị 息tức 出xuất 入nhập 通thông 。 現hiện 前tiền 無vô 交giao 氣khí 。 支chi 離ly 匪phỉ 涉thiệp 入nhập 。 云vân 何hà 獲hoạch 圓viên 通thông 。
(# 疏sớ/sơ 周chu 利lợi 槃bàn 特đặc 因nhân 作tác 數sổ 息tức 微vi 細tế 窮cùng 盡tận 。 生sanh 住trụ 異dị 滅diệt 。 返phản 息tức 循tuần 空không 因nhân 是thị 得đắc 道Đạo 今kim 云vân 鼻tị 息tức 雖tuy 通thông 出xuất 入nhập 出xuất 入nhập 各các 據cứ 而nhi 不bất 相tương 交giao 支chi 分phần/phân 既ký 離ly 豈khởi 成thành 圓viên 觀quán )# 。
舌thiệt 非phi 入nhập 無vô 端đoan 。 因nhân 味vị 生sanh 覺giác 了liễu 。 味vị 亡vong 了liễu 無vô 有hữu 。 云vân 何hà 獲hoạch 圓viên 通thông 。
(# 憍kiêu 梵Phạm 跋bạt 提đề 觀quán 味vị 之chi 知tri 。 非phi 體thể 非phi 物vật 。 還hoàn 味vị 旋toàn 知tri 。 成thành 無Vô 學Học 果quả 今kim 云vân 舌thiệt 入nhập 非phi 是thị 無vô 端đoan 自tự 有hữu 由do 味vị 境cảnh 合hợp 方phương 有hữu 覺giác 知tri 境cảnh 滅diệt 知tri 亡vong 未vị 為vi 通thông 貫quán ○# 解giải 私tư 謂vị 舌thiệt 根căn 為vi 識thức 所sở 依y 亦diệc 名danh 舌thiệt 入nhập 今kim 文văn 語ngữ 倒đảo 但đãn 是thị 舌thiệt 入nhập 非phi 無vô 端đoan 耳nhĩ )# 。
身thân 與dữ 所sở 觸xúc 同đồng 。 各các 非phi 圓viên 覺giác 觀quán 。 涯nhai 量lượng 不bất 冥minh 會hội 。 云vân 何hà 獲hoạch 圓viên 通thông 。
(# 疏sớ/sơ 畢Tất 陵Lăng 伽Già 婆Bà 蹉Sa 。 因nhân 觀quán 痛thống 覺giác 覺giác 清thanh 淨tịnh 心tâm 。 無vô 覺giác 無vô 痛thống 遺di 身thân 純thuần 覺giác 獲hoạch 無Vô 學Học 果quả 今kim 云vân 能năng 覺giác 身thân 根căn 與dữ 所sở 覺giác 觸xúc 互hỗ 相tương 假giả 有hữu 各các 無vô 自tự 性tánh 義nghĩa 。 例lệ 相tương/tướng 類loại 俱câu 非phi 圓viên 觀quán 知tri 無vô 知tri 異dị 各các 有hữu 涯nhai 量lượng 互hỗ 不bất 相tương 冥minh 故cố 為vi 所sở 揀giản ○# 解giải 內nội 身thân 外ngoại 物vật 能năng 所sở 相tương 觸xúc 方phương 有hữu 覺giác 觀quán 離ly 中trung 則tắc 無vô 故cố 云vân 各các 非phi 等đẳng 若nhược 謂vị 合hợp 中trung 有hữu 者giả 其kỳ 如như 物vật 非phi 體thể 知tri 。 成thành 敵địch 兩lưỡng 立lập 。 故cố 云vân 涯nhai 量lượng 等đẳng )# 。
知tri 根căn 雜tạp 亂loạn 思tư 。 湛trạm 了liễu 終chung 無vô 見kiến 。 想tưởng 念niệm 不bất 可khả 脫thoát 。 云vân 何hà 獲hoạch 圓viên 通thông 。
(# 疏sớ/sơ 須Tu 菩Bồ 提Đề 曠khoáng 劫kiếp 已dĩ 來lai 心tâm 得đắc 無vô 礙ngại 。 由do 是thị 觀quán 察sát 十thập 方phương 。 成thành 空không 空không 性tánh 圓viên 明minh 。 頓đốn 入nhập 如Như 來Lai 。 寶bảo 明minh 空không 海hải 。 同đồng 佛Phật 知tri 見kiến 。 今kim 謂vị 意ý 根căn 雜tạp 亂loạn 思tư 念niệm 若nhược 以dĩ 寂tịch 定định 湛trạm 旋toàn 畢tất 竟cánh 無vô 有hữu 。 知tri 見kiến 依y 此thử 修tu 行hành 。 想tưởng 念niệm 何hà 逃đào 亦diệc 可khả 若nhược 望vọng 湛trạm 觀quán 真chân 明minh 必tất 無vô 知tri 見kiến 即tức 無vô 知tri 覺giác 明minh 。 也dã 應ưng 知tri 有hữu 知tri 見kiến 者giả 未vị 脫thoát 妄vọng 想tưởng ○# 解giải 湛trạm 了liễu 終chung 無vô 見kiến 。 如như 前tiền 精tinh 了liễu 不bất 能năng 徹triệt 。 也dã 以dĩ 雜tạp 亂loạn 思tư 於ư 湛trạm 了liễu 性tánh 終chung 不bất 能năng 見kiến )# 。
識thức 見kiến 雜tạp 三tam 和hòa 。 詰cật 本bổn 稱xưng 非phi 相tướng 。 自tự 體thể 先tiên 無vô 定định 。 云vân 何hà 獲hoạch 圓viên 通thông 。
(# 疏sớ/sơ 舍Xá 利Lợi 弗Phất 曠khoáng 劫kiếp 已dĩ 來lai 心tâm 見kiến 清thanh 淨tịnh 。 由do 遇ngộ 佛Phật 故cố 見kiến 覺giác 明minh 圓viên 。 光quang 極cực 知tri 見kiến 。 今kim 揀giản 眼nhãn 識thức 雜tạp 在tại 三tam 和hòa 之chi 內nội 窮cùng 其kỳ 本bổn 性tánh 無vô 相tướng 可khả 得đắc 自tự 體thể 不bất 常thường 如như 何hà 圓viên 遍biến ○# 解giải 檇# 李# 曰viết 論luận 云vân 二nhị 和hòa 生sanh 識thức 謂vị 根căn 境cảnh 和hòa 合hợp 識thức 生sanh 其kỳ 中trung 。 今kim 言ngôn 三tam 和hòa 者giả 能năng 所sở 合hợp 說thuyết 也dã 根căn 境cảnh 乖quai 時thời 識thức 無vô 自tự 體thể 故cố 云vân 無vô 定định )# 。
心tâm 聞văn 洞đỗng 十thập 方phương 。 生sanh 于vu 大đại 因nhân 力lực 初sơ 心tâm 不bất 能năng 入nhập 。 云vân 何hà 獲hoạch 圓viên 通thông 。
(# 疏sớ/sơ 普Phổ 賢Hiền 菩Bồ 薩Tát 。 本bổn 用dụng 心tâm 聞văn 分phân 別biệt 眾chúng 生sanh 。 所sở 有hữu 知tri 見kiến 。 得đắc 大đại 自tự 在tại 。 今kim 揀giản 太thái 高cao [(冰-水+〡)*ㄆ]# 機cơ 不bất 盡tận 既ký 法Pháp 界Giới 為vi 體thể 心tâm 聞văn 為vi 用dụng 故cố 洞đỗng 十thập 方phương 此thử 由do 普phổ 賢hiền 因nhân 修tu 大đại 行hành 之chi 所sở 感cảm 故cố 中trung 下hạ 之chi 機cơ 於ư 斯tư 絕tuyệt 分phần/phân 故cố 云vân 不bất 能năng 入nhập 以dĩ 眾chúng 生sanh 心tâm 中trung 發phát 明minh 。 普Phổ 賢Hiền 行hạnh 者giả 。 方phương 現hiện 其kỳ 身thân 非phi 同đồng 觀quán 音âm 觸xúc 物vật 隨tùy 現hiện ○# 解giải 孤cô 山sơn 曰viết 唯duy 以dĩ 心tâm 聞văn 不bất 由do 根căn 聽thính 斯tư 是thị 分phần/phân 真chân 所sở 得đắc 故cố 非phi 初sơ 心tâm 之chi 所sở 能năng 入nhập )# 。
鼻tị 想tưởng 本bổn 權quyền 機cơ 。 秖kỳ 令linh 攝nhiếp 心tâm 住trụ 住trụ 成thành 心tâm 所sở 住trụ 。 云vân 何hà 獲hoạch 圓viên 通thông 。
(# 疏sớ/sơ 孫Tôn 陀Đà 羅La 難Nan 陀Đà 。 觀quán 鼻tị 端đoan 白bạch 。 見kiến 出xuất 入nhập 息tức 化hóa 為vi 光quang 明minh 。 身thân 心tâm 內nội 明minh 。 圓viên 洞đỗng 世thế 界giới 。 遍biến 成thành 空không 淨tịnh 今kim 揀giản 觀quán 鼻tị 非phi 為vi 究cứu 竟cánh 。 故cố 云vân 權quyền 機cơ 若nhược 令linh 攝nhiếp 心tâm 心tâm 成thành 所sở 住trụ 真chân 元nguyên 無vô 住trụ 所sở 住trụ 。 便tiện 非phi 經Kinh 云vân 若nhược 心tâm 有hữu 住trụ 。 則tắc 為vi 非phi 住trụ 。
說thuyết 法Pháp 弄lộng 音âm 文văn 。 開khai 悟ngộ 先tiên 成thành 者giả 。 名danh 句cú 非phi 無vô 漏lậu 。 云vân 何hà 獲hoạch 圓viên 通thông 。
富Phú 樓Lâu 那Na 。 辯biện 才tài 無vô 礙ngại 。 祕bí 密mật 法Pháp 門môn 。 微vi 妙diệu 開khai 示thị 。 得đắc 無vô 所sở 畏úy 。 今kim 揀giản 說thuyết 法Pháp 不bất 離ly 聲thanh 名danh 句cú 文văn 。 所sở 開khai 悟ngộ 入nhập 須tu 先tiên 成thành 熟thục 不bất 由do 無vô 種chủng 便tiện 能năng 入nhập 道đạo 若nhược 散tán 心tâm 說thuyết 但đãn 成thành 有hữu 漏lậu 非phi 曰viết 圓viên 通thông ○# 解giải 私tư 謂vị 舌thiệt 識thức 開khai 悟ngộ 乃nãi 是thị 先tiên 曾tằng 成thành 就tựu 音âm 文văn 之chi 者giả 如như 富Phú 樓Lâu 那Na 從tùng 曠khoáng 劫kiếp 來lai 辯biện 才tài 無vô 礙ngại 。 佛Phật 教giáo 說thuyết 法Pháp 成thành 阿A 羅La 漢Hán 。 豈khởi 非phi 開khai 悟ngộ 先tiên 成thành 者giả 。 耶da 然nhiên 其kỳ 所sở 說thuyết 名danh 句cú 之chi 體thể 且thả 非phi 出xuất 世thế 無vô 漏lậu 之chi 法Pháp 。 斯tư 亦diệc 一nhất 非phi 含hàm 一nhất 切thiết 。 是thị 故cố 簡giản 之chi )# 。
持trì 犯phạm 但đãn 束thúc 身thân 。 非phi 身thân 無vô 所sở 束thúc 。 元nguyên 非phi 遍biến 一nhất 切thiết 。 云vân 何hà 獲hoạch 圓viên 通thông 。
(# 疏sớ/sơ 優Ưu 波Ba 離Ly 因nhân 持trì 清thanh 禁cấm 由do 是thị 執chấp 身thân 身thân 得đắc 自tự 在tại 。 次thứ 第đệ 執chấp 心tâm 。 心tâm 得đắc 通thông 達đạt 。 然nhiên 後hậu 身thân 心tâm 。 一nhất 切thiết 無vô 礙ngại 。 今kim 揀giản 持trì 犯phạm 細tế 行hành 唯duy 檢kiểm 於ư 身thân 身thân 若nhược 不bất 生sanh 將tương 何hà 檢kiểm 束thúc 故cố 於ư 法pháp 法pháp 不bất 能năng 圓viên 遍biến ○# 解giải 問vấn 波ba 離ly 執chấp 身thân 次thứ 第đệ 執chấp 心tâm 。 俱câu 得đắc 通thông 利lợi 今kim 何hà 但đãn 云vân 束thúc 身thân 而nhi 已dĩ 答đáp 聲Thanh 聞Văn 執chấp 心tâm 亦diệc 防phòng 六lục 聚tụ 七thất 支chi 之chi 非phi 況huống 今kim 言ngôn 身thân 識thức 在tại 其kỳ 中trung 矣hĩ )# 。
神thần 通thông 本bổn 宿túc 因nhân 。 何hà 關quan 法pháp 分phân 別biệt 。 念niệm 緣duyên 非phi 離ly 物vật 。 云vân 何hà 獲hoạch 圓viên 通thông 。
(# 疏sớ/sơ 大Đại 目Mục 犍Kiền 連Liên 。 因nhân 於ư 修tu 定định 旋toàn 湛trạm 意ý 識thức 心tâm 光quang 發phát 宣tuyên 。 得đắc 大đại 神thần 用dụng 今kim 揀giản 神thần 通thông 乃nãi 是thị 宿túc 因nhân 本bổn 有hữu 由do 加gia 行hành 力lực 之chi 所sở 顯hiển 發phát 何hà 關quan 修tu 定định 軌quỹ 則tắc 意ý 識thức 然nhiên 後hậu 得đắc 生sanh 法pháp 者giả 軌quỹ 則tắc 義nghĩa 分phân 別biệt 者giả 意ý 識thức 也dã 意ý 識thức 念niệm 緣duyên 分phân 別biệt 一nhất 切thiết 。 不bất 離ly 塵trần 境cảnh 故cố 非phi 圓viên 通thông ○# 解giải 目Mục 連Liên 神thần 通thông 由do 宿túc 習tập 所sở 得đắc 雖tuy 云vân 旋toàn 湛trạm 心tâm 光quang 發phát 宣tuyên 。 非phi 關quan 於ư 法pháp 分phân 別biệt 而nhi 現hiện 又hựu 小Tiểu 乘Thừa 神thần 通thông 皆giai 是thị 作tác 意ý 緣duyên 物vật 則tắc 有hữu 離ly 物vật 則tắc 亡vong )# 。
若nhược 以dĩ 地địa 性tánh 觀quán 。 堅kiên 礙ngại 非phi 通thông 達đạt 。 有hữu 為vi 非phi 聖thánh 性tánh 。 云vân 何hà 獲hoạch 圓viên 通thông 。
(# 疏sớ/sơ 持Trì 地Địa 菩Bồ 薩Tát 。 因nhân 平bình 心tâm 地địa 見kiến 內nội 外ngoại 塵trần 本bổn 無vô 自tự 性tánh 。 不bất 相tương 觸xúc 摩ma 。 皆giai 如Như 來Lai 藏tạng 。 今kim 揀giản 地địa 性tánh 堅kiên 礙ngại 有hữu 為vi 體thể 非phi 通thông 達đạt 不bất 成thành 聖thánh 性tánh 故cố 非phi 圓viên 通thông )# 。
若nhược 以dĩ 水thủy 性tánh 觀quán 。 想tưởng 念niệm 非phi 真chân 實thật 。 如như 如như 非phi 覺giác 觀quán 。 云vân 何hà 獲hoạch 圓viên 通thông 。
月Nguyệt 光Quang 童Đồng 子Tử 。 因nhân 作tác 水thủy 觀quán 見kiến 水thủy 身thân 中trung 。 與dữ 外ngoại 香hương 水thủy 性tánh 合hợp 真chân 空không 。 一nhất 味vị 流lưu 通thông 。 得đắc 無Vô 生Sanh 忍Nhẫn 。 今kim 謂vị 此thử 觀quán 不bất 離ly 尋tầm 伺tứ 想tưởng 念niệm 豈khởi 是thị 真chân 實thật 如như 如như 之chi 性tánh 覺giác 觀quán 即tức 尋tầm 伺tứ 也dã )# 。
若nhược 以dĩ 火hỏa 性tánh 觀quán 。 猒# 有hữu 非phi 真chân 離ly 非phi 初sơ 心tâm 方phương 便tiện 。 云vân 何hà 獲hoạch 圓viên 通thông 。
(# 火hỏa 頭đầu 金kim 剛cang 觀quán 多đa 婬dâm 心tâm 成thành 智trí 慧tuệ 火hỏa 。 身thân 心tâm 煖noãn 觸xúc 。 無vô 礙ngại 流lưu 通thông 。 生sanh 大đại 寶bảo 燄diệm 。 今kim 謂vị 此thử 由do 多đa 婬dâm 生sanh 猒# 離ly 故cố 觀quán 成thành 性tánh 火hỏa 此thử 即tức 猒# 求cầu 之chi 心tâm 豈khởi 稱xưng 圓viên 照chiếu 非phi 是thị 真chân 實thật 。 離ly 念niệm 之chi 門môn 初sơ 機cơ 不bất 合hợp 故cố 須tu 揀giản 也dã ○# 解giải 孤cô 山sơn 曰viết 烏Ô 芻Sô 瑟Sắt 摩Ma 。 猒# 欲dục 觀quán 火hỏa 非phi 真chân 解giải 脫thoát )# 。
若nhược 以dĩ 風phong 性tánh 觀quán 。 動động 寂tịch 非phi 無vô 對đối 。 對đối 非phi 無vô 上thượng 覺giác 。 云vân 何hà 獲hoạch 圓viên 通thông 。
(# 疏sớ/sơ 瑠lưu 璃ly 光quang 菩Bồ 薩Tát 因nhân 觀quán 身thân 心tâm 世thế 界giới 皆giai 是thị 妄vọng 緣duyên 。 風phong 力lực 所sở 轉chuyển 。 風phong 力lực 無vô 依y 。 本bổn 無vô 所sở 有hữu 。 於ư 動động 見kiến 不bất 動động 即tức 證chứng 實thật 相tướng 今kim 謂vị 風phong 性tánh 是thị 動động 由do 動động 有hữu 寂tịch 動động 寂tịch 相tương 對đối 對đối 即tức 非phi 真chân 豈khởi 同đồng 圓viên 觀quán 。 入nhập 流lưu 亡vong 所sở 。
若nhược 以dĩ 空không 性tánh 觀quán 昬# 鈍độn 先tiên 非phi 覺giác 無vô 覺giác 異dị 菩Bồ 提Đề 。 云vân 何hà 獲hoạch 圓viên 通thông 。
虛Hư 空Không 藏Tạng 菩Bồ 薩Tát 。 由do 觀quán 四tứ 大đại 無vô 依y 。 妄vọng 想tưởng 生sanh 滅diệt 。 虛hư 空không 無vô 二nhị 。 佛Phật 國quốc 本bổn 同đồng 。 得đắc 無Vô 生Sanh 忍Nhẫn 。 今kim 謂vị 虛hư 空không 昬# 暗ám 無vô 明minh 所sở 生sanh 非phi 是thị 覺giác 明minh 異dị 乎hồ 本bổn 覺giác 故cố 須tu 揀giản 也dã )# 。
若nhược 以dĩ 識thức 性tánh 觀quán 。 觀quán 識thức 非phi 常thường 住trụ 。 存tồn 心tâm 乃nãi 虛hư 妄vọng 。 云vân 何hà 獲hoạch 圓viên 通thông 。
彌Di 勒Lặc 菩Bồ 薩Tát 。 修tu 唯duy 識thức 觀quán 盡tận 空không 如Như 來Lai 國quốc 土độ 。 淨tịnh 穢uế 有hữu 無vô 。 皆giai 是thị 我ngã 心tâm 。 變biến 化hóa 所sở 現hiện 。 今kim 謂vị 識thức 性tánh 念niệm 念niệm 生sanh 滅diệt 。 攀phàn 緣duyên 不bất 息tức 體thể 非phi 常thường 住trụ 若nhược 但đãn 亡vong 境cảnh 不bất 亡vong 其kỳ 心tâm 還hoàn 成thành 虛hư 妄vọng 豈khởi 是thị 圓viên 通thông ○# 解giải 心tâm 本bổn 無vô 心tâm 存tồn 之chi 則tắc 妄vọng )# 。
諸chư 行hành 是thị 無vô 常thường 。 念niệm 性tánh 元nguyên 生sanh 滅diệt 。 因nhân 果quả 今kim 殊thù 感cảm 。 云vân 何hà 獲hoạch 圓viên 通thông 。
(# 疏sớ/sơ 大Đại 勢Thế 至Chí 菩Bồ 薩Tát 。 由do 念Niệm 佛Phật 三Tam 昧Muội 。 都đô 攝nhiếp 六lục 根căn 。 淨tịnh 念niệm 相tương 繼kế 。 入nhập 無Vô 生Sanh 忍Nhẫn 。 今kim 謂vị 凡phàm 是thị 有hữu 為vi 皆giai 屬thuộc 行hành 陰ấm 遷thiên 變biến 念niệm 性tánh 生sanh 滅diệt 正chánh 是thị 無vô 常thường 如như 何hà 以dĩ 無vô 常thường 因nhân 獲hoạch 常thường 住trụ 果quả 故cố 非phi 圓viên 通thông 然nhiên 念niệm 佛Phật 一nhất 門môn 此thử 方phương 最tối 要yếu 雖tuy 云vân 生sanh 滅diệt 要yếu 因nhân 念niệm 想tưởng 專chuyên 注chú 在tại 懷hoài 兼kiêm 佛Phật 願nguyện 力lực 直trực 生sanh 淨tịnh 土độ 徃# 彼bỉ 國quốc 已dĩ 進tiến 行hành 彌di 速tốc 即tức 證chứng 有hữu 期kỳ 今kim 顯hiển 圓viên 根căn 觀quán 音âm 為vi 上thượng 抑ức 揚dương 之chi 道đạo 故cố 須tu 揀giản 也dã ○# 解giải 私tư 謂vị 勢thế 至chí 念niệm 佛Phật 都đô 攝nhiếp 六lục 根căn 。 所sở 念niệm 之chi 境cảnh 必tất 通thông 三Tam 身Thân 然nhiên 其kỳ 子tử 母mẫu 相tương/tướng 憶ức 之chi 喻dụ 多đa 就tựu 應ưng 身thân 而nhi 說thuyết 是thị 故cố 指chỉ 同đồng 無vô 常thường 生sanh 滅diệt 豈khởi 以dĩ 此thử 因nhân 而nhi 感cảm 常thường 住trụ 不bất 生sanh 不bất 滅diệt 。 之chi 果quả 乎hồ 已dĩ 上thượng 二nhị 十thập 四tứ 聖thánh 皆giai 由do 所sở 得đắc 圓viên 通thông 本bổn 根căn 。 非phi 此thử 土thổ 當đương 根căn 乃nãi 為vi 所sở 簡giản 須tu 知tri 簡giản 聖thánh 全toàn 是thị 簡giản 機cơ 豈khởi 文Văn 殊Thù 之chi 有hữu 慢mạn 心tâm 諸chư 聖thánh 之chi 有hữu 慚tàm 德đức 古cổ 謂vị 此thử 等đẳng 龍long 門môn 點điểm nễ 寧ninh 不bất 長trường/trưởng 吁hu 者giả 鄙bỉ 哉tai )# 。
我ngã 今kim 白bạch 世Thế 尊Tôn 。 佛Phật 出xuất 娑Sa 婆Bà 界Giới 。 此thử 方phương 真chân 教giáo 體thể 。 清thanh 淨tịnh 在tại 音âm 聞văn 。 欲dục 取thủ 三tam 摩ma 提đề 。 實thật 以dĩ 聞văn 中trung 入nhập 。 離ly 苦khổ 得đắc 解giải 脫thoát 。
(# 疏sớ/sơ 娑Sa 婆Bà 世Thế 界Giới 。 耳nhĩ 根căn 最tối 利lợi 故cố 因nhân 音âm 聲thanh 以dĩ 為vi 佛Phật 事sự 由do 從tùng 耳nhĩ 根căn 發phát 識thức 聞văn 聲thanh 引dẫn 生sanh 第đệ 六lục 識thức 中trung 聞văn 慧tuệ 緣duyên 名danh 句cú 文văn 。 熏huân 成thành 解giải 脫thoát 心tâm 種chủng 納nạp 為vi 教giáo 體thể 故cố 云vân 教giáo 體thể 在tại 音âm 聞văn 也dã 教giáo 體thể 既ký 成thành 然nhiên 後hậu 思tư 惟duy 修tu 習tập 。 人nhân 三tam 摩ma 地địa 成thành 大đại 解giải 脫thoát ○# 標tiêu 梵Phạn 語ngữ 娑sa 婆bà 此thử 云vân 堪kham 忍nhẫn 即tức 應ưng 身thân 所sở 化hóa 世thế 界giới 也dã 謂vị 此thử 世thế 界giới 以dĩ 音âm 聲thanh 為vi 佛Phật 事sự 見kiến 性tánh 也dã ○# 解giải 私tư 謂vị 教giáo 體thể 應ưng 具cụ 聲thanh 名danh 句cú 文văn 。 今kim 言ngôn 音âm 聞văn 者giả 以dĩ 聲thanh 是thị 實thật 法pháp 餘dư 三tam 是thị 假giả 攝nhiếp 假giả 從tùng 實thật 故cố 但đãn 云vân 音âm 音âm 即tức 所sở 聞văn 之chi 境cảnh 聞văn 即tức 能năng 聞văn 之chi 根căn 舉cử 所sở 顯hiển 能năng 而nhi 正chánh 示thị 聞văn 性tánh 故cố 云vân 欲dục 取thủ 等đẳng )# 。
良lương 哉tai 觀Quán 世Thế 音Âm 。 於ư 恆Hằng 沙sa 劫kiếp 中trung 入nhập 微vi 塵trần 佛Phật 國quốc 。 得đắc 大đại 自tự 在tại 力lực 。 無vô 畏úy 施thí 眾chúng 生sanh 。 妙diệu 音âm 觀Quán 世Thế 音Âm 。 梵Phạm 音âm 海hải 潮triều 音âm 。 救cứu 世thế 悉tất 安an 寧ninh 。 出xuất 世thế 獲hoạch 常thường 住trụ 。
(# 疏sớ/sơ 初sơ 一nhất 句cú 緫# 標tiêu 歎thán 次thứ 二nhị 句cú 歎thán 三tam 十thập 二nhị 應ứng 。 次thứ 二nhị 句cú 歎thán 十thập 四Tứ 無Vô 畏Úy 兼kiêm 四tứ 不bất 思tư 議nghị 。 次thứ 二nhị 句cú 歎thán 德đức 號hiệu 妙diệu 音âm 是thị 體thể 觀Quán 世Thế 音Âm 是thị 用dụng 亦diệc 是thị 真chân 俗tục 二nhị 諦đế 亦diệc 是thị 自tự 利lợi 利lợi 他tha 。 梵Phạm 是thị 淨tịnh 義nghĩa 釋thích 成thành 體thể 也dã 海hải 潮triều 要yếu 不bất 失thất 時thời 釋thích 成thành 用dụng 也dã 救cứu 世thế 下hạ 二nhị 句cú 結kết 歎thán 利lợi 益ích 初sơ 得đắc 世thế 間gian 安an 樂lạc 終chung 獲hoạch 究Cứu 竟Cánh 涅Niết 槃Bàn 。 ○# 解giải 孤cô 山sơn 曰viết 智trí 冥minh 妙diệu 理lý 故cố 如như 梵Phạm 音âm 悲bi 化hóa 羣quần 生sanh 故cố 觀Quán 世Thế 音Âm 此thử 約ước 法pháp 歎thán 也dã 智trí 冥minh 理lý 故cố 無vô 二nhị 邊biên 染nhiễm 汙ô 如như 梵Phạm 音âm 清thanh 淨tịnh 。 悲bi 化hóa 生sanh 故cố 赴phó 十thập 界giới 機cơ 感cảm 如như 潮triều 不bất 過quá 限hạn 。 此thử 約ước 喻dụ 歎thán 也dã 救cứu 世thế 結kết 潮triều 音âm 赴phó 機cơ 救cứu 世thế 結kết 梵Phạm 音âm 冥minh 理lý 亦diệc 是thị 令linh 眾chúng 生sanh 先tiên 得đắc 世thế 樂lạc 後hậu 獲hoạch 常thường 樂nhạo/nhạc/lạc )# 。
我ngã 今kim 啟khải 如Như 來Lai 。 如như 觀Quán 音Âm 所sở 說thuyết 。 譬thí 如như 人nhân 靜tĩnh 居cư 。 十thập 方phương 俱câu 擊kích 鼓cổ 。 十thập 處xứ 一nhất 時thời 聞văn 。 此thử 則tắc 圓viên 真chân 實thật 。
(# 疏sớ/sơ 解giải 脫thoát 德đức 也dã 如như 前tiền 觀quán 音âm 所sở 陳trần 三tam 昧muội 所sở 得đắc 殊thù 勝thắng 赴phó 感cảm 不bất 差sai 周chu 遍biến 皆giai 應ưng 十thập 方phương 者giả 十thập 界giới 也dã 擊kích 鼓cổ 者giả 機cơ 動động 也dã 一nhất 時thời 聞văn 者giả 應ưng 不bất 失thất 也dã 此thử 則tắc 應ứng 身thân 無vô 量lượng 。 無vô 感cảm 不bất 應ưng 故cố 云vân 圓viên 真chân 實thật 也dã ○# 標tiêu 十thập 處xứ 一nhất 時thời 聞văn 。 者giả 謂vị 生sanh 滅diệt 既ký 滅diệt 。 寂tịch 滅diệt 現hiện 前tiền 。 從tùng 體thể 起khởi 用dụng 聞văn 性tánh 十thập 界giới 皆giai 通thông 也dã )# 。
自tự 非phi 觀quán 障chướng 外ngoại 口khẩu 鼻tị 亦diệc 復phục 然nhiên 。 身thân 以dĩ 合hợp 方phương 知tri 。 心tâm 念niệm 紛phân 無vô 緒tự 。 隔cách 垣viên 聽thính 音âm 響hưởng 。 遐hà 邇nhĩ 俱câu 可khả 聞văn 。 五ngũ 根căn 所sở 不bất 齊tề 。 是thị 則tắc 通thông 真chân 實thật 。
(# 疏sớ/sơ 般Bát 若Nhã 德đức 也dã 前tiền 四tứ 句cú 揀giản 不bất 通thông 口khẩu 鼻tị 下hạ 二nhị 句cú 經kinh 文văn 語ngữ 倒đảo 故cố 先tiên 舉cử 所sở 例lệ 口khẩu 鼻tị 後hậu 舉cử 能năng 例lệ 身thân 根căn 蓋cái 翻phiên 譯dịch 者giả 略lược 順thuận 根căn 次thứ 也dã 隔cách 垣viên 下hạ 四tứ 句cú 正chánh 顯hiển 耳nhĩ 根căn 不bất 同đồng 前tiền 五ngũ 由do 是thị 得đắc 名danh 通thông 真chân 實thật 耳nhĩ ○# 標tiêu 肉nhục 眼nhãn 只chỉ 觀quán 得đắc 障chướng 內nội 事sự 不bất 能năng 觀quán 障chướng 外ngoại 事sự 隔cách 窗song 紙chỉ 不bất 見kiến 外ngoại 物vật 隔cách 皮bì 囊nang 不bất 見kiến 五ngũ 藏tạng 口khẩu 鼻tị 身thân 意ý 俱câu 不bất 及cập 耳nhĩ 根căn 通thông 達đạt 無vô 礙ngại 。 故cố 云vân 五ngũ 根căn 所sở 不bất 齊tề 。 也dã ○# 解giải 口khẩu 鼻tị 身thân 俱câu 合hợp 中trung 知tri 若nhược 將tương 身thân 以dĩ 合hợp 方phương 知tri 。 句cú 居cư 上thượng 其kỳ 義nghĩa 則tắc 順thuận 蓋cái 語ngữ 倒đảo 耳nhĩ 私tư 謂vị 此thử 明minh 圓viên 通thông 且thả 寄ký 耳nhĩ 用dụng 以dĩ 顯hiển 聞văn 性tánh 異dị 於ư 五ngũ 根căn 也dã 用dụng 有hữu 時thời 方phương 遠viễn 近cận 之chi 量lượng 恐khủng 未vị 達đạt 者giả 謂vị 之chi 無vô 常thường 故cố 有hữu 下hạ 文văn 明minh 常thường 真chân 實thật )# 。
音âm 聲thanh 性tánh 動động 靜tĩnh 。 聞văn 中trung 為vi 有hữu 無vô 。 無vô 聲thanh 號hiệu 無vô 聞văn 。 非phi 實thật 聞văn 無vô 性tánh 。 聲thanh 無vô 既ký 無vô 滅diệt 聲thanh 有hữu 亦diệc 非phi 生sanh 生sanh 滅diệt 二nhị 圓viên 離ly 。 是thị 則tắc 常thường 真chân 實thật 。
(# 疏sớ/sơ 法Pháp 身thân 德đức 也dã 聲thanh 於ư 聞văn 中trung 。 自tự 有hữu 動động 靜tĩnh 說thuyết 為vi 有hữu 無vô 非phi 謂vị 聞văn 有hữu 性tánh 無vô 也dã 世thế 人nhân 若nhược 以dĩ 不bất 聞văn 聲thanh 時thời 號hiệu 無vô 聞văn 者giả 聞văn 性tánh 已dĩ 滅diệt 。 聲thanh 塵trần 更cánh 起khởi 遣khiển 誰thùy 更cánh 聞văn 是thị 知tri 聲thanh 有hữu 聞văn 性tánh 不bất 生sanh 聲thanh 無vô 聞văn 性tánh 不bất 滅diệt 生sanh 滅diệt 既ký 而nhi 遍biến 離ly 由do 是thị 得đắc 名danh 常thường 真chân 實thật 也dã ○# 標tiêu 有hữu 聲thanh 之chi 時thời 是thị 聲thanh 塵trần 自tự 起khởi 無vô 聲thanh 之chi 時thời 是thị 聲thanh 塵trần 自tự 滅diệt 而nhi 此thử 聞văn 性tánh 本bổn 自tự 不bất 生sanh 。 今kim 亦diệc 無vô 滅diệt 故cố 云vân 常thường 真chân 實thật ○# 解giải 真chân 際tế 曰viết 如như 羅La 睺Hầu 羅La 擊kích 鐘chung )# 。
縱tung 令linh 在tại 夢mộng 想tưởng 。 不bất 為vi 不bất 思tư 無vô 。 覺giác 觀quán 出xuất 思tư 惟duy 。 身thân 心tâm 不bất 能năng 及cập 。
(# 疏sớ/sơ 如như 前tiền 重trọng/trùng 睡thụy 心tâm 想tưởng 不bất 行hành 聞văn 舂thung 擣đảo 聲thanh 。 別biệt 作tác 他tha 物vật 。 此thử 時thời 豈khởi 憶ức 靜tĩnh 搖dao 。 應ưng 知tri 聞văn 性tánh 不bất 斷đoạn 故cố 云vân 不bất 為vi 不bất 思tư 無vô 。 也dã 覺giác 觀quán 出xuất 思tư 惟duy 。 者giả 此thử 既ký 不bất 與dữ 念niệm 想tưởng 相tương 應ứng 即tức 出xuất 覺giác 觀quán 思tư 惟duy 之chi 表biểu 譯dịch 人nhân 回hồi 文văn 不bất 盡tận 故cố 令linh 語ngữ 倒đảo 覺giác 觀quán 即tức 尋tầm 伺tứ 也dã 思tư 惟duy 即tức 是thị 。 遍biến 行hành 思tư 也dã 俱câu 是thị 心tâm 所sở 皆giai 不bất 相tương 應ứng 故cố 。 名danh 為vi 出xuất 又hựu 覺giác 是thị 本bổn 覺giác 即tức 聞văn 性tánh 也dã 觀quán 即tức 是thị 照chiếu 此thử 即tức 文văn 順thuận ○# 標tiêu 世thế 間gian 人nhân 睡thụy 熟thục 六lục 識thức 歸quy 種chủng 聞văn 性tánh 不bất 滅diệt 任nhậm 運vận 而nhi 聞văn 其kỳ 形hình 雖tuy 寐mị 。 聞văn 性tánh 不bất 昬# ○# 解giải 孤cô 山sơn 曰viết 如như 重trọng/trùng 睡thụy 聞văn 舂thung 擣đảo 資tư 中trung 曰viết 真chân 聞văn 性tánh 出xuất 覺giác 觀quán 思tư 惟duy 之chi 外ngoại [雋-隹+椎]# 李# 曰viết 經kinh 文văn 不bất 次thứ )# 。
今kim 此thử 娑Sa 婆Bà 國Quốc 。 聲thanh 論luận 得đắc 宣tuyên 明minh 。 眾chúng 生sanh 迷mê 本bổn 聞văn 。 循tuần 聲thanh 故cố 流lưu 轉chuyển 。 阿A 難Nan 縱tung 強cưỡng 記ký 。 不bất 免miễn 落lạc 邪tà 思tư 。 豈khởi 非phi 隨tùy 所sở 淪luân 。 旋toàn 流lưu 獲hoạch 無vô 妄vọng 。
(# 疏sớ/sơ 前tiền 二nhị 句cú 通thông 明minh 此thử 方phương 由do 聲thanh 教giáo 入nhập 聲thanh 名danh 句cú 文văn 。 能năng 詮thuyên 法pháp 義nghĩa 眾chúng 生sanh 由do 此thử 聞văn 而nhi 解giải 了liễu 故cố 云vân 宣tuyên 明minh 次thứ 四tứ 句cú 正chánh 揀giản 過quá 非phi 苟cẩu 隨tùy 聲thanh 教giáo 不bất 能năng 亡vong 緣duyên 入nhập 流lưu 返phản 照chiếu 即tức 迷mê 本bổn 聞văn 性tánh 循tuần 聲thanh 轉chuyển 也dã 故cố 舉cử 阿A 難Nan 雖tuy 得đắc 多đa 聞văn 。 不bất 能năng 亡vong 相tương/tướng 為vi 聲thanh 所sở 轉chuyển 生sanh 滅diệt 妄vọng 想tưởng 無vô 由do 得đắc 免miễn 。 後hậu 二nhị 句cú 結kết 非phi 顯hiển 是thị 旋toàn 流lưu 者giả 返phản 流lưu 也dã 斯tư 則tắc 入nhập 流lưu 亡vong 所sở 。 唯duy 照chiếu 聞văn 性tánh 生sanh 滅diệt 既ký 滅diệt 。 寂tịch 滅diệt 現hiện 前tiền 。 故cố 云vân 無vô 妄vọng ○# 標tiêu 聲thanh 名danh 句cú 文văn 。 顯hiển 詮thuyên 其kỳ 義nghĩa 依y 義nghĩa 生sanh 解giải 依y 解giải 起khởi 行hành 解giải 行hành 相tương 應ứng 旋toàn 根căn 歸quy 性tánh ○# 解giải 私tư 謂vị 邪tà 思tư 指chỉ 摩ma 登đăng 伽già 矣hĩ )# 。
阿A 難Nan 汝nhữ 諦đế 聽thính 。 我ngã 承thừa 佛Phật 威uy 力lực 。 宣tuyên 說thuyết 金kim 剛cang 王vương 。 如như 幻huyễn 不bất 思tư 議nghị 。 佛Phật 母mẫu 真chân 三tam 昧muội 。
(# 疏sớ/sơ 金kim 剛cang 如như 幻huyễn 已dĩ 見kiến 上thượng 文văn 三tam 世thế 如Như 來Lai 。 一nhất 門môn 超siêu 出xuất 。 故cố 云vân 佛Phật 母mẫu 又hựu 金kim 剛cang 空không 也dã 如như 幻huyễn 假giả 也dã 佛Phật 母mẫu 中trung 也dã ○# 標tiêu 此thử 則tắc 首Thủ 楞Lăng 嚴Nghiêm 定Định 。 體thể 上thượng 具cụ 摩Ma 訶Ha 般Bát 若Nhã 。 解giải 脫thoát 三tam 德đức 祕bí 藏tạng 也dã )# 。
汝nhữ 聞văn 微vi 塵trần 佛Phật 。 一nhất 切thiết 祕bí 密mật 門môn 。 欲dục 漏lậu 不bất 先tiên 除trừ 。 畜súc 聞văn 成thành 過quá 誤ngộ 將tương 聞văn 持trì 佛Phật 佛Phật 。 何hà 不bất 自tự 聞văn 聞văn 。
(# 疏sớ/sơ 雖tuy 持trì 法Pháp 藏tạng 不bất 能năng 捨xả 聞văn 而nhi 觀quán 自tự 性tánh 故cố 成thành 過quá 矣hĩ 若nhược 將tương 世thế 間gian 隨tùy 聲Thanh 聞Văn 相tương/tướng 持trì 他tha 佛Phật 法Pháp 不phủ 如như 返phản 照chiếu 自tự 己kỷ 聞văn 性tánh 成thành 真chân 三tam 昧muội 故cố 云vân 聞văn 聞văn ○# 標tiêu 前tiền 文văn 云vân 汝nhữ 雖tuy 歷lịch 劫kiếp 。 憶ức 持trì 如Như 來Lai 。 祕bí 密mật 妙diệu 嚴nghiêm 不bất 如như 一nhất 日nhật 。 修tu 無vô 漏lậu 業nghiệp 。 也dã ○# 解giải 孤cô 山sơn 曰viết 將tương 汝nhữ 循tuần 聲thanh 之chi 妄vọng 聞văn 以dĩ 持trì 諸chư 佛Phật 之chi 言ngôn 教giáo 何hà 不bất 返phản 觀quán 自tự 性tánh 而nhi 求cầu 解giải 脫thoát 。 乎hồ 上thượng 聞văn 能năng 觀quán 之chi 智trí 下hạ 聞văn 所sở 觀quán 之chi 理lý )# 。
聞văn 非phi 自tự 然nhiên 生sanh 。 因nhân 聲thanh 有hữu 名danh 字tự 。 旋toàn 聞văn 與dữ 聲thanh 脫thoát 。 能năng 脫thoát 欲dục 誰thùy 名danh 。 一nhất 根căn 既ký 返phản 源nguyên 。 六lục 根căn 成thành 解giải 脫thoát 。
(# 疏sớ/sơ 見kiến 聞văn 覺giác 知tri 。 之chi 聞văn 隨tùy 聲thanh 而nhi 有hữu 非phi 本bổn 然nhiên 性tánh 如như 上thượng 文văn 云vân 如như 汝nhữ 今kim 者giả 。 承thừa 聽thính 我ngã 法Pháp 。 此thử 即tức 因nhân 聲thanh 而nhi 有hữu 分phân 別biệt 。 等đẳng 若nhược 能năng 離ly 緣duyên 觀quán 性tánh 聞văn 相tương/tướng 不bất 起khởi 動động 靜tĩnh 境cảnh 亡vong 能năng 所sở 不bất 拘câu 故cố 名danh 解giải 脫thoát 縛phược 既ký 無vô 得đắc 脫thoát 亦diệc 不bất 名danh 一nhất 根căn 既ký 然nhiên 六lục 根căn 皆giai 爾nhĩ ○# 標tiêu 旋toàn 聞văn 與dữ 聲thanh 脫thoát 。 者giả 前tiền 文văn 云vân 汝nhữ 但đãn 不bất 循tuần 。 動động 靜tĩnh 合hợp 離ly 恬điềm 變biến 通thông 塞tắc 生sanh 滅diệt 明minh 暗ám 如như 是thị 十thập 二nhị 。 諸chư 有hữu 為vi 相tướng 。 隨tùy 拔bạt 一nhất 根căn 。 脫thoát 黏niêm 內nội 伏phục 伏phục 歸quy 元nguyên 真chân 。 發phát 本bổn 明minh 耀diệu 。 耀diệu 性tánh 發phát 明minh 。 諸chư 餘dư 五ngũ 黏niêm 。 應ứng 拔bạt 圓viên 脫thoát 。 ○# 解giải 私tư 謂vị 上thượng 既ký 警cảnh 其kỳ 自tự 聞văn 今kim 乃nãi 略lược 示thị 修tu 相tương/tướng 先tiên 指chỉ 妄vọng 聞văn 非phi 無vô 緣duyên 生sanh 。 生sanh 必tất 藉tạ 因nhân 因nhân 即tức 聲thanh 教giáo 當đương 以dĩ 三tam 慧tuệ 旋toàn 此thử 根căn 境cảnh 俱câu 令linh 脫thoát 黏niêm 所sở 執chấp 若nhược 銷tiêu 則tắc 能năng 脫thoát 之chi 慧tuệ 復phục 何hà 名danh 狀trạng )# 。
見kiến 聞văn 如như 幻huyễn 翳ế 。 三tam 界giới 若nhược 空không 華hoa 。 聞văn 復phục 翳ế 根căn 除trừ 。 塵trần 銷tiêu 覺giác 圓viên 淨tịnh 。
(# 疏sớ/sơ 見kiến 聞văn 覺giác 知tri 。 迷mê 成thành 翳ế 眼nhãn 三tam 界giới 有hữu 法pháp 悉tất 是thị 空không 華hoa 見kiến 聞văn 體thể 虛hư 本bổn 不bất 可khả 得đắc 復phục 加gia 幻huyễn 喻dụ 故cố 起khởi 信tín 云vân 三tam 界giới 虛hư 偽ngụy 唯duy 心tâm 所sở 作tác 。 上thượng 文văn 云vân 見kiến 聞văn 覺giác 知tri 。 虛hư 妄vọng 病bệnh 緣duyên 。 故cố 有hữu 十thập 方phương 諸chư 有hữu 漏lậu 國quốc 。 翳ế 除trừ 華hoa 滅diệt 聞văn 復phục 塵trần 銷tiêu 妙diệu 覺giác 明minh 心tâm 。 顯hiển 然nhiên 圓viên 淨tịnh 此thử 分phần/phân 證chứng 也dã ○# 標tiêu 前tiền 文văn 云vân 若nhược 棄khí 生sanh 滅diệt 。 守thủ 於ư 真chân 常thường 。 常thường 光quang 現hiện 前tiền 。 根căn 塵trần 識thức 心tâm 。 應ứng 時thời 銷tiêu 落lạc 。 想tưởng 相tướng 為vi 塵trần 。 識thức 情tình 為vi 垢cấu 。 二nhị 俱câu 遠viễn 離ly 。 則tắc 汝nhữ 法pháp 眼nhãn 。 應ứng 時thời 清thanh 明minh 。 云vân 何hà 不bất 成thành 。 無vô 上thượng 知tri 覺giác 。
淨tịnh 極cực 光quang 通thông 達đạt 。 寂tịch 照chiếu 含hàm 虛hư 空không 。 卻khước 來lai 觀quán 世thế 間gian 猶do 如như 夢mộng 。 中trung 事sự 摩Ma 登Đăng 伽Già 在tại 夢mộng 。 誰thùy 能năng 留lưu 汝nhữ 形hình 。
(# 疏sớ/sơ 淨tịnh 極cực 謂vị 滿mãn 淨tịnh 解giải 脫thoát 圓viên 也dã 光quang 通thông 達đạt 謂vị 滿mãn 覺giác 般Bát 若Nhã 備bị 也dã 寂tịch 照chiếu 謂vị 真chân 理lý 法Pháp 身thân 極cực 也dã 三tam 德đức 既ký 圓viên 三tam 障chướng 永vĩnh 盡tận 如như 大đại 夢mộng 覺giác 如như 蓮liên 華hoa 開khai ○# 返phản 觀quán 世thế 間gian 欲dục 誰thùy 留lưu 礙ngại 此thử 極cực 證chứng 也dã )# 。
如như 世thế 巧xảo 幻huyễn 師sư 。 幻huyễn 作tác 諸chư 男nam 女nữ 。 雖tuy 見kiến 諸chư 根căn 動động 。 要yếu 以dĩ 一nhất 機cơ 抽trừu 。 息tức 機cơ 歸quy 寂tịch 然nhiên 。 諸chư 幻huyễn 成thành 無vô 性tánh 。
(# 幻huyễn 師sư 真chân 性tánh 也dã 有hữu 隨tùy 緣duyên 義nghĩa 故cố 名danh 為vi 巧xảo 幻huyễn 法pháp 無vô 明minh 也dã 男nam 女nữ 六lục 根căn 也dã 一nhất 機cơ 即tức 幻huyễn 法pháp 機cơ 息tức 幻huyễn 無vô 妄vọng 滅diệt 根căn 復phục 或hoặc 幻huyễn 師sư 無vô 明minh 也dã 幻huyễn 法pháp 心tâm 識thức 也dã 餘dư 同đồng 前tiền 配phối 所sở 幻huyễn 男nam 女nữ 必tất 有hữu 所sở 依y 。 喻dụ 真chân 性tánh 也dã ○# 標tiêu 第đệ 八bát 識thức 成thành 前tiền 六lục 根căn 雖tuy 見kiến 諸chư 根căn 動động 。 者giả 元nguyên 是thị 一nhất 精tinh 明minh 分phân 成thành 六lục 和hòa 合hợp 。 也dã ○# 解giải 幻huyễn 師sư 譬thí 真Chân 如Như 幻huyễn 作tác 喻dụ 隨tùy 緣duyên 真chân 妄vọng 和hòa 合hợp 變biến 成thành 六lục 根căn 如như 諸chư 男nam 女nữ 一nhất 機cơ 即tức 耳nhĩ 根căn 也dã 應ưng 以dĩ 旋toàn 聞văn 聲thanh 脫thoát 為vi 抽trừu )# 。
六lục 根căn 亦diệc 如như 是thị 。 元nguyên 依y 一nhất 精tinh 明minh 。 分phân 成thành 六lục 和hòa 合hợp 。 一nhất 處xứ 成thành 休hưu 復phục 。 六lục 用dụng 皆giai 不bất 成thành 。
(# 疏sớ/sơ 初sơ 句cú 緫# 標tiêu 次thứ 句cú 合hợp 幻huyễn 師sư 次thứ 句cú 合hợp 男nam 女nữ 後hậu 二nhị 句cú 合hợp 息tức 機cơ 等đẳng 耳nhĩ 根căn 無vô 明minh 若nhược 破phá 餘dư 根căn 亦diệc 破phá 故cố 皆giai 不bất 成thành ○# 解giải 元nguyên 依y 一nhất 精tinh 明minh 。 合hợp 前tiền 幻huyễn 師sư 妄vọng 為vi 能năng 依y 真chân 為vi 所sở 依y 分phần/phân 成thành 等đẳng 合hợp 文văn 可khả 見kiến ○# 標tiêu 一nhất 精tinh 明minh 合hợp 真chân 性tánh 無vô 明minh 也dã 謂vị 生sanh 滅diệt 依y 不bất 生sanh 滅diệt 。 而nhi 起khởi 名danh 阿a 梨lê 耶da 識thức 。 成thành 六lục 根căn 耳nhĩ 根căn 若nhược 破phá 餘dư 根căn 清thanh 淨tịnh )# 。
塵trần 垢cấu 應ứng 念niệm 銷tiêu 。 成thành 圓viên 明minh 淨tịnh 妙diệu 。 餘dư 塵trần 尚thượng 諸chư 學học 。 明minh 極cực 即tức 如Như 來Lai 。
(# 疏sớ/sơ 一nhất 根căn 若nhược 滅diệt 塵trần 垢cấu 自tự 銷tiêu 上thượng 文văn 云vân 想tưởng 相tướng 為vi 塵trần 。 識thức 情tình 為vi 垢cấu 。 二nhị 俱câu 速tốc 離ly 則tắc 汝nhữ 法pháp 眼nhãn 。 應ứng 時thời 清thanh 明minh 。 故cố 云vân 成thành 圓viên 明minh 淨tịnh 妙diệu 。 此thử 則tắc 三tam 德đức 圓viên 顯hiển 不bất 縱tung 橫hoành 並tịnh 別biệt 故cố 名danh 為vi 妙diệu 後hậu 二nhị 句cú 結kết 成thành 位vị 前tiền 句cú 斷đoạn 德đức 未vị 圓viên 後hậu 句cú 智trí 德đức 備bị 滿mãn 互hỗ 現hiện 可khả 知tri ○# 標tiêu 餘dư 塵trần 尚thượng 諸chư 學học 。 者giả 結kết 成thành 因nhân 果quả 之chi 位vị 也dã 十Thập 地Địa 滿mãn 心tâm 。 尚thượng 居cư 有hữu 學học 蓋cái 有hữu 佛Phật 地địa 障chướng 觀quán 法Pháp 身thân 如như 隔cách 羅la 穀cốc 觀quán 月nguyệt 為vi 斷đoạn 德đức 未vị 圓viên 明minh 極cực 即tức 如Như 來Lai 。 者giả 約ước 妙diệu 覺giác 位vị 即tức 究cứu 竟cánh 覺giác 。 也dã ○# 解giải 上thượng 二nhị 句cú 登đăng 圓viên 初sơ 住trụ 下hạ 二nhị 句cú 從tùng 分phần/phân 至chí 極cực )# 。
大đại 眾chúng 及cập 阿A 難Nan 。 旋toàn 汝nhữ 倒đảo 聞văn 機cơ 。 反phản 聞văn 聞văn 自tự 性tánh 。 性tánh 成thành 無vô 上thượng 道Đạo 。 圓viên 通thông 實thật 如như 是thị 。
(# 疏sớ/sơ 勸khuyến 復phục 顛điên 倒đảo 聞văn 根căn 返phản 觀quán 聞văn 性tánh 聞văn 性tánh 圓viên 成thành 菩Bồ 提Đề 可khả 冀ký 後hậu 一nhất 句cú 結kết 指chỉ 印ấn 成thành ○# 標tiêu 反phản 聞văn 聞văn 自tự 性tánh 。 者giả 返phản 妄vọng 歸quy 真chân 真chân 覺giác 現hiện 前tiền 從tùng 聞văn 思tư 修tu 。 而nhi 見kiến 性tánh 印ấn 成thành 觀quán 音âm 也dã )# 。
此thử 是thị 微vi 塵trần 佛Phật 。 一nhất 路lộ 涅Niết 槃Bàn 門môn 。 過quá 去khứ 諸chư 如Như 來Lai 。 斯tư 門môn 已dĩ 成thành 就tựu 。 現hiện 在tại 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 今kim 各các 入nhập 圓viên 明minh 。 未vị 來lai 修tu 學học 人nhân 。 當đương 依y 如như 是thị 法pháp 。 我ngã 亦diệc 從tùng 中trung 證chứng 。 非phi 唯duy 觀Quán 世Thế 音Âm 。
(# 疏sớ/sơ 前tiền 二nhị 句cú 緫# 指chỉ 一nhất 切thiết 諸chư 佛Phật 。 皆giai 從tùng 此thử 門môn 得đắc 涅Niết 槃Bàn 也dã 過quá 去khứ 下hạ 別biệt 列liệt 三tam 世thế 并tinh 引dẫn 文Văn 殊Thù 皆giai 同đồng 此thử 證chứng 也dã ○# 標tiêu 此thử 娑sa 婆bà 國quốc 以dĩ 聞văn 思tư 修tu 。 三tam 慧tuệ 證chứng 寂tịch 滅diệt 性tánh 三tam 世thế 如Như 來Lai 。 皆giai 同đồng 一nhất 門môn 超siêu 出xuất 。 妙diệu 莊trang 嚴nghiêm 路lộ 。 文Văn 殊Thù 於ư 此thử 界giới 亦diệc 同đồng 修tu 同đồng 證chứng 也dã )# 。
誠thành 如như 佛Phật 世Thế 尊Tôn 。 詢tuân 我ngã 諸chư 方phương 便tiện 。 以dĩ 救cứu 諸chư 末mạt 劫kiếp 。 求cầu 出xuất 世thế 間gian 人nhân 。 成thành 就tựu 涅Niết 槃Bàn 心tâm 。 觀Quán 世Thế 音Âm 為vi 最tối 。 自tự 餘dư 諸chư 方phương 便tiện 。 皆giai 是thị 佛Phật 威uy 神thần 。 即tức 事sự 捨xả 塵trần 勞lao 。 非phi 是thị 長trường/trưởng 修tu 學học 。 淺thiển 深thâm 同đồng 說thuyết 法Pháp 。
(# 疏sớ/sơ 前tiền 四tứ 句cú 頌tụng 佛Phật 令linh 揀giản 成thành 就tựu 下hạ 二nhị 句cú 正chánh 指chỉ 圓viên 門môn 顯hiển 是thị 雅nhã 當đương 自tự 餘dư 下hạ 五ngũ 句cú 明minh 二nhị 十thập 四tứ 聖thánh 各các 隨tùy 所sở 因nhân 事sự 相tướng 而nhi 成thành 觀quán 行hành 皆giai 是thị 佛Phật 之chi 威uy 神thần 。 方phương 便tiện 令linh 其kỳ 。 得đắc 道Đạo 非phi 是thị 久cửu 長trường 修tu 學học 淺thiển 深thâm 二nhị 機cơ 同đồng 入nhập 之chi 法Pháp 門môn 也dã 反phản 顯hiển 觀quán 音âm 即tức 是thị 淺thiển 深thâm 二nhị 機cơ 同đồng 說thuyết 同đồng 入nhập 久cửu 長trường 修tu 學học 之chi 法Pháp 門môn 耳nhĩ ○# 標tiêu 觀Quán 世Thế 音Âm 為vi 最tối 。 者giả 正chánh 指chỉ 觀quán 音âm 圓viên 門môn 合hợp 娑sa 婆bà 化hóa 利lợi 有hữu 情tình 雅nhã 當đương 也dã ○# 解giải 皆giai 是thị 佛Phật 威uy 神thần 。 謂vị 此thử 方phương 所sở 有hữu 於ư 諸chư 方phương 便tiện 而nhi 得đắc 悟ngộ 者giả 由do 佛Phật 之chi 力lực 也dã 苟cẩu 他tha 土thổ 以dĩ 餘dư 根căn 為vi 利lợi 耳nhĩ 根căn 為vi 鈍độn 者giả 反phản 顯hiển 可khả 知tri )# 。
頂đảnh 禮lễ 如Như 來Lai 藏tạng 。 無vô 漏lậu 不bất 思tư 議nghị 。 願nguyện 加gia 被bị 未vị 來lai 。 於ư 此thử 門môn 無vô 惑hoặc 。 方phương 便tiện 易dị 成thành 就tựu 。 堪kham 以dĩ 教giáo 阿A 難Nan 。 及cập 末mạt 劫kiếp 沉trầm 淪luân 。 但đãn 以dĩ 此thử 根căn 修tu 。 圓viên 通thông 超siêu 餘dư 者giả 。 真chân 實thật 心tâm 如như 是thị 。
(# 疏sớ/sơ 如Như 來Lai 藏tạng 即tức 一nhất 體thể 三Tam 寶Bảo 是thị 所sở 入nhập 之chi 理lý 具cụ 足túc 無vô 漏lậu 性tánh 功công 德đức 故cố 願nguyện 加gia 下hạ 五ngũ 句cú 正chánh 結kết 願nguyện 但đãn 以dĩ 下hạ 二nhị 句cú 勸khuyến 學học 最tối 後hậu 一nhất 句cú 文Văn 殊Thù 指chỉ 已dĩ 選tuyển 圓viên 通thông 心tâm 真chân 實thật 無vô 妄vọng 。 非phi 挾hiệp 情tình 故cố ○# 標tiêu 於ư 此thử 門môn 無vô 惑hoặc 。 者giả 蓋cái 為vi 前tiền 佛Phật 勑# 文Văn 殊Thù 料liệu 揀giản 應ứng 機cơ 乃nãi 云vân 我ngã 今kim 欲dục 令linh 。 阿A 難Nan 開khai 悟ngộ 。 二nhị 十thập 五ngũ 行hạnh 。 誰thùy 當đương 其kỳ 根căn 。 兼kiêm 我ngã 滅diệt 後hậu 。 此thử 界giới 眾chúng 生sanh 。 入nhập 菩Bồ 薩Tát 乘Thừa 。 求cầu 無vô 上thượng 道Đạo 。 何hà 方phương 便tiện 門môn 。 得đắc 易dị 成thành 就tựu 。 今kim 文Văn 殊Thù 唯duy 料liệu 揀giản 觀quán 音âm 從tùng 耳nhĩ 根căn 一nhất 門môn 修tu 習tập 聞văn 思tư 。 修tu 三tam 慧tuệ 稱xưng 此thử 界giới 根căn 機cơ 真chân 實thật 易dị 得đắc 成thành 就tựu 。 贊tán 曰viết 普phổ 現hiện 色sắc 身thân 曼Mạn 殊Thù 室Thất 利Lợi 。 善thiện 別biệt 機cơ 宜nghi 是thị 稱xưng 大đại 智trí 此thử 方phương 教giáo 體thể 極cực 精tinh 真chân 聞văn 思tư 修tu 。 入nhập 三tam 摩ma 地địa 。
於ư 是thị 阿A 難Nan 。 及cập 諸chư 大đại 眾chúng 。 身thân 心tâm 了liễu 然nhiên 。 得đắc 大đại 開khai 示thị 。 觀quán 佛Phật 菩Bồ 提Đề 。 及cập 大đại 涅Niết 槃Bàn 。 猶do 如như 有hữu 人nhân 。 因nhân 事sự 遠viễn 遊du 。 未vị 得đắc 歸quy 還hoàn 。 明minh 了liễu 其kỳ 家gia 。 所sở 歸quy 道đạo 路lộ 。 普phổ 會hội 大đại 眾chúng 。 天thiên 龍long 八bát 部bộ 。 有Hữu 學Học 二Nhị 乘Thừa 。 及cập 諸chư 一nhất 切thiết 。 新tân 發phát 心tâm 菩Bồ 薩Tát 。 其kỳ 數số 凡phàm 有hữu 。 十thập 恆Hằng 河Hà 沙sa 皆giai 得đắc 本bổn 心tâm 。 遠viễn 塵trần 離ly 垢cấu 。 獲hoạch 法Pháp 眼nhãn 淨tịnh 。 性tánh 比Bỉ 丘Khâu 尼Ni 。 聞văn 說thuyết 偈kệ 已dĩ 。 成thành 阿A 羅La 漢Hán 。 無vô 量lượng 眾chúng 生sanh 。 皆giai 發phát 無Vô 等Đẳng 等Đẳng 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 心tâm 。
(# 疏sớ/sơ 一nhất 會hội 之chi 眾chúng 根căn 器khí 各các 異dị 大đại 小tiểu 不bất 同đồng 前tiền 文văn 觀quán 音âm 說thuyết 竟cánh 諸chư 佛Phật 放phóng 光quang 互hỗ 來lai 灌quán 頂đảnh 兼kiêm 灌quán 大đại 菩Bồ 薩Tát 及cập 阿A 羅La 漢Hán 。 受thọ 彼bỉ 光quang 者giả 一nhất 時thời 俱câu 獲hoạch 金Kim 剛Cang 三Tam 昧Muội 。 此thử 即tức 顯hiển 會hội 二nhị 十thập 四tứ 聖thánh 諸chư 別biệt 觀quán 門môn 一nhất 時thời 圓viên 入nhập 觀quán 音âm 修tu 證chứng 今kim 此thử 阿A 難Nan 。 及cập 諸chư 初sơ 心tâm 聞văn 說thuyết 偈kệ 已dĩ 。 隨tùy 其kỳ 位vị 次thứ 悟ngộ 入nhập 有hữu 異dị 阿A 難Nan 等đẳng 方phương 悟ngộ 圓viên 通thông 從tùng 耳nhĩ 根căn 入nhập 猶do 未vị 有hữu 證chứng 故cố 云vân 明minh 了liễu 其kỳ 家gia 。 所sở 歸quy 道đạo 路lộ 。 其kỳ 天thiên 龍long 眾chúng 及cập 小tiểu 有hữu 學học 大Đại 乘Thừa 地địa 前tiền 十thập 恆Hằng 河Hà 沙sa 獲hoạch 法Pháp 眼nhãn 淨tịnh 。 即tức 入nhập 初Sơ 地Địa 見kiến 道đạo 位vị 也dã 性tánh 比Bỉ 丘Khâu 尼Ni 。 是thị 三tam 果quả 人nhân 今kim 成thành 無Vô 學Học 未vị 發phát 心tâm 者giả 。 其kỳ 數số 無vô 量lượng 。 皆giai 發phát 道Đạo 意ý 。 即tức 悟ngộ 解giải 大Đại 乘Thừa 也dã ○# 解giải 私tư 謂vị 且thả 第đệ 三tam 卷quyển 阿A 難Nan 偈kệ 云vân 銷tiêu 我ngã 億ức 劫kiếp 顛điên 倒đảo 想tưởng 。 不bất 歷lịch 僧tăng 祇kỳ 獲hoạch 法Pháp 身thân 。 洎kịp 第đệ 四tứ 卷quyển 請thỉnh 入nhập 華hoa 屋ốc 前tiền 云vân 聞văn 佛Phật 示thị 誨hối 。 疑nghi 惑hoặc 銷tiêu 除trừ 。 心tâm 悟ngộ 實thật 相tướng 。 至chí 第đệ 五ngũ 卷quyển 如Như 來Lai 偈kệ 後hậu 云vân 心tâm 目mục 開khai 明minh 。 歎thán 未vị 曾tằng 有hữu 。 及cập 請thỉnh 圓viên 通thông 又hựu 云vân 我ngã 等đẳng 今kim 日nhật 。 身thân 心tâm 皎hiệu 然nhiên 。 快khoái 得đắc 無vô 礙ngại 。 以dĩ 前tiền 兼kiêm 此thử 凡phàm 經kinh 五ngũ 番phiên 彰chương 灼chước 領lãnh 悟ngộ 何hà 緫# 排bài 云vân 未vị 有hữu 證chứng 乎hồ 圓viên 師sư 判phán 此thử 為vi 阿A 難Nan 增tăng 道Đạo 理lý 必tất 然nhiên 矣hĩ 應ưng 知tri 經kinh 家gia 指chỉ 妙diệu 覺giác 菩Bồ 提Đề 涅Niết 槃Bàn 。 為vi 家gia 真chân 修tu 耳nhĩ 根căn 圓viên 通thông 為vi 道đạo 若nhược 不bất 爾nhĩ 者giả 。 慶khánh 喜hỷ 之chi 性tánh 幾kỷ 乎hồ 擣đảo 昧muội 也dã 資tư 中trung 曰viết 莊trang 嚴nghiêm 論luận 解giải 法Pháp 眼nhãn 淨tịnh 初Sơ 地Địa 見kiến 道đạo 也dã 若nhược 依y 圓viên 教giáo 即tức 十thập 住trụ 初sơ 心tâm 孤cô 山sơn 曰viết 阿A 羅La 漢Hán 其kỳ 名danh 雖tuy 小tiểu 其kỳ 證chứng 乃nãi 圓viên 凖# 涅Niết 槃Bàn 四tứ 依y 品phẩm 第đệ 四tứ 依y 人nhân 名danh 阿A 羅La 漢Hán 。 私tư 謂vị 第đệ 四tứ 卷quyển 指chỉ 登đăng 伽già 方phương 得đắc 三tam 果quả 約ước 圓viên 位vị 收thu 之chi 即tức 七thất 信tín 以dĩ 前tiền 也dã 此thử 中trung 若nhược 用dụng 四tứ 依y 判phán 位vị 恐khủng 升thăng 之chi 太thái 高cao 以dĩ 第đệ 四tứ 依y 人nhân 住trụ 第đệ 十Thập 地Địa 。 故cố 秖kỳ 應ưng 示thị 作tác 聲Thanh 聞Văn 同đồng 除trừ 四tứ 住trụ 證chứng 阿A 羅La 漢Hán 。 如như 涅Niết 槃Bàn 中trung 聞văn 常thường 取thủ 果quả 之chi 比tỉ 也dã 按án 天thiên 台thai 釋thích 法pháp 華hoa 分phân 別biệt 功công 德đức 品phẩm 發phát 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 初sơ 入nhập 十thập 信tín 也dã 故cố 仁nhân 王vương 般Bát 若Nhã 云vân 十Thập 善Thiện 菩Bồ 薩Tát 發phát 大đại 心tâm 長trường/trưởng 別biệt 三tam 界giới 苦khổ 輪luân 海hải 頌tụng 曰viết 涅Niết 槃Bàn 之chi 道Đạo 。 圓viên 度độ 絕tuyệt 證chứng 與dữ 未vị 證chứng 隨tùy 宜nghi 說thuyết 從tùng 教giáo 理lý 論luận 不bất 成thành 痕ngân 翳ế 眼nhãn 切thiết 忌kỵ 添# 金kim 屑tiết )# 。
首Thủ 楞Lăng 嚴Nghiêm 經Kinh 。 義nghĩa 海hải 卷quyển 第đệ 十thập 八bát 。 頗phả 八bát 。
音âm 釋thích
緘giam
(# 居cư 衘# 切thiết 封phong 也dã )# 。
虧khuy
(# 去khứ 為vi 切thiết [卸-ㄗ+夬]# 也dã )# 。
[乖-北+(土*土)]#
(# 公công 懷hoài 切thiết 戾lệ 也dã )# 。
羅la 縠hộc
(# 縠hộc 胡hồ 谷cốc 切thiết 縐# 紗# 也dã )# 。
檮# 昧muội
(# 檮# 都đô 皓hạo 切thiết 檮# 杋# 頑ngoan 凶hung 無vô 儔trù 匹thất 貌mạo 昧muội 莫mạc 貝bối 切thiết 闇ám 也dã )# 。