天Thiên 台Thai 四Tứ 教Giáo 儀Nghi 集Tập 註Chú ( 選Tuyển 錄Lục 集Tập 註Chú 本Bổn 文Văn )
Quyển 0006
宋Tống 諦Đế 觀Quán 注Chú

第đệ 6# 卷quyển 下hạ 一nhất 卷quyển 。

天thiên 台thai 四tứ 教giáo 儀nghi 集tập 註chú 卷quyển 第đệ 六lục 。 稼giá 六lục 。

南nam 天Thiên 竺Trúc 沙Sa 門Môn 。 蒙mông 潤nhuận 。 集tập 。

先tiên 親thân 後hậu 冤oan 者giả 從tùng 易dị 至chí 難nạn/nan 順thuận 心tâm 成thành 觀quán 若nhược 析tích 玄huyền 第đệ 六lục 觀quán 方phương 與dữ 上thượng 親thân 下hạ 樂nhạo/nhạc/lạc 第đệ 七thất 上thượng 親thân 中trung 樂nhạo/nhạc/lạc 中trung 親thân 下hạ 樂nhạo/nhạc/lạc 者giả 一nhất 者giả 次thứ 第đệ 脩tu 觀quán 未vị 暇hạ 與dữ 故cố 二nhị 者giả 順thuận 七thất 周chu 次thứ 第đệ 每mỗi 一nhất 番phiên 用dụng 觀quán 先tiên 與dữ 上thượng 樂nhạo/nhạc/lạc 中trung 下hạ 非phi 要yếu 故cố 在tại 後hậu 時thời 與dữ 雖tuy 前tiền 後hậu 境cảnh 境cảnh 皆giai 三tam 使sử 冤oan 親thân 平bình 等đẳng 以dĩ 破phá 嗔sân 障chướng 輔phụ 行hành 開khai 為vi 九cửu 周chu 者giả 一nhất 順thuận 從tùng 親thân 至chí 冤oan 次thứ 第đệ 與dữ 樂nhạo/nhạc/lạc 不bất 待đãi 六lục 七thất 卻khước 緣duyên 前tiền 親thân 又hựu 復phục 前tiền 境cảnh 為vi 得đắc 不bất 得đắc 。 盖# 為vi 破phá 障chướng 且thả 爾nhĩ 運vận 心tâm 其kỳ 實thật 前tiền 人nhân 實thật 未vị 得đắc 樂lạc 故cố 析tích 玄huyền 上thượng 云vân 問vấn 自tự 身thân 有hữu 樂nhạo/nhạc/lạc 可khả 施thí 於ư 他tha 忽hốt 若nhược 自tự 身thân 無vô 樂nhạo/nhạc/lạc 將tương 何hà 施thí 與dữ 荅# 自tự 身thân 若nhược 無vô 樂nhạo/nhạc/lạc 可khả 施thí 即tức 運vận 心tâm 將tương 餘dư 諸chư 天thiên 菩Bồ 薩Tát 等đẳng 樂nhạo/nhạc/lạc 而nhi 惠huệ 施thí 之chi 。 願nguyện 彼bỉ 冤oan 親thân 平bình 等đẳng 眾chúng 生sanh 得đắc 受thọ 。 如như 是thị 等đẳng 樂nhạo/nhạc/lạc 故cố 又hựu 涅Niết 槃Bàn 疏sớ/sơ 云vân 雖tuy 欲dục 拔bạt 苦khổ 實thật 未vị 拔bạt 苦khổ 皆giai 是thị 虛hư 言ngôn 雖tuy 欲dục 與dữ 樂nhạo/nhạc/lạc 實thật 未vị 得đắc 樂lạc 此thử 是thị 假giả 說thuyết 又hựu 行hành 者giả 用dụng 觀quán 當đương 念niệm 冤oan 讐thù 如như 過quá 去khứ 父phụ 母mẫu 。 等đẳng 方phương 能năng 冤oan 親thân 平bình 等đẳng 與dữ 樂nhạo/nhạc/lạc 廣quảng 如như 析tích 玄huyền 上thượng (# 云vân 云vân )# 。

三tam 多đa 散tán 眾chúng 生sanh 數sổ 息tức 觀quán 。

攀phàn 緣duyên 思tư 慮lự 與dữ 定định 相tương 違vi 故cố 名danh 多đa 散tán 息tức 有hữu 四tứ 相tương/tướng 止Chỉ 觀Quán 八bát (# 十thập 七thất )# 云vân 有hữu 聲thanh 曰viết 風phong 守thủ 之chi 則tắc 散tán 結kết 滯trệ 曰viết 氣khí 守thủ 之chi 則tắc 結kết 出xuất 入nhập 不bất 盡tận 曰viết 喘suyễn 守thủ 之chi 則tắc 勞lao 不bất 聲thanh 不bất 滯trệ 出xuất 入nhập 俱câu 盡tận 曰viết 息tức 守thủ 之chi 則tắc 定định (# 文văn )# 數số 者giả 從tùng 一nhất 至chí 十thập 。 不bất 多đa 不bất 少thiểu 。 令linh 心tâm 不bất 散tán 禪thiền 門môn 第đệ 五ngũ 二nhị 有hữu 四tứ 師sư 一nhất 師sư 數số 出xuất 息tức 不bất 急cấp 不bất 脹trướng 身thân 則tắc 輕khinh 利lợi 易dị 入nhập 三tam 昧muội 二nhị 師sư 數số 入nhập 息tức 隨tùy 息tức 內nội 斂liểm 三tam 師sư 出xuất 入nhập 無vô 在tại 但đãn 取thủ 所sở 便tiện 而nhi 數số 四tứ 師sư 依y 四tứ 時thời 用dụng 數số 經kinh 家gia 正chánh 依y 第đệ 三tam 師sư 又hựu 不bất 許hứa 出xuất 入nhập 俱câu 數số 恐khủng 生sanh 病bệnh 故cố 梵Phạn 語ngữ 阿a 那na 波ba 那na 。 此thử 云vân 遣khiển 來lai (# 入nhập 息tức )# 遣khiển 去khứ (# 出xuất 息tức )# 即tức 是thị 三tam 世thế 諸chư 佛Phật 。 入nhập 道đạo 初sơ 門môn 通thông 於ư 三tam 乘thừa 四tứ 教giáo 又hựu 用dụng 息tức 明minh 六lục 妙diệu 門môn 謂vị 數số 隨tùy 止Chỉ 觀Quán 。 還hoàn 淨tịnh 攝nhiếp 心tâm 在tại 息tức 從tùng 一nhất 至chí 十thập 。 名danh 之chi 為vi 數số 細tế 心tâm 依y 息tức 知tri 入nhập 知tri 出xuất 故cố 名danh 為vi 隨tùy 息tức 心tâm 靜tĩnh 慮lự 名danh 之chi 為vi 止chỉ 分phân 別biệt 推thôi 析tích 名danh 之chi 為vi 觀quán 轉chuyển 心tâm 返phản 照chiếu 名danh 之chi 為vi 還hoàn 心tâm 無vô 所sở 依y 。 妄vọng 波ba 不bất 起khởi 名danh 之chi 為vi 淨tịnh 。 (# 如như 法Pháp 界giới 次thứ 第đệ 上thượng )# 今kim 是thị 小Tiểu 乘Thừa 助trợ 道đạo 但đãn 名danh 數sổ 息tức 。

四tứ 愚ngu 癡si 眾chúng 生sanh 因nhân 緣duyên 觀quán 。

迷mê 倒đảo 不bất 了liễu 撥bát 無vô 因nhân 果quả 。 故cố 曰viết 愚ngu 癡si 須tu 知tri 着trước 我ngã 及cập 計kế 斷đoạn 常thường 并tinh 執chấp 性tánh 實thật 三tam 皆giai 迷mê 倒đảo 因nhân 緣duyên 者giả 法Pháp 界Giới 次thứ 第đệ 中trung (# 十thập 七thất )# 云vân 展triển 轉chuyển 感cảm 果quả 為vi 因nhân 互hỗ 相tương 由do 藉tạ 為vi 緣duyên (# 文văn )# 如như 無vô 明minh 為vi 因nhân 。 能năng 與dữ 行hành 支chi 為vi 緣duyên 乃nãi 至chí 生sanh 支chi 為vi 因nhân 能năng 與dữ 老lão 死tử 為vi 緣duyên 。 四tứ 教giáo 義nghĩa 二nhị (# 十thập 八bát )# 云vân 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 。 有hữu 三tam 種chủng 不bất 同đồng 一nhất 者giả 三tam 世thế 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 。 (# 過quá 去khứ 二nhị 支chi 因nhân 現hiện 在tại 五ngũ 支chi 果quả 現hiện 在tại 三tam 支chi 因nhân 未vị 來lai 二nhị 支chi 果quả )# 二nhị 者giả 二nhị 世thế 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 。 (# 現hiện 在tại 有hữu 十thập 未vị 來lai 有hữu 二nhị )# 三tam 者giả 一nhất 念niệm 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 。 (# 此thử 約ước 現hiện 在tại 隨tùy 一nhất 念niệm 心tâm 起khởi 即tức 具cụ 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 。 )# 三tam 世thế 破phá 斷đoạn 常thường 二nhị 世thế 破phá 着trước 我ngã 一nhất 念niệm 破phá 性tánh 實thật 也dã (# 文văn )# 輔phụ 行hành 七thất 上thượng (# 末mạt )# 云vân 三tam 世thế 破phá 斷đoạn 常thường 者giả 三tam 世thế 相tương 續tục 故cố 不bất 斷đoạn 。 三tam 世thế 迭điệt 謝tạ 故cố 不bất 常thường 又hựu 過quá 去khứ 破phá 常thường 未vị 來lai 破phá 斷đoạn 現hiện 在tại 雙song 破phá 斷đoạn 常thường 二nhị 世thế 破phá 我ngã 者giả 現hiện 未vị 二nhị 世thế 具cụ 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 。 於ư 父phụ 生sanh 愛ái 於ư 母mẫu 生sanh 嗔sân 名danh 為vi 無vô 明minh 。 父phụ 遺di 體thể 時thời 謂vị 是thị 己kỷ 有hữu 名danh 之chi 為vi 行hành 從tùng 識thức 支chi 去khứ 至chí 老lão 死tử 支chi 與dữ 二nhị 世thế 同đồng (# 文văn )# 輔phụ 行hành 八bát 上thượng (# 十thập 一nhất )# 云vân 言ngôn 一nhất 念niệm 者giả 非phi 謂vị 極cực 促xúc 一nhất 剎sát 那na 時thời 謂vị 善thiện 惡ác 業nghiệp 成thành 名danh 為vi 一nhất 念niệm 異dị 於ư 三tam 世thế 二nhị 世thế 連liên 縛phược 等đẳng 相tương/tướng 故cố 名danh 一nhất 念niệm 皆giai 是thị 無vô 常thường 。 故cố 無vô 性tánh 實thật (# 文văn )# 如như 妙diệu 玄huyền 二nhị (# 十thập 六lục )# 禪thiền 門môn 三tam (# 九cửu )# 然nhiên 此thử 三tam 種chủng 因nhân 緣duyên 破phá 愚ngu 癡si 者giả (# 着trước 我ngã 在tại 內nội )# 凖# 大đại 集tập 及cập 禪thiền 經kinh 說thuyết 若nhược 毗tỳ 曇đàm 大đại 經kinh 乃nãi 以dĩ 界giới 方phương 便tiện 破phá 着trước 我ngã 此thử 皆giai 隨tùy 機cơ 冝# 樂nhạo/nhạc/lạc 也dã 若nhược 束thúc 十thập 二nhị 為vi 三tam 道đạo 輪luân 轉chuyển 相tương 生sanh 者giả 俱câu 舍xá 云vân 三tam 煩phiền 惱não 二nhị 業nghiệp 七thất 事sự 亦diệc 名danh 果quả (# 雖tuy 有hữu 十thập 二nhị 而nhi 二nhị 三tam 為vi 性tánh 三tam 謂vị 或hoặc 業nghiệp 事sự 二nhị 謂vị 因nhân 果quả )# 畧lược 果quả 及cập 畧lược 因nhân 由do 中trung 可khả 比tỉ 二nhị (# 後hậu 際tế 畧lược 果quả 前tiền 際tế 畧lược 因nhân 中trung 間gian 廣quảng 說thuyết 可khả 比tỉ 知tri 也dã 比tỉ 凖# 俱câu 舍xá 缺khuyết 畧lược 義nghĩa 若nhược 凖# 婆bà 沙sa 前tiền 際tế 畧lược 果quả 後hậu 際tế 畧lược 因nhân 乃nãi 全toàn 畧lược 義nghĩa 補bổ 注chú 十thập 二nhị 引dẫn 論luận 具cụ 釋thích )# 又hựu 云vân 從tùng 惑hoặc 生sanh 惑hoặc 業nghiệp 從tùng 業nghiệp 生sanh 於ư 事sự 從tùng 事sự 事sự 惑hoặc 生sanh 有hữu 支chi 理lý 惟duy 此thử (# 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 。 通thông 名danh 有hữu 支chi 道Đạo 理lý 惟duy 若nhược 此thử 也dã 此thử 名danh 束thúc 十thập 二nhị 輪luân 為vi 三tam 道đạo 以dĩ 能năng 通thông 義nghĩa 與dữ 輪luân 轉chuyển 義nghĩa 同đồng 廣quảng 如như 輔phụ 行hành 三tam 下hạ 十thập 四tứ 釋thích )# 。

輔phụ 行hành 引dẫn 俱câu 舍xá 云vân 能năng 作tác 及cập 俱câu 有hữu 同đồng 類loại 與dữ 相tương 應ứng 徧biến 行hành 并tinh 異dị 熟thục 許hứa 因nhân 唯duy 六lục 種chủng 今kim 且thả 依y 大đại 論luận 畧lược 出xuất 六lục 因nhân 相tương/tướng 以dĩ 大đại 論luận 是thị 一nhất 家gia 承thừa 用dụng 名danh 字tự 稍sảo 同đồng 故cố 且thả 依y 之chi 乃nãi 至chí 云vân 復phục 次thứ 心tâm 心tâm 數số 法pháp 。 從tùng 四tứ 緣duyên 生sanh 無vô 想tưởng 滅diệt 定định 從tùng 三tam 緣duyên 生sanh 除trừ 於ư 緣duyên 緣duyên 諸chư 餘dư 心tâm 數số 不bất 相tương 應ứng 行hành 。 及cập 色sắc 從tùng 二nhị 緣duyên 生sanh 除trừ 次thứ 第đệ 緣duyên 及cập 緣duyên 緣duyên 餘dư 有hữu 為vi 法pháp 劣liệt 故cố 無vô 有hữu 從tùng 於ư 一nhất 緣duyên 生sanh 者giả 報báo 生sanh 心tâm 心tâm 數số 法pháp 。 從tùng 五ngũ 因nhân 生sanh 除trừ 於ư 徧biến 因nhân 無vô 漏lậu 心tâm 心tâm 數số 法pháp 。 從tùng 三tam 因nhân 生sanh 謂vị 相tương 應ứng 共cộng 及cập 無vô 障chướng 碍# 淨tịnh 名danh 記ký 云vân 十thập 二nhị 秪# 是thị 四tứ 六lục 而nhi 已dĩ 故cố 知tri 但đãn 是thị 離ly 合hợp 說thuyết 也dã 且thả 如như 無vô 明minh 秪# 是thị 行hành 家gia 之chi 能năng 通thông 也dã 即tức 同đồng 類loại 因nhân 行hành 必tất 四tứ 相tương/tướng 即tức 俱câu 有hữu 也dã 行hành 中trung 五ngũ 部bộ 亦diệc 同đồng 類loại 也dã (# 見kiến 歷lịch 四Tứ 諦Đế 思tư 歷lịch 一nhất 諦đế )# 無vô 明minh 行hành 中trung 心tâm 心tâm 數số 法pháp 。 共cộng 行hành 共cộng 感cảm 所sở 作tác 必tất 同đồng 行hành 有hữu 必tất 招chiêu 識thức 等đẳng 異dị 熟thục 此thử 行hành (# 必tất 有hữu )# 徧biến 行hành 五ngũ 部bộ 之chi 惑hoặc 若nhược 四tứ 緣duyên 中trung 論luận 云vân 增tăng 上thượng 即tức 能năng 作tác 因nhân 緣duyên 五ngũ 因nhân 性tánh 比tỉ 六lục 因nhân 說thuyết 可khả 知tri 輔phụ 行hành 八bát 上thượng (# 十thập 一nhất )# 云vân 大đại 論luận 問vấn 佛Phật 說thuyết 因nhân 緣duyên 甚thậm 為vi 難nan 解giải 。 云vân 何hà 令linh 於ư 癡si 人nhân 觀quán 耶da 荅# 非phi 如như 牛ngưu 馬mã 等đẳng 禪thiền 門môn 但đãn 云vân 聦# 明minh 利lợi 根căn 分phân 別biệt 籌trù 量lượng 不bất 得đắc 正chánh 慧tuệ 邪tà 心tâm 取thủ 理lý 名danh 為vi 愚ngu 癡si (# 文văn )# 北bắc 因nhân 緣duyên 觀quán 與dữ 支chi 佛Phật 何hà 異dị 今kim 是thị 助trợ 道đạo 破phá 障chướng 畧lược 論luận 三tam 世thế 支chi 佛Phật 正chánh 觀quán 破phá 惑hoặc 必tất 須tu 逆nghịch 順thuận 兩lưỡng 緣duyên 百bách 千thiên 萬vạn 世thế 因nhân 緣duyên 等đẳng 。

五ngũ 多đa 障chướng 眾chúng 生sanh 念niệm 佛Phật 觀quán 。

止Chỉ 觀Quán 云vân 睡thụy 障chướng 念niệm 處xứ 乃nãi 云vân 逼bức 迫bách 障chướng 禪thiền 門môn 第đệ 四tứ 明minh 三tam 種chủng 障chướng 念niệm 三Tam 身Thân 治trị (# 彼bỉ 通thông 大Đại 乘Thừa 今kim 且thả 明minh 小Tiểu 乘Thừa 助trợ 道đạo )# 障chướng 即tức 惡ác 業nghiệp 三tam 種chủng 者giả 一nhất 昏hôn 沉trầm 暗ám 塞tắc 障chướng (# 昏hôn 睡thụy 無vô 記ký )# 念niệm 應ưng 身thân 三tam 十thập 二nhị 相tướng 。 治trị 二nhị 惡ác 念niệm 思tư 惟duy 障chướng (# 欲dục 作tác 五ngũ 逆nghịch 。 十thập 惡ác 等đẳng 事sự )# 念niệm 報báo 身thân 力Lực 、 無Vô 畏Úy 等đẳng 。 治trị 三tam 境cảnh 界giới 逼bức 迫bách 障chướng (# 身thân 忽hốt 卒thốt 痛thống 或hoặc 見kiến 無vô 手thủ 足túc 火hỏa 焚phần 水thủy 渴khát 等đẳng 也dã )# 念niệm 法Pháp 身thân 空không 寂tịch 無vô 為vi 。 治trị (# 文văn )# 今kim 明minh 小Tiểu 乘Thừa 助trợ 道đạo 據cứ 四tứ 教giáo 義nghĩa 云vân 破phá 境cảnh 界giới 逼bức 迫bách 障chướng 合hợp 念niệm 真chân 空không 法Pháp 身thân 若nhược 以dĩ 身thân 對đối 教giáo 如như 輔phụ 行hành 一nhất 下hạ 七thất 云vân 前tiền 之chi 三tam 教giáo 各các 念niệm 一nhất 身thân 謂vị 生sanh 應ưng 報báo 圓viên 念niệm 法Pháp 身thân 諸chư 身thân 具cụ 足túc (# 文văn )# 。

二nhị 別biệt 相tướng 念niệm 處xứ (# 如như 前tiền 四tứ 念niệm 處xứ 是thị )# 。

妙diệu 玄huyền 四tứ (# 二nhị 十thập 三tam )# 云vân 五ngũ 障chướng 既ký 除trừ 觀quán 慧tuệ 諦đế 當đương 能năng 觀quán 四Tứ 諦Đế 而nhi 正chánh 以dĩ 苦Khổ 諦Đế 為vi 初sơ 門môn 作tác 四Tứ 念Niệm 處Xứ 觀quán 。 破phá 四tứ 顛điên 倒đảo (# 文văn )# 析tích 玄huyền 上thượng (# 二nhị 十thập )# 云vân 別biệt 謂vị 各các 別biệt 身thân 受thọ 心tâm 法pháp 。 不bất 同đồng 故cố 相tương 謂vị 行hành 相tương/tướng 觀quán 此thử 四tứ 法Pháp 。 作tác 不bất 淨tịnh 等đẳng 行hành 相tương/tướng 故cố 言ngôn 念niệm 觀quán 者giả 然nhiên 觀quán 體thể 非phi 念niệm 觀quán 是thị 其kỳ 慧tuệ 推thôi 求cầu 觀quán 察sát 知tri 不bất 淨tịnh 等đẳng 故cố (# 乃nãi 至chí )# 處xứ 謂vị 處xứ 所sở 謂vị 身thân 受thọ 心tâm 法pháp 。 是thị 念niệm 所sở 緣duyên 住trú 止chỉ 之chi 處xứ 。 故cố (# 文văn )# 於ư 五ngũ 陰ấm 境cảnh 脩tu 四tứ 念niệm 處xứ 為vi 破phá 四tứ 倒đảo 合hợp 五ngũ 為vi 四tứ 受thọ 則tắc 六lục 根căn 對đối 六lục 塵trần 義nghĩa 兼kiêm 內nội 外ngoại 故cố 獨độc 為vi 一nhất 想tưởng 行hành 一nhất 向hướng 居cư 內nội 故cố 合hợp 為vi 一nhất 又hựu 此thử 念niệm 處xứ 別biệt 名danh 屬thuộc 慧tuệ 通thông 亦diệc 有hữu 定định 輔phụ 行hành 三tam 下hạ (# 十thập 一nhất )# 云vân 四tứ 境cảnh 上thượng 心tâm 故cố 名danh 為vi 定định (# 文văn )# 。

三tam 總tổng 相tương/tướng 念niệm 處xứ 一nhất 觀quán 身thân 不bất 淨tịnh 。 受thọ 心tâm 法pháp 皆giai 不bất 淨tịnh 乃nãi 至chí 觀quán 法pháp 無vô 我ngã 。 身thân 受thọ 心tâm 亦diệc 無vô 我ngã 中trung 間gian 例lệ 知tri (# 已dĩ 上thượng 三tam 科khoa 名danh 外ngoại 凡phàm 亦diệc 名danh 資tư 粮# 位vị )# 。

此thử 有hữu 四tứ 句cú 四tứ 念niệm 處xứ 一nhất 云vân 一nhất 境cảnh 別biệt 觀quán 別biệt 正chánh 是thị 別biệt 相tướng 念niệm 處xứ 二nhị 境cảnh 別biệt 觀quán 總tổng 三tam 境cảnh 總tổng 觀quán 別biệt 此thử 二nhị 是thị 總tổng 相tương/tướng 之chi 方phương 便tiện 四tứ 境cảnh 觀quán 俱câu 總tổng 是thị 總tổng 相tương/tướng 念niệm 處xứ (# 文văn )# 初sơ 則tắc 一nhất 藥dược 對đối 一nhất 倒đảo 中trung 間gian 二nhị 句cú 觀quán 心tâm 漸tiệm 熟thục 或hoặc 別biệt 於ư 一nhất 境cảnh 總tổng 用dụng 四tứ 觀quán 或hoặc 別biệt 用dụng 一nhất 觀quán 總tổng 觀quán 四tứ 境cảnh 第đệ 四tứ 境cảnh 觀quán 純thuần 熟thục 舉cử 一nhất 俱câu 得đắc 也dã 若nhược 析tích 玄huyền 凖# 俱câu 舍xá 疏sớ/sơ 前tiền 三tam 皆giai 別biệt 相tướng 攝nhiếp 第đệ 四tứ 句cú 方phương 是thị 總tổng 相tương/tướng 位vị 今kim 依y 妙diệu 玄huyền 四tứ 念niệm 處xứ 初sơ 句cú 是thị 別biệt 後hậu 三tam 皆giai 總tổng 今kim 此thử 正chánh 當đương 境cảnh 總tổng 觀quán 別biệt 謂vị 別biệt 用dụng 一nhất 觀quán 總tổng 觀quán 四tứ 境cảnh 又hựu 上thượng 停đình 心tâm 破phá 障chướng 四tứ 念niệm 處xứ 惟duy 觀quán 苦Khổ 諦Đế 至chí 內nội 凡phàm 位vị 方phương 觀quán 四Tứ 諦Đế 妙diệu 玄huyền 四tứ (# 三tam 十thập 三tam )# 云vân 七thất 賢hiền 位vị 人nhân 明minh 識thức 四Tứ 諦Đế 此thử 約ước 觧# 說thuyết 心tâm 行hành 理lý 外ngoại 名danh 外ngoại 凡phàm 資tư 粮# 者giả 從tùng 喻dụ 也dã 欲dục 越việt 三tam 有hữu 此thử 為vi 資tư 粮# 。

二nhị 明minh 內nội 凡phàm 者giả 有hữu 四tứ 謂vị 煖noãn 頂đảnh 忍nhẫn 世thế 第đệ 一nhất (# 此thử 四tứ 位vị 為vi 內nội 凡phàm 亦diệc 名danh 加gia 行hành 位vị 又hựu 名danh 四tứ 善thiện 根căn 位vị )# 。

漸tiệm 見kiến 法pháp 性tánh 心tâm 遊du 理lý 內nội 身thân 居cư 有hữu 漏lậu 聖thánh 道Đạo 未vị 生sanh 故cố 名danh 內nội 凡phàm 以dĩ 定định 資tư 慧tuệ 加gia 功công 用dụng 行hành 故cố 名danh 加gia 行hành 聖thánh 道Đạo 根căn 本bổn 亦diệc 曰viết 善thiện 根căn 煖noãn 從tùng 喻dụ 妙diệu 玄huyền 四tứ (# 二nhị 十thập 四tứ )# 云vân 以dĩ 別biệt 總tổng 念niệm 處xứ 觀quán 緣duyên 四Tứ 諦Đế 境cảnh 能năng 發phát 似tự 解giải 伏phục 煩phiền 惱não 惑hoặc 得đắc 佛Phật 法Pháp 氣khí 分phần/phân 如như 鑽toàn 燧toại 先tiên 煙yên 春xuân 陽dương 煖noãn 發phát 以dĩ 慧tuệ 鑽toàn 境cảnh 發phát 相tương 似tự 觧# 觧# 即tức 喻dụ 煖noãn (# 此thử 喻dụ 慧tuệ 行hành )# 又hựu 如như 春xuân 夏hạ 積tích 集tập 花hoa 草thảo 自tự 有hữu 煖noãn 生sanh 以dĩ 四Tứ 諦Đế 慧tuệ 習tập 眾chúng 善thiện 法Pháp 善thiện 法Pháp 熏huân 積tích 慧tuệ 觧# 得đắc 起khởi 故cố 名danh 煖noãn 也dã (# 此thử 喻dụ 行hàng 行hàng )# 頂đảnh 妙diệu 玄huyền 四tứ (# 二nhị 十thập 四tứ )# 云vân 似tự 觧# 轉chuyển 增tăng 得đắc 四tứ 如như 意ý 。 定định 十thập 六lục 諦đế 觀quán 轉chuyển 更cánh 分phân 明minh 在tại 煖noãn 之chi 上thượng 如như 登đăng 山sơn 頂đảnh 觀quán 矚chú 四tứ 方phương 悉tất 皆giai 明minh 了liễu 。 故cố 名danh 頂Đảnh 法Pháp (# 文văn )# 忍nhẫn 妙diệu 玄huyền 四tứ (# 二nhị 十thập 四tứ )# 云vân 亦diệc 是thị 似tự 觧# 增tăng 長trưởng 五ngũ 種chủng 善thiện 法Pháp 增tăng 進tiến 成thành 根căn 於ư 四Tứ 諦Đế 中trung 。 堪kham 忍nhẫn 樂nhạo 欲dục (# 文văn )# 亦diệc 忍nhẫn 可khả 義nghĩa 世thế 第đệ 一nhất 釋thích 籤# 四tứ 五ngũ 云vân 此thử 是thị 有hữu 漏lậu 故cố 名danh 世thế 間gian 於ư 中trung 最tối 勝thắng 。 故cố 云vân 第đệ 一nhất (# 文văn )# 此thử 四tứ 位vị 觀quán 行hành 者giả 俱câu 舍xá 頌tụng 云vân 從tùng 此thử 生sanh 煖Noãn 法Pháp (# 從tùng 總tổng 相tương/tướng 後hậu 生sanh 煖noãn 善thiện 根căn )# 具cụ 觀quán 四tứ 聖Thánh 諦Đế 脩tu 十thập 六lục 行hành 觀quán 。 (# 四Tứ 諦Đế 為vi 所sở 緣duyên 十thập 六lục 行hành 為vi 能năng 緣duyên 釋thích 籤# 謂vị 煖noãn 入nhập 諦đế 十thập 六lục 行hành 相tương/tướng 有hữu 觧# 入nhập 字tự 字tự 恐khủng 誤ngộ 或hoặc 約ước 上thượng 二nhị 界giới 四Tứ 諦Đế 体# 同đồng 通thông 觧# 云vân 八bát 耳nhĩ 其kỳ 實thật 只chỉ 觀quán 欲dục 界giới 四Tứ 諦Đế 此thử 位vị 有hữu 三tam 品phẩm )# 次thứ 生sanh 頂đảnh 亦diệc 然nhiên (# 用dụng 觀quán 同đồng 前tiền 亦diệc 有hữu 三tam 品phẩm 。 )# 下hạ 中trung 忍nhẫn 同đồng 頂đảnh (# 下hạ 忍nhẫn 遍biến 觀quán 八bát 諦đế 中trung 忍nhẫn 縮súc 觀quán 明minh 減giảm 緣duyên 行hành 今kim 皆giai 云vân 同đồng 頂đảnh 者giả 下hạ 忍nhẫn 雖tuy 上thượng 下hạ 遍biến 觀quán 不bất 出xuất 四Tứ 諦Đế 中trung 忍nhẫn 雖tuy 咸hàm 緣duyên 行hành 約ước 初sơ 觀quán 說thuyết )# 上thượng 惟duy 觀quán 欲dục 苦khổ 一nhất 行hành 一nhất 剎sát 那na (# 此thử 上thượng 忍nhẫn 合hợp 有hữu 一nhất 行hành 二nhị 剎sát 那na 心tâm 言ngôn 一nhất 剎sát 那na 此thử 揀giản 滿mãn 說thuyết )# 世thế 第đệ 一nhất 亦diệc 然nhiên (# 上thượng 忍nhẫn 位vị 中trung 有hữu 二nhị 剎sát 那na 一nhất 剎sát 那na [書-曰+皿]# 餘dư 一nhất 剎sát 那na 在tại 名danh 上thượng 忍nhẫn 滿mãn 即tức 入nhập 世thế 第đệ 一nhất 今kim 一nhất 剎sát 那na 引dẫn 入nhập 無vô 漏lậu 故cố 云vân 亦diệc 然nhiên 也dã )# 。

中trung 忍nhẫn 減giảm 緣duyên 行hành 者giả 若nhược 遍biến 觀quán 八bát 諦đế 脩tu 三tam 十thập 二nhị 行hành 名danh 下hạ 忍nhẫn 位vị 若nhược 初sơ 依y 欲dục 界giới 苦khổ 脩tu 四tứ 行hành 次thứ 例lệ 觀quán 上thượng 二nhị 界giới 苦khổ 亦diệc 四tứ 行hành 又hựu 觀quán 欲dục 集tập 四tứ 行hành 次thứ 上thượng 二nhị 界giới 集tập 四tứ 行hành 乃nãi 至chí 上thượng 二nhị 界giới 道đạo 下hạ 不bất 用dụng 最tối 後hậu 乘thừa 之chi 一nhất 行hành 名danh 為vi 一nhất 周chu 减# 一nhất 行hành 也dã 復phục 從tùng 前tiền 觀quán 從tùng 後hậu 减# 至chí 第đệ 四tứ 番phiên 减# 上thượng 二nhị 界giới 道Đạo 諦Đế 下hạ 道đạo 之chi 一nhất 行hành 到đáo 此thử 能năng 緣duyên 之chi 行hành 既ký 無vô 所sở 緣duyên 之chi 諦đế 亦diệc 减# 此thử 道Đạo 行hạnh 與dữ 道đạo 緣duyên 同đồng 名danh 亦diệc 與dữ 緣duyên 同đồng 减# 故cố 云vân 减# 緣duyên 必tất 减# 行hành (# 據cứ 初sơ 一nhất 行hành )# 减# 行hành 未vị 必tất 减# 緣duyên (# 據cứ 後hậu 三tam 行hành )# 第đệ 五ngũ 番phiên 减# 欲dục 界giới 道Đạo 諦Đế 下hạ 乘thừa 行hành 乃nãi 至chí 最tối 初sơ 欲dục 界giới 苦khổ 下hạ 空không 行hành 總tổng 有hữu 三tam 十thập 一nhất 周chu 减# 緣duyên 减# 行hành 皆giai 名danh 中trung 忍nhẫn 唯duy 留lưu 一nhất 行hành 并tinh 所sở 緣duyên 苦khổ 境cảnh 入nhập 上thượng 忍nhẫn 位vị (# 此thử 位vị 所sở 留lưu 一nhất 行hành 隨tùy 行hành 者giả 所sở 冝# 如như 釋thích 籤# 第đệ 四tứ 云vân 云vân )# 是thị 則tắc 上thượng 四tứ 下hạ 三tam 七thất 緣duyên 與dữ 初sơ 行hành 同đồng 名danh 行hành 與dữ 緣duyên 同đồng 减# 故cố 釋thích 籤# 四tứ (# 四tứ )# 云vân 七thất 周chu 减# 緣duyên 二nhị 十thập 四tứ 周chu 减# 行hành 。

十thập 六lục 行hành 義nghĩa 如như 輔phụ 行hành 三tam 下hạ (# 十thập 七thất )# 及cập 析tích 玄huyền 上thượng 具cụ 釋thích 文văn 上thượng 二nhị 界giới 合hợp 一nhất 四Tứ 諦Đế 者giả 同đồng 一nhất 定định 地địa 故cố 以dĩ 欲dục 界giới 現hiện 前tiền 比tỉ 上thượng 而nhi 觀quán 故cố 析tích 玄huyền 五ngũ 義nghĩa 備bị 釋thích (# 云vân 云vân )# 此thử 則tắc 伏phục 三tam 界giới 四Tứ 諦Đế 下hạ 惑hoặc 至chí 發phát 真chân 時thời 故cố 上thượng 二nhị 界giới 同đồng 名danh 比tỉ 法Pháp 忍Nhẫn 智trí 等đẳng 又hựu 十thập 六lục 行hành 只chỉ 是thị 觀quán 門môn 涅Niết 槃Bàn 疏sớ/sơ 名danh 十thập 六lục 諦đế 者giả 取thủ 諦đế 審thẩm 觀quán 察sát 義nghĩa 故cố 又hựu 此thử 滅diệt 緣duyên 行hành 妙diệu 玄huyền 三tam 八bát 合hợp 作tác 八bát 番phiên 者giả 以dĩ 行hành 從tùng 緣duyên 但đãn 約ước 八bát 諦đế 為vi 八bát 周chu 也dã 四tứ 教giáo 義nghĩa 一nhất (# 十thập 二nhị )# 云vân 中trung 忍nhẫn 作tác 十thập 番phiên 縮súc 觀quán 者giả 約ước 後hậu 七thất 諦đế 以dĩ 行hành 從tùng 緣duyên 為vi 七thất 周chu 開khai 欲dục 界giới 苦khổ 下hạ 所sở 減giảm 三tam 行hành 為vi 三tam 周chu 總tổng 為vi 十thập 番phiên 妙diệu 玄huyền 八bát (# 八bát )# 云vân 三tam 番phiên 縮súc 觀quán 進tiến 成thành 上thượng 忍nhẫn 者giả 以dĩ 三tam 界giới 不bất 出xuất 四Tứ 諦Đế 亦diệc 以dĩ 行hành 從tùng 緣duyên 減giảm 後hậu 三tam 諦đế 故cố 曰viết 二nhị 番phiên 諸chư 文văn 詳tường 畧lược 不bất 同đồng 盖# 赴phó 機cơ 異dị 耳nhĩ 四tứ 善thiện 根căn 勝thắng 利lợi 者giả 俱câu 舍xá 頌tụng 云vân 煖noãn 必tất 至chí 涅Niết 槃Bàn 頂đảnh 終chung 不bất 斷đoạn 善thiện (# 釋thích 籤# 四tứ 云vân 忍nhẫn 位vị 是thị 進tiến 煖noãn 位vị 是thị 退thoái 頂đảnh 位vị 是thị 進tiến 退thoái 兩lưỡng 際tế 猶do 如như 山sơn 頂đảnh 。 文văn 四tứ 教giáo 義nghĩa 二nhị 云vân 煖noãn 頂đảnh 退thoái 者giả 何hà 云vân 性tánh 地địa 荅# 此thử 人nhân 雖tuy 造tạo 惡ác 墮đọa 地địa 獄ngục 一nhất 入nhập 受thọ 罪tội 不bất 復phục 重trùng 入nhập 有hữu 性tánh 地địa 善thiện 根căn 故cố 能năng 得đắc 聖thánh 果Quả 文văn 且thả 必tất 至chí 涅Niết 槃Bàn 與dữ 終chung 不bất 斷đoạn 善thiện 有hữu 何hà 異dị 耶da 盖# 煖noãn 雖tuy 造tạo 惡ác 入nhập 獄ngục 終chung 不bất 久cửu 留lưu 後hậu 必tất 生sanh 人nhân 天thiên 證chứng 涅Niết 槃Bàn 果Quả 。 若nhược 到đáo 頂đảnh 位vị 雖tuy 退thoái 入nhập 惡ác 必tất 不bất 起khởi 大đại 邪tà 見kiến 。 斷đoạn 善thiện 根căn 故cố 但đãn 有hữu 明minh 昧muội 淺thiển 深thâm 之chi 殊thù 其kỳ 善thiện 根căn 一nhất 也dã )# 忍nhẫn 不bất 墮đọa 惡ác 道đạo 。 (# 四tứ 教giáo 義nghĩa 二nhị (# 十thập 二nhị )# 云vân 下hạ 中trung 二nhị 忍nhẫn 雖tuy 起khởi 煩phiền 惱não 惡ác 業nghiệp 。 而nhi 不bất 受thọ 三tam 途đồ 猶do 受thọ 人nhân 天thiên 百bách 千thiên 萬vạn 生sanh 。 若nhược 上thượng 忍nhẫn 成thành 但đãn 有hữu 人nhân 天thiên 七thất 生sanh 業nghiệp 在tại )# 第đệ 一nhất 入nhập 離ly 生sanh (# 此thử 一nhất 剎sát 那na 。 即tức 入nhập 見kiến 道đạo 故cố 同đồng 見kiến 道đạo 離ly 四tứ 趣thú 生sanh )# 問vấn 前tiền 中trung 忍nhẫn 中trung 玄huyền 文văn 云vân 但đãn 作tác 二nhị 心tâm 觀quán 於ư 一nhất 行hành 釋thích 籤# 何hà 云vân 彼bỉ 四tứ 心tâm 同đồng 一nhất 行hành 一nhất 緣duyên 耶da 荅# 中trung 忍nhẫn 二nhị 心tâm 似tự 於ư 忍nhẫn 智trí 二nhị 心tâm 。 也dã 以dĩ 由do 忍nhẫn 智trí 二nhị 心tâm 。 雖tuy 在tại 世thế 第đệ 一nhất 後hậu 心tâm 發phát 真chân 而nhi 得đắc 今kim 中trung 忍nhẫn 位vị 有hữu 此thử 似tự 觧# 故cố 云vân 如như 似tự 約ước 一nhất 行hành 說thuyết 但đãn 有hữu 二nhị 心tâm 故cố 云vân 但đãn 作tác 二nhị 心tâm 觀quán 於ư 一nhất 行hành 若nhược 釋thích 籤# 云vân 四tứ 心tâm 者giả 緣duyên 行hành 各các 二nhị 故cố 云vân 彼bỉ 四tứ 心tâm 同đồng 一nhất 行hành 一nhất 緣duyên 也dã 釋thích 籤# 四tứ 引dẫn 論luận 明minh 脩tu 煖Noãn 法Pháp 從tùng 欲dục 界giới 至chí 無vô 所sở 有hữu 。 八bát 地địa 各các 九cửu 品phẩm 并tinh 一nhất 具cụ 縛phược 總tổng 七thất 十thập 三tam 人nhân 是thị 則tắc 煖Noãn 法Pháp 通thông 於ư 三tam 界giới 涅Niết 槃Bàn 經kinh 何hà 云vân 如như 是thị 煖Noãn 法Pháp 是thị 色sắc 界giới 法pháp 非phi 欲dục 界giới 有hữu 文văn 須tu 知tri 能năng 脩tu 之chi 人nhân 通thông 於ư 三tam 界giới 所sở 發phát 煖Noãn 法Pháp 依y 色sắc 界giới 定định 發phát 也dã 釋thích 籤# 引dẫn 評bình 家gia 云vân 盡tận 是thị 色sắc 界giới 法pháp 住trụ 定định 地địa 法pháp 文văn 涅Niết 槃Bàn 疏sớ/sơ 作tác 三tam 義nghĩa 釋thích 云vân 一nhất 多đa 用dụng 定định 發phát 煖Noãn 法Pháp 觀quán 從tùng 多đa 為vi 言ngôn 二nhị 據cứ 中trung 間gian 三tam 界giới 皆giai 能năng 發phát 於ư 煖Noãn 法Pháp 而nhi 色sắc 界giới 居cư 中trung 故cố 言ngôn 色sắc 有hữu 三tam 據cứ 處xứ 為vi 語ngữ 色sắc 發phát 煖Noãn 法Pháp 易dị 欲dục 界giới 則tắc 難nạn/nan (# 文văn )# 。

上thượng 來lai 內nội 凡phàm 外ngoại 凡phàm 總tổng 名danh 凡phàm 位vị 亦diệc 名danh 七thất 方phương 便tiện 位vị 。

以dĩ 此thử 七thất 位vị 為vi 入nhập 聖thánh 道Đạo 之chi 方phương 便tiện 諸chư 文văn 或hoặc 云vân 五ngũ 方phương 便tiện 者giả 盖# 停đình 心tâm 破phá 障chướng 故cố 不bất 論luận 總tổng 別biệt 念niệm 處xứ 但đãn 合hợp 為vi 一nhất (# 文văn )# 。

次thứ 明minh 聖thánh 位vị 亦diệc 分phần/phân 三tam 一nhất 見kiến 道đạo (# 初sơ 果quả )# 二nhị 脩tu 道Đạo (# 二nhị 三tam 果quả )# 三tam 無Vô 學Học 道đạo (# 四Tứ 果Quả )# 。

四tứ 教giáo 義nghĩa 云vân 通thông 名danh 聖thánh 者giả 聖thánh 以dĩ 正chánh 為vi 義nghĩa 捨xả 凡phàm 性tánh 入nhập 正chánh 性tánh 初sơ 果quả 見kiến 理lý 破phá 惑hoặc 名danh 見kiến 道đạo 二nhị 三tam 果quả 去khứ 重trọng/trùng 慮lự 緣duyên 真chân 名danh 脩tu 道Đạo 四Tứ 果Quả 惑hoặc 盡tận 名danh 曰viết 無Vô 學Học 文văn 句cú 八bát (# 四tứ )# 云vân 研nghiên 真chân 斷đoạn 惑hoặc 名danh 為vi 學học 真chân 窮cùng 惑hoặc 盡tận 名danh 曰viết 無Vô 學Học (# 文văn )# 然nhiên 初sơ 果quả 位vị 從tùng 世thế 第đệ 一nhất 後hậu 心tâm 苦khổ 忍nhẫn 真chân 明minh (# 或hoặc 云vân 苦khổ 忍nhẫn 明minh 發phát 即tức 欲dục 界giới 苦Khổ 諦Đế 下hạ 若nhược 法Pháp 忍Nhẫn 也dã 明minh 發phát 即tức 苦khổ 法pháp 智trí 也dã 謂vị 真chân 智trí 明minh 發phát 也dã )# 於ư 八bát 諦đế 下hạ 發phát 八bát 忍nhẫn 八bát 智trí 總tổng 十thập 六lục 心tâm 有hữu 門môn 以dĩ 十thập 五ngũ 心tâm 名danh 見kiến 道đạo 為vi 初sơ 果quả 向hướng 十thập 六lục 心tâm 是thị 脩tu 道Đạo 初sơ 果quả 攝nhiếp 析tích 玄huyền 空không 門môn 以dĩ 十thập 六lục 心tâm 名danh 見kiến 道đạo 為vi 初sơ 果quả 二nhị 果quả 去khứ 方phương 屬thuộc 脩tu 道Đạo 宗tông 計kế 不bất 同đồng 不bất 須tu 和hòa 會hội 經kinh 家gia 雖tuy 多đa 用dụng 有hữu 門môn 高cao 麗lệ 師sư 欲dục 令linh 易dị 觧# 且thả 凖# 空không 門môn 註chú 見kiến 道đạo 是thị 初sơ 果quả 也dã 八bát 忍nhẫn 八bát 智trí 者giả 俱câu 舍xá 頌tụng 云vân 前tiền 十thập 五ngũ 見kiến 道đạo 見kiến 未vị 曾tằng 見kiến 。 故cố 世thế 第đệ 一nhất 無vô 間gian 即tức 緣duyên 欲dục 界giới 苦khổ 生sanh 無vô 漏lậu 法Pháp 忍Nhẫn 忍nhẫn 次thứ 生sanh 法pháp 智trí 次thứ 緣duyên 餘dư 界giới 苦khổ 生sanh 類loại 忍nhẫn 類loại 智trí 緣duyên 集tập 滅diệt 道Đạo 諦Đế 各các 生sanh 二nhị 亦diệc 然nhiên 。

七thất 聖thánh 位vị 對đối 三tam 道đạo 四Tứ 果Quả 及cập 向hướng 次thứ 第đệ 超siêu 越việt 住trụ 果quả 勝thắng 進tiến 委ủy 如như 妙diệu 玄huyền 四tứ 教giáo 義nghĩa 明minh 今kim 圖đồ 示thị 之chi 。

一nhất 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 。 此thử 翻phiên 預dự 流lưu 此thử 位vị 斷đoạn 三tam 界giới 八bát 十thập 八bát 使sử 見kiến 惑hoặc 見kiến 真Chân 諦Đế 故cố 名danh 為vi 見kiến 道Đạo 。 又hựu 名danh 聖thánh 位vị 。

預dự 流lưu 者giả 預dự 入nhập 聖thánh 道Đạo 法pháp 流lưu 金kim 剛cang 云vân 入nhập 流lưu 或hoặc 翻phiên 逆nghịch 流lưu 逆nghịch 生sanh 死tử 流lưu 。 也dã 析tích 玄huyền 下hạ (# 八bát )# 名danh 抵để 債trái 不bất 受thọ 三tam 途đồ 業nghiệp 債trái 故cố 斷đoạn 三tam 界giới 八bát 十thập 八bát 使sứ 者giả 何hà 故cố 婆bà 沙sa 論luận 云vân 二nhị 十thập 八bát 使sử 見kiến 道đạo 斷đoạn 餘dư 六lục 十thập 使sử 修tu 道Đạo 斷đoạn 耶da 先tiên 達đạt 云vân 有hữu 二nhị 種chủng 根căn 性tánh 若nhược 等đẳng 觀quán 四Tứ 諦Đế 者giả 見kiến 道đạo 斷đoạn 八bát 十thập 八bát 使sử 若nhược 不bất 等đẳng 觀quán 四Tứ 諦Đế 者giả 見kiến 道đạo 中trung 唯duy 斷đoạn 三tam 界giới 苦Khổ 諦Đế 下hạ 二nhị 十thập 八bát 使sử 餘dư 三tam 諦đế 下hạ 見kiến 隨tùy 修tu 道Đạo 斷đoạn 乃nãi 是thị 鈍độn 根căn 。

二nhị 斯Tư 陀Đà 含Hàm 此thử 云vân 一nhất 來lai 此thử 位vị 斷đoạn 欲dục 界giới 九cửu 品phẩm 思tư 中trung 斷đoạn 前tiền 六lục 品phẩm 盡tận 後hậu 三tam 品phẩm 猶do 在tại 故cố 更cánh 一nhất 來lai 。

此thử 果quả 斷đoạn 欲dục 界giới 九cửu 品phẩm 思tư 惑hoặc 前tiền 之chi 六lục 品phẩm 於ư 初sơ 果quả 之chi 後hậu 此thử 果quả 之chi 前tiền 須tu 論luận 家gia 家gia 今kim 先tiên 明minh 欲dục 惑hoặc 潤nhuận 七thất 番phiên 生sanh 死tử 次thứ 通thông 示thị 超siêu 次thứ 根căn 性tánh 後hậu 別biệt 釋thích 家gia 家gia 之chi 義nghĩa 惑hoặc 有hữu 麄# 細tế 故cố 分phần/phân 九cửu 品phẩm 無vô 漏lậu 智trí 力lực 。 故cố 經kinh 七thất 生sanh 所sở 以dĩ 須tu 七thất 生sanh 者giả 如như 輔phụ 行hành 引dẫn 成thành 論luận 云vân 於ư 七thất 世thế 中trung 無vô 漏lậu 智trí 熟thục 如như 服phục 酥tô 法pháp 七thất 日nhật 病bệnh 消tiêu 如như 歌ca 羅la 邏la 七thất 日nhật 一nhất 變biến 如như 親thân 族tộc 法pháp 限hạn 至chí 七thất 代đại 如như 七thất 步bộ 蛇xà 四tứ 大đại 力lực 故cố 行hành 至chí 七thất 步bộ 。 蛇xà 毒độc 力lực 故cố 不bất 至chí 八bát 步bộ 惑hoặc 力lực 至chí 七thất 道Đạo 力lực 非phi 八bát 婆bà 沙sa 云vân 應ưng 云vân 十thập 四tứ 何hà 故cố 云vân 七thất 荅# 中trung 有hữu 本bổn 有hữu 數số 不bất 出xuất 七thất 故cố 但đãn 云vân 七thất (# 乃nãi 至chí )# 若nhược 總tổng 論luận 生sanh 應ưng 云vân 七thất 人nhân 七thất 天thiên 十thập 四tứ 中trung 有hữu 合hợp 二nhị 十thập 八bát 生sanh 且thả 依y 前tiền 說thuyết 不bất 出xuất 七thất 故cố 故cố 但đãn 云vân 七thất 。

任nhậm 斷đoạn 者giả 此thử 人nhân 非phi 全toàn 無vô 觀quán 行hành 但đãn 不bất 及cập 次thứ 斷đoạn 勤cần 加gia 功công 行hành 耳nhĩ 次thứ 斷đoạn 者giả 雖tuy 異dị 任nhậm 斷đoạn 乃nãi 對đối 超siêu 斷đoạn 越việt 次thứ 得đắc 名danh 本bổn 斷đoạn 超siêu 者giả 輔phụ 行hành 六lục 上thượng (# 十thập )# 云vân 本bổn 得đắc 非phi 想tưởng 定định 即tức 是thị 已dĩ 斷đoạn 下hạ 八bát 地địa 思tư 至chí 十thập 六lục 心tâm 應ưng 名danh 阿A 羅La 漢Hán 。 向hướng 但đãn 名danh 阿A 那Na 含Hàm 。 者giả 以dĩ 凡phàm 地địa 時thời 有hữu 漏lậu 智trí 弱nhược 但đãn 名danh 那na 含hàm 若nhược 本bổn 斷đoạn 九cửu 品phẩm 今kim 名danh 三tam 向hướng 若nhược 七thất 八bát 品phẩm 得đắc 名danh 二nhị 果quả 斷đoạn 六lục 品phẩm 等đẳng 名danh 二nhị 果quả 向hướng 斷đoạn 五ngũ 四Tứ 等Đẳng 但đãn 名danh 初sơ 果quả (# 文văn )# 須tu 抑ức 退thoái 者giả 意ý 令linh 此thử 人nhân 此thử 生sanh 必tất 定định 起khởi 無vô 漏lậu 聖thánh 道Đạo 。 故cố (# 文văn 出xuất 俱câu 舍xá )# 小tiểu 超siêu 者giả 止Chỉ 觀Quán 六lục (# 九cửu )# 云vân 若nhược 凡phàm 地địa 未vị 得đắc 禪thiền 十thập 六lục 心tâm 滿mãn 超siêu 能năng 兼kiêm 除trừ 欲dục 惑hoặc 諸chư 品phẩm 或hoặc 三tam 兩lưỡng 品phẩm (# 輔phụ 行hành 云vân 應ưng 云vân 三tam 四tứ 或hoặc 恐khủng 文văn 誤ngộ 或hoặc 婆bà 沙sa 不bất 同đồng )# 即tức 是thị 家gia 家gia 一nhất 種chủng 子tử 等đẳng 即tức 是thị 小tiểu 超siêu (# 文văn )# 及cập 前tiền 文văn 云vân 超siêu 斷đoạn 至chí 五ngũ 品phẩm 名danh 家gia 家gia 乃nãi 至chí 八bát 品phẩm 名danh 一nhất 種chủng 子tử (# 文văn )# 輔phụ 行hành (# 六lục 上thượng )# 釋thích 云vân 今kim 文văn 中trung 言ngôn 超siêu 斷đoạn 者giả 只chỉ 是thị 下hạ 文văn 小tiểu 超siêu 之chi 人nhân (# 此thử 定định 止Chỉ 觀Quán 超siêu 斷đoạn 屬thuộc 小tiểu 超siêu 也dã )# 本bổn 在tại 凡phàm 地địa 未vị 得đắc 色sắc 定định 或hoặc 脩tu 欲dục 定định 欲dục 惑hoặc 未vị 斷đoạn 此thử 人nhân 至chí 十thập 六lục 心tâm 超siêu 斷đoạn 五ngũ 品phẩm 名danh 為vi 家gia 家gia 此thử 之chi 五ngũ 品phẩm 同đồng 四tứ 品phẩm 故cố (# 此thử 文văn 別biệt 釋thích 小tiểu 超siêu 中trung 斷đoạn 五ngũ 品phẩm 惑hoặc 論luận 家gia 家gia 者giả 一nhất 種chủng 人nhân 也dã 不bất 可khả 據cứ 此thử 之chi 文văn 通thông 定định 小tiểu 超siêu 之chi 人nhân 皆giai 未vị 得đắc 色sắc 定định 如như 止Chỉ 觀Quán 云vân 若nhược 凡phàm 地địa 未vị 得đắc 禪thiền 若nhược 已dĩ 得đắc 禪thiền 豈khởi 止chỉ 三tam 向hướng 盖# 小tiểu 超siêu 人nhân 其kỳ 類loại 非phi 一nhất )# 隨tùy 其kỳ 本bổn 斷đoạn 品phẩm 之chi 多đa 少thiểu 而nhi 得đắc 名danh 為vi 。 家gia 家gia 種chủng 子tử 及cập 以dĩ 無Vô 學Học 向hướng 果quả 等đẳng 名danh (# 此thử 文văn 通thông 釋thích 小tiểu 超siêu 超siêu 果quả 不bất 定định 盖# 止Chỉ 觀Quán 文văn 明minh 小tiểu 超siêu 人nhân 至chí 一nhất 種chủng 子tử 義nghĩa 猶do 未vị [書-曰+皿]# 故cố 此thử 點điểm 云vân 隨tùy 其kỳ 本bổn 斷đoạn 等đẳng 也dã 盖# 隨tùy 其kỳ 小tiểu 超siêu 本bổn 位vị 斷đoạn 惑hoặc 品phẩm 數số 多đa 少thiểu 則tắc 斷đoạn 五ngũ 品phẩm 名danh 家gia 家gia 多đa 則tắc 乃nãi 至chí 極cực 果quả 則tắc 知tri 小tiểu 超siêu 不bất 可khả 惟duy 局cục 三tam 果quả 向hướng 也dã 故cố 止Chỉ 觀Quán 云vân 十thập 六lục 心tâm 復phục 即tức 有hữu 一nhất 念niệm 超siêu 果quả 至chí 那na 含hàm 或hoặc 超siêu 至chí 羅La 漢Hán )# 問vấn 小tiểu 超siêu 若nhược 超siêu 至chí 四Tứ 果Quả 者giả 上thượng 觀quán 何hà 故cố 但đãn 云vân 若nhược 凡phàm 地địa 未vị 得đắc 禪thiền 超siêu 能năng 兼kiêm 除trừ 欲dục 惑hoặc 諸chư 品phẩm 荅# 此thử 據cứ 小tiểu 超siêu 中trung 未vị 得đắc 色sắc 定định 者giả 而nhi 言ngôn 故cố 云vân 若nhược 凡phàm 地địa 未vị 得đắc 禪thiền 超siêu 能năng 兼kiêm 除trừ 欲dục 惑hoặc 諸chư 品phẩm 若nhược 之chi 為vi 言ngôn 乃nãi 不bất 定định 之chi 辭từ 也dã 况# 諸chư 品phẩm 之chi 言ngôn 豈khởi 惟duy 八bát 品phẩm 故cố 下hạ 即tức 云vân 一nhất 種chủng 子tử 等đẳng 問vấn 或hoặc 謂vị 小tiểu 超siêu 只chỉ 至chí 三tam 向hướng 乃nãi 判phán 輔phụ 行hành 隨tùy 其kỳ 本bổn 斷đoạn 品phẩm 之chi 多đa 少thiểu 謂vị 雙song 點điểm 超siêu 次thứ 而nhi 得đắc 名danh 為vi 。 家gia 家gia 種chủng 子tử 乃nãi 別biệt 點điểm 小tiểu 超siêu 及cập 以dĩ 無Vô 學Học 向hướng 果quả 等đẳng 名danh 乃nãi 別biệt 點điểm 次thứ 斷đoạn 如như 此thử 可khả 乎hồ 荅# 止Chỉ 觀Quán 雖tuy 超siêu 次thứ 對đối 辯biện 輔phụ 行hành 唯duy 指chỉ 小tiểu 超siêu 如như 云vân 今kim 文văn 中trung 言ngôn 超siêu 斷đoạn 者giả 即tức 是thị 下hạ 文văn 小tiểu 超siêu 之chi 人nhân 乃nãi 至chí 云vân 此thử 之chi 五ngũ 品phẩm 同đồng 四tứ 品phẩm 故cố 隨tùy 其kỳ 本bổn 斷đoạn 品phẩm 之chi 多đa 少thiểu 等đẳng 乃nãi 釋thích 小tiểu 超siêu 一nhất 連liên 之chi 文văn 豈khởi 可khả 分phần/phân 擘phách 對đối 當đương 耶da 問vấn 止Chỉ 觀Quán 超siêu 次thứ 對đối 辯biện 何hà 故cố 小tiểu 超siêu 只chỉ 至chí 一nhất 種chủng 子tử 耶da 荅# 小tiểu 超siêu 一nhất 種chủng 子tử 已dĩ 前tiền 與dữ 次thứ 斷đoạn 異dị 若nhược 三tam 果quả 後hậu 與dữ 次thứ 斷đoạn 同đồng 故cố 止Chỉ 觀Quán 不bất 論luận 也dã 問vấn 或hoặc 謂vị 十thập 六lục 心tâm 後hậu 一nhất 念niệm 超siêu 果quả 至chí 那na 含hàm 屬thuộc 本bổn 斷đoạn 超siêu 超siêu 至chí 羅La 漢Hán 屬thuộc 大đại 超siêu 者giả 且thả 小tiểu 超siêu 何hà 不bất 預dự 耶da 荅# 本bổn 斷đoạn 超siêu 人nhân 豈khởi 止chỉ 那na 含hàm 若nhược 大đại 超siêu 人nhân 凡phàm 地địa 聞văn 唱xướng 善thiện 來lai 即tức 證chứng 羅La 漢Hán 何hà 得đắc 云vân 十thập 六lục 心tâm 後hậu 問vấn 小tiểu 超siêu 既ký 至chí 羅La 漢Hán 與dữ 大đại 超siêu 何hà 別biệt 荅# 以dĩ 小tiểu 超siêu 凡phàm 地địa 修tu 觀quán 伏phục 於ư 見kiến 思tư 至chí 十thập 六lục 心tâm 超siêu 果quả 不bất 定định 若nhược 大đại 超siêu 人nhân 凡phàm 地địa 一nhất 呼hô 善thiện 來lai 直trực 超siêu 四Tứ 果Quả 與dữ 小tiểu 超siêu 自tự 不bất 侔mâu 矣hĩ 次thứ 釋thích 家gia 家gia 之chi 義nghĩa 家gia 家gia 者giả 受thọ 生sanh 處xứ 不bất 一nhất 也dã 人nhân 中trung 三tam 洲châu 張trương 王vương 不bất 同đồng 天thiên 上thượng 六lục 欲dục 宮cung 殿điện 等đẳng 別biệt 故cố 論luận 天thiên 家gia 家gia 人nhân 家gia 家gia 不bất 等đẳng 家gia 家gia 平bình 等đẳng 家gia 家gia 輔phụ 行hành 六lục 上thượng (# 六lục )# 云vân 家gia 家gia 者giả 有hữu 二nhị 不bất 同đồng 謂vị 天thiên 及cập 人nhân 天thiên 謂vị 欲dục 天thiên 三tam 二nhị 家gia 生sanh 而nhi 證chứng 圓viên 寂tịch (# 此thử 天thiên 家gia 家gia )# 人nhân 謂vị 人nhân 處xứ 或hoặc 三tam 二nhị 家gia 或hoặc 三tam 二nhị 洲châu 而nhi 證chứng 圓viên 寂tịch (# 此thử 人nhân 家gia 家gia 已dĩ 上thượng 皆giai 平bình 等đẳng 家gia 家gia 也dã )# 若nhược 天thiên 三tam 生sanh 天thiên 三tam 人nhân 二nhị 若nhược 天thiên 二nhị 生sanh 天thiên 二nhị 人nhân 一nhất (# 天thiên 不bất 等đẳng 家gia 家gia )# 人nhân 生sanh 三tam 二nhị 反phản 此thử 可khả 知tri (# 人nhân 不bất 等đẳng 家gia 家gia )# 故cố 天thiên 家gia 家gia 先tiên 於ư 人nhân 中trung 得đắc 見kiến 道đạo 已dĩ 若nhược 超siêu 若nhược 次thứ 進tiến 斷đoạn 三tam 四tứ 後hậu 於ư 天thiên 中trung 三tam 二nhị 處xứ 生sanh 人nhân 中trung 反phản 此thử 天thiên 家gia 家gia 者giả 於ư 最tối 後hậu 生sanh 。 天thiên 中trung 餘dư 殘tàn 結kết 斷đoạn 名danh 得đắc 圓viên 寂tịch 人nhân 中trung 家gia 家gia 凖# 此thử 可khả 知tri (# 然nhiên 輔phụ 行hành 云vân 三tam 二nhị 生sanh 而nhi 證chứng 圓viên 寂tịch 即tức 四Tứ 果Quả 也dã 此thử 是thị 家gia 家gia 種chủng 性tánh 不bất 可khả 作tác 尋tầm 常thường 斷đoạn 九cửu 品phẩm 惑hoặc 得đắc 三tam 果quả 釋thích 也dã )# 俱câu 舍xá 頌tụng 云vân 斷đoạn 欲dục 三tam 四tứ 品phẩm 三tam 二nhị 生sanh 家gia 家gia (# 此thử 二nhị 句cú 正chánh 頌tụng 家gia 家gia 斷đoạn 三tam 品phẩm 則tắc 損tổn 四tứ 生sanh 復phục 三tam 生sanh 在tại 論luận 三tam 生sanh 家gia 家gia 若nhược 斷đoạn 四tứ 品phẩm 則tắc 損tổn 五ngũ 生sanh 後hậu 二nhị 生sanh 在tại 論luận 二nhị 生sanh 家gia 家gia )# 斷đoạn 五ngũ 至chí 二nhị 向hướng (# 斷đoạn 至chí 五ngũ 品phẩm 名danh 二nhị 果quả 向hướng )# 斷đoạn 六lục 一nhất 來lai 果quả 斷đoạn 七thất 或hoặc 八bát 品phẩm 一nhất 生sanh 名danh 一nhất 間gian (# 斷đoạn 至chí 七thất 品phẩm 或hoặc 八bát 品phẩm 猶do 有hữu 一nhất 生sanh 間gian 隔cách 此thử 據cứ 命mạng 終chung 者giả )# 此thử 則tắc 第đệ 三tam 向hướng (# 此thử 據cứ 不bất 命mạng 終chung 者giả 而nhi 向hướng 三tam 果quả )# 斷đoạn 九cửu 不bất 還hoàn 果quả 已dĩ 上thượng 論luận 頌tụng 正chánh 頌tụng 加gia 行hành 次thứ 斷đoạn 備bị 乎hồ 九cửu 種chủng 根căn 性tánh 輔phụ 行hành 問vấn 何hà 緣duyên 無vô 斷đoạn 一nhất 品phẩm 二nhị 品phẩm 及cập 斷đoạn 五ngũ 品phẩm 名danh 家gia 家gia 耶da 荅# 加gia 行hành 次thứ 人nhân 斷đoạn 二nhị 必tất 三tam 斷đoạn 五ngũ 必tất 六lục 必tất 無vô 不bất 斷đoạn 大đại 品phẩm 惑hoặc 盡tận 而nhi 命mạng 終chung 者giả 。 輔phụ 行hành 云vân 此thử 次thứ 斷đoạn 義nghĩa 與dữ 令linh 文văn 同đồng 盖# 指chỉ 俱câu 舍xá 加gia 行hành 次thứ 斷đoạn 與dữ 止Chỉ 觀Quán 所sở 引dẫn 婆bà 沙sa 小tiểu 超siêu 是thị 同đồng 問vấn 次thứ 斷đoạn 之chi 人nhân 必tất 斷đoạn 大đại 品phẩm 惑hoặc 盡tận 何hà 故cố 斷đoạn 四tứ 不bất 至chí 五ngũ 六lục 又hựu 斷đoạn 八bát 品phẩm 何hà 不bất 至chí 九cửu 荅# 斷đoạn 初sơ 大đại 品phẩm 已dĩ 既ký 有hữu 餘dư 力lực 故cố 更cánh 進tiến 斷đoạn 第đệ 四tứ 也dã 不bất 至chí 九cửu 者giả 以dĩ 有hữu 得đắc 果quả 越việt 界giới 二nhị 義nghĩa 故cố 六lục 唯duy 得đắc 果quả 無vô 越việt 界giới 義nghĩa 是thị 故cố 斷đoạn 五ngũ 必tất 至chí 於ư 六lục 二nhị 三tam 品phẩm 中trung 全toàn 無vô 二nhị 義nghĩa 斷đoạn 二nhị 必tất 三tam 於ư 理lý 無vô 疑nghi 問vấn 還hoàn 有hữu 斷đoạn 一nhất 二nhị 品phẩm 論luận 五ngũ 四tứ 生sanh 家gia 家gia 否phủ/bĩ 荅# 既ký 斷đoạn 二nhị 必tất 三tam 豈khởi 惟duy 一nhất 耶da 問vấn 還hoàn 有hữu 斷đoạn 六lục 品phẩm 論luận 一nhất 生sanh 家gia 家gia 否phủ/bĩ 荅# 家gia 家gia 者giả 受thọ 生sanh 處xứ 不bất 一nhất 既ký 唯duy 一nhất 生sanh 則tắc 不bất 論luận 也dã 問vấn 斷đoạn 五ngũ 至chí 二nhị 向hướng 還hoàn 可khả 於ư 此thử 論luận 功công 齊tề 四tứ 品phẩm 論luận 家gia 家gia 否phủ/bĩ 荅# 加gia 行hành 次thứ 人nhân 既ký 斷đoạn 五ngũ 必tất 六lục 不bất 同đồng 小tiểu 超siêu 也dã 三tam 緣duyên 具cụ 足túc 方phương 論luận 家gia 家gia 俱câu 舍xá 云vân 即tức 預dự 流lưu 者giả 進tiến 斷đoạn 修tu 惑hoặc 若nhược 三tam 緣duyên 具cụ 轉chuyển 名danh 家gia 家gia 一nhất 斷đoạn 惑hoặc 緣duyên 斷đoạn 欲dục 修tu 惑hoặc 三tam 四tứ 品phẩm 故cố (# 此thử 揀giản 異dị 任nhậm 斷đoạn )# 二nhị 成thành 根căn 緣duyên 得đắc 能năng 治trị 彼bỉ 三tam 四tứ 成thành 無vô 漏lậu 根căn 故cố (# 此thử 揀giản 異dị 本bổn 斷đoạn 超siêu )# 三tam 受thọ 生sanh 緣duyên 更cánh 受thọ 欲dục 有hữu 三tam 二nhị 生sanh 故cố (# 此thử 揀giản 異dị 大đại 超siêu )# 頌tụng 中trung 但đãn 說thuyết 初sơ 後hậu 緣duyên 者giả (# 斷đoạn 欲dục 三tam 四tứ 品phẩm 即tức 斷đoạn 或hoặc 緣duyên 三tam 二nhị 生sanh 家gia 家gia 即tức 受thọ 生sanh 緣duyên )# 論luận 中trung 既ký 云vân 預dự 流lưu 果quả 後hậu 進tiến 斷đoạn 修tu 惑hoặc 即tức 是thị 治trị 彼bỉ 三tam 四tứ 成thành 無vô 漏lậu 根căn 義nghĩa 凖# 已dĩ 成thành 故cố 不bất 具cụ 說thuyết 三tam 緣duyên 缺khuyết 一nhất 非phi 家gia 家gia 之chi 義nghĩa 若nhược 斷đoạn 七thất 八bát 亦diệc 具cụ 三tam 緣duyên 轉chuyển 名danh 一nhất 間gian 此thử 約ước 次thứ 斷đoạn 若nhược 小tiểu 超siêu 人nhân 既ký 論luận 家gia 家gia 三tam 緣duyên 必tất 具cụ 輔phụ 行hành 六lục 上thượng 若nhược 超siêu 若nhược 次thứ 進tiến 斷đoạn 三tam 四tứ (# 文văn )# 得đắc 非phi 小tiểu 超siêu 亦diệc 至chí 三tam 四tứ 品phẩm 耶da 彼bỉ 釋thích 家gia 家gia 三tam 二nhị 處xứ 生sanh 故cố 以dĩ 五ngũ 品phẩm 功công 齊tề 四tứ 品phẩm 而nhi 總tổng 言ngôn 耳nhĩ 非phi 謂vị 小tiểu 超siêu 至chí 四tứ 品phẩm 也dã 又hựu 復phục 小tiểu 超siêu 至chí 五ngũ 品phẩm 而nhi 不bất 至chí 六lục 者giả 由do 得đắc 果quả 義nghĩa 故cố 止Chỉ 觀Quán 六lục 引dẫn 婆bà 沙sa 云vân 次thứ 斷đoạn 五ngũ 品phẩm 名danh 斯Tư 陀Đà 含Hàm 。 向hướng 超siêu 斷đoạn 五ngũ 品phẩm 名danh 家gia 家gia 次thứ 斷đoạn 六lục 品phẩm 名danh 斯Tư 陀Đà 含Hàm 。 果quả 超siêu 斷đoạn 六lục 品phẩm 名danh 一nhất 徃# 來lai 次thứ 斷đoạn 七thất 品phẩm 八bát 品phẩm 名danh 阿A 那Na 含Hàm 。 向hướng 超siêu 斷đoạn 八bát 品phẩm 名danh 一nhất 種chủng 子tử (# 文văn )# 問vấn 次thứ 斷đoạn 五ngũ 品phẩm 名danh 二nhị 向hướng 超siêu 斷đoạn 五ngũ 品phẩm 名danh 家gia 家gia 人nhân 斯Tư 陀Đà 含Hàm 與dữ 一nhất 徃# 來lai 那na 含hàm 向hướng 與dữ 一nhất 種chủng 子tử 其kỳ 義nghĩa 無vô 別biệt 何hà 分phần/phân 超siêu 次thứ 荅# 由do 命mạng 終chung 不bất 命mạng 終chung 經kinh 生sanh 不bất 經kinh 生sanh 異dị 也dã 盖# 次thứ 斷đoạn 五ngũ 品phẩm 名danh 二nhị 向hướng 者giả 此thử 人nhân 既ký 不bất 命mạng 終chung 向hướng 二nhị 果quả 也dã 超siêu 斷đoạn 五ngũ 品phẩm 名danh 家gia 家gia 者giả 此thử 既ký 命mạng 終chung 雖tuy 斷đoạn 五ngũ 品phẩm 功công 齊tề 四tứ 品phẩm 以dĩ 論luận 家gia 家gia 下hạ 二nhị 例lệ 說thuyết 故cố 三tam 緣duyên 具cụ 足túc 得đắc 受thọ 一nhất 間gian 正chánh 取thủ 命mạng 終chung 一nhất 生sanh 間gian 隔cách 三tam 緣duyên 不bất 具cụ 不bất 受thọ 一nhất 間gian 之chi 名danh 但đãn 名danh 阿A 那Na 含Hàm 。 向hướng 正chánh 取thủ 不bất 經kinh 生sanh 者giả 向hướng 三tam 果quả 也dã 然nhiên 教giáo 門môn 方phương 便tiện 論luận 家gia 家gia 者giả 為vi 令linh 聖thánh 者giả 畏úy 經kinh 生sanh 故cố 速tốc 得đắc 證chứng 果Quả 若nhược 任nhậm 斷đoạn 人nhân 既ký 經kinh 生sanh 捐quyên 惑hoặc 故cố 不bất 說thuyết 也dã 。

三tam 阿A 那Na 含Hàm 此thử 云vân 不bất 來lai 此thử 位vị 斷đoạn 欲dục 殘tàn 思tư 盡tận 進tiến 斷đoạn 上thượng 八bát 地địa 思tư 。

此thử 果quả 斷đoạn 欲dục 界giới 下hạ 三tam 品phẩm 思tư 盡tận 進tiến 斷đoạn 上thượng 八bát 地địa 思tư 取thủ 證chứng 四Tứ 果Quả 而nhi 般Bát 涅Niết 槃Bàn 。 (# 此thử 云vân 滅diệt 度độ )# 就tựu 此thử 釋thích 般bát 那na 含hàm 此thử 名danh 從tùng 畧lược 乃nãi 是thị 般Bát 涅Niết 槃Bàn 。 之chi 阿A 那Na 含Hàm 也dã 舊cựu 對đối 家gia 家gia 稱xưng 為vi 般bát 般bát 義nghĩa 無vô 所sở 凖# 又hựu 此thử 且thả 論luận 有Hữu 餘Dư 涅Niết 槃Bàn 。 俱câu 舍xá 論luận 云vân 般Bát 涅Niết 槃Bàn 者giả 。 謂vị 有hữu 餘dư 依y 有hữu 餘dư 師sư 說thuyết 亦diệc 無vô 餘dư 依y 此thử 不bất 應ưng 理lý 彼bỉ 應ưng 捨xả 壽thọ 無vô 自tự 在tại 故cố 止Chỉ 觀Quán 六lục (# 五ngũ )# 云vân 次thứ 斷đoạn 初sơ 禪thiền 初sơ 品phẩm 至chí 非phi 想tưởng 第đệ 八bát 品phẩm 凡phàm 七thất 十thập 一nhất 品phẩm 悉tất 名danh 阿A 羅La 漢Hán 。 向hướng 六lục 種chủng 那na 含hàm 位vị 在tại 其kỳ 中trung (# 此thử 是thị 任nhậm 斷đoạn 根căn 性tánh )# 輔phụ 行hành 六lục 上thượng (# 六lục )# 引dẫn 大đại 論luận 七thất 種chủng 一nhất 中trung 般bát 二nhị 生sanh 般bát 三tam 有hữu 行hành 般bát 四tứ 無vô 行hành 般bát 五ngũ 上thượng 流lưu 般bát (# 色sắc 界giới )# 六lục 現hiện 般bát (# 欲dục 界giới )# 七thất 無vô 色sắc 般bát 俱câu 舍xá 七thất 種chủng 前tiền 五ngũ 如như 大đại 論luận 第đệ 六lục 卻khước 取thủ 無vô 色sắc 般bát (# 輔phụ 行hành 脫thoát 一nhất 無vô 字tự 乃nãi 云vân 但đãn 取thủ 色sắc 般bát 并tinh 五ngũ 為vi 六lục )# 第đệ 七thất 方phương 立lập 現hiện 般bát 荊kinh 溪khê 謂vị 俱câu 舍xá 不bất 立lập 現hiện 般bát 指chỉ 七thất 種chủng 中trung 第đệ 六lục 不bất 立lập 耳nhĩ 非phi 謂vị 論luận 文văn 不bất 明minh 現hiện 般bát 據cứ 二nhị 論luận 六lục 種chủng 一nhất 立lập 一nhất 不bất 立lập 對đối 釋thích 止Chỉ 觀Quán 六lục 種chủng 那na 含hàm 故cố 有hữu 此thử 言ngôn 但đãn 諸chư 文văn 種chủng 數số 多đa 少thiểu 今kim 凖# 俱câu 舍xá 三tam 界giới 七thất 種chủng 圖đồ 示thị 然nhiên 後hậu 對đối 揀giản 頌tụng 云vân 此thử 中trung 生sanh 有hữu 行hành 無vô 行hành 。 般bát 涅Niết 槃Bàn 上thượng 流lưu 若nhược 雜tạp 修tu 能năng 徃# 色sắc 究cứu 竟cánh 超siêu 半bán 超siêu 遍biến 沒một 餘dư 能năng 徃# 有hữu 頂đảnh (# 餘dư 字tự 指chỉ 不bất 雜tạp 修tu 有hữu 頂đảnh 非phi 非phi 想tưởng 處xứ 。 )# 行hành 無vô 色sắc 有hữu 四tứ 住trụ 此thử 般Bát 涅Niết 槃Bàn 。 (# 輔phụ 行hành 六lục 上thượng 析tích 玄huyền 具cụ 釋thích 論luận 頌tụng 七thất 種chủng 先tiên 色sắc 次thứ 無vô 色sắc 後hậu 欲dục 般bát 今kim 圖đồ 順thuận 三tam 界giới 次thứ 第đệ 色sắc 善thiện 善thiện 善thiện 無vô 無vô 無vô 廣quảng 福phước 無vô 徧biến 無vô 少thiểu 光quang 無vô 少thiểu 大đại 梵Phạm 梵Phạm 究cứu 竟cánh 現hiện 見kiến 熱nhiệt 煩phiền 想tưởng 果quả 生sanh 雲vân 淨tịnh 量lượng 淨tịnh 音âm 量lượng 光quang 梵Phạm 輔phụ 眾chúng )# 。

大đại 論luận 七thất 種chủng 名danh 同đồng 俱câu 舍xá 列liệt 次thứ 小tiểu 異dị (# 知tri 下hạ 圖đồ 示thị )# 俱câu 舍xá 論luận 云vân 行hành 無vô 色sắc 者giả 差sai 別biệt 有hữu 四tứ 謂vị 在tại 欲dục 界giới 離ly 色sắc 界giới 貪tham 從tùng 此thử 命mạng 終chung 。 生sanh 於ư 無vô 色sắc 此thử 并tinh 前tiền 五ngũ 成thành 六lục 不bất 還hoàn 復phục 有hữu 不bất 行hành 色sắc 無vô 色sắc 界giới 。 即tức 住trụ 於ư 此thử 現hiện 般Bát 涅Niết 槃Bàn 。 并tinh 前tiền 六lục 為vi 七thất 全toàn 超siêu 謂vị 在tại 欲dục 界giới 於ư 四tứ 禪thiền 中trung 。 已dĩ 徧biến 雜tạp 修tu 遇ngộ 緣duyên 退thoái 失thất 從tùng 梵Phạm 眾chúng 沒một 生sanh 色sắc 究cứu 竟cánh 中trung 間gian 盡tận 越việt 故cố 名danh 全toàn 超siêu 半bán 超siêu 梵Phạm 眾chúng 沒một 已dĩ 中trung 間gian 漸tiệm 受thọ 十thập 四tứ 天thiên 處xứ 或hoặc 超siêu 一nhất 二nhị 乃nãi 至chí 十thập 三tam 後hậu 乃nãi 方phương 生sanh 色Sắc 究Cứu 竟Cánh 天Thiên 。 皆giai 名danh 半bán 超siêu 非phi 全toàn 超siêu 故cố 通thông 受thọ 半bán 名danh 徧biến 沒một 全toàn 不bất 能năng 超siêu 名danh 為vi 徧biến 沒một 色sắc 界giới 徧biến 沒một 即tức 十thập 六lục 天thiên 大đại 梵Phạm 是thị 天thiên 主chủ 我ngã 慢mạn 無vô 想tưởng 是thị 外ngoại 道đạo 所sở 居cư 聖thánh 者giả 不bất 生sanh 此thử 二nhị 天thiên 也dã 俱câu 舍xá 復phục 有hữu 九cửu 種chủng 即tức 於ư 色sắc 般bát 合hợp 五ngũ 為vi 三tam 有hữu 行hành 無vô 行hành 。 皆giai 生sanh 般bát 攝nhiếp 即tức 開khai 三tam 為vi 九cửu 頌tụng 云vân 行hành 色sắc 界giới 有hữu 九cửu 謂vị 三tam 各các 分phần/phân 三tam 業nghiệp 惑hoặc 根căn 有hữu 殊thù 致trí 成thành 三tam 九cửu 別biệt 。

諸chư 文văn 或hoặc 云vân 五ngũ 種chủng 獨độc 指chỉ 色sắc 般bát 或hoặc 云vân 八bát 種chủng 三tam 界giới 七thất 中trung 加gia 不bất 定định 般bát (# 補bổ 注chú 十thập 四tứ 初sơ 引dẫn 婆bà 沙sa 三tam 界giới 般bát 中trung 遍biến 有hữu 不bất 定định 進tiến 老lão 示thị 不bất 定định 相tương/tướng 乃nãi 約ước 期kỳ 心tâm 欲dục 界giới 便tiện 般Bát 涅Niết 槃Bàn 。 或hoặc 謂vị 能năng 克khắc 卻khước 生sanh 上thượng 界giới 而nhi 取thủ 證chứng 也dã 。 或hoặc 期kỳ 生sanh 上thượng 界giới 忽hốt 發phát 宿túc 習tập 欲dục 界giới 即tức 證chứng 色sắc 無vô 色sắc 凖# 說thuyết 可khả 知tri )# 雜tạp 心tâm 論luận 七thất 種chủng 妙diệu 玄huyền 所sở 用dụng 於ư 色sắc 界giới 五ngũ 初sơ 開khai 中trung 為vi 三tam (# 速tốc 非phi 速tốc 經kinh 久cửu )# 并tinh 後hậu 四tứ 成thành 七thất 毘tỳ 曇đàm 有hữu 一nhất 萬vạn 二nhị 千thiên 。 九cửu 百bách 六lục 十thập 種chủng 般bát 如như 釋thích 籤# 第đệ 五ngũ 具cụ 示thị 色sắc 界giới 中trung 般bát 者giả 初sơ 離ly 欲dục 界giới 生sanh 色sắc 界giới 時thời 厭yếm 苦khổ 心tâm 切thiết 即tức 在tại 中trung 有hữu 而nhi 般Bát 涅Niết 槃Bàn 。 故cố 屬thuộc 色sắc 攝nhiếp 若nhược 至chí 色sắc 界giới 。 上thượng 生sanh 餘dư 天thiên 雖tuy 有hữu 中trung 有hữu 不bất 得đắc 論luận 般bát 為vi 無vô 宿túc 習tập 厭yếm 苦khổ 力lực 故cố (# 如như 析tích 玄huyền 下hạ )# 無vô 色sắc 不bất 立lập 中trung 般bát 者giả 指chỉ 歸quy 鈔sao (# 十thập 八bát )# 云vân 經Kinh 云vân 無vô 色sắc 眾chúng 生sanh 無vô 有hữu 。 中trung 陰ấm 者giả 毘tỳ 曇đàm 法pháp 中trung 說thuyết 除trừ 四tứ 空không 餘dư 一nhất 切thiết 處xứ 定định 有hữu 中trung 陰ấm 以dĩ 無vô 色sắc 界giới 。 無vô 處xứ 所sở 故cố 。 (# 文văn )# 俱câu 舍xá 明minh 隨tùy 於ư 何hà 處xứ 。 得đắc 無vô 色sắc 定định 於ư 命mạng 終chung 時thời 。 即tức 生sanh 無vô 色sắc 圖đồ 中trung 引dẫn 五ngũ 差sai 者giả 謂vị 下hạ 中trung 上thượng 上thượng 勝thắng 上thượng 極cực 輔phụ 行hành 六lục (# 上thượng 三tam )# 析tích 玄huyền 下hạ (# 十thập 三tam )# 委ủy 釋thích 行hành 相tương/tướng 由do 此thử 五ngũ 禪thiền 生sanh 五ngũ 淨Tịnh 居Cư 。 又hựu 樂nhạo/nhạc/lạc 論luận 議nghị 者giả 恐khủng 就tựu 下hạ 界giới 修tu 觀quán 時thời 說thuyết 非phi 生sanh 淨tịnh 居cư 有hữu 論luận 議nghị 也dã 以dĩ 二nhị 禪thiền 上thượng 無vô 語ngữ 言ngôn 故cố (# 文văn )# 。

四tứ 阿A 羅La 漢Hán 此thử 云vân 無Vô 學Học 又hựu 云vân 無vô 生sanh 又hựu 云vân 殺sát 賊tặc 又hựu 云vân 應Ứng 供Cúng 此thử 位vị 斷đoạn 見kiến 思tư 俱câu 盡tận 子tử 縛phược 已dĩ 斷đoạn 果quả 縛phược 猶do 在tại 名danh 有Hữu 餘Dư 涅Niết 槃Bàn 。 若nhược 灰hôi 身thân 滅diệt 智trí 名danh 無Vô 餘Dư 涅Niết 槃Bàn 。 又hựu 名danh 孤cô 調điều 解giải 脫thoát 畧lược 明minh 聲Thanh 聞Văn 位vị 竟cánh 。

此thử 位vị 斷đoạn 上thượng 八bát 地địa 七thất 十thập 二nhị 品phẩm 思tư 俱câu 盡tận 四Tứ 智Trí 已dĩ 圓viên (# 我ngã 生sanh 已dĩ 盡tận 。 梵Phạm 行hạnh 已dĩ 立lập 。 所sở 作tác 已dĩ 辦biện 。 不bất 受thọ 後hậu 有hữu 。 )# 無vô 法pháp 可khả 學học 名danh 無Vô 學Học 果quả 亦diệc 名danh 究cứu 竟cánh (# 如như 析tích 玄huyền 下hạ )# 阿A 羅La 漢Hán 者giả 。 文văn 句cú 一nhất 云vân 或hoặc 言ngôn 無vô 翻phiên 含hàm 三tam 義nghĩa 故cố 淨tịnh 名danh 疏sớ/sơ 十thập 引dẫn 智trí 論luận 釋thích 云vân 一nhất 殺sát 賊tặc 從tùng 破phá 惡ác 以dĩ 得đắc 名danh 二nhị 不bất 生sanh 從tùng 怖bố 魔ma 以dĩ 受thọ 稱xưng 三tam 應Ứng 供Cúng 因nhân 乞khất 士sĩ 以dĩ 成thành 德đức 文văn (# 因nhân 果quả 對đối 釋thích )# 多đa 含hàm 不bất 翻phiên 乃nãi 經kinh 家gia 正chánh 意ý 以dĩ 三tam 義nghĩa 翻phiên 之chi 乃nãi 順thuận 古cổ 耳nhĩ 若nhược 釋thích 比Bỉ 丘Khâu 因nhân 名danh 乞khất 士sĩ 等đẳng 對đối 舉cử 果quả 名danh 盖# 欲dục 顯hiển 大đại 比Bỉ 丘Khâu 之chi 階giai 位vị 也dã (# 如như 法Pháp 華hoa 文văn 句cú 及cập 觀quán 經kinh 疏sớ/sơ )# 又hựu 前tiền 標tiêu 聲Thanh 聞Văn 通thông 凡phàm 聖thánh 位vị 若nhược 阿A 羅La 漢Hán 。 局cục 第đệ 四Tứ 果Quả 此thử 位vị 修tu 三tam 昧muội 一nhất 名danh 金kim 剛cang 二nhị 名danh 重trọng/trùng 空không 三tam 名danh 電điện 光quang (# 上thượng 二nhị 名danh 如như 妙diệu 玄huyền 第đệ 四tứ 電điện 光quang 如như 止Chỉ 觀Quán 第đệ 九cửu 電điện 光quang 義nghĩa 通thông 初sơ 果quả 金kim 剛cang 通thông 前tiền 五ngũ 種chủng 羅La 漢Hán 重trọng/trùng 空không 別biệt 在tại 不bất 動động 羅La 漢Hán 所sở 修tu 。 )# 此thử 果quả 別biệt 號hiệu 二nhị 種chủng 三tam 種chủng 六lục 種chủng 九cửu 種chủng 及cập 果quả 性tánh 退thoái 不bất 退thoái 義nghĩa 今kim 歷lịch 示thị 之chi 先tiên 明minh 二nhị 種chủng 。

初sơ 時thời 不bất 時thời 從tùng 緣duyên 得đắc 名danh 次thứ 慧tuệ 俱câu 約ước 觀quán 立lập 號hiệu 三tam 壞hoại 不bất 壞hoại 依y 境cảnh 受thọ 稱xưng 也dã 或hoặc 凖# 正chánh 理lý 論luận 以dĩ 時thời 不bất 時thời 敵địch 對đối 慧tuệ 俱câu 若nhược 凖# 妙diệu 玄huyền 四tứ (# 廿# 六lục )# 及cập 四tứ 教giáo 義nghĩa 二nhị (# 十thập 六lục )# 信tín 行hành 法Pháp 行hành 。 各các 二nhị 不bất 得đắc 滅diệt 盡tận 定định 。 者giả 但đãn 是thị 慧tuệ 解giải 脫thoát 得đắc 滅diệt 盡tận 定định 。 者giả 名danh 俱câu 解giải 脫thoát 舊cựu 云vân 敵địch 對đối 乃nãi 從tùng 正chánh 從tùng 多đa 各các 對đối 則tắc 旁bàng 正chánh 兼kiêm 舉cử 以dĩ 信tín 行hành 亦diệc 有hữu 帶đái 事sự 兼kiêm 修tu 法pháp 行hành 亦diệc 有hữu 緣duyên 空không 直trực 入nhập 若nhược 壞hoại 法pháp 不bất 壞hoại 法pháp 與dữ 慧tuệ 俱câu 同đồng 舊cựu 約ước 五ngũ 義nghĩa 揀giản 判phán 慧tuệ 俱câu 一nhất 約ước 性tánh 共cộng 慧tuệ 人nhân 修tu 性tánh 念niệm 處xứ 俱câu 人nhân 修tu 共cộng 念niệm 處xứ (# 四tứ 教giáo 義nghĩa )# 二nhị 約ước 正chánh 助trợ 慧tuệ 人nhân 正Chánh 道Đạo 斷đoạn 結kết 俱câu 人nhân 兼kiêm 修tu 助trợ 道đạo (# 光quang 明minh 句cú 中trung 四tứ 教giáo 義nghĩa 二nhị )# 三tam 約ước 事sự 理lý 直trực 緣duyên 真chân 理lý 名danh 慧tuệ 解giải 脫thoát 帶đái 事sự 兼kiêm 修tu 名danh 俱câu 觧# 脫thoát 事sự 者giả 一nhất 帶đái 根căn 本bổn 四tứ 禪thiền 俱câu 人nhân 亦diệc 依y 世thế 禪thiền 修tu 六lục 行hành 觀quán 故cố 二nhị 帶đái 無vô 漏lậu 禪thiền 慧tuệ 人nhân 但đãn 至chí 觀quán 禪thiền 俱câu 人nhân 具cụ 修tu 觀quán 練luyện 熏huân 修tu (# 止Chỉ 觀Quán 第đệ 九cửu 婆bà 沙sa 亦diệc 有hữu 少thiểu 分phần 慧tuệ 脫thoát 全toàn 分phần/phân 慧tuệ 脫thoát 此thử 有hữu 三tam 根căn 至chí 無vô 四tứ 禪thiền 下hạ 根căn 也dã 能năng 修tu 一nhất 禪thiền 至chí 四tứ 禪thiền 中trung 根căn 也dã 能năng 修tu 無vô 漏lậu 禪thiền 。 至chí 九cửu 想tưởng 十thập 想tưởng 上thượng 根căn 也dã 俱câu 人nhân 能năng 修tu 一nhất 二nhị 三tam 禪thiền 下hạ 根căn 具cụ 四tứ 禪thiền 中trung 根căn 修tu 觀quán 練luyện 熏huân 修tu 上thượng 根căn 也dã 妙diệu 樂lạc 二nhị 云vân 四tứ 禪thiền 一nhất 切thiết 羅La 漢Hán 並tịnh 得đắc 次thứ 觀quán 等đẳng 四tứ 俱câu 解giải 脫thoát 人nhân 方phương 乃nãi 具cụ 足túc )# 三tam 得đắc 滅diệt 盡tận 定định 。 (# 如như 妙diệu 玄huyền 四tứ 廿# 六lục )# 已dĩ 上thượng 三tam 事sự 俱câu 人nhân 兼kiêm 得đắc 也dã 四tứ 約ước 神thần 變biến 慧tuệ 人nhân 十thập 四tứ 變biến 化hóa 俱câu 人nhân 十thập 八bát 變biến (# 文văn 句cú 二nhị )# 五ngũ 約ước 三Tam 明Minh 八bát 解giải 俱câu 人nhân 則tắc 具cụ 慧tuệ 人nhân 則tắc 無vô 若nhược 輔phụ 行hành 云vân 通thông 通thông 於ư 六lục 明minh 唯duy 局cục 三tam (# 天thiên 眼nhãn 宿túc 命mạng 漏lậu 盡tận 三tam 也dã )# 諸chư 羅La 漢Hán 皆giai 能năng 得đắc 之chi (# 文văn )# 此thử 有hữu 闕khuyết 具cụ 之chi 義nghĩa 婆bà 沙sa 云vân 若nhược 有hữu 一nhất 明minh 二nhị 明minh 名danh 慧tuệ 解giải 脫thoát (# 文văn )# 凖# 知tri 俱câu 人nhân 三Tam 明Minh 具cụ 足túc 次thứ 明minh 三tam 種chủng 。

慧tuệ 俱câu 略lược 如như 上thượng 無vô 疑nghi 者giả 三Tam 藏Tạng 教giáo 法Pháp 。 四tứ 韋vi 陀đà 典điển 天thiên 文văn 地địa 理lý 。 一nhất 切thiết 通thông 達đạt 。 故cố 曰viết 無vô 疑nghi 四tứ 教giáo 義nghĩa 二nhị 云vân 問vấn 不bất 應ưng 別biệt 說thuyết 無vô 疑nghi 九cửu 種chủng 羅La 漢Hán 無vô 此thử 名danh 目mục 荅# 此thử 出xuất 智Trí 度Độ 論luận 明minh 欲dục 結kết 集tập 法Pháp 藏tạng 。 集tập 千thiên 羅La 漢Hán 皆giai 得đắc 共cộng 解giải 脫thoát 無vô 疑nghi 解giải 脫thoát 。 也dã (# 文văn )# 既ký 是thị 大đại 論luận 開khai 出xuất 在tại 佛Phật 世thế 時thời 俱câu 人nhân 所sở 攝nhiếp 佛Phật 世thế 且thả 明minh 自tự 行hành 入nhập 道đạo 是thị 故cố 諸chư 文văn 只chỉ 云vân 慧tuệ 俱câu (# 六lục 種chủng 九cửu 種chủng 皆giai 無vô 此thử 名danh 若nhược 集tập 論luận 明minh 六lục 種chủng 中trung 有hữu 無vô 疑nghi 法pháp 者giả 與dữ 不bất 動động 法pháp 名danh 異dị 義nghĩa 一nhất 非phi 今kim 無vô 疑nghi )# 釋thích 籤# 五ngũ (# 十thập 九cửu )# 云vân 得đắc 滅diệt [書-曰+皿]# 定định 但đãn 名danh 俱câu 解giải 脫thoát 人nhân 以dĩ 未vị 修tu 緣duyên 念niệm 處xứ 終chung 非phi 無vô 疑nghi 解giải 脫thoát 。 也dã (# 文văn )# 故cố 知tri 無vô 疑nghi 乃nãi 俱câu 人nhân 中trung 勝thắng 者giả 耳nhĩ 小tiểu 大đại 言ngôn 之chi 慧tuệ 俱câu 並tịnh 小tiểu 無vô 疑nghi 乃nãi 名danh 大đại 阿A 羅La 漢Hán 。 妙diệu 樂lạc 一nhất (# 三tam 十thập 一nhất )# 引dẫn 中trung 阿a 含hàm 舍Xá 利Lợi 弗Phất 問vấn 五ngũ 百bách 比Bỉ 丘Khâu 。 幾kỷ 三Tam 明Minh 幾kỷ 俱câu 解giải 脫thoát 幾kỷ 慧tuệ 解giải 脫thoát 佛Phật 言ngôn 九cửu 十thập 人nhân 三Tam 明Minh 九cửu 十thập 三tam 俱câu 解giải 脫thoát 餘dư 但đãn 慧tuệ 解giải 脫thoát 荊kinh 溪khê 云vân 三Tam 明Minh 者giả 即tức 無vô 疑nghi 解giải 脫thoát 。 (# 文văn )# 須tu 知tri 三Tam 明Minh 是thị 俱câu 人nhân 得đắc 取thủ 其kỳ 勝thắng 者giả 復phục 云vân 無vô 疑nghi 也dã 後hậu 明minh 六lục 種chủng 附phụ 揀giản 七thất 種chủng 及cập 列liệt 九cửu 種chủng 然nhiên 後hậu 約ước 六lục 種chủng 明minh 果quả 性tánh 退thoái 否phủ/bĩ 。

天Thiên 台Thai 四Tứ 教Giáo 儀Nghi 集Tập 註Chú 卷quyển 第đệ 六lục