攝Nhiếp 大Đại 乘Thừa 論Luận 釋Thích 論Luận
Quyển 4
世Thế 親Thân 菩Bồ 薩Tát 造Tạo 隋Tùy 笈Cấp 多Đa 共Cộng 行Hành 矩Củ 等Đẳng 譯Dịch
攝Nhiếp 大Đại 乘Thừa 論Luận 釋Thích 論Luận 卷quyển 第đệ 四tứ
世thế 親thân 菩Bồ 薩Tát 造tạo
隋tùy 天Thiên 竺Trúc 三tam 藏tạng 笈cấp 多đa 共cộng 行hành 矩củ 等đẳng 譯dịch
應ưng 知tri 勝thắng 相tương 勝thắng 語ngữ 第đệ 二nhị 之chi 一nhất
相tương/tướng 章chương 第đệ 一nhất
論luận 曰viết 。 已dĩ 說thuyết 應ưng 知tri 依y 止chỉ 。 應ưng 知tri 相tương/tướng 云vân 何hà 可khả 見kiến 。 此thử 略lược 說thuyết 有hữu 三tam 種chủng 。 謂vị 依y 他tha 相tương/tướng 分phân 別biệt 相tương/tướng 成thành 就tựu 相tương/tướng 。 此thử 中trung 何hà 者giả 。 是thị 依y 他tha 相tương/tướng 。 阿a 梨lê 耶da 識thức 。 為vi 種chủng 子tử 虛hư 妄vọng 分phân 別biệt 。 所sở 攝nhiếp 諸chư 識thức 。 何hà 者giả 是thị 諸chư 識thức 謂vị 身thân 識thức 身thân 者giả 識thức 。 受thọ 者giả 識thức 應ưng 受thọ 識thức 正chánh 受thọ 識thức 。 世thế 識thức 數số 識thức 處xứ 識thức 言ngôn 說thuyết 識thức 。 自tự 他tha 差sai 別biệt 識thức 善thiện 惡ác 兩lưỡng 道đạo 生sanh 死tử 識thức 。 此thử 中trung 身thân 識thức 身thân 者giả 識thức 受thọ 者giả 識thức 。 應ưng 受thọ 識thức 正chánh 受thọ 識thức 世thế 識thức 數số 識thức 處xứ 識thức 言ngôn 說thuyết 識thức 。 此thử 等đẳng 從tùng 言ngôn 說thuyết 熏huân 習tập 種chủng 子tử 生sanh 。 自tự 他tha 差sai 別biệt 識thức 從tùng 我ngã 見kiến 熏huân 習tập 種chủng 子tử 生sanh 。 善thiện 惡ác 兩lưỡng 道đạo 生sanh 死tử 識thức 從tùng 有hữu 分phần/phân 熏huân 習tập 種chủng 子tử 生sanh 。 此thử 等đẳng 諸chư 識thức 攝nhiếp 一nhất 切thiết 界giới 趣thú 。 及cập 煩phiền 惱não 等đẳng 依y 他tha 相tương/tướng 。 虛hư 妄vọng 分phân 別biệt 故cố 。 得đắc 顯hiển 現hiện 。 此thử 等đẳng 諸chư 識thức 虛hư 妄vọng 分phân 別biệt 所sở 攝nhiếp 。 唯duy 是thị 識thức 量lượng 。 無vô 所sở 有hữu 不bất 實thật 義nghĩa 顯hiển 現hiện 依y 止chỉ 。 此thử 是thị 依y 他tha 相tương/tướng 。
釋thích 曰viết 。 今kim 釋thích 應ưng 知tri 相tương/tướng 中trung 。 依y 他tha 相tương/tướng 略lược 說thuyết 者giả 。 謂vị 總tổng 要yếu 而nhi 說thuyết 故cố 。 虛hư 妄vọng 分phân 別biệt 。 所sở 攝nhiếp 者giả 虛hư 妄vọng 分phân 別biệt 體thể 性tánh 故cố 。 此thử 中trung 身thân 識thức 者giả 謂vị 眼nhãn 等đẳng 五ngũ 界giới 。 身thân 者giả 識thức 者giả 謂vị 染nhiễm 污ô 意ý 。 受thọ 者giả 識thức 者giả 謂vị 意ý 界giới 。 應ưng 受thọ 識thức 者giả 謂vị 色sắc 等đẳng 六lục 外ngoại 界giới 。 正chánh 受thọ 識thức 者giả 謂vị 六lục 識thức 界giới 。 世thế 識thức 者giả 謂vị 生sanh 死tử 相tương 續tục 不bất 斷đoạn 。 數số 識thức 者giả 謂vị 算toán 計kế 。 處xử 識thức 者giả 謂vị 器khí 世thế 界giới 言ngôn 說thuyết 。 識thức 者giả 謂vị 見kiến 聞văn 覺giác 知tri 。 四tứ 種chủng 言ngôn 說thuyết 。 此thử 等đẳng 九cửu 識thức 皆giai 是thị 應ưng 知tri 依y 止chỉ 。 見kiến 聞văn 等đẳng 名danh 言ngôn 熏huân 習tập 差sai 別biệt 為vi 因nhân 。 自tự 他tha 差sai 別biệt 識thức 者giả 謂vị 依y 止chỉ 身thân 差sai 別biệt 。 以dĩ 我ngã 見kiến 熏huân 習tập 為vi 因nhân 。 善thiện 惡ác 兩lưỡng 道đạo 生sanh 死tử 識thức 者giả 。 謂vị 生sanh 死tử 趣thú 無vô 量lượng 種chủng 。 從tùng 有hữu 分phần/phân 熏huân 習tập 種chủng 子tử 生sanh 。 此thử 等đẳng 諸chư 識thức 者giả 次thứ 前tiền 所sở 說thuyết 諸chư 識thức 。 攝nhiếp 一nhất 切thiết 界giới 。 趣thú 煩phiền 惱não 者giả 謂vị 三tam 界giới 五ngũ 趣thú 。 及cập 煩phiền 惱não 等đẳng 。 攝nhiếp 者giả 彼bỉ 識thức 體thể 性tánh 故cố 。 依y 他tha 相tương/tướng 者giả 依y 他tha 為vi 體thể 故cố 。 此thử 中trung 虛hư 妄vọng 分phân 別biệt 所sở 攝nhiếp 者giả 。 是thị 彼bỉ 體thể 性tánh 故cố 。 無vô 所sở 有hữu 不bất 實thật 義nghĩa 。 顯hiển 現hiện 依y 止chỉ 者giả 。 是thị 無vô 所sở 有hữu 。 不bất 實thật 義nghĩa 顯hiển 現hiện 因nhân 故cố 。 此thử 中trung 無vô 所sở 有hữu 者giả 。 無vô 實thật 體thể 故cố 。 如như 我ngã 塵trần 無vô 有hữu 實thật 義nghĩa 。 於ư 無vô 所sở 有hữu 。 中trung 執chấp 取thủ 譬thí 如như 我ngã 。 即tức 是thị 無vô 所sở 有hữu 。 而nhi 有hữu 我ngã 相tương/tướng 顯hiển 現hiện 。 此thử 所sở 依y 止chỉ 名danh 顯hiển 現hiện 依y 止chỉ 。 依y 止chỉ 者giả 因nhân 義nghĩa 故cố 即tức 是thị 依y 他tha 相tương/tướng 。
論luận 曰viết 。 此thử 中trung 何hà 者giả 。 是thị 分phân 別biệt 相tương/tướng 。 於ư 唯duy 是thị 識thức 量lượng 無vô 有hữu 義nghĩa 中trung 。 有hữu 義nghĩa 顯hiển 現hiện 故cố 。
釋thích 曰viết 。 分phân 別biệt 相tương/tướng 中trung 言ngôn 無vô 有hữu 義nghĩa 者giả 。 譬thí 如như 實thật 無vô 有hữu 我ngã 。 此thử 唯duy 有hữu 識thức 量lượng 者giả 。 於ư 無vô 有hữu 義nghĩa 中trung 而nhi 顯hiển 現hiện 故cố 。 譬thí 如như 我ngã 唯duy 相tương 似tự 顯hiển 現hiện 故cố 。 為vi 義nghĩa 顯hiển 現hiện 者giả 為vi 所sở 取thủ 相tương/tướng 顯hiển 現hiện 。 譬thí 如như 無vô 我ngã 而nhi 我ngã 相tương/tướng 顯hiển 現hiện 故cố 。
論luận 曰viết 。 此thử 中trung 何hà 者giả 。 是thị 成thành 就tựu 相tương/tướng 。 即tức 此thử 依y 他tha 相tương/tướng 中trung 。 彼bỉ 義nghĩa 相tương/tướng 畢tất 竟cánh 無vô 所sở 有hữu 故cố 。
釋thích 曰viết 。 成thành 就tựu 相tương/tướng 者giả 此thử 無vô 所sở 有hữu 不bất 實thật 義nghĩa 。 顯hiển 現hiện 因nhân 中trung 彼bỉ 不bất 實thật 義nghĩa 顯hiển 現hiện 無vô 所sở 有hữu 故cố 。 如như 我ngã 相tương 似tự 相tương/tướng 。 實thật 無vô 所sở 有hữu 。 然nhiên 無vô 我ngã 是thị 有hữu 。
論luận 曰viết 。 此thử 中trung 身thân 識thức 身thân 者giả 識thức 受thọ 者giả 識thức 。 應ưng 知tri 是thị 眼nhãn 等đẳng 六lục 內nội 界giới 。 應ưng 受thọ 識thức 者giả 應ưng 知tri 是thị 色sắc 等đẳng 六lục 外ngoại 界giới 。 正chánh 受thọ 識thức 者giả 應ưng 知tri 是thị 眼nhãn 等đẳng 六lục 識thức 界giới 。 其kỳ 餘dư 識thức 即tức 是thị 此thử 等đẳng 諸chư 識thức 差sai 別biệt 。 應ưng 知tri 如như 是thị 等đẳng 識thức 唯duy 是thị 識thức 量lượng 以dĩ 無vô 義nghĩa 故cố 。 此thử 中trung 以dĩ 何hà 為vi 譬thí 。 以dĩ 夢mộng 等đẳng 譬thí 喻dụ 顯hiển 示thị 應ưng 知tri 。 譬thí 如như 夢mộng 中trung 離ly 義nghĩa 獨độc 唯duy 有hữu 識thức 。 種chủng 種chủng 色sắc 聲thanh 香hương 味vị 觸xúc 。 舍xá 林lâm 地địa 山sơn 等đẳng 義nghĩa 相tương 似tự 相tương/tướng 顯hiển 現hiện 。 此thử 中trung 實thật 無vô 有hữu 義nghĩa 。 以dĩ 如như 此thử 譬thí 應ưng 知tri 一nhất 切thiết 處xứ 唯duy 有hữu 識thức 。 以dĩ 此thử 為vi 首thủ 。
復phục 有hữu 幻huyễn 鹿lộc 渴khát 翳ế 等đẳng 譬thí 喻dụ 。 應ưng 知tri 猶do 如như 夢mộng 等đẳng 覺giác 時thời 一nhất 切thiết 處xứ 唯duy 有hữu 識thức 。 如như 夢mộng 唯duy 是thị 識thức 者giả 覺giác 時thời 何hà 故cố 不bất 如như 是thị 轉chuyển 。 實thật 智trí 覺giác 者giả 亦diệc 如như 是thị 轉chuyển 。 如như 正chánh 夢mộng 時thời 此thử 覺giác 不bất 生sanh 。 若nhược 夢mộng 覺giác 已dĩ 此thử 智trí 即tức 生sanh 。 如như 是thị 未vị 得đắc 真chân 實thật 智trí 覺giác 此thử 智trí 不bất 生sanh 。 若nhược 得đắc 真chân 實thật 智trí 覺giác 此thử 智trí 即tức 生sanh 。 若nhược 未vị 有hữu 真chân 實thật 智trí 覺giác 云vân 何hà 於ư 唯duy 識thức 得đắc 起khởi 比tỉ 知tri 。 由do 阿a 含hàm 及cập 道Đạo 理lý 。 阿a 含hàm 者giả 如như 十Thập 地Địa 經kinh 中trung 世Thế 尊Tôn 說thuyết 。 三tam 界giới 唯duy 心tâm 故cố 。 又hựu 解giải 節tiết 經kinh 中trung 世Thế 尊Tôn 說thuyết 。
時thời 彌Di 勒Lặc 菩Bồ 薩Tát 。 問vấn 世Thế 尊Tôn 言ngôn 。 所sở 有hữu 三tam 昧muội 境cảnh 像tượng 云vân 何hà 與dữ 定định 心tâm 為vi 可khả 說thuyết 異dị 為vi 不bất 可khả 說thuyết 異dị 。 世Thế 尊Tôn 言ngôn 彌Di 勒Lặc 不bất 異dị 。
何hà 以dĩ 故cố 。 定định 心tâm 所sở 緣duyên 唯duy 識thức 所sở 顯hiển 。 我ngã 說thuyết 為vi 識thức 。
世Thế 尊Tôn 。 若nhược 三tam 昧muội 境cảnh 像tượng 不bất 異dị 定định 心tâm 。 云vân 何hà 彼bỉ 心tâm 還hoàn 取thủ 彼bỉ 心tâm 。 彌Di 勒Lặc 。 無vô 有hữu 一nhất 法pháp 。 能năng 取thủ 餘dư 法pháp 。 然nhiên 彼bỉ 心tâm 即tức 如như 是thị 生sanh 亦diệc 。 如như 是thị 顯hiển 現hiện 。 譬thí 如như 因nhân 面diện 見kiến 影ảnh 言ngôn 我ngã 見kiến 影ảnh 。 謂vị 所sở 見kiến 影ảnh 異dị 於ư 自tự 面diện 。 彼bỉ 心tâm 亦diệc 爾nhĩ 如như 是thị 生sanh 起khởi 。 即tức 於ư 彼bỉ 心tâm 。 謂vị 有hữu 別biệt 物vật 可khả 見kiến 。 由do 此thử 阿a 含hàm 及cập 道Đạo 理lý 故cố 得đắc 顯hiển 現hiện 。
釋thích 曰viết 。 此thử 唯duy 有hữu 識thức 者giả 。 如như 十Thập 地Địa 經kinh 及cập 解giải 節tiết 經kinh 所sở 說thuyết 故cố 。 此thử 攀phàn 緣duyên 唯duy 識thức 所sở 顯hiển 故cố 。 我ngã 說thuyết 唯duy 識thức 者giả 此thử 所sở 攀phàn 緣duyên 唯duy 識thức 所sở 顯hiển 。 此thử 有hữu 何hà 義nghĩa 。 為vi 顯hiển 唯duy 識thức 離ly 義nghĩa 故cố 。 由do 是thị 識thức 所sở 攝nhiếp 故cố 。 佛Phật 言ngôn 我ngã 說thuyết 為vi 識thức 顯hiển 彼bỉ 三tam 昧muội 境cảnh 界giới 是thị 識thức 故cố 。 然nhiên 如như 是thị 生sanh 起khởi 者giả 為vi 彼bỉ 相tương/tướng 類loại 而nhi 生sanh 故cố 。 於ư 中trung 取thủ 為vi 別biệt 義nghĩa 者giả 。 於ư 中trung 謂vị 於ư 三tam 昧muội 境cảnh 界giới 中trung 。 取thủ 為vi 別biệt 義nghĩa 者giả 於ư 彼bỉ 識thức 影ảnh 謂vị 有hữu 別biệt 物vật 。 為vi 所sở 取thủ 體thể 故cố 。
論luận 曰viết 。 如như 是thị 於ư 靜tĩnh 心tâm 中trung 。 若nhược 見kiến 青thanh 等đẳng 爾nhĩ 焰diễm 影ảnh 像tượng 。 即tức 見kiến 自tự 心tâm 無vô 別biệt 青thanh 等đẳng 義nghĩa 。 由do 此thử 道Đạo 理lý 。 菩Bồ 薩Tát 於ư 一nhất 切thiết 識thức 中trung 。 應ưng 須tu 比tỉ 知tri 唯duy 是thị 識thức 量lượng 。 又hựu 此thử 青thanh 等đẳng 非phi 憶ức 持trì 識thức 。 以dĩ 所sở 見kiến 境cảnh 界giới 。 現hiện 前tiền 住trụ 故cố 。 於ư 聞văn 思tư 中trung 所sở 有hữu 憶ức 持trì 識thức 。 攀phàn 緣duyên 過quá 去khứ 但đãn 是thị 彼bỉ 影ảnh 故cố 成thành 唯duy 識thức 。 以dĩ 此thử 比tỉ 量lượng 雖tuy 未vị 得đắc 真Chân 如Như 智trí 覺giác 於ư 唯duy 識thức 中trung 則tắc 得đắc 比tỉ 知tri 。
釋thích 曰viết 。 此thử 三tam 昧muội 境cảnh 界giới 。 青thanh 等đẳng 影ảnh 像tượng 亦diệc 非phi 憶ức 持trì 識thức 何hà 以dĩ 故cố 。 以dĩ 非phi 如như 昔tích 所sở 見kiến 。 即tức 於ư 彼bỉ 方phương 處xứ 。 如như 是thị 念niệm 知tri 故cố 。 以dĩ 現hiện 前tiền 故cố 。 彼bỉ 所sở 有hữu 憶ức 持trì 識thức 暗ám 昧muội 。 此thử 現hiện 前tiền 住trụ 者giả 所sở 見kiến 明minh 淨tịnh 。 若nhược 言ngôn 於ư 聞văn 思tư 中trung 數số 習tập 故cố 。 彼bỉ 雖tuy 過quá 去khứ 後hậu 思tư 念niệm 時thời 如như 昔tích 而nhi 生sanh 。 此thử 亦diệc 如như 是thị 者giả 。 彼bỉ 聞văn 思tư 已dĩ 過quá 去khứ 。 今kim 則tắc 無vô 有hữu 。 於ư 無vô 有hữu 中trung 若nhược 更cánh 生sanh 。 此thử 即tức 是thị 識thức 似tự 彼bỉ 而nhi 生sanh 。 非phi 過quá 去khứ 已dĩ 滅diệt 聞văn 思tư 。 是thị 故cố 此thử 義nghĩa 於ư 成thành 唯duy 識thức 塵trần 無vô 所sở 有hữu 。 即tức 得đắc 成thành 就tựu 。
論luận 曰viết 。 如như 前tiền 所sở 說thuyết 種chủng 種chủng 識thức 。 譬thí 如như 夢mộng 等đẳng 者giả 此thử 中trung 眼nhãn 識thức 等đẳng 識thức 體thể 唯duy 識thức 得đắc 成thành 。 眼nhãn 根căn 等đẳng 識thức 體thể 是thị 色sắc 。 唯duy 識thức 道Đạo 理lý 復phục 云vân 何hà 可khả 見kiến 此thử 等đẳng 由do 阿a 含hàm 及cập 道Đạo 理lý 已dĩ 如như 前tiền 說thuyết 。 此thử 等đẳng 若nhược 是thị 識thức 體thể 何hà 故cố 似tự 色sắc 顯hiển 現hiện 。 一nhất 類loại 堅kiên 住trụ 相tương 續tục 轉chuyển 也dã 。 顛điên 倒đảo 等đẳng 煩phiền 惱não 住trụ 持trì 故cố 。 若nhược 異dị 此thử 於ư 無vô 義nghĩa 中trung 義nghĩa 顛điên 倒đảo 則tắc 不bất 成thành 。 若nhược 無vô 此thử 煩phiền 惱não 障chướng 智trí 障chướng 等đẳng 染nhiễm 則tắc 不bất 成thành 。 此thử 若nhược 無vô 此thử 清thanh 淨tịnh 亦diệc 不bất 成thành 。 是thị 故cố 眼nhãn 等đẳng 如như 是thị 生sanh 起khởi 得đắc 成thành 。 此thử 中trung 有hữu 偈kệ 。
亂loạn 因nhân 及cập 亂loạn 體thể 。 所sở 謂vị 色sắc 識thức 體thể 。
及cập 非phi 色sắc 識thức 體thể 。 前tiền 無vô 後hậu 亦diệc 無vô 。
釋thích 曰viết 。 眼nhãn 識thức 等đẳng 識thức 體thể 非phi 色sắc 故cố 唯duy 識thức 得đắc 成thành 。 眼nhãn 根căn 等đẳng 識thức 體thể 是thị 色sắc 云vân 何hà 成thành 唯duy 識thức 也dã 。 此thử 等đẳng 如như 前tiền 阿a 含hàm 及cập 道Đạo 理lý 中trung 已dĩ 具cụ 顯hiển 示thị 。 一nhất 類loại 堅kiên 住trụ 相tương 續tục 轉chuyển 者giả 。 一nhất 類loại 者giả 相tương 似tự 故cố 。 堅kiên 住trụ 者giả 多đa 時thời 住trụ 故cố 。 由do 煩phiền 惱não 障chướng 智trí 障chướng 顛điên 倒đảo 煩phiền 惱não 為vi 因nhân 故cố 。 住trụ 持trì 者giả 即tức 是thị 因nhân 也dã 。 若nhược 離ly 如như 是thị 等đẳng 生sanh 起khởi 。 則tắc 無vô 非phi 義nghĩa 為vi 義nghĩa 顛điên 倒đảo 心tâm 。 若nhược 無vô 此thử 煩phiền 惱não 障chướng 染nhiễm 智trí 障chướng 染nhiễm 則tắc 不bất 有hữu 。 此thử 義nghĩa 以dĩ 偈kệ 顯hiển 示thị 。 亂loạn 因nhân 及cập 亂loạn 體thể 者giả 。 謂vị 色sắc 識thức 體thể 及cập 非phi 色sắc 識thức 體thể 。 如như 其kỳ 次thứ 第đệ 此thử 中trung 色sắc 識thức 體thể 為vi 亂loạn 因nhân 。 非phi 色sắc 識thức 為vi 亂loạn 體thể 。 此thử 因nhân 體thể 色sắc 識thức 若nhược 不bất 有hữu 。 彼bỉ 果quả 體thể 非phi 色sắc 識thức 亦diệc 無vô 。
差sai 別biệt 章chương 第đệ 二nhị
論luận 曰viết 。 何hà 故cố 身thân 識thức 身thân 者giả 識thức 。 受thọ 者giả 識thức 應ưng 受thọ 識thức 正chánh 受thọ 識thức 。 於ư 一nhất 切thiết 有hữu 。 身thân 分phần/phân 共cộng 有hữu 和hòa 合hợp 生sanh 。 顯hiển 生sanh 分phần/phân 受thọ 用dụng 滿mãn 足túc 故cố 。 何hà 故cố 世thế 識thức 等đẳng 諸chư 識thức 。 如như 前tiền 所sở 說thuyết 。 種chủng 種chủng 識thức 生sanh 。 無vô 始thỉ 時thời 生sanh 死tử 流lưu 轉chuyển 不bất 斷đoạn 故cố 。 無vô 量lượng 眾chúng 生sanh 界giới 故cố 。 無vô 量lượng 世thế 界giới 故cố 。 無vô 量lượng 所sở 作tác 事sự 更cánh 互hỗ 言ngôn 說thuyết 故cố 。 無vô 量lượng 攝nhiếp 取thủ 受thọ 用dụng 差sai 別biệt 故cố 。 無vô 量lượng 愛ái 非phi 愛ái 業nghiệp 受thọ 用dụng 果quả 報báo 差sai 別biệt 故cố 。 受thọ 無vô 量lượng 生sanh 老lão 死tử 差sai 別biệt 故cố 。 云vân 何hà 成thành 立lập 。 此thử 等đẳng 諸chư 識thức 令linh 成thành 唯duy 識thức 。 略lược 說thuyết 有hữu 三tam 相tương/tướng 。 唯duy 量lượng 義nghĩa 無vô 所sở 有hữu 故cố 。 唯duy 二nhị 謂vị 有hữu 相tương 及cập 見kiến 識thức 故cố 。 唯duy 種chủng 種chủng 謂vị 種chủng 種chủng 相tương 生sanh 起khởi 故cố 。 此thử 等đẳng 諸chư 識thức 無vô 有hữu 義nghĩa 故cố 故cố 名danh 唯duy 量lượng 。 有hữu 相tương 及cập 見kiến 眼nhãn 等đẳng 諸chư 識thức 。 以dĩ 色sắc 等đẳng 為vi 相tương/tướng 。 以dĩ 彼bỉ 等đẳng 識thức 為vi 見kiến 。 乃nãi 至chí 身thân 識thức 為vi 見kiến 故cố 。 意ý 識thức 者giả 以dĩ 眼nhãn 等đẳng 一nhất 切thiết 識thức 體thể 乃nãi 至chí 法pháp 識thức 為vi 相tương/tướng 。 以dĩ 意ý 識thức 識thức 為vi 見kiến 。 意ý 識thức 能năng 分phân 別biệt 故cố 。 又hựu 似tự 一nhất 切thiết 識thức 生sanh 起khởi 故cố 。 此thử 中trung 有hữu 偈kệ 。
唯duy 量lượng 二nhị 種chủng 種chủng 。 觀quán 行hành 人nhân 能năng 入nhập 。
得đắc 入nhập 唯duy 心tâm 時thời 。 此thử 心tâm 亦diệc 滅diệt 離ly 。
釋thích 曰viết 。 云vân 何hà 名danh 具cụ 足túc 身thân 分phần/phân 受thọ 用dụng 。 此thử 身thân 識thức 身thân 者giả 識thức 受thọ 者giả 識thức 等đẳng 五ngũ 識thức 。 應ưng 知tri 一nhất 切thiết 有hữu 身thân 者giả 。 一nhất 時thời 有hữu 故cố 。 共cộng 有hữu 者giả 一nhất 時thời 生sanh 故cố 。 所sở 顯hiển 者giả 因nhân 體thể 故cố 成thành 立lập 三tam 種chủng 唯duy 識thức 義nghĩa 。 如như 前tiền 長trường/trưởng 行hành 及cập 此thử 偈kệ 顯hiển 示thị 。 於ư 長trường/trưởng 行hành 中trung 言ngôn 唯duy 量lượng 者giả 。 唯duy 是thị 識thức 量lượng 故cố 。 一nhất 切thiết 所sở 有hữu 。 諸chư 識thức 皆giai 唯duy 識thức 量lượng 。
何hà 以dĩ 故cố 。 由do 所sở 識thức 義nghĩa 。 無vô 所sở 有hữu 故cố 。 唯duy 二nhị 者giả 成thành 立lập 有hữu 相tương 及cập 見kiến 故cố 。 即tức 此thử 一nhất 識thức 一nhất 分phần/phân 成thành 相tương/tướng 。 第đệ 二nhị 分phần 成thành 見kiến 。 此thử 是thị 眼nhãn 等đẳng 識thức 二nhị 分phần 故cố 。 成thành 立lập 種chủng 種chủng 者giả 還hoàn 即tức 此thử 一nhất 識thức 。 隨tùy 所sở 起khởi 一nhất 分phần/phân 。 種chủng 種chủng 相tương 生sanh 。 第đệ 二nhị 分phần 為vi 能năng 取thủ 故cố 。 若nhược 意ý 識thức 所sở 取thủ 。 彼bỉ 一nhất 切thiết 眼nhãn 等đẳng 識thức 乃nãi 至chí 法pháp 識thức 為vi 相tương/tướng 。 即tức 此thử 意ý 識thức 為vi 見kiến 故cố 。 種chủng 種chủng 者giả 唯duy 意ý 識thức 為vi 彼bỉ 事sự 。 以dĩ 不bất 定định 故cố 。 其kỳ 餘dư 諸chư 識thức 有hữu 定định 境cảnh 界giới 。 又hựu 不bất 分phân 別biệt 故cố 。 是thị 故cố 若nhược 能năng 分phân 別biệt 。 則tắc 名danh 為vi 見kiến 。 以dĩ 如như 是thị 道Đạo 。 理lý 得đắc 成thành 唯duy 識thức 。 偈kệ 言ngôn 。 入nhập 唯duy 量lượng 者giả 無vô 有hữu 義nghĩa 故cố 。 入nhập 唯duy 二nhị 者giả 有hữu 相tương 及cập 見kiến 識thức 故cố 。 入nhập 種chủng 種chủng 者giả 由do 識thức 種chủng 種chủng 相tướng 貌mạo 生sanh 故cố 。 觀quán 行hành 人nhân 能năng 入nhập 者giả 。 謂vị 修tu 行hành 人nhân 相tương 應ứng 故cố 。 何hà 故cố 得đắc 入nhập 唯duy 心tâm 時thời 。 此thử 心tâm 亦diệc 滅diệt 離ly 也dã 。 由do 正chánh 入nhập 唯duy 心tâm 時thời 則tắc 義nghĩa 無vô 所sở 有hữu 。 識thức 亦diệc 不bất 有hữu 。 若nhược 無vô 所sở 取thủ 義nghĩa 。 云vân 何hà 得đắc 有hữu 。 能năng 取thủ 心tâm 也dã 。 唯duy 二nhị 及cập 種chủng 種chủng 者giả 。 但đãn 是thị 說thuyết 入nhập 唯duy 量lượng 因nhân 緣duyên 。 餘dư 義nghĩa 如như 前tiền 所sở 說thuyết 。
論luận 曰viết 。 一nhất 種chủng 諸chư 師sư 說thuyết 。 即tức 此thử 意ý 識thức 彼bỉ 彼bỉ 依y 止chỉ 生sanh 。 得đắc 彼bỉ 彼bỉ 名danh 。 如như 意ý 思tư 得đắc 身thân 口khẩu 業nghiệp 名danh 。 此thử 意ý 識thức 於ư 一nhất 切thiết 依y 止chỉ 處xứ 。 生sanh 種chủng 種chủng 相tướng 貌mạo 。 似tự 二nhị 而nhi 生sanh 唯duy 似tự 義nghĩa 故cố 。 似tự 分phân 別biệt 故cố 。 一nhất 切thiết 處xứ 亦diệc 似tự 觸xúc 而nhi 生sanh 。 色sắc 界giới 中trung 意ý 識thức 依y 止chỉ 身thân 故cố 。 如như 餘dư 色sắc 根căn 依y 止chỉ 身thân 故cố 。
釋thích 曰viết 。 有hữu 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 欲dục 令linh 唯duy 有hữu 一nhất 意ý 識thức 次thứ 第đệ 生sanh 起khởi 。 今kim 當đương 顯hiển 示thị 。 譬thí 如như 意ý 思tư 得đắc 身thân 口khẩu 業nghiệp 名danh 者giả 。 如như 意ý 思tư 於ư 身thân 門môn 中trung 生sanh 名danh 身thân 業nghiệp 。 於ư 口khẩu 門môn 中trung 生sanh 名danh 口khẩu 業nghiệp 。 意ý 業nghiệp 亦diệc 爾nhĩ 。 如như 是thị 一nhất 意ý 識thức 若nhược 依y 止chỉ 眼nhãn 生sanh 則tắc 得đắc 眼nhãn 識thức 名danh 。 如như 是thị 乃nãi 至chí 。 依y 止chỉ 身thân 生sanh 得đắc 身thân 識thức 名danh 。 此thử 中trung 離ly 意ý 識thức 外ngoại 更cánh 無vô 餘dư 識thức 。 唯duy 除trừ 阿a 梨lê 耶da 識thức 。 若nhược 汝nhữ 言ngôn 眼nhãn 等đẳng 根căn 無vô 分phân 別biệt 。 若nhược 意ý 識thức 依y 止chỉ 彼bỉ 生sanh 亦diệc 應ưng 無vô 分phân 別biệt 。 如như 染nhiễm 污ô 意ý 依y 止chỉ 染nhiễm 污ô 故cố 。 生sanh 起khởi 亦diệc 染nhiễm 污ô 。 此thử 亦diệc 應ưng 爾nhĩ 者giả 。 如như 論luận 說thuyết 於ư 一nhất 切thiết 依y 止chỉ 處xứ 。 生sanh 種chủng 種chủng 相tướng 貌mạo 。 似tự 二nhị 而nhi 生sanh 。 唯duy 似tự 義nghĩa 故cố 似tự 分phân 別biệt 故cố 。 是thị 故cố 無vô 妨phương 。 於ư 中trung 一nhất 切thiết 。 依y 止chỉ 處xứ 者giả 。 謂vị 依y 止chỉ 眼nhãn 等đẳng 處xứ 故cố 。 種chủng 種chủng 相tướng 貌mạo 。 似tự 二nhị 而nhi 生sanh 者giả 唯duy 似tự 義nghĩa 故cố 似tự 分phân 別biệt 故cố 。 由do 此thử 二nhị 句cú 故cố 可khả 得đắc 了liễu 知tri 。 此thử 二nhị 句cú 所sở 說thuyết 即tức 是thị 一nhất 識thức 一nhất 分phần/phân 似tự 唯duy 義nghĩa 而nhi 生sanh 。 第đệ 二nhị 分phần 於ư 彼bỉ 似tự 義nghĩa 中trung 。 似tự 分phân 別biệt 而nhi 生sanh 。 是thị 故cố 前tiền 說thuyết 無vô 過quá 。 又hựu 一nhất 切thiết 處xứ 。 亦diệc 似tự 觸xúc 而nhi 生sanh 。 謂vị 於ư 有hữu 色sắc 處xứ 心tâm 在tại 定định 中trung 。 五ngũ 識thức 不bất 行hành 於ư 色sắc 。 身thân 中trung 有hữu 內nội 受thọ 生sanh 。 如như 餘dư 色sắc 根căn 依y 止chỉ 於ư 身thân 者giả 。 如như 眼nhãn 等đẳng 根căn 依y 止chỉ 於ư 身thân 。 此thử 諸chư 根căn 由do 依y 止chỉ 身thân 故cố 即tức 於ư 自tự 身thân 能năng 作tác 損tổn 益ích 。 意ý 識thức 亦diệc 爾nhĩ 。 依y 止chỉ 身thân 故cố 令linh 身thân 損tổn 益ích 。 應ưng 知tri 復phục 有hữu 別biệt 義nghĩa 如như 身thân 根căn 依y 止chỉ 於ư 身thân 。 若nhược 有hữu 外ngoại 緣duyên 來lai 觸xúc 。 即tức 於ư 身thân 根căn 中trung 似tự 觸xúc 而nhi 生sanh 。 此thử 似tự 觸xúc 生sanh 時thời 即tức 於ư 自tự 依y 止chỉ 身thân 中trung 。 為vi 損tổn 為vi 益ích 。 意ý 識thức 亦diệc 爾nhĩ 。 依y 止chỉ 身thân 故cố 似tự 觸xúc 生sanh 時thời 。 亦diệc 即tức 於ư 身thân 為vi 損tổn 為vi 益ích 。
論luận 曰viết 。 此thử 中trung 有hữu 偈kệ 。
遠viễn 去khứ 及cập 獨độc 行hành 。 無vô 身thân 住trụ 空không 窟quật 。
能năng 伏phục 難nan 伏phục 心tâm 。 我ngã 說thuyết 為vi 梵Phạm 行hạnh 。
釋thích 曰viết 。 彼bỉ 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 成thành 就tựu 所sở 說thuyết 。 故cố 引dẫn 諸chư 阿a 含hàm 偈kệ 。 言ngôn 遠viễn 去khứ 者giả 攀phàn 緣duyên 。 一nhất 切thiết 境cảnh 界giới 故cố 。 獨độc 行hành 者giả 更cánh 無vô 第đệ 二nhị 故cố 。 無vô 身thân 者giả 離ly 色sắc 身thân 故cố 。 住trụ 空không 窟quật 者giả 隱ẩn 在tại 色sắc 身thân 空không 窟quật 中trung 故cố 。 能năng 伏phục 者giả 自tự 在tại 作tác 用dụng 故cố 。 難nan 調điều 伏phục 者giả 鄙bỉ 惡ác 故cố 。
論luận 曰viết 。 又hựu 如như 經kinh 說thuyết 。 此thử 五ngũ 根căn 等đẳng 。 所sở 行hành 境cảnh 界giới 。 皆giai 意ý 能năng 受thọ 用dụng 。 彼bỉ 等đẳng 亦diệc 依y 止chỉ 於ư 意ý 。
釋thích 曰viết 。
復phục 有hữu 阿a 含hàm 說thuyết 。 此thử 等đẳng 五ngũ 根căn 所sở 行hành 境cảnh 界giới 。 意ý 能năng 受thọ 用dụng 者giả 。 若nhược 根căn 所sở 行hành 處xứ 名danh 為vi 境cảnh 界giới 。 此thử 意ý 能năng 分phân 別biệt 一nhất 切thiết 法pháp 故cố 。 一nhất 一nhất 境cảnh 界giới 各các 各các 受thọ 用dụng 故cố 名danh 能năng 受thọ 用dụng 。 彼bỉ 等đẳng 亦diệc 依y 止chỉ 於ư 意ý 者giả 。 為vi 彼bỉ 等đẳng 諸chư 根căn 生sanh 時thời 此thử 為vi 因nhân 體thể 故cố 。
何hà 以dĩ 故cố 。 若nhược 意ý 有hữu 別biệt 緣duyên 則tắc 眼nhãn 等đẳng 不bất 生sanh 。
論luận 曰viết 。 又hựu 如như 經kinh 說thuyết 十thập 二nhị 入nhập 中trung 。 說thuyết 六lục 識thức 身thân 為vi 意ý 入nhập 。
釋thích 曰viết 。
復phục 有hữu 阿a 含hàm 說thuyết 六lục 識thức 身thân 說thuyết 名danh 為vi 意ý 。 無vô 別biệt 餘dư 識thức 名danh 故cố 。 佛Phật 說thuyết 六lục 識thức 身thân 名danh 為vi 意ý 入nhập 。 是thị 故cố 得đắc 知tri 。 唯duy 獨độc 有hữu 意ý 。
論luận 曰viết 。 若nhược 有hữu 安an 立lập 阿a 梨lê 耶da 識thức 。 識thức 體thể 為vi 義nghĩa 。 識thức 體thể 處xứ 彼bỉ 中trung 。 成thành 立lập 所sở 餘dư 一nhất 切thiết 。 識thức 體thể 為vi 相tương/tướng 。 識thức 體thể 意ý 識thức 識thức 體thể 及cập 所sở 依y 止chỉ 成thành 立lập 為vi 見kiến 。 應ưng 知tri 彼bỉ 等đẳng 為vi 相tướng 貌mạo 識thức 體thể 為vi 彼bỉ 見kiến 生sanh 因nhân 。 似tự 義nghĩa 顯hiển 現hiện 。 為vi 彼bỉ 見kiến 生sanh 依y 止chỉ 事sự 。
釋thích 曰viết 。 亦diệc 成thành 立lập 阿a 梨lê 耶da 識thức 。 為vi 相tương 見kiến 二nhị 識thức 。 意ý 識thức 及cập 依y 止chỉ 是thị 阿a 梨lê 耶da 識thức 見kiến 分phần/phân 。 眼nhãn 等đẳng 識thức 體thể 及cập 一nhất 切thiết 法pháp 是thị 相tương/tướng 分phần/phân 。 此thử 等đẳng 即tức 是thị 阿a 梨lê 耶da 識thức 體thể 故cố 。 彼bỉ 等đẳng 為vi 相tướng 貌mạo 識thức 體thể 者giả 。 謂vị 眼nhãn 等đẳng 為vi 識thức 生sanh 因nhân 體thể 。 成thành 彼bỉ 所sở 攀phàn 緣duyên 故cố 。 為vi 彼bỉ 見kiến 生sanh 因nhân 者giả 於ư 彼bỉ 中trung 起khởi 見kiến 名danh 彼bỉ 見kiến 。 為vi 彼bỉ 所sở 見kiến 義nghĩa 顯hiển 現hiện 故cố 。 能năng 為vi 意ý 識thức 見kiến 相tương 續tục 住trụ 不bất 斷đoạn 因nhân 故cố 。 名danh 為vi 能năng 作tác 見kiến 生sanh 依y 止chỉ 事sự 。
論luận 曰viết 。 如như 是thị 等đẳng 識thức 體thể 已dĩ 成thành 立lập 為vi 唯duy 識thức 。 諸chư 義nghĩa 既ký 現hiện 前tiền 可khả 見kiến 。 云vân 何hà 得đắc 知tri 非phi 有hữu 。 如như 世Thế 尊Tôn 說thuyết 。 菩Bồ 薩Tát 具cụ 足túc 四tứ 法Pháp 。 得đắc 隨tùy 順thuận 入nhập 一nhất 切thiết 識thức 體thể 無vô 義nghĩa 。 一nhất 知tri 相tương 違vi 識thức 相tương/tướng 。 如như 餓ngạ 鬼quỷ 畜súc 生sanh 。 人nhân 天thiên 同đồng 於ư 一nhất 切thiết 。 識thức 體thể 見kiến 有hữu 差sai 別biệt 。 二nhị 知tri 無vô 境cảnh 界giới 。 識thức 生sanh 如như 攀phàn 緣duyên 過quá 去khứ 未vị 來lai 。 及cập 夢mộng 影ảnh 等đẳng 。 三tam 知tri 離ly 功công 用dụng 。 應ưng 得đắc 無vô 顛điên 倒đảo 。 如như 於ư 實thật 有hữu 義nghĩa 中trung 攀phàn 緣duyên 義nghĩa 。 識thức 則tắc 應ưng 不bất 成thành 顛điên 倒đảo 。 由do 不bất 藉tạ 功công 用dụng 。 得đắc 真chân 實thật 智trí 。 四tứ 知tri 隨tùy 順thuận 三tam 慧tuệ 故cố 。 如như 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 及cập 得đắc 定định 者giả 。 得đắc 心tâm 自tự 在tại 故cố 。 隨tùy 其kỳ 樂nhạo 欲dục 。 彼bỉ 義nghĩa 顯hiển 現hiện 。 如như 有hữu 得đắc 奢Xa 摩Ma 他Tha 觀quán 行hành 者giả 。 修tu 法pháp 觀quán 時thời 唯duy 以dĩ 意ý 念niệm 義nghĩa 即tức 顯hiển 現hiện 。 又hựu 得đắc 無vô 分phân 別biệt 智trí 者giả 。 住trụ 無vô 分phân 別biệt 時thời 。 一nhất 切thiết 義nghĩa 不bất 顯hiển 現hiện 。 諸chư 義nghĩa 由do 隨tùy 順thuận 三tam 慧tuệ 。 及cập 前tiền 因nhân 緣duyên 故cố 。 義nghĩa 無vô 所sở 有hữu 。 即tức 得đắc 成thành 就tựu 。 此thử 義nghĩa 中trung 應ưng 說thuyết 六lục 偈kệ 。 後hậu 於ư 增tăng 上thượng 慧tuệ 學học 。 勝thắng 相tương/tướng 中trung 說thuyết 。 謂vị 餓ngạ 鬼quỷ 畜súc 生sanh 人nhân 等đẳng 。
釋thích 曰viết 。 一nhất 知tri 相tương 違vi 識thức 相tương/tướng 者giả 。 諸chư 相tướng 違vi 者giả 識thức 所sở 緣duyên 義nghĩa 名danh 為vi 相tương/tướng 於ư 中trung 知tri 故cố 。 知tri 無vô 境cảnh 界giới 識thức 生sanh 者giả 。 謂vị 見kiến 無vô 所sở 攀phàn 緣duyên 。 而nhi 識thức 得đắc 生sanh 。 如như 過quá 去khứ 等đẳng 。 知tri 離ly 功công 用dụng 應ưng 得đắc 無vô 倒đảo 者giả 。 若nhược 如như 所sở 顯hiển 現hiện 義nghĩa 。 即tức 如như 是thị 有hữu 者giả 。 則tắc 不bất 須tu 起khởi 對đối 治trị 無vô 倒đảo 得đắc 成thành 。 如như 此thử 解giải 知tri 故cố 。 隨tùy 順thuận 三tam 智trí 者giả 。 此thử 智trí 知tri 諸chư 義nghĩa 。 皆giai 隨tùy 順thuận 三tam 智trí 故cố 。 及cập 得đắc 定định 者giả 。 謂vị 聲Thanh 聞Văn 辟Bích 支Chi 佛Phật 等đẳng 。 得đắc 心tâm 自tự 在tại 者giả 。 謂vị 已dĩ 得đắc 隨tùy 心tâm 所sở 作tác 故cố 。 隨tùy 心tâm 樂nhạo 欲dục 彼bỉ 義nghĩa 顯hiển 現hiện 者giả 。 若nhược 欲dục 令linh 地địa 界giới 成thành 水thủy 。 如như 念niệm 即tức 成thành 。 火hỏa 等đẳng 亦diệc 如như 是thị 故cố 。 得đắc 奢Xa 摩Ma 他Tha 者giả 。 謂vị 已dĩ 得đắc 三tam 摩ma 提đề 故cố 。 修tu 行hành 法pháp 觀quán 者giả 。 於ư 諸chư 修Tu 多Đa 羅La 等đẳng 中trung 。 觀quán 察sát 修tu 行hành 故cố 。 唯duy 以dĩ 意ý 念niệm 義nghĩa 則tắc 顯hiển 現hiện 者giả 。 於ư 一nhất 義nghĩa 中trung 隨tùy 種chủng 種chủng 作tác 意ý 則tắc 種chủng 種chủng 相tương/tướng 顯hiển 現hiện 故cố 。 已dĩ 得đắc 無vô 分phân 別biệt 智trí 者giả 。 若nhược 如như 所sở 顯hiển 現hiện 義nghĩa 是thị 有hữu 則tắc 不bất 得đắc 有hữu 。 無vô 分phân 別biệt 智trí 。 此thử 智trí 實thật 有hữu 故cố 。 應ưng 知tri 彼bỉ 義nghĩa 決quyết 定định 非phi 有hữu 。
分phân 別biệt 章chương 第đệ 三tam 之chi 初sơ
論luận 曰viết 。 若nhược 唯duy 有hữu 識thức 義nghĩa 顯hiển 現hiện 。 所sở 依y 止chỉ 名danh 依y 他tha 性tánh 者giả 。 云vân 何hà 依y 他tha 何hà 因nhân 緣duyên 說thuyết 名danh 依y 他tha 。 從tùng 自tự 熏huân 習tập 種chủng 子tử 生sanh 。 是thị 故cố 依y 他tha 依y 他tha 為vi 緣duyên 生sanh 已dĩ 無vô 功công 能năng 。 過quá 一nhất 剎sát 那na 自tự 住trụ 故cố 說thuyết 名danh 依y 他tha 。
釋thích 曰viết 。 若nhược 唯duy 有hữu 識thức 義nghĩa 顯hiển 現hiện 所sở 依y 止chỉ 者giả 。 謂vị 離ly 義nghĩa 唯duy 有hữu 識thức 體thể 為vi 義nghĩa 。 顯hiển 現hiện 因nhân 即tức 此thử 識thức 體thể 是thị 依y 他tha 。 若nhược 自tự 所sở 攝nhiếp 云vân 何hà 依y 他tha 何hà 因nhân 緣duyên 名danh 依y 他tha 。 為vi 自tự 因nhân 所sở 生sanh 生sanh 已dĩ 無vô 力lực 住trụ 故cố 。 即tức 此thử 自tự 攝nhiếp 說thuyết 名danh 為vi 他tha 故cố 名danh 依y 他tha 。
論luận 曰viết 。 若nhược 分phân 別biệt 性tánh 。 依y 止chỉ 於ư 他tha 。 實thật 無vô 所sở 有hữu 。 而nhi 義nghĩa 顯hiển 現hiện 者giả 。 云vân 何hà 成thành 分phân 別biệt 。 何hà 故cố 說thuyết 分phân 別biệt 。 無vô 量lượng 相tướng 貌mạo 意ý 識thức 分phân 別biệt 顛điên 倒đảo 生sanh 因nhân 故cố 成thành 分phân 別biệt 。 無vô 有hữu 自tự 相tướng 。 唯duy 見kiến 分phân 別biệt 故cố 名danh 分phân 別biệt 。
釋thích 曰viết 。 依y 止chỉ 於ư 他tha 者giả 。 謂vị 依y 止chỉ 依y 他tha 性tánh 唯duy 識thức 故cố 。 無vô 所sở 有hữu 者giả 。 無vô 自tự 體thể 故cố 。 為vi 義nghĩa 顯hiển 現hiện 者giả 有hữu 義nghĩa 可khả 見kiến 故cố 。 何hà 因nhân 緣duyên 說thuyết 名danh 分phân 別biệt 者giả 。 如như 後hậu 次thứ 第đệ 說thuyết 。 於ư 中trung 無vô 量lượng 相tương/tướng 者giả 。 謂vị 一nhất 切thiết 境cảnh 界giới 相tương/tướng 故cố 。 意ý 識thức 分phân 別biệt 者giả 即tức 意ý 識thức 是thị 分phân 別biệt 故cố 。 顛điên 倒đảo 生sanh 因nhân 者giả 意ý 識thức 妄vọng 倒đảo 生sanh 時thời 攀phàn 緣duyên 因nhân 故cố 。 無vô 有hữu 自tự 相tướng 。 者giả 無vô 體thể 故cố 。 唯duy 見kiến 分phân 別biệt 者giả 唯duy 見kiến 亂loạn 識thức 故cố 。
論luận 曰viết 。 若nhược 成thành 就tựu 性tánh 分phân 別biệt 性tánh 。 畢tất 竟cánh 無vô 所sở 有hữu 為vi 相tương/tướng 。 云vân 何hà 成thành 成thành 就tựu 。 何hà 因nhân 緣duyên 說thuyết 名danh 成thành 就tựu 。 體thể 無vô 變biến 異dị 故cố 得đắc 成thành 就tựu 。 清thanh 淨tịnh 境cảnh 界giới 故cố 。 一nhất 切thiết 善thiện 法Pháp 。 中trung 最tối 勝thắng 等đẳng 故cố 。 由do 是thị 最tối 勝thắng 義nghĩa 。 故cố 說thuyết 名danh 成thành 就tựu 。
釋thích 曰viết 。 彼bỉ 畢tất 竟cánh 無vô 所sở 有hữu 為vi 相tương/tướng 者giả 。 以dĩ 分phân 別biệt 性tánh 無vô 所sở 有hữu 為vi 性tánh 故cố 。 云vân 何hà 及cập 何hà 因nhân 緣duyên 等đẳng 者giả 。 如như 前tiền 依y 他tha 性tánh 說thuyết 。 體thể 不bất 變biến 異dị 者giả 不bất 虛hư 誑cuống 故cố 。 如như 誠thành 實thật 臣thần 。 由do 是thị 清thanh 淨tịnh 境cảnh 界giới 。 故cố 一nhất 切thiết 善thiện 法Pháp 中trung 最tối 勝thắng 。 即tức 此thử 清thanh 淨tịnh 境cảnh 界giới 。 體thể 最tối 勝thắng 故cố 名danh 成thành 就tựu 。 如như 已dĩ 成thành 就tựu 衣y 。
論luận 曰viết 。
復phục 次thứ 有hữu 能năng 分phân 別biệt 。 有hữu 所sở 分phân 別biệt 。 有hữu 分phân 別biệt 性tánh 。 於ư 中trung 何hà 者giả 能năng 分phân 別biệt 。 何hà 者giả 所sở 分phân 別biệt 。 何hà 者giả 分phân 別biệt 性tánh 。 意ý 識thức 為vi 能năng 分phân 別biệt 。 以dĩ 是thị 分phân 別biệt 者giả 。 故cố 此thử 意ý 識thức 自tự 名danh 言ngôn 熏huân 習tập 種chủng 子tử 故cố 。 一nhất 切thiết 識thức 體thể 名danh 言ngôn 熏huân 習tập 種chủng 子tử 故cố 。 是thị 故cố 有hữu 無vô 量lượng 種chủng 分phân 別biệt 生sanh 。 一nhất 切thiết 處xứ 分phân 別biệt 故cố 。 以dĩ 是thị 能năng 分phân 別biệt 故cố 說thuyết 名danh 能năng 分phân 別biệt 。
復phục 次thứ 依y 他tha 性tánh 是thị 所sở 分phân 別biệt 。
復phục 次thứ 由do 此thử 因nhân 緣duyên 。 故cố 令linh 依y 他tha 性tánh 成thành 所sở 分phân 別biệt 。 此thử 是thị 分phân 別biệt 性tánh 由do 此thử 因nhân 緣duyên 故cố 。 令linh 依y 他tha 性tánh 似tự 義nghĩa 顯hiển 現hiện 者giả 如như 義nghĩa 故cố 。
復phục 次thứ 云vân 何hà 。 分phân 別biệt 能năng 分phân 別biệt 。 何hà 所sở 攀phàn 緣duyên 。 取thủ 何hà 相tướng 貌mạo 。 云vân 何hà 執chấp 著trước 云vân 何hà 起khởi 言ngôn 。 云vân 何hà 流lưu 布bố 云vân 何hà 增tăng 益ích 。 攀phàn 緣duyên 於ư 名danh 故cố 取thủ 依y 他tha 性tánh 為vi 相tương/tướng 故cố 。 執chấp 著trước 於ư 見kiến 故cố 。 因nhân 覺giác 觀quán 起khởi 言ngôn 故cố 。 見kiến 等đẳng 四tứ 種chủng 流lưu 布bố 為vi 流lưu 布bố 故cố 。 實thật 無vô 義nghĩa 中trung 有hữu 義nghĩa 增tăng 益ích 。 如như 此thử 分phân 別biệt 。
釋thích 曰viết 。 云vân 何hà 分phân 別biệt 。 作tác 分phân 別biệt 者giả 。 意ý 識thức 名danh 分phân 別biệt 。 依y 他tha 性tánh 是thị 所sở 分phân 別biệt 。 由do 此thử 因nhân 緣duyên 。 令linh 成thành 分phân 別biệt 。 為vi 顯hiển 示thị 此thử 故cố 。 論luận 云vân 攀phàn 緣duyên 於ư 名danh 如như 是thị 等đẳng 取thủ 。 依y 他tha 性tánh 為vi 相tương/tướng 者giả 。 即tức 是thị 取thủ 依y 他tha 性tánh 中trung 眼nhãn 等đẳng 名danh 字tự 為vi 相tương/tướng 故cố 。
何hà 以dĩ 故cố 。 取thủ 彼bỉ 相tương/tướng 已dĩ 。 而nhi 起khởi 分phân 別biệt 故cố 。 見kiến 為vi 執chấp 著trước 者giả 。 謂vị 於ư 彼bỉ 所sở 取thủ 相tương/tướng 。 決quyết 定định 如như 是thị 故cố 。 覺giác 觀quán 起khởi 言ngôn 者giả 。 如như 所sở 執chấp 著trước 以dĩ 覺giác 觀quán 為vi 因nhân 出xuất 言ngôn 語ngữ 故cố 。 見kiến 等đẳng 四tứ 種chủng 言ngôn 說thuyết 所sở 言ngôn 說thuyết 者giả 如như 所sở 言ngôn 說thuyết 。 見kiến 聞văn 覺giác 知tri 。 等đẳng 四tứ 種chủng 流lưu 布bố 。 共cộng 相tương 流lưu 布bố 實thật 無vô 有hữu 義nghĩa 。 以dĩ 為vi 有hữu 義nghĩa 是thị 增tăng 益ích 者giả 。 如như 所sở 流lưu 布bố 實thật 無vô 有hữu 義nghĩa 。 取thủ 為vi 有hữu 義nghĩa 故cố 。
論luận 曰viết 。
復phục 次thứ 云vân 何hà 。 此thử 等đẳng 三tam 性tánh 。 為vi 有hữu 異dị 體thể 為vi 不bất 異dị 。 應ưng 言ngôn 非phi 異dị 非phi 不bất 異dị 。 此thử 依y 他tha 性tánh 別biệt 道Đạo 理lý 故cố 成thành 依y 他tha 。 別biệt 道Đạo 理lý 故cố 。 即tức 此thử 成thành 分phân 別biệt 。 別biệt 道Đạo 理lý 故cố 即tức 此thử 成thành 成thành 就tựu 。 何hà 等đẳng 別biệt 道Đạo 理lý 。 此thử 成thành 依y 他tha 。 依y 他tha 熏huân 習tập 種chủng 子tử 生sanh 故cố 成thành 依y 他tha 。 何hà 別biệt 道Đạo 理lý 即tức 此thử 成thành 分phân 別biệt 。 與dữ 分phân 別biệt 為vi 因nhân 緣duyên 相tương/tướng 故cố 。 即tức 此thử 是thị 分phân 別biệt 故cố 。 何hà 別biệt 道Đạo 理lý 即tức 此thử 成thành 成thành 就tựu 。 如như 所sở 分phân 別biệt 畢tất 竟cánh 不bất 如như 是thị 有hữu 故cố 。 何hà 別biệt 道Đạo 理lý 於ư 一nhất 識thức 體thể 為vi 一nhất 切thiết 種chủng 種chủng 。 識thức 體thể 相tướng 貌mạo 也dã 。 阿a 梨lê 耶da 識thức 。 識thức 體thể 為vi 彼bỉ 餘dư 生sanh 起khởi 識thức 。 種chủng 種chủng 相tướng 貌mạo 。 應ưng 知tri 為vi 彼bỉ 緣duyên 相tương 生sanh 起khởi 故cố 。
釋thích 曰viết 。 與dữ 分phân 別biệt 為vi 因nhân 緣duyên 相tương/tướng 者giả 。 意ý 識thức 名danh 能năng 分phân 別biệt 。 為vi 此thử 能năng 分phân 別biệt 所sở 取thủ 境cảnh 界giới 體thể 而nhi 生sanh 故cố 。 即tức 此thử 是thị 分phân 別biệt 故cố 者giả 。 即tức 此thử 意ý 識thức 分phân 別biệt 彼bỉ 相tương/tướng 取thủ 為vi 所sở 分phân 別biệt 境cảnh 界giới 體thể 。 以dĩ 此thử 義nghĩa 故cố 。 依y 他tha 性tánh 成thành 分phân 別biệt 性tánh 。 如như 分phân 別biệt 意ý 識thức 正chánh 分phân 別biệt 。 所sở 分phân 別biệt 時thời 此thử 分phân 別biệt 畢tất 竟cánh 無vô 所sở 有hữu 。 由do 此thử 義nghĩa 故cố 。 依y 他tha 性tánh 成thành 成thành 就tựu 性tánh 。
論luận 曰viết 。 依y 他tha 性tánh 幾kỷ 種chủng 。 略lược 說thuyết 有hữu 二nhị 種chủng 依y 他tha 熏huân 習tập 種chủng 子tử 故cố 。 依y 他tha 染nhiễm 淨tịnh 性tánh 不bất 成thành 就tựu 故cố 。 由do 此thử 二nhị 種chủng 依y 他tha 故cố 。 名danh 依y 他tha 分phân 別biệt 性tánh 亦diệc 二nhị 種chủng 。 自tự 性tánh 分phân 別biệt 故cố 。 差sai 別biệt 分phân 別biệt 故cố 。 是thị 名danh 分phân 別biệt 。 成thành 就tựu 性tánh 亦diệc 二nhị 種chủng 。 本bổn 性tánh 成thành 就tựu 故cố 清thanh 淨tịnh 成thành 就tựu 故cố 。 是thị 名danh 成thành 就tựu 性tánh 。
釋thích 曰viết 。 染nhiễm 淨tịnh 體thể 不bất 成thành 就tựu 故cố 名danh 依y 他tha 者giả 。 由do 此thử 依y 他tha 性tánh 為vi 分phân 別biệt 分phần/phân 成thành 染nhiễm 。 為vì 無vô 分phân 別biệt 分phần/phân 成thành 淨tịnh 。 於ư 此thử 二nhị 分phần 。 中trung 一nhất 分phần/phân 不bất 成thành 就tựu 故cố 。 自tự 性tánh 分phân 別biệt 者giả 如như 眼nhãn 等đẳng 有hữu 眼nhãn 自tự 性tánh 作tác 此thử 分phân 別biệt 故cố 。 差sai 別biệt 分phân 別biệt 者giả 如như 彼bỉ 眼nhãn 等đẳng 自tự 性tánh 有hữu 無vô 常thường 等đẳng 差sai 別biệt 。 作tác 此thử 分phân 別biệt 故cố 。 自tự 性tánh 成thành 就tựu 者giả 。 謂vị 有hữu 垢cấu 真Chân 如Như 。 清thanh 淨tịnh 成thành 就tựu 者giả 。 謂vị 無vô 垢cấu 真Chân 如Như 。
論luận 曰viết 。
復phục 有hữu 四tứ 種chủng 分phân 別biệt 。 謂vị 自tự 性tánh 分phân 別biệt 差sai 別biệt 分phân 別biệt 。 有hữu 覺giác 分phân 別biệt 。 無vô 覺giác 分phân 別biệt 。 有hữu 覺giác 者giả 。 謂vị 善thiện 知tri 言ngôn 說thuyết 眾chúng 生sanh 。 無vô 覺giác 者giả 。 謂vị 不bất 善thiện 知tri 言ngôn 說thuyết 眾chúng 生sanh 。
釋thích 曰viết 。 善thiện 知tri 言ngôn 說thuyết 者giả 。 謂vị 有hữu 言ngôn 說thuyết 智trí 。 不bất 善thiện 知tri 言ngôn 說thuyết 者giả 。 如như 牛ngưu 羊dương 等đẳng 雖tuy 有hữu 分phân 別biệt 。 然nhiên 於ư 名danh 字tự 無vô 能năng 故cố 。
論luận 曰viết 。 復phục 更cánh 有hữu 五ngũ 種chủng 分phần 別biệt 。 一nhất 依y 名danh 分phân 別biệt 義nghĩa 自tự 性tánh 。 如như 此thử 名danh 有hữu 此thử 義nghĩa 。 二nhị 依y 義nghĩa 分phân 別biệt 名danh 自tự 性tánh 。 如như 此thử 義nghĩa 有hữu 此thử 名danh 。 三tam 依y 名danh 分phân 別biệt 名danh 自tự 性tánh 。 如như 不bất 識thức 義nghĩa 之chi 名danh 於ư 中trung 分phân 別biệt 故cố 。 四tứ 依y 義nghĩa 分phân 別biệt 義nghĩa 自tự 性tánh 。 如như 不bất 識thức 名danh 之chi 義nghĩa 於ư 中trung 分phân 別biệt 故cố 。 五ngũ 依y 名danh 義nghĩa 分phân 別biệt 名danh 義nghĩa 。 如như 此thử 義nghĩa 如như 是thị 體thể 如như 是thị 名danh 。
復phục 次thứ 總tổng 攝nhiếp 一nhất 切thiết 分phân 別biệt 有hữu 十thập 種chủng 。 一nhất 根căn 本bổn 分phân 別biệt 。 所sở 謂vị 阿a 梨lê 耶da 識thức 。 二nhị 所sở 緣duyên 相tương/tướng 分phân 別biệt 。 如như 色sắc 等đẳng 識thức 體thể 。 三tam 似tự 相tương/tướng 分phân 別biệt 。 所sở 謂vị 共cộng 依y 止chỉ 眼nhãn 識thức 等đẳng 識thức 體thể 。 四tứ 相tương/tướng 變biến 異dị 分phân 別biệt 。 謂vị 老lão 等đẳng 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 等đẳng 貪tham 等đẳng 。 抂cuồng 橫hoạnh/hoành 及cập 時thời 節tiết 變biến 異dị 等đẳng 。 地địa 獄ngục 趣thú 等đẳng 欲dục 界giới 等đẳng 此thử 諸chư 變biến 異dị 。 五ngũ 似tự 相tương/tướng 變biến 異dị 分phân 別biệt 。 謂vị 即tức 前tiền 所sở 說thuyết 變biến 異dị 此thử 中trung 變biến 異dị 。 六lục 他tha 授thọ 分phân 別biệt 。 謂vị 聞văn 非phi 正Chánh 法Pháp 因nhân 緣duyên 。 聞văn 正Chánh 法Pháp 因nhân 緣duyên 分phân 別biệt 。 七thất 不bất 正chánh 分phân 別biệt 。 謂vị 佛Phật 法Pháp 外ngoại 人nhân 聞văn 非phi 正Chánh 法Pháp 因nhân 緣duyên 。 八bát 正chánh 分phân 別biệt 。 謂vị 佛Phật 法Pháp 內nội 人nhân 。 聞văn 正Chánh 法Pháp 因nhân 緣duyên 。 九cửu 執chấp 著trước 分phân 別biệt 。 謂vị 不bất 正chánh 思tư 惟duy 。 因nhân 緣duyên 身thân 見kiến 為vi 根căn 本bổn 。 與dữ 六lục 十thập 二nhị 見kiến 。 處xử 相tương 應ứng 分phân 別biệt 。 十thập 散tán 亂loạn 分phân 別biệt 。 謂vị 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 十thập 種chủng 分phân 別biệt 。
釋thích 曰viết 。 總tổng 攝nhiếp 一nhất 切thiết 分phân 別biệt 。 有hữu 十thập 種chủng 分phân 別biệt 。 為vi 說thuyết 此thử 故cố 於ư 中trung 根căn 本bổn 分phân 別biệt 者giả 。 為vi 諸chư 分phân 別biệt 根căn 本bổn 自tự 體thể 。 亦diệc 分phân 別biệt 即tức 是thị 阿a 梨lê 耶da 識thức 故cố 。 相tương/tướng 分phân 別biệt 者giả 以dĩ 相tướng 貌mạo 為vi 相tương/tướng 。 分phân 別biệt 即tức 是thị 色sắc 等đẳng 識thức 體thể 故cố 。 似tự 相tương/tướng 分phân 別biệt 者giả 。 於ư 彼bỉ 相tương/tướng 種chủng 類loại 中trung 。 若nhược 分phân 別biệt 生sanh 於ư 所sở 分phân 別biệt 中trung 能năng 分phân 別biệt 。 故cố 得đắc 此thử 名danh 。 即tức 是thị 眼nhãn 識thức 等đẳng 識thức 體thể 。 及cập 依y 止chỉ 故cố 。 相tương/tướng 變biến 異dị 分phân 別biệt 者giả 。 謂vị 彼bỉ 緣duyên 相tương/tướng 若nhược 變biến 異dị 。 即tức 此thử 相tương/tướng 變biến 異dị 體thể 。 名danh 為vi 分phân 別biệt 。 老lão 等đẳng 者giả 謂vị 身thân 衰suy 朽hủ 四tứ 大đại 變biến 異dị 。 於ư 中trung 分phân 別biệt 。 故cố 名danh 相tướng 變biến 異dị 分phân 別biệt 。 等đẳng 者giả 攝nhiếp 病bệnh 及cập 死tử 等đẳng 。 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 等đẳng 。 謂vị 身thân 有hữu 變biến 異dị 為vi 相tương/tướng 亦diệc 爾nhĩ 。 等đẳng 者giả 攝nhiếp 苦khổ 及cập 不bất 苦khổ 不bất 樂lạc 等đẳng 。 貪tham 等đẳng 亦diệc 如như 是thị 。 等đẳng 者giả 攝nhiếp 瞋sân 癡si 等đẳng 。 枉uổng 橫hoạnh/hoành 及cập 時thời 節tiết 變biến 異dị 等đẳng 者giả 。 謂vị 於ư 如như 是thị 。 身thân 變biến 異dị 相tướng 中trung 。 若nhược 攀phàn 緣duyên 生sanh 分phân 別biệt 故cố 。 抂cuồng 橫hoạnh/hoành 者giả 。 謂vị 殺sát 縛phược 等đẳng 。
時thời 變biến 者giả 。 謂vị 寒hàn 熱nhiệt 等đẳng 時thời 節tiết 改cải 變biến 為vi 相tương/tướng 故cố 。 地địa 獄ngục 等đẳng 者giả 等đẳng 言ngôn 謂vị 攝nhiếp 畜súc 生sanh 餓ngạ 鬼quỷ 等đẳng 故cố 。 欲dục 界giới 等đẳng 者giả 等đẳng 言ngôn 即tức 是thị 攝nhiếp 色sắc 無vô 色sắc 界giới 等đẳng 故cố 。 似tự 相tương/tướng 變biến 異dị 分phân 別biệt 者giả 似tự 彼bỉ 緣duyên 相tương/tướng 眼nhãn 識thức 等đẳng 所sở 有hữu 變biến 異dị 。 於ư 此thử 似tự 相tương/tướng 變biến 異dị 體thể 起khởi 分phân 別biệt 。 即tức 是thị 如như 前tiền 所sở 說thuyết 。 老lão 等đẳng 中trung 變biến 異dị 。
何hà 以dĩ 故cố 。 以dĩ 住trụ 彼bỉ 老lão 等đẳng 時thời 。 眼nhãn 識thức 等đẳng 亦diệc 變biến 異dị 生sanh 故cố 。 他tha 授thọ 分phân 別biệt 者giả 。 於ư 他tha 所sở 說thuyết 有hữu 二nhị 種chủng 。 謂vị 聞văn 非phi 正Chánh 法Pháp 因nhân 緣duyên 。 聞văn 正Chánh 法Pháp 因nhân 緣duyên 。 此thử 二nhị 種chủng 分phân 別biệt 諸chư 法pháp 。 由do 聞văn 法Pháp 生sanh 善thiện 不bất 善thiện 。 亦diệc 如như 是thị 解giải 釋thích 。 不bất 正chánh 分phân 別biệt 。 者giả 即tức 是thị 聞văn 非phi 正Chánh 法Pháp 為vi 因nhân 。 此thử 法pháp 外ngoại 者giả 。 謂vị 諸chư 出xuất 家gia 外ngoại 道đạo 。 正chánh 分phân 別biệt 者giả 即tức 是thị 聞văn 正Chánh 法Pháp 為vi 因nhân 。 此thử 法pháp 內nội 者giả 。 謂vị 佛Phật 法Pháp 內nội 人nhân 。 執chấp 著trước 分phân 別biệt 者giả 不bất 正chánh 思tư 惟duy 為vi 因nhân 故cố 。 我ngã 見kiến 為vi 依y 止chỉ 六lục 十thập 二nhị 見kiến 等đẳng 。 如như 修tu 多đa 羅la 說thuyết 。 與dữ 此thử 見kiến 處xứ 相tương 應ứng 分phân 別biệt 故cố 。 散tán 動động 分phân 別biệt 者giả 。 謂vị 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 十thập 種chủng 分phân 別biệt 。
論luận 曰viết 。 一nhất 無vô 有hữu 相tương/tướng 散tán 動động 二nhị 有hữu 相tương/tướng 散tán 動động 三tam 增tăng 益ích 散tán 動động 四tứ 損tổn 減giảm 散tán 動động 五ngũ 一nhất 執chấp 散tán 動động 六lục 異dị 執chấp 散tán 動động 七thất 自tự 性tánh 散tán 動động 八bát 差sai 別biệt 散tán 動động 九cửu 如như 名danh 取thủ 義nghĩa 散tán 動động 十thập 如như 義nghĩa 取thủ 名danh 散tán 動động 。 為vi 對đối 治trị 此thử 十thập 種chủng 散tán 動động 一nhất 切thiết 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 中trung 說thuyết 無vô 分phân 別biệt 智trí 。 此thử 等đẳng 障chướng 礙ngại 及cập 對đối 治trị 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 義nghĩa 。 中trung 具cụ 足túc 應ưng 知tri 。 經Kinh 云vân 菩Bồ 薩Tát 云vân 何hà 。 行hành 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 此thử 菩Bồ 薩Tát 即tức 於ư 菩Bồ 薩Tát 。 不bất 見kiến 菩Bồ 薩Tát 。 不bất 見kiến 菩Bồ 薩Tát 名danh 。 不bất 見kiến 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 不bất 見kiến 修tu 行hành 不bất 見kiến 色sắc 不bất 見kiến 。 受thọ 想tưởng 行hành 識thức 。
何hà 以dĩ 故cố 。 色sắc 自tự 性tánh 空không 。 非phi 空không 故cố 空không 。 若nhược 色sắc 空không 即tức 非phi 色sắc 亦diệc 非phi 異dị 空không 故cố 有hữu 色sắc 。 色sắc 即tức 是thị 空không 。 空không 即tức 是thị 色sắc 。
何hà 以dĩ 故cố 。 舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 唯duy 有hữu 名danh 所sở 謂vị 色sắc 自tự 性tánh 。 不bất 生sanh 不bất 滅diệt 。 無vô 染nhiễm 無vô 淨tịnh 假giả 立lập 客khách 名danh 。 分phân 別biệt 諸chư 法pháp 。 以dĩ 此thử 客khách 名danh 更cánh 相tương 流lưu 布bố 隨tùy 所sở 流lưu 布bố 。 隨tùy 起khởi 執chấp 著trước 。 菩Bồ 薩Tát 於ư 此thử 。 名danh 字tự 一nhất 切thiết 不bất 見kiến 。 以dĩ 不bất 見kiến 故cố 。 則tắc 無vô 執chấp 著trước 。 如như 色sắc 乃nãi 至chí 識thức 亦diệc 爾nhĩ 。 應ưng 知tri 以dĩ 此thử 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 文văn 句cú 故cố 。 得đắc 通thông 達đạt 此thử 等đẳng 十thập 種chủng 分phân 別biệt 義nghĩa 。
釋thích 曰viết 。 於ư 中trung 無vô 有hữu 。 相tương/tướng 散tán 動động 者giả 。 即tức 緣duyên 此thử 無vô 有hữu 為vi 相tương/tướng 名danh 為vi 散tán 動động 。 為vi 對đối 治trị 此thử 散tán 動động 故cố 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 經Kinh 中trung 。 說thuyết 實thật 有hữu 菩Bồ 薩Tát 。 言ngôn 實thật 有hữu 者giả 顯hiển 示thị 菩Bồ 薩Tát 。 實thật 有hữu 空không 體thể 。 即tức 空không 是thị 體thể 故cố 名danh 空không 體thể 。 有hữu 相tương/tướng 散tán 動động 者giả 緣duyên 有hữu 為vi 相tương/tướng 名danh 為vi 散tán 動động 。 為vi 對đối 治trị 此thử 散tán 動động 故cố 彼bỉ 經kinh 中trung 說thuyết 不bất 見kiến 有hữu 菩Bồ 薩Tát 。 謂vị 不bất 見kiến 以dĩ 分phân 別biệt 依y 他tha 為vi 體thể 。 由do 此thử 意ý 故cố 。 增tăng 益ích 散tán 動động 者giả 為vi 對đối 治trị 此thử 故cố 。 彼bỉ 經kinh 中trung 說thuyết 。 色sắc 自tự 性tánh 空không 。 為vi 顯hiển 分phân 別biệt 性tánh 色sắc 空không 故cố 。 損tổn 減giảm 散tán 動động 者giả 為vi 對đối 治trị 此thử 故cố 彼bỉ 經kinh 中trung 說thuyết 不bất 空không 。 謂vị 色sắc 法pháp 如như 不bất 空không 故cố 。 一nhất 執chấp 散tán 動động 者giả 為vi 對đối 治trị 此thử 故cố 經kinh 言ngôn 此thử 色sắc 空không 非phi 色sắc 。
何hà 以dĩ 故cố 。 若nhược 依y 他tha 性tánh 與dữ 成thành 就tựu 性tánh 是thị 一nhất 者giả 依y 他tha 性tánh 亦diệc 應ưng 如như 成thành 就tựu 性tánh 。 為vi 清thanh 淨tịnh 境cảnh 界giới 。 異dị 執chấp 散tán 動động 者giả 為vi 對đối 治trị 此thử 故cố 。 經kinh 言ngôn 非phi 色sắc 異dị 空không 。
何hà 以dĩ 故cố 。 若nhược 此thử 二nhị 有hữu 異dị 即tức 法pháp 與dữ 法pháp 性tánh 亦diệc 應ưng 有hữu 異dị 。 此thử 異dị 不bất 成thành 如như 無vô 常thường 法pháp 與dữ 無vô 常thường 不bất 可khả 有hữu 異dị 。 約ước 分phân 別biệt 性tánh 故cố 言ngôn 色sắc 即tức 是thị 空không 。 空không 即tức 是thị 色sắc 。 以dĩ 分phân 別biệt 性tánh 色sắc 無vô 所sở 有hữu 即tức 是thị 空không 。 此thử 空không 即tức 是thị 色sắc 無vô 所sở 有hữu 。 非phi 如như 依y 他tha 與dữ 成thành 就tựu 性tánh 。 自tự 性tánh 散tán 動động 者giả 為vi 對đối 治trị 此thử 故cố 。 經kinh 言ngôn 舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 惟duy 有hữu 名danh 所sở 謂vị 色sắc 。 以dĩ 色sắc 自tự 性tánh 即tức 是thị 無vô 所sở 有hữu 故cố 。 差sai 別biệt 散tán 動động 者giả 為vi 對đối 治trị 此thử 故cố 。 經kinh 言ngôn 自tự 性tánh 不bất 生sanh 不bất 滅diệt 。 無vô 染nhiễm 無vô 淨tịnh 。 於ư 中trung 若nhược 生sanh 即tức 有hữu 染nhiễm 。 若nhược 滅diệt 即tức 有hữu 淨tịnh 。 由do 不bất 生sanh 不bất 滅diệt 故cố 。 即tức 無vô 染nhiễm 無vô 淨tịnh 。 此thử 等đẳng 諸chư 句cú 。 其kỳ 義nghĩa 如như 是thị 。 如như 名danh 取thủ 義nghĩa 散tán 動động 者giả 。 謂vị 隨tùy 名danh 取thủ 義nghĩa 。 即tức 是thị 散tán 動động 為vi 對đối 治trị 此thử 故cố 。 經kinh 言ngôn 假giả 立lập 種chủng 種chủng 名danh 字tự 。 分phân 別biệt 諸chư 法pháp 種chủng 種chủng 者giả 。 謂vị 隨tùy 義nghĩa 取thủ 名danh 即tức 是thị 散tán 動động 。 為vi 對đối 治trị 此thử 故cố 。 經kinh 言ngôn 假giả 立lập 客khách 名danh 更cánh 相tương 流lưu 布bố 。 謂vị 非phi 義nghĩa 自tự 性tánh 有hữu 如như 是thị 名danh 。 為vi 對đối 治trị 此thử 十thập 種chủng 散tán 動động 故cố 。 說thuyết 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 經kinh 。 由do 此thử 說thuyết 為vi 。 因nhân 故cố 無vô 分phân 別biệt 智trí 生sanh 。
論luận 曰viết 。 若nhược 由do 別biệt 道Đạo 理lý 。 依y 他tha 性tánh 得đắc 成thành 三tam 性tánh 。 此thử 三tam 性tánh 云vân 何hà 得đắc 不bất 成thành 一nhất 也dã 。 由do 別biệt 道Đạo 理lý 故cố 成thành 依y 他tha 性tánh 。 不bất 由do 此thử 成thành 分phân 別biệt 及cập 成thành 就tựu 。 由do 別biệt 道Đạo 理lý 故cố 成thành 分phân 別biệt 。 不bất 由do 此thử 成thành 依y 他tha 及cập 成thành 就tựu 。 由do 別biệt 道Đạo 理lý 故cố 成thành 成thành 就tựu 。 不bất 由do 此thử 成thành 依y 他tha 及cập 分phân 別biệt 。
攝Nhiếp 大Đại 乘Thừa 論Luận 釋Thích 論Luận 卷quyển 第đệ 四tứ
