Lăng Nghiêm Kinh Giảng Lục – Quyển 1

楞Lăng 嚴Nghiêm 經Kinh 講Giảng 錄Lục
Quyển 1
明Minh 乘Thừa 旹 講Giảng 錄Lục

諸chư 佛Phật 言ngôn 教giáo 。 有hữu 權quyền 有hữu 實thật 。 有hữu 通thông 有hữu 別biệt 。 有hữu 半bán 滿mãn 。 有hữu 小tiểu 始thỉ 終chung 頓đốn 圓viên 。 而nhi 其kỳ 逗đậu 機cơ 說thuyết 法Pháp 也dã 。 或hoặc 密mật 或hoặc 顯hiển 。 或hoặc 廣quảng 而nhi 略lược 。 或hoặc 予# 以dĩ 奪đoạt 。 或hoặc 倒đảo 以dĩ 順thuận 。 或hoặc 獅sư 吼hống 雷lôi 鳴minh 。 而nhi 掃tảo 踪# 絕tuyệt 跡tích 。 且thả 其kỳ 流lưu 傳truyền 而nhi 被bị 吾ngô 震chấn 旦đán 也dã 。 承thừa 受thọ 之chi 品phẩm 既ký 殊thù 。 機cơ 緣duyên 所sở 及cập 亦diệc 異dị 。 從tùng 上thượng 諸chư 師sư 登đăng 法Pháp 王Vương 座tòa 。 矢thỉ 口khẩu 演diễn 法pháp 者giả 。 孰thục 不bất 知tri 稱xưng 此thử 楞lăng 嚴nghiêm 一nhất 經kinh 。 為vi 諸chư 經kinh 之chi 統thống 攝nhiếp 。 十thập 二nhị 分phần 教giáo 兼kiêm 總tổng 於ư 斯tư 。 而nhi 未vị 嘗thường 詳tường 言ngôn 其kỳ 故cố 。 使sử 初sơ 學học 者giả 流lưu 。 何hà 從tùng 信tín 受thọ 。 不bất 幾kỷ 儱# 侗# 真Chân 如Như 乎hồ 。 (# 乘thừa 旹# )# 於ư 此thử 經Kinh 探thám 尋tầm 有hữu 年niên 。 師sư 承thừa 有hữu 據cứ 。 請thỉnh 不bất 惜tích 口khẩu 業nghiệp 。 為vi 四tứ 眾chúng 一nhất 推thôi 究cứu 之chi 。 使sử 知tri 從tùng 來lai 開khai 演diễn 諸chư 人nhân 信tín 受thọ 。 有hữu 不bất 易dị 見kiến 聞văn 者giả 在tại 乎hồ 。 盖# 此thử 經Kinh 是thị 世Thế 尊Tôn 最tối 後hậu 之chi 極cực 談đàm 。 出xuất 於ư 法pháp 華hoa 之chi 後hậu 。 屆giới 於ư 涅Niết 槃Bàn 之chi 前tiền 。 按án 本bổn 經kinh 中trung 阿A 難Nan 言ngôn 。

世Thế 尊Tôn 與dữ 文Văn 殊Thù 等đẳng 。 諸chư 法Pháp 王Vương 子Tử 。 談đàm 實thật 相tướng 時thời 。 及cập 世Thế 尊Tôn 說thuyết 耶Da 輸Du 陀Đà 羅La 尼ni 。 已dĩ 蒙mông 授thọ 記ký 。 故cố 知tri 應ưng 在tại 法pháp 華hoa 之chi 後hậu 。 世Thế 尊Tôn 將tương 說thuyết 涅Niết 槃Bàn 。 阿A 難Nan 不bất 在tại 。 文Văn 殊Thù 白bạch 佛Phật 曰viết 。 阿A 難Nan 被bị 魔ma 所sở 擾nhiễu 。 世Thế 尊Tôn 說thuyết 咒chú 。 命mạng 文Văn 殊Thù 往vãng 攝nhiếp 。 安an 知tri 非phi 救cứu 回hồi 阿A 難Nan 先tiên 說thuyết 楞lăng 嚴nghiêm 後hậu 說thuyết 涅Niết 槃Bàn 耶da 。 故cố 知tri 應ưng 在tại 涅Niết 槃Bàn 之chi 前tiền 。 又hựu 世Thế 尊Tôn 說thuyết 涅Niết 槃Bàn 有hữu 二nhị 義nghĩa 。 一nhất 者giả 為vi 法pháp 華hoa 未vị 熟thục 輩bối 。 追truy 說thuyết 四tứ 教giáo 。 具cụ 談đàm 佛Phật 性tánh 。 令linh 知tri 真chân 常thường 。 入nhập 大đại 涅Niết 槃Bàn 。 故cố 名danh 捃# 拾thập 殘tàn 機cơ 教giáo 。 二nhị 者giả 為vi 末mạt 世thế 比Bỉ 丘Khâu 。 畜súc 不bất 淨tịnh 物vật 。 樂nhạo/nhạc/lạc 誦tụng 外ngoại 典điển 。 戒giới 乘thừa 俱câu 失thất 。 起khởi 斷đoạn 滅diệt 見kiến 。 亡vong 失thất 法Pháp 身thân 。 故cố 更cánh 提đề 三Tam 藏Tạng 。 廣quảng 開khai 常thường 宗tông 。 設thiết 三tam 種chủng 權quyền 。 扶phù 一nhất 圓viên 寔thật 。 故cố 名danh 扶phù 律luật 談đàm 常thường 教giáo 。 此thử 經Kinh 自tự 阿A 難Nan 啟khải 請thỉnh 一nhất 心tâm 三tam 觀quán 。 世Thế 尊Tôn 開khai 示thị 楞lăng 嚴nghiêm 大đại 定định 。 發phát 明minh 三tam 如Như 來Lai 藏tạng 性tánh 。 乃nãi 至chí 自tự 乾can/kiền/càn 慧tuệ 地địa 。 直trực 入nhập 妙diệu 覺giác 果quả 海hải 。 即tức 涅Niết 槃Bàn 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 也dã 。 阿A 難Nan 請thỉnh 問vấn 度độ 生sanh 方phương 便tiện 。 佛Phật 說thuyết 四tứ 種chủng 律luật 儀nghi 。 更cánh 與dữ 廣quảng 明minh 七thất 趣thú 。 皆giai 由do 妄vọng 業nghiệp 招chiêu 感cảm 。 乃nãi 至chí 禪thiền 那na 之chi 魔ma 相tương/tướng 。 五ngũ 陰ấm 之chi 根căn 本bổn 。 即tức 涅Niết 槃Bàn 第đệ 二nhị 義nghĩa 也dã 。 世Thế 尊Tôn 於ư 阿a 含hàm 會hội 中trung 。 唯duy 說thuyết 人nhân 天thiên 因nhân 果quả 。 接tiếp 引dẫn 初sơ 機cơ 。 此thử 經Kinh 說thuyết 三tam 種chủng 相tương 續tục 。 十thập 習tập 因nhân 。 六lục 交giao 報báo 。 廣quảng 明minh 七thất 趣thú 因nhân 果quả 。 則tắc 阿a 含hàm 教giáo 已dĩ 備bị 。 世Thế 尊Tôn 於ư 般Bát 若Nhã 會hội 上thượng 。 說thuyết 四tứ 聖thánh 六lục 凡phàm 本bổn 自tự 空không 寂tịch 。 依y 正chánh 因nhân 果quả 。 宛uyển 若nhược 幻huyễn 夢mộng 。 專chuyên 利lợi 上thượng 根căn 。 此thử 經Kinh 說thuyết 陰ấm 界giới 入nhập 七thất 大đại 等đẳng 相tương/tướng 。 皆giai 如như 空không 華hoa 火hỏa 輪luân 。 乃nãi 至chí 非phi 五ngũ 陰ấm 四tứ 大đại 。 非phi 四Tứ 諦Đế 六Lục 度Độ 。 非phi 菩Bồ 提Đề 涅Niết 槃Bàn 。 則tắc 般Bát 若Nhã 教giáo 亦diệc 備bị 。 世Thế 尊Tôn 於ư 方Phương 等Đẳng 會hội 上thượng 。 說thuyết 非phi 空không 非phi 有hữu 。 即tức 空không 即tức 有hữu 。 為vi 欲dục 普phổ 被bị 三tam 根căn 。 此thử 經Kinh 亦diệc 說thuyết 即tức 陰ấm 界giới 入nhập 。 即tức 七thất 大đại 。 即tức 四Tứ 諦Đế 六Lục 度Độ 。 即tức 菩Bồ 提Đề 涅Niết 槃Bàn 。 乃nãi 至chí 非phi 即tức 非phi 離ly 。 則tắc 方Phương 等Đẳng 教giáo 復phục 俻# 。 世Thế 尊Tôn 於ư 華hoa 嚴nghiêm 會hội 上thượng 。 說thuyết 四tứ 無vô 礙ngại 一Nhất 乘Thừa 圓viên 頓đốn 。 被bị 上thượng 上thượng 機cơ 。 而nhi 此thử 經Kinh 亦diệc 說thuyết 。 狂cuồng 性tánh 自tự 歇hiết 。 歇hiết 即tức 菩Bồ 提Đề 。 是thị 即tức 非phi 即tức 。 離ly 即tức 離ly 非phi 。 微vi 塵trần 之chi 轉chuyển 輪luân 。 毛mao 端đoan 之chi 現hiện 剎sát 。 大đại 性tánh 本bổn 然nhiên 而nhi 周chu 徧biến 法Pháp 界Giới 。 妙diệu 覺giác 湛trạm 然nhiên 。 而nhi 含hàm 吐thổ 十thập 虗hư 。 與dữ 四tứ 無vô 礙ngại 何hà 異dị 。 世Thế 尊Tôn 於ư 法pháp 華hoa 會hội 上thượng 。 授thọ 記ký 三tam 乘thừa 。 皆giai 得đắc 成thành 佛Phật 。 此thử 經Kinh 從tùng 乾can/kiền/càn 慧tuệ 地địa 。 歷lịch 五ngũ 十thập 五ngũ 位vị 菩Bồ 提Đề 路lộ 。 而nhi 後hậu 入nhập 等đẳng 妙diệu 二nhị 覺giác 。 又hựu 與dữ 法pháp 華hoa 何hà 異dị 。 故cố 此thử 經Kinh 不bất 獨độc 該cai 通thông 五ngũ 教giáo 。 亦diệc 且thả 圓viên 攝nhiếp 三tam 宗tông 。 盖# 法pháp 華hoa 華hoa 嚴nghiêm 等đẳng 經kinh 。 互hỗ 貫quán 諸chư 經kinh 之chi 堂đường 奧áo 者giả 也dã 。 而nhi 楞lăng 嚴nghiêm 一nhất 經kinh 。 兼kiêm 貫quán 法pháp 華hoa 等đẳng 經kinh 之chi 脉mạch 絡lạc 者giả 也dã 。 非phi 徧biến 閱duyệt 諸chư 經kinh 者giả 。 詎cự 識thức 此thử 經Kinh 之chi 微vi 妙diệu 。 非phi 熟thục 諳am 此thử 經Kinh 者giả 。 又hựu 詎cự 知tri 其kỳ 為vi 諸chư 經kinh 之chi 綱cương 領lãnh 乎hồ 。 世Thế 尊Tôn 滅diệt 後hậu 。 天thiên 台thai 尊tôn 者giả 默mặc 識thức 西tây 域vực 具cụ 有hữu 此thử 經Kinh 。 朝triêu 夕tịch 遙diêu 望vọng 禮lễ 拜bái 。 十thập 有hữu 八bát 年niên 。 未vị 遂toại 所sở 願nguyện 後hậu 感cảm 般Bát 剌Lạt 密Mật 諦Đế 。 尊tôn 者giả 志chí 欲dục 流lưu 傳truyền 此thử 土thổ 。 三tam 被bị 國quốc 王vương 追truy 取thủ 。 尊tôn 者giả 乃nãi 以dĩ 細tế 白bạch 氎điệp 密mật 寫tả 。 破phá 臂tý 藏tạng 筴# 。 親thân 送tống 此thử 土thổ 。 譯dịch 出xuất 奏tấu 聞văn 。

爾nhĩ 時thời 朝triều 廷đình 多đa 故cố 。 不bất 暇hạ 頒ban 行hành 。 詔chiếu 秀tú 國quốc 師sư 。 入nhập 內nội 講giảng 解giải 。 師sư 將tương 此thử 經Kinh 。 隨tùy 出xuất 洛lạc 陽dương 天thiên 宮cung 寺tự 。 後hậu 師sư 遷thiên 化hóa 。 上thượng 以dĩ 王vương 禮lễ 。 殯tấn 送tống 當đương 陽dương 度độ 門môn 寺tự 。 經kinh 亦diệc 與dữ 俱câu 。 彼bỉ 時thời 流lưu 傳truyền 未vị 廣quảng 。 幾kỷ 希hy 湮nhân 沒một 。 慧tuệ 正Chánh 法Pháp 師sư 訪phỏng 度độ 門môn 而nhi 得đắc 之chi 。 始thỉ 為vi 宣tuyên 布bố 。 然nhiên 則tắc 此thử 經Kinh 之chi 至chí 此thử 土thổ 也dã 。 今kim 固cố 已dĩ 幸hạnh 。 彰chương 明minh 較giảo 著trước 。 追truy 維duy 其kỳ 始thỉ 。 何hà 其kỳ 紆hu 回hồi 屈khuất 曲khúc 。 而nhi 展triển 轉chuyển 艱gian 阻trở 之chi 如như 斯tư 也dã 。 豈khởi 非phi 佛Phật 之chi 慈từ 悲bi 曲khúc 垂thùy 方phương 便tiện 。 而nhi 眾chúng 生sanh 之chi 根căn 基cơ 器khí 量lượng 。 與dữ 此thử 方phương 之chi 時thời 節tiết 因nhân 緣duyên 。 參tham 差sai 分phân 別biệt 。 有hữu 所sở 不bất 輕khinh 傳truyền 授thọ 不bất 易dị 信tín 聞văn 者giả 耶da 。 (# 旹# )# 侍thị 本bổn 師sư 度độ 門môn 跡tích 公công 和hòa 尚thượng 。 多đa 歷lịch 年niên 所sở 。 銳duệ 志chí 二nhị 楞lăng 。 片phiến 言ngôn 半bán 偈kệ 稍sảo 不bất 愜# 心tâm 。 則tắc 如như 病bệnh 如như 痴si 。 頭đầu 目mục 腦não 髓tủy 。 捐quyên 縻# 罔võng 惜tích 。 必tất 期kỳ 直trực 契khế 心tâm 宗tông 。 上thượng 徹triệt 慧tuệ 命mạng 。 幸hạnh 蒙mông 本bổn 師sư 策sách 勵lệ 。 間gian 亦diệc 因nhân 文văn 識thức 旨chỉ 。 離ly 旨chỉ 會hội 心tâm 。 鐫# 磨ma 寒hàn 暑thử 。 煅# 煉luyện 昕# 夕tịch 。 瀝lịch 血huyết 嘔# 心tâm 。 無vô 非phi 諦đế 認nhận 佛Phật 旨chỉ 之chi 玄huyền 致trí 。 痛thống 掃tảo 諸chư 家gia 之chi 葛cát 藤đằng 。 楞lăng 伽già 一nhất 疏sớ/sơ 。 近cận 已dĩ 刊# 布bố 。 而nhi 楞lăng 嚴nghiêm 講giảng 錄lục 。 每mỗi 就tựu 講giảng 堂đường 。 會hội 心tâm 狥# 口khẩu 。 直trực 述thuật 根căn 源nguyên 者giả 。 未vị 嘗thường 容dung 易dị 筆bút 受thọ 也dã 。 頃khoảnh 。 天thiên 啟khải 初sơ 運vận 。 憩khế 虞ngu 山sơn 之chi 大đại 石thạch 山sơn 房phòng 。 幸hạnh 居cư 士sĩ 芝chi 房phòng 孫tôn 公công 。 鴻hồng 所sở 張trương 公công 。 空không 如như 程# 公công 。 葵quỳ 陽dương 沈trầm 公công 等đẳng 。 為vi 諸chư 禪thiền 侶lữ 。 敦đôn 請thỉnh 主chủ 法pháp 於ư 東đông 塔tháp 蘭lan 若nhã 。 勉miễn 爾nhĩ 對đối 眾chúng 舉cử 揚dương 。 一nhất 時thời 緇# 素tố 。 歡hoan 喜hỷ 願nguyện 聞văn 。 亦diệc 不bất 過quá 順thuận 經kinh 旨chỉ 之chi 自tự 然nhiên 。 代đại 覺giác 王vương 之chi 口khẩu 燄diệm 。 靡mĩ 敢cảm 一nhất 字tự 違vi 背bội 祖tổ 教giáo 。 而nhi 一nhất 時thời 聽thính 信tín 大đại 眾chúng 。 咸hàm 謂vị 明minh 白bạch 顯hiển 易dị 。 若nhược 遊du 翔tường 通thông 衢cù 。 闢tịch 撤triệt 谿khê 徑kính 。 有hữu 恆hằng 吾ngô 居cư 士sĩ 汪uông 公công 。 遂toại 堅kiên 志chí 請thỉnh 布bố 。 (# 旹# )# 固cố 辭từ 之chi 曰viết 。 余dư 不bất 敢cảm 為vi 文văn 言ngôn 綺ỷ 語ngữ 久cửu 矣hĩ 。 況huống 敢cảm 步bộ 趣thú 溫ôn 陵lăng 長trường/trưởng 水thủy 諸chư 師sư 之chi 後hậu 塵trần 乎hồ 。 居cư 士sĩ 曰viết 。 不bất 然nhiên 。 如như 如như 所sở 說thuyết 。 如như 如như 所sở 聞văn 。 真chân 所sở 謂vị 不bất 滯trệ 言ngôn 詮thuyên 。 不bất 蹈đạo 途đồ 轍triệt 。 不bất 事sự 潤nhuận 色sắc 者giả 也dã 。 此thử 經Kinh 貫quán 串xuyến 諸chư 經kinh 。 而nhi 此thử 講giảng 貫quán 串xuyến 諸chư 說thuyết 。 藉tạ 一nhất 時thời 之chi 筆bút 舌thiệt 。 作tác 萬vạn 世thế 之chi 梯thê 航# 。 其kỳ 上thượng 報báo 佛Phật 恩ân 。 下hạ 利lợi 群quần 品phẩm 。 不bất 亦diệc 大đại 哉tai 。 (# 旹# )# 唯duy 唯duy 曰viết 。 嘗thường 聞văn 之chi 。 依y 文văn 解giải 義nghĩa 。 三tam 世thế 佛Phật 冤oan 。 離ly 經kinh 一nhất 字tự 。 即tức 同đồng 魔ma 說thuyết 。 非phi 依y 非phi 離ly 之chi 間gian 。 其kỳ 有hữu 至chí 妙diệu 存tồn 焉yên 。 (# 旹# )# 言ngôn 。 不bất 過quá 依y 文văn 解giải 義nghĩa 者giả 。 但đãn 願nguyện 聽thính 言ngôn 。 而nhi 通thông 於ư 文văn 義nghĩa 之chi 外ngoại 。 庶thứ 幾kỷ 識thức 得đắc 者giả 。 不bất 為vi 冤oan 乎hồ 。 若nhược 涉thiệp 一nhất 字tự 勦# 說thuyết 。 而nhi 離ly 背bối/bội 本bổn 經kinh 。 則tắc 何hà 敢cảm 以dĩ 自tự 魔ma 者giả 而nhi 魔ma 人nhân 也dã 。 夫phu 以dĩ 一nhất 經kinh 貫quán 串xuyến 諸chư 經kinh 。 則tắc 此thử 經Kinh 之chi 奧áo 旨chỉ 。 (# 旹# )# 敢cảm 明minh 推thôi 其kỳ 所sở 以dĩ 。 然nhiên 以dĩ 一nhất 隅ngung 之chi 言ngôn 。 而nhi 謬mậu 為vi 貫quán 串xuyến 諸chư 說thuyết 。 在tại 居cư 士sĩ 當đương 密mật 究cứu 其kỳ 然nhiên 。 不bất 然nhiên 。 而nhi (# 旹# )# 終chung 不bất 敢cảm 信tín 其kỳ 然nhiên 也dã 。 請thỉnh 以dĩ 是thị 貭# 諸chư 明minh 眼nhãn 。

天thiên 啟khải 壬nhâm 戌tuất 佛Phật 成thành 道Đạo 日nhật 書thư 於ư 大đại 石thạch 山sơn 房phòng

No.299-B# 楞lăng 嚴nghiêm 講giảng 錄lục 序tự

若nhược 論luận 此thử 事sự 。 直trực 得đắc 三tam 世thế 諸chư 佛Phật 。 口khẩu 掛quải 壁bích 上thượng 。 向hướng 威uy 音âm 那na 邊biên 更cánh 那na 邊biên 薦tiến 得đắc 。 猶do 是thị 鈍độn 漢hán 。 又hựu 何hà 事sự 以dĩ 大đại 定định 堅kiên 固cố 。 著trước 眼nhãn 中trung 金kim 屑tiết 為vi 。 良lương 由do 娑sa 婆bà 穢uế 土thổ 。 皆giai 以dĩ 婬dâm 欲dục 。 而nhi 正chánh 性tánh 命mạng 。 故cố 勞lao 嚴nghiêm 淨tịnh 阿A 難Nan 。 權quyền 作tác 當đương 場tràng 子tử 弟đệ 。 此thử 尊tôn 既ký 刳khô 肉nhục 作tác 瘡sang 。 證chứng 龜quy 成thành 鱉miết 矣hĩ 。 而nhi 本bổn 師sư 柴sài 紫tử 和hòa 尚thượng 。 以dĩ 陰ấm 有hữu 囑chúc 付phó 。 為vi 之chi 下hạ 元nguyên 字tự 脚cước 。 使sử 見kiến 聞văn 者giả 。 以dĩ 楔tiết 出xuất 楔tiết 。 獲hoạch 玅# 淨tịnh 明minh 心tâm 。 性tánh 淨tịnh 明minh 體thể 。 當đương 知tri 楞lăng 嚴nghiêm 會hội 上thượng 。 不bất 曾tằng 道đạo 著trước 一nhất 字tự 。 不bất 異dị 柴sài 紫tử 峯phong 頭đầu 從tùng 它# 橫hoạnh/hoành 說thuyết 竪thụ 說thuyết 也dã 。 (# 源nguyên )# 不bất 慧tuệ 。 侍thị 巾cân 塵trần 有hữu 年niên 。 已dĩ 刻khắc 楞lăng 伽già 講giảng 錄lục 。 今kim 復phục 梓# 楞lăng 嚴nghiêm 。 作tác 渡độ 海hải 囊nang 。 倘thảng 有hữu 欲dục 透thấu 此thử 葛cát 藤đằng 者giả 。 請thỉnh 向hướng 葛cát 藤đằng 中trung 驗nghiệm 取thủ 。 切thiết 弗phất 空không 費phí 艸thảo 鞋hài 打đả 之chi 遶nhiễu 者giả 也dã 。

天thiên 啟khải 壬nhâm 戌tuất 冬đông 原nguyên 一nhất 居cư 士sĩ 汪uông 益ích 源nguyên 焚phần 香hương 書thư 。

No.299#

大đại 佛Phật 頂đảnh 如Như 來Lai 密mật 因nhân 修tu 證chứng 了liễu 義nghĩa 諸chư 菩Bồ 薩Tát 萬vạn 行hạnh 。 首Thủ 楞Lăng 嚴Nghiêm 經Kinh

明minh 柴sài 紫tử 山sơn 釋thích 。 乘thừa 旹# 。 述thuật 。

凡phàm 經kinh 題đề 目mục 。 有hữu 世Thế 尊Tôn 親thân 安an 者giả 。 有hữu 結kết 集tập 人nhân 約ước 義nghĩa 而nhi 安an 者giả 。 此thử 經Kinh 乃nãi 世Thế 尊Tôn 親thân 自tự 安an 名danh 。 佛Phật 說thuyết 五ngũ 十thập 五ngũ 位vị 菩Bồ 提Đề 已dĩ 。 有hữu 文Văn 殊Thù 菩Bồ 薩Tát 。 在tại 大đại 眾chúng 中trung 。 即tức 從tùng 座tòa 起khởi 。 頂đảnh 禮lễ 佛Phật 足túc 。 而nhi 白bạch 佛Phật 言ngôn 。 當đương 何hà 名danh 此thử 經Kinh 。 我ngã 及cập 眾chúng 生sanh 。 云vân 何hà 奉phụng 持trì 。

佛Phật 告cáo 文Văn 殊Thù 。

是thị 經Kinh 名danh 大đại 佛Phật 頂đảnh 。 悉tất 怛đát 多đa 。 般bát 怛đát 囉ra 。 無vô 上thượng 寶bảo 印ấn 。 十thập 方phương 如Như 來Lai 。 清thanh 淨tịnh 海hải 眼nhãn 。 亦diệc 名danh 救cứu 護hộ 親thân 因nhân 。 度độ 脫thoát 阿A 難Nan 。 及cập 此thử 會hội 中trung 。 性tánh 比Bỉ 丘Khâu 尼Ni 。 得đắc 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 入nhập 徧biến 知tri 海hải 。 亦diệc 名danh 如Như 來Lai 密mật 因nhân 修tu 證chứng 了liễu 義nghĩa 。 亦diệc 名danh 大đại 方Phương 廣Quảng 妙diệu 蓮liên 華hoa 王vương 十thập 方phương 佛Phật 母mẫu 陀đà 羅la 尼ni 咒chú 。 亦diệc 名danh 灌quán 頂đảnh 章chương 句cú 。 諸chư 菩Bồ 薩Tát 萬vạn 行hạnh 首thủ 楞lăng 嚴nghiêm 。 共cộng 有hữu 五ngũ 名danh 。 而nhi 後hậu 譯dịch 者giả 。 將tương 謂vị 語ngữ 雖tuy 不bất 一nhất 。 義nghĩa 可khả 互hỗ 陳trần 。 是thị 故cố 存tồn 三tam 隱ẩn 二nhị 。 合hợp 成thành 一nhất 題đề 。 曰viết 大đại 佛Phật 頂đảnh 如Như 來Lai 密mật 因nhân 修tu 證chứng 了liễu 義nghĩa 諸chư 菩Bồ 薩Tát 萬vạn 行hạnh 。 首Thủ 楞Lăng 嚴Nghiêm 經Kinh 。 夫phu 大đại 佛Phật 頂đảnh 者giả 。 指chỉ 諸chư 佛Phật 三tam 十thập 二nhị 相tướng 。 中trung 最tối 尊tôn 最tối 上thượng 。 無vô 見kiến 頂đảnh 相tướng 而nhi 言ngôn 。 其kỳ 相tương/tướng 不bất 唯duy 凡phàm 愚ngu 小Tiểu 乘Thừa 莫mạc 能năng 見kiến 。 即tức 地địa 上thượng 菩Bồ 薩Tát 。 亦diệc 未vị 能năng 覩đổ 其kỳ 邊biên 表biểu 。 唯duy 佛Phật 與dữ 佛Phật 。 乃nãi 可khả 見kiến 之chi 。

何hà 以dĩ 故cố 。 以dĩ 有hữu 見kiến 者giả 不bất 能năng 見kiến 。 以dĩ 無vô 見kiến 者giả 亦diệc 不bất 能năng 見kiến 。 以dĩ 非phi 有hữu 非phi 無vô 。 見kiến 者giả 不bất 能năng 見kiến 。 以dĩ 即tức 有hữu 即tức 無vô 見kiến 者giả 。 亦diệc 不bất 能năng 見kiến 。 唯duy 離ly 心tâm 意ý 識thức 。 出xuất 凡phàm 聖thánh 路lộ 途đồ 者giả 。 無vô 能năng 見kiến 。 亦diệc 無vô 所sở 見kiến 。 方phương 許hứa 親thân 見kiến 頂đảnh 相tướng 。 然nhiên 依y 最tối 尊tôn 上thượng 頂đảnh 。 顯hiển 最Tối 上Thượng 乘Thừa 法pháp 。 就tựu 有hữu 相tương/tướng 以dĩ 形hình 無vô 相tướng 。 寄ký 幻huyễn 相tương/tướng 以dĩ 徵trưng 實thật 相tướng 故cố 耳nhĩ 。 蓋cái 實thật 相tướng 者giả 。 即tức 佛Phật 生sanh 本bổn 具cụ 。 常thường 住trụ 真chân 心tâm 。 性tánh 淨tịnh 明minh 體thể 。 但đãn 為vi 凡phàm 愚ngu 執chấp 有hữu 。 二nhị 乘thừa 墮đọa 空không 。 所sở 不bất 能năng 知tri 。 乃nãi 至chí 地địa 上thượng 菩Bồ 薩Tát 。 亦diệc 尚thượng 未vị 窺khuy 其kỳ 涯nhai 際tế 。 唯duy 佛Phật 世Thế 尊Tôn 。 三tam 德đức 圓viên 通thông 。 萬vạn 行hạnh 具cụ 足túc 。 據cứ 無vô 作tác 妙diệu 智trí 。 了liễu 不bất 思tư 議nghị 境cảnh 。 親thân 證chứng 常thường 住trụ 真chân 心tâm 。 全toàn 體thể 大đại 用dụng 。 而nhi 亦diệc 具cụ 大đại 佛Phật 頂đảnh 相tương/tướng 。 亦diệc 能năng 闡xiển 最Tối 上Thượng 乘Thừa 法pháp 。 是thị 故cố 尊tôn 者giả 被bị 魔ma 所sở 攝nhiếp 。 佛Phật 自tự 頂đảnh 門môn 放phóng 光quang 。 化hóa 佛Phật 說thuyết 咒chú 。 救cứu 脫thoát 尊tôn 者giả 。 因nhân 而nhi 慇ân 懃cần 啟khải 請thỉnh 。 十thập 方phương 如Như 來Lai 。 得đắc 成thành 菩Bồ 提Đề 。 妙diệu 奢Xa 摩Ma 他Tha 。 三tam 摩ma 禪thiền 那na 。 最tối 初sơ 方phương 便tiện 。 佛Phật 即tức 全toàn 提đề 正chánh 令linh 。 直trực 指chỉ 人nhân 心tâm 。 曰viết 有hữu 三tam 摩ma 提đề 。 名danh 大đại 佛Phật 頂đảnh 首thủ 楞lăng 嚴nghiêm 王vương 。 具cụ 足túc 萬vạn 行hạnh 。 十thập 方phương 如Như 來Lai 。 一nhất 門môn 超siêu 出xuất 。 妙diệu 莊trang 嚴nghiêm 路lộ 。 及cập 至chí 文Văn 殊Thù 請thỉnh 立lập 經kinh 名danh 。 復phục 以dĩ 大đại 佛Phật 頂đảnh 三tam 字tự 弁# 之chi 經kinh 首thủ 。 可khả 見kiến 非phi 入nhập 楞lăng 嚴nghiêm 大đại 定định 者giả 。 不bất 證chứng 最Tối 上Thượng 乘Thừa 果quả 。 非phi 證chứng 最Tối 上Thượng 乘Thừa 果quả 者giả 。 不bất 見kiến 大đại 佛Phật 頂đảnh 相tương/tướng 。 見kiến 大đại 佛Phật 頂đảnh 相tương/tướng 者giả 。 是thị 名danh 如Như 來Lai 。 夫phu 如như 者giả 。 指chỉ 其kỳ 真chân 體thể 。 來lai 者giả 。 表biểu 其kỳ 大đại 用dụng 。 體thể 具cụ 威uy 音âm 那na 畔bạn 。 用dụng 展triển 今kim 世thế 門môn 頭đầu 。 然nhiên 正chánh 在tại 威uy 音âm 那na 畔bạn 。 不bất 妨phương 今kim 世thế 門môn 頭đầu 。 正chánh 在tại 今kim 世thế 門môn 頭đầu 。 不bất 妨phương 威uy 音âm 那na 畔bạn 。 若nhược 謂vị 寂tịch 然nhiên 不bất 動động 。 則tắc 感cảm 而nhi 遂toại 通thông 。 若nhược 謂vị 感cảm 而nhi 遂toại 通thông 。 則tắc 寂tịch 然nhiên 不bất 動động 。 無vô 所sở 從tùng 來lai 。 亦diệc 無vô 所sở 去khứ 。 故cố 名danh 如Như 來Lai 。 夫phu 如Như 來Lai 者giả 。 果quả 德đức 之chi 稱xưng 也dã 。 非phi 有hữu 密mật 因nhân 。 莫mạc 能năng 證chứng 果Quả 。 然nhiên 人nhân 但đãn 知tri 密mật 非phi 是thị 顯hiển 。 因nhân 非phi 是thị 果quả 。 而nhi 殊thù 不bất 知tri 如Như 來Lai 修tu 因nhân 。 曾tằng 未vị 離ly 見kiến 色sắc 聞văn 聲thanh 處xứ 。 即tức 此thử 六lục 根căn 六lục 塵trần 六lục 識thức 。 便tiện 是thị 成thành 佛Phật 根căn 本bổn 。 一nhất 切thiết 現hiện 成thành 。 無vô 不bất 明minh 了liễu 。 特đặc 為vi 眾chúng 生sanh 逐trục 境cảnh 迷mê 心tâm 。 聚tụ 緣duyên 內nội 搖dao 。 趣thú 外ngoại 奔bôn 逸dật 。 日nhật 用dụng 不bất 知tri 。 故cố 謂vị 之chi 密mật 。 是thị 密mật 乃nãi 對đối 眾chúng 生sanh 言ngôn 。 豈khởi 如Như 來Lai 之chi 因nhân 有hữu 密mật 者giả 哉tai 。 是thị 知tri 淪luân 生sanh 死tử 。 證chứng 妙diệu 常thường 。 皆giai 不bất 出xuất 此thử 根căn 塵trần 識thức 法pháp 。 除trừ 此thử 一nhất 法pháp 。 更cánh 無vô 別biệt 法pháp 。 了liễu 此thử 一nhất 義nghĩa 。 更cánh 無vô 別biệt 義nghĩa 。 斯tư 乃nãi 一nhất 修tu 一nhất 切thiết 修tu 。 一nhất 證chứng 一nhất 切thiết 證chứng 。 一nhất 了liễu 一nhất 切thiết 了liễu 。 無vô 了liễu 無vô 不bất 了liễu 。 豈khởi 唯duy 如Như 來Lai 。 凡phàm 諸chư 菩Bồ 薩Tát 所sở 修tu 萬vạn 行hạnh 。 靡mĩ 不bất 在tại 茲tư 。 菩Bồ 薩Tát 半bán 梵Phạn 語ngữ 。 具cụ 云vân 菩Bồ 提Đề 薩Tát 埵Đóa 。 此thử 翻phiên 發phát 大Đại 道Đạo 心tâm 眾chúng 生sanh 。 謂vị 發phát 起khởi 初sơ 心tâm 。 必tất 成thành 佛Phật 度độ 生sanh 而nhi 後hậu 已dĩ 。 其kỳ 利lợi 己kỷ 利lợi 他tha 。 必tất 假giả 六Lục 度Độ 及cập 四Tứ 無Vô 量Lượng 心Tâm 。 為vi 十thập 種chủng 根căn 本bổn 大đại 行hành 。 復phục 以dĩ 十thập 資tư 百bách 。 以dĩ 百bách 資tư 千thiên 。 以dĩ 千thiên 資tư 萬vạn 。 然nhiên 萬vạn 乃nãi 隨tùy 世thế 之chi 極cực 數số 。 豈khởi 行hành 有hữu 一nhất 定định 之chi 數số 乎hồ 。 擴# 充sung 之chi 。 或hoặc 有hữu 多đa 種chủng 。 總tổng 括quát 之chi 。 不bất 出xuất 一nhất 楞lăng 嚴nghiêm 大đại 定định 耳nhĩ 。 梵Phạn 語ngữ 首thủ 楞lăng 嚴nghiêm 。 此thử 云vân 一nhất 切thiết 事sự 究cứu 竟cánh 堅kiên 固cố 。 所sở 謂vị 一nhất 切thiết 事sự 者giả 。 不bất 離ly 六lục 種chủng 根căn 塵trần 識thức 法pháp 。 究cứu 其kỳ 體thể 性tánh 。 唯duy 是thị 常thường 住trụ 真chân 心tâm 。 如như 法Pháp 華hoa 云vân 。 是thị 法Pháp 住trụ 法Pháp 位vị 。 世thế 間gian 相tướng 常thường 住trụ 。 亦diệc 如như 肇triệu 論luận 云vân 。 聖thánh 遠viễn 乎hồ 哉tai 。 擬nghĩ 之chi 即tức 神thần 。 道đạo 遠viễn 乎hồ 哉tai 。 觸xúc 事sự 而nhi 真chân 。 且thả 曰viết 大đại 佛Phật 頂đảnh 。 又hựu 曰viết 首thủ 楞lăng 嚴nghiêm 王vương 者giả 。 簡giản 非phi 二nhị 乘thừa 之chi 枯khô 禪thiền 滅diệt 定định 。 亦diệc 若nhược 大đại 經Kinh 云vân 。 男nam 子tử 身thân 中trung 入nhập 正chánh 定định 。 女nữ 子tử 身thân 中trung 從tùng 定định 起khởi 。 乃nãi 至chí 眼nhãn 根căn 入nhập 正chánh 定định 。 耳nhĩ 根căn 從tùng 定định 起khởi 。 舌thiệt 根căn 入nhập 正chánh 定định 。 身thân 根căn 從tùng 定định 起khởi 。 亦diệc 若nhược 祖tổ 家gia 云vân 。 行hành 亦diệc 禪thiền 。 坐tọa 亦diệc 禪thiền 。 語ngữ 默mặc 動động 靜tĩnh 體thể 安an 然nhiên 。 凡phàm 得đắc 此thử 定định 者giả 。 自tự 然nhiên 六lục 根căn 返phản 源nguyên 。 諸chư 法pháp 寂tịch 滅diệt 。 復phục 還hoàn 元nguyên 覺giác 。 還hoàn 元nguyên 覺giác 者giả 。 即tức 同đồng 如Như 來Lai 。 然nhiên 如Như 來Lai 。 是thị 能năng 證chứng 之chi 人nhân 。 首thủ 楞lăng 嚴nghiêm 王vương 。 是thị 所sở 證chứng 之chi 法Pháp 。 若nhược 大đại 佛Phật 頂đảnh 相tương/tướng 。 又hựu 乃nãi 人nhân 法pháp 之chi 標tiêu 準chuẩn 也dã 。 是thị 茲tư 十thập 九cửu 字tự 。 脉mạch 絡lạc 貫quán 徹triệt 。 而nhi 義nghĩa 攝nhiếp 餘dư 題đề 。 如như 悉tất 怛đát 多đa 。 般bát 怛đát 囉ra 無vô 上thượng 寶bảo 印ấn 。 十thập 方phương 如Như 來Lai 。 清thanh 淨tịnh 海hải 眼nhãn 者giả 。 詮thuyên 顯hiển 佛Phật 生sanh 本bổn 具cụ 之chi 真chân 理lý 也dã 。 梵Phạn 語ngữ 悉Tất 怛Đát 多Đa 般Bát 怛Đát 囉Ra 。 此thử 云vân 大đại 白bạch 傘tản 盖# 。 謂vị 此thử 理lý 體thể 括quát 十thập 虗hư 。 用dụng 周chu 沙sa 界giới 。 徧biến 覆phú 一nhất 切thiết 。 不bất 染nhiễm 纖tiêm 塵trần 。 世thế 出xuất 世thế 間gian 。 盡tận 無vô 有hữu 貴quý 重trọng 若nhược 此thử 者giả 。 亦diệc 無vô 有hữu 高cao 上thượng 若nhược 此thử 者giả 。 以dĩ 此thử 印ấn 心tâm 。 無vô 非phi 真chân 心tâm 。 以dĩ 此thử 印ấn 境cảnh 。 無vô 非phi 真chân 境cảnh 。 如như 印ấn 印ấn 泥nê 。 毫hào 無vô 差sai 爽sảng 。 第đệ 為vi 凡phàm 愚ngu 於ư 見kiến 色sắc 聞văn 聲thanh 處xứ 。 妄vọng 認nhận 緣duyên 影ảnh 。 是thị 為vi 肉nhục 眼nhãn 凡phàm 夫phu 。 十thập 方phương 如Như 來Lai 。 親thân 證chứng 乎hồ 此thử 。 而nhi 盡tận 十thập 方phương 界giới 。 乃nãi 清thanh 淨tịnh 妙diệu 境cảnh 。 義nghĩa 可khả 攝nhiếp 入nhập 大đại 佛Phật 頂đảnh 三tam 字tự 中trung 。 如như 云vân 救cứu 護hộ 親thân 因nhân 。 度độ 脫thoát 阿A 難Nan 。 及cập 此thử 會hội 中trung 。 性tánh 比Bỉ 丘Khâu 尼Ni 。 得đắc 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 入nhập 徧biến 知tri 海hải 者giả 。 是thị 明minh 當đương 機cơ 等đẳng 。 於ư 此thử 一nhất 會hội 聞văn 法Pháp 證chứng 果Quả 之chi 謂vị 也dã 。 義nghĩa 可khả 攝nhiếp 入nhập 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 萬vạn 行hạnh 五ngũ 字tự 中trung 。 大đại 方Phương 廣Quảng 者giả 。 言ngôn 一nhất 理lý 而nhi 具cụ 體thể 相tướng 用dụng 。 妙diệu 蓮liên 華hoa 王vương 者giả 。 喻dụ 斯tư 理lý 。 即tức 萬vạn 法pháp 而nhi 不bất 染nhiễm 一nhất 物vật 。 猶do 蓮liên 處xứ 汙ô 泥nê 。 脫thoát 體thể 香hương 潔khiết 。 義nghĩa 可khả 攝nhiếp 入nhập 大đại 佛Phật 頂đảnh 三tam 字tự 中trung 。 亦diệc 可khả 攝nhiếp 入nhập 首thủ 楞lăng 嚴nghiêm 三tam 字tự 中trung 。 如như 云vân 十thập 方phương 佛Phật 母mẫu 陀đà 羅la 尼ni 咒chú 者giả 。 梵Phạn 語ngữ 陀đà 羅la 尼ni 。 此thử 云vân 總tổng 持trì 。 咒chú 有hữu 革cách 凡phàm 成thành 聖thánh 義nghĩa 。 謂vị 斯tư 乃nãi 出xuất 生sanh 三tam 世thế 。 一nhất 切thiết 諸chư 佛Phật 之chi 妙diệu 門môn 。 亦diệc 能năng 總tổng 一nhất 切thiết 法pháp 。 持trì 無vô 量lượng 義nghĩa 。 凡phàm 一nhất 念niệm 契khế 茲tư 則tắc 入nhập 聖thánh 胎thai 。 義nghĩa 可khả 攝nhiếp 入nhập 如Như 來Lai 密mật 因nhân 四tứ 字tự 中trung 。 亦diệc 可khả 攝nhiếp 入nhập 首thủ 楞lăng 嚴nghiêm 三tam 字tự 中trung 。 如như 灌quán 頂đảnh 章chương 句cú 者giả 。 言ngôn 斯tư 經Kinh 亦diệc 在tại 灌quán 頂đảnh 部bộ 中trung 攝nhiếp 。 乃nãi 灌quán 頂đảnh 部bộ 中trung 之chi 章chương 句cú 也dã 。 是thị 故cố 斯tư 十thập 九cửu 字tự 。 豈khởi 獨độc 義nghĩa 攝nhiếp 餘dư 題đề 。 亦diệc 可khả 攝nhiếp 十thập 卷quyển 文văn 言ngôn 。 如như 自tự 首thủ 卷quyển 中trung 。 因nhân 阿A 難Nan 誤ngộ 墮đọa 淫dâm 室thất 。 世Thế 尊Tôn 自tự 頂đảnh 門môn 放phóng 光quang 。 光quang 中trung 出xuất 生sanh 蓮liên 華hoa 。 華hoa 中trung 化hóa 佛Phật 說thuyết 咒chú 。 勑# 命mạng 文Văn 殊Thù 持trì 去khứ 。 提đề 獎tưởng 阿A 難Nan 。 歸quy 來lai 佛Phật 所sở 。 阿A 難Nan 請thỉnh 一nhất 心tâm 三tam 觀quán 。 佛Phật 便tiện 審thẩm 最tối 初sơ 發phát 心tâm 。 纔tài 答đáp 見kiến 相tương/tướng 發phát 心tâm 。 已dĩ 知tri 生sanh 滅diệt 窠khòa 舊cựu 。 即tức 為vi 立lập 真chân 立lập 妄vọng 。 教giáo 以dĩ 直trực 言ngôn 直trực 心tâm 。 更cánh 與dữ 判phán 內nội 外ngoại 之chi 境cảnh 。 定định 前tiền 後hậu 之chi 見kiến 。 七thất 處xứ 徵trưng 心tâm 。 一nhất 無vô 定định 見kiến 。 阿A 難Nan 重trọng/trùng 請thỉnh 真chân 際tế 所sở 詣nghệ 。 佛Phật 於ư 面diện 門môn 再tái 放phóng 寶bảo 光quang 。 令linh 十thập 方phương 界giới 合hợp 成thành 一nhất 界giới 。 更cánh 於ư 一nhất 身thân 心tâm 中trung 。 指chỉ 出xuất 二nhị 種chủng 根căn 本bổn 。 要yếu 知tri 真chân 妄vọng 兩lưỡng 門môn 。 不bất 離ly 聖thánh 凡phàm 一nhất 道đạo 。 斯tư 皆giai 單đơn 提đề 向hướng 上thượng 。 不bất 立lập 階giai 級cấp 。 要yếu 使sử 直trực 下hạ 承thừa 當đương 。 立lập 成thành 正chánh 覺giác 。 得đắc 與dữ 大đại 佛Phật 頂đảnh 敵địch 體thể 相tướng 應ưng 。 柰nại 何hà 阿A 難Nan 惘võng 然nhiên 無vô 措thố 。 是thị 以dĩ 世Thế 尊Tôn 。 只chỉ 得đắc 向hướng 第đệ 二nhị 門môn 。 開khai 方phương 便tiện 路lộ 。 故cố 曰viết 諸chư 有hữu 智trí 者giả 。 要yếu 以dĩ 譬thí 喻dụ 。 而nhi 得đắc 開khai 悟ngộ 。 遂toại 以dĩ 拳quyền 類loại 見kiến 。 漸tiệm 引dẫn 漸tiệm 入nhập 。 使sử 阿A 難Nan 自tự 陳trần 。 二nhị 障chướng 所sở 纏triền 。 命mạng 陳trần 那na 曉hiểu 他tha 客khách 塵trần 二nhị 字tự 。 再tái 以dĩ 屈khuất 指chỉ 飛phi 光quang 。 引dẫn 彼bỉ 了liễu 真chân 息tức 妄vọng 。 柰nại 何hà 分phần/phân 動động 分phần/phân 靜tĩnh 。 認nhận 境cảnh 認nhận 心tâm 。 至chí 於ư 二nhị 卷quyển 。 執chấp 生sanh 與dữ 不bất 生sanh 。 論luận 實thật 與dữ 不bất 實thật 。 觀quán 河hà 不bất 變biến 。 垂thùy 手thủ 莫mạc 遺di 。 更cánh 諭dụ 之chi 以dĩ 。 色sắc 心tâm 諸chư 緣duyên 。 併tinh 晦hối 昧muội 為vi 空không 。 為vi 兩lưỡng 段đoạn 要yếu 旨chỉ 。 立lập 一nhất 心tâm 軌quỹ 則tắc 。 使sử 彼bỉ 知tri 其kỳ 從tùng 真chân 起khởi 妄vọng 。 了liễu 妄vọng 即tức 真chân 之chi 綱cương 領lãnh 。 是thị 故cố 下hạ 文văn 辨biện 八bát 還hoàn 。 擇trạch 諸chư 物vật 。 以dĩ 至chí 三tam 卷quyển 中trung 。 三tam 科khoa 七thất 大đại 。 皆giai 歸quy 如Như 來Lai 藏tạng 心tâm 。 完hoàn 結kết 色sắc 心tâm 諸chư 緣duyên 。 一nhất 段đoạn 公công 案án 。 乃nãi 息tức 妄vọng 歸quy 真chân 。 顯hiển 真Chân 諦Đế 理lý 。 見kiến 般Bát 若Nhã 德đức 之chi 要yếu 訣quyết 也dã 。 至chí 於ư 四tứ 卷quyển 。 富Phú 樓Lâu 那Na 不bất 達đạt 循tuần 業nghiệp 發phát 現hiện 。 執chấp 俗tục 難nạn/nan 真chân 。 問vấn 及cập 清thanh 淨tịnh 本bổn 然nhiên 。 忽hốt 生sanh 山sơn 河hà 大đại 地địa 。 佛Phật 詰cật 之chi 以dĩ 。 性tánh 覺giác 妙diệu 明minh 。 本bổn 覺giác 明minh 妙diệu 。 隨tùy 立lập 雙song 關quan 。 任nhậm 他tha 去khứ 取thủ 。 柰nại 彼bỉ 認nhận 明minh 墮đọa 所sở 。 作tác 既ký 妄vọng 立lập 。 無vô 同đồng 異dị 中trung 。 熾sí 然nhiên 成thành 異dị 。 只chỉ 因nhân 一nhất 念niệm 不bất 覺giác 。 頓đốn 成thành 三tam 種chủng 相tương 續tục 。 以dĩ 此thử 闡xiển 明minh 晦hối 昧muội 為vi 空không 。 一nhất 段đoạn 公công 案án 。 無vô 乃nãi 依y 真chân 起khởi 妄vọng 顯hiển 俗tục 諦đế 理lý 。 見kiến 解giải 脫thoát 德đức 也dã 。 以dĩ 至chí 即tức 真chân 即tức 俗tục 。 非phi 即tức 非phi 離ly 。 非phi 因nhân 緣duyên 。 亦diệc 非phi 自tự 然nhiên 。 一nhất 多đa 無vô 礙ngại 。 小tiểu 大đại 相tương 容dung 。 如như 我ngã 按án 指chỉ 。 海hải 印ấn 發phát 光quang 。 汝nhữ 暫tạm 舉cử 心tâm 。 塵trần 勞lao 先tiên 起khởi 。 此thử 又hựu 會hội 歸quy 。 中Trung 道Đạo 了liễu 義nghĩa 。 顯hiển 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 諦Đế 。 見kiến 法Pháp 身thân 德đức 也dã 。 三tam 德đức 既ký 圓viên 。 萬vạn 行hạnh 當đương 修tu 。 示thị 妄vọng 無vô 因nhân 。 真chân 不bất 離ly 妄vọng 。 狂cuồng 性tánh 自tự 歇hiết 。 歇hiết 即tức 菩Bồ 提Đề 。 因nhân 緣duyên 自tự 然nhiên 。 俱câu 不bất 可khả 得đắc 。 斯tư 雖tuy 屬thuộc 見kiến 道đạo 。 而nhi 諸chư 佛Phật 圓viên 修tu 圓viên 證chứng 之chi 密mật 因nhân 。 盡tận 在tại 茲tư 矣hĩ 。 至chí 四tứ 卷quyển 後hậu 。 佛Phật 責trách 多đa 聞văn 無vô 益ích 。 勸khuyến 修tu 無vô 漏lậu 。 阿A 難Nan 謂vị 已dĩ 得đắc 華hoa 屋ốc 。 要yếu 因nhân 門môn 入nhập 。 佛Phật 示thị 二nhị 種chủng 決quyết 定định 。 五ngũ 種chủng 渾hồn 濁trược 。 六lục 根căn 優ưu 劣liệt 。 擊kích 鐘chung 驗nghiệm 常thường 。 以dĩ 至chí 五ngũ 卷quyển 六lục 解giải 一nhất 忘vong 。 令linh 二nhị 十thập 四tứ 聖thánh 。 自tự 陳trần 宿túc 因nhân 。 各các 各các 悟ngộ 入nhập 。 六lục 卷quyển 觀quán 音âm 陳trần 白bạch 耳nhĩ 根căn 。 文Văn 殊Thù 揀giản 選tuyển 圓viên 通thông 。 三tam 決quyết 定định 義nghĩa 。 四tứ 種chủng 律luật 儀nghi 。 至chí 於ư 七thất 卷quyển 再tái 宣tuyên 神thần 咒chú 。 倍bội 顯hiển 功công 德đức 。 阿A 難Nan 問vấn 四tứ 十thập 四tứ 心tâm 。 佛Phật 答đáp 二nhị 種chủng 顛điên 倒đảo 。 及cập 因nhân 生sanh 十thập 二nhị 類loại 。 八bát 卷quyển 明minh 漸tiệm 次thứ 之chi 助trợ 因nhân 。 開khai 菩Bồ 提Đề 之chi 正chánh 路lộ 。 此thử 又hựu 修tu 證chứng 了liễu 義nghĩa 。 及cập 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 萬vạn 行hạnh 之chi 標tiêu 指chỉ 也dã 。 向hướng 後hậu 二nhị 卷quyển 。 復phục 開khai 七thất 趣thú 輪luân 迴hồi 。 廣quảng 前tiền 三tam 種chủng 相tương 續tục 。 及cập 設thiết 十thập 種chủng 禪thiền 那na 。 以dĩ 明minh 五ngũ 陰ấm 根căn 本bổn 。 無vô 乃nãi 助trợ 成thành 楞lăng 嚴nghiêm 大đại 定định 耳nhĩ 。 若nhược 尋tầm 常thường 將tương 此thử 一nhất 經kinh 。 配phối 合hợp 三tam 觀quán 。 恐khủng 非phi 本bổn 經kinh 要yếu 旨chỉ 。 世Thế 尊Tôn 說thuyết 法Pháp 。 唯duy 在tại 直trực 指chỉ 人nhân 心tâm 。 見kiến 性tánh 成thành 佛Phật 。 誠thành 一nhất 言ngôn 之chi 下hạ 。 心tâm 地địa 開khai 通thông 。 則tắc 聞văn 一nhất 句cú 。 乃nãi 至chí 一nhất 偈kệ 。 未vị 嘗thường 不bất 入nhập 楞lăng 嚴nghiêm 大đại 定định 。 證chứng 圓viên 通thông 三tam 觀quán 矣hĩ 。 豈khởi 待đãi 循tuần 行hành 數số 墨mặc 。 首thủ 尾vĩ 一nhất 貫quán 。 而nhi 後hậu 可khả 入nhập 三tam 觀quán 哉tai 。 矧# 尊tôn 者giả 雖tuy 請thỉnh 三tam 觀quán 方phương 便tiện 。 世Thế 尊Tôn 唯duy 答đáp 曰viết 。 有hữu 三tam 摩ma 提đề 。 名danh 大đại 佛Phật 頂đảnh 首thủ 楞lăng 嚴nghiêm 王vương (# 云vân 云vân )# 。 是thị 毫hào 釐li 有hữu 差sai 。 天thiên 地địa 懸huyền 隔cách 矣hĩ 。 斯tư 又hựu 予# 之chi 深thâm 信tín 者giả 也dã 。 經kinh 者giả 。 常thường 法pháp 也dã 。 謂vị 一nhất 切thiết 諸chư 佛Phật 所sở 傳truyền 者giả 。 乃nãi 萬vạn 古cổ 不bất 磨ma 之chi 法pháp 也dã 。 亦diệc 謂vị 徑kính 也dã 。 為vi 諸chư 修tu 行hành 人nhân 。 從tùng 凡phàm 入nhập 聖thánh 之chi 徑kính 路lộ 也dã 。

題đề 目mục 已dĩ 竟cánh 。

凡phàm 經kinh 大đại 旨chỉ 。 准chuẩn 常thường 科khoa 為vi 三tam 分phần 。 一nhất 序tự 分phần/phân 。 二nhị 正chánh 宗tông 分phần/phân 。 三tam 流lưu 通thông 分phần/phân 。 序tự 分phần/phân 有hữu 通thông 有hữu 別biệt 。 通thông 者giả 。 諸chư 經kinh 通thông 用dụng 故cố 。 別biệt 者giả 。 亦diệc 名danh 發phát 起khởi 序tự 。 謂vị 凡phàm 經kinh 各các 有hữu 發phát 起khởi 。 由do 緒tự 不bất 同đồng 故cố 。

大Đại 佛Phật 頂Đảnh 如Như 來Lai 密Mật 因Nhân 修Tu 證Chứng 了Liễu 義Nghĩa 諸Chư 菩Bồ 薩Tát 萬Vạn 行Hạnh 首Thủ 楞Lăng 嚴Nghiêm 經Kinh 。 講Giảng 錄Lục 卷quyển 第đệ 一nhất

唐đường 天Thiên 竺Trúc 沙Sa 門Môn 般Bát 剌Lạt 密Mật 諦Đế 譯dịch

冠quan 註chú 。 唐đường 此thử 方phương 國quốc 名danh 。 經kinh 來lai 此thử 土thổ 。 適thích 李# 唐đường 中trung 宗tông 時thời 也dã 。 天Thiên 竺Trúc 西tây 域vực 眾chúng 國quốc 之chi 總tổng 名danh 。 此thử 云vân 月nguyệt 國quốc 。 有hữu 聖thánh 賢hiền 繼kế 化hóa 。 地địa 當đương 閻Diêm 浮Phù 中trung 心tâm 。 以dĩ 大đại 國quốc 形hình 于vu 小tiểu 國quốc 。 如như 眾chúng 星tinh 拱củng 月nguyệt 。 沙Sa 門Môn 云vân 勤cần 息tức 。 勤cần 行hành 淨tịnh 法pháp 。 息tức 滅diệt 染nhiễm 緣duyên 。 般Bát 剌Lạt 密Mật 諦Đế 云vân 極cực 量lượng 。 譯dịch 師sư 名danh 也dã 。 譯dịch 者giả 。 翻phiên 梵Phạm 字tự 為vi 華hoa 字tự 。

烏ô 萇# 國quốc 沙Sa 門Môn 彌di 伽già 釋Thích 迦Ca 譯dịch 語ngữ

冠quan 註chú 。 烏ô 萇# 云vân 苑uyển 。 古cổ 大đại 國quốc 之chi 苑uyển 囿# 也dã 。 亦diệc 云vân 北bắc 天Thiên 竺Trúc 國quốc 之chi 別biệt 名danh 。 彌di 伽già 釋Thích 迦Ca 云vân 能năng 降hàng 伏phục 。 譯dịch 語ngữ 亦diệc 云vân 度độ 語ngữ 。 謂vị 裁tài 度độ 華hoa 梵Phạm 音âm 韵# 。 翻phiên 梵Phạm 音âm 而nhi 成thành 華hoa 音âm 也dã 。

菩Bồ 薩Tát 戒giới 弟đệ 子tử 前tiền 正chánh 議nghị 大đại 夫phu 同đồng 中trung 書thư 門môn 下hạ 平bình 章chương 事sự 房phòng 融dung 筆bút 受thọ

冠quan 註chú 。 菩Bồ 薩Tát 戒giới 弟đệ 子tử 者giả 。 謂vị 宰tể 官quan 受thọ 菩Bồ 薩Tát 戒giới 。 尊tôn 三Tam 寶Bảo 為vi 大đại 師sư 也dã 。 前tiền 者giả 舊cựu 也dã 。 為vi 現hiện 謫# 廣quảng 州châu 。 知tri 南nam 銓thuyên 事sự 。 故cố 指chỉ 以dĩ 先tiên 官quan 名danh 為vi 舊cựu 職chức 。 正chánh 議nghị 以dĩ 下hạ 皆giai 官quan 名danh 也dã 。 筆bút 受thọ 者giả 。 譯dịch 場tràng 中trung 分phần/phân 職chức 專chuyên 司ty 之chi 謂vị 也dã 。 譯dịch 語ngữ 後hậu 或hoặc 拙chuyết 醜xú 。 秉bỉnh 筆bút 確xác 定định 而nhi 潤nhuận 色sắc 也dã 。

明minh 。 柴sài 紫tử 。 釋thích 乘thừa 旹# 。 講giảng 錄lục 。

新tân 安an 受thọ 法Pháp 弟đệ 子tử 。 汪uông 益ích 源nguyên 。 校giáo 梓# 。

如như 是thị 我ngã 聞văn 。 一nhất 時thời 佛Phật 。 至chí 優Ưu 波Ba 尼Ni 沙Sa 陀Đà 。 等đẳng 而nhi 為vi 上thượng 首thủ 。

自tự 如như 是thị 我ngã 聞văn 。 至chí 歸quy 來lai 佛Phật 所sở 。 總tổng 為vi 序tự 分phần/phân 。 有hữu 通thông 有hữu 別biệt 。 通thông 者giả 。 諸chư 經kinh 通thông 用dụng 故cố 。 阿A 難Nan 於ư 涅Niết 槃Bàn 時thời 。 請thỉnh 問vấn 一nhất 切thiết 經kinh 首thủ 。 作tác 何hà 等đẳng 語ngữ 。 佛Phật 曰viết 。 一nhất 切thiết 經kinh 首thủ 。 當đương 安an 如như 我ngã 聞văn 等đẳng 。 即tức 今kim 如như 是thị 我ngã 聞văn 。 至chí 五ngũ 十thập 人nhân 俱câu 是thị 。 亦diệc 名danh 證chứng 信tín 序tự 。 證chứng 其kỳ 有hữu 此thử 。 方phương 是thị 佛Phật 說thuyết 。 而nhi 當đương 信tín 受thọ 。 否phủ/bĩ 則tắc 偽ngụy 說thuyết 。 不bất 足túc 信tín 也dã 。 亦diệc 云vân 佛Phật 法Pháp 無vô 量lượng 。 信tín 為vi 初sơ 基cơ 。 由do 是thị 登đăng 菩Bồ 提Đề 路lộ 。 信tín 位vị 居cư 首thủ 。 一nhất 切thiết 善thiện 法Pháp 。 以dĩ 信tín 為vi 先tiên 。 別biệt 者giả 。 揀giản 非phi 通thông 用dụng 故cố 。 亦diệc 名danh 發phát 起khởi 序tự 。 謂vị 經kinh 各các 有hữu 發phát 起khởi 由do 緒tự 不bất 同đồng 故cố 。 自tự 皆giai 是thị 無vô 漏lậu 。 至chí 歸quy 來lai 佛Phật 所sở 是thị 。 佛Phật 者giả 。 略lược 梵Phạn 語ngữ 。 具cụ 云vân 佛Phật 陀Đà 耶da 。 此thử 云vân 覺giác 者giả 。 謂vị 自tự 始thỉ 覺giác 而nhi 證chứng 齊tề 本bổn 覺giác 。 則tắc 能năng 自tự 覺giác 覺giác 他tha 。 覺giác 行hành 圓viên 滿mãn 。 梵Phạn 語ngữ 室Thất 羅La 筏Phiệt 。 或hoặc 云vân 舍Xá 衛Vệ 。 此thử 云vân 豐phong 德đức 。 以dĩ 國quốc 豐phong 四tứ 德đức 。 謂vị 財tài 寶bảo 。 五ngũ 欲dục 。 多đa 聞văn 。 解giải 脫thoát 也dã 。 祗chi 。 具cụ 云vân 祗chi 陀đà 。 此thử 云vân 戰chiến 勝thắng 。 匿nặc 王vương 太thái 子tử 名danh 。 生sanh 時thời 父phụ 王vương 與dữ 外ngoại 國quốc 戰chiến 勝thắng 。 因nhân 而nhi 立lập 名danh 。 桓hoàn 。 林lâm 也dã 。 須tu 達đạt 布bố 金kim 買mãi 園viên 。 而nhi 太thái 子tử 施thí 林lâm 。 因nhân 名danh 祗chi 樹thụ 。 給Cấp 孤Cô 獨Độc 園Viên 。 精tinh 舍xá 。 即tức 給cấp 孤cô 所sở 建kiến 。 純thuần 一nhất 清thanh 淨tịnh 。 絕tuyệt 諸chư 喧huyên 雜tạp 也dã 。 比Bỉ 丘Khâu 。 梵Phạn 語ngữ 含hàm 三tam 義nghĩa 。 謂vị 乞khất 士sĩ 。 破phá 惡ác 。 怖bố 魔ma 。 千thiên 二nhị 百bách 五ngũ 十thập 人nhân 。 者giả 佛Phật 初sơ 度độ 陳trần 如như 等đẳng 五ngũ 人nhân 。 次thứ 度độ 三tam 迦Ca 葉Diếp 。 兄huynh 弟đệ 兼kiêm 徒đồ 一nhất 千thiên 。 次thứ 度độ 舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 目Mục 犍Kiền 連Liên 。 各các 兼kiêm 徒đồ 一nhất 百bách 。 次thứ 度độ 耶da 舍xá 長trưởng 者giả 五ngũ 十thập 人nhân 。 經kinh 舉cử 大đại 數số 。 故cố 略lược 五ngũ 人nhân 。 此thử 眾chúng 俱câu 先tiên 事sự 外ngoại 道đạo 。 勤cần 苦khổ 無vô 證chứng 。 一nhất 遇ngộ 世Thế 尊Tôn 。 便tiện 登đăng 聖thánh 位vị 。 得đắc 果quả 感cảm 恩ân 。 常thường 隨tùy 助trợ 化hóa 。 漏lậu 者giả 。 猶do 破phá 器khí 而nhi 有hữu 滲# 漏lậu 。 謂vị 欲dục 漏lậu 。 有hữu 漏lậu 。 無vô 明minh 漏lậu 。 亦diệc 云vân 漏lậu 落lạc 二nhị 邊biên 。 今kim 無vô 此thử 多đa 種chủng 滲# 漏lậu 。 故cố 名danh 阿A 羅La 漢Hán 。 亦diệc 含hàm 三tam 義nghĩa 。 謂vị 無vô 生sanh 。 殺sát 賊tặc 。 應Ứng 供Cúng 。 大đại 者giả 。 揀giản 非phi 定định 性tánh 小Tiểu 乘Thừa 。 乃nãi 回hồi 心tâm 向hướng 佛Phật 乘thừa 者giả 。 已dĩ 上thượng 有hữu 三tam 種chủng 息tức 疑nghi 。 六lục 種chủng 成thành 就tựu 。 諸chư 疏sớ/sơ 備bị 載tái 。 文văn 繁phồn 不bất 引dẫn 。 諸chư 有hữu 者giả 。 三tam 界giới 二nhị 十thập 五ngũ 有hữu 。 皆giai 受thọ 生sanh 死tử 處xứ 。 以dĩ 人nhân 天thiên 等đẳng 道đạo 。 不bất 忘vong 因nhân 果quả 。 故cố 俱câu 曰viết 有hữu 。 毗Tỳ 尼Ni 。 此thử 云vân 善thiện 治trị 。 亦diệc 云vân 調điều 伏phục 。 調điều 練luyện 身thân 心tâm 。 制chế 伏phục 過quá 非phi 。 即tức 戒giới 律luật 之chi 總tổng 名danh 。 舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 此thử 云vân 秋thu 子tử 。 秋thu 即tức 母mẫu 名danh 。 連liên 母mẫu 稱xưng 名danh 。 目Mục 犍Kiền 連Liên 。 云vân 采thải 菽# 氏thị 。 拘Câu 絺Hy 羅La 。 云vân 大đại 膝tất 。 秋thu 子tử 母mẫu 舅cữu 。 富Phú 樓Lâu 那Na 。 云vân 滿mãn 。 父phụ 名danh 。 彌di 多đa 羅la 尼ni 。 云vân 慈từ 。 母mẫu 名danh 。 連liên 父phụ 母mẫu 名danh 。 云vân 滿mãn 慈từ 子tử 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 云vân 空không 生sanh 。 亦diệc 云vân 善thiện 解giải 。 善thiện 吉cát 。 優ưu 波ba 沙sa 陀đà 。 云vân 塵trần 性tánh 空không 。 摩ma 訶ha 。 云vân 大đại 也dã 。

冠quan 註chú 。 此thử 序tự 分phần/phân 文văn 也dã 。

不bất 動động 周chu 圓viên 曰viết 如như 。 無vô 妄vọng 無vô 非phi 曰viết 是thị 。 合hợp 云vân 指chỉ 法pháp 之chi 詞từ 。 亦diệc 謂vị 信tín 受thọ 之chi 語ngữ 。 若nhược 順thuận 本bổn 經kinh 宗tông 旨chỉ 。 宣tuyên 指chỉ 一nhất 切thiết 事sự 。 本bổn 自tự 如như 如như 。 是thị 究cứu 竟cánh 堅kiên 固cố 法Pháp 。 元nguyên 來lai 無vô 妄vọng 無vô 非phi 。 自tự 當đương 信tín 受thọ 也dã 。 我ngã 者giả 。 指chỉ 阿A 難Nan 。 亦diệc 有hữu 主chủ 宰tể 義nghĩa 。 聞văn 者giả 。 順thuận 耳nhĩ 達đạt 心tâm 之chi 謂vị 也dã 。 大đại 都đô 佛Phật 法Pháp 要yếu 有hữu 真chân 主chủ 宰tể 者giả 。 能năng 聞văn 而nhi 後hậu 信tín 。 故cố 知tri 我ngã 非phi 所sở 執chấp 之chi 妄vọng 我ngã 。 聞văn 非phi 逐trục 境cảnh 之chi 妄vọng 聞văn 。 佛Phật 與dữ 尊tôn 者giả 等đẳng 。 猶do 塤# 篪# 相tương 和hòa 。 鼓cổ 吹xuy 此thử 道đạo 。 不bất 可khả 執chấp 迹tích 而nhi 論luận 。 凡phàm 佛Phật 法Pháp 以dĩ 破phá 我ngã 為vi 先tiên 著trước 。 吾ngô 佛Phật 出xuất 世thế 。 一nhất 開khai 口khẩu 即tức 曰viết 。 天thiên 上thượng 天thiên 下hạ 。 唯duy 我ngã 獨độc 尊tôn 。 入nhập 滅diệt 時thời 。 又hựu 命mạng 以dĩ 我ngã 聞văn 二nhị 字tự 。 安an 置trí 經kinh 首thủ 。 斯tư 真chân 我ngã 耶da 。 妄vọng 我ngã 耶da 。 且thả 如như 阿A 難Nan 憶ức 持trì 沙sa 劫kiếp 秘bí 藏tạng 。 及cập 今kim 四tứ 十thập 年niên 法pháp 。 若nhược 果quả 妄vọng 心tâm 妄vọng 聞văn 。 安an 能năng 如như 瓶bình 瀉tả 水thủy 。 而nhi 無vô 遺di 漏lậu 乎hồ 。 雖tuy 然nhiên 師sư 資tư 道đạo 合hợp 。 要yếu 觀quán 時thời 節tiết 因nhân 緣duyên 。 一nhất 時thời 佛Phật 在tại 室Thất 羅La 筏Phiệt 城Thành 。 祇Kỳ 桓Hoàn 精Tinh 舍Xá 。 與dữ 大đại 比Bỉ 丘Khâu 。 千thiên 二nhị 百bách 五ngũ 十thập 人nhân 同đồng 居cư 者giả 。 道đạo 隆long 世thế 盛thịnh 之chi 時thời 。 縱túng/tung 值trị 良lương 時thời 。 苟cẩu 非phi 其kỳ 人nhân 。 法pháp 將tương 安an 付phó 。 幸hạnh 而nhi 乘thừa 時thời 際tế 會hội 。 皆giai 超siêu 諸chư 有hữu 漏lậu 。 大đại 阿A 羅La 漢Hán 。 何hà 以dĩ 知tri 之chi 。 請thỉnh 以dĩ 德đức 驗nghiệm 。 既ký 受thọ 佛Phật 化hóa 。 從tùng 佛Phật 口khẩu 生sanh 。 從tùng 法Pháp 化hóa 生sanh 。 為vi 佛Phật 真chân 子tử 。 亦diệc 能năng 以dĩ 佛Phật 道Đạo 任nhậm 持trì 而nhi 不bất 忘vong 。 令linh 佛Phật 法Pháp 久cửu 住trụ 而nhi 不bất 滅diệt 。 任nhậm 持trì 不bất 忘vong 者giả 。 自tự 利lợi 之chi 行hành 。 久cửu 住trụ 不bất 滅diệt 者giả 。 利lợi 他tha 之chi 行hành 。 凡phàm 言ngôn 自tự 利lợi 。 不bất 過quá 謂vị 出xuất 離ly 諸chư 有hữu 。 而nhi 佛Phật 子tử 則tắc 不bất 然nhiên 。 亦diệc 同đồng 諸chư 眾chúng 生sanh 。 居cư 諸chư 有hữu 界giới 。 而nhi 超siêu 諸chư 有hữu 界giới 。 不bất 亦diệc 善thiện 乎hồ 。 凡phàm 言ngôn 利lợi 他tha 。 不bất 過quá 謂vị 說thuyết 法Pháp 度độ 生sanh 。 而nhi 佛Phật 子tử 又hựu 不bất 然nhiên 。 能năng 于vu 所sở 經kinh 國quốc 土độ 。 但đãn 使sử 自tự 己kỷ 三tam 千thiên 威uy 儀nghi 。 八bát 萬vạn 細tế 行hạnh 。 一nhất 一nhất 成thành 熟thục 就tựu 緒tự 。 而nhi 諸chư 眾chúng 生sanh 。 見kiến 其kỳ 有hữu 威uy 可khả 畏úy 。 有hữu 儀nghi 可khả 法pháp 。 一nhất 觀quán 感cảm 際tế 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 不bất 言ngôn 而nhi 信tín 。 無vô 為vi 而nhi 化hóa 。 其kỳ 德đức 行hạnh 可khả 思tư 議nghị 乎hồ 。 故cố 常thường 從tùng 佛Phật 遊du 。 不bất 特đặc 侍thị 衛vệ 而nhi 已dĩ 。 亦diệc 且thả 輔phụ 弼bật 佛Phật 化hóa 。 共cộng 轉chuyển 法Pháp 輪luân 。 依y 佛Phật 行hạnh 持trì 。 不bất 違vi 軌quỹ 轍triệt 。 既ký 能năng 成thành 己kỷ 成thành 物vật 。 自tự 不bất 畏úy 生sanh 死tử 。 而nhi 欣hân 寂tịch 滅diệt 。 慈từ 父phụ 之chi 寶bảo 藏tạng 。 正chánh 好hảo 付phó 託thác 。 法pháp 子tử 之chi 才tài 德đức 。 正chánh 好hảo 擔đảm 荷hà 。 故cố 曰viết 妙diệu 堪kham 遺di 囑chúc 。 夫phu 遺di 囑chúc 者giả 。 謂vị 託thác 付phó 一nhất 。 大đại 事sự 因nhân 緣duyên 。 使sử 未vị 來lai 眾chúng 生sanh 。 有hữu 所sở 皈quy 命mạng 也dã 。 今kim 觀quán 佛Phật 子tử 。 早tảo 已dĩ 嚴nghiêm 淨tịnh 毗Tỳ 尼Ni 。 具cụ 足túc 梵Phạm 行hạnh 。 其kỳ 身thân 心tâm 皎hiệu 潔khiết 。 將tương 來lai 自tự 與dữ 三tam 界giới 群quần 生sanh 。 作tác 大đại 師sư 範phạm 。 又hựu 豈khởi 止chỉ 三tam 界giới 。 隨tùy 感cảm 而nhi 現hiện 。 無vô 剎sát 不bất 可khả 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 或hoặc 見kiến 或hoặc 聞văn 。 莫mạc 不bất 度độ 諸chư 苦khổ 惱não 。 脫thoát 諸chư 纏triền 綿miên 。 使sử 墮đọa 者giả 得đắc 拔bạt 。 溺nịch 者giả 得đắc 濟tế 。 然nhiên 此thử 雖tuy 塵trần 劫kiếp 後hậu 事sự 。 亦diệc 若nhược 今kim 日nhật 大đại 眾chúng 。 見kiến 佛Phật 聞văn 法Pháp 。 善thiện 超siêu 諸chư 有hữu 。 不bất 被bị 塵trần 勞lao 所sở 累lũy/lụy/luy 也dã 。 上thượng 嘆thán 德đức 竟cánh 。 下hạ 列liệt 名danh 。 文văn 顯hiển 不bất 重trọng/trùng 錄lục 。 上thượng 首thủ 者giả 。 謂vị 此thử 六lục 尊tôn 者giả 。 又hựu 是thị 千thiên 二nhị 百bách 中trung 所sở 推thôi 尊tôn 者giả 。 妙diệu 者giả 正chánh 好hảo 也dã 。

復phục 有hữu 無vô 量lượng 辟Bích 支Chi 無Vô 學Học 。 至chí 文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi 。 而nhi 為vi 上thượng 首thủ 。

梵Phạn 語ngữ 辟Bích 支Chi 。 此thử 云vân 獨Độc 覺Giác 。 出xuất 無vô 佛Phật 世thế 。 寂tịch 居cư 觀quán 化hóa 。 自tự 悟ngộ 無vô 生sanh 者giả 也dã 。 亦diệc 名danh 緣Duyên 覺Giác 。 出xuất 有hữu 佛Phật 世thế 。 聞văn 法Pháp 觀quán 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 。 流lưu 轉chuyển 還hoàn 滅diệt 二nhị 門môn 。 得đắc 無vô 生sanh 者giả 也dã 。 屬thuộc 者giả 。 遇ngộ 也dã 。 適thích 當đương 也dã 。 自tự 恣tứ 者giả 。 七thất 月nguyệt 十thập 四tứ 十thập 五ngũ 十thập 六lục 日nhật 也dã 。 迦ca 陵lăng 頻tần 伽già 。 此thử 云vân 妙diệu 聲thanh 鳥điểu 。 文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi 。 此thử 云vân 妙diệu 德đức 。 亦diệc 云vân 妙Diệu 吉Cát 祥Tường 。

冠quan 註chú 。 此thử 敘tự 雲vân 集tập 眾chúng 也dã 。 謂vị 不bất 止chỉ 千thiên 二nhị 百bách 眾chúng 。

復phục 有hữu 無vô 量lượng 辟Bích 支Chi 。 言ngôn 其kỳ 德đức 。 有hữu 真chân 窮cùng 惑hoặc 盡tận 。 不bất 復phục 進tiến 取thủ 者giả 。 謂vị 之chi 無Vô 學Học 。 亦diệc 有hữu 纔tài 發phát 出xuất 世thế 心tâm 。 研nghiên 真chân 斷đoạn 惑hoặc 者giả 。 謂vị 之chi 有hữu 學học 。 雖tuy 非phi 常thường 隨tùy 眾chúng 。 而nhi 同đồng 來lai 佛Phật 所sở 者giả 。 質chất 疑nghi 故cố 也dã 。 蓋cái 佛Phật 制chế 。 夏hạ 月nguyệt 護hộ 生sanh 避tị 嫌hiềm 。 令linh 比Bỉ 丘Khâu 九cửu 旬tuần 禁cấm 足túc 。 坐tọa 蠟lạp 休hưu 夏hạ 。 不bất 得đắc 乞khất 食thực 。 俟sĩ 期kỳ 滿mãn 解giải 制chế 。 考khảo 劾# 德đức 業nghiệp 之chi 期kỳ 。 或hoặc 自tự 疑nghi 有hữu 過quá 。 恣tứ 從tùng 己kỷ 白bạch 。 自tự 不bất 知tri 過quá 。 恣tứ 任nhậm 僧Tăng 舉cử 。 是thị 故cố 十thập 方phương 菩Bồ 薩Tát 。 凡phàm 心tâm 有hữu 疑nghi 。 而nhi 不bất 能năng 決quyết 斷đoán 者giả 。 今kim 適thích 當đương 自tự 恣tứ 日nhật 。 皆giai 來lai 見kiến 佛Phật 。 求cầu 其kỳ 決quyết 斷đoán 也dã 。 既ký 雲vân 集tập 已dĩ 。 俱câu 欽khâm 敬kính 瞻chiêm 侍thị 。 惟duy 見kiến 佛Phật 有hữu 攝nhiếp 受thọ 之chi 慈từ 憫mẫn 。 亦diệc 有hữu 折chiết 伏phục 之chi 威uy 嚴nghiêm 。 將tương 欲dục 求cầu 其kỳ 秘bí 密mật 奧áo 義nghĩa 。 機cơ 感cảm 相tương/tướng 符phù 。 而nhi 如Như 來Lai 即tức 展triển 坐tọa 具cụ 。 而nhi 安an 處xứ 之chi 。 復phục 為vi 宣tuyên 揚dương 指chỉ 示thị 其kỳ 幽u 深thâm 玄huyền 奧áo 之chi 旨chỉ 。 法pháp 席tịch 大đại 眾chúng 皆giai 得đắc 境cảnh 澄trừng 心tâm 寂tịch 。 一nhất 時thời 踴dũng 躍dược 曰viết 。 聞văn 所sở 未vị 聞văn 也dã 。 又hựu 不bất 特đặc 此thử 。 佛Phật 之chi 音âm 聲thanh 。 猶do 迦ca 陵lăng 鳥điểu 聲thanh 。 雖tuy 居cư 殻# 中trung 。 已dĩ 超siêu 眾chúng 鳥điểu 。 真chân 超siêu 然nhiên 玄huyền 化hóa 之chi 仙tiên 音âm 。 故cố 立lập 徧biến 十thập 方phương 界giới 。 而nhi 恆Hằng 沙sa 菩Bồ 薩Tát 。 心tâm 聞văn 洞đỗng 徹triệt 。 尋tầm 佛Phật 妙diệu 音âm 。 來lai 聚tụ 道Đạo 場Tràng 。 而nhi 眾chúng 所sở 推thôi 尊tôn 者giả 。 唯duy 大đại 智trí 文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi 也dã 。

時thời 波Ba 斯Tư 匿Nặc 王Vương 。 為vì 其kỳ 父phụ 王vương 。 至chí 及cập 阿A 羅La 漢Hán 。 應ứng 諸chư 齋trai 主chủ 。

波Ba 斯Tư 匿Nặc 。 此thử 云vân 勝thắng 軍quân 。 即tức 舍Xá 衛Vệ 國quốc 王vương 也dã 。 過quá 去khứ 龍long 光quang 佛Phật 世thế 。 位vị 登đăng 四tứ 地địa 。 亦diệc 大đại 權quyền 也dã 。 諱húy 日nhật 者giả 。 按án 史sử 書thư 。 諱húy 當đương 訓huấn 避tị 。 諱húy 者giả 。 言ngôn 其kỳ 不bất 諱húy 也dã 。 謂vị 死tử 者giả 。 人nhân 所sở 不bất 能năng 避tị 。 如như 漢hán 武võ 帝đế 病bệnh 篤đốc 。 霍hoắc 光quang 涕thế 泣khấp 問vấn 曰viết 。 如như 有hữu 不bất 諱húy 。 誰thùy 當đương 嗣tự 者giả 是thị 也dã 。 舊cựu 說thuyết 忌kỵ 諱húy 之chi 日nhật 。 人nhân 子tử 於ư 親thân 終chung 之chi 日nhật 。 言ngôn 之chi 即tức 慟đỗng 。 故cố 隱ẩn 諱húy 而nhi 不bất 敢cảm 言ngôn 也dã 。 兼kiêm 錄lục 於ư 茲tư 。 愽# 者giả 裁tài 之chi 。 宮cung 掖dịch 者giả 。 內nội 庭đình 左tả 右hữu 。 如như 人nhân 肘trửu 掖dịch 也dã 。

冠quan 註chú 。 此thử 敘tự 國quốc 主chủ 請thỉnh 供cung 以dĩ 發phát 示thị 墮đọa 淫dâm 室thất 之chi 端đoan 也dã 。 夫phu 解giải 制chế 日nhật 。 正chánh 本bổn 國quốc 先tiên 主chủ 不bất 諱húy 之chi 日nhật 。 是thị 時thời 舍Xá 衛Vệ 國quốc 主chủ 。 勝Thắng 軍Quân 王Vương 。 為vì 其kỳ 父phụ 王vương 諱húy 曰viết 。 營doanh 齋trai 內nội 庭đình 。 亦diệc 曲khúc 躬cung 至chí 敬kính 。 親thân 迎nghênh 如Như 來Lai 。 兼kiêm 諸chư 大đại 菩Bồ 薩Tát 。 俱câu 延diên 入nhập 宮cung 掖dịch 。 資tư 親thân 冥minh 福phước 。 其kỳ 設thiết 則tắc 廣quảng 備bị 。 其kỳ 羞tu 則tắc 珍trân 品phẩm 。 其kỳ 味vị 則tắc 上thượng 妙diệu 。 其kỳ 誠thành 敬kính 至chí 矣hĩ 。 盡tận 矣hĩ 。 此thử 城thành 中trung 復phục 有hữu 齒xỉ 德đức 兼kiêm 隆long 之chi 長trưởng 者giả 。 清thanh 白bạch 自tự 處xứ 之chi 居cư 士sĩ 。 俱câu 遵tuân 法pháp 化hóa 。 同đồng 時thời 飯phạn 僧Tăng 。 夫phu 臣thần 民dân 咸hàm 佇trữ 立lập 待đãi 佛Phật 。 而nhi 佛Phật 亦diệc 不bất 拂phất 其kỳ 虔kiền 心tâm 。 故cố 勑# 命mạng 文Văn 殊Thù 等đẳng 。 各các 自tự 分phân 領lãnh 清thanh 眾chúng 。 溥phổ 應ưng 齋trai 主chủ 。 然nhiên 而nhi 君quân 臣thần 皆giai 佇trữ 佛Phật 來lai 。 固cố 是thị 等đẳng 心tâm 皈quy 依y 。 而nhi 佛Phật 親thân 赴phó 王vương 所sở 。 命mạng 弟đệ 子tử 分phần/phân 應ưng 臣thần 民dân 。 亦diệc 是thị 等đẳng 心tâm 利lợi 益ích 。 斯tư 不bất 壞hoại 世thế 法pháp 。 即tức 出xuất 世thế 法pháp 也dã 。

唯duy 有hữu 阿A 難Nan 。 先tiên 受thọ 別biệt 請thỉnh 。 至chí 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 無vô 量lượng 功công 德đức 。

阿A 難Nan 。 此thử 云vân 慶khánh 喜hỷ 。 佛Phật 成thành 道Đạo 日nhật 。 淨tịnh 飯phạn 王vương 弟đệ 斛Hộc 飯Phạn 王Vương 。 復phục 報báo 生sanh 子tử 。 淨tịnh 飯phạn 賜tứ 名danh 慶khánh 喜hỷ 。 是thị 佛Phật 堂đường 弟đệ 。 不bất 遑hoàng 。 無vô 暇hạ 也dã 。 次thứ 。 列liệt 也dã 。 上thượng 座tòa 。 以dĩ 歷lịch 夏hạ 淺thiển 深thâm 。 分phần/phân 上thượng 中trung 下hạ 。 歷lịch 四tứ 十thập 夏hạ 。 或hoặc 上thượng 更cánh 無vô 人nhân 者giả 。 稱xưng 上thượng 座tòa 。 阿A 闍Xà 黎Lê 。 云vân 軌quỹ 範phạm 。 應ứng 器khí 。 即tức 鉢bát 。 應ưng 己kỷ 食thực 量lượng 而nhi 為vi 大đại 小tiểu 也dã 。 次thứ 第đệ 循tuần 乞khất 。 猶do 云vân 挨ai 門môn 而nhi 乞khất 。 最tối 後hậu 者giả 。 謂vị 城thành 中trung 長trưởng 者giả 居cư 士sĩ 。 既ký 有hữu 文Văn 殊Thù 等đẳng 應Ứng 供Cúng 。 我ngã 不bất 必tất 去khứ 矣hĩ 。 餘dư 則tắc 次thứ 第đệ 乞khất 之chi 。 若nhược 說thuyết 必tất 求cầu 從tùng 來lai 未vị 行hành 施thí 者giả 。 又hựu 不bất 能năng 次thứ 第đệ 矣hĩ 。 檀đàn 越việt 。 云vân 施thí 主chủ 。 剎sát 利lợi 。 云vân 王vương 種chủng 。 旃chiên 陀đà 羅la 。 云vân 屠đồ 者giả 。 西tây 域vực 最tối 鄙bỉ 賤tiện 之chi 。 不bất 得đắc 與dữ 良lương 家gia 共cộng 居cư 。 行hành 持trì 標tiêu 幟xí 人nhân 亦diệc 避tị 之chi 。 方phương 行hành 者giả 。 依y 佛Phật 乞khất 食thực 之chi 方phương 而nhi 行hành 也dã 。 看khán 下hạ 文văn 自tự 有hữu 此thử 義nghĩa 。

冠quan 註chú 。 此thử 敘tự 誤ngộ 墮đọa 淫dâm 室thất 之chi 由do 也dã 。 正chánh 分phần/phân 應ưng 齋trai 主chủ 時thời 。 唯dụy 阿A 難Nan 不bất 在tại 是thị 。 于vu 自tự 恣tứ 日nhật 。 先tiên 早tảo 受thọ 別biệt 處xứ 之chi 請thỉnh 。 所sở 遊du 亦diệc 遠viễn 。 尚thượng 未vị 之chi 還hoàn 。 故cố 無vô 暇hạ 預dự 此thử 分phần/phân 應ưng 眾chúng 僧Tăng 之chi 列liệt 。 且thả 律luật 制chế 一nhất 僧Tăng 遠viễn 出xuất 。 必tất 以dĩ 二nhị 師sư 翊dực 從tùng 。 所sở 以dĩ 嚴nghiêm 行hành 防phòng 失thất 也dã 。 二nhị 師sư 者giả 。 一nhất 上thượng 座tòa 。 是thị 歷lịch 四tứ 十thập 夏hạ 。 而nhi 上thượng 更cánh 無vô 人nhân 者giả 。 一nhất 阿A 闍Xà 黎Lê 。 云vân 軌quỹ 範phạm 。 是thị 能năng 紏# 正chánh 弟đệ 子tử 行hành 者giả 。 阿A 難Nan 出xuất 時thời 。 既ký 無vô 二nhị 師sư 。 獨độc 歸quy 精tinh 舍xá 。 又hựu 無vô 齋trai 供cung 。 故cố 即tức 持trì 鉢bát 于vu 先tiên 所sở 遊du 城thành 。 次thứ 第đệ 循tuần 乞khất 。 且thả 心tâm 中trung 作tác 念niệm 。 我ngã 從tùng 來lai 未vị 行hành 平bình 等đẳng 慈từ 。 此thử 去khứ 初sơ 求cầu 個cá 未vị 飯phạn 僧Tăng 的đích 檀đàn 越việt 。 為vi 我ngã 齋trai 主chủ 。 因nhân 有hữu 次thứ 第đệ 念niệm 。 故cố 無vô 問vấn 淨tịnh 穢uế 貴quý 賤tiện 。 自tự 王vương 種chủng 之chi 尊tôn 姓tánh 。 以dĩ 至chí 屠đồ 殺sát 之chi 微vi 賤tiện 。 一nhất 無vô 揀giản 擇trạch 。 唯duy 依y 佛Phật 乞khất 化hóa 之chi 方phương 。 行hành 我ngã 平bình 等đẳng 之chi 慈từ 。 夫phu 發phát 大đại 志chí 願nguyện 。 特đặc 為vi 未vị 成thành 功công 德đức 者giả 。 皆giai 令linh 圓viên 成thành 功công 德đức 無vô 量lượng 也dã 。

阿A 難Nan 已dĩ 知tri 。 如Như 來Lai 世Thế 尊Tôn 。 至chí 婬dâm 躬cung 撫phủ 摩ma 。 將tương 毀hủy 戒giới 體thể 。

訶ha 實thật 淨tịnh 名danh 。 世Thế 尊Tôn 不bất 非phi 所sở 訶ha 。 則tắc 指chỉ 世Thế 尊Tôn 亦diệc 可khả 。 佛Phật 常thường 乞khất 食thực 。 無vô 遮già 限hạn 者giả 。 有hữu 五ngũ 能năng 勝thắng 故cố 。 一nhất 者giả 。 由do 內nội 證chứng 平bình 等đẳng 理lý 。 外ngoại 不bất 見kiến 貧bần 富phú 相tương/tướng 故cố 。 二nhị 者giả 。 由do 心tâm 離ly 貪tham 慢mạn 。 慈từ 無vô 偏thiên 利lợi 故cố 。 三tam 者giả 。 具cụ 大đại 威uy 德đức 。 不bất 懼cụ 穢uế 惡ác 相tướng 故cố 。 四tứ 者giả 。 息tức 凡phàm 夫phu 猜# 疑nghi 故cố 。 五ngũ 者giả 。 破phá 二nhị 乘thừa 分phân 別biệt 故cố 。 此thử 事sự 菩Bồ 薩Tát 行hạnh 之chi 。 或hoặc 無vô 阻trở 礙ngại 。 矧# 尊tôn 者giả 初sơ 果quả 聲Thanh 聞Văn 。 何hà 得đắc 效hiệu 佛Phật 所sở 為vi 。 行hành 既ký 躐# 等đẳng 。 安an 逃đào 魔ma 孽nghiệt 。 雖tuy 然nhiên 。 尊tôn 者giả 亦diệc 眾chúng 中trung 之chi 上thượng 首thủ 。 與dữ 秋thu 子tử 等đẳng 。 方phương 車xa 並tịnh 駕giá 。 不bất 落lạc 後hậu 乘thừa 。 何hà 則tắc 。 以dĩ 多đa 聞văn 第đệ 一nhất 。 方phương 諸chư 智trí 慧tuệ 第đệ 一nhất 。 以dĩ 至chí 說thuyết 法Pháp 第đệ 一nhất 。 何hà 優ưu 劣liệt 哉tai 。 無vô 乃nãi 內nội 秘bí 外ngoại 現hiện 。 示thị 墮đọa 婬dâm 室thất 。 發phát 起khởi 教giáo 端đoan 。 明minh 示thị 真chân 心tâm 不bất 容dung 不bất 悟ngộ 。 大đại 定định 不bất 容dung 不bất 修tu 。 勿vật 恃thị 多đa 聞văn 。 勿vật 狎hiệp 欲dục 境cảnh 。 多đa 聞văn 恃thị 而nhi 我ngã 慢mạn 山sơn 高cao 。 欲dục 境cảnh 狎hiệp 而nhi 愛ái 貪tham 海hải 底để 。 是thị 故cố 閱duyệt 教giáo 乘thừa 者giả 。 唯duy 以dĩ 尊tôn 者giả 為vi 龜quy 鑑giám 。 而nhi 不bất 必tất 計kế 其kỳ 大đại 權quyền 小Tiểu 乘Thừa 。 使sử 尊tôn 者giả 實thật 在tại 聲Thanh 聞Văn 初sơ 果quả 。 自tự 非phi 博bác 地địa 凡phàm 夫phu 。 而nhi 方phương 行hành 等đẳng 慈từ 。 則tắc 翼dực 翼dực 小tiểu 心tâm 。 乾can/kiền/càn 乾can/kiền/càn 恐khủng 懼cụ 。 尚thượng 遭tao 魔ma 攝nhiếp 。 返phản 觀quán 自tự 己kỷ 。 誠thành 聲Thanh 聞Văn 耶da 。 菩Bồ 薩Tát 耶da 。 逕kính 混hỗn 俗tục 和hòa 塵trần 。 而nhi 無vô 忌kỵ 憚đạn 可khả 乎hồ 。 不bất 特đặc 此thử 也dã 。 如như 後hậu 文văn 中trung 。 尊tôn 者giả 曲khúc 盡tận 迷mê 情tình 。 巧xảo 陳trần 懦# 態thái 。 執chấp 己kỷ 見kiến 。 則tắc 謬mậu 辯biện 多đa 端đoan 。 感cảm 佛Phật 恩ân 。 則tắc 悲bi 泣khấp 不bất 已dĩ 。 皆giai 所sở 以dĩ 罄khánh 智trí 悲bi 而nhi 激kích 引dẫn 群quần 生sanh 耳nhĩ 。 凡phàm 開khai 卷quyển 見kiến 此thử 。 不bất 審thẩm 自tự 己kỷ 虗hư 實thật 。 徒đồ 為vi 如Như 來Lai 阿A 難Nan 說thuyết 是thị 過quá 非phi 。 評bình 長trường/trưởng 論luận 短đoản 。 縱túng/tung 使sử 佛Phật 祖tổ 點điểm 頭đầu 。 終chung 是thị 礙ngại 境cảnh 。 不bất 唯duy 遺di 失thất 本bổn 真chân 。 似tự 坐tọa 聖thánh 賢hiền 於ư 人nhân 我ngã 場tràng 中trung 矣hĩ 。 與dữ 己kỷ 何hà 益ích 。 摩Ma 登Đăng 伽Già 女nữ 。 此thử 云vân 本bổn 性tánh 。 多đa 劫kiếp 與dữ 尊tôn 者giả 有hữu 欲dục 愛ái 緣duyên 。 登đăng 伽già 經kinh 載tái 之chi 頗phả 詳tường 。 婆bà 毗tỳ 迦ca 羅la 。 云vân 金kim 頭đầu 縛phược 指chỉ 。 而nhi 食thực 半bán 米mễ 為vi 苦khổ 行hạnh 者giả 也dã 。 亦diệc 云vân 黃hoàng 髮phát 外ngoại 道đạo 。 所sở 傳truyền 咒chú 術thuật 。 稱xưng 先tiên 梵Phạm 天Thiên 者giả 。 妖yêu 者giả 偽ngụy 稱xưng 。 謂vị 先tiên 自tự 梵Phạm 天Thiên 傳truyền 來lai 也dã 。 隍hoàng 。 城thành 河hà 也dã 。 郭quách 門môn 者giả 。 即tức 城thành 門môn 也dã 。

冠quan 註chú 。 此thử 敘tự 依y 佛Phật 行hạnh 慈từ 。 更cánh 遭tao 魔ma 擾nhiễu 也dã 。 凡phàm 行hành 平bình 等đẳng 慈từ 。 須tu 得đắc 平bình 等đẳng 智trí 。 根căn 基cơ 未vị 固cố 。 徒đồ 依y 模mô 樣# 。 忽hốt 值trị 外ngoại 魔ma 。 有hữu 所sở 不bất 免miễn 。 阿A 難Nan 所sở 行hành 。 未vị 從tùng 自tự 己kỷ 平bình 等đẳng 智trí 中trung 流lưu 出xuất 。 但đãn 為vi 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 捨xả 貧bần 乞khất 富phú 。 謂vị 富phú 則tắc 易dị 施thí 。 亦diệc 令linh 善thiện 種chủng 不bất 斷đoạn 。 大Đại 迦Ca 葉Diếp 捨xả 富phú 乞khất 貧bần 。 謂vị 貧bần 當đương 植thực 因nhân 。 亦diệc 令linh 苦khổ 果quả 不bất 續tục 。 世Thế 尊Tôn 皆giai 訶ha 責trách 曰viết 。 為vi 阿A 羅La 漢Hán 。 心tâm 不bất 均quân 平bình 。 阿A 難Nan 知tri 之chi 。 意ý 謂vị 二nhị 者giả 所sở 行hành 。 皆giai 有hữu 遮già 限hạn 。 未vị 免miễn 富phú 者giả 疑nghi 貧bần 者giả 謗báng 。 是thị 欲dục 欽khâm 仰ngưỡng 如Như 來Lai 之chi 教giáo 。 開khai 闡xiển 無vô 遮già 之chi 慈từ 。 度độ 諸chư 疑nghi 謗báng 之chi 眾chúng 。 便tiện 經kinh 歷lịch 城thành 隍hoàng 。 已dĩ 而nhi 徐từ 步bộ 郭quách 門môn 。 已dĩ 而nhi 嚴nghiêm 整chỉnh 乞khất 食thực 威uy 儀nghi 。 已dĩ 而nhi 肅túc 恭cung 應ưng 齋trai 法pháp 則tắc 。 如như 此thử 矜căng 持trì 。 洽hiệp 轍triệt 無vô 疑nghi 。 然nhiên 纔tài 涉thiệp 思tư 惟duy 。 便tiện 墮đọa 坑khanh 落lạc 壍tiệm 。 只chỉ 因nhân 循tuần 次thứ 乞khất 食thực 。 不bất 免miễn 經kinh 歷lịch 婬dâm 室thất 。 豈khởi 知tri 摩Ma 登Đăng 伽Già 女nữ 。 愛ái 習tập 不bất 除trừ 。 宿túc 怨oán 未vị 雪tuyết 。 且thả 見kiến 阿A 難Nan 。 具cụ 佛Phật 二nhị 十thập 相tướng 好hảo 。 色sắc 美mỹ 如như 銀ngân 。 便tiện 以dĩ 所sở 習tập 婆bà 毗tỳ 迦ca 羅la 先tiên 梵Phạm 天Thiên 咒chú 。 咒chú 巾cân 覆phú 食thực 與dữ 之chi 。 阿A 難Nan 受thọ 之chi 。 不bất 覺giác 遭tao 大đại 幻huyễn 術thuật 。 攝nhiếp 入nhập 婬dâm 席tịch 。 婬dâm 躬cung 撫phủ 摩ma 。 將tương 欲dục 毀hủy 其kỳ 清thanh 淨tịnh 戒giới 體thể 也dã 。 然nhiên 後hậu 文văn 云vân 。 八bát 萬vạn 行hạnh 中trung 。 止chỉ 毀hủy 觸xúc 戒giới 。 心tâm 清thanh 淨tịnh 故cố 。 尚thượng 未vị 淪luân 溺nịch 。 可khả 見kiến 雖tuy 至chí 垂thùy 危nguy 。 根căn 本bổn 如như 故cố 也dã 。

如Như 來Lai 知tri 彼bỉ 。 婬dâm 術thuật 所sở 加gia 。 至chí 及cập 摩Ma 登Đăng 伽Già 。 歸quy 來lai 佛Phật 所sở 。

上thượng 序tự 分phần/phân 竟cánh 。 此thử 下hạ 正chánh 宗tông 分phần/phân 。 復phục 分phân 為vi 四tứ 。 一nhất 見kiến 道đạo 分phần/phân 。 二nhị 修tu 道Đạo 分phần/phân 。 三tam 證chứng 果Quả 分phần/phân 。 四tứ 結kết 經kinh 分phần/phân 。 且thả 先tiên 明minh 見kiến 道đạo 分phần/phân 。

冠quan 註chú 。 此thử 敘tự 世Thế 尊Tôn 慈từ 心tâm 救cứu 度độ 也dã 。 阿A 難Nan 垂thùy 危nguy 之chi 際tế 。 如Như 來Lai 以dĩ 佛Phật 眼nhãn 觀quán 之chi 。 已dĩ 知tri 婬dâm 術thuật 所sở 加gia 。 齋trai 畢tất 旋toàn 歸quy 。 王vương 及cập 臣thần 民dân 。 皆giai 前tiền 佇trữ 佛Phật 來lai 應ứng 者giả 。 意ý 謂vị 齋trai 訖ngật 說thuyết 法Pháp 。 佛Phật 之chi 常thường 儀nghi 。 今kim 既ký 旋toàn 歸quy 。 或hoặc 因nhân 內nội 外ngoại 間gian 隔cách 。 我ngã 等đẳng 不bất 齊tề 。 歸quy 必tất 說thuyết 法Pháp 。 俱câu 來lai 隨tùy 佛Phật 。 願nguyện 聞văn 法Pháp 要yếu 。 豈khởi 知tri 齋trai 畢tất 時thời 。 正chánh 阿A 難Nan 被bị 害hại 時thời 。 速tốc 歸quy 者giả 。 為vi 救cứu 彼bỉ 故cố 也dã 。 放phóng 肉nhục 髻kế 光quang 者giả 。 顯hiển 本bổn 有hữu 智trí 光quang 。 元nguyên 是thị 超siêu 出xuất 根căn 塵trần 限hạn 量lượng 。 最tối 尊tôn 最tối 上thượng 法pháp 也dã 。 色sắc 如như 百bách 寶bảo 所sở 成thành 。 而nhi 曰viết 不bất 畏úy 者giả 。 顯hiển 其kỳ 萬vạn 德đức 俱câu 備bị 。 慈từ 威uy 並tịnh 彰chương 。 善thiện 無vô 不bất 攝nhiếp 。 惡ác 無vô 不bất 摧tồi 也dã 。 光quang 中trung 生sanh 蓮liên 。 蓮liên 中trung 化hóa 佛Phật 者giả 。 顯hiển 三Tam 身Thân 頓đốn 現hiện 。 因nhân 果quả 雙song 融dung 也dã 。 化hóa 佛Phật 說thuyết 咒chú 者giả 。 顯hiển 秘bí 密mật 法Pháp 藏tạng 。 亦diệc 自tự 無vô 為vi 心tâm 中trung 流lưu 出xuất 也dã 。 勑# 文Văn 殊Thù 將tương 咒chú 者giả 。 顯hiển 大đại 智trí 能năng 破phá 極cực 愚ngu 也dã 。 然nhiên 世Thế 尊Tôn 妙diệu 用dụng 難nan 思tư 。 亦diệc 不bất 可khả 執chấp 一nhất 而nhi 論luận 。 彼bỉ 時thời 世Thế 尊Tôn 。 既ký 知tri 阿A 難Nan 被bị 魔ma 所sở 制chế 。 即tức 加gia 庇tí 之chi 。 不bất 令linh 攝nhiếp 入nhập 。 有hữu 何hà 難nạn/nan 哉tai 。 縱túng/tung 攝nhiếp 去khứ 矣hĩ 。 即tức 使sử 二nhị 人nhân 自tự 來lai 歸quy 投đầu 。 又hựu 何hà 難nạn/nan 哉tai 。 豈khởi 必tất 待đãi 如như 是thị 作tác 用dụng 。 而nhi 後hậu 始thỉ 得đắc 惡ác 咒chú 銷tiêu 除trừ 耶da 。 又hựu 豈khởi 文Văn 殊Thù 不bất 將tương 咒chú 去khứ 。 必tất 莫mạc 能năng 來lai 耶da 。 是thị 亦diệc 不bất 然nhiên 。 但đãn 知tri 如Như 來Lai 藏tạng 。 中trung 靡mĩ 所sở 不bất 具cụ 。 故cố 應ứng 機cơ 接tiếp 物vật 。 任nhậm 其kỳ 所sở 來lai 。 當đương 以dĩ 辯biện 才tài 應ưng 者giả 。 自tự 不bất 與dữ 之chi 神thần 通thông 。 當đương 以dĩ 神thần 通thông 應ưng 者giả 。 自tự 不bất 與dữ 之chi 辯biện 才tài 。 若nhược 所sở 應ưng 非phi 其kỳ 所sở 感cảm 。 是thị 欲dục 進tiến 而nhi 反phản 退thoái 矣hĩ 。 是thị 故cố 登đăng 伽già 女nữ 。 以dĩ 幻huyễn 咒chú 攝nhiếp 入nhập 阿A 難Nan 。 世Thế 尊Tôn 亦diệc 以dĩ 幻huyễn 咒chú 應ưng 之chi 。 蓋cái 以dĩ 幻huyễn 除trừ 幻huyễn 。 則tắc 彼bỉ 邪tà 幻huyễn 心tâm 降giáng/hàng 。 翻phiên 然nhiên 皈quy 投đầu 正chánh 幻huyễn 矣hĩ 。 或hoặc 曰viết 。 佛Phật 所sở 說thuyết 咒chú 。 不bất 可khả 言ngôn 幻huyễn 。 斯tư 亦diệc 似tự 痴si 人nhân 前tiền 不bất 可khả 說thuyết 夢mộng 也dã 。 提đề 獎tưởng 者giả 。 提đề 携huề 獎tưởng 勸khuyến 而nhi 來lai 也dã 。

阿A 難Nan 見kiến 佛Phật 。 頂đảnh 禮lễ 悲bi 泣khấp 。 至chí 退thoái 坐tọa 默mặc 然nhiên 。 承thừa 受thọ 聖thánh 旨chỉ 。

十thập 方phương 如Như 來Lai 。 指chỉ 能năng 證chứng 人nhân 言ngôn 。 菩Bồ 提Đề 。 此thử 云vân 覺giác 道đạo 。 指chỉ 所sở 證chứng 果Quả 言ngôn 。 妙diệu 奢Xa 摩Ma 他Tha 等đẳng 。 指chỉ 所sở 修tu 因nhân 言ngôn 。 最tối 初sơ 方phương 便tiện 。 指chỉ 入nhập 門môn 第đệ 一nhất 方phương 法pháp 言ngôn 。 妙diệu 字tự 。 指chỉ 修tu 行hành 者giả 於ư 禪thiền 定định 中trung 。 所sở 得đắc 趣thú 味vị 言ngôn 。 如như 蜜mật 中trung 甘cam 美mỹ 。 唯duy 食thực 者giả 自tự 知tri 。 向hướng 人nhân 形hình 容dung 不bất 出xuất 。 沒một 柰nại 何hà 。 故cố 假giả 妙diệu 字tự 稱xưng 之chi 。 若nhược 不bất 如như 是thị 。 何hà 故cố 十thập 方phương 如Như 來Lai 。 一nhất 入nhập 其kỳ 中trung 。 難nạn/nan 割cát 難nan 捨xả 。 只chỉ 到đáo 徹triệt 頭đầu 徹triệt 底để 。 且thả 一nhất 徹triệt 之chi 。 則tắc 群quần 魔ma 不bất 能năng 視thị 。 況huống 加gia 害hại 乎hồ 。 奢Xa 摩Ma 他Tha 。 此thử 云vân 止chỉ 。 亦diệc 云vân 寂tịch 靜tĩnh 。 亦diệc 云vân 空không 觀quán 。 即tức 空không 如Như 來Lai 藏tạng 。 三tam 摩ma 。 略lược 一nhất 提đề 字tự 。 或hoặc 地địa 字tự 。 或hoặc 云vân 三tam 昧muội 。 此thử 云vân 正chánh 定định 。 亦diệc 云vân 正chánh 受thọ 。 亦diệc 云vân 等đẳng 至chí 。 亦diệc 云vân 假giả 觀quán 。 即tức 不bất 空không 如Như 來Lai 藏tạng 。 禪thiền 那na 。 此thử 云vân 靜tĩnh 慮lự 。 亦diệc 云vân 思tư 惟duy 修tu 。 亦diệc 云vân 中trung 觀quán 。 乃nãi 定định 慧tuệ 雙song 融dung 義nghĩa 。 即tức 空không 如Như 來Lai 藏tạng 。 羅La 漢Hán 。 辟Bích 支Chi 。 見kiến 前tiền 。

冠quan 註chú 。 此thử 正chánh 宗tông 分phần/phân 也dã 。 阿A 難Nan 蒙mông 佛Phật 救cứu 拔bạt 大đại 恩ân 。 故cố 一nhất 見kiến 之chi 。 即tức 頂đảnh 禮lễ 而nhi 謝tạ 。 悲bi 泣khấp 而nhi 感cảm 。 忿phẫn 然nhiên 而nhi 恨hận 。 且thả 謂vị 曠khoáng 劫kiếp 多đa 生sanh 。 徒đồ 憶ức 持trì 誦tụng 習tập 。 而nhi 正chánh 定định 禪thiền 那na 。 全toàn 未vị 得đắc 力lực 。 尚thượng 未vị 知tri 修tu 證chứng 工công 夫phu 。 亦diệc 未vị 得đắc 最tối 初sơ 入nhập 門môn 方phương 便tiện 。 若nhược 親thân 證chứng 實thật 受thọ 圓viên 滿mãn 果quả 位vị 。 安an 得đắc 復phục 遭tao 魔ma 孽nghiệt 耶da 。 故cố 殷ân 勤cần 啟khải 請thỉnh 云vân 云vân )# 。 此thử 等đẳng 名danh 言ngôn 。 皆giai 阿A 難Nan 熟thục 聞văn 久cửu 矣hĩ 。 但đãn 未vị 及cập 修tu 證chứng 。 必tất 得đắc 入nhập 門môn 方phương 便tiện 。 始thỉ 可khả 修tu 禪thiền 定định 。 必tất 假giả 禪thiền 定định 。 可khả 證chứng 菩Bồ 提Đề 也dã 。 阿A 難Nan 啟khải 請thỉnh 時thời 。 有hữu 常thường 隨tùy 眾chúng 。 及cập 雲vân 集tập 諸chư 大đại 弟đệ 子tử 。 俱câu 願nguyện 樂nhạo 聞văn 。 默mặc 然nhiên 承thừa 旨chỉ 也dã 。

○# 諸chư 師sư 註chú 疏sớ/sơ 。 都đô 以dĩ 向hướng 後hậu 經kinh 文văn 。 分phần/phân 章chương 割cát 段đoạn 。 配phối 三tam 觀quán 義nghĩa 。 雖tuy 不bất 為vi 過quá 。 覺giác 太thái 死tử 殺sát 法pháp 。 且thả 非phi 世Thế 尊Tôn 本bổn 懷hoài 。 亦diệc 非phi 本bổn 經kinh 要yếu 旨chỉ 。 乃nãi 義nghĩa 學học 輩bối 之chi 習tập 氣khí 耳nhĩ 。 況huống 世Thế 尊Tôn 所sở 說thuyết 。 俱câu 從tùng 不bất 思tư 議nghị 藏tạng 中trung 流lưu 出xuất 。 雖tuy 機cơ 有hữu 利lợi 鈍độn 。 智trí 有hữu 淺thiển 深thâm 。 皆giai 可khả 隨tùy 分phần/phân 悟ngộ 入nhập 。 若nhược 刻khắc 定định 死tử 法pháp 。 不bất 可khả 差sai 池trì 。 未vị 免miễn 令linh 人nhân 束thúc 手thủ 縛phược 脚cước 矣hĩ 。 如như 根căn 性tánh 頗phả 利lợi 者giả 。 一nhất 句cú 乃nãi 至chí 一nhất 偈kệ 。 亦diệc 可khả 悟ngộ 入nhập 圓viên 通thông 三tam 觀quán 矣hĩ 。 若nhược 必tất 將tương 全toàn 部bộ 文văn 言ngôn 。 如như 線tuyến 貫quán 花hoa 。 串xuyến 入nhập 心tâm 中trung 。 方phương 得đắc 三tam 觀quán 圓viên 通thông 。 是thị 累lũy/lụy/luy 墜trụy 殺sát 人nhân 也dã 。 且thả 經kinh 中trung 文văn 義nghĩa 。 不bất 可khả 定định 配phối 者giả 甚thậm 多đa 。 略lược 示thị 一nhất 二nhị 。 其kỳ 餘dư 互hỗ 見kiến 。 如như 三tam 科khoa 七thất 大đại 之chi 文văn 。 是thị 一nhất 個cá 理lý 路lộ 。 俱câu 是thị 幻huyễn 妄vọng 稱xưng 相tướng 。 其kỳ 性tánh 本bổn 真chân 。 相tương/tướng 如như 空không 花hoa 泡bào 影ảnh 。 性tánh 即tức 如Như 來Lai 藏tạng 性tánh 。 豈khởi 可khả 定định 配phối 奢Xa 摩Ma 他Tha 耶da 。 豈khởi 可khả 定định 配phối 三tam 摩ma 耶da 。 又hựu 豈khởi 可khả 定định 配phối 禪thiền 那na 耶da 。 又hựu 豈khởi 可khả 將tương 三tam 科khoa 配phối 一nhất 義nghĩa 。 七thất 大đại 又hựu 配phối 一nhất 義nghĩa 耶da 。 又hựu 如như 三tam 種chủng 相tương 續tục 。 二nhị 種chủng 妄vọng 見kiến 。 以dĩ 至chí 非phi 即tức 非phi 離ly 。 是thị 即tức 非phi 即tức 。 一nhất 多đa 無vô 礙ngại 。 小tiểu 大đại 相tương 容dung 。 則tắc 事sự 事sự 無vô 礙ngại 亦diệc 可khả 說thuyết 。 世thế 間gian 因nhân 果quả 亦diệc 可khả 說thuyết 。 又hựu 配phối 作tác 何hà 觀quán 。 又hựu 如như 二nhị 十thập 四tứ 聖thánh 。 各các 陳trần 圓viên 通thông 。 那na 個cá 不bất 具cụ 三tam 觀quán 。 如như 觀quán 音âm 從tùng 聞văn 思tư 修tu 。 以dĩ 至chí 四tứ 不bất 思tư 議nghị 。 非phi 融dung 通thông 三tam 諦đế 耶da 。 經Kinh 云vân 。 狂cuồng 性tánh 自tự 歇hiết 。 歇hiết 即tức 菩Bồ 提Đề 。 配phối 作tác 何hà 觀quán 。 經Kinh 云vân 。 知tri 見kiến 立lập 知tri 。 即tức 無vô 明minh 本bổn 。 知tri 見kiến 無vô 見kiến 。 斯tư 即tức 涅Niết 槃Bàn 。 併tinh 真chân 性tánh 有hữu 為vi 空không 。 緣duyên 生sanh 故cố 如như 幻huyễn 。 無vô 為vi 無vô 起khởi 滅diệt 。 不bất 實thật 如như 空không 華hoa 。 于vu 一nhất 心tâm 三tam 觀quán 。 何hà 所sở 不bất 備bị 。 況huống 本bổn 經kinh 宗tông 旨chỉ 。 唯duy 顯hiển 一nhất 切thiết 事sự 究cứu 竟cánh 堅kiên 固cố 。 若nhược 說thuyết 圓viên 融dung 三tam 觀quán 。 則tắc 可khả 割cát 截tiệt 強cường/cưỡng 配phối 。 則tắc 不bất 可khả 。 最tối 初sơ 方phương 便tiện 。 亦diệc 不bất 必tất 遠viễn 指chỉ 。 下hạ 文văn 即tức 是thị 。 何hà 則tắc 世Thế 尊Tôn 說thuyết 法Pháp 。 如như 谷cốc 答đáp 響hưởng 。 豈khởi 容dung 擬nghĩ 議nghị 。 但đãn 見kiến 阿A 難Nan 自tự 道đạo 。 恨hận 無vô 始thỉ 來lai 。 一nhất 向hướng 多đa 聞văn 。 即tức 知tri 他tha 心tâm 已dĩ 服phục 病bệnh 。 第đệ 未vị 知tri 病bệnh 根căn 所sở 在tại 。 何hà 為vi 病bệnh 根căn 。 不bất 過quá 見kiến 聞văn 知tri 解giải 之chi 種chủng 子tử 耳nhĩ 。 故cố 即tức 問vấn 他tha 發phát 心tâm 所sở 以dĩ 。 使sử 他tha 陳trần 出xuất 病bệnh 根căn 來lai 。 揑niết 著trước 痛thống 處xứ 。 逐trục 一nhất 鍼châm 灸# 。 使sử 其kỳ 胸hung 中trung 所sở 有hữu 。 盡tận 情tình 吐thổ 出xuất 。 至chí 于vu 理lý 窮cùng 詞từ 盡tận 。 則tắc 習tập 氣khí 空không 而nhi 病bệnh 根căn 去khứ 矣hĩ 。 自tự 後hậu 漸tiệm 進tiến 調điều 養dưỡng 之chi 方phương 。 非phi 方phương 便tiện 而nhi 何hà 。 已dĩ 上thượng 所sở 錄lục 。 雖tuy 乖quai 常thường 途đồ 。 要yếu 非phi 有hữu 心tâm 。 猶do 若nhược 破phá 句cú 讀đọc 經kinh 。 唯duy 自tự 得đắc 之chi 。 唯duy 自tự 信tín 之chi 。 實thật 不bất 敢cảm 以dĩ 此thử 強cường/cưỡng 人nhân 也dã 。

佛Phật 告cáo 阿A 難Nan 。 汝nhữ 我ngã 同đồng 氣khí 。 至chí 是thị 以dĩ 渴khát 仰ngưỡng 。 從tùng 佛Phật 剃thế 落lạc 。

三tam 十thập 二nhị 相tướng 者giả 。 舊cựu 說thuyết 始thỉ 於ư 。 頂đảnh 肉nhục 髻kế 相tướng 。 終chung 於ư 足túc 平bình 滿mãn 相tương/tướng 。 勝thắng 者giả 。 諸chư 天thiên 輪Luân 王Vương 所sở 不bất 能năng 及cập 。 妙diệu 者giả 。 端đoan 嚴nghiêm 美mỹ 麗lệ 。 難nan 以dĩ 言ngôn 宣tuyên 。 絕tuyệt 者giả 。 超siêu 出xuất 眾chúng 聖thánh 。 映ánh 徹triệt 者giả 。 若nhược 赤xích 金kim 色sắc 而nhi 明minh 透thấu 。 淨tịnh 明minh 者giả 。 處xử 塵trần 不bất 染nhiễm 。 皎hiệu 潔khiết 分phân 明minh 。 紫tử 金kim 光quang 聚tụ 者giả 。 佛Phật 身thân 如như 紫tử 金kim 山sơn 。 光quang 明minh 無vô 量lượng 。 含hàm 攝nhiếp 無vô 盡tận 。 備bị 載tái 觀quán 佛Phật 三tam 昧muội 海hải 經kinh 中trung 。

冠quan 註chú 。 佛Phật 見kiến 阿A 難Nan 情tình 甚thậm 苦khổ 切thiết 。 且thả 慰úy 之chi 曰viết 。 凡phàm 諸chư 弟đệ 子tử 有hữu 問vấn 必tất 答đáp 。 矧# 汝nhữ 我ngã 同đồng 氣khí 。 情tình 無vô 彼bỉ 此thử 。 性tánh 等đẳng 天thiên 親thân 。 有hữu 所sở 請thỉnh 問vấn 。 而nhi 不bất 傾khuynh 肝can 膈# 乎hồ 。 遂toại 詰cật 之chi 曰viết 。 但đãn 父phụ 母mẫu 重trọng 恩ân 。 男nam 女nữ 深thâm 愛ái 。 皆giai 難nạn/nan 割cát 捨xả 。 當đương 初sơ 發phát 心tâm 。 于vu 我ngã 法Pháp 中trung 。 見kiến 何hà 勝thắng 相tướng 。 頓đốn 然nhiên 捨xả 之chi 。 阿A 難Nan 以dĩ 實thật 答đáp 曰viết 。 我ngã 見kiến 如Như 來Lai 三tam 十thập 二nhị 相tướng 云vân 云vân )# 。 夫phu 阿A 難Nan 曰viết 見kiến 相tương/tướng 。 曰viết 常thường 自tự 思tư 惟duy 。 曰viết 渴khát 仰ngưỡng 剃thế 落lạc 者giả 。 正chánh 是thị 他tha 根căn 境cảnh 相tướng 緣duyên 。 識thức 心tâm 轉chuyển 熾sí 。 淨tịnh 穢uế 難nan 忘vong 。 愛ái 憎tăng 競cạnh 起khởi 處xứ 。 故cố 佛Phật 因nhân 他tha 請thỉnh 。 最tối 初sơ 方phương 便tiện 。 即tức 審thẩm 其kỳ 當đương 初sơ 發phát 心tâm 。 而nhi 從tùng 容dung 探thám 索sách 其kỳ 病bệnh 根căn 。 俾tỉ 之chi 微vi 細tế 陳trần 出xuất 。 而nhi 後hậu 逐trục 一nhất 鍼châm 灸# 。 豈khởi 非phi 方phương 便tiện 乎hồ 。 然nhiên 阿A 難Nan 既ký 以dĩ 多đa 聞văn 為vi 恨hận 而nhi 請thỉnh 。 在tại 佛Phật 當đương 問vấn 他tha 聞văn 我ngã 何hà 法pháp 。 其kỳ 問vấn 答đáp 承thừa 接tiếp 。 亦diệc 覺giác 順thuận 便tiện 。 置trí 此thử 不bất 問vấn 。 而nhi 問vấn 見kiến 何hà 勝thắng 相tướng 。 其kỳ 故cố 何hà 也dã 。 謂vị 聖thánh 凡phàm 雖tuy 別biệt 。 淨tịnh 穢uế 雖tuy 殊thù 。 佛Phật 相tương/tướng 魔ma 相tương/tướng 均quân 一nhất 色sắc 塵trần 。 捨xả 凡phàm 從tùng 聖thánh 總tổng 一nhất 妄vọng 見kiến 。 愛ái 淨tịnh 憎tăng 穢uế 。 等đẳng 一nhất 識thức 心tâm 。 昔tích 若nhược 不bất 愛ái 佛Phật 相tương/tướng 。 今kim 亦diệc 不bất 憎tăng 魔ma 相tương/tướng 。 佛Phật 尚thượng 不bất 著trước 。 而nhi 況huống 魔ma 乎hồ 。 可khả 見kiến 阿A 難Nan 未vị 答đáp 語ngữ 時thời 。 佛Phật 早tảo 知tri 其kỳ 病bệnh 根căn 。 第đệ 使sử 自tự 己kỷ 吐thổ 出xuất 。 庶thứ 無vô 所sở 隱ẩn 匿nặc 耳nhĩ 。 然nhiên 此thử 病bệnh 根căn 。 即tức 大đại 地địa 眾chúng 生sanh 之chi 通thông 病bệnh 。 是thị 以dĩ 佛Phật 與dữ 阿A 難Nan 。 互hỗ 相tương 建kiến 立lập 。 此thử 見kiến 聞văn 思tư 惟duy 四tứ 字tự 。 為vi 一nhất 經kinh 之chi 線tuyến 路lộ 。 向hướng 後hậu 文văn 中trung 。 每mỗi 每mỗi 鍼châm 灸# 。 如như 云vân 此thử 非phi 汝nhữ 心tâm 。 云vân 緣duyên 塵trần 分phân 別biệt 影ảnh 事sự 等đẳng 。 皆giai 破phá 此thử 思tư 惟duy 。 以dĩ 顯hiển 真chân 心tâm 也dã 。 如như 云vân 離ly 物vật 離ly 見kiến 。 云vân 見kiến 猶do 離ly 見kiến 等đẳng 。 皆giai 破phá 此thử 見kiến 相tương/tướng 之chi 見kiến 。 以dĩ 顯hiển 真chân 見kiến 也dã 。 如như 擊kích 鍾chung 騐# 常thường 。 云vân 返phản 聞văn 聞văn 自tự 性tánh 等đẳng 。 皆giai 破phá 此thử 多đa 聞văn 之chi 聞văn 。 以dĩ 顯hiển 真chân 聞văn 也dã 。 雖tuy 然nhiên 相tương/tướng 去khứ 幾kỷ 何hà 。 但đãn 息tức 波ba 痕ngân 。 不bất 無vô 水thủy 體thể 。 若nhược 離ly 波ba 求cầu 水thủy 。 亦diệc 外ngoại 道đạo 餘dư 乘thừa 之chi 見kiến 矣hĩ 。 斯tư 正chánh 一nhất 經kinh 之chi 脉mạch 絡lạc 。 不bất 可khả 不bất 珍trân 翫ngoạn 也dã 。

佛Phật 言ngôn 善thiện 哉tai 阿A 難Nan 。 汝nhữ 等đẳng 當đương 知tri 。 至chí 此thử 想tưởng 不bất 真chân 。 故cố 有hữu 輪luân 轉chuyển 。

一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 指chỉ 三tam 界giới 二nhị 十thập 五ngũ 有hữu 言ngôn 。 無vô 始thỉ 者giả 。 言ngôn 其kỳ 前tiền 無vô 始thỉ 。 後hậu 無vô 終chung 。 謂vị 浩hạo 劫kiếp 漩tuyền 洑phục 。 永vĩnh 無vô 息tức 滅diệt 也dã 。 常thường 住trụ 真chân 心tâm 。 約ước 用dụng 言ngôn 。 性tánh 淨tịnh 明minh 體thể 。 約ước 體thể 言ngôn 。 先tiên 用dụng 後hậu 體thể 者giả 。 稱xưng 佛Phật 事sự 門môn 頭đầu 言ngôn 也dã 。 常thường 者giả 。 非phi 一nhất 定định 死tử 常thường 之chi 常thường 。 乃nãi 寓# 物vật 成thành 形hình 。 而nhi 曾tằng 無vô 遷thiên 變biến 也dã 。 住trụ 者giả 。 非phi 住trụ 著trước 之chi 住trụ 。 同đồng 生sanh 住trụ 異dị 滅diệt 。 而nhi 本bổn 不bất 動động 搖dao 也dã 。 真chân 者giả 。 在tại 幻huyễn 化hóa 而nhi 不bất 偽ngụy 。 照chiếu 境cảnh 曰viết 心tâm 。 為vi 性tánh 之chi 用dụng 也dã 。 性tánh 者giả 。 生sanh 生sanh 不bất 息tức 之chi 理lý 也dã 。 淨tịnh 者giả 。 處xử 染nhiễm 而nhi 常thường 潔khiết 也dã 。 明minh 體thể 者giả 。 處xử 長trường 夜dạ 而nhi 不bất 昏hôn 也dã 。 斯tư 皆giai 佛Phật 生sanh 本bổn 具cụ 。 無vô 欠khiếm 無vô 餘dư 。 不bất 動động 周chu 圓viên 。 之chi 真Chân 如Như 也dã 。 眾chúng 生sanh 不bất 覺giác 。 故cố 取thủ 舍xá 情tình 見kiến 。 淨tịnh 穢uế 心tâm 生sanh 。 若nhược 一nhất 念niệm 純thuần 真chân 。 則tắc 聖thánh 凡phàm 平bình 等đẳng 。 染nhiễm 淨tịnh 不bất 二nhị 。 即tức 如Như 來Lai 三tam 十thập 二nhị 相tướng 。 皆giai 影ảnh 像tượng 分phần/phân 耳nhĩ 。 愛ái 自tự 何hà 生sanh 。

冠quan 註chú 。 此thử 真chân 妄vọng 並tịnh 立lập 。 而nhi 令linh 諸chư 眾chúng 生sanh 。 捨xả 此thử 登đăng 彼bỉ 也dã 。 佛Phật 言ngôn 善thiện 哉tai 者giả 。 為vi 阿A 難Nan 對đối 以dĩ 實thật 情tình 。 故cố 喜hỷ 而nhi 慰úy 之chi 也dã 。 意ý 謂vị 汝nhữ 所sở 對đối 者giả 。 固cố 皆giai 本bổn 懷hoài 。 但đãn 發phát 覺giác 初sơ 心tâm 。 早tảo 已dĩ 差sai 謬mậu 。 汝nhữ 等đẳng 發phát 心tâm 。 當đương 求cầu 不bất 生sanh 不bất 滅diệt 之chi 真chân 心tâm 。 若nhược 見kiến 勝thắng 相tương/tướng 而nhi 常thường 自tự 思tư 惟duy 者giả 。 乃nãi 諸chư 眾chúng 生sanh 之chi 生sanh 滅diệt 妄vọng 心tâm 也dã 。 此thử 想tưởng 不bất 真chân 。 故cố 有hữu 輪luân 轉chuyển 。 故cố 勉miễn 之chi 曰viết 。 汝nhữ 等đẳng 當đương 知tri 云vân 云vân )# 。

汝nhữ 今kim 欲dục 研nghiên 。 無vô 上thượng 菩Bồ 提Đề 。 至chí 中trung 間gian 永vĩnh 無vô 。 諸chư 委ủy 曲khúc 相tướng 。

冠quan 註chú 。 此thử 直trực 指chỉ 菩Bồ 提Đề 道Đạo 路lộ 也dã 。 阿A 難Nan 既ký 有hữu 回hồi 小tiểu 向hướng 大đại 之chi 志chí 。 又hựu 陳trần 白bạch 最tối 初sơ 發phát 心tâm 矣hĩ 。 佛Phật 既ký 與dữ 之chi 建kiến 立lập 真chân 妄vọng 兩lưỡng 班ban 。 又hựu 令linh 他tha 知tri 其kỳ 門môn 戶hộ 矣hĩ 。 到đáo 此thử 要yếu 使sử 直trực 取thủ 無vô 疑nghi 故cố 。 汝nhữ 今kim 欲dục 研nghiên 者giả 。 是thị 阿A 難Nan 要yếu 微vi 細tế 窮cùng 究cứu 也dã 。 世Thế 尊Tôn 意ý 謂vị 。 欲dục 究cứu 菩Bồ 提Đề 。 不bất 離ly 當đương 下hạ 。 無vô 上thượng 菩Bồ 提Đề 。 豈khởi 是thị 他tha 物vật 。 即tức 人nhân 所sở 共cộng 有hữu 的đích 真chân 心tâm 。 但đãn 未vị 發phát 明minh 。 若nhược 能năng 開khai 發phát 明minh 了liễu 。 就tựu 是thị 菩Bồ 提Đề 。 然nhiên 而nhi 開khai 發phát 工công 夫phu 。 只chỉ 須tu 心tâm 直trực 言ngôn 直trực 。 應ưng 當đương 有hữu 問vấn 即tức 答đáp 。 莫mạc 涉thiệp 思tư 惟duy 。 絕tuyệt 諸chư 擬nghĩ 議nghị 。 則tắc 近cận 之chi 矣hĩ 。 即tức 汝nhữ 所sở 問vấn 。 十thập 方phương 如Như 來Lai 。 出xuất 生sanh 死tử 得đắc 菩Bồ 提Đề 者giả 。 亦diệc 同đồng 此thử 道đạo 。 皆giai 以dĩ 直trực 心tâm 。 直trực 言ngôn 故cố 得đắc 。 因nhân 果quả 如như 是thị 。 直trực 出xuất 生sanh 死tử 。 直trực 證chứng 菩Bồ 提Đề 。 從tùng 始thỉ 至chí 終chung 。 凡phàm 中trung 間gian 所sở 歷lịch 地địa 位vị 。 永vĩnh 無vô 紆hu 迴hồi 留lưu 難nạn 之chi 相tướng 。 自tự 此thử 以dĩ 下hạ 。 是thị 單đơn 提đề 向hướng 上thượng 不bất 列liệt 階giai 級cấp 。 以dĩ 顯hiển 最Tối 上Thượng 乘Thừa 法pháp 。 要yếu 阿A 難Nan 立lập 地địa 成thành 佛Phật 。 不bất 由do 他tha 悟ngộ 也dã 。 心tâm 言ngôn 直trực 者giả 。 不bất 容dung 擬nghĩ 議nghị 。 不bất 落lạc 意ý 識thức 。 在tại 以dĩ 不bất 動động 智trí 去khứ 思tư 惟duy 心tâm 。 亦diệc 若nhược 祖tổ 家gia 云vân 。 說thuyết 個cá 直trực 指chỉ 。 早tảo 已dĩ 曲khúc 了liễu 。 故cố 纔tài 著trước 擬nghĩ 議nghị 。 即tức 加gia 棒bổng 喝hát 。 柰nại 阿A 難Nan 不bất 能năng 擔đảm 當đương 。 世Thế 尊Tôn 再tái 向hướng 第đệ 二nhị 門môn 頭đầu 。 另# 開khai 方phương 便tiện 。 即tức 後hậu 文văn 云vân 。 諸chư 有hữu 智trí 者giả 。 要yếu 以dĩ 譬thí 喻dụ 。 而nhi 得đắc 開khai 悟ngộ 。 以dĩ 下hạ 之chi 文văn 是thị 也dã 。 真chân 發phát 明minh 性tánh 。 即tức 發phát 明minh 真chân 性tánh 。 特đặc 文văn 倒đảo 耳nhĩ 。 直trực 心tâm 即tức 真chân 心tâm 也dã 。 真chân 性tánh 是thị 體thể 。 真chân 心tâm 是thị 用dụng 。 體thể 用dụng 皆giai 真chân 。 非phi 菩Bồ 提Đề 而nhi 何hà 。

阿A 難Nan 我ngã 今kim 問vấn 汝nhữ 。 當đương 汝nhữ 發phát 心tâm 。 至chí 故cố 我ngã 發phát 心tâm 。 願nguyện 捨xả 生sanh 死tử 。

緣duyên 字tự 。 有hữu 能năng 所sở 義nghĩa 。 相tương/tướng 屬thuộc 所sở 緣duyên 。 見kiến 屬thuộc 能năng 緣duyên 。 中trung 間gian 愛ái 樂nhạo 。 乃nãi 思tư 惟duy 識thức 心tâm 。 佛Phật 既ký 教giáo 以dĩ 直trực 心tâm 詶thù 對đối 。 阿A 難Nan 豈khởi 不bất 受thọ 教giáo 。 但đãn 不bất 知tri 佛Phật 說thuyết 的đích 直trực 。 是thị 稱xưng 不bất 動động 智trí 。 應ưng 一nhất 切thiết 境cảnh 。 如như 鏡kính 映ánh 色sắc 。 了liễu 然nhiên 妍nghiên 媸# 。 而nhi 無vô 能năng 所sở 之chi 見kiến 。 紛phân 然nhiên 去khứ 來lai 。 而nhi 無vô 生sanh 滅diệt 之chi 相tướng 。 毫hào 無vô 思tư 索sách 。 故cố 謂vị 之chi 直trực 。 阿A 難Nan 則tắc 以dĩ 見kiến 相tương/tướng 發phát 心tâm 之chi 。 思tư 惟duy 愛ái 樂nhạo 。 據cứ 實thật 而nhi 告cáo 。 誤ngộ 以dĩ 為vi 直trực 。 則tắc 翻phiên 藥dược 成thành 病bệnh 矣hĩ 。

冠quan 註chú 。 此thử 一nhất 問vấn 一nhất 答đáp 之chi 詞từ 。 上thượng 既ký 教giáo 以dĩ 直trực 心tâm 詶thù 答đáp 。 斯tư 即tức 騐# 其kỳ 曲khúc 直trực 。 且thả 亦diệc 提đề 掇xuyết 病bệnh 根căn 。 令linh 他tha 知tri 其kỳ 下hạ 落lạc 。 便tiện 即tức 掃tảo 除trừ 。 故cố 問vấn 及cập 當đương 初sơ 發phát 心tâm 。 那na 段đoạn 光quang 景cảnh 。 倘thảng 阿A 難Nan 猛mãnh 然nhiên 大đại 覺giác 。 則tắc 過quá 去khứ 心tâm 相tương/tướng 。 宛uyển 若nhược 幻huyễn 夢mộng 矣hĩ 。 豈khởi 但đãn 過quá 去khứ 。 即tức 現hiện 在tại 心tâm 亦diệc 不bất 可khả 得đắc 。 則tắc 漆tất 桶# 破phá 。 而nhi 大đại 事sự 明minh 矣hĩ 。 爭tranh 柰nại 仍nhưng 墮đọa 舊cựu 時thời 窟quật 穴huyệt 何hà 。

佛Phật 告cáo 阿A 難Nan 。 如như 汝nhữ 所sở 說thuyết 。 至chí 唯duy 心tâm 與dữ 目mục 。 今kim 何hà 所sở 在tại 。

冠quan 註chú 。 此thử 徵trưng 究cứu 心tâm 目mục 之chi 處xứ 也dã 。 承thừa 上thượng 云vân 。 汝nhữ 謂vị 目mục 見kiến 心tâm 思tư 。 願nguyện 捨xả 生sanh 死tử 。 不bất 知tri 捨xả 生sanh 死tử 者giả 。 即tức 生sanh 死tử 之chi 因nhân 。 何hà 則tắc 汝nhữ 說thuyết 目mục 見kiến 勝thắng 相tương/tướng 。 心tâm 生sanh 愛ái 樂nhạo 者giả 。 正chánh 是thị 劫kiếp 奪đoạt 真chân 心tâm 之chi 賊tặc 也dã 。 譬thí 如như 國quốc 王vương 。 被bị 外ngoại 賊tặc 所sở 侵xâm 。 發phát 兵binh 討thảo 除trừ 。 是thị 兵binh 要yếu 知tri 賊tặc 所sở 住trú 處xứ 。 而nhi 後hậu 能năng 破phá 其kỳ 巢sào 穴huyệt 。 誅tru 其kỳ 種chủng 族tộc 也dã 。 汝nhữ 自tự 無vô 始thỉ 以dĩ 來lai 。 流lưu 落lạc 生sanh 死tử 。 輪luân 轉chuyển 不bất 息tức 。 併tinh 無vô 他tha 過quá 。 唯duy 汝nhữ 心tâm 目mục 為vi 之chi 賊tặc 媒môi 。 自tự 劫kiếp 家gia 寶bảo 。 汝nhữ 今kim 欲dục 證chứng 真chân 心tâm 。 如như 護hộ 國quốc 王vương 。 欲dục 修tu 禪thiền 定định 。 如như 用dụng 佳giai 兵binh 。 欲dục 除trừ 心tâm 目mục 。 如như 勦# 強cường/cưỡng 賊tặc 。 汝nhữ 心tâm 與dữ 目mục 。 今kim 何hà 所sở 在tại 。 此thử 雖tuy 心tâm 目mục 並tịnh 舉cử 。 要yếu 重trọng/trùng 在tại 心tâm 。 以dĩ 至chí 後hậu 文văn 。 重trùng 重trùng 破phá 見kiến 。 但đãn 為vi 心tâm 無vô 巴ba 鼻tị 。 恐khủng 迷mê 者giả 罔võng 措thố 。 故cố 寄ký 見kiến 徵trưng 破phá 耳nhĩ 。

阿A 難Nan 白bạch 佛Phật 言ngôn 。 世Thế 尊Tôn 至chí 如như 是thị 識thức 心tâm 。 實thật 居cư 身thân 內nội 。

後hậu 文văn 中trung 住trụ 字tự 。 即tức 此thử 處xứ 居cư 字tự 。 凡phàm 七thất 處xứ 徵trưng 破phá 。 唯duy 破phá 一nhất 住trụ 字tự 耳nhĩ 。 其kỳ 內nội 外ngoại 中trung 間gian 。 無vô 有hữu 不bất 可khả 。 雖tuy 辯biện 識thức 心tâm 。 而nhi 真chân 亦diệc 在tại 焉yên 。 蓋cái 心tâm 如như 太thái 虗hư 。 身thân 如như 房phòng 舍xá 。 若nhược 謂vị 空không 住trụ 房phòng 內nội 。 房phòng 外ngoại 豈khởi 非phi 空không 乎hồ 。 內nội 外ngoại 中trung 間gian 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 故cố 般Bát 若Nhã 云vân 。 應ưng 無vô 所sở 住trụ 。 而nhi 生sanh 其kỳ 心tâm 。 或hoặc 謂vị 七thất 處xứ 皆giai 非phi 心tâm 者giả 。 則tắc 五ngũ 陰ấm 以dĩ 至chí 七thất 大đại 。 俱câu 非phi 如Như 來Lai 藏tạng 矣hĩ 。 請thỉnh 深thâm 翫ngoạn 之chi 。 十thập 種chủng 異dị 生sanh 。 如như 後hậu 列liệt 十thập 二nhị 類loại 生sanh 。 除trừ 空không 散tán 消tiêu 沉trầm 。 土thổ 木mộc 金kim 石thạch 。 非phi 心tâm 眼nhãn 倫luân 故cố 。 青thanh 蓮liên 華hoa 者giả 。 西tây 域vực 此thử 蓮liên 之chi 瓣# 。 極cực 為vi 纖tiêm 長trường 。 佛Phật 眼nhãn 似tự 之chi 。 浮phù 根căn 四tứ 塵trần 。 元nguyên 是thị 四tứ 浮phù 塵trần 根căn 。 乃nãi 譯dịch 語ngữ 者giả 嫌hiềm 其kỳ 古cổ 拙chuyết 。 以dĩ 巧xảo 其kỳ 文văn 耳nhĩ 。 亦diệc 是thị 阿A 難Nan 一nhất 時thời 連liên 帶đái 之chi 詞từ 。 猶do 云vân 豈khởi 獨độc 眼nhãn 根căn 。 併tinh 耳nhĩ 等đẳng 四tứ 浮phù 塵trần 根căn 。 秪# 在tại 我ngã 面diện 。 看khán 一nhất 秪# 字tự 。 自tự 了liễu 然nhiên 矣hĩ 。 諸chư 師sư 因nhân 後hậu 文văn 有hữu 能năng 所sở 八bát 法pháp 之chi 說thuyết 。 便tiện 謂vị 色sắc 香hương 味vị 觸xúc 。 豈khởi 阿A 難Nan 半bán 吞thôn 半bán 吐thổ 耶da 。 且thả 佛Phật 但đãn 問vấn 眼nhãn 何hà 所sở 在tại 。 而nhi 阿A 難Nan 又hựu 道Đạo 眼nhãn 是thị 四tứ 法pháp 所sở 成thành 。 何hà 太thái 多đa 事sự 乎hồ 。

冠quan 註chú 。 此thử 阿A 難Nan 執chấp 心tâm 居cư 內nội 也dã 。 阿A 難Nan 並tịnh 陳trần 心tâm 目mục 所sở 在tại 。 似tự 同đồng 迷mê 者giả 之chi 見kiến 。 而nhi 出xuất 言ngôn 吐thổ 詞từ 。 自tự 有hữu 分phần/phân 曉hiểu 。 何hà 則tắc 。 既ký 曰viết 十thập 種chủng 異dị 生sanh 者giả 。 可khả 見kiến 未vị 出xuất 生sanh 死tử 者giả 。 俱câu 同đồng 此thử 計kế 。 又hựu 曰viết 。 識thức 心tâm 自tự 非phi 真chân 心tâm 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 所sở 。 以dĩ 幽u 囚tù 六lục 趣thú 。 汩# 沒một 三tam 途đồ 。 皆giai 由do 計kế 此thử 。 以dĩ 為vi 我ngã 執chấp 事sự 。 障chướng 之chi 深thâm 根căn 也dã 。 曰viết 縱túng 觀quan 如Như 來Lai 。 青thanh 蓮liên 華hoa 眼nhãn 。 亦diệc 在tại 佛Phật 面diện 。 而nhi 確xác 指chỉ 浮phù 根căn 四tứ 塵trần 。 又hựu 非phi 勝thắng 義nghĩa 根căn 也dã 。 夫phu 阿A 難Nan 語ngữ 雖tuy 斟châm 酌chước 。 未vị 免miễn 隨tùy 處xứ 滲# 漏lậu 。 縱túng/tung 謂vị 識thức 心tâm 。 亦diệc 不bất 必tất 定định 執chấp 。 實thật 居cư 身thân 內nội 。 能năng 見kiến 三tam 十thập 二nhị 相tướng 者giả 。 豈khởi 獨độc 浮phù 根căn 乎hồ 。 佛Phật 亦diệc 明minh 知tri 此thử 過quá 。 且thả 不bất 與dữ 之chi 說thuyết 破phá 。

佛Phật 告cáo 阿A 難Nan 。 汝nhữ 今kim 現hiện 坐tọa 。 至chí 故cố 我ngã 在tại 堂đường 。 得đắc 遠viễn 瞻chiêm 見kiến 。

冠quan 註chú 。 此thử 三tam 問vấn 三tam 答đáp 之chi 語ngữ 也dã 。 阿A 難Nan 既ký 謂vị 。 識thức 心tâm 寔thật 居cư 身thân 內nội 。 佛Phật 即tức 當đương 問vấn 曰viết 。 心tâm 寔thật 在tại 內nội 。 能năng 見kiến 心tâm 肝can 脾tì 胃vị 否phủ/bĩ 。 亦diệc 置trí 之chi 不bất 問vấn 。 乃nãi 先tiên 問vấn 其kỳ 現hiện 坐tọa 講giảng 堂đường 。 觀quan 祇Kỳ 陀Đà 林Lâm 。 今kim 何hà 所sở 在tại 。 阿A 難Nan 答đáp 曰viết 。 清thanh 淨tịnh 講giảng 堂đường 。 在tại 給Cấp 孤Cô 園Viên 內nội 。 祇Kỳ 陀Đà 林Lâm 。 寔thật 在tại 堂đường 外ngoại 。 是thị 內nội 外ngoại 之chi 境cảnh 。 令lệnh 阿A 難Nan 自tự 定định 矣hĩ 。 次thứ 問vấn 。 汝nhữ 今kim 堂đường 中trung 。 先tiên 何hà 所sở 見kiến 。 阿A 難Nan 亦diệc 答đáp 曰viết 。 先tiên 見kiến 如Như 來Lai 。 以dĩ 至chí 方phương 矚chú 林lâm 園viên 。 是thị 先tiên 後hậu 之chi 見kiến 。 亦diệc 令lệnh 阿A 難Nan 自tự 定định 矣hĩ 。 次thứ 問vấn 。 汝nhữ 矚chú 林lâm 園viên 。 因nhân 何hà 所sở 見kiến 。 阿A 難Nan 亦diệc 答đáp 曰viết 。 戶hộ 牖dũ 開khai 豁hoát 。 故cố 我ngã 在tại 堂đường 。 得đắc 遠viễn 瞻chiêm 見kiến 。 是thị 所sở 見kiến 之chi 因nhân 。 亦diệc 令lệnh 阿A 難Nan 自tự 定định 矣hĩ 。 夫phu 世Thế 尊Tôn 三tam 番phiên 審thẩm 定định 者giả 。 特đặc 為vi 阿A 難Nan 。 素tố 有hữu 多đa 聞văn 習tập 氣khí 。 亦diệc 能năng 巧xảo 辯biện 。 若nhược 不bất 預dự 為vi 防phòng 限hạn 。 未vị 免miễn 臨lâm 時thời 轉chuyển 計kế 。 曲khúc 費phí 饒nhiêu 舌thiệt 。 凡phàm 善Thiện 知Tri 識Thức 開khai 導đạo 未vị 來lai 。 不bất 可khả 無vô 此thử 方phương 便tiện 也dã 。

爾nhĩ 時thời 世Thế 尊Tôn 。 在tại 大đại 眾chúng 中trung 。 至chí 阿A 難Nan 頂đảnh 禮lễ 。 伏phục 受thọ 慈từ 旨chỉ 。

梵Phạn 語ngữ 三Tam 摩Ma 提Đề 。 亦diệc 名danh 三tam 昧muội 。 此thử 云vân 等đẳng 持trì 。 亦diệc 云vân 正chánh 受thọ 。 舊cựu 說thuyết 一nhất 切thiết 不bất 受thọ 。 名danh 曰viết 正chánh 受thọ 。 大đại 都đô 在tại 禪thiền 定định 中trung 。 一nhất 念niệm 不bất 有hữu 處xứ 。 正chánh 是thị 受thọ 用dụng 。 而nhi 吐thổ 不bất 出xuất 。 吞thôn 不bất 下hạ 。 故cố 謂vị 之chi 三tam 昧muội 。 大đại 佛Phật 頂đảnh 見kiến 前tiền 。 梵Phạn 語ngữ 首thủ 楞lăng 嚴nghiêm 。 此thử 云vân 一nhất 切thiết 事sự 究cứu 竟cánh 堅kiên 固cố 。 王vương 者giả 。 尊tôn 貴quý 義nghĩa 。 亦diệc 云vân 自tự 在tại 義nghĩa 。 妙diệu 莊trang 嚴nghiêm 。 指chỉ 菩Bồ 提Đề 果quả 上thượng 言ngôn 。 舊cựu 說thuyết 。 摩ma 頂đảnh 者giả 。 撫phủ 以dĩ 示thị 愛ái 。 禮lễ 足túc 者giả 。 伏phục 以dĩ 示thị 敬kính 。 上thượng 愛ái 下hạ 。 故cố 摩ma 頂đảnh 。 下hạ 敬kính 上thượng 。 故cố 禮lễ 足túc 。

冠quan 註chú 。 此thử 建kiến 一nhất 經kinh 之chi 綱cương 宗tông 。 示thị 諸chư 佛Phật 之chi 通thông 津tân 。 截tiệt 餘dư 乘thừa 之chi 岐kỳ 徑kính 也dã 。 上thượng 既ký 審thẩm 定định 阿A 難Nan 。 仍nhưng 不bất 加gia 其kỳ 徵trưng 究cứu 。 而nhi 特đặc 為vi 摩ma 頂đảnh 開khai 示thị 者giả 。 何hà 也dã 。 為vi 其kỳ 最tối 初sơ 啟khải 請thỉnh 禪thiền 定định 方phương 便tiện 。 佛Phật 自tự 審thẩm 其kỳ 發phát 心tâm 。 而nhi 左tả 提đề 右hữu 挈# 。 以dĩ 至chí 于vu 茲tư 。 在tại 佛Phật 未vị 嘗thường 非phi 禪thiền 定định 方phương 便tiện 。 在tại 阿A 難Nan 猶do 未vị 見kiến 標tiêu 名danh 直trực 示thị 。 若nhược 更cánh 加gia 徵trưng 究cứu 。 則tắc 令linh 其kỳ 罔võng 措thố 矣hĩ 。 故cố 佛Phật 舒thư 金kim 色sắc 臂tý 。 摩ma 頂đảnh 撫phủ 慰úy 。 阿A 難Nan 及cập 諸chư 大đại 眾chúng 。 而nhi 告cáo 示thị 曰viết 。 有hữu 三tam 摩ma 提đề 云vân 云vân )# 。 夫phu 此thử 三Tam 摩Ma 提Đề 。 是thị 禪thiền 定định 之chi 通thông 稱xưng 。 非phi 前tiền 所sở 請thỉnh 三tam 觀quán 中trung 之chi 一nhất 也dã 。 名danh 大đại 佛Phật 頂đảnh 下hạ 。 是thị 假giả 諸chư 佛Phật 頂đảnh 相tương/tướng 。 以dĩ 名danh 三Tam 摩Ma 提Đề 之chi 體thể 也dã 。 具cụ 足túc 萬vạn 行hạnh 下hạ 。 是thị 假giả 十thập 方phương 如Như 來Lai 。 以dĩ 顯hiển 三Tam 摩Ma 提Đề 之chi 用dụng 也dã 。 謂vị 此thử 三Tam 摩Ma 提Đề 。 凡phàm 情tình 聖thánh 解giải 。 皆giai 不bất 可khả 入nhập 。 有hữu 心tâm 無vô 心tâm 。 皆giai 不bất 能năng 證chứng 。 識thức 不bất 能năng 見kiến 。 智trí 不bất 能năng 知tri 。 空không 而nhi 非phi 空không 。 有hữu 而nhi 非phi 有hữu 。 中trung 而nhi 非phi 中trung 。 乃nãi 世thế 出xuất 世thế 間gian 。 最tối 上thượng 無vô 比tỉ 之chi 法pháp 。 故cố 假giả 大đại 佛Phật 頂đảnh 以dĩ 名danh 之chi 。 然nhiên 而nhi 亦diệc 不bất 離ly 諸chư 世thế 諦đế 名danh 相tướng 。 即tức 一nhất 切thiết 事sự 本bổn 自tự 如như 如như 。 周chu 圓viên 不bất 動động 。 具cụ 此thử 三tam 昧muội 。 則tắc 百bách 千thiên 三tam 昧muội 。 皆giai 在tại 其kỳ 中trung 。 斯tư 是thị 諸chư 三tam 昧muội 中trung 。 最tối 為vi 尊tôn 上thượng 之chi 王vương 也dã 。 不bất 特đặc 具cụ 此thử 。 即tức 六lục 波ba 羅la 密mật 四Tứ 無Vô 量Lượng 心Tâm 等đẳng 。 一nhất 念niệm 具cụ 足túc 。 故cố 十thập 方phương 如Như 來Lai 。 皆giai 由do 此thử 以dĩ 出xuất 生sanh 死tử 河hà 。 由do 此thử 以dĩ 登đăng 涅Niết 槃Bàn 岸ngạn 。 由do 此thử 以dĩ 成thành 萬vạn 德đức 莊trang 嚴nghiêm 也dã 。 佛Phật 全toàn 提đề 正chánh 令linh 。 要yếu 使sử 頓đốn 證chứng 真chân 常thường 。 一nhất 彈đàn 指chỉ 頃khoảnh 。 三tam 祇kỳ 果quả 圓viên 。 然nhiên 而nhi 世Thế 尊Tôn 雖tuy 以dĩ 此thử 示thị 阿A 難Nan 。 而nhi 與dữ 所sở 請thỉnh 奢Xa 摩Ma 他Tha 等đẳng 。 不bất 無vô 天thiên 淵uyên 矣hĩ 。 在tại 阿A 難Nan 似tự 由do 方phương 便tiện 而nhi 得đắc 禪thiền 定định 。 由do 禪thiền 定định 而nhi 證chứng 菩Bồ 提Đề 。 不bất 無vô 漸tiệm 次thứ 修tu 證chứng 。 佛Phật 既ký 曰viết 有hữu 三tam 摩ma 提đề 。 名danh 大đại 佛Phật 頂đảnh 等đẳng 。 則tắc 一nhất 色sắc 一nhất 香hương 無vô 非phi 大đại 定định 。 即tức 大đại 經Kinh 云vân 。 男nam 子tử 身thân 中trung 入nhập 正chánh 定định 。 女nữ 子tử 身thân 中trung 從tùng 定định 起khởi 。 乃nãi 至chí 一nhất 根căn 入nhập 正chánh 定định 。 諸chư 根căn 從tùng 定định 起khởi 。 亦diệc 如như 祖tổ 家gia 云vân 。 莫mạc 動động 著trước 。 莫mạc 妄vọng 想tưởng 。 是thị 故cố 諸chư 祖tổ 提đề 唱xướng 宗tông 風phong 。 每mỗi 舉cử 楞lăng 嚴nghiêm 大đại 定định 。 而nhi 佛Phật 於ư 向hướng 下hạ 。 多đa 方phương 追truy 究cứu 。 亦diệc 令linh 妄vọng 心tâm 盡tận 處xứ 見kiến 菩Bồ 提Đề 耳nhĩ 。

佛Phật 告cáo 阿A 難Nan 。 如như 汝nhữ 所sở 言ngôn 。 至chí 住trú 在tại 身thân 內nội 。 無vô 有hữu 是thị 處xứ 。

此thử 下hạ 多đa 設thiết 難nạn/nan 問vấn 。 以dĩ 曲khúc 折chiết 搜sưu 求cầu 者giả 。 要yếu 使sử 迷mê 者giả 得đắc 悟ngộ 。 滯trệ 者giả 得đắc 通thông 。 而nhi 凡phàm 涉thiệp 難nạn/nan 辭từ 。 亦diệc 不bất 當đương 以dĩ 。 實thật 理lý 詰cật 之chi 。 因nhân 實thật 理lý 不bất 明minh 。 故cố 以dĩ 非phi 難nạn/nan 為vi 難nạn/nan 。 難nạn/nan 至chí 無vô 難nạn/nan 。 則tắc 實thật 理lý 自tự 顯hiển 。 若nhược 見kiến 其kỳ 曲khúc 屈khuất 巧xảo 辯biện 。 而nhi 責trách 以dĩ 實thật 理lý 。 妄vọng 搆câu 圖đồ 度độ 。 非phi 不bất 能năng 因nhân 言ngôn 入nhập 理lý 。 抑ức 深thâm 昧muội 言ngôn 之chi 所sở 由do 。 讀đọc 內nội 典điển 者giả 。 不bất 可khả 無vô 此thử 擇trạch 法Pháp 眼nhãn 。

冠quan 註chú 。 此thử 牒điệp 其kỳ 前tiền 言ngôn 。 以dĩ 破phá 執chấp 心tâm 在tại 內nội 也dã 。 如như 汝nhữ 等đẳng 四tứ 句cú 。 牒điệp 前tiền 所sở 見kiến 之chi 由do 。 以dĩ 局cục 定định 阿A 難Nan 。 亦diệc 有hữu 等đẳng 四tứ 句cú 。 世Thế 尊Tôn 復phục 設thiết 一nhất 計kế 以dĩ 審thẩm 定định 。 阿A 難Nan 答đáp 言ngôn 下hạ 四tứ 句cú 。 是thị 阿A 難Nan 墮đọa 在tại 計kế 中trung 矣hĩ 。 汝nhữ 亦diệc 如như 是thị 者giả 。 乃nãi 佛Phật 之chi 總tổng 斷đoạn 語ngữ 。 猶do 言ngôn 汝nhữ 計kế 心tâm 在tại 身thân 內nội 。 與dữ 在tại 堂đường 不bất 見kiến 如Như 來Lai 。 而nhi 反phản 見kiến 林lâm 泉tuyền 者giả 。 曾tằng 無vô 有hữu 異dị 。 盖# 最tối 靈linh 者giả 。 莫mạc 過quá 汝nhữ 心tâm 。 凡phàm 所sở 在tại 處xứ 。 無vô 不bất 明minh 然nhiên 了liễu 知tri 。 若nhược 汝nhữ 現hiện 前tiền 。 所sở 明minh 了liễu 心tâm 。 寔thật 居cư 身thân 內nội 。

爾nhĩ 時thời 當đương 先tiên 見kiến 其kỳ 臟tạng 腑phủ 。 而nhi 後hậu 可khả 見kiến 外ngoại 物vật 。 始thỉ 與dữ 汝nhữ 先tiên 見kiến 如Như 來Lai 。 以dĩ 至chí 方phương 矚chú 林lâm 泉tuyền 之chi 語ngữ 相tương/tướng 合hợp 。 不bất 特đặc 此thử 也dã 。 據cứ 汝nhữ 所sở 言ngôn 。 宜nghi 乎hồ 世thế 間gian 多đa 有hữu 眾chúng 生sanh 。 先tiên 見kiến 腑phủ 臟tạng 。 後hậu 觀quan 外ngoại 物vật 。 今kim 果quả 有hữu 耶da 無vô 耶da 。 然nhiên 身thân 內nội 容dung 有hữu 。 不bất 可khả 見kiến 者giả 。 亦diệc 有hữu 不bất 可khả 不bất 見kiến 者giả 。 何hà 則tắc 。 若nhược 謂vị 心tâm 不bất 能năng 見kiến 心tâm 。 如như 眼nhãn 不bất 能năng 見kiến 眼nhãn 。 肝can 脾tì 胃vị 者giả 。 最tối 近cận 於ư 心tâm 。 亦diệc 若nhược 眼nhãn 不bất 能năng 見kiến 眉mi 睫tiệp 。 汝nhữ 縱túng 不bất 能năng 見kiến 此thử 。 其kỳ 餘dư 爪trảo 生sanh 髮phát 長trường 之chi 處xứ 。 筋cân 轉chuyển 脉mạch 搖dao 之chi 處xứ 。 斯tư 等đẳng 在tại 內nội 而nhi 與dữ 心tâm 相tương 離ly 者giả 。 理lý 合hợp 明minh 了liễu 。 如như 何hà 離ly 合hợp 之chi 處xứ 。 俱câu 不bất 能năng 見kiến 耶da 。 若nhược 汝nhữ 最tối 靈linh 之chi 心tâm 在tại 內nội 。 而nhi 必tất 不bất 知tri 內nội 物vật 。 云vân 何hà 反phản 能năng 知tri 外ngoại 物vật 也dã 。 然nhiên 則tắc 與dữ 在tại 堂đường 不bất 見kiến 如Như 來Lai 。 而nhi 反phản 見kiến 林lâm 泉tuyền 者giả 。 何hà 異dị 哉tai 。 汝nhữ 計kế 謬mậu 矣hĩ 。 是thị 故cố 下hạ 結kết 破phá 語ngữ 。 猶do 云vân 汝nhữ 言ngôn 在tại 堂đường 。 不bất 見kiến 如Như 來Lai 。 能năng 外ngoại 矚chú 林lâm 泉tuyền 者giả 。 無vô 有hữu 是thị 處xứ 。 可khả 知tri 汝nhữ 計kế 心tâm 在tại 身thân 中trung 。 不bất 見kiến 內nội 而nhi 反phản 見kiến 外ngoại 者giả 。 亦diệc 無vô 是thị 處xứ 也dã 。 斯tư 破phá 心tâm 在tại 身thân 內nội 竟cánh 。 縱túng/tung 不bất 能năng 等đẳng 舊cựu 說thuyết 。 以dĩ 幽u 深thâm 膚phu 淺thiển 釋thích 之chi 。 似tự 自tự 外ngoại 而nhi 之chi 內nội 。 則tắc 心tâm 在tại 外ngoại 矣hĩ 。 不bất 可khả 從tùng 。 頗phả 者giả 多đa 也dã 。

阿A 難Nan 稽khể 首thủ 。 而nhi 白bạch 佛Phật 言ngôn 。 至chí 同đồng 佛Phật 了liễu 義nghĩa 。 得đắc 無vô 妄vọng 耶da 。

冠quan 註chú 。 此thử 執chấp 心tâm 在tại 外ngoại 也dã 。 阿A 難Nan 聞văn 佛Phật 說thuyết 。 個cá 必tất 不bất 內nội 知tri 云vân 何hà 知tri 。 外ngoại 頓đốn 起khởi 謬mậu 解giải 。 意ý 謂vị 佛Phật 說thuyết 我ngã 心tâm 在tại 外ngoại 。 義nghĩa 見kiến 言ngôn 表biểu 。 故cố 曰viết 我ngã 聞văn 如Như 來Lai 。 如như 是thị 法Pháp 音âm 。 悟ngộ 知tri 我ngã 心tâm 。 實thật 居cư 身thân 外ngoại 。 何hà 則tắc 。 我ngã 心tâm 如như 燈đăng 。 我ngã 身thân 如như 室thất 。 佛Phật 謂vị 心tâm 若nhược 在tại 內nội 。 宜nghi 先tiên 見kiến 內nội 。 而nhi 後hậu 及cập 外ngoại 者giả 。 譬thí 如như 燈đăng 然nhiên 室thất 中trung 。 必tất 然nhiên 先tiên 照chiếu 室thất 內nội 。 從tùng 其kỳ 室thất 門môn 。 後hậu 及cập 庭đình 際tế 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 不bất 見kiến 身thân 中trung 。 獨độc 見kiến 身thân 外ngoại 者giả 。 亦diệc 如như 燈đăng 居cư 室thất 外ngoại 。 不bất 能năng 照chiếu 室thất 。 是thị 義nghĩa 必tất 竟cánh 明minh 了liễu 。 無vô 所sở 疑nghi 惑hoặc 。 與dữ 佛Phật 上thượng 來lai 所sở 說thuyết 了liễu 義nghĩa 。 無vô 不bất 同đồng 者giả 。 豈khởi 得đắc 同đồng 前tiền 在tại 內nội 之chi 妄vọng 耶da 。

佛Phật 告cáo 阿A 難Nan 。 是thị 諸chư 比Bỉ 丘Khâu 。 至chí 云vân 何hà 一nhất 人nhân 。 能năng 令linh 眾chúng 飽bão 。

冠quan 註chú 。 此thử 先tiên 設thiết 一nhất 喻dụ 。 以dĩ 明minh 心tâm 不bất 在tại 外ngoại 也dã 。 夫phu 心tâm 既ký 在tại 外ngoại 。 則tắc 身thân 與dữ 心tâm 分phần/phân 而nhi 為vi 二nhị 。 亦diệc 似tự 兩lưỡng 人nhân 。 彼bỉ 此thử 不bất 相tương 干can 涉thiệp 。 故cố 審thẩm 定định 阿A 難Nan 曰viết 。 是thị 諸chư 比Bỉ 丘Khâu 。 一nhất 人nhân 食thực 時thời 。 諸chư 人nhân 飽bão 否phủ 。 阿A 難Nan 即tức 答đáp 曰viết 不phủ 也dã 。 且thả 自tự 徵trưng 明minh 曰viết 。 是thị 諸chư 比Bỉ 丘Khâu 。 雖tuy 阿A 羅La 漢Hán 。 軀khu 命mạng 不bất 同đồng 。 云vân 何hà 一nhất 人nhân 食thực 時thời 。 能năng 令linh 眾chúng 飽bão 。 即tức 此thử 則tắc 知tri 心tâm 在tại 於ư 外ngoại 。 自tự 不bất 知tri 身thân 。 而nhi 阿A 難Nan 之chi 計kế 。 將tương 負phụ 墮đọa 矣hĩ 。 適thích 值trị 也dã 當đương 也dã 。 摶đoàn 食thực 者giả 。 亦diệc 名danh 段đoạn 食thực 。 有hữu 形hình 段đoạn 可khả 摶đoàn 取thủ 者giả 。 四tứ 食thực 中trung 揀giản 非phi 觸xúc 思tư 識thức 也dã 。 宿túc 止chỉ 也dã 。 猶do 云vân 今kim 日nhật 不bất 食thực 矣hĩ 。

佛Phật 告cáo 阿A 難Nan 。 若nhược 汝nhữ 覺giác 了liễu 。 至chí 住trụ 在tại 身thân 外ngoại 。 無vô 有hữu 是thị 處xứ 。

冠quan 註chú 。 此thử 破phá 心tâm 不bất 在tại 外ngoại 也dã 。 若nhược 汝nhữ 能năng 覺giác 了liễu 能năng 。 知tri 見kiến 之chi 心tâm 。 實thật 在tại 身thân 外ngoại 。 則tắc 身thân 外ngoại 於ư 心tâm 。 而nhi 心tâm 亦diệc 外ngoại 於ư 身thân 。 各các 不bất 相tương 干can 。 然nhiên 則tắc 心tâm 所sở 知tri 者giả 。 身thân 不bất 能năng 覺giác 。 身thân 邊biên 能năng 覺giác 。 心tâm 不bất 能năng 知tri 。 則tắc 與dữ 一nhất 人nhân 食thực 時thời 。 眾chúng 不bất 能năng 飽bão 。 無vô 以dĩ 異dị 也dã 。 我ngã 今kim 示thị 汝nhữ 。 兜đâu 羅la 綿miên 手thủ 。 汝nhữ 眼nhãn 見kiến 時thời 。 心tâm 分phân 別biệt 否phủ 。 阿A 難Nan 答đáp 言ngôn 。 眼nhãn 見kiến 手thủ 時thời 。 心tâm 生sanh 分phân 別biệt 。 佛Phật 曰viết 。 若nhược 然nhiên 則tắc 身thân 心tâm 元nguyên 相tương 知tri 。 而nhi 不bất 相tương 外ngoại 矣hĩ 。 云vân 何hà 執chấp 心tâm 在tại 外ngoại 耶da 。 是thị 故cố 下hạ 結kết 破phá 語ngữ 。 兜đâu 羅la 云vân 細tế 香hương 。 此thử 綿miên 白bạch 軟nhuyễn 。 佛Phật 手thủ 似tự 之chi 。

阿A 難Nan 白bạch 佛Phật 言ngôn 。 世Thế 尊Tôn 如như 佛Phật 所sở 言ngôn 。 至chí 無vô 障chướng 礙ngại 者giả 。 潛tiềm 根căn 內nội 故cố 。

冠quan 註chú 。 此thử 執chấp 心tâm 潛tiềm 根căn 內nội 也dã 。 如như 佛Phật 所sở 言ngôn 下hạ 。 牒điệp 前tiền 言ngôn 而nhi 起khởi 後hậu 文văn 也dã 。 我ngã 今kim 思tư 惟duy 。 知tri 在tại 一nhất 處xứ 者giả 。 揀giản 非phi 前tiền 內nội 外ngoại 一nhất 處xứ 也dã 。 處xử 今kim 何hà 在tại 者giả 。 佛Phật 徵trưng 其kỳ 所sở 言ngôn 之chi 處xứ 也dã 。 既ký 不bất 知tri 內nội 等đẳng 語ngữ 。 意ý 謂vị 根căn 不bất 見kiến 內nội 故cố 。 若nhược 根căn 能năng 見kiến 心tâm 。 自tự 隨tùy 其kỳ 分phân 別biệt 矣hĩ 。 觀quán 下hạ 文văn 可khả 知tri 。 猶do 如như 有hữu 人nhân 。 至chí 隨tùy 即tức 分phân 別biệt 一nhất 段đoạn 。 是thị 喻dụ 。 乃nãi 發phát 揮huy 潛tiềm 伏phục 根căn 裡# 一nhất 句cú 義nghĩa 。 故cố 以dĩ 能năng 合hợp 琉lưu 璃ly 。 喻dụ 如như 眼nhãn 之chi 浮phù 根căn 。 以dĩ 所sở 合hợp 雙song 眼nhãn 根căn 。 喻dụ 如như 識thức 心tâm 。 琉lưu 璃ly 不bất 碍# 眼nhãn 見kiến 。 如như 眼nhãn 根căn 不bất 礙ngại 心tâm 見kiến 也dã 。 阿A 難Nan 此thử 處xứ 早tảo 有hữu 眼nhãn 見kiến 心tâm 知tri 之chi 意ý 。 但đãn 未vị 明minh 言ngôn 。 而nhi 世Thế 尊Tôn 亦diệc 不bất 理lý 會hội 。 妙diệu 不bất 可khả 言ngôn 也dã 。 然nhiên 阿A 難Nan 向hướng 下hạ 負phụ 墮đọa 者giả 。 重trọng/trùng 在tại 彼bỉ 根căn 隨tùy 見kiến 。 隨tùy 即tức 分phân 別biệt 二nhị 句cú 。 法pháp 喻dụ 不bất 齊tề 。 猶do 輕khinh 然nhiên 我ngã 覺giác 了liễu 至chí 終chung 。 又hựu 是thị 委ủy 曲khúc 。 完hoàn 成thành 上thượng 文văn 。 既ký 不bất 知tri 內nội 。 而nhi 能năng 見kiến 外ngoại 二nhị 句cú 義nghĩa 。 猶do 云vân 不bất 見kiến 內nội 者giả 。 為vi 根căn 不bất 見kiến 故cố 。 根căn 若nhược 見kiến 內nội 。 心tâm 自tự 隨tùy 知tri 。 矚chú 外ngoại 無vô 礙ngại 者giả 。 亦diệc 潛tiềm 根căn 內nội 故cố 。 根căn 既ký 能năng 見kiến 。 心tâm 何hà 所sở 礙ngại 。 何hà 恠# 心tâm 不bất 見kiến 內nội 。 而nhi 獨độc 見kiến 外ngoại 者giả 乎hồ 。 潛tiềm 者giả 藏tạng 也dã 。

佛Phật 告cáo 阿A 難Nan 。 如như 汝nhữ 所sở 言ngôn 。 至chí )# 如như 瑠lưu 璃ly 合hợp 。 無vô 有hữu 是thị 處xứ 。

冠quan 註chú 。 此thử 破phá 心tâm 不bất 潛tiềm 根căn 也dã 。 佛Phật 以dĩ 二nhị 難nạn/nan 破phá 阿A 難Nan 。 若nhược 心tâm 見kiến 眼nhãn 。 而nhi 眼nhãn 自tự 不bất 能năng 見kiến 境cảnh 。 心tâm 亦diệc 不bất 得đắc 成thành 隨tùy 矣hĩ 。 若nhược 心tâm 不bất 見kiến 眼nhãn 。 則tắc 法pháp 喻dụ 不bất 齊tề 矣hĩ 。 故cố 先tiên 躡niếp 本bổn 喻dụ 以dĩ 按án 定định 。 阿A 難Nan 謂vị 汝nhữ 既ký 以dĩ 人nhân 之chi 琉lưu 璃ly 。 喻dụ 如như 汝nhữ 之chi 眼nhãn 根căn 。 以dĩ 人nhân 之chi 眼nhãn 根căn 。 喻dụ 如như 汝nhữ 之chi 心tâm 體thể 。 彼bỉ 人nhân 正chánh 當đương 見kiến 山sơn 河hà 時thời 。 曾tằng 見kiến 琉lưu 璃ly 否phủ 。 阿A 難Nan 答đáp 言ngôn 。 實thật 見kiến 琉lưu 璃ly 。 佛Phật 即tức 難nạn/nan 曰viết 。 汝nhữ 心tâm 潛tiềm 伏phục 眼nhãn 根căn 。 若nhược 同đồng 彼bỉ 琉lưu 璃ly 所sở 合hợp 之chi 眼nhãn 者giả 。 汝nhữ 心tâm 正chánh 見kiến 山sơn 河hà 時thời 。 何hà 不bất 見kiến 眼nhãn 。 設thiết 若nhược 見kiến 眼nhãn 。 則tắc 眼nhãn 反phản 同đồng 心tâm 所sở 見kiến 之chi 境cảnh 矣hĩ 。 若nhược 同đồng 於ư 境cảnh 。 則tắc 眼nhãn 乃nãi 無vô 知tri 之chi 物vật 。 然nhiên 則tắc 眼nhãn 先tiên 不bất 能năng 見kiến 物vật 汝nhữ 心tâm 又hựu 隨tùy 。 何hà 者giả 而nhi 起khởi 分phân 別biệt 耶da 。 汝nhữ 計kế 隨tùy 見kiến 隨tùy 即tức 分phân 別biệt 者giả 。 不bất 得đắc 成thành 矣hĩ 。 斯tư 暗ám 點điểm 他tha 見kiến 。 非phi 是thị 根căn 也dã 。 設thiết 若nhược 汝nhữ 心tâm 不bất 能năng 見kiến 眼nhãn 。 則tắc 法pháp 喻dụ 又hựu 不bất 齊tề 。 云vân 何hà 說thuyết 心tâm 潛tiềm 根căn 內nội 。 如như 琉lưu 璃ly 合hợp 眼nhãn 耶da 。 是thị 故cố 下hạ 結kết 破phá 語ngữ 。

阿A 難Nan 白bạch 佛Phật 言ngôn 。 世Thế 尊Tôn 至chí )# 名danh 為vi 內nội 見kiến 。 是thị 義nghĩa 云vân 何hà 。

冠quan 註chú 。 此thử 雙song 計kế 內nội 外ngoại 也dã 。 阿A 難Nan 轉chuyển 計kế 。 多đa 因nhân 被bị 斥xích 。 暫tạm 時thời 逼bức 成thành 。 唯duy 執chấp 心tâm 在tại 內nội 。 是thị 其kỳ 本bổn 意ý 。 故cố 堅kiên 執chấp 不bất 捨xả 。 今kim 雖tuy 內nội 外ngoại 雙song 執chấp 。 而nhi 意ý 在tại 曲khúc 成thành 初sơ 計kế 。 有hữu 藏tạng 則tắc 暗ám 者giả 。 謂vị 由do 其kỳ 暗ám 故cố 。 不bất 能năng 徹triệt 見kiến 藏tạng 腑phủ 。 閉bế 眼nhãn 見kiến 內nội 者giả 。 謂vị 既ký 名danh 見kiến 內nội 。 豈khởi 為vi 不bất 見kiến 。 有hữu 竅khiếu 則tắc 明minh 者giả 。 謂vị 由do 有hữu 竅khiếu 故cố 。 所sở 以dĩ 外ngoại 明minh 。 開khai 眼nhãn 見kiến 明minh 者giả 。 謂vị 由do 其kỳ 明minh 故cố 。 所sở 以dĩ 能năng 見kiến 外ngoại 物vật 。 然nhiên 則tắc 心tâm 居cư 身thân 中trung 。 不bất 見kiến 腑phủ 藏tạng 。 而nhi 見kiến 外ngoại 物vật 。 亦diệc 不bất 違vi 理lý 也dã 。 因nhân 被bị 三tam 番phiên 奪đoạt 破phá 。 故cố 不bất 敢cảm 直trực 斷đoạn 。 但đãn 曰viết 是thị 義nghĩa 云vân 何hà 耳nhĩ 。

佛Phật 告cáo 阿A 難Nan 。 汝nhữ 當đương 閉bế 眼nhãn 。 見kiến 暗ám (# 至chí 名danh 見kiến 內nội 者giả 。 無vô 有hữu 是thị 處xứ 。

冠quan 註chú 。 此thử 破phá 閉bế 眼nhãn 見kiến 暗ám 。 名danh 見kiến 內nội 也dã 。 欲dục 破phá 彼bỉ 執chấp 。 先tiên 設thiết 二nhị 問vấn 。 以dĩ 審thẩm 定định 之chi 。 下hạ 方phương 辯biện 破phá 。 若nhược 此thử 暗ám 相tướng 。 與dữ 眼nhãn 對đối 者giả 。 是thị 此thử 暗ám 相tướng 。 在tại 汝nhữ 眼nhãn 前tiền 。 反phản 成thành 見kiến 外ngoại 。 云vân 何hà 成thành 得đắc 見kiến 內nội 。 若nhược 言ngôn 見kiến 暗ám 即tức 成thành 內nội 。 勿vật 論luận 眼nhãn 之chi 前tiền 後hậu 。 即tức 當đương 凡phàm 居cư 暗ám 室thất 中trung 。 無vô 三tam 光quang 處xứ 。 則tắc 應ưng 盡tận 是thị 汝nhữ 之chi 三tam 焦tiêu 五ngũ 腑phủ 。 然nhiên 寧ninh 有hữu 是thị 理lý 哉tai 。 若nhược 此thử 暗ám 相tướng 不bất 與dữ 眼nhãn 對đối 。 則tắc 暗ám 與dữ 眼nhãn 。 自tự 相tương/tướng 乖quai 離ly 。 亦diệc 不bất 名danh 見kiến 。 又hựu 云vân 何hà 成thành 得đắc 見kiến 內nội 。 如như 是thị 則tắc 眼nhãn 與dữ 暗ám 相tướng 。 對đối 與dữ 不bất 對đối 。 皆giai 不bất 成thành 內nội 。 若nhược 言ngôn 我ngã 道đạo 。 閉bế 眼nhãn 見kiến 暗ám 。 非phi 道đạo 開khai 眼nhãn 見kiến 暗ám 。 何hà 論luận 對đối 與dữ 不bất 對đối 。 這giá 是thị 離ly 諸chư 外ngoại 見kiến 。 返phản 觀quán 暗ám 相tướng 。 謂vị 之chi 見kiến 內nội 。 若nhược 汝nhữ 眼nhãn 根căn 。 離ly 卻khước 外ngoại 見kiến 。 返phản 觀quán 暗ám 相tướng 。 成thành 內nội 對đối 者giả 。 即tức 當đương 開khai 眼nhãn 合hợp 眼nhãn 二nhị 處xứ 。 皆giai 能năng 可khả 也dã 。 若nhược 能năng 合hợp 眼nhãn 返phản 見kiến 暗ám 時thời 。 名danh 見kiến 身thân 中trung 。 於ư 開khai 眼nhãn 見kiến 明minh 時thời 。 何hà 不bất 返phản 見kiến 己kỷ 面diện 。 若nhược 開khai 眼nhãn 時thời 。 不bất 能năng 返phản 見kiến 己kỷ 面diện 。 則tắc 閉bế 眼nhãn 時thời 。 又hựu 不bất 能năng 返phản 見kiến 身thân 中trung 。 若nhược 謂vị 開khai 眼nhãn 見kiến 明minh 時thời 。 果quả 能năng 返phản 見kiến 己kỷ 面diện 。 則tắc 汝nhữ 心tâm 眼nhãn 皆giai 在tại 虗hư 空không 。 又hựu 不bất 得đắc 返phản 見kiến 身thân 中trung 。 而nhi 內nội 對đối 必tất 不bất 成thành 矣hĩ 。 若nhược 果quả 在tại 空không 。 豈khởi 獨độc 不bất 成thành 內nội 對đối 。 抑ức 且thả 非phi 汝nhữ 之chi 心tâm 體thể 。 若nhược 言ngôn 雖tuy 在tại 虗hư 空không 。 而nhi 見kiến 我ngã 面diện 。 亦diệc 是thị 我ngã 之chi 心tâm 體thể 。 殊thù 不bất 知tri 汝nhữ 眼nhãn 所sở 在tại 。 當đương 有hữu 汝nhữ 身thân 。 然nhiên 則tắc 如Như 來Lai 亦diệc 見kiến 汝nhữ 面diện 。 即tức 應ưng 亦diệc 是thị 汝nhữ 身thân 。 縱túng/tung 謂vị 心tâm 眼nhãn 所sở 在tại 。 不bất 必tất 有hữu 身thân 。 則tắc 汝nhữ 心tâm 眼nhãn 在tại 空không 。 亦diệc 見kiến 汝nhữ 面diện 。 是thị 汝nhữ 心tâm 眼nhãn 已dĩ 有hữu 知tri 覺giác 。 則tắc 汝nhữ 身thân 中trung 。 應ưng 無vô 知tri 覺giác 矣hĩ 。 汝nhữ 必tất 執chấp 言ngôn 身thân 中trung 有hữu 汝nhữ 知tri 覺giác 。 空không 中trung 心tâm 眼nhãn 亦diệc 汝nhữ 知tri 覺giác 。 則tắc 汝nhữ 一nhất 身thân 。 應ưng 有hữu 二nhị 知tri 。 既ký 有hữu 二nhị 知tri 。 即tức 汝nhữ 一nhất 身thân 。 應ưng 成thành 兩lưỡng 佛Phật 。 有hữu 此thử 理lý 乎hồ 。 是thị 故cố 下hạ 。 單đơn 結kết 破phá 見kiến 內nội 不bất 成thành 也dã 。

阿A 難Nan 言ngôn 我ngã 常thường 聞văn 佛Phật 。 開khai 示thị 四tứ 眾chúng 。 至chí 亦diệc 非phi 內nội 外ngoại 。 中trung 間gian 三tam 處xứ 。

冠quan 註chú 。 此thử 計kế 心tâm 在tại 隨tùy 所sở 合hợp 處xứ 也dã 。 阿A 難Nan 四tứ 番phiên 被bị 斥xích 。 伎kỹ 倆lưỡng 將tương 窮cùng 。 故cố 引dẫn 佛Phật 法Pháp 。 為vì 己kỷ 證chứng 據cứ 。 殊thù 不bất 知tri 昔tích 說thuyết 心tâm 法pháp 互hỗ 生sanh 者giả 。 要yếu 顯hiển 諸chư 法pháp 無vô 性tánh 。 妄vọng 心tâm 無vô 體thể 。 以dĩ 破phá 妄vọng 也dã 。 今kim 謬mậu 執chấp 心tâm 法pháp 。 實thật 有hữu 所sở 生sanh 。 復phục 計kế 因nhân 法pháp 。 而nhi 有hữu 之chi 思tư 惟duy 體thể 。 為vì 己kỷ 心tâm 性tánh 。 既ký 謂vị 心tâm 隨tùy 法pháp 有hữu 。 不bất 可khả 說thuyết 合hợp 。 既ký 謂vị 之chi 合hợp 。 必tất 是thị 兩lưỡng 物vật 現hiện 成thành 始thỉ 得đắc 。 且thả 心tâm 體thể 尚thượng 無vô 。 豈khởi 待đãi 合hợp 而nhi 後hậu 有hữu 乎hồ 。 不bất 特đặc 此thử 也dã 。 既ký 曰viết 心tâm 隨tùy 法pháp 有hữu 。 而nhi 亦diệc 與dữ 法pháp 合hợp 。 則tắc 法pháp 在tại 外ngoại 。 而nhi 心tâm 亦diệc 在tại 外ngoại 矣hĩ 。 何hà 謂vị 非phi 內nội 外ngoại 中trung 間gian 三tam 處xứ 。 通thông 身thân 是thị 病bệnh 。 而nhi 不bất 自tự 知tri 也dã 。

佛Phật 告cáo 阿A 難Nan 。 汝nhữ 今kim 說thuyết 言ngôn 。 至chí 若nhược 從tùng 外ngoại 來lai 。 先tiên 合hợp 見kiến 面diện 。

冠quan 註chú 。 此thử 破phá 隨tùy 所sở 合hợp 處xứ 之chi 計kế 也dã 。 阿A 難Nan 引dẫn 兩lưỡng 法pháp 為vi 據cứ 。 佛Phật 單đơn 牒điệp 一nhất 法pháp 辯biện 破phá 。 則tắc 彼bỉ 無vô 所sở 賴lại 矣hĩ 。 若nhược 謂vị 法pháp 由do 心tâm 生sanh 。 則tắc 似tự 心tâm 為vi 法pháp 體thể 。 聊liêu 有hữu 倚ỷ 傍bàng 。 而nhi 獨độc 說thuyết 心tâm 由do 法pháp 生sanh 。 則tắc 似tự 法pháp 為vi 心tâm 體thể 。 是thị 心tâm 自tự 無vô 體thể 性tánh 。 心tâm 若nhược 無vô 體thể 。 則tắc 無vô 所sở 合hợp 。 盖# 六lục 種chủng 根căn 塵trần 。 各các 有hữu 體thể 量lượng 已dĩ 。 合hợp 成thành 十thập 八bát 界giới 矣hĩ 。 汝nhữ 無vô 體thể 之chi 心tâm 。 復phục 與dữ 何hà 法pháp 相tướng 合hợp 。 豈khởi 六lục 塵trần 外ngoại 更cánh 有hữu 一nhất 種chủng 無vô 體thể 之chi 塵trần 。 與dữ 汝nhữ 無vô 體thể 之chi 心tâm 。 合hợp 而nhi 為vi 一nhất 。 而nhi 成thành 十thập 九cửu 界giới 耶da 。

何hà 以dĩ 故cố 。 因nhân 七thất 塵trần 故cố 。 是thị 義nghĩa 不bất 然nhiên 。 若nhược 汝nhữ 心tâm 必tất 有hữu 體thể 。 必tất 在tại 隨tùy 所sở 合hợp 處xứ 者giả 。 汝nhữ 今kim 以dĩ 手thủ 自tự 挃trất 其kỳ 身thân 。 看khán 所sở 知tri 心tâm 。 從tùng 何hà 所sở 來lai 。 若nhược 無vô 所sở 從tùng 來lai 。 又hựu 非phi 隨tùy 合hợp 隨tùy 有hữu 。 必tất 待đãi 挃trất 而nhi 始thỉ 見kiến 。 方phương 是thị 隨tùy 合hợp 隨tùy 有hữu 。 若nhược 有hữu 所sở 從tùng 來lai 。 必tất 有hữu 內nội 出xuất 外ngoại 入nhập 。 果quả 內nội 出xuất 耶da 。 外ngoại 入nhập 耶da 。 若nhược 有hữu 內nội 出xuất 外ngoại 入nhập 。 則tắc 復phục 襲tập 前tiền 咎cữu 。 豈khởi 得đắc 隨tùy 合hợp 而nhi 隨tùy 有hữu 乎hồ 。 不bất 曰viết 二nhị 十thập 一nhất 界giới 。 而nhi 曰viết 十thập 九cửu 界giới 者giả 。 正chánh 顯hiển 心tâm 與dữ 塵trần 俱câu 無vô 體thể 故cố 。 此thử 雖tuy 小tiểu 節tiết 。 亦diệc 應ưng 知tri 之chi 。 挃trất 者giả 觸xúc 也dã 。

阿A 難Nan 言ngôn 見kiến 是thị 其kỳ 眼nhãn 。 心tâm 知tri 非phi 眼nhãn 。 至chí 若nhược 見kiến 物vật 者giả 。 云vân 何hà 名danh 死tử 。

冠quan 註chú 。 此thử 計kế 眼nhãn 見kiến 心tâm 知tri 也dã 。 阿A 難Nan 聞văn 佛Phật 見kiến 內nội 見kiến 面diện 之chi 說thuyết 。 遂toại 生sanh 疑nghi 計kế 。 謂vị 眼nhãn 但đãn 名danh 見kiến 。 心tâm 但đãn 名danh 知tri 。 責trách 心tâm 令linh 見kiến 。 恐khủng 非phi 正chánh 義nghĩa 。 佛Phật 即tức 暗ám 牒điệp 前tiền 戶hộ 牗# 開khai 豁hoát 等đẳng 文văn 作tác 喻dụ 。 顯hiển 知tri 見kiến 唯duy 心tâm 。 以dĩ 阿A 難Nan 喻dụ 心tâm 。 以dĩ 門môn 喻dụ 眼nhãn 。 謂vị 如như 汝nhữ 在tại 室thất 中trung 。 雖tuy 因nhân 門môn 見kiến 外ngoại 。 須tu 得đắc 汝nhữ 身thân 而nhi 後hậu 能năng 見kiến 。 若nhược 非phi 汝nhữ 身thân 而nhi 門môn 。 豈khởi 能năng 見kiến 之chi 乎hồ 。 法pháp 合hợp 應ưng 云vân 。 雖tuy 因nhân 眼nhãn 見kiến 外ngoại 。 須tu 得đắc 汝nhữ 心tâm 而nhi 後hậu 能năng 見kiến 。 若nhược 非phi 汝nhữ 心tâm 而nhi 眼nhãn 。 豈khởi 能năng 見kiến 之chi 乎hồ 。 若nhược 唯duy 眼nhãn 見kiến 。 則tắc 諸chư 已dĩ 死tử 云vân 云vân )# 。 以dĩ 此thử 觀quán 之chi 。 可khả 見kiến 知tri 見kiến 唯duy 汝nhữ 一nhất 心tâm 。 豈khởi 妄vọng 分phần/phân 眼nhãn 見kiến 心tâm 知tri 乎hồ 。

阿A 難Nan 又hựu 汝nhữ 覺giác 了liễu 。 能năng 知tri 之chi 心tâm 。 至chí 心tâm 則tắc 隨tùy 有hữu 。 無vô 有hữu 是thị 處xứ 。

冠quan 註chú 。 此thử 復phục 拈niêm 上thượng 文văn 。 心tâm 若nhược 有hữu 體thể 一nhất 義nghĩa 。 作tác 四tứ 分phần/phân 破phá 之chi 。 承thừa 上thượng 云vân 。 汝nhữ 心tâm 若nhược 必tất 有hữu 體thể 。 為vi 是thị 一nhất 體thể 多đa 體thể 。 徧biến 體thể 不bất 徧biến 體thể 。 若nhược 一nhất 體thể 者giả 。 挃trất 一nhất 支chi 時thời 。 四tứ 支chi 應ưng 覺giác 。 若nhược 咸hàm 覺giác 者giả 。 挃trất 應ưng 無vô 處xứ 。 若nhược 挃trất 處xứ 有hữu 在tại 。 定định 非phi 一nhất 體thể 。 若nhược 多đa 體thể 者giả 。 有hữu 一nhất 心tâm 體thể 則tắc 成thành 一nhất 人nhân 。 有hữu 多đa 心tâm 體thể 。 則tắc 成thành 多đa 人nhân 。 於ư 多đa 人nhân 中trung 。 何hà 體thể 為vi 汝nhữ 。 若nhược 徧biến 體thể 者giả 。 同đồng 前tiền 一nhất 體thể 。 挃trất 一nhất 支chi 而nhi 四tứ 支chi 咸hàm 覺giác 。 若nhược 不bất 徧biến 者giả 。 止chỉ 在tại 一nhất 支chi 。 當đương 爾nhĩ 挃trất 頭đầu 而nhi 亦diệc 挃trất 其kỳ 足túc 。 若nhược 頭đầu 覺giác 而nhi 足túc 不bất 覺giác 。 可khả 言ngôn 不bất 徧biến 。 今kim 頭đầu 足túc 併tinh 挃trất 。 必tất 爾nhĩ 併tinh 知tri 。 又hựu 非phi 不bất 徧biến 。 然nhiên 則tắc 心tâm 體thể 尚thượng 無vô 定định 在tại 。 豈khởi 有hữu 隨tùy 合hợp 隨tùy 有hữu 之chi 處xứ 耶da 。 是thị 故cố 下hạ 。 結kết 破phá 語ngữ 。

阿A 難Nan 白bạch 佛Phật 言ngôn 。 世Thế 尊Tôn 我ngã 亦diệc 聞văn 佛Phật 。 至chí 表biểu 體thể 既ký 混hỗn 。 心tâm 應ưng 雜tạp 亂loạn 。

冠quan 註chú 。 此thử 計kế 心tâm 在tại 中trung 間gian 也dã 。 阿A 難Nan 但đãn 知tri 引dẫn 證chứng 。 而nhi 不bất 知tri 談đàm 實thật 相tướng 者giả 。 是thị 說thuyết 萬vạn 法pháp 唯duy 心tâm 。 不bất 隨tùy 妄vọng 執chấp 。 直trực 指chỉ 真chân 實thật 本bổn 相tương/tướng 而nhi 言ngôn 。 豈khởi 同đồng 浮phù 想tưởng 識thức 心tâm 乎hồ 。 反phản 領lãnh 前tiền 非phi 。 而nhi 作tác 思tư 惟duy 。 謂vị 心tâm 若nhược 在tại 內nội 。 應ưng 有hữu 所sở 見kiến 。 又hựu 無vô 所sở 見kiến 。 心tâm 若nhược 在tại 外ngoại 。 應ưng 不bất 相tương 知tri 。 今kim 又hựu 相tương 知tri 。 內nội 無vô 知tri 故cố 。 在tại 內nội 不bất 成thành 。 身thân 心tâm 相tương 知tri 故cố 。 在tại 外ngoại 非phi 義nghĩa 。 外ngoại 既ký 相tương 知tri 。 內nội 復phục 無vô 見kiến 。 當đương 在tại 中trung 間gian 。 彼bỉ 雖tuy 言ngôn 中trung 。 而nhi 中trung 相tương/tướng 尚thượng 迷mê 。 佛Phật 先tiên 審thẩm 定định 中trung 相tương/tướng 在tại 身thân 在tại 境cảnh 。 後hậu 推thôi 破phá 之chi 。 意ý 謂vị 若nhược 在tại 汝nhữ 身thân 。 而nhi 身thân 有hữu 中trung 邊biên 二nhị 義nghĩa 。 在tại 邊biên 則tắc 不bất 名danh 中trung 。 在tại 中trung 則tắc 同đồng 前tiền 在tại 內nội 。 仍nhưng 當đương 見kiến 內nội 。 若nhược 在tại 身thân 外ngoại 之chi 處xứ 。 而nhi 處xứ 有hữu 表biểu 與dữ 無vô 表biểu 二nhị 義nghĩa 。 無vô 表biểu 則tắc 中trung 相tương/tướng 無vô 所sở 標tiêu 準chuẩn 。 表biểu 則tắc 亦diệc 無vô 定định 方phương 可khả 觀quán 。 盖# 表biểu 體thể 尚thượng 無vô 定định 在tại 。 豈khởi 心tâm 有hữu 一nhất 定định 之chi 中trung 相tương/tướng 。 而nhi 不bất 雜tạp 亂loạn 乎hồ 。 表biểu 中trung 標tiêu 竿can/cán 也dã 。 凡phàm 立lập 標tiêu 以dĩ 顯hiển 中trung 位vị 。 曰viết 表biểu 。

阿A 難Nan 言ngôn 我ngã 所sở 說thuyết 中trung 。 非phi 此thử 二nhị 種chủng 。 至chí 當đương 在tại 中trung 間gian 。 無vô 有hữu 是thị 處xứ 。

夫phu 凡phàm 看khán 此thử 等đẳng 經kinh 文văn 。 要yếu 知tri 非phi 難nạn/nan 為vi 難nạn/nan 。 勿vật 得đắc 望vọng 空không 鑿tạc 實thật 。 然nhiên 而nhi 語ngữ 雖tuy 變biến 幻huyễn 。 於ư 中trung 線tuyến 路lộ 。 隱ẩn 然nhiên 絡lạc 然nhiên 。 若nhược 虗hư 非phi 虗hư 。 但đãn 循tuần 文văn 銷tiêu 釋thích 。 玅# 趣thú 天thiên 然nhiên 。 若nhược 強cường/cưỡng 援viện 證chứng 據cứ 。 徒đồ 成thành 贅# 語ngữ 。 豈khởi 獨độc 不bất 成thành 一nhất 片phiến 。 反phản 作tác 七thất 穿xuyên 八bát 孔khổng 。 當đương 觀quán 阿A 難Nan 所sở 引dẫn 佛Phật 語ngữ 。 曾tằng 無vô 一nhất 二nhị 當đương 可khả 。 世Thế 尊Tôn 併tinh 不bất 究cứu 其kỳ 來lai 歷lịch 。 亦diệc 不bất 問vấn 其kỳ 差sai 訛ngoa 。 唯duy 了liễu 眼nhãn 前tiền 公công 案án 。 雖tuy 係hệ 折chiết 辯biện 。 其kỳ 實thật 直trực 捷tiệp 。 又hựu 如như 阿A 難Nan 所sở 執chấp 之chi 心tâm 。 世Thế 尊Tôn 豈khởi 不bất 知tri 是thị 第đệ 六lục 識thức 。 豈khởi 不bất 知tri 為vi 。 前tiền 塵trần 影ảnh 事sự 。 未vị 及cập 緣duyên 熟thục 。 自tự 不bất 與dữ 之chi 說thuyết 破phá 。 若nhược 廼# 伎kỹ 癢dạng 知tri 識thức 。 未vị 免miễn 捫môn 風phong 撲phác 影ảnh 。 不bất 顧cố 其kỳ 當đương 與dữ 不bất 當đương 。 契khế 與dữ 不bất 契khế 。 唯duy 圖đồ 展triển 其kỳ 所sở 有hữu 。 而nhi 殘tàn 經kinh 剩thặng 論luận 。 餘dư 歌ca 冷lãnh 頌tụng 。 甚thậm 者giả 。 諸chư 子tử 百bách 家gia 紛phân 然nhiên 雜tạp 出xuất 。 譬thí 諸chư 庸dong 醫y 修tu 藥dược 。 料liệu 愈dũ 多đa 。 而nhi 病bệnh 尤vưu 深thâm 。 夫phu 何hà 益ích 哉tai 。

冠quan 註chú 。 此thử 一nhất 答đáp 一nhất 破phá 之chi 詞từ 也dã 。 阿A 難Nan 答đáp 曰viết 。 我ngã 所sở 說thuyết 中trung 。 非phi 身thân 處xứ 二nhị 種chủng 。 如như 世Thế 尊Tôn 云vân 云vân )# 。 阿A 難Nan 一nhất 時thời 兩lưỡng 引dẫn 證chứng 據cứ 。 則tắc 前tiền 後hậu 矛mâu 盾# 。 而nhi 亦diệc 不bất 自tự 知tri 。 盖# 佛Phật 處xứ 大Đại 乘Thừa 時thời 。 說thuyết 真chân 心tâm 實thật 相tướng 。 如như 如như 不bất 動động 。 無vô 在tại 而nhi 無vô 乎hồ 不bất 在tại 。 豈khởi 謂vị 不bất 在tại 內nội 外ngoại 。 而nhi 在tại 中trung 間gian 乎hồ 。 佛Phật 在tại 權quyền 乘thừa 時thời 。 說thuyết 眼nhãn 色sắc 為vi 緣duyên 。 生sanh 於ư 眼nhãn 識thức 。 謂vị 根căn 境cảnh 為vi 緣duyên 。 以dĩ 生sanh 妄vọng 識thức 。 而nhi 互hỗ 無vô 體thể 性tánh 。 如như 本bổn 經kinh 後hậu 文văn 云vân 。 幻huyễn 妄vọng 稱xưng 相tướng 是thị 也dã 。 又hựu 豈khởi 與dữ 實thật 相tướng 真chân 心tâm 無vô 異dị 乎hồ 。 然nhiên 此thử 應ưng 置trí 之chi 勿vật 論luận 。 況huống 復phục 解giải 釋thích 佛Phật 語ngữ 。 謂vị 眼nhãn 有hữu 分phân 別biệt 。 而nhi 指chỉ 定định 根căn 屬thuộc 內nội 身thân 。 謂vị 色sắc 塵trần 無vô 知tri 。 而nhi 指chỉ 定định 塵trần 屬thuộc 外ngoại 境cảnh 。 謂vị 識thức 生sanh 其kỳ 中trung 。 而nhi 指chỉ 定định 心tâm 在tại 兩lưỡng 楹doanh 之chi 間gian 。 以dĩ 顯hiển 中trung 相tương/tướng 。 嗟ta 夫phu 謬mậu 矣hĩ 。 墮đọa 矣hĩ 。 故cố 世Thế 尊Tôn 乘thừa 隙khích 。 審thẩm 定định 阿A 難Nan 曰viết 。 汝nhữ 心tâm 若nhược 在tại 。 根căn 塵trần 之chi 中trung 。 此thử 中trung 之chi 心tâm 體thể 。 為vi 兼kiêm 根căn 塵trần 二nhị 種chủng 。 為vi 不bất 兼kiêm 耶da 。 遂toại 辯biện 破phá 之chi 曰viết 。 若nhược 兼kiêm 二nhị 者giả 。 汝nhữ 道Đạo 眼nhãn 有hữu 分phân 別biệt 。 色sắc 塵trần 無vô 知tri 者giả 。 一nhất 定định 眼nhãn 是thị 有hữu 知tri 之chi 根căn 。 一nhất 定định 色sắc 是thị 無vô 知tri 之chi 物vật 。 汝nhữ 心tâm 自tự 是thị 有hữu 知tri 之chi 體thể 。 而nhi 復phục 兼kiêm 在tại 。 根căn 塵trần 之chi 中trung 。 是thị 體thể 與dữ 根căn 。 皆giai 係hệ 有hữu 知tri 。 雖tuy 兼kiêm 而nhi 不bất 必tất 論luận 矣hĩ 。 但đãn 無vô 知tri 物vật 色sắc 。 與dữ 有hữu 知tri 心tâm 體thể 。 二nhị 者giả 兼kiêm 在tại 一nhất 處xứ 。 則tắc 有hữu 知tri 無vô 知tri 。 豈khởi 不bất 互hỗ 相tương 雜tạp 亂loạn 乎hồ 。 若nhược 必tất 執chấp 言ngôn 。 二nhị 者giả 雖tuy 兼kiêm 不bất 妨phương 。 物vật 色sắc 猶do 自tự 非phi 知tri 。 而nhi 心tâm 體thể 猶do 自tự 有hữu 知tri 。 未vị 嘗thường 雜tạp 亂loạn 者giả 。 則tắc 是thị 雖tuy 相tương/tướng 兼kiêm 。 而nhi 未vị 相tương/tướng 合hợp 。 若nhược 汝nhữ 心tâm 體thể 與dữ 外ngoại 物vật 既ký 如như 此thử 。 與dữ 內nội 根căn 亦diệc 復phục 然nhiên 。 即tức 當đương 以dĩ 一nhất 心tâm 。 體thể 兩lưỡng 分phần/phân 而nhi 立lập 。 半bán 與dữ 根căn 敵địch 。 半bán 與dữ 塵trần 敵địch 。 然nhiên 則tắc 心tâm 體thể 既ký 非phi 定định 一nhất 。 依y 何hà 為vi 之chi 中trung 位vị 乎hồ 。 若nhược 兼kiêm 二nhị 不bất 成thành 。 是thị 不bất 兼kiêm 根căn 塵trần 。 汝nhữ 道Đạo 眼nhãn 色sắc 為vi 緣duyên 。 生sanh 於ư 眼nhãn 識thức 。 若nhược 汝nhữ 心tâm 體thể 不bất 兼kiêm 根căn 。 則tắc 非phi 屬thuộc 有hữu 知tri 。 若nhược 不bất 兼kiêm 塵trần 。 又hựu 非phi 屬thuộc 不bất 知tri 。 然nhiên 則tắc 如như 為vi 父phụ 母mẫu 。 子tử 自tự 何hà 生sanh 。 根căn 境cảnh 既ký 不bất 為vi 緣duyên 。 則tắc 心tâm 之chi 體thể 性tánh 。 自tự 何hà 而nhi 有hữu 。 心tâm 體thể 尚thượng 無vô 。 依y 何hà 以dĩ 顯hiển 中trung 相tương/tướng 乎hồ 。 是thị 故cố 下hạ 結kết 破phá 語ngữ 。 以dĩ 兼kiêm 二nhị 破phá 阿A 難Nan 。 是thị 躡niếp 眼nhãn 有hữu 分phân 別biệt 。 二nhị 句cú 作tác 贓# 證chứng 。 以dĩ 不bất 兼kiêm 二nhị 破phá 阿A 難Nan 。 是thị 躡niếp 眼nhãn 色sắc 為vi 緣duyên 。 二nhị 句cú 作tác 贓# 證chứng 。 物vật 體thể 雜tạp 亂loạn 句cú 。 且thả 除trừ 卻khước 根căn 說thuyết 。 物vật 非phi 體thể 知tri 句cú 。 眼nhãn 上thượng 句cú 轉chuyển 出xuất 來lai 。 以dĩ 分phần/phân 釋thích 不bất 雜tạp 亂loạn 義nghĩa 。 成thành 敵địch 兩lưỡng 立lập 句cú 。 又hựu 跟cân 物vật 非phi 體thể 如như 句cú 推thôi 出xuất 來lai 。 以dĩ 此thử 例lệ 彼bỉ 。 仍nhưng 提đề 起khởi 根căn 來lai 。 方phương 作tác 三tam 法pháp 破phá 之chi 。

阿A 難Nan 白bạch 佛Phật 言ngôn 。 世Thế 尊Tôn 我ngã 昔tích 見kiến 佛Phật 。 至chí 則tắc 我ngã 無vô 著trước 。 名danh 為vi 心tâm 不phủ 。

冠quan 註chú 。 此thử 計kế 無vô 著trước 為vi 心tâm 也dã 。 阿A 難Nan 愈dũ 授thọ 愈dũ 謬mậu 。 不bất 知tri 世Thế 尊Tôn 。 昔tích 日nhật 為vi 四tứ 大đại 弟đệ 子tử 。 常thường 言ngôn 覺giác 知tri 分phân 別biệt 心tâm 性tánh 者giả 。 正chánh 說thuyết 思tư 惟duy 妄vọng 心tâm 也dã 。 不bất 在tại 內nội 外ngoại 中trung 間gian 。 俱câu 無vô 所sở 在tại 者giả 。 正chánh 為vi 破phá 妄vọng 無vô 體thể 。 令linh 識thức 本bổn 真chân 也dã 。 猶do 云vân 三tam 際tế 求cầu 心tâm 心tâm 不bất 有hữu 。 心tâm 不bất 有hữu 故cố 妄vọng 元nguyên 無vô 。 妄vọng 心tâm 無vô 處xứ 即tức 菩Bồ 提Đề 。 豈khởi 謂vị 有hữu 妄vọng 心tâm 。 而nhi 但đãn 無vô 所sở 在tại 乎hồ 。 況huống 復phục 釋thích 成thành 佛Phật 語ngữ 。 謂vị 一nhất 切thiết 無vô 著trước 。 名danh 之chi 為vi 心tâm 。 且thả 不bất 敢cảm 自tự 決quyết 。 唯duy 曰viết 。 則tắc 我ngã 無vô 著trước 。 名danh 為vi 心tâm 否phủ/bĩ 。 盖# 阿A 難Nan 不bất 知tri 分phân 別biệt 心tâm 性tánh 。 隨tùy 境cảnh 生sanh 滅diệt 。 亦diệc 無vô 實thật 體thể 。 反phản 認nhận 心tâm 實thật 有hữu 體thể 。 但đãn 不bất 著trước 一nhất 切thiết 。 嗟ta 嗟ta 不bất 著trước 一nhất 切thiết 。 早tảo 著trước 忘vong 了liễu 也dã 。 然nhiên 將tương 名danh 為vi 心tâm 否phủ/bĩ 之chi 語ngữ 。 較giảo 前tiền 實thật 居cư 身thân 內nội 之chi 語ngữ 。 則tắc 知tri 阿A 難Nan 名danh 言ngôn 宿túc 習tập 。 銷tiêu 過quá 半bán 矣hĩ 。 非phi 佛Phật 方phương 便tiện 。 焉yên 能năng 如như 是thị 。

佛Phật 告cáo 阿A 難Nan 。 汝nhữ 言ngôn 覺giác 知tri 。 至chí 名danh 覺giác 知tri 心tâm 。 無vô 有hữu 是thị 處xứ 。

冠quan 註chú 。 此thử 破phá 無vô 著trước 名danh 為vi 心tâm 也dã 。 世Thế 尊Tôn 欲dục 破phá 其kỳ 計kế 。 先tiên 牒điệp 其kỳ 語ngữ 。 次thứ 則tắc 標tiêu 名danh 一nhất 切thiết 。 猶do 云vân 汝nhữ 所sở 謂vị 一nhất 切thiết 者giả 。 即tức 世thế 間gian 之chi 虗hư 空không 。 及cập 水thủy 陸lục 飛phi 行hành 。 諸chư 所sở 有hữu 象tượng 。 種chủng 類loại 雖tuy 多đa 。 總tổng 名danh 一nhất 切thiết 。 遂toại 辯biện 破phá 之chi 曰viết 。 汝nhữ 謂vị 無vô 著trước 一nhất 切thiết 者giả 。 為vi 有hữu 汝nhữ 心tâm 在tại 言ngôn 無vô 著trước 耶da 。 為vi 連liên 汝nhữ 心tâm 亦diệc 無vô 。 言ngôn 無vô 著trước 耶da 。 若nhược 心tâm 亦diệc 無vô 。 則tắc 同đồng 龜quy 毛mao 兔thố 角giác 矣hĩ 。 汝nhữ 心tâm 既ký 無vô 。 以dĩ 何hà 名danh 為vi 無vô 著trước 。 此thử 當đương 用dụng 一nhất 喻dụ 可khả 明minh 。 譬thí 如như 我ngã 有hữu 個cá 瓶bình 甌# 在tại 此thử 。 容dung 許hứa 說thuyết 這giá 瓶bình 甌# 。 不bất 著trước 於ư 案án 上thượng 。 豈khởi 連liên 瓶bình 甌# 。 亦diệc 無vô 脫thoát 空không 。 說thuyết 個cá 不bất 著trước 於ư 案án 上thượng 。 而nhi 不bất 著trước 者giả 。 果quả 何hà 物vật 也dã 。 若nhược 有hữu 心tâm 言ngôn 不bất 著trước 者giả 。 則tắc 不bất 可khả 名danh 無vô 。

何hà 以dĩ 故cố 。 若nhược 心tâm 無vô 相tướng 。 則tắc 同đồng 龜quy 毛mao 兔thố 角giác 之chi 無vô 。 固cố 不bất 可khả 脫thoát 空không 說thuyết 無vô 著trước 。 若nhược 非phi 無vô 相tướng 則tắc 心tâm 有hữu 。 相tương/tướng 心tâm 相tương/tướng 一nhất 有hữu 。 則tắc 著trước 在tại 一nhất 切thiết 物vật 上thượng 。 云vân 何hà 以dĩ 無vô 著trước 名danh 心tâm 無vô 相tướng 。 下hạ 雙song 結kết 上thượng 有hữu 無vô 二nhị 義nghĩa 。 是thị 故cố 下hạ 總tổng 結kết 破phá 語ngữ 。 有hữu 無vô 皆giai 指chỉ 心tâm 言ngôn 。 舊cựu 說thuyết 指chỉ 一nhất 切thiết 物vật 言ngôn 。 豈khởi 前tiền 標tiêu 明minh 水thủy 陸lục 等đẳng 。 而nhi 後hậu 復phục 論luận 其kỳ 是thị 有hữu 耶da 。 是thị 無vô 耶da 。 為vi 在tại 之chi 在tại 字tự 虗hư 說thuyết 。 猶do 云vân 有hữu 心tâm 在tại 此thử 乎hồ 。 則tắc 在tại 之chi 在tại 字tự 。 是thị 言ngôn 心tâm 在tại 物vật 上thượng 了liễu 也dã 。 盖# 心tâm 必tất 即tức 物vật 以dĩ 顯hiển 相tương/tướng 。 豈khởi 可khả 離ly 物vật 以dĩ 言ngôn 相tương/tướng 乎hồ 。

爾nhĩ 時thời 阿A 難Nan 。 在tại 大đại 眾chúng 中trung 。 至chí 傾khuynh 渴khát 翹kiều 佇trữ 。 欽khâm 聞văn 示thị 誨hối 。

冠quan 註chú 。 此thử 舊cựu 謂vị 責trách 躬cung 請thỉnh 教giáo 之chi 文văn 也dã 。 夫phu 凡phàm 有hữu 所sở 執chấp 著trước 。 有hữu 所sở 倚ỷ 傍bàng 。 有hữu 所sở 分phân 別biệt 。 有hữu 所sở 憎tăng 愛ái 取thủ 捨xả 。 皆giai 名danh 言ngôn 妄vọng 想tưởng 耳nhĩ 。 故cố 七thất 番phiên 徵trưng 究cứu 。 處xứ 處xứ 皆giai 斥xích 為vi 非phi 。 使sử 阿A 難Nan 絕tuyệt 斷đoạn 思tư 惟duy 。 於ư 一nhất 切thiết 處xứ 。 無vô 可khả 傍bàng 副phó 。 一nhất 切thiết 心tâm 無vô 可khả 跟cân 究cứu 。 一nhất 切thiết 言ngôn 教giáo 無vô 可khả 恃thị 賴lại 。 一nhất 切thiết 意ý 解giải 無vô 可khả 圖đồ 度độ 。 則tắc 知tri 見kiến 消tiêu 磨ma 。 名danh 言ngôn 灰hôi 滅diệt 。 而nhi 常thường 住trụ 真chân 心tâm 。 性tánh 淨tịnh 明minh 體thể 。 立lập 可khả 承thừa 當đương 。 豈khởi 非phi 楞lăng 嚴nghiêm 大đại 定định 乎hồ 。 阿A 難Nan 當đương 面diện 蹉sa 過quá 。 只chỉ 得đắc 再tái 申thân 啟khải 請thỉnh 。

爾nhĩ 時thời 阿A 難Nan 。 至chí 而nhi 白bạch 佛Phật 言ngôn 。 乃nãi 經kinh 家gia 標tiêu 敘tự 請thỉnh 教giáo 之chi 儀nghi 也dã 。 最tối 小tiểu 之chi 弟đệ 者giả 。 四tứ 王vương 生sanh 八bát 子tử 。 唯dụy 阿A 難Nan 最tối 小tiểu 也dã 。 意ý 謂vị 因nhân 沗# 同đồng 氣khí 。 而nhi 居cư 最tối 小tiểu 故cố 。 得đắc 蒙mông 如Như 來Lai 。 慈từ 心tâm 愛ái 惜tích 。 由do 慈từ 愛ái 故cố 。 雖tuy 今kim 出xuất 家gia 。 猶do 恃thị 嬌kiều 憐lân 。 不bất 復phục 努nỗ 力lực 。 所sở 以dĩ 徒đồ 尚thượng 多đa 聞văn 。 未vị 得đắc 無vô 漏lậu 。 故cố 被bị 魔ma 咒chú 所sở 攝nhiếp 。 溺nịch 於ư 婬dâm 舍xá 。 然nhiên 且thả 不bất 知tri 何hà 故cố 。 而nhi 至chí 於ư 此thử 也dã 。 今kim 蒙mông 如Như 來Lai 開khai 示thị 。 皆giai 由do 不bất 知tri 。 常thường 住trụ 真chân 心tâm 。 用dụng 諸chư 妄vọng 想tưởng 。 故cố 有hữu 輪luân 轉chuyển 。 始thỉ 知tri 所sở 以dĩ 。 未vị 得đắc 無vô 漏lậu 。 而nhi 為vi 魔ma 所sở 溺nịch 者giả 。 當đương 由do 不bất 知tri 。 真chân 心tâm 實thật 際tế 之chi 所sở 詣nghệ 。 然nhiên 我ngã 等đẳng 今kim 欲dục 詣nghệ 進tiến 真chân 際tế 。 尚thượng 迷mê 途đồ 路lộ 。 願nguyện 佛Phật 慈từ 哀ai 。 指chỉ 示thị 奢Xa 摩Ma 他Tha 。 為vi 詣nghệ 真chân 際tế 之chi 捷tiệp 逕kính 。 萬vạn 一nhất 由do 此thử 而nhi 證chứng 真chân 際tế 。 縱túng/tung 值trị 惡ác 知tri 見kiến 。 如như 娑sa 毗tỳ 羅la 摩Ma 登Đăng 女nữ 者giả 。 自tự 能năng 使sử 之chi 魔ma 心tâm 頓đốn 歇hiết 。 正chánh 念niệm 現hiện 前tiền 。 豈khởi 不bất 令linh 諸chư 闡xiển 提đề 。 隳huy 彌di 戾lệ 車xa 乎hồ 。 作tác 是thị 語ngữ 已dĩ 下hạ 。 亦diệc 經kinh 家gia 所sở 敘tự 文văn 。 嬌kiều 憐lân 即tức 慈từ 愛ái 也dã 。 傾khuynh 渴khát 者giả 。 如như 渴khát 思tư 飲ẩm 也dã 。 翹kiều 佇trữ 者giả 。 如như 鳥điểu 張trương 望vọng 也dã 。 欽khâm 敬kính 也dã 。 闡xiển 提đề 云vân 信tín 不bất 具cụ 。 彌di 戾lệ 車xa 云vân 惡ác 知tri 見kiến 。 是thị 一nhất 串xuyến 義nghĩa 。 猶do 云vân 令linh 諸chư 信tín 不bất 具cụ 者giả 墮đọa 壞hoại 惡ác 知tri 見kiến 也dã 。 應ưng 上thượng 娑sa 毗tỳ 等đẳng 文văn 最tối 親thân 切thiết 。

爾nhĩ 時thời 世Thế 尊Tôn 。 從tùng 其kỳ 面diện 門môn 。 至chí 皆giai 住trụ 本bổn 國quốc 。 合hợp 掌chưởng 承thừa 聽thính 。

冠quan 註chú 。 此thử 放phóng 智trí 光quang 以dĩ 示thị 真chân 際tế 也dã 。 佛Phật 與dữ 眾chúng 生sanh 。 同đồng 一nhất 真chân 體thể 。 而nhi 權quyền 實thật 二nhị 智trí 。 無vô 不bất 具cụ 足túc 。 眾chúng 生sanh 不bất 覺giác 。 舉cử 目mục 成thành 礙ngại 。 佛Phật 能năng 大đại 覺giác 。 觸xúc 境cảnh 皆giai 通thông 。 然nhiên 根căn 本bổn 智trí 光quang 。 即tức 六lục 根căn 而nhi 超siêu 六lục 根căn 也dã 。 故cố 世Thế 尊Tôn 先tiên 放phóng 肉nhục 髻kế 頂đảnh 光quang 。 以dĩ 顯hiển 超siêu 出xuất 六lục 根căn 之chi 最Tối 上Thượng 乘Thừa 法pháp 。 因nhân 機cơ 教giáo 不bất 偶ngẫu 。 復phục 俯phủ 尊tôn 就tựu 卑ty 。 從tùng 眼nhãn 耳nhĩ 鼻tị 舌thiệt 。 放phóng 此thử 智trí 光quang 。 亦diệc 顯hiển 一nhất 真chân 法pháp 體thể 不bất 出xuất 六lục 根căn 。 但đãn 眾chúng 生sanh 日nhật 用dụng 而nhi 不bất 知tri 。 縱túng/tung 有hữu 世thế 智trí 聦# 敏mẫn 者giả 。 凡phàm 所sở 見kiến 諦Đế 。 未vị 出xuất 陰âm 陽dương 至chí 理lý 。 必tất 曰viết 天thiên 動động 地địa 靜tĩnh 。 陽dương 明minh 陰ấm 暗ám 。 以dĩ 德đức 合hợp 天thiên 地địa 。 智trí 齊tề 日nhật 月nguyệt 。 然nhiên 亦diệc 不bất 出xuất 第đệ 八bát 識thức 之chi 見kiến 相tương/tướng 二nhị 分phần 。 縱túng/tung 親thân 證chứng 之chi 。 亦diệc 是thị 理lý 障chướng 。 唯duy 佛Phật 乃nãi 能năng 轉chuyển 識thức 成thành 智trí 。 故cố 從tùng 根căn 本bổn 智trí 。 放phóng 種chủng 種chủng 光quang 。 其kỳ 光quang 晃hoảng 曜diệu 。 則tắc 千thiên 日nhật 隱ẩn 其kỳ 明minh 。 大đại 地địa 虗hư 其kỳ 質chất 。 而nhi 見kiến 相tương/tướng 二nhị 分phần 翻phiên 為vi 智trí 用dụng 矣hĩ 。 故cố 令linh 十thập 方phương 世thế 界giới 。 合hợp 成thành 一nhất 界giới 。 十thập 方phương 菩Bồ 薩Tát 。 不bất 離ly 本bổn 座tòa 。 承thừa 聽thính 法Pháp 音âm 。 然nhiên 微vi 塵trần 國quốc 土độ 。 曾tằng 無vô 毫hào 許hứa 間gian 隔cách 。 諸chư 大đại 菩Bồ 薩Tát 。 曾tằng 無vô 頃khoảnh 刻khắc 不bất 面diện 。 但đãn 情tình 生sanh 智trí 滅diệt 。 根căn 境cảnh 妄vọng 分phần/phân 。 於ư 器khí 世thế 界giới 。 不bất 能năng 超siêu 越việt 。 而nhi 妄vọng 成thành 隔cách 絕tuyệt 。 今kim 仗trượng 佛Phật 光quang 。 炳bỉnh 然nhiên 見kiến 之chi 。 而nhi 反phản 為vi 奇kỳ 特đặc 。 若nhược 根căn 塵trần 識thức 滅diệt 。 本bổn 光quang 透thấu 露lộ 。 乃nãi 一nhất 種chủng 平bình 常thường 耳nhĩ 。 凡phàm 佛Phật 說thuyết 法Pháp 有hữu 權quyền 有hữu 實thật 。 而nhi 放phóng 光quang 則tắc 權quyền 實thật 並tịnh 彰chương 。 若nhược 上thượng 根căn 利lợi 智trí 。 一nhất 見kiến 此thử 光quang 。 一nhất 覩đổ 此thử 事sự 。 即tức 獲hoạch 本bổn 真chân 。 證chứng 無Vô 生Sanh 忍Nhẫn 。 此thử 光quang 豈khởi 非phi 實thật 法pháp 乎hồ 。 若nhược 中trung 下hạ 之chi 根căn 。 必tất 待đãi 說thuyết 法Pháp 。 而nhi 後hậu 悟ngộ 者giả 。 先tiên 假giả 此thử 光quang 。 發phát 起khởi 信tín 根căn 。 而nhi 後hậu 聞văn 法Pháp 。 始thỉ 可khả 深thâm 入nhập 。 則tắc 此thử 光quang 又hựu 屬thuộc 權quyền 乘thừa 矣hĩ 。 然nhiên 佛Phật 光quang 非phi 有hữu 權quyền 實thật 。 而nhi 權quyền 實thật 唯duy 機cơ 有hữu 耳nhĩ 。 六lục 震chấn 者giả 。 動động 踊dũng 震chấn 起khởi 吼hống 擊kích 也dã 。

佛Phật 告cáo 阿A 難Nan 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 至chí 而nhi 不bất 自tự 覺giác 。 枉uổng 入nhập 諸chư 趣thú 。

惡ác 叉xoa 。 西tây 域vực 毒độc 樹thụ 名danh 。 聚tụ 者giả 。 謂vị 彼bỉ 毒độc 果quả 。 生sanh 必tất 三tam 同đồng 一nhất 蒂# 。 喻dụ 惑hoặc 業nghiệp 苦khổ 三tam 。 生sanh 必tất 咸hàm 聚tụ 也dã 。 魔ma 羅la 。 此thử 云vân 殺sát 。 謂vị 戕# 害hại 正chánh 修tu 也dã 。 劫kiếp 魔ma 。 此thử 云vân 長trường 時thời 。 塵trần 劫kiếp 者giả 。 以dĩ 微vi 塵trần 記ký 彼bỉ 劫kiếp 數số 。 言ngôn 極cực 長trường 時thời 也dã 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 下hạ 。 指chỉ 汎# 爾nhĩ 凡phàm 夫phu 。 而nhi 不bất 知tri 修tu 行hành 者giả 。 諸chư 修tu 行hành 下hạ 。 指chỉ 修tu 行hành 而nhi 不bất 得đắc 根căn 本bổn 正chánh 智trí 。 不bất 能năng 證chứng 極cực 果quả 者giả 。 皆giai 由do 下hạ 。 有hữu 結kết 前tiền 起khởi 後hậu 義nghĩa 。 猶do 如như 煑chử 沙sa 下hạ 。 極cực 喻dụ 上thượng 錯thác 亂loạn 修tu 習tập 者giả 。 云vân 何hà 句cú 。 徵trưng 上thượng 文văn 以dĩ 起khởi 下hạ 文văn 。 要yếu 與dữ 阿A 難Nan 一nhất 身thân 。 敵địch 體thể 指chỉ 出xuất 。 二nhị 種chủng 根căn 本bổn 。 使sử 他tha 立lập 見kiến 真chân 際tế 。 然nhiên 真chân 際tế 。 即tức 在tại 第đệ 八bát 識thức 中trung 。 故cố 謂vị 識thức 精tinh 元nguyên 明minh 。 精tinh 者giả 。 不bất 雜tạp 也dã 。 謂vị 真Chân 如Như 雖tuy 隨tùy 緣duyên 成thành 識thức 。 而nhi 不bất 變biến 性tánh 。 曾tằng 未vị 點điểm 染nhiễm 也dã 。 元nguyên 者giả 。 自tự 本bổn 而nhi 出xuất 曰viết 元nguyên 。 明minh 。 指chỉ 用dụng 言ngôn 。 此thử 元nguyên 字tự 。 與dữ 上thượng 元nguyên 字tự 少thiểu 異dị 。 上thượng 元nguyên 字tự 。 即tức 本bổn 字tự 。 是thị 真Chân 如Như 本bổn 體thể 。 此thử 元nguyên 字tự 。 已dĩ 在tại 識thức 中trung 。 雖tuy 不bất 受thọ 點điểm 染nhiễm 。 不bất 妨phương 與dữ 本bổn 體thể 有hữu 一nhất 間gian 耳nhĩ 。 此thử 菩Bồ 提Đề 涅Niết 槃Bàn 。 元nguyên 清thanh 淨tịnh 體thể 。 雖tuy 即tức 前tiền 常thường 住trụ 真chân 心tâm 。 性tánh 淨tịnh 明minh 體thể 。 此thử 生sanh 死tử 根căn 本bổn 。 雖tuy 即tức 前tiền 用dụng 諸chư 妄vọng 想tưởng 。 而nhi 於ư 中trung 自tự 有hữu 不bất 同đồng 處xứ 。 前tiền 是thị 汎# 指chỉ 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 以dĩ 曉hiểu 阿A 難Nan 。 且thả 但đãn 曰viết 不bất 知tri 真chân 心tâm 。 用dụng 諸chư 妄vọng 想tưởng 。 尚thượng 未vị 言ngôn 及cập 根căn 本bổn 。 此thử 因nhân 阿A 難Nan 請thỉnh 問vấn 。 真chân 際tế 所sở 詣nghệ 。 故cố 先tiên 自tự 修tu 與dữ 不bất 修tu 者giả 。 漸tiệm 漸tiệm 說thuyết 及cập 阿A 難Nan 。 向hướng 他tha 一nhất 身thân 中trung 。 敵địch 體thể 指chỉ 出xuất 。 二nhị 種chủng 根căn 本bổn 。 故cố 先tiên 標tiêu 其kỳ 名danh 。 後hậu 指chỉ 其kỳ 體thể 。 又hựu 且thả 則tắc 汝nhữ 二nhị 字tự 。 何hà 等đẳng 緊khẩn 確xác 。 然nhiên 雖tuy 真chân 妄vọng 雙song 指chỉ 。 要yếu 重trọng/trùng 真chân 邊biên 。 一nhất 則tắc 令linh 識thức 本bổn 真chân 故cố 。 二nhị 則tắc 阿A 難Nan 獨độc 問vấn 真chân 際tế 故cố 。 真chân 根căn 本bổn 中trung 。 只chỉ 重trọng/trùng 識thức 精tinh 元nguyên 明minh 一nhất 句cú 。 若nhược 阿A 難Nan 知tri 得đắc 第đệ 八bát 識thức 。 則tắc 真chân 際tế 菩Bồ 提Đề 等đẳng 。 自tự 在tại 其kỳ 中trung 矣hĩ 。 寧ninh 有hữu 不bất 由do 第đệ 八bát 識thức 。 而nhi 證chứng 真chân 常thường 者giả 哉tai 。 是thị 故cố 雖tuy 言ngôn 惑hoặc 業nghiệp 苦khổ 。 及cập 錯thác 亂loạn 修tu 習tập 。 以dĩ 至chí 菩Bồ 提Đề 涅Niết 槃Bàn 。 元nguyên 清thanh 淨tịnh 體thể 。 一nhất 槩# 不bất 重trọng/trùng 。 但đãn 要yếu 知tri 得đắc 。 識thức 精tinh 元nguyên 明minh 。 則tắc 無vô 法pháp 不bất 在tại 此thử 中trung 。 無vô 一nhất 樣# 人nhân 不bất 從tùng 此thử 流lưu 出xuất 。 如như 對đối 法pháp 經Kinh 云vân 。 無vô 始thỉ 時thời 來lai 界giới 。 一nhất 切thiết 法pháp 所sở 依y 。 由do 此thử 有hữu 諸chư 趣thú 。 及cập 涅Niết 槃Bàn 證chứng 得đắc 。 是thị 也dã 。 夫phu 識thức 精tinh 元nguyên 明minh 。 離ly 了liễu 六lục 根căn 六lục 識thức 。 亦diệc 無vô 處xứ 覔# 。 故cố 後hậu 文văn 觀quán 河hà 不bất 變biến 者giả 。 識thức 精tinh 也dã 。 如như 第đệ 二nhị 月nguyệt 者giả 。 識thức 精tinh 也dã 。 見kiến 非phi 是thị 見kiến 。 以dĩ 至chí 六lục 解giải 一nhất 亡vong 者giả 。 皆giai 識thức 精tinh 也dã 。 盖# 此thử 識thức 精tinh 在tại 眼nhãn 。 而nhi 尚thượng 未vị 雜tạp 色sắc 者giả 。 即tức 名danh 見kiến 精tinh 。 在tại 耳nhĩ 。 而nhi 尚thượng 未vị 雜tạp 聲thanh 者giả 。 即tức 名danh 聞văn 精tinh 。 乃nãi 隨tùy 根căn 立lập 名danh 。 亦diệc 無vô 定định 名danh 。 但đãn 於ư 一nhất 根căn 中trung 知tri 此thử 識thức 精tinh 。 則tắc 去khứ 真chân 性tánh 不bất 遠viễn 矣hĩ 。 故cố 向hướng 後hậu 多đa 寄ký 見kiến 精tinh 。 以dĩ 指chỉ 真chân 際tế 也dã 。 由do 是thị 眾chúng 生sanh 下hạ 。 雙song 結kết 迷mê 真chân 執chấp 妄vọng 也dã 。

冠quan 註chú 。 此thử 為vi 阿A 難Nan 敵địch 體thể 。 指chỉ 其kỳ 真chân 心tâm 實thật 際tế 也dã 。 初sơ 因nhân 啟khải 請thỉnh 得đắc 成thành 菩Bồ 提Đề 。 之chi 禪thiền 定định 方phương 便tiện 。 即tức 為vi 並tịnh 標tiêu 真chân 妄vọng 。 以dĩ 至chí 七thất 番phiên 破phá 妄vọng 。 令linh 契khế 真chân 常thường 。 迷mê 而nhi 未vị 悟ngộ 。 重trọng/trùng 請thỉnh 真chân 際tế 。 佛Phật 即tức 放phóng 光quang 現hiện 瑞thụy 。 雖tuy 全toàn 體thể 舉cử 出xuất 。 彼bỉ 猶do 不bất 識thức 。 今kim 復phục 開khai 示thị 曰viết 。 謂vị 諸chư 眾chúng 生sanh 。 從tùng 無vô 始thỉ 來lai 。 迷mê 己kỷ 真chân 心tâm 正chánh 智trí 。 隨tùy 無vô 明minh 流lưu 。 起khởi 顛điên 倒đảo 惑hoặc 。 由do 惑hoặc 有hữu 種chủng 種chủng 。 造tạo 種chủng 種chủng 業nghiệp 。 由do 業nghiệp 熏huân 種chủng 。 自tự 有hữu 苦khổ 果quả 。 相tương 續tục 不bất 斷đoạn 。 夫phu 惑hoặc 業nghiệp 苦khổ 三tam 。 生sanh 必tất 同đồng 聚tụ 。 如như 惡ác 叉xoa 果quả 生sanh 必tất 三tam 同đồng 一nhất 蒂# 也dã 。 非phi 特đặc 眾chúng 生sanh 。 即tức 諸chư 修tu 行hành 者giả 。 亦diệc 不bất 得đắc 根căn 本bổn 正chánh 智trí 。 不bất 能năng 得đắc 成thành 。 無vô 上thượng 菩Bồ 提Đề 。 或hoặc 唯duy 厭yếm 業nghiệp 果quả 。 而nhi 欣hân 寂tịch 滅diệt 者giả 。 謂vị 之chi 二nhị 乘thừa 。 或hoặc 迷mê 自tự 本bổn 真chân 而nhi 求cầu 道Đạo 心tâm 外ngoại 者giả 。 謂vị 之chi 外ngoại 道đạo 。 或hoặc 修tu 有hữu 漏lậu 善thiện 戒giới 而nhi 取thủ 善thiện 果quả 者giả 。 謂vị 之chi 諸chư 天thiên 。 或hoặc 躭đam 護hộ 欲dục 境cảnh 而nhi 惱não 害hại 正chánh 修tu 者giả 。 謂vị 之chi 魔ma 羅la 。 此thử 等đẳng 皆giai 因nhân 不bất 知tri 真chân 妄vọng 根căn 本bổn 。 誤ngộ 妄vọng 為vi 真chân 。 盲manh 修tu 瞎hạt 鍊luyện 。 猶do 如như 煑chử 沙sa 作tác 饌soạn 。 縱túng 經kinh 塵trần 劫kiếp 。 終chung 不bất 能năng 得đắc 。 可khả 見kiến 妄vọng 非phi 真chân 因nhân 。 不bất 成thành 真chân 果quả 。 亦diệc 若nhược 沙sa 非phi 饌soạn 本bổn 不bất 成thành 饌soạn 也dã 。 然nhiên 此thử 真chân 妄vọng 根căn 本bổn 不bất 在tại 別biệt 處xứ 。 則tắc 汝nhữ 阿A 難Nan 身thân 中trung 。 立lập 可khả 得đắc 見kiến 。 盖# 生sanh 死tử 根căn 本bổn 者giả 。 第đệ 八bát 識thức 中trung 根căn 本bổn 無vô 明minh 也dã 。 攀phàn 緣duyên 心tâm 者giả 。 前tiền 七thất 識thức 也dã 。 菩Bồ 提Đề 者giả 。 根căn 本bổn 智trí 也dã 。 涅Niết 槃Bàn 者giả 。 真Chân 如Như 理lý 也dã 。 正chánh 智trí 契khế 真chân 理lý 。 智trí 理lý 一nhất 如như 。 本bổn 無vô 能năng 所sở 。 故cố 名danh 元nguyên 清thanh 淨tịnh 體thể 。 總tổng 指chỉ 不bất 變biến 真Chân 如Như 。 全toàn 體thể 大đại 用dụng 也dã 。 識thức 者giả 。 第đệ 八bát 識thức 之chi 妄vọng 分phần/phân 也dã 。 精tinh 者giả 。 第đệ 八bát 識thức 中trung 。 元nguyên 有hữu 不bất 變biến 真Chân 如Như 。 自tự 本bổn 明minh 而nhi 出xuất 。 謂vị 之chi 元nguyên 明minh 。 言ngôn 雖tuy 居cư 染nhiễm 位vị 。 不bất 受thọ 點điểm 污ô 。 指chỉ 第đệ 八bát 識thức 之chi 真chân 分phần/phân 也dã 。 識thức 精tinh 元nguyên 明minh 。 總tổng 指chỉ 真Chân 如Như 隨tùy 緣duyên 。 成thành 第đệ 八bát 識thức 也dã 。 本bổn 識thức 能năng 生sanh 見kiến 相tương/tướng 二nhị 分phần 。 見kiến 為vi 能năng 緣duyên 。 相tương/tướng 為vi 所sở 緣duyên 。 以dĩ 妄vọng 緣duyên 妄vọng 。 而nhi 不bất 能năng 緣duyên 及cập 真chân 性tánh 。 故cố 曰viết 能năng 生sanh 諸chư 緣duyên 。 緣duyên 所sở 遺di 者giả 。 夫phu 元nguyên 清thanh 淨tịnh 體thể 。 與dữ 生sanh 死tử 根căn 本bổn 。 非phi 有hữu 二nhị 體thể 。 非phi 定định 一nhất 體thể 。 真Chân 如Như 無vô 始thỉ 。 無vô 明minh 亦diệc 無vô 始thỉ 。 為vi 真Chân 如Như 具cụ 隨tùy 緣duyên 不bất 變biến 二nhị 義nghĩa 。 無vô 明minh 具cụ 成thành 事sự 體thể 空không 二nhị 義nghĩa 。 然nhiên 真Chân 如Như 隨tùy 緣duyên 。 即tức 為vi 成thành 事sự 無vô 明minh 。 而nhi 無vô 明minh 體thể 空không 。 即tức 為vi 不bất 變biến 真Chân 如Như 。 盖# 真Chân 如Như 即tức 如Như 來Lai 藏tạng 性tánh 。 但đãn 一nhất 念niệm 隨tùy 緣duyên 。 為vi 成thành 事sự 無vô 明minh 。 而nhi 無vô 明minh 中trung 自tự 有hữu 不bất 變biến 真Chân 如Như 。 故cố 曰viết 。 真chân 妄vọng 和hòa 合hợp 。 成thành 第đệ 八bát 識thức 。 由do 第đệ 八bát 識thức 。 有hữu 見kiến 相tương/tướng 二nhị 分phần 。 見kiến 分phần/phân 即tức 前tiền 七thất 識thức 。 相tương/tướng 分phần/phân 有hữu 親thân 有hữu 疎sơ 。 親thân 即tức 五ngũ 淨tịnh 色sắc 根căn 。 疎sơ 即tức 浮phù 根căn 色sắc 身thân 。 及cập 外ngoại 六lục 塵trần 等đẳng 相tương/tướng 。 若nhược 第đệ 七thất 識thức 執chấp 我ngã 。 第đệ 六lục 識thức 隨tùy 塵trần 分phân 別biệt 。 前tiền 五ngũ 識thức 領lãnh 納nạp 前tiền 境cảnh 。 根căn 境cảnh 相tướng 偶ngẫu 。 以dĩ 現hiện 行hành 熏huân 種chủng 子tử 。 使sử 第đệ 八bát 識thức 受thọ 熏huân 持trì 種chủng 。 即tức 是thị 用dụng 前tiền 七thất 攀phàn 緣duyên 識thức 心tâm 為vi 自tự 性tánh 。 亦diệc 是thị 第đệ 八bát 識thức 為vi 。 無vô 始thỉ 生sanh 死tử 根căn 本bổn 。 因nhân 果quả 循tuần 環hoàn 。 輪luân 迴hồi 不bất 息tức 也dã 。 若nhược 根căn 境cảnh 不bất 偶ngẫu 。 前tiền 五ngũ 識thức 不bất 領lãnh 受thọ 前tiền 五ngũ 塵trần 。 第đệ 六lục 識thức 不bất 隨tùy 法pháp 塵trần 分phân 別biệt 。 第đệ 七thất 識thức 不bất 執chấp 我ngã 。 則tắc 現hiện 行hành 漸tiệm 滅diệt 。 種chủng 子tử 漸tiệm 消tiêu 。 使sử 第đệ 八bát 識thức 漸tiệm 至chí 湛trạm 不bất 搖dao 動động 。 復phục 還hoàn 真chân 精tinh 元nguyên 明minh 。 漸tiệm 盡tận 根căn 本bổn 無vô 明minh 。 轉chuyển 識thức 成thành 智trí 。 即tức 為vi 無vô 始thỉ 菩Bồ 提Đề 涅Niết 槃Bàn 。 元nguyên 清thanh 淨tịnh 體thể 矣hĩ 。 觀quán 此thử 則tắc 豈khởi 獨độc 阿A 難Nan 敵địch 體thể 本bổn 真chân 。 是thị 菩Bồ 提Đề 果quả 。 凡phàm 諸chư 眾chúng 生sanh 各các 各các 圓viên 滿mãn 。 但đãn 為vi 根căn 塵trần 不bất 脫thoát 。 令linh 諸chư 妄vọng 識thức 徧biến 緣duyên 一nhất 切thiết 。 不bất 能năng 返phản 觀quán 自tự 性tánh 。 故cố 迷mê 真chân 執chấp 妄vọng 。 遺di 此thử 本bổn 明minh 。 然nhiên 既ký 曰viết 本bổn 有hữu 真chân 明minh 。 何hà 遺di 之chi 有hữu 。 常thường 在tại 六lục 根căn 門môn 首thủ 。 無vô 須tu 臾du 離ly 。 而nhi 但đãn 不bất 能năng 覺giác 耳nhĩ 。 止chỉ 因nhân 不bất 覺giác 。 墮đọa 入nhập 凡phàm 愚ngu 諸chư 天thiên 外ngoại 道đạo 等đẳng 趣thú 。 是thị 不bất 當đương 墮đọa 而nhi 枉uổng 墮đọa 者giả 也dã 。 枉uổng 者giả 屈khuất 也dã 。

阿A 難Nan 汝nhữ 今kim 欲dục 知tri 。 奢Xa 摩Ma 他Tha 路lộ 。 至chí 我ngã 與dữ 大đại 眾chúng 。 同đồng 將tương 眼nhãn 見kiến 。

冠quan 註chú 。 此thử 舉cử 拳quyền 騐# 見kiến 令linh 知tri 真chân 際tế 也dã 。 承thừa 上thượng 云vân 。 汝nhữ 曰viết 不bất 知tri 。 真chân 際tế 所sở 詣nghệ 。 而nhi 復phục 問vấn 奢Xa 摩Ma 他Tha 者giả 。 是thị 以dĩ 奢Xa 摩Ma 他Tha 為vi 詣nghệ 真chân 際tế 之chi 路lộ 。 意ý 謂vị 願nguyện 出xuất 生sanh 死tử 。 而nhi 詣nghệ 真chân 際tế 。 必tất 要yếu 先tiên 知tri 其kỳ 路lộ 也dã 。 我ngã 今kim 為vì 汝nhữ 。 指chỉ 出xuất 真chân 心tâm 實thật 際tế 。 當đương 不bất 勞lao 舉cử 步bộ 。 立lập 可khả 至chí 之chi 。 而nhi 汝nhữ 可khả 能năng 至chí 之chi 乎hồ 。 即tức 時thời 如Như 來Lai 。 舉cử 臂tý 屈khuất 指chỉ 。 為vi 光quang 明minh 拳quyền 。 而nhi 三tam 番phiên 審thẩm 試thí 。 一nhất 則tắc 舉cử 拳quyền 。 語ngứ 阿A 難Nan 言ngôn 。 汝nhữ 今kim 見kiến 否phủ/bĩ 。 阿A 難Nan 唯duy 答đáp 言ngôn 見kiến 。 二nhị 則tắc 曰viết 。 汝nhữ 何hà 所sở 見kiến 。 阿A 難Nan 唯duy 答đáp 。 見kiến 光quang 明minh 拳quyền 。 曜diệu 我ngã 心tâm 目mục 。 三tam 則tắc 曰viết 。 汝nhữ 將tương 誰thùy 見kiến 。 阿A 難Nan 又hựu 唯duy 答đáp 曰viết 。 我ngã 與dữ 大đại 眾chúng 。 同đồng 將tương 眼nhãn 見kiến 。 嗟ta 夫phu 世Thế 尊Tôn 要yếu 使sử 阿A 難Nan 。 於ư 一nhất 眼nhãn 根căn 中trung 。 直trực 證chứng 真chân 常thường 。 而nhi 阿A 難Nan 全toàn 然nhiên 未vị 醒tỉnh 。 然nhiên 此thử 三tam 轉chuyển 語ngữ 中trung 。 不bất 無vô 緩hoãn 急cấp 。 第đệ 一nhất 轉chuyển 語ngữ 。 問vấn 曰viết 見kiến 否phủ/bĩ 。 唯duy 答đáp 曰viết 見kiến 。 尚thượng 未vị 見kiến 得đắc 。 次thứ 則tắc 問vấn 何hà 所sở 見kiến 。 正chánh 要yếu 立lập 見kiến 功công 效hiệu 。 唯duy 答đáp 曰viết 。 拳quyền 曜diệu 心tâm 目mục 。 則tắc 病bệnh 源nguyên 深thâm 固cố 。 實thật 難nạn/nan 療liệu 治trị 。 而nhi 世Thế 尊Tôn 婆bà 心tâm 切thiết 切thiết 。 更cánh 問vấn 汝nhữ 將tương 誰thùy 見kiến 。 又hựu 唯duy 答đáp 曰viết 。 同đồng 將tương 眼nhãn 見kiến 。 在tại 世Thế 尊Tôn 則tắc 一nhất 步bộ 一nhất 緊khẩn 。 在tại 阿A 難Nan 則tắc 寸thốn 步bộ 不bất 移di 。 斯tư 緩hoãn 急cấp 之chi 別biệt 。 智trí 者giả 審thẩm 之chi 。

佛Phật 告cáo 阿A 難Nan 。 汝nhữ 今kim 答đáp 我ngã 。 至chí )# 佛Phật 言ngôn 咄đốt 阿A 難Nan 。 此thử 非phi 汝nhữ 心tâm 。

冠quan 註chú 。 此thử 再tái 徵trưng 妄vọng 心tâm 而nhi 直trực 破phá 之chi 也dã 。 世Thế 尊Tôn 先tiên 牒điệp 而nhi 後hậu 問vấn 。 牒điệp 曰viết 。 汝nhữ 今kim 答đáp 我ngã 。 如Như 來Lai 屈khuất 指chỉ 。 為vi 光quang 明minh 拳quyền 。 曜diệu 汝nhữ 心tâm 目mục 。 即tức 問vấn 曰viết 。 目mục 在tại 汝nhữ 面diện 。 我ngã 可khả 見kiến 之chi 。 今kim 以dĩ 何hà 者giả 為vì 汝nhữ 之chi 心tâm 。 當đương 我ngã 拳quyền 之chi 光quang 曜diệu 耶da 。 將tương 心tâm 來lai 我ngã 看khán 。 此thử 乃nãi 世Thế 尊Tôn 極cực 力lực 為vi 人nhân 處xứ 。 與dữ 初sơ 祖tổ 為vi 神thần 光quang 曰viết 。 將tương 心tâm 來lai 與dữ 汝nhữ 安an 同đồng 意ý 。 若nhược 阿A 難Nan 被bị 此thử 深thâm 錐trùy 痛thống 劄# 。 猛mãnh 然nhiên 有hữu 醒tỉnh 曰viết 。 求cầu 心tâm 了liễu 不bất 可khả 得đắc 。 則tắc 奢Xa 摩Ma 他Tha 路lộ 。 亦diệc 不bất 必tất 矣hĩ 。 爭tranh 奈nại 阿A 難Nan 仍nhưng 行hành 舊cựu 路lộ 。 以dĩ 前tiền 七thất 處xứ 推thôi 窮cùng 尋tầm 逐trục 之chi 。 能năng 推thôi 者giả 認nhận 為vì 己kỷ 心tâm 。 殊thù 不bất 知tri 前tiền 自tự 述thuật 思tư 惟duy 愛ái 樂nhạo 者giả 。 即tức 此thử 心tâm 也dã 。 世Thế 尊Tôn 所sở 判phán 。 用dụng 諸chư 妄vọng 想tưởng 。 及cập 用dụng 攀phàn 緣duyên 心tâm 。 為vi 自tự 性tánh 者giả 。 亦diệc 皆giai 此thử 心tâm 也dã 。 故cố 世Thế 尊Tôn 振chấn 聲thanh 一nhất 喝hát 。 咄đốt 此thử 非phi 汝nhữ 心tâm 。 雖tuy 然nhiên 世Thế 尊Tôn 下hạ 此thử 一nhất 喝hát 。 要yếu 非phi 偶ngẫu 然nhiên 。 必tất 待đãi 因nhân 緣duyên 時thời 至chí 。 而nhi 後hậu 施thí 之chi 有hữu 益ích 。 盖# 阿A 難Nan 被bị 世Thế 尊Tôn 在tại 處xứ 斥xích 之chi 為vi 非phi 。 又hựu 於ư 舉cử 拳quyền 後hậu 。 連liên 加gia 轉chuyển 語ngữ 。 以dĩ 搜sưu 索sách 之chi 。 方phương 說thuyết 得đắc 能năng 推thôi 者giả 三tam 字tự 出xuất 。 若nhược 正chánh 在tại 推thôi 窮cùng 尋tầm 逐trục 時thời 。 尚thượng 不bất 知tri 何hà 名danh 所sở 推thôi 之chi 處xứ 。 亦diệc 不bất 知tri 何hà 名danh 能năng 推thôi 之chi 心tâm 。 而nhi 彼bỉ 時thời 縱túng/tung 與dữ 之chi 千thiên 喝hát 萬vạn 喝hát 。 豈khởi 特đặc 無vô 益ích 。 即tức 彼bỉ 亦diệc 未vị 必tất 驚kinh 愕ngạc 如như 此thử 。 斯tư 當đương 詳tường 之chi 。

阿A 難Nan 矍quắc 然nhiên 。 避tị 座tòa 合hợp 掌chưởng 。 至chí 失thất 汝nhữ 元nguyên 常thường 。 故cố 受thọ 輪luân 轉chuyển 。

冠quan 註chú 。 此thử 一nhất 問vấn 一nhất 答đáp 。 以dĩ 顯hiển 能năng 推thôi 者giả 非phi 真chân 心tâm 也dã 。 阿A 難Nan 被bị 世Thế 尊Tôn 一nhất 喝hát 。 即tức 矍quắc 然nhiên 驚kinh 愕ngạc 。 離ly 座tòa 合hợp 掌chưởng 。 起khởi 立lập 白bạch 佛Phật 。 此thử 非phi 我ngã 心tâm 。 當đương 名danh 何hà 等đẳng 。 可khả 見kiến 阿A 難Nan 一nhất 向hướng 唯duy 知tri 有hữu 此thử 。 今kim 聞văn 說thuyết 此thử 非phi 心tâm 。 自tự 覺giác 駭hãi 然nhiên 。 阿A 難Nan 既ký 索sách 其kỳ 名danh 。 佛Phật 即tức 直trực 示thị 本bổn 名danh 曰viết 。 此thử 是thị 前tiền 塵trần 。 虗hư 妄vọng 相tương/tướng 想tưởng 。 意ý 謂vị 汝nhữ 指chỉ 所sở 謂vị 能năng 推thôi 者giả 。 是thị 因nhân 前tiền 五ngũ 根căn 所sở 對đối 。 色sắc 聲thanh 香hương 味vị 觸xúc 。 而nhi 前tiền 五ngũ 識thức 領lãnh 納nạp 前tiền 塵trần 。 落lạc 於ư 其kỳ 中trung 。 使sử 汝nhữ 思tư 惟duy 想tưởng 心tâm 。 緣duyên 彼bỉ 塵trần 相tương/tướng 。 虗hư 妄vọng 暫tạm 現hiện 。 豈khởi 有hữu 實thật 體thể 哉tai 。 由do 此thử 妄vọng 想tưởng 惑hoặc 亂loạn 。 汝nhữ 之chi 真chân 性tánh 。 猶do 如như 竊thiết 汝nhữ 之chi 賊tặc 也dã 。 由do 汝nhữ 無vô 始thỉ 。 至chí 於ư 今kim 生sanh 。 誤ngộ 認nhận 為vi 心tâm 。 亦diệc 若nhược 認nhận 賊tặc 為vi 子tử 也dã 。 既ký 認nhận 賊tặc 為vi 子tử 。 則tắc 於ư 真chân 子tử 不bất 復phục 求cầu 覔# 。 豈khởi 不bất 失thất 汝nhữ 本bổn 有hữu 真chân 常thường 乎hồ 。 由do 其kỳ 所sở 認nhận 非phi 。 常thường 住trụ 真chân 心tâm 。 故cố 受thọ 生sanh 死tử 輪luân 轉chuyển 諸chư 趣thú 。 亦diệc 若nhược 念niệm 念niệm 賊tặc 子tử 。 而nhi 常thường 被bị 竊thiết 奪đoạt 也dã 。 前tiền 所sở 云vân 使sử 汝nhữ 輪luân 轉chuyển 。 心tâm 目mục 為vi 咎cữu 者giả 。 此thử 心tâm 也dã 。 云vân 發phát 兵binh 討thảo 除trừ 。 要yếu 知tri 賊tặc 之chi 所sở 在tại 者giả 。 斯tư 正chánh 賊tặc 之chi 所sở 在tại 也dã 。 前tiền 所sở 見kiến 之chi 佛Phật 相tương/tướng 魔ma 相tương/tướng 。 及cập 一nhất 向hướng 多đa 聞văn 者giả 。 皆giai 此thử 所sở 謂vị 前tiền 塵trần 也dã 。

阿A 難Nan 白bạch 佛Phật 言ngôn 。 世Thế 尊Tôn 我ngã 佛Phật 寵sủng 弟đệ 。 至chí 惟duy 垂thùy 大đại 悲bi 。 開khai 示thị 未vị 悟ngộ 。

冠quan 註chú 。 此thử 述thuật 疑nghi 求cầu 示thị 也dã 。 阿A 難Nan 雖tuy 聞văn 世Thế 尊Tôn 明minh 示thị 能năng 推thôi 者giả 。 名danh 前tiền 塵trần 虗hư 妄vọng 想tưởng 相tương/tướng 。 而nhi 不bất 能năng 擺bãi 脫thoát 。 且thả 更cánh 加gia 擬nghĩ 度độ 。 謂vị 必tất 不bất 能năng 外ngoại 此thử 心tâm 。 而nhi 別biệt 為vi 用dụng 也dã 。 故cố 歷lịch 敘tự 有hữu 生sanh 以dĩ 來lai 。 造tạo 善thiện 作tác 惡ác 。 凡phàm 所sở 用dụng 處xứ 。 皆giai 是thị 此thử 心tâm 。 凡phàm 有hữu 功công 能năng 。 皆giai 出xuất 此thử 心tâm 。 若nhược 此thử 發phát 明minh 。 非phi 我ngã 心tâm 者giả 。 我ngã 乃nãi 同đồng 諸chư 土thổ 木mộc 矣hĩ 。 何hà 則tắc 。 除trừ 此thử 之chi 外ngoại 。 杳# 無vô 別biệt 心tâm 可khả 得đắc 也dã 。 云vân 何hà 如Như 來Lai 。 說thuyết 此thử 非phi 心tâm 。 一nhất 聞văn 此thử 說thuyết 。 我ngã 實thật 驚kinh 怖bố 。 兼kiêm 此thử 大đại 眾chúng 。 無vô 不bất 疑nghi 惑hoặc 者giả 。 雖tuy 蒙mông 如Như 來Lai 。 說thuyết 此thử 非phi 心tâm 。 名danh 前tiền 塵trần 虗hư 妄vọng 想tưởng 相tương/tướng 。 尚thượng 未vị 開khai 悟ngộ 。 惟duy 垂thùy 大đại 悲bi 。 更cánh 為vi 開khai 示thị 也dã 。 夫phu 阿A 難Nan 陳trần 白bạch 本bổn 懷hoài 。 亦diệc 為vi 大đại 地địa 。 眾chúng 生sanh 說thuyết 法Pháp 。 即tức 此thử 觀quán 之chi 。 則tắc 知tri 作tác 善thiện 作tác 惡ác 。 唯duy 此thử 第đệ 六lục 識thức 心tâm 。 最tối 為vi 殊thù 勝thắng 。 而nhi 凡phàm 夫phu 瞢măng 然nhiên 不bất 知tri 。 二Nhị 乘Thừa 人nhân 雖tuy 知tri 而nhi 不bất 覺giác 其kỳ 妄vọng 。 反phản 以dĩ 此thử 為vi 主chủ 人nhân 公công 也dã 。

爾nhĩ 時thời 世Thế 尊Tôn 。 開khai 示thị 阿A 難Nan 。 至chí 性tánh 一nhất 切thiết 心tâm 。 而nhi 自tự 無vô 體thể 。

凡phàm 親thân 證chứng 實thật 受thọ 無vô 生sanh 之chi 理lý 。 唯duy 自tự 知tri 之chi 。 向hướng 人nhân 極cực 力lực 形hình 容dung 不bất 出xuất 。 故cố 曰viết 忍nhẫn 。 詰cật 。 追truy 問vấn 也dã 。 本bổn 體thể 無vô 垢cấu 。 曰viết 清thanh 淨tịnh 。 處xử 染nhiễm 不bất 染nhiễm 。 曰viết 妙diệu 淨tịnh 。 湛trạm 寂tịch 虗hư 靈linh 。 曰viết 明minh 心tâm 。 物vật 各các 有hữu 性tánh 者giả 。 猶do 言ngôn 物vật 物vật 一nhất 太thái 極cực 也dã 。 世thế 物vật 從tùng 心tâm 現hiện 起khởi 者giả 。 猶do 言ngôn 統thống 體thể 一nhất 太thái 極cực 也dã 。 然nhiên 斯tư 約ước 第đệ 八bát 識thức 現hiện 見kiến 相tương/tướng 二nhị 分phần 。 而nhi 成thành 世thế 間gian 法pháp 也dã 。 若nhược 約ước 真chân 心tâm 言ngôn 之chi 。 則tắc 心tâm 如như 明minh 鏡kính 。 而nhi 十thập 法Pháp 界Giới 依y 正chánh 二nhị 報báo 。 皆giai 鏡kính 中trung 影ảnh 像tượng 耳nhĩ 。 舉cử 草thảo 葉diệp 等đẳng 者giả 。 以dĩ 微vi 小tiểu 況huống 粗thô 大đại 也dã 。 舉cử 虗hư 空không 者giả 。 以dĩ 無vô 形hình 況huống 有hữu 形hình 也dã 。 而nhi 自tự 無vô 體thể 。 亦diệc 況huống 顯hiển 之chi 詞từ 。 猶do 云vân 所sở 現hiện 之chi 物vật 。 尚thượng 各các 有hữu 體thể 。 而nhi 能năng 現hiện 之chi 心tâm 。 豈khởi 反phản 自tự 無vô 體thể 乎hồ 。 決quyết 言ngôn 真chân 心tâm 。 必tất 定định 有hữu 體thể 也dã 。

冠quan 註chú 。 此thử 示thị 真chân 心tâm 有hữu 體thể 。 以dĩ 釋thích 其kỳ 驚kinh 疑nghi 也dã 。 世Thế 尊Tôn 見kiến 阿A 難Nan 驚kinh 懼cụ 疑nghi 惑hoặc 。 故cố 先tiên 安an 慰úy 而nhi 後hậu 開khai 導đạo 之chi 。 無Vô 生Sanh 忍Nhẫn 者giả 。 即tức 楞lăng 嚴nghiêm 大đại 定định 。 即tức 如Như 幻Huyễn 三Tam 昧Muội 也dã 。 謂vị 證chứng 此thử 則tắc 於ư 三tam 界giới 內nội 外ngoại 。 併tinh 不bất 見kiến 有hữu 少thiểu 法pháp 生sanh 。 有hữu 少thiểu 法pháp 滅diệt 。 於ư 一nhất 一nhất 法pháp 。 當đương 體thể 如như 如như 。 而nhi 忍nhẫn 可khả 於ư 心tâm 。 言ngôn 不bất 能năng 表biểu 。 眾chúng 生sanh 不bất 能năng 。 證chứng 入nhập 於ư 此thử 者giả 。 皆giai 由do 誤ngộ 認nhận 前tiền 塵trần 虗hư 妄vọng 想tưởng 相tương/tướng 。 故cố 於ư 此thử 忍nhẫn 。 永vĩnh 隔cách 而nhi 不bất 能năng 入nhập 。 佛Phật 將tương 破phá 生sanh 滅diệt 以dĩ 顯hiển 無vô 生sanh 。 故cố 於ư 師sư 子tử 寶bảo 座tòa 。 摩ma 頂đảnh 安an 慰úy 。 阿A 難Nan 而nhi 告cáo 之chi 言ngôn 。 如Như 來Lai 尋tầm 常thường 說thuyết 萬vạn 有hữu 諸chư 法pháp 非phi 別biệt 所sở 生sanh 。 唯duy 一nhất 真chân 心tâm 之chi 所sở 現hiện 起khởi 。 以dĩ 至chí 十thập 法Pháp 界Giới 中trung 因nhân 果quả 。 謂vị 之chi 正chánh 報báo 者giả 。 及cập 十thập 法Pháp 界Giới 中trung 。 微vi 塵trần 國quốc 土độ 。 謂vị 之chi 依y 報báo 者giả 。 莫mạc 非phi 因nhân 一nhất 真chân 心tâm 以dĩ 成thành 其kỳ 依y 正chánh 之chi 體thể 。 不bất 特đặc 此thử 也dã 。 若nhược 諸chư 世thế 間gian 。 凡phàm 所sở 有hữu 者giả 。 如như 山sơn 河hà 大đại 地địa 。 乃nãi 至chí 極cực 細tế 微vi 者giả 。 或hoặc 一nhất 草thảo 一nhất 葉diệp 。 一nhất 縷lũ 一nhất 結kết 。 詰cật 其kỳ 根căn 本bổn 元nguyên 流lưu 。 咸hàm 有hữu 體thể 性tánh 。 豈khởi 獨độc 細tế 而nhi 有hữu 形hình 者giả 。 縱túng/tung 令linh 大đại 而nhi 無vô 形hình 之chi 虗hư 空không 。 亦diệc 有hữu 豁hoát 達đạt 無vô 礙ngại 之chi 貌mạo 。 以dĩ 此thử 觀quán 之chi 。 則tắc 世thế 出xuất 世thế 法pháp 。 有hữu 情tình 無vô 情tình 。 若nhược 大đại 若nhược 小tiểu 。 凡phàm 有hữu 一nhất 物vật 。 必tất 具cụ 一nhất 體thể 。 何hà 況huống 清thanh 淨tịnh 。 妙diệu 淨tịnh 明minh 心tâm 。 乃nãi 能năng 現hiện 世thế 出xuất 世thế 法pháp 。 範phạm 圍vi 天thiên 地địa 。 曲khúc 成thành 萬vạn 物vật 。 而nhi 凡phàm 所sở 體thể 性tánh 。 皆giai 從tùng 真chân 心tâm 現hiện 起khởi 。 而nhi 能năng 現hiện 之chi 心tâm 。 豈khởi 反phản 自tự 無vô 體thể 性tánh 乎hồ 。

若nhược 汝nhữ 執chấp 恡lận 分phân 別biệt 覺giác 觀quán 。 至chí 其kỳ 誰thùy 修tu 證chứng 。 無Vô 生Sanh 法Pháp 忍Nhẫn 。

法pháp 塵trần 分phân 別biệt 影ảnh 事sự 。 指chỉ 過quá 去khứ 說thuyết 。 前tiền 塵trần 分phân 別biệt 影ảnh 事sự 。 指chỉ 現hiện 在tại 說thuyết 。 雖tuy 心tâm 因nhân 塵trần 有hữu 。 塵trần 亦diệc 因nhân 心tâm 有hữu 。 為vi 破phá 妄vọng 心tâm 。 只chỉ 重trọng/trùng 心tâm 邊biên 。 塵trần 邊biên 不bất 可khả 說thuyết 出xuất 。 事sự 業nghiệp 者giả 。 謂vị 塵trần 是thị 心tâm 所sở 司ty 之chi 事sự 業nghiệp 。 如như 言ngôn 五ngũ 官quan 相tương 似tự 。 事sự 已dĩ 成thành 。 曰viết 業nghiệp 。 業nghiệp 初sơ 與dữ 。 曰viết 事sự 。 勅sắc 。 教giáo 也dã 。 揣đoàn 摩ma 工công 夫phu 。 向hướng 後hậu 八bát 還hoàn 處xứ 始thỉ 見kiến 。 此thử 處xứ 兼kiêm 舉cử 六lục 知tri 根căn 。 六lục 現hiện 行hành 識thức 。 亦diệc 只chỉ 重trọng/trùng 第đệ 六lục 意ý 根căn 。 意ý 識thức 也dã 。 內nội 守thủ 幽u 閒gian 等đẳng 。 只chỉ 宜nghi 渾hồn 說thuyết 。 不bất 可khả 定định 指chỉ 何hà 等đẳng 果quả 位vị 。 我ngã 非phi 勅sắc 汝nhữ 等đẳng 。 恐khủng 阿A 難Nan 罔võng 然nhiên 無vô 措thố 。 未vị 免miễn 離ly 波ba 求cầu 水thủy 。 故cố 使sử 他tha 。 即tức 妄vọng 求cầu 真chân 也dã 。

冠quan 註chú 。 此thử 示thị 真chân 妄vọng 之chi 別biệt 。 令linh 捨xả 妄vọng 趣thú 真chân 也dã 。 世Thế 尊Tôn 雖tuy 示thị 真chân 心tâm 有hữu 體thể 。 阿A 難Nan 執chấp 妄vọng 不bất 移di 。 故cố 曰viết 。 汝nhữ 堅kiên 執chấp 不bất 捨xả 者giả 。 名danh 分phân 別biệt 覺giác 觀quán 。 即tức 六lục 知tri 根căn 。 所sở 了liễu 知tri 性tánh 。 即tức 前tiền 六lục 識thức 之chi 現hiện 行hành 。 皆giai 因nhân 現hiện 前tiền 六lục 塵trần 引dẫn 生sanh 。 而nhi 自tự 無vô 實thật 體thể 者giả 也dã 。 若nhược 汝nhữ 必tất 定định 執chấp 為vi 真chân 心tâm 。 則tắc 此thử 分phân 別biệt 心tâm 。 即tức 應ưng 離ly 諸chư 色sắc 等đẳng 六lục 塵trần 及cập 依y 塵trần 所sở 司ty 事sự 業nghiệp 。 別biệt 有hữu 全toàn 性tánh 。 毫hào 無vô 虧khuy 欠khiếm 。 許hứa 為vi 真chân 心tâm 。 然nhiên 此thử 非phi 難nạn/nan 辯biện 。 立lập 可khả 甄chân 別biệt 。 即tức 如như 汝nhữ 現hiện 今kim 。 承thừa 聽thính 我ngã 法Pháp 。 此thử 則tắc 因nhân 我ngã 說thuyết 法Pháp 之chi 音âm 聲thanh 。 而nhi 有hữu 汝nhữ 之chi 分phần 別biệt 。 若nhược 離ly 我ngã 之chi 聲thanh 。 自tự 無vô 汝nhữ 之chi 心tâm 。 既ký 離ly 聲thanh 塵trần 。 而nhi 無vô 體thể 性tánh 。 豈khởi 為vi 真chân 心tâm 乎hồ 。 非phi 特đặc 此thử 現hiện 行hành 六lục 識thức 。 不bất 是thị 真chân 心tâm 。 縱túng/tung 將tương 此thử 名danh 了liễu 知tri 性tánh 的đích 六lục 識thức 。 現hiện 行hành 。 息tức 滅diệt 更cánh 滅diệt 了liễu 。 名danh 見kiến 聞văn 覺giác 知tri 。 之chi 六lục 知tri 根căn 。 而nhi 於ư 暫tạm 息tức 塵trần 勞lao 處xứ 。 內nội 守thủ 幽u 深thâm 閒gian/nhàn 靜tĩnh 。 雖tuy 為vi 禪thiền 定định 寂tịch 境cảnh 。 猶do 為vi 法pháp 塵trần 。 分phân 別biệt 影ảnh 事sự 。

何hà 以dĩ 故cố 。 能năng 守thủ 者giả 。 制chế 伏phục 之chi 心tâm 。 所sở 守thủ 者giả 。 幽u 閒gian/nhàn 之chi 境cảnh 。 此thử 心tâm 此thử 境cảnh 。 因nhân 昔tích 隨tùy 塵trần 而nhi 分phân 別biệt 顯hiển 。 今kim 離ly 塵trần 而nhi 寂tịch 靜tĩnh 。 正chánh 是thị 過quá 去khứ 法pháp 塵trần 所sở 遺di 落lạc 之chi 影ảnh 事sự 。 尚thượng 不bất 得đắc 名danh 真chân 。 況huống 汝nhữ 現hiện 前tiền 隨tùy 塵trần 生sanh 滅diệt 者giả 。 即tức 欲dục 認nhận 為vi 真chân 乎hồ 。 然nhiên 我ngã 今kim 亦diệc 非phi 教giáo 汝nhữ 執chấp 恡lận 此thử 心tâm 。 定định 非phi 汝nhữ 心tâm 。 但đãn 教giáo 汝nhữ 就tựu 於ư 分phân 別biệt 覺giác 觀quán 心tâm 。 微vi 細tế 揣đoàn 度độ 摸mạc 索sách 。 是thị 真chân 耶da 。 是thị 妄vọng 耶da 。 離ly 塵trần 有hữu 體thể 耶da 。 離ly 塵trần 無vô 體thể 耶da 。 若nhược 離ly 前tiền 塵trần 。 有hữu 分phân 別biệt 性tánh 。 即tức 汝nhữ 真chân 心tâm 。 若nhược 離ly 前tiền 塵trần 。 無vô 分phân 別biệt 性tánh 。 斯tư 即tức 前tiền 塵trần 。 分phân 別biệt 影ảnh 事sự 。 若nhược 汝nhữ 所sở 執chấp 之chi 心tâm 。 是thị 因nhân 前tiền 塵trần 而nhi 有hữu 者giả 。 則tắc 前tiền 塵trần 體thể 性tánh 。 元nguyên 非phi 真chân 常thường 不bất 變biến 者giả 。 若nhược 能năng 生sanh 之chi 塵trần 變biến 滅diệt 時thời 。 則tắc 所sở 生sanh 之chi 心tâm 。 即tức 同đồng 龜quy 毛mao 兔thố 角giác 矣hĩ 。 心tâm 既ký 隨tùy 滅diệt 。 則tắc 汝nhữ 法Pháp 身thân 。 亦diệc 同đồng 斷đoạn 滅diệt 。 更cánh 使sử 何hà 心tâm 修tu 因nhân 而nhi 證chứng 無Vô 生Sanh 法Pháp 忍Nhẫn 乎hồ 。

即tức 時thời 阿A 難Nan 。 與dữ 諸chư 大đại 眾chúng 。 至chí 雖tuy 得đắc 多đa 聞văn 。 不bất 成thành 聖thánh 果Quả 。

冠quan 註chú 。 此thử 申thân 釋thích 上thượng 文văn 以dĩ 誘dụ 進tiến 當đương 機cơ 也dã 。 阿A 難Nan 聞văn 息tức 滅diệt 六lục 識thức 。 猶do 為vi 塵trần 影ảnh 。 又hựu 令linh 揣đoàn 摩ma 心tâm 體thể 。 為vi 有hữu 為vi 無vô 。 則tắc 默mặc 然nhiên 無vô 辯biện 。 而nhi 生sanh 平bình 所sở 執chấp 為vi 心tâm 者giả 。 亦diệc 不bất 知tri 果quả 有hữu 體thể 耶da 。 果quả 無vô 體thể 耶da 。 杳# 無vô 可khả 據cứ 。 如như 人nhân 失thất 其kỳ 所sở 有hữu 也dã 。 世Thế 尊Tôn 見kiến 阿A 難Nan 一nhất 無vô 所sở 辯biện 。 則tắc 知tri 胸hung 中trung 餘dư 習tập 亦diệc 將tương 盡tận 矣hĩ 。 故cố 更cánh 激kích 之chi 。 意ý 謂vị 豈khởi 獨độc 認nhận 前tiền 塵trần 緣duyên 影ảnh 者giả 。 未vị 出xuất 生sanh 死tử 。 即tức 世thế 間gian 諸chư 修tu 學học 人nhân 。 由do 欲dục 界giới 而nhi 入nhập 四tứ 禪thiền 。 由do 四tứ 禪thiền 而nhi 入nhập 滅diệt 想tưởng 定định 。 是thị 由do 九cửu 番phiên 次thứ 第đệ 。 始thỉ 入nhập 滅diệt 想tưởng 定định 也dã 。 然nhiên 雖tuy 想tưởng 念niệm 息tức 滅diệt 無vô 。 乃nãi 禪thiền 定định 所sở 制chế 。 非phi 盡tận 滅diệt 想tưởng 心tâm 也dã 。 若nhược 念niệm 此thử 禪thiền 定định 念niệm 寂tịch 樂nhạo/nhạc/lạc 。 不bất 復phục 前tiền 進tiến 。 則tắc 不bất 得đắc 漏lậu 盡tận 。 成thành 大đại 阿A 羅La 漢Hán 。 斯tư 等đẳng 皆giai 由do 不bất 知tri 。 此thử 第đệ 六lục 識thức 心tâm 乃nãi 生sanh 死tử 之chi 關quan 鍵kiện 。 若nhược 凡phàm 夫phu 瞢măng 然nhiên 不bất 知tri 。 則tắc 隨tùy 此thử 起khởi 惑hoặc 造tạo 業nghiệp 。 固cố 墮đọa 分phân 段đoạn 生sanh 死tử 。 若nhược 定định 性tánh 小Tiểu 乘Thừa 。 執chấp 此thử 妄vọng 心tâm 不bất 起khởi 處xứ 。 誤ngộ 為vi 真chân 實thật 涅Niết 槃Bàn 。 亦diệc 墮đọa 變biến 易dị 生sanh 死tử 。 可khả 見kiến 凡phàm 堅kiên 執chấp 妄vọng 想tưởng 者giả 。 必tất 受thọ 輪luân 轉chuyển 。 是thị 故cố 汝nhữ 今kim 。 雖tuy 得đắc 多đa 聞văn 。 不bất 成thành 無vô 漏lậu 聖thánh 果Quả 也dã 。 此thử 不bất 得đắc 漏lậu 盡tận 者giả 。 指chỉ 方phương 入nhập 滅diệt 想tưởng 定định 。 猶do 未vị 盡tận 滅diệt 想tưởng 心tâm 。 特đặc 定định 力lực 制chế 住trụ 不bất 起khởi 耳nhĩ 。 與dữ 前tiền 內nội 守thủ 幽u 閒gian 者giả 相tương 似tự 。 對đối 阿A 難Nan 說thuyết 者giả 。 是thị 以dĩ 勝thắng 況huống 劣liệt 。 有hữu 激kích 進tiến 義nghĩa 。 九cửu 次thứ 第đệ 定định 。 前tiền 八bát 凡phàm 位vị 。 後hậu 一nhất 聖thánh 位vị 。

阿A 難Nan 聞văn 已dĩ 。 重trùng 復phục 悲bi 淚lệ 。 至chí 發phát 妙diệu 明minh 心tâm 。 開khai 我ngã 道Đạo 眼nhãn 。

冠quan 註chú 。 此thử 傾khuynh 誠thành 悔hối 過quá 以dĩ 請thỉnh 真chân 心tâm 道Đạo 眼nhãn 也dã 。 阿A 難Nan 聞văn 入nhập 滅diệt 想tưởng 定định 者giả 尚thượng 墮đọa 生sanh 死tử 。 則tắc 信tín 妄vọng 非phi 真chân 。 重trọng/trùng 悲bi 痛thống 責trách 。 長trường 跪quỵ 白bạch 佛Phật 曰viết 。 自tự 我ngã 從tùng 佛Phật 。 發phát 心tâm 出xuất 家gia 以dĩ 來lai 。 曾tằng 未vị 精tinh 修tu 。 唯duy 恃thị 佛Phật 威uy 神thần 。 且thả 常thường 自tự 思tư 惟duy 。 無vô 勞lao 我ngã 修tu 。 將tương 謂vị 如Như 來Lai 。 是thị 我ngã 同đồng 源nguyên 共cộng 派phái 。 必tất 以dĩ 慈từ 恩ân 。 惠huệ 我ngã 三tam 昧muội 。 豈khởi 知tri 縱túng/tung 乃nãi 天thiên 性tánh 之chi 親thân 。 而nhi 彼bỉ 此thử 身thân 心tâm 。 本bổn 不bất 相tương 代đại 。 今kim 蒙mông 如Như 來Lai 見kiến 斥xích 見kiến 呵ha 。 將tương 我ngã 一nhất 向hướng 希hy 望vọng 本bổn 心tâm 。 盡tận 情tình 打đả 落lạc 。 上thượng 因nhân 恃thị 佛Phật 嬌kiều 憐lân 故cố 。 恃thị 佛Phật 威uy 神thần 故cố 。 所sở 以dĩ 雖tuy 身thân 出xuất 家gia 。 心tâm 不bất 入nhập 道Đạo 。 自tự 今kim 觀quán 之chi 。 不bất 修tu 自tự 己kỷ 真chân 心tâm 。 而nhi 望vọng 人nhân 代đại 替thế 者giả 。 譬thí 如như 富phú 人nhân 之chi 子tử 。 捨xả 父phụ 逃đào 逝thệ 。 甘cam 為vi 窮cùng 子tử 。 而nhi 從tùng 人nhân 乞khất 食thực 也dã 。 今kim 日nhật 乃nãi 知tri 。 佛Phật 力lực 不bất 可khả 恃thị 。 多đa 聞văn 亦diệc 不bất 可khả 恃thị 。 雖tuy 有hữu 多đa 聞văn 。 若nhược 不bất 精tinh 修tu 淨tịnh 行hạnh 。 與dữ 不bất 聞văn 等đẳng 。 若nhược 徒đồ 聞văn 而nhi 不bất 修tu 者giả 。 亦diệc 如như 聞văn 人nhân 說thuyết 食thực 。 而nhi 不bất 療liệu 己kỷ 饑cơ 。 聞văn 之chi 終chung 何hà 益ích 哉tai 。

世Thế 尊Tôn 。 我ngã 等đẳng 今kim 者giả 。 但đãn 能năng 聞văn 而nhi 不bất 能năng 修tu 者giả 。 被bị 煩phiền 惱não 所sở 知tri 二nhị 障chướng 所sở 纏triền 縛phược 故cố 。 不bất 能năng 解giải 脫thoát 二nhị 障chướng 者giả 。 良lương 由do 不bất 知tri 。 自tự 己kỷ 本bổn 有hữu 。 寂tịch 常thường 心tâm 性tánh 。 而nhi 恃thị 賴lại 於ư 人nhân 故cố 。 與dữ 捨xả 父phụ 逃đào 走tẩu 甘cam 為vi 缺khuyết 食thực 虧khuy 衣y 窮cùng 身thân 暴bạo 露lộ 而nhi 無vô 所sở 棲tê 藏tạng 者giả 。 無vô 以dĩ 異dị 也dã 。 雖tuy 蒙mông 如Như 來Lai 。 指chỉ 示thị 妙diệu 淨tịnh 明minh 心tâm 。 至chí 今kim 迷mê 覆phú 。 雖tuy 蒙mông 指chỉ 示thị 。 非phi 眼nhãn 能năng 見kiến 。 至chí 今kim 瞢măng 翳ế 。 惟duy 願nguyện 如Như 來Lai 。 哀ai 愍mẫn 窮cùng 露lộ 。 發phát 妙diệu 明minh 心tâm 。 開khai 我ngã 道Đạo 眼nhãn 。 阿A 難Nan 此thử 番phiên 感cảm 悟ngộ 。 痛thống 自tự 悔hối 責trách 。 兼kiêm 陳trần 二nhị 障chướng 者giả 。 良lương 由do 上thượng 聞văn 滅diệt 想tưởng 定định 人nhân 尚thượng 在tại 生sanh 死tử 路lộ 途đồ 故cố 也dã 。 二nhị 障chướng 者giả 。 煩phiền 惱não 及cập 所sở 知tri 也dã 。 亦diệc 名danh 事sự 理lý 二nhị 障chướng 。 亦diệc 名danh 見kiến 思tư 二nhị 惑hoặc 。 亦diệc 名danh 分phân 別biệt 我ngã 法pháp 二nhị 執chấp 。 名danh 異dị 而nhi 體thể 同đồng 也dã 。 二nhị 障chướng 所sở 纏triền 者giả 。 不bất 能năng 解giải 脫thoát 也dã 。 本bổn 不bất 動động 搖dao 曰viết 寂tịch 。 本bổn 無vô 生sanh 滅diệt 曰viết 常thường 。 心tâm 乃nãi 了liễu 了liễu 無vô 窮cùng 之chi 用dụng 也dã 。 性tánh 乃nãi 生sanh 生sanh 不bất 息tức 之chi 理lý 也dã 。 空không 有hữu 不bất 覊# 曰viết 妙diệu 。 體thể 用dụng 鑑giám 徹triệt 曰viết 明minh 。 道Đạo 眼nhãn 簡giản 非phi 肉nhục 眼nhãn 。 真chân 妄vọng 顯hiển 現hiện 。 決quyết 擇trạch 分phân 明minh 。 直trực 見kiến 道đạo 體thể 。 曰viết 道Đạo 眼nhãn 。 又hựu 物vật 不bất 能năng 礙ngại 曰viết 妙diệu 。 物vật 不bất 能năng 混hỗn 曰viết 明minh 。

即tức 時thời 如Như 來Lai 。 從tùng 胸hung 卍vạn 字tự 。 至chí 性tánh 淨tịnh 明minh 心tâm 。 得đắc 清thanh 淨tịnh 眼nhãn 。

如Như 來Lai 隨tùy 處xứ 放phóng 光quang 。 總tổng 顯hiển 根căn 本bổn 智trí 。 而nhi 根căn 本bổn 智trí 。 即tức 常thường 住trụ 真chân 心tâm 也dã 。 卍vạn 者giả 。 彼bỉ 方phương 萬vạn 字tự 也dã 。 佛Phật 胸hung 前tiền 有hữu 萬vạn 德đức 吉cát 祥tường 紋văn 也dã 。 光quang 從tùng 此thử 出xuất 。 表biểu 根căn 本bổn 智trí 。 萬vạn 德đức 圓viên 俻# 。 明minh 爍thước 萬vạn 有hữu 。 用dụng 等đẳng 河hà 沙sa 也dã 。 幢tràng 乃nãi 摧tồi 邪tà 立lập 正chánh 。 即tức 破phá 妄vọng 顯hiển 真chân 也dã 。 獲hoạch 妙diệu 微vi 密mật 。 性tánh 淨tịnh 明minh 心tâm 。 以dĩ 妙diệu 字tự 貫quán 下hạ 。 猶do 云vân 獲hoạch 妙diệu 微vi 密mật 性tánh 。 妙diệu 淨tịnh 明minh 心tâm 。 體thể 用dụng 皆giai 言ngôn 妙diệu 者giả 。 言ngôn 三tam 德đức 秘bí 藏tạng 。 不bất 縱túng/tung 不bất 橫hoạnh/hoành 。 超siêu 出xuất 偏thiên 小tiểu 故cố 也dã 。 於ư 真chân 心tâm 之chi 體thể 。 曰viết 微vi 密mật 者giả 。 謂vị 十Thập 地Địa 見kiến 之chi 。 如như 隔cách 羅la 縠hộc 。 故cố 曰viết 微vi 。 唯duy 佛Phật 與dữ 佛Phật 。 乃nãi 能năng 究cứu 盡tận 。 故cố 曰viết 密mật 。 於ư 真chân 性tánh 之chi 用dụng 。 曰viết 淨tịnh 明minh 者giả 。 謂vị 此thử 心tâm 即tức 智trí 也dã 。 汙ô 不bất 能năng 染nhiễm 。 境cảnh 不bất 能năng 蔽tế 。 而nhi 靈linh 照chiếu 卓trác 然nhiên 。 即tức 妙diệu 明minh 心tâm 也dã 。 清thanh 淨tịnh 眼nhãn 者giả 。 對đối 境cảnh 而nhi 離ly 。 稱xưng 理lý 而nhi 觀quán 。 周chu 徧biến 一nhất 切thiết 。 不bất 著trước 有hữu 無vô 。 即tức 道Đạo 眼nhãn 也dã 。

冠quan 註chú 。 此thử 先tiên 放phóng 智trí 光quang 。 後hậu 示thị 心tâm 眼nhãn 。 總tổng 為vi 阿A 難Nan 發phát 妙diệu 心tâm 。 開khai 道Đạo 眼nhãn 也dã 。 世Thế 尊Tôn 三tam 次thứ 放phóng 光quang 。 自tự 是thị 隨tùy 機cơ 感cảm 應ứng 。 亦diệc 有hữu 深thâm 淺thiển 不bất 同đồng 。 盖# 最tối 初sơ 放phóng 頂đảnh 光quang 之chi 後hậu 。 說thuyết 大đại 佛Phật 頂đảnh 。 則tắc 所sở 顯hiển 所sở 說thuyết 。 皆giai 迥huýnh 出xuất 根căn 塵trần 之chi 最Tối 上Thượng 乘Thừa 理lý 。 要yếu 使sử 阿A 難Nan 立lập 地địa 成thành 佛Phật 。 不bất 由do 行hành 布bố 。 阿A 難Nan 搆câu 副phó 不bất 上thượng 。 重trọng/trùng 請thỉnh 真chân 際tế 。 佛Phật 自tự 面diện 門môn 放phóng 光quang 之chi 後hậu 。 指chỉ 二nhị 種chủng 根căn 本bổn 。 其kỳ 所sở 顯hiển 所sở 說thuyết 。 雖tuy 落lạc 一nhất 層tằng 。 以dĩ 屈khuất 尊tôn 就tựu 卑ty 。 亦diệc 要yếu 阿A 難Nan 悟ngộ 此thử 最tối 上thượng 一Nhất 乘Thừa 。 亦diệc 不bất 離ly 六lục 根căn 門môn 頭đầu 耳nhĩ 。 奈nại 彼bỉ 亦diệc 不bất 能năng 搆câu 副phó 。 而nhi 尚thượng 曰viết 二nhị 障chướng 所sở 纏triền 。 觀quán 茲tư 機cơ 緣duyên 。 非phi 從tùng 梯thê 航# 。 不bất 能năng 證chứng 入nhập 。 是thị 故cố 如Như 來Lai 。 再tái 落lạc 一nhất 層tằng 。 從tùng 胸hung 卍vạn 字tự 。 湧dũng 出xuất 寶bảo 光quang 。 意ý 謂vị 即tức 六lục 根căn 而nhi 超siêu 六lục 根căn 者giả 。 即tức 在tại 此thử 也dã 。 汝nhữ 不bất 知tri 此thử 。 即tức 不bất 知tri 其kỳ 有hữu 心tâm 矣hĩ 。 豈khởi 有hữu 人nhân 而nhi 不bất 知tri 有hữu 心tâm 乎hồ 。 吾ngô 一nhất 知tri 此thử 。 吾ngô 一nhất 證chứng 此thử 。 而nhi 從tùng 此thử 流lưu 出xuất 本bổn 有hữu 光quang 明minh 。 無vô 色sắc 不bất 備bị 。 無vô 礙ngại 不bất 通thông 。 不bất 動động 一nhất 塵trần 。 而nhi 周chu 徧biến 法Pháp 界Giới 。 即tức 十thập 方phương 世thế 界giới 。 所sở 有hữu 寶bảo 剎sát 。 而nhi 剎sát 中trung 所sở 住trụ 如Như 來Lai 。 及cập 如Như 來Lai 所sở 有hữu 。 無vô 見kiến 頂đảnh 相tướng 。 以dĩ 此thử 一nhất 光quang 。 莫mạc 不bất 灌quán 攝nhiếp 。 豈khởi 特đặc 十thập 方phương 如Như 來Lai 。 若nhược 聖thánh 若nhược 凡phàm 。 情tình 與dữ 無vô 情tình 。 平bình 等đẳng 融dung 通thông 。 即tức 汝nhữ 阿A 難Nan 。 及cập 諸chư 大đại 眾chúng 。 平bình 等đẳng 貫quán 徹triệt 。 故cố 曰viết 。 汝nhữ 請thỉnh 發phát 妙diệu 明minh 心tâm 。 開khai 我ngã 道Đạo 眼nhãn 。 吾ngô 今kim 為vì 汝nhữ 。 建kiến 大đại 法Pháp 幢tràng 。 亦diệc 令linh 十thập 方phương 云vân 云vân )# 。

阿A 難Nan 汝nhữ 先tiên 答đáp 我ngã 。 見kiến 光quang 明minh 拳quyền 。 至chí 屈khuất 握ác 示thị 人nhân 。 故cố 有hữu 拳quyền 相tướng 。

冠quan 註chú 。 此thử 辯biện 騐# 阿A 難Nan 之chi 迷mê 悟ngộ 也dã 。 世Thế 尊Tôn 既ký 建kiến 法Pháp 幢tràng 。 為vi 阿A 難Nan 開khai 發phát 真chân 心tâm 道Đạo 眼nhãn 竟cánh 。 但đãn 未vị 知tri 領lãnh 悟ngộ 何hà 如như 耳nhĩ 。 故cố 拈niêm 前tiền 語ngữ 。 疊điệp 發phát 三tam 問vấn 。 以dĩ 詳tường 審thẩm 之chi 。 一nhất 問vấn 汝nhữ 先tiên 答đáp 我ngã 。 見kiến 光quang 明minh 拳quyền 。 此thử 拳quyền 光quang 明minh 。 因nhân 何hà 所sở 有hữu 。 二nhị 問vấn 云vân 何hà 成thành 拳quyền 。 三tam 問vấn 汝nhữ 將tương 誰thùy 見kiến 。 此thử 雖tuy 拈niêm 前tiền 見kiến 拳quyền 之chi 語ngữ 為vi 問vấn 端đoan 。 而nhi 實thật 在tại 暗ám 探thám 見kiến 三tam 十thập 二nhị 相tướng 之chi 病bệnh 源nguyên 。 阿A 難Nan 併tinh 無vô 遷thiên 改cải 。 一nhất 曰viết 光quang 明minh 因nhân 。 清thanh 淨tịnh 所sở 生sanh 。 用dụng 答đáp 光quang 明minh 因nhân 何hà 所sở 有hữu 也dã 。 二nhị 曰viết 我ngã 實thật 眼nhãn 觀quan 。 用dụng 答đáp 汝nhữ 將tương 誰thùy 見kiến 也dã 。 三tam 曰viết 屈khuất 握ác 示thị 人nhân 。 故cố 有hữu 拳quyền 相tướng 。 用dụng 答đáp 云vân 何hà 成thành 拳quyền 也dã 。 此thử 曰viết 清thanh 淨tịnh 所sở 生sanh 。 即tức 前tiền 云vân 非phi 欲dục 愛ái 所sở 生sanh 也dã 。 既ký 曰viết 眼nhãn 觀quán 。 依y 舊cựu 肉nhục 眼nhãn 。 非phi 道Đạo 眼nhãn 也dã 。 閻Diêm 浮Phù 檀Đàn 金kim 。 此thử 云vân 勝thắng 金kim 。 須Tu 彌Di 南nam 面diện 有hữu 此thử 檀đàn 樹thụ 。 果quả 汁trấp 入nhập 水thủy 。 砂sa 石thạch 成thành 金kim 。 此thử 金kim 一nhất 粒lạp 。 置trí 常thường 金kim 中trung 。 悉tất 皆giai 失thất 色sắc 。 佛Phật 身thân 之chi 色sắc 似tự 之chi 。 赩hách 。 赤xích 燄diệm 也dã 。 又hựu 傳truyền 此thử 金kim 有hữu 破phá 暗ám 之chi 光quang 。 故cố 佛Phật 身thân 之chi 色sắc 如như 之chi 也dã 。

佛Phật 告cáo 阿A 難Nan 。 如Như 來Lai 今kim 日nhật 。 至chí 例lệ 如Như 來Lai 拳quyền 。 事sự 義nghĩa 相tương 類loại 。

冠quan 註chú 。 此thử 以dĩ 拳quyền 例lệ 見kiến 也dã 。 阿A 難Nan 陳trần 白bạch 二nhị 障chướng 後hậu 。 雖tuy 覩đổ 法Pháp 幢tràng 。 不bất 妨phương 仍nhưng 認nhận 肉nhục 眼nhãn 為vi 見kiến 。 而nhi 杳# 不bất 知tri 其kỳ 見kiến 性tánh 。 則tắc 不bất 能năng 頓đốn 悟ngộ 真chân 常thường 矣hĩ 。 故cố 世Thế 尊Tôn 只chỉ 得đắc 向hướng 第đệ 二nhị 門môn 頭đầu 。 少thiểu 開khai 方phương 便tiện 。 故cố 曰viết 。 我ngã 今kim 實thật 言ngôn 。 告cáo 汝nhữ 諸chư 有hữu 智trí 者giả 。 要yếu 以dĩ 譬thí 喻dụ 。 而nhi 得đắc 開khai 悟ngộ 。 亦diệc 問vấn 之chi 曰viết 。 譬thí 如như 我ngã 今kim 有hữu 手thủ 。 則tắc 成thành 我ngã 拳quyền 。 若nhược 無vô 我ngã 手thủ 。 則tắc 不bất 成thành 拳quyền 。 例lệ 如như 有hữu 眼nhãn 。 則tắc 成thành 汝nhữ 見kiến 。 若nhược 無vô 汝nhữ 眼nhãn 。 則tắc 不bất 成thành 見kiến 。 其kỳ 理lý 義nghĩa 是thị 同đồng 是thị 異dị 。 阿A 難Nan 疾tật 答đáp 無vô 疑nghi 言ngôn 。 既ký 無vô 我ngã 眼nhãn 。 不bất 成thành 我ngã 見kiến 。 例lệ 同đồng 如Như 來Lai 既ký 無vô 佛Phật 手thủ 。 亦diệc 不bất 成thành 拳quyền 。 事sự 義nghĩa 相tương 類loại 。 然nhiên 佛Phật 據cứ 理lý 而nhi 問vấn 。 阿A 難Nan 據cứ 事sự 而nhi 答đáp 。 理lý 須tu 智trí 了liễu 。 事sự 起khởi 妄vọng 知tri 。 阿A 難Nan 出xuất 語ngữ 。 似tự 有hữu 分phần/phân 曉hiểu 冷lãnh 處xứ 。 亦diệc 當đương 着trước 眼nhãn 。

佛Phật 告cáo 阿A 難Nan 。 汝nhữ 言ngôn 相tương 類loại 。 至chí 前tiền 塵trần 自tự 暗ám 。 見kiến 何hà 虧khuy 損tổn 。

冠quan 註chú 。 此thử 以dĩ 拳quyền 見kiến 不bất 齊tề 而nhi 顯hiển 見kiến 性tánh 無vô 虧khuy 損tổn 也dã 。 承thừa 上thượng 云vân 。 汝nhữ 謂vị 事sự 義nghĩa 相tương 類loại 。 則tắc 不bất 然nhiên 也dã 。

何hà 以dĩ 故cố 。 如như 無vô 手thủ 人nhân 。 拳quyền 畢tất 竟cánh 無vô 。 彼bỉ 無vô 眼nhãn 者giả 。 非phi 見kiến 性tánh 之chi 體thể 用dụng 全toàn 無vô 。 但đãn 無vô 浮phù 根căn 。 而nhi 似tự 用dụng 稍sảo 不bất 顯hiển 耳nhĩ 。 於ư 體thể 性tánh 曾tằng 未vị 虧khuy 欠khiếm 。 汝nhữ 試thí 於ư 途đồ 。 詢tuân 問vấn 盲manh 人nhân 云vân 云vân )# 。 前tiền 塵trần 自tự 暗ám 者giả 。 謂vị 明minh 暗ám 色sắc 空không 。 皆giai 眼nhãn 家gia 塵trần 相tương/tướng 。 即tức 浮phù 根căn 既ký 壞hoại 。 不bất 能năng 現hiện 色sắc 。 亦diệc 為vi 暗ám 相tướng 。 故cố 此thử 前tiền 塵trần 但đãn 指chỉ 對đối 見kiến 之chi 暗ám 相tướng 言ngôn 。 若nhược 槩# 指chỉ 前tiền 塵trần 。 則tắc 有hữu 眼nhãn 人nhân 。 於ư 白bạch 晝trú 時thời 。 亦diệc 同đồng 見kiến 暗ám 矣hĩ 。 見kiến 何hà 虧khuy 損tổn 。 指chỉ 見kiến 性tánh 言ngôn 。 即tức 真chân 見kiến 。 而nhi 真chân 見kiến 即tức 真chân 心tâm 也dã 。 後hậu 文văn 自tự 見kiến 。

阿A 難Nan 言ngôn 諸chư 盲manh 眼nhãn 前tiền 。 唯duy 覩đổ 黑hắc 暗ám (# 至chí )# 二nhị 黑hắc 校giảo 量lượng 。 曾tằng 無vô 有hữu 異dị 。

冠quan 註chú 。 此thử 執chấp 盲manh 人nhân 無vô 見kiến 也dã 。 阿A 難Nan 一nhất 向hướng 堅kiên 執chấp 。 眼nhãn 見kiến 心tâm 知tri 。 至chí 今kim 未vị 化hóa 。 驟sậu 聞văn 無vô 眼nhãn 能năng 見kiến 。 未vị 免miễn 迷mê 悶muộn 。 故cố 猶do 強cường/cưỡng 辯biện 云vân 。 諸chư 盲manh 眼nhãn 前tiền 。 唯duy 覩đổ 黑hắc 暗ám 。 云vân 何hà 成thành 見kiến 。 世Thế 尊Tôn 引dẫn 一nhất 有hữu 眼nhãn 人nhân 。 處xử 於ư 暗ám 室thất 。 所sở 見kiến 暗ám 相tướng 。 與dữ 無vô 眼nhãn 人nhân 所sở 見kiến 暗ám 相tướng 例lệ 同đồng 。 以dĩ 詰cật 阿A 難Nan 。 是thị 同đồng 是thị 異dị 。 阿A 難Nan 認nhận 定định 有hữu 眼nhãn 無vô 眼nhãn 所sở 見kiến 暗ám 相tướng 。 曾tằng 無vô 有hữu 異dị 。 世Thế 尊Tôn 向hướng 下hạ 。 以dĩ 燈đăng 例lệ 眼nhãn 。 以dĩ 證chứng 其kỳ 謬mậu 也dã 。

阿A 難Nan 若nhược 無vô 眼nhãn 人nhân 。 全toàn 見kiến 前tiền 黑hắc 。 至chí 合hợp 掌chưởng 清thanh 心tâm 。 佇trữ 佛Phật 悲bi 誨hối 。

冠quan 註chú 。 此thử 引dẫn 燈đăng 例lệ 眼nhãn 。 以dĩ 顯hiển 見kiến 性tánh 也dã 。 承thừa 上thượng 云vân 。 據cứ 汝nhữ 所sở 言ngôn 。 有hữu 眼nhãn 無vô 眼nhãn 雖tuy 異dị 。 而nhi 所sở 見kiến 黑hắc 暗ám 是thị 同đồng 。 則tắc 有hữu 眼nhãn 人nhân 。 處xử 於ư 暗ám 室thất 。 唯duy 見kiến 全toàn 黑hắc 。 亦diệc 不bất 成thành 見kiến 。 若nhược 以dĩ 汝nhữ 論luận 之chi 。 無vô 眼nhãn 人nhân 全toàn 見kiến 前tiền 黑hắc 時thời 。 必tất 不bất 成thành 見kiến 。 忽hốt 得đắc 眼nhãn 光quang 。 還hoàn 於ư 前tiền 塵trần 。 見kiến 種chủng 種chủng 色sắc 。 定định 名danh 眼nhãn 見kiến 者giả 。 則tắc 彼bỉ 暗ám 中trung 。 有hữu 眼nhãn 之chi 人nhân 。 全toàn 見kiến 前tiền 黑hắc 時thời 。 亦diệc 不bất 成thành 見kiến 。 忽hốt 獲hoạch 燈đăng 光quang 。 亦diệc 於ư 前tiền 塵trần 。 見kiến 種chủng 種chủng 色sắc 。 應ứng 名danh 燈đăng 見kiến 。

何hà 以dĩ 故cố 。 無vô 燈đăng 時thời 與dữ 無vô 眼nhãn 者giả 無vô 異dị 故cố 。 若nhược 燈đăng 見kiến 者giả 。 燈đăng 能năng 有hữu 見kiến 。 即tức 屬thuộc 有hữu 情tình 。 自tự 不bất 名danh 燈đăng 。 又hựu 則tắc 燈đăng 觀quan 。 何hà 關quan 汝nhữ 眼nhãn 事sự 也dã 。 是thị 故cố 當đương 知tri 。 汝nhữ 所sở 謂vị 能năng 見kiến 者giả 。 妄vọng 見kiến 也dã 。 夫phu 妄vọng 見kiến 要yếu 假giả 根căn 塵trần 相tương/tướng 緣duyên 。 而nhi 後hậu 成thành 見kiến 。 離ly 前tiền 根căn 塵trần 。 則tắc 無vô 見kiến 性tánh 。 汝nhữ 執chấp 眼nhãn 能năng 見kiến 者giả 。 不bất 出xuất 此thử 也dã 。 若nhược 據cứ 汝nhữ 所sở 執chấp 。 而nhi 燈đăng 但đãn 能năng 顯hiển 色sắc 。 指chỉ 能năng 見kiến 者giả 。 是thị 眼nhãn 非phi 燈đăng 也dã 。 我ngã 所sở 謂vị 能năng 見kiến 。 非phi 妄vọng 見kiến 也dã 。 離ly 前tiền 根căn 塵trần 。 自tự 有hữu 體thể 性tánh 。 故cố 說thuyết 無vô 眼nhãn 亦diệc 能năng 見kiến 。 若nhược 依y 我ngã 所sở 說thuyết 。 而nhi 眼nhãn 但đãn 能năng 顯hiển 色sắc 。 指chỉ 能năng 見kiến 之chi 性tánh 。 是thị 心tâm 非phi 眼nhãn 也dã 。 故cố 在tại 眼nhãn 根căn 。 則tắc 以dĩ 日nhật 月nguyệt 燈đăng 為vi 助trợ 緣duyên 。 在tại 見kiến 性tánh 。 亦diệc 以dĩ 浮phù 根căn 為vi 增tăng 上thượng 緣duyên 。 若nhược 汝nhữ 知tri 此thử 見kiến 性tánh 。 非phi 道Đạo 眼nhãn 而nhi 何hà 。 若nhược 了liễu 見kiến 性tánh 即tức 真chân 心tâm 。 非phi 妙diệu 明minh 而nhi 何hà 。 世Thế 尊Tôn 雖tuy 以dĩ 見kiến 性tánh 是thị 心tâm 指chỉ 示thị 真chân 心tâm 。 而nhi 顯hiển 真chân 心tâm 。 未vị 離ly 眼nhãn 中trung 之chi 見kiến 性tánh 。 阿A 難Nan 縱túng/tung 能năng 信tín 。 而nhi 未vị 能năng 悟ngộ 。 盖# 一nhất 向hướng 但đãn 知tri 能năng 見kiến 是thị 眼nhãn 根căn 。 今kim 謂vị 能năng 見kiến 非phi 眼nhãn 根căn 。 但đãn 知tri 有hữu 眼nhãn 方phương 名danh 見kiến 。 今kim 謂vị 盲manh 者giả 亦diệc 名danh 見kiến 。 但đãn 知tri 見kiến 明minh 見kiến 色sắc 為vi 見kiến 。 今kim 謂vị 見kiến 暗ám 亦diệc 為vi 見kiến 。 且thả 世Thế 尊Tôn 前tiền 言ngôn 。 見kiến 相tương/tướng 思tư 惟duy 。 非phi 我ngã 真chân 心tâm 。 今kim 謂vị 眼nhãn 中trung 見kiến 性tánh 。 即tức 是thị 真chân 心tâm 。 是thị 故cố 口khẩu 已dĩ 默mặc 然nhiên 。 心tâm 未vị 開khai 悟ngộ 。 合hợp 掌chưởng 清thanh 心tâm 。 佇trữ 佛Phật 悲bi 誨hối 。 夫phu 見kiến 性tánh 是thị 心tâm 者giả 。 謂vị 統thống 體thể 一nhất 真chân 心tâm 。 不bất 妨phương 在tại 眼nhãn 名danh 見kiến 性tánh 。 在tại 耳nhĩ 名danh 聞văn 性tánh 。 以dĩ 至chí 六lục 根căn 中trung 。 隨tùy 處xứ 立lập 名danh 。 而nhi 抑ức 非phi 一nhất 非phi 六lục 。 且thả 一nhất 不bất 必tất 合hợp 。 六lục 不bất 必tất 分phần/phân 。 猶do 云vân 揑niết 不bất 成thành 團đoàn 。 撥bát 不bất 開khai 也dã 。 兩lưỡng 處xứ 如như 是thị 二nhị 字tự 。 皆giai 指chỉ 定định 之chi 詞từ 。 謂vị 阿A 難Nan 指chỉ 眼nhãn 能năng 見kiến 。 世Thế 尊Tôn 指chỉ 性tánh 能năng 見kiến 。 雖tuy 復phục 下hạ 。 皆giai 經kinh 家gia 所sở 敘tự 之chi 文văn 。

爾nhĩ 時thời 世Thế 尊Tôn 。 舒thư 兜đâu 羅la 綿miên 。 至chí 因nhân 何hà 開khai 悟ngộ 。 今kim 成thành 聖thánh 果Quả 。

鹿lộc 園viên 者giả 。 古cổ 國quốc 王vương 養dưỡng 鹿lộc 之chi 地địa 。 五ngũ 比Bỉ 丘Khâu 者giả 。 佛Phật 初sơ 為vi 太thái 子tử 出xuất 家gia 時thời 。 父phụ 王vương 命mệnh 隨tùy 侍thị 者giả 。 父phụ 族tộc 三tam 人nhân 。 一nhất 阿a 鞞bệ 。 此thử 云vân 馬mã 勝thắng 。 二nhị 跋bạt 提đề 。 此thử 云vân 小tiểu 賢hiền 。 三tam 拘câu 利lợi 。 華hoa 言ngôn 未vị 詳tường 。 或hoặc 云vân 即tức 摩ma 訶ha 男nam 。 似tự 是thị 長trưởng 子tử 之chi 稱xưng 。 母mẫu 族tộc 二nhị 人nhân 。 一nhất 阿A 若Nhã 多Đa 。 此thử 云vân 解giải 本bổn 際tế 。 亦diệc 曰viết 憍Kiều 陳Trần 那Na 。 又hựu 曰viết 陳trần 如như 。 即tức 其kỳ 姓tánh 也dã 。 此thử 云vân 火hỏa 器khí 。 亦diệc 事sự 火hỏa 之chi 族tộc 也dã 。 二nhị 迦Ca 葉Diếp 。 此thử 云vân 飲ẩm 光quang 。 共cộng 五ngũ 比Bỉ 丘Khâu 。 而nhi 阿A 若Nhã 多Đa 為vi 最tối 先tiên 發phát 解giải 者giả 也dã 。 菩Bồ 提Đề 。 大Đại 乘Thừa 極cực 果quả 也dã 。 羅La 漢Hán 。 小Tiểu 乘Thừa 權quyền 果quả 也dã 。 皆giai 指chỉ 佛Phật 初sơ 轉chuyển 法Pháp 輪luân 時thời 言ngôn 。 所sở 指chỉ 客khách 塵trần 者giả 。 單đơn 取thủ 昔tích 所sở 說thuyết 之chi 喻dụ 。 不bất 必tất 拘câu 溺nịch 昔tích 所sở 喻dụ 之chi 法pháp 也dã 。 若nhược 必tất 以dĩ 昔tích 日nhật 所sở 轉chuyển 之chi 四Tứ 諦Đế 法pháp 。 配phối 合hợp 此thử 經Kinh 中trung 義nghĩa 者giả 。 乃nãi 刻khắc 舟chu 求cầu 劍kiếm 之chi 流lưu 也dã 。

冠quan 註chú 。 此thử 更cánh 垂thùy 方phương 便tiện 。 令linh 先tiên 悟ngộ 者giả 導đạo 之chi 也dã 。 阿A 難Nan 前tiền 陳trần 二nhị 障chướng 所sở 纏triền 。 請thỉnh 示thị 心tâm 眼nhãn 。 世Thế 尊Tôn 即tức 放phóng 心tâm 光quang 。 全toàn 體thể 托thác 出xuất 。 以dĩ 至chí 向hướng 眼nhãn 根căn 中trung 。 指chỉ 出xuất 見kiến 性tánh 。 謂vị 之chi 真chân 心tâm 。 阿A 難Nan 尚thượng 默mặc 然nhiên 未vị 悟ngộ 。 世Thế 尊Tôn 只chỉ 得đắc 將tương 機cơ 就tựu 機cơ 。 令linh 彼bỉ 即tức 向hướng 二nhị 陣trận 處xứ 。 究cứu 竟cánh 真chân 心tâm 。 故cố 舒thư 兜đâu 羅la 綿miên 。 網võng 相tướng 光quang 手thủ 。 開khai 五ngũ 輪luân 指chỉ 。 誨hối 勅sắc 阿A 難Nan 云vân 云vân )# 。

時thời 憍Kiều 陳Trần 那Na 。 起khởi 立lập 白bạch 佛Phật 。 至chí 名danh 為vi 塵trần 義nghĩa 。 佛Phật 言ngôn 如như 是thị 。

冠quan 註chú 。 此thử 陳trần 那na 自tự 陳trần 最tối 初sơ 悟ngộ 境cảnh 。 以dĩ 答đáp 世Thế 尊Tôn 也dã 。 如Như 來Lai 初sơ 成thành 道Đạo 時thời 。 為vi 陳trần 那na 等đẳng 五ngũ 比Bỉ 丘Khâu 。 初sơ 轉chuyển 四Tứ 諦Đế 法Pháp 輪luân 。 開khai 示thị 客khách 塵trần 煩phiền 惱não 。 而nhi 陳trần 那na 先tiên 解giải 。 斯tư 一nhất 段đoạn 語ngữ 。 唯duy 取thủ 客khách 塵trần 二nhị 義nghĩa 。 客khách 喻dụ 見kiến 惑hoặc 。 塵trần 喻dụ 思tư 惑hoặc 。 亦diệc 應ưng 阿A 難Nan 所sở 說thuyết 之chi 二nhị 障chướng 。 若nhược 詳tường 細tế 喻dụ 明minh 。 當đương 謂vị 見kiến 惑hoặc 粗thô 重trọng/trùng 。 數sác 數sác 造tạo 業nghiệp 。 流lưu 轉chuyển 諸chư 趣thú 。 曾tằng 未vị 停đình 息tức 。 故cố 以dĩ 行hành 客khách 投đầu 寄ký 旅lữ 亭đình 等đẳng 。 喻dụ 如như 諸chư 有hữu 眾chúng 生sanh 。 遷thiên 滅diệt 流lưu 轉chuyển 也dã 。 以dĩ 自tự 無vô 所sở 往vãng 主chủ 人nhân 。 喻dụ 如như 縱túng/tung 破phá 見kiến 惑hoặc 壓áp 伏phục 妄vọng 想tưởng 者giả 。 即tức 將tương 意ý 識thức 為vi 主chủ 人nhân 公công 。 然nhiên 未vị 免miễn 認nhận 住trụ 與dữ 不bất 住trụ 。 為vi 兩lưỡng 個cá 也dã 。 思tư 惑hoặc 幽u 深thâm 微vi 細tế 。 雖tuy 暫tạm 息tức 妄vọng 想tưởng 。 若nhược 內nội 守thủ 幽u 閒gian 者giả 。 而nhi 但đãn 見kiến 其kỳ 光quang 影ảnh 。 故cố 以dĩ 新tân 霽tễ 。 清thanh 暘dương 升thăng 天thiên 。 喻dụ 如như 廣quảng 大đại 智trí 。 以dĩ 隙khích 中trung 之chi 光quang 。 發phát 明minh 空không 中trung 。 諸chư 有hữu 塵trần 相tướng 。 顯hiển 曠khoáng 野dã 處xứ 。 不bất 見kiến 塵trần 相tương/tướng 。 喻dụ 如như 粗thô 心tâm 散tán 亂loạn 時thời 。 不bất 能năng 見kiến 此thử 思tư 惑hoặc 。 苟cẩu 能năng 暫tạm 息tức 塵trần 勞lao 。 而nhi 智trí 光quang 稍sảo 有hữu 一nhất 線tuyến 之chi 明minh 。 始thỉ 於ư 身thân 中trung 。 照chiếu 見kiến 微vi 細tế 思tư 惑hoặc 也dã 。 塵trần 質chất 搖dao 動động 。 虗hư 空không 寂tịch 然nhiên 。 喻dụ 如như 思tư 惑hoặc 未vị 破phá 。 無vô 明minh 未vị 盡tận 者giả 。 未vị 證chứng 廣quảng 大đại 真chân 空không 。 不bất 了liễu 生sanh 即tức 無vô 生sanh 也dã 。 然nhiên 若nhược 論luận 唯duy 與dữ 下hạ 文văn 張trương 本bổn 。 不bất 過quá 辯biện 定định 客khách 塵trần 二nhị 字tự 。 以dĩ 明minh 動động 靜tĩnh 也dã 。 佛Phật 言ngôn 如như 是thị 者giả 。 但đãn 印ấn 其kỳ 所sở 說thuyết 。 於ư 昔tích 時thời 無vô 異dị 也dã 。

即tức 時thời 如Như 來Lai 。 於ư 大đại 眾chúng 中trung 。 至chí 誰thùy 為vi 無vô 住trụ 。 佛Phật 言ngôn 如như 是thị 。

冠quan 註chú 。 此thử 以dĩ 所sở 見kiến 辯biện 動động 靜tĩnh 也dã 。 因nhân 上thượng 陳trần 那na 答đáp 出xuất 客khách 塵trần 主chủ 空không 。 以dĩ 顯hiển 動động 靜tĩnh 分phân 明minh 矣hĩ 。 世Thế 尊Tôn 要yếu 使sử 阿A 難Nan 即tức 客khách 塵trần 悟ngộ 主chủ 空không 。 故cố 以dĩ 手thủ 開khai 合hợp 。 辯biện 問vấn 之chi 曰viết 。 汝nhữ 今kim 何hà 見kiến 。 阿A 難Nan 具cụ 實thật 而nhi 答đáp 。 我ngã 見kiến 如Như 來Lai 。 百bách 寶bảo 輪luân 掌chưởng 。 在tại 大đại 眾chúng 中trung 。 一nhất 開khai 一nhất 合hợp 。 世Thế 尊Tôn 即tức 究cứu 之chi 曰viết 。 汝nhữ 見kiến 我ngã 手thủ 。 眾chúng 中trung 開khai 合hợp 。 為vi 是thị 我ngã 之chi 手thủ 有hữu 開khai 合hợp 。 為vi 是thị 汝nhữ 之chi 見kiến 有hữu 開khai 合hợp 。 阿A 難Nan 唯duy 答đáp 。 我ngã 見kiến 寶bảo 手thủ 眾chúng 中trung 自tự 開khai 自tự 合hợp 。 非phi 我ngã 見kiến 性tánh 。 有hữu 開khai 有hữu 合hợp 。 世Thế 尊Tôn 見kiến 阿A 難Nan 。 似tự 悟ngộ 非phi 悟ngộ 。 極cực 力lực 提đề 掇xuyết 曰viết 。 汝nhữ 看khán 動động 者giả 誰thùy 乎hồ 。 而nhi 靜tĩnh 者giả 又hựu 誰thùy 乎hồ 。 如như 此thử 等đẳng 語ngữ 。 要yếu 令lệnh 阿A 難Nan 當đương 下hạ 直trực 取thủ 。 了liễu 客khách 處xứ 即tức 主chủ 。 塵trần 處xứ 即tức 空không 。 即tức 動động 即tức 靜tĩnh 。 即tức 妄vọng 即tức 真chân 。 奈nại 阿A 難Nan 唯duy 言ngôn 。 佛Phật 手thủ 不bất 住trụ 。 而nhi 我ngã 見kiến 性tánh 。 尚thượng 不bất 見kiến 有hữu 靜tĩnh 。 誰thùy 為vi 無vô 住trụ 。 斯tư 是thị 阿A 難Nan 以dĩ 動động 為vi 境cảnh 矣hĩ 。 世Thế 尊Tôn 明minh 知tri 。 此thử 見kiến 性tánh 二nhị 字tự 。 自tự 佛Phật 口khẩu 角giác 邊biên 認nhận 來lai 。 動động 靜tĩnh 二nhị 字tự 。 從tùng 陳trần 那na 脚cước 跟cân 下hạ 轉chuyển 出xuất 。 雖tuy 未vị 透thấu 徹triệt 。 較giảo 前tiền 認nhận 浮phù 根căn 為vi 能năng 見kiến 。 以dĩ 暗ám 相tướng 為vi 不bất 見kiến 。 又hựu 覺giác 清thanh 楚sở 幾kỷ 倍bội 矣hĩ 。 故cố 將tương 錯thác 就tựu 錯thác 。 聊liêu 暫tạm 印ấn 可khả 。 再tái 作tác 方phương 便tiện 耳nhĩ 。 然nhiên 佛Phật 言ngôn 如như 是thị 者giả 。 唯duy 許hứa 見kiến 性tánh 尚thượng 無vô 有hữu 靜tĩnh 。 誰thùy 為vi 無vô 住trụ 二nhị 句cú 。 將tương 近cận 乎hồ 理lý 。 故cố 聊liêu 自tự 印ấn 可khả 。 意ý 謂vị 見kiến 性tánh 從tùng 來lai 無vô 動động 。 今kim 何hà 說thuyết 靜tĩnh 。 而nhi 靜tĩnh 尚thượng 不bất 可khả 說thuyết 。 豈khởi 有hữu 動động 乎hồ 。 此thử 中trung 要yếu 看khán 誰thùy 動động 誰thùy 靜tĩnh 一nhất 語ngữ 。 阿A 難Nan 明minh 言ngôn 。 手thủ 有hữu 開khai 合hợp 。 見kiến 無vô 開khai 合hợp 。 佛Phật 豈khởi 不bất 知tri 。 而nhi 復phục 問vấn 何hà 者giả 是thị 動động 。 何hà 者giả 是thị 靜tĩnh 耶da 。 請thỉnh 着trước 眼nhãn 看khán 。 百bách 寶bảo 者giả 。 貴quý 重trọng 之chi 稱xưng 。 輪luân 掌chưởng 者giả 。 佛Phật 之chi 手thủ 足túc 中trung 心tâm 。 各các 有hữu 千thiên 輻bức 輪luân 相tương/tướng 故cố 云vân 。

如Như 來Lai 於ư 是thị 。 從tùng 輪luân 掌chưởng 中trung 。 至chí 誰thùy 為vi 搖dao 動động 。 佛Phật 言ngôn 如như 是thị 。

冠quan 註chú 。 此thử 從tùng 疎sơ 至chí 親thân 。 引dẫn 向hướng 一nhất 身thân 中trung 辯biện 動động 靜tĩnh 也dã 。 上thượng 因nhân 對đối 境cảnh 而nhi 分phần/phân 動động 靜tĩnh 。 雖tuy 云vân 謬mậu 誤ngộ 。 恐khủng 有hữu 內nội 外ngoại 之chi 辯biện 。 故cố 如Như 來Lai 於ư 是thị 。 從tùng 輪luân 掌chưởng 中trung 。 飛phi 一nhất 寶bảo 光quang 。 於ư 阿A 難Nan 左tả 右hữu 。 令lệnh 阿A 難Nan 左tả 右hữu 顧cố 盻# 。 而nhi 問vấn 之chi 曰viết 。 汝nhữ 頭đầu 今kim 日nhật 。 因nhân 何hà 搖dao 動động 。 阿A 難Nan 唯duy 答đáp 。 我ngã 見kiến 如Như 來Lai 。 出xuất 妙diệu 寶bảo 光quang 。 來lai 我ngã 左tả 右hữu 。 故cố 左tả 右hữu 觀quan 。 頭đầu 自tự 搖dao 動động 。 阿A 難Nan 說thuyết 個cá 頭đầu 自tự 搖dao 動động 。 則tắc 謬mậu 之chi 甚thậm 矣hĩ 。 若nhược 頭đầu 能năng 自tự 動động 。 與dữ 眼nhãn 能năng 自tự 見kiến 。 有hữu 何hà 差sai 別biệt 。 且thả 死tử 人nhân 亦diệc 有hữu 頭đầu 在tại 。 可khả 能năng 動động 否phủ/bĩ 。 世Thế 尊Tôn 婆bà 心tâm 太thái 切thiết 。 恐khủng 彼bỉ 驚kinh 愕ngạc 。 放phóng 寬khoan 一nhất 步bộ 。 但đãn 究cứu 之chi 曰viết 。 汝nhữ 盻# 佛Phật 光quang 。 左tả 右hữu 頭đầu 動động 。 為vi 汝nhữ 頭đầu 動động 。 為vi 復phục 見kiến 動động 。 阿A 難Nan 仍nhưng 舊cựu 答đáp 曰viết 。 我ngã 頭đầu 自tự 動động 。 而nhi 我ngã 見kiến 性tánh 。 尚thượng 無vô 有hữu 止chỉ 。 誰thùy 為vi 搖dao 動động 。 阿A 難Nan 又hựu 以dĩ 動động 為vi 身thân 矣hĩ 。 上thượng 文văn 境cảnh 動động 見kiến 靜tĩnh 。 而nhi 在tại 迷mê 者giả 。 猶do 可khả 遮già 辯biện 。 此thử 在tại 一nhất 身thân 中trung 。 認nhận 頭đầu 自tự 動động 。 而nhi 見kiến 不bất 動động 。 是thị 一nhất 身thân 中trung 有hữu 個cá 動động 的đích 。 又hựu 有hữu 個cá 不bất 動động 的đích 。 此thử 乃nãi 凡phàm 小tiểu 口khẩu 吻vẫn 耳nhĩ 。 世Thế 尊Tôn 依y 舊cựu 。 將tương 就tựu 放phóng 過quá 。 聊liêu 且thả 印ấn 可khả 。 令linh 彼bỉ 安an 隱ẩn 一nhất 二nhị 。 再tái 作tác 方phương 便tiện 耳nhĩ 。 要yếu 知tri 世Thế 尊Tôn 命mạng 陳trần 那na 。 答đáp 客khách 塵trần 二nhị 字tự 。 要yếu 令linh 識thức 取thủ 客khách 塵trần 即tức 主chủ 空không 。 孰thục 知tri 到đáo 此thử 但đãn 如như 客khách 塵trần 與dữ 主chủ 空không 有hữu 動động 靜tĩnh 之chi 不bất 同đồng 耳nhĩ 。 若nhược 知tri 非phi 風phong 旛phan 之chi 動động 。 乃nãi 仁Nhân 者Giả 心tâm 動động 。 則tắc 近cận 之chi 矣hĩ 。

於ư 是thị 如Như 來Lai 。 普phổ 告cáo 大đại 眾chúng 。 至chí 輪luân 迴hồi 是thị 中trung 。 自tự 取thủ 流lưu 轉chuyển 。

冠quan 註chú 。 此thử 領lãnh 陳trần 那na 之chi 語ngữ 。 寄ký 大đại 眾chúng 之chi 名danh 。 以dĩ 實thật 責trách 阿A 難Nan 。 乃nãi 大đại 權quyền 方phương 便tiện 也dã 。 意ý 謂vị 陳trần 那na 已dĩ 悟ngộ 塵trần 處xứ 是thị 空không 。 離ly 客khách 無vô 主chủ 。 決quyết 不bất 離ly 動động 取thủ 靜tĩnh 矣hĩ 。 若nhược 復phục 有hữu 眾chúng 生sanh 。 以dĩ 搖dao 動động 者giả 。 名danh 之chi 為vi 塵trần 。 宜nghi 知tri 塵trần 即tức 是thị 空không 。 以dĩ 不bất 住trụ 者giả 。 名danh 之chi 為vi 客Khách 。 當đương 知tri 客khách 不bất 離ly 主chủ 。 汝nhữ 觀quan 阿A 難Nan 。 但đãn 言ngôn 頭đầu 自tự 搖dao 動động 。 見kiến 無vô 所sở 動động 。 豈khởi 知tri 頭đầu 自tự 搖dao 動động 。 即tức 見kiến 無vô 所sở 動động 乎hồ 。 又hựu 汝nhữ 觀quan 我ngã 。 手thủ 自tự 開khai 合hợp 。 見kiến 無vô 舒thư 卷quyển 。 豈khởi 知tri 手thủ 自tự 開khai 合hợp 。 即tức 見kiến 無vô 舒thư 卷quyển 乎hồ 。 若nhược 了liễu 頭đầu 自tự 搖dao 動động 。 即tức 見kiến 無vô 所sở 動động 。 云vân 何hà 汝nhữ 今kim 。 但đãn 以dĩ 動động 為vi 身thân 耶da 。 若nhược 了liễu 手thủ 自tự 開khai 合hợp 。 即tức 見kiến 無vô 舒thư 卷quyển 。 云vân 何hà 汝nhữ 今kim 。 但đãn 以dĩ 動động 為vi 境cảnh 耶da 。 由do 汝nhữ 分phần/phân 頭đầu 分phần/phân 見kiến 。 辯biện 境cảnh 辯biện 心tâm 。 認nhận 動động 認nhận 靜tĩnh 。 故cố 從tùng 始thỉ 至chí 終chung 。 用dụng 此thử 念niệm 念niệm 分phân 別biệt 之chi 心tâm 。 生sanh 滅diệt 不bất 停đình 。 反phản 遺di 失thất 其kỳ 不bất 生sanh 不bất 滅diệt 。 之chi 寂tịch 常thường 真chân 性tánh 。 非phi 顛điên 倒đảo 行hành 事sự 而nhi 何hà 。 盖# 由do 性tánh 心tâm 失thất 真chân 。 認nhận 物vật 為vi 己kỷ 。 所sở 以dĩ 輪luân 迴hồi 。 於ư 顛điên 倒đảo 之chi 中trung 。 無vô 停đình 息tức 之chi 時thời 。 然nhiên 此thử 輪luân 迴hồi 。 非phi 從tùng 天thiên 降giáng 。 亦diệc 非phi 人nhân 與dữ 。 乃nãi 自tự 取thủ 流lưu 轉chuyển 耳nhĩ 。 凡phàm 失thất 念niệm 念niệm 生sanh 滅diệt 。 認nhận 物vật 為vi 己kỷ 。 二nhị 乘thừa 迷mê 己kỷ 為vi 物vật 。 遺di 失thất 真chân 性tánh 。 斯tư 中trung 兼kiêm 有hữu 之chi 也dã 。 雖tuy 然nhiên 此thử 事sự 。 若nhược 悟ngộ 後hậu 的đích 人nhân 。 頭đầu 頭đầu 法pháp 法pháp 拈niêm 來lai 。 即tức 是thị 未vị 悟ngộ 者giả 。 實thật 難nạn/nan 開khai 口khẩu 。 使sử 阿A 難Nan 認nhận 定định 。 頭đầu 動động 即tức 是thị 心tâm 。 復phục 為vi 前tiền 塵trần 影ảnh 事sự 。 若nhược 離ly 頭đầu 動động 覔# 見kiến 性tánh 。 又hựu 是thị 波ba 外ngoại 求cầu 水thủy 。 除trừ 是thị 向hướng 世Thế 尊Tôn 問vấn 手thủ 有hữu 開khai 合hợp 。 見kiến 有hữu 開khai 合hợp 處xứ 。 別biệt 行hành 一nhất 路lộ 。 不bất 上thượng 他tha 鈎câu 餌nhị 。 始thỉ 得đắc 解giải 脫thoát 去khứ 也dã 。 然nhiên 非phi 己kỷ 分phần/phân 中trung 流lưu 出xuất 。 則tắc 又hựu 不bất 可khả 也dã 。

楞Lăng 嚴Nghiêm 講Giảng 錄Lục 卷quyển 第đệ 一nhất