妙Diệu 法Pháp 蓮Liên 華Hoa 經Kinh 玄Huyền 義Nghĩa 釋Thích 籤 ( 第Đệ 卷Quyển 第Đệ 卷Quyển )
Quyển 0031
隋Tùy 智Trí 顗 說Thuyết 灌Quán 頂Đảnh 記Ký 唐Đường 湛Trạm 然Nhiên 釋Thích
妙Diệu 法Pháp 蓮Liên 華Hoa 經Kinh 。 玄huyền 義nghĩa 釋thích 籤# 卷quyển 第đệ 三tam 十thập 四tứ 。 車xa 四tứ 。
隋tùy 天thiên 台thai 智trí 者giả 大đại 師sư 說thuyết
門môn 人nhân 灌quán 頂đảnh 記ký
唐đường 天thiên 台thai 沙Sa 門Môn 湛trạm 然nhiên 釋thích
○# 三Tam 明Minh 判phán 中trung 自tự 二nhị 。
三Tam 明Minh 諸chư 門môn 麤thô 妙diệu 者giả 為vi 二nhị 一nhất 就tựu 能năng 所sở 判phán 麤thô 妙diệu 二nhị 約ước 諸chư 門môn 判phán 麤thô 妙diệu 。
列liệt 章chương 竟cánh 。
○# 次thứ 釋thích 初sơ 章chương 中trung 二nhị 先tiên 分phân 別biệt 能năng 所sở 麤thô 妙diệu 次thứ 問vấn 答đáp 釋thích 疑nghi 初sơ 文văn 二nhị 先tiên 略lược 立lập 能năng 所sở 。
能năng 所sở 為vi 四tứ 句cú 門môn 名danh 能năng 通thông 理lý 是thị 所sở 通thông 。
○# 次thứ 以dĩ 兩lưỡng 種chủng 四tứ 句cú 分phân 別biệt 前tiền 教giáo 次thứ 味vị 前tiền 四tứ 句cú 者giả 列liệt 。
自tự 有hữu 能năng 通thông 麤thô 所sở 通thông 亦diệc 麤thô 能năng 通thông 妙diệu 所sở 通thông 麤thô 能năng 通thông 麤thô 所sở 通thông 妙diệu 能năng 通thông 妙diệu 所sở 通thông 亦diệc 妙diệu 。
○# 釋thích 。
三tam 藏tạng 四tứ 門môn 扶phù 事sự 淺thiển 近cận 故cố 能năng 通thông 為vi 麤thô 但đãn 詮thuyên 偏thiên 真chân 所sở 通thông 亦diệc 麤thô 通thông 教giáo 四tứ 門môn 大Đại 乘Thừa 體thể 法pháp 如như 實thật 巧xảo 度độ 能năng 通thông 為vi 妙diệu 三tam 乘thừa 偏thiên 證chứng 所sở 通thông 為vi 麤thô 別biệt 教giáo 四tứ 門môn 教giáo 道đạo 方phương 便tiện 能năng 通thông 為vi 麤thô 詮thuyên 入nhập 圓viên 真chân 所sở 通thông 為vi 妙diệu 圓viên 教giáo 四tứ 門môn 證chứng 道đạo 實thật 說thuyết 能năng 通thông 為vi 妙diệu 即tức 事sự 而nhi 圓viên 所sở 通thông 亦diệc 妙diệu 也dã 。
若nhược 以dĩ 理lý 為vi 言ngôn 則tắc 一nhất 麤thô 一nhất 妙diệu 詮thuyên 理lý 之chi 教giáo 巧xảo 拙chuyết 不bất 同đồng 故cố 使sử 通thông 妙diệu 理lý 之chi 教giáo 別biệt 教giáo 仍nhưng 麤thô 。
○# 次thứ 四tứ 句cú 者giả 皆giai 約ước 味vị 判phán 判phán 彼bỉ 部bộ 中trung 能năng 所sở 麤thô 妙diệu 。
又hựu 自tự 有hữu 帶đái 麤thô 能năng 所sở 生sanh 酥tô 教giáo 是thị 也dã 不bất 帶đái 麤thô 能năng 所sở 乳nhũ 教giáo 是thị 也dã 自tự 有hữu 帶đái 麤thô 所sở 不bất 帶đái 麤thô 能năng 熟thục 酥tô 教giáo 是thị 也dã 自tự 有hữu 帶đái 麤thô 能năng 不bất 帶đái 麤thô 所sở 圓viên 接tiếp 通thông 接tiếp 別biệt 是thị 也dã 涅Niết 槃Bàn 中trung 諸chư 門môn 亦diệc 是thị 也dã 。
不bất 帶đái 麤thô 能năng 所sở 是thị 乳nhũ 者giả 為vi 成thành 四tứ 句cú 一nhất 往vãng 語ngữ 耳nhĩ 故cố 此thử 句cú 中trung 但đãn 云vân 無vô 有hữu 真Chân 諦Đế 。 能năng 所sở 故cố 云vân 也dã 仍nhưng 有hữu 別biệt 教giáo 能năng 通thông 之chi 麤thô 自tự 有hữu 帶đái 麤thô 所sở 不bất 帶đái 麤thô 能năng 者giả 且thả 云vân 般Bát 若Nhã 本bổn 是thị 融dung 門môn 二Nhị 乘Thừa 寄ký 此thử 而nhi 入nhập 真Chân 諦Đế 雖tuy 有hữu 但đãn 真chân 所sở 通thông 之chi 麤thô 而nhi 無vô 詮thuyên 真chân 能năng 通thông 三tam 藏tạng 此thử 亦diệc 約ước 部bộ 大đại 分phân 為vi 言ngôn 若nhược 隨tùy 二Nhị 乘Thừa 當đương 分phần/phân 所sở 見kiến 非phi 無vô 能năng 詮thuyên 即tức 空không 麤thô 教giáo 自tự 有hữu 帶đái 麤thô 能năng 等đẳng 者giả 能năng 通thông 從tùng 於ư 通thông 教giáo 中trung 來lai 故cố 名danh 為vi 麤thô 所sở 通thông 即tức 是thị 別biệt 圓viên 中trung 道đạo 故cố 名danh 為vi 妙diệu 涅Niết 槃Bàn 中trung 諸chư 門môn 亦diệc 是thị 者giả 涅Niết 槃Bàn 部bộ 中trung 前tiền 之chi 三tam 教giáo 能năng 通thông 之chi 門môn 名danh 之chi 為vi 麤thô 並tịnh 不bất 住trụ 真chân 及cập 以dĩ 教giáo 道đạo 俱câu 入nhập 三tam 德đức 故cố 所sở 通thông 妙diệu 。
○# 次thứ 釋thích 疑nghi 中trung 先tiên 問vấn 。
問vấn 經Kinh 云vân 唯duy 有hữu 一nhất 門môn 。 而nhi 復phục 狹hiệp 小tiểu 。 為vi 麤thô 故cố 稱xưng 一nhất 小tiểu 為vi 妙diệu 故cố 稱xưng 一nhất 小tiểu 。
○# 次thứ 答đáp 中trung 三tam 先tiên 通thông 明minh 其kỳ 意ý 次thứ 何hà 者giả 下hạ 歷lịch 教giáo 解giải 釋thích 三tam 今kim 拓thác 下hạ 明minh 用dụng 門môn 之chi 意ý 。
答đáp 此thử 義nghĩa 當đương 通thông 用dụng 不bất 可khả 局cục 在tại 一nhất 門môn 。
何hà 者giả 如như 三tam 藏tạng 四tứ 門môn 赴phó 機cơ 異dị 說thuyết 故cố 言ngôn 四tứ 同đồng 是thị 佛Phật 教giáo 故cố 言ngôn 一nhất 門môn 門môn 方phương 便tiện 異dị 故cố 言ngôn 四tứ 同đồng 向hướng 涅Niết 槃Bàn 故cố 言ngôn 一nhất 所sở 通thông 從tùng 能năng 通thông 故cố 言ngôn 四tứ 能năng 通thông 會hội 所sở 通thông 故cố 言ngôn 一nhất 文văn 字tự 中trung 無vô 菩Bồ 提Đề 是thị 約ước 教giáo 論luận 狹hiệp 小tiểu 譬thí 如như 隘ải 路lộ 不bất 受thọ 二nhị 人nhân 並tịnh 行hành 即tức 約ước 行hành 論luận 狹hiệp 小tiểu 教giáo 行hành 兩lưỡng 門môn 取thủ 真chân 難nạn/nan 契khế 即tức 約ước 理lý 論luận 狹hiệp 小tiểu (# 云vân 云vân )# 通thông 教giáo 亦diệc 如như 是thị 逗đậu 緣duyên 別biệt 說thuyết 故cố 為vi 四tứ 同đồng 是thị 佛Phật 教giáo 故cố 言ngôn 一nhất 觀quán 法pháp 不bất 同đồng 故cố 有hữu 四tứ 俱câu 向hướng 無vô 生sanh 故cố 為vi 一nhất 所sở 隨tùy 於ư 能năng 故cố 為vi 四tứ 能năng 隨tùy 於ư 所sở 故cố 為vi 一nhất 通thông 教giáo 即tức 事sự 而nhi 真chân 文văn 字tự 中trung 有hữu 菩Bồ 提Đề 善thiện 惡ác 俱câu 觀quán 皆giai 不bất 可khả 得đắc 。 即tức 是thị 並tịnh 行hành 不bất 約ước 此thử 義nghĩa 論luận 狹hiệp 小tiểu 但đãn 教giáo 觀quán 取thủ 真chân 理lý 難nạn/nan 當đương 故cố 名danh 理lý 為vi 狹hiệp 小tiểu (# 云vân 云vân )# 別biệt 教giáo 四tứ 門môn 亦diệc 如như 是thị 為vi 四tứ 機cơ 說thuyết 故cố 有hữu 四tứ 同đồng 是thị 佛Phật 教giáo 故cố 言ngôn 一nhất 入nhập 實thật 觀quán 異dị 故cố 言ngôn 四tứ 俱câu 向hướng 一nhất 實thật 故cố 言ngôn 一nhất 所sở 隨tùy 於ư 能năng 故cố 言ngôn 四tứ 能năng 會hội 於ư 所sở 故cố 言ngôn 一nhất 不bất 即tức 生sanh 死tử 是thị 涅Niết 槃Bàn 教giáo 狹hiệp 小tiểu 不bất 即tức 煩phiền 惱não 是thị 菩Bồ 提Đề 故cố 行hành 狹hiệp 小tiểu 教giáo 行hành 取thủ 理lý 難nạn/nan 當đương 名danh 理lý 論luận 狹hiệp 小tiểu 圓viên 教giáo 四tứ 門môn 亦diệc 如như 是thị 逗đậu 四tứ 種chủng 機cơ 故cố 言ngôn 四tứ 皆giai 是thị 佛Phật 說thuyết 故cố 言ngôn 一nhất 入nhập 實thật 觀quán 異dị 故cố 言ngôn 四tứ 四tứ 觀quán 向hướng 實thật 故cố 言ngôn 一nhất 將tương 門môn 名danh 理lý 故cố 言ngôn 四tứ 以dĩ 理lý 應ưng 門môn 故cố 言ngôn 一nhất 此thử 教giáo 即tức 生sanh 死tử 是thị 涅Niết 槃Bàn 教giáo 不bất 狹hiệp 小tiểu 煩phiền 惱não 即tức 菩Bồ 提Đề 。 行hành 不bất 狹hiệp 小tiểu 而nhi 此thử 教giáo 觀quán 取thủ 理lý 難nạn/nan 當đương 名danh 理lý 為vi 狹hiệp 小tiểu 若nhược 依y 經kinh 文văn 唯duy 有hữu 一nhất 門môn 。 而nhi 復phục 狹hiệp 小tiểu 。 者giả 正chánh 語ngữ 教giáo 行hành 之chi 門môn 取thủ 理lý 不bất 當đương 故cố 言ngôn 狹hiệp 小tiểu 也dã 。
一nhất 一nhất 教giáo 中trung 皆giai 作tác 三tam 對đối 四tứ 一nhất 不bất 同đồng 及cập 判phán 門môn 意ý 所sở 言ngôn 三tam 者giả 即tức 教giáo 行hành 理lý 通thông 別biệt 之chi 相tướng 具cụ 如như 第đệ 二nhị 卷quyển 初sơ 當đương 分phần/phân 通thông 別biệt 即tức 其kỳ 義nghĩa 也dã 皆giai 以dĩ 四tứ 故cố 名danh 別biệt 一nhất 故cố 名danh 通thông 今kim 以dĩ 此thử 之chi 通thông 別biệt 判phán 於ư 狹hiệp 小tiểu 若nhược 藏tạng 別biệt 兩lưỡng 教giáo 教giáo 行hành 理lý 三tam 皆giai 悉tất 是thị 狹hiệp 若nhược 通thông 圓viên 兩lưỡng 教giáo 教giáo 行hành 不bất 狹hiệp 而nhi 教giáo 行hành 取thủ 理lý 不bất 當đương 故cố 名danh 理lý 為vi 狹hiệp 是thị 則tắc 四tứ 教giáo 皆giai 以dĩ 教giáo 主chủ 及cập 所sở 詮thuyên 理lý 名danh 之chi 為vi 一nhất 以dĩ 所sở 被bị 機cơ 及cập 能năng 詮thuyên 教giáo 名danh 之chi 為vi 四tứ 是thị 故cố 經kinh 言ngôn 一nhất 門môn 者giả 一nhất 是thị 四tứ 家gia 之chi 門môn 故cố 云vân 一nhất 門môn 言ngôn 依y 經kinh 文văn 者giả 依y 今kim 經kinh 即tức 是thị 以dĩ 圓viên 教giáo 行hành 取thủ 理lý 難nạn/nan 當đương 。
今kim 拓thác 開khai 一nhất 句cú 處xứ 處xứ 不bất 同đồng 豈khởi 可khả 定định 執chấp 守thủ 一nhất 文văn 耶da 若nhược 得đắc 此thử 意ý 麤thô 妙diệu 自tự 明minh (# 云vân 云vân )# 。
三Tam 明Minh 用dụng 門môn 意ý 中trung 言ngôn 拓thác 開khai 等đẳng 者giả 今kim 開khai 圓viên 經kinh 一nhất 句cú 而nhi 作tác 四tứ 解giải 徧biến 一nhất 代đại 教giáo 故cố 云vân 處xứ 處xứ 則tắc 識thức 前tiền 之chi 三tam 教giáo 教giáo 行hành 理lý 三tam 狹hiệp 小tiểu 復phục 麤thô 後hậu 之chi 一nhất 教giáo 教giáo 行hành 理lý 三tam 狹hiệp 小tiểu 俱câu 妙diệu 作tác 此thử 釋thích 者giả 意ý 云vân 四tứ 門môn 是thị 教giáo 十thập 觀quán 是thị 行hành 皆giai 通thông 至chí 極cực 恐khủng 人nhân 不bất 了liễu 狹hiệp 小tiểu 之chi 言ngôn 謂vị 一nhất 向hướng 麤thô 故cố 須tu 此thử 簡giản 若nhược 約ước 五ngũ 味vị 意ý 亦diệc 可khả 知tri 。
○# 次thứ 約ước 諸chư 門môn 中trung 二nhị 先tiên 約ước 教giáo 次thứ 約ước 味vị 先tiên 約ước 教giáo 中trung 四tứ 教giáo 不bất 同đồng 一nhất 一nhất 教giáo 皆giai 有hữu 教giáo 行hành 二nhị 判phán 教giáo 謂vị 四tứ 教giáo 行hành 謂vị 門môn 中trung 十thập 觀quán 教giáo 又hựu 二nhị 義nghĩa 一nhất 約ước 門môn 二nhị 約ước 悉tất 初sơ 三tam 藏tạng 中trung 三tam 先tiên 且thả 通thông 論luận 無vô 復phục 麤thô 妙diệu 。
二nhị 約ước 諸chư 門môn 判phán 麤thô 妙diệu 者giả 先tiên 明minh 三tam 藏tạng 四tứ 門môn 皆giai 是thị 能năng 通thông 執chấp 著trước 四tứ 門môn 俱câu 皆giai 壅ủng 礙ngại 成thành 壞hoại 麤thô 妙diệu 更cánh 無vô 優ưu 劣liệt 此thử 則tắc 不bất 可khả 偏thiên 判phán 。
以dĩ 教giáo 門môn 俱câu 妙diệu 從tùng 能năng 通thông 故cố 若nhược 執chấp 皆giai 麤thô 從tùng 計kế 情tình 故cố 此thử 就tựu 當đương 教giáo 為vi 語ngữ 。
○# 次thứ 別biệt 論luận 者giả 從tùng 若nhược 從tùng 法pháp 為vi 語ngữ 去khứ 互hỗ 相tương 形hình 比tỉ 則tắc 有hữu 前tiền 麤thô 後hậu 妙diệu 。
若nhược 從tùng 法pháp 為vi 語ngữ 有hữu 則tắc 附phụ 俗tục 入nhập 道đạo 則tắc 拙chuyết 空không 則tắc 傍bàng 真chân 入nhập 道đạo 則tắc 巧xảo 故cố 釋thích 論luận 云vân 為vi 鈍độn 根căn 人nhân 說thuyết 生sanh 空không 為vi 利lợi 根căn 說thuyết 法Pháp 空không 即tức 其kỳ 義nghĩa 也dã 亦diệc 有hữu 亦diệc 無vô 。 門môn 望vọng 前tiền 為vi 巧xảo 望vọng 後hậu 是thị 拙chuyết 非phi 有hữu 非phi 無vô 。 門môn 則tắc 是thị 巧xảo 也dã 大đại 論luận 云vân 半bán 有hữu 半bán 無vô 者giả 名danh 為vi 鈍độn 人nhân 是thị 約ước 四tứ 門môn 法pháp 判phán 麤thô 妙diệu 也dã 。
言ngôn 為vi 鈍độn 根căn 說thuyết 生sanh 空không 等đẳng 者giả 此thử 是thị 三tam 藏tạng 生sanh 法pháp 二nhị 空không 具cụ 如như 止Chỉ 觀Quán 第đệ 六lục 記ký 準chuẩn 理lý 二nhị 門môn 俱câu 得đắc 二nhị 空không 一nhất 往vãng 從tùng 便tiện 有hữu 門môn 附phụ 俗tục 為vi 生sanh 空không 空không 門môn 附phụ 真chân 為vi 法pháp 空không 二nhị 空không 名danh 同đồng 意ý 義nghĩa 永vĩnh 異dị 是thị 故cố 生sanh 空không 義nghĩa 歸quy 於ư 有hữu 法pháp 空không 方phương 乃nãi 義nghĩa 順thuận 於ư 空không 。
○# 三tam 今kim 約ước 下hạ 從tùng 行hành 所sở 宜nghi 以dĩ 判phán 麤thô 妙diệu 。
今kim 約ước 根căn 性tánh 便tiện 宜nghi 若nhược 宜nghi 有hữu 門môn 有hữu 門môn 成thành 三tam 門môn 壞hoại 若nhược 宜nghi 無vô 門môn 無vô 門môn 成thành 三tam 門môn 壞hoại 乃nãi 至chí 第đệ 四tứ 門môn 亦diệc 如như 是thị 。
(# △# 次thứ 約ước 悉tất )# 。
若nhược 就tựu 一nhất 門môn 皆giai 得đắc 四tứ 悉tất 檀đàn 者giả 皆giai 名danh 為vi 成thành 失thất 四tứ 悉tất 檀đàn 者giả 皆giai 名danh 為vi 壞hoại 還hoàn 就tựu 一nhất 門môn 赴phó 欲dục 為vi 得đắc 乖quai 情tình 為vi 失thất 當đương 宜nghi 為vì 得đắc 不bất 當đương 宜nghi 為vì 失thất 治trị 病bệnh 為vi 得đắc 不bất 治trị 病bệnh 為vi 失thất 見kiến 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 為vi 得đắc 不bất 見kiến 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 為vi 失thất 傳truyền 有hữu 成thành 壞hoại 約ước 此thử 得đắc 論luận 麤thô 妙diệu 也dã 。
次thứ 約ước 四tứ 悉tất 中trung 四tứ 悉tất 文văn 相tương/tướng 可khả 見kiến 一nhất 門môn 既ký 爾nhĩ 餘dư 門môn 亦diệc 然nhiên 。
○# 次thứ 約ước 十thập 觀quán 中trung 初sơ 三tam 藏tạng 者giả 若nhược 門môn 中trung 有hữu 觀quán 為vi 妙diệu 無vô 觀quán 為vi 麤thô 。
又hựu 約ước 十thập 觀quán 判phán 麤thô 妙diệu 者giả 觀quán 因nhân 緣duyên 境cảnh 正chánh 為vi 得đắc 境cảnh 邪tà 僻tích 為vi 失thất 發phát 真chân 正chánh 心tâm 為vi 得đắc 不bất 爾nhĩ 為vi 失thất 安an 心tâm 得đắc 所sở 為vi 得đắc 安an 心tâm 不bất 調điều 為vi 失thất 破phá 法pháp 遍biến 為vi 得đắc 不bất 遍biến 為vi 失thất 知tri 通thông 塞tắc 為vi 得đắc 不bất 知tri 通thông 塞tắc 為vi 失thất 乃nãi 至chí 順thuận 道Đạo 法Pháp 愛ái 不bất 生sanh 為vi 得đắc 順thuận 道Đạo 法Pháp 愛ái 生sanh 為vi 失thất 若nhược 一nhất 門môn 十thập 法pháp 成thành 就tựu 則tắc 此thử 門môn 為vi 妙diệu 餘dư 門môn 為vi 麤thô 若nhược 餘dư 門môn 十thập 法pháp 成thành 就tựu 此thử 門môn 不bất 成thành 就tựu 則tắc 此thử 為vi 麤thô 餘dư 門môn 為vi 妙diệu (# 云vân 云vân )# 。
○# 次thứ 通thông 教giáo 通thông 論luận 。 無vô 通thông 無vô 塞tắc 。
通thông 四tứ 門môn 麤thô 妙diệu 者giả 通thông 理lý 唯duy 一nhất 一nhất 不bất 可khả 說thuyết 有hữu 何hà 形hình 比tỉ 麤thô 妙diệu 可khả 論luận 。
○# 次thứ 別biệt 論luận 有hữu 通thông 有hữu 塞tắc 。
就tựu 赴phó 機cơ 說thuyết 門môn 不bất 無vô 優ưu 劣liệt 判phán 四tứ 門môn 深thâm 淺thiển 如như 三tam 藏tạng 中trung 說thuyết 又hựu 約ước 一nhất 一nhất 門môn 若nhược 說thuyết 會hội 四tứ 悉tất 檀đàn 機cơ 名danh 之chi 為vi 妙diệu 若nhược 乖quai 四tứ 機cơ 名danh 之chi 為vi 麤thô 若nhược 於ư 一nhất 一nhất 門môn 。 十thập 觀quán 修tu 行hành 句cú 句cú 得đắc 所sở 名danh 之chi 為vi 妙diệu 句cú 句cú 失thất 所sở 名danh 之chi 為vi 麤thô 麤thô 故cố 四tứ 邊biên 火hỏa 所sở 燒thiêu 不bất 得đắc 入nhập 清thanh 涼lương 。 池trì 異dị 此thử 者giả 名danh 之chi 為vi 妙diệu 也dã 。
有hữu 通thông 有hữu 塞tắc 即tức 四tứ 門môn 四tứ 悉tất 十thập 觀quán 具cụ 如như 三tam 藏tạng 中trung 。
○# 次thứ 別biệt 中trung 亦diệc 應ưng 明minh 通thông 不bất 論luận 通thông 塞tắc 但đãn 是thị 文văn 略lược 故cố 云vân 若nhược 論luận 法pháp 相tướng 既ký 有hữu 若nhược 論luận 之chi 言ngôn 即tức 是thị 置trí 通thông 從tùng 別biệt 別biệt 中trung 亦diệc 有hữu 約ước 四tứ 門môn 教giáo 及cập 以dĩ 根căn 性tánh 并tinh 十thập 觀quán 法pháp 。
別biệt 四tứ 門môn 麤thô 妙diệu 者giả 若nhược 論luận 法pháp 相tướng 有hữu 門môn 附phụ 事sự 故cố 為vi 麤thô 空không 門môn 傍bàng 理lý 故cố 為vi 妙diệu 空không 門môn 單đơn 理lý 故cố 為vi 麤thô 亦diệc 空không 亦diệc 有hữu 門môn 兩lưỡng 通thông 故cố 為vi 妙diệu 亦diệc 空không 亦diệc 有hữu 兩lưỡng 存tồn 故cố 為vi 麤thô 非phi 空không 非phi 有hữu 。 門môn 兩lưỡng 捨xả 故cố 為vi 妙diệu 若nhược 約ước 根căn 緣duyên 則tắc 不bất 如như 是thị 。 有hữu 門môn 稱xưng 欲dục 故cố 為vi 妙diệu 三tam 門môn 不bất 稱xưng 欲dục 故cố 為vi 麤thô 有hữu 門môn 是thị 宜nghi 故cố 為vi 妙diệu 三tam 門môn 非phi 宜nghi 故cố 為vi 麤thô 有hữu 門môn 對đối 惡ác 故cố 為vi 妙diệu 三tam 門môn 非phi 對đối 故cố 為vi 麤thô 有hữu 門môn 見kiến 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 故cố 。 為vi 妙diệu 三tam 門môn 不bất 見kiến 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 故cố 。 為vi 麤thô 餘dư 三tam 門môn 亦diệc 如như 是thị 。
○# 十thập 觀quán 中trung 二nhị 初sơ 約ước 十thập 觀quán 。
又hựu 識thức 有hữu 門môn 真chân 善thiện 妙diệu 色sắc 之chi 境cảnh 者giả 名danh 鎮trấn 頭đầu 迦ca 。 不bất 識thức 境cảnh 故cố 名danh 迦ca 羅la 迦ca 。 正chánh 發phát 心tâm 故cố 名danh 鎮trấn 頭đầu 迦ca 。 不bất 正chánh 發phát 心tâm 名danh 迦ca 羅la 迦ca 。 安an 心tâm 定định 慧tuệ 名danh 鎮trấn 頭đầu 迦ca 。 不bất 安an 二nhị 法pháp 名danh 迦ca 羅la 迦ca 。 破phá 諸chư 法pháp 遍biến 名danh 鎮trấn 頭đầu 迦ca 。 破phá 法pháp 不bất 遍biến 名danh 迦ca 羅la 迦ca 。 善thiện 識thức 通thông 塞tắc 名danh 鎮trấn 頭đầu 迦ca 。 不bất 識thức 通thông 塞tắc 名danh 迦ca 羅la 迦ca 。 修tu 三tam 十thập 七thất 。 品phẩm 名danh 鎮trấn 頭đầu 迦ca 。 不bất 修tu 道Đạo 品phẩm 名danh 迦ca 羅la 迦ca 。 善thiện 解giải 對đối 治trị 名danh 鎮trấn 頭đầu 迦ca 。 不bất 善thiện 對đối 治trị 名danh 迦ca 羅la 迦ca 。 善thiện 知tri 次thứ 位vị 名danh 鎮trấn 頭đầu 迦ca 。 不bất 識thức 次thứ 位vị 名danh 迦ca 羅la 迦ca 。 安an 忍nhẫn 不bất 動động 名danh 鎮trấn 頭đầu 迦ca 。 不bất 能năng 安an 忍nhẫn 名danh 迦ca 羅la 迦ca 。 無vô 順thuận 道đạo 愛ái 名danh 鎮trấn 頭đầu 迦ca 。 順thuận 道đạo 愛ái 起khởi 。 名danh 迦ca 羅la 迦ca 。
○# 次thứ 迦ca 羅la 迦ca 果quả 則tắc 有hữu 九cửu 分phần/phân 下hạ 判phán 。
迦ca 羅la 迦ca 果quả 則tắc 有hữu 九cửu 分phần/phân 鎮trấn 頭đầu 迦ca 果quả 纔tài 有hữu 一nhất 分phần/phân 若nhược 十thập 觀quán 成thành 就tựu 則tắc 十thập 分phần/phân 鎮trấn 頭đầu 十thập 觀quán 皆giai 妙diệu 若nhược 九cửu 分phần/phân 迦ca 羅la 迦ca 羅la 則tắc 麤thô 一nhất 分phần/phân 鎮trấn 頭đầu 鎮trấn 頭đầu 則tắc 妙diệu 疊điệp 華hoa 千thiên 斤cân 不bất 如như 真chân 金kim 一nhất 兩lưỡng 故cố 約ước 此thử 判phán 麤thô 妙diệu 也dã 有hữu 門môn 既ký 爾nhĩ 餘dư 三tam 門môn 亦diệc 如như 是thị 。
鎮trấn 頭đầu 迦ca 羅la 者giả 大đại 經kinh 文văn 意ý 以dĩ 林lâm 譬thí 寺tự 以dĩ 果quả 譬thí 僧Tăng 以dĩ 採thải 者giả 譬thí 請thỉnh 僧Tăng 之chi 人nhân 明minh 僧Tăng 相tương/tướng 相tương 似tự 真chân 偽ngụy 難nạn/nan 分phần/phân 今kim 借tá 譬thí 十thập 乘thừa 邪tà 正chánh 須tu 判phán 第đệ 六lục 云vân 善thiện 男nam 子tử 如như 迦ca 羅la 林lâm 其kỳ 樹thụ 眾chúng 多đa 林lâm 中trung 唯duy 有hữu 一nhất 樹thụ 名danh 鎮trấn 頭đầu 迦ca 。 二nhị 果quả 相tương 似tự 不bất 可khả 分phân 別biệt 。 其kỳ 果quả 熟thục 時thời 。 有hữu 一nhất 女nữ 人nhân 。 皆giai 悉tất 拾thập 取thủ 鎮trấn 頭đầu 迦ca 果quả 唯duy 有hữu 一nhất 分phần/phân 迦ca 羅la 迦ca 果quả 乃nãi 有hữu 九cửu 分phần/phân 女nữ 人nhân 不bất 識thức 將tương 來lai 詣nghệ 市thị 凡phàm 愚ngu 不bất 識thức 買mãi 迦ca 羅la 迦ca 噉đạm 已dĩ 命mạng 終chung 有hữu 智trí 人nhân 輩bối 問vấn 是thị 女nữ 人nhân 汝nhữ 於ư 何hà 處xứ 。 得đắc 是thị 果quả 來lai 女nữ 人nhân 答đáp 言ngôn 於ư 彼bỉ 林lâm 中trung 。 得đắc 是thị 果quả 來lai 諸chư 人nhân 聞văn 已dĩ 。 即tức 言ngôn 彼bỉ 方phương 多đa 有hữu 無vô 量lượng 。 迦ca 羅la 迦ca 樹thụ 唯duy 有hữu 一nhất 株chu 鎮trấn 頭đầu 迦ca 樹thụ 。 諸chư 人nhân 知tri 已dĩ 笑tiếu 而nhi 捨xả 去khứ 下hạ 文văn 合hợp 譬thí 以dĩ 畜súc 八bát 不bất 淨tịnh 。 者giả 為vi 迦ca 羅la 迦ca 以dĩ 清thanh 淨tịnh 眾chúng 為vi 鎮trấn 頭đầu 迦ca 今kim 以dĩ 十thập 觀quán 合hợp 於ư 十thập 分phần/phân 若nhược 十thập 分phần/phân 善thiện 巧xảo 則tắc 十thập 分phần/phân 鎮trấn 頭đầu 若nhược 從tùng 偏thiên 小tiểu 及cập 外ngoại 道đạo 中trung 得đắc 是thị 觀quán 法pháp 則tắc 十thập 分phần/phân 迦ca 羅la 若nhược 用dụng 三tam 教giáo 方phương 便tiện 觀quán 法pháp 則tắc 節tiết 級cấp 遞đệ 判phán 迦ca 羅la 鎮trấn 頭đầu (# 云vân 云vân )# 是thị 則tắc 教giáo 主chủ 如như 林lâm 觀quán 法pháp 如như 果quả 採thải 果quả 女nữ 人nhân 如như 弘hoằng 教giáo 者giả 詣nghệ 市thị 譬thí 於ư 說thuyết 法Pháp 之chi 堂đường 買mãi 果quả 之chi 人nhân 譬thí 聽thính 法Pháp 眾chúng 愚ngu 人nhân 受thọ 教giáo 不bất 窮cùng 教giáo 主chủ 智trí 者giả 審thẩm 問vấn 邪tà 正chánh 自tự 分phần/phân 命mạng 終chung 即tức 譬thí 失thất 於ư 正chánh 諦đế 。
○# 次thứ 明minh 圓viên 教giáo 中trung 三tam 初sơ 明minh 圓viên 門môn 融dung 妙diệu 次thứ 明minh 四tứ 悉tất 機cơ 異dị 三tam 此thử 就tựu 下hạ 更cánh 結kết 圓viên 門môn 判phán 麤thô 妙diệu 意ý 。
圓viên 教giáo 四tứ 門môn 者giả 則tắc 皆giai 妙diệu 無vô 麤thô 何hà 者giả 有hữu 門môn 為vi 法Pháp 界Giới 攝nhiếp 一nhất 切thiết 法pháp 。 不bất 可khả 思tư 議nghị 。 即tức 是thị 一nhất 切thiết 。 法pháp 況huống 復phục 三tam 門môn 空không 門môn 即tức 是thị 法Pháp 界Giới 。 攝nhiếp 一nhất 切thiết 法pháp 。 況huống 復phục 三tam 門môn 餘dư 二nhị 亦diệc 如như 是thị 法pháp 相tướng 。 平bình 等đẳng 無vô 復phục 優ưu 劣liệt 。
初sơ 文văn 者giả 具cụ 如như 止Chỉ 觀Quán 第đệ 五ngũ 圓viên 無vô 生sanh 門môn 後hậu 及cập 第đệ 六lục 四tứ 門môn 料liệu 簡giản 中trung 圓viên 四tứ 門môn 相tương/tướng 。
(# △# 次thứ 明minh 四tứ 悉tất 機cơ 異dị )# 。
○# 次thứ 文văn 者giả 先tiên 徵trưng 起khởi 若nhược 依y 圓viên 門môn 四tứ 尚thượng 非phi 四tứ 豈khởi 況huống 更cánh 有hữu 門môn 中trung 四tứ 悉tất 根căn 性tánh 不bất 融dung 耶da 但đãn 由do 物vật 情tình 各các 殊thù 故cố 使sử 門môn 中trung 四tứ 緣duyên 各các 異dị 於ư 中trung 為vi 五ngũ 先tiên 明minh 赴phó 機cơ 四tứ 異dị 。
若nhược 爾nhĩ 則tắc 無vô 四tứ 門môn 之chi 異dị 但đãn 因nhân 順thuận 根căn 機cơ 赴phó 緣duyên 四tứ 說thuyết 如như 四tứ 指chỉ 指chỉ 一nhất 月nguyệt 月nguyệt 一nhất 指chỉ 四tứ 。
○# 次thứ 何hà 者giả 下hạ 釋thích 異dị 所sở 由do 。
何hà 者giả 此thử 由do 眾chúng 生sanh 世thế 世thế 習tập 此thử 四tứ 門môn 因nhân 以dĩ 成thành 性tánh 昔tích 四tứ 門môn 中trung 推thôi 理lý 欲dục 翻phiên 無vô 明minh 即tức 成thành 慧tuệ 根căn 性tánh 昔tích 四tứ 門môn 中trung 修tu 善thiện 欲dục 翻phiên 惡ác 業nghiệp 即tức 成thành 福phước 德đức 根căn 性tánh 福phước 慧tuệ 因nhân 緣duyên 感cảm 今kim 名danh 色sắc 觸xúc 受thọ 各các 於ư 本bổn 習tập 而nhi 起khởi 愛ái 取thủ 是thị 為vi 十thập 法Pháp 。 成thành 圓viên 性tánh 眾chúng 生sanh 。
○# 三tam 欲dục 樂lạc 下hạ 明minh 機cơ 感cảm 之chi 相tướng 。
欲dục 樂lạc 不bất 同đồng 。 宜nghi 治trị 有hữu 異dị 佛Phật 智trí 明minh 鑒giám 照chiếu 機cơ 無vô 差sai 。
○# 四tứ 以dĩ 世thế 界giới 下hạ 正chánh 明minh 赴phó 機cơ 。
以dĩ 世thế 界giới 悉tất 檀đàn 赴phó 四tứ 性tánh 欲dục 說thuyết 此thử 四tứ 門môn 以dĩ 為vi 人nhân 悉tất 檀đàn 生sanh 四tứ 善thiện 以dĩ 對đối 治trị 悉tất 檀đàn 治trị 其kỳ 四tứ 執chấp 以dĩ 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。 悉tất 檀đàn 令linh 四tứ 人nhân 見kiến 理lý 無vô 此thử 四tứ 緣duyên 佛Phật 不bất 說thuyết 法Pháp 。
○# 五ngũ 緣duyên 既ký 下hạ 結kết 成thành 妙diệu 門môn 。
緣duyên 既ký 不bất 一nhất 略lược 言ngôn 其kỳ 四tứ 皆giai 是thị 正chánh 直trực 捨xả 方phương 便tiện 。 但đãn 說thuyết 無vô 上thượng 道Đạo 。 門môn 相tương/tướng 圓viên 融dung 四tứ 門môn 皆giai 妙diệu 。
(# △# 三tam 更cánh 結kết 圓viên 門môn 判phán 麤thô 妙diệu 意ý )# 。
○# 三tam 更cánh 結kết 判phán 中trung 二nhị 初sơ 緫# 標tiêu 。
此thử 就tựu 教giáo 門môn 更cánh 判phán 麤thô 妙diệu 。
○# 次thứ 釋thích 釋thích 中trung 二nhị 先tiên 明minh 釋thích 判phán 意ý 。
何hà 者giả 若nhược 不bất 得đắc 四tứ 悉tất 檀đàn 意ý 諸chư 論luận 諍tranh 競cạnh 誰thùy 能năng 融dung 通thông 。
○# 次thứ 正chánh 判phán 又hựu 二nhị 初sơ 明minh 地địa 論luận 教giáo 道đạo 多đa 諍tranh 次thứ 與dữ 別biệt 門môn 辨biện 諍tranh 輕khinh 重trọng 。
如như 地địa 論luận 有hữu 南nam 北bắc 二nhị 道đạo 加gia 復phục 攝nhiếp 大Đại 乘Thừa 興hưng 各các 自tự 謂vị 真chân 。 互hỗ 相tương 排bài 斥xích 令linh 墮đọa 負phụ 處xứ 若nhược 不bất 得đắc 意ý 四tứ 門môn 俱câu 失thất 。
初sơ 文văn 云vân 如như 地địa 論luận 有hữu 南nam 北bắc 二nhị 道đạo 者giả 陳trần 梁lương 已dĩ 前tiền 弘hoằng 地địa 論luận 師sư 二nhị 處xứ 不bất 同đồng 相tương/tướng 州châu 北bắc 道đạo 計kế 阿a 黎lê 耶da 以dĩ 為vi 依y 持trì 相tương/tướng 州châu 南nam 道đạo 計kế 於ư 真Chân 如Như 以dĩ 為vi 依y 持trì 此thử 二nhị 論luận 師sư 俱câu 稟bẩm 天thiên 親thân 而nhi 所sở 計kế 各các 異dị 同đồng 於ư 水thủy 火hỏa 加gia 復phục 攝nhiếp 大Đại 乘Thừa 興hưng 亦diệc 計kế 黎lê 耶da 以dĩ 助trợ 北bắc 道đạo 又hựu 攝nhiếp 大Đại 乘Thừa 前tiền 後hậu 二nhị 譯dịch 亦diệc 如như 地địa 論luận 二nhị 計kế 不bất 同đồng 舊cựu 譯dịch 即tức 立lập 庵am 摩ma 羅la 識thức 。 唐đường 三tam 藏tạng 譯dịch 但đãn 立lập 第đệ 八bát 。
○# 次thứ 文văn 者giả 二nhị 先tiên 舉cử 圓viên 門môn 唯duy 通thông 無vô 塞tắc 。
但đãn 圓viên 門môn 融dung 淨tịnh 教giáo 尚thượng 虛hư 玄huyền 銷tiêu 釋thích 經kinh 論luận 何hà 競cạnh 不bất 息tức 若nhược 欲dục 入nhập 道đạo 何hà 門môn 不bất 通thông 悟ngộ 理lý 之chi 時thời 豈khởi 應ưng 存tồn 四tứ 修tu 行hành 之chi 時thời 豈khởi 應ưng 有hữu 塞tắc 。
○# 次thứ 但đãn 四tứ 下hạ 正chánh 對đối 辨biện 輕khinh 重trọng 又hựu 二nhị 初sơ 標tiêu 。
但đãn 四tứ 塞tắc 有hữu 輕khinh 重trọng 。
○# 次thứ 釋thích 則tắc 別biệt 重trọng/trùng 圓viên 輕khinh 。
別biệt 教giáo 門môn 隔cách 悟ngộ 者giả 無vô 乖quai 未vị 悟ngộ 成thành 諍tranh 其kỳ 執chấp 大đại 重trọng/trùng 譬thí 如như 鈍độn 馬mã 痛thống 手thủ 乃nãi 去khứ 。
○# 輕khinh 中trung 又hựu 三tam 初sơ 正chánh 明minh 輕khinh 相tương 次thứ 明minh 益ích 相tương/tướng 三tam 引dẫn 論luận 。
圓viên 門môn 虛hư 玄huyền 未vị 悟ngộ 之chi 時thời 其kỳ 執chấp 則tắc 輕khinh 譬thí 如như 快khoái 馬mã 見kiến 鞭tiên 影ảnh 即tức 去khứ 。
初sơ 文văn 云vân 如như 快khoái 馬mã 見kiến 鞭tiên 影ảnh 者giả 如như 止Chỉ 觀Quán 第đệ 五ngũ 記ký 。
○# 次thứ 益ích 相tương/tướng 。
如như 此thử 輕khinh 執chấp 若nhược 未vị 得đắc 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。 益ích 不bất 失thất 三tam 悉tất 檀đàn 利lợi 。
如như 文văn 。
○# 三tam 引dẫn 論luận 中trung 二nhị 先tiên 引dẫn 論luận 。
故cố 論luận 云vân 是thị 四tứ 悉tất 檀đàn 。 皆giai 實thật 不bất 虛hư 。
○# 次thứ 釋thích 釋thích 中trung 三tam 先tiên 明minh 皆giai 實thật 各các 各các 實thật 故cố 。
何hà 者giả 世thế 界giới 故cố 實thật 乃nãi 至chí 見kiến 第đệ 一nhất 故cố 實thật 雖tuy 俱câu 是thị 實thật 實thật 有hữu 深thâm 淺thiển 。
當đương 位vị 益ích 故cố 實thật 有hữu 淺thiển 深thâm 故cố 虛hư 。
(# △# 次thứ 明minh 俱câu 虛hư )# 。
亦diệc 俱câu 是thị 虛hư 何hà 者giả 如như 有hữu 門môn 說thuyết 世thế 界giới 悉tất 檀đàn 於ư 樂nhạo 欲dục 是thị 實thật 於ư 餘dư 則tắc 虛hư 有hữu 門môn 生sanh 善thiện 為vi 實thật 於ư 餘dư 則tắc 虛hư 有hữu 門môn 破phá 惡ác 為vi 實thật 於ư 餘dư 則tắc 虛hư 有hữu 門môn 見kiến 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 為vi 實thật 於ư 餘dư 則tắc 虛hư 乃nãi 至chí 三tam 門môn 亦diệc 如như 是thị 有hữu 門môn 三tam 悉tất 檀đàn 於ư 世thế 界giới 故cố 實thật 於ư 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。 則tắc 虛hư 一nhất 悉tất 檀đàn 於ư 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。 故cố 實thật 於ư 世thế 界giới 則tắc 虛hư 。
次thứ 亦diệc 俱câu 虛hư 者giả 相tương 望vọng 成thành 虛hư 非phi 無vô 當đương 位vị 對đối 前tiền 乃nãi 成thành 亦diệc 虛hư 亦diệc 實thật 。
○# 三tam 實thật 故cố 下hạ 判phán 。
實thật 故cố 為vi 妙diệu 虛hư 故cố 為vi 麤thô 廣quảng 作tác (# 云vân 云vân )# 。
實thật 故cố 為vi 妙diệu 者giả 當đương 位vị 雖tuy 妙diệu 望vọng 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 故cố 。 三tam 悉tất 皆giai 虛hư 是thị 故cố 圓viên 中trung 須tu 此thử 一nhất 判phán 。
○# 次thứ 約ước 五ngũ 味vị 中trung 二nhị 初sơ 通thông 明minh 五ngũ 味vị 次thứ 別biệt 判phán 涅Niết 槃Bàn 初sơ 文văn 二nhị 先tiên 約ước 法pháp 以dĩ 明minh 五ngũ 味vị 。
若nhược 以dĩ 此thử 麤thô 妙diệu 約ước 五ngũ 味vị 者giả 乳nhũ 教giáo 有hữu 八bát 門môn 四tứ 麤thô 四tứ 妙diệu 所sở 通thông 俱câu 妙diệu 也dã 酪lạc 教giáo 四tứ 門môn 為vi 麤thô 理lý 亦diệc 是thị 麤thô 生sanh 酥tô 則tắc 十thập 六lục 門môn 十thập 二nhị 門môn 是thị 麤thô 四tứ 門môn 是thị 妙diệu 兩lưỡng 所sở 通thông 為vi 麤thô 兩lưỡng 所sở 通thông 為vi 妙diệu 熟thục 酥tô 有hữu 十thập 二nhị 門môn 。 八bát 門môn 是thị 麤thô 四tứ 門môn 是thị 妙diệu 一nhất 理lý 為vi 麤thô 一nhất 理lý 為vi 妙diệu 法Pháp 華hoa 四tứ 門môn 為vi 妙diệu 一nhất 理lý 亦diệc 妙diệu 。
○# 次thứ 諸chư 下hạ 約ước 人nhân 及cập 重trọng/trùng 辨biện 利lợi 鈍độn 兩lưỡng 根căn 菩Bồ 薩Tát 。
諸chư 聲Thanh 聞Văn 人nhân 。 前tiền 來lai 門môn 理lý 俱câu 麤thô 至chí 此thử 法pháp 華hoa 門môn 理lý 融dung 妙diệu 菩Bồ 薩Tát 不bất 定định 或hoặc 於ư 方Phương 等Đẳng 般Bát 若Nhã 門môn 理lý 融dung 妙diệu 極cực 鈍độn 者giả 同đồng 二Nhị 乘Thừa 也dã 。
○# 次thứ 別biệt 判phán 涅Niết 槃Bàn 中trung 二nhị 初sơ 正chánh 判phán 涅Niết 槃Bàn 次thứ 法pháp 華hoa 下hạ 更cánh 與dữ 法pháp 華hoa 辨biện 異dị 初sơ 文văn 四tứ 初sơ 略lược 判phán 諸chư 門môn 權quyền 實thật 次thứ 何hà 者giả 下hạ 明minh 用dụng 權quyền 門môn 意ý 與dữ 前tiền 諸chư 教giáo 諸chư 門môn 對đối 辨biện 三tam 引dẫn 事sự 為vi 證chứng 四tứ 故cố 知tri 下hạ 舉cử 一nhất 喻dụ 一nhất 法pháp 正chánh 出xuất 部bộ 意ý 。
涅Niết 槃Bàn 有hữu 十thập 六lục 門môn 十thập 二nhị 門môn 麤thô 四tứ 門môn 為vi 妙diệu 所sở 通thông 俱câu 妙diệu 。
何hà 者giả 前tiền 來lai 諸chư 門môn 麤thô 妙diệu 各các 通thông 猶do 存tồn 權quyền 理lý 涅Niết 槃Bàn 不bất 爾nhĩ 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 中trung 。 悉tất 有hữu 安an 樂lạc 性tánh 是thị 諸chư 眾chúng 生sanh 。 皆giai 有hữu 佛Phật 性tánh 。 無vô 復phục 權quyền 理lý 但đãn 一nhất 妙diệu 理lý 而nhi 更cánh 存tồn 麤thô 門môn 為vi 妙diệu 理lý 方phương 便tiện 皆giai 明minh 入nhập 實thật 。
前tiền 二nhị 如như 文văn 。
如như 梵Phạm 志Chí 問vấn 云vân 因nhân 無vô 常thường 故cố 。 果quả 云vân 何hà 常thường 佛Phật 反phản 質chất 答đáp (# 云vân 云vân )# 。
三tam 引dẫn 事sự 中trung 云vân 如như 梵Phạm 志Chí 問vấn 云vân 者giả 涅Niết 槃Bàn 三tam 十thập 五ngũ 陳trần 如như 品phẩm 闍xà 提đề 首thủ 那na 此thử 外ngoại 道đạo 宗tông 於ư 迦ca 羅la 計kế 因nhân 中trung 有hữu 果quả 即tức 是thị 因nhân 與dữ 果quả 一nhất 來lai 至chí 佛Phật 所sở 。 難nạn/nan 佛Phật 云vân 因nhân 無vô 常thường 故cố 。 果quả 亦diệc 無vô 常thường 佛Phật 反phản 質chất 答đáp 汝nhữ 因nhân 是thị 常thường 而nhi 果quả 無vô 常thường 何hà 妨phương 我ngã 因nhân 無vô 常thường 而nhi 果quả 是thị 常thường 今kim 引dẫn 此thử 文văn 以dĩ 證chứng 因nhân 門môn 無vô 常thường 而nhi 得đắc 常thường 果quả 故cố 大đại 經kinh 意ý 通thông 以dĩ 三tam 教giáo 而nhi 為vi 因nhân 門môn 悉tất 歸quy 常thường 果quả 。
(# △# 四tứ 舉cử 一nhất 喻dụ 一nhất 法pháp 正chánh 出xuất 部bộ 意ý )# 。
故cố 知tri 如như 百bách 川xuyên 緫# 海hải 諸chư 門môn 會hội 實thật 實thật 理lý 要yếu 急cấp 是thị 故cố 須tu 融dung 接tiếp 引dẫn 鈍độn 根căn 存tồn 麤thô 方phương 便tiện 。
(# △# 次thứ 更cánh 與dữ 法pháp 華hoa 辨biện 異dị )# 。
法pháp 華hoa 折chiết 伏phục 破phá 權quyền 門môn 理lý 如như 金kim 沙sa 大đại 河hà 無vô 復phục 迴hồi 曲khúc 涅Niết 槃Bàn 攝nhiếp 受thọ 更cánh 許hứa 權quyền 門môn 各các 為vi 因nhân 緣duyên 存tồn 廢phế 有hữu 異dị 然nhiên 金kim 沙sa 百bách 川xuyên 歸quy 海hải 不bất 別biệt (# 云vân 云vân )# 。
(# △# 四tứ 示thị 開khai 顯hiển 科khoa 在tại 前tiền 卷quyển 二nhị 十thập 三tam 紙chỉ )# 。
○# 四tứ 開khai 麤thô 中trung 二nhị 先tiên 問vấn 起khởi 。
四tứ 開khai 麤thô 門môn 顯hiển 妙diệu 門môn 者giả 問vấn 中trung 論luận 先tiên 明minh 摩ma 訶ha 衍diễn 門môn 後hậu 明minh 二Nhị 乘Thừa 門môn 今kim 何hà 意ý 先tiên 明minh 小tiểu 門môn 後hậu 明minh 大đại 門môn 。
○# 次thứ 答đáp 出xuất 開khai 意ý 又hựu 三tam 初sơ 明minh 同đồng 異dị 謂vị 須tu 開khai 不bất 須tu 開khai 次thứ 謂vị 開khai 下hạ 正chánh 明minh 開khai 三tam 若nhược 門môn 下hạ 結kết 妙diệu 初sơ 文văn 又hựu 二nhị 初sơ 與dữ 中trung 論luận 對đối 辨biện 須tu 否phủ/bĩ 次thứ 與dữ 前tiền 後hậu 諸chư 教giáo 對đối 辨biện 須tu 否phủ/bĩ 。
答đáp 中trung 論luận 為vi 時thời 人nhân 見kiến 成thành 病bệnh 先tiên 以dĩ 大đại 蕩đãng 後hậu 示thị 入nhập 真chân 之chi 門môn 今kim 經kinh 無vô 復phục 見kiến 病bệnh 但đãn 住trụ 草thảo 庵am 須tu 開khai 方phương 便tiện 門môn 。 示thị 圓viên 實thật 相tướng 故cố 先tiên 列liệt 小tiểu 門môn 次thứ 明minh 大đại 門môn 開khai 破phá 適thích 時thời 各các 有hữu 其kỳ 美mỹ 。
然nhiên 中trung 論luận 意ý 以dĩ 衍diễn 門môn 為vi 正chánh 以dĩ 小tiểu 教giáo 為vi 傍bàng 今kim 取thủ 彼bỉ 論luận 被bị 小tiểu 之chi 文văn 故cố 云vân 先tiên 以dĩ 大đại 蕩đãng 後hậu 示thị 小tiểu 門môn 若nhược 應ưng 入nhập 大đại 者giả 前tiền 門môn 已dĩ 入nhập 應ưng 入nhập 小tiểu 者giả 且thả 遣khiển 著trước 心tâm 至chí 後hậu 二nhị 品phẩm 方phương 可khả 入nhập 理lý 故cố 知tri 中trung 論luận 前tiền 二nhị 十thập 五ngũ 品phẩm 蕩đãng 於ư 一nhất 切thiết 大đại 小tiểu 。 者giả 著trước 故cố 大Đại 乘Thừa 人nhân 前tiền 被bị 蕩đãng 已dĩ 即tức 時thời 入nhập 理lý 小tiểu 待đãi 後hậu 門môn 故cố 知tri 機cơ 別biệt 今kim 經kinh 見kiến 心tâm 鹿lộc 苑uyển 久cửu 破phá 但đãn 破phá 執chấp 小tiểu 指chỉ 小tiểu 即tức 是thị 故cố 法pháp 華hoa 中trung 先tiên 敘tự 昔tích 門môn 次thứ 開khai 方phương 便tiện 名danh 大đại 方phương 便tiện 名danh 之chi 大đại 門môn 故cố 法pháp 華hoa 名danh 開khai 方phương 便tiện 門môn 。 中trung 論luận 破phá 執chấp 諸chư 見kiến 病bệnh 故cố 云vân 各các 有hữu 其kỳ 美mỹ 。
○# 次thứ 與dữ 諸chư 教giáo 對đối 辨biện 。
若nhược 法pháp 華hoa 後hậu 教giáo 不bất 俟sĩ 更cánh 開khai 法pháp 華hoa 前tiền 教giáo 或hoặc 門môn 理lý 已dĩ 入nhập 妙diệu 者giả 更cánh 何hà 所sở 開khai 或hoặc 門môn 理lý 雖tuy 妙diệu 而nhi 人nhân 未vị 妙diệu 門môn 理lý 妙diệu 者giả 亦diệc 不bất 須tu 開khai 若nhược 門môn 若nhược 理lý 若nhược 人nhân 未vị 妙diệu 者giả 今kim 當đương 開khai 。
言ngôn 法pháp 華hoa 後hậu 教giáo 者giả 即tức 涅Niết 槃Bàn 也dã 稟bẩm 方phương 便tiện 教giáo 咸hàm 知tri 真chân 實thật 何hà 須tu 更cánh 開khai 若nhược 法pháp 華hoa 前tiền 方Phương 等Đẳng 般Bát 若Nhã 等đẳng 若nhược 門môn 理lý 已dĩ 開khai 謂vị 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 若nhược 未vị 開khai 其kỳ 人nhân 謂vị 般Bát 若Nhã 中trung 二Nhị 乘Thừa 也dã 若nhược 門môn 理lý 人nhân 俱câu 未vị 開khai 者giả 即tức 方Phương 等Đẳng 中trung 二Nhị 乘Thừa 及cập 諸chư 凡phàm 夫phu 未vị 預dự 諸chư 會hội 者giả 也dã 。
○# 次thứ 正chánh 開khai 中trung 三tam 謂vị 凡phàm 夫phu 二Nhị 乘Thừa 。 菩Bồ 薩Tát 也dã 初sơ 開khai 凡phàm 夫phu 為vi 四tứ 初sơ 開khai 愛ái 見kiến 。 生sanh 死tử 之chi 法pháp 。
謂vị 開khai 一nhất 切thiết 愛ái 見kiến 煩phiền 惱não 即tức 是thị 菩Bồ 提Đề 。 故cố 云vân 觀quán 一nhất 切thiết 法pháp 空không 。 如như 實thật 相tướng 開khai 一nhất 切thiết 生sanh 死tử 。 即tức 是thị 涅Niết 槃Bàn 。 故cố 云vân 世thế 間gian 相tướng 常thường 住trụ 。
○# 次thứ 人nhân 。
開khai 一nhất 切thiết 凡phàm 人nhân 即tức 是thị 妙diệu 人nhân 故cố 云vân 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 皆giai 是thị 吾ngô 子tử 。
○# 三tam 教giáo 。
開khai 一nhất 切thiết 愛ái 見kiến 言ngôn 教giáo 即tức 是thị 佛Phật 法Pháp 。 故cố 云vân 若nhược 說thuyết 俗tục 間gian 經kinh 書thư 。 治trị 生sanh 產sản 業nghiệp 皆giai 與dữ 實thật 相tướng 。 不bất 相tương 違vi 背bội 。
○# 四tứ 理lý 。
開khai 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 即tức 是thị 妙diệu 理lý 故cố 云vân 為vì 令linh 眾chúng 生sanh 。 開khai 佛Phật 知tri 見kiến 。 示thị 悟ngộ 入nhập 等đẳng 亦diệc 復phục 如như 是thị 。
○# 次thứ 開khai 聲Thanh 聞Văn 亦diệc 四tứ 謂vị 法pháp 教giáo 行hành 理lý 。
開khai 一nhất 切thiết 小Tiểu 乘Thừa 法pháp 即tức 是thị 妙diệu 法Pháp 故cố 云vân 決quyết 了liễu 聲Thanh 聞Văn 法Pháp 。 是thị 諸chư 經Kinh 之chi 王vương 。 開khai 一nhất 切thiết 聲Thanh 聞Văn 。 教giáo 故cố 云vân 佛Phật 昔tích 於ư 菩Bồ 薩Tát 。 前tiền 毀hủy 訾tí 聲Thanh 聞Văn 然nhiên 佛Phật 實thật 以dĩ 。 大Đại 乘Thừa 而nhi 見kiến 教giáo 化hóa 開khai 一nhất 切thiết 聲Thanh 聞Văn 。 行hành 即tức 是thị 妙diệu 行hạnh 故cố 云vân 汝nhữ 等đẳng 所sở 行hành 。 是thị 菩Bồ 薩Tát 道Đạo 。 開khai 一nhất 切thiết 聲Thanh 聞Văn 。 理lý 即tức 是thị 妙diệu 理lý 故cố 云vân 開khai 方phương 便tiện 門môn 。 示thị 真chân 實thật 相tướng 。
問vấn 教giáo 法pháp 何hà 別biệt 答đáp 教giáo 謂vị 能năng 詮thuyên 之chi 教giáo 法pháp 謂vị 所sở 詮thuyên 行hành 法pháp 行hành 謂vị 。 所sở 行hành 之chi 行hạnh 。
○# 三tam 開khai 菩Bồ 薩Tát 中trung 二nhị 先tiên 緫# 。
開khai 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 未vị 被bị 妙diệu 者giả 今kim 皆giai 得đắc 圓viên 故cố 云vân 菩Bồ 薩Tát 聞văn 是thị 法Pháp 。 疑nghi 網võng 悉tất 已dĩ 除trừ 。
○# 次thứ 別biệt 別biệt 中trung 三tam 種chủng 菩Bồ 薩Tát 也dã 。
別biệt 教giáo 有hữu 一nhất 種chủng 菩Bồ 薩Tát 三tam 藏tạng 亦diệc 一nhất 種chủng 菩Bồ 薩Tát 通thông 教giáo 一nhất 種chủng 菩Bồ 薩Tát 未vị 決quyết 了liễu 者giả 今kim 皆giai 開khai 顯hiển 。
○# 次thứ 結kết 妙diệu 。
若nhược 門môn 若nhược 理lý 無vô 不bất 入nhập 妙diệu 是thị 名danh 開khai 權quyền 顯hiển 實thật 決quyết 麤thô 令linh 妙diệu 也dã (# 云vân 云vân )# 。
如như 文văn 。
○# 五ngũ 為vi 諸chư 經kinh 體thể 文văn 自tự 開khai 五ngũ 今kim 經kinh 對đối 他tha 通thông 名danh 為vi 諸chư 。
第đệ 五ngũ 實thật 相tướng 為vi 諸chư 經kinh 作tác 體thể 更cánh 為vi 五ngũ 一nhất 今kim 經kinh 之chi 體thể 種chủng 種chủng 異dị 名danh 二nhị 諸chư 經kinh 體thể 種chủng 種chủng 異dị 名danh 三tam 傍bàng 正chánh 料liệu 簡giản 四tứ 此thử 彼bỉ 料liệu 簡giản 五ngũ 麤thô 妙diệu 開khai 麤thô 顯hiển 妙diệu 。
列liệt 竟cánh 。
○# 次thứ 釋thích 初sơ 釋thích 為vi 此thử 經Kinh 體thể 者giả 今kim 經kinh 體thể 一nhất 但đãn 一nhất 部bộ 之chi 內nội 諸chư 名danh 不bất 同đồng 應ưng 知tri 諸chư 名danh 同đồng 詮thuyên 實thật 相tướng 故cố 須tu 明minh 之chi 於ư 中trung 二nhị 先tiên 引dẫn 一nhất 部bộ 諸chư 名danh 次thứ 如như 是thị 等đẳng 下hạ 釋thích 會hội 諸chư 名danh 名danh 異dị 體thể 一nhất 。
一nhất 此thử 經Kinh 體thể 名danh 前tiền 後hậu 同đồng 異dị 者giả 序tự 品phẩm 云vân 今kim 佛Phật 放phóng 光quang 明minh 。 助trợ 發phát 實thật 相tướng 義nghĩa 。 又hựu 云vân 諸chư 法pháp 實thật 相tướng 義nghĩa 。 已dĩ 為vì 汝nhữ 等đẳng 說thuyết 。 方phương 便tiện 品phẩm 廣quảng 說thuyết 中trung 云vân 諸chư 佛Phật 一nhất 大đại 事sự 因nhân 緣duyên 。 開khai 佛Phật 知tri 見kiến 。 無vô 上thượng 道Đạo 實thật 相tướng 印ấn 等đẳng 譬thí 喻dụ 中trung 以dĩ 大đại 車xa 譬thí 一nhất 大Đại 乘Thừa 信tín 解giải 中trung 名danh 付phó 家gia 業nghiệp 藥dược 草thảo 中trung 名danh 一Nhất 切Thiết 智Trí 。 地địa 最tối 實thật 事sự 化hóa 城thành 中trung 名danh 寶bảo 所sở 授thọ 記ký 中trung 名danh 繫hệ 珠châu 法Pháp 師sư 中trung 名danh 祕bí 密mật 藏tạng 寶bảo 塔tháp 中trung 名danh 平bình 等đẳng 大đại 慧tuệ 。 安an 樂lạc 行hành 中trung 名danh 實thật 相tướng 壽thọ 量lượng 中trung 名danh 非phi 如như 非phi 異dị 。 神thần 力lực 品phẩm 中trung 祕bí 要yếu 之chi 藏tạng 。 妙diệu 音âm 中trung 名danh 普Phổ 現Hiện 色Sắc 身Thân 。 三tam 昧muội 觀quán 音âm 中trung 名danh 普phổ 門môn 勸khuyến 發phát 中trung 名danh 。 殖thực 眾chúng 德đức 本bổn 。
引dẫn 例lệ 如như 文văn 。
如như 是thị 等đẳng 異dị 名danh 不bất 同đồng 其kỳ 義nghĩa 亦diệc 異dị 理lý 極cực 真chân 實thật 以dĩ 實thật 為vi 相tương/tướng 故cố 名danh 實thật 相tướng 靈linh 知tri 寂tịch 照chiếu 名danh 佛Phật 知tri 見kiến 三tam 世thế 諸chư 佛Phật 。 唯duy 用dụng 此thử 自tự 行hành 化hóa 他tha 故cố 言ngôn 大đại 事sự 因nhân 緣duyên 。 虛hư 通thông 名danh 道đạo 正chánh 定định 諸chư 法pháp 名danh 實thật 相tướng 印ấn 運vận 載tái 名danh 乘thừa 成thành 辦biện 佛Phật 事sự 名danh 家gia 業nghiệp 一nhất 切thiết 所sở 依y 故cố 名danh 智trí 地địa 諸chư 法pháp 之chi 元nguyên 故cố 名danh 寶bảo 所sở 圓viên 妙diệu 難nan 思tư 故cố 言ngôn 寶bảo 珠châu 無vô 所sở 積tích 聚tụ 。 而nhi 含hàm 眾chúng 法pháp 名danh 祕bí 藏tạng 祕bí 要yếu 通thông 達đạt 無vô 礙ngại 。 名danh 平bình 等đẳng 大đại 慧tuệ 。 遮già 於ư 二nhị 邊biên 名danh 非phi 如như 非phi 異dị 。 妙diệu 色sắc 自tự 在tại 故cố 言ngôn 普Phổ 現Hiện 三Tam 昧Muội 。 入nhập 實thật 之chi 由do 故cố 名danh 普phổ 門môn 諸chư 法pháp 由do 生sanh 故cố 言ngôn 德đức 本bổn 如như 是thị 名danh 義nghĩa 。 差sai 別biệt 體thể 即tức 實thật 相tướng 已dĩ 如như 上thượng 說thuyết (# 云vân 云vân )# 。
釋thích 會hội 意ý 者giả 序tự 中trung 正chánh 名danh 實thật 相tướng 方phương 便tiện 即tức 以dĩ 大đại 事sự 所sở 為vi 為vi 體thể 佛Phật 知tri 見kiến 等đẳng 所sở 見kiến 等đẳng 為vi 體thể 印ấn 取thủ 所sở 譬thí 為vi 體thể 所sở 付phó 取thủ 不bất 共cộng 般Bát 若Nhã 中trung 究cứu 竟cánh 種chủng 智trí 所sở 知tri 為vi 體thể 藥dược 草thảo 中trung 取thủ 智trí 所sở 依y 地địa 為vi 體thể 化hóa 城thành 授thọ 記ký 並tịnh 取thủ 所sở 喻dụ 中trung 一nhất 理lý 寶bảo 塔tháp 中trung 大đại 慧tuệ 所sở 照chiếu 秘bí 藏tạng 秘bí 要yếu 凖# 例lệ 可khả 知tri 妙diệu 音âm 中trung 取thủ 三tam 昧muội 所sở 依y 觀quán 音âm 取thủ 所sở 通thông 勸khuyến 發phát 中trung 取thủ 。 眾chúng 德đức 之chi 本bổn 。
○# 次thứ 諸chư 經kinh 體thể 中trung 先tiên 問vấn 列liệt 疑nghi 。
二nhị 諸chư 經kinh 之chi 體thể 種chủng 種chủng 異dị 名danh 者giả 問vấn 釋thích 論luận 云vân 無vô 實thật 相tướng 印ấn 是thị 魔ma 所sở 說thuyết 。 今kim 談đàm 實thật 相tướng 可khả 用dụng 為vi 體thể 餘dư 經kinh 不bất 爾nhĩ 應ưng 是thị 魔ma 說thuyết 。
○# 次thứ 答đáp 中trung 三tam 先tiên 斥xích 。
答đáp 不bất 然nhiên 。
○# 次thứ 諸chư 經kinh 下hạ 正chánh 釋thích 。
諸chư 經kinh 異dị 名danh 或hoặc 真chân 善thiện 妙diệu 色sắc 或hoặc 畢tất 竟cánh 空không 或hoặc 如Như 來Lai 藏tạng 或hoặc 中trung 道đạo 等đẳng 種chủng 種chủng 異dị 名danh 不bất 可khả 具cụ 載tái 皆giai 是thị 實thật 相tướng 別biệt 稱xưng 悉tất 是thị 正chánh 印ấn 各các 稱xưng 第đệ 一nhất 。 由do 實thật 印ấn 故cố 也dã 。
○# 三tam 結kết 。
若nhược 失thất 此thử 意ý 則tắc 非phi 佛Phật 法Pháp 故cố 言ngôn 眾chúng 經kinh 體thể 同đồng 也dã 。
○# 三tam 傍bàng 正chánh 中trung 二nhị 初sơ 約ước 教giáo 次thứ 約ước 味vị 初sơ 教giáo 中trung 三tam 初sơ 通thông 辨biện 傍bàng 正chánh 次thứ 引dẫn 文văn 三tam 正chánh 約ước 四tứ 教giáo 初sơ 文văn 二nhị 先tiên 通thông 標tiêu 。
三tam 傍bàng 正chánh 料liệu 簡giản 者giả 眾chúng 經kinh 半bán 滿mãn 小tiểu 大đại 之chi 殊thù 體thể 有hữu 傍bàng 正chánh 。
○# 次thứ 正chánh 即tức 下hạ 分phân 別biệt 分phân 別biệt 中trung 先tiên 論luận 別biệt 相tướng 次thứ 明minh 相tướng 帶đái 。
正chánh 即tức 實thật 相tướng 傍bàng 即tức 偏thiên 真chân 。
初sơ 文văn 中trung 言ngôn 實thật 相tướng 者giả 圓viên 也dã 傍bàng 偏thiên 真chân 者giả 藏tạng 也dã 。
偏thiên 真chân 或hoặc 時thời 含hàm 實thật 相tướng 實thật 相tướng 或hoặc 時thời 帶đái 偏thiên 真chân 而nhi 通thông 稱xưng 實thật 相tướng 。
次thứ 文văn 中trung 言ngôn 偏thiên 含hàm 實thật 者giả 通thông 也dã 實thật 帶đái 偏thiên 者giả 別biệt 也dã 。
(# △# 次thứ 引dẫn 文văn )# 。
故cố 中trung 論luận 云vân 實thật 相tướng 三tam 人nhân 共cộng 得đắc 共cộng 得đắc 者giả 即tức 偏thiên 真chân 也dã 大đại 經Kinh 云vân 聲Thanh 聞Văn 之chi 人nhân 。 但đãn 見kiến 於ư 空không 空không 即tức 傍bàng 也dã 智trí 者giả 見kiến 空không 及cập 與dữ 不bất 空không 不bất 空không 即tức 正chánh 也dã 此thử 經Kinh 云vân 我ngã 等đẳng 昔tích 日nhật 。 同đồng 入nhập 法pháp 性tánh 。 法pháp 性tánh 即tức 傍bàng 也dã 今kim 日nhật 安an 住trụ 。 實thật 智trí 中trung 實thật 智trí 中trung 即tức 正chánh 也dã 。
次thứ 中trung 論luận 下hạ 引dẫn 文văn 者giả 中trung 論luận 證chứng 通thông 大đại 經kinh 證chứng 藏tạng 及cập 別biệt 圓viên 此thử 經Kinh 下hạ 證chứng 藏tạng 圓viên 相tương 對đối 。
○# 三tam 小Tiểu 乘Thừa 下hạ 正chánh 約ước 教giáo 。
小Tiểu 乘Thừa 三tam 法pháp 印ấn 此thử 傍bàng 也dã 通thông 教giáo 帶đái 傍bàng 明minh 正chánh 也dã 別biệt 圓viên 但đãn 明minh 於ư 正chánh 不bất 復phục 論luận 傍bàng 。
如như 文văn 。
○# 次thứ 約ước 味vị 中trung 二nhị 先tiên 約ước 體thể 。
若nhược 約ước 五ngũ 味vị 乳nhũ 唯duy 論luận 正chánh 酪lạc 唯duy 論luận 傍bàng 生sanh 酥tô 熟thục 酥tô 傍bàng 正chánh 相tương/tướng 兼kiêm 帶đái 醍đề 醐hồ 唯duy 正chánh 。
○# 次thứ 又hựu 正chánh 下hạ 約ước 諸chư 名danh 二nhị 先tiên 標tiêu 列liệt 。
又hựu 正chánh 實thật 相tướng 多đa 諸chư 名danh 字tự 約ước 名danh 字tự 中trung 復phục 論luận 傍bàng 正chánh 勝thắng 鬘man 自tự 性tánh 清thanh 淨tịnh 。 為vi 正chánh 餘dư 名danh 為vi 傍bàng 華hoa 嚴nghiêm 以dĩ 法Pháp 身thân 為vi 正chánh 般Bát 若Nhã 以dĩ 一nhất 切thiết 種chủng 。 智trí 為vi 正chánh 涅Niết 槃Bàn 以dĩ 佛Phật 性tánh 為vi 正chánh 此thử 經Kinh 以dĩ 實thật 相tướng 一Nhất 乘Thừa 為vi 正chánh 餘dư 名danh 為vi 傍bàng 。
○# 次thứ 此thử 則tắc 下hạ 結kết 體thể 。
此thử 則tắc 非phi 傍bàng 非phi 正chánh 論luận 傍bàng 正chánh 傍bàng 正chánh 悉tất 是thị 經Kinh 體thể (# 云vân 云vân )# 。
○# 四tứ 彼bỉ 此thử 中trung 二nhị 先tiên 結kết 前tiền 生sanh 後hậu 。
四tứ 就tựu 彼bỉ 此thử 料liệu 簡giản 上thượng 約ước 別biệt 圓viên 二nhị 法pháp 異dị 名danh 料liệu 簡giản 今kim 更cánh 通thông 就tựu 小tiểu 大đại 四tứ 句cú 料liệu 簡giản 。
○# 次thứ 正chánh 料liệu 簡giản 又hựu 二nhị 先tiên 列liệt 四tứ 句cú 。
或hoặc 名danh 義nghĩa 體thể 與dữ 此thử 經Kinh 同đồng 或hoặc 名danh 義nghĩa 體thể 與dữ 此thử 經Kinh 異dị 或hoặc 名danh 義nghĩa 與dữ 此thử 經Kinh 同đồng 而nhi 體thể 異dị 或hoặc 名danh 義nghĩa 與dữ 此thử 經Kinh 異dị 而nhi 體thể 同đồng 。
○# 次thứ 三tam 藏tạng 下hạ 釋thích 釋thích 中trung 二nhị 先tiên 教giáo 次thứ 味vị 。
三tam 藏tạng 中trung 若nhược 名danh 體thể 為vi 實thật 相tướng 者giả 此thử 名danh 義nghĩa 與dữ 此thử 經Kinh 同đồng 而nhi 體thể 異dị 若nhược 不bất 名danh 為vi 實thật 相tướng 。 者giả 此thử 名danh 義nghĩa 體thể 與dữ 此thử 經Kinh 異dị 唯duy 論luận 兩lưỡng 句cú 無vô 有hữu 兩lưỡng 句cú 通thông 教giáo 名danh 實thật 相tướng 為vi 體thể 者giả 此thử 名danh 義nghĩa 同đồng 而nhi 體thể 異dị 若nhược 不bất 作tác 此thử 名danh 則tắc 名danh 義nghĩa 體thể 俱câu 異dị 若nhược 通thông 門môn 遠viễn 通thông 中trung 道đạo 者giả 則tắc 名danh 義nghĩa 體thể 同đồng 名danh 義nghĩa 異dị 而nhi 體thể 同đồng 別biệt 教giáo 望vọng 圓viên 經kinh 四tứ 句cú 如như 一nhất 法pháp 異dị 名danh 中trung 分phân 別biệt (# 云vân 云vân )# 。
初sơ 教giáo 中trung 初sơ 三tam 藏tạng 中trung 名danh 字tự 去khứ 聲thanh 無vô 兩lưỡng 同đồng 句cú 也dã 。
○# 次thứ 約ước 味vị 。
歷lịch 五ngũ 味vị 者giả 乳nhũ 教giáo 兩lưỡng 種chủng 名danh 義nghĩa 同đồng 兩lưỡng 種chủng 名danh 義nghĩa 異dị 而nhi 體thể 同đồng 酪lạc 教giáo 如như 前tiền (# 云vân 云vân )# 生sanh 酥tô 熟thục 酥tô 中trung 如như 前tiền (# 云vân 云vân )# 涅Niết 槃Bàn 中trung 四tứ 種chủng 名danh 義nghĩa 異dị 名danh 義nghĩa 同đồng 而nhi 皆giai 體thể 同đồng 一nhất 佛Phật 性tánh 則tắc 無vô 差sai 別biệt (# 云vân 云vân )# 。
乳nhũ 教giáo 中trung 云vân 兩lưỡng 種chủng 者giả 別biệt 圓viên 名danh 義nghĩa 體thể 同đồng 別biệt 圓viên 名danh 義nghĩa 異dị 而nhi 體thể 同đồng 酪lạc 如như 前tiền 者giả 唯duy 有hữu 兩lưỡng 異dị 句cú 也dã 二nhị 酥tô 言ngôn 如như 前tiền 者giả 如như 前tiền 約ước 教giáo 類loại 例lệ 可khả 知tri 故cố 云vân 如như 前tiền 此thử 中trung 已dĩ 有hữu 。 兩lưỡng 種chủng 如như 華hoa 嚴nghiêm 一nhất 種chủng 如như 三tam 藏tạng 準chuẩn 更cánh 須tu 如như 前tiền 通thông 教giáo 通thông 近cận 同đồng 三tam 藏tạng 通thông 遠viễn 如như 別biệt 教giáo 兩lưỡng 酥tô 多đa 少thiểu 例lệ 餘dư 可khả 見kiến 涅Niết 槃Bàn 中trung 藏tạng 通thông 不bất 應ưng 更cánh 立lập 偏thiên 體thể 故cố 四tứ 教giáo 名danh 義nghĩa 雖tuy 異dị 其kỳ 體thể 皆giai 同đồng 。
○# 五ngũ 麤thô 妙diệu 中trung 二nhị 先tiên 判phán 次thứ 開khai 初sơ 文văn 二nhị 先tiên 簡giản 絕tuyệt 待đãi 體thể 次thứ 明minh 所sở 待đãi 麤thô 。
五ngũ 麤thô 妙diệu 者giả 正chánh 實thật 相tướng 中trung 傍bàng 正chánh 異dị 名danh 者giả 此thử 乃nãi 異dị 名danh 異dị 義nghĩa 其kỳ 體thể 本bổn 同đồng 此thử 無vô 麤thô 妙diệu 。
初sơ 如như 文văn 。
○# 次thứ 文văn 者giả 二nhị 先tiên 教giáo 次thứ 味vị 初sơ 教giáo 中trung 二nhị 初sơ 但đãn 傍bàng 下hạ 四tứ 教giáo 也dã 。
但đãn 傍bàng 為vi 麤thô 傍bàng 含hàm 正chánh 正chánh 帶đái 傍bàng 一nhất 徃# 亦diệc 為vi 麤thô 但đãn 正chánh 為vi 妙diệu 也dã 。
可khả 知tri 。
○# 次thứ 藏tạng 通thông 下hạ 更cánh 判phán 。
藏tạng 通thông 名danh 同đồng 義nghĩa 同đồng 而nhi 體thể 別biệt 一nhất 向hướng 是thị 麤thô 別biệt 名danh 義nghĩa 或hoặc 同đồng 或hoặc 異dị 教giáo 門môn 異dị 為vi 麤thô 體thể 同đồng 為vi 妙diệu 名danh 義nghĩa 同đồng 名danh 義nghĩa 異dị 而nhi 體thể 同đồng 為vi 妙diệu 。
兩lưỡng 教giáo 一nhất 向hướng 為vi 麤thô 且thả 從tùng 通thông 近cận 別biệt 有hữu 麤thô 有hữu 妙diệu 言ngôn 名danh 義nghĩa 同đồng 者giả 即tức 三tam 種chủng 俱câu 同đồng 也dã 文văn 略lược 體thể 字tự 。
(# △# 次thứ 法pháp )# 。
歷lịch 五ngũ 味vị 中trung 麤thô 妙diệu 可khả 知tri 也dã 。
○# 次thứ 開khai 中trung 三tam 初sơ 緫# 標tiêu 意ý 次thứ 或hoặc 開khai 傍bàng 教giáo 下hạ 正chánh 約ước 教giáo 等đẳng 論luận 開khai 三tam 一nhất 切thiết 下hạ 結kết 。
開khai 麤thô 者giả 即tức 開khai 於ư 傍bàng 也dã 。
初sơ 如như 文văn 。
○# 次thứ 文văn 二nhị 初sơ 兼kiêm 開khai 教giáo 等đẳng 。
或hoặc 開khai 傍bàng 教giáo 即tức 正chánh 教giáo 佛Phật 昔tích 於ư 菩Bồ 薩Tát 。 前tiền 毀hủy 訾tí 聲Thanh 聞Văn 然nhiên 佛Phật 實thật 以dĩ 。 大Đại 乘Thừa 而nhi 見kiến 教giáo 化hóa 或hoặc 開khai 傍bàng 行hành 即tức 正chánh 行hạnh 汝nhữ 等đẳng 所sở 行hành 。 是thị 菩Bồ 薩Tát 道Đạo 。 或hoặc 開khai 傍bàng 人nhân 即tức 正chánh 人nhân 客khách 作tác 人nhân 一nhất 日nhật 之chi 價giá 。 即tức 長trưởng 者giả 子tử 也dã 。
○# 次thứ 正chánh 開khai 體thể 又hựu 三tam 初sơ 正chánh 開khai 。
或hoặc 開khai 傍bàng 體thể 即tức 正chánh 體thể 。
○# 次thứ 引dẫn 證chứng 。
開khai 方phương 便tiện 門môn 。 示thị 真chân 實thật 相tướng 。 後hậu 見kiến 此thử 貧bần 人nhân 。 示thị 以dĩ 所sở 繫hệ 珠châu 。
○# 三tam 示thị 開khai 方phương 法pháp 。
深thâm 觀quán 傍bàng 理lý 即tức 正chánh 理lý 也dã 。
(# △# 三tam 結kết )# 。
一nhất 切thiết 皆giai 妙diệu 無vô 麤thô 可khả 待đãi 即tức 經kinh 之chi 正chánh 意ý 也dã 。
○# 六lục 為vi 諸chư 行hành 體thể 中trung 列liệt 章chương 。
第đệ 六lục 諸chư 行hành 體thể 此thử 為vi 四tứ 一nhất 諸chư 行hành 同đồng 異dị 二nhị 依y 經kinh 修tu 行hành 三tam 麤thô 妙diệu 四tứ 開khai 麤thô 。
○# 解giải 釋thích 初sơ 釋thích 同đồng 異dị 中trung 二nhị 先tiên 緫# 標tiêu 。
行hành 同đồng 異dị 者giả 夫phu 稟bẩm 教giáo 立lập 行hành 不bất 出xuất 信tín 法pháp 。
○# 次thứ 鈍độn 者giả 下hạ 行hành 相tương/tướng 又hựu 二nhị 先tiên 立lập 二nhị 行hành 義nghĩa 通thông 。
鈍độn 者giả 因nhân 聞văn 得đắc 解giải 從tùng 解giải 立lập 行hành 故cố 名danh 信tín 行hành 利lợi 者giả 自tự 推thôi 得đắc 解giải 從tùng 解giải 立lập 行hành 故cố 名danh 法pháp 行hành 。
○# 次thứ 正chánh 以dĩ 二nhị 行hành 歷lịch 教giáo 又hựu 二nhị 先tiên 歷lịch 四tứ 教giáo 次thứ 重trọng/trùng 約ước 圓viên 初sơ 歷lịch 四tứ 教giáo 又hựu 二nhị 先tiên 明minh 行hành 相tương 次thứ 結kết 行hành 意ý 意ý 須tu 相tương/tướng 藉tạ 初sơ 又hựu 二nhị 先tiên 豎thụ 次thứ 橫hoạnh/hoành 豎thụ 謂vị 從tùng 淺thiển 至chí 深thâm 皆giai 以dĩ 理lý 為vi 其kỳ 體thể 橫hoạnh/hoành 謂vị 初sơ 心tâm 具cụ 修tu 諸chư 行hành 亦diệc 約ước 當đương 教giáo 所sở 詮thuyên 為vi 體thể 。
二nhị 行hành 通thông 四tứ 教giáo 三tam 藏tạng 信tín 法pháp 以dĩ 傍bàng 實thật 相tướng 為vi 體thể 通thông 教giáo 信tín 法pháp 以dĩ 傍bàng 含hàm 正chánh 為vi 體thể 別biệt 教giáo 信tín 法pháp 以dĩ 正chánh 為vi 體thể 圓viên 信tín 法pháp 亦diệc 用dụng 正chánh 為vi 體thể 。
若nhược 橫hoạnh/hoành 論luận 行hành 即tức 是thị 諸chư 波Ba 羅La 蜜Mật 。 慈từ 悲bi 喜hỷ 捨xả 。 等đẳng 當đương 教giáo 論luận 體thể 。
(# △# 次thứ 結kết 行hành 意ý 意ý 須tu 相tương/tướng 藉tạ )# 。
若nhược 橫hoạnh/hoành 豎thụ 諸chư 行hành 有hữu 體thể 則tắc 本bổn 立lập 而nhi 道đạo 生sanh 若nhược 體thể 有hữu 行hành 體thể 則tắc 藉tạ 行hành 而nhi 顯hiển 也dã 。
○# 次thứ 重trọng/trùng 明minh 圓viên 橫hoạnh/hoành 豎thụ 行hành 者giả 又hựu 二nhị 先tiên 明minh 橫hoạnh/hoành 豎thụ 行hành 次thứ 結kết 成thành 車xa 體thể 初sơ 又hựu 二nhị 先tiên 豎thụ 。
重trọng/trùng 明minh 圓viên 豎thụ 行hành 五ngũ 品phẩm 六lục 根căn 以dĩ 相tương 似tự 正chánh 為vi 體thể 初sơ 住trụ 至chí 等đẳng 覺giác 皆giai 用dụng 真chân 正chánh 為vi 體thể 。
○# 次thứ 橫hoạnh/hoành 橫hoạnh/hoành 中trung 二nhị 初sơ 正chánh 明minh 橫hoạnh/hoành 體thể 。
橫hoành 行hành 者giả 如như 大đại 品phẩm 云vân 一nhất 切thiết 法pháp 。 皆giai 是thị 摩Ma 訶Ha 衍Diên 。 以dĩ 不bất 可khả 得đắc 。 不bất 可khả 得đắc 故cố 。 即tức 正chánh 實thật 相tướng 也dã 。
○# 次thứ 此thử 文văn 下hạ 廣quảng 引dẫn 文văn 證chứng 。
此thử 文văn 云vân 不bất 得đắc 諸chư 法pháp 。 若nhược 有hữu 若nhược 無vô 等đẳng 。 賜tứ 諸chư 子tử 各các 一nhất 大đại 車xa 即tức 其kỳ 義nghĩa 也dã 儒nho 童đồng 見kiến 然Nhiên 燈Đăng 佛Phật 。 得đắc 無Vô 生Sanh 忍Nhẫn 。 行hành 有hữu 真chân 體thể 金kim 剛cang 般Bát 若Nhã 云vân 無vô 住trụ 相tương/tướng 布bố 施thí 如như 人nhân 有hữu 目mục 。 見kiến 種chủng 種chủng 色sắc 。 亦diệc 其kỳ 義nghĩa 也dã 。
不bất 得đắc 是thị 體thể 有hữu 無vô 是thị 橫hoạnh/hoành 大đại 車xa 是thị 體thể 本bổn 習tập 是thị 橫hoạnh/hoành 各các 一nhất 是thị 體thể 諸chư 行hành 是thị 橫hoạnh/hoành 無vô 生sanh 是thị 體thể 施thí 等đẳng 是thị 橫hoạnh/hoành 無vô 住trụ 是thị 體thể 。
(# △# 次thứ 結kết 成thành 車xa 體thể )# 。
豎thụ 行hành 有hữu 體thể 其kỳ 車xa 則tắc 高cao 橫hoành 行hành 有hữu 體thể 其kỳ 車xa 即tức 廣quảng 高cao 廣quảng 大đại 運vận 行hành 步bộ 平bình 正chánh 。 其kỳ 疾tật 如như 風phong 。 (# 云vân 云vân )# 。
○# 次thứ 依y 經kinh 修tu 行hành 中trung 三tam 先tiên 立lập 遲trì 速tốc 二nhị 行hành 。
二nhị 依y 經kinh 修tu 行hành 者giả 前tiền 信tín 法pháp 兩lưỡng 行hành 意ý 通thông 時thời 寬khoan 或hoặc 經kinh 劫kiếp 數số 譬thí 如như 長trường/trưởng 圍vi 若nhược 依y 諸chư 經kinh 別biệt 明minh 行hành 法pháp 剋khắc 日nhật 制chế 時thời 喻dụ 如như 苦khổ 攻công 。
○# 次thứ 若nhược 隨tùy 下hạ 明minh 行hành 須tu 體thể 。
若nhược 隨tùy 事sự 行hàng 行hàng 行hành 則tắc 無vô 體thể 若nhược 隨tùy 理lý 行hàng 行hàng 令linh 此thử 空không 慧tuệ 。 與dữ 行hành 相tương 應ứng 。 能năng 破phá 無vô 量lượng 障chướng 道đạo 罪tội 能năng 得đắc 無Vô 生Sanh 忍Nhẫn 。 者giả 此thử 行hành 有hữu 體thể 。
○# 三tam 諸chư 經kinh 下hạ 正chánh 示thị 行hành 相tương/tướng 中trung 四tứ 先tiên 列liệt 四tứ 行hành 名danh 。
諸chư 經kinh 別biệt 行hành 乃nãi 多đa 略lược 言ngôn 其kỳ 四tứ 謂vị 常thường 行hàng 行hàng 常thường 坐tọa 行hành 半bán 行hành 半bán 坐tọa 行hành 非phi 行hành 非phi 坐tọa 行hành 。
○# 次thứ 諸chư 行hành 下hạ 正chánh 示thị 體thể 。
諸chư 行hành 各các 有hữu 事sự 相tướng 方phương 法pháp 勤cần 身thân 苦khổ 策sách 悉tất 用dụng 實thật 相tướng 正chánh 觀quán 為vi 體thể 。
○# 三tam 念niệm 念niệm 下hạ 示thị 行hành 相tương/tướng 。
念niệm 念niệm 無vô 間gian 清thanh 淨tịnh 如như 空không 。 具cụ 論luận 觀quán 意ý 如như 止Chỉ 觀Quán 中trung 說thuyết 。
○# 四tứ 然nhiên 小Tiểu 乘Thừa 下hạ 歷lịch 教giáo 分phân 別biệt 又hựu 二nhị 先tiên 教giáo 次thứ 味vị 初sơ 文văn 先tiên 三tam 藏tạng 中trung 二nhị 先tiên 辨biện 同đồng 異dị 。
然nhiên 小Tiểu 乘Thừa 戒giới 藏tạng 不bất 許hứa 懺sám 重trọng/trùng 修Tu 多Đa 羅La 藏tạng 。 使sử 犯phạm 重trọng/trùng 人nhân 念niệm 佛Phật 身thân 佛Phật 身thân 者giả 念niệm 空không 也dã 。
○# 次thứ 正chánh 明minh 行hành 有hữu 體thể 。
亦diệc 備bị 有hữu 常thường 行hành 等đẳng 方phương 法pháp 而nhi 以dĩ 偏thiên 空không 為vi 體thể 。
○# 次thứ 三tam 教giáo 及cập 約ước 味vị 。
通thông 教giáo 亦diệc 明minh 常thường 行hành 等đẳng 方phương 法pháp 而nhi 用dụng 即tức 空không 為vi 體thể 別biệt 行hành 歷lịch 別biệt 圓viên 行hành 虛hư 融dung 而nhi 俱câu 用dụng 正chánh 實thật 相tướng 為vi 體thể 。
以dĩ 此thử 四tứ 行hành 歷lịch 五ngũ 味vị 論luận 方phương 法pháp 之chi 體thể 義nghĩa 推thôi 可khả 知tri 。
可khả 知tri 。
○# 三tam 判phán 麤thô 妙diệu 中trung 亦diệc 二nhị 謂vị 教giáo 及cập 味vị 。
三tam 麤thô 妙diệu 者giả 藏tạng 通thông 信tín 法pháp 真chân 似tự 橫hoạnh/hoành 豎thụ 諸chư 行hành 以dĩ 傍bàng 實thật 相tướng 為vi 體thể 體thể 行hành 俱câu 麤thô 別biệt 信tín 法pháp 真chân 似tự 橫hoạnh/hoành 豎thụ 諸chư 行hành 雖tuy 依y 別biệt 門môn 用dụng 正chánh 實thật 相tướng 為vi 體thể 因nhân 無vô 常thường 故cố 。 而nhi 果quả 是thị 常thường 行hành 麤thô 體thể 妙diệu 圓viên 信tín 法pháp 真chân 似tự 橫hoạnh/hoành 豎thụ 依y 圓viên 門môn 正chánh 體thể 體thể 行hành 俱câu 妙diệu 。
○# 味vị 中trung 又hựu 二nhị 先tiên 通thông 約ước 五ngũ 味vị 。
歷lịch 五ngũ 味vị 明minh 麤thô 妙diệu 可khả 知tri (# 云vân 云vân )# 。
○# 次thứ 依y 諸chư 經kinh 下hạ 明minh 味vị 中trung 諸chư 部bộ 修tu 行hành 分phân 別biệt 故cố 云vân 可khả 解giải 。
依y 諸chư 經kinh 方phương 。 法pháp 常thường 行hành 等đẳng 行hành 以dĩ 傍bàng 為vi 體thể 體thể 行hành 俱câu 麤thô 以dĩ 正chánh 為vi 體thể 則tắc 行hành 麤thô 體thể 妙diệu 體thể 行hành 俱câu 妙diệu 例lệ 前tiền 可khả 知tri 歷lịch 五ngũ 味vị 亦diệc 可khả 解giải (# 云vân 云vân )# 。
○# 四tứ 開khai 中trung 二nhị 先tiên 開khai 三tam 藏tạng 及cập 藏tạng 中trung 行hành 。
四tứ 開khai 麤thô 者giả 開khai 三tam 藏tạng 信tín 法pháp 兩lưỡng 行hành 亦diệc 是thị 決quyết 了liễu 聲Thanh 聞Văn 法Pháp 。 是thị 諸chư 經Kinh 之chi 王vương 。 聞văn 已dĩ 諦đế 思tư 惟duy 。 得đắc 近cận 無vô 上thượng 道Đạo 聞văn 即tức 信tín 行hành 思tư 惟duy 即tức 法pháp 行hành 皆giai 近cận 無vô 上thượng 道Đạo 者giả 。 即tức 大Đại 乘Thừa 無vô 相tướng 行hành 近cận 於ư 真chân 也dã 開khai 橫hoành 行hành 者giả 低đê 頭đầu 舉cử 手thủ 歌ca 詠vịnh 散tán 心tâm 。 皆giai 已dĩ 成thành 佛Phật 道Đạo 。
○# 次thứ 以dĩ 二nhị 教giáo 況huống 又hựu 二nhị 先tiên 況huống 。
三tam 藏tạng 最tối 淺thiển 尚thượng 被bị 開khai 即tức 妙diệu 況huống 通thông 別biệt 等đẳng 可khả 以dĩ 意ý 得đắc 。
○# 次thứ 重trọng/trùng 述thuật 小tiểu 善thiện 。
開khai 依y 小Tiểu 乘Thừa 常thường 行hành 等đẳng 方phương 法pháp 者giả 小tiểu 小tiểu 微vi 善thiện 無vô 一nhất 不bất 成thành 佛Phật 。 可khả 以dĩ 意ý 得đắc (# 云vân 云vân )# 。
既ký 四tứ 行hành 俱câu 通thông 四tứ 教giáo 所sở 行hành 當đương 知tri 不bất 以dĩ 行hành 能năng 表biểu 理lý 但đãn 應ưng 立lập 觀quán 照chiếu 理lý 導đạo 行hành 方phương 可khả 令linh 行hành 至chí 正chánh 境cảnh 中trung 故cố 知tri 無vô 理lý 無vô 益ích 苦khổ 行hạnh 若nhược 無vô 行hành 者giả 。 理lý 必tất 不bất 顯hiển 故cố 教giáo 行hành 理lý 三tam 相tương/tướng 藉tạ 而nhi 顯hiển 互hỗ 相tương 光quang 飾sức 相tương/tướng 導đạo 相tương/tướng 成thành 凡phàm 諸chư 行hành 人nhân 不bất 可khả 不bất 達đạt 此thử 也dã 。
妙Diệu 法Pháp 蓮Liên 華Hoa 經Kinh 。 玄Huyền 義Nghĩa 釋Thích 籤# 卷quyển 第đệ 三tam 十thập 四tứ
音âm 釋thích 。
拓thác
(# 他tha 各các 切thiết 音âm 託thác )# 。
隘ải
(# 烏ô 懈giải 切thiết 矮ải 去khứ 聲thanh )# 。
