Đại Phương Quảng Phật Hoa Nghiêm Kinh Tùy Sớ Diễn Nghĩa Sao – Quyển 10

Chuẩn
Leave a comment

大Đại 方Phương 廣Quảng 佛Phật 華Hoa 嚴Nghiêm 經Kinh 隨Tùy 疏Sớ 演Diễn 義Nghĩa 鈔Sao
Quyển 10
唐Đường 澄Trừng 觀Quán 述Thuật

大Đại 方Phương 廣Quảng 佛Phật 華Hoa 嚴Nghiêm 經Kinh 隨Tùy 疏Sớ/sơ 演Diễn 義Nghĩa 鈔Sao 卷quyển 第đệ 十thập

唐đường 清thanh 涼lương 山sơn 大đại 華hoa 嚴nghiêm 寺tự 沙Sa 門Môn 澄trừng 觀quán 述thuật

第đệ 三tam 義nghĩa 理lý 分phân 齊tề 中trung 。疏sớ/sơ 文văn 分phần/phân 二nhị 。先tiên 總tổng 明minh 大đại 意ý 。後hậu 今kim 顯hiển 別biệt 教giáo 下hạ 。開khai 章chương 別biệt 釋thích 。前tiền 中trung 分phần/phân 三tam 。初sơ 結kết 前tiền 生sanh 後hậu 。二nhị 總tổng 顯hiển 深thâm 廣quảng 。三tam 結kết 屬thuộc 所sở 攝nhiếp 。今kim 初sơ 兩lưỡng 句cú 。前tiền 句cú 結kết 前tiền 。謂vị 前tiền 教giáo 攝nhiếp 中trung 不bất 別biệt 明minh 攝nhiếp 者giả 。以dĩ 五ngũ 教giáo 中trung 第đệ 五ngũ 圓viên 教giáo 。指chỉ 於ư 此thử 經Kinh 義nghĩa 當đương 已dĩ 攝nhiếp 。況huống 諸chư 師sư 立lập 教giáo 。皆giai 以dĩ 華hoa 嚴nghiêm 為vi 圓viên 故cố 知tri 圓viên 攝nhiếp 。後hậu 未vị 知tri 下hạ 。一nhất 句cú 生sanh 後hậu 。

疏sớ/sơ 。然nhiên 此thử 教giáo 海hải 下hạ 。第đệ 二nhị 總tổng 明minh 深thâm 廣quảng 。有hữu 法pháp 喻dụ 合hợp 。令linh 初sơ 至chí 方phương 顯hiển 深thâm 廣quảng 。法pháp 說thuyết 也dã 。初sơ 二nhị 句cú 總tổng 標tiêu 。宏hoành 大đại 也dã 。即tức 是thị 廣quảng 義nghĩa 。色sắc 空không 交giao 映ánh 德đức 用dụng 重trùng 重trùng 。釋thích 深thâm 義nghĩa 也dã 。然nhiên 上thượng 二nhị 句cú 言ngôn 含hàm 法pháp 喻dụ 。如như 海hải 傍bàng 無vô 邊biên 涯nhai 連liên 天thiên 一nhất 色sắc 。空không 徹triệt 海hải 底để 。海hải 映ánh 空không 天thiên 。即tức 下hạ 四tứ 門môn 之chi 二nhị 。總tổng 攝nhiếp 歸quy 真chân 。並tịnh 皆giai 空không 淨tịnh 。理lý 事sự 無vô 礙ngại 。即tức 色sắc 空không 交giao 映ánh 。色sắc 不bất 礙ngại 空không 。空không 不bất 礙ngại 色sắc 也dã 。德đức 用dụng 重trùng 重trùng 。即tức 唯duy 明minh 深thâm 義nghĩa 。具cụ 十thập 玄huyền 門môn 。重trùng 重trùng 無vô 盡tận 。即tức 事sự 事sự 無vô 礙ngại 。如như 海hải 十thập 德đức 互hỗ 相tương 周chu 遍biến 。

疏sớ/sơ 。語ngữ 其kỳ 橫hoạnh/hoành 收thu 下hạ 。釋thích 上thượng 廣quảng 也dã 。如như 下hạ 二nhị 地địa 中trung 。說thuyết 人nhân 天thiên 十Thập 善Thiện 等đẳng 。即tức 其kỳ 文văn 也dã 。總tổng 無vô 下hạ 。雙song 結kết 深thâm 廣quảng 。疏sớ/sơ 。其kỳ 猶do 下hạ 。喻dụ 明minh 可khả 知tri 。

疏sớ/sơ 。前tiền 之chi 四tứ 教giáo 下hạ 。法pháp 合hợp 。以dĩ 四tứ 教giáo 合hợp 於ư 百bách 川xuyên 。圓viên 教giáo 合hợp 於ư 大đại 海hải 。於ư 中trung 先tiên 正chánh 合hợp 。後hậu 解giải 妨phương 。今kim 初sơ 。言ngôn 尚thượng 非phi 三tam 四tứ 況huống 初sơ 二nhị 者giả 。合hợp 前tiền 故cố 隨tùy 一nhất 滴tích 逈huýnh 異dị 百bách 川xuyên 。即tức 舉cử 勝thắng 顯hiển 劣liệt 。三tam 即tức 終chung 教giáo 。四tứ 即tức 頓đốn 教giáo 。初sơ 二nhị 即tức 小Tiểu 乘Thừa 及cập 與dữ 始thỉ 教giáo 。雖tuy 有hữu 戒giới 善thiện 。是thị 圓viên 教giáo 戒giới 善thiện 。尚thượng 不bất 同đồng 終chung 頓đốn 之chi 勝thắng 。以dĩ 彼bỉ 不bất 能năng 事sự 事sự 無vô 礙ngại 故cố 。況huống 初sơ 二nhị 之chi 劣liệt 。以dĩ 彼bỉ 尚thượng 不bất 得đắc 二nhị 空không 。及cập 事sự 理lý 無vô 礙ngại 等đẳng 故cố 。其kỳ 猶do 大đại 海hải 尚thượng 異dị 江giang 河hà 。況huống 於ư 溝câu 洫# 。

疏sớ/sơ 。斯tư 則tắc 有hữu 其kỳ 所sở 通thông 。無vô 其kỳ 所sở 局cục 者giả 。二nhị 釋thích 妨phương 也dã 。謂vị 有hữu 難nạn/nan 言ngôn 。先tiên 則tắc 總tổng 收thu 。後hậu 則tắc 總tổng 揀giản 。二nhị 義nghĩa 天thiên 隔cách 何hà 以dĩ 會hội 通thông 。故cố 為vi 此thử 釋thích 。總tổng 收thu 者giả 。約ước 其kỳ 所sở 通thông 。如như 圓viên 教giáo 中trung 有hữu 小Tiểu 乘Thừa 戒giới 善thiện 之chi 法pháp 。四Tứ 諦Đế 因nhân 緣duyên 。有hữu 始thỉ 教giáo 中trung 十Thập 地Địa 十thập 如như 八bát 識thức 四Tứ 智Trí 。有hữu 終chung 教giáo 中trung 事sự 理lý 無vô 礙ngại 。有hữu 頓đốn 教giáo 中trung 言ngôn 思tư 斯tư 絕tuyệt 等đẳng 。如như 海hải 有hữu 百bách 川xuyên 之chi 水thủy 。水thủy 義nghĩa 同đồng 也dã 。後hậu 總tổng 揀giản 者giả 。約ước 無vô 其kỳ 所sở 局cục 。如như 小Tiểu 乘Thừa 唯duy 人nhân 空không 自tự 利lợi 。始thỉ 教giáo 五ngũ 性tánh 三tam 乘thừa 。終chung 教giáo 不bất 說thuyết 德đức 用dụng 該cai 收thu 。頓đốn 教giáo 一nhất 向hướng 事sự 理lý 雙song 絕tuyệt 等đẳng 。如như 彼bỉ 百bách 川xuyên 不bất 同đồng 鹹hàm 味vị 。不bất 具cụ 十thập 德đức 。海hải 則tắc 具cụ 之chi 。一nhất 次thứ 二nhị 不bất 宿túc 三tam 餘dư 水thủy 入nhập 中trung 。四tứ 普phổ 同đồng 五ngũ 無vô 六lục 深thâm 七thất 廣quảng 八bát 大đại 身thân 九cửu 潮triều 十thập 普phổ 受thọ 大đại 雨vũ 。

疏sớ/sơ 。故cố 此thử 圓viên 教giáo 下hạ 。結kết 屬thuộc 所sở 攝nhiếp 。於ư 中trung 三tam 。初sơ 總tổng 顯hiển 深thâm 廣quảng 。次thứ 一Nhất 乘Thừa 有hữu 二nhị 下hạ 。別biệt 釋thích 深thâm 義nghĩa 。後hậu 通thông 妨phương 。二nhị 中trung 言ngôn 同đồng 教giáo 者giả 。謂vị 終chung 頓đốn 二nhị 教giáo 。雖tuy 說thuyết 一nhất 性tánh 一nhất 相tương/tướng 。無vô 二nhị 無vô 三tam 。不bất 辯biện 圓viên 融dung 具cụ 德đức 。事sự 事sự 無vô 礙ngại 故cố 非phi 別biệt 教giáo 。而nhi 別biệt 教giáo 中trung 有hữu 一nhất 性tánh 一nhất 相tương/tướng 事sự 理lý 無vô 礙ngại 。言ngôn 思tư 斯tư 絕tuyệt 。同đồng 彼bỉ 二nhị 教giáo 。

疏sớ/sơ 。以dĩ 別biệt 該cai 同đồng 下hạ 。三tam 通thông 妨phương 難nạn/nan 。謂vị 有hữu 難nạn/nan 言ngôn 。既ký 同đồng 頓đốn 同đồng 實thật 。何hà 異dị 頓đốn 實thật 。故cố 此thử 通thông 云vân 。即tức 此thử 同đồng 中trung 必tất 有hữu 別biệt 義nghĩa 。如như 事sự 理lý 無vô 礙ngại 。必tất 有hữu 事sự 事sự 無vô 礙ngại 耳nhĩ 。猶do 彼bỉ 江giang 水thủy 入nhập 海hải 亦diệc 鹹hàm 。

疏sớ/sơ 。今kim 顯hiển 別biệt 教giáo 下hạ 。第đệ 二nhị 開khai 章chương 別biệt 釋thích 中trung 二nhị 。先tiên 標tiêu 章chương 。後hậu 初sơ 中trung 下hạ 。依y 章chương 別biệt 釋thích 。釋thích 初sơ 章chương 中trung 三tam 。初sơ 具cụ 列liệt 。次thứ 略lược 釋thích 。後hậu 結kết 廣quảng 從tùng 略lược 。疏sớ/sơ 教giáo 即tức 能năng 詮thuyên 下hạ 二nhị 略lược 釋thích 也dã 。但đãn 釋thích 教giáo 義nghĩa 理lý 事sự 。二nhị 對đối 。言ngôn 乃nãi 至chí 光quang 香hương 等đẳng 者giả 。謂vị 諸chư 法pháp 顯hiển 義nghĩa 體thể 。但đãn 能năng 詮thuyên 理lý 並tịnh 為vi 教giáo 體thể 。如như 下hạ 教giáo 體thể 中trung 明minh 。有hữu 以dĩ 光quang 明minh 而nhi 為vi 佛Phật 事sự 等đẳng 是thị 也dã 。義nghĩa 即tức 所sở 詮thuyên 。即tức 五ngũ 教giáo 等đẳng 一nhất 切thiết 義nghĩa 理lý 者giả 。如như 前tiền 立lập 教giáo 中trung 約ước 所sở 詮thuyên 。差sai 別biệt 七thất 十thập 五ngũ 法pháp 八bát 識thức 等đẳng 義nghĩa 。十thập 對đối 法pháp 等đẳng 皆giai 是thị 義nghĩa 也dã 。疏sớ/sơ 。理lý 即tức 生sanh 空không 等đẳng 者giả 。具cụ 五ngũ 教giáo 理lý 。生sanh 空không 所sở 顯hiển 。是thị 小Tiểu 乘Thừa 教giáo 理lý 。二nhị 空không 所sở 顯hiển 。是thị 始thỉ 教giáo 理lý 。無vô 性tánh 真Chân 如Như 。是thị 終chung 教giáo 理lý 。而nhi 言ngôn 等đẳng 者giả 。等đẳng 餘dư 二nhị 教giáo 之chi 理lý 。謂vị 頓đốn 教giáo 理lý 亦diệc 即tức 無vô 性tánh 真Chân 如Như 。體thể 絕tuyệt 安an 立lập 。如như 性tánh 雙song 遣khiển 。亦diệc 不bất 離ly 如như 。圓viên 教giáo 之chi 理lý 。總tổng 融dung 諸chư 理lý 。無vô 有hữu 障chướng 礙ngại 耳nhĩ 。

疏sớ/sơ 。事sự 即tức 色sắc 心tâm 等đẳng 者giả 。等đẳng 取thủ 其kỳ 餘dư 事sự 類loại 。如như 身thân 廣quảng 有hữu 多đa 義nghĩa 。謂vị 六lục 道đạo 四tứ 聖thánh 等đẳng 。若nhược 事sự 門môn 中trung 無vô 不bất 此thử 攝nhiếp 。

疏sớ/sơ 。餘dư 可khả 思tư 者giả 。即tức 餘dư 八bát 門môn 。謂vị 三tam 境cảnh 智trí 者giả 。即tức 五ngũ 教giáo 所sở 觀quán 之chi 境cảnh 。能năng 觀quán 之chi 智trí 。總tổng 收thu 不bất 出xuất 二nhị 諦đế 二nhị 智trí 。別biệt 即tức 初sơ 小Tiểu 乘Thừa 四Tứ 諦Đế 涅Niết 槃Bàn 為vi 境cảnh 。無vô 漏lậu 淨tịnh 慧tuệ 為vi 智trí 。及cập 他tha 心tâm 等đẳng 十thập 智trí 。始thỉ 教giáo 亦diệc 通thông 四Tứ 諦Đế 二nhị 諦đế 等đẳng 為vi 境cảnh 。加gia 行hành 根căn 本bổn 後hậu 得đắc 等đẳng 智trí 。終chung 教giáo 則tắc 是thị 三tam 諦đế 等đẳng 境cảnh 。權quyền 實thật 無vô 礙ngại 等đẳng 智trí 。頓đốn 教giáo 則tắc 無vô 境cảnh 為vi 境cảnh 。絕tuyệt 智trí 為vi 智trí 。圓viên 教giáo 則tắc 無vô 盡tận 之chi 境cảnh 。無vô 盡tận 之chi 智trí 。四tứ 行hành 位vị 者giả 。五ngũ 教giáo 。修tu 行hành 不bất 同đồng 得đắc 位vị 差sai 別biệt 。位vị 通thông 因nhân 通thông 果quả 。五ngũ 因nhân 果quả 自tự 互hỗ 不bất 通thông 。如như 七thất 方phương 便tiện 等đẳng 為vi 因nhân 。須Tu 陀Đà 洹Hoàn 等đẳng 為vi 果quả 。等đẳng 覺giác 已dĩ 下hạ 皆giai 因nhân 妙diệu 覺giác 為vi 果quả 等đẳng 。六lục 依y 即tức 國quốc 土độ 。正chánh 即tức 佛Phật 身thân 等đẳng 。七thất 體thể 則tắc 法pháp 報báo 。用dụng 則tắc 應ứng 化hóa 等đẳng 。八bát 人nhân 則tắc 覺giác 者giả 等đẳng 。法pháp 則tắc 菩Bồ 提Đề 等đẳng 。九cửu 逆nghịch 則tắc 婆bà 須tu 無vô 厭yếm 等đẳng 。順thuận 則tắc 觀quán 音âm 正chánh 趣thú 等đẳng 。十thập 應ưng 即tức 赴phó 感cảm 。佛Phật 及cập 菩Bồ 薩Tát 等đẳng 。感cảm 即tức 當đương 機cơ 。菩Bồ 薩Tát 眾chúng 生sanh 等đẳng 。各các 隨tùy 五ngũ 教giáo 以dĩ 辯biện 差sai 別biệt 。諸chư 教giáo 具cụ 有hữu 故cố 云vân 可khả 思tư 。又hựu 此thử 十thập 對đối 初sơ 一nhất 為vi 總tổng 。後hậu 後hậu 漸tiệm 略lược 。若nhược 辯biện 次thứ 第đệ 者giả 。如Như 來Lai 說thuyết 能năng 詮thuyên 之chi 教giáo 。所sở 詮thuyên 之chi 理lý 。則tắc 無vô 法pháp 不bất 盡tận 。法pháp 有hữu 教giáo 理lý 行hành 果quả 。行hành 果quả 並tịnh 在tại 所sở 詮thuyên 理lý 中trung 故cố 。二nhị 就tựu 所sở 詮thuyên 理lý 。雖tuy 復phục 眾chúng 多đa 不bất 出xuất 事sự 之chi 與dữ 理lý 。即tức 性tánh 及cập 相tương/tướng 無vô 法pháp 不bất 攝nhiếp 。三tam 理lý 該cai 下hạ 八bát 。且thả 置trí 而nhi 勿vật 論luận 。就tựu 其kỳ 事sự 中trung 不bất 出xuất 境cảnh 智trí 。四Tứ 智Trí 觀quán 於ư 境cảnh 。便tiện 有hữu 造tạo 修tu 之chi 行hành 。所sở 成thành 之chi 位vị 。五ngũ 行hành 位vị 。未vị 極cực 總tổng 屬thuộc 因nhân 收thu 。極cực 則tắc 為vi 果quả 。六lục 果quả 中trung 多đa 法pháp 不bất 出xuất 依y 正chánh 。因nhân 亦diệc 有hữu 之chi 。七thất 隨tùy 依y 正chánh 中trung 皆giai 有hữu 體thể 用dụng 。如như 正chánh 中trung 體thể 者giả 法pháp 報báo 。用dụng 者giả 應ứng 化hóa 。依y 中trung 體thể 者giả 法pháp 性tánh 等đẳng 剎sát 。用dụng 者giả 應ưng 物vật 隨tùy 現hiện 。交giao 入nhập 無vô 礙ngại 因nhân 門môn 例lệ 然nhiên 。八bát 正chánh 中trung 自tự 有hữu 人nhân 法pháp 不bất 同đồng 。以dĩ 法pháp 成thành 人nhân 。以dĩ 人nhân 弘hoằng 法pháp 。九cửu 於ư 人nhân 中trung 逆nghịch 化hóa 順thuận 化hóa 。十thập 人nhân 之chi 逆nghịch 順thuận 必tất 有hữu 感cảm 應ứng 。宜nghi 逆nghịch 化hóa 感cảm 之chi 。則tắc 婆bà 須tu 等đẳng 應ưng 之chi 。宜nghi 順thuận 化hóa 感cảm 之chi 。則tắc 文Văn 殊Thù 等đẳng 應ưng 之chi 。若nhược 依y 後hậu 後hậu 開khai 一nhất 成thành 二nhị 。則tắc 法pháp 彌di 多đa 矣hĩ 。謂vị 如như 果quả 分phần/phân 依y 正chánh 為vi 二nhị 。因nhân 亦diệc 如như 之chi 。則tắc 有hữu 四tứ 矣hĩ 。正chánh 有hữu 體thể 用dụng 。依y 亦diệc 如như 之chi 。則tắc 成thành 八bát 矣hĩ 。如như 是thị 相tương 望vọng 展triển 轉chuyển 成thành 多đa 。不bất 必tất 全toàn 爾nhĩ 。是thị 故cố 疏sớ/sơ 中trung 不bất 為vi 此thử 釋thích 耳nhĩ 。又hựu 此thử 十thập 對đối 。就tựu 其kỳ 正chánh 意ý 總tổng 相tương/tướng 該cai 收thu 。以dĩ 為vi 十thập 玄huyền 所sở 依y 體thể 事sự 。若nhược 以dĩ 義nghĩa 取thủ 。隨tùy 一nhất 事sự 中trung 即tức 有hữu 十thập 對đối 。如như 下hạ 勝thắng 音âm 蓮liên 華hoa 處xứ 說thuyết 。故cố 下hạ 但đãn 約ước 一nhất 塵trần 即tức 具cụ 十thập 對đối 。

疏sớ/sơ 。第đệ 二nhị 攝nhiếp 歸quy 真chân 實thật 者giả 。疏sớ/sơ 文văn 有hữu 三tam 。初sơ 標tiêu 章chương 。次thứ 真chân 空không 絕tuyệt 相tương/tướng 者giả 。即tức 指chỉ 法pháp 之chi 本bổn 後hậu 。後hậu 經Kinh 云vân 下hạ 。引dẫn 文văn 證chứng 成thành 。二nhị 中trung 。然nhiên 杜đỗ 順thuận 和hòa 尚thượng 法Pháp 界Giới 觀quán 中trung 。總tổng 有hữu 三tam 觀quán 。一nhất 真chân 空không 絕tuyệt 相tương/tướng 觀quán 。二nhị 事sự 理lý 無vô 礙ngại 觀quán 。三tam 周chu 遍biến 含hàm 容dung 觀quán 。即tức 是thị 今kim 疏sớ/sơ 四tứ 門môn 之chi 中trung 。後hậu 之chi 三tam 門môn 。初sơ 攝nhiếp 歸quy 真chân 實thật 。即tức 真chân 空không 絕tuyệt 相tương/tướng 觀quán 也dã 。於ư 中trung 自tự 有hữu 四tứ 句cú 十thập 門môn 。一nhất 會hội 色sắc 歸quy 空không 觀quán 。二nhị 明minh 空không 即tức 色sắc 觀quán 。三tam 空không 色sắc 無vô 礙ngại 觀quán 。四tứ 泯mẫn 絕tuyệt 無vô 寄ký 觀quán 。此thử 為vi 四tứ 句cú 。前tiền 二nhị 各các 四tứ 。故cố 為vi 十thập 門môn 。初sơ 句cú 四tứ 門môn 者giả 。前tiền 三tam 同đồng 言ngôn 色sắc 不bất 即tức 空không 。以dĩ 即tức 空không 故cố 。釋thích 則tắc 不bất 同đồng 。一nhất 色sắc 即tức 空không 。明minh 不bất 即tức 斷đoạn 空không 。以dĩ 即tức 真chân 空không 故cố 。二nhị 色sắc 不bất 空không 。明minh 青thanh 黃hoàng 等đẳng 不bất 即tức 真chân 空không 。以dĩ 青thanh 黃hoàng 無vô 體thể 故cố 。即tức 是thị 真chân 空không 。三tam 色sắc 不bất 即tức 空không 。空không 中trung 無vô 色sắc 可khả 即tức 。故cố 云vân 不bất 即tức 空không 。以dĩ 會hội 色sắc 歸quy 空không 。無vô 有hữu 體thể 故cố 。即tức 是thị 真chân 空không 。上thượng 三tam 以dĩ 法pháp 揀giản 情tình 。四tứ 色sắc 即tức 是thị 空không 。以dĩ 無vô 性tánh 故cố 。如như 色sắc 既ký 然nhiên 。萬vạn 法pháp 皆giai 爾nhĩ 。第đệ 二nhị 明minh 空không 即tức 色sắc 觀quán 亦diệc 四tứ 門môn 。前tiền 之chi 三tam 門môn 。準chuẩn 前tiền 釋thích 言ngôn 同đồng 釋thích 別biệt 。但đãn 翻phiên 云vân 空không 不bất 即tức 色sắc 。以dĩ 即tức 色sắc 故cố 。亦diệc 有hữu 三tam 義nghĩa 。一nhất 空không 不bất 即tức 色sắc 。斷đoạn 空không 不bất 即tức 色sắc 。以dĩ 真chân 空không 必tất 不bất 異dị 色sắc 故cố 。二nhị 空không 不bất 即tức 色sắc 。以dĩ 空không 理lý 非phi 青thanh 黃hoàng 故cố 非phi 色sắc 。青thanh 黃hoàng 之chi 真chân 。必tất 不bất 異dị 青thanh 黃hoàng 。故cố 云vân 即tức 色sắc 。三tam 空không 不bất 即tức 色sắc 。空không 是thị 所sở 依y 故cố 不bất 即tức 色sắc 。必tất 與dữ 能năng 依y 為vi 所sở 依y 。故cố 云vân 即tức 色sắc 也dã 。上thượng 三tam 揀giản 情tình 。四tứ 空không 即tức 是thị 色sắc 。凡phàm 是thị 真chân 空không 。必tất 不bất 異dị 色sắc 故cố 。第đệ 三tam 空không 色sắc 無vô 礙ngại 觀quán 者giả 。謂vị 色sắc 舉cử 體thể 是thị 真chân 空không 故cố 。色sắc 不bất 盡tận 而nhi 空không 現hiện 。空không 舉cử 體thể 不bất 異dị 色sắc 故cố 。空không 即tức 色sắc 而nhi 空không 不bất 隱ẩn 。是thị 故cố 二nhị 法pháp 無vô 礙ngại 一nhất 味vị 。第đệ 四tứ 泯mẫn 絕tuyệt 無vô 寄ký 觀quán 者giả 。謂vị 此thử 真chân 空không 不bất 可khả 言ngôn 即tức 色sắc 不bất 即tức 色sắc 即tức 空không 不bất 即tức 空không 。一nhất 切thiết 法pháp 皆giai 不bất 可khả 。不bất 可khả 亦diệc 不bất 可khả 。此thử 語ngữ 亦diệc 不bất 受thọ 。逈huýnh 絕tuyệt 無vô 寄ký 。言ngôn 解giải 不bất 及cập 。以dĩ 生sanh 心tâm 動động 念niệm 乖quai 法pháp 體thể 故cố 。以dĩ 前tiền 八bát 門môn 揀giản 情tình 顯hiển 理lý 。第đệ 三tam 門môn 解giải 終chung 趣thú 行hành 。第đệ 四tứ 門môn 正chánh 成thành 行hành 體thể 。由do 解giải 成thành 行hành 。行hành 起khởi 解giải 絕tuyệt 。上thượng 皆giai 法Pháp 界Giới 觀quán 義nghĩa 。所sở 以dĩ 疏sớ/sơ 中trung 。不bất 廣quảng 引dẫn 者giả 。以dĩ 第đệ 三tam 色sắc 空không 無vô 礙ngại 。濫lạm 於ư 第đệ 二nhị 事sự 理lý 無vô 礙ngại 觀quán 故cố 。彼bỉ 所sở 以dĩ 立lập 者giả 。以dĩ 第đệ 四tứ 泯mẫn 絕tuyệt 無vô 寄ký 。泯mẫn 前tiền 三tam 故cố 。故cố 名danh 真chân 空không 絕tuyệt 相tương/tướng 。今kim 但đãn 取thủ 一nhất 門môn 總tổng 意ý 。亦diệc 即tức 泯mẫn 絕tuyệt 無vô 寄ký 。又hựu 欲dục 令linh 四tứ 門môn 成thành 四tứ 種chủng 法Pháp 界Giới 故cố 。初sơ 門môn 即tức 事sự 。次thứ 門môn 即tức 理lý 。三tam 即tức 事sự 理lý 無vô 礙ngại 。四tứ 即tức 事sự 事sự 無vô 礙ngại 。故cố 第đệ 三tam 事sự 理lý 無vô 礙ngại 觀quán 中trung 。疏sớ/sơ 文văn 分phần/phân 三tam 。初sơ 總tổng 標tiêu 。二nhị 一nhất 理lý 遍biến 於ư 事sự 下hạ 。別biệt 釋thích 。三tam 上thượng 之chi 十thập 事sự 下hạ 。總tổng 結kết 。今kim 初sơ 。言ngôn 十thập 對đối 皆giai 無vô 礙ngại 者giả 。謂vị 一nhất 教giáo 義nghĩa 無vô 礙ngại 。二nhị 事sự 理lý 無vô 礙ngại 。三tam 行hành 位vị 無vô 礙ngại 。乃nãi 至chí 十thập 應ưng 感cảm 無vô 礙ngại 。今kim 且thả 約ước 事sự 理lý 者giả 。事sự 理lý 是thị 所sở 詮thuyên 法pháp 中trung 之chi 總tổng 故cố 。又hựu 諸chư 處xứ 多đa 明minh 理lý 事sự 無vô 礙ngại 故cố 。為vi 成thành 四tứ 法Pháp 界Giới 故cố 。

疏sớ/sơ 。一nhất 理lý 遍biến 於ư 事sự 下hạ 。第đệ 二nhị 別biệt 釋thích 十thập 門môn 即tức 為vi 十thập 別biệt 。一nhất 一nhất 門môn 中trung 。多đa 先tiên 正chánh 釋thích 。後hậu 會hội 前tiền 義nghĩa 。即tức 前tiền 性tánh 相tướng 。不bất 同đồng 中trung 十thập 對đối 之chi 義nghĩa 。或hoặc 一nhất 門môn 會hội 一nhất 義nghĩa 。或hoặc 二nhị 門môn 同đồng 會hội 一nhất 義nghĩa 。或hoặc 一nhất 門môn 以dĩ 會hội 多đa 義nghĩa 。至chí 文văn 當đương 知tri 。又hựu 十thập 對đối 中trung 唯duy 會hội 法pháp 性tánh 。以dĩ 是thị 同đồng 教giáo 一Nhất 乘Thừa 義nghĩa 理lý 分phân 齊tề 故cố 。如như 前tiền 云vân 三tam 乘thừa 一Nhất 乘Thừa 別biệt 。今kim 但đãn 會hội 一Nhất 乘Thừa 五ngũ 性tánh 一nhất 性tánh 別biệt 。今kim 但đãn 會hội 一nhất 性tánh 。十thập 對đối 皆giai 然nhiên 。今kim 初sơ 。第đệ 一nhất 門môn 不bất 會hội 。至chí 第đệ 二nhị 門môn 。一nhất 時thời 會hội 故cố 。疏sớ/sơ 中trung 三tam 。初sơ 標tiêu 門môn 。次thứ 謂vị 無vô 分phần/phân 限hạn 下hạ 。正chánh 釋thích 。謂vị 理lý 不bất 可khả 分phần/phân 故cố 無vô 分phần/phân 限hạn 。事sự 隨tùy 緣duyên 別biệt 故cố 。分phần/phân 位vị 歷lịch 然nhiên 。而nhi 不bất 相tương 雜tạp 。故cố 得đắc 相tương/tướng 遍biến 。今kim 明minh 理lý 不bất 異dị 事sự 故cố 遍biến 事sự 中trung 。後hậu 故cố 一nhất 一nhất 纖tiêm 塵trần 下hạ 。結kết 成thành 遍biến 義nghĩa 。若nhược 不bất 全toàn 遍biến 則tắc 理lý 可khả 分phần/phân 。事sự 不bất 全toàn 攝nhiếp 亦diệc 不bất 即tức 理lý 。如như 一nhất 纖tiêm 塵trần 。事sự 事sự 皆giai 爾nhĩ 。正chánh 遍biến 此thử 時thời 。不bất 妨phương 遍biến 餘dư 。故cố 亦diệc 非phi 餘dư 處xứ 無vô 理lý 。全toàn 此thử 全toàn 彼bỉ 。亦diệc 非phi 二nhị 理lý 。

疏sớ/sơ 。二nhị 事sự 遍biến 於ư 理lý 門môn 者giả 。文văn 中trung 二nhị 。先tiên 正chánh 明minh 。後hậu 會hội 前tiền 。前tiền 中trung 所sở 以dĩ 要yếu 全toàn 同đồng 者giả 。以dĩ 事sự 無vô 別biệt 體thể 。還hoàn 如như 理lý 故cố 。若nhược 不bất 全toàn 同đồng 。則tắc 不bất 如như 理lý 。色sắc 不bất 異dị 空không 。義nghĩa 不bất 極cực 成thành 。然nhiên 相tương/tướng 遍biến 二nhị 門môn 超siêu 情tình 難nan 見kiến 。何hà 者giả 。謂vị 事sự 既ký 有hữu 分phần/phân 。理lý 即tức 無vô 分phần/phân 。如như 何hà 得đắc 遍biến 。若nhược 塵trần 遍biến 法Pháp 界Giới 。塵trần 應ưng 非phi 小tiểu 。理lý 遍biến 同đồng 事sự 。應ưng 如như 小tiểu 塵trần 。今kim 明minh 由do 事sự 與dữ 理lý 。有hữu 非phi 一nhất 非phi 異dị 義nghĩa 故cố 。以dĩ 非phi 異dị 故cố 全toàn 同đồng 。以dĩ 非phi 一nhất 故cố 不bất 壞hoại 。分phân 別biệt 則tắc 事sự 理lý 兩lưỡng 分phần/phân 。如như 海hải 之chi 波ba 。一nhất 波ba 全toàn 遍biến 大đại 海hải 。以dĩ 同đồng 海hải 故cố 。大đại 海hải 全toàn 在tại 小tiểu 波ba 。以dĩ 海hải 無vô 二nhị 故cố 。全toàn 在tại 一nhất 波ba 。亦diệc 全toàn 在tại 諸chư 波ba 。同đồng 一nhất 海hải 故cố 。

疏sớ/sơ 。由do 上thượng 二nhị 義nghĩa 下hạ 。二nhị 會hội 前tiền 義nghĩa 。於ư 中trung 二nhị 。先tiên 會hội 一nhất 性tánh 。後hậu 會hội 一Nhất 乘Thừa 。前tiền 中trung 三tam 。初sơ 明minh 一nhất 性tánh 五ngũ 性tánh 。二nhị 明minh 成thành 佛Phật 不bất 成thành 佛Phật 。三Tam 明Minh 無vô 性tánh 即tức 佛Phật 性tánh 。初sơ 中trung 先tiên 正chánh 明minh 。後hậu 引dẫn 證chứng 。前tiền 中trung 謂vị 事sự 有hữu 分phần/phân 限hạn 。理lý 無vô 分phần/phân 限hạn 。五ngũ 性tánh 約ước 事sự 。一nhất 性tánh 約ước 理lý 。今kim 理lý 遍biến 事sự 。則tắc 一nhất 性tánh 之chi 理lý 。全toàn 在tại 五ngũ 性tánh 之chi 中trung 。事sự 遍biến 於ư 理lý 。五ngũ 性tánh 即tức 是thị 一nhất 性tánh 。故cố 云vân 互hỗ 該cai 徹triệt 故cố 皆giai 同đồng 一nhất 性tánh 。

疏sớ/sơ 。故cố 出xuất 現hiện 下hạ 。二nhị 引dẫn 證chứng 。此thử 文văn 釋thích 通thông 二nhị 義nghĩa 。一nhất 正chánh 是thị 事sự 事sự 無vô 礙ngại 義nghĩa 。以dĩ 眾chúng 生sanh 及cập 佛Phật 皆giai 是thị 事sự 故cố 。今kim 取thủ 釋thích 文văn 皆giai 同đồng 一nhất 性tánh 之chi 義nghĩa 故cố 。證chứng 事sự 理lý 無vô 礙ngại 。由do 理lý 遍biến 事sự 故cố 眾chúng 生sanh 隨tùy 理lý 而nhi 在tại 佛Phật 中trung 。

疏sớ/sơ 。理lý 遍biến 事sự 故cố 一nhất 成thành 一nhất 切thiết 成thành 下hạ 。第đệ 二nhị 明minh 成thành 佛Phật 不bất 成thành 佛Phật 義nghĩa 。謂vị 理lý 無vô 二nhị 實thật 。故cố 該cai 多đa 事sự 而nhi 皆giai 成thành 也dã 。理lý 如như 虛hư 空không 故cố 。事sự 同đồng 理lý 而nhi 無vô 成thành 矣hĩ 。經Kinh 云vân 。譬thí 如như 虛hư 空không 下hạ 。引dẫn 證chứng 。亦diệc 出xuất 現hiện 品phẩm 成thành 正chánh 覺giác 中trung 義nghĩa 引dẫn 之chi 耳nhĩ 。文văn 云vân 。佛Phật 子tử 。譬thí 如như 虛hư 空không 。一nhất 切thiết 世thế 界giới 。若nhược 成thành 若nhược 壞hoại 。常thường 無vô 增tăng 減giảm 。

何hà 以dĩ 故cố 。虛hư 空không 無vô 生sanh 故cố 。諸chư 佛Phật 菩Bồ 提Đề 。亦diệc 復phục 如như 是thị 。若nhược 成thành 正chánh 覺giác 。不bất 成thành 正chánh 覺giác 。亦diệc 無vô 增tăng 減giảm 。

何hà 以dĩ 故cố 。菩Bồ 提Đề 無vô 相tướng 無vô 非phi 相tướng 。無vô 一nhất 無vô 種chủng 種chủng 故cố 。即tức 無vô 所sở 成thành 義nghĩa 由do 上thượng 二nhị 義nghĩa 。欲dục 成thành 則tắc 念niệm 念niệm 常thường 成thành 。欲dục 不bất 成thành 則tắc 十thập 方phương 三tam 際tế 無vô 成thành 佛Phật 者giả 。故cố 成thành 與dữ 不bất 成thành 。自tự 在tại 無vô 礙ngại 。

疏sớ/sơ 。一nhất 性tánh 無vô 性tánh 即tức 是thị 佛Phật 性tánh 者giả 。第đệ 三tam 會hội 佛Phật 性tánh 義nghĩa 。先tiên 正chánh 會hội 。後hậu 故cố 涅Niết 槃Bàn 下hạ 。引dẫn 證chứng 。以dĩ 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。空không 即tức 佛Phật 性tánh 故cố 。大đại 意ý 秖kỳ 爾nhĩ 。欲dục 窮cùng 法pháp 源nguyên 。故cố 復phục 略lược 引dẫn 。然nhiên 此thử 經Kinh 二nhị 十thập 七thất 。師sư 子tử 吼hống 品phẩm 。問vấn 於ư 佛Phật 性tánh 。總tổng 有hữu 六lục 問vấn 。一nhất 問vấn 云vân 何hà 為vi 佛Phật 性tánh (# 一nhất 問vấn 體thể 性tánh )# 二nhị 。以dĩ 何hà 義nghĩa 故cố 。名danh 說thuyết 佛Phật 性tánh (# 二nhị 問vấn 性tánh 名danh 義nghĩa )# 三tam 何hà 故cố 復phục 名danh 常thường 樂lạc 我ngã 淨tịnh 。三tam 問vấn 性tánh 德đức )# 四tứ 若nhược 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。有hữu 佛Phật 性tánh 者giả 。何hà 故cố 不bất 見kiến 。一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 所sở 。有hữu 佛Phật 性tánh (# 四tứ 問vấn 眾chúng 生sanh 不bất 見kiến 所sở 以dĩ )# 五ngũ 十Thập 住Trụ 菩Bồ 薩Tát 。住trụ 何hà 等đẳng 法pháp 。不bất 得đắc 了liễu 了liễu 見kiến 於ư 佛Phật 性tánh 。佛Phật 住trụ 何hà 等đẳng 法pháp 而nhi 了liễu 了liễu 見kiến (# 五ngũ 問vấn 住trụ 法pháp 差sai 別biệt 六lục 十Thập 住Trụ 菩Bồ 薩Tát 。以dĩ 何hà 等đẳng 眼nhãn 不bất 了liễu 了liễu 見kiến 。佛Phật 何hà 眼nhãn 而nhi 了liễu 了liễu 見kiến (# 六lục 問vấn 用dụng 眼nhãn 不bất 同đồng )# 答đáp 中trung 答đáp 第đệ 一nhất 問vấn 經Kinh 云vân 。佛Phật 性tánh 者giả 。名danh 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 空không 。第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 空không 。名danh 為vi 智trí 慧tuệ 。所sở 言ngôn 空không 者giả 。不bất 見kiến 空không 與dữ 不bất 空không 。智trí 者giả 見kiến 空không 及cập 與dữ 不bất 空không 。常thường 與dữ 無vô 常thường 。苦khổ 之chi 與dữ 樂nhạo/nhạc/lạc 。我ngã 與dữ 無vô 我ngã 。空không 者giả 。一nhất 切thiết 生sanh 死tử 。不bất 空không 者giả 。謂vị 大đại 涅Niết 槃Bàn 。乃nãi 至chí 云vân 。無vô 我ngã 者giả 。即tức 是thị 生sanh 死tử 。我ngã 者giả 。謂vị 大đại 涅Niết 槃Bàn 。見kiến 一nhất 切thiết 空không 。不bất 見kiến 不bất 空không 。不bất 名danh 中trung 道đạo 。乃nãi 至chí 云vân 。見kiến 一nhất 切thiết 無vô 我ngã 。不bất 見kiến 我ngã 者giả 。不bất 名danh 中trung 道đạo 。中trung 道đạo 者giả 。名danh 為vi 佛Phật 性tánh 。以dĩ 是thị 義nghĩa 故cố 。佛Phật 性tánh 常thường 恆hằng 。無vô 有hữu 變biến 異dị 。無vô 明minh 覆phú 故cố 。令linh 諸chư 眾chúng 生sanh 。不bất 能năng 得đắc 見kiến 。薦tiến 福phước 釋thích 云vân 。然nhiên 佛Phật 性tánh 有hữu 二nhị 。一nhất 性tánh 得đắc 。二nhị 修tu 得đắc 。佛Phật 性tánh 名danh 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 空không 。第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 空không 。名danh 為vi 智trí 慧tuệ 。智trí 慧tuệ 者giả 。即tức 性tánh 得đắc 中trung 道đạo 智trí 慧tuệ 覺giác 性tánh 。如như 密mật 嚴nghiêm 云vân 。如Như 來Lai 清thanh 淨tịnh 藏tạng 。亦diệc 名danh 無vô 垢cấu 智trí 。常thường 住trụ 無vô 始thỉ 終chung 。離ly 四tứ 句cú 言ngôn 說thuyết 。亦diệc 如như 下hạ 經Kinh 云vân 無vô 相tướng 智trí 無Vô 礙Ngại 智Trí 。具cụ 足túc 在tại 於ư 眾chúng 生sanh 身thân 中trung 等đẳng 。非phi 是thị 從tùng 緣duyên 智trí 慧tuệ 。名danh 智trí 慧tuệ 也dã 有hữu 自tự 性tánh 遍biến 照chiếu 法Pháp 界Giới 光quang 明minh 義nghĩa 。故cố 名danh 智trí 慧tuệ 也dã 。從tùng 所sở 言ngôn 空không 下hạ 。明minh 修tu 得đắc 性tánh 。修tu 得đắc 覺giác 性tánh 。觀quán 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 空không 。不bất 見kiến 空không 與dữ 不bất 空không 。離ly 有hữu 無vô 相tướng 故cố 。從tùng 智trí 者giả 見kiến 空không 下hạ 。明minh 見kiến 中trung 道đạo 之chi 人nhân 。智trí 者giả 即tức 佛Phật 及cập 菩Bồ 薩Tát 也dã 。從tùng 空không 者giả 下hạ 。明minh 空không 有hữu 等đẳng 法pháp 也dã 。空không 即tức 遍biến 計kế 依y 他tha 。不bất 空không 即tức 圓viên 成thành 實thật 性tánh 。下hạ 文văn 云vân 。一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。皆giai 是thị 虛hư 假giả 。隨tùy 其kỳ 滅diệt 處xứ 。即tức 是thị 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 空không 等đẳng 。故cố 知tri 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 空không 。是thị 不bất 空không 如Như 來Lai 藏tạng 。非phi 空không 如Như 來Lai 藏tạng 。諸chư 佛Phật 菩Bồ 薩Tát 。真chân 俗tục 雙song 觀quán 。有hữu 無vô 齊tề 照chiếu 。故cố 名danh 中Trung 道Đạo 。又hựu 準chuẩn 下hạ 文văn 云vân 。佛Phật 性tánh 云vân 何hà 為vi 空không 。第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 空không 故cố 。云vân 何hà 非phi 空không 。以dĩ 其kỳ 常thường 故cố 。云vân 何hà 非phi 空không 非phi 非phi 空không 。能năng 與dữ 善thiện 法Pháp 作tác 種chủng 子tử 故cố 。準chuẩn 此thử 經Kinh 文văn 。第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 空không 。不bất 是thị 空không 如Như 來Lai 藏tạng 。上thượng 即tức 薦tiến 福phước 意ý 。亦diệc 有hữu 深thâm 理lý 。今kim 正chánh 釋thích 者giả 。與dữ 上thượng 少thiểu 異dị 。初sơ 云vân 佛Phật 性tánh 者giả 。名danh 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 空không 。第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 空không 。名danh 為vi 智trí 慧tuệ 者giả 。即tức 雙song 標tiêu 空không 智trí 。以dĩ 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。空không 該cai 通thông 心tâm 境cảnh 故cố 。明minh 即tức 是thị 智trí 慧tuệ 。揀giản 異dị 瓦ngõa 礫lịch 非phi 情tình 。從tùng 所sở 言ngôn 空không 者giả 下hạ 。經kinh 自tự 雙song 釋thích 二nhị 義nghĩa 。所sở 言ngôn 空không 者giả 。即tức 是thị 牒điệp 上thượng 。第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 空không 。以dĩ 空không 有hữu 雙song 絕tuyệt 。方phương 名danh 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 空không 。故cố 云vân 不bất 見kiến 空không 與dữ 不bất 空không 。智trí 者giả 見kiến 空không 及cập 與dữ 不bất 空không 下hạ 。釋thích 上thượng 智trí 慧tuệ 。經kinh 文văn 稍sảo 略lược 。若nhược 具cụ 應ưng 云vân 所sở 言ngôn 智trí 慧tuệ 者giả 。能năng 見kiến 於ư 空không 及cập 與dữ 不bất 空không 。故cố 此thử 中trung 者giả 字tự 。非phi 是thị 人nhân 也dã 。秖kỳ 是thị 牒điệp 詞từ 。此thử 中trung 言ngôn 見kiến 。非phi 約ước 修tu 見kiến 。但đãn 明minh 性tánh 見kiến 。本bổn 有hữu 智trí 性tánh 。能năng 了liễu 空không 義nghĩa 及cập 不bất 空không 故cố 。若nhược 無vô 本bổn 智trí 。誰thùy 知tri 空không 不bất 空không 耶da 。我ngã 無vô 我ngã 等đẳng 亦diệc 爾nhĩ 。約ước 修tu 見kiến 者giả 。自tự 在tại 下hạ 經kinh 。佛Phật 答đáp 第đệ 五ngũ 六lục 問vấn 中trung 。及cập 無vô 明minh 覆phú 下hạ 。方phương 論luận 見kiến 不bất 見kiến 耳nhĩ 。今kim 以dĩ 即tức 智trí 明minh 空không 。故cố 名danh 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 空không 。即tức 空không 之chi 智trí 。方phương 是thị 常thường 恆hằng 智trí 性tánh 。不bất 生sanh 故cố 常thường 。不bất 滅diệt 故cố 恆hằng 。古cổ 德đức 引dẫn 下hạ 經kinh 空không 等đẳng 二nhị 門môn 。證chứng 成thành 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 空không 。非phi 空không 如Như 來Lai 藏tạng 。今kim 觀quán 所sở 引dẫn 。正chánh 證chứng 是thị 空không 如Như 來Lai 藏tạng 義nghĩa 。云vân 何hà 非phi 空không 已dĩ 下hạ 。方phương 證chứng 名danh 為vi 智trí 慧tuệ 之chi 義nghĩa 。空không 智trí 相tương/tướng 成thành 方phương 為vi 真chân 佛Phật 性tánh 義nghĩa 。則tắc 知tri 。二nhị 藏tạng 亦diệc 不bất 相tương 離ly 。以dĩ 其kỳ 佛Phật 性tánh 妄vọng 法pháp 不bất 染nhiễm 。故cố 名danh 為vi 空không 。具cụ 恆Hằng 沙sa 妙diệu 德đức 。故cố 名danh 不bất 空không 。要yếu 空không 諸chư 妄vọng 方phương 顯hiển 不bất 空không 之chi 德đức 。故cố 不bất 相tương 離ly 思tư 之chi 。又hựu 言ngôn 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 空không 者giả 。第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 諦Đế 。上thượng 論luận 空không 故cố 。明minh 知tri 空không 性tánh 智trí 性tánh 無vô 二nhị 性tánh 也dã 。故cố 初sơ 言ngôn 即tức 是thị 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 空không 。又hựu 云vân 。見kiến 一nhất 切thiết 空không 。不bất 見kiến 不bất 空không 。不bất 名danh 中trung 道đạo 。中trung 道đạo 者giả 名danh 為vi 佛Phật 性tánh 。若nhược 爾nhĩ 雙song 見kiến 。方phương 有hữu 佛Phật 性tánh 。不bất 雙song 見kiến 時thời 。應ưng 無vô 佛Phật 性tánh 。故cố 知tri 一nhất 切thiết 空không 。不bất 空không 等đẳng 言ngôn 含hàm 於ư 能năng 所sở 。約ước 其kỳ 所sở 見kiến 空không 與dữ 不bất 空không 。即tức 是thị 中trung 道đạo 佛Phật 性tánh 。約ước 其kỳ 能năng 見kiến 。即tức 是thị 智trí 慧tuệ 。若nhược 不bất 雙song 見kiến 不bất 識thức 佛Phật 性tánh 。若nhược 見kiến 中trung 道đạo 名danh 見kiến 佛Phật 性tánh 。餘dư 如như 彼bỉ 經kinh 及cập 疏sớ/sơ 。

疏sớ/sơ 。又hựu 出xuất 現hiện 云vân 。無vô 一nhất 眾chúng 生sanh 下hạ 。第đệ 二nhị 會hội 一Nhất 乘Thừa 無vô 不bất 有hữu 者giả 。釋thích 成thành 一Nhất 乘Thừa 之chi 義nghĩa 。若nhược 有hữu 一nhất 人nhân 。無vô 智trí 慧tuệ 性tánh 。即tức 有hữu 二Nhị 乘Thừa 三tam 乘thừa 耳nhĩ 。三tam 依y 理lý 成thành 事sự 門môn 中trung 二nhị 。先tiên 總tổng 釋thích 。後hậu 會hội 前tiền 。前tiền 中trung 言ngôn 要yếu 因nhân 理lý 成thành 者giả 。以dĩ 諸chư 緣duyên 起khởi 皆giai 無vô 自tự 性tánh 故cố 。由do 無vô 性tánh 理lý 事sự 方phương 成thành 故cố 。故cố 中trung 論luận 云vân 。以dĩ 有hữu 空không 義nghĩa 故cố 。一nhất 切thiết 法pháp 得đắc 成thành 。又hựu 離ly 真chân 心tâm 無vô 別biệt 體thể 故cố 。疏sớ/sơ 於ư 中trung 有hữu 二nhị 下hạ 。第đệ 二nhị 會hội 上thượng 二nhị 義nghĩa 。由do 前tiền 離ly 真chân 心tâm 外ngoại 無vô 別biệt 體thể 故cố 。成thành 初sơ 具cụ 分phần/phân 唯duy 識thức 。由do 前tiền 無vô 性tánh 理lý 成thành 。故cố 成thành 真Chân 如Như 隨tùy 緣duyên 之chi 義nghĩa 。今kim 初sơ 。言ngôn 具cụ 分phần/phân 者giả 。以dĩ 不bất 生sanh 滅diệt 與dữ 生sanh 滅diệt 。和hòa 合hợp 非phi 一nhất 非phi 異dị 。名danh 阿a 賴lại 耶da 識thức 。即tức 是thị 具cụ 分phần/phân 。以dĩ 具cụ 有hữu 生sanh 滅diệt 不bất 生sanh 滅diệt 故cố 。不bất 生sanh 滅diệt 即tức 如Như 來Lai 藏tạng 。即tức 會hội 前tiền 唯duy 心tâm 真chân 妄vọng 別biệt 中trung 即tức 通thông 真chân 心tâm 也dã 。若nhược 不bất 全toàn 依y 真chân 心tâm 。事sự 不bất 依y 理lý 故cố 。唯duy 約ước 生sanh 滅diệt 。便tiện 非phi 具cụ 分phần/phân 。有hữu 云vân 。影ảnh 外ngoại 有hữu 質chất 為vi 半bán 頭đầu 唯duy 識thức 。質chất 影ảnh 俱câu 彰chương 為vi 具cụ 分phần/phân 者giả 。此thử 乃nãi 唯duy 識thức 宗tông 中trung 之chi 具cụ 分phần/phân 耳nhĩ 。次thứ 引dẫn 證chứng 言ngôn 覺giác 林lâm 偈kệ 。即tức 夜dạ 摩ma 宮cung 中trung 偈kệ 讚tán 品phẩm 。先tiên 有hữu 喻dụ 云vân 。譬thí 如như 工công 畫họa 師sư 。分phân 布bố 諸chư 彩thải 色sắc 。虛hư 妄vọng 取thủ 異dị 色sắc 。大đại 種chủng 無vô 差sai 別biệt 等đẳng 。疏sớ/sơ 所sở 引dẫn 偈kệ 。即tức 合hợp 上thượng 半bán 。初sơ 句cú 合hợp 譬thí 如như 工công 畫họa 師sư 。下hạ 三tam 句cú 皆giai 合hợp 分phân 布bố 諸chư 彩thải 色sắc 。次thứ 引dẫn 證chứng 具cụ 分phần/phân 偈kệ 亦diệc 合hợp 分phân 布bố 諸chư 彩thải 色sắc 。並tịnh 如như 夜dạ 摩ma 偈kệ 讚tán 品phẩm 釋thích 。

疏sớ/sơ 。二nhị 明minh 真Chân 如Như 隨tùy 緣duyên 成thành 故cố 者giả 。即tức 會hội 前tiền 真Chân 如Như 隨tùy 緣duyên 凝ngưng 然nhiên 別biệt 中trung 隨tùy 緣duyên 義nghĩa 也dã 。緣duyên 從tùng 真chân 起khởi 。故cố 依y 理lý 成thành 。離ly 如Như 來Lai 藏tạng 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。不bất 可khả 得đắc 故cố 。如như 問vấn 明minh 品phẩm 釋thích 。

疏sớ/sơ 。四tứ 事sự 能năng 顯hiển 理lý 門môn 中trung 分phần/phân 二nhị 。先tiên 正chánh 明minh 。後hậu 引dẫn 證chứng 。前tiền 中trung 謂vị 由do 事sự 攬lãm 理lý 成thành 者giả 。躡niếp 前tiền 第đệ 三tam 門môn 也dã 。故cố 事sự 虛hư 而nhi 理lý 實thật 者giả 。由do 攬lãm 理lý 成thành 事sự 。離ly 理lý 無vô 事sự 故cố 。事sự 即tức 虛hư 理lý 則tắc 實thật 也dã 。以dĩ 事sự 虛hư 故cố 能năng 顯hiển 實thật 理lý 。事sự 若nhược 有hữu 實thật 。實thật 理lý 則tắc 隱ẩn 。以dĩ 事sự 虛hư 故cố 。全toàn 事sự 中trung 之chi 理lý 。挺đĩnh 然nhiên 露lộ 現hiện 。如như 波ba 相tương/tướng 虛hư 令linh 水thủy 現hiện 也dã 。以dĩ 波ba 攬lãm 水thủy 成thành 。故cố 波ba 虛hư 而nhi 水thủy 實thật 。是thị 故cố 波ba 能năng 顯hiển 水thủy 。若nhược 離ly 波ba 說thuyết 水thủy 。即tức 事sự 外ngoại 明minh 空không 。疏sớ/sơ 。依y 他tha 無vô 性tánh 等đẳng 者giả 。釋thích 成thành 上thượng 義nghĩa 。即tức 是thị 會hội 前tiền 依y 他tha 空không 有hữu 即tức 離ly 別biệt 中trung 即tức 義nghĩa 。既ký 云vân 無vô 性tánh 即tức 是thị 圓viên 成thành 。明minh 非phi 但đãn 無vô 遍biến 計kế 妄vọng 性tánh 。別biệt 有hữu 圓viên 成thành 。是thị 所sở 顯hiển 理lý 。後hậu 夜dạ 摩ma 下hạ 。引dẫn 證chứng 。總tổng 引dẫn 三tam 文văn 。初sơ 夜dạ 摩ma 偈kệ 。即tức 力lực 林lâm 菩Bồ 薩Tát 偈kệ 。三tam 偈kệ 連liên 綿miên 。二nhị 引dẫn 十thập 忍nhẫn 品phẩm 。即tức 如như 嚮hướng 忍nhẫn 。三tam 引dẫn 須Tu 彌Di 偈kệ 。即tức 勝Thắng 慧Tuệ 菩Bồ 薩Tát 偈kệ 。下hạ 半bán 云vân 。如như 是thị 解giải 法pháp 性tánh 。即tức 見kiến 盧lô 舍xá 那na 。此thử 前tiền 有hữu 一nhất 偈kệ 。反phản 釋thích 云vân 。迷mê 惑hoặc 無vô 知tri 者giả 。妄vọng 取thủ 五ngũ 蘊uẩn 相tương/tướng 。不bất 了liễu 彼bỉ 真chân 性tánh 。是thị 人nhân 不bất 見kiến 佛Phật 。其kỳ 中trung 深thâm 旨chỉ 如như 隨tùy 經kinh 疏sớ/sơ 文văn 。

疏sớ/sơ 。五ngũ 以dĩ 理lý 奪đoạt 事sự 門môn 等đẳng 者giả 。於ư 中trung 分phần/phân 二nhị 。先tiên 正chánh 釋thích 。後hậu 會hội 前tiền 。今kim 初sơ 。言ngôn 事sự 既ký 全toàn 理lý 即tức 事sự 盡tận 無vô 遺di 者giả 。以dĩ 離ly 真chân 理lý 外ngoại 無vô 片phiến 事sự 可khả 得đắc 故cố 。斯tư 則tắc 水thủy 存tồn 。已dĩ 壞hoại 波ba 矣hĩ 。

疏sớ/sơ 。故cố 說thuyết 生sanh 佛Phật 不bất 增tăng 不bất 減giảm 下hạ 。二nhị 會hội 前tiền 也dã 。於ư 中trung 三tam 。初sơ 正chánh 會hội 。次thứ 引dẫn 證chứng 。後hậu 非phi 約ước 一nhất 分phần/phân 眾chúng 生sanh 下hạ 。揀giản 異dị 權quyền 宗tông 。

疏sớ/sơ 。出xuất 現hiện 品phẩm 云vân 下hạ 。引dẫn 證chứng 。略lược 引dẫn 二nhị 經kinh 。初sơ 引dẫn 出xuất 現hiện 云vân 。乃nãi 至chí 云vân 設thiết 一nhất 切thiết 等đẳng 者giả 。其kỳ 乃nãi 至chí 中trung 合hợp 云vân 。菩Bồ 提Đề 無vô 相tướng 無vô 非phi 相tướng 。無vô 一nhất 無vô 種chủng 種chủng 故cố 。佛Phật 子tử 。假giả 使sử 有hữu 人nhân 。能năng 化hóa 作tác 恆Hằng 河Hà 沙sa 等đẳng 心tâm 。一nhất 一nhất 心tâm 復phục 化hóa 作tác 恆Hằng 河Hà 沙sa 等đẳng 佛Phật 。皆giai 無vô 色sắc 無vô 形hình 無vô 相tướng 。如như 是thị 盡tận 恆Hằng 河Hà 沙sa 劫kiếp 。無vô 有hữu 休hưu 息tức 。佛Phật 子tử 。於ư 汝nhữ 意ý 云vân 何hà 。此thử 人nhân 化hóa 心tâm 化hóa 作tác 如Như 來Lai 。凡phàm 有hữu 幾kỷ 何hà 如Như 來Lai 性tánh 起khởi 。妙Diệu 德Đức 菩Bồ 薩Tát 言ngôn 。如như 我ngã 解giải 於ư 仁nhân 所sở 說thuyết 義nghĩa 。化hóa 與dữ 不bất 化hóa 。等đẳng 無vô 有hữu 異dị 。云vân 何hà 問vấn 言ngôn 。凡phàm 有hữu 幾kỷ 何hà 。普Phổ 賢Hiền 菩Bồ 薩Tát 言ngôn 。善thiện 哉tai 佛Phật 子tử 。如như 汝nhữ 所sở 說thuyết 。設thiết 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 下hạ 同đồng 疏sớ/sơ 。末mạt 後hậu 云vân 皆giai 以dĩ 無vô 相tướng 平bình 等đẳng 故cố 者giả 。義nghĩa 引dẫn 合hợp 云vân 。等đẳng 無vô 有hữu 異dị 。

何hà 以dĩ 故cố 。菩Bồ 提Đề 無vô 相tướng 故cố 。若nhược 無vô 有hữu 相tướng 。則tắc 無vô 增tăng 減giảm 。

疏sớ/sơ 。不bất 增tăng 不bất 減giảm 經kinh 下hạ 。二nhị 引dẫn 他tha 經kinh 。言ngôn 雖tuy 小tiểu 異dị 而nhi 文văn 義nghĩa 多đa 同đồng 。

疏sớ/sơ 。六lục 事sự 能năng 隱ẩn 理lý 門môn 。即tức 隨tùy 緣duyên 之chi 中trung 別biệt 義nghĩa 。以dĩ 隨tùy 緣duyên 成thành 事sự 。此thử 事sự 遍biến 於ư 真chân 理lý 故cố 。事sự 顯hiển 理lý 隱ẩn 也dã 。

疏sớ/sơ 。故cố 法Pháp 身thân 下hạ 。引dẫn 證chứng 。即tức 法Pháp 身thân 經kinh 。疏sớ/sơ 。財tài 首thủ 偈kệ 云vân 者giả 。即tức 問vấn 明minh 品phẩm 。未vị 曾tằng 有hữu 一nhất 法pháp 得đắc 入nhập 於ư 法pháp 性tánh 。釋thích 曰viết 。妄vọng 想tưởng 體thể 虛hư 無vô 可khả 入nhập 故cố 。七thất 真chân 理lý 即tức 事sự 門môn 者giả 。以dĩ 事sự 必tất 依y 理lý 虛hư 無vô 體thể 故cố 。是thị 故cố 此thử 理lý 舉cử 體thể 皆giai 事sự 。方phương 為vi 真chân 理lý 。如như 水thủy 即tức 波ba 。無vô 動động 而nhi 非phi 濕thấp 。故cố 水thủy 即tức 波ba 也dã 。

疏sớ/sơ 。法pháp 性tánh 不bất 違vi 法pháp 相tướng 等đẳng 故cố 者giả 。等đẳng 字tự 。等đẳng 於ư 餘dư 文văn 。具cụ 云vân 法pháp 性tánh 不bất 違vi 相tương/tướng 。法pháp 相tướng 不bất 違vi 性tánh 。生sanh 不bất 違vi 法pháp 性tánh 。法pháp 性tánh 不bất 違vi 生sanh 。此thử 兩lưỡng 對đối 明minh 事sự 理lý 無vô 違vi 相tương/tướng 。不bất 違vi 性tánh 。生sanh 不bất 違vi 性tánh 。自tự 屬thuộc 事sự 能năng 顯hiển 理lý 。及cập 第đệ 八bát 事sự 法pháp 即tức 理lý 門môn 故cố 。但đãn 略lược 引dẫn 性tánh 不bất 違vi 相tương/tướng 一nhất 句cú 。即tức 第đệ 二nhị 十thập 九cửu 經kinh 。

疏sớ/sơ 。上thượng 之chi 二nhị 門môn 下hạ 。併tinh 合hợp 七thất 八bát 二nhị 門môn 。會hội 前tiền 五ngũ 義nghĩa 。一nhất 會hội 二nhị 諦đế 空không 有hữu 即tức 離ly 別biệt 中trung 相tương/tướng 即tức 義nghĩa 也dã 。濕thấp 喻dụ 真Chân 諦Đế 。波ba 喻dụ 俗tục 諦đế 。夜dạ 摩ma 偈kệ 者giả 。即tức 精tinh 進tấn 林lâm 菩Bồ 薩Tát 偈kệ 。彼bỉ 初sơ 偈kệ 云vân 。諸chư 法pháp 無vô 差sai 別biệt 。無vô 有hữu 能năng 知tri 者giả 。唯duy 佛Phật 與dữ 佛Phật 知tri 。智trí 慧tuệ 究cứu 竟cánh 故cố 。次thứ 文văn 即tức 云vân 。如như 金kim 與dữ 金kim 色sắc 。其kỳ 性tánh 無vô 差sai 別biệt 。法pháp 非phi 法pháp 亦diệc 然nhiên 。體thể 性tánh 無vô 有hữu 異dị 。然nhiên 法pháp 非phi 法pháp 。有hữu 其kỳ 二nhị 義nghĩa 。一nhất 善thiện 法Pháp 為vi 法pháp 。惡ác 法pháp 為vi 非phi 法pháp 。此thử 順thuận 標tiêu 中trung 諸chư 法pháp 無vô 差sai 別biệt 。二nhị 者giả 法pháp 相tướng 為vi 法pháp 。法pháp 性tánh 為vi 非phi 法pháp 。即tức 金kim 喻dụ 法pháp 性tánh 。色sắc 喻dụ 法pháp 相tướng 。今kim 文văn 正chánh 用dụng 後hậu 意ý 。故cố 證chứng 事sự 法pháp 即tức 理lý 。二nhị 諦đế 相tướng 即tức 。

疏sớ/sơ 。此thử 亦diệc 喻dụ 於ư 。如Như 來Lai 之chi 藏tạng 。與dữ 阿a 賴lại 耶da 展triển 轉chuyển 無vô 別biệt 者giả 。二nhị 重trọng/trùng 會hội 前tiền 唯duy 心tâm 真chân 妄vọng 別biệt 中trung 通thông 真chân 心tâm 義nghĩa 。即tức 金kim 喻dụ 如Như 來Lai 藏tạng 。色sắc 喻dụ 生sanh 死tử 等đẳng 。故cố 密mật 嚴nghiêm 云vân 。如Như 來Lai 清thanh 淨tịnh 藏tạng 。世thế 間gian 阿a 賴lại 耶da 。如như 金kim 與dữ 指chỉ 環hoàn 。展triển 轉chuyển 無vô 差sai 別biệt 。由do 前tiền 第đệ 三tam 門môn 中trung 已dĩ 會hội 故cố 。致trí 亦diệc 言ngôn 。

疏sớ/sơ 。又hựu 由do 事sự 即tức 理lý 下hạ 。會hội 不bất 斷đoạn 常thường 亦diệc 是thị 二nhị 諦đế 門môn 中trung 開khai 出xuất 。

疏sớ/sơ 。又hựu 由do 理lý 事sự 相tướng 即tức 故cố 。起khởi 滅diệt 同đồng 時thời 者giả 。會hội 四tứ 相tương/tướng 時thời 一nhất 前tiền 後hậu 別biệt 中trung 一nhất 時thời 之chi 義nghĩa 。事sự 全toàn 同đồng 理lý 。故cố 事sự 即tức 滅diệt 也dã 。以dĩ 事sự 虛hư 無vô 體thể 故cố 引dẫn 偈kệ 。即tức 善thiện 慧tuệ 菩Bồ 薩Tát 。

疏sớ/sơ 。亦diệc 令linh 究cứu 竟cánh 下hạ 。會hội 能năng 所sở 斷đoạn 證chứng 。即tức 離ly 別biệt 中trung 相tương/tướng 即tức 義nghĩa 也dã 。然nhiên 引dẫn 十Thập 地Địa 斷đoạn 惑hoặc 經kinh 文văn 。但đãn 初sơ 一nhất 句cú 是thị 斷đoạn 惑hoặc 相tương/tướng 。三tam 時thời 無vô 斷đoạn 方phương 說thuyết 斷đoạn 故cố 。後hậu 之chi 一nhất 句cú 是thị 般Bát 若Nhã 相tương/tướng 。今kim 以dĩ 般Bát 若Nhã 亦diệc 為vi 能năng 斷đoạn 故cố 。因nhân 便tiện 引dẫn 之chi 。故cố 論luận 釋thích 此thử 句cú 云vân 。即tức 是thị 觀quán 行hành 相tương/tướng 。謂vị 無vô 分phân 別biệt 。智trí 體thể 絕tuyệt 名danh 言ngôn 。真chân 智trí 內nội 發phát 。不bất 同đồng 聲Thanh 聞Văn 依y 聲thanh 而nhi 悟ngộ 。故cố 既ký 為vi 真chân 智trí 。故cố 可khả 斷đoạn 惑hoặc 。疏sớ/sơ 。迴hồi 向hướng 品phẩm 云vân 無vô 有hữu 智trí 外ngoại 如như 者giả 。亦diệc 證chứng 斷đoạn 惑hoặc 能năng 所sở 不bất 二nhị 。義nghĩa 如như 前tiền 說thuyết 。上thượng 所sở 引dẫn 經kinh 。皆giai 至chí 下hạ 本bổn 文văn 自tự 當đương 曉hiểu 了liễu 。

疏sớ/sơ 。九cửu 真chân 理lý 非phi 事sự 門môn 者giả 。謂vị 即tức 事sự 之chi 理lý 而nhi 非phi 是thị 事sự 。以dĩ 真chân 妄vọng 異dị 故cố 。實thật 非phi 虛hư 故cố 。所sở 依y 非phi 能năng 依y 故cố 。如như 即tức 波ba 之chi 水thủy 非phi 波ba 。以dĩ 濕thấp 非phi 動động 故cố 。是thị 則tắc 不bất 異dị 有hữu 之chi 真chân 空không 。空không 存tồn 也dã 。

疏sớ/sơ 。十thập 事sự 法pháp 非phi 理lý 門môn 者giả 。謂vị 全toàn 理lý 之chi 事sự 。而nhi 恆hằng 非phi 理lý 。以dĩ 性tánh 相tướng 異dị 故cố 。能năng 依y 非phi 所sở 依y 故cố 。是thị 故cố 舉cử 體thể 全toàn 理lý 。而nhi 事sự 相tướng 宛uyển 然nhiên 。如như 全toàn 水thủy 之chi 波ba 。波ba 恆hằng 非phi 水thủy 。以dĩ 動động 非phi 濕thấp 故cố 。是thị 則tắc 不bất 異dị 空không 之chi 幻huyễn 事sự 。事sự 存tồn 也dã 疏sớ/sơ 。上thượng 七thất 八bát 二nhị 門môn 下hạ 。用dụng 前tiền 四tứ 門môn 會hội 前tiền 。佛Phật 身thân 無vô 為vi 。有hữu 為vi 別biệt 中trung 無vô 為vi 義nghĩa 也dã 。然nhiên 大đại 品phẩm 亦diệc 云vân 。須Tu 菩Bồ 提Đề 白bạch 佛Phật 言ngôn 世Thế 尊Tôn 。若nhược 是thị 法Pháp 平bình 等đẳng 。無vô 有hữu 高cao 下hạ 。為vi 是thị 有hữu 為vi 為vi 是thị 無vô 為vi 。

佛Phật 言ngôn 。

非phi 有hữu 為vi 法pháp 。非phi 無vô 為vi 法Pháp 。

何hà 以dĩ 故cố 。離ly 有hữu 為vi 法pháp 。無vô 為vi 法pháp 不bất 可khả 得đắc 。離ly 無vô 為vi 法pháp 。有hữu 為vi 法pháp 不bất 可khả 得đắc 。須Tu 菩Bồ 提Đề 。有hữu 為vi 無vô 為vi 。不bất 合hợp 不bất 散tán 。皆giai 其kỳ 義nghĩa 也dã 。

疏sớ/sơ 。上thượng 之chi 十thập 事sự 下hạ 。第đệ 三tam 總tổng 結kết 。即tức 結kết 釋thích 十thập 門môn 。於ư 中trung 二nhị 。先tiên 總tổng 標tiêu 。後hậu 約ước 理lý 望vọng 事sự 下hạ 。別biệt 束thúc 十thập 門môn 以dĩ 成thành 八bát 字tự 。理lý 望vọng 於ư 事sự 有hữu 成thành 有hữu 壞hoại 有hữu 即tức 有hữu 離ly 者giả 。一nhất 有hữu 成thành 者giả 。即tức 第đệ 三tam 依y 理lý 成thành 事sự 門môn 。二nhị 有hữu 壞hoại 者giả 。即tức 第đệ 五ngũ 以dĩ 理lý 奪đoạt 事sự 門môn 。既ký 奪đoạt 彼bỉ 事sự 事sự 則tắc 壞hoại 也dã 。三tam 有hữu 即tức 者giả 。即tức 第đệ 七thất 真chân 理lý 即tức 事sự 門môn 。四tứ 有hữu 離ly 者giả 。即tức 第đệ 九cửu 真chân 理lý 非phi 事sự 門môn 。疏sớ/sơ 。事sự 望vọng 於ư 理lý 有hữu 顯hiển 有hữu 隱ẩn 有hữu 一nhất 有hữu 異dị 者giả 。亦diệc 有hữu 四tứ 門môn 。一nhất 有hữu 顯hiển 者giả 。即tức 第đệ 四tứ 事sự 能năng 顯hiển 理lý 門môn 。二nhị 有hữu 隱ẩn 者giả 。即tức 第đệ 六lục 事sự 能năng 隱ẩn 理lý 門môn 。三tam 有hữu 一nhất 者giả 。即tức 第đệ 八bát 事sự 法pháp 即tức 理lý 門môn 。四tứ 有hữu 異dị 者giả 。即tức 第đệ 十thập 事sự 法pháp 非phi 理lý 門môn 。此thử 上thượng 言ngôn 成thành 壞hoại 等đẳng 者giả 。就tựu 功công 能năng 說thuyết 如như 有hữu 成thành 者giả 。是thị 理lý 成thành 事sự 。非phi 理lý 自tự 成thành 。則tắc 一nhất 一nhất 門môn 。皆giai 有hữu 事sự 理lý 無vô 礙ngại 。故cố 云vân 約ước 理lý 望vọng 事sự 。約ước 事sự 望vọng 理lý 。餘dư 可khả 思tư 之chi 。上thượng 來lai 相tương/tướng 參tham 。故cố 有hữu 四tứ 對đối 八bát 義nghĩa 。而nhi 初sơ 相tương/tướng 遍biến 二nhị 門môn 。今kim 不bất 會hội 者giả 。以dĩ 相tương/tướng 遍biến 之chi 義nghĩa 。義nghĩa 皆giai 相tương 似tự 。非phi 如như 一nhất 成thành 一nhất 壞hoại 等đẳng 故cố 。故cố 不bất 顯hiển 之chi 。又hựu 相tương/tướng 遍biến 者giả 。即tức 後hậu 八bát 門môn 之chi 所sở 以dĩ 。故cố 謂vị 由do 相tương/tướng 遍biến 方phương 有hữu 成thành 壞hoại 等đẳng 耳nhĩ 。若nhược 欲dục 攝nhiếp 者giả 。即tức 事sự 理lý 相tương/tướng 即tức 二nhị 義nghĩa 所sở 。收thu 後hậu 之chi 不bất 即tức 二nhị 門môn 。即tức 不bất 壞hoại 能năng 所sở 方phương 有hữu 相tương/tướng 遍biến 。有hữu 相tương/tướng 遍biến 故cố 。方phương 論luận 不bất 即tức 。疏sớ/sơ 。逆nghịch 順thuận 自tự 在tại 等đẳng 者giả 。事sự 理lý 相tương 望vọng 。各các 四tứ 義nghĩa 中trung 。皆giai 二nhị 義nghĩa 逆nghịch 。二nhị 義nghĩa 順thuận 。謂vị 依y 理lý 成thành 事sự 。真chân 理lý 即tức 事sự 順thuận 也dã 。以dĩ 理lý 奪đoạt 事sự 。真chân 理lý 非phi 事sự 逆nghịch 也dã 。事sự 能năng 顯hiển 理lý 。事sự 法pháp 即tức 理lý 順thuận 也dã 。事sự 能năng 隱ẩn 理lý 。事sự 法pháp 非phi 理lý 逆nghịch 也dã 。欲dục 成thành 即tức 成thành 。欲dục 壞hoại 即tức 壞hoại 。故cố 云vân 自tự 在tại 。成thành 不bất 礙ngại 壞hoại 。壞hoại 不bất 礙ngại 成thành 。顯hiển 不bất 礙ngại 隱ẩn 。隱ẩn 不bất 礙ngại 顯hiển 。故cố 云vân 無vô 礙ngại 。正chánh 當đương 成thành 時thời 即tức 是thị 壞hoại 等đẳng 。故cố 得đắc 同đồng 時thời 。四tứ 對đối 皆giai 無vô 前tiền 後hậu 。故cố 云vân 頓đốn 起khởi 。又hựu 上thượng 四tứ 對đối 。何hà 以dĩ 約ước 理lý 望vọng 事sự 。但đãn 云vân 成thành 等đẳng 。不bất 云vân 顯hiển 等đẳng 。約ước 事sự 望vọng 理lý 。但đãn 云vân 顯hiển 等đẳng 。不bất 云vân 成thành 等đẳng 。深thâm 有hữu 所sở 以dĩ 。何hà 者giả 事sự 從tùng 理lý 生sanh 。可khả 許hứa 云vân 成thành 。理lý 非phi 新tân 有hữu 。但đãn 可khả 言ngôn 顯hiển 。事sự 成thành 必tất 滅diệt 。故cố 得đắc 云vân 壞hoại 。真chân 理lý 常thường 住trụ 。故cố 但đãn 云vân 隱ẩn 。其kỳ 即tức 之chi 與dữ 一nhất 。離ly 之chi 與dữ 異dị 。大đại 旨chỉ 即tức 同đồng 。細tế 明minh 亦diệc 異dị 。理lý 無vô 形hình 相tướng 。但đãn 可khả 即tức 事sự 。而nhi 事sự 有hữu 萬vạn 差sai 。故cố 可khả 言ngôn 與dữ 理lý 冥minh 一nhất 。理lý 絕tuyệt 諸chư 相tướng 。故cố 云vân 離ly 事sự 。事sự 有hữu 差sai 異dị 。異dị 云vân 異dị 理lý 。上thượng 約ước 義nghĩa 別biệt 。有hữu 此thử 不bất 同đồng 。若nhược 統thống 收thu 者giả 。應ưng 成thành 五ngũ 對đối 無vô 礙ngại 之chi 義nghĩa 。一nhất 相tương/tướng 遍biến 對đối 。二nhị 相tương/tướng 成thành 對đối 。三tam 相tương/tướng 害hại 對đối 。四tứ 相tương/tướng 即tức 對đối 。五ngũ 不bất 即tức 對đối 。五ngũ 中trung 前tiền 四tứ 。明minh 事sự 理lý 不bất 離ly 。後hậu 一nhất 明minh 事sự 理lý 不bất 即tức 。又hựu 五ngũ 對đối 中trung 共cộng 有hữu 三tam 義nghĩa 。成thành 顯hiển 二nhị 義nghĩa 一nhất 對đối 。是thị 事sự 理lý 相tương/tướng 作tác 義nghĩa 。奪đoạt 隱ẩn 及cập 不bất 即tức 二nhị 對đối 。是thị 事sự 理lý 相tương 違vi 義nghĩa 。相tương/tướng 遍biến 及cập 相tương/tướng 即tức 二nhị 對đối 。是thị 事sự 理lý 不bất 相tương 礙ngại 義nghĩa 。又hựu 由do 第đệ 二nhị 相tương/tướng 作tác 故cố 。有hữu 第đệ 四tứ 相tương/tướng 即tức 。由do 相tương/tướng 即tức 故cố 。所sở 以dĩ 相tương/tướng 遍biến 。由do 有hữu 第đệ 三tam 相tương/tướng 害hại 故cố 。有hữu 第đệ 五ngũ 不bất 即tức 。又hựu 若nhược 無vô 不bất 即tức 。無vô 可khả 相tương/tướng 遍biến 。故cố 說thuyết 真chân 空không 妙diệu 有hữu 。各các 有hữu 四tứ 義nghĩa 。約ước 理lý 望vọng 事sự 。即tức 真chân 空không 四tứ 義nghĩa 。一nhất 廢phế 己kỷ 成thành 他tha 義nghĩa 。即tức 依y 理lý 成thành 事sự 門môn 。二nhị 泯mẫn 他tha 顯hiển 己kỷ 義nghĩa 。即tức 真chân 理lý 奪đoạt 事sự 門môn 。三tam 自tự 他tha 俱câu 存tồn 義nghĩa 。即tức 真chân 理lý 非phi 事sự 門môn 。四tứ 自tự 他tha 俱câu 泯mẫn 義nghĩa 。即tức 真chân 理lý 即tức 事sự 門môn 。由do 其kỳ 即tức 故cố 。而nhi 互hỗ 泯mẫn 也dã 。又hựu 初sơ 及cập 三tam 。即tức 理lý 遍biến 於ư 事sự 。門môn 以dĩ 自tự 存tồn 故cố 舉cử 體thể 成thành 他tha 。故cố 遍biến 他tha 也dã 。後hậu 約ước 事sự 望vọng 理lý 。即tức 妙diệu 有hữu 四tứ 義nghĩa 。一nhất 顯hiển 他tha 自tự 盡tận 義nghĩa 。即tức 事sự 能năng 顯hiển 理lý 門môn 。二nhị 自tự 顯hiển 隱ẩn 他tha 義nghĩa 。即tức 事sự 能năng 隱ẩn 理lý 門môn 。三tam 自tự 他tha 俱câu 存tồn 義nghĩa 。即tức 事sự 法pháp 非phi 理lý 門môn 。四tứ 自tự 他tha 俱câu 泯mẫn 義nghĩa 。即tức 事sự 法pháp 即tức 理lý 門môn 。又hựu 初sơ 及cập 三tam 。即tức 事sự 遍biến 於ư 理lý 門môn 。以dĩ 自tự 存tồn 故cố 而nhi 能năng 顯hiển 他tha 。故cố 遍biến 他tha 也dã 。故cố 說thuyết 約ước 法pháp 存tồn 亡vong 無vô 礙ngại 真chân 空không 隱ẩn 顯hiển 自tự 在tại 。第đệ 四tứ 周chu 遍biến 含hàm 容dung 觀quán 。於ư 中trung 二nhị 。先tiên 標tiêu 舉cử 章chương 門môn 。後hậu 依y 章chương 別biệt 釋thích 。今kim 初sơ 。然nhiên 此thử 觀quán 名danh 。即tức 法Pháp 界Giới 觀quán 中trung 之chi 名danh 。以dĩ 當đương 事sự 事sự 無vô 礙ngại 。以dĩ 理lý 有hữu 普phổ 遍biến 廣quảng 容dung 二nhị 義nghĩa 。融dung 於ư 諸chư 事sự 。皆giai 能năng 周chu 遍biến 含hàm 容dung 。眾chúng 多đa 義nghĩa 門môn 。皆giai 悉tất 由do 此thử 二nhị 義nghĩa 而nhi 有hữu 。然nhiên 法Pháp 界Giới 觀quán 立lập 十thập 觀quán 名danh 。與dữ 十thập 玄huyền 不bất 同đồng 。故cố 今kim 疏sớ/sơ 云vân 。且thả 依y 古cổ 德đức 顯hiển 十thập 玄huyền 門môn 。即tức 依y 藏tạng 和hòa 尚thượng 也dã 。至chí 相tương/tướng 已dĩ 有hữu 而nhi 小tiểu 有hữu 不bất 同đồng 。於ư 中trung 文văn 二nhị 下hạ 。開khai 章chương 。疏sớ/sơ 今kim 初sơ 一nhất 同đồng 時thời 下hạ 。二nhị 依y 章chương 別biệt 釋thích 。釋thích 其kỳ 二nhị 章chương 。即tức 為vi 二nhị 別biệt 。今kim 釋thích 初sơ 章chương 。疏sớ/sơ 文văn 有hữu 三tam 。初sơ 列liệt 名danh 總tổng 顯hiển 。二nhị 指chỉ 事sự 別biệt 明minh 。三tam 結kết 例lệ 成thành 益ích 。今kim 初sơ 十thập 名danh 全toàn 依y 賢hiền 首thủ 。是thị 故cố 上thượng 云vân 。且thả 依y 古cổ 德đức 就tựu 列liệt 名danh 中trung 。其kỳ 第đệ 二nhị 廣quảng 狹hiệp 自tự 在tại 門môn 。同đồng 法Pháp 界Giới 觀quán 中trung 廣quảng 容dung 普phổ 遍biến 之chi 義nghĩa 。而nhi 名danh 小tiểu 異dị 此thử 門môn 。賢hiền 首thủ 新tân 立lập 以dĩ 替thế 至chí 相tương/tướng 十thập 玄huyền 。諸chư 藏tạng 純thuần 雜tạp 具cụ 德đức 門môn 。意ý 云vân 一nhất 行hành 為vi 純thuần 。萬vạn 行hạnh 為vi 雜tạp 等đẳng 。即tức 事sự 事sự 無vô 礙ngại 義nghĩa 。若nhược 一nhất 理lý 為vi 純thuần 。萬vạn 行hạnh 為vi 雜tạp 。即tức 事sự 理lý 無vô 礙ngại 。恐khủng 濫lạm 事sự 理lý 無vô 礙ngại 。所sở 以dĩ 改cải 之chi 。主chủ 伴bạn 一nhất 門môn 至chí 相tương/tướng 所sở 無vô 。而nhi 有hữu 唯duy 心tâm 迴hồi 轉chuyển 善thiện 成thành 門môn 。今kim 為vi 玄huyền 門môn 所sở 以dĩ 。故cố 不bất 立lập 之chi 。而nhi 列liệt 名danh 次thứ 。亦diệc 異dị 於ư 彼bỉ 。彼bỉ 云vân 。一nhất 同đồng 時thời 具cụ 足túc 相tướng 應ưng 門môn 。二nhị 因nhân 陀đà 羅la 網võng 境cảnh 界giới 門môn 。三tam 祕bí 密mật 隱ẩn 顯hiển 俱câu 成thành 門môn 。四tứ 微vi 細tế 相tương 容dung 安an 立lập 門môn 。五ngũ 十thập 世thế 隔cách 法pháp 異dị 成thành 門môn 。六lục 諸chư 藏tạng 純thuần 雜tạp 具cụ 德đức 門môn 。七thất 一nhất 多đa 相tương 容dung 不bất 同đồng 門môn 。八bát 諸chư 法pháp 相tướng 即tức 自tự 在tại 門môn 。九cửu 唯duy 心tâm 迴hồi 轉chuyển 善thiện 成thành 門môn 。十thập 託thác 事sự 顯hiển 法pháp 生sanh 解giải 門môn 。今kim 此thử 十thập 門môn 不bất 依y 至chí 相tương/tướng 者giả 。以dĩ 賢hiền 首thủ 所sở 立lập 有hữu 次thứ 第đệ 故cố 。一nhất 同đồng 時thời 具cụ 足túc 相tướng 應ưng 門môn 。以dĩ 是thị 總tổng 故cố 。冠quan 於ư 九cửu 門môn 之chi 初sơ 。二nhị 廣quảng 狹hiệp 門môn 別biệt 中trung 先tiên 辯biện 此thử 者giả 。是thị 別biệt 門môn 之chi 由do 。由do 上thượng 事sự 理lý 無vô 礙ngại 中trung 。事sự 理lý 相tương/tướng 遍biến 故cố 。生sanh 下hạ 諸chư 門môn 。且thả 約ước 事sự 如như 理lý 遍biến 故cố 廣quảng 。不bất 壞hoại 事sự 相tướng 故cố 狹hiệp 。故cố 為vi 事sự 事sự 無vô 礙ngại 之chi 始thỉ 。三tam 由do 廣quảng 狹hiệp 無vô 礙ngại 故cố 。所sở 遍biến 有hữu 多đa 。以dĩ 一nhất 望vọng 多đa 故cố 。有hữu 一nhất 多đa 相tương 容dung 。相tương 容dung 則tắc 二nhị 體thể 俱câu 存tồn 。但đãn 力lực 用dụng 交giao 徹triệt 耳nhĩ 。四tứ 由do 此thử 容dung 彼bỉ 。彼bỉ 便tiện 即tức 此thử 。由do 此thử 遍biến 彼bỉ 。此thử 便tiện 即tức 彼bỉ 等đẳng 故cố 。有hữu 相tương/tướng 即tức 門môn 。五ngũ 由do 互hỗ 相tương 攝nhiếp 。則tắc 互hỗ 有hữu 隱ẩn 顯hiển 。謂vị 攝nhiếp 他tha 時thời 。他tha 可khả 見kiến 故cố 。有hữu 相tương/tướng 入nhập 門môn 。又hựu 攝nhiếp 他tha 時thời 。他tha 無vô 體thể 故cố 。有hữu 相tương/tướng 即tức 門môn 。攝nhiếp 他tha 他tha 雖tuy 存tồn 。而nhi 不bất 可khả 見kiến 故cố 。有hữu 隱ẩn 顯hiển 門môn 。以dĩ 為vi 門môn 別biệt 故cố 。故cố 此thử 三tam 門môn 皆giai 由do 相tương/tướng 攝nhiếp 而nhi 有hữu 。相tương/tướng 入nhập 則tắc 如như 二nhị 鏡kính 互hỗ 照chiếu 。相tương/tướng 即tức 則tắc 如như 波ba 水thủy 相tương/tướng 收thu 。隱ẩn 顯hiển 則tắc 如như 片phiến 月nguyệt 相tương/tướng 映ánh 。六lục 由do 此thử 攝nhiếp 他tha 。一nhất 切thiết 齊tề 攝nhiếp 。彼bỉ 攝nhiếp 亦diệc 然nhiên 。故cố 有hữu 微vi 細tế 相tương 容dung 安an 立lập 門môn 。七thất 由do 互hỗ 攝nhiếp 重trùng 重trùng 故cố 。有hữu 帝đế 網võng 無vô 盡tận 。八bát 由do 既ký 如như 帝đế 網võng 。隨tùy 一nhất 即tức 是thị 一nhất 切thiết 無vô 盡tận 故cố 。有hữu 託thác 事sự 顯hiển 法pháp 生sanh 解giải 門môn 。九cửu 由do 上thượng 八bát 皆giai 是thị 所sở 依y 。所sở 依y 之chi 法pháp 既ký 融dung 。次thứ 辯biện 能năng 依y 。能năng 依y 之chi 時thời 亦diệc 爾nhĩ 。十thập 由do 法pháp 法pháp 皆giai 然nhiên 故cố 。隨tùy 舉cử 其kỳ 一nhất 。則tắc 便tiện 為vi 主chủ 。連liên 帶đái 緣duyên 起khởi 。便tiện 有hữu 主chủ 伴bạn 。廣quảng 如như 下hạ 釋thích 。然nhiên 刊# 定định 記ký 。則tắc 分phần/phân 德đức 相tương/tướng 業nghiệp 用dụng 。各các 有hữu 十thập 玄huyền 。德đức 相tương/tướng 十thập 者giả 。一nhất 同đồng 時thời 具cụ 足túc 相tướng 應ưng 德đức 。二nhị 相tương/tướng 即tức 德đức 。三tam 相tương/tướng 在tại 德đức 。四tứ 隱ẩn 顯hiển 德đức 。五ngũ 主chủ 伴bạn 德đức 。六lục 同đồng 體thể 成thành 即tức 德đức 。七thất 具cụ 足túc 無vô 盡tận 德đức 。八bát 純thuần 雜tạp 德đức 。九cửu 微vi 細tế 德đức 。十thập 因nhân 陀đà 羅la 網võng 德đức 。二nhị 業nghiệp 用dụng 十thập 者giả 。一nhất 同đồng 時thời 具cụ 足túc 相tướng 應ứng 用dụng 。二nhị 相tương/tướng 即tức 用dụng 。三tam 相tương/tướng 在tại 用dụng 。四tứ 相tương/tướng 入nhập 用dụng 。五ngũ 相tương/tướng 作tác 用dụng 。六lục 純thuần 雜tạp 用dụng 。七thất 隱ẩn 顯hiển 用dụng 。八bát 主chủ 伴bạn 用dụng 。九cửu 微vi 細tế 用dụng 。十thập 因nhân 陀đà 羅la 網võng 用dụng 。其kỳ 德đức 相tương/tướng 門môn 中trung 。無vô 業nghiệp 用dụng 門môn 中trung 四tứ 五ngũ 二nhị 門môn 。業nghiệp 用dụng 門môn 中trung 無vô 德đức 相tương/tướng 六lục 七thất 二nhị 門môn 。彼bỉ 師sư 意ý 云vân 。業nghiệp 用dụng 是thị 應ứng 機cơ 施thi 設thiết 故cố 。有hữu 相tương/tướng 入nhập 相tương/tướng 作tác 。以dĩ 本bổn 不bất 入nhập 今kim 見kiến 入nhập 故cố 。本bổn 來lai 眾chúng 生sanh 非phi 佛Phật 。今kim 生sanh 佛Phật 相tương/tướng 作tác 故cố 。故cố 是thị 業nghiệp 用dụng 。德đức 相tương/tướng 不bất 爾nhĩ 。故cố 無vô 相tướng 作tác 相tương/tướng 入nhập 。其kỳ 德đức 相tương/tướng 本bổn 具cụ 故cố 。有hữu 同đồng 體thể 即tức 一nhất 切thiết 法pháp 德đức 。及cập 具cụ 足túc 無vô 盡tận 德đức 。業nghiệp 用dụng 不bất 爾nhĩ 。故cố 無vô 此thử 二nhị 。此thử 四tứ 互hỗ 出xuất 故cố 各các 有hữu 十thập 。歷lịch 門môn 備bị 舉cử 。便tiện 成thành 二nhị 十thập 。今kim 明minh 德đức 相tương/tướng 業nghiệp 用dụng 雖tuy 異dị 。不bất 妨phương 同đồng 一nhất 十thập 玄huyền 。無vô 不bất 該cai 攝nhiếp 。德đức 相tương/tướng 。亦diệc 有hữu 相tương/tướng 入nhập 相tương/tướng 作tác 故cố 。故cố 彼bỉ 相tương/tướng 在tại 。即tức 相tương/tướng 入nhập 也dã 。彼bỉ 相tương/tướng 作tác 者giả 。乃nãi 相tương/tướng 即tức 也dã 。名danh 異dị 義nghĩa 同đồng 今kim 見kiến 出xuất 入nhập 。即tức 業nghiệp 用dụng 門môn 。常thường 相tương 涉thiệp 入nhập 如như 鏡kính 互hỗ 照chiếu 。即tức 德đức 相tương/tướng 門môn 。以dĩ 眾chúng 生sanh 為vi 佛Phật 。生sanh 即tức 佛Phật 也dã 。以dĩ 佛Phật 作tác 眾chúng 生sanh 。佛Phật 即tức 生sanh 也dã 。故cố 知tri 相tương/tướng 作tác 即tức 是thị 相tương/tướng 即tức 。若nhược 約ước 對đối 機cơ 而nhi 作tác 。名danh 業nghiệp 用dụng 門môn 。本bổn 來lai 相tương/tướng 即tức 。是thị 名danh 德đức 相tương/tướng 門môn 。依y 此thử 而nhi 分phần/phân 。非phi 無vô 小tiểu 異dị 。統thống 其kỳ 體thể 事sự 。更cánh 無vô 別biệt 也dã 。是thị 知tri 相tương/tướng 即tức 相tương/tướng 作tác 。二nhị 名danh 雖tuy 異dị 。而nhi 無vô 兩lưỡng 門môn 。入nhập 在tại 小tiểu 殊thù 始thỉ 終chung 一nhất 致trí 。又hựu 德đức 相tương/tướng 不bất 能năng 入nhập 作tác 。真Chân 如Như 則tắc 闕khuyết 此thử 德đức 。不bất 應ưng 有hữu 普phổ 攝nhiếp 諸chư 法pháp 之chi 德đức 。及cập 遍biến 一nhất 切thiết 法pháp 德đức 亦diệc 應ưng 無vô 有hữu 能năng 安an 。立lập 德đức 及cập 能năng 持trì 世thế 間gian 。成thành 就tựu 一nhất 切thiết 。諸chư 佛Phật 菩Bồ 薩Tát 之chi 德đức 。故cố 常thường 作tác 入nhập 於ư 理lý 無vô 違vi 。如như 有hữu 頌tụng 言ngôn 。諸chư 佛Phật 猶do 如như 淨tịnh 明minh 鏡kính 。我ngã 身thân 一nhất 似tự 摩ma 尼ni 珠châu 。諸chư 佛Phật 常thường 來lai 入nhập 我ngã 體thể 。我ngã 身thân 遍biến 入nhập 諸chư 佛Phật 軀khu 。即tức 常thường 入nhập 也dã 。又hựu 真Chân 如Như 隨tùy 緣duyên 。成thành 一nhất 切thiết 法pháp 。何hà 無vô 作tác 耶da 。若nhược 隨tùy 情tình 見kiến 作tác 入nhập 。則tắc 但đãn 有hữu 業nghiệp 用dụng 義nghĩa 也dã 。其kỳ 同đồng 體thể 成thành 即tức 德đức 乃nãi 是thị 。此thử 中trung 託thác 事sự 顯hiển 法pháp 生sanh 解giải 門môn 。但đãn 名danh 異dị 耳nhĩ 。故cố 彼bỉ 自tự 釋thích 云vân 。一nhất 一nhất 即tức 是thị 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 也dã 。故cố 與dữ 下hạ 釋thích 託thác 事sự 義nghĩa 同đồng 。其kỳ 具cụ 足túc 無vô 盡tận 德đức 。即tức 帝đế 網võng 門môn 。亦diệc 微vi 細tế 門môn 攝nhiếp 。並tịnh 如như 下hạ 會hội 。又hựu 彼bỉ 不bất 存tồn 廣quảng 狹hiệp 而nhi 存tồn 純thuần 雜tạp 。亦diệc 如như 下hạ 會hội 。而nhi 彼bỉ 無vô 十thập 世thế 隔cách 法pháp 異dị 成thành 門môn 。彼bỉ 以dĩ 時thời 為vi 所sở 依y 體thể 事sự 故cố 。故cố 彼bỉ 體thể 事sự 。亦diệc 有hữu 十thập 種chủng 。謂vị 色sắc 心tâm 時thời 處xứ 身thân 方phương 教giáo 義nghĩa 行hành 位vị 。則tắc 攝nhiếp 法pháp 無vô 遺di 。斯tư 亦diệc 有hữu 理lý 。今kim 明minh 時thời 無vô 別biệt 體thể 故cố 。不bất 為vi 所sở 依y 。但đãn 依y 法pháp 立lập 故cố 入nhập 玄huyền 門môn 耳nhĩ 。亦diệc 如như 下hạ 會hội 。

疏sớ/sơ 。今kim 且thả 於ư 前tiền 十thập 中trung 下hạ 。第đệ 二nhị 指chỉ 事sự 別biệt 明minh 。分phần/phân 二nhị 。先tiên 總tổng 辯biện 所sở 依y 。即tức 於ư 前tiền 彰chương 無vô 礙ngại 中trung 一nhất 事sự 法pháp 。後hậu 如như 下hạ 文văn 中trung 。一nhất 蓮liên 華hoa 葉diệp 下hạ 。別biệt 顯hiển 十thập 門môn 。即tức 為vi 十thập 別biệt 。初sơ 即tức 同đồng 時thời 具cụ 足túc 相tướng 應ưng 門môn 。以dĩ 近cận 初sơ 列liệt 故cố 不bất 標tiêu 次thứ 。文văn 中trung 先tiên 正chánh 明minh 。後hậu 引dẫn 證chứng 。前tiền 中trung 又hựu 二nhị 。初sơ 明minh 當đương 門môn 中trung 具cụ 。後hậu 明minh 具cụ 餘dư 九cửu 門môn 。疏sớ/sơ 。則tắc 具cụ 教giáo 等đẳng 十thập 對đối 。同đồng 時thời 相tương 應ứng 具cụ 足túc 圓viên 滿mãn 者giả 。初sơ 當đương 門môn 中trung 具cụ 也dã 。此thử 中trung 正chánh 意ý 。則tắc 明minh 具cụ 前tiền 教giáo 義nghĩa 。理lý 事sự 境cảnh 智trí 行hành 位vị 因nhân 果quả 等đẳng 十thập 對đối 之chi 法pháp 。前tiền 十thập 對đối 法pháp 無vô 法pháp 不bất 包bao 故cố 。此thử 頓đốn 具cụ 則tắc 無vô 所sở 不bất 具cụ 。所sở 以dĩ 具cụ 者giả 。廣quảng 有hữu 十thập 因nhân 。略lược 而nhi 言ngôn 之chi 。法Pháp 界Giới 融dung 故cố 。然nhiên 古cổ 德đức 就tựu 一nhất 華hoa 之chi 上thượng 義nghĩa 有hữu 此thử 十thập 。探thám 玄huyền 記ký 云vân 。此thử 一nhất 蓮liên 華hoa 。表biểu 令linh 生sanh 解giải 為vi 能năng 詮thuyên 教giáo 。則tắc 是thị 所sở 詮thuyên 乃nãi 名danh 為vi 義nghĩa 。如như 下hạ 勝thắng 音âm 菩Bồ 薩Tát 蓮liên 華hoa 處xứ 說thuyết 。二nhị 華hoa 相tương/tướng 為vi 事sự 。華hoa 體thể 為vi 理lý 。三tam 華hoa 是thị 所sở 觀quán 。亦diệc 即tức 是thị 能năng 觀quán 。以dĩ 此thử 經Kinh 中trung 可khả 以dĩ 內nội 行hành 為vi 外ngoại 事sự 故cố 。四tứ 行hành 事sự 之chi 華hoa 。結kết 成thành 位vị 故cố 。如như 淨tịnh 行hạnh 品phẩm 。五ngũ 因nhân 事sự 之chi 華hoa 。攬lãm 成thành 果quả 故cố 。六lục 華hoa 臺đài 所sở 依y 亦diệc 入nhập 正chánh 故cố 。如như 國quốc 土độ 身thân 等đẳng 。七thất 華hoa 體thể 同đồng 真chân 。用dụng 應ứng 機cơ 故cố 。八bát 全toàn 攬lãm 為vi 人nhân 。恆hằng 是thị 法pháp 故cố 。九cửu 逆nghịch 同đồng 五ngũ 熱nhiệt 。順thuận 同đồng 十thập 度độ 故cố 。十thập 應ưng 赴phó 群quần 機cơ 。亦diệc 能năng 感cảm 故cố 。如như 一nhất 華hoa 事sự 既ký 爾nhĩ 。餘dư 一nhất 切thiết 事sự 準chuẩn 以dĩ 知tri 之chi 。如như 事sự 法pháp 既ký 爾nhĩ 。餘dư 教giáo 義nghĩa 等đẳng 。一nhất 切thiết 皆giai 然nhiên 。準chuẩn 思tư 可khả 見kiến 。如như 具cụ 自tự 十thập 對đối 既ký 爾nhĩ 。彼bỉ 一nhất 華hoa 葉diệp 具cụ 十thập 門môn 亦diệc 。然nhiên 。釋thích 曰viết 若nhược 依y 古cổ 德đức 。此thử 義nghĩa 則tắc 一nhất 事sự 華hoa 上thượng 。已dĩ 有hữu 此thử 十thập 義nghĩa 。前tiền 十thập 對đối 上thượng 。復phục 各các 有hữu 十thập 。令linh 一nhất 事sự 華hoa 頓đốn 具cụ 十thập 十thập 。亦diệc 有hữu 斯tư 理lý 。今kim 此thử 疏sớ/sơ 意ý 。但đãn 令linh 頓đốn 具cụ 前tiền 十thập 。已dĩ 無vô 不bất 收thu 耳nhĩ 。

疏sớ/sơ 。亦diệc 具cụ 後hậu 之chi 九cửu 門môn 及cập 彼bỉ 門môn 中trung 所sở 具cụ 教giáo 等đẳng 。以dĩ 是thị 總tổng 故cố 者giả 。此thử 第đệ 二nhị 明minh 具cụ 餘dư 九cửu 門môn 。亦diệc 釋thích 成thành 總tổng 義nghĩa 。若nhược 唯duy 具cụ 當đương 門môn 。不bất 成thành 總tổng 故cố 。而nhi 言ngôn 所sở 具cụ 教giáo 等đẳng 者giả 。下hạ 九cửu 門môn 各các 有hữu 教giáo 義nghĩa 理lý 事sự 境cảnh 智trí 等đẳng 故cố 。今kim 能năng 具cụ 門môn 既ký 全toàn 在tại 初sơ 門môn 。門môn 門môn 所sở 具cụ 。居cư 然nhiên 在tại 此thử 。然nhiên 九cửu 門môn 具cụ 教giáo 等đẳng 雖tuy 同đồng 。於ư 義nghĩa 各các 別biệt 。謂vị 如như 廣quảng 狹hiệp 門môn 。則tắc 十thập 皆giai 廣quảng 狹hiệp 。謂vị 教giáo 廣quảng 狹hiệp 。義nghĩa 廣quảng 狹hiệp 。理lý 廣quảng 狹hiệp 。事sự 廣quảng 狹hiệp 等đẳng 。若nhược 相tương/tướng 入nhập 門môn 。則tắc 十thập 皆giai 相tương/tướng 入nhập 。下hạ 七thất 例lệ 然nhiên 。

疏sớ/sơ 。故cố 下hạ 文văn 云vân 下hạ 。第đệ 二nhị 引dẫn 證chứng 。於ư 中trung 有hữu 二nhị 。先tiên 引dẫn 妙diệu 嚴nghiêm 品phẩm 。即tức 普phổ 智trí 眼nhãn 廣quảng 果quả 天thiên 王vương 偈kệ 。彼bỉ 偈kệ 下hạ 半bán 云vân 。如như 是thị 法pháp 性tánh 佛Phật 所sở 說thuyết 。智trí 眼nhãn 能năng 明minh 此thử 方phương 便tiện 。此thử 明minh 一nhất 門môn 中trung 具cụ 無vô 盡tận 法pháp 。則tắc 無vô 不bất 具cụ 足túc 也dã 。後hậu 引dẫn 華hoa 藏tạng 偈kệ 下hạ 半bán 云vân 。寶bảo 光quang 現hiện 佛Phật 如như 雲vân 集tập 。此thử 是thị 如Như 來Lai 剎sát 自tự 在tại 。今kim 但đãn 引dẫn 於ư 塵trần 含hàm 法Pháp 界Giới 。便tiện 是thị 總tổng 義nghĩa 以dĩ 教giáo 義nghĩa 理lý 事sự 境cảnh 智trí 。及cập 廣quảng 狹hiệp 相tương/tướng 入nhập 等đẳng 即tức 法Pháp 界Giới 故cố 。問vấn 但đãn 言ngôn 法Pháp 界Giới 。寧ninh 知tri 非phi 是thị 理lý 法Pháp 界Giới 耶da 。

答đáp 曰viết 。

以dĩ 下hạ 半bán 云vân 寶bảo 光quang 現hiện 佛Phật 如như 雲vân 集tập 。此thử 是thị 如Như 來Lai 剎sát 自tự 在tại 。明minh 知tri 是thị 含hàm 事sự 法Pháp 界Giới 耳nhĩ 。疏sớ/sơ 。一nhất 塵trần 尚thượng 具cụ 況huống 一nhất 葉diệp 者giả 。舉cử 細tế 況huống 麁thô 。釋thích 成thành 玄huyền 妙diệu 耳nhĩ 。又hựu 妙diệu 嚴nghiêm 品phẩm 。喻dụ 佛Phật 身thân 云vân 。譬thí 如như 虛hư 空không 。具cụ 含hàm 眾chúng 像tượng 。此thử 舉cử 佛Phật 身thân 具cụ 足túc 諸chư 法pháp 也dã 。人nhân 晉tấn 經kinh 性tánh 起khởi 品phẩm 云vân 。三tam 世thế 一nhất 切thiết 劫kiếp 。佛Phật 剎sát 及cập 諸chư 法pháp 。諸chư 根căn 心tâm 心tâm 所sở 。一nhất 切thiết 虛hư 妄vọng 法pháp 。於ư 一nhất 佛Phật 身thân 中trung 。此thử 法pháp 皆giai 悉tất 現hiện 。是thị 故cố 說thuyết 菩Bồ 提Đề 。無vô 量lượng 無vô 有hữu 邊biên 。亦diệc 約ước 佛Phật 身thân 心tâm 具cụ 也dã 。又hựu 普phổ 賢hiền 三tam 昧muội 品phẩm 云vân 。能năng 令linh 一nhất 切thiết 。國quốc 土độ 所sở 有hữu 微vi 塵trần 。悉tất 能năng 容dung 受thọ 。無vô 邊biên 法Pháp 界Giới 。據cứ 能năng 令linh 之chi 言ngôn 。但đãn 以dĩ 業nghiệp 用dụng 。總tổng 由do 德đức 相tương/tướng 。本bổn 自tự 具cụ 足túc 。即tức 是thị 德đức 相tương/tướng 。令linh 物vật 見kiến 之chi 。即tức 為vi 業nghiệp 用dụng 。下hạ 業nghiệp 用dụng 準chuẩn 之chi 。第đệ 十thập 行hành 云vân 。此thử 菩Bồ 薩Tát 於ư 其kỳ 身thân 中trung 。現hiện 一nhất 切thiết 剎sát 。一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。一nhất 切thiết 諸chư 佛Phật 。八bát 十thập 云vân 。善thiện 財tài 見kiến 普phổ 賢hiền 一nhất 一nhất 身thân 分phần/phân 。一nhất 一nhất 毛mao 孔khổng 。皆giai 有hữu 十thập 方phương 一nhất 切thiết 世thế 界giới 。三Tam 千Thiên 界Giới 中trung 地địa 水thủy 等đẳng 輪luân 。諸chư 山sơn 河hà 海hải 。人nhân 天thiên 宮cung 殿điện 。種chủng 種chủng 時thời 劫kiếp 。諸chư 佛Phật 菩Bồ 薩Tát 。如như 見kiến 現hiện 在tại 世thế 界giới 。如như 是thị 前tiền 際tế 後hậu 際tế 。一nhất 切thiết 世thế 界giới 中trung 。悉tất 亦diệc 明minh 見kiến 。乃nãi 至chí 十thập 方phương 剎sát 塵trần 中trung 。現hiện 三tam 世thế 一nhất 切thiết 境cảnh 界giới 。一nhất 切thiết 佛Phật 剎sát 。一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。一nhất 切thiết 佛Phật 出xuất 興hưng 。一nhất 切thiết 菩Bồ 薩Tát 。及cập 聞văn 佛Phật 菩Bồ 薩Tát 。眾chúng 會hội 言ngôn 音âm 。斯tư 並tịnh 同đồng 時thời 具cụ 足túc 相tướng 應ưng 門môn 也dã 。

疏sớ/sơ 。二nhị 即tức 彼bỉ 華hoa 葉diệp 普phổ 周chu 法Pháp 界Giới 而nhi 不bất 壞hoại 本bổn 位vị 下hạ 。二nhị 廣quảng 狹hiệp 自tự 在tại 無vô 礙ngại 門môn 。於ư 中trung 二nhị 。先tiên 正chánh 明minh 廣quảng 狹hiệp 。後hậu 會hội 通thông 純thuần 雜tạp 。前tiền 中trung 有hữu 三tam 。初sơ 正chánh 明minh 。次thứ 引dẫn 證chứng 。後hậu 句cú 數số 。今kim 初sơ 。上thượng 二nhị 句cú 出xuất 廣quảng 狹hiệp 相tương/tướng 。言ngôn 以dĩ 分phần/phân 即tức 無vô 分phần/phân 無vô 分phần/phân 即tức 分phần/phân 者giả 。出xuất 其kỳ 所sở 以dĩ 。由do 華hoa 是thị 事sự 分phần/phân 限hạn 歷lịch 然nhiên 。而nhi 即tức 同đồng 真chân 性tánh 。故cố 無vô 分phần/phân 限hạn 。便tiện 廣quảng 無vô 際tế 。以dĩ 事sự 如như 理lý 故cố 。無vô 分phần/phân 即tức 分phần/phân 者giả 。明minh 廣quảng 即tức 狹hiệp 。以dĩ 不bất 壞hoại 相tương/tướng 故cố 。

疏sớ/sơ 。十thập 定định 品phẩm 下hạ 。二nhị 引dẫn 證chứng 。即tức 第đệ 十thập 無vô 礙ngại 輪luân 三tam 昧muội 之chi 文văn 。當đương 四tứ 十thập 三tam 。有hữu 一nhất 蓮liên 華hoa 。盡tận 十thập 方phương 際tế 。即tức 是thị 經Kinh 文văn 。然nhiên 其kỳ 猶do 略lược 。具cụ 云vân 佛Phật 子tử 。菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。有hữu 一nhất 蓮liên 華hoa 。其kỳ 華hoa 廣quảng 大đại 盡tận 十thập 方phương 際tế 。以dĩ 不bất 可khả 說thuyết 。葉diệp 不bất 可khả 說thuyết 寶bảo 不bất 可khả 說thuyết 香hương 。而nhi 為vi 莊trang 嚴nghiêm 等đẳng 。次thứ 云vân 而nhi 不bất 妨phương 外ngoại 有hữu 可khả 見kiến 者giả 。乃nãi 是thị 義nghĩa 引dẫn 。彼bỉ 經kinh 具cụ 云vân 。眾chúng 生sanh 見kiến 者giả 。無vô 不bất 禮lễ 敬kính 。故cố 知tri 亦diệc 有hữu 外ngoại 相tướng 可khả 見kiến 也dã 。七thất 十thập 七thất 經kinh 。善thiện 財tài 歎thán 樓lâu 閣các 云vân 。不bất 動động 本bổn 處xứ 。而nhi 能năng 普phổ 詣nghệ 一nhất 切thiết 佛Phật 剎sát 。者giả 之chi 所sở 住trú 處xứ 。七thất 十thập 六lục 經kinh 。摩Ma 耶Da 夫Phu 人Nhân 云vân 。又hựu 善thiện 男nam 子tử 。彼bỉ 妙diệu 光quang 明minh 入nhập 我ngã 身thân 時thời 。我ngã 身thân 形hình 量lượng 雖tuy 不bất 踰du 本bổn 。然nhiên 其kỳ 實thật 已dĩ 。超siêu 過quá 世thế 間gian 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。我ngã 身thân 爾nhĩ 時thời 。量lượng 同đồng 虛hư 空không 。悉tất 能năng 容dung 受thọ 。十thập 方phương 菩Bồ 薩Tát 。受thọ 生sanh 莊trang 嚴nghiêm 諸chư 宮cung 殿điện 故cố 。如như 是thị 等đẳng 文văn 。皆giai 廣quảng 狹hiệp 自tự 在tại 也dã 。

疏sớ/sơ 。是thị 故cố 或hoặc 唯duy 廣quảng 下hạ 。三tam 句cú 數số 分phân 別biệt 。初sơ 事sự 如như 理lý 故cố 廣quảng 。二nhị 不bất 壞hoại 本bổn 相tương/tướng 故cố 狹hiệp 。三tam 此thử 二nhị 同đồng 時thời 。故cố 有hữu 即tức 廣quảng 即tức 狹hiệp 。四tứ 同đồng 時thời 互hỗ 奪đoạt 。故cố 有hữu 俱câu 泯mẫn 。五ngũ 具cụ 前tiền 四tứ 一nhất 時thời 照chiếu 了liễu 。故cố 云vân 解giải 境cảnh 行hành 起khởi 解giải 絕tuyệt 。故cố 有hữu 第đệ 六lục 。總tổng 絕tuyệt 前tiền 五ngũ 。誰thùy 復phục 以dĩ 廣quảng 狹hiệp 存tồn 泯mẫn 當đương 其kỳ 方phương 寸thốn 。

疏sớ/sơ 。然nhiên 此thử 廣quảng 狹hiệp 亦diệc 名danh 純thuần 雜tạp 下hạ 。二nhị 會hội 純thuần 雜tạp 門môn 。以dĩ 古cổ 十thập 玄huyền 有hữu 此thử 名danh 故cố 。賢hiền 首thủ 意ý 云vân 。萬vạn 行hạnh 純thuần 雜tạp 。有hữu 通thông 事sự 理lý 無vô 礙ngại 。及cập 單đơn 約ước 事sự 說thuyết 故cố 廢phế 之chi 耳nhĩ 。謂vị 同đồng 一nhất 法Pháp 界Giới 故cố 純thuần 。不bất 壞hoại 事sự 相tướng 故cố 雜tạp 。此thử 即tức 事sự 理lý 無vô 礙ngại 也dã 。一nhất 行hành 長trường/trưởng 行hành 故cố 純thuần 。不bất 妨phương 餘dư 行hành 故cố 雜tạp 。此thử 但đãn 約ước 事sự 也dã 。故cố 昔tích 廢phế 之chi 而nhi 立lập 廣quảng 狹hiệp 。今kim 欲dục 會hội 取thủ 即tức 事sự 同đồng 理lý 而nhi 遍biến 故cố 純thuần 。不bất 壞hoại 一nhất 多đa 故cố 雜tạp 。則tắc 亦diệc 有hữu 事sự 事sự 無vô 礙ngại 義nghĩa 耳nhĩ 。如như 以dĩ 入nhập 門môn 取thủ 之chi 。則tắc 一nhất 切thiết 皆giai 入nhập 故cố 純thuần 。入nhập 中trung 有hữu 多đa 法Pháp 門môn 。故cố 名danh 為vi 雜tạp 。如như 妙diệu 嚴nghiêm 品phẩm 說thuyết 。諸chư 眾chúng 海hải 各các 各các 唯duy 得đắc 一nhất 解giải 脫thoát 門môn 純thuần 也dã 。普Phổ 賢Hiền 菩Bồ 薩Tát 。得đắc 不bất 思tư 議nghị 。解giải 脫thoát 門môn 雜tạp 也dã 。六lục 十thập 五ngũ 經kinh 慈từ 行hành 童đồng 女nữ 云vân 。我ngã 於ư 三tam 十thập 六lục 恆Hằng 河Hà 沙sa 佛Phật 所sở 。修tu 得đắc 此thử 法pháp 。彼bỉ 諸chư 如Như 來Lai 。各các 以dĩ 異dị 門môn 。令linh 我ngã 入nhập 是thị 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。普phổ 莊trang 嚴nghiêm 門môn 。即tức 純thuần 雜tạp 無vô 礙ngại 也dã 。又hựu 善Thiện 財Tài 童Đồng 子Tử 。所sở 求cầu 諸chư 善Thiện 知Tri 識Thức 各các 言ngôn 。我ngã 唯duy 知tri 此thử 。一nhất 法Pháp 門môn 故cố 。又hựu 云vân 多đa 劫kiếp 唯duy 修tu 此thử 一nhất 門môn 者giả 。即tức 純thuần 門môn 也dã 。諸chư 善Thiện 知Tri 識Thức 。皆giai 推thôi 進tiến 云vân 。如như 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。種chủng 種chủng 知tri 見kiến 。種chủng 種chủng 修tu 行hành 。種chủng 種chủng 證chứng 得đắc 者giả 。此thử 雜tạp 門môn 也dã 。自tự 言ngôn 知tri 一nhất 推thôi 他tha 有hữu 多đa 。自tự 他tha 雖tuy 異dị 然nhiên 屬thuộc 一nhất 義nghĩa 。此thử 亦diệc 純thuần 雜tạp 無vô 礙ngại 門môn 也dã 。又hựu 善thiện 財tài 普phổ 獲hoạch 諸chư 善Thiện 知Tri 識Thức 。解giải 行hành 德đức 證chứng 。亦diệc 雜tạp 門môn 也dã 。然nhiên 上thượng 所sở 引dẫn 數sác 處xử 經kinh 文văn 。多đa 皆giai 約ước 行hành 。一nhất 行hành 多đa 行hành 為vi 純thuần 雜tạp 故cố 並tịnh 通thông 。及cập 單đơn 約ước 事sự 明minh 。然nhiên 通thông 德đức 相tương/tướng 。若nhược 準chuẩn 無vô 著trước 無vô 縛phược 。解giải 脫thoát 迴hồi 向hướng 云vân 。以dĩ 無vô 著trước 無vô 縛phược 解giải 脫thoát 心tâm 。於ư 一nhất 門môn 中trung 示thị 現hiện 。經kinh 不bất 可khả 說thuyết 。不bất 可khả 說thuyết 劫kiếp 。無vô 有hữu 窮cùng 盡tận 。令linh 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。皆giai 得đắc 悟ngộ 入nhập 。以dĩ 無vô 著trước 無vô 縛phược 解giải 脫thoát 心tâm 。成thành 就tựu 普Phổ 賢Hiền 自tự 在tại 力lực 。於ư 種chủng 種chủng 門môn 示thị 現hiện 。經kinh 不bất 可khả 說thuyết 。不bất 可khả 說thuyết 劫kiếp 。無vô 有hữu 窮cùng 盡tận 。令linh 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。皆giai 得đắc 悟ngộ 入nhập 。其kỳ 身thân 普phổ 現hiện 。一nhất 切thiết 佛Phật 前tiền 者giả 。即tức 約ước 用dụng 純thuần 雜tạp 也dã 。

疏sớ/sơ 。萬vạn 行hạnh 例lệ 然nhiên 者giả 。即tức 約ước 行hành 說thuyết 純thuần 雜tạp 。通thông 於ư 事sự 理lý 事sự 事sự 無vô 礙ngại 。及cập 單đơn 約ước 事sự 行hành 也dã 。約ước 事sự 事sự 無vô 礙ngại 者giả 。如như 一nhất 施thi 行hành 一nhất 切thiết 皆giai 施thí 名danh 純thuần 。施thí 中trung 具cụ 於ư 諸chư 行hành 名danh 雜tạp 。第đệ 三tam 一nhất 多đa 相tương 容dung 不bất 同đồng 門môn 。於ư 中trung 有hữu 三tam 。初sơ 正chánh 明minh 。次thứ 引dẫn 證chứng 。後hậu 重trọng/trùng 料liệu 揀giản 。初sơ 中trung 有hữu 二nhị 。先tiên 正chánh 釋thích 。即tức 如như 理lý 之chi 遍biến 。如như 理lý 之chi 包bao 。後hậu 舒thư 攝nhiếp 同đồng 時thời 下hạ 。句cú 數số 料liệu 揀giản 。例lệ 上thượng 廣quảng 狹hiệp 。故cố 云vân 思tư 之chi 。若nhược 具cụ 作tác 者giả 。一nhất 或hoặc 唯duy 入nhập 。以dĩ 一nhất 入nhập 一nhất 切thiết 故cố 。二nhị 或hoặc 唯duy 攝nhiếp 。以dĩ 一nhất 攝nhiếp 一nhất 切thiết 故cố 。三tam 即tức 入nhập 即tức 攝nhiếp 。同đồng 時thời 無vô 礙ngại 故cố 。四tứ 非phi 入nhập 非phi 攝nhiếp 。以dĩ 入nhập 即tức 攝nhiếp 故cố 非phi 入nhập 。攝nhiếp 即tức 入nhập 故cố 非phi 攝nhiếp 。五ngũ 或hoặc 具cụ 前tiền 四tứ 。以dĩ 是thị 解giải 境cảnh 故cố 。六lục 或hoặc 絕tuyệt 前tiền 五ngũ 。以dĩ 是thị 行hành 境cảnh 行hành 起khởi 解giải 絕tuyệt 故cố 。疏sớ/sơ 下hạ 云vân 。以dĩ 一nhất 佛Phật 土độ 滿mãn 十thập 方phương 。十thập 方phương 入nhập 一nhất 亦diệc 無vô 餘dư 者giả 。引dẫn 證chứng 。即tức 德đức 相tương/tướng 之chi 文văn 其kỳ 下hạ 半bán 云vân 。世thế 界giới 本bổn 相tương/tướng 亦diệc 不bất 壞hoại 。無vô 比tỉ 功công 德đức 故cố 能năng 爾nhĩ 。上thượng 即tức 晉tấn 經kinh 依y 賢hiền 首thủ 引dẫn 。即tức 當đương 華hoa 藏tạng 偈kệ 云vân 。以dĩ 一nhất 剎sát 種chủng 入nhập 一nhất 切thiết 。一nhất 切thiết 入nhập 一nhất 亦diệc 無vô 餘dư 。體thể 相tướng 如như 本bổn 無vô 差sai 別biệt 。無vô 等đẳng 無vô 量lượng 悉tất 周chu 遍biến 。第đệ 八bát 迴hồi 向hướng 云vân 。此thử 菩Bồ 薩Tát 於ư 一nhất 毛mao 孔khổng 中trung 。普phổ 能năng 容dung 納nạp 。一nhất 切thiết 國quốc 土thổ 。第đệ 九cửu 迴hồi 向hướng 云vân 。於ư 一nhất 身thân 中trung 。悉tất 能năng 包bao 納nạp 。盡tận 法Pháp 界Giới 不bất 可khả 說thuyết 不bất 可khả 說thuyết 身thân 。而nhi 眾chúng 生sanh 界giới 。無vô 增tăng 無vô 減giảm 。如như 一nhất 身thân 乃nãi 至chí 遍biến 法Pháp 界Giới 一nhất 切thiết 身thân 。悉tất 亦diệc 如như 是thị 。十thập 定định 品phẩm 第đệ 二nhị 定định 云vân 。三Tam 千Thiên 大Đại 千Thiên 世Thế 界Giới 。微vi 塵trần 數số 三Tam 千Thiên 大Đại 千Thiên 世Thế 界Giới 。悉tất 入nhập 是thị 菩Bồ 薩Tát 身thân 。是thị 菩Bồ 薩Tát 身thân 。亦diệc 入nhập 是thị 諸chư 世thế 界giới 。第đệ 七thất 定định 云vân 。菩Bồ 薩Tát 自tự 見kiến 其kỳ 身thân 。往vãng 彼bỉ 眾chúng 會hội 。亦diệc 見kiến 自tự 身thân 普phổ 入nhập 諸chư 地địa 。普phổ 賢hiền 行hành 品phẩm 。有hữu 十thập 種chủng 普phổ 入nhập 。謂vị 一nhất 切thiết 世thế 界giới 。入nhập 一nhất 毛mao 道đạo 。一nhất 毛mao 道đạo 入nhập 一nhất 切thiết 世thế 界giới 等đẳng 。上thượng 來lai 經kinh 文văn 。並tịnh 通thông 德đức 相tương/tướng 業nghiệp 用dụng 。離ly 世thế 間gian 品phẩm 十thập 種chủng 無vô 礙ngại 用dụng 中trung 。亦diệc 說thuyết 。眾chúng 生sanh 一nhất 多đa 相tương/tướng 入nhập 。六lục 十thập 經Kinh 云vân 。上thượng 方phương 菩Bồ 薩Tát 以dĩ 自tự 在tại 力lực 。令linh 一nhất 切thiết 世thế 界giới 。展triển 轉chuyển 相tương/tướng 入nhập 。六lục 十thập 一nhất 經Kinh 云vân 。此thử 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。入nhập 一nhất 切thiết 無vô 諍tranh 境cảnh 界giới 。乃nãi 至chí 能năng 令linh 。大đại 小tiểu 相tương/tướng 入nhập 。以dĩ 一nhất 切thiết 方phương 普phổ 入nhập 一nhất 方Phương 等Đẳng 。十thập 行hành 品phẩm 云vân 。能năng 於ư 一nhất 一nhất 三tam 昧muội 中trung 。普phổ 入nhập 無vô 數số 諸chư 三tam 昧muội 。無vô 量lượng 無vô 邊biên 諸chư 國quốc 土độ 。悉tất 令linh 共cộng 入nhập 一nhất 微vi 塵trần 。如như 是thị 等đẳng 文văn 。多đa 約ước 業nghiệp 用dụng 。明minh 相tướng 入nhập 義nghĩa 。或hoặc 通thông 德đức 用dụng 。或hoặc 各các 局cục 一nhất 。可khả 以dĩ 意ý 得đắc 。

疏sớ/sơ 。若nhược 一nhất 與dữ 一nhất 切thiết 對đối 辯biện 下hạ 。三tam 重trọng/trùng 料liệu 揀giản 。謂vị 上thượng 來lai 約ước 一nhất 華hoa 葉diệp 望vọng 餘dư 。但đãn 有hữu 一nhất 入nhập 一nhất 攝nhiếp 。多đa 入nhập 多đa 攝nhiếp 之chi 義nghĩa 。故cố 今kim 更cánh 對đối 餘dư 一nhất 多đa 等đẳng 。皆giai 有hữu 攝nhiếp 入nhập 。於ư 中trung 有hữu 二nhị 。先tiên 明minh 相tướng 入nhập 。後hậu 辯biện 相tương/tướng 攝nhiếp 。初sơ 中trung 言ngôn 一nhất 入nhập 一nhất 切thiết 者giả 。如như 前tiền 初sơ 句cú 。第đệ 二nhị 一nhất 切thiết 入nhập 一nhất 者giả 。即tức 以dĩ 多đa 法pháp 來lai 入nhập 此thử 一nhất 華hoa 。第đệ 三tam 一nhất 入nhập 一nhất 者giả 。即tức 以dĩ 一nhất 華hoa 隨tùy 對đối 一nhất 法pháp 。如như 一nhất 華hoa 葉diệp 。入nhập 一nhất 佛Phật 身thân 。第đệ 四tứ 一nhất 切thiết 入nhập 一nhất 切thiết 者giả 。獨độc 用dụng 一nhất 華hoa 此thử 句cú 不bất 成thành 。即tức 將tương 多đa 華hoa 及cập 諸chư 佛Phật 諸chư 菩Bồ 薩Tát 等đẳng 。別biệt 入nhập 餘dư 華hoa 諸chư 佛Phật 等đẳng 也dã 。

疏sớ/sơ 。互hỗ 攝nhiếp 亦diệc 然nhiên 者giả 。後hậu 例lệ 辯biện 相tương/tướng 攝nhiếp 也dã 。上thượng 之chi 四tứ 句cú 。但đãn 明minh 入nhập 義nghĩa 。今kim 攝nhiếp 亦diệc 四tứ 。第đệ 一nhất 句cú 一nhất 攝nhiếp 一nhất 切thiết 者giả 。謂vị 以dĩ 一nhất 華hoa 普phổ 攝nhiếp 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。第đệ 二nhị 句cú 一nhất 切thiết 攝nhiếp 一nhất 者giả 。謂vị 以dĩ 餘dư 一nhất 切thiết 華hoa 。攝nhiếp 此thử 一nhất 華hoa 等đẳng 。第đệ 三tam 句cú 一nhất 攝nhiếp 一nhất 者giả 。即tức 以dĩ 一nhất 華hoa 但đãn 攝nhiếp 一nhất 佛Phật 等đẳng 。第đệ 四tứ 句cú 一nhất 切thiết 攝nhiếp 一nhất 切thiết 者giả 。即tức 以dĩ 多đa 華hoa 多đa 佛Phật 等đẳng 。攝nhiếp 餘dư 多đa 華hoa 多đa 佛Phật 等đẳng 也dã 。此thử 二nhị 種chủng 四tứ 句cú 相tương/tướng 隱ẩn 。故cố 疏sớ/sơ 說thuyết 之chi 。隨tùy 一nhất 四tứ 句cú 中trung 。復phục 應ưng 更cánh 有hữu 具cụ 四tứ 絕tuyệt 五ngũ 。皆giai 以dĩ 成thành 六lục 句cú 。例lệ 前tiền 可khả 思tư 。故cố 略lược 不bất 顯hiển 。然nhiên 相tương/tướng 入nhập 門môn 。刊# 定định 記ký 主chủ 。德đức 相tương/tướng 不bất 立lập 。謂vị 業nghiệp 用dụng 則tắc 有hữu 。德đức 相tương/tướng 之chi 中trung 即tức 有hữu 相tương/tướng 在tại 。此thử 公công 意ý 謂vị 。相tương/tướng 入nhập 相tương/tướng 在tại 二nhị 相tương/tướng 別biệt 故cố 。今kim 明minh 入nhập 即tức 在tại 義nghĩa 。如như 一nhất 鏡kính 影ảnh 在tại 多đa 鏡kính 中trung 。豈khởi 非phi 入nhập 耶da 。若nhược 常thường 相tương/tướng 入nhập 。即tức 屬thuộc 德đức 相tương/tướng 。今kim 見kiến 相tương/tướng 入nhập 。即tức 是thị 業nghiệp 用dụng 。曾tằng 何hà 大đại 殊thù 。

大Đại 方Phương 廣Quảng 佛Phật 華Hoa 嚴Nghiêm 經Kinh 隨Tùy 疏Sớ/sơ 演Diễn 義Nghĩa 鈔Sao 卷quyển 第đệ 十thập