大Đại 般Bát 涅Niết 槃Bàn 經Kinh 集Tập 解Giải
Quyển 29
梁Lương 寶Bảo 亮Lượng 等Đẳng 集Tập

大Đại 般Bát 涅Niết 槃Bàn 。 經Kinh 集Tập 解Giải 卷quyển 第đệ 二nhị 十thập 九cửu

出xuất 功công 德đức 天thiên 黑hắc 闇ám 女nữ 譬thí 。 釋thích 死tử 苦khổ 。

聖thánh 行hành 品phẩm 之chi 第đệ 三tam

迦Ca 葉Diếp 生sanh 之chi 根căn 本bổn 凡phàm 有hữu 如như 是thị 。 至chí )# 觀quán 於ư 所sở 生sanh 已dĩ 見kiến 過quá 患hoạn 。

案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 以dĩ 凡phàm 夫phu 顛điên 倒đảo 貪tham 生sanh 。 而nhi 惡ác 老lão 死tử 。 明minh 菩Bồ 薩Tát 不bất 爾nhĩ 也dã 。 僧Tăng 宗tông 曰viết 。 第đệ 三tam 寄ký 觀quán 行hành 門môn 。 明minh 八bát 苦khổ 相tương/tướng 也dã 。 此thử 中trung 有hữu 六lục 譬thí 。 皆giai 明minh 凡phàm 夫phu 貪tham 生sanh 。 而nhi 菩Bồ 薩Tát 見kiến 過quá 。 棄khí 而nhi 不bất 樂nhạo 也dã 。 寶bảo 亮lượng 曰viết 。 此thử 下hạ 第đệ 二nhị 觀quán 過quá 也dã 。 有hữu 六lục 譬thí 也dã 。

迦Ca 葉Diếp 如như 有hữu 女nữ 人nhân 入nhập 於ư 他tha 舍xá 。 至chí 散tán 華hoa 供cúng 養dường 。 恭cung 敬kính 禮lễ 拜bái 。

案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 為vi 菩Bồ 薩Tát 作tác 譬thí 也dã 。 菩Bồ 薩Tát 愛ái 生sanh 情tình 薄bạc 。 見kiến 生sanh 死tử 過quá 。 則tắc 俱câu 厭yếm 也dã 。 生sanh 是thị 貪tham 悅duyệt 之chi 本bổn 。 譬thí 女nữ 。 五ngũ 陰ấm 是thị 生sanh 所sở 住trú 處xứ 。 譬thí 舍xá 。 乘thừa 因nhân 得đắc 果quả 。 譬thí 之chi 他tha 也dã 。 生sanh 理lý 可khả 樂lạc 。 譬thí 之chi 端đoan 正chánh 。 智trí 以dĩ 御ngự 身thân 。 譬thí 之chi 舍xá 主chủ 。 名danh 以dĩ 表biểu 實thật 。 譬thí 問vấn 名danh 也dã 。 生sanh 是thị 善thiện 果quả 。 其kỳ 因nhân 淨tịnh 故cố 。 譬thí 功công 德đức 也dã 。 果quả 非phi 不bất 淨tịnh 譬thí 也dã 。 考khảo 名danh 責trách 實thật 。 問vấn 所sở 作tác 也dã 。 有hữu 生sanh 有hữu 實thật 。 譬thí 能năng 與dữ 也dã 。

復phục 於ư 門môn 外ngoại 更cánh 見kiến 一nhất 女nữ (# 至chí )# 汝nhữ 若nhược 不bất 去khứ 當đương 斷đoạn 汝nhữ 命mạng 。

案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 捨xả 生sanh 名danh 死tử 。 譬thí 門môn 外ngoại 也dã 。 反phản 生sanh 易dị 顯hiển 。 不bất 須tu 辭từ 費phí 也dã 。 即tức 持trì 利lợi 刀đao 者giả 。 醫y 藥dược 救cứu 生sanh 。 譬thí 持trì 利lợi 刀đao 。 以dĩ 防phòng 死tử 也dã 。 僧Tăng 宗tông 曰viết 。 死tử 是thị 人nhân 之chi 所sở 惡ác 。 悲bi 情tình 內nội 故cố 。 譬thí 之chi 門môn 外ngoại 也dã 。

女nữ 人nhân 答đáp 言ngôn 汝nhữ 甚thậm 愚ngu 癡si 。 至chí )# 我ngã 皆giai 不bất 用dụng 各các 隨tùy 意ý 去khứ 。

案án 。 智trí 秀tú 曰viết 。 生sanh 在tại 報báo 前tiền 。 譬thí 姊tỷ 。 死tử 居cư 報báo 後hậu 。 譬thí 之chi 妹muội 也dã 。

是thị 時thời 二nhị 女nữ 便tiện 共cộng 相tương 將tương 。 至chí )# 是thị 故cố 俱câu 請thỉnh 令linh 住trụ 我ngã 家gia 。

案án 。 僧Tăng 宗tông 曰viết 。 凡phàm 夫phu 也dã 。 無vô 法Pháp 財tài 。 故cố 喻dụ 貧bần 也dã 。

迦Ca 葉Diếp 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 至chí )# 是thị 故cố 貪tham 愛ái 。 生sanh 死tử 二nhị 法pháp 。

案án 。 智trí 秀tú 曰viết 。 雙song 合hợp 譬thí 也dã 。 寶bảo 亮lượng 曰viết 。 此thử 第đệ 一nhất 以dĩ 二nhị 女nữ 譬thí 凡phàm 夫phu 。 與dữ 菩Bồ 薩Tát 相tương 對đối 也dã 。

復phục 次thứ 迦Ca 葉Diếp 。 如như 婆Bà 羅La 門Môn 。 至chí )# 如như 彼bỉ 童đồng 子tử 取thủ 菓quả 還hoàn 棄khí 。

案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 幼ấu 稚trĩ 童đồng 子tử 。 譬thí 始thỉ 業nghiệp 菩Bồ 薩Tát 見kiến 苦khổ 不bất 深thâm 。 未vị 全toàn 忘vong 生sanh 。 如như 取thủ 菓quả 已dĩ 捨xả 。 若nhược 智trí 行hành 俱câu 深thâm 。 則tắc 不bất 取thủ 不bất 捨xả 也dã 。 僧Tăng 宗tông 曰viết 。 菩Bồ 薩Tát 是thị 高cao 行hành 之chi 族tộc 。 以dĩ 譬thí 婆Bà 羅La 門Môn 子tử 。 曠khoáng 劫kiếp 為vi 地địa 獄ngục 所sở 苦khổ 。 絕tuyệt 人nhân 天thiên 食thực 也dã 。 糞phẩn 譬thí 陰ấm 身thân 。 菓quả 譬thí 生sanh 也dã 。 欣hân 生sanh 之chi 情tình 。 譬thí 欲dục 取thủ 也dã 。 生sanh 之chi 為vi 過quá 。 聖thánh 之chi 所sở 說thuyết 。 譬thí 智trí 訶ha 也dã 。 知tri 貪tham 生sanh 之chi 患hoạn 。 譬thí 赧nỏa 然nhiên 有hữu 愧quý 也dã 。 為vi 生sanh 天thiên 中trung 有hữu 五ngũ 欲dục 樂lạc 。 譬thí 淨tịnh 洗tẩy 也dã 。 終chung 不bất 愛ái 者giả 。 譬thí 還hoàn 棄khí 也dã 。 寶bảo 亮lượng 曰viết 。 此thử 第đệ 二nhị 以dĩ 童đồng 子tử 譬thí 小tiểu 菩Bồ 薩Tát 。 與dữ 大đại 菩Bồ 薩Tát 對đối 也dã 。

復phục 次thứ 迦Ca 葉Diếp 。 譬thí 如như 有hữu 人nhân 。 至chí )# 以dĩ 其kỳ 不bất 見kiến 老lão 病bệnh 死tử 故cố 。

案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 四tứ 衢cù 道đạo 。 譬thí 佛Phật 四tứ 無vô 量lượng 無vô 齊tề 限hạn 也dã 。 器khí 譬thí 經kinh 藏tạng 。 食thực 譬thí 施thí 戒giới 定định 。 佛Phật 為vi 在tại 家gia 之chi 人nhân 。 初sơ 讚tán 施thí 戒giới 。 生sanh 死tử 之chi 樂lạc 。 後hậu 說thuyết 無vô 常thường 。 讚tán 涅Niết 槃Bàn 樂nhạo/nhạc/lạc 。 此thử 法pháp 始thỉ 終chung 。 皆giai 佛Phật 說thuyết 。 凡phàm 夫phu 貪tham 生sanh 。 不bất 見kiến 後hậu 過quá 。 聖thánh 人nhân 見kiến 過quá 。 不bất 生sanh 貪tham 也dã 。 又hựu 四tứ 衢cù 譬thí 四tứ 辨biện 。 器khí 譬thí 名danh 味vị 句cú 身thân 。 食thực 譬thí 施thí 戒giới 定định 也dã 。 賣mại 之chi 譬thí 勸khuyến 行hành 也dã 。 遠viễn 來lai 飢cơ 虛hư 。 譬thí 經kinh 三tam 途đồ 久cửu 也dã 。 此thử 是thị 何hà 物vật 者giả 。 稱xưng 其kỳ 所sở 求cầu 。 問vấn 以dĩ 定định 之chi 。 食thực 主chủ 答đáp 言ngôn 者giả 。 戒giới 定định 能năng 得đắc 。 天thiên 人nhân 之chi 樂lạc 。 後hậu 必tất 無vô 常thường 也dã 。 是thị 人nhân 聞văn 已dĩ 者giả 。 不bất 為vi 菩Bồ 薩Tát 說thuyết 也dã 。 多đa 與dữ 我ngã 價giá 者giả 。 生sanh 天thiên 不bất 受thọ 四tứ 趣thú 之chi 苦khổ 也dã 。 僧Tăng 宗tông 曰viết 。 說thuyết 法Pháp 聚tụ 人nhân 之chi 處xứ 。 譬thí 四tứ 衢cù 也dã 。 化hóa 主chủ 說thuyết 人nhân 天thiên 因nhân 果quả 。 取thủ 人nhân 利lợi 養dưỡng 如như 賣mại 也dã 。 菩Bồ 薩Tát 雖tuy 知tri 天thiên 中trung 報báo 妙diệu 。 見kiến 有hữu 死tử 患hoạn 。 不bất 欲dục 生sanh 故cố 。 喻dụ 如như 彼bỉ 人nhân 。 雖tuy 欲dục 買mãi 食thực 。 為vi 一nhất 惡ác 故cố 。 所sở 以dĩ 遂toại 捨xả 也dã 。 寶bảo 亮lượng 曰viết 。 此thử 第đệ 三tam 以dĩ 賣mại 食thực 譬thí 釋thích 教giáo 也dã 。 謂vị 若nhược 生sanh 死tử 之chi 果quả 如như 此thử 者giả 。 聖thánh 人nhân 何hà 意ý 。 說thuyết 此thử 五Ngũ 戒Giới 十Thập 善Thiện 。 受thọ 人nhân 天thiên 報báo 耶da 。 此thử 是thị 善thiện 不bất 受thọ 義nghĩa 之chi 誠thành 證chứng 也dã 。 此thử 教giáo 本bổn 接tiếp 下hạ 愚ngu 。 若nhược 不bất 聞văn 人nhân 天thiên 之chi 樂lạc 。 凡phàm 夫phu 豈khởi 背bối/bội 行hành 道Đạo 耶da 。

復phục 次thứ 迦Ca 葉Diếp 。 譬thí 如như 毒độc 樹thụ (# 至chí )# 下hạ 至chí 十thập 歲tuế 俱câu 亦diệc 受thọ 苦khổ 。

案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 此thử 二nhị 譬thí 同đồng 顯hiển 。 有hữu 生sanh 有hữu 死tử 。 脩tu 短đoản 無vô 異dị 耳nhĩ 。 寶bảo 亮lượng 曰viết 。 第đệ 四tứ 第đệ 五ngũ 二nhị 譬thí 。 偏thiên 據cứ 生sanh 死tử 果quả 報báo 。 唯duy 苦khổ 而nhi 無vô 樂nhạo/nhạc/lạc 。

復phục 次thứ 迦Ca 葉Diếp 。 如như 譬thí 嶮hiểm 岸ngạn 上thượng 有hữu 草thảo (# 至chí )# 大đại 涅Niết 槃Bàn 經kinh 觀quán 於ư 生sanh 苦khổ 。

案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 譬thí 菩Bồ 薩Tát 尚thượng 不bất 貪tham 天thiên 上thượng 報báo 。 況huống 復phục 欣hân 此thử 人nhân 中trung 果quả 耶da 。 僧Tăng 宗tông 曰viết 。 險hiểm 岸ngạn 譬thí 五ngũ 陰ấm 身thân 也dã 。 草thảo 覆phú 譬thí 無vô 明minh 也dã 。 岸ngạn 邊biên 甘cam 露lộ 。 譬thí 妙diệu 藥dược 報báo 也dã 。 大đại 坑khanh 譬thí 死tử 苦khổ 也dã 。 即tức 便tiện 取thủ 者giả 。 貪tham 樂nhạo/nhạc/lạc 果quả 故cố 。 脩tu 善thiện 因nhân 也dã 。 脚cước 跌trật 者giả 。 永vĩnh 淪luân 生sanh 死tử 也dã 。 寶bảo 亮lượng 曰viết 。 為vi 外ngoại 道đạo 作tác 譬thí 也dã 。 險hiểm 岸ngạn 譬thí 非phi 想tưởng 也dã 。 草thảo 覆phú 譬thí 彼bỉ 。 生sanh 死tử 果quả 報báo 。 而nhi 外ngoại 道đạo 不bất 知tri 計kế 為vi 涅Niết 槃Bàn 也dã 。 甘cam 露lộ 者giả 。 譬thí 禪thiền 定định 樂nhạo/nhạc/lạc 也dã 。 壽thọ 千thiên 年niên 者giả 。 八bát 萬vạn 劫kiếp 也dã 。 貪tham 其kỳ 味vị 者giả 。 著trước 禪thiền 定định 也dã 。 深thâm 坑khanh 者giả 。 生sanh 死tử 苦khổ 也dã 。 脚cước 跌trật 者giả 。 外ngoại 道đạo 以dĩ 非phi 想tưởng 為vi 涅Niết 槃Bàn 。 失thất 理lý 故cố 墮đọa 三tam 塗đồ 也dã 。

迦Ca 葉Diếp 云vân 何hà 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 至chí )# 大đại 涅Niết 槃Bàn 經kinh 觀quán 於ư 老lão 苦khổ 。

案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 皆giai 與dữ 衰suy 壞hoại 作tác 譬thí 也dã 。 王vương 譬thí 壯tráng 色sắc 。 敵địch 國quốc 譬thí 老lão 。 他tha 土thổ/độ 人nhân 民dân 以dĩ 譬thí 憶ức 念niệm 少thiểu 盛thịnh 之chi 事sự 也dã 。

迦Ca 葉Diếp 云vân 何hà 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 至chí )# 大đại 涅Niết 槃Bàn 經kinh 觀quán 於ư 病bệnh 苦khổ 。

案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 端đoan 正chánh 譬thí 健kiện 色sắc 。 夫phu 人nhân 譬thí 愛ái 結kết 。 王vương 譬thí 病bệnh 也dã 。 挑thiêu 一nhất 目mục 等đẳng 。 譬thí 壞hoại 盛thịnh 色sắc 。

迦Ca 葉Diếp 云vân 何hà 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 至chí 住trụ 於ư 大Đại 乘Thừa 。 大đại 涅Niết 槃Bàn 咒chú 。

案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 唯duy 除trừ 二nhị 禪thiền 者giả 。 凡phàm 死tử 苦khổ 一nhất 至chí 。 無vô 不bất 惱não 亂loạn 。 故cố 以dĩ 災tai 為vi 譬thí 。 菩Bồ 薩Tát 死tử 至chí 。 心tâm 不bất 亂loạn 也dã 。 摩ma 羅la 毒độc 蛇xà 其kỳ 色sắc 黑hắc 。 若nhược 觸xúc 人nhân 衣y 。 戒giới 人nhân 衣y 觸xúc 其kỳ 行hành 處xứ 。 皆giai 死tử 。 故cố 名danh 觸xúc 毒độc 。 阿a 竭kiệt 多đa 星tinh 。 八bát 月nguyệt 出xuất 也dã 。 因nhân 星tinh 結kết 咒chú 。 消tiêu 四tứ 毒độc 也dã 。 僧Tăng 宗tông 曰viết 。 病bệnh 之chi 為vi 苦khổ 。 破phá 壞hoại 浮phù 囊nang 。 實thật 為vi 最tối 苦khổ 也dã 。

復phục 次thứ 迦Ca 葉Diếp 。 譬thí 如như 有hữu 人nhân 。 至chí )# 大đại 涅Niết 槃Bàn 經kinh 觀quán 於ư 死tử 苦khổ 。

案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 上thượng 來lai 說thuyết 死tử 。 而nhi 未vị 說thuyết 苦khổ 。 今kim 言ngôn 於ư 險hiểm 難nạn 處xứ 。 無vô 有hữu 資tư 糧lương 者giả 。 諸chư 受thọ 根căn 滅diệt 。 不bất 受thọ 根căn 起khởi 。 名danh 曰viết 死tử 也dã 。 不bất 受thọ 根căn 起khởi 。 則tắc 生sanh 塗đồ 斷đoạn 絕tuyệt 。 譬thí 險hiểm 難nạn 也dã 。 受thọ 根căn 不bất 起khởi 。 不bất 起khởi 則tắc 無vô 法pháp 。 無vô 法pháp 則tắc 不bất 可khả 資tư 用dụng 。 譬thí 無vô 資tư 糧lương 也dã 。 來lai 塗đồ 茫mang 茫mang 。 莫mạc 知tri 所sở 之chi 。 譬thí 懸huyền 遠viễn 也dã 。 五ngũ 根căn 皆giai 滅diệt 。 意ý 識thức 獨độc 行hành 。 譬thí 無vô 伴bạn 侶lữ 。 業nghiệp 風phong 所sở 飄phiêu 。 求cầu 生sanh 不bất 住trụ 。 譬thí 常thường 行hành 也dã 。 五ngũ 道đạo 未vị 分phần/phân 。 譬thí 不bất 知tri 邊biên 際tế 也dã 。 遇ngộ 得đắc 生sanh 緣duyên 。 乘thừa 癡si 受thọ 生sanh 。 譬thí 無vô 燈đăng 明minh 也dã 。 上thượng 來lai 諸chư 譬thí 。 說thuyết 欲dục 受thọ 生sanh 之chi 苦khổ 。 自tự 此thử 下hạ 譬thí 死tử 之chi 苦khổ 也dã 。 說thuyết 一nhất 切thiết 苦khổ 。 皆giai 由do 受thọ 生sanh 。 心tâm 滅diệt 名danh 死tử 。 滅diệt 不bất 由do 戶hộ 。 譬thí 無vô 門môn 也dã 。 不bất 受thọ 根căn 起khởi 。 譬thí 有hữu 處xứ 所sở 也dã 。 不bất 覺giác 苦khổ 樂lạc 。 譬thí 無vô 痛thống 處xứ 。 醫y 藥dược 不bất 加gia 。 譬thí 不bất 可khả 治trị 也dã 。 諸chư 根căn 漸tiệm 滅diệt 。 強cường 力lực 所sở 不bất 制chế 。 譬thí 無vô 遮già 止chỉ 也dã 。 受thọ 根căn 已dĩ 滅diệt 。 不bất 可khả 更cánh 生sanh 。 譬thí 不bất 得đắc 脫thoát 也dã 。 生sanh 滅diệt 根căn 異dị 。 外ngoại 相tướng 不bất 改cải 。 譬thí 無vô 破phá 壞hoại 也dã 。 人nhân 不bất 喜hỷ 見kiến 。 譬thí 愁sầu 毒độc 也dã 。 不bất 能năng 害hại 人nhân 。 譬thí 非phi 惡ác 色sắc 也dã 。 人nhân 懼cụ 其kỳ 禍họa 。 譬thí 怖bố 畏úy 也dã 。 是thị 根căn 皆giai 滅diệt 。 譬thí 在tại 身thân 也dã 。 滅diệt 不bất 可khả 見kiến 。 譬thí 不bất 可khả 覺giác 知tri 也dã 。

大Đại 般Bát 涅Niết 槃Bàn 。 經Kinh 集Tập 解Giải 卷quyển 第đệ 二nhị 十thập 九cửu