大Đại 般Bát 涅Niết 槃Bàn 經Kinh 集Tập 解Giải
Quyển 28
梁Lương 寶Bảo 亮Lượng 等Đẳng 集Tập
大Đại 般Bát 涅Niết 槃Bàn 。 經Kinh 集Tập 解Giải 卷Quyển 。 第Đệ 二Nhị 十Thập 八Bát
釋thích 觀quán 三tam 十thập 六lục 物vật 。 釋thích 四Tứ 意Ý 止Chỉ 觀quán 。 結kết 定định 果quả 。 出xuất 仙tiên 豫dự 王vương 殺sát 。 婆Bà 羅La 門Môn 事sự 。 釋thích 四Tứ 諦Đế 義nghĩa 。 釋thích 三tam 苦khổ 義nghĩa 。 釋thích 四Tứ 諦Đế 有hữu 漏lậu 無vô 漏lậu 義nghĩa 。 釋thích 八bát 苦khổ 義nghĩa 。
聖thánh 行hành 品phẩm 之chi 第đệ 二nhị
復phục 次thứ 善thiện 男nam 子tử 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 至chí )# 除trừ 去khứ 皮bì 肉nhục 唯duy 觀quán 白bạch 骨cốt 。
案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 第đệ 二nhị 明minh 定định 門môn 也dã 。 有hữu 八bát 段đoạn 。 第đệ 一nhất 總tổng 觀quán 身thân 。 有hữu 三tam 十thập 六lục 佛Phật 。 第đệ 二nhị 移di 觀quán 。 觀quán 四tứ 色sắc 覓mịch 我ngã 不bất 得đắc 。 第đệ 三tam 觀quán 手thủ 足túc 支chi 節tiết 相tương/tướng 柱trụ 。 為vi 觀quán 轉chuyển 明minh 。 第đệ 四tứ 見kiến 一nhất 切thiết 皆giai 青thanh 也dã 。 此thử 觀quán 始thỉ 成thành 故cố 。 第đệ 五ngũ 諸chư 佛Phật 現hiện 而nhi 復phục 隱ẩn 。 令linh 其kỳ 思tư 而nhi 易dị 觀quán 。 第đệ 六lục 觀quán 心tâm 。 是thị 則tắc 前tiền 觀quán 身thân 後hậu 觀quán 心tâm 具cụ 三tam 。 意ý 止chỉ 二nhị 。 既ký 已dĩ 具cụ 。 則tắc 四tứ 亦diệc 具cụ 也dã 。 故cố 第đệ 七thất 結kết 堪kham 忍nhẫn 地địa 。 第đệ 八bát 明minh 既ký 得đắc 勝thắng 定định 。 必tất 能năng 為vi 物vật 破phá 戒giới 也dã 。 此thử 先tiên 明minh 身thân 意ý 止chỉ 也dã 。 以dĩ 人nhân 人nhân 多đa 於ư 身thân 中trung 計kế 有hữu 淨tịnh 也dã 。 此thử 即tức 第đệ 一nhất 觀quán 也dã 。 寶bảo 亮lượng 曰viết 。 第đệ 二nhị 門môn 有hữu 五ngũ 段đoạn 。 四tứ 念niệm 觀quán 即tức 四tứ 也dã 。 第đệ 五ngũ 結kết 果quả 。 此thử 下hạ 觀quán 身thân 無vô 我ngã 。
復phục 作tác 是thị 念niệm 。 骨cốt 色sắc 相tướng 異dị (# 至chí 即tức 得đắc 斷đoạn 除trừ 。 一nhất 切thiết 色sắc 欲dục 。
案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 伏phục 斷đoạn 鮮tiên 淨tịnh 之chi 欲dục 也dã 。 因nhân 色sắc 起khởi 欲dục 未vị 盡tận 下hạ 形hình 貌mạo 等đẳng 三tam 。 皆giai 因nhân 色sắc 起khởi 也dã 。 僧Tăng 宗tông 曰viết 。 第đệ 二nhị 移di 觀quán 四tứ 色sắc 。 覓mịch 我ngã 不bất 得đắc 也dã 。
復phục 作tác 是thị 念niệm 。 如như 是thị 骨cốt 者giả (# 至chí )# 二nhị 姿tư 態thái 欲dục 三tam 細tế 觸xúc 欲dục 。
案án 。 僧Tăng 宗tông 曰viết 。 第đệ 三tam 觀quán 也dã 。
菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 觀quán 青thanh 骨cốt 時thời (# 至chí 青thanh 黃hoàng 赤xích 白bạch 。 鴿cáp 等đẳng 色sắc 光quang 。
案án 。 僧Tăng 宗tông 曰viết 。 為vi 觀quán 轉chuyển 明minh 。 是thị 以dĩ 第đệ 四tứ 觀quán 青thanh 。 則tắc 一nhất 切thiết 皆giai 青thanh 也dã 。
菩Bồ 薩Tát 於ư 是thị 。 一nhất 一nhất 諸chư 光quang 明minh 中trung (# 至chí )# 光quang 中trung 諸chư 佛Phật 。 忽hốt 然nhiên 不bất 現hiện 。
案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 抱bão 疑nghi 來lai 久cửu 見kiến 像tượng 。 便tiện 問vấn 。 忽hốt 然nhiên 不bất 見kiến 者giả 。 觀quán 道đạo 未vị 明minh 。 不bất 答đáp 而nhi 滅diệt 也dã 。 僧Tăng 宗tông 曰viết 。 第đệ 五ngũ 諸chư 佛Phật 現hiện 而nhi 復phục 隱ẩn 。 令linh 其kỳ 思tư 而nhi 易dị 觀quán 也dã 。 寶bảo 亮lượng 曰viết 。 第đệ 一nhất 身thân 念niệm 處xứ 觀quán 也dã 。
復phục 作tác 是thị 念niệm 。 或hoặc 識thức 是thị 我ngã (# 至chí 猶do 如như 流lưu 水thủy 。 亦diệc 復phục 非phi 我ngã 。
案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 第đệ 二nhị 心tâm 念niệm 處xứ 觀quán 。
復phục 作tác 是thị 念niệm 。 若nhược 識thức 非phi 我ngã (# 至chí 當đương 於ư 何hà 處xứ 。 而nhi 生sanh 貪tham 欲dục 。
案án 。 寶bảo 亮lượng 曰viết 。 第đệ 三tam 法pháp 念niệm 處xứ 觀quán 。
若nhược 被bị 罵mạ 辱nhục 復phục 於ư 何hà 處xứ 。 至chí 則tắc 墮đọa 地địa 獄ngục 。 畜súc 生sanh 餓ngạ 鬼quỷ 。
案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 領lãnh 佛Phật 不bất 答đáp 之chi 旨chỉ 。 乃nãi 觀quán 識thức 求cầu 我ngã 。 又hựu 不bất 可khả 得đắc 觀quán 出xuất 入nhập 息tức 。 或hoặc 是thị 我ngã 者giả 。 有hữu 息tức 則tắc 生sanh 。 無vô 息tức 則tắc 死tử 。 觀quán 之chi 直trực 是thị 風phong 性tánh 。 亦diệc 復phục 非phi 我ngã 息tức 。 以dĩ 風phong 多đa 風phong 。 乃nãi 四tứ 大đại 合hợp 成thành 而nhi 一nhất 性tánh 。 非phi 我ngã 和hòa 合hợp 。 亦diệc 無vô 復phục 作tác 是thị 念niệm 。 悉tất 無vô 有hữu 我ngã 者giả 。 得đắc 無vô 我ngã 空không 。 見kiến 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。 則tắc 見kiến 世thế 諦đế 也dã 。 僧Tăng 宗tông 曰viết 。 或hoặc 息tức 是thị 我ngã 者giả 。 第đệ 六lục 即tức 是thị 心tâm 意ý 止Chỉ 觀Quán 也dã 。 但đãn 見kiến 生sanh 滅diệt 念niệm 念niệm 流lưu 謝tạ 。 豈khởi 有hữu 一nhất 神thần 常thường 而nhi 不bất 滅diệt 耶da 。 何hà 處xứ 當đương 有hữu 。 受thọ 罵mạ 辱nhục 者giả 。 此thử 明minh 無vô 我ngã 。 但đãn 見kiến 眾chúng 法pháp 我ngã 心tâm 自tự 息tức 也dã 。 寶bảo 亮lượng 曰viết 。 第đệ 四tứ 明minh 受thọ 念niệm 處xứ 觀quán 也dã 。
菩Bồ 薩Tát 爾nhĩ 時thời 。 作tác 是thị 觀quán 已dĩ 。 至chí 是thị 故cố 名danh 為vi 。 住trụ 堪kham 忍nhẫn 地địa 。
案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 結kết 定định 果quả 也dã 。 僧Tăng 宗tông 曰viết 。 堪kham 忍nhẫn 地địa 者giả 。 第đệ 七thất 結kết 果quả 。 謂vị 三tam 地địa 也dã 。 三Tam 地Địa 菩Bồ 薩Tát 。 脩tu 十thập 二nhị 門môn 種chủng 。 得đắc 忍nhẫn 度độ 成thành 就tựu 。 既ký 能năng 安an 心tâm 忍nhẫn 理lý 。 故cố 能năng 於ư 事sự 不bất 起khởi 瞋sân 也dã 。 寶bảo 亮lượng 曰viết 。 第đệ 五ngũ 結kết 果quả 。
迦Ca 葉Diếp 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 白bạch 佛Phật 言ngôn (# 至chí 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 得đắc 毀hủy 淨tịnh 戒giới 。
案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 上thượng 浮phù 囊nang 之chi 譬thí 。 輕khinh 重trọng 不bất 犯phạm 。 而nhi 菩Bồ 薩Tát 護hộ 法Pháp 。 應ứng 化hóa 隨tùy 緣duyên 。 二nhị 言ngôn 相tương/tướng 食thực 。 宜nghi 項hạng 會hội 也dã 。 未vị 得đắc 不bất 動động 地địa 者giả 。 明minh 未vị 得đắc 。 猶do 尚thượng 不bất 犯phạm 。 何hà 況huống 已dĩ 得đắc 。 若nhược 為vi 攝nhiếp 取thủ 眾chúng 生sanh 。 得đắc 毀hủy 戒giới 也dã 。 僧Tăng 宗tông 曰viết 。 第đệ 八bát 明minh 得đắc 深thâm 定định 已dĩ 。 能năng 隨tùy 緣duyên 益ích 物vật 。 得đắc 破phá 戒giới 也dã 。 寶bảo 亮lượng 曰viết 。 問vấn 意ý 定định 初sơ 依y 人nhân 位vị 也dã 。 所sở 以dĩ 不bất 待đãi 辨biện 慧tuệ 後hậu 。 而nhi 此thử 中trung 問vấn 者giả 。 以dĩ 戒giới 定định 之chi 位vị 。 本bổn 居cư 五ngũ 方phương 便tiện 中trung 無vô 相tướng 行hành 已dĩ 上thượng 。 是thị 聖thánh 人nhân 位vị 也dã 。 初sơ 依y 人nhân 雖tuy 復phục 信tín 根căn 永vĩnh 立lập 。 要yếu 未vị 得đắc 真chân 解giải 。 欲dục 為vi 利lợi 益ích 之chi 道đạo 得đắc 破phá 戒giới 。 不bất 解giải 言ngôn 菩Bồ 薩Tát 寧ninh 當đương 。 自tự 墮đọa 地địa 獄ngục 。 不bất 令linh 眾chúng 生sanh 。 退thoái 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 以dĩ 此thử 因nhân 緣duyên 。 可khả 得đắc 破phá 戒giới 而nhi 不bất 名danh 為vi 犯phạm 也dã 。
爾nhĩ 時thời 文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi 菩Bồ 薩Tát 。 至chí )# 若nhược 墮đọa 阿A 鼻Tỳ 地Địa 獄Ngục 。 無vô 有hữu 是thị 處xứ 。
案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 至chí 言ngôn 實thật 須tu 以dĩ 事sự 證chứng 也dã 。
爾nhĩ 時thời 佛Phật 讚tán 。 文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi 。 至chí 乃nãi 有hữu 如như 是thị 。 無vô 量lượng 勢thế 力lực 。
案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 為vi 法pháp 斷đoạn 命mạng 。 即tức 是thị 護hộ 法Pháp 。 況huống 直trực 爾nhĩ 出xuất 入nhập 無vô 期kỳ 。 心tâm 同đồng 虛hư 空không 者giả 乎hồ 。 寶bảo 亮lượng 曰viết 。 引dẫn 本bổn 行hạnh 為vi 證chứng 也dã 。 下hạ 梵Phạm 行hạnh 中trung 。 明minh 三tam 無vô 量lượng 。 當đương 復phục 廣quảng 其kỳ 事sự 也dã 。
復phục 次thứ 迦Ca 葉Diếp 。 又hựu 有hữu 聖thánh 行hành 所sở 謂vị 四Tứ 聖Thánh 諦Đế 。 苦Khổ 集Tập 滅Diệt 道Đạo 。
案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 說thuyết 慧tuệ 也dã 。 慧tuệ 緣duyên 真Chân 諦Đế 。 辨biện 真Chân 諦Đế 有hữu 三tam 種chủng 。 初sơ 明minh 四Tứ 諦Đế 。 中trung 辨biện 二nhị 諦đế 。 後hậu 略lược 明minh 實thật 諦đế 也dã 。 此thử 下hạ 盡tận 八bát 字tự 五ngũ 翻phiên 。 說thuyết 四Tứ 諦Đế 也dã 。 僧Tăng 宗tông 曰viết 。 慧tuệ 生sanh 由do 境cảnh 故cố 寄ký 境cảnh 以dĩ 明minh 慧tuệ 也dã 。 有hữu 四tứ 科khoa 明minh 義nghĩa 。 第đệ 一nhất 明minh 四Tứ 諦Đế 。 第đệ 二nhị 明minh 二nhị 諦đế 。 第đệ 三Tam 明Minh 實thật 諦đế 。 第đệ 四tứ 歎thán 經kinh 也dã 。 就tựu 四Tứ 諦Đế 中trung 有hữu 四tứ 翻phiên 。 第đệ 一nhất 以dĩ 五ngũ 重trọng/trùng 略lược 辨biện 四Tứ 諦Đế 。 第đệ 二nhị 就tựu 八bát 苦khổ 門môn 。 廣quảng 明minh 苦Khổ 諦Đế 。 第đệ 三tam 寄ký 菩Bồ 薩Tát 觀quán 行hành 。 驗nghiệm 其kỳ 所sở 以dĩ 。 是thị 可khả 厭yếm 之chi 法pháp 。 第đệ 四tứ 略lược 會hội 通thông 二nhị 教giáo 也dã 。 寶bảo 亮lượng 曰viết 。 第đệ 三tam 門môn 明minh 慧tuệ 也dã 。 有hữu 六lục 段đoạn 。 第đệ 一nhất 就tựu 四Tứ 諦Đế 辨biện 慧tuệ 。 第đệ 二nhị 就tựu 真chân 俗tục 。 第đệ 三tam 就tựu 實thật 諦đế 。 第đệ 四tứ 遣khiển 執chấp 。 第đệ 五ngũ 結kết 慧tuệ 果quả 。 第đệ 六lục 明minh 登đăng 初Sơ 地Địa 。 後hậu 進tiến 脩tu 二nhị 十thập 五ngũ 三tam 昧muội 。 進tiến 得đắc 不bất 動động 自tự 在tại 。 地địa 上thượng 至chí 金kim 剛cang 心tâm 也dã 。 就tựu 四Tứ 諦Đế 門môn 中trung 。 分phân 為vi 三tam 章chương 。 第đệ 一nhất 有hữu 五ngũ 重trọng/trùng 。 此thử 第đệ 一nhất 重trọng/trùng 。 略lược 辨biện 四Tứ 諦Đế 也dã 。 苦khổ 來lai 逼bức 心tâm 。 心tâm 則tắc 生sanh 惱não 。 謂vị 逼bức 迮trách 相tương/tướng 也dã 。 煩phiền 惱não 結kết 業nghiệp 。 能năng 生sanh 來lai 苦khổ 。 生sanh 長trưởng 相tương/tướng 也dã 。 生sanh 死tử 因nhân 盡tận 。 寂tịch 滅diệt 相tương/tướng 也dã 。 緣duyên 中trung 忘vong 相tương/tướng 之chi 知tri 大Đại 乘Thừa 道đạo 也dã 。
迦Ca 葉Diếp 苦khổ 者giả 逼bức 迮trách 相tương/tướng (# 至chí )# 滅diệt 者giả 寂tịch 滅diệt 相tương/tướng 道đạo 者giả 大Đại 乘Thừa 相tương/tướng 。
案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 逼bức 迫bách 眾chúng 生sanh 也dã 。 僧Tăng 宗tông 曰viết 。 第đệ 一nhất 重trùng 以dĩ 十thập 四tứ 種chủng 色sắc 是thị 苦khổ 具cụ 。 心tâm 為vi 苦khổ 體thể 。 言ngôn 不bất 起khởi 則tắc 已dĩ 。 起khởi 則tắc 為vi 緣duyên 所sở 逼bức 。 故cố 言ngôn 逼bức 迫bách 相tương/tướng 也dã 。 十thập 惡ác 為vi 因nhân 。 無vô 明minh 為vi 緣duyên 。 以dĩ 能năng 生sanh 長trưởng 未vị 來lai 故cố 。 故cố 名danh 集tập 也dã 。 偏thiên 教giáo 以dĩ 三tam 心tâm 滅diệt 處xứ 為vi 滅diệt 。 圓viên 教giáo 以dĩ 常thường 住trụ 之chi 體thể 絕tuyệt 眾chúng 相tướng 。 為vi 滅diệt 也dã 。 破phá 彼bỉ 三tam 因nhân 。 以dĩ 大Đại 乘Thừa 常thường 住trụ 之chi 因nhân 為vi 道đạo 。
復phục 次thứ 善thiện 男nam 子tử 。 苦khổ 者giả 現hiện 相tướng 至chí )# 滅diệt 者giả 除trừ 相tương/tướng 道đạo 者giả 能năng 除trừ 相tương/tướng 。
案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 現hiện 惱não 切thiết 故cố 。 言ngôn 現hiện 相tướng 也dã 。 僧Tăng 宗tông 曰viết 。 第đệ 二nhị 重trọng/trùng 謂vị 法pháp 顯hiển 現hiện 者giả 也dã 。 眾chúng 之chi 為vi 力lực 。 能năng # 轉chuyển 行hành 人nhân 。 受thọ 六lục 道đạo 苦khổ 果quả 。 轉chuyển 相tương/tướng 也dã 。 圓viên 果quả 之chi 體thể 。 除trừ 一nhất 切thiết 惡ác 。 謂vị 之chi 除trừ 也dã 。 無vô 漏lậu 之chi 體thể 性tánh 。 能năng 除trừ 戒giới 五ngũ 方phương 便tiện 。 雖tuy 是thị 伏phục 除trừ 。 未vị 是thị 永vĩnh 斷đoạn 。 亦diệc 相tương 從tùng 為vi 道đạo 。 取thủ 其kỳ 感cảm 果quả 之chi 義nghĩa 。 猶do 集Tập 諦Đế 攝nhiếp 也dã 。 寶bảo 亮lượng 曰viết 。 第đệ 二nhị 重trọng/trùng 也dã 。 麁thô 著trước 易dị 知tri 。 為vi 現hiện 相tướng 也dã 。 因nhân 謝tạ 果quả 起khởi 。 轉chuyển 因nhân 得đắc 果quả 。 轉chuyển 相tương/tướng 也dã 。 滅diệt 者giả 。 據cứ 所sở 除trừ 為vi 論luận 也dã 。 道đạo 者giả 。 據cứ 除trừ 為vi 論luận 也dã 。
復phục 次thứ 善thiện 男nam 子tử 。 苦khổ 者giả 有hữu 三tam 相tương/tướng (# 至chí )# 道đạo 者giả 脩tu 戒giới 定định 慧tuệ 。
案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 三tam 相tương/tướng 者giả 。 苦khổ 受thọ 性tánh 苦khổ 。 能năng 苦khổ 眾chúng 生sanh 。 謂vị 苦khổ 苦khổ 也dã 。 不bất 苦khổ 不bất 樂lạc 以dĩ 求cầu 。 須tu 為vi 行hành 苦khổ 也dã 。 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 滅diệt 時thời 生sanh 。 苦khổ 為vi 壞hoại 苦khổ 也dã 。 僧Tăng 宗tông 曰viết 。 第đệ 三tam 重trọng/trùng 釋thích 苦khổ 義nghĩa 。 具cụ 在tại 中trung 也dã 。 集tập 謂vị 二nhị 十thập 五ngũ 有hữu 者giả 。 此thử 乃nãi 舉cử 於ư 所sở 集tập 。 以dĩ 明minh 能năng 集tập 也dã 。 寶bảo 亮lượng 曰viết 。 第đệ 三tam 重trọng/trùng 也dã 。 昔tích 化hóa 下hạ 愚ngu 。 開khai 三tam 受thọ 教giáo 門môn 。 次thứ 以dĩ 三tam 苦khổ 。 點điểm 壞hoại 三tam 受thọ 也dã 。 苦khổ 之chi 重trọng/trùng 者giả 。 為vi 苦khổ 苦khổ 。 以dĩ 果quả 來lai 壞hoại 因nhân 。 明minh 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 之chi 體thể 。 即tức 是thị 苦khổ 故cố 。 稱xưng 為vi 壞hoại 苦khổ 也dã 。 通thông 前tiền 二nhị 心tâm 。 行hành 緣duyên 動động 求cầu 。 名danh 為vi 行hành 苦khổ 。 也dã 二nhị 十thập 五ngũ 有hữu 。 因nhân 為vi 集Tập 諦Đế 。 果quả 為vi 滅Diệt 諦Đế 。 脩tu 戒giới 定định 慧tuệ 為vi 道Đạo 諦Đế 。
復phục 次thứ 善thiện 男nam 子tử 。 有hữu 漏lậu 法pháp 者giả (# 至chí )# 無vô 漏lậu 因nhân 者giả 則tắc 名danh 為vi 道đạo 。
案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 有hữu 為vi 是thị 苦Khổ 諦Đế 。 無vô 為vi 是thị 滅Diệt 諦Đế 。 有hữu 漏lậu 業nghiệp 為vi 苦khổ 因nhân 。 天thiên 漏lậu 業nghiệp 為vi 道đạo 因nhân 也dã 。 僧Tăng 宗tông 曰viết 。 第đệ 四tứ 重trọng/trùng 明minh 有hữu 漏lậu 因nhân 果quả 者giả 。 義nghĩa 與dữ 毘tỳ 曇đàm 相tương 應ứng 也dã 。 寶bảo 亮lượng 曰viết 。 重trọng/trùng 也dã 。 指chỉ 就tựu 雨vũ 廂sương 易dị 見kiến 也dã 。
復phục 次thứ 善thiện 男nam 子tử 。 八bát 相tương/tướng 名danh 苦khổ (# 至chí )# 三tam 念niệm 處xứ 大đại 悲bi 。 是thị 名danh 為vi 道Đạo 。
案án 。 僧Tăng 宗tông 曰viết 。 第đệ 五ngũ 重trọng/trùng 明minh 四Tứ 諦Đế 也dã 。 十Thập 力Lực 乃nãi 至chí 大đại 悲bi 為vi 道đạo 者giả 。 金kim 剛cang 心tâm 為vi 無vô 礙ngại 。 佛Phật 心tâm 為vi 解giải 脫thoát 。 有hữu 雙song 道đạo 之chi 義nghĩa 。 故cố 假giả 稱xưng 道đạo 也dã 。 寶bảo 亮lượng 曰viết 。 第đệ 五ngũ 重trọng/trùng 廣quảng 三tam 苦khổ 為vi 八bát 苦khổ 也dã 。 生sanh 苦khổ 具cụ 二nhị 。 謂vị 苦khổ 苦khổ 及cập 壞hoại 苦khổ 也dã 。 以dĩ 潤nhuận 生sanh 之chi 愛ái 從tùng 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 而nhi 來lai 。 因nhân 中trung 說thuyết 果quả 。 即tức 壞hoại 苦khổ 也dã 。 取thủ 出xuất 生sanh 之chi 生sanh 。 則tắc 有hữu 苦khổ 苦khổ 。 心tâm 即tức 苦khổ 體thể 。 墮đọa 地địa 獄ngục 。 為vi 苦khổ 苦khổ 也dã 。 怨oán 憎tăng 求cầu 不bất 得đắc 。 亦diệc 苦khổ 苦khổ 攝nhiếp 。 其kỳ 餘dư 五ngũ 苦khổ 。 悉tất 應ưng 壞hoại 苦khổ 攝nhiếp 也dã 。
善thiện 男nam 子tử 生sanh 者giả 出xuất 相tương/tướng 所sở 謂vị 五ngũ 種chủng 至chí 是thị 故cố 名danh 為vi 。 五ngũ 盛thịnh 陰ấm 苦khổ 。
案án 。 僧Tăng 亮lượng 曰viết 。 所sở 以dĩ 總tổng 七thất 苦khổ 。 更cánh 作tác 一nhất 苦khổ 名danh 者giả 。 人nhân 謂vị 七thất 苦khổ 異dị 陰ấm 而nhi 有hữu 。 今kim 說thuyết 即tức 陰ấm 是thị 也dã 。 僧Tăng 宗tông 曰viết 。 此thử 第đệ 二nhị 就tựu 八bát 苦khổ 門môn 。 廣quảng 明minh 苦Khổ 諦Đế 也dã 。
大Đại 般Bát 涅Niết 槃Bàn 。 經Kinh 集Tập 解Giải 卷Quyển 。 第Đệ 二Nhị 十Thập 八Bát
