阿A 毘Tỳ 達Đạt 磨Ma 順Thuận 正Chánh 理Lý 論Luận
Quyển 9
尊Tôn 者Giả 眾Chúng 賢Hiền 造Tạo 唐Đường 玄Huyền 奘Tráng 譯Dịch

阿A 毘Tỳ 達Đạt 磨Ma 順Thuận 正Chánh 理Lý 論Luận 卷quyển 第đệ 九cửu

尊tôn 者giả 眾chúng 賢hiền 造tạo

三Tam 藏Tạng 法Pháp 師sư 玄huyền 奘tráng 奉phụng 。 詔chiếu 譯dịch 。

辯Biện 差Sai 別Biệt 品Phẩm 第đệ 二nhị 之chi 一nhất

如như 是thị 因nhân 界giới 已dĩ 列liệt 諸chư 根căn 今kim 於ư 此thử 中trung 。 應ưng 更cánh 思tư 擇trạch 。 世Thế 尊Tôn 何hà 故cố 。 別biệt 說thuyết 根căn 名danh 。 在tại 內nội 界giới 全toàn 及cập 法pháp 一nhất 分phần/phân 。 依y 增tăng 上thượng 義nghĩa 。 別biệt 說thuyết 為vi 根căn 。 彼bỉ 彼bỉ 事sự 中trung 得đắc 增tăng 上thượng 故cố 。 此thử 增tăng 上thượng 義nghĩa 。 界giới 義nghĩa 顯hiển 成thành 。 界giới 謂vị 伊y 地địa 。 或hoặc 謂vị 忍nhẫn 地địa 。 最tối 勝thắng 自tự 在tại 。 是thị 伊y 地địa 義nghĩa 。 照chiếu 灼chước 明minh 了liễu 。 是thị 忍nhẫn 地địa 義nghĩa 。 唯duy 此thử 熾sí 盛thịnh 光quang 顯hiển 名danh 根căn 。 此thử 意ý 總tổng 示thị 。 二nhị 十thập 二nhị 根căn 。 於ư 諸chư 聚tụ 中trung 。 作tác 用dụng 增tăng 上thượng 。 諸chư 法pháp 相tướng 望vọng 。 各các 各các 別biệt 有hữu 增tăng 上thượng 用dụng 故cố 。 應ưng 並tịnh 名danh 根căn 。 此thử 極cực 增tăng 上thượng 。 別biệt 說thuyết 義nghĩa 成thành 。 如như 師sư 子tử 王vương 。 及cập 村thôn 邑ấp 長trường/trưởng 。 轉Chuyển 輪Luân 王Vương 等đẳng 。 於ư 獸thú 村thôn 邑ấp 四tứ 大đại 洲châu 等đẳng 。 極cực 增tăng 上thượng 故cố 。 此thử 極cực 增tăng 上thượng 。 誰thùy 望vọng 於ư 誰thùy 。 頌tụng 曰viết 。

傳truyền 說thuyết 五ngũ 於ư 四tứ 。 四tứ 根căn 於ư 二nhị 種chủng 。

五ngũ 八bát 染nhiễm 淨tịnh 中trung 。 各các 別biệt 為vi 增tăng 上thượng 。

論luận 曰viết 。 非phi 一nhất 切thiết 根căn 總tổng 於ư 一nhất 事sự 為vi 極cực 增tăng 上thượng 。 眼nhãn 等đẳng 五ngũ 根căn 各các 於ư 四tứ 事sự 有hữu 增tăng 上thượng 用dụng 。 一nhất 莊trang 嚴nghiêm 身thân 。 二nhị 導đạo 養dưỡng 身thân 。 三tam 生sanh 識thức 等đẳng 。 四tứ 不bất 共cộng 事sự 。 莊trang 嚴nghiêm 身thân 者giả 。 謂vị 五ngũ 根căn 中trung 。 隨tùy 闕khuyết 一nhất 根căn 。 身thân 醜xú 陋lậu 故cố 。 導đạo 養dưỡng 身thân 者giả 。 謂vị 因nhân 見kiến 聞văn 。 避tị 險hiểm 難nạn 故cố 。 及cập 於ư 段đoạn 食thực 。 能năng 受thọ 用dụng 故cố 。 香hương 味vị 觸xúc 三tam 。 皆giai 成thành 段đoạn 食thực 。 如như 有hữu 頌tụng 言ngôn 。

譬thí 如như 明minh 眼nhãn 人nhân 。 能năng 避tị 現hiện 險hiểm 難nạn 。

世thế 有hữu 聰thông 明minh 者giả 。 能năng 離ly 當đương 苦khổ 惡ác 。

多đa 聞văn 能năng 知tri 法pháp 。 多đa 聞văn 能năng 離ly 罪tội 。

多đa 聞văn 捨xả 無vô 義nghĩa 。 多đa 聞văn 得đắc 涅Niết 槃Bàn 。

身thân 由do 食thực 住trụ 。 命mạng 託thác 食thực 存tồn 。 食thực 已dĩ 令linh 心tâm 。

適thích 悅duyệt 安an 泰thái 。

生sanh 識thức 等đẳng 者giả 。 謂vị 發phát 五ngũ 識thức 及cập 相tương 應ứng 法pháp 。 隨tùy 所sở 依y 根căn 。 有hữu 明minh 昧muội 故cố 。 不bất 共cộng 事sự 者giả 。 謂vị 取thủ 自tự 境cảnh 。 見kiến 聞văn 嗅khứu 嘗thường 覺giác 別biệt 境cảnh 故cố 。 有hữu 說thuyết 。 眼nhãn 耳nhĩ 於ư 能năng 守thủ 護hộ 。 生sanh 身thân 法Pháp 身thân 。 如như 其kỳ 次thứ 第đệ 有hữu 增tăng 上thượng 用dụng 。 前tiền 二nhị 伽già 他tha 。 即tức 為vi 此thử 證chứng 。 有hữu 說thuyết 眼nhãn 耳nhĩ 俱câu 能năng 守thủ 護hộ 生sanh 法pháp 二nhị 身thân 。 親thân 近cận 善thiện 士sĩ 。 聽thính 聞văn 正Chánh 法Pháp 。 眼nhãn 耳nhĩ 各các 為vi 一nhất 增tăng 上thượng 故cố 。 女nữ 男nam 命mạng 意ý 。 各các 於ư 二nhị 事sự 有hữu 增tăng 上thượng 用dụng 。 且thả 女nữ 男nam 根căn 二nhị 增tăng 上thượng 者giả 。 一nhất 有hữu 情tình 異dị 。 二nhị 分phần 別biệt 異dị 。 有hữu 情tình 異dị 者giả 。 劫kiếp 初sơ 有hữu 情tình 。 形hình 類loại 皆giai 等đẳng 。 二nhị 根căn 生sanh 已dĩ 。 便tiện 有hữu 女nữ 男nam 形hình 類loại 差sai 別biệt 。 分phân 別biệt 異dị 者giả 。 進tiến 止chỉ 言ngôn 音âm 乳nhũ 房phòng 髻kế 等đẳng 。 安an 布bố 差sai 別biệt 。 有hữu 說thuyết 勇dũng 怯khiếp 。 有hữu 差sai 別biệt 故cố 。 名danh 有hữu 情tình 異dị 。 衣y 服phục 莊trang 嚴nghiêm 。 有hữu 差sai 別biệt 故cố 。 名danh 分phân 別biệt 異dị 。 有hữu 說thuyết 。 此thử 於ư 染nhiễm 淨tịnh 二nhị 品phẩm 。 有hữu 增tăng 上thượng 力lực 。 故cố 言ngôn 於ư 二nhị 受thọ 不bất 律luật 儀nghi 。 起khởi 無vô 間gian 業nghiệp 。 斷đoạn 善thiện 根căn 故cố 。 名danh 於ư 染nhiễm 品phẩm 。 有hữu 增tăng 上thượng 力lực 。 能năng 受thọ 律luật 儀nghi 。 入nhập 道đạo 得đắc 果quả 。 及cập 離ly 欲dục 故cố 。 名danh 於ư 淨tịnh 品phẩm 有hữu 增tăng 上thượng 力lực 。 扇thiên/phiến 搋trỉ 等đẳng 身thân 。 無vô 如như 是thị 事sự 。 命mạng 根căn 於ư 二nhị 有hữu 增tăng 上thượng 者giả 。 謂vị 由do 此thử 故cố 。 施thi 設thiết 諸chư 根căn 及cập 根căn 差sai 別biệt 。 由do 此thử 有hữu 彼bỉ 有hữu 此thử 無vô 彼bỉ 無vô 故cố 。 或hoặc 於ư 眾chúng 同đồng 分phần/phân 能năng 續tục 及cập 能năng 持trì 。 於ư 無vô 色sắc 界giới 。 要yếu 有hữu 命mạng 根căn 。 方phương 有hữu 所sở 生sanh 處xứ 決quyết 定định 故cố 。 彼bỉ 起khởi 自tự 地địa 善thiện 染nhiễm 污ô 心tâm 。 或hoặc 起khởi 餘dư 心tâm 。 非phi 命mạng 終chung 故cố 。 意ý 根căn 於ư 二nhị 有hữu 增tăng 上thượng 者giả 。 謂vị 能năng 續tục 後hậu 有hữu 。 及cập 自tự 在tại 隨tùy 行hành 。 能năng 續tục 後hậu 有hữu 者giả 。 如như 世Thế 尊Tôn 告cáo 阿A 難Nan 陀Đà 言ngôn 。 識thức 若nhược 不bất 入nhập 母mẫu 胎thai 中trung 者giả 。 精tinh 血huyết 得đắc 成thành 羯yết 剌lạt 藍lam 不phủ 。 不phủ 也dã 世Thế 尊Tôn 。 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。 自tự 在tại 隨tùy 行hành 者giả 。 如như 契Khế 經Kinh 言ngôn 。

心tâm 能năng 導đạo 世thế 間gian 。 心tâm 能năng 遍biến 攝nhiếp 受thọ 。

如như 是thị 心tâm 一nhất 法pháp 。 皆giai 自tự 在tại 隨tùy 行hành 。

有hữu 說thuyết 。 意ý 根căn 於ư 染nhiễm 淨tịnh 品phẩm 有hữu 增tăng 上thượng 力lực 。 故cố 言ngôn 於ư 二nhị 。 如như 契Khế 經Kinh 言ngôn 。 心tâm 雜tạp 染nhiễm 故cố 。 有hữu 情tình 雜tạp 染nhiễm 。 心tâm 清thanh 淨tịnh 故cố 。 有hữu 情tình 清thanh 淨tịnh 。 樂nhạo/nhạc/lạc 等đẳng 五ngũ 受thọ 。 信tín 等đẳng 八bát 根căn 。 於ư 染nhiễm 淨tịnh 中trung 有hữu 增tăng 上thượng 力lực 。 謂vị 樂nhạo/nhạc/lạc 等đẳng 五ngũ 。 於ư 染nhiễm 增tăng 上thượng 。 貪tham 等đẳng 隨tùy 眠miên 。 所sở 依y 事sự 故cố 。 有hữu 說thuyết 。 此thử 於ư 染nhiễm 淨tịnh 二nhị 品phẩm 。 俱câu 有hữu 增tăng 上thượng 。 說thuyết 為vi 耽đam 嗜thị 出xuất 離ly 依y 故cố 。 樂nhạo/nhạc/lạc 故cố 心tâm 定định 苦khổ 為vi 信tín 依y 等đẳng 。 契Khế 經Kinh 中trung 說thuyết 故cố 。 信tín 等đẳng 八bát 根căn 。 於ư 淨tịnh 增tăng 上thượng 。 如như 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 我ngã 聖thánh 弟đệ 子tử 。 具cụ 信tín 牆tường 塹tiệm 。 具cụ 勤cần 勢thế 力lực 。 具cụ 念niệm 防phòng 衛vệ 。 心tâm 定định 解giải 脫thoát 。 慧tuệ 為vi 刀đao 劍kiếm 。 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。 此thử 中trung 即tức 攝nhiếp 後hậu 三tam 根căn 故cố 。 彼bỉ 於ư 淨tịnh 品phẩm 。 定định 有hữu 增tăng 上thượng 。 初sơ 傳truyền 說thuyết 言ngôn 。 顯hiển 樂nhạo/nhạc/lạc 後hậu 說thuyết 。 謂vị 或hoặc 有hữu 說thuyết 。 能năng 導đạo 養dưỡng 身thân 。 非phi 眼nhãn 等đẳng 用dụng 。 是thị 識thức 增tăng 上thượng 。 要yếu 由do 諸chư 識thức 了liễu 違vi 順thuận 境cảnh 。 方phương 能năng 避tị 險hiểm 難nạn 。 及cập 受thọ 段đoạn 食thực 故cố 。 即tức 彼bỉ 復phục 謂vị 能năng 見kiến 色sắc 等đẳng 。 不bất 共cộng 功công 能năng 。 亦diệc 非phi 異dị 識thức 。 故cố 不bất 共cộng 事sự 。 於ư 眼nhãn 等đẳng 根căn 。 不bất 可khả 立lập 為vi 別biệt 增tăng 上thượng 用dụng 。 故cố 非phi 由do 此thử 眼nhãn 等đẳng 成thành 根căn 。 若nhược 爾nhĩ 云vân 何hà 。 頌tụng 曰viết 。

了liễu 自tự 境cảnh 增tăng 上thượng 。 總tổng 立lập 於ư 六lục 根căn 。

從tùng 身thân 立lập 二nhị 根căn 。 女nữ 男nam 性tánh 增tăng 上thượng 。

於ư 同đồng 住trụ 雜tạp 染nhiễm 。 清thanh 淨tịnh 增tăng 上thượng 故cố 。

應ưng 知tri 命mạng 五ngũ 受thọ 。 信tín 等đẳng 立lập 為vi 根căn 。

未vị 當đương 知tri 已dĩ 知tri 。 具cụ 知tri 根căn 亦diệc 爾nhĩ 。

於ư 得đắc 後hậu 後hậu 道đạo 。 涅Niết 槃Bàn 等đẳng 增tăng 上thượng 。

論luận 曰viết 。 了liễu 自tự 境cảnh 者giả 。 謂vị 六lục 識thức 身thân 。 眼nhãn 等đẳng 五ngũ 根căn 。 於ư 能năng 了liễu 別biệt 各các 別biệt 境cảnh 識thức 。 有hữu 增tăng 上thượng 用dụng 。 第đệ 六lục 意ý 根căn 。 於ư 能năng 了liễu 別biệt 一nhất 切thiết 境cảnh 識thức 。 有hữu 增tăng 上thượng 用dụng 。 故cố 眼nhãn 等đẳng 六lục 。 各các 立lập 為vi 根căn 。 然nhiên 無vô 境cảnh 界giới 亦diệc 成thành 根căn 失thất 。 以dĩ 眼nhãn 等đẳng 根căn 與dữ 能năng 了liễu 別biệt 一nhất 切thiết 境cảnh 識thức 為vi 通thông 因nhân 故cố 。 識thức 但đãn 隨tùy 根căn 有hữu 明minh 昧muội 故cố 。 此thử 說thuyết 非phi 理lý 。 彼bỉ 同đồng 分phần/phân 根căn 。 應ưng 非phi 根căn 故cố 。 豈khởi 不bất 斯tư 過quá 汝nhữ 亦diệc 有hữu 耶da 。 我ngã 無vô 此thử 失thất 。 說thuyết 於ư 嚴nghiêm 身thân 有hữu 增tăng 上thượng 故cố 。 又hựu 非phi 一nhất 切thiết 與dữ 能năng 了liễu 別biệt 一nhất 切thiết 色sắc 識thức 為vi 通thông 因nhân 性tánh 。 以dĩ 諸chư 眼nhãn 根căn 剎sát 那na 滅diệt 故cố 了liễu 諸chư 色sắc 識thức 。 不bất 俱câu 生sanh 故cố 。 若nhược 言ngôn 眼nhãn 類loại 。 無vô 差sai 別biệt 者giả 。 色sắc 亦diệc 應ưng 同đồng 。 類loại 無vô 異dị 故cố 。 若nhược 謂vị 青thanh 黃hoàng 種chủng 類loại 別biệt 者giả 。 眼nhãn 亦diệc 應ưng 爾nhĩ 。 有hữu 異dị 熟thục 生sanh 及cập 所sở 長trưởng 養dưỡng 類loại 不bất 同đồng 故cố 。 識thức 但đãn 隨tùy 根căn 有hữu 明minh 昧muội 者giả 。 此thử 亦diệc 非phi 因nhân 。 識thức 體thể 生sanh 已dĩ 。 方phương 可khả 得đắc 有hữu 隨tùy 根căn 明minh 昧muội 。 未vị 生sanh 令linh 生sanh 。 增tăng 上thượng 力lực 等đẳng 。 隨tùy 闕khuyết 一nhất 種chủng 則tắc 不bất 生sanh 故cố 。 或hoặc 識thức 隨tùy 根căn 有hữu 明minh 昧muội 故cố 。 導đạo 養dưỡng 身thân 義nghĩa 。 應ưng 許hứa 在tại 根căn 。 眼nhãn 用dụng 若nhược 增tăng 。 隨tùy 發phát 勝thắng 識thức 。 能năng 避tị 險hiểm 難nạn 。 導đạo 養dưỡng 於ư 身thân 。 眼nhãn 用dụng 若nhược 微vi 。 隨tùy 發phát 劣liệt 識thức 。 不bất 了liễu 險hiểm 難nạn 。 令linh 身thân 顛điên 墜trụy 。 故cố 導đạo 養dưỡng 身thân 。 在tại 根căn 非phi 識thức 。 又hựu 於ư 此thử 中trung 有hữu 何hà 少thiểu 異dị 。 前tiền 門môn 已dĩ 顯hiển 。 眼nhãn 等đẳng 諸chư 根căn 。 發phát 眼nhãn 等đẳng 識thức 及cập 相tương 應ứng 法pháp 。 今kim 此thử 門môn 中trung 略lược 彼bỉ 一nhất 分phần/phân 。 非phi 已dĩ 所sở 見kiến 。 何hà 足túc 生sanh 欣hân 。 既ký 無vô 別biệt 義nghĩa 不bất 應ưng 重trùng 說thuyết 。 又hựu 汝nhữ 所sở 言ngôn 。 見kiến 色sắc 等đẳng 用dụng 。 非phi 異dị 識thức 者giả 。 此thử 亦diệc 不bất 然nhiên 。 識thức 能năng 見kiến 等đẳng 。 前tiền 已dĩ 遮già 故cố 。 謂vị 依y 眼nhãn 識thức 。 非phi 能năng 見kiến 體thể 。 與dữ 耳nhĩ 等đẳng 識thức 。 類loại 無vô 別biệt 故cố 。 如như 是thị 等đẳng 難nạn/nan 。 廣quảng 說thuyết 如như 前tiền 。 又hựu 說thuyết 從tùng 身thân 立lập 二nhị 根căn 者giả 。 女nữ 男nam 性tánh 中trung 。 有hữu 增tăng 上thượng 故cố 。 謂vị 女nữ 性tánh 中trung 。 女nữ 根căn 增tăng 上thượng 。 於ư 男nam 性tánh 中trung 。 男nam 根căn 增tăng 上thượng 。 女nữ 男nam 性tánh 者giả 。 謂vị 女nữ 及cập 男nam 。 二nhị 身thân 形hình 類loại 音âm 聲thanh 作tác 業nghiệp 志chí 樂nhạo 各các 異dị 。 女nữ 男nam 根căn 體thể 。 不bất 離ly 身thân 根căn 。 身thân 一nhất 分phần/phân 中trung 。 立lập 此thử 名danh 故cố 。 此thử 處xứ 少thiểu 異dị 餘dư 處xứ 身thân 根căn 。 謂vị 是thị 欲dục 界giới 身thân 根căn 一nhất 分phần/phân 。 唯duy 能năng 為vi 依y 。 發phát 貪tham 俱câu 起khởi 不bất 善thiện 身thân 識thức 。 故cố 從tùng 身thân 根căn 。 別biệt 立lập 為vi 二nhị 。 劫kiếp 初sơ 等đẳng 位vị 。 雖tuy 有hữu 身thân 根căn 。 而nhi 無vô 女nữ 男nam 身thân 形hình 等đẳng 異dị 。 故cố 應ưng 從tùng 彼bỉ 別biệt 立lập 二nhị 根căn 。 此thử 亦diệc 未vị 越việt 前tiền 門môn 中trung 義nghĩa 。 前tiền 說thuyết 二nhị 根căn 於ư 有hữu 情tình 異dị 及cập 分phân 別biệt 異dị 。 有hữu 增tăng 上thượng 故cố 。 又hựu 說thuyết 命mạng 根căn 五ngũ 受thọ 信tín 等đẳng 。 於ư 同đồng 分phần/phân 住trụ 及cập 染nhiễm 淨tịnh 中trung 。 如như 其kỳ 次thứ 第đệ 。 有hữu 增tăng 上thượng 用dụng 。 立lập 為vi 根căn 者giả 。 此thử 與dữ 前tiền 門môn 。 亦diệc 無vô 別biệt 故cố 。 不bất 應ưng 重trọng/trùng 述thuật 。 又hựu 說thuyết 無vô 漏lậu 三tam 根căn 亦diệc 爾nhĩ 。 於ư 得đắc 後hậu 後hậu 道đạo 涅Niết 槃Bàn 等đẳng 。 有hữu 增tăng 上thượng 用dụng 。 謂vị 第đệ 一nhất 根căn 。 於ư 得đắc 第đệ 二nhị 有hữu 增tăng 上thượng 用dụng 。 此thử 第đệ 二nhị 根căn 。 於ư 得đắc 第đệ 三tam 有hữu 增tăng 上thượng 用dụng 。 此thử 第đệ 三tam 根căn 。 於ư 得đắc 涅Niết 槃Bàn 有hữu 增tăng 上thượng 用dụng 。 非phi 離ly 此thử 根căn 能năng 證chứng 彼bỉ 故cố 。 亦diệc 不bất 異dị 前tiền 。 無vô 勞lao 重trùng 說thuyết 。 即tức 是thị 於ư 淨tịnh 。 有hữu 增tăng 上thượng 故cố 。 又hựu 經kinh 主chủ 釋thích 。 亦diệc 爾nhĩ 言ngôn 者giả 。 類loại 顯hiển 一nhất 一nhất 各các 能năng 為vi 根căn 。 亦diệc 不bất 應ưng 理lý 。 不bất 應ưng 疑nghi 故cố 。 由do 得đắc 後hậu 後hậu 道đạo 涅Niết 槃Bàn 等đẳng 。 增tăng 上thượng 言ngôn 故cố 。 別biệt 義nghĩa 已dĩ 成thành 。 不bất 應ưng 於ư 中trung 復phục 生sanh 疑nghi 故cố 。 若nhược 言ngôn 性tánh 類loại 。 無vô 差sai 別biệt 故cố 。 應ưng 生sanh 疑nghi 者giả 。 理lý 亦diệc 不bất 然nhiên 。 見kiến 修tu 無Vô 學Học 。 三tam 地địa 各các 異dị 。 互hỗ 無vô 相tướng 攝nhiếp 。 不bất 可khả 生sanh 疑nghi 。 設thiết 有hữu 生sanh 疑nghi 。 得đắc 後hậu 後hậu 等đẳng 。 已dĩ 簡giản 別biệt 故cố 。 何hà 煩phiền 類loại 顯hiển 。 雖tuy 同đồng 九cửu 根căn 性tánh 無vô 差sai 別biệt 。 而nhi 增tăng 上thượng 力lực 。 有hữu 差sai 別biệt 故cố 。 何hà 容dung 疑nghi 彼bỉ 。 應ưng 是thị 一nhất 根căn 非phi 女nữ 男nam 根căn 。 見kiến 此thử 疑nghi 故cố 。 今kim 釋thích 彼bỉ 言ngôn 。 更cánh 有hữu 別biệt 義nghĩa 。 謂vị 顯hiển 離ly 九cửu 無vô 別biệt 三tam 根căn 。 如như 從tùng 身thân 根căn 別biệt 立lập 男nam 女nữ 。 離ly 身thân 根căn 體thể 。 無vô 別biệt 二nhị 根căn 。 三tam 根căn 亦diệc 爾nhĩ 。 雖tuy 從tùng 九cửu 根căn 別biệt 義nghĩa 建kiến 立lập 。 而nhi 非phi 離ly 九cửu 別biệt 有hữu 三tam 根căn 。 此thử 釋thích 應ưng 理lý 。 經kinh 主chủ 又hựu 釋thích 。 等đẳng 言ngôn 為vi 顯hiển 復phục 有hữu 異dị 門môn 。 云vân 何hà 異dị 門môn 。 謂vị 見kiến 所sở 斷đoạn 。 及cập 修tu 所sở 斷đoạn 煩phiền 惱não 滅diệt 中trung 。 如như 其kỳ 次thứ 第đệ 。 未vị 知tri 當đương 知tri 。 及cập 已dĩ 知tri 根căn 。 有hữu 增tăng 上thượng 用dụng 。 此thử 亦diệc 不bất 然nhiên 。 唯duy 無vô 間gian 道đạo 名danh 增tăng 上thượng 者giả 。 見kiến 修tu 道Đạo 中trung 。 加gia 行hành 解giải 脫thoát 勝thắng 進tiến 道đạo 攝nhiếp 。 應ưng 不bất 名danh 根căn 。 若nhược 通thông 四tứ 道đạo 皆giai 增tăng 上thượng 者giả 。 順thuận 決quyết 擇trạch 分phần/phân 。 道đạo 類loại 智trí 等đẳng 。 於ư 見kiến 所sở 斷đoạn 煩phiền 惱não 滅diệt 中trung 。 有hữu 增tăng 上thượng 故cố 。 應ưng 初sơ 根căn 攝nhiếp 。 已dĩ 知tri 根căn 性tánh 。 應ưng 攝nhiếp 第đệ 三tam 。 過quá 失thất 眾chúng 多đa 。 非phi 為vi 善thiện 釋thích 。 今kim 以dĩ 別biệt 義nghĩa 。 釋thích 彼bỉ 等đẳng 言ngôn 。 謂vị 無vô 漏lậu 慧tuệ 。 於ư 諸chư 諦đế 理lý 。 先tiên 未vị 現hiện 觀quán 。 今kim 得đắc 現hiện 觀quán 。 有hữu 增tăng 上thượng 力lực 。 立lập 第đệ 一nhất 根căn 。 若nhược 無vô 漏lậu 慧tuệ 。 已dĩ 得đắc 現hiện 觀quán 。 於ư 餘dư 煩phiền 惱não 漸tiệm 永vĩnh 斷đoạn 中trung 。 加gia 行hành 希hy 望vọng 猶do 未vị 滿mãn 足túc 。 有hữu 增tăng 上thượng 力lực 。 立lập 第đệ 二nhị 根căn 。 若nhược 無vô 漏lậu 慧tuệ 。 已dĩ 離ly 煩phiền 惱não 。 於ư 諸chư 無vô 漏lậu 。 現hiện 法Pháp 樂lạc 住trụ 。 有hữu 增tăng 上thượng 力lực 。 立lập 第đệ 三tam 根căn 。 慧tuệ 為vi 上thượng 首thủ 。 具cụ 三tam 現hiện 觀quán 。 故cố 且thả 說thuyết 慧tuệ 。 餘dư 八bát 助trợ 成thành 。 理lý 實thật 所sở 立lập 根căn 。 亦diệc 通thông 具cụ 二nhị 者giả 。 豈khởi 不bất 此thử 中trung 忍nhẫn 於ư 諦đế 理lý 已dĩ 得đắc 現hiện 觀quán 。 七thất 智trí 於ư 中trung 重trọng/trùng 現hiện 觀quán 故cố 。 非phi 初sơ 根căn 攝nhiếp 。 又hựu 隔cách 忍nhẫn 故cố 。 非phi 第đệ 二nhị 攝nhiếp 。 此thử 解giải 脫thoát 道đạo 。 應ưng 不bất 名danh 根căn 。 已dĩ 知tri 根căn 中trung 。 亦diệc 有hữu 諦đế 理lý 。 先tiên 未vị 現hiện 觀quán 。 今kim 現hiện 觀quán 故cố 。 則tắc 所sở 立lập 根căn 。 應ưng 成thành 雜tạp 亂loạn 。 此thử 皆giai 無vô 失thất 。 見kiến 智trí 現hiện 觀quán 。 有hữu 差sai 別biệt 故cố 。 如như 世thế 間gian 慧tuệ 。 於ư 諸chư 聖Thánh 諦Đế 。 已dĩ 得đắc 現hiện 觀quán 。 仍nhưng 說thuyết 無vô 漏lậu 。 先tiên 未vị 現hiện 觀quán 。 今kim 得đắc 現hiện 觀quán 。 又hựu 如như 苦khổ 集tập 體thể 雖tuy 一nhất 物vật 。 而nhi 行hành 相tương/tướng 別biệt 。 現hiện 觀quán 有hữu 別biệt 。 若nhược 於ư 諦đế 理lý 。 未vị 審thẩm 決quyết 者giả 。 唯duy 見kiến 現hiện 觀quán 。 若nhược 已dĩ 審thẩm 決quyết 。 方phương 得đắc 名danh 為vi 。 智trí 見kiến 現hiện 觀quán 。 故cố 彼bỉ 七thất 智trí 。 亦diệc 得đắc 名danh 為vi 。 先tiên 未vị 現hiện 觀quán 今kim 得đắc 現hiện 觀quán 。 然nhiên 道đạo 類loại 智trí 。 無vô 同đồng 此thử 失thất 。 雖tuy 一nhất 剎sát 那na 同đồng 於ư 七thất 智trí 。 而nhi 後hậu 相tương 續tục 皆giai 有hữu 異dị 故cố 。 如như 後hậu 多đa 念niệm 。 名danh 已dĩ 知tri 根căn 。 非phi 見kiến 道đạo 位vị 。 七thất 智trí 剎sát 那na 。 有hữu 於ư 諦đế 理lý 重trọng/trùng 現hiện 觀quán 者giả 。 故cố 此thử 與dữ 彼bỉ 。 不bất 應ưng 同đồng 例lệ 。 然nhiên 盡tận 智trí 等đẳng 。 如như 初sơ 剎sát 那na 。 相tương 續tục 亦diệc 爾nhĩ 。 皆giai 能năng 任nhậm 持trì 。 金kim 剛cang 喻dụ 定định 。 所sở 害hại 煩phiền 惱não 。 諸chư 離ly 繫hệ 得đắc 。 令linh 相tương 續tục 故cố 。 經kinh 主chủ 不bất 應ưng 同đồng 此thử 無vô 失thất 。 又hựu 道đạo 類loại 智trí 。 於ư 所sở 觀quán 境cảnh 。 雖tuy 一nhất 剎sát 那na 。 未vị 得đắc 現hiện 觀quán 。 而nhi 於ư 無vô 量lượng 剎sát 那na 道đạo 境cảnh 。 已dĩ 得đắc 現hiện 觀quán 。 故cố 少thiểu 從tùng 多đa 。 於ư 一nhất 切thiết 境cảnh 。 皆giai 名danh 現hiện 觀quán 。 成thành 已dĩ 知tri 根căn 。 非phi 度độ 大đại 海hải 或hoặc 妙Diệu 高Cao 山Sơn 餘dư 芥giới 子tử 量lượng 未vị 能năng 度độ 故cố 。 可khả 名danh 於ư 彼bỉ 。 未vị 得đắc 度độ 者giả 。 此thử 亦diệc 應ưng 然nhiên 。 西tây 方phương 諸chư 師sư 。 說thuyết 道Đạo 類loại 智trí 。 亦diệc 是thị 未vị 知tri 當đương 知tri 根căn 攝nhiếp 。 若nhược 對đối 彼bỉ 釋thích 。 此thử 過quá 全toàn 無vô 。 故cố 我ngã 所sở 言ngôn 。 無vô 前tiền 二nhị 失thất 。 若nhược 增tăng 上thượng 故cố 。 立lập 為vi 根căn 者giả 。 於ư 愛ái 見kiến 品phẩm 。 諸chư 煩phiền 惱não 中trung 。 受thọ 想tưởng 二nhị 法pháp 。 有hữu 增tăng 上thượng 用dụng 。 想tưởng 應ưng 如như 受thọ 亦diệc 立lập 為vi 根căn 。 又hựu 諸chư 煩phiền 惱não 。 於ư 能năng 損tổn 壞hoại 善thiện 品phẩm 等đẳng 中trung 。 有hữu 增tăng 上thượng 用dụng 。 應ưng 成thành 根căn 體thể 。 又hựu 最tối 勝thắng 故cố 。 建kiến 立lập 諸chư 根căn 。 一nhất 切thiết 法pháp 中trung 。 涅Niết 槃Bàn 最tối 勝thắng 。 何hà 緣duyên 不bất 立lập 涅Niết 槃Bàn 為vi 根căn 。 又hựu 迦ca 比tỉ 羅la 。 語ngữ 具cụ 手thủ 足túc 。 及cập 大đại 便tiện 處xứ 。 亦diệc 立lập 為vi 根căn 。 於ư 語ngữ 執chấp 行hành 及cập 能năng 棄khí 捨xả 。 有hữu 增tăng 上thượng 故cố 。 如như 是thị 等đẳng 事sự 。 不bất 應ưng 立lập 根căn 。 由do 所sở 許hứa 根căn 。 有hữu 如như 是thị 相tướng 。 頌tụng 曰viết 。

心tâm 所sở 依y 此thử 別biệt 。 此thử 住trụ 此thử 雜tạp 染nhiễm 。

此thử 資tư 糧lương 此thử 淨tịnh 。 由do 此thử 量lượng 立lập 根căn 。

論luận 曰viết 。 心tâm 所sở 依y 者giả 。 眼nhãn 等đẳng 六lục 根căn 。 此thử 內nội 六lục 處xứ 。 是thị 有hữu 情tình 本bổn 。 此thử 相tương/tướng 差sai 別biệt 。 由do 女nữ 男nam 根căn 。 復phục 由do 命mạng 根căn 此thử 一nhất 期kỳ 住trụ 。 此thử 成thành 雜tạp 染nhiễm 。 由do 五ngũ 受thọ 根căn 。 此thử 淨tịnh 資tư 糧lương 。 由do 信tín 等đẳng 五ngũ 。 此thử 成thành 清thanh 淨tịnh 。 由do 後hậu 三tam 根căn 。 由do 此thử 立lập 根căn 。 事sự 皆giai 究cứu 竟cánh 。 不bất 應ưng 更cánh 立lập 想tưởng 等đẳng 為vi 根căn 。 諸chư 煩phiền 惱não 中trung 。 愛ái 過quá 最tối 重trọng 。 故cố 唯duy 立lập 受thọ 與dữ 彼bỉ 為vi 根căn 。 愛ái 過quá 重trọng/trùng 者giả 。 以dĩ 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 愛ái 與dữ 六lục 處xứ 為vi 生sanh 因nhân 故cố 。 如như 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 由do 愛ái 為vi 因nhân 。 六lục 處xứ 生sanh 起khởi 。 又hựu 想tưởng 非phi 見kiến 煩phiền 惱não 生sanh 因nhân 。 餘dư 因nhân 發phát 生sanh 顛điên 倒đảo 見kiến 已dĩ 。 妄vọng 分phân 別biệt 想tưởng 。 持trì 令linh 相tương 續tục 。 離ly 正chánh 對đối 治trị 。 不bất 可khả 斷đoạn 壞hoại 。 故cố 說thuyết 此thử 想tưởng 與dữ 彼bỉ 為vi 因nhân 。 受thọ 為vi 愛ái 因nhân 。 俱câu 通thông 二nhị 種chủng 。 受thọ 為vi 過quá 重trọng/trùng 。 煩phiền 惱não 因nhân 故cố 。 通thông 二nhị 因nhân 故cố 。 獨độc 立lập 為vi 根căn 。 有hữu 餘dư 師sư 言ngôn 。 想tưởng 為vi 餘dư 法pháp 所sở 映ánh 奪đoạt 故cố 。 不bất 立lập 為vi 根căn 。 謂vị 諸chư 善thiện 想tưởng 。 正chánh 慧tuệ 映ánh 奪đoạt 。 諸chư 染nhiễm 污ô 想tưởng 。 顛điên 倒đảo 映ánh 奪đoạt 。 非phi 增tăng 上thượng 故cố 。 不bất 立lập 為vi 根căn 。 又hựu 諸chư 煩phiền 惱não 。 亦diệc 非phi 增tăng 上thượng 。 受thọ 於ư 其kỳ 中trung 成thành 增tăng 上thượng 故cố 。 唯duy 受thọ 於ư 彼bỉ 可khả 立lập 為vi 根căn 。 或hoặc 損tổn 善thiện 品phẩm 。 壞hoại 樂nhạo/nhạc/lạc 果quả 事sự 。 下hạ 劣liệt 鄙bỉ 穢uế 。 如như 何hà 立lập 根căn 。 根căn 是thị 世thế 間gian 增tăng 上thượng 法pháp 故cố 。 又hựu 於ư 諸chư 法pháp 。 涅Niết 槃Bàn 雖tuy 勝thắng 。 滅diệt 諸chư 根căn 故cố 。 不bất 立lập 為vi 根căn 。 如như 破phá 諸chư 瓶bình 破phá 非phi 瓶bình 體thể 。 又hựu 語ngữ 具cụ 等đẳng 。 亦diệc 不bất 名danh 根căn 。 不bất 定định 雜tạp 亂loạn 。 大đại 過quá 失thất 故cố 。 不bất 定định 失thất 者giả 。 何hà 等đẳng 語ngữ 具cụ 。 立lập 為vi 語ngữ 根căn 。 能năng 發phát 言ngôn 音âm 。 名danh 為vi 語ngữ 具cụ 。 此thử 即tức 是thị 舌thiệt 。 若nhược 爾nhĩ 則tắc 應ưng 尋tầm 伺tứ 等đẳng 法pháp 及cập 能năng 引dẫn 起khởi 語ngữ 業nghiệp 諸chư 風phong 亦diệc 立lập 為vi 根căn 。 能năng 發phát 語ngữ 故cố 。 謂vị 尋tầm 伺tứ 等đẳng 。 依y 脣thần 齒xỉ 腭# 咽yết 喉hầu 等đẳng 緣duyên 發phát 起khởi 言ngôn 音âm 。 非phi 但đãn 依y 舌thiệt 。 無vô 異dị 因nhân 故cố 。 又hựu 尋tầm 伺tứ 等đẳng 。 於ư 發phát 言ngôn 音âm 。 是thị 勝thắng 因nhân 故cố 。 又hựu 諸chư 手thủ 腋dịch 。 管quản 絃huyền 息tức 等đẳng 。 皆giai 能năng 為vi 因nhân 。 發phát 言ngôn 音âm 故cố 。 不bất 應ưng 唯duy 立lập 舌thiệt 為vi 語ngữ 根căn 。 若nhược 謂vị 了liễu 色sắc 亦diệc 由do 言ngôn 故cố 。 不bất 應ưng 獨độc 立lập 眼nhãn 為vi 根căn 者giả 。 理lý 必tất 不bất 然nhiên 。 諸chư 生sanh 盲manh 人nhân 。 雖tuy 聞văn 說thuyết 色sắc 。 不bất 了liễu 青thanh 等đẳng 差sai 別biệt 相tương/tướng 故cố 。 手thủ 於ư 執chấp 取thủ 不bất 應ưng 名danh 根căn 。 口khẩu 等đẳng 亦diệc 能năng 執chấp 取thủ 物vật 故cố 。 足túc 於ư 行hành 動động 不bất 應ưng 名danh 根căn 。 蛇xà 魚ngư 等đẳng 類loại 。 不bất 由do 於ư 足túc 有hữu 行hành 動động 故cố 。 出xuất 大đại 便tiện 處xứ 。 於ư 能năng 棄khí 捨xả 不bất 應ưng 名danh 根căn 。 口khẩu 等đẳng 亦diệc 能năng 有hữu 棄khí 捨xả 故cố 。 雜tạp 亂loạn 失thất 者giả 。 彼bỉ 所sở 立lập 根căn 應ưng 成thành 雜tạp 亂loạn 。 口khẩu 能năng 執chấp 取thủ 及cập 棄khí 捨xả 故cố 。 手thủ 足túc 俱câu 有hữu 執chấp 行hành 用dụng 故cố 。 有hữu 如như 是thị 等đẳng 。 雜tạp 亂loạn 過quá 失thất 。 太thái 過quá 失thất 者giả 。 彼bỉ 所sở 立lập 根căn 。 應ưng 無vô 限hạn 量lượng 。 若nhược 舌thiệt 根căn 異dị 語ngữ 根căn 異dị 者giả 。 應ưng 許hứa 鼻tị 根căn 與dữ 息tức 根căn 異dị 。 如như 舌thiệt 能năng 語ngữ 鼻tị 通thông 息tức 故cố 。 若nhược 此thử 於ư 彼bỉ 少thiểu 有hữu 作tác 用dụng 。 即tức 立lập 為vi 根căn 。 是thị 則tắc 咽yết 喉hầu 齒xỉ 脣thần 肚đỗ 等đẳng 。 於ư 諸chư 吞thôn 嚼tước 攝nhiếp 持trì 等đẳng 事sự 。 有hữu 增tăng 上thượng 故cố 。 應ưng 立lập 為vi 根căn 。 或hoặc 一nhất 切thiết 因nhân 。 於ư 生sanh 自tự 果quả 。 皆giai 增tăng 上thượng 故cố 。 應ưng 並tịnh 立lập 根căn 。 故cố 迦ca 比tỉ 羅la 。 如như 童đồng 子tử 戲hí 。 不bất 應ưng 許hứa 彼bỉ 語ngữ 具cụ 等đẳng 根căn 。 非phi 定định 無vô 雜tạp 極cực 增tăng 上thượng 故cố 。

復phục 有hữu 餘dư 師sư 。 別biệt 說thuyết 根căn 相tướng 。 頌tụng 曰viết 。

或hoặc 流lưu 轉chuyển 所sở 依y 。 及cập 生sanh 住trụ 受thọ 用dụng 。

建kiến 立lập 前tiền 十thập 四tứ 。 還hoàn 滅diệt 後hậu 亦diệc 然nhiên 。

論luận 曰viết 。 或hoặc 言ngôn 顯hiển 此thử 是thị 餘dư 師sư 執chấp 。 彼bỉ 約ước 生sanh 死tử 流lưu 轉chuyển 還hoàn 滅diệt 。 最tối 勝thắng 所sở 依y 。 生sanh 住trụ 受thọ 用dụng 。 有hữu 增tăng 上thượng 故cố 。 建kiến 立lập 諸chư 根căn 。 生sanh 死tử 相tương 續tục 。 是thị 流lưu 轉chuyển 義nghĩa 。 流lưu 轉chuyển 所sở 依y 。 謂vị 六lục 內nội 處xứ 。 眼nhãn 等đẳng 定định 是thị 彼bỉ 自tự 性tánh 故cố 。 生sanh 由do 男nam 女nữ 。 二nhị 根căn 為vi 緣duyên 。 彼bỉ 得đắc 生sanh 故cố 。 住trụ 由do 命mạng 根căn 。 是thị 彼bỉ 相tương 續tục 不bất 斷đoạn 因nhân 故cố 。 受thọ 用dụng 由do 受thọ 。 五ngũ 受thọ 為vi 緣duyên 。 損tổn 益ích 轉chuyển 故cố 。 於ư 流lưu 轉chuyển 中trung 。 約ước 此thử 四tứ 種chủng 勝thắng 作tác 用dụng 故cố 。 立lập 十thập 四tứ 根căn 。 還hoàn 滅diệt 位vị 中trung 。 亦diệc 約ước 此thử 四tứ 勝thắng 作tác 用dụng 故cố 。 立lập 餘dư 八bát 根căn 。 生sanh 死tử 止chỉ 息tức 。 是thị 還hoàn 滅diệt 義nghĩa 。 即tức 是thị 六lục 處xứ 。 畢tất 竟cánh 斷đoạn 滅diệt 。 此thử 得đắc 所sở 依y 。 謂vị 信tín 等đẳng 五ngũ 。 以dĩ 是thị 一nhất 切thiết 善thiện 根căn 。 生sanh 長trưởng 最tối 勝thắng 因nhân 故cố 。 初sơ 無vô 漏lậu 根căn 。 能năng 生sanh 此thử 得đắc 正chánh 定định 聚tụ 中trung 。 此thử 初sơ 生sanh 故cố 。 次thứ 無vô 漏lậu 根căn 令linh 此thử 得đắc 住trụ 。 由do 彼bỉ 長trường 時thời 相tương 續tục 起khởi 故cố 。 後hậu 無vô 漏lậu 根căn 。 令linh 得đắc 受thọ 用dụng 。 現hiện 法Pháp 樂lạc 住trụ 。 彼bỉ 所sở 顯hiển 故cố 。 非phi 業nghiệp 煩phiền 惱não 與dữ 內nội 六lục 處xứ 為vi 生sanh 因nhân 故cố 亦diệc 立lập 為vi 根căn 。 一nhất 一nhất 各các 別biệt 。 無vô 功công 能năng 故cố 。 若nhược 爾nhĩ 眼nhãn 等đẳng 應ưng 亦diệc 非phi 根căn 。 意ý 喜hỷ 樂lạc 捨xả 。 應ưng 非phi 無vô 漏lậu 。 信tín 等đẳng 五ngũ 根căn 。 應ưng 非phi 有hữu 漏lậu 。 就tựu 偏thiên 增tăng 說thuyết 。 可khả 有hữu 此thử 義nghĩa 。 不bất 應ưng 於ư 中trung 起khởi 決quyết 定định 執chấp 。 諸chư 業nghiệp 煩phiền 惱não 。 無vô 定định 不bất 共cộng 增tăng 上thượng 用dụng 故cố 。 不bất 立lập 為vi 根căn 。 已dĩ 說thuyết 根căn 義nghĩa 及cập 建kiến 立lập 因nhân 。 當đương 說thuyết 諸chư 根căn 一nhất 一nhất 自tự 體thể 。 此thử 中trung 眼nhãn 等đẳng 乃nãi 至chí 男nam 根căn 。 前tiền 此thử 品phẩm 中trung 已dĩ 辯biện 其kỳ 相tương/tướng 。 謂vị 彼bỉ 識thức 依y 五ngũ 種chủng 淨tịnh 色sắc 。 名danh 眼nhãn 等đẳng 根căn 。 女nữ 男nam 二nhị 根căn 。 從tùng 身thân 一nhất 分phần/phân 。 差sai 別biệt 而nhi 立lập 。 命mạng 根căn 體thể 是thị 。 不bất 相tương 應ứng 故cố 。 不bất 相tương 應ứng 中trung 當đương 廣quảng 分phân 別biệt 。 信tín 等đẳng 體thể 是thị 心tâm 所sở 法pháp 故cố 。 心tâm 所sở 法pháp 中trung 。 當đương 廣quảng 分phân 別biệt 。 樂nhạo/nhạc/lạc 等đẳng 五ngũ 受thọ 。 三tam 無vô 漏lậu 根căn 。 更cánh 無vô 辯biện 處xứ 。 故cố 今kim 應ưng 釋thích 。 頌tụng 曰viết 。

身thân 不bất 悅duyệt 名danh 苦khổ 。 即tức 此thử 悅duyệt 名danh 樂nhạo/nhạc/lạc 。

及cập 三tam 定định 心tâm 悅duyệt 。 餘dư 處xứ 此thử 名danh 喜hỷ 。

心tâm 不bất 悅duyệt 名danh 憂ưu 。 中trung 捨xả 二nhị 無vô 別biệt 。

見kiến 修tu 無Vô 學Học 道đạo 。 依y 九cửu 立lập 三tam 根căn 。

論luận 曰viết 。 身thân 謂vị 身thân 受thọ 。 依y 身thân 起khởi 故cố 。 即tức 五ngũ 識thức 相tương 應ứng 。 受thọ 言ngôn 不bất 悅duyệt 者giả 。 是thị 損tổn 惱não 義nghĩa 。 於ư 五ngũ 識thức 俱câu 領lãnh 觸xúc 受thọ 內nội 。 能năng 損tổn 惱não 者giả 。 名danh 為vi 苦khổ 根căn 。 所sở 言ngôn 悅duyệt 者giả 。 是thị 攝nhiếp 益ích 義nghĩa 。 即tức 五ngũ 識thức 俱câu 領lãnh 觸xúc 受thọ 內nội 。 能năng 攝nhiếp 益ích 者giả 。 名danh 為vi 樂nhạo/nhạc/lạc 根căn 。 初sơ 靜tĩnh 慮lự 中trung 。 三tam 識thức 俱câu 樂nhạo/nhạc/lạc 。 亦diệc 此thử 所sở 攝nhiếp 。 種chủng 類loại 同đồng 故cố 。 第đệ 三tam 靜tĩnh 慮lự 。 意ý 識thức 俱câu 受thọ 。 能năng 攝nhiếp 益ích 者giả 。 亦diệc 名danh 樂nhạo/nhạc/lạc 根căn 。 彼bỉ 地địa 更cánh 無vô 餘dư 識thức 身thân 故cố 。 即tức 意ý 俱câu 悅duyệt 。 立lập 為vi 樂nhạo/nhạc/lạc 根căn 。 意ý 識thức 俱câu 生sanh 悅duyệt 受thọ 有hữu 二nhị 在tại 第đệ 三tam 定định 。 說thuyết 名danh 為vi 樂nhạo/nhạc/lạc 。 由do 此thử 地địa 中trung 離ly 喜hỷ 貪tham 故cố 。 除trừ 第đệ 三tam 定định 。 下hạ 三tam 地địa 中trung 。 說thuyết 名danh 喜hỷ 根căn 。 有hữu 喜hỷ 貪tham 故cố 。 此thử 二nhị 心tâm 悅duyệt 。 攝nhiếp 益ích 義nghĩa 同đồng 。 行hành 相tương/tướng 何hà 殊thù 。 分phân 為vi 喜hỷ 樂lạc 。 由do 行hành 相tương/tướng 轉chuyển 。 有hữu 差sai 別biệt 故cố 。 若nhược 有hữu 心tâm 悅duyệt 。 安an 靜tĩnh 行hành 轉chuyển 。 名danh 為vi 樂nhạo/nhạc/lạc 根căn 。 若nhược 有hữu 心tâm 悅duyệt 麁thô 動động 行hành 轉chuyển 。 名danh 為vi 喜hỷ 根căn 。 或hoặc 復phục 樂nhạo/nhạc/lạc 根căn 攝nhiếp 益ích 殊thù 勝thắng 。 喜hỷ 根căn 攝nhiếp 益ích 。 則tắc 不bất 如như 是thị 。 由do 此thử 第đệ 三tam 靜tĩnh 慮lự 地địa 樂nhạo/nhạc/lạc 。 諸chư 聖thánh 說thuyết 為vi 所sở 耽đam 著trước 處xứ 。 與dữ 意ý 識thức 俱câu 能năng 損tổn 惱não 受thọ 。 是thị 心tâm 不bất 悅duyệt 。 名danh 曰viết 憂ưu 根căn 。 已dĩ 約ước 身thân 心tâm 悅duyệt 不bất 悅duyệt 受thọ 。 行hành 相tương/tướng 差sai 別biệt 。 立lập 四tứ 受thọ 根căn 。 所sở 言ngôn 中trung 捨xả 二nhị 無vô 別biệt 者giả 。 中trung 是thị 非phi 悅duyệt 非phi 不bất 悅duyệt 義nghĩa 。 即tức 不bất 苦khổ 樂lạc 。 說thuyết 名danh 捨xả 根căn 。 身thân 心tâm 受thọ 中trung 。 此thử 定định 何hà 受thọ 。 應ưng 言ngôn 此thử 受thọ 通thông 在tại 身thân 心tâm 。 苦khổ 樂lạc 何hà 緣duyên 各các 分phân 為vi 二nhị 。 不bất 苦khổ 不bất 樂lạc 。 唯duy 立lập 一nhất 根căn 。 此thử 在tại 身thân 心tâm 無vô 差sai 別biệt 故cố 。 謂vị 心tâm 苦khổ 樂lạc 多đa 分phần 躁táo 動động 。 苦khổ 樂lạc 在tại 身thân 。 則tắc 為vi 安an 住trụ 。 不bất 苦khổ 不bất 樂lạc 。 在tại 身thân 在tại 心tâm 。 行hành 相tương/tướng 無vô 差sai 。 唯duy 安an 住trụ 故cố 又hựu 心tâm 苦khổ 樂lạc 。 多đa 分phần 別biệt 生sanh 。 在tại 身thân 不bất 然nhiên 。 隨tùy 境cảnh 力lực 故cố 。 阿A 羅La 漢Hán 等đẳng 。 亦diệc 如như 是thị 生sanh 。 捨xả 在tại 身thân 心tâm 。 俱câu 無vô 分phân 別biệt 。 處xử 中trung 行hành 相tương/tướng 。 任nhậm 運vận 而nhi 起khởi 。 又hựu 苦khổ 樂lạc 受thọ 。 在tại 身thân 在tại 心tâm 。 於ư 怨oán 於ư 親thân 。 行hành 相tương/tướng 轉chuyển 異dị 。 不bất 苦khổ 不bất 樂lạc 。 在tại 身thân 在tại 心tâm 。 於ư 中trung 庸dong 境cảnh 。 行hành 相tương/tướng 無vô 異dị 。 是thị 故cố 苦khổ 樂lạc 。 各các 分phân 為vi 二nhị 。 不bất 苦khổ 不bất 樂lạc 。 唯duy 立lập 一nhất 根căn 。 已dĩ 釋thích 樂nhạo/nhạc/lạc 等đẳng 諸chư 受thọ 根căn 體thể 。 三tam 無vô 漏lậu 根căn 。 今kim 次thứ 應ưng 釋thích 。 不bất 可khả 一nhất 一nhất 別biệt 說thuyết 其kỳ 體thể 。 應ưng 就tựu 三tam 道đạo 依y 九cửu 總tổng 立lập 。 意ý 樂nhạo/nhạc/lạc 喜hỷ 捨xả 信tín 等đẳng 五ngũ 根căn 。 此thử 九cửu 三tam 道đạo 中trung 。 即tức 是thị 三tam 無vô 漏lậu 。 謂vị 在tại 見kiến 道đạo 。 意ý 等đẳng 九cửu 法pháp 。 即tức 是thị 未vị 知tri 當đương 知tri 根căn 體thể 。 未vị 知tri 當đương 知tri 行hành 相tương/tướng 轉chuyển 故cố 。 若nhược 在tại 修tu 道Đạo 。 意ý 等đẳng 九cửu 法pháp 。 即tức 是thị 第đệ 二nhị 。 已dĩ 知tri 根căn 體thể 。 為vì 欲dục 斷đoạn 除trừ 。 餘dư 隨tùy 眠miên 故cố 。 於ư 已dĩ 知tri 境cảnh 。 數số 復phục 了liễu 知tri 。 在tại 無Vô 學Học 道đạo 。 意ý 等đẳng 九cửu 法pháp 。 即tức 是thị 第đệ 三tam 。 具cụ 知tri 根căn 體thể 。 知tri 己kỷ 已dĩ 知tri 。 故cố 名danh 為vi 知tri 。 習tập 知tri 成thành 性tánh 故cố 。 或hoặc 能năng 護hộ 知tri 故cố 。 名danh 為vi 具cụ 知tri 。 九cửu 根căn 相tướng 應ưng 。 合hợp 成thành 此thử 事sự 。 故cố 意ý 等đẳng 八bát 。 亦diệc 得đắc 此thử 名danh 。 如như 是thị 根căn 名danh 。 雖tuy 二nhị 十thập 二nhị 。 而nhi 諸chư 根căn 體thể 。 但đãn 有hữu 十thập 七thất 。 女nữ 男nam 二nhị 根căn 。 身thân 根căn 攝nhiếp 故cố 。 三tam 無vô 漏lậu 根căn 。 九cửu 根căn 攝nhiếp 故cố 。 如như 是thị 已dĩ 釋thích 根căn 體thể 不bất 同đồng 。 當đương 辯biện 諸chư 門môn 義nghĩa 類loại 差sai 別biệt 。 此thử 二nhị 十thập 二nhị 根căn 中trung 。 幾kỷ 有hữu 漏lậu 幾kỷ 無vô 漏lậu 。 頌tụng 曰viết 。

唯duy 無vô 漏lậu 後hậu 三tam 。 有hữu 色sắc 命mạng 憂ưu 苦khổ 。

當đương 知tri 唯duy 有hữu 漏lậu 。 通thông 二nhị 餘dư 九cửu 根căn 。

論luận 曰viết 。 次thứ 前tiền 所sở 說thuyết 。 最tối 後hậu 三tam 根căn 。 體thể 唯duy 無vô 漏lậu 。 是thị 無vô 垢cấu 義nghĩa 。 垢cấu 之chi 與dữ 漏lậu 。 名danh 異dị 體thể 同đồng 。 七thất 有hữu 色sắc 根căn 。 命mạng 及cập 憂ưu 苦khổ 。 一nhất 向hướng 有hữu 漏lậu 。 七thất 有hữu 色sắc 者giả 。 眼nhãn 耳nhĩ 鼻tị 舌thiệt 身thân 女nữ 男nam 根căn 。 色sắc 蘊uẩn 攝nhiếp 故cố 。 九cửu 通thông 二nhị 者giả 。 即tức 前tiền 所sở 說thuyết 三tam 無vô 漏lậu 攝nhiếp 。 意ý 等đẳng 九cửu 根căn 。 名danh 為vi 無vô 漏lậu 。 餘dư 意ý 等đẳng 九cửu 。 是thị 名danh 有hữu 漏lậu 。 有hữu 餘dư 師sư 說thuyết 。 信tín 等đẳng 五ngũ 根căn 。 亦diệc 唯duy 無vô 漏lậu 。 契Khế 經Kinh 唯duy 說thuyết 聖thánh 所sở 有hữu 故cố 。 又hựu 世Thế 尊Tôn 說thuyết 。 若nhược 全toàn 無vô 此thử 信tín 等đẳng 五ngũ 根căn 。 我ngã 說thuyết 彼bỉ 住trụ 外ngoại 異dị 生sanh 品phẩm 。 此thử 非phi 誠thành 證chứng 。 依y 無vô 漏lậu 根căn 說thuyết 此thử 言ngôn 故cố 。 云vân 何hà 知tri 然nhiên 。 先tiên 依y 無vô 漏lậu 信tín 等đẳng 五ngũ 根căn 。 建kiến 立lập 諸chư 聖thánh 。 位vị 差sai 別biệt 已dĩ 。 說thuyết 此thử 言ngôn 故cố 。 全toàn 無vô 此thử 者giả 。 此thử 即tức 此thử 前tiền 所sở 說thuyết 。 無vô 漏lậu 信tín 等đẳng 根căn 義nghĩa 。 若nhược 不bất 爾nhĩ 者giả 。 唯duy 應ưng 說thuyết 言ngôn 無vô 信tín 等đẳng 根căn 。 不bất 應ưng 言ngôn 此thử 。 或hoặc 諸chư 異dị 生sanh 。 略lược 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 內nội 二nhị 外ngoại 。 內nội 謂vị 不bất 斷đoạn 善thiện 根căn 。 外ngoại 謂vị 善thiện 根căn 已dĩ 斷đoạn 。 依y 外ngoại 異dị 生sanh 。 作tác 如như 是thị 說thuyết 。 若nhược 全toàn 無vô 此thử 信tín 等đẳng 五ngũ 根căn 。 我ngã 說thuyết 彼bỉ 住trụ 外ngoại 異dị 生sanh 品phẩm 。 為vi 有hữu 契Khế 經Kinh 證chứng 信tín 等đẳng 五ngũ 通thông 有hữu 漏lậu 不phủ 。 亦diệc 有hữu 。 云vân 何hà 。 謂vị 世Thế 尊Tôn 說thuyết 。 我ngã 若nhược 於ư 此thử 信tín 等đẳng 五ngũ 根căn 。 未vị 如như 實thật 知tri 。 是thị 集tập 沒một 味vị 過quá 患hoạn 出xuất 離ly 。 未vị 能năng 超siêu 此thử 天thiên 人nhân 世thế 間gian 。 及cập 魔ma 梵Phạm 等đẳng 。 乃nãi 至chí 未vị 能năng 。 證chứng 得đắc 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。 非phi 無vô 漏lậu 法pháp 應ưng 作tác 如như 是thị 。 次thứ 第đệ 觀quán 察sát 。 又hựu 說thuyết 佛Phật 未vị 轉chuyển 法Pháp 輪luân 時thời 。 先tiên 以dĩ 佛Phật 眼nhãn 。 遍biến 觀quán 世thế 界giới 。 有hữu 諸chư 有hữu 情tình 。 處xử 在tại 世thế 間gian 。 或hoặc 生sanh 或hoặc 長trường/trưởng 。 有hữu 上thượng 中trung 下hạ 。 諸chư 根căn 差sai 別biệt 。 未vị 轉chuyển 法Pháp 輪luân 。 世thế 間gian 已dĩ 有hữu 無vô 漏lậu 根căn 者giả 。 如Như 來Lai 出xuất 世thế 。 則tắc 為vi 唐đường 捐quyên 。 若nhược 汝nhữ 於ư 此thử 所sở 引dẫn 二nhị 經kinh 。 異dị 分phân 別biệt 者giả 。 我ngã 當đương 復phục 以dĩ 殊thù 勝thắng 分phân 別biệt 如như 理lý 遮già 遣khiển 。 故cố 信tín 等đẳng 根căn 。 定định 通thông 有hữu 漏lậu 。 如như 是thị 已dĩ 說thuyết 。 有hữu 漏lậu 無vô 漏lậu 。 二nhị 十thập 二nhị 根căn 中trung 。 幾kỷ 是thị 異dị 熟thục 幾kỷ 非phi 異dị 熟thục 。 頌tụng 曰viết 。

命mạng 唯duy 是thị 異dị 熟thục 。 憂ưu 及cập 後hậu 八bát 非phi 。

色sắc 意ý 餘dư 四tứ 受thọ 。 一nhất 一nhất 皆giai 通thông 二nhị 。

論luận 曰viết 。 且thả 無vô 分phân 別biệt 此thử 諸chư 根căn 中trung 。 唯duy 一nhất 命mạng 根căn 。 定định 是thị 異dị 熟thục 。 如như 何hà 此thử 命mạng 。 可khả 無vô 分phân 別biệt 。 定định 果quả 命mạng 根căn 。 非phi 異dị 熟thục 故cố 。 如như 是thị 命mạng 根căn 。 亦diệc 是thị 異dị 熟thục 。 得đắc 邊biên 際tế 定định 應ưng 果quả 苾Bật 芻Sô 。 於ư 僧Tăng 眾chúng 中trung 或hoặc 別biệt 人nhân 所sở 。 施thí 思tư 果quả 故cố 。 諸chư 我ngã 能năng 感cảm 富phú 異dị 熟thục 業nghiệp 。 願nguyện 皆giai 轉chuyển 招chiêu 壽thọ 異dị 熟thục 果quả 。 本bổn 論luận 說thuyết 故cố 。 有hữu 餘dư 說thuyết 。 彼bỉ 由do 邊biên 際tế 定định 力lực 。 引dẫn 取thủ 前tiền 生sanh 順thuận 不bất 定định 受thọ 業nghiệp 。 所sở 感cảm 壽thọ 命mạng 。 令linh 現hiện 受thọ 用dụng 。

復phục 有hữu 欲dục 令linh 邊biên 際tế 定định 力lực 引dẫn 前tiền 生sanh 業nghiệp 殘tàn 異dị 熟thục 果quả 。 而nhi 經kinh 主chủ 言ngôn 。 由do 勝thắng 定định 力lực 。 引dẫn 取thủ 未vị 曾tằng 諸chư 根căn 大đại 種chủng 住trụ 時thời 勢thế 分phần/phân 。 如như 此thử 命mạng 根căn 。 非phi 是thị 異dị 熟thục 。 餘dư 是thị 異dị 熟thục 。 此thử 言ngôn 非phi 理lý 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 且thả 彼bỉ 唯duy 說thuyết 。 諸chư 根căn 大đại 種chủng 。 住trụ 時thời 勢thế 分phần/phân 。 名danh 為vi 命mạng 根căn 。 如như 後hậu 當đương 破phá 。 設thiết 許hứa 如như 是thị 隨tùy 執chấp 彼bỉ 為vi 長trưởng 養dưỡng 等đẳng 性tánh 。 皆giai 不bất 應ưng 理lý 。 且thả 不bất 應ưng 執chấp 是thị 長trưởng 養dưỡng 性tánh 。 彼bỉ 能năng 防phòng 守thủ 異dị 熟thục 果quả 故cố 。 所sở 防phòng 異dị 熟thục 。 已dĩ 轉chuyển 盡tận 故cố 。 不bất 應ưng 異dị 熟thục 相tương 續tục 斷đoạn 已dĩ 。 獨độc 有hữu 長trưởng 養dưỡng 。 太thái 過quá 失thất 故cố 。 亦diệc 不bất 應ưng 執chấp 是thị 等đẳng 流lưu 性tánh 。 眼nhãn 等đẳng 無vô 別biệt 等đẳng 流lưu 性tánh 故cố 。 無vô 記ký 非phi 善thiện 等đẳng 流lưu 果quả 故cố 。 又hựu 界giới 應ưng 成thành 雜tạp 亂loạn 過quá 故cố 。 亦diệc 不bất 應ưng 執chấp 是thị 異dị 熟thục 性tánh 。 定định 非phi 欲dục 界giới 。 異dị 熟thục 因nhân 故cố 。 又hựu 彼bỉ 自tự 許hứa 如như 是thị 事sự 故cố 。 然nhiên 其kỳ 所sở 說thuyết 迷mê 謬mậu 難nạn/nan 詳tường 。 任nhậm 更cánh 指chỉ 陳trần 。 彼bỉ 名danh 何hà 法pháp 。 而nhi 言ngôn 此thử 命mạng 非phi 異dị 熟thục 耶da 。 尊tôn 者giả 法pháp 勝thắng 說thuyết 。 此thử 命mạng 根căn 亦diệc 非phi 異dị 熟thục 。 故cố 彼bỉ 論luận 說thuyết 。 有hữu 十thập 三tam 根căn 。 皆giai 通thông 二nhị 種chủng 。 此thử 違vi 本bổn 論luận 。 一nhất 根căn 非phi 業nghiệp 是thị 業nghiệp 異dị 熟thục 九cửu 根căn 非phi 業nghiệp 。 非phi 業nghiệp 異dị 熟thục 。 十thập 二nhị 不bất 定định 。 憂ưu 根căn 及cập 後hậu 信tín 等đẳng 八bát 根căn 。 皆giai 非phi 異dị 熟thục 。 是thị 有hữu 記ký 故cố 。 經kinh 說thuyết 有hữu 業nghiệp 順thuận 憂ưu 受thọ 者giả 。 依y 受thọ 相tương 應ứng 。 言ngôn 順thuận 無vô 過quá 。 如như 言ngôn 有hữu 觸xúc 順thuận 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 等đẳng 何hà 緣duyên 定định 謂vị 憂ưu 非phi 異dị 熟thục 此thử 是thị 異dị 熟thục 。 不bất 應ưng 理lý 故cố 。 云vân 何hà 不bất 應ưng 。 離ly 欲dục 貪tham 者giả 。 不bất 隨tùy 轉chuyển 故cố 。 異dị 熟thục 不bất 然nhiên 。 設thiết 許hứa 隨tùy 轉chuyển 。 應ưng 如như 苦khổ 根căn 。 阿A 羅La 漢Hán 等đẳng 。 亦diệc 可khả 知tri 有hữu 。 而nhi 實thật 非phi 有hữu 。 經kinh 所sở 遮già 故cố 。 如như 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 設thiết 見kiến 大đại 師sư 般bát 涅Niết 槃Bàn 位vị 亦diệc 無vô 愁sầu 等đẳng 。 又hựu 無vô 用dụng 故cố 。 善thiện 亦diệc 不bất 行hành 。 非phi 能năng 攝nhiếp 益ích 。 如như 喜hỷ 根căn 故cố 。 何hà 相tương 知tri 彼bỉ 有hữu 無vô 記ký 喜hỷ 。 彼bỉ 時thời 雖tuy 無vô 。 外ngoại 相tướng 而nhi 有hữu 。 內nội 分phân 別biệt 生sanh 。 或hoặc 彼bỉ 善thiện 喜hỷ 。 容dung 有hữu 現hiện 行hành 。 非phi 善thiện 憂ưu 根căn 。 彼bỉ 可khả 現hiện 起khởi 。 應ưng 隨tùy 善thiện 相tương/tướng 准chuẩn 知tri 無vô 記ký 。 非phi 無vô 記ký 喜hỷ 。 違vi 離ly 欲dục 道đạo 。 又hựu 阿a 笈cấp 摩ma 。 證chứng 彼bỉ 有hữu 喜hỷ 。 如như 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 彼bỉ 猶do 受thọ 喜hỷ 異dị 熟thục 。 不bất 言ngôn 彼bỉ 有hữu 黑hắc 品phẩm 憂ưu 根căn 。 故cố 知tri 憂ưu 根căn 越việt 異dị 熟thục 法pháp 。 餘dư 根căn 通thông 二nhị 義nghĩa 准chuẩn 已dĩ 成thành 。 謂vị 七thất 色sắc 意ý 根căn 。 除trừ 憂ưu 餘dư 四tứ 受thọ 。 十thập 二nhị 一nhất 一nhất 皆giai 通thông 二nhị 類loại 。 七thất 有hữu 色sắc 根căn 。 若nhược 所sở 長trưởng 養dưỡng 則tắc 非phi 異dị 熟thục 。 餘dư 皆giai 異dị 熟thục 。 意ý 及cập 四tứ 受thọ 。 若nhược 善thiện 染nhiễm 污ô 。 若nhược 威uy 儀nghi 路lộ 。 及cập 工công 巧xảo 處xứ 。 并tinh 能năng 變biến 化hóa 。 隨tùy 其kỳ 所sở 應ứng 。 亦diệc 非phi 異dị 熟thục 。 餘dư 皆giai 異dị 熟thục 。 如như 是thị 已dĩ 說thuyết 是thị 異dị 熟thục 等đẳng 。 二nhị 十thập 二nhị 根căn 中trung 。 幾kỷ 有hữu 異dị 熟thục 幾kỷ 無vô 異dị 熟thục 。 頌tụng 曰viết 。

憂ưu 定định 有hữu 異dị 熟thục 。 前tiền 八bát 後hậu 三tam 無vô 。

意ý 餘dư 受thọ 信tín 等đẳng 。 一nhất 一nhất 皆giai 通thông 二nhị 。

論luận 曰viết 。 如như 前tiền 所sở 諍tranh 。 憂ưu 根căn 當đương 知tri 定định 有hữu 異dị 熟thục 。 定định 言ngôn 意ý 顯hiển 唯duy 有hữu 非phi 無vô 遮già 非phi 異dị 熟thục 因nhân 無vô 記ký 無vô 漏lậu 故cố 。 非phi 為vi 顯hiển 示thị 唯duy 此thử 憂ưu 根căn 是thị 有hữu 異dị 熟thục 。 勿vật 有hữu 餘dư 根căn 一nhất 切thiết 皆giai 是thị 。 無vô 異dị 熟thục 過quá 。 故cố 但đãn 顯hiển 憂ưu 唯duy 有hữu 異dị 熟thục 。 越việt 次thứ 說thuyết 者giả 。 顯hiển 無vô 記ký 無vô 漏lậu 若nhược 總tổng 若nhược 別biệt 。 皆giai 無vô 異dị 熟thục 因nhân 。 非phi 如như 此thử 中trung 有hữu 記ký 有hữu 漏lậu 要yếu 總tổng 方phương 是thị 有hữu 異dị 熟thục 因nhân 。 故cố 越việt 次thứ 說thuyết 。 深thâm 為vi 有hữu 用dụng 。 眼nhãn 等đẳng 前tiền 八bát 。 及cập 最tối 後hậu 三tam 。 此thử 十thập 一nhất 根căn 。 定định 無vô 異dị 熟thục 。 八bát 無vô 記ký 故cố 。 三tam 無vô 漏lậu 故cố 。 餘dư 皆giai 通thông 二nhị 。 義nghĩa 准chuẩn 已dĩ 成thành 。 謂vị 意ý 根căn 餘dư 四tứ 受thọ 。 信tín 等đẳng 言ngôn 等đẳng 取thủ 精tinh 進tấn 等đẳng 四tứ 根căn 。 此thử 十thập 一nhất 一nhất 皆giai 通thông 二nhị 類loại 。 意ý 樂nhạo/nhạc/lạc 喜hỷ 捨xả 。 若nhược 不bất 善thiện 善thiện 有hữu 漏lậu 有hữu 異dị 熟thục 。 若nhược 無vô 記ký 無vô 漏lậu 無vô 異dị 熟thục 。 苦khổ 根căn 若nhược 善thiện 不bất 善thiện 有hữu 異dị 熟thục 。 若nhược 無vô 記ký 無vô 異dị 熟thục 。 信tín 等đẳng 五ngũ 根căn 。 若nhược 有hữu 漏lậu 有hữu 異dị 熟thục 。 若nhược 無vô 漏lậu 無vô 異dị 熟thục 。 如như 是thị 已dĩ 說thuyết 有hữu 異dị 熟thục 等đẳng 。 二nhị 十thập 二nhị 根căn 中trung 。 幾kỷ 善thiện 幾kỷ 不bất 善thiện 幾kỷ 無vô 記ký 。 頌tụng 曰viết 。

唯duy 善thiện 後hậu 八bát 根căn 。 憂ưu 通thông 善thiện 不bất 善thiện 。

意ý 餘dư 受thọ 三tam 種chủng 。 前tiền 八bát 唯duy 無vô 記ký 。

論luận 曰viết 。 信tín 等đẳng 五ngũ 根căn 。 及cập 三tam 無vô 漏lậu 。 一nhất 向hướng 是thị 善thiện 。 次thứ 雖tuy 居cư 後hậu 。 乘thừa 前tiền 便tiện 故cố 。 而nhi 說thuyết 在tại 初sơ 。 憂ưu 根căn 唯duy 通thông 善thiện 不bất 善thiện 性tánh 。 意ý 及cập 四tứ 受thọ 。 皆giai 通thông 三tam 性tánh 。 眼nhãn 等đẳng 八bát 根căn 。 唯duy 是thị 無vô 記ký 。 如như 是thị 已dĩ 說thuyết 善thiện 不bất 善thiện 等đẳng 。 二nhị 十thập 二nhị 根căn 中trung 。 幾kỷ 欲dục 界giới 繫hệ 幾kỷ 色sắc 界giới 繫hệ 幾kỷ 無vô 色sắc 界giới 繫hệ 。 頌tụng 曰viết 。

欲dục 色sắc 無vô 色sắc 界giới 。 如như 次thứ 除trừ 後hậu 三tam 。

兼kiêm 女nữ 男nam 憂ưu 苦khổ 。 并tinh 餘dư 色sắc 喜hỷ 樂lạc 。

論luận 曰viết 。 欲dục 界giới 除trừ 後hậu 三tam 無vô 漏lậu 根căn 。 由do 彼bỉ 三tam 根căn 唯duy 不bất 繫hệ 故cố 。 准chuẩn 知tri 欲dục 界giới 繫hệ 。 有hữu 餘dư 十thập 九cửu 根căn 。 色sắc 界giới 如như 前tiền 除trừ 三tam 無vô 漏lậu 。 兼kiêm 除trừ 男nam 女nữ 憂ưu 苦khổ 四tứ 根căn 。 准chuẩn 知tri 十thập 五ngũ 根căn 。 亦diệc 通thông 色sắc 界giới 繫hệ 。 除trừ 女nữ 男nam 者giả 。 色sắc 界giới 已dĩ 離ly 婬dâm 欲dục 法pháp 故cố 。 除trừ 此thử 無vô 因nhân 須tu 受thọ 用dụng 故cố 。 有hữu 說thuyết 由do 此thử 身thân 醜xú 陋lậu 故cố 。 此thử 說thuyết 不bất 然nhiên 。 陰âm 藏tàng 隱ẩn 密mật 。 非phi 醜xú 陋lậu 故cố 。 前tiền 說thuyết 為vi 善thiện 。 然nhiên 佛Phật 置trí 彼bỉ 在tại 男nam 品phẩm 中trung 。 如như 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 無vô 處xứ 無vô 容dung 女nữ 身thân 為vi 梵Phạm 。 有hữu 處xứ 有hữu 容dung 男nam 為vi 梵Phạm 者giả 離ly 欲dục 威uy 猛mãnh 似tự 男nam 用dụng 故cố 。 如như 有hữu 稱xưng 讚tán 大đại 梵Phạm 王Vương 言ngôn 。

大đại 梵Phạm 如như 丈trượng 夫phu 。 所sở 得đắc 皆giai 已dĩ 得đắc 。

離ly 欲dục 道đạo 威uy 猛mãnh 。 故cố 說thuyết 為vi 丈trượng 夫phu 。

除trừ 苦khổ 根căn 者giả 。 色sắc 界giới 中trung 無vô 損tổn 害hại 事sự 故cố 。 苦khổ 是thị 損tổn 害hại 業nghiệp 異dị 熟thục 故cố 。 有hữu 說thuyết 彼bỉ 身thân 極cực 淨tịnh 妙diệu 故cố 。 除trừ 憂ưu 根căn 者giả 。 彼bỉ 處xứ 無vô 有hữu 。 違vi 逆nghịch 相tương/tướng 故cố 。 又hựu 奢xa 摩ma 他tha 潤nhuận 相tương 續tục 故cố 。 有hữu 說thuyết 色sắc 界giới 具cụ 離ly 欲dục 智trí 。 憂ưu 是thị 無vô 智trí 等đẳng 流lưu 果quả 故cố 。 無vô 色sắc 如như 前tiền 除trừ 三tam 無vô 漏lậu 女nữ 男nam 憂ưu 苦khổ 。 并tinh 除trừ 五ngũ 色sắc 及cập 喜hỷ 樂lạc 根căn 准chuẩn 知tri 餘dư 八bát 根căn 。 通thông 無vô 色sắc 界giới 繫hệ 。 如như 是thị 已dĩ 說thuyết 欲dục 界giới 繫hệ 等đẳng 。 二nhị 十thập 二nhị 根căn 中trung 。 幾kỷ 見kiến 所sở 斷đoạn 幾kỷ 修tu 所sở 斷đoạn 幾kỷ 非phi 所sở 斷đoạn 。 頌tụng 曰viết 。

意ý 三tam 受thọ 通thông 三tam 。 憂ưu 見kiến 修tu 所sở 斷đoạn 。

九cửu 唯duy 修tu 所sở 斷đoạn 。 五ngũ 修tu 非phi 三tam 非phi 。

論luận 曰viết 。 意ý 喜hỷ 樂lạc 捨xả 。 一nhất 一nhất 通thông 三tam 。 憂ưu 根căn 唯duy 通thông 見kiến 修tu 所sở 斷đoạn 。 非phi 無vô 漏lậu 故cố 。 七thất 色sắc 命mạng 苦khổ 。 唯duy 修tu 所sở 斷đoạn 。 有hữu 色sắc 無vô 染nhiễm 非phi 六lục 生sanh 故cố 。 非phi 無vô 漏lậu 故cố 。 信tín 等đẳng 五ngũ 根căn 。 或hoặc 修tu 所sở 斷đoạn 。 或hoặc 非phi 所sở 斷đoạn 。 通thông 善thiện 有hữu 漏lậu 及cập 無vô 漏lậu 故cố 。 最tối 後hậu 三tam 根căn 。 唯duy 非phi 所sở 斷đoạn 。 皆giai 是thị 無vô 漏lậu 無vô 過quá 法pháp 故cố 。 豈khởi 不bất 聖thánh 道Đạo 亦diệc 所sở 斷đoạn 耶da 。 如như 契Khế 經Kinh 言ngôn 。 應ưng 知tri 聖thánh 道Đạo 猶do 如như 船thuyền 筏phiệt 。 法pháp 尚thượng 應ưng 斷đoạn 。 何hà 況huống 非phi 法pháp 。 此thử 非phi 見kiến 修tu 二nhị 道đạo 所sở 斷đoạn 。 入nhập 無vô 餘dư 依y 。 涅Niết 槃Bàn 界giới 位vị 捨xả 故cố 名danh 斷đoạn 。 已dĩ 說thuyết 諸chư 門môn 義nghĩa 類loại 差sai 別biệt 。 當đương 說thuyết 初sơ 得đắc 異dị 熟thục 諸chư 根căn 。 幾kỷ 異dị 熟thục 根căn 何hà 界giới 初sơ 得đắc 。 須tu 問vấn 初sơ 得đắc 異dị 熟thục 根căn 者giả 。 遮già 無vô 染nhiễm 心tâm 能năng 續tục 生sanh 故cố 。 頌tụng 曰viết 。

欲dục 胎thai 卵noãn 濕thấp 生sanh 。 初sơ 得đắc 二nhị 異dị 熟thục 。

化hóa 生sanh 六lục 七thất 八bát 。 色sắc 六lục 上thượng 唯duy 命mạng 。

論luận 曰viết 。 欲dục 胎thai 卵noãn 濕thấp 生sanh 。 初sơ 受thọ 生sanh 位vị 。 唯duy 得đắc 身thân 與dữ 命mạng 二nhị 異dị 熟thục 根căn 。 觀quán 行hành 者giả 言ngôn 。 此thử 初sơ 生sanh 位vị 。 亦diệc 有hữu 具cụ 得đắc 眼nhãn 等đẳng 種chủng 子tử 。 然nhiên 但đãn 身thân 根căn 。 能năng 生sanh 自tự 識thức 。 眼nhãn 等đẳng 不bất 爾nhĩ 。 故cố 唯duy 說thuyết 二nhị 。 或hoặc 生sanh 盲manh 等đẳng 。 於ư 續tục 生sanh 時thời 。 無vô 眼nhãn 等đẳng 根căn 。 但đãn 有hữu 此thử 二nhị 。 此thử 言ngôn 非phi 理lý 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 初sơ 續tục 生sanh 時thời 。 無vô 五ngũ 識thức 故cố 。 舉cử 胎thai 卵noãn 濕thấp 。 顯hiển 除trừ 化hóa 生sanh 。 化hóa 生sanh 色sắc 根căn 。 無vô 漸tiệm 起khởi 故cố 。 此thử 辯biện 異dị 熟thục 。 不bất 說thuyết 意ý 捨xả 時thời 彼bỉ 定định 染nhiễm 非phi 異dị 熟thục 故cố 。

爾nhĩ 時thời 亦diệc 得đắc 信tín 等đẳng 諸chư 根căn 。 非phi 異dị 熟thục 故cố 。 此thử 中trung 不bất 說thuyết 羯yết 賴lại 藍lam 位vị 。 雖tuy 得đắc 色sắc 等đẳng 異dị 熟thục 生sanh 法pháp 。 而nhi 體thể 非phi 根căn 。 故cố 此thử 不bất 說thuyết 。 化hóa 生sanh 初sơ 位vị 。 得đắc 六lục 七thất 八bát 。 無vô 形hình 得đắc 六lục 。 如như 劫kiếp 初sơ 時thời 。 六lục 謂vị 眼nhãn 耳nhĩ 鼻tị 舌thiệt 身thân 命mạng 。 一nhất 形hình 得đắc 七thất 。 如như 諸chư 天thiên 等đẳng 。 二nhị 形hình 得đắc 八bát 。 惡ác 趣thú 容dung 有hữu 二nhị 形hình 化hóa 生sanh 。 色sắc 初sơ 得đắc 六lục 。 如như 欲dục 化hóa 生sanh 無vô 形hình 者giả 說thuyết 。 上thượng 唯duy 命mạng 者giả 。 謂vị 無vô 色sắc 界giới 。 定định 生sanh 俱câu 勝thắng 。 故cố 名danh 為vi 上thượng 。 彼bỉ 初sơ 唯duy 得đắc 異dị 熟thục 命mạng 根căn 。 由do 此thử 證chứng 知tri 。 命mạng 根căn 實thật 有hữu 。 此thử 若nhược 非phi 有hữu 。 為vi 得đắc 何hà 根căn 名danh 生sanh 無vô 色sắc 。 非phi 善thiện 染nhiễm 污ô 名danh 業nghiệp 果quả 生sanh 。 未vị 受thọ 彼bỉ 生sanh 容dung 現hiện 起khởi 故cố 。 又hựu 異dị 熟thục 心tâm 無vô 續tục 生sanh 理lý 。 唯duy 許hứa 染nhiễm 心tâm 能năng 續tục 生sanh 故cố 。 過quá 去khứ 未vị 來lai 。 非phi 有hữu 論luận 者giả 。

爾nhĩ 時thời 三tam 世thế 異dị 熟thục 皆giai 無vô 。 異dị 熟thục 既ký 無vô 。 生sanh 依y 何hà 說thuyết 。 雖tuy 馳trì 妄vọng 計kế 以dĩ 立lập 己kỷ 宗tông 。 必tất 應ưng 許hứa 有hữu 生sanh 依y 實thật 法pháp 。 說thuyết 異dị 熟thục 根căn 最tối 初sơ 得đắc 已dĩ 。 當đương 說thuyết 最tối 後hậu 所sở 滅diệt 諸chư 根căn 。 何hà 界giới 死tử 時thời 幾kỷ 根căn 後hậu 滅diệt 。 頌tụng 曰viết 。

正chánh 死tử 滅diệt 諸chư 根căn 。 無vô 色sắc 三tam 色sắc 八bát 。

欲dục 頓đốn 十thập 九cửu 八bát 。 漸tiệm 四tứ 善thiện 增tăng 五ngũ 。

論luận 曰viết 。 且thả 說thuyết 染nhiễm 污ô 及cập 無vô 記ký 心tâm 正chánh 命mạng 終chung 時thời 根căn 滅diệt 多đa 少thiểu 。 謂vị 無vô 色sắc 界giới 。 將tương 命mạng 終chung 時thời 。 命mạng 意ý 捨xả 三tam 。 於ư 最tối 後hậu 滅diệt 。 無vô 色sắc 唯duy 有hữu 捨xả 受thọ 非phi 餘dư 。 又hựu 無vô 色sắc 言ngôn 。 遮già 彼bỉ 有hữu 色sắc 。 有hữu 餘dư 師sư 說thuyết 。 彼bỉ 有hữu 色sắc 故cố 。 若nhược 不bất 說thuyết 有hữu 實thật 物vật 命mạng 根căn 。 何hà 異dị 。 熟thục 斷đoạn 名danh 無vô 色sắc 死tử 。 若nhược 言ngôn 異dị 熟thục 四tứ 蘊uẩn 斷đoạn 故cố 彼bỉ 名danh 死tử 者giả 。 善thiện 染nhiễm 污ô 心tâm 現hiện 在tại 前tiền 位vị 。 應ưng 亦diệc 名danh 死tử 。 若nhược 言ngôn 彼bỉ 地địa 所sở 受thọ 異dị 熟thục 猶do 未vị 盡tận 者giả 。 如như 何hà 不bất 受thọ 而nhi 有hữu 盡tận 期kỳ 。 善thiện 染nhiễm 污ô 心tâm 現hiện 在tại 前tiền 位vị 。 當đương 言ngôn 彼bỉ 受thọ 何hà 業nghiệp 異dị 熟thục 。 非phi 不bất 現hiện 前tiền 可khả 名danh 為vi 受thọ 。 若nhược 謂vị 於ư 彼bỉ 異dị 熟thục 習tập 氣khí 恆hằng 隨tùy 轉chuyển 故cố 名danh 為vi 受thọ 者giả 。 理lý 亦diệc 不bất 然nhiên 。 所sở 執chấp 習tập 氣khí 。 非phi 極cực 成thành 故cố 。 太thái 過quá 失thất 故cố 。 異dị 熟thục 雖tuy 盡tận 。 習tập 氣khí 隨tùy 故cố 。 如như 業nghiệp 習tập 氣khí 。 應ưng 無vô 死tử 期kỳ 。 若nhược 異dị 熟thục 盡tận 。 無vô 習tập 氣khí 者giả 。 業nghiệp 亦diệc 不bất 應ưng 有hữu 餘dư 習tập 氣khí 。 若nhược 言ngôn 習tập 氣khí 望vọng 現hiện 異dị 熟thục 如như 我ngã 得đắc 者giả 。 應ưng 如như 我ngã 得đắc 異dị 熟thục 不bất 起khởi 習tập 氣khí 則tắc 無vô 。 又hựu 非phi 異dị 熟thục 習tập 氣khí 隨tùy 轉chuyển 名danh 受thọ 異dị 熟thục 。 非phi 彼bỉ 性tánh 故cố 。 又hựu 汝nhữ 所sở 執chấp 習tập 氣khí 理lý 無vô 。 後hậu 當đương 廣quảng 辯biện 。 故cố 定định 應ưng 許hứa 。 從tùng 續tục 生sanh 心tâm 至chí 命mạng 終chung 心tâm 別biệt 有hữu 實thật 法pháp 。 名danh 為vi 異dị 熟thục 恆hằng 相tương 續tục 轉chuyển 。 彼bỉ 若nhược 斷đoạn 時thời 。 名danh 無vô 色sắc 死tử 。 色sắc 界giới 死tử 時thời 。 八bát 根căn 後hậu 滅diệt 。 謂vị 眼nhãn 等đẳng 五ngũ 。 及cập 前tiền 三tam 根căn 。 化hóa 生sanh 生sanh 死tử 根căn 無vô 缺khuyết 故cố 。 欲dục 頓đốn 死tử 時thời 。 十thập 九cửu 八bát 滅diệt 。 二nhị 形hình 十thập 滅diệt 。 謂vị 女nữ 男nam 根căn 及cập 前tiền 說thuyết 八bát 。 一nhất 形hình 九cửu 滅diệt 。 無vô 形hình 八bát 滅diệt 。 若nhược 漸tiệm 死tử 時thời 。 身thân 命mạng 意ý 捨xả 四tứ 根căn 後hậu 滅diệt 。 此thử 四tứ 必tất 無vô 前tiền 後hậu 滅diệt 義nghĩa 。 若nhược 在tại 三tam 界giới 。 善thiện 心tâm 死tử 時thời 。 一nhất 切thiết 位vị 中trung 。 數số 各các 增tăng 五ngũ 。 善thiện 心tâm 必tất 具cụ 信tín 等đẳng 根căn 故cố 。 謂vị 於ư 無vô 色sắc 。 增tăng 至chí 八bát 根căn 乃nãi 至chí 欲dục 界giới 漸tiệm 終chung 至chí 九cửu 。 復phục 應ưng 思tư 擇trạch 。 二nhị 十thập 二nhị 根căn 。 幾kỷ 能năng 證chứng 得đắc 何hà 沙Sa 門Môn 果quả 。 雖tuy 沙Sa 門Môn 果quả 非phi 根căn 亦diệc 得đắc 。 此thử 辯biện 根căn 故cố 。 但đãn 問vấn 諸chư 根căn 。 頌tụng 曰viết 。

九cửu 得đắc 邊biên 二nhị 果quả 。 七thất 八bát 九cửu 中trung 二nhị 。

十thập 一nhất 阿A 羅La 漢Hán 。 依y 一nhất 容dung 有hữu 說thuyết 。

論luận 曰viết 。 邊biên 謂vị 預dự 流lưu 。 阿A 羅La 漢Hán 果Quả 。 中trung 謂vị 一nhất 來lai 及cập 不bất 還hoàn 果quả 。 且thả 預dự 流lưu 果quả 。 由do 九cửu 根căn 得đắc 。 謂vị 意ý 捨xả 信tín 等đẳng 初sơ 二nhị 無vô 漏lậu 根căn 。 此thử 果quả 與dữ 向hướng 。 未vị 至chí 地địa 攝nhiếp 。 故cố 唯duy 有hữu 捨xả 。 云vân 何hà 此thử 由do 已dĩ 知tri 根căn 得đắc 。 由do 離ly 繫hệ 得đắc 與dữ 解giải 脫thoát 道đạo 俱câu 時thời 起khởi 故cố 。 若nhược 爾nhĩ 何hà 緣duyên 唯duy 說thuyết 無vô 間gian 道đạo 能năng 得đắc 離ly 繫hệ 果quả 。 唯duy 此thử 能năng 斷đoạn 離ly 繫hệ 得đắc 生sanh 能năng 障chướng 得đắc 故cố 。 由do 此thử 故cố 說thuyết 。 彼bỉ 離ly 繫hệ 得đắc 。 唯duy 是thị 無vô 間gian 道đạo 等đẳng 流lưu 士sĩ 用dụng 果quả 。 若nhược 爾nhĩ 解giải 脫thoát 道đạo 。 於ư 果quả 及cập 得đắc 。 有hữu 何hà 功công 能năng 。 離ly 繫hệ 及cập 能năng 得đắc 。 由do 無vô 間gian 道đạo 。 非phi 此thử 果quả 故cố 。 有hữu 說thuyết 無vô 間gian 道đạo 是thị 解giải 脫thoát 道Đạo 眷quyến 屬thuộc 故cố 。 無vô 間gian 道đạo 所sở 作tác 。 即tức 名danh 解giải 脫thoát 道đạo 所sở 作tác 。 如như 臣thần 所sở 作tác 得đắc 王vương 作tác 名danh 。 西tây 方phương 諸chư 師sư 說thuyết 。 解giải 脫thoát 道đạo 於ư 離ly 繫hệ 得đắc 能năng 作tác 證chứng 故cố 。 此thử 說thuyết 不bất 然nhiên 。 離ly 繫hệ 應ưng 是thị 彼bỉ 道Đạo 果Quả 故cố 。 後hậu 當đương 廣quảng 辯biện 。 今kim 且thả 略lược 釋thích 。 雖tuy 解giải 脫thoát 道đạo 於ư 沙Sa 門Môn 果quả 非phi 同đồng 類loại 因nhân 。 而nhi 是thị 相tương 應ứng 俱câu 有hữu 因nhân 故cố 。 名danh 得đắc 彼bỉ 果quả 。 亦diệc 無vô 有hữu 失thất 。 以dĩ 沙Sa 門Môn 體thể 更cánh 互hỗ 相tương 依y 。 而nhi 得đắc 生sanh 故cố 。 展triển 轉chuyển 相tương 望vọng 。 為vi 士sĩ 用dụng 果quả 誰thùy 復phục 能năng 遮già 。 若nhược 言ngôn 加gia 行hành 無vô 間gian 勝thắng 進tiến 應ưng 亦diệc 爾nhĩ 者giả 。 許hứa 亦diệc 無vô 失thất 。 或hoặc 已dĩ 知tri 根căn 。 亦diệc 為vi 同đồng 類loại 因nhân 。 能năng 得đắc 預Dự 流Lưu 果Quả 。 謂vị 轉chuyển 根căn 時thời 。 如như 阿A 羅La 漢Hán 。 就tựu 容dung 有hữu 說thuyết 。 亦diệc 無vô 有hữu 過quá 。 阿A 羅La 漢Hán 果Quả 。 亦diệc 九cửu 根căn 得đắc 。 謂vị 意ý 信tín 等đẳng 後hậu 二nhị 無vô 漏lậu 。 樂nhạo/nhạc/lạc 喜hỷ 捨xả 中trung 隨tùy 取thủ 一nhất 種chủng 。 此thử 果quả 及cập 向hướng 。 通thông 九cửu 地địa 攝nhiếp 。 故cố 於ư 三tam 受thọ 隨tùy 取thủ 其kỳ 一nhất 。 中trung 間gian 二nhị 果quả 。 一nhất 一nhất 皆giai 通thông 七thất 八bát 九cửu 得đắc 。 世thế 出xuất 世thế 道đạo 次thứ 第đệ 超siêu 越việt 。 證chứng 差sai 別biệt 故cố 。 且thả 一nhất 來lai 果quả 次thứ 第đệ 證chứng 者giả 。 依y 世thế 間gian 道đạo 。 由do 七thất 根căn 得đắc 。 謂vị 意ý 及cập 捨xả 信tín 等đẳng 五ngũ 根căn 。 依y 出xuất 世thế 道đạo 。 由do 八bát 根căn 得đắc 。 謂vị 即tức 前tiền 七thất 根căn 已dĩ 知tri 根căn 第đệ 八bát 。 倍bội 離ly 欲dục 貪tham 超siêu 越việt 證chứng 者giả 。 如như 預dự 流lưu 果quả 。 由do 九cửu 根căn 得đắc 。 證chứng 不Bất 還Hoàn 果Quả 。 應ưng 知tri 亦diệc 爾nhĩ 。 總tổng 例lệ 雖tuy 然nhiên 。 而nhi 有hữu 差sai 別biệt 。 全toàn 離ly 欲dục 貪tham 超siêu 越việt 證chứng 者giả 依y 地địa 別biệt 故cố 。 三tam 受thọ 隨tùy 一nhất 。 次thứ 第đệ 證chứng 者giả 。 若nhược 於ư 第đệ 九cửu 解giải 脫thoát 道đạo 中trung 。 入nhập 根căn 本bổn 地địa 。 依y 世thế 間gian 道đạo 。 由do 八bát 根căn 得đắc 。 喜hỷ 為vi 第đệ 八bát 。 依y 出xuất 世thế 道đạo 。 由do 九cửu 根căn 得đắc 。 已dĩ 知tri 第đệ 九cửu 。 若nhược 阿A 羅La 漢Hán 。 亦diệc 九cửu 根căn 得đắc 。 違vi 發phát 智trí 論luận 。 彼bỉ 問vấn 幾kỷ 根căn 。 得đắc 阿A 羅La 漢Hán 。 答đáp 十thập 一nhất 故cố 。 三tam 受thọ 定định 無vô 俱câu 時thời 起khởi 故cố 。 但đãn 由do 九cửu 得đắc 。 言ngôn 十thập 一nhất 根căn 。 依y 容dung 有hữu 說thuyết 。 謂vị 容dung 有hữu 一nhất 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。 從tùng 無Vô 學Học 位vị 數sác 數sác 退thoái 已dĩ 。 由do 樂nhạo/nhạc/lạc 喜hỷ 捨xả 數số 復phục 還hoàn 得đắc 。 非phi 不bất 還hoàn 果quả 有hữu 同đồng 此thử 失thất 。 次thứ 第đệ 無vô 容dung 樂nhạo/nhạc/lạc 根căn 得đắc 故cố 。 超siêu 越việt 無vô 容dung 有hữu 退thoái 失thất 故cố 。 復phục 應ưng 思tư 擇trạch 。 成thành 就tựu 何hà 根căn 。 彼bỉ 諸chư 根căn 中trung 。 幾kỷ 定định 成thành 就tựu 。 頌tụng 曰viết 。

成thành 就tựu 命mạng 意ý 捨xả 。 各các 定định 成thành 就tựu 三tam 。

若nhược 成thành 就tựu 樂nhạo/nhạc/lạc 身thân 。 各các 定định 成thành 就tựu 四tứ 。

成thành 眼nhãn 等đẳng 及cập 喜hỷ 。 各các 定định 成thành 五ngũ 根căn 。

若nhược 成thành 就tựu 苦khổ 根căn 。 彼bỉ 定định 成thành 就tựu 七thất 。

若nhược 成thành 女nữ 男nam 憂ưu 。 信tín 等đẳng 各các 成thành 八bát 。

二nhị 無vô 漏lậu 十thập 一nhất 。 初sơ 無vô 漏lậu 十thập 三tam 。

論luận 曰viết 。 命mạng 意ý 捨xả 中trung 。 隨tùy 成thành 就tựu 一nhất 。 彼bỉ 定định 成thành 就tựu 如như 是thị 三tam 根căn 。 非phi 此thử 三tam 中trung 有hữu 闕khuyết 成thành 就tựu 。 皆giai 遍biến 一nhất 切thiết 地địa 及cập 依y 故cố 。 信tín 等đẳng 五ngũ 根căn 。 遍biến 一nhất 切thiết 地địa 。 非phi 一nhất 切thiết 依y 。 餘dư 十thập 四tứ 根căn 二nhị 俱câu 非phi 遍biến 。 故cố 成thành 命mạng 等đẳng 。 唯duy 定định 成thành 三tam 。 餘dư 或hoặc 成thành 就tựu 或hoặc 不bất 成thành 就tựu 。 云vân 何hà 成thành 就tựu 。 眼nhãn 等đẳng 四tứ 根căn 。 生sanh 色sắc 界giới 全toàn 欲dục 界giới 少thiểu 分phần 身thân 根căn 生sanh 。 在tại 欲dục 色sắc 界giới 全toàn 女nữ 男nam 生sanh 。 在tại 欲dục 界giới 少thiểu 分phần 樂nhạo/nhạc/lạc 根căn 生sanh 。 在tại 欲dục 下hạ 三tam 定định 及cập 聖thánh 生sanh 上thượng 喜hỷ 根căn 生sanh 。 在tại 欲dục 下hạ 二nhị 定định 及cập 聖thánh 生sanh 上thượng 苦khổ 生sanh 。 欲dục 界giới 全toàn 憂ưu 欲dục 貪tham 未vị 離ly 。 信tín 等đẳng 五ngũ 根căn 若nhược 不bất 斷đoạn 善thiện 。 三tam 無vô 漏lậu 根căn 已dĩ 得đắc 未vị 捨xả 。 如như 是thị 諸chư 位vị 。 各các 定định 成thành 就tựu 。 除trừ 此thử 餘dư 位vị 定định 不bất 成thành 就tựu 。 若nhược 成thành 樂nhạo/nhạc/lạc 根căn 定định 成thành 就tựu 四tứ 。 謂vị 命mạng 意ý 捨xả 樂nhạo/nhạc/lạc 。 若nhược 成thành 身thân 根căn 。 亦diệc 定định 成thành 四tứ 。 謂vị 命mạng 意ý 捨xả 身thân 。 餘dư 或hoặc 成thành 就tựu 。 或hoặc 不bất 成thành 就tựu 。 如như 前tiền 應ưng 思tư 。 若nhược 成thành 眼nhãn 根căn 。 定định 成thành 就tựu 五ngũ 。 謂vị 命mạng 意ý 捨xả 。 身thân 根căn 眼nhãn 根căn 。 耳nhĩ 鼻tị 舌thiệt 根căn 。 應ưng 知tri 亦diệc 五ngũ 。 前tiền 四tứ 如như 眼nhãn 。 第đệ 五ngũ 自tự 根căn 。 若nhược 成thành 喜hỷ 根căn 。 亦diệc 定định 成thành 五ngũ 。 謂vị 命mạng 意ý 捨xả 樂nhạo/nhạc/lạc 根căn 喜hỷ 根căn 。 生sanh 第đệ 二nhị 定định 。 未vị 離ly 彼bỉ 貪tham 。 但đãn 成thành 第đệ 三tam 染nhiễm 污ô 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 。 若nhược 成thành 苦khổ 根căn 。 定định 成thành 就tựu 七thất 。 謂vị 身thân 命mạng 意ý 四tứ 受thọ 除trừ 憂ưu 。 若nhược 成thành 女nữ 根căn 定định 成thành 就tựu 八bát 。 七thất 如như 苦khổ 說thuyết 。 第đệ 八bát 女nữ 根căn 。 男nam 憂ưu 亦diệc 八bát 。 七thất 如như 苦khổ 說thuyết 。 第đệ 八bát 自tự 根căn 。 信tín 等đẳng 亦diệc 八bát 。 謂vị 命mạng 意ý 捨xả 信tín 等đẳng 五ngũ 根căn 。 若nhược 女nữ 男nam 俱câu 成thành 。 彼bỉ 定định 成thành 十thập 五ngũ 若nhược 成thành 具cụ 知tri 根căn 。 定định 成thành 就tựu 十thập 一nhất 。 謂vị 命mạng 與dữ 意ý 樂nhạo/nhạc/lạc 喜hỷ 捨xả 根căn 信tín 第đệ 五ngũ 根căn 及cập 具cụ 知tri 根căn 已dĩ 知tri 根căn 亦diệc 爾nhĩ 。 自tự 根căn 等đẳng 十thập 一nhất 。 若nhược 成thành 未vị 知tri 根căn 。 定định 成thành 就tựu 十thập 三tam 。 謂vị 身thân 命mạng 意ý 苦khổ 樂lạc 喜hỷ 捨xả 信tín 等đẳng 五ngũ 根căn 及cập 未vị 知tri 根căn 。 漸tiệm 命mạng 終chung 位vị 。 傳truyền 說thuyết 深thâm 心tâm 。 厭yếm 生sanh 死tử 故cố 。 能năng 入nhập 見kiến 道đạo 。 如như 是thị 已dĩ 說thuyết 位vị 定định 成thành 就tựu 補bổ 特đặc 伽già 羅la 定định 成thành 。 當đương 說thuyết 諸chư 極cực 少thiểu 者giả 成thành 就tựu 幾kỷ 根căn 。 頌tụng 曰viết 。

極cực 少thiểu 八bát 無vô 善thiện 。 成thành 受thọ 身thân 命mạng 意ý 。

愚ngu 生sanh 無vô 色sắc 界giới 。 成thành 善thiện 命mạng 意ý 捨xả 。

論luận 曰viết 。 已dĩ 斷đoạn 善thiện 根căn 。 名danh 為vi 無vô 善thiện 。 彼bỉ 若nhược 極cực 少thiểu 成thành 就tựu 八bát 根căn 。 謂vị 五ngũ 受thọ 根căn 。 及cập 身thân 命mạng 意ý 。 據cứ 漸tiệm 捨xả 命mạng 。 唯duy 餘dư 身thân 根căn 。 愚ngu 謂vị 異dị 生sanh 。 未vị 見kiến 諦Đế 故cố 。 彼bỉ 生sanh 無vô 色sắc 。 亦diệc 成thành 八bát 根căn 。 謂vị 信tín 等đẳng 五ngũ 。 及cập 命mạng 意ý 捨xả 。 由do 定định 數số 故cố 。 及cập 說thuyết 愚ngu 故cố 。 善thiện 言ngôn 不bất 濫lạm 三tam 無vô 漏lậu 根căn 。 諸chư 極cực 多đa 者giả 成thành 就tựu 幾kỷ 根căn 。 頌tụng 曰viết 。

極cực 多đa 成thành 十thập 九cửu 。 二nhị 形hình 除trừ 三tam 淨tịnh 。

聖thánh 者giả 未vị 離ly 欲dục 。 除trừ 二nhị 淨tịnh 一nhất 形hình 。

論luận 曰viết 。 諸chư 二nhị 形hình 者giả 。 具cụ 眼nhãn 等đẳng 根căn 。 除trừ 三tam 無vô 漏lậu 。 成thành 餘dư 十thập 九cửu 。 無vô 漏lậu 名danh 淨tịnh 。 離ly 二nhị 縛phược 故cố 。 若nhược 聖thánh 有hữu 學học 。 未vị 離ly 欲dục 貪tham 。 成thành 就tựu 極cực 多đa 。 亦diệc 具cụ 十thập 九cửu 。 除trừ 二nhị 無vô 漏lậu 。 及cập 除trừ 一nhất 形hình 。 二nhị 無vô 漏lậu 者giả 。 謂vị 具cụ 知tri 根căn 。 前tiền 二nhị 隨tùy 一nhất 言ngôn 一nhất 形hình 者giả 。 無vô 有hữu 二nhị 形hình 及cập 與dữ 無vô 形hình 。 得đắc 聖thánh 法pháp 故cố 。

說Thuyết 一Nhất 切Thiết 有Hữu 部Bộ 順Thuận 正Chánh 理Lý 論Luận 卷quyển 第đệ 九cửu