阿A 毘Tỳ 達Đạt 磨Ma 順Thuận 正Chánh 理Lý 論Luận
Quyển 11
尊Tôn 者Giả 眾Chúng 賢Hiền 造Tạo 唐Đường 玄Huyền 奘Tráng 譯Dịch
阿A 毘Tỳ 達Đạt 磨Ma 順Thuận 正Chánh 理Lý 論Luận 卷quyển 第đệ 十thập 一nhất
尊tôn 者giả 眾chúng 賢hiền 造tạo
三Tam 藏Tạng 法Pháp 師sư 玄huyền 奘tráng 奉phụng 。 詔chiếu 譯dịch 。
辯Biện 差Sai 別Biệt 品Phẩm 第đệ 二nhị 之chi 三tam
作tác 意ý 別biệt 有hữu 。 亦diệc 如như 經kinh 說thuyết 。 心tâm 由do 作tác 意ý 引dẫn 發phát 故cố 生sanh 。 故cố 此thử 定định 應ưng 是thị 大đại 地địa 法pháp 。 然nhiên 上thượng 座tòa 言ngôn 。 無vô 別biệt 一nhất 法pháp 名danh 為vi 作tác 意ý 。 由do 此thử 別biệt 相tướng 理lý 不bất 成thành 故cố 。 謂vị 於ư 所sở 緣duyên 。 能năng 作tác 動động 意ý 。 名danh 作tác 意ý 相tương/tướng 。 若nhược 於ư 所sở 緣duyên 。 唯duy 作tác 動động 意ý 。 諸chư 餘dư 心tâm 所sở 。 應ưng 不bất 能năng 緣duyên 。 若nhược 亦diệc 由do 斯tư 方phương 能năng 緣duyên 者giả 。 理lý 不bất 應ưng 爾nhĩ 。 名danh 作tác 意ý 故cố 。 餘dư 緣duyên 生sanh 故cố 。 此thử 難nạn/nan 非phi 理lý 。 諸chư 心tâm 所sở 法pháp 。 依y 心tâm 轉chuyển 故cố 。 但đãn 動động 於ư 意ý 餘dư 動động 亦diệc 成thành 。 故cố 無vô 心tâm 所sở 不bất 能năng 緣duyên 過quá 。 又hựu 眾chúng 緣duyên 力lực 諸chư 法pháp 乃nãi 生sanh 。 故cố 雖tuy 餘dư 緣duyên 生sanh 心tâm 心tâm 所sở 。 而nhi 此thử 作tác 意ý 。 非phi 無vô 力lực 用dụng 。 謂vị 此thử 作tác 意ý 。 力lực 能năng 令linh 識thức 於ư 餘dư 境cảnh 轉chuyển 。 若nhược 爾nhĩ 一nhất 境cảnh 識thức 流lưu 轉chuyển 時thời 。 應ưng 無vô 作tác 意ý 。 是thị 則tắc 作tác 意ý 非phi 大đại 地địa 法pháp 。 不bất 爾nhĩ 一nhất 境cảnh 識thức 流lưu 轉chuyển 時thời 。 亦diệc 有hữu 作tác 意ý 。 然nhiên 於ư 餘dư 境cảnh 。 此thử 用dụng 明minh 了liễu 。 謂vị 於ư 一nhất 境cảnh 。 剎sát 那na 剎sát 那na 。 亦diệc 由do 作tác 意ý 力lực 方phương 引dẫn 心tâm 令linh 起khởi 。 然nhiên 於ư 餘dư 境cảnh 。 引dẫn 發phát 心tâm 時thời 。 作tác 意ý 功công 能năng 。 明minh 顯hiển 易dị 了liễu 。 豈khởi 不bất 眾chúng 緣duyên 發phát 生sanh 心tâm 等đẳng 即tức 名danh 能năng 引dẫn 。 何hà 勞lao 別biệt 計kế 作tác 意ý 力lực 為vi 。 此thử 責trách 非phi 理lý 。 雖tuy 具cụ 生sanh 識thức 餘dư 和hòa 合hợp 緣duyên 。 而nhi 說thuyết 作tác 意ý 能năng 生sanh 識thức 故cố 。 如như 契Khế 經Kinh 說thuyết 。
爾nhĩ 時thời 若nhược 無vô 能năng 生sanh 作tác 意ý 。 正chánh 現hiện 在tại 前tiền 識thức 終chung 不bất 起khởi 。 理lý 亦diệc 應ưng 爾nhĩ 。 雖tuy 多đa 境cảnh 界giới 俱câu 時thời 現hiện 前tiền 。 而nhi 識thức 何hà 因nhân 唯duy 緣duyên 一nhất 起khởi 。 豈khởi 不bất 於ư 此thử 生sanh 緣duyên 合hợp 故cố 。 誠thành 如như 所sở 言ngôn 。 此thử 即tức 作tác 意ý 生sanh 緣duyên 合hợp 者giả 。 即tức 世Thế 尊Tôn 言ngôn 。 作tác 意ý 爾nhĩ 時thời 正chánh 現hiện 前tiền 義nghĩa 。 所sở 言ngôn 作tác 意ý 。 於ư 境cảnh 引dẫn 心tâm 。 為vi 是thị 前tiền 生sanh 。 為vi 是thị 俱câu 起khởi 。 是thị 俱câu 時thời 起khởi 。 非phi 謂vị 前tiền 生sanh 。 經kinh 言ngôn 作tác 意ý 正chánh 現hiện 前tiền 故cố 。 正chánh 現hiện 前tiền 者giả 。 謂vị 正chánh 起khởi 近cận 現hiện 前tiền 自tự 境cảnh 。 即tức 正chánh 生sanh 時thời 。 將tương 入nhập 現hiện 在tại 。 取thủ 自tự 境cảnh 義nghĩa 。 此thử 中trung 意ý 顯hiển 。 由do 作tác 意ý 力lực 。 引dẫn 識thức 令linh 緣duyên 自tự 所sở 樂lạc 境cảnh 。 勝thắng 解giải 別biệt 有hữu 。 亦diệc 如như 經kinh 說thuyết 。 心tâm 由do 勝thắng 解giải 。 印ấn 可khả 所sở 緣duyên 。 諸chư 心tâm 起khởi 時thời 。 皆giai 能năng 印ấn 境cảnh 。 故cố 此thử 定định 應ưng 是thị 大đại 地địa 法pháp 。 然nhiên 上thượng 座tòa 言ngôn 。 勝thắng 解giải 別biệt 有hữu 理lý 不bất 成thành 立lập 。 見kiến 此thử 與dữ 智trí 相tương/tướng 無vô 別biệt 故cố 。 謂vị 於ư 所sở 緣duyên 。 令linh 心tâm 決quyết 定định 。 名danh 勝thắng 解giải 相tương/tướng 此thử 與dữ 智trí 相tương/tướng 都đô 無vô 差sai 別biệt 。 是thị 故cố 定định 應ưng 無vô 別biệt 勝thắng 解giải 。 此thử 言ngôn 非phi 理lý 。 要yếu 有hữu 印ấn 可khả 。 方phương 決quyết 定định 故cố 。 有hữu 言ngôn 勝thắng 解giải 是thị 決quyết 定định 者giả 。 於ư 決quyết 定định 因nhân 說thuyết 為vi 決quyết 定định 。 若nhược 爾nhĩ 此thử 二nhị 。 應ưng 不bất 同đồng 時thời 。 不bất 爾nhĩ 此thử 二nhị 相tương 隨tùy 順thuận 故cố 。 謂vị 由do 簡giản 擇trạch 。 隨tùy 生sanh 印ấn 可khả 。 復phục 由do 印ấn 可khả 。 隨tùy 生sanh 決quyết 定định 。 不bất 相tương 違vi 故cố 。 同đồng 時thời 無vô 失thất 。 若nhược 一nhất 切thiết 心tâm 。 皆giai 有hữu 此thử 二nhị 。 則tắc 諸chư 心tâm 品phẩm 。 應ưng 皆giai 印ấn 決quyết 。 此thử 難nạn/nan 非phi 理lý 。 以dĩ 或hoặc 有hữu 時thời 餘dư 法pháp 所sở 伏phục 功công 能năng 被bị 損tổn 。 雖tuy 有hữu 印ấn 決quyết 。 劣liệt 難nan 知tri 故cố 。 諸chư 無vô 色sắc 法pháp 。 就tựu 用dụng 說thuyết 增tăng 。 如như 前tiền 已dĩ 辯biện 。 世Thế 尊Tôn 建kiến 立lập 。 貪tham 瞋sân 癡si 等đẳng 。 行hành 相tương/tướng 異dị 故cố 。 又hựu 別biệt 說thuyết 有hữu 十thập 無Vô 學Học 支chi 。 故cố 知tri 非phi 無vô 別biệt 勝thắng 解giải 體thể 。 彼bỉ 謂vị 此thử 中trung 心tâm 離ly 貪tham 軛ách 。 相tương 續tục 轉chuyển 故cố 。 即tức 隨tùy 縛phược 斷đoạn 。 名danh 正chánh 解giải 脫thoát 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 以dĩ 薄bạc 伽già 梵Phạm 於ư 餘dư 經kinh 中trung 自tự 決quyết 此thử 義nghĩa 。 故cố 餘dư 經kinh 說thuyết 。 云vân 何hà 名danh 為vi 。 心tâm 善thiện 解giải 脫thoát 。 謂vị 心tâm 從tùng 貪tham 從tùng 瞋sân 從tùng 癡si 。 離ly 染nhiễm 解giải 脫thoát 。 云vân 何hà 名danh 為vi 。 慧tuệ 善thiện 解giải 脫thoát 。 謂vị 如như 實thật 知tri 。 心tâm 從tùng 貪tham 等đẳng 離ly 染nhiễm 解giải 脫thoát 。 此thử 言ngôn 非phi 善thiện 。 以dĩ 無vô 體thể 法pháp 。 為vi 無Vô 學Học 支chi 。 理lý 不bất 成thành 故cố 。 彼bỉ 無vô 少thiểu 法pháp 名danh 隨tùy 縛phược 斷đoạn 。 如như 何hà 可khả 立lập 為vi 無Vô 學Học 支chi 。 又hựu 彼bỉ 釋thích 言ngôn 。 即tức 隨tùy 縛phược 斷đoạn 。 名danh 正chánh 解giải 脫thoát 。 此thử 不bất 成thành 釋thích 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 由do 隨tùy 縛phược 斷đoạn 解giải 脫thoát 生sanh 故cố 。 離ly 染nhiễm 無vô 為vi 。 名danh 隨tùy 縛phược 斷đoạn 無Vô 學Học 勝thắng 解giải 。 名danh 正chánh 解giải 脫thoát 。 若nhược 不bất 爾nhĩ 者giả 。 前tiền 離ly 染nhiễm 言ngôn 。 已dĩ 顯hiển 縛phược 斷đoạn 。 後hậu 解giải 脫thoát 言ngôn 。 應ưng 成thành 無vô 用dụng 。 言ngôn 如như 實thật 知tri 心tâm 解giải 脫thoát 者giả 。 見kiến 離ly 染nhiễm 心tâm 相tương 應ứng 解giải 脫thoát 。 又hựu 如như 實thật 知tri 解giải 脫thoát 心tâm 者giả 。 謂vị 見kiến 解giải 脫thoát 相tương 應ứng 之chi 心tâm 。 故cố 餘dư 契Khế 經Kinh 。 世Thế 尊Tôn 自tự 說thuyết 。 心tâm 離ly 染nhiễm 故cố 。 便tiện 得đắc 解giải 脫thoát 。 若nhược 不bất 爾nhĩ 者giả 。 解giải 脫thoát 既ký 是thị 離ly 染nhiễm 異dị 名danh 。 應ưng 依y 初sơ 說thuyết 。 不bất 依y 第đệ 五ngũ 。 如như 餘dư 處xứ 言ngôn 。 盡tận 離ly 滅diệt 等đẳng 。 雖tuy 依y 初sơ 說thuyết 離ly 染nhiễm 解giải 脫thoát 。 而nhi 體thể 各các 異dị 。 若nhược 不bất 爾nhĩ 者giả 。 說thuyết 解giải 脫thoát 言ngôn 。 應ưng 成thành 無vô 用dụng 。 如như 無vô 染nhiễm 離ly 染nhiễm 義nghĩa 。 無vô 差sai 別biệt 故cố 。 又hựu 說thuyết 解giải 脫thoát 為vi 對đối 治trị 故cố 。 非phi 隨tùy 縛phược 斷đoạn 。 即tức 是thị 解giải 脫thoát 。 故cố 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 折chiết 伏phục 法pháp 中trung 。 言ngôn 由do 正chánh 解giải 脫thoát 折chiết 伏phục 邪tà 解giải 脫thoát 。 非phi 隨tùy 縛phược 斷đoạn 能năng 為vi 對đối 治trị 。 若nhược 能năng 印ấn 可khả 。 是thị 勝thắng 解giải 相tương/tướng 。 此thử 與dữ 信tín 欲dục 應ưng 無vô 差sai 別biệt 。 相tương/tướng 雖tuy 少thiểu 同đồng 。 而nhi 體thể 甚thậm 異dị 。 謂vị 審thẩm 印ấn 可khả 。 是thị 勝thắng 解giải 相tương/tướng 。 心tâm 淨tịnh 希hy 求cầu 。 是thị 信tín 欲dục 相tương 。 豈khởi 不bất 信tín 順thuận 及cập 與dữ 欲dục 樂lạc 即tức 印ấn 可khả 耶da 。 信tín 順thuận 欲dục 樂lạc 。 隨tùy 順thuận 印ấn 可khả 。 非phi 即tức 印ấn 可khả 。 信tín 欲dục 助trợ 成thành 勝thắng 解giải 用dụng 故cố 。 心tâm 所sở 相tương/tướng 用dụng 。 極cực 難nạn/nan 辯biện 析tích 。 唯duy 審thẩm 叡duệ 覺giác 。 能năng 分phân 別biệt 知tri 。 故cố 譬thí 喻dụ 師sư 。 不bất 能năng 堪kham 忍nhẫn 。 分phân 析tích 勞lao 倦quyện 。 遂toại 總tổng 非phi 撥bát 。 三tam 摩ma 地địa 別biệt 有hữu 。 亦diệc 如như 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 平bình 等đẳng 持trì 心tâm 。 令linh 住trụ 自tự 境cảnh 。 名danh 三tam 摩ma 地địa 。 諸chư 心tâm 起khởi 時thời 。 無vô 不bất 各các 住trụ 自tự 所sở 取thủ 境cảnh 。 故cố 此thử 定định 應ưng 是thị 大đại 地địa 法pháp 。 然nhiên 上thượng 座tòa 言ngôn 。 離ly 心tâm 無vô 別biệt 三tam 摩ma 地địa 體thể 。 由do 即tức 心tâm 體thể 緣duyên 境cảnh 生sanh 時thời 不bất 流lưu 散tán 故cố 。 若nhược 三tam 摩ma 地địa 。 持trì 心tâm 令linh 住trụ 一nhất 境cảnh 轉chuyển 者giả 。 豈khởi 由do 三tam 摩ma 地địa 無vô 故cố 。 心tâm 便tiện 於ư 多đa 境cảnh 轉chuyển 耶da 。 若nhược 謂vị 多đa 心tâm 由do 此thử 持trì 故cố 令linh 於ư 一nhất 境cảnh 無vô 間gian 轉chuyển 者giả 。 則tắc 不bất 應ưng 說thuyết 。 剎sát 那na 剎sát 那na 。 有hữu 三tam 摩ma 地địa 。 心tâm 唯duy 一nhất 念niệm 墮đọa 在tại 境cảnh 中trung 。 此thử 應ưng 非phi 有hữu 。 如như 是thị 此thử 應ưng 非phi 大đại 地địa 法pháp 。 若nhược 由do 有hữu 此thử 心tâm 住trụ 所sở 緣duyên 。 是thị 則tắc 此thử 體thể 應ưng 非phi 現hiện 見kiến 。 然nhiên 諸chư 心tâm 所sở 。 體thể 可khả 現hiện 見kiến 。 又hựu 法pháp 功công 能năng 。 不bất 待đãi 餘dư 法pháp 。 故cố 心tâm 住trụ 境cảnh 。 自tự 力lực 非phi 餘dư 。 此thử 言ngôn 非phi 理lý 。 令linh 心tâm 造tạo 作tác 。 亦diệc 應ưng 無vô 別biệt 大đại 地địa 法pháp 思tư 。 差sai 別biệt 因nhân 緣duyên 。 不bất 可khả 得đắc 故cố 。 又hựu 識thức 非phi 住trụ 所sở 緣duyên 為vi 性tánh 。 慧tuệ 等đẳng 亦diệc 同đồng 。 心tâm 有hữu 定định 非phi 定định 故cố 。 又hựu 諸chư 心tâm 所sở 體thể 現hiện 見kiến 言ngôn 。 如như 前tiền 已dĩ 破phá 。 前tiền 如như 何hà 破phá 。 謂vị 若nhược 心tâm 所sở 現hiện 可khả 見kiến 者giả 。 應ưng 無vô 有hữu 執chấp 彼bỉ 即tức 是thị 心tâm 。 又hựu 法pháp 功công 能năng 。 必tất 待đãi 餘dư 法pháp 。 或hoặc 應ưng 緣duyên 起khởi 言ngôn 成thành 無vô 義nghĩa 。 又hựu 心tâm 所sở 用dụng 。 不bất 應ưng 在tại 心tâm 。 心tâm 心tâm 所sở 法pháp 。 性tánh 各các 別biệt 故cố 。 三tam 摩ma 地địa 用dụng 。 謂vị 能năng 住trụ 心tâm 了liễu 別biệt 所sở 緣duyên 。 是thị 識thức 功công 用dụng 。 如như 自tự 體thể 起khởi 。 必tất 託thác 所sở 緣duyên 。 亦diệc 非phi 自tự 能năng 住trụ 境cảnh 不bất 散tán 。 設thiết 住trụ 境cảnh 用dụng 。 依y 心tâm 體thể 成thành 。 如như 令linh 心tâm 造tạo 作tác 別biệt 有hữu 體thể 義nghĩa 立lập 。 又hựu 阿a 笈cấp 摩ma 。 證chứng 三tam 摩ma 地địa 。 實thật 有hữu 別biệt 體thể 。 如như 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 應ưng 修tu 二nhị 法Pháp 。 謂vị 奢xa 摩ma 他tha 。 毘Tỳ 鉢Bát 舍Xá 那Na 。 若nhược 撥bát 無vô 實thật 三tam 摩ma 地địa 者giả 。 便tiện 違vi 此thử 等đẳng 無vô 量lượng 契Khế 經Kinh 。 若nhược 謂vị 無vô 違vi 。 於ư 心tâm 心tâm 所sở 分phần/phân 位vị 差sai 別biệt 。 立lập 此thử 用dụng 故cố 。 即tức 心tâm 心tâm 所sở 差sai 別biệt 轉chuyển 時thời 。 立lập 三tam 摩ma 地địa 。 名danh 用dụng 無vô 失thất 。 此thử 亦diệc 不bất 然nhiên 。 於ư 餘dư 法pháp 體thể 。 立lập 餘dư 法pháp 用dụng 。 理lý 不bất 成thành 故cố 。 又hựu 不bất 應ưng 言ngôn 三tam 摩ma 地địa 用dụng 。 於ư 彼bỉ 一nhất 切thiết 。 差sai 別biệt 位vị 立lập 。 唯duy 依y 於ư 心tâm 。 而nhi 說thuyết 此thử 故cố 。 又hựu 彼bỉ 宗tông 義nghĩa 。 心tâm 心tâm 所sở 法pháp 。 不bất 同đồng 時thời 起khởi 。 有hữu 何hà 定định 准chuẩn 說thuyết 心tâm 定định 時thời 受thọ 等đẳng 亦diệc 定định 。 若nhược 謂vị 如như 無vô 別biệt 相tướng 應ưng 體thể 而nhi 說thuyết 相tương 應ứng 。 此thử 亦diệc 應ưng 爾nhĩ 。 謂vị 如như 無vô 別biệt 相tướng 應ưng 法pháp 體thể 。 而nhi 彼bỉ 心tâm 等đẳng 。 總tổng 名danh 相tướng 應ưng 。 如như 是thị 雖tuy 無vô 別biệt 三tam 摩ma 地địa 而nhi 心tâm 心tâm 所sở 。 總tổng 說thuyết 為vi 定định 。 理lý 亦diệc 不bất 然nhiên 。 是thị 彼bỉ 性tánh 故cố 。 謂vị 心tâm 心tâm 所sở 。 是thị 相tương 應ứng 性tánh 。 非phi 等đẳng 持trì 性tánh 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 一nhất 切thiết 位vị 中trung 。 彼bỉ 相tương 應ứng 性tánh 。 無vô 勝thắng 劣liệt 故cố 。 三tam 摩ma 地địa 性tánh 。 於ư 諸chư 位vị 中trung 。 有hữu 勝thắng 劣liệt 故cố 。 此thử 既ký 一nhất 相tương/tướng 諸chư 位vị 何hà 緣duyên 勝thắng 劣liệt 有hữu 別biệt 。 餘dư 法pháp 所sở 持trì 。 令linh 此thử 功công 力lực 有hữu 損tổn 益ích 故cố 。 現hiện 見kiến 青thanh 等đẳng 餘dư 色sắc 所sở 糅nhữu 。 相tương 續tục 隨tùy 流lưu 。 勝thắng 劣liệt 有hữu 別biệt 。 又hựu 若nhược 無vô 定định 心tâm 自tự 住trụ 者giả 。 應ưng 無vô 貪tham 等đẳng 心tâm 自tự 染nhiễm 等đẳng 。 豈khởi 不bất 如như 無vô 別biệt 法pháp 助trợ 故cố 。 慧tuệ 自tự 簡giản 擇trạch 。 如như 是thị 亦diệc 無vô 別biệt 法pháp 助trợ 故cố 。 心tâm 自tự 住trụ 境cảnh 。 此thử 例lệ 不bất 齊tề 。 以dĩ 契Khế 經Kinh 說thuyết 心tâm 如như 電điện 光quang 。 亦diệc 如như 猨viên 猴hầu 。 非phi 住trụ 相tương/tướng 故cố 。 又hựu 三tam 摩ma 地địa 體thể 即tức 心tâm 者giả 。 想tưởng 等đẳng 亦diệc 應ưng 無vô 別biệt 有hữu 性tánh 。 即tức 心tâm 能năng 取thủ 名danh 相tướng 施thi 設thiết 。 應ưng 說thuyết 為vi 想tưởng 。 即tức 心tâm 領lãnh 納nạp 違vi 等đẳng 所sở 緣duyên 。 應ưng 說thuyết 為vi 受thọ 。 即tức 心tâm 造tạo 作tác 善thiện 惡ác 等đẳng 業nghiệp 。 應ưng 說thuyết 為vi 思tư 。 是thị 則tắc 唯duy 心tâm 。 應ưng 無vô 三tam 所sở 。 又hựu 見kiến 諦Đế 者giả 。 於ư 並tịnh 生sanh 疑nghi 。 故cố 三tam 摩ma 地địa 。 非phi 心tâm 位vị 別biệt 。 如như 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 大Đại 德Đức 世Thế 尊Tôn 。 我ngã 若nhược 在tại 定định 。 心tâm 則tắc 解giải 脫thoát 。 非phi 不bất 在tại 定định 。 為vi 先tiên 有hữu 定định 後hậu 方phương 解giải 脫thoát 。 廣quảng 說thuyết 如như 經kinh 。 彼bỉ 執chấp 解giải 脫thoát 亦diệc 心tâm 位vị 別biệt 。 或hoặc 說thuyết 無Vô 學Học 心tâm 為vi 解giải 脫thoát 支chi 故cố 。 必tất 無vô 二nhị 心tâm 一nhất 身thân 並tịnh 起khởi 。 故cố 彼bỉ 於ư 並tịnh 不bất 應ưng 生sanh 疑nghi 。 是thị 故cố 定định 應ưng 別biệt 有hữu 心tâm 所sở 。 是thị 心tâm 住trụ 因nhân 。 名danh 三tam 摩ma 地địa 。 故cố 受thọ 等đẳng 十thập 。 別biệt 有hữu 實thật 體thể 。 一nhất 切thiết 心tâm 俱câu 名danh 大đại 地địa 法pháp 。 如như 是thị 已dĩ 說thuyết 十thập 大đại 地địa 法pháp 。 大đại 善thiện 之chi 地địa 。 名danh 大đại 善thiện 地địa 。 此thử 中trung 若nhược 法pháp 大đại 善thiện 地địa 所sở 有hữu 。 名danh 大đại 善thiện 地địa 法pháp 。 謂vị 法pháp 恆hằng 於ư 諸chư 善thiện 心tâm 有hữu 。 彼bỉ 法pháp 是thị 何hà 。 頌tụng 曰viết 。
信tín 及cập 不bất 放phóng 逸dật 。 輕khinh 安an 捨xả 慚tàm 愧quý 。
二nhị 根căn 及cập 不bất 害hại 。 勤cần 唯duy 遍biến 善thiện 心tâm 。
論luận 曰viết 。 心tâm 濁trược 相tương 違vi 。 現hiện 前tiền 忍nhẫn 許hứa 。 無vô 倒đảo 因nhân 果quả 。 各các 別biệt 相tướng 屬thuộc 。 為vi 欲dục 所sở 依y 。 能năng 資tư 勝thắng 解giải 。 說thuyết 名danh 為vi 信tín 。 專chuyên 於ư 己kỷ 利lợi 防phòng 身thân 語ngữ 意ý 放phóng 逸dật 相tương 違vi 。 名danh 不bất 放phóng 逸dật 。 正chánh 作tác 意ý 轉chuyển 。 身thân 心tâm 輕khinh 利lợi 安an 適thích 之chi 因nhân 。 心tâm 堪kham 任nhậm 性tánh 。 說thuyết 名danh 輕khinh 安an 。 心tâm 平bình 等đẳng 性tánh 。 說thuyết 名danh 為vi 捨xả 。 掉trạo 舉cử 相tương 違vi 。 如như 理lý 所sở 引dẫn 。 令linh 心tâm 不bất 越việt 。 是thị 為vi 捨xả 義nghĩa 。 趣thú 向hướng 如như 理lý 。 自tự 法pháp 二nhị 種chủng 增tăng 上thượng 所sở 生sanh 。 違vi 愛ái 等đẳng 流lưu 。 心tâm 自tự 在tại 性tánh 。 說thuyết 名danh 為vi 慚tàm 。 愛ái 樂nhạo 修tu 習tập 功công 德đức 為vi 先tiên 。 違vi 癡si 等đẳng 流lưu 。 厭yếm 惡ác 劣liệt 法pháp 。 說thuyết 名danh 為vi 愧quý 。 有hữu 說thuyết 怖bố 畏úy 謫# 罰phạt 惡ác 趣thú 自tự 他tha 謗báng 因nhân 。 說thuyết 名danh 為vi 愧quý 二nhị 根căn 者giả 謂vị 無vô 貪tham 無vô 瞋sân 。 已dĩ 得đắc 未vị 得đắc 境cảnh 界giới 耽đam 著trước 希hy 求cầu 相tương 違vi 。 無vô 愛ái 染nhiễm 性tánh 。 名danh 為vi 無vô 貪tham 。 於ư 情tình 非phi 情tình 。 無vô 恚khuể 害hại 意ý 。 哀ai 愍mẫn 種chủng 子tử 。 說thuyết 名danh 無vô 瞋sân 。 與dữ 樂nhạo/nhạc/lạc 損tổn 惱não 有hữu 情tình 相tương 違vi 。 心tâm 賢hiền 善thiện 性tánh 。 說thuyết 名danh 不bất 害hại 。 於ư 諸chư 已dĩ 生sanh 。 功công 德đức 過quá 失thất 。 守thủ 護hộ 棄khí 捨xả 。 於ư 諸chư 未vị 生sanh 。 功công 德đức 過quá 失thất 。 令linh 生sanh 不bất 生sanh 。 心tâm 無vô 墮đọa 性tánh 。 說thuyết 名danh 為vi 勤cần 。 由do 有hữu 此thử 故cố 。 心tâm 於ư 如như 理lý 。 所sở 作tác 事sự 業nghiệp 。 堅kiên 進tiến 不bất 息tức 。 有hữu 作tác 是thị 言ngôn 。 此thử 中trung 既ký 說thuyết 身thân 輕khinh 安an 故cố 。 非phi 唯duy 心tâm 所sở 說thuyết 名danh 輕khinh 安an 。 此thử 言ngôn 非phi 理lý 。 受thọ 等đẳng 亦diệc 應ưng 同đồng 此thử 說thuyết 故cố 。 然nhiên 五ngũ 識thức 身thân 相tương 應ứng 諸chư 受thọ 。 說thuyết 名danh 身thân 受thọ 。 有hữu 作tác 是thị 說thuyết 。 設thiết 有hữu 輕khinh 安an 體thể 非phi 心tâm 所sở 。 然nhiên 此thử 中trung 說thuyết 心tâm 所sở 法pháp 故cố 。 不bất 應ưng 說thuyết 彼bỉ 以dĩ 能năng 隨tùy 順thuận 覺giác 支chi 體thể 故cố 。 亦diệc 名danh 覺giác 支chi 。 謂vị 身thân 輕khinh 安an 。 能năng 引dẫn 覺giác 支chi 心tâm 輕khinh 安an 故cố 。 亦diệc 見kiến 餘dư 處xứ 。 瞋sân 及cập 瞋sân 因nhân 。 名danh 瞋sân 恚khuể 蓋cái 。 見kiến 思tư 惟duy 勤cần 。 名danh 為vi 慧tuệ 蘊uẩn 。 雖tuy 彼bỉ 瞋sân 因nhân 思tư 惟duy 及cập 勤cần 非phi 瞋sân 非phi 慧tuệ 。 然nhiên 順thuận 彼bỉ 故cố 。 亦diệc 得đắc 彼bỉ 名danh 。 此thử 亦diệc 應ưng 爾nhĩ 。 捨xả 後hậu 當đương 辯biện 。 說thuyết 二nhị 及cập 言ngôn 。 兼kiêm 攝nhiếp 欣hân 厭yếm 。 厭yếm 謂vị 善thiện 心tâm 。 審thẩm 觀quán 無vô 量lượng 過quá 患hoạn 法pháp 性tánh 。 此thử 增tăng 上thượng 力lực 。 所sở 起khởi 順thuận 無vô 貪tham 心tâm 厭yếm 背bối/bội 性tánh 。 與dữ 此thử 相tương 應ứng 。 名danh 厭yếm 作tác 意ý 。 欣hân 謂vị 善thiện 心tâm 。 希hy 求cầu 過quá 患hoạn 出xuất 離ly 對đối 治trị 。 此thử 增tăng 上thượng 力lực 。 所sở 起khởi 順thuận 證chứng 修tu 心tâm 欣hân 尚thượng 性tánh 。 此thử 於ư 離ly 喜hỷ 未vị 至chí 等đẳng 地địa 。 亦diệc 有hữu 現hiện 行hành 。 故cố 非phi 喜hỷ 受thọ 。 與dữ 此thử 相tương 應ứng 。 名danh 欣hân 作tác 意ý 。 此thử 二nhị 行hành 相tương/tướng 。 更cánh 互hỗ 相tương 違vi 。 故cố 一nhất 心tâm 中trung 。 無vô 容dung 並tịnh 起khởi 。 是thị 故cố 此thử 中trung 。 不bất 正chánh 顯hiển 說thuyết 。 大đại 善thiện 地địa 法pháp 性tánh 不bất 成thành 故cố 。 亦diệc 有hữu 喜hỷ 根căn 。 厭yếm 行hành 俱câu 轉chuyển 。 定định 無vô 有hữu 欣hân 厭yếm 行hành 俱câu 轉chuyển 。 為vi 表biểu 此thử 二nhị 定định 不bất 俱câu 行hành 。 說thuyết 二nhị 及cập 言ngôn 。 行hành 相tương 違vi 故cố 。 如như 是thị 已dĩ 說thuyết 大đại 善thiện 地địa 法pháp 。 大đại 煩phiền 惱não 之chi 地địa 。 名danh 大đại 煩phiền 惱não 地địa 。 此thử 中trung 若nhược 法pháp 。 大đại 煩phiền 惱não 地địa 所sở 有hữu 。 名danh 大đại 煩phiền 惱não 地địa 法pháp 。 謂vị 法pháp 恆hằng 於ư 染nhiễm 污ô 心tâm 有hữu 。 彼bỉ 法pháp 是thị 何hà 。 頌tụng 曰viết 。
癡si 逸dật 怠đãi 不bất 信tín 。 惛hôn 掉trạo 恆hằng 唯duy 染nhiễm 。
論luận 曰viết 。 云vân 何hà 如như 是thị 六lục 種chủng 。 名danh 大đại 煩phiền 惱não 地địa 法pháp 。 以dĩ 恆hằng 唯duy 與dữ 諸chư 染nhiễm 心tâm 俱câu 。 頌tụng 言ngôn 染nhiễm 者giả 。 是thị 染nhiễm 心tâm 義nghĩa 。 又hựu 放phóng 逸dật 等đẳng 。 及cập 與dữ 無vô 明minh 。 如như 其kỳ 次thứ 第đệ 。 應ưng 知tri 即tức 是thị 。 前tiền 不bất 放phóng 逸dật 勤cần 信tín 輕khinh 安an 捨xả 等đẳng 所sở 治trị 。 癡si 謂vị 愚ngu 癡si 。 於ư 所sở 知tri 境cảnh 。 障chướng 如như 理lý 解giải 。 無vô 辯biện 了liễu 相tương/tướng 。 說thuyết 名danh 愚ngu 癡si 。 即tức 是thị 無vô 明minh 。 無vô 智trí 無vô 顯hiển 。 逸dật 謂vị 放phóng 逸dật 。 於ư 專chuyên 己kỷ 利lợi 棄khí 捨xả 縱túng/tung 情tình 。 名danh 為vi 放phóng 逸dật 。 怠đãi 謂vị 懈giải 怠đãi 。 於ư 善thiện 事sự 業nghiệp 。 闕khuyết 減giảm 勝thắng 能năng 。 於ư 惡ác 事sự 業nghiệp 。 順thuận 成thành 勇dũng 悍hãn 。 無vô 明minh 等đẳng 流lưu 。 名danh 為vi 懈giải 怠đãi 。 由do 此thử 說thuyết 為vi 。 鄙bỉ 劣liệt 勤cần 性tánh 勤cần 習tập 鄙bỉ 穢uế 。 故cố 名danh 懈giải 怠đãi 。 不bất 信tín 者giả 。 謂vị 心tâm 不bất 澄trừng 淨tịnh 。 邪tà 見kiến 等đẳng 流lưu 。 於ư 諸chư 諦đế 實thật 靜tĩnh 慮lự 等đẳng 至chí 。 現hiện 前tiền 輕khinh 毀hủy 。 於ư 施thí 等đẳng 因nhân 。 及cập 於ư 彼bỉ 果quả 。 心tâm 不bất 現hiện 許hứa 。 名danh 為vi 不bất 信tín 。 惛hôn 謂vị 惛hôn 沈trầm 。 # 瞢măng 不bất 樂nhạo 等đẳng 所sở 生sanh 心tâm 。 重trọng/trùng 性tánh 說thuyết 名danh 昏hôn 沈trầm 。 由do 斯tư 覆phú 蔽tế 心tâm 。 便tiện 惛hôn 昧muội 無vô 所sở 堪kham 任nhậm 。 瞢măng 憒hội 性tánh 故cố 。 由do 是thị 說thuyết 為vi 輕khinh 安an 所sở 治trị 。 心tâm 為vi 大đại 種chủng 能năng 生sanh 因nhân 故cố 。 由do 此thử 為vi 先tiên 。 起khởi 身thân 重trọng/trùng 性tánh 。 假giả 說thuyết 惛hôn 沈trầm 。 實thật 非phi 惛hôn 沈trầm 。 彼bỉ 是thị 身thân 識thức 。 所sở 緣duyên 境cảnh 故cố 。 然nhiên 此thử 惛hôn 沈trầm 。 無vô 明minh 覆phú 故cố 。 本bổn 論luận 不bất 說thuyết 為vị 大đại 煩phiền 惱não 地địa 法pháp 。 有hữu 言ngôn 。 彼bỉ 論luận 說thuyết 無vô 明minh 名danh 。 唯duy 目mục 惛hôn 沈trầm 。 相tương/tướng 相tương 似tự 故cố 。 無vô 明minh 性tánh 是thị 大đại 遍biến 行hành 故cố 。 是thị 此thử 地địa 法pháp 不bất 說thuyết 而nhi 成thành 。 有hữu 說thuyết 此thử 名danh 。 總tổng 目mục 二nhị 義nghĩa 。 掉trạo 謂vị 掉trạo 舉cử 。 親thân 里lý 尋tầm 等đẳng 所sở 生sanh 。 令linh 心tâm 不bất 寂tịch 靜tĩnh 性tánh 。 說thuyết 名danh 掉trạo 舉cử 。 心tâm 與dữ 此thử 合hợp 。 越việt 路lộ 而nhi 行hành 。 非phi 理lý 作tác 意ý 。 失thất 念niệm 心tâm 亂loạn 。 不bất 正chánh 知tri 邪tà 勝thắng 解giải 。 前tiền 已dĩ 說thuyết 在tại 大đại 地địa 法pháp 中trung 。 故cố 此thử 地địa 法pháp 中trung 。 雖tuy 有hữu 而nhi 不bất 說thuyết 。 如như 於ư 大đại 善thiện 地địa 法pháp 不bất 說thuyết 。 無vô 癡si 善thiện 根căn 。 唯duy 諸chư 染nhiễm 心tâm 。 恆hằng 有hữu 此thử 六lục 。 如như 是thị 已dĩ 說thuyết 大đại 煩phiền 惱não 地địa 法pháp 。 大đại 不bất 善thiện 之chi 地địa 。 名danh 大đại 不bất 善thiện 地địa 。 此thử 中trung 若nhược 法pháp 大đại 不bất 善thiện 地địa 所sở 有hữu 。 名danh 大đại 不bất 善thiện 地địa 法pháp 。 謂vị 法pháp 恆hằng 於ư 不bất 善thiện 心tâm 有hữu 。 彼bỉ 法pháp 是thị 何hà 。 頌tụng 曰viết 。
唯duy 遍biến 不bất 善thiện 心tâm 。 無vô 慚tàm 及cập 無vô 愧quý 。
論luận 曰viết 。 唯duy 二nhị 心tâm 所sở 。 但đãn 與dữ 一nhất 切thiết 不bất 善thiện 心tâm 俱câu 。 謂vị 無vô 慚tàm 愧quý 。 故cố 唯duy 二nhị 種chủng 。 名danh 此thử 地địa 法pháp 。 此thử 二nhị 法pháp 相tướng 。 如như 後hậu 頌tụng 中trung 自tự 當đương 顯hiển 示thị 。 故cố 此thử 不bất 說thuyết 。 如như 是thị 已dĩ 說thuyết 大đại 不bất 善thiện 地địa 法pháp 。 小tiểu 煩phiền 惱não 之chi 地địa 。 名danh 小tiểu 煩phiền 惱não 地địa 。 此thử 中trung 若nhược 法pháp 小tiểu 煩phiền 惱não 地địa 所sở 有hữu 。 名danh 小tiểu 煩phiền 惱não 地địa 法pháp 。 謂vị 法pháp 少thiểu 分phần 染nhiễm 污ô 心tâm 俱câu 。 彼bỉ 法pháp 是thị 何hà 。 頌tụng 曰viết 。
忿phẫn 覆phú 慳san 嫉tật 惱não 。 害hại 恨hận 諂siểm 誑cuống 憍kiêu 。
如như 是thị 類loại 名danh 為vi 。 小tiểu 煩phiền 惱não 地địa 法pháp 。
論luận 曰viết 。 類loại 言ngôn 為vi 攝nhiếp 不bất 忍nhẫn 不bất 樂nhạo 憤phẫn 發phát 等đẳng 義nghĩa 。 小tiểu 是thị 少thiểu 義nghĩa 。 顯hiển 非phi 一nhất 切thiết 染nhiễm 污ô 心tâm 有hữu 。 非phi 雖tuy 少thiểu 分phần 染nhiễm 污ô 心tâm 俱câu 。 仍nhưng 各các 別biệt 起khởi 。 無vô 相tướng 應ưng 義nghĩa 。 唯duy 修tu 所sở 斷đoạn 。 意ý 識thức 俱câu 起khởi 。 無vô 明minh 相tướng 應ưng 。 此thử 諸chư 法pháp 相tướng 。 隨tùy 煩phiền 惱não 中trung 。 當đương 廣quảng 分phân 別biệt 。 如như 前tiền 所sở 說thuyết 。 一nhất 切thiết 心tâm 所sở 。 應ưng 知tri 其kỳ 性tánh 。 皆giai 是thị 實thật 有hữu 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 非phi 一nhất 品phẩm 類loại 。 所sở 緣duyên 義nghĩa 中trung 。 種chủng 種chủng 行hành 相tướng 。 俱câu 時thời 起khởi 故cố 。 一nhất 體thể 同đồng 時thời 。 如như 所sở 緣duyên 義nghĩa 。 差sai 別biệt 行hành 相tương/tướng 。 無vô 容dung 有hữu 故cố 。 然nhiên 由do 餘dư 法pháp 所sở 制chế 伏phục 故cố 。 見kiến 其kỳ 相tương 續tục 變biến 異dị 而nhi 起khởi 。 現hiện 見kiến 清thanh 油du 垢cấu 水thủy 風phong 等đẳng 勢thế 力lực 制chế 持trì 。 燈đăng 相tương 續tục 中trung 。 便tiện 有hữu 明minh 昧muội 聲thanh 動động 等đẳng 故cố 。 如như 是thị 已dĩ 說thuyết 大đại 地địa 法pháp 等đẳng 品phẩm 類loại 決quyết 定định 心tâm 所sở 差sai 別biệt 。
復phục 有hữu 此thử 餘dư 不bất 定định 心tâm 所sở 。 惡ác 作tác 睡thụy 眠miên 尋tầm 伺tứ 等đẳng 類loại 。 總tổng 說thuyết 名danh 為vi 不bất 定định 地địa 法pháp 。 今kim 應ưng 決quyết 判phán 一nhất 切thiết 心tâm 所sở 諸chư 心tâm 品phẩm 中trung 俱câu 生sanh 數số 量lượng 。 何hà 心tâm 品phẩm 中trung 。 有hữu 幾kỷ 心tâm 所sở 。 頌tụng 曰viết 。
欲dục 有hữu 尋tầm 伺tứ 故cố 。 於ư 善thiện 心tâm 品phẩm 中trung 。
二nhị 十thập 二nhị 心tâm 所sở 。 有hữu 時thời 增tăng 惡ác 作tác 。
於ư 不bất 善thiện 不bất 共cộng 。 見kiến 俱câu 唯duy 二nhị 十thập 。
四tứ 煩phiền 惱não 忿phẫn 等đẳng 。 惡ác 作tác 二nhị 十thập 一nhất 。
有hữu 覆phú 有hữu 十thập 八bát 。 無vô 覆phú 許hứa 十thập 二nhị 。
睡thụy 眠miên 遍biến 不bất 違vi 。 若nhược 有hữu 皆giai 增tăng 一nhất 。
論luận 曰viết 。 且thả 欲dục 界giới 中trung 心tâm 品phẩm 有hữu 五ngũ 。 謂vị 善thiện 唯duy 一nhất 。 不bất 善thiện 有hữu 二nhị 。 謂vị 不bất 共cộng 無vô 明minh 俱câu 生sanh 。 及cập 餘dư 煩phiền 惱não 等đẳng 俱câu 生sanh 。 無vô 記ký 有hữu 二nhị 。 謂vị 有hữu 覆phú 無vô 記ký 。 及cập 無vô 覆phú 無vô 記ký 。 如như 是thị 欲dục 界giới 一nhất 切thiết 心tâm 品phẩm 。 決quyết 定định 恆hằng 與dữ 尋tầm 伺tứ 相tương 應ứng 。 故cố 善thiện 心tâm 品phẩm 。 有hữu 二nhị 十thập 二nhị 。 心tâm 所sở 俱câu 生sanh 。 謂vị 十thập 大đại 地địa 法pháp 。 十thập 大đại 善thiện 地địa 法pháp 。 及cập 不bất 定định 二nhị 。 謂vị 尋tầm 與dữ 伺tứ 。 此thử 中trung 勤cần 捨xả 應ưng 不bất 俱câu 生sanh 。 行hành 相tương 違vi 故cố 。 如như 進tiến 與dữ 止chỉ 。 造tạo 修tu 委ủy 棄khí 。 理lý 不bất 同đồng 時thời 。 契Khế 經Kinh 亦diệc 遮già 此thử 二nhị 俱câu 起khởi 。 說thuyết 修tu 二nhị 法pháp 時thời 非phi 時thời 故cố 。 如như 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 心tâm 若nhược 惛hôn 沈trầm 。
爾nhĩ 時thời 應ưng 修tu 擇trạch 法pháp 勤cần 喜hỷ 。 修tu 輕khinh 安an 定định 捨xả 則tắc 為vi 非phi 時thời 。 心tâm 若nhược 掉trạo 舉cử 。
爾nhĩ 時thời 應ưng 修tu 輕khinh 安an 定định 捨xả 。 修tu 擇trạch 法pháp 勤cần 喜hỷ 。 則tắc 為vi 非phi 時thời 。 俱câu 生sanh 無vô 失thất 。 不bất 相tương 違vi 故cố 。 住trụ 正chánh 理lý 者giả 。 起khởi 如như 理lý 行hành 。 不bất 息tức 名danh 勤cần 。 即tức 於ư 爾nhĩ 時thời 。 棄khí 非phi 理lý 行hành 。 平bình 等đẳng 名danh 捨xả 。 又hựu 於ư 如như 理lý 非phi 理lý 行hành 中trung 。 捨xả 如như 持trì 稱xưng 。 進tiến 止chỉ 平bình 等đẳng 。 故cố 捨xả 與dữ 勤cần 。 更cánh 相tương 隨tùy 順thuận 。 起khởi 善thiện 止chỉ 惡ác 。 行hành 不bất 相tương 違vi 。 若nhược 於ư 所sở 緣duyên 。 一nhất 取thủ 一nhất 捨xả 。 更cánh 相tương 違vi 背bội 。 可khả 有hữu 此thử 失thất 。 由do 斯tư 類loại 釋thích 。 經kinh 主chủ 所sở 難nạn/nan 。 謂vị 有hữu 警cảnh 覺giác 無vô 警cảnh 覺giác 性tánh 。 作tác 意ý 與dữ 捨xả 。 應ưng 互hỗ 相tương 違vi 。 如như 是thị 善thiện 成thành 。 於ư 善thiện 心tâm 品phẩm 。 有hữu 二nhị 十thập 二nhị 。 心tâm 所sở 俱câu 生sanh 。 不bất 定định 地địa 法pháp 。 所sở 餘dư 二nhị 種chủng 。 惡ác 作tác 睡thụy 眠miên 。 非phi 通thông 三tam 界giới 。 及cập 六lục 識thức 身thân 。 有hữu 漏lậu 無vô 漏lậu 。 非phi 唯duy 不bất 染nhiễm 。 亦diệc 非phi 唯duy 染nhiễm 。 故cố 善thiện 心tâm 品phẩm 。 非phi 一nhất 切thiết 時thời 。 皆giai 有hữu 惡ác 作tác 。 但đãn 可khả 容dung 有hữu 。 有hữu 時thời 增tăng 數số 。 至chí 二nhị 十thập 三tam 。 言ngôn 惡ác 作tác 者giả 。 悔hối 以dĩ 惡ác 作tác 。 為vi 所sở 緣duyên 故cố 。 立lập 惡ác 作tác 名danh 。 如như 無vô 想tưởng 定định 。 有hữu 說thuyết 。 無vô 相tướng 及cập 身thân 念niệm 住trụ 。 有hữu 處xứ 名danh 身thân 。 若nhược 爾nhĩ 有hữu 緣duyên 所sở 未vị 作tác 事sự 。 心tâm 生sanh 追truy 悔hối 。 應ưng 非phi 惡ác 作tác 。 不bất 爾nhĩ 。 未vị 作tác 亦diệc 名danh 作tác 故cố 。 如như 追truy 悔hối 言ngôn 。 我ngã 先tiên 不bất 作tác 如như 是thị 事sự 業nghiệp 。 是thị 我ngã 惡ác 作tác 。 然nhiên 此thử 惡ác 作tác 。 通thông 善thiện 不bất 善thiện 。 不bất 通thông 無vô 記ký 。 隨tùy 憂ưu 行hành 故cố 。 離ly 欲dục 貪tham 者giả 。 不bất 成thành 就tựu 故cố 。 非phi 無vô 記ký 法pháp 。 有hữu 如như 是thị 事sự 。 然nhiên 有hữu 追truy 變biến 。 我ngã 頃khoảnh 何hà 為vi 不bất 消tiêu 而nhi 食thực 。 我ngã 頃khoảnh 何hà 為vi 不bất 畫họa 此thử 壁bích 。 如như 是thị 等đẳng 類loại 。 彼bỉ 心tâm 乃nãi 至chí 未vị 觸xúc 憂ưu 根căn 。 但đãn 是thị 省tỉnh 察sát 未vị 起khởi 惡ác 作tác 。 若nhược 觸xúc 憂ưu 根căn 。 便tiện 起khởi 惡ác 作tác 。
爾nhĩ 時thời 惡ác 作tác 。 理lý 同đồng 憂ưu 根căn 。 故cố 說thuyết 惡ác 作tác 。 有hữu 如như 是thị 相tướng 。 謂vị 令linh 心tâm 慼thích 。 惡ác 作tác 心tâm 品phẩm 。 若nhược 離ly 憂ưu 根căn 。 誰thùy 令linh 心tâm 慼thích 。 惡ác 作tác 有hữu 四tứ 。 謂vị 善thiện 不bất 善thiện 。 一nhất 一nhất 皆giai 依y 二nhị 處xứ 起khởi 故cố 。 若nhược 於ư 不bất 善thiện 不bất 共cộng 心tâm 品phẩm 。 有hữu 二nhị 十thập 種chủng 。 心tâm 所sở 俱câu 生sanh 。 謂vị 十thập 大đại 地địa 法pháp 。 六lục 大đại 煩phiền 惱não 地địa 法pháp 。 二nhị 大đại 不bất 善thiện 地địa 法pháp 。 并tinh 二nhị 不bất 定định 。 謂vị 尋tầm 與dữ 伺tứ 。 何hà 等đẳng 名danh 為vi 。 不bất 共cộng 心tâm 品phẩm 。 謂vị 此thử 心tâm 品phẩm 。 誰thùy 有hữu 無vô 明minh 。 無vô 有hữu 所sở 餘dư 。 貪tham 隨tùy 眠miên 等đẳng 。 如như 不bất 共cộng 品phẩm 邪tà 見kiến 見kiến 取thủ 及cập 戒giới 禁cấm 取thủ 。 俱câu 生sanh 亦diệc 爾nhĩ 。 大đại 地địa 法pháp 中trung 。 即tức 慧tuệ 差sai 別biệt 。 說thuyết 名danh 為vi 見kiến 。 故cố 數số 不bất 增tăng 。 頌tụng 言ngôn 唯duy 者giả 。 是thị 簡giản 別biệt 義nghĩa 。 謂vị 唯duy 見kiến 俱câu 。 定định 有hữu 二nhị 十thập 。 表biểu 不bất 共cộng 品phẩm 中trung 容dung 有hữu 惡ác 作tác 等đẳng 。 謂vị 若nhược 惡ác 作tác 是thị 不bất 善thiện 者giả 。 唯duy 無vô 明minh 俱câu 。 非phi 餘dư 煩phiền 惱não 。 貪tham 慢mạn 二nhị 種chủng 。 欣hân 行hành 轉chuyển 故cố 。 瞋sân 外ngoại 門môn 轉chuyển 。 行hành 相tương/tướng 麁thô 故cố 。 非phi 惡ác 作tác 俱câu 。 疑nghi 不bất 決quyết 定định 。 惡ác 作tác 決quyết 定định 。 故cố 不bất 俱câu 起khởi 。 有hữu 身thân 見kiến 等đẳng 。 欣hân 行hành 轉chuyển 故cố 。 極cực 猛mãnh 利lợi 故cố 。 惡ác 作tác 不bất 爾nhĩ 。 然nhiên 此thử 惡ác 作tác 。 依y 善thiện 惡ác 行hành 事sự 處xứ 轉chuyển 故cố 。 諸chư 見kiến 不bất 爾nhĩ 。 故cố 不bất 相tương 應ứng 。 邪tà 見kiến 一nhất 分phần/phân 。 雖tuy 慼thích 行hành 轉chuyển 。 而nhi 二nhị 因nhân 故cố 。 非phi 惡ác 作tác 俱câu 。 是thị 故cố 惡ác 作tác 是thị 不bất 善thiện 者giả 。 唯duy 無vô 明minh 俱câu 。 容dung 在tại 不bất 共cộng 。 忿phẫn 等đẳng 亦diệc 爾nhĩ 。 於ư 四tứ 不bất 善thiện 貪tham 瞋sân 慢mạn 疑nghi 。 煩phiền 惱não 心tâm 品phẩm 。 有hữu 二nhị 十thập 一nhất 心tâm 所sở 俱câu 生sanh 。 二nhị 十thập 如như 不bất 共cộng 。 如như 貪tham 等đẳng 隨tùy 一nhất 。 於ư 前tiền 所sở 說thuyết 。 忿phẫn 等đẳng 相tương 應ứng 隨tùy 煩phiền 惱não 品phẩm 。 亦diệc 二nhị 十thập 一nhất 心tâm 所sở 俱câu 生sanh 。 二nhị 十thập 如như 不bất 共cộng 。 加gia 忿phẫn 等đẳng 隨tùy 一nhất 。 不bất 善thiện 惡ác 作tác 相tương 應ứng 心tâm 品phẩm 。 亦diệc 二nhị 十thập 一nhất 心tâm 所sở 俱câu 生sanh 。 謂vị 即tức 惡ác 作tác 等đẳng 二nhị 十thập 一nhất 。 若nhược 於ư 無vô 記ký 有hữu 覆phú 心tâm 品phẩm 。 唯duy 有hữu 十thập 八bát 心tâm 所sở 俱câu 生sanh 。 謂vị 如như 不bất 共cộng 二nhị 十thập 法pháp 中trung 。 除trừ 大đại 不bất 善thiện 地địa 法pháp 二nhị 種chủng 。 欲dục 界giới 無vô 記ký 有hữu 覆phú 心tâm 者giả 。 謂vị 與dữ 薩tát 迦ca 耶da 見kiến 及cập 邊biên 執chấp 見kiến 相tương 應ứng 。 不bất 增tăng 見kiến 義nghĩa 。 如như 前tiền 應ưng 釋thích 。 於ư 餘dư 無vô 記ký 無vô 覆phú 心tâm 品phẩm 。 許hứa 唯duy 十thập 二nhị 心tâm 所sở 俱câu 生sanh 。 謂vị 十thập 大đại 地địa 法pháp 。 并tinh 不bất 定định 尋tầm 伺tứ 。 有hữu 執chấp 惡ác 作tác 亦diệc 通thông 無vô 記ký 。 憂ưu 如như 喜hỷ 根căn 。 非phi 唯duy 有hữu 記ký 。 此thử 相tương 應ứng 品phẩm 。 便tiện 有hữu 十thập 三tam 心tâm 所sở 俱câu 起khởi 。 睡thụy 眠miên 一nhất 切thiết 不bất 相tương 違vi 故cố 。 於ư 諸chư 心tâm 品phẩm 。 皆giai 可khả 現hiện 行hành 。 於ư 善thiện 不bất 善thiện 。 無vô 記ký 心tâm 品phẩm 。 隨tùy 何hà 品phẩm 有hữu 。 即tức 說thuyết 此thử 增tăng 。 隨tùy 其kỳ 所sở 應ứng 。 各các 增tăng 一nhất 數số 。 工công 巧xảo 處xứ 等đẳng 諸chư 無vô 記ký 心tâm 。 似tự 有hữu 勇dũng 悍hãn 。 然nhiên 非phi 稱xưng 理lý 而nhi 起khởi 加gia 行hành 。 故cố 無vô 有hữu 勤cần 。 又hựu 非phi 染nhiễm 污ô 故cố 無vô 懈giải 怠đãi 。 無vô 信tín 不bất 信tín 類loại 此thử 應ưng 知tri 。 已dĩ 說thuyết 欲dục 界giới 心tâm 所sở 俱câu 生sanh 諸chư 品phẩm 定định 量lượng 。 當đương 說thuyết 上thượng 界giới 。 頌tụng 曰viết 。
初sơ 定định 除trừ 不bất 善thiện 。 及cập 惡ác 作tác 睡thụy 眠miên 。
中trung 定định 又hựu 除trừ 尋tầm 。 上thượng 兼kiêm 除trừ 伺tứ 等đẳng 。
論luận 曰viết 。 初sơ 靜tĩnh 慮lự 中trung 。 於ư 前tiền 所sở 說thuyết 。 諸chư 心tâm 所sở 法pháp 。 除trừ 唯duy 不bất 善thiện 惡ác 作tác 睡thụy 眠miên 。 餘dư 皆giai 具cụ 有hữu 。 唯duy 不bất 善thiện 者giả 。 謂vị 瞋sân 煩phiền 惱não 。 及cập 無vô 慚tàm 愧quý 。 除trừ 諂siểm 誑cuống 憍kiêu 。 所sở 餘dư 忿phẫn 等đẳng 。 餘dư 皆giai 有hữu 者giả 。 如như 欲dục 界giới 說thuyết 。 中trung 間gian 靜tĩnh 慮lự 。 除trừ 前tiền 所sở 除trừ 。 又hựu 更cánh 除trừ 尋tầm 。 餘dư 皆giai 具cụ 有hữu 。 第đệ 二nhị 靜tĩnh 慮lự 以dĩ 上thượng 乃nãi 至chí 無vô 色sắc 界giới 中trung 。 除trừ 前tiền 所sở 除trừ 。 又hựu 除trừ 伺tứ 等đẳng 。 等đẳng 者giả 顯hiển 除trừ 諂siểm 誑cuống 。 餘dư 皆giai 如như 前tiền 具cụ 有hữu 。 以dĩ 從tùng 欲dục 界giới 。 乃nãi 至chí 梵Phạm 天Thiên 。 皆giai 有hữu 王vương 臣thần 眾chúng 生sanh 等đẳng 別biệt 。 故cố 有hữu 諂siểm 誑cuống 。 上thượng 地địa 皆giai 無vô 。 如như 是thị 已dĩ 說thuyết 三tam 界giới 所sở 繫hệ 。 諸chư 心tâm 所sở 法pháp 俱câu 生sanh 定định 量lượng 。 有hữu 諸chư 心tâm 所sở 。 性tánh 相tướng 似tự 同đồng 。 難nan 知tri 差sai 別biệt 。 今kim 隨tùy 宗tông 義nghĩa 。 辯biện 彼bỉ 難nan 知tri 心tâm 所sở 別biệt 相tướng 。 無vô 慚tàm 無vô 愧quý 。 愛ái 之chi 與dữ 敬kính 。 別biệt 相tướng 云vân 何hà 。 頌tụng 曰viết 。
無vô 慚tàm 愧quý 不bất 重trọng/trùng 。 於ư 罪tội 不bất 見kiến 怖bố 。
愛ái 敬kính 謂vị 信tín 慚tàm 。 唯duy 於ư 欲dục 色sắc 有hữu 。
論luận 曰viết 。 無vô 慚tàm 無vô 愧quý 。 差sai 別biệt 相tương/tướng 者giả 。 於ư 諸chư 功công 德đức 。 及cập 有hữu 德đức 者giả 。 無vô 敬kính 無vô 崇sùng 。 無vô 所sở 忌kỵ 難nạn 。 無vô 所sở 隨tùy 屬thuộc 。 說thuyết 名danh 無vô 慚tàm 。 諸chư 功công 德đức 者giả 。 謂vị 尸thi 羅la 等đẳng 。 有hữu 德đức 者giả 謂vị 親thân 教giáo 等đẳng 。 於ư 此thử 二nhị 境cảnh 。 無vô 敬kính 無vô 崇sùng 。 是thị 無vô 慚tàm 相tương/tướng 。 即tức 是thị 敬kính 崇sùng 能năng 障chướng 礙ngại 法pháp 。 或hoặc 緣duyên 諸chư 德đức 。 說thuyết 為vi 無vô 敬kính 。 緣duyên 有hữu 德đức 者giả 。 說thuyết 為vi 無vô 崇sùng 。 無vô 所sở 忌kỵ 難nạn 。 無vô 所sở 隨tùy 屬thuộc 。 總tổng 顯hiển 前tiền 二nhị 。 或hoặc 隨tùy 次thứ 第đệ 。 於ư 所sở 造tạo 罪tội 。 不bất 見kiến 怖bố 畏úy 。 說thuyết 名danh 無vô 愧quý 。 諸chư 觀quán 行hành 者giả 。 所sở 訶ha 厭yếm 法pháp 。 說thuyết 名danh 為vi 罪tội 。 於ư 所sở 訶ha 厭yếm 諸chư 罪tội 業nghiệp 中trung 。 不bất 見kiến 能năng 招chiêu 此thử 世thế 他tha 世thế 。 譏cơ 毀hủy 謫# 罰phạt 非phi 愛ái 難nan 忍nhẫn 異dị 熟thục 果quả 等đẳng 諸chư 怖bố 畏úy 事sự 。 是thị 無vô 愧quý 相tương/tướng 。 即tức 不bất 忌kỵ 憚đạn 罪tội 業nghiệp 果quả 義nghĩa 。 不bất 見kiến 怖bố 言ngôn 。 欲dục 顯hiển 何hà 義nghĩa 。 為vi 不bất 見kiến 彼bỉ 怖bố 。 為vi 見kiến 而nhi 不bất 怖bố 。 前tiền 應ưng 顯hiển 無vô 明minh 。 後hậu 應ưng 顯hiển 邪tà 見kiến 。 此thử 言ngôn 不bất 顯hiển 。 見kiến 與dữ 不bất 見kiến 。 為vi 無vô 愧quý 體thể 。 但đãn 顯hiển 有hữu 法pháp 是thị 隨tùy 煩phiền 惱não 能năng 與dữ 現hiện 行hành 無vô 智trí 邪tà 智trí 為vi 隣lân 近cận 因nhân 。 說thuyết 名danh 無vô 愧quý 。 此thử 略lược 義nghĩa 者giả 。 謂vị 能năng 令linh 心tâm 。 於ư 德đức 有hữu 德đức 無vô 所sở 崇sùng 敬kính 。 名danh 曰viết 無vô 慚tàm 。 於ư 罪tội 現hiện 行hành 。 無vô 所sở 忌kỵ 憚đạn 。 名danh 為vi 無vô 愧quý 。 有hữu 餘dư 師sư 說thuyết 。 於ư 諸chư 煩phiền 惱não 。 不bất 能năng 厭yếm 毀hủy 。 名danh 曰viết 無vô 慚tàm 。 於ư 諸chư 惡ác 行hành 。 不bất 能năng 厭yếm 毀hủy 。 說thuyết 為vi 無vô 愧quý 。 有hữu 說thuyết 。 獨độc 處xứ 造tạo 罪tội 無vô 恥sỉ 。 名danh 曰viết 無vô 慚tàm 。 若nhược 處xứ 眾chúng 中trung 造tạo 罪tội 無vô 恥sỉ 。 說thuyết 為vi 無vô 愧quý 。 有hữu 說thuyết 。 現hiện 起khởi 不bất 善thiện 心tâm 時thời 。 於ư 異dị 熟thục 因nhân 。 無vô 所sở 顧cố 眄miện 。 名danh 曰viết 無vô 慚tàm 。 於ư 異dị 熟thục 果quả 。 無vô 所sở 顧cố 眄miện 。 說thuyết 為vi 無vô 愧quý 。 諸chư 不bất 善thiện 心tâm 現hiện 在tại 前tiền 位vị 。 皆giai 於ư 因nhân 果quả 。 無vô 所sở 顧cố 眄miện 。 故cố 一nhất 心tâm 中trung 二nhị 法pháp 俱câu 起khởi 。 由do 此thử 翻phiên 釋thích 慚tàm 愧quý 異dị 相tướng 。 若nhược 淨tịnh 意ý 樂nhạo/nhạc/lạc 。 為vi 習tập 善thiện 人nhân 所sở 樂lạc 勝thắng 業nghiệp 。 名danh 有hữu 慚tàm 者giả 。 為vi 得đắc 善thiện 人nhân 所sở 樂lạc 勝thắng 果quả 。 名danh 有hữu 愧quý 者giả 。 諸chư 有hữu 愛ái 樂nhạo 勝thắng 業nghiệp 勝thắng 果quả 。 必tất 亦diệc 怖bố 於ư 惡ác 因nhân 苦khổ 果quả 。 一nhất 切thiết 善thiện 心tâm 。 現hiện 在tại 前tiền 位vị 。 定định 於ư 因nhân 果quả 。 皆giai 無vô 迷mê 惑hoặc 。 由do 此thử 慚tàm 愧quý 。 一nhất 心tâm 並tịnh 生sanh 。 故cố 有hữu 餘dư 師sư 。 以dĩ 如như 是thị 義nghĩa 。 標tiêu 於ư 心tâm 首thủ 。 說thuyết 如như 是thị 言ngôn 。 於ư 所sở 造tạo 罪tội 。 自tự 觀quán 無vô 恥sỉ 。 名danh 曰viết 無vô 慚tàm 。 觀quán 他tha 無vô 恥sỉ 。 說thuyết 為vi 無vô 愧quý 。 謂vị 異dị 熟thục 因nhân 。 當đương 時thời 現hiện 起khởi 。 故cố 名danh 為vi 自tự 。 其kỳ 異dị 熟thục 果quả 。 後hậu 時thời 方phương 有hữu 。 故cố 說thuyết 為vi 他tha 。 彼bỉ 義nghĩa 意ý 言ngôn 。 諸chư 造tạo 罪tội 者giả 。 意ý 樂nhạo/nhạc/lạc 不bất 淨tịnh 。 於ư 現hiện 罪tội 業nghiệp 及cập 當đương 苦khổ 果quả 。 皆giai 無vô 顧cố 眄miện 。 由do 此thử 已dĩ 釋thích 。 經kinh 主chủ 此thử 中trung 。 誤ngộ 取thủ 彼bỉ 情tình 。 橫hoạnh/hoành 申thân 過quá 難nạn/nan 。 謂vị 設thiết 難nạn/nan 言ngôn 。 若nhược 爾nhĩ 此thử 二nhị 。 所sở 觀quán 不bất 同đồng 。 云vân 何hà 俱câu 起khởi 。 已dĩ 說thuyết 無vô 慚tàm 無vô 愧quý 別biệt 相tướng 。 愛ái 敬kính 別biệt 者giả 。 愛ái 謂vị 愛ái 樂nhạo 。 體thể 即tức 是thị 信tín 。 然nhiên 愛ái 有hữu 二nhị 。 一nhất 有hữu 染nhiễm 污ô 。 二nhị 無vô 染nhiễm 污ô 。 有hữu 染nhiễm 謂vị 貪tham 。 無vô 染nhiễm 謂vị 信tín 。 信tín 復phục 有hữu 二nhị 。 一nhất 忍nhẫn 許hứa 相tương/tướng 。 二nhị 願nguyện 樂nhạo 相tương/tướng 。 若nhược 緣duyên 是thị 處xứ 。 現hiện 前tiền 忍nhẫn 許hứa 。 或hoặc 即tức 於ư 中trung 。 亦diệc 生sanh 願nguyện 樂nhạo 。 此thử 中trung 愛ái 者giả 。 是thị 第đệ 二nhị 信tín 。 或hoặc 於ư 因nhân 中trung 。 亦diệc 立lập 果quả 稱xưng 。 前tiền 信tín 是thị 愛ái 隣lân 近cận 因nhân 故cố 。 名danh 愛ái 無vô 失thất 。 敬kính 謂vị 敬kính 重trọng 。 體thể 即tức 是thị 慚tàm 。 謂vị 如như 前tiền 釋thích 大đại 善thiện 地địa 法pháp 中trung 言ngôn 。 心tâm 自tự 在tại 性tánh 說thuyết 為vi 慚tàm 者giả 。 應ưng 知tri 即tức 是thị 。 此thử 中trung 敬kính 體thể 。 然nhiên 復phục 有hữu 言ngôn 。 有hữu 所sở 崇sùng 重trọng/trùng 。 故cố 名danh 為vi 敬kính 。 由do 此thử 為vi 先tiên 。 方phương 生sanh 慚tàm 恥sỉ 。 故cố 敬kính 非phi 慚tàm 。 彼bỉ 師sư 應ưng 許hứa 無vô 慚tàm 恥sỉ 者giả 能năng 起khởi 恭cung 敬kính 。 以dĩ 執chấp 先tiên 起khởi 敬kính 時thời 未vị 有hữu 慚tàm 恥sỉ 故cố 。 應ưng 無vô 慚tàm 恥sỉ 者giả 能năng 起khởi 恭cung 敬kính 。 若nhược 謂vị 敬kính 時thời 已dĩ 有hữu 慚tàm 恥sỉ 。 則tắc 不bất 應ưng 說thuyết 。 由do 敬kính 為vi 先tiên 方phương 生sanh 慚tàm 恥sỉ 。 若nhược 謂vị 敬kính 時thời 非phi 無vô 慚tàm 恥sỉ 。 然nhiên 敬kính 非phi 慚tàm 。 此thử 亦diệc 非phi 理lý 。 言ngôn 敬kính 非phi 慚tàm 。 無vô 證chứng 因nhân 故cố 。 非phi 敬kính 為vi 先tiên 方phương 生sanh 慚tàm 恥sỉ 。 勿vật 無vô 慚tàm 者giả 能năng 起khởi 恭cung 敬kính 。 又hựu 勿vật 有hữu 敬kính 而nhi 無vô 慚tàm 恥sỉ 。 然nhiên 復phục 確xác 執chấp 敬kính 體thể 非phi 慚tàm 。 但đãn 有hữu 虛hư 言ngôn 。 都đô 無vô 實thật 義nghĩa 。 故cố 應ưng 敬kính 體thể 是thị 慚tàm 差sai 別biệt 。 謂vị 或hoặc 有hữu 慚tàm 。 名danh 有hữu 崇sùng 重trọng/trùng 。 此thử 慚tàm 差sai 別biệt 說thuyết 名danh 為vi 敬kính 。 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。 為vi 境cảnh 界giới 故cố 。 即tức 慚tàm 差sai 別biệt 。 得đắc 崇sùng 重trọng/trùng 名danh 。 夫phu 崇sùng 重trọng/trùng 者giả 。 是thị 心tâm 自tự 在tại 。 心tâm 自tự 在tại 性tánh 。 已dĩ 說thuyết 為vi 慚tàm 。 謂vị 於ư 心tâm 中trung 。 有hữu 自tự 在tại 力lực 。 能năng 自tự 制chế 伏phục 。 有hữu 所sở 崇sùng 重trọng/trùng 。 故cố 說thuyết 敬kính 體thể 是thị 慚tàm 差sai 別biệt 。 於ư 諸chư 所sở 尊tôn 。 有hữu 所sở 崇sùng 重trọng/trùng 。 故cố 名danh 為vi 敬kính 。 是thị 境cảnh 第đệ 七thất 。 或hoặc 因nhân 第đệ 七thất 。 由do 於ư 所sở 尊tôn 發phát 隨tùy 屬thuộc 意ý 。 即tức 名danh 為vi 慚tàm 。 此thử 慚tàm 即tức 是thị 有hữu 所sở 崇sùng 重trọng/trùng 。 故cố 此thử 敬kính 體thể 。 是thị 慚tàm 差sai 別biệt 。 義nghĩa 善thiện 成thành 就tựu 。 即tức 由do 此thử 證chứng 。 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。 為vi 境cảnh 信tín 慚tàm 。 說thuyết 名danh 愛ái 敬kính 。 非phi 謂vị 以dĩ 法pháp 為vi 境cảnh 起khởi 者giả 。 故cố 愛ái 與dữ 敬kính 。 雖tuy 大đại 善thiện 攝nhiếp 。 而nhi 不bất 立lập 在tại 。 無vô 色sắc 界giới 中trung 。 有hữu 餘dư 師sư 言ngôn 。 信tín 順thuận 親thân 密mật 。 而nhi 無vô 耽đam 染nhiễm 。 說thuyết 名danh 為vi 愛ái 。 瞻chiêm 望vọng 所sở 尊tôn 。 崇sùng 重trọng/trùng 隨tùy 屬thuộc 。 說thuyết 名danh 為vi 敬kính 有hữu 餘dư 師sư 說thuyết 。 親thân 近cận 善thiện 士sĩ 。 因nhân 名danh 為vi 愛ái 。 不bất 越việt 彼bỉ 言ngôn 因nhân 名danh 為vi 敬kính 。
復phục 有hữu 說thuyết 者giả 。 於ư 和hòa 合hợp 眾chúng 。 見kiến 等đẳng 皆giai 同đồng 。 故cố 名danh 為vi 愛ái 。 於ư 可khả 尊tôn 重trọng 。 深thâm 心tâm 恭cung 事sự 。 故cố 名danh 為vi 敬kính 。 此thử 愛ái 與dữ 敬kính 。 欲dục 色sắc 界giới 有hữu 。 無vô 色sắc 界giới 無vô 。 無vô 依y 處xứ 故cố 。 如như 是thị 已dĩ 說thuyết 愛ái 敬kính 別biệt 相tướng 。 尋tầm 伺tứ 憍kiêu 慢mạn 別biệt 相tướng 云vân 何hà 。 頌tụng 曰viết 。
尋tầm 伺tứ 心tâm 麁thô 細tế 。 慢mạn 對đối 他tha 心tâm 舉cử 。
憍kiêu 由do 染nhiễm 自tự 法pháp 。 心tâm 高cao 無vô 所sở 顧cố 。
論luận 曰viết 。 尋tầm 伺tứ 別biệt 者giả 。 謂vị 心tâm 麁thô 細tế 。 心tâm 之chi 麁thô 性tánh 。 說thuyết 名danh 為vi 尋tầm 。 心tâm 之chi 細tế 性tánh 。 說thuyết 名danh 為vi 伺tứ 。 若nhược 爾nhĩ 尋tầm 伺tứ 體thể 不bất 異dị 心tâm 。 經kinh 即tức 就tựu 心tâm 說thuyết 二nhị 性tánh 故cố 。 此thử 言ngôn 非phi 理lý 。 由do 不bất 了liễu 達đạt 經kinh 義nghĩa 意ý 故cố 。 經kinh 言ngôn 所sở 有hữu 心tâm 麁thô 細tế 性tánh 名danh 尋tầm 伺tứ 者giả 。 由do 有hữu 此thử 法pháp 。 心tâm 起khởi 便tiện 麁thô 。 此thử 法pháp 為vi 尋tầm 。 由do 有hữu 此thử 法pháp 。 心tâm 起khởi 便tiện 細tế 。 此thử 法pháp 名danh 伺tứ 。 或hoặc 作tác 異dị 釋thích 。 故cố 體thể 異dị 心tâm 。 謂vị 我ngã 不bất 言ngôn 。 心tâm 之chi 麁thô 性tánh 名danh 心tâm 麁thô 性tánh 。 心tâm 之chi 細tế 性tánh 名danh 心tâm 細tế 性tánh 。 若nhược 爾nhĩ 云vân 何hà 。 依y 心tâm 麁thô 性tánh 。 名danh 心tâm 麁thô 性tánh 。 依y 心tâm 細tế 性tánh 。 名danh 心tâm 細tế 性tánh 。 若nhược 爾nhĩ 麁thô 細tế 。 性tánh 相tương 違vi 故cố 。 不bất 應ưng 尋tầm 伺tứ 一nhất 心tâm 俱câu 生sanh 。 雖tuy 一nhất 心tâm 中trung 二nhị 體thể 可khả 得đắc 。 用dụng 增tăng 時thời 別biệt 。 故cố 不bất 相tương 違vi 。 如như 水thủy 與dữ 酢tạc 等đẳng 分phần/phân 和hòa 合hợp 。 體thể 雖tuy 平bình 等đẳng 。 而nhi 用dụng 有hữu 增tăng 。 麁thô 心tâm 品phẩm 中trung 。 尋tầm 用dụng 增tăng 故cố 。 伺tứ 用dụng 被bị 損tổn 。 有hữu 而nhi 難nạn/nan 覺giác 。 細tế 心tâm 品phẩm 中trung 。 伺tứ 用dụng 增tăng 故cố 。 尋tầm 用dụng 被bị 損tổn 。 有hữu 而nhi 難nạn/nan 覺giác 。 若nhược 謂vị 酢tạc 用dụng 一nhất 切thiết 時thời 增tăng 故cố 非phi 喻dụ 者giả 。 此thử 言ngôn 非phi 理lý 。 我ngã 不bất 定định 說thuyết 。 以dĩ 酢tạc 喻dụ 尋tầm 。 伺tứ 喻dụ 於ư 水thủy 。 但đãn 有hữu 用dụng 增tăng 者giả 即tức 說thuyết 如như 酢tạc 故cố 。 若nhược 心tâm 品phẩm 中trung 。 尋tầm 伺tứ 二nhị 法pháp 隨tùy 用dụng 增tăng 者giả 。 即tức 說thuyết 如như 酢tạc 。 微vi 便tiện 喻dụ 水thủy 。 由do 是thị 尋tầm 伺tứ 。 雖tuy 一nhất 心tâm 中trung 體thể 俱câu 可khả 得đắc 。 用dụng 時thời 別biệt 故cố 。 而nhi 無vô 一nhất 心tâm 。 即tức 麁thô 即tức 細tế 。 如như 貪tham 癡si 性tánh 。 雖tuy 並tịnh 現hiện 行hành 。 而nhi 得đắc 說thuyết 心tâm 為vi 有hữu 貪tham 行hành 。 隨tùy 何hà 心tâm 品phẩm 。 有hữu 法pháp 用dụng 增tăng 。 由do 此thử 為vi 門môn 。 總tổng 摽phiếu/phiêu 心tâm 品phẩm 。 有hữu 說thuyết 。 現hiện 見kiến 別biệt 法pháp 所sở 持trì 。 令linh 其kỳ 別biệt 法pháp 相tướng 續tục 變biến 故cố 。 心tâm 體thể 相tướng 續tục 既ký 有hữu 麁thô 細tế 。 故cố 知tri 別biệt 為vi 尋tầm 伺tứ 所sở 持trì 。 有hữu 餘dư 復phục 言ngôn 。 為vi 立lập 尋tầm 伺tứ 。 為vi 定định 障chướng 故cố 。 說thuyết 尋tầm 伺tứ 為vi 心tâm 麁thô 細tế 性tánh 。 云vân 何hà 知tri 然nhiên 。 諸chư 聖thánh 教giáo 內nội 。 處xứ 處xứ 於ư 定định 立lập 心tâm 名danh 故cố 。 謂vị 契Khế 經Kinh 中trung 。 說thuyết 四tứ 靜tĩnh 慮lự 為vi 定định 根căn 已dĩ 。 復phục 說thuyết 四tứ 靜tĩnh 慮lự 。 為vi 增tăng 上thượng 心tâm 學học 。 又hựu 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 依y 住trụ 淨tịnh 戒giới 。 修tu 習tập 二nhị 法pháp 。 謂vị 止Chỉ 觀Quán 已dĩ 。 復phục 說thuyết 。 智trí 者giả 依y 住trụ 淨tịnh 戒giới 。 修tu 習tập 心tâm 慧tuệ 。 又hựu 契Khế 經Kinh 言ngôn 。 離ly 貪tham 欲dục 故cố 。 心tâm 得đắc 解giải 脫thoát 。 離ly 無vô 明minh 故cố 。 慧tuệ 得đắc 解giải 脫thoát 。 止Chỉ 觀Quán 是thị 彼bỉ 親thân 近cận 對đối 治trị 。 故cố 知tri 於ư 定định 建kiến 立lập 心tâm 名danh 。 謂vị 大đại 仙tiên 尊tôn 。 見kiến 有hữu 觀quán 行hành 者giả 。 方phương 欲dục 趣thú 入nhập 中trung 間gian 靜tĩnh 慮lự 時thời 。 有hữu 法pháp 為vi 障chướng 。 推thôi 求cầu 此thử 障chướng 。 知tri 尋tầm 為vi 體thể 。
復phục 有hữu 觀quán 行hành 者giả 。 方phương 欲dục 趣thú 入nhập 第đệ 二nhị 靜tĩnh 慮lự 時thời 。 有hữu 法pháp 為vi 障chướng 。 推thôi 求cầu 此thử 障chướng 。 知tri 伺tứ 為vi 體thể 。 既ký 能năng 為vi 障chướng 。 故cố 知tri 別biệt 有hữu 。 若nhược 言ngôn 煩phiền 惱não 足túc 為vi 定định 障chướng 。 何hà 須tu 別biệt 立lập 尋tầm 伺tứ 障chướng 者giả 。 此thử 言ngôn 非phi 理lý 。 煩phiền 惱não 唯duy 障chướng 離ly 染nhiễm 法pháp 故cố 。 非phi 為vi 定định 障chướng 。 云vân 何hà 知tri 然nhiên 。 下hạ 地địa 煩phiền 惱não 有hữu 雖tuy 已dĩ 斷đoạn 。 而nhi 上thượng 地địa 定định 不bất 現hiện 前tiền 故cố 。 有hữu 雖tuy 未vị 斷đoạn 。 上thượng 地địa 邊biên 定định 。 亦diệc 現hiện 前tiền 故cố 。 又hựu 唯duy 煩phiền 惱não 為vi 定định 障chướng 者giả 。 應ưng 唯duy 未vị 斷đoạn 能năng 與dữ 趣thú 入nhập 上thượng 地địa 為vi 障chướng 。 然nhiên 尋tầm 伺tứ 等đẳng 。 要yếu 現hiện 在tại 前tiền 。 方phương 與dữ 趣thú 入nhập 上thượng 地địa 為vi 障chướng 。 又hựu 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 靜tĩnh 慮lự 中trung 言ngôn 。 寂tịch 靜tĩnh 尋tầm 伺tứ 。 離ly 喜hỷ 斷đoạn 樂nhạo/nhạc/lạc 。 已dĩ 離ly 貪tham 者giả 。 修tu 諸chư 定định 時thời 。 方phương 說thuyết 尋tầm 等đẳng 寂tịch 靜tĩnh 離ly 斷đoạn 。 故cố 知tri 煩phiền 惱não 外ngoại 別biệt 有hữu 尋tầm 等đẳng 障chướng 。 於ư 染nhiễm 善thiện 心tâm 。 為vi 障chướng 別biệt 故cố 。 不bất 應ưng 責trách 言ngôn 煩phiền 惱não 障chướng 定định 。 何hà 須tu 別biệt 立lập 尋tầm 伺tứ 為vi 障chướng 。 是thị 故cố 所sở 言ngôn 為vi 立lập 尋tầm 伺tứ 為vi 定định 障chướng 故cố 。 說thuyết 尋tầm 伺tứ 為vi 心tâm 麁thô 細tế 性tánh 。 理lý 善thiện 成thành 立lập 。 定định 之chi 麁thô 障chướng 說thuyết 名danh 為vi 尋tầm 。 定định 之chi 細tế 障chướng 說thuyết 名danh 為vi 伺tứ 。 由do 此thử 故cố 說thuyết 心tâm 之chi 麁thô 性tánh 。 說thuyết 名danh 為vi 尋tầm 。 心tâm 之chi 細tế 性tánh 說thuyết 名danh 為vi 伺tứ 。 亦diệc 無vô 有hữu 失thất 。 非phi 於ư 上thượng 地địa 定định 過quá 患hoạn 中trung 更cánh 有hữu 如như 斯tư 麁thô 細tế 名danh 想tưởng 。 故cố 上thượng 地địa 定định 。 得đắc 一nhất 味vị 名danh 。 由do 是thị 彼bỉ 無vô 中trung 間gian 靜tĩnh 慮lự 非phi 上thượng 諸chư 地địa 。 如như 初sơ 靜tĩnh 慮lự 。 於ư 一nhất 地địa 中trung 。 有hữu 漸tiệm 除trừ 障chướng 。 漸tiệm 得đắc 勝thắng 定định 。 可khả 立lập 中trung 間gian 。 何hà 故cố 不bất 說thuyết 尋tầm 伺tứ 自tự 相tương/tướng 。 如như 說thuyết 。 受thọ 等đẳng 各các 別biệt 相tướng 耶da 。 辯biện 諸chư 法pháp 相tướng 。 有hữu 多đa 門môn 故cố 。 謂vị 聖thánh 教giáo 中trung 有hữu 約ước 自tự 性tánh 辯biện 諸chư 法pháp 相tướng 。 或hoặc 約ước 相tương 應ứng 果quả 因nhân 功công 用dụng 及cập 所sở 緣duyên 等đẳng 。 且thả 如như 說thuyết 言ngôn 。 云vân 何hà 地địa 界giới 。 謂vị 堅kiên 強cường 性tánh 。 云vân 何hà 不bất 善thiện 。 謂vị 與dữ 無vô 慚tàm 無vô 愧quý 相tương 應ứng 。 云vân 何hà 三tam 摩ma 地địa 。 謂vị 心tâm 一nhất 境cảnh 性tánh 。 云vân 何hà 為vi 觸xúc 。 謂vị 三tam 和hòa 合hợp 。 云vân 何hà 為vi 眼nhãn 根căn 。 謂vị 眼nhãn 識thức 所sở 依y 。 云vân 何hà 法pháp 智trí 。 謂vị 於ư 欲dục 界giới 所sở 繫hệ 諸chư 行hành 。 或hoặc 彼bỉ 行hành 因nhân 。 或hoặc 彼bỉ 行hành 滅diệt 。 或hoặc 彼bỉ 斷đoạn 道đạo 。 諸chư 無vô 漏lậu 智trí 。 如như 是thị 等đẳng 門môn 。 辯biện 諸chư 法pháp 相tướng 。 皆giai 於ư 正chánh 理lý 。 無vô 所sở 乖quai 違vi 。 是thị 故cố 不bất 應ưng 。 責trách 同đồng 受thọ 等đẳng 。 諸chư 法pháp 性tánh 相tướng 。 最tối 極cực 難nan 知tri 。 辯biện 靜tĩnh 慮lự 中trung 當đương 更cánh 分phân 別biệt 。 如như 是thị 已dĩ 說thuyết 尋tầm 伺tứ 別biệt 相tướng 。 慢mạn 憍kiêu 別biệt 者giả 。 慢mạn 謂vị 對đối 他tha 心tâm 自tự 舉cử 性tánh 。 稱xưng 量lượng 自tự 他tha 德đức 類loại 勝thắng 劣liệt 。 若nhược 實thật 不bất 實thật 。 心tâm 自tự 舉cử 恃thị 。 lăng 蔑miệt 於ư 他tha 。 故cố 名danh 為vi 慢mạn 。 憍kiêu 謂vị 染nhiễm 著trước 自tự 法pháp 為vi 先tiên 。 令linh 心tâm 傲ngạo 逸dật 。 無vô 所sở 顧cố 性tánh 。 於ư 自tự 勇dũng 健kiện 財tài 位vị 戒giới 慧tuệ 族tộc 等đẳng 法pháp 中trung 。 先tiên 起khởi 染nhiễm 著trước 。 心tâm 生sanh 傲ngạo 逸dật 。 於ư 諸chư 善thiện 本bổn 。 無vô 所sở 顧cố 眄miện 。 故cố 名danh 為vi 憍kiêu 。 於ư 諸chư 善thiện 本bổn 。 無vô 所sở 顧cố 者giả 。 謂vị 由do 心tâm 傲ngạo 。 於ư 諸chư 善thiện 業nghiệp 不bất 欣hân 修tu 習tập 。 是thị 謂vị 慢mạn 憍kiêu 。 差sai 別biệt 之chi 相tướng 。 如như 是thị 已dĩ 說thuyết 諸chư 心tâm 心tâm 所sở 品phẩm 類loại 不bất 同đồng 。 俱câu 生sanh 決quyết 定định 。 差sai 別biệt 之chi 相tướng 。 然nhiên 心tâm 心tâm 所sở 於ư 契Khế 經Kinh 中trung 。 隨tùy 義nghĩa 建kiến 立lập 種chủng 種chủng 名danh 相tướng 。 今kim 當đương 辯biện 此thử 名danh 義nghĩa 差sai 別biệt 。 頌tụng 曰viết 。
心tâm 意ý 識thức 體thể 一nhất 。 心tâm 心tâm 所sở 有hữu 依y 。
有hữu 緣duyên 有hữu 行hành 相tương/tướng 。 相tương 應ứng 義nghĩa 有hữu 五ngũ 。
論luận 曰viết 。 心tâm 意ý 識thức 三tam 。 體thể 雖tuy 是thị 一nhất 。 而nhi 訓huấn 詞từ 等đẳng 義nghĩa 類loại 有hữu 異dị 。 謂vị 集tập 起khởi 故cố 名danh 心tâm 。 思tư 量lượng 故cố 名danh 意ý 。 了liễu 別biệt 故cố 名danh 識thức 。 或hoặc 種chủng 種chủng 義nghĩa 故cố 名danh 為vi 心tâm 。 即tức 此thử 為vi 他tha 作tác 所sở 依y 止chỉ 故cố 名danh 為vi 意ý 。 作tác 能năng 依y 止chỉ 。 故cố 名danh 為vi 識thức 。 或hoặc 界giới 處xứ 蘊uẩn 施thi 設thiết 差sai 別biệt 。 或hoặc 復phục 增tăng 長trưởng 相tương 續tục 業nghiệp 生sanh 種chủng 子tử 差sai 別biệt 。 如như 是thị 等đẳng 類loại 。 義nghĩa 門môn 有hữu 異dị 。 故cố 心tâm 意ý 識thức 。 三tam 名danh 所sở 詮thuyên 。 義nghĩa 異dị 體thể 一nhất 。 如như 心tâm 意ý 識thức 。 三tam 名danh 所sở 詮thuyên 。 義nghĩa 異dị 體thể 一nhất 。 諸chư 心tâm 心tâm 所sở 名danh 有hữu 所sở 依y 。 所sở 緣duyên 行hành 相tướng 。 相tương 應ứng 亦diệc 爾nhĩ 。 名danh 義nghĩa 雖tuy 殊thù 而nhi 體thể 是thị 一nhất 。 謂vị 心tâm 心tâm 所sở 。 以dĩ 六lục 內nội 處xứ 。 為vi 所sở 依y 故cố 。 名danh 有hữu 所sở 依y 。 以dĩ 色sắc 等đẳng 境cảnh 。 為vi 所sở 緣duyên 故cố 。 名danh 有hữu 所sở 緣duyên 。 即tức 於ư 所sở 緣duyên 境cảnh 品phẩm 類loại 相tương/tướng 中trung 。 有hữu 能năng 取thủ 義nghĩa 。 故cố 名danh 有hữu 行hành 相tương/tướng 。 平bình 等đẳng 俱câu 時thời 與dữ 他tha 合hợp 故cố 。 說thuyết 名danh 相tướng 應ưng 。 云vân 何hà 平bình 等đẳng 。 五ngũ 義nghĩa 等đẳng 故cố 。 謂vị 心tâm 心tâm 所sở 。 五ngũ 義nghĩa 平bình 等đẳng 。 故cố 說thuyết 相tương 應ứng 。 所sở 依y 所sở 緣duyên 行hành 相tướng 時thời 事sự 。 皆giai 平bình 等đẳng 故cố 。 事sự 平bình 等đẳng 者giả 。 一nhất 相tương 應ứng 中trung 。 如như 心tâm 體thể 一nhất 。 諸chư 心tâm 所sở 法pháp 各các 各các 亦diệc 爾nhĩ 。 有hữu 譬thí 喻dụ 者giả 。 說thuyết 唯duy 有hữu 心tâm 無vô 別biệt 心tâm 所sở 。 心tâm 想tưởng 俱câu 時thời 。 行hành 相tương/tướng 差sai 別biệt 。 不bất 可khả 得đắc 故cố 。 何hà 者giả 行hành 相tương/tướng 唯duy 在tại 想tưởng 有hữu 。 在tại 識thức 中trung 無vô 。 深thâm 遠viễn 推thôi 求cầu 。 唯duy 聞văn 此thử 二nhị 名danh 言ngôn 差sai 別biệt 。 曾tằng 無vô 體thể 義nghĩa 差sai 別biệt 可khả 知tri 。 又hựu 由do 至chí 教giáo 證chứng 無vô 心tâm 所sở 。 如như 世Thế 尊Tôn 告cáo 阿A 難Nan 陀Đà 言ngôn 。 若nhược 無vô 有hữu 識thức 入nhập 母mẫu 胎thai 者giả 。 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。 又hựu 說thuyết 。 或hoặc 心tâm 或hoặc 意ý 或hoặc 識thức 。 長trường 夜dạ 流lưu 轉chuyển 。 生sanh 於ư 地địa 獄ngục 。 乃nãi 至chí 生sanh 天thiên 。 又hựu 說thuyết 。 士sĩ 夫phu 即tức 是thị 六lục 界giới 。 所sở 謂vị 地địa 界giới 。 乃nãi 至chí 識thức 界giới 。 又hựu 說thuyết 。 我ngã 今kim 不bất 見kiến 。 一nhất 法pháp 速tốc 疾tật 迴hồi 轉chuyển 猶do 如như 心tâm 者giả 。 又hựu 說thuyết 。 我ngã 今kim 不bất 見kiến 。 一nhất 法pháp 若nhược 不bất 修tu 習tập 則tắc 不bất 調điều 柔nhu 無vô 所sở 堪kham 能năng 。 猶do 如như 心tâm 者giả 。 又hựu 如như 契Khế 經Kinh 。 伽già 他tha 中trung 說thuyết 。
心tâm 遠viễn 行hành 獨độc 行hành 。 無vô 身thân 寐mị 於ư 窟quật 。
能năng 調điều 伏phục 難nan 伏phục 。 我ngã 說thuyết 婆Bà 羅La 門Môn 。
此thử 等đẳng 諸chư 經kinh 皆giai 遮già 心tâm 所sở 。 又hựu 於ư 心tâm 所sở 。 多đa 興hưng 諍tranh 論luận 。 故cố 知tri 離ly 心tâm 無vô 別biệt 有hữu 體thể 。 謂vị 執chấp 別biệt 有hữu 心tâm 所sở 論luận 者giả 。 於ư 心tâm 所sở 中trung 。 興hưng 多đa 諍tranh 論luận 。 或hoặc 說thuyết 。 唯duy 有hữu 三tam 大đại 地địa 法pháp 。 或hoặc 說thuyết 有hữu 四tứ 。 或hoặc 說thuyết 有hữu 十thập 。 或hoặc 說thuyết 十thập 四tứ 。 故cố 唯duy 有hữu 識thức 隨tùy 位vị 而nhi 流lưu 。 說thuyết 有hữu 多đa 種chủng 心tâm 心tâm 所sở 別biệt 。 如như 甘cam 蔗giá 汁trấp 。 如như 倡xướng 伎kỹ 人nhân 。 故cố 無vô 受thọ 等đẳng 別biệt 體thể 可khả 得đắc 。 心tâm 心tâm 所sở 法pháp 。 共cộng 一nhất 境cảnh 轉chuyển 。 生sanh 住trụ 滅diệt 等đẳng 。 分phần/phân 位vị 是thị 同đồng 。 善thiện 不bất 善thiện 等đẳng 。 性tánh 類loại 無vô 異dị 。 體thể 相tướng 差sai 別biệt 。 實thật 難nan 了liễu 知tri 。 非phi 諸chư 劣liệt 智trí 。 能năng 生sanh 勝thắng 解giải 。 故cố 契Khế 經Kinh 言ngôn 。 心tâm 心tâm 所sở 法pháp 。 展triển 轉chuyển 相tương 應ứng 。 若nhược 受thọ 若nhược 想tưởng 若nhược 思tư 若nhược 識thức 。 如như 是thị 等đẳng 法Pháp 。 和hòa 雜tạp 不bất 離ly 。 不bất 可khả 施thi 設thiết 。 差sai 別biệt 之chi 相tướng 。 故cố 應ưng 於ư 此thử 發phát 起khởi 正chánh 勤cần 求cầu 生sanh 勝thắng 解giải 了liễu 差sai 別biệt 相tương/tướng 。 諸chư 契Khế 經Kinh 中trung 。 處xứ 處xứ 說thuyết 有hữu 受thọ 想tưởng 思tư 等đẳng 。 識thức 俱câu 生sanh 故cố 。 不bất 可khả 由do 不bất 得đắc 一nhất 類loại 別biệt 相tướng 便tiện 總tổng 撥bát 一nhất 切thiết 聖thánh 教giáo 真chân 理lý 。 縱túng/tung 仁nhân 於ư 此thử 識thức 想tưởng 差sai 別biệt 。 若nhược 得đắc 不bất 得đắc 。 然nhiên 其kỳ 想tưởng 相tương 離ly 於ư 識thức 體thể 。 決quyết 定định 別biệt 有hữu 。 我ngã 於ư 此thử 二nhị 差sai 別biệt 相tương/tướng 中trung 。 分phân 明minh 證chứng 得đắc 。 謂vị 若nhược 於ư 彼bỉ 諸chư 境cảnh 界giới 中trung 。 總tổng 了liễu 其kỳ 體thể 。 說thuyết 名danh 為vi 識thức 。 別biệt 取thủ 名danh 相tướng 。 施thi 設thiết 名danh 想tưởng 。 復phục 云vân 何hà 知tri 。 此thử 二nhị 俱câu 起khởi 。 非phi 於ư 境cảnh 界giới 總tổng 了liễu 體thể 識thức 。 無vô 間gian 滅diệt 已dĩ 。 別biệt 取thủ 名danh 相tướng 。 施thi 設thiết 識thức 生sanh 即tức 名danh 為vi 想tưởng 。 由do 阿a 笈cấp 摩ma 及cập 正chánh 理lý 故cố 。 阿a 笈cấp 摩ma 者giả 。 謂vị 契Khế 經Kinh 中trung 。 先tiên 說thuyết 識thức 已dĩ 。 後hậu 說thuyết 俱câu 生sanh 受thọ 想tưởng 思tư 故cố 。 言ngôn 正chánh 理lý 者giả 。 謂vị 於ư 眼nhãn 識thức 所sở 了liễu 色sắc 中trung 。 取thủ 相tương/tướng 名danh 想tưởng 。 若nhược 於ư 後hậu 時thời 。 想tưởng 方phương 起khởi 者giả 。 前tiền 色sắc 已dĩ 滅diệt 。 云vân 何hà 今kim 時thời 有hữu 相tương/tướng 可khả 取thủ 。 辯biện 本bổn 事sự 品phẩm 。 已dĩ 遮già 眼nhãn 識thức 緣duyên 過quá 去khứ 境cảnh 。 若nhược 言ngôn 意ý 識thức 能năng 取thủ 彼bỉ 相tương/tướng 。 理lý 亦diệc 不bất 然nhiên 。 經kinh 說thuyết 。 眼nhãn 觸xúc 所sở 生sanh 想tưởng 故cố 。 若nhược 謂vị 此thử 如như 意ý 近cận 行hành 說thuyết 。 此thử 亦diệc 非phi 理lý 。 意ý 識thức 不bất 從tùng 觸xúc 所sở 生sanh 故cố 。 猶do 如như 眼nhãn 識thức 。 非phi 有hữu 諸chư 識thức 三tam 和hòa 所sở 生sanh 。 如như 何hà 可khả 言ngôn 識thức 從tùng 觸xúc 起khởi 。 若nhược 彼bỉ 復phục 執chấp 。 從tùng 意ý 識thức 後hậu 方phương 生sanh 意ý 地địa 能năng 取thủ 相tương/tướng 想tưởng 。 此thử 非phi 眼nhãn 識thức 無vô 間gian 所sở 生sanh 。 便tiện 違vi 所sở 言ngôn 如như 意ý 近cận 行hành 。 又hựu 從tùng 身thân 觸xúc 所sở 生sanh 身thân 受thọ 。 若nhược 同đồng 彼bỉ 想tưởng 不bất 現hiện 領lãnh 納nạp 身thân 所sở 取thủ 境cảnh 。 如như 何hà 現hiện 前tiền 分phân 明minh 隨tùy 領lãnh 順thuận 苦khổ 等đẳng 觸xúc 。 不bất 應ưng 許hứa 此thử 領lãnh 納nạp 過quá 去khứ 所sở 觸xúc 境cảnh 生sanh 相tương/tướng 分phân 明minh 故cố 。 又hựu 生sanh 次thứ 第đệ 。 理lý 不bất 成thành 故cố 。 謂vị 經kinh 所sở 說thuyết 。 眼nhãn 觸xúc 所sở 生sanh 受thọ 想tưởng 及cập 思tư 。 三tam 心tâm 所sở 法pháp 。 眼nhãn 識thức 無vô 間gian 。 誰thùy 定định 先tiên 生sanh 。 彼bỉ 許hứa 此thử 三tam 是thị 識thức 差sai 別biệt 。 故cố 識thức 不bất 可khả 多đa 體thể 俱câu 生sanh 。 定định 次thứ 第đệ 生sanh 。 無vô 因nhân 證chứng 故cố 。 應ưng 說thuyết 三tam 法pháp 誰thùy 最tối 初sơ 起khởi 。 雖tuy 引dẫn 至chí 教giáo 證chứng 唯duy 有hữu 心tâm 。 而nhi 於ư 義nghĩa 中trung 無vô 證chứng 功công 力lực 。 識thức 於ư 諸chư 處xứ 有hữu 勝thắng 功công 能năng 。 非phi 諸chư 心tâm 所sở 。 是thị 故cố 偏thiên 說thuyết 。 又hựu 諸chư 心tâm 所sở 無vô 不bất 依y 心tâm 。 但đãn 說thuyết 所sở 依y 能năng 依y 已dĩ 顯hiển 。 又hựu 心tâm 心tâm 所sở 。 隨tùy 處xứ 隨tùy 時thời 。 用dụng 有hữu 增tăng 微vi 。 就tựu 增tăng 者giả 說thuyết 。 或hoặc 有hữu 心tâm 品phẩm 。 識thức 用dụng 增tăng 強cường/cưỡng 。 或hoặc 受thọ 或hoặc 想tưởng 或hoặc 復phục 思tư 等đẳng 。 隨tùy 一nhất 一nhất 法pháp 用dụng 增tăng 強cường/cưỡng 位vị 。 以dĩ 此thử 為vi 門môn 。 總tổng 摽phiếu/phiêu 心tâm 品phẩm 。 故cố 唯duy 說thuyết 識thức 。 不bất 妨phương 有hữu 餘dư 。 心tâm 獨độc 行hành 言ngôn 。 為vi 遮già 心tâm 並tịnh 起khởi 。 不bất 遮già 心tâm 所sở 。 如như 言ngôn 人nhân 獨độc 行hành 。 故cố 所sở 引dẫn 經kinh 。 無vô 證chứng 功công 力lực 。 言ngôn 於ư 心tâm 所sở 有hữu 多đa 諍tranh 論luận 。 故cố 知tri 離ly 心tâm 無vô 別biệt 體thể 者giả 。 此thử 亦diệc 不bất 然nhiên 。 皆giai 信tín 有hữu 故cố 。 謂vị 依y 理lý 教giáo 。 諸chư 大đại 論luận 師sư 。 皆giai 信tín 離ly 心tâm 別biệt 有hữu 心tâm 所sở 。 但đãn 於ư 多đa 少thiểu 數số 增tăng 減giảm 中trung 。 經kinh 無vô 定định 說thuyết 。 故cố 興hưng 諍tranh 論luận 。 若nhược 執chấp 受thọ 等đẳng 是thị 心tâm 差sai 別biệt 。 如như 何hà 即tức 心tâm 可khả 名danh 心tâm 所sở 。 據cứ 何hà 定định 理lý 。 說thuyết 識thức 為vi 心tâm 。 復phục 以dĩ 何hà 緣duyên 。 即tức 名danh 心tâm 所sở 。 若nhược 謂vị 諸chư 識thức 體thể 即tức 是thị 心tâm 。 受thọ 等đẳng 諸chư 法pháp 。 是thị 心tâm 體thể 類loại 。 心tâm 相tương 續tục 中trung 。 有hữu 此thử 法pháp 故cố 。 名danh 心tâm 所sở 者giả 。 何hà 故cố 不bất 言ngôn 所sở 造tạo 諸chư 色sắc 即tức 是thị 大đại 種chủng 體thể 類loại 差sai 別biệt 。 即tức 於ư 地địa 等đẳng 相tương 續tục 位vị 中trung 。 有hữu 此thử 法pháp 故cố 。 名danh 為vi 所sở 造tạo 。 此thử 既ký 不bất 爾nhĩ 。 彼bỉ 云vân 何hà 然nhiên 。 離ly 大đại 種chủng 外ngoại 。 別biệt 有hữu 所sở 造tạo 。 辯biện 本bổn 事sự 中trung 已dĩ 廣quảng 成thành 立lập 。 若nhược 責trách 何hà 故cố 知tri 心tâm 所sở 法pháp 決quyết 定định 離ly 心tâm 別biệt 有hữu 體thể 者giả 。 由do 阿a 笈cấp 摩ma 及cập 正chánh 理lý 故cố 。 阿a 笈cấp 摩ma 者giả 。 如như 契Khế 經Kinh 言ngôn 。 眼nhãn 色sắc 為vi 緣duyên 。 生sanh 於ư 眼nhãn 識thức 。 三tam 和hòa 合hợp 觸xúc 。 俱câu 生sanh 受thọ 想tưởng 思tư 等đẳng 心tâm 所sở 。 如như 是thị 諸chư 法pháp 。 是thị 心tâm 種chủng 類loại 。 依y 止chỉ 於ư 心tâm 。 繫hệ 屬thuộc 於ư 心tâm 。 故cố 名danh 心tâm 所sở 。 此thử 俱câu 生sanh 言ngôn 不bất 說thuyết 無vô 間gian 。 但đãn 顯hiển 心tâm 所sở 同đồng 時thời 而nhi 生sanh 。 俱câu 有hữu 因nhân 中trung 。 當đương 更cánh 成thành 立lập 。 又hựu 不bất 容dung 有hữu 心tâm 體thể 俱câu 生sanh 。 故cố 知tri 但đãn 說thuyết 心tâm 所sở 俱câu 起khởi 。 若nhược 謂vị 如như 前tiền 所sở 引dẫn 經kinh 說thuyết 。 心tâm 心tâm 所sở 法pháp 。 展triển 轉chuyển 相tương 應ứng 。 若nhược 受thọ 若nhược 想tưởng 若nhược 思tư 若nhược 識thức 。 如như 是thị 等đẳng 法Pháp 。 和hòa 雜tạp 不bất 離ly 。 不bất 可khả 施thi 設thiết 。 差sai 別biệt 相tương/tướng 者giả 。 此thử 經Kinh 意ý 顯hiển 。 心tâm 所sở 與dữ 心tâm 其kỳ 體thể 無vô 別biệt 。 此thử 亦diệc 非phi 理lý 。 壽thọ 識thức 煖noãn 三tam 。 亦diệc 同đồng 此thử 說thuyết 。 應ưng 無vô 別biệt 體thể 。 不bất 可khả 說thuyết 言ngôn 。 識thức 之chi 與dữ 煖noãn 其kỳ 體thể 無vô 別biệt 。 又hựu 和hòa 雜tạp 言ngôn 。 顯hiển 有hữu 別biệt 體thể 。 非phi 無vô 別biệt 體thể 可khả 說thuyết 和hòa 雜tạp 。 若nhược 唯duy 有hữu 識thức 。 前tiền 識thức 滅diệt 已dĩ 。 後hậu 識thức 方phương 生sanh 。 云vân 何hà 可khả 言ngôn 。 如như 是thị 等đẳng 法Pháp 。 和hòa 雜tạp 不bất 離ly 。 若nhược 言ngôn 由do 此thử 受thọ 想tưởng 思tư 識thức 無vô 間gian 生sanh 故cố 名danh 和hòa 雜tạp 者giả 。 此thử 亦diệc 不bất 然nhiên 。 理lý 不bất 成thành 故cố 。 餘dư 契Khế 經Kinh 說thuyết 俱câu 生sanh 言ngôn 故cố 。 或hoặc 識thức 無vô 間gian 有hữu 此thử 法pháp 生sanh 。 容dung 可khả 說thuyết 言ngôn 和hòa 雜tạp 不bất 離ly 。 非phi 識thức 無vô 間gian 有hữu 受thọ 等đẳng 三tam 俱câu 時thời 而nhi 起khởi 。 如như 何hà 可khả 說thuyết 受thọ 想tưởng 思tư 等đẳng 與dữ 識thức 和hòa 雜tạp 。 故cố 彼bỉ 所sở 執chấp 理lý 教giáo 相tương 違vi 。 又hựu 契Khế 經Kinh 言ngôn 。 修tu 觀quán 行hành 者giả 。 得đắc 他Tha 心Tâm 智Trí 。 能năng 知tri 他tha 心tâm 。 及cập 心tâm 所sở 法pháp 。 而nhi 記ký 別biệt 言ngôn 。 汝nhữ 意ý 如như 是thị 。 汝nhữ 意ý 如như 此thử 。 汝nhữ 有hữu 此thử 尋tầm 。 汝nhữ 有hữu 此thử 伺tứ 。 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。 不bất 應ưng 即tức 心tâm 名danh 為vi 心tâm 所sở 。 如như 前tiền 已dĩ 辯biện 。 由do 是thị 等đẳng 類loại 諸chư 阿a 笈cấp 摩ma 。 證chứng 知tri 離ly 心tâm 別biệt 有hữu 心tâm 所sở 。 由do 正chánh 理lý 者giả 。 如như 前tiền 所sở 說thuyết 。 謂vị 於ư 眼nhãn 識thức 所sở 了liễu 色sắc 中trung 。 取thủ 相tương/tướng 名danh 想tưởng 。 若nhược 於ư 後hậu 時thời 。 想tưởng 方phương 起khởi 者giả 。 前tiền 色sắc 已dĩ 滅diệt 。 云vân 何hà 今kim 時thời 有hữu 相tương/tướng 可khả 取thủ 。 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。 有hữu 餘dư 復phục 言ngôn 。 如như 契Khế 經Kinh 說thuyết 。
名danh 映ánh 於ư 一nhất 切thiết 。 無vô 有hữu 過quá 名danh 者giả 。
由do 此thử 名danh 一nhất 法pháp 。 皆giai 隨tùy 自tự 在tại 行hành 。
名danh 者giả 即tức 是thị 受thọ 相tương/tướng 行hành 識thức 。 既ký 言ngôn 一nhất 法pháp 。 故cố 知tri 唯duy 心tâm 無vô 別biệt 心tâm 所sở 。 此thử 言ngôn 非phi 理lý 。 以dĩ 名danh 如như 色sắc 多đa 體thể 成thành 故cố 。 如như 契Khế 經Kinh 言ngôn 。 法pháp 有hữu 二nhị 種chủng 。 謂vị 名danh 及cập 色sắc 。 非phi 大đại 種chủng 等đẳng 差sai 別biệt 相tương/tướng 法pháp 一nhất 法pháp 為vi 性tánh 。 此thử 亦diệc 應ưng 爾nhĩ 。 有hữu 餘dư 復phục 言ngôn 。 若nhược 心tâm 心tâm 所sở 。 其kỳ 體thể 各các 異dị 。 於ư 一nhất 心tâm 品phẩm 。 應ưng 有hữu 眾chúng 多đa 。 能năng 覺giác 了liễu 用dụng 。 故cố 心tâm 所sở 法pháp 應ưng 不bất 異dị 心tâm 。 此thử 亦diệc 不bất 然nhiên 。 能năng 覺giác 了liễu 用dụng 。 體thể 唯duy 一nhất 故cố 。 覺giác 了liễu 謂vị 慧tuệ 。 非phi 心tâm 心tâm 所sở 皆giai 慧tuệ 為vi 體thể 。 如như 何hà 令linh 餘dư 非phi 覺giác 了liễu 性tánh 成thành 覺giác 了liễu 體thể 。 故cố 無vô 斯tư 過quá 。 有hữu 餘dư 復phục 言ngôn 。 我ngã 等đẳng 現hiện 見kiến 唯duy 有hữu 一nhất 識thức 。 漸tiệm 次thứ 而nhi 轉chuyển 。 故cố 知tri 離ly 心tâm 。 無vô 別biệt 心tâm 所sở 。 此thử 亦diệc 非phi 理lý 。 受thọ 等đẳng 如như 心tâm 體thể 相tướng 分phân 明minh 。 現hiện 可khả 取thủ 故cố 。 又hựu 心tâm 心tâm 所sở 。 雖tuy 體thể 俱câu 生sanh 。 而nhi 其kỳ 功công 用dụng 。 非phi 無vô 先tiên 後hậu 用dụng 增tăng 強cường/cưỡng 位vị 。 體thể 方phương 可khả 知tri 。 如như 諸chư 大đại 種chủng 。 此thử 亦diệc 應ưng 爾nhĩ 。 有hữu 何hà 定định 因nhân 。 唯duy 心tâm 心tâm 所sở 俱câu 時thời 而nhi 起khởi 。 說thuyết 名danh 相tướng 應ưng 。 非phi 諸chư 大đại 種chủng 。 或hoặc 所sở 造tạo 色sắc 。 由do 大đại 種chủng 等đẳng 體thể 有hữu 增tăng 不bất 增tăng 故cố 。 若nhược 爾nhĩ 心tâm 所sở 體thể 亦diệc 應ưng 然nhiên 。 不bất 爾nhĩ 一nhất 相tương/tướng 體thể 無vô 增tăng 故cố 。 又hựu 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 見kiến 為vi 根căn 信tín 證chứng 智trí 相tương 應ứng 。 故cố 諸chư 大đại 種chủng 。 或hoặc 所sở 造tạo 色sắc 。 無vô 相tướng 應ưng 義nghĩa 。 若nhược 言ngôn 不bất 爾nhĩ 不bất 遮già 餘dư 故cố 。 非phi 彼bỉ 經kinh 中trung 說thuyết 諸chư 色sắc 法pháp 無vô 相tướng 應ưng 義nghĩa 。 又hựu 亦diệc 說thuyết 色sắc 有hữu 相tương 應ứng 故cố 。 謂vị 於ư 諍tranh 處xứ 。 說thuyết 二nhị 相tương 應ứng 。 此thử 言ngôn 非phi 理lý 。 太thái 過quá 失thất 故cố 。 如như 於ư 一nhất 分phần/phân 佛Phật 說thuyết 色sắc 言ngôn 。 應ưng 一nhất 切thiết 法pháp 皆giai 色sắc 為vi 體thể 。 若nhược 言ngôn 世Thế 尊Tôn 唯duy 說thuyết 大đại 種chủng 所sở 造tạo 為vi 色sắc 。 此thử 亦diệc 非phi 理lý 。 不bất 遮già 餘dư 故cố 。 若nhược 謂vị 變biến 壞hoại 故cố 名danh 為vi 色sắc 。 知tri 此thử 色sắc 言ngôn 。 已dĩ 遮già 餘dư 法pháp 。 此thử 亦diệc 非phi 理lý 。 唯duy 變biến 壞hoại 義nghĩa 。 非phi 定định 知tri 故cố 。 若nhược 謂vị 經kinh 言ngôn 手thủ 等đẳng 觸xúc 對đối 故cố 名danh 變biến 壞hoại 。 唯duy 變biến 礙ngại 義nghĩa 。 是thị 色sắc 非phi 餘dư 。 此thử 亦diệc 非phi 理lý 。 不bất 決quyết 定định 故cố 。 非phi 彼bỉ 經kinh 中trung 說thuyết 唯duy 變biến 壞hoại 是thị 色sắc 非phi 餘dư 。 又hựu 餘dư 經kinh 中trung 。 亦diệc 說thuyết 無vô 色sắc 有hữu 變biến 礙ngại 故cố 。 謂vị 契Khế 經Kinh 言ngôn 。 意ý 為vi 可khả 意ý 不bất 可khả 意ý 。 法pháp 之chi 所sở 變biến 礙ngại 。 故cố 無vô 色sắc 法pháp 亦diệc 應ưng 是thị 色sắc 。 如như 是thị 經Kinh 言ngôn 。 了liễu 別biệt 境cảnh 界giới 。 故cố 名danh 為vi 識thức 。 應ưng 諸chư 色sắc 法pháp 亦diệc 識thức 為vi 體thể 。 若nhược 謂vị 不bất 然nhiên 。 曾tằng 無vô 說thuyết 色sắc 識thức 為vi 體thể 故cố 。 此thử 不bất 應ưng 理lý 。 如như 想tưởng 受thọ 等đẳng 。 應ưng 成thành 識thức 故cố 。 又hựu 不bất 遮già 故cố 。 若nhược 謂vị 如như 何hà 無vô 所sở 緣duyên 法pháp 而nhi 得đắc 說thuyết 為vi 了liễu 境cảnh 識thức 者giả 。 此thử 亦diệc 非phi 理lý 。 自tự 計kế 度độ 故cố 。 何hà 處xứ 經kinh 言ngôn 。 無vô 所sở 緣duyên 法pháp 不bất 能năng 了liễu 境cảnh 。 又hựu 何hà 處xứ 說thuyết 。 色sắc 無vô 所sở 緣duyên 。 是thị 故cố 應ưng 唯duy 。 心tâm 心tâm 所sở 法pháp 。 有hữu 相tương 應ứng 義nghĩa 。 同đồng 一nhất 所sở 依y 所sở 緣duyên 行hành 相tướng 。 時thời 事sự 等đẳng 故cố 。 諸chư 契Khế 經Kinh 中trung 。 見kiến 心tâm 心tâm 所sở 有hữu 如như 是thị 義nghĩa 。 非phi 大đại 種chủng 等đẳng 。 以dĩ 大đại 種chủng 等đẳng 方phương 處xứ 勢thế 用dụng 。 各các 各các 差sai 別biệt 。 雖tuy 暫tạm 和hòa 合hợp 不bất 相tương 離ly 故cố 。 假giả 說thuyết 相tương 應ứng 。 而nhi 非phi 畢tất 竟cánh 有hữu 相tương 應ứng 義nghĩa 。 唯duy 心tâm 心tâm 所sở 。 畢tất 竟cánh 相tương 應ứng 。 故cố 相tương 應ứng 言ngôn 。 義nghĩa 善thiện 成thành 立lập 。 有hữu 餘dư 師sư 說thuyết 。 如như 一nhất 器khí 中trung 。 煎tiễn 水thủy 湧dũng 沸phí 擊kích 爛lạn 燒thiêu 動động 四tứ 用dụng 差sai 別biệt 。 俱câu 時thời 有hữu 故cố 。 知tri 四tứ 大đại 種chủng 。 異dị 體thể 和hòa 雜tạp 。 實thật 有hữu 義nghĩa 成thành 。 如như 是thị 眾chúng 多đa 。 心tâm 心tâm 所sở 法pháp 。 展triển 轉chuyển 相tương 助trợ 。 雖tuy 同đồng 一nhất 時thời 。 所sở 依y 所sở 緣duyên 行hành 相tướng 相tương 似tự 。 而nhi 其kỳ 勢thế 用dụng 。 各các 各các 差sai 別biệt 。 無vô 雜tạp 亂loạn 故cố 。 知tri 有hữu 別biệt 體thể 。 如như 斯tư 論luận 旨chỉ 諸chư 部bộ 極cực 成thành 。 皆giai 已dĩ 共cộng 摧tồi 唯duy 有hữu 心tâm 論luận 。 故cố 心tâm 心tâm 所sở 別biệt 有hữu 義nghĩa 成thành 。
說Thuyết 一Nhất 切Thiết 有Hữu 部Bộ 順Thuận 正Chánh 理Lý 論Luận 卷quyển 第đệ 十thập 一nhất