SÁM TỤNG PHẬT XUẤT GIA (I)
    (Mùng tám tháng hai)

    Kính lạy Bồ Tát Tất Ðạt Ða,
    Tánh đức từ bi hằng biểu lộ,
    Trải bao cuộc du hành mục đỗ, ([1])
    Xót sinh linh kiếp số trầm luân,
    Cảnh sinh, già, đau, chết, gian truân,
    Luống chịu khổ không ngừng gây khổ.
    Mê chấp tánh tham, si, tật đố,
    Mãi cùng nhau vầy ổ oan gia,
    Nợ tuần hoàn vay trả không xa,
    Trong sáu đạo trùng phùng quanh quẩn.
    Bồ Tát dũ Bà tâm lân mẫn ([2]),
    Quyết hy sinh độ tận hữu tình,
    Ðoạn ái ân phú quí riêng mình,
    Chọn điệu sống quang minh vô trụ ([3]),
    Tìm hạnh phúc lâu dài đầy đủ,
    Cùng quần sinh hưởng thú yên lành,
    Gặp tuần trăng giữa lúc đêm thanh,
    Rời cung cấm băng thành tìm đạo.
    Hiếu tình đặt ra ngoài quyền sáo ([4]),
    Mở lòng thương đại tạo bao la ([5]),
    Chiếc thân vui bạn với yên hà ([6]),
    Theo tiếng gọi lòng từ giục nhắc.
    Lên yên ngựa cùng tôi Xa Nặc,
    Lướt bụi hồng hướng nẻo rừng xanh,
    Non sông gấm vóc thiên thành,
    Cỏ hoa hớn hở bao quanh đón chào.
    A Nô Ma sóng vỗ rạt rào,
    Hy Mã Lạp tuyết ngời lóng lánh,
    Nơi đánh dấu bước đường lên Thánh,
    Dừng vó câu thả gánh tang bồng ([7]),
    Gởi lời về tâu trước bệ rồng,
    Cầu vương phụ giải lòng trông đợi.
    Rừng khổ hạnh lần dò bước tới,
    Xét hành nhơn lầm lỗi nhiều phương,
    Bởi người chưa rõ lý chơn thường,
    Hạnh kỳ đặc hồi đầu vô ích ([8]).
    Tạm dời gót trên đường điểu tích ([9]),
    Tìm tận nơi tịch mịch thiên nhiên,
    Trọn sáu năm núi Tuyết tham thiền,
    Kham chịu cảnh màn trời chiếu đất ;
    Ðầy ba đức cõi lòng chơn tịnh([10]),
    Không ngại ngùng thú dữ ma thiêng.
    Công đức vừa đầy đủ nhơn duyên,
    Trên Pháp tọa Bồ đề chứng quả.
    Hóa độ khắp đại thiên thiên hạ,
    Muôn loài đều một dạ ghi ơn.
    Chúng con nay phát nguyện tu nhơn,
    Nhờ tắm gội từ vân pháp vũ.
    Trước bảo điện trì kinh niệm chú,
    Kỷ niệm ngày lịch sử thiêng liêng,
    Cúi xin Phật, Pháp, Thánh, Hiền,
    Gia hộ chóng tiêu trừ nghiêp chướng.
    Ngưỡng mộ đấng Pháp vương vô thượng,
    Nhứt tâm đồng đảnh lễ quy y.
    Nam mô Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni Phật. (30 lần)
    Nam mô Văn Thù Sư Lợi Bồ Tát.(3 lần)
    Nam mô Ðại Hạnh Phổ Hiền Bồ Tát.(3 lần)
    Nam Mô Ðạo Tràng Hội Thượng Phật Bồ Tát. (3 lần)

    – Trích bản in trong “Nghi thức tụng niệm” chùa Xá Lợi ấn hành 1993.
    – Có một dị bản khác và hơn 3 câu trong “Nghi thức tụng niệm” chùa Ðại Giác ấn hành 1974.

    [1]) Mắt thấy.
    [2]) Tâm rộng lớn.
    [3]) Bồ tát không trụ sanh tử, không trụ Niết Bàn.
    [4]) Lề thói thường tình, phạm vi nhỏ hẹp.
    [5]) Vũ trụ rộng lớn.
    [6]) Khói mây, ý nói xa chốn phồn hoa.
    [7]) Vó câu dong ruỗi đông tây rộng khắp.
    [8]) Các pháp tu chấp trụ tướng của Bà La Môn có các hạnh kỳ quái.
    [9]) Như bóng chim bay không để lại dấu.
    [10]) Trí đức, đoạn đức, thường đức.

    SÁM VĂN KỶ NIỆM PHẬT XUẤT GIA
    (Sám tụng Phật xuất gia II)
    Chiêu Ðề

    Ðêm nay mồng tám tháng hai,
    Chúng con kính nguyện trước đài Liên hoa.
    Nhớ về ngày Phật xuất gia,
    Bước chân thoát tục thăng hoa cõi trần.

    Thuở còn Thái tử cung son,
    Bốn mùa hoa đẹp quả ngon quanh mình.
    Nhưng vì muốn hiểu sự tình,
    Ngài cùng Xa Nặc dạo nhìn thế gian.
    Thì ra muôn khổ ngập tràn,
    Ngoại thành bốn cửa bàng hoàng tâm tư.

    Kiếp người lão bệnh nào từ,
    Tử sanh nào thoát, huyễn hư cuộc đời.
    Thấy người đạo sĩ thảnh thơi,
    Ngài nhìn phong cách thoát đời hiện ra.
    Chợt trong tiềm thức sâu xa,
    Nở bừng ý nghĩ xuất gia học cầu.

    Quay về trầm mặc canh thâu,
    Cảm thương nhân thế khổ sầu trầm luân.
    Bèn đem chí nguyện xuất trần,
    Tâu cùng vương phụ con đường quyết đi.
    Phụ hoàng nào nỡ chia ly,
    Giang sơn cung các ai thì nối ngôi?
    Ép ngài cưới vợ thuận đời,
    Gia Du công chúa vẹn mười sắc son,
    Những đem hạnh phúc vuông tròn,
    Mong cho Thái tử không còn sầu ưu.
    Nghĩ câu hiếu thuận làm đầu,
    Thế tình sinh hạ La Hầu giữ ngôi.
    Quyết lòng giác ngộ mà thôi,
    Chờ nhân duyên đủ đến hồi ra đi.

    Một đêm trăng khuyết canh nhì,
    Quan quân say giấc thành trì vắng im.
    Vợ con mê ngủ đắm chìm,
    Lặng nhìn từ giã im lìm ra đi.
    Lên đường với vó ngựa phi,
    Vượt thành, Kiền Trắc xá chi đêm trường.
    Chư Thiên dẫn lối cầm cương,
    Quốc thành dần khuất chẳng vương vấn lòng.

    Ánh trăng vằng vặc trên không,
    Soi hình Thái tử băng sông vượt ngàn.
    A Nô Ma sóng cuộn tràn,
    Tiễn chân Thái tử xuất trần đi tu.
    Bình minh còn đẫm sương mù,
    Dừng chân xuống ngựa bên bờ suối quanh.
    Rút gươm cắt mái tóc xanh,
    Trao cho Xa Nặc dặn rành tâu vua.
    Ta xin lỗi đạo kế thừa,
    Ði tìm chân lý gió mưa không sờn.

    Rừng sâu chiếc bóng đơn phương,
    Thợ săn đổi áo, con đường viễn du.
    Học cầu bao bạn đồng tu,
    Hành thân ép xác dãi dầu tháng năm.
    Vẫn không sáng tỏ mê lầm,
    Làm sao giải thoát thăng trầm chúng sanh?
    Ngài bèn bỏ hạnh khổ mình,
    Giã từ năm bạn đồng hành đi riêng.
    Ðến sông tên gọi Ni Liên,
    Tắm xong, thọ bát sữa chiên mục đồng.
    Sắc thân trí lực sáng bừng,
    Bồ đề trải cỏ bên sông phát thề.
    Nếu không chứng đạo giác mê,
    Sẽ không rời gốc Bồ đề một phân!
    Chúng con Phật tử trong trần,
    Hôm nay nhắc tích bội phần cảm cung.
    Xuất gia sử Phật bi hùng,
    Ðã là con Phật phải cùng nhớ ghi
    Học đòi giác ngộ từ bi,
    Ðể mong giải thoát tham si não phiền.

    Trước đài kính tỏ niềm riêng,
    Tinh cần niệm Phật, tham thiền, tụng kinh.
    Ước mong nguyện lực độ sinh,
    Gia trì đệ tử vô minh sớm trừ.
    Noi theo pháp hạnh Phật từ,
    Ðời đời nguyện lấy chân như làm nhà.
    Nhớ ngày vía Phật xuất gia,
    Chúng con đảnh lễ Thích Ca cha lành.

    Nam Mô Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni Phật (10 lần).

    — Bài do Chiêu Ðề Tăng biên soạn nhân ngày kỷ niệm Phật xuất gia PL 2541, chùa Xá Lợi, Tp. HCM, 1998