Lo Xa

NHÁT KIẾM SAU CÙNG
 (Ngụ Ngôn Phật Giáo Tập 2)
 Hạnh Đoan 

LO XA

Tiểu Anh là con gái người gác cửa nước Lỗ, mới mười lăm tuổi nhưng rất thông minh.

Một buổi tối mùa Xuân, trăng sáng vằng vặc, bầu trời xanh trong vắt không gợn chút mây. Mai, cô gái láng giềng hẹn với các thiếu nữ cùng đi xem triễn lãm tơ lụa và dẫn Tiểu Anh theo.

Gió đêm mát rượi, lòng vui phơi phới, Mai cao hứng hát vang bản tình ca, các cô gái đồng phụ họa theo, chỉ có Tiểu Anh là mắt rưng rưng, lệ chảy thành hàng trên đôi má bầu bĩnh. Mai ngừng hát, hỏi Tiểu Anh:

– Em có điều gì buồn thì nói cho chị nghe, đừng chịu đựng một mình!

Tiểu Anh lau lệ nói:

Em nghe nói Vương tử bên nước Vệ xa xôi, tánh tình rất ác; cho nên buồn mà khóc đấy thôi.

Các thiếu nữ nghe nói, không nhịn được, bật cười, bảo Tiểu Anh:

– Ôi trời! Hai nước cách nhau xa lăng lắc, mà chuyện nước Vệ có ăn nhằm gì tới nước Lỗ chúng ta? Còn nói Vương tử nước vệ phẩm hạnh không tốt, thì đấy là chuyện của hàng chư hầu quí tộc, em chỉ là con gái một người gác cửa, có gì mà phải thương tâm dữ vậy?

Tiểu Anh đáp:

Các chị không hiểu được nỗi lo của em! Mấy năm trước, Tể tướng nước Tống đắc tội với Hoàng đế, chạy trốn qua nước Lỗ mình, ông cưỡi ngựa chạy ngang qua vườn rau nhà em, không những ngựa ông dẫm nát mấy luống rau, mà còn làm hư hết hoa màu trong vườn, khiến vườn nhà em điêu tàn thảm hại. Kết quả là, năm đó thu hoạch nhà em tổn thất hết nửa.

Rồi năm ngoái, Việt vương Câu Tiễn đi đánh nước Ngô; các nước chư hầu đều sợ ông chinh phạt nên xúm nhau hiến mỹ nữ tỏ lòng hòa hiếu, chị em cũng bị tuyển, bị bắt đem dâng cho vua Việt.

Chưa hết, cách đây không lâu, anh trai em sang nước Việt thăm chị; dọc đường bị cướp giết, đến giờ vẫn chưa tìm ra xác.

Kể đến đây, Tiểu Anh không cầm được nước mắt, ôm mặt khóc ròng.

Các cô gái đều trầm ngâm. Tiểu Anh nói tiếp:

– Nước mà Việt vương nhắm tới muốn chinh phạt là Ngô quốc, nhưng tai ương lại giáng xuống chị gái em, anh trai em cũng do đấy mà chết thảm. Những biến sự không xảy ra trong nước mình, tính khí của mấy ông vua tưởng là không dính gì tới gia đình em, vậy mà vẫn liên can; dù ở cách xa nhau vậy mà cũng không tránh được họa. Em nghe kể phẩm hạnh của Vương tử nước Vệ rất tồi, tính ông hung tợn ưa đánh đập. Em còn ba anh trai, thầm lo không biết lúc nào tai họa sẽ giáng xuống đầu họ. Hỏi, làm sao mà không buồn cho được?

(Kể theo Nhân sinh chân vị của Lâm Thanh Huyền)

BÌNH:

Ta tưởng rằng Bắc cực, Nam cực ở xa tít như vậy là bị ô nhiễm ít, nhưng các khoa học gia khi kiểm tra gấu Bắc cực, đã tuyên bố là gấu Bắc cực cũng bị ảnh hưởng môi trường, bị nhiễm bịnh nặng tới có thể vô sinh và dẫn đến nguy cơ tuyệt chủng. Nguyên nhân bắt nguồn từ tôm ăn vi sinh vật, cá ăn tôm, báo biển ăn cá, gấu Bắc cực ăn báo biển… cứ thế mà lây nhiễm dần theo hệ thống dây chuyền. (Chưa nói đến con người ăn tất cả đấy)… Đại dương tuy rộng mênh mông, song cá tôm bị ô nhiễm sẽ lây lan ra cùng khắp. Các hóa chất theo nước thải ngấm vào sông, chảy ra biển, khiến vô số sinh vật bị nhiễm độc, thế là một dọc thủy tộc trong đại đương bị hại. Con người dùng thực phẩm thủy hải sản nên cũng bị nhiễm bệnh theo.

Đó là chuyện môi trường, còn chuyện thế giới? Tưởng như xa lăng lắc vậy mà vẫn ảnh hưởng tới chúng ta, phúc họa vẫn cùng chia, không nhiều thì ít. Chẳng hạn như nhà khoa học của một nước nào đó phát minh thành công, cả thế giới đều được nhờ. Hoặc chiến tranh xảy ra, nước này đánh nước kia, tưởng không ăn nhập gì đến ta, song tiền tệ bị sụt giá, dầu xăng leo thang, ảnh hưởng lây lan. Đây là chỗ mà kinh Hoa Nghiêm nói “trùng trùng duyên khởi”, tất cả chúng ta đều liên quan đến nhau.

Niềm đau của người dân ở nước khác vẫn làm ta bị chấn động không ít. Kinh tế nước này kiệt quệ, ảnh hưởng lan đến nước kia. Phật nói mỗi chúng ta là một thành viên, không phải chỉ trong đất nước mình – mà trong cả thế giới. Một người tốt thì cái tốt đó, gia đình, xã hội, tổ quốc, và thế giới đều được nhờ. Giáo lý Phật dạy rằng: “Tâm ta bình thì thế giới bình, tâm ta sóng gió thì thế giới sóng gió”, chúng ta ảnh hưởng nhau rất mật thiết.

Người thông minh biết nghĩ, không cần phải lo xa khóc lóc như Tiểu Anh, chỉ cần mỗi người chúng ta lưu tâm bảo vệ môi trường, gìn giữ hành tinh xanh; nỗ lực hoàn thiện nhân cách mình; làm được vậy là ta đã góp phần xây dựng, bảo lưu cuộc sống tốt đẹp cho hành tinh này rồi.