tam chủng bệnh tướng
Phật Quang Đại Từ Điển
(三種病相) Ba thứ tướng bệnh nói trong Thích thiền ba la mật thứ đệ pháp môn quyển 4. 1. Tướng bệnh do 4 đại thêm lên: a) Vì địa đại tăng lên nên sinh ra các bệnh sưng tấy trầm trọng, thân khô đét. b) Vì thủy đại tăng lên nên sinh ra bệnh phù thũng, ăn uống không tiêu. c) Vì hỏa đại tăng lên nên sinh ra bệnh nhiệt, các khớp xương đau nhức. d) Vì phong đại tăng lên nên sinh ra các chứng chóng mặt, nôn mửa, thở gấp… 2. Tướng bệnh do 5 tạng sinh: a) Nếu bệnh sinh từ tim thì thân nóng lạnh, trong miệng khô ráo. b) Nếu bệnh sinh từ phổi thì thân thể phù thũng, chân tay đau nhức, mũi bị nghẹt. c) Nếu bệnh sinh từ gan thì lo sầu nóng nảy, nhức đầu mỏi mắt. d) Nếu bệnh sinh từ lá lách thì khắp mình phong giật, ngứa ngáy khó chịu, ăn uống mất ngon. e) Nếu bệnh sinh từ thận thì cổ họng bị nghẹn, bụng trướng tai ù. 3. Tướng bệnh trong 5 căn: a) Mắt hoặc đỏ hoặc đau, màng mắt che mờ, thấy hoa giữa hư không, đó là bệnh mắt.b) Tai hoặc đau hoặc điếc, hoặc tự nhiên ù tai, nghe tiếng rầm rì, đó là bệnh tai.c) Mũi bị nghẹt và chảy mủ, đó là bệnh mũi.d) Lưỡi hoặc nổi nhọt, hoặc tê cứng, ăn uống không thấy ngon, đó là bệnh lưỡi.e) Tứ chi đau nhức, toàn thân ê ẩm, đó là bệnh thân.