仰月點 ( 仰ngưỡng 月nguyệt 點điểm )
Phật Học Đại Từ Điển
NGHĨA TIẾNG HÁN
（術語）成菩提之大空點有二樣：一圓點‧，一仰月點，此有種種異義，日木東寺及安然之義，謂字字及等五字皆通，圓點半月均成。大日經疏及日本東寺安然以外諸流之意，謂字局於圓點，等五字局於仰月（見大空點條），並用此兩點則為之形。悉曇三密鈔，問曰：若二點共是空點，一種已足，何為兩種？答：仰月是莊嚴點，圓點是實體，故有其異。此依悉曇字記以仰月為嚴也。愚案莊嚴之解似不妥。梵文一點一畫，豈無深意。瑜祇經愛染王品所說愛染王之種，重字為之形，以此為胎金兩部之不二法故也。然則一圓點者，約於胎藏界之日輪而示大空，仰月點者，約於金剛等之月輪而示大空也。據此，則假令為之一字，而因示胎金不二故，並用兩點明矣。故悉曇藏三曰：「大日經義釋云：摩是重空，此於阿空點加仰月形為重空也。」見空點條。
NGHĨA HÁN VIỆT
（ 術thuật 語ngữ ） 成thành 菩Bồ 提Đề 之chi 大đại 空không 點điểm 有hữu 二nhị 樣 ： 一nhất 圓viên 點điểm ‧ ， 一nhất 仰ngưỡng 月nguyệt 點điểm ， 此thử 有hữu 種chủng 種chủng 異dị 義nghĩa ， 日nhật 木mộc 東đông 寺tự 及cập 安an 然nhiên 之chi 義nghĩa ， 謂vị 字tự 字tự 及cập 等đẳng 五ngũ 字tự 皆giai 通thông ， 圓viên 點điểm 半bán 月nguyệt 均quân 成thành 。 大đại 日nhật 經kinh 疏sớ 及cập 日nhật 本bổn 東đông 寺tự 安an 然nhiên 以dĩ 外ngoại 諸chư 流lưu 之chi 意ý ， 謂vị 字tự 局cục 於ư 圓viên 點điểm ， 等đẳng 五ngũ 字tự 局cục 於ư 仰ngưỡng 月nguyệt （ 見kiến 大đại 空không 點điểm 條điều ） ， 並tịnh 用dụng 此thử 兩lưỡng 點điểm 則tắc 為vi 之chi 形hình 。 悉tất 曇đàm 三tam 密mật 鈔sao ， 問vấn 曰viết ： 若nhược 二nhị 點điểm 共cộng 是thị 空không 點điểm 一nhất 種chủng 已dĩ 足túc ， 何hà 為vi 兩lưỡng 種chủng ？ 答đáp ： 仰ngưỡng 月nguyệt 是thị 莊trang 嚴nghiêm 點điểm ， 圓viên 點điểm 是thị 實thật 體thể ， 故cố 有hữu 其kỳ 異dị 。 此thử 依y 悉tất 曇đàm 字tự 記ký 以dĩ 仰ngưỡng 月nguyệt 為vi 嚴nghiêm 也dã 。 愚ngu 案án 莊trang 嚴nghiêm 之chi 解giải 似tự 不bất 妥 。 梵Phạm 文văn 一nhất 點điểm 一nhất 畫họa ， 豈khởi 無vô 深thâm 意ý 。 瑜du 祇kỳ 經kinh 愛ái 染nhiễm 王vương 品phẩm 所sở 說thuyết 愛ái 染nhiễm 王vương 之chi 種chủng ， 重trọng 字tự 為vi 之chi 形hình ， 以dĩ 此thử 為vi 胎thai 金kim 兩lưỡng 部bộ 之chi 不bất 二nhị 法pháp 故cố 也dã 。 然nhiên 則tắc 一nhất 圓viên 點điểm 者giả ， 約ước 於ư 胎thai 藏tạng 界giới 之chi 日nhật 輪luân 而nhi 示thị 大đại 空không ， 仰ngưỡng 月nguyệt 點điểm 者giả ， 約ước 於ư 金kim 剛cang 等đẳng 之chi 月nguyệt 輪luân 而nhi 示thị 大đại 空không 也dã 。 據cứ 此thử ， 則tắc 假giả 令linh 為vi 之chi 一nhất 字tự ， 而nhi 因nhân 示thị 胎thai 金kim 不bất 二nhị 故cố ， 並tịnh 用dụng 兩lưỡng 點điểm 明minh 矣hĩ 。 故cố 悉tất 曇đàm 藏tạng 三tam 曰viết ： 「 大đại 日nhật 經kinh 義nghĩa 釋thích 云vân ： 摩ma 是thị 重trọng 空không ， 此thử 於ư 阿a 空không 點điểm 加gia 仰ngưỡng 月nguyệt 形hình 為vi 重trọng 空không 也dã 。 」 見kiến 空không 點điểm 條điều 。