唯心偈 ( 唯duy 心tâm 偈kệ )
Phật Học Đại Từ Điển
NGHĨA TIẾNG HÁN
（雜名）指舊華嚴經第十一，夜摩天宮菩薩說偈品如來林菩薩所說之偈曰：「心如工畫師，造種種五陰。一切世間中，無法而不造。如心佛亦爾，如佛眾生然。心佛及眾生，是三無差別。」華嚴宗以為顯唯心緣起之至極者，謂為心總。佛及眾生為別心，總該一切萬有故，迷則為眾生，悟則為佛。心外無眾生，心外無佛也。天台以此偈立三法妙。山外之解謂心乃能造之理，佛及眾生乃所造之理，如華嚴宗言：山家之釋謂心佛眾生之三法，各具事理，為能造所造，顯互具互融實相之意之偈也。
NGHĨA HÁN VIỆT
（ 雜tạp 名danh ） 指chỉ 舊cựu 華hoa 嚴nghiêm 經kinh 第đệ 十thập 一nhất 。 夜Dạ 摩Ma 天Thiên 宮cung 菩Bồ 薩Tát 說thuyết 偈kệ 品phẩm 如Như 來Lai 林lâm 菩Bồ 薩Tát 所sở 說thuyết 。 之chi 偈kệ 曰viết ： 「 心tâm 如như 工công 畫họa 師sư ， 造tạo 種chủng 種chủng 五ngũ 陰ấm 。 一nhất 切thiết 世thế 間gian 。 中trung ， 無vô 法pháp 而nhi 不bất 造tạo 。 如như 心tâm 佛Phật 亦diệc 爾nhĩ ， 如như 佛Phật 眾chúng 生sanh 然nhiên 。 心tâm 佛Phật 及cập 眾chúng 生sanh 。 是thị 三tam 無vô 差sai 別biệt 。 」 華hoa 嚴nghiêm 宗tông 以dĩ 為vi 顯hiển 唯duy 心tâm 緣duyên 起khởi 之chi 至chí 極cực 者giả ， 謂vị 為vi 心tâm 總tổng 。 佛Phật 及cập 眾chúng 生sanh 。 為vi 別biệt 心tâm ， 總tổng 該cai 一nhất 切thiết 萬vạn 有hữu 。 故cố ， 迷mê 則tắc 為vi 眾chúng 生sanh ， 悟ngộ 則tắc 為vi 佛Phật 。 心tâm 外ngoại 無vô 眾chúng 生sanh 。 心tâm 外ngoại 無vô 佛Phật 也dã 。 天thiên 台thai 以dĩ 此thử 偈kệ 立lập 三tam 法pháp 妙diệu 。 山sơn 外ngoại 之chi 解giải 謂vị 心tâm 乃nãi 能năng 造tạo 之chi 理lý 佛Phật 及cập 眾chúng 生sanh 。 乃nãi 所sở 造tạo 之chi 理lý ， 如như 華hoa 嚴nghiêm 宗tông 言ngôn ： 山sơn 家gia 之chi 釋thích 謂vị 心tâm 佛Phật 眾chúng 生sanh 之chi 三tam 法pháp ， 各các 具cụ 事sự 理lý ， 為vi 能năng 造tạo 所sở 造tạo ， 顯hiển 互hỗ 具cụ 互hỗ 融dung 實thật 相tướng 之chi 意ý 之chi 偈kệ 也dã 。
