Đề-Bà Ðạt-đa

Từ Điển Đạo Uyển

提婆達多; S, P: devadatta;
Em họ của Phật Thích-ca, đã vào Tăng-già sau khi nghe một bài giảng của Phật và trở thành một thành viên quan trọng. Tám năm trước khi Phật nhập diệt, Ðề-bà Ðạt-đa trở thành Tăng thống và âm mưu giết Phật nhưng không thành. Ông là người gây chia rẽ lớn trong Tăng-già tại Vệ-xá-li (s: vaiśālī).
Ông cùng với vua A-xà-thế tổ chức ba lần giết hại: lần đầu với một nhóm cướp, nhưng nhóm đó được Phật cảm hoá và bỏ ý định sát hại. Lần thứ hai, họ âm mưu xô một tảng đá, nhưng tảng đá dừng lại trước chân Phât. Lần thứ ba, họ cho một con voi điên dẫm Phật nhưng khi đối diện Phật, con voi này voi trở nên hiền lành. Ðề-bà Ðạt-đa chủ trương một phép tu tuyệt đối khổ hạnh và kéo theo 500 tỉ khâu ra khỏi Tăng-già. Trước khi chết, Ðề-ba Ðạt-đa xin quy y Phật. Theo truyền thuyết, ông chịu khổ rất lâu trong Ðịa ngục.