Thủ Lăng Nghiêm Kinh Nghĩa Hải – Quyển 0017

首Thủ 楞Lăng 嚴Nghiêm 經Kinh 義Nghĩa 海Hải
Quyển 0017
唐Đường 懷Hoài 迪證Chứng 釋Thích 宋Tống 咸Hàm 輝Huy 排Bài 經Kinh 入Nhập 注Chú

首Thủ 楞Lăng 嚴Nghiêm 經Kinh 。義Nghĩa 海Hải 卷quyển 第đệ 十thập 七thất 。經kinh 六lục 之chi 一nhất )# 頗phả 七thất

(# 凢# 遇ngộ 圓viên 相tương/tướng 即tức 是thị 標tiêu 辭từ 與dữ 疏sớ/sơ 同đồng 其kỳ 上thượng 文văn )# 。

(# 疏sớ/sơ 第đệ 五ngũ 返phản 聞văn 真chân 實thật 證chứng 此thử 門môn 次thứ 第đệ 合hợp 次thứ 那na 律luật 以dĩ 是thị 六lục 根căn 之chi 耳nhĩ 根căn 故cố 今kim 以dĩ 圓viên 通thông 義nghĩa 廣quảng 慶khánh 說thuyết 相tương 繼kế 勑# 簡giản 連liên 環hoàn 故cố 最tối 後hậu 說thuyết 以dĩ 表biểu 臻trăn 極cực 真chân 實thật 故cố 爾nhĩ 若nhược 前tiền 便tiện 說thuyết 諸chư 佛Phật 放phóng 光quang 慶khánh 贊tán 此thử 門môn 即tức 餘dư 聖thánh 無vô 功công 若nhược 不bất 慶khánh 贊tán 不bất 表biểu 此thử 門môn 是thị 真chân 實thật 圓viên 通thông 。故cố 今kim 科khoa 為vi 返phản 聞văn 真chân 實thật 也dã 文văn 二nhị )# 。

爾nhĩ 時thời 觀Quán 世Thế 音Âm 菩Bồ 薩Tát 。即tức 從tùng 座tòa 起khởi 。頂đảnh 禮lễ 佛Phật 足túc 。而nhi 白bạch 佛Phật 言ngôn 。

(# 解giải 孤cô 山sơn 曰viết 觀quán 謂vị 能năng 觀quán 之chi 三tam 觀quán 世thế 即tức 所sở 觀quán 之chi 三tam 諦đế 以dĩ 聞văn 世thế 間gian 出xuất 世thế 間gian 。殊thù 音âm 異dị 說thuyết 皆giai 了liễu 即tức 空không 假giả 中trung 故cố 名danh 觀Quán 世Thế 音Âm 。也dã 然nhiên 此thử 明minh 義nghĩa 與dữ 法pháp 華hoa 有hữu 殊thù 彼bỉ 云vân 一nhất 心tâm 稱xưng 名danh 。菩Bồ 薩Tát 即tức 時thời 。觀quán 其kỳ 音âm 聲thanh 。皆giai 得đắc 解giải 脫thoát 。則tắc 音âm 在tại 他tha 機cơ 也dã 此thử 云vân 由do 我ngã 觀quán 聽thính 。十thập 方phương 圓viên 明minh 。故cố 觀quán 音âm 名danh 。遍biến 十thập 方phương 界giới 。則tắc 音âm 屬thuộc 自tự 行hành 也dã 應ưng 知tri 因nhân 中trung 自tự 行hành 果quả 上thượng 化hóa 他tha 二nhị 義nghĩa 必tất 備bị 兩lưỡng 經kinh 所sở 說thuyết 各các 舉cử 一nhất 邊biên 耳nhĩ 私tư 謂vị 凖# 丁đinh 文văn 云vân 由do 我ngã 不bất 自tự 觀quán 音âm 。以dĩ 觀quán 觀quán 者giả 。令linh 彼bỉ 十thập 方phương 。苦khổ 惱não 眾chúng 生sanh 。觀quán 其kỳ 音âm 聲thanh 。即tức 得đắc 解giải 脫thoát 。此thử 亦diệc 同đồng 於ư 法pháp 華hoa 釋thích 名danh 之chi 意ý 也dã 但đãn 彼bỉ 為vi 流lưu 通thông 本bổn 經kinh 故cố 偏thiên 對đối 他tha 機cơ 今kim 為vi 伸thân 敘tự 昔tích 證chứng 故cố 正chánh 約ước 自tự 行hành )# 。

世Thế 尊Tôn 憶ức 念niệm 我ngã 昔tích 。無vô 數số 恆Hằng 河Hà 沙sa 劫kiếp 於ư 時thời 有hữu 佛Phật 。出xuất 現hiện 於ư 世thế 。名danh 觀Quán 世Thế 音Âm 。我ngã 於ư 彼bỉ 佛Phật 。發phát 菩Bồ 提Đề 心tâm 。彼bỉ 佛Phật 教giáo 我ngã 。從tùng 聞văn 思tư 修tu 。入nhập 三tam 摩ma 地địa 。

(# 疏sớ/sơ 梵Phạm 音âm 阿a 那na 婆bà 婁lâu 吉cát 底để 輸du 此thử 云vân 觀Quán 世Thế 音Âm 從tùng 能năng 所sở 境cảnh 智trí 以dĩ 立lập 名danh 也dã 值trị 佛Phật 觀quán 法pháp 皆giai 其kỳ 所sở 師sư 師sư 資tư 相tương/tướng 承thừa 無vô 相tướng 違vi 耳nhĩ 聞văn 思tư 修tu 慧tuệ 。諸chư 行hành 通thông 途đồ 無vô 有hữu 一nhất 佛Phật 不bất 以dĩ 音âm 聲thanh 。而nhi 化hóa 羣quần 品phẩm ○# 無vô 有hữu 一nhất 機cơ 不bất 從tùng 耳nhĩ 根căn 聞văn 教giáo 解giải 悟ngộ 由do 是thị 彼bỉ 佛Phật 教giáo 從tùng 此thử 入nhập ○# 解giải 教giáo 即tức 世thế 音âm 聞văn 即tức 耳nhĩ 根căn 皆giai 所sở 觀quán 之chi 境cảnh 也dã 思tư 修tu 皆giai 能năng 觀quán 之chi 觀quán 也dã 然nhiên 則tắc 觀quán 由do 境cảnh 入nhập 境cảnh 實thật 遍biến 通thông 而nhi 持trì 取thủ 音âm 問vấn 者giả 乃nãi 逗đậu 機cơ 之chi 要yếu 也dã 昔tích 佛Phật 既ký 爾nhĩ 今kim 佛Phật 同đồng 然nhiên 故cố 文Văn 殊Thù 云vân 此thử 方phương 真chân 教giáo 體thể 。清thanh 淨tịnh 在tại 音âm 聞văn 。欲dục 取thủ 三tam 摩ma 提đề 。實thật 以dĩ 聞văn 中trung 入nhập 。

初sơ 於ư 聞văn 中trung 。入nhập 流lưu 亡vong 所sở 。所sở 入nhập 既ký 寂tịch 。動động 靜tĩnh 二nhị 相tướng 。了liễu 然nhiên 不bất 生sanh 。

(# 此thử 下hạ 至chí 空không 所sở 空không 滅diệt 。舊cựu 約ước 三tam 慧tuệ 次thứ 第đệ 銷tiêu 之chi 今kim 則tắc 不bất 爾nhĩ 節tiết 文văn 為vi 四tứ 一nhất 亡vong 前tiền 塵trần 二nhị 盡tận 內nội 根căn 三tam 空không 觀quán 智trí 四tứ 滅Diệt 諦Đế 理lý 今kim 初sơ 言ngôn 入nhập 流lưu 亡vong 所sở 。者giả 流lưu 謂vị 法pháp 性tánh 所sở 謂vị 音âm 塵trần 入nhập 之chi 與dữ 亡vong 通thông 乎hồ 觀quán 行hành 相tướng 似tự 之chi 位vị 也dã 所sở 入nhập 法pháp 性tánh 體thể 既ký 常thường 寂tịch 是thị 則tắc 前tiền 塵trần 本bổn 自tự 不bất 動động 今kim 亦diệc 無vô 靜tĩnh 故cố 云vân 二nhị 相tương/tướng 了liễu 然nhiên 不bất 生sanh 。 ○# 標tiêu 入nhập 流lưu 亡vong 所sở 。返phản 緣duyên 歸quy 性tánh 也dã )# 。

如như 是thị 漸tiệm 增tăng 。聞văn 所sở 聞văn 盡tận 。

(# 疏sớ/sơ 入nhập 疏sớ/sơ 猶do 返phản 流lưu 也dã 初sơ 觀quán 聞văn 性tánh 返phản 照chiếu 離ly 緣duyên 不bất 隨tùy 前tiền 塵trần 流lưu 轉chuyển 起khởi 滅diệt 故cố 云vân 入nhập 流lưu 亡vong 所sở 。所sở 緣duyên 聲thanh 相tương/tướng 由do 不bất 隨tùy 故cố 寂tịch 然nhiên 不bất 起khởi 。起khởi 即tức 是thị 動động 既ký 亡vong 動động 相tương/tướng 靜tĩnh 亦diệc 不bất 生sanh 以dĩ 動động 靜tĩnh 境cảnh 是thị 耳nhĩ 家gia 所sở 取thủ 今kim 觀quán 無vô 性tánh 本bổn 無vô 所sở 有hữu 。畢tất 竟cánh 叵phả 得đắc 故cố 云vân 了liễu 然nhiên 不bất 生sanh 。即tức 所sở 取thủ 無vô 相tướng 也dã 圓viên 覺giác 云vân 應ưng 當đương 遠viễn 離ly 。一nhất 切thiết 幻huyễn 化hóa 。虛hư 妄vọng 境cảnh 界giới 。 ○# 復phục 增tăng 觀quán 行hành 所sở 緣duyên 既ký 亡vong 聞văn 相tương/tướng 不bất 起khởi 此thử 能năng 聞văn 相tương/tướng 即tức 是thị 聞văn 慧tuệ 能năng 所sở 俱câu 寂tịch 故cố 云vân 聞văn 所sở 聞văn 盡tận 。此thử 遣khiển 聞văn 慧tuệ 也dã 一nhất 根căn 既ký 爾nhĩ 餘dư 根căn 亦diệc 然nhiên 亦diệc 是thị 前tiền 文văn 此thử 根căn 初sơ 解giải 。先tiên 得đắc 人nhân 空không 。也dã 圓viên 覺giác 云vân 心tâm 如như 幻huyễn 者giả 。亦diệc 復phục 遠viễn 離ly 。 ○# 解giải 二nhị 盡tận 內nội 根căn 如như 是thị 漸tiệm 增tăng 。者giả 前tiền 塵trần 易dị 亡vong 內nội 根căn 難nan 盡tận 以dĩ 由do 亡vong 智trí 有hữu 踈sơ 有hữu 親thân 故cố 云vân 漸tiệm 增tăng 也dã 聞văn 所sở 聞văn 盡tận 。者giả 謂vị 能năng 聞văn 所sở 聞văn 之chi 根căn 亦diệc 復phục 不bất 生sanh 。也dã 此thử 乃nãi 舉cử 所sở 顯hiển 能năng 耳nhĩ 下hạ 覺giác 所sở 覺giác 空không 。及cập 空không 所sở 空không 滅diệt 。例lệ 亦diệc 如như 是thị 。

盡tận 聞văn 不bất 住trụ 。覺giác 所sở 覺giác 空không 。

(# 疏sớ/sơ 盡tận 聞văn 之chi 處xứ 即tức 思tư 慧tuệ 為vi 體thể 名danh 之chi 為vi 覺giác 此thử 之chi 覺giác 慧tuệ 屬thuộc 第đệ 六lục 識thức 是thị 則tắc 捨xả 聞văn 而nhi 觀quán 於ư 義nghĩa 今kim 亦diệc 不bất 住trụ 此thử 盡tận 聞văn 處xứ 更cánh 進tiến 觀quán 行hành 觀quán 破phá 此thử 覺giác 及cập 所sở 覺giác 聞văn 二nhị 俱câu 不bất 立lập 故cố 名danh 為vi 空không 此thử 遣khiển 思tư 慧tuệ 即tức 前tiền 文văn 云vân 空không 性tánh 圓viên 明minh 。成thành 法Pháp 解giải 脫thoát 。圓viên 覺giác 云vân 遠viễn 離ly 為vi 幻huyễn 。亦diệc 復phục 遠viễn 離ly 。 ○# 標tiêu 能năng 覺giác 之chi 慧tuệ 所sở 覺giác 之chi 境cảnh 二nhị 俱câu 不bất 立lập 前tiền 文văn 云vân 此thử 根căn 初sơ 解giải 。先tiên 得đắc 人nhân 空không 。云vân 云vân ○# 解giải 三tam 空không 觀quán 智trí 上thượng 句cú 遣khiển 前tiền 盡tận 相tương/tướng 下hạ 句cú 正chánh 空không 觀quán 智trí 覺giác 謂vị 覺giác 照chiếu 即tức 智trí 體thể 也dã )# 。

空không 覺giác 極cực 圓viên 。

(# 標tiêu 修tu 慧tuệ 現hiện 前tiền )# 。

空không 所sở 空không 滅diệt 。

(# 疏sớ/sơ 覺giác 空không 之chi 處xứ 思tư 慧tuệ 既ký 盡tận 唯duy 與dữ 修tu 慧tuệ 相tương 應ứng 觀quán 行hành 增tăng 微vi 修tu 慧tuệ 圓viên 極cực 故cố 云vân 空không 覺giác 極cực 圓viên 。此thử 能năng 空không 修tu 慧tuệ 與dữ 所sở 空không 覺giác 亦diệc 俱câu 不bất 存tồn 故cố 云vân 空không 所sở 空không 滅diệt 。此thử 遣khiển 修tu 慧tuệ 即tức 是thị 前tiền 文văn 解giải 脫thoát 法pháp 已dĩ 。俱câu 空không 不bất 生sanh 。也dã 圓viên 覺giác 云vân 離ly 遠viễn 離ly 幻huyễn 。亦diệc 復phục 遠viễn 離ly 。 ○# 解giải 四tứ 滅Diệt 諦Đế 理lý 上thượng 句cú 顯hiển 前tiền 重trọng/trùng 空không 之chi 智trí 下hạ 句cú 正chánh 滅diệt 重trọng/trùng 空không 之chi 理lý 問vấn 理lý 本bổn 寂tịch 滅diệt 復phục 何hà 滅diệt 乎hồ 荅# 若nhược 謂vị 寂tịch 滅diệt 此thử 滅diệt 猶do 生sanh 但đãn 破phá 其kỳ 情tình 非phi 破phá 其kỳ 理lý 如như 智trí 論luận 云vân 不bất 破phá 聖thánh 人nhân 心tâm 中trung 所sở 得đắc 涅Niết 槃Bàn 。為vi 未vị 得đắc 者giả 執chấp 成thành 戲hí 論luận 是thị 故cố 須tu 破phá 已dĩ 上thượng 四tứ 節tiết 若nhược 約ước 三tam 慧tuệ 言ngôn 之chi 從tùng 初sơ 入nhập 流lưu 義nghĩa 必tất 具cụ 足túc 不bất 可khả 亡vong 所sở 未vị 有hữu 思tư 修tu 苟cẩu 執chấp 次thứ 第đệ 恐khủng 傷thương 文văn 理lý )# 。

生sanh 滅diệt 既ký 滅diệt 。寂tịch 滅diệt 現hiện 前tiền 。

(# 疏sớ/sơ 生sanh 滅diệt 既ký 滅diệt 。即tức 結kết 前tiền 三tam 慧tuệ 三tam 空không 盡tận 也dã 既ký 展triển 轉chuyển 空không 俱câu 屬thuộc 生sanh 滅diệt 至chí 此thử 已dĩ 極cực 故cố 云vân 既ký 滅diệt 無vô 生sanh 真chân 理lý 寂tịch 常thường 妙diệu 性tánh 了liễu 然nhiên 明minh 現hiện 故cố 云vân 寂tịch 滅diệt 現hiện 前tiền 。故cố 上thượng 文văn 云vân 是thị 名danh 菩Bồ 薩Tát 從Tùng 三Tam 摩Ma 地Địa 。入nhập 無Vô 生Sanh 忍Nhẫn 。此thử 乃nãi 圓viên 觀quán 聞văn 性tánh 無vô 前tiền 境cảnh 界giới 漸tiệm 澄trừng 麤thô 念niệm 稍sảo 除trừ 細tế 想tưởng 以dĩ 至chí 無vô 念niệm 如như 上thượng 文văn 云vân 靜tĩnh 深thâm 不bất 動động 。沙sa 土thổ 自tự 沉trầm 。清thanh 水thủy 現hiện 前tiền 。名danh 為vi 初Sơ 伏Phục 客Khách 塵Trần 煩Phiền 惱Não 。去khứ 泥nê 純thuần 水thủy 。名danh 為vi 永Vĩnh 斷Đoạn 根Căn 本Bổn 無Vô 明Minh 。明minh 相tướng 精tinh 純thuần 。一nhất 切thiết 變biến 現hiện 。不bất 為vị 煩phiền 惱não 。皆giai 合hợp 涅Niết 槃Bàn 。清thanh 淨tịnh 妙diệu 德đức 。此thử 即tức 始thỉ 從tùng 觀quán 行hành 至chí 相tương 似tự 覺giác 名danh 生sanh 滅diệt 位vị 入nhập 隨tùy 分phần/phân 覺giác 證chứng 無Vô 生Sanh 忍Nhẫn 。名danh 無vô 生sanh 位vị 然nhiên 此thử 初sơ 證chứng 境cảnh 界giới 不bất 可khả 思tư 議nghị 。與dữ 佛Phật 無vô 殊thù 故cố 經Kinh 云vân 初sơ 心tâm 畢tất 竟cánh 二nhị 無vô 別biệt 如như 是thị 二nhị 心tâm 。前tiền 心tâm 難nan 入nhập 此thử 位vị 後hậu 心tâm 心tâm 寂tịch 滅diệt 自tự 然nhiên 流lưu 入nhập 薩Tát 婆Bà 若Nhã 海hải 。此thử 之chi 觀quán 門môn 即tức 是thị 圓viên 修tu 一nhất 心tâm 三tam 觀quán 今kim 為vi 從tùng 聞văn 思tư 修tu 。返phản 照chiếu 離ly 緣duyên 顯hiển 自tự 聞văn 性tánh 麤thô 念niệm 不bất 起khởi 細tế 念niệm 不bất 生sanh 以dĩ 至chí 寂tịch 滅diệt 挾hiệp 空không 義nghĩa 說thuyết 是thị 則tắc 一nhất 空không 一nhất 切thiết 空không 也dã 聞văn 性tánh 顯hiển 處xứ 中trung 道Đạo 理lý 現hiện 名danh 寂tịch 滅diệt 現hiện 前tiền 。耳nhĩ ○# 標tiêu 都đô 結kết 前tiền 三tam 慧tuệ 皆giai 是thị 生sanh 滅diệt 門môn 修tu 證chứng 前tiền 文văn 云vân 菩Bồ 提Đề 心tâm 生sanh 。生sanh 滅diệt 心tâm 滅diệt 。此thử 亦diệc 生sanh 滅diệt 。三tam 空không 既ký 盡tận 寂tịch 滅diệt 現hiện 前tiền 。藏tạng 性tánh 圓viên 明minh 故cố 發phát 妙diệu 用dụng ○# 解giải 結kết 前tiền 理lý 智trí 根căn 塵trần 生sanh 滅diệt 既ký 滅diệt 。即tức 得đắc 初sơ 住trụ 分phần/phân 證chứng 。寂tịch 滅diệt 現hiện 前tiền 。

忽hốt 然nhiên 超siêu 越việt 。世thế 出xuất 世thế 間gian 。

(# 解giải 孤cô 山sơn 曰viết 世thế 謂vị 六lục 道đạo 出xuất 世thế 謂vị 三tam 乘thừa )# 。

十thập 方phương 圓viên 明minh 。獲hoạch 二nhị 殊thù 勝thắng 。一nhất 者giả 上thượng 合hợp 。十thập 方phương 諸chư 佛Phật 。本bổn 妙diệu 覺giác 心tâm 。與dữ 佛Phật 如Như 來Lai 。同đồng 一nhất 慈từ 力lực 。二nhị 者giả 下hạ 合hợp 。十thập 方phương 一nhất 切thiết 。六lục 道đạo 眾chúng 生sanh 。與dữ 諸chư 眾chúng 生sanh 。同đồng 一nhất 悲bi 仰ngưỡng 。

(# 疏sớ/sơ 前tiền 寂tịch 滅diệt 現hiện 前tiền 。是thị 斷đoạn 德đức 本bổn 覺giác 妙diệu 心tâm 是thị 智trí 德đức 慈từ 悲bi 二nhị 力lực 是thị 恩ân 德đức 既ký 是thị 圓viên 修tu 三tam 德đức 圓viên 證chứng 故cố 超siêu 世thế 間gian 凡phàm 夫phu 。出xuất 世thế 三tam 乘thừa 此thử 最Tối 上Thượng 乘Thừa 唯duy 佛Phật 與dữ 佛Phật 。乃nãi 能năng 究cứu 盡tận 。也dã 十thập 方phương 圓viên 明minh 。者giả 證chứng 此thử 境cảnh 界giới 見kiến 十thập 法Pháp 界Giới 三tam 種chủng 世thế 間gian 無vô 不bất 是thị 如như 無vô 不bất 成thành 佛Phật 圓viên 故cố 無vô 德đức 不bất 備bị 明minh 故cố 無vô 障chướng 不bất 盡tận 無vô 緣duyên 慈từ 悲bi 。是thị 佛Phật 心tâm 相tướng 具cụ 足túc 眾chúng 德đức 是thị 德đức 之chi 首thủ 勝thắng 中trung 勝thắng 法Pháp 故cố 云vân 殊thù 勝thắng 本bổn 妙diệu 覺giác 心tâm 。即tức 是thị 己kỷ 心tâm 與dữ 諸chư 如Như 來Lai 。無vô 二nhị 圓viên 滿mãn 。今kim 日nhật 親thân 證chứng 故cố 云vân 為vi 合hợp 合hợp 故cố 得đắc 樂lạc 故cố 同đồng 慈từ 力lực 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。亦diệc 是thị 此thử 心tâm 無vô 二nhị 無vô 別biệt 。故cố 亦diệc 彼bỉ 合hợp 合hợp 故cố 見kiến 其kỳ 本bổn 成thành 佛Phật 道Đạo 。枉uổng 自tự 流lưu 浪lãng 故cố 可khả 悲bi 仰ngưỡng 自tự 下hạ 現hiện 應ưng 拔bạt 苦khổ 皆giai 由do 此thử 二nhị 而nhi 流lưu 演diễn 耳nhĩ ○# 解giải 慈từ 能năng 下hạ 化hóa 故cố 曰viết 力lực 也dã 沒một 生sanh 死tử 故cố 可khả 悲bi 具cụ 佛Phật 性tánh 故cố 可khả 仰ngưỡng 私tư 謂vị 此thử 解giải 一nhất 徃# 似tự 當đương 再tái 研nghiên 未vị 詳tường 上thượng 云vân 慈từ 力lực 者giả 慈từ 既ký 與dữ 樂nhạo/nhạc/lạc 必tất 能năng 拔bạt 苦khổ 應ưng 以dĩ 力lực 字tự 兼kiêm 於ư 悲bi 義nghĩa 也dã 下hạ 云vân 悲bi 仰ngưỡng 者giả 悲bi 謂vị 悲bi 苦khổ 仰ngưỡng 謂vị 仰ngưỡng 樂nhạo/nhạc/lạc 此thử 非phi 屬thuộc 應ưng 蓋cái 言ngôn 其kỳ 機cơ 也dã 是thị 故cố 猒# 患hoạn 苦khổ 道đạo 則tắc 以dĩ 悲bi 為vi 機cơ 欣hân 慕mộ 樂nhạo 果quả 則tắc 以dĩ 仰ngưỡng 為vi 感cảm 菩Bồ 薩Tát 所sở 證chứng 圓viên 通thông 之chi 理lý 遍biến 在tại 眾chúng 生sanh 悲bi 仰ngưỡng 之chi 中trung 故cố 曰viết 與dữ 也dã 同đồng 也dã 當đương 知tri 眾chúng 生sanh 。由do 悲bi 故cố 能năng 感cảm 拔bạt 苦khổ 之chi 力lực 菩Bồ 薩Tát 由do 慈từ 故cố 能năng 應ưng 仰ngưỡng 樂nhạo/nhạc/lạc 之chi 機cơ 感cảm 應ứng 常thường 冥minh 與dữ 拔bạt 常thường 顯hiển 若nhược 曉hiểu 斯tư 旨chỉ 則tắc 下hạ 文văn 三tam 十thập 二nhị 應ứng 。乃nãi 至chí 四tứ 不bất 思tư 議nghị 。無vô 忘vong 其kỳ 本bổn 乎hồ )# 。

世Thế 尊Tôn 由do 我ngã 供cúng 養dường 。觀Quán 音Âm 如Như 來Lai 。蒙mông 彼bỉ 如Như 來Lai 。授thọ 我ngã 如như 幻huyễn 。聞văn 熏huân 聞văn 修tu 。金Kim 剛Cang 三Tam 昧Muội 。與dữ 佛Phật 如Như 來Lai 。同đồng 慈từ 力lực 故cố 。令linh 我ngã 身thân 成thành 。三tam 十thập 二nhị 應ứng 。入nhập 諸chư 國quốc 土độ 。

(# 疏sớ/sơ 以dĩ 如như 幻huyễn 力lực 熏huân 修tu 聞văn 思tư 修tu 慧tuệ 。成thành 金Kim 剛Cang 三Tam 昧Muội 。能năng 破phá 無vô 始thỉ 微vi 細tế 無vô 明minh 圓viên 證chứng 如Như 來Lai 藏tạng 體thể 依y 體thể 起khởi 用dụng 隨tùy 緣duyên 能năng 應ưng 入nhập 國quốc 土độ 身thân 華hoa 嚴nghiêm 云vân 清thanh 淨tịnh 妙diệu 法Pháp 。身thân 湛trạm 然nhiên 應ưng 一nhất 切thiết 今kim 言ngôn 三tam 十thập 二nhị 者giả 。以dĩ 能năng 感cảm 之chi 類loại 不bất 出xuất 斯tư 數số 非phi 所sở 現hiện 應ưng 有hữu 限hạn 量lượng 耳nhĩ ○# 解giải 檇# 李# 曰viết 幻huyễn 喻dụ 三tam 慧tuệ 體thể 不bất 可khả 得đắc 金kim 剛cang 喻dụ 摧tồi 堅kiên 之chi 能năng 也dã )# 。

世Thế 尊Tôn 若nhược 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。入nhập 三tam 摩ma 地địa 。進tiến 修tu 無vô 漏lậu 。勝thắng 解giải 現hiện 圓viên 。我ngã 現hiện 佛Phật 身thân 。而nhi 為vì 說thuyết 法Pháp 。令linh 其kỳ 解giải 脫thoát 。

(# 疏sớ/sơ 第đệ 十Thập 地Địa 菩Bồ 薩Tát 坐tọa 華hoa 王vương 座tòa 垂thùy 成thành 正chánh 覺giác 亦diệc 須tu 別biệt 佛Phật 說thuyết 教giáo 聞văn 熏huân 令linh 斷đoạn 最tối 後hậu 微vi 細tế 無vô 明minh 故cố 觀Quán 世Thế 音Âm 現hiện 第đệ 十thập 重trọng/trùng 他tha 受thọ 用dụng 身thân 而nhi 為vì 說thuyết 法Pháp 。言ngôn 勝thắng 解giải 者giả 於ư 決quyết 定định 境cảnh 忍nhẫn 可khả 印ấn 持trì 不bất 為vi 異dị 緣duyên 之chi 所sở 引dẫn 轉chuyển 此thử 指chỉ 最tối 極cực 根căn 本bổn 無vô 分phân 別biệt 智trí 。將tương 圓viên 滿mãn 時thời 故cố 名danh 勝thắng 解giải 然nhiên 此thử 菩Bồ 薩Tát 。登đăng 住trụ 已dĩ 去khứ 雖tuy 為vi 因nhân 位vị 便tiện 能năng 現hiện 上thượng 位vị 身thân 為vì 彼bỉ 說thuyết 法Pháp 。以dĩ 此thử 圓viên 證chứng 。位vị 即tức 諸chư 位vị 更cánh 無vô 淺thiển 深thâm 故cố 能năng 現hiện 耳nhĩ ○# 解giải 孤cô 山sơn 曰viết 菩Bồ 薩Tát 別biệt 圓viên 機cơ 也dã 若nhược 入nhập 相tương 似tự 三tam 摩ma 地địa 進tiến 修tu 中trung 道đạo 無vô 漏lậu 則tắc 分phần/phân 真chân 勝thắng 解giải 現hiện 圓viên 。乃nãi 至chí 若nhược 進tiến 修tu 金kim 剛cang 無vô 漏lậu 則tắc 究cứu 竟cánh 勝thắng 解giải 現hiện 圓viên 。大Đại 士Sĩ 皆giai 現hiện 佛Phật 身thân 為vi 說thuyết 頓đốn 法pháp 令linh 得đắc 分phần/phân 真chân 究cứu 竟cánh 解giải 脫thoát 。問vấn 菩Bồ 薩Tát 何hà 能năng 現hiện 佛Phật 身thân 耶da 答đáp 心tâm 性tánh 理lý 顯hiển 高cao 下hạ 無vô 殊thù 如như 鏡kính 已dĩ 明minh 形hình 對đối 像tượng 現hiện 臣thần 家gia 之chi 鏡kính 王vương 苟cẩu 臨lâm 之chi 豈khởi 無vô 王vương 像tượng 王vương 家gia 之chi 鏡kính 臣thần 苟cẩu 對đối 之chi 豈khởi 無vô 臣thần 像tượng 當đương 知tri 人nhân 有hữu 高cao 下hạ 鏡kính 無vô 貴quý 賤tiện 然nhiên 亦diệc 不bất 妨phương 明minh 有hữu 優ưu 劣liệt 問vấn 等Đẳng 覺Giác 菩Bồ 薩Tát 。豈khởi 假giả 初sơ 住trụ 現hiện 佛Phật 說thuyết 法Pháp 耶da 答đáp 聞văn 法Pháp 得đắc 解giải 何hà 必tất 求cầu 人nhân 復phục 假giả 勝thắng 身thân 彌di 增tăng 內nội 慧tuệ 且thả 天thiên 魔ma 現hiện 為vi 佛Phật 像tượng 毱cúc 多đa 尚thượng 乃nãi 致trí 禮lễ 況huống 初sơ 住trụ 菩Bồ 薩Tát 妙diệu 理lý 所sở 現hiện 等đẳng 覺giác 雖tuy 尊tôn 孰thục 敢cảm 不bất 仰ngưỡng )# 。

若nhược 諸chư 有Hữu 學Học 。寂tịch 靜tĩnh 妙diệu 明minh 。勝thắng 妙diệu 現hiện 圓viên 。我ngã 於ư 彼bỉ 前tiền 。現hiện 獨Độc 覺Giác 身thân 。而nhi 為vì 說thuyết 法Pháp 。令linh 其kỳ 解giải 脫thoát 。

(# 疏sớ/sơ 麟lân 覺giác 獨độc 悟ngộ 出xuất 無vô 佛Phật 世thế 猒# 喧huyên 樂nhạo/nhạc/lạc 靜tĩnh 獨độc 處xứ 山sơn 林lâm 。資tư 加gia 二nhị 位vị 名danh 為vi 有hữu 學học 此thử 後hậu 斷đoạn 惑hoặc 便tiện 證chứng 無Vô 學Học 約ước 自tự 乘thừa 理lý 智trí 將tương 證chứng 未vị 證chứng 名danh 寂Tịch 靜Tĩnh 妙diệu 明minh 菩Bồ 薩Tát 現hiện 同đồng 類loại 身thân 先tiên 稱xưng 本bổn 習tập 後hậu 令linh 近cận 佛Phật )# 。

若nhược 諸chư 有Hữu 學Học 。斷đoạn 十thập 二nhị 緣duyên 。緣duyên 斷đoạn 勝thắng 性tánh 。勝thắng 妙diệu 現hiện 圓viên 。我ngã 於ư 彼bỉ 前tiền 。現hiện 緣Duyên 覺Giác 身thân 。而nhi 為vì 說thuyết 法Pháp 。令linh 其kỳ 解giải 脫thoát 。

辟Bích 支Chi 迦ca 羅la 云vân 獨Độc 覺Giác 亦diệc 云vân 緣Duyên 覺Giác 前tiền 但đãn 自tự 悟ngộ 今kim 依y 教giáo 悟ngộ 觀quán 十thập 二nhị 緣duyên 。作tác 流lưu 轉chuyển 還hoàn 滅diệt 。二nhị 種chủng 觀quán 法pháp 以dĩ 集Tập 諦Đế 為vi 初sơ 門môn 未vị 發phát 真chân 前tiền 名danh 為vi 有hữu 學học 理lý 智trí 將tương 圓viên 菩Bồ 薩Tát 身thân 同đồng 必tất 誘dụ 令linh 進tiến 也dã ○# 解giải 檇# 李# 曰viết 有hữu 學học 者giả 資tư 加gia 二nhị 位vị 也dã 獨Độc 覺Giác 亦diệc 觀quán 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 。亦diệc 可khả 名danh 為vi 緣Duyên 覺Giác 但đãn 約ước 根căn 有hữu 利lợi 鈍độn 。值trị 佛Phật 不bất 值trị 佛Phật 之chi 殊thù 分phần/phân 成thành 二nhị 類loại 皆giai 言ngôn 勝thắng 妙diệu 現hiện 圓viên 。者giả 各các 約ước 自tự 乘thừa 理lý 智trí 將tương 欲dục 現hiện 前tiền 得đắc 此thử 名danh 也dã )# 。

若nhược 諸chư 有Hữu 學Học 。得đắc 四Tứ 諦Đế 空không 。修tu 道Đạo 入nhập 滅diệt 。勝thắng 性tánh 現hiện 圓viên 。我ngã 於ư 彼bỉ 前tiền 。現hiện 聲Thanh 聞Văn 身thân 。而nhi 為vì 說thuyết 法Pháp 。令linh 其kỳ 解giải 脫thoát 。

(# 疏sớ/sơ 因nhân 聞văn 四Tứ 諦Đế 聲thanh 教giáo 悟ngộ 故cố 名danh 聲Thanh 聞Văn 也dã 發phát 真chân 之chi 後hậu 三tam 果quả 三tam 向hướng 俱câu 名danh 有hữu 學học 未vị 發phát 真chân 前tiền 在tại 忍nhẫn 位vị 中trung 用dụng 有hữu 漏lậu 智trí 縮súc 觀quán 觀quán 四Tứ 諦Đế 作tác 三tam 十thập 二nhị 行hành 相tương 見kiến 道đạo 一nhất 十thập 六lục 心tâm 無vô 漏lậu 道Đạo 發phát 斷đoạn 四Tứ 諦Đế 下hạ 八bát 十thập 八bát 使sử 分phân 別biệt 煩phiền 惱não 證chứng 生sanh 空không 理lý 名danh 四Tứ 諦Đế 空không 從tùng 初sơ 果quả 後hậu 進tiến 斷đoạn 俱câu 生sanh 證chứng 滅Diệt 諦Đế 理lý 名danh 修tu 道Đạo 入nhập 滅diệt 。將tương 登đăng 無Vô 學Học 名danh 勝thắng 性tánh 現hiện 圓viên 。現hiện 身thân 說thuyết 法Pháp 。令linh 其kỳ 速tốc 證chứng 然nhiên 後hậu 誘dụ 之chi 不bất 滯trệ 化hóa 城thành 令linh 進tiến 大đại 果quả ○# 解giải 三tam 果quả 已dĩ 前tiền 賢hiền 位vị 聖thánh 位vị 俱câu 屬thuộc 有hữu 學học 見kiến 道đạo 一nhất 十thập 六lục 心tâm 斷đoạn 四Tứ 諦Đế 下hạ 惑hoặc 證chứng 生sanh 空không 理lý 故cố 云vân 得đắc 四Tứ 諦Đế 空không 。初sơ 果quả 後hậu 進tiến 斷đoạn 三tam 界giới 八bát 十thập 一nhất 品phẩm 俱câu 生sanh 品phẩm 品phẩm 皆giai 證chứng 一nhất 分phần/phân 擇trạch 滅diệt 無vô 為vi 。故cố 云vân 修tu 道Đạo 入nhập 滅diệt 。孤cô 山sơn 曰viết 二nhị 乘thừa 藏tạng 通thông 機cơ 也dã 雖tuy 有hữu 菩Bồ 薩Tát 而nhi 藏tạng 同đồng 人nhân 天thiên 不bất 斷đoạn 惑hoặc 故cố 通thông 同đồng 二nhị 乘thừa 所sở 證chứng 齊tề 故cố )# 。

若nhược 諸chư 眾chúng 生sanh 。欲dục 心tâm 明minh 悟ngộ 。不bất 犯phạm 欲dục 塵trần 。欲dục 身thân 清thanh 淨tịnh 。我ngã 於ư 彼bỉ 前tiền 。現hiện 梵Phạm 王Vương 身thân 。而nhi 為vì 說thuyết 法Pháp 。令linh 其kỳ 解giải 脫thoát 。

(# 疏sớ/sơ 若nhược 有hữu 希hy 欲dục 心tâm 明minh 開khai 悟ngộ 身thân 光quang 清thanh 淨tịnh 生sanh 於ư 四tứ 禪thiền 不bất 為vi 欲dục 界giới 煩phiền 惱não 塵trần 染nhiễm 為vi 現hiện 梵Phạm 王Vương 說thuyết 四tứ 禪thiền 法pháp 出xuất 入nhập 禪thiền 支chi 修tu 證chứng 次thứ 第đệ 令linh 其kỳ 離ly 欲dục 生sanh 於ư 梵Phạm 世Thế 。 ○# 標tiêu 色sắc 界giới 四tứ 禪thiền 一nhất 十thập 八bát 梵Phạm 天Thiên 。也dã 俱câu 舍xá 云vân 三tam 靜tĩnh 慮lự 各các 三tam 第đệ 四tứ 靜tĩnh 慮lự 八bát 除trừ 無Vô 想Tưởng 天Thiên 。初sơ 禪thiền 三tam 天thiên 名danh 定định 生sanh 喜hỷ 樂lạc 。地địa 二nhị 禪thiền 三tam 天thiên 名danh 離ly 生sanh 喜hỷ 樂lạc 。地địa 三tam 禪thiền 三tam 天thiên 名danh 離ly 喜hỷ 妙diệu 樂lạc 地địa 四tứ 禪thiền 九cửu 天thiên 名danh 捨xả 念niệm 清thanh 淨tịnh 地địa ○# 解giải 梵Phạm 王Vương 即tức 色sắc 界giới 天thiên 王vương 名danh 為vi 尸thi 棄khí 此thử 云vân 頂đảnh 髻kế 瓔anh 珞lạc 明minh 四tứ 禪thiền 皆giai 有hữu 王vương 今kim 言ngôn 梵Phạm 者giả 應ưng 是thị 初sơ 禪thiền 之chi 頂đảnh 以dĩ 有hữu 覺giác 觀quán 語ngữ 言ngôn 之chi 法pháp 得đắc 千thiên 界giới 之chi 主chủ 說thuyết 法Pháp 者giả 如như 金kim 光quang 明minh 云vân 大Đại 梵Phạm 天Thiên 王Vương 。說thuyết 出xuất 欲dục 論luận 。解giải 脫thoát 者giả 令linh 離ly 欲dục 塵trần 也dã )# 。

若nhược 諸chư 眾chúng 生sanh 。欲dục 為vi 天thiên 主chủ 。統thống 領lãnh 諸chư 天thiên 。我ngã 於ư 彼bỉ 前tiền 。現hiện 帝Đế 釋Thích 身thân 。而nhi 為vì 說thuyết 法Pháp 。令linh 其kỳ 成thành 就tựu 。

(# 疏sớ/sơ 眾chúng 生sanh 愛ái 統thống 諸chư 天thiên 菩Bồ 薩Tát 現hiện 為vi 帝Đế 釋Thích 說thuyết 上thượng 品phẩm 十Thập 善Thiện 令linh 戒giới 根căn 清thanh 淨tịnh 。生sanh 地địa 居cư 頂đảnh 住trụ 善thiện 見kiến 宮cung 為vi 忉Đao 利lợi 王vương 也dã ○# 標tiêu 妙diệu 高cao 峯phong 頂đảnh 四tứ 隅ngung 每mỗi 一nhất 隅ngung 有hữu 八bát 天thiên 共cộng 三tam 十thập 二nhị 天thiên 。帝Đế 釋Thích 統thống 之chi ○# 解giải 帝Đế 釋Thích 即tức 欲dục 界giới 第đệ 二nhị 天thiên 主chủ 。彼bỉ 天thiên 橫hoạnh/hoành 有hữu 三tam 十thập 二nhị 。天thiên 而nhi 帝Đế 釋Thích 統thống 之chi 說thuyết 法Pháp 謂vị 十Thập 善Thiện 也dã 金kim 光quang 明minh 云vân 釋Thích 提Đề 桓Hoàn 因Nhân 。種chủng 種chủng 善thiện 論luận 是thị 也dã )# 。

若nhược 諸chư 眾chúng 生sanh 。欲dục 身thân 自tự 在tại 。遊du 行hành 十thập 方phương 。我ngã 於ư 彼bỉ 前tiền 。現hiện 自Tự 在Tại 天Thiên 身thân 。而nhi 為vì 說thuyết 法Pháp 。令linh 其kỳ 成thành 就tựu 。

(# 疏sớ/sơ 欲dục 身thân 自tự 在tại 。遊du 行hành 十thập 方phương 。現hiện 二nhị 天thiên 身thân 說thuyết 法Pháp 教giáo 化hóa 。即tức 夜dạ 摩ma 覩đổ 史sử 天thiên 也dã 名danh 自tự 在tại 者giả 慈từ 恩ân 云vân 得đắc 異dị 熟thục 果quả 隨tùy 意ý 所sở 念niệm 。勝thắng 下hạ 二nhị 天thiên 下hạ 二nhị 天thiên 果quả 依y 樹thụ 而nhi 得đắc 今kim 隨tùy 欲dục 得đắc 名danh 為vi 自tự 在tại ○# 解giải 智trí 者giả 釋thích 普phổ 門môn 品phẩm 自tự 在tại 天thiên 是thị 欲dục 界giới 頂đảnh 天thiên 具cụ 云vân 婆bà 舍xá 跋bạt 提đề 此thử 云vân 他Tha 化Hóa 自Tự 在Tại 。假giả 他tha 所sở 作tác 以dĩ 成thành 。己kỷ 樂nhạo/nhạc/lạc 即tức 魔ma 王vương 也dã 或hoặc 云vân 第đệ 六lục 天thiên 上thượng 。別biệt 有hữu 魔ma 王vương 居cư 處xứ 亦diệc 自tự 在tại 天thiên 攝nhiếp 也dã )# 。

若nhược 諸chư 眾chúng 生sanh 。欲dục 身thân 自tự 在tại 。飛phi 行hành 虛hư 空không 。我ngã 於ư 彼bỉ 前tiền 。現hiện 大Đại 自Tự 在Tại 天Thiên 身thân 。而nhi 為vì 說thuyết 法Pháp 。令linh 其kỳ 成thành 就tựu 。

(# 疏sớ/sơ 樂Lạc 變Biến 化Hóa 天Thiên 。他Tha 化Hóa 自Tự 在Tại 。名danh 大đại 自tự 在tại 不bất 樂nhạo 異dị 熟thục 果quả 樂nhạo/nhạc/lạc 自tự 樂nhạo/nhạc/lạc 他tha 變biến 為vi 樂nhạc 具cụ 而nhi 受thọ 用dụng 之chi 名danh 大đại 自tự 在tại 然nhiên 若nhược 止chỉ 以dĩ 化hóa 樂nhạo/nhạc/lạc 他tha 化hóa 二nhị 天thiên 所sở 配phối 即tức 攝nhiếp 義nghĩa 不bất 盡tận 故cố 以dĩ 慈từ 恩ân 攝nhiếp 四tứ 天thiên 也dã ○# 解giải 華hoa 嚴nghiêm 稱xưng 為vi 色Sắc 究Cứu 竟Cánh 天Thiên 。即tức 摩Ma 醯Hê 首Thủ 羅La 天Thiên 。大đại 論luận 云vân 三tam 目mục 八bát 臂tý 騎kỵ 白bạch 牛ngưu 執chấp 白bạch 拂phất 者giả 是thị 也dã )# 。

若nhược 諸chư 眾chúng 生sanh 。愛ái 統thống 鬼quỷ 神thần 。救cứu 護hộ 國quốc 土độ 。我ngã 於ư 彼bỉ 前tiền 。現hiện 天thiên 大đại 將tướng 軍quân 身thân 。而nhi 為vì 說thuyết 法Pháp 。令linh 其kỳ 成thành 就tựu 。

(# 疏sớ/sơ 天thiên 大đại 將tướng 軍quân 即tức 帝Đế 釋Thích 所sở 管quản 將tương 也dã 分phần/phân 住trụ 三tam 十thập 二nhị 天thiên 。各các 領lãnh 鬼quỷ 神thần 鎮trấn 護hộ 四tứ 方phương ○# 解giải 金kim 光quang 明minh 以dĩ 散tán 脂chi 為vi 大đại 將tướng 大đại 經Kinh 云vân 八bát 臂tý 徤# 提đề 是thị 天thiên 中trung 力lực 士sĩ 大đại 論luận 稱xưng 鳩cưu 摩ma 羅la 伽già 此thử 云vân 童đồng 子tử 騎kỵ 孔khổng 雀tước 擎kình 雞kê 持trì 鐸đạc 捉tróc 赤xích 旛phan 復phục 有hữu 韋vi 紐nữu 此thử 云vân 遍biến 聞văn 四tứ 臂tý 捉tróc 具cụ 持trì 輪luân 騎kỵ 金kim 翅sí 鳥điểu 皆giai 是thị 諸chư 天thiên 。大đại 將tướng 未vị 知tri 此thử 中trung 定định 是thị 何hà 等đẳng 雖tuy 未vị 可khả 定định 何hà 妨phương 菩Bồ 薩Tát 隨tùy 機cơ 俱câu 現hiện )# 。

若nhược 諸chư 眾chúng 生sanh 。愛ái 統thống 世thế 界giới 。保bảo 護hộ 眾chúng 生sanh 。我ngã 於ư 彼bỉ 前tiền 。現hiện 四Tứ 天Thiên 王Vương 身thân 。而nhi 為vì 說thuyết 法Pháp 。令linh 其kỳ 成thành 就tựu 。

(# 疏sớ/sơ 四Tứ 天Thiên 王Vương 者giả 上thượng 升thăng 之chi 元nguyên 首thủ 下hạ 界giới 之chi 初sơ 天thiên 於ư 須Tu 彌Di 山Sơn 。各các 居cư 一nhất 埵đóa 所sở 領lãnh 鬼quỷ 神thần 每mỗi 王vương 二nhị 部bộ 共cộng 八bát 部bộ 眾chúng 救cứu 護hộ 國quốc 界giới )# 。

若nhược 諸chư 眾chúng 生sanh 。愛ái 生sanh 天thiên 宮cung 。驅khu 使sử 鬼quỷ 神thần 。我ngã 於ư 彼bỉ 前tiền 。現hiện 四Tứ 天Thiên 王Vương 。國quốc 太thái 子tử 身thân 。而nhi 為vì 說thuyết 法Pháp 。令linh 其kỳ 成thành 就tựu 。

天thiên 王vương 太thái 子tử 。即tức 那na 吒tra 之chi 類loại 輔phụ 政chánh 統thống 攝nhiếp 跨khóa 握ác 鬼quỷ 物vật 護hộ 世thế 益ích 人nhân 菩Bồ 薩Tát 身thân 同đồng 先tiên 令linh 成thành 就tựu 後hậu 使sử 猒# 離ly )# 。

若nhược 諸chư 眾chúng 生sanh 。樂nhạo/nhạc/lạc 為vi 人nhân 主chủ 我ngã 於ư 彼bỉ 前tiền 。現hiện 人nhân 王vương 身thân 。而nhi 為vì 說thuyết 法Pháp 。令linh 其kỳ 成thành 就tựu 。

(# 王vương 徃# 也dã 人nhân 皆giai 歸quy 徃# 也dã 四tứ 輪luân 粟túc 散tán 皆giai 人nhân 之chi 主chủ 以dĩ 上thượng 化hóa 下hạ 物vật 無vô 不bất 從tùng )# 。

若nhược 諸chư 眾chúng 生sanh 。愛ái 主chủ 族tộc 姓tánh 。世thế 間gian 推thôi 讓nhượng 。我ngã 於ư 彼bỉ 前tiền 。現hiện 長trưởng 者giả 身thân 。而nhi 為vì 說thuyết 法Pháp 。令linh 其kỳ 成thành 就tựu 。

長trưởng 者giả 具cụ 有hữu 十thập 德đức 謂vị 姓tánh 貴quý 位vị 高cao 大đại 富phú 威uy 猛mãnh 智trí 深thâm 年niên 耆kỳ 行hành 淨tịnh 禮lễ 備bị 上thượng 歎thán 下hạ 歸quy 十thập 德đức 具cụ 焉yên 名danh 。大đại 長trưởng 者giả 。

若nhược 諸chư 眾chúng 生sanh 。愛ái 談đàm 名danh 言ngôn 。清thanh 淨tịnh 自tự 居cư 。我ngã 於ư 彼bỉ 前tiền 。現hiện 居cư 士sĩ 身thân 。而nhi 為vì 說thuyết 法Pháp 。令linh 其kỳ 成thành 就tựu 。

(# 愽# 聞văn 強cường 識thức 不bất 求cầu 仕sĩ 宦# 居cư 財tài 大đại 富phú 秉bỉnh 志chí 廉liêm 貞trinh 故cố 名danh 居cư 士sĩ )# 。

若nhược 諸chư 眾chúng 生sanh 。愛ái 治trị 國quốc 土độ 。剖phẫu 斷đoạn 邦bang 邑ấp 。我ngã 於ư 彼bỉ 前tiền 。現hiện 宰tể 官quan 身thân 。而nhi 為vì 說thuyết 法Pháp 。令linh 其kỳ 成thành 就tựu 。

(# 國quốc 城thành 也dã 大đại 曰viết 邦bang 邦bang 封phong 也dã 有hữu 功công 者giả 封phong 於ư 是thị 也dã 邑ấp 即tức 是thị 縣huyện 五ngũ 官quan 六lục 官quan 各các 有hữu 所sở 典điển 皆giai 為vi 宰tể 官quan 斯tư 則tắc 葺# 治trị 邦bang 家gia 移di 訓huấn 風phong 俗tục 剖phẫu 判phán 決quyết 斷đoán 民dân 無vô 枉uổng 撓nạo 也dã ○# 標tiêu 一nhất 品phẩm 已dĩ 下hạ 九cửu 品phẩm 以dĩ 上thượng 各các 有hữu 所sở 典điển 皆giai 名danh 宰tể 官quan ○# 解giải 三tam 台thai 輔phụ 相tướng 州châu 牧mục 縣huyện 長trường/trưởng 悉tất 號hiệu 宰tể 官quan )# 。

若nhược 諸chư 眾chúng 生sanh 。愛ái 諸chư 數số 術thuật 。攝nhiếp 衛vệ 自tự 居cư 。我ngã 於ư 彼bỉ 前tiền 。現hiện 婆Bà 羅La 門Môn 身thân 。而nhi 為vì 說thuyết 法Pháp 。令linh 其kỳ 成thành 就tựu 。

(# 疏sớ/sơ 婆Bà 羅La 門Môn 云vân 淨tịnh 行hạnh 咒chú 禁cấm 筭# 藝nghệ 調điều 養dưỡng 方phương 法pháp 皆giai 為vi 數số 術thuật 菩Bồ 薩Tát 乘Thừa 機cơ 現hiện 相tướng 獎tưởng 而nhi 成thành 之chi 亦diệc 何hà 物vật 而nhi 不bất 化hóa ○# 標tiêu 仰ngưỡng 觀quan 天thiên 文văn 。俯phủ 察sát 地địa 理lý 亦diệc 修tu 梵Phạm 行hạnh 。四tứ 姓tánh 一nhất 也dã )# 。

若nhược 有hữu 男nam 子tử 。好hiếu 學học 出xuất 家gia 。持trì 諸chư 戒giới 律luật 。我ngã 於ư 彼bỉ 前tiền 。現hiện 比Bỉ 丘Khâu 身thân 。而nhi 為vì 說thuyết 法Pháp 。令linh 其kỳ 成thành 就tựu 。

(# 疏sớ/sơ 尸thi 羅la 云vân 戒giới 毗Tỳ 尼Ni 云vân 律luật 由do 依y 律luật 法pháp 防phòng 非phi 止chỉ 惡ác 故cố 名danh 為vi 戒giới 即tức 二nhị 百bách 五ngũ 十thập 戒giới 也dã )# 。

若nhược 有hữu 女nữ 子tử 。好hiếu 學học 出xuất 家gia 。持trì 諸chư 禁cấm 戒giới 。我ngã 於ư 彼bỉ 前tiền 。現hiện 比Bỉ 丘Khâu 尼Ni 身thân 。而nhi 為vì 說thuyết 法Pháp 。令linh 其kỳ 成thành 就tựu 。

(# 尼ni 女nữ 聲thanh 即tức 女nữ 比Bỉ 丘Khâu 持trì 五ngũ 百bách 戒giới 也dã 既ký 戒giới 德đức 自tự 嚴nghiêm 軌quỹ 物vật 成thành 化hóa 進tiến 行hành 彌di 速tốc 遠viễn 出xuất 三tam 界giới ○# 標tiêu 比Bỉ 丘Khâu 此thử 云vân 乞khất 士sĩ 上thượng 從tùng 諸chư 佛Phật 乞khất 法pháp 以dĩ 資tư 慧tuệ 命mạng 下hạ 從tùng 檀đàn 那na 乞khất 食thực 以dĩ 資tư 身thân 命mạng 持trì 二nhị 百bách 五ngũ 十thập 。條điều 戒giới 相tương/tướng 比Bỉ 丘Khâu 尼Ni 女nữ 人nhân 出xuất 家gia 持trì 五ngũ 百bách 條điều 戒giới 相tương 謂vị 觸xúc 八bát 覆phú 隨tùy 也dã 持trì 止chỉ 諸chư 過quá )# 。

若nhược 有hữu 男nam 子tử 。樂nhạo 持trì 五Ngũ 戒Giới 。我ngã 於ư 彼bỉ 前tiền 。現hiện 優Ưu 婆Bà 塞Tắc 身thân 。而nhi 為vì 說thuyết 法Pháp 。令linh 其kỳ 成thành 就tựu 。若nhược 有hữu 女nữ 子tử 。五Ngũ 戒Giới 自tự 居cư 。我ngã 於ư 彼bỉ 前tiền 。現hiện 優Ưu 婆Bà 夷Di 身thân 。而nhi 為vì 說thuyết 法Pháp 。令linh 其kỳ 成thành 就tựu 。

(# 疏sớ/sơ 五Ngũ 戒Giới 謂vị 不bất 殺sát 不bất 盜đạo 不bất 邪tà 婬dâm 不bất 妄vọng 語ngữ 不bất 飲ẩm 酒tửu 佛Phật 謂vị 提đề 謂vị 長trưởng 者giả 等đẳng 在tại 家gia 眾chúng 受thọ 三Tam 歸Quy 已dĩ 。即tức 授thọ 五Ngũ 戒Giới 。為vi 優Ưu 婆Bà 塞Tắc 。經kinh 說thuyết 五Ngũ 戒Giới 者giả 天thiên 下hạ 大đại 禁cấm 忌kỵ 若nhược 犯phạm 此thử 五ngũ 在tại 天thiên 違vi 五ngũ 星tinh 在tại 地địa 違vi 五ngũ 嶽nhạc 在tại 方phương 違vi 五ngũ 帝đế 在tại 身thân 違vi 五ngũ 臟tạng 如như 是thị 等đẳng 世thế 間gian 違vi 犯phạm 無vô 量lượng 若nhược 約ước 出xuất 世thế 則tắc 壞hoại 五ngũ 分phần 法Pháp 身thân 。一nhất 切thiết 佛Phật 法Pháp 。以dĩ 五Ngũ 戒Giới 是thị 大đại 小tiểu 尸thi 羅la 根căn 本bổn 故cố 好hiếu 學học 此thử 者giả 現hiện 清thanh 淨tịnh 男nam 與dữ 說thuyết 此thử 法pháp 優Ưu 婆Bà 夷Di 云vân 清thanh 淨tịnh 女nữ 亦diệc 近Cận 事Sự 女Nữ ○# 標tiêu 此thử 男nam 女nữ 在tại 家gia 常thường 持trì 親thân 近cận 出xuất 家gia 善Thiện 知Tri 識Thức 故cố 。 ○# 解giải 以dĩ 五Ngũ 戒Giới 自tự 守thủ 堪kham 任nhậm 近cận 事sự 出xuất 家gia 二nhị 眾chúng 故cố )# 。

若nhược 有hữu 女nữ 人nhân 。內nội 政chánh 立lập 身thân 。以dĩ 修tu 家gia 國quốc 。我ngã 於ư 彼bỉ 前tiền 。現hiện 女nữ 主chủ 身thân 。及cập 國quốc 夫phu 人nhân 。命mạng 婦phụ 大đại 家gia 。而nhi 為vì 說thuyết 法Pháp 。令linh 其kỳ 成thành 就tựu 。

(# 疏sớ/sơ 掌chưởng 理lý 王vương 之chi 內nội 政chánh 謂vị 之chi 內nội 宰tể 政chánh 者giả 所sở 以dĩ 政chánh 不bất 正chánh 也dã 卿khanh 大đại 走tẩu 曰viết 家gia 天thiên 子tử 諸chư 侯hầu 曰viết 國quốc 天thiên 子tử 后hậu 妃phi 曰viết 女nữ 主chủ 諸chư 侯hầu 曰viết 國quốc 夫phu 人nhân 餘dư 者giả 夫phu 尊tôn 於ư 朝triêu 妻thê 榮vinh 於ư 室thất 受thọ 命mạng 於ư 后hậu 妃phi 故cố 云vân 命mạng 婦phụ 大đại 家gia 。者giả 后hậu 妃phi 所sở 師sư 之chi 女nữ 也dã 如như 曹tào 惠huệ 姬# 宮cung 禁cấm 國quốc 圍vi 聲thanh 色sắc 增tăng 逸dật 不bất 資tư 聖thánh 化hóa 曷hạt 慕mộ 清thanh 貞trinh ○# 標tiêu 謂vị 天thiên 子tử 有hữu 內nội 外ngoại 政chánh 外ngoại 政chánh 三tam 公công 九cửu 卿khanh 二nhị 十thập 七thất 大đại 夫phu 八bát 十thập 一nhất 元nguyên 士sĩ 內nội 政chánh 三tam 皇hoàng 后hậu 九cửu 嬪# 妃phi 二nhị 十thập 七thất 世thế 婦phụ 八bát 十thập 一nhất 御ngự 妻thê 菩Bồ 薩Tát 現hiện 女nữ 主chủ 身thân 。即tức 天thiên 子tử 后hậu 也dã ○# 解giải 周chu 禮lễ 天thiên 子tử 之chi 后hậu 立lập 六lục 宮cung 三tam 夫phu 人nhân 九cửu 嬪# 二nhị 十thập 七thất 世thế 婦phụ 八bát 十thập 一nhất 御ngự 妻thê 國quốc 夫phu 人nhân 如như 論luận 語ngữ 邦bang 君quân 之chi 妻thê 曰viết 君quân 夫phu 人nhân 命mạng 婦phụ 謂vị 妻thê 因nhân 夫phu 榮vinh 者giả 也dã 大đại 家gia 如như 後hậu 漢hán 扶phù 風phong 曹tào 世thế 叔thúc 妻thê 者giả 同đồng 郡quận 班ban 彪# 之chi 女nữ 名danh 昭chiêu 字tự 惠huệ 姬# 和hòa 帝đế 數số 召triệu 入nhập 宮cung 令linh 皇hoàng 后hậu 貴quý 人nhân 。師sư 事sự 焉yên 號hiệu 曰viết 大đại 家gia )# 。

若nhược 有hữu 眾chúng 生sanh 。不bất 壞hoại 男nam 根căn 。我ngã 於ư 彼bỉ 前tiền 。現hiện 童đồng 男nam 身thân 。而nhi 為vì 說thuyết 法Pháp 。令linh 其kỳ 成thành 就tựu 。若nhược 有hữu 處xử 女nữ 。愛ái 樂nhạo 處xứ 身thân 。不bất 求cầu 侵xâm 暴bạo 。我ngã 於ư 彼bỉ 前tiền 。現hiện 童đồng 女nữ 身thân 。而nhi 為vì 說thuyết 法Pháp 。令linh 其kỳ 成thành 就tựu 。

(# 疏sớ/sơ 童đồng 男nam 童đồng 女nữ 。貞trinh 節tiết 越việt 俗tục 標tiêu 格cách 於ư 人nhân 菩Bồ 薩Tát 處xứ 之chi 勸khuyến 勵lệ 外ngoại 篤đốc ○# 標tiêu 隨tùy 類loại 現hiện 身thân 應ứng 機cơ 說thuyết 法Pháp 以dĩ 成thành 就tựu 之chi )# 。

若nhược 有hữu 諸chư 天thiên 。樂nhạo 出xuất 天thiên 倫luân 。我ngã 現hiện 天thiên 身thân 。而nhi 為vì 說thuyết 法Pháp 。令linh 其kỳ 成thành 就tựu 。若nhược 有hữu 諸chư 龍long 。樂nhạo 出xuất 龍long 倫luân 。我ngã 現hiện 龍long 身thân 。而nhi 為vì 說thuyết 法Pháp 。令linh 其kỳ 成thành 就tựu 。若nhược 有hữu 藥dược 叉xoa 。樂nhạo 度độ 本bổn 倫luân 。我ngã 於ư 彼bỉ 前tiền 。現hiện 藥dược 叉xoa 身thân 。而nhi 為vì 說thuyết 法Pháp 。令linh 其kỳ 成thành 就tựu 。

(# 解giải 藥dược 叉xoa 云vân 輕khinh 捷tiệp )# 。

若nhược 乾càn 闥thát 婆bà 。樂nhạo 脫thoát 其kỳ 倫luân 。我ngã 於ư 彼bỉ 前tiền 。現hiện 乾càn 闥thát 婆bà 身thân 。而nhi 為vì 說thuyết 法Pháp 。令linh 其kỳ 成thành 就tựu 。

乾càn 闥thát 婆bà 。云vân 香hương 陰ấm 新tân 翻phiên 尋tầm 香hương 行hành 帝Đế 釋Thích 樂nhạo/nhạc/lạc 神thần 也dã ○# 疏sớ/sơ 天thiên 能năng 猒# 樂nhạo/nhạc/lạc 龍long 能năng 怖bố 苦khổ 樂lạc 神thần 蕩đãng 逸dật 藥dược 叉xoa 勇dũng 健kiện 各các 慕mộ 出xuất 倫luân 非phi 聖thánh 不bất 拔bạt ○# 標tiêu 乾càn 闥thát 婆bà 此thử 云vân 樂nhạo/nhạc/lạc 神thần 亦diệc 云vân 尋tầm 香hương 氣khí 住trụ 須Tu 彌Di 山Sơn 。下hạ 帝Đế 釋Thích 宮cung 欲dục 作tác 樂nhạc 燒thiêu 沉trầm 水thủy 此thử 神thần 即tức 尋tầm 香hương 氣khí 而nhi 徃# )# 。

若nhược 阿a 脩tu 羅la 。樂nhạo 脫thoát 其kỳ 倫luân 。我ngã 於ư 彼bỉ 前tiền 。現hiện 阿a 脩tu 羅la 身thân 而nhi 為vì 說thuyết 法Pháp 。令linh 其kỳ 成thành 就tựu 。

(# 解giải 阿a 脩tu 羅la 云vân 無vô 端đoan 正chánh 以dĩ 女nữ 美mỹ 而nhi 男nam 醜xú 故cố 從tùng 男nam 彰chương 名danh 新tân 翻phiên 非phi 天thiên 以dĩ 謟siểm 詐trá 無vô 天thiên 行hành 故cố 私tư 謂vị 凖# 普phổ 門môn 品phẩm 八bát 部bộ 此thử 闕khuyết 迦ca 樓lâu 羅la 即tức 金kim 翅sí 鳥điểu 也dã 恐khủng 在tại 下hạ 文văn 雜tạp 類loại 中trung 收thu )# 。

若nhược 緊khẩn 那na 羅la 。樂nhạo 脫thoát 其kỳ 倫luân 。我ngã 於ư 彼bỉ 前tiền 。現hiện 緊khẩn 那na 羅la 身thân 。而nhi 為vì 說thuyết 法Pháp 。令linh 其kỳ 成thành 就tựu 。

緊khẩn 那na 羅la 。形hình 似tự 人nhân 而nhi 頭đầu 有hữu 角giác 因nhân 呼hô 為vi 疑nghi 神thần 天thiên 帝đế 絲ti 竹trúc 樂nhạo/nhạc/lạc 神thần 也dã 小tiểu 劣liệt 乾càn 闥thát 婆bà 新tân 云vân 歌ca 神thần )# 。

若nhược 摩ma 呼hô 羅la 伽già 。樂nhạo 脫thoát 其kỳ 倫luân 。我ngã 於ư 彼bỉ 前tiền 。現hiện 摩ma 呼hô 羅la 伽già 身thân 。而nhi 為vì 說thuyết 法Pháp 。令linh 其kỳ 成thành 就tựu 。

(# 孤cô 山sơn 曰viết 摩ma 呼hô 羅la 伽già 。什thập 師sư 云vân 地địa 龍long 肇triệu 公công 云vân 大đại 蟒mãng 腹phúc 行hành 也dã ○# 疏sớ/sơ 脩tu 羅la 醜xú 狀trạng 而nhi 多đa 慢mạn 疑nghi 神thần 似tự 人nhân 而nhi 戴đái 角giác 蟒mãng 形hình 田điền 蚥# 腹phúc 行hành 之chi 類loại 。因nhân 多đa 毀hủy 戒giới 微vi 行hành 惠huệ 施thí 墯# 此thử 道đạo 中trung 各các 願nguyện 出xuất 類loại 皆giai 從tùng 其kỳ 欲dục ○# 標tiêu 脩tu 羅la 此thử 云vân 無vô 酒tửu 或hoặc 云vân 執chấp 日nhật 緣duyên 起khởi 如như 藏tạng 教giáo 中trung 說thuyết )# 。

若nhược 諸chư 眾chúng 生sanh 。樂nhạo 人nhân 修tu 人nhân 。我ngã 現hiện 人nhân 身thân 。而nhi 為vì 說thuyết 法Pháp 。令linh 其kỳ 成thành 就tựu 。若nhược 諸chư 非phi 人nhân 。有hữu 形hình 無vô 形hình 。有hữu 想tưởng 無vô 想tưởng 。樂nhạo/nhạc/lạc 度độ 其kỳ 倫luân 我ngã 於ư 彼bỉ 前tiền 。皆giai 現hiện 其kỳ 身thân 。而nhi 為vì 說thuyết 法Pháp 。令linh 其kỳ 成thành 就tựu 。

(# 疏sớ/sơ 人nhân 身thân 難nan 得đắc 。見kiến 佛Phật 受thọ 化hóa 非phi 天thiên 之chi 著trước 樂nhạo/nhạc/lạc 餘dư 之chi 多đa 苦khổ 故cố 樂nhạo/nhạc/lạc 修tu 也dã 有hữu 形hình 有hữu 色sắc 蘊uẩn 如như 下hạ 休hưu 咎cữu 精tinh 明minh 。等đẳng 無vô 形hình 無vô 色sắc 。蘊uẩn 如như 下hạ 空không 散tán 銷tiêu 沉trầm 。等đẳng 有hữu 想tưởng 有hữu 四tứ 蘊uẩn 如như 下hạ 鬼quỷ 神thần 精tinh 靈linh 等đẳng 無vô 想tưởng 無vô 四tứ 蘊uẩn 即tức 下hạ 精tinh 神thần 化hóa 為vi 。草thảo 木mộc 金kim 石thạch 。等đẳng 此thử 上thượng 皆giai 非phi 人nhân 也dã 斯tư 則tắc 形hình 想tưởng 雜tạp 類loại 蠢xuẩn 物vật 皆giai 沾triêm 必tất 一nhất 其kỳ 身thân 乘thừa 機cơ 即tức 化hóa ○# 解giải 六lục 道đạo 中trung 除trừ 人nhân 道đạo 外ngoại 餘dư 五ngũ 悉tất 號hiệu 非phi 人nhân 有hữu 形hình 欲dục 界giới 無vô 形hình 無vô 色sắc 。界giới 有hữu 想tưởng 空không 識thức 二nhị 天thiên 無vô 想tưởng 無vô 所sở 有hữu 。及cập 非phi 想tưởng 二nhị 天thiên )# 。

是thị 名danh 妙Diệu 淨Tịnh 三Tam 十Thập 二Nhị 應Ứng 入Nhập 國Quốc 土Độ 身Thân 。皆giai 以dĩ 三tam 昧muội 。聞văn 熏huân 聞văn 修tu 。無vô 作tác 妙diệu 力lực 。自tự 在tại 成thành 就tựu 。

(# 疏sớ/sơ 以dĩ 如như 幻huyễn 力lực 熏huân 聞văn 思tư 修tu 成thành 金Kim 剛Cang 三Tam 昧Muội 。證chứng 真chân 妙diệu 用dụng 自tự 在tại 如như 是thị ○# 解giải 私tư 謂vị 三tam 十thập 二nhị 應ứng 。比tỉ 普phổ 門môn 品phẩm 雖tuy 五ngũ 有hữu 出xuất 沒một 大đại 體thể 是thị 同đồng 緫# 而nhi 言ngôn 之chi 無vô 越việt 十thập 俞# 於ư 十thập 界giới 中trung 兩lưỡng 經kinh 俱câu 無vô 菩Bồ 薩Tát 并tinh 地địa 獄ngục 身thân 者giả 或hoặc 曰viết 聖thánh 言ngôn 之chi 略lược 耳nhĩ 或hoặc 云vân 觀quán 音âm 已dĩ 是thị 菩Bồ 薩Tát 。何hà 須tu 更cánh 現hiện 地địa 獄ngục 苦khổ 重trọng/trùng 不bất 可khả 度độ 也dã 智trí 者giả 依y 正Chánh 法Pháp 華hoa 具cụ 現hiện 菩Bồ 薩Tát 界giới 身thân 又hựu 凖# 釋thích 論luận 菩Bồ 薩Tát 亦diệc 化hóa 地địa 獄ngục 故cố 知tri 十thập 界giới 不bất 可khả 闕khuyết 焉yên ○# 疏sớ/sơ 下hạ 十thập 四Tứ 無Vô 畏Úy 有hữu 難nạn/nan 必tất 濟tế 有hữu 危nguy 必tất 救cứu 恐khủng 怖bố 獲hoạch 安an 緫# 號hiệu 無vô 畏úy 大đại 悲bi 為vi 體thể 也dã )# 。

世Thế 尊Tôn 我ngã 復phục 以dĩ 此thử 。聞văn 熏huân 聞văn 修tu 。金Kim 剛Cang 三Tam 昧Muội 。無vô 作tác 妙diệu 力lực 。與dữ 諸chư 十thập 方phương 。三tam 世thế 六lục 道đạo 。一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。同đồng 悲bi 仰ngưỡng 故cố 。令linh 諸chư 眾chúng 生sanh 。於ư 我ngã 身thân 心tâm 。獲hoạch 十thập 四tứ 種chủng 。無vô 畏úy 功công 德đức 。

(# 由do 前tiền 觀quán 行hành 證chứng 真chân 具cụ 德đức 從tùng 體thể 起khởi 用dụng 令linh 眾chúng 生sanh 得đắc 。一nhất 十thập 四tứ 種chủng 無vô 畏úy 功công 德đức 。

一nhất 者giả 由do 我ngã 不bất 自tự 觀quán 音âm 。以dĩ 觀quán 觀quán 者giả 。令linh 彼bỉ 十thập 方phương 。苦khổ 惱não 眾chúng 生sanh 。觀quán 其kỳ 音âm 聲thanh 。即tức 得đắc 解giải 脫thoát 。

(# 由do 我ngã 不bất 觀quán 所sở 聽thính 音âm 聲thanh 但đãn 觀quán 聞văn 性tánh 音âm 聲thanh 自tự 寂tịch 聞văn 相tương/tướng 無vô 生sanh 塵trần 境cảnh 不bất 拘câu 自tự 然nhiên 解giải 脫thoát 。自tự 既ký 如như 是thị 故cố 令linh 十thập 方phương 一nhất 切thiết 。眾chúng 生sanh 聞văn 我ngã 音âm 聲thanh 即tức 得đắc 度độ 苦khổ ○# 解giải 聖thánh 人nhân 無vô 己kỷ 惟duy 物vật 是thị 利lợi 故cố 以dĩ 觀quán 音âm 之chi 智trí 加gia 彼bỉ 觀quán 聲thanh 之chi 機cơ 於ư 苦khổ 得đắc 脫thoát 不bất 旋toàn 踵chủng 矣hĩ 若nhược 夫phu 止chỉ 稱xưng 名danh 號hiệu 罔võng 識thức 聞văn 熏huân 善thiện 應ưng 未vị 臻trăn 而nhi 責trách 聖thánh 言ngôn 之chi 虛hư 者giả 是thị 猶do 灑sái 一nhất 杯# 之chi 水thủy 救cứu 積tích 薪tân 之chi 火hỏa 火hỏa 不bất 熄# 則tắc 謂vị 水thủy 不bất 勝thắng 火hỏa 惑hoặc 亦diệc 甚thậm 哉tai )# 。

二nhị 者giả 知tri 見kiến 旋toàn 復phục 。令linh 諸chư 眾chúng 生sanh 。設thiết 入nhập 大đại 火hỏa 。火hỏa 不bất 能năng 燒thiêu 。

(# 疏sớ/sơ 本bổn 由do 四tứ 大đại 分phần/phân 湛trạm 旋toàn 令linh 覺giác 知tri 。今kim 復phục 本bổn 聞văn 知tri 見kiến 歸quy 湛trạm 湛trạm 性tánh 圓viên 遍biến 無vô 塵trần 可khả 得đắc 。塵trần 火hỏa 既ký 歇hiết 何hà 物vật 能năng 燒thiêu ○# 故cố 令linh 眾chúng 生sanh 大đại 火hỏa 不bất 燒thiêu ○# 解giải 檇# 李# 曰viết 準chuẩn 天thiên 台thai 釋thích 火hỏa 難nạn 有hữu 三tam 種chủng 一nhất 果quả 報báo 火hỏa 下hạ 從tùng 地địa 獄ngục 上thượng 至chí 初sơ 禪thiền 二nhị 惡ác 業nghiệp 火hỏa 通thông 三tam 界giới 三tam 煩phiền 惱não 火hỏa 通thông 三tam 乘thừa 火hỏa 難nạn 既ký 然nhiên 他tha 皆giai 倣# 此thử )# 。

三tam 者giả 觀quán 聽thính 旋toàn 復phục 。令linh 諸chư 眾chúng 生sanh 。大đại 水thủy 所sở 漂phiêu 。水thủy 不bất 能năng 溺nịch 。

(# 疏sớ/sơ 聲thanh 能năng 漂phiêu 蕩đãng 如như 水thủy 騰đằng 波ba 觀quán 聽thính 旋toàn 真chân 塵trần 相tương/tướng 不bất 起khởi 虛hư 明minh 寂tịch 湛trạm 何hà 物vật 能năng 漂phiêu 故cố 令linh 念niệm 者giả 大đại 水thủy 不bất 溺nịch )# 。

四tứ 者giả 斷đoạn 滅diệt 妄vọng 想tưởng 。心tâm 無vô 殺sát 害hại 。令linh 諸chư 眾chúng 生sanh 。入nhập 諸chư 鬼quỷ 國quốc 。鬼quỷ 不bất 能năng 害hại 。

妄vọng 想tưởng 生sanh 滅diệt 。能năng 殺sát 法Pháp 身thân 能năng 害hại 慧tuệ 命mạng 苟cẩu 或hoặc 斷đoạn 絕tuyệt 真chân 性tánh 無vô 傷thương 故cố 入nhập 鬼quỷ 國quốc 。鬼quỷ 不bất 能năng 害hại 。

五ngũ 者giả 熏huân 聞văn 成thành 聞văn 。六lục 根căn 銷tiêu 復phục 。同đồng 於ư 聲thanh 聽thính 。能năng 令linh 眾chúng 生sanh 。臨lâm 當đương 被bị 害hại 。刀đao 段đoạn 段đoạn 壞hoại 。使sử 其kỳ 兵binh 戈qua 。猶do 如như 割cát 水thủy 。亦diệc 如như 吹xuy 光quang 。性tánh 無vô 搖dao 動động 。

(# 熏huân 修tu 妄vọng 聞văn 成thành 真chân 間gian 性tánh 一nhất 根căn 亡vong 對đối 諸chư 根căn 亦diệc 融dung 心tâm 水thủy 虛hư 明minh 智trí 光quang 無vô 動động 誰thùy 為vi 自tự 他tha 而nhi 當đương 被bị 害hại 故cố 能năng 觸xúc 物vật 無vô 滯trệ 遊du 刃nhận 有hữu 餘dư ○# 解giải 孤cô 山sơn 曰viết 熏huân 於ư 妄vọng 聞văn 成thành 真chân 聞văn 性tánh 耳nhĩ 根căn 既ký 復phục 五ngũ 根căn 咸hàm 同đồng 具cụ 舉cử 言ngôn 六lục 也dã 私tư 謂vị 淮hoài 南nam 子tử 云vân 光quang 可khả 見kiến 而nhi 不bất 可khả 握ác 水thủy 可khả 循tuần 而nhi 不bất 可khả 壞hoại 今kim 云vân 吹xuy 割cát 性tánh 無vô 搖dao 動động 。喻dụ 意ý 不bất 殊thù )# 。

六lục 者giả 聞văn 熏huân 精tinh 明minh 。明minh 遍biến 法Pháp 界Giới 。則tắc 諸chư 幽u 暗ám 。性tánh 不bất 能năng 全toàn 。能năng 令linh 眾chúng 生sanh 。藥dược 叉xoa 羅la 剎sát 。鳩cưu 槃bàn 荼đồ 鬼quỷ 及cập 毗tỳ 舍xá 遮già 。富phú 單đơn 那na 等đẳng 。雖tuy 近cận 其kỳ 傍bàng 。目mục 不bất 能năng 視thị 。

(# 疏sớ/sơ 聞văn 熏huân 觀quán 行hành 成thành 就tựu 精tinh 明minh 智trí 照chiếu 既ký 融dung 法Pháp 界Giới 圓viên 遍biến 無vô 明minh 邪tà 暗ám 永vĩnh 不bất 能năng 生sanh 藥dược 叉xoa 等đẳng 類loại 成thành 受thọ 幽u 氣khí 明minh 能năng 破phá 暗ám 。故cố 令linh 惡ác 鬼quỷ 目mục 不bất 能năng 視thị 。 ○# 解giải 藥dược 叉xoa 如như 前tiền 肇triệu 師sư 云vân 有hữu 三tam 種chủng 一nhất 在tại 地địa 二nhị 在tại 空không 三tam 在tại 天thiên 孤cô 山sơn 曰viết 羅la 剎sát 云vân 可khả 畏úy 鳩cưu 槃bàn 荼đồ 猒# 魅mị 鬼quỷ 毗tỳ 舍xá 遮già 噉đạm 精tinh 氣khí 鬼quỷ 富phú 單đơn 那na 熱nhiệt 病bệnh 鬼quỷ )# 。

七thất 者giả 音âm 性tánh 圓viên 銷tiêu 。觀quán 聽thính 返phản 入nhập 。離ly 諸chư 塵trần 妄vọng 。能năng 令linh 眾chúng 生sanh 。禁cấm 繫hệ 枷già 鎻# 所sở 不bất 能năng 著trước 。

(# 疏sớ/sơ 塵trần 累lụy 相tương/tướng 縈oanh 如như 禁cấm 繫hệ 六lục 根căn 質chất 礙ngại 如như 枷già 鎻# 既ký 而nhi 入nhập 流lưu 亡vong 所sở 。繫hệ 礙ngại 不bất 成thành 是thị 故cố 念niệm 者giả 枷già 鎻# 解giải 脫thoát )# 。

八bát 者giả 滅diệt 音âm 圓viên 聞văn 。遍biến 生sanh 慈từ 力lực 。能năng 令linh 眾chúng 生sanh 。經kinh 過quá 險hiểm 路lộ 。賊tặc 不bất 能năng 劫kiếp 。

(# 聲thanh 能năng 劫kiếp 心tâm 害hại 善thiện 為vi 賊tặc 聲thanh 銷tiêu 意ý 淨tịnh 慈từ 力lực 遍biến 熏huân 平bình 等đẳng 在tại 懷hoài 善thiện 惡ác 同đồng 貫quán 故cố 令linh 涉thiệp 險hiểm 。賊tặc 不bất 能năng 劫kiếp 。

九cửu 者giả 熏huân 聞văn 離ly 塵trần 。色sắc 所sở 不bất 劫kiếp 。能năng 令linh 一nhất 切thiết 。多đa 婬dâm 眾chúng 生sanh 。遠viễn 離ly 貪tham 欲dục 。

(# 聲thanh 塵trần 既ký 亡vong 色sắc 境cảnh 銷tiêu 歇hiết 貪tham 欲dục 念niệm 慮lự 擬nghĩ 從tùng 何hà 生sanh 故cố 令linh 眾chúng 生sanh 。遠viễn 離ly 貪tham 欲dục 。

十thập 者giả 純thuần 音âm 無vô 塵trần 。根căn 境cảnh 圓viên 融dung 。無vô 對đối 所sở 對đối 。能năng 令linh 一nhất 切thiết 。忿phẫn 恨hận 眾chúng 生sanh 。離ly 諸chư 瞋sân 恚khuể 。

(# 音âm 聲thanh 差sai 別biệt 三tam 昧muội 能năng 純thuần 塵trần 既ký 不bất 生sanh 根căn 無vô 所sở 偶ngẫu 。順thuận 違vi 之chi 境cảnh 不bất 得đắc 瞋sân 恚khuể 。之chi 心tâm 自tự 亡vong 故cố 令linh 念niệm 者giả 。離ly 諸chư 瞋sân 恚khuể 。

十thập 一nhất 者giả 銷tiêu 塵trần 旋toàn 明minh 。法Pháp 界Giới 身thân 心tâm 。猶do 如như 瑠lưu 璃ly 朗lãng 徹triệt 無vô 礙ngại 。能năng 令linh 一nhất 切thiết 。昏hôn 鈍độn 性tánh 障chướng 。諸chư 阿a 顛điên 迦ca 。永vĩnh 離ly 癡si 暗ám 。

(# 銷tiêu 除trừ 塵trần 暗ám 旋toàn 復phục 真chân 明minh 世thế 界giới 身thân 心tâm 洞đỗng 然nhiên 無vô 礙ngại 一nhất 切thiết 唯duy 覺giác 誰thùy 為vi 癡si 暗ám 故cố 令linh 闡xiển 提đề 咸hàm 生sanh 實thật 信tín ○# 解giải 阿a 顛điên 迦ca 亦diệc 云vân 阿a 闡xiển 底để 迦ca 此thử 翻phiên 無vô 欲dục 不bất 樂nhạo 欲dục 涅Niết 槃Bàn 也dã 私tư 謂vị 凖# 天thiên 台thai 釋thích 三tam 毒độc 通thông 界giới 內nội 外ngoại 內nội 謂vị 思tư 惑hoặc 外ngoại 謂vị 無vô 明minh 二nhị 乘thừa 以dĩ 欣hân 涅Niết 槃Bàn 名danh 貪tham 猒# 生sanh 死tử 為vi 瞋sân 迷mê 中trung 道đạo 即tức 癡si 菩Bồ 薩Tát 廣quảng 求cầu 佛Phật 法Pháp 訶ha 惡ác 二nhị 乘thừa 未vị 了liễu 佛Phật 性tánh 皆giai 是thị 三tam 毒độc )# 。

十thập 二nhị 者giả 融dung 形hình 復phục 聞văn 。不bất 動động 道Đạo 場Tràng 。涉thiệp 入nhập 世thế 間gian 。不bất 壞hoại 世thế 界giới 。能năng 遍biến 十thập 方phương 。供cúng 養dường 微vi 塵trần 。諸chư 佛Phật 如Như 來Lai 。各các 各các 佛Phật 邊biên 。為vi 法Pháp 王Vương 子Tử 。能năng 令linh 法Pháp 界Giới 。無vô 子tử 眾chúng 生sanh 。欲dục 求cầu 男nam 者giả 。誕đản 生sanh 福phước 德đức 。智trí 慧tuệ 之chi 男nam 。

(# 疏sớ/sơ 融dung 通thông 形hình 礙ngại 旋toàn 復phục 真chân 聞văn 所sở 以dĩ 不bất 動động 道Đạo 場Tràng 。涉thiệp 入nhập 世thế 界giới 身thân 無vô 限hạn 量lượng 遍biến 至chí 十thập 方phương 。紹thiệu 繼kế 法Pháp 王Vương 種chủng 姓tánh 不bất 斷đoạn 由do 三tam 昧muội 力lực 福phước 德đức 具cụ 故cố 應ưng 求cầu 男nam 者giả 皆giai 無vô 虔kiền 願nguyện )# 。

十thập 三tam 者giả 六lục 根căn 圓viên 通thông 。明minh 照chiếu 無vô 二nhị 。含hàm 十thập 方phương 界giới 。立lập 大đại 圓viên 鏡kính 。空không 如Như 來Lai 藏tạng 。承thừa 順thuận 十thập 方phương 。微vi 塵trần 如Như 來Lai 。祕bí 密mật 法Pháp 門môn 。受thọ 領lãnh 無vô 失thất 。能năng 令linh 法Pháp 界Giới 。無vô 子tử 眾chúng 生sanh 。欲dục 求cầu 女nữ 者giả 。誕đản 生sanh 端đoan 正chánh 。福phước 德đức 柔nhu 順thuận 。眾chúng 人nhân 愛ái 敬kính 。有hữu 相tướng 之chi 女nữ 。

(# 六lục 根căn 圓viên 遍biến 融dung 通thông 照chiếu 明minh 舍xá 現hiện 十thập 方phương 無vô 二nhị 無vô 別biệt 。唯duy 一nhất 寶bảo 覺giác 名danh 大đại 圓viên 鏡kính 復phục 能năng 承thừa 順thuận 微vi 塵trần 諸chư 佛Phật 。受thọ 領lãnh 含hàm 容dung 無vô 量lượng 法Pháp 門môn 。不bất 失thất 不bất 壞hoại 。名danh 為vi 空không 藏tạng 以dĩ 女nữ 德đức 坤# 儀nghi 資tư 生sanh 承thừa 順thuận 柔nhu 明minh 貞trinh 正chánh 相tướng 好hảo 圓viên 備bị 由do 此thử 念niệm 求cầu 故cố 能năng 生sanh 也dã ○# 解giải 智trí 者giả 引dẫn 阿a 含hàm 明minh 地địa 獄ngục 已dĩ 上thượng 乃nãi 至chí 欲dục 天thiên 皆giai 有hữu 無vô 子tử 之chi 苦khổ 令linh 所sở 求cầu 者giả 悉tất 得đắc 滿mãn 心tâm 檇# 李# 曰viết 上thượng 云vân 涉thiệp 入nhập 世thế 間gian 。不bất 壞hoại 世thế 界giới 。即tức 方phương 便tiện 智trí 方phương 便tiện 屬thuộc 權quyền 權quyền 能năng 幹cán 事sự 故cố 生sanh 於ư 男nam 次thứ 云vân 立lập 大đại 圓viên 鏡kính 。空không 如Như 來Lai 藏tạng 。即tức 屬thuộc 實thật 智trí 實thật 智trí 詣nghệ 理lý 理lý 能năng 舍xá 育dục 故cố 生sanh 於ư 女nữ 如như 淨tịnh 名danh 云vân 智Trí 度Độ 菩Bồ 薩Tát 母mẫu 。方phương 便tiện 以dĩ 為vi 父phụ 。即tức 其kỳ 義nghĩa 焉yên )# 。

十thập 四tứ 者giả 此thử 三Tam 千Thiên 大Đại 千Thiên 世Thế 界Giới 。百bách 億ức 日nhật 月nguyệt 。現hiện 住trụ 世thế 間gian 。諸chư 法Pháp 王Vương 子Tử 。有hữu 六lục 十thập 二nhị 。恆Hằng 河Hà 沙sa 數số 修tu 法Pháp 垂thùy 範phạm 。教giáo 化hóa 眾chúng 生sanh 。隨tùy 順thuận 眾chúng 生sanh 。方phương 便tiện 智trí 慧tuệ 。各các 各các 不bất 同đồng 。

(# 疏sớ/sơ 所sở 比tỉ 多đa 眾chúng 方phương 便tiện 權quyền 也dã 智trí 慧tuệ 實thật 也dã 不bất 能năng 比tỉ 一nhất 名danh )# 。

由do 我ngã 所sở 得đắc 。圓viên 通thông 本bổn 根căn 。發phát 妙diệu 耳nhĩ 門môn 。然nhiên 後hậu 身thân 心tâm 。微vi 妙diệu 含hàm 容dung 。周chu 遍biến 法Pháp 界Giới 。

(# 先tiên 出xuất 所sở 以dĩ 觀quán 音âm 所sở 修tu 從tùng 三tam 慧tuệ 入nhập 是thị 眾chúng 行hành 之chi 根căn 本bổn 也dã 佛Phật 佛Phật 演diễn 教giáo 皆giai 以dĩ 音âm 聲thanh 機cơ 機cơ 領lãnh 悟ngộ 盡tận 由do 聞văn 慧tuệ 誰thùy 能năng 出xuất 不bất 由do 戶hộ 何hà 莫mạc 由do 斯tư 道đạo 也dã 況huống 能năng 於ư 聲thanh 塵trần 而nhi 亡vong 所sở 得đắc 復phục 根căn 結kết 而nhi 歸quy 真chân 際tế 元nguyên 明minh 心tâm 妙diệu 。一nhất 多đa 之chi 境cảnh 融dung 通thông 本bổn 湛trạm 覺giác 圓viên 彼bỉ 此thử 之chi 名danh 平bình 等đẳng 以dĩ 一nhất 切thiết 身thân 即tức 一nhất 身thân 故cố 云vân 微vi 妙diệu 含hàm 容dung 。一nhất 身thân 即tức 一nhất 切thiết 身thân 故cố 云vân 周chu 遍biến 法Pháp 界Giới 。此thử 即tức 福phước 等đẳng 之chi 所sở 以dĩ 也dã ○# 標tiêu 三Tam 千Thiên 界Giới 內nội 諸chư 法Pháp 王Vương 子Tử 。有hữu 六lục 十thập 二nhị 。恆Hằng 河Hà 沙sa 數số 修tu 法Pháp 垂thùy 範phạm 。方phương 便tiện 智trí 慧tuệ 。各các 各các 不bất 同đồng 。由do 我ngã 所sở 得đắc 。圓viên 通thông 本bổn 根căn 。發phát 妙diệu 耳nhĩ 門môn 。然nhiên 後hậu 身thân 心tâm 。微vi 妙diệu 含hàm 容dung 。周chu 遍biến 法Pháp 界Giới 。與dữ 彼bỉ 無vô 異dị 。

能năng 令linh 眾chúng 生sanh 。持trì 我ngã 名danh 號hiệu 。與dữ 彼bỉ 共cộng 持trì 。六lục 十thập 二nhị 恆Hằng 河Hà 沙sa 諸chư 法Pháp 王Vương 子Tử 。二nhị 人nhân 福phước 德đức 。正chánh 等đẳng 無vô 異dị 。世Thế 尊Tôn 我ngã 一nhất 號hiệu 名danh 與dữ 彼bỉ 眾chúng 多đa 。名danh 號hiệu 無vô 異dị 。由do 我ngã 修tu 習tập 。得đắc 真chân 圓viên 通thông 。

(# 疏sớ/sơ 正chánh 比tỉ 福phước 等đẳng 謂vị 由do 自tự 證chứng 平bình 等đẳng 理lý 故cố 遂toại 令linh 他tha 得đắc 平bình 等đẳng 福phước 也dã 由do 我ngã 下hạ 結kết 所sở 以dĩ 也dã ○# 解giải 孤cô 山sơn 曰viết 法pháp 華hoa 亦diệc 有hữu 此thử 之chi 校giảo 量lượng 及cập 觀quán 今kim 經kinh 方phương 曉hiểu 彼bỉ 意ý 蓋cái 此thử 方phương 眾chúng 生sanh 耳nhĩ 根căn 利lợi 故cố 受thọ 道đạo 者giả 多đa 所sở 以dĩ 觀quán 音âm 化hóa 勝thắng 餘dư 根căn 鈍độn 故cố 受thọ 道đạo 者giả 少thiểu 所sở 以dĩ 諸chư 聖thánh 化hóa 劣liệt 是thị 知tri 行hành 位vị 雖tuy 齊tề 對đối 機cơ 有hữu 異dị 緫# 彼bỉ 恆Hằng 河Hà 沙sa 數số 但đãn 敵địch 觀quán 音âm 一nhất 人nhân 故cố 使sử 持trì 名danh 二nhị 福phước 正chánh 等đẳng 據cứ 此thử 所sở 說thuyết 已dĩ 自tự 密mật 簡giản 耳nhĩ 根căn 圓viên 通thông 為vi 未vị 曉hiểu 者giả 更cánh 俟sĩ 文Văn 殊Thù 詳tường 擇trạch )# 。

是thị 名danh 十Thập 四Tứ 施Thí 無Vô 畏Úy 力Lực 。福phước 備bị 眾chúng 生sanh 。

(# 疏sớ/sơ 如như 文văn 三tam 四tứ 不bất 思tư 議nghị 。德đức 用dụng 殊thù 絕tuyệt 非phi 言ngôn 智trí 之chi 所sở 能năng 及cập 。也dã 即tức 顯hiển 大đại 圓viên 鏡kính 體thể 功công 德đức 之chi 相tướng 。然nhiên 功công 德đức 力lực 用dụng 其kỳ 體thể 一nhất 也dã 以dĩ 內nội 蘊uẩn 曰viết 德đức 外ngoại 施thí 曰viết 用dụng 前tiền 雖tuy 隨tùy 機cơ 現hiện 應ưng 適thích 時thời 御ngự 物vật 拔bạt 苦khổ 與dữ 樂nhạo/nhạc/lạc 數số 仍nhưng 有hữu 限hạn 而nhi 未vị 滿mãn 陳trần 自tự 在tại 現hiện 化hóa 。無vô 方phương 之chi 德đức 妙diệu 妙diệu 無vô 比tỉ 難nan 可khả 思tư 議nghị 。故cố 今kim 述thuật 也dã )# 。

世Thế 尊Tôn 我ngã 又hựu 獲hoạch 是thị 圓viên 通thông 。修tu 證chứng 無vô 上thượng 道Đạo 故cố 。又hựu 能năng 善thiện 獲hoạch 。四tứ 不bất 思tư 議nghị 。無vô 作tác 妙diệu 德đức 。

(# 內nội 德đức 不bất 充sung 外ngoại 用dụng 不bất 起khởi 以dĩ 金Kim 剛Cang 三Tam 昧Muội 。熏huân 本bổn 四Tứ 無Vô 量Lượng 心Tâm 。由do 期kỳ 果quả 證chứng 實thật 德đức 現hiện 前tiền 故cố 成thành 四tứ 事sự 俱câu 不bất 思tư 議nghị 無vô 作tác 而nhi 現hiện ○# 標tiêu 前tiền 三tam 十thập 二nhị 應ứng 。十thập 四Tứ 無Vô 畏Úy 隨tùy 機cơ 有hữu 量lượng 此thử 四tứ 不bất 思tư 議nghị 。更cánh 無vô 限hạn 量lượng 心tâm 不bất 可khả 思tư 言ngôn 。不bất 可khả 議nghị 。

一nhất 者giả 由do 我ngã 初sơ 獲hoạch 。妙diệu 妙diệu 聞văn 心tâm 。心tâm 精tinh 遺di 聞văn 。見kiến 聞văn 覺giác 知tri 。不bất 能năng 分phân 隔cách 。成thành 一nhất 圓viên 融dung 。清thanh 淨tịnh 寶bảo 覺giác 。

(# 疏sớ/sơ 此thử 敘tự 德đức 本bổn 也dã 聞văn 性tánh 本bổn 真chân 非phi 麤thô 非phi 妙diệu 由do 絕tuyệt 待đãi 故cố 故cố 云vân 妙diệu 妙diệu 非phi 麤thô 曰viết 精tinh 離ly 相tương/tướng 曰viết 遺di 一nhất 根căn 既ký 返phản 六lục 根căn 咸hàm 脫thoát 故cố 不bất 分phân 隔cách 成thành 一nhất 寶bảo 覺giác 下hạ 列liệt 所sở 現hiện 云vân )# 。

故cố 我ngã 能năng 現hiện 。眾chúng 多đa 妙diệu 容dung 。能năng 說thuyết 無vô 邊biên 。祕bí 密mật 神thần 咒chú 。

(# 標tiêu 也dã 妙diệu 容dung 多đa 現hiện 不bất 可khả 以dĩ 形hình 量lượng 拘câu 祕bí 咒chú 無vô 邊biên 不bất 可khả 以dĩ 言ngôn 說thuyết 。取thủ ○# 此thử 則tắc 由do 三tam 昧muội 力lực 熏huân 本bổn 慈từ 無vô 量lượng 心tâm 。現hiện 種chủng 種chủng 形hình 。說thuyết 種chủng 種chủng 咒chú 令linh 諸chư 見kiến 聞văn 獲hoạch 其kỳ 妙diệu 樂lạc 。

其kỳ 中trung 或hoặc 現hiện 。一nhất 首thủ 三tam 首thủ 五ngũ 首thủ 七thất 首thủ 九cửu 首thủ 十thập 一nhất 首thủ 如như 是thị 乃nãi 至chí 。一nhất 百bách 八bát 首thủ 。千thiên 首thủ 萬vạn 首thủ 八bát 萬vạn 四tứ 千thiên 。爍thước 迦ca 羅la 首thủ 。二nhị 臂tý 四tứ 臂tý 六lục 臂tý 八bát 臂tý 十thập 臂tý 十thập 二nhị 臂tý 十thập 四tứ 十thập 六lục 十thập 八bát 二nhị 十thập 至chí 二nhị 十thập 四tứ 。如như 是thị 乃nãi 至chí 。一nhất 百bách 八bát 臂tý 。千thiên 臂tý 萬vạn 臂tý 八bát 萬vạn 四tứ 千thiên 。母mẫu 陀đà 羅la 臂tý 二nhị 目mục 三tam 目mục 四tứ 目mục 九cửu 目mục 如như 是thị 乃nãi 至chí 。一nhất 百bách 八bát 目mục 。千thiên 目mục 萬vạn 目mục 八bát 萬vạn 四tứ 千thiên 。清thanh 淨tịnh 寶bảo 目mục 。或hoặc 慈từ 或hoặc 威uy 。或hoặc 定định 或hoặc 慧tuệ 。救cứu 護hộ 眾chúng 生sanh 。得đắc 大đại 自tự 在tại 。

(# 首thủ 出xuất 眾chúng 聖thánh 法Pháp 身thân 也dã 臂tý 能năng 提đề 接tiếp 化hóa 身thân 也dã 目mục 以dĩ 導đạo 明minh 智trí 身thân 也dã 物vật 無vô 虛hư 見kiến 見kiến 必tất 利lợi 益ích 故cố 能năng 救cứu 護hộ ○# 解giải 首thủ 表biểu 法Pháp 身thân 超siêu 出xuất 二nhị 邊biên 臂tý 表biểu 解giải 脫thoát 提đề 拔bạt 眾chúng 苦khổ 目mục 表biểu 般Bát 若Nhã 照chiếu 了liễu 萬vạn 境cảnh 或hoặc 慈từ 或hoặc 威uy 。結kết 現hiện 首thủ 也dã 或hoặc 定định 或hoặc 慧tuệ 。結kết 臂tý 目mục 也dã 其kỳ 容dung 慈từ 故cố 攝nhiếp 中trung 道đạo 之chi 善thiện 其kỳ 容dung 威uy 故cố 折chiết 二nhị 邊biên 之chi 惡ác 法Pháp 身thân 明minh 矣hĩ 或hoặc 定định 則tắc 手thủ 以dĩ 止chỉ 散tán 解giải 脫thoát 著trước 矣hĩ 或hoặc 慧tuệ 則tắc 目mục 以dĩ 觀quán 昏hôn 般Bát 若Nhã 顯hiển 矣hĩ 三tam 德đức 圓viên 融dung 既ký 內nội 無vô 滯trệ 礙ngại 故cố 益ích 眾chúng 生sanh 而nhi 得đắc 自tự 在tại 。檇# 李# 曰viết 爍thước 迦ca 羅la 有hữu 云vân 具cụ 足túc 母mẫu 陀đà 羅la 或hoặc 云vân 印ấn 義nghĩa 私tư 謂vị 第đệ 三tam 卷quyển 末mạt 真chân 際tế 以dĩ 爍thước 迦ca 羅la 類loại 跋bạt 折chiết 羅la 即tức 金kim 剛cang 也dã 此thử 亦diệc 應ưng 然nhiên )# 。

二nhị 者giả 由do 我ngã 聞văn 思tư 。脫thoát 出xuất 六lục 塵trần 。如như 聲thanh 度độ 垣viên 。不bất 能năng 為vi 礙ngại 。故cố 我ngã 妙diệu 能năng 。現hiện 一nhất 一nhất 形hình 。誦tụng 一nhất 一nhất 咒chú 其kỳ 形hình 其kỳ 咒chú 能năng 以dĩ 無vô 畏úy 。施thí 諸chư 眾chúng 生sanh 。是thị 故cố 十thập 方phương 。微vi 塵trần 國quốc 土độ 。皆giai 名danh 我ngã 為vi 。施thí 無vô 畏úy 者giả 。

(# 疏sớ/sơ 由do 如như 幻huyễn 力lực 熏huân 本bổn 等đẳng 悲bi 故cố 能năng 一nhất 身thân 現hiện 無vô 量lượng 身thân 。無vô 量lượng 身thân 現hiện 一nhất 身thân 十thập 方phương 微vi 塵trần 。無vô 剎sát 不bất 現hiện 說thuyết 一nhất 一nhất 咒chú 救cứu 眾chúng 苦khổ 惱não 無vô 畏úy 眾chúng 生sanh 。得đắc 大đại 自tự 在tại 。

三tam 者giả 由do 我ngã 修tu 習tập 。本bổn 妙diệu 圓viên 通thông 。清thanh 淨tịnh 本bổn 根căn 。所sở 遊du 世thế 界giới 。皆giai 令linh 眾chúng 生sanh 。捨xả 身thân 珍trân 寶bảo 。求cầu 我ngã 哀ai 愍mẫn 。

(# 由do 三tam 昧muội 力lực 熏huân 本bổn 喜hỷ 心tâm 故cố 能năng 所sở 遊du 世thế 界giới 。眾chúng 生sanh 見kiến 者giả 。咸hàm 生sanh 歡hoan 喜hỷ 。不bất 惜tích 身thân 財tài 以dĩ 求cầu 哀ai 愍mẫn )# 。

四tứ 者giả 我ngã 得đắc 佛Phật 心tâm 。證chứng 於ư 究cứu 竟cánh 。能năng 以dĩ 珍trân 寶bảo 。種chủng 種chủng 供cúng 養dường 。十thập 方phương 如Như 來Lai 。傍bàng 及cập 法Pháp 界Giới 。六lục 道đạo 眾chúng 生sanh 。求cầu 妻thê 得đắc 妻thê 。求cầu 子tử 得đắc 子tử 。求cầu 三tam 昧muội 得đắc 三tam 昧muội 。求cầu 長trường 壽thọ 得đắc 長trường 壽thọ 。如như 是thị 乃nãi 至chí 。求cầu 大đại 涅Niết 槃Bàn 。得đắc 大đại 涅Niết 槃Bàn 。

(# 由do 圓viên 照chiếu 力lực 熏huân 本bổn 捨xả 心tâm 既ký 而nhi 果quả 證chứng 得đắc 以dĩ 珍trân 寶bảo 上thượng 施thí 諸chư 佛Phật 下hạ 及cập 眾chúng 生sanh 亦diệc 令linh 所sở 求cầu 世thế 出xuất 世thế 法pháp 。無vô 不bất 隨tùy 願nguyện 此thử 上thượng 喜hỷ 捨xả 二nhị 段đoạn 互hỗ 言ngôn 皆giai 得đắc 復phục 次thứ 緫# 上thượng 諸chư 文văn 對đối 三tam 觀quán 者giả 由do 泯mẫn 相tương/tướng 澄trừng 神thần 觀quán 故cố 寂tịch 滅diệt 現hiện 前tiền 。由do 起khởi 幻huyễn 消tiêu 塵trần 觀quán 故cố 獲hoạch 二nhị 殊thù 勝thắng 。由do 絕tuyệt 待đãi 靈linh 心tâm 觀quán 故cố 四tứ 不bất 思tư 議nghị 。亦diệc 是thị 即tức 空không 即tức 假giả 即tức 中trung 觀quán 也dã 詳tường 文văn 可khả 見kiến ○# 解giải 此thử 四tứ 不bất 思tư 議nghị 。前tiền 二nhị 屬thuộc 應ưng 後hậu 二nhị 對đối 機cơ 應ưng 中trung 備bị 顯hiển 形hình 聲thanh 二nhị 益ích 初sơ 文văn 雖tuy 云vân 說thuyết 咒chú 而nhi 正chánh 示thị 形hình 益ích 即tức 應ưng 身thân 功công 用dụng 也dã 次thứ 云vân 雖tuy 復phục 現hiện 形hình 而nhi 正chánh 示thị 聲thanh 益ích 即tức 名danh 稱xưng 普phổ 聞văn 。也dã 機cơ 中trung 具cụ 明minh 因nhân 果quả 二nhị 相tương/tướng 先tiên 明minh 修tu 因nhân 則tắc 六Lục 度Độ 之chi 中trung 略lược 舉cử 布bố 施thí 俾tỉ 求cầu 福phước 故cố 後hậu 明minh 感cảm 果quả 則tắc 世thế 出xuất 世thế 願nguyện 。靡mĩ 不bất 成thành 就tựu 。令linh 得đắc 樂lạc 故cố 。有hữu 以dĩ 慈từ 悲bi 喜hỷ 捨xả 。四Tứ 無Vô 量Lượng 心Tâm 。次thứ 第đệ 配phối 之chi 其kỳ 數số 雖tuy 齊tề 於ư 義nghĩa 不bất 恊# )# 。

佛Phật 問vấn 圓viên 通thông 。我ngã 從tùng 耳nhĩ 門môn 。圓Viên 照Chiếu 三Tam 昧Muội 。緣duyên 心tâm 自tự 在tại 。因nhân 入nhập 流lưu 相tương 。得đắc 三Tam 摩Ma 提Đề 成thành 就tựu 菩Bồ 提Đề 。斯tư 為vi 第đệ 一nhất 。

(# 疏sớ/sơ 圓Viên 照Chiếu 三Tam 昧Muội 。者giả 即tức 一Nhất 行Hành 三Tam 昧Muội 。也dã 謂vị 初sơ 緣duyên 實thật 相tướng 造tạo 境cảnh 即tức 中trung 無vô 不bất 真chân 實thật 。繫hệ 緣duyên 法Pháp 界Giới 。一nhất 念niệm 法Pháp 界Giới 故cố 云vân 緣duyên 心tâm 自tự 在tại 。此thử 即tức 一nhất 經kinh 所sở 宗tông 首Thủ 楞Lăng 嚴Nghiêm 定Định 。文Văn 殊Thù 所sở 贊tán 得đắc 真chân 圓viên 通thông 。諸chư 佛Phật 交giao 光quang 同đồng 慶khánh 此thử 說thuyết 後hậu 學học 至chí 此thử 幸hạnh 冀ký 留lưu 心tâm 無vô 謂vị 聊liêu 爾nhĩ 也dã ○# 姑cô 蘇tô 曰viết 此thử 中trung 三Tam 摩Ma 提Đề 即tức 第đệ 一nhất 卷quyển 中trung 有hữu 三tam 摩ma 提đề 。名danh 大Đại 佛Phật 頂Đảnh 首Thủ 楞Lăng 嚴Nghiêm 王Vương 具Cụ 足Túc 萬Vạn 行Hạnh 。十thập 方phương 如Như 來Lai 。一nhất 門môn 超siêu 出xuất 。妙diệu 莊trang 嚴nghiêm 路lộ 。正chánh 是thị 圓viên 融dung 三tam 觀quán 也dã 諸chư 大đại 羅La 漢Hán 多đa 得đắc 奢Xa 摩Ma 他Tha 。諸chư 菩Bồ 薩Tát 等đẳng 。或hoặc 得đắc 三tam 摩ma 禪thiền 那na 。唯duy 觀quán 音âm 得đắc 楞lăng 嚴nghiêm 圓viên 融dung 三tam 觀quán 又hựu 得đắc 華hoa 嚴nghiêm 法Pháp 界Giới 三tam 觀quán 十thập 四Tứ 無Vô 畏Úy 中trung 從tùng 一nhất 至chí 九cửu 真chân 空không 觀quán 十thập 與dữ 十thập 一nhất 理lý 事sự 無vô 礙ngại 十thập 二nhị 周chu 遍biến 十thập 三tam 含hàm 容dung 十thập 四tứ 合hợp 其kỳ 遍biến 容dung 發phát 妙diệu 耳nhĩ 門môn 。然nhiên 後hậu 身thân 心tâm 。微vi 妙diệu 含hàm 容dung 。周chu 遍biến 法Pháp 界Giới 。今kim 經kinh 入nhập 法Pháp 界Giới 之chi 明minh 文văn 也dã 故cố 攝nhiếp 論luận 云vân 無vô 不bất 從tùng 茲tư 法Pháp 界Giới 流lưu 無vô 不bất 還hoàn 歸quy 此thử 法Pháp 界Giới 。

世Thế 尊Tôn 彼bỉ 佛Phật 如Như 來Lai 。歎thán 我ngã 善thiện 得đắc 。圓viên 通thông 法Pháp 門môn 。於ư 大đại 會hội 中trung 。授thọ 記ký 我ngã 為vi 。觀Quán 世Thế 音Âm 號hiệu 。由do 我ngã 觀quán 聽thính 。十thập 方phương 圓viên 明minh 。故cố 觀quán 音âm 名danh 。遍biến 十thập 方phương 界giới 。

(# 疏sớ/sơ 眼nhãn 觀quán 耳nhĩ 聽thính 略lược 舉cử 六lục 根căn 之chi 二nhị 也dã 或hoặc 觀quán 此thử 聽thính 聞văn 一nhất 根căn 旋toàn 復phục 六lục 用dụng 不bất 成thành 故cố 十thập 方phương 圓viên 明minh 。唯duy 一nhất 寶bảo 覺giác 由do 此thử 得đắc 名danh 亦diệc 遍biến 一nhất 切thiết 慶khánh 說thuyết 難nan 思tư 正chánh 在tại 觀quán 音âm 旁bàng 兼kiêm 餘dư 聖thánh ○# 標tiêu 彼bỉ 佛Phật 如Như 來Lai 。即tức 古cổ 觀quán 音âm 佛Phật 也dã ○# 解giải 按án 觀quán 音âm 三tam 昧muội 經kinh 及cập 大đại 悲bi 經kinh 並tịnh 云vân 此thử 菩Bồ 薩Tát 過quá 去khứ 久cửu 已dĩ 成thành 佛Phật 。號hiệu 正Chánh 法Pháp 明minh 又hựu 悲bi 華hoa 經kinh 說thuyết 徃# 昔tích 寶Bảo 藏Tạng 如Như 來Lai 。授thọ 不bất 瞬thuấn 太thái 子tử 記ký 名danh 觀Quán 世Thế 音Âm 。然nhiên 則tắc 悲bi 華hoa 與dữ 今kim 經kinh 皆giai 覆phú 本bổn 垂thùy 迹tích 之chi 名danh 耳nhĩ 今kim 得đắc 圓viên 通thông 即tức 太thái 子tử 後hậu 身thân 也dã 贊tán 曰viết 隔cách 垣viên 聽thính 聲thanh 靜tĩnh 居cư 聞văn 鼓cổ 初sơ 於ư 聞văn 中trung 。入nhập 流lưu 亡vong 所sở 。多đa 謝tạ 文Văn 殊Thù 涇kính 渭# 分phần/phân 一nhất 籌trù 獲hoạch 得đắc 錦cẩm 標tiêu 子tử )# 。

首Thủ 楞Lăng 嚴Nghiêm 經Kinh 。義nghĩa 海hải 卷quyển 第đệ 十thập 七thất 。頗phả 七thất 。

音âm 釋thích

毱cúc

(# 渠cừ 竹trúc 切thiết )# 。

髻kế

(# 古cổ 詣nghệ 切thiết )# 。

鐸đạc

(# 徒đồ 落lạc 切thiết 鈴linh 屬thuộc )# 。

紐nữu

(# 女nữ 久cửu 切thiết )# 。

翅sí

(# 矢thỉ 利lợi 切thiết 金kim 翅sí 鳥điểu 名danh )# 。