Kinh Dụ Con Kiến

PHẬT NÓI KINH DỤ CON KIẾN  
 Hán dịch: Tây Thiên dịch kinh Tam tạng Ðại sư Thi Hộ phụng chiếu.
Việt dịch: Thích Chánh Lạc

Bấy giờ đức Thế Tôn phóng luồng hào quang lớn chiếu sáng rực rỡ xong, bảo các Bí sô rằng:

-Các ngươi nên biết vào một thời có một bầy kiến, ban đêm thì bốc khói, ban ngày thì lửa cháy. Có một Bà la môn thấy việc này rồi bèn nghĩ như vầy: “Nếu ai cầm dao bén thì chắc chắn có thể phá tan bầy kiến được này”. Nói như vậy xong lại thấy một con rùa lớn, Bà la môn kia cũng nói như vậy: “Nếu có người cầm dao bén thì chắc chắn có thể phá hoại được nó”. Tiếp lại thấy các con sứa, rồi thấy một con đỉa, tiếp theo thấy những con trùng A Tây Tô Na, lại thấy một con rắn lớn, lại thấy một con trùng Noa Ðà Bát Tha, lại thấy con trùng Tích Ca Phược Sất, Bà la môn thấy các loài trùng ấy rồi, đều nói như trước. Sau cùng thấy một con rồng lớn, Bà la môn nói: “Những điều đã thấy như thế nào chỉ có đức Phật Thế Tôn  mới có thể hiểu rõ”. Ông liền đi đến chỗ một vị Bí sô trình bày rõ sự việc như trên, lại nói:

-Này Bí sô, ngươi đem việc này hỏi đức Phật giúp tôi, làm cho tâm nghi ngờ của tôi được khai mở, như điều đức Phật đã nói, tôi sẽ ghi nhớ mà thọ trì. Vì sao vậy? Này Bí sô, tôi không thấy chúng Sa môn, Bà la môn ở thế gian là trời hay người mà đem nghĩa này có thể hỏi đức Phật, cho nên không thể làm cho các tâm nghi ngờ được khai mở.

Bấy giờ vị Bí sô ấy liền như lời nói trên, đi đến chỗ đức Phật, đến rồi lạy dưới chân rồi đứng qua một bên, trình bày rõ sự việc trên rồi lại hỏi rằng:

-Như Bà la môn đã thấy bầy kiến, việc ấy thế nào? Nửa đêm phun khói, ban ngày lửa cháy, việc ấy lại như thế nào? Lại thấy một con rùa lớn, con sứa, con đỉa, con trùng A Tây Tô Na, con rắn lớn, con trùng Noa Ðà Bát Tha, con trùng Tích Ca Phược Sất, và con rồng lớn. Những điều vị ấy thấy đó là tướng gì? Còn Bà la môn kia lại là người gì? Sao gọi là dao bén phá tan? Cúi mong đức Phật nói cho.

-Này các Bí sô, lúc

đó ta gọi vị bí sô ấy nói rằng: đàn kiến ấy chính là thân ngũ uẩn của tất cả chúng sanh. Nửa đêm phun khói tức là chúng sanh khởi các tầm từ, ban ngày lửa cháy tức là chúng sanh tùy theo tầm từ mà khởi ra thân nghiệp, ngữ nghiệp. Con rùa lớn tức là năm pháp nhiễm ô, con sứa tức là sự phẫn nộ, con đỉa tức là sự tham lam tật đố, con trùng A Tây Tô Na tức là pháp của ngũ dục, con rắn ấy tức là Vô minh, con trùng Noa Ðà Bát Tha là sự nghi hoặc, con trùng Tích Ca Phược Sất là sự ngã mạn, con rồng tức là các A La Hán, Bà la môn tức là Như Lai, Ứng Cúng Chánh đẳng Chánh giác, dao bén ấy là người có trí, con dao tức là trí tuệ, phá tan là phát khởi thắng hạnh tinh tấn.

Này các Bí sô, ý các ngươi thế nào?

Những hình tướng mà vị ấy thấy, nói một cách tóm tắt đó là yết la lam của thân ngũ tụ uẩn của tất cả chúng sanh do sự bất tịnh của cha mẹ sanh ra, tứ đại hiệp thành, sắc tướng hư giả, thô ác hạ liệt, chứa nhóm sự khổ não, rốt ráo bị phá hoại. Nhưng các chúng sanh không thể hay biết, ngày đêm khởi ra tầm, từ nên tạo ra thân nghiệp, ngữ nghiệp bất thiện, bị năm thứ phiền não che lấp, đắm trước nơi ngũ dục, tăng trưởng sự vô minh, sanh tâm ngã mạn, đối với các thánh pháp nghi hoặc không quyết định, sân hận, xan tham, tật đố, phát khởi trong từng niệm, không cần sự giải thoát. Cho nên đức Như lai Ứng Cúng Chánh đẳng Chánh giác muốn khiến cho tất cả người có trí phát hạnh tinh tấn, tu tập trí tuệ, đoạn trừ các phiền não, chứng được Thánh quả.

Này các Bí sô, đã chấm dứt các hữu lậu rồi sẽ chứng quả A La hán. Cho nên nói giống như rồng.

Lại nữa, này các Bí sô, chư Phật Thế Tôn ở quá khứ và vị lai thương yêu, lợi lạc tất cả chúng sanh, muốn cho chúng đoạn trừ các phiền não, chứng được Thánh quả, vì các Thanh văn rộng nói nghĩa này. Ngày nay ta cũng giống như chư Phật mới dùng duyên này tuyên thuyết cho ngươi nghe.

Này các Tỳ kheo, hãy nhớ nghĩ việc này: nên ở các nơi tịch tịnh như đồng hoang, nhà trống, giữa núi, dưới cây, trong hang, nhà cửa mà lắng lòng tư duy, quán sát nghĩa này đừng có phóng dật, sanh tâm thối chuyển, cũng lại khai thị giáo hóa đạo cho người khác nữa, khiến cho tu tập rộng rãi, được lợi ích lớn.

Bấy giờ đức Thế Tôn vì các Bí sô nói như vậy xong nên các Tỳ kheo  thảy đều tin nhận.

PHẬT NÓI KINH DỤ CON KIẾN