瑜Du 伽Già 師Sư 地Địa 論Luận
Quyển 11
彌Di 勒Lặc 菩Bồ 薩Tát 說Thuyết 唐Đường 玄Huyền 奘Tráng 譯Dịch
瑜Du 伽Già 師Sư 地Địa 論Luận 卷quyển 第đệ 十thập 一nhất
彌Di 勒Lặc 菩Bồ 薩Tát 說thuyết
三Tam 藏Tạng 法Pháp 師sư 玄huyền 奘tráng 奉phụng 。 詔chiếu 譯dịch 本bổn 地địa 分phần/phân 中trung 三tam 摩ma 呬hê 多đa 地địa 第đệ 六lục 之chi 一nhất 。
已dĩ 說thuyết 有hữu 尋tầm 有hữu 伺tứ 等đẳng 三tam 。 云vân 何hà 三tam 摩ma 呬hê 多đa 地địa 。 嗢ốt 拕tha 南nam 曰viết 。
總tổng 標tiêu 與dữ 安an 立lập 。 作tác 意ý 相tương/tướng 差sai 別biệt 。
攝nhiếp 諸chư 經kinh 宗tông 要yếu 。 最tối 後hậu 眾chúng 雜tạp 義nghĩa 。
若nhược 略lược 說thuyết 三tam 摩ma 呬hê 多đa 地địa 。 當đương 知tri 由do 總tổng 標tiêu 故cố 。 安an 立lập 故cố 。 作tác 意ý 差sai 別biệt 故cố 。 相tương/tướng 差sai 別biệt 故cố 。 略lược 攝nhiếp 諸chư 經kinh 宗tông 要yếu 等đẳng 故cố 。
云vân 何hà 總tổng 標tiêu 。 謂vị 此thử 地địa 中trung 略lược 有hữu 四tứ 種chủng 。 一nhất 者giả 靜tĩnh 慮lự 。 二nhị 者giả 解giải 脫thoát 。 三tam 者giả 等đẳng 持trì 。 四tứ 者giả 等đẳng 至chí 。 靜tĩnh 慮lự 者giả 。 謂vị 四tứ 靜tĩnh 慮lự 。 一nhất 從tùng 離ly 生sanh 有hữu 尋tầm 有hữu 伺tứ 靜tĩnh 慮lự 。 二nhị 從tùng 定định 生sanh 無vô 尋tầm 無vô 伺tứ 靜tĩnh 慮lự 。 三tam 離ly 喜hỷ 靜tĩnh 慮lự 。 四tứ 捨xả 念niệm 清thanh 淨tịnh 靜tĩnh 慮lự 。 解giải 脫thoát 者giả 。 謂vị 八bát 解giải 脫thoát 。 一nhất 有hữu 色sắc 觀quán 諸chư 色sắc 解giải 脫thoát 。 二nhị 內nội 無vô 色sắc 想tưởng 。 觀quán 外ngoại 諸chư 色sắc 解giải 脫thoát 。 三tam 淨tịnh 解giải 脫thoát 身thân 作tác 證chứng 具cụ 足túc 住trụ 解giải 脫thoát 。 四tứ 空Không 無Vô 邊Biên 處Xứ 解giải 脫thoát 。 五ngũ 識Thức 無Vô 邊Biên 處Xứ 解giải 脫thoát 。 六lục 無Vô 所Sở 有Hữu 處Xứ 解giải 脫thoát 。 七thất 非Phi 想Tưởng 非Phi 非Phi 想Tưởng 處Xứ 解giải 脫thoát 。 八bát 想tưởng 受thọ 滅diệt 身thân 作tác 證chứng 具cụ 足túc 住trụ 解giải 脫thoát 。 等đẳng 持trì 者giả 。 謂vị 三tam 三tam 摩ma 地địa 。 一nhất 空không 。 二nhị 無vô 願nguyện 。 三tam 無vô 相tướng 。
復phục 有hữu 三tam 種chủng 。 謂vị 有hữu 尋tầm 有hữu 伺tứ 。 無vô 尋tầm 唯duy 伺tứ 。 無vô 尋tầm 無vô 伺tứ 。
復phục 有hữu 三tam 種chủng 。 謂vị 小tiểu 大đại 無vô 量lượng 。
復phục 有hữu 二nhị 種chủng 。 謂vị 一nhất 分phần/phân 修tu 。 具cụ 分phần/phân 修tu 。
復phục 有hữu 三tam 種chủng 。 謂vị 喜hỷ 俱câu 行hành 。 樂nhạo/nhạc/lạc 俱câu 行hành 。 捨xả 俱câu 行hành 。
復phục 有hữu 四tứ 種chủng 。 謂vị 四tứ 修tu 定định 。
復phục 有hữu 五ngũ 種chủng 。 謂vị 五ngũ 聖thánh 智trí 三tam 摩ma 地địa 。
復phục 有hữu 五ngũ 種chủng 。 謂vị 聖thánh 五ngũ 支chi 三tam 摩ma 地địa 。
復phục 有hữu 有hữu 因nhân 有hữu 具cụ 聖thánh 正chánh 三tam 摩ma 地địa 。
復phục 有hữu 金kim 剛cang 喻dụ 三tam 摩ma 地địa 。
復phục 有hữu 有Hữu 學Học 無Vô 學Học 。 非phi 學học 非phi 無Vô 學Học 等đẳng 三tam 摩ma 地địa 。 等đẳng 至chí 者giả 。 謂vị 五ngũ 現hiện 見kiến 。 三Tam 摩Ma 鉢Bát 底Để 。 八bát 勝thắng 處xứ 三Tam 摩Ma 鉢Bát 底Để 。 十thập 遍biến 處xứ 三Tam 摩Ma 鉢Bát 底Để 。 四tứ 無vô 色sắc 三Tam 摩Ma 鉢Bát 底Để 。 無vô 想tưởng 三Tam 摩Ma 鉢Bát 底Để 。 滅diệt 盡tận 定định 等đẳng 。 三Tam 摩Ma 鉢Bát 底Để 。
云vân 何hà 安an 立lập 。 謂vị 唯duy 此thử 等đẳng 名danh 等đẳng 引dẫn 地địa 。 非phi 於ư 欲dục 界giới 。 心tâm 一nhất 境cảnh 性tánh 。 由do 此thử 定định 等đẳng 。 無vô 悔hối 歡hoan 喜hỷ 安an 樂lạc 所sở 引dẫn 。 欲dục 界giới 不bất 爾nhĩ 。 非phi 欲dục 界giới 中trung 於ư 法pháp 全toàn 無vô 審thẩm 正chánh 觀quán 察sát 。
復phục 次thứ 初sơ 靜tĩnh 慮lự 中trung 。 說thuyết 離ly 生sanh 喜hỷ 。 由do 證chứng 住trụ 此thử 斷đoạn 除trừ 五ngũ 法pháp 。 謂vị 欲dục 所sở 引dẫn 喜hỷ 。 欲dục 所sở 引dẫn 憂ưu 。 不bất 善thiện 所sở 引dẫn 喜hỷ 。 不bất 善thiện 所sở 引dẫn 憂ưu 。 不bất 善thiện 所sở 引dẫn 捨xả 。 又hựu 於ư 五ngũ 法pháp 。 修tu 習tập 圓viên 滿mãn 。 謂vị 歡hoan 喜hỷ 安an 樂lạc 。 及cập 三tam 摩ma 地địa 。 欲dục 所sở 引dẫn 喜hỷ 者giả 。 於ư 妙diệu 五ngũ 欲dục 。 若nhược 初sơ 得đắc 時thời 。 若nhược 已dĩ 證chứng 得đắc 。 正chánh 受thọ 用dụng 時thời 。 或hoặc 見kiến 或hoặc 聞văn 。 或hoặc 曾tằng 領lãnh 受thọ 。 由do 此thử 諸chư 緣duyên 。 憶ức 念niệm 歡hoan 喜hỷ 。 欲dục 所sở 引dẫn 憂ưu 者giả 。 於ư 妙diệu 五ngũ 欲dục 。 若nhược 求cầu 不bất 遂toại 。 若nhược 已dĩ 受thọ 用dụng 更cánh 不bất 復phục 得đắc 。 或hoặc 得đắc 已dĩ 便tiện 失thất 。 由do 此thử 諸chư 緣duyên 。 多đa 生sanh 憂ưu 惱não 。 不bất 善thiện 所sở 引dẫn 喜hỷ 者giả 。 謂vị 如như 有hữu 一nhất 與dữ 喜hỷ 樂lạc 俱câu 而nhi 行hành 殺sát 業nghiệp 。 乃nãi 至chí 邪tà 見kiến 。 不bất 善thiện 所sở 引dẫn 憂ưu 者giả 。 謂vị 如như 有hữu 一nhất 與dữ 憂ưu 苦khổ 俱câu 而nhi 行hành 殺sát 業nghiệp 。 乃nãi 至chí 邪tà 見kiến 。 不bất 善thiện 所sở 引dẫn 捨xả 者giả 。 謂vị 如như 有hữu 一nhất 或hoặc 王vương 王vương 等đẳng 或hoặc 餘dư 宰tể 官quan 或hoặc 尊tôn 尊tôn 等đẳng 自tự 不bất 樂nhạo 為vi 殺sát 等đẳng 惡ác 業nghiệp 。 然nhiên 其kỳ 僕bộc 使sử 作tác 惡ác 業nghiệp 時thời 。 忍nhẫn 而nhi 不bất 制chế 。 亦diệc 不bất 安an 處xứ 。 毘Tỳ 奈Nại 耶Da 中trung 。 由do 縱túng/tung 捨xả 故cố 。 遂toại 造tạo 惡ác 業nghiệp 。 彼bỉ 於ư 此thử 業nghiệp 。 現hiện 前tiền 領lãnh 解giải 非phi 不bất 現hiện 前tiền 。 又hựu 住trụ 於ư 捨xả 。 尋tầm 求cầu 伺tứ 察sát 。 為vi 惡ác 方phương 便tiện 。 又hựu 於ư 諸chư 惡ác 。 耽đam 著trước 不bất 斷đoạn 。 引dẫn 發phát 於ư 捨xả 。 又hựu 於ư 不bất 善thiện 現hiện 前tiền 轉chuyển 時thời 。 發phát 起khởi 中trung 庸dong 。 非phi 苦khổ 樂lạc 受thọ 。 歡hoan 者giả 。 謂vị 從tùng 本bổn 來lai 清thanh 淨tịnh 。 行hành 者giả 觀quán 資tư 糧lương 地địa 所sở 修tu 淨tịnh 行hạnh 無vô 悔hối 為vi 先tiên 。 慰úy 意ý 適thích 悅duyệt 心tâm 欣hân 踊dũng 性tánh 。 喜hỷ 者giả 。 謂vị 正chánh 修tu 習tập 方phương 便tiện 為vi 先tiên 。 深thâm 慶khánh 適thích 悅duyệt 心tâm 欣hân 踊dũng 性tánh 安an 者giả 。 謂vị 離ly 麁thô 重trọng 身thân 心tâm 調điều 適thích 性tánh 。 樂nhạo/nhạc/lạc 者giả 。 謂vị 由do 如như 是thị 心tâm 調điều 適thích 故cố 。 便tiện 得đắc 身thân 心tâm 無vô 損tổn 害hại 樂nhạo/nhạc/lạc 。 及cập 解giải 脫thoát 樂lạc 。 以dĩ 離ly 彼bỉ 品phẩm 麁thô 重trọng 性tánh 故cố 。 於ư 諸chư 煩phiền 惱não 。 而nhi 得đắc 解giải 脫thoát 。 三tam 摩ma 地địa 者giả 。 謂vị 於ư 所sở 緣duyên 。 審thẩm 正chánh 觀quán 察sát 。 心tâm 一nhất 境cảnh 性tánh 。 世Thế 尊Tôn 於ư 無vô 漏lậu 方phương 便tiện 中trung 。 先tiên 說thuyết 三tam 摩ma 地địa 。 後hậu 說thuyết 解giải 脫thoát 。 由do 三tam 摩ma 地địa 。 善thiện 成thành 滿mãn 力lực 。 於ư 諸chư 煩phiền 惱não 。 心tâm 永vĩnh 解giải 脫thoát 故cố 。 於ư 有hữu 漏lậu 方phương 便tiện 中trung 。 先tiên 說thuyết 解giải 脫thoát 。 後hậu 說thuyết 三tam 摩ma 地địa 。 由do 證chứng 方phương 便tiện 究cứu 竟cánh 作tác 意ý 果quả 煩phiền 惱não 斷đoạn 已dĩ 方phương 得đắc 根căn 本bổn 。 三tam 摩ma 地địa 故cố 。 或hoặc 有hữu 俱câu 時thời 說thuyết 三tam 摩ma 地địa 及cập 與dữ 解giải 脫thoát 。 謂vị 即tức 於ư 此thử 。 方phương 便tiện 究cứu 竟cánh 作tác 意ý 。 及cập 餘dư 無vô 間gian 道đạo 。 三tam 摩ma 地địa 中trung 。 由do 三tam 摩ma 地địa 。 與dữ 彼bỉ 解giải 脫thoát 俱câu 時thời 有hữu 故cố 。
復phục 次thứ 於ư 諸chư 靜tĩnh 慮lự 。 等đẳng 至chí 障chướng 中trung 。 略lược 有hữu 五ngũ 蓋cái 。 將tương 證chứng 彼bỉ 時thời 能năng 為vi 障chướng 礙ngại 。 何hà 等đẳng 為vi 五ngũ 。
一nhất 貪tham 欲dục 蓋cái 。 二nhị 瞋sân 恚khuể 蓋cái 三tam 惛hôn 沈trầm 睡thụy 眠miên 蓋cái 。 四tứ 掉trạo 舉cử 惡ác 作tác 蓋cái 。 五ngũ 疑nghi 蓋cái 。 貪tham 欲dục 者giả 。 謂vị 於ư 妙diệu 五ngũ 欲dục 。 隨tùy 逐trục 淨tịnh 相tương/tướng 。 欲dục 見kiến 。 欲dục 聞văn 乃nãi 至chí 欲dục 觸xúc 。 或hoặc 隨tùy 憶ức 念niệm 。 先tiên 所sở 領lãnh 受thọ 。 尋tầm 伺tứ 追truy 戀luyến 。 瞋sân 恚khuể 者giả 。 謂vị 或hoặc 因nhân 同đồng 梵Phạm 行hạnh 等đẳng 舉cử 其kỳ 所sở 犯phạm 。 或hoặc 因nhân 憶ức 念niệm 昔tích 所sở 曾tằng 經kinh 不bất 饒nhiêu 益ích 事sự 。 瞋sân 恚khuể 之chi 相tướng 。 心tâm 生sanh 恚khuể 怒nộ 。 或hoặc 欲dục 當đương 作tác 不bất 饒nhiêu 益ích 事sự 。 於ư 當đương 所sở 為vi 瞋sân 恚khuể 之chi 相tướng 。 多đa 隨tùy 尋tầm 伺tứ 。 心tâm 生sanh 恚khuể 怒nộ 。 惛hôn 沈trầm 者giả 。 謂vị 或hoặc 因nhân 毀hủy 壞hoại 淨tịnh 尸thi 羅la 等đẳng 隨tùy 一nhất 善thiện 行hành 。 不bất 守thủ 根căn 門môn 。 食thực 不bất 知tri 量lương 不bất 勤cần 精tinh 進tấn 。 減giảm 省tỉnh 睡thụy 眠miên 。 不bất 正chánh 知tri 住trụ 。 而nhi 有hữu 所sở 作tác 。 於ư 所sở 修tu 斷đoạn 不bất 勤cần 加gia 行hành 隨tùy 順thuận 。 生sanh 起khởi 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 。 身thân 心tâm 惛hôn 昧muội 。 無vô 堪kham 任nhậm 性tánh 。 睡thụy 眠miên 者giả 。 謂vị 心tâm 極cực 昧muội 略lược 。 又hựu 順thuận 生sanh 煩phiền 惱não 壞hoại 斷đoạn 加gia 行hành 。 是thị 惛hôn 沈trầm 性tánh 。 心tâm 極cực 昧muội 略lược 。 是thị 睡thụy 眠miên 性tánh 。 是thị 故cố 此thử 二nhị 合hợp 說thuyết 一nhất 蓋cái 。 又hựu 惛hôn 昧muội 無vô 堪kham 任nhậm 性tánh 。 名danh 惛hôn 沈trầm 。 惛hôn 昧muội 心tâm 極cực 略lược 性tánh 名danh 睡thụy 眠miên 。 由do 此thử 惛hôn 沈trầm 生sanh 諸chư 煩phiền 惱não 。 隨tùy 煩phiền 惱não 時thời 。 無vô 餘dư 近cận 緣duyên 如như 睡thụy 眠miên 者giả 。 諸chư 餘dư 煩phiền 惱não 。 及cập 隨tùy 煩phiền 惱não 。 或hoặc 應ưng 可khả 生sanh 。 或hoặc 應ưng 不bất 生sanh 。 若nhược 生sanh 惛hôn 昧muội 。 睡thụy 眠miên 必tất 定định 皆giai 起khởi 。 掉trạo 舉cử 者giả 。 謂vị 因nhân 親thân 屬thuộc 尋tầm 思tư 。 國quốc 土độ 尋tầm 思tư 。 不bất 死tử 尋tầm 思tư 。 或hoặc 隨tùy 憶ức 念niệm 昔tích 所sở 經kinh 歷lịch 。 戲hí 笑tiếu 歡hoan 娛ngu 。 所sở 行hành 之chi 事sự 。 心tâm 生sanh 諠huyên 動động 騰đằng 躍dược 之chi 性tánh 。 惡ác 作tác 者giả 。 謂vị 因nhân 尋tầm 思tư 親thân 屬thuộc 等đẳng 故cố 。 心tâm 生sanh 追truy 悔hối 。 謂vị 我ngã 何hà 緣duyên 離ly 別biệt 親thân 屬thuộc 。 何hà 緣duyên 不bất 往vãng 。 如như 是thị 國quốc 土độ 。 何hà 緣duyên 棄khí 捨xả 如như 是thị 國quốc 土độ 。 來lai 到đáo 於ư 此thử 。 食thực 如như 是thị 食thực 。 飲ẩm 如như 是thị 飲ẩm 。 唯duy 得đắc 如như 是thị 衣y 服phục 臥ngọa 具cụ 。 病bệnh 緣duyên 醫y 藥dược 。 資tư 身thân 眾chúng 具cụ 。 我ngã 本bổn 何hà 緣duyên 少thiếu 小tiểu 出xuất 家gia 。 何hà 不bất 且thả 待đãi 至chí 年niên 衰suy 老lão 。 或hoặc 因nhân 追truy 念niệm 昔tích 所sở 曾tằng 經kinh 戲hí 笑tiếu 等đẳng 事sự 。 便tiện 生sanh 悔hối 恨hận 。 謂vị 我ngã 何hà 緣duyên 於ư 應ưng 受thọ 用dụng 戲hí 樂lạc 嚴nghiêm 具cụ 朋bằng 遊du 等đẳng 時thời 。 違vi 背bội 宗tông 親thân 朋bằng 友hữu 等đẳng 意ý 。 令linh 其kỳ 悲bi 戀luyến 涕thế 淚lệ 盈doanh 目mục 。 而nhi 強cường/cưỡng 出xuất 家gia 。 由do 如như 是thị 等đẳng 種chủng 種chủng 因nhân 緣duyên 。 生sanh 憂ưu 戀luyến 心tâm 。 惡ác 作tác 追truy 悔hối 。 由do 前tiền 掉trạo 舉cử 與dữ 此thử 惡ác 作tác 處xứ 所sở 等đẳng 故cố 。 合hợp 說thuyết 一nhất 蓋cái 。 又hựu 於ư 應ưng 作tác 不bất 應ưng 作tác 事sự 。 隨tùy 其kỳ 所sở 應ứng 。 或hoặc 已dĩ 曾tằng 作tác 。 或hoặc 未vị 曾tằng 作tác 。 心tâm 生sanh 追truy 悔hối 。 云vân 何hà 我ngã 昔tích 。 應ưng 作tác 不bất 作tác 。 非phi 作tác 反phản 作tác 。 除trừ 先tiên 追truy 悔hối 所sở 生sanh 惡ác 作tác 。 此thử 惡ác 作tác 纏triền 猶do 未vị 能năng 捨xả 。 次thứ 後hậu 復phục 生sanh 相tương 續tục 不bất 斷đoạn 。 憂ưu 戀luyến 之chi 心tâm 。 惡ác 作tác 追truy 悔hối 。 此thử 又hựu 一nhất 種chủng 惡ác 作tác 差sai 別biệt 。 次thứ 前tiền 所sở 生sanh 非phi 處xứ 惡ác 作tác 。 及cập 後hậu 惡ác 作tác 雖tuy 與dữ 掉trạo 舉cử 處xứ 所sở 不bất 等đẳng 。 然nhiên 如như 彼bỉ 相tương/tướng 騰đằng 躍dược 諠huyên 動động 。 今kim 此thử 亦diệc 是thị 憂ưu 戀luyến 之chi 相tướng 。 是thị 故cố 與dữ 彼bỉ 雜tạp 說thuyết 一nhất 蓋cái 。 疑nghi 者giả 。 謂vị 於ư 師sư 於ư 法pháp 於ư 學học 於ư 誨hối 及cập 於ư 證chứng 中trung 。 生sanh 惑hoặc 生sanh 疑nghi 。 由do 心tâm 如như 是thị 。 懷hoài 疑nghi 惑hoặc 故cố 。 不bất 能năng 趣thú 入nhập 。 勇dũng 猛mãnh 方phương 便tiện 正Chánh 斷Đoạn 寂tịch 靜tĩnh 。 又hựu 於ư 去khứ 來lai 今kim 。 及cập 苦khổ 等đẳng 諦đế 。 生sanh 惑hoặc 生sanh 疑nghi 。 心tâm 懷hoài 二nhị 分phần 。 迷mê 之chi 不bất 了liễu 。 猶do 豫dự 猜# 度độ 。
問vấn 此thử 貪tham 欲dục 蓋cái 。 以dĩ 何hà 為vi 食thực 。 答đáp 有hữu 淨tịnh 妙diệu 相tướng 。 及cập 於ư 彼bỉ 相tương/tướng 。 不bất 正chánh 思tư 惟duy 。 多đa 所sở 修tu 習tập 。 以dĩ 之chi 為vi 食thực 。 淨tịnh 妙diệu 相tướng 者giả 。 謂vị 第đệ 一nhất 勝thắng 妙diệu 諸chư 欲dục 之chi 相tướng 。 若nhược 能năng 於ư 此thử 。 遠viễn 離ly 染nhiễm 心tâm 。 於ư 餘dư 下hạ 劣liệt 亦diệc 得đắc 離ly 染nhiễm 。 如như 制chế 強cường 力lực 餘dư 劣liệt 自tự 伏phục 。 此thử 復phục 云vân 何hà 。 謂vị 女nữ 人nhân 身thân 上thượng 八bát 處xứ 所sở 攝nhiếp 可khả 愛ái 淨tịnh 相tương/tướng 。 由do 此thử 八bát 處xứ 。 女nữ 縛phược 於ư 男nam 。 所sở 謂vị 歌ca 舞vũ 笑tiếu 睇thê 。 美mỹ 容dung 進tiến 止chỉ 。 妙diệu 觸xúc 就tựu 禮lễ 。 由do 此thử 因nhân 緣duyên 。 所sở 有hữu 貪tham 欲dục 。 未vị 生sanh 令linh 生sanh 。 生sanh 已dĩ 增tăng 長trưởng 。 故cố 名danh 為vi 食thực 。 問vấn 此thử 貪tham 欲dục 蓋cái 誰thùy 為vi 非phi 食thực 。 答đáp 有hữu 不bất 淨tịnh 相tương/tướng 。 及cập 於ư 彼bỉ 相tương/tướng 。 如như 理lý 作tác 意ý 。 多đa 所sở 修tu 習tập 。 以dĩ 為vi 非phi 食thực 。 此thử 復phục 云vân 何hà 。 謂vị 青thanh 瘀ứ 等đẳng 。 若nhược 觀quán 此thử 身thân 種chủng 種chủng 不bất 淨tịnh 。 雜tạp 穢uế 充sung 滿mãn 。 名danh 觀quán 內nội 身thân 。 不bất 淨tịnh 之chi 相tướng 。 復phục 觀quán 於ư 外ngoại 青thanh 瘀ứ 等đẳng 相tương/tướng 。 種chủng 種chủng 不bất 淨tịnh 。 名danh 觀quán 外ngoại 身thân 。 不bất 淨tịnh 之chi 相tướng 。 由do 觀quán 此thử 二nhị 不bất 淨tịnh 相tương/tướng 故cố 。 未vị 生sanh 貪tham 欲dục 。 令linh 其kỳ 不bất 生sanh 。 生sanh 已dĩ 能năng 斷đoạn 故cố 。 名danh 非phi 食thực 。 由do 於ư 彼bỉ 相tương/tướng 如như 理lý 作tác 意ý 故cố 。 遮già 令linh 不bất 生sanh 。 多đa 所sở 修tu 習tập 故cố 。 生sanh 已dĩ 能năng 斷đoạn 。 前tiền 黑hắc 品phẩm 中trung 。 由do 於ư 彼bỉ 相tương/tướng 不bất 正chánh 思tư 惟duy 故cố 。 未vị 生sanh 令linh 生sanh 。 多đa 所sở 修tu 習tập 故cố 。 倍bội 更cánh 增tăng 廣quảng 。 問vấn 瞋sân 恚khuể 蓋cái 。 以dĩ 何hà 為vi 食thực 。 答đáp 有hữu 瞋sân 恚khuể 性tánh 。 有hữu 瞋sân 恚khuể 相tương/tướng 。 及cập 於ư 彼bỉ 相tương/tướng 。 不bất 正chánh 思tư 惟duy 。 多đa 所sở 修tu 習tập 。 以dĩ 之chi 為vi 食thực 。 依y 於ư 種chủng 種chủng 不bất 饒nhiêu 益ích 事sự 。 心tâm 生sanh 惱não 害hại 。 名danh 瞋sân 恚khuể 性tánh 。 不bất 饒nhiêu 益ích 事sự 。 名danh 瞋sân 恚khuể 相tương/tướng 。 於ư 九cửu 惱não 事sự 。 不bất 正chánh 作tác 意ý 。 名danh 不bất 正chánh 思tư 惟duy 。 如như 是thị 等đẳng 事sự 。 皆giai 名danh 為vi 食thực 。 問vấn 此thử 瞋sân 恚khuể 蓋cái 誰thùy 為vi 非phi 食thực 。 答đáp 有hữu 仁nhân 慈từ 賢hiền 善thiện 。 及cập 於ư 彼bỉ 相tương/tướng 。 如như 理lý 作tác 意ý 。 多đa 所sở 修tu 習tập 。 以dĩ 為vi 非phi 食thực 。 又hựu 此thử 慈từ 善thiện 恆hằng 欲dục 與dữ 他tha 安an 樂lạc 為vi 相tương/tướng 。 修tu 力lực 所sở 攝nhiếp 。 由do 思tư 擇trạch 力lực 所sở 攝nhiếp 作tác 意ý 。 調điều 伏phục 九cửu 惱não 。 以dĩ 能năng 斷đoạn 除trừ 瞋sân 恚khuể 蓋cái 故cố 。 經kinh 中trung 唯duy 說thuyết 此thử 為vi 非phi 食thực 。 問vấn 惛hôn 沈trầm 睡thụy 眠miên 。 蓋cái 以dĩ 何hà 為vi 食thực 。 答đáp 有hữu 黑hắc 暗ám 相tướng 。 及cập 於ư 彼bỉ 相tương/tướng 。 不bất 正chánh 思tư 惟duy 。 多đa 所sở 修tu 習tập 。 以dĩ 之chi 為vi 食thực 。 問vấn 此thử 蓋cái 誰thùy 為vi 非phi 食thực 。 答đáp 有hữu 光quang 明minh 相tướng 。 及cập 於ư 彼bỉ 相tương/tướng 。 如như 理lý 作tác 意ý 。 多đa 所sở 修tu 習tập 。 以dĩ 為vi 非phi 食thực 。 明minh 有hữu 三tam 種chủng 。 一nhất 治trị 暗ám 光quang 明minh 。 二nhị 法pháp 光quang 明minh 。 三tam 依y 身thân 光quang 明minh 。 治trị 暗ám 光quang 明minh 。
復phục 有hữu 三tam 種chủng 。 一nhất 在tại 夜dạ 分phân 。 謂vị 星tinh 月nguyệt 等đẳng 。 二nhị 在tại 晝trú 分phân 。 謂vị 日nhật 光quang 明minh 。 三tam 在tại 俱câu 分phần/phân 。 謂vị 火hỏa 珠châu 等đẳng 。 法pháp 光quang 明minh 者giả 。 謂vị 如như 有hữu 一nhất 隨tùy 其kỳ 所sở 受thọ 。 所sở 思tư 所sở 觸xúc 。 觀quán 察sát 諸chư 法pháp 。 或hoặc 復phục 修tu 習tập 。 隨tùy 念niệm 佛Phật 等đẳng 。 依y 身thân 光quang 明minh 者giả 。 謂vị 諸chư 有hữu 情tình 。 自tự 然nhiên 身thân 光quang 。 當đương 知tri 初sơ 明minh 。 治trị 三tam 種chủng 暗ám 。 一nhất 者giả 夜dạ 暗ám 。 二nhị 者giả 雲vân 暗ám 。 三tam 者giả 障chướng 暗ám 。 謂vị 窟quật 宅trạch 等đẳng 。 法pháp 明minh 能năng 治trị 三tam 種chủng 黑hắc 暗ám 。 由do 不bất 如như 實thật 知tri 諸chư 法pháp 故cố 。 於ư 去khứ 來lai 今kim 。 多đa 生sanh 疑nghi 惑hoặc 。 於ư 佛Phật 法Pháp 等đẳng 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 此thử 中trung 無vô 明minh 。 及cập 疑nghi 俱câu 名danh 黑hắc 暗ám 。 又hựu 證chứng 觀quán 察sát 。 能năng 治trị 惛hôn 沈trầm 睡thụy 眠miên 黑hắc 暗ám 。 以dĩ 能năng 顯hiển 了liễu 諸chư 法pháp 性tánh 故cố 。 問vấn 掉trạo 舉cử 惡ác 作tác 。 蓋cái 以dĩ 何hà 為vi 食thực 。 答đáp 於ư 親thân 屬thuộc 等đẳng 。 所sở 有hữu 尋tầm 思tư 。 於ư 曾tằng 所sở 經kinh 戲hí 笑tiếu 等đẳng 念niệm 。 及cập 於ư 彼bỉ 相tương/tướng 。 不bất 正chánh 思tư 惟duy 。 多đa 所sở 修tu 習tập 。 以dĩ 之chi 為vi 食thực 。 親thân 屬thuộc 尋tầm 思tư 者giả 。 謂vị 因nhân 親thân 屬thuộc 或hoặc 盛thịnh 或hoặc 衰suy 。 或hoặc 離ly 或hoặc 合hợp 。 發phát 欣hân 慼thích 行hành 。 心tâm 生sanh 籌trù 慮lự 等đẳng 。 國quốc 土độ 尋tầm 思tư 者giả 。 謂vị 因nhân 國quốc 土độ 盛thịnh 衰suy 等đẳng 相tương/tướng 。 廣quảng 如như 前tiền 說thuyết 。 不bất 死tử 尋tầm 思tư 者giả 。 謂vị 因nhân 少thiếu 年niên 及cập 衰suy 老lão 位vị 諸chư 有hữu 所sở 作tác 。 或hoặc 利lợi 他tha 事sự 。 發phát 欣hân 慼thích 行hành 。 心tâm 生sanh 籌trù 慮lự 等đẳng 。 笑tiếu 者giả 。 謂vị 隨tùy 有hữu 一nhất 或hoặc 因nhân 開khai 論luận 。 或hoặc 因nhân 合hợp 論luận 。 現hiện 齒xỉ 而nhi 笑tiếu 歡hoan 聚tụ 啞á 啞á 。 戲hí 者giả 。 謂vị 雙song 陸lục 摴sư 蒱bồ 弄lộng 珠châu 等đẳng 戲hí 。 或hoặc 有hữu 所sở 餘dư 種chủng 類loại 歡hoan 樂lạc 。 謂vị 互hỗ 相tương 受thọ 用dụng 受thọ 用dụng 境cảnh 界giới 。 受thọ 諸chư 快khoái 樂lạc 。 或hoặc 由do 同đồng 處xứ 。 或hoặc 因nhân 戲hí 論luận 。 歡hoan 娛ngu 而nhi 住trụ 。 所sở 行hành 事sự 者giả 。 謂vị 相tương/tướng 執chấp 持trì 手thủ 臂tý 髮phát 等đẳng 。 或hoặc 相tương 摩ma 觸xúc 。 隨tùy 一nhất 身thân 分phần/phân 。 或hoặc 抱bão 或hoặc 嗚ô 。 或hoặc 相tương/tướng 顧cố 眄miện 。 或hoặc 作tác 餘dư 事sự 。 問vấn 此thử 蓋cái 誰thùy 為vi 非phi 食thực 。 答đáp 有hữu 奢xa 摩ma 他tha 。 及cập 於ư 彼bỉ 相tương/tướng 。 如như 理lý 作tác 意ý 。 多đa 所sở 修tu 習tập 。 以dĩ 為vi 非phi 食thực 。 奢xa 摩ma 他tha 者giả 。 謂vị 九cửu 種chủng 住trụ 心tâm 。 及cập 奢xa 摩ma 他tha 品phẩm 所sở 攝nhiếp 諸chư 法pháp 。 謂vị 於ư 自tự 他tha 若nhược 衰suy 若nhược 盛thịnh 可khả 厭yếm 患hoạn 法pháp 。 心tâm 生sanh 厭yếm 離ly 。 驚kinh 恐khủng 惡ác 賤tiện 。 安an 住trụ 寂tịch 靜tĩnh 。 問vấn 疑nghi 蓋cái 以dĩ 何hà 為vi 食thực 。 答đáp 有hữu 去khứ 來lai 今kim 。 及cập 於ư 彼bỉ 相tương/tướng 。 不bất 正chánh 思tư 惟duy 。 多đa 所sở 修tu 習tập 。 以dĩ 之chi 為vi 食thực 。 謂vị 我ngã 於ư 過quá 去khứ 。 為vi 有hữu 為vi 無vô 。 廣quảng 說thuyết 如như 上thượng 。 不bất 正chánh 思tư 惟duy 者giả 。 謂vị 不bất 可khả 思tư 處xứ 所sở 攝nhiếp 思tư 惟duy 。 不bất 可khả 思tư 處xứ 者giả 。 謂vị 我ngã 思tư 惟duy 。 有hữu 情tình 思tư 惟duy 。 世thế 間gian 思tư 惟duy 。 若nhược 於ư 自tự 處xứ 。 依y 世thế 差sai 別biệt 。 思tư 惟duy 我ngã 相tương/tướng 。 名danh 我ngã 思tư 惟duy 。 若nhược 於ư 他tha 處xứ 。 名danh 有hữu 情tình 思tư 惟duy 。 若nhược 於ư 有hữu 情tình 世thế 間gian 。 及cập 器khí 世thế 間gian 處xứ 。 名danh 世thế 間gian 思tư 惟duy 。 謂vị 世thế 間gian 常thường 。 或hoặc 謂vị 無vô 常thường 。 亦diệc 常thường 亦diệc 無vô 常thường 。 非phi 常thường 非phi 無vô 常thường 等đẳng 。 問vấn 此thử 蓋cái 誰thùy 為vi 非phi 食thực 。 答đáp 有hữu 緣duyên 緣duyên 起khởi 。 及cập 於ư 彼bỉ 相tương/tướng 。 如như 理lý 作tác 意ý 。 多đa 所sở 修tu 習tập 。 以dĩ 為vi 非phi 食thực 。 由do 彼bỉ 觀quán 見kiến 。 唯duy 有hữu 於ư 法pháp 及cập 唯duy 法pháp 因nhân 。 唯duy 有hữu 於ư 苦khổ 及cập 唯duy 苦khổ 因nhân 故cố 。 所sở 有hữu 一nhất 切thiết 。 不bất 正chánh 思tư 惟duy 為vi 緣duyên 。 無vô 明minh 於ư 三tam 世thế 境cảnh 。 未vị 生sanh 者giả 不bất 生sanh 。 已dĩ 生sanh 者giả 能năng 斷đoạn 。 若nhược 不bất 如như 理lý 而nhi 強cường/cưỡng 作tác 意ý 。 其kỳ 如như 理lý 者giả 而nhi 不phủ 。 作tác 意ý 。 總tổng 說thuyết 此thử 二nhị 。 名danh 不bất 正chánh 思tư 惟duy 。 若nhược 於ư 是thị 中trung 。 應ưng 合hợp 道Đạo 理lý 。 應ưng 知tri 是thị 處xứ 名danh 為vi 如như 理lý 。 謂vị 於ư 闇ám 中trung 作tác 光quang 明minh 想tưởng 。 由do 此thử 方phương 便tiện 。 如như 理lý 作tác 意ý 。 非phi 不bất 如như 理lý 。 於ư 餘dư 處xứ 所sở 。 亦diệc 有hữu 所sở 餘dư 。 如như 理lý 作tác 意ý 。
復phục 次thứ 於ư 初sơ 靜tĩnh 慮lự 。 具cụ 足túc 五ngũ 支chi 。 一nhất 尋tầm 。 二nhị 伺tứ 。 三tam 喜hỷ 。 四tứ 樂nhạo/nhạc/lạc 。 五ngũ 心tâm 一nhất 境cảnh 性tánh 。 第đệ 二nhị 靜tĩnh 慮lự 有hữu 四tứ 支chi 。 一nhất 內nội 等đẳng 淨tịnh 。 二nhị 喜hỷ 。 三tam 樂nhạo/nhạc/lạc 。 四tứ 心tâm 一nhất 境cảnh 性tánh 。 第đệ 三tam 靜tĩnh 慮lự 有hữu 五ngũ 支chi 。 一nhất 捨xả 。 二nhị 念niệm 。 三tam 正chánh 知tri 。 四tứ 樂nhạo/nhạc/lạc 。 五ngũ 心tâm 一nhất 境cảnh 性tánh 。 第đệ 四tứ 靜tĩnh 慮lự 有hữu 四tứ 支chi 。 一nhất 捨xả 清thanh 淨tịnh 。 二nhị 念niệm 清thanh 淨tịnh 。 三tam 不bất 苦khổ 不bất 樂lạc 受thọ 。 四tứ 心tâm 一nhất 境cảnh 性tánh 。 初sơ 靜tĩnh 慮lự 中trung 。 尋tầm 伺tứ 為vi 取thủ 所sở 緣duyên 。 三tam 摩ma 地địa 為vi 彼bỉ 所sở 依y 。 喜hỷ 為vi 受thọ 境cảnh 界giới 。 樂nhạo/nhạc/lạc 為vi 除trừ 麁thô 重trọng 。 第đệ 二nhị 靜tĩnh 慮lự 中trung 。 內nội 等đẳng 淨tịnh 為vi 取thủ 所sở 緣duyên 。 三tam 摩ma 地địa 為vi 彼bỉ 所sở 依y 。 餘dư 如như 前tiền 說thuyết 。 第đệ 三tam 靜tĩnh 慮lự 中trung 。 捨xả 念niệm 正chánh 知tri 為vi 取thủ 所sở 緣duyên 。 三tam 摩ma 地địa 為vi 彼bỉ 所sở 依y 。 餘dư 如như 前tiền 說thuyết 。 第đệ 四tứ 靜tĩnh 慮lự 中trung 。 捨xả 淨tịnh 念niệm 淨tịnh 為vi 取thủ 所sở 緣duyên 。 三tam 摩ma 地địa 為vi 彼bỉ 所sở 依y 。 餘dư 如như 前tiền 說thuyết 。 諸chư 靜tĩnh 慮lự 中trung 。 雖tuy 有hữu 餘dư 法pháp 。 然nhiên 此thử 勝thắng 故cố 。 於ư 修tu 定định 者giả 為vi 恩ân 重trọng/trùng 故cố 。 偏thiên 立lập 為vi 支chi 。
問vấn 何hà 因nhân 緣duyên 故cố 。 初sơ 靜tĩnh 慮lự 中trung 有hữu 尋tầm 有hữu 伺tứ 耶da 。 答đáp 由do 彼bỉ 能năng 厭yếm 患hoạn 欲dục 界giới 。 入nhập 初sơ 靜tĩnh 慮lự 。 初sơ 靜tĩnh 慮lự 中trung 。 而nhi 未vị 能năng 觀quán 尋tầm 伺tứ 過quá 故cố 。 第đệ 二nhị 靜tĩnh 慮lự 。 能năng 觀quán 彼bỉ 過quá 。 是thị 故cố 說thuyết 為vi 。 尋tầm 伺tứ 寂tịch 靜tĩnh 。 如như 第đệ 二nhị 靜tĩnh 慮lự 見kiến 彼bỉ 過quá 故cố 名danh 。 尋tầm 伺tứ 寂tịch 靜tĩnh 。 如như 是thị 第đệ 三tam 靜tĩnh 慮lự 。 見kiến 喜hỷ 過quá 故cố 名danh 喜hỷ 寂tịch 靜tĩnh 。 第đệ 四tứ 靜tĩnh 慮lự 見kiến 樂nhạo/nhạc/lạc 過quá 故cố 名danh 樂nhạo/nhạc/lạc 寂tịch 靜tĩnh 。 捨xả 念niệm 清thanh 淨tịnh 。 差sai 別biệt 應ưng 知tri 。
復phục 次thứ 是thị 諸chư 靜tĩnh 慮lự 名danh 差sai 別biệt 者giả 。 或hoặc 名danh 增tăng 上thượng 心tâm 。 謂vị 由do 心tâm 清thanh 淨tịnh 增tăng 上thượng 力lực 。 正chánh 審thẩm 慮lự 故cố 。 或hoặc 名danh 樂nhạo/nhạc/lạc 住trụ 。 謂vị 於ư 此thử 中trung 受thọ 極cực 樂lạc 故cố 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 依y 諸chư 靜tĩnh 慮lự 。 領lãnh 受thọ 喜hỷ 樂lạc 安an 樂lạc 捨xả 樂nhạo/nhạc/lạc 身thân 心tâm 樂nhạo/nhạc/lạc 故cố 。 又hựu 得đắc 定định 者giả 。 於ư 諸chư 靜tĩnh 慮lự 。 數sác 數sác 入nhập 出xuất 。 領lãnh 受thọ 現hiện 法pháp 安an 樂lạc 住trụ 故cố 。 由do 此thử 定định 中trung 現hiện 前tiền 領lãnh 受thọ 。 現hiện 法Pháp 樂lạc 住trụ 。 從tùng 是thị 起khởi 已dĩ 。 作tác 如như 是thị 言ngôn 。 我ngã 已dĩ 領lãnh 受thọ 如như 是thị 樂lạc 住trụ 。 於ư 無vô 色sắc 定định 無vô 如như 是thị 受thọ 。 是thị 故cố 不bất 說thuyết 。 彼bỉ 為vi 樂nhạo/nhạc/lạc 住trụ 。 然nhiên 彼bỉ 起khởi 已dĩ 。 應ưng 正chánh 宣tuyên 說thuyết 。
何hà 以dĩ 故cố 。 若nhược 有hữu 阿a 練luyện 若nhã 苾Bật 芻Sô 來lai 就tựu 彼bỉ 問vấn 。 彼bỉ 若nhược 不bất 答đáp 。 便tiện 生sanh 譏cơ 論luận 。 此thử 阿a 練luyện 若nhã 苾Bật 芻Sô 。 云vân 何hà 名danh 為vi 。 阿a 練luyện 若nhã 者giả 。 我ngã 今kim 問vấn 彼bỉ 超siêu 色sắc 無vô 色sắc 。 寂tịch 靜tĩnh 解giải 脫thoát 。 而nhi 不bất 能năng 記ký 。 是thị 故cố 為vi 說thuyết 。 應ưng 入nhập 彼bỉ 定định 非phi 為vi 樂nhạo/nhạc/lạc 住trụ 。 或hoặc 復phục 名danh 為vi 彼bỉ 分phần/phân 涅Niết 槃Bàn 。 亦diệc 得đắc 說thuyết 名danh 差sai 別biệt 涅Niết 槃Bàn 。 由do 諸chư 煩phiền 惱não 一nhất 分phần/phân 斷đoạn 故cố 。 非phi 決quyết 定định 故cố 。 名danh 彼bỉ 分phần/phân 涅Niết 槃Bàn 。 非phi 究Cứu 竟Cánh 涅Niết 槃Bàn 故cố 。 名danh 差sai 別biệt 涅Niết 槃Bàn 。
復phục 次thứ 此thử 四tứ 靜tĩnh 慮lự 。 亦diệc 得đắc 名danh 為vi 。 出xuất 諸chư 受thọ 事sự 。 謂vị 初sơ 靜tĩnh 慮lự 。 出xuất 離ly 憂ưu 根căn 。 第đệ 二nhị 靜tĩnh 慮lự 。 出xuất 離ly 苦khổ 根căn 。 第đệ 三tam 靜tĩnh 慮lự 。 出xuất 離ly 喜hỷ 根căn 。 第đệ 四tứ 靜tĩnh 慮lự 出xuất 離ly 樂nhạo/nhạc/lạc 根căn 。 於ư 無vô 相tướng 中trung 出xuất 離ly 捨xả 根căn 。 如như 薄Bạc 伽Già 梵Phạm 。 無vô 倒đảo 經kinh 中trung 。 說thuyết 如như 是thị 言ngôn 。 苾Bật 芻Sô 憂ưu 根căn 生sanh 已dĩ 。 應ưng 當đương 如như 實thật 了liễu 知tri 。 生sanh 者giả 此thử 於ư 何hà 位vị 。 謂vị 即tức 於ư 此thử 。 斷đoạn 方phương 便tiện 位vị 。 若nhược 為vi 憂ưu 根căn 間gian 心tâm 相tương 續tục 。
爾nhĩ 時thời 應ưng 知tri 又hựu 應ưng 并tinh 此thử 因nhân 緣duyên 及cập 序tự 若nhược 相tương/tướng 若nhược 行hành 皆giai 如như 實thật 知tri 者giả 。 云vân 何hà 知tri 因nhân 。 謂vị 了liễu 知tri 此thử 種chủng 子tử 相tương 續tục 。 云vân 何hà 知tri 緣duyên 。 謂vị 了liễu 知tri 此thử 種chủng 所sở 不bất 攝nhiếp 所sở 依y 助trợ 伴bạn 。 云vân 何hà 知tri 序tự 。 謂vị 知tri 憂ưu 根căn 託thác 此thử 事sự 生sanh 。 即tức 是thị 能năng 發phát 憂ưu 根căn 之chi 相tướng 。 及cập 無vô 知tri 種chủng 子tử 。 云vân 何hà 知tri 相tương/tướng 。 謂vị 了liễu 知tri 此thử 是thị 慼thích 行hành 相tương/tướng 。 云vân 何hà 知tri 行hành 。 謂vị 了liễu 知tri 此thử 能năng 發phát 之chi 行hành 。 即tức 不bất 如như 理lý 作tác 意ý 。 相tương 應ứng 思tư 也dã 。 如như 是thị 知tri 已dĩ 。 於ư 出xuất 離ly 中trung 。 極cực 制chế 持trì 心tâm 者giả 。 云vân 何hà 制chế 持trì 。 謂vị 於ư 染nhiễm 污ô 行hành 。 制chế 攝nhiếp 其kỳ 心tâm 。 於ư 思tư 惟duy 修tu 。 任nhậm 持trì 堅kiên 住trụ 。 又hựu 於ư 是thị 中trung 無vô 餘dư 盡tận 滅diệt 。 乃nãi 至chí 究cứu 竟cánh 者giả 。 謂vị 滅diệt 隨tùy 眠miên 故cố 。 滅diệt 諸chư 纏triền 故cố 。 世thế 間gian 靜tĩnh 慮lự 。 但đãn 能năng 漸tiệm 捨xả 彼bỉ 品phẩm 麁thô 重trọng 。 不bất 拔bạt 種chủng 子tử 。 若nhược 異dị 此thử 者giả 。 種chủng 永vĩnh 拔bạt 故cố 。 後hậu 不bất 應ưng 生sanh 。 無vô 漏lậu 靜tĩnh 慮lự 。 二nhị 種chủng 俱câu 捨xả 。 如như 是thị 於ư 餘dư 隨tùy 應ứng 當đương 知tri 。 問vấn 以dĩ 何hà 等đẳng 相tương/tướng 了liễu 知tri 憂ưu 根căn 。 答đáp 或hoặc 染nhiễm 污ô 相tương/tướng 。 或hoặc 出xuất 離ly 欲dục 俱câu 行hành 善thiện 相tương/tướng 。 苦khổ 根căn 者giả 。 或hoặc 由do 自tự 等đẳng 。 增tăng 上thượng 力lực 故cố 。 或hoặc 由do 身thân 勞lao 。 增tăng 上thượng 力lực 故cố 。 或hoặc 火hỏa 燒thiêu 等đẳng 。 增tăng 上thượng 力lực 故cố 。 或hoặc 他tha 逼bức 等đẳng 。 增tăng 上thượng 力lực 故cố 。 諸chư 離ly 欲dục 者giả 。 猶do 尚thượng 生sanh 起khởi 。 喜hỷ 根căn 者giả 。 謂vị 第đệ 二nhị 靜tĩnh 慮lự 中trung 。 即tức 第đệ 二nhị 靜tĩnh 慮lự 地địa 攝nhiếp 。 樂nhạo/nhạc/lạc 根căn 者giả 。 謂vị 第đệ 三tam 靜tĩnh 慮lự 中trung 。 即tức 第đệ 三tam 靜tĩnh 慮lự 地địa 攝nhiếp 。 問vấn 何hà 故cố 苦khổ 根căn 。 初sơ 靜tĩnh 慮lự 中trung 。 說thuyết 未vị 斷đoạn 耶da 。 答đáp 彼bỉ 品phẩm 麁thô 重trọng 猶do 未vị 斷đoạn 故cố 。 問vấn 何hà 緣duyên 生sanh 在tại 初sơ 靜tĩnh 慮lự 者giả 。 苦khổ 根căn 未vị 斷đoạn 。 而nhi 不bất 現hiện 行hành 。 答đáp 由do 其kỳ 助trợ 伴bạn 相tương 對đối 。 憂ưu 根căn 所sở 攝nhiếp 諸chư 苦khổ 。 彼bỉ 已dĩ 斷đoạn 故cố 。 若nhược 初sơ 靜tĩnh 慮lự 。 已dĩ 斷đoạn 苦khổ 根căn 。 是thị 則tắc 行hành 者giả 入nhập 初sơ 靜tĩnh 慮lự 。 及cập 第đệ 二nhị 時thời 。 受thọ 所sở 作tác 住trụ 差sai 別biệt 應ưng 無vô 。 由do 二nhị 俱câu 有hữu 喜hỷ 及cập 樂nhạo/nhạc/lạc 故cố 。 而nhi 經kinh 中trung 說thuyết 。 由do 出xuất 諸chư 受thọ 。 靜tĩnh 慮lự 差sai 別biệt 。 又hựu 此thử 應ưng 無vô 。 尋tầm 伺tứ 寂tịch 靜tĩnh 。 麁thô 重trọng 斷đoạn 滅diệt 。 所sở 作tác 差sai 別biệt 。 如như 是thị 餘dư 根căn 彼bỉ 品phẩm 麁thô 重trọng 漸tiệm 次thứ 斷đoạn 故cố 。 上thượng 諸chư 靜tĩnh 慮lự 斷đoạn 有hữu 差sai 別biệt 。 又hựu 無vô 相tướng 者giả 。 經kinh 中trung 說thuyết 為vi 無vô 相tướng 心tâm 定định 。 於ư 此thử 定định 中trung 。 捨xả 根căn 永vĩnh 滅diệt 。 但đãn 害hại 隨tùy 眠miên 。 彼bỉ 品phẩm 麁thô 重trọng 。 無vô 餘dư 斷đoạn 故cố 。 非phi 滅diệt 現hiện 纏triền 。 住trụ 無vô 相tướng 定định 。 必tất 有hữu 受thọ 故cố 。 於ư 此thử 定định 中trung 。 容dung 有hữu 三tam 受thọ 。 謂vị 喜hỷ 樂lạc 捨xả 。 非phi 彼bỉ 諸chư 受thọ 得đắc 有hữu 隨tùy 眠miên 。 煩phiền 惱não 斷đoạn 。 故cố 說thuyết 以dĩ 為vi 斷đoạn 。 彼bỉ 品phẩm 麁thô 重trọng 。 說thuyết 名danh 隨tùy 眠miên 。 又hựu 此thử 捨xả 根căn 乃nãi 至chí 何hà 處xứ 。 當đương 知tri 始thỉ 從tùng 第đệ 四tứ 靜tĩnh 慮lự 。 乃nãi 至chí 有Hữu 頂Đảnh 。
復phục 次thứ 此thử 五ngũ 根căn 出xuất 離ly 無vô 相tướng 。 為vi 後hậu 與dữ 彼bỉ 五ngũ 種chủng 順thuận 出xuất 離ly 界giới 展triển 轉chuyển 相tương/tướng 攝nhiếp 此thử 中trung 由do 欲dục 恚khuể 害hại 出xuất 離ly 。 即tức 說thuyết 乃nãi 至chí 樂nhạo/nhạc/lạc 根căn 出xuất 離ly 。 由do 色sắc 出xuất 離ly 。 即tức 說thuyết 第đệ 四tứ 靜tĩnh 慮lự 捨xả 根căn 出xuất 離ly 。 由do 薩tát 迦ca 耶da 滅diệt 。 即tức 說thuyết 無vô 色sắc 界giới 一nhất 。 切thiết 捨xả 根căn 出xuất 離ly 。 順thuận 出xuất 離ly 言ngôn 。 有hữu 何hà 等đẳng 義nghĩa 。 由do 住trụ 此thử 者giả 能năng 出xuất 離ly 故cố 。 名danh 順thuận 出xuất 離ly 。 不bất 說thuyết 由do 此thử 出xuất 離ly 於ư 彼bỉ 。 為vi 離ly 欲dục 者giả 說thuyết 此thử 界giới 故cố 。 問vấn 諸chư 欲dục 恚khuể 害hại 。 定định 同đồng 時thời 斷đoạn 。 何hà 緣duyên 建kiến 立lập 別biệt 出xuất 離ly 耶da 。 答đáp 彼bỉ 諸chư 出xuất 離ly 雖tuy 復phục 同đồng 時thời 。 約ước 修tu 對đối 治trị 。 有hữu 差sai 別biệt 故cố 。 宣tuyên 說thuyết 三tam 種chủng 出xuất 離ly 差sai 別biệt 。 對đối 治trị 差sái 別biệt 者giả 。 謂vị 不bất 淨tịnh 慈từ 悲bi 。 如như 其kỳ 次thứ 第đệ 。 或hoặc 有hữu 唯duy 修tu 不bất 淨tịnh 出xuất 離ly 一nhất 切thiết 。 或hoặc 慈từ 或hoặc 悲bi 。 是thị 故cố 別biệt 說thuyết 三tam 種chủng 出xuất 離ly 。 此thử 上thượng 唯duy 有hữu 一nhất 類loại 對đối 治trị 故cố 。 後hậu 出xuất 離ly 無vô 有hữu 差sai 別biệt 。 云vân 何hà 猛mãnh 利lợi 見kiến 者giả 。 等đẳng 隨tùy 念niệm 欲dục 。 謂vị 由do 觀quán 察sát 作tác 意ý 於ư 勝thắng 事sự 作tác 意ý 故cố 。 猛mãnh 利lợi 功công 用dụng 作tác 意ý 故cố 。 云vân 何hà 於ư 諸chư 欲dục 中trung 。 心tâm 不bất 趣thú 入nhập 。 謂vị 於ư 彼bỉ 處xứ 。 不bất 見kiến 勝thắng 功công 德đức 故cố 。 云vân 何hà 不bất 美mỹ 。 謂vị 於ư 彼bỉ 處xứ 。 喜hỷ 悅duyệt 不bất 生sanh 故cố 。 云vân 何hà 不bất 住trụ 。 謂vị 於ư 彼bỉ 處xứ 不bất 樂nhạo 受thọ 用dụng 為vi 欣hân 悅duyệt 故cố 。 云vân 何hà 無vô 有hữu 勝thắng 解giải 。 謂vị 於ư 彼bỉ 處xứ 不bất 樂nhạo 取thủ 著trước 。 不bất 如như 理lý 相tương/tướng 故cố 。 云vân 何hà 萎nuy 顇# 。 謂vị 雖tuy 縱túng/tung 任nhậm 。 而nhi 不bất 舒thư 泰thái 故cố 。 云vân 何hà 壞hoại 散tán 。 謂vị 取thủ 境cảnh 已dĩ 尋tầm 復phục 棄khí 捨xả 故cố 。 云vân 何hà 而nhi 不bất 舒thư 泰thái 。 謂vị 於ư 所sở 緣duyên 雖tuy 強cường/cưỡng 令linh 住trụ 。 而nhi 不bất 愛ái 樂nhạo 故cố 。 云vân 何hà 等đẳng 住trụ 於ư 捨xả 。 謂vị 行hành 平bình 等đẳng 位vị 。 於ư 平bình 等đẳng 位vị 中trung 。 心tâm 遊du 觀quan 故cố 。 何hà 等đẳng 為vi 厭yếm 。
謂vị 由do 於ư 彼bỉ 深thâm 見kiến 過quá 患hoạn 。 棄khí 背bội 為vi 性tánh 。 此thử 復phục 三tam 種chủng 。 謂vị 無vô 常thường 故cố 。 苦khổ 故cố 。 變biến 壞hoại 法pháp 故cố 。 何hà 等đẳng 為vi 惡ác 。
謂vị 由do 於ư 彼bỉ 初sơ 見kiến 過quá 患hoạn 。 棄khí 背bội 為vi 性tánh 。 何hà 等đẳng 為vi 違vi 。
謂vị 由do 於ư 彼bỉ 中trung 見kiến 過quá 患hoạn 。 棄khí 背bội 為vi 性tánh 。 何hà 等đẳng 為vi 背bối/bội 。
謂vị 由do 於ư 彼bỉ 後hậu 見kiến 過quá 患hoạn 。 棄khí 背bội 為vi 性tánh 。 與dữ 此thử 相tương 違vi 。 即tức 於ư 離ly 欲dục 作tác 意ý 趣thú 入nhập 者giả 謂vị 於ư 是thị 處xứ 。 見kiến 勝thắng 功công 德đức 故cố 。 美mỹ 者giả 。 謂vị 於ư 是thị 處xứ 生sanh 清thanh 淨tịnh 信tín 。 而nhi 證chứng 順thuận 故cố 。 住trụ 者giả 。 謂vị 於ư 所sở 緣duyên 不bất 流lưu 散tán 故cố 。 勝thắng 解giải 者giả 。 由do 於ư 是thị 處xứ 不bất 染nhiễm 污ô 轉chuyển 於ư 諸chư 煩phiền 惱não 。 得đắc 離ly 繫hệ 故cố 。 以dĩ 於ư 厭yếm 等đẳng 棄khí 背bội 行hành 中trung 正chánh 流lưu 轉chuyển 時thời 。 心tâm 無vô 罣quái 礙ngại 。 又hựu 復phục 於ư 捨xả 無vô 有hữu 功công 用dụng 。 云vân 何hà 其kỳ 心tâm 善Thiện 逝Thệ 。 謂vị 住trụ 方phương 便tiện 究cứu 竟cánh 作tác 意ý 故cố 。 云vân 何hà 善thiện 修tu 。 謂vị 善thiện 修tu 習tập 餘dư 作tác 意ý 故cố 。 當đương 知tri 此thử 說thuyết 斷đoạn 位vị 及cập 斷đoạn 方phương 便tiện 道đạo 位vị 。 解giải 者giả 。 謂vị 解giải 脫thoát 諸chư 纏triền 故cố 。 脫thoát 者giả 。 謂vị 解giải 脫thoát 所sở 緣duyên 相tương/tướng 故cố 。 離ly 繫hệ 者giả 。 謂vị 解giải 脫thoát 隨tùy 眠miên 故cố 。 從tùng 諸chư 欲dục 緣duyên 所sở 生sanh 諸chư 漏lậu 者giả 。 謂vị 除trừ 欲dục 貪tham 。 於ư 欲dục 界giới 中trung 。 所sở 餘dư 煩phiền 惱não 。 損tổn 匱quỹ 者giả 。 謂vị 因nhân 此thử 生sanh 執chấp 器khí 仗trượng 等đẳng 惡ác 行hành 差sai 別biệt 。 於ư 此thử 若nhược 作tác 若nhược 增tăng 長trưởng 故cố 。 生sanh 諸chư 惡ác 趣thú 。 燒thiêu 者giả 。 謂vị 由do 此thử 因nhân 欲dục 愛ái 噉đạm 食thực 燒thiêu 身thân 心tâm 故cố 。 惱não 者giả 。 謂vị 由do 此thử 因nhân 。 若nhược 事sự 變biến 壞hoại 便tiện 生sanh 愁sầu 歎thán 憂ưu 苦khổ 惱não 故cố 。 於ư 彼bỉ 解giải 脫thoát 超siêu 出xuất 離ly 繫hệ 者giả 。 謂vị 如như 前tiền 次thứ 第đệ 。 解giải 脫thoát 諸chư 纏triền 所sở 緣duyên 隨tùy 眠miên 故cố 。 云vân 何hà 終chung 不bất 領lãnh 納nạp 緣duyên 彼bỉ 諸chư 受thọ 。 謂vị 依y 將tương 得đắc 正chánh 得đắc 。 隨tùy 念niệm 諸chư 欲dục 境cảnh 界giới 。 染nhiễm 污ô 諸chư 受thọ 。 不bất 復phục 現hiện 行hành 。 其kỳ 所sở 依y 身thân 。 不bất 為vi 眾chúng 惑hoặc 染nhiễm 污ô 而nhi 住trụ 。 如như 紅hồng 蓮liên 花hoa 。 水thủy 滴tích 不bất 著trước 。
復phục 有hữu 六lục 種chủng 。 順thuận 出xuất 離ly 界giới 。 如như 經kinh 廣quảng 說thuyết 。 謂vị 我ngã 已dĩ 修tu 慈từ 。 乃nãi 至chí 我ngã 已dĩ 。 離ly 諸chư 我ngã 慢mạn 。 然nhiên 我ngã 猶do 為vi 疑nghi 惑hoặc 毒độc 箭tiễn 。 悶muộn 亂loạn 其kỳ 心tâm 。 是thị 故cố 慈từ 等đẳng 。 於ư 恚khuể 害hại 等đẳng 。 非phi 正chánh 對đối 治trị 。 當đương 知tri 為vi 捨xả 如như 是thị 邪tà 執chấp 。 建kiến 立lập 此thử 界giới 。 是thị 中trung 恚khuể 等đẳng 離ly 欲dục 對đối 治trị 。 有hữu 差sai 別biệt 故cố 。 建kiến 立lập 前tiền 四tứ 對đối 治trị 相tương/tướng 故cố 。 觀quán 察sát 聖thánh 住trụ 得đắc 道Đạo 理lý 故cố 。 建kiến 立lập 無vô 相tướng 觀quán 察sát 究cứu 竟cánh 正Chánh 道Đạo 理lý 故cố 。 建kiến 立lập 第đệ 六lục 。 慈từ 對đối 治trị 恚khuể 。 無vô 損tổn 行hành 轉chuyển 故cố 。 悲bi 對đối 治trị 害hại 。 為vi 除trừ 他tha 苦khổ 。 勝thắng 樂nhạo/nhạc/lạc 行hành 轉chuyển 故cố 。 喜hỷ 治trị 不bất 樂lạc 。 於ư 他tha 樂nhạo/nhạc/lạc 事sự 。 隨tùy 喜hỷ 行hành 轉chuyển 故cố 。 捨xả 治trị 貪tham 恚khuể 。 俱câu 捨xả 行hành 轉chuyển 故cố 。 無vô 相tướng 對đối 治trị 一nhất 切thiết 眾chúng 相tướng 。 相tương/tướng 相tương 違vi 故cố 。 若nhược 離ly 我ngã 慢mạn 。 於ư 自tự 解giải 脫thoát 或hoặc 所sở 證chứng 中trung 。 定định 無vô 疑nghi 惑hoặc 故cố 。 離ly 我ngã 慢mạn 是thị 彼bỉ 對đối 治trị 。 此thử 諸chư 出xuất 離ly 定định 。 能năng 出xuất 離ly 一nhất 切thiết 恚khuể 等đẳng 。 不bất 善thiện 修tu 故cố 。 恚khuể 等đẳng 過quá 失thất 容dung 可khả 現hiện 行hành 。 又hựu 前tiền 五ngũ 種chủng 順thuận 出xuất 離ly 界giới 。 初sơ 之chi 四tứ 種chủng 天thiên 住trụ 所sở 攝nhiếp 。 第đệ 五ngũ 一nhất 種chủng 聖thánh 住trụ 所sở 攝nhiếp 。 今kim 此thử 六lục 種chủng 順thuận 出xuất 離ly 界giới 。 前tiền 之chi 四tứ 種chủng 梵Phạm 住trụ 所sở 攝nhiếp 。 第đệ 五ngũ 第đệ 六lục 聖thánh 住trụ 所sở 攝nhiếp 。
復phục 次thứ 能năng 超siêu 恚khuể 等đẳng 。 諸chư 過quá 失thất 故cố 。 名danh 為vi 出xuất 離ly 。 於ư 出xuất 離ly 時thời 。 正chánh 可khả 憑bằng 仗trượng 故cố 名danh 為vi 依y 。 世Thế 尊Tôn 說thuyết 依y 。 略lược 有hữu 四tứ 種chủng 。 一nhất 法pháp 是thị 依y 。 非phi 數số 取thủ 趣thú 。 二nhị 義nghĩa 是thị 依y 。 非phi 文văn 。 三tam 了liễu 義nghĩa 經kinh 是thị 依y 。 非phi 不bất 了liễu 義nghĩa 經Kinh 。 四Tứ 智Trí 是thị 依y 。 非phi 識thức 。 此thử 四tứ 種chủng 依y 。 因nhân 何hà 建kiến 立lập 。 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。 四tứ 種chủng 別biệt 故cố 。 謂vị 因nhân 諂siểm 詐trá 補bổ 特đặc 伽già 羅la 差sai 別biệt 故cố 。 建kiến 立lập 初sơ 依y 。 因nhân 順thuận 世thế 間gian 補bổ 特đặc 伽già 羅la 差sai 別biệt 故cố 。 建kiến 立lập 第đệ 二nhị 。 因nhân 住trụ 自tự 見kiến 取thủ 補bổ 特đặc 伽già 羅la 差sai 別biệt 故cố 。 建kiến 立lập 第đệ 三tam 。 因nhân 聞văn 為vi 極cực 補bổ 特đặc 伽già 羅la 差sai 別biệt 故cố 。 建kiến 立lập 第đệ 四tứ 。 因nhân 其kỳ 諂siểm 詐trá 說thuyết 法Pháp 。 是thị 依y 非phi 數số 取thủ 趣thú 。 要yếu 與dữ 彼bỉ 論luận 。 分phân 別biệt 決quyết 擇trạch 方phương 證chứng 正chánh 智trí 。 非phi 唯duy 由do 彼bỉ 現hiện 威uy 儀nghi 故cố 。 即tức 於ư 此thử 中trung 。 復phục 有hữu 差sai 別biệt 。 謂vị 佛Phật 宣tuyên 說thuyết 。 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。 及cập 與dữ 諸chư 法pháp 。 唯duy 法pháp 是thị 依y 。 非phi 數số 取thủ 趣thú 。 世thế 俗tục 言ngôn 辭từ 。 不bất 應ưng 執chấp 故cố 。 法pháp 又hựu 二nhị 種chủng 。 謂vị 文văn 及cập 義nghĩa 。 唯duy 義nghĩa 是thị 依y 非phi 文văn 。
何hà 以dĩ 故cố 。 不bất 應ưng 但đãn 聞văn 即tức 為vi 究cứu 竟cánh 。 要yếu 須tu 於ư 義nghĩa 思tư 惟duy 籌trù 量lượng 。 審thẩm 觀quán 察sát 故cố 。 佛Phật 所sở 說thuyết 經Kinh 。 或hoặc 有hữu 了liễu 義nghĩa 或hoặc 不bất 了liễu 義nghĩa 。 觀quán 察sát 義nghĩa 時thời 。 了liễu 義nghĩa 是thị 依y 。 非phi 不bất 了liễu 義nghĩa 。 世Thế 尊Tôn 或hoặc 時thời 宣tuyên 說thuyết 依y 趣thú 福phước 不bất 動động 識thức 。 為vi 往vãng 善thiện 趣thú 故cố 。 或hoặc 時thời 宣tuyên 說thuyết 四Tứ 聖Thánh 諦Đế 。 智trí 為vi 向hướng 涅Niết 槃Bàn 故cố 。 於ư 修tu 法Pháp 隨tùy 法Pháp 行hành 時thời 。 唯duy 智trí 是thị 依y 非phi 識thức 。 略lược 於ư 四tứ 時thời 。 失thất 不bất 失thất 故cố 。 建kiến 立lập 四tứ 種chủng 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。 謂vị 得đắc 法Pháp 時thời 。 住trụ 持trì 時thời 。 觀quán 察sát 義nghĩa 時thời 。 修tu 法Pháp 隨tùy 法Pháp 行hành 時thời 。 依y 四tứ 時thời 故cố 。 建kiến 立lập 四tứ 依y 。
復phục 次thứ 已dĩ 說thuyết 安an 立lập 。 當đương 知tri 於ư 此thử 靜tĩnh 慮lự 等đẳng 中trung 。 作tác 意ý 所sở 緣duyên 。 二nhị 種chủng 差sai 別biệt 。
作tác 意ý 差sai 別biệt 者giả 。 謂vị 七thất 種chủng 根căn 本bổn 作tác 意ý 。 及cập 餘dư 四tứ 十thập 作tác 意ý 。 云vân 何hà 七thất 種chủng 作tác 意ý 。 謂vị 了liễu 相tương/tướng 作tác 意ý 。 勝thắng 解giải 作tác 意ý 。 遠viễn 離ly 作tác 意ý 。 攝nhiếp 樂nhạo/nhạc/lạc 作tác 意ý 。 觀quán 察sát 作tác 意ý 。 加gia 行hành 究cứu 竟cánh 作tác 意ý 。 加gia 行hành 究cứu 竟cánh 果quả 作tác 意ý 。 云vân 何hà 四tứ 十thập 作tác 意ý 。 謂vị 緣duyên 法pháp 作tác 意ý 。 緣duyên 義nghĩa 作tác 意ý 。 緣duyên 身thân 作tác 意ý 。 緣duyên 受thọ 作tác 意ý 。 緣duyên 心tâm 作tác 意ý 。 緣duyên 法pháp 作tác 意ý 。 勝thắng 解giải 作tác 意ý 。 真chân 實thật 作tác 意ý 。 有hữu 學học 作tác 意ý 。 無Vô 學Học 作tác 意ý 。 非phi 學học 非phi 無Vô 學Học 作tác 意ý 。 遍biến 知tri 作tác 意ý 。 正Chánh 斷Đoạn 作tác 意ý 。 已dĩ 斷đoạn 作tác 意ý 。 有hữu 分phân 別biệt 影ảnh 像tượng 。 所sở 緣duyên 作tác 意ý 。 無vô 分phân 別biệt 影ảnh 像tượng 。 所sở 緣duyên 作tác 意ý 。 事sự 邊biên 際tế 所sở 緣duyên 作tác 意ý 。 所sở 作tác 成thành 辦biện 。 所sở 緣duyên 作tác 意ý 。 勝thắng 解giải 思tư 擇trạch 作tác 意ý 。 寂tịch 靜tĩnh 作tác 意ý 。 一nhất 分phần/phân 修tu 作tác 意ý 。 具cụ 分phần/phân 修tu 作tác 意ý 。 無vô 間gian 作tác 意ý 。 殷ân 重trọng 作tác 意ý 。 隨tùy 順thuận 作tác 意ý 。 對đối 治trị 作tác 意ý 。 順thuận 清thanh 淨tịnh 作tác 意ý 。 順thuận 觀quán 察sát 作tác 意ý 。 力lực 勵lệ 運vận 轉chuyển 作tác 意ý 。 有hữu 間gian 運vận 轉chuyển 作tác 意ý 。 有hữu 功công 用dụng 運vận 轉chuyển 作tác 意ý 。 自tự 然nhiên 運vận 轉chuyển 作tác 意ý 。 思tư 擇trạch 作tác 意ý 。 內nội 攝nhiếp 作tác 意ý 。 淨tịnh 障chướng 作tác 意ý 。 依y 止chỉ 成thành 辦biện 所sở 行hành 清thanh 淨tịnh 作tác 意ý 。 他tha 所sở 建kiến 立lập 作tác 意ý 。 內nội 增tăng 上thượng 取thủ 作tác 意ý 。 廣quảng 大đại 作tác 意ý 。 遍biến 行hành 作tác 意ý 。
緣duyên 法pháp 作tác 意ý 者giả 。 謂vị 聞văn 所sở 成thành 。 慧tuệ 相tương 應ứng 作tác 意ý 。 緣duyên 義nghĩa 作tác 意ý 者giả 。 謂vị 思tư 修tu 所sở 成thành 慧tuệ 。 相tương 應ứng 作tác 意ý 。 緣duyên 身thân 受thọ 心tâm 法pháp 作tác 意ý 者giả 。 謂vị 修tu 念niệm 住trụ 者giả 。 如như 理lý 思tư 惟duy 。 身thân 等đẳng 作tác 意ý 。 勝thắng 解giải 作tác 意ý 者giả 。 謂vị 修tu 靜tĩnh 慮lự 者giả 。 隨tùy 其kỳ 所sở 欲dục 。 於ư 諸chư 事sự 相tướng 增tăng 益ích 作tác 意ý 。 真chân 實thật 作tác 意ý 者giả 。 謂vị 以dĩ 自tự 相tướng 共cộng 相tướng 。 及cập 真Chân 如Như 相tương/tướng 。 如như 理lý 思tư 惟duy 。 諸chư 法pháp 作tác 意ý 。 有hữu 學học 作tác 意ý 。 略lược 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 者giả 自tự 性tánh 。 二nhị 在tại 相tương 續tục 。 自tự 性tánh 者giả 。 謂vị 有hữu 學học 無vô 漏lậu 作tác 意ý 。 在tại 相tương 續tục 者giả 謂vị 有hữu 學học 一nhất 切thiết 善thiện 作tác 意ý 。 如như 有hữu 學học 作tác 意ý 。 當đương 知tri 無Vô 學Học 作tác 意ý 二nhị 種chủng 亦diệc 爾nhĩ 。 非phi 學học 非phi 無Vô 學Học 作tác 意ý 者giả 。 謂vị 一nhất 切thiết 世thế 間gian 作tác 意ý 。 遍biến 知tri 作tác 意ý 者giả 。 謂vị 由do 此thử 故cố 遍biến 知tri 所sở 緣duyên 而nhi 不bất 斷đoạn 惑hoặc 。 正Chánh 斷Đoạn 作tác 意ý 者giả 。 謂vị 由do 此thử 故cố 。 俱câu 作tác 二nhị 事sự 。 已dĩ 斷đoạn 作tác 意ý 者giả 。 謂vị 斷đoạn 煩phiền 惱não 後hậu 。 所sở 有hữu 作tác 意ý 。 有hữu 分phân 別biệt 影ảnh 像tượng 。 所sở 緣duyên 作tác 意ý 者giả 。 謂vị 由do 此thử 故cố 。 修tu 緣duyên 分phân 別biệt 體thể 境cảnh 。 毘Tỳ 鉢Bát 舍Xá 那Na 。 無vô 分phân 別biệt 影ảnh 像tượng 。 所sở 緣duyên 作tác 意ý 者giả 。 謂vị 由do 此thử 故cố 。 修tu 緣duyên 分phân 別biệt 體thể 境cảnh 奢xa 摩ma 他tha 。 事sự 邊biên 際tế 所sở 緣duyên 作tác 意ý 者giả 。 謂vị 由do 此thử 故cố 。 了liễu 知tri 一nhất 切thiết 。 身thân 受thọ 心tâm 法pháp 。 所sở 緣duyên 邊biên 際tế 。 過quá 此thử 更cánh 無vô 。 身thân 受thọ 心tâm 法pháp 。 所sở 作tác 成thành 辦biện 。 所sở 緣duyên 作tác 意ý 者giả 。 謂vị 我ngã 思tư 惟duy 如như 此thử 如như 此thử 。 若nhược 我ngã 思tư 惟duy 如như 是thị 如như 是thị 。 當đương 有hữu 如như 此thử 如như 此thử 。 當đương 辦biện 如như 是thị 如như 是thị 。 及cập 緣duyên 清thanh 淨tịnh 所sở 緣duyên 作tác 意ý 。 勝thắng 解giải 思tư 擇trạch 作tác 意ý 者giả 。 謂vị 由do 此thử 故cố 。 或hoặc 有hữu 最tối 初sơ 思tư 擇trạch 諸chư 法pháp 。 或hoặc 奢xa 摩ma 他tha 。 而nhi 為vi 上thượng 首thủ 。 寂tịch 靜tĩnh 作tác 意ý 者giả 。 謂vị 由do 此thử 故cố 。 或hoặc 有hữu 最tối 初sơ 安an 心tâm 於ư 內nội 。 或hoặc 毘Tỳ 鉢Bát 舍Xá 那Na 。 而nhi 為vi 上thượng 首thủ 。 一nhất 分phần/phân 修tu 作tác 意ý 者giả 。 謂vị 由do 此thử 故cố 。 於ư 奢Xa 摩Ma 他Tha 。 毘Tỳ 鉢Bát 舍Xá 那Na 。 隨tùy 修tu 一nhất 分phần/phân 。 具cụ 分phần/phân 修tu 作tác 意ý 者giả 。 謂vị 由do 此thử 故cố 。 二nhị 分phần 雙song 修tu 。 無vô 間gian 作tác 意ý 者giả 。 謂vị 一nhất 切thiết 時thời 無vô 間gian 無vô 斷đoạn 。 相tương 續tục 而nhi 轉chuyển 。 殷ân 重trọng 作tác 意ý 者giả 。 謂vị 不bất 慢mạn 緩hoãn 加gia 行hành 方phương 便tiện 。 此thử 中trung 由do 勝thắng 解giải 思tư 擇trạch 作tác 意ý 故cố 。 淨tịnh 修tu 智trí 見kiến 。 由do 寂tịch 靜tĩnh 作tác 意ý 故cố 。 生sanh 長trưởng 輕khinh 安an 。 由do 一nhất 分phần/phân 具cụ 分phần/phân 修tu 作tác 意ý 故cố 。 於ư 諸chư 蓋cái 中trung 。 心tâm 得đắc 解giải 脫thoát 。 由do 無vô 間gian 殷ân 重trọng 作tác 意ý 故cố 。 於ư 諸chư 結kết 中trung 。 心tâm 得đắc 解giải 脫thoát 。 又hựu 由do 無vô 間gian 作tác 意ý 故cố 。 終chung 不bất 徒đồ 然nhiên 而nhi 捨xả 身thân 命mạng 。 由do 殷ân 重trọng 作tác 意ý 故cố 。 速tốc 證chứng 通thông 慧tuệ 。 隨tùy 順thuận 作tác 意ý 者giả 。 謂vị 由do 此thử 故cố 。 厭yếm 壞hoại 所sở 緣duyên 。 順thuận 斷đoạn 煩phiền 惱não 。 對đối 治trị 作tác 意ý 者giả 。 謂vị 由do 此thử 故cố 。 正chánh 捨xả 諸chư 惑hoặc 任nhậm 持trì 於ư 斷đoạn 。 令linh 諸chư 煩phiền 惱não 遠viễn 離ly 相tương 續tục 。 順thuận 清thanh 淨tịnh 作tác 意ý 者giả 。 謂vị 由do 此thử 故cố 。 修tu 六lục 隨tùy 念niệm 。 或hoặc 復phục 思tư 惟duy 隨tùy 一nhất 妙diệu 事sự 。 順thuận 觀quán 察sát 作tác 意ý 者giả 。 謂vị 由do 此thử 故cố 。 觀quán 諸chư 煩phiền 惱não 。 斷đoạn 與dữ 未vị 斷đoạn 。 或hoặc 復phục 觀quán 察sát 自tự 己kỷ 所sở 證chứng 。 及cập 先tiên 所sở 觀quán 諸chư 法pháp 道Đạo 理lý 。 力lực 勵lệ 運vận 轉chuyển 作tác 意ý 者giả 。 謂vị 修tu 始thỉ 業nghiệp 未vị 得đắc 作tác 意ý 者giả 。 所sở 有hữu 作tác 意ý 。 有hữu 間gian 運vận 轉chuyển 作tác 意ý 者giả 。 謂vị 已dĩ 得đắc 作tác 意ý 。 於ư 上thượng 慢mạn 緩hoãn 修tu 加gia 行hành 者giả 。 所sở 有hữu 作tác 意ý 。 有hữu 功công 用dụng 運vận 轉chuyển 作tác 意ý 者giả 。 謂vị 即tức 於ư 此thử 。 勇dũng 猛mãnh 精tinh 進tấn 。 無vô 有hữu 慢mạn 緩hoãn 。 修tu 加gia 行hành 者giả 。 所sở 有hữu 作tác 意ý 。 自tự 然nhiên 運vận 轉chuyển 作tác 意ý 者giả 。 謂vị 於ư 四tứ 時thời 決quyết 定định 作tác 意ý 。 一nhất 得đắc 作tác 意ý 時thời 。 二nhị 正chánh 入nhập 已dĩ 入nhập 根căn 本bổn 定định 時thời 。 三tam 修tu 現hiện 觀quán 時thời 。 四tứ 正chánh 得đắc 已dĩ 得đắc 阿A 羅La 漢Hán 時thời 。 思tư 擇trạch 作tác 意ý 者giả 。 謂vị 毘Tỳ 鉢Bát 舍Xá 那Na 品phẩm 作tác 意ý 。 內nội 攝nhiếp 作tác 意ý 者giả 。 謂vị 奢xa 摩ma 他tha 品phẩm 作tác 意ý 。 淨tịnh 障chướng 作tác 意ý 者giả 。 謂vị 由do 此thử 故cố 。 棄khí 捨xả 諸chư 漏lậu 永vĩnh 害hại 麁thô 重trọng 。 依y 止chỉ 成thành 辦biện 所sở 行hành 清thanh 淨tịnh 作tác 意ý 者giả 。 謂vị 由do 此thử 故cố 。 依y 離ly 一nhất 切thiết 。 麁thô 重trọng 之chi 身thân 。 雖tuy 行hành 一nhất 切thiết 。 所sở 緣duyên 境cảnh 界giới 。 而nhi 諸chư 煩phiền 惱não 。 不bất 復phục 現hiện 行hành 。 他tha 所sở 建kiến 立lập 作tác 意ý 者giả 。 謂vị 諸chư 聲Thanh 聞Văn 。 所sở 有hữu 作tác 意ý 。 要yếu 從tùng 他tha 音âm 。 乃nãi 能năng 於ư 內nội 如như 理lý 作tác 意ý 故cố 。 內nội 增tăng 上thượng 取thủ 作tác 意ý 者giả 。 謂vị 諸chư 獨Độc 覺Giác 及cập 諸chư 菩Bồ 薩Tát 所sở 有hữu 作tác 意ý 。 以dĩ 不bất 從tùng 師sư 而nhi 覺giác 悟ngộ 故cố 。 廣quảng 大đại 作tác 意ý 者giả 。 謂vị 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 為vi 善thiện 了liễu 知tri 生sanh 死tử 過quá 失thất 。 出xuất 離ly 方phương 便tiện 。 發phát 弘hoằng 誓thệ 願nguyện 。 趣thú 大đại 菩Bồ 提Đề 。 所sở 有hữu 作tác 意ý 。 遍biến 行hành 作tác 意ý 者giả 。 謂vị 佛Phật 世Thế 尊Tôn 。 現hiện 見kiến 一nhất 切thiết 無vô 。 障chướng 礙ngại 智trí 相tương 應ứng 作tác 意ý 。 若nhược 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 遍biến 於ư 三tam 乘thừa 及cập 五ngũ 明minh 處xứ 方phương 便tiện 善thiện 巧xảo 。 所sở 有hữu 作tác 意ý 。
此thử 中trung 了liễu 相tương/tướng 作tác 意ý 。 攝nhiếp 緣duyên 法pháp 緣duyên 義nghĩa 。 餘dư 六lục 作tác 意ý 。 唯duy 攝nhiếp 緣duyên 義nghĩa 。 緣duyên 身thân 等đẳng 境cảnh 四tứ 種chủng 作tác 意ý 。 遍biến 在tại 七thất 攝nhiếp 。 了liễu 相tương 勝thắng 解giải 加gia 行hành 究cứu 竟cánh 果quả 作tác 意ý 。 通thông 攝nhiếp 勝thắng 解giải 真chân 實thật 作tác 意ý 。 觀quán 察sát 作tác 意ý 。 唯duy 攝nhiếp 勝thắng 解giải 。 餘dư 三tam 作tác 意ý 。 唯duy 攝nhiếp 真chân 實thật 。 此thử 就tựu 前tiền 門môn 。 就tựu 餘dư 門môn 者giả 。 當đương 知tri 隨tùy 應ứng 七thất 種chủng 作tác 意ý 皆giai 攝nhiếp 。 有hữu 學học 及cập 非phi 學học 非phi 無Vô 學Học 二nhị 種chủng 作tác 意ý 。 亦diệc 攝nhiếp 無Vô 學Học 作tác 意ý 。 謂vị 清thanh 淨tịnh 地địa 了liễu 相tương/tướng 作tác 意ý 。 及cập 加gia 行hành 究cứu 竟cánh 果quả 作tác 意ý 。 了liễu 相tương 勝thắng 解giải 觀quán 察sát 作tác 意ý 。 攝nhiếp 遍biến 知tri 作tác 意ý 。 餘dư 三tam 作tác 意ý 。 攝nhiếp 正Chánh 斷Đoạn 作tác 意ý 。 加gia 行hành 究cứu 竟cánh 果quả 作tác 意ý 。 攝nhiếp 已dĩ 斷đoạn 作tác 意ý 。 觀quán 察sát 作tác 意ý 。 唯duy 攝nhiếp 有hữu 分phân 別biệt 影ảnh 像tượng 。 所sở 緣duyên 作tác 意ý 。 餘dư 六lục 作tác 意ý 。 通thông 攝nhiếp 二nhị 種chủng 。 事sự 邊biên 際tế 所sở 緣duyên 作tác 意ý 。 遍biến 一nhất 切thiết 攝nhiếp 。 所sở 作tác 成thành 辦biện 。 所sở 緣duyên 作tác 意ý 。 若nhược 就tựu 初sơ 門môn 。 遍biến 一nhất 切thiết 攝nhiếp 。 就tựu 第đệ 二nhị 門môn 。 唯duy 加gia 行hành 究cứu 竟cánh 果quả 作tác 意ý 所sở 攝nhiếp 。 最tối 初sơ 勝thắng 解giải 思tư 擇trạch 作tác 意ý 。 皆giai 所sở 不bất 攝nhiếp 。 若nhược 奢Xa 摩Ma 他Tha 。 而nhi 為vi 上thượng 首thủ 。 遍biến 一nhất 切thiết 攝nhiếp 。 若nhược 最tối 初sơ 寂tịch 靜tĩnh 。 若nhược 毘Tỳ 鉢Bát 舍Xá 那Na 。 而nhi 為vi 上thượng 首thủ 。 當đương 知tri 亦diệc 爾nhĩ 。 前tiền 六lục 作tác 意ý 。 通thông 攝nhiếp 一nhất 分phần/phân 及cập 具cụ 分phần/phân 修tu 。 加gia 行hành 究cứu 竟cánh 果quả 作tác 意ý 。 唯duy 攝nhiếp 具cụ 分phần/phân 修tu 。 無vô 間gian 作tác 意ý 。 殷ân 重trọng 作tác 意ý 。 遍biến 一nhất 切thiết 攝nhiếp 。 隨tùy 順thuận 作tác 意ý 。 初sơ 二nhị 所sở 攝nhiếp 。 對đối 治trị 作tác 意ý 。 遠viễn 離ly 。 加gia 行hành 。 究cứu 竟cánh 。 二nhị 作tác 意ý 攝nhiếp 。 及cập 攝nhiếp 樂nhạo/nhạc/lạc 作tác 意ý 一nhất 分phần/phân 所sở 攝nhiếp 。 順thuận 清thanh 淨tịnh 作tác 意ý 。 唯duy 攝nhiếp 樂nhạo/nhạc/lạc 一nhất 分phần/phân 所sở 攝nhiếp 。 順thuận 觀quán 察sát 斷đoạn 未vị 斷đoạn 作tác 意ý 。 唯duy 觀quán 察sát 作tác 意ý 所sở 攝nhiếp 。 此thử 就tựu 斷đoạn 對đối 治trị 說thuyết 。 若nhược 就tựu 所sở 餘dư 隨tùy 應ứng 當đương 知tri 。 力lực 勵lệ 運vận 轉chuyển 作tác 意ý 。 皆giai 所sở 不bất 攝nhiếp 。 有hữu 間gian 有hữu 功công 用dụng 運vận 轉chuyển 作tác 意ý 。 乃nãi 至chí 攝nhiếp 樂nhạo/nhạc/lạc 作tác 意ý 所sở 攝nhiếp 。 自tự 然nhiên 運vận 轉chuyển 作tác 意ý 。 加gia 行hành 究cứu 竟cánh 。 及cập 此thử 果quả 二nhị 作tác 意ý 攝nhiếp 。 思tư 擇trạch 作tác 意ý 。 了liễu 相tương/tướng 所sở 攝nhiếp 。 內nội 攝nhiếp 作tác 意ý 。 勝thắng 解giải 所sở 攝nhiếp 淨tịnh 障chướng 作tác 意ý 。 遠viễn 離ly 攝nhiếp 樂nhạo/nhạc/lạc 。 觀quán 察sát 加gia 行hành 究cứu 竟cánh 作tác 意ý 所sở 攝nhiếp 。 依y 止chỉ 成thành 辦biện 所sở 行hành 清thanh 淨tịnh 作tác 意ý 。 唯duy 加gia 行hành 究cứu 竟cánh 果quả 作tác 意ý 所sở 攝nhiếp 。 他tha 所sở 建kiến 立lập 內nội 增tăng 上thượng 取thủ 作tác 意ý 。 一nhất 切thiết 作tác 意ý 所sở 攝nhiếp 。 廣quảng 大đại 作tác 意ý 。 皆giai 所sở 不bất 攝nhiếp 。 初sơ 遍biến 行hành 作tác 意ý 。 加gia 行hành 究cứu 竟cánh 果quả 攝nhiếp 。 第đệ 二nhị 一nhất 切thiết 所sở 攝nhiếp 。 又hựu 了liễu 相tương/tướng 作tác 意ý 。 若nhược 他tha 所sở 建kiến 立lập 作tác 意ý 攝nhiếp 者giả 。 以dĩ 聞văn 他tha 音âm 及cập 內nội 如như 理lý 作tác 意ý 。 定định 為vi 其kỳ 緣duyên 。 若nhược 內nội 增tăng 上thượng 取thủ 作tác 意ý 攝nhiếp 者giả 。 唯duy 先tiên 資tư 糧lương 以dĩ 為vi 其kỳ 緣duyên 。 所sở 餘dư 作tác 意ý 。 前tiền 前tiền 後hậu 後hậu 傳truyền 為vi 其kỳ 緣duyên 。
復phục 次thứ 云vân 何hà 。 所sở 緣duyên 差sai 別biệt 。 謂vị 相tương/tướng 差sai 別biệt 。 何hà 等đẳng 為vi 相tương/tướng 。
略lược 有hữu 四tứ 種chủng 。 一nhất 所sở 緣duyên 相tương/tướng 。 二nhị 因nhân 緣duyên 相tương/tướng 。 三tam 應ưng 遠viễn 離ly 相tương/tướng 。 四tứ 應ưng 修tu 習tập 相tương/tướng 。 所sở 緣duyên 相tướng 者giả 。 謂vị 所sở 知tri 事sự 分phân 別biệt 體thể 相tướng 。 因nhân 緣duyên 相tương/tướng 者giả 謂vị 定định 資tư 糧lương 。 應ưng 遠viễn 離ly 相tương/tướng 。
復phục 有hữu 四tứ 種chủng 。 謂vị 沈trầm 相tương/tướng 掉trạo 相tương/tướng 。 亂loạn 相tương/tướng 著trước 相tương/tướng 。 應ưng 修tu 習tập 相tương/tướng 。 當đương 知tri 對đối 治trị 此thử 四tứ 種chủng 相tương/tướng 。 何hà 等đẳng 沈trầm 相tương/tướng 。 謂vị 不bất 守thủ 根căn 門môn 。 食thực 不bất 知tri 量lương 。 初sơ 夜dạ 後hậu 夜dạ 。 不bất 常thường 覺giác 寤ngụ 。 勤cần 修tu 觀quán 行hành 。 不bất 正chánh 知tri 住trụ 。 是thị 癡si 行hành 性tánh 。 耽đam 著trước 睡thụy 眠miên 。 無vô 巧xảo 便tiện 慧tuệ 。 惡ác 作tác 俱câu 行hành 。 欲dục 勤cần 心tâm 觀quán 。 不bất 曾tằng 修tu 習tập 正chánh 奢xa 摩ma 他tha 。 於ư 奢Xa 摩Ma 他Tha 。 未vị 為vi 純thuần 善thiện 。 一nhất 向hướng 思tư 惟duy 奢xa 摩ma 他tha 相tương/tướng 。 其kỳ 心tâm 惛hôn 闇ám 。 於ư 勝thắng 境cảnh 界giới 不bất 樂nhạo 攀phàn 緣duyên 。 何hà 等đẳng 掉trạo 相tương/tướng 。 謂vị 不bất 守thủ 根căn 門môn 等đẳng 四tứ 。 如như 前tiền 廣quảng 說thuyết 。 是thị 貪tham 行hành 性tánh 。 樂nhạo/nhạc/lạc 不bất 寂tịch 靜tĩnh 。 無vô 厭yếm 離ly 心tâm 。 無vô 巧xảo 便tiện 慧tuệ 。 太thái 舉cử 俱câu 行hành 。 如như 前tiền 欲dục 等đẳng 。 不bất 曾tằng 修tu 舉cử 。 於ư 舉cử 未vị 善thiện 唯duy 一nhất 向hướng 修tu 。 由do 於ư 種chủng 種chủng 隨tùy 順thuận 。 掉trạo 法pháp 親thân 里lý 尋tầm 等đẳng 動động 亂loạn 其kỳ 心tâm 。 何hà 等đẳng 亂loạn 相tương/tướng 。 謂vị 不bất 守thủ 根căn 門môn 等đẳng 四tứ 。 如như 前tiền 應ưng 知tri 。 是thị 鈍độn 根căn 性tánh 。 多đa 求cầu 多đa 務vụ 。 多đa 諸chư 事sự 業nghiệp 。 尋tầm 思tư 行hành 性tánh 。 無vô 巧xảo 便tiện 慧tuệ 。 無vô 厭yếm 離ly 心tâm 。 不bất 修tu 遠viễn 離ly 。 於ư 勝thắng 境cảnh 界giới 。 不bất 樂nhạo 攀phàn 緣duyên 。 親thân 近cận 憒hội 鬧náo 方phương 便tiện 間gian 缺khuyết 。 不bất 審thẩm 了liễu 知tri 亂loạn 不bất 亂loạn 相tương/tướng 。 何hà 等đẳng 著trước 相tương/tướng 。 謂vị 不bất 守thủ 根căn 門môn 等đẳng 四tứ 。 如như 前tiền 應ưng 知tri 。 是thị 鈍độn 根căn 性tánh 。 是thị 愛ái 行hành 性tánh 。 多đa 煩phiền 惱não 性tánh 。 不bất 如như 理lý 思tư 。 不bất 見kiến 過quá 患hoạn 。 又hựu 於ư 增tăng 上thượng 無vô 出xuất 離ly 見kiến 。 對đối 治trị 如như 是thị 應ưng 遠viễn 離ly 相tương/tướng 。 隨tùy 其kỳ 所sở 應ứng 。 當đương 知tri 即tức 是thị 。 應ưng 修tu 習tập 相tương/tướng 。
復phục 有hữu 三tam 十thập 二nhị 相tướng 。 謂vị 自tự 心tâm 相tương/tướng 。 外ngoại 相tướng 。 所sở 依y 相tương/tướng 。 所sở 行hành 相tương/tướng 。 作tác 意ý 相tương/tướng 。 心tâm 起khởi 相tương/tướng 。 安an 住trụ 相tương/tướng 。 自tự 相tương/tướng 相tương/tướng 。 共cộng 相tương 相tương/tướng 。 麁thô 相tương/tướng 。 靜tĩnh 相tương/tướng 。 領lãnh 納nạp 相tương/tướng 。 分phân 別biệt 相tương/tướng 。 俱câu 行hành 相tương/tướng 。 染nhiễm 污ô 相tương/tướng 。 不bất 染nhiễm 污ô 相tương/tướng 。 正chánh 方phương 便tiện 相tương/tướng 。 邪tà 方phương 便tiện 相tương/tướng 。 光quang 明minh 相tướng 。 觀quán 察sát 相tương/tướng 。 賢hiền 善thiện 定định 相tương/tướng 。 止chỉ 相tương/tướng 。 舉cử 相tương/tướng 。 觀quán 相tương/tướng 。 捨xả 相tương/tướng 。 入nhập 定định 相tương/tướng 。 住trụ 定định 相tương/tướng 。 出xuất 定định 相tương/tướng 。 增tăng 相tương/tướng 。 減giảm 相tương/tướng 。 方phương 便tiện 相tương/tướng 。 引dẫn 發phát 相tương/tướng 。 云vân 何hà 自tự 心tâm 相tương/tướng 。 謂vị 有hữu 苾Bật 芻Sô 。 先tiên 為vi 煩phiền 惱não 染nhiễm 污ô 心tâm 故cố 。 便tiện 於ư 自tự 心tâm 極cực 善thiện 取thủ 相tương/tướng 。 如như 是thị 如như 是thị 。 心tâm 有hữu 染nhiễm 污ô 。 或hoặc 無vô 染nhiễm 污ô 。 由do 此thử 方phương 便tiện 。 心tâm 處xứ 沈trầm 等đẳng 。 由do 此thử 方phương 便tiện 。 不bất 處xứ 沈trầm 等đẳng 。 言ngôn 沈trầm 等đẳng 者giả 。 謂vị 沈trầm 等đẳng 四tứ 。 乃nãi 至chí 令linh 心tâm 礙ngại 著trước 之chi 相tướng 。 或hoặc 復phục 於ư 彼bỉ 被bị 染nhiễm 污ô 心tâm 。 云vân 何hà 外ngoại 相tướng 。 謂vị 即tức 於ư 彼bỉ 。 被bị 染nhiễm 污ô 心tâm 。 了liễu 知tri 自tự 心tâm 被bị 染nhiễm 污ô 已dĩ 。 便tiện 取thủ 外ngoại 相tướng 。 謂vị 光quang 明minh 相tướng 。 或hoặc 淨tịnh 妙diệu 相tướng 。 或hoặc 復phục 餘dư 相tương/tướng 。 為vi 欲dục 除trừ 遣khiển 。 諸chư 煩phiền 惱não 故cố 。 或hoặc 令linh 彼bỉ 惑hoặc 。 不bất 現hiện 行hành 故cố 。 云vân 何hà 所sở 依y 相tương/tướng 。 謂vị 分phân 別biệt 體thể 相tướng 。 即tức 是thị 一nhất 切thiết 。 自tự 身thân 所sở 攝nhiếp 五ngũ 蘊uẩn 。 并tinh 種chủng 子tử 相tương/tướng 。 云vân 何hà 所sở 行hành 相tương/tướng 。 謂vị 所sở 思tư 惟duy 彼bỉ 彼bỉ 境cảnh 界giới 。 色sắc 乃nãi 至chí 法pháp 。 分phân 別biệt 體thể 相tướng 。 云vân 何hà 作tác 意ý 相tương/tướng 。 謂vị 有hữu 能năng 生sanh 作tác 意ý 故cố 。 於ư 彼bỉ 彼bỉ 境cảnh 界giới 。 所sở 生sanh 識thức 生sanh 。 作tác 是thị 思tư 惟duy 。
今kim 我ngã 此thử 心tâm 由do 作tác 意ý 故cố 。 於ư 境cảnh 界giới 轉chuyển 。 非phi 無vô 作tác 意ý 。 此thử 所sở 思tư 惟duy 。 名danh 作tác 意ý 相tương/tướng 。 云vân 何hà 心tâm 起khởi 相tương/tướng 。 謂vị 即tức 次thứ 前tiền 所sở 說thuyết 是thị 一nhất 相tương/tướng 。 第đệ 二nhị 相tương/tướng 者giả 。 謂vị 心tâm 緣duyên 行hành 緣duyên 名danh 色sắc 相tướng 。 此thử 所sở 思tư 惟duy 。 名danh 心tâm 起khởi 相tương/tướng 。 云vân 何hà 安an 住trụ 相tương/tướng 。 謂vị 四tứ 識thức 住trụ 。 即tức 識thức 隨tùy 色sắc 住trụ 等đẳng 。 如như 經kinh 廣quảng 說thuyết 。 此thử 所sở 思tư 惟duy 。 名danh 安an 住trụ 相tương/tướng 。 云vân 何hà 自tự 相tướng 相tương/tướng 。 謂vị 自tự 類loại 自tự 相tương/tướng 。 或hoặc 各các 別biệt 自tự 相tương/tướng 。 此thử 所sở 思tư 惟duy 。 名danh 自tự 相tương/tướng 相tương/tướng 。 云vân 何hà 共cộng 相tương 相tương/tướng 。 謂vị 諸chư 行hành 共cộng 相tương 。 或hoặc 有hữu 漏lậu 共cộng 相tương 。 或hoặc 一nhất 切thiết 法pháp 共cộng 相tương 。 此thử 所sở 思tư 惟duy 。 名danh 共cộng 相tương 相tương/tướng 。 云vân 何hà 麁thô 相tương/tướng 。 謂vị 所sở 觀quán 下hạ 地địa 一nhất 切thiết 麁thô 相tương/tướng 。 云vân 何hà 靜tĩnh 相tương/tướng 。 謂vị 所sở 行hành 上thượng 地địa 一nhất 切thiết 靜tĩnh 相tương/tướng 。 云vân 何hà 領lãnh 納nạp 相tương/tướng 。 謂vị 隨tùy 憶ức 念niệm 過quá 去khứ 。 曾tằng 經kinh 諸chư 行hành 之chi 相tướng 。 云vân 何hà 分phân 別biệt 相tương/tướng 。 謂vị 思tư 未vị 來lai 諸chư 行hành 之chi 相tướng 。 云vân 何hà 俱câu 行hành 相tương/tướng 。 謂vị 分phân 別biệt 現hiện 在tại 。 諸chư 行hành 之chi 相tướng 。 云vân 何hà 染nhiễm 污ô 相tương/tướng 。 謂vị 於ư 有hữu 貪tham 心tâm 。 思tư 惟duy 有hữu 貪tham 心tâm 相tương/tướng 。 乃nãi 至chí 。 於ư 不bất 善thiện 解giải 脫thoát 心tâm 。 思tư 惟duy 不bất 善thiện 。 解giải 脫thoát 心tâm 相tương/tướng 。 云vân 何hà 不bất 染nhiễm 污ô 相tương/tướng 。 謂vị 與dữ 此thử 相tương 違vi 。 當đương 知tri 即tức 是thị 。 不bất 染nhiễm 污ô 相tương/tướng 。 此thử 中trung 已dĩ 出xuất 離ly 於ư 斷đoạn 。 不bất 修tu 方phương 便tiện 者giả 。 觀quán 有hữu 貪tham 等đẳng 。 修tu 方phương 便tiện 者giả 。 觀quán 略lược 下hạ 等đẳng 。 有hữu 貪tham 心tâm 者giả 。 謂vị 貪tham 相tương 應ứng 心tâm 。 或hoặc 復phục 隨tùy 逐trục 彼bỉ 品phẩm 麁thô 重trọng 。 如như 是thị 由do 纏triền 及cập 隨tùy 眠miên 故cố 。 一nhất 切thiết 染nhiễm 污ô 心tâm 。 如như 應ưng 當đương 知tri 。 以dĩ 能năng 對đối 治trị 纏triền 及cập 隨tùy 眠miên 故cố 。 成thành 不bất 染nhiễm 污ô 。 云vân 何hà 正chánh 方phương 便tiện 相tương/tướng 。 謂vị 所sở 思tư 惟duy 白bạch 淨tịnh 品phẩm 因nhân 緣duyên 相tương/tướng 相tương/tướng 。 云vân 何hà 邪tà 方phương 便tiện 相tương/tướng 。 謂vị 所sở 思tư 惟duy 染nhiễm 污ô 品phẩm 因nhân 緣duyên 相tương/tướng 相tương/tướng 。 即tức 是thị 思tư 惟duy 如như 是thị 如như 是thị 。 不bất 守thủ 根căn 門môn 住trụ 故cố 。 乃nãi 至chí 。 不bất 正chánh 知tri 住trụ 故cố 。 如như 是thị 如như 是thị 。 心tâm 被bị 染nhiễm 相tướng 。 云vân 何hà 光quang 明minh 相tướng 。 謂vị 如như 有hữu 一nhất 於ư 暗ám 對đối 治trị 。 或hoặc 法pháp 光quang 明minh 慇ân 懃cần 懇khẩn 到đáo 。 善thiện 取thủ 其kỳ 相tương/tướng 。 極cực 善thiện 思tư 惟duy 。 如như 於ư 下hạ 方phương 。 於ư 上thượng 亦diệc 爾nhĩ 。 如như 是thị 一nhất 切thiết 。 治trị 暗ám 相tướng 故cố 。 建kiến 立lập 此thử 相tương/tướng 。 云vân 何hà 觀quán 察sát 相tương/tướng 。 謂vị 有hữu 苾Bật 芻Sô 。 慇ân 懃cần 懇khẩn 到đáo 。 善thiện 取thủ 其kỳ 相tương/tướng 。 而nhi 觀quán 察sát 之chi 。 住trụ 觀quán 於ư 坐tọa 者giả 。 謂vị 以dĩ 現hiện 在tại 能năng 取thủ 。 觀quán 未vị 來lai 所sở 取thủ 法pháp 。 坐tọa 觀quán 於ư 臥ngọa 者giả 。 謂vị 以dĩ 現hiện 在tại 能năng 取thủ 。 觀quán 過quá 去khứ 所sở 取thủ 。 或hoặc 法pháp 在tại 後hậu 行hành 觀quán 察sát 前tiền 行hành 者giả 。 謂vị 以dĩ 後hậu 後hậu 能năng 取thủ 。 觀quán 前tiền 前tiền 能năng 取thủ 法pháp 。 此thử 則tắc 略lược 顯hiển 二nhị 種chủng 所sở 取thủ 能năng 取thủ 法pháp 觀quán 。 云vân 何hà 賢hiền 善thiện 定định 相tương/tướng 。 謂vị 所sở 思tư 惟duy 青thanh 瘀ứ 等đẳng 相tương/tướng 。 為vi 欲dục 對đối 治trị 欲dục 貪tham 等đẳng 故cố 。 何hà 故cố 此thử 相tương/tướng 說thuyết 名danh 賢hiền 善thiện 。 諸chư 煩phiền 惱não 中trung 。 貪tham 最tối 為vi 勝thắng 。 於ư 諸chư 貪tham 中trung 。 欲dục 貪tham 為vi 勝thắng 。 生sanh 諸chư 苦khổ 故cố 。 此thử 相tương/tướng 是thị 彼bỉ 對đối 治trị 所sở 緣duyên 故cố 名danh 賢hiền 善thiện 。 云vân 何hà 止chỉ 相tướng 。 謂vị 所sở 思tư 惟duy 。 無vô 分phân 別biệt 影ảnh 像tượng 之chi 相tướng 。 云vân 何hà 舉cử 相tướng 。 謂vị 策sách 心tâm 所sở 取thủ 隨tùy 一nhất 淨tịnh 妙diệu 。 或hoặc 光quang 明minh 相tướng 相tương/tướng 。 云vân 何hà 觀quán 相tương/tướng 。 謂vị 聞văn 思tư 修tu 慧tuệ 。 所sở 思tư 惟duy 諸chư 法Pháp 相tương/tướng 。 云vân 何hà 捨xả 相tướng 。 謂vị 已dĩ 得đắc 平bình 等đẳng 心tâm 。 於ư 諸chư 善thiện 品phẩm 。 增tăng 上thượng 捨xả 相tương/tướng 。 云vân 何hà 入nhập 定định 相tương/tướng 。 謂vị 由do 因nhân 緣duyên 所sở 緣duyên 應ưng 修tu 習tập 相tương/tướng 故cố 。 入nhập 三tam 摩ma 地địa 。 或hoặc 復phục 已dĩ 得đắc 。 而nhi 現hiện 在tại 前tiền 。 云vân 何hà 住trụ 定định 相tương/tướng 。 謂vị 即tức 於ư 彼bỉ 諸chư 相tướng 。 善thiện 巧xảo 而nhi 取thủ 。 由do 善thiện 取thủ 故cố 。 隨tùy 其kỳ 所sở 欲dục 。 於ư 定định 安an 住trụ 。 又hựu 於ư 此thử 定định 得đắc 不bất 退thoái 法pháp 。 云vân 何hà 出xuất 定định 相tương/tướng 。 謂vị 分phân 別biệt 體thể 所sở 不bất 攝nhiếp 。 不bất 定định 地địa 相tương/tướng 。 云vân 何hà 增tăng 相tương/tướng 。 謂vị 輕khinh 安an 定định 。 倍bội 增tăng 廣quảng 大đại 。 所sở 思tư 惟duy 相tương/tướng 。 云vân 何hà 減giảm 相tương/tướng 。 謂vị 輕khinh 安an 定định 。 退thoái 減giảm 陜# 小tiểu 。 所sở 思tư 惟duy 相tương/tướng 。 云vân 何hà 方phương 便tiện 相tương/tướng 。 謂vị 二nhị 道đạo 相tương/tướng 。 或hoặc 趣thú 倍bội 增tăng 廣quảng 大đại 。 或hoặc 趣thú 退thoái 減giảm 陜# 小tiểu 故cố 。 云vân 何hà 引dẫn 發phát 相tương/tướng 。 謂vị 能năng 引dẫn 發phát 略lược 諸chư 廣quảng 博bác 文văn 句cú 義nghĩa 道đạo 。 若nhược 無vô 諍tranh 無vô 礙ngại 妙diệu 願nguyện 智trí 等đẳng 。 若nhược 依y 三tam 摩ma 地địa 。 諸chư 餘dư 力Lực 、 無Vô 畏Úy 等đẳng 。 最tối 勝thắng 功công 德đức 。 及cập 能năng 通thông 達đạt 甚thậm 深thâm 句cú 義nghĩa 。 微vi 妙diệu 智trí 慧tuệ 。 如như 是thị 等đẳng 相tướng 。
復phục 次thứ 如như 是thị 諸chư 相tướng 。 即tức 前tiền 根căn 本bổn 四tứ 相tương/tướng 所sở 攝nhiếp 。 謂vị 所sở 緣duyên 相tương/tướng 。 具cụ 攝nhiếp 一nhất 切thiết 。 因nhân 緣duyên 相tương/tướng 亦diệc 爾nhĩ 。 前tiền 與dữ 後hậu 為vì 因nhân 緣duyên 故cố 。 為vi 令linh 後hậu 後hậu 得đắc 明minh 淨tịnh 故cố 。 正chánh 方phương 便tiện 相tương/tướng 一nhất 切thiết 種chủng 別biệt 皆giai 因nhân 緣duyên 相tương/tướng 。 如như 正chánh 方phương 便tiện 。 邪tà 方phương 便tiện 亦diệc 爾nhĩ 。 一nhất 是thị 白bạch 品phẩm 相tương/tướng 。 第đệ 二nhị 黑hắc 品phẩm 相tương/tướng 。 諸chư 染nhiễm 污ô 相tương/tướng 。 唯duy 應ưng 遠viễn 離ly 。 所sở 餘dư 諸chư 相tướng 。 唯duy 應ưng 修tu 習tập 。 於ư 彼bỉ 彼bỉ 時thời 。 應ưng 修tu 習tập 故cố 。
瑜Du 伽Già 師Sư 地Địa 論Luận 卷quyển 第đệ 十thập 一nhất